Omu kutandika Ruhanga akahanga eiguru n'ensi. Ensi ekaba etari mu buteeka, kandi erimu busha; omwirima gukaba gushwekire amaizi maingi, kandi Omwoyo wa Ruhanga akaba naagyendagyenda ahaiguru y'amaizi. Ruhanga yaagira ati: Habeho omushana. Omushana gwabaho. Ruhanga yaareeba omushana guri murungi; yaataanisa omushana n'omwirima. Ruhanga yaayeta omushana Nyomushana, n'omwirima yaagweta Nyekiro. Bwaira, bwasheesha, kyaba ekiro ky'okubanza. Ruhanga yaagira ati: Habeho omwanya ahagati y'amaizi, gutaanise amaizi n'agandi. Ruhanga yaataho ogwo mwanya, gwataanisa amaizi g'ahansi yaagwo n'ag'ahaiguru yaagwo. Kyaba nikwo kyaba. Ruhanga yaayeta ogwo mwanya Eiguru. Bwaira bwasheesha, kyaba ekiro kya kabiri. Ruhanga yaagira ati: Amaizi g'ahansi y'eiguru gaateeranire omu mwanya gumwe, eitaka rireebekye. Kyaba nikwo kyaba. Ruhanga yaayeta eryo itaka Ensi, n'eiteeraniro ry'amaizi yaaryeta Enyanja. Ruhanga yaareeba kiri kirungi. Ruhanga yaagira ati: Ensi emere ebirikumera, ebirikwera enjuma, kandi n'ebiti ebirikwana ebijuma, ebirimu embibo, buri kimwe omu muringo gwakyo. Kyaba nikwo kyaba. Ensi yaamera ebirikumera, ebirikwera enjuma omu miringo yaabyo, n'ebiti ebirikwana ebijuma ebirimu embibo, buri kimwe omu muringo gwakyo. Ruhanga yaareeba kiri kirungi. Bwaira, bwasheesha, kyaba ekiro kya kashatu. Ruhanga yaagira ati: Habeho ebirikwaka omu mwanya omu iguru, bitaanise nyomushana na nyekiro; kandi bibe eby'okumanyisa obunaku n'ebiro n'emyaka; bigume byakye omu mwanya omu iguru, bibone kwakira ensi. Kyaba nikwo kyaba. Ruhanga yaakora ebirikwaka bihango bibiri, ekirikwaka ekihango okutegyeka nyomushana, kandi ekikye okutegyeka nyekiro; kandi yaakora n'enyonyoozi. Ruhanga yaabita omu mwanya omu iguru okujwera ensi. N'okutegyeka nyomushana na nyekiro, kandi n'okutaanisa omushana n'omwirima. Ruhanga yaareeba kiri kirungi. Bwaira, bwasheesha, kyaba ekiro kya kana. Ruhanga yaagira ati: Amaizi gaijure ebirikwegyendesa ebiine amagara, kandi n'ebirikuguruka bigurukye ahaiguru omu kaabunga. Ruhanga yaahanga emigoye mihango, n'ebirikwegyendesa byona ebiine amagara, ebi amaizi gaazaire omu miringo yaabyo, n'ebirikuguruka byona ebiine amapapa omu miringo yaabyo. Ruhanga yaareeba kiri kirungi. Ruhanga yaabiha omugisha, naagira ati: Muzaare, mukanye, mwijure omu maizi g'omu nyanja, kandi n'ebirikuguruka bikanye omu nsi. Bwaira, bwasheesha, kyaba ekiro kya kataano. Ruhanga yaagira ati: Ensi ezaare ebiine amagara omu miringo yaabyo, amatungo n'ebirikugyendesa enda n'enyamaishwa z'omunsi omu miringo yaabyo; kyaba nikwo kyaba. Ruhanga yaahanga enyamaishwa z'omu nsi omu miringo yaazo, n'amatungo omu miringo yaago, n'ebirikwekurura ahansi omu miringo yaabyo; Ruhanga yaareeba kiri kirungi. Ruhanga yaagira ati. Katuhangye omuntu omu muringo gwaitu, ashushane naitwe; bategyekye eby'omu nyanja, n'ebirikuguruka omu mwanya, n'amatungo, n'ensi yoona, na byona ebirikugyendesa enda ahansi. Ruhanga yaahanga omuntu orikumushusha; omu kushusha kwa Ruhanga yaaba nimwo yaamuhangira; yaahanga omushaija n'omukazi. Ruhanga yaabaha omugisha, kandi yaabagira ati: Muzaare, mukanye, mwijure ensi, ebe eyaanyu; mutegyekye eby'omu nyanja, n'ebirikuguruka omu mwanya, na byona ebiine amagara ebirikwegyendesa ahansi. Ruhanga yaagira ati: Reeba, naabaha ebirikumera byona ebirikwera enjuma, ebiri omu nsi yoona, n'ekiti kyona ekirikwana ebijuma ebirimu embibo; bibe eby'okurya byanyu. Kandi enyamaishwa zoona ez'omu nsi, n'ebirikuguruka byona eby'omu mwanya, n'ekintu kyona ekirikugyendesa enda, buri kintu kyona ekiine omwitsyo, naabiha ebirikumera byona ebibisi, bibe eby'okurya byabyo. Kyaba nikwo kyaba. Ruhanga yaareeba byona ebi ahangire; kandi reeba, bikaba biri birungi munonga. Bwaira, bwasheesha, kyaba ekiro kya mukaaga. Eiguru n'ensi n'ebirimu byona byahwa kuhangwa. Aha kiro kya mushanju Ruhanga yaaheza ebi yaabaire naakora; kandi aha kiro ekyo yaahuumura emirimo ye yoona ei yaakozire. Ruhanga yaaha omugisha ekiro kya mushanju, yaakyeza; ahabw'okuba nikyo yaahuumuriireho emirimo yoona ei yaakozire omu kuhanga kwe. Okwo nikwo kuhangwa kw'eiguru n'ensi obu byahangwa. Obu MUKAMA Ruhanga yaahanga ensi n'eiguru, hakaba hatariho kishaka kyona aha nsi, kandi n'obunyaatsi bwona bukaba butakamezire ahabw'okuba MUKAMA Ruhanga akaba atakagwisize njura aha nsi, kandi hatariho muntu weena w'okuhinga eitaka; kwonka oruho rukaba rwimuka, rujubya ensi yoona. Bwanyima MUKAMA Ruhanga yaahanga omuntu omu mucuucu gw'ahansi, yaamuhuuha omu nyindo omwitsyo gw'amagara, omuntu yaaba ohuriire. Kandi MUKAMA Ruhanga yaagira ekibanja omuri Edeni aha rubaju rw'oburugwa-izooba; yaakitamu omuntu ou yaahangire. MUKAMA Ruhanga yaamezamu omuti gwona ogurikushemeza amaisho, n'omuti gwona ogushemereire kuriibwa; kandi ahagati y'ekibanja yaataho omuti gw'amagara, n'omuti ogw'okumanya oburungi n'obubi. Kandi omugyera gukaba gusheneneka niguruga omuri Edeni, kufukiiriza ekyo kibanja; kandi gukihika aho, gwebaganisamu emigyera ena. Ogw'okubanza gukaba nigwetwa Pishoni; ogwo nigwo gweziguurukire ensi yoona eya Havila erimu ezaabu; kandi ezaabu ey'omu nsi egyo ni nungi; na bedolaki n'amaabare agarikwetwa shohamu niyo biba. Eiziina ry'omugyera gwa kabiri ni Gihoni; ogwo nigwo gweziguurukire ensi yoona ya Kuushi. Eiziina ry'ogwa kashatu ni Hidekeeli; ogwo nigwo guraba omu maisho g'ensi ya Asiria. Kandi omugyera ogwa kana ni Furaati. MUKAMA Ruhanga yaatwara ogwo muntu, yaamuta omu kibanja ky'omuri Edeni okukihinga n'okukirinda. MUKAMA Ruhanga yaaragiira ogwo muntu, naagira ati: Omuti gwona ogw'omu kibanja noikirizibwa kuryaho nk'oku orikwenda; kwonka omuti gw'okumanya oburungi n'obubi otariguryaho, ahabw'okuba eizooba eri origuryaho, buzimazima oryafa. Bwanyima MUKAMA Ruhanga yaagira ati: Ti kirungi omuntu kuguma wenka; ka mmukorere omuhwezi omushemereire. MUKAMA Ruhanga yaahanga omu itaka enyamaishwa zoona ez'omu ishwa, n'ebirikuguruka omu mwanya byona; yaabireetera ogwo muntu, ngu areebe oku araabyete; kandi oku yaayetsire ekihangirwe kyona ekiine amagara, niryo ryabaire eiziina ryakyo. Ogwo muntu yaayeta amatungo goona n'ebirikuguruka omu mwanya n'enyamaishwa zoona ez'omu ishwa amaziina; kwonka omuhwezi omushemereire akaba atakabonekire. MUKAMA Ruhanga yaagwejegyeza ogwo muntu obutasisiimuka; ku yaagwejegyeire, yaamwihamu orubaju rumwe, yaagarura enyama omu mwanya gwaarwo; orwo rubaju oru MUKAMA Ruhanga yaihire omu muntu, yaaruhangamu omukazi, yaamureetera ogwo muntu. Omuntu yaagira ati: Ogu n'eigufa eryaruga omu magufa gangye, kandi n'omubiri ogwaruga omu mubiri gwangye; ayetwe omukazi, ahakuba yaihwa omu mushaija. Nikyo omushaija aritsigiraho ishe na nyina, akaguma n'omukazi we; bombi bakaba omubiri gumwe. Kandi ogwo mushaija n'omukazi we bombi bakaba bataine ki bajwaire, kandi batarikukwatwa nshoni. Kandi enjoka ekaba eri enyabwengye okukira enyamaishwa zoona ezi MUKAMA Ruhanga yaahangire. Yaabuuza omukazi eti; N'eky'amazima, Ruhanga akagira ngu mutarirya aha muti gwona ogw'omuri eki kibanja? Omukazi yaagarukamu enjoka ati: Nitwikirizibwa kurya ebijuma by'emiti y'omu kibanja, kureka ebijuma by'omuti oguri ahagati y'ekibanja; nibyo Ruhanga yaagizire ati: Mutaribirya, n'obu kwakuba okubikoraho, mutakaafa. Enjoka yaagambira omukazi eti: Okufa kwo, buzima timurifa; ahabw'okuba Ruhanga naamanya ngu eizooba eri muriguryaho, amaisho gaanyu garyaiguka, naimwe mube nka Ruhanga, mumanye oburungi n'obubi. Omukazi ku yaareebire omuti guri murungi kurya, nigushemeza amaisho, kandi nigwetengwa ahabw'okuha omuntu obwengye, yaacwa aha bijuma byagwo, yaarya, yaahaho na iba, nawe yaarya. Ahonaaho amaisho gaabo bombi gaiguka, baamanya ku bajwaire busha, baayebaziirira amababi g'omutiini g'okwekingaho. Omu mabeho g'omwabazyo baahurira MUKAMA Ruhanga naagyendagyenda omu kibanja; omushaija n'omukazi we baayeshereka MUKAMA Ruhanga omu miti y'omu kibanja. MUKAMA Ruhanga yaayeta omushaija, naagira ati: Ori nkahi? Omushaija yaagira ati: Naakuhurira ori omu kibanja; naatiina, ahakuba naaba njwaire busha; naayeshereka. Ruhanga yaamubuuza ati: N'oha okugambiire ku ojwaire busha? Waarya aha muti ogu naakuzibiire kuryaho? Omushaija yaagarukamu ati: Omukazi ou wampaire kuguma naanye, niwe yampa aha bijuma by'ogwo muti, naanye nkarya. MUKAMA Ruhanga yaabuuza omukazi ati: Iwe ekyo waakora ki? Omukazi yaagarukamu ati: Enjoka niyo yambeihabeiha, naanye nkarya. MUKAMA Ruhanga yaagira enjoka ati: Ahabw'okukora ekyo, waakyeenwa okukira amatungo goona n'enyamaishwa zoona ez'omu ishwa; oryaguma ogyendesa enda, orye omucuucu ebiro byona eby'amagara gaawe; kandi ndyata obuzigu ahagati yaawe n'ogu mukazi, n'ahagati y'oruzaaro rwawe n'orwe; orwe ruryakuteera omutwe, naiwe oryaruteera ekitsintsiino. Yaakubuukana omukazi, yaamugira ati: Ndyakanyisa munonga obusaasi bwawe omu kuzaara; omu busaasi nimwo orizaarira abaana; n'okwetenga kwawe kuryaguma kube ahari baro; nawe aryakutegyeka. Kandi yaagira Adamu ati: Ahabw'okuhurira eiraka ry'omukazi waawe, okarya aha muti ogu naakuzibiire kuryaho, eitaka ryakyeenwa ahabwawe; oryaguma oriihemu eby'okurya obihendekyeire ebiro byona eby'amagara gaawe; riryakumerera amahwa n'amatojo; oryaguma otungwe ebirikumera omu misiri; ebi orirya biryakutuutura aha maisho, okuhitsya obu origaruka omu itaka; ahakuba nimwo waihirwe; ahabw'okuba ori omucuucu, n'omumucuucu nimwo origaruka. Omushaija yaayeta omukazi we eiziina Haawa, ahakuba niwe nyina w'abahuriire boona. MUKAMA Ruhanga yaakorera Adamu n'omukazi we ebijwaro by'empu, yaabajweka. Bwanyima MUKAMA Ruhanga yaagira ati: Reeba, omuntu ogu ahindukire nk'omwe ahariitwe omu by'okumanya oburungi n'obubi; mbwenu nu arekye kugorora omukono gwe, akatwara aha muti gw'amagara, akarya, akagumaho ebiro byona- N'ahabw'ekyo MUKAMA Ruhanga yaamwiha omu kibanja kya Edeni, ngu aze kuhinga eitaka eri yaihirwemu, Ruhanga nikwo kubinga omuntu, akata baakerubi aha rubaju rw'oburugwa-izoba bw'ekibanja kya Edeni, na rurara erikumurinkana kandi erikuhindahinduka embaju zoona, okurinda omuhanda ogurikuza aha muti gw'amagara. Bwanyima Adamu yaamanya Haawa omukazi we, yaagira enda, yaazara Kaini; yaagira ati: Ntungire omwana w'omwojo ahabw'okuhwerwa MUKAMA. Yaagaruka, yaazaara Abeeli omurumuna. Abeeli yaaba omuriisa w'entaama, Kaini we yaaba omuhingi. Ebiro ku byagyenzire nibihingura, Kaini yaareetera MUKAMA omutoijo gw'ebi yaahingire. Na Abeeli yaareeta aha mijigaijo y'entaama ze n'ebishaju byazo. Ruhanga yaasiima Abeeli n'ebi yaatoija; kwonka tiyaasiima Kaini n'ebi yaatoija. Kaini yaagira ekiniga kingi, yairirimba aha maisho. MUKAMA yaabuuza Kaini ati: N'enki ekyakukwatsa ekiniga? Kandi n'enki ekyakwiririmbya aha maisho? Ku oraakore gye, torikwija kusiimwa? Kwonka ku oraabe otakozire gye, ekibi nikiija kuguma kibandami aha rwigi, kikugwereire; kwonka iwe oshemereire kukitegyeka. Kaini yaagambira Abeeli omurumuna ati: Ija, tuze omu ishwa. Ku baahikireyo, Kaini yaagurukira Abeeli omurumuna, yaamwita. MUKAMA yaabuuza Kaini ati: Abeeli murumuna waawe arahi? Kaini yaagarukamu ati: Tindikuhamanya. Niinye murinzi wa murumuna wangye? MUKAMA yaamugira ati: Eki waakora ki? Eiraka ry'eshagama ya murumuna waawe, nirimpururiza omu itaka. Mbwenu hati waakyeenwa omu nsi, eyaayashamya akanwa kumira eshagama ya murumuna waawe, ei omukono gwawe gwasheesha; ku orihinga eitaka, tiririkwereza by'okurya; oryaguma ori empungi, n'ekizengyerezi omu nsi. Kaini yaagira MUKAMA ati: Ekifubiro eki wampa ni kihango, tikirikubaasa kwemerwa. Reeba, eri izooba wancwa aha itaka, kandi tinkireebwa mu maisho gaawe; ndyaguma ndi empungi n'ekizengyerezi omu nsi; kandi orindeeba weena aryanyita. MUKAMA yaagira ati: Mbwenu oriita Kaini, ahoorwe emirundi mushanju. MUKAMA yaata ahari Kaini akamanyiso, ngu orimubugana weena atarimwita. Bwanyima Kaini yaaruga omu maisho ga MUKAMA, yaatuura omu nsi ya Noodi aha rubaju rw'oburugwa-izooba bwa Edeni. Bwanyima Kaini yaamanya omukazi we, yaagira enda, yaazaara Enoka; yaayombeka orurembo, yaarweterera ogwo mutabani Enoka. Enoka yaazaara Iradi; Iradi yaazaara Mehuyaeli; Mehuyaeli yaazaara Mesushaeli; na Mesushaeli yaazaara Lameka. Lameka yaashwera abakazi babiri, omwe naayetwa Ada, n'ondiijo naayetwa Ziila. Ada yaazaara Yabali; niwe ishenkuru w'abariisa b'ente abatuura omu mahema. Kandi omurumuna orikwetwa Yubali niwe ishenkuru w'abateezi b'enanga n'emikuri. Na Ziila yaazaara Tubali-kaini, omuheesi w'ebintu byona ebirikushara eby'emiringa n'eby'ebyoma; na munyaanya wa Tubali-kaini akaba ari Naama. Lameka yaagira abakazi be ati: Ada na Ziila, mumpurire; Naimwe baka Lameka, muhurire ebi ndikugamba; Nyitsire omushaija ahabw'okumputaaza, N'omutsigazi ahabw'okunteera. Kaini ku araabe naahoorerwa emirundi mushanju, Buzima Lameka naija kuhoorerwa emirundi makumi mushanju na mushanju. Adamu yaagaruka yaamanya omukazi we, yaazaara omwana w'omwojo, yamweta Seezi; ahakuba Haawa akagira ati: Ruhanga yanshumbuusha ondiijo mwana omu mwanya gwa Abeeli, ou Kaini yaitsire. Na Seezi yaazaara omwojo, yaamweta Enosi; omu bunaku obwo abantu baatandika kutakira eiziina rya MUKAMA. Eki n'ekitabo ky'oruzaaro rwa Adamu. Aha izooba eri Ruhanga yaahangiireho omuntu, akamuhanga naashushana nawe; yaahanga omushaija n'omukazi, yaabaha omugisha, yaabeeta Omuntu, aha izooba eri baahangiirweho. Adamu ku yaamazire emyaka igana na makumi ashatu, yaazaara omwana w'omwojo orikumushusha omu muringo gwe, yaamweta Seezi. Ku yaaherize kuzaara Seezi, yaamara emyaka magana munaana ei yaazaariiremu abaana b'aboojo n'ab'abaishiki. Emyaka yoona ei Adamu yaamazire yaahika magana mwenda na makumi ashatu; yaafa. Seezi ku yaamazire emyaka igana n'etaano, yaazaara Enosi; ku yaaherize kuzaara Enosi, yaamara emyaka magana munaana na mushanju, ei yaazaariiremu abaana b'aboojo n'ab'abaishiki. Emyaka yoona ei Seezi yaamazire, yaahika magana mwenda na ikumi n'ebiri; yaafa. Enosi ku yaamazire emyaka makumi mwenda, yaazaara Kenani; ku yaaherize kuzaara Kenani, yaamara emyaka magana munaana na ikumi n'etaano, ei yaazaariiremu abaana b'aboojo n'ab'abaishiki. Emyaka yoona ei Enosi yaamazire yaahika magana mwenda na itaano; yaafa. Kenani ku yaamazire emyaka makumi mushanju, yaazaara Mahalaleeli; ku yaaherize kuzaara Mahalaleeli, yaamara emyaka magana munaana na makumi ana, ei yaazaariiremu abaana b'aboojo n'ab'abaishiki. Emyaka yoona ei Kenani yaamazire, yaahika magana mwenda na ikumi; yaafa. Mahalaleeli ku yaamazire emyaka makumi mukaaga n'etaano, yaazaara Yaredi; ku yaaherize kuzaara Yareedi, yaamara emyaka magana munaana na makumi ashatu, ei yaazaariiremu abaana b'aboojo n'ab'abaishiki. Emyaka yoona ei Mahalaleeli yaamazire yaahika magana munaana na makumi mwenda n'etaano; yaafa. Yaredi ku yaamazire emyaka igana na makumi mukaaga n'ebiri, yaazaara Enoka; ku yaaherize kuzaara Enoka, yaamara emyaka magana munaana, ei yaazaariiremu abaana b'aboojo n'ab'abaishiki. Emyaka yoona ei Yaredi yaamazire yaahika magana mwenda na makumi mukaaga n'ebiri; yaafa. Enoka ku yaamazire emyaka makumi mukaaga n'etaano, yaazaara Mesuseela. Ku yaaherize kuzaara Mesuseela, yaaguma naagyenda na Ruhanga okumara emyaka magana ashatu, ei yaazaariiremu abaana b'aboojo n'ab'aishiki. Emyaka yoona ei Enoka yaamazire yaahika magana ashatu na makumi mukaaga n'etaano. Enoka yaagyenda na Ruhanga, yaabura, ahabw'okuba Ruhanga akamutwara. Mesuseela ku yaamazire emyaka igana na makumi munaana na mushanju, yaazaara Lameka; ku yaaherize kuzaara Lameka, yaamara emyaka magana mushanju na makumi munaana n'ebiri, ei yaazaariiremu abaana b'aboojo n'ab'abaishiki. Emyaka yoona ei Mesuseela yaamazire yaahika magana mwenda na makumi mukaaga na mwenda; yaafa. Lameka ku yaamazire emyaka igana na makumi munaana n'ebiri, yaazaara omwana w'omwojo; yaamweta Noa, naagira ati: Ogu niwe aritutambira enaku ezi turikureeba omu mirimo n'okufa kubi nitukoresa emikono yaitu, ebirikuruga omu itaka eri MUKAMA yaakyeenire. Ku yaaherize kuzaara Noa, yaamara emyaka magana ataano na makumi mwenda n'etaano, ei yaazaariiremu abaana b'aboojo n'ab'abaishiki. Emyaka yoona ei Lameka yaamazire yaahika magana mushanju na makumi mushanju na mushanju; yaafa. Noa ku yaahikize emyaka magana ataano, yaazaara Sheemu, Haamu na Yafeesi. Abantu ku baatandikire kukanya omu nsi, kandi baazaara abaishiki, abaana ba Ruhanga baareeba abaishiki b'abantu bari barungi; baashweramu abakazi boona abu baakunzire. MUKAMA yaagira ati: Omwoyo wangye tariguma naahakana n'abantu ebiro byona; ahakuba n'abantu-buntu; kandi emyaka yaabo eryaba igana na makumi abiri. Omu biro ebyo hakaba hariho abantu b'ebikaaka; kandi bwanyima y'ebyo abaana ba Ruhanga ku baashweire bahara b'abantu, baabazaaraho abaana; abaana abo nibo bantu b'amaani aba ira abaarangainwe. MUKAMA yaareeba obubi bw'abantu buri bwingi omu nsi, na buri kiteekateeko ky'omumitima yaabo kiri kibi obutoosha. MUKAMA yaayefuuza eki yaahangiire omuntu omu nsi, kandi kyamugwisa kubi omu mutima gwe. MUKAMA nikwo kugira ati: Ndyahwerekyereza abantu abu naahangire omu nsi, mbamareho, abantu n'enyamaishwa n'ebirikugyendesa enda, n'ebirikuguruka omu mwanya; ahabw'okuba nyefuurize eki naabihangiire. Kwonka Noa we Ruhanga yaamugirira embabazi. Oru nirwo ruzaaro rwa Noa. Noa akaba ari ohikiriire, otaine kabara omu busingye bwe. Noa yaaguma naagyenda na Ruhanga. Kandi Noa akaba aine abaana bashatu b'aboojo, Sheemu, Haamu na Yafeesi. Ensi ekaba esiisikaire omu maisho ga Ruhanga, eijwire eiraro. Ruhanga yaareeba ensi, kandi reeba, ekaba esiisikaire, ahakuba byona ebiine omubiri bikaba biherize kusiisikara omu mitwarize yaabyo. Ruhanga yaagambira Noa ati: Mmaririire kumaraho abaine omubiri boona; ahabw'okuba bareeteire ensi kwijura eiraro; reeba ndyabahwerekyereza hamwe n'ensi. N'ahabw'ekyo oyekorere emeeri omu muti ogurikwetwa goferi, ocwemu ebishengye, ogisiigye koroto omunda n'enyima. Kandi oku nikwo oraagikore; oburaingwa bwayo bube mikono magana ashatu, obuhango bwayo mikono makumi ataano, n'obwemi bwayo mikono makumi ashatu. Ku oriheza ahaiguru, ocwemu edirisa okuruga ahaiguru mukono gumwe; omuryango gwayo ogucwe omu rubaju; kandi ogitemu kanyinaibiri na kanyinaishatu. Kandi reeba, ndyareeta omwegyemure gw'amaizi, gushwekye ensi okucwekyereza byona ebiine omubiri n'omwitsyo gw'amagara, mbimareho ahansi y'eiguru; ebiri omu nsi byona bife. Kwonka ndyahamya endagaano yangye naiwe; oryataaha omu meeri na batabani baawe n'omukazi waawe na bakaamwana baawe. Aha bintu byona ebiine amagara oryataasya bibiri bibiri ebya buri muringo, obirinde bigume naiwe bihuriire; biryaba ekishaija n'ekikazi. Aha birikuguruka omu miringo yaabyo, aha nyamaishwa omu miringo yaazo n'aha birikugyendesa enda omu miringo yaabyo, bibiri bibiri ebya buri muringo biryaija ahariiwe, obirinde bigume bihuriire; kandi oyetwarire aha by'okurya byona ebirikuriibwa, obyehunikire, bibe eby'okurya byawe n'eby'ebi oine byona. Noa yaakora atyo, nka byona ebi Ruhanga yaamuragiire oku biri; kandi yaaba nikwo yaatwaza. MUKAMA yaagambira Noa ati: Ija n'eka yaawe yoona, mutaahe omu meeri; ahakuba omu b'obusingye obu niiwe ndeebire ohikiriire. Aha nyamaishwa ezitarikuzira otwareho mushanju mushanju, ekishaija n'ekikazi; aha zirikuzira ibiri ibiri, enshaija n'enkazi; n'aha birikuguruka nabyo mushanju mushanju, ekishaija n'ekikazi, oruzaaro rwabyo rubone kugumaho omu nsi yoona. Ahakuba ebiro mushanju ku biraahwe, niinyija kugwisa enjura aha nsi okumara ebiro makumi ana, nyomushana na nyekiro; kandi buri kintu kyona ekihuriire eki naahangire, ndyakimariraho kimwe aha nsi. Noa yaakora byona nk'oku MUKAMA yaamuragiire. Obu omwegyemure gw'amaizi gwaija aha nsi, Noa akaba ahikize emyaka magana mukaaga. Noa yaataaha omuri egyo meeri n'abatabani n'omukazi we na bakaamwana, ahabw'omwegyemure gw'amaizi. Aha nyamaishwa ezitarikuzira n'ezirikuzira n'aha birikuguruka, n'aha birikugyendesa enda byona, haataaha bibiri bibiri, byashanga Noa omu meeri, ekishaija n'ekikazi, nk'oku Ruhanga yaaragiire Noa. Ebiro mushanju ku byahingwire, omwegyemure gw'amaizi gwashandaara aha nsi. Omu mwaka gwa Noa ogwa magana mukaaga omu kwezi kwa kabiri aha kiro kya ikumi na mushanju, eryo izooba enshuro zoona ez'okuzimu zikaiguka, n'amadirisa g'omu iguru gaigurwa. Enjura yaamara ebiro makumi ana neegwa nyomushana na nyekiro. Eryo izooba Noa n'abatabani, Sheemu, Haamu na Yafeesi, n'omukazi we na bakaamwana bashatu baataaha omu meeri. Bo n'enyamaishwa zoona omu miringo yaazo, n'amatungo goona omu miringo yaago, n'ebirikugyendesa enda ahansi byona omu miringo yaabyo, n'ebirikuguruka byona, enyonyi z'emiringo yoona, byona byashanga Noa omu meeri, bibiri bibiri ahari byona ebiine omubiri n'omwitsyo gw'amagara. Ebyataahiremu byona hakataaha ekishaija n'ekikazi, nk'oku Ruhanga yaamuragiire; MUKAMA yaamukingiranamu. Omwegyemure gwamara aha nsi ebiro makumi ana; amaizi gaakanya, gaimutsya emeeri, yaaruga aha nsi. Amaizi gaakanya, gaaba maingi munonga aha nsi; emeeri yaaguma neegazeereeraho. Amaizi gaayeyongyera munonga kushandaara aha nsi; enshozi zoona ez'ahansi y'eiguru zaashwekwa amaizi. Amaizi gaayeyongyera kwijura, gaahika ahaiguru mikono ikumi n'etaano okuruga aha mitwe y'enshozi. Ebiine omubiri byona ebirikwegyendesa byafa, ebirikuguruka n'amatungo n'enyamaishwa n'ebirikugyendesa enda ahansi byona, na buri muntu weena; byona ebyabaire biri ahansi, ebiine omwitsyo gw'amagara, byafa. Buri kintu kyona ekihuriire ekyabaire kiri ahansi kyacwekyerezibwa, abantu, enyamaishwa, ebirikugyendesa enda n'ebirikuguruka omu mwanya; byamarirwaho kimwe omu nsi; Noa wenka yaaba niwe yaatsigaraho, n'abu yaabaire aine omu meeri. Kandi amaizi gaamara ebiro igana na makumi ataano, gakishandaire aha nsi. Ruhanga yaijuka Noa n'ebiine amagara byona, n'amatungo goona agu yaabaire aine omu meeri; Ruhanga yaareeta omuyaga gwahuuha ensi, amaizi gaatandika kwijururuka. Enshuro z'okuzimu n'amadirisa g'omu iguru byaigarwa, n'enjura eyaabaire neeruga omu iguru yaazibirwa; amaizi gaaguma nigatuuba aha nsi; bwanyima y'ebiro igana na makumi ataano amaizi gaabaganukaho; emeeri yaahika aha nshozi za Araraati aha kiro kya ikumi na mushanju ky'okwezi kwa mushanju. Amaizi gaaguma nigatuuba okuhitsya omu kwezi kwa ikumi; aha kiro ky'okubanza eky'okwo kwezi emitwe y'ebibungo yaareebeka. Ku haahingwireho ebiro makumi ana, Noa yaigura edirisa y'emeeri ei yaakozire; yaashohoza ekikoona, kyaguma nikizengyerera okuhitsya obu amaizi gaayomeire kimwe aha nsi. Kandi yaashohoza enkombe, ngu amanye amaizi ku garaabe gaayomire ahansi; kwonka enkombe tiyaabona h'okuteekama, yaagaruka kumushanga omu meeri, ahabw'okuba amaizi gakaba gakishwekire ensi yoona; yaashohoza omukono gwe, yaagikwata, yaagitaasya omu meeri. Yaamara ebiro mushanju, yaagaruka yaashohoza egyo nkombe; egyo nkombe yaagaruka ahariwe omu mwabazyo; kandi reeba, ekaba eine akababi k'omuzeituuni omu kanwa. Ekyo kyamanyisa Noa ku amaizi gaatuubire aha nsi. Noa yaamara ebindi biro mushanju, yaashohoza egyo nkombe; yaagyenderayo, tiyaagaruka. Omu mwaka gwa magana mukaaga na gumwe, omu kwezi kw'okubanza, aha kiro ky'okubanza, amaizi gaayomera kimwe aha nsi; Noa yaihaho ekyabaire kishwekire emeeri, yaanaga amaisho aheeru, kandi reeba, ahansi hakaba hoomire. Kandi omu kwezi kwa kabiri, aha kiro kya makumi abiri na mushanju, ensi yaayomera kimwe. Ruhanga yaagambira Noa ati: Shohora orugye omu meeri, n'omukazi waawe na batabani baawe na bakaamwana baawe. Kandi oshohoze byona ebiine amagara ebi obaire oine, ebiine omubiri byona, ebirikuguruka n'enyamaishwa n'ebirikwekurura ahansi, bibone kuzaara munonga omu nsi, bikanye, bigiijuremu. Noa yaashohora n'abatabani n'omukazi we na bakaamwana; enyamaishwa zoona, ebirikugyendesa enda byona, ebirikuguruka byona, na byona ebirikwegyendesa aha nsi, nk'enganda zaabyo oku zaabaire ziri, byaruga omu meeri. Bwanyima Noa yaayombekyera MUKAMA eitambiro, yaatoorana enyamaishwa n'ebirikuguruka ebya buri ruganda orutarikuzira, yaabitambira aha itambiro kuba ebitambo byokize. MUKAMA yaahurira ekisooroora kirungi, yaagira omu mutima gwe ati: Tindikyeena nsi obundi ningitura omuntu, ahakuba ebiteekateeko by'omumutima gw'omuntu biba bibi okuruga omu buto bwe; kandi tindigaruka kwita kintu kyona ekiine amagara, nk'oku nkozire. Omu bunaku bwona ensi ekiriho, eibiba n'eigyesha, embeho n'obutagatsi, ekyanda n'eitumba, nyomushana na nyekiro, tibirihwaho. Ruhanga yaaha Noa n'abatabani omugisha, yaabagira ati: Muzaare, mukanye, mwijure ensi. Enyamaishwa zoona ez'omu nsi n'ebirikuguruka byona muryabiitsa obwoba, bibatiine, na byona ebirikugyendesa enda ahansi n'eby'omu nyanja byona; mubihairwe kubitegyeka. Ebirikwegyendesa byona ebiine amagara biryaba eby'okurya byanyu; mbibahaire byona, nk'oku naabahaire ebirikumera. Kwonka mutarirya enyama n'amagara gaayo, niyo shagama yaayo. Kandi buzima eshagama y'amagara gaanyu ndyagihoora, ngihoorere enyamaishwa yoona n'omuntu; amagara g'omuntu weena ndyagahoora ahabwa mugyenzi we. Orisheesha eshagama y'omuntu, n'eye baryagisheesha; ahakuba Ruhanga akahangira omuntu omu muringo gwe. Mbwenu muzaare, mukanye, muzaare munonga omu nsi, mugiijure. Ruhanga yaagambira Noa n'abatabani, ati: Reeba, nyowe naahamya endagaano yangye naimwe, kandi na baijukuru baanyu abaribakurata, n'ebihangirwe byona ebiine amagara ebiri hamwe naimwe, ebirikuguruka, amatungo n'enyamaishwa yoona eri hamwe naimwe omu nsi, nka byona ebirugire omu meeri oku biri. Kandi nimpamya endagaano yangye naimwe, ebiine omubiri byona tibirigaruka kucwekyerezibwa maizi g'omwegyemure; kandi tiharigaruka kubaho mwegyemure kucwekyereza ensi. Ruhanga yaagira ati: Aka niko kamanyiso k'endagaano ei naaragaana naimwe na buri kihangirwe kyona ekiine amagara ekiri hamwe naimwe okuhitsya obusingye bwona; naata omuhanganzima gwangye omu kicu, gugume guri akamanyiso k'endagaano ei naaragaana n'ensi. Ahundihikisiza enjura hoona, omuhanganzima gwareebeka omu bicu, ndyaijuka endagaano yangye naimwe n'ekihangirwe kyona ekiine omubiri; amaizi tigarigaruka kuba omwegyemure gw'okuhwerekyereza ebiine omubiri byona. Omuhanganzima ku guriba guri omu bicu, ndyagureeba, nyijukye endagaano etarihwaho ey'Omuhangi n'ekihangirwe kyona ekiine amagara ekiri omu nsi. Ruhanga yaagambira Noa ati: Aka niko kamanyiso ak'endagaano ei naaragaana n'ebiine omubiri byona, ebiri aha nsi. Batabani ba Noa abaarugire omu meeri ni Sheemu, Haamu na Yafeesi; kandi Haamu niwe ishe wa Kanaani. Abo bonshatu nibo batabani ba Noa; kandi nibo baakomookirweho abaabugire ensi yoona. Noa yaatandika kuhinga; yaabyara omusiri gw'emizaabibu; yaanywa viinyo yaayo, yaasinda, yaabyama omu ihema rye ajwaire busha. Haamu ishe wa Kanaani ku yaareebire ishe ajwaire busha, yaashohora, yaagambira bakuru be aheeru. Sheemu na Yafeesi baatwara ekijwaro, bakitaire aha mabega gaabo bombi, baagyenda ekisiganyima, baashweka ishebo ajwaire busha. Noa ku yaasinduukire, yaamanya eki omutabani omuto akozire; yaagira ati: Kanaani akyeenwe; aryaba omuhuuku w'abahuuku ahari beene ishe. Kandi ati: MUKAMA Ruhanga wa Sheemu asiimwe; kandi Kanaani abe omuhuuku we. Ruhanga ahangusye Yafeesi; atuure omu mahema ga Sheemu, kandi Kanaani abe omuhuuku we. Bwanyima y'omwegyemure Noa yaamara emyaka magana ashatu na makumi ataano. Emyaka yoona ei Noa yaamazire, yaahika magana mwenda na makumi ataano; yaafa. Oru nirwo ruzaaro rwa beene Noa, Sheemu, Haamu na Yafeesi; omwegyemure gw'amaizi ku gwahweireho, baazaara abaana b'aboojo. Aba nibo batabani ba Yafeesi, Gomeri, Magogi, Madai, Yavani, Tubalo, Mesheki na Tirasi. Batabani ba Gomeri ni Ashikenaazi, Rifaasi, na Togaruma; Batabani ba Yavani ni Elisha, Tarushiishi, Kitimu na Dodanimu. Abo nibo baakomookirweho abantu abaabugire ensi ez'aha rubaju rw'enyanja; kandi abo nibo beene Yafeesi, buri omwe nk'orurimi rwe oku ruri, omu miryango yaabo n'omumahanga gaabo. Aba nibo batabani ba Haamu, Kuushi, Miziraimu, Puuti na Kanaani. Batabani ba Kuushi ni Seeba, Havila, Sabuta, Raama na Sabuteeka; na batabani ba Raama ni Sheeba na Dedani. Na Kuushi yaazaara Nimuroodi; yaatandika kuba emanzi omu nsi. Akaba ari omuhiigi rugambwa omu maisho ga MUKAMA; nk'oku bagira ngu, N'omuhiigi rugambwa omu maisho ga MUKAMA nka Nimuroodi. Ensi ei yaabandiizemu kuba omugabe ni Shinaari, eyaabaire erimu Babeeli, Ereki, Akadi na Kalune. Okuruga okwo yaagumizamu yaaza Ashuri, yaayombeka Nineeve, Rehoboosira, Kaala, na Reseni ey'ahagati ya Nineeve na Kaala, (nirwo rurembo rukuru). Miziraimu yaazaara Ludimu, Anamimu, Lehabimu, Nafutuhimu, Patirusimu, Kasiluhimu (owaakomookirweho Abafilistia) na Kafutorimu. Na Kanaani yaazaara Sidoni omwana w'omujigaijo na Heesi; n'Abayebusi, Abaamori, Abagirugashi, Abahiivi, Abaaruki, Abasini, Abaarivadi, Abazemari, n'Abahamasi. Bwanyima emiryango y'Abanyakanaani yaabuga hoona. Omwatano gw'Abanyakanaani gukaba nigutandikira Sidoni, gugyema Gerari okuhika Gaaza, kandi gutoora Sodoma, Gomora, Aduma na Zeboimu okuhika Lasha. Abo nibo beene Haamu nk'emiryango yaabo n'endimi zaabo, n'ensi zaabo n'amahanga gaabo oku byabaire biri. Na Sheemu mukuru wa Yafeesi, ishenkuru w'abaana ba Eberi boona, nawe yaazaara abaana. Aba nibo beene Sheemu, Elamu, Ashuri, Arufakisaadi. Ludi na Aramu. Aramu yaazaara Uzi, Huli, Geseri, na Maasha. Arufakisaadi yaazaara Sheela, na Sheela yaazaara Eberi. Eberi yaazaara aboojo babiri; eiziina ry'omwe akaba ari Pelegi, ahabw'okuba omu bunaku bwe nibwo abantu b'omu nsi baabaganisibwamu; kandi omurumuna akaba naayetwa Yokitaani. Yokitaani yaazaara Alimodaadi, Shelefu, Hazarimaveesi, Yeera, Hadoramu, Uzali, Dikila, Obali, Abimaeli, Sheeba, Ofiri, Havila, na Yobabu; abo boona ni beene Yokitaani. Ensi ei baabaire batwiremu, ekaba neetandikira Meesha, etoora Sefari, ehika omu nsi y'ebibungo oburugwa-izooba. Abo nibo baana ba Sheemu nk'emiryango yaabo n'endimi zaabo n'ensi zaabo n'amahanga gaabo oku byabaire biri. Egyo niyo miryango ya beene Noa nk'oruzaaro rwabo n'amahanga gaabo oku byabaire biri; kandi nibo baakomookirweho amahanga agaabugire hoona omu nsi bwanyima y'omwegyemure. Ensi yoona ekaba eine orurimi rumwe n'engambo emwe. Ku baafurukiire oburugwa-izooba, baareeba oruhita omu nsi ya Shinaari; baarutuuramu. Baagambirana bati: Mwije tubumbe, amatafaari, tugootsye gye. N'ahabw'ekyo baagira amatafaari omu mwanya gw'amabaare, na koroto omu mwanya gw'obudongo. Baagira bati: Mwije tweyombekyere orurembo n'omunaara, guhikye ahaiguru, tubone kurangaanwa, turekye kutaataanira hoona omu nsi yoona. MUKAMA yaashuuma kureeba orurembo n'omunaara, ebi abantu baabaire nibombeka. MUKAMA yaagira ati: Reeba, abantu aba n'eihanga rimwe, kandi baine orurimi rumwe; ku baraabe baatandika kukora ebi, omu bi barikuteekateeka kukora, tihariho kiribarema. Katushuume tuhindahindure orurimi rwabo, barekye kuhurirana. Atyo MUKAMA yaabataataanisa, baarugayo, baabuga ensi yoona; baarekyera aho kwombeka orurembo. Nikyo rwayeteirwe Babeeli; ahakuba niho MUKAMA yaahindahindwire orurimi rw'ensi yoona; kandi okuruga obwo MUKAMA yaabataataanisa, baabuga ensi yoona. Oru nirwo ruzaaro rwa Sheemu. Ku yaabaire aine emyaka igana, omwegyemure gumazire emyaka ebiri guhweireho, yaazaara Arufakisaadi. Ku yaaherize kuzaara Arufakisaadi, yaamara emyaka magana ataano, ei yaazaariiremu abaana b'aboojo n'ab'abaishiki. Arufakisaadi, ku yaamazire emyaka makumi ashatu n'etaano, yaazaara Sheela; ku yaaherize kuzaara Sheela, yaamara emyaka magana ana n'eshatu ei yaazaariiremu abaana b'aboojo n'ab'abaishiki. Sheela ku yaamazire emyaka makumi ashatu, yaazaara Eberi. Ku yaaherize kuzaara Eberi, yaamara emyaka magana ana n'eshatu, ei yaazaariiremu abaana b'aboojo n'ab'abaishiki. Eberi ku yaamazire emyaka makumi ashatu n'ena, yaazaara Pelegi. Ku yaaherize kuzaara Pelegi, yaamara emyaka magana ana na makumi ashatu, ei yaazaariiremu abaana b'aboojo n'ab'abaishiki. Pelegi ku yaamazire emyaka makumi ashatu, yaazaara Reu; ku yaaherize kuzaara Reu, yaamara emyaka magana abiri na mwenda, ei yaazaariiremu abaana b'aboojo n'ab'abaishiki. Reu ku yaamazire emyaka makumi ashatu n'ebiri, yaazaara Serugi. Ku yaaherize kuzaara Serugi, yaamara emyaka magana abiri na mushanju, ei yaazaariiremu abaana b'aboojo n'ab'abaishiki. Serugi ku yaamazire emyaka makumi ashatu, yaazaara Nahori. Ku yaaherize kuzaara Nahori, yaamara emyaka magana abiri, ei yaazaariiremu abaana b'aboojo n'ab'abaishiki. Nahori ku yaamazire emyaka makumi abiri na mwenda, yaazaara Teera; ku yaaherize kuzaara Teera, yaamara emyaka igana na ikumi na mwenda, ei yaazaariiremu abaana b'aboojo n'ab'abaishiki. Teera ku yaamazire emyaka makumi mushanju, yaazaara Abramu, na Nahori na Harani. Oru nirwo ruzaaro rwa Teera. Teera akazaara Abramu na Nahori na Harani; Harani yaazaara Looti, Harani yaafa ishe akiriho, yaagwa Uri ey'aba Kaludaaya, omu nsi ei yaazaariirwemu. Abramu na Nahori baashwera; eiziina rya muka Abramu akaba ari Sarai; n'eiziina rya muka Nahori akaba ari Milika, muhara wa Harani, ishe wa Milika, na Isika. Kwonka Sarai akaba ari engumba, ataine mwana. Teera yaatwara Abramu omutabani, na Looti mwene Harani omwijukuru, na Sarai omukaamwana, muka omutabani Abramu; baaruga kumwe Uri ey'aba Kaludaaya, kuza omu nsi ya Kanaani; kwonka ku baahikire Harani, baaba niyo baatuura. Emyaka yoona ei Teera yaamazire yaahika magana abiri n'etaano; yaafa, yaagwa Harani. MUKAMA yaagambira Abramu ati: Ruga omu nsi yaanyu, n'omu ruganda rwanyu n'omu nju ya sho, oze omu nsi ei ndikworeka; ndyakuhindura eihanga rihango; kandi ndyakuha omugisha, ndangaanise eiziina ryawe; naiwe oryahaisa abandi omugisha. Ndyaha omugisha abarikushabira omugisha, n'orikukyeena ndyamukyeena; kandi omuriiwe enganda zoona ez'omu nsi nimwo ziriheerwa omugisha. Atyo Abramu yaagyenda, nk'oku MUKAMA yaamugambiire, na Looti yaagyenda nawe; kandi Abramu akaba ahikize emyaka makumi mushanju n'etaano, obu yaaruga Harani. Abramu yaagyenda na Sarai omukazi we, na Looti omwana w'omurumuna, n'ebi baabaire batungire byona, n'abantu abu baatungiire Haraani; baarugayo kuza omu nsi ya Kanaani. Ku baahikire omu nsi ya Kanaani, Abramu yaaraba omu nsi egyo, yaahika omu mwanya ogurikwetwa Shekemu aha mwela gwa Moore. Omu bunaku obwo aba Kanaani bakaba bari omuri egyo nsi. MUKAMA yaayeyoreka Abramu, yaamugira ati: Ensi egi ndyagiha oruzaaro rwawe. Aho yaayombekyeraho MUKAMA, owaamweyorekire, eitambiro. Yaarugayo, yaaza omu kibungo aha rubaju rw'oburugwa-izooba bwa Beseeli, emuri oburengyerwa-izooba na Ai oburugwa-izooba; okwo nayo yaayombekyerayo MUKAMA eitambiro, yaatakira eiziina rye. Abramu yaagumizamu, naatoora omu nsi ya Negebu. Bwanyima haabaho enjara omuri egyo nsi; Abramu yaashuuma Misri kushuhuukirayo; ahakuba enjara ekaba eri nyingi omu nsi egyo. Ku yaabaire ari haihi kuhika Misri, yaagambira omukazi we Sarai ati: Reeba nimmanya ku ori omukazi murungi orikureebwa; kandi aba Misri ku barikureeba, baryagira bati: Ogu n'omukazi we; baanyite, haza iwe bakurekye. Mbwenu ninkweshengyereza, ogume ogire oti: Ni munyaanyazi mbone kutunga omugisha ahabwawe, ndekye kufa, nkaba niiwe naazira. Abramu ku yaahikire Misri, aba Misri baareeba omukazi ari murungi munonga. Abanyiginya ba Faraho baamureeba, baamusiimira Faraho; bwanyima baamutwara omu nju ya Faraho. Faraho yaatwaza gye Abramu ahabwa Sarai; kandi Abramu akaba aine entaama n'ente n'enimi z'endogoya n'abahuuku n'abazaana, ebuguma z'endogoya n'engamira. MUKAMA yaareetera Faraho n'eka ye ebibonaboneso bingi ahabwa Sarai muka Abramu. Faraho yaatuma Abramu, yaamugira ati: Beitu shi, ontuzire ki? Ahabw'enki tongambiire ku ari omukazi waawe? Ongiriire ki oti: Ni munyaanazi? Naanye nikyo mmutwariire kuba omukazi wangye. Mbwenu omukazi waawe ngugwo, omutware, oyegyendere. Faraho nikwo kuragiira abashaija be oku baraamutwaze; batyo bakamushendekyereza n'omukazi we n'ebi yaabaire aine byona. Abramu yaaruga Misri n'omukazi we n'ebi yaabaire aine byona, na Looti, baataaha Negebu. Kandi Abramu akaba ari omutungi munonga, aine amatungo maingi n'efeeza n'ezaabu. Yaaruga omuri Negebu, yaagumizamu okuhika Beseeli, yaahika omu mwanya ahagati ya Beseeli na Ai, ahu yaabandize kuteera eihema omu kubanza; kandi aho niho eitambiro eri yaabandize kwombeka, ryabaire riri. Okwo Abramu yaatakirirayo eiziina rya MUKAMA. Kandi Looti nawe, owaagyenzire na Abramu, akaba aine amasyo g'entaama n'ag'ente n'amahema. Ensi egyo ekaba etabahikire kugituuranamu, ahakuba amatungo gaabo gakaba gari maingi; nikyo baabaire batarikubaasiza kutuura hamwe omuri obwo bunaku. Abariisa b'Abramu n'aba Looti baagira empaka. Omu bunaku obwo Abanyakanaani n'Abaperizi bakaba batwire omu nsi egyo. Abramu yaagambira Looti ati: Ninkweshengyereza, turekye kugirirana amahari, n'obu baakuba abariisa bangye n'abaawe; ahabw'okuba turi ishe-emwe. Ensi yoona tekuri omumaisho? Naakweshengyereza, reka tutaane; ku oraatware orubaju bumosho, naanye niinyija aha kuza aha rwa buryo; nari shi ku oraatware orwa buryo, nyowe niinyija kuza aha rwa bumosho. Looti yaanaga amaisho, yaareeba oruhita rwa Yorudani rwona okuhika Zoari, nirufuka rwona nk'omusiri gwa MUKAMA, nari nk'ensi ya Misri, MUKAMA atakahwerekyereize Sodoma na Gomora. N'ahabw'ekyo Looti yaihamu oruhita rwa Yorudani rwona; yaatoora oburugwa-izooba. Okwo nikwo baataine. Abramu yaatuura omu nsi ya Kanaani, na Looti yaatuura omu ndembo z'omu ruhita; yaafurura eihema rye, yaariteera haihi na Sodoma. Kwonka abantu ba Sodoma bakaba bari abanyabibi, nibacumura munonga ahari MUKAMA. Bwanyima MUKAMA yaagambira Abramu, aherize kutaana na Looti, ati: Yema omumwanya ogu orimu, onagye amaisho, oreebe obukiizi-bwa bumosho n'obwa-buryo, oburubwa-izooba n'oburengyerwa-izooba; ahakuba ensi egi yoona ei orikureeba, ndyagikuha, ebe eyaawe kandi n'eya baijukuru baawe okuhitsya ebiro byona. Kandi oruzaaro rwawe ndyarukanyisa, rube nk'omucuucu gw'ahansi; omuntu ku araabe naabaasa kubara omucuucu gw'ahansi, na baijukuru baawe nabo aryabaasa kubabara. Imuka ogyende, orabe omu nsi egi, oreebe oburaingwa n'obuhango bwayo; ahakuba niiwe ndigiha. Abramu nikwo kufurura eihema rye, akagyenda, akatuura haihi n'emyela ya Mamure eyaabaire eri Heburooni, akombekyerayo MUKAMA eitambiro. Omu biro bya Amurafeli omugabe wa Shinaari, na Arioki omugabe wa Elasaari, na Kedolaomeeri omugabe wa Elamu, na Tidali omugabe wa Goyimu, abo bagabe bakarwanisa Beera omugabe wa Sodoma na Birusha omugabe wa Gomora, na Shinabu omugabe wa Aduma, na Shemebeeri omugabe wa Zeboimu, n'omugabe wa Beela (niyo Zoari). Abo boona baateeranira engabo zaabo omu ruhita rwa Sidimu, niyo Nyanja y'omwonyo. Bakaba bamazire emyaka ikumi n'ebiri nibakorera Kedolaomeeri; kwonka omu mwaka gwa ikumi n'eshatu baamugomera. Bwanyima omu mwaka gwa ikumi n'ena Kedolaomeeri yaija n'abagabe abaahurwire nawe, baateera aba Reefa ab'omuri Ashetaroosi-karunaimu, n'aba Zuuzi omuri Haamu, n'aba Emimu omuri Shave-kiryasaimu, n'aba Hoori, omu bibungo byabo bya Seiri, okuhika Eli-parani, haihi n'eihamba; baabagomoora. Bwanyima baagaruka, baahika Enimishipati (niyo Kadeshi), baakubuura ensi yoona ey'Abaamaleki, n'Abaamori abaabaire batwire Hazazori-tamaari. Bwanyima haahurura omugabe wa Sodoma n'owa Gomora n'owa Aduma n'owa Zeboimu n'owa Beela (niyo Zoari), baatenga orugamba omu ruhita rwa Sidimu, baarwanisa Kedolaomeeri omugabe wa Elamu na Tidali omugabe wa Goyimu na Amurafeeli omugabe wa Shinaari na Arioki omugabe wa Elasari, abagabe bana baarwanisa abataano. Kandi oruhita rwa Sidimu rukaba rwijwire ebiina bya koroto; abagabe ba Sodoma na Gomora baahunga, abamwe baabigwamu, abandi baahungira omu bibungo. Abagabe abaababingire baanyaga ebintu byona eby'omuri Sodoma na Gomora n'eby'okurya byabo, baayegyendera. Baanyagiranamu na Looti, mutabani wa murumuna wa Abramu, owaabaire atwire Sodoma, n'ebintu bye; baagyenda. Bwanyima haija omwe owaacwire, yaakigambira Abramu Omuheburaayo, owaabaire atwire haihi n'emyela ya Mamure omuamori, murumuna wa Eshikooli na Aneri; abo bakaba nibakwatanisa na Abramu. Abramu ku yaahuriire ngu mutabani w'omurumuna anyagirwe, yaahurura n'abashaija be abeegyesiibwe eby'okurwana, abaazairwe omu ka ye, magana ashatu na ikumi na munaana, baabakurata okuhika Daani. Abramu yaabaganisa omu ngabo ze kubarwanisa nyekiro, yaabateera, yaababinga yaabahitsya Hooba aha bukiizi-bwa-bumosho obwa Damasiko. Yaabaaka ebi baabaire banyagire byona, yaagarura na Looti mutabani w'omurumuna n'ebintu bye n'abakazi n'abandi bantu. Abramu ku yaatabaarukire, naaruga kwita kedolaomeeri n'abagabe abaabaire bahurwire nawe, omugabe wa Sodoma yaashohora kumubuganira omu ruhita rwa Shaave (oruhita rw'omugabe). Na Melikizedeki omugabe wa Saalemu yaareeta omugaati na viinyo; kandi akaba ari omunyamurwa wa Ruhanga Rukira-boona. Yaamushabira omugisha, naagira ati: Abramu aheebwe omugisha Ruhanga Rukira-boona. Omuhangi w'eiguru n'ensi; kandi Ruhanga Rukira-boona, ohaireyo abazigu baawe omu mikono yaawe, asiimwe. Bwanyima Abramu yaamuha ekicweka kya ikumi ekya byona. N'omugabe wa Sodoma yaagambira Abramu ati: Nyowe mpa abantu, reero iwe eminyago ogyetwarire. Abramu yaamugarukamu ati: Ndahiire MUKAMA Ruhanga Rukira-boona, Omuhangi w'eiguru n'ensi, ku ntaritwara kahuuzi n'obu kaakuba akakoba k'enkaito nari ekintu kyawe kyona, nyentsya otakaagira oti: Niinye naatungiise Abramu. Tinditwara kintu kyona, kureka ebi abatsigazi bariire, n'omugabo gw'abashaija abu mpurwire nabo; kandi Aneri na Eshikooli na Mamure nabo batware omugabo gwabo. Bwanyima y'ebyo ekigambo kya MUKAMA kyaija ahari Abramu omu kworekwa, MUKAMA naamugira ati: Abramu, otatiina. Niinye ngabo yaawe; kandi oryaheebwa ebihembo bingi munonga. Abramu yaagira ati: Ai Mukama RUHANGA, oryampa ki, obu naaguma ndi encwekye, haza omuhunguzi w'ebyangye ari Eliezeeri owa Damasiko. Kandi Abramu yaagaruka yaagira ati: Reeba torampaire ruzaaro; kandi owaazaariirwe omu ka yangye niwe ariba omuhunguzi w'ebyangye. Reeba, ekigambo kya MUKAMA kyamwizira, MUKAMA naamugira ati: Ogwo tiwe arihungura ebyawe, kureka omwana, ou oryezaarira, niwe aribihungura. Yaamushohoza aheeru, yaamugira ati: Rarama oreebe ahaiguru, obare enyonyoozi, oreebe ku oraabe noobaasa kuzibara. Yaamugira ati: Na baijukuru baawe nikwo bariingana batyo. Abramu yaikiriza MUKAMA, MUKAMA yaakimubarira kuba okuhikiirira. Kandi yaagaruka, yaamugira ati: Niinye MUKAMA owaakwihire omuri Uri ey'aba Kaludaaya, kukuha ensi egi ngu ogihungure. Abramu yaamubuuza ati: Ai Mukama RUHANGA, nimmanyira hi ku ndigihungura? Yaamugarukamu ati: Ndeetera enyana ehikize emyaka eshatu, n'ebuguma y'embuzi ehikize emyaka eshatu, n'empaya y'entaama nayo ey'emyaka eshatu, n'akaiba n'enkombe nto. Yaabimutwarira byona, yaabishaturamu habiri, yaabirambika naabireebanisa; kwonka enyoni zo tiyaazishaturamu. Amahungu ku gaabaire gaija kugwa aha mitumbi, Abramu agabinga. Eizooba ku ryabaire nirirengarenga, Abramu yaakwatwa oturo twingi; kandi reeba, omwirima mwingi ogurikutiinisa gwamushweka. MUKAMA yaagambira Abramu ati: Omanyire kimwe ku oruzaaro rwawe rurishuhuukira omu nsi etari yaarwo, bakakorera ab'ensi egyo, nibaitwa kubi emyaka magana ana. Kwonka eihanga eryo, eri barikorera, ndyaritaho orubanja; kandi bwanyima baryarugayo baine eitungo ringi. Kwonka iwe oryashanga baashwenkuru n'obusingye, oryaziikwa gye ohikize emyaka ya bukuru. Omu bwijukuruza bwa kana baryagaruka aha, ahabw'okuba ebibi by'Abaamori tibikakanyire kurengyesereza. Bwanyima eizooba ku ryaherize kurenga, haabaho omwirima, reeba ekikoomi ekirikucumbuuka, n'orumuri orurikwaka byaraba ahagati y'ebyo bishate. Aha izooba eryo MUKAMA yaaragaana na Abramu endagaano, naagira ati: Oruzaaro rwawe ndyaruha egi nsi, okuruga aha kagyera ka Misri okuhika aha mugyera omuhango Furaati. Ensi y'Abakeeni, ey'Abakenizi, ey'Abakadumooni, ey'Abahiiti, ey'Abaperizi, ey'Abareefa, ey'Abaamori, ey'Abanyakanaani, ey'Abagirugashi, n'ey'Abayebusi. Reero Sarai muka Abramu akaba atamuzaariire baana; kandi akaba aine omuzaana Omunyamisrikazi, owaabaire naayetwa Hagari. Sarai yaagambira Abramu ati: Reeba, MUKAMA anyimire oruzaaro; ninkweshengyereza, byama n'omuzaana wangye; shana nkaamutungaho abaana. Abramu yaikiriza enaama ya Sarai. N'ahabw'ekyo Abramu ku yaabaire amazire emyaka ikumi omu nsi ya Kanaani, Sarai omukazi we yaatwara omuzaana we Hagari, Omunyamisrikazi, yaamuha iba kuba omukazi we. Abramu yaaraarira Hagari yaatwara enda; ku yaareebire yaagira enda, yaagaya mugore we. Sarai yaagambira Abramu ati: Okuhemurwa kwangye kube niiwe kwazaho; ahakuba nkakuha omuzaana wangye kukufumbata; mbwenu ku areebire yaagira enda, yangaya. MUKAMA atucwere orubanja, nyowe naiwe. Abramu yaamugarukamu ati: Reeba, omuzaana waawe ari omu bushoboorozi bwawe; omugire nk'oku orikwenda. Sarai nikwo kumutwaza kubi, nawe akamuhunga. Bwanyima maraika wa MUKAMA yaamushanga omu ihamba haihi n'eiziba eriri aha muhanda ogurikutoora Shuuri; yaamubuuza ati: Hagari omuzaana wa Sarai, nooruga hi? Kandi nooza hi? Yaagira ati: Nimpunga mugore wangye Sarai. Maraika wa MUKAMA yaamugira ati: Garuka ahari mugore waawe, omworobere. Maraika wa MUKAMA yaagaruka yaamugira ati: Ndyakanyisa munonga oruzaaro rwawe, rureme eibara ahabw'obwingi. Kandi maraika wa MUKAMA yaagaruka yaamugira ati: Reeba oine enda, oryagizaaramu omwana w'omwojo, omwete Ishimaeli, ahakuba MUKAMA ahuriire okwitwa kubi kwawe. Aryaba nk'enturegye omu bantu, aryaguma arwanise omuntu weena, n'abantu boona baryamurwanisa; aryatuura beene ishe boona hangahari. MUKAMA owaagambire nawe Hagari yaamweta eiziina, naagira ati: Niiwe Ruhanga oreeba; ahakuba Hagari akagira ati: Biri Otuura nandeeba nkaamureebera n'aha? Nikyo eiziba eryo ryayeteirwe Beeri-lahairoi; kandi riri ahagati ya Kadeshi na Beredi. Bwanyima Hagari yaazaarira Abramu omwana w'omwojo; Abramu yaayeta omwana w'omwojo, ou Hagari yaazaire, Ishimaeli. Obwo Abramu akaba ahikize emyaka makumi munaana na mukaaga, obu Hagari yaamuzaarira Ishimaeli. Abramu ku yaahikize emyaka makumi mwenda na mwenda, MUKAMA yaamweyoreka, yaamugira ati: Ndi Ruhanga ow'Obushoboorozi bwona; ogume ogyende gye omu maisho gangye, kandi obe ohikire; naanye ndyaragaana naiwe endagaano, kandi ndyakukanyisa munonga. Abramu yaagwa ahansi, yaajuumara; Ruhanga yaamugambira ati: Reeba, endagaano yangye ogiine; oryaba ishe w'amahanga maingi munonga. Kandi tokigaruka kwetwa Abramu, kureka Abrahamu, ahakuba naakugira ishe w'amahanga maingi munonga. Kandi ndyakuha okuzaara munonga, nkukanyise, nkuhindure amahanga, n'abagabe bakukomookyemu. Ndyahamya endagaano yangye naiwe, kandi ngihamye n'oruzaaro rwawe bwanyima yaawe okuhitsya obusingye bwarwo bwona, ebe endagaano etarihwaho, nyowe kuba Ruhanga waawe n'ow'oruzaaro rwawe orwa bwanyima. Bwanyima iwe n'oruzaaro rwawe ndyabaha ensi ei oshuhuukiiremu, ensi yoona eya Kanaani, ebe eyaawe obusingye bwona; naanye ndyaguma ndi Ruhanga waabo. Ruhanga yaagaruka yaagambira Abrahamu ati: Oryaguma orinde endagaano yangye, iwe n'oruzaaro rwawe orwa bwanyima yaawe obusingye bwarwo bwona. Egi niyo ndagaano yangye ei muriguma nimurinda, ei ndikuragaana naimwe kandi n'oruzaaro rwawe orwa bwanyima; omushaija weena omuriimwe aryasharwa. Muryasharwa ekishushu ky'omubiri gwanyu, kabe akamanyiso k'endagaano yangye naimwe. Omwojo weena omuriimwe omu busingye bwanyu bwona, ku arihitsya ebiro munaana azairwe, asharwe, yaaba ozairwe omu ka yaawe, nari otari w'omu ruzaaro rwawe, owaaguzirwe empiiha aha banyamahanga. Orizaarwa omu ka yaawe n'origurwa empiiha zaawe, bashemereire kusharwa; kandi endagaano yangye eryaba aha mibiri yaanyu, ebe endagaano etarihwaho. Kandi omushaija weena oriba atashazirwe kishushu ky'omubiri gwe aryacuubwa omu ihanga rye; ahabw'okuba aryaba aitsire endagaano yangye. Ruhanga yaagambira Abrahamu ati: Ebya Sarai omukazi waawe, otarigaruka kumweta Sarai kureka omwete Saara. Naanye ndyamuha omugisha; kandi ndyamukuhaho omwana w'omwojo; buzima ndyamuha omugisha, abe nyina w'amahanga; abagabe b'amahanga niwe barikomookaho. Abrahamu yaagwa ahansi, yaajuumara, yaasheka, yaayebuuza ati: Beitu shi omwana aryazaarwa omugurusi w'emyaka igana? Kandi na Saara, azaare? Abrahamu yaagambira Ruhanga ati: Ishimaeli ku yaakugizire amagara omu maisho gaawe! Ruhanga yaagira ati: Ngaaha! Kwonka na Saara omukazi waawe aryakuzaarira omwana w'omwojo, omwete Isaaka; kandi ndyahamya endagaano yangye nawe n'oruzaaro rwe orwa bwanyima, ebe endagaano etarihwaho. Kandi ebya Ishimaeli nabyo, naakuhurira. Reeba, ndyamuha omugisha, mmuhe okuzaara munonga, mmukanyise. Aryazaara abategyeki ikumi na babiri, kandi ndyamugira eihanga rihango. Kwonka endagaano yangye ndyagihamya ahari Isaaka, ou Saara arikuzaarira omu bunaku obwatairweho omu mwaka ogurikwija. Ruhanga ku yaaherize kugamba na Abrahamu, yainamuka, yaaruga ahu Abrahamu yaabaire ari. Bwanyima Abrahamu yaatwara Ishimaeli omutabani n'abaazaariirwe omu ka ye boona n'abaaguzirwe empiiha ze boona, yaashara ekishushu ky'omubiri gw'omushaija weena owaabaire ari omu ka ye, nk'oku Ruhanga yaamugambiire. Abrahamu akaba ahikize emyaka makumi mwenda na mwenda, obu yaasharwa. Na Ishimaeli omutabani akaba ahikize emyaka ikumi n'eshatu, obu yaasharwa. Abrahamu akasharwa aha izooba rimwe na Ishimaeli omutabani. Kandi n'abashaija boona, abaazaariirwe omu ka ye, n'abaaguzirwe empiiha ze aha banyamahanga, bakasharwa hamwe nawe. MUKAMA yaayeyorekyera Abrahamu aha myela ya Mamure, ashutami omu muryango gw'eihema rye omu ihangwe; ku yaimukize amaisho, yaareeba abashaija bashatu beemereire hangahari. Ku yaabareebire, yaimuka omu muryango gw'eihema, yairuka kubabugana, yainama ahansi, yaagira ati: Mukama wangye, ku ndaabe ningirirwa embabazi omu maisho gaawe, ninkweshengyereza otahingura omwiru waawe. Kabareete otwizi, munaabe aha bigyere, mwije ahansi y'omuti, muhuumure, naanye ndeete akagaati, mugarukwemu amaani mubone kugumizamu, nk'oku mwahunguka aha mwiru waanyu. Baagira bati: Kora nk'oku waagamba. Abrahamu yaayehuuta, yaataaha omu ihema, yaashangamu Saara, yaamugira ati: Rahuka ogire encuro ishatu z'esaano y'obunono, okibumbabumbe, ogiihemu otugaati. Kandi yairuka, yaaza omu masyo, yaihamu enyana nto nungi, yaagiha omushumba we, nawe yaagibaaga ahonaaho, yaagiteeka. Abrahamu yaatwara amajuta n'amate n'enyama y'enyana ei yaateeka, yaabita omu maisho gaabo; yaaguma ayemereire aha rubaju rwabo ahansi y'omuti, nibarya. Baamubuuza bati: Saara omukazi wawe arahi? Yaagarukamu ati: Ari omu ihema. MUKAMA yaagira ati: Buzimazima, obunaku ku burihika, ndyagaruka; kandi reeba, Saara omukazi waawe aryazaara omwana w'omwojo. Saara akaba ari omu muryango gw'eihema enyima ye, abihuriire. (Obwo Abrahamu na Saara bakaba bakuzire, bahikire omu ngingo zaabukuru; kandi Saara akaba atakiza mu micwe y'abakazi.) N'ahabw'ekyo Saara yaashekyera aha mutima, naagira ati: Nimbaasa kushemererwa naakaikwire, na ibanye ari omugurusi? MUKAMA yaagambira Abrahamu ati: N'enki ekyashetsya Saara, akagira ati: N'eky'amazima ndyazaara omwana nkaikwire? Hariho ekirema MUKAMA? Omu bunaku obwatairweho ndyagaruka; kandi ebiro bye ku birihika, Saara aryazaara omwana w'omwojo. Kwonka Saara yaayehakana ati: Tinaasheka; ahakuba akaba atiinire. Yaamugarukamu ati: Ngaaha! Okusheka kwo waasheka. Abo bashaija baimuka, baarugayo, baagyenda bagyemire Sodoma; na Abrahamu yaabashendekyereza Ngaaha! Ahakuba nkamutoorana, ngu abone kuragiira abaana be n'ab'omu ka ye abarimukurata, okuguma omu muhanda gwa MUKAMA, nibakora eby'okuhikiirira n'eby'oburyo, ngu MUKAMA abone kureetera Abrahamu ebi yaamugambiire. MUKAMA yaagira ati: Nk'oku okutaka kw'abarikurega Sodoma na Gomora kuri kwingi ahabw'ekibi kyabo ekihinguraine munonga, nikyo naaza kushuumira hati, nkareeba kwo, ku baraabe bakozire nk'okutaka kw'abarikubarega, oku mpuriire, oku kuri; nari ku kiraabe kitari kityo, nakyo nkimanye. Abashaija abo baaruga aho, baagumizamu nibaza Sodoma; kwonka Abrahamu yaaguma ayemereire omu maisho ga MUKAMA. Abrahamu yaamwirira haihi, yaagira ati: Buzima noija kucwekyereza abahikiriire hamwe n'ababi: Mbwenu omu rurembo ku haakuba harimu abahikiriire makumi ataano, okaarucwekyereza, oyanga kurusaasira ahabw'abahikiriire makumi ataano abarimu? Nikikabure ekyo kukurugaho, okwita abahikiriire hamwe n'ababi, n'okureeba abahikiriire nibatwazibwa nk'ababi! Ekyo nikikabure! Omucwi w'emanja z'ensi yoona tarikora ebihikire? MUKAMA yaagarukamu ati: Omu rurembo rwa Sodoma ku ndaashangyemu abahikiriire makumi ataano, niinyija kurusaasira rwona ahabwabo. Abrahamu yaagaruka yaagira ati: Reeba, naayehanga kugamba na Mukama wangye, haza ndi omucuucu n'eiju. Mbwenu shi, abahikiriire makumi ataano kuhaakuburaho bataano, okaacwekyereza orurembo rwona ahabw'abo abataano abaaburaho? Yaagira ati: Ku ndaashangyeyo makumi ana na bataano, tindikwija kurucwekyereza. Abrahamu yaagaruka yaamugira ati: Ku haraabonekyeyo makumi ana! Yaagarukamu ati: Tindikwija kurucwekyereza ahabw'abo makumi ana. Kandi yaagaruka yaagira ati: Mukama wangye arekye kungwerwa kubi, ngarukye ngambe. Ku haraabonekyeyo makumi ashatu. Yaamugarukamu ati: Tindikwija kurucwekyereza, ku ndaashangyeyo makumi ashatu. Yaagira ati: Reeba, naayehanga kugamba na Mukama wangye. Ku haraabonekyeyo makumi abiri. Yaagarukamu ati: Tindikwija kurucwekyereza ahabw'abo makumi abiri. Bwanyima yaagira ati: Mukama wangye arekye kuguubwa kubi, ngarukye ngambe omurundi ogu gwonka. Mbwenu shi ku haraabonekyemu ikumi. Yaamugarukamu ati: Tindirucwekyereza ku hakubonekayo ikumi. MUKAMA ku yaaherize kugamba na Abrahamu, yaagyenda; kandi na Abrahamu yaagaruka owe. Baamaraika abo bombi baahika Sodoma omu mwabazyo; baashanga Looti ashutami aha irembo rya Sodoma. Looti ku yaabareebire, yaimukakubabugana; yainama ahansi, yaagira ati: Bakama bangye, nimbeeshengyereza mukubuukye, mutaahe omu ka y'omwiru waanyu, munaabe aha bigyere, muraare; omu kasheeshe kare mwimukye, mugyende. Baagarukamu bati: Ngaaha; kureka nitwija kuraara omu muhanda, burugyeho busheeshe. Yaabagyema munonga, baakubuuka, baataaha omu ka ye; yaabateekyera obugyenyi, yaateeka emigaati etatumbisiibwe, baarya. Kwonka ku baabaire batakabyamire, abashaija b'omu rurembo Sodoma, abato n'abakuru, abantu boona abaarugire embaju zoona baayehinguririza egyo nju; baayeta Looti, nibagira bati: Abashaija abaija owaawe ogu mwabazyo barahi? Batureetere, tubamanye. Looti yaashohora, yaabashanga aha muryango, yaagaruraho orwigi; yaabagira ati: Bagyenzi bangye, nimbeeshengyereza mutakora ekibi ekirikushusha kityo. Reeba, nyine bahara bangye babiri abatakamanyaga mushaija; ka mbabashohoreze, mubakore, nk'oku murikwenda; kwonka mutagira eki mwakora ahari aba bashaija, ahakuba baizire kuraara omu nju yangye. Baagira bati: Rugaho, tuhigize. Baagaruka baagira bati: Orushaija oru rukaija rushuhuukire, mbwenu nirwenda kwehindura omuramuzi? Hati twaza kukugira kubi okukira oku twakubagizire. Baamiganira ahari ogwo mushaija Looti, bairira haihi kucwa orwigi. Abashaija abaabaire bari omu nju, baashohoza emikono yaabo, baataasya Looti, baakinga orwigi. Baahumya amaisho g'abashaija abaabaire bari aha rwigi, abato n'abakuru; nahabw'ekyo baafa kubi, nibakorakora nibasherura orwigi. Bwanyima abo bashaija baabuuza Looti bati: Oine abandi bantu aha? Mukwe waawe, na batabani baawe, na bahara baawe, n'omuntu weena ou oine omuri oru rurembo, obaihe omuri ogu mwanya; ahakuba twaza kugucwekyereza, ahabw'okuba okutaka kw'abarikubarega kurengyesereize omu maisho ga MUKAMA; kandi MUKAMA atutumire kugucwekyereza. Looti yaashohora, yaagambira abakwe, abaabaire nibenda kushwera bahara be, naagira ati: Mwimukye, murugye omu mwanya ogu; ahabw'okuba MUKAMA naayenda kucwekyereza orurembo. Kwonka omu maisho ga bakwe be yaashusha nk'orikuteera obuyaga. Ku bwaseesire, baamaraika baateera Looti obwira, nibagira bati: Imuka otware omukazi waawe na bahara baawe bombi abari aha, mutakaagwa omu rubanja rw'orurembo. Kwonka yaaguma naayeziringa; abashaija abo nikwo kumukwata omukono, n'omukono gw'omukazi we, n'emikono ya bahara be bombi, bakamushohoza aheeru y'orurembo, nk'oku MUKAMA yaamusaasiire. Ku baaherize kubashohoreza kimwe, omwe yaagira ati: Hunga otafa; otareeba enyima, n'obu kwakuba okwemereraho omu ruhita rwona; hungira omu bibungo, otakaacwekyerezibwa. Looti yaabagira ati: Ngaaha, Mukama wangye. Reeba omwiru waawe naaheebwa omugisha omu maisho gaawe, waakanyisa embabazi zaawe ezi wangirira kunkiza okufa. Tindikubaasa kuhungira mu bibungo, ntakaahikwaho akabi, nkafa. Reeba, orurembo ruriya ruri haihi okuhungiramu, kandi ni rukye. Naakweshengyereza mbe nirwo naahungiramu (ti rukye?), amagara gangye nigaija kukiriramu. Yaamugarukamu ati: Naakwikiriza n'ekyo nakyo, okutahwerekyereza rurembo oru waagambaho. Yehuute ohungireyo; ahakuba tindikubaasa kukora kintu kyona, otakahikireyo. Orwo rurembo nikyo rwayeteirwe Zoari. Looti yaahika Zoari, akashana kaatagata. MUKAMA yaabona kunaga ahari Sodoma na Gomora omuriro n'obuganga bw'ekibiriiti, nibiruga ahari MUKAMA omu iguru; yaacwekyereza ezo ndembo, n'oruhita rwona n'abaatuuzi baamwo boona, n'ekyabaire kimezire ahansi. Kwonka omukazi we, owaabaire amukuratiire, yaareeba enyima, yaahinduka enyomyo y'omwonyo. Abrahamu yaimuka omu kasheeshe, yaaza ahu ayemereire omu maisho ga MUKAMA, yareeba aha bukiizi bwa Sodoma na Gomora n'oruhita rwona; kandi reeba, ensi ekaba neecumba omwika nk'ogw'ekikoomi. Kandi Ruhanga, ku yaabaire naacwekyereza endembo z'omuri orwo ruhita, yaijuka Abrahamu, yaatuma ahari Looti ngu azirugyemu, omu kucwekyereza ezo ndembo ezi Looti yaabaire atwiremu. Bwanyima Looti yaaruga Zoari yainamuka omu bibungo na bahara be bombi; ahakuba akatiina kutuura Zoari; atyo yaataaha omu nyanga na bahara be bombi. Omukuru yaagambira omuto ati: Tataitwe akuzire; kandi omu nsi tiharimu muntu oriija kutushwera, nk'emicwe y'ensi yoona oku eri. Ija tunywaise tataitwe viinyo, tumusinze, tubyame nawe, tutungye oruzaaro, turekye kufa bucwekye. Baasinza ishebo ekyo kiro; omukuru yaataahamu, yaabyama na ishe; kandi ishe tiyaamanya bunaku bu yaabyamiramu nawe, n'obu yaimukiramu. Ku bwaseesire, omukuru yaagira omuto ati: Reeba, nyekiro mbyamire na taata; ka tugarukye tumusinze eki kiro; naiwe otaahemu, obyame nawe, tutungye oruzaaro, turekye kufa bucwekye. Batyo baagaruka baasinza ishebo na viinyo ekyo kiro; omuto yaimuka, yaabyama nawe; ishe tiyaamanya bunaku bu yaabyamiramu nawe, nobu yaimukiramu. Okwo nikwo bahara ba Looti baatwekirwe ishebo. Omukuru yaazaara omwana w'omwojo, yaamweta Moabu; niwe ishe w'Abamoabu n'okuhitsya hati. Omuto nawe yaazaara omwana w'omwojo, yaamweta Ben-ami; niwe ishe w'Abaamoni n'okuhitsya hati. Abrahamu yaarugayo, yaaza aha bukiizi bw'ensi ya Negebu, yaatuura ahagati ya Kadeshi na Shuuri; bwanyima yaashuhuukira Gerari. Abrahamu yaagamba ku omukazi we Saara ari munyaanya. Abimeleki omugabe wa Gerari yaatuma ahari Saara, yaamutwara. Kwonka Ruhanga yaija ahari Abimeleki nyekiro omu kirooto, yaamugira ati: Reeba, waafa, ahabw'okuba omukazi ou otwaire aine iba. Kwonka Abimeleki akaba atakamuhikire; Abimeleki nikwo kugarukamu ati: Nooyenda kwita eihanga eritaina rubanja? We wenka tarangizire ati: Ogu ni munyaanyazi? Kandi omukazi nawe akagira ati: Ndi munyaanya. Eki eki nkozire nkikozire, nyine omutima gw'amazima n'emikono etaine rubanja. Ruhanga yaamugarukamu omu kirooto, ati: Eego, nimmanya ngu okikozire, oine omutima gw'amazima; kandi naanye nkuzibiire kuncumuraho; nikyo ntakwikiririize kumukoraho. Mbwenu nu garurira ogwo mushaija omukazi we, ahakuba ni nabi, akushabire orekye kufa; kwonka ku oraabe otamumugaruriire, omanyire kimwe ngu noija kufa hamwe n'abaawe boona. Abimeleki yaaguruka kare, yaatuma aha bairu be boona, yaabateekyerereza ebyo byona, baatiina munonga. Bwanyima yaatuma ahari Abrahamu, yaamubuuza ati: otutuzire ki? Nkucumwireho ki, waaza kundeetaho ekibi kihango, nyowe n'obugabe bwangye? Onkoreire ebitakorwa. Kandi yaagaruka yaabuuza Abrahamu ati: Okareeba ki, ekyakureeteire kukora otyo? Abrahamu yaagarukamu ati: Nkakikora ahabw'okuteekateeka ngu: Buzima omu mwanya ogu tiharimu kutiina Ruhanga; nibaija kuunyita ahabw'omukazi wangye. Kandi ekindi, ni munyaanyazi buzima, owa taata otari wa maawe; kwonka nkamushwera. Bwanyima Ruhanga ku yaanyihire omu ka ya taata, yampindura ow'okuzengyerera, naagira Saara nti: Eky'embabazi eki oshemereire kunkorera n'eki; buri mwanya gwona ogu turizamu, ogume ogire oti: Ogu ni munyaanyazi. Abimeleki yaareeta entaama n'ente n'abahuuku n'abazaana, yaabiha Abrahamu, yaamugarurira na Saara omukazi we. Kandi yaamugira ati: Reeba, ensi yangye ekuri omumaisho; otuure ahu orikwenda hoona. Yaagambira na Saara ati: Reeba, naaha munyaanyoko ebicweka by'efeeza rukumi, kukwihaho ekihemu omu maisho g'abari hamwe naiwe boona; kandi omu maisho g'abantu boona oryaguma ori ohikire. Bwanyima Abrahamu yaashaba Ruhanga; Ruhanga yaakiza Abimeleki n'omukazi we n'abazaana be; baazaara abaana; ahakuba MUKAMA akaba ayigariire kimwe enda z'ab'omu ka ya Abimeleki ahabwa Saara muka Abrahamu. MUKAMA yaataayaayira Saara nk'oku yaagambire, kandi MUKAMA yaakorera Saara nk'oku yaaraganiise. Saara yaagira enda, yaazaarira Abrahamu omwana w'omwojo yaakuzire, omu bunaku obu Ruhanga yaamugambiire. Abrahamu yaayeta ogwo mwana ou yaazaire Isaaka, ou Saara yaamuzaariire. Abrahamu yaashara omwana we Isaaka amazire ebiro munaana azairwe, nk'oku Ruhanga yaamuragiire. Kandi Abrahamu akaba ahikize emyaka igana, obu yaazaara ogwo mwana Isaaka. Saara yaagira ati: Ruhanga anshekize; n'oraakihurire weena naija kusheka. Yaagaruka yaagira ati: N'oha owaakugizire Abrahamu, ngu Saara nawe aryayontsya abaana? Ahakuba mmuzaariire omwana w'omwojo omu bugurusi bwe. Omwana yaakura, yaacuuka; Abrahamu yaateeka obugyenyi bwingi aha izooba eri Isaaka yaacuukiireho. Saara yaareeba omwana wa Hagari Omunyamisrikazi, ou yaazairweho Abrahamu, naazaana n'omutabani. Nikyo yaagiriire Abrahamu ati: Binga ogu muzaana n'omwana we; ahakuba omwana w'ogu muzaanakazi tarihungura n'omwana wangye Isaaka. Ekigambo ekyo kyagwisa kubi Abrahamu ahabw'omwana we. Ruhanga yaagambira Abrahamu ati: Otaguubwa kubi ahabw'omwana n'ahabw'omuzaanakazi waawe. Kyona eki Saara araakugambire, omworobere; ahabw'okuba baijukuru baawe baryayetererwa Isaaka. Kandi omwana w'omuzaana nawe ndyamuhindura eihanga, ahabw'okuba n'omwana waawe. N'ahabw'ekyo Abrahamu yaimuka omu kasheeshe kare, yaagira eby'okurya n'efurebe y'amaizi, yaabiha Hagari, yaabimuta aha ibega, yaamuha n'ogwo mwana, yaamwohereza. Yaarugayo, yaaguma naagyendagyenda omu ihamba rya Beerisheba. Amaizi ku gaahweire omu furebe, yaarambika omwana ahansi y'ekishaka, yaagyenda, yaashutama hangahari naamureeba, kaanya nk'aharikurashwa omwambi; ahabw'okuba akagira ati: Ka ndekye kureeba omwana wangye naakaba. Ku yaabaire ashutami naareeba ei ari, omwana yaimutsya eiraka, yaarira. Ruhanga yaahurira eiraka ry'ogwo mwana; maraika wa Ruhanga yaayema omu iguru, yaayeta Hagari, yaamugira ati: Waaba ota, Hagari? Otatiina, ahabw'okuba Ruhanga yaahurira eiraka ry'omwojo ah' ari. Imuka, oimutsye omwana, omweyegamize aha mukono; ahakuba ndyamuhindura eihanga rihango. Omuri ogwo mwanya Ruhanga yaigura amaisho ga Hagari, yaareeba eiziba ry'amaizi, yaagyenda, yaijuza efurebe amaizi, yaanywaisa omwana. Okuruga aho Ruhanga yaaguma n'omwojo, yaakura, yaatuura omu ihamba, yaaba omurasi rugambwa. Yaaguma omu ihamba rya Parani; nyina yaamushwererera Omunyamisrikazi. Omu biro ebyo Abimeleki na Fikooli omukuru w'engabo ze baagambira Abrahamu bati: Ruhanga ari hamwe naiwe omu bi orikukora byona. N'ahabw'ekyo ondahire Ruhanga, ku otarimbeiha nari mutabani wangye, n'obu yaakuba mwijukuru wangye; kureka nk'embabazi ezi naakugiriire oku ziri, naiwe ku nikwo oringirira n'ensi, ei waashuhuukiiremu. Abrahamu yaamugarukamu ati: Naaza kukurahira. Bwanyima Abrahamu yaatonganisa Abimeleki ahabw'eiziba eri abairu ba Abimeleki baamwakire n'empaka. Abimeleki yaagarukamu ati: Tindikumanya owaakozire ekyo; naiwe tokabingambiraga, kandi tinkakihuriraga, kureka eri izooba. Abrahamu yaatwara entaama n'ente, yaaziha Abimeleki; bombi baaragaana endagaano. Abrahamu yaashoroora omu busyo abaagazi b'entaama mushanju. Abimeleki yaabuuza Abrahamu ati: Abaagazi b'entaama aba mushanju abu waashoroora, n'aba ki? Yaagarukamu ati: Aba baagazi b'entaama mushanju naabakuha, obatware, babe eky'okuhamya eiziba eri ku niinye naarifukwire. Nikyo yaayeteire omwanya ogwo Beeri-sheba, ahakuba aho niho baarahiriire bombi. Batyo baaragaanira endagaano Beeri-sheba; bwanyima Abimeleki na Fikooli omukuru w'engabo ze baimuka, baagaruka omu nsi y'Abafilistia. Kandi Abrahamu yaabyara ekiti ky'omwesheli ahari Beeri-sheba; yaaramizaho eiziina rya MUKAMA Ruhanga otahwaho. Bwanyima Abrahamu yaamara ebiro bingi, ashuhuukiire omu nsi y'Abafilistia. Bwanyima y'ebyo Ruhanga yaagyeza Abrahamu, yaamweta ati: Abrahamu! Yaamweetaba ati: Nyamuhanga! Yaamugira ati: Twara omwana waawe omwe nyamunegyere Isaaka, ou okunda, oze omu nsi ya Moria, omutambire aha kibungo kimwe omu bibungo by'aho, eki ndaakugambire, kuba ekitambo ekyokize. Atyo Abrahamu yaimuka kare omu kasheeshe, yaatandiika endogoya ye, yaatwara babiri aha batsigazi be na Isaaka omwana we; yaashatura enku z'okwotsya ekitambo, yaimuka, yaaza omu mwanya ogu Ruhanga amugambiire. Aha kiro kya kashatu Abrahamu yaanaga amaisho, yaareeba omwanya gukiri hare. Abrahamu yaagira abatsigazi be ati: Imwe mugume aha n'endogoya, nyowe n'omwojo tuze kuriya, turamye, haza tugarukye, tubashangye aha. Abrahamu yaakwata enku z'okwotsya ekitambo, yaazikorera Isaaka omwana we; we yaatwara omuriro n'omusyo gw'endiga; baagyenda hamwe bombi. Isaaka yaayeta Abrahamu ishe ati: Taata! Abrahamu yaamwetaba ati: N'enki, mwana wangye? Yaagira ati: Beitu shi ka twine omuriro n'enku; omwana gw'entaama ogw'okutamba gurahi? Abrahamu yaagarukamu ati: Mwana wangye, Ruhanga naija kwebonera omwana gw'entaama gw'ekitambo ky'okwotsya. Batyo baagumizamu bombi. Ku baahikire omu mwanya ogu Ruhanga amugambiire, Abrahamu yaayombekayo eitambiro, yaariteekyeraho enku, yaaboha Isaaka omwana we, yaamugarika aha itambiro aha nku. Abrahamu yaakununkirira omusyo kurezya omutabani. Maraika wa MUKAMA yaayema omu iguru, yaamweta ati: Abrahamu! Abrahamu! Yaayetaba ati: Nyamuhanga! Yaamugira ati: Otakora ahari ogwo mwana, nari kugira eki waamwitsa; ahabw'okuba hati naamanya ku orikutiina Ruhanga ahabw'okutaanyima mwana waawe omwe nyamunegyere. Abrahamu yaimutsya amaisho, yaamagamaga, yaareeba enyima ye empaya y'entaama ekwatsirwe ebikamba omu mahembe; Abrahamu yaagyenda, yaihayo egyo mpaya, yaagitamba kuba ekitambo ekyokize omu mwanya gw'omwana we. Abrahamu yaayeta ogwo mwanya Yehovayire, nk'oku kirikugambwa na hati ngu, Aha kibungo kya MUKAMA kiryaheebwa. Maraika wa MUKAMA yaagaruka yaayema omu iguru, yaayeta Abrahamu omurundi gwa kabiri, yaamugira ati: Naayerahira, nikwo MUKAMA arikugira, ahabw'okukora eki, otanyime mwana waawe omwe nyamunegyere, nti: Okukuha ndyakuha omugisha, kandi n'okukanyisa ndyakanyisa oruzaaro rwawe rube nk'enyonyoozi z'omu iguru, kandi nk'omusheenyi gw'aha rubaju rw'enyanja; n'oruzaaro rwawe ruryakubuura amarembo g'abazigu baarwo; kandi omurirwo amahanga goona ag'omu nsi nimwo gariheerwa omugisha, ahabw'okuba oyorobeire eiraka ryangye. Bwanyima Abrahamu yaagaruka aha batsigazi be; baimuka baagyenda hamwe Beeri-sheba; Abrahamu yaaba niyo yaatuura. Bwanyima y'ebyo baagambira Abrahamu bati: Reeba, Milika nawe azaariire Nahori abaana; omujigaijo ni Uzi, n'omurumuna Buuzi, na Kemueli ishe wa Aramu; na Kesedi, Haazo, Piludashi, Yidulafu na Besueli. Besueli yaazaara Rebeka; abo omunaana nibo Milika yaazaariire Nahori, murumuna wa Abrahamu. Kandi n'omukazi we w'ekinyanshunju orikwetwa Reuma, nawe yaazaara Teeba, Gahamu, Tahashi na Maaka. Saara akamara emyaka igana na makumi abiri na mushanju; egyo niyo myaka ei yaahikize. Yaafeera Kiryasiaraba (niyo Heburooni) omu nsi ya Kanaani; Abrahamu yaataaha omu ihema kuririra Saara n'okumucurira; yaaruga aha mutumbi gwe, yaashohora, yaagambira aba Heesi ati: Ndi omunyaihanga kandi omushuhuuki omuriimwe; mumpe omwanya gw'okuziikamu, mbone kuziika omufu wangye, andugye omumaisho. Aba Heesi baagarukamu Abrahamu bati: Mukama waitu, tuhurire; ori omuntu mukuru munonga omuriitwe; ziika omufu waawe omu kituuro eki oraatoorane omu bituuro byaitu byona; tihariho n'omwe omuriitwe oraakwime ekituuro kye, ngu otaziikamu omufu waawe. Abrahamu yaimuka, yainama omu maisho ga bakama b'ensi, aba Heesi. Yaabagira ati: Ku muraabe nimwikiriza ngu nziikye omufu wangye, andugye omumaisho, mumpurire, munyeshengyerereze Efurooni mwene Zohari, ampe enyanga ya Makipeela ei aine, eri aha muheru gw'ekibanja kye; agingurize omu maisho gaanyu nk'obuguzi bwayo oku buri, gube omwanya gwangye ogw'okuziikamu. Kandi obwo Efurooni akaba ashutami omu ba Heesi; Efurooni ogwo Omuhiiti yaagarukamu Abrahamu, aba Heesi boona abaabaire nibataaha omu irembo ry'orurembo rwe bamuhuriire, naagira ati: Ngaaha, Mukama wangye, mpurira. Ekyo kibanja naakikuha, n'enyanga yaamwo; naabikuheera omu maisho g'eihanga ryaitu. Oziikyemu omufu waawe. Abrahamu yainama omu maisho ga bakama b'ensi. Yaagambira Efurooni, boona bahuriire, ati: Ku oraabe nookisiima, naakweshengyereza, ompurire; nkuheereze obuguzi bw'ekibanja nk'oku buri; kandi ikiriza obutware, naanye mbone kuziikamu omufu wangye. Efurooni yaagarukamu Abrahamu ati: Mukama wangye, mpurira. Akabanja akarikugurwa shekeli z'efeeza magana ana nikyo ki ahariiwe naanye? Mbwenu ziikamu omufu waawe. Abrahamu yaikiriza Efurooni, yaamurengyera efeeza ezi yaagambira omu maisho g'aba Heesi, shekeli magana ana z'efeeza, ezirikukoresibwa abashuubuzi. Okwo nikwo Efurooni yaaguzire ekibanja kye, ekyabaire kiri Makipeela, aharikureeba Mamure, ekibanja n'enyanga yaamwo, n'emiti yoona eyaabaire erimu okuhika aha mwatano ogwabaire gukyehinguririize, byahamibwa omu maisho b'aba Heesi n'ag'abaabaire nibataaha omu irembo ry'orurembo rwe kuba ebya Abrahamu. Bwanyima y'ekyo, Abrahamu yaaziika omukazi we Saara omu nyanga y'omu kibanja kya Makipeela, aharikureeba Mamure (niyo Heburooni) omu nsi ya Kanaani. Ekyo kibanja n'enyanga yaamwo byahamibwa aba Heesi kuba ebya Abrahamu n'okuba omwanya gwe gw'okuziikamu. Abrahamu akaba akuzire, ahikire omu ngingo zaabukuru; kandi MUKAMA akaba amuhaire omugisha omuri byona. Abrahamu yaagambira omugaragwa we mukuru owaabaire naategyeka eby'omu ka ye byona, ati: Ija ote omukono gwawe ahansi y'ekibero kyangye; nkurahize MUKAMA Ruhanga w'eiguru n'ensi, ku otarishwererera mwana wangye omuri bahara b'Abanyakanaani, abu ntwiremu; kureka ku ogigyenda omu ihanga ryaitu, kandi omuri beene waitu, okaba niyo waashwererera omwana wangye Isaaka omukazi. Omugaragwa yaamugarukamu ati: Shana akaayanga kwija naanye omu nsi egi. Ku kiriba kyabaire kityo, omwana waawe mmugarure omu nsi ei waarugiremu? Abrahamu yaamugira ati: Oyerinde, otarigarurayo omwana wangye. MUKAMA Ruhanga w'eiguru owaanyihire omu ka ya taata n'omu nsi ei naazairwemu, kandi owangambiire naarahira ati: Oruzaaro rwawe ndyaruha ensi egi, Ogwo aryatuma maraika we akwebembere, oshwererereyo omwana wangye omukazi. Omukazi ku aryanga kwija naiwe, orwo tiruriba rubanja rwawe ahabw'endahiro ei naakurahiza; kwonka eki ndikukwehanangiriza, otarigarurayo omwana wangye. Omugaragwa nikwo kuta omukono ahansi y'ekibero kya Abrahamu mukama we, akamurahira ku arikikora. Bwanyima omugaragwa yaatwara engamira ikumi aha za mukama we n'ebintu birungi eby'okuriimisa eby'emiringo yoona ebi yaahairwe mukama we, yaimuka yaaza Mesopotamia, yaahika haihi n'orurembo rwa Nahori. Yaateeza engamira ebikokora ahansi aheeru y'orurembo aha iziba ry'amaizi omu mwabazyo, ahu abakazi batahira amaizi. Yaashaba ati: Ai MUKAMA, Ruhanga wa mukama wangye Abrahamu, ninkweshengyereza, mpa omugisha hati, ogirire mukama wangye Abrahamu embabazi. Reeba, nyemereire aha aha iziba; kandi abaishiki b'abanyarurembo nibaija kutaha amaizi. Mbwenu kibe kiti; omwishiki, ou ndaagire nti, Tuura orunywero rwawe, nnyweho, naakweshengyereza, nawe akagarukamu ati, Nywaho, kandi naaza kweshera n'engamira zaawe, abe ogwo ou waatooraniire omwiru waawe Isaaka; kandi aho niho ndaamanyire ku waagirira mukama wangye embabazi. Ku yaabaire atakaherize kushaba, reeba, haashohora Rebeka, muhara wa Besueli, mutabani wa Milika, muka Nahori murumuna wa Abrahamu, aine orunywero rwe aha ibega. Kandi omwishiki ogwo akaba ari murungi munonga orikureebwa, omwishiki otakamanyaga mushaija; yaashuuma aha iziba, yaijuza orunywero rwe amaizi, yainamuka. Omugaragwa yairuka kumubugana, yaagira ati: Naakweshengyereza, mpa otwizi, nnywere aha runywero rwawe. Yaamugira ati: Nywaho, Mukama wangye. Yaarahuka, yaata orunywero rwe aha kiganja, yaamunywaisa. Ku yaaherize kumunywaisa, yaagira ati: Naaza kweshera n'engamira zaawe, nazo zinywe okuhitsya obu ziraakuukye. Yaarahuka yaashuka amaizi omu bwato, yaagaruka omu iziba kutaha, yaayeshera engamira ze zoona. Omushaija yaamugumyaho amaisho ahunami, kumanya ku MUKAMA araabe ahaire orugyendo rwe omugisha, nari shi ataruguhaire. Engamira ku zaakuukire, omushaija yaihayo empeta y'ezaabu ey'oburemeezi bw'ekicweka kya shekeli, n'engoro ibiri ez'okumujweka aha mikono, ziine oburemeezi bwa shekeli ikumi z'ezaabu, yaamugira ati: Ori muhara w'oha? Ngambira, naakweshengyereza. Kandi tukaabona oburaaro omu ka ya sho? Yaamugarukamu ati: Ndi muhara wa Besueli, mutabani wa Milika, ou yaazairweho Nahori. Yaagaruka yaagira ati: Twine obunyaatsi n'eby'okurya byazo ebirikumara; kandi n'oburaaro buriyo. Omushaija yainama, yaaramya MUKAMA, yaagira ati: MUKAMA, Ruhanga wa mukama wangye Abrahamu, ahimbisibwe, ahakuba tarekire kugirira mukama wangye embabazi n'obwesigwa; kandi naanye MUKAMA anyebembeire, yampitsya ahari beene ishe ba mukama wangye. Omwishiki yairuka, yaagambira ab'omwa nyina ebigambo ebyo byona. Kandi Rebeka akaba aine munyaanya orikwetwa Labaani; Labaani ogwo yaashohora, yairuka kubugana ogwo mushaija aha iziba. Ku yaareebire empeta y'ezaabu n'engoro aha mikono ya munyaanya, kandi yaahurira Rebeka munyaanya naagamba ebi yaagambirwa ogwo mushaija, yaija ah' ari, yaashanga ayemereire aha rubaju rw'engamira aha iziba. Yaamugira ati: Ija otaahe, iwe ou MUKAMA ahaire omugisha. N'enki ekikwemereize aheeru? Ahakuba naakuteekateekyera enju, n'ahu engamira ziraaraare. Atyo omushaija yaataaha omu nju, Labaani yaatandiikurura engamira, yaareeta obunyaatsi n'eby'okurya by'engamira, n'amaizi g'okunaabisa ebigyere bye n'eby'abashaija abu yaabaire aine. Bwanyima baamureetera eby'okurya; kwonka we yaagira ati: Tindikwija kurya, ntakagambire bi ntumirwe. Ndi Labaani ati: Bigambe. Yaagira ati: Ndi omugaragwa wa Abrahamu. Kandi MUKAMA akaha mukama wangye omugisha mwingi munonga, yaahinduka omuntu rugambwa. Yaamuha amasyo g'entaama n'ag'ente, efeeza n'ezaabu, abahuuku n'abazaana, engamira n'endogoya. Na Saara muka mukama wangye yaamuzaarira omwana w'omwojo yaakuzire; n'omwana ogwo ishe amuhaire ebi aine byona. Mbwenu mukama wangye akndahiza, naagira ati: Otarishwererera omwana wangye omukazi omu baishiki b'Abanyakanaani, abu ntwire omu nsi yaabo; kureka oryagaruka omu muryango gwa taata n'omuri beene waitu, obe niyo waashwererera omwana wangye omukazi. Naagambira mukama wangye nti: Shana omukazi tariikiriza kwija naanye. Yangarukamu ati: MUKAMA ou ngyenda nandeeba, aryatuma maraika we, ahe orugyendo rwawe omugisha, obone kushwererera omwana wangye omukazi omuri beene waitu n'omu muryango gwa taata. Ku orihika omuri beene waitu, oryaba otakiine rubanja ahabwendahiro ei naakurahiza; kandi n'obu bariba batamukuhaire, nabwo torigira rubanja ahabw'endahiro egyo. Mbwenu eri izooba ku naahika aha iziba, naashaba nti: Ai MUKAMA, Ruhanga wa mukama wangye Abrahamu, ku oraabe ohaire omugisha orugyendo rwangye oru ndimu, reeba, naayemerera aha iziba; mbwenu kibe kiti; omwishiki oraije kutaha amaizi, ou ndaashabe nti, Mpa aha maizi g'omu runywero rwawe, nnyweho, nawe akangira ati: Nywaho, kandi naaza kweshera n'engamira zaawe, abe niwe yaaba omukazi, ou MUKAMA yaateekateekyeire omwana wa mukama wangye. Ku naaba ntakaherize bi naaba ninshaba omu mutima gwangye, naayecura Rebeka naashohora omu rurembo, aine orunywero rwe aha ibega; yaashuuma aha iziba, yaataha amaizi, naamugira nti: Mpa nnyweho, naakweshengyereza. Ahonaaho yaiha orunywero rwe aha ibega, yaagira ati: Nywaho; kandi ka nyeshere n'engamira zaawe. Ntyo naanywaho, kandi yaayeshera n'engamira. Naamubuuza nti: Ori muhara w'oha? Yaagarukamu ati: Ndi muhara wa Besueli, mutabani wa Nahori, ou yaazaire ahari Milika; naanye nikwo kumujweka empeta aha nyindo, n'engoro aha mikono ye. Bwanyima nainama, naaramya MUKAMA, kandi naasiima MUKAMA, Ruhanga wa mukama wangye Abrahamu, onyebembeire omu muhanda oguhikire kushwererera omwana wa mukama wangye omukazi omuri beene waabo. Mbwenu ku muraabe nimwikiriza kukorera mukama wangye eby'embabazi n'eby'amazima, mungambire; nari shi, ku muraabe mutarikwikiriza, nabwo mungambire, mbone kugira orubaju oru naatoora, yaaba rwa buryo yaaba rwa bumosho. Labaani na Besueli baagarukamu nibagira bati: Enaama egi n'eya MUKAMA; titwine ki turikubaasa kukugambira, yaaba kukwikiriza, nari kukwangira. Reeba, Rebeka akuri omu maisho, mutware, mugyende, abe muka omwana wa mukama waawe, nk'oku MUKAMA yaagambire. Omugaragwa wa Abrahamu ku yaahuriire okugarukamu kwabo, yainama, yaaramya MUKAMA. Ogwo mugaragwa yaihayo ebintu birungi by'efeeza n'ezaabu n'ebijwaro, yaabiha Rebeka; kandi yaaha munyaanya na nyina ebintu by'obuguzi bwingi. Bwanyima baarya, baanywa, we n'abashaija abu yaabaire aine, baaraarayo; ku baimukire omu kasheeshe, yaagira ati; Mundagye, ngarukye owa mukama wangye. Munyaanya na nyina baamugarukamu bati: Reka omwishiki agume naitwe okumara ebiro nka ikumi nari okukiraho, bwanyima abone kugyenda. Yaabagira ati: Nk'oku MUKAMA ahaire orugyendo rwangye omugisha, mutantuuza aha; kureka mundagye, ngarukye owa mukama wangye. Baagira bati: Ka twete omwishiki, tumubuuze, ayegambire. Baayeta Rebeka, baamubuuza bati: Noikiriza kugyenda n'ogu mushaija? Yaagira ati: Niinyikiriza. Batyo baaraga Rebeka munyaanyabo n'omurezi we n'omugaragwa wa Abrahamu n'abashaija be. Baashabira Rebeka omugisha, nibagira bati: Munyaanyiitwe, obe nyina w'abantu enkumi n'obukumi; kandi oruzaaro rwawe rukubuure amarembo g'abarikurwanga. Rebeka yaimuka n'abazaana be, baatemba engamira, baagyenda n'ogwo mushaija. Okwo nikwo omugaragwa yaatwaire Rebeka, akeegyendera. Obwo Isaaka akaba yaarugire Beeri-lahairoi, atwire omu nsi ya Negebu. Omu mwabazyo Isaaka yaashohora, yaaza omu ishwa kutunga omwanya gw'okuteekateeka; ku yaanagire amaisho, yaareeba engamira niziija. Kandi Rebeka yaimutsya amaisho ge; ku yaareebire Isaaka, yaaruga aha ngamira. Yaabuuza omugaragwa ati: Omushaija oriya orikwija kutubugana n'oha? Omugaragwa yaagira ati: Niwe mukama wangye. Rebeka yaakwata omwenda gwe, yaagwetwekyerera. Omugaragwa yaateekyerereza Isaaka ebi yaakozire byona. Bwanyima Isaaka yaatwara Rebeka omu ihema rya Saara nyina yaaba omukazi we, yaamukunda, yaayebwa enaku z'okufa kwa nyina. Bwanyima Abrahamu yaashwera ondiijo mukazi orikwetwa Ketura. Yaazaara nawe Zimuraani, Yokishaani, Medani, Midiani, Ishibaaki na Shua. Yokishaani yaazaara Sheeba na Dedani. Kandi beene Dedani n'aba Ashuri n'aba Letushi n'aba Leumi. Kandi abaana ba Midiani ni Efa, Eferi, Hanoki, Abida na Elidaa. Abo boona n'oruzaaro rwa Ketura. Abrahamu yaaha Isaaka ebye byona. Kwonka abaana b'ebinyanshunju bye ebi yaabaire aine, yaabaha ebiconco. Bwanyima yaaboohereza akiriho, ngu bataane n'omwana we Isaaka; baatoora oburugwa-izooba, baahika omu nsi y'obwo bukiizi. Emyaka ei Abrahamu yaahikize ekaba eri igana na makumi mushanju n'etaano. Abrahamu ku yaahikire omu ngingo zaabukuru, omwitsyo gwamuhwamu, yaafa gye ari omugurusi w'emyaka mingi, yaakurata baishenkuru. Isaaka na Ishimaeli abatabani baamuziika omu nyanga ya Makipeela omu kibanja kya Efurooni mwene Zohari Omuhiiti, aharikureeba Mamure, ekibanja eki Abrahamu yaaguzire ahari beene Heesi. Aho niho Abrahamu yaaziikirwe hamwe na Saara omukazi we. Bwanyima y'okufa kwa Abrahamu Ruhanga yaaha Isaaka omwana we omugisha. Isaaka yaatuura Beeri-lahairoi. Oru nirwo ruzaaro rwa Ishimaeli mwene Abrahamu, ou yaazaire ahari Hagari Omunyamisrikazi, omuzaana wa Saara. Kandi aga nigo maziina ga beene Ishimaeli, nk'oku baakurataine. Omujigaijo gwa Ishimaeli ni Nebayoosi; haataho Kedari, Adubeeli, Mibusamu, Mishuma, Duma, Masa, Hadadi, Teema, Yetura, Nafishi na Kedema. Abo nibo batabani ba Ishimaeli, kandi ago nigo maziina gaabo, omu birorero byabo n'omu maka gaabo abategyeki ikumi na babiri nk'amahanga gaabo oku gaabaire gari. Emyaka ei Ishimaeli yaahikize ekaba igana na makumi ashatu na mushanju; yaahwamu omwitsyo, yaafa, yaakurata baishenkuru. Baatura okuruga Havila okuhika Shuuri eri omu maisho ga Misri, nootoora Asiria. Kandi Ishimaeli yaatuura beene ishe boona hangahari. Oru nirwo ruzaaro rwa Isaaka mwene Abrahamu. Abrahamu akazaara Isaaka; Isaaka ku yaahikize emyaka makumi ana, yaashwera Rebeka muhara wa Besueli Omusiria wa Padanaramu, munyaanya wa Labaani Omusiria. Isaaka yaayeshengyereza MUKAMA ahabw'omukazi we, ahakuba akaba ari engumba; MUKAMA yaahurira okweshengyereza kwe, Rebeka omukazi we yaagira enda. Abaana baamurwanira omunda; yaagira ati: Ku kiraabe kiri kiti, ngumiireho ki? Yaayehanuuza ahari MUKAMA. MUKAMA yaamugarukamu ati: Enda yaawe erimu amahanga abiri, Enganda ibiri ezi orizaara ziryataanamu habiri; Oruganda rumwe ruryakiza orundi amaani, Kakuru aryaheereza Kato. Ebiro bye eby'okuzaara ku byahikire, yaashangwa aine enda y'empasha. Kakuru yaazaarwa naatukura, aine obwoya aha mubiri gwe gwona nk'omwenda gw'ebyoya; baamweta Esau. Haakurataho Kato, omukono gwe gukwaitse ekitsintsiino kya Esau; baamweta Yakobo. Obwo Isaaka akaba ahikize emyaka makumi mukaaga, obu omukazi we yaabazaara. Abo boojo baakura; Esau yaaba omuhiigi w'obwengye ruraaramahamba; Yakobo yaaba omucureezi, yaaguma omuka. Kandi Isaaka akaba naakunda Esau, ahabw'okuba akaba arya aha nyama z'enyamaishwa ezi yaabaire ahiiga; kwonka Rebeka akaba akunda Yakobo. Eizooba rimwe Yakobo akaba ateekire ekicumbe; Esau yaija naaruga kuhiiga, naakooza aine enjara. Esau yaagira Yakobo ati: Mpa ekyo kicumbe ekirikutukura, ndyeho; ahakuba naaza kugwa enshazi. (Eiziina rye nikyo ryayeteirwe Edomu.) Yakobo yaamugira ati: Kureka obanze onguze obukuru bwawe. Esau yaagira ati: Ndi haihi kwefeera. Eby'obukuru shi biryangasiraki? Yakobo yaagira ati: Banza ondahire, Esau yaamurahira, yaamuguza obukuru bwe. Bwanyima Yakobo yaaha Esau omugaati n'ekicumbe ky'ebihimba; yaarya, yaanywa, yaimuka, yaayegyendera. Okwo nikwo Esau yaagayire obukuru bwe. Omu biro ebyo hakateera endiijo njara, etari eyaateire omu biro bya Abrahamu. Isaaka yaaza Gerari owa Abimeleki omugabe w'Abafilistia. MUKAMA yaayeyoreka Isaaka, yaamugira ati: Otashuuma Misri; ogume omu nsi, ei naaza kukugambira, obe niyo waashuhuukiramu; naanye ndyaguma naiwe, nkuhe omugisha; ahabw'okuba iwe n'oruzaaro rwawe ndyabaha ensi ezi zoona, mpamye endahiro, ei naarahiire sho Abrahamu. Kandi ndyakanyisa oruzaaro rwawe, rube nk'enyonyoozi z'omu iguru, nduhe ezi nsi zoona; kandi omurirwo amahanga goona ag'omu nsi nimwo gariheerwa omugisha; ahabw'okuba Abrahamu akanyorobera, yaahurira ebi naamwehanangiriize, n'ebi naamuragiire, n'ebi naataireho, n'ebiragiro byangye. Isaaka yaatuura Gerari; abantu baayo baamubuuza eby'omukazi we, yaabagarukamu ati: Ni munyaanyazi; ahakuba akatiina kugira ati, N'omukazi wangye, yaateekateeka ngu abashaija b'omuri ogwo mwanya nibaija kumwita azire Rebeka, ahakuba akaba ari murungi munonga orikureebwa. Bwanyima ku yaamazireyo ebiro bingi, Abimeleki omugabe w'Abafilistia yaayozya amaisho omu dirisa, yaareeba Isaaka naazaana n'omukazi we Rebeka. Abimeleki yaayeta Isaaka, yaamugira ati: Buzimazima, n'omukazi waawe. Ahanki ogizire oti, Ni munyaanyazi? Isaaka yaamugarukamu ati: Ahakuba nteekateekire ngu niinyija kwitwa ahabwe. Abimeleki yaagira ati: Mbwenu shi ekyo, otukozire ki? Obundi kikaarahukire omwe aha bashaija bangye kubyama n'omukazi waawe atakimanyire, haza obwo niiwe waakubaire otureeteire orubanja. N'ahabw'ekyo Abimeleki yaayehanangiriza abantu be boona, naagira ati: Orikora aha mushaija ogu nari aha mukazi we, buzimazima aryaitwa. Isaaka yaahinga omu nsi egyo; omu mwaka ogwo yaashaaruura ebirikukira ebi yaabibire emirundi igana; MUKAMA yaamuha omugisha. Yaaba omushaija omutungi, yaaguma naayeyongyera kutunga, okuhitsya obu yaabaire omutungi rugambwa; yaagira eitungo ringi ry'amasyo g'entaama n'ag'ente, n'eby'omuka bingi; Abafilistia baamugirira eihari ( Amaziba goona agaafukwirwe abairu ba ishe Abrahamu akiriho, Abafilistia bakaba baagatabire n'eitaka.) Abimeleki yaagira Isaaka ati: Turugyemu, ogyende, ahabw'okuba nootukiza munonga amaani. Isaaka yaarugayo, yaagomberera omu ruhita rwa Gerari, yaatuurayo. Isaaka yaagaruka, yaigura amaziba agaafukwirwe omu biro bya Abrahamu ishe; ahakuba Abafilistia bakaba baagatabire bwanyima y'okufa kwa Abrahamu; yaageeta amaziina agu ishe yaabaire ageetsire. Bwanyima abairu ba Isaaka baafukura omu ruhita, baagwa aha iziba ry'enshuro y'amaizi. Abariisa ba Gerari baarwanisa aba Isaaka, nibagira bati: Amaizi aga n'agaitu. Yaayeta eryo iziba Eseki, ahakuba bakatongana nawe. Baagaruka, baafukura erindi iziba, naryo baaritonganira; yaaryeta Sitina. Okwo yaarugayo, yaafukura erindi iziba; eryo tibaaritonganira; yaaryeta Rehoboosi; yaagira ati: Ahakuba hati MUKAMA atuhaire ah'okweshanzira, nitwija kukanyira omuri egi nsi. Yaarugayo, yainamuka Beerisheba. Aha kiro ekyo MUKAMA yaamweyoreka, yaagira ati: Ndi Ruhanga wa sho Abrahamu; otatiina, ahabw'okuba ndi hamwe naiwe; ndyakuha omugisha, nkanyise oruzaaro rwawe ahabw'omwiru wangye Abrahamu. Okwo yaayombekayo eitambiro, yaatakirirayo eiziina rya MUKAMA, yaateerayo eihema rye; okwo nayo abairu be baafukurayo eiziba. Bwanyima Abimeleki yaaruga Gerari, hamwe na Ahuzaasi munywani we, na Fikooli omukuru w'engabo ze, baamushangayo. Isaaka yaababuuza ati: Mureetsirwe ki owangye, haza mwanyangire, kandi mukambinga owaanyu? Baamugarukamu bati: Tukareeba ku MUKAMA ari naiwe buzima; nikwo kugira tuti: Ka tugire endahiro ahagati yaitu naiwe, kandi turagaane n'endagaano, ku otaritukora kubi, nkaitwe oku tutarakukozireho, kandi nk'oku tutaine kintu kyona eki twakwitsize, kureka okukukorera ebirungi n'okukuraga n'obusingye. Mbwenu ori omuntu ou MUKAMA ahaire omugisha. Bwanyima Isaaka yaabateekyera obugyenyi, baarya, baanywa. Baimuka nibutaagurukana, baarahirana na Isaaka, yaabaraga, baamurugaho n'obusingye. Aha izooba eryo abairu ba Isaaka baija, baamugambira eby'eiziba eri bafukwire, nibagira bati: Tufumukire aha maizi. Yaaryeta Shiiba; nikyo orwo rurembo rwayeteirwe Beerisheba, n'okuhitsya hati. Esau ku yaahikize emyaka makumi ana, yaashwera Yudeesi muhara wa Beeri Omuhiiti, na Basemaasi muhara wa Eloni Omuhiiti; abo bakazi baagwisa kubi Isaaka na Rebeka. Bwanyima Isaaka ku yaakuzire, n'amaisho ge gaagiirweho oruho, atakibaasa kureeba gye, yaayeta omutabani Kakuru, Esau, yaamugira ati: Mwana wangye! Onu ati: Ndi aha, Taata. Yaamugira ati: reeba, nkuzire, tindikumanya izooba ri ndifeeraho. N'ahabw'ekyo ninkweshengyereza, ihayo ebi ohiigisa, omutana gwawe n'obuta bwawe, oze omu ihamba, onyitireyo enyamaishwa, onteekyere enyama, ozirungye nk'oku nkunda, ozindeetere, ndye, nkushabire omugisha ntakafiire. Isaaka ku yaabaire naagambira omutabani Esau, Rebeka yaashangwa amuhuriire. Atyo Esau yaaza omu ihamba kuhiiga enyamaishwa n'okugireeta. Rebeka yaagambira omutabani Yakobo ati: Naahurira sho naagambira mukuru waawe Esau ati: Gyenda onyitire enyamaishwa, onteekyere enyama, ozirungye, ndye, nkushabire omugisha omu maisho ga MUKAMA natakafiire. Mbwenu nu, mwana wangye, nyorobera okore eki ndikukuragiira. Irooko oze omu busyo bw'embuzi, onyihireyo ebyagazi bibiri bito birungi, naanye nteekyere sho enyama, ngirungye nk'oku akunda; haza ogimutwarire, arye, akushabire omugisha atakafiire. Yakobo yaagambira Rebeka nyina ati: Noomanya Esau mukuru wangye ku ari omushaija w'ebyoya, haza nyowe omubiri gwangye ku gurikuterera. Obundi taata akaankoraho, anteekateekaho ku ndi engobya, nyihayo omukyeeno omu mwanya gw'omugisha. Nyina yaamugira ati: Omukyeeno gwawe gube niinye gwazaho, mwana wangye; iwe fa okunyorobera, obindeetere. Yakobo yaagyenda, yaabireetera nyina; nawe yaateeka enyama, yaagirunga, nk'oku ishe yaabaire naakunda. Kandi Rebeka yaihayo ebijwaro birungi by'omutabani Esau kakuru; ebi Rebeka yaabaire aine omu nju, yaabijweka omutabani Yakobo kato; kandi yaata empu z'ebyo byana by'embuzi aha mikono ye, n'aha bitsya bye aharikuterera; bwanyima yaamuha enyama zirungire n'omugaati ogu yaateekateeka. Yakobo yaija ahari ishe, yaagira ati: Taata! Onu ati: Ndi aha; ori oha, mwana wangye? Yakobo yaagarukamu ishe ati: Niinye Esau kakuru omwana waawe; naakora nk'oku wandagiira; mbwenu imuka oshutame, orye aha nyama ei naakureetera, obone kunshabira omugisha. Isaaka yaabuuza omwana we ati: Beitu shi, waagirahutsya ota, mwana wangye? Onu ati: Ahakuba MUKAMA Ruhanga waawe yampiira. Isaaka yaagira Yakobo ati: Irira aha, mwana wangye, nkukoreho, ndeebe ku oraabe ori omwana wangye Esau buzimazima, nari shi otari we. Yakobo yairira haihi Isaaka ishe; Isaaka yaamukoraho, yaagira ati: Eiraka n'erya Yakobo, kwonka emikono n'eya Esau. Tiyaamumanya, ahabw'okuba engaro ze zikaba ziine ebyoya, nk'eza mukuru we Esau; yaiha aho, yaamushabira omugisha. Yaagaruka yaamubuuza ati: Beitu kwo buzima, ori omwana wangye Esau? Yaamugarukamu ati: Ndi we. Isaaka yaagira ati: Ginyirize haihi, ndyeho, mwana wangye, nkushabire omugisha. Yaagimwiriza haihi, yaarya, yaamureetera na viinyo, yaanywa. Isaaka ishe yaamugira ati: Irira haihi, onnywegyere, mwana wangye. Yaamwirira haihi, yaamunywegyera. Isaaka yaahurira omugaju gw'ebijwaro bye, yaamushabira omugisha, naagira ati: Reeba, okutaamirana kw'omugaju gw'omwana wangye Nikushusha nk'okw'eishwa, eri MUKAMA ahaire omugisha. Kandi Ruhanga akuhe aha rume orurikuruga omu iguru, N'aha mweru gw'ensi, n'engano nyingi na viinyo nyingi. Enganda z'abantu zikuheereze, n'amahanga gakwinamire; Otegyekye beene sho, n'abaana ba nyoko bakwinamire. Weena orikukyeena, akyeenwe; Kandi weena orikushabira omugisha, nawe aheebwe omugisha. Bwanyima Isaaka ku yaabaire yaaheza kushabira Yakobo omugisha, Yakobo yaiha ati ebigyere omu maisho ga Isaaka ishe, Esau mukuru we yaija naaruga kuhiiga. Nawe yaateeka enyama, yaagirunga, yaagitwarira ishe; yaagira ishe ati: Taata, imuka orye aha nyama ei omwana waawe yaakureetera, obone kunshabira omugisha. Isaaka ishe yaamubuuza ati: Kandi shi, iwe ori oha? Onu ati: Ndi omwana waawe w'omujigaijo Esau. Isaaka yaatetema munonga, yaagira ati: Owaaruga aha, andeeteire enyama, nkarya ahari byona, nkamushabira omugisha otakaizire, n'oha? Kandi n'omugisha ogwo aryaguheebwa. Esau ku yaahuriire ebigambo bya ishe, yaarira, yaaborooga munonga n'obusaasi bwingi, yaagira ishe ati: Ai bambe, Taata, naanye nshabira omugisha. Yaagira ati: Murumuna waawe yaija aha n'obugobya, yaatwara omugisha gwawe. Esau yaagira ati: Yakobo ni Yakobo kwo; eiziina niwe muntu. Eki n'ekya kabiri nangobeza; akanyihaho obukuru bwangye; mbwenu reeba kandi yaanyihaho n'omugisha gwangye. Yaagaruka yaamubuuza ati: Toine kagisha naanye aku wantsigiraho? Isaaka yaamugarukamu ati: Reeba, naamuhindura mukama waawe, na beene ishe boona naabamuha kuba abairu be; naamujarika, naamuha engano na viinyo eby'okumutunga; mbwenu shi, ninkikukorera ki, mwana wangye? Esau yaabuuza ishe ati: Oine omugisha gumwe gwonka, Taata? Ai bambe Taata, naanye nshabira omugisha. Esau yaaborooga, yaarira. Isaaka nikwo kumugira ati: Oryatuura hare n'omweru gw'ensi, N'orume orurikuruga omu iguru ahaiguru. Rurara yaawe niyo erikubaisaho. Oryaheereza murumuna waawe; Kwonka ku orimwehindurira, Oryaruga omu butegyeki bwe. Okuruga aho Esau yaayanga Yakobo ahabw'omugisha ogu ishe yaamushabiire; Esau yaagira omu mutima gwe ati: Ebiro by'okucurira taata biri haihi; bwanyima yaabyo ndyaita murumuna wangye Yakobo. Baagambira Rebeka ebi Esau omwana we mukuru agambire; yaatuma ow'okweta Yakobo omwana we omuto, yaamugira ati: Omanye mukuru waawe Esau ku amaririire kukwita, kwemara ekiniga. Mbwenu nu, mwana wangye, hurira eki ndikukugambira; imuka ohungire Harani owa Labaani munyaanyazi, obe oriyo omuri ebi biro, okuhitsya obu ekiniga kya mukuru waawe kiraahwe, n'enziika ye ekakurugaho, akeebwa eki omukozire; obwo ndyakutumaho, ogarukye. Ningasirwa ki, ku ndaabafiise mwembi eizooba rimwe? Rebeka yaagira Isaaka ati: Amagara gangye garuhire na bahara ba Heesi; Yakobo ku arishwera omwishiki omuri bahara ba Heesi, ori nk'aba ab'omu nsi egi, kiryagasira ki amagara gangye? Isaaka yaayeta Yakobo, yaamushabira omugisha, yaamwehanangiriza ati: Otarishwera omu Bakanaanikazi. Imuka oze Padanaramu owa Besueli shwenkuru, oshwereyo omukazi omuri bahara ba Labaani nyokoromi. Kandi Ruhanga ow'obushoboorozi bwona akuhe omugisha, akuhe okuzaara munonga, akukanyise, obe omutwe muhango gw'amahanga; kandi akuhe omugisha gwa Abrahamu, iwe n'oruzaaro rwawe, obone kuhungura ensi ei waashuhuukiiremu, ei Ruhanga yaahaire Abrahamu. Atyo Isaaka yaayohereza Yakobo, yaaza Padanaramu owa Labaani mwene Besueli Omusiria, munyaanya wa Rebeka, nyina wa Yakobo na Esau. Esau ku yaareebire Isaaka yaashabira Yakobo omugisha, kandi yaamwohereza Padanaramu kushwerayo omukazi; n'omu kumushabira omugisha yaamwehanangiriza ngu atarishwera omukazi omu baishiki ba Kanaani; na Yakobo yaayorobera ishe na nyina, yaaza Padanaramu, Esau yaamanyira aho ku abaishiki ba Kanaani batarikugwisa gye Isaaka ishe; Esau nikwo kuza owa Ishimaeli, akashwera Mahalaasi muhara wa Ishimaeli mwene Abrahamu, kandi munyaanya Nebayoosi, akamwongyera aha bakazi abu yaabaire aine. Yakobo yaaruga Beeri-sheba, naatoora Harani; yaahika omu mwanya, yaaguraaramu, ahakuba eizooba rikaba ryarengire; yaatwara eibaare rimwe aha mabaare agaabaire gari omu mwanya ogwo, yaaryeshegura, yaabyama, yaagwejegyera. Yaaroota, naareeba amatembero gatsimbire ahansi, omutwe gwago guhikire omu iguru, baamaraika ba Ruhanga nibagatemberaho, kandi nibagatemburukiraho. Kandi reeba, MUKAMA akaba ayemereire ahaiguru yaago, naagira ati: Ndi MUKAMA, Ruhanga wa Abrahamu shwenkuru, kandi Ruhanga wa Isaaka; ensi egi ei obyamiho ndyagikuha n'oruzaaro rwawe; n'oruzaaro rwawe ruryaba nk'omucuucu gw'ahansi, rubugye oburengyerwa-izooba, n'oburugwa-izooba, obukiizi-bwa-bumosho n'obwa-buryo; kandi omuriiwe n'omu ruzaaro rwawe enganda zoona ez'omu nsi nimwo ziriheerwa omugisha. Reeba ndi hamwe naiwe, ndyaguma ninkurinda ahu oriza hoona, kandi nkugarure omu nsi egi; ahakuba tindikutsigaho, okuhitsya obu ndiheza kukora ebi naakugambira. Yakobo yaasisiimuka omu turo, yaagira ati: Buzimazima MUKAMA ari omu mwanya ogu, nyowe naaba ntakimanyire. Yaatiina, yaagira ati: Omwanya ogu ka nigutiinisa! Omwanya ogu ti kindi, n'enju ya Ruhanga, kandi n'eirembo ry'eiguru. Yakobo yaimuka nibutaagurukana, yaihaho eibaare, eri yaabaire ayeshegwire, yaaribyara kuba enyomyo, yaashuka amajuta aha mutwe gwaryo. Omwanya ogwo yaagweta Beseeli; kwonka eiziina ry'orurembo rwaho rikaba riri Luuzi obunyakare. Yakobo yaahiga naagira ati: Ruhanga ku ariguma naanye, yandinda omuri oru rugyendo oru ndimu, yaaguma nampa eby'okurya n'eby'okujwara, bwanyima naagaruka owa taata n'obusingye, obwo MUKAMA aryaba Ruhanga wangye; n'eri ibaare eri naabyara nk'enyomyo, eryaba enju ya Ruhanga; kandi ahari byona ebi origuma nompa, tindibura kukuha ekicweka kimwe kya ikumi. Yakobo yaagumizamu orugyendo rwe, yaahika omu nsi y'abantu b'oburugwa-izooba. Yaimutsya amaisho, yaareeba eiziba omu ishwa, n'amasyo ashatu g'entaama gabyami haihi naryo; ahabw'okuba aha iziba eryo niho baabaire bageeshera; eibaare eryabaire riri aha munwa gw'eiziba rikaba riri rihango munonga. Amasyo goona ku gaabaire gateeranira aho, abariisa baiha eibaare aha munwa gw'eiziba, beeshera, bwanyima barigaruraho. Yakobo yaabuuza abariisa ati: Beene waitu, nimuruga hi? Baamugarukamu bati: Nituruga Harani. Yaababuuza ati: Nimumanya Labaani mwene Nahori? Banu bati: Nitumumanya. Yaababuuza ati: Ariyo agumire? Banu bati: Agumire. Nangwa reeba, na Rakeeli muhara we, nguriya naija n'entaama. Yakobo yaagira ati: Reeba, bukiri omu ihangwe, n'obunaku bw'okuzaagiza amasyo tibukahikire; mweshere entaama, mugyende muziriise. Baamugira bati: Titurikubaasa, amasyo goona gatakateeraine, bakaiha eibaare aha munwa gw'eiziba, tukabona kweshera entaama. Ku yaabaire naakigamba nabo, Rakeeli yaija n'entaama za ishe; ahakuba niwe yaabaire aziriisa. Yakobo ku yaareebire Rakeeli muhara wa Labaani nyinarumi n'entaama ze, yaahika aha iziba, yaiha eibaare aha munwa gwaryo, yaayeshera entaama za Labaani nyinarumi Yakobo yaanywegyera Rakeeli, yaimutsya eiraka, yaarira naaborooga. Yaayetondera Rakeeli ku aine obuzaare na ishe, kandi ku ari mutabani wa Rebeka. Rakeeli yairuka, yaabigambira ishe. Labaani ku yaahuriire ebigambo bya Yakobo omwihwa, yairuka kumubugana, yaamubumbatira, yaamunywegyera, yaamutaasya omu ka ye. Yakobo yaagambira Labaani ebyabaireho byona. Labaani yaamugira ati: Buzimazima ori owangye ow'aha mara. Yaaguma nawe okumara okwezi kwona. Bwanyima Labaani yaamubuuza ati: Beitu shi, oshemereire kunkorerera busha, ngu ahakuba twine obuzaare? Okaayenzire ku nkuha bihembo ki? Kandi Labaani akaba aine abaishiki babiri; eiziina ry'omukuru akaba ari Lea, kandi ery'omuto ari Rakeeli. Lea akaba ataine maisho garikwera; kwonka Rakeeli akaba ari murungi munonga w'okurigirwa. N'ahabw'ekyo Yakobo akakunda Rakeeli. Yakobo nikwo kugarukamu Labaani ati: Niinyija kukukorera emyaka mushanju, ompingire Rakeeli muhar waawe omuto. Labaani yaamugarukamu ati: Ni kirungi okumukuha okukira okumuha ondiijo muntu weena. Guma naanye. Atyo Yakobo yaakora emyaka mushanju ahabwa Rakeeli; kandi egyo myaka yaamubeera nk'ebiro bikye, ahabw'okukunda oku yaabaire naamukunda. Bwanyima Yakobo yaagira Labaani ati: Mpingira omukazi wangye, mmushwere, ahabw'okuba mpikize ebiro byangye. Labaani yaateeka obugyenyi, yaayeta abantu boona ab'omuri ogwo mwanya. Omu mwabazyo yaareeta muhara we Lea, yaamuhingira Yakobo, yaamushwera. Kandi Labaani yaaha muhara we Lea omuzaana we Zilupa kuba omuzaana we. Omu kasheeshe Yakobo yashanga ari Lea; yaayetomboitera Labaani, naagira ati: Beitu shi, ongizire ota? Tindakukoreire ahabwa Rakeeli? Mbwenu ongobereize ki? Labaani yaagira ati: Owaitu tikwo tugira, okuhingira omuto omukuru atakashweirwe. Banza omare saabiti n'ogwo, haza tukuhingire n'ogu, ogarukye onkorere endiijo myaka mushanju. Yakobo yaakora atyo; yaamara saabiiti na Lea; bwanyima Labaani yaamuhingira Rakeeli muhara we. Kandi Labaani yaaha Rakeeli omuzaana we Biliha kuba omuzaana we. Atyo Yakobo yaashwera Rakeeli; kandi yaamukunda munonga okukira Lea; yaagaruka yaakorera Labaani endiijo myaka mushanju. MUKAMA ku yaareebire Lea yaaba enyangwakazi, yaigura enda ye; kwonka Rakeeli we yaaba engumba. Lea yaagira enda, yaazaara omwana w'omwojo; yaamweta Reubeeni; ahakuba akagira ati: MUKAMA areebire okwitwa kubi kwangye; mbwenu ibanye naija kunkunda. Yaagaruka yaagira enda, yaazaara ondiijo mwojo; yaagira ati: MUKAMA ahuriire ku ndikwangwa, nikyo yampeera n'ogu; yaamweta Simeoni. Yaagaruka yaagira enda, yaazaara omwojo; yaagira ati: Aha murundi ogu ibanye naija kukwatanisa naanye, ahakuba mmuzaariire aboojo bashatu; n'ahabw'ekyo yaamweta Leevi. Yaagaruka yaagira enda, yaazaara omwojo; yaagira ati: Omurundi ogu naaza kuhimbisa MUKAMA; nikyo yaamweteire Yuda; bwanyima oruzaaro rwayemerera. Rakeeli ku yaareebire atazaariire Yakobo baana yaagirira mukuru we eihari; yaagambira Yakobo ati: Mpa abaana; ku oraabe otabampaire, ninfa. Yakobo yaagirira Rakeeli ekiniga, yaagira ati: Niinye waata omu mwanya gwa Ruhanga owaakwimire oruzaaro? Yaamugarukamu ati: Reeba omuzaana wangye Biliha, omushwere, abone kuzaarira aha maju gangye, naanye mmubonereho abaana. Yaamuha Biliha omuzaana we; Yakobo yaamushwera. Biliha yaagira enda, yaazaarira Yakobo omwana w'omwojo. Rakeeli yaagira ati: Ruhanga ancwereire orubanja, kandi yaahurira okushaba kwangye, yampa omwana w'omwojo. Nikyo yaamweteire Daani. Biliha omuzaana wa Rakeeli yaagaruka yaagira enda, yaazaarira Yakobo omwojo wa kabiri. Rakeeli yaagira ati: Nfukaine munonga na mukuru wangye, naamwikarira. Nikyo yaamweteire Nafutaali. Lea ku yaareebire atagaruka kuzaara, yaatwara Zilupa omuzaana we, yaamuha Yakobo kuba omukazi we. Zilupa omuzaana wa Lea yaazaarira Yakobo omwana w'omwojo. Lea yaagira ati: Eshi naahiirwa! Yaamweta Gaadi. Zilupa omuzaana wa Lea yaazaarira Yakobo omwojo wa kabiri; Lea yaagira ati: Eshi nyine omugisha! Ahakuba abakazi baryanyeta Ohiiriirwe; yaamweta Asheri. Omu igyesha ry'engano Reubeeni yaaza omu ishwa, yaagwa aha madudaimu, yaagareetera Lea nyina. Rakeeli yaashaba Lea ati: Ninkweshengyereza, mpa aha madudaimu ga mutabani waawe. Lea yaamugarukamu ati: Iwe okyetsire ekigambo kikye okuncwa aha mushaija wange; mbwenu nooyenda kutwara n'amadudaimu g'omwana wangye? Rakeeli yaagira ati: Mbwenu ku orampe amadudaimu g'omwana waawe, baro naija kukuraarira. Omu mwabazyo Yakobo ku yaabaire naaruga omu ishwa naataaha, Lea yaashohora kumubugana, yaamugira ati: Oshemereire kundaarira, ahabw'okuba naaha amadudaimu g'omwana wangye ahabwawe. Yakobo nikwo kumuraarira ekyo kiro. Ruhanga yaahurira okushaba kwa Lea, yaagira enda, yaazaarira Yakobo omojo wa kataano. Lea yaagira ati: Ruhanga yampa ebihembo, ahakuba nkaha ibanye omuzaana wangye; ogwo mwana yaamweta Isakaari. Lea yaagaruka yaagira enda, yaazaarira Yakobo omwojo wa mukaaga. Lea yaagira ati: Ruhanga yampa ekiconco kirungi eky'obugore; mbwenu ibanye naija kuguma naanye, ahakuba mmuzaariire aboojo mukaaga; omwana yaamweta Zebuluuni. Bwanyima yaazaara omwishiki, yaamweta Dina. Ruhanga yaijuka Rakeeli, yaahurira okushaba kwe, yaigura enda ye. Yaagira enda, yaazaara omwana w'omwojo, yaagira ati: Ruhanga yaanyihaho ekihemu; yaamweta Yosefu, naagira ati: MUKAMA anyongyere akandi koojo. Rakeeli ku yaaherize kuzaara Yosefu, Yakobo yaagira Labaani ati: Ndaga, ngarukye omuka omu nsi y'owaitu. Ompe abakazi bangye n'abaana bangye, abu naakukorereire, ngyende; ahakuba noomanya omurimo ogu naakukoreire. Labaani yaamugarukamu ati: Ku oraabe nongirira embabazi, ogume aha; ahakuba nyetegyereize ku MUKAMA ampaire omugisha ahabwawe. Yaagaruka yaagira ati: Oncwere ebihembo ebi orikwenda, niinyija kubikuha. Yakobo yaamugarukamu ati: Noomanya oku naakukoreire, n'oku amatungo gaawe gaabaire, obu naabaire ninkigariisa. Ahakuba agu waabaire oine ntakaizire, gakaba gari makye; mbwenu gakanyire, gaaba maingi munonga; kandi MUKAMA akakuha omugisha, ahu naabaire nza hoona. Mbwenu nyowe ndyatunga ryari eby'okukwatsa eka yangye? Onu ati: Mbwenu nkuhe ki? Yakobo yaagarukamu ati: Toine ki orampe; kureka ku oraabe noikiriza kunkorera eki, niinyija kugumizamu kuriisa amasyo gaawe n'okugarinda. Onyikirize ndabe omu busyo bwawe bwona eri izooba, nyihemu entaama zoona ez'ebigabo n'ez'amayenje, n'abaana baazo abarikwiragura, n'embuzi z'obugondo n'ez'ebitanga; ezirikushusha zityo nizo ziriba ebihembo byangye. Bwanyima ku oraije kureeba ebihembo byangye, amazima gangye nigaija kweyoreka; embuzi yoona ei oraashangye etari y'ebitanga nari ey'obugondo, n'entaama yoona etari erikwiragura, biri n'enyibano. Labaani yaagira ati: Ni kirungi; ka kibe nk'oku waagamba. Eryo izooba Labaani yaashorooramu empaya z'embuzi ez'ebihuuga n'ez'obugondo n'ebuguma zoona ez'ebitanga n'ez'obugondo n'eine ekigabo yoona, n'entaama ezirikwiragura zoona, yaaziha abatabani; yaatsiga ahagati ye na Yakobo omwanya gw'orugyendo rw'ebiro bishatu. Yakobo yaariisa amasyo ga Labaani agaatsigaraho. Yakobo yaatwara enkoni z'emilebeni mibisi, n'ez'emiluzi, n'ez'arumoni, yaazicwamu amabara agarikwera maraingwa, gaareebeka. Yaazita omu mikura erikutwara amaizi omu bwato, ahu amasyo ganywera; ku gaabaire gaija kunywa, ezirikwenda kwema zaayema nizireeba ezo nkoni, zizaara ez'ebihuuga n'ez'ebigabo n'ez'amayenje. Yakobo yaashoroora abo baana b'entaama, kandi amasyo yaagareebesa ez'ebihuuga n'ezirikwiragura zoona eziri omu busyo bwa Labaani; bwanyima eze yaazita aha kwazo, yaareka kuziteerana n'obusyo bwa Labaani. Enungi ku zaabaire ziba nizeema, Yakobo ata enkoni omu mikura omu maisho gaazo, ngu zeemere ahagati y'ezo nkoni; kwonka ku zaabaire ziba ziri mbi, areka kutaho enkoni; n'ahabw'ekyo embi ziri eza Labaani, enungi ziba eza Yakobo. Okwo nikwo ogwo mushaija yaayeyongyeire kutunga munonga, n'okugira amasyo maingi, abazaana n'abahuuku, engamira n'endogoya. Yakobo yaahurira batabani ba Labaani nibagira bati: Yakobo atwaire byona ebyabaire biri ebya tataitwe, kandi nimwo aihire eitungo eri ryona. Kandi yaareeba Labaani atakimureeba gye nk'okubanza. MUKAMA yaagambira Yakobo ati: Garuka omu nsi ya baashwenkuru n'omuri beene waanyu; kandi ndyaguma hamwe naiwe. Yakobo yaatuma ahari Rakeeli na Lea kumushanga omu ishwa, ei amasyo ge gaabaire gari, yaabagira ati: Ndeebire shoimwe atakindeeba gye nk'okubanza; kwonka Ruhanga wa taata akaguma naanye. Naimwe nimumanya ku naakoreire shoimwe n'amaani gangye goona. Kandi shoimwe atuura nangobeza, ahindwire ebihembo byangye emirundi ikumi; kwonka Ruhanga taramwikiriize kunkora kubi. Ku yaabaire angira ati: Ez'obugondo nizo ziriba ebihembo byawe, obusyo bwona buzaara ez'obugondo; akigira ati; Ez'ebihuuga nizo ziriba ebihembo byawe, obusyo bwona buzaara ez'ebihuuga. Okwo nikwo Ruhanga yaayakire shoimwe amatungo, akagampa. Omu bunaku bu amasyo gaabaire geemeramu, nkanaga amaisho nindoota, naareeba empaya z'embuzi ezaabaire nizeemya obusyo ziri ez'ebihuuga, n'ez'obugondo, n'ez'ebihuura. Maraika wa Ruhanga yangambirira omuri ekyo kirooto ati: Yakobo! Naagarukamu nti: Mukama wangye. Yangira ati: Imutsya amaisho gaawe, oreebe empaya z'embuzi zoona ezirikwemya obusyo ku ziri ez'ebihuuga n'ez'obugondo n'ez'ebihuura; ahakuba ndeebire ebi Labaani arikukwitsa. Niinye Ruhanga wa Beseeli, ei waashukiire amajuta aha ibaare, kandi ei waahigiire nondahira; mbwenu imuka orugye omu nsi egi, ogarukye omu nsi ei waazaariirwemu. Rakeeli na Lea baamugarukamu bati: Noogira ngu tukiine omugabo nari obuhunguzi owa tataitwe? Tarikutubara nk'abanyamahanga? Ahakuba akatutunda, kandi yaamariraho kimwe empiiha zaitu. Eitungo ryona eri Ruhanga yaayakire tataitwe, n'eryaitu n'abaana baitu. N'ahabw'ekyo eki Ruhanga akugambiire kyona, okikore. Atyo Yakobo yaimuka, yaata abatabani n'abakazi be aha ngamira, yaatwara amatungo ge goona n'ebintu byona ebi yaayetungiire, nigo matungo agu yaihire omuri Padanaramu, okuza owa Isaaka ishe omu nsi ya Kanaani. Omuri ebyo biro Labaani akaba agiire kushara ebyoya by'entaama ze; Rakeeli yaiba ebishushani by'emandwa za ishe. Yakobo yaayeiba ahari Labaani Omusiria, ahakuba taramugambiire ku arikwenda kuhunga. Atyo yaacwa n'ebi yaabaire aine byona; yaimuka, yaayambuka omugyera Furaati, yaatoora omuhanda ogurikuza omu nsi y'ebibungo bya Gileadi, Aha kiro kya kashatu baagambira Labaani ku Yakobo acwire. Labaani nikwo kutwara beene ishe akamukurata; bwanyima y'ebiro mushanju akamushanga omu nsi y'ebibungo bya Gileadi. Nyekiro Ruhanga yaizira Labaani Omusiria omu kirooto, yaamugira ati: Oyerinde, otagambira Yakobo ekigambo kyona, ekirungi nari ekibi. Labaani yaahika Yakobo, yaashanga ateire eihema rye omu nsi y'ebibungo bya Geleadi; Labaani na beene ishe nabo baateerayo amahema gaabo. Labaani yaagambira Yakobo ati: Eki okozire ki okunyeibaho, okatwara bahara bangye nk'abu banyagire na rurara? Ohungiire ki ntakimanyire, okanyeibaho, otangambiire nkabona kukuraga tushemereirwe, nitweshongora n'ebitaasa n'enanga? Kandi ahabw'enki otaanyikiriize kunywegyera baijukuru bangye na bahara bangye nimbaraga? Eki okozire n'eky'obushema. Naaba nimbaasa kukukora kubi; kwonka Ruhanga wa sho araire angambiire ati: Oyerinde, otagambira Yakobo ekigambo kyona ekirungi nari ekibi. Nimmanya ku ogyenzire ahabw'okugirira eka ya sho orushusho; beitu shi oibiire ki emandwa zangye? Yakobo yaagarukamu Labaani ati: Ahakuba nkatiina, naagira ngu noija kuunyaka bahara baawe n'empaka. Kandi weena ou oraashangye aine emandwa zaawe, atakira. Tukiri aha omu maisho ga beene waitu, caaka, ekyawe eki oraashangye nyine okitware. Kwonka Yakobo akaba atarikumanya ku Rakeeli aziibire. Labaani yaataaha omu ihema rya Yakobo n'erya Lea n'omu ihema ry'abazaana bombi; kwonka tiyaazishangamu. Yaaruga omu ihema rya Lea, yaataaha omu rya Rakeeli. Rakeeli ogwo akaba yaazitwaire, yaazitaire omu matandiiko g'engamira, azishutamiire, Labaani yaacaaka eihema ryona, tiyaazibona. Rakeeli yaagambira ishe ati: Mukama wangye, kitakugwisa kubi ahabw'okutakwimukira, ahakuba ndi omu kwezi. Labaani yaacaaka, kwonka tiyaazibona. Yakobo yaagira ekiniga, yaatonganisa Labaani, naagira ati: Nshobize ki? Nkozire kibi ki ekikureeteire okunkurata otyo n'ekiniga? Mbwenu ku waacaaka omu bintu byangye byona, aha bintu by'omu nju yaawe byona waashangamu ki? Kite aha omu maisho ga beene waitu na beene waanyu, batucwere orubanja. Mmazire naiwe emyaka makumi abiri; omuri egyo myaka entaama zaawe n'embuzi zaawe tizikatoroogaga, kandi tinkaryaga mpaya z'omu masyo gaawe. Ezaabaire ziitwa enyamaishwa, nkaba ntazikureetera, niinye zaabaire zifeera; kandi eyaabaire eibwa nyomushana nari nyekiro okaba ogindihisa. Okwo nikwo naabaire nfa kubi; nyomushana nyitwa omushana, na nyekiro nyitwa embeho; ngurukwa oturo. Mmazire egi myaka makumi abiri omu ka yaawe; ikumi n'ena nkagikukorera ahabwa bahara baawe bombi, n'omukaaga ahabw'obusyo bwawe; kandi ebihembo byangye okabihindura emirundi ikumi. Kuri Ruhanga wa taata, Ruhanga wa Abrahamu, ou Isaaka yaabaire atiina, atarabaire hamwe naanye, buzimazima okaanyohereize ntaine kantu. Ruhanga areebire okubonabona n'okufa kubi kwangye ninkora, yaakuteisa eki kiro. Labaani yaagarukamu Yakobo ati: Abaishiki aba ni bahara bangye, n'abaana aba n'abaana bangye, kandi n'amasyo aga n'amasyo gangye, n'ebi byona ebi orikureeba n'ebyangye. Mbwenu eri izooba ngire nta aba baishiki bangye n'abaana baabo abu baazaire? Mbwenu ija tukore endagaano, nyowe naiwe; ebe omujurizi ahagati yangye naiwe. Yakobo yaatwara eibaare, yaaribyara kuba enyomyo. Yaagamibira beene ishe ati: Mutorotoore amabaare. Ku baagatorotoire, baagarunda hamwe; baariira aha rubaju rw'ekirundo kyago. Labaani yaayeta ogwo mwanya Yegari-sahadusa; kwonka Yakobo yaagweta Galeedi. Labaani yaagira ati: Eri izooba ekirundo eki kyaba omujurizi ahagati yangye naiwe. Nikyo kyayeteirwe Galeedi; kandi na Mizipa; ahakuba akagira ati; MUKAMA agumye eriisho ahagati yangye naiwe, ku turiba twataine. Ku oriita kubi abaishiki bangye, nari waabashwereraho abandi bakazi, n'obu hariba hataine oriho, omanye ngu Ruhanga niwe kareebi wangye naiwe. Kandi yaagira Yakobo ati: Omanye eki kirundo, n'egi nyomyo, ebi naata ahagati yangye naiwe. Ekirundo eki n'eky'okuhamya, n'enyomyo egi n'ey'okuhamya, ku ntariraba aha kirundo eki kukukora kubi, kandi naiwe ku otarikirabaho nari egi nyomyo kunkora kubi. Ruhanga wa Abrahamu, Ruhanga wa Nahori, Ruhanga wa ishebo, atucwere orubanja. Yakobo yaarahira Ou Isaaka ishe yaabaire atiina. Bwanyima Yakobo yaatambira ekitambo aha kibungo, yaayeta beene ishe kurya eby'okurya; baarya, baaraara aho, bwarugaho bwasheesha. Ku bwabaire nibutaagurukana, Labaani yaimuka, yaanywegyera abaijukuru na bahara be, yaabashabira omugisha. Yaagyenda, yaagaruka owaabo. Yakobo yaagumizamu yaagyenda, baamaraika ba Ruhanga baamubugana. Ku yaabareebire, yaagira ati: Aba n'eihe rya Ruhanga. Omwanya ogwo yaagweta Mahanaimu. Yaatuma entumwa kumubandiza ahari Esau mukuru we omu nsi ya Seiri, niyo nsi ya Edomu, yaabaragiira ati: Mugambire mukama wangye Esau muti: Oku nikwo omwiru waawe Yakobo arikugamba, naagira ati: Nkashuhuukira owa Labaani naagumayo n'okuhitsya hati. Nyine ente n'endogoya n'amasyo g'entaama n'abahuuku n'abazaana. Mbwenu ntumire ahariiwe, mukama wangye, kukugambira, ngu okaangirira embabazi. Entumwa zaagaruka ahari Yakobo, zaagira ziti: Esau mukuru waawe tumuhikireho; kandi naija n'abashaija magana ana kukubugana. N'ahabw'ekyo Yakobo yaatiina munonga, yaashoberwa. Abantu abu yaabaire aine n'amasyo g'entaama n'ag'ente n'engamira, yaabicwamu ebicweka bibiri; yaagira ati: Esau ku araahikye aha kicweka kimwe, yaakicwekyereza, ekindi kicweka nikiija kukira. Yakobo yaashaba ati: Ai Ruhanga wa tatenkuru Abrahamu, Ruhanga wa taata Isaaka, MUKAMA owangizire oti: Garuka owaanyu omuri beene waanyu, ndyakukorera gye. Aha mbabazi zaawe zoona n'obwesigwa bwawe bwona ebi waayorekire omwiru waawe, tinshemereire kuheebwaho nangwa n'akati kaingana busha; ahakuba nkambuka Yorudani egi n'enkoni yonka; mbwenu ndugiremu emitwe ebiri. Ninkweshengyereza, onkize mukuru wangye Esau; ahakuba nimmutiina, ngu atakaija akanyita n'abaana bangye na baanyinabo. Kandi naiwe okandaganisa oti: Buzimazima ndyakukorera gye, mpindure oruzaaro rwawe rube nk'omusheenyi gw'aha nyanja, ogutarikubaasa kubarwa. Ekyo kiro yaaraara aho; yaiha omu bi yaabaire aine ekiconco ky'okuha Esau mukuru we, ebuguma z'embuzi magana abiri, n'empaya makumi abiri, ebuguma z'entaama magana abiri n'empaya makumi abiri, engamira ezirikukamwa makumi ashatu n'enyana zaazo, ente z'ejigija makumi ana n'enimi ikumi, n'ebuguma z'endogoya makumi abiri n'abaana baazo ikumi. Yaaziha abairu be, buri busyo okwabwo, yaabagira ati: Munyebembere, mwambukye, mutsigye omwanya ahagati y'obusyo n'obundi. Yaaragiira omwebembezi ati: Mukuru wangye Esau ku araakubugane, yaakubuuza ati: Ori ow'oha? Kandi, Nimuza hi? Kandi amatungo aga n'ag'oha? Omugire oti: N'ag'omwiru waawe Yakobo, mukama wangye Esau; n'ekiconco eki waatwekyerwa; kandi nawe atukuratiire. Kandi yaaragiira atyo owa kabiri n'owa kashatu, n'abaabaire nibafunya amasyo boona, naabagira ati: Mube nikwo mwagira Esau, ku muraamubugane; kandi mumugire muti: Reeba, n'omwiru waawe Yakobo atukuratiire. Ahakuba Yakobo akagira ati: Naaza kumucureeza n'ekiconco ekinyebembeire, bwanyima tureebane; shana akaanyikiriza. Ekiconco nikwo kumwebembera, kikambuka; kwonka we akaraara aho ahu baagombekire ekyo kiro. Ekyo kiro yaimuka, yaatwara abakazi be bombi n'abazaana be na'abaana be ikumi n'omwe, baayambukira aha nyambukiro ya Yaboki. Yaabambutsya ako kagyera n'ebi yaabaire aine byona. Yakobo yaatsigarayo wenka; omushaija yaija, yaafukaana nawe bwarugaho bwatagurukana. Omushaija ogwo ku yaareebire yaamurema, yaamukora aha igufa ry'eitako eitako rya Yakobo ryateruka nibakifukaana. Omushaija yaamugira ati: Ndekura, ahakuba nibutaagurukana. Yakobo yaamugira ati: Tindikwija kkukurekura aotampaire mugisha. Onu ati: Eiziina ryawe ori oha? Ati: Ndi Yakobo. Onu ati: Okuruga hati torigaruka kwetwa Yakobo kureka Israeli; ahakuba ohakaine na Ruhanga n'abantu, waasinga. Bwanyima Yakobo yaamugira ati: Ninkweshengyereza, ngambira eiziina ryawe. Onu ati: Nooyendera ki kumanya eiziina ryangye? Atyo yaamuheera aho omugisha. Yakobo yaayeta ogwo mwanya Penueli, naagira ati: Nyereebaniire na Ruhanga amaisho n'amaisho, tinaafa. Eizooba ryarasha naarengyera Penueli, naagyenda omunyugu aha bw'eigufa ry'eitako. Abaisraeli nikyo bazirira enyama y'aha mutsi gw'eitako ry'ekibero n'okuhitsya hati; ahabw'okuba ogwo mushaija akakora aha mutsi gw'eitako ry'ekibero kya Yakobo. Yakobo yaimutsya amaisho, yaareeba Esau naija n'abashaija be magana ana; yaabaganisa abaana, yaaha Lea abe, na Rakeeli abe, n'abazaanakazi bombi abaabo. Yaayebembeza abazaanakazi n'abaana baabo, yaakuratsaho Lea n'abaana be, haahereeruka Rakeeli na Yosefu. Yakobo yaabeebembera, yainama ahansi emirundi mushanju, okuhitsya obu yaahikire haihi na mukuru we. Esau yairuka kumubugana, yaamubumbatira, yaamugwa omu kifuba, yaamunywegyera; bombi baarira. Esau ku yaimukize amaisho, yaareeba abakazi n'abaana, yaagira ati: Aba abu oine nibaahi? Yakobo yaagarukamu ati: N'abaana abu Ruhanga yaahaire omwiru waawe ahabw'embabazi ze. Abazaanakazi n'abaana baabo bairira haihi, bainama. Lea nawe yaija n'abaana be, bainama; bwanyima Yosefu na Rakeeli nabo baija, bainama. Esau yaabuuza ati: Ebintu byona ebi mbugaine bibaire biri ebya ki? Onu ati: N'ebi ntwekyeire mukama wangye, ngu angirire embabazi. Esau yaagira ati: Ebi nyine nibimmara, mwana wa maawe; ebyo ebi oine yegumire nabyo. Yakobo yaamugira ati: Ngaaha! Naakweshengyereza, ku oraabe wangirira embabazi, ikiriza ekiconco eki nkureeteire; ahabw'okuba ku naareeba amaisho gaawe, naashusha nk'owaareeba amaisho ga Ruhanga, kandi wanshemerererwa. Naakweshengyereza, yakiira ekiconco eki nkureeteire, ahakuba Ruhanga ankoreire eby'embabazi, kandi ebi nyine, nibimaara. Yaamweshengyereza munonga; yaakitwara. Bwanyima Esau yaagira ati: Ka tugumizemu tugyende, nyowe mbeebembere. Yakobo yaamugarukamu ati: Mukama wangye, noomanya abaana ku bataine maani, kandi amasyo g'entaama n'ag'ente agu nyine nigontsya; ku baraagabindirane eizooba rimwe, goona nigafa. Ninkweshengyereza, mukama wangye, orabe aha mwiru waawe, ogyende, nyowe niinyija kwija mpora, nk'oku amasyo agu nyine garikugyenda, kandi n'abaana oku barikugyenda, okuhitsya ahu ndaahikire Seiri owa mukama wangye. Esau yaagira ati: Ka nkutsigire abashaija bamwe ahari aba abu nyine. Onu ati: Mbwenu n'ab'enki? Nsaasira, mukama wangye, obarekye. Atyo Esau yaagyenda eryo eizooba naagaruka Seiri. Kwonka Yakobo yaagyenda naaza Sukosi; ku yaahikireyo, yaayeyombekyera enju, kandi yaayombekyerayo amasyo ge ebiju. Omwanya ogwo nikyo gwayeteirwe Sukosi. Yakobo ku yaarugire Padanaramu, yaahika n'obusingye aha rurembo rwe Shekemu omu nsi ya Kanaani, yaasiisira omu maisho gaayo. Yaagura ekibanja ahari beene Hamori ishe wa Shekemu ebicweka by'efeeza igana, ahu yaateire eihema rye. Yaayombekayo eitambiro, yaaryeta Elelohe-Israeli. Omu biro ebyo Dina, muhara wa Lea, ou yaazaariire Yakobo, akaza kutaayaayira abaishiki b'omu nsi egyo. Shekemu, mwene Hamori Omuhiivi omutegyeki w'ensi egyo, ku yaamureebire, yaamutwara, yaamuhamba, yaamushiisha. Ogwo mushaija yaamarira omutima gwe ahari Dina muhara wa Yakobo, yaamukunda, yaamugambira eby'okumugwisa gye. Shekemu yaagambira Hamori ishe, ati: Nshwererera ogu mwishiki. Yakobo yaahurira ku Shekemu asiisire Dina muhara we; obwo abatabani bakaba bariisize; Yakobo yaahunama, okuhitsya ahu baiziire. Hamori ishe wa Shekemu yaaruga omu rurembo, yaaza kuhanuura na Yakobo. Beene Yakobo, ku baakihuriire, baaruga omu iriisizo, baataaha. Baashaasha, kandi baagira ekiniga kingi, ahabw'okuba akakora ekihagaro omu ba Israeli okubyama na muhara wa Yakobo, ekintu ekitashemereire kukorwa. Hamori yaahanuura nabo, ati: Omutima gwa mutabani wangye gukunzire muhara waanyu; naabeeshengyereza mumumuhe amushwere. Mushwererane naitwe, mutuhingire bahara baanyu, naimwe mushwere abaitu. Haza mutuure naitwe; ensi ngigi ebari omumaisho, mugituuremu, mugikoreremu eby'obushuubuzi, kandi mugitungiremu. Na Shekemu yaagambira ishe w'omwishiki na banyaanya ati: Mungirire embabazi; eki murancwe kyona, ninkibaha. Enjugano n'ekiconco ebi murancwe, n'obu byakwingana ki, niinyija kubiha, nk'oku muraabincwe; beitu mumpingire ogu mwishiki. Beene Yakobo baagarukamu Shekemu na Hamori ishe nibabaryarya, ahabw'okushiisha Dina munyaanyabo; baabagira bati: Eki titurikubaasa kukikora, okuhingira munyaanyaitwe omuntu otashazirwe; ahakuba omuriitwe kikaaba ekihemu. Hariho kimwe kyonka ekyakutureetera kubaikiriza, nikwo kwikiriza kuba nkaitwe, buri mushaija weena omuriimwe akasharwa; obwo nibwo turibahingira bahara baitu, naitwe tukashwera bahara baanyu, tukatuura naimwe, tukaba eihabga rimwe. Ku muraabe mutatwikiriize mukasharwa, nitwija kutwara omwishiki waitu, twegyendere. Ebigambo byabo byashemeza Hamori na Shekemu omutabani. Omutsigazi ogwo tiyaayeziringa, yaarahuka kukikora, ahabw'okukunda munonga omwishiki wa Yakobo; kandi akaba naasiimwa munonga okukira boona ab'omu ka ya ishe. Hamori na Shekemu omutabani baaza aha irembo ry'orurembo rwabo, baahanuura n'abashaija b'omuri orwo rurembo, bati: Abashaija abo twine nabo obusingye; n'ahabw'ekyo ka batuure omu nsi egi, bakoreremu eby'obushuubuzi; ahakuba ensi egi ni mpango, neebamara; tushwere bahara baabo, naitwe tubahingire abaitu. Hariho kimwe kyonka ekyakureetera abashaija abo okutuura naitwe, tukaba eihanga rimwe, nikwo buri mushaija weena omuriitwe okusharwa, nkabo oku bashazirwe. Nimugira ngu ente zaabo n'ebintu byabo n'amatungo gaabo goona tibirikwija kuba ebyaitu? Ka tufe okubaikiriza; nibwo baraatuure naitwe. Boona abaashohoire nibaraba omu irembo ry'orurembo rwe, baikiriza ebi Hamori na Shekemu omutabani baabagambira. Buri mushaija weena owaarabire omu irembo ry'orurembo rwe yaasharwa. Aha kiro kya kashatu, ku baabaire bakirwaire obuhuta, batabani ba Yakobo babiri, Simeoni na Leevi, banyaanya ba Dina, biru omwe yaihayo rurara ye, baateera orurembo kitamanyirwe, baita abashaija boona. Baitsa Hamori na Shekemu omutabani rurara, baiha Dina omu nju ya Shekemu, baagyenda. Beene Yakobo baija aha mitumbi, baagicwijura, baanyaga eby'omu rurembo, nibabatura okushiisha munyaanyabo. Baatwara n'amasyo gaabo ag'entaama n'ag'ente, n'endogoya zaabo, n'ebyabaire biri omu rurembo n'omu ishwa byona; baanyaga eitungo ryabo ryona, n'abaana baabo abato n'abakazi baabo, n'ebintu byona ebyabaire biri omu maju, byaba eminyago yaabo. Bwanyima Yakobo yaagira Simeoni na Leevi ati: Mungwisiize akagwe, mwandeetera kwangirwa kimwe abantu abatwire omu nsi egi, Abanyakanaani n'Abaperizi; haza nimureeba ku turi bakye; ku baraayeteerane kundwanisa, niinyija kucwekyerezibwa n'eka yangye. Baagira bati: Hoona tukaamurekire agira munyaanyaitwe nka maraaya? Ruhanga yaagira Yakobo ati: Imuka, oinamukye Beseeli, otuureyo; kandi okwo oyombekyereyo Ruhanga eitambiro, owaakweyorekire noohunga mukuru waawe Esau. Bwanyima Yakobo yaagambira ab'omu ka ye n'abandi boona abaabaire bari hamwe nawe, ati: Mwiheho baaruhanga b'abanyamahanga abari omuriimwe, mweyeze, mujware ebindi bijwaro; bwanyima mwimukye twinamukye Beseeli; niinyija kwombekyerayo Ruhanga eitambiro, owampuriire aha izooba ry'obusaasi bwangye, akaguma naanye omu muhanda ogu naarabiremu. Nabo nikwo kuha Yakobo baaruhanga ba'banyamahanga abu baabaire baine, n'empeta ezi baabaire bajwaire aha matu gaabo; Yakobo akabishereka ahansi y'omwela ogwabaire guri haihi na Shekemu. Ku baabaire nibakigyenda, Ruhanga yaakwatsa obwoba ab'omu ndembo ezaabaire zibeehinguririize; n'ahabw'ekyo tibaakurata batabani ba Yakobo. Bwanyima Yakobo n'abu yaabaire aine boona baahika Luuzi, niyo Beseeli, ey'omu nsi ya Kanaani; yaayombekayo eitambiro, yaayeta ogwo mwanya Eli-Beseeli, ahabw'okuba niyo Ruhanga yaamweyorekyeire, obu yaahunga mukuru we. Kandi Debora, omurezi wa Rebeka, yaafa, yaaziikwa ifo ya Beseeli ahansi y'omwela; n'ahabw'ekyo baagweta Aloni-bakuusi. Yakobo, ku yaarugire Padanaramu, Ruhanga yaagaruka yaamweyoreka, kandi yaamuha omugisha. Ruhanga yaamugira ati: Eiziina ryawe ori Yakobo; kwonka tokyetwa Yakobo obundi, kureka noija kwetwa Israeli. Ruhanga nikwo kumweta Israeli. Ruhanga yaamugira ati: Ndi Ruhanga ow'obushoboorozi bwona; ozaare, okanye; eihanga n'omutwe gw'amahanga biryaruga omuriiwe, kandi n'abagabe baryakukomookamu. Ndyakuha ensi ei naahaire Abrahamu na Isaaka, kandi bwanyima ngihe n'oruzaaro rwawe. Ruhanga yaamutsiga omu mwanya ogu yaabaire naagaaniriramu nawe, yaatemba omu iguru. Yakobo yaabyara enyomyo y'eibaare omu mwanya ogu yaagaaniriiremu nawe, yaagishukaho empongano y'eky'okunywa, kandi yaagishukaho n'amajuta. Yakobo yaayeta omwanya ogu Ruhanga yaagaaniriiremu nawe Beseeli. Bwanyima baaruga Beseeli; ku baabaire bakiri kaanya, batakahikire Efuraata, Rakeeli yaarumwa kuzaara, yaahangaanirwa. Ku yaabaire akihangaaniirwe, omuzaarisa yaamugira ati: Otatiina; waaza kugaruka kuzaara omwojo. Ku yaabaire ari haihi kufa, omu kukaba kwe yaamweta Benoni; kwonka ishe yaamweta Benyamiini. Atyo Rakeeli yaafa, yaaziikwa aha muhanda ogurikuza Efuraata, niyo Betelehemu. Yakobo yaabyara enyomyo aha kituuro kye; niyo nyomyo y'aha kituuro kya Rakeeli; kandi ekiriho n'okuhitsya eri izooba. Israeli yaagumizamu, bwanyima yaateera eihema rye seeri y'omunaara gwa Ederi. Israeli ku yaabaire akiri omuri ekyo kyanga, Reubeeni yaagyenda, yaabyama na Biliha muka ishe ow'ekinyanshunju; Israeli yaakimanya. Obwo batabani ba Yakobo bakaba baahikire ikumi na babiri. Batabani ba Lea, Reubeeni omujigaijo gwa Yakobo, Simeoni, Leevi, Yuda, Isakaari na Zebuluuni. Batabani ba Rakeeli, Yosefu na Benyamiini. Batabani ba Biliha, omuzaana wa Rakeeli, Daani na Nafutaali. Batabani ba Zilupa omuzaana wa Lea, Gaadi na Asheri. Abo nibo batabani ba Yakobo abaazaariirwe Padanaramu. Bwanyima Yakobo yaashanga ishe Mamure, nari Kiryasiaraba, niyo Heburooni, ei Abrahamu na Isaaka baabaire bashuhuukiire. Emyaka ya Isaaka ekahika igana na makumi munaana. Atyo omwitsyo gwamuhwamu, yaafa, yaakurata abaabo, ari omugurusi ahwitsire; abatabani Esau na Yakobo baamuziika. Oru nirwo ruzaaro rwa Esau, niwe Edomu. Esau akashwera abakazi omu baishiki ba Kanaani; Ada muhara wa Eloni Omuhiiti, Oholibama muhara wa Aana, kandi mwijukuru wa Zibeoni Omuhiivi, na Basemaasi muhara wa Ishimaeli, munyaanya wa Nebayoosi. Ada yaazaarira Esau Elifaazi; Basemaasi yaazaara Reueli, na Oholibama yaazaara Yeushi, Yalamu na Koora. Abo nibo batabani ba Esau abaazaariirwe omu nsi ya Kanaani. Esau yaatwara abakazi be, batabani be, bahara be, n'ab'omu ka ye boona n'ente ze n'amatungo ge goona kandi n'ebintu bye byona, ebi yaihire omu nsi ya Kanaani; yaaza omu nsi ya hare, ngu ataane n'omurumuna Yakobo; ahabw'okuba eitungo ryabo rikaba riri ringi, tibaabaasa kutuurana; ensi ei baabaire baashuhuukiiremu, terabaasize kubamara ahabw'amatungo gaabo. N'ahabw'ekyo Esau yaatuura omu nsi y'ebibungo eya Seiri; Esau ogwo niwe Edomu. Aba nibo baijukuru ba Esau, ishenkuru w'Abanyaedomu abaabaire batwire omu nsi y'ebibungo eya Seiri. Aga nigo maziina ga batabani ba Esau: Elifaazi mutabani wa Ada muka Esau, Reueli mutabani wa Basemaasi muka Esau. Na batabani ba Elifaazi bakaba bari Temani, Omari, Zeefo, Gatamu na Kenazi. Kandi Timuna akaba ari omukaza wa Elifaazi mwene Esau ow'ekinyanshunju; yaazaarira Elifaazi Amaleki. Abo nibo baijukuru ba Ada muka Esau. Aba nibo baijukuru ba Basemaasi muka Esau. Aba nibo batabani ba Oholibama muka Esau, muhara wa Aana mwijukuru wa Zibeoni; yaazaarira Esau Yeushi, Yalamu na Koora. Aba nibo bakuru b'enganda beene Esau; batabani ba Elifaazi omujigaijo gwa Esau, omutware Temani, omutware Omari, omutware Zeefo, omutware Kenazi, omutware Koora, omutware Gatamu n'omutware Amaleki; abo nibo bakuru b'enganda abaazairwe Elifaazi omu nsi ya Edomu, kandi nibo baijukuru ba Ada. Aba nibo batabani ba Reueli mwene Esau: omutware Nahasi, omutware Zeera, omutware Shama n'omutware Miiza; abo nibo batware abaazairwe Reueli omu nsi ya Edomu, kandi nibo baijukuru ba Basemaasi muka Esau. Aba nibo batabani ba Oholibama muka Esau: omutware Yeushi, omutware Yalamu, n'omutware Koora; abo nibo batware abaazairwe Oholibama muka Esau, kandi muhara wa Aana. Abo nibo batabani ba Esau, niwe Edomu; kandi abo nibo batware baabo. Aba nibo batabani ba Seiri Omuhoori, abaashangirwe batwire omuri egyo nsi: Lotani, Shobali, Zibeoni, Aaba, Dishoni, Ezeeri na Dishani; abo nibo baami b'Abahoori beene Seiri ab'omu nsi ya Edomu. Na batabani ba Lotani bakaba bari Hoori na Hemani; kandi Timuna akaba ari munyaanya wa Lotani. Aba nibo batabani ba Shobali: Alivani, Manahaasi Ebali, Sheefo na Onamu. Aba nibo batabani ba Zibeoni: Aaya na Aana; Aana ogwo niwe yaazoire ekitagata omu ihamba, obu yaabaire ariisize endogoya za Zibeoni ishe. Aba nibo baana ba Aana: Dishoni na Oholibama muhara wa Aana. Aba nibo batabani ba Dishoni: Hemidaani, Eshibaani, Isuraani, na Kerani. Aba nibo batabani ba Ezeeri: Biluhaani, Zaavani na Akani. Aba nibo batabani ba Dishani: Uuzi na Arani. Aba nibo batware b'Abahoori; omutware Lotani, omutware Shobali, omutware Zibeoni, omutware Aana, omutware Dishoni, omutware Ezeri n'omutware Dishani; abo nibo batware b'Abahoori omu nsi ya Seiri, nk'emiryango yaabo oku yaabaire eri. Aba nibo bagabe abaategyekire omu nsi ya Edomu, Abaisraeli obu baabaire batakategyekirwe mugabe weena. Beela mwene Beori akategyeka Edomu, kandi eiziina ry'orurembo rwe rikaba riri Dinihaba. Beela yaafa, Yobabu mwene Zeera owa Bozira yaayema omu mwanya gwe. Yobabu yaafa, Hushamu ow'omu nsi y'Abatemani yaayema omu mwanya gwe. Hushamu yaafa, Hadadi mwene Bedadi, owaabingire Abamidiani omu nsi ya Moabu, yaayema omu mwanya gwe; eiziina ry'orurembo rwe rikaba riri Aviisi. Hadadi yaafa, Samula owa Masireka yaayema omu mwanya gwe. Samula yaafa, Shauli owa Rehoboosi aha mugyera Furaati yaayema omu mwanya gwe. Shauli yaafa, Baali-hanani mwene Akiboori yaayema omu mwanya gwe. Baali-hanani mwene Akiboori yaafa, Hadari yaayema omu mwanya gwe, n'eiziina ry'orurembo rwe rikaba riri Pau, kandi omukazi we akaba naayetwa Mehetabeeli, muhara wa Matireedi, kandi mwijukuru wa Mezahaabu. Aga nigo maziina g'abatware abaakomookire ahari Esau, n'emiryango yaabo n'emyanya yaabo n'amaziina gaabo; omutware Timuna, omutware aliva, omutware Yeseti, omutware Oholibama, omutware Eela, omutware Pinoni, omutware Kenazi, omutware Temani, omutware Mibuzaari, omutware Magudieli n'omutware Iraamu; abo nibo batware ba Edomu, niwe Esau ishenkuru w'Abanyaedomu, nk'emyanya yaabo ey'omu nsi ei baakubwire, oku yaabaire eri. Yakobo akatuura omu nsi ya Kanaani, ei ishe yaashuhuukiiremu. Ebi nibyo byabaire aha ruzaaro rwa Yakobo. Yosefu akaba naariisa amasyo hamwe na bakuru be, aine emyaka ikumi na mushanju; omu kukura kwe akanyeeta na batabani ba Biliha n'aba Zilupa baka ishe; kandi Yosefu akaba agambira ishe ebibi ebi baabaire bakora. Kandi Israeli akaba akunda Yosefu okukira abandi baana be boona, ahakuba akaba ari omwana ou yaazaire yaabaire omugurusi; n'ahabw'ekyo akamubaziiriza ekanzu ndaingwa y'amabara. Bakuru be ku baareebire ishe naamukunda okubakira boona, baamwanga, tibaabaasa kugamba gye nawe. Yosefu yaaroota ekirooto; ku yaakigambiire bakuru be, baayeyongyera kumwanga. Yaabagira ati: Nimbeeshengyereza muhurire ekirooto eki ndootsire; tubaire nituboha ebiba omu misiri; ekiba kyangye kyaimuka, kyayemerera; ebyanyu biba nabyo byayemerera byayehinguririza ekyangye, byakiinamira. Bakuru be baamubuuza bati: Noogira ngu oryaba omugabe waitu? Buzima oryatutegyeka? Baayeyongyera kumwanga ahabw'ebirooto bye n'ebigambo bye. Yaagaruka yaaroota ekindi kirooto, yaakigambira bakuru be, naagira ati: Ngarukire naarota ekindi kirooto; eizooba n'okwezi n'enyonyoozi ikumi n'emwe nibiinyinamira. Ku yaakigambiire ishe na bakuru be, ishe yaamuteisa, yaamugira ati: Ekyo ni kirooto ki eki orootsire? Noogira ngu nyowe na nyoko na bakuru baawe buzima turyaija twiname ahansi omu maisho gaawe? Bakuru be baamugirira eihari, kwonka ishe yaaguma naijuka ekyo kigambo. Bwanyima bakuru be baaza kuriisa amasyo ga ishebo haihi na Shekemu. Israeli yaagira Yosefu ati: Bakuru baawe tibarikuriisiza Shekemu? Ija mbakutumeho. Yaamugarukamu ati: Ntuma, Taata. Ishe yaamugira ati: Irooko oreebe bakuru baawe ku baraabe bari gye n'amasyo ku garaabe gari gye, ogarukye ongambire. Nikwo kumutuma, akaruga omu Ruhanga rwa Heburooni, akaza Shekemu. Ku yaahikireyo, omuntu yaamushanga naagyendagyenda omu bwerere; yaamubuuza ati: Noosherura ki? Onu ati: Ninsherura bakuru bangye; ninkweshengyereza, ngambira ahu bariisiize. Omushaija yaamugarukamu ati: Bafurukire, ahakuba mpuriire nibagira ngu, Tuze Dosani. Atyo Yosefu yaakurata bakuru be, yaabashanga Dosani. Ku baamureebire akiri hare, atakabahikire haihi, baagira enaama y'okumwita. Baagambirana bati: Reeba, ruroota yaija. Mbwenu murekye tumwite, tumunagye omu kiina; turyagira tuti: Enyamaishwa endi y'abantu ekamurya; haza tureebe ebirooto bye ahu biriherera. Reubeeni yaakihurira, yaamubakiza, yaagira ati: Katurekye kumwitira kimwe. Yaagaruka yaabagira ati: Mutasheesha eshagama, mumunagye aha omu ihamba omuri eki kiina, kwonka emikono yaanyu etagira eki yaamukoraho. Akagira atyo ngu abone kumubakiza, amugarurire ishe. Yosefu ku yaahikire bakuru be, baamujuura ekanzu eri endaingwa ei yaabaire ajwaire, baamutwara, baamunaga omu kiina; ekyo kiina kikaba kirimu busha, kitarimu maizi. Baashutama kurya; ku baimukize amaisho, baareeba omutwe gw'Abaishimaeli nibaruga Gileadi, baine engamira zeekoreire emigaju n'emibazi na sumuruna, nibabitwara Misri. Yuda yaagira beene ishe ati: Nikitugasira ki kwita murumuna waitu, tukashereka eshagama ye? Mwije tumuguze Abaishimaeli, emikono yaitu erekye kuba niyo yaamwita; ahabw'okuba ni murumuna waitu, kandi turi ab'orura rumwe. Beene ishe baamwikiriza. Omuri ako kaanya abashuubuzi b'Abamidiani baarabaho; banu baiha Yosefu omu kiina, baamuguza Abaishimaeli shekeli makumi abiri z'efeeza; baatwara Yosefu Misri. Reubeni ku yaagarukire aha kiina, yaashanga Yosefu atarimu, yaataagura ebijwaro bye; yaagaruka ahari beene ishe, yaagira ati: Omwana tariyo; mbwenu ntoore hi? Baatwara ekanzu ya Yosefu, baita empaya y'embuzi, baagijabika omu shagama yaayo; egyo kanzu ndaingwa baagitwarira ishebo, baagira bati: Tugwire aha kanzu egi; reeba ku eraabe eri ey'omwana waawe, nari etari yo. Yakobo yaagimanya, yaagira ati: N'ekanzu y'omwana wangye; enyamaishwa endi y'abantu emuriire; tihariho kubanganisa, Yosefu ataagataagwirwe. Yakobo yaataagura ebijwaro bye, yaayezirika ekiguniya, yaamara ebiro bingi naacurira omwana we. Batabani be na bahara be boona baimuka baija kumwebesa enaku; yaayanga, yaagira ati: Ndyarugaho, nshangye omwana wangye okuzimu ninkicura. Nikwo ishe yaamucuriire atyo. Kandi Abamidiani abo ku baahikire Misri, baamuguza Potifaari, omwe aha bakuru b'engabo za Faraho, owaabaire ategyeka abarinzi. Omu biro ebyo Yuda akaruga omuri beene ishe, yaashuuma, yaataaha ow'omuntu orikwetwa Hiira owa Adulaamu. Yuda yaareebayo omwishiki w'Omunyakanaani orikwetwa Shua; yaamutwara, yaabyama nawe; yaagira enda, yaazaara omwana w'omwojo, yaamweta Eeri. Yaagaruka yaagira enda, yaazaara ondiijo mwojo, yaamweta Onani; kandi yaagaruka yaagira enda, yaazaara ondiijo mwojo, yaamweta Sheela; obwo akaba ari Keziba, obu omukazi we yaazaara ogwo mwana. Yuda yaashwererera omutabani omukuru Eeri omukazi eiziina rye Tamari. Kwonka Eeri omujigaijo gwa Yuda akaba mubi omu maisho ga MUKAMA, MUKAMA nikwo kumwita. Bwanyima Yuda yaagira Onani ati: Irooko otaahe omwa muka mukuru waawe, oraare nawe, omumuzaarireho omwana. Onani yaamanya ngu omwana tarikwija kuba owe; n'ahabw'ekyo ku yaabyamire na muka mukuru we, yaasheesha ahansi, ngu atazaarira mukuru we. Eki yaakozire kyaba kibi omu maisho ga Mukama; nawe yaamwita. Bwanyima Yuda yaagambira Tamari omukaamwana ati: Guma ori omufaakazi omu ka ya sho, okuhitsya obu omwana wangye Sheela arikura; ahakuba akatiina ngu naija kufa nka bakuru be. Tamari nikwo kugyenda, akaguma omu ka ya ishe. Bwanyima ku haahingwireho ebiro, muhara wa Shua, muka Yuda, yaafa. Yuda ku yaarugire omu rufu rw'omukazi we, yainamuka Timuna hamwe na mugyenzi we Hiira owa Adulaamu, baaza ei abariisa be baabaire nibasharira ebyoya by'entaama. Baagira Tamari bati: Shozaara yainamuka, yaaza Timuna kusharisa entaama ze ebyoya. Yaajuura ebijwaro by'obufaakazi, yaayetwekyerera akenda ah'amaisho, ogundi yaagwehumbika, yaashutama omu irembo rya Enaimu, eriri aha muhanda ogurikuza Timuna; ahabw'okuba akareeba Sheela akuzire, haza tibamumuha kumuhungura. Yuda ku yaamureebire, yaagira ngu ni maraaya; ahakuba akaba ayetwekyereire ah'amaisho. Yaakiikama aha rubaju rw'omuhanda ahu yaabaire ari, yaamugira ati: Ninkweshengyereza, ija tubyame hamwe; (kwonka akaba atamanyire ku ari omukaamwana). Onu ati: Nompa ki, ku oraabyame naanye? Yaagira ati: Niinyija kukutwekyera omwana gw'embuzi ogw'omu busyo bwangye. Onu ati: Noija kunkwatiriza ki, okuhitsya obu oraaguntwekyere? Yaagira ati: Nkukwatirize ki? Onu ati: Ontsigire empeta yaawe eriho akamanyiso, n'orukoba rwawe, n'egyo nkoni ei oine omu ngaro. Yaabimuha, yaabyama nawe, yaamutweka. Omukazi yaimuka, yaayegyendera, yaayeiha ako kenda ahamutwe, yaagaruka yaajwara ebijwaro bye by'obufaakazi. Yuda yaatweka munywani we Omunyadulaamu omwana gw'embuzi ngu omukazi amugarurire ebi amukwatiriize; kwonka tiyaamushangayo. Yaabuuza abashaija b'omuri ogwo mwanya ati: Maraaya obaire ari Enaimu aha rubaju rw'omuhanda agiire hi? Banu bati: Tihariho maraaya obaire ari aha. Yaagaruka ahari Yuda, yaamugira ati: Tinaamushangayo; kandi abaayo bangira ngu, Habaire hatariyo maraaya. Yuda yaagira ati: K'agume nabyo, turekye kuhemuka; ahakuba naakutweka omwana gw'embuzi, tiwaamushangayo. Ku haahingwireho nk'ameezi ashatu, baagambira Yuda bati: Tamari mukaamwana waawe akeegira maraaya, mbwenu aine enda y'obushambani. Yuda yaagira ati: Mumushohoze, bamunagye omu muriro. Ku baamushohoize, yaatuma ahari ishezaara, naagira ati: Mukama w'ebintu ebi niwe yantwekire enda; kandi ati: Ninkweshengyereza, obyetegyereze, empeta eriho akamanyiso n'orukoba n'enkoni, omanye mukama waabyo. Yuda yaikiriza ku biri ebye, yaagira ati: We niwe ahikiriire okunkira, ahakuba tindamuhaire Sheela mutabani wangye. Tiyaagaruka kubyama nawe obundi. Obunaku bwe bw'okuzaara ku bwahikire, yaareebeka aine enda y'empasha. Ku yaabaire naarumwa, omwe yaashohoza omukono, omuzaarisa yaagukwata, yaagukomaho akahuuzi akarikutukura, yaagira ati: Ogu niwe yaabanza kushohora. Bwanyima ogwo mwana ku yaabaire naagarurayo omukono, mugyenzi we yaashohora. Omuzaarisa yaagira ati: Ahabw'enki waayeyozyaho? Nikyo yaayeteirwe Pereezi. Bwanyima na mugyenzi we owaabaire akomire akahuuzi akarikutukura aha mukono yaazaarwa. Baamweta Zeera. Baatwara Yosefu Misri; Potifaari omwe aha bakuru b'engabo za Faraho kandi Omunyamisri owaabaire naategyeka abarinzi, yaamugura aha Baishimaeli abaamutwaireyo. MUKAMA yaaguma hamwe na Yosefu, yaaba omunyamigisha. Yaaguma omu ka ya mukama we Omunyamisri. Mukama we yaareeba oku MUKAMA ari hamwe nawe, kandi oku MUKAMA amuhaire omugisha omuri byona ebi arikukora. Yosefu yaashongoka ahari mukama we, yaamuheereza, mukama we yaamugira omureeberezi w'eka ye na byona ebi yaabaire atungire yaabimukwatsa. Ku yaaherize kumugira omureeberezi w'eka ye kandi ow'ebintu byona ebi yaabaire aine, MUKAMA yaaha eka y'ogwo Munyamisri omugisha ahabwa Yosefu; kandi omugisha gwa MUKAMA gwaza ahari byona ebi yaabaire aine, eby'omuka n'eby'omu misiri. Yaakwatsa Yosefu ebi yaabaire aine byona; tiyaagaruka kufa aha kintu kyona eki yaabaire aine, kureka eby'okurya byonka, ebi yaabaire arya. Yosefu akaba anyeetsire gye, aine ahamaisho harungi. Bwanyima y'ebyo muka mukama we yaamureeba, yaamurigira, yaagira ati: Ija tubyame hamwe. Kwonka Yosefu yaayanga, yaagira muka mukama we ati: Reeba, mukama wangye taine ki arikumanya omuri egi ka; akankwatsa ebi aine byona; egi ka tihariho orikuginkiramu; kandi tihariho ki atarandekuriire, kureka iwe wenka, ahabw'okuba ori omukazi we. Mbwenu nimbaasa nta kukora ekibi ekirikwingana kityo, n'okucumura ahari Ruhanga? Kandi n'obu araabe yaabaire abimugambira obutoosha, Yosefu akaba ataikiriza kubyama nawe, n'obu kwakuba okuguma nawe. Eizooba rimwe Yosefu ku yaataahire omu nju kukora omurimo gwe, hataine mushaija weena ow'omuri egyo ka orimu, omukazi yaamukwata ekijwaro, yaamugira ati: Ija tubyame hamwe. Yosefu yaatsiga ekyo kijwaro omu ngaro ze, yaahunga, yaashohora aheeru. Omukazi ku yaareebire yaamutsigira ekijwaro kye, yaahunga, yaayeta abashaija b'omu ka ye, yaabagira ati: Reeba, bakareeta Omuheburaayo okutweshungiraho; mbwenu yantaahirira kubyama naanye, naateera enduuru; ku yaahurira naayamuza ninteera enduuru, yaatsigaho ekijwaro kye, yaahunga, yaashohora aheeru. Omukazi nikwo kweta ekyokijwaro haihi, okuhitsya ahu mukama we yaagarukiire omuka, akamuteekyerereza ebigambo ebyo byona, oku bibaire, ati: Omwiru Omuheburaayo, ou waatureeteire, yantaahirira kunyeshungiraho; ku naayamuza naateera enduuru, yantsigira ekijwaro kye, yaahunga, yaashohora. Mukama we ku yaahuriire ebigambo ebi omukazi we yaamugambira naagira ati: Omwiru waawe nikwo yangira, yaagira ekiniga kingi. Yaakwata Yosefu, yaamuta omu kihome, ahu embohe z'omugabe zaabaire ziboherwa; yaaguma okwo omu kihome. Kwonka MUKAMA yaaguma hamwe na Yosefu, yaamugirira embabazi, yaamuha okukundwa omurinzi w'ekihome. Ogwo murinzi w'ekihome yaakwatsa Yosefu embohe zoona ezaabaire ziri omu kihome; byona ebi zaabaire zikora, Yosefu niwe yaabaire abikoresa. Omurinzi w'ekihome tiyaagaruka kureeberera kintu kyona omu bi yaamukwatsize, ahabw'okuba MUKAMA akaba ari hamwe nawe, kandi ebi yaabaire akora byona, MUKAMA akaba abiha omugisha. Bwanyima y'ebyo omugabuzi wa viinyo ow'omugabe wa Misri n'omuteeki we w'emigaati baagwisa kubi mukama waabo, omugabe wa Misri. Faraho yaagirira ekiniga abakuru abo bombi, omukuru w'abagabuzi ba viinyo n'omukuru w'abateeki b'emigaati; yaabata omu kihome ekyabaire kiri omu ka y'omukuru w'abarinzi, ahu Yosefu yaabaire akomeirwe. Omukuru w'abarinzi yaabakwatsa Yosefu kuguma naabaheereza; baamara ebiro bari omu kihome. Ekiro kimwe bombi baaroota ebirooto, buri omwe ekirooto kye, kiine amakuru gaakyo, omugabuzi wa viinyo n'omuteeki w'emigaati ab'omugabe wa Misri, abaabaire bari omu kihome. Yosefu ku yaizire kubareeba omu kasheeshe, yaashanga bagwirwe kubi; yaabuuza abo bakuru ba Faraho abaabaire bakomeirwe omu nju ya mukama we hamwe nawe, ati: Ahabw'enki eri izooba mwaimuka mugwirwe kubi? Baamugarukamu bati: Turootsire ebirooto, twabura ow'okubitushobororera. Yosefu yaabagira ati: Okushoboorora shi t'okwa Ruhanga? Nimbashaba mubindootororere. Omugabuzi wa viinyo omukuru yaarootororera Yosefu ekirooto kye, naagira ati: Ndootsire omuzaabibu guri omu maisho gangye; ogwo muzaabibu gubaire gwine amataagi ashatu; ku guginire, gwarabya, gwaragaza ebijuma byagwo byahiisa. Obwo ekikopo kya Faraho kindi omu ngaro; naacwa ebyo bijuma, naabikamuurira omu kikopo kya Faraho, naakimukwatsa omu ngaro. Yosefu yaamugira ati: Aga nigo makuru gaakyo: ago mataagi ashatu nibyo biro bishatu; omuri ebyo biro bishatu Faraho naija kwimutsya omutwe gwawe akugarure omu bugabuzi bwawe, oheereze Faraho ekikopo kye, nk'oku waabaire omuheereza okiri omugabuzi we wa viinyo. Ku oriba waabaire gye, naakweshengyereza onyijukye, ongirire embabazi, ongambe owa Faraho, onyihise omuri egi nju. Omanye ku naihirwe omu nsi y'Abaheburaayo; kandi na kunu tinkakorayoga ekyakuntaisize omu kihome. Omuteeki w'emigaati omukuru ku yaareebire ebi yaamushobororera byaba birungi, yaagambira Yosefu ati: Naanye ndootsire nyekoreire ebitemere bishatu by'emigaati. Aha kitemere eky'aha mutwe gw'ebindi hariho emigaati y'emiringo yoona ningitwarira Faraho; enyonyi zaija, zaagindiira aha mutwe ahari ekyo kitemere. Yosefu yaamugarukamu ati: Aga nigo makuru gaakyo; ebitemere ebyo ebishatu nibyo biro bishatu; omuri ebyo biro bishatu Faraho naija kwimutsya omutwe gwawe, agucweho, akuhanikye aha muti, amahungu gakushokoorereho. Aha kiro kya kashatu, aha izooba ry'okwijuka okuzaarwa kwa Faraho, yaateekyera abairu be boona obugyenyi; yaimutsya omutwe gw'omugabuzi wa viinyo omukuru n'ogw'omuteeki w'emigaati omukuru ahagati y'abairu be; yaagarura omukuru w'abagabuzi ba viinyo omu bugabuzi bwe, yaaguma naabonetsya Faraho omu kikopo kye. Kwonka omuteeki w'emigaati omukuru yaamuhanika, nk'oku Yosefu yaashoboroire amakuru g'ebirooto byabo. Kwonka omugabuzi wa viinyo omukuru tiyaijuka Yosefu, yaamwebwa. Ku haahingwireho emyaka ebiri, Faraho yaaroota ayemereire aha rubaju rw'omugyera; omuri ogwo mugyera haarugamu ente nungi mushanju ezigomokire, zaayahukira ekibingo, zaarya. Bwanyima haakurataho ezindi nte mbi mushanju ezihweire aha magufa, nazo niziruga omu mugyera; zaayemerera na ziri aha nkungu. Embi ezihweire aha magufa zaarya ezo enungi mushanju ezigomokire. Bwanyima Faraho yaasisiimuka. Yaagaruka yaagwejegyera, yaaroota ekirooto kya kabiri; yaareeba ebishiisha by'engano mushanju birungi by'enjuma, biri aha mushengye gumwe; kandi otundi tushiisha mushanju otwomiibwe omuyaga gw'oburugwa-izooba natwo twakurataho, twamera. Otushiisha otwo twamira ebishiisha mushanju ebirungi eby'enjuma. Faraho ku yaasisiimukire, yaashanga kiri ekirooto. Omu kasheeshe yaimuka ashobeirwe, yaatuma ku bamwetera abafumu boona ab'omuri Misri, n'abanyabwengye baamwo boona, yaabarootororera ebirooto bye, kwonka tihaabaho n'omwe owaabaasa kubimushobororera. Bwanyima omugabuzi wa viinyo omukuru yaagambira Faraho ati: Eri izooba naijuka eby'orubanja rwangye ruri; Faraho akaba agwereirwe kubi abairu be, yanta omu kihome omu nju y'omukuru w'abarinzi hamwe n'omukuru w'abateeki b'emigaati. Ekiro kimwe twembi twaroota ebirooto, buri omwe ekirooto kye kiine amakuru gaakyo. Omu kihome ekyo tukaba turimu n'omutsigazi Omuheburaayo, omwiru w'omukuru w'abarinzi. Twamurootororera ebirooto byaitu, yaabitushobororera, buri omwe nk'ekirooto kye oku kyabaire kiri. Kandi nk'oku yaatushobororeire, nikwo byabaire; nyowe naagarurwa omu bugabuzi bwangye, mugyenzi wangye yaahanikwa. Bwanyima Faraho yaatuma kweta Yosefu, baarahuka baamwiha omu kihome, yaamwaisa eishokye, yaajwara ebindi bijwaro, yaataaha owa Faraho. Faraho yaagambira Yosefu ati: Ndootsire ekirooto, haabura ow'okukinshobororera; mbwenu mpuriire nibakugambaho ngu, ku bakurootororera ekirooto, okishoboorora. Yosefu yaagarukamu Faraho naagira ati: Tiinye; Ruhanga niwe araagarukyemu Faraho eby'obusingye. Faraho yaagambira Yosefu ati: Ndootsire nyemereire aha nkungu y'omugyera. Omuri ogwo mugyera haarugamu ente nungi mushanju ezigomokire, zaayahukira ekibingo, zaarya. Bwanyima zaakuratwa ezindi nte mbi mushanju ezihweire aha magufa, ente mbi ezi ntakareebaga mu nsi yoona eya Misri. Ente ezo embi ezihweire aha magufa zaarya ziri omushanju enungi ezigomokire ez'okubanza. Ku ziherize kuzirya, waashusha oti tizaazirya; zaaguma ziri mbi nk'okubanza. Bwanyima naasisiimuka. Naagaruka naaroota nindeeba ebishiisha mushanju birungi by'enjuma, biri aha mushengye gumwe; kandi otundi tushiisha mushanju tuhotokire, twomiibwe omuyaga ogw'oburugwa-izooba, natwo twakurataho twamera; otwo tushiisha twamira ebishiisha ebirungi mushanju. Naabirootororera abafumu, kwonka haabura owaabaasa kubinshobororera. Yosefu yaagambira Faraho ati: Ebirooto bya Faraho nibishushana; Ruhanga ayorekire Faraho eki arikwenda kukora Ente mushanju enungi niyo myaka mushanju; n'ebishiisha mushanju ebirungi nayo n'emyaka mushanju; ekirooto ni kimwe. Kandi n'ente ezindi mushanju embi ezihweire aha magufa, ezikuratsire ziri n'emyaka mushanju, n'otushiisha mushanju otutarimu njuma otwomiibwe omuyaga gw'oburugwa-izooba; egyo eryaba emyaka mushanju y'enjara. Ekyo nikyo naagambira Faraho nti: Ruhanga akworekire, iwe Faraho, eki arikwenda kukora. Reeba nihaija kubaho emyaka mushanju ey'omweru mwingi omu nsi yoona eya Misri; bwanyima y'egyo haryabaho emyaka mushanju ey'enjara, omweru gwona gwebe omu nsi ya Misri; egyo njara eryamaraho ensi. Omweru guryaba gutakiijukwa mu nsi ahabw'enjara erikurataho, ahabw'okuba eryaba nyingi munonga. Ekireeteire Faraho okuroota ekirroto ekyo omu miringo ebiri n'ahabw'okuba kitairweho Ruhanga, kandi niwe arikwija kukihikiiriza juba. Mbwenu nu Faraho asherure omuntu orikwetegyereza kandi omunyabwengye, amuhe obushoboorozi bw'okutegyeka ensi ya Misri. Faraho akore atyo, ateho ab'okureeberera ensi, bahunikise ekicweka kya kataano ky'eby'okurya by'ensi yoona eya Misri omu myaka mushanju ey'omweru; bateeranire hamwe ebirikuhunikwa byona eby'omu myaka egyo emirungi eyaaza kwija, babihunikye omu ndembo, babirinde biri omu bushoboorozi bwa Faraho. Eby'okurya ebyo biryabiikirwa ensi ahabw'emyaka mushanju ey'enjara, eribaho omu nsi ya Misri, ensi erekye kwitwa enjara. Ekyo kigambo kyasiimwa Faraho n'abaheereza be boona. Farao yaabuuza abaheereza be ati: Ebyo tukaabaasa kubona omuntu orikushusha nk'ogu, oine Omwoyo wa Ruhanga? Faraho yaagambira Yosefu ati: Nk'oku Ruhanga akworekire ebyo byona, tihariho ondiijo orikwetegyereza kandi omunyabwengye nkaiwe. Naakuha okutegyeka eka yangye, kandi abantu bangye boona baryatwaza nk'oku oribaragiira; kureka eki ndikweshumbya n'ekitebe ky'obugabe kyonka. Faraho yaagaruka yaamugira ati: Reeba, naakuha obushoboorozi bw'okutegyeka ensi yoona eya Misri. Faraho yaajuura empeta ye eriho akamanyiso omu rukumu rwe, yaagijweka Yosefu omu rukumu; yaamujweka n'ebijwaro birungi bya kitaani, kandi n'omukuufu gw'ezaabu omu bitsya; yaamugyendeseza omu kigaari ekya kabiri aha kye, baateera akaari omu maisho ge, nibagira bati: Mumutsimbire amaju. Yaamuha obushoboorozi kutegyeka ensi yoona eya Misri. Faraho yaagambira Yosefu ati: Nk'oku ndi Faraho, tihariho muntu weena oriimutsya omukono n'obu kyakuba ekigyere omu nsi yoona eya Misri, otamwikiriize. Faraho yaakubya Yosefu Zafunasi-panea; yaamuha Asenasi, muhara wa Potifeera omunyamurwa wa Oni kumushwera. Okuruga aho Yosefu yaarambura ensi ya Misri. Yosefu akaba ahikize emyaka makumi ashatu, obu yaayemerera omu maisho ga Faraho omugabe wa Misri. Yosefu yaaruga omu maisho ga Faraho, yaaza kurambura ensi yoona eya Misri. Omu myaka egyo mushanju ey'omweru ensi tiyaayeza, yaacwa ebintu. Yosefu yaateeranira hamwe eby'okurya ebirikuhunikwa byona ebi baasharwire omu myaka mushanju eyaabaireho omu nsi ya Misri, yaabihunikisa omu ndembo; eby'okurya by'omu misiri eyaabaire eba eyehinguririize buri rurembo, nimwo yaabaire abihunika. Yosefu yaahunika eby'okurya bingi munonga ebirikwingana n'omusheenyi ogw'aha nyanja, okuhitsya obu yaarekire kubara; ahakuba bikaba bitakibaasa kubarwa. Enjara etakateire, Yosefu akazaara abaana b'aboojo babiri, abu Asenasi muhara wa Potifeera omunyamurwa wa Oni yaamuzaariire. O'womujigaijo yaamweta Manaase, naagira ati: Ahakuba Ruhanga akanyebesa okufa kubi kwangye kwona n'eka ya taata yoona. Owa kabiri yaamweta Efuraimu, naagira ati: Ahakuba Ruhanga ampeereire oruzaaro omu nsi ei naareebeiremu enaku. Egyo myaka mushanju ey'omweru eyaabaireho omu nsi ya Misri yaahwa. Emyaka mushanju ey'enjara yaatandika, nk'oku Yosefu yaagambire; enjara yaabuga ensi zoona, kwonka omu nsi ya Misri yoona hakaba harimu eby'okurya. Ensi yoona eya Misri ku yaateirwe enjara, baayetuurira Faraho ngu abahe eby'okurya. Faraho yaagambira Abanyamisri boona ati: Muze owa Yosefu; eki araabagambire kyona, mukikore. Enjara yaabuga ensi yoona. Yosefu yaigura ebitara byona, yaashakisa Abanyamisri; enjara yaaba nyingi omu nsi ya Misri. Ab'omu nsi zoona baija ahari Yosefu omuri Misri kushaka eby'okurya, ahakuba enjara ekaba eri nyingi omu nsi yoona. Yakobo ku yaahuriire ngu omuri Misri hariyo eby'okurya, yaagira abatabani ati: Ahabw'enki nimureebana aha riisho? Yaagira ati: Reeba, mpuriire ngu Misri hariyo eby'okurya; mwirooko muzeyo, mutushakire eby'okurya, bitutambire tutafa. Bakuru ba Yosefu ikumi baashuuma, baaza Misri kushaka; kwonka Benyamiini murumuna wa Yosefu, Yakobo tiyaamwohereza na bakuru be; ahakuba akatiina ngu shana atakaaguubwaho akabi. Batabani ba Israeli baija n'abandi abaizire kushaka, ahakuba enjara ekaba eri nyingi omu nsi ya Kanaani. Obwo Yosefu niwe yaabaire ari omutegyeki w'ensi egyo, kandi naashakisa ab'omuri egyo nsi boona eby'okurya. Bakuru ba Yosefu baija, baamugwa omu maisho, bainama. Yosefu ku yaareebire bakuru be, yaabamanya, kwonka yaayehindura nk'omunyaihanga aharibo, yaabakabukira, yaababuuza ati: Nimuruga hi? Banu bati: Nituruga omu nsi ya Kanaani, twizire kusahaka. Yosefu yaamanya bakuru be, kwonka bo tibaamumanya. Yosefu yaijuka ebirooto biri ebi yaabarootsireho; yaabagira ati: Muri entatsi; mwizire kureeba ahu ensi etaine maani. Baamugarukamu bati: Ngaaha, mukama waitu; abairu baawe tureetsirwe okushaka. Twena turi eishe-emwe; turi abantu b'amazima, abairu baawe tituri ntatsi. Yaabagira ati: Ngaaha; mwizire kureeba ahu ensi etaine maani. Baamugarukamu bati: Abairu baawe turi eishe-emwe ikumi na babiri, abaana b'omushaija omwe omu nsi ya Kanaani; murumuna waitu omuto hati tariho, atsigaire na tataitwe, kandi ondiijo takibaho. Yosefu yaabagira ati: Ekyo nikyo naabagirira nti, muri entatsi. Mbwenu aha niho muraamanyirwe; nindahira Faraho, timurikwija kuruga aha, murumuna waanyu omuto atakaizire. Mutume omwe ahariimwe, areete murumuna waanyu, abandi mutsigare mubohirwe, ebigambo byanyu bibone kuhamibwa, tumanye ku muri ab'amazima; ku kiraabe kitabaire kityo, nindahira Faraho, buzima muri entatsi. Boona yaabata omu kihome okumara ebiro bishatu. Aha kiro kya kashatu Yosefu yaabagira ati: Mukore muti, nimwija kukira; ahakuba nintiina Ruhanga. Ku muraabe muri ab'amazima, omwe ahariimwe atsigare omu nju y'ekihome ahu mubaire mukomeirwe; abandi mugyende mutware eby'okurya ahabw'enjara y'omu maka gaanyu; bwanyima mundeetere murumuna waanyu omuto; obwo ebigambo byanyu biryahamibwa, timurifa. Nabo baatwaza batyo. Baagambirana bonka bati: Buzima twine orubanja ahabwa murumuna waitu; ahakuba tukareeba aine obusaasi omu mutima, obu yaatweshengyereza, tukanga kumuhurira; nikyo kyatureetera akabi aka. Reubeeni yaabagarukamu naagira ati: Tindabagambiire nti: Mutakora kubi omwana, mukanga kumpurira? Mbwenu reeba, twazira eshagama ye. Kwonka tibaamanya ku Yosefu yaabahurira, ahabw'okuba akaba naagambirirwa omuhinduzi. Yosefu yaabateera amabega, yaarira; bwanyima yaagaruka ahu bari, yaagamba nabo, yaabaihamu Simeoni, yaamukomera omu maisho gaabo. Okuruga aho Yosefu yaaragiira kwijuza enshaho zaabo eby'okurya, n'okugarura efeeza ya buri muntu omu nshaho ye, n'okubaha entanda y'okuriira omu muhanda; okwo nikwo baabakoreire. Banu baata eby'okurya byabo aha ndogoya zaabo, baagyenda. Ku baahikire omu icumbi, omwe aharibo yaakomorora enshaho ye okuriisa endogoya, yaashanga efeeza ye eri omu minwa yaayo; yaagambira bagyenzi be ati: Efeeza yangye baagingarurira; reeba ngigi omu nshaho yangye; baahuruutuka emitima, bahindukirana nibatetema, nibagira bati: Eki n'enki eki Ruhanga yaatukorera? Ku baahikire ahari Yakobo ishebo omu nsi ya Kanaani, baamugambira byona ebyababaireho, nibagira bati: Omushaija orikutegyeka egyo nsi akatukabukira, yaatweta abaizire kutata ensi; naitwe twamugira tuti: Turi ab'amazima, tituri ntatsi; turi eishe-emwe ikumi na babiri, abaana b'omushaija omwe; omwe takibaho, kandi na murumuna waitu omuto atsigaire n'omugurusi waitu omu nsi ya Kanaani. Omushaija ogwo orikutegyeka ensi yaatugira ati: Eki nikyo kirimmanyisa ku muri ab'amazima. Muntsigire omwe ahariimwe, mutware eby'okurya ahabw'enjara y'omu maka gaanyu, mugyende; mundeetere murumuna waanyu omuto; niho ndimanyira ku mutari ntatsi, kureka ku muri ab'amazima; reero naanye ndyabagarurira mugyenzi waanyu, mubone kushuubura omu nsi egi. Ku baabaire nibaiha eby'okurya omu nshaho zaabo, buri muntu yaashanga ekifunyika ky'efeeza kiri omu nshaho ye; bo na ishebo ku baareebire ebifunyika by'efeeza, baatiina. Ishebo Yakobo yaabagira ati: Mbwenu ho mwancwa; Yosefu takibaho, na Simeoni tariho; mbwenu nimwenda kuunyihaho na Benyamiini. Ebyo byona niinye biiziire! Reubeeni yaagira ishe ati: Ku ndiba ntamukugaruriire, oite batabani bangye bombi; munkwatse, ndyamukugarurira. Onu ati: Omwana wangye tarikwija kugyenda naimwe; ahabw'okuba mukuru we akafa, niwe atsigaireho wenka; akabi katakaamuhikaho, mukandeetera obujune bukampuhura, nkashuuma okuzimu nk'oku murikundeeba n'ezi nju. Enjara yaagumizamu kuba nyingi omu nsi. Aba Yakobo ku baaherize engano ezi baihire Misri, ishebo yaabagira ati: Mugarukyeyo, mutushakire ak'okurya. Yuda yaamugarukamu ati: Omushaija ou twakugambiire akatwehanangiriza, naagira ati: Timuringaruka mu maisho, mutareetsire murumuna waanyu. Ku oraatwohereze na murumuna waitu, nitwija kuzayo, tukushakire; kwonka ku oraabe otamwohereize, titurikuzayo; ahabw'okuba ogwo mushaija akatugira ati: Timuringaruka mumaisho mutaine murumuna waanyu. Israeli yaababuuza ati: Ahabw'enki mwangiriire kubi mutyo, mukagambira ogwo mushaija, ku mwine murumuna waanyu ondiijo? Baamugarukamu bati: Omushaija ogwo akatubuuza naatucondooza, oku turi, n'ab'owaitu, kandi yaatugira ati: Shoimwe akibaho? Mwineho murumuna waanyu ondiijo? Naitwe twamugarukamu, nk'oku yaatubuurize. Tukaba nitumanya ku arikwenda kugira ati: Mureete murumuna waanyu? Yuda yaagambira Israeli ishe ati: Omwojo mwohereze, agyende naanye, twimukye tugyende, tukize amagara gaitu, tutafa, itwe naiwe n'abaana baitu abato. Nyowe ndyamwemererera; niinye orimubuuza. Ku ndiba ntamugarwire, nkamuhitsya omu maisho gaawe, obwo ndyagiibwaho orubanja orutarindugaho ebiro byona; ahakuba kuri tutareeziringire, buzima hati kuri twagarukire omurundi gwa kabiri. Israeli ishebo yaabagira ati: Ku kiraabe nikwo kiri, mugire muti; mutware aha bijuma by'ensi egi ebirikukira oburungi omu nshaho zaanyu, mubitoijere ogwo mushaija hamwe n'omubazi mukye, n'obwoki bukye, n'emigaju na sumuruna, n'ebinyobwa, n'endozi; kandi mutware efeeza ezirikwingana na ziri kabiri, n'efeeza ezaagarwirwe omu minwa y'enshaho zaanyu nazo muzitware; shana bakakikora batakimanyire. Kandi mutware murumuna waanyu, mwimukye mugarukye ow'ogwo mushaija. Kandi Ruhanga Ow'obushoboorozi bwona abahe omugisha, ogwo mushaija abagirire embabazi, abagarurire mugyenzi waanyu na Benyamiini. Ku ndiba naafeereirwe abaana bangye, biri naafeereirwe. Abo bashaija baatwara egyo mitoijo, n'efeeza eziri nka ziri kabiri, baatwara na Benyamiini, baimuka baashuuma Misri, baayemerera omu maisho ga Yosefu. Yosefu ku yaareebire baine Benyamiini, yaagambira omubiiki w'eby'omuka ye ati: Twara abashaija aba omuka, obabaagire, otebeekanise byona, ahakuba abashaija aba nibaija kurya naanye omu ihangwe. Omubiiki yaakora nk'oku Yosefu yaamugambira, yaatwara abo bashaija omu k ya Yosefu. Baatiina ahabw'okutwarwa omu nju ya Yosefu; baagira bati: Eki baatutaahiza omu n'ahabw'efeeza ezaagarwirwe omu nshaho zaitu obw'okubanza, ngu agire eki yaatureebaho, atugurukire atukwate, atugire abahuuku, kandi anyagye n'endogoya zaitu. Bairira haihi omubiiki w'eby'omu nju ya Yosefu, baagambira nawe aha muryango gw'enju, nibagira bati: Mukama waitu, n'eky'amazima, tukaija omurundi gw'okubanza kushaka; ku twahikire omu icumbi, twakomorora enshaho zaitu, twashanga efeeza za buri muntu ziri omu minwa y'enshaho ye, zoona ziri nk'oku zaabaire ziri; mbwenu nzizi, twazigarura. Kandi twareeta n'ezindi kushaka eby'okurya; titurikumanya owaazitaire omu nshaho zaitu. Yaabagira ati: Muhuumure, mutatiina; Ruhanga waanyu, kandi Ruhanga wa shoimwe niwe yaataire obutungi omu nshaho zaanyu. Nyowe nkaakiira efeeza zaanyu. Yaabashohoreza Simeoni. Yaabataasya omu nju ya Yosefu, yaabaha amaizi g'okunaaba aha bigyere; yaaha n'endogoya zaabo eby'okurya. Baatebeekanisa emitoijo y'okuha Yosefu yaija omu ihangwe; ahakuba bakahurira ngu, nibaija kuriirayo. Yosefu ku yaagarukire omuka, baamushangisa omu nju emitoijo ei baareetsire, baamwinamira. Yaababuuza oku bari, kandi ati: Shoimwe agumire, omugurusi ou mwagambireho? Akibaho? Banu bati: Omwiru waawe tataitwe akiriho agumire? Bainika emitwe, baamuramya. Yaanaga amaisho, yaareeba Benyamiini mwene nyina, yaababuuza ati: Ogu niwe murumuna waanyu omuto ou mwangambiire? Yaamugambira ati: Ruhanga akugirire embabazi mwana wangye. Yosefu yaarahuka kubarugaho, ahakuba akaba ainiire mwene nyina orushusho ruhango; yaasherura ah'okuririra, yaataaha omu kishengye kye, yaaririramu. Bwanyima yaanaaba ah'amaisho, yaashohora, yaayegumya, yaagira ati: Mwihure eby'okurya. Baamugaburira ahakwe, na bari ahakwabo, n'Abanyamisri abaabaire barya nawe nabo ahakwabo, ahabw'okuba Abanyamisri bakaba batarya n'Abaheburaayo; kikaba kiri ekihagaro aha Banyamisri. Beene ishe baashutama omu maisho ge, nk'oku barikukuratana omu kuzaarwa okuruga aha mukuru okuhika aha muto; baareebana nibatangaara. Yosefu yaababegyera ebitongye aha by'okurya ebyabaire biri omu maisho ge, kwonka ekitongye kya Benyamiini kyakira ekya buri omwe aharibo emirundi etaano. Bwanyima baanywa, baashemererwa hamwe nawe. Bwanyima Yosefu yaaragiira omubiiki w'eby'omu nju ye ati: mwijuze enshaho z'abo bashaija, nk'oku omuntu weena arikubaasa kwekorera, ote n'efeeza ya buri muntu omu minwa y'enshaho ye, kandi ote ekikopo kyangye ky'efeeza omu minwa y'enshaho ya murumuna waabo omuto hamwe n'efeeza ei yaabaire areetsire kushakisa. Nawe yaatwaza nk'oku Yosefu yaamuragiira. Ku bwabaire nibutaagurukana, abo bashaija baaragwa, baagyenda n'endogoya zaabo. Ku baabaire baaruga omu rurembo, batakahikire hare, Yosefu yaagira omubiiki we ati: Imuka okurate abo bashaija; ku oraabahikye, obabuuze oti: Ahabw'enki mwaihura obubi, haza mugiriirwe gye? Ahanki mwaiba ekikopo kye ky'efeeza? Tikyo mukama wangye anywaisa, kandi tikyo aragurisa? Mukozire kubi okukora mutyo. Ku yaabahikire, yaabagambira ebigambo ebyo. Baamugarukamu bati: Mukama wangye, ahabw'enki waatugambira ebigambo nk'ebyo? Nikikabure abairu baawe okukora ekintu nk'ekyo! Noomanya ngu efeeza ezi twashangire omu minwa y'enshaho zaitu tukazikugarurira, obu twaruga Kanaani. Mbwenu nitubaasa tuta kwiba efeeza nari ezaabu eby'omu nju ya mukama waawe? Weena ou oraashangye akiine omu bairu baawe, afe, kandi naitwe tube abahuuku ba mukama waitu. Nawe yaagira ati: Mbwenu hati kibe nk'oku mwagamba. Ou turaashangye akiine, niwe araabe omuhuuku wangye; haza obwo abandi nimurugwaho orubanja. Baarahuka, buri muntu yaata enshaho ye ahansi, yaagikomorora. Omushaija ogwo yaacaaka, naatandikira aha mukuru okuhitsya obu yaahikire aha muto; ekikopo kyashangwa omu nshaho ya Benyamiini. Baatagura ebijwaro byabo, buri muntu yaata ebintu bye aha ndogoya ye, baagaruka omu rurembo. Yuda na bagyenzi be baahika omu nju ya Yosefu, baashanga akiri aho, baagwa ahansi omu maisho ge. Yosefu yaabagira ati: Eki eki mukozire n'enki? Timurikumanya ngu omuntu nkaanye nimbaasa kuragura? Yuda yaagira ati: Mbwenu nitukyenda kukugambira ki, mukama waitu? Ekindi tugambe ki? Nari shi twetonganire tuta? Ruhanga asherembwire obubi bw'abairu baawe. Mbwenu twaba abahuuku ba mukama waitu, hamwe n'ou baashanga aine ekikopo. Kwonka Yosefu yaagira ati: Nikikabure nyowe okukora ntyo; kureka omushaija ou baashanga aine ekikopo, niwe araabe omuhuuku wangye; haza imwe mwegyendere n'obusingye, mugarukye owa shoimwe. Yuda nikwo kumwirira haihi, akamugira ati: Mukama wangye, ninkweshengyereza reka omwiru waawe agire eki yaakugambira; kandi otagirira omwiru waawe ekiniga, Mukama wangye; ahakuba ori nka Faraho buzima. Mukama wangye akabuuza abairu be, naagira ati: Mwine shoimwe, nari murumuna waanyu ondiijo? Twagarukamu mukama wangye tuti: Twine tataitwe, n'omugurusi, kandi na murumuna waitu ou yaazaire yaakuzire; mukuru we akafa, niwe atsigaireho omu nda ya nyina, kandi ishe naamukunda. Naiwe waagambira abairu baawe, oti: Mumundeetere, mmureebe; naitwe twagambira mukama wangye tuti: Omwana ogwo tarikubaasa kutsigaho ishe; ahakuba ku yaakumutsigaho, ishe akaafa. Waagarukamu abairu baawe oti: Murumuna waanyu omuto ku ariba ataizire naimwe, timuringaruka mumaisho. Ku twagarukire aha mwiru waawe tataitwe, twamugambira ebigambo bya mukama wangye. Bwanyima tataitwe yaagira ati: Mugarukyeyo, mutugurire ak'okurya. Naitwe twagira tuti: Titurikubaasa kuzayo; murumuna waitu omuto ku araagyende naitwe, obwo naitwe nitwija kuzayo; ahakuba tituribaasa kugaruka ogwo mushaija mumaisho, kureka murumuna waitu omuto yaagyenda naitwe. N'ahabw'ekyo omwiru waawe taata aktugira ati: Nimumanya ku omukazi wangye yanzaariire aboojo babiri; omwe akandugaho, naateekateeka nti: Buzima akataagataagurwa; kandi n'okuhitsya hati tinkamureebaga. Mbwenu ku muraanyiheho n'ogu, haagira ekyamubaho, nimwija kundeetera obujune bumpuhure, nshuume okuzimu nk'oku murikundeeba n'ezi nju. N'ahabw'ekyo ku ndigaruka aha mwiru waawe taata, omwojo tutamwine, yaareeba tutaija nawe, aryafa, ahabw'okuba amagara ge gakwaitswe ag'ogu mwana; kandi itwe abairu baawe turyaba tureeteire omwiru waawe tataitwe obujune bw'okumuhuhura, ogwo mugurusi ashuume okuzimu n'ezo nju. Omanye ngu nyowe omwiru waawe niinye naayemerereire ogu mwana ahari taata, ningira nti: Ku ndiba ntamukugaruriire, ndyagiibwaho orubanja orutarindugaho. N'ahabw'ekyo ninkweshengyereza, Mukama wangye, mbe niinye naaguma aha, mbe omuhuuku waawe, haza omwana ogu we ataahe na bakuru be. Mbwenu nimbaasa nta kugaruka ahari taata, ntaine ogu mwojo? Nintiina kureeba akabi akarihika ahari taata. Yosefu yaaremwa kwegumya omu maisho ga boona abaabaire bamwemereire haihi, yaagira ati: Ragiira abantu boona bashohore bampigize. Tihaagira muntu weena owaatsigara na Yosefu, omu kwegambira beene ishe. Yaarira naaborooga munonga; Abanyamisri n'ab'omu nju ya Faraho baamuhurira. Yosefu yaagambira beene ishe, ati: Niinye Yosefu. Taata akibaho? Beene ishe baabura eki baamugarukamu, ahakuba bakashobererwa omu maisho ge. Yosefu yaagira beene ishe ati: Nimbeeshengyereza muunyirire haihi. Baamwirira haihi. Yaagira ati: Niinye Yosefu murumuna waanyu, ou mwagurize kutwarwa Misri. Mbwenu mutashaasha, n'obu kwakuba okwegwerwa kubi ahabw'okunguza nkaija kunu; ahabw'okuba Ruhanga niwe yantumire kubabandiza kunu kukiza amagara g'abantu. Ahakuba hati enjara emazire emyaka ebiri omu nsi, kandi hakiriyo endiijo myaka etaano, ei abantu batarihingiramu, n'obu kwakuba okugyesha. Kandi Ruhanga akantuma kubabandiza kunu ngu abakwatire eihembe omu nsi, kandi abajune omu buryo bw'okutangaaza. N'ahabw'ekyo tiimwe mwanyohereize kunu, ni Ruhanga; kandi angizire nk'omuzaire ahari Faraho, mukama w'eka ye yoona, kandi omutegyeki w'ensi yoona eya Misri. Nimwimukye mwehuute, muze owa taata, mumugire muti: Omwana waawe Yosefu atutumire naagira ati: Ruhanga angizire mukama wa wa Misri yoona; shuuma onshangye kunu, oteeziringa; kandi noija kutuura omu kyanga kya Gosheni, onze haihi iwe n'abaana baawe na baijukuru baawe n'amasyo gaawe ag'entaama n'ag'ente, n'ebi oine byona. Okwo ndyakuheerayo eby'okurya, ahabw'okuba hakitsigaireyo endiijo myaka etaano y'enjara, otakaitwa obworo, iwe n'ab'omu ka yaawe n'abu oine boona. Kandi reeba, hati imwe na murumuna wangye Benyamiini nimwereebera ku niinye ndikugamba naimwe. Mushemereire kugambira taata eby'ekitiinisa kyangye kyona eki nyine omuri Misri, n'ebi mureebire byona; kandi murahukye mureete taata kunu. Yaagwa Benyamiini omurumuna omu bitsya, yaarira; na Benyamiini nawe yaarira amugwire omu bitsya. Kandi yaanywegyera bakuru be boona naarira; bwanyima y'ebyo bakuru be baagaaniira nawe. Amakuru ku gaahikire owa Faraho ngu beene ishe wa Yosefu baizire, byashemeza Faraho n'abaheereza be. Faraho yaagira Yosefu ati: Gambira beene sho oti: Mugire muti: Mute emitwaro aha ndogoya zaanyu, mugyende, mugarukye omu nsi ya Kanaani; mureete shoimwe n'ab'omu maka gaanyu, mwije owangye; naanye ndyabaha ebirungi by'omu nsi ya Misri, naimwe murye aha bishaju byayo. Kandi obaragiire oti: Mutwaze muti: mutware ebigaari by'omu nsi ya Misri eby'okureetamu abaana baanyu abato n'abakazi baanyu, mureete na shoimwe, mwije. Kandi murekye kufa aha bintu byanyu, ahakuba ebirungi by'omu nsi yoona eya Misri n'ebyanyu. Beene Israeli baatwaza batyo; Yosefu yaabaha ebigaari, nk'oku Faraho aragiire, yaabaha n'entanda y'okuriira omu muhanda. Boona oku baingana, buri omwe yaamuha ebijwaro by'okwihaihanisa; kwonka Benyamiini we yaamuha ebicweka by'efeeza magana ashatu n'ebijwaro by'okwihaihanisa kataano. Kandi ishe yaamutwekyera endamutsyo y'endogoya ikumi ezeekoreire ebintu birungi bya Misri, n'ezindi ndogoya ikumi z'ebuguma ezeekoreire engano n'emigaati n'entanda ya ishe y'okuriira omu muhanda. Atyo yaaraga beene ishe; ku baabaire nibaimuka kugyenda, yaabagira ati: Mwerinde, mutatonganira omu muhanda. Bainamuka baaruga Misri, baahika omu nsi ya Kanaani ahari ishebo Yakobo, baamugambira bati: Yosefu abaho, kandi niwe mutegyeki w'ensi yoona eya Misri. Omutima gwe gwagwa enshazi, ahakuba tarabaikiriize. Baamutekyerereza ebi Yosefu yaabagambiire byona; kandi ku yaareebire ebigaari, ebi Yosefu yaatwekire kumutwara, omutima gwe gwagaruka eruguru; Israeli nikwo kugira ati: Nikimara; Yosefu omwana wangye obu ariho; ka ngyende, ndeebane nawe ntakafiire. Atyo Israeli yaimuka, yaagyenda n'ebi yaabaire aine byona, yaahika Beerisheba, yaatambira Ruhanga wa Isaaka ishe ebitambo. Ruhanga yaayeta Israeli omu kworekwa kwa nyekiro, ati: Yakobo! Yakobo! Onu ati: Ndi aha, Mukama wangye. Yaamugira ati: Ndi Ruhanga, Ruhanga wa sho; otatiina kushuuma Misri; ahakuba okwo niyo ndikuhindurira eihanga rihango; ndyashuuma naiwe Misri, kandi buzima ndyagaruka nkwiheyo; na Yosefu niwe arikukwata ahamaisho nookaba. Yakobo yaimuka, yaaruga Beeri-sheba; abatabani baamutwara hamwe n'abaana baabo abato n'abakazi baabo omu bigaari ebi Faraho yaatwekire kumureetamu. Kandi baatwara amatungo gaabo n'ebintu byabo ebi baatungiire omu nsi ya Kanaani, baaza omuri Misri, Yakobo n'oruzaaro rwe rwona, abatabani na batabani baabo, na bahara be, na bahara ba batabani be; orwonirwo ruzaaro rwe rwona oru yaagyenzire narwo Misri. Aga nigo maziina g'abaana ba Israeli abaagiire Misri, Yakobo n'abatabani; Reubeeni omujigaijo gwe; batabani ba Reubeeni, Hanoki, Palu, Hezirooni na Karumi. Batabani ba Simeoni ni Yemueli, Yamini, Ohadi, Yakini, Zohari, na Shauli omutabani, w'Omunyakanaanikazi. Batabani ba Leevi ni Gereshoni, Kohasi na Merari. Batabani ba Yuda ni Eeri, Onani, Sheela, Pereezi na Zeera; kwonka Eeri na Onani bakafeera omu nsi ya Kanaani; batabani ba Pereezi ni Hezirooni na Hamuli. Batabani ba Isakaari ni Toola, Puuva, Yobu na Shimirooni. Batabani ba Zebuluuni ni Seredi, Eloni na Yahaleeli. Abo nibo batabani ba Lea, abu yaazaariire Yakobo omuri Padanaramu hamwe na muhara we Dina; abaana be b'aboojo n'ab'abaishiki boona bakaba bari makumi ashatu na bashatu. Batabani ba Gaadi ni Zifioni, Haagi, Shuuni, Ezibooni, Eeri, Arodi na Areeli. Batabani ba Asheri ni Imuna, Ishiva, Ishivi na Beeria na munyaanyabo Seera; batabani ba Beria ni Heberi na Malikieli. Abo nibo baana ba Zilupa ou Labaani yaahaire Lea muhara we, kandi abo nibo yaazaariire Yakobo, abantu ikumi na mukaaga. Batabani ba Rakeeli muka Yakobo ni Yosefu na Benyamiini. Kandi Yosefu yaazaarira Manaase na Efuraimu omu nsi ya Misri, abu Asenaasi muhara wa Potifeera omunyamurwa wa Oni yaamuzaariire. Batabani ba Benyamiini ni Beela, Bekeri, Ashubeeli, Geera, Naamani, ehi, Roshi, Mupimu, Hupimu na Aridi. Abo nibo batabani ba Rakeeli abu yaazaariire Yakobo; boona bakaba bari ikumi na bana. Mutabani wa Daani ni Hushimu. Batabani ba Nafutaali ni Yahazeeli, Guuni, Yezeri na Shileemu. Abo nibo batabani ba Biliha ou Labaani yaahaire Rakeeli muhara we, abu yaazaariire Yakobo; boona bakaba bari mushanju. Abantu boona ab'omu nda ya Yakobo abaagyenzire nawe Misri, otabariiremu bakaamwana be, bakaba bari makumi mukaaga na mukaaga. Batabani ba Yosefu abu yaazaariire Misri bakaba bari babiri; abantu boona ab'omu ka ya Yakobo abaagiire Misri bakaba bari makumi mushanju. Yakobo yaatuma Yuda ahari Yosefu ku amushanga Gosheni; batyo baahika omu kyanga kya Gosheni. Yosefu yaaboneza ekigaari kye, yainamuka, yaaza kubugana Israeli ishe omuri Gosheni; yaamwetondera, yaamugwa omu bitsya, yaamara omwanya naarira akimuri omu bitsya. Israeli yaagira Yosefu ati: N'obu naakufa nka hati, niho naakureeba, nkamanya ku obaho. Yosefu yaagambira beene ishe n'ab'omu ka ya ishe ati: Ka ngyende ngambire Faraho, mmugira nti: Beene taata n'ab'omu ka ye abaabaire batwire omu nsi ya Kanaani naatsiga baija; nti, kandi abo bashaija n'abariisa, ahakuba omurimo gwabo n'okuriisa; na mbwenu baareeta amasyo gaabo ag'entaama n'ag'ente, n'ebindi byona ebi baatungire. Faraho ku araabeete, yaababuuza ati: Mukora murimo ki? Mumugire muti: Abairu baawe turi abariisa okwiha omu buto bwaitu n'okuhitsya hati, itwe na baatatenkuriitwe; mubone kutuura omu kyaro kya Gosheni; ahakuba omuriisa weena n'ekihagaro aha Banyamisri. Yosefu yaaza owa Faraho, yaamugira ati: Taata na beene taata n'amasyo gaabo ag'entaama n'ag'ente n'ebi baatungire byona barugire omu nsi ya Kanaani, hati bari omu kyanga kya Gosheni. Omuri beene ishe yaatooranamu bataano, yaabatondera Faraho. Faraho yaababuuza ati: Mukora murimo ki? Baamugarukamu bati: Abairu baawe turi abariisa, itwe na baatatenkuriitwe. Baagaruka baagambira Faraho bati: Twizire kushuhuukira omu nsi egi; ahakuba abairu baawe tukabura obunyaatsi bw'amasyo gaitu owaitu Kanaani, kandi hariyo n'enjara nyingi; mbwenu nitukweshengyereza, oikirize abairu baawe batuure omu kyaro kya Gosheni. Faraho yaagambira Yosefu ati: Sho na beene sho bakuhikire; ensi ya Misri ekuri omumaisho; ohe sho na beene sho ah'okutuura aharikukira oburungi; batuure omu kyanga kya Gosheni. Kandi ku oraabe oine abu orikumanyamu abarikumanya gye eby'ente, obahindure abakuru b'amasyo gangye. Bwanyima Yosefu yaataasya Yakobo ishe owa Faraho, yaamuta omu maisho ge; Yakobo yaashabira Faraho omugisha. Faraho yaabuuza Yakobo ati: Mbwenu oine emyaka engahi? Yakobo yaamugarukamu ati: Ebiro by'emyaka ei mmazire ningyendagyenda nibihika emyaka igana na makumi ashatu; ebiro by'egyo myaka y'amagara gangye ni bikye kandi ni bibi; terikwingana n'ei baatatenkuru baamazire omu kugyendagyenda kwabo. Yakobo ku yaaherize kushabira Faraho omugisha, yaashohora, yaaruga omumaisho ge. Yosefu yaaha ishe na beene ishe ah'okuzingura omu nsi ya Misri omu kyaro kya Rameseesi aharikukira oburungi okuba obutaka bwabo, nk'oku Faraho yaaragiire. Kandi Yosefu yaaguma naaha ishe eby'okurya na beene ishe n'ab'omu ka ya ishe boona, nk'oku emiryango yaabo yaabaire eri. Kandi omuri egyo nsi yoona hakaba hatarimu by'okurya; ahakuba enjara ekaba eri nyingi munonga, kyareetera ab'omu nsi ya Misri n'eya Kanaani okukuuhura ahabw'egyo njara. Yosefu yaateerana hamwe empiiha zoona ezaabaire ziri omu nsi ya Misri n'eya Kanaani, ezaarugire omu ngano ezi baaguzire; empiiha ezo zoona yaazireeta omu nju ya Faraho. Empiiha ku zaahwereire kimwe omu nsi ya Misri n'eya Kanaani, Abanyamisri boona baayetuurira Yosefu, baagira bati: Tuhe eby'okurya. Mbwenu tukugwe omumaisho ahabw'okubura empiiha? Yosefu yaagira ati: Empiiha ku ziraabe zihweire, mureete amatungo gaanyu, mbaguze eby'okurya. Batyo baareetera Yosefu amatungo gaabo; yaabaguza eby'okurya, baamuha embaraasi n'entaama n'ente n'endogoya; omuri ogwo mwaka gwona yaabaha eby'okurya, nibabishakisa amatungo gaabo. Omwaka ogwo ku gwahweire, baamugarukaho omu gundi ogwakuratsireho, baamugira bati: Titurikubaasa kushereka mukama waitu ku empiiha zaitu zihwereire kimwe, kandi n'amatungo gaitu ku gabaire age; tihaine kitsigaireho omumaisho ga mukama waitu, kureka emibiri yaitu n'ebibanja byaitu. Mbwenu tukugwe omumaisho n'ebibanja byaitu? Otugure n'ebibanja byaitu, otuhe eby'okurya; haza itwe turyaba abahuuku ba Faraho n'ebibanja byaitu; otuhe embibo, tukire tutafa, ensi erekye kuhinduka amatongo. Atyo Yosefu yaagurira Faraho ensi yoona eya Misri; ahakuba Omunyamisri weena akatunda omusiri gwe, ahabw'okuba enjara ekabateera munonga. Ensi yoona yaaba eya Faraho. Abantu boona yaabagira abahuuku, okuruga aha rubaju rumwe rwa Misri okuhika aha rundi. Kwonka ebibanja by'abanyamurwa nibyo ataraguzire; ahabw'okuba abanyamurwa bakaba baine omugabo gwabo ogu baahairwe Faraho, kandi nigwo baabaire baryaho; nikyo bataratundiire bibanja byabo. Bwanyima Yosefu yaagambira abantu ati: Reeba, eri izooba naaheza kubagura n'ebibanja byanyu kuba ebya Faraho. Mbwenu reeba, naabaha embibo, mugyende mubibe omu misiri yaangu. Omu ishaaruura muryaha Faraho ekicweka kimwe kya kataano, kandi ebicweka bina bibe ebyanyu, mwiheho embibo, ebindi bibe eby'okurya byanyu n'ab'omu maka gaanyu hamwe n'abaana baanyu abato. Baagarukamu bati: Otutambiire, titwafa; Mukama waitu, na mbwenu otugirire embabazi, nitwija kuguma turi abahuuku ba Faraho. Okuruga aho Yosefu yaataho ekiragiro ky'ebibanja omu nsi ya Misri, ekikiriho na hati, Faraho okutunga ekicweka kimwe kya kataano; kureka ebibanja by'abanyamurwa bonka nibyo bitarabaire bya Faraho. Abaisraeli baatuura omu nsi ya Misri, omu kyanga kya Gosheni; baagitungiramu ebintu, baagizaariramu, baakanya munonga. Yakobo yaamara emyaka ikumi na mushanju omu nsi ya Misri; n'ahabw'ekyo emyaka yoona ei yaamazire yaahika igana na makumi ana na mushanju. Obunaku bw'okufa kwa Israeli ku bwabaire buri haihi, yaayeta omutabani Yosefu, yaamugira ati: Ku oraabe nongirira embabazi, ninkweshengyereza ta omukono gwawe ahansi y'ekibero kyangye, onkorere eby'embabazi kandi eby'amazima; otarinziika Misri, orekye nshangye baatatenkuru; onyihe Misri, onziikye omu kituuro kyabo. Onu ati: Ndyakora nk'oku waagamba. Yaagira ati: Ndahira. Yaamurahira. Israeli yainama aha mushego gw'ekitabo kye. Bwanyima y'ebyo baagambira Yosefu ku ishe arwaire; yaatwara abatabani bombi, Manaase na Efuraimu. Baagambira Yakobo bati: Yosefu omwana waawe yaija kukureeba. Israeli yaayehangaana, yaashutama aha kitabo. Yakobo yaagira Yosefu ati: Ruhanga ow'obushoboorozi bwona akanyeyorekyera Luuzi omu nsi ya Kanaani, yampa omugisha; yangira ati: Ndyakuha oruzaaro, nkukanyise, nkuhindure omutwe muhango gw'amahanga; kandi ensi egi ndyagiha oruzaaro rwawe orurikukurata kuba eyaabo ey'ebiro n'ebiro. Kandi mbwenu batabani baawe bombi, abu waazaariire Misri, ntakakushangireyo, n'abangye; Efuraimu na Manaase baryaba abangye nka Reubeeni na Simeoni oku bari. Abandi baana, abu orizaara bwanyima yaabo, baryaba baawe; baryayetererwa bakuru baabo omu by'obuhunguzi bwabo. Eky'obusaasi, ku naabaire ninduga Padani, naahika Kanaani tukiri omu muhanda, naafeerwa Rakeeli, hakitsigaire omwanya okuhika Efuraata; naamuziika aho aha muhanda ogurikuza Efuraata, (niyo Betelehemu). Bwanyima Israeli ku yaareebire beene Yosefu, yaamubuuza ati: Aba ni baahi? Yosefu yaagarukamu ishe ati: Ni batabani bangye, abu Ruhanga yampeereire kunu. Ishe yaamugira ati: Ninkweshengyereza bampitsye, mbashabire omugisha. Obwo Israeli akaba atakibaasa kuhweza ahabw'obukuru. Yosefu yaabamuhitsya, Israeli yaabanywegyera ababumbatiire; yaagira Yosefu ati: Nkaba ntarikuteekateeka ngu turyareebana; mbwenu reeba Ruhanga yandeebesa n'oruzaaro rwawe. Yosefu yaabaiha aha maju ga ishe, yainama ahansi. Yaabatwara bombi, akwaitse Efuraimu n'omukono gwe gwa buryo amugyemire omukono gwa Israeli ogwa bumosho, na Manaase amukwaitse n'omukono gwe gwa bumosho amugyemire omukono gwa Israeli ogwa buryo, yaabamuhitsya. Israeli yaananuura omukono gwe ogwa buryo, yaata engaro ze aha mutwe gwa Efuraimu omuto, kandi ez'ogwa bumosho yaazita aha mutwe gwa Manaase, arabaniisemu emikono ye, akigyendereire; ahakuba Manaase niwe yaabaire ari omujigaijo. Yaashabira Yosefu omugisha, naagira ati: Ruhanga, ou tatenkuru Abrahamu na taata Isaaka baabaire bagyendera gye omu maisho; Ruhanga owantungire ebiro byona eby'amagara gangye n'okuhitsya hati; na maraika owancungwire omu bubi bwona, ahe aba boojo omugisha; kandi beetererwe eiziina ryangye n'amaziina g'abanzaire Abrahamu na Isaaka, kandi barugyemu omutwe muhango gw'abantu omu nsi. Yosefu ku yaareebire ishe ataire omukono gwe gwa buryo aha mutwe gwa Efuraimu, kyamugwisa kubi; yaakwata omukono gwa ishe kugwiha aha mutwe gwa Efuraimu kuguta aha gwa Manaase. Yaagira ishe ati: Ngaaha, Taata; ogu niwe mujigaijo; ba niwe waataho omukono gwawe gwa buryo. Kwonka ishe yaayanga, yaagira ati: Ninkimanya, mwana wangye, ninkimanya; ogu nawe aryahinduka eihanga, kandi aryaba mukuru; kwonka omurumuna aryamukiza obukuru, n'oruzaaro rwe ruryahinduka omutwe muhango gw'amahanga. Atyo yaabashabira omugisha eryo izooba, naagira ati: Muryaba eky'okureeberaho aha Baisraeli, baaba nibashabirana emigisha, bagire bati: Ruhanga akugire nka Efuraimu na Manaase. Okwo nikwo yaatungwire Efuraimu okukira Manaase. Bwanyima Israeli yaagira Yosefu ati: Reeba, naaza kufa; kwonka Ruhanga aryaguma naimwe, kandi aryabagarura omu nsi ya baashwenkuriimwe; kandi iwe naakuha omugabo gumwe okweshumba beene sho, ogu naanyagire Abaamori na rurara yangye n'obuta bwangye. Bwanyima Yakobo yaayeta abatabani, yaagira ati: Mweteerane hamwe, mbahanuurire ebiribabaho omu biro by'omumaisho. Imwe beene Yakobo, muteeranire hamwe, muhurire; Mutegye shoimwe Israeli amatu. Reubeeni, niiwe naabandize kuzaara, Amaani gangye, kandi omujigaijo gw'obutsigazi bwangye. Ow'amaryo rurangaanwa, kandi ow'amaani rugambwa. Ori nk'amaizi agatahamira hamwe; toriheebwa bukuru, Ahakuba okatemba ekitabo kya sho; Waakihagara. Waaza ahu mbyama! Simeoni na Leevi n'enyineemwe Zaarurara zaabo n'ez'okwitanisa. Iwe magara gangye, otariza omu naama zaabo, Iwe kitiinisa kyangye, otarikwatanisa nabo bateeraine; Ahakuba ahabw'ekiniga bakaita abantu, Ahabw'okwenda kwemara ak'aha mutima baatema n'ente ebiteega. Ekiniga kyabo kikyeenwe, ahakuba ni kingi; Ekiniga kyabo kikaba kiine obushaarizi. Ndyababaganisiza omuri Yakobo, Mbataataanisize omuri Israeli. Iwe Yuda, beene sho baryakuhimbisa; Omukono gwawe guryakwata abazigu baawe aha bitsya; Beene sho baryakwinamira. Yuda n'ekitsigazi ky'entare; Mwana wangye, oinamukire, nooruga aha ki waita; Yainama, yaabundama nk'entare, Kandi nk'entare enkazi; n'oha owaakwemera kumusisiimura? Enkoni y'obugabe teriruga ahari Yuda, N'obu yaakuba ey'obutegyeki kumuruga aha bigyere, Okuhitsya obu mukama waayo ariija; Aryatsibika omwana gw'embaraasi ye aha muzaabibu, N'omwana gw'endogoya ye aha muzaabibu ogutoorainwe; Ayogyese ebijwaro bye viinyo, N'eby'okujwara bye abyogyese eshande y'emizaabibu. Amaisho ge garyatukuzibwa viinyo, Namaino ge geezibwe amate. Zebuluuni aryatuura aha rubaju rw'enyanja; Abe enyambukiro y'emeeri; Omwatano gwe guryagarukira ahari Sidoni. Isakaari n'endogoya y'amaani Ebyami ahagati y'engo z'entaama. Akareeba omwanya gw'okuruhuukiramu ku guri murungi, Kandi n'ensi ku erikushemeza; Yainika eibega rye okwekorera; Atyo yaahinduka omuhuuku w'okugyemwa emirimo. Daani aryacwera oruganda rwe emanja, Nk'oku oruganda rwe ruri rumwe aha nganda za Israeli. Daani aryaba enjoka omu muhanda, Kandi encwera omu kahanda, Eruma ebitsintsiino by'embaraasi, Ngu egaranjure ogitembire. Ai MUKAMA, ntegyereize okujuna kwawe. Gaadi ababisha baryamuteera, Kwonka aryababinga abahambize. Omuri Asheri haryarugamu eby'okurya birungi, Baryareeta eby'okurya ebishemereire abagabe. Nafutaali n'ebuguma y'ensa etsibwirwe; Agamba ebigambo birungi. Yosefu n'eitaagi eririkwana munonga, Eitaagi eririkwana munonga haihi n'enshuro; Amataagi ge garengyera aha rugo rw'amabaare. Abarasi bakamugwisa kubi, Baamurasha, baamuhiiga. Kwonka obuta bwe bwaguma bureegire, Emikono ye n'engaro ze byaheebwa amaani Omukono gw'Ow'obushoboorozi owa Yakobo Omu iziina ry'omuriisa, Orukiri rwa Israeli, Niwe Ruhanga wa sho, orikuhwera, Ow'obushoboorozi bwona orikuha omugisha, Emigisha erikuruga omu iguru, N'emigisha erikuruga hare okuzimu, N'emigisha ey'aha mabeere n'ey'omu nda. Emigisha ei sho akushabira Neekira eya taata na tatenkuru, Neehika aha muheru gw'enshozi ezitahwaho. Emigisha egyo eryaguma aha mutwe gwa Yosefu, Aha kazingiro k'ogwo owaatoorainwe omuri beene ishe. Benyamiini n'omushega ogurikutaanyagura; Omu kasheeshe gurya eki gwitsire, Omu mwabazyo gubagana eminyago. Abo boona n'enganda za Israeli ikumi na ibiri; kandi ebyo nibyo ishebo yaabagambiire naabashabira omugisha; buri muntu nk'omugisha gwe oku guri, nikwo yaabashabiire atyo. Bwanyima yaabeehanangiriza, naabagira ati: Niinyija kushanga abaitu; muryanziika hamwe na baatatenkuru omu nyanga y'omu kibanja kya Efurooni Omuhiiti, egyo nyanga eri omu kibanja kya Makipeela ahashungaine na Mamure omu nsi ya Kanaani, niyo nyanga ei Abrahamu yaaguzire hamwe n'ekibanja ahari Efurooni Omuhiiti, okuba obutaka bw'okuziikamu. Okwo niyo baaziikire Abrahamu na Saara omukazi we; niyo baaziikire Isaaka na Rebeka omukazi we, kandi niyo naaziikire Lea; ekyo kibanja n'enyanga yaamwo bikagurwa aha ba Heesi. Yakobo ku yaaherize kwehanangiriza abatabani, yaagarura amaguru ge aha kitabo, gwahwamu, yaashanga abaabo. Yosefu yaajuumara aha maisho ga ishe, yaamuriririraho, yaamunywegyera. Yosefu yaaragiira abaheereza be abafumu okwomya omutumbi gwa ishe n'omubazi; abafumu nikwo kwomya Israeli. Baamara ebiro makumi ana nibamwomya; ahakuba ebiro by'okwomya nikwo byabaire bingana; kandi Abanyamisri baamara ebiro makumi mushanju omu rufu rwe. Ebiro by'orufu rwe ku byahweire, Yosefu yaagambira ab'eka ya Faraho ati: Ku muraabe nimungirira embabazi, nimbeeshengyereza mumpikire Faraho, mumugambire ku taata yandahiize, naagira ati: Reeba, naaza kufa; oryanziika omu kituuro kyangye eki naayekoreire omu nsi ya Kanaani. Mumugire muti: Mbwenu naakweshengyereza omurekye ainamukye, aziikye ishe, agarukye. Faraho yaagarukamu ati: Inamuka oziikye sho, nk'oku yaakurahiize. Yosefu yainamuka kuziika ishe; yaagyenda hamwe n'abagaragwa ba Faraho boona, abakuru b'omu ka ye, kandi n'abakuru boona ab'ensi ya Misri, n'eka ye yoona na beene ishe n'ab'eka ya ishe; kwonka abaana baabo abato n'amasyo gaabo g'entaama nag'ente baabitsiga omu kyanga kya Gosheni. Yainamuka n'ebigaari n'ab'aha mbaraasi; gwaba omutwe muhango munonga. Baahika omu ihuuriro rya Atadi eriri seeri ya Yorudani; aho niho baacuriire munonga n'obusaasi; bwanyima yaamara ebiro mushanju naaririra ishe. Abatuuzi b'ensi egyo Abanyakanaani ku baareebire nibacurira omu ihuuriro rya Atadi, baagira bati: Oku n'okucura kw'obusaasi aha Banyamisri; nikyo omwanya ogwo gwayeteirwe Abeeli-misraimu, kandi guri seeri ya Yorudani. Batabani be baamukorera nk'oku yaabaragiire; ahakuba bakamutwara omu nsi ya Kanaani, baamuziika omu nyanga y'omu kibanja kya Makipeela, ahashungaine na Mamure, ei Abrahamu yaagurzire hamwe n'ekyo kibanja ahari Efurooni Omuhiiti, okuba obutaka bw'okuziikamu. Yosefu ku yaaherize kuziika ishe, yaagaruka Misri na beene ishe n'abandi boona abaagyenzire nawe kumuziikisa ishe. Beene ishe ba Yosefu ku baareebire ishebo aherize kufa, baagira bati: Obundi Yosefu akaatwanga, atutura ebibi byona ebi twamwitsize. Baatuma ahari Yosefu, nibagira bati: Sho atakafiire, akaragiira ati: Muryagambira Yosefu muti: Naakweshengyereza osaasire beene sho okushiisha kwabo n'ekibi kyabo; ahakuba bakakukora kubi. Mbwenu nitukweshengyereza osaasire okushiisha kw'abairu ba Ruhanga wa sho. Yosefu ku baamugizire batyo, yaarira. Na beene ishe nabo baija, baamugwa omu maisho; baagira bati: Reeba, hati twaba abairu baawe. Yosefu yaabagira ati: Mutatiina; nimugira ngu ndi omu mwanya gwa Ruhanga? Imwe enaama yaanyu ekaba eri ey'okunkora kubi, kwonka eya Ruhanga ekaba eri ey'okureeta ebirungi okukiza abantu baingi, ngu barekye kufa nk'oku kiri hati. N'ahabw'ekyo hati mutatiina; niinyija kubaha eby'okubatunga n'abaana baanyu abato. Yaabahamiza, yaabagarura omutima omunda. Bwanyima Yosefu yaatuura omuri Misri, we n'ab'eka ya ishe; yaahitsya emyaka igana na ikumi. Yaareeba baijukuru ba Efuraimu aba kashatu; kandi n'abaana ba Makiri mwene Manaase bakamuzaarirwa aha maju. Yosefu yaagambira beene ishe ati: Naaza kufa; kwonka buzimazima Ruhanga aryabataayaayira, abaihe omu nsi egi, abate omu nsi ei yaarahiire kuha Abrahamu na Isaaka na Yakobo. Bwanyima Yosefu yaarahiza abaana ba Israeli, naagira ati: Buzimazima Ruhanga aryabataayaayira; naimwe muryaiha amagufa gangye omu nsi egi, mugagyendane. Atyo Yosefu yaafa, ahikize emyaka igana na ikumi; baamwomya n'omubazi, baamuta omu shanduukye y'okuziikamu omuri Misri. Aga nigo maziina ga batabani ba Israeli abaizire omuri Misri na Yakobo, buri muntu n'eka ye. Reubeeni, Simeoni, Leevi, Yuda, Isakaari, Zebuluuni, Benyamiini, Daani, Nafutaali, Gaadi na Asheri. Abantu boona abaarugire omu nda ya Yakobo bakaba bari makumi mushanju kwonka Yosefu we akashangwa ari omuri Misri. Bwanyima Yosefu yaafa na beene ishe boona, n'ab'omu busingye obwo boona. Abaisraeli baazaara, baayeyongyera munonga, baakanya, baaba ab'amaani maingi munonga; n'ahabw'ekyo baijura ensi. Bwanyima haayema omugabe musya omuri Misri, owaabaire atarikumanya Yosefu. Yaagira abantu be ati: Reeba, Abaisraeli ni baingi kandi n'ab'amaani okutukira; mwije tubacwere obwengye, barekye kukanya; nyentsya tukiguubwaho orugamba, bakeeteerana n'abazigu baitu, bakaturwanisa, bakacwa, bakaruga omuri omuri egi nsi. Nikyo baabateereireho abanyampara, ngu babareebese enaku nibabeekoreza emitwaro erikuremeera. Baayombekyera Faraho endembo z'okuhunikamu, Pisomu na Ramaseesi. Kwonka ei baagarukiire kubabonabonesa, nabo niyo baagarukiire kukanya n'okubuga hoona. Ekyo kyareetera Abanyamisri kugira obwoba bwingi ahabw'Abaisraeli. Abanyamisri baakoresa Abaisraeli emirimo y'amaani; baabatamisa amagara gaabo ahabw'okubakoresa emirimo y'obuhuuku, nibabakaatisa obudongo n'okubabumbisa amatafaari, kandi baabakoresa emirimo y'emiringo yoona omu misiri; buri murimo gwona ogu baabaire babakoresa, baagubakoresa n'amaani. Bwanyima omugabe wa Misri yaagambira abazaarisa b'Abaheburaayo, omwe orikwetwa Shifira, n'ondiijo orikwetwa Pua; naagira ati: Ku muraabe nimuzaarisa Abaheburaayokazi, mwareeba bari aha butebe oburikuzaarirwaho, haazaarwa omwojo, mumwite; ku araabe ari omwishiki, agumeho. Kwonka abazaarisa baatiina Ruhanga, tibaakora nk'oku omugabe wa Misri abaragiire, baaguma kureka abaana b'aboojo bahuriire. Omugabe wa Misri yaayeta abazaarisa, yaababuuza ati: Ahabw'enki mukozire muti okureka abaana b'aboojo bakagumaho? Abazaarisa baagarukamu Faraho bati: Manya Abaheburaayokazi tibari nk'Abanyamisrikazi, ahakuba baine amaani, omuzaarisa ku aza kwija, ashanga baazaire. N'ahabw'ekyo Ruhanga yaakorera gye abo bazaarisa; eihanga ry'Ahaheburaayo ryakanya, ryaba ery'amaani maingi. Kandi abo bazaarisa ahabw'okutiina Ruhanga, yaabaha oruzaaro, baarugwamu enganda. Bwanyima Faraho yaaragiira abantu be boona ati: Buri mwojo weena oraazaarwe Omuheburaayokazi, mumunagye omu mugyera; kwonka omwishiki weena agumeho. Omushaija ow'omu ruganda rwa Leevi akagyenda, yaashwera omwishiki w'omu Baleevi. Omukazi ogwo yaagira enda, yaazaara omwana w'omwojo; ku yaareebire ari omwana murungi, yaamushereka okumara ameezi ashatu. Bwanyima ku yaareebire atakibaasa kuguma amusherekire, yaareeta akagozi k'omubimbiri k'okumutamu, yaakasiiga eibumba na koroto, yaamutamu; ako kagozi yaakata ahagati y'ebifunjo omu nkungu y'omugyera; munyaanya yaayemerera hangahari kureeba ekiraamubeho. Muhara wa Faraho yaashuuma aha mugyera kwoga, abazaana be baagyendagyenda aha rubaju rw'omugyera; ku yaareebire akagozi ahagati y'ebifunjo, yaatuma omuzaana kukareeta. Ku yaakafundwire, yaashangamu omwana, ogwo mwana yaarira. Yaamugirira esaasi, yaagira ati: Ogu n'omwe aha baana b'Abaheburaayo. Ahonaaho munyaanya yaabuuza muhara wa Faraho ati: Nze kukwetera omurezi omu bakazi b'Abaheburaayo, akurerere ogu mwana? Muhara wa Faraho yaamugira ati: Irooko. Omwishiki yaagyenda, yaayeta nyina. Muhara wa Faraho yaamugira ati: Twara omwana ogu, omunderere, ndyakuha ebihembo. Omukazi nikwo kutwara omwana, akamurera. Bwanyima omwana ku yaakuzire, nyina yaamureetera muhara wa Faraho, yaaba omwana we. Yaamweta Musa, naagira ati: Ahabw'okuba nkamwiha omu maizi. Eizooba rimwe Musa, ku yaakuzire, yaaza kureeba beene waabo, yaareeba obuhuuku obu barimu; kandi yaareeba Omunyamisri naateera Omuheburaayo, omwe ahari beene waabo. Yaamagamaga; ku yaareebire hataine oriho, yaita ogwo Munyamisri, yaashereka omutumbi gwe omu musheenyi. Ku bwaseesire, yaagarukayo, yaashanga Abaheburaayo babiri nibarwana, yaagambira owaashaagiza mugyenzi we ati: Ahabw'enki nooteera mugyenzi waawe? Onu ati: N'oha owaakuhaire obushoboorozi bw'okututegyeka n'okutucwera emanja? Nooyenda kunkuratsa Omunyamisri ou oitsire? Musa yaatiina, yaagira ati: Buzima eki nkozire kimanyirwe. Bwanyima Faraho ku yaakihuriire, yaasherura oku araite Musa. Kwonka Musa yaahunga Faraho, yaaza omu nsi ya Midiani; ku yaahikireyo, yaashutama aha rubaju rw'eiziba. Hakaba hariyo omunyamurwa wa Midiani, aine bahara be mushanju; baija, baataha amaizi, baijuza amaato kweshera obusyo bwa ishebo. Haija abariisa, baababinga, kwonka Musa yaimuka, yaabarwanaho, yaayeshera obusyo bwabo. Ku baataahire, Reueli ishebo yaagira ati: Byaba bita eri izooba? Ka mwarahukayo! Baagarukamu bati: Omunyamisri niwe yaatujuna abariisa, akatutahira amaizi, kandi akatwesherera n'obusyo. Yaabuuza bahara be ati: Mbwenu shi ogwo mushaija arahi? Ahabw'enki mwamutsigayo? Mumwete, tumufungurire. Okuruga aho Musa yaasiima kuguma n'ogwo mushaija; bwanyima omusahaija ogwo yaamuhingira muhara we Zipora. Yaazaara omwana w'omwojo, ishe yaamweta Gereshomu; ahakuba akagira ati: Nkashuhuukira omu nsi etari yaitu. Ku haahingwireho ebiro bingi, omugabe wa Misri yaafa. Abaisraeli baatsinda ahabw'emirimo y'obuhuuku, baataka, n'okutaka kwabo ahabw'obuhuuku kwahika ahari Ruhanga. Ruhanga yaahurira okutsinda kwabo, Ruhanga yaijuka endagaano ei yaaragaine na Abrahamu na Isaaka na Yakobo. Ruhanga yaareeba Abaisraeli, Ruhanga yaamanya oku bari. Omu biro ebyo Musa akaba naariisa obusyo bwa ishezaara Yesero omunyamurwa wa Midiani; yaatwara obusyo aha rubaju rw'oburengyerwa-izooba bw'eihamba, yaahika aha rushozi rwa Ruhanga orurikwetwa Horebu. Maraika wa MUKAMA yaamweyorekyera omu rurimi rw'omuriro nigunaga enkobe ahagati y'orushaka; yaayetegyereza, yaareeba orushaka nirwaka, kwonka rutarikusya. Musa yaagira ati: Ka nkiikame, ndeebe eri ihano, orushaka okwaka rutasye. MUKAMA ku yaareebire yaakiikama kureeba, Ruhanga yaamweta naayema ahagati omu rushaka, naagira ati: Musa, Musa! Yaamwetaba ati: Ndi aha, Mukama wangye. Ruhanga yaagira ati: Otairira haihi; juura enkaito omu bigyere byawe, ahakuba omwanya ogu oyemereiremu n'ogurikwera. Kandi yaagira ati: Ndi Ruhanga wa sho, Ruhanga wa Abrahamu, Ruhanga wa Yakobo. Musa yaayekwata aha maisho, ahakuba akatiina kureeba Ruhanga. MUKAMA yaagira ati: Buzimazima ndeebire okubonabonesibwa kw'abantu bangye abari omuri Misri, naahurira okutaka kwabo oku barikutakisibwa abanyampara; ahabw'okuba nimmanya obusaasi bwabo, kandi naashuuma kubajuna, kubaiha omu mikono y'Abanyamisri, barugye omu nsi egyo, mbatware omu nsi enungi kandi egarami, ensi ey'amate n'obwoki, ensi ey'Abanyakanaani, ey'Abahiiti, ey'Abaamori, ey'Abaperizi, ey'abahiivi n'ey'Abayebusi. Na mbwenu reeba, okutaka kw'Abaisraeli kumpikireho, kandi ndeebire okuhatwa oku Abanyamisri barikubahata. N'ahabw'ekyo ija, nkutume ahari Faraho, oihe abantu bangye Abaisraeli omuri Misri. Musa yaagira Ruhanga ati: Niinye oha kuturukirira Faraho nkaiha Abaisraeli omuri Misri? Yaamugira ati: Buzimazima ndyaba nkwine. Akamanyiso akarihamya ku niinye naakutumire n'aka; ku oriba waihire abantu omuri Misri, muryaheerereza Ruhanga aha rushozi oru. Musa yaagarukamu Ruhanga ati: Ku ndihika Abaisraeli, naabagira nti: Ruhanga wa baashwenkuriimwe abantumireho; bambuuza bati: Eiziina rye n'oha? ndyabagarukamu nta? Ruhanga yaagira Musa ati: Ndi MBAHO; kandi yaagira ati: Oku nikwo origambira Abaisraeli, oti: MBAHO niwe abantumireho. Kandi Ruhanga yaagambira Musa ati: Oku nikwo origambira Abaisraeli, oti: MUKAMA, Ruhanga wa baashwenkuriimwe, Ruhanga wa Abrahamu, Ruhanga wa Isaaka, Ruhanga wa Yakobo niwe abantumireho; eryo niryo iziina ryangye ebiro byona, kandi okwo nikwo nshemereire kwijukwa obusingye bwona. Irooko oteeranire hamwe abakuru b'Abaisraeli, obagire oti: MUKAMA Ruhanga wa baashwenkuriimwe, Ruhanga wa Abrahamu na Isaaka na Yakobo akanyeyoreka naagira ati: Mbareebire, naareeba n'okubarikubagira omuri Misri; mbwenu nindaganisa okubaiha omu kubonabona kwa Misri, mbatware omu nsi y'Abanyakanaani, ey'Abahiiti, ey'Abaamori, ey'Abaperizi, ey'Abahiivi kandi n'ey'Abayebusi, ensi ey'amate n'obwoki. Nabo baryakuhurira; bwanyima oryagyenda n'abakuru b'Abaisraeli ow'omugabe wa Misri mumugire muti: MUKAMA Ruhanga w'Abaheburaayo atutaayaayiire; mbwenu nitukweshengyereza, orekye tugyende orugyendo rw'ebiro bishatu omu ihamba tutambiririreyo MUKAMA Ruhanga waitu ebitambo. Kandi nimmanya ku omugabe wa Misri ataribaikiriza kugyenda, kureka yaagyemwa omukono gw'amaani. N'ahabw'ekyo ndyabanga omukono gwangye, nteere Misri n'eby'okutangaaza byangye byona, ebi ndigikoreramu; bwanyima aryabarekura. Kandi aba bantu ndyabaha okukundwa Abanyamisri; n'ahabw'ekyo ku muriba nimurugayo, timurirugayo ngaro nsha; kureka buri mukazi aryashaba mutaahi we, ashabe n'oriba acumbikire omu nju ye, ebintu by'obuguzi bwingi eby'efeeza n'eby'ezaabu, n'ebijwaro, mubijwekye abaana baanyu b'aboojo n'ab'abaishiki; okwo nikwo murinyaga Abanyamisri. Musa yaagarukamu naagira ati: Kwonka nimmanya ngu tibariinyikiriza, n'obu kwakuba okumpurira; ahakuba baryagira bati: MUKAMA tarakweyorekire. MUKAMA yaamugira ati: Ekyo eki oine omu ngaro niki? Onu ati: N'enkoni. Ruhanga yaamugira ati: Ginagye ahansi. Yaaginaga ahansi; enkoni yaahinduka enjoka; Musa yaagihunga. MUKAMA yaamugira ati: Tayo omukono gwawe, ogikwate omukira, (yaatayo omukono, yaagikwata, yaagaruka yaahinduka enkoni omu ngaro ze): okwo nikwo orikora, bakabona kwikiriza ku MUKAMA Ruhanga wa baishenkurubo, Ruhanga wa Abrahamu, Ruhanga wa Isaaka, kandi Ruhanga wa Yakobo, yaakweyorekire. Kandi MUKAMA yaamugira ati: Ta omukono gwawe omu kifuba. Yaagutamu; ku yaagwihiremu, yaashanga gubembire nigwera nk'orubaare. Yaagaruka yaamugira ati: Garura omukono gwawe omu kifuba. Yaagugaruramu; ku yaagwihiremu, yaashanga guri nk'omubiri gwe ogundi. MUKAMA yaagira ati: Ku bariba batakwikiriize, n'obu kwakuba okwikiririsibwa akamanyiso k'okubanza, baryaikiririsibwa aka kabiri. Kandi ku bariba bataikiririsiibwe obwo bumanyiso bwombi, n'obu kwakuba okuhurira ebi orikubagambira, oryatwara aha maizi g'omu mugyera, ogashukye hansi; amaizi ago agu oritaha omu mugyera, garyahinduka eshagama ahari eryo itaka. Musa yaagira MUKAMA ati: Mukama wangye, na ira ryona omwiru waawe nshangwa ntaba mugambi murungi, nangwa n'ahu waatandikira kugamba naanye, ahabw'okuba nyetwara omu kugamba, n'orurimi rwangye runaamuuka. MUKAMA yaamugira ati: N'oha owaahangire akanwa k'omuntu? Nari n'oha ohindura omuntu ekiteta, nari ekifamatu, nari shi n'oha omureebesa, nari omuhumya? Tiinye MUKAMA? N'ahabw'ekyo irooko ogyende, ndyaba ndi hamwe n'akanwa kaawe, nkuhabure ebi origamba. Musa yaagarukamu ati: Mukama wangye, ninkweshengyereza, ou orikwenda kutuma, mutume. MUKAMA yaagirira Musa ekiniga kingi, yaagira ati: Arooni mwene sho Omuleevi tariho? Nimmanya we ku arikubaasa kugamba gye. Kandi reeba, hati naija kukubugana; ku araakureebe, naija kwesiimira aha mutima. Oryaguma omugambire, ote ebigambo omu kanwa ke; naanye ndyaba ndi hamwe n'akanwa kaawe n'ake, mbahabure ebi murikora. Aryaba ow'okukugambirira abantu, abe akanwa kaawe, naiwe omubeere nka Ruhanga. Kandi oryaguma otware enkoni egi omu ngaro, ei orikoresa obumanyiso. Musa yaagaruka ahari Yesero ishezaara, yaamugira ati: Ninkweshengyereza, reka ngyende, ngarukye ahari beene waitu abari omuri Misri, ndeebe ku baraabe bakibaho. Yesero yaagira Musa ati: Gyenda n'obusingye. Kandi MUKAMA yaagambira Musa akiri omuri Midianai ati: Irooko ogarukye Misri, ahabw'okuba abaabaire nibenda kukwita bafiire. Musa yaatwara omukazi we n'abatabani, yaabata aha ndogoya, yaagaruka omu nsi ya Misri; kandi yaatwara egyo nkoni ya Ruhanga omu ngaro ze. MUKAMA yaagira Musa ati: Ku oraagarukye Misri, otarireka kukorera omu maisho ga Faraho eby'okutangaaza byona ebi nkuhaire kukora; kwonka ndyagangaaza omutima gwe, tarireka bantu kugyenda. Kandi oryagambira Faraho to: Oku nikwo MUKAMA arikugamba, naagira ati: Israeli n'omwana wangye w'omujigaijo; kandi ninkugambira nti: Reka omwana wangye agyende, ampeereze; ku oraayangye kumurekura, niinyija kwita omwana waawe ow'omujigaijo. Ku baabaire nibakigyenda, baahika omu icumbi, MUKAMA yaamushangamu, yaayenda kumwita. Zipora yaakwata eibaare ry'obwogi, yaashara ekishushu ky'omubiri gw'omwana we, yaakinaga aha bigyere bya Musa, yaamugira ati: Wampindukira omugore orikujwisa eshagama. MUKAMA nikwo kumureka. Zipora akagira ati: Ori omugore orikujwisa eshagama! ahabw'okushara. MUKAMA yaagambira Arooni ati: Irooko oze kubugana Musa omu ihamba. Yaagyenda, yaamubugana aha rushozi rwa Ruhanga, yaamunywegyera. Musa yaagambira Arooni ebigambo byona ebi MUKAMA yaamutumire, n'obumanyiso bwona obu yaamuragiire kukora. Musa na Arooni baagyenda, baateeranira hamwe abakuru b'Abaisraeli boona, Arooni yaabagambira ebigambo byona, ebi MUKAMA yaagambiire Musa, kandi yaakorera obwo bumanyiso omu maisho g'abantu. Abantu baikiriza; kandi ku baahuriire ngu MUKAMA ataayaayiire Abaisraeli, yaareeba okubonabonesibwa kwabo, bainika emitwe yaabo, baaramya. Bwanyima Musa na Arooni baija ahari Faraho, baamugira bati: Oku nikwo MUKAMA, Ruhanga wa Israeli arikugamba naagira ati: Reka abantu bangye bagyende omu ihamba, bankorereyo obugyenyi. Faraho yaabagira ati: MUKAMA niwe oha, ou nyowe nshemereire kuhurira, nkarekura Abaisraeli bakagyenda? MUKAMA ogwo tindikumumanya; kandi n'ekindi tindikwija kubarekura, bakagyenda. Baagira bati: Ruhanga w'Abaheburaayo atutaayaayiire; mbwenu nitukweshengyereza, orekye tugyende orugyendo rw'ebiro bishatu omu ihamba, tutambirireyo MUKAMA Ruhanga waitu ebitambo, atakaatwitsa orufu nari rurara. Omugabe wa Misri yaabagira ati: Iwe Musa na Arooni, ahabw'enki nimwiha abantu aha mirimo yaabo? Mwirooko mugarukye aha mirimo yaanyu. Faraho yaagaruka yaagira ati: Reeba, abantu bakanyire omu nsi; haza imwe nimwenda kubaiha omu buhuuku bwabo. Eizooba eryo Faraho yaaragiira abanyampara b'abantu n'abatware baabo, naagira ati: Mutagaruka kuha abantu embuba z'engano z'okukoresa amatafaari nka ira; murekye bagyende bazeesherurire. Omubaro gw'amatafaari, ogu baabaire nibabumba n'okuhitsya hati, mube nigwo mwabagumyaho; mutagutuubyaho na kakye; ahakuba n'abeeremwa; nikyo kirikubatakisa nibagira bati: Ka tuze kutambira Ruhanga waitu ebitambo. Abashaija abo mubahe emirimo erikukiraho amaani, bagikore; barekye kuta omutima aha bigambo by'ebishuba. Abanyampara b'abantu n'abatware baabo nikwo kushohora, bakagambira abantu bati: Oku nikwo Faraho arikugamba naagira ati: Tindibaha mbuba z'engano; mwirooko mugyende, muzeesherurire ahu muraazishangye hoona, mumanye ngu omurimo gwanyu tiguricuubwaho na kakye. N'ahabw'ekyo abantu baabugibwa omu nsi yoona eya Misri kutorotoora ebitsintsi by'engano omu mwanya gw'embuba zaazo. Abanyampara baabeezirikisa munonga nibagira bati: Muhitsye emirimo yaanyu eya buri izooba, nk'oku mubaire nimugikora mwine embuba z'engano. Abanyampara b'Abaisraeli, abatairweho abanyampara ba Faraho, baaterwa, kandi baabuuzibwa bati: N'enki ekibazibiire kuhitsya omubaro gw'amatafaari, ogu mucwereirwe nyomwabazyo n'eri izooba, nk'oku mubaire nimukora? Bwanyima abanyampara b'Abaisraeli baija ahari Faraho kwetonganira nibagira bati: Ahabw'enki otukozire oti, itwe abairu baawe? Tibakituha mbuba z'engano; kandi bagarukire batugira bati: Mubumbe amatafaari; haza obwo bwona itwe abairu baawe nituteerwa, kandi orubanja ruri orw'abantu baawe. Kwonka yaagarukamu ati: Muri abeeremwa; muri abeeremwa! nikyo kirikubagirisa muti: Ka tugyende tutambire MUKAMA ebitambo. Mwirooko mugarukye aha mirimo yaanyu, mukore; ahakuba timurigaruka kuheebwa mbuba z'engano, kandi mugume muhitsye omubaro gw'amatafaari ogu mwacwereirwe. Ku baagambiirwe ngu tibaricwerwaho mubaro gw'amatafaari ogwa buri izooba na kakye, abanyampara b'Abaisraeli baamanya ku bagwereirwe akagwe. Ku baabaire nibaruga owa Faraho, baashanga Musa na Arooni beemereire omu muhanda; baabagira bati: MUKAMA abareebe, kandi abacwere orubanja, ahabw'okuba niimwe mureeteire Faraho n'abashaija be kutwangira kimwe, n'okukwata rurara kutwita. Musa yaagaruka ahari MUKAMA, yaagira ati: Ai bambe MUKAMA, abantu aba abakoreire ki kubi? Okaba wantumira ki? Ahakuba kwiha naaza owa Faraho kugamba omu iziina ryawe, akozire kubi aba bantu; kandi naiwe tiwaajuna bantu baawe na kakye. MUKAMA yaagambira Musa ati: Hati noija kureeba oku ndaagire Faraho; ahakuba, ahabw'okugyemwa omukono gw'amaani, aryabarekura, nangwa n'okubabinga ababingye omu nsi ye ahabw'ogwo mukono. Ruhanga yaagamba na Musa naamugira ati: Niinye Yehova. Kandi nkeeyoreka Abrahamu na Isaaka na Yakobo, ndi Ruhanga Ow'obushoboorozi bwona; kwonka tindabeemanyiise mu iziina ryangye erya Yehova. Nkahamya endagaano yangye nabo, ku ndibaha ensi ya Kanaani, ensi ei baatwiremu nk'abashuhuuki. Kandi mpuriire okutsinda kw'Abaisraeli, abu Abanyamisri baagizire abahuuku; naanye naijuka endagaano yangye. N'ahabw'ekyo gambira Abaisraeli ku ndi Yehova, kandi ku ndibatuura emitwaro ei Abanyamisri baabakoreire, nkabaiha omu buhuuku bwabo, nkabacunguza omukono gubangire n'ebifubiro by'amaani. Bwanyima ndyabeetwarira mube abantu bangye, kandi naanye mbe Ruhanga waanyu; aho niho murimanyira ku ndi Yehova Ruhanga waanyu, obatwire emitwaro ei Abanyamisri baabeekoreize; kandi ndyabatwara omu nsi, ei naimukiize omukono kuha Abrahamu na Isaaka na Yakobo; ngibahe kuba obuhunguzi bwanyu. Nyowe Yehova. Musa yaagambira Abaisraeli ebigambo ebyo; kwonka baayanga kumuhurira ahabw'obusaasi bw'omu mitima yaabo, n'ahabw'obuhuuku bubi. MUKAMA yaagambira Musa ati: Za owa Faraho omugabe wa Misri, omugambire arekye Abaisraeli barugye omu nsi ye. Musa yaagambira MUKAMA ati: Reeba, Abaisraeli tibampuriire; mbwenu Faraho we naabaasa ata kumpurira, nyowe ow'eminwa etashazirwe? MUKAMA yaagambira Musa na Arooni, naabatuma aha Baisraeli n'ahari Faraho omugabe wa Misri, kwiha Abaisraeli omu nsi ya Misri. Aba nibo bakuru b'emiryango ya baishenkurubo; Batabani ba Reubeeni omujigaijo gwa Israeli, ni Hanoki, Palu, Hezirooni na Karumi; egyo niyo miryango ya Reubeeni. Batabani ba Simeoni ni Yemueli, Yamini, Ohadi, Yakini, Zohari, na Shauli omutabani, ow'Omunyakanaanikazi; egyo niyo miryango ya Simeoni. Kandi aga nigo maziina ga batabani ba Leevi, nk'oku baagyenzire nibakuratana omu kuzaara; Gereshoni, Kohasi na Merari. Emyaka ei Leevi yaahikize ekaba eri igana na makumi ashatu na mushanju. Batabani ba Gereshoni ni Libuni na Shimei, nk'oku emiryango yaabo yaabaire eri; na batabani ba Kohasi ni Amuraamu, Izuhaari, Heburooni, na Uzieli; kandi emyaka ei Kohasi yaahikize ekaba eri igana na makumi ashatu n'eshatu; kandi na batabani ba Merari ni Mahili na Muushi. Egyo niyo miryango y'Abaleevi nk'oku baagyenzire nibakuratana omu kuzaara. Amuraamu yaashwera Yokebedi ishenkazi, yaamuzaarira Arooni na Musa; emyaka ei Amuraamu yaahikize ekaba eri igana na makumi ashatu na mushanju. Batabani ba Izuhaari ni Koora, Nefegi na Zikiri. Batabani ba Uzieli ni Mishaeli, Elizafani na Zitiri. Arooni yaashwera Elisheba, muhara wa Aminadabu, munyaanya wa Nahashooni; yaamuzaarira Nadabu, Abihu, Eleazaari na Itamaari. batani ba Koora ni Asiri, Elukaana na Abiasaafu; egyo niyo miryango y'aba Koora. Eleazaari mwene Arooni yaashwera omwe ahari bahara ba Putieli; yaamuzaarira Finehaasi. Abo nibo bakuru b'emiryango ya baishenkuru b'Abaleevi nk'oku emiryango yaabo yaabaire eri. Abo nibo ba Arooni na Musa abu MUKAMA yaagambiire kwiha Abaisraeli omu nsi ya Misri, nk'oku amahe gaabo gaabaire gari. Abo nibo baagambiire Faraho omugabe wa Misri eby'okwiha Abaisraeli omuri Misri; abo nibo Musa na Arooni bari. Aha izooba eri MUKAMA yaagambiriireho Musa omu nsi ya Misri, akamugira ati: Niinye MUKAMA; gambira Faraho omugabe wa Misri ebigambo byona ebi ndikukugambira. Musa yaagambira MUKAMA ati: Nyowe ndi omuntu w'eminwa etashazirwe; Faraho aryabaasa ata kumpurira? MUKAMA yaagambira Musa ati: Reeba, naakugira nka Ruhanga ahari Faraho, na mukuru waawe Arooni naija kuba nabi waawe. Oryagamba byona ebi ndikuragiira; na mukuru waawe Arooni abigambire Faraho, naamuragiira kureka Abaisraeli kuruga omu nsi ye. Kwonka ndyagangaaza omutima gwa Faraho, nkanyise obumanyiso bwangye n'eby'okutangaaza byangye omu nsi ya Misri. Faraho taribahurira; haza nyowe mbone kuta omukono gwangye ahari Misri, nyiheyo amahe gangye, nibo bantu bangye Abaisraeli, nimbajuna Abanyamisri n'ebifubiro by'amaani. Ku ndibanga omukono gwangye ahari Misri, naiha Abaisraeli omuribo, obwo nibwo Abanyamisri barimanya ku ndi MUKAMA. Musa na Arooni baakora batyo; nk'oku MUKAMA yaabaragiire, baaba nikwo baakora. Obwo Musa akaba ahikize emyaka makumi munaana, kandi mukuru we Arooni akaba aine emyaka makumi munaana n'eshatu, obu baagamba na Faraho. MUKAMA yaagambira Musa na Arooni ati: Faraho ku araabagire ati: Mukore eky'okutangaaza ky'okubahamya, obwo ogire Arooni oti: Twara enkoni yaawe, oginagye ahansi omu maisho ga Faraho, ehindukye enjoka. Batyo Musa na Arooni baataaha owa Faraho, baakora nk'oku MUKAMA yaabaragiira; Arooni yaanaga enkoni ye ahansi omu maisho ga Faraho n'abaheereza be, yaahinduka enjoka. Faraho nawe yaayeta abanyabwengye n'abarogi, kandi n'abafumu ba Misri, baakora batyo n'oburogo bwabo; ahakuba nabo bakanaga ahansi, buri muntu enkoni ye zaahinduka enjoka; kwonka enkoni ya Arooni yaamira ezaabo. Omutima gwa Faraho gwagangaara, tiyaabahurira, nk'oku MUKAMA yaagambire. MUKAMA yaagambira Musa ati: Omutima gwa Faraho gugangaire, ayangire kurekura abantu. Omu kasheeshe oze owa Faraho; naija kuba naaza aha mugyera; iwe oyemerere aha nkungu y'omugyera, akushangyeho; kandi n'enkoni eyaahindukire enjoka ogigyendane; omugire oti: MUKAMA Ruhanga w'Abaheburaayo akuntumireho, naagira ati: Reka abantu bangye bagyende, bampeerereze omu ihamba; kandi n'okuhitsya hati oyangire kuhurira. Oku nikwo MUKAMA arikugamba, naagira ati: Aha niho oraamanyire ku ndi MUKAMA; niinyija kuteera amaizi g'omu mugyera n'enkoni ei nyine omu ngaro, gahindukye eshagama; eby'enyanja by'omu mugyera bife, omugyera gunuukye ekijunde; Abanyamisri banugye amaizi g'omuri ogwo mugyera, bangye kuganywa. MUKAMA yaagira Musa ati: enkoni yaawe, obangye omukono gwawe ahaiguru y'amaizi g'omuri Misri, emigyera yaabo n'otugyera twabo n'ebiyanja byabo n'ahu amaizi gateeraniire hoona, gahindukye eshagama; kandi omu nsi ya Misri yoona omu bintu byabo eby'ebiti n'eby'amabaare nihaija kubamu eshagama. Musa na Arooni baakora nk'oku MUKAMA abaragiire; yaimutsya egyo nkoni, yaateera amaizi g'omu mugyera omu maisho ga Faraho n'abaheereza be; amaizi goona ag'omu mugyera gaahinduka eshagama. Eby'enyanja ebyabaire biri omu mugyera byafa; omugyera gwanuuka ekijunde, Abanyamisri tibaabaasa kunywa maizi gaagwo; haabaho eshagama omu nsi ya Misri yoona. Abafumu ba Misri baakora batyo n'oburogo bwabo; omutima gwa Faraho gwagangaara, tiyaabahurira, nk'oku MUKAMA yaagambire. Faraho yaarugayo, yaagaruka omuka, n'ekyo tiyaakyetaho. Abanyamisri boona baatimba haihi n'omugyera, ngu batungye amaizi g'okunywa; ahakuba tibarabaasize kunywa ha maizi g'omuri ogwo mugyera. Haahinguraho ebiro mushanju, MUKAMA aherize kuteera ogwo mugyera. MUKAMA yaagambira Musa ati: Za owa Faraho, omugire oti: Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Reka abantu bangye bagyende, bampeereze. Kandi ku oraayangye kubarekura, reeba niinyija kuteeza ensi yaawe yoona ebikyere; omugyera nigwija kwijura ebikyere, biinamukye, bitaahe omu ka yaawe, bize omu kishengye eki oraaramu, bihikye n'aha kitabo kyawe, n'omu nju z'abaheereza baawe n'abantu baawe, bihikye n'omu mateekyero gaawe n'omu bintu byawe eby'okugoyeramu emigaati; kandi ebikyere bikutembe, bitembe abantu baawe n'abaheereza baawe boona. MUKAMA yaagira Musa ati: Gambira Arooni oti: Banga omukono gwawe ogukwaitse enkoni aha migyera n'otugyera n'ebiyanja, ebikyere biinamukye, bibugye ensi ya Misri. Arooni yaabanga omukono gwe aha maizi ga Misri; ebikyere byainamuka, byashweka ensi ya Misri. Abafumu nabo baakora batyo n'oburogo bwabo, bainamura ebikyere aha nsi omuri Misri. Ahonaaho Faraho yaatuma kweta Musa na Arooni; ku baizire, yaabagira ati: Mweshengyereze MUKAMA anyiheho ebikyere, abiihe n'aha bantu bangye; naanye naaza kureka abantu be, bagyende bamutambire ebitambo. Musa yaagira Faraho ati: Obe niiwe waanyegambirira obunaku obu ndaayeshengyererezemu MUKAMA iwe n'abaheereza baawe n'abantu baawe, ebikyere bikacwekyerezibwa bikakurugaho, bikahwa n'omu maju gaawe, bikatsigara omu mugyera gwonka. Faraho yaamugarukamu ati: Nyencakare. Nawe ati: Kibe nk'oku waagamba, obone kumanya ku hatariho orikushushana na MUKAMA Ruhanga waitu. Ebikyere nibiija kukurugaho, birugye n'omu maju gaawe, n'aha baheereza baawe n'aha bantu baawe, bitsigare omu mugyera gwonka. Musa na Arooni baaruga owa Faraho; Musa yaatakira MUKAMA ahabw'ebikyere, nk'oku aikirizaine na Faraho. MUKAMA yaakora nk'oku Musa agambire; ebikyere byafeera omu maju n'omu bibuga n'omu misiri, byahwaho. Baabirunda emituumo n'emituumo; ensi yaanuuka ekijunde. Kwonka Faraho ku yaareebire byabaho gye, yaagangaaza omutima gwe, tiyaabahurira, nk'oku MUKAMA yaagambire. MUKAMA yaagira Musa ati: Gambira Arooni oti: Banga enkoni yaawe, oteere omucuucu gw'aha nsi, guhindukye enda omu nsi yoona eya Misri. Baakora batyo; Arooni yaabanga omukono gwe ogukwaitse enkoni ye, yaateera omucuucu gw'aha nsi; enda zaanyiga aha bantu n'aha matungo; omucuucu gwona ogw'omu nsi ya Misri gwahinduka enda. Abafumu nabo baateeraho kureeta enda n'oburogo bwabo, tibaabaasa; enda zaanyiga aha bantu n'aha matungo. Abo bafumu baagira Faraho bati: Mbwenu ho oru n'orukumu rwa Ruhanga. Omutima gwa Faraho gwagangaara, tiyaabahurira nk'oku MUKAMA yaagambire. MUKAMA yaagambira Musa ati: Ogurukye kare omu kasheeshe, oyemerere omu maisho ga Faraho, naija kuba naaza aha mugyera, omugire oti: Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Reka abantu bangye bagyende, bampeereze. Ku oraabe otabarekwire, niinyija kukuteeza emizinga y'eshohera, iwe n'abaheereza baawe n'abantu baawe, zitaahe n'omu maju gaawe; kandi n'amaju g'Abanyamisri nigaija kwijura n'emizinga y'eshohera, zishwekye n'omwanya ogubarimu. Eizooba eryo niinyija kutsiga ekyanga kya Gosheni, eki abantu bangye batwiremu, emizinga y'eshohera erekye kuhikayo, obone kumanya ku ndi MUKAMA ori ahagati y'ensi. Niinyija kuta omutaano ahagati y'abantu bangye n'abantu baawe; nyencakare ako kamanyiso nikaija kubaho. MUKAMA yaakora atyo; emizinga mingi y'eshohera yaataaha omu nju ya Faraho n'omu maju g'abaheereza be n'omu nsi yoona eya Misri; ensi yaasiisikara ahabw'egyo mizinga y'eshohera. Faraho yaatuma ahari Musa na Arooni, yaagira ati: Mugyende mutambire Ruhanga waanyu ebitambo omu nsi egi. Musa yaagira ati: Tikihikire kukora tutyo; ahakuba nitwija kutambira MUKAMA Ruhanga waitu ebitambo ebirikuzira aha Banyamisri. Mbwenu ku turaatambire ebitambo omu maisho g'Abanyamisri ebi barikuzira, tibarikwija kututeera amabaare? Kureka tushemereire kugyenda orugyendo rw'ebiro bishatu omu ihamba, tutambire MUKAMA Ruhanga waitu ebitambo, nk'oku arikuturagiira. Faraho yaagira ati: Niinyija kubareka mugyende, mutambire MUKAMA Ruhanga waanyu ebitambo omu ihamba; kwonka mutaza hare munonga; kandi munyeshengyerereze MUKAMA. Musa yaagira ati: Reeba naaza kuruga omu maisho gaawe, nze kweshengyereza MUKAMA, emizinga y'eshohera erugye ahari Faraho n'abaheereza be n'aha bantu be nyencakare; kwonka Faraho atagaruka kugobya obundi, okutareka bantu kuza kutambira MUKAMA ebitambo. Musa yaaruga omu maisho ga Faraho, yaayeshengyereza MUKAMA. MUKAMA yaakora nk'oku Musa yaagamba, yaiha emizinga y'eshohera ahari Faraho n'aha baheereza be n'aha bantu be; tihaatsigaraho shohera n'emwe. N'obwo nabwo Faraho yaagangaaza omutima gwe, tiyaareka bantu kugyenda. MUKAMA yaagambira Musa ati: Za owa Faraho, omugire oti: Oku nikwo MUKAMA Ruhanga w'Abaheburaayo arikugamba naagira ati: Reka abangu bangye bagyende, bampeereze. Ahakuba ku oraayangye kubarekura, waabagumya, reeba omukono gwa MUKAMA gwaza kureeta omubyamo mubi ogw'amaani aha matungo gaawe ag'omu mariisizo, aha mbaraasi n'endogoya n'engamira n'aha masyo g'ente n'ag'entaama. MUKAMA naija kworeka omutaano ahagati y'amatungo g'Abaisraeli n'ag'Abanyamisri; aha matungo g'Abaisraeli goona tiharifaho na rimwe. MUKAMA yaataho obunaku, naagira ati: Nyencakare MUKAMA naija kukora ekyo omu nsi. Ku bwaseesire, MUKAMA yaakikora; amatungo g'Abanyamisri goona gaafa; kwonka aha matungo g'Abaisraeli tihaafaho na rimwe. Faraho yaatuma kubuuza, baashanga aha matungo g'Abaisraeli hatafiireho na rimwe. Kwonka omutima gwa Faraho gwagangaara, tiyaareka bantu kugyenda. MUKAMA yaagambira Musa na Arooni ati: Mutware amagaro g'eiju rya kashenda ery'omu tanuuru, Musa arimiishe ahaiguru omu maisho ga Faraho; niriija kuhinduka omucuucu, gubugye ensi yoona eya Misri, gurwaze abantu n'enyamaishwa ebizimba birugyemu ebironda omu nsi yoona eya Misri. Baatwara eiju ry'omu tanuuru, baayemerera omu maisho ga Faraho; Musa yaarimiisha ahaiguru, rya rwaza abantu n'enyamaishwa ebizimba ebirikurugamu ebironda. Abafumu bari tibaabaasa kwemerera omu maisho ga Musa ahabw'ebizimba; ahakuba ebyo bizimba bikrwaza abo bafumu n'Abanyamisri boona. Kwonka MUKAMA yaagangaaza omutima gwa Faraho, tiyaabahurira, nk'oku MUKAMA yaagambiire Musa. MUKAMA yaagambira Musa ati: Ogurukye kare omu kasheeshe, oyemerere omu maisho ga Faraho, omugire oti: Oku nikwo MUKAMA Ruhanga w'Abaheburaayo arikugamba naagira ati: Reka abantu bangye bagyende bampeereze; ahakuba aha murundi ogu niinyija kukureetera ebibonaboneso byangye byona, bihikye aha mutima gwawe n'aha baheereza baawe n'aha bantu baawe, obone kumanya ku hatariho orikushushana naanye omu nsi yoona. Ahabw'okuba hati nkaabangire omukono gwangye, nkuteeza orufu n'abantu baawe, ohwerekyerera, oruga omu nsi; kwonka buzima, eki nkurekyeireho n'okukworeka amaani gangye, ngu eiziina ryangye ribone kugambwa omu nsi zoona. Mbwenu na hati nookyehimbisiza aha bantu bangye, oyangire kubarekura. Reeba, nyencakare nk'aga magingo niinyija kugwisa orubaare rwingi munonga, orutakagwaga muri Misri okwiha obu ensi egyo yaabaho n'okuhitsya hati. N'ahabw'ekyo otume bataasye amatungo gaawe n'ebi oine omu ishwa byona; ahakuba omuntu weena n'eitungo ryona ekiraashangwe omu ishwa, kitakataahire, nikiija kuteerwa orubaare, kife. Bwanyima weena owaatiinire ekigambo kya MUKAMA aha baheereza ba Faraho, yaahungiza abairu be n'amatungo ge omu maju; kwonka otareetaire ha kigambo kya MUKAMA, yaareka abairu be n'amatungo ge omu ishwa. MUKAMA yaagambira Musa ati: Imutsya omukono gwawe, ogworekye ahaiguru, orubaare rugwe omu nsi ya Misri yoona, aha bantu n'amatungo n'aha bimezire byona omu nsi ya Misri yoona. Musa yaimutsya enkoni ye, agyorekire ahaiguru; MUKAMA yaahindisa eiguru, yaagwisa orubaare, omuriro gwashuuma ahansi; MUKAMA yaagwisa atyo orubaare omu nsi ya Misri. Haagwa orubaare, n'omuriro gwaguma nigutyankana ahagati yaarwo, orubaare rwingi munonga, orutakagwaga mu nsi ya Misri yoona okwiha obu yaaba eihanga. Orwo rubaare rwaita byona ebyabaire biri omu ishwa, abantu n'amatungo, omu nsi ya Misri yoona; kandi rwateera ebimezire byona, rwahendagura n'emiti yoona, eby'omu ishwa; kureka omu kyaro kya Gosheni kyonka, eki Abaisraeli baabaire batwiremu, nimwo orubaare rutarahikire. Faraho yaatuma kweta Musa na Arooni; ku baizire, yaabagira ati: Aha murundi ogu nsiisire; MUKAMA niwe ahikiriire, nyowe n'abantu bangye turi babi. Mweshengyereze MUKAMA, ahakuba okuhinda oku okw'amaani n'orubaare nibimara; naaza kubareka mugyende, timukiguma aha. Musa yaamugira ati: Ku ndaarugye omu rurembo, ahonaaho niinyija kutega MUKAMA emikono, okuhinda nkwija kuhwaho, kandi n'orubaare tirurigaruka kubaho, obone kumanya ku ensi eri eya MUKAMA. Kwonka iwe n'abaheereza baawe, nimmanya ku murikwija kuba mutakitiina MUKAMA Ruhanga. (Ahabw'orubaare orwo furakisi na sayiri bikafa, ahabw'okuba sayiri ekaba eri obushiisha, kandi furakisi ekaba neerabya. Kwonka engano na kusemeti tibirateirwe, ahakuba bikaba bitakamezire.) Musa yaaruga ahari Faraho omu rurembo, yaatega MUKAMA emikono; okuhinda n'orubaare byahwaho, n'enjura tiyaagaruka kugwa. Faraho ku yaareebire enjura n'orubaare n'okuhinda byahwaho, yaayeyongyera kushiisha, yaagangaaza omutima gwe, we n'abaheereza be. Omutima gwa Faraho gwagangaara, tiyaareka Baisraeli kugyenda, nk'oku MUKAMA yaaragiire Musa kugamba. MUKAMA yaagambira Musa ati: Za owa Faraho; ahakuba ngangaize omutima gwe n'emitima y'abaheereza be, ngu mbone kworeka obumanyiso bwangye obu ahagati yaabo, kandi ngu naiwe obone kubiteekyerereza omwana waawe na mwijukuru waawe, bahurire ebi naakozire omuri Misri, n'obumanyiso obu naakoreire omuribo; mumanye ku ndi MUKAMA. Musa na Arooni baaza owa Faraho, baamugira bati: oku nikwo MUKAMA Ruhanga w'Abaheburaayo arikugamba naagira ati: Oryahitsya hi okwanga kwecureeza omu maisho gangye? Reka abantu bangye bagyende, bampeereze. Ku oraayangye kubarekura, reeba, nyencakare niinyija kureeta enzigye omu nsi yaawe, zishwekye ensi, omuntu abure ah'okureeba, zirye ebyatsigaireho, bitaitsirwe rubaare, zirye n'emiti yaanyu yoona erikumera omu misiri; kandi ziijure amaju gaawe n'amaju g'abaheereza baawe boona n'ag'Abanyamisri boona, ezi baasho na baashwenkuru baabaire batakareebaga, okwiha obu baabaho n'okuhitsya hati. Yaakuba, yaaruga omu maisho ga Faraho. Abaheereza ba Faraho baamubuuza bati: Omushaija ogu aryahitsya hi okutubeera omutego? Reka abantu bagyende, baheereze MUKAMA Ruhanga waabo. Tokamanyire ku Misri ecwekyereire? Baagarura Musa Faraho; Faraho yaabagira ati: Mwirooko, muheereze MUKAMA Ruhanga waanyu; beitu shi ni bantu ki abaraagyende? Musa yaagira ati: Turyagyenda n'abaana baitu abakuru, tugyende na batabani baitu na bahara baitu hamwe n'amasyo gaitu ag'entaama n'ag'ente; ahakuba tushemereire kukorera MUKAMA obugyenyi n'okumutambira ebitambo. Onu yaabagira ati: MUKAMA akinture, ku ndaabe naabaikiriize kugyenda n'abaana baanyu abato; kwonka mumanye ku enaama yaanyu eri mbi. Ngaaha! naayanga; abashaija mube niimwe mwagyenda, mukaheereza MUKAMA, ahakuba nikyo murikwenda. Baabingwa omu maisho ga Faraho. MUKAMA yaagambira Musa ati: Banga omukono gwawe aha nsi ya Misri, enzigye ziije, zigiteere, zirye ekimeziremu kyona, ekitaraitsirwe rubaare. Musa yaabanga enkoni aha nsi ya Misri, MUKAMA yaareeta omuyaga ogurikuruga oburugwa-izooba, gwahuuha ensi eryo izooba ryona n'ekyo kiro kyona; ku bwaseesire, omuyaga ogwo gwareeta enzigye. Enzigye zaabuga ensi yoona eya Misri, zaagwa omu byanga byayo byona; zikaba ziri enzigye nyingi munonga ez'eihano, ezitakabahoga okwiha ira, kandi ezitaribaho bundi. Ahakuba zikashweka ensi yoona, ensi yaagira omwirima; zaarya ebimezire byona n'ebijuma byona eby'emiti yoona etaraitsirwe rubaare; omu nsi ya Misri yoona tihaatsigaramu kintu kyona ekibisi, yaaba kiti nari obunyaatsi eby'omu ishwa. Ahonaaho Faraho yaatuma Musa na Arooni; yaabagira ati: Ncumwire ahari MUKAMA Ruhanga waanyu n'ahariimwe. Mbwenu nimbeeshengyereza munsaasire ekicumuro kyangye omurundi ogu gwonka, muunyeshengyerereze MUKAMA Ruhanga waanyu, afe okunyihaho orufu oru rwonka. Musa yaaruga omu maisho ga Faraho, yaayeshengyereza MUKAMA. MUKAMA yaareeta omuyaga mwingi gw'amaani, ogurikuruga oburengywerwa-izooba, gwatuntumura ezo nzigye, gwazinaga omu Nyanja erikutukura; tihaatsigara ruzigye na rumwe omu byanga byona ebya Misri. Kwonka MUKAMA yagangaaza omutima gwa Faraho, tiyaareka Baisraeli kugyenda. MUKAMA yaagambira Musa ati: Imutsya omukono gwawe, ogworekye eiguru, ensi ya Misri eshwekwe omwirima, omwirima ogubambire ndindindi. Musa yaimutsya omukono gwe, yaagworeka omu iguru, haabaho omwirima ndindindi omu nsi yoona eya Misri okumara ebiro bishatu; baamara ebiro bishatu batarikureebana, n'obu yaakuba omuntu okuruga ah'ari; kwonka omu maka g'Abaisraeli boona baaguma nibahweza. Faraho yaatuma Musa, yaamugira ati: Mwirooko muze kuheereza MUKAMA; kandi n'abaana baanyu abato mugyende nabo; kwonka amasyo gaanyu ag'entaama n'ag'ente go gatsigare. Musa yaagira ati: Oshemereire kutuha eby'okutamba n'eby'okuhonga by'okwotsya, tubone kutambira MUKAMA Ruhanga waitu ebitambo. N'amatungo gaitu nago nitwija kugatwara; nangwa n'ekyara tikiritsigara; ahabw'okuba nigo turiba tushemereire kwihamu eby'okuheereza MUKAMA Ruhanga waitu; kandi titurikumanya bi turikoresa omu kuheereza MUKAMA, okuhitsya obu turihikayo. Kwonka MUKAMA yaagangaaza omutima gwa Faraho, tiyaabareka kugyenda. Faraho yaagambira Musa ati: Ruga aha, oyerinde, otaringaruka omumaisho; ahakuba eizooba eri oringaruka omumaisho; oryafa. Musa yaagira ati: Eki waagamba nikwo; tindikugaruka mumaisho obundi. MUKAMA yaagambira Musa ati: Hatsigaire ekibonaboneso kimwe eki ndaabonabonesese Faraho na Misri yoona; bwanyima aryabareka mugyende; okumanya ku aribareka, n'okubabinga aryababingira kimwe. Gambira abantu, buri mushaija ashabe mutaahi we, na buri mukazi ashabe mutaahi we, bashabe ebintu by'efeeza n'eby'ezaabu. MUKAMA yaaha abantu okukundwa Abanyamisri. Kandi na Musa yaaba omushaija orikutiinwa munonga omu nsi ya Misri, omu baheereza ba Faraho, n'omu bantu boona. Musa yaagira Faraho ati: Oku nikwo MUKAMA arikugamba, naagira ati: Nyekiro nk'omu itumbi niinyija kuraba omuri Misri; emijigaijo yoona ey'omu nsi ya Misri efe, okwiha aha mujigaijo gwa Faraho ori aha ngoma okuhitsya aha mujigaijo gw'omuzaana orikusa aha rubengo, n'emijigaijo yoona ey'amatungo. Kandi haryabaho okucura kwingi omu nsi ya Misri yoona, okutakabahoga, kandi okutarigaruka kubaho. Kwonka omu Baisraeli embwa terikankamira muntu weena, n'obu ryakuba rimwe aha matungo gaabo, mubone kumanya ku MUKAMA arikworeka omutaano ahagati y'Abanyamisri n'Abaisraeli. Kandi abaheereza baawe aba boona nibaija kushuuma, baije, banyinamire, nibagira bati: Irooko, n'abantu boona abarikukukuratira, bwanyima ngyende. Yaaruga omu maisho ga Faraho, aine ekiniga kingi. MUKAMA yaagambira Musa ati: Faraho tarikwija kubahurira, eby'okutangaaza byangye bibone kukanya omu nsi ya Misri. Musa na Arooni baakora eby'okutangaaza ebyo byona omu maisho ga Faraho; MUKAMA yaagangaaza omutima gwa Faraho, tiyaareka Abaisraeli kuruga omu nsi ye. MUKAMA yaagambira Musa na Arooni omu nsi ya Misri, ati: Okwezi oku kuryababeera obutandikiro bw'ameezi; ahariimwe kuryaba okwezi kw'okubanza omu mwaka. Mugambire omutwe gwona ogw'Abaisraeli muti: Aha kiro kya ikumi eky'okwezi oku omuntu weena aryayetwarira omwana gw'entaama, nk'emiryango ya baishebo oku eri, buri ka omwana gw'entaama gumwe. Kandi eka ku eriba eri nkye, etarikubaasa kumaraho omwana gw'entaama gwona, nyineeka agukwatanise na mutaahi we ohereraine nawe, nk'obwingi bw'abantu oku buri; mubariirire omwana gw'entaama nk'okurya kwa buri muntu oku kuri. Omwana gw'entaama gwanyu ogwo guryaba empaya ehikize omwaka, etaine kamogo; muryagwiha omu ntaama nari omu mbuzi; muryagurinda okuhitsya ha kiro kya ikumi na bina eky'oku kwezi; aha kiro ekyo eihanga ryona ery'Abaisraeli baryagwita omu mwabazyo beeteeraine. Baryatwara aha shagama, bagimiisiire aha biti by'omuryango byombi n'aha kisasi ky'enju, ei bariguriiramu. Omuri ekyo kiro baryarya enyama yaagwo eyokize hamwe n'omugaati ogutatumbisiibwe; kandi bagirye n'emboga ezirikushaarira. Mutarigirya mbisi, nari eteekire, kureka mugirye eyokize hamwe n'omutwe n'amaguru n'eby'omunda. Mutarigira eki mwatsigaho okuhitsya omu kasheeshe; ekiriba kyatsigaireho kyona, mukyokyeze kimwe. Oku nikwo murigirya; muryagirya mwezirikire, mujwaire enkaito, n'enkoni zaanyu muziine omu ngaro; muryagirya n'obwira. Okwo nikwo Kuhinguraho kwa MUKAMA; ahakuba ekyo kiro ndyaraba omu nsi ya Misri, nyite emijigaijo yoona ey'omuri egyo nsi, ey'abantu n'ey'amatungo; na baaruhanga boona aba Misri mpikiirize orubanja oru mbacwereire; Nyowe MUKAMA. Egyo shagama eryaba akamanyiso ahariimwe, akatairwe aha maju agu murimu; naanye ku ndireeba egyo shagama, ndyabahinguraho: ku nditeera ensi ya Misri, imwe timurihikwaho rufu rwona kubacwekyereza. Kandi eryo izooba riryaba ery'okubaijutsya; muryaguma muriijukye, ribe obugyenyi ahari MUKAMA; omu busingye bwanyu bwona muryarigira eizooba ry'obugyenyi, gube omugyenzo ogubateereirweho ebiro byona. Muryamara ebiro mushanju nimurya emigaati etatumbisiibwe; kwonka aha kiro ky'okubanza mubanze mwihe ekitumbisa omu maka gaanyu; ahakuba omuntu weena orirya omugaati ogutumbisiibwe, okwiha aha kiro ky'okubanza okuhitsya aha kiro kya mushanju, omuntu ogwo aryacuubwa omu ihanga rya Israeli. Ahari ekyo kiro ky'okubanza muryagira okuteerana okurikwera, n'aha kya mushanju muryatwaza mutyo. Omuri ebyo biro hatarigira omurimo gwona ogwakorwa; kureka eby'okurya ebi omuntu ashemereire kurya, nibyo murikora byonka. Kandi muryaguma mwijukye obugyenyi bw'emigaati etatumbisiibwe; ahabw'okuba ahari ekyo kiro nikyo ndikwija kwihiraho amahe gaanyu omu nsi ya Misri; n'ahabw'ekyo muryaguma mwijukye ekyo kiro omu busingye bwanyu bwona, gube omugyenzo ogubateereirweho ebiro byona. Omu kwezi kw'okubanza, aha kiro kya ikumi na bina omu mwabazyo, muryarya emigaati etatumbisiibwe, okuhitsya aha kiro kya makumi abiri na kimwe eky'okwo kwezi omu mwabazyo. Omu biro mushanju ekitumbisa kyona kitarireebwa omu maka gaanyu; ahakuba omuntu weena orirya ekitumbisiibwe aryacuubwa omu ihanga rya Israeli, n'obu ariba ari omunyaihanga obashuhuukiiremu, nari enzaarwa. Mutarirya ekitumbisiibwe kyona; omu maka gaanyu goona mugume murye emigaati etatumbisiibwe. Bwanyima Musa yaatuma abakuru boona ab'Abaisraeli, yaabagira ati: Mwetooranire abaana b'entaama, nk'emiryango yaanyu oku eri, mubaite ahabw'obugyenyi bw'Okuhingurwaho; mutware enganda y'enyaweera, mugijabikye omu shagama eri omu rwabya, mugimiisiire aha kisasi n'aha biti by'omuryango; kandi hatarigira n'omwe omuriimwe owaaruga omu nju ye okuhitsya omu kasheeshe. Ahakuba MUKAMA aryaraba omuriimwe naija kuteera Abanyamisri; ku arireeba eshagama aha kisasi n'aha biti by'emiryango byombi, aryaraba ahaiguru y'orwo rwigi, kandi tariikiriza Muhwerekyerezi kutaaha omu maju gaanyu kubaita. Kandi muryaguma mwijukye eki, gube omugyenzo ogubateereirweho n'abaana baanyu ebiro byona. Kandi ku muriba mwahikire omu nsi ei MUKAMA aribaha nk'oku yaaraganiise, muryakora omugyenzo ogu ogurikwera. Bwanyima abaana baanyu ku baribabuuza bati: Ogu mugyenzo, ogu murikukora, nigumanyisa ki? Naimwe muryabagarukamu muti: N'ekitambo ky'Okuhinguraho kwa MUKAMA, ahakuba akahingura ahaiguru y'amaju g'Abaisraeli omuri Misri, obu yaita Abanyamisri, akakiza amaka gaitu. Abantu bainika emitwe yaabo, baaramya. Abaisraeli baagyenda, baakora batyo; nk'oku MUKAMA yaaragiire Musa na Arooni, baaba nikwo baatwaza. Ku bwabaire buri omu itumbi, MUKAMA yaita emijigaijo yoona omu nsi ya Misri, okwiha aha mujigaijo gwa Faraho, owaabaire ari aha ngoma okuhika aha mujigaijo gw'enkwatwa, eyaabaire eri omu kihome, kandi n'emijigaijo yoona ey'amatungo. Ahonaaho Faraho n'abaheereza be boona n'Abanyamisri boona baimuka nyekiro; haabaho okuborooga kuhango omuri Misri, ahabw'okuba tiharabaireho nju yoona etarafiiremu muntu. Yaatuma Musa na Arooni ekyo kiro, yaabagira ati: Mwimukye, murugye omu bantu bangye, imwe n'Abaisraeli; mugyende muheereze MUKAMA nk'oku mwagambire. Kandi mutware amasyo gaanyu ag'entaama n'ag'ente, nk'oku mwagambire, mwegyendere; naanye munshabire omugisha. Abanyamisri baateera Abaisraeli obwira, ngu babone kubarahutsya kuruga omu nsi; ahakuba bakagira bati: Twena twafiire! Abaisraeli baatwara eisyanga ryabo ritakatumbisiibwe, baakoma ebintu byabo eby'okugoyeramu emigaati omu minagiro yaabo, baabyekorera aha mabega. Baakora nk'oku Musa abaragiire; baashaba Abanyamisri ebintu by'efeeza n'eby'ezaabu n'eby'okujwara. MUKAMA yaaha abantu okukundwa Abanyamisri, baikiriza kubaha ebi baabaire nibabashaba byona. Okwo nikwo baanyagire Abanyamisri. Abaisraeli baaruga Rameseesi, baahika Sukoosi, abashaija nk'obusiriira mukaaga nibagyendesa ebigyere, otabariiremu bakazi n'abaana. Kandi omutwe muhango gw'ebijwangye by'abantu bainamuka, baagyenda nabo n'amatungo maingi munonga g'entaama n'ag'ente. Baateeka emigaati etatumbisiibwe omu isyanga eri baihire Misri, ahakuba rikaba ritatumbisiibwe; ahabw'okuba bakabingwa omuri Misri, tibaabaasa kwetwara n'obu kwakuba okwekomera entanda. Emyaka ei Abaisraeli baamazire omuri Misri bashuhuukire, ekaba eri magana ana na makumi ashatu. Aha kiro eki egyo myaka magana ana na makumi ashatu yaahikiireho, ahari ekyo kiro kyonka amahe goona aga MUKAMA gakaruga omuri Misri. Ekyo kiro nikyo MUKAMA yaaraire naareeba abantu be, ngu abone kubaiha omu nsi ya Misri; n'ahabw'ekyo ekiro ekyo kishemereire kwijukwa Abaisraeli boona ahari MUKAMA omu busingye bwabo bwona. MUKAMA yaagambira Musa na Arooni ati: Ogu nigwo mugyenzo ogutairweho ahabw'Okuhingurwaho. Omunyaihanga tariikirizibwa kukuryaho; kwonka omuhuuku weena oguzirwe empiiha naikirizibwa kukuryaho, mwaherize kumushara. Omushuhuuki n'orikukorera ebihembo tarikwikirizibwa kukuryaho. Kuryaguma kuriirwe omu nju emwe; otarishohoza akanyama koona aheeru y'enju; kandi mutarihenda eigufa ryayo. Eihanga ryona ery'Abaisraeli riryaguma rikwijukye. Omunyaihanga ku ariija kutuura naimwe, yaayenda kukwatanisa naimwe omu bugyenyi bw'Okuhingurwaho ahari MUKAMA, oyetwa omushaija weena omuribo asharwe, abone kwija kubutaaha; obwo aryaba nk'enzaarwa omu nsi yaanyu; kwonka omuntu weena otashazirwe atariburyaho. Enzaarwa n'omunyaihanga obatwiremu baryategyekwa ekiragiro kimwe. Okwo nikwo Abaisraeli boona baakozire; nk'oku MUKAMA yaaragiire Musa na Arooni, nikwo baatwarize. Ahari ekyo kiro kyonka MUKAMA akaiha Abaisraeli omu nsi ya Misri, nk'oku amahe gaabo gaabaire gari. MUKAMA yaagambira Musa ati: Munyereze emijigaijo yoona; ekiigura-nda kyona omu Baisareli, yaaba mu bantu nari omu matungo, n'ekyangye. Musa yaagambira abantu ati: Muryaguma mwijukye eizooba eri, eri mwarugiireho Misri, omu nju y'obuhuuku; ahakuba MUKAMA akabaiha omu mwanya ogwo n'omukono gw'amaani; hatarigira omugaati gwona ogutumbisiibwe ogwariibwa. Eizooba eri ery'omu kwezi Abibu niryo mwaza kurugiramu. Kandi MUKAMA ku arikuhitsya omu nsi y'Abanyakanaani, n'Abahiiti n'Abaamori n'Abahiivi n'ey'Abayebusi, ensi ey'amate n'obwoki, ei yaagambiire baashwenkuru naarahira kugikuha, oryaguma oijukye kukora omugyenzo ogu omu kwezi oku. Oryamara ebiro mushanju noorya emigaati etatumbisiibwe; kandi aha kiro kya mushanju haryabaho obugyenyi bw'ekiro kikuru kya MUKAMA. Omuri ebyo biro mushanju muryaguma nimurya emigaati etatumbisiibwe; mutarireebwa mwine omugaati gwona ogutumbisiibwe, n'obu kyakuba ekitumbisa kyona, omu nsi yaanyu yoona. Kandi ahari eryo izooba oryagambira omwana waawe oti: Eki ninkikora ahabw'eki MUKAMA yankoreire, obu naaruga omuri Misri. Kandi kiryakubeera akamanyiso aha mukono gwawe, n'ekiijutsyo ahagati y'amaisho gaawe, ekiragiro kya MUKAMA kirekye kukuruga omu kanwa; ahakuba MUKAMA akakwiha omuri Misri n'omukono gw'amaani. N'ahabw'ekyo oryaguma oijukye omugyenzo ogu omu bunaku bwagwo buri mwaka. Kandi MUKAMA ku arikuhitsya omu nsi ya Kanaani, yaagikuha, nk'oku yaaraganiise na baashwenkuru naarahira, oryashoroorera MUKAMA ekiigura-nda kyona. Emijigaijo yoona ey'omu matungo gaawe, ekyetwa ekishaija kyona, kiryaba ekya MUKAMA. Omujigaijo gwona ogw'endogoya oryagucunguza omwana gw'entaama; ku oriba otarikwenda kugucungura, oryaguhenda ebitsya; kandi emijigaijo yoona ey'abantu omu baana baawe oryagicungura. Kandi omwana waawe ku arikubuuza omu biro ebiriija naagira ati: Eki nikimanyisa ki? oryamugarukamu oti: MUKAMA akatwiha omuri Misri, omu nju y'obuhuuku, n'omukono gw'amaani; ahakuba Faraho akaba agangaire, ayangire kuturekura, MUKAMA yaita emijigaijo yoona omu nsi ya Misri, ey'abantu n'ey'amatungo. Nikyo ntambirira MUKAMA ebiigura-nda byona, ebyetwa ebishaija; kwonka emijigaijo yoona omuri batabani bangye, nkagicungura. Eki kiryaba akamanyiso aha mukono gwawe, n'ekiijutsyo aha buso bwawe; ahabw'okuba MUKAMA akatwiha omuri Misri n'omukono gw'amaani. Faraho ku yaaherize kurekura abantu kugyenda, Ruhanga tiyaabarabya mu muhanda ogurikuraba omu nsi y'Abafilistia, n'obu guraabe gwabaire guri haihi; ahakuba Ruhanga akagira ati: Nyentsya abantu ku barishangayo orugamba, bataryefuuza, bakagaruka Misri. Kureka Ruhanga akabakiikuura omu muhanda ogw'omu ihamba aha rubaju rw'Enyanja erikutukura. Abaisraeli baaruga Misri, bahagatiire eby'okurwanisa. Musa yaatwara amagufa ga Yosefu; ahabw'okuba Yosefu akaba arahiize Abaisraeli naabahamiza ati: Buzimazima Ruhanga aryabataayaayira; naimwe muryaiha amagufa gangye omu nsi egi, mugagyendane. Baaruga Sukoosi, baateera amahema Esamu aha munwa gw'eihamba. MUKAMA akaba abeebembera nyomushana, ari omu nyomyo y'ekicu, ngu abahabure, kandi nyekiro omu nyomyo y'omuriro, ngu abamurikire, babone kugyenda nyomushana na nyekiro. Egyo nyomyo y'ekicu nyomushana, kandi ey'omuriro nyekiro, ekaba etabaruga mumaisho. MUKAMA yaagambira Musa ati: Gambira Abaisraeli bagarukye enyima, bateere amahema omu maisho ga Pihahiroosi ahagati ya Migidooli n'enyanja, omu maisho ga Baalizefooni; muteere amahema ahashungaine naho aha rubaju rw'enyanja. Kandi Faraho naija kugamba aha Baisraeli ati: Bashobereirwe omu nsi, eihamba ribatangire. Naanye niinyija kugangaaza omutima gwa Faraho, abakurate; nyetungire ekitiinisa ahari Faraho n'aha ihe rye ryona, Abanyamisri baamanye ku ndi MUKAMA. Abaisraeli baakora batyo. Baagambira omugabe wa Misri ku Abaisraeli bacwire; omutima gwa Faraho n'ey'abaheereza be yaahinduka, baayefuuza ahabwabo, nibagira bati: Beitu eki, tukozire ki, okwikiriza Abaisraeli kugyenda bakareka kutukorera? Yaatebeekanisa ekigaari kye eky'okurwanisa, yaagyenda n'engabo ze; yaatwara ebigaari magana mukaaga ebitoorainwe, n'ebindi bigaari bya Misri byona eby'okurwanisa, buri kimwe n'omukuru waakyo. MUKAMA yaagangaaza omutima gwa Faraho omugabe wa Misri, yaakurata Abaisraeli; ahakuba Abaisraeli bakaruga Misri nibeemurika. Abanyamisri baabakurata n'embaraasi n'ebigaari bya Faraho byona, n'ab'aha mbaraasi n'engabo ze, baabahika, baashanga bateire amahema haihi n'enyanja aha rubaju rwa Pihahiroosi, ahashungaine na Baali-zefooni. Faraho ku yaahikire haihi, Abaisraeli baanaga amaisho, baareeba Abanyamisri nibaija babakuratiire, baatiina munonga; baatakira MUKAMA. Baagambira Musa bati: Beitu shi, ebituuro bikaba bibuzire omuri Misri, waaza kutureeta kugwa omu ihamba? Eki okatukorera ki, okutwiha omuri Misri? Eki tikyo twakugambiire, obu twabaire tukiri Misri tuti: Fa okutureka, tugume tukorere Abanyamisri? Haakiri tukorera Abanyamisri okukira okugwa omu ihamba. Musa yaagambira abantu ati: Mutatiina mwemerere muhamire, haza mureebe okujunwa oku MUKAMA araabareetere eri izooba; ahakuba Abanyamisri abu murikureeba eri izooba, timurigaruka kubareeba bundi. MUKAMA niwe araabarwanirire; ekyanyu n'okwemerera kwonka. MUKAMA yaagira Musa ati: Ahabw'enki nontakira? Gambira Abaisraeli bagumizemu bagyende. Naiwe oyereeze enkoni yaawe, ogorore omukono gwawe aha nyanja, ogibaganise, Abaisraeli barabe ahagati y'enyanja aha itaka ryomire. Naanye niinyija kugangaaza emitima y'Abanyamisri bazemu babakurate, nyetungire ekitiinisa ahari Faraho n'aha ihe rye ryona n'aha bigaari bye n'aha bantu be ab'aha mbaraasi. Kandi Abanyamisri nibaija kumanya ku ndi MUKAMA, ku ndaaheze kwetungira ekitiinisa ahari Faraho n'ebigaari bye n'aha bantu be ab'aha mbaraasi. Bwanyima maraika wa Ruhanga, owaabaire ayebembera eihe ry'Abaisraeli, yaarugayo, yaabaza enyima; n'enyomyo y'ekicu yaabaruga omumaisho, yaabeemerera enyima, yaaza ahagati y'eihe ry'Abanyamisri n'ery' Abaisraeli. Aha rubaju rwa bari egyo nyomyo yaaba ekicu n'omwirima, kwonka aha rubaju rwa banu yaabamurikira nyekiro; n'ahabw'ekyo bari tibaabaasa kuhika banu ekyo kiro kyona. Bwanyima Musa yaagorora omukono gwe aha nyanja; MUKAMA yaareeta omuyaga mwingi ogw'oburugwa-izooba ekyo kiro kyona, gwagarura enyanja enyima, amaizi gaabaganisibwamu habiri, ahagati yaayo haaba eitaka ryomire. Abaisraeli baaza ahagati y'enyanja aha itaka ryomire, amaizi gaaba nk'ekisiika aha rubaju rwabo orwa buryo n'orwa bumosho. Abanyamisri baabakurata; embaraasi za Faraho zoona n'ebigaari bye n'abantu be ab'aha mbaraasi baaza ahagati y'enyanja babakuratiire. Omu itumbi ahu abarinzi abarikuhitsya omu kasheeshe batandikira, MUKAMA yaayema omu nyomyo y'omuriro n'ekicu, yaareeba eihe ry'Abanyamisri, yaabahahaaza emitima. Yaashayisa enziga z'ebigaari byabo, byarema eikurura; Abanyamisri nikwo kugira bati: Murekye tuhungye Abaisraeli; ahabw'okuba MUKAMA niwe arikubarwanira n'Abanyamisri. Bwanyima MUKAMA yaagambira Musa ati: Gorora omukono gwawe aha nyanja, amaizi gagarukye, gashwekye Abanyamisri n'ebigaari byabo n'abantu baabo ab'aha mbaraasi. Musa yaagorora omukono gwe aha nyanja; ku bwabaire nibutaagurukana, enyanja yaagaruka omu maani gaayo nk'oku eshangwa etuura; Abanyamisri omu kuhunga baabugabugana nayo; MUKAMA yaabinga Abanyamisri, baakunkumukira omuri egyo nyanja. Amaizi gaagaruka, gaashweka ebigaari n'ab'aha mbaraasi n'eihe ryona erya Faraho, eryagiire omu nyanja ribakuratiire; tihaatsigaraho n'omwe aharibo. Kwonka Abaisraeli bo omu kuraba omuri egyo nyanja bakaraba ahoomire; amaizi gaaba nk'ekisiika aha rubaju rwabo orwa buryo n'orwa bumosho. Okwo nikwo MUKAMA yaakirize Abaisraeli omu mikono y'Abanyamisri eryo izooba; Abaisraeli baareeba emitumbi y'Abanyamisri aha rubaju rw'enyanja. Kandi Abaisraeli baareeba omurimo muhango ogu MUKAMA yaakozire aha Banyamisri; abantu baatiina MUKAMA; kandi baikiriza MUKAMA n'omugaragwa we Musa. Bwanyima Musa n'Abaisraeli baayeshongorera MUKAMA ekyeshongoro eki, nibagira bati: Niinyeshongorera MUKAMA, ahakuba asingwire n'ekitiinisa; q1 Embaraasi n'ogitembire abinagire omu nyanja. MUKAMA niwe maani gangye n'ekyeshongoro kyangye, Kandi ahindukire okujunwa kwangye. Ogu niwe Ruhanga wangye, nimmuhimbisa; Ruhanga wa taata; nimmuha ekitiinisa. MUKAMA n'emanzi omu rugamba; MUKAMA niryo iziina rye. Ebigaari bya Faraho n'eihe rye abinagire omu nyanja; Abakuru b'engabo ze abatoorainwe barohamire omu Nyanja erikutukura. Amaizi g'ahagati y'enyanja gabashwekire; baakyengyera okuzimu nk'eibaare. MUKAMA, omukono gwawe gwa buryo gwine ekitiinisa ahabw'obushoboorozi bwagwo; MUKAMA, omukono gwawe ogwa buryo gusheenyagura abazigu. Omu bukuru bw'ekitiinisa kyawe otuura ahansi abaimuka kukurwanisa; Oyohereza ekiniga kyawe, kibasiriiza nk'ebitsintsi by'embuba. Omwitsyo gw'amaani ogw'omu nyindo zaawe gutuumire hamwe amaizi, Amaizi agaaba nigagyenda gaayetuuma hamwe omutuumo; Okuzimu omunda y'enyanja haakwata. Abazigu bagizire bati: Ka tubakurate, tubakwate, Tubagane eminyago, tubeemarireho akaturi aha mutima; Nitwija kusyorayo zaarurara zaitu, emikono yaitu ebacwekyereze. Waareeta omuyaga gwawe, enyanja yaabashweka; Baarohama nka rusasi omu maizi maingi ag'amaani. Ai MUKAMA, omuri baaruhanga orikushushana naiwe n'oha? N'oha ori nkaiwe, iwe orikuhimbisibwa ahabw'okwera kwawe, Ow'okutiinwa ahabw'eby'ekitiinisa n'eby'okutangaaza, ebi okora? Ogoroire omukono gwawe ogwa buryo, Ensi yaabamira. Iwe ahabw'embabazi zaawe oyebembeire abantu baawe abu ocungwire, Waabeebembera n'amaani gaawe kubahitsya omu mwanya gwawe ogurikwera. Amahanga gakihuriire, gaatetema; Abatwire Filistia baagira obujune. Hati abatware ba Edomu ni batangaara; Emanzi za Moabu nizitetema; Abatwire omuri Kanaani boona emitima ebahweire omunda. Baitsirwe obwoba n'okutiina; Ahabw'obukuru bw'omukono gwawe tibarikwehiga, ni nk'eibaare, Okuhitsya obu abantu baawe baraarabeho, Okuhitsya obu abantu abu waayeguriire baraarabeho. Oryabahitsya omu nsi egyo, obabyare aha rushozi rw'obuhunguzi bwawe, Omwanya, ogu waayeshemereize kutuuramu, ai MUKAMA, Omwanya Ogurikwera, ogu waahamize n'emikono yaawe. MUKAMA aryaguma aha ngoma ebiro byona. Embaraasi za Faraho ku zaagiire omu nyanja n'ebigaari bye n'abantu be ab'aha mbaraasi, MUKAMA yaagarura amaizi g'enyanja, gaabashweka; kwonka Abaisraeli bo bakaraba ahagati y'enyanja aha itaka ryomire. Bwanyima Miriamu nabikazi, munyaanya wa Arooni, yaatwara ekitaasa; n'abakazi boona baagyenda bamukuratiire, baine ebitaasa nibazina. Miriamu yaabebeembera, naagira ati: Mweshongorere MUKAMA, aha kuba asingwire n'ekitiinisa, Embaraasi n'ogitembire abinagire omu nyanja. Musa yaayebembera Abaisraeli okuruga aha Nyanja erikutukura, baagyenda, baahika omu ihamba rya Shuuri, baarimaramu ebiro bishatu nibagyenda, babuzire amaizi. Ku baahikire Maara, tibaabaasa kunywa maizi gaayo, ahakuba gakaba nigashaarira; nikyo haayeteirwe Maara. Abantu baayetomboitera Musa, nibagira bati: Tunywe ki? Musa yaatakira MUKAMA; MUKAMA yaamworeka ekiti, yaakinaga omuri ago maizi, amaizi gaanura. Aho niho MUKAMA yaabaheereire ekiragiro n'omugyenzo ogu yaataireho; kandi niho yaabagyereize, naagira ati: Ku oryezirika kuhurira eiraka rya MUKAMA Ruhanga waawe, waakora ebihikire omu maisho ge, waatega amatu ebiragiro bye, waarinda byona ebi yaataireho, tindikureetaho ndwara n'emwe ahari ezo ezi naareetsire aha Banyamisri; ahakuba niinye MUKAMA orikukutambira endwara. Bwanyima baahika Elimu, ahu enshuro z'amaizi ikumi na ibiri n'emikindo makumi mushanju byabaire biri; baateera amahema aha rubaju rw'ago maizi. Eihanga ryona ey'Abaisraeli baaruga Elimu, baahika omu ihamba rya Siini, eriri ahagati ya Elimu na Sinai aha kiro kya ikumi na bitaano eky'okwezi kwa kabiri, baherize kuruga omu nsi ya Misri. Eihanga ryona ery'Abaisraeli baayetomboitera Musa na Arooni omu ihamba, nibagira bati: Nangwa kuri twaitsirwe omukono gwa MUKAMA, tukiri omu nsi ya Misri, obu twabaire tushutama aha nyungu z'enyama, tukarya emigaati, tukahaaga. Mbwenu mukatwihayo, mwatureeta omuri eri ihamba kwitsa eri ihanga ryona enjara. MUKAMA yaagambira Musa ati: Niinyija kubagwisiza eby'okurya nk'enjura okuruga omu iguru; ebiro byona abantu nibaija kuguma nibatorotoora omugabo gw'eizooba rimwe, mbone kubagyeza, mmanye ku baraabe nibaija kuguma niboorobera ebiragiro byangye, nari batarikubyorobera. Kandi ahari buri kiro kya mukaaga baryayeteguura eby'okutwara omuka, biingane n'ebi batorotoora buri izooba kabiri. Musa na Arooni baagambira Abaisraeli boona bati: Omu mwabazyo nimwija kumanya ku owaabaihire omu nsi ya Misri ari MUKAMA; kandi omu kasheeshe nibwo murikwija kureeba ekitiinisa kya MUKAMA, ahabw'okuba ahuriire ebi murikumwetomboitera. Mbwenu itwe turi baahi, abu murikwetomboitera? Musa yaagaruka yaabagira ati: MUKAMA ku araabahe enyama y'okurya omu mwabazyo, n'omu kasheeshe yaabaha omugaati mwahaaga; niho muraamanyire ku ahuriire okwetomboita kwanyu oku murikumwetomboitera. Mbwenu itwe turi baahi? Tiitwe murikwetomboitera, kureka nimwetomboitera MUKAMA. Musa yaagambira Arooni ati: Gambira eihanga ryona ery'Abaisraeli oti: Mwirire haihi omu maisho ga MUKAMA, ahakuba ahuriire ebi murikwetomboita. Arooni ku yaabareinaakigambira eihanga ryona ery'Abaisraeli, baanaga amaisho omu ihamba, baareeba ekitiinisa kya MUKAMA nikireebekyera omuri kiri kicu. MUKAMA yaagambira Musa ati: Mpuriire okwetomboita kw'Abaisraeli; bagambire oti: Omu mwabazyo nimwija kurya enyama, kandi omu kasheeshe nimwija kurya eby'okurya muhaagye; haza mumanye ku ndi MUKAMA Ruhanga waanyu. Omu mwabazyo haija endahi, zaashweka orusiisira; kandi omu kasheeshe baashanga haimukiireho orume rwehinguririize orusiisira. Orume ku rwakyeire, aha nsi omu ihamba haareebeka otuntu tukye twekuringiriire, nk'amatondo g'orume rw'embeho. Abaisraeli ku baatureebire, baabuuzana bati: Ebi n'enki? ahakuba tibarabimanyire. Musa yaabagira ati: Ebyo nibyo by'okura ebi MUKAMA abahaire kurya. Eki nikyo MUKAMA arikubaragiira, naagira ati: Mutorotoore, buri muntu nk'okurya kwe oku kuri, omuntu weena homeri emwe nk'omubaro gw'abantu baanyu oku guri; buri muntu abitwarire ab'omu ihema rye. Abaisraeli baakora batyo, abamwe baatorotoora bingi, n'abandi bikye. Bwanyima ku baabirengire omuri homeri, owaashangurwize bingi, tiyaashaazyaho; n'owaashangurwize bikye, tiyaakyenire. Buri muntu yaatorotoora nk'okurya kwe oku kwabaire kuri. Kandi Musa yaabagira ati: Hatagira omuntu owaabiraazaho okuhitsya omu kasheeshe. Beitu kwonka tibaamuhurira; abamwe aharibo baabiraazaho okuhihitsya omu kasheeshe, byagiibwamu enyogori, byanuuka. Musa yaabagirira ekiniga. Okuruga aho baaguma nibatorotoora buri kasheeshe, nk'okurya kwa buri muntu oku kwabaire kuri; omushana gukijwa, bihwerera. Aha kiro kya mukaaga baatorotoora eby'okurya ebirikwingana na biri kabiri, buri muntu homeri ibiri; abakuru b'eihanga boona baija, baabigambira Musa. Yaabagarukamu ati: Okwo nikwo MUKAMA agizire ati: Nyencakare n'eizooba rikuru ry'okuruhuukiraho, sabato eyereziibwe MUKAMA; mwotsye ebi murikwenda kwotsya; muteekye ebi muri kwenda kuteeka; ebiraashaagye byona mubibiikye okuhitsya omu kasheeshe. Baabiraaza, byahitsya omu kasheeshe, nk'oku Musa yaaragiire, tibyanuuka, n'obu kwakuba okugiibwamu enyogori n'emwe. Musa yaabagira ati: Ebyo mube nibyo mwarya eri izooba, ahakuba eri izooba ni sabato ahari MUKAMA; eri izooba timurikwija kubibona omu ishwa. Muryaguma nimubitorotoora okumara ebiro mukaaga; kwonka aha kiro kya mushanju, niyo sabato, tibirireebeka. Bwanyima aha kiro kya mushanju abantu bamwe baashohora, baaza kutorotoora, tibaabibona. MUKAMA yaagambira Musa ati: Muryahitsya hi okwanga kworobera ebiragiro byangye n'ebi naaragiire? Mumanye ngu MUKAMA akabaha sabato, n'ahabw'ekyo ahakiro kya mukaaga nikyo abaheera eby'okurya by'okumara amazooba abiri; omuntu weena agume omu mwanya gwe; hatarigira omuntu weena owaaruga omu mwanya gwe aha kiro kya mushanju. N'ahabw'ekyo abantu baaruhuuka aha kiro kya mushanju. Eby'okurya ebyo ab'enju ya Israeli baabyeta Emaanu; ekaba neeyera nk'enjuma z'obunyaatsi oburikwetwa gaadi; kandi neenura nk'omugaati ogukoreirwemu obwoki. Musa yaagira ati: Eki nikyo MUKAMA arikubaragiira, naagira ati: Encuro ya homeri emwe ebiikwe ahabwa baijukuru baanyu ab'obusingye oburiija, nyentsya bareebe eby'okurya ebi naabaire mbariisiza omu ihamba, obu naabaiha omu nsi ya Misri. Musa yaagira Arooni ati: Twara orwabya, orutemu homeri y'emaanu, orubiikye omu maisho ga MUKAMA, emaanu egyo ebiikwe ahabwa baijukuru baanyu ab'obusingye oburiija. Atyo Arooni yaagibiika omu maisho g'Ebirikuhamya, ngu egumeho, nk'oku MUKAMA yaaragiire Musa. Kandi Abaisraeli bakamara emyaka makumi ana nibarya emaanu, okuhitsya obu baahikire omu nsi etwirwemu abantu; baagumizamu nibarya emaanu okuhitsya obu baahikire aha myatano y'ensi ya Kanaani. Kandi homeri emwe ekaba eri ekicweka kya ikumi kya eefa emwe. Eihanga ryona ery'Abaisraeli ryaruga omu ihamba rya Siini, baagyenda nibaraarira nk'oku MUKAMA yaabaire abaragiira. Ku baahikire Refidimu, baateerayo amahema; kwonka abantu baaburayo amaizi g'okunywa. N'ahabw'ekyo abantu baatonganisa Musa nibagira bati: Tuhe amaizi g'okunywa. Musa yaabagira ati: Nimuntonganisiza ki? Ahabw'enki nimugyeza MUKAMA? Abantu baagirirayo eiriho, baayetomboitera Musa nibagira bati: Okatwihira ki Misri kutwitsa eiriho, itwe n'abaana baitu n'amatungo gaitu? Musa yaatakira MUKAMA, naagira ati: Abantu aba mbagire nta? Bari hakye kunteera amabaare. MUKAMA yaagambira Musa ati: Raba omu maisho g'abantu, otware abamwe aha bakuru b'Abaisraeli, otware n'enkoni, ei waateire omugyera guri, ogyende. Reeba, niinyija kwemerera omu maisho gaawe aha rukiri rw'ahari Horebu; oteere orwo rukiri, harugyemu amaizi, abantu banywe. Musa yaakora atyo omu maisho g'abakuru b'Abaisraeli. Omwanya ogwo yaagweta Maasa na Meriba ahabw'okutongana oku Abaisraeli baamutonganiise, kandi ahabw'okuba bakagyeza MUKAMA nibagira bati: Ebyo MUKAMA ari ahagati omuriitwe, nari tariho? Bwanyima haija Abaamaleki, baarwanisiza Abaisraeli ahari Refidimu. Musa yaagambira Yoshua ati: Tutooranire engabo, mugyende murwanise Abaamaleki; nyencakare niinyija kwemerera aha mutwe gw'ekibungo, nkwaitse enkoni ya Ruhanga omu ngaro. Yoshua yaakora nk'oku Musa amuragiire, yaarwanisa Abaamaleki; Musa na Arooni na Huuri bainamuka, baahika aha mutwe gw'ekyo kibungo. Musa ku yaabaire aimutsya omukono, Abaisraeli babinga; akigugwisa, Abaamaleki babinga. Kwonka emikono ya Musa yaaruha; baareeta eibaare, baarita ahansi ye, yaarishutamaho; Arooni na Huuri baaramira emikono ye, omwe aha rubaju rumwe n'ondi aha rundi; emikono ye yaahama okuhitsya obu eizooba ryarengire. Yoshua yaasingura Amaleki n'engabo ze na rurara. MUKAMA yaagambira Musa ati: Ekyo okihandiikye omu kitabo, kibe ekiijutsyo, okiteekyerereze Yoshua, ku ndimariraho kimwe Amaleki, atagarukye kwijukwa ahansi y'eiguru. Kandi Musa yaayombeka eitambiro, yaaryeta Yehova-niisi; yaagira ati: MUKAMA yaarahira ku ariguma naarwanisa Abaamaleki, nk'oku obusingye burigyenda nibwihaihana. Yesero omunyamurwa wa Midiani, ishezaara wa Musa, akahurira byona ebi Ruhanga yaakoreire Musa n'abantu be Abaisraeli, kandi n'oku yaihire Abaisraeli omuri Misri. Kandi Yesero, ishezaara wa Musa, akaba atwaire Zipora muka Musa, ou Musa yaabaire ayohereizeyo n'abatabani bombi. Eiziina ry'omwe akaba ari Gereshomu, (ahakuba ishe akagira ati: Nkaba ndi omushuhuuki omu nsi etari yaitu; n'ondiijo akaba naayetwa Eliezeeri, ahakuba ishe akagira ati: Ruhanga wa taata akambeera Omuhwezi, yankiza rurara ya Faraho.) Yesero ishezaara wa Musa yaareetera Musa abatabani n'omukazi we, yaamushanga omuri eryo ihamba, ahu yaabaire ari omu rusiisira aha rushozi rwa Ruhanga. Yaagambira Musa ati: Nyowe shozaara Yesero naakureetera omukazi waawe na batabani be bombi. Musa yaashohora kubugana ishezaara, yainama omu maisho ge, yaamunywegyera; baabuuzana oku barikuraara; baataaha omu ihema. Musa yaateekyerereza ishezaara byona ebi MUKAMA yaakozire ahari Faraho n'Abanyamisri ahabw'Abaisraeli, n'enaku zoona ezi baareebire omu muhanda, kandi n'oku MUKAMA yaabakirize. Yesero yaashemererwa ahabw'ebirungi byona ebi MUKAMA yaakoreire Abaisraeli, ahabw'okubajuna omu mikono y'Abanyamisri. Yesero yaagira ati: MUKAMA owaabakirize Abanyamisri na Faraho ahimbisibwe! Mbwenu naamanya ku MUKAMA arikukira baaruhanga abandi boona, ahakuba akaiha abantu omu mikono y'Abanyamisri, obu baabaire nibabaita kubi babaineho amaryo. Yesero ishezaara wa Musa yaatwara ekitambo ky'okwotsya n'ebindi bitambo by'okutambira Ruhanga; Arooni n'abakuru b'Abaisraeli boona baija kuriira hamwe na ishezaara wa Musa omu maisho ga Ruhanga. Ku bwaseesire, Musa yaashutama kucwera abantu emanja; abantu baayemerera beehinguririize Musa okwiha omu kasheeshe okuhitsya omu mwabazyo. Ishezaara wa Musa ku yaareebire byona ebi arikukorera abantu, yaagira ati: Eki eki orikukorera abantu niki? Ahabw'enki nooshutama wenka, abantu boona bakakwehinguririza okwiha omu kasheeshe okuhitsya omu mwabazyo? Musa yaagarukamu ishezaara ati: N'ahabw'okuba abantu nibaija ahariinye, ngu mbabuurize ahari Ruhanga. Omuntu na mutaahi we ku baba baine eki barikufa, baija ahariinye, mbaramura, kandi mbamanyisa ebiragiro bya Ruhanga n'ebi arikuragiira. Ishezaara wa Musa yaamugira ati: Eki eki orikukora ti kirungi. Noija kwomera ahaiguru, iwe n'aba bantu abu oine; ahakuba omurimo ogu nigukukira; torikubaasa kugukora wenka. Mbwenu hurira eki ndikukugambira, nkuhe obwengye; kandi Ruhanga agume naiwe. Obe niiwe waaguma noohikira abantu ahari Ruhanga, kandi ogume obahikizeyo emanja zaabo; kandi oryabeegyesa ebiragiro n'ebi Ruhanga arikuragiira, oboorekye oku bashemereire kutwaza n'ebi bashemereire kukora. Kandi otoorane omu bantu boona abashaij b'oburyo, abarikutiina Ruhanga, ab'amazima, kandi abarikwanga enguzi; abantu nk'abo obateho bategyekye abantu, abamwe bategyekye buri omwe rukumi, abandi igana, abandi ataano, n'abandi ikumi; babe nibo baaguma nibacwera abantu emanja obutoosha. Orubanja orugumire rwona baryarukureetera, kwonka emanja ezoorobi babe nibo baazicwa; obwo nibwo oryanguhirwa, nabo bakaguma nibakwatanisa naiwe oburemeezi. Ku oraakore ekigambo ekyo, kandi Ruhanga yaaba niwe yaakikuragiira, obwo oryabaasa kugumaho, kandi n'aba bantu baryaguma nibagaruka owaabo n'obusingye. Musa yaahurira ebigambo bya ishezaara, yaakora ebi yaamugambira byona. Yaatoorana omu Baisraeli boona abashaija b'oburyo, yaabahindura abakuru b'abantu, abamwe kutegyeka buri omwe rukumi, abandi igana, abandi ataano n'abandi ikumi. Baaguma nibacwera abantu emanja obutoosha; emanja ezigumire bazireetera Musa, kwonka ezoorobi zoona bazeemarira. Bwanyima Musa yaaraga ishezaara, yaagaruka owaabo. Omu kwezi kwa kashatu Abaisraeli baherize kuruga omu nsi ya Misri, aha kiro eki okwezi okwo kwabonekyeireho, bakahika omu ihamba rya Sinai. Ku baarugire Refidimu, baahika omu ihamba rya Sinai, baateera amahema omuri eryo ihamba; kandi Abaisraeli baaguma omu rusiisira omu maisho g'orushozi. Musa yainamuka ahari Ruhanga, MUKAMA yaamweta naayema aha rushozi, yaagira ati: Oku nikwo oraagambire enju ya Yakobo, noogambira Abaisraeli, oti: Mukareeba ebi naakozire Abanyamisri, kandi naimwe oku naabatwariire aha mapapa nk'empungu, nkabareeta ahariinye. N'ahabwekyo ku murihurira eiraka ryangye, mwarinda endagaano yangye, muryaba abantu bangye ahabwangye abatoorainwe omu mahanga goona; ahakuba ensi yoona n'eyangye; kandi muryambeera obukama bw'abanyamurwa n'eihanga eririkwera. Ebyo nibyo bigambo ebi oraagambire Abaisraeli. Musa yaija, yaayeta abakuru b'abantu, yaata omu maisho gaabo ebigambo ebyo byona ebi MUKAMA yaamuragiire. Abantu boona baagarukiramu hamwe, nibagira bati: Byona ebi MUKAMA yaagamba, nitwija kubikora. Musa yaagambira MUKAMA ebigambo ebyo ebi abantu baagamba. MUKAMA yaagira Musa ati: Reeba, niinyija ahariiwe omu kicu kikwaitse, ngu abantu bahurire ningamba naiwe, babone kukwikiriza ebiro byona. Bwanyima Musa yaagambira MUKAMA ebigambo by'abantu. MUKAMA yaagambira Musa ati: Irooko oze omu bantu, obeeze eri izooba na nyencakare, boozye ebijwaro byabo, aha kiro kya kashatu bashangwe beeteekateekire; ahakuba ahari ekyo kiro kya kashatu MUKAMA naija kushuuma aha rushozi Sinai omu maisho g'abantu boona. Oteereho abantu obugarukiro okwehinguririza orushozi, obagire oti: Mwerinde, mutainamuka aha rushozi, n'obu kwakuba okukora aha bugarukiro bwarwo; omuntu weena oraakore aha rushozi, buzimazima naija kwitwa; kandi hatagira omuntu weena owaamukoraho, kureka bamwitse amabaare, nari bamurashe; n'obu eraabe enyamaishwa nari omuntu, atagumaho. Enzamba ku eraagambe akasirikiriro, bainamukye, bahikye aha rushozi. Bwanyima Musa yaashuuma orushozi, yaaza omu bantu, yaabeeza, baayozya ebijwaro byabo; yaagambira abantu ati: Ekiro kya kashatu kishangye mweteekateekire; mutagira obu muhikire abakazi baanyu. Ku bwaseesire aha kiro kya kashatu, enkuba zaahinda, emirabyo yaatyankana, ekicu kikwaitse kyaija ahari orwo rushozi, eiraka ry'enzamba ryagamba munonga, abantu boona, abaabaire bari omu rusiisira, baatetema. Musa yaashohoza abantu omu rusiisira kubugana Ruhanga, baayemerera ahansi y'orushozi. Orwo rushozi Sinai rwona rwacumba omwika, ahakuba MUKAMA akarushuumaho naizira omu muriro; omwika gwagwo gwacumbuuka nk'ogw'ekikoomi, orushozi rwona rwatengyeta munonga. Eiraka ry'enzamba ku ryayeyongyeire kugamba munonga, Musa yaagamba, MUKAMA yaamugarukamu n'eiraka. MUKAMA yaashuuma aha rushozi Sinai, aha mutwe gwarwo, yaayeta Musa kwinamuka aha mutwe gw'orwo rushozi; Musa yainamuka. MUKAMA yaagira Musa ati: Irooko oshuume, oyehanangirize abantu, batakaayoga aha bugarukiro kuhika ahu MUKAMA ari kumushamaarira, baingi omuribo bakacwekyerera. Kandi n'abanyamurwa abairira haihi MUKAMA beeyeze, MUKAMA atakaabagwaho. Musa yaagambira MUKAMA ati: Abantu tibarikubaasa kwinamuka ahari oru rushozi Sinai; ahakuba okaturagiira oti: Oteho obugarukiro okwehinguririza orushozi, orweze. MUKAMA yaamugira ati: Irooko oshuume, haza oinamukye na Arooni; kwonka abanyamurwa n'abantu barekye kwoga aha bugarukiro kuhika ahu MUKAMA ari, atakaabagwaho. Musa nikwo kushuuma, akaza ahu abantu bari, akabibagambira. Ruhanga akagamba ebigambo ebi byona, naagira ati: Niinye MUKAMA Ruhanga waawe, owaakwihire omu nsi ya Misri, omu nju y'obuhuuku. Otarigira baaruhanga abandi, nyowe ndiho. Otaryekorera ekishushani kyona ekibaizire, n'obu kyakuba ekishushani ky'ekintu kyona ekiri ahaiguru omu iguru, nari ekiri omu nsi ahansi, nari ekiri omu maizi okuzimu; Otaribiinamira, kandi otaribiheereza; ahakuba nyowe MUKAMA Ruhanga waawe ndi Ruhanga ow'eihato, ntura abaana eby'okushiisha bya baishebo abarikuunyanga, okuhitsya aha b'obusingye bwa kashatu n'obwa kana; kwonka abaana b'abarikunkunda bakoorobera ebiragiro byangye, mbagirira embabazi okuhitsya obusingye enkumi n'enkumi. Otarizaanisa eiziina rya MUKAMA Ruhanga waawe; ahakuba MUKAMA tarimubara nk'otaine rubanja orikuzaanisa eiziina rye. Ijuka kweza ekiro kya sabato; omu biro mukaaga ogume okore; obe nimwo waakorera emirimo yaawe yoona; kwonka ekiro kya mushanju niyo sabato ahari MUKAMA Ruhanga waawe; otarikoreraho omurimo gwona, iwe nari mutabani waawe, nari muhara waawe, nari omuhuuku waawe, nari omuzaana waawe, nari amatungo gaawe, nari omunyaihanga ori omu ka yaawe; ahabw'okuba omu biro mukaaga nimwo MUKAMA yaahangiire eiguru n'ensi, enyanja n'ebirimu byona, akahuumura aha kiro kya mushanju; nikyo MUKAMA yaaheereire omugisha ekiro kya mushanju, akakyeza. Otiine sho na nyoko, obone kumara ebiro bingi omu nsi, ei MUKAMA Ruhanga waawe arikukuha. Otariita. Otarishambana. Otariiba. Otaribeiherera mutaahi waawe. Otaryetenga enju ya mutaahi waawe; otaryetenga muka mutaahi waawe, n'obu yaakuba omuhuuku we, nari omuzaana we, nari ente ye, nari endogoya ye, n'obu kyakuba ekintu kyona ekya mutaahi waawe. Abantu boona ku baahuriire okuhinda kw'enkuba, baareeba okutyankana kw'emirabyo, baahurira eiraka ry'enzamba, kandi baareeba orushozi nirucumba omwika, baatetema, baayemerera hare munonga. Baagira Musa bati: Obe niiwe waagamba naitwe, nitwija kuhurira; kwonka Ruhanga arekye kugamba naitwe, tutakaafa. Musa yaagarukamu abantu ati: Mutatiina; ahakuba Ruhanga yaija kubagyeza, ngu okutiinwa kwe kubagume omumaisho, murekye kushiisha. Abantu baayemerera hare munonga; reero Musa we yairira haihi omwirima ndindindi, ahu Ruhanga yaabaire ari. MUKAMA yaagambira Musa ati: Oku nikwo orangambirire Abaisraeli ebi ndikubagambira nti: Imwe ahabwanyu mwayereebera oku naagamba naimwe niinyema omu iguru. Mutaryekorera baaruhanga abandi kubamparika; baaruhanga b'efeeza nari ab'ezaabu mutaribeekorera. Ombumbire eitambiro ry'eitaka, otambireho ebitambo byawe eby'okwotsya, n'empongano zaawe ez'okusiima ahabw'obusingye, entaama zaawe n'ente zaawe; omu mwanya gwona ogu eiziina ryangye ririijukirwaho, ndyaija ah' ori, nkuhe omugisha. Kandi ku orinkorera eitambiro ry'amabaare, otaririkoresa amabaare gabaizire; ahakuba ku oriribaizisaho oti ekyoma kyawe, oryaba orihagaire. Otarita amatembero aha itambiro ryangye kutemberaho, orekye kureebwa ojwariireho busha. Ebi nibyo biragiro ebi oraate omu maisho gaabo. Ku origura Omuheburaayo kuba omuhuuku waawe, akuheereze emyaka mukaaga; omu mwaka gwa mushanju agyende n'obusingye, ataine ki ayecungwize. Ku ariba aizire wenka, agyende wenka; ku ariba aizire n'omukazi, omukazi we agyende nawe. Mukama we ku arimushwererera omukazi, yaamuzaarira abaana b'aboojo nari ab'abaishiki, ogwo mukazi n'abaana be baryaba aba mukama we; we agyende wenka. Kwonka ogwo muhuuku ku aryegambira butunu ati: Ninkunda mukama wangye n'omukazi wangye kandi n'abaana bangye; tindikwenda kugyenda kuruga omu buhuuku; mukama we aryamutwara omu maisho ga Ruhanga, amwemereze aha rwigi nari aha kiti ky'omuryango, amufumure okutu n'empindu; omuhuuku ogwo agume naamukorera ebiro byona. Omushaija ku aritunda muhara we kuba omuzaana, atariruga omu buzaana, nk'oku abahuuku batwazibwa. Ku ariba atashemeize mukama we, owaabaire amwereeteire kumushwera, amurekye acungurwe; tarigira bushoboorozi bw'okumutunza abanyamahanga, ahabw'okuba niwe ariba amureebize. Kandi ku arimushwererera omutabani, amutwaze nka muhara we. Ku arimuharika, atarituubya aha by'okurya bye, nari aha bijwaro bye, n'obu kwakuba okumwitira embu. Ku ariba atamuhikiize ebyo byonshatu, aryagyenda atazimuuriirwe. Oriteera omuntu, akamwita, nawe aitwe. Kwonka omuntu ku ariita ondi atamugwereire, beitu kyaruga ahari Ruhanga kumugwa omu mikono, ndyakuteeraho omwanya, ogu ashemereire kuhungiramu. Omuntu ku aritaahirira mutaahi we, yaamureebya, yaamwita nkana, omwihe aha itambiro ryangye, aitwe. Oriteera ishe nari nyina, aitwe. Oriiba omuntu, akamutunda, nari bakamukwata akimwine, aitwe. Orijuma ishe nari nyina, aitwe. Abantu ku baritongana, omwe yaateera mugyenzi we eibaare nari entomi, ataafa, kwonka yaaguma aha kishegu arwaire, ku ariimuka, yaashotookyera aha kibango, owaamuteire atarigiibwaho orubanja, kureka arihe ebiro ebi amazire arwaire, kandi amuragurize okuhitsya obu arikira gye. Omuntu ku ariteera omuhuuku we nari omuzaana we enkoni, yaamugwisaho, aryaheebwa ekiheneso; kwonka ogwo muhuuku ku arimaraho ekiro kimwe nari bibiri, tariheebwa kiheneso ahakuba ogwo muhuuku n'empiiha ze. Abashaija ku barirwana, baasaasa omukazi oine enda, enda yaarugamu, kwonka ataagira kundi oku yaaba, owaamusaasa aryariha iba w'ogwo mukazi, nk'oku arimurihisa; kandi aryariha, nk'oku abaramuzi barisiima. Kwonka ku arigira okundi oku yaaba, obwo amagara garyarihwa agandi, eriisho ririhwe erindi, eriino ririhwe erindi, ekiganja kirihwe ekindi, ekigyere kirihwe ekindi, okwotsya kuhoorerwe okundi, obuhuta buhoorerwe obundi, n'okuteerwa kuhoorerwe okundi. Omuntu ku ariteera omuhuuku we nari omuzaana we, yaamwata eriisho, aryamurekura, arugye omu buhuuku ahabw'eryo riisho. Kandi ku ariteera omuhuuku we nari omuzaana we, yaamuhigura eriino, aryamurekura, arugye omu buhuuku ahabw'eryo riino. Ente ku ericumita omushaija nari omukazi, yaamwita, egyo nte baryagiitsa amabaare, kandi etaririibwa; kwonka mukama waayo atarigiibwaho orubanja. Kwonka egyo nte ku eraabe yaabaire neecumita abantu, baagambira mukama waayo, yaayanga kugirinda, bwanyima yaita omushaija nari omukazi, egyo nte baryagiitsa amabaare, na mukama waayo bamwite. Ku barimucwa eby'okwecunguza, ahe ebi barimucwa byona ahabw'okucungura amagara ge. N'obu ericumita mutabani w'omuntu nari muhara w'omuntu, mukama w'ente aryatwazibwa, nk'ekiragiro ekyo oku kiri. Kandi egyo nte ku ericumita omuhuuku nari omuzaana, mukama waayo aryariha mukama waabo shekeli makumi ashatu z'efeeza, n'egyo nte bagiitse amabaare. Omuntu ku aritsiga ekiina kyashami, nari yaarima ekiina, ataakitinda, ente nari endogoya yaakigwamu, mukama w'ekyo kiina aryagiriha, ahe mukama waayo empiiha, kandi omutumbi gwayo guryaba ogwa mukama w'ekiina. Ente y'omuntu ku ericumita ey'ondiijo, yaagiita, baryatunda egyo ehuriire, babagane empiiha zaayo, kandi bagarukye babagane n'eyaitwa. Nari ku kirimanywa ngu ente egyo eshangwa ecumita, kandi mukama waayo tagirinda, aryariha endi omu mwanya gwayo, kandi omutumbi guryaba ogwa kiriha. Omuntu ku ariiba ente nari entaama, yaagiita nari yaagitunda, egyo nte aryagiriha ente itaano, kandi egyo ntaama agirihe entaama ina. Aryariha; kwonka ku ariba ataine kantu, aryatundwa ahabw'obushuma bwe. Omushuma ku arishangwa naafumura enju, baamuteera, yaafa, tihaine origiibwaho orubanja ahabw'eshagama ye; kwonka ku barimwita bwaseesire, baryagiibwaho orubanja ahabw'eshagama ye. Ekiibirwe ku barishanga akiine kikihuriire, yaaba nte, nari endogoya nari entaama, aryagiriha ibiri. Omuntu ku aryonesa nkana omusiri gw'ondi, nari omusiri gwe ogw'emizaabibu; nari ku aritsibura amatungo ge, gaayona omusiri gw'ondiijo, aryamuriha aha bi ahingire ebirikukira oburungi, nari amurihe aha byana by'emizaabibu eby'omu musiri gwe ebirikukira oburungi. Omuriro ku guryaka, gwakwata amahwa, gwayotsya ebiba by'engano, nari ezikyemereire, nari omusiri gwona, owaatweka ogwo muriro aryariha byona ebyasya. Omuntu ku aribiitsya mutaahi we empiiha nari ebindi bintu, byaibirwa omu nju ye, obiibire ku ariboneka, amurihe kabiri. Kwonka obiibire ku aribura, mukama w'enju aryairira Ruhanga haihi, kimanywe ku atarakwatsire ha bintu bya mutaahi we. Ahakuba okuryangatanisa ekintu kyona, yaaba nte nari endogoya nari entaama, nari ekijwaro nari ekintu kyona ekibuzire, eki nyinakyo yaahamya ati: Nikyo eki; orubanja rwabo bombi ruryatonganirwa omu maisho ga Ruhanga; ou Ruhanga aricwera orubanja rukamusinga, aryariha mutaahi we kabiri. Omuntu ku arihereka mutaahi we endogoya nari ente nari entaama, nari ekitungirwe kyona ngu akiriise, kyafa, nari kyagira oku kyaba, nari kyatwarwa hataine okireebire, habeho okurahira MUKAMA ahagati yaabo bombi, kiherekwa ku atarakwatsire ha kintu kya mutaahi we; mukama waakyo aryaikiriza okwo kurahira, onu arekye kuriha. Kwonka ku kiriibirwa owa kiherekwa, aryariha mukama waakyo. Ku kiritaanyagurwa enyamaishwa, areete ekiriira kyakyo kibe eky'okuhamya ku kiri ekye; obwo taririha kitaanyagwirwe. Omuntu ku aritiiza ekintu kyona ekya mutaahi we, kyasiisikara, nari kyafa, mukama waakyo atariho, buzimazima nyakukitiizibwa aryakiriha. Kwonka mukama waakyo ku ariba ariho, tarikiriha. Kandi ku kiriba kiguririirwe, kiryagwana n'eki baakiguririire. Omuntu ku aribeihabeiha omwishiki otakamanyaga mushaija, kandi otarikugambwa bugyenyi, yaabyama nawe, aryamujuga, amushwere. Kwonka ishe ku aryangira kimwe kumumuhingira, aryariha enjugano nk'ezi bajuga omwishiki. Otariikiriza omurogikazi kugumaho. Oribyama n'enyamaishwa weena, aitwe. Oritambira Ruhanga ondiijo weena ekitambo, atari MUKAMA, acwekyererezibwe kimwe. Omunyaihanga otarimukora kubi, n'obu kwakuba okumuhata; ahakuba naimwe mukaba muri abanyaihanga omu nsi ya Misri. Mutaribonabonesa omufaakazi weena nari efuuzi. Ku murigira eki mwabaitsa, bantakira, buzimazima ndyahurira okutaka kwabo, ngirire imwe ekiniga kingi, mbaitse rurara; abakazi baanyu babe abafaakazi, n'abaana baanyu babe efuuzi. Ku origuza omworo weena omu bantu bangye empiiha, otarimutwaza nk'abaihuza boona oku bagira, kandi otarimushaba enshaagi. Ku oriba waakwatiriziibwe omwenda gwa mutaahi waawe, otarirenzya eizooba otagumugaruriire; ahabw'okuba nigwo ayeshweka gwonka; nikyo kijwaro ky'omubiri gwe. Noogira ngu aryayeshweka ki? Kandi ku arintakira, ndyamuhurira; ahakuba ndi omunyambabazi. Otarijuma Ruhanga, n'obu kwakuba okukyeena omutegyeki w'eihanga ryawe. Otarikyerererwa kuntoijera ahari byona ebi oshaarwire, kandi n'aha by'okunywa ebirugire omu manyuukiro gaawe. Omujigaijo omuri batabani baawe oryamumpa. Kandi nikwo oritwaza ente zaawe n'entaama zaawe; omujigaijo gwayo guryamara ebiro mushanju na nyinagwo; aha kiro kya munaana oryaguntoijera. Muryaba abantu abaanyereziibwe; n'ahabw'ekyo mutarirya enyama n'ekintu kyona eki enyamaishwa eriire, ekatsiga omu ishwa; muryaguma mukitambikire embwa. Otaritwara enkuru z'ebishuba; otarikwatanisa n'omubi okuba mushinja w'eitima. Otarikurata abaingi kukora ebibi; ku oryetwa kuba mushinja, otarigwera orubaju rw'abaingi okajurira eby'okusingisiriza orubanja; kandi otarigwera orubaju rw'omuntu, ngu ahabw'okuba n'omworo. Ku oribugana ente y'omuzigu waawe, nari endogoya ye ehabire, ogimutangire. Ku orishanga endogoya y'orikukwanga egwire n'omutwaro, otaryehuzya, okatsiga naafa kubi atyo, kureka omuhwere kugiimutsya. Otariita orubanja rw'omworo w'owaanyu, yaaba naatongana. Oyetantare ekigambo kyona eky'ebishuba; kandi otariita otaine rubanja kandi ohikiriire; ahabw'okuba omubi tindimwihaho rubanja. Otarirya enguzi, ahakuba enguzi eita amaisho g'abarikureeba, kandi ekiikamya ebigambo by'abataine rubanja. Otariita kubi omunyaihanga, haza kunu noomanya omutima gw'omunyaihanga; ahabw'okuba naimwe mukaba muri abanyaihanga omu nsi ya Misri. Oryamara emyaka mukaaga noohinga emisiri yaawe, kandi nooshaaruura ebi oyerizemu; kwonka omu mwaka gwa mushanju ogirekye eraare, abooro barye ebyemerizemu; kandi ebiritsigaramu biriibwe enyamaishwa. Okwo nikwo oritwaza omusiri gwawe ogw'emizaabibu, n'ogw'emizeituuni. Omu biro mukaaga obe nimwo waakorera emirimo yaawe; aha kiro kya mushanju ohuumure, ente yaawe n'endogoya yaawe zihuumure, mutabani w'omuzaana waawe n'omunyaihanga bagarukwemu amaani. Mute omutima aha bi mbagambiire byona; mutarigira obu mugambire aha maziina ga baaruhanga abandi, kandi gatarihurirwa omu kanwa kaanyu. Oryaguma ogire obugyenyi bw'ebiro bikuru ahabwangye kashatu omu mwaka. Oryagira obugyenyi bw'emigaati etatumbisiibwe; omare ebiro mushanju noorya emigaati etatumbisiibwe, nk'oku naakuragiire, omu bunaku obwatairweho omu kwezi Abibu, ahakuba nikwo waarugiiremu Misri; hatarigira owaija omu maisho gangye engaro nsha. Kandi oryagira obugyenyi bw'eigyesha ry'ebi waahingire omu misiri, nigwo muganuro gw'ebi waahendekyeire; kandi ku oriheza kushaaruura byona eby'omu misiri yaawe ebi waahendekyeire aha muheru gw'omwaka, oryagira obugyenyi bw'eishaaruura. Oyetwa omushaija weena aryaija areebwe omu maisho ga MUKAMA Ruhanga kashatu omu mwaka. Otarihonga eshagama y'ekitambo, eki ntambiirwe, hamwe n'omugaati ogutumbisiibwe; kandi ebishaju by'obugyenyi bwangye otaribiraaza okuhitsya omu kasheeshe. Omuganuro gw'ebirikubanza kwera omu misiri yaawe, oryaguma ogureete omu nju ya MUKAMA Ruhanga waawe. Otariteeka omwana gw'embuzi omu mahenehene ga nyinagwo. Reeba, nintuma maraika okukwebembera, n'okukurinda omu muhanda, akakuhitsya omu mwanya ogu naakuteekateekyeire. Omworobere, ohurire eiraka rye, otamugwisa kubi; ahakuba tarisaasira bicumuro byanyu; ahabw'okuba eiziina ryangye riri omuriwe. Kwonka ku orihurira eiraka rye, otaireho omutima, waakora byona ebi ndikugamba, obwo ndyaba omuzigu w'abazigu baawe, n'omubisha w'ababisha baawe. Ahakuba maraika wangye aryakwebembera, akuhitsye omu Baamori, Abahiiti, Abaperizi, Abanyakanaani, Abahiivi n'Abayebusi, mbamareho. Otariramya baaruhanga baabo, otaribaheereza, n'obu kwakuba okutwaza nkabo; kureka oryabahwerekyerereza kimwe, n'enyomyo zaabo ez'amabaare ozisheenyagure. Muryaheereza MUKAMA Ruhanga waanyu, nawe aryaha eby'okurya byawe n'amaizi gaawe omugisha; kandi ndyaiha endwara omuriimwe. Tihaine orirugwamu enda, nari oriba engumba omu nsi yaawe; kandi ndyahitsya omubaro gw'ebiro byawe. Ndyayohereza okutiinisa kwangye kukwebembere, mpahaaze emitima y'abantu boona abu orihikamu, ndeetere abazigu baawe boona kukuhunga. Kandi ndyayohereza enwa, zikwebembere, nizo ziribinga Abahiivi n'Abanyakanaani n'Abahiiti omu maisho gaawe. Kwonka tindibabinga mu maisho gaawe kuruga omu nsi omu mwaka gumwe gwonka, ensi etakaaba ekifurukwa, n'enyamaishwa z'omu ihamba zikakanya, zikakunyangaraza. Kureka ndyababinga mporampora omu maisho gaawe, okuhitsya obu orikanya, okahungura ensi. Kandi ndyakuteeraho omwatano okuruga aha Nyanja erikutukura okuhika aha Nyanja y'Abafilistia, n'okuruga aha ihamba okuhika aha mugyera Furaati; ahakuba ndyahayo abantu abatwire omu nsi egyo omu mikono yaawe, obabingye barugye omu maisho gaawe. Otariragaana nabo endagaano n'obu kwakuba okuragaana na baaruhanga baabo. Batariguma omu nsi yaawe, nyentsya bakakuncumuzaho; ahabw'okuba ku oriheereza baaruhanga baabo, buzimazima kiryakubeera omutego. Ruhanga yaagambira Musa ati: Inamuka, iwe na Arooni na Nadabu na Abihu n'abakuru b'Abaisraeli makumi mushanju, muze ei MUKAMA ari, mumuramize hangahari. Musa wenka abe niwe yairira haihi MUKAMA, kwonka abandi batamwirira haihi; kandi abandi boona batainamuka nawe. Musa yaaza omu bantu, yaabagambira ebigambo bya MUKAMA byona n'ebiragiro byona; abantu boona baagarukiramu hamwe, nibagira bati: Ebigambo byona ebi MUKAMA yaagamba, nitwija kubikora. Musa yaahandika ebigambo bya MUKAMA byona; kandi yaimuka kare omu kasheeshe, yaayombeka eitambiro ahansi y'orushozi, n'enyomyo ikumi na ibiri, nk'enganda za Israeli ikumi na ibiri oku zaabaire ziri. Yaatuma abatsigazi b'omu Baisraeli, baahongyera MUKAMA ebitambo by'okwotsya, baamutambira ebitambo by'ente eby'okusiima ahabw'obusingye. Musa yaabaganisa eshagama omu bicweka bibiri ebirikwingana; kimwe yaakita omu nyabya, ekindi yaakimiisiira aha itambiro. Bwanyima yaakwata ekitabo ky'endagaano, yaakishomera abantu; nabo baagarukamu bati: Byona ebi MUKAMA yaagamba, nitwija kuguma nitubikora, kandi tubyorobere. Musa yaatwara eshagama, yaagimiisiira abantu, naagira ati: Mureebe eshagama y'endagaano, ei MUKAMA yaaragaana naimwe, nk'ebigambo ebyo byona oku biri. Bwanyima Musa yainamuka na Arooni na Nadabu na Abihu n'abakuru b'Abaisraeli makumi mushanju; baareeba Ruhanga wa Israeli; ahansi y'ebigyere bye nihashusha nk'amabaare ga safiro agaariire, agarikumurinkana nk'eiguru. Abo bakuru b'Abaisraeli Ruhanga tiyaagira ku yaabagira; kureka baamureeba, baarya, baanywa. MUKAMA yaagambira Musa ati: Inamuka, onshangye aha rushozi, ogumeyo; Nyowe niinyija kukuha ebishate by'amabaare, ebiriho ebiragiro n'ebyaragiirwe, ebi mpandiikire ngu obyegyese. Musa yaimuka na Yoshua omuheereza we, yainamuka aha rushozi rwa Ruhanga. Ku yaabaire atakagyenzire, yaagambira abo bakuru ati: Mututegyerereze aha, okuhitsya obu turigaruka, tukabashanga aha; kandi reeba, mwatsigara na Arooni na Huuri; omuntu weena oriba aine eki arikufa, abe nibo yaareeba. Bwanyima Musa yainamuka aha rushozi, ekicu kyarushweka. Ekitiinisa kya MUKAMA kyaza aha rushozi Sinai, n'ekicu kyarushweka okumara ebiro mukaaga; aha kiro kya mushanju MUKAMA yaayeta Musa, naayema omuri ekyo kicu. Ekitiinisa kya MUKAMA kikaba nikishusha nk'omuriro ogurikurya busha aha mutwe gw'orushozi omu maisho g'Abaisraeli. Musa yaataaha omu kicu, yainamuka aha rushozi; Musa yaamara ahari orwo rushozi ebiro makumi ana nyomushana na nyekiro. MUKAMA yaagira Musa ati: Gambira Abaisareli bandeetere emitoijo; mwakiire omutoijo ogu omuntu weena arantoijere, ayekundiire. Egi niyo mitoijo yaabo ei muryakiira: ezaabu, efeeza, emiringa, emyenda ya bururu n'eya bujwa n'eya karari n'eya bafuta, obwoya bw'embuzi, empu z'empaya z'entaama zizigirwe n'erangi erikutukura, empu z'engongi, embaaho z'eminyinya, amajuta g'etabaaza, eby'emigaju eby'okuta omu majuta ag'okushukaho, n'eby'okukoramu obubaane oburikutaamirana, amabaare agarikwetwa shohamu, n'agandi mabaare ag'okuhundisa efodi n'eky'aha kifuba. Kandi bankorere Omwanya ogurikwera, mbone kutuura ahagati omuribo. Nk'ebi ndikwija kukworeka byona oku biri, omuringo gw'eihema n'ogw'ebintu byaryo byona, mube nikwo mwabikora. Baryakora eshanduukye omu munyinya; oburaingwa bwayo mikono eibiri n'ekicweka, obuhango bwayo mukono gumwe n'ekicweka, n'obwemi bwayo mukono gumwe n'ekicweka. Ogishekye n'ezaabu eshemeziibwe, ogishwekye omunda n'enyima, kandi ogyehinguririze omuguno gw'ezaabu. Oyazye ezaabu, ogikoremu ebifunga bina, obite aha maguru gaayo ana, bibiri aha rubaju rumwe, kandi bibiri aha rundi. Okore n'emigamba omu munyinya, ogishwekye n'ezaabu. Ote egyo migamba omu bifunga by'omu mbaju z'eshanduukye, bagume bagiheekyese. Emigamba egyo egume omu bifunga by'eshanduukye, etariihwamu. Kandi omuri egyo shanduukye oryatamu Ebirikuhamya ebi ndikuha. Okore ekitebe ky'okusaasira omu zaabu eshemeziibwe; oburaingwa bwakyo mikono ebiri n'ekicweka, n'obuhango bwakyo mukono gumwe n'ekicweka. Kandi okore ebishushani bya baakerubi babiri omu zaabu; omu kubikora obiheeshe aha mitwe yombi ey'ekyo kitebe ky'okusaasira. Okore ekya kerubi omwe aha mutwe gumwe, n'eky'ondi aha gundi; mubiheesherane n'ekitebe ky'okusaasira aha mitwe yaakyo yombi. Baakerubi bashashaanure amapapa gaabo ahaiguru, bagasangize ekitebe ky'okusaasira, boorekyeraine nibareeba ekyo kitebe. Ekitebe ky'okusaasira okite aha shanduukye, kandi omu shanduukye otemu Ebirikuhamya ebi ndikuha. Aho niho ndiguma nimbugaabuganira naimwe, nkagamba naiwe ahari byona, ebi ndikugambira kuragiira Abaisraeli, niinyema ahaiguru y'ekitebe ky'okusaasira, ahagati ya baakerubi abari aha shanduukye y'Ebirikuhamya. Kandi oryabaija emeeza omu munyinya; oburaingwa bwayo mikono ebiri, obuhango bwayo mukono gumwe, n'obwemi bwayo mukono gumwe n'ekicweka. Ogishwekye n'ezaabu eshemeziibwe, ogiteho omuguno gw'ezaabu gugyehinguririze. Ogikorere ebizingiti okugyehinguririza, obuhango bwabyo ekita kimwe, nabyo obiteho omuguno gw'ezaabu, gubyehinguririze. Ogikorere ebifunga bina by'ezaabu, obite aha maguru gaayo, aha nkokora zaayo ina. Ebifunga ebyo bize haihi n'ebizingiti, bibe eby'okutamu emigamba ey'okuheeka emeeza. Egyo migamba ogibaije omu munyinya, ogishwekye n'ezaabu, ebe ey'okuheekyesa emeeza. Okore enyabya zaayo n'ebikopo byayo, kandi okore emidumo yaayo n'ebakuri zaayo eby'okushukisibwa empongano; obiheeshe omu zaabu eshemeziibwe. Ogume ote ahari egyo meeza emigaati ey'okumurika, ebe omu maisho gangye obutoosha. Kandi oryakora ekikondo ky'etabaaza omu zaabu eshemeziibwe; omu kukikora okiheeshere hamwe; ekibunu kyakyo n'omukono gwakyo n'ebikopo byakyo n'ebintu ebyebumburikire byakyo n'ebirabyo byakyo, biheesheranwe nakyo. Kigire amataagi mukaaga agarikuruga ahari ogwo mukono, ashatu aha rubaju rumwe, n'ashatu aha rundi; aha itaagi rimwe habeho ebikopo bishatu ebirikushusha nk'ebirabyo by'endozi, hamwe n'ekintu ekyebumburikire n'ekirabyo kyakyo; aha itaagi erindi habeho ebikopo bishatu ebirikushusha nk'ebirabyo by'endozi, hamwe n'ekintu ekyebumburikire n'ekirabyo kyakyo; goona omukaaga nk'oku garikuruga aha mukono gw'etabaaza gabe nikwo gaaba. Ogwo mukono gw'etabaaza gugire ebikopo bina ebirikushusha nk'ebirabyo by'endozi, n'ebintu ebyebumburikire n'ebirabyo byabyo. Ekintu ekyebumburikire kiheesheranwe n'omukono gw'etabaaza ahansi ya buri mataagi abiri agarikugurugaho; goona omukaaga gabe nikwo gaaba. Ebyebumburikire n'amataagi eby'ogwo mukono bibe biheesherainwe nagwo omu zaabu eshemeziibwe. Oheeshe amatabaaza gaakyo mushanju; bagume bagate ahu garikubaasa kwakira, gakahwezesa omwanya ogugari omumaisho. Empana zaago n'otusohaani twago biryaba biheesirwe omu zaabu eshemeziibwe. Ekikondo ky'amatabaaza n'ebintu byago byona biryakorwa omu zaabu eshemeziibwe ey'oburemeezi bw'etalanta emwe. Oteho omutima kubiheesha, nooreebera aha ky'okureeberaho kyabyo, eki oyorekyeirwe aha rushozi oru. Kandi oryakora Obutaaho n'emikingo ikumi; ogikore n'emyenda ya kitaani n'eya bururu n'eya bujwa n'eya karari; ogitemu ebishushani bya baakerubi ebikozirwe abanyamwoga baabyo. Oburaingwa bwa buri mukingo bube mikono makumi abiri na munaana, n'obuhango bwagwo mikono ena; emikingo ebe ey'orugyero rumwe. Emikingo etaano eteeranwe hamwe, n'endiijo etaano eteeranwe okwayo. Obaziire obufunga bwa bururu aha mukugiro ogw'aharubaju rw'emikingo etaano ey'okubanza, n'aha mukugiro gw'aha rubaju rw'emikingo endiijo etaano. Ote obufunga makumi ataano aha mukingo gumwe oguteeraine, n'obundi makumi ataano aha mukugiro gw'omukingo ogwa kabiri; obwo bufunga bureebane. Kandi okore ebikwatsi by'ezaabu makumi ataano, obikwatanisise egyo mikingo; obutaaho bube bumwe. Kandi oryakora emikingo y'obwoya bw'embuzi ey'okushakaara; okore emikingo ikumi na gumwe. Oburaingwa bwa buri mukingo bube mikono makumi ashatu, n'obuhango bwagwo mikono ena; egyo mikingo yoona ikumi na gumwe ebe ey'orugyero rumwe. Emikingo etaano ogiteerane okwayo; n'emikingo mukaaga okwayo ogwa mukaaga ogukube, gureereetere omu maisho g'eihema. Kandi okore obufunga makumi ataano aha mukugiro gw'omukingo ogurikuheererukayo omu y'okubanza, n'obundi makumi ataano aha mukugiro ogw'omukingo ogurikuheererukayo omu ya kabiri. Okore ebikwatsi by'emiringa makumi ataano, obite omu bufunga, oteerane eihema, ribe rimwe. Ekicweka ky'omukingo ekiraatsigare aha mikingo y'eihema, nikyo kicweka ky'omukingo ekirikushaagaho, kireereetere enyima y'obutaaho. Mukono gumwe ogw'emikingo y'obwoya bw'embuzi ogurikushaaga aha rubaju oru n'oru aha buraingwa bw'emikingo y'eihema ereereetere aha mbaju zombi ez'obutaaho, erishwekye. Kandi okore eby'okushweka Eihema omu mpu z'empaya z'entaama ezizigirwe n'erangi erikutukura, kandi otungikyeho eky'okushakaara ekindi ekikozirwe omu mpu z'engongi. Kandi oryabaija embaaho z'obutaaho omu munyinya, ozeemereze; oburaingwa bwa buri rubaaho rube mikono ikumi, obuhango bwarwo mukono gumwe n'ekicweka; okore endimi ibiri omuri buri rubaaho okuruteerana na rugyenzi rwarwo; obe nikwo waakora embaaho zoona ez'obutaaho. Aha rubaju rw'obukiizi-bwa-buryo oteho embaaho z'obutaaho makumi abiri, kandi okore ebiina makumi ana omu feeza eby'okubyaramu ezo mbaaho makumi abiri; ebiina bibiri ahansi y'orubaaho rumwe ahabw'endimi zaarwo zombi, n'ebindi biina bibiri ahansi y'orundi rubaaho ahabw'endimi zaarwo. Aha rubaju rw'obutaaho orwa kabiri, oruri aha bukiizi-bwa-bumosho, habeho embaaho makumi abiri, n'ebiina byazo by'efeeza makumi ana, ebiina bibiri ahansi y'orubaaho rumwe, n'ebindi bibiri ahansi y'orundi. Kandi okore embaaho mukaaga ahabw'orubaju rw'obutaaho orw'enyima orurikureeba oburengyerwa-izooba; okore n'embaaho ibiri ez'enshonda z'obutaaho aha mbaju zombi ez'enyima. Ezo mbaaho ahansi zitaane, kwonka ahaiguru ziteeranire aha mpeta ey'okubanza; zombi zibe nikwo zaaba; zibe ez'okuhamya ezo nshonda zombi. aho habeho embaaho munaana n'ebiina byazo by'efeeza, ebiina byona ikumi na mukaaga; ahansi y'orubaaho rumwe ebiina bibiri, n'ahansi y'orundi bibiri. Kandi okore embazi itaano omu munyinya ahabw'embaaho z'orubaju rumwe rw'obutaaho, ezindi itaano ahabw'embaaho z'orundi rubaju; n'ezindi itaano ahabw'embaaho z'orubaju rw'obutaaho orw'enyima orurikureeba oburengyerwa-izooba. Orubazi rw'ahagati y'ezindi rwogyemu, ruhikye oku n'oku. Ezo mbaaho ozishwekye n'ezaabu, oheeshe empeta z'ezaabu ez'okurabyamu ezo mbazi; nazo ozishewkye n'ezaabu. Oryayemereza obutaaho bushushane n'eky'okureeberaho eki oyorekirwe aha rushozi oru. Kandi oryakora omukingo gwa bururu na bujwa na karari na kitaani, ogutemu ebishushani bya baakerubi ebikozirwe abanyamwoga baabyo. Oguhanikye aha nyomyo ez'eminyinya ina ezishwekirwe n'ezaabu, n'eby'okuhanikaho by'ezaabu; ezo nyomyo ina zibyarwe omu biina by'efeeza bina. Omukingo ogwo oguhanikye ahansi y'ebikwatsi biri. Bwanyima ote eshanduukye y'Ebirkuhamya omunda y'omukingo; omukingo ogwo guryaba ogw'okutaanisa Omwanya ogurikwera n'Omwanya ogurikwera munonga; Kandi ote ekitebe kiri ky'okusaasira aha shanduukye y'Ebirikuhamya omu Mwanya ogurikwera munonga. Kandi emeeza eri ogite kunu y'omukingo; aharikureebana nayo omu butaaho oteho ekikondo ky'etabaaza, kize aha rubaju rw'obukiizi-bwa-buryo, kandi emeeza eze aha rubaju rw'obukiizi-bwa bumosho. Kandi oryakora omukingo gw'okukinga aha muryango gw'eihema, ogukore omu myenda ya bururu, eya bujwa, eya karari n'eya kitaani, gutariizemu amabara gacwereraine. Kandi ogwo mukingo ogukorere enyomyo z'eminyinya itaano, ozishwekye n'ezaabu; eby'okuhanikaho byazo bibe eby'ezaabu; kandi oyazye omuringa, ogukoremu ebiina byazo bitaano. Kandi oryakora eitambiro omu munyinya, oburaingwa bwaryo mikono etaano, obuhango bwaryo mikono etaano, embaju zoona zingaingane; obwemi bwaryo bube mikono eshatu. Aha nshonda zaaryo ina oribaijeho amahembe ana; ago mahembe gabaiziranwe naryo; orishwekye n'emiringa. Oriheeshere eby'okuyooreraho eiju ryaryo n'eby'okuriyooresa n'enyabya n'eby'okwihuza enyama n'eby'okuguhisa omuriro; ebyo bintu byaryo byona obiheeshe omu miringa. Oriheeshere ekintu ekishobeekaine nk'ekigoye, okiheeshe omu muringa; okiheeshere ebifunga by'emiringa bina, obite aha nshonda zaakyo ina; okite ahansi y'omuguno ogwehinguririize eitambiro, kirugye ahansi, kihikye rwagati y'eitambiro. Kandi obaijere eitambiro emigamba omu munyinya, ogishwekye n'emiringa. Egyo migamba yaaryo ogite omu bifunga, eze embaju zombi z'eitambiro, ebe ey'okuriheekyesa. Oribaije omu mbaaho, omunda ribe omurangara; barikore nk'oku oryorekirwe aha rushozi oru. Kandi oryakora ekibuga ky'Obutaaho; aha rubaju rw'obukiizi-bwa-buryo orugo rube orw'emikingo ya kitaani, oburaingwa bwayo mikono igana aha rubaju rumwe; orwo rugo rugire enyomyo makumi abiri, n'ebiina by'okuzitamu makumi abiri; bibe eby'emiringa; eby'okuhanikaho eby'ahari ezo nyomyo n'obufunga bwabyo bibe eby'efeeza. Kandi n'aha rubaju rw'obukiizi-bwa-bumosho orugo rube orw'emikingo, oburaingwa bwayo mikono igana; enyomyo zaarwo makumi abiri n'ebiina byazo makumi abiri bibe eby'emiringa, kandi eby'okuhanikaho eby'aha nyomyo n'obufunga bwabyo bibe eby'efeeza. Aha rubaju rw'oburgengyerwa-izooba narwo habeyo emikingo, obuhango bwayo mikono makumi ataano; enyomyo zaayo zibe ikumi, n'ebiina byazo nabyo ikumi. Orubaju rw'oburugwa-izooba narwo obuhango bwarwo bube mikono etaano. Emikingo y'orugo rw'aha rubaju rumwe rw'eirembo ebe mikono ikumi n'etaano, enyomyo zaayo zibe ishatu, n'ebiina byazo nabyo bibe bishatu. Orundi rubaju rwaryo narwo rugire orugo rw'emikingo ya mikono ikumi n'etaano; enyomyo zaayo zibe ishatu, n'ebiina byazo nabyo bibe bishatu. Kandi eirembo ry'orwo rugo rigire omukingo gwa mikono makumi abiri obuhango, ogukozirwe omu myenda ya bururu, eya bujwa, eya karari n'eya kitaani, gutariizemu amabara gacwereraine; enyomyo zaagwo zibe ina, n'ebiina byazo bibe bina. Enyomyo zoona ez'orwo rugo ziteebweho obufunga bw'efeeza; eby'okuhanikaho byazo bibe eby'efeeza, n'ebiina byazo bibe eby'emiringa. Oburaingwa bw'ekibuga kyona bube mikono igana n'obukiika bwakyo mikono makumi ataano embaju zoona, n'obwemi bw'orugo bube mikono etaano; rube orw'emyenda ya kitaani, kandi ebiina by'enyomyo zaarwo bibe eby'emiringa. Ebintu byona eby'Obutaaho n'eby'okubukoresa byona n'enkondo zaabwo zoona n'enkondo z'orugo zoona bibe eby'emiringa. Kandi oryaragiira Abaisraeli bakureetere amajuta marungi agashekwirwe omu mizeituuni ahabw'okuhemba, gabe ag'okwatsya etabaaza obutoosha. Omu ihema ry'okubugaabuganiramu enyima y'omukingo ogukingiire Ebirikuhamya Arooni n'abatabani babe niho baaguma nibashemereza etabaaza, egume neeyakira omu maisho ga MUKAMA, okuruga omu mwabazyo okuhitsya omu kasheeshe. Kibe ekiragiro ky'ebiro byona eki Abaisraeli bashemereire kworobera omu busingye bwabo bwona. Oyeirize Arooni mukuru waawe n'abatabani, Nadabu, Abihu, Eleazaari na Itamaari, obaihe omu Baisraeli, bankorere omurimo gw'obunyamurwa. Okorere Arooni mukuru waawe ebijwaro birikwera, bimuhaise ekitiinisa n'okureebeka gye. Kandi ogambire boona abarikumanya munonga kubaziira, abu nyijwize omwoyo gw'obwengye, bakore ebijwaro bya Arooni okumushoroora, abone kunkorera omurimo gw'obunyamurwa. Ebijwaro ebi baraakore nibyo ebi eky'aha kifuba, efodi, ekanzu yaayo, n'ekooti y'akatimba, ekikwemba n'eky'okwezirikisa; kandi bakorere Arooni mukuru waawe n'abatabani ebijwaro birikwera, babone kunkorera omurimo gw'obunyamurwa. Batware eby'okukoresa, ezaabu, emyenda ya bururu, eya bujwa, eya karari n'eya bafuta. Efodi baryagikoresa ezaabu n'emyenda ya bururu, eya bujwa, eya karari n'eya kitaani, abahangu baabyo babe nibo baagikora. Egire ebiremu bibiri aha mabega, biteerane emikugiro yaayo yombi, efodi ebone kuteeranwa. Eky'okwezirikisa ekigikoreirweho, ekirukirwe abanyamwoga, kikorwe nkayo, kandi kirukwe omu bintu bimwe n'ebyayo, ezaabu, emyenda ya bururu, eya bujwa, eya karari n'eya kitaani. Kandi ogire amabaare abiri agarikwetwa shohamu, ogasharureho amaziina g'abaana ba Israeli; amaziina gaabo mukaaga ogahandiikye aha ibaare rimwe, n'amaziina g'abandi mukaaga ogahandiikye aha rindi, nk'oku barikukuratana omu bukuru bwabo. Nk'oku omusharuzi asharura aha ibaare akamanyiso, obe nikwo waasharura ahari ago mabaare gombi amaziina g'abaana ba Israeli; ogahamise ezaabu ekwegire. Ago mabaare ogate aha biremu bya efodi eby'aha mabega, gabe ag'okwijukiraho abaana ba Israeli; kandi Arooni aryaguma atware amaziina gaabo aha mabega ge gombi omu maisho ga MUKAMA kuba ekiijutsyo. Okore omu zaabu ekwegire eby'okuhamya amabaare, n'emikuufu y'ezaabu eshemeziibwe ebiri, ogikore omu zaabu ehotoire nk'omugoye guhotoire. Okore n'eky'aha kifuba eky'okumanyisa eby'oburyo, ekikozirwe omunyamwoga; okikore nk'oku efodi ekozirwe, okikore omu zaabu, omu myenda ya bururu, omu ya bujwa, omu ya karari, n'omu ya kitaani, kingane embaju zoona kikubiraine, oburaingwa bwakyo bube ekita, n'obuhango bwakyo nabwo ekita. Okiteho emishorongo y'amabaare ena; omushorongo ogw'okubanza gubemu amabaare aga sarudio, topazi na barekesi, omushorongo gwa kabiri simaragido, safiro na arimasi, omushorongo gwa kashatu huwakinto, kalukedoni na amesuusito, n'omushorongo ogwa kana berulo, shohamu na yasipi; goona gahamibwe omu zaabu ekwegire. Ago mabaare garyaba ikumi n'abiri, nk'amaziina g'abaana ba Israeli oku gari; gahandiikwe nk'oku basharura akamanyiso, buri rimwe rihandiikweho eiziina ryaryo, ahabw'enganda ikumi na ibiri. Kandi okorere eky'aha kifuba emikuufu ehotoire nk'emigoye ekozire omu zaabu eshemeziibwe. Oheeshere eky'aha kifuba empeta z'ezaabu ibiri, ozite aha nshonda zombi ez'aha mutwe gwakyo, orabye emikuufu y'ezaabu yombi omuri ezo mpeta ez'aha nshonda zombi ez'eky'aha kifuba; emitwe yombi ey'emikuufu yombi ogikome aha by'okuhamya amabaare, obone kukikwatsa aha biremu bya efodi eby'aha mabega aha rubaju rwabyo orw'omumaisho. Kandi okore ezindi mpeta z'ezaabu ibiri, ozite aha nshonda ibiri ez'omukugiro gw'eky'aha kifuba ogw'omunda, aha rubaju oruri haihi na efodi. Kandi okore empeta z'ezaabu ibiri, ozite aha mukugiro gw'ahansi ogw'ebiremu bibiri eby'aha mabega omumaisho, ahu birikuteeranira n'eky'okwezirikisa efodi ekirukirwe abanyamwoga. Kandi eky'aha kifuba bakikome aha mpeta za efodi, bakikomese otwenda twa bururu nibaturabya omu mpeta zaakyo, kibone kuza aha ky'okwezirikisa kya efodi, ekirukirwe abanyamwoga, eky'aha kifuba kirekye kuyuga kikataana na efodi. Arooni aryaguma ajware aha mutima gwe amaziina g'abaana ba Israeli agahandiikirwe aha ky'aha kifuba eky'okumanyisa eby'oburyo, yaaba naataaha omu Mwanya ogurikwera, kuba ekiijutsyo omu maisho ga MUKAMA obutoosha. Kandi omu ky'aha kifuba eky'okumanyisa eby'oburyo oryatamu Urimu na Tumimu, bibe biri aha mutima gwa Arooni yaaba naaza omu maisho ga MUKAMA; Arooni aryatwara orubanja rw'Abaisraeli aha mutima gwe omu maisho ga MUKAMA obutoosha. Kandi oryakora ekanzu ya efodi, yoona ebe bururu. Egire ebitsya by'okurabyamu omutwe; egire n'omutarizo ogurukire okwehinguririza ebitsya byayo, nk'oku bakora ebitsya by'ekijwaro kya kitaani, ngu etataaguka. Aha mukugiro gwayo ogw'ahansi obaziireho ebirikushusha amakoma-mahanga ebirukire omu huuzi za bururu na bujwa na karari, bigwehinguririze; ohundemu amajugo g'ezaabu, gagyende nigaza ahagati yaabyo, eijugo ry'ezaabu rikuratwe eikoma-mahanga, eijugo ry'ezaabu eikoma-mahanga, bityo bityo, okwehinguririza omukugiro gw'ekanzu gwona. Arooni agume agijware, yaaba naaza kuheereza; ago majugo gagambe, yaaba naaza omu Mwanya ogurikwera omu maisho ga MUKAMA, kandi naarugayo, atakaafa. Kandi oryakora ekipande ky'ezaabu eshemeziibwe, okisharureho enyuguta, ezirikushusha nk'akamanyiso kasharwirwe aha ibaare, ezihandiikirwe ngu: Oyereziibwe MUKAMA; okite aha kikwemba, obikwatanise n'otwenda twa bururu, kize omu maisho g'ekyo kikwemba. Ekyo kipande kigume aha buso bwa Arooni, kandi Arooni aryayekorera okutahikiirira kw'Abaisraeli oku barishiisha bareetsire empongano zaabo ezirikwera; kigume aha buso bwe obutoosha, zibone kwikirizibwa omu maisho ga MUKAMA. Ekooti oryagiruka omuri bafuta, n'ekyo kikwemba nakyo okikore omuri bafuta, kandi eky'okwezirikisa ekyo okitarizemu amabara gacwereraine. Batabani ba Arooni obakorere ekooti n'eby'okwezirikisa n'enkofiira, okubahaisa ekitiinisa n'okureebeka gye. Obijwekye Arooni mukuru waawe hamwe n'abatabani; kandi obashukyeho amajuta, obashoroore, obeeze, babone kunkorera omurimo gw'obunyamurwa. Kandi obakorere empare za kitaani, bazijware, barekye kujwara busha; ezo mpare zirugye omu bwezirikiro zihikye omu bibero; zijwarwe Arooni n'abatabani, baaba nibaza omu ihema ry'okubugaabuganiramu, nari baaba nibaza aha itambiro kuheereza omu Mwanya ogurikwera, batakaayereetaho orubanja, bakafa. Ekyo kiryaba ekiragiro ky'ebiro byona ahariwe n'aha baijukuru abarimukurata. Oku nikwo oritwaza noobeeza kunkorera omurimo gw'obunyamura. Oryatwara enimi nto, empaya z'entaama ibiri ezitaine kamogo, emigaati etatumbisiibwe, otugaati twa keeki otutatumbisiibwe oturimu amajuta g'emizeituuni, na capati ezitatumbisiibwe ezisiigirweho amajuta; obikore omu saano y'engano ey'obunono; obite omu kiibo kimwe, obireete hamwe n'egyo nimi n'ezo mpaya ibiri. Kandi Arooni n'abatabani obareete aha muryango gw'eihema ry'okubugaabuganiramu, oboozye n'amaizi. Bwanyima oiheyo ebijwaro, ojwekye Arooni ekooti n'ekanzu ya efodi, na efodi, n'eky'aha kifuba; omuzirikye n'eky'okwezirikisa ekirukirwe abanyamwoga eky'ahari efodi; omujwekye ekikwemba omu mutwe; aha kikwemba oteho ekirunga kirikwera. Bwanyima oiheyo amajuta ag'okushukaho, ogamushukye aha mutwe, ogamushoroorese. Kandi oreete n'abatabani, obajwekye ekooti; Arooni n'abatabani obazirikye n'eby'okwezirikisa, kandi obajwekye enkofiira, obunyamurwa bube obwabo, buhamibwe ekiragiro ekitarihwaho. Okwo nikwo orishoroora Arooni n'abatabani. Bwanyima oryareeta enimi omu maisho g'eihema ry'okubugaabuganiramu, Arooni n'abatabani bate engaro zaabo aha mutwe gwayo. Oitire enimi omu maisho ga MUKAMA aha muryango gw'eihema ry'okubugaabuganiramu, otware aha shagama y'enimi, ogisiigye aha mahembe g'eitambiro n'orukumu rwawe; eshagama eraatsigareho ogishukye ahansi aha kibunu ky'eitambiro; otware ebishaju byona ebishwekire amara, ekishaabo ky'aha kitugu, entsigo zombi n'ebishaju ebiziriho, obyokyeze aha itambiro. Kwonka enyama z'egyo nimi, oruhu rwayo n'efa yaayo, obyokyeze kimwe aheeru y'orusiisira; ekyo n'ekitambo ky'ekibi. Kandi oryareeta emwe ahari ezo mpaya z'entaama; Arooni n'abatabani bate engaro zaabo aha mutwe gwayo; bwanyima ogiite, otware eshagama yaayo, ogishukyere embaju zoona ez'eitambiro; omutumbi gwayo ogucwemu ebicweka, oyozye amara gaayo n'amaguru gaayo, obiteerane n'ebindi bicweka byayo n'omutwe gwayo. Egyo mpaya yoona ogyokyeze kimwe aha itambiro; ekyo n'ekitambo ekyokize ahari MUKAMA; kandi n'empongano eyokiibwe omu muriro, ehongyeirwe MUKAMA, ey'ekisooroora kirungi. Oryatwara endiijo mpaya, Arooni n'abatabani bate engaro zaabo aha mutwe gwayo. Bwanyima ogiite, otware aha shagama yaayo, ogisiigye aha nshonga y'okutu kwa buryo kwa Arooni n'aha nshonga z'amatu ga buryo ag'abatabani, n'aha bikumu bishaija eby'engaro zaabo eza buryo, n'aha bikumu bishaija eby'ebigyere byabo ebya buryo; eshagama eraatsigareho ogishukyere embaju zoona ez'eitambiro. Kandi otware aha shagama ey'aha itambiro n'aha majuta ag'okushukaho ahabw'okushoroora, obimiisiire Arooni n'ebijwaro bye, n'abatabani n'ebijwaro byabo, abe oyeziibwe n'ebijwaro bye, n'abatabani n'ebijwaro byabo. Kandi oryatwara ebishaju by'egyo mpaya n'omukira gwayo ogw'ebishaju, n'ebishaju byayo ebishwekire eby'omunda, n'ekishaabo ky'ekitugu kyayo, n'entsigo zombi n'ebishaju ebiziriho, n'ekivune ky'okuguru kwa buryo; ahakuba egyo n'empaya y'entaama ey'okushoroorwa kw'abanyamurwa; otware n'omugaati gumwe, n'akagaati kamwe ka keeki akarimu amajuta na capati emwe, obiihe omu kiibo ky'emigaati etatumbisiibwe etuura omu maisho ga MUKAMA. Ebyo byona obite omu ngaro za Arooni n'abatabani, babizongazongye, ebe empongano ezongazongiibwe omu maisho ga MUKAMA; bwanyima obiihe omu ngaro zaabo, obyotsye n'ekitambo ekirikwokibwa aha itambiro, kibe ekisooroora kirungi omu maisho ga MUKAMA; egyo n'empongano eyokiibwe omu muriro ehongyeirwe MUKAMA. Kandi oryatwara enkoro y'egyo mpaya y'entaama ey'okushoroorwa kwa Arooni, ogizongazongyeze omu maisho ga MUKAMA, ebe empongano ezongazongiibwe; enkoro egyo eryaba omugabo gwawe. Kandi oyeze egyo nkoro y'empongano ezongazongiibwe, n'ekivune ky'empongano erikwihwaho ahari egyo mpaya y'entaama ey'okushoroorwa, kibe ekya Arooni n'abatabani. Ekivune ekyo kiryaguma kibe ekya Arooni n'abatabani eki Abaisraeli bashemereire kubaha ebiro byona, ahakuba n'empongano erikwihwa omu mpongano z'Abaisraeli ez'okusiima ahabw'obusingye; niyo mpongano yaabo ei baihaho ahabwa MUKAMA. Kandi ebijwaro ebirikwera ebya Arooni biryaba eby'abatabani abarimukurata, babe nibyo baashukirwamu amajuta, kandi babe nibyo baashoroorerwamu. Omutabani oriba omunyamurwa omu mwanya gwe, aryamara ebiro mushanju naabijwara, yaaba naaza omu ihema ry'okubugaabuganiramu, okuheereza omu Mwanya ogurikwera. Kandi oryatwara empaya y'entaama ey'okushoroorwa kw'omunyamurwa, oteekyere enyama yaayo omu mwanya gwona ogurikwera; Arooni n'abatabani barye egyo nyama y'empaya y'entaama n'omugaati oguri omu kiibo, babiriire aha muryango gw'eihema ry'okubugaabuganiramu. Kandi barye ebyo bintu ebihongirwe ahabw'okubashoroora n'okubeeza; kwonka otari munyamurwa ataribiryaho, ahakuba n'ebirikwera. Ku harigira enyama nari omugaati ebyatsigara aha by'okushoroora okuhitsya omu kasheeshe, oryabyotsya omu muriro; tibiririibwa, ahakuba n'ebirikwera. Okwo nikwo oritwaza Arooni n'abatabani nka byona ebi nkuragiire oku biri; oryamara ebiro mushanju noobeeza. Buri izooba oryahayo enimi ey'okuhonga ahabw'ekibi, ebe empongano; kandi oryayeza eitambiro, ku oriba noorihongyerera; kandi orishukyeho amajuta ahabw'okuryeza. Oryamara ebiro mushanju noohongyerera eitambiro, nooryeza; ribe eririkwera munonga; kyona ekirikora ahari eryo itambiro kiryaba ekirikwera. Ebi nibyo origuma noohongyera aha itambiro; buri izooba oryaguma nootamba abaana b'entaama babiri abahikize omwaka; omu kasheeshe ohongye omwana gw'entaama gumwe, n'omu mwabazyo ohongye ogundi; kandi hamwe n'ogwo mwana gw'entaama ohe ekicweka kimwe kya ikumi ekya eefa y'esaano y'obunono ejwangize n'ekicweka kimwe kya kana kya hiini y'amajuta g'emizeituuni agashekwirwe, kandi ekicweka kimwe kya kana kya hiini ya viinyo, kuba empongano y'eky'okunywa. Ogundi mwana gw'entaama oryaguhonga omu mwabazyo, nagwo oguhongye n'empongano y'esaano n'ey'eky'okunywa, nk'eby'omu kasheeshe, kuba ekisooroora ekirungi, empongano eyokiibwe omu muriro, ehongyeirwe MUKAMA. Omu busingye bwanyu bwona kiryaguma kibe ekitambo ky'okwotsya, nikitambirwa aha muryango gw'eihema ry'okubugaabuganiramu omu maisho ga MUKAMA, ahu ndibugaabuganira naimwe, nkagamba naiwe. Aho niho ndibugaabuganira n'Abaisraeli; kandi eryo Ihema riryayezibwa ekitiinisa kyangye. Ndyayeza eihema ry'okubugaabuganiramu, n'eitambiro; kandi Arooni n'abatabani ndyabeeza, babone kunkorera omurimo gw'obunyamurwa. Kandi ndyaguma omu Baisraeli, mbe Ruhanga waabo. Nabo baryamanya ku ndi MUKAMA Ruhanga waabo, owaabaihire omu nsi ya Misri, ngu ngume omuribo. Niinye MUKAMA Ruhanga waabo. Kandi oryakora ekyoterero ky'obubaane, okibaije omu munyinya; oburaingwa bwakyo kibe mukono gumwe, obuhango bwakyo nabwo mukono gumwe, kiingaingane embaju zoona, obwemi bwakyo kibe mikono ebiri, kandi amahembe gaakyo gabaiziranwe nakyo. Okishwekye n'ezaabu eshemeziibwe, ahaiguru n'omu mbaju zaakyo n'aha mahembe gaakyo; kandi okiteho omuguno gw'ezaabu gukyehinguririze. Okiheeshere ebifunga bibiri by'ezaabu, obite ahansi y'omuguno gwakyo aha mbaju zaakyo zombi, bibe eby'okutamu emigamba y'okukiheekyesa. Egyo migamba ogibaije omu minyinya, ogishwekye n'ezaabu. Okite omu maisho g'omukingo ogukingiire eshanduukye y'Ebirikuhamya omu maisho g'ekitebe ky'okusaasira ekiri ahaiguru y'Ebirikuhamya, ahu ndiguma nimbugaabuganira naiwe. Arooni aryayotereraho obubaane obw'emigaju erikutaamirana, abwotere buri kasheeshe, yaaba naashemeza amatabaaza; kandi n'omu mwabazyo, Arooni yaaba naahemba amatabaaza, abwotere, bube obubaane oburiguma nibwoterwa omu maisho ga MUKAMA obutoosha omu busingye bwanyu bwona. Mutarikyotereraho obubaane obw'ogundi muringo, n'obu kyakuba ekitambo ekyokize, nari empongano y'esaano; kandi mutarikishukaho empongano yoona ey'ebyokunywa. Rimwe omu mwaka Arooni aheere aha mahembe gaakyo eky'okurihiirira; eshagama y'empongano ey'okurihiirira ekibi abe niyo yaarihiirira eryo itambiro rimwe omu mwaka omu busingye bwanyu bwona; n'ekirikwera munonga ahari MUKAMA. Kandi MUKAMA yaagambira Musa ati: Ku oribara Abaisraeli, buri muntu areetere MUKAMA eky'okucungura amagara ge omuri orwo rubaro, abantu batakaateerwa rufu noobabara. Eki nikyo omuntu weena, ohikire kuza omu barikubarwa, ariha; ekicweka kimwe kya kabiri kya shekeli, nka shekeli ey'Omwanya ogurikwera oku erikwingana, (shekeli emwe neingana geera makumi abiri); ekyo kicweka kya shekeli kibe eky'okuhongyera MUKAMA. Buri muntu weena ohikire kuza omu barikubarwa, ohikize emyaka makumi abiri n'okukiraho, aryaha MUKAMA eky'okuhonga ekyo; abatungi batarirenzya aha kicweka kya shekeli, n'abooro batarikicwaho, mwaba nimuha MUKAMA eky'okurihiirira amagara gaanyu. Oryaiha aha Baisraeli efeeza ez'okubarihiirira, ozite aha murimo gw'eihema ry'okubugaabuganiramu, zibeere Abaisraeli ekiijutsyo ky'okubaijukiraho omu maisho ga MUKAMA, okurihiirira amagara gaanyu. Kandi MUKAMA yaagambira Musa ati: Oryaheesha ekinaabiro omu miringa, n'ekibunu kyakyo obe nimwo waakiheesha, kibe eky'okunaabiramu; okite ahagati y'Eihema ry'okubugaabuganiramu n'eitambiro; kandi okitemu amaizi. Omwo nimwo Arooni n'abatabani bariguma nibanaabira engaro zaabo n'ebigyere byabo; baaba nibaza kutaaha omu ihema ry'okubugaabuganiramu, bagume banaabe amaizi batakaafa, nari baaba nibaza aha itambiro okukora omurimo gwabo gw'okwotsya empongano ey'okwotsya omu muriro ey'okuhongyera MUKAMA; banaabe engaro zaabo n'ebigyere byabo batakaafa; kibabeere ekiragiro ky'ebiro byona, we n'oruzaaro rwe omu busingye bwabo bwona. Kandi MUKAMA yaagambira Musa ati: Otware eby'emigaju erikuhita endiijo yoona, shekeli magana ataano za sumuruna y'amaizi, shekeli magana abiri na makumi ataano z'omudarasiini ogurikutaamirana, shekeli magana abiri na makumi ataano za kaane erikutaamirana, na shekeli magana ataano za kasiya, nka shekeli ey'Omwanya ogurikwera oku eri; kandi na hiini emwe y'amajuta g'emizeituuni. Obijwanzye, bibe amajuta agarikwera ag'okushukaho ahabw'okushoroora, emigaju ejwangiibwe abanyamwoga; gabe amajuta agarikwera ag'okushukaho ahabw'okushoroora. Ogashukye aha ihema ry'okubugaabuganiramu, n'aha shanduukye y'Ebirikuhamya, n'aha meeza n'ebintu byayo byona, n'aha kikondo ky'etabaaza n'ebintu byakyo, n'aha kyoterero ky'obubaane, n'aha itambiro ry'okwokyezaho ebitambo n'ebintu byaryo byona, n'aha kinaabiro n'ekibunu kyakyo. Obyeze, bibe ebirikwera munonga. Ekiribikoraho kyona kiryaba ekirikwera. Kandi ogashukye ahari Arooni n'abatabani, obeeze, babone kunkorera omurimo gw'obunyamurwa. Kandi ogambire Abaisraeli oti: Aga garyaba amajuta aganyereziibwe ag'okushukaho ahabw'okushoroora omu busingye bwanyu bwona. Gatarishukwa aha mubiri gw'omuntu weena otari munyamurwa kandi mutarikora agandi agajwangize nkago; n'agarikwera, naimwe garyababeera agarikwera. Orijwanzya amajuta agarikushushana nago, nari origashuka aha muntu otari munyamurwa, aryacuubwa omu ihanga rye. Kandi MUKAMA yaagambira Musa ati: Otware eby'emigaju egi erikutaamirana, natafi, shekelesi, na kelibena, eby'emigaju ebyo hamwe n'ogundi oguri kwetwa lebona; byona bibe nibinganisa oburemeezi. Obikoremu obubaane, nk'oku abanyamwoga baabwo babijwanzya, otemu omwonyo, bube obushemeire kandi oburikwera; otwareho bukye, obuhonde, obunozye, obute omu maisho g'Ebirikuhamya omu ihema ry'okubugaabuganiramu, ahu ndibugaabuganira naiwe; naimwe buryababeera oburikwera munonga. Kandi obubaane obu orikora bujwangire nk'obwo, otaribwejwangiza; buryakubeera obwereziibwe MUKAMA. Orijwanzya obubaane oburikushushana nabwo, kubukoresa nk'omugaju, acuubwe omu ihanga rye. MUKAMA yaagambira Musa ati: Reeba, naayeta Bezaleeli omu iziina mutabani wa Uuri, mwene Huuri, ow'omuruganda rwa Yuda. Naamwijuza Omwoyo wa Ruhanga n'obwengye n'okwetegyereza n'okumanya n'obuhangu bwona obw'okukora; okugunja emirimo y'obuhangu, okuheesha ezaabu n'efeeza n'emiringa, okubaija amabaare ag'okuhunda omu bintu, okusharura ebibaizirwe omu miti, n'okukora emirimo y'emiringo yoona. Kandi reeba, naamutaho Oholiabu, mwene Ahisamaaki, ow'omu ruganda rwa Daani. Kandi boona abaine omutima ogurikwetegyereza, naabaha obwengye, ngu bakore ebi naakuragiira byona, Eihema ry'okubugaabuganiramu, eshanduukye y'Ebirikuhamya, ekitebe ky'okusaasira ekigifundikiire, n'ebintu byona eby'Eihema, n'emeeza n'ebintu byayo, n'ekikondo ky'etabaaza eky'ezaabu eshemeziibwe n'ebintu byakyo byona, n'ekyoterero ky'obubaane, n'eitambiro ry'okwokyezaho ebitambo n'ebintu byaryo byona, n'ekinaabiro n'ekibunu kyakyo, n'ebijwaro ebibaziirwe gye, n'ebijwaro ebirikwera ebya Arooni omunyamurwa n'eby'abatabani, eby'okujwara nibakora omurimo gw'obunyamurwa, n'amajuta ag'okushukaho ahabw'okushoroora, n'obubaane bw'emigaju erikutaamirana ahabw'Omwanya ogurikwera. Nkebi naakuragiira byona oku biri, babe nikwo baabikora. MUKAMA yaagambira Musa ati: Kandi ogambire Abaisraeli oti: Buzimazima mutaribura kurinda sabato zangye; ahabw'okuba niko kamanyiso ahagati yangye naimwe omu busingye bwanyu bwona, mubone kumanya ku niinye MUKAMA orikubeeza. N'ahabw'ekyo muryaguma murinde sabato; ahabw'okuba n'erikwera ahariimwe; omuntu weena origishiisha, aryaitwa; omuntu weena origikoreraho omurimo gwona, acuubwe omu ihanga rye. Omu biro mukaaga emirimo ebe nimwo yaakorerwa; kwonka ekiro kya mushanju niyo sabato ey'okuruhuukiriraho kimwe, eyereziibwe MUKAMA. Orikora omurimo gwona aha izooba rya sabato, buzimazima aitwe. N'ahabw'ekyo Abaisraeli baryarinda sabato, bagume nibahitsya emigyenzo yaayo omu busingye bwabo bwona, ebe endagaano etarihwaho. Ako n'akamanyiso ahagati yangye n'Abaisraeli akarigumaho ebiro byona; ahabw'okuba omu biro mukaaga nimwo MUKAMA yaahangiire eiguru n'ensi, akahuumura aha kiro kya mushanju, akaruhuuka. MUKAMA ku yaaherize kugambira na Musa aha rushozi Sinai, yaamuha ebishate by'amabaare bibiri ebiriho Ebirikuhamya, ebihandiikirwe orukumu rwa Ruhanga. Abantu ku baareebire Musa yaatuura aha rushozi atagarukire, baayeteeranira ahari Arooni, baamugira bati: Imuka, otukorere Ruhanga w'okutwebembera; ahabw'okuba omushaija ori Musa, owaatwihire omu nsi ya Misri, titurikumanya oku abaire. Arooni yaabagira ati: Mujuure empeta z'ezaabu eziri aha matu g'abakazi baanyu n'aga batabani baanyu na bahara baanyu, muzindeetere. Abantu boona baajuura empeta ezaabaire ziri aha matu gaabo, baazitwarira Arooni. Yaaziiha omu ngaro zaabo; ku yaaherize kuziheeshamu ekishushani ky'enimi, yaakishemeza n'ekyoma ekirikusharura. Baagira bati: Iwe Israeli, ogu niwe Ruhanga waawe owaakwihire omu nsi ya Misri. Arooni ku yaakireebire, yaayombeka eitambiro omu maisho gaakyo; yaaranga, naagira ati: Nyencakare nihaija kubaho obugyenyi bw'ekiro kikuru kya MUKAMA. Ku bwaseesire, baimuka kare, baatamba ebitambo by'okwotsya, baahonga empongano y'okusiima ahabw'obusingye. Abantu baashutama kurya n'okunywa, baimuka kuzaana. MUKAMA yaagambira Musa ati: Irooko, oshuume; ahabw'okuba abantu baawe abu waihire omu nsi ya Misri beesiisire, baarahuka kuteishuka omuhanda ogu naabaragiire; baayeheeshera ekishushani ky'enimi, baakiramya, baakitambira ebitambo nibagira bati: Iwe Israeli, ogu niwe Ruhanga waawe, owaakwihire omu nsi ya Misri. Kandi MUKAMA yaagambira Musa ati: Naayetegyereza abantu aba; n'abantu b'ebitsya bigangaire. N'ahabw'ekyo ndeka, ekiniga kyangye kibaakyeho, mbamareho; haza iwe ndyakuhindura eihanga rihango. Musa yaayeshengyereza MUKAMA Ruhanga we, naagira ati: MUKAMA, ahabw'enki ekiniga kyawe nikyaka aha bantu baawe, abu waihire omu nsi ya Misri n'obushoboorozi bwingi n'omukono gw'amaani? Ahabw'enki nooyenda kureetera Abanyamisri kwesiima nibagira bati: Akabaihayo kubakora kubi, ngu abaitire omu nshozi, abamare omu nsi? Reka ekiniga kyawe kingi, oyegarukyemu, orekye kureeta akabi ako aha bantu baawe. Ijuka Abarahamu, isaaka na Israeli abairu baawe, abu waagambiire noorahira oti: Ndyakanyisa oruzaaro rwanyu, rube nk'enyonyoozi z'omu iguru, kandi ensi egi yoona ei naagambaho ndyagiha oruzaaro rwanyu, ebe obuhunguzi bwarwo ebiro byona. MUKAMA yaayegarukamu, yaareka akabi aku yaabaire naayenda kureeta aha bantu be. Musa yaahinduka, yaashuuma naaruga aha rushozi, aine omu ngaro ze ebishate bibiri ebiriho Ebirikuhamya, ebihandiikire embaju zaabyo zombi omunda n'enyima. Ebyo bishate bikaba bikozirwe Ruhanga okuhandiika okwo kukaba kuri okwa Ruhanga kusharwirwe aha bishate. Yoshua ku yaahuriire orwari rw'abantu nibayomba, yaagambira Musa ati: Orwo rwari oruri omu rusiisira n'orw'okurwana. Musa yaagira ati: Orwo rwari ti rwari rw'abarikuteera akaari ahabw'okubinga, nari orw'abarikuyomba ahabw'okubingwa; kureka oru ndikuhurira, n'orw'abarikweshongora. Musa ku yaahikire haihi n'orusiisira, yaareeba ekishushani ky'enimi n'abarikuzina, yaagira ekiniga kingi, yaatambika ebishate ebi yaabaire aine omu ngaro, yaabyatira ahansi y'orushozi. Yaatwara ekishushani eki babaire baheesire, yaakyotsya omu muriro, yaakihondahonda, yaakicwa eiju, yaarinaganaga omu maizi, yaaganywaisa Abaisraeli. Musa yaabuza Arooni ati: Aba bantu bakugizire bata, waaza kubareetera kukora ekibi kihango ekirikwingana kiti? Arooni yaagarukamu ati: Mukama wangye, reka kungirira ekiniga; noomanya aba bantu ku bamaririire kukora kubi; ahakuba bangizire bati: Tukorere Ruhanga oraatwebembere, ahakuba omushaija ori Musa owaatwihire omu nsi ya Misri, titurikumanya oku abaire. Naanye naabagarukamu nti: Oine ezaabu weena, agijuure; nabo baazimpa naazinaga omu muriro, zaarugamu egyo nimi. Musa ku yaareebire abantu bagomire, (ahakuba Arooni akabaikiriza kugoma, baahinduka eky'okugaaniiza omu bazigu baabo), yaayemerera omu irembo ry'orusiisira, yaagira ati: Weena ori aha rubaju rwa MUKAMA, aije ahi ndi. Abaleevi boona bateeranira ah'ari. Yaabagira ati: Oku nikwo MUKAMA Ruhanga wa Israeli arikugamba, naagira ati: Buri muntu ahagatire rurara ye, mugyendagyende hoonahoona omu rusiisira nimuruga aha irembo nimuza aha rindi, buri muntu aite mwene ishe, na mugyenzi we, na mutaahi we. Abaleevi baakora nk'oku Musa yaabaragiira; aha izooba eryo omu Baisraeli haafa abashaija nk'enkumi ishatu. Musa yaagira ati: Eri izooba mweyeze ahari MUKAMA, ahakuba buri muntu arwaniise omutabani na mwene ishe, MUKAMA abone kubaha omugisha eri izooba. Ku bwaseesire, Musa yaagambira abantu ati: Mukozire ekibi kihango; mbwenu naaza kwinamuka ahari MUKAMA; obundi nkaabaasa kukora eky'okurihiirira ekibi kyanyu. Musa yaagaruka ahari MUKAMA, yaagira ati: Ai bambe, abantu aba bakozire ekibi kihango, baayekorera Ruhanga omu zaabu. Mbwenu hati, ku oraabe noikiriza kubasaasira ekibi kyabo, obasaasire; kwonka ku oraabe otarikubasaasira, naakweshengyereza onyihe omu kitabo eki waahandiikire. MUKAMA yaagarukamu Musa ati: Weena oncumwireho, niwe ndaihe omu kitabo kyangye. Mbwenu irooko otware abantu abo omu mwanya ogu naakugambiire; reeba, maraika wangye naija kukwebembera. Kwonka aha izooba ry'okuhoora, ndyabatura ekibi kyabo. MUKAMA yaitsa abantu orufu, ahakuba bakakoresa ekishushani ky'enimi eki Arooni yaakozire. MUKAMA yaagambira Musa ati: Irooko orugye aha, iwe n'abantu abu waihire omu nsi ya Misri, muze omu nsi ei naarahiire Abrahamu, Isaaka na Yakobo, ningira nti: Ndyagiha oruzaaro rwawe. Naanye ndyayohereza maraika akwebembere, kandi ndyabinga Abanyakanaani, Abaamori, Abahiiti, Abaperizi, Abahiivi n'Abayebusi; mutaahe omu nsi y'amate n'obwoki; kwonka Nyowe tindigyenda naimwe, ntakaabaitira omu muhanda; ahabw'okuba muri abantu b'ebitsya bigangaire. Abantu ku baahuriire ebyo bigambo bibi, baashaasha munonga, tihaagira n'omwe owaajwara eby'okweshemeza. Ahakuba MUKAMA akaba yaagambiire Musa ati: Gambira Abaisraeli oti: Muri abantu b'ebitsya bigangaire; ku naakugyenda naimwe nangwa n'akaanya kakye, nkaabamaraho. Mbwenu nu, mujuure eby'okweshemeza byanyu, mbone kumanya oku ndaabagire. N'ahabw'ekyo Abaisraeli baajuura eby'okweshemeza, okutandikira aha rushozi Horebu n'okweyongyerayo. Kandi okuruga obwo Musa yaaguma naatwara Eihema naariteera aheeru y'orusiisira hare narwo; yaaryeta Eihema ry'okubugaabuganiramu. Kandi omuntu weena owaabaire aba naasherura MUKAMA, akaba ashohora aza aha Ihema ry'okubugaabuganiramu, eryabaire riri aheeru y'orusiisira. Musa ku yaabaire aruga omu rusiisira, naaza aha Ihema, abantu boona baimuka, buri muntu ayemerera aha muryango gw'eihema rye, baguma nibamureeba okuhitsya obu araataahe omu Ihema. Musa ku yaabaire aheza kutaahamu, enyomyo eri ey'ekicu eshuuma, eyemerera aha muryango gw'Eihema, MUKAMA agamba nawe. Abantu boona bakireeba enyomyo y'ekicu eyemereire aha muryango gw'Eihema, baimuka, baramya, buri muntu ari aha muryango gw'eihema rye. Okwo nikwo MUKAMA yaabaire agamba na Musa nibareebana, nk'oku omuntu agamba na mugyenzi we. Bwanyima Musa agaruka omu rusiisira; kwonka omuheereza we Yoshua mwene Nuuni, omutsigazi, akaba ataruga omuri eryo Hema. Musa yaagambira MUKAMA ati: Reeba, nongira oti: Twara abantu aba; kwonka tiwammanyisa u orantume nawe. Kandi okagira oti: Ninkumanya eiziina, kandi ogiriirwe embabazi omu maisho gangye. Mbwenu nu, ninkweshengyereza, ku ndaabe ngiriirwe embabazi omu maisho gaawe, hati onyorekye enaama zaawe, nkumanye, mbone kuguma ningirirwa embabazi omu maisho gaawe; kandi oijukye eihanga eri ku riri eihanga ryawe. MUKAMA yaamugarukamu ati: Nyowe nyenka ndyagyenda naiwe, kandi ndyakuha obuhuumure. Musa yaamugira ati: Iwe wenka ku oraabe otarikugyenda naanye, otatwiha aha. Mbwenu kiryamanywa kita, nyowe n'abantu baawe ku tugiriirwe embabazi omu maisho gaawe? Tiiwe kugyenda naitwe, kikareetera nyowe n'abantu baawe kugira omutaano n'amahanga goona agari omu nsi? MUKAMA yaagambira Musa ati: Ekigambo eki eki waagamba nakyo niinyija kukikora; ahabw'okuba ogiriirwe embabazi omu maisho gangye, kandi ninkumanya eiziina. Musa yaagira ati: Ninkweshengyereza, nyoreka ekitiinisa kyawe. MUKAMA yaagira ati: Niinyija kurabya oburungi bwangye bwona omu maisho gaawe, ndangye eiziina ryangye YEHOVA omu maisho gaawe; ndyagirira embabazi ou ndigirira embabazi, kandi nsaasire, ou ndisaasira. Kandi yaamugira ati: Torikubaasa kundeeba hamaisho; ahakuba tihariho muntu orindeeba, akagumaho. MUKAMA yaagira ati: Reeba, aha rubaju rwangye hariho omwanya, ahu orikwija kwemerera aha rukiri. Ekitiinisa kyangye ku kiraabe nikihinguraho, niinyija kukuta omu bwatika bwarwo, nkusangire n'ekiganja kyangye, okuhitsya obu ndaarabeho; bwanyima nyiheho omukono gwangye, ondeebe omugongo; kwonka aha maisho gangye tiharikwija kureebwa. MUKAMA yaagambira Musa ati: Shatura ebishate bibiri by'amabaare nk'eby'okubanza; naanye niinyija kubihandiikaho ebigambo ebyabaire biri aha by'okubanza ebi waayatsire. Nyencakare omu kasheeshe obe oyeteekateekire, oinamukye aha rushozi Sinai, oyeyorekye omu maisho gangye aha mutwe gwarwo. Hatagira omuntu owainamuka naiwe, kandi otaikiriza omuntu weena kureebwa aha rushozi rwona, n'obu gaakuba amasyo g'entaama nari ag'ente kuriira omu maisho gaarwo. Musa yaashatura ebishate bibiri by'amabaare nk'eby'okubanza, yaimuka kare omu kasheeshe, yainamuka aha rushozi Sinai nk'oku MUKAMA yaamuragiire, aine omu ngaro ebyo bishate byombi by'amabaare. MUKAMA yaashuumira omu kicu, yaayemererayo nawe, yaaranga eiziina rye YEHOVA. MUKAMA yaaraba omu maisho ga Musa, yaaranga naagira ati: MUKAMA, MUKAMA, Ruhanga ow'okusaasira n'embabazi, otarahuka kugira ekiniga, oijwire embabazi n'amazima, ogirira embabazi abantu enkumi n'enkumi, osaasira okutahikiirira n'okushiisha n'ekibi; otasingisiriza na kakye abaine orubanja; ohoora abaana ahabw'eby'okushiisha bya baishebo, n'abaijukuru baabo okuhitsya aha busingye bwa kashatu n'obwa kana. Musa yaarahuka, yainika omutwe ahansi, yaaramya; yaagira ati: Ai MUKAMA, mbwenu ku ndaabe naagirirwa embabazi omu maisho gaawe, ninkweshengyereza, MUKAMA, ogyende ahagati yaitu, n'obu turaabe turi eihanga ry'ebitsya bigangaire, osaasire okutahikiirira kwaitu n'ekibi kyaitu, otwakiire tube obuhunguzi bwawe. MUKAMA yaagira ati: Reeba, nindagaana endagaano; omu maisho g'abantu baawe boona ndyakora eby'okutangaaza ebitakakorwaga mu nsi yoona nari omu ihanga ryona; kandi abantu boona, abu orimu, baryareeba eki MUKAMA arikora, ahakuba eki ndikora, kiryaba eky'okutiinisa. Ogume oyorobere eki ndikukuragiira eri izooba. Reeba, ndyabinga Abaamori omu maisho gaawe, n'Abanyakanaani, Abahiiti, Abaperizi, Abahiivi n'Abayebusi. Oyerinde, otariragaana endagaano n'abatwire omu nsi ei orikuzamu, ekaba omutego omuriimwe; kureka musheenye amatambiro gaabo, muhigure enyomyo zaabo, mutemagure na Ashera zaabo. (Mumanye ngu timuriramya Ruhanga ondiijo weena; ahabw'okuba MUKAMA, ou eiziina rye ririkwetwa Ow'eihato, ni Ruhanga ow'eihato.) Otariragaana endagaano n'abatwire omuri egyo nsi; ahakuba ku barikurata baaruhanga baabo nk'abarikuraaya, baabatambira ebitambo, nyentsya omwe aharibo akaakweta, orya aha kitambo kye, oshwererera batabani baawe bahara baabo, bwanyima bahara baabo bakurata baaruhanga baabo nk'abarikuraaya, bareetera batabani baawe kukurata baaruhanga baabo omu muringo ogwo. Otaryekorera ebishushani bya baaruhanga ebiheesirwe. Oryaguma orinde obugyenyi bw'emigaati etatumbisiibwe. Omu bunaku obwatairweho omu kwezi Abibu oryamara ebiro mushanju noorya emigaati etatumbisiibwe, nk'oku naakuragiire; ahabw'okuba omuri okwo kwezi Abibu nimwo waarugiire omuri Misri. Ekiigura-nda kyona n'ekyangye, ekyetwa ekishaija ky'omu matungo gaawe goona ag'ente n'ag'entaama. Kwonka omujigaijo gw'endogoya oryagucunguza omwana gw'entaama; ku oriba otarikwenda kugucungura, oguhende ebitsya. Emijigaijo ya batabani baanyu yoona muryagicungura. Hatarigira owaija omu maisho gangye engaro nsha. Omu biro mukaaga oryakora, kwonka aha kiro kya mushanju oryahuumura; omu ibiba n'omu igyesha oryahuumura. Kandi oryarinda obugyenyi bwa saabiiti mushanju, ez'omuganuro gw'eigyesha ry'engano, kandi n'obugyenyi bw'eishaaruura ry'aha muheru gw'omwaka. Kashatu omu mwaka abeetwa abashaija boona baryaguma baije, bareebwe omu maisho ga Mukama RUHANGA, Ruhanga wa Israeli. Ahakuba ndyabinga amahanga, garugye omu maisho gaawe, nyirizeyo emyatano yaawe; ku oriba ogiire kureebwa omu maisho ga MUKAMA kashatu omu mwaka, tihaine muntu weena oryetenga ensi yaawe. Otarihayo eshagama y'ekitambo ekintambiirwe hamwe n'omugaati ogutumbisiibwe, kandi ekitambo ky'obugyenyi bw'ekiro kikuru ky'Okuhingurwaho kitaritsigaraho okuhitsya omu kasheeshe. Emiganuro y'ebirikubanza kwera omu misiri yaawe oryagireeta omu nju ya MUKAMA Ruhanga waawe. Otariteeka omwana gw'embuzi omu mahenahene ga nyinagwo. MUKAMA yaagambira Musa ati: Handiika ebigambo ebyo; ahakuba endagaano ei ndagaine naiwe n'Abaisraeli neehamira aha bigambo ebyo. Musa yaamarayo ebiro makumi ana nyomushana na nyekiro, ari hamwe na MUKAMA; omu biro ebyo tarariire by'okurya n'obu kwakuba okunywa amaizi. Yaahandiika ahari ebyo bishate by'amabaare ebigambo by'endagaano egyo, nibyo biragiro ikumi. Musa yaashuuma, yaaruga aha rushozi Sinai, aine ebishate bibiri eby'Ebirikuhamya omu ngaro; ku yaabaire naashuuma, tiyaamanya aha maisho ge ku harikumurinkana, ahakuba akaba naagaaniira na Ruhanga. Arooni n'Abaisraeli boona ku baareebire Musa, reeba aha maisho ge hakaba nihamurinkana; baatiina kumuhika haihi. Musa yaabeeta, Arooni n'abategyeki boona ab'eihanga eryo baagaruka ah'ari; Musa yaagaaniira nabo. Bwanyima Abaisraeli boona bairira haihi; yaabamanyisa ebiragiro byona oku biri, ebi MUKAMA amugambiriire aha rushozi Sinai. Musa ku yaaherize kugamba nabo, yaata eky'okwetwekyerera aha maisho ge. Kwonka ku yaabaire aza omu maisho ga MUKAMA kugamba nawe, akiihaho okuhitsya ahu araashohorere; kandi ku yaabaire ashohora kugambira Abaisraeli ebi yaaragiirwa, Abaisraeli bareeba aha maisho ge nihamurinkana; Musa agaruka ayeta eky'okwetwekyerera aha maisho, okuhitsya obu yaabaire agarukayo kugaaniira na MUKAMA. Musa yaateerana eihanga ryona ery'Abaisraeli, yaabagira ati: Ebi nibyo MUKAMA abaragiire kukora. Omu biro mukaaga emirimo ebe nimwo yaakorerwa, kwonka ekiro kya mushanju kiryaba ekiro ekirikwera ahariimwe, sabato ey'okuhuumuririraho kimwe, eyereziibwe MUKAMA; origikoreraho omurimo gwona, aryaitwa. Mutarihemba omuriro gwona omu maka gaanyu aha izooba rya sabato. Musa yaagambira eihanga ryona ery'Abaisraeli ati: Eki nikyo MUKAMA aragiire kukora. Mwihe omuriimwe emitoijo y'okutoijera MUKAMA; omuntu weena oine omutima ogurikukunda kuha, areete omutoijo gwa MUKAMA; ezaabu, efeeza, emiringa, emyenda ya bururu, eya bujwa, eya karari, eya bafuta, n'obwoya bw'embuzi, empu z'empaya z'entaama ezizigirwe n'erangi erikutukura, empu z'engongi, embaaho z'eminyinya, amajuta g'etabaaza, eby'emigaju eby'okuta omu majuta ag'okushukaho ahabw'okushoroora, n'eby'okujwanzya n'obubaane oburikutaamirana, amabaare agarikwetwa shohamu, n'agandi mabaare ag'okuhundisa efodi n'eky'aha kifuba. Omu nyamwoga weena omuriimwe aije akore ebi MUKAMA aragiire byona; obutaaho n'Eihema ryabwo n'eby'okubushweka n'ebikwatsi byabwo n'embaaho zaabwo n'embazi zaabwo n'enyomyo zaabwo n'ebiina byabwo; eshanduukye y'endagaano n'emigamba yaayo, n'ekitebe ky'okusaasira, n'omukingo gw'okukingira Aharikwera munonga; n'emeeza n'emigamba yaayo n'ebintu byayo byona, n'emigaati y'okumurika; n'ekikondo ky'etabaaza y'okuhwezesa n'ebintu byakyo, n'amatabaaza gaakyo n'amajuta g'okuhemba; n'ekyoterero ky'obubaane n'emigamba yaakyo n'amajuta g'okushukaho ahabw'okushoroora, n'obubaane oburikutaamirana, n'omukingo gw'okukinga aha muryango gw'obwo butaaho; n'eitambiro ry'okwokyezaho ebitambo n'ekintu kyaryo ky'emiringa ekishobeekaine nk'ekigoye, n'emigamba yaaryo n'ebintu byaryo byona, n'ekinaabiro n'ekibunu kyakyo; n'emikingo y'orugo rw'ekibuga n'enyomyo zaarwo n'ebiina byazo n'emikingo y'eirembo ry'ekibuga; n'enkondo z'obwo butaaho n'ez'orugo rwabwo n'emigoye yaazo; n'ebijwaro ebibaziirwe gye eby'okukoresa omu Mwanya ogurikwera, nibyo bijwaro ebirikwera eby'okujwarwa Arooni omunyamurwa n'eby'abatabani, nibakora omurimo gw'obunyamurwa. Eihanga ryona ery'Abaisraeli ryaruga omu maisho ga Musa. Bwanyima baagaruka, buri muntu owaagyemirwe omutima gwe, na buri muntu ou omutima gwe gwayekundiire, baareeta emitoijo ya MUKAMA ey'okukoresa Eihema ry'okubugaabuganiramu, n'emirimo yaaryo yoona n'ey'okukoresa ebijwaro ebirikwera. Haija abashaija n'abakazi, boona abaabaire baine emitima eyekundiire, baareeta empeta z'aha nyindo n'ez'omu matu, empeta eziriho obumanyiso n'enkwanzi, byona biri eby'ezaabu; buri muntu weena owaatoijiire, MUKAMA yaareeta omutoijo gw'ezaabu. Kandi buri muntu owaashangirwe aine emyenda ya bururu, eya bujwa, eya karari n'eya bafuta, n'obwoya bw'embuzi, n'empu z'empaya z'entaama ezizigirwe n'erangi erikutukura, n'empu z'engongi, yaabireeta. Buri muntu owaabaasize kureeta omutoijo gw'efeeza nari ogw'emiringa, yaagutoijera MUKAMA; kandi n'omuntu weena owaabaire aine embaaho z'omunyinya ezaakubaasa kukorwamu ekintu kyona omuri ogwo murimo, yaazireeta. Kandi n'abakazi boona abanyamyoga baakaraga n'engaro zaabo, baareeta ebi baakaragire ebya bururu, ebya bujwa, ebya karari n'ebya bafuta. Kandi abakazi boona abanyamwoga omu kukaraga abaagyemirwe emitima yaabo, baakaraga obwoshe bw'embuzi. N'abategyeki baareeta amabaare agarikwetwa shohamu n'amabaare ag'okuhundisa efodi n'eky'aha kifuba, n'eby'emigaju, n'amajuta ag'okuhemba n'ag'okushukaho ahabw'okushoroora, n'ahabw'obubaane oburikutaamirana. Abaisraeli baareetera MUKAMA emitoijo n'emitima eyekundiire, omushaija weena n'omukazi weena, abaagyemirwe emitima yaabo kureeta ekintu kyona ahabw'omurimo ogu MUKAMA yaaragiire Musa kukora. Musa yaagambira Abaisraeli ati: Reeba, MUKAMA ayetsire Bezaleeli omu iziina, mutabani wa Uuri, mwene Huuri, ow'omu ruganda rwa Yuda, yaamwijuza Omwoyo wa Ruhanga n'obwengye n'okwetegyereza n'okumanya n'obuhangu bwona obw'okukora emirimo, okugunja emirimo y'emyoga, okuheesha ezaabu n'efeeza n'emiringa, okubaija amabaare ag'okuhunda omu bintu, okusharura ebibaizirwe omu miti, n'okukora emirimo y'emiringo yoona. Kandi yaata omu mutima gwe okwegyesa abandi, we na Oholiabu mwene Ahisamaaki, ow'omu ruganda rwa Daani. Bombi yaijuza emitima yaabo obuhangu bw'okukora emirimo ya buri muringo, erikukorwa abasharuzi n'ababaziizi b'ebicwererane by'ehuuzi za bururu n'eza bujwa n'eza karari aha mwenda gwa bafuta, n'abaruki, ebirikukorwa omukozi w'omuringo gwona n'omugunji w'obwengye. Bezaleeli na Oholiabu n'omuntu weena omunyamwoga, ou MUKAMA yaahaire obwengye n'okwetegyereza okumanya kukora omurimo gwona ahabw'okukora Omwanya ogurikwera, baryakora nk'ebi MUKAMA yaaragiire byona oku biri. Bwanyima Musa yaayeta Bezaleeli na Oholiabu n'omunyamwoga weena, ou MUKAMA yaataire obwengye omu mutima gwe, na weena owaagyemirwe omutima gwe kwija kukora omurimo ogwo; Musa yaabaha emitoijo ei Abaisraeli baareetsire ey'okukores omurimo gw'Omwanya ogurikwera n'okuguhereza kimwe. Kandi buri kasheeshe abantu baaguma nibamureetera emitoijo n'emitima eyekundiire. N'ahabw'ekyo abanyamwoga boona abaabaire nibakora omurimo gwona ogw'Omwanya ogurikwera, buri omwe yaaruga aha murimo gwe ogu yaabaire naakora, yaagira Musa ati: Abantu nibareeta bingi munonga okukira ebirikwetengwa ahabw'omurimo, ogu MUKAMA yaaturagiire kukora. Musa yaaragiira, eki yaaragiira kyarangirirwa omu rusiisira rwona, nibagira bati: Hatagira omushaija nari omukazi owaagaruka kukora ogundi murimo ahabw'emitoijo y'Omwanya ogurikwera. Okwo nikwo abantu baazibiirwe kureeta endiijo mitoijo; ahakuba ebintu ebi baabaire baine bikaba nibimara okukora omurimo gwona, kandi nibishaaga. Abanyamyoga boona ab'omu bakozi baakora obwo butaaho n'emikingo ikumi; egyo mikingo baagikoresa emyenda ya kitaani n'eya bururu n'eya bujwa n'eya karari, baagitamu ebishushani bya baakerubi ebikozirwe abanyamwoga baabyo. Oburaingwa bwa buri mukingo bukaba buri mikono makumi abiri na munaana, n'obuhango bwagwo mikono ena; emikingo yoona ekaba eri ey'orugyero rumwe. Emikingo etaano yaagiteerana okwayo, n'endiijo etaano okwayo. Yaakora obufunga bwa bururu aha mukugiro ogw'aha rubaju rw'emikingo etaano ey'okubanza, n'aha mukugiro gw'aha rubaju rw'emikingo endiijo etaano; yaakora obufunga makumi ataano aha mukingo gumwe oguteeraine, n'obundi makumi ataano aha mukugiro gw'omukingo gwa kabiri; obwo bufunga bwareebana. Kandi yaakora ebikwatsi by'ezaabu makumi ataano, yaabikwatanisisa egyo mikingo; obutaaho bwaba bumwe. Kandi yaakora emikingo y'obwoshe bw'embuzi kuba eihema ry'okushweka obutaaho; yaakora emikingo ikumi na gumwe. Oburaingwa bwa buri mukingo bukaba buri mikono makumi ashatu, n'obuhango bwagwo mikono ena; egyo mikingo ikumi na gumwe ekaba eri ey'orugyero rumwe. Emikingo etaano yaagiteerana okwayo, n'emikingo mukaaga okwayo. Yaakora obufunga makumi ataano aha mukugiro gw'omukingo ogurikuheererukayo omu y'okubanza, n'obundi makumi ataano aha mukugiro ogw'omukingo ogurikuheererukayo omu ya kabiri. Yaakora ebikwatsi makumi ataano by'emiringa okukwatanisa eihema ku riba rimwe. Kandi yaakora eky'okushweka eihema ky'empu z'empaya z'entaama ezizigirwe n'erangi erikutukura, yaatungikaho eky'empu z'engongi. Kandi yaakora embaaho z'obutaaho omu munyinya ez'okwemereza; oburaingwa bwa buri rubaaho mikono ikumi, n'obuhango bwarwo mukono gumwe n'ekicweka. Buri rubaaho rwagira endimi ibiri ez'okuruteerana na rugyenzi rwarwo. Okwo nikwo yaakozire embaaho zoona ez'obutaaho. Aha rubaju rw'obukiizi-bwa-buryo yaakora embaaho makumi abiri, yaakora n'ebiina by'efeeza makumi ana, yaabita ahansi y'ezo mbaaho makumi abiri, ebiina bibiri ahansi y'orubaaho rumwe ahabw'endimi zaarwo ibiri, n'ebindi biina bibiri ahansi y'orundi rubaaho ahabw'endimi zaarwo ibiri. Aha rubaju rw'obutaaho orwa kabiri, oruri aha bukiizi-bwa-bumosho, yaakoraho embaaho makumi abiri, n'ebiina byazo by'efeeza makumi ana, ebiina bibiri ahansi y'orubaaho rumwe n'ebindi bibiri ahansi y'orundi. Aha rubaju rw'obutaaho orw'enyima orurikureeba oburengyerwa-izooba, yaakoraho embaaho mukaaga; yaakora n'embaaho ibiri ez'enshonda z'obutaaho aha mbaju zombi ez'enyima. Ezo mbaaho ahansi zaataana, kwonka ahaiguru zaateeranira aha mpeta ey'okubanza; nikwo zombi yaazikozire atyo aha nshonda zombi. N'ahabw'ekyo haabaho embaaho munaana n'ebiina byazo by'efeeza; byona byaba ikumi na mukaaga, ebiina bibiri ahansi ya buri rubaaho. Kandi yaakora embazi omu munyinya; itaano ahabw'embaaho z'orubaju rumwe orw'obutaaho, n'itaano ahabw'embaaho z'orubaju orundi orw'obutaaho, n'ezindi itaano ahabw'embaaho z'obutaaho ez'orubaju orw'enyima orurikureeba oburengyerwa-izooba. Orubazi orw'ahagati y'ezindi yaarwozyamu, rwahika oku n'oku. Embaaho zoona yaazishweka n'ezaabu, yaaheesha empeta z'ezaabu ez'okurabyamu ezo mbazi; nazo yaazishweka n'ezaabu. Kandi yaakora omukingo gwa bururu na bujwa na karari na kitaani; yaagutamu ebishushani bya baakerubi ebikozirwe abanyamwoga baabyo. Omukingo ogwo yaagukorera enyomyo ina z'eminyinya, yaazishweka n'ezaabu; eby'okuhanikaho byazo byaba eby'ezaabu; yaaziheeshera ebiina by'efeeza bina. Kandi yaakora omukingo gw'okukinga aha muryango gw'Eihema, yaagukora omu myenda ya bururu, eya bujwa, eya karari n'eya kitaani, ebaziirwemu amabara gacwereraine; yaakora n'enyomyo zaagwo itaano n'eby'okuhanikaho byazo. Yaashweka emitwe yaazo n'obufunga bwazo n'ezaabu; kwonka ebiina byazo ebitaano byaba eby'emiringa. Kandi Bezaleeli yaakora eshanduukye omu munyinya, oburaingwa bwayo mikono ebiri n'ekicweka, obuhango bwayo mukono gumwe n'ekicweka, n'obwemi bwayo mukono gumwe n'ekicweka. Yaagishweka n'ezaabu eshemeziibwe omunda n'enyima, yaagitaho omuguno gw'ezaabu kugyehinguririza. Yaayazya ezaabu, yaagiheeshamu ebifunga bina, yaabita aha nshonda zaayo ina, bibiri aha rubaju rumwe, n'ebindi bibiri aha rundi. Yaakora emigamba omu munyinya, yaagishweka n'ezaabu; yaata egyo migamba omu bifunga eby'omu mbaju z'eshanduukye, ngu bagume bagiheekyese. Yaakora ekitebe ky'okusaasira omu zaabu eshemeziibwe, oburaingwa bwakyo mikono ebiri n'ekicweka, n'obuhango bwakyo mukono gumwe n'ekicweka. Kandi yaakora baakerubi babiri omu zaabu; omu kubakora yaabaheeshera aha mitwe yombi ey'ekyo kitebe ky'okusaasira; kerubi omwe aha mutwe gumwe, n'ondi aha gundi; yaabaheesherana n'ekitebe ky'okusaasira aha mitwe yaakyo yombi. Baakerubi baashashaanura amapapa gaabo ahaiguru, baagasangiza ekitebe ky'okusaasira, boorekyeraine nibareeba ekyo kitebe. Kandi yaabaija emeeza omu munyinya, oburaingwa bwayo mikono ebiri, obuhango bwayo mukono gumwe n'obwemi bwayo mukono gumwe n'ekicweka. Yaagishweka n'ezaabu eshemeziibwe, yaagitaho omuguno gw'ezaabu kugyehinguririza. Yaagikorera ebizingiti kugyehinguririza, obuhango bwabyo ekita kimwe; nabyo yaabitaho omuguno gw'ezaabu kugyehinguririza. Yaagiheeshera ebifunga bina by'ezaabu, yaabita aha maguru gaayo aha nshonda zaayo ina. Ebifunga ebyo byaza haihi n'ebizingiti, kuba eby'okutamu emigamba y'okuheekyesa emeeza. Egyo migamba y'okuheekyesa emeeza, yaagibaija omu munyinya, yaagishweka n'ezaabu. Kandi yaakora ebintu by'okuta ahari egyo meeza omu zaabu eshemeziibwe, enyabya zaayo n'ebikopo byayo, kandi emidumo n'ebakuri byayo eby'okushukisa empongano z'eby'okunywa. Kandi yaakora ekikondo ky'amatabaaza omu zaabu eshemeziibwe; ekibunu kyakyo, omukono gwakyo, ebikopo byakyo, ebintu byakyo ebyebumburikire, n'ebirabyo byakyo byaheesheranwa nakyo. Kyagira amataagi mukaaga agarikuruga ahari ogwo mukono, ashatu aha rubaju rumwe, n'ashatu aha rundi, aha itaagi rimwe ebikopo bishatu ebirikushusha nk'ebirabyo by'endozi, hamwe n'ekintu ekyebumburikire n'ekirabyo kyakyo; aha itaagi erindi ebikopo bishatu ebirikushusha nk'ebirabyo by'endozi, hamwe n'ekintu ekyebumburikire n'ekirabyo kyakyo; goona mukaaga nk'oku garikuruga aha mukono gumwe gaaba nikwo gaaba gatyo. Ahari ogwo mukono gw'ekikondo ky'etabaaza haabaho ebikopo bina ebirikushusha nk'ebirabyo by'endozi, n'ebintu ebyebumburikire n'ebirabyo byabyo; ekintu ekyebumburikire kyaheesheranwa n'omukono gw'etabaaza ahansi ya buri mataagi abiri agarikugurugaho; goona mukaaga gaaba nikwo gaaba. Ebyebumburikire n'amataagi gaabyo byaheesheranwa nagwo omu zaabu eshemeziibwe. Yaaheesha amatabaaza gaakyo mushanju n'empana zaago n'otusohaani twago omu zaabu eshemeziibwe. Ekikondo y'amatabaaza n'ebintu byakyo byona, yaabikora omu zaabu eshemeziibwe ey'oburemeezi bw'etalanta emwe. Kandi yaabaija ekyoterero ky'obubaane omu munyinya, oburaingwa bwakyo mukono gumwe, n'obuhango bwakyo mukono gumwe, kyaingaingana embaju zoona; kandi obwemi bwakyo bwaba mikono ebiri; amahembe gaakyo gaabaijeranwa nakyo. Yaakishweka n'ezaabu eshemeziibwe, aha mutwe gwakyo n'embaju zaakyo n'amahembe gaakyo; kandi yaakitaho omuguno gw'ezaabu kukyehinguririza. Yaakiheeshera ebifunga bibiri by'ezaabu, yaabita ahansi y'omuguno gwakyo aha mbaju zaakyo zombi, kuba eby'okutamu emigamba y'okukiheekyesa; egyo migamba yaagikora omu munyinya, yaagishweka n'ezaabu. Kandi yaakora amajuta garikwera ag'okushukaho ahabw'okushoroora, n'obubaane burungi obw'eby'emigaju erikutaamirana, nk'oku abanyamwoga baabwo babujwanzya. Kandi yaabaija eitambiro ry'okwokyezaho ebitambo omu munyinya, oburaingwa bwaryo mikono etaano, obuhango bwaryo mikono etaano, ryaingaingana embaju zoona, n'obwemi bwaryo mikono eshatu. Aha nshonda zaaryo ina yaabaijaho amahembe ana; ago mahembe gaabaijeranwa naryo; yaarishweka n'emiringa. Kandi yaariheeshera ebintu byaryo byona, eby'okuyooreraho eiju, n'eby'okuriyooresa, n'enyabya, n'eby'okwihuza enyama, n'eby'okuguhisa omuriro; ebintu byaryo byona yaabikora omu miringa. Kandi yaariheeshera ekintu ekishobeekaine nk'ekigoye omu miringa, yaakita ahansi y'omuguno ogwehinguririize eitambiro, kyaruga ahansi, kyahika rwagati y'eitambiro. Yaaheesha ebifunga bina, yaabita aha nshonda ina z'ekyo kintu ky'emiringa ekishobeekaine kuba eby'okutamu emigamba. Yaabaija emigamba omu munyinya, yaagishweka n'emiringa; egyo migamba yaagita omu bifunga aha mbaju z'eitambiro kuba ey'okuriheekyesa. Yaaribaija omu mbaaho, omunda ryaba omurangara. Kandi yaaheesha ekinaabiro omu miringa, n'ekibunu kyakyo nakyo omu miringa; yaabiheesha omu miringa y'endeeberwamu z'abakazi, abaabaire bateerana kuheereza aha muryango gw'Eihema ry'okubugaabuganiramu. Kandi yaakora ekibuga; aha rubaju rw'obukiizi-bwa-buryo orugo rwakyo rukaba ruri orw'emikingo y'emyenda ya kitaani, oburaingwa bwarwo mikono igana, enyomyo zaayo ziri makumi abiri, n'ebiina byazo by'emiringa nabyo makumi abiri; kwonka eby'okuhanikaho eby'ahari ezo nyomyo n'obufunga bwabyo biri eby'efeeza. Kandi aha rubaju rw'obukiizi-bwa bumosho oburaingwa bwarwo buri mikono igana, enyomyo zaarwo ziri makumi abiri, n'ebiina byazo by'emiringa makumi abiri, kwonka eby'okuhanikaho eby'aha nyomyo n'obufunga bwabyo biri eby'efeeza. Aha rubaju rw'oburengyerwa-izooba oburaingwa bw'emikingo bwaba mikono makumi ataano, n'enyomyo zaakyo ikumi, n'ebiina byazo ikumi; eby'okuhanikaho eby'aha nyomyo n'obufunga bwabyo biri eby'efeeza. Kandi omumaisho aha rubaju rw'oburugwa-izooba obuhango bwarwo bukaba buri mikono makumi ataano. Obuhango bw'emikingo ey'aha rubaju rumwe rw'eirembo buri mikono ikumi n'etaano, enyomyo zaayo ishatu, n'ebiina byazo bishatu; byaba bityo n'aha rubaju; aha rundi rubaju rw'eirembo oru na ruriya obuhango bw'emikingo bukaba buri mikono ikumi n'etaano, enyomyo zaayo ishatu, n'ebiina byazo bishatu. Emikingo yoona eyaabaire eyehinguririize ekibuga ekaba ekozirwe omu myenda ya kitaani; ebiina by'okutamu enyomyo bikaba biri eby'emiringa; eby'okuhanikaho by'enyomyo n'obufunga bwazo biri eby'efeeza; n'emitwe yaazo eshwekirwe efeeza; n'enyomyo zoona ez'orugo rw'ekibuga zikaba ziine obufunga bw'efeeza. Kandi omukingo gw'eirembo ry'ekibuga gukaba gubaziirwemu ebicwererane by'ehuuzi za bururu na bujwa na karari na kitaani; obuhango bwagwo bukaba buri mikono makumi abiri, n'obwemi bwagwo buri mikono etaano, nibwingana n'emikingo y'orwo rugo rwona. Enyomyo zaagwo ziri ina, n'ebiina byazo by'emiringa bina; eby'okuhanikaho byazo biri eby'efeeza; emitwe yaazo eshwekirwe n'efeeza, n'obufunga bwazo buri obw'efeeza. Kandi enkondo zoona ez'obutaaho n'ez'orugo orwabaire rwehinguririize ekibuga zikaba ziri ez'emiringa. Ogu nigwo mubaro gw'ebintu byona ebyakozirwe ahabw'obutaaho, nibwo butaaho bw'Ebirikuhamya, nk'oku Musa yaaragiire ku bibarwa Abaleevi, abaabaire nibabibara, nibareebererwa Itamaari mwene Arooni omunyamurwa. Bezaleeli mutabani wa Uuri mwene Huuri ow'omu ruganda rwa Yuda akakora byona, ebi MUKAMA yaaragiire Musa, naakwatanisa na Oholiabu mwene Ahisamaaki, ow'omu ruganda rwa Daani, omusharuzi w'amabaare, omu nyamwoga omu by'emirimo, omubaziizi w'ebicwererane by'ehuuzi za bururu na bujwa na karari na bafuta. Oburemeezi bw'ezaabu zoona ezi baatoizire ahabw'okukora omurimo gwona ogw'Omwanya ogurikwera bukaba buri talanta makumi abiri na mwenda, na shekeli magana mushanju na makumi ashatu, nka shekeli ey'Omwanya ogurikwera oku eri. Kandi oburemeezi bw'efeeza ezaahairwe ab'omu ihanga eryo abaabazirwe bukaba buri etalanta igana na shekeli rukumi na magana mushanju na makumi mushanju na itaano, nka shekeli ey'Omwanya ogurikwera oku eri; nizo zaahairwe abashaija obusiriira mukaaga n'enkumi ishatu na magana ataano na makumi ataano; buri mushaija owaagiire omu baabazirwe ahikize emyaka makumi abiri n'okukiraho akaba aha beeka emwe, nikyo kicweka kimwe kya kabiri kya shekeli nka shekeli ey'Omwanya ogurikwera oku eri. Ezo talanta z'efeeza igana zikaba ziri ez'okuheeshamu ebiina by'embaaho z'Omwanya ogurikwera, n'eby'enyomyo z'omukingo, etalanta igana zirugwamu ebiina igana, ekiina kimwe etalanta emwe. Kandi ezo shekeli rukumi na magana mushanju na makumi mushanju na itaano yaaziheeshamu eby'okuhanikaho eby'aha nyomyo n'obufunga bwazo, yaagaruka yaazishwekyesa emitwe y'ezo nyomyo. Kandi oburemeezi bw'emiringa ei baatoizire bukaba buri etalanta makumi mushanju na shekeli enkumi ibiri na magana ana. Egyo miringa yaagiheeshamu ebiina by'enyomyo z'omuryango gw'Eihema ry'okubugaabuganiramu, n'eitambiro ry'omuringa hamwe n'ekintu ky'emiringa ekishobeekaine nk'ekigoye, n'ebintu byaryo byona, n'ebiina by'enyomyo z'orugo orwehinguririize ekibuga, n'eby'ez'eirembo ryakyo, n'enkondo zoona ez'obutaaho, n'ez'orugo orwehinguririize ekibuga. Kandi egyo myenda ya bururu n'eya bujwa n'eya karari baagikoramu ebijwaro ebikozirwe gye eby'okukoresa omu Mwanya ogurikwera, kandi baakorera Arooni ebijwaro birikwera, nk'oku MUKAMA yaaragiire Musa. Yaakora efodi n'emikwengye y'ezaabu n'ehuuzi za bururu na bujwa na karari na kitaani. Ezaabu baagiheesha, yaaba akahwahwari, baagisharamu emikwegye y'okucwererana amabara omu myenda ya bururu n'eya bujwa n'eya karari n'eya bafuta, omurimo ogurikukorwa abanyamyoga b'obwengye. Baakorera efodi ebiremu by'aha mabega biteerainwe nayo aha mikugiro yaayo yombi; eky'okwezirikisa ekigikoreirweho, ekirukirwe abahangu, kyakorwa nkayo, kandi kyarukwa omu bintu bimwe n'ebyayo, emikwegye y'ezaabu, ehuuzi za bururu n'eza bujwa, n'eza karari, n'eza kitaani, nk'oku MUKAMA yaaragiire Musa. Baashemeza amabaare agarikwetwa shohamu, baagahamisa ezaabu ekwegire, baagasharuraho amaziina g'abaana ba Israeli, nk'oku basharura akamanyiso aha ibaare. Yaagata aha biremu bya efodi eby'aha mabega kuba amabaare g'okwijukiraho abaana ba Israeli, nk'oku MUKAMA yaaragiire Musa. Kandi yaakora eky'aha kifuba, kyakorwa abanyamwoga, nk'oku baakozire efodi, baakikoresa emikwegye y'ezaabu, n'ehuuzi za bururu, n'eza bujwa, n'eza karari, n'eza kitaani. Kikaba nikiingaingana embaju zoona; baakikora kikubiremu; oburaingwa bwakyo bwaba ekita kimwe, n'obuhango bwakyo nabwo bwaba ekita, waaba okikubiremu. Baakitaho emishorongo y'amabaare ena; omushorongo ogw'okubanza gwabamu amabaare aga sarudio, topazi na barekesi, omushorongo ogwa kabiri, samaragido, safiro na arimaasi, omushorongo gwa kashatu huwakinto, kalukedoni na amesuusto, n'omushorongo ogwa kana berulo, shohamu na yasipi; goona gaahamibwa omu zaabu ekwegire. Amabaare ago gaaba ikumi n'abiri, nk'amaziina g'abaana ba Israeli oku gari; gaahandiikwa nk'oku basharura akamanyiso, biru rimwe ryahandiikwaho eiziina ryaryo ahabw'enganda ikumi na ibiri. Kandi baakorera eky'aha kifuba emikuufu ehotoire nk'omugoye, ekozire omu zaabu eshemeziibwe. Kandi baaheesha eby'okuhamya amabaare bibiri n'empeta ibiri omu zaabu; ezo mpeta baazita aha nshonda zombi ez'aha mutwe gw'eky'aha kifuba, baarabya egyo mikuufu yombi ey'ezaabu ehotoire omuri ezo mpeta ez'aha nshonda zaakyo zombi. Emitwe yombi ey'egyo mikuufu ehotoire baagikoma aha by'okuhamya amabaare byombi, baabikwatsa aha biremu by'efodi eby'aha mabega aha rubaju rwabyo orw'omumaisho. Kandi baakora ezindi mpeta z'ezaabu ibiri, baazita aha nshonda ibiri ez'omukugiro gw'eky'aha kifuba ogw'omunda aha rubaju oruri haihi na efodi. Kandi baakora empeta z'ezaabu ibiri, baazita aha mukugiro gw'ahansi ogw'ebiremu bibiri eby'aha mabega omumaisho, ahu birikuteeranira n'eky'okwezirikisa kya efodi ekirukirwe abanyamwoga. Kandi eky'aha kifuba baakikoma aha mpeta za efodi, bakikomesa otwenda twa bururu, nibaturabya omu mpeta zaakyo, ngu eky'aha kifuba kirekye kuyuga kikataana na efodi, nk'oku MUKAMA yaaragiire Musa. Kandi yaakora ekanzu ya efodi, erukirwe omu mwenda gwa bururu gwonka; yaagira ebitsya by'okurabyamu omutwe, nk'oku bakora ebijwaro bya kitaani, ebikugiire n'omutarizo, ngu etataaguka. Aha mukugiro gwayo ogw'ahansi baabaziiraho ebirikushusha amakoma-mahanga ebirukire omu huuzi za bururu na bujwa na karari. Baaheesha amajugo omu zaabu eshemeziibwe, baagahunda ahagati y'ago makoma-mahanga aha mukugiro gw'egyo kanzu okugyehinguririza, eijugo ryakuratwa eikoma-mahanga, eijugo eikoma mahanga, bityo bityo byayehinguririza omukugiro gw'egyo kanzu, ngu ebe ey'okujwarwa orikukora omurimo gw'obuheereza, nk'oku MUKAMA yaaragiire Musa. Kandi baakorera Arooni n'abatabani ekooti ezirukire omuri bafuta, n'ekikwemba kya bafuta, n'enkofiira nungi eza bafuta, n'empare za kitaani, n'eky'okwezirikisa kya kitaani n'emyenda ya bururu n'eya bujwa n'eya karari, ebaziirwemu ebicwererane, nk'oku MUKAMA yaaragiire Musa. Kandi baakora ekipande ky'ekirunga kirikwera omu zaabu eshemeziibwe, baakihandiikaho ekihandiiko ekirikushusha nk'akamanyiso akasharwirwe aha ibaare, ekirikugira kiti: Oyereziibwe MUKAMA. Baakikomaho otwenda twa bururu, kukikwatanisa n'ekyo kikwemba aharuguru, nk'oku MUKAMA yaaragiire Musa. Okwo nikwo omurimo gwona gw'okukora obutaaho bw'Eihema ry'okubugaabuganiramu gwahweire, Abaisraeli bakakora byona nk'oku MUKAMA yaaragiire Musa. Nikwo baakozire batyo. Baareetera Musa obutaaho n'Eihema n'ebintu byaryo byona, ebikwatsi byaryo, embaaho zaaryo, embazi zaaryo, enyomyo zaaryo, ebiina byaryo, eky'okushweka ky'empu z'empaya z'entaama ezizigirwe n'erangi erikutukura, eky'okushweka ky'empu z'engongi, omukingo gw'okukingira Aharikwera munonga, eshanduukye y'Ebirikuhamya n'emigamba yaayo n'ekitebe ky'okusaasira, emeeza n'ebintu byayo byona n'emigaati y'okumurika, ekikondo ky'etabaaza ky'ezaabu eshemeziibwe n'amatabaaza gaakyo g'okukitaho n'ebintu byakyo byona n'amajuta g'okuhemba, ekyoterero ky'ezaabu, amajuta g'okushukaho ahabw'okushoroora, obubaane oburikutaamirana, omukingo gw'aha muryango gw'Eihema, eitambiro ry'emiringa n'ekintu kyaryo ky'emiringa ekishobeekaine, n'emigamba yaaryo n'ebintu byaryo byona, ekinaabiro n'ekibunu kyakyo, emikingo y'orugo rw'ekibuga n'enyomyo zaayo n'ebiina byazo, omukingo gw'eirembo ry'ekibuga, emiguha yaarwo n'enkondo zaarwo, kandi n'ebintu byona eby'okukoresa omu butaaho, niryo Ihema ry'okubugaabuganiramu, n'eby'okujwara ebibaziirwe gye eby'okukoresa omu Mwanya ogurikwera, n'ebijwaro ebirikwera ebya Arooni omunyamurwa n'eby'abatabani eby'okukoresa omurimo gw'obunyamurwa. Abaisraeli baakora omurimo gwona, nibakuratira byona ebi MUKAMA yaaragiire Musa. Musa yaayetegyereza emirimo yoona, yaareeba bagiherize; nk'oku MUKAMA yaaragiire, nikwo baabaire bagikozire. Musa yaabashabira omugisha. MUKAMA yaagambira Musa ati: Aha kiro ky'okubanza eky'okwezi kw'okubanza oryaimutsya obutaaho bw'Eihema ry'okubugaabuganiramu; obutemu eshanduukye y'Ebirikuhamya, oteho omukingo gw'okugikingira, otemu emeeza, otebeekanise ebintu ebigiriho, otemu ekikondo ky'etabaaza, okiteho amatabaaza gaakyo, okyoterero ky'ezaabu eky'okwotereraho obubaane okite omu maisho g'eshanduukye y'Ebirikuhamya, ote omukingo aha muryango gw'obutaaho, ote eitambiro ry'okwokyezaho ebitambo omu maisho g'omuryango gw'obutaaho bw'Eihema ry'okubugaabuganiramu, ote ekinaabiro ahagati y'Eihema ry'okubugaabuganiramu n'eitambiro, kandi okishukyemu amaizi, oimutsye orugo, rwehinguririze ekibuga, ote omukingo aha irembo ryakyo, otware amajuta g'okushukaho ahabw'okushoroora, ogashukye aha butaaho n'aha bintu byona ebirimu, obweze n'ebintu byabwo byona, bube oburikwera; ogashukye n'aha itambiro ry'okwokyezaho ebitambo, n'ebintu byaryo byona, oryeze; eryo itambiro ribe eririkwera munonga, kandi ogashukye n'aha kinaabiro n'aha kibunu kyakyo, okyeze. Bwanyima oreete Arooni n'abatabani aha muryango gw'Eihema ry'okubugaabuganiramu, oboozye n'amaizi, ojwekye Arooni ebijwaro birikwera, omushukyeho amajuta, omweze, abone kunkorera omurimo gw'obunyamurwa; oreete n'abatabani, obajwekye ekooti, obashukyeho amajuta, nk'oku oriba waagashukire ahari ishebo, babone kunkorera omurimo gw'obunyamurwa; okwo kushukwaho kwabo kuryabahaisa obunyamurwa bw'ebiro byona omu busingye bwabo bwona. Musa yaakora atyo; nk'ebi MUKAMA yaamuragiire byona oku byabaire biri, nikwo Musa yaakozire. Omu kwezi kw'okubanza okw'omu mwaka gwa kabiri, aha kiro ky'okubanza eky'okwo kwezi obutaaho bwaimukibwa. Musa yaimutsya obwo butaaho, yaataho ebiina byabwo, yaimutsya embaaho zaabwo, yaatamu embazi zaabwo, yaabyara n'enyomyo zaabwo. Bwanyima yaashakaaza obutaaho eihema, yaaritaho eky'okurishweka, nk'oku MUKAMA yaamuragiire. Yaatwara Ebirikuhamya, yaabita omu shanduukye, yaata emigamba omu bifunga byayo, ahaiguru yaayo yaataho ekitebe ky'okusaasira; yaataasya egyo shanduukye omu butaaho, yaataho omukingo gw'okukingira eshanduukye y'Ebirikuhamya, nk'oku MUKAMA yaamuragiire. Bwanyima yaata emeeza omu Ihema ry'okubugaabuganiramu enyima y'omukingo aha rubaju rw'obutaaho orurikureeba obukiizi-bwa-bumosho, yaagitebeekanisaho emigaati omu maisho ga MUKAMA, nk'oku MUKAMA yaamuragiire. Kandi yaata ekikondo ky'etabaaza omu Ihema ry'okubugaabuganiramu, kyareebana n'emeeza, aha rubaju rw'obutaaho aharikureeba obukiizi-bwa-buryo, yaakitaho amatabaaza omu maisho ga MUKAMA, nk'oku yaamuragiire. Yaata ekyoterero ky'ezaabu omu Ihema ry'okubugaabuganiramu omu maisho g'omukingo, yaakyotereraho obubaane bw'eby'emigaju ebirikutaamirana, nk'oku MUKAMA yaamuragiire. Yaata omukingo aha muryango gw'obutaaho; yaata eitambiro ry'okwokyezaho ebitambo omu maisho g'omuryango gw'obutaaho bw'Eihema ry'okubugaabuganiramu, yaaritambiraho ekitambo ky'okwotsya n'eky'esaano, nk'oku MUKAMA yaamuragiire. Kandi yaata ekinaabiro ahagati y'Eihema ry'okubugaabuganiramu n'eryo itambiro, yaakishukamu amaizi g'okunaaba, eki Musa na Ariooni n'abatabani baabaire banaabiramu engaro zaabo n'ebigyere byabo; ku baabaire baba nibataaha omu Ihema ry'okubugaabuganiramu, kandi nibaza aha itambiro, banaaba, nk'oku MUKAMA yaaragiire Musa. Bwanyima yaimutsya orugo kwehinguririza obutaaho n'eitambiro, yaataho omukingo gw'eirembo ry'ekibuga. Atyo Musa yaaheza omurimo. Bwanyima ekicu kyashweka Eihema ry'okubugaabuganiramu, ekitiinisa kya MUKAMA kyaijura obwo butaaho. Musa tiyaabaasa kutaaha omu Ihema ry'okubugaabuganiramu, ahabw'okuba ekyo kicu kikaba kiririho, kandi ekitiinisa kya MUKAMA kiijwire obwo butaaho. Omu ngyendo zaabo zoona ekyo kicu ku kyabaire kiihwa ahari obwo butaaho, Abaisraeli baimuka, bagyenda; kwonka ku kyabaire kiba kitaihirweho, bakaba batagyenda, okuhitsya aha izooba eri kyabaire kiihirwaho. Ahakuba ekicu kya MUKAMA kikaba kiguma ahari obwo butaaho nyomushana, kandi kibamu omuriro nyekiro omu maisho g'ab'enju ya Israeli boona omu ngyendo zaabo zoona. MUKAMA akeeta Musa, yaagambira nawe omu Ihema ry'okubugaabuganiramu, naagira ati: Gambira Abaisraeli, obagire oti: Omuntu weena omuriimwe ku ariba naareetera MUKAMA ekitambo, muryaguma muhongye ekirugire omu masyo g'ente nari ag'entaama. Ekitambo kye ku arikiiha omu busyo bw'ente, ahongye enimi y'ekimasha etaine kamogo, agiheere aha muryango gw'Eihema ry'okubugaabuganiramu, abone kwikirizibwa omu maisho ga MUKAMA. Ate engaro ze aha mutwe gw'ekitambo ky'okwotsya, kiikirizibwe ahabwe okumurihiirira. Aitire egyo nimi omu maisho ga MUKAMA, batabani ba Arooni abanyamurwa bareete eshagama yaayo, bagishukyere eitambiro eriri aha muryango gw'Eihema ry'okubugaabuganiramu embaju zoona. Abaagye ekyo kitambo ky'okwotsya, akicwagure nk'oku emyanya yaakyo eri. Bwanyima batabani ba Arooni omunyamurwa bate omuriro aha itambiro, baguteekyereho enku, bate ebyo bicweka n'omutwe n'ebishaju aha nku eziri aha muriro aha itambiro, nibabikuratanisa gye; kwonka eby'omunda byakyo n'amaguru gaakyo babyozye n'amaizi; kandi omunyamurwa abyokyeze kimwe aha itambiro, kuba ekitambo ekyokize, empongano eyokiibwe omu muriro ey'ekisooroora kirungi, ehongyeirwe MUKAMA. Ekitambo kye eky'okwotsya ku kiriba nikiruga omu busyo bw'entaama nari obw'embuzi, atambe empaya etaine kamogo. Agiitire omu maisho ga MUKAMA aha rubaju rw'eitambiro orurikureeba obukiizi-bwa-bumosho; batabani ba Arooni abanyamurwa bashukyere eitambiro eshagama yaayo embaju zoona; agicwagacwagure nk'oku emyanya yaayo eri n'omutwe gwayo n'ebishaju byayo, omunyamurwa abite aha nku eziri aha muriro gw'aha itambiro, naabikuratanisa gye; kwonka eby'omunda byayo n'amaguru gaayo abyozye n'amaizi, abitambe byona, abyokyeze aha itambiro; ekyo n'ekitambo ekyokize, empongano eyokiibwe omu muriro ey'ekisooroora kirungi ehongyeirwe MUKAMA. Kandi ekitambo kye eky'okwotsya ku kiriba kiri enyonyi, areete ekitambo ky'obwiba nari enkombe nto. Omunyamurwa agireete aha itambiro, agihotore ebitsya, agicweho omutwe, agyokyeze aha itambiro; eshagama yaayo egikamuukyemu neejwera aha rubaju rw'eitambiro; agiihemu ekitondoro, agihaanyeho ebyoya, abinagye aha rubaju rw'eitambiro orurikureeba oburugwa-izooba, ahu baata eiju ry'akashenda. Akwate amapapa gaayo, agitaagure, kwonka atagitaanisamu, agyokyeze aha itambiro aha nku eziri aha muriro; ekyo n'ekitambo ekyokize, empongano eyokiibwe omu muriro ey'ekisooroora kirungi, ehongyeirwe MUKAMA. Omuntu weena ku arihongyera MUKAMA empongano y'esaano, ahongye esaano y'obunono; agishukyeho amajuta g'emizeituuni, agimemeerereho obubaane oburikwetwa lebona; agireetere batabani ba Arooni abanyamurwa, agiiheho oruhi rw'esaano y'obunono n'amajuta, hamwe n'obubaane bwayo bwona, omunyamurwa abyokyeze aha itambiro kuba ekiijutsyo, empongano eyokiibwe omu muriro y'ekisooroora kirungi ahari MUKAMA. Ekiritsigara ahari egyo mpongano y'esaano kibe ekya Arooni n'abatabani; egyo n'empongano erikwera munonga omu mpongano ezihongyeirwe MUKAMA ezokiibwe omu muriro. Ku orihonga empongano y'esaano eteekire omu iteekyero ry'emigaati, ebe twakeeki otutatumbisiibwe otw'esaano y'obunono otujwangizemu amajuta, nari capati ezitatumbisiibwe ezisiigirweho amajuta. Kandi ku orihonga empongano y'esaano ekarangire, ebe esaano y'obunono etatumbisiibwe, ejwangizemu amajuta. Okicwemu ebicweka, obishukyeho amajuta; egyo n'empongano y'esaano. Empongano yaawe ku eriba eri ey'esaano ekarangisiibwe amajuta aha kyoma, ebe ey'esaano y'obunono ejwangizemu amajuta. Empongano y'esaano ekozirwe omu miringo egyo oryagireetera MUKAMA; ku erireetwa aha munyamurwa, agitware aha itambiro, aihe ahari egyo mpongano ekiijutsyo kyayo, akyokyeze aha itambiro kuba empongano eyokiibwe omu muriro y'ekisooroora kirungi ahari MUKAMA. Ekiritsigara ahari egyo mpongano y'esaano, kibe ekya Arooni n'abatabani; egyo n'empongano erikwera munonga omu mpongano ezihongyeirwe MUKAMA, ezokiibwe omu muriro. Hatarigira empongano y'esaano ei mwahongyera MUKAMA ekozirwe n'ekitumbisa; ahabw'okuba timushemereire kwotsya kitumbisa nari obwoki bwona kuba empongano eyokiibwe omu muriro ehongyeirwe MUKAMA. Empongano z'esaano ezirimu ekitumbisa n'obwoki muryazihongyera MUKAMA nk'omuganuro, kwonka zitarihongyerwa aha itambiro kuba empongano y'ekisooroora kirungi. Empongano y'esaano yoona oryaguma ogitemu omwonyo, kandi otariikiriza empongano zaawe ez'esaano kuburamu omwonyo gw'endagaano ya Ruhanga waawe; empongano zaawe zoona oryaguma ozihongye n'omwonyo. Kandi ku orihongyera MUKAMA empongano y'esaano ey'omuganuro, oryareeta obushiisha bw'engano obutarikire aha muriro, ebihere by'engano mbisi, kuba empongano y'esaano ey'omuganuro gwawe; ogishukyeho amajuta, kandi ogimemeerereho obubaane bwa lebona; egyo n'empongano y'esaano. Omunyamurwa ayotsye akacweka k'ebihere by'engano n'amajuta hamwe n'obwo bubaane bwona kuba ekiijutsyo kyayo; egyo n'empongano ehongyeirwe MUKAMA eyokiibwe omu muriro. Kandi empongano ye ku eriba eri ekitambo ky'okusiima ahabw'obusingye, yaakiiha omu busyo bw'ente yaaba nimi nari enyana, ahongye ekitaine kamogo omu maisho ga MUKAMA, ate engaro ze aha mutwe gw'empongano ye, agiitire aha muryango gw'Eihema ry'okubugaabuganiramu; batabani ba Arooni abanyamurwa bashukyere eitambiro eshagama embaju zoona. Aihe ahari ekyo kitambo ky'okusiima ahabw'obusingye empongano eyokiibwe omu muriro ehongyeirwe MUKAMA, ebishaju ebishwekire eby'omunda n'ebishaju byona ebibiriho, n'entsigo zombi eziri aha mugongo n'ebishaju byazo, n'ekishaabo ky'aha kitugu, abihongye; batabani ba Arooni bagyokyeze aha itambiro ry'okwokyezaho ebitambo aha nku eziri aha muriro; egyo n'empongano eyokiibwe omu muriro ey'ekisooroora kirungi ahari MUKAMA. Empongano ye ey'ekitambo ky'okusiima MUKAMA ahabw'obusingye ku eriba eri ey'omu busyo bw'entaama, yaaba mpaya nari omwagazi, ahongye ekitaine kamogo. Ku arihayo omwana gw'entaama kuba empongano ye, aguhongye omu maisho ga MUKAMA; kandi ate engaro ze aha mutwe gw'empongano ye, agiitire omu maisho g'Eihema ry'okubugaabuganiramu; batabani ba Arooni bashukyere eitambiro eshagama embaju zoona. Aihe ebishaju ahari ekyo kitambo ky'okusiima ahabw'obusingye, ekyokiibwe omu muriro, ekihongyeirwe MUKAMA, n'omukira gwona ogw'ebishaju agukuuriraine n'engugi, n'ebishaju ebishwekire eby'omunda, n'ebishaju byona ebibiriho, n'entsigo zombi eziri aha mugongo n'ebishaju byazo, n'ekishaabo eky'aha kitugu akitwarirane n'entsigo; omunyamurwa akyokyeze aha itambiro kuba empongano y'eby'okurya eyokiibwe omu muriro ehongyeirwe MUKAMA. Empongano ye ku eriba eri ey'embuzi, agihongye omu maisho ga MUKAMA; ate engaro ze aha mutwe gwayo, agiitire omu maisho g'Eihema ry'okubugaabuganiramu; batabani ba Arooni bashukyere eitambiro eshagama yaayo embaju zoona; aihe ahari ekyo kitambo empongano ye eyokiibwe omu muriro ei ahongyeire MUKAMA, ebishaju ebishwekire eby'omunda, n'ebishaju byona ebibiriho, n'entsigo zombi eziri aha mugongo n'ebishaju ebiziriho, n'ekishaabo eky'aha kitugu akitwarirane n'entsigo. Omunyamurwa abyokyeze aha itambiro; n'eby'okurya by'empongano eyokiibwe omu muriro eby'ekisooroora kirungi; ebishaju byona n'ebya MUKAMA. Kiryaba ekiragiro ekitarihwaho omu busingye bwanyu bwona n'omu maka gaanyu goona, imwe okutarya bishaju nari eshagama. MUKAMA yaagambira Musa ati: Gambira Abaisraeli oti: Omuntu ku arikora ekibi atakikozire nkana, yaakora kimwe aha bi MUKAMA yaazibiire, ku ariba ari omunyamurwa owaashukirweho amajuta okozire ekibi ekyo, akareetera eihanga ryona orubanja, ahongyerere ekibi eki akozire enimi y'ekimasha etaine kamogo, agihongyere MUKAMA kuba empongano y'ekibi. Areete egyo nimi aha muryango gw'Eihema ry'okubugaabuganiramu omu maisho ga MUKAMA, ate engaro ze aha mutwe gwayo, agiitire omu maisho ga MUKAMA. Omunyamurwa owaashukirweho amajuta atware aha shagama yaayo, agireete omu Ihema ry'okubugaabuganiramu, akoze orukumu omuri egyo shagama, agimiisiire emirundi mushanju omu maisho ga MUKAMA omu maisho g'omukingo ogukingiire Omwanya ogurikwera munonga; kandi atware ahari egyo shagama, agite aha mahembe g'ekyoterero ky'obubaane oburikutaamirana omu maisho ga MUKAMA ekiri omu Ihema ry'okubugaabuganiramu; kandi eshagama y'egyo nimi y'ekimasha eyaatsigaraho yoona agishukye ahansi aha kibunu ky'eitambiro ry'okwokyezaho ebitambo, eriri aha muryango gw'Eihema ry'okubugaabuganiramu. Kandi ebishaju byona by'egyo nimi ey'empongano y'ekibi abiiheho, ebishaju ebishwekire eby'omunda n'ebishaju byona ebibiriho, n'entsigo zombi eziri aha mugongo n'ebishaju byazo, n'ekishaabo eky'aha kitugu abitwarirane n'ezo ntsigo, nk'oku babiiha aha nimi y'ekitambo ky'okusiima ahabw'obusingye; omunyamurwa abyokyeze aha itambiro ry'okwokyezaho ebitambo. Kwonka oruhu rwayo n'enyama zaayo zoona n'omutwe gwayo n'amaguru gaayo n'eby'omunda byayo n'efa yaayo, eby'egyo nimi yoona abitware aheeru y'orusiisira omu mwanya murungi, ahu baata eiju ry'akashenda, abite aha nku, abyotsye; aho ahu baata eiju, bibe niho byayokyezibwa. Eihanga ryona ery'Abaisraeli ku ririba niryo rikozire ekibi aha bi MUKAMA yaazibiire, ritakikozire nkana, haza kyasherekwa omutwe gw'abantu abateeraine, eihanga ryagiibwaho orubanja, bwanyima ekibi eki bakozire kyamanywa, eihanga ryona rihongye enimi y'ekimasha kuba empongano y'ekibi, bagireete omu maisho g'Eihema ry'okubugaabuganiramu. Abakuru b'eihanga bate engaro zaabo aha mutwe gw'egyo nimi omu maisho ga MUKAMA, kandi eitirwe omu maisho ge; omunyamurwa owaashukirweho amajuta areete aha shagama y'egyo nimi omu Ihema ry'okubugaabuganiramu, agikozemu orukumu, agimiisiire emirundi mushanju omu maisho ga MUKAMA omu maisho g'ogwo mukingo; kandi atware ahari egyo shagama, agite aha mahembe g'ekyoterero, ekiri omu maisho ga MUKAMA omu Ihema ry'okubugaabuganiramu; kandi eshagama y'egyo nimi eyaatsigaraho yoona agishukye ahansi aha kibunu ky'eitambiro ery'okwokyezaho ebitambo, eriri aha muryango gw'eihema ry'okubugaabuganiramu; kandi ebishaju byayo byona abiiheho, abyokyeze aha itambiro. Okwo abe nikwo yaatwaza egyo nimi; nk'oku atwarize enimi y'empongano y'ekibi, abe nikwo yaatwaza n'egi; omunyamurwa ahongye atyo eky'okubarihiirira, nabo baryasaasirwa. Bwanyima atware egyo nimi aheeru y'orusiisira, agyotsye nk'oku ayokize ey'okubanza; egyo n'empongano y'ekibi ehongirwe ahabw'eihanga ryona. Kandi omutegyeki ku arikora ekibi aha bi MUKAMA Ruhanga we yaazibiire, atakikozire nkana, yaagiibwaho orubanja, bwanyima yaamanyisibwa ekibi eki akozire, areete empaya y'embuzi etaine kamogo, agihongye, ate engaro ze aha mutwe gw'egyo mbuzi, agiitire omu maisho ga MUKAMA ahu baitira ebitambo by'okwotsya; egyo n'empongano y'ekibi. Bwanyima omunyamurwa atware aha shagama y'egyo mpongano y'ekibi aha rukumu rwe, agite aha mahembe g'eitambiro ry'okwokyezaho ebitambo, endiijo shagama yoona agishukye ahansi aha kibunu ky'eryo itambiro. Ebishaju byayo byona abyokyeze aha itambiro, nk'oku bootsya ebishaju by'ebitambo by'okusiima ahabw'obusingye; omunyamurwa amuhongyerere empongano y'okurihiirira ekibi kye, nawe aryasaasirwa. Kandi omuntu weena ow'omu bantu b'obutoosha ku arikora ekibi aha bi MUKAMA yaazibiire, atakikozire nkana, yaagiibwaho orubanja, bwanyima yaamanyisibwa ekibi eki akozire, areete omwagazi gw'embuzi ogutaine kamogo, aguhongye ahabw'ekibi eki akozire. Ate engaro ze aha mutwe gw'egyo mpongano y'ekibi, agiitire ahu baitira ebitambo by'okwotsya. Omunyamurwa atware aha shagama yaagwo aha rukumu rwe, agite aha mahembe g'eitambiro ery'okwokyezaho ebitambo; endiijo shagama yoona agishukye ahansi aha kibunu ky'eryo itambiro; kandi ebishaju byagwo byona abiiheho, nk'oku babiiha aha bitambo by'okusiima ahabw'obusingye; omunyamurwa abyokyeze aha itambiro kuba ekisooroora kirungi ahari MUKAMA; omunyamurwa amuhongyerere empongano y'okurihiirira ekibi kye, nawe aryasaasirwa. Kandi ku arireeta omwana gw'entaama kuba empongano y'ekibi, areete omwagazi ogutaine kamogo; ate engaro ze aha mutwe gw'egyo mpongano y'ekibi, agiitire ahu baitira ebitambo eby'okwotsya kuba empongano y'ekibi. Omunyamurwa atware aha shagama y'egyo mpongano y'ekibi aha rukumu rwe, agite aha mahembe g'eitambiro ry'okwokyezaho ebitambo; endiijo shagama yaagwo agishukye ahansi aha kibunu ky'eryo itambiro; ebishaju byagwo byona abiiheho, nk'oku babiiha aha mwana gw'entaama gw'ekitambo eky'okusiima ahabw'obusingye; omunyamurwa abyokyeze aha itambiro aha mpongano ezookiibwe omu muriro ahari MUKAMA, amuhongyerere empongano y'okurihiirira ekibi eki akozire; nawe aryasaasirwa. Omuntu weena ku arirahizibwa, yaakora ekibi ky'okwanga kujurira eki areebire, nari eki arikumanya, aryagiibwaho orubanja rw'okutahikiirira. Nari omuntu weena ku arikora aha kintu kyona ekirikuzira, yaaba omutumbi gw'enyamaishwa erikuzira, nari ogw'ekitungirwe ekirikuzira, nari ogw'ekirikugyendesa enda ekirikuzira, atakimanyire, yaasiisikara, aryagiibwaho orubanja. Nari ku arikora aha kirikuzira ekirikuruga omu muntu ondiijo eky'omuringo gwona atakimanyire, ku arikimanya, aryagiibwaho orubanja. Nari omuntu ku arirahukwa aha rurimi, yaarahira kukora kubi nari kukora gye kyonakyona eki arirahuka kurahira atakimanyire, ku arikimanya aryagiibwaho orubanja rw'ekyo eki yaarahukire kurahira. Mbwenu omuntu ku arimanya ku aine orubanja rwa kimwe ahari ebyo, ayature ekyo kibi ki akozire, areetere MUKAMA omwagazi gw'entaama nari ogw'embuzi ogw'omu busyo kuba empongano ey'okumwihisaho orubanja rw'ekibi eki akozire; omunyamurwa amuhongyerere empongano y'okurihiirira ekibi kye; nawe aryasaasirwa. Kwonka ku ariba ari omworo otarikubaasa kureeta omwana gw'entaama, areete obwiba bubiri nari enkombe nto ibiri, azihongyere MUKAMA kuba empongano y'okumwihisaho orubanja rw'ekibi eki akozire, emwe ebe empongano ey'ekibi, endiijo ebe empongano ey'okwotsya. Azireetere omunyamurwa, nawe abanze kutamba ey'empongano y'ekibi, agihotore ebitsya, agicweho omutwe, kwonka atagibaganisamu habiri; atware aha shagama y'egyo mpongano y'ekibi, agimiisiire aha rubaju rw'eitambiro; endiijo shagama yoona egikamuukyemu, neejwera ahansi aha kibunu ky'eitambiro; egyo n'empongano y'ekibi. Eya kabiri agihongye kuba empongano y'okwotsya, nk'omugyenzo ogwatairweho oku guri; omunyamurwa amuhongyerere empongano y'okurihiirira ekibi eki akozire, nawe aryasaasirwa. Kwonka ku ariba ari omworo otarikubaasa kureeta obwiba bubiri nari enkombe nto ibiri, areete ekicweka kimwe kya ikumi kya eefa y'esaano y'obunono kuba empongano y'ekibi ey'okuhongyerera ekibi eki akozire; arekye kugitamu amajuta n'obu kwakuba okugimemeereraho obubaane bwa lebona; ahabw'okuba egyo n'empongano y'ekibi. Egyo saano agireetere omunyamurwa, ogwo munyamurwa agiiheho oruhi kuba ekiijutsyo kyayo, agyokyeze aha itambiro ahaiguru y'empongano ehongyeirwe MUKAMA eyokiibwe omu muriro; egyo n'empongano y'ekibi. Atyo omunyamurwa amuhongyerere empongano y'okurihiirira ekibi kyona eki akozire omuri ebyo byona, nawe aryasaasirwa. Esaano eritsigaraho ebe ey'omunyamurwa, nk'empongano y'esaano oku etwazibwa. MUKAMA yaagambira Musa ati: Omuntu ku arishobya ekintu kimwe omu birikwera ebya MUKAMA, yaakora ekibi atakimanyire, areetere MUKAMA empongano y'okumwihisaho orubanja ey'empaya y'entaama ey'omu busyo etaine kamogo, obariirire obuguzi bwayo omu shekeli z'efeeza, nka shekeli ey'Omwanya ogurikwera oku eri, kuba empongano y'okwihaho orubanja; kandi arihe eki asiisire ahari ekyo kintu ekirikwera, akyongyereho ekicweka kimwe kya kataano kyakyo, abihe omunyamurwa; bwanyima omunyamurwa amuhongyerere empongano y'egyo mpaya y'entaama ey'okwihaho orubanja, ebe empongano ey'okumurihiirira; kandi aryasaasirwa. Kandi omuntu weena ku arishiisha, yaagira eki yaakora omu bi MUKAMA yaazibiire, n'obu ariba atakimanyire, aryaba aine orubanja, kandi okutahikiirira kwe kuryamugumaho. Aryaiha omu busyo empaya y'entaama etaine kamogo, nk'oku oribariirira obuguzi bwayo, kuba empongano y'okwihaho orubanja, agireetere omunyamurwa; omunyamurwa amuhongyerere kurihiirira eki ashobize atamanyire, nawe aryasaasirwa. Egyo n'empongano ey'okwihaho orubanja; ahakuba buzima naaba aine orubanja omu maisho ga MUKAMA. MUKAMA yaagambira Musa ati: Omuntu weena ku arishiisha, yaacumura ahari MUKAMA omu kuryangatanisa ebi mutaahi we amubiikize, nari ebi ayemerereire, nari omu kumunyaga nari omu kumuhata, nari okugwa aha kibuzire, akakiryangatanisa naarahira ebishuba, nari ekintu kyona omu bi abantu bakora bakabisiisiramu, biryatwazibwa biti; omuntu ku arikikora, yaagiibwaho orubanja, aryariha eki aibire, nari eki anyagiise eishaija, nari eki aryangataniise bamubiikize, nari eki atorotoire kibuzire, nari ekintu kyona eki ayehakaine naarahira ebishuba, aryabigarura byona, kandi abyongyereho ekicweka kimwe kya kataano, abihe mukama waabyo aha izooba eri arihongyeraho empongano y'okwihaho orubanja; bwanyima areetere omunyamurwa empongano egyo, ei ahongyeire MUKAMA kumwihaho orubanja, empaya y'entaama etaine kamogo, nk'oku oribariirira obuguzi bwayo, kuba empongano y'okumwihaho orubanja; omunyamurwa amuhongyerere empongano y'okumurihiirira omu maisho ga MUKAMA; nawe aryasaasirwa eki ariba akozire kyona ekyamureeteire orwo rubanja. MUKAMA yaagambira Musa ati: Ragiira Arooni n'abatabani oti: Eki nikyo kiragiro ky'ebitambo by'okwotsya. Ekitambo ky'okwotsya kiryaguma kiteebwe aha nku z'aha itambiro, kiraareho okuhitsya omu kasheeshe, kandi omuriro gw'aha itambiro gugume nigwaka. Omunyamurwa ajware ekanzu ye ya bafuta, n'empare ye ya kitaani, ayoore eiju ry'ekitambo ekyokize, ekyokiibwe omu muriro aha itambiro, arite aha rubaju rw'eitambiro; bwanyima ajuure ebyo bijwaro, ajware ebindi, atware eiju aheeru y'orusiisira, aryate omu mwanya murungi. Omuriro gw'aha itambiro guryaguma nigwaka, gutariraara; omunyamurwa agume agutemu enku buri kasheeshe, ariteho gye ekitambo ky'okwotsya, ayotsyeho ebishaju by'empongano z'okusiima ahabw'obusingye. Ogwo muriro gugume nigwaka aha itambiro obutoosha, gutariraara. Eki nikyo kiragiro ky'empongano y'esaano. Batabani ba Arooni baryaguma bagihongye omu maisho ga MUKAMA omu maisho g'eitambiro. Omunyamurwa agiiheho oruhi rw'esaano y'obunono n'amajuta gaayo n'obubaane bwa lebona bwona obugimemeereirweho, abyokyeze aha itambiro kuba ekiijutsyo kyayo ky'ekisooroora kirungi ahari MUKAMA. Ebiraatsigareho biriibwe Arooni n'abatabani; babiriire omu mwanya gurikwera bitatumbisiibwe; omu kibuga ky'Eihema ry'okubugaabuganiramu babe nimwo baabiriira. Bataribiteekyerana n'ekitumbisa; naakibaha kuba omugabo gwabo ogw'empongano ezi mpongyeirwe ezokiibwe omu muriro; n'ebirikwera munonga, nk'empongano y'ekibi n'ey'okwihaho orubanja oku biri. Oyetwa omushaija weena omuri beene Arooni akiryeho, nk'omugabo gwe ogurikuruga omu mpongano ezokiibwe omu muriro ezihongyeirwe MUKAMA; kibe ekiragiro ky'ebiro byona omu busingye bwanyu bwona; oribikoraho weena aryaba orikwera. MUKAMA yaagambira Musa ati: Egi niyo mpongano ei Arooni n'abatabani barihongyera MUKAMA aha izooba eri arishukirwaho amajuta; ekicweka kimwe kya ikumi ekya eefa y'esaano y'obunono kuba empongano y'esaano obutoosha, ekicweka kyayo kihongwe omu kasheeshe, n'ekindi omu mwabazyo. Ogiteekyerane n'amajuta aha kyoma ky'okukarangaho; ku eraahikwemu amajuta, ogireete, ogihongye omu bicweka bikarangire kuba empongano y'esaano y'ekisooroora kirungi ehongyeirwe MUKAMA. Kandi omunyamurwa ow'omuri batabani ba Arooni oriba ashukirweho amajuta kumuhungurira, abe niwe yaagihongyera MUKAMA, nk'ekiragiro ky'obutoosha oku kirikuragiira; empongano egyo eyokibwe yoona. Buri mpongano y'esaano erihongwa omunyamurwa eryayokibwa yoona, teririibwa. Kandi MUKAMA yaagambira Musa ati: Gambira Arooni n'abatabani oti: Eki nikyo kiragiro ky'empongano y'ekibi. Omwanya ogu baitiramu ekitambo ky'okwotsya babe niho baaguma nibaitira n'empongano y'ekibi omu maisho ga MUKAMA; egyo n'empongano erikwera munonga. Omunyamurwa oriba naagitamba ahabw'ekibi, abe niwe yaagirya; eriirwe omu mwanya gurikwera omu kibuga ky'Eihema ry'okubugaabuganiramu. Ekirikora aha nyama yaayo kyona kiryaba ekirikwera; kandi eshagama yaayo ku eritaraakira ekijwaro kyona, ekyo kijwaro ekyataraakirwa eshagama oryakyogyeza omu mwanya gurikwera. Orwabya oru eteekirwemu ruryayatwa; kwonka ku eriba eteekirwe omu rwabya rw'emiringa, orwo rwabya ruryakuutwa, kandi rumunyuguzibwe n'amaizi. Oyetwa omushaija weena omu banyamurwa agiryeho; egyo n'empongano erikwera munonga. Kwonka empongano y'ekibi yoona, ei eshagama yaayo erireetwa omu Ihema ry'okubugaabuganiramu kurihiirira ekibi omu Mwanya ogurikwera, etaririibwa, kureka eyokibwe omu muriro. Eki nikyo kiragiro ky'empongano y'okwihaho orubanja; n'empongano erikwera munonga. Omu mwanya ogu baitiramu ekitambo ky'okwotsya, babe niho baaguma nibaitira n'empongano y'okwihaho orubanja, eshagama yaayo eshukyerwe eitambiro embaju zoona. Kandi ebishaju byayo byona bihongwe, omukira gwayo gw'ebishaju, ebishaju ebishwekire eby'omunda, entsigo zombi eziri aha mugongo n'ebishaju ebiziriho, n'ekishaabo eky'aha kitugu akitwarirane n'ezo ntsigo, omunyamurwa abiiheho, abyokyeze aha itambiro kuba empongano eyokiibwe omu muriro ehongyeirwe MUKAMA; egyo n'empongano y'okwihaho orubanja. Oyetwa omushaija omu banyamurwa weena agiryeho; eriirwe omu mwanya gurikwera; egyo n'empongano erikwera munonga. Nk'empongano y'ekibi oku eri, nikwo n'empongano y'okwihaho orubanja eri; ekiragiro kyazo ni kimwe; omunyamurwa orikuzihonga abe niwe yaagitwara. Omunyamurwa orikutamba ekitambo ky'okwotsya eky'omuntu weena, abe niwe yaatwara oruhu rw'ekitambo ky'okwotsya eki yaatamba. Kandi empongano y'esaano yoona eteekyeirwe omu iteekyero ry'emigaati, n'ekintu kyona ekikarangisiibwe amajuta aha kyoma, kandi n'ekiteekirwe aha kyoma, biryaba eby'omunyamurwa owaabihayo. N'empongano y'esaano yoona ejwangizemu amajuta nari ey'esaano eyomire, eryabaganwa batabani ba Arooni boona nibainganisa. Eki nikyo kiragiro ky'ebitambo by'empongano z'okusiima ahabw'obusingye, ezirihongyerwa MUKAMA. Omuntu ku arikihonga ahabw'okusiima, hamwe n'ekyo kitambo ky'okusiima areete twakeeki otutatumbisiibwe otujwangize n'amajuta, na capati ezitatumbisiibwe ezisiigirwe amajuta, n'otundi twakeeki tw'esaano y'obunono otujwangize gye n'amajuta. Twakeeki otwo atwongyereho emigaati etatumbisiibwe, abihongye hamwe n'ekitambo kye ky'okusiima ahabw'obusingye, eki arikuhonga ahabw'okusiima MUKAMA. Ahari buri empongano aiheho omugaati gumwe kuba empongano y'okuzongazonzya ahari MUKAMA, gube omugabo gw'omunyamurwa orikushukyera eshagama y'ekitambo ky'okusiima ahabw'obusingye. Enyama y'ekitambo ky'empongano ze ez'okusiima ahabw'obusingye eryariibwa aha izooba eri ekyo kitambo kirihongyerwaho; atarigira ei yaatsigaho okuhitsya omu kasheeshe. Kwonka ekitambo ky'empongano ye ku kiriba kiri eky'okuhiga, nari eki atoizire ahabw'okweyendera, kiryariibwa aha izooba eri arikiheeraho, kandi ekiritsigaraho kiriibwe omu kasheeshe; kwonka enyama y'ekitambo ekyo eritsigaraho okuhitsya aha izooba rya kashatu, eryayokibwa omu muriro. Kandi enyama yoona ey'ekitambo ey'empongano ze z'okusiima ahabw'obusingye, ku eririibwa aha izooba rya kashatu, teriikirizibwa, kandi teribarirwa ogwo ogihongire; eryaba erikunugwa, kandi origiryaho weena aryagiibwaho orubanja rw'okutahikiirira. Enyama erikora aha kirikuzira kyona etaririibwa, kureka eyokibwe omu muriro. Abashemeire boona nibaikirizibwa kurya enyama y'ekitambo, kwonka omuntu weena orirya aha nyama y'ekitambo ky'empongano z'okusiima MUKAMA ahabw'obusingye, akisiisikaire, omuntu ogwo aryacuubwa omu ihanga rye. Kandi omuntu weena ku arikora aha kintu kyona ekirikuzira, ekirikuruga omu muntu, nari aha nyamaishwa erikuzira, nari aha kintu kyona ekisiisikaire ekirikuzira, haza akarya aha nyama y'ekitambo ky'empongano z'okusiima MUKAMA ahabw'obusingye, omuntu ogwo aryacuubwa omu ihanga rye. MUKAMA yaagambira Musa ati: Gambira Abaisraeli oti: Mutarirya ebishaju by'ente nari eby'entaama nari eby'embuzi. Ebishaju by'ekyefeereire nari eby'ekiitsirwe enyamaishwa nibibaasa kukoresibwa omu muringo gundi gwona, kwonka mutaribiryaho na kakye; ahakuba omuntu weena orirya aha bishaju by'enyamaishwa y'omu birikuhongyerwa MUKAMA ebirikwokibwa omu muriro, omuntu ogwo aryacuubwa omu ihanga rye. Kandi mutarirya eshagama y'omuringo gwona ey'ebirikuguruka nari ey'enyamaishwa omu maka gaanyu goona. Omuntu weena orirya eshagama y'omuringo gwona, acuubwe omu ihanga rye. MUKAMA yaagambira Musa ati: Gambira Abaisraeli oti: Oritambira MUKAMA ekitambo ky'empongano z'okusiima ahabw'obusingye, areetere MUKAMA empongano ye; aihe aha kitambo ekyo eky'okuhongyera MUKAMA ekirikwokibwa omu muriro, akyereetere n'engaro ze; areete ebishaju n'enkoro, egyo nkoro bagizongazonzye, ebe empongano ezongazongiibwe omu maisho ga MUKAMA. Omunyamurwa ayotsye ebishaju aha itambiro; kwonka enkoro ebe eya Arooni n'abatabani. Kandi aha bitambo by'empongano zaanyu ez'okusiima ahabw'obusingye, muryaguma muhe omunyamurwa ekivune ky'okuguru kwa buryo kuba empongano eihirweho. Ow'omuri batabani ba Arooni, oriba naatamba eshagama n'ebishaju by'empongano z'okusiima ahabw'obusingye, abe niwe yaatwara ekivune ky'okuguru kwa buryo kuba omugabo gwe; ahakuba enkoro erikuzongazongibwa n'ekivune ky'okuguru ekiihwaho, naabiiha aha Baisraeli omu bitambo by'empongano zaabo z'okusiima ahabw'obusingye, naabiha Arooni omunyamurwa n'abatabani kuba omugabo gwabo ogw'ebiro byona, ogu bahairwe Abaisraeli. Ogwo nigwo mugabo gwa Arooni n'abatabani ogwihirwe omu mpongano ezookiibwe omu muriro, ebihairweyo ahari MUKAMA, ogwabaihiirweho aha izooba eri baamurikiirweho omu maisho ga MUKAMA kumuheereza nk'abanyamurwa be; ogwo mugabo MUKAMA akaragiira Abaisraeli kuguma nibagubaha, yaakiragiira aha izooba eri yaabashukiireho amajuta kubashoroora. Ekyo kyaba ekiragiro ekitarihwaho omu busingye bwabo bwona. Ekyo nikyo kiragiro ky'ekitambo eky'okwotsya, n'eky'empongano y'esaano, n'eky'empongano y'ekibi, n'eky'empongano y'okwihaho orubanja, n'eky'okushoroora, n'eky'ekitambo ky'okusiima ahabw'obusingye, ebi MUKAMA yaaragiriire Musa aha rushozi Sinai, aha izooba eri yaaragiriireho Abaisraeli kureetera MUKAMA empongano zaabo omu ihamba rya Sinai. MUKAMA yaagambira Musa ati: Twara Arooni n'abatabani n'ebijwaro biri n'amajuta g'okushukaho ahabw'okushoroora, n'enimi y'ekimasha ey'empongano y'ekibi, n'empaya ibiri z'entaama, n'ekiibo ky'emigaati etatumbisiibwe; kandi oteeranire eihanga ryona aha muryango gw'Eihema ry'okubugaabuganiramu. Musa yaakora nk'oku MUKAMA yaamuragiira; eihanga ryona ryateeranira aha muryango gw'Eihema ry'okubugaabuganiramu. Musa yaagambira eihanga ryona ati: Eki nikyo MUKAMA yaaragiira kukorwa. Musa yaareeta Arooni n'abatabani, yaaboozya n'amaizi; yaamujweka ekooti, yaamuzirika n'eky'okwezirikisa kiri, yaamujweka ekanzu, yaagitungikaho efodi, yaamuzirika eky'okwezirikisa kya efodi ekirukirwe abanyamwoga, yaakigimuhamisaho; yaamujweka eky'aha kifuba kiri, kandi omurikyo yaakitamu Urimu na Tumimu. Yaamujweka ekikwemba aha mutwe, kandi aha kikwemba omu maisho yaataho ekipande ky'ezaabu, nikyo kirunga ekirikwera, nk'oku MUKAMA yaaragiire Musa. Bwanyima Musa yaihayo amajuta gari ag'okushukaho ahabw'okushoroora, yaagashuka aha butaaho n'ahari byona ebyabaire birimu, yaabyeza. Yaagamiisiira n'aha itambiro emirundi mushanju, kandi yaagashuka ahari eryo itambiro n'ebintu byaryo byona, n'aha kinaabiro n'ekibunu kyakyo, kubyeza. Kandi yaagashuka n'aha mutwe gwa Arooni kumweza. Bwanyima Musa yaareeta batabani ba Arooni, yaabajweka ekooti, yaabazirika n'eby'okwezirikisa, yaabajweka n'enkofiira, nk'oku MUKAMA yaamuragiire. Bwanyima yaareeta enimi y'ekimasha ey'empongano y'ekibi; Arooni n'abatabani baata engaro zaabo aha mutwe gw'egyo nimi y'empongano y'ekibi. Musa yaagiita, yaatwara eshagama yaayo, yaagita aha mahembe g'eitambiro n'orukumu rwe aha nshonda zaaryo zoona, yaarishemeza, yaashuka endiijo shagama yoona ahansi aha kibunu kyaryo kuririhiirira, yaaryeza. Yaatwara ebishaju byona ebishwekire eby'omunda, n'ekishaabo eky'aha kitugu, n'entsigo zombi n'ebishaju byazo, yaabyokyeza aha itambiro. Kwonka enimi, oruhu rwayo n'enyama zaayo n'efa yaayo, yaabyokyeza aheeru y'orusiisira nk'oku MUKAMA yaamuragiire. Yaareeta empaya y'entaama kuba ekitambo ky'okwotsya; Arooni n'abatabani baata engaro zaabo aha mutwe gw'egyo mpaya. Musa yaagiita, yaashukyera eitambiro eshagama yaayo embaju zoona. Ku yaaherize kugicwagacwagura, yaayotsya omutwe gwayo n'ebicweka byayo n'ebishaju byayo; yaayozya eby'omunda byayo n'amaguru gaayo n'amaizi, yaayokyeza egyo mpaya yoona aha itambiro; kyaba ekitambo kyokize eky'ekisooroora kirungi, empongano eyokiibwe omu muriro, ehongyeirwe MUKAMA, nk'oku MUKAMA yaaragiire Musa. Bwanyima yaareeta empaya y'entaama eya kabiri, empaya ey'okushoroorwa kw'abanyamurwa; Arooni n'abatabani baata engaro zaabo aha mutwe gwayo; Musa yaagiita, yaatwara aha shagama yaayo, yaagita aha nshonga y'okutu kwa Arooni okwa buryo n'aha kikumu kishaija eky'engaro ya buryo, n'aha kikumu kishaija eky'ekigyere kya buryo; bwanyima yaareeta batabani ba Arooni, yaata eshagama aha nshonga z'amatu gaabo aga buryo n'aha bikumu bishaija eby'engaro zaabo za buryo n'aha bikumu bishaija eby'ebigyere byabo bya buryo; Musa yaashukyera endiijo shagama yoona aha itambiro embaju zoona. Kandi yaatwara ebishaju byayo n'omukira gw'ebishaju n'ebishaju ebishwekire eby'omunda, n'ekishaabo ky'aha kitugu n'entsigo zombi n'ebishaju byazo n'ekivune ky'okuguru kwa buryo; kandi omu kiibo ky'emigaati etatumbisiibwe eyaabaire etuura omu maisho ga MUKAMA, yaihamu kaakeeki kamwe akatatumbisiibwe, n'akandi akasiigirwe amajuta na capati emwe, yaabita ahari ebyo bishaju n'aha kivune ky'okuguru kwayo okwa buryo; byona yaabita aha ngaro za Arooni n'aha ngaro z'abatabani, yaabizongazonzya, byaba empongano ezongazongiibwe omu maisho ga MUKAMA. Bwanyima Musa yaabiiha omu ngaro zaabo, yaabyokyeza aha itambiro hamwe n'ekitambo ky'okwotsya, nk'empongano y'okushoroorwa kw'abanyamurwa ey'ekisooroora kirungi; yaaba empongano eyokiibwe omu muriro ehongyeirwe MUKAMA. Kandi Musa yaatwara enkoro, yaagizongazonzya kuba empongano ezongazongiibwe omu maisho ga MUKAMA; enkoro egyo yaaba omugabo gwa Musa ogw'ahari egyo mpaya y'okushoroorwa kw'abanyamurwa, nk'oku MUKAMA yaaragiire Musa. Kandi Musa yaatwara aha majuta ag'okushukaho ahabw'okushoroora n'aha shagama eyaabaire eri aha itambiro, yaabimiisiira ahari Arooni n'aha bijwaro bye n'aha batabani n'aha bijwaro byabo; atyo yaayeza Arooni n'ebijwaro bye n'abatabani n'ebijwaro byabo. Bwanyima Musa yaagambira Arooni n'abatabani ati: Muteekye egyo nyama aha muryango gw'Eihema ry'okubugaabuganiramu, mube niho mwagiriira hamwe n'emigaati eri omu kiibo ey'okushoroorwa kw'abanyamurwa, nk'oku naaragiire, ningira nti: Arooni n'abatabani bagirye. Enyama n'emigaati ebiraatsigareho, mubyotsye n'omuriro. Mumare ebiro mushanju, mutarikushohora aheeru y'Eihema ry'okubugaabuganiramu, okuhitsya ahu ebiro by'okushoroorwa kwanyu birihwera; ahabw'okuba okushoroorwa kwanyu nikwija kumara ebiro mushanju. Nk'oku byakorwa eri izooba, nikwo MUKAMA yaaragiira ku biguma nibikorwa bityo okubarihiirira. Nimwija kuguma aha muryango gw'Eihema ry'okubugaabuganiramu nyomushana na nyekiro okumara ebiro mushanju, nimukora eki MUKAMA yaaragiira, mutakaafa; ahakuba nikwo naaragiirwa. Arooni n'abatabani baakora byona ebi baaragiririirwe omuri Musa. Aha kiro kya munaana Musa yaayeta Arooni n'abatabani n'abakuru b'Abaisraeli, yaagambira Arooni ati: Twara enimi y'ekimasha kuba empongano y'ekibi, n'empaya y'entaama kuba ekitambo ky'okwotsya, ebitaine kamogo byombi, obitambire omu maisho ga MUKAMA. Kandi ogambire Abaisraeli oti: Mutware empaya y'embuzi kuba empongano y'ekibi, n'enyana hamwe n'omwana gw'entaama ebihikize omwaka gumwe ebitaine kamogo kuba ekitambo ky'okwotsya, n'enimi n'empaya y'entaama kuba empongano ez'okusiima ahabw'obusingye, bitambirwe omu maisho ga MUKAMA; kandi mutware n'empongano y'esaano ejwangize n'amajuta; ahakuba eri izooba MUKAMA naija kubeeyoreka. Baareeta omu maisho g'Eihema ry'okubugaabuganiramu ebi Musa yaaragiira; eihanga ryona ryairira haihi, ryayemerera omu maisho ga MUKAMA. Musa yaagira ati: Eki nikyo MUKAMA yaabaragiira kukora; kandi ekitiinisa kya MUKAMA nikiija kubabonekyera. Musa yaagira Arooni ati: Hika aha itambiro, ohongye empongano yaawe y'ekibi n'ekitambo kyawe ky'okwotsya, kandi okore eby'okwerihiirira n'eby'okurihiirira abantu; oreete n'empongano y'abantu, okore eby'okubarihiirira, nk'oku MUKAMA yaaragiire. Atyo Arooni yaahika aha itambiro, yaita enyana y'empongano y'ekibi ey'okwehongyerera; abatabani baamureetera eshagama, yaagikozamu orukumu, yaagita aha mahembe g'eitambiro, endiijo yaagishuka ahansi aha kibunu ky'eitambiro; kwonka ebishaju n'entsigo zombi n'ekishaabo ky'aha kitugu eby'egyo mpongano y'ekibi yaabyokyeza aha itambiro, nk'oku MUKAMA yaaragiire Musa. Enyama yaayo n'oruhu rwayo yaabyotsya omu muriro aheeru y'orusiisira. Bwanyima yaita ekitambo ky'okwotsya; abatabani baamureetera eshagama yaakyo, yaagishukyera eitambiro embaju zoona; baamureetera ebicweka by'ekyo kitambo ky'okwotsya, kimwe kimwe hamwe n'omutwe gwakyo; yaabyokyeza aha itambiro. Yaayozya eby'omunda n'amaguru gaakyo, yaabita aha kitambo ky'okwotsya, yaabyokyeza aha itambiro. Yaareeta empongano z'abantu, yaatwara embuzi y'empongano y'ekibi kyabo, yaagiita, yaagihongyerera ekibi, nk'empongano y'ekibi ey'okubanza. Bwanyima yaareeta ekitambo ky'okwotsya, yaakihonga nk'oku omugyenzo gwakyo guri. Kandi yaareeta empongano y'esaano, yaagiihaho oruhi rwijwire, yaagyokyeza aha itambiro, naagyongyera aha kitambo ky'okwotsya eky'omu kasheeshe. Kandi yaita n'egyo nimi n'empaya y'entaama eby'okutambirira abantu kuba empongano zaabo ez'okusiima ahabw'obusingye; abatabani baamureetera eshagama yaabyo, yaagishukyera eitambiro embaju zoona, kandi n'ebishaju by'enimi n'eby'empaya, n'omukira gw'ebishaju, n'ebishaju ebishwekire eby'omunda, n'entsigo zombi, n'ekishaabo ky'aha kitugu; baata ebyo bishaju aha nkoro zaazo, yaabyokyeza aha itambiro; kwonka enkoro zaazo n'ekivune ky'okuguru kwa buryo Arooni yaabizongazonzya kuba empongano ezongazongiibwe omu maisho ga MUKAMA, nk'oku Musa yaaragiire. Bwanyima Arooni yaimutsya emikono ye aha bantu, yaabashabira omugisha, yaaruga aha itambiro ahu yaabaire naatambira empongano y'ekibi n'ekitambo kyokize n'empongano z'okusiima ahabw'obusingye. Musa na Arooni baataaha omu Ihema ry'okubugaabuganiramu; ku baashohoire, baashabira abantu omugisha; ekitiinisa kya MUKAMA kyabonekyera abantu boona. Omuriro gwaruga omu maisho ga MUKAMA, gwayokyeza kimwe ekitambo ky'okwotsya n'ebishaju ebyabaire biri aha itambiro; abantu boona ku baakireebire, baayamuza, baagwa ahansi bajuumaire. Bwanyima Nadabu na Abihu batabani ba Arooni baatwara buri omwe ekyoterero kye, baabitamu omuriro, baagushukaho obubaane, baabwoterera omu maisho ga MUKAMA n'omuriro ogundi ogu atarabaragiire. Ahonaaho omuriro gwaruga ahari MUKAMA, gwabootsya, baafeera omu maisho ga MUKAMA. Musa yaagira Arooni ati: Eki nikyo MUKAMA yaagambire ati: Ndyayeyoreka ku ndi Orikwera omu barikuunyirira haihi, kandi ndyaheebwa ekitiinisa omu maisho g'aba bantu boona. Arooni yaahunama. Musa yaayeta Mishaeli na Elizafani, batabani ba Uzieli, ishento wa Arooni, yaabagira ati: Mwirire haihi, mwihe beene waanyu omu maisho g'Omwanya ogurikwera, mubatware aheeru y'orusiisira. Bairira haihi, baabatwara bajwaire ekooti zaabo, baabaiha omu rusiisira, nk'oku Musa yaaragiira. Musa yaagambira Arooni n'abatabani, Eleazaari na Itamaari ati: Mutazingurura eishokye, n'obu kwakuba okutaagura emyenda yaanyu, mukafa, kandi ekiniga kya MUKAMA kikajuumikira eihanga ryona; kwonka murekye beene waanyu ab'enju ya Israeli boona bacure ahabw'abookiibwe omuriro ogu MUKAMA areetsire. Kandi mutaruga omu muryango gw'Eihema ry'okubugaabuganiramu, mukafa, ahabw'okuba amajuta ga MUKAMA agu mushukirweho gabariho. Baakora nk'oku Musa yaabaragiira. MUKAMA yaagambira Arooni ati: Mutarinywa viinyo nari eky'okunywa eky'amaani, iwe na batabani baawe mwaba nimutaaha omu Ihema ry'okubugaabuganiramu, mutakaafa; ekyo n'ekiragiro ky'ebiro byona omu busingye bwanyu bwona, mubone kutaanisa ebirikwera n'ebitarikwera, kandi ebirikuzira n'ebitarikuzira, n'okwegyesa Abaisraeli ebiragiro byona, ebi MUKAMA yaabagambiire naaraba omuri Musa. Musa yaagambira Arooni n'abatabani, abaatsigaireho, Eleazaari na Itamaari, naagira ati: Mutware empongano y'esaano etsigaire aha mpongano ezihongyeirwe MUKAMA ezookiibwe omu muriro, mugiriire aha rubaju rw'eitambiro etatumbisiibwe; ahakuba n'erikwera munonga; kandi mugiriire omu mwanya gurikwera, ahakuba n'omugabo gwawe na batabani baawe, ogu mushemereire kuheebwa aha mpongano ezihongyeirwe MUKAMA ezookiibwe omu muriro, ahakuba okwo nikwo naaragiirwe. Kwonka enkoro ezongazongiibwe n'ekivune ky'okuguru ekiihirweho mubiriire omu mwanya gwona ogushemeire, iwe na batabani baawe na bahara baawe, ahakuba n'omugabo gwawe ogu origuma nooheebwa na batabani baawe aha bitambo by'empongano z'Abaisraeli z'okusiima ahabw'obusingye. Ekivune ky'okuguru ekiihirweho n'enkoro ezongazongiibwe baryaguma nibabireeta hamwe n'empongano z'ebishaju ez'okwokibwa omu muriro, babizongazongyeze omu maisho ga MUKAMA kuba empongano ezongazongiibwe; bibe ebyawe na batabani baawe kuba omugabo gwanyu ogw'ebiro byona, nk'oku MUKAMA yaaragiire. Musa yaayezirika munonga kusherura embuzi y'empongano y'ekibi, yaashanga bagyokyeize kimwe; yaagwerwa kubi Eleazaari na Itamaari, batabani ba Arooni abaatsigaireho, yaababuuza ati: N'enki ekyabazibira kuriira empongano y'ekibi omu mwanya gw'Aharikwera, haza eri erikwera munonga; kandi mugihairwe ngu mubone kutwara okutahikiirira kw'eihanga okuririhiirira omu maisho ga mukama? Reeba eshagama yaayo tereetsirwe mu mwanya gw'Aharikwera; buzimazima mukaabaire mugiriiriire omu mwanya gw'Aharikwera nk'oku naaragiire. Arooni yaagarukamu Musa ati: Reeba eri izooba baaheza kutamba empongano yaabo ey'ekibi n'ekitambo kyabo ekyokiibwe omu maisho ga MUKAMA; ebintu ebirikushusha biti byambaho! Mbwenu shi, kuri naarya empongano y'ekibi eri izooba, kikaabaire kirungi omu maisho ga MUKAMA? Musa ku yaakihuriire, yaaguubwa gye. MUKAMA yaagambira Musa na Arooni, naabagira ati: Mugambire Abaisraeli muti: Ebiine amagara ebi nibyo murikwikirizibwa kurya omu nyamaishwa zoona ez'omu nsi. Enyamaishwa zoona ezaatsizemu ebyara, eziine ebigyere by'ebyara bibiri, kandi ezirikwekuuma, mube nizo mwarya. Kwonka omuri ezo ezirikwekuuma, nari ezaatsizemu ebyara, ezi mutarizirya; engamira, ahakuba eyekuuma, kwonka tiyatsizemu byara; n'erikuzira ahariimwe; endirira, ahakuba eyekuuma, kwonka teyatsizemu byara; n'erikuzira ahariimwe; orumi, ahakuba rwekuuma, kwonka tirwatsizemu byara; n'orurikuzira ahariimwe; empunu, ahakuba eyatsizemu ebyara, eine ebigyere by'ebyara bibiri, kwonka teyekuuma; n'erikuzira ahariimwe. Enyama yaazo mutarigirya, kandi n'emitumbi yaazo mutarigikoraho; ezo n'ezizira ahariimwe. Ebi nibyo murikwikirizibwa kurya ahari byona eby'omu maizi; eby'omu maizi ag'omu nyanja n'ag'omu migyera ebiine amapapa n'engamba, mube nibyo mwarya; kwonka byona ebitaine mapapa na ngamba eby'omu nyanja n'omu migyera, ebirikugyendera omu maizi byona, kandi n'ebiine amagara byona eby'omu maizi, n'ebirikunugwa ahariimwe. Biryaguma biri ebirikunugwa ahariimwe; mutarirya aha nyama yaabyo, kandi emitumbi yaabyo mugume muginugye. Ekiri omu maizi kyona ekitaine mapapa na ngamba n'ekirikunugwa ahariimwe. Ebi n'ebirikuguruka ebi mushemereire kunuga; bitaririibwa, n'ebirikunugwa; eishamba, empungu-mareere, kaamushungushungu, ekyanira, nyakabaka n'oruganda rwayo, ekikoona kyona n'oruganda rwakyo, maaya, ekishoma-bwire, enyangi, akaca n'oruganda rwako, ekihihizi, ekiyoyo, enyawaawa, enkoko y'omu maizi, nyamunyonyi, ekihuhura-bahuta, enkongoro, oruyongoyongo n'oruganda rwarwo, enkooherwa, n'orubaka. Ebikooko byona ebiine amapapa, ebirikugyendesa amaguru magufu ana n'eby'okunugwa ahariimwe; kwonka omu bikooko ebiine amapapa, ebirikugyendesa amaguru ana magufu, nimwikirizibwa kurya ebiine amaguru maraingwa ageehinyire ahaiguru y'ebigyere byabyo ag'okugurukisa ahansi; ahari ebyo ebi nibyo murikwikirizibwa kurya; enzigye n'oruganda rwazo, ebiharara n'oruganda rwabyo, ejerere n'oruganda rwazo, n'eseenene n'oruganda rwazo. Kwonka ebikooko ebindi byona ebiine amapapa, ebirikugyendesa amaguru magufu ana n'ebirikunugwa ahariimwe. Ebyo biryabahindura abasiisikaire; omuntu weena orikora aha mutumbi gwabyo aryaba osiisikaire okuhitsya omu mwabazyo. Weena oryekorera ekicweka kyona eky'omutumbi gwabyo, ashemereire kwozya ebijwaro bye, n'okuguma ari osiisikaire okuhitsya omu mwabazyo. Enyamaishwa yoona eyaatsizemu ebyara, kwonka etaine bigyere by'ebyara bibiri, kandi etarikwekuuma, n'erikuzira ahariimwe; omuntu weena origikoraho aryaba osiisikaire. Enyamaishwa yoona erikuribatisa ebiganja omu nyamaishwa zoona ezirikugyendesa amaguru ana, n'erikuzira ahariimwe; weena orikora aha mutumbi gwayo aryaba osiisikaire okuhitsya omu mwabazyo; kandi oryekorera omutumbi gw'emwe aharizo, ashemereire kwozya ebijwaro bye, n'okuguma ari osiisikaire okuhitsya omu mwabazyo; ezo n'ezirikuzira ahariimwe. Ebi nibyo birikuzira ahariimwe omu birikugyendera ahansi ebiine amaguru magufu; akakorwa, embeba, entsigira-muteete n'oruganda rwayo, ekihangare, engamba, ekinya, akanyarugondo n'enyaruju. Ebyo nibyo ebirikuzira ahariimwe omu birikugyendera ahansi byona ebiine amaguru magufu; omuntu weena oribikoraho bifiire, aryaba osiisikaire okuhitsya omu mwabazyo. Ekintu kyona eki omutumbi gwabyo gurigwaho, kiryaba ekisiisikaire; n'obu kiriba kiri ekintu ekibaizirwe omu kiti, nari ekijwaro, nari oruhu, nari ekiguniya, nari ekintu kyona ekirikukoresibwa omurimo gwona, kishemereire kuteebwa omu maizi, n'okuguma kiri ekisiisikaire okuhitsya omu mwabazyo; bwanyima kibe ekishemeire. Kandi kimwe aharibyo ku kirigwa omu kintu ky'eibumba, kyona ekiriba kiri omuri ekyo kintu kiryaba ekisiisikaire, kandi ekintu ekyo muryakyata. Eby'okurya byona ebikirimu ebirikugiibwamu amaizi, biryaba ebisiisikaire; nari eby'okunywa byona ebirikunywebwa ebiriba biri omuri ekyo kintu biryaba ebisiisikaire. Ekintu kyona ekiriguubwaho ekicweka ky'omutumbi gwabyo kiryaba ekisiisikaire, n'obu kiriba kiri eiteekyero ry'eby'okurya, nari amahega kyatagurwe; ebintu ebyo biryaba bisiisikaire, kandi biri ebisiisikaire ahariimwe. Kureka enshuro nari ekiina ekyarimiirwe amaizi, omu garikuteeranira, nikyo kiriba kitasiisikaire; kwonka ekiriihamu omutumbi gwabyo kiryaba ekisiisikaire. Kandi ekicweka kyona eky'omutumbi gwabyo ku kirigwa aha mbibo yoona ey'okubibwa, embibo egyo eryaba etasiisikaire; kwonka ezo mbibo ku ziriba zitumbikire omu maizi, zaaguubwaho ekicweka kyona eky'omutumbi gwabyo, ziryaba ezisiisikaire ahariimwe. Enyamaishwa yoona ei murikwikirizibwa kurya, ku erifa, orikora aha mutumbi gwayo, aryaba osiisikaire okuhitsya omu mwabazyo. Kandi orirya aha mutumbi gwayo, aryayozya ebijwaro bye, agume ari osiisikaire okuhitsya omu mwabazyo; kandi n'oryekorera omutumbi gwayo, aryayozya ebijwaro bye, agume ari osiisikaire okuhitsya omu mwabazyo. Ekirikugyendera ahansi kyona, n'ekirikunugwa; kitaririibwa. Ebirikugyendera ahansi byona, yaaba ebirikugyendesa enda, yaaba eby'amaguru ana, nari eby'amaguru maingi, mutaribirya; ahakuba n'ebirikunugwa. Mutaryehindura abarikunugwa ahabw'ekintu kyona ekirikugyendera ahansi, kandi mutaribyesiisisa, bikabashiisha. Mumanye ku ndi MUKAMA Ruhanga waanyu; n'ahabw'ekyo mweyeze, mube abarikwera; ahabw'okuba ndi Orikwera; kandi mutaryeshiisha n'ekintu ky'omuringo gwona ekirikugyendera ahansi; ahakuba niinye MUKAMA owaabaihire omu nsi ya Misri kuba Ruhanga waanyu; n'ahabw'ekyo mube abarikwera, ahakuba ndi Orikwera. Ebyo nibyo biragiro by'enyamaishwa n'ebirikuguruka n'ebiine amagara byona ebirikugyendera omu maizi na buri kihangirwe kyona ekirikugyendera ahansi, ebitairweho kutaanisa ebirikuzira n'ebitarikuzira, n'ebiine amagara ebirikwikirizibwa kuriibwa n'ebitarikwikirizibwa. MUKAMA yaagambira Musa ati: Gambira Abaisraeli oti: Omukazi ku arigira enda, yaazaara omwana w'omwojo, aryamara ebiro mushanju atashemeire; nk'oku aba ari omubiro bye by'okuza omu kwezi, nikwo ariguma ari otashemeire. Aha kiro kya munaana omwana ogwo aryasharwa ekishushu ky'omubiri gwe. Kandi nyina aryagumizamu ari omu shagama y'ekizaire, amare ebiro makumi ashatu na bishatu naashemezibwa; atarikora aha kintu kyona ekyeziibwe, n'obu kwakuba okuza omu Mwanya ogurikwera ebiro by'okutashemera kwe bitakahweire. Kwonka ku arizaara omwishiki, obwo aryamara ebiro ikumi na bina ari otashemeire nk'omu biro bye by'okuza omu kwezi; agumizemu ari omu shagama y'ekizaire, amare ebiro makumi mukaaga na mukaaga, naashemezibwa. Ebiro by'okutashemera kwe ku birihwa, yaaba by'omwojo nari eby'omwishiki, aryareeta omwana gw'entaama oguhikize omwaka kuba ekitambo ky'okwotsya, n'enkombe nto nari akaiba kuba empongano y'ekibi, abireetere omunyamurwa aha muryango gw'Eihema ry'okubugaabuganiramu; omunyamurwa abihongyere omu maisho ga MUKAMA, amurihiirire; ogwo mukazi abone kushemezibwa omu by'eshagama y'obuzaire bwe. Ekyo nikyo kiragiro ky'omukazi ozaire omwana w'omwojo nari ow'omwishiki. Kwonka ku ariba ari omworo, atarikubaasa kureeta mwana gw'entaama, areete obwiba bubiri nari enkombe nto ibiri, emwe kuba ey'ekitambo ky'okwotsya, n'endiijo kuba ey'empongano y'ekibi; omunyamurwa amurihiirire, abe oshemeziibwe. MUKAMA yaagambira Musa na Arooni ati: Omuntu ku arigira aha mubiri gwe ekizimba nari ekiseera nari eibara, kyahinduka aha mubiri gwe nk'endwara y'ebibembe, bamureetere Arooni omunyamurwa nari omwe ahari batabani be abanyamurwa; omunyamurwa ashwijume endwara ey'aha ruhu rw'omubiri gwe; ku arishanga obwoya obw'ahu endwara eri buhindukire nibwera, kandi eibara ryogire omu ruhu rw'omubiri, egyo ndwara eryaba eri ebibembe; omunyamurwa amwetegyereze, amurangye ku asiisikaire. Kwonka ku arireeba eibara ry'aha ruhu rw'omubiri gwe niryera, kandi ritoogire mu ruhu, n'obwoya bwaho butahindukire kuba oburikwera, obwo omunyamurwa aryakingirana ogwo muntu orwaire okumara ebiro mushanju; aha kiro kya mushanju omunyamurwa agarukye amushwijume; ku arireeba egyo ndwara egumire nk'oku ebaire eri, etabugire mubiri, obwo omunyamurwa aryagaruka amukingirane ebindi biro mushanju; aha kiro kya mushanju ekindi omunyamurwa agarukye amushwijume; ku arishanga eibara ry'endwara ritakireebeka munonga, ritabugire mubiri, obwo amurangye ku atasiisikaire; biri n'ekiseera; ogwo muntu ayozye ebijwaro bye, abe otasiisikaire. Kwonka ebiseera ku birimubuga omubiri, aherize kweyoreka omunyamurwa ahabw'okushemezibwa, aryagaruka ayeyorekye omunyamurwa; omunyamurwa amushwijume; ku ari reeba ebiseera bimubugira omubiri, amurangye ku asiisikaire; biri n'ebibembe. Omuntu ku arikwatwa endwara y'ebibembe, bamutwarire omunyamurwa; omunyamurwa amushwijume; ku arishanga aine ekizimba kirikwera omu ruhu, kihindwire obwoya bwaho kuba oburikwera, kandi hacwekire ekironda, biri n'ebibembe ebitwire aha mubiri gwe; omunyamurwa amurangye ku asiisikaire; atarimukingirana, ahabw'okuba asiisikaire. Ebibembe ku biri musheesha aha mubiri, byashweka omubiri gwe gwona kwiha aha mutwe kuta aha bigyere, aha bicweka ebi omunyamurwa arireeba, omunyamurwa amushwijume; ku arireeba ebibembe bishwekire omubiri gwe gwona, amurangye ku atasiisikaire ahabw'endwara egyo; omubiri gwe gwona nigwera; tasiisikaire. Kwonka ahu ekironda kirimureebekyeraho, aryaba osiisikaire. Omunyamurwa aryashwijuma ekyo kironda, amurangye ku asiisikaire; ekyo kironda kisiisikaire; n'ebibembe. Nari ekyo kironda ku kirigaruka kyaba ekirikwera, agarukye aha munyamurwa; omunyamurwa amushwijume; ku arishanga endwara ehindukire neeyera, obwo omunyamurwa amurangye ku atasiisikaire; biri tasiisikaire. Omuntu ku ariba aine aha mubiri gwe enkojo y'ekihuute ekikizire, omu nkojo y'ekyo kihuute haazimbamu ekizimba kirikwera, nari haijamu eibara eririkutukaatukura, obwo kiryayorekwa omunyamurwa, omunyamurwa akishwijume; ku arishanga kyogire omu ruhu rw'omubiri, n'obwoya bwaho buhindukire oburikwera, obwo omunyamurwa amurangye ku asiisikaire; biri n'endwara y'ebibembe, ebarukire omu nkojo y'ekihuute. Kwonka omunyamurwa ku arikishwijuma, yaashanga hatariho bwoya burikwera, kitoogire mu ruhu rw'omubiri, kandi kitarikureebeka munonga, omunyamurwa amukingirane okumara ebiro mushanju; kandi ku kirimubuga omubiri, omunyamurwa amurangye ku asiisikaire; biri n'endwara y'ebibembe. Kwonka eryo ibara ku ririgumira ahu ribaire riri, ritaayeyongyera, biri n'enkojo ya kiri kihuute; omunyamurwa amurangye ku atasiisikaire. Nari shi, omuntu ku arigira amasya aha ruhu rw'omubiri gwe, aho ahahiire haagira eibara eririkutukaatukura nari eririkwera, omunyamurwa ahashwijume; ku arishanga obwoya oburi omuri eryo ibara buhindukire oburikwera, kandi eibara riri nk'eryogire omu ruhu rw'omubiri, biri n'ebibembe ebibarukire omuri ago masya; omunyamurwa amurangye ku asiisikaire; biri n'endwara y'ebibembe. Kwonka omunyamurwa ku arihashwijuma, yaashanga obwoya bw'omuri eryo ibara butarikwera, kandi ritoogire mu ruhu rw'omubiri, kandi ritarikureebeka munonga, omunyamurwa amukingirane okumara ebiro mushanju. Aha kiro kya mushanju amushwijume; ku arishanga rimubugire omubiri, amurangye ku asiisikaire; biri n'endwara y'ebibembe. Kwonka eryo ibara ku ririgumira ahuribaire riri, ritaabuga mubiri, kandi ritaareebeka munonga, biri n'ekizimba ekizimbire ahaabaire hahiire; omunyamurwa amurangye ku atasiisikaire; ku ziri enkojo z'omu masya ezihiriitsire. Omushaija nari omukazi ku arigira endwara omu mutwe nari omu bireju, omunyamurwa ashwijume egyo ndwara; ku arishanga endwara eyogire omu ruhu, obwoya bwamwo nibushusha obw'orwaire mutuku, obwo omunyamurwa amurangye ku asiisikaire; biri n'ekiguuna, n'ebibembe by'omu mutwe nari omu bireju. Omunyamurwa ku arishwijuma egyo ndwara y'ekiguuna, yaashanga etoogire omu ruhu, hatarimu ishokye nari obwoya burikwiragura, omunyamurwa amukingirane okumara ebiro mushanju; aha kiro kya mushanju omunyamurwa ashwijume egyo ndwara; ku arishanga ekiguuna kiteeyongyeire, kandi kitarimu obwo bwoya obwa mutuku, kandi kitarikureebeka kyogire omu ruhu, bamwe eishokye, kwonka ahu ekiguuna kiri batarihamwa; omunyamurwa amukingirane okumara ebindi biro mushanju. Aha kiro kya mushanju ekindi, omunyamurwa ashwijume ekyo kiguuna; ku arishanga kitabugire mubiri, kandi kitarikureebeka kyogire omu ruhu, obwo omunyamurwa amurangye ku atasiisikaire; ayozye ebijwaro bye, abe oshemeire. Kwonka ekiguuna ku kirimubuga omubiri, aherize kushemezibwa, obwo omunyamurwa aryamushwijuma; ku arishanga ekiguuna kimubugire omubiri, ataryerusya kusherura obwoya bwa mutuku; biri asiisikaire. Kwonka ku arireeba ekiguuna kigumiire ahu kibaire kiri, hameziremu eishokye nari obwoya burikwiragura, biri ekyo kiguuna kikizire, omuntu ogwo aryaba atasiisikaire; omunyamurwa amurangye ku atasiisikaire. Kandi omushaija nari omukazi ku arigira amabara aha ruhu rw'omubiri gwe, ago mabara gaaba agarikwera, omunyamurwa agashwijume; ku arishanga ago mabara g'aha ruhu rw'omubiri gwe gatarikwera munonga, biri n'amazomba kwonka agaseesire aha mubiri; aryaba atasiisikaire. Omuntu ku ariba ahweirwe eishokye aha mutwe, aryaba aine oruhara, kwonka atasiisikaire; omuntu ku arihwa eishokye aha bwekorerero, aryaba aine oruhara aha bwekorerero; aryaba atasiisikaire. Kwonka omuntu ku arigira endwara y'eibara eririkutukaatukura omu ruhara orw'aha mutwe gwona, nari omu ruhara orw'aha bwekorerero, biri n'ebibembe ebirikwera omu ruhara rwe, nari omu ruhara rw'aha bwekorerero bwe. Omunyamurwa aryamushwijuma; ku arishanga egyo ndwara y'omu ruhara rwe, nari omu ruhara rw'aha bwekorerero, kiri ekizimba ekirikutukaatukura, ekirikushusha ebibembe ebiri aha ruhu rw'omubiri, biri n'omubembe, aryaba asiisikaire; omunyamurwa amurangye ku asiisikaire; n'endwara ye emuri omu mutwe. Omubembe orwaire egyo ndwara aryajwara ebijwaro ebitaagukire, agyende azingurwire eishokye, ashembire obureju bwe bwa ruguru, agyende naagamba n'eiraka rihango ati: Nsiisikaire! Nsiisikaire! Ebiro byona ebi arimara aine egyo ndwara, aryaguma ari osiisikaire; n'osiisikaire, ashemereire kuguma wenka omu nganyo aheeru y'orusiisira. Ekijwaro ku kiriba kiine endwara y'ebibembe, yaaba ky'ebyoya by'entaama, nari kya kitaani, yaaba mu huuzi za bukiika nari za bwemi, eza kitaani nari ez'obwoya bw'entaama, nari omu ruhu, nari omu kintu kyona ekikozire omu ruhu, endwara egyo ku eriba eine erangi ya kijubwe nari erikutukaatukura, yaareebeka omu kijwaro nari omu ruhu, nari omu huuzi ezirukire bukiika nari bwemi, nari omu kintu kyona ekikozirwe omu ruhu, eryaba eri ebibembe, eshemereire kworekwa omunyamurwa; omunyamurwa ashwijume egyo ndwara, akingirane ekyo kintu ekigiine okumara ebiro mushanju. Aha kiro kya mushanju ashwijume egyo ndwara; ku arishanga eyeyongyeire omuri ekyo kijwaro, yaaba mu huuzi ezirukire bukiika nari bwemi, nari omu ruhu orurikukoresibwa omurimo gwona, egyo ndwara eryaba eri ebibembe ebirikurya; ekyo kintu kiryaba kisiisikaire. Ayotsye ekyo kijwaro ekiine endwara omu huuzi ezirukire bukiika nari bwemi, yaaba ky'obwoya bw'entaama nari ekya kitaani, nari ekintu kyona ekikozirwe omu ruhu; ahakuba kiine endwara y'ebibembe erikurya; kishemereire kwokibwa omu muriro. Omunyamurwa ku arishwijuma, yaashanga endwara eteeyongyeire muri ekyo kijwaro omu huuzi ezirukire bukiika nari bwemi, nari omu kintu kyona ekikozirwe omu ruhu, obwo omunyamurwa aryaragiira boozye ekintu ekirimu egyo ndwara, akikingirane okumara ebindi biro mushanju; kandi omunyamurwa ashwijume ekyo kintu ekibaire kirimu endwara, kiherize kwogibwa; ku arishanga egyo ndwara etahindwire ibara, kandi eteeyongyeire, biri kisiisikaire; oryaba oshemereire kukyotsya; biri n'endwara erikurya, n'obu eibara ry'endwara egyo ryakuba riri enyima nari omunda. Kwonka omunyamurwa ku arishwijuma ahu endwara ebaire eri, yaashanga etarikureebeka munonga, haherize kwogibwa, ataagure eibara omu kijwaro, nari omu ruhu, nari omu huuzi ezirukire bukiika nari bwemi; egyo ndwara ku erireebeka ekiri omuri ekyo kijwaro, yaaba mu huuzi ezirukire bukiika nari bwemi, nari omu kintu kyona eky'oruhu, biri neekyeyongyera, oshemereire kwotsya ekyo kintu ki erimu. Kandi ekijwaro, yaaba ky'ehuuzi ekirukire bukiika nari bwemi nari ekintu kyona eky'oruhu ekirirugwamu endwara oherize kukyozya, kiryagaruka kyogibwe, kibe ekishemeire. Ebyo nibyo biragiro by'endwara y'ebibembe omu kijwaro ky'obwoya bw'entaama nari ekya kitaani, omu huuzi ezirukire bukiika nari bwemi, nari ekintu kyona eky'oruhu, ebirikuhamya ku kitasiisikaire nari ku kisiisikaire. MUKAMA yaagambira Musa ati: Ebi nibyo biragiro by'omubembe aha izooba ry'okushemezibwa kwe. Aryareetwa aha munyamurwa; omunyamurwa ashohore aheeru y'orusiisira, ashwijume ogwo mubembe; ku arishanga akizire endwara y'ebibembe, aragiire bareete enyonyi ibiri ezitarikuzira, ezihuriire, n'ekiti ky'omwereezi, n'akenda ka karari, n'enganda y'enyaweera ahabw'orikwenda kushemezibwa; omunyamurwa aragiire kwitira emwe ahari ezo nyonyi omu rwabya rw'eibumba ahaiguru y'amaizi agarikugyenda; atware enyonyi ehuriire n'ekyo kiti ky'omwereezi n'akenda ka karari n'enganda y'enyaweera, abijabikye hamwe n'enyonyi ehuriire omu shagama y'enyonyi ei baitira ahaiguru y'amaizi agarikugyenda; bwanyima agimiisiire orikuza kushemezibwaho ebibembe emirundi mushanju, amurangye ku ashemeziibwe, bwanyima arekure egyo nyonyi ehuriire, eze omu ishwa. Orikushemezibwa ayozye emyenda ye, amwe omubiri gwe gwona, ayogye omu maizi, abe oshemeziibwe; bwanyima y'ebyo agarukye omu rusiisira, kwonka amare ebiro mushanju aheeru y'eihema rye. Aha kiro kya mushanju amwe eishokye rye ryona n'ebireju bye na bahungu n'obundi bwoya bwe bwona, kandi ayozye emyenda ye, ayogye omubiri gwe omu maizi, abe oshemeziibwe. Kandi aha kiro kya munaana atware abaana b'entaama babiri b'empaya, abataine kamogo n'omwagazi gw'entaama oguhikize omwaka, ogutaine kamogo, hamwe n'ebicweka bishatu bya ikumi bya eefa y'esaano y'obunono ejwangize n'amajuta kuba empongano y'esaano na logi emwe y'amajuta g'emizeituuni. Omunyamurwa orikumushemeza atware omushaija orikushemezibwa n'ebintu ebyo omu maisho ga MUKAMA aha muryango gw'Eihema ry'okubugaabuganiramu. Bwanyima omunyamurwa atware emwe ahari ezo mpaya nto z'entaama, agihongye kuba empongano y'okwihaho orubanja, hamwe na logi y'amajuta, abizongazonzye kuba empongano ezongazongiibwe omu maisho ga MUKAMA; bwanyima aitire egyo mpaya nto omu mwanya ogu baitiramu empongano y'ekibi n'ekitambo ky'okwotsya omu mwanya gw'Aharikwera; ahakuba nk'oku empongano y'ekibi eri ey'omunyamurwa, nikwo n'empongano y'okwihaho orubanja eri; n'erikwera munonga. Omunyamurwa atware ah shagama y'empongano y'okwihaho rubanga, agite aha nshonga y'okutu kwa buryo kw'orikushemezibwa, n'aha kikumu kishaija eky'engaro ye ya buryo, kandi n'aha kikumu kishaija eky'ekigyere kye kya buryo; kandi omunyamurwa atware ahari logi y'amajuta, agashukye aha kiganja kye kya bumosho, akoze orukumu rwe rwa buryo omu majuta agari aha kiganja kye kya bumosho, arumiisiize ago majuta emirundi mushanju omu maisho ga MUKAMA; amajuta agaatsigara aha kiganja kye omunyamurwa agate aha nshonga y'okutu kwa buryo kw'orukushemezibwa n'aha kikumu kishaija eky'engaro ye ya buryo, n'aha kikumu kishaija eky'ekigyere kye kya buryo, ahu yaata eshagama y'empongano y'okwihaho orubanja. Agandi majuta agaatsigara aha kiganja ky'omunyamurwa agasiigye aha mutwe gw'orikushemezibwa; omu nyamurwa amurihiirire omu maisho ga MUKAMA. Kandi omunyamurwa ahongye empongano y'ekibi, arihiirire owaashemezibwaho okusiisikara; bwanyima aite ekitambo ky'okwotsya; ahongyere aha itambiro ekyo kitambo ky'okwotsya n'empongano y'esaano; amurihiirire, abe oshemeziibwe. Kwonka ku ariba ari omworo, otarikubaasa ebyo byona, areete empaya nto y'entaama kuba empongano y'okwihaho orubanja, ey'okuzongazongibwa, ahabw'okumurihiirira, n'empongano y'esaano y'ekicweka kimwe kya ikumi kya eefa y'esaano y'obunono ejwangize n'amajuta na logi y'amajuta g'emizeituuni, kandi n'obwiba bubiri nari enkombe nto ibiri ebi arikubaasa kutunga; emwe ahari ezo ebe empongano y'ekibi, endiijo ebe ekitambo ky'okwotsya. Aha kiro kya munaana abitwarire omunyamurwa aha muryango gw'Eihema ry'okubugaabuganiramu omu maisho ga MUKAMA, kushemezibwa. Omunyamurwa atware ogwo mwana gw'entaama gw'empongano y'okwihaho orubanja, na logi ya majuta, abizongazongyeze omu maisho ga MUKAMA, kuba empongano ezongazongiibwe; aite ogwo mwana gw'entaama gw'empongano y'okwihaho orubanja, atware aha shagama yaagwo, agite aha nshonga y'okutu kwa buryo kw'orikushemezibwa, n'aha kikumu kishaija eky'engaro ye ya buryo, n'aha kikumu kishaija eky'ekigyere kye kya buryo; kandi omunyamurwa ashukye ahari ago majuta aha kiganja kye eky'engaro ya bumosho; amiisiire ahari ago majuta gari aha kiganja kye n'orukumu rwe rwa buryo emirundi mushanju omu maisho ga MUKAMA; omunyamurwa akore ahari ago majuta, agate aha nshonga y'okutu kwa buryo kw'orikushemezibwa, n'aha kikumu kishaija eky'engaro ye ya buryo, n'aha kikumu kishaija eky'ekigyere kye kya buryo, ahu yaata eshagama y'empongano y'okwihaho orubanja; kandi amajuta agaatsigara aha kiganja ky'omunyamurwa, agasiigye aha mutwe gw'orikushemezibwa, kumurihiirira omu maisho ga MUKAMA. Bwanyima ahongye kamwe ahari obwo bwiba, nari ahari ezo nkombe nto, ezi abaasize kutunga, emwe ebe empongano y'ekibi, endiijo ebe ekitambo ky'okwotsya hamwe n'empongano y'esaano; omunyamurwa arihiirire orikushemezibwa omu maisho ga MUKAMA. Ebyo nibyo biragiro ahabw'omuntu orwaire endwara y'ebibembe otarikubaasa kutunga empongano ezaatairweho ahabw'okushemezibwa kwe. MUKAMA yaagambira Musa na Arooni ati: Ku murihika omu nsi ya Kanaani, ei mbahaire kuba eyaanyu, naareeta endwara y'ebibembe aha nju ey'omuri egyo nsi, mukama w'egyo nju agyende agambire omunyamurwa, ati: Nooshusha oti enju yangye etaahirwemu endwara. Omunyamurwa aragiire baihe omuri egyo nju ebirimu byona, atakataahiremu kushwijuma endwara, ebintu byona eby'omuri egyo nju birekye kurangwa ku bisiisikaire; bwanyima y'okubiihamu omunyamurwa ataahemu agireebe; ashwijume egyo ndwara; ku arishanga endwara eri aha bisiika by'enju, eri ey'eibara rya kijubwe nari eririkutukaatukura, kandi yaareebeka etaahire omu kisiika, obwo omunyamurwa arugye omuri egyo nju; ku arihika aha muryango, agikingye okumara ebiro mushanju; aha kiro kya mushanju agarukye agishwijume; ku araashangye egyo ndwara ebugire ebisiika by'enju, aragiire baihe omuri ekyo kisiika amabaare agarimu egyo ndwara, baganagye ahatashemeire aheeru y'orurembo; kandi aragiire baharagate egyo nju yoona omunda; ebi baraaharagatemu babyate aheeru y'orurembo omu mwanya gutashemeire; bwanyima bareete agandi mabaare, bagagarure omu mwanya gwa gari, areete ogundi musheenyi, agisiigirize. Egyo ndwara ku erigaruka yaasheesha omu nju, aherize kwihamu ago mabaare, n'okugiharagata, n'okugisiigiriza, omunyamurwa ataahemu agishwijume; ku arishanga egyo ndwara egibugire, biri n'ebibembe ebiri kurya bitaahire omu nju; enju egyo eryaba esiisikaire. Asheenye egyo nju, amabaare gaayo n'ebiti byayo n'obuhome bwayo bwona abitware aheeru y'orurembo omu mwanya gutashemeire. Kandi oritaaha omu nju egyo ekikingire, aryahinduka osiisikaire okuhitsya omu mwabazyo. Kandi origibyamamu aryayozya ebijwaro bye; n'origiriiramu, ayozye ebijwaro bye. Kwonka omunyamurwa ku arigitaahamu, yaagishwijuma, yaashanga endwara etabugire nju bwanyima y'okusiigirizibwa, obwo arangye ku egyo nju etasiisikaire, ahabw'okuba endwara ekizire; atware enyonyi ibiri n'ekiti ky'omwereezi n'akenda ka karari n'enganda y'enyaweera eby'okushemeza egyo nju, emwe ahari ezo nyonyi agiitire omu rwabya ahaiguru y'amaizi agarikugyenda; kandi atware ekyo kiti ky'omwereezi n'enganda y'enyaweera n'akenda ka karari hamwe n'enyonyi ehuriire, abijabikye omu shagama y'enyonyi eyaitwa, kandi n'omu maizi agarikugyenda, amiisiire egyo nju emirundi mushanju. Okwo nikwo arishemeza enju n'eshagama y'enyonyi n'amaizi agarikugyenda n'enyonyi ehuriire n'ekiti ky'omwereezi n'enganda y'enyaweera n'akenda ka karari; bwanyima arekure egyo nyonyi ehuriire, erugye omu rurembo eze omu ishwa; atyo arihiirire egyo nju; ebe eshemeziibwe. Ebyo nibyo biragiro by'emiringo yoona ey'endwara y'ebibembe n'ekiguuna, n'ebibembe eby'omu bijwaro nari omu nju, n'eby'ebizimba n'ebiseera n'eibara, ebirikumanyisa ekisiisikaire n'ekitasiisikaire. Ebyo nibyo biragiro by'ebibembe. MUKAMA yaagambira Musa na Arooni ati: Mugambire Abaisraeli nimubagira muti: Omushaija weena ku ariba naarugwa amahira omu mibiri, aryaba asiisikaire ahabw'amahira ago. Ebi nibyo biragiro by'okusiisikara kwe ahabw'amahira agarikumurugamu; yaaba omubiri gwe nigureeta amahira, nari omuhanda gwago gwigaire, okwo nikwo kusiisikara kwe. Buri kitanda eki orikurugwamu amahira aribyamaho, kiryaba ekisiisikaire, na buri kintu eki arishutamaho, kiryaba ekisiisikaire. Kandi orikora aha kitanda kye weena, ayozye ebijwaro bye, ayogye omu maizi, kandi agume ari osiisikaire okuhitsya omu mwabazyo. Orishutama aha kintu kyona eki orikurugwamu amahira ashutamireho, ayozye ebijwaro bye, ayogye omu maizi, kandi agume ari osiisikaire okuhitsya omu mwabazyo. Orikora aha mubiri gw'orikurugwamu amahira, ayozye ebijwaro bye, ayogye omu maizi, kandi agume ari osiisikaire okuhitsya omu mwabazyo. Kandi orikurugwamu amahira ku aricwera omuntu otasiisikaire amacwante, owaacwerwa ayozye ebijwaro bye, ayogye omu maizi, kandi agume ari osiisikaire okuhitsya omu mwabazyo. Amatandiiko goona agu orikurugwamu amahira arishutamaho garyaba agasiisikaire. Weena orikora aha kintu kyona ekiriba kiri ahansi ye, aryaba osiisikaire okuhitsya omu mwabazyo; kandi n'oryekorera kimwe ahari ebyo, ayozye ebijwaro bye, ayogye omu maizi, kandi agume ari osiisikaire okuhitsya omu mwabazyo. Kandi orikurugwamu amahira ku arikora aha muntu weena atanaabire ngaro ze, owaakorwaho ayozye ebijwaro bye, ayogye omu maizi, kandi agume ari osiisikaire okuhitsya omu mwabazyo. Ekintu ky'eibumba eki orikurugwamu amahira arikoraho, kyatwe; kandi ekibaizirwe omu kiti kyona kyogibwe. Orikurugwamu amahira ku arikira, ayebarire ebiro mushanju eby'okushemerezibwamu, ayozye ebijwaro bye, ayogye omubiri gwe gwona omu maizi agarikugyenda, abe oshemeire. Aha kiro kya munaana atware obwiba bubiri, nari enkombe nto ibiri, aije omu maisho ga MUKAMA aha muryango gw'Eihema ry'okubugaabuganiramu, abihe omunyamurwa; omunyamurwa abihongye, kimwe kibe empongano y'ekibi, ekindi kibe ekitambo ky'okwotsya; omunyamurwa amurihiirire omu maisho ga MUKAMA ahabw'okurugwamu amahira kwe. Omuntu weena ku arirugwamu amaizi agarikuzaara, ayogye omubiri gwe gwona omu maizi, agume ari osiisikaire okuhitsya omu mwabazyo; kandi buri kijwaro n'oruhu rwona ebirihikwaho ago maizi agarikuzaara, byogibwe omu maizi, bigume biri ebisiisikaire okuhitsya omu mwabazyo. Kandi omushaija ku ariba abyami n'omukazi, yaarugwamu ago maizi, bombi boogye omu maizi, bagume bari abasiisikaire okuhitsya omu mwabazyo. Omukazi ku ariza omu kwezi nk'obutoosha, aryamara ebiro mushanju ari otashemeire; orimukoraho weena abe otashemeire okuhitsya omu mwabazyo; kandi ekintu kyona eki aribyamaho ari omu kwezi, kibe ekisiisikaire; n'eki arishutamaho kyona kibe ekisiisikaire. Weena orikora aha kitanda kye, ayozye ebijwaro bye, ayogye omu maizi, agume ari otashemeire okuhitsya omu mwabazyo. Kandi weena orikora aha kintu kyona eki ashutamireho, ayozye ebijwaro bye, ayogye omu maizi, agume ari otashemeire okuhitsya omu mwabazyo, yaaba kitanda kye nari ekintu kyona eki ashutamireho, orikikoraho aryaba otashemeire okuhitsya omu mwabazyo. Kandi omushaija oribyama nawe, ebirikumurugamu byamuzaho, amare ebiro mushanju ari otashemeire; kandi ekitanda kyona eki ogwo mushaija aribyamaho, kiryaba ekisiisikaire. Omukazi ku arimara ebiro bingi naajwa eshagama, butari bunaku bwe bw'okuza omu kwezi, nari shi yaarenzya ebiro ebi ashangwa amara omu kwezi, aryaba nk'oku ashangwa aba omu biro bye by'okuza omu kwezi; abe otashemeire. Ekitanda kyona eki aribyamaho omu biro byona ebi arimara arwaire ekyejwiso, kiryaba nk'ekitanda eki abyamaho omu biro bye by'okuba omu kwezi, n'ekintu kyona eki arishutamaho, kiryaba ekisiisikaire nk'ekisiisirwe okuba omu kwezi kwe. Orikora ahari ebyo weena aryaba otashemeire, ayozye ebijwaro bye, ayogye omu maizi, kandi agume ari otashemeire okuhitsya omu mwabazyo. Kwonka ku arikira ekyejwiso, ayebarire ebiro mushanju, bwanyima yaabyo aryaba oshemeire. Aha kiro kya munaana aryatwara obwiba bubiri nari enkombe nto ibiri, azireetere omunyamurwa aha muryango gw'Eihema ry'okubugaabuganiramu; omunyamurwa ahongye emwe kuba empongano y'ekibi, n'endiijo kuba ekitambo ky'okwotsya, omunyamurwa amurihiirire ahabw'okutashemera kw'ekyejwiso kye. Okwo nikwo muritaanisa Abaisraeli n'okutashemera kwabo, barekye kukufeeramu ahabw'okushiisha obutaaho bwangye oburi ahagati yaabo. Ebyo nibyo biragiro by'orikurugwamu amahira, nari orikurugwamu amaizi agarikuzaara, bikamuhindura otashemeire, n'eby'omukazi ori omu kwezi, n'eby'omuntu weena, omushaija nari omukazi, orikurugwamu ebirikumushiisha, n'eby'omushaija okubyama n'omukazi otashemeire. MUKAMA yaagambira Musa bwanyima y'okufa kwa batabani ba Arooni, obu bairira omu maisho ga MUKAMA, bakafa. MUKAMA yaagira Musa ati: Gambira Arooni mukuru waawe, arekye kuguma naataaha buri kaanya Aharikwera omunda y'omukingo, omu maisho g'ekitebe ky'okusaasira, ekiri aha mutwe gw'eshanduukye, atakaafa; ahabw'okuba niinyija kweyorekyera omu kicu aha kitebe ky'okusaasira. Kwonka oku nikwo Arooni araagume naatwaza, yaaba naija Aharikwera, aijane enimi y'ekimasha kuba empongano y'ekibi, kandi n'empaya y'entaama y'ekitambo ky'okwotsya. Ajware ekooti erikwera ya bafuta, n'empare ya bafuta, bibanze aha mubiri, ayezirikise orukoba rwa bafuta, ajware n'ekikwemba kya bafuta; ebyo nibyo bijwaro ebirikwera. Abanze ayogye, bwanyima abijware. Aihe omu Baisraeli empaya ibiri z'embuzi kuba empongano y'ekibi, kandi n'empaya y'entaama kuba ekitambo ky'okwotsya. Arooni ahongye egyo nimi kuba empongano ye ey'ekibi, ayerihiirire we n'eka ye. Bwanyima atware ezo mbuzi zombi, azite omu maisho ga MUKAMA aha muryango g'Eihema ry'okubugaabuganiramu; Arooni ateerere ezo mbuzi zombi enteenyu, emwe ahabwa MUKAMA, n'endi ahabwa Azazeeli. Arooni areete egyo mbuzi eyaakwatwa enteenyu ya MUKAMA, agitambe ebe empongano y'ekibi; kwonka embuzi eyaakwatwa enteenyu eya Azazeeli emurikwe omu maisho ga MUKAMA ehuriire, bagikorereho eby'okurihiirira ebibi, bagyohereze omu ihamba ahabwa Azazeeli. Bwanyima Arooni amurikye egyo nimi kuba empongano ye y'ekibi, ayerihiirire we n'eka ye; aite egyo nimi ei yaayetambirira kuba empongano y'ekibi; areete ekyoterero ekiijwire amakara garikwaka, agu yaiha aha itambiro omu maisho ga MUKAMA, kandi n'empi ibiri z'obubaane bushekwire oburikutaamirana, akitware omunda y'omukingo, abute aha muriro omu maisho ga MUKAMA, omwika gw'obubaane gushwekye ekitebe ky'okusaasira ekiri aha Birikuhamya, ngu atafa; kandi atware aha shagama y'egyo nimi, agimiisiire n'orukumu rwe aha rubaju rw'ekitebe ky'okusaasira orurikureeba omumaisho, kandi agimiisiire omu maisho g'ekitebe ky'okusaasira emirundi mushanju. Bwanyima aite egyo mbuzi y'empongano y'ekibi ey'okuhongyerera abantu, areete eshagama yaayo omunda y'omukingo, agitwaze nk'oku yaatwaza ey'enimi, agimiisiire aha kitebe ky'okusaasira n'omu maisho gaakyo; arihiirire atyo Aharikwera ahabw'okusiisikara kw'Abaisraeli, kandi n'ahabw'eby'okushiisha byabo, n'ebibi byabo byona; kandi abe nikwo yaatwaza Eihema ry'okubugaabuganiramu, eri batuura naryo omu kusiisikara kwabo. Hatarigira owaaguma omu Ihema ry'okubugaabuganiramu, Arooni yaaba naataaha Aharikwera kukora eby'okurihiirira, okuhitsya obu araarugyemu, yaaheza kwerihiirira we n'eka ye n'eihanga rya Israeli ryona. Bwanyima ashohore aze aha itambiro eriri omu maisho ga MUKAMA, aririhiirire, kandi atware aha shagama y'egyo nimi n'ey'egyo mbuzi, agite aha mahembe g'eitambiro aha nshonda zoona; akore ahari egyo shagama, agimiisiire aha itambiro n'orukumu rwe emirundi mushanju, arishemeze, aryeze, rirugweho okusiisikara kw'Abaisraeli. Arooni ku araaheze kurihiirira Aharikwera n'Eihema ry'okubugaabuganiramu n'eitambiro, areete egyo mbuzi ehuriire; ate engaro ze zombi aha mutwe gwayo, agyaturireho eby'okutahikiirira by'Abaisraeli byona n'eby'okushiisha byabo byona; ebyo bibi byabo byona abite aha mutwe gw'egyo mbuzi agyohereze omu ihamba etwarwe omuntu oyeteekateekyeire omurimo ogwo; egyo mbuzi eyekorere eby'okutahikiirira byabo byona, ebitware omu nsi etatuurwamu bantu, agirekure eze omu ihamba. Bwanyima Arooni ataahe omu Ihema ry'okubugaabuganiramu, ajuure eby'okujwara bya bafuta, ebi yaajwara naataaha Aharikwera, abitsigyeyo; ayogyere omubiri gwe omu mwanya gurikwera, ajware ebijwaro bye, ashohore, ayetambirire ekitambo ky'okwotsya, atambe n'eky'abantu, ayerihiirire, arihiirire n'abantu. Ebishaju by'egyo mpongano y'ekibi abyokyeze aha itambiro. Kandi orekwire egyo mbuzi ahabwa Azazeeli, ayozye ebijwaro bye, ayogye n'omubiri gwe, abone kugaruka omu rusiisira. Reero egyo nimi y'empongano y'ekibi n'egyo embuzi y'empongano y'ekibi, ebi eshagama yaabyo yaataahibwa Aharikwera kukora eby'okurihiirira ebibi, babyekorere, babitware aheeru y'orusiisira, bootsye empu zaabyo n'enyama zaabyo n'efa yaabyo omu muriro. Oraaheze kubyotsya ayozye ebijwaro bye, ayogye omubiri gwe, bwanyima agarukye omu rusiisira. Ekyo kigume kiri ekiragiro ekibateereirweho ekitahwaho; omu kwezi kwa mushanju aha kiro kya ikumi eky'okwo kwezi, muryaguma mwebonabonese, mutarikikoreraho omurimo gwona, n'obu yaakuba omuntu enzaarwa, nari omunyaihanga oshuhuukiire omuriimwe; ahakuba aha kiro ekyo nikyo muriguma nimurihiiririrwaho kushemezibwa; obwo muryaba abashemeziibweho ebibi byanyu byona omu maisho ga MUKAMA. Eizooba eryo riryababeera sabato ey'okuruhuukiraho, muryayebonabonesa; n'ekiragiro ekitairweho okuhitsya ebiro byona. Kandi omunyamurwa oriba waashukirweho amajuta, akashoroorwa kuba omunyamurwa omu mwanya gwa ishe, niwe ariguma naabarihiirira, ajwaire ebyo bijwaro birikwera bya bafuta; kandi arihiirire Omwanya ogurikwera, arihiirire Eihema ry'okubugaabuganiramu n'eitambiro; kandi arihiirire abanyamurwa n'abantu b'eihanga boona. Kandi eki kibabeere ekiragiro ekitairweho ekitarihwaho, Abaisraeli kuguma nibarihiirirwa ahabw'ebibi byabo byona rimwe omu mwaka. Musa yaakora nk'oku MUKAMA yaamuragiire. MUKAMA yaagambira Musa ati: Gambira Arooni n'abatabani n'Abaisraeli boona oti: Eki nikyo MUKAMA yaaragiira naagira ati: Omuntu weena ow'omunju ya Israeli oribaagira ente nari omwana gw'entaama nari embuzi omu rusiisira, nari origibaagira aheeru yaarwo, atagitware ha muryango gw'Eihema ry'okubugaabuganiramu, kugihongyera MUKAMA omu maisho g'obutaaho bwe, ogwo muntu aryakwatwa orubanja rw'egyo shagama; n'omuntu oseesire eshagama; kandi omuntu ogwo aryacuubwa omu ihanga rye; ebyo byaragiirwa ngu ebitambo ebi Abaisraeli baraagume baitira omu ishwa, babireetere MUKAMA aha muryango gw'Eihema ry'okubugaabuganiramu, babiheereze omunyamurwa, abitambe, bibe empongano z'okusiima MUKAMA ahabw'obusingye. Obwo omunyamurwa amiisire eshagama yaabyo aha itambiro rya MUKAMA aha muryango gw'Eihema ry'okubugaabuganriamu, ayotsye ebishaju, bibe ekisooroora kirungi ahari MUKAMA. N'ahabw'ekyo batarigaruka kuhongyera baadaimoni ebitambo byabo, abu barikwenda kukurata kuraaya nabo. Ekyo kibe ekiragiro ekibateereirweho ebiro byona omu busingye bwabo bwona. Kandi obagire oti: Omuntu weena ow'omu nju ya Israeli nari ow'omu banyamahanga ababashuhuukiiremu, oritamba ekitambo eky'okwotsya nari ekindi, atakireetsire ha muryango gw'Eihema ry'okubugaabuganiramu kukitambira MUKAMA, ogwo muntu aryacuubwa omu ihanga rye. Omuntu weena ow'omu nju ya Israeli nari ow'omu banyamahanga obashuhuukiiremu, orirya eshagama yoona, ndyamuta aha kaso, mmucwe omu ihanga rye. Mumanye ngu amagara g'omubiri gaba omu shagama; nikyo naagibaheera kushukwa aha itambiro ngu erihiirire amagara gaanyu; eshagama niyo erihiirira ahabw'okuba erimu amagara. Nikyo naagambirira Abaisraeli nti: Hatarigira omuntu weena omuriimwe owaarya eshagama, n'obu yaakuba omunyaihanga obashuhuukiiremu. Kandi omuntu weena omu Baisraeli nari ow'omu banyamahanga obashuhuukiiremu, oriita enyamaishwa erikuriibwa nari enyonyi ahiigire, ayate eshagama yaayo ahansi, agishwekye eiju; ahabw'okuba amagara g'ekihangirwe kyona gaba omu shagama yaakyo; nikyo ngiriire Abaisraeli nti: Mutarirya eshagama y'ekihangirwe kyona; ahakuba amagara g'ekihangirwe kyona gaba omu shagama yaakyo; origirya weena, aryacuubwa. Kandi omuntu weena orirya ekintu kyona ekyefeereire, nari ekiitsirwe enyamaishwa, yaaba muntu enzaarwa nari omunyaihanga, aryayozya ebijwaro bye, ayogye omu maizi, kandi agume ari otashemeire okuhitsya omu mwabazyo; obwo aryaba oshemeire. Kwonka ku ariba atabyogize, nawe akooga, orubanja rw'okutahikiirira ruryamugumaho. MUKAMA yaagambira Musa ati: Gambira Abaisraeli ebi ndikugamba ningira nti: Niinye MUKAMA Ruhanga waanyu. Mutarikora nk'oku Abanyamisri bakora omu nsi yaabo ei mwabaire mutwiremu; kandi mutarikora nk'oku Abanyakanaani barikukora omu nsi yaabo ei ndikubatwaramu. Buzima mutarikuratira ebiragiro byabo. Ebi ndikubaragiira mube nibyo mwahurira, ebiragiro byangye mubyorobere mubigyenderemu. Niinye MUKAMA Ruhanga waanyu. N'ahabw'ekyo mugume mworobere ebiragiro byangye n'ebi ndikuragiira; oribyorobera biryamuhaisa amagara. Niinye MUKAMA. Hatarigira owaahika omunyabuzaare weena omuri haihi kumujweka busha. Niinye MUKAMA. Otarijweka sho busha, ahakuba enjuuro ya sho nikyo kimwe n'eya nyoko; niwe nyoko; otarimujweka busha. Otarijweka busha muka sho; ahakuba n'enjuuro ya sho. Otarijweka busha munyaanyoko, owa sho nari owa nyoko, yaaba azairwe omuka nari ahandi. Otarijweka busha muhara wa mutabani waawe, nari muhara wa muhara waawe; ahakuba enjuuro yaabo niyo yaawe. Otarijweka busha muhara wa muka sho, ozairwe sho, ahakuba ni munyaanyoko. Otarijweka busha shwenkazi; ahakuba aine obuzaare bwa haihi na sho. Otarijweka busha nyokwento, ahakuba aine obuzaare bwa haihi na nyoko. Otarijweka busha shwento, nikwo kuhika omukazi we; ahakuba ni muka shwento. Otarijweka busha muka mwana waawe; ahakuba ni muka mutabani waawe, otarimujweka busha. Otarijweka busha muka mwene sho, ahakuba enjuuro ye n'eya mwene sho. Otarijweka busha omukazi na muhara we, kandi otaritwara muhara wa mutabani we nari owa muhara we, okabajweka busha; ahabw'okuba baine obuzaare bwa haihi n'omukazi waawe; ekyo n'ekibi kihango. Otarishwera omukazi na mwene nyina kumumuharika, okamujweka busha, mwene nyina akiriho. Otarijweka busha omukazi akiri omu kwezi, atakashemeire. Otaribyama na muka mutaahi waawe, okamwesiisisa. Otarihayo n'omwe omu ruzaaro rwawe kumutambira Moleki, okajumisa eiziina rya Ruhanga waawe. Niinye MUKAMA. Otarigira omushaija omukazi; ahabw'okuba n'ekihagaro. Otaribyama n'enyamaishwa yoona okagyesiisisa; nari omukazi weena otaryeha enyamaishwa kubyama nayo; n'okukora ebitari by'obuhangwa. Mutarigira eki mwayesiisisa ahari ebyo byona; ahakuba ebi nibyo amahanga gu ndikubinga omu maisho gaanyu gaayesiisiise, ensi yaabo ekasiisikara; nikyo ndikugitura ahabw'okutahikiirira kwayo, ekatanaka abagitwiremu. Kwonka imwe mugume mworobere ebiragiro byangye n'ebi naataireho, kandi mutakora na kimwe aha bihagaro ebyo byona, yaaba muntu enzaarwa nari omunyaihanga obashuhuukiiremu; (ahakuba ebyo bihagaro nibyo abantu b'ensi egi abababandiize baakozire, ensi ekasiisikara); naimwe ensi ekabatanaka ahabw'okugishiisha, nk'oku yaatanakire eihanga eryababandiize. Ahabw'okuba omuntu weena orikora ekihagaro kyona ahari ebyo, abantu abaribikora baryacuubwa omu ihanga ryabo. N'ahabw'ekyo mworobere ebi ndikubaragiira; mutarikora emicwe egyo yoona erikunugwa, ei abababandiize baakozire, mukabyesiisisa. Niinye MUKAMA Ruhanga waanyu. Kandi MUKAMA yaagira Musa ati: Gambira eihanga ry'Abaisraeli ryona ebi ndikugamba ningira nti: Mushemereire kuba abarikwera; ahakuba Nyowe MUKAMA Ruhanga waanyu ndi orikwera. Omuntu weena omuriimwe ashemereire kutiina nyina na ishe; kandi mugume murinde sabato zangye. Niinye MUKAMA Ruhanga waanyu. Mutarihindukira ebishushani ebirikuramibwa, n'obu kwakuba okweheeshera baaruhanga b'ebishushani. Niinye MUKAMA Ruhanga waanyu. Ku muritambira MUKAMA ebitambo by'empongano y'okusiima ahabw'obusingye, muryaguma mubihongye omu buryo obu murikubaasa kwikiririzibwamu. Ekyo kitambo kiriibwe aha izooba eri murikihongyeraho, n'eririkurataho; ekiriba kyatsigaireho okuhitsya aha izooba rya kashatu, kyokibwe omu muriro. Ku kiririibwaho aha izooba rya kashatu, kiryaba ekirikunugwa; tikiriikirizibwa; kandi omuntu weena orikiryaho, orubanja rw'okutahikiirira ruryamugumaho, ahabw'okuba aryaba asiisire ekintu kya MUKAMA ekirikwera; ogwo muntu aryacuubwa omu ihanga rye. Ku murishaaruura emyaka y'omu nsi yaanyu, mutarishaaruurira kimwe n'ey'aha mbibi, n'obu kwakuba okuhumba ebitsigairemu bwanyima y'okugyesha. Otarishoroma emizaabibu yaawe okagiherezamu kimwe, n'obu kwakuba okutorotoora eragarikire; ogitsigire enshoberwa n'omushuhuuki. Niinye MUKAMA Ruhanga waanyu. Mutariiba, mutarigobya, kandi mutaribeihana. Mutarirahirira busha eiziina ryangye, mukajumisa eiziina rya Ruhanga waanyu. Niinye MUKAMA. Otariita kubi mugyenzi waawe nari kumunyaga. Otariraara n'ebihembo ebi omukozi akoreire okuhitsya omu kasheeshe. Otarikyeena ekifa-matu, kandi otaritega empumi eky'okugiteeza entsibo, kureka ogume otiine Ruhanga waawe. Niinye MUKAMA. Otarikora ebitari by'oburyo omu kucwa emanja; otarigwera orubaju rw'omworo, n'obu kwakuba okweta aha kitiinisa ky'omukuru; kureka ocwere mutaahi waawe orubanja rw'oburyo. Otarigyendagyenda noogambuura abantu omu bantu b'owaanyu; kandi otariba mushinja w'ebishuba kwitisa mutaahi waawe. Niinye MUKAMA. Otaryangira mwene waanyu aha mutima, kureka oshemereire kuhana mutaahi waawe, otakaagiibwaho orubanja ahabwe. Otarihoora abantu b'eihanga ryawe, n'obu kwakuba okubagiraho enziika; kureka okunde mutaahi waawe, nk'oku oyekunda. Niinye MUKAMA. Mugume mworobere ebiragiro byangye. Otaryemesa amatungo gaawe aha nyamaishwa ezitari z'oruganda rwago; otaribiba omu musiri gwawe embibo z'emiringo ebiri; kandi otarijwara ekijwaro kibaziire omu myenda y'emiringo ebiri. Omuntu ku aribyama n'omuzaana, orikugambwa ondiijo mushaija obugyenyi, omuzaana ogwo atakacungwirwe nari atakarekwirwe, ebyabo biryayetegyerezibwa, kwonka tibariitwa, ahabw'okuba omukazi abaire atakarekwirwe. Kwonka ogwo mushaija areetere MUKAMA empongano y'okwihaho orubanja aha muryango gw'Eihema ry'okubugaabuganiramu, empaya y'entaama kuba empongano y'okwihaho orubanja; omunyamurwa amurihiirire omu maisho ga MUKAMA empaya y'entaama kuba empongano y'okwihaho orubanja rw'ekibi eki akozire, nawe aryasaasirwa ekyo kibi ki akozire. Ku murihika omu nsi egyo, mwabyara emiti y'emiringo yoona ahabw'ebyokurya, mubanze mutwaze ebijuma byayo nk'ebitarikwikirizibwa kuriibwa; muryamara emyaka eshatu mutarikubiikirizibwa; bitaririibwaho. Kandi omu mwaka gwa kana ebijuma byayo byona biryaba ebirikwera, empongano y'okuhimbisa MUKAMA. Kwonka omu mwaka gwa kataano muryaikirizibwa kurya aha bijuma byayo, egyo miti ebone kuguma neebeerera munonga. Niinye MUKAMA Ruhanga waanyu. Mutarirya ekintu kyona n'eshagama yaakyo; mutariroga n'obu kwakuba okuragura. Mutaritega ebyeyera, mutarishiisha omu mbaju z'ebireju byanyu. Mutarishara emibiri yaanyu ahabw'okuba omu rufu, kandi mutaricwa engondo. Niinye MUKAMA. Otarishiisha muhara waawe, okamuhindura maraaya, ensi erekye kwohokyera omu bushambani, ekaijura obubi. Mugume murinde sabato zangye, muhe ekitiinisa Omwanya gwangye ogurikwera. Niinye MUKAMA. Mutariimuurira aha barikubandwa emizimu n'obu baakuba abarogi; mutaribasherura, bakabashiisha. Niinye MUKAMA Ruhanga waanyu. Ogume oimukire ow'enju, n'omugurusi omuhe ekitiinisa, kandi otiine Ruhanga waawe. Niinye MUKAMA. Omunyaihanga ku arishuhuukira owaanyu omu nsi yaanyu, otarimwita kubi; omunyaihanga oribashuhuukiramu abe nk'enzaarwa omuriimwe, omukunde nk'oku oyekunda; ahabw'okuba naimwe mukaba muri abanyaihanga omu nsi ya Misri. Niinye MUKAMA Ruhanga waanyu. Mutarikora ebitari by'oburyo omu kucwa emanja, omu kugyera oburaingwa, nari oburemeezi, nari obwingi. Mugire eminzaani ehikire, amabaare gahikire, eefa ehikire na hiini ehikire. Niinye MUKAMA Ruhanga waanyu owaabaihire omu nsi ya Misri. Mugume mworobere ebiragiro byangye byona n'emigyenzo ei naataireho yoona, mubikore. Niinye MUKAMA. MUKAMA yaagira Musa ati: Garuka ogambire Abaisraeli ebigambo ebi: Omuntu weena ow'omu Baisraeli nari ow'omu banyamahanga abarikubashuhuukiramu, oritambira Moleki omwe aha b'omu ruzaaro rwe, ashemereire kwitwa, ab'omuri egyo nsi bakamuteera amabaare. Naanye ndyareeba kubi ogwo mushaija, mmucwe omu ihanga rye, nimmutura okuha Moleki omwe aha b'omu ruzaaro rwe, n'okushiisha Omwanya gwangye ogurikwera, akajumisa eiziina ryangye eririkwera. Abantu b'omu nsi egyo ku baryehuzya ogwo mushaija, ohaire Moleki omwe aha b'omu ruzaaro rwe, bataamwita, ndyaguma nindeeba kubi ogwo mushaija hamwe n'ab'omu ka ye, mmucwe omu ihanga ryabo hamwe n'abandi boona abarikumukuratira, bakeehongyera Moleki, bakamuramya nk'abarikuraaya. Kandi omuntu oriimuurira aha bantu abarikubandwa emizimu n'abarogi, abarikubakuratira nk'abarikuraaya, ndyareeba kubi ogwo muntu, mmucwe omu ihanga rye. N'ahabw'ekyo mweyeze, mube abarikwera; ahakuba Niinye MUKAMA Ruhanga waanyu. Mugume mworobere ebiragiro byangye, kandi mukore ebi naataireho. Niinye MUKAMA orikubeeza. Omuntu weena orikyeena ishe nari nyina aitwe; ahabw'okukyeena ishe nari nyina, orubanja rw'eshagama ye rube ahariwe. Omuntu ku arishambana na muka mutaahi we, bombi kishambana na kishambanisibwa, baitwe. Omushaija ku aribyama na muka ishe, aryaba ajwekire ishe busha; bombi baitwe; orubanja rw'eshagama yaabo rubabeho. Omuntu ku aribyama n'omukaamwana, bombi baitwe; baryaba bakozire ekitakorwa; orubanja rw'eshagama yaabo rubabeho. Omushaija ku arihindura mugyenzi we omukazi, bombi baryaba bakozire ekihagaro, baitwe; orubanja rw'eshagama yaabo rubabeho. Omushaija ku arishwera omukazi na nyina, kiryaba kiri ekibi kihango, we nabo bookibwe, ekibi kyona kirekye kuba omuriimwe. Omushaija ku aribyama n'enyamaishwa, aitwe, kandi mwite n'egyo nyamaishwa. Omukazi ku arihika enyamaishwa, yaabyama nayo, mwite ogwo mukazi n'egyo nyamaishwa; buzima bishemereire kwitwa; kandi orubanja rw'eshagama yaabyo rukabibaho. Omuntu ku aritwara munyaanya, owa ishe nari owa nyina, baareebana bajwaire busha, kiryaba ekihemu; babacwere omu maisho g'eihanga ryabo; ahakuba ajwekire busha munyaanya; orubanja rw'okutahikiirira ruryamugumaho. Omushaija ku aribyama n'omukazi ori omu kwezi, yaamujweka busha, aryaba ajwekire busha okujwa kwe, n'omukazi nawe aryaba ajwekire busha okujwa kwe; bombi bacuubwe omu ihanga ryabo. Otarijweka busha nyokwento nari shwenkazi; ahabw'okuba okwo n'okujweka busha ow'obuzaare bwa haihi; mwembi orubanja rw'okutahikiirira ruryabagumaho. Omushaija ku aribyama na muka ishento, aryaba ajwekire busha ishento; baryagiibwaho ekibi kyabo, bafe bucwekye. Omushaija ku aritwara muka mwene ishe, kiryaba kiri okweshiisha; aryaba ajwekire busha mwene ishe; baryafa bucwekye. N'ahabw'ekyo mugume mworobere ebiragiro byangye byona n'emigyenzo ei naataireho yoona, mubikore, ensi ei ndikubatwara kutuuramu erekye kubatanaka. Mutaritooreza emicwe y'eihanga eri ndikubinga omu maisho gaanyu; ahakuba ebyo byona nibyo baakozire, bikandeetera okubangira kimwe. Kwonka imwe nkabagira nti: Muryahungura ensi yaabo, ngibahe, ebe eyaanyu, ensi ey'amate n'obwoki. Niinye MUKAMA Ruhanga waanyu owaabataaniise n'agandi mahanga. N'ahabw'ekyo mushemereire kutaanisa omu nyamaishwa ezitarikuzira n'ezirikuzira, n'enyonyi ezitarikuzira n'ezirikuzira; mutaryesiisisa enyamaishwa nari enyonyi nari ekintu kyona ekirikugyendera ahansi, eki naabataaniise nakyo, ngu kigume kiri ekirikuzira ahariimwe. Muryaba abarikwera ahariinye; ahabw'okuba Nyowe MUKAMA ndi orikwera, kandi nkabataanisa n'amahanga agandi, ngu mubone kuba abantu bangye. Omushaija nari omukazi orikubandwa emizimu nari orikuroga, aitwe; babateere amabaare; orubanja rw'eshagama yaabo rubabeho. MUKAMA yaagira Musa ati: Gambira abanyamurwa batabani ba Arooni, noobagira oti: Hatarigira omuntu omuriimwe owaayeshiisha ahabw'omuntu ofiire omu ruganda rwe, kureka ahabw'ow'obuzaare obumuri haihi munonga, nka nyina, ishe, omutabani muhara we, mwene ishe, nari munyaanya otakamanyaga mushaija, (omuri haihi, ahakuba takashweirwe; ahabw'ogwo naikirizibwa kweshiisha). Ataryeshiisha, akeegayisa, ahabw'okuba n'omuntu mukuru omu ihanga rye. Bataryemwa eishokye aha kazingiro, bataritega omu mbaju z'ebireju byabo, n'obu kwakuba okwecwa engondo. Babe abeereziibwe Ruhanga waabo, barekye kujumisa eiziina rye; ahakuba nibo bahongyera MUKAMA empongano z'okwotsya n'omuriro, nibyo by'okurya bya Ruhanga waabo; n'ahabw'ekyo bashemereire kuba abarikwera. Batarishwera maraaya nari omukazi osiisirwe, nari oshenzirwe iba; ahakuba omunyamurwa n'orikwera ahari Ruhanga we. Nikyo orimwereza, ahakuba niwe ahonga eby'okurya bya Ruhanga waawe; aryaguma ari orikwera ahariiwe; ahabw'okuba nyowe MUKAMA orikubeeza ndi orikwera. Kandi muhara w'omunyamurwa weena, ku aryeshiisha, yaaba maraaya, biri ajumiise ishe; ayokibwe omu muriro. Oriba ari omunyamurwa omukuru omuri beene ishe, owaashukirwe amajuta aha mutwe, akeezibwa kujwara ebyo bijwaro by'obunyamurwa bukuru, atarizingurura eishokye rye, n'obu kwakuba okutaagura ebijwaro bye; atarihika aha mutumbi gwona, kandi ataryeshiisha n'omutumbi gwa ishe nari ogwa nyina. Atarishohora kuruga omu Mwanya ogurikwera gwa Ruhanga we, n'obu kwakuba okugushiisha; ahabw'okuba okushoroorwa, oku yaashoroirwe naashukwaho amajuta ga Ruhanga we, kumuriho. Niinye MUKAMA. Kandi ashemereire kushwera omwishiki otakamanyaga mushaija; atarishwera omufaakazi, nari oshenzirwe, nari osiisirwe, nari maraaya; kureka ashwere omwishiki w'eihanga rye otakamanyaga mushaija, arekye kujumisa abaana be omu ihanga rye; ahakuba niinye MUKAMA orikumweza. MUKAMA yaagira Musa ati: Gambira Arooni oti: Omuntu weena ow'omu ruzaaro rwawe omu busingye bwabo bwona oine akamogo, atariikirizibwa kuhika haihi, kuhongyera Ruhanga we eby'okurya; ahakuba omuntu weena oine akamogo tarikwikirizibwa kwirira haihi, yaaba ari empumi nari ekirema nari okokoire enyindo, nari ekimuga, nari owaahendekire ekigyere nari engaro, nari ow'eibango nari ekipimpiri, nari oine eshongo, nari orwaire obuhere, nari ebiseera, nari oyatikire amagosi. Hatarigira ow'omu ruzaaro rwa Arooni omunyamurwa oine akamogo owaahika haihi kuhongyera MUKAMA empongano ez'okwotsya omu muriro; ahakuba aine akamogo tariirira haihi kuhongyera Ruhanga we eby'okurya. Aryaguma arye eby'okurya bya Ruhanga we, ebirikwera munonga n'ebirikwera; kwonka taritaaha kuhika aha mukingo, nari okuhika aha itambiro, ahakuba aine akamogo; arekye kushiisha emyanya yangye erikwera, ahabw'okuba niinye MUKAMA orikubeeza. Atyo Musa yaabigambira Arooni n'abatabani n'eihanga ryona ery'Abaisraeli. MUKAMA yaagira Musa ati: Gambira Arooni n'abatabani beetantare ebintu ebirikwera, ebi Abaisraeli barikuunyereza, barekye kujumisa eiziina ryangye eririkwera. Niinye MUKAMA. Obagambire ebigambo byangye ebi ndikugamba ningira nti: Omuntu weena ow'omu ruzaaro rwanyu omu busingye bwanyu bwona orihika aha bintu birikwera ebi Abaisraeli barikwereza MUKAMA akisiisikaire, omuntu ogwo aryacuubwa omu maisho gangye. Niinye MUKAMA. Weena ow'omu ruzaaro rwa Arooni obembire, nari orikureeta amahira, atarirya aha bintu ebirikwera okuhitsya obu ariba oshemeire. Omuntu weena orikora aha kintu kyona ekisiisikaire ahabw'okuhika aha mutumbi, nari orikureeta amahira, nari orikora aha kintu kyona ekirikugyendera ahansi ekirikubaasa kumuhindura otashemeire, nari omuntu ondiijo ou yaihaho okutashemera okw'omuringo gwona, omuntu orikora aha kintu ekirikushusha kityo, aryaba otashemeire okuhitsya omu mwabazyo, kandi tariikirizibwa kurya aha bintu birikwera, atabandize kwoga omubiri gwe omu maizi. Eizooba ku ririrenga, aryaba oshemeire; bwanyima abone kurya aha bintu ebirikwera; ahabw'okuba ebyo n'eby'okurya bye. Atarirya ekyefeereire nari ekiitsirwe enyamaishwa okukyesiisisa. Niinye MUKAMA. N'ahabw'ekyo bashemereire kworobera eki ndikubaragiira, batakaagiibwaho orubanja rw'ekibi, bakakifeeramu ahabw'okushiisha ekiragiro ekyo. Niinye MUKAMA orikubeeza. Hatarigira otari w'omu banyamurwa weena owaarya aha kintu ekirikwera; omushuhuuki w'omunyamurwa nari omupakasi orikumukorera taribiryaho. Kwonka omunyamurwa ku arigura omuntu n'empiiha ze, ogwo aryabiryaho; kandi n'abo abazaariirwe omu ka ye, baryarya aha by'okurya bye. Muhara w'omunyamurwa ku arishwerwa otari w'omu banyamurwa, atarirya aha mpongano z'ebintu ebirikwera; kwonka muhara w'omunyamurwa ku ariba ari omufaakazi nari oshenzirwe, ataine mwana, yaagaruka aha mahega ga ishe, nk'oku yaabaire ari akiri omwishiki, aryaikirizibwa kurya aha by'okurya bya ishe; kwonka tihariho otari w'omu banyamurwa weena oribiryaho. Kandi omuntu ku arirya aha kintu kirikwera atakimanyire, akirihe omunyamurwa, kandi ayongyereho ekicweka kimwe kya kataano eky'obuguzi bwakyo. Abanyamurwa batarishiisha ebintu ebirikwera ebi Abaisraeli bahongyera MUKAMA, bakabareetera kugiibwaho okutahikiirira n'orubanja ahabw'okurya ebintu byabo ebirikwera; ahabw'okuba niinye MUKAMA orikubeeza. Kandi MUKAMA yaagira Musa ati: Gambira Arooni n'abatabani n'eihanga ryona ery'Abaisraeli oti: Omuntu weena ow'omu nju ya Israeli nari ow'omu babashuhuukiiremu ku arireeta empongano ye, yaaba y'okuhikiiriza eki yaaraganiise nari eki yaatoizire ahabw'okweyendera, kuba empongano ehongyeirwe MUKAMA ey'ekitambo ky'okwotsya, ahabw'okwenda ngu eikirizibwe, mushemereire kuhonga enimi nari empaya y'entaama nari ey'embuzi etaine kamogo; kwonka ekiine akamogo mutarikihonga, ahabw'okuba tikiritoorwa habwanyu. Kandi omuntu weena oritambira MUKAMA ekitambo ky'empongano z'okusiima ahabw'obusingye, okuhikiiriza eki yaaraganiise nari eki atoizire ahabw'okweyendera, naakiiha omu masyo g'ente nari ag'entaama, kyaza kwikirizibwa kishemereire kuba ekishugaine, kitainemu kamogo koona. Enyamaishwa ehumire nari ehendekire nari ebuzireho orugingo nari erikureeta amahira nari erwaire orukamba nari akanyamutinda, mutaribihongyera MUKAMA, n'obu kwakuba okubitamba mukabyokyeza MUKAMA aha itambiro. Enimi nari omwana gw'entaama ebiine ebicweka ebirikukiraakirana, nimwikirizibwa kukihonga kuba omutoijo gw'okweyendera; kwonka tibirikwikirizibwa kuba empongano y'okuhikiiriza eki mwaraganiise. Enyamaishwa eine amagosi gahonokire nari gahonzire nari gataagukire nari gashaahwirwe, mutarigitoijera MUKAMA n'obu kwakuba okugimutambira omu nsi yaanyu. Kandi mutaryakiira ezirikushusha nk'ezo okuruga omu mikono y'omunyaihanga kuba eby'okurya eby'okuhongyera Ruhanga waanyu; ahabw'okuba ziine obumogo; ahabw'obumogo bwazo tiziritoorwa habwanyu. Kandi MUKAMA yaagira Musa ati: Enimi nari entaama nari embuzi ku erizaarwa, eryamara ebiro mushanju na nyinayo; okuruga aha kiro kya munaana eryaikirizibwa kuhongyerwa MUKAMA kuba empongano eyokiibwe omu muriro. Nyinayo, ku eriba eri ente nari entaama, otarigiita hamwe n'omwana gwayo aha izooba rimwe. Ku muritambira MUKAMA ekitambo ky'okusiima, mukitambe omu muringo ogu murikubaasa kwikiririzibwamu; kiriibwe aha izooba eryo eri kyatambirwaho; mutarigira eki mwatsigaho okuhitsya omu kasheeshe. Niinye MUKAMA. N'ahabw'ekyo muryaguma mworobere ebiragiro byangye, mukore ebi naataireho. Niinye MUKAMA. Kandi mutarijumisa eiziina ryangye eririkwera; kureka ndyaguma nyezibwe omu ihanga rya Israeli. Niinye MUKAMA orikubeeza, owaabaihire omu nsi ya Misri, kuba Ruhanga waanyu. Niinye MUKAMA. MUKAMA yaagira Musa ati: Gambira Abaisraeli ebi ndikugamba ningira nti: Aga nigo magyenyi ga MUKAMA agu naataireho, agu oshemereire kuranga kuba okuteerana okurikwera. Omu biro mukaaga emirimo ebe nimwo yaakorerwa; kwonka ekiro kya mushanju ni sabato y'okuhuumuriraho ey'okuteerana okurikwera; mutarigikoreraho omurimo gwona; ni sabato ahari MUKAMA omu maka gaanyu goona. Aga nigo magyenyi ga MUKAMA agaatairweho ag'okuteerana okurikwera, agu oshemereire kuranga omu bunaku bwago obwatairweho. Omu kwezi kw'okubanza aha kiro kya ikumi na bina omu mwabazyo, nikwo kuhinguraho kwa MUKAMA. Aha kiro kya ikumi na bitaano eky'okwezi okwo n'obugyenyi bw'emigaati etatumbisiibwe ahari MUKAMA; muryaguma mumare ebiro mushanju nimurya emigaati etatumbisiibwe. Aha kiro ky'okutandikiraho obwo bugyenyi muryagira okuteerana kurikwera; mutarikikoreraho omurimo gwona ogurikurusya; kwonka muryaguma nimureeta empongano y'okuhongyera MUKAMA ey'okwotsya omu muriro okumara ebiro mushanju; aha kiro kya mushanju haryabaho okuteerana okurikwera; mutarikikoreraho omurimo gwona ogurikurusya. MUKAMA yaagira Musa ati: Gambira Abaisraeli ebi ndikuragiira ningira nti: Ku murihika omu nsi ei ndikubaha, mwashaaruura emyaka yaayo, muryareetera omunyamurwa ekiba ky'omuganuro gw'ebi mwerize, nawe azongazonzye ekyo kiba omu maisho ga MUKAMA, kiikirizibwe ahabwanyu; aha izooba eririkurata sabato niryo omunyamurwa arikizongazongyezaho; kandi aha izooba eryo eri murizongazongyezaho ekyo kiba, muryahonga empaya nto y'entaama etaine kamogo ehikize omwaka, kuba ekitambo ky'okwotsya ekihongyeirwe MUKAMA. Kandi empongano y'esaano ey'okuhongwa nakyo eryaguma ebe ebicweka bibiri bya ikumi bya eefa y'esaano y'obunono ejwangize n'amajuta, ebe empongano ey'okuhongyera MUKAMA ey'okwotsya omu muriro kuba ekisooroora kirungi; empongano y'eby'okunywa ey'okuhongwa nakyo eryaguma ebe ekicweka kimwe kya kana kya hiini ya viinyo. Mutarirya omugaati gwona nari enjuma y'ekintu kyona ekarangire nari embisi eryo izooba eri muriheeraho empongano ahari Ruhanga waanyu ritakahikire. Ekyo n'ekiragiro ekitarihwaho omu busingye bwanyu bwona n'omu maka gaanyu goona. Kandi muryayebarira ebiro okwiha aha izooba eririkurata sabato, eri muriba mureeteireho ekiba ky'empongano ey'okuzongazonzya; ebyo biro bihikye sabato mushanju eziijwire, nimubara ebiro makumi ataano okuhitsya aha izooba eririkukurata sabato ya mushanju; obwo muryareeta empongano y'esaano y'omwaka musya y'okuhongyera MUKAMA. Mwihe omu maka gaanyu emigaati ebiri ekozirwe omu bicweka bibiri bya ikumi bya eefa kuba empongano y'okuzongazonzya, eteekwe omu saano y'obunono, bagiteekyerane n'ekitumbisa kuganurirwa MUKAMA. Hamwe n'egyo migaati mureete abaana b'entaama mushanju abataine kamogo, abahikize omwaka, n'enimi nto emwe n'empaya z'entaama ibiri; bibe ekitambo ky'okwotsya eky'okutambirwa MUKAMA, n'empongano y'esaano ereetsirwe nabyo, n'ez'eby'okunywa ezireetsirwe nabyo, kuba empongano ey'okwotsya omu muriro y'ekisooroora kirungi ahari MUKAMA. Kandi muhongye empaya y'embuzi kuba empongano y'ekibi, n'empaya nto ibiri z'entaama ezihikize omwaka kuba ekitambo ky'empongano z'okusiima ahabw'obusingye. Omunyamurwa abizongazonzye hamwe n'emigaati y'omuganuro kuba empongano ezongazongiibwe omu maisho ga MUKAMA hamwe n'abo baana b'entaama bombi, bibe ebyereziibwe MUKAMA, bitwarwe omunyamurwa. Eryo izooba murangye ku murigira okuteerana okurikwera; mutaririkoreraho omurimo gwona ogurikurusya. Ekyo n'ekiragiro ekitarihwaho omu maka gaanyu goona n'omu busingye bwanyu bwona. Ku muriba nimushaaruura emyaka y'omu misiri yaanyu, mutarimariramu kimwe n'ey'aha mbibi, n'obu kwakuba okuhumba ebitsigairemu; kureka mubitsigire abooro n'abanyamahanga. Niinye MUKAMA Ruhanga waanyu. Kandi MUKAMA yaagira Musa ati: Gambira Abaisraeli oti: Omu kwezi kwa mushanju, ekiro ky'okubanza ky'okwo kwezi murykigira eizooba eririkwera ery'okuhuumuriraho, ery'ekiijutsyo eki muriranga nimuteera enzamba, kuba okweteerana okurikwera. Mutaririkoreraho omurimo gwona ogurikurusya; kureka muryahongyera MUKAMA empongano y'okwotsya omu muriro. Kandi MUKAMA yaagira Musa ati: Kwonka ekiro kya ikumi eky'okwo kwezi kwa mushanju kiryaba eizooba ry'okurihiiriraho; riryababeera eizooba ry'okuteerana okurikwera; muryabonabonesa amagara gaanyu, muhongyere MUKAMA empongano y'okwotsya omu muriro. Aha kiro ekyo mutarikora omurimo gwona, ahakuba n'eizooba ry'okurihiiriraho, okubarihiirira omu maisho ga MUKAMA Ruhanga waanyu. Ahakuba omuntu oriba atabonaboneise magara ge eryo izooba, aryacuubwa omu ihanga rye; n'omuntu weena orikora omurimo gwona ahari eryo izooba, ndyamuhwerekyereza, mmwihe omu ihanga rye. Mutarigira omurimo gwona ogu mwakora. Ekyo n'ekiragiro ekitarihwaho omu maka gaanyu goona n'omu busingye bwanyu bwona. Eryo izooba riryababeera sabato erikwera ey'okuhuumuriraho, mubonabonese amagara gaanyu; aha kiro kya mwenda eky'okwezi okwo okwiha omu mwabazyo muryarinda sabato yaanyu okuhitsya omu mwabazyo ogundi. MUKAMA yaagira Musa ati: Gambira Abaisraeli oti: Aha kiro kya ikumi na bitaano eky'okwo kwezi kwa mushanju haryabaho obugyenyi bw'Ensiisira ahari MUKAMA okumara ebiro mushanju. Aha izooba ry'okubanza haryabaho okuteerana okurikwera; mutaririkoreraho omurimo gwona ogurikurusya. Muryaguma nimureeta empongano y'okuhongyera MUKAMA y'okwotsya omu muriro okumara ebiro mushanju; aha kiro kya munaana muryagira okuteerana okurikwera, mureete empongano y'okuhongyera MUKAMA y'okwotsya omu muriro; eryo izooba n'ery'okuteerana okurikwera; mutaririkoreraho omurimo gwona ogurikurusya. Ago nigo magyenyi ga MUKAMA agaatairweho agu muriranga kuba ag'okuteerana okurikwera, mukabona kureetera MUKAMA empongano z'okwotsya omu muriro, n'ekitambo ky'okwotsya, n'empongano y'esaano, n'ebindi bitambo, n'empongano z'eby'okunywa, buri kimwe aha izooba ryakyo, mutaihiremu sabato za MUKAMA, n'emitoijo yaanyu, n'ebi muraganisa nimuhiga byona, n'ebi mutoija ahabw'okweyendera ebi mutoijera MUKAMA. Aha kiro ky aikumi na bitaano eky'okwezi kwa mushanju, ku muriheza kushaaruura emyaka y'omu misiri, muryagira obugyenyi bw'ebiro bikuru ahari MUKAMA okumara ebiro mushanju; haryabaho okuhuumura okurikwera aha izooba ry'okutandikiraho obwo bugyenyi, kandi n'aha izooba ryabwo rya munaana. Ahari eryo izooba ry'okutandikiraho muryatwara ebijuma by'emiti emirungi, n'amataagi g'enkindo, n'amataagi g'emiti eyumbize, n'emiti y'aha migyera; muryamara ebiro mushanju nimushemerererwa omu maisho ga MUKAMA Ruhanga waanyu. Kandi muryaguma mugire obwo bugyenyi bw'ebiro mushanju ahari MUKAMA buri mwaka. Ekyo n'ekiragiro ekitarihwaho omu busingye bwanyu bwona. Muryaguma mubugire omu kwezi kwa mushanju. Muryamara ebiro mushanju nimuraara omu nsiisira; Abaisraeli enzaarwa boona bagume omu nsiisira, ab'obusingye bwona oburibakurata bamanye ku naaraarize Abaisraeli omu nsiisira, obu naabaiha omu nsi ya Misri. Niinye MUKAMA Ruhanga waanyu. Okwo nikwo Musa yaarangiire Abaisraeli amagyenyi ga MUKAMA agaatairweho. MUKAMA yaagira Musa ati: Ragiira Abaisraeli bakureetere amajuta marungi g'emizeituuni eshekwirwe ag'okuhemba, amatabaaza gabone kuguma nigaaka obutoosha. Enyima y'omukingo ogurikukingira Ebirikuhamya, omu Ihema ry'okubugaabuganiramu, Arooni abe niho yaaguma naagashemereza obutoosha, gabone kuguma nigaakira omu maisho ga MUKAMA okuruga omu mwabazyo okuhitsya omu kasheeshe. Ekyo kibe ekiragiro ekitarihwaho omu busingye bwanyu bwona. Arooni agume ashemereze ago matabaaza aha kikondo kyago eky'ezaabu eshemeziibwe, gaakire omu maisho ga MUKAMA. Kandi oryatwara esaano y'obunono, ogiteekyemu obugaati bwa keeki ikumi na bubiri, ebicweka bibiri bya ikumi bya eefa birugwemu akagaati kamwe; obute aha meeza y'ezaabu eshemeziibwe omu mishorongo ebiri ey'obugaati mukaaga-mukaaga omu maisho ga MUKAMA. Kandi aha mishorongo yombi oteho obubaane burungi oburikwetwa lebona, bubone kuheebwayo hamwe n'emigaati nk'ekiijutsyo eky'empongano ey'okuhongyera MUKAMA ey'okwotsya omu muriro. Buri sabato Arooni agite omu maisho ga MUKAMA obutoosha ahabw'Abaisraeli, kuba endagaano etarihwaho. Kandi egyo migaati egume ebe eya Arooni n'abatabani bagiriire omu mwanya gurikwera, ahakuba n'erikwera munonga ahariwe omu mpongano ezihongyerwa MUKAMA ezokiibwe omu muriro; n'omugabo gwe ogw'ebiro byona. Hakaba hariho omwojo, mutabani w'Omwisraelikazi, ou yaazairweho Omunyamisri, owaizire n'Abaisraeli; omwojo ogwo akatonganira omu rusiisira n'omushaija Omwisraeli; mutabani w'Omwisraelikazi yaarogota aha Iziina eryo, naakyeena; baamureeta ahari Musa. (Kandi nyina akaba naayetwa Shelomiisi muhara wa Diburi, ow'omu ruganda rwa Daani.) Baamukingirana okuhitsya obunaku obu baraagambirirweho eki MUKAMA arikuragiira. MUKAMA yaagambira Musa ati: Shohoza ogwo okyeenire aheeru y'orusiisira, abamuhuriire boona bamute engaro aha mutwe, abantu boona bamuteere amabaare. Kandi ogambire Abaisraeli oti: Omuntu weena orikyeena Ruhanga we aryagiibwaho orubanja rw'ekyo kibi; kandi orirogota aha Iziina rya MUKAMA, aitwe; ab'eihanga ryona bamuteere amabaare; n'omunyaihanga nawe nk'omuntu enzaarwa, orirogota aha Iziina eryo, aitwe. Oriita omuntu, aitwe. Oriita enyamaishwa etungirwe, agirihe; amagara garihwe agandi. Omuntu oriremaza mutaahi we, nawe aihurwe eki amukozire; obuhuta burihwe obundi; eriisho ririhwe erindi; eriino ririhwe erindi; nk'oku omuntu ariba aremaize ondiijo, nawe abe nikwo yaihurwa. Oriita enyamaishwa etungirwe, agirihe; n'oriita omuntu, aitwe. Omunyaihanga n'enzaarwa bagire ekiragiro kimwe. Niinye MUKAMA Ruhanga waanyu. Musa yaaragiira Abaisraeli, baatwara ogwo owaakyeenire aheeru y'orusiisira, baamwitsa amabaare. Okwo nikwo Abaisraeli baakozire nk'oku MUKAMA yaaragiire Musa. MUKAMA yaagambirira Musa aha rushozi Sinai ati: Gambira Abaisraeli ebi ndikugamba ningira nti: Ku murihika omu nsi ei ndikubaha, egyo nsi eryaguma egire sabato ahabwa MUKAMA. Oryamara emyaka mukaaga noohinga emisiri yaawe, noosharira emizaabibu yaawe, nooshaaruura emyaka yaabyo. Kwonka omwaka gwa mushanju guryaba sabato y'okuraariza kimwe emisiri; ni sabato ahabwa MUKAMA; otarihinga emisiri yaawe, n'obu kwakuba okusharira emizaabibu yaawe. Ebyemerize otaribigyesha, kandi ebijuma by'emizaabibu yaawe etashariire otaribicwa; omwaka ogwo guryaba ogw'okuhuumura kw'ensi okurikwera. Sabato egyo ey'ensi niyo eriba eby'okurya byanyu, iwe n'omuhuuku waawe n'omuzaana waawe n'omupakasi waawe n'omunyaihanga owaakushuhuukiireho, n'amatungo gaawe n'enyamaishwa ez'omu nsi yaawe, byona ebi ensi eryeza nibyo biriba eby'okurya. Kandi oryayebarira sabato mushanju z'emyaka, niyo myaka mushanju emirundi mushanju; n'ahabw'ekyo obunaku bwa sabato ezo mushanju z'emyaka buryababeera emyaka makumi ana na mwenda. Reero aha kiro kya ikumi ky'okwezi kwa mushanju oryatwara enzamba erikugamba munonga; ahari eryo izooba ry'okurihiirira niryo oriteereraho enzamba omu nsi yaawe yoona. Mweze omwaka gwa makumi ataano, murangye omu nsi yoona abagitwiremu boona, ku baine obusingye; guryababeera jubili; omuntu weena omuriimwe agarukye omu butaka bwe n'omu baabo. Ogwo mwaka gwa makumi ataano guryababeera jubili; mutariguhingiramu, mutarigushaaruuriramu ebyemerize, n'obu kwakuba okugucweramu ebijuma by'emizaabibu etashariire; ahabw'okuba ni jubili; guryababeera ogurikwera; muryaguma nimurya ebyezire omu ishwa omuri ogwo mwaka. Omuri ogwo mwaka gwa jubili omuntu weena omuriimwe aryagaruka omu butaka bwe. Kandi ku origira eki waaguza mutaahi waawe, nari eki waamuguraho, mutariinyagana. Nk'emyaka erikurata jubili oku eriba eri, obe nikwo waagura ahari mutaahi waawe, kandi nawe akuguze nk'emyaka y'ebihingirwe oku eriba eri. Emyaka ku eriba mingi, oyongyere obuguzi; kandi emyaka ku eriba mikye, otuubye aha buguzi; ahabw'okuba omu kukuguza aryakurata obwingi bw'emyaka ei orishaaruura. Mutariinyagana, kureka mutiine Ruhanga waanyu; ahakuba niinye MUKAMA Ruhanga waanyu. N'ahabw'ekyo muhurire ebiragiro byangye, mworobere emigyenzo ei naataireho, mugikore; obwo nibwo murituura omu nsi buhooro. Ensi eryayeza emyaka yaayo, naimwe murye, muhaagye, mugituuremu buhooro. Kandi ku murigira muti: Beitu shi turyatungwa ki omu mwaka gwa mushanju? Ku turiba tutahingire kandi tutashaarwire! mumanye ku ndiragiira omugisha gukabaijaho omu mwaka gwa mukaaga, ogwo mwak gukeera eby'okurya by'emyaka eshatu. Omu mwaka gwa munaana muryahinga; kwonka muryaguma nimurya ahari ebyo ebi muhunikire ira, okuhitsya omu mwaka gwa mwenda, obu ebi mwabibire biryera. Eitaka ritaritundirwa kimwe; ahakuba niinye mukama waaryo; naimwe muri abanyaihanga abanshuhuukiireho. Kandi ensi yoona eriba yaabaire obutaka bwanyu, muryaguma mwikirize eitaka ricungurwe. Mwene waanyu ku ariba omworo, yaatunda aha butaka bwe, owaabo omuri haihi omu buzaare aryaija acungure eki mwene waabo atunzire. Omuntu ku aribura ow'okubucungura, bwanyima yaatunga, yaagira eby'okubucungura, abare emyaka ehingwire okwiha obu yaabutunda, agarurire owaabuguzire eby'emyaka eriba etsigaireyo, abone kugaruka omu butaka bwe. Kwonka ku ariba atarikubaasa kubwecungurira, obutaka obu yaatunzire buryagumanwa owaabuguzire okuhitsya aha mwaka gwa jubili; omu mwaka ogwo buryarekurwa, mukama waabwo abugarukyemu. Omuntu ku aritunda enju ye omu rurembo orwehinguririziibwe orugo rw'amabaare, aryaikirizibwa kugicungura omwaka gutakahweireho okuruga obu yaagitunda; aryamara omwaka gwona aine obushoboorozi bw'okugicungura. Kwonka ku eriba etacungwirwe omwaka ogwo gutakahweire, enju egyo eri omu rurembo orwehinguririziibwe orugo rw'amabaare eryahamibwa kubeera kimwe ey'ogwo owaagiguzire ebiro bye byona n'eby'abarimukurata; n'omu mwaka gwa jubili tericungurwa. Kwonka amaju g'omu birorero ebiteehinguririziibwe rugo rw'amabaare nigabarwa nk'emisiri y'omu ishwa; nigabaasa kucungurwa; kandi omu mwaka gwa jubili garyarekurwa. Kwonka omu ndembo z'Abaleevi amaju g'omu butaka bwabo nibaikirizibwa kugacungura omu bunaku bwona. Kandi Omuleevi ku ariba atacungwire nju ye, egyo nju eyaatunzirwe omu rurembo rw'obutaka bwabo, eryarekurwa omuri jubili; ahabw'okuba amaju g'omu ndembo z'Abaleevi n'agaabo g'obutaka obu baabagaine omu Baisraeli. Kwonka emisiri ehereraine n'endembo z'Abaleevi teritundwa, ahakuba n'obutaka bwabo bw'ebiro byona. Mwene waanyu otwire naiwe ku ariba omworo, atakibaasa kwetunga, iwe oryamutunga, agume naiwe nk'omunyaihanga kandi omushuhuuki. Otarimushaba enshaagi nari ebirengyesereize; kureka otiine Ruhanga waawe, mwene waanyu abone kuguma atwire naiwe. Otarimuguza empiiha ahabw'enshaagi, n'obu kwakuba okumuha eby'okurya ngu akweshumbizeho. Niinye MUKAMA Ruhanga waanyu, owaabaihire omu nsi ya Misri kubaha ensi ya Kanaani, ngu mbe Ruhanga waanyu. Kandi mwene waanyu otwire naiwe ku ariba omworo, yaayetunda kuba owaawe, otarimukoresa nk'omuhuuku, kureka agume naiwe nk'omupakasi kandi nk'omushuhuuki; akukorere okuhitsya omu mwaka gwa jubili. Obwo aryakurugaho, we n'abaana be, agarukye omuri beene waabo n'omu butaka bwa baishenkuru; ahakuba n'abairu bangye abu naihire omu nsi ya Misri; bataritundwa nk'abahuuku. Otarimutegyekyesa eikama, kureka otiine Ruhanga waawe. Kandi eby'abahuuku baawe n'abazaana baawe, abu oriba oine, noikirizibwa kubagura omu mahanga agabeehinguririize; kandi nimwikirizibwa kubagura omu baana b'abanyamahanga abaabashuhuukiiremu, n'abaijukuru baabo abu barizaarira omu nsi yaanyu; bo baryaba abaanyu. Kandi nimwikirizibwa kubaraga abaana baanyu abaribakurata, babe abaabo ebiro byona. Bo muryaguma mubagire abahuuku ebiro byona; kwonka beene waanyu Abaisraeli mutaribaikiriza omuntu kutegyekyesa mutaahi we amaani. Omunyaihanga nari omushuhuuki okushuhuukiireho ku ariba omutungi, na mwene waanyu otwire nawe yaaba omworo yaayetunda ahari ogwo munyaihanga nari omushuhuuki okushuhuukiireho, nari ahari omwe ow'omuri beene waabo, bwanyima y'okutundwa naabaasa kucungurwa; omwe ahari beene waabo naabaasa kumucungura, yaaba ishento nari omwana wa ishento, nari mwene waabo weena ow'obuzaare bwa haihi, naabaasa kumucungura; nari shi we wenka, yaatunga, nabaasa kwecungura. Aryabara emyaka n'owaamuguzire okwiha aha mwaka ogu yaamwetundiiremu okuhitsya aha mwaka gwa jubili; empiiha z'okumucungura ziingane n'egyo myaka; ebiro ebi ariba amazire naakorera mukama we biryabariirirwa, biihurwe nk'oku baihura omupakasi. Emyaka ku eriba ekitsigaire mingi okuhitsya ahari jubili, oku eriba eri, nikwo arigarurira mukama we empiiha z'okumucungura, naaziitsya ahari ezo ezi yaaguzirwe. Emyaka ku eriba etsigaire mikye, aryabara emyaka na mukama we; oku egyo myaka eriba eri, abe nikwo yaamugarurira empiiha z'okwecungura. Aryaguma nawe nk'omupakasi orikukorera ebihembo buri mwaka; atarimutwaza eikama, noomureeba. Ku ariba atacungwirwe omu buryo obwo, omu mwaka gwa jubili aryarekurwa n'abaana be; ahakuba ahariinye Abaisraeli n'abairu; n'abairu bangye abu naihire omu nsi ya Misri. Niinye MUKAMA Ruhanga waanyu. Mutaryekorera ebishushani ebirikuramibwa, n'obu kwakuba okwemereza ebishushani ebibaizire, nari enyomyo; kandi mutaryemereza eibaare eribaizirwemu ekishushani omu nsi yaanyu okuriinamira; ahabw'okuba niinye MUKAMA Ruhanga waanyu. Muryaguma murinde sabato zangye, muhe ekitiinisa Omwanya gwangye ogurikwera. Niinye MUKAMA. Ku muriguma nimukuratira ebi naataireho, mwahurira ebiragiro byangye, mwabyorobera, ndyaguma mbagwisize enjura omu bunaku bwayo, ensi egire omweru n'emiti y'omu misiri eyane ebyana. Eihuura ryanyu riryahitsya omu ishaaruura ry'emizaabibu, n'eishaaruura rihitsye omu ibiba; muryarya eby'okurya byanyu, muhaagye, mutuure omu nsi yaanyu buhooro. Kandi ndyareeta obusingye omu nsi; muryabyama, kandi tihaine oribatiinisa. Ndyamara enyamaishwa mbi omu nsi, na rurara teriraba mu nsi yaanyu yoona. Muryabinga abazigu baanyu, zaarurara zibagwise omu maisho gaanyu. Bataano omuriimwe baryabinga igana, na igana omuriimwe baryabinga kakumi; abazigu baanyu baryaitwa zaarurara. Ndyabataho omutima, mbahe okuzaara munonga, mbakanyise, mpamye endagaano yangye naimwe. Muryarya eby'okurya ebitwire omu bitara, muhununure ebikuru, muhunikye ebisya. Ndyata obutaaho bwangye ahagati yaanyu; omutima gwangye tiguribatamwa. Ndyagyendera omuriimwe, mbe Ruhanga waanyu, naimwe mube abantu bangye. Niinye MUKAMA Ruhanga waanyu owaabaihire omu nsi ya Misri, ngu murekye kuba abahuuku baabo; naabaihaho emigamba eyaabaire yaabainikire, naabagyendesa bwemi. Ku muryanga kumpurira, kandi mutaayorobera ebyo biragiro byona; ku murigaya ebi naataireho, emitima yaanyu yaayangira kimwe emigyenzo ei naataireho, kyabareetera kutoorobera biragiro byangye byona, kureka mwaita endagaano yangye, naanye ndyabagira nti; ndyabareetera ebirikutiinisa, n'omunywengyerero, n'omushwija ogurukugwisa amaisho omunda, gukareetera amagara okugyenda nigahwerera. Muryabibira busha, ahakuba ebi muribiba abazigu baanyu baryabirya. Ndyabata omu kaso, mbarwanise, mubingwe abazigu baanyu; abarikubanga babe nibo baabategyeka; muryahunga, hataine obabingire. Hoona nabwo ku muryanga kumpurira, ndyayeyongyera kubahana emirundi mushanju ahabw'ebibi byanyu; ndyabacwa amaryo, mbamare eishaija; eiguru ryanyu ndihindure ribe nk'ekyoma, n'ensi yaanyu ebe nk'omuringa; muryahendekyera busha, ahakuba ensi yaanyu teryeza myaka, kandi emiti y'ensi yaanyu teryana bijuma. Ku muritwaza okwanyu, mutaikirizana naanye, mwayanga kumpurira, ndyabareetera ebindi bibonaboneso, ebirikwingana n'ebibi byanyu emirundi mushanju. Kandi ndyabarekurira enyamaishwa z'omu ihamba, zibaakye abaana, zicwekyereze amatungo gaanyu, zibatuubye, n'emihanda yaanyu etsibe. Ebyo bifubiro ku biriba bitabareeteire kungarukira, mwagumizamu nimutwaza okwanyu, mutaikirizana naanye, naanye ndyatwaza okwangye, ndekye kwikirizana naimwe; kandi nyowe ndyabeeteerera emirundi mushanju, nimbatura ebibi byanyu. Ndyabareetaho rurara, ehoore enzigu y'okwita endagaano yangye; kandi ku murihungira omu ndembo zaanyu, ndyabooherereza orufu, mbaheyo omu mikono y'abazigu. Ku ndihenda enkoni ei mwegamiire, nibyo by'okurya byanyu, abakazi ikumi baryateeka eby'okurya byanyu omu nyungu emwe babibarengyera; muryarya, kwonka timurihaaga. Ebyo byona ku biriba bitabareeterire kumpurira, mwagumizamu nimutwaza okwanyu, mutaikirizana naanye, naanye ndyatwaza okwangye mbainiire ekiniga, mbabonabonese emirundi mushanju, nimbatura ebibi byanyu. Muryarya batabani baanyu na bahara baanyu. Kandi ndyacwekyereza emyanya yaanyu mikuru ey'okuramizamu, nteme ebyoterero byanyu by'obubaane, mbiiheho, nnagye emitumbi yaanyu aha mitumbi y'ebishushani byanyu; kandi omutima gwangye guryabatamirwa kimwe. Endembo zaanyu ndyazihindura amatongo, n'emyanya yaanyu erikwera ngihindure emishaka; tindihurira kutaamirana k'emigaju yaanyu. Ndyahindura ensi yaanyu amatongo, kitangaaze abazigu baanyu abariba bagitwiremu. Ndyabataataanisiza omu mahanga, nsyoreyo rurara, ngibakuratse, ensi yaanyu eryaba amatongo, n'endembo zaanyu zibe emishaka. Obunaku bwona obu egyo nsi erimara eri amatongo, eryashemerererwa sabato zaayo, mukiri omu nsi y'abazigu; obwo nibwo ensi eriruhuuka, ekashemerererwa sabato zaayo. Obunaku bwona obu erimara eri amatongo, eryahuumura, okuhuumura oku etaratungiire mu sabato zaanyu mukigirimu. Abariba baahonokireho omuriimwe, ndyabahahaariza emitima omu nsi y'abazigu baabo; baryakangwa ekibabi ekirikuhuuhwa omuyaga, bahungye, nk'oku omuntu ahunga rurara; bagwe hataine obabingire. Baryagwa nibaribatiirirana, nk'abarikuhunga rurara, haza hataine obabingire; timurigira garwanisa bazigu baanyu. Muryahwerekyererera omu mahanga; ensi y'abazigu baanyu ebamareho. Abariba baahonokireho omuriimwe baryahwererera omu nsi y'abazigu baanyu ahabw'okutahikiirira kwabo; kandi ahabw'okutahikiirira kwa baishenkurubo, baryahwerera nkabo. Kwonka ku baryatura okutahikiirira kwabo n'okwa baishenkurubo omu kucumura oku bancumwireho, bakaikiriza emitwarize yaabo ku etaraikirizaine n'eyangye, ku nikyo kyandeeteire kutwaza okwangye nkabarwanisa, nkabareeta omu nsi y'abazigu baabo; omu bunaku obwo emitima yaabo etashazirwe ku eryecureeza, baikiriza ekifubiro ky'okutahikiirira kwabo, naanye obwo ndyaijuka endagaano yaangye na Yakobo, n'ei naaragaine na Isaaka, kandi n'ei naaragaine na Abrahamu; n'egyo nsi ndyagiijuka. Kwonka ensi yaabo baryaba batagirimu, eshemerererwe sabato zaayo, omu bunaku bwona obu erimara eri amatongo batagirimu; baikirize ekifubiro ky'okutahikiirira kwabo, ahabw'okuba bakanga emigyenzo yangye ei naataireho, n'emitima yaabo yaayangira kimwe ebiragiro byangye. Kwonka n'obu kiriba kiri kityo, ku bariba bari omu nsi y'abazigu baabo, tindibanaga, kandi tindibangira kimwe kubacwekyereza nkabamaraho, nkaita endagaano yangye nabo; ahakuba ndi MUKAMA Ruhanga waabo; kureka ahabwabo ndyaijuka endagaano ei naaragaine na baishenkurubo, abu naihire omu nsi ya Misri omu maisho g'amahanga, kuba Ruhanga waabo. Niinye MUKAMA. Ebyo nibyo biragiro ebyatairweho n'emigyenzo n'ebindi biragiro ebi MUKAMA yaataire ahagati ye n'Abaisraeli, naabigambira aha rushozi Sinai, naaraba omuri Musa. MUKAMA yaagira Musa ati: Gambira Abaisraeli ebigambo ebi. Omuntu ku ariraganisa kuhongyera MUKAMA empongano y'omutaano yaahonga abantu, abo bantu baryaba aba MUKAMA nk'oku oribabariirira; obariirire omushaija okuruga aha myaka makumi abiri okuhika ahari makumi mukaaga, omucwe shekeli z'efeeza makumi ataano, nka shekeli ey'Omwanya ogurikwera oku eri. Ku ariba ari omukazi, omucwe shekeli makumi ashatu. Ku ariba ari omwana ow'emyaka etaano okuhika ahari makumi abiri, yaaba ari omwojo omucwe shekeli makumi abiri; ku ariba ari omwishiki, omucwe ikumi. Ku ariba ari omwana muto ow'okwezi kumwe okuhika aha myaka etaano, yaaba ari omwojo omucwe shekeli z'efeeza itaano; ku ariba ari omwishiki, omucwe shekeli z'efeeza ishatu. Kandi ku ariba ahikize emyaka makumi mukaaga n'okukiraho, yaaba ari omushaija, omucwe shekeli ikumi na itaano; ku ariba ari omukazi omucwe shekeli ikumi. Kwonka kiraganisa ku ariba ari omworo, otarikubaasa kuha eki acwereirwe, aryareeta empongano aha munyamurwa, nawe amucwere; omunyamurwa amucwere nk'oku kiraganisa arikubaasa kuha. Eki yaaraganisa ku kiriba kiri enyamaishwa ey'omu nganda ezihongyerwa MUKAMA, yoona ey'omuri ezo nganda ei omuntu ahongyera MUKAMA, eryaba erikwera. Atarigira ekindi kyona eki yaaha omu mwanya gwayo, n'obu kwakuba okugihingisa, enungi omu mwanya gw'embi, nari embi omu mwanya gw'enungi; ku arigihingisa enyamaishwa ngyenzi yaayo, ei araganiise, n'ei yaagihinga, zombi ziryaba ezirikwera. Ku ariba araganiise enyamaishwa erikuzira, etari y'omu nganda ezihongyerwa MUKAMA, kiraganisa agitwarire omunyamurwa; omunyamurwa agicwere obuguzi nk'oburungi nari obubi bwayo oku buri; nk'oku iwe omunyamurwa origicwera, obuguzi bwayo nikwo buriba. Kwonka kiraganisa ku aryenda kugicungura, ayongyere aha buguzi obu ecwereirwe ekicweka kimwe kya kataano. Omuntu ku arihayo enju ye kuba eyereziibwe MUKAMA, omunyamurwa agicwere obuguzi nk'oburungi bwayo nari obubi bwayo oku buri; nk'oku omunyamurwa arigicwera, obuguzi bwayo nikwo buriba. Kandi ogihaireyo ku aryenda kugyecungurira, ayongyereho ekicweka kimwe kya kataano eky'obuguzi obu ecwereirwe, ebone kuba eye. Omuntu ku arihayo ahari MUKAMA ekicweka ky'eitaka ery'omu butaka bwe, oricwere obuguzi noihirira aha bwingi bw'embibo za sayiri ezishemereire kuhingwamu; homeri y'embibo za sayiri ecwerwe shekeli z'efeeza makumi ataano. Ku arihayo omusiri gwe ahari MUKAMA, atandikire aha mwaka gwa jubili, obuguzi bw'omusiri ogwo buryaba nk'oku ogucwereire. Kwonka ku ariguhayo bwanyima ya jubili, omunyamurwa abariirire obuguzi bwagwo, naihirira aha myaka eriba etsigaireyo okuhitsya aha gundi mwaka gwa jubili; bacwe aha buguzi bwagwo nk'oku oribariirira. Kandi oriba ahaireyo omusiri ku aryenda kugwecungurira, ayongyereho ekicweka kimwe kya kataano eky'obuguzi obu ogucwereire, gubone kuba ogwe buzima. Kwonka ku ariba atarikwenda kwecungurira ogwo musiri, nari ku ariba yaagugurize ondiijo, guryaba a gutakicungurwa bundi. Kwonka ogwo musiri ku gurirekurwa omu mwaka gwa jubili, guryaguma guri ogwereziibwe MUKAMA, nk'omusiri oguhairweyo; kandi omunyamurwa abe niwe yaagutwara. Omuntu ku arihayo omusiri ogu yaaguzire ogutari gw'omu butaka bwe, omunyamurwa abariirire obuguzi bwagwo okuhitsya aha mwaka gwa jubili; omuntu ogwo ahe obuguzi obu gucwereirwe aha izooba eryo, gube ekintu ekyereziibwe MUKAMA. Omu mwaka gwa jubili omusiri ogwo guryagarukira ou baaguguzireho, ou gwashangirwe guri omu butaka bwe obw'empungurirano. Obuguzi bwona obu oricwa buryabarwa omuri shekeli ez'Omwanya ogurikwera; kandi shekeli emwe neingana geera makumi abiri. Kwonka emijigaijo y'enyamaishwa, eshangwa eba eya MUKAMA, ahakuba n'emijigaijo, hatarigira omuntu owaagihayo; yaaba nte, yaaba ntaama, n'eya MUKAMA. Ku guriba guri ogw'enyamaishwa erikuzira, agucunguze obuguzi obu oricwa, ayongyereho ekicweka kyabwo kimwe kya kataano; nari ku eriba etacungwirwe, etundwe nk'obuguzi bwayo obu oricwa oku buri. Kwonka tihariho kintu ekihairweyo kyona eki omuntu arihayo ahari MUKAMA, ahari byona ebi aine, yaaba muntu, nari enyamaishwa, nari ekibanja kye ky'empungurirano, ekiritundwa, nari ekiricungurwa; ekintu kyona ekihairweyo n'ekyeziibwe munonga ahabwa MUKAMA. Hatarigira omuntu weena ohairweyo ahabw'okucwerwa abantu orubanja rw'okufa, owaacungurwa, kureka aitwe. Aha bimezire omu itaka, yaaba myaka y'omu misiri, nari ebijuma by'emiti, ekicweka kimwe kya ikumi kyona ekyabyo n'ekya MUKAMA; n'ebyereziibwe MUKAMA. Omuntu ku aryenda kugira eki yaacungura omuri ebyo bicweka bya ikumi, ayongyereho ekicweka kimwe kya kataano ky'obuguzi bwabyo. Ekicweka kimwe kya ikumi ky'amasyo g'ente nari ag'entaama, buri nyamaishwa ya ikumi ahari ezo eziriba niziraba ahansi y'enkoni y'omuriisa, eryaba eyereziibwe MUKAMA. Omuntu ataryetegyereza kureeba yaaba eri nungi nari mbi, kandi atarigihingisa; kwonka ku arigihingisa, eyaahingwa n'eyaahingisibwa, zombi ziryaba ezirikwera; zitaricungurwa. Ebyo nibyo biragiro ebi MUKAMA yaaragiriire Musa aha rushozi Sinai kubigambira Abaisraeli. MUKAMA akagambirira Musa omu ihamba rya Sinai, ari omu Ihema ry'okubugaabuganiramu, aha kiro ky'okubanza eky'okwezi kwa kabiri omu mwaka gwa kabiri barugire omu nsi ya Misri, ati: Mubare eihanga ryona ery'Abaisraeli, nk'oku enganda zaabo ziri n'emiryango ya baishenkurubo oku eri, mubare abashaija boona, omwe omwe, nk'amaziina gaabo oku gari, abahikize emyaka makumi abiri n'okukiraho, ab'omuri Israeli abarikubaasa kuhurura; iwe na Arooni mubabare nk'emitwe y'engabo zaabo oku eri. Mukwatanise n'omuntu omwe omuri buri ruganda, omukuru w'omuryango gwa baishenkuru. Aga nigo maziina g'abashaija abaraakwatanise naimwe. Omu ruganda rwa Reubeeni, Elizuuri mwene Shedeuri; omu rwa Simeoni, Shelumieli mwene Zuri-Shadai; omu rwa Yuda, Nahashooni mwene Aminadabu; omu rwa Isakaari, Netaneeli mwene Zuari; omu rwa Zebuluuni, Eliabu mwene Heloni; omuri beene Yosefu, ow'omu rwa Efuraimu, Elishaama mwene Amihuudi; omu rwa Manaase, Gamalieli mwene Pedazuuri; omu rwa Benyamiini, Abidaani mwene Gideoni; omu rwa Daani, Ahiezeeri mwene Ami-shadai; omu rwa Asheri, Pagieli mwene Okiraani; omu rwa Gaadi, Eliasaafu mwene Deueli; omu rwa Nafutaali, Ahiira mwene Enani. Abo nibo baatoorainwe omu ihanga ryona, abaabaire bari abeebembezi b'enganda za baishenkurubo, kandi abakuru b'emiryango y'Abaisraeli. Musa na Arooni baatwara abantu abo abu amaziina gaabo gaagambwaho, baateerana eihanga ryona aha kiro ky'okubanza eky'okwezi kwa kabiri, baayehandiikisa nk'enganda zaabo oku zaabaire ziri n'emiryango ya baishenkurubo oku yaabaire eri, baabara amaziina gaabo omwe omwe, abahikize emyaka makumi abiri n'okukiraho. Nk'oku MUKAMA yaaragiire Musa, nikwo yaababariire omu ihamba rya Sinai. Baahandiika oruzaaro rwa Reubeeni, omujigaijo gwa Israeli, nk'emiryango yaabo oku eri, n'amaju ga baishenkurubo oku gaabaire gari, nibabara amaziina g'abashaija boona omwe omwe, abahikize emyaka makumi abiri n'okukiraho, boona abarikubaasa kuhurura. Ab'omu ruganda rwa Reubeeni abaabazirwe baaba obukumi buna n'enkumi mukaaga na magana ataano. Baahandiika oruzaaro rwa Simeoni nk'oku emiryango yaabo yaabaire eri n'amaju ga baishenkurubo oku gaabaire gari, nibabara amaziina g'abashaija boona omwe omwe abahikize emyaka makumi abiri n'okukiraho, boona abarikubaasa kuhurura. Ab'omu ruganda rwa Simeoni abaabazirwe baaba obukumi butaano n'enkumi mwenda na magana ashatu. Baahandiika oruzaaro rwa Gaadi, nk'emiryango yaabo oku yaabaire eri, n'amaju ga baishenkurubo oku gaabaire gari, nibabara amaziina g'abashaija boona omwe omwe abahikize emyaka makumi abiri n'okukiraho, boona abarikubaasa kuhurura. Ab'omu ruganda rwa Gaadi abaabazirwe baaba obukumi buna n'enkumi itaano na magana mukaaga na makumi ataano. Baahandiika oruzaaro rwa Yuda, nk'emiryango yaabo oku yaabaire eri, n'amaju ga baishenkurubo oku gaabaire gari, nibabara amaziina g'abashaija boona omwe omwe abahikize emyaka makumi abiri n'okukiraho, boona abarikubaasa kuhurura. Ab'omu ruganda rwa Yuda abaabazirwe baaba obukumi mushanju n'enkumi ina na magana mukaaga. Baahandiika oruzaaro rwa Isakaari, nk'emiryango yaabo oku yaabaire eri, n'amaju ga baishenkurubo oku gaabaire gari, nibabara amaziina g'abashaija boona omwe omwe abahikize emyaka makumi abiri n'okukiraho, boona abarikubaasa kuhurura. Ab'omu ruganda rwa Isakaari abaabazirwe baaba obukumi butaano n'enkumi ina na magana ana. Baahandiika oruzaaro rwa Zebuluuni, nk'emiryango yaabo oku yaabaire eri, n'amaju ga baishenkurubo oku gaabaire gari, nibabara amaziina g'abashaija boona omwe omwe abahikize emyaka makumi abiri n'okukiraho, boona abarikubaasa kuhurura. Ab'omu ruganda rwa Zebuluuni abaabazirwe baaba obukumi butaano n'enkumi mushanju na magana ana. Omuri batabani ba Yosefu baahandiika oruzaaro rwa Efuraimu, nk'emiryango yaabo oku yaabaire eri, n'amaju ga baishenkurubo oku gaabaire gari, nibabara amaziina g'abashaija boona omwe omwe abahikize emyaka makumi abiri n'okukiraho, boona abarikubaasa kuhurura. Ab'omu ruganda rwa Efuraimu abaabazirwe baaba obukumi buna na magana ataano. Baahandiika oruzaaro rwa Manaase nk'emiryango yaabo oku yaabaire eri, n'amaju ga baishenkurubo oku gaabaire gari, nibabara amaziina g'abashaija boona omwe omwe abahikize emyaka makumi abiri n'okukiraho, boona abarikubaasa kuhurura. Ab'omu ruganda rwa Manaase abaabazirwe baaba obukumi bushatu n'enkumi ibiri na magana abiri. Baahandiika oruzaaro rwa Benyamiini, nk'emiryango yaabo oku yaabaire eri, n'amaju ga baishenkurubo oku gaabaire gari, nibabara amaziina g'abashaija boona omwe omwe abahikize emyaka makumi abiri n'okukiraho, boona abarikubaasa kuhurura. Ab'omu ruganda rwa Benyamiini abaabazirwe baaba obukumi bushatu n'enkumi itaano na magana ana. Baahandiika oruzaaro rwa Daani, nk'emiryango yaabo oku yaabaire eri, n'amaju ga baishenkurubo oku gaabaire gari, nibabara amaziina g'abashaija boona omwe omwe abahikize emyaka makumi abiri n'okukiraho, boona abarikubaasa kuhurura. Ab'omu ruganda rwa Daani abaabazirwe baaba obukumi mukaaga n'enkumi ibiri na magana mushanju. Baahandiika oruzaaro rwa Asheri, nk'emiryango yaabo oku yaabaire eri, n'amaju ga baishenkurubo oku gaabaire gari, nibabara amaziina g'abashaija boona omwe omwe abahikize emyaka makumi abiri n'okukiraho, boona abarikubaasa kuhurura. Ab'omu ruganda rwa Asheri abaabazirwe baaba obukumi buna na rukumi na magana ataano. Baahandiika oruzaaro rwa Nafutaali, nk'emiryango yaabo oku yaabaire eri, n'amaju ga baishenkurubo oku gaabaire gari, nibabara amaziina g'abashaija boona omwe omwe abahikize emyaka makumi abiri n'okukiraho, boona abarikubaasa kuhurura. Ab'omu ruganda rwa Nafutaali abaabazirwe baaba obukumi butaano n'enkumi ishatu na magana ana. Abo nibo baabazirwe, abu Musa na Arooni baabazire, nibahwerwa abeebembezi ba Israeli, abashaija ikumi na babiri, buri omwe ahabw'enju ya baishenkuru. N'ahabw'ekyo abaabazirwe boona omu Baisraeli nk'amaju ga baishenkurubo oku gaabaire gari, abaabaire bahikize emyaka makumi abiri n'okukiraho, kandi boona abaabaire nibabaasa kuhurura, abaabazirwe boona baaba obusiriira mukaaga n'enkumi ishatu na magana ataano na makumi ataano. Kwonka Abaleevi nk'oruganda rwa baishenkurubo oku rwabaire ruri tibaabarwa hamwe nabo; ahabw'okuba MUKAMA akagira Musa ati: Oruganda rwa Leevi rwo otarirubara, n'obu kwakuba okubabarira hamwe n'Abaisraeli abandi; kureka Abaleevi obagire ab'okutegyeka Obutaaho bw'Ebirikuhamya, n'ebintu byamwo byona, n'ebintu byabwo byona; nibo bariguma nibatwara obwo Butaaho n'ebintu byamwo byona; nibo bariguma nibabukoramu emirimo y'obuheereza, kandi baryaguma bateere amahema gaabo okubwehinguririza. Kandi Obutaaho ku buriba nibwimuka kugyenda, Abaleevi babe nibo baabukuura; kandi ku buriba nibuza kuteerwa, Abaleevi babe nibo baabuteera. Otari Muleevi weena ku aribuhika haihi, aitwe. Abaisraeli baryaguma bateere amahema gaabo, buri muntu omu rusiisira rw'owaabo aha rurango rwabo, nk'oku emitwe yaabo eri. Kwonka Abaleevi bo baryateera amahema gaabo nibeehinguririza Obutaaho bw'Ebirikuhamya, eihanga ry'Abaisreli rirekye kugirirwa ekiniga; kandi Abaleevi nibo bariguma nibarinda Obutaaho bw'Ebirikuhamya. Okwo nikwo Abaisraeli baakozire, bakakora nk'oku MUKAMA yaaragiire Musa. MUKAMA yaagambira Musa na Arooni ati: Abaisraeli bagume bateere amahema gaabo, buri muntu aha rurango rw'owaabo, n'aha turango tw'amaju ga baishenkurubo; bagateere nigareeba Eihema ry'okubugaabuganiramu aha mbaju zaaryo zoona. Abaraateere amahema gaabo aha rubaju rwaryo orw'oburugwa-izooba bagume babe ab'orusiisira rwa Yuda, nk'oku emitwe yaabo eri, baine orurango rw'oruganda rwabo; kandi omwebembezi w'Abayuda abe Nahashooni mwene Abinadabu. Eihe rye rikaba ririmu abashaija obukumi mushanju n'enkumi ina na magana mukaaga, nk'oku baabazirwe. Ab'oruganda rwa Isakaari nibo baraateere orusiisira okubahereera; omwebembezi waabo abe Netaneeli mwene Zuari. Eihe rye rikaba ririmu abashaija obukumi butaano n'enkumi ina na magana ana, nk'oku baabazirwe. Hakurateho oruganda rwa Zebuluuni, omwebembezi waabo abe Eliabu mwene Heloohi; eihe rye rikaba ririmu abashaija obukumi butaano n'enkumi mushanju na magana ana, nk'oku baabazirwe. Boona abaabazirwe omu kicweka kya Yuda bakaba bari abashaija akasiriira n'obukumi munaana n'enkumi mukaaga na magana ana, nk'oku amahe gaabo gaabaire gari. Abo babe nibo baaguma nibabanza kwimutsya orugyendo. Aha bukiizi-bwa-buryo hagume hazeho orurango rw'orusiisira rw'oruganda rwa Reubeeni, nk'oku emitwe yaabo eri; omwebembezi waabo abe Elizuuri mwene Shedeuri. Eihe rye rikaba ririmu abashaija obukumi buna n'enkumi mukaaga na magana ataano, nk'oku baabazirwe. Abaraateere orusiisira okubahereera babe ab'oruganda rwa Simeoni; omwebembezi waabo abe Shelumieli mwene Zuri-shadai; eihe rye rikaba ririmu abashaija obukumi butaano n'enkumi mwenda na magana ashatu, nk'oku baabazirwe. Hakurateho oruganda rwa Gaadi; omwebembezi waabo abe Eliasaafu mwene Reueli; eihe rye rikaba ririmu abashaija obukumi buna n'enkumi itaano na magana mukaaga na makumi ataano. Boona abaabazirwe omu kicweka kya Reubeeni bakaba bari abashaija akasiriira n'obukumi butaano na rukumi na magana ana na makumi ataano, nk'oku amahe gaabo gaabaire gari. Abo babe nibo baaba aba kabiri omu kwimutsya orugyendo. Eihema ry'okubugaabuganiramu rigume riimukize hamwe n'orusiisira rw'Abaleevi ahagati y'ensiisira ezindi; nk'oku barikusiisira, babe nikwo baaguma nibaimutsya orugyendo, buri ruganda omu mwanya gwarwo, nk'oku endango zaabo ziri. Aha rubaju rw'oburengyerwa izooba hagume hazeho orurango rw'orusiisira rw'oruganda rwa Efuraimu, nk'oku emitwe yaabo eri; omwebembezi waabo abe Elishaama mwene Amihuudi. Eihe rye rikaba ririmu abashaija obukumi buna na magana ataano, nk'oku baabazirwe. Ab'oruganda rwa Manaase babe nibo baabahereera; omwebembezi waabo abe Gamalieli mwene Pedazuuri; eihe rye rikaba ririmu abashaija obukumi bushatu n'enkumi ibiri na magana abiri, nk'oku baabazirwe. Hakurateho oruganda rwa Benyamiini; omwebembezi waabo abe Abidaani mwene Gideoni; eihe rye rikaba ririmu abashaija obukumi bushatu n'enkumi itaano na magana ana, nk'oku baabazirwe. Boona abaabazirwe omu kicweka kya Efuraimu bakaba bari abashaija akasiriira n'enkumi munaana na igana, nk'oku amahe gaabo gaabaire gari. Abo babe nibo baaba aba kashatu omu kwimutsya orugyendo. Aha bukiizi-bwa-bumosho hagume hazeho orurango rw'orusiisira rw'oruganda rwa Daani nk'oku emitwe yaabo eri; omwebembezi waabo abe Ahiezeeri mwene Ami-shadai. Eihe rye rikaba ririmu abashaija obukumi mukaaga n'enkumi ibiri na magana mushanju, nk'oku baabazirwe. Ab'oruganda rwa Ashera babe nibo baabahereera; omwebembezi waabo abe Pagieli mwene Okiraani; eihe rye rikaba ririmu abashaija obukumi buna na rukumi na magana ataano, nk'oku baabazirwe. Hakurateho oruganda rwa Nafutaali; omwebembezi waabo abe Ahiira mwene Enani; eihe rye rikaba ririmu abashaija obukumi butaano n'enkumi ishatu na magana ana, nk'oku baabazirwe. Boona abaabazirwe omu kicweka kya Daani bakaba bari abashaija akasiriira n'obukumi butaano n'enkumi mushanju na magana mukaaga. Abo babe nibo baaguma nibahereeruka, nk'endango zaabo oku ziri. Abo nibo Baisraeli abaabazirwe nk'oku amaju ga baishenkurubo gaabaire gari; ab'omu nsiisira boona abaabazirwe nk'amahe gaabo oku gaabaire gari, bakaba bari abashaija obusiriira mukaaga n'enkumi ishatu na magana ataano na makumi ataano. Kwonka omu kubara Abaisraeli Abaleevi bo tibarabazirwe, nk'oku MUKAMA yaaragiire Musa. Okwo nikwo Abaisraeli baakozire, nk'ebi MUKAMA yaaragiire Musa byona oku byabaire biri. Nikwo baagumire nibateera amahema gaabo nk'endango zaabo oku zaabaire ziri, kandi nikwo baabaire baimutsya orugyendo, buri muntu omu ruganda rwe, n'omu muryango gwa baishenkuru. Oru nirwo ruzaaro rwa Arooni na Musa omu bunaku obu MUKAMA yaagambiiremu na Musa aha rushozi Sinai. Aga nigo maziina ga beene Arooni; omujigaijo gwe ni Nadabu, abandi ni Abihu, Eleazaari na Itamaari. Ago nigo maziina ga beene Arooni, abanyamurwa abaashukirweho amajuta, abu yaashoroire kuheereza omu mirimo y'abanyamurwa. Nadabu na Abihu bakafeera omu maisho ga MUKAMA, obu baayoteza omu maisho ga MUKAMA omuriro ogundi ogutararagiirwe kwoteza, bari omu ihamba rya Sinai kandi bakaba batakagizire baana. Kwonka Eleazaari na Itamaari baaguma nibaheereza omu murimo gw'obunyamurwa omu maisho ga Arooni ishebo. MUKAMA yaagambira Musa ati: Reeta oruganda rwa Leevi, oruhitsye omu maisho ga Arooni omunyamurwa, babone kuguma nibamuheereza. Bagume nibamukorera omurimo, bakorere n'eihanga ryona omu maisho g'Eihema ry'okubugaabuganiramu, nibakora omurimo gw'Obutaaho. Babe nibo baarinda ebintu byona eby'omu Ihema ry'okubugaabuganiramu, beezirikye kukora emirimo y'okuheereza omu by'Obutaaho ahabw'Abaisraeli. Oheyo Abaleevi ahari Arooni n'abatabani; bamuheerwe kimwe ahabw'Abaisraeli. Kandi oryataho Arooni n'abatabani, beezirikye kukora omurimo gwabo gw'obunyamurwa; kwonka otari w'omuribo orihika haihi, akabyetaasyamu, aitwe. Kandi MUKAMA yaagambira Musa ati: Reeba, nyetooraniire Abaleevi omu Baisraeli omu mwanya gw'emijigaijo yoona ey'Abaisraeli. Abaleevi n'abangye; ahabw'okuba emijigaijo yoona n'eyangye; aha izooba eri naitiireho emijigaijo yoona ey'omu nsi ya Misri, nibwo naayeyereza emijigaijo yoona omuri Israeli, ey'abantu n'ey'amatungo. Emijigaijo yoona eryaguma ebe eyangye. Niinye MUKAMA. Kandi MUKAMA yaagambirira Musa omu ihamba rya Sinai, ati: Bara Abaleevi, nk'oku amaju ga baishenkurubo gari, n'emiryango yaabo oku eri; obare oyetwa omushaija weena, okwiha aha beereere abahikize okwezi. Musa yaayorobera ekigambo kya MUKAMA, yaababara nk'oku yaaragiirwe. Aga nigo maziina ga batabani ba Leevi, Gereshoni, Kohasi na Merari. Kandi aga nigo maziina ga beene Gereshoni, nk'oku emiryango yaabo yaabaire eri, Libuni na Shimei. Kandi aba nibo beene Kohasi nk'oku emiryango yaabo yaabaire eri, Amuraamu, Izuhaari, Heburooni na Uzieli. Na beene Merari nk'oku emiryango yaabo yaabaire eri nibo aba; Mahili na Muushi. Egyo niyo miryango y'Abaleevi, nk'oku amaju ga baishenkurubo gaabaire gari. Omuri Gereshoni nimwo haakomookire omuryango gw'aba Libuni n'ogw'aba Shimei; egyo niyo miryango y'aba Gereshoni. Omubaro gw'abarikwetwa abashaija boona okwiha aha beereere abahikize okwezi kumwe gukaba guri enkumi mushanju na magana ataano. Emiryango y'aba Gereshoni egume eteere amahema gaayo enyima y'Obutaaho aha rubaju rw'oburengyerwa-izooba. Kandi omwebembezi w'enju ya baishenkuru b'aba Gereshoni abe Eliasaafu mwene Laeli. Eby'Eihema ry'okubugaabuganiramu ebiraakwatsibwe beene Gereshoni, bibe Obutaaho n'Eihema, eby'okurishakaara, omukingo gw'okukinga aha muryango gw'Eihema ry'okubugaabuganiramu, emikingo y'orugo, n'omukingo ogw'aha irembo ry'orwo rugo orwehinguririize Obutaaho n'eitambiro, n'emirunga yaarwo, kandi n'emirimo yoona ey'ebyo bintu. Omuri Kohasi nimwo haakomookire omuryango gw'aba Amuraamu, n'ogw'aba Izuhaari, n'ogw'aba Heburooni, n'ogw'aba Uzieli; egyo niyo miryango y'aba Kohasi. Abeetwa abashaija boona okwiha aha beereere abahikize okwezi kumwe bakaba bari enkumi munaana na magana mukaaga, abaakwatsiibwe eby'Omwanya ogurikwera. Emiryango ya beene Kohasi egume eteere amahema gaayo aha rubaju rw'Obutaaho orw'obukiizi-bwa-buryo. Kandi omwebembezi w'enju ya baishenkurubo omu miryango y'aba Kohasi abe Elizafaani mwene Uzieli. Ebi baraakwatsibwe bibe eshanduukye y'endagaano, emeeza, ekikondo ky'amatabaaza, n'amatambiro, n'ebintu by'Omwanya ogurikwera ebirikukoresibwa abanyamurwa n'omukingo gwaho, kandi n'emirimo yaabyo yoona. Kandi Eleazaari mwene Arooni omunyamurwa abe niwe yaaba omukuru w'abeebembezi b'Abaleevi, areeberere abakwatsiibwe eby'Omwanya ogurikwera. Omuri Merari nimwo haakomookire omuryango gw'aba Mahili, n'ogw'aba Muushi; egyo niyo miryango y'aba Merari. Ab'omuribo abarikwetwa abashaija boona okwiha aha beereere abahikize okwezi kumwe bakaba bari enkumi mukaaga na magana abiri. Omukuru w'enju ya baishenkurubo omu miryango ya Merari akaba ari Zurieli mwene Abihaili; abo bagume bateere amahema gaabo aha rubaju rw'Obutaaho orw'obukiizi-bwa-bumosho. Ebi beene Merari baraakwatsibwe bibe embaaho z'Obutaaho n'embazi zaazo n'enyomyo zaabwo n'ebiina byazo n'ebintu byabyo byona, kandi n'emirimo yaabyo yoona; kandi n'enyomyo z'orugo orwehinguririize ekibuga, n'ebiina byazo n'enkondo zaazo n'emirunga yaazo. Abaraagume nibateera amahema aha rubaju rw'Obutaaho orw'oburugwa-izooba, omu maisho g'Eihema ry'okubugaabuganiramu, aharikureeba ei eizooba rireetwa, ni Musa na Arooni n'abatabani, abaakwatsiibwe omurimo gw'Omwanya ogurikwera, ogurikukorwa ahabw'Abaisraeli; otari w'omuribo ku arihika haihi yaabyetaasyamu, aitwe. Abaleevi boona abaabazirwe, abu Musa na Arooni baabazire ahabw'ekiragiro kya MUKAMA, nk'emiryango yaabo oku eri, abeetwa abashaija boona okwiha aha beereere abahikize okwezi kumwe, bakaba bari obukumi bubiri n'enkumi ibiri. Kandi MUKAMA yaaragiira Musa ati: Bara abeetwa abashaija boona ab'emijigaijo omu Baisraeli okwiha aha beereere abahikize okwezi kumwe, ohandiikye omubaro gw'amaziina gaabo. Ontooranire Abaleevi niinye MUKAMA omu mwanya gw'emijigaijo yoona ey'Abaisraeli; ompe n'amatungo g'Abaleevi omu mwanya gw'emijigaijo yoona ey'amatungo g'Abaisraeli. Musa yaabara emijigaijo yoona ey'Abaisraeli, nk'oku MUKAMA yaamuragiire. Abeetwa abashaija boona ab'emijigaijo okwiha aha beereere abahikize okwezi, omubaro gw'amaziina gaabo gwaba obukumi bubiri n'enkumi ibiri na magana abiri na makumi mushanju na bashatu. Kandi MUKAMA yaagira Musa ati: Twara Abaleevi omu mwanya gw'emijigaijo yoona ey'Abaisraeli, otware n'amatungo g'Abaleevi omu mwanya gw'emijigaijo y'amatungo gaabo, Abaleevi babe abangye; niinye MUKAMA. Kandi ahabw'okucungura emijigaijo y'Abaisraeli magana abiri na makumi mushanju na bashatu abaashaagire aha mubaro gw'Abaleevi, otware shekeli itaano za buri omwe ahari egyo mijigaijo, otware eziri nka shekeli ey'Omwanya ogurikwera oku eri; (shekeli emwe erimu geera makumi abiri), ohe Arooni n'abatabani ezo feeza z'okucungura egyo mijigaijo eshaagire. Ahari abo abaashaagire aha baacungwirwe Abaleevi, Musa yaabaihaho efeeza z'okubacungura; efeeza ezi yaihire ahari egyo mijigaijo y'Abaisraeli zaaba shekeli rukumi na magana ashatu na makumi mukaaga na itaano, nka shekeli ey'Omwanya ogurikwera oku eri. Musa yaaha Arooni n'abatabani ezo feeza z'okucungura, nk'ekigambo eki MUKAMA yaaragiire oku kyabaire kiri. Kandi MUKAMA yaagambira Musa na Arooni ati: Mubare beene Kohasi, mubashoroore omu Baleevi, mubabare nk'emiryango yaabo oku eri, n'amaju ga baishenkurubo oku gari, okwiha aha bahikize emyaka makumi ashatu, abatakarengize myaka makumi ataano, boona abarikubaasa kuza omu buheereza obwo, kukora omurimo gw'Eihema ry'okubugaabuganiramu. Ogu nigwo murimo gwa beene Kohasi, ogu bashemereire kukora omu Ihema ry'okubugaabuganiramu; ogwo murimo n'ogw'ebintu birikwera munonga. Ab'omu rusiisira ku baryenda kwimutsya orugyendo, Arooni n'abatabani bataahemu, bahanure omukingo ogukingiire Aharikwera munonga, bagushwekye eshanduukye erimu Ebirikuhamya, bashwekyeho eky'okushweka ky'empu z'engongi, nakyo bakiteho omwenda gwa bururu gwonka, bwanyima bate emigamba omu bifunga byayo. Kandi aha meeza y'emigaati y'okumurika bateho omwenda gwa bururu, baguteho enyabya n'ebikopo n'ebakuri n'emidumo y'okushukisa empongano z'eby'okunywa; kandi emigaati y'obutoosha nayo ebeho; babishwekye omwenda gurikutukura, nagwo baguteho eky'okushweka ky'empu z'engongi, bate emigamba omu bifunga byayo. Kandi batware omwenda gwa bururu, bagushwekye ekikondo ky'etabaaza n'amatabaaza gaakyo n'empana zaakyo n'otusohaani twago, n'ebintu byakyo eby'okushukisa amajuta, ebi barikukoresa omurimo gwakyo; bakikomerane n'ebintu byakyo byona omu ky'okushweka ky'empu z'engongi, babite aha biti by'okubiheekyesa. Kandi ekyoterero ky'ezaabu bakishwekye omwenda gwa bururu, baguteho eky'okushweka ky'empu z'engongi, bate emigamba omu bifunga byakyo. Kandi bareete ebintu ebi barikukoresa byona, ebiri kukoresibwa omu Mwanya ogurikwera, babikome omu mwenda gwa bururu, babishwekye eky'okushweka ky'empu z'engongi, babite aha biti by'okubiheekyesa. Kandi bayoore eiju aha itambiro, bariteho omwenda gwa bujwa, bariteho n'ebintu byaryo byona, ebi barikukoresa emirimo yaaryo, n'eby'okuguhisa omuriro gw'amakara n'eby'okwihuza enyama, n'eby'okuyooreraho eiju, n'eby'okuriyooresa, n'enyabya, ebintu eby'eitambiro byona; babishwekye eky'okushweka ky'empu z'engongi, bate emigamba omu bifunga byaryo. Arooni n'abatabani ku bariguma baaheza kushweka eby'Omwanya ogurikwera n'ebirikukoresibwaho byona, ab'omu rusiisira baaba nibenda kwimutsya orugyendo, bwanyima beene Kohasi babone kwija kubiheeka; kwonka batarikora aha birikwera, batakaafa. Ebyo nibyo bintu by'omu Ihema ry'okubugaabuganiramu ebiriheekwa beene Kohasi. Kandi Eleazaari mwene Arooni omunyamurwa akwatsibwe amajuta g'okuhemba, n'obubaane burikutaamirana, n'empongano y'esaano y'obutoosha, n'amajuta ag'okushukaho ahabw'okushoroora; kandi akwatsibwe n'Obutaaho bwona n'ebirimu byona, n'Omwanya ogurikwera n'ebintu byaho. Kandi MUKAMA yaagambira Musa na Arooni ati: Mutareka omuryango gw'aba Kohasi kuhwerekyerezibwa, bakahwaho omu Baleevi; oku mube nikwo mwabatwaza, babone kugumaho, barekye kufa baahika aha bintu ebirikwera munonga. Arooni n'abatabani bagume bataahemu, baragiire buri omwe omurimo gwe n'eki ashemereire kutwara; kwonka bataritaahamu bakareeba Aharikwera, n'obu kaakuba akaanya akarikwingana busha, batakaafa. MUKAMA yaagira Musa ati: Kandi obare beene Gereshomu nabo, nk'amaju ga baishenkurubo oku gari, n'emiryango yaabo oku eri; obare boona abahikize emyaka makumi ashatu, abatakarengize makumi ataano, boona abarikubaasa kuza omu buheereza obwo kukora omurimo gw'Eihema ry'okubugaabuganiramu. Ogu nigwo murimo gw'emiryango y'aba Gereshoni omu kuheereza n'omu kuheeka ebintu; baryaguma baheekye emikingo y'Obutaaho, n'Eihema ry'okubugaabuganiramu, n'eby'okurishakaara, n'eky'okushwekaho eky'empu z'engongi ekibishwekire, n'omukingo gw'omuryango gw'Eihema ry'okubugaabuganiramu, n'emikingo y'orugo, n'omukingo ogurikukinga eirembo ry'orugo orwehinguririize ekibuga ekirimu Obutaaho n'eitambiro, n'emirunga yaayo n'ebintu ebirikukoresibwa byona; babe nibo baakora emirimo yaabyo yoona. Arooni n'abatabani nibo bariguma nibaragiira beene Gereshoni emirimo yaabo yoona omu bi bariba nibaheeka byona, n'omu kuheereza kwabo kwona; mubakwatse ebi bashemereire kuheeka byona. Obwo nibwo buheereza bw'emiryango ya beene Gereshoni omu by'Eihema ry'okubugaabuganiramu; omu mirimo yaabo baryaguma nibareebererwa Itamaari mwene Arooni omunyamurwa. Ebya beene Merari, oryababara nk'emiryango yaabo oku eri n'amaju ga baishenkurubo oku gari; obare boona abahikize emyaka makumi ashatu, abatakarengize makumi ataano, boona abarikubaasa kuza omu buheereza obwo kukora omurimo gw'Eihema ry'okubugaabuganiramu. Ebi babe nibyo baakwatsibwa kuheeka omu buheereza bwabo bwona obw'omu by'Eihema ry'okubugaabuganiramu; embaaho z'Obutaaho, embazi zaazo, n'enyomyo zaazo n'ebiina byazo, kandi n'enyomyo z'orugo orwehinguririize obwo Butaaho n'ebiina byazo n'enkondo zaazo n'emirunga yaazo, n'ebintu byabyo byona ebirikukoresibwa omu buheereza bwabo bwona; kandi mugambe amaziina g'ebintu ebi omuntu weena ashemereire kuheeka. Obwo nibwo buheereza bw'emiryango ya beene Merari, nk'emirimo yaabo yoona oku eri omu by'Eihema ry'okubugaabuganiramu, nibareebererwa Itamaari mwene Arooni omunyamurwa. Musa na Arooni n'abakuru b'eihanga ryona baabara beene Kohasi nk'emiryango yaabo oku eri, n'amaju ga baishenkurubo oku gari, baabara abahikize emyaka makumi ashatu abatakarengize makumi ataano, boona abarikubaasa kuza omu buheereza obwo kukora omurimo gw'Eihema ry'okubugaabuganiramu. Abaabazirwe omuribo nk'emiryango yaabo oku eri baaba enkumi ibiri na magana mushanju na makumi ataano. Abo nibo baabazirwe omu miryango y'aba Kohasi, boona abaabaire nibakora omurimo gw'eby'Eihema ry'okubugaabuganiramu, abu Musa na Arooni baabazire, nk'oku MUKAMA yaaragiire naaraba omuri Musa. Kandi abaabazirwe ahari beene Gereshoni, nk'emiryango yaabo oku yaabaire eri, n'amaju ga baishenkurubo oku gaabaire gari, abahikize emyaka makumi ashatu abatakarengize makumi ataano, boona abarikubaasa kuza omu buheereza obwo kukora omurimo gw'eby'Eihema ry'okubugaabuganiramu, abaabazirwe aharibo nk'emiryango yaabo oku yaabaire eri, n'amaju ga baishenkurubo oku gaabaire gari, baaba enkumi ibiri na magana mukaaga na makumi ashatu. Abo nibo baabazirwe omu miryango ya beene Gereshoni, boona abaabaire bakora omurimo gw'eby'Eihema ry'okubugaabuganiramu, abu Musa na Arooni baabazire, nk'oku MUKAMA yaaragiire. Kandi abaabazirwe omu miryango ya beene Merari, nk'emiryango yaabo oku yaabaire eri, n'amaju ga baishenkurubo oku gaabaire gari, abahikize emyaka makumi ashatu, abatakarengize makumi ataano, boona abarikubaasa kuza omu buheereza obwo kukora omurimo gw'eby'Eihema ry'okubugaabuganiramu, abaabazirwe nk'emiryango yaabo oku yaabaire eri, baaba enkumi ishatu na magana abiri. Abo nibo baabazirwe omu miryango ya beene Merari, abu Musa na Arooni baabazire nk'oku MUKAMA yaaragiire naaraba omuri Musa. Boona abaabazirwe aha Baleevi, abu Musa na Arooni n'abakuru b'Abaisraeli baabazire, nk'emiryango yaabo oku yaabaire eri, n'amaju ga baishenkurubo oku gaabaire gari, abahikize emyaka makumi ashatu, abatakarengize makumi ataano, boona abarikubaasa kuza omu buheereza obwo kukora omurimo gw'eby'Eihema ry'okubugaabuganiramu, abaabazirwe aharibo baaba enkumi munaana na magana ataano na makumi munaana. Nk'oku MUKAMA yaaragiire naaraba omuri Musa, buri muntu yaakwatsibwa omurimo gwe ogw'obuheereza nari ogw'okwekorera. Musa nikwo yaababazire atyo, nk'oku MUKAMA yaamuragiire. Kandi MUKAMA yaagira Musa ati: Ragiira Abaisraeli baihe omu rusiisira omubembe weena, na buri muntu orikureeta amahira, n'osiisikaire ahabw'omutumbi; mwihe abashaija n'abakazi omu rusiisira, mubate aheeru yaarwo, barekye kushiisha orusiisira rwabo, oruntuura ahagati. Abaisraeli baakora batyo, baabaihamu, baabata aheeru y'orusiisira. Nka MUKAMA oku yaagambiire Musa, Abaisraeli baaba nikwo baakora. MUKAMA yaagira Musa ati: Gambira Abaisraeli oti: Omushaija nari omukazi ku arikora ekibi kyona eki abantu bakora, bakacumura ahari MUKAMA, yaagiibwaho orubanja, ayature ekibi eki akozire, arihe ekimureeteire orubanja ataine ki atsigireyo, akihe ou akozire kubi, kandi akyongyereho ekicweka kyakyo kya kataano. Kwonka ogwo ou akozire kubi, ku ariba ataine waabo ow'okurihwa, egyo ndihano erihwe MUKAMA, ebe ey'omunyamurwa, kandi eyongyerweho empaya y'entaama ey'okurihiirira, ei baraamurihiirire. Kandi buri mpongano y'ebintu ebirikwera ebi Abaisraeli barireetera omunyamurwa eryaba eye. Ebirikwera byona ebi omuntu ashoroire biryaba eby'omunyamurwa; eki omuntu ariha omunyamurwa kyona, kiryaba ekye. MUKAMA yaagira Musa ati: Gambira Abaisraeli oti: Muka mushaija ku aryekiika aha rubaju, yaakora ekitari ky'obwesigwa ahari iba, omushaija ondi yaabyama nawe, kyasherekwa iba ataakimanya, ogwo mukazi yaasiisikara, hataine orikumushinja ahabw'okutagira omukwatsire naakikora; iba yaagira omutima gw'obufuuhi, yaafuuhira omukazi we, n'obu yaakuba atasiisire, obwo ogwo mushaija aryatwara omukazi we aha munyamurwa, ayereetere empongano, ey'ekicweka kimwe kya ikumi ekya eefa y'esaano ya sayiri; atarigishukaho amajuta n'obu bwakuba obubaane bwa lebona, ahabw'okuba n'empongano y'esaano ahabw'obufuuhi, empongano y'esaano ey'ekiijutsyo eky'okwijutsya okutahikiirira. Omunyamurwa airize haihi ogwo mukazi, amute omu maisho ga MUKAMA; omunyamurwa atware amaizi garikwera omu rwabya rw'eibumba, atware aha mucuucu gw'ahansi omu Butaaho, agute omuri ago maizi; kandi ate ogwo mukazi omu maisho ga MUKAMA, azingurure eishokye ry'aha mutwe gwe, amute omu ngaro egyo mpongano y'ekiijutsyo, empongano y'esaano ahabw'obufuuho; kandi omunyamurwa akwate omu ngaro ago maizi garikushaarira, agari kureeta omukyeeno. Bwanyima arahize ogwo mukazi, naamugira ati: Ku oraabe otaine mushaija ou oshambaine nawe, oteekiikire okeeshiisha, haza nookitegyekwa baro, aga maizi garikushaarira, agarikureeta omukyeeno, garekye kugira eki gaakukoraho. Kwonka ku oraabe oyekiikire nookitegyekwa baro, okeeshiisha, okabyama n'ondiijo mushaija otari baro; omunyamurwa arahize ogwo mukazi endahiro y'okukyeenwa, amugire ati: MUKAMA akuhindure eky'okukyeenwa kandi eky'okurahira omu ihanga ryawe, ku araanyuunyuure ekibero kyawe, yaakuhazya enda; kandi amaizi aga agarikureeta omukyeeno nigaija kukuza omu mara, gakuhazye enda, gakunyuunyuure ekibero. Ogwo mukazi aikirize ati: Amiina! Amiina. Bwanyima ogwo munyamurwa ahandiikye ebigambo by'egyo mikyeeno omu kitabo, abyozye n'amaizi, gaze omuri ago agarikushaarira, anywaise ogwo mukazi ago maizi garikushaarira agarikureeta omukyeeno; ago maizi agarikureeta omukyeeno gamuze omu nda, gaamushaarire. Omunyamurwa aihe omu ngaro z'ogwo mukazi egyo mpongano y'esaano ahabw'obufuuhi, agizongazonzye omu maisho ga MUKAMA, agitware aha itambiro; aihe ahari egyo mpongano oruhi rwayo, rube ekiijutsyo kyayo, orwo ruhi rw'esaano arwokyeze aha itambiro, abone kunywaisa ogwo mukazi ago maizi. Ku ariheza kugamunywaisa, biryaba biti: ku ariba ayesiisire, akozire ebitari by'obwesigwa ahari iba, ago maizi agarikureeta omukyeeno garyamuza omu nda, gamushaarire, ahagye enda, ekibero kye kinyuunyuukye; ogwo mukazi ahindukye eky'okukyeenwa omu ihanga rye. Kwonka ku ariba ateesiisire, yaashangwa ari oshemeire, tihaine kirimubaho; aryarekurwa, azaare abaana. Ekyo nikyo kiragiro ky'obufuuhi aha mukazi oine iba orikwekiika, akeeshiisha; n'aha mushaija owaagira omutima gw'obufuuhi, akafuuhira omukazi we; obwo aryareeta omukazi we omu maisho ga MUKAMA, omunyamurwa amukorere eby'emigyenzo y'ekyo kiragiro byona. Omushaija aryaihwaho okutahikiirira kwe, kwonka omukazi okutahikiirira kuryamugumaho. MUKAMA yaagira Musa ati: Gambira Abaisraeli oti: Omushaija nari omukazi ku arihiga okuhiga okutari kw'obutoosha okw'Omunaziiri, naaraganisa kweshoroorera MUKAMA, ayetaanise na viinyo n'eky'okunywa ky'amaani, atarinywa viinyo erikushaarira, nari eky'okunywa ky'amaani kyona ekirikushaarira, n'obu kwakuba okunywa eky'okunywa kyona ekirikuruga omu mizaabibu, nari okurya ebijuma byayo ebibisi nari ebyomire. Ebiro byona ebi arimara omu bunaziiri atarirya ekintu kyona ekirikuruga omu muzaabibu, okuruga aha mbibo zaayo okuhika aha kishushu kyayo. Ebiro byona ebi arimara omu bunaziiri, orumweiso rutarimuraba aha mutwe; aryaba orikwera, arekye obutsibo bw'eishokye rye bukure, okuhitsya obu ebiro by'okweshoroora kwe ahari MUKAMA birihwaho. Ebiro byona eby'okweshoroora kwe ahari MUKAMA atarihika aha mutumbi. Ishe nari nyina nari mwene nyina nari munyaanya, ku arifa, ataryeshiisha ahabw'orufu rwabo, ahabw'okuba okweshoroora kwe ahari Ruhanga kuri aha mutwe gwe. Ebiro byona ebi arimara omu bunaziiri aryaba oyereziibwe MUKAMA. Ku harigira omuntu yaamukinukira aha rubaju, yaashiisha omutwe gw'obunaziiri bwe, aryamwa eishokye rye aha izooba ry'okushemezibwa kwe; aha kiro kya mushanju niho aririmwera. Kandi aha kiro kya munana aryareeta obwiba bubiri nari enkombe nto ibiri, abiheere omunyamurwa aha muryango gw'Eihema ry'okubugaabuganiramu, omunyamurwa ahongyeho emwe kuba ekitambo ky'ekibi, n'endi okuba ekitambo eky'okwotsya, amurihiirire, ahabw'okuba asiisire ahabw'omufu. Bwanyima ahari eryo izooba ayeze omutwe gwe, ayeshoroore ahari MUKAMA okumara ebiro byona eby'obunaziiri bwe, areete empaya nto y'entaama ehikize omwaka kuba ekitambo ky'okwihaho orubanja; ahakuba ebiro bye eby'okubanza biryaba bifiire busha, ahabw'okuba obunaziiri bwe busiisikaire. Eki nikyo kiragiro ky'Omunaziiri, ebiro by'obunaziiri bwe ku birihwa. Aryareetwa aha muryango gw'Eihema ry'okubugaabuganiramu, ahongyere MUKAMA empongano ze, empaya nto y'entaama emwe ehikize omwaka etaine kamogo kuba ekitambo ky'okwotsya, omwagazi gw'entaama gumwe oguhikize omwaka ogutaine kamogo kuba ekitambo ky'ekibi, empaya y'embuzi emwe etaine kamogo kuba ekitambo ky'okusiima ahabw'obusingye, ekiibo ky'emigaati etatumbisiibwe otukeeki tw'esaano y'obunono ejwangize n'amajuta, na capati ezitatumbisiibwe ezisiigirwe amajuta, hamwe n'empongano zaabyo z'esaano n'ez'eby'okunywa. Omunyamurwa abimurikye omu maisho ga MUKAMA, amuhongyerere ekitambo kye ky'ekibi n'eky'okwotsya, kandi ahongyere MUKAMA egyo mpaya y'entaama kuba ekitambo ky'empongano z'okusiima ahabw'obusingye, abihongye n'ekiibo ky'egyo migaati etatumbisiibwe; kandi omunyamurwa ahongye empongano zaabyo ez'esaano n'ez'eby'okunywa. Obwo ogwo Munaziiri amwe eishokye aha mutwe gwe ogw'obunaziiri, arimwere aha muryango gw'Eihema ry'okubugaabuganiramu, atware eryo ishokye ry'aha mutwe gwe ogw'obunaziri, arite aha muriro oguri ahansi y'ekitambo ky'empongano z'okusiima ahabw'obusingye. Omunyamurwa atware ekivune ky'omukono ky'egyo mpaya y'entaama kiteekire, aihe akakeeki kamwe akatatumbisiibwe omuri ekyo kiibo, na capati emwe etatumbisiibwe, abite omu ngaro z'ogwo Munaziiri, yaaheza kumwa eishokye ry'aha mutwe gwe ogw'obunaziiri; omunyamurwa abizongazonzye omu maisho ga MUKAMA; bibe omugabo gw'omunyamurwa ogurikwera, hamwe n'enkoro ezongazongiibwe n'ekivune ky'okuguru ekihongirwe. Ebyo ku birihwa, Omunaziiri abone kunywa viinyo. Ekyo nikyo kiragiro ky'Omunaziiri orikuhiga, n'eky'empongano ezi arihongyera MUKAMA ahabw'obunaziiri bwe, otabariiremu ebi arikubaasa kuhonga ahabw'okweyendera; okuhiga oku yaahigire akuhikiirize, nk'ekiragiro ky'obunaziiri bwe oku kiri. MUKAMA yaagira Musa ati: Gambira Arooni n'abatabani oti: Oku nikwo muriguma nimushabira Abaisraeli omugisha, nimugira muti: MUKAMA akuhe omugisha, akurinde; MUKAMA akwakize omushana gw'amaisho ge, akugirire embabazi; MUKAMA akwimukize amaisho ge, akuhe obusingye. Okwo nikwo bariguma nibata eiziina ryangye aha Baisraeli; naanye ndyaguma mbahe omugisha. Musa ku yaaherize kwimutsya Obutaaho, n'okubushukaho amajuta g'okubushoroora, n'okubweza n'ebintu byabwo byona, n'eitambiro n'ebintu byaryo byona, nabyo yaaheza kubishukaho amajuta g'okubishoroora, n'okubyeza, ahari eryo izooba abeebembezi ba Israeli, abakuru b'amaju ga baishenkurubo, nabo baahonga empongano; abo nibo beebembezi b'enganda, abaabaire nibategyeka abaabazirwe; baareeta empongano zaabo omu maisho ga MUKAMA, ebigaari mukaaga ebiine ekisanga ahaiguru n'enimi ikumi na ibiri, ekigaari kimwe ahabw'abeebembezi babiri, n'enimi emwe ahabwa buri mwebembezi; baabimurika omu maisho g'Obutaaho. MUKAMA yaagira Musa ati: Ikiriza ebi, ebi baahonga, bibe eby'okukoresibwa emirimo y'eby'Eihema ry'okubugaabuganiramu, obihe Abaleevi, nk'obuheereza bwa buri muntu oku buri. Musa nikwo kwakiira ebyo bigaari n'ezo nimi, akabiha Abaleevi. Ebigaari bibiri n'enimi ina yaabiha beene Gereshoni, nk'obuheereza bwabo oku buri; ebigaari bina n'enimi munaana yaabiha beene Merari, nk'obuheereza bwabo oku buri, okureebererwa Itamaari mwene Arooni omunyamurwa. Kwonka beene Kohasi tiyaagira ki yaabaha, ahabw'okuba bakakwatsibwa obuheereza bw'eby'Omwanya ogurikwera kuguma nibabiheeka aha mabega. Kandi abo beebembezi baahonga empongano z'okweza eitambiro aha izooba eri ryashukiirweho amajuta g'okurishoroora, baazihongyera omu maisho gaaryo. MUKAMA yaagambira musa ati: Bagume bareete empongano zaabo z'okweza eitambiro, buri mwebembezi aha izooba rye. Owaareetsire empongano ye aha kiro ky'okubanza ni Nahashooni mwene Aminadabu ow'omu ruganda rwa Yuda. Empongano ye ekaba eri eshohaani y'efeeza, oburemeezi bwayo shekeli igana na makumi ashatu, n'orwabya rw'efeeza, oburemeezi bwarwo shekeli makumi mushanju, nka shekeli ey'Omwanya ogurikwera oku eri, byombi biijwire esaano y'obunono ejwangize n'amajuta kuba empongano y'esaano; n'ekikopo ky'ezaabu ekiine oburemeezi bwa shekeli ikumi, kiijwire obubaane, enimi y'ekimasha emwe, empaya y'entaama emwe, n'empaya nto y'entaama ehikize omwaka gumwe, kuba ekitambo ky'okwotsya; n'empaya y'embuzi emwe kuba ekitambo ky'ekibi; kandi enimi ibiri, empaya z'entaama itaano, ez'embuzi itaano, n'empaya nto z'entaama itaano ezihikize omwaka gumwe kuba ekitambo ky'empongano z'okusiima ahabw'obusingye; ezo nizo mpongano za Nahashooni mwene Aminadabu. Aha kiro kya kabiri Netaneeli mwene Zuari omwebembezi w'Abaisakaari yaaba niwe yaahonga; empongano ye ei yaahongire, ekaba eri eshohaani y'efeeza, oburemeezi bwayo shekeli igana na makumi ashatu, n'orwabya rw'efeeza, oburemeezi bwarwo shekeli makumi mushanju, nka shekeli ey'Omwanya ogurikwera oku eri, byombi biijwire esaano y'obunono ejwangize n'amajuta kuba empongano y'esaano, n'ekikopo ky'ezaabu ekiine oburemeezi bwa shekeli ikumi, kiijwire obubaane, enimi y'ekimasha emwe, empaya y'entaama emwe, n'empaya nto y'entaama ehikize omwaka gumwe, kuba ekitambo ky'okwotsya; n'empaya y'embuzi kuba ekitambo ky'ekibi; kandi enimi ibiri, empaya z'entaama itaano, ez'embuzi itaano, n'empaya nto z'entaama itaano ezihikize omwaka kuba ekitambo ky'empongano z'okusiima ahabw'obusingye; ezo nizo mpongano za Netaneeli mwene Zuari. Aha kiro kya kashatu Eliabu mwene Helooni, omwebembezi w'Abazebuluuni, yaaba niwe yaahonga; empongano ye ekaba eri eshohaani y'efeeza, oburemeezi bwayo shekeli igana na makumi ashatu, n'orwabya rw'efeeza, oburemeezi bwarwo shekeli makumi mushanju, nka shekeli ey'Omwanya ogurikwera oku eri, byombi biijwire esaano y'obunono ejwangize n'amajuta kuba empongano y'esaano; n'ekikopo ky'ezaabu ekiine oburemeezi bwa shekeli ikumi, kiijwire obubaane; enimi y'ekimasha emwe, empaya y'entaama emwe, n'empaya nto y'entaama ehikize omwaka, kuba ekitambo ky'okwotsya; n'empaya y'embuzi kuba ekitambo ky'ekibi; kandi enimi ibiri, empaya z'entaama itaano, ez'embuzi itaano, n'empaya nto z'entaama itaano ezihikize omwaka kuba ekitambo ky'empongano z'okusiima ahabw'obusingye; ezo nizo mpongano za Eliabu mwene Helooni. Aha kiro kya kana Elizuuri mwene Shedeuri, omwebembezi w'Abareubeeni yaaba niwe yaahonga; empongano ye ekaba eri eshohaani y'efeeza, oburemeezi bwayo shekeli igana na makumi ashatu, n'orwabya rw'efeeza, oburemeezi bwarwo shekeli makumi mushanju, nka shekeli ey'Omwanya ogurikwera oku eri, byombi biijwire esaano y'obunono ejwangize n'amajuta kuba empongano y'esaano; n'ekikopo ky'ezaabu ekiine oburemeezi bwa shekeli ikumi, kiijwire obubaane; enimi y'ekimasha emwe, empaya y'entaama emwe, n'empaya nto y'entaama ehikize omwaka, kuba ekitambo ky'okwotsya; n'empaya y'embuzi kuba ekitambo ky'ekibi; kandi enimi ibiri, empaya z'entaama itaano n'ez'embuzi itaano, n'empaya nto z'entaama itaano ezihikize omwaka kuba ekitambo ky'empongano z'okusiima ahabw'obusingye; ezo nizo mpongano za Elizuuri mwene Shedeuri. Aha kiro kya kataano Shelumieli mwene Zuri-shadai, omwebembezi w'Abasimeoni, yaaba niwe yaahonga; empongano ye ekaba eri eshohaani y'efeeza, oburemeezi bwayo shekeli igana na makumi ashatu, n'orwabya rw'efeeza, oburemeezi bwarwo shekeli makumi mushanju, nka shekeli ey'Omwanya ogurikwera oku eri, byombi biijwire esaano y'obunono ejwangize n'amajuta kuba empongano y'esaano; n'ekikopo ky'ezaabu ekiine oburemeezi bwa shekeli ikumi, kiijwire obubaane; enimi y'ekimasha emwe, empaya y'entaama emwe, n'empaya nto y'entaama ehikize omwaka, kuba ekitambo ky'okwotsya; n'empaya y'embuzi kuba ekitambo ky'ekibi; kandi enimi ibiri, empaya z'entaama itaano, n'ez'embuzi itaano, n'empaya nto z'entaama itaano ezihikize omwaka kuba ekitambo ky'empongano z'okusiima ahabw'obusingye; ezo nizo mpongano za Shelumieli mwene Zuri-shadai. Aha kiro kya mukaaga Eliasaafu mwene Deueli, omwebembezi w'Abagaadi, yaaba niwe yaahonga; empongano ye ekaba eri eshohaani y'efeeza, oburemeezi bwayo shekeli igana na makumi ashatu, n'orwabya rw'efeeza, oburemeezi bwarwo shekeli makumi mushanju, nka shekeli ey'Omwanya ogurikwera oku eri, byombi biijwire esaano y'obunono ejwangize n'amajuta kuba empongano y'esaano; n'ekikopo ky'ezaabu ekiine oburemeezi bwa shekeli ikumi, kiijwire obubaane; enimi y'ekimasha emwe, empaya y'entaama emwe, n'empaya nto y'entaama ehikize omwaka, kuba ekitambo ky'okwotsya; n'empaya y'embuzi kuba ekitambo ky'ekibi; kandi enimi ibiri, empaya z'entaama itaano n'ez'embuzi itaano, n'empaya nto z'entaama itaano ezihikize omwaka kuba ekitambo ky'empongano z'okusiima ahabw'obusingye; ezo nizo mpongano za Eliasaafu mwene Deueli. Aha kiro kya mushanju Elishaama mwene Amihuudi, omwebembezi w'Abaefuraimu, yaaba niwe yaahonga; empongano ye ekaba eri eshohaani y'efeeza, oburemeezi bwayo shekeli igana na makumi ashatu, n'orwabya rw'efeeza, oburemeezi bwarwo shekeli makumi mushanju, nka shekeli ey'Omwanya ogurikwera oku eri, byombi biijwire esaano y'obunono ejwangize n'amajuta kuba empongano y'esaano; n'ekikopo ky'ezaabu ekiine oburemeezi bwa shekeli ikumi, kiijwire obubaane; enimi y'ekimasha emwe, empaya y'entaama emwe, n'empaya nto y'entaama ehikize omwaka, kuba ekitambo ky'okwotsya; n'empaya y'embuzi kuba ekitambo ky'ekibi; kandi enimi ibiri, empaya z'entaama itaano n'ez'embuzi itaano, n'empaya nto z'entaama itaano ezihikize omwaka kuba ekitambo ky'empongano z'okusiima ahabw'obusingye; ezo nizo mpongano za Elishaama mwene Amihuudi. Aha kiro kya munaana Gamalieli mwene Pedazuuri, omwebembezi w'Abamanaase, yaaba niwe yaahonga; empongano ye ekaba eri eshohaani y'efeeza, oburemeezi bwayo shekeli igana na makumi ashatu, n'orwabya rw'efeeza, oburemeezi bwarwo shekeli makumi mushanju, nka shekeli ey'Omwanya ogurikwera oku eri, byombi biijwire esaano y'obunono ejwangize n'amajuta kuba empongano y'esaano; n'ekikopo ky'ezaabu ekiine oburemeezi bwa shekeli ikumi, kiijwire obubaane; enimi y'ekimasha emwe, empaya y'entaama emwe n'empaya nto y'entaama ehikize omwaka, kuba ekitambo ky'okwotsya; n'empaya y'embuzi kuba ekitambo ky'ekibi; kandi enimi ibiri, empaya z'entaama itaano n'ez'embuzi itaano, n'empaya nto z'entaama itaano ezihikize omwaka kuba ekitambo ky'empongano z'okusiima ahabw'obusingye; ezi nizo mpongano za Gamalieli mwene Pedazuuri. Aha kiro kya mwenda Abidaani mwene Gideoni, omwebembezi w'Ababenyamiini, yaaba niwe yaahonga; empongano ye ekaba eri eshohaani y'efeeza, oburemeezi bwayo shekeli igana na makumi ashatu, n'orwabya rw'efeeza, oburemeezi bwarwo shekeli makumi mushanju, nka shekeli ey'Omwanya ogurikwera oku eri, byombi biijwire esaano y'obunono ejwangize n'amajuta kuba empongano y'esaano; n'ekikopo ky'ezaabu ekiine oburemeezi bwa shekeli ikumi, kiijwire obubaane; enimi y'ekimasha emwe, empaya y'entaama emwe n'empaya nto y'entaama ehikize omwaka, kuba ekitambo ky'okwotsya; n'empaya y'embuzi kuba ekitambo ky'ekibi; kandi enimi ibiri, empaya z'entaama itaano n'ez'embuzi itaano, n'empaya nto z'entaama itaano ezihikize omwaka kuba eikitambo ky'empongano z'okusiima ahabw'obusingye; ezo nizo mponano za Abidaani mwene Gideoni. Aha kiro kya ikumi Ahiezeeri mwene ami-shadai, omwebembezi w'Abadaani, yaaba niwe yaahonga; empongano ye ekaba eri eshohaani y'efeeza, oburemeezi bwayo shekeli igana na makumi ashatu, n'orwabya rw'efeeza, oburemeezi bwarwo shekeli makumi mushanju, nka shekeli ey'Omwanya ogurikwera oku eri, byombi biijwire esaano y'obunono ejwangize n'amajuta kuba empongano y'esaano; n'ekikopo ky'ezaabu ekiine oburemeezi bwa shekeli ikumi, kiijwire obubaane; enimi y'ekimasha emwe, empaya y'entaama emwe n'empaya nto y'entaama ehikize omwaka, kuba ekitambo ky'okwotsya; n'empaya y'embuzi kuba ekitambo ky'ekibi; kandi enimi ibiri, empaya z'entaama itaano n'ez'embuzi itaano, n'empaya nto z'entaama itaano ezihikize omwaka kuba ekitambo ky'empongano z'okusiima ahabw'obusingye; ezo nizo mpongano za Ahiezeeri mwene Ami-shadai. Aha kiro kya ikumi na kimwe Pagieli mwene Okiraane omwebembezi w'Abaasheri, yaaba niwe yaahonga; empongano ye ekaba eri eshohaani y'efeeza, oburemeezi bwayo shekeli igana na makumi ashatu, n'orwabya rw'efeeza, oburemeezi bwarwo shekeli makumi mushanju, nka shekeli ey'Omwanya ogurikwera oku eri, byombi biijwire esaano y'obunono ejwangize n'amajuta kuba empongano y'esaano; n'ekikopo ky'ezaabu ekiine oburemeezi bwa shekeli ikumi, kiijwire obubaane; enimi y'ekimasha emwe, empaya y'entaama emwe, n'empaya nto y'entaama ehikize omwaka, kuba ekitambo ky'okwotsya; n'empaya y'embuzi kuba ekitambo ky'ekibi; kandi enimi ibiri, empaya z'entaama itaano n'ez'embuzi itaano, n'empaya nto z'entaama itaano ezihikize omwaka, kuba ekitambo ky'empongano z'okusiima ahabw'obusingye; ezo nizo mpongano za Pagieli mwene Okiraane. Aha kiro kya ikumi na bibiri Ahiira mwene Enani, omwebembezi w'Abanafutaali, yaaba niwe yaahonga; empongano ye ekaba eri eshohaani y'efeeza, oburemeezi bwayo shekeli igana na makumi ashatu, n'orwabya rw'efeeza, oburemeezi bwarwo shekeli makumi mushanju nka shekeli ey'Omwanya ogurikwera oku eri, byombi biijwire esaano y'obunono ejwangize n'amajuta kuba empongano y'esaano; n'ekikopo ky'ezaabu ekiine oburemeezi bwa shekeli ikumi kiijwire obubaane; enimi y'ekimasha emwe, empaya y'entaama emwe, n'empaya nto y'entaama ehikize omwaka, kuba ekitambo ky'okwotsya; n'empaya y'embuzi kuba ekitambo ky'ekibi; kandi enimi ibiri, empaya z'entaama itaano n'ez'embuzi itaano, n'empaya nto z'entaama itaano ezihikize omwaka, kuba ekitambo ky'empongano z'okusiima ahabw'obusingye; ezo nizo mpongano za Ahiira mwene Enani. Ezi nizo mpongano zoona abeebembezi b'Abaisraeli ezi baahongire ahabw'okweza eitambiro, aha izooba eri ryashukiirweho amajuta g'okurishoroora, eshohaani z'efeeza ikumi na ibiri, enyabya z'efeeza ikumi na ibiri, n'ebikopo by'ezaabu ikumi na bibiri; oburemeezi bwa buri shohaani y'efeeza bukaba buri shekeli igana na makumi ashatu, na buri rwabya shekeli makumi mushanju; efeeza z'ebyo bintu byona zaagira oburemeezi bwa shekeli enkumi ibiri na magana ana, nk'efeeza y'Omwanya ogurikwera oku eri; kandi ebikopo by'ezaabu ikumi na bibiri ebiijwire obubaane, buri kimwe kikaba kiine oburemeezi bwa shekeli ikumi, nka shekeli ey'Omwanya ogurikwera oku eri, ezaabu yoona ey'ebyo bikopo yaagira oburemeezi bwa shekeli igana na makumi abiri; kandi amatungo goona ag'ebitambo by'okwotsya, enimi z'ebimasha ikumi na ibiri, empaya z'entaama ikumi na ibiri, n'empaya nto z'entaama ezihikize omwaka ikumi na ibiri hamwe n'empongano zaabyo z'esaano; n'empaya z'embuzi z'ekitambo ky'ekibi ikumi na ibiri; n'amatungo goona ag'ebitambo by'empongano z'okusiima ahabw'obusingye, enimi makumi abiri na ina, empaya z'entaama makumi mukaaga, n'ez'embuzi makumi mukaaga, n'empaya nto z'entaama ezihikize omwaka makumi mukaaga. Ezo nizo zaabaire ziri empongano z'okweza eitambiro, ryaheza kushukwaho amajuta g'okurishoroora. Musa ku yaataahire omu Ihema ry'okubugaabuganiramu kugamba na MUKAMA, yaahurira eiraka eririkugamba nawe, niriruga ahaiguru y'ekitebe ky'okusaasira, ekyabaire kiri aha shanduukye y'Ebirikuhamya ahagati ya baakerubi bombi; eryo iraka ryagamba nawe. MUKAMA yaagira Musa ati: Gambira Arooni oti: Ku origuma waahemba etabaaza, ago matabaaza mushanju gagume gaakye, gahwezese omwanya oguri omu maisho g'ekikondo kyago. Arooni yaakora atyo; yaahemba ago mataabaza ngu gaakye, gahwezese omwanya oguri omu maisho g'ekikondo kyago, nk'oku MUKAMA yaaragiire Musa. Oku nikwo ekikondo ky'amatabaaza kyaheesirwe, kikaheeshwa omu zaabu; okuruga aha kibunu kyakyo okuhika aha birabyo byakyo kyona kikaba kiheesirwe; nk'eky'okureeberaho, eki MUKAMA yaayorekire Musa, oku kyabaire kiri, nikwo yaaheesire ekyo kikondo ky'amatabaaza. MUKAMA yaagira Musa ati: Iha Abaleevi omu Baisraeli, obashemeze. Oku nikwo oraabashemeze; obamiisiire amaizi ag'okubaihaho ekibi, bamwe emibiri yaabo yoona, boozye emyenda yaabo, beeshemeze. Bwanyima batware enimi y'ekimasha n'empongano yaayo y'esaano y'obunono ejwangize n'amajuta; kandi naiwe otware endiijo nimi y'ekimasha kuba ekitambo ky'ekibi. Oreete Abaleevi omu maisho g'Eihema ry'okubugaabuganiramu, oteeranire hamwe eihanga ryona erya Israeli, omurikye Abaleevi omu maisho ga MUKAMA, Abaisraeli babateho engaro, Arooni ahongye Abaleevi omu maisho ga MUKAMA kuba empongano ezongazongiibwe omu mwanya gw'Abaisraeli, babe ab'okukora omurimo gw'okuheereza MUKAMA. Bwanyima Abaleevi bate engaro zaabo aha mitwe y'ezo nimi, emwe ogihongye kuba ekitambo ky'ekibi, endi kuba ekitambo ky'okwotsya ekihongyeirwe MUKAMA okurihiirira Abaleevi. Ote Abaleevi omu maisho ga Arooni n'abatabani, obahongyere MUKAMA kuba empongano ezongazongiibwe. Okwo obe nikwo waashoroora Abaleevi omu Baisraeli abandi; Abaleevi babe abangye. Bwanyima y'okubeeza n'okubahonga kuba empongano ezongazongiibwe, Abaleevi bataahe bakore omurimo gw'obuheereza omu by'Eihema ry'okubugaabuganiramu. Ahakuba mbaheereirwe kimwe kuruga omu Baisraeli; mbeetooraniire kuza omu mwanya gw'emijigaijo yoona ey'Abaisraeli; ahabw'okuba emijigaijo y'Abaisraeli yoona n'eyangye, ey'abantu n'ey'amatungo; nkagyeyereza aha izooba eri naitiireho emijigaijo yoona ey'omu nsi ya Misri. Mbwenu ntooraine Abaleevi omu mwanya gw'emijigaijo yoona ey'Abaisraeli. Kandi abo Baleevi mbaihire omu Baisraeli, naabaha Arooni n'abatabani nk'ekiconco, okukora omurimo gw'obuheereza omu by'Eihema ry'okubugaabuganiramu ahabw'Abaisraeli, n'okubarihiirira, ngu hataribaho orufu omu Baisraeli, ku bariba baahikire haihi n'Omwanya ogurikwera. Okwo nikwo Musa na Arooni n'eihanga ryona ery'Abaisraeli baatwarize Abaleevi; nk'oku MUKAMA yaaragiire Musa aha by'Abaleevi byona, Abaisraeli baaba nikwo baabatwaza. Abaleevi baayeshemezaho ekibi, baayozya emyenda yaabo, Arooni yaabahonga omu maisho ga MUKAMA kuba empongano ezongazongiibwe, yaabarihiirira kubashemeza. Bwanyima y'ebyo Abaleevi baabona kutaaha kukora omurimo gw'obuheereza omu by'Eihema ry'okubugaabuganiramu omu maisho ga Arooni n'abatabani; nk'oku MUKAMA yaabair aragiire Musa aha by'Abaleevi, baaba nikwo baabatwaza. MUKAMA yaagira Musa ati: Ebi ndikukugambira aha Baleevi n'ebi; baryatandika kutaaha omu buheereza bw'okukora omurimo gw'eby'Eihema ry'okubugaabuganiramu, bahikize emyaka makumi abiri n'etaano n'okukiraho; kandi ku barihitsya emyaka makumi ataano, barekyere aho kukora omurimo gw'obwo buheereza ogurikurusya, barekye kugaruka kuheereza; kwonka bagume bahwere beene waabo omu by'Eihema ry'okubugaabuganiramu, okurinda ebi bakwatsiibwe, kwonka barekye kukora eby'obuheereza. Okwo obe nikwo waatwaza Abaleevi aha by'ebi bakwatsiibwe. MUKAMA yaagambirira Musa omu ihamba rya Sinai omu kwezi kw'okubanza okw'omu mwaka gwa kabiri, barugire omu nsi ya Misri, ati: Abaisraeli bagume barinde Okuhingurwaho omu bunaku bwakwo obwatairweho. Aha kiro kya ikumi na bina eky'okwezi oku omu mwabazyo, mube nibwo mwakurinda nk'obunaku bwakwo obwatairweho oku buri; mukurinde nk'ebiragiro byakwo byona n'emigyenzo yaakwo yoona oku biri. Musa yaagambira Abaisraeli kurinda Okuhingurwaho. Baakurinda omu kwezi kw'okubanza aha kiro kya ikumi na bina omu mwabazyo, bari omu ihamba rya Sinai; nk'ebi MUKAMA yaaragiire Musa byona oku byabaire biri, Abaisraeli baaba nikwo baatwaza. Kandi hakaba hariho abashaija abasiisirwe omutumbi gw'omuntu, tibaabaasa kurinda Okuhingurwaho eryo izooba; baija ahari Musa na Arooni ahari eryo izooba, baamugira bati: Tusiisirwe omutumbi gw'omuntu; n'enki ekirikutuzibira kuhongyera MUKAMA empongano omu bunaku bwayo hamwe n'Abaisraeli abandi? Musa yaabagarukamu ati: Mube murekire, mbanze mpurire eki MUKAMA araaragiire aha byanyu. MUKAMA yaagambira Musa ati: Gambira Abaisraeli oti: Omuntu weena omuriimwe nari omu ruzaaro rwanyu, ku arishiishwa omutumbi, nari ku ariba ari omu rugyendo rwa hare, n'obu kiriba kiri kityo, arinde Okuhingurwaho ahari MUKAMA; omu kwezi kwa kabiri aha kiro kya ikumi na bina omu mwabazyo, babe nibwo baakurinda; omwana gw'entaama gw'Okuhingurwaho baguriise emigaati etatumbisiibwe n'emboga ezirikushaarira; batarigira eki baatsigaho okuhitsya omu kasheeshe, kandi batarihenda eigufa ryagwo na rimwe; nk'ebiragiro by'Okuhingurwaho byona oku biri, babe nikwo baakurinda. Kwonka omuntu otasiisikaire, kandi otari mu rugyendo, ku arireka kurinda Okuhingurwaho, aryacuubwa omu ihanga rye; ahabw'okuba tahongyeire MUKAMA empongano omu bunaku bwayo obwatairweho, omuntu ogwo okutahikiirira kwe kuryamugumaho. Kandi omunyamahanga obashuhuukiiremu, ku aryenda kurinda Okuhingurwaho ahari MUKAMA, aryatwaza nk'ebiragiro byakwo n'emigyenzo yaakwo oku biri; omunyamahanga n'enzaarwa baryagira ekiragiro kimwe. Aha izooba eri baimukiizeho Obutaaho, ekicu kikasangira obwo Butaaho, niryo Ihema ry'Ebirikuhamya; kandi omu mwabazyo kyaguma ahaiguru y'Obutaaho nikishusha nk'omuriro okuhitsya omu kasheeshe. Okwo nikwo byabaire biba obutoosha; ekicu kikaba kibusangira nyomushana, nyekiro kishusha nk'omuriro. Ekyo kicu ku kyabaire kiihwa ahaiguru y'Eihema, Abaisraeli babona kugyenda; kandi ahu kyabaire kyemerera, Abaisraeli niho baabaire bateera amahema. Abaisraeli bakaba bagyenda ahabw'ekiragiro kya MUKAMA, kandi basiisira ahabw'ekiragiro kya MUKAMA; omwanya gwona ogu ekicu kyabaire kimara ahaiguru y'Obutaaho, bakaba baguma omu rusiisira. N'obu ekicu kyabaire kimara ebiro bingi ahaiguru y'obwo Butaaho, nabwo Abaisraeli bakaba boorobera ekiragiro kya MUKAMA, bareka kugyenda. Obundi ekicu kikaba kimara ebiro bikye ahaiguru y'Obutaaho; baguma omu rusiisira nk'ekiragiro kya MUKAMA oku kiri; kandi bwanyima nk'ekiragiro kya MUKAMA oku kiri, baimutsya orugyendo. Obundi ekicu kigumaho okwiha omu mwabazyo okuhitsya omu kasheeshe; ekicu kikiihwa aha Butaaho omu kasheeshe, baimutsya orugyendo; nari shi ku kyabaire kisiibaho, kyaraaraho, bwanyima kikiihwaho, baimutsya orugyendo. N'obu ekicu kyabaire kimara ebiro bibiri nari okwezi nari omwaka kiri ahaiguru y'obwo Butaaho, Abaisraeli bakaba baguma omu rusiisira, bareka kugyenda; kwonka ku kyabaire kiihwaho, bagyenda. Bakaba bateera amahema ahabw'ekiragiro kya MUKAMA; kandi bagyenda ahabw'ekiragiro kye; baguma niboorobera ekiragiro kya MUKAMA, nk'oku yaabaragiire naaraba omuri Musa. MUKAMA yaagambira Musa ati: Heesha enzamba ibiri omu feeza; ozikore omu feeza eheesire; ogume ozeetese eihanga ryona, n'okuziimukisa abari omu rusiisira kugyenda. Ku bariziteera zombi, eihanga ryona rikuteeranireho aha muryango gw'Eihema ry'okubaabuganiramu. Ku bariteera emwe yonka, abeebembezi, abakuru b'enganda z'Abaisraeli, bagume bakuteeranireho. Ku muriteera ey'akasirikiriro, ab'omu nsiisira eziri aha rubaju rw'oburugwa-izooba bagume baimutsye orugyendo. Ku murigaruka mwateera ey'akasirikiriro, ab'omu nsiisira ez'aha rubaju rw'obukiizi-bwa-buryo bagume baimutsye orugyendo; ku bariba nibenda kwimutsya orugyendo, bagume bateere ey'akasirikiriro. Ku muryenda kuteerana eihanga ryona, mugume muteere ezo nzamba, kwonka mutariteera ez'akasirikiriro. Batabani ba Arooni abanyamurwa babe nibo baaguma nibateera ezo nzamba. Okwo kuteera enzamba kubabeere ekiragiro ekitarihwaho omu busingye bwanyu bwona. Ku murihurura kurwanisa abazigu baanyu abarikubaita kubi omu nsi yaanyu, mugume muteere ezo nzamba z'akasirikiriro, mubone kwijukwa MUKAMA Ruhanga waanyu, n'okujunwa omu bazigu baanyu. Kandi omu biro by'okushemererwa kwanyu n'omu magyenyi gaanyu agatairweho n'omu kuboneka kw'ameezi gaanyu, mugume muteere ezo nzamba nimutamba ebitamba, by'okwotsya, n'eby'empongano zaanyu z'okusiima ahabw'obusingye, zibabeere ekiijutsyo ky'okwijukirwaho Ruhanga waanyu; niinye MUKAMA Ruhanga waanyu. Omu mwaka gwa kabiri, omu kwezi kwa kabiri aha kiro kyakwo kya makumi abiri, ekicu kiri kikaihwa aha Butaaho bw'ebirikuhamya. Abaisraeli baimutsya orugyendo, baaruga omu ihamba rya Sinai, nk'oku orugyendo rwabo rwabaire nirukuratana; ekyo kicu kyayemerera omu ihamba rya Parani. Okwo nikwo kwimutsya orugyendo kwabo okw'okubanza, nibagyenda nk'oku MUKAMA yaabaragiire naaraba omuri Musa. Haabanza kwimutsya orurango rw'orusiisira rw'Abayuda, nk'oku amahe gaabo gaabaire gari; omwebembezi w'eihe ry'Abayuda akaba ari Nahashooni mwene Aminadabu. Omwebembezi w'eihe ry'Abaisakaari akaba ari Netaneeli mwene Zuari; kandi omwebembezi w'eihe ry'Abazebuluuni akaba ari Eliabu mwene Helooni. Ku baaherize kukuura Obutaaho, beene Gereshoni na beene Merari ababwekorera baimutsya orugyendo. Orurango rw'orusiisira rw'Abareubeeni rwaimutsya orugyendo, nk'oku amahe gaabo gaabaire gari; omukuru w'eihe ryabo akaba ari Elizuuri mwene Shedeuri. Omukuru w'eihe ry'oruganda rw'Abasimeoni akaba ari Shelumieli mwene Zuri-shadai; kandi omukuru w'eihe ry'oruganda rw'Abagaadi akaba ari Eliasaafu mwene Deueli. Bwanyima aba Kohasi baimutsya orugyendo, baheekire ebintu eby'Omwanya ogurikwera; baashanga Obutaaho bwaherize kuteerwa. Orurango rw'orusiisira rw'Abaefuraimu rwaimutsya orugyendo, nk'oku amahe gaabo gaabaire gari; omukuru w'eihe ryabo akaba ari Elishaama mwene Amihuudi; omukuru w'eihe ry'oruganda rw'Abamanaase akaba ari Gamalieli mwene Pedazuuri; kandi omukuru w'eihe ry'oruganda rw'Ababenyamiini akaba ari Abidaani mwene Gideoni. Orurango rw'orusiisira rw'Abadaani orwabaire ruri enyima y'ezindi nsiisira zoona, rwaimutsya orugyendo, nk'oku amahe gaabo gaabaire gari; omukuru w'eihe ryabo akaba ari Ahiezeeri mwene Ami-shadai; omukuru w'eihe ry'oruganda rw'Abaasheri akaba ari Pagieli mwene Okiraane; kandi omukuru w'eihe ry'oruganda rw'Abanafutaali akaba ari Ahiira mwene Enani. Okwo nikwo Abaisraeli baakurataine omu ngyendo zaabo, obu baimutsya orugyendo, nk'oku amahe gaabo gaabaire gari. Musa yaagambira Hobabu, mwene Reueli Omunyamidiani ishezaara wa Musa, ati: Nitwimutsya orugyendo kuza omu nsi ei MUKAMA yaagambire kutuha. Ija tugyendane; nitwija kukukorera gye; ahakuba MUKAMA akaraganisa kukorera Abaisraeli ebirungi. Yaamugarukamu ati: Tindikwija kugyenda naimwe, kureka niinyija kugaruka omu nsi yaitu omuri beene waitu. Musa yaamugira ati: Ninkweshengyereza, otatutsigaho; ahabw'okuba noomanya omuringo ogu tushemereire kusiisiramu omu ihamba, niiwe orikwija kuba amaisho gaitu. Kandi ku oraagyende naitwe, ebirungi byona ebi MUKAMA aritukorera, naitwe turyabikukorera. Baimuka, baaruga aha rushozi rwa MUKAMA, baagyenda orugyendo rw'ebiro bishatu; eshanduukye y'endagaano ya MUKAMA yaabeebembera omuri orwo rugyendo rw'ebiro bishatu, neebasherurira omwanya gw'okuhuumuriramu. Ku baabaire baimutsya orugyendo kuruga omu rusiisira, ekicu kya MUKAMA kiguma kiri ahaiguru yaabo nyomushana. Kandi egyo shanduukye ku yaabaire eimutsya orugyendo, Musa agira ati: Ai MUKAMA, imuka, abazigu baawe bataataane, n'abarikukwanga bakuhungye. Kandi ku yaabaire ahuumura, agira ati: Ai MUKAMA, garuka aha bukumi n'obukumi bw'Abaisraeli. Bwanyima abantu baayetomboita ahabw'ebibabaireho, MUKAMA yaabihurira; ku yaabihuriire, yaabagirira ekiniga kingi; omuriro gwa MUKAMA gwabaakamu, gwayotsya ebicweka bimwe ebirikuhereerukayo omu rusiisira. Abantu baatakira Musa; Musa yaashaba MUKAMA; omuriro gwaraara. Omwanya ogwo gwayetwa Tabera, ahabw'okuba omuriro gwa MUKAMA gukabaakamu. Omutwe gw'ebijwangye by'abanyamahanga abaabaire bari omuribo baatandika kwetenga; Abaisraeli nabo baagaruka baarira, nibagira bati: N'oha oraatuhe enyama y'okurya? Twaijuka eby'enyanja, ebi twabaire turiira busha, tukiri omuri Misri, emyongo, ebihaaza, obutunguru bw'ebibabi n'obw'ebitakuri, na katunguricumu; mbwenu twomire, titwine kindi kyona eki turikureeba kureka emaanu egi yonka. Kandi egyo maanu ekaba neeshusha otujuma tw'obunyaatsi oburikwetwa gaadi; enshusha yaayo ekaba eri nk'amakanca g'ebiti agarikwetwa budola. Abantu bakaba bagyenda, bagitorotoora, bagisa aha mengo, nari bagishekura omu shekuro, bagiteeka omu nyungu, bagikoramu twakeeki; okunura kwayo kukaba kuri nk'okw'otukeeki otukozirwe n'amajuta. Orume ku rwabaire rutonda omu rusiisira nyekiro, emaanu erutondaho. Musa ku yaahuriire abantu nibarira, buri muntu n'ab'eka ye nibaririra aha miryango y'amahema gaabo, MUKAMA yaagira ekiniga kingi munonga, Musa nawe yaaguubwa kubi. Musa yaagambira MUKAMA ati: Ahabw'enki oitsire kubi omwiru waawe? Ahabw'enki onkoreire oburemeezi bw'aba bantu boona, okanga kungirira embabazi? Niinye naatwaire enda y'aba bantu boona? Niinye naabazaire, waaza kungira oti: Obatwarire omu kifuba, nk'omurezi oku akiikira omwana orikwonka, obahitsye omu nsi ei naaraganiise baishenkurubo? Nkaihire hi enyama y'okugaburira aba bantu boona? Ahakuba nibandirira omu maisho nibagira bati: Tuhe enyama y'okurya. Tindikubaasa kuheeka aba bantu boona nyenka, ahabw'okuba n'omutwaro gurikundema. Ku oraabe nooyenda kuntwaza otyo, ninkweshengyereza, nyita ndugyeho, ku oraabe nongirira embabazi, ndekye kureeba enaku ezirimbaho. MUKAMA yaagira Musa ati: Nteeranira abantu makumi mushanju omu bakuru b'Abaisraeli, abu orikumanya ngu n'abakuru b'abantu, n'abategyeki baabo, obareete aha Ihema ry'okubugaabuganiramu, beemerereho naiwe. Naanye niinyija kushuuma, ngambireyo naiwe; nyihe aha mwoyo oguri ahariiwe, ngubateho; nabo bagume baheekye naiwe omutwaro gw'abo bantu, orekye kuguheeka wenka. Kandi ogambire abantu oti: Mweyeze ahabw'eizooba rya nyencakare, nimwija kurya enyama; ahakuba muririire omu matu ga MUKAMA, nimugira muti: N'oha oraatuhe enyama y'okurya? Ahakuba tukaba turi gye omuri Misri. N'ahabw'ekyo MUKAMA naija kubaha enyama, nimugirya. Timurigirya izooba rimwe, nari amazooba abiri, nari ataano nari ikumi nari makumi abiri, kureka nimwija kugirya okwezi kwona, okuhitsya obu eribareetwa omu nyindo, ekabatama; ahabw'okuba mugayire MUKAMA ori omuriimwe, mwamuririra omumaisho nimugira muti: Tukaba twarugira ki Misri? Musa yaagira ati: Abantu abu ntuuramu n'abashaija obusiriira mukaaga abarikugyendesa ebigyere; kandi waagira oti: Niinyija kubaha enyama, bagirye okumara okwezi kwona. Nibaija kubaagirwa amasyo g'entaama n'ag'ente g'okubahaazya? Nari shi eby'enyanja byona nibiija kuteeranirwa hamwe ahabw'abo kubahaazya? MUKAMA yaagambira Musa ati: Noogira ngu omukono gwa MUKAMA gubaire mugufu? Mbwenu noija kureeba ekigambo kyangye ku kiraabe nikiija kuhikiirira ahabwawe nari kitarikwija kubakwo. Musa yaashohora, yaagambira abantu ebi MUKAMA yaamugambira; bwanyima yaateerana abashaija makumi mushanju ab'omu bakuru b'abantu, yaabata omu myanya okwehinguririza Eihema ry'okubugaabuganiramu. MUKAMA yaashuumira omu kicu, yaagamba na Musa, yaiha aha mwoyo ogwabaire gumuriho, yaaguta ahari abo bakuru makumi mushanju; omwoyo ku gwabagiireho, baaragura; kwonka tibaagaruka kukora batyo obundi. Kwonka omu rusiisira hakaba hatsigaramu abashaija babiri, omwe orikwetwa Eludaadi n'ondi orikwetwa Medadi; ogwo mwoyo gwabazaho; kandi bakaba bari omu mubaro gw'abahandiikirwe, kwonka batarugire aho kuza aha Ihema; baaragurira aho omu rusiisira. Omutsigazi yaagyenda nairuka, yaagambira Musa ati: Eludaadi na Medadi nibaragurira omu rusiisira. Yoshua mwene Nuuni omuheereza wa Musa, omwe aha bashaija be b'entoore, yaamugira ati: Mukama wangye Musa, bazibire. Musa yaamugarukamu ati: Waagira eihari aha bwangye? Nkaabaasibwa ki abantu ba MUKAMA boona baba baanabi, MUKAMA abaha omwoyo gwe. Musa yaagaruka omu rusiisira, we n'abo bakuru b'Abaisraeli. Omuyaga gwaruga ahari MUKAMA, gwareeta endahi zaaruga aha nyanja, zaagwa haihi n'orusiisira okurwehinguririza, zaahitsya omwanya ogu omuntu arikubaasa kugyenda eizooba ryona buri rubaju, nizigyendera omu mwanya nk'ogwa mikono ebiri okuruga ahansi. Abantu baimuka, baarenzya eryo izooba, baaseesa ekiro, baarenzya erindi izooba nibazikwata; owaakwatsire enkye, yaakwata homeri ikumi, baazeeyanikira embaju zoona ez'orusiisira. Enyama ku yaabaire ekibari omu kanwa, batakagimizire, MUKAMA yaabagirira ekiniga kingi, yaajuumikiza abantu orufu rwingi munonga. Omwanya ogwo gwayetwa Kibiroosi-hatava, ahabw'okuba niho baaziikire abantu abaayetengire. Abantu baimuka Kibiroosi-hatava, baaza Hazeroosi; baamarayo ebiro. Miriamu na Arooni baagambuura Musa ahabw'Omukuushikazi ou yaabaire ashweire; ahabw'okuba akashwera Omukuushikazi. Baagira bati: N'eky'amazima MUKAMA agambira omuri Musa wenka? Itwe tatugambiramu? MUKAMA yaakihurira. Kandi ogwo mushaija Musa akaba ari omucureezi, okukira abantu boona ab'omu nsi. Ahonaaho MUKAMA yaagambira Musa na Arooni na Miriamu ati: Mushohore mwenshatu, mwije aha Ihema ry'okubugaabuganiramu. Bonshatu baashohora. MUKAMA yaashuumira omu nyomyo y'ekicu, yaayemerera aha muryango gw'Eihema, yaayeta Arooni na Miriamu, bombi baija; yaabagira ati: Nimuhurire ebigambo byangye. Omuriimwe ku haraabe harimu nabi, omu kworekwa nimwo nyowe MUKAMA ndimwemanyisiza, kandi n'omu kirooto nimwo ndigambira nawe. Kwonka omugaragwa wangye Musa tikwo mmutwaza; n'omwesigwa omu nju yangye yoona. We ngamba nawe butunu nitureebana, ntarikugamba nawe mu nfumu, kandi n'enshusha yangye agireeba. Mbwenu ahabw'enki timutiinire kugamba kubi aha mugaragwa wangye Musa? MUKAMA yaabagirira ekiniga kingi, yaagyenda. Ekicu ku kyarugire ahaiguru y'Eihema baareeba Miriamu aseesire ebibembe ebirikwera nk'orubaare. Arooni ku yaareebire Miriamu, yaashanga aseesire ebibembe. Arooni yaagira Musa ati: Ai bambe Mukama wangye, otatuha ekifubiro ahabw'ekibi eki tukoresiibwe obushema. Ninkweshengyereza arekye kushusha nk'ekizairwe kifiire kijunzire orubaju rumwe. Musa yaatakira MUKAMA ati: Ai Ruhanga, naakweshengyereza mutambire. MUKAMA yaagarukamu Musa ati: Kuri noogira ngu ishe amucweire amacwante bucwante omumaisho, takugizire nshoni okumara ebiro mushanju? Reka amare ebiro mushanju akomeirwe aheeru y'orusiisira, bwanyima abone kurugarurwamu. Atyo Miriamu yaakomerwa aheeru y'orusiisira okumara ebiro mushanju; abantu tibaimutsya rugyendo okuhitsya obu yaagarwirwe omu rusiisira. Bwanyima abantu baimutsya orugyendo, baaruga Hazeroosi, baateera orusiisira omu ihamba rya Parani. MUKAMA yaagambira Musa ati: Tuma abantu batate ensi ya Kanaani, ei ndikuha Abaisraeli; mwihe omuntu omwe omuri buri ruganda rwa baishenkurubo, buri omwe aharibo abe ari omwebembezi. Musa yaabatuma ari omu ihamba rya Parani nk'oku MUKAMA yaaragiire; abu yaatumire boona bakaba bari abakuru b'Abaisraeli. Aga nigo maziina gaabo. Omu ruganda rwa Reubeeni baatuma Sahamua mwene Zakura; omu rwa Simeoni Shafati mwene Hoori; omu rwa Yuda, Kalebu mwene Yefune; omu rwa Isakaari, Igali mwene Yosefu; omu rwa Efuraimu, Hoshea mwene Nuuni; omu rwa Benyamiini, Paluti mwene Raafu; omu rwa Zebuluuni, Gadieli, mwene Soodi; omu rwa Yosefu nirwo ruganda rwa Manaase Gaadi mwene Suusi; omu rwa Daani, Amieli mwene Gemali; omu rwa Asheri, Seeturi mwene Mikaeli; omu rwa Nafutaali, Nahibi mwene Vofisi; omu rwa Gaadi, Geueli mwene Maaki. Ago nigo maziina g'abantu abu Musa yaatumire kutata egyo nsi. Musa yaayeta Hoshea mwene Nuuni Yoshua. Musa yaabatuma kutata ensi ya Kanaani, yaabagira ati: Mutoore omuhanda ogurikuraba Negebu, mwinamukye omu nsi y'ebibungo, mutate ensi, mumanye oku eri, n'abantu abagitwiremu mumanye ku baraabe baine amaani nari batagaine, nari shi ku baraabe bari bakye nari baingi; n'ensi ei batwiremu ku eraabe eri nungi nari eri mbi; n'endembo ezi batwiremu oku ziri, ku baraabe nibataaha omu nsiisira, nari omu ngo zigumire; kandi mureebe eitaka ryayo ku riraabe niryeza nari ritarikweza, n'ensi ku eraabe erimu ebiti nari bitarimu. Mutatiina, mureete aha bijuma by'omuri egyo nsi. Kandi obunaku obwo bukaba buri eitogyera ry'emizaabibu. Batyo baagyenda, baatata ensi okuruga omu ihamba rya Ziini okuhika Rehobu, ahu orikutaahira nooza Hamasi. Bainamuka Negebu, baahika Heburooni; kandi obwo Ahimaanu na Sheshai na Talumai beene Anaki bakaba bari okwo. (Heburooni egyo ekaba emazire emyaka mushanju eyombekire, Zoani ey'omuri Misri etakombekirwe.) Baahika omu ruhanga rwa Eshikooli, baatemayo omutsita gw'ebijuma by'emizaabibu, abantu babiri baaguheeka aha mugamba; kandi baareeta n'amakomamahanga n'ebijuma by'emitiini. Omwanya ogwo gwayetwa oruhanga rwa Eshikooli ahabw'omutsitsa gw'ebijuma by'emizaabibu, ogu Abaisraeli baatemireyo. Ku baamazire ebiro makumi ana nibatata egyo nsi, baagaruka. Ku baizire, baashanga Musa na Arooni n'eihanga ry'Abaisraeli ryona Kadeshi omu ihamba rya Parani, baabagambira hamwe n'eihanga ryona ebi baareebire, kandi baabooreka n'ebijuma ebi baihire omu nsi egyo. Baagira Musa bati: Tukahika omu nsi ei waatutumiremu, n'ekya buzima n'ensi y'amate n'obwoki; kandi n'ebijuma byayo mbibi. Kwonka abantu abagitwiremu n'ab'amaani, n'endembo zaabo zizitiize engo z'amabaare, kandi ni mpango munonga; tukareebayo na beene Anaki. Abaamaleki batwire omu nsi ya Negebu, Abahiiti n'Abayebusi n'Abaamori batwire omu nsi y'ebibungo; n'Abanyakanaani batwire aha nyanja n'omu mpita za Yorudani. Kalebu yaacureeza abantu omu maisho ga Musa naagira ati: Twinamukye ahonaaho, tugikubuure; ahakuba buzima nitubaasa kugisingura. Kwonka abantu abaabaire bagyenzire nawe baagira bati: Titurikubaasa kwinamukayo kurwana na bari bantu, ahabw'okuba nibatukiza amaani. Baagambira Abaisraeli enkuru mbi z'ensi ei baagiire kutata, nibagira bati: Ensi ei twarabiremu kutata, n'ensi erikurya abagitwiremu; n'abantu boona abu twareebireyo ni baraingwa munonga. Kandi tukareebayo abantu b'ebikaaka, beene Anaki, abaakomookire aha Baanefili; tukeereeba turi nk'eseenene, kandi kwo nikwo twabaire turi omu maisho gaabo. Eihanga ry'abantu boona baimutsya amaraka gaabo, baaborooga; ekyo kiro baaraara nibarira. Abaisraeli boona baayetomboitera Musa na Arooni, eihanga ryona ryagira riti: Kuri nangwa twagwire omu nsi ya Misri! Nari tukaahenwa ki, tugwa omuri eri ihamba! MUKAMA naatutwarira ki omuri egyo nsi kumarirwayo rurara? Abakazi baitu n'abaana baitu abato nibaija kuba eminyago. Ekirikukira t'okwegarukira Misri? Baagambirana bati: Ka tweteereho omwebembezi, tugarukye Misri. Musa na Arooni baajuumara omu maisho g'omutwe gwona ogw'eihanga ry'Abaisraeli boona. Bwanyima Yoshua mwene Nuuni na Kalebu mwene Yefune, bamwe ahari abo abaatatsire ensi, baataagura ebijwaro byabo. Baagambira eihanga ry'Abaisraeli ryona bati: Ensi ei twarabiremu kutata ni nungi munonga. MUKAMA ku araabe naatusiima, aryagituhitsyamu, agituhe; n'ensi y'amate n'obwoki. Kwonka murekye kugomera MUKAMA, kandi mutatiina abantu b'omu nsi egyo, ahakuba n'eby'okurya ahariitwe; ekibaire kibakingiire kibaihirweho, kandi MUKAMA ari hamwe naitwe; mutabatiina. Kwonka eihanga ryona ryagira riti: Tubateere amabaare. Ahonaaho ekitiinisa kya MUKAMA kyabonekyera Abaisraeli boona omu Ihema ry'okubugaabuganiramu. MUKAMA yaagira Musa ati: Abantu aba baryahitsya hi okungaya? Baryahitsya hi okutanyikiriza, haza kunu naakozire obumanyiso obwo bwona omuribo? Niinyija kubaitsa orufu, mbaiheho obuhunguzi bwabo, haza nkuhindure eihanga eririkubakira obwingi n'amaani. Musa yaagambira MUKAMA ati: Ku oraagire otyo, Abanyamisri nibaija kubihurira; ahakuba okaiha aba bantu omuribo n'amaani gaawe, bakigambire abatwire omu nsi egi, haza baabaire baahuriire ngu iwe MUKAMA otuura omuri aba bantu; ahakuba iwe MUKAMA oreebwa n'amaisho butunu, kandi ekicu kyawe kyemerera ahaiguru yaabo, kandi ogyenda obeebembeire, ori omu nyomyo y'ekicu nyomushana, n'omu nyomyo y'omuriro nyekiro. Mbwenu ku oraite aba bantu nk'omuntu omwe, amahanga agaahuriire okurangaanwa kwawe, garyagira gati: MUKAMA aremirwe kuhitsya abo bantu omu nsi ei yaarahiire naaraganisa kubaha, nikyo abacwekyererereize omu ihamba. Mbwenu ninkweshengyereza amaani ga MUKAMA gabe maingi, nk'oku waagambire noogira oti: MUKAMA tarahuka kuguubwa kubi, n'ow'embabazi nyingi, asaasira eby'okutahikiirira n'eby'okushiisha, tasingisiriza abaine orubanja na kakye; atura abaana okutahikiirira kwa baishebo, okuhitsya aha baijukuru n'abaijukuruza. Ninkweshengyereza saasira okutahikiirira kw'abantu aba, nk'embabazi zaawe nyingi oku ziri, nk'oku oshangwa obasaasira okwiha obu baaruga Misri n'okuhitsya hati. MUKAMA yaamugira ati: Naabasaasira nk'oku wanshaba; kwonka niinyerahira nti, nk'oku ensi eriijura ekitiinisa kya MUKAMA, aha bantu abo boona, abaareebire ekitiinisa kyangye n'obumanyiso obu naakoreire Misri n'omu ihamba, bakangyeza emirundi egi yoona ikumi, batarikworobera iraka ryangye, tihariho n'omwe aharibo orireeba ensi ei naarahiire kuha baishenkurubo; kandi tihariho n'omwe ahari abo abangayire origireeba, kureka omwiru wangye Kalebu, ahabw'okuba aine omutima ogundi, ogutari nk'ogwabo, akankuratirira kimwe; ogwo ndyamuhitsya omu nsi ei yaagiiremu; n'oruzaaro rwe ruryagihungura. Mbwenu, nk'oku Abaamaleki n'Abanyakanaani batwire omu mpanga, nyencakare muhindukye, mugarukye omu ihamba, mutoore omuhanda ogurikuza aha Nyanja erikutukura. Kandi MUKAMA yaagambira Musa na Arooni ati: Eihanga eri eribi riryahitsya hi okuunyetomboitera? Mpuriire okwetomboita oku Abaisraeli barikuunyetomboitera. Bagambire oti: MUKAMA naagira ati: Buzimazima niinyerahira nti, nk'oku mpuriire nimugamba, nikwo ndibagira; emitumbi yaanyu eryagwa omuri eri ihamba; abaabazirwe mwena, nk'omubaro gwanyu gwona ogw'abahikize emyaka makumi abiri n'okukiraho oku guri, mwena abaanyetomboitere, buzima timurihika mu nsi ei naimukiize omukono nindahira kubaha ngu mugituuremu, kureka Kalebu mwene Yefune na Yoshua mwene Nuuni. Kwonka abaana baanyu abato, abu mugizire ngu baryaba eminyago, nibo ndigihitsyamu, bakamanya ensi ei mwangire. Kwonka imwe, emitumbi yaanyu eryagwa omuri eri ihamba; kandi abaana baanyu baryamara emyaka makumi ana nibarizengyereramu nibariisa, nibaturwa obuteesigwa bwanyu, okuhitsya obu emitumbi yaanyu yoona eriziikwa omu ihamba. Nk'ebiro makumi ana ebi mwatatiiremu egyo nsi oku birikwingana, ekiro kimwe kiryaingana omwaka, mumare emyaka makumi ana mwine orubanja rw'okutahikiirira, kandi muryamanya ku mbagwereirwe kubi. Niinye MUKAMA owaakigamba; buzimazima eki nikyo ndikora aha ihanga eri ryona eribi, eriteeraine kundwanisa; baryahwera omuri eri ihamba, kandi nimwo barifeera. Kandi abo bashaija abu Musa yaatumire kutata ensi, kandi abaagarukire, bakareetera eihanga ryona kumwetomboitera ahabw'okugamba kubi ahari egyo nsi, abo bashaija abaagambire kubi ahari egyo nsi baitirwa orufu omu maisho ga MUKAMA. Kwonka Yoshua mwene Nuuni na Kalebu mwene Yefune, bamwe ahari abo abaagiire kutata ensi, baaba nibo baahonokaho. Musa ku yaagambiire Abaisraeli ebyo bigambo, abantu baashaasha munonga. Baimuka kare omu kasheeshe, bainamuka kuza omu kibungo nibagira bati: Reeba turi aha, nitwinamuka kuza omu nsi ei MUKAMA yaaraganiise kutuha; ahakuba tusiisire. Musa yaabagira ati: Ahabw'enki nimushobya ekiragiro kya MUKAMA? Eki murikukora tikirikwija kuba gye. Mutainamuka, mukasingurwa abazigu baanyu; ahabw'okuba MUKAMA tari muriimwe. Mumanye ngu omu maisho gaanyu harimu Abaamaleki n'Abanyakanaani, nimwija kwitwa rurara, ahakuba muteishukire mwareka kukuratira MUKAMA; n'ahabw'ekyo tarikwija kuguma naimwe. Kwonka bo baabigaya, baagumizamu bainamuka omu kibungo; kwonka eshanduukye y'endagaano ya MUKAMA tiyaaruga mu rusiisira, n'obu yaakuba Musa. Bwanyima Abaamaleki n'Abanyakanaani abaabaire batwire omuri ekyo kibungo baashuuma, baabateera, baababinga, baabahitsya Horuma. MUKAMA yaagira Musa ati: Gambira Abaisraeli ebigambo byangye ebi ndikugamba ningira nti: Ku murihika omu nsi ei ndikubaha, ei murikuza kutuuramu, mwayenda kuhongyera MUKAMA empongano z'okwotsya omumuriro, n'obu kiriba kiri ekitambo ky'okwotsya, nari ekitambo ky'okuhikiiriza eki waaraganiise noohiga, nari eky'okuhonga ahabw'okweyendera, nari eky'okuhonga aha magyenyi gaanyu agaatairweho, kuba ekisooroora kirungi ahari MUKAMA, nimukiiha omu masyo g'ente nari ag'entaama, orihonga empongano ye ahongyere MUKAMA empongano y'esaano ey'ekicweka kimwe kya ikumi kya eefa y'esaano y'obunono ejwangizemu ekicweka kimwe kya kana kya hiini y'amajuta g'emizeituuni, kandi, oteekateekye ekicweka kimwe kya kana kya hiini ya viinyo ahabwa buri mwana gw'entaama, kuba empongano ey'eby'okunywa, ehongwe hamwe n'ekitambo ky'okwotsya nari ekindi kitambo. Nari ku eriba eri empaya y'entaama oteekateekye ebicweka bibiri bya ikumi bya eefa y'esaano y'obunono ejwangizemu ekicweka kimwe kya kashatu ekya hiini y'amajuta g'emizeituuni kuba empongano y'esaano y'okuhongwa n'egyo mpaya; kandi ohongye ekicweka kimwe kya kashatu kya hiini ya viinyo kuba empongano y'eby'okunywa ey'omugaju murungi ahari MUKAMA. Kandi ku oriteekateeka enimi y'ekimasha kuba ekitambo ky'okwotsya, nari ekindi kitambo eky'okuhikiiriza eki waaraganiise noohiga, nari empongano z'okusiima ahabw'obusingye ez'okuhongyera MUKAMA, oriba naahonga egyo nimi, agihongye n'ebicweka bishatu bya ikumi bya eefa y'esaano y'obunono ejwangizemu ekicweka kimwe kya kabiri kya hiini y'amajuta g'emizeituuni kuba empongano y'esaano. Kandi oryahonga ekicweka kimwe kya kabiri kya hiini ya viinyo kuba empongano y'eby'okunywa, byona bibe empongano ey'okwotsya omu muriro ey'ekisooroora kirungi ekirikushemeza MUKAMA. Okwo bibe nikwo byaguma nibikorwa ahari buri nimi, nari buri mpaya, nari ahari buri mpaya nto y'entaama nari ey'embuzi. Nk'ebitambo ebi muriteekateeka oku birikwingana, mube nikwo mwakora ahabwa buri kimwe nk'omubaro gwabyo oku guri. Enzaarwa zoona ziryaguma zikore ebyo zityo, ku ziriba nizihonga empongano ez'okwotsya omu muriro ez'ekisooroora kirungi ekirikushemeza MUKAMA. Kandi omunyaihanga ku ariba abashuhuukiiremu nari omuntu weena oriba atwire naimwe omu busingye bwanyu bwona, yaayenda kuhonga empongano ey'okwotsya omu muriro, ey'ekisooroora kirungi ekirikushemeza MUKAMA, nk'oku mutwaza, abe nikwo yaatwaza. Ahabw'eihanga haryabaho ekiragiro kimwe ekitairweho ahabwanyu n'ahabw'omunyaihanga obashuhuukiiremu, ekiragiro ekitarihwaho omu busingye bwanyu bwona; nkaimwe oku muri, n'omunyaihanga nikwo ariba omu maisho ga MUKAMA. Muryagira ekiragiro kimwe n'omugyenzo gumwe hamwe n'omunyaihanga obashuhuukiiremu. MUKAMA yaagira Musa ati: Gambira Abaisraeli ebigambo byangye ebi ndikugamba ningira nti: Ku murihika omu nsi ei ndikubatwaramu, mwarya aha by'okurya byayo, muryahongyera MUKAMA empongano. Aha saano ei muribanza kusa muryahonga omugaati kuba empongano; muryagihonga kuba empongano erugire aha mbuga y'okuhuuriraho. Aha saano ei muribanza kusa muryaihaho empongano y'okuhongyera MUKAMA omu busingye bwanyu bwona. Kwonka ku murishobya, mutaarinda biragiro ebi byona, ebi MUKAMA yaaragiire Musa, nibyo byona ebi MUKAMA yaabaragiriire omuri Musa, okwiha aha kiro eki MUKAMA yaaragiriireho ebiragiro okuhitsya ebiro byona omu busingye bwanyu bwona, kumuriba mutakikozire nkana, kandi kitaamanywa ihanga, eihanga ryona riryahonga enimi nto kuba ekitambo ky'okwotsya, eky'ekisooroora kirungi ekihongyeirwe MUKAMA, hamwe n'empongano y'esaano yaakyo n'empongano y'eby'okunywa byakyo, nk'emigyenzo yaabyo oku eri, kandi n'empaya y'embuzi kuba ekitambo ky'ekibi. Omunyamurwa arihiirire eihanga ry'Abaisraeli ryona, kandi riryasaasirwa; ahabw'okuba baryaba batakikozire nkana, kandi baryaba bareetsire empongano yaabo, eyokiibwe omu muriro, ehongyeirwe MUKAMA, bareetsire n'ekitambo ky'ekibi omu maisho ga MUKAMA ahabw'ekyo kibi ki batarakozire nkana. N'ahabw'ekyo eihanga ryona ery'Abaisraeli hamwe n'omunyaihanga oriba abashuhuukiiremu, baryasaasirwa; ahakuba eihanga ryona riryaba ritakikozire nkana. Kandi omuntu omwe ku arikora ekibi atakikozire nkana, ahongye omwagazi gw'embuzi oguhikize omwaka kuba ekitambo ky'ekibi. Omunyamurwa arihiirire ogwo oriba ashobize, akakora ekibi omu maisho ga MUKAMA, atakikozire nkana; ku ariheza kumurihiirira, ogwo muntu aryasaasirwa. Muryagira ekiragiro kimwe aha bw'omuntu weena okozire ekibi, atakikozire nkana, yaaba nzaarwa y'omu Baisraeli nari omunyaihanga oriba abashuhuukiiremu. Kwonka omuntu weena orikora ekibi nkana n'amaryo, yaaba nzaarwa nari omunyaihanga, ogwo muntu aryaba ajumire MUKAMA, kandi aryacuubwa omu ihanga rye. Ahabw'okugaya ekigambo kya MUKAMA n'okushobya ekiragiro kye, ogwo muntu aryacwerwa kimwe, okutahikiirira kumugumeho. Abaisraeli ku baabaire bakiri omu ihamba, baashanga omuntu naatorotoora enku ahari sabato. Abaamushangire naazitorotoora, baamutwara ahari Musa na Arooni n'eihanga ryona. Baamukingirana, ahabw'okuba bakaba batakagambiirwe oku baraamugire. MUKAMA yaagira Musa ati: Buzimazima omushaija ogwo aitwe; eihanga ryona rimuteerere amabaare aheeru y'orusiisira. Eihanga ryona ryamutwara aheeru y'orusiisira, ryamuteera amabaare, yaafa; nk'oku MUKAMA yaaragiire Musa. MUKAMA yaagira Musa ati: Gambira Abaisraeli, bagume bakore ebijwengye aha mikugiro y'ebijwaro byabo omu busingye bwabo bwona, kandi babaziire aha kijwengye ky'ahari buri nshonda akenda ka bururu; kibe ekijwengye eki muraagume nimureebaho, mukaijuka ebiragiro byona ebya MUKAMA, mukabyorobera, mukareka kukuratira ebi emitima yaanyu n'amaisho gaanyu byetenga, ebi mwabaire mukurata nimuraaya; mubone kwijuka n'okworobera ebiragiro byangye byona, n'okuba abarikwera ahari Ruhanga waanyu. Niinye MUKAMA Ruhanga waanyu owaabaihire omu nsi ya Misri okuba Ruhanga waanyu. Niinye MUKAMA Ruhanga waanyu. Koora mwene Izuhaari, mwijukuru wa Kohasi mwene Leevi, na Dasani na Abiraamu beene Eliabu, na Oni mwene Pelesi, beene Reubeeni, bakatwara abantu; baimuka omu maisho ga Musa, bakwataniise n'abamwe omu Baisraeli, abeebembezi b'eihanga magana abiri na makumi ataano, abashaija rugambwa abaatoorainwe omu mutwe gw'abateeraine, baayeteerana hamwe kugomera Musa na Arooni, baabagira bati: Mwekurize mwahingurana; ahakuba abantu b'eihanga ryona n'abarikwera, buri omwe omuribo, kandi MUKAMA ari omuribo. Mbwenu nimwekuriza ki aha ihanga rya MUKAMA? Musa ku yaakihuriire, yaajuumara ahansi; yaagambira Koora n'omutwe gwe gwona, naagira ati: Omu kasheeshe MUKAMA naija kworeka ori owe, kandi n'ori orikwera, amwirize haihi; ogwo ou araatoorane, niwe arayeiririze haihi. Mukore muti; iwe Koora n'omutwe gwawe gwona, mutware ebyoterero, mubiiteho omuriro, kandi omu kasheeshe mubiteho obubaane omu maisho ga MUKAMA; bwanyima omuntu ou MUKAMA araatoorane, niwe araabe orikwera. Imwe beene Leevi, mwekurize mwahingurana. Musa yaagaruka yaagira Koora ati: Imwe beene Leevi, muhurire! Imwe nimugira ngu n'ekigambo kikye Ruhanga wa Israeli okubashoroora omu ihanga rya Israeli, akabeehitsya haihi kukora omurimo gw'omu Butaaho bwa MUKAMA, n'okuguma nimwemerera omu maisho g'eihanga ryona okuriheereza, kandi naiwe okukwiriza haihi hamwe na bagyenzi baawe boona beene Leevi; mbwenu nimwenda n'obunyamurwa? N'ahabw'ekyo mumanye ngu iwe n'omutwe gwawe gwona, ou mweteeraine kurwanisa ni MUKAMA; kandi Arooni niwe oha, imwe kumwetomboitera? Bwanyima Musa yaatuma kweta Dasani na Abiraamu, beene Eliabu; baagira bati: Titurikwija kwinamukayo; noogira ngu n'ekintu kikye iwe okutwiha omu nsi y'amate n'obwoki, okatwinamura omu ihamba kutwitiramu, haza n'okwehindura okatwehinduraho omukama? Kandi otatureetsire omu nsi y'amate n'obwoki, n'obu kwakuba okutuha obuhunguzi bw'obutaka n'emisiri y'emizaabibu. Nooyenda kwihamu abantu aba amaisho? Titurikwija kwinamukayo. Musa yaagira ekiniga kingi, yaagambira MUKAMA ati: Otaikiriza empongano yaabo. Tinkabanyagaga n'obu yaakuba endogoya n'emwe; kandi tihariho n'omwe muribo ou ndakozire kubi. Musa yaagira Koora ati: Nyencakare iwe n'omutwe gwawe gwona mwije na Arooni, muhikye omu maisho ga MUKAMA. buri muntu omuriimwe areete ekyoterero kye, akiteho obubaane, mubireete omu maisho ga MUKAMA, buri muntu ayereetere ekye, ebyoterero byona magana abiri na makumi ataano; naiwe na Arooni mureete ebyanyu. Buri muntu omuribo yaatwara ekyoterero kye, boona baabitaho omuriro, baataho n'obubaane, baayemerera aha muryango gw'Eihema ry'okubugaabuganiramu hamwe na Musa na Arooni. Koora yaateerana abantu b'eihanga ryona, baabaza omumaisho aha muryango gw'Eihema ry'okubugaabuganiramu; ekitiinisa kya MUKAMA kyabonekyera eihanga ryona. MUKAMA yaagira Musa na Arooni ati: Mwetaanise n'omutwe ogu, mbone kubacwekyereza omuri aka kaanya. Baajuumara ahansi nibagira bati: Ai Ruhanga, Ruhanga w'emyoyo y'abantu boona, omuntu omwe ku araashiishe, noogirira ekiniga eihanga ryona? MUKAMA yaagira Musa ati: Gambira abantu oti: Mwimukye, murugye aha mahema g'aba Koora, Dasani na Abiraamu. Musa yaimuka, yaaza owa Dasani na Abiraamu; abakuru b'Abaisraeli baagyenda bamukuratiire. Yaagambira omutwe gwona ati: Nimbeeshengyereza, murugye aha mahema g'aba bantu babi, kandi mutagira ekintu kyabo kyona eki mwakoraho, mutakaacwekyerezibwa nabo omu kifubiro ky'ebibi byabo. Abantu nikwo kwimuka, bakaruga aha mbaju zoona ez'amahema g'aba Koora, Dasani na Abiraamu. Bwanyima Dasani na Abiraamu baashohora, baayemerera aha miryango y'amahema gaabo hamwe n'abakazi baabo na batabani baabo n'abaana baabo abato. Musa yaagira ati: Aha niho muraamanyire MUKAMA ku niwe yantumire kukora emirimo egi yoona; kandi ku ntaragikozire ahabwangye. Abantu aba ku baraafe orufu orwita abandi boona, nari shi ku baraaguubweho ebigwa aha bandi boona, biri MUKAMA tarantumire. Kwonka MUKAMA ku araakore ekitakareebwaga, eitaka okwashama, rikabamira hamwe n'ebyabo byona, bakashuuma okuzimu bahuriire, niho muraamanyire abantu aba ku bagayire MUKAMA. Ku yaabaire naakiheza kugamba ebigambo ebyo byona, eitaka eri beemereireho ryagangabuka; ensi yaayashama, yaabamira n'amaka gaabo, hamwe n'aba Koora boona n'ebintu byabo byona. Batyo bo n'abaabo boona baashuuma okuzimu bahuriire, eitaka ryabashweka, baacwekyerera, baihwa omu ihanga. Abaisraeli boona abaabaire babeehinguririize baahunga ahabw'okuborooga kwabo, nibagira bati: Tuhungye, naitwe ensi etakaatumira. Ahonaaho omuriro gwaruga ahari MUKAMA, gwayokyeza kimwe abo bashaija magana abiri na makumi ataano abaabaire nibootera obubaane. Bwanyima MUKAMA yaagira Musa ati: Gambira Eleazaari mwene Arooni omunyamurwa ashahure ebyo byoterero omu muriro, kandi naiwe ogutaataanise, ahabw'okuba n'ebirikwera. Ebyoterero by'abo basiisi, abasiisire bakafa, babiheeshemu ebyoma eby'okushweka eitambiro; ahakuba babihongyeire MUKAMA, n'ahabw'ekyo n'ebirikwera; kandi biryaguma biri eky'okureeberaho aha Baisraeli. Eleazaari omunyamurwa nikwo kutwara ebyo byoterero by'emiringa, ebi abookiibwe babaire bahongire, bakabiheeshamu eky'okushweka eitambiro, kandi n'okuba ekiijutsyo aha Baisraeli, ngu hatarigira omuntu otari w'omu ruzaaro rwa Arooni owairira haihi kwotera obubaane omu maisho ga MUKAMA, akaba nka Koora n'ab'ekigombe kye; yaabikora nk'oku MUKAMA yaamugambiire naaraba omuri Musa. Kwonka omu kasheeshe eihanga ry'Abaisraeli ryona ryayetomboitera Musa na Arooni riti: Mwitsire abantu ba MUKAMA. Abantu ku baayeteeraine kugomera Musa na Arooni, baanaga amaisho ei Eihema ry'okubugaabuganiramu riri, baareeba ekicu kiri kirishwekire, kandi ekitiinisa kya MUKAMA kyareebeka. Musa na Arooni baaza omu maisho g'Eihema ry'okubugaabuganiramu. MUKAMA yaagambira Musa ati: Mwimukye murugye omuri aba bantu, mbone kubacwekyereza omuri aka kaanya. Baajuumara ahansi. Musa yaagira Arooni ati: Twara ekyoterero kyawe, okiteho omuriro ogw'aha itambiro, oteho n'obubaane, okitware ahonaaho omu bantu, obarihiirire; ahabw'okuba ekiniga kyaruga ahari MUKAMA, orufu rwatandika. Arooni yaakitwara nk'oku Musa yaamuragiire, yairuka yaaza ahagati y'abantu abaabaire beeteeraine, yaashanga orufu rwatandikire omu bantu; yaakitaho obubaane, yaarihiirira abantu. Yaayemerera ahagati y'abafiire n'abahuriire; orufu rwazibirwa. Abaitsirwe orwo rufu bakaba bari abantu kakumi n'enkumi ina na magana mushanju, otabariiremu abafiire ahabw'ebya Koora. Arooni yaagaruka ahari Musa aha muryango gw'Eihema ry'okubugaabuganiramu, orufu rwaheza kuzibirwa. Kandi MUKAMA yaagira Musa ati: Gambira Abaisraeli bareete enkoni, emwe omuri buri ruganda rwa baishenkurubo, zireetwe abeebembezi baabo, nk'amaju ga baishenkurubo oku gari, enkoni zoona zibe ikumi na ibiri. Ohandiikye eiziina rya buri muntu aha nkoni ye. Kandi ohandiikye eiziina rya Arooni aha nkoni ya Leevi, ahakuba omukuru wa buri ruganda rwa baishenkuru naija kugira enkoni emwe; ozibiikye omu Ihema ry'okubugaabuganiramu omu maisho g'Ebirikuhamya, ahu mbugaabuganira naimwe. Enkoni y'omushaija ou ndaatoorane neija kutooka, ntyo mmareho okwetomboita omu maisho gangye oku Abaisraeli barikubeetomboitera. Musa yaabigambira Abaisraeli, abeebembezi baabo boona baamuha enkoni, buri mwebembezi yaamuha emwe, nk'enganda za baishenkurubo oku zaabaire ziri, enkoni zoona ikumi na ibiri; kandi n'enkoni ya Arooni yaaziteebwamu. Musa yaazita omu maisho ga MUKAMA omu Ihema ry'Ebirikuhamya. Omu kasheeshe Musa ku yaataahire omu Ihema ry'Ebirikuhamya, yaashanga enkoni ya Arooni, ey'oruganda rwa Leevi, etookire, erabize kandi ereetsire enjuma zihiisize ezirikwetwa endozi. Musa yaashohoza enkoni zoona, naaziiha omu maisho ga MUKAMA, yaazireetera Abaisraeli boona, abo bakuru baazireeba, buri muntu yaatwara eye. MUKAMA yaagira Musa ati: Garura enkoni ya Arooni omu maisho g'Ebirikuhamya, ebiikwe kuba akamanyiso k'okwomesereza abagomi, obone kumaraho okwetomboita oku barikuunyetomboitera, barekye kufa. Okwo nikwo Musa yaakozire; nk'oku MUKAMA yaamuragiire, yaaba nikwo yaakora. Abaisraeli baagira Musa bati: Reeba, nituhwerekyerera, twahwaho, twahwaho twena. Buri muntu orikwija akairira haihi Obutaaho gwa MUKAMA, naafa. Ebyo twahwaho twena? MUKAMA yaagira Arooni ati: Iwe na batabani baawe n'eka ya sho muryabuuzibwa byona ebiriba byashobire omu by'Omwanya ogurikwera; iwe na batabani baawe niimwe muribuuzibwa ebiriba byashobire omu bunyamurwa bwanyu. Kandi na beene waanyu ab'oruganda rwa Leevi oruganda rwa shwenkuru, obairize haihi naiwe, bagume bakwatanise naiwe, bakuheereze; kwonka iwe na batabani baawe niimwe muriguma omu maisho g'Eihema ry'Ebirikuhamya. Bagume nibooroobera ebi orikubaragiira, kandi bakwatsibwe eby'Eihema byona, kwonka batariirira haihi n'ebintu by'Omwanya ogurikwera n'eitambiro, imwe nabo mutakaafa. Bakwatanise naiwe, kandi bakwatsibwe eby'Eihema ry'okubugaabuganiramu ahabw'omurimo gw'obuheereza bwaryo bwona; otari w'omuribo atariirira haihi naimwe. Niimwe mwakwatsibwa eby'Omwanya ogurikwera n'eitambiro, Abaisraeli barekye kugaruka kugirirwa ekiniga. Kandi reeba, nyihire beene waanyu Abaleevi omu Baisraeli; ahariimwe n'ekiconco ekihairwe MUKAMA okukora omurimo gw'obuheereza omu Ihema ry'okubugaabuganiramu. Kwonka iwe na batabani baawe mugume nimukora omurimo gw'obunyamurwa ogurikukwata aha buri kintu kyona eky'aha itambiro, n'ahari byona ebiri omunda y'omukingo; egyo niyo mirimo ei muraagume nimukora. Naabaha obunyamurwa nk'ekiconco; otari w'omuriimwe oribyetaasyamu, aryaitwa. MUKAMA yaagira Arooni ati: Nyowe nyenka naakukwatsa eby'empongano byona ebibiikirwe, ebi mpongyeirwe, byona ebi Abaisraeli baanyereza; naabikuha kuba omugabo gwawe na batabani baawe okuba ekiragiro ky'ebiro byona. Ebi ebitarikwokibwa aha birikwera munonga bibe ebyawe; buri mpongano yaabo yoona, buri mpongano yaabo ey'esaano, buri kitambo kyabo eky'ekibi, na buri kitambo kyabo eky'okubaihisaho orubanja rw'ekibi, ebi barimpongyera, biryaba ebirikwera munonga ahabwawe na batabani baawe. Ogume obiriire aharikwera munonga, orikwetwa omushaija weena omuriimwe abe niwe yaabiryaho; biryakubeera ebirikwera. Kandi ebi nabyo n'ebyawe; empongano zaabo ezi bahayo ahabw'okweyendera, empongano zoona ezizongazongiibwe ez'Abaisraeli, naazikuha na batabani baawe na bahara baawe kuba omugabo gwanyu ogw'ebiro byona; buri muntu weena ow'omu ka yaawe oshemeire aryaguma aziryeho. Kandi amajuta agarikukira oburungi goona, na viinyo erikukira oburungi yoona, n'engano ezirikukira oburungi zoona, n'emiganuro yaabyo ei bariguma nibareetera MUKAMA, niiwe naabiha. Ebijuma byona ebiriguma nibibanza kwera omu nsi yaabo, ebi bareetera MUKAMA, biryaba ebyawe; buri muntu weena ow'omu ka yaawe oshemeire aryaguma abiryeho. Ekintu kyona ekiriheerwayo kimwe omuri Israeli kiryaba ekyawe. Emijigaijo yoona ey'ebiine omubiri byona ebi bahongyera MUKAMA, yaaba y'abantu nari ey'enyamaishwa, egume ebe eyaawe; kwonka emijigaijo y'abantu otaribura kugicungura, kandi emijigaijo y'enyamaishwa ezirikuzira nayo oryagicungura. Ebishemereire kucungurwa aharibyo okutandikira aha bihikize okwezi, bicungurwe obuguzi bwa shekeli itaano obu oricwa, nka shekeli ey'Omwanya ogurikwera oku eri, (nizo geera makumi abiri). Kwonka emijigaijo y'ente nari ey'entaama nari ey'embuzi otarigicungura; emijigaijo yaazo n'erikwera; oryaguma oshukyere eitambiro eshagama yaayo, oyotsye ebishaju byayo kuba empongano eyokiibwe omu muriro, ey'ekisooroora kirungi ahari MUKAMA. Kwonka enyama yaayo ey'enkoro ezongazongiibwe, n'ey'ekivune ky'okuguru kwa buryo eryaguma ebe eyaawe. Empongano zoona ezirikwera ezi Abaisraeli bahongyera MUKAMA, naazikuha na batabani baawe, kuba omugabo gwanyu ogw'ebiro byona; n'endagaano ey'ebiro byona eraganisibwa omwonyo omu maisho ga MUKAMA ahariiwe n'oruzaaro rwawe. Kandi MUKAMA yaagira Arooni ati: Iwe torigira buhunguzi omu nsi y'Abaisraeli, n'obu gwakuba omugabo gwona omuribo; niinye mugabo gwawe n'obuhunguzi bwawe omu Baisraeli. Kandi Abaleevi naabaha ebicweka byona ebya kimwe kya ikumi ebi Abaisraeli barikuha kuba obuhunguzi bwabo ahabw'omurimo gwabo gw'obuheereza, ogu barikukora omu Ihema ry'okubugaabuganiramu. Kandi okuruga hati Abaisraeli batariirira haihi n'Eihema ry'okubugaabuganiramu, bakagiibwaho ekibi, bakafa. Kureka Abaleevi babe nibo baakora omurimo gw'obuheereza ogw'Eihema ry'okubugaabuganiramu, kandi babe nibo baagumwaho orubanja rw'okutahikiirira. Kibe ekiragiro ekitarihwaho ebiro byona omu busingye bwanyu bwona; kandi batarigira obuhunguzi omu Baisraeli. Ahabw'okuba ebicweka bya kimwe kya ikumi ebi Abaisraeli barireeta kuhongyera MUKAMA, naabiha Abaleevi kub obuhunguzi bwabo; nikyo naabagambirira ku batarigira buhunguzi omu Baisraeli. MUKAMA yaagira Musa ati: Kandi ogambire Abaleevi oti: Ku muriiha aha Baisraeli kimwe kya ikumi, eki mbahaire kuba obuhunguzi bwanyu, naimwe mugume mukiiheho kimwe kya ikumi kuba empongano y'okuhongyera MUKAMA. Egyo mpongano eryababarirwa nk'ey'engano erugire aha mbuga y'okuhuuriraho, kandi nk'eya viinyo enyuukirwe omu icwa ryona ery'emizaabibu. Okwo mube nikwo mwaguma nimuhongyera MUKAMA empongano ezi mwihire aha bicweka byanyu byona ebya kimwe kya ikumi eki muriiha aha Baisraeli. Kandi aharibyo mugume mwiheho empongano y'okuhongyera MUKAMA, mugihe Arooni omunyamurwa. Aha biconco byona ebi muriheebwa, mugume muheyo empongano eshemereire kuhongyerwa MUKAMA, nimugiiha aha birikukira oburungi, nimuhayo ebicweka byabyo ebyeziibwe. N'ahabw'ekyo obagire oti: Ku muriguma mwaheza kuhonga ebicweka byabyo ebirikukira oburungi, ebiritsigaraho biryabarirwa Abaleevi nk'ekirugire aha mbuga ey'okuhuuriraho, kandi nka viinyo erugire omu inyuukiro; muryaguma mubiriire ahu murikwenda hoona, imwe n'ab'omu maka gaanyu; ahabw'okuba n'ebihembo byanyu ebi murikuheebwa ahabw'omurimo gwanyu ogu murikukora omu Ihema ry'okubugaabuganiramu. Kandi timurigira rubanja rw'ekibi ahabwabyo, ku muriheza kubiihaho ebirikukira oburungi, mwabihonga; kandi mutarishiisha ebintu by'Abaisraeli ebirikwera, mukafa. MUKAMA yaagambira Musa na Arooni ati: Ebi nibyo bigambo by'ekiragiro eki MUKAMA yaaragiire, naagira ati: Gambira Abaisraeli bakureetere enyana y'eruutsi kahogo etaine ibara, n'obu kaakuba akamogo, ei batakahingisaga. Mugihe Eleazaari omunyamurwa, agishohoze aheeru y'orusiisira, bagiitire omu maisho ge. Eleazaari omunyamurwa aihe aha shagama yaayo n'orukumu, agimiisiire emirundi mushanju naatooza ei Eihema ry'okubugaabuganiramu riri; egyo nyana bagyokyeze omu maisho ge; bootyse oruhu rwayo n'enyama yaayo n'eshagama yaayo n'efa yaayo. Omunyamurwa atware ekiti ky'omwereezi n'enyaweera n'akenda ka karari, abinagye omu muriro ogurikwotsya egyo nyana. Bwanyima omunyamurwa ayozye ebijwaro bye, ayogye omubiri gwe omu maizi, abone kugaruka omu rusiisira, kwonka asiibe ari osiisikaire okuhitsya omu mwabazyo. Owaagyotsya ayozye ebijwaro bye, ayogye omubiri omu maizi, asiibe ari osiisikaire okuhitsya omu mwabazyo. Omuntu oshemeire ayoore eiju ry'egyo nyana, arishukye omu mwanya gushemeire aheeru y'orusiisira, ribiikwe ahabw'eihanga ry'Abaisraeli okurijwanzya n'amaizi, gabe amaizi g'okweza n'okwihaho ebibi. Owaayoora eiju rye'gyo nyana ayozye ebijwaro bye, agume ari osiisikaire okuhitsya omu mwabazyo. Ekyo kigume kiri ekiragiro ekitarihwaho aha Baisraeli n'abanyamahanga abariba babashuhuukiiremu. Orikora aha mutumbi gw'omuntu weena aryamara ebiro mushanju ari osiisikaire. Ogwo muntu aryayeyeza n'ago maizi aha kiro kya kashatu, n'ekya mushanju abone kuba oshemeire; kwonka ku ariba ateeyerize aha kiro kya kashatu, n'ekya mushanju, tariba oshemeire. Orikora aha mutumbi gw'omuntu weena ofiire, akanga kweyeza, aryaba asiisire Obutaaho bwa MUKAMA; ogwo muntu acuubwe omu Baisraeli; ahakuba tamiisiirweho ago maizi g'okweza, aryaguma ari osiisikaire; okusiisikara kwe kuryaba kukimuriho. Eki n'ekiragiro ky'omuntu ofeereire omu ihema; oriritaahamu weena n'oriba aririmu weena, baryamara ebiro mushanju bari abasiisikaire. Kandi ekintu kyona ekyashami, ekitaine kifundikizo ekikihamiireho, kiryaba ekisiisikaire. Kandi omuntu weena oriba ari omu ishwa, akakora aha mutumbi gw'omuntu oitsirwe rurara, nari aha gundi mutumbi, nari aha igufa ry'omuntu, nari aha kituuro, aryamara ebiro mushanju ari osiisikaire. Ahabw'ogwo muntu osiisikaire baryatwara aha iju ry'egyo nyana y'ekitambo ky'ekibi, barite omu kintu, barishukyemu amaizi g'omugyera, omuntu oshemeire atware enyaweera, agijabikye omuri ago maizi, agamiisiire aha ihema n'aha bintu byona n'abantu abaririmu n'ahari ogwo okozire aha igufa nari aha muntu oitsirwe nari aha mutumbi ogundi nari aha kituuro. Kandi ogwo muntu oshemeire amiisiire osiisikaire aha kiro kya kashatu n'ekya mushanju; aha kiro kya mushanju amushemeze; nawe ayozye ebijwaro bye, ayogye omubiri omu maizi, abone kuba oshemeire omu mwabazyo. Kwonka omuntu oriba asiisikaire, akanga kweyeza, aryacuubwa, aihwe omu ihanga, ahabw'okuba aryaba asiisire Omwanya ogurikwera gwa MUKAMA; ahabw'okutamiisiirwaho maizi ag'okweza, aryaba akiri osiisikaire. Ekyo kiryababeera ekiragiro ekitarihwaho. Kandi orimiisiira ago maizi g'okweza, aryayozya ebijwaro bye; n'origakoraho aryaba osiisikaire okuhitsya omu mwabazyo. Kandi ekintu kyona eki omuntu osiisikaire arikoraho kiryaba ekisiisikaire, n'omuntu orikikoraho aryaba osiisikaire okuhitsya omu mwabazyo. Eihanga ryona ery'Abaisraeli ryahika omu ihamba rya Ziini omu kwezi kw'okubanza; abantu baaguma Kadeshi; Miriamu yaagwa okwo, baaba niyo baamuziika. Bwanyima eihanga ryona ryabura amaizi; abantu baayeteerana, baayetomboitera Musa na Arooni. Baatonganisa Musa nibagira bati: Nangwa kuri twafiire obu beene waitu baagwa omu maisho ga MUKAMA! Mbwenu mukareetera ki eihanga rya MUKAMA omuri eri ihamba kufeeramu n'amatungo gaitu? Mukatwihira ki Misri kutureeta omu mwanya ogu omubi? Ti mwanya ogurikuhingwamu engano nari emitiini nari emizaabibu n'obu gaakuba amakomamahanga; kandi tiharimu maizi g'okunywa. Musa na Arooni baaruga omu maisho g'abo bantu abeeteeraine, baaza aha muryango gw'Eihema ry'okubugaabuganiramu, baajuumara ahansi; ekitiinisa kya MUKAMA kyababonekyera. MUKAMA yaagira Musa ati: Twara enkoni eri, oteerane eihanga ryona, iwe na Arooni mukuru waawe, mugambirire orukiri omu maisho gaabo, rureete amaizi gaarwo, obaihire amaizi omuri orwo rukiri; obone kunywaisa eihanga ryona n'amatungo gaaryo. Musa yaiha egyo nkoni omu maisho ga MUKAMA, nk'oku yaamuragiira. Musa na Arooni baateeranira eihanga omu maisho g'orwo rukiri, Musa yaagira abantu ati: Muhurire, imwe bagomi 'mwe; tubaihire amaizi omuri oru rukiri? Musa yaimutsya omukono gwe, yaatera orwo rukiri kabiri n'enkoni ye, haarugamu amaizi maingi; abantu boona baanywa hamwe n'amatungo gaabo. MUKAMA yaagira Musa na Arooni ati: Ahabw'okuba timuunyikiriize, mukampaisa ekitiinisa omu maisho g'Abaisraeli, timurihitsya eri ihanga omu nsi ei mbahaire. Ago nigo maizi ga Meriba, ahabw'okuba Abaisraeli bakahakanisa MUKAMA, yaayeyoreka omuribo ku ari Orikwera. Musa ku yaabaire ari Kadeshi, yaatuma entumwa aha mugabe wa Edomu, naagira ati: Oku nikwo Israeli mwene sho arikugira. Noomanya enaku zoona ezi twareebire; baatatenkuriitwe bakashuuma, baaza Misri, twatuurayo omwanya muraingwa; Abanyamisri baatwita kubi na baatatenkuriitwe. Ku twatakiire MUKAMA, yaahurira okutaka kwaitu, yaatuma maraika, yaatwiha omuri Misri; mbwenu reeba turi Kadeshi, orurembo oruri aha mwatano gw'ensi yaawe. Nitukweshengyereza, reka turabe omu nsi yaawe; titurikwija kuraba omu misiri n'obu kwakuba okuraba omu misiri y'emizaabibu, kandi titurikwija kunywa maizi g'omu maziba; nitwija kuraba omu nguuto y'omugabe, turekye kukiikama aha rubaju rwa buryo nari orwa bumosho, okuhitsya obu turaarugire kimwe omu nsi yaawe. Kwonka omugabe wa Edomu yaamugarukamu ati: Torikwija kuraba mu nsi yangye, ntakaahurura nkakurwanisa na rurara. Abaisraeli baamugira bati: Nitwija kuraba omu nguuto empango; kandi itwe n'amatungo gaitu ku turaanywe aha maizi gaawe, nitwija kugaihurira. Ka turabemu n'ebigyere kwonka, titwine kindi ki turikwija kukora. Yaagarukamu ati: Timurikwija kurabamu. Ogwo mugabe wa Edomu yaija n'engabo nyingi kumurwanisa n'amaani maingi. Okwo nikwo Abanyaedomu baayangiire Abaisraeli kuraba omu nsi yaabo; nikyo Abaisraeli baahindukiire bakabarugaho. Eihanga ryona ery'Abaisraeli ryaruga Kadeshi, ryahika aha rushozi Hoori. MUKAMA yaagambirira Musa na Arooni ahari orwo rushozi Hoori orw'aha mwatano gw'ensi ya Edomu, ati: Arooni yaaza kukurata abaabo, ahakuba tarihika mu nsi ei naahaire Abaisraeli, ahabw'okuba mukagomera ekiragiro kyangye aha maizi ga Meriba. Twara Arooni na Eleazaari omutabani obainamure aha rushozi Hoori, ojuure Arooni ebijwaro bye, obijwekye Eleazaari omutabani; bwanyima Arooni naija kufeerayo, akurate abaabo. Musa yaakora nk'oku MUKAMA yaaragiira; bainamuka aha rushozi Hoori, eihanga ryona niribareeba. Musa yaajuura Arooni ebijwaro bye, yaabijweka Eleazaari omutabani; Arooni yaafeera aho, aha mutwe gw'orwo rushozi; Musa na Eleazaari baashuuma, baarugayo. Eihanga ryona, nibo b'enju ya Israeli boona, ku baareebire Arooni yaafa, baamara ebiro makumi ashatu nibamucurira. Omugabe wa Aradi Omunyakanaani, owaabaire atwire Negebu, ku yaahuriire ngu Abaisraeli nibaija bareetsirwe omu muhanda gwa Asarimu, yaabarwanisa, yaakwatamu bamwe. Abaisraeli baahiga ahari MUKAMA nibagira bati: Ku oraaheyo eri ihanga omu mikono yaitu, nitwija kusheenyera kimwe endembo zaabo n'okuzicwekyereza. MUKAMA yaahurira Abaisraeli, yaahayo Abanyakanaani; Abaisraeli baabacwekyerereza kimwe hamwe n'endembo zaabo; ogwo mwanya baagweta Horuma. Baimutsya orugyendo okuruga aha rushozi Hoori, baatoora omuhanda ogurikuza aha Nyanja erikutukura, ngu beehinguririze ensi ya Edomu; emitima y'abantu yaafoobeera munonga ahabw'orugyendo; baagamba kubi ahari Ruhanga n'ahari Musa, nibagira bati: Mukatwihira ki Misri okutureeta omuri eri ihamba kugwamu; ahakuba tiharimu by'okurya n'obu gaakuba amaizi, kandi tutamirwe eby'okurya ebi ebitaine ku biri. MUKAMA yaayohereza omu bantu enjoka z'obushegu oburikubabiirira, zaabaruma; abantu baingi omu Baisraeli baafa. Baayetuurira Musa, baagira bati: Tucumwire, ahabw'okuba tugambire kubi ahari MUKAMA n'ahariiwe; shaba MUKAMA atwiheho ezi njoka. Musa yaabashabira. MUKAMA yaagira Musa ati: Heesha enjoka ey'obushegu oburikubabiirira, ogihanikye aha muti; bwanyima oraarumwe enjoka weena, ku araagireebe, naakira. Musa yaaheesha enjoka y'omuringa, yaagihanika aha muti; bwanyima omuntu weena owaabaire arumwa enjoka, ku yaabaire areeba ahari egyo njoka y'omuringa, akira. Abaisraeli baimutsya orugyendo, baateera orusiisira Obosi; baaruga Obosi, baateera orusiisira Iye-abariimu omu ihamba eririkureebana na Moabu aha rubaju rw'oburugwa-izooba. Okuruga aho baimutsya orugyendo, baateera orusiisira omu ruhanga rwa Zeredi; baarugayo baateera orusiisira seeri y'omugyera Arunooni, oguri omu ihamba ogurikuruga omu nsi y'Abaamori; ahakuba omugyera Arunooni gukaba guri omwatano gwa Moabu, ogurikutaanisa Moabu n'Abaamori. Nikyo kirikugambirwa omu kitabo ky'Engamba za MUKAMA ngu, Wahebu omuri Suufa n'empanga za Arunooni Aharikushuuma omu mpanga Hakahika aha mwanya ogu Aari atuuramu, Ogwegamiire omwatano gwa Moabu Baarugayo, baaza Beeri; eryo niryo iziba eri MUKAMA yaagambiireho Musa, obu yaamugira ati: Teerana hamwe abantu, mbahe amaizi. Bwanyima Abaisraeli nikwo kweshongora ekyeshongoro eki: Imuka, oijure, iwe iziba 'we; muryeshongorere; Eiziba eryatimbirwe abanyiginya, Eri abakuru b'abantu baafukwize enkoni y'ekitiinisa N'ebikoni byabo. Baaruga omu ihamba, baaza Matana; baarugayo, baaza Nahalieli; baarugayo, baaza Bamosi. Baaruga Bamosi, baaza omu ruhanga omu nsi ya Moabu, baahika aha mutwe gwa Pisiga aharikurengyera omu ihamba. Abaisraeli baatuma entumwa ahari Sihooni omugabe w'Abaamori, nibagira bati: Ka turabe omu nsi yaawe; titurikwija kuraba omu misiri, n'obu kwakuba okuraba omu misiri y'emizaabibu; kandi titurikwija kunywa amaizi g'omu maziba, kureka nitwija kuraba omu nguuto y'omugabe okuhitsya obu turaarugire kimwe omu nsi yaawe. Sihooni tiyaikiriza Abaisraeli kuraba omu nsi ye, kureka yaahuruza engabo ze zoona, yaaza omu ihamba kubarwanisa; yaahika Yahazi, yaarwanirayo nabo. Abaisraeli baamusinguza rurara, baakubuura ensi ye okutandikira ahari Arunooni okuhika Yaboki, aha mwatano gw'Abaamoni; ahabw'okuba omwatano gw'Abaamoni gukaba guri ogw'amaani. Abaisraeli baakwata ezo ndembo zoona, baatuura omuri ezo ndembo z'Abaamori, n'omuri Heshibooni n'omu birorero byayo byona. Ahakuba Heshibooni rukaba ruri orurembo rwa Sihooni omugabe w'Abaamori, owaarwaniise omugabe wa Moabu owa ira, akanyaga ensi ye yoona okuhitsya Arunooni. Nikyo abeeshongozi b'ebyeshongoro by'ebihimbano bagirira bati: Nimwije Heshibooni, Orurembo rwa Sihooni rwombekwe, ruhame. Ahabw'okuba omuriro gurugire Heshibooni, Endimi z'omuriro zaaruga omu rurembo rwa Sihooni; Zaayotsya Aari ey'omuri Moabu. N'abakama b'ebibungo bya Arunooni. Oryareeba enaku, iwe Moabu! Mwahwa, imwe abantu ba Kemoshi! Areeteire batabani be kuhunga, Na bahara be kuba enkwatwa Z'omugabe Sihooni ow'Abaamori. Tubarasire; Heshibooni yaacwekyerera okuhika Diboni, Twahwerekyereza ensi okuhika Noofa Okuhitsya obu omuriro guhikire Medeba. Batyo Abaisraeli baatuura omu nsi y'Abaamori. Musa yaatuma ab'okutata Yazeri, baakwata ebirorero byayo, baabingamu Abaamori abaabaire batwiremu. Baakuba, baatoora omuhanda ogurikuza Bashani; Ogi omugabe wa Bashani yaabahururira n'engabo ze zoona, yaarwanira nabo Edurei. MUKAMA yaagira Musa ati: Otamutiina; ahakuba mmuhaireyo omu mikono yaawe n'abantu be boona n'ensi ye; omugire nk'oku waagizire Sihooni omugabe w'Abaamori, owaabaire atwire Heshibooni. Baamucwekyereza n'abatabani n'abantu be boona, okuhitsya obu hataratsigaireho n'omwe; n'ensi ye baagikubuura. Abaisraeli baimutsya orugyendo, baateera orusiisira omu mpita za Moabu seeri ya Yorudani ahashungaine na Yeriko. Balaki mwene Zipori yaareeba byona ebi Abaisraeli baakozire Abaamori; Abamoabu baatiina munonga Abaisraeli; ahakuba bakaba bari baingi munonga; emitima yaabahwa omunda ahabw'abo. Abamoabu baagambira abakuru ba Midiani bati: Egi nyanja y'abantu neija kumaraho ebitwehinguririize byona, nk'oku ente emara obunyaatsi omu iriisizo. Kandi omu biro ebyo Balaki mwene Zipori niwe yaabaire ari omugabe wa Moabu. Yaatuma entumwa ahari Balamu mwene Beori, owaabaire atwire Pesori aha mugyera Furaati omu nsi y'abantu b'eihanga rye, kumweta, naagira ati: Hariho abantu barugire Misri; reeba, bashwekire ensi, batwire aharikureebana naitwe. Mbwenu ninkweshengyereza, ija onkyeenere aba bantu; ahabw'okuba nibankiza amaani; obundi nkaabaasa kubasingura, mbabingira kimwe omu nsi; ahakuba nimmanya ngu ou oshabira omugisha aguheebwa, kandi ou okyeena akyeenwa. Abakuru ba Moabu n'Abamidiani baagyenda n'emikimbo omu ngaro; baahika ahari Balamu, baamugambira ebi Balaki abatumire. Yaabagira ati: Muraare aha eki kiro; niinyija kubagambira nk'oku MUKAMA arangambire. Abanyiginya ba Moabu baaraara owa Balamu. Ruhanga yaija ahari Balamu, yaamubuuza ati: Abo bashaija abari hamwe naiwe nibaahi? Balamu yaagarukamu Ruhanga ati: Balaki mwene Zipori omugabe wa Moabu antumireho ati: Reeba, hariho abantu barugire Misri, baashweka ensi; mbwenu ija obankyeenere; obundi nkaabaasa kubarwanisa, mbabinga. Ruhanga yaagira Balamu ati: Otagyenda nabo, otarikyeena abo bantu, ahakuba bahairwe omugisha. Balamu yaimuka omu kasheeshe, yaagambira abanyiginya ba Balaki ati: Mwirooko mugarukye owaanyu, ahabw'okuba MUKAMA taanyikiriize kugyenda naimwe. Abanyiginya ba Moabu baimuka, baagaruka ahari Balaki, baamugira bati: Balamu ayangire kwija naitwe. Balaki yaagaruka yaatuma abandi banyiginya abarikukira bari obwingi n'ekitiinisa. Baija ahari Balamu, baamugira bati: Balaki mwene Zipori atutumire naagira ngu, hatagira ekyakuzibira kwija; ahakuba naija kukukuza, akuhindure omuntu w'ekitiinisa kingi; kandi ngu, eki orimugambira kyona, aryakikora; n'ahabw'ekyo ngu oije omukyeenere abo bantu. Balamu yaagarukamu abagaragwa ba Balaki ati: N'obu Balaki yaakumpa enju ye eijwire efeeza n'ezaabu, tinkaabaasa kuhingura aha kigambo kya MUKAMA Ruhanga wangye, kukicwaho nari okukyongyeraho. Mbwenu nimbeeshengyereza, naimwe muraare aha eki kiro, ndeebe eki MUKAMA araagarukye kungambira. Ruhanga yaija ahari Balamu ekyo kiro, yaamugira ati: Aba bashaija ku baraabe baizire kukweta, imuka ogyende nabo; kwonka eki ndaakuragiire, obe nikyo waakora. Balamu yaimuka omu kasheeshe, yaatandiika endogoya ye, yaagyenda n'abanyiginya ba Moabu. Kwonka Ruhanga yaamugirira ekiniga ahabw'okugyenda; maraika wa MUKAMA yaayemerera omu muhanda kumutanga; obwo Balamu akaba atembire endogoya ye, kandi aine abaheereza be bombi. Endogoya yaareeba maraika wa MUKAMA ayemereire omu muhanda, aine rurara omu ngaro; endogoya yaaruga omu muhanda, yaakiikama yaaza omu kishaka; Balamu yaagiteera kugigarura omu muhanda. Bwanyima maraika wa MUKAMA yaayemerera omu kahanda kafunzire, akarikuraba ahagati y'emisiri y'emizaabibu, orugo rumuri oku n'oku. Egyo ndogoya ku yaareebire maraika wa MUKAMA, yaayemigisiriza aha rugo, yaarumigiraho ekigyere kya Balamu; Balamu yaagaruka yaagiteera. Maraika wa MUKAMA yaagaruka enyima, yaayemerera ahafunzire munonga, ahataine buhindukiro aha rubaju rwa buryo nari orwa bumosho. Endogoya ku yaareebire maraika wa MUKAMA, yaabyama omu maguru ga Balamu; Balamu yaagira ekiniga kingi, yaagiteera enkoni. MUKAMA yaayashamya akanwa k'egyo ndogoya, yaabuuza Balamu eti: Wantura ki okunteera egi mirundi yonshatu? Balamu yaagigarukamu ati: Naakutura okungaya. Kuri naaba nyine rurara mu ngaro, naaba ninkwita. Endogoya yaabuuza Balamu eti: Tiinye endogoya yaawe, ei otuura nootemba obutoosha n'okuhitsya eri izooba? Hariho obu ndakugizire nti? Onu ati: Ngaaha! Bwanyima MUKAMA yaahwezesa amaisho ga Balamu, yaareeba maraika wa MUKAMA ayemereire omu muhanda, aine rurara omu ngaro; yainama, yaajuumara. Maraika wa MUKAMA yaamubuuza ati: Waateerera ki endogoya yaawe egi mirundi yonshatu? Reeba, naija kukutanga omu maisho, ahabw'okuba orugyendo oru orimu n'orw'obugomi omu maisho gangye; endogoya yaawe ku yandeeba, yampigiza egyo mirundi eshatu; kuri etampigiza, buzimazima hati kuri naakwitsire, yo ngireka ehuriire. Balamu yaagarukamu maraika wa MUKAMA ati: Naacumura, ahakuba naaba ntamanyire ku onyemereire omu maisho kuntanga; mbwenu ku kiraabe nikikugwisa kubi, naaza kugarukayo. Maraika wa MUKAMA yaagira Balamu ati: Irooko ogyende n'abo bashaija; kwonka ekigambo eki ndaakugambire, obe nikyo waagamba. Atyo Balamu yaagumizamu, yaagyenda n'abanyiginya ba Balaki. Balaki ku yaahuriire ngu Balamu yaija, yaaza kumubugana omu rurembo rwa Moabu, orwabaire ruri aha mwatano gwa Arunooni, ahu ogwo mwatano gurikugarukira. Balaki yaagira Balamu ati: Tindakutumireho kukweta? N'enki ekyakuzibiire kwija? Torikumanya ku ndikubaasa kukukuza nkakuhindura omuntu w'ekitiinisa? Balamu yaagarukamu Balaki ati: Reeba, mbwenu naija; noogira ngu nyine obushoboorozi bwona kugira eki naagamba ahabwangye? Ekigambo eki Ruhanga araate omu kanwa kangye, nikyo ndaagambe. Balamu yaagyenda na Balaki, baahika Kiryasi-huzoosi. Balaki yaatamba ebitambo by'ente n'entaama, yaatwekyeraho Balamu n'abanyiginya abaizire nawe. Ku bwaseesire, Balaki yaatwara Balamu yaamwinamura omu kibungo ekirikwetwa Bamosi-baali; yaareebera okwo orubaju rumwe orw'Abaisraeli orwabaire rumuri haihi. Balamu yaagira Balaki ati: Nyombekyera aha amatambiro mushanju, ondeetereho enimi mushanju n'empaya z'entaama mushanju. Balaki yaakora nk'oku Balamu yaamugambira; Balaki na Balamu baatambira ahari buri itambiro enimi n'empaya y'entaama. Balamu yaagira Balaki ati: Yemerera aha rubaju rw'ekitambo kyawe ekyokize, nyowe ngyende; shana MUKAMA akaija kumbugana; eki MUKAMA araanyorekye kyona, niinyija kukikugambira. Yaaza aha mutwe gw'ekibungo, ahataine kati. Ruhanga yaabugana Balamu, Balamu yaamugira ati: Naatebeekanisa amatambiro mushanju, naatambira ahari buri itambiro enimi n'empaya y'entaama. MUKAMA yaata ekigambo omu kanwa ka Balamu, yaamugira ati: Garuka ahari Balaki, oku obe nikwo waagamba. Balamu yaagaruka ahari Balaki, yaashanga akyemereire aha rubaju rw'ekitambo kye ekyokize hamwe n'abanyiginya ba Moabu boona. Yaagamba ebigambo bye naahanuura ati: Omuri Aramu niyo Balaki yaanyihire, Omugabe wa Moabu akanyiha omu bibungo by'oburugwa-izooba; Ati: Ija onkyeenere Yakobo, Rugayo, ohayire Israeli. Nkaakyeena nta abu Ruhanga atakyeenire? Kandi nkaahayira nta abu Ruhanga atahayiire? Ahakuba nimmureebera ahaiguru y'enkiri, Mmwetegyerereza aha mitwe y'ebibungo; Reeba, n'eihanga erituura ryonka, Eriteebarira mu gandi. N'oha owaakubaasa kubara omucuucu gwa Yakobo, Nari akabara ekicweka kimwe kya kana kya Israeli? Ka nyefeere nk'oku ohikiriire afa, N'omuheru gw'amagara gangye gube nk'ogwe. Balaki yaagira Balamu ati: Wankorera ki? Nkwetsire kunkyeenera abazigu; mbwenu reeba, waabashabira omugisha gwonka. Balamu yaamugarukamu ati: Ebi MUKAMA yaata omu kanwa kangye, tinshemereire kubyerinda, nkaba nibyo naagamba? Balaki yaamugira ati: Ninkweshengyereza, ija nkutware ahandi, ahu oraabaase kubareebera; noija kureeba ekicweka kyabo ekirikuhera haihi, torikwija kubareeba boona; aho obe niho waayema, abankyeenere. Yaamutwara omu bwerere bwa Zofimu aha mutwe gwa Pisiga, yaayombekayo amatambiro mushanju, yaatambira ahari buri itambiro enimi n'empaya y'entaama. Balamu yaagira Balaki ati: Yemerera aha rubaju rw'ekitambo kyawe ekyokize, mbanze mbugane MUKAMA hariya. MUKAMA yaabugana Balamu, yaata ekigambo omu kanwa ke, yaamugira ati: Garuka ahari Balaki, oku obe nikwo waagamba. Yaija ahari Balaki, yaashanga akyemereire aha rubaju rw'ekitambo kye ekyokize, ari hamwe n'abanyiginya ba Moabu. Balaki yaamubuuza ati: MUKAMA yaagamba ki? Balamu yaagamba ebigambo bye, naahanuura ati: Imuka, Balaki, ohurire; Iwe mwene Zipori, ntega amatu! Ruhanga ti muntu, ngu abeihe; Kandi ti mwana w'omuntu, ngu ayefuuze. Ebi yaagambire, taribikora? Kandi ebyarugire omu kanwa ke, taribihikiiriza? Reeba, nkaragiirwa kubashabira omugisha; Ruhanga agubahaire, tindikubaasa kugubaaka. Tareebire kutahikiirira omuri Yakobo, Kandi omuribo tareebire bugomi omuri Israeli. MUKAMA Ruhanga waabo ari hamwe nabo, Kandi omuribo harimu akaari aku barikuteerera Omugabe waabo. Ruhanga owaabaihire omuri Misri, akabareeta, Aine amaani nk'ag'embogo. Buzima tihariho burogo bw'okuroga Yakobo, N'obu kwakuba okuragurira kubi Israeli; Hati nikiija kugambwa ahari Yakobo na Israeli ngu, Eki Ruhanga abakoreire ka n'eky'okutangaaza! Reeba, eri ihanga niribandatuka nk'entare y'enkazi, Kandi niriimuka nk'entare y'enshaija; Teribyama, etakariire ki ekwatsire, Etakanyweire shagama y'ebi eitsire. Balaki yaagira Balamu ati: Otabakyeena na kakye, n'obu kwakuba okubashabira omugisha. Kwonka Balamu yaagarukamu Balaki ati: Tinkugambiire nti: Byona ebi MUKAMA araagambe, nibyo nshemereire kukora? Balaki yaagira Balamu ati: Ija nu, nkutware omu gundi mwanya; obundi Ruhanga akaasiima ku oyema okwo, okabankyeenera. Balaki yaatwara Balamu aha mutwe gwa Peori, aharikureeba ahansi omu ihamba. Balamu yaagira Balaki ati: Nyombekyera aha amatambiro mushanju, ondeetereho enimi mushanju n'empaya z'entaama mushanju. Balaki yaakora nk'oku Balamu yaamugambira, yaatambira ahari buri itambiro enimi n'empaya y'entaama. Balamu ku yaareebire ngu MUKAMA asiimire kuha Israeli omugisha, tiyaagyenda, nk'oku abaire naagyenda obundi, kusherura endagu, kureka yaahanga amaisho omu ihamba. Bwanyma yaimutsya amaisho, yaareeba Abaisreli basiisiire nk'enganda zaabo oku ziri. Omwoyo wa Ruhanga yaamwijaho. Yaagamba ebigambo bye, naahanuura ati: Okuhanuura kwa Balamu mwene Beori, Okuhanuura kw'omushaija obaire ahumire, Okuhanuura kw'ogwo orikuhurira ebigambo bya Ruhanga, Akareeba okworekwa kw'Ow'obushoboorozi bwona, Ogwire ahansi, kwonka amaisho ge nigareeba; Naagira ati: Amahema gaawe ka ni marungi, iwe Yakobo; N'ensiisira zaawe ka ni nungi, iwe Israeli! Zaaririkire, zaahika hare nk'empita, Nk'emisiri y'aha rubaju rw'omugyera, Nk'enkaka ezi MUKAMA yaabyaire, Nk'emyereezi y'aha rubaju rw'amaizi. Amaizi garyahimintika, nigaruga omu ndobo ze, N'oruzaaro rwe ruryatuura ahu amaizi maingi gari; Omugabe we aryaba mukuru okukira Agagi, Kandi obugabe bwe buryahimbisibwa. Ruhanga amwihire omuri Misri; Aine amaani nk'ag'embogo; Aryamaraho amahanga agarikumurwanisa, Ahendagure amagufa gaabo, Abarashe, aboozyemu emyambi ye. Abunzire, yaabyama nk'entare y'enshaija, N'entare y'enkazi; n'oha owaakwemera kumwimutsya? Orikukushabira omugisha weena, aguheebwe; N'orikukukyeena weena, akyeenwe. Balaki yaagirira Balamu ekiniga kingi, yaateera omu ngaro, yaamugira ati: Nkakweta kunkyeenera abazigu; mbwenu waabashabira omugisha egi mirundi yonshatu. N'ahabw'ekyo irooko, ogarukye owaawe; nkaba ninteekateeka kukukuza, nkakuhindura omuntu w'ekitiinisa kingi; mbwenu MUKAMA akikwimire. Balamu yaagira Balaki ati: Tindagambiire entumwa zaawe, ezi wantumireho, nti: N'obu Balaki yaakumpa enju ye eijwire efeeza n'ezaabu, tinkaabaasa kuhingura aha kigambo kya MUKAMA kukora ekirungi nari ekibi omu bwengye bwangye nyenka; kureka eki MUKAMA araagambe, nikyo ndaagambe? Mbwenu reeba, naaza kugaruka owaitu; ija nkuhanuurire eki eri ihanga ririkora abantu baawe omu biro bya bwanyima. Balamu yaagamba ebigambo bye, naahanuura ati: Okuhanuura kwa Balamu mwene Beori, Okuhanuura kw'omushaija obaire ahumire; Okuhanuura kw'ogwo orikuhurira ebigambo bya Ruhanga, Akamanya obwengye bwa Rukira-boona, Akareeba okworekwa kw'Ow'obushoboorozi bwona, Ogwire ahansi, kwonka amaisho ge nigareeba, Naagira ati: Nimmureeba, n'obu ndaabe ntarikumureeba hati; Mmuhangire amaisho, n'obu araabe atari haihi; Enyonyoozi eryaruga omuri Yakobo, N'enkoni y'obugabe eimukye omuri Israeli; Eryateera embaju zoona eza Moabu Ecwekyereze beene Sheesi boona. Edomu eryakubuurwa, Seiri ekubuurwe, ensi ey'abazigu be, Obwo Israeli naakora eby'obumanzi. Omuri Yakobo haryarugamu omutegyeki, Acwekyereze ab'omu ndembo abaahonokireho. Bwanyima yaareeba Abaamaleki, yaagamba ebigambo bye, naahanuura ati: Amaleki niwe yaabaire ari ow'okubanza omu mahanga, Kwonka omuheru gwe guryaba okucwekyerezibwa. Yaagaruka yaareeba Abakeeni, yaagamba ebigambo bye naahanuura ati: Ahu otwire n'ah'amaani; N'ekyashuri kyawe kiri omu rukiri; Kwonka Kaini aryanyagwa, Okuhitsya obu Abaashuri barikutwara omu bunyagwa. Yaagaruka yaagamba ebigambo bye naahanuura ati: Ai bambe, Ruhanga ku arikora ekyo, n'oha origumaho? Kwonka emeeri ziryaruga Kitimu, Zibonabonese Ashuri na Eberi; Nawe acwekyerere. Bwanyima Balamu yaimuka, yaagyenda, yaagaruka owe; na Balaki yaayegyendera. Abaisraeli baaguma omuri Shitimu, baatandika kushambana n'abaishiki b'Abamoabu; ahakuba Abamoabu bakaba babeeta aha magyenyi g'okutambira baaruhanga baabo ebitambo; Abaisraeli bakiija, barya nabo, baramya baaruhanga baabo. Batyo Abaisraeli baayeteerana na Baali-peori, MUKAMA yaabagirira ekiniga kingi ekirikwaka nk'omuriro. MUKAMA yaagira Musa ati: Reeta abakuru b'eihanga boona, obahanikye omu mushana omu maisho gangye, ekiniga kyangye kingi kibone kuruga ahari Israeli. Musa yaagambira abaramuzi b'Abaisraeli ati: Buri muntu omuriimwe aite abashaija be abeeteeraine na Baali-peori. Omwe aha Baisraeli yaija, areeteire beene waabo Omumidianikazi omu maisho ga Musa n'omu maisho g'eihanga ryona ry'Abaisraeli, yaashanga nibaririra aha muryango gw'Eihema ry'okubugaabuganiramu. Finehaasi mwene Eleazaari, mwijukuru wa Arooni omunyamurwa, ku yaakireebire, yaimuka ahagati y'abantu, yaakwata eicumu omu ngaro, yaakurata ogwo Mwisraeli omu ihema, yaabacumita bombi, eicumu ryayoga omu Mwisraeli, ryateera omukazi aha nda. N'ahabw'ekyo orufu rwazibirwa omu Baisraeli. Boona abaitsirwe orwo rufu bakaba bari obukumi bubiri n'enkumi ina. MUKAMA yaagira Musa ati: Finehaasi mwene Eleazaari, mwijukuru wa Arooni omunyamurwa, aihire ekiniga kyangye aha Baisraeli, ahabw'okuba andwaniire eihato omuribo, tinaabacwekyereza habw'eihato ryangye. N'ahabw'ekyo omugambire ebi ndikugamba ningira nti: Naakuha endagaano yangye ey'obusingye; eryaba endagaano y'obunyamurwa obutarihwaho ei naaragaana naiwe n'oruzaaro rwawe orurikurataho, ahabw'okurwanira Ruhanga waawe eihato, okarihiirira Abaisraeli. Kandi ogwo Mwisraeli owaitsirwe n'ogwo Mumidianikazi akaba naayetwa Zimuri mwene Saalu, omukuru w'enju ya baishenkuru omu ruganda rwa Simeoni; kandi ogwo Mumidianikazi owaitsirwe akaba naayetwa Kozibi muhara wa Zuuri; nawe akaba ari omukuru w'omutwe gw'ab'enju ya baishenkuru omu Bamidiani. MUKAMA yaagira Musa ati: Tuntuza Abamidiani, obaite, ahabw'okuba babatuntwize n'oburyarya bwabo, obu baababeihabeihiise omu bya Peori, n'omu bya Kozibi muhara w'omukuru w'Abamidiani, munyaanyabo oitsirwe aha izooba ry'orufu orureetsirwe ebya Peori. Bwanyima y'orwo rufu MUKAMA yaagambira Musa na Eleazaari mwene Arooni omunyamurwa, ati: Mubare eihanga ry'Abaisraeli ryona, abahikize emyaka makumi abiri n'okukiraho, nk'emiryango ya baishenkurubo oku eri, ab'omu Baisraeli boona abarikubaasa kuhurura. Musa na Eleazaari omunyamurwa baagamba nabo bari omu mpita za Moabu, haihi na Yorudani, ahashungaine na Yeriko, nibagira bati: Mubare abantu abahikize emyaka makumi abiri n'okukiraho, nk'oku MUKAMA aragiire Musa. Abaisraeli abaarugire omu nsi ya Misri nibo aba: Reubeeni omujigaijo gwa Israeli; beene Reubeeni, abaazairwe Hanoki, omuryango gw'aba Hanoki; abaazairwe Palu, omuryango gw'aba Palu, abaazairwe Hezirooni, omuryango gw'aba Hezirooni; abaazairwe Karumi, omuryango gw'aba Karumi. Egyo niyo miryango y'Abareubeeni; abaabazirwe omuribo bakaba bari obukumi buna n'enkumi ishatu na magana mushanju na makumi ashatu. Omuri beene Palu, Eliabu. Beene Eliabu Nemueli, Dasani na Abiraamu, Dasani na Abiraamu abo nibo baatoorainwe omu ihanga, bakahakanisa Musa na Arooni bakwataniise na Koora, obu baahakanisa MUKAMA, ensi ekaashamya akanwa, ekabamira hamwe na Koora, obu ekigombe kye ekyo kyafa, omuriro gukootsya abashaija magana abiri na makumi ataano, bakahinduka eky'okureeberaho. Kwonka beene Koora tibarafiire. Beene Simeoni nk'emiryango yaabo oku yaabaire eri; abaazairwe Nemueli, omuryango gw'aba N'emueli; abaazairwe Yamini, omuryango gw'aba Yamini; abaazairwe Yakini, omuryango gw'aba Yakini; abaazairwe Zeera, omuryango gw'aba Zeera; abaazairwe Shauli, omuryango gw'aba Shauli. Egyo niyo miryango y'Abasimeoni, abashaija obukumi bubiri n'enkumi ibiri na magana abiri. Beene Gaadi nk'emiryango yaabo oku yaabaire eri; abaazairwe Zefoni, omuryango gw'aba Zefoni; abaazairwe Haagi, omuryango gw'aba Haagi; abaazairwe Shuuni, omuryango gw'aba Shuuni; abaazairwe Ozini, omuryango gw'aba Ozini; abaazairwe Eeri, omuryango gw'aba Eeri; abaazairwe Arodi, omuryango gw'aba Arodi; abaazairwe Areeli, omuryango gw'aba Areeli. Egyo niyo miryango y'Abagaadi, nk'abo abaabazirwe aharibo oku baabaire bari, obukumi buna na magana ataano. Beene Yuda Eeri na Onani; Eeri na Onani abo bakagwa omu nsi ya Kanaani. Beene Yuda nk'emiryango yaabo oku yaabaire eri, abaazairwe Sheela, omuryango gw'aba Sheela; abaazairwe Pereezi, omuryango gw'aba Pereezi, abaazairwe Zeera, omuryango gw'aba Zeera. Beene Pereezi nibo aba; abaazairwe Hezirooni, omuryango gw'aba Hezirooni; abaazairwe Hamuli, omuryango gw'aba Hamuli. Egyo niyo miryango ya Yuda, nk'abo abaabazirwe aharibo, obukumi mushanju n'enkumi mukaaga na magana ataano. Beene Isakaari nk'emiryango yaabo oku yaabaire eri; abaazairwe Toola, omuryango gw'aba Toola; abaazairwe Puuva, omuryango gw'aba Puuna; abaazairwe Yashubu, omuryango gw'aba Yashubu; abaazairwe Shimirooni, omuryango gw'aba Shimirooni. Egyo niyo miryango ya Isakaari, nk'abo abaabazirwe oku baabaire bari, obukumi mukaaga n'enkumi ina na magana ashatu. Beene Zebuluuni nk'emiryango yaabo oku yaabaire eri; abaazairwe Seredi, omuryango gw'aba Seredi; abaazairwe Eloni, omuryango gw'aba Eloni; abaazairwe Yahaleeli, omuryango gw'aba Yahaleeli. Egyo niyo miryango y'Abazebuluuni, nk'abo abaabazirwe aharibo oku baabaire bari, obukumi mukaaga na magana ataano. Beene Yosefu nk'emiryango yaabo oku yaabaire eri; Manaase na Efuraimu. Beene Manaase, abaazairwe Makiri, omuryango gw'aba Makiri; kandi Makiri akazaara Gileadi; abaazairwe Gileadi, omuryango gw'aba Gileadi. Kandi aba nibo beene Gileadi, abaazairwe Yezeri, omuryango gw'aba Yezeri; abaazairwe Heleki, omuryango gw'aba Heleki; abaazairwe Asirieli, omuryango gw'aba Asirieli; abaazairwe Shekemu, omuryango gw'aba Shekemu; abaazairwe Shemida, omuryango gw'aba Shemida; abaazairwe Heferi, omuryango gw'aba Heferi. Zelofehaadi mwene Heferi tarazaire boojo, kureka abaishiki; amaziina ga bahara ba Zelofehaadi ni Maala na Noa, Hogula, Milika na Tiruza. Egyo niyo miryango ya Manaase; abaabazirwe aharibo bakaba bari obukumi butaano n'enkumi ibiri na magana mushanju. Aba nibo beene Efuraimu nk'emiryango yaabo oku yaabaire eri; abaazairwe Shuseela, omuryango gw'aba Shuseela; abaazairwe Bekeri, omuryango gw'aba Bekeri; abaazairwe Tahani, omuryango gw'aba Tahani. Kandi nibo beene Shuseela; abaazairwe Erani, omuryango gw'aba Erani. Egyo niyo miryango y'Abaefuraimu, nk'abo abaabazirwe aharibo oku baabaire bari, obukumi bushatu n'enkumi ibiri na magana ataano. Abo nibo beene Yosefu nk'emiryango yaabo oku yaabaire eri. Beene Benyamiini nk'emiryango yaabo oku yaabaire eri; abaazairwe Beela, omuryango gw'aba Beela; abaazairwe Ashubeeli, omuryango gw'aba Ashubeeli; abaazairwe Ahiraamu, omuryango gw'aba Ahiraamu; abaazairwe Shufaamu, omuryango gw'aba Shufaamu; abaazairwe Hufaamu, omuryango gw'aba Hufaamu. Kandi beene Beela bakaba bari Arudi na Naamani; abaazairwe Arudi, omuryango gw'aba Arudi; abaazairwe Naamani, omuryango gw'aba Naamani. Abo nibo beene Benyamiini nk'emiryango yaabo oku yaabaire eri; abaabazirwe aharibo bakaba bari obukumi buna n'enkumi itaano na magana mukaaga. Aba nibo beene Daani nk'emiryango yaabo oku yaabaire eri; abaazairwe Shuhaamu, omuryango gw'aba Shuhaamu; egyo niyo miryango y'Abadaani. Emiryango yoona ey'aba Shuhaamu, nk'abo abaabazirwe aharibo oku baabaire bari, n'obukumi mukaaga n'enkumi ina na magana ana. Beene Asheri nk'emiryango yaabo oku yaabaire eri; abaazairwe Imuna, omuryango gw'aba Imuna; abaazairwe Ishuvi, omuryango gw'aba Ishuvi; abaazairwe Beria, omuryango gw'aba Beeri; omuri beene Beria, abaazairwe Heberi, omuryango gw'aba Heberi; abaazairwe Malikieli, omuryango gw'aba Malikieli; kandi muhara wa Asheri akaba naayetwa Seera. Egyo niyo miryango y'Abaasheri, nk'abo abaabazirwe aharibo oku baabaire bari, obukumi butaano n'enkumi ishatu na magana ana. Beene Nafutaali nk'emiryango yaabo oku yaabaire eri; abaazairwe Yahazeeli, omuryango gw'aba Yahazeeli; abaazairwe Guuni, omuryango gw'aba Guuni; abaazairwe Yezeri, omuryango gw'aba Yezeri; abaazairwe Shileemu, omuryango gw'aba Shileemu. Egyo niyo miryango ya Nafutaali nk'emiryango yaabo oku yaabaire eri; abaabazirwe aharibo bakaba bari obukumi buna n'enkumi itaano na magana ana. Abo nibo baabazirwe aha Baisraeli, boona bakaba bari obusiriira mukaaga na rukumi na magana mushanju na makumi ashatu. MUKAMA yaagira Musa ati: Abo nibo baribaganisizibwa ensi kuba obuhunguzi, nk'omubaro gw'amaziina gaabo oku guri. Abaingi oryabaha obuhunguzi bwingi, kandi abakye obahe obuhunguzi bukye; buri ruganda ruheebwe obuhunguzi nk'omubaro gw'abantu baarwo abaabazirwe oku guri. Kwonka ensi eryabaganisibwa n'enteenyu; baryagihungura nk'amaziina g'enganda za baishenkurubo oku gari. Nk'oku enteenyu eriba, nikwo n'obuhunguzi buribaganisizibwa abaingi n'abakye. Aba nibo baabazirwe omu Baleevi, nk'emiryango yaabo oku yaabaire eri; abaazairwe Gereshoni, omuryango gw'aba Gereshoni; abaazairwe Kohasi, omuryango gw'aba Kohasi; abaazairwe Merari, omuryango gw'aba Merari. Egyo niyo miryango ya Leevi, omuryango gw'aba Libuni, omuryango gw'aba Heburooni, n'ogw'aba Mahili n'ogw'aba Muushi, n'ogw'aba Koora. Kandi Kohasi niwe yaazaire Amuraamu. Kandi muka Amuraamu akaba naayetwa Yokebedi, muhara wa Leevi, ou Leevi yaazaariire Misri; yaazaara na Amuraamu, Arooni na Musa, na Miriamu munyaanyabo. Na Arooni yaazaara Nadabu, Abihu, Eleazaari na Itamaari. Kwonka Nadabu na Abihu bakafa, obu baayoteza omuriro ogundi ogutararagiirwe kwoteza omu maisho ga MUKAMA. Abaleevi abaabazirwe, oyetwa omushaija weena okwiha aha mwana ohikize okwezi bakaba bari obukumi bubiri n'enkumi ishatu; kandi tibarabazirwe na Baisraeli abandi, ahabw'okuba tibarahairwe buhunguzi hamwe nabo. Abo nibo baabazirwe Musa na Eleazaari omunyamurwa, abaabariire Abaisraeli omu mpita za Moabu haihi na Yorudani ahashungaine na Yeriko. Kwonka omuri abo hakaba hatarimu n'omwe omu baabazirwe Musa na Arooni omunyamurwa, abaabariire Abaisraeli omu ihamba rya Sinai. Ahakuba MUKAMA akabagambaho, naagira ati: Buzimazima baryafeera omu ihamba. Tihariho n'omwe aharibo owaatsigaireho kureka Kalebu mwene Yefune na Yoshua mwene Nuuni. Bwanyima haija bahara ba Zelofehaadi, mwene Heferi ya Gileadi, ya Makiri, ya Manaase ab'emiryango ya Manaase ab'emiryango ya Manaase mwene Yosefu; bahara be bakaba nibeetwa Maala, Noa, Hogula, Milika na Tiruza; baayemerera omu maisho ga Musa na Eleazaari omunyamurwa n'abeebembezi n'eihanga ryona aha muryango gw'Eihema ry'okubugaabuganiramu; baagira bati: Tataitwe akagwa omu ihamba; kandi akaba atari mu mutwe gw'abaayeteeraine kugomera MUKAMA omu kigombe kya Koora; akafeera omu bibi bye wenka, kandi akaba atazaire boojo. N'enki ekirikwihisa eiziina rya tataitwe omu b'omuryango gwe, ngu ahabw'okuba tarazaire mwojo? Otuhe obutaka omu b'oruganda rwa tataitwe. Musa yaatwarira MUKAMA ebigambo byabo. MUKAMA yaagira Musa ati: Ebi bahara ba Zelofehaadi barikufa n'eby'amazima; buzimazima otaribura kubaha obutaka omu b'omuryango gwa ishebo; obarekye bahungure obuhunguzi bwe. Kandi ogambire Abaisraeli oti: Omuntu ku arifa, atatsigire mwana w'omwojo, muryareka obuhunguzi bwe bube obwa muhara we. Ku ariba atatsigire muhara, obuhunguzi mubuhe beene ishe. Ku ariba ataine beene ishe, mubuhe baishento. Kwonka ishe ku ariba ataine bakuru be nari abarumuna, obuhunguzi mubuhe omunyaruganda omuri haihi, abuhungure. Ekyo kibe ekiragiro ky'okucweraho emanja z'obuhunguzi omu Baisraeli, nk'oku MUKAMA yaaragiire Musa. MUKAMA yaagira Musa ati: Oryainamuka ahari oru rushozi rwa Abariimu, oreebe ensi ei mpaire Abaisraeli. Ku oriheza kugireeba, naiwe oryafa, okurate abaanyu, nka Arooni mukuru waawe oku yaabakuratsire, ahabw'okuba mukagomera ekiragiro kyangye omu ihamba rya Ziini, obu eihanga ryampakanisa, mukanga kumpaisa ekitiinisa omu maisho gaaryo aha maizi. Ago nigo maizi ga Meriba omuri Kadeshi omu ihamba rya Ziini. Musa yaagira MUKAMA ati: MUKAMA Ruhanga w'emyoyo y'abantu boona atoorane omushaija w'okutegyeka eri ihanga, ow'okubeebembera nibashohora, kandi nibataaha, oraabashohoze, kandi akabataasya, eihanga rya MUKAMA rirekye kuba nk'entaama ezitaine muriisa. MUKAMA yaagira Musa ati: Twara Yoshua mwene Nuuni, omuntu oine omwoyo, omuteho engaro; bwanyima omwemereze omu maisho ga Eleazaari omunyamurwa n'omu g'eihanga ryona, omukwatsize omurimo omu maisho gaabo. Kandi omuhe aha kitiinisa kyawe, ab'eihanga ry'Abaisraeli boona babone kumworobera. Aryaguma ayemerere omu maisho ga Eleazaari omunyamurwa, nawe aije omu maisho gangye amubuurize ahariinye naakoresa Urimu; ahabw'okuragiira kwa Eleazaari baryaguma bashohore, kandi bataahe ahabw'okuragiira kwe, Yoshua hamwe n'Abaisraeli boona, niryo ihanga ryona. Musa yaakora nk'oku MUKAMA yaamuragiira; yaatwara Yoshua, yaamwemereza omu maisho ga Eleazaari omunyamurwa n'eihanga ryona, yaamutaho engaro, yaamukwatsa omurimo, nk'oku MUKAMA yaaragiire naaraba omuri Musa. MUKAMA yaagira Musa ati: Ragiira Abaisraeli, obagambire ebi ndikugamba ningira nti: Ebi mpongyeirwe, eby'okurya ebi murikumpongyera ebyokiibwe omu muriro, eby'ekisoroora ekirikunshemeza, mugume mwijukye kubimpongyera omu bunaku bwabyo obwatairweho. Obagire oti: Egi niyo mpongano y'okwotsya omu muriro, ei muriguma nimuhongyera MUKAMA; buri izooba muhongye empaya nto z'entaama ibiri ezitaine kamogo, kuba ekitambo ky'okwotsya eky'obutoosha. Ogume ohongye omwana gw'entaama gumwe omu kasheeshe, n'ogundi omu mwabazyo, hamwe n'ekicweka kimwe kya ikumi kya eefa y'esaano y'obunono kuba empongano y'esaano, ejwangizemu ekicweka kimwe kya kana kya hiini y'amajuta g'emizeituuni agashekwire. Egyo n'empongano y'okwotsya ey'obutoosha, eyaaragiriirwe aha rushozi Sinai kuba ey'ekisoroora kirungi, empongano eyokiibwe omu muriro ehongyeirwe MUKAMA. Kandi empongano y'eby'okunywa ey'okuhongwa n'omwana gw'entaama gumwe, eryaba ekicweka kimwe kya kana kya hiini. Omu mwanya ogurikwera nimwo origuma nooshuka empongano ya viinyo y'amaani, ebirikuhongyerwa MUKAMA. Ogundi mwana gw'entaama oguhongye omu mwabazyo; oguhongye n'empongano yaagwo y'esaano n'ey'eby'okunywa nk'eby'omu kasheeshe, kuba empongano eyokiibwe omu muriro ey'ekisoroora ekirikushemeza MUKAMA. Aha izooba rya sabato muhongye empaya nto z'entaama ibiri, ezihikize omwaka ezitaine kamogo, hamwe n'ebicweka bibiri bya ikumi ebya eefa y'esaano y'obunono ejwangizemu amajuta n'empongano yaayo y'eby'okunywa; egyo niyo mpongano y'okwotsya buri sabato, mutabariireho ekitambo ky'okwotsya eky'obutoosha n'empongano yaakyo y'eby'okunywa. Aha kutandika kwa buri kwezi mugume muhongyere MUKAMA empongano y'okwotsya enimi z'ebimasha ibiri, n'empaya y'entaama emwe, kandi n'empaya nto z'entaama mushanju ezihikize omwaka ezitaine kamogo, n'ebicweka bishatu bya ikumi bya eefa y'esaano y'obunono kuba empongano y'esaano ejwangizemu amajuta ey'okuhongwa na buri nimi, n'ebicweka bibiri bya ikumi bya eefa y'esaano y'obunono kuba empongano y'esaano ejwangizemu amajuta ey'okuhongwa na buri mpaya y'entaama, kandi n'ekicweka kimwe kya ikumi ky'esaano y'obunono, ejwangizemu amajuta kuba empongano y'esaano ey'okuhongwa na buri mwana gw'entaama, byona bibe empongano y'okwotsya ey'ekisooroora kirungi, empongano eyokiibwe omu muriro ehongyeirwe MUKAMA. Kandi empongano z'eby'okunywa ez'okuhongwa nabyo zibe ekicweka kimwe kya kabiri kya hiini ya viinyo ahabwa buri nimi, n'ekicweka kimwe kya kashatu kya hiini ahabwa buri mpaya y'entaama, kandi n'ekicweka kimwe kya kana kya hiini ahabwa buri mwana gw'entaama; egyo niyo mpongano ey'okwotsya eya buri kwezi okumara ameezi goona ag'omu mwaka. Kandi muhongye empaya y'embuzi kuba ekitambo ky'ekibi ekihongyeirwe MUKAMA, mutabariireho ekitambo ky'okwotsya eky'obutoosha n'empongano yaakyo y'eby'okunywa. Omu kwezi kw'okubanza aha kiro kya ikumi na bina n'ekiro ky'Okuhinguraho kwa MUKAMA. Aha kiro kya ikumi na bitaano eky'okwo kwezi hagume habeho ekiro kikuru ky'obugyenyi; muryaguma mumare ebiro mushanju nimurya emigaati etatumbisiibwe. Aha izooba eririkubibandiza habeho okuteerana okurikwera; mutarikoreraho omurimo gwona ogurikurusya; kureka muhongyereho empongano eyokiibwe omu muriro, ekitambo ky'okwotsya eky'okuhongyera MUKAMA, enimi z'ebimasha ibiri, n'empaya y'entaama emwe, kandi n'empaya nto z'entaama mushanju ezihikize omwaka; mureebe ngu tibiine kamogo; mubihongye n'empongano zaabyo ez'esaano ejwangizemu amajuta, ebicweka bishatu bya ikumi ahabwa buri nimi, n'ebicweka bibiri bya ikumi ahabwa buri mpaya y'entaama, kandi n'ekicweka kimwe kya ikumi ahabwa buri mwana gw'entaama ahari ezo mushanju; kandi muhongye empaya y'embuzi kuba ekitambo ky'ekibi ky'okubarihiirira. Mugume mubihongye mutabariireho ekitambo ky'okwotsya ekya buri kasheeshe, empongano y'okwotsya ey'obutoosha. Kandi mugume muhongye mutyo buri izooba, okumara ebiro mushanju, eby'okurya by'empongano ezookiibwe omu muriro kuba ekisooroora ekirikushemeza MUKAMA; bihongwe nibyongyerwa aha kitambo ky'okwotsya eky'obutoosha n'empongano yaakyo y'eby'okunywa. Aha kiro kya mushanju mugire okuteerana okurikwera; mutarikikoreraho omurimo gwona ogurikurusya. Kandi n'aha izooba ry'emiganuro, ku muriba nimuhongyera MUKAMA empongano z'emiganuro omu bugyenyi bwa saabiiti mushanju, muryaguma mugire okuteerana okurikwera; mutaririkoreraho omurimo gwona ogurikurusya; kureka muhongye ekitambo ky'okwotsya eky'ekisooroora ekirikushemeza MUKAMA, enimi z'ebimasha ibiri, n'empaya y'entaama emwe, kandi n'empaya nto z'entaama mushanju ezihikize omwaka, n'empongano z'esaano ez'okuhongwa nabyo, esaano y'obunono ejwangizemu amajuta, ebicweka bishatu bya ikumi ahabwa buri nimi, n'ebicweka bibiri bya ikumi ahabwa buri mpaya, kandi n'ekicweka kimwe kya ikumi ahabwa buri mwana gw'entaama ahari ezo mushanju, kandi muhongye empaya y'embuzi emwe ey'okubarihiirira. Mugume mubihongye n'empongano zaabyo z'eby'okunywa, mutabariireho kitambo ky'okwotsya eky'obutoosha. Mureebe ngu tibiine kamogo. Omu kwezi kwa mushanju aha kiro ky'okubanza, mugume mugire okuteerana okurikwera; mutarikikoreraho omurimo gwona ogurikurusya. Eryo izooba riryaba eizooba eri muriguma nimuteereraho amakondere. Kandi muryaguma nimurihongyeraho empongano y'okwotsya ey'ekisooroora ekirikushemeza MUKAMA, enimi y'ekimasha emwe, n'empaya y'entaama emwe, kandi n'empaya nto z'entaama mushanju ezihikize omwaka ezitaine kamogo, n'empongano ez'okuhongwa nabyo z'esaano ejwangizemu amajuta, ebicweka bishatu bya ikumi ahabw'egyo nimi, n'ebicweka bibiri bya ikumi ahabw'egyo mpaya y'entaama, kandi n'ekicweka kimwe kya ikumi ahabwa buri mwana gw'entaama ahari ezo mushanju; kandi muhongye empaya y'embuzi kuba ekitambo ky'ekibi eky'okubarihiirira, mutabariireho kitambo ky'okwotsya ekihongwa aha kuboneka kw'okwezi n'empongano y'esaano yaakyo, n'ekitambo ky'okwotsya eky'obutoosha n'empongano y'esaano yaakyo, n'ey'eby'okunywa yaakyo, nk'ekiragiro kyabyo oku kiri, kuba empongano y'ekisooroora kirungi, eyokiibwe omu muriro, erikuhongyerwa MUKAMA. Aha kiro kya ikumi eky'okwo kwezi kwa mushanju mugume mugire okuteerana okurikwera; ahari eryo izooba mwebonabonese, mutaririkoreraho omurimo gwona ogurikurusya; kureka muhongyere MUKAMA empongano y'okwotsya ey'ekisooroora kirungi, enimi y'ekimasha emwe n'empaya y'entaama emwe, kandi n'empaya nto z'entaama mushanju, ezihikize omwaka; bibe ebitaine kamogo, n'empongano z'esaano ez'okuhongwa nabyo, ez'esaano y'obunono ejwangizemu amajuta, ebicweka bishatu bya ikumi ahabw'egyo nimi, n'ebicweka bibiri bya ikumi ahabw'egyo mpaya y'entaama, kandi n'ekicweka kimwe kya ikumi ahabwa buri mwana gw'entaama ahari ezo mushanju; kandi muhongye empaya y'embuzi emwe kuba ekitambo ky'ekibi; mutabariiremu kitambo ky'okurihiirira ekibi, n'ekitambo ky'okwotsya eky'obutoosha, n'empongano yaakyo y'esaano, n'empongano zaabyo z'eby'okunywa. Kandi aha kiro kya ikumi na bitaano omuri okwo kwezi kwa mushanju muryaguma mugire okuteerana okurikwera; mutarikikoreraho omurimo gwona ogurikurusya; kandi muryamara ebiro mushanju nimurinda obugyenyi bw'ebiro bikuru ahari MUKAMA. Kandi muryahonga ebitambo by'okwotsya, empongano eyokiibwe omu muriro, ey'ekisooroora kirungi ahari MUKAMA; enimi z'ebimasha ikumi na ishatu, n'empaya z'entaama ibiri, kandi n'empaya nto z'entaama ikumi na ina, ezihikize omwaka; bibe ebitaine kamogo; obihongye n'empongano zaabyo ez'esaano y'obunono ejwangizemu amajuta, ebicweka bishatu bya ikumi ahabwa buri nimi ahari ezo ikumi na ishatu, n'ebicweka bibiri bya ikumi ahabwa buri mpaya ahari ezo zombi, kandi n'ekicweka kimwe kya ikumi ahabwa buri mwana gw'entaama ahari ezo ikumi na ina; muhongye n'empaya y'embuzi kuba ekitambo ky'ekibi, mutabariireho kitambo ky'okwotsya eky'obutoosha n'empongano yaakyo y'esaano n'ez'eby'okunywa. Aha izooba rya kabiri muhongye enimi z'ebimasha ikumi na ibiri, n'empaya z'entaama ibiri, kandi n'empaya nto z'entaama ikumi na ina, ezihikize omwaka ezitaine kamogo; mubihongye n'empongano yaabyo y'esaano n'ez'eby'okunywa ahabw'ezo nimi, n'ahabw'ezo mpaya z'entaama, kandi n'ahabw'abo baana b'entaama, nk'omubaro gwabyo oku guri, nk'oku ebiragiro byabyo biri; kandi muhongye empaya y'embuzi kuba ekitambo ky'ekibi, mutabariireho kitambo ky'okwotsya eky'obutoosha n'empongano yaakyo y'esaano n'ez'eby'okunywa. Aha kiro kya kashatu muhongye enimi z'ebimasha ikumi na emwe n'empaya z'entaama ibiri, kandi n'empaya nto z'entaama ikumi na ina ezihikize omwaka ezitaine kamogo, mubihongye n'empongano zaabyo ez'esaano n'ez'eby'okunywa ahabw'ezo nimi n'ezo mpaya, kandi n'abo baana b'entaama, nk'omubaro gwabyo oku guri, nk'oku ebiragiro byabyo biri; kandi muhongye empaya y'embuzi kuba ekitambo ky'ekibi, mutabariireho ekyo kitambo ky'okwotsya eky'obutoosha n'empongano y'esaano yaakyo n'ez'eby'okunywa. Aha kiro kya kana muhongye enimi z'ebimasha ikumi, n'empaya z'entaama ibiri, kandi n'empaya nto z'entaama ikumi na ina ezihikize omwaka ezitaine kamogo, mubihongye n'empongano zaabyo z'esaano n'ez'eby'okunywa ahabw'ezo nimi, n'ezo mpaya, n'abo baana b'entaama, nk'omubaro gwabyo oku guri, nk'oku ebiragiro byabyo biri; kandi muhongye empaya y'embuzi kuba ekitambo ky'ekibi, mutabariireho ekyo kitambo ky'okwotsya eky'obutoosha n'empongano yaakyo y'esaano n'ez'eby'okunywa. Aha kiro kya kataano muhongye enimi z'ebimasha mwenda n'empaya z'entaama ibiri, kandi n'empaya nto z'entaama ikumi na ina ezihikize omwaka ezitaine kamogo. mubihongye n'empongano zaabyo z'esaano n'ez'eby'okunywa ahabw'ezo nimi n'ezo mpaya kandi n'abo baana b'entaama, nk'omubaro gwabyo oku guri, kandi nk'oku ebiragiro byabyo biri; kandi muhongye empaya y'embuzi kuba ekitambo ky'ekibi, mutabariireho ekyo kitambo ky'okwotsya eky'obutoosha n'empongano yaakyo y'esaano n'ez'eby'okunywa. Aha kiro kya mukaaga muhongye enimi z'ebimasha munaana, n'empaya z'entaama ibiri kandi n'empaya nto z'entaama ikumi na ina ezihikize omwaka ezitaine kamogo, mubihongye n'empongano zaabyo z'esaano n'ez'eby'okunywa ahabw'ezo nimi n'ezo mpaya z'entaama kandi n'abo baana b'entaama, nk'omubaro gwabyo oku guri, kandi nk'oku ebiragiro byabyo biri; kandi muhongye empaya y'embuzi kuba ekitambo ky'ekibi, mutabariireho kitambo ky'okwotsya eky'obutoosha n'empongano yaakyo y'esaano n'ez'eby'okunywa. Aha kiro kya mushanju muhongye enimi z'ebimasha mushanju n'empaya z'entaama ibiri kandi n'empaya nto z'entaama ikumi na ina ezihikize omwaka ezitaine kamogo, mubihongye n'empongano zaabyo z'esaano n'ez'eby'okunywa ahabw'ezo nimi n'ezo mpaya z'entaama kandi n'abo baana b'entaama, nk'omubaro gwabyo oku guri, kandi nk'oku ebiragiro byabyo biri; kandi muhongye empaya y'embuzi kuba ekitambo ky'ekibi, mutabariireho kitambo ky'okwotsya eky'obutoosha n'empongano yaakyo y'esaano n'ez'eby'okunywa. Aha kiro kya munaana mugume mugire okuteerana kw'okwecureeza; mutarikikoreraho omurimo gwona ogurikurusya; kureka muhongye ekitambo ky'okwotsya, kuba empongano eyokiibwe omu muriro, ey'ekisooroora kirungi ahari MUKAMA; muhongye enimi emwe n'empaya y'entaama emwe, kandi n'empaya nto z'entaama mushanju ezihikize omwaka ezitaine kamogo; mubihongye n'empongano zaabyo z'esaano n'ez'eby'okunywa ahabw'egyo nimi n'egyo mpaya y'entaama, kandi n'abo baana b'entaama, nk'omubaro gwabyo oku guri, nk'oku ebiragiro byabyo biri; kandi muhongye empaya y'embuzi kuba ekitambo ky'ekibi, mutabariireho ekyo kitambo ky'okwotsya eky'obutoosha n'empongano yaakyo ey'esaano n'ez'eby'okunywa. Ebyo nibyo muriguma nimuhongyera MUKAMA omu biro by'amagyenyi gaanyu agaatairweho, kuba ebitambo byanyu by'okwotsya, n'empongano zaanyu z'esaano n'ez'eby'okunywa, kandi n'empongano zaanyu z'okusiima ahabw'obusingye, mutabariireho bi muhonga ahabw'ebi mwaraganiise n'ebi mutoija ahabw'okweyendera. Bwanyima Musa yaagambira Abaisraeli byona, nk'oku MUKAMA yaamuragiire. Musa yaagambira abakuru b'enganda z'Abaisraeli ati: Eki nikyo kiragiro eki MUKAMA yaaragiira. Omuntu ku arihiga omu maisho ga MUKAMA, nari shi ku arirahira, yaayekwatiriza, atariita egyo ndahiro ye, kureka ahikiirize ekyamurugire omu kanwa kyona. Kandi omwishiki ku arihiga omuhigo omu maisho ga MUKAMA, yaayekwatiriza, akiri omu ka ya ishe omu buhangare bwe, ishe yaahurira okuhiga kwe, n'okwekwatiriza kwe, yaamwetsiza, okuhiga kwe kwona n'okwekwatiriza kwe kwona n'endahiro biryahama. Kwonka ishe ku aryanga ebi arikurahira aha izooba eri yaabihuririraho, ebi yaahiga byona, n'okwekwatiriza kwe tibirihama; kandi MUKAMA aryamusaasira, ahabw'okuba ishe yaamwangira. Kandi ku arishwerwa omushaija naakitegyekwa ebi yaahigire, nari shi akibohirwe endahiro ei yaarahiriire eryo, iba yaabihurira, yaamwetsiza aha izooba eri yaabihuririraho, ebi yaahigire biryahama, n'ebi yaarahiire naayekwatiriza nabyo bihame. Kwonka iba ku arimwangira aha izooba eri yaabihuririraho, aryaba aihireho okuhiga kwe oku yaahigire, n'endahiro ei yaarahiriire eryo kurahira naayesinga; kandi MUKAMA aryamusaasira. Kwonka omufaakazi nari omukazi oshenzirwe ku arihiga, eki yaahigire kyona, akarahira endahiro, naayekwatiriza, kiryamutukurira. Kandi ku ariba ahigiire omwa iba, nari ku ariba arahiire naayekwatiriza, iba yaabihurira, yaamwetsiza, ataamwangira, ebi yaahigire byona biryahama, n'ebi yaarahiire naayekwatiriza byona nabyo bihame. Kwonka iba ku aribiihaho, yaabyanga aha izooba eri yaabihuririraho, ebyarugire omu kanwa ke naahiga, nari shi ebi yaarahiire naayekwatiriza, tibirihama, ahakuba iba aryaba abiihireho; kandi MUKAMA aryamusaasira. Okuhiga kwona n'endahiro yoona ei ogwo mukazi arirahira kwebonabonesa, iba aine obushoboorozi bw'okugihamya nari kugiihaho. Kwonka iba ku arimara ebiro naamwetsiza, biri ahamize emihigo ye yoona n'endahiro ze zoona ezi yaarahiire naayekwatiriza; iba aryaba abihamize, ahakuba akamwetsiza aha izooba eri yaabihuririireho. Kwonka ku aribiihaho, amazire ebiro naabihurira, aryagiibwaho okutahikiirira kw'omukazi we. Ebyo nibyo biragiro ebi MUKAMA yaaragiire Musa, aha mushaija n'omukazi we, n'aha mushaija na muhara we, okiri empangare omu ka ya ishe. MUKAMA yaagambira Musa ati: Hoora Abamidiani, obahoorere Abaisraeli; bwanyima oryafa okurate abaanyu. Musa yaagambira abantu ati: Mutoorane abantu omuriimwe, mubahe eby'okurwanisa, bateere Midiani, babahoore enzigu ahabwa MUKAMA. Omuri buri ruganda rw'enganda zoona eza Israeli mwihemu engabo rukumi, muzoohereze aha rugamba. Batyo omu nkumi z'Abaisraeli baatooranamu engabo rukumi-rukumi omuri buri ruganda, baihamu engabo kakumi n'enkumi ibiri eziine eby'okurwanisa. Musa yaaboohereza aha rugamba, rukumi omuri buri ruganda, hamwe na Finehaasi mwene Eleazaari omunyamurwa, baine ebintu by'Aharikwera n'enzamba z'okuhuruza. Baarwanisa Abamidiani, nk'oku MUKAMA yaaragiire Musa, baita abashaija boona. Kandi hamwe n'abo abaitsirwe, baitiranamu abagabe bataano ba Midiani, Evi, Rekemu, Zuuri, Huuri na Reeba, kandi na Balamu mwene Beori baamwitsa rurara. Abaisraeli baanyaga abakazi b'Abamidiani n'abaana baabo abato; n'ente zaabo zoona n'amasyo gaabo goona ag'entaama n'embuzi, n'ebintu byabo byona nabyo baabinyaga. Kandi endembo zaabo zoona omu myanya ei baabaire batwiremu, n'ensiisira zaabo zoona baabyotsya. Baatabaarukana ebi baanyagire byona, abantu n'amatungo. Enkwatwa n'eminyago n'ebintu baabireetera Musa na Eleazaari omunyamurwa n'eihanga ryona ery'Abaisraeli, ahu baabaire basiisiire omu mpita za Moabu haihi na Yorudani ahashungaine na Yeriko. Musa na Eleazaari n'abeebembezi boona ab'eihanga baashohora kubabugana aheeru y'orusiisira. Musa yaagwerwa kubi abakuru b'eihe, abeebembezi b'engabo rukumi-rukumi, n'aba igana-igana, abaabaire nibatabaaruka. Musa yaababuuza ati: Abakazi boona mubarekire, timwabaita? Nimumanya ngu abo nibo baacumwize Abaisraeli ahari MUKAMA omu bya Peori, ahabw'okuhaburwa Balamu, kikareeta orufu omu ihanga rya MUKAMA. N'ahabw'ekyo hati mwite omwojo weena omu baana, na buri mukazi weena orabyamire n'omushaija. Kwonka abaishiki boona abatakabyamaga na bashaija, mubeetsigireho. Bwanyima muteere amahema gaanyu aheeru y'orusiisira, mumareyo ebiro mushanju; oitsire omuntu weena, n'okozire aha muntu oitsirwe weena, mweshemeze aha kiro kya kashatu n'aha kya mushanju, imwe n'enkwatwa zaanyu. Kandi mushemeze buri kijwaro kyona, n'ekintu kyona ekikozirwe omu mpu n'omu bwoya bw'embuzi, n'ekibaizire kyona. Eleazaari omunyamurwa yaagambira engabo ezitabaarukire ati: Eki nikyo kiragiro eki MUKAMA aragiire Musa; kwonka ezaabu, n'efeeza, n'emiringa, n'ebyoma, n'amabaati na rusasi, ekintu kyona ekitarikubaasa kusya, mukirabye omu muriro, kibone kushemera; kwonka kandi mukishemeze n'amaizi gari ag'okweza; kandi ekintu kyona ekirikubaasa kusya, mukirabye omuri ago maizi. Bwanyima aha kiro kya mushanju mwozye ebijwaro byanyu, mubone kushemera, mugarukye omu rusiisira. MUKAMA yaagira Musa ati: Iwe na Eleazaari omunyamurwa n'abakuru b'amaju ga baishenkuru b'eryo ihanga mubare eminyago enyagirwe, ey'abantu n'ey'amatungo, mubaganise egyo minyago omu bicweka bibiri, ekimwe mukihe abarwani abagiire aha rugamba, n'ekindi mukihe eihanga ryona. Mwihe aha barwani abagiire omu rugamba ebi muraabacwere kuha MUKAMA, kimwe kya ikumi ahari magana ataano, eky'abantu, eky'ente, eky'endogoya, n'eky'amasho g'entaama, mubiihe aha mugabo gwabo, mubihe Eleazaari omunyamurwa kuba empongano ehongyeirwe MUKAMA. Kandi aha mugabo gw'Abaisraeli mwiheho kimwe kya makumi ataano, eky'abantu, eky'ente, eky'endogoya, n'eky'amasyo g'entaama, nigo matungo goona, mubihe Abaleevi abarikurinda Obutaaho bwa MUKAMA. Musa na Eleazaari omunyamurwa baakora nk'oku MUKAMA yaaragiire Musa. Eminyago eyaatsigaire ahari byona ebi abarwani baanyagire, ekaba eri entaama obusiriira mukaaga n'obukumi mushanju n'enkumi itaano, n'ente obukumi mushanju n'enkumi ibiri, n'endogoya obukumi mukaaga na rukumi; kandi abaishiki boona abaabaire batakabyamaga n'abashaija bakaba bari obukumi bushatu n'enkumi ibiri. Ekicweka kyabyo, nigwo mugabo gw'abaagiire aha rugamba, kikaba kiri entaama obusiriira bushatu n'obukumi bushatu n'enkumi mushanju na magana ataano; ahari ezo ntaama, ekicweka ekyaihirweho kuba ekya MUKAMA, zikaba ziri entaama magana mukaaga na makumi mushanju na itaano. Ente zikaba ziri obukumi bushatu n'enkumi mukaaga; ahari ezo ezaihirweho kuba eza MUKAMA zikaba ziri makumi mushanju na ibiri. Endogoya zikaba ziri obukumi bushatu na magana ataano; ahari ezo ezaihirweho kuba eza MUKAMA zikaba ziri makumi mukaaga n'emwe. Kandi n'abantu bakaba bari kakumi n'enkumi mukaaga; ahari abo abaihirweho kuba aba MUKAMA bakaba bari makumi ashatu na babiri. Musa yaaha Eleazaari omunyamurwa ebyo ebyaihirweho kuba empongano ehongyeirwe MUKAMA, nk'oku MUKAMA yaaragiire Musa. Ekicweka kyabyo eky'Abaisraeli, eki Musa yaihire aha by'abantu abaagiire omu rugamba (Kandi omugabo gw'eihanga zikaba ziri entaama obusiriira bushatu n'obukumi bushatu n'enkumi mushanju na magana ataano, ente obukumi bushatu n'enkumi mukaaga, n'endogoya obukumi bushatu na magana ataano, kandi n'abantu kakumi n'enkumi mukaaga.) ahari ogwo mugabo gw'Abaisraeli Musa yaihaho kimwe kya makumi ataano ky'abantu n'amatungo, yaabiha Abaleevi, abaabaire barinda Obutaaho bwa MUKAMA, nk'oku MUKAMA yaaragiire Musa. Bwanyima abakuru abaabaire nibategyeka enkumi ez'omu ihe, n'abeebembezi ba rukumi-rukumi, n'aba igana-igana, baija ahari Musa, baamugira bati: Itwe abairu baawe, twabara engabo ezi turikutegyeka, twashanga hataine obuzire n'omwe. Mbwenu tureeteire MUKAMA empongano aha bi buri muntu anyagire, ebintu by'obuguzi eby'ezaabu, emikuufu y'aha maguru, n'engoro z'aha mikono, n'empeta z'obumanyiso, n'ez'omu matu, kandi n'enkwanzi, eby'okurihiirira amagara gaitu omu maisho ga MUKAMA. Musa na Eleazaari omunyamurwa baayakiira ebyo bintu byona ebiheesirwe omu zaabu. Ezo zaabu zoona ez'empongano ei baahongyeire MUKAMA, ezaahongirwe abeebembezi b'engabo rukumi-rukumi, na igana-igana, zikaba ziri shekeli kakumi n'enkumi mukaaga na magana mushanju na makumi ataano. (Ahabw'okuba buri murwani akaba aine ebi yaayenyagiire.) Musa na Eleazaari omunyamurwa baayakiira ezaabu z'abo beebembezi b'engabo rukumi-rukumi, na igana-igana, baazitwara omu Ihema ry'okubugaabuganiramu kuba ekiijutsyo ky'Abaisraeli omumaisho ga MUKAMA. Abareubeeni n'Abagaadi bakaba baine amatungo maingi munonga; ku baareebire ensi ya Yazeri n'ensi ya Gileadi ziri ensi z'amatungo, Abagaadi n'Abareubeeni baija, baagambira Musa na Eleazaari omunyamurwa n'abeebembezi b'eihanga bati: Ataroosi, Diboni, Yazeri, Nimura, Heshibooni, Eleale, Shebamu, Neebo na Beoni, ensi ei MUKAMA yaasingwire omu maisho g'Abaisraeli, n'ensi y'amatungo, kandi itwe abairu baawe tugaine. Baagaruka baagira bati: Ku oraabe nootugirira embabazi, itwe abairu baawe tuheebwe egi nsi ebe eyaitu, otatwambutsya Yorudani. Musa yaabuuza Abagaadi n'Abareubeeni ati: Beene waanyu nibaija kuhurura, imwe mugume aha? Nimuhahaariza ki Abaisraeli emitima, ngu batambuka kuza omu nsi ei MUKAMA yaabahaire? Okwo nikwo baashoimwe baagizire, obu naabatuma kutata egyo nsi, tukiri Kadeshi-barunea; ahakuba, ku bainamukire omu ruhanga rwa Eshikooli, baareeba egyo nsi, baahahaaza Abaisraeli emitima, ngu bataza omu nsi ei MUKAMA yaabahaire. MUKAMA yaabagirira ekiniga ekirikwaka nk'omuriro eryo izooba, yaarahira naagira ati: Buzimazima tihariho n'omwe omuri aba bashaija abaarugire Misri, abahikize emyaka makumi abiri n'okukiraho, orireeba ensi ei naarahiire kuha Abrahamu na Isaaka na Yakobo; ahabw'okuba tibankuratiriire kimwe, kureka Kalebu mwene Yefune Omukenizi, na Yoshua mwene Nuuni, ahakuba bo bankuratiriire kimwe. MUKAMA yaagirira Abaisraeli ekiniga, yaabazengyereza omu ihamba okumara emyaka makumi ana, okuhitsya obu ab'obusingye obwo bwona, abaakozire ebirikwangwa MUKAMA, baahweireho. Mbwenu reeba, naimwe mugarukire omu mwanya gwa baashoimwe, oruzaaro rw'enkozi z'ebibi, kugaruka kwongyera ekiniga kya MUKAMA, ku kiba kingi munonga aha Baisraeli. Ahabw'okuba ku muraamurugyeho, mwayanga kumukuratira, naija kugaruka abatsigye omuri eri ihamba; haza naimwe mureetere eihanga eri ryona kucwekyerera. Baamwirira haihi, baamugira bati: Nitwija kuzitirira amasyo gaitu, twombekyere abaana baitu endembo; Kwonka itwe twenka nitwija kukwata eby'okurwanisa, twebembere Abaisraeli, okuhitsya obu turibahitsya omu nsi yaabo; kandi abaana baitu baryaguma omuri ezi ndembo ezeehinguririziibwe engo z'amabaare ahabw'okwerinda abatwire omuri egi nsi. Titurigaruka mu maka gaitu, buri muntu omu Baisraeli atakatungire buhunguzi bwe; ahakuba tituriheebwa buhunguzi hamwe nabo seeri ya Yorudani kandi n'okweyongyerayo; ahabw'okuba obuhunguzi bwaitu tubuhairwe seenu ya Yorudani aha rubaju rw'oburugwa-izooba. Musa yaabagarukamu ati: Ku murikora ekyo, mwatwara eby'okurwanisa, mwahurura mwebembeire MUKAMA, abashaija boona omuriimwe abaine eby'okurwanisa ku baryambuka Yorudani omu maisho ga MUKAMA, okuhitsya obu aribingira kimwe abazigu be omu maisho ge, ensi ekagomoorerwa MUKAMA, bwanyima muryagaruka mutaine rubanja omu maisho ga MUKAMA n'omu maisho g'Abaisraeli; kandi ensi egi eryaba eyaanyu omu maisho ga MUKAMA. Kwonka ku muriba mutakozire mutyo, muryaba mucumwire ahari MUKAMA; kandi mumanyire kimwe ngu ekibi kyanyu kiryabahindukana. Mbwenu mwombekyere abaana baanyu endembo, muzitirire entaama zaanyu, mukore ekyo eki mwagamba. Abagaadi n'Abareubeeni baagira Musa bati: Itwe abairu baawe turyakora nk'oku waaturagiira, mukama waitu. Abaana baitu n'abakazi baitu n'entaama zaitu, kandi n'ente zaitu zoona biryaguma omu ndembo za Gileadi; kwonka itwe twena abairu baawe abaine eby'okurwanisa turyayambuka, tuhurure twebembeire MUKAMA, nk'oku waagamba, mukama waitu. Bwanyima ebyabo Musa yaabiragiira Eleazaari omunyamurwa na Yoshua mwene Nuuni n'abakuru b'amaju ga baishenkuru b'enganda z'Abaisraeli. Yaabagira ati: Abagaadi n'Abareubeeni ku baryambuka Yorudani naimwe, beebembeire MUKAMA kuhurura, buri muntu aine eby'okurwanisa bye, ensi yaagomoorwa omu maisho gaanyu, bwanyima muryabaha ensi ya Gileadi ebe eyaabo. Kwonka ku bariba batambukire naimwe baine eby'okurwanisa, baryaheebwa naimwe obutaka omu nsi ya Kanaani. Abagaadi n'Abareubeeni baagarukamu nibagira bati: Oku MUKAMA yaaragiira abairu baawe, nikwo turikora. Turyayambuka twine eby'okurwanisa, tuze omu nsi ya Kanaani twebembeire MUKAMA, obutaka bwaitu tugume nabwo seenu ya Yorudani. Abagaadi n'Abareubeeni n'ekicweka ky'oruganda rwa Manaase mwene Yosefu, Musa yaabaha obugabe bwa Sihooni omugabe w'Abaamori, n'obwa Ogi omugabe wa Bashani, ensi n'endembo zaayo hamwe n'ebyanga ebihereraine nazo, endembo eziri omu nsi egyo yoona. Abagaadi baayombeka Diboni, Ataroosi, Aroeri, Atiroosi-shofani, Yazeri, Yogibeha, Besi-nimura na Besi-harani; ezo ndembo baazeehinguririza engo z'amabaare, kandi baazitirira entaama zaabo. Abareubeeni baayombeka Heshibooni, Eleale, Kiryasaimu, Neebo, Baalimeoni (baahindura amaziina gaazo) na Sibuma; endembo ezi baayombekire baazeeta agandi maziina. Aba Makiri mwene Manaase baaza Gileadi, baagikwata, baabingamu Abaamori abaabaire batwiremu. Musa yaaha Makiri mwene Manaase Gileadi, yaagituuramu. Na Yairi mwene Manaase yaakwata ebirorero byayo, yaabyeta Havosi-yairi. Kandi na Nooba yaagyenda, yaakwata Kenaasi n'ebirorero byayo, yaagyeterera eiziina rye Nooba. Ezi nizo ndaariro z'Abaisraeli, obu baaruga Misri, nk'amahe gaabo oku gaabaire gari, beebembeirwe Musa na Arooni. Musa yaahandiika endaariro zaabo, nk'oku zaabaire nizikuratana omu ngyendo zaabo naaragiirwa MUKAMA; mbwenu ezi nizo ndaariro zaabo nk'oku baagyenzire. Aha kiro kya ikumi na bitaano omu kwezi kw'okubanza bakaimutsya orugyendo, baaruga Rameseesi; Okuhingurwaho kuraire kuhweire, Abaisraeli baarugayo nibeemurika omu maisho g'Abanyamisri; baatsiga banu nibakiziika emijigaijo yaabo yoona, ei MUKAMA yaabaire abaitsiremu; kandi na baaruhanga baabo MUKAMA akaba abacwereire orubanja. Abaisraeli baaruga Rameseesi, baasiisira Sukoosi. Baaruga Sukoosi, baasiisira Etamu eri aha rubaju rw'eihamba. Baaruga Etamu, baagaruka enyima, baaza Pihahiroosi, aharikureebana na Baali-zefooni, baasiisira omu maisho ga Migidooli. Baaruga ahu baabaire bari omu maisho ga Hahiroosi, baaraba omu nyanja, baahika omu ihamba; baagyenda orugyendo rw'ebiro bishatu omu ihamba rya Etamu, baasiisira Maara. Baaruga Maara, baahika Elimu; omuri Elimu hakaba harimu enshuro z'amaizi ikumi na ibiri, n'emikindo makumi mushanju; baasiisirayo. Baaruga Elimu, baasiisira aha rubaju rw'Enyanja erikutukura. Baaruga aha Nyanja erikutukura, baasiisira omu ihamba rya Siini. Baaruga omu ihamba rya Siini, baasiisira Dofika. Baaruga Dofika, baasiisira Alushi. Baaruga Alushi, baasiisira Refidimu, ahu abantu baaburiire amaizi g'okunywa. Baaruga Refidimu, baasiisira omu ihamba rya Sinai. Baaruga omu ihamba rya Sinai, baasiisira Kibiroosi-hatava. Baaruga Kibiroosi-hatava, baasiisira Hazeroosi. Baaruga Hazeroosi, baasiisira Risima. Baaruga Risimai baasiisira Rimoni-pereezi. Baaruga Rimoni-pereezi, baasiisira Libuna. Baaruga Libuna, baasiisira Risa. Baaruga Risa, baasiisira Kehelaasa. Baaruga Kehelaasa, baasiisira omu kibungo kya Sheferi. Baaruga omu kibungo kya Sheferi, baasiisira Harada. Baaruga Harada, baasiisira Maki-heloosi. Baaruga Maki-heloosi, baasiisira Tahasi. Baaruga Tahasi, baasiisira Teera. Baaruga Teera, baasiisira Misika. Baaruga Misika, baasiisira Hashimoona. Baaruga Hashi-moona, baasiisira Moseroosi. Baaruga Moseroosi, baasiisira Bene-yakani. Baaruga Bene-yakani, baasiisira Hori-hagidigadi. Baaruga Hori-hagidigadi, baasiisira Yotibaasa. Baaruga Yotibaasa, baasiisira Abiroona. Baaruga Abiroona, baasiisira Ezioni-geberi. Baaruga Ezioni-geberi, baasiisira omu ihamba rya Ziini, niyo Kadeshi. Baaruga Kadeshi, baasiisira aha rushozi Hoori aha mwatano gw'ensi ya Edomu. Arooni omunyamurwa yainamuka aha rushozi Hoori ahabw'ekiragiro kya MUKAMA, yaafeerayo omu mwaka gwa makumi ana Abaisraeli barugire omu nsi ya Misri, omu kwezi kwa kataano aha kiro ky'okubanza. Kandi Arooni akaba ahikize emyaka igana na makumi abiri n'eshatu, obu yaagwa aha rushozi Hoori. Omunyakanaani omugabe wa Aradi, owaabaire atwire Negebu omu nsi ya Kanaani, yaahurira ngu Abaisraeli baizire. Baaruga aha rushozi Hoori, baasiisira Zalumoona. Baaruga Zalumoona, baasiisira Punooni. Baaruga Punooni, baasiisira Obosi. Baaruga Obosi, baasiisira Iye-abariimu eri omu mwatano gwa Moabu. Baaruga Iyimu, baasiisira Diboni-gaadi. Baaruga Diboni-gaadi, baasiisira Alimoni-dibulasaimu. Baaruga Alimoni-dibulasaimu, baasiisira omu nshozi za Abariimu omu maisho ga Neebo. Baaruga omu nshozi za Abariimu, baasiisira omu mpita za Moabu haihi na Yorudani ahashungaine na Yeriko. Bwanyima baasiisira haihi na Yorudani okuruga Besi-yeshimooseveni okuhika Abeeli-shitimu omu mpita za Moabu. MUKAMA yaagambirira Musa omu mpita za Moabu, haihi na Yorudani ahashungaine na Yeriko, ati: Gambira Abaisraeli oti: Ku muryambuka Yorudani, mwahika omu nsi ya Kanaani, mubingye abatuuzi boona ab'omuri egyo nsi, babarugye omumaisho, mucwekyereze ebishushani byabo byona ebibaizirwe omu mabaare, n'ebishushani byabo byona ebiheesire, kandi musheenye emyanya yaabo yoona emikuru ey'okuramizamu, mukubuure ensi, mugituuremu; ahabw'okuba niimwe ngihaire kuba eyaanyu. Ensi egyo muryagihungura nimugiteerera enteenyu, nk'emiryango yaanyu oku eri; abaingi muryabaha obuhunguzi bwingi, n'abakye mubahe bukye; ahu enteenyu erikwatira omuntu, niho hariba ahakwe; muryagihungura nk'enganda za bashwenkuriimwe oku ziri. Kwonka ku muriba mutabingire abagitwiremu, mukabaiha omu maisho gaanyu, abumuritsigamu baryababeera ebirikucumita omu maisho, n'amahwa omu mbaju, babatuntuze omuri egyo nsi ei muriba mutwiremu. Kandi oku naabaire niinyenda kubagira, naimwe nikwo ndibagira. MUKAMA yaagira Musa ati: Ragiira Abaisraeli oti: Ku murihika omu nsi ya Kanaani, (niyo nsi ei muriheebwa kuba obuhunguzi, nk'emyatano yaayo oku eri) ekicweka kyanyu eky'aha bukiizi-bwa-buryo kiryaruga aha ihamba rya Ziini, kirabe aha rubaju rwa Edomu, kandi omwatano gwanyu ogw'aha bukiizi-bwa-buryo guryatandikira aha Nyanja y'Omwonyo okwiha aha muheru gwayo aha bukiizi bw'oburugwa-izooba; ogwo mwatano gwanyu gukiikame gutoore aha bukiizi-bwa-buryo aharikwinamuka Akarabiimu, gwogyemu guhikye Ziini, gugarukire aha rubaju rwa Kadeshi-barunea aha bukiizi bwayo obwa-buryo; gugumizemu, guhikye Hazari-adaari, gwogyemu guhikye Azimooni. Bwanyima gurugye Azimooni, gukiikame, guhikye aha kagyera ka Misri, gugarukire aha Nyanja Empango. Omwatano gwayo ogw'aha burengyerwa-izooba guryaba Enyanja Empango n'embaju zaayo; ogwo nigwo guriba omwatano gwanyu aha rubaju rw'oburengyerwa-izooba. N'ogu nigwo guriba omwatano gwanyu aha rubaju r'obukiizi-bwa-bumosho; okwiha aha Nyanja Empango muryataho omwatano guhikye aha rushozi Hoori. Okuruga aha rushozi Hoori muteho omwatano guhikye ahu orikutaahira nooza Hamasi, gugarukire Zedadi. Bwanyima omwatano gugumizemu guhikye Zifurooni, gugarukire Hazari-enani; ogwo gube nigwo gwaba omwatano gwanyu ogw'aha bukiizi-bwa-bumosho. Kandi muryataho omwatano gwanyu aha rubaju rw'oburugwa-izooba okuruga Hazari-enani okuhika Shefamu. Gurugye Shefamu, gushuume, guhikye Ribula aha rubaju rwa Aini orw'oburugwa-izooba; gugumizemu gushuume, guhikye aha rubaju rw'enyanja ya Kinereesi oburugwa-izooba; gugumizemu gushuume guhikye Yorudani, gugarukire aha Nyanja y'Omwonyo; egyo niyo eriba ensi yaanyu, nk'emyatano yaayo egyehinguririize oku eri. Musa yaaragiira Abaisraeli ati: Egi niyo nsi ei murihungura nimugiteerera enteenyu ei MUKAMA yaaragiire kuha enganda mwenda n'ekicweka; ahabw'okuba oruganda rwa Reubeeni nk'emiryango ya baishenkurubo oku eri, n'oruganda rwa Gaadi nk'emiryango ya baishenkurubo oku eri, n'ekicweka ky'oruganda rwa Manaase, baherize kuheebwa obuhunguzi bwabo. Ezo nganda ibiri n'ekicweka ziherize kuheebwa obuhunguzi bwazo seenu ya Yorudani ahashungaine na Yeriko aha rubaju rw'oburugwa-izooba. MUKAMA yaagira Musa ati: Aga nigo maziina g'abantu abaribabaganisiza ensi kuba obuhunguzi bwanyu; Eleazaari omunyamurwa na Yoshua mwene Nuuni. Kandi muryatoorana omwebembezi omwe omuri buri ruganda, babaganise ensi kuba obuhunguzi. Amaziina gaabo n'aga; ow'oruganda rwa Yuda, Kalebu mwene Yefune; ow'oruganda rwa Simeoni, Shemueli mwene Amihuudi; ow'oruganda rwa Benyamiini Elidaadi mwene Kisilooni; ow'oruganda rwa Daani omwebembezi Buuki mwene Yogili; owa beene Yosefu, ow'oruganda rwa Manaase, omwebembezi Hanieli mwene Efodi; ow'oruganda rwa Efuraimu omwebembezi Kemueli mwene Shifitaani; ow'oruganda rwa Zebuluuni omwebembezi Elizafaani mwene Parinaaki; ow'oruganda rwa Isakaari omwebembezi Palitieli mwene Azaani; ow'oruganda rwa Asheri omwebembezi Ahihuudi mwene Shelomi; ow'oruganda rwa Nafutaali omwebembezi Pedaheli mwene Amihuudi. Abo nibo MUKAMA yaaragiire kubaganisiza Abaisraeli obuhunguzi bwabo omu nsi ya Kanaani. MUKAMA yaagambirira Musa omu mpita za Moabu haihi na Yorudani ahashungaine na Yeriko, ati: Ragiira Abaisraeli bahe Abaleevi endembo z'okutuuramu, nibaziiha aha nsi yaabo ei bahungwire; kandi mubahe amariisizo ageehinguririize ezo ndembo. Ezo ndembo zibe ezaabo z'okutuuramu, n'amariisizo gabe ag'ente zaabo n'ebintu byabo, n'amatungo gaabo goona. Amariisizo ag'aha ndembo agu muriha Abaleevi, gatandikire aha ngo z'endembo, gahitsye entambwe magana ataano embaju zoona. Aheeru y'orurembo aha rubaju rw'oburugwa-izooba mugyere entambwe rukumi, aha rubaju rw'obukiizi-bwa-buryo entambwe rukumi, aha rubaju rw'oburengyerwa-izooba entambwe rukumi, kandi n'aha rubaju rw'obukiizi-bwa-bumosho entambwe rukumi, orurembo rugume ahagati. Ago gabe nigo gaaba mariisizo g'aha ndembo zaabo. Endembo ezi muriha Abaleevi zibe endembo mukaaga ez'okuhungiramu, oriita omuntu weena azihungiremu; kandi ahari ezo mukaaga mwongyereho ezindi makumi ana na ibiri. Endembo zoona ezi muriha Abaleevi zibe makumi ana na munaana; muzibahe hamwe n'amariisizo gaazo. Endembo ezi muriiha aha butaka bw'Abaisraeli kuha Abaleevi, abaingi muryabaihaho nyingi, n'abakye mubaiheho nkye. Buri ruganda nk'obuhunguzi bwarwo oku buri, nikwo ruribaha aha ndembo zaarwo. MUKAMA yaagira Musa ati: Gambira Abaisraeli oti: Ku muryambuka Yorudani, mwahika omu nsi ya Kanaani, muryayetooranira endembo zibe ezaanyu z'okuhungiramu, oitsire omuntu weena, atamwitsire nkana, ahungiremu. Ezo ndembo ziryababeera obuhungiro bw'okukiriramu omuhoozi w'enzigu, oriba aitsire omuntu arekye kufa, atakeemereire mu maisho g'omutwe gw'abakuru kucwerwa orubanja. Kandi ezo ndembo ezi muriha, nizo ziriba endembo zaanyu mukaaga ez'okuhungiramu. Muryaha endembo ishatu seenu ya Yorudani, n'ezindi ishatu omu nsi ya Kanaani, zibe endembo z'okuhungiramu. Ezo ndembo zoona mukaaga ziryaba obuhungiro bw'Abaisraeli n'obw'abanyamahanga n'obw'abariba babashuhuukiiremu, oriita omuntu weena, atamwitsire nkana, ahungiremu. Kwonka ku arimuteeza ekyoma, yaafa, biri n'omwitsi; kandi omwitsi ataribura kwitwa. Nari ku arimuteera eibaare, eri aine omu ngaro, eririkubaasa kwita omuntu, yaafa, biri n'omwitsi; kandi omwitsi ataribura kwitwa. Nari shi, ku arimuteeza ekiti kibaizire eki akwaitse omu ngaro, ekirikubaasa kwita omuntu, yaafa, biri n'omwitsi; kandi omwitsi ataribura kwitwa. Orikuhoorera nyakufa niwe ariyeitira oitsire omuntu; ku arimureeba, amwite. Kandi oitsire omuntu, ku ariba amucumitsire ahabw'okumwanga, nari aine eki yaamurekyeire, akamuteera amugwereire, akafa, nari shi amuteire entomi ahabw'okumwanga, yaagwa ahansi, yaafa, owaamuteire ataribura kwitwa; biri n'omwitsi; orikuhoorera nyakufa aite ogwo mwitsi, ku arimureeba. Kwonka ku arihikiirirwa, yaacumita omuntu atamwineho rwango, nari yaagira eki yaamuteera, atamugwereire; nari shi ku arimuteera eibaare eririkubaasa kwita omuntu atamureebire, yaarimuteera, yaafa, kandi ashangirwe atari muzigu we, kandi atarikwenda kumukora kubi, obwo omutwe gw'abakuru guryacwera omwitsi n'orikuhoorera eshagama orubanja, nk'ebiragiro ebyo oku biri; abo bakuru bakize oitsire omuntu orikumuhoorera nyakufa, bamugarure omu rurembo rw'obuhungiro, oru abaire ahungiiremu, arugumemu okuhitsya obu omunyamurwa omukuru, owaashukirweho amajuta g'okushoroora, arifa. Kwonka ogwo muntu oitsire ondiijo ku arirenga omwatano gw'orurembo rw'obuhungiro, oru ahungiiremu, orikuhoorera eshagama yaamushanga aheeru y'orwo rurembo rw'obuhungiro, yaamwita, tarigiibwaho rubanja rw'eshagama ye; ahakuba ogwo akaabaire agumire omu rurembo rw'obuhungiro bwe, okuhitsya ahu omunyamurwa omukuru arifeera; kwonka omunyamurwa omukuru ku ariheza kufa, ogwo oitsire omuntu agarukye omu butaka bwe. Ebyo bigume bibabeere ebiragiro n'emitwarize ebitairweho omu busingye bwanyu bwona n'omu maka gaanyu goona. Oriita omuntu weena aryaitwa ahabwa baamushinja, kwonka atariitwa ahabwa mushinja omwe. Kandi mutaryakiira eky'okucungura oitsire omuntu, oshemereire kwitwa; kureka omuntu ogwo buzimazima aryaitwa. Kandi mutariikiriza ekarabo y'omuntu ohungiire omu rurembo rw'obuhungiro, ngu agarukye kutuura omu nsi, omunyamurwa omukuru atakafiire. Ku muritwaza mutyo, timurishiisha nsi ei murituuramu; ahabw'okuba eshagama niyo eshiisha ensi, kandi tihariho ky'okurihiirira ensi, ahabw'eshagama eyaagisheeshekireho, kureka eshagama y'ogwo owaagijwisize. Mutarishiisha ensi ei mutwiremu, ei ntuuramu ahagati; ahabw'okuba nyowe MUKAMA ntuura ahagati y'Abaisraeli. Abakuru b'amaju ga baishenkurubo ag'emiryango ya beene Gileadi mwene Makiri, mwene Manaase, ab'omu miryango ya beene Yosefu, bairira haihi, baagambira omu maisho ga Musa n'abeebembezi n'abakuru b'amaju ga baishenkuru b'Abaisraeli, nibagira bati: MUKAMA akakuragiira, iwe mukama waitu, kubaganisa ensi n'enteenyu noogiha Abaisraeli kuba obuhunguzi; kandi, mukama waitu, okaragiirwa MUKAMA kuha bahara ba Zelofehaadi mwene waitu obuhunguzi bwe. Kwonka ku barishwerwa abuntu b'omu nganda ezindi ez'Abaisraeli, obuhunguzi bwabo buryaihwa aha buhunguzi bwa baatatenkuriitwe, bwongyerwe aha buhunguzi bw'enganda ezi barishwerwamu; n'ahabw'ekyo buryaba bwihirwe aha mugabo gw'obuhunguzi bwaitu. Kandi omwaka gwa jubili y'Abaisraeli ku gurihika, obuhunguzi buryayongyerwa aha buhunguzi bw'oruganda oru baashweirwemu; n'ahabw'ekyo obuhunguzi bwabo buryaihirwa kimwe aha buhunguzi bw'oruganda rwa baatatenkuriitwe. Musa yaaragiira Abaisraeli nk'ekigambo kya MUKAMA oku kyabaire kiri, naagira ati: Ebi oruganda rwa beene Yosefu rurikufa n'eby'amazima. Eki nikyo MUKAMA arikuragiira aha bya bahara ba Zelofehaadi, ati: Mubarekye bagume bashwerwe abu barisiima; kwonka bashwerwe omu muryango gw'oruganda rwa baishenkurubo. Hatarigira obuhunguzi bw'Abaisraeli obwaruga omu ruganda bukaza omurundi; kureka buri muntu omu Baisraeli agume omu buhunguzi bw'oruganda rwa baishenkuru. Kandi omwishiki weena, oriheebwa obuhunguzi omu ruganda rw'Abaisraeli, ashwerwe ow'omu muryango gw'oruganda rwa baishenkuru, buri muntu ow'omu Baisraeli abone kuheebwa obuhunguzi bwa baishenkuru. N'ahabw'ekyo tiharibaho buhunguzi obwaruga omu ruganda bukaza omu rundi; ahakuba buri ruganda omu nganda z'Abaisraeli ruryagumya obuhunguzi bwarwo. Bwanyima bahara ba Zelofehaadi baakora, nk'oku MUKAMA yaaragiira Musa; ahakuba Maala, Tiruza, Hogula, Milika na Noa, bahara ba Zelofehaadi, bakashwerwa batabani ba baishentobo. Baashwerwa ab'omu miryango ya beene Manaase, mwene Yosefu; obuhunguzi bwabo bwaguma omu ruganda rw'omuryango gwa ishebo. Ebyo nibyo biragiro n'emitwarize ebyatairweho, ebi MUKAMA yaaragiire Abaisraeli naaraba omuri Musa, bari omu mpita za Moabu haihi na Yorudani, ahashungaine na Yeriko. Ebi nibyo bigambo ebi Musa yaagambiire Abaisraeli boona bari seeri ya Yorudani omu ihamba rya Araba ahashungaine na Suufu ahagati ya Parani, Tofeli, Labani, Hazeroosi na Dizahaabu. Okuruga Horebu okuhika Kadeshi-barunea, orabire aha rushozi Seiri, n'orugyendo rw'ebiro ikumi na kimwe. Omu mwaka gwa makumi ana omu kwezi kwa ikumi na kumwe, aha kiro kyakwo ky'okubanza, Musa akagambira Abaisraeli ebi MUKAMA yaamuragiire kubagambira byona, nk'oku byabaire biri; yaabimugambira aherize kusingura Sihooni omugabe w'Abaamori, owaabaire atwire Heshibooni, na Ogi omugabe wa Bashani owaabaire atwire Ashitaroosi omuri Edurei; Musa yaatandika kushoboorora ebiragiro ebyo, ari omu nsi ya Moabu seeri ya Yorudani, naagira ati: MUKAMA Ruhanga waitu akatugambirira Horebu, naagira ati: Omwanya ogu mumazire ahari oru rushozi ni muhango munonga; muhindukye, mwimutsye orugyendo, muze omu nsi y'ebibungo ey'Abaamori n'ahandi hoona ahahereraine naho, omuri Araba, n'omu nsi y'ebibungo, n'omu mpita, na Negebu n'omu mpita z'aha rubaju rw'Enyanja Empango, omu nsi y'Abanyakanaani, n'aha rushozi Lebanooni, muhikye n'aha mugyera muhango Furaati. Reeba, egyo nsi ngitaire omu maisho gaanyu; mugizemu, mukubuure egyo nsi ei MUKAMA yaarahiire kuha baashwenkuriimwe, Abarahamu na Isaaka na Yakobo, na baijukuru baabo abarikurataho. Naanye obwo nkabagira nti: Tindikubaasa kubaheeka nyenka; MUKAMA Ruhanga waanyu abakanyiise; reeba hati muri baingi nk'enyonyoozi z'omu iguru. MUKAMA Ruhanga wa baashwenkuriimwe abakanyise emirundi rukumi okukira oku muri, kandi abahe omugisha, nk'oku yaabaraganiise. Nimbaasa nta kwemera oburemeezi bwanyu n'empaka zaanyu ebirikumpenda? Mutoorane abanyabwengye, abarikwetegyereza kandi abarikumanywa, nk'enganda zaanyu oku ziri, mbateho kuba abeebembezi baanyu. Mwangarukamu muti: Ebi waagamba ni birungi itwe kubikora. Naanye nikwo kutwara abakuru b'enganda zaanyu, abanyabwengye kandi abarikumanywa, nkabahindura abeebembezi baanyu, abamwe kutegyeka buri omwe rukumi, abandi igana, abandi ataano n'abandi ikumi, kandi n'abakuru b'engabo, nk'oku enganda zaanyu ziri. Kandi obwo nkeehanangiriza abaramuzi baanyu, ningira nti: Mugume muhurire ebi beene waanyu barikufa, mucwere omuntu na mwene ishe n'omunyaihanga otwire nawe emanja z'oburyo. Omu kucwa emanja kwanyu mutarishoroora omu bantu; muhurire abataine kitiinisa n'abakiine nimubainganisa; mutaritiina amaisho g'omuntu, ahabw'okuba okucwa orubanja n'okwa Ruhanga; kandi emanja eziribarema, mugume muzindeetere, naanye ndyazihurira. Kandi omu bunaku obwo nkabaragiira byona ebi mushemereire kukora. Bwanyima twaruga Horebu, twaraba omuri eryo ihamba ryona erihango eririkutiinisa, eri mwareebire nimuza omu nsi y'ebibungo y'Abaamori, nk'oku MUKAMA Ruhanga waitu yaaturagiire; twahika Kadeshi-barunea. Ku twahikireyo, naabagira nti: Mwaija omu nsi y'ebibungo ey'Abaamori, ei MUKAMA Ruhanga waitu arikutuha. Reeba, MUKAMA Ruhanga waanyu ataire egyo nsi omu maisho gaanyu; mwinamukye, mugikubuure, nka MUKAMA Ruhanga wa baashwenkuriimwe oku yaabagambiire; mutatiina, n'obu kwakuba okuhahaaza omutima. Bwanyima mwena mwanyirira haihi, mwagira muti: Ka tutume abantu batubandizeyo, batutatire ensi, bagarukye batugambire omuhanda ogu turaatoore nitwinamuka, n'endembo ezi turaahikyemu. Ekigambo ekyo kyangwisa gye munonga, naabaihamu abantu ikumi na babiri, omwe omuri buri ruganda. Baahinduka, bainamuka omu nsi y'ebibungo, baahika omu ruhanga rwa Eshikooli, baarutata. Baiha aha bijuma by'egyo nsi, baabitureetera omu ngaro zaabo, kandi baatureetera n'enkuru nungi nibagira bati: Ensi ei MUKAMA Ruhanga waitu arikutuha ni nungi. Kwonka imwe mwayanga kwinamuka, mwagomera ekiragiro kya MUKAMA Ruhanga waanyu; mwayetomboitera omu mahema gaanyu nimugira muti: Ruhanga ahabw'okutwanga akatwiha omu nsi ya Misri okutuhayo omu mikono y'Abaamori kutucwekyereza. Nitwinamuka hi? Beene waitu batumazire omutima omunda nibagira bati: Abo bantu ni bahango kandi ni baraingwa nibatukira; endembo zaabo ni mpango, kandi zeehinguririziibwe engo ezizitiire okuhika ahaiguru munonga; kandi tureebireyo beene Anaki. Naanye nikwo kubagumya nimbagira nti: Mutagira obwoba, kandi mutabatiina. MUKAMA Ruhanga waanyu orikubeebembera niwe araabarwanirire, nk'ebi yaabakoreire omuri Misri byona nimureeba, oku byabaire biri, kandi n'omu ihamba ahu mwareebeire oku MUKAMA Ruhanga waanyu yaabaheekire, omu muhanda gwona ogu mwarabiremu okuhika aha, nk'oku omuntu aheeka omwana we. Kwonka n'obu ndaabe naabagambiire ekyo, timuraikiriize MUKAMA Ruhanga waanyu, owaabeebembeire omu muhanda kubasherurira omwanya gw'okuteeramu amahema gaanyu, ari omu muriro nyekiro n'omu kicu nyomushana, kubahabura omuhanda ogu muraatooremu. MUKAMA yaahurira ebigambo byanyu, yaagira ekiniga, yaarahira ati: Buzimazima tihariho n'omwe omuri aba bantu ab'obusingye obu obubi orireeba egyo nsi nungi ei naarahiire kuha baashwenkuriimwe, kureka Kalebu mwene Yefune niwe arigireeba; kandi ensi ei yaaribatsiremu ndyagimuha n'abaana be, ahabw'okuba kakuratirira kimwe MUKAMA. Kandi naanye MUKAMA akangwerwa kubi ahabwanyu, yaagira ati: Naiwe torigihikamu. Kwonka Yoshua mwene Nuuni, omuheereza waawe niwe aritaahamu; omugumye, ahakuba niwe arihunguza Abaisraeli egyo nsi. Kandi abaana baanyu abato abu mwagizire ngu baryaba eminyago, n'abaana baanyu abatakamanyire kirungi nari kibi, nibo barigitaahamu, kandi nibo ndigiha bakagikubuura. Kwonka imwe muhindukye mugarukye omu ihamba, mutoore omuhanda ogurikuza aha Nyanja erikutukura. Bwanyima mwangarukamu nimugira muti: Tucumwire ahari MUKAMA; nitwija kwinamuka, turwane nk'ebi MUKAMA Ruhanga waitu yaaturagiire byona oku biri. Buri omuntu weena omuriimwe yaahagatira eby'okurwanisa bye, mwateekateeka ngu nikirahuka kwinamuka omu nsi y'ebibungo. MUKAMA yangira ati: Obangirire oti: Mutainamuka, kandi mutarwana; ahakuba tindi muriimwe, mutakaitwa bazigu baanyu. Ntyo naabibagambira, kwonka timwabihurira, mwagomera ekiragiro kya MUKAMA, mwainamuka n'ekigaazo omuri egyo nsi y'ebibungo. Abaamori abaabaire bagitwiremu baija kubarwanisa, baababinga nk'enjoki, baabaitira Seiri, baabahitsya Horuma. Mwagaruka, mwarira omu maisho ga MUKAMA; kwonka MUKAMA tiyaabeetaho n'obu kwakuba okubatega okutu. Mutyo mwamara ebiro bingi muri Kadeshi, nk'ebiro ebi mwamazireyo oku byabaire nibiingana. Bwanyima twahinduka, twaimutsya orugyendo nituza omu ihamba, twatoora omuhanda ogurikuza aha Nyanja erikutukura, nk'oku MUKAMA yandagiire; twamara ebiro bingi nitwehinguririza orushozi Seiri. MUKAMA yangira ati: Omwanya ogu mumazire nimwehinguririza oru rushozi ni muhango munonga; mukiikame mutoore aha bukiizi-bwa-bumosho. Kandi oragiire abantu oti: Mwaza kuraba omu nsi ya beene waanyu aba Esau, abatwire Seiri; bo baryabatiina; n'ahabw'ekyo mwerinde munonga, mutaribarwanisa; ahakuba tindibaha ha nsi yaabo, n'obu haakuba ah'okuribata ekigyere; ahabw'okuba nkaha Esau orushozi Seiri kuba orwe. Muryaguma mubashakyemu eby'okurya, mubone kurya, kandi mugure nabo amaizi, mubone kunywa. Ahakuba MUKAMA Ruhanga waawe akakuha omugisha omu mirimo yoona ey'emikono yaawe, yaamanya engyendo zaawe ez'omuri eri ihamba rihango; kandi emyaka egi yoona makumi ana MUKAMA Ruhanga waawe agumire naiwe, otaine ki obuzire. Tutyo twagumizamu, twayetantara beene waitu aba Esau, abatwire Seiri, twayetantara n'omuhanda ogurikuraba Araba niguruga Elaasi na Ezionigeberi; twakuba, twatoora omuhanda ogurikuza omu ihamba rya Moabu. MUKAMA yangira ati: Mutarahura Abamoabu, mukabarwanisa; ahakuba tindibaha buhunguzi mu nsi yaabo, ahabw'okuba nkaha aba Looti ensi ya Aari kuba eyaabo. (Obunyakare aba Emimu bakaba batwireyo, n'eihanga ry'amaani ery'abantu baingi kandi baraingwa nk'aba Anaki, kandi bakaba nibeetwa aba Reefa nk'aba Anaki; kwonka Abamoabu bakabeeta aba Emimu. Kandi obunyakare Abahoori nabo bakaba batwire Seiri, baabanyaga, baabaita, baatuura omu nsi yaabo, nk'Abaisraeli oku baakubwire ensi yaabo ei MUKAMA yaabahaire.) MUKAMA yaagaruka yaagira ati: Mbwenu mwimukye, mwambukye akagyera Zeredi. Ako kagyera Zeredi twakambuka. Emyaka ei twamazire okwiha obu twaruga Kadeshi-barunea okuhitsya obu twayambukire ako kagyera Zeredi, ekahika makumi ashatu na munaana; okuhitsya obu abarwani boona ab'obusingye obwo baahwereire kimwe omu nsiisira zaitu, nk'oku MUKAMA yaabagambiire naarahira. Buzimazima omukono gwa MUKAMA gukabarwanisa okubahwerekyerereza omu nsiisira zaitu, okuhitsya obu baahweireho. Bwanyima abarwani boona ku baaherize kufa, baahwa omu bantu, MUKAMA yangira ati: Eri izooba nimwija kuraba omuri Aari, mucwekanise omwatano gwa Moabu; kandi ku oraahikye haihi n'Abaamoni, otabarahura, n'obu kwakuba okubarwanisa; ahakuba tindikuha buhunguzi omu nsi y'Abaamoni, ahabw'okuba nkagiha aba Looti kuba eyaabo. ( Ensi egyo nayo neeyetwa ey'aba Reefa; obunyakare aba Reefa bakaba bagitwiremu; kwonka Abaamoni hati nibabeeta Abazamuzumi; rikaba riri eihanga ry'amaani, ery'abantu baingi kandi baraingwa nk'aba Anaki; kwonka MUKAMA akabacwekyerereza omu maisho g'Abaamoni, baabanyaga, baatuura omu nsi yaabo, nk'oku yaagiriire aba Esau, abatwire Seiri, obu yaacwekyerereza aba Hoori omu maisho gaabo, bakabanyaga, bakatuura omu nsi yaabo n'okuhitsya hati. Kandi n'aba Avimu, abaabaire batwire omu birorero okuhika Gaaza, aba Kafutoori, abaarugire Kafutoori, bakabacwekyereza, baatuura omu nsi yaabo.) MUKAMA yaagaruka yangira ati: Mwimukye mugyende, mwambukye oruhanga rwa Arunooni; reeba naahayo Sihooni Omuamori, omugabe wa Heshibooni, n'ensi ye omu mikono yaawe; otandikye kumurwanisa n'okukubuura ensi ye. Eri izooba niinyija kwitsa amahanga agari ahansi y'eiguru obwoba n'okugatiinisa ahabwawe; nibaija kuhurira okurangaanwa kwawe, bateteme, bagire amaganya maingi ahabwawe. Ku twabaire tukiri omu ihamba rya Kedemoosi, naatuma entumwa ahari Sihooni omugabe wa Heshibooni ebigambo by'obusingye, ningira nti: Onyikirize, ndabe omu nsi yaawe; niinyija kutoora omuhanda rugyendwa, tindikwija kukiikama aha rubaju rwa buryo nari orwa bumosho. Eby'okurya oryabinguza nkuhe empiiha, mbone kurya; n'amaizi oganguze nkuhe empiiha, mbone kunywa; kwonka ondekye, ndabemu n'ebigyere, nk'aba Esau abatwire Seiri, n'Abamoabu abatwire Aari, oku bangiriire, okuhitsya obu ndyambuka Yorudani, nkahika omu nsi ei MUKAMA Ruhanga waitu arikutuha. Kwonka Sihooni omugabe wa Heshibooni yaayanga kutureka kuraba omu nsi ye, ahakuba MUKAMA Ruhanga waawe akamugangaaza omutima, yaamutizya, ngu abone kumuhayo omu mukono gwawe, nk'oku kiri na hati. MUKAMA yangira ati: Reeba, naatandika kuhayo Sihooni n'ensi ye omumaisho gaawe; naiwe otandikye kugikubuura, obone kugihungura. Bwanyima Sihooni yaija n'engabo ze zoona kuturwanisiza ahari Yahazi. MUKAMA Ruhanga waitu yaamuhayo omu maisho gaitu, twamwita n'abatabani n'abantu be boona. Omu bunaku obwo twakwata endembo ze zoona, twazicwekyerereza kimwe, abashaija, n'abakazi n'abaana; titwatsigamu na wa kizira. Kureka amatungo gonka nigo twayenyagiire hamwe n'ebi twanyagire omu ndembo ezi twakwatsire. Okuruga Aroeri eri aha rubaju rw'oruhanga rwa Arunooni, n'okuruga aha rurembo oruri omuri orwo ruhanga, okuhika Gileadi, tihaagira rurembo rwaturema ahabw'oburaingwa bwarwo. MUKAMA Ruhanga waitu yaazihayo zoona omu maisho gaitu. Kwonka tiwaahika haihi n'ensi y'Abaamoni, n'obu haakuba aha nkungu z'omugyera Yaboki, nari endembo z'omu nsi y'ebibungo, n'ahandi hoona ahu MUKAMA Ruhanga waitu yaatuzibiire. Bwanyima twakuba, twatoora omuhanda ogurikwinamuka Bashani; Ogi omugabe wa Bashani yaija n'engabo ze zoona kuturwanisiza omuri Edurei. MUKAMA yangira ati: Otamutiina; ahakuba naamuhayo n'abantu be boona n'ensi ye omu mukono gwawe; omugire nk'oku waagizire Sihooni omugabe w'Abaamori owaabaire atwire Heshibooni. Atyo MUKAMA Ruhanga waitu yaahayo na Ogi omugabe wa Bashani n'abantu be boona omu mikono yaitu; twabaita, tiyaahonoraho n'omwe. Omu bunaku obwo twakwata endembo ze zoona; tihaatsigaraho rurembo na rumwe oru tutarabanyagire – endembo makumi mukaaga, ekyaro kyona ekya Arugoobi, obugabe bwa Ogi omuri Bashani. Ezo zoona zikaba ziri endembo ezizitiire n'engo ndaingwa, ziine amarembo g'enyigi ezirikukingwa empimbi, otabariireho birorero bingi munonga ebitaine ngo. Twazicwekyerereza kimwe, nk'oku twagizire Sihooni omugabe wa Heshibooni, nitucwekyereza buri rurembo, abashaija n'abakazi n'abaana. Kwonka amatungo goona, n'ebi twanyagire omu rurembo, twabyetwarira kuba eminyago. Tutyo omuri obwo bunaku twakubuura ensi z'abo bagabe b'Abaamori bombi, abaabaire batwire seenu ya Yorudani, okwiha aha ruhanga rwa Arunooni, okuhika aha rushozi Herumooni; (orwo rushozi Herumooni Abasidoni bakaba barweta Sirioni, n'Abaamori barweta Seniiri;) kandi twakwata endembo zoona ez'omu ruhita, na Gileadi yoona, na Bashani yoona okuhika Saleka n'omuri Edurei, endembo z'omu bugabe bwa Ogi omuri Bashani. (Ahabw'okuba Ogi omugabe wa Bashani niwe wenka owaabaire akiriho omu ba Reefa abaatsigaireho; ekitanda kye kikaba kiri ky'ebyoma; tikiri omuri Rabba ey'Abaamoni? Oburaingwa bwakyo bukaba buri mikono mwenda, n'obuhango bwakyo mikono ena, nk'orugyero rw'abantu orwa mukono gumwe oku ruri.) Ku twakubwire egyo nsi omu bunaku obwo, naaha aba Reubeeni n'aba Gaadi ekyanga ekirikutandikira Aroeri eri aha rubaju rw'oruhanga rwa Arunooni n'ekicweka ky'ensi y'ebibungo ya Gileadi n'endembo zaamwo. Ekicweka kya Gileadi ekyatsigaireho na Bashani yoona, obugabe bwa Ogi, naabiha ekicweka ky'oruganda rwa Manaase, ekyanga kyona kya Arugoobi, niyo Bashani yoona. (Egyo nsi ekaba neeyetwa ensi y'aba Reefa. Yairi mwene Manaase yaatwara ekyaro kyona ekya Arugoobi, niyo Bashani, okuhika aha mwatano gw'aba Geshuri n'aba Maakasi, yaakyeyeterera, kyayetwa Havosi-yairi n'okuhitsya hati.) Kandi naaha Makiri Gileadi. Aba Reubeeni n'aba Gaadi naabaha okuruga ahari Gileadi okuhika aha ruhanga rwa Arunooni, omwatano gwayo gwaraba ahagati y'orwo ruhanga, gwahika aha mugyera Yaboki, ogurikubaatanisa n'Abaamoni; kandi naabaha Araba, omwatano gwayo gwaba Yorudani, okuruga Kinereesi okuhika aha nyanja ya Araba, niyo Nyanja y'Omwonyo, ahansi y'orushozi Pisiga aha rubaju rw'oburugwa-izooba. Omu bunaku obwo nkabaragiira, ningira nti: MUKAMA Ruhanga waanyu abahaire ensi egi kugikubuura; abashaija baanyu amamanzi baryayambuka bakwaitse eby'okurwanisa beebembeire beene waanyu Abaisraeli. Kwonka abakazi baanyu n'abaana baanyu n'amatungo gaanyu, – (nimmanya ku mwine amatungo maingi) biryaguma omu ndembo zaanyu, ezi naabahaire, okuhitsya obu MUKAMA ariha beene waanyu okuhuumura, nk'oku yaakubahaire, nabo bakakubuura ensi ei MUKAMA Ruhanga waanyu arikubaha seeri ya Yorudani; bwanyima muryagaruka buri muntu omu butaka bwe obu mbahaire. Omu bunaku obwo nkaragiira Yoshua ningira nti: Amaisho gaawe geereebeire byona ebi MUKAMA Ruhanga waanyu akozire abo bagabe bombi; kandi nikwo MUKAMA arigira obugabe bwona omu nsi ei murikwambukamu. Mutaribatiina; ahabw'okuba MUKAMA Ruhanga waanyu niwe abarwanirira. Omu bunaku obwo nkeeshengyereza MUKAMA ningira nti: Ai Mukama RUHANGA, otandikire kworeka omwiru waawe obukuru bwawe n'omukono gwawe ogw'amaani; ahakuba ni ruhanga ki omu iguru nari aha nsi, orikubaasa kukora emirimo nk'eyaawe, kandi n'eby'amaani ebi waakozire oku biri? Ninkweshengyereza onyikirize nyambukye, ndeebe ensi egyo enungi eri seeri ya Yorudani, n'ebyo bibungo birungi na Lebanooni. Kwonka MUKAMA yangwerwa kubi ahabwanyu, tiyaanyikiriza; yangira ati: Rekyera aho, otagaruka kungambira ahari ekyo kigambo. Inamuka oze aha mutwe gwa Pisiga, onagye amaisho oburengyerwa-izooba, n'aha bukiizi-bwa-bumosho, n'aha bwa buryo, n'oburugwa-izooba, oreebe n'amaisho gaawe; ahakuba toryambuka Yorudani egi. Kwonka oyehanangirize Yoshua, omwezirikise, omugumye; ahabw'okuba niwe aryambuka ayebembeire aba bantu, akabahunguza ensi ei oraareebe. Tutyo twaguma omu ruhanga orushungaine na Besi-peori. Mbwenu, Baisraeli 'mwe, muhurire ebiragiro ebyatairweho n'ebyaragiirwe, ebi ndikubeegyesa, mubyorobere, mubone kugumaho n'okutaaha omu nsi ei MUKAMA Ruhanga wa baashwenkuriimwe arikubaha, mugikubuure. Mutaryongyera aha kigambo eki ndikubaragiira, kandi mutarikicwaho, mubone kukwata ebiragiro bya MUKAMA Ruhanga waanyu ebi ndikubaragiira. Amaisho gaanyu gakeereebera ebi MUKAMA yaakozire ahabw'ebya Baali-peori; ahabw'okuba abashaija boona, abaakuratiire Baali-peori, MUKAMA Ruhanga waawe akabacwekyereza, yaabamara omuriimwe. Kwonka imwe, abahamiire ahari MUKAMA Ruhanga waanyu, mukiriho mwena n'eri izooba. Reeba, naabeegyesa ebiragiro ebyatairweho n'ebyaragiirwe, nk'oku MUKAMA Ruhanga wangye yandagiire, ngu mube nikwo mwatwaza omu nsi ei murikuza kukubuura. N'ahabw'ekyo mugume mubikwate, mubyorobere; obwo nibwo bwengye bwanyu n'okwetegyereza kwanyu omu maisho g'amahanga agarihurira ebyo biragiro byona, gakagira gati: N'ekya buzima eri ihanga rikuru n'eihanga ry'abantu b'obwengye kandi abarikwetegyereza. Ni ihanga ki erikuru eriine ruhanga oriri haihi nka MUKAMA Ruhanga waitu oku atuba haihi, twamutakira? Kandi ni ihanga ki erikuru eriine ebiragiro ebyatairweho n'ebyaragiirwe ebihikire nk'Ebiragiro ebi byona ebi naata omu maisho gaanyu eri izooba? Kwonka oyerinde, oteho omutima orinde amagara gaawe, orekye kwebwa ebi amaisho gaawe gaareebire, bitarikuruga aha mutima ebiro byona ebi oriba okiriho; kureka obimanyise abaana baawe na baijukuru baawe. Ogume oijukye eizooba eri waayemerereireho omu maisho ga MUKAMA Ruhanga waawe ahari Horebu, obu MUKAMA yangira ati: Nteeranira abantu, mbagambire ebigambo byangye, babone kwega kuntiina ebiro byona ebi barimara omu nsi, kandi beegyese n'abaana baabo. Naimwe mwairira haihi, mwayemerera ahansi y'orushozi; orwo rushozi rwayaka omuriro, gwahika ahagati y'eiguru, rwashwekwa omwirima, n'ekicu, kandi omwirima ndindindi. MUKAMA yaabagambira naayema omu muriro; mwahurira ebyagambwa, kwonka timwagira ki mwareeba, kureka eiraka ryonka. Yaabagambira endagaano ye, ei yaabaragiire kuhitsya, nibyo biragiro ikumi; yaabihandiika aha bishate bibiri by'amabaare. Omu bunaku obwo MUKAMA yandagiira kubeegyesa ebiragiro ebyatairweho n'ebyaragiirwe ngu mubone kubyoroberera omu nsi ei murikuza kukubuura. N'ahabw'ekyo mwerinde munonga. Nk'oku mutarareebire kishushani kyona ekya MUKAMA, obu yaabagambirira omu muriro ahari Horebu, mwerinde mutakaashiisha, mukeekorera ekishushani ekirikushusha ekintu kyona, ekishushani ky'ekishaija nari eky'ekikazi, ekishushani ky'enyamaishwa yoona eri omu nsi, nari eky'ekintu kyona ekiine amapapa ekirikuguruka omu mwanya, ekishushani ky'ekintu kyona ekirikugyendesa enda ahansi nari eky'eky'enyanja kyona ekiri omu maizi okuzimu. Kandi mwerinde, mutakaimutsya amaisho ahaiguru, mukireeba eizooba n'okwezi n'enyonyoozi, nigo mahe goona ag'omu iguru, mukabeihwabeihwa, mukabiramya, mukabiheereza, haza biri ebintu ebi MUKAMA Ruhanga waawe yaahaire amahanga goona agari ahansi y'eiguru. Ahabw'okuba imwe nimumanya ku MUKAMA yaabakwatsire, akabashahura omu iziiko ry'ebyoma eririkubugumwamu omuriro, niyo Misri, kuba abantu be buzima, nk'oku muri na hati. Kandi MUKAMA akangwerwa kubi ahabwanyu, yaarahira ku ntaryambuka Yorudani kuza omu nsi egyo enungi, ei MUKAMA Ruhanga waawe arikukuha kuba obuhunguzi. N'ahabw'ekyo nshemereire kufeera omu nsi egi; tinshemereire kwambuka Yorudani; kwonka imwe muryayambuka, mukubuure ensi egyo nungi. Mwerinde, mutaryebwa endagaano ya MUKAMA Ruhanga waanyu, ei yaaragaine naimwe, mukeekorera ekishushani ekibaizire, ekirikushusha ekintu kyona, MUKAMA Ruhanga waanyu eki yaabazibiire; ahakuba MUKAMA Ruhanga waanyu n'omuriro ogurikurya busha, Ruhanga ow'eihato. Ku murizaara abaana, nabo baazaara abandi, mwamara omwanya muhango mutwire omu nsi egyo, bwanyima ku murishiisha, mwakora ekishushani ekibaizire, ekirikushusha ekintu kyona, mwakora ebirikwangwa MUKAMA Ruhanga waanyu kumugwisa kubi, eri izooba niinyeta eiguru n'ensi kuba baamushinja, kuhamya ku murihwerekyerera juba, mukahwa omu nsi ei muryambuka Yorudani kuza kukubuura; timurigimaramu mwanya muhango, kureka muryagicwekyerereramu kimwe. MUKAMA aryabataataanisa, abanagye omu banyamahanga, mutsigare muri bakye omu mahanga, agu MUKAMA aribatwaramu. Okwo muryaheererezayo baaruhanga abaakozirwe emikono y'abantu omu biti n'omu mabaare, abatarikureeba, abatarikuhurira, nari okurya, n'obu kwakuba okukaga. Kwonka okwo ku murisherurirayo MUKAMA Ruhanga waanyu, muryamureeba, ku murimusherura n'omutima gwanyu gwona n'amagara gaanyu goona. Ku origira obusaasi, ebyo byona byakuhikaho, omu biro bya bwanyima oryagarukira MUKAMA Ruhanga waawe, oyorobere eiraka rye; ahabw'okuba MUKAMA Ruhanga waawe ni Ruhanga orikusaasira; tarikuhemukaho, kandi tarikucwekyereza, n'obu kwakuba okwebwa endagaano ei yaaragaine na baashwenkuru naarahira. Obuuze eby'ebiro ebyahingwire ebyakubandiize, okwiha aha kiro eki Ruhanga yaahangiireho omuntu omu nsi, kandi n'okuruga aha muheru gw'eiguru okuhika aha gundi, ku haraabe harabaireho ekintu kyona ekikuru nk'eki, nari ku haraabe harahuriirweho ekirikushushana nakyo. Hariho abantu abarahuriire eiraka rya Ruhanga nirigambira omu muriro, nkaimwe oku mwarihuriire, bakagumaho bari abahuriire? Nari shi hariho ruhanga orateireho kuza kwetwarira eihanga, naariihisa omu rindi ebigyezo n'obumanyiso n'eby'okutangaaza n'engamba n'omukono gw'amaani n'omukono ogubangire, kandi n'ebirikutiinisa munonga, nk'ebi MUKAMA Ruhanga waanyu yaakoreire omuri Misri byona omu maisho gaanyu oku byabaire biri? Niiwe waayorekirwe ebyo, ngu obone kumanya ku MUKAMA ari Ruhanga; ku hatariho ondiijo kureka We wenka. Akeema omu iguru, yaakuhuriza eiraka rye, ngu abone kukwegyesa; n'omu nsi yaakworeka omuriro gwe omwingi; kandi waahurira ebigambo bye nibigurugamu. Kandi ahabw'okukunda baashwenkuru, nikyo yaatooraniire baijukuru baabo abaakuratsireho, akakweihira omuri Misri n'amaani ge maingi, ngu abingye amahanga agarikukukiza ekitiinisa n'amaani, garugye omu maisho gaawe, akutaasye omu nsi yaabo, agikuhe kuba obuhunguzi, nk'oku kiri n'eri izooba. Mbwenu eri izooba omanye eki kandi okite aha mutima, ku MUKAMA ari Ruhanga ori omu iguru ahaiguru n'omu nsi ahansi; tihariho ondiijo weena. N'ahabw'ekyo ogume okwate ebiragiro bye ebyatairweho n'ebi yaaragiire, ebi ndikukuragiira eri izooba, obone kuba gye n'abaana baawe abarikurataho, n'okuhangaarira omu nsi, ei MUKAMA Ruhanga waawe arikukuha kuba eyaawe ebiro byona. Bwanyima Musa yaatoorana endembo ishatu aha rubaju rw'oburugwa-izooba seeri ya Yorudani, ngu oriita omuntu weena ahungireyo, oriba aitsire mutaahi we, atamwitsire nkana, oshangirwe ataine buzigu nawe omu biro ebihingwire, akize amagara ge ahabw'okuhungira omu rurembo rumwe ahari ezo; endembo ezo nizo ezi–Bezeeri omu ihamba eriri omu nsi y'empita ahabw'aba Reubeeni, Ramosi omuri Gileadi ahabw'aba Gaadi, na Golani omuri Bashani ahabw'aba Manaase. Ebi nibyo biragiro ebi Musa yaataire omu maisho g'Abaisraeli; n'ebirikuhamya, n'ebiragiro ebyatairweho, n'ebyaragiirwe, ebi Musa yaagambiire Abaisraeli obu baaruga Misri, bakiri seeri ya Yorudani omu ruhanga orushungaine na Besi-peori, omu nsi ya Sihooni omugabe w'Abaamori, owaabaire atwire Heshibooni, ou Musa n'Abaisraeli baitsire, obu baaruga Misri, bakakubuura ensi ye n'eya Ogi omugabe wa Bashani, kandi abo nibo bagabe bombi b'Abaamori, abaabaire batwire seeri ya Yorudani aha rubaju rw'oburugwa-izooba, okuruga Aroeri eri aha rubaju rw'oruhanga rwa Arunooni okuhika aha rushozi Sioni (egyo niyo Herumooni), kandi na Araba yoona seeri ya Yorudani aha rubaju rw'oburugwa-izooba, n'okuhika aha nyanja ya Araba ahansi y'orushozi Pisiga. Musa yaayeta Abaisraeli boona, yaabagira ati: Imwe Baisraeli 'mwe, muhurire ebiragiro ebyatairweho n'ebyaragiirwe, ebi ndikugamba muhuriire eri izooba, mubone kubyega n'okubyorobera. MUKAMA Ruhanga waitu akaragaanira naitwe endagaano ahari Horebu. Baatatenkuriitwe tibo MUKAMA yaaragaine nabo egyo ndagaano, kureka akaragaana naitwe abari aha, abakiriho eri izooba. MUKAMA akagamba naimwe nimureebana, ari aha rushozi ahagati omu muriro. (Omu bunaku obwo nkeemerera ahagati ya MUKAMA naimwe okubagambira ekigambo kya MUKAMA; ahabw'okuba mukaba mutiinire ogwo muriro, timwainamuka ahari orwo rushozi.) Yaagira ati: Niinye MUKAMA Ruhanga waawe owaakwihire omu nsi ya Misri, omu nju y'obuhuuku; otarigira baaruhanga abandi nyowe ndiho. Otaryekorera ekishushani kyona ekibaizire, n'obu kyakuba ekishushani ky'ekintu kyona ekiri ahaiguru omu iguru nari ekiri omu nsi ahansi, nari ekiri omu maizi okuzimu; otaribiinamira, kandi otaribiheereza; ahakuba nyowe MUKAMA Ruhanga waawe ndi Ruhanga w'eihato, ntura abaana eby'okushiisha bya baishebo abarikuunyanga okuhitsya aha b'obusingye bwa kashatu n'obwa kana; kwonka abaana b'abarikunkunda bakoorobera ebiragiro byangye, mbagirira embabazi okuhitsya obusingye enkumi n'enkumi. Otarizaanisa eiziina rya MUKAMA Ruhanga waawe; ahakuba MUKAMA tarimubara nk'otaine rubanja orikuzaanisa eiziina rye. Ijuka okweza ekiro kya sabato; nk'oku MUKAMA Ruhanga waawe yaakuragiire. Omu biro mukaaga ogume okore; obe nimwo waakorera emirimo yaawe yoona; kwonka ekiro kya mushanju niyo sabato ahari MUKAMA Ruhanga waawe; otarikoreraho omurimo gwona, iwe nari mutabani waawe, nari muhara waawe, nari omuhuuku waawe, nari omuzaana waawe, nari ente yaawe, nari endogoya yaawe, nari eki otungire kyona omu matungo gaawe, nari omunyaihanga ori omu ka yaawe; omuhuuku waawe n'omuzaana waawe bahuumure nkaiwe. Kandi oryaguma oijukye ku waabaire ori omuhuuku omu nsi ya Misri, MUKAMA Ruhanga waawe akakwihayo n'omukono gw'amaani kandi ogubangire. Nikyo MUKAMA Ruhanga waawe yaakuragiriire kurinda sabato. Otiine sho na nyoko, nk'oku MUKAMA Ruhanga waawe yaakuragiire, obone kuhangaara n'okuba gye omu nsi ei MUKAMA Ruhanga waawe arikukuha. Otariita; Kandi otarishambana; Kandi otariiba; Kandi otaribeiherera mutaahi waawe; Kandi otaryetenga omukazi wa mutaahi waawe, otaryetenga enju ya mutaahi waawe, n'obu gwakuba omusiri gwe, nari omuhuuku we, nari omuzaana we, nari ente ye, nari endogoya ye n'obu kyakuba ekintu kyona ekya mutaahi waawe. Ebyo nibyo bigambo ebi MUKAMA yaagambiire eihanga ryanyu ryona aha rushozi ruri, ari ahagati omu muriro, n'omu kicu, n'omu mwirima ndindindi, naabigamba n'eiraka rihango; tiyaagira kindi eki yaayongyeraho. Yaabihandiika aha bishate bibiri by'amabaare, yaabimpa. Ku mwahuriire eiraka eririkuruga omu mwirima, mwareeba orushozi nirwaka omuriro, abeebembezi b'enganda zaanyu boona n'abakuru baanyu baanyirira haihi; mwangira muti: Reeba MUKAMA Ruhanga waitu yaatworeka ekitiinisa kye n'obukuru bwe, kandi twahurira eiraka rye niriruga omu muriro; eri izooba twareeba Ruhanga ku arikugamba n'omuntu, akagumaho. Mbwenu twaza kwitirwa ki? Guriya muriro mwingi ka gwaza kutumaraho. Ku turaagarukye kuhurira eiraka rya MUKAMA Ruhanga waitu, nitwija kufa. Mbwenu n'oha omu bantu boona orahuriire eiraka rya Ruhanga otahwaho naagambira ahagati omu muriro, nk'oku twarihurira, akagumaho? Ba niiwe wairira haihi, ohurire ebi MUKAMA Ruhanga waitu arikugamba byona, otugambire ebi MUKAMA Ruhanga waitu araakugambire byona; naitwe nitwija kubihurira, tubyorobere. Ku mwangambiire ebigambo byanyu, MUKAMA yaabihurira; yangira ati: Mpuriire ebigambo ebi abantu abo bakugambiire; ebi bagambire byona, babigambire gye. Nangwa ku baakugira omutima nk'ogwo gukabareetera kuntiina obutoosha n'okworobera ebiragiro byangye byona, bakaaba gye, n'oruzaaro rwabo ebiro byona. Irooko obagire oti: Mugarukye omu mahema gaanyu. Kwonka iwe, ogume aha, ahu ndi, naanye nkugambire eki ndikuragiira kyona n'ebiragiro ebyatairweho n'ebyaragiirwe, ebi oshemereire kubeegyesa, babone kubyoroberera omu nsi ei ndikubaha kuba eyaabo. N'ahabw'ekyo muteho omutima, mukore, nk'oku MUKAMA Ruhanga waanyu abaragiire; mutariteishukira aha mukono gwa buryo nari ogwa bumosho. Mugume mugyendere omu muhanda gwona ogu MUKAMA Ruhanga waanyu abahabwire, mubone kugumaho muri gye, muhangaarire omu nsi ei murikubuura. Mbwenu eki nikyo kyaragiirwe n'ebiragiro ebyatairweho n'ebyaragiirwe, ebi MUKAMA Ruhanga waanyu yandagiire kubeegyesa, ngu mubone kubyoroberera omu nsi ei murikwambukamu kukubuura; otiine MUKAMA Ruhanga waawe, oyorobere ebiragiro bye byona ebyatairweho, ebi ndikukuragiira, iwe na mutabani waawe na mwijukuru waawe, ebiro byona ebi orimara omu nsi, haza obone kuhangaara. N'ahabw'ekyo, hurira, iwe Israeli, oteho omutima, obyorobere, obone kuba gye, n'okukanyira munonga omuri egyo nsi y'amate n'obwoki, nka MUKAMA Ruhanga wa baashwenkuru oku yaakuraganiise. Hurira, iwe Israeli! MUKAMA Ruhanga waitu n'omwe; kandi ogume okunde MUKAMA Ruhanga waawe n'omutima gwawe gwona, n'amagara gaawe goona, n'amaani gaawe goona. Kandi ebigambo ebi, ebi ndikukuragiira eri izooba, bishemereire kukuguma aha mutima; ogume oyezirikye kubyegyesa abaana baawe, ogume obigaaniireho oshutami omu nju yaawe, nari noogyenda omu muhanda, kandi waaba nooza kubyama, kandi noimuka. Obikome aha mukono gwawe, bibe akamanyiso, obite aha buso bwawe ahagati y'amaisho gaawe. Oryabihandiika aha biti by'omuryango gw'enju yaawe n'aha nyigi z'amarembo gaawe. Bwanyima MUKAMA Ruhanga waawe ku arikuhitsya omu nsi ei yaarahiire kuha baashwenkuru, Abrahamu, Isaaka na Yakobo, yaakuha endembo mpango kandi nungi, ezi otarombekire, n'amaju agaijwire ebirungi byona, agu otaraijwize, n'amaziba g'amaizi agu otarafukwire, n'emisiri y'emizaabibu n'emizeituuni ei otarabyaire, waarya, waahaaga, oyerinde otaryebwa MUKAMA owaakwihire omu nsi ya Misri, omu nju y'obuhuuku. Ogume otiine MUKAMA Ruhanga waawe, omuheereze, n'eiziina rye obe niryo waarahira. Mutarikuratira baaruhanga abandi ab'abanyamahanga, abahereraine naimwe; ahakuba MUKAMA Ruhanga waawe obari ahagati ni Ruhanga w'eihato; MUKAMA Ruhanga waawe nyentsya atarikugirira ekiniga, akakuhwerekyereza, akakwiha omu nsi. Mutarigyeza MUKAMA Ruhanga waanyu, nk'oku mwamugyereize Maasa. Mugume mwezirikye kworobera ebiragiro bya MUKAMA Ruhanga waanyu, n'ebi yaahamize, n'ebiragiro ebyatairweho ebi yaabaragiire. Kandi ogume okore ebihikire n'ebirungi omu maisho ga MUKAMA, obone kuba gye, oze omuri egyo nsi nungi ei MUKAMA yaarahiire kuha baashwenkuru, ogikubuure, ahabw'okubinga abazigu baawe boona omu maisho gaawe, nk'oku yaagambire. Mutabani waawe ku arikubuuza omu biro ebiriija, naagira ati: Amakuru g'ebirikuhamya n'ebiragiro ebyatairweho n'ebyaragiirwe ebi MUKAMA Ruhanga waitu yaabaragiire n'enki? oryamugarukamu oti: Tukaba turi abahuuku ba Faraho omuri Misri; MUKAMA yaatwiha omuri Misri n'omukono gw'amaani; yaayoreka obumanyiso n'eby'okutangaaza eby'amaani ebirikusaasa, naabikora ahari Misri na Faraho n'eka ye yoona omu maisho gaitu; yaatwihayo, ngu atureete omu nsi ei yaaraganiise baatatenkuriitwe ku arigituha. Kandi MUKAMA yaaturagiira kworobera ebyo biragiro byona, n'okutiina MUKAMA Ruhanga waitu, ngu tubone kuba gye ebiro byona, kandi ngu akize amagara gaitu okufa, nk'oku kiri n'eri izooba. Ku turitaho omutima, twayorobera ebyo biragiro byona omu maisho ga MUKAMA Ruhanga waitu, nk'oku yaaturagiire, kiryatubarirwa kuba okuhikiirira. MUKAMA Ruhanga waawe ku arikuhitsya omu nsi ei orikuza kukubuura, yaabinga amahanga maingi omu maisho gaawe, Abahiiti, Abagirugashi, Abaamori, Abanyakanaani, Abaperizi, Abahiivi n'Abayebusi, amahanga mushanju agarikubakira obuhango n'amaani, kandi MUKAMA Ruhanga waawe ku ariheza kugahayo omu maisho gaawe, waagasingura, ogacwekyerereze kimwe; otarigira endagaano yoona ei waaragaana nabo, kandi otaribagirira esaasi; otarishwererana nabo, kuhingira muhara waawe mutabani waabo, nari mutabani waawe kumushwererera muhara waabo; ahabw'okuba baryahindura mutabani waawe arekye kunkurata, kureka aheereze baaruhanga abandi; haza kireetere MUKAMA kukugirira ekiniga, n'okurahuka kukucwekyereza. Kwonka oku nikwo muribatwaza; muryasheenya amatambiro gaabo, musheenyagure enyomyo zaabo z'amabaare ezi baayombekire, mutemagure Ashera zaabo, kandi mwotsye ebishushani byabo ebibaizire. Omanye ngu ori eihanga eryereziibwe MUKAMA Ruhanga waawe; kandi MUKAMA Ruhanga waawe akakutoorana omu mahanga goona agari omu nsi, kuba eihanga eri yaayetooraniire. Ekyareeteire MUKAMA kubakunda n'okubatoorana, ti habw'okugira ngu mukaba muri eihanga eririkukira agandi obuhango; ahakuba mukaba muri eihanga eririkukira obukye omu gandi goona; kureka akabatoorana ahabw'okubakunda, yaayenda ngu ahikiirize endahiro ei yaarahiire baashwenkuriimwe. Nikyo MUKAMA yaabaihiireyo n'omukono gw'amaani, akabacungura okubaiha omu nju y'obuhuuku n'omu mukono gwa Faraho omugabe wa Misri. N'ahabw'ekyo omanye ngu MUKAMA Ruhanga waawe niwe Ruhanga, Ruhanga omwesigwa, orikurinda endagaano, akagirira embabazi abarikumukunda, bakoorobera ebiragiro bye okuhitsya obusingye rukumi, oihura abamwanga okubacwekyereza nibareebana; taryeganda kwihura orikumwanga, kureka aryamwihura nibareebana. N'ahabw'ekyo ogume oyorobere ekiragiro kye, n'ebiragiro ebyatairweho n'ebyaragiirwe, ebi ndikukuragiira eri izooba. Bwanyima ahabw'okuhurira ebirikuragiirwa ebyo, n'okubirinda noobyorobera, MUKAMA Ruhanga waawe aryagumizamu ahitsye endagaano n'okukugirira embabazi, ebi yaaragaine na baashwenkuru; kandi aryakukunda, akuhe omugisha, akukanyise; kandi aryaha omugisha abaana b'enda yaawe, n'ebyana by'eitaka ryawe, n'engano zaawe, na viinyo yaawe, n'amajuta gaawe g'emizeituuni, n'okukanya kw'ente zaawe n'okw'abaana b'obusyo bw'entaama zaawe omu nsi ei yaaragaine na baashwenkuru kukuha. Oryaheebwa omugisha okukira agandi mahanga goona; tiharibaho mushaija nari omukazi oriba engumba omuriimwe, nari omu matungo gaanyu. MUKAMA aryakwihaho endwara zoona; kandi tarikurwaza ndwara mbi yoona aha ndwara za Misri, ezi murikumanya; kureka aryazirwaza boona abarikukwanga. Oryacwekyereza amahanga goona, agu MUKAMA Ruhanga waawe arihayo ahariiwe; amaisho gaawe gatarigasaasira; kandi naimwe mutariheereza baaruhanga baabo, ahabw'okuba ekyo kiryababeera omutego. Ku origira omu mutima gwawe oti: Amahanga aga nigankiza amaani; nimbaasa nta kuganyaga? otarigatiina, kureka oijukye ebi MUKAMA Ruhanga waawe yaakoreire Faraho na Misri yoona, ebigyezo by'amaani ebi amaisho gaawe gaareebire, obumanyiso, eby'okutangaaza, n'omukono gw'amaani kandi ogubangire, ebi MUKAMA yaakwihiiseyo; nikwo MUKAMA Ruhanga waawe arigira amahanga goona agu orikutiina. Kandi MUKAMA Ruhanga waawe aryayohereza enwa, zibateere, okuhitsya obu abo, abariba batsigaireho babeesherekire, baricwekyererezibwa omu maisho gaawe. Otaribatiina, ahabw'okuba MUKAMA Ruhanga waawe ari omuriiwe, Ruhanga omukuru kandi orikutiinisa. MUKAMA Ruhanga waawe aryabingamu ago mahanga, gakurugyeho mporampora; orekye kugamaraho ahonaaho, enyamaishwa z'omu ihamba zikakukanyaho, zikarengyesereza. Kureka MUKAMA Ruhanga waawe aryagahayo omu maisho gaawe, agarabanisemu munonga, okuhitsya obu garihwerekyerera. Kandi n'abagabe baabo aryabahayo omu mukono gwawe, naiwe oryabacwekyereza, eiziina ryabo ryebere kimwe ahansi y'eiguru; tihariho muntu weena oribaasa kukuza omu kaso, okuhitsya obu oribamariraho kimwe. Ebishushani bya baaruhanga baabo ebibaizire oryabyotsya omu muriro; otaryetenga efeeza nari ezaabu eriba ebiriho, n'obu kwakuba okugyetwarira, nyentsya okagwa omu mutego gwayo; ahabw'okuba n'ekihagaro ahari MUKAMA Ruhanga waawe. Kandi otarireeta ekihagaro omu nju yaawe, okakyeenwa nkakyo; oryakyangira kimwe, okinugire kimwe, ahakuba n'ekintu ekikyeenirwe. Ebiragiro byona ebi ndikubaragiira eri izooba, muryabitaho omutima, mubyorobere, mubone kugumaho mukakanya, mukaza omu nsi ei MUKAMA yaarahiire kuha baashwenkuriimwe, mukagikubuura. Oryaguma oijukye omuhanda gwona ogu MUKAMA Ruhanga waawe yaakurabizemu omu ihamba emyaka egi yoona makumi ana, kukucwa eishaija, naakugyeza ngu amanye ebiri omu mutima gwawe, yaaba oraayorobere ebiragiro bye, nari otarikwija kubyorobera. Yaakucureeza, yaakureka waagira enjara, yaakugaburira emaanu, ei waabaire otakamanyaga, n'obu baakuba baashwenkuru, ngu akumanyise ku omuntu atatungwa by'okurya byonka, kureka ku atungwa ekigambo kyona ekiruga omu kanwa ka Ruhanga. Ebijwaro byawe tibirakukuriireho, n'ekigyere kyawe tikirazimbire, emyaka egyo yoona makumi ana. Kandi omanye omu mutima gwawe, ku MUKAMA Ruhanga waawe akuhana, nk'oku omuntu ahana omwana we. Oryakwata ebiragiro bya MUKAMA Ruhanga waawe noogyendera omu mihanda ye, noomutiina; ahakuba MUKAMA Ruhanga waawe naakutwara omu nsi enungi, erimu otugyera tw'amaizi, n'enshuro n'ebiyanja by'amaizi maraingwa, agarikuhimintika nigaruga omu mpanga n'omu bibungo; ensi ey'engano na sayiri n'emizaabibu n'emitiini kandi n'amakomamahanga; ensi y'amajuta g'emizeituuni n'obwoki; ensi ei oriryamu eby'okurya bitatuube, kandi ei otarikyeneramu kintu kyona; ei amabaare gaayo gari obutare, kandi ei oritimba emiringa omu bibungo byayo. Oryarya, oigute, osiime MUKAMA Ruhanga waawe ahabw'ensi nungi ei akuhaire. Oyerinde otaryebwa MUKAMA Ruhanga waawe, okanga kworobera ebiragiro bye, n'ebi yaaragiire, n'ebiragiro ebyatairweho, ebi ndikubaragiira eri izooba. Ku oriba waariire waigutsire, waayombekire enju nungi, waazitwiremu, amasyo gaawe g'ente n'ag'entaama ku gariba gaakanyire, efeeza n'ezaabu zaawe nazo zaakanya, n'ebi otungire byona byakanya, oyerinde omutima gwawe gutaryehimbisa, okeebwa MUKAMA Ruhanga waawe owaakwihire omu nsi ya Misri, omu nju y'obuhuuku, akakurabya omuri eryo ihamba rihango kandi eririkutiinisa, eri waashangiremu enjoka z'obushegu oburikubabiirira na skorupio, n'ensi y'empaama etarimu maizi, owaakwihiire amaizi omu rukiri rugumire munonga; owaakugabuririire emaanu omu ihamba, ei baashwenkuru baabaire batakamanyaga; ngu akucwe eishaija, akugyeze abone kukukora gye aha muheru. Oyerinde otarigira omu mutima gwawe oti: Obushoboorozi bwangye n'amaani gangye nibyo byampaisize obutungi obu bwona. Oryaguma oijukye MUKAMA Ruhanga waawe, ahakuba niwe akubaasisa kutunga eitungo ngu abone kuhamya endagaano, ei yaaragaine na baashwenkuru naarahira, nk'oku kiri eri izooba. Kwonka ku oryebwa MUKAMA Ruhanga waawe, waakuratira baaruhanga abandi, waabaheereza, kandi waabaramya, ninkumanyisiza kimwe eri izooba ku otaribura kuhwerekyerera. Nk'amahanga agu MUKAMA arikuhwerekyerereza omu maisho gaanyu, nikwo naimwe murihwerekyerera, ahabw'okwanga kuhurira eiraka rya MUKAMA Ruhanga waanyu. Hurira, iwe Israeli! Noija kwambuka Yorudani eri izooba kunyaga amahanga agarikukukira ekitiinisa n'amaani, endembo mpango, ezeehinguririziibwe engo ezizitiire okuhika ahaiguru munonga, n'abantu bahango kandi baraingwa beene Anaki, abu orikumanya, kandi abu orahuriire nibagambaho bati: N'oha orikubaasa kuza aba Anaki omu kaso? Eri izooba omanye ngu MUKAMA Ruhanga waawe niwe ogwo oraayambukye, akwebembeire nk'omuriro gurikurya busha; niwe araabacwekyereze, akabagomoorera omu maisho gaawe; naiwe oryababingamu, obahwerekyereze ahonaaho, nk'oku MUKAMA yaakugambiire. MUKAMA Ruhanga ku ariheza kubabinga, baakuruga omu maisho, otarigira omu mutima gwawe oti: MUKAMA andeetsire omu nsi egi kugikubuura ahabw'okuhikiirira kwangye; haza kunu MUKAMA abingire ago mahanga omu maisho gaanyu ahab'wobubi bwago. Torikuza omu nsi yaabo kugikubuura ahabw'okuhikiirira kwawe nari okugororoka kw'omutima gwawe, kureka ahabw'obubi bw'ago mahanga nikyo MUKAMA Ruhanga waawe arikubabingira omu maisho gaawe, kandi ngu abone kuhamya ekigambo eki yaarahiire naaraganisa baashwenkuru, Abrahamu, Isaaka na Yakobo. N'ahabw'ekyo omanye MUKAMA Ruhanga waawe ku atarikukuha nsi egi kugikubuura ahabw'okuhikiirira kwawe; ahabw'okuba ori eihanga ery'ebitsya bigangaire. Oijukye, kandi oteebwa oku waitsize MUKAMA Ruhanga waawe ekiniga omu ihamba; okwiha aha izooba eri waarugiireho omu nsi ya Misri, n'okuhitsya obu muhikire aha, mukaba mugomera MUKAMA. Kandi n'ahari Horebu mukaitsizaho MUKAMA ekiniga, yaabagirira ekiniga, yaayenda kubacwekyereza. Ku nainamukire aha rushozi kwakiira ebishate biri eby'amabaare, nibyo bishate by'endagaano ei MUKAMA yaaragaine naimwe, naamara ahari orwo rushozi ebiro makumi ana nyomushana na nyekiro; nkaba ntarya kintu kyona, n'obu kwakuba okunywa amaizi. MUKAMA yampa ebyo bishate bibiri by'amabaare ebihandiiikirweho orukumu rwa Ruhanga; bikaba biriho ebigambo byona ebi MUKAMA agambiire naimwe ahari orwo rushozi, ari ahagati omu muriro, aha izooba ry'okuteeraniraho. Ebyo biro makumi ana ku byahweire, MUKAMA yampa ebyo bishate bibiri by'amabaare, nibyo bishate by'endagaano; yangira ati: Imuka, orugye aha, orahukye oshuume; ahabw'okuba abantu baawe abu waihire Misri, beesiisire; baarahuka kuteishuka omuhanda, ogu naabaragiire kutoora; baayeheeshera ekishushani. Kandi MUKAMA yangira ati: Ndeebire eihanga eri, reeba n'eihanga ry'ebitsya bigangaire; reka mbacwekyereze, eiziina ryabo ryebere kimwe ahansi y'eiguru, nkuhindure eihanga eririkubakiza amaani n'ekitiinisa. Naanye naahinduka, naaruga aha rushozi, kandi orwo rushozi rukaba nirwaka omuriro; ebyo bishate bibiri by'amabaare nkaba mbiine omu ngaro zombi. Ku naayetegyereize, naareeba mucumwire ahari MUKAMA Ruhanga waanyu, mweheesheire ekishushani ky'enyana omu zaabu, muteishukire omuhanda ogu MUKAMA yaabaire abaragiire kutoora. Naakwata ebyo bishate bibiri by'amabaare, ebyabaire bindi omu ngaro zombi, naabiteera ahansi, naabyatira omu maisho gaanyu. Naagwa ahansi omu maisho ga MUKAMA nk'okubanza, okumara ebiro makumi ana nyomushana na nyekiro; tinaarya kintu kyona, n'obu kwakuba okunywa amaizi, ahabw'ekibi kyanyu kyona eki mwakozire, nimukora ekirikwangwa MUKAMA, kumwitsa ekiniga. Ahakuba nkatiina ahabw'ekiniga n'okubiihirwa kwingi, ebi MUKAMA yaabagiriire, akenda kubacwekyereza. Kwonka omuri obwo bunaku nabwo MUKAMA yampurira. Kandi MUKAMA yaagirira Arooni ekiniga kingi, yaayenda kumwita; omuri obwo bunaku na Arooni nawe naamushabira. Naakwata ekibi kyanyu, nikyo kishushani ky'enyana eki mwaheesire, naakyotsya omu muriro, naakihondahonda, naakisa, naakicwa obunono; esaano yaakyo naaginaga omu kagyera, akaabaire nikaruga omu rushozi. Kandi n'ahari Tabera na Maasa na Kibiroosi-hatava mukaitsa MUKAMA ekiniga. Kandi n'obu MUKAMA yaabatumira Kadeshi-barunea, naagira ati: Mwinamukye, mukubuure ensi ei mbahaire; nabwo mukagomera ekiragiro kya MUKAMA Ruhanga waanyu, timwamwikiriza, n'obu kwakuba okumuhurira. Mukaba mugomera MUKAMA, okwiha aha izooba eria naatandikiireho kubamanya. Ntyo naajuumara ahansi omu maisho ga MUKAMA, okumara ebiro makumi ana nyomushana na nyekiro, ahakuba MUKAMA akagamba ku arikwija kubacwekyereza. Naashaba MUKAMA nti: Ai Mukama RUHANGA, otacwekyereza abantu baawe, nibwo buhunguzi bwawe, abu waacungwize ekitiinisa kyawe, okabaiha omuri Misri n'omukono gw'amaani. Ijuka abairu baawe Abarahamu, Isaaka na Yakobo; oteeta aha bugangaazi bw'aba bantu, nari aha bubi bwabo n'ekibi kyabo; abantu b'omu nsi ei waatwihiremu batakaagira ngu: MUKAMA akaremwa kubahitsya omu nsi ei yaabaraganiise, kandi ngu, ahabw'okubanga, akabaihayo kubaitira omu ihamba. Haza kunu bari abantu baawe, kandi obuhunguzi bwawe, abu waihireyo n'omukono gwawe ogw'amaani kandi ogubangire. Omu bunaku obwo MUKAMA akangambira ati: Baija ebishate bibiri by'amabaare ebirikushusha eby'okubanza, oinamukye, onshangye aha rushozi, kandi obaije n'eshanduukye y'ekiti; naanye niinyija kuhandiika ahari ebyo bishate ebigambo ebyabaire biri aha bishate by'okubanza, ebi waayatsire, obite omuri egyo shanduukye. Ntyo naabaija eshanduukye y'omunyinya, n'ebishate bibiri by'amabaare ebirikushusha eby'okubanza, nainamuka aha rushozi, nyine ebyo bishate byombi omu ngaro. Yaabihandiikaho ebiragiro ikumi, nk'oku yaahandiikire aha by'okubanza, ebi MUKAMA yaabagambiriire aha rushozi ari ahagati omu muriro aha izooba eri mwateeraniireho; MUKAMA yaabimpa. Naahinduka, naashuuma okuruga ahari orwo rushozi, naabita omu shanduukye ei naabaizire; kandi nimwo biri, nk'oku MUKAMA yandagiire. ( Abaisraeli bakaimutsya orugyendo okuruga Beeroosi-beene-yakani, baaza Mosera; okwo niyo Arooni yaagwire, kandi niyo yaaziikirwe; Eleazaari omutabani yaakora omurimo g'wobunyamurwa omu mwanya gwe. Okuruga aho baimutsya orugyendo, baaza Gudigoda; baaruga Gudigoda, baaza Yotibaasa, ensi y'otugyera tw'amaizi. Omu bunaku obwo nimwo MUKAMA yaashorooreire oruganda rwa Leevi kuguma nibaheeka eshanduukye y'endagaano ya MUKAMA, n'okwemerera omu maisho ga MUKAMA nibamuheereza, kandi n'okushabira abantu omugisha omu iziina rye, nk'oku kiri na hati. Nikyo Abaleevi batagirira mugabo n'obu bwakuba obuhunguzi omuri beene waabo; MUKAMA niwe buhunguzi bwabo, nk'oku MUKAMA Ruhanga waawe yaabagambiire.) Naaguma ahari orwo rushozi okumara ebiro makumi ana nyomushana na nyekiro, nk'okubanza; obwo nabwo MUKAMA yampurira, tiyaayenda kubacwekyereza. MUKAMA yangira ati: Imuka ogyende, oyebembere abo bantu, baze omu nsi ei naarahiire kuha baishenkurubo, bagikubuure. Mbwenu Israeli, ekindi MUKAMA Ruhanga waawe naakwenza ki? T'okutiina MUKAMA Ruhanga waawe, okugyendera omu mihanda ye yoona, okumukunda, okumuheereza n'omutima gwawe gwona n'amagara gaawe goona, n'okukwata ebiragiro bye n'ebi yaataireho, ebi ndikukuragiira hati ngu obe gye? Reeba, eiguru, n'eiguru eriri ahaiguru y'agandi, n'ensi n'ebirimu byona n'ebya MUKAMA Ruhanga waawe. N'obu kiraabe kiri kityo, MUKAMA akata omutima ahari baashwenkuru, yaabakunda okukira agandi mahanga goona, yaatoorana oruzaaro rwabo orwakuratsireho, nibo imwe nk'oku kiri na hati. N'ahabw'ekyo mushare ekishushu eky'aha mitima yaanyu, murekye kugaruka kuba ab'ebitsya bigangaire. Ahakuba MUKAMA Ruhanga waanyu ni Ruhanga wa baaruhanga, kandi MUKAMA w'abakama, Ruhanga omukuru ow'amaani kandi orikutiinisa, otashoroora mu bantu, kandi otarya nguzi, ocwera efuuzi n'abafaakazi emanja z'oburyo, kandi okunda omunyaihanga, akamuha eby'okurya n'eby'okujwara. N'ahabw'ekyo mukunde abanyamahanga, ahakuba naimwe mukaba muri abanyaihanga omu nsi ya Misri. Oryaguma otiine MUKAMA Ruhanga waawe; obe niwe waaheereza, omuhamireho, kandi eiziina rye obe niryo waarahira. Niwe kwesiima kwawe kandi Ruhanga waawe, owaakukoreire ebikuru biri kandi ebirikutiinisa, ebi waayereebeire. Baashwenkuru bakashuuma Misri, bari abantu makumi mushanju; mbwenu MUKAMA Ruhanga waawe abagizire baingi nk'enyonyoozi z'omu iguru. N'ahabw'ekyo oryaguma okunde MUKAMA Ruhanga waawe, orinde obutoosha ebi yaakukwatsize, n'ebyatairweho, n'ebyaragiirwe, n'ebiragiro bye. Eri izooba mumanye ebi, (ahakuba tindikugambira baana baanyu, abatakabimanyire n'obu kwakuba okubireeba), muteekateekye aha kuhana kwa MUKAMA Ruhanga waanyu, obukuru bwe, omukono gwe gw'amaani kandi ogubangire, obumanyiso bwe n'ebi yaakozire Faraho omugabe wa Misri n'ensi ye yoona omu nsi ya Misri; n'ebi yaakozire eihe rya Misri n'embaraasi zaabo n'ebigaari byabo; oku yaagarwire amaizi g'Enyanja erikutukura, gakabashweka babakuratiire, MUKAMA akabacwekyerereza kimwe, batagarukye kwimutsya omutwe n'okuhitsya hati; n'ebi yaabakozire muri omu ihamba, okuhitsya obu mwahikire aha; n'ebi yaakozire Dasani na Abiraamu beene Eliabu, mutabani wa Reubeeni, oku eitaka ryayashamire, rikabamira n'ab'omu maka gaabo n'amahema gaabo n'ebintu byona ebihuriire ebi baabaire nibagyenda nabyo, bikacwekyererera ahagati y'Abaisraeli boona; ahakuba amaisho gaanyu gakeereebera ebikuru byona ebi MUKAMA yaakozire. Nikyo mushemerereire kukwata ebiragiro byona ebi ndikubaragiira eri izooba, mubone kuba ab'amaani, muze omu nsi ei murikuza kwambukamu kukubuura, ku eba eyaanyu, kandi mubone kuhangaarira omu nsi ei MUKAMA yaarahiire kuha baashwenkuriimwe n'oruzaaro rwabo, ensi ey'amate n'obwoki. Ahakuba ensi ei murikuzamu kukubuura ti nk'eya Misri ei mwarugiremu, ei mwabaire mubiba embibo, mukareetamu amaizi n'ebigyere byanyu, nk'oku bagira omusiri gw'emboga; kureka ensi, ei murikuzamu kukubuura, n'ensi y'ebibungo n'empanga erikuguubwamu amaizi g'enjura erikuruga omu iguru, n'ensi ei MUKAMA Ruhanga waanyu arikutaho omutima; kandi MUKAMA Ruhanga waanyu atuura agitaireho amaisho, okwiha aha kutandika kw'omwaka okuhitsya aha muheru gwagwo. Ku muryezirika kworobera ebiragiro byangye, ebi ndikubaragiira eri izooba, okukunda MUKAMA Ruhanga waanyu, n'okumuheereza n'omutima gwanyu gwona n'amagara gaanyu goona, naanye ndyagwisiza ensi yaanyu enjura omu bunaku bwayo, ey'eibiba n'eya katumba, mubone kushaaruura engano zaanyu, na viinyo yaanyu n'amajuta gaanyu g'emizeituuni. Ndyameza obunyaatsi omu mariisizo gaanyu ahabw'amatungo gaanyu, murye, mwigute. Mwerinde, emitima yaanyu etaribeihwa-beihwa, mukateishuka, mukaheereza baaruhanga abandi, mukabaramya, MUKAMA akabagirira ekiniga kingi, akakinga eiguru, enjura ekabura, ensi ekareka kweza emyaka yaayo, mukarahuka kuhwerekyerera, mukahwa omu nsi enungi ei MUKAMA arikubaha. N'ahabw'ekyo mute ebigambo byangye ebi aha mitima yaanyu n'omu magara gaanyu, mubikome aha mikono yaanyu, bibe akamanyiso, mubite aha buso bwanyu ahagati y'amaisho gaanyu. Mugume mubyegyese abaana baanyu, mubigaaniireho mushutami omu maka gaanyu, nimugyenda omu muhanda, nimuza kubyama, kandi nimwimuka. Muryabihandiika aha biti by'emiryango y'amaju gaanyu n'aha nyigi z'amarembo gaanyu; ebiro byanyu n'eby'abaana baanyu bibone kukanya omu nsi ei MUKAMA yaarahiire kuha baashwenkuriimwe omwanya gwona ogu eiguru ririmara riri ahaiguru y'ensi. Ahakuba ku muryezirika kukwata ebiragiro ebi byona ebi ndikubaragiira, mwabyorobera, okukunda MUKAMA Ruhanga waanyu, n'okugyendera omu mihanda ye yoona, n'okumuhamiraho, obwo MUKAMA aryabinga amahanga ago goona omu maisho gaanyu, kandi muryakubuura amahanga agarikubakira obukuru n'amaani. Omwanya gwona ogu muriribatamu n'ebigyere byanyu guryaba ogwanyu; omwatano gwanyu guryatandikira aha ihamba na Lebanooni, n'aha mugyera Furaati, guhikye aha Nyanja y'oburengyerwa-izooba. Tihaine muntu weena oribaasa kubaza omu kaso; MUKAMA Ruhanga waanyu aryaitsa obwoba ensi yoona ei muriribatamu, kandi agireetere okutiina ahabwanyu, nk'oku yaabaraganiise. Reeba, eri izooba ninta omu maisho gaanyu omugisha n'omukyeeno; omugisha ku muryorobera ebiragiro bya MUKAMA Ruhanga waanyu, ebi ndikubaragiira eri izooba, n'omukyeeno ku muryanga kworobera ebiragiro bya MUKAMA Ruhanga waanyu, mwateishuka omuhanda ogu ndikubaragiira eri izooba, mwakuratira baaruhanga abandi, abu mutakamanyaga. Kandi MUKAMA Ruhanga waanyu ku aribahitsya omu nsi, ei murikuza kukubuura, muryata omugisha aha rushozi Gerizimu n'omukyeeno aha rushozi Ebali. Enshozi ezo tiziri seeri ya Yorudani, oburengyerwa-izooba bw'omuhanda omu nsi y'Abanyakanaani, abatwire omuri Araba, ahashungaine na Gilugaali, aha rubaju rw'emyela ya Moore? Ahakuba nimwija kwambuka Yorudani kuza omu nsi ei MUKAMA Ruhanga waanyu arikubaha kukubuura, kandi kwo muryagikubuura, mugituuremu. Kandi muryaguma mute omutima aha biragiro ebyatairweho n'ebyaragiirwe byona, ebi ndikuta omu maisho gaanyu eri izooba, mubyorobere. Ebi nibyo biragiro ebyatairweho n'ebyaragiirwe, ebi mushemereire kutaho omutima, mukabyorobera muri omu nsi ei MUKAMA Ruhanga wa baashwenkuriimwe yaabahaire kukubuura, ebiro byona ebi murimara omu nsi. Mutaribura kusheenya emyanya yoona, ei amahanga, agu murikwija kunyaga, gaabaire gaheererezamu baaruhanga baago, ey'aha nshozi ndaingwa, n'aha bibungo, n'ey'ahansi ya buri kiti ekyetwa omurinzi; kandi muryasheenya amatambiro gaabo, musheenyagure enyomyo zaabo z'amabaare ezi baayombekire, mwotsye Ashera zaabo n'omuriro, mutemagure ebishushani bya baaruhanga baabo ebibaizire; mumareho eiziina ryabo omu mwanya ogwo. Kwonka imwe tikwo murigirira MUKAMA Ruhanga waanyu; kureka muryasherura omwanya, ogu MUKAMA Ruhanga waanyu aritoorana omu nganda zaanyu zoona, kuba nigwo yaatamu eiziina rye, akagugira Obutaaho bwe; okwo niyo muriguma nimuza, kandi okwo niyo muriguma nimureeta ebitambo byanyu eby'okwotsya n'ebindi bitambo, na kimwe kya ikumi kyanyu, n'empongano ezi muhonga, n'ebi muhayo ahabw'okuhiga, n'ebi muhayo mweyendeire, n'emijigaijo y'amasyo gaanyu g'ente n'ag'entaama; okwo niyo muririira omu maisho ga MUKAMA Ruhanga waanyu, niyo imwe n'ab'omu maka gaanyu murishemerererwa ekintu kyona eki muritaho engaro, eki MUKAMA Ruhanga waanyu ariba abaheereiremu omugisha. Mutarikora nk'ebi byona ebi turikukora omu bunaku obu, obu buri muntu arikukora eki arikusiima; ahabw'okuba timukahikire h'okuhuumurira n'omu buhunguzi, obu MUKAMA Ruhanga waanyu arikubaha. Kwonka ku muryambuka Yorudani, mwatuura omu nsi ei MUKAMA Ruhanga waanyu arikubaha kuhungura, yaabahuumuza engamba z'abazigu baanyu boona abariba babeehinguririize, ngu mubone kugituuramu buhooro, obwo muryaguma nimureeta ebi ndikubaragiira byona omu mwanya ogu MUKAMA Ruhanga waanyu aritoorana kugumyamu eiziina rye, ebitambo byanyu eby'okwotsya n'ebindi bitambo, na kimwe kya ikumi kyanyu, n'empongano ezi muhonga n'ebi muritoorana kuragaanisa kuhayo ahari MUKAMA; kandi muryayesiimira omu maisho ga MUKAMA Ruhanga waanyu, imwe na batabani baanyu na bahara baanyu n'abahuuku baanyu n'abazaana baanyu, n'Abaleevi abari omu maka gaanyu, ahakuba tibaine mugabo n'obu bwakuba obuhunguzi omuriimwe. Mwerinde mutaritambira ebitambo byanyu ahu murishanga hoona; kureka omu mwanya ogu MUKAMA aritoorana omuri rumwe aha nganda zaanyu, mube nimwo mwatambira ebitambo byanyu by'okwotsya, kandi mube nimwo mwakorera ebi ndikubaragiira byona. Kwonka nimwikirizibwa kwita enyamaishwa n'okurya enyama yaazo, nk'oku murikwenda, omu maka gaanyu goona, nk'oku MUKAMA Ruhanga waanyu ariba abahaire omugisha; abatashemeire n'abashemeire boona nibaikirizibwa kugiryaho, nk'oku barya esirabo n'empara. Kwonka mutarirya eshagama, kureka muryagyata ahansi nk'amaizi. Kandi kimwe kya ikumi ky'engano zaanyu n'ekya viinyo yaanyu n'eky'amajuta gaanyu g'emizeituuni, n'emijigaijo y'amasyo gaanyu g'ente n'ag'entaama, n'ekintu kyona eki mwaraganiise kuhayo, n'eki murihayo n'omutima ogweyendeire, n'empongano ezi murihonga, ebyo byona mutaribiriira omu maka gaanyu; kureka muryabiriira omu maisho ga MUKAMA Ruhanga waanyu omu mwanya ogu aritoorana, imwe na batabani baanyu na bahara baanyu n'abahuuku baanyu n'abazaana baanyu n'Abaleevi abari omu maka gaanyu; kandi muryayesiimira omu maisho ga MUKAMA Ruhanga waanyu omuri byona ebi muritaho engaro. Mwerinde mutaryebwa Omuleevi ebiro byona ebi murimara omu nsi yaanyu. MUKAMA Ruhanga waawe ku arihangusya ensi yaawe nk'oku yaakuraganiise, waagira oti: Niinyenda kurya enyama, ahakuba amagara gangye niyo gakunda; oryaikirizibwa kurya enyama nk'oku orikwenda. Omwanya ogu MUKAMA Ruhanga waawe ariba atooraine kugumyamu eiziina rye, ku guriba gukuri hare, oryaita omu masyo gaawe g'ente n'ag'entaama, agu MUKAMA yaakuhaire, nk'oku naakuragiire; oryariira omu ka yaawe, nk'oku orikwenda kwona. Nk'oku barya esirabo n'empara, nikwo orirya egyo nyama; abatashemeire n'abashemeire boona nibaikirizibwa kugirya. Kwonka eki oryerinda, n'okurya eshagama; ahakuba eshagama n'amagara; n'ahabw'ekyo otarirya enyama n'amagara gaayo. Otarigirya, kureka oryagyata ahansi nk'amaizi. Otarigirya, obone kuba gye, hamwe n'abaana baawe abarikurataho, ku oriba waakozire ebirikusiimwa MUKAMA. Kwonka ebintu byanyu ebirikwera, ebi oshemereire kuhonga, n'empongano zaawe z'ebi oragaanisa noohiga, oryabitwara, oze omu mwanya ogu MUKAMA aritoorana, otambire ebitambo byawe eby'okwotsya, enyama n'eshagama, aha itambiro rya MUKAMA Ruhanga waawe; eshagama y'ebitambo byawe eryashukwa aha itambiro rya MUKAMA Ruhanga waawe, reero enyama ogirye. Ogume oteho omutima kuhurira ebigambo ebi byona, ebi ndikukuragiira, obone kuba gye ebiro byona hamwe n'abaana baawe abarikurataho, ku oriba waakozire ebirungi kandi ebirikusiimwa MUKAMA Ruhanga waawe. MUKAMA Ruhanga waawe ku arihwerekyereza amahanga omu maisho gaawe omu nsi ei orikuza kukubuura, waagikubuura, waagituuramu, oyerinde otaritegwa kugakuratira, gaherize kuhwerekyerezibwa omu maisho gaawe, okabuuririza ebya baaruhanga baabo noogira oti: Amahanga aga gakaba gaheereza gata baaruhanga baago? naanye nkabona kutwaza ntyo. Kwonka iwe tikwo origirira MUKAMA Ruhanga waawe; ahakuba bo bakaba bakorera baaruhanga baabo buri kintu kyona ekirikunugwa eki MUKAMA ayanga; nangwa na batabani baabo na bahara baabo nabo babookyeza baaruhanga baabo omu muriro. Eki ndikubaragiira kyona, nikyo mushemereire kutaho omutima kukora; mutarikyongyeraho, kandi mutarikicwaho. Omuriimwe ku hariimukamu nabi nari omurootsi w'ebirooto, yaabakorera akamanyiso nari eky'okutangaaza, kandi ako kamanyiso nari eky'okutangaaza ekyo eki abagagambiireho kyahikiirira, yagaruka yaagira ati: Ka tukuratire baaruhanga abandi abu mutakamanyaga, tubaheereze; mutarihurira ebigambo bya nabi ogwo nari eby'ogwo murootsi w'ebirooto; ahakuba MUKAMA Ruhanga waanyu aryaba naabagyeza, kumanya ku muraabe nimukunda MUKAMA Ruhanga waanyu n'omutima gwanyu gwona n'amagara gaanyu goona. Muryaguma mukuratire MUKAMA Ruhanga waanyu, mumutiine, mukwate ebiragiro bye, muhurire eiraka rye, mumuheereze, kandi mumuhamireho. Kandi nabi ogwo, nari ogwo murootsi w'ebirooto, aryaitwa, ahabw'okubagambira eby'okugomera MUKAMA Ruhanga waanyu, owaabaihire omu nsi ya Misri, akabacungura omu nju y'obuhuuku, n'ahabw'okubateishura omuhanda ogu MUKAMA Ruhanga waanyu yaabaragiire kugyenderamu. Ku muritwaza mutyo, muryaiha ekibi omuriimwe. Murumuna waawe, omwana wa nyoko, nari mutabani waawe, nari muhara waawe, nari omukazi waawe ow'aha mukono, nari munywani waawe ow'aha mara, ku arikwosyosya omu mubonano naagira ati: Ija, tuze kuheereza baaruhanga abandi, abu otakamanyaga, n'obu baakuba baashwenkuru, baaruhanga b'amahanga agabeehinguririize, agari haihi naimwe, nari agabari hare, okuruga aha muheru gw'ensi, okuhika aha gundi; otarimwikiriza n'obu kwakuba okumuhurira; otarimureebesa eriisho ry'esaasi, otarimusaasira, kandi otarimushereka, kureka buzimazima oryamwita; omukono gwawe gube nigwo gwamubanza, bwanyima hateho ey'abandi boona; oryamuteera amabaare, afe, ahabw'okuba ayenzire kukubeihabeiha, ngu akwihe ahari MUKAMA Ruhanga waawe, owaakwihire omu nsi ya Misri, omu nju y'obuhuuku. Kandi Abaisraeli boona baryakihurira, batiine, tibarigaruka kukora kibi ekirikwingana kityo omuriimwe. Ku orihurira amakuru ahari rumwe aha ndembo zaawe, ezi MUKAMA Ruhanga waawe yaakuhaire kutuuramu, ngu, hariho abantu babi abarugire omuriimwe, bakoosyosya abatwire omu rurembo rwabo, nibagira bati: Ka tugyende tuheereze baaruhanga abandi, abu mutakamanyaga; obibuuririze, obikuratirire, obicondooze; ku orishanga biri eby'amazima bitarikubanganisibwa, ku ekihagaro ekirikushusha kityo kikoreirwe omuriimwe, otaribura kwitsa ab'omuri orwo rurembo rurara, okarucwekyerereza kimwe n'ebirimu byona hamwe n'amatungo gaamwo. Eminyago yaamwo yoona oryagirunda ahu emihanda erikuteeranira, oyotsye orwo rurembo n'eminyago yaamwo yoona, nk'oku bootsya ekitambo eky'okwokyeza kimwe ekitambiirwe MUKAMA Ruhanga waanyu; orwo rurembo ruryaguma ruri omutuumo ebiro byona; tiruryombekwa bundi. Otarigira ekintu kyona eki waagumya omu ngaro ahari ebyo ebyashorooreirwe MUKAMA, abone kureka ekiniga kye kingi, akugirire embabazi n'esaasi, akukanyise, nk'oku yaaraganiise baashwenkuru naarahira; ku origuma noohurira eiraka rya MUKAMA Ruhanga waawe, nookwata ebiragiro bye byona, ebi ndikukuragiira eri izooba, nookora ebirikusiimwa MUKAMA Ruhanga waawe. Muri abaana ba MUKAMA Ruhanga waanyu; mutaryesharashara n'obu kwakuba okwemwa omu buso, nari okumwa bahungu ahabw'okuba omu rufu. Ahakuba muri eihanga eryereziibwe MUKAMA Ruhanga waanyu, kandi MUKAMA akabatoorana omu mahanga goona ag'omu nsi kuba eihanga rye, eri yaayetooraniire. Otarirya ekintu kyona ekirikuzira. Ezi nizo nyamaishwa ezi murikwikirizibwa kurya-ente, entaama, embuzi, empara, esirabo, esa, enkorongo, enyemera, n'ekihondamabaare. Omu nyamaishwa zoona buri nyamaishwa eyatsizemu ebyara, eine ebigyere by'ebyara bibiri, kandi erikwekuuma, mube niyo mwaguma nimurya. Kwonka omuri ezo ezirikwekuuma, nari ezaatsizemu ebyara, ezi mutarizirya; engamira, orumi n'endirira ahabw'okuba zeekuuma, kwonka tizaatsizemu byara; zibe ezirikuzira ahariimwe; kandi empunu, ahabw'okuba eyatsizemu ebyara, kwonka teyekuuma; ahariimwe nikizira; mutarirya enyama yaazo, n'obu kwakuba okukora aha mitumbi yaazo. Ahari byona eby'omu maizi ebi nibyo murikwikirizibwa kurya; ebiine amapapa n'engamba, mube nibyo mwarya; ekitaine mapapa na ngamba mutarikirya; ahariimwe nikizira. Enyonyi zoona ezitarikuzira nimwikirizibwa kuzirya. Kwonka ezi nizo mutarikwikirizibwa kurya–eishamba, empungumareere, kaamushungu-shungu, ekyanira, nyakabaka n'oruganda rwayo, ekikoona kyona n'oruganda rwakyo, maaya, ekishoma-bwire, enyangi, akaca n'oruganda rwako, ekihihizi ekikye n'ekihango, enyawaawa, nyamunyonyi, ekihuhura-bahuta, ekiyoyo, enkongoro, oruyongoyongo n'oruganda rwarwo, enkooherwa, n'orubaka. Ebikooko byona ebiine amapapa, ebirikugyendesa amaguru ahariimwe nikizira; mutaribirya; kureka enyonyi zoona ezitarikuzira nizo murikwikirizibwa kurya. Mutarirya ekintu kyona ekyefeereire; nimwikirizibwa kukiha omunyaihanga otwire naimwe, akirye; nari shi nimwikirizibwa kukiguza omunyaihanga; ahakuba muri eihanga eryereziibwe MUKAMA Ruhanga waanyu. Mutariteeka omwana gw'embuzi omu mahenehene ga nyinagwo. Otaribura kuha kimwe kya ikumi eky'ebi oyeza omu misiri yaawe buri mwaka. Kandi oryaguma oriire omu maisho ga MUKAMA Ruhanga waawe, omu mwanya ogu aritoorana kugumyamu eiziina rye, kimwe kya ikumi ky'engano zaawe, n'ekya viinyo yaawe n'eky'amajuta gaawe g'emizeituuni, n'emijigaijo y'amasyo gaawe g'ente n'ag'entaama, obone kwega kuguma nootiina MUKAMA Ruhanga waawe. Obundi MUKAMA Ruhanga waawe ku ariheza kukuha omugisha, orugyendo ruryakubeera ruraingwa, oremwe kukitwarayo ahabw'omwanya kukuba hare ogu MUKAMA Ruhanga waawe ariba atooraine kugumyamu eiziina rye. Ku kiriba kyabaire kityo, oryabiihamu efeeza, ozizingirire, ozitware omu mwanya ogu MUKAMA Ruhanga waawe ariba atooraine; oziguremu ebi orikwenda byona, yaaba nte, nari entaama, nari viinyo, nari eky'okunywa eky'amaani, nari ekindi kyona eki omutima gwawe gurikwenda; obiriire omu maisho ga MUKAMA Ruhanga waawe n'ab'omu ka yaawe boona, mushemererwe. Kandi n'Omuleevi otwire naiwe otarimwebwa, ahabw'okuba taine mugabo n'obu bwakuba obuhunguzi omuriimwe. Aha muheru gwa buri myaka eshatu oryaiha aha bi oyerize omuri ogwo mwaka kimwe kya ikumi, okibiikye omu ka yaawe; reero Omuleevi ahabw'okutagira mugabo n'obu bwakuba obuhunguzi omuriimwe, n'omunyaihanga, n'efuuzi, n'omufaakazi, abatwire naiwe, nabo baije, barye, bahaagye, MUKAMA Ruhanga waawe abone kukuha omugisha omu mirimo yoona ei oriba nookora n'emikono yaawe. Aha muheru gwa buri myaka mushanju oryaha abantu obusingye. Ogu nigwo muringo ogu murihamu obusingye; buri muntu weena oriba aine ou arikwihuza, aryareka ekyo eki yaagurize mutaahi we; atarikiihuza mutaahi we nari mwene ishe; ahabw'okuba okuha obusingye, okuragiirwe MUKAMA, kuherize kurangwa. Noikirizibwa kwihuza omunyaihanga; kwonka ekintu kyawe kyona ekiinwe mwene waanyu, oryakimurekyera. Kwonka ku orihurira eiraka rya MUKAMA Ruhanga waawe, waataho omutima kworobera ebiragiro ebyo byona ebi ndikukuragiira eri izooba, tiharibaho booro omuriimwe; ahakuba MUKAMA taribura kukuha omugisha omu nsi ei MUKAMA arikukuha kukubuura kuba obuhunguzi; ahabw'okuba MUKAMA Ruhanga waawe aryakuha omugisha, nk'oku yaakuraganiise; oryaguza amahanga maingi, kwonka iwe torigeeguzaho; oryategyeka amahanga maingi, kwonka go tigarikutegyeka. Ku haribaho omworo omuri beene waanyu omu ka emwe aha maka gaanyu omu nsi ei MUKAMA Ruhanga waawe arikukuha, otarigangaaza omutima, okaba engumya ahari mwene waanyu omworo; kureka omushashaanurire engaro, omuguze ekirikubaasa kumumarira obukyene bw'ekyo eki akyenire. Oyerinde otarigira ekiteekateeko ky'obufura bukye omu mutima gwawe, okagira oti: Omwaka gwa mushanju ogw'okuha obusingye guri haihi; okareeba mwene waanyu eriisho ribi, okanga kugira eki waamuha, nawe akatakira MUKAMA naakutabaariza, haza kikakurugiramu ekibi. Otaribura kumuha; kandi ku orimuha, otaritsigara noonyomwa omu mutima; ahabw'okuba ahabw'ekigambo ekyo MUKAMA Ruhanga waawe aryakuha omugisha omu mirimo yaawe yoona n'omuri byona ebi orikora n'emikono yaawe. Mumanye ngu abooro tibarihwa mu nsi; nikyo ndikukuragiirira nti: Otaribura kushashaanurira mwene waanyu engaro, omukyene n'omworo abari omu nsi yaawe. Ku barikuguza mwene waanyu Omuheburaayo nari Omuheburaayokazi, akukorere emyaka mukaaga; omu gwa mushanju omurekure, agyende n'obusingye. Kandi ku orimurekura, otarimureka, akagyenda engaro nsha; kureka oryamuha aha bi otungire omu masyo gaawe, n'eby'aha mbuga yaawe, n'omu inyuukiro ryawe otarikunyomwa; nk'oku MUKAMA Ruhanga waawe ariba akuhaire omugisha, naiwe nikwo orimuha. Oryaijuka naiwe ku waabaire ori omuhuuku omu nsi ya Misri, MUKAMA Ruhanga waawe akakucungura; nikyo ndikukuragiirira eki eri izooba. Kwonka ku arikugambira ahabw'okukukunda n'eka yaawe, kandi n'okuba gye naiwe, ati: Tindikwija kukurugaho, oryareeta empindu, ogimufumuze okutu, eyogyemu, ekwate orwigi; obwo aryaguma ari omuhuuku waawe ebiro byona. Kandi n'omuzaana waawe nikwo orimutwaza otyo. Ku orimurekura yaakurugaho n'obusingye, otaritsigara n'akangonongono; ahabw'okuba aryaba akukoreire emyaka mukaaga, iwe omwihwire kimwe kya kabiri eky'ebihembo by'omupakasi. Ku oritwaza otyo, MUKAMA aryakuha omugisha omu bi orikukora byona. Emijigaijo yoona ey'enimi n'empaya erizaarwa omu masyo gaawe g'ente n'ag'entaama, oryaguma ogyereze MUKAMA Ruhanga waawe; otarikoresa omujigaijo gw'ente yaawe, kandi otarikyemura ebyoya by'omujigaijo gw'entaama yaawe. Kureka iwe n'ab'omu ka yaawe muryaguriira omu maisho ga MUKAMA Ruhanga waawe buri mwaka omu mwanya ogu MUKAMA aritoorana. Kwonka ku guriba gwine akamogo, oburema nari obuhumi, nari akandi kamogo koona akabi, otarigutambira MUKAMA Ruhanga waawe. Oryaguriira omu ka yaawe; abatashemeire n'abashemeire boona nibaikirizibwa kuguryaho, nk'oku barya esirabo n'empara. Kwonka otarirya eshagama yaagwo, kureka oryagyata ahansi nk'amaizi. Oryaguma oijukye okwezi kwa Abibu, orinde obugyenyi bw'Okuhingurwaho ahari MUKAMA Ruhanga waawe; ahabw'okuba omu kwezi kwa Abibu nibwo MUKAMA Ruhanga waawe yaakwiha omuri Misri nyekiro. Kandi oryatambira MUKAMA Ruhanga waawe ekitambo ky'Okuhingurwaho, nookiiha omu masyo g'entaama nari ag'ente, okitambire omu mwanya ogu MUKAMA aritoorana kugumyamu eiziina rye. Otarikiriisa omugaati gutumbisiibwe; oryamara ebiro mushanju nookiriisa omugaati gutatumbisiibwe, nigwo mugaati gw'okubonabona,–ahabw'okuba okaruga omu nsi ya Misri n'obwira,–obone kwijuka eizooba eri waarugiireho omu nsi ya Misri ebiro byawe byona. Otarireebwa oine ekitumbisa kyona omu nsi yaawe yoona okumara ebiro mushanju; kandi hatarigira enyama yoona ey'eikitambo, eki oritamba aha izooba ry'okubanza omu mwabazyo, eyaaraaraho okuhitsya omu kasheeshe. Otaritambira ekitambo ky'Okuhingurwaho omu rurembo rwona aha ndembo ezi MUKAMA Ruhanga waawe arikukuha; kureka omu mwanya ogu MUKAMA Ruhanga waawe aritoorana kugumyamu eiziina rye, nimwo oritambira omwana gw'entaama gw'Okuhingurwaho omu mwabazyo, eizooba nirirengarenga, omu bunaku obu waarugiiremu Misri. Oryagwotsya, oguriire omu mwanya ogu MUKAMA Ruhanga waawe aritoorana; kandi omu kasheeshe ohindukye ogarukye omu mahema gaawe. Oryamara ebiro mukaaga noorya emigaati etatumbisiibwe, kandi aha kiro kya mushanju habeho okuteerana okwereziibwe MUKAMA Ruhanga waawe; otarikikoreraho omurimo gwona. Oryayebarira saabiiti mushanju; ozibare noihirira aha bunaku obu oritandikiraho kuta omusyo gw'engyesho aha ngano zaawe. Oryarinda obugyenyi bwa saabiiti mushanju ahari MUKAMA Ruhanga waawe nooreeta omutoijo gw'empongano yaawe ogu oritoija n'omutima ogwekundiire, nk'oku MUKAMA Ruhanga waawe ariba akuhaire omugisha; kandi oryayesiimira omu maisho ga MUKAMA Ruhanga waawe omu mwanya ogu MUKAMA aritoorana kugumyamu eiziina rye, iwe na mutabani waawe na muhara waawe n'omuhuuku waawe n'omuzaana waawe n'Omuleevi otwire omu marembo gaawe n'omunyaihanga n'efuuzi n'omufaakazi abatwire naimwe; kandi oryaijuka ku waabaire ori omuhuuku omuri Misiri; ote omutima aha biragiro ebi ebyatairweho, kandi obyorobere. Kandi oryarinda obugyenyi bw'Ensiisira, okumara ebiro mushanju, ku oriheza kuhunika eby'aha mbuga yaawe n'eby'omu inyuukiro ryawe; oryashemererwa aha bugyenyi bwawe, iwe na mutabani waawe na muhara waawe n'omuhuuku waawe n'omuzaana waawe n'Omuleevi n'omunyaihanga n'efuuzi n'omufaakazi abatwire naiwe. Oryamara ebiro mushanju noorinda obwo bugyenyi ahari MUKAMA Ruhanga waawe, ori omu mwanya ogu aritoorana; ahakuba MUKAMA Ruhanga waawe aryakuha omugisha omu bi oriba oyerize byona, n'omu bi oriba okozire n'emikono yaawe byona; kandi oshemerererwe kimwe. Buri mwaka abantu baawe boona abeetwa abashaija baryaguma bareebwe kashatu omu maisho ga MUKAMA Ruhanga waawe omu mwanya ogu aritoorana-aha bugyenyi bw'emigaati etatumbisiibwe, aha bugyenyi bwa saabiiti mushanju, n'aha bugyenyi bw'Ensiisira; kandi batarireebwa omu maisho ga MUKAMA engaro nsha; buri muntu aryaguma ahe nk'oku arikubaasa, nk'omugisha ogu MUKAMA Ruhanga waawe ariba amuhaire oku guri. Oryataho abaramuzi n'abategyeki omu ndembo zaawe zoona ezi MUKAMA Ruhanga waawe arikukuha, nk'enganda zaawe oku ziri, bagume bacwere abantu emanja z'oburyo. Otariita orubanja; otarishoroora omu bantu; kandi otarirya enguzi, ahakuba enguzi eita amaisho g'abanyabwengye, kandi eita emanja z'abahikiriire. Eby'oburyo, eby'oburyo byonka, obe nibyo waakuratira, obone kugumaho, ohungure ensi, ei MUKAMA Ruhanga waawe arikukuha. Otaribyara ekiti kyona eky'omurinzi aha rubaju rw'eitambiro rya MUKAMA Ruhanga waawe, eri orikora. Kandi otaryebyarira enyomyo y'eibaare, ei MUKAMA Ruhanga waawe ayanga. Otaritambira MUKAMA Ruhanga waawe enimi nari entaama, eine akamogo nari akacokore koona; ahabw'okuba ekyo ne'kihagaro ahari MUKAMA Ruhanga waawe. Omuriimwe, omuri ibara rurembo aha ndembo zaanyu, ezi MUKAMA Ruhanga waanyu arikubaha, ku harireebekamu omushaija nari omukazi orikukora ekirikwangwa MUKAMA Ruhanga waanyu, ekirikwita endagaano ye, akaza kuheereza baaruhanga abandi, akabaramya, nari shi akaramya eizooba nari okwezi nari ekintu kyona eky'omu ihe ry'eby'omu iguru, eki ntarabaragiire; ku baribikugambira, waabihurira, oyezirikye kubibuuririza; ku orishanga biri eby'amazima, bitarikubanganisibwa, ku ekyo kihagaro kikoreirwe omuri Israeli, muryashohoza ogwo mushaija nari ogwo mukazi okozire ekyo kihagaro, mumutware omu irembo ry'orurembo rwanyu, yaaba mushaija nari omukazi, mumuteere amabaare, afe. Ow'okufa aryaitwa ahabwa baamushinja babiri nari bashatu; atariitwa ahabwa mushinja omwe. Emikono ya baamushinja ebe niyo yaamubanza, bwanyima hateho ey'abandi boona. Ku muritwaza mutyo, muryaiha ekibi omuriimwe. Ku haribaho orubanja rwakurema, yaaba rw'obwitani bw'emiringo etari emwe, nari orw'entongane, nari orw'endwano, ebi barikufa omu marembo gaanyu, bwanyima oryaimuka, oze omu mwanya ogu MUKAMA Ruhanga waawe ariba atooraine, ohikye aha Baleevi abanyamurwa, n'aha muramuzi oriba ariho omu biro ebyo, obeebuuzeho, babone kukumanyisa oku orubanja rushemereire kucuubwa; bwanyima oryatwaza nk'okucwa kwabo oku kuri, oku barikuhaburira omuri ogwo mwanya gu MUKAMA ariba atooraine, oteho omutima kukora byona ebi barikwegyesa. Oryakora nk'ebi bariba bakuhabwire oku biri, kandi nk'okucwa oku bariba bakugambiire oku kuri; otariza aha rubaju rwa buryo nari orwa bumosho, okateishuka aha rubanja nk'oku bariba bakuhabwire. Kandi omuntu origira amaryo, akanga kuhurira omunyamurwa, oriba naayemerera okwo omu maisho ga MUKAMA Ruhanga waanyu, nari omuramuzi, ogwo muntu aryaitwa, obone kwiha ekibi omuri Israeli. N'abantu boona baryahurira, batiine, barekye kugaruka kugira amaryo. Ku muriba mwahikire omu nsi ei MUKAMA Ruhanga waanyu arikubaha, mwagikubuura, mwagituuramu, mwagira muti, Ka tweteereho omugabe atutegyekye, nk'amahanga goona agatwehinguririize oku gari, buzimazima mutaribura kweteeraho omugabe ou MUKAMA Ruhanga waanyu aritoorana. Ou muritaho aryaba ow'omuri beene waanyu; mutaritaho omunyaihanga otari w'omuri beene waanyu. Kwonka ataritunga embaraasi nyingi, n'obu kwakuba okugarura abantu omuri Misri, ngu abone kwetungirayo embaraasi nyingi; ahabw'okuba MUKAMA akabagira ati: Mutarigaruka kutoora ogwo muhanda. Kandi arekye kushwera abakazi baingi, omutima gwe gukahinduka gukaruga ahari MUKAMA; kandi ataryekanyisiza efeeza n'ezaabu nyingi. Kandi ku ariheza kuza aha ngoma, aryayehandiikira ebiragiro ebi omu kitabo, naabiiha omu kitabo ky'Abaleevi abanyamurwa. Ekyo kitabo agume nakyo, agume akishomemu ebiro byona ebi arimara akiriho, abone kwega kutiina MUKAMA Ruhanga we, n'okukwata ebigambo byona eby'ebiragiro n'ebyatairweho, n'okubyorobera, omutima gwe gurekye kwehimbisiza ahari beene waabo, akateishuka aha biragiro, akatoora aha rubaju rwa buryo nari orwa bumosho, haza obwo abone kuhangaarira omu bugabe bwe omuri Israeli, we n'oruzaaro rwe. Abaleevi abanyamurwa nirwo ruganda rwona orwa Leevi, batarigira omugabo nari obuhunguzi omu Baisraeli, kureka baryaguma nibarya aha mpongano z'okwokibwa omu muriro, ezihongyeirwe MUKAMA, n'ebindi ebi bashemereire kuheebwa. Batarigira obuhunguzi omuri beene waabo. MUKAMA niwe buhunguzi bwabo, nk'oku yaabagambiire. Kandi ogwo nigwo mugabo gw'abanyamurwa ogushemereire kwihwa omu bantu; abarikutamba ebitambo, yaaba nte nari entaama, baryaguma nibaihiraho omunyamurwa ekivune ky'omukono, n'emishaya yombi, n'ekishansha. Kandi omunyamurwa muryamuha aha miganuro y'ebi mwerize, engano zaanyu, na viinyo yaanyu, n'amajuta gaanyu ag'emizeituuni, kandi n'ebyoya by'okubanza eby'entaama zaanyu. Ahakuba niwe MUKAMA Ruhanga waanyu yaatooraine omu nganda zaanyu zoona, ngu ayemerere kuheereza omu iziina rya MUKAMA, we n'abatabani ebiro byona. Kandi Omuleevi ku arifuruka omuri ibara rurembo aha ndembo zaanyu, ahu ariba atwire hoona omuri Israeli, yaaza omu mwanya ogu MUKAMA aritoorana akyekundiire, nawe aryaikirizibwa kuheereza omu iziina rya MUKAMA Ruhanga we, nka bagyenzi be boona Abaleevi, abeemerera okwo omu maisho ga MUKAMA, oku baheereza. Aryatunga omugabo gw'eby'okurya ogurikwingana n'ey'abandi, otabariireho ebyarugire omu kutunda ebi ishe yaamuragire. Ku murihika omu nsi ei MUKAMA Ruhanga waanyu arikubaha, mutaritooreza emicwe y'amahanga ago erikwangwa. Hatarigira omuntu weena omuriimwe owaarabya mutabani we nari muhara we omu muriro, nari owaaba omufumu, nari orikuragura ebiribaho, nari omuteezi w'ebyatsi, nari omucecezi, nari omuhi w'engisha, nari orikubandwa emizimu, nari omurogi, nari orikubuuza abafu. Ahakuba orikukora ebyo weena n'ekirikunugwa ahari MUKAMA, kandi ahabw'ebirikunugwa ebyo MUKAMA Ruhanga waanyu nikyo arikubingira amahanga ago omu maisho gaanyu. Mube abahikire omu maisho ga MUKAMA Ruhanga waanyu; ahakuba amahanga ago, agu murikubuura, gata omutima aha barikuragura ebiribaho n'aha bafumu; kwonka imwe MUKAMA Ruhanga waanyu takabaikirizaga kukora mutyo. MUKAMA Ruhanga waanyu aryabaimukiza nabi nkaanye, arugye omuriimwe omuri beene waanyu; ogwo niwe murihurira; buzima kiryaba nk'ebi mwashabire MUKAMA Ruhanga waanyu byona, muri ahari Horebu aha izooba riri eri mwabaire muteeraine, nimugira muti: Nitukweshengyereza tutagaruka kuhurira eiraka rya MUKAMA Ruhanga waitu, n'obu kwakuba okureeba ogu muriro mwingi obundi, tutakaafa. MUKAMA yangira ati: Ebi bagambire byona, bihikire. Ndyabaimukiza nabi nkaiwe omuribo omuri beene waabo, nte ebigambo byangye omu kanwa ke, abagambire ebi ndimuragiira byona. Kandi weena oryanga kuhurira ebigambo byangye ebi arigamba omu iziina ryangye, ndyakimutura. Kwonka nabi oryetuma kugamba ekigambo omu iziina ryangye eki ntamuragiire kugamba, nari shi origamba omu iziina rya baaruhanga abandi, nabi ogwo aryafa. Kandi ku muryebuuza omu mitima yaanyu muti: Nitubaasa tuta kumanya ekigambo eki MUKAMA atagambire? Nabi ku arigamba omu iziina rya MUKAMA, eki yaagamba kitaabaho, nari kitaabakwo, biri ekigambo ekyo MUKAMA tiwe akigambire; kureka nabi ogwo niwe akyetumire; mutarimutiina. MUKAMA Ruhanga waanyu ku ariheza kucwekyereza amahanga agu arikubaha ensi yaago, mwagakubuura, mwatuura omu ndembo zaabo n'omu maka gaabo, muryayetooranira endembo ishatu omu nsi ei MUKAMA Ruhanga waanyu arikubaha kukubuura; mweteereho emihanda, mubaganise ensi yaanyu ei MUKAMA Ruhanga waanyu arikubaha omu bicweka bishatu, oriita omuntu weena ahungireyo. Ebi nibyo byatairweho ahabw'oriita omuntu, ngu ahungireyo, akire. Omuntu weena oriita omuntu, atamwitsire nkana, kandi ashangirwe atarikumwanga, (nk'oku omuntu agyenda na mugyenzi we omu kibira kutiganda, akeereeza empango kutema ekiti, ekasyoka omu muhini, ekateera mugyenzi we ogwo, ekamwita), ahungire omuri rumwe ahari ezo ndembo, akire, orikuhoorera kiitwa atarikurata kiita akiine ekiniga, akamukwatira omu muhanda ahabw'okuba hare, akamuteera, akamugwisaho; haza kunu yaaba atashemereire kwitwa, ahabw'okuba abaire atarikumwanga. Nikyo ndikubaragiirira nti: Muryayetooranira endembo ishatu. Kandi MUKAMA Ruhanga waanyu ku arihangusya ensi yaanyu, nk'oku yaarahiire kuha baashwenkuriimwe, yaabaha ensi yoona ebi yaaraganiise baashwenkuriimwe kubaha, kandi ku murigumizamu kukwata ebiragiro ebi byona ebi ndikubaragiira eri izooba, okukunda MUKAMA Ruhanga waanyu n'okugyendera omu mihanda ye ebiro byona, ahari ezo ndembo ishatu muryayongyeraho ezindi ishatu, eshagama y'abataine rubanja erekye kusheesherwa omu nsi yaanyu, ei MUKAMA Ruhanga waanyu arikubaha kuba obuhunguzi, mukagiibwaho orubanja rwayo. Kwonka omuntu ku ariba naayanga mugyenzi we, yaamugwera, yaamugurukira, yaamuteera munonga, yaafa; bwanyima yaahungira omuri rumwe ahari ezo ndembo, abakuru b'orurembo rwe baryatuma, bamwiheyo, bamuheyo aha muhoozi w'enzigu, aitwe. Amaisho gaanyu gatarimusaasira, kureka muryaiha omuri Israeli eshagama y'otaine rubanja, mubone kuba gye. Otarikuura ekiti ky'omwatano gwa mutaahi waawe, ekyabyairwe aba ira omu buhunguzi obu oriheebwa omu nsi ei MUKAMA Ruhanga waawe arikukuha kukubuura. Mushinja omwe atariikirizibwa kushinja omuntu eki ashobize nari ekibi kyona eki akozire; kureka okushinja kwa baamushinja babiri nari bashatu nikwo kurihamya ekigambo kyona. Mushinja w'ebishuba ku ariimuka kushinja omuntu ekibi, abarikutongana bombi baryayemerera omu maisho ga MUKAMA, omu maisho g'abanyamurwa n'abaramuzi abariba bariho omu biro ebyo; abaramuzi babuuririze munonga; mushinja ku ariba ari ow'ebishuba, abeihereire mugyenzi we, mumugire nk'oku abaire naayenda kugira mugyenzi we; ku muritwaza mutyo, muryaiha ekibi omuriimwe. Abaritsigaraho baryabihurira, batiine; okuruga aho tibarigaruka kukorera omuriimwe ekibi nk'ekyo. Amaisho gaanyu gatarigira esaasi; amagara garyaguma garihwe agandi, eriisho ririhwe erindi, eriino ririhwe erindi, engaro erihwe endiijo, n'ekigyere kirihwe ekindi. Ku murihurura kurwanisa abazigu baanyu, mwareeba embaraasi n'ebigaari, n'engabo ezirikukira ezaanyu, mutaribatiina; ahabw'okuba MUKAMA Ruhanga waanyu owaabaihire omu nsi ya Misri aryaba ari hamwe naimwe. Kandi ku muriba muri haihi kurwana, omunyamurwa airire haihi abantu, abagire ati: Muhurire, imwe Abaisraeli; eri izooba mwairira haihi abazigu baanyu kubarwanisa; emitima yaanyu etafoobeera; mutatiina, mutatetema, mutahahaaza emitima ahabwabo; ahakuba MUKAMA Ruhanga waanyu niwe arikugyenda naimwe kubarwanira n'abazigu baanyu n'okubajuna. N'abakuru b'engabo baryabuuza abantu bati: Omuriimwe harimu obaire ayombekire enju nsya, otakagyerize; ku araabe ariho, agarukyeyo, ataahe omuri egyo nju, atakaafeera omu rugamba, ekeezibwa ondiijo. Hariho owaabyaire omusiri gw'emizaabibu, otakariire ha bijuma byagwo? Nawe agarukyeyo, ataahe omu ka ye, atakaafeera omu rugamba, ondiijo akabirya. Hariho ogambire omukazi obugyenyi, otakamushweire? Nawe agarukyeyo, ataahe omu ka ye, atakaafeera omu rugamba, ondiijo akamushwera. Kandi abakuru b'engabo baryagaruka babuuze abantu bati: Omuriimwe harimu omuntu ekinyabwoba, ow'omutima gufoobeire? Ogwo nawe agarukyeyo, ataahe omu ka ye, emitima ya beene waabo etakaahaha nk'ogwe. Abo bakuru b'engabo ku bariheza kugambira abantu ebigambo ebyo, bateho abakuru b'amahe kwebembera abantu. Ku murihika haihi n'orurembo kururwanisa, mubanze murugambire eby'obusingye. Ku ruribagarukamu eby'obusingye, rwabaigurira, boona abu murishangamu baryabakorera emirimo y'obuhuuku, kandi babaheereze. Kwonka ku ruryanga kuragaana naimwe eby'obusingye, kureka rwayenda kubarwanisa, muryarugota; MUKAMA ku ariruhayo omu mikono yaanyu, muryaita oyetwa omushaija weena na rurara; kwonka abakazi n'abaana bato, n'ebirurimu byona, n'amatungo, niyo minyago yaamwo yoona mubyetwarire; kandi muryarya ebi murinyaga aha bazigu baanyu, ebi MUKAMA Ruhanga waanyu abahaire. Okwo nikwo muritwaza endembo zoona ezibari hare munonga, ezitari z'aga mahanga. Kwonka omu ndembo ez'aga mahanga, ezi MUKAMA Ruhanga waanyu arikubaha kuba obuhunguzi, mutarigira ekintu kyona ekirikwitsya eki mwarokora; kureka muryabahwerekyerereza kimwe, Abahiiti, n'Abaamori, n'Abanyakanaani, n'Abaperizi, n'Abahiivi, n'Abayebusi, nk'oku MUKAMA Ruhanga waanyu yaabaragiire, nyentsya bataribeegyesa kutooreza ebihagaro byabo byona ebi baabaire nibakorera baaruhanga baabo, mukacumura ahari MUKAMA Ruhanga waanyu. Ku murimara omwanya muraingwa mugotsire orurembo nimururwanisa kurukwata, mutaritema emiti yaarwo n'empango, mukagiraza; ahabw'okuba obundi mukaabaasa kurya aha bijuma byayo; n'ahabw'ekyo mutarigitema. Nimugira ngu emiti y'omu ishwea nayo n'abantu, imwe okugigota? Emiti ei murikumanya ngu teeyera bijuma ebirikuriibwa, egyo yonka niyo muritema, mukaraza, mukombekyesa eby'okwemereraho ahari orwo rurembo orurikubarwanisa, okuhitsya obu rurisingurwa. Omu nsi ei MUKAMA Ruhanga waanyu arikubaha kukubuura, omutumbi gw'omuntu oitsirwe ku gurishangwa omu ishwa, omwitsire atarikumanywa, abakuru baanyu n'abaramuzi baryaija, bateere entambwe okuruga aha mutumbi gw'oitsirwe okuhika aha ndembo ezeehinguririizeho; abakuru b'orurembo oruri haihi n'ogwo mutumbi baryatwara enyana y'eruutsi etakakoresiibweho n'obu kwakuba okukurura ekintu kyona n'endiijo, bagishuumye omu ruhanga orurimu akagyera k'amaizi agarikugyenda, oruhanga orutahingirwe, kandi orutabibirwemu, bagihendere ebitsya omuri orwo ruhanga. Abanyamurwa beene Leevi bairire haihi; ahakuba nibo MUKAMA Ruhanga waanyu yaatooraine kumuheereza n'okushabira abantu omugisha omu iziina rya MUKAMA, kandi nibo bashemereire kucwa orubanja rw'empaka zoona n'orw'obuhuta bwona. Bwanyima abakuru boona ab'orwo rurembo oruri haihi n'omutumbi gw'oitsirwe banaabire engaro zaabo ahari egyo nyana y'eruutsi, ei ebitsya byayo byahenderwa omuri orwo ruhanga; beehakane nibagira bati: Emikono yaitu tiyo eseesire egi shagama, kandi n'amaisho gaitu tigagireebire neesheesheka. Ai MUKAMA, saasira abantu baawe Israeli, abu waacungwire, otata orubanja rw'eshagama y'otaine rubanja aha bantu baawe Israeli; kureka basaasirwe orubanja rw'egyo shagama. Ku muritwaza mutyo, mwakora ebirikusiimwa MUKAMA, muryaiha omuriimwe orubanja rw'eshagama y'otaine rubanja. Ku orihurura kurwanisa abazigu baawe, MUKAMA Ruhanga waawe yaabahayo omu mikono yaawe, waabatwara bari enkwatwa, waabareebamu omukazi murungi, waamurigira, waayenda kumushwera, oryamutwara owaawe, amweise eishokye rye, acwe ebyara, ajuure ebijwaro ebi akwatiirwemu, agume omu ka yaawe, amare okwezi kwona naaririra ishe na nyina; bwanyima obone kumushwera, obe iba, nawe abe omukazi waawe. Bwanyima ku otarimusiima, omurekye agyende, aze ahi arikwenda; kwonka otarimutunda empiiha, kandi otarimutwaza nk'omuzaana, ahabw'okuba oryaba omusiisire. Omushaija, ku ariba aine abakazi babiri, omwe ari enkundwakazi, n'ondi ari enyangwakazi, kandi bombi bamuzaariire abaana, enkundwakazi n'enyangwakazi; kandi omwana w'omwojo ow'okubanza ku ariba ari ow'enyangwakazi, aha izooba eri ariragiraho abaana be ebi atungire, tariikirizibwa kuhindura omwana w'enkundwakazi kuba omwana we mukuru okukira ogwo ow'enyangwakazi owaabandize kuzaarwa; kureka aryaikiriza omwana w'enyangwakazi owaabandize kuzaarwa, ahabw'okumuraga emigabo ebiri y'ebi atungire; ahabw'okuba niwe maani ge ag'okuzaara gaatandikiireho; n'ebishemereire omwana w'okubanza n'ebye. Omuntu ku ariba aine omwana w'omwojo empiga kandi omugomi, otarikuhurira ishe nari nyina, n'obu baakumuhana bata, ishe na nyina baryamukwata, bamutwarire abakuru b'orurembo rwabo aha irembo ryarwo, bagambire abakuru b'orwo rurembo bati: Ogu mwana waitu aba empiga kandi omugomi, tatuhurira; n'omunyamururu kandi omusinzi. Abashaija boona ab'omu ruembo rwabo baryamuteera amabaare, afe. Ku muritwaza mutyo, muryaiha ekyo kibi omuriimwe; Abaisraeli boona baryakihurira, batiine. Kandi omuntu ku arikora ekibi ekishemereire kumwitsa, bwanyima yaitwa, waamuhanika aha muti, omutumbi gwe gutariguraaraho, kureka omuziikye eryo izooba; ahabw'okuba ohanikwa aha muti, aba akyeenirwe Ruhanga-orekye kushiisha ensi, ei MUKAMA Ruhanga waawe arikukuha kuba obuhunguzi. Otarireeba ente nari entaama ya mwene waanyu neebura, okagyehuzya; buzimazima oryagigarurayo owa mwene waanyu. Kandi mwene waanyu ku ariba akuri hare, nari ku oriba otarikumumanya, oryagitaasya omuka, ogume nayo, okuhitsya obu mwene waanyu arigisherura; bwanyima okagimugarurira. Kandi n'endogoya ye oryagitwaza otyo, n'ekijwaro kye okitwaze otyo, kandi otwaze otyo n'ekindi kintu kyona ekya mwene waanyu, ekiriba kibuzire okakibona; otaribyehuzya. Otarireeba endogoya ya mwene waanyu nari ente ye egwire aha muhanda, okagyehuzya; otaribura kumuhwera kugiimutsya. Omukazi atarijwara kishaija; kandi n'omushaija atarijwara kikazi; ahakuba weena orikukora ebyo, n'ekihagaro ahari MUKAMA Ruhanga waawe. Ku origwa aha kyashuri ky'enyonyi omu muti nari ahansi, kirimu ebyana nari amahuri, nyinabyo ebibumbatiire, otarigitwara nabyo; oryareka nyinabyo egyende, reero ebyana obitware, obone kuba gye, ohangaare. Ku oryombeka enju nsya, ote aha mutwe gwayo eky'okuzibira abantu kugwa, kigyehinguririze, orekye kureetera enju yaawe orubanja rw'eshagama ahabw'omuntu kugihanukaho, akagwa ahansi. Otaribiba omu musiri gwawe gw'emizaabibu embibo z'emiringo ebiri, okaakwa ebyeziremu byona, eby'ezo mbibo n'eby'emizaabiru. Otarikomerana ente n'endogoya kukurura ekyoma ky'okuhingisa. Otarijwara ekijwaro ekikozirwe omu byoya by'entaama n'ehuuzi za kitaani. Oryaguma ote ebijwengye aha nshonda ina z'omukugiro gw'omunagiro, ogu orikujwara. Omushaija ku arishwera omwishiki, yaabyama nawe, bwanyima yaamwanga, yaamugambaho ebigambo ebirikumuhemura, yaashiisha eiziina rye naagira ati: Nshweire ogu mwishiki; ku mbyamire nawe, naashanga ataine bumanyiso bw'okutamanya mushaija; bwanyima ishe w'omwishiki na nyina baryatwara obumanyiso bwe bw'okutamanya mushaija, babuhitsye aha bakuru b'orurembo rwabo aha irembo ryarwo; ishe w'ogwo mwishiki agambire abakuru ati: Nkahingira ogu mushaija muhara wangye; mbwenu amwangire, kandi yaamugambaho ebirikumuhemura, naagira ati: Nshangire muhara waawe ataine bumanyiso bw'okutamanya mushaija. Mbwenu obu nibwo bumanyiso bwa muhara wangye bw'okutamanya mushaija. Baryayara omwenda omu maisho g'abakuru b'orurembo. Abakuru b'orwo rurembo bakwate ogwo mushaija, bamuteere; bamuhongyese shekeli z'efeeza igana, bazihe ishe w'omwishiki, nibamutura okushiisha eiziina ry'omwishiki Omwisraeli, agarukye abe omukazi we; atarimushenda ebiro byona ebi arimara omu nsi. Kwonka ku kirishangwa kiri eky'amazima ngu ogwo mwishiki tarashangirwe na bumanyiso bw'okutamanya mushaija, baryashohoza omwishiki aha muryango gw'enju ya ishe, abashaija b'omu rurembo rw'owaabo bamwitse amabaare, ahabw'okukora ekibi ky'obufamutima omuri Israeli, kuraayira omu ka ya ishe; ku muritwaza mutyo, muryaiha ekyo kibi omuri Israeli. Omushaija ku arishangwa naashambana na muka omushaija, bombi baryaitwa, omushaija owaaba abyami n'omukazi, kandi n'ogwo mukazi; ku muritwaza mutyo, muryaiha ekyo kibi omuri Israeli. Ku hariba hariho omwishiki, orikugambwa obugyenyi, omushaija yaamushanga omu rurembo, yaabyama nawe, bombi muryabashohoza aha irembo ry'orwo rurembo, mubaitse amabaare; omwishiki mumwite ahabw'okutateera nduuru, haza ari omu rurembo; n'omushaija mumwite ahabw'okushiisha omukazi wa mutaahi we; ku muritwaza mutyo, muryaiha ekyo kibi omuri Israeli. Kwonka omushaija ku arishanga omwishiki orikugambwa obugyenyi omu ishwa, yaamuhamba, yaabyama nawe, obwo ogwo mushaija obyamire nawe niwe ariitwa wenka; kwonka omwishiki mutarigira eki mwamukora; aryaba ataine rubanja orushemereire kumwitsa; nimumanya ngu orubanja orwo ni nk'orw'omuntu ogurukaine mutaahi we, akamwita; ahakuba omushaija aryaba amushangire omu ishwa; ogwo mwishiki orikugambwa obugyenyi, n'obu yaakuteire enduuru, tihaine waakumujunire. Omushaija ku arishanga omwishiki otakagambirwe bugyenyi, yaamuhamba, yaabyama nawe, kandi baakwatwa; ogwo mushaija obyamire nawe aryariha ishe w'omwishiki shekeli z'efeeza makumi ataano, bwanyima abe omukazi we, ahabw'okuba amusiisire; kandi atarimushenda ebiro byona ebi ariba akiriho. Omushaija atarishwera muka ishe, akajweka ishe busha. Oyatikire amagosi, nari oshazirweho obushaija atariza omu kuteerana kw'abantu ba MUKAMA. Ekinyandaaro kitariza omu kuteerana kw'abantu ba MUKAMA; hatarigira ow'omu ruzaaro rwakyo owaaza omu kuteerana kw'abantu ba MUKAMA okuhitsya aha ruzaaro rwakyo rw'omwijukuru wa ikumi. Omuamoni nari Omumoabu atariza omu kuteerana kw'abantu ba MUKAMA; hatarigira ow'omu ruzaaro rwabo owaaza omu kuteerana kw'abantu ba MUKAMA ebiro byona okuhitsya aha ruzaaro rwabo rw'omwijukuru wa ikumi; ahabw'okuba tibarababuganiise by'okurya n'amaizi omu muhanda nimuruga Misri, n'ahabw'okugurira Balamu mwene Beori owa Pesori wa Mesopotamia, ngu abakyeene. Kwonka MUKAMA Ruhanga waanyu yaayanga kuhurira Balamu, kureka MUKAMA Ruhanga waanyu omukyeeno yaaguhindura omugisha ahariimwe, ahabw'okuba MUKAMA Ruhanga waanyu akabakunda. Mutaribatengyera obusingye n'obu kwakuba okuba gye ebiro byanyu byona. Mutaryangira kimwe Abanyaedomu, ahabw'okuba ni beene waanyu; mutaryangira kimwe Abanyamisri, ahabw'okuba mukaba muri abanyaihanga omu nsi yaabo. Oruzaaro rwabo orw'abaana ba baijukuru baabo baryaikirizibwa kuza omu kuteerana kw'abantu ba MUKAMA. Ku murihurura kurwanisa abazigu baanyu, mwateera orusiisira, muryaguma mwerinde ekintu kyona ekibi. Omuriimwe ku harireebekamu omuntu otashemeire ahabw'ekiriba kimubaireho nyekiro, ashohore aarugye omu rusiisira, arekye kurugarukamu; kwonka ku burihika omu mwabazyo, ayogye omu maizi; kandi eizooba ku ririheza kurenga, agarukye omu rusiisira. Kandi muryagira omwanya aheeru y'orusiisira ahu muriguma nimushohorera; omu by'okurwanisa byanyu muryagiramu ekihosho; omuntu ku arishohora kuza aha ishaazi, akitimbise ekiina; yaaza kurugaho, ashwekye ahi yaaruga; ahakuba MUKAMA Ruhanga waawe agyendagyenda omu rusiisira rwanyu, okubajuna n'okuhayo abazigu baanyu omu maisho gaanyu; n'ahabw'ekyo orusiisira rwanyu rushemereire kuba orurikwera; MUKAMA arekye kureeba omuriimwe ekintu kyona ekitashemeire, akahinduka akabarugaho. Omuhuuku owaacwire kuruga ahari mukama we, akakwehongyera, otarimumugarurira; aryaguma naiwe, atuure omuriimwe omu mwanya ogu aritoorana omuri rumwe aha ndembo zaanyu, ahu arisiima hoona; otarimwita kubi. Hatarigira owaaba maraaya omuri bahara b'Abaisraeli, kandi hatarigira owaaba ekitingwa omuri batabani baabo. Otarireeta omu nju ya MUKAMA Ruhanga waawe ekiconco kya maraaya nari eky'ekitingwa, kuhikiiriza eki waaraganiise noorahira kuha MUKAMA; ahabw'okuba ebyo n'ebi MUKAMA Ruhanga waawe ayangira kimwe. Otariguza mwene waanyu, ngu akutemu ekiteebwamu, ekiteebwamu aha mpiiha, aha by'okurya, nari aha kindi kintu kyona ekiguzibwa kwihamu ekiteebwamu. Kwonka omunyaihanga noikirizibwa kumuguza ahabw'ekiteebwamu; beitu mwene waanyu otarimuguza ahabw'enshaagi, MUKAMA Ruhanga waawe abone kukuha omugisha omuri byona ebi orikora n'emikono yaawe omu nsi ei orikuza kuhungura. Ku origira eki waaraganisa MUKAMA Ruhanga waawe noorahira, otaryeganda kukihikiiriza; ahakuba MUKAMA Ruhanga waawe taribura kukikubuuza, kikakurugiramu ekibi. Kwonka ku oriba otakiraganiise, tikirikurugiramu kibi. Oryataho omutima kuhikiiriza ekirugire omu kanwa kaawe, ahakuba eki waaraganiise MUKAMA Ruhanga waawe n'akanwa kaawe, okakiraganisa oyekundiire. Ku oriza omu musiri gwa mutaahi waawe gw'emizaabibu, noikirizibwa kurya ebijuma by'emizaabibu nk'oku orikwenda, okahaaga; kwonka otarigira ebi waashoromera omu kintu eki oine. Kandi ku oriza omu ngano za mutaahi waawe, noikirizibwa kucwa obushiisha n'engaro, kwonka otarigyeshesa omusyo engano ze. Omushaija ku aritwara omukazi, yaamushwera, bwanyima ataamusiima ahabw'okureeba aine emicwe mibi, naikirizibwa kuhandiika ebaruha y'okumushenda, agimukwatse, amubingye omu nju ye. Ogwo mukazi ku araarugye omuri egyo nju, naikirizibwa kushwerwa ondiijo mushaija. Kwonka ogwo mushaija owaaba amushweire bushumbakazi nawe ku araamwangye, yaahandiika ebaruha y'okumushenda, yaagimukwatsa, yaamubinga omu nju ye, nari shi yaafa, omushaija we ow'okubanza owaamubingire tariikirizibwa kumugarura akaba omukazi we, yaaherize kusiisikara atyo; ahabw'okuba ekyo n'ekihagaro omu maisho ga MUKAMA, kandi mutarireeta orubanja aha nsi, ei MUKAMA Ruhanga waanyu arikubaha kuba obuhunguzi. Omushaija ku arishwera omukazi, atarihurura n'abandi aha rugamba, n'obu kwakuba okukoresibwa omurimo gwona; kureka aryamara omwaka gwona ari omuka, naashemererwa n'omukazi we, ou ashweire. Hatarigira owaakwatirizibwa orubengo nari eseiso, ahakuba naaba akwatiriziibwe amagara ga mukama waabyo. Omuntu ku arishangwa aine ou yaibire weena omuri beene waabo Abaisraeli, naamutwaza nk'omuhuuku, nari yaamutunda, ogwo mushuma aryaitwa; ku muritwaza mutyo, muryaiha ekyo kibi omuriimwe. Ku oriba waakwatsirwe ebibembe, oyerinde, oteho omutima okore ebi abanyamurwa Abaleevi barikuhabura byona; nk'oku naabaragiire, naimwe mube nikwo mwakora. Mwijukye oku MUKAMA Ruhanga waanyu yaagizire Miriamu, muri omu rugyendo nimuruga Misri. Ku origuza mutaahi waawe, nari waamutiiza ekintu kyona, otariza omu nju ye kwihamu eky'okukukwatiriza; kureka oryayemerera aheeru; ou ogurize abe niwe yaakureetera eky'okukukwatiriza. Kandi ku ariba ari omworo, otariraazayo eki akukwatiriize; otaribura kukimugarurira, eizooba nirirengarenga, abone kuraara omu kijwaro kye, akushabire omugisha; ekyo kiryakurugiramu okuhikiirira omu maisho ga MUKAMA Ruhanga waawe. Otariita kubi omupakasi, oriba ari omworo nari omukyene, yaaba w'omuri beene waanyu, nari ow'omu banyamahanga oriba atwire omu rurembo rwona aha ndembo z'omu nsi yaanyu; oryaguma omuhe ebihembo bye ebi yaakorera, eizooba ritarirenga otakabimuhaire, nyentsya atakaatakira MUKAMA naakutabaariza, haza kikakurugiramu ekibi; ahabw'okuba n'omworo, kandi ebihembo bye nibyo ataireho omutima. Baishe b'abaana batariitwa nibaturwa abaana baabo; kandi n'abaana batariitwa nibaturwa baishebo; kureka omuntu weena aryaitwa ahabw'ekibi kye. Otariita orubanja rw'omunyaihanga, nari orw'efuuzi; kandi otarikwatirizibwa ekijwaro ky'omufaakazi; kureka oryaguma oijukye ku waabaire ori omuhuuku omuri Misri, kandi MUKAMA Ruhanga waawe ku yaakucungwire, akakwihayo; nikyo ndikukuzibirira kutwaza otyo. Ku orishaaruura omusiri gwawe, waayebwayo ekiba, otarigarukayo kukiihayo; kiryaba eky'omunyaihanga n'efuuzi n'omufaakazi, MUKAMA Ruhanga waawe abone kukuha omugisha omu bi orikukora n'emikono yaawe byona. Ku oriteera omuti gwawe gw'omuzeituuni kwihamu ebijuma, otarigaruka omu mataagi gaagwo; ebiritsigaramu biryaba eby'omunyaihanga n'efuuzi n'omufaakazi. Kandi ku orishoroma ebijuma by'emizaabibu yaawe, otarigarukamu kuhumba; ebiritsigaramu bibe eby'omunyaihanga n'efuuzi n'omufaakazi. Oryaguma oijukye ku waabaire ori omuhuuku omu nsi Misri; nikyo ndikukuragiirira kutwaza otyo. Abantu ku bariba baine eki barikutongana, baija kucwerwa orubanja, abaramuzi baarubacwera, baryaiha orubanja aha muntu otarwine, barusingise okozire kubi; kandi ogwo muntu okozire kubi ku ariba ashemereire kuteerwa, omuramuzi aryaragiira bamurambikye omu maisho ge, bamuteere kiboko ezishemereire ekibi kye. Naikirizibwa kumuteera kiboko makumi ana, kwonka atarizirenzya; ahakuba ku arigumizamu kumuteera, yaayeshumbya ahari ezo, aryaba amumaziremu ak'obuntu, haza ari mwene waanyu. Otariboha akanwa k'ente neejunga oburo. Abashaija enyine-emwe ku bariba batwire hamwe, omwe yaafa atazaire mwana w'omwojo, omukazi wa nyakufa atarishwerwa otari w'omu ruganda rwa iba; murumuna wa iba niwe arimuhungura, akamushwera, akamukorera ebi muramu w'omuntu akorera muka mukuru we. Kandi omwojo ou aribanza kuzaara aryahungurira nyakufa, ayetwe eiziina rye, rirekye kweba omuri Israeli. Kwonka ogwo mushaija ku ariba atarikwenda kuhungura muka mukuru we, ogwo mukazi aryaza aha bakuru omu irembo ry'orurembo, abagira ati: Muramu wangye ayangire kugaruraho eiziina rya mukuru we omuri Israeli; tarikwenda kunkorera ebi muramu w'omuntu akorera muka mukuru we. Abakuru b'orurembo rwabo bamwete, bagambe nawe; ku ariguma ayangire, yaagira ati: Tindikwenda kumuhungura, ogwo mukazi muramu we amuhikye haihi omu maisho g'abakuru, amujuure enkaito, amucwere amacwante omu maisho, amugire ati: Omuntu weena oryanga kwombeka eka ya mukuru we, akorwe atyo. Eiziina ry'eka ye omuri Israeli riryayetwa, Eka y'owaajwirwe enkaito. Abashaija ku barirwana, omukazi w'omwe aharibo yaaza kujuna iba orikumuteera, yaatayo omukono, yaakwata kiteera iba eifo, ogwo mukazi oryamucwaho engaro; eriisho ryawe ritarimusaasira. Omu nshaho yaawe otaritwaramu amabaare g'okurengyesa oburemeezi bumwe, haza kunu nigakiraakirana; n'omu nju yaawe otarigiramu endengo z'okurengyesa obwingi bumwe, haza kunu nizikiraakirana. Kureka oryagira amabaare gahikire kandi agarikwinganira kimwe; kandi n'endengo ezihikire kandi ezirikwinganira kimwe nizo origira, obone kuhangaarira omu nsi ei MUKAMA waawe arikukuha; ahabw'okuba boona abakora nk'ebyo, boona abakora eby'okutahikiirira, abo n'ebirikunugwa ahari MUKAMA Ruhanga waawe. Mwijukye oku Abaamaleki baabagizire nimuruga Misri, oku baababugaine omu muhanda, bakashanga muruhire, mugwire enshazi, bakaita abantu baanyu abaabaire bataine maani, batsigaire enyima; kandi tibaratiinire Ruhanga. N'ahabw'ekyo MUKAMA Ruhanga waanyu ku ariheza kubahuumuza engamba z'abazigu baanyu ababeehinguririize omu nsi ei MUKAMA Ruhanga waanyu arikubaha kukubuura kuba obuhunguzi bwanyu, muryamariraho kimwe eiziina ry'Abaamaleki, rirekye kwijukwa ahansi y'eiguru; mutarikyebwa. Ku oriba waahikire omu nsi ei MUKAMA Ruhanga waawe arikukuha kuba obuhunguzi, waagikubuura, waagituuramu, oryatwara emiganuro y'ebi oyerize omu misiri yaawe byona, ebi orishaaruura omu nsi ei MUKAMA Ruhanga waawe arikukuha, obite omu kiibo, obitware omu mwanya ogu MUKAMA Ruhanga waawe aritoorana kugumyamu eiziina rye, ohikye aha munyamurwa oriba ariho omu biro ebyo, omugire oti: Eri izooba nimpamya omu maisho ga MUKAMA Ruhanga waawe, ku mpikire omu nsi ei MUKAMA yaarahiire naaraganisa baatatenkuriitwe kugituha. Ogwo munyamurwa akwakiire ekyo kiibo, akite ahansi omu maisho g'eitambiro rya MUKAMA Ruhanga waawe. Naiwe oryagarukamu ogambire omu maisho ga MUKAMA Ruhanga waawe, oti: Tatenkuru akaba ari Omuaramu, ari haihi kufa; bwanyima yaashuuma Misri n'abantu bakye, baashuhuukirayo; yaahindukirayo eihanga rikuru, ry'amaani, kandi ery'abantu baingi. Abanyamisri baatwita kubi, baatubonabonesa, baatukoresa emirimo y'obuhuuku. Twatakira MUKAMA, Ruhanga wa baatatenkuriitwe, yaatuhurira, yaareeba okubonabona kwaitu, n'okufa kubi kwaitu n'okuhatwa kwaitu; bwanyima MUKAMA yaatwiha omuri Misri n'omukono gw'amaani kandi ogubangire, n'ebirikutiinisa munonga, n'obumanyiso n'eby'okutangaaza; yaatureeta omu mwanya ogu, yaatuha egi nsi y'amate n'obwoki. Mbwenu MUKAMA, reeba ndeetsire emiganuro y'ebyezire omu misiri ei wampaire. Bwanyima okite ahansi omu maisho ga MUKAMA Ruhanga waawe, oramize omu maisho ge, oshemerererwe ebirungi byona ebi MUKAMA Ruhanga waawe akuhaire n'eka yaawe, iwe n'Omuleevi n'omunyaihanga, abatwire naimwe. Ku oriheza kwiha kimwe kya ikumi ahari byona ebi oyerize omu mwaka gwa kashatu nigwo mwaka gw'okuheeramu kimwe kya ikumi, bwanyima okihe Omuleevi n'omunyaihanga n'efuuzi n'omufaakazi, kuriira owaawe, bahaagye; kandi ogambire omu maisho ga MUKAMA Ruhanga waawe oti: Nyihire omu ka yangye ebintu ebishoroirwe, naabiha Omuleevi, omunyaihanga, efuuzi, n'omufaakazi, nk'ebiragiro byawe byona ebi wandagiire oku biri; omu biragiro byawe byona tihaine ki nshobize, nari eki nyebirwe. Tindabiriireho ndi omu rufu; tihariho bi naihireho nsiisikaire; kandi tihariho bi naagaburiire emizimu y'abafiire; kureka nkahurira eiraka rya MUKAMA Ruhanga wangye, naakora ebi wandagiire byona. Naga amaisho ahansi nooyema omu iguru, omu mwanya gwawe ogurikwera, ohe abantu baawe Israeli omugisha, kandi n'ensi ei waatuhaire ogihe omugisha, ensi y'amate n'eobwoki, nk'oku waarahiire nooraganisa baatatenkuriitwe. Eri izooba MUKAMA Ruhanga waanyu naabaragiira kworoberar ebiragiro ebi ebyatairweho n'ebyaragiirwe; n'ahabw'ekyo muryaguma muteho omutima kubyorobera n'omutima gwanyu gwona n'amagara gaanyu goona. Eri izooba mwagamba nimuhamya ku MUKAMA ari Ruhanga waanyu, kandi ku murikwija kugyendera omu mihanda ye, n'okukwata ebiragiro bye n'ebyatairweho n'ebyaragiirwe, kandi n'okuhurira eiraka rye. Kandi eri izooba MUKAMA yaagamba naahamya ku muri eihanga rye eri yaayetooraniire, nk'oku yaabaraganiise, kandi ku muriguma nimworobera ebiragiro bye, n'oku aribatunguura okukira agandi mahanga goona agu yaahangire, mukagakiza okusiimwa n'okurangaanwa n'ekitiinisa, naimwe mube abantu abeereziibwe MUKAMA Ruhanga waanyu, nk'oku yaagambire. Musa n'abakuru b'Abaisraeli baaragiira abantu nibagira bati: Mukwate ebiragiro byona ebi ndikubaragiira eri izooba. Kandi aha izooba eri muryambukiraho Yorudani kutaaha omu nsi ei MUKAMA Ruhanga waanyu arikubaha, muryabyara amabaare mahango, mugasiigye einoni, mugahandiikyeho ebigambo byona eby'ebiragiro ebi, ku muriheza kwambuka n'okutaaha omu nsi ei MUKAMA Ruhanga waanyu arikubaha, ensi y'amate n'obwoki, nka MUKAMA, Ruhanga wa baashwenkuriimwe, oku yaabaraganiise. Ku muriheza kwambuka Yorudani, ago mabaare agu naabaragiira eri izooba, muryagabyara aha rushozi Ebali, mugasiigye einoni. Kandi okwo niyo muryombekyera MUKAMA Ruhanga waanyu eitambiro ry'amabaare; mutarigabaizisa ekyoma kyona. Eryo itambiro rya MUKAMA Ruhanga waanyu muryaryombekyesa amabaare agatabaizire; kandi muritambirireho MUKAMA Ruhanga waanyu ebitambo by'okwotsya; kandi muhongye empongano z'okusiima ahabw'obusingye, muriireyo; mushemerererwe omu maisho ga MUKAMA Ruhanga waanyu. Kandi muryahandiika ahari ago mabaare ebigambo byona eby'ebi biragiro, bihwezibwe gye. Musa n'abanyamurwa Abaleevi baagambira Abaisraeli boona bati: Imwe Baisraeli 'mwe, muhuname, muhurire. Eri izooba mwahinduka eihanga rya MUKAMA Ruhanga waanyu. Nikyo mushemerereire kuhurira eiraka rya MUKAMA Ruhanga waanyu, mukoorobera ebiragiro bye n'ebyatairweho, ebi ndikubaragiira eri izooba. Musa yaayehanangiriza abantu eryo izooba, naagira ati: Ku muriheza kwambuka Yorudani, aba nibo baryemerera aha rushozi Gerizimu okushabira abantu omugisha; ab'oruganda rwa Simeoni, orwa Leevi, orwa Yuda, orwa Isakaari, orwa Yosefu n'orwa Benyamiini; kandi aba nibo baryemerera aha rushozi Ebali ahabw'okukyeena; ab'oruganda rwa Reubeeni, orwa Gaadi, orwa Asheri, orwa Zebuluuni, orwa Daani n'orwa Nafutaali. Kandi Abaleevi baryagambira Abaisraeli boona n'eiraka rihango, nibagira bati: Omuntu orikora ekishushani ekibaizire nari ekiheesirwe, eki MUKAMA ayangira kimwe, ekikozirwe omunyamwoga, akakyemereza bwesherekye, akyeenwe! Abantu boona baikirize nibagira bati: Amiina. Orikugaya ishe nari nyina akyeenwe! Abantu boona baikirize nibagira bati: Amiina. Orikwirizayo ekiti ky'omwatano gwa mutaahi we akyeenwe! Abantu boona baikirize nibagira bati: Amiina. Orikuhabya empumi, akagiiha omu muhanda akyeenwe! Abantu boona baikirize nibagira bati: Amiina. Orikwita orubanja rw'omunyaihanga, orw'efuuzi n'orw'omufaakazi akyeenwe! Abantu boona baikirize nibagira bati: Amiina. Orikubyama na muka ishe akyeenwe, ahabw'okuba naaba ajwekire ishe busha. Abantu boona baikirize nibagira bati: Amiina. Orikubyama n'enyamaishwa yoona akyeenwe! Abantu boona baikirize nibagira bati: Amiina. Orikubyama na munyaanya owa ishe nari owa nyina akyeenwe! Abantu boona baikirize nibagira bati: Amiina. Orikubyama na nyina-zaara akyeenwe! Abantu boona baikirize nibagira bati: Amiina. Orikwita mutaahi we bwesherekye akyeenwe! Abantu boona baikirize nibagira bati: Amiina. Orikurya enguzi kwita otaine rubanja akyeenwe! Abantu boona baikirize nibagira bati: Amiina. Otarikuhamya bigambo by'ebiragiro ebi omu kubikora akyeenwe! Abantu boona baikirize nibagira bati: Amiina. Ku oryezirika kuhurira eiraka rya MUKAMA Ruhanga waawe, waataho omutima kworobera ebiragiro bye byona ebi ndikukuragiira eri izooba, MUKAMA Ruhanga waawe aryakutunguura okukira amahanga goona ag'omu nsi; kandi ku oryorobera eiraka rya MUKAMA Ruhanga waawe, emigisha egi yoona eryaija ekuhikyeho. Oryagira omugisha omu rurembo, kandi ogugire n'omu misiri. Oryagira omugisha omu ruzaaro rwawe, n'omu bi oyerize omu misiri yaawe, n'omu by'amatungo gaawe, okukanya kw'ente zaawe n'okuzaara kw'amasyo gaawe g'embuzi n'ag'entaama. Omugisha gube aha kitenga kyawe n'aha nyungu yaawe egoya. Oryagira omugisha omu magyenda n'omu magaruka. MUKAMA aryareetera abazigu baawe abariimuka kukurwanisa kukuhunga; baryareetwa omuhanda gumwe baizire kukurwanisa; omu kukuhunga bagabe ebirari mushanju. MUKAMA aryaragiira omugisha gukwijeho, guze omu bitara byawe n'ahari byona ebi orikora n'emikono yaawe; kandi akuheere omugisha omu nsi ei MUKAMA Ruhanga waawe arikukuha. Ku orikwata ebiragiro bya MUKAMA Ruhanga waawe, waagyendera omu mihanda ye, aryakuhamya obe eihanga eririkwera eri yaayetooraniire, nk'oku yaarahiire naakuraganisa. Kandi amahanga goona ag'omu nsi garyareeba ku oyetereirwe eiziina rya MUKAMA, gakutiine. Kandi MUKAMA aryakutungisa, ogogyerere omu ruzaaro rwawe n'omu by'amatungo gaawe n'omu bi oryeza omu misiri yaawe omu nsi, ei MUKAMA yaaraganiise baashwenkuru naarahira kugikuha. MUKAMA aryakwigurira eibiikiro rye erirungi, niryo iguru, agwisize ensi yaawe enjura omu bunaku bwayo, ahe omugisha ebi orikora n'emikono yaawe byona; oryaguza amahanga maingi, kwonka iwe torigeeguzaho. MUKAMA aryakuhindura omutwe, ti mukira; oryaguma nootunguuka, torigaruka hansi, ku oryorobera ebiragiro bya MUKAMA Ruhanga waawe, ebi ndikukuragiira eri izooba, waataho omutima kubikwata; otaateishuka kureka ekigambo na kimwe ahari ebyo ebi ndikukuragiira eri izooba, okatoora aha mukono gwa buryo nari aha gwa bumosho, okukuratira baaruhanga abandi kubaheereza. Kwonka ku oryanga kuhurira eiraka rya MUKAMA Ruhanga waawe, otaataho mutima kworobera ebiragiro bye byona n'ebyatairweho, ebi ndikukuragiira eri izooba, egi mikyeeno yoona eryaija, ekuhikyeho. Oryaba okyeenirwe omu rurembo, kandi n'omu misiri. Omukyeeno gube aha kitenga kyawe n'aha nyungu yaawe egoya. Oryaba okyeenirwe omu ruzaaro rwawe, n'omu bi oyerize omu misiri yaawe, n'omu kukanya kw'ente zaawe, n'okuzaara kw'amasyo gaawe g'entaama n'ag'embuzi. Oryaba okyeenirwe omu magyenda n'omu magaruka. MUKAMA aryakwoherereza omukyeeno, omunyangararo, n'okuburaaburirwa omuri byona ebi orikwenda kukora, okuhitsya obu orihwerekyerera, okarahuka kuhwaho, naakutura ebibi ebi oriba okozire omu kumwimuura. MUKAMA aryakureetera orufu rukugumeho, okuhitsya obu arikumaraho omu nsi ei orikuza kukubuura. MUKAMA aryakurwaza omunywengyerero n'omushwija n'obuzimba oburikuhurura n'okubabiirirwa, kandi akwitse omushana, n'okubabuka n'okusya-nyamwenga omu bi ohingire; biryakukurata okuhitsya obu orihwerekyerera. Eiguru eriri ahaiguru yaawe riryaba nk'emiringa, kandi eitaka eri oyemereireho ribe nk'ekyoma. Omu mwanya gw'okugwisa enjura omu nsi yaawe, MUKAMA aryagwisa omucuucu n'omusheenyi; biryaruga omu iguru, bikugweho okuhitsya obu orihwerekyerera. MUKAMA aryabareetera okubingwa abazigu baanyu; muryatoora omuhanda gumwe, mwizire kubarwanisa; omu kubahunga mugabe ebirari mushanju; muryatwarwa oku n'oku omu bugabe bwona obw'omu nsi. Emitumbi yaanyu eryariibwa amahungu goona ag'omu mwanya n'enyamaishwa z'omu nsi, zibure kubinga. MUKAMA aryabarwaza ebihuute bya Misri n'ebishebe n'efumbi n'obuhere ebi mutarikira. MUKAMA aryakugwisa eiraro, akuhumye, akuhunguture omutima. Oryagyenda noobandagira nyomushana, nk'oku empumi egyenda neebandagira omu mwirima; torigira mugisha omu bi orikora byona; oryaguma oitwe kubi, kandi onyagwe obutoosha, obure kijuna. Oryagamba omwishiki obugyenyi, ondiijo abyame nawe; oryayombeka enju, torigitaahamu; oryabyara emizaabibu, obure kurya ebijuma byayo. Ente yaawe eryakubaagirwa omumaisho, torigiryaho. Endogoya yaawe eryanyagisibwa amaani noogireeba, torigigarurirwa. Entaama zaawe baryaziha abazigu baawe, obure owaakuha emikono. Batabani baawe na bahara baawe baryaheebwa ab'erindi ihanga; obakuratse amaisho, gagwe omu nkiro ahabw'obusaasi eizooba ryona; haza iwe obure obushoboorozi bw'okukizibira. Emyaka y'omu misiri yaawe n'ebi waahendekyeire byona biryariibwa eihanga eri otarikumanya; oryaba ow'okwitwa kubi kwonka, ogume noohondagurwa; ekirirugamu ogwisibwe eiraro ebi amaisho gaawe garireeba. MUKAMA aryabarwaza ebihuute ebirikuhurura munonga, ebitarikutambwa, aha maju n'aha maguru, okwiha aha mara g'ebigyere okuhitsya aha kazingiro k'eishokye. Imwe n'omugabe waanyu ou muriba mwemekire, MUKAMA aryabatwara omu ihanga eri mutakamanyaga n'obu baakuba baashwenkuriimwe; muheererezeyo baaruhanga abandi ab'ebiti n'ab'amabaare. Muryahinduka eky'okutangaarira, eky'okucweraho enfumu n'eky'okugaaniiza omu mahanga goona agu MUKAMA aribatwaramu. Muryabiba embibo nyingi, mushaaruure bikye; ahabw'okuba biryariibwa enzigye. Muryabyara emizaabibu, mugihingirire, kwonka timurinywa hari viinyo yaayo, n'obu kwakuba okushoroma ebijuma byayo; ahabw'okuba eryariibwa obukooko. Muryagira emizeituuni omu nsi yaanyu yoona, kwonka timuryesiiga amajuta gaayo; ahakuba emizeituuni yaanyu eryaragaza ebijuma byayo bitakeezire. Muryazaara aboojo n'abaishiki; kwonka tibariba baanyu, ahabw'okuba baryatwarwa omu bunyagwa. Emiti yaanyu yoona n'emyaka y'omu misiri yaanyu biryaba eby'enzigye. Abanyamahanga abariba bari omuriimwe baryaguma nibeeyongyera kutunguuka, babakire, haza imwe mugume nimweyongyera kugaruka ahansi. Baryabaguza, kwonka imwe timuribaguza; baryaba omutwe, haza imwe mube omukira. Emikyeeno egyo yoona eryabaizira, egume ebahiigye, ebahikyeho okuhitsya obu murihwerekyerera, ahabw'okuba muryaba mwangire kuhurira eiraka rya MUKAMA Ruhanga waanyu, okukwata ebiragiro bye n'ebyatairweho, ebi yaabaragiire; kandi egyo mikyeeno eryabahikaho, imwe na baijukuru baanyu, kuba akamanyiso n'eky'okutangaaza ebiro byona. Ahabw'okuba mukanga kuheereza MUKAMA Ruhanga waanyu n'omutima ogurikwesiima kandi ogushemereirwe, nimusiima Ruhanga ahabw'ebintu byona ebi yaabakanyisiize, bikashaagirirana; nikyo muriheerereza abazigu baanyu, abu MUKAMA aryohereza kubarwanisa, mwine enjara n'eiriho, mutaine ky'okujwara, kandi mukyenire ebintu byona; kandi aryabata enkomo y'ekyoma omu bitsya, okuhitsya obu aribahwerekyereza. MUKAMA aryabareetera eihanga rya hare, ariihe aha muheru gw'ensi, riije nirirahuka nk'empungu, eihanga eri oriba otarikumanya rurimi rwaryo, eriine ahamaisho harikutiinisa, eritaryeta ha bagurusi, n'obu kwakuba okusaasira abaana; baryarya ebi amatungo gaanyu garizaara, n'ebi emisiri yaanyu eryeza, okuhitsya obu murihwerekyerera. Kandi tibaribatsigira ngano yoona, nari viinyo, nari amajuta, nari okukanya kw'ente zaanyu, n'obu kwakuba okuzaara kw'amasyo g'entaama zaanyu n'ag'embuzi, okuhitsya obu baribahwerekyereza. Kandi baryabagotera omu ndembo zaanyu zoona, okuhitsya obu engo zaanyu z'amabaare ndaingwa kandi ezigumire, ezi mwabaire nimwesiga omu nsi yaanyu yoona, zirikumbagara; baryabagotera omu ndembo zaanyu zoona omu nsi yaanyu yoona ei MUKAMA Ruhanga waanyu abahaire. Kandi muryarya abaana baanyu abu mwezaariire, enyama ya batabani baanyu na bahara baanyu, abu MUKAMA Ruhanga waanyu ariba abahaire, ahabw'okugotwa n'okutagira bwehigiro, oku abazigu bariba babafundize. Kandi omushaija omutetsi kandi omwegiragye aryagira eriisho ribi aha murumuna, aha mukazi we w'aha mukono, n'aha mwana we ou ariba atsigaize, arekye kuha n'omwe aharibo aha nyama z'abaana be abu ariba naarya; ahabw'okuba aryaba atakiine ki atsigaize ahabw'okugotwa n'okubura obwehigiro, oku abazigu baanyu bariba babafundize omu ndembo zaanyu zoona. Kandi n'omukazi, oriba ari omuriimwe, omutetsi kandi omwegiragye, owaabaire atenda kigyere kye kuhika ahansi ahabw'obutetsi n'obwegiragye, nawe aryagira eriisho ribi ahari iba, aha mutabani n'ahari muhara we, abaime ekyanyima ekiriba kimuri omu maguru, n'abaana abu ariba azaire; ahabw'okuba aryabarya bwesherekye ahabw'okukyena ebintu byona, ahabw'okugotwa n'okubura obwehigiro oku abazigu baanyu bariba babafundize omu ndembo zaanyu zoona. Ku muriba mutataireho mutima kuhurira ebigambo by'ebiragiro ebihandiikirwe omu kitabo eki, mukatiina eiziina eri ery'ekitiinisa kandi eririkutiinisa, MUKAMA RUHANGA WAAWE; MUKAMA aryabareetera, imwe na baijukuru baanyu, okubonabonesibwa okutakareebwaga, okurimara omwanya muhango, n'endwara ezirikusaasa, zibabeho akarande; kandi abagarureho endwara zoona eza Misri, ezi mwabaire mutiina, zibagumeho. Kandi ezindi ndwara n'ezindi nfu zoona, ezitahandiikirwe mu kitabo ky'ebiragiro ebi, nazo MUKAMA aryazibarwaza, okuhitsya obu murihwerekyerera. Muryatsigara bakye, haza mwabaire muri baingi nk'enyonyoozi z'omu iguru, ahabw'okutahurira iraka rya MUKAMA Ruhanga waanyu. Kandi nk'oku MUKAMA yaabaire abashemerererwa omu kubakora gye n'okubakanyisa, nikwo MUKAMA aribashemerererwa omu kubacwekyereza n'okubamaraho; muryasikurwa, mwihwe omu nsi, ei murikuzamu kukubuura. MUKAMA aryabataataanisiza omu mahanga goona, okuruga aha muheru gw'ensi okuhika aha gundi; kandi oryaheererezayo baaruhanga abandi ab'ebiti n'ab'amabaare, abu mwabaire mutakamanyaga, n'obu baakuba baashwenkuriimwe. Kandi ago mahanga timurigagiriramu busingye, n'obu kwakuba okubona ah'okuhuumuza ekigyere; kureka MUKAMA aryabaheerayo omutima gurikutetema, n'amaisho agagwire omu nkiro, kandi n'omutima ogwitsirwe orushusho; amagara gaanyu garyatuura omu kubanganisa, mugire obwoba nyomushana na nyekiro; timurigira ky'okuhamizaho yaaba muri ab'okugumaho. Ahabw'eby'okutiinisa ebi emitima yaanyu eriba neetiina, n'ebi amaisho gaanyu gariba nigareeba, ku burisheesha, muryagira muti: Kuri bwizire! kandi ku buriira, mugire muti: Kuri buseesire! MUKAMA aryabagarura Misri n'emeeri, omu muhanda ogu naabaire naabagambiire nti: Timurigaruka kugutoora. Okwo muryayetundirayo aha bazigu baanyu, kuba abahuuku n'abazaana; kwonka tihaine oribagura. Ebi nibyo bigambo by'endagaano, ei MUKAMA yaaragiire Musa kuragaana n'Abaisraeli omu nsi ya Moabu, ebyayongyeirwe aha ndagaano ei yaaraganiire nabo aha rushozi Horebu. Musa yaayeta Abaisraeli boona yaabagira ati: Mukareeba byona ebi MUKAMA yaakozire Faraho n'abaheereza be boona n'ensi ye yoona omu nsi ya Misri, omu maisho gaanyu, n'ebigyezo by'amaani n'obumanyiso n'eby'okutangaaza bikuru, ebi mwayereebeire. Kwonka MUKAMA takabahaire mutima gw'okwetegyereza, nari amaisho g'okureeba, nari amatu g'okuhurira n'okuhitsya hati. Kandi MUKAMA naagira ati: Nkamara emyaka makumi ana nimbeebembera omu ihamba; ebijwaro byanyu tibikabakuriireho, n'enkaito tizikabakuriire mu bigyere. Timukaryaga mugaati n'obu kwakuba okunywa viinyo nari eby'okunywa ebirikusinza, ngu mubone kumanya ku ndi MUKAMA Ruhanga waanyu. Kandi ku mwahikire omu mwanya ogu, Sihooni omugabe wa Heshibooni na Ogi omugabe wa Bashani baahurura kuturwanisa, twabasingura; twanyaga ensi yaabo, twagiha Abareubeeni n'Abagaadi n'ekicweka ky'oruganda rwa Manaase kuba obuhunguzi bwabo. N'ahabw'ekyo mukwate ebigambo by'endagaano egi, mubihitsye, mubone kutunga omugisha omu bi murikukora byona. Eri izooba mwena mwemereire omu maisho ga MUKAMA Ruhanga waanyu, abeebembezi b'enganda zaanyu, abakuru baanyu, abategyeki baanyu, abashaija boona ba Israeli, abaana baanyu abato, abakazi baanyu n'abanyamahanga abari omu nsiisira zaanyu, okuruga aha barikubasheenyera enku okuhika aha barikubatahira amaizi, mureetsirwe kutaaha omu ndagaano ya MUKAMA Ruhanga waanyu, ei yaahamize naarahira, kandi ei arikuragaana naimwe eri izooba; abone kubahamya eri izooba kuba eihanga rye, nawe akaba Ruhanga waanyu, nk'oku yaabagambiire, kandi nk'oku yaarahiire naaraganisa baashwenkuriimwe, Abrahamu, Isaaka na Yakobo. Kandi tiimwe mwenka abari aha abu ndikuragaana nabo egi ndagaano n'endahiro, kureka n'abatari aha naitwe eri izooba, otaihiremu abari aha, abeemereire naitwe omu maisho ga MUKAMA Ruhanga waitu. Nimumanya oku twatwire omu nsi ya Misri, kandi n'oku twarabire omu mahanga agu mwarabiremu; mukareeba ebirikunugwa byabo n'ebishushani byabo ebirikuramibwa, eby'ebiti, eby'amabaare, eby'efeeza, n'eby'ezaabu, ebyabaire biri omuribo. Mwerinde, omuriimwe hatarigira omushaija nari omukazi nari omuryango nari oruganda, ou omutima gwe gwateishuka gukaruga ahari MUKAMA Ruhanga waanyu, akaza kuheereza baaruhanga ab'ago mahanga, kandi hatarigira omuriimwe owaamerwamu omuzi ogurikwana ebyana ebirikushaarira nk'omuravunga; akihurira ebigambo by'endagaano egi, akeehimbisa omu mutima gwe, naagira ati: Tiinyine ku ndiba, n'obu ndigumizamu n'obugangaazi bw'omutima gwangye; atyo akareetera ababisi n'aboomire kucwekyerera. Omuntu ogwo MUKAMA tarimusaasira, kureka ekiniga kya MUKAMA n'eihato rye biryamwakaho nk'omuriro omuri obwo bunaku, emikyeeno yoona ehandiikirwe omuri eki kitabo emubeho, kandi MUKAMA aryamaraho eiziina rye, ryebe ahansi y'eiguru. MUKAMA aryamutoorana omu nganda za Israeli zoona abe engwerwakagwe, nk'emikyeeno yoona ey'omu ndagaano ehandiikirwe omu kitabo eki eky'ebiragiro oku eri. Kandi ab'obusingye oburiija, nibo baana baanyu abarikurataho, n'omunyaihanga oriruga omu nsi ya hare, baryataka ku barireeba ebibonaboneso by'ensi egyo n'endwara ezi MUKAMA agireetsireho, kandi ku egyo nsi yoona ehindukire obuganga bw'ekibiriiti, n'omwonyo, n'eitaka erihiire nyamwenga, eritarikuhingwa, eritarikwera, n'obu kwakuba okumerwaho akanyaatsi, ecwekyereziibwe nka Sodoma, Gomora, Aduma na Zeboimu, ei MUKAMA yaagiriire ekiniga, akagicwekyereza agigwereirwe kubi; kandi buzima n'amahanga goona garyabuuza gati: Ahabw'enki MUKAMA agizire ati egi nsi? Eki kiniga kingi nikimanyisa ki? Abantu baryabagarukamu nibagira bati: Ahabw'okuba bakareka endagaano ya MUKAMA, Ruhanga wa baishenkurubo, ei yaaragaine nabo, obu yaabaiha omu nsi ya Misri; baagyenda, baaheereza baaruhanga abandi, abu baabaire batarikumanya, kandi abu MUKAMA yaabaire atabahaire, baabaramya. Nikyo ekiniga kya MUKAMA kyakiire ahari egi nsi, kikagireetera emikyeeno yoona eyaahandiikirwe omuri eki kitabo. Nikyo kyareeteire MUKAMA kubabiihirirwa, okubagwerwa kubi n'okubagirira ekiniga kingi, akabarandura omu nsi yaabo, akabanaga omu nsi endiijo, nk'oku kiri hati. Eby'emibonano n'ebya MUKAMA Ruhanga waitu, kwonka ebishuurwirwe n'ebyaitu n'oruzaaro rwaitu ebiro byona, ngu tubone kworobera ebigambo byona eby'ebiragiro ebi. Ebyo byona ku biriheza kubabaho, eby'emigisha n'eby'emikyeeno, ebi naataire omu maisho gaanyu, mwabiijukira omu mahanga goona, agu MUKAMA Ruhanga waanyu ariba ababingiiremu, mwagaruka ahari MUKAMA Ruhanga waanyu, mwahurira eiraka rye, mwakora ebyo byona ebi ndikubaragiira eri izooba, imwe n'abaana baanyu, mwabikora n'omutima gwanyu gwona n'amagara gaanyu goona; obwo MUKAMA Ruhanga waanyu aryagarura abantu baanyu abaanyagirwe, abagirire esaasi, agarukye abateeranire hamwe, abaihe omu mahanga goona, agu MUKAMA Ruhanga waanyu yaabataataanisiizemu. Abantu baanyu ababingirwe, n'obu bariba bari aha muheru gw'ensi, MUKAMA Ruhanga waanyu aryabataruura, abaiheyo; kandi aryabagarura omu nsi eyaabaire eri eya baashwenkuriimwe, mugizemu ebe eyaanyu; abagirire gye, abakanyise mukire baashwenkuriimwe obwingi. Kandi MUKAMA Ruhanga waanyu aryashara ekishushu ky'aha mitima yaanyu n'ey'oruzaaro rwanyu, mukunde MUKAMA Ruhanga waanyu n'omutima gwanyu gwona n'amagara gaanyu goona, mubone kugumaho. Kandi MUKAMA Ruhanga waanyu aryata egyo mikyeeno yoona aha bazigu baanyu n'aha barikubanga boona bakabahiiga. Kandi muryagaruka muhurire eiraka rya MUKAMA Ruhanga waanyu, mworobere ebiragiro bye byona ebi ndikubaragiira eri izooba. Kandi MUKAMA Ruhanga waanyu aryabaha omugisha, abagogyeze omu bi murikukora byona, oruzaaro rwanyu, okuzaara kw'amatungo gaanyu n'emyaka y'omu misiri yaanyu, mube gye; ahabw'okuba MUKAMA aryagaruka abashemerererwe omu kubagogyeza, nk'oku yaabaire ashemerererwa baashwenkuriimwe, ku murihurira eiraka rya MUKAMA Ruhanga waanyu, mwakwata ebiragiro bye n'ebyatairweho, ebihandiikirwe omu kitabo eki eky'ebiragiro, kandi ku murigaruka ahari MUKAMA Ruhanga waanyu n'omutima gwanyu gwona n'amagara gaanyu goona. Ahakuba ekiragiro eki, eki ndikukuragiira eri izooba, tikirikukurema, n'obu kwakuba okukuba hare. Tikiri mu iguru, iwe okugira oti: N'oha oritemba omu iguru, akakitureetera, ngu tukihurire, tukyorobere? Kandi tikiri seeri y'enyanja, iwe okugira oti: N'oha oritwambukirayo, akakitureetera, ngu tukihurire, tukyorobere? Kureka ekyo kigambo kikuri haihi munonga omu kanwa kaawe n'omu mutima gwawe, ngu obaase kukyorobera. Reeba, eri izooba naata omu maisho gaawe amagara n'ebirungi, kandi okufa n'ebibi. Ku oryorobera ebiragiro bya MUKAMA Ruhanga waawe, ebi ndikukuragiira eri izooba, okukunda MUKAMA Ruhanga waawe, okugyendera omu mihanda ye, n'okukwata ebiragiro bye n'ebi yaataireho n'ebi yaaragiire, obwo oryagumaho, okanye, kandi MUKAMA Ruhanga waawe aryakuheera omugisha omu nsi ei orikuza kukubuura. Kwonka omutima gwawe ku guriteishuka, waayanga kuhurira, waabeihwabeihwa, waaramya baaruhanga abandi, waabaheereza, nimbagambirira kimwe eri izooba, muryahwerekyerera, timurihangaarira mu nsi, ei murikuza kwambuka Yorudani kuza kukubuura. Eri izooba niinyeta eiguru n'ensi kubashinja, ku naata omu maisho gaanyu amagara n'okufa, omugisha n'omukyeeno; n'ahabw'ekyo mutoorane amagara, mubone kugumaho, imwe n'oruzaaro rwanyu, okukunda MUKAMA Ruhanga waanyu, okuhurira eiraka rye, n'okumuhamiraho,–ahabw'okuba niwe magara gaanyu n'okuhangaara kwanyu, mubone kuguma omu nsi ei MUKAMA yaarahiire kuha baashwenkuriimwe, Abrahamu, Isaaka na Yakobo. Musa yaagyenda, yaagambira Abaisraeli boona ebigambo ebi. Yaabagira ati: Eri izooba naahitsya emyaka igana na makumi abiri; tinkibaasa kushohora n'okutaaha; kandi MUKAMA akangira ati: Toryambuka Yorudani egi. MUKAMA Ruhanga waanyu niwe aribeebembera kwambuka, kandi niwe arihwerekyereza amahanga ago omu maisho gaanyu, mukagakubuura; kandi Yoshua niwe aribeebembera kwambuka, nk'oku MUKAMA yaagambire. MUKAMA aryagagira, nk'oku yaagizire Sihooni na Ogi, abagabe b'Abaamori, abu yaacwekyereize, n'ensi yaabo. MUKAMA aryagahayo omu maisho gaanyu, mugagire nk'ebiragiro byona ebi naabaragiire oku biri. Mube ab'amaani, mugume omutima; mutagira obwoba, kandi mutabatiina; ahabw'okuba MUKAMA Ruhanga waanyu niwe arikubeebembera; taribahemukaho, kandi taribatsigaho. Musa yaayeta Yoshua, yaamugambirira omu maisho g'Abaisraeli boona ati: Ba ow'amaani, ogume omutima, ahakuba oryagyenda n'abantu aba omu nsi ei MUKAMA yaarahiire kuha baishenkurubo; kandi niiwe origibahunguza. MUKAMA niwe arikukwebembera; aryaguma naiwe, tarikuhemukaho, kandi tarikutsigaho; otatiina, n'obu kwakuba okuhahaaza omutima. Musa yaahandiika ebyo biragiro, yaabiha abanyamurwa beene Leevi, abaabaire baheeka eshanduukye y'endagaano ya MUKAMA, n'abakuru b'Abaisraeli boona. Musa yaabaragiira naagira ati: Aha muheru gwa buri myaka mushanju, omu bunaku obwatairweho omu mwaka gw'okuha obusingye, aha bugyenyi bw'Ensiisira, Abaisraeli boona ku bariba baizire kumurikwa omu maisho ga MUKAMA Ruhanga waanyu omu mwanya ogu aritoorana, oryaguma oshomere ebiragiro ebi omu maisho g'Abaisraeli boona, nibabihurira. Oryateerana abantu, abashaija n'abakazi n'abaana n'abashuhuuki abariba batwire naimwe, babihurire, beegye kutiina MUKAMA Ruhanga waanyu, bateho omutima kworobera ebigambo byona eby'ebi biragiro, kandi n'abaana baabo, abatakabimanyaga, babihurire, beegye kutiina MUKAMA Ruhanga waanyu ebiro byona ebi murimara omu nsi, ei murikwambuka Yorudani kuza kukubuura. MUKAMA yaagira Musa ati: Reeba, obunaku bw'okufa kwawe buri haihi; yeta Yoshua, mwije mweyorekye omu Ihema ry'okubugaabuganiramu, mbone kumukwatsa omurimo. Musa na Yoshua baagyenda, baayemurika omu Ihema ry'okubugaabuganiramu. MUKAMA yaayeyoreka omuri eryo Ihema, ari omu nyomyo y'ekicu, kandi egyo nyomyo y'ekicu yaayemerera ahaiguru y'omuryango gwaryo. MUKAMA yaagambira Musa ati: Reeba, noija kufa, oshangye baashwenkuru; bwanyima aba bantu baryaimuka, baraaye nibakurata baaruhanga b'abanyamahanga ab'omu nsi, ei barikuza kutuuramu, banyimuure, baite endagaano yangye ei naaragaine nabo. Obwo bunaku ekiniga kyangye kiryabaakaho nk'omuriro, mbarugyeho, mbaime amaisho, bamarweho, bahikweho ebibi bingi n'eminyangararo; n'ahabw'ebyo omu bunaku obwo baryagira bati: Ekitureeteire kuhikwaho ebibi ebi, t'ahabw'okuba Ruhanga tari muriitwe? Buzimazima omu bunaku obwo ndyabaima amaisho, mbature ebibi byona ebi bariba bakozire, omu kwehongyera baaruhanga abandi. N'ahabw'ekyo muhandiikye ekyeshongoro eki, iwe okyegyese Abaisraeli, kandi okibeeshongoze, kimbeere obujurizi bw'okushinja Abaisraeli; ahabw'okuba ku ndiheza kubahitsya omu nsi ei naarahiire kuha baishenkurubo, ensi y'amate n'obwoki, baaheza kurya n'okuhaaga, baagomoka, baryayehongyera baaruhanga abandi, babakorere, bangaye, baite endagaano yangye. Bwanyima ku barihikwaho ebibi bingi n'eminyangararo, ekyeshongoro eki kiryaba mushinja w'okuhamya omu maisho gaabo, ahabw'okuba tikiryeba, kiryaguma nikyeshongorwa oruzaaro rwabo. Ahakuba nimmanya ebiteekateeko byabo, ebi baine na hati, ntakabahikize mu nsi ei naarahiire kubaha. Atyo Musa yaahandiika ekyeshongoro ekyo ahari eryo izooba, yaakyegyesa Abaisraeli. Kandi MUKAMA yaayehanangiriza Yoshua mwene Nuuni, naagira ati: Ba ow'amaani, ogume omutima, ahakuba niiwe orihitsya Abaisraeli omu nsi ei naarahiire kubaha; kandi ndyaguma naiwe. Musa ku yaaherize kuhandiika ebigambo by'ebyo biragiro omu kitabo, yaabimariramu, yaaragiira Abaleevi abaabaire baheeka eshanduukye y'endagaano ya MUKAMA, naagira ati: Mwakiire eki kitabo ky'ebiragiro, mukite aha rubaju rw'eshanduukye y'endagaano ya MUKAMA Ruhanga waanyu, kigume kiri omujurizi w'okubashinja. Ahakuba nimmanya obugomi bwanyu n'ebitsya byanyu ebigangaire. Reeba, eri izooba mwagomera MUKAMA nkibaine; kaashwa ku ndiba naafiire, muryashura ki? Munteeranire abakuru b'enganda zaanyu boona n'abategyeki baanyu, mbone kugamba ebigambo ebi, babihurire, n'okweta eiguru n'ensi kubashinja. Ahabw'okuba nimmanya ngu, ku ndiheza kufa, muryayesiisira kimwe, muteishukye omuhanda ogu naabaragiire; kandi omu biro ebirikurataho muryahikwaho ebibi bingi, ahabw'okuba muryakora ebirikwangwa MUKAMA, kumugwisa kubi n'ebi murikora n'emikono yaanyu. Atyo Musa yaagamba ebigambo by'ekyeshongoro eki, Abaisraeli boona babihuriire, okuhitsya obu yaabiherize. Iwe iguru 'we, tega amatu, ngambe; N'ensi ehuriire ebigambo by'omu kanwa kangye. Eby'okwegyesa byangye nibiija kugwa nk'enjura, N'ebigambo byangye bitonde nk'orume, Nk'orutoonyerera aha bunyaatsi bubisi, Nk'orujura aha bishaka. Ahakuba naaza kuranga eiziina rya MUKAMA. Muhamye Ruhanga waitu ku ari mukuru rugambwa. Rukiri, omurimo gwe guhikire; Ahakuba emitwarize ye yoona n'ey'oburyo; Ni Ruhanga ow'okwesigwa, otagira kutahikiirira; N'ow'amazima, kandi ohikiriire. Bamukoreire ebitahikire; Tibakiri baana be ahabw'obumogo bwabo; N'ab'obusingye oburikwehabagiza kandi obukiikami. Imwe bashema 'mwe, abataine bwengye, Okwo nikwo murikuzimuurira MUKAMA? Tiwe Shoimwe owaabacungwire? Niwe yaabahangire, akabagumyaho. Mwijukye ebiro ebya ira, Muteekateekye aha myaka y'obusingye bwingi obwa baashwenkuriimwe. Mubuuze baashoimwe, nibaija kubibashobororera; Mubuuze abakuru baanyu, nibaija kubibagambira. Rukira-boona obu yaaha amahanga obuhunguzi bwago, Akataanisa enganda z'abantu, Obwo akataho emyatano y'amahanga, Nk'omubaro gw'Abaisraeli oku gwabaire guri. Ahakuba abantu ba MUKAMA nigwo mugabo gwe; Yakobo niwe mugabo gw'obuhunguzi bwe. Akamushanga omu nsi erimu busha, Omu ihamba ei enyamaishwa zigambira; Yaamwehinguririza, yaamutaho omutima, Yaamurinda nk'emboni y'eriisho rye. Nk'oku empungu esisiimura ebyana byayo, Ekaimutsya amapapa ahaiguru yaabyo, Ekagajanjamura, ekabitwara, Ekabiheeka aha mapapa gaayo; Nikwo MUKAMA wenka yaamwebembeire atyo, Hatariho ruhanga ondiijo w'abanyamahanga owaakwataniise nawe. Akamutunguura, yaamugyendesa omu myanya y'ahaiguru ey'omu nsi, Yaarya aha byezire omu misiri, Yaamunyuunyutisa obwoki bw'omu rukiri, N'amajuta omu rukiri orugumire munonga; Amate g'ente g'amakamo, n'amate g'entaama, N'ebishaju by'abaana b'entaama, n'empaya z'entaama, Amasyo ga Bashani g'ente n'ag'embuzi, N'engano ezirikukira oburungi; Kandi yaakunywaisa viinyo erikuruga omu shande y'emizaabibu. Bwanyima Yeshuruuni yaagomoka, yaatera omugyere. K'ogomokire, okahanguha, okabengyeya! Yaimuura Ruhanga owaamuhangire, Yaagaya Rukiri w'okujunwa kwe. Baamwitsa eihari ahari baaruhanga b'abanyamahanga; Baamukwatsa ekiniga ahabw'ebirikunugwa byabo. Baatambira baadaimoni, abatari Ruhanga Nyamuhanga, Baaruhanga abu batakamanyaga, Baaruhanga abasya, abahangire, Abu baashwenkuriimwe baabaire batakamanyaga. Rukiri owaabakire enda yaawe, toramutaireho mutima, Waayebwa Ruhanga owaakuzaire. MUKAMA yaakireeba, yaabatamirwa kimwe, Ahabw'okwitsibwa ekiniga batabani be na bahara be. Yaagira ati: Ndyabaima amaisho, Ndeebe omuheru gwabo oku guriba; Ahabw'okuba n'ab'obusingye bw'obugomi, N'abaana abataine bwesigwa. Banyitsize eihari aha kitari Ruhanga Nyamuhanga; Bankwatsize ekiniga n'ebishushani byabo ebirikuramibwa; Naanye ndyabaitsa eihari aha bantu abatari ihanga buzima; Mbakwatse ekiniga n'eihanga eritaine bwengye; Ahakuba ekiniga kyangye kyakize omuriro, Kandi nigwaka okuhika okuzimu owa Nyamuteza, Nigubuguma omu nsi n'ebigyeziremu, Kandi nigwotsya emisingi y'enshozi. Ndyabarundaho obubi bwingi, Mbamarireho emyambi yangye. Baryakuuhuzibwa enjara, Bamarweho ekibabo ky'omuriro n'orufu orurikwita; Ndyabahayo omu maino g'enyamaishwa, N'aha biine obushegu ebirikugyendesa enda omu mucuucu. Aheeru rurara eryabamaraho abaabo, N'omu nju bashangwemu ebirikutiinisa, Bicwekyereze abatsigazi n'empangare, Abarikwonka n'abagurusi b'enju. Nkaagizire nti: Ndyabataataanisa, mbanagye hare, Mbamareho, barekye kwijukwa omu bantu, Kuri ntaratiinire kurahurwa abazigu, bakankwatsa ekiniga, Ngu ababisha baabo barekye kwebeiha nibagira bati: Emikono yaitu niyo eriho; MUKAMA tiwe akozire ebi byona. Ahakuba n'eihanga ry'abantu abatagira naama; Kandi abataine kwetegyereza. Kuri baabaire baine obwengye, bakaayetegyereize eki, Bateekateeka aha by'omuheru gwabo. Omwe akaabaasize ata kubinga rukumi, N'ababiri okubinga kakumi, Kuri Rukiri waabo atarabarekwire, Kuri MUKAMA atarabahaireyo? Ahakuba Rukiri waabo tari nka Rukiri waitu, Nangwa n'abazigu baitu ahabwabo nibakihamya. Kandi omuzaabibu gwabo gukakomooka aha gwa Sodoma, N'omu misiri ya Gomora; Ebijuma by'emizaabibu yaabo n'endurwe, Emitsitsa y'ebijuma byayo neeshaarira; Viinyo yaabo n'obushegu bw'ebijoka, N'obushegu bw'encwera oburikwita. Ebyo tibibiikirwe owangye, Bikakomwa n'akamanyiso omu mabiikiro gangye? Okuhoora enzigu n'okwangye, n'okuzimuura n'okwangye, Omu bunaku obu ebigyere byabo biriterereramu; Ahabw'okuba ekiro kyabo eky'okuhikwaho akabi kiri haihi; N'ekifubiro kyabo kiryarahuka; Ahakuba MUKAMA ku arireeba abantu be bahweirwemu amaani, Kandi hataine otsigaireho, yaaba muhuuku, nari ow'obusingye, Aryabaihaho orubanja, Agirire abairu be esaasi. Kandi aryagira ati: Baaruhanga baabo bari nkahi, Rukiri waabo ou baayesigire, Abaabaire barya ebishaju by'ebitambo byabo, Bakanywa viinyo y'empongano zaabo z'eby'okunywa? Mbwenu nibaimukye, babahwere, Babe nibo baabarinda. Mureebe hati, Nyowe, Nyowe ekiti, ku ndi We, Ku hatariho ruhanga ondiijo, kureka Nyowe. Niinye nyita, nkazoora; Kandi niinye mputaaza, nkatamba. Tihaine orikubaasa kwiha omu mukono gwangye ou naakwatsire. Ahakuba niinyimutsya omukono gwangye ahaiguru, Nindahira, nk'oku mbaho ebiro byona, Ku ndityaza rurara yangye erikumurinkana, Omukono gwangye gwagikwata kucwa emanja; Ndyahoora abazigu bangye, Nzimuurire abarikuunyanga; Emyambi yangye ndyagisinza n'eshagama, Na rurara yangye erye enyama- Eshagama y'abaitsirwe n'ey'enkwatwa, Okwiha aha bakuru b'abategyeki b'abazigu. Imwe mahanga 'mwe, nimusiime abantu be; Ahakuba aryahoorera eshagama y'abairu be, Ahoore abazigu be, Kandi ahongyerere ensi y'abantu be. Musa yaija, we na Yoshua mwene Nuuni baagamba ebigambo byona eby'ekyo kyeshongoro, abantu babihuriire. Musa ku yaaherize kugambira Abaisraeli boona ebyo bigambo byona, yaabagira ati: Mute emitima yaanyu aha bigambo byona, ebi naabeehanangiriza eri izooba, mubiragiire abaana baanyu, babone kworobera ebigambo byona eby'ebi biragiro. Ahakuba okubyorobera ti ky'okufa busha, kureka nigo magara gaanyu, kandi nikyo kiribahaisa okuhangaarira omu nsi ei murikwambuka Yorudani kuza kukubuura. Ahari eryo izooba MUKAMA yaagira Musa ati: Temba oru rushozi Neebo ya Abariimu orw'omu nsi ya Moabu, orushungaine na Yeriko, oreebe ensi ya Kanaani, ei ndikuha Abaisraeli kuba eyaabo; ofeere ahari orwo rushozi oru waaza kutemba, oshangye abaanyu, nk'oku Arooni mukuru waawe yaafeereire aha rushozi Hoori, akashanga abaabo; ahabw'okuba mukancumuraho omu maisho g'Abaisraeli, muri aha maizi ga Meriba ahari Kadeshi omu ihamba rya Ziini; kandi timwampaisa kitiinisa omu Baisraeli. Noija kureeba egyo nsi ei ndikuha Abaisraeli omu maisho gaawe, kwonka torigihikamu. Ogu nigwo mugisha, ogu Musa omushaija wa Ruhanga yaashabire Abaisraeli, atakafiire. Naagira ati: MUKAMA akaruga Sinai; Yaabajugutira nk'omushekye, naaruga Seiri, Yaayakira aha rushozi Parani; Yaaruga omu bukumi bw'abarikwera, Omuriro guri aha rubaju rwe rwa buryo. Eego, akakunda abantu be, Abarikwera be boona bakaba bari omu mukono gwe, Bashutami aha bigyere bye, Nibahurira ebi arikubahabura. Musa akaturagiira ebiragiro Kuba obuhunguzi bw'eihanga rya Yakobo. Atyo MUKAMA yaaba omukama omuri Yeshuruuni, Obu abakuru b'eihanga baateerana hamwe N'enganda za Israeli zoona. Reubeeni agumeho, arekye kufa; N'abantu be barekye kuba bakye. Ebi nibyo yaagambire ahari Yuda, naagira ati: Ai MUKAMA, hurira eiraka rya Yuda, Omureete omu bantu be; Akeerwanirira n'emikono ye, Naiwe omuhe emikono kurwanisa abazigu be. Ahari Leevi yaagira ati: Ohe Leevi Tumimu yaawe, Kandi Urimu yaawe ogihe omuntu waawe orikutiina Ruhanga, Ou waagyereize ahari Maasa, Ou waahakanisiize aha maizi ga Meriba; Owaagambire ahari ishe na nyina, Ati: Tindikubamanya; Akooga beene ishe, kandi ateete aha baana be; Ahakuba Abaleevi bakoorobera ekigambo kyawe, Baakwata endagaano yaawe. Baryayegyesa Yakobo eby'oburyo byawe, Beegyese na Israeli ebiragiro byawe; Baryaguma nibata obubaane omu maisho gaawe, Batambire aha itambiro ryawe ekitambo ky'okwokyeza kimwe. Ai MUKAMA, ogume ohe omugisha ebi atungire, Oikirize ebi arikukora n'emikono ye; Ohondahonde obwezirikiro bw'abarikwimuka kumurwanisa, Kandi n'obw'abarikumwanga, barekye kugaruka kwimuka. Ahari Benyamiini yaagira ati: Orikukundwa MUKAMA aryatuura nawe buhooro; Agume naamusangira eizooba ryona, Obutaaho bwe bube amabega ge. Ahari Yosefu yaagira ati: Ensi ye MUKAMA agihe omugisha Gw'eby'obuguzi bwingi eby'ahaiguru omu iguru, N'eby'ahansi okuzimu, Ogw'ebijuma by'obuguzi bwingi ebirikwezibwa eizooba, N'ogw'omweru mwingi ogw'emyaka eya buri kwezi, Ogw'ebintu ebirikukira oburungi ebirikuruga omu nshozi eza ira, N'ogw'eby'obuguzi bwingi ebirikuruga omu bibungo ebitahwaho, Ogw'eby'obuguzi bwingi eby'omu nsi n'ebigirimu, N'obuganzi ahari Ogwo owaabaire ari omu rushaka ruri. Emigisha egyo eze aha mutwe gwa Yosefu, Aha kazingiro k'ogwo owaashoroirwe omuri beene ishe, akaba omutegyeki waabo. Enimi ye y'omujigaijo ekitiinisa n'ekyayo; Amahembe gaayo n'ag'embogo; Eryagabingisa amahanga goona Gahikye aha muheru gw'ensi; Ago mahembe nibwo bukumi bwingi bwa Efuraimu, N'enkumi nyingi za Manaase. Ahari Zebuluuni yaagira ati: Iwe Zebuluuni, oyesiimire amagyenda gaawe, Naiwe Isakaari, oyesiimire amahema gaawe. Baryayeta amahanga, gaije aha rushozi rwabo, Batambireyo ebitambo by'abahikiriire; Ahakuba banyuunyuuta ebintu bingi ebirikuruga omu nyanja, N'eby'obutungi ebitarikumanywa ebiri omu musheenyi. Ahari Gaadi yaagira ati: Orikuhangusya Gaadi aheebwe omugisha; Gaadi abundama nk'entare, Ataagura omukono n'akazingiro k'eishokye. Akeetooranira ekicweka ky'ensi ekirikukira oburungi, Ahakuba okwo niyo omugabo gw'omukuru w'engabo gwabaire gubiikirwe. Yaija n'abandi bakuru b'eihanga, Yaakwatanisa na Israeli okuhikiiriza ebiragiro bya MUKAMA, N'eby'oburyo bye ebi yaaragiire. Ahari Daani yaagira ati: Daani n'ekyana ky'entare, Ekirikuguruka nikiruga Bashani. Ahari Nafutaali yaagira ati: Iwe Nafutaali, ohaagire obuganzi bwa MUKAMA, Oigutsi omugisha gwe, Kubuura ensi y'oburengyerwa-izooba n'ey'obukiizi-bwa-buryo. N'ahari Asheri yaagira ati: Asheri aheebwe omugisha gw'okuzaara abaana; Akundwe beene ishe; Ajabikye ekigyere kye omu majuta. Empimbi zaawe zibe ebyoma n'emiringa; Nk'oku ebiro byawe biriingana, N'amaani gaawe nikwo gariba. Iwe Yeshuruuni, tihariho ondiijo orikushushana na Ruhanga. Oritemba eiguru, naarirabamu kuza kukuhwera, Naaraba omu kaabunga n'ekitiinisa kye kingi. Ruhanga otahwaho niwe butaaho bwawe, Kandi ahansi yaawe hariho emikono etahwaho. Akabinga abazigu omu maisho gaawe, Yaagira ati: Bacwekyereze. N'ahabw'ekyo Israeli atuura buhooro, Eiziba rya Yakobo erituura ryonka Omu nsi y'engano na viinyo; Eego, eiguru rye ritoonyereza orume. Iwe Israeli, ohiiriirwe! N'oha orikushushana naiwe, Eihanga eryajunirwe MUKAMA, Engabo y'okuhwerwa kwawe, Kandi rurara y'okusingura kwawe! Abazigu baawe baryakugomookyera, Oribatiirire emyanya yaabo mikuru ey'okuramizamu. Musa yaaruga omu mpita za Moabu, yaatemba orushozi Neebo, yaahika aha mutwe gwa Pisiga, ahashungaine na Yeriko. MUKAMA yaamworeka ensi ya Gileadi yoona okuhika Daani, na Nafutaali yoona, n'ensi ya Efuraimu na Manaase n'ensi yoona eya Yuda okuhika aha Nyanja y'oburengyerwa-izooba; yaamworeka na Negebu, n'oruhita rwa Yorudani, nirwo ruhanga rwa Yeriko orurembo rw'emikindo, okuhika Zoari. MUKAMA yaamugira ati: Eriya niyo nsi ei naarahiire ningira Abrahamu, Isaaka na Yakobo nti: Ndyagiha oruzaaro rwawe. Mbwenu naakwikiriza kugireeba n'amaisho, kwonka toryambuka kugizamu. Atyo Musa omugaragwa wa MUKAMA yaafeera okwo omu nsi ya Moabu, nk'oku MUKAMA yaagambire. Yaamuziika omu ruhanga omu nsi ya Moabu ahashungaine na Besi-peori; kwonka tihariho orikumanya ahu ekituuro kye kiri n'okuhitsya hati. Musa ogwo yaafa ahikize emyaka igana na makumi abiri, amaisho ge gatakagiirwemu ruho, n'amaani ge gatakatuubire. Abaisraeli baamara ebiro makumi ashatu, nibacurira Musa omu mpita za Moabu. Bwanyima ebiro by'okuba omu rufu rwa Musa n'okumucurira byahwa. Yoshua mwene Nuuni akaba aijwire omwoyo gw'obwengye; ahabw'okuba Musa akaba yaamutaireho engaro. Abaisraeli baamuhurira, baakora nk'oku MUKAMA yaaragiire Musa. Okuruga obwo tiharagarukire kubaho nabi ori nka Musa, ou MUKAMA yaabaire amanya, kandi akareebana nawe; kandi tihariho owaakugyeragyeranisibwa nawe omu by'obumanyiso n'eby'okutangaaza byona, ebi MUKAMA yaamutumire kukora omu nsi ya Misri, ahari Faraho n'abaheereza be boona, n'ensi ye yoona, n'omu by'amaani maingi byona, n'ebirikutiinisa byona, ebi Musa yaakoreire omu maisho g'Abaisraeli boona. Bwanyima y'okufa kwa Musa omugaragwa wa MUKAMA, MUKAMA akagambira Yoshua mwene Nuuni, omuheereza wa Musa, ati: Musa omugaragwa wangye afiire; n'ahabw'ekyo imuka, oyambukye omugyera ogu Yorudani, iwe n'eihanga eri ryona, mutaahe omu nsi ei ndikuha Abaisraeli. Omwanya gwona ogu muriribatamu, ngubahaire, nk'oku naagambiire Musa. Okuruga aha ihamba n'orushozi oru Lebanooni, okuhika aha mugyera omuhango Furaati, ensi yoona ey'Abahiiti, okuhika aha Nyanja empango ey'oburengyerwa-izooba, egyo niyo eriba emyatano yaanyu. Tihaine muntu weena oribaasa kukuza omu kaso ebiro byona eby'amagara gaawe; nk'oku naabaire ndi na Musa, nikwo ndiguma naiwe; tindikuhemukaho, kandi tindikutsigaho. Ba ow'amaani, ogume omutima; ahakuba niiwe orihunguza eihanga eri ensi ei naarahiire kuha baishenkurubo. Kwonka ba ow'amaani, ogumire kimwe omutima, kandi oyerinde ohitsye ebiragiro byona ebi Musa omugaragwa wangye yaakuragiire; otaribiteishukaho kutoora aha rubaju rwa buryo nari orwa bumosho, obone kubaasikirwa, ei oriza yoona. Ekitabo eki eky'ebiragiro kitarikuruga omu kanwa; kureka ogume nookiteekateekaho nyomushana na nyekiro, obone kwerinda, ohitsye byona ebihandiikirwemu; obwo nibwo oriheebwa omugisha ei oriza yoona, okabaasa gye byona. Tiinye naakuragiira? Ba ow'amaani, ogume omutima; otatiina, n'obu kwakuba okuhahaaza omutima; ahabw'okuba MUKAMA Ruhanga waawe aryaguma naiwe, ei oriza yoona. Ahonaaho Yoshua yaaragiira abatware b'abantu ati: Mugyende nimuraba omu rusiisira rwona, muragiire abantu muti: Mwekomere entanda, ahakuba omu biro bishatu nimwija kwambuka ogu mugyera Yorudani, kuza kukubuura ensi, ei MUKAMA Ruhanga waanyu arikubaha kuba eyaanyu. Kandi Abareubeeni n'Abagaadi n'ekicweka ky'oruganda rwa Manaase, Yoshua yaabagira ati: Mwijukye ekigambo eki Musa omugaragwa wa MUKAMA yaabaragiire naagira ati: MUKAMA Ruhanga waanyu abahaire oburuhuukiro, kandi aryabaha ensi egi. Abakazi baanyu n'abaana baanyu n'amatungo gaanyu biryaguma omu nsi ei Musa yaabahaire seenu ya Yorudani; kwonka imwe mwena amamanzi nimwija kwambuka, mwebembeire beene waanyu, mwine eby'okurwanisa, mubahwere, okuhitsya obu MUKAMA ariha beene waanyu oburuhuukiro, nk'oku naimwe yaabubahaire, nabo bakakubuura ensi ei MUKAMA Ruhanga waanyu arikubaha. Bwanyima imwe muryagaruka omu nsi ei mwakubwire, mugirye, niyo nsi ei Musa omugaragwa wa MUKAMA yaabahaire seenu ya Yorudani aha bukiizi bw'oburugwa-izooba. Baagarukamu Yoshua nibagira bati: Ebi waaturagiira byona turyabikora, kandi yoona ei oritutuma turyazayo. Nk'oku twayorobeire Musa omuri byona, naiwe nikwo turikworobera; kwonka MUKAMA Ruhanga waawe agume naiwe, nk'oku yaabaire ari na Musa. Omuntu weena origomera ebiragiro byawe, akanga kuhurira ebigambo byona ebi orikumuragiira, aryaitwa. Kwonka ba ow'amaani, ogume omutima. Ku baabaire bari omuri Shitimu, Yoshua mwene Nuuni yaatuma abantu babiri omu mubonano kuza kutata, naagira ati: Mwirooko mwetegyereze ensi, muno-muno Yeriko. Baagyenda, baahikira omu nju ya maraaya orikweta Rahabu, baaraaramu. Haabaho owaagambira omugabe wa Yeriko, naagira ati: Twahurira ngu abashaija babiri b'Abaisraeli baija kunu eki kiro kutata ensi. Omugabe wa Yeriko yaatuma ahari Rahabu, ati: Shohoza abantu abaizire owaawe, bakataaha omu nju yaawe; ahakuba baizire kutata ensi yoona. Kwonka ogwo mukazi akaba yaatwaire abo bashaija babiri, yaabasherekire-mbwenu yaagira ati: N'eky'amazima, haine abashaija baizire owangye; kwonka timmanyire ie babaire nibaruga; ku bwizire, bari haihi kukinga eirembo, abo bashaija baashohora; tindikumanya i batoire; murahukye kubakurata, nimwija kubakwata. Kwonka we akashangwa yaabatembize aha mutwe gw'enju, abasherekireyo, abashwekire furakisi ei yaabaire ayanikireyo. Abashaija b'omugabe nikwo kugyenda nibabasherura omu muhanda ogurikuza Yorudani okuhika aha nyambukiro; ahonaaho abarikubasherura ku baabaire baarugaho, eirembo ryakingwa. Ku baabaire batakabyamire, Rahabu yaatemba, yaabashanga aha mutwe gw'enju; yaabagira ati: Nimmanya ku Mukama abahaire egi nsi, tugizire obwoba bwingi ahabwanyu, kandi n'abatuuzi boona ab'omu nsi egi nibahwerera omu maisho gaanyu; ahakuba tukahurira oku MUKAMA yaayomize amaizi g'Enyanja erikutukura omu maisho gaanyu, obu mwaruga Misri, kandi n'oku mwagizire abagabe b'Abaamori bombi, abaabaire bari seeri ya Yorudani, Sihooni na Ogi, abu mwacwekyerereize kimwe. Ahonaaho ku twakihuriire, emitima yaatuhwa omunda, kandi tihaine muntu weena owaatsigairwe omutima omunda ahabwanyu; ahakuba MUKAMA Ruhanga waanyu niwe Ruhanga ow'ahaiguru omu iguru, kandi ow'ahansi omu nsi. N'ahabw'ekyo nimbeeshengyereza, nk'oku mbagiriire eby'embabazi, mundahire MUKAMA, naimwe ku murizigirira enju ya taata, haza mumpe akamanyiso kahamire, kandi ku murirokora tata na maawe, banyaanyazi na barumuna bangye n'ebi baine byona, mukakiza amagara gaitu. Abashaija baamugarukamu bati: Nk'oku mukirize amagara gaitu, turyakiza agaanyu; ku muraabe mutatwatiire naama, turyabagirira embabazi omu mazima, MUKAMA ku arituha ensi egi. Bwanyima yaabashuumya n'omurunga naabarabya omu dirisa; ahakuba enju ye ekaba eyombekirwe aha mutwe gw'orugo rw'amabaare orw'orurembo, kandi niho yaabaire atuura. Yaabagira ati: Muhungire omu bibungo, abarikubasherura batakaababugana; mumareyo ebiro bishatu mwesherekire, okuhitsya abarikubasherura obu baraagarukye; bwanyima mubone kwegyendera. Abashaija baamugarukamu bati: Tituriturwa egi ndahiro ei waaturahiza. Reeba, ku turiba twaizire omu nsi egi, oryakoma aka kagoye akarikutukura omu dirisa ei waaturabyamu, oteeranire omu nju yaawe sho na nyoko na banyaanyoko n'ab'omu ka ya sho boona. Omuntu weena oriba yaarugire omu nju, akaza omu nguuto, eshagama ye niwe eritukurira, kwonka itwe teritubaho; kandi ou oriba oine omu nju, yaagira ekyamubaho, eshagama ye niitwe eritukurira. Kwonka ku oritwatira enaama, titurigira rubanja rw'endahiro ei waaturahiza. Yaagira ati: Kibe nk'oku mwagamba. Atyo yaaboohereza, baagyenda; yaakoma akagoye karikutukura omu dirisa. Baagyenda baaza omu bibungo, baamarayo kashatu, okuhitsya obu abaabaire nibabasherura baagarukireyo; ahabw'okuba bakabasherura omu muhanda gwona, baababurira. Bwanyima ezo entatsi zombi zaaruga omu bibungo, zaashuuma, zaayambuka; ku zaahikire ahari Yoshua mwene Nuuni, zaamuteekyerereza byona ebyazibaireho. Zaagira Yoshua ziti: N'eky'amazima, MUKAMA atuhaire ensi egi yoona, kandi n'abatuuzi baamwo boona nibahwerera omu maisho gaitu. Yoshua yaimuka kare omu kasheeshe; we n'Abaisraeli boona baaruga Shitimu, baahika Yorudani, baaraarayo batakambukire. Bwanyima y'ebiro bishatu abatware baagyenda baaraba omu rusiisira, nibaragiira abantu bati: Ku muraareebe eshanduukye y'endagaano ya MUKAMA Ruhanga waanyu eyekoreirwe abanyamurwa Abaleevi, ahonaaho murugye ahu muri, mugikuratire, mubone kumanya omuhanda ogu muraatoore, ahakuba timukagurabamuga. Kwonka mutsigye ahagati yaanyu nayo omwanya gwa mikono nk'enkumi ibiri; mutagiirira haihi. Yoshua yaagambira abantu ati: Mweyeze, ahabw'okuba nyencakare MUKAMA naija kukorera omuriimwe eby'okutangaaza. Kandi Yoshua yaagambira abanyamurwa ati: Muheekye eshanduukye y'endagaano, mwambukye mwebembeire abantu. Baaheeka eshanduukye y'endagaano, baayebembera abantu. MUKAMA yaagambira Yoshua ati: Eri izooba niinyija kutandika kukuha ekitiinisa omu maisho g'Abaisraeli boona, bamanye ngu nk'oku naabaire ndi na Musa, nikwo ndikwija kuba naiwe. Noija kuragiira abanyamurwa abaheekire eshanduukye y'endagaano oti: Ku muraahikye aha nkungu y'amaizi ga Yorudani, muragaremu, mwemerere. Yoshua yaagambira Abaisraeli ati: Muhikye aha, muhurire ebigambo bya MUKAMA Ruhanga waanyu. Yoshua yaagira ati: Eki nikyo muraamanyireho ku Ruhanga otahwaho ari omuriimwe kandi ku atariremwa kubinga Abanyakanaani omu maisho ganyu, Abahiiti, Abahiivi, Abaperizi, Abagirugashi, Abaamori n'Abayebusi. Reeba, eshanduukye y'endagaano ya MUKAMA ow'ensi yoona neija kubabandiza kuza omuri Yorudani. Mbwenu mutoorane abantu ikumi na babiri omu nganda za Israeli, omuri buri ruganda mwihemu omuntu omwe. Ebigyere by'abanyamurwa abaheekire eshanduukye y'endagaano ya MUKAMA, Mukama ow'ensi yoona, ku biraahikye omu maizi ga Yorudani, amaizi ago agarikushuuma nigaruga eruguru nigaija kuzibirwa kugyenda, geemerere geerunzire hamwe. Batyo abantu baaruga omu mahema gaabo kwambuka Yorudani, beebembeirwe abanyamurwa abaheekire eshanduukye y'endagaano; ababaire bagiheekire, ku baahikire ahari Yorudani, baahitsya ebigyere byabo omu maizi, (omu igyesha amaizi ga Yorudani gaijura, garengyera aha nkungu zaayo zoona) amaizi agaabaire nigashuuma, nigaruga eruguru, gaayemerera, gaayerunda hamwe hare munonga aha rurembo orurikwetwa Adamu aha rubaju rwa Zaretaani, n'agaabaire nigashuuma omu nyanja ya Araba, niyo Nyanja y'omwonyo, gaahweraho kimwe; abantu baayambuka bagyemire Yeriko. Abanyamurwa, abaabaire baheekire eshanduukye y'endagaano eya MUKAMA, baayemerera ahoomire batarikuterera ahagati ya Yorudani; n'Abaisraeli boona baayambukira ahoomire, okuhitsya obu eihanga ryona ryaherize kwambuka Yorudani. Eihanga ryona ku ryaherize kwambuka Yorudani, MUKAMA yaagambira Yoshua ati: Iha abantu ikumi na babiri omu ihanga ryona, omuri buri ruganda oihemu omwe, obaragiire oti: Mutorotoore amabaare ikumi n'abiri ahagati ya Yorudani, ahi ebigyere by'abanyamurwa byemereire, mugambukane, mugate ahu muraaraare eki kiro. Yoshua yaayeta abo bantu abu yaatooraine omu Baisraeli, omuntu omwe omuri buri ruganda; yaabagira ati: Mwirooko mwebembere eshanduukye ya MUKAMA Ruhanga waanyu okuhika ahagati ya Yorudani, buri muntu weena omuriimwe nk'oku enganda za Israeli zirikwingana, atorotoore eibaare, arite aha ibega, ako kabe akamanyiso omuriimwe, abaana baanyu ku baribabuuza omu biro ebiriija bati: Amabaare aga nigamanyisa ki? naimwe muryabagira ngu amaizi ga Yorudani gakacuubwamu habiri omu maisho g'eshanduukye y'endagaano ya MUKAMA; obu yaayambuka Yorudani, amaizi gaayo gakacuubwamu habiri. Kandi amabaare aga garyaba ekiijutsyo ky'ebiro byona aha Baisraeli. Abaisraeli baakora nk'oku Yoshua yaabaragiira, baatorotoora amabaare ikumi n'abiri ahagati ya Yorudani agarikwingana n'omubaro gw'enganda z'Abaisraeli, nk'oku MUKAMA agambiire Yoshua; baagambukana, baahika omu mwanya ahu baaraire, baagata aho. Kandi Yoshua nawe yaabyara amabaare ikumi n'abiri ahagati ya Yorudani ahi ebigyere by'abanyamurwa abaabaire baheekire eshanduukye y'endagaano byayemereire; gakibaho n'okuhitsya hati. Abanyamurwa abaabaire baheekire eshanduukye baayemerera ahagati ya Yorudani, okuhitsya obu byona ebi MUKAMA yaagambiire Yoshua kumanyisa abantu byahweireyo, nk'ebi Musa yaaragiire Yoshua byona oku byabaire biri; abantu baayambuka nibeehuuta. Abantu boona ku baaherize kwambuka, eshanduukye ya MUKAMA nayo yaayambuka hamwe n'abanyamurwa, abantu nibabareeba. Aba Reubeeni n'aba Gaadi n'ekicweka ky'oruganda rwa Manaase nabo baayambuka bakwaitse eby'okurwanisa, beebembeire Abaisraeli, nk'oku Musa yaabagambiire; bari nk'obukumi buna beeteekateekyeire orugamba, baayambuka omu maisho ga MUKAMA kurwanira omu mpita za Yeriko. Aha izooba eryo MUKAMA yaaha Yoshua ekitiinisa omu maisho g'Abaisraeli boona; baaguma nibamutiina ebiro byona eby'amagara ge, nk'oku baabaire batiina Musa. Kandi MUKAMA yaagambira Yoshua ati: Ragiira abanyamurwa abaheekire eshanduukye y'endagaano, bainamukye barugye omuri Yorudani. Yoshua nikwo kuragiira abanyamurwa ati: Mwinamukye murugye omuri Yorudani. Kandi abanyamurwa abaabaire baheekire eshanduukye y'endagaano ya MUKAMA ku baarugire omuri Yorudani, ebigyere byabo byahika aha nkungu, amaizi ga Yorudani gaagaruka omu mwanya gwago, gaarengyera aha nkungu zaayo zoona, nk'oku gaabaire gari. Abantu baaruga omuri Yorudani aha kiro kya ikumi ky'okwezi kw'okubanza, baasiisira Gilugaali aha mwatano gwa Yeriko ogw'oburugwa-izooba. Kandi amabaare gari ikumi n'abiri agu baihire omuri Yorudani, Yoshua yaagabyara Gilugaali. Bwanyima yaagambira Abaisraeli ati: Abaana baanyu ku baribuuza baishebo omu biro ebiriija bati: Amabaare aga nigamanyisa ki? obwo muryabashobororera muti: Abaisraeli bakambuka Yorudani egi eyomire. Ahabw'okuba MUKAMA Ruhanga waanyu akoomya amaizi ga Yorudani omu maisho gaanyu, okuhitsya obu mwayambukire, nk'oku MUKAMA Ruhanga waanyu yaagizire Enyanja erikutukura, ei yaayomize omu maisho gaitu, okuhitsya obu twayambukire; ngu amahanga goona ag'ensi gabone kumanya omukono gwa MUKAMA ku guri ogw'amaani; kandi naimwe mubone kutiina MUKAMA Ruhanga waanyu ebiro byona. Abagabe b'Abaamori boona, abaabaire bari seeri ya Yorudani orubaju rw'oburengyerwa-izooba, n'abagabe b'Abanyakanaani boona, abaabaire batwire aha rubaju rw'enyanja, ku baahuriire ngu MUKAMA ayomize amaizi ga Yorudani omu maisho g'Abaisraeli, okuhitsya obu bambukire, emitima yaabahwa omunda, kandi tibaatsigarwamu mwoyo gwona ahabw'eihanga ry'Abaisraeli. Omu bunaku obwo MUKAMA akagambira Yoshua ati: Mwebaijere emisyo omu mabaare, oshare Abaisraeli obwa kabiri. Yoshua yaabaija emisyo omu mabaare, yaasharira Abaisraeli aha mugongo Aralooti. Kandi ekyareeteire Yoshua okubashara n'eki; abashaija boona abaarugire Misri bakaba baherize kugwa omu muhanda ogurikuraba omu ihamba, barimu abarwani boona abaarugire Misri. Abantu boona abaarugire Misri bakaba bashazirwe; kwonka boona abu baazaariire omu ihamba bakiri omu muhanda baarugire Misri, bo bakaba batakashazirwe. Ahakuba Abaisraeli bakamara emyaka makumi ana nibazengyerera omu ihamba, okuhitsya obu abashaija abarwani b'eihanga ryabo ryona baafiire bakahwaho ahabw'okutahurira iraka rya MUKAMA; kandi MUKAMA akaba yaabarahiire ku ataribaikiriza kureeba ensi ei yaaraganiise baishenkurubo kutuha, ensi ey'amate n'obwoki. N'ahabw'ekyo abaana baabo abu MUKAMA yaagarwire omu mwanya gwabo, nibo Yoshua yaashazire; bakaba batashazirwe, ahabw'okuba tibarashazirwe bakiri omu muhanda. Abashaija boona, ku baaherize kusharwa, baaguma omu myanya yaabo omu rusiisira, okuhitsya obu baakizire. Bwanyima MUKAMA yaagambira Yoshua ati: Eri izooba naabaihaho ekijumo eky'Abanyamisri. N'ahabw'ekyo omwanya ogwo gukeetwa Gilugaali n'okuhitsya hati. Abaisraeli ku baabaire bakiri Gilugaali, baagira obugyenyi bw'okwijuka Okuhingurwaho aha kiro ky'okwezi ekya ikumi na bina omu mwabazyo omu mpita za Yeriko. Omu kasheeshe akaakuratiire Okuhingurwaho aha izooba eryo baarya aha by'okurya by'egyo nsi, emigaati etatumbisiibwe n'ebicoori bikarangire. Ku baaherize kurya eby'okurya by'egyo nsi, omu kasheeshe akandi emaanu tiyaaboneka; kandi Abaisraeli tibaagaruka kugitunga, kureka baaguma nibarya eby'okurya by'ensi ya Kanaani ogwo mwaka. Yoshua ku yaabaire ari haihi na Yeriko, yaimutsya amaisho, yaareeba omushaija amwemereire omumaisho, aine rurara esyoirweyo omu mukono gwe. Yoshua yaamuhikaho, yaamubuuza ati: Ori ow'orubaju rwaitu, nari orw'abazigu? Yaamugarukamu ati: Ngaaha! kureka naija kuba omukuru w'eihe rya MUKAMA. Yoshua yaagwa ahansi, yaajuumara, yaamuramya, yaamubuuza ati: Mukama wangye, nooragiira ki omwiru waawe? Omukuru w'eihe rya MUKAMA yaagira Yoshua ati: Iha enkaito omu bigyere byawe; ahakuba omwanya ogu oyemereiremu n'ogurikwera. Yoshua yaakora atyo. Yeriko ekaba ekingiirwe kimwe ahabw'okutiina Abaisraeli; tihaine waabaire naashohora n'obu kwakuba okutaaha. MUKAMA yaagambira Yoshua ati: Reeba, nkuhaire Yeriko n'omugabe waayo n'abashaija baayo amamanzi g'amaani. Imwe mwena, abashaija abarwani, nimwija kweziguurutsya orurembo omurundi gumwe; mukore mutyo amazooba mukaaga. Kandi abanyamurwa mushanju nibaija kutwara enzamba mushanju z'amahembe g'empaya z'entaama, beebembere eshanduukye y'endagaano; aha izooba rya mushanju muziguurukye orurembo emirundi mushanju, obwo abanyamurwa nibateera enzamba. Ku baraateere enzamba y'akasirikiriro n'eihembe ry'empaya y'entaama, naimwe mwahurira eiraka ryayo, abantu boona bateerere hamwe orwari; ahonaaho orugo rw'amabaare rw'orurembo nirwija kukumbagara, rugwe ahansi, buri muntu arutembere ahu araabe yaahika. Bwanyima Yoshua mwene Nuuni yaayeta abanyamurwa, yaabagira ati: Muheekye eshanduukye y'endagaano, kandi n'abanyamurwa mushanju batware enzamba mushanju z'amahembe g'empaya z'entaama beebembere eshanduukye ya MUKAMA. Kandi yaagambira abantu ati: Mwimukye, muziguurukye orurembo, abaine eby'okurwanisa barabeho beebembere eshanduukye ya MUKAMA. Yoshua ku yaaherize kugambira abantu, abanyamurwa mushanju abaabaire baine enzamba mushanju z'amahembe g'empaya z'entaama omu maisho ga Mukama baagyenda omu maisho, nibateera enzamba, eshanduukye y'endagaano ya MUKAMA ebakuratiire. Abashaija abaabaire baine eby'okurwanisa baayebembera abanyamurwa abaabaire nibateera enzamba; ab'enyima baakuratira eshanduukye, obwo enzamba zigumiizemu nizigamba. Yoshua yaaragiira abantu ati: Mutateera orwari, n'amaraka gaanyu gatahurirwa, kandi hatagira owaateeza, okuhitsya aha izooba eri ndaabaragiirireho kuteera orwari; obwo nibwo muraaruteere. Atyo yaaziguurutsya eshanduukye ya MUKAMA orurembo omurundi gumwe; baagaruka omu rusiisira, baaraaramu. Bwanyima Yoshua yaaguruka kare omu kasheeshe, abanyamurwa baaheeka eshanduukye ya MUKAMA. N'abanyamurwa mushanju, abaabaire baine enzamba mushanju z'amahembe g'empaya z'entaama beebembeire eshanduukye ya MUKAMA, baarabaho, baagumizamu nibateera enzamba; n'abashaija abaabaire baine eby'okurwanisa baabeebembera, ab'enyima baakuratira eshanduukye ya MUKAMA, obwo enzamba nizigamba. N'aha izooba rya kabiri baaziguuruka orurembo omurundi gumwe; baagaruka omu rusiisira rwabo. Baamara ebiro mukaaga nibakora batyo. Aha izooba rya mushanju baimuka kare omushekye nigujuguta, baaziguuruka orurembo, nk'oku baabaire nibagira; kwonka aha izooba eryo baaruziguuruka emirundi mushanju. Aha murundi gwa mushanju, abanyamurwa ku baateire enzamba, Yoshua yaagambira abantu ati: Muteere orwari! ahakuba orurembo MUKAMA yaarubaha. Kandi orurembo n'ebirimu byona nibiija kubiikirwa MUKAMA, kureka Rahabu maraaya na boona abaraashangwe omu nju ye nibo baraakire, ahabw'okuba akashereka entumwa ezi twatumire. Kwonka imwe mwerindire kimwe ekintu kyona ekibiikiirwe MUKAMA; ku muraabe mwabibiikire, hatakaagira owaatwara kimwe aharibyo, akareetera orusiisira rw'Abaisraeli kuhwerekyerera n'okwitwa kubi. Kwonka efeeza yoona n'ezaabu, ebintu eby'emiringa n'ebyoma n'ebirikwera ebitooraniirwe MUKAMA; bize omu ibiikiro rye. Ahonaaho abantu baateera orwari, n'enzamba zaateerwa. Abantu ku baahuriire eiraka ry'enzamba, baateera munonga orwari, orugo rwakumbagara, rwagwa ahansi, batyo abantu baarutemberaho, baataaha omu rurembo, omuntu weena ahu yaabaire yaahika, baarukwata. Baacwekyerereza kimwe ekintu kyona ekyabaire kirimu, abashaija n'abakazi, abato n'abakuru, ente n'entaama n'endogoya, baabiitsa rurara. Bwanyima Yoshua yaagira abashaija bari ababiri abaatatsire ensi, ati: Mutaahe omu nju ya maraaya, mwihemu ogwo mukazi n'abe boona, nk'oku mwamuraganiise. Batyo abo batsigazi abaatatsire baataahamu, baihamu Rahabu, na ishe, na nyina, na banyaanya n'ebye byona; kandi baihamu n'abu aine nabo obuzaare, baabata aheeru y'orusiisira rw'Abaisraeli. Bwanyima baayotsya orurembo n'ebyabaire birimu byona; kwonka efeeza n'ezaabu n'ebintu by'emiringa n'ebyoma baabita omu ibiikiro ery'omu nju ya Mukama. Kwonka Rahabu maraaya, n'enju ya ishe n'abe boona Yoshua yaabarokora; Rahabu ogwo yaatuura omuri Israeli n'okuhitsya eri izooba, ahakuba akashereka entumwa ezi Yoshua yaatumire kutata Yeriko. Obwo Yoshua yaabeehanangiriza naarahira ati: Omuntu weena oriimuka, akagaruka kwombeka orurembo oru Yeriko, akyeenwe omu maisho ga MUKAMA. Omu bunaku obu ariba naayombekyeramu omusingi, omwana we w'omujigaijo aryafa; kandi ku ariba naabyara ebiti by'amarembo gaarwo, omwana wa bucuranda aryafa. Okwo nikwo MUKAMA yaagumire na Yoshua, n'okurangaanwa kwe kukabuga ensi yoona. Kwonka Abaisraeli baacumura omu byabiikiirwe MUKAMA; ahakuba Akani, mwene Karumi, mwijukuru wa Zabudi, mwene Zeera, ow'omu ruganda rwa Yuda, akatwara aha bibiikirwe; MUKAMA yaagirira Abaisraeli ekiniga, kyayaka nk'omuriro. Yoshua yaatuma abantu ari Yeriko kuza Ai haihi na Besaveeni, aha rubaju rw'oburugwa-izooba bwa Beseeli, naabagira ati: Mwinamukye mutate egyo nsi. Abashaija abo baagyenda baatata Ai. Bwanyima baagaruka ahari Yoshua, baamugira bati: Abantu boona batazayo, kureka hagyende abantu nk'enkumi ibiri nari ishatu, babe nibo baateera Ai, otaruhiza busha abantu boona, ahabw'okuba abantu baayo ni bakye. N'ahabw'ekyo hainamukayo abantu nk'enkumi ishatu; ku baahikireyo, aba Ai baababinga. Baabaitamu abantu nka makumi ashatu na mukaaga; baabaiha omu maisho g'amarembo gaabo, bababingire baabahitsya Shebariimu, baabaitira aha kashuumo. N'ahabw'ekyo emitima y'abantu yaayaga, yaaba nk'amaizi. Yoshua ku yaakihuriire, yaataagura eby'okujwara bye, yaagwa ahansi, yaajuumara omu maisho ge'shanduukye ya MUKAMA okuhitsya omu mwabazyo, we n'abakuru b'Abaisraeli; baayeshuka eiju omu mutwe. Yoshua nikwo kugira ati: Ai bambe, MUKAMA Ruhanga! aba bantu okabambukiza ki Yorudani okutuhayo omu mikono y'Abaamori kutuhwerekyereza? Haakiri kuri twagumire seeri ya Yorudani! Ai MUKAMA, mbwenu ngambe ki, obu Abaisraeli baateire abazigu baabo amabega! Ahakuba Abanyakanaani n'abatwire omu nsi egi nibaija kukihurira, batukubire ahagati, bamare eiziina ryaitu omu nsi. Mbwenu oryakora ki ahabw'eiziina ryawe erikuru? MUKAMA yaagambira Yoshua ati: Imuka! N'enki ekikujuumaize ahansi? Abaisraeli bacumwire, baita endagaano yangye, ei naabahaire; baatwara aha bibiikirwe, baiba, kandi baaryaraya, baabita omu bintu byabo. Nikyo Abaisraeli batarikubaasiza kusyamirana n'abazigu baabo; nibabahunga ahabw'okuba bahindukire abakyeenirwe. Kandi tindiguma naimwe bundi, kureka biri mwahwerekyereza ebibiikiirwe MUKAMA ebiri omuriimwe. Imuka, oyeze abantu, kandi obagire oti; Mweyeze ahabw'eizooba rya nyencakare; ahakuba MUKAMA Ruhanga wa Israeli naagira ati: Imwe Baisraeli 'mwe, omuriimwe harimu ebibiikiirwe MUKAMA; timurikubaasa kusyamirana n'abazigu baanyu, okuhitsya obu muraihe omuriimwe ebibiikirwe. N'ahabw'ekyo omu kasheeshe nimwija kureetwa haihi omu nganda zaanyu; kandi oruganda oru MUKAMA araatoorane nirwija kwija nk'emiryango yaarwo oku eri; kandi omuryango ogu MUKAMA araatoorane nigwija kwija nk'amaju gaagwo oku gari; kandi enju ei MUKAMA araatoorane hagume nihaija omuntu omwe-omwe. Kandi oraakwatwe aine ebintu ebibiikirwe naija kwokibwa n'ebi aine byona; ahakuba aitsire endagaano ya MUKAMA, yaakora ekirikuhemura omu Baisraeli. Yoshua yaaguruka kare omu kasheeshe, yaateeranira hamwe Abaisraeli omu nganda zaabo; oruganda rwa Yuda rwatooranwa; yairiza haihi emiryango ya Yuda, haatooranwamu omuryango gwa Zeera; yairiza haihi ab'enju ya Zeera omwe-omwe, Zabudi yaatooranwa; yairiza haihi ab'enju ya Zabudi omwe-omwe, haatooranwa Akani mwene Karumi, mwijukuru wa Zabudi, mwene Zeera ow'omu ruganda rwa Yuda. Yoshua yaagira Akani ati: Mwana wangye, ninkweshengyereza, heereza MUKAMA Ruhanga wa Israeli ekitiinisa, omwaturire; kandi ongambire hati mbwenu eki okozire, otakinshereka. Akani yaagarukamu Yoshua, naagira ati: N'eky'amazima ncumwire ahari MUKAMA Ruhanga wa Israeli, kandi eki nikyo nkozire. Ku ndeebire omu minyago ekijwaro kirungi kya Shinaari na shekeli magana abiri z'efeeza kandi n'omuhimba gw'ezaabu ogwine oburemeezi bwa shekeli makumi ataano, naabyetenga, naabitwara; na mbwenu bisherekire omu itaka, biri omu ihema ryangye ahagati, n'efeeza eri ahansi yaabyo. Yoshua nikwo kutuma entumwa, zikairuka, zikataaha omu ihema, zikashanga besherekire omu ihema rye n'efeeza eri ahansi yaabyo; bakabiihamu bakabireetera Yoshua n'Abaisraeli boona, bakabita ahansi omu maisho ga MUKAMA. Yoshua n'Abaisraeli boona baatwara Akani mutabani wa Zeera n'efeeza n'ekijwaro n'omuhimba gw'ezaabu n'abatabani na bahara be n'ente ze n'endogoya ze n'entaama ze n'eihema rye n'ebi yaabaire aine byona, baabishuumya omu ruhanga rwa Akori. Ku baahikireyo, Yoshua yaamubuuza ati: Otwitiire ki kubi? Naiwe MUKAMA yaaza kukwita kubi eri izooba. Abaisraeli boona baamuteera amabaare; ku baaherize kubateera amabaare, baabootsya n'omuriro. Bwanyima baamurundaho omutuumo muhango gw'amabaare, ogukiriho n'eri izooba. Okuruga obwo MUKAMA yaayegarukamu, yaareka ekiniga kye kingi. Na mbwenu omwanya ogwo nigukyetwa Oruhanga rwa Akori n'okuhitsya hati. Bwanyima MUKAMA yaagambira Yoshua ati: Otatiina, n'obu kwakuba okuhahaaza omutima; twara abarwani boona, oimukye oinamukye oteere Ai; reeba, ntaire omugabe waayo n'abantu be n'orurembo rwe n'ensi ye omu mikono yaawe. Noija kugira Ai n'omugabe waayo nk'oku waagizire Yeriko n'omugabe waayo; kwonka eminyago yaayo n'ente zaayo mubyetwarire, bibe eminyago yaanyu; mugwere enyima y'orurembo. Yoshua nikwo kwimuka n'engabo ze zoona kuza kuteera Ai; akatoorana abashaija b'amaani amamanzi obukumi bushatu, akaboohereza nyekiro; Kandi akabaragiira ati: Reeba, nimwija kugwera enyima y'orurembo; mutaruza hare munonga, kureka mugume mweteekateekire; nyowe n'abantu abu nyine nitwija kwirira haihi n'orurembo; ku baraije kuturwanisa nk'okubanza, nitwija kubahunga; nabo nibaija kwija batubingire, okuhitsya obu turaababeihabeihe tukabaiha omu rurembo; ahakuba nibaija kugira bati: Baatuhunga nk'okubanza; itwe nitwija kugumizamu kubahunga; haza imwe abaaba babagwereire mwimukye mukwate orurembo; ahakuba MUKAMA Ruhanga waanyu naija kuruhayo omu mikono yaanyu. Ku muraaheze kurukwata, murutwekyemu omuriro; mutwaze nk'oku MUKAMA yaabaragiire; ekyo nikyo naabaragiira. Yoshua yaaboohereza, baaza ahu barikuza kugwera, baaraara ahagati ya Beseeli na Ai aha rubaju rw'oburengyerwa-izooba bwa Ai; kwonka ekyo kiro Yoshua we yaaraara n'abatsigaireyo. Yaimuka kare omu kasheeshe, yaateerana abantu, yainamuka n'abakuru b'Abaisraeli, beebembeire abantu nibaza Ai. Abantu boona abarwani abu yaabaire aine bainamuka, baahika haihi omu maisho g'orurembo, baasiisira aha rubaju rwa bumosho orwa Ai; aho hakaba hariho oruhanga ahagati yaabo na Ai. Bwanyima yaatwara abantu nk'enkumi itaano, yaabaragiira kugwera ahagati ya Beseeli na Ai aha rubaju rw'oburengyerwa-izooba bw'orurembo. Okwo nikwo baatengire orugamba; eihe ry'amaani bakarita aha rubaju rwa bumosho rw'orurembo, n'abandi ab'okugwera, baabata aha rubaju rw'oburengyerwa-izooba; kwonka Yoshua ekyo kiro yaakiraara omu ruhanga. Omugabe wa Ai ku yaakireebire, we n'abantu be boona ab'omu rurembo baimuka kare n'obwira, baaza kurwanisa Abaisraeli aharikushuuma omu ruhita; kwonka tiyaamanya ku hariho abagwereire enyima y'orurembo. Yoshua n'Abaisraeli boona baayehindura nk'abaabingwa omu maisho gaabo, baahunga nibatoora omu ihamba. N'abantu boona abaabaire bari omu rurembo baayetwa kuteeranira hamwe kubakurata; ku baayeyongyeire kubinga Yoshua, baayeyongyera kuza hare n'orurembo. Tihaagira mushaija weena owaatsigara omuri Ai nari omuri Beseeli, otarashohoire kubinga Abaisraeli; baatsiga orurembo rurangaire, baakurata Abaisraeli. MUKAMA yaagambira Yoshua ati: Imutsya eicumu ryawe eri okwaitse, oryorekye Ai; ahakuba naaza kugihayo omu mikono yaawe. Yoshua yaimutsya eicumu eri yaabaire akwaitse, yaaryoreka Ai. Ku yaagoroire omukono gwe, abaabaire bagwereire ahonaaho baimuka ahu baabaire bari, bairuka, baataaha omu rurembo; baarukwata, baarahuka baarutwekamu omuriro. Aba Ai ku baanagire amaisho enyima, baareeba omwika nigutuumuuka ahaiguru, baabura agahungira oku nari kuriya, ahakuba abaabaire bahungiire omu ihamba bakahindukana abaabaire bababingire. Yoshua n'ab'Abaisraeli boona ku baareebire abaabaire bagwereire baakwata orurembo, kandi baareeba n'omwika gw'omu rurembo nigutuumuuka ahaiguru, baagaruka, baita abantu ba Ai. N'abaakwatsire orurembo baashohora kubarwanisa; aba Ai nikwo kukubirwa ahagati y'Abaisraeli, bakabareetwa oku n'oku, bakabaita, hakabura owaahonoka aha icumu, n'obu kwakuba okuhunga. Omugabe wa Ai we baamukwata ahuriire, baamureetera Yoshua. Abaisraeli ku baaherize kwitira kimwe aba Ai boona omu bwerere omu irungu, ei baabaire babakuratiire, n'abandi boona baabaita na rurara, okuhitsya obu baabamariireho kimwe, baagaruka Ai, baagihwerekyereza na rurara. Abantu boona aba Ai, abaafiire eryo izooba, abashaija n'abakazi, bakaba bari kakumi n'enkumi ibiri; ahakuba Yoshua taragwisize mukono gwe, ogwabaire gwimukize eicumu, okuhitsya obu yaaherize kucwekyerereza kimwe aba Ai boona. Kureka ente n'eminyago eby'omuri orwo rurembo Abaisraeli bakabyetwarira, nk'oku MUKAMA yaagambiire Yoshua. Yoshua yaayotsya Ai, yaagihindura amatongo agatarituurwamu ebiro byona, nk'oku kiri na hati. Yaahanika omugabe wa Ai aha muti okuhitsya omu mwabazyo; kandi eizooba ku ryabaire nirirengarenga, Yoshua yaaragiira, baahanura omutumbi gwe, baagunaga omu maisho g'eirembo ry'orurembo, baagurundaho omutuumo muhango gw'amabaare, ogukiriho n'okuhitsya eri izooba. Bwanyima Yoshua yaayombekyera MUKAMA Ruhanga wa Israeli eitambiro aha kabungo Ebali, nk'oku Musa omugaragwa wa Mukama yaaragiire Abaisraeli, kandi nk'oku kyahandiikirwe omu kitabo eky'ebiragiro bya Musa, okuryombekyesa amabaare gatabaizire, agu omuntu weena atakatahoga kyoma; baaritambiriraho MUKAMA ebitambo ebyokize, baahayo empongano z'okusiima ahabw'obusingye. Kandi aho niho yaahandiikiire ahari ago mabaare omu maisho g'Abaisraeli ebiragiro ebi Musa yaahandiikire. Abaisraeli boona, enzaarwa n'abanyamahanga, n'abakuru baabo n'abategyeki n'abaramuzi, baayemerera embaju zombi z'eshanduukye ya MUKAMA omu maisho g'abanyamurwa b'Abaleevi, abaabaire baheekire eshanduukye y'endagaano ya MUKAMA; ekicweka kimwe kyayemerera omu maisho g'akabungo Gerizimu, kandi ekindi kyayemerera omu maisho g'akabungo Ebali; nk'oku Musa omugaragwa wa MUKAMA yaaragiire okubanza, kushabira Abaisraeli omugisha. Bwanyima yaashoma ebigambo by'ebiragiro byona, eby'omugisha n'eby'emikyeeno, nk'oku byona byabaire bihandiikirwe omu kitabo ky'ebiragiro. Tihariho kigambo na kimwe ahari byona ebi Musa yaaragiire, eki Yoshua atarashomeire mu maisho g'Abaisraeli boona, obwo harimu abakazi n'abaana n'abanyamahanga abaabaire nibagyenda nabo. Abagabe boona, owa Hiiti, owa Amori, owa Kanaani, owa Perizi, owa Hiivi n'owa Yebusi, abaabaire batwire seeri ya Yorudani, ab'omu nsi y'ebibungo n'omu mpita n'ab'aha rubaju rwona orw'Enyanja empango orurikureeba Lebanooni, ku baahuriire ebyo, baayeteerana n'omutima gumwe kurwanisa Yoshua n'Abaisraeli. Kwonka aba Gibeoni ku baahuriire oku Yoshua yaagizire Yeriko na Ai, baacwa obwengye, baayehindura entumwa, baakoma entanda, baatwara ebiguniya aha ndogoya zaabo n'efurebe za viinyo ezikuzire eziteire ebiremu, baajwara enkaito zikuzire, ezibambatikire ebiremu, n'emyenda y'obucancabari; kandi entanda zaabo zoona ez'emigaati zikaba zoomire kandi zihumbire. Baimuka, baashanga Yoshua n'Abaisraeli omu rusiisira Gilugaali, baabagira bati: Nituruga omu nsi ya hare; n'ahabw'ekyo muturaganise endagaano. Abaisraeli baagarukamu Abahiivi bati: Obundi mukaaba mutwire naitwe; mbwenu obwo nitubaasa tuta kukora naimwe endagaano? Baagira Yoshua bati: Turi abairu baawe. Yoshua yaababuuza ati: Muri baahi? kandi nimuruga hi? Baamugarukamu bati: Itwe abairu baawe nituruga omu nsi ya hare; ekitureetsire aha n'eiziina rya MUKAMA Ruhanga waawe, ahakuba tukahurira okurangaanwa kwe n'ebi yaakozire omuri Misri byona, kandi n'oku yaagizire abagabe b'Abaamori bombi aba seeri ya Yorudani, Sihooni omugabe wa Heshibooni, na Ogi omugabe wa Bashani, owaabaire atwire Ashitaroosi. Mbwenu abakuru baitu n'abantu b'owaitu boona bakatugira ngu, Mutware entanda ahabw'orugyendo, mugyende mubabugane, mubagire muti: Turi abairu baanyu; mbwenu muturaganise endagaano. Kandi entanda zaitu ezi tukazikomera omu maka gaitu nizikyotsya, aha izooba eri twaimukiireho nitwija kubareeba; mbwenu reeba, zaayomire, kandi zaahumbire. Kandi efurebe ezi tukaziijuza viinyo zikirinsya; mbwenu reeba, zifumagurukire. Ebijwaro n'enkaito bitukuriireho ahabw'orugyendo ruraingwa munonga. Abaisraeli baikiriza ahabw'okureeba eby'okurya byabo, batabuurize MUKAMA. Yoshua yaaragaana nabo endagaano y'obusingye, ku ataribaita; n'abakuru b'eihanga baabarahira. Ku haahingwireho ebiro bishatu baherize kuragaana nabo, baahurira ku bari bataahi baabo, kandi ku batwire nabo. Abaisraeli baagyenda, baahika aha ndembo zaabo aha kiro kya kashatu. Endembo zaabo zikaba ziri Gibeoni, Kefira, Beeroosi na Kiryasi-yearimu. Kwonka Abaisraeli tibaabaita, ahakuba abakuru b'eihanga bakabarahira MUKAMA Ruhanga wa Israeli. Eihanga ryona ryayetomboitera abakuru. Kwonka abakuru boona baagambira eihanga ryona bati: Tubarahiire MUKAMA Ruhanga wa Israeli; n'ahabw'ekyo titurikubaasa kubakoraho. Eki turaakore nikwo kubareka bahuriire, tutakaahikwaho ekiniga ahabw'okwita endahiro ei tubarahiire. Kandi abakuru baabagira bati: Mubarekye bagumeho. Bwanyima baahinduka abasheenyi b'enku n'abatahi b'amaizi b'eihanga ryona, nk'oku abakuru baabagambiire. Kandi Yoshua yaabeeta, yaabagira ati: Mutubeiheire ki, nimugira muti: Tubari hare munonga; haza kunu mutwire naitwe? N'ahabw'ekyo mbwenu mwakyeenwa; kandi abamwe omuriimwe baryaba abahuuku b'okusheenya enku n'okutaha amaizi ahabw'enju ya Ruhanga wangye. Baagarukamu Yoshua bati: Manya itwe abairu baawe tukagambirirwa kimwe ku MUKAMA Ruhanga waawe yaaragiire Musa omugaragwa we kubaha ensi yoona n'okuhwerekyereza abagitwiremu boona, bakahweraho kimwe omu maisho gaanyu; nikyo twabatiiniire munonga ngu tutafa, tukakora tutyo. Mbwenu nu, reeba turi omu mikono yaawe; otukore kyona eki orikureeba ngu ni kirungi kandi kihikire omu maisho gaawe. Nikwo yaabagizire atyo; akabakiza omu mikono y'Abaisraeli, tibaabaita. Okuruga obwo Yoshua yaabahindura abasheenyi b'enku n'abatahi b'amaizi b'eihanga n'eitambiro rya MUKAMA omu mwanya gwona ogu yaabaire atoorana n'okuhitsya hati. Adoni-zedeki omugabe wa Yerusaalemu, ku yaahuriire ngu Yoshua akwatsire Ai yaagihwerekyerereza kimwe; kandi ngu nk'oku yaagizire Yeriko n'omugabe waayo, nikwo agizire Ai n'omugabe waayo; kandi n'oku aba Gibeoni baaragaine n'Abaisraeli eby'okuguma nabo n'obusingye, bakatuura nabo, yaatiina munonga, ahakuba Gibeoni rukaba ruri orurembo rw'amaani nk'endembo z'abagabe ezindi oku zaabaire ziri, nangwa rukaba nirukira na Ai, n'abashaija baayo bari amamanzi. Nikyo kyareeteire Adoni-zedeki omugabe wa Yerusaalemu kutuma ahari Hohamu omugabe wa Heburooni na Piramu omugabe wa Yaramuusi na Yafia omugabe wa Lakishi, na Debira omugabe wa Egulooni, naagira ati: Mwinamukye, mumpe emikono, tuteere Gibeoni; ahakuba eragaine na Yoshua n'Abaisraeli eby'obusingye. N'ahabw'ekyo abagabe bataano b'aba Amori, omugabe wa Yerusaalemu, omugabe wa Heburooni, omugabe wa Yaramuusi, omugabe wa Lakishi, n'omugabe wa Egulooni, baayeteeranira hamwe n'amahe gaabo goona, bainamuka, baasiisira ahari Gibeoni, baagirwanisa. Aba Gibeoni baatuma ahari Yoshua omu rusiisira Gilugaali nibagira bati: Otahinya omukono gwawe kureka abairu baawe; rahuka otuhe emikono, otuhwere; ahakuba abagabe boona b'Abaamori abatwire omu nsi y'ebibungo beeteeraine kuturwanisa. Atyo Yoshua yainamuka naaruga Gilugaali, we n'engabo ze zoona, kandi n'abashaija boona ab'amaani amamanzi. MUKAMA yaagira Yoshua ati: Otabatiina, ahakuba mbahaireyo omu mikono yaawe; kandi tihariho mushaija weena aharibo oraasyamirane naiwe. Ahonaaho Yoshua yaabagwaho, ahabw'okuba akaija ekiro kyona, naaruga Gilugaali. MUKAMA yaabahahaaza emitima omu maisho g'Abaisraeli, baabaitamu abantu baingi munonga omuri Gibeoni, abandi baababinga nibabatooza ogurikwinamuka Besi-horoni, baagyenda nibabaita okuhika Azeka na Makeda. Ku baabaire nibahunga Abaisraeli nibashuuma kuruga Besi-horoni, MUKAMA yaabateeza emengo z'orubaare niziruga omu iguru, baagyenda nibafa okuhitsya obu baahikire Azeka; abaitsirwe orubaare baakira abu Abaisraeli baitsize rurara. Aha izooba eri MUKAMA yaahereireyo Abaamori omu mikono y'Abaisraeli, Yoshua akagambirira MUKAMA omu maisho gaabo, ati: Iwe izooba 'we, yemerera ahaiguru ya Gibeoni, Naiwe kwezi 'we, yemerera ahaiguru y'oruhanga rwa Ayalooni. Eizooba ryayemerera, n'okwezi kwaguma aho, Okuhitsya obu eryo ihanga ryaherize kuhoora abazigu baaryo. Timurikumanya ekyo ku kyahandiikirwe omu kitabo kya Yashari? Eizooba ryayemerera ahagati y'eiguru, tiryarahuka kurenga, ryamara omwanya nk'ogw'eizooba ryona. Tihariho izooba erirabaire nk'eryo omu gaaribandiize n'agaakuratsireho, obu MUKAMA yaahurira eiraka ry'omuntu; ahakuba MUKAMA akarwanirira Abaisraeli. Bwanyima Yoshua yaatabaaruka n'Abaisraeli boona, baagaruka omu rusiisira Gilugaali. Abagabe bari abataano baahunga, baayeshereka omu nyanga eyaabaire eri Makeda. Yoshua yaagambirwa ku abo bagabe bataano baashangirwe beesherekire omu nyanga ya Makeda. Yoshua yaaragiira ati: Mukumbagaze amabaare mahango, mugate aha munwa gw'enyanga, muteho n'abashaija b'okubarinda; kwonka mutasiibayo; kureka mukurate abazigu baanyu, mutandikire aha b'enyima, mubaite mutabaikiriza kutaaha omu ndembo zaabo; ahakuba MUKAMA Ruhanga waanyu abahaireyo omu mikono yaanyu. Yoshua n'Abaisraeli ku baaherize kwitira kimwe baingi munonga omuribo, abaatsigaireho baahungira omu ndembo eziine engo zigumire, abantu boona baagaruka n'obusingye ahari Yoshua omu rusiisira Makeda; kandi tihaagira n'omwe owaagaruka kwimutsya orurimi kujuma Abaisraeli. Bwanyima Yoshua yaaragiira ati: Mwigure enyanga, mushohoze abo bagabe bataano, mubandeetere. Baakora batyo, baiha abo bagabe bataano omu nyanga, baabamureetera, omugabe wa Yerusaalemu, owa Heburooni, owa Yaramuusi, owa Lakishi, n'owa Egulooni. Ku baaherize kushohoza abo bagabe, baabamureetera, Yoshua yaayeta Abaisraeli boona, yaagambira abakuru b'engabo abaahurwire nawe, ati: Mwirire haihi, muribate aba bagabe aha bitsya. Bairira haihi, baabaribata aha bitsya. Yoshua yaabagambira ati: Mutatiina, kandi mutahahaaza emitima; mube ab'amaani, mugume emitima; ahabw'okuba nikwo MUKAMA arigira ati abazigu baanyu boona abu murirwanisa. Bwanyima Yoshua yaabacumita, yaabaita, yaabahanika aha miti etaano; baaguma aha miti okuhitsya omu mwabazyo. Eizooba ku ryabaire nirirengarenga, Yoshua yaaragiira, baabahanura aha miti, baabanaga omu nyanga omu baabaire beesherekire, baarunda amabaare mahango aha munwa gwayo, n'okuhitsya eri izooba gakibaho. Eryo izooba Yoshua yaakwata Makeda; abantu baayo n'omugabe waayo yaabaitsa rurara; yaabacwekyerereza kimwe; tiyaatsigaho n'omwe ahari boona abaabaire barutwiremu. Kandi yaagira omugabe wa Makeda nk'oku yaagizire owa Yeriko. Yoshua n'Abaisraeli boona baaruga Makeda, baateera Libuna, baagirwanisa; nayo MUKAMA yaagihayo omu mikono y'Abaisraeli n'omugabe waayo; baabaitsa rurara, tibaatsigaho n'omwe ahari boona abaabaire barutwiremu. Yoshua yaagira omugabe waayo nk'oku yaagizire owa Yeriko. Bwanyima Yoshua yaaruga Libuna n'Abaisraeli boona, baahurura Lakishi, baateerayo orusiisira kugirwanisa. MUKAMA yaahayo Lakishi omu mikono y'Abaisraeli, baagikwata aha kiro kya kabiri, baagihwerekyereza na rurara, baita abantu boona abaabaire barimu, nk'oku baagizire Libuna omuri byona. Bwanyima Horamu omugabe wa Gezeri yainamuka kuha aba Lakishi emikono. Yoshua yaamwita n'abantu be boona, okuhitsya obu yaabamazireho. Yoshua yaaruga Lakishi n'Abaisraeli boona, baahurura Egulooni, baateerayo orusiisira kugirwanisa. Baagikwata aha izooba eryo, baagihwerekyereza na rurara, n'abantu baamwo boona baabacwekyerereza kimwe eryo izooba, nk'oku yaagizire Lakishi omuri byona. Yoshua yaaruga Egulooni n'Abaisraeli boona, baaza Heburooni; baagiteera, baagikwata, baagihwerekyereza na rurara, n'omugabe waayo n'endembo zaayo zoona, n'abantu baamwo boona; tiyaatsigaho muntu n'omwe, nk'oku yaagizire Egulooni omuri byona; kureka yaagicwekyerereza kimwe n'abantu baamwo boona. Yoshua yaagaruka n'Abaisraeli boona, baahurura Debira, baagirwanisa, yaagikwata n'omugabe waayo n'endembo zaayo zoona; baagihwerekyereza na rurara, baacwekyereza abantu baayo boona; tiyaatsigaho n'omwe. Nk'oku yaagizire Heburooni, na Libuna n'omugabe waayo, nikwo yaagizire Debira n'omugabe waayo. Okwo nikwo Yoshua yaateire ensi egyo yoona, ey'ebibungo na Negebu n'ey'empita n'ey'enkiizi z'emigongo, n'abagabe baayo boona; taratsigireho muntu n'omwe, kureka akacwekyerereza kimwe boona abarikwitsya, nka MUKAMA Ruhanga wa Israeli oku yaaragiire. Yoshua yaabaita okuruga Kadeshi-barunea okuhika Gaaza, n'ensi yoona eya Gosheni okuhika Gibeoni. Abo bagabe boona n'ensi yaabo Yoshua akabakwata omu hururu emwe; ahabw'okuba MUKAMA Ruhanga wa Israeli akabarwanirira. Bwanyima Yoshua yaatabaaruka n'Abaisraeli boona, baagaruka omu rusiisira Gilugaali. Yabini omugabe wa Hazori ku yaakihuriire, yaatuma ahari Yobabu omugabe wa Madoni, n'owa Shimirooni, n'owa Akisaafu, n'aha bagabe abaabaire batwire aha bukiizi-bwa-bumosho omu nsi y'ebibungo n'omuri Araba aha bukiizi-bwa-buryo obwa Kineroosi, omu mpita n'omu bibungo bya Doori aha rubaju rw'oburengyerwa-izooba, n'ah'Abanyakanaani aha rubaju rw'oburugwa-izooba n'oburengyerwa-izooba, n'ah'Abaamori n'Abahiiti n'Abaperizi n'Abayebusi omu nsi y'ebibungo, n'ah'Abahiivi ahansi ya Herumooni omu nsi ya Mizipa. Baahurura n'amahe gaabo goona, engabo nyingi munonga ezirikwingana n'omusheenyi ogw'aha rubaju rw'enyanja, baine embaraasi n'ebigaari bingi munonga. Abo bagabe boona baayeteerana, baija baasiisira hamwe aha nyanja ya Meromu kurwanisa Abaisraeli. MUKAMA yaagambira Yoshua ati: Otabatiina, ahakuba boona niinyija kubahayo omu mikono y'Abaisraeli kubaita; embaraasi zaabo muziteme ebiteega, n'ebigaari byabo mubyotsye n'omuriro. Yoshua nikwo kwija n'engabo ze zoona, bakabagwaho aha nyanja ya Meromu batakimanyire; MUKAMA akabahayo omu mikono y'Abaisraeli, bakabaita, bakababinga, bakabahitsya Sidoni empango na Miserofoosi-maimu n'omu ruhanga rwa Mizipe aha rubaju rw'oburugwa-izooba; bakabaita, batatsigyeho n'omwe. Kandi Yoshua yaabagira nk'oku MUKAMA yaamuragiire; yaatema ebiteega by'embaraasi zaabo, n'ebigaari byabo yaabyotsya. Omu biro ebyo Yoshua yaakubuuka, yaakwata Hazori, yaitsa omugabe waayo rurara; ahakuba obunyakare Hazori ekaba eri omutwe gw'obugabe obwo bwona. Abaisraeli baitsa rurara boona abaabaire barimu, baabacwekyerereza kimwe; tihaatsigaraho n'omwe orikwitsya; n'orurembo Hazori baarwotsya. Kandi endembo zoona ez'abo bagabe Yoshua yaazikwata, n'abagabe baazo boona yaabaitsa rurara, yaabacwekyerereza kimwe, nka Musa omugaragwa wa MUKAMA oku yaaragiire. Kwonka Abaisraeli tibarookize rurembo na rumwe ahari ezo ezaayombekirwe aha mituumo y'ezindi, kureka Hazori yonka; niyo Yoshua yaayokize. Kandi eminyago yoona n'amatungo goona ebyarugire omu ndembo ezo Abaisraeli bakabyetwarira; kwonka abantu boona baabaitsa rurara, okuhitsya obu baabahwerekyerereize kimwe, batatsigyeho n'omwe orikwitsya. Nk'oku MUKAMA yaaragiire Musa omugaragwa we, nikwo Musa yaaragiire Yoshua, na Yoshua nikwo yaatwarize; taine kyona eki yaatsigire kitakozirwe ahari byona ebi MUKAMA yaaragiire Musa. Okwo nikwo Yoshua yaakubwire egyo nsi yoona, ey'enshozi na Negebu yoona, n'ensi ya Gosheni yoona, n'ey'empita na Araba, n'ey'ebibungo bya Israeli n'empita zaayo, okwiha aha kibungo kya Halaki ekirikwinamuka Seiri, okuhitsya Baali-gaadi omu ruhanga rwa Lebanooni ahansi y'orushozi Herumooni. N'abagabe baayo boona yaabakwata, yaabacumita, yaabaita. Yoshua yaamara omwanya muhango naarwanisa abo bagabe boona. Tihariho rurembo orwaragaine kugira n'Abaisraeli obusingye, kureka Abahiivi abaabaire batwire Gibeoni; ezindi zoona bakazirwanisa, baazikwata; ahakuba ekyo kikaruga ahari MUKAMA kugangaaza emitima yaabo, bakaza kurwanisa Abaisraeli, ngu abone kubahwerekyerereza kimwe, barekye kugirirwa embabazi, kureka bahwerekyerezibwe, nk'oku MUKAMA yaaragiire Musa. Kandi omu biro ebyo Yoshua yaija, yaamaraho aba Anaki omu nsi y'ebibungo, n'omuri Heburooni, n'omuri Debira, n'omuri Anabu, kandi n'omu nsi yoona ey'ebibungo bya Yuda, n'ey'ebibungo bya Israeli; Yoshua yaabahwerekyerereza kimwe n'endembo zaabo. Tihaine Muanaki n'omwe owaatsigaireho omu nsi y'Abaisraeli; kureka omuri Gaaza na Gaasi na Ashidoodi nimwo haatsigaire bamwe. Nikwo Yoshua yaakwatsire atyo ensi yoona, nk'ebi MUKAMA yaagambiire Musa byona oku byabaire biri, Yoshua yaagiha Abaisraeli kuba obuhunguzi bwabo, nk'oku enganda zaabo zaabaire ziri. Bwanyima ensi yaahuumura engamba. Aba nibo bagabe b'ensi, abu Abaisraeli baitsire, bakakubuura ensi yaabo seeri ya Yorudani aha rubaju rw'oburugwa-izooba, okuruga omu ruhanga rwa Arunooni, okuhika aha rushozi Herumooni, na Araba yoona ey'oburugwa-izooba; Sihooni omugabe w'Abaamori, owaabaire atwire Heshibooni, naategyeka okuruga Aroeri aha rubaju rw'oruhanga rwa Arunooni n'ahagati omu ruhita, n'ekicweka kya Gileadi okuhitsya aha mugyera Yaboki, omu mwatano gw'Abaamoni; kandi okuruga Araba okuhitsya aha rubaju rw'oburugwa-izooba bw'enyanja Kineroosi n'aha muhanda ogurikuza Besi-yeshimoosi oburugwa-izooba bw'enyanja ya Araba, Enyanja y'omwonyo; kandi aha bukiizi-bwa-buryo okuhika ahansi y'akashuumo k'orushozi Pisiga. Kandi na Ogi omugabe wa Bashani, omwe aha baatsigaireho omu Bareefa, owaabaire atwire Ashitaroosi na Edurei, naategyeka orushozi Herumooni, na Saleka, na Bashani yoona okuhika aha mwatano gw'aba Geshuri n'aba Maaka, n'ekicweka kya Gileadi okuhika aha mwatano gwa Sihooni omugabe wa Heshibooni. Abo nibo Musa omugaragwa wa MUKAMA n'Abaisraeli baitsire; kandi ensi yaabo Musa akagiha Abareubeeni n'Abagaadi n'ekicweka ky'oruganda rwa Manaase kuba eyaabo. Kandi aba nibo bagabe b'ensi abu Yoshua n'Abaisraeli baitsire seenu ya Yorudani aha rubaju rw'oburengyerwa-izooba okuruga Baali-gaadi omu ruhanga rwa Lebanooni okuhika aha kibungo Halaki ogurikwinamuka Seiri; kandi egyo nsi niyo Yoshua yaahaire enganda za Israeli kuba eyaabo, nk'oku baagibaganisiziibwe; omu nsi y'ebibungo n'omu mpita n'omuri Araba n'omu nkiizi z'emigongo n'omu ihamba n'omuri Negebu, n'ensi y'Abahiiti n'ey'Abaamori n'ey'Abanyakanaani n'ey'Abaperizi n'ey'Abahiivi n'ey'Abayebusi. Omugabe wa Yeriko omwe; omugabe wa Ai eri aha rubaju rwa Beseeli omwe; omugabe wa Yerusaalemu omwe; omugabe wa Hebulooni omwe; omugabe wa Yaramuusi omwe; omugabe wa Lakishi omwe; omugabe wa Egulooni omwe; omugabe wa Gezeeri omwe; omugabe wa Debira omwe; omugabe wa Gederi omwe; omugabe wa Horuma omwe; omugabe wa Aradi omwe; omugabe wa Libuna omwe; omugabe wa Adulaamu omwe; omugabe wa Makeda omwe; omugabe wa Beseeli omwe; omugabe wa Tapua omwe; omugabe wa Heferi omwe; omugabe wa Afeki omwe; omugabe wa Lasharooni omwe; omugabe wa Madoni omwe; omugabe wa Hazori omwe; omugabe wa Shimurooni-meroni omwe; omugabe wa Akishaafu omwe; omugabe wa Tanaki omwe, omugabe wa Megido omwe; omugabe wa Kedeshi omwe, omugabe wa Yokineamu omuri Karumeeli omwe; omugabe wa Doora omu bibungo bya Doori omwe; omugabe wa Goimu omuri Galilaaya omwe; omugabe wa Tiruza omwe; abagabe boona makumi ashatu n'omwe. Yoshua ku yaakuzire, yaahika omu ngingo zaabukuru, MUKAMA yaamugira ati: okuzire, waahika omu ngingo zaabukuru; kwonka hakitsigaireyo ensi mpango munonga eshemereire kukubuurwa. Ensi ekitsigaire n'egi; ebyanga byona eby'Abafilistia n'eby'aba Geshuri byona (okwiha Shihoori eri aha rubaju rw'oburugwa-izooba bwa Misri okuta aha bukiizi-bwa-bumosho aha mwatano gwa Ekurooni, n'ah'Abanyakanaani; kandi abategyeki bataano b'Abafilistia n'aba; owa Gaaza, owa Ashidoodi, owa Ashkelooni, owa Gaasi n'owa Ekurooni), n'eby'aba Avimu, kandi aha bukiizi-bwa-buryo, ensi yoona ey'Abanyakanaani, na Meara ey'aba Sidoni, okuhika Afeki aha mwatano gw'Abaamori, n'ensi y'aba Gebali na Lebanooni yoona aha rubaju rw'oburugwa-izooba, okuruga Baali-gaadi ahansi y'orushozi Herumooni okuhika ah'orikutaahira omuri Hamasi, n'abatwire omu nsi y'ebibungo boona okuruga Lebanooni okuhika Miserofoosi-maimu, n'aba Sidoni boona, ndyababinga omu maisho g'Abaisraeli; kwonka ogibaganisize Abaisraeli kuba obuhunguzi bwabo, nk'oku naakuragiire. N'ahabw'ekyo hati ensi egi ogibaganisize enganda mwenda n'ekicweka ky'oruganda rwa Manaase kuba obuhunguzi bwabo. Abareubeeni n'Abagaadi n'ekindi kicweka ky'oruganda rwa Manaase bakaba bahairwe obuhunguzi bwabo seeri ya Yorudani aha rubaju rw'oburugwa-izooba, nka Musa omugaragwa wa MUKAMA oku yaabubahaire; okuruga Aroeri eri aha rubaju rw'oruhanga rwa Arunooni, n'orurembo oruri ahagati y'orwo ruhanga, n'omurambi gwona ogwa Medeba okuhika Diboni; n'endembo zoona eza Sihooni omugabe w'Abaamoni owaategyekyeire Heshibooni, okuhika aha mwatano gw'Abaamoni; na Gileadi n'omu myatano y'aba Geshuri n'aba Maaka, n'orushozi rwa Herumooni rwona, na Bashani okuhika Saleka; n'obugabe bwona obwa Ogi omuri Bashani, owaategyekyeire Ashitaroosi na Edurei, Ogi ogwo n'omwe ahari abo abaatsigaireho omu Bareefa; abo nibo Musa yaarwaine nabo akabinga. Kwonka Abaisraeli bo tibarabingire ba Geshuri nari aba Maaka; kureka aba Geshuri n'aba Maaka bakituura nabo n'okuhitsya hati. Kwonka oruganda rwa Leevi rwo Musa tararuhaire buhunguzi, kureka ebitambo ebyokize eby'okuhayo ahari MUKAMA Ruhanga wa Israeli nibwo buhunguzi bwabo, nk'oku MUKAMA yaagambiire Musa. Musa yaaha oruganda rwa Reubeeni obuhunguzi bwabo, nk'oku emiryango yaabo yaabaire eri. Ekyanga kyabo kikaba nikitandikira Aroeri aha rubaju rw'oruhanga rwa Arunooni, n'orurembo rw'ahagati yaarwo, n'omurambi gwona ogwa Medeba; na Heshibooni n'endembo zaayo zoona eziri omu mirambi; na Diboni na Bamosi-baali na Besi-baali-meoni; na Yahazi na Kedemoosi na Mefaasi; na Kiryasaimu na Sibuma na Zeresi-shahaari aha kabungo akari omu ruhita; na Besi-peori n'enkiizi za Pisiga, na Besi-yeshimoosi; ezo nizo ndembo zoona ez'omu mirambi; n'obugabe bwona bwa Sihooni omugabe w'aba Amori, owaategyekyeire Heshibooni, ou Musa yaitsire hamwe n'abategyeki ba Midiani Evi, Rekemu, Zuuri, Huuri na Reeba, abanyiginya ba Sihooni abaabaire batwire omu nsi egyo. Kandi Balamu mwene Beori omufumu, Abaisraeli bakamwitsa rurara omuri abo abu baitsire. Kandi omwatano gw'aba Reubeeni gukaba guri Yorudani. Obwo nibwo buhunguzi bw'aba Reubeeni, nk'oku emiryango yaabo n'endembo zaabo n'ebirorero byazo byabaire biri. Kandi Musa yaaha oruganda rwa Gaadi obuhunguzi bwabo nk'oku emiryango yaabo yaabaire eri. Ekyanga kyabo kikaba kiri Yazeri, n'endembo zoona eza Gileadi, n'ekicweka ky'ensi y'Abaamoni okuhitsya Aroeri aharikureebana na Rabba; kandi okuruga Heshibooni okuhika Ramasi-mizipe na Betonimu; kandi okuruga Mahanaimu okuhika aha mwatano gwa Debira; n'endembo z'omu ruhita, Besi-haramu, Besi-nimura, Sukoosi na Zafooni, n'ekicweka ky'obugabe bwa Sihooni omugabe wa Heshibooni ekyabaire kitsigaireho, omwatano gukaba guri Yorudani okuhika aha isheeshero ry'enyanja ya Kinereesi oburugwa-izooba bwa Yorudani. Obwo nibwo buhunguzi bw'aba Gaadi, nk'oku emiryango yaabo yaabaire eri, n'endembo zaabo n'ebirorero byazo. Kandi Musa yaaha ab'ekicweka ku'oruganda rwa Manaase obuhunguzi bwabo, bwaba obw'ekicweka ky'oruganda rwa Manaase, nk'oku emiryango yaabo yaabaire eri. Ekyanga kyabo kikaba kiri okuruga Mahanaimu na Bashani yoona n'obugabe bwa Ogi omugabe wa Bashani bwona, na tauni zoona eza Yairi eziri omuri Bashani, endembo makumi mukaaga; kandi ekicweka kya Gileadi na Ashitaroosi na Edurei, endembo z'omu bugabe bwa Ogi omuri Bashani bikaheebwa aba Makiri, mwene Manaase, ekicweka kya beene Makiri, nk'oku emiryango yaabo yaabaire eri. Obwo nibwo buhunguzi obu Musa yaabaganiise omu mpita za Moabu seeri ya Yorudani, oburugwa-izooba bwa Yeriko. Kwonka oruganda rwa Leevi rwo Musa tararuhaiire buhunguzi bwona; kureka MUKAMA Ruhanga wa Israeli niwe buhunguzi bwabo, nk'oku yaabagambiire. Kandi obu nibwo buhunguzi obu Abaisraeli baahairwe omu nsi ya Kanaani, obu baabaganisiziibwe Eleazaari omunyamurwa na Yoshua mwene Nuuni n'abakuru b'emiryango y'enganda z'Abaisraeli; obwo buhunguzi bwabo bakabubaganisiza enganda mwenda n'ekicweka n'enteenyu, nk'oku MUKAMA yaaragiire Musa. Ahakuba Musa akaba yaahaire enganda ibiri n'ekicweka obuhunguzi bwazo seeri ya Yorudani; kwonka Abaleevi tarabahaire buhunguzi hamwe n'abo. Abaana ba Yosefu bakakomookwamu enganda ibiri, Manaase na Efuraimu; kandi tibarahaire Baleevi mugabo omu nsi, kureka endembo z'okutuuramu, n'emyanya eri haihi nazo ey'amariisizo g'ente zaabo n'ey'ebintu byabo. Nk'oku MUKAMA yaaragiire Musa, nikwo Abaisraeli baatwarize, bakabagana ensi. Bwanyima Abayuda baashanga Yoshua Gilugaali; Kalebu mwene Yefune Omukenizi yaamugira ati: Noomanya eki MUKAMA yaagambiire Musa omushaija wa Ruhanga ahariiwe naanye, turi Kadeshi-barunea. Nkaba nyine emyaka makumi ana, obu Musa omugaragwa wa MUKAMA yantumira Kadeshi-barunea kutata ensi, kandi nkamureetera amakuru g'ebi naareebire nk'oku byabaire biri omu mutima gwangye. Beene waitu, abu nainamukire nabo, baahahaaza emitima y'abantu; kwonka nyowe naakuratirira kimwe MUKAMA Ruhanga wangye. Eryo izooba nibwo Musa yaarahira ati: Buzimazima ensi ei oribatsiremu eryaba obuhunguzi bwawe n'obw'abaana baawe ebiro byona, ahabw'okuba okakuratirira kimwe MUKAMA Ruhanga wangye. Kalebu yaagaruka yaagira ati: Mbwenu reeba, MUKAMA andinzire emyaka egi makumi ana n'etaano, nk'oku yaagambire, okuruga obu MUKAMA yaagambira Musa ekigambo ekyo, Abaisraeli nibakizengyerera omu ihamba; mbwenu reeba, hati mpikize emyaka makumi munaana n'etaano. Na hati nkiine amaani nk'agu naabaire nyine, obu Musa yantuma. Nk'amaani gangye oku gaabaire gari aha rugamba, nimpurura kandi nintabaaruka, na hati nikwo gakiri. N'ahabw'ekyo ompe ensi y'ebibungo, ei MUKAMA yaagambireho eryo izooba; ahakuba nk'oku waahuriire buri, na mbwenu Abaanaki bariyo, kandi baine endembo mpango ezeehinguririziibwe engo zigumire. Shana MUKAMA aryaguma naanye, mbabingye, nk'oku yaagambire. Yoshua yaashabira Kalebu mwene Yefune omugisha, yaamuha Heburooni kuba obuhunguzi bwe. N'ahabw'ekyo Heburooni yaahinduka obuhunguzi bwa Kalebu mwene Yefune Omukenizi n'okuhitsya hati, ahabw'okuba akakuratirira kimwe MUKAMA Ruhanga wa Israeli. (Kandi obunyakare Heburooni ekaba neeyetwa Kiryasi-araba; Araba ogwo akaba ari omuntu mukuru rugambwa omu Baanaki.) Bwanyima ensi yaahuumura engamba. Ekyanga eki oruganda rw'Abayuda baabagaine, nk'oku emiryango yaabo yaabaire eri, kikaba nikihika aha mwatano gwa Edomu, omu ihamba rya Ziini aha bukiizi-bwa-buryo, okuhikira kimwe aha muheru gw'orubaju orwo; kandi omwatano gwabo ogw'aha bukiizi-bwa-buryo gukaba niguruga aha muheru gw'Enyanja y'omwonyo, aha mukono gw'enyanja ogurikureeba aha bukiizi-bwa-buryo; gwogamu guhika aha bukizi-bwa-buryo aharikwinamuka Akarabiimu, gugumizamu guhika Ziini, gwinamuka aha bukiizi-bwa-buryo bwa Kadeshi-barunea, guraba haihi na Hezirooni, gwinamuka guhika Adari, gukiikama guhika Karaka; okuruga aho gugumizamu guhika Azimooni, gwogamu, gushuuma n'akagyera ka Misri, gugarukira aha nyanja; ogwo nigwo guriba omwatano gwanyu aha bukiizi-bwa-buryo. Kandi omwatano gwabo ogw'oburugwa-izooba gukaba guri Enyanja y'omwonyo okuhika ahu Yorudani egishukiramu. Kandi omwatano ogw'orubaju rw'obukiizi-bwa-bumosho guruga aha mukono gw'enyanja ahu Yorudani erikugishukiramu; omwatano ogwo gwinamuka guhika Besi-hogola, guraba aha bukiizi-bwa-bumosho bwa Besaraba; gugumizamu guhika aha ibaare rya Bohani mwene Reubeeni. Kandi gugumizamu niguruga omu ruhanga rwa Akori, guhika Debira, gutyo gutoora aha bukiizi-bwa-bumosho, nigureeba Gilugaali ahateegaine n'aharikwinamuka Adumimu, eri aha bukiizi-bwa-buryo obw'oruhanga; ogwo mwatano gugumizamu guraba aha maizi ga Enishemeshi, gugarukira Eni-rogeli; okuruga aho omwatano gwinamuka, guraba omu ruhanga rwa mwene Hinoomu oruri aha bukiizi-bwa-buryo bw'ensi y'Abayebusi, (niyo Yerusaalemu); gwinamuka guhika aha mutwe gw'ekibungo ekiri omu maisho g'oruhanga rwa Hinoomu orubaju rw'oburengyerwa-izooba, kandi ekiri aha muheru gw'oruhanga rw'Abareefa aha bukiizi-bwa-bumosho; bwanyima omwatano guruga aha mutwe gw'ekyo kibungo okuhika aha nshuro y'amaizi ga Nefutoa, gwogamu guhika aha ndembo z'aha kibungo kya Efurooni; guhika Baala, niyo Kiryasi-yearimu; okuruga Baala omwatano gukiikama gutoora oburengyerwa-izooba, guhika aha kibungo Seiri, guraba aha rubaju rw'ekibungo Yearimu aha bukiizi-bwa-bumosho, niyo Kesalooni; gushuuma guhika Beti-shemeshi, gwogamu guraba aha rubaju rwa Timuna; gugumizamu guhika aha rubaju rwa Ekurooni aha bukiizi-bwa-bumosho; guhika Shikerooni, gwogamu guhika aha kibungo Baala, gugumizamu guhika Yabuneeli; gugarukira aha nyanja. Kandi n'omwatano ogw'oburengyerwa-izooba gukaba guri Enyanja empango. Ogwo nigwo mwatano gw'Abayuda nk'oku emiryango yaabo yaabaire eri. Kandi Yoshua yaaha Kalebu mwene Yefune omugabo omu kyanga ky'Abayuda, nk'oku MUKAMA yaaragiire Yoshua, niyo Kiryasi-araba, erikwetwa Heburooni; (Araba ogwo niwe ishe wa Anaki). Kalebu ogwo yaabingamu batabani ba Anaki bashatu, Sheshai, Ahimaanu na Talumai, baijukuru ba Anaki. Okuruga aho yainamuka, yaateera aba Debira; kandi obunyakare eiziina rya Debira rikaba riri Kiryasi-seferi. Kandi Kalebu yaagira ati: Oraateere Kiryasi-seferi, akagikwata, niinyija kumuhingira muhara wangye Akisa. Otinieli mwene Kenazi, murumuna wa Kalebu, yaagikwata; onu yaamuhingira muhara we Akisa. Ku yaamutaahize, Akisa yaayeshengyereza iba kushaba ishe-zaara ekibanja; ku yaarugire aha ndogoya ye, Kalebu yaamubuuza ati: Nooyenda ki? Yaamugarukamu ati: Ontambire! Nk'oku ontaire omu nsi ya Negebu, ogarukye ompe ahaine enshuro z'amaizi. Kalebu nikwo kumuha enshuro z'eruguru n'eza ifo. Obwo nibwo buhunguzi bw'Abayuda nk'oku emiryango yaabo yaabaire eri. Endembo z'oruganda rw'Abayuda eziri aha muheru gw'obukiizi-bwa-buryo, aha rubaju rw'omwatano gwa Edomu nizo ezi. Kabuzieli, Ederi, Yaguri, Kiina, Dimona, Adada, Kedeshi, Hazori, Itunaanu, Ziifu, Telemu, Bealoosi, Hazori-Hadata, Keriosi-hezirooni, niyo Hazori, Amamu, Sheema, Molada, Hazari-gaada, Heshimooni, Besipeleeti, Hazari-shuali, Beeri-sheba, Bizyotia, Baala, Iyimu, Ezeemu, Elitolaadi, Kesili, Horuma, Zikulaagi, Madimana, Sani-sana, Lebaosi, Shilihimu, Aini na Rimoni; endembo zoona makumi abiri na mwenda n'ebirorero byazo. N'ez'omu mpita, Eshitaoli, Zoora, Ashina, Zanoa, Eniganimu, Tapua, Enamu, Yaramusi, Adulaamu, Sooko, Azeka, Sharaimu, Aditaimu, Gedeerana, Gederosaimu, endembo ikumi na ina n'ebirorero byazo. Zenani, Hadasha, Migudaligadi, Dileani, Mizipe, Yokiseeli, Lakishi, Bozikaasi, Egulooni, Kaboni, Lahimani, Kitiliishi, Gederoosi, Besidagoni, Naama, na Makeda, endembo ikumi na mukaaga n'ebirorero byazo. Libuna, Eteeri, Ashani, Ifuta, Ashuna, Nezibu, Keila, Akiziibuna, Mareesha, endembo mwenda n'ebirorero byazo. Ekurooni na tauni zaarwo n'ebirorero byarwo; okuruga aha Ekurooni okuhika aha Nyanja, endembo zoona ezaabaire ziri aha rubaju rwa Ashidoodi n'ebirorero byazo; na Ashidoodi na tauni zaarwo n'ebirorero byarwo; na Gaaza na tauni zaarwo n'ebirorero byarwo, okuhika aha kagyera ka Misri n'aha Nyanja empango. N'ez'omu nsi y'enshozi, Shamira, Yatiri, Sooko, Daana, Kiryasi-sana, niyo Debira, Anabu, Eshitemo, Animu, Gosheni, Holoni, na Giilo; endembo ikumi na rumwe n'ebirorero byazo. Arabu, Duma, Eshani, Yanimu, Besi-tapua, Afeka, Humita, Kiryasi-araba, niyo Heburooni, na Ziori, endembo mwenda n'ebirorero byazo, Maoni, Karumeeli, Ziifu, Yuta, Yezereeli, Yokideamu, Zanoa, Kaini, Gibea, na Timuna; endembo ikumi n'ebirorero byazo; Halihuli, Besi-zuuri, Gedori, Maarasi, Besanoosi na Elitekoni; endembo mukaaga n'ebirorero byazo; Kiryasi-baali, niyo Kiryasi-yearimu, na Rabba; endembo ibiri n'ebirorero byazo. N'ez'omu ihamba, Besaraba, Midudiini, Sekaaka, Nibushani orurembo rw'omwonyo, na Eni-geedi; endembo mukaaga n'ebirorero byazo. Kwonka Abayebusi abaabaire batwire Yerusaalemu, Abayuda tibarabaasize kubabinga; n'ahabw'ekyo Abayebusi bakatuura Yerusaalemu hamwe n'Abayuda n'okuhitsya eri izooba. Ekyanga eki baijukuru ba Yosefu baabagaine kikaba nikitandikira Yorudani haihi na Yeriko, aha maizi gaayo omu ihamba, omwatano guruga Yeriko, gwinamuka Beseeli niguraba omu nsi y'ebibungo; guruga Beseeli, guza Luuzi, guraba aha mwatano gw'aba Aruki, guhika Ataroosi; gushuuma oburengyerwa-izooba guhika aha mwatano gw'aba Yafileeti, kandi guhika aha mwatano gwa Besihoroni eya ifo, niyo Gezeri; gugarukira aha Nyanja. Baijukuru ba Yosefu, abaana ba Manaase na Efuraimu, baaheebwa obuhunguzi bwabo. Omwatano gw'ekyanga kya beene Efuraimu nk'oku emiryango yaabo yaabaire eri, gukaba guri guti; omwatano gw'obuhunguzi bwabo oburugwa-izooba gukaba nigutandikira Ataroosi-adari, guhika Besi-horoni ey'eruguru; ahari Mikemeesa aha bukiizi-bwa-bumosho gwogamu gutoora oburengyerwa-izooba; bwanyima gukiikama gutoora oburugwa-izooba, guhika Tanati-shiilo, gugiraba haihi aha rubaju rw'oburugwa-izooba okuhika Yanoa. Okuruga Yanoa gushuuma guza Ataroosi na Naara; guhika Yeriko, gugarukira Yorudani. Kandi omwatano guruga Tapua gugumizamu oburengyerwa-izooba, guhika aha kagyera Kaana; gugarukira aha Nyanja. Obwo nibwo buhunguzi bw'Abaefuraimu, nk'oku emiryango yaabo yaabaire eri, hamwe n'endembo ezaabatooraniirwe omu kyanga ky'obuhunguzi bw'Abamanaase, endembo zoona n'ebirorero byazo. Kwonka tibarabingiremu Abanyakanaani abaabaire batwire Gezeri; n'ahabw'ekyo Abanyakanaani bakatuura omu Baefuraimu n'okuhitsya eri izooba, kwonka baahinduka abahuuku b'okubakorera. Oku nikwo baabaganisiize oruganda rwa Manaase, ahabw'okuba omujigaijo gwa Yosefu. Kandi Makiri omujigaijo gwa Manaase, ishenkuru wa Gileadi, akaheebwa ebyanga bya Gileadi na Bashani, ahakuba akaba ari emanzi omu ngamba. Kandi baijukuru ba Manaase abaatsigaireho baababaganisiza, nk'oku emiryango yaabo yaabaire eri; abo nibo, Abiezeeri, Heleki, Asirieli, Shekemu, Heferi, na Shemiida, batabani ba Manaase mwene Yosefu, nk'oku emiryango yaabo yaabaire eri. Kwonka Zelofehaadi mwene Heferi, mwene Gileadi, mwene Makiri, mwene Manaase, tarazaire boojo, kureka abaishiki; kandi aga nigo maziina gaabo, Maala, Noa, Hogula, Milika na Tiruza. Baimuka baashanga Eleazaari omunyamurwa, na Yoshua mwene Nuuni, n'abakuru b'eihanga, baagira bati: MUKAMA akaragiira Musa kutuha obuhunguzi na banyaanyaitwe. Nikyo Yoshua yaabaheereire obuhunguzi na beene ishe, nk'ekiragiro kya MUKAMA oku kyabaire kiri. Abamanaase baaheebwa ebicweka ikumi, otabariiremu ebyanga bya Gileadi na Bashani seeri ya Yorudani, ahabw'okuba bahara ba Manaase bakaheebwa obuhunguzi na baanyaanyabo; kandi Abamanaase abandi baaheebwa ekyanga kya Gileadi. Omwatano gw'ekyanga ky'Abamanaase gukaba gutandikira Asheri, guhika Mikemeesa, eri kureeba Shekemu; gugumizamu aha bukiizi-bwa-buryo, guhika omu bantu abatwire Eni-tapua. Kandi ekyanga kya Tapua kikaba kiri ekya Manaase, kwonka Tapua aha mwatano gwa Manaase ekaba eri ey'Abaefuraimu. Gutyo omwatano gushuuma, guhika aha kagyera Kaana aha rubaju rwako rw'obukiizi-bwa-buryo; endembo ezo zikaba ziri ez'Abaefuraimu ahagati omu ndembo za Manaase; kandi omwatano gwa Manaase gukaba guri aha rubaju rw'obukiizi-bwa-bumosho bw'ako kagyera; nigugarukira aha Nyanja. Aha rubaju rw'obukiizi-bwa-buryo ekaba eri eya Efuraimu, kandi aha rubaju rw'obukiizi-bwa-bumosho eri eya Manaase; n'enyanja ekaba eri omwatano gwe; kandi aha bukiizi-bwa-bumosho baahika aha kyanga kya Asheri, kandi oburugwa-izooba bahika aha kya Isakaari. Kandi omu byanga bya Isakaari na Asheri, aba Manaase bakaheebwa Besi-sheani na tauni zaarwo, Ibuleamu na tauni zaarwo, n'abantu abatwire Doori na tauni zaarwo, n'abatwire Endoori na tauni zaarwo, n'abatwire Tanaki na tauni zaarwo, n'abatwire Megido na tauni zaarwo, nibyo bibungo bishatu. Kwonka aba Manaase tibarabaasize kubinga abantu abaabaire batwire omu ndembo ezo, kureka Abanyakanaani bakenda kuguma batwire omu nsi egyo. Kwonka Abaisraeli ku baaherize kuhama, baakoresa Abanyakanaani emirimo y'obuhuuku, tibaababingiramu kimwe. Baijukuru ba Yosefu baabuuza Yoshua bati: Ahabwe'enki otuhaire omugabo gw'ekyanga kimwe omu kicweka kimwe kuba obuhunguzi bwaitu; haza turi oruganda ruhango, kandi MUKAMA atuhaire omugisha n'okuhitsya hati? Yoshua yaabagarukamu ati: Ku muraabe muri oruganda ruhango, mwinamukye muze omu kibira ky'omu nsi y'Abaperizi n'aba Reefa, mukyetemere, mweshanze; ahabw'okuba ensi y'ebibungo eya Efuraimu efunzire munonga ahariimwe. Aba Yosefu baagira bati: Ensi y'ebibungo terikutuhika; kandi Abanyakanaani boona abatwire omu nsi y'empita baine ebigaari by'ebyoma, nibo ba Besi-sheani na tauni zaarwo, n'abatwire omu ruhita rwa Yezereeli. Yoshua nikwo kugambira ab'omuryango gwa Yosefu, nibo ba Efuraimu n'aba Manaase, ati: N'ekya buzima muri oruganda ruhango, kandi mwine amaani maingi; timushemereire kuheebwa omugabo gw'ekyanga kimwe kyonka; kureka ensi y'ebibungo eryaba eyaanyu; n'obu eraabe eri ey'ekibira, muryakitema, mukikubuure okuhika aha muheru gwakyo; ahakuba Abanyakanaani, n'obu baraabe baine ebigaari by'ebyoma, kandi bari ab'amaani, muryababinga. Eihanga ryona ry'Abaisraeli ryateeranira hamwe Shiilo; baimutsyayo Eihema ry'okuteeraniramu. Ensi yaabagomookyera. Kwonka omu Baisraeli hakaba hatsigaire enganda mushanju, ezaabaire zitakahairwe buhunguzi bwazo. Yoshua yaagambira Abaisraeli ati: Muryahitsya hi okweganda kuza kukubuura ensi, ei MUKAMA Ruhanga wa baashwenkuriimwe yaabahaire? Mbwenu mutoorane abashaija bashatu omuri buri ruganda; naanye ndyaboohereza, baimukye, bagyendagyende omu nsi, beetegyereze ensi y'obuhunguzi bwabo oku erikushusha, haza bagarukye ahariinye. Kandi baryagibaganisa omu bicweka mushanju; Abayuda baryaguma omu kyanga kyabo aha bukiizi-bwa-buryo, n'aba Yosefu bagume omu kyabo aha bukiizi-bwa-bumosho. Muryabaganisa ensi omu bicweka mushanju, mubireete aha, mubinshobororere; naanye ndyagibabaganisiriza n'enteenyu omu maisho ga MUKAMA Ruhanga waitu. Kwonka Abaleevi tibaine mugabo omuriimwe, ahakuba obunyamurwa bwa MUKAMA nibwo buhunguzi bwabo; n'Abagaadi n'Abareubeeni, n'ekicweka ky'oruganda rwa Manaase, baaherize kuheebwa obuhunguzi bwabo oburugwa-izooba seeri ya Yorudani, obu Musa omugaragwa wa MUKAMA yaabahaire. Abo bashaija ku baabaire nibaimuka kugyenda kushoboorora ensi, Yoshua yaabeehanangiriza ati: Mugyende omu nsi yoona, muhandikye emyatano yaayo, mugarukye ahi ndi; naanye ndyagibabaganisiriza aha Shiilo omu maisho ga MUKAMA. Abashaija abo baagyenda, baaraba omuri egyo nsi, baahandika ebicweka byayo mushanju omu kitabo, nibooreka n'endembo zaamwo; bwanyima baagaruka ahari Yoshua omu rusiisira Shiilo. Yoshua yaabateerera enteenyu ari omuri Shiilo omu maisho ga MUKAMA. Aho niho Yoshua yaabaganisiriize Abaisraeli ensi, nk'enganda zaabo oku zaabaire ziri. Omugabo gw'oruganda rwa Benyamiini gwaija nk'oku emiryango yaabo yaabaire eri; kandi omwatano gw'ekyanga kyabo gukaba gutandikira ahagati y'eky'Abayuda n'eky'aba Yosefu. Kandi omwatano gwabo aha bukiizi-bwa-bumosho, gukaba gutandikira Yorudani, gwinamuka, guraba aha rubaju rwa Yeriko aha bukiizi-bwa-bumosho, gugumizamu guraba omu nsi y'ebibungo oburengyerwa-izooba, gugarukira aha ihamba rya Besaveeni. Okuruga aho guza Luuzi, niyo Beseeli, aha rubaju rwayo rw'obukiizi-bwa-buryo, gushuuma guhika Ataroosi-adari, haihi n'ekibungo ekiri aha bukiizi-bwa-buryo bwa Besi-horoni eya ifo. Aha rubaju rw'oburengyerwa-izooba gukiikama gutoora obukiizi-bwa-buryo, okuruga aha kibungo ekirikureeba Besi-horoni aha rubaju rwa buryo, gugarukira Kiryasi-baali, niyo Kiryasi-yearimu orurembo rw'Abayuda; orubaju orwo nirwo rw'oburengyerwa-izooba. Kandi orubaju rw'obukiizi-bwa-buryo gutandikira aha muheru gwa Kiryasi-yearimu, gutoora oburengyerwa-izooba, guhika aha nshuro z'amaizi za Nefutoa; gushuuma, guhika aha muheru gw'ekibungo, ekirikureebana n'oruhanga rwa beene Hinoomu, kandi ekiri aha muheru gw'obukiizi-bwa-bumosho bw'oruhanga rwa Reefa; gushuuma omu ruhanga rwa Hinoomu, okuhika aha rubaju rw'Abayebusi aha bukiizi-bwa-buryo, gugumizamu gushuuma Eni-rogeli; gukiikama, gutoora obukiizi-bwa-bumosho, guza Eni-shemeshi, gugumizamu guza Elilooti, erikureebana n'aharikwinamuka Adumimu; gushuuma guhika aha rukiri rwa Bohani mwene Reubeeni; gugumizamu guraba aha rubaju rw'obukiizi-bwa-bumosho bwa Besaraba, gushuuma guhika Araba; kandi gwogamu guhika aha rubaju rwa Besi-hogola aha bukiizi-bwa-bumosho, gugarukira aha mukono gw'Enyanja y'omwonyo, ogw'aha bukiizi-bwa-bumosho aha isheeshero rya Yorudani; ogwo nigwo mwatano gw'obukiizi-bwa-buryo. Kandi Yorudani niyo yaabaire eri omwatano gwayo aha rubaju rw'oburugwa-izooba. Ekyo nikyo kyanga ky'obuhunguzi bw'aba Benyamiini, nk'oku emiryango yaabo yaabaire eri, n'emyatano yaakyo oku yaabaire eri aha mbaju zoona. Kandi endembo z'oruganda rwa Benyamiini, nk'oku emiryango yaabo yaabaire eri, nizo ezi; Yeriko, Besi-hogola, Emekezizi, Besaraba, Zemaraimu, Beseeli, Avimu, Paara, Ofura, Kefaramooni, Ofuni na Geeba; endembo ikumi na ibiri n'ebirorero byazo; Gibeoni, Raama, Beerosi, Mizipe, Kefira, Mooza, Rekemu, Irupeeli, Tarala, Zeela, Elefu na Yebusi, niyo Yerusaalemu, Gibeasi, na Kiryasi; endembo ikumi na ina n'ebirorero byazo. Obwo nibwo buhunguzi bw'Ababenyamiini nk'oku emiryango yaabo yaabaire eri. Omugabo gwa kabiri gwaija guri ogwa Simeoni, nirwo ruganda rw'Abasimeoni nk'oku emiryango yaabo yaabaire eri; ekyanga ky'obuhunguzi bwabo kikaba kiri ahagati y'eky'obuhunguzi bw'Abayuda. Endembo ezi baahairwe kuba obuhunguzi bwabo nizo ezi; Beeri-sheba nari Sheba, Molada, Hazari-shuali, Baala, Ezeemu, Elitolaadi, Besuula, Horuma, Zikulaagi, Besi-marikaboosi, Hazaari-suusa, Besi-lebaosi, na Sharuheni; endembo ikumi na ishatu n'ebirorero byazo; Aini, Rimona, Eteeri, na Ashani; endembo ina n'ebirorero byazo. n'ebirorero byona ebyahinguririize ezo ndembo okuhika Baalasibeero, niyo Raama y'obukiizi-bwa-buryo. Obwo nibwo buhunguzi bw'oruganda rwa Simeoni, nk'oku emiryango yaabo yaabaire eri. Obuhunguzi bw'Abasimeoni bukaihwa omu bw'Abayuda, ahakuba ekyanga ky'Abayuda kikaba kiri kihango munonga, nikibakira; nikyo kyareeteire oruganda rwa Simeoni kuheebwa obuhunguzi ahagati y'obw'Abayuda. Omugabo gwa kashatu gwaija, guri ogw'oruganda rwa Zebuluuni, nk'oku emiryango yaabo yaabaire eri. Omwatano gw'obuhunguzi bwabo gukaba guhika Sarida; gwinamuka gutoora oburengyerwa-izooba, guhika Marala na Dabesheesi; gugumizamu guhika aha kagyera akari omu maisho ga Yokineamu; okuruga Sarida gukiikama gutoora oburugwa-izooba, guhika aha mwatano gwa Kisiloosi-tabora; guruga aho, guhika Daberaasi, gwinamuka guhika Yafia; guruga aho guraba aha rubaju rw'oburugwa-izooba, guhika Gaasi-heferi na Eti-kaziini, gwogamu guhika Rimoni, gutoora Nea; aha bukiizi-bwa-bumosho gukiikama gutoora Hanatooni, gugarukira omu ruhanga rwa Ifusaheeli; kandi baheebwa Kataasi, Nahalaali, Shimirooni, Idala na Betelehemu; endembo ikumi na ibiri n'ebirorero byazo. Obwo nibwo buhunguzi bw'Abazebuluuni, nizo ndembo n'ebirorero byazo, nk'oku emiryango yaabo yaabaire eri. Omugabo gwa kana gwaija guri ogwa Isakaari, nirwo ruganda rw'Abaisakaari, nk'oku emiryango yaabo yaabaire eri. Ekyanga kyabo kikaba kirimu endembo ezi; Yezereeli, Kesuloosi, Shuneemu, Hafaraimu, Shioni, Anaharaasi, Rabisi, Kishioni, Ebeza, Remesi, Eni-ganimu, Eni-haada, na Besi-pazezi; kandi omwatano guhika Tabora, Shahazuma, na Beti-shemeshi, gugarukira Yorudani; endembo ikumi na mukaaga n'ebirorero byazo. Obwo nibwo buhunguzi bw'oruganda rwa Isakaari, n'endembo zaabo n'ebirorero byazo, nk'oku emiryango yaabo yaabaire eri. Omugabo gwa kataano gwaija guri ogw'oruganda rwa Asheri, nk'oku emiryango yaabo yaabaire eri. Ekyanga kyabo kikaba kirimu endembo ezi; Helukaasi, Haali, Beeteni, Akisaafu, Alameleki, Amadi, na Mishaali; kandi aha burengyerwa-izooba, omwatano guhika Karumeeli na Shihori-libunaasi; gukiikama gutoora oburugwa-izooba, guhika Besi-dagoni, gugumizamu guhika Zebuluuni, n'omu ruhanga rwa Ifusaheeli aha rubaju rw'obukiizi-bwa-bumosho, guhika Besi-emeki, na Neyeli; gugarukira Kaabuli aha rubaju rwa bumosho, na Eburooni, Rehobu, Hamoni na Kaana, n'okuhika Sidoni empango; bwanyima gukiikama gutoora Raama, guhika aha rurembo rw'orugo orugumire Turo; okuruga aho gukiikama gutoora Hoosa; gugarukira aha nyanja haihi na Akiziibu; kandi baheebwa Umma na Afeki na Rehobu; endembo makumi abiri na ibiri n'ebirorero byazo. Obwo nibwo buhunguzi bw'oruganda rwa Asheri, n'endembo zaabo n'ebirorero byazo, nk'oku emiryango yaabo yaabaire eri. Omugabo gwa mukaaga gwaija guri ogw'oruganda rwa Nafutaali, nibo Banafutaali nk'oku emiryango yaabo yaabaire eri. Omwatano gwabo gukaba gutandikira Helefi, aha muti ogurikwetwa omwela oguri Zaananimu, guraba Adami-nekebu, na Yabuneeli, guhika Lakumu, gugarukira Yorudani. Aha rubaju rw'oburengyerwa-izooba gukiikama, guhika Azinoosi-tabora; okuruga aho guraba Hukooki, guhika Zebuluuni aha rubaju rw'obukiizi-bwa-buryo, kandi guhika Asheri aha rubaju rw'oburengyerwa-izooba, kandi aha rubaju rw'oburugwa-izooba guhika Yuda ahari Yorudani. Kandi endembo zaabo ez'engo ezigumire nizo ezi; Zidimu, Zeera, Hamasi, Rakasi, Kinereesi, Adama, Raama, Hazori, Kedeshi, Edurei, Enihazori, Irooni, Migudaleeli, Horemu, Besanaasi, na Besi-shemeshi; endembo ikumi na mwenda n'ebirorero byazo. Obwo nibwo buhunguzi bw'oruganda rwa Nafutaali, n'endembo zaabo n'ebirorero byazo, nk'oku emiryango yaabo yaabaire eri. Omugabo gwa mushanju gwaija guri ogw'oruganda rwa Daani, nk'oku emiryango yaabo yaabaire eri. Ekyanga ky'obuhunguzi bwabo kikaba kirimu endembo ezi, Zoora, Eshitaoli, Irishemeshi, Shaalabiina, Ayalooni, Itula, Eloni, Timuna, Ekurooni, Eliteeke, Gibesooni, Baalasi, Yehudi, Beneberaaki, Gaasi-rimoni, Meyarikooni, na Rakooni, okuhika aha mwatano ogurikureeba Yoopa. Ahabw'ekyanga ky'aba Daani kubabeera kikye, bakainamuka, baateera Leshemu, baagikwata, baagihwerekyereza na rurara, baagikubuura, baagituuramu. Leshemu egyo baagyeta Daani, nibagyeterera ishenkurubo Daani. Obwo nibwo buhunguzi bw'oruganda rwa Daani, n'endembo zaabo n'ebirorero byazo, nk'oku emiryango yaabo yaabaire eri. Ku baaherize kubaganisa ensi omu bicweka byayo, nk'emyatano y'obuhunguzi bwabo oku eri, Abaisraeli baha Yoshua mwene Nuuni obuhunguzi ahagati yaabo; baamuha orurembo oru yaabashabire, orurikwetwa Timunaati-seera omu nsi y'ebibungo eya Efuraimu, nk'ekiragiro kya MUKAMA oku kyabaire kiri. Yaayombekayo orurembo, yaarutuuramu. Obwo nibwo buhunguzi, obu Eleazaari omunyamurwa, Yoshua mwene Nuuni n'abakuru b'emiryango y'enganda za Israeli, baabaganiise n'enteenyu, nibaziteerera Shiilo omu maisho ga MUKAMA, aha muryango gw'Eihema ry'okubugaabuganiramu. Okwo nikwo baaherize batyo kubagana ensi. Kandi MUKAMA yaagambira Yoshua ati: Gambira Abaisraeli oti: Mwetooranire endembo z'okuhungiramu, ezi naaragiire Musa kubagambira, ngu oriita omuntu weena atamwitsire nkana, nari atakimanyire ahungireyo; ziryaba obuhungiro bwanyu bw'okuhungiramu omuhoozi w'enzigu. Omuntu ogwo aryahungira omuri rumwe aha ndembo ezo; ku arihikayo, ayemerere aha irembo ry'orwo rurembo, agambire abakuru baarwo eki akozire; nabo baryamutaasya omu rurembo, bamuhe omwanya, atuure nabo. Omuhoozi ku arimukuratayo, batarimumuha kumuhoora, ahabw'okuba taraitsire mutaahi we nkana, kandi akashangwa atarikwangana nawe. Aryaguma omuri orwo rurembo, okuhitsya obu aryemerera omu maisho g'omutwe gw'abantu kucwerwa orubanja, kandi hoona tarirugamu, okuhitsya obu omunyamurwa omukuru, oriba ariho omu bunaku obwo, arifa; bwanyima ogwo mwitsi nibwo arigaruka owaabo omu ka ye, omu rurembo oru yaacwiremu. Okuruga aho baayetooranira Kedeshi omuri Galilaaya omu nsi y'ebibungo eya Nafutaali, na Shekemu omu nsi y'ebibungo eya Efuraimu, na Kiryasi-araba, niyo Heburooni omu nsi y'ebibungo eya Yuda. Kandi seeri ya Yorudani aha rubaju rw'oburugwa-izooba bwa Yeriko, baatooranayo Bezeeri aha murambi gw'omu ihamba omu kyanga ky'oruganda rwa Reubeeni, na Ramosi omuri Gileadi omu kyanga ky'oruganda rwa Gaadi, na Golani omuri Bashani omu kyanga ky'oruganda rwa Manaase. Ezo nizo ndembo ezaatooraniirwe Abaisraeli boona n'abanyamahanga abaabaire babashuhuukiiremu, ngu omuntu weena oraite omuntu, atamwitsire nkana, ahungireyo, arekye kwitwa omuhoozi w'enzigu, okuhitsya obu aryemerera omu maisho g'omutwe gw'abantu. Bwanyima abakuru b'emiryango y'oruganda rwa Leevi baija ahari Eleazaari omunyamurwa na Yoshua mwene Nuuni n'abakuru b'emiryango y'enganda za Israeli, baabagambirira Shiilo omu nsi ya Kanaani, bati: MUKAMA akaragiira Musa ku tuheebwa endembo z'okutuuramu n'amariisizo gaazo ahabw'amatungo gaitu. Abaisraeli nikwo kuha Abaleevi endembo n'amariisizo gaazo ahari ezo ezi baahungwire, nk'oku MUKAMA yaaragiire. Enteenyu yaakwata ab'emiryango y'aba Kohasi; Abaleevi baijukuru ba Arooni omunyamurwa bo baakwatwa enteenyu, baaheebwa endembo ikumi na ishatu omu ruganda rwa Yuda, n'omu rwa Simeoni n'omu rwa Benyamiini. Baijukuru ba Kohasi abaatsigaire batahairwe, enteenyu yaabakwata, baaheebwa endembo ikumi omu ruganda rwa Efuraimu n'omu rwa Daani n'omu kicweka ky'orwa Manaase. Enteenyu yaakwata baijukuru ba Gereshoni, baaheebwa endembo ikumi na ishatu omu miryango y'oruganda rwa Isakaari, n'omu rwa Asheri, n'omu rwa Nafutaali, n'omu kicweka ky'orwa Manaase omuri Bashani. Kandi na baijukuru ba Merari, nk'oku emiryango yaabo yaabaire eri, baheebwa endembo ikumi na ibiri omu ruganda rwa Reubeeni, n'omu rwa Gaadi, n'omu rwa Zebuluuni. Okwo nikwo Abaisraeli baahaire Abaleevi ezo ndembo n'amariisizo gaazo nibateera enteenyu, nk'oku MUKAMA yaaragiire Musa ku baziheebwa. Omu ndembo z'oruganda rwa Yuda n'orwa Simeoni baabaha endembo ezi, ezi amaziina gaazo garikugambwaho ahaifo. Haabanza beene Arooni, ow'omu miryango y'aba Kohasi, ab'omuri baijukuru ba Leevi; ahabw'okuba omugabo gw'okubanza gukaba guri ogwabo. Baabaha Kiryasi-araba, orurembo rwa Araba, ishe wa Anaki, niyo Heburooni ey'omu nsi y'ebibungo bya Yuda n'amariisizo gaayo; kwonka emisiri yaarwo n'ebirorero byarwo bikaba byahairwe Kalebu mwene Yefune kuba obutaka bwe. Beene Arooni omunyamurwa baabaha Heburooni n'amariisizo gaayo, nirwo rurembo rw'okuhungirwamu oitsire omuntu, na Libuna n'amariisizo gaayo, Yatiri n'amariisizo gaayo, Eshitemoa n'amariisizo gaayo, Holoni n'amariisizo gaayo, Debira n'amariisizo gaayo, Aini n'amariisizo gaayo, Yuta n'amariisizo gaayo, na Beti-shemeshi n'amariisizo gaayo; endembo z'enganda ezo zombi zaaba mwenda. Kandi n'omu ruganda rwa Benyamiini, baabaha Gibeoni n'amariisizo gaayo, Geeba n'amariisizo gaayo, Anatoosi n'amariisizo gaayo, na Alumooni n'amariisizo gaayo, endembo ina. Endembo zoona eza beene Arooni abanyamurwa zaaba ikumi na ishatu n'amariisizo gaazo. Ab'emiryango ya beene Kohasi, b'aba Leevi, nibo baijukuru ba Kohasi abaatsigaire batahairwe, bo baaheebwa endembo z'omugabo gwabo omu z'oruganda rwa Efuraimu. Baabaha Shekemu n'amariisizo gaayo omu nsi y'ebibungo eya Efuraimu, nirwo rurembo rw'okuhungirwamu oitsire omuntu, na Gezeri n'amariisizo gaayo, Kibuzaimu n'amariisizo gaayo, na Besi-horoni n'amariisizo gaayo, endembo ina. N'omu z'oruganda rwa Daani baabaha Eliteeke n'amariisizo gaayo, Gibesooni n'amariisizo gaayo, Ayalooni n'amariisizo gaayo, na Gaasi-rimoni n'amariisizo gaayo, endembo ina. Kandi omu z'ekicweka ky'oruganda rwa Manaase baabaha Tanaki n'amariisizo gaayo na Gaasi-rimoni n'amariisizo gaayo, endembo ibiri. Endembo zoona ez'emiryango ya beene Kohasi, abaatsigaire batahairwe zaaba ikumi n'amariisizo gaazo. Kandi beene Gereshoni, ab'omu miryango y'aba Leevi baabaha endembo ibiri ez'omu z'ekicweka ky'oruganda rwa Manaase, Golani ey'omuri Bashani, orurembo rw'okuhungirwamu oitsire omuntu, n'amariisizo gaayo, na Beshiteera n'amariisizo gaayo. N'omu z'oruganda rwa Isakaari baabaha Kishioni n'amariisizo gaayo, Deberaati n'amariisizo gaayo, Yaramuusi n'amariisizo gaayo, na Eni-ganimu n'amariisizo gaayo, endembo ina. N'omu z'oruganda rwa Asheri baabaha Mishaali n'amariisizo gaayo, Abudooni n'amariisizo gaayo, Helukaasi n'amariisizo gaayo, na Rehobu n'amariisizo gaayo; endembo ina. Kandi n'omu z'oruganda rwa Nafutaali baabaha Kedeshi omuri Galilaaya n'amariisizo gaayo, orurembo rw'okuhungirwamu oitsire omuntu, Hamosi-doori n'amariisizo gaayo, na Karitaani n'amariisizo gaayo, endembo ishatu. Endembo zoona z'aba Gereshoni, nk'oku emiryango yaabo yaabaire eri, zaaba ikumi na ishatu n'amariisizo gaazo. Kandi ab'emiryango ya beene Merari, nibo ba Leevi abaatsigaire batahairwe, baaheebwa omu ndembo z'oruganda rwa Zebuluuni Yokineamu n'amariisizo gaayo, Karita n'amariisizo gaayo, Dimuna n'amariisizo gaayo, na Nahalaali n'amariisizo gaayo, endembo ina. N'omu z'oruganda rwa Reubeeni, baabaha Bezeeri n'amariisizo gaayo, Yahazi n'amariisizo gaayo, Kedemoosi n'amariisizo gaayo na Mefaasi n'amariisizo gaayo endembo ina. Kandi n'omu z'oruganda rwa Gaadi baabaha Ramosi omuri Gileadi n'amariisizo gaayo, orurembo rw'okuhungirwamu oitsire omuntu, Mahanaimu n'amariisizo gaayo, Heshibooni n'amariisizo gaayo, na Yazeri n'amariisizo gaayo, zoona zaaba endembo ina. Endembo ezo zoona nizo zaabaire ziri eza beene Merari nk'oku emiryango yaabo yaabaire eri, niyo miryango y'Abaleevi eyaatsigaire etahairwe; omugabo gwabo gukaba guri endembo ikumi na ibiri. Endembo zoona z'Abaleevi ezaabaire ziri ahagati omu butaka bw'Abaisraeli zikaba ziri makumi ana na munaana n'amariisizo gaazo. Ezo ndembo buri rumwe rukaba rwehinguririziibwe amariisizo gaarwo; kandi ezo ndembo zoona nikwo zaabaire ziri. Okwo nikwo MUKAMA yaahaire Abaisraeli ensi yoona ei yaarahiire kuha baishenkurubo; batyo baagikubuura, baagituuramu. MUKAMA yaabaha okuhuumura embaju zoona, nk'oku yaaraganiise baishenkurubo; omu bazigu baabo boona tihariho n'omwe owaayehangire kubaza omu kaso; kureka MUKAMA akabahayo boona omu mikono yaabo. Omu bigambo byona ebirungi ebi MUKAMA yaagambiire ab'enju y'Abaisraeli, tihariho na kimwe ekyabuzire; byona bikaba kwo. Bwanyima Yoshua yaayeta Abareubeeni n'Abagaadi n'ekicweka ky'oruganda rwa Manaase, yaabagira ati: Mukozire byona ebi Musa omugaragwa wa MUKAMA yaabaragiire; kandi omuri byona ebi naabaragiire, mukanyorobera. Ebiro ebi ebingi ebi mumazire, timukahemukaga ahari beene waanyu n'okuhitsya hati, kureka mworobeire ekiragiro eki MUKAMA Ruhanga waanyu yaabaragiire. Mbwenu hati MUKAMA Ruhanga waanyu ahuumwize beene waanyu, nk'oku yaabaraganiise; n'ahabw'ekyo mugarukyeyo, muze omu maka gaanyu omu nsi y'obutaka bwanyu ei Musa omugaragwa wa MUKAMA yaabahaire seeri ya Yorudani. Kwonka muteho omutima munonga kworobera ebiragiro byona ebi Musa omugaragwa wa MUKAMA yaabaragiire, okukunda MUKAMA Ruhanga waanyu, okugyendera omu mihanda ye yoona, okworobera ebiragiro bye, okumuhamiraho, n'okumuheereza n'omutima gwanyu gwona n'amagara gaanyu goona. Atyo Yoshua yaabashabira omugisha, yaaboohereza, baagaruka omu maka gaabo. Ekicweka kimwe eky'oruganda rwa Manaase Musa akaba yaabahaire obuhunguzi omuri Bashani; kwonka ekindi kicweka kyarwo Yoshua niwe yaabahaire obuhunguzi omuri beene waabo seenu ya Yorudani oburengyerwa-izooba. Kandi Yoshua, ku yaaboohereize kugaruka omu maka gaabo, yaabashabira omugisha, yaabagira ati: Mugarukye omu maka gaanyu, mutware ebintu bingi, namatungo maingi munonga, efeeza, ezaabu, emiringa, ebyoma, n'ebijwaro bingi munonga; mubagane na beene waanyu eminyago y'abazigu baanyu. Abareubeeni n'Abagaadi n'ekicweka ky'oruganda rwa Manaase baagarukayo, baataana n'Abaisraeli okuruga Shiilo ey'omu nsi ya Kanaani, kuza omu nsi ya Gileadi ei baayekubuuriire, nk'ekigambo kya MUKAMA eki yaagambiire Musa oku kyabaire kiri. Ku baahikire omu kyanga ekiri haihi na Yorudani omu nsi ya Kanaani, Abareubeeni n'Abagaadi n'ekicweka ky'oruganda rwa Manaase baakora eitambiro haihi na Yorudani, eitambiro rihango munonga. Abaisraeli baahurira abarikugira bati: Reeba Abareubeeni n'Abagaadi n'ekicweka ky'oruganda rwa Manaase bakozire eitambiro aha mwataho gw'ensi ya Kanaani, haihi na Yorudani, aha rubaju rw'Abaisraeli. Abaisraeli ku baakihuriire, omutwe gwona gw'Abaisraeli gwayeteeranira Shiilo kuza kubarwanisa. Abaisraeli baatuma Finehaasi mwene Eleazaari omunyamurwa aha Bareubeeni n'Abagaadi n'ekicweka ky'oruganda rwa Manaase omu nsi ya Gileadi. Baamutuma n'abakuru ikumi, buri ruganda rwa Israeli omukuru omwe ow'omuryango gwa baishenkurubo, buri omwe omuribo akaba ari omukuru w'omuryango gwa baishenkurubo omu nganda za Israeli. Baija omu nsi ya Gileadi, baashangayo Abareubeeni n'Abagaadi n'ekicweka ky'oruganda rwa Manaase, baagamba nabo nibagira bati: Ab'eihanga ryona erya MUKAMA baatutuma ngu: Eki kicumuro ki mucumwire ahari Ruhanga wa Israeli mukikoreire ki, okureka kukuratira MUKAMA, mukeekorera eitambiro, mukamugomera? Nimugira ngu ekicumuro eki twacumuriire omuri Peori kikatubeera kikye? timurikumanya na hati ku tutakakyetuuraga, n'obu orufu rwateire eihanga rya MUKAMA? Mbwenu ekyo kikaabareeteire okuteishuka, mukareka kukuratira MUKAMA eri izooba? Ekiraabirugyemu ahabw'okugomera MUKAMA eri izooba, nyencakare naija kugirira eihanga ryona ery'Abaisraeli ekiniga kingi. Ensi yaanyu ei mwakubwire ku eraabe esiisikaire, mwambukye mwije omu nsi ya MUKAMA, ei eihema rya MUKAMA riri, mutungye obutaka omuriitwe; kwonka mutagomera MUKAMA, kandi naitwe mutatugomera, mukeekorera erindi itambiro, eritari rya MUKAMA Ruhanga waitu. Timurikumanya Akani mwene Zeera ku yaacumwire akatwara aha byabiikiirwe MUKAMA, eihanga ryona erya Israeli rikahikwaho ekiniga kingi? Kandi ogwo mushaija taracwekyereire wenka ahabw'ekicumuro kye. Abareubeeni n'Abagaadi n'ekicweka ky'oruganda rwa Manaase baagarukamu nibagambira abakuru b'enganda za Israeli bati: MUKAMA Ruhanga Nyamuhanga! MUKAMA Ruhanga Nyamuhanga niwe arikukimanya, kandi n'Abaisraeli baryakimanya. Ku turaabe twakikozire ahabw'obugomi nari ahabw'okucumura ahari MUKAMA, eri izooba tutakira! Ku turaabe twayekoreire eitambiro ngu tuteishukye, turekye kukuratira MUKAMA, nari ngu tutambireho ebitambo ebyokize, nari empongano z'eby'okurya, nari ez'okusiima ahabw'obusingye, MUKAMA wenka abe niwe yaabitutura; kureka tukikozire twine eki tukikoreire, ngu omu biro ebiriija abaana baanyu bataribuuza abaitu bati: Mwine kakwate ki na MUKAMA Ruhanga wa Israeli? Timurikumanya ngu MUKAMA akataho Yorudani kuba omwatano gwaitu naimwe, imwe Abareubeeni n'Abagaadi? Timwine mugabo ahari MUKAMA. N'ahabw'ekyo abaana baanyu baryazibira abaitu kutiina MUKAMA. Nikyo kyatureeteire kugira tuti: Ka twekorere eitambiro, eritari ry'okutambiraho ebitambo ebyokize nari ebindi bitambo; kureka ribe eky'okuhamya ahagati yaitu naimwe, na baijukuru baitu abaritukurata, ku turi abantu abakora omurimo gwa MUKAMA nitutambira ebitambo ebyokize omu maisho ge n'ebindi bitambo n'empongano z'okusiima ahabw'obusingye, abaana baanyu nyentsya batarigira abaitu omu biro ebiriija bati: Timwine mugabo ahari MUKAMA. Nikyo twagiriire tuti: Ku baritugira batyo, nari baagira kwo baijukuru baitu omu biro ebiriija, itwe turyabagarukamu tuti: Reeba eitambiro eri tukozire, eririkushushana n'eitambiro eri baatatenkuriitwe baakozire, eritari ry'ebitambo ebyokize nari ebindi bitambo, kureka ery'okuhamya ahagati yaitu naimwe. Nikikabure itwe okugomera MUKAMA eri izooba, tukateishuka, tukareka kumukuratira, tukeekorera eitambiro ry'okwokyezaho ebitambo, nari ery'okuhongyeraho empongano z'eby'okurya, nari ebindi bitambo, ritari itambiro rya MUKAMA Ruhanga waitu eriri omu maisho g'eihema rye. Finehaasi omunyamurwa n'abakuru b'eihanga, nibo bakuru b'emiryango y'Abaisraeli abu yaabaire aine, ku baahuriire ebigambo by'Abareubeeni n'Abagaadi n'Abamanaase, baashemererwa munonga. Kandi Finehaasi mwene Eleazaari omunyamurwa yaagambira Abareubeeni n'Abagaadi n'Abamanaase ati: Mbwenu eri izooba nibwo twamanya ku MUKAMA ari omuriitwe, ahakuba timurakozire kicumuro eki ahari MUKAMA; mbwenu mwakiza Abaisraeli okutaitwa mukono gwa MUKAMA. Bwanyima Finehaasi mwene Eleazaari omunyamurwa n'abakuru baaruga omu nsi ya Gileadi; ei baashangire Abareubeeni n'Abagaadi, baagaruka omu nsi ya Kanaani aha Baisraeli, baabagambira ebyabaireho. Ekyo kyashemeza Abaisraeli, baahimbisa Ruhanga, tibaagaruka kugamba by'okurwanisa Abareubeeni n'Abagaadi, n'okucwekyereza ensi ei batwiremu. Kandi eryo itambiro Abareubeeni n'Abagaadi baaryeta Edi; amakuru gaakyo, ngu eky'okuhamya ahagati yaitu naimwe ku MUKAMA ari Ruhanga. Bwanyima y'ebiro bingi MUKAMA aherize kuha Abaisraeli okuhuumura engamba z'abazigu baabo boona abaabaire babeehinguririize, na Yoshua yaakuzire, yaahikire omu ngingo zaabukuru, yaayeta Abaisraeli boona, n'abakuru baabo n'abategyeki n'abaramuzi n'abakuru b'engabo, yaabagira ati: Reeba hati nkuzire, mpikire omu ngingo zaabukuru; kandi mukareeba byona ebi MUKAMA Ruhanga waanyu yaakozire amahanga aga goona ahabwanyu; ahabw'okuba MUKAMA Ruhanga waanyu niwe yaabarwaniriire. Reeba, mperize kubabaganisiza amahanga aga agakitsigaireho kuba obuhunguzi bw'enganda zaanyu, hamwe n'amahanga goona agu naahwerekyereize okuruga Yorudani okuhika aha Nyanja empango aha rubaju rw'oburengyerwa-izooba. MUKAMA Ruhanga waanyu niwe aribabinga omu maisho gaanyu, akabatuntumura, mukabona kukubuura ensi yaabo nk'oku MUKAMA Ruhanga waanyu yaabaraganiise. N'ahabw'ekyo muhamire kimwe mubone kwerinda n'okukora byona ebihandiikirwe omu kitabo ky'ebiragiro bya Musa, murekye kuteishuka mukabirugamu kutoora orubaju-rwa-buryo nari orwa-bumosho, mutariteerana n'amahanga aga agatsigaire omuriimwe; mutarigamba aha maziina ga baaruhanga baabo, nari okubarahira nari okubakorera, n'obu kwakuba okubaramya, kureka muhamire ahari MUKAMA Ruhanga waanyu, nk'oku mwakozire n'okuhitsya hati. Nimumanya ku MUKAMA yaabingire amahanga makuru kandi ag'amaani omu maisho gaanyu; kwonka imwe tihaine muntu weena orabagiire omu kaso n'okuhitsya hati. Omwe omuriimwe aryabinga rukumi; ahakuba MUKAMA Ruhanga waanyu niwe aribarwanirira, nk'oku yaabagambiire. N'ahabw'ekyo muteho omutima munonga kukunda MUKAMA Ruhanga waanyu. Ahakuba ku murigaruka enyima omu muringo gwona, mwateerana n'amahanga aga agatsigaire omuriimwe, mwashwererana nago, kandi mwataahirana nago, mumanyire kimwe mutarikubanganisa ku MUKAMA Ruhanga waanyu atarigaruka kubinga amahanga ago omu maisho gaanyu, kureka baryababeera obusya n'omutego, babe eky'okubaasha omu mbaju, n'amahwa omu maisho gaanyu, okuhitsya obu murihwerekyererera omu nsi egi enungi ei MUKAMA Ruhanga waanyu yaabahaire, mukahwaho. Kandi reeba, eri izooba naaza kugyenda, nk'oku ab'ensi boona bagyenda; kandi mwena nimumanya gye omu mitima yaanyu n'omu magara gaanyu, ku hatariho kintu na kimwe ekirabuzire aha birungi byona ebi MUKAMA Ruhanga waanyu yaabaraganiise; byona bikabahikaho, tihariho kintu na kimwe ekitarabaireho. Nk'oku mwatungire ebirungi byona ebi MUKAMA Ruhanga waanyu yaabagambiire, nikwo MUKAMA aribareetaho ebibi byona, okuhitsya obu aribahwerekyerereza omu nsi egi enungi ei MUKAMA Ruhanga waanyu yaabahaire, akabamaraho. Ku muricumura, mwaita endagaano ei MUKAMA Ruhanga waanyu yaabahaire, mwagyenda, mwaheereza baaruhanga abandi, mwabaramya, MUKAMA aryabagirira ekiniga kingi, muhwerekyererere juba omu nsi enungi ei MUKAMA Ruhanga waanyu yaabahaire, muhweho. Bwanyima Yoshua yaateeranira Shekemu enganda za Israeli zoona, yaayeta abakuru b'Abaisraeli n'abategyeki n'abaramuzi n'abakuru b'engabo; baija kweyoreka omu maisho ga Ruhanga. Yoshua yaagambira abantu boona ati: Oku nikwo MUKAMA Ruhanga wa Israeli arikugamba naagira ati: Obunyakare baashwenkuriimwe bakaba batwire seeri y'omugyera Furaati, nangwa na Teera, ishe wa Abrahamu na Nahori; bakaba baheereza baaruhanga abandi. Bwanyima naiha Abarahamu shwenkuriimwe seeri y'ogwo mugyera, naamurabya omu nsi yoona eya Kanaani, naakanyisa oruzaaro rwe, naamuha Isaaka. Kandi Isaaka naamuha Yakobo na Esau; Esau naamuha ensi y'ebibungo ya Seiri kuba eye; kwonka Yakobo n'oruzaaro rwe baashuuma omu nsi ya Misri. Bwanyima naatuma Musa na Arooni, naateeza Misri ebibonaboneso ebi naagireetsiremu; bwanyima yaabyo naabaihayo. Naiha baashwenkuriimwe Misri; naabahitsya aha Nyanja erikutukura; Abanyamisri baabakurata n'ebigaari n'ab'aha mbaraasi okuhika aha nyanja egyo. Ku baatakiire MUKAMA, yaata omwirima ahagati yaanyu n'aba Misri, yaagarura amaizi g'enyanja, gaabashweka; kandi n'amaisho gaanyu gakeerebera ebi naakozire omuri Misri; bwanyima mwamara ebiro bingi omu ihamba. Naabatwara omu nsi y'Abaamori, abaabaire batwire aha rundi rubaju rwa Yorudani; baabarwanisa, naabahayo omu mikono yaanyu, mwakubuura ensi yaabo, naabahwerekyerereza omu maisho gaanyu. Na Balaki mwene Zipori omugabe wa Moabu yaimuka, yaarwanisa Abaisraeli yaatuma ahari Balamu mwene Beori, kwija kubakyeena; kwonka naayanga kuhurira Balamu; n'ahabw'ekyo Balamu yaabashabira omugisha; okwo nikwo naabakirize omu mikono ya Balaki. Bwanyima mwayambuka Yorudani, mwahika Yeriko; abaayo baabarwanisa, nangwa n'Abaamori n'Abaperizi n'Abanyakanaani n'Abahiiti n'Abagirugashi n'Abahiivi n'Abayebusi; naabahayo omu mikono yaanyu. Kandi naayohereza enwa kubeebembera, zaababinga omu maisho gaanyu, nangwa n'abagabe babiri b'Abaamori, tibarabingirwe zaarurara zaanyu n'amata gaanyu. Naabaha ensi ei mutarahendekyeire, n'endembo ezi mutarombekire, mwazituuramu; kandi na hati nimurya aha mizaabibu n'emizeituuni ei mutarabyaire. N'ahabw'ekyo hati mutiine MUKAMA, mumuheereze omu mazima mutarikuryarya; kandi mwihireho kimwe baaruhanga abu baashwenkuriimwe baabaire nibaheerereza seeri y'omugyera Furaati n'omuri Misri; muheereze MUKAMA. Kandi ku muraabe nimugira ngu ni kibi okuheereza MUKAMA, eri izooba mutoorane ou muraaheereze, yaaba baaruhanga abu baashwenkuriimwe baabaire nibaheereza seeri y'omugyera, nari baaruhanga b'Abaamori abu mutwire omu nsi yaabo; kwonka nyowe n'eka yangye nitwija kuguma nituheereza MUKAMA. Abantu baagarukamu nibagira bati: Nikikabure itwe okwimuura MUKAMA, tukeehongyera baaruhanga abandi; ahakuba MUKAMA Ruhanga waitu niwe yaatwihire omuri Misri na baatatenkuriitwe omu nju y'obuhuuku, akakora eby'okureeberaho ebyo ebikuru, kandi akaturinda omu muhanda gwona n'omu bantu boona, ei twarabire. Kandi MUKAMA akabinga amahanga goona omu maisho gaitu, Abaamori abaabaire batwire omu nsi egyo; nikyo naitwe turigumira nituheereza MUKAMA, ahabw'okuba niwe Ruhanga waitu. Kwonka Yoshua yaagambira abantu ati: Timurikubaasa kuheereza MUKAMA, ahabw'okuba ni Ruhanga orikwera, kandi Ruhanga ow'eihato; taribasaasira by'okushiisha byanyu n'ebibi byanyu. Ku muriimuura MUKAMA, mwayehongyera baaruhanga b'abanyamahanga, aryabahindukana, abakore kubi, abamareho, bwanyima y'okubakora gye. Abantu baagarukamu Yoshua bati: Ngaaha! kureka itwe turyaguma nituheereza MUKAMA. Yoshua yaabagira ati: Muri baakareebi abarikwehamiza ku mutooraine MUKAMA kuba niwe mwaheereza. Baagarukamu bati: Turi baakareebi. Yoshua yaagira ati: Mbwenu nu nimwiheho baaruhanga b'abanyamahanga abari omuriimwe, mute emitima yaanyu ahari MUKAMA Ruhanga wa Israeli. Abantu baagambira Yoshua bati: MUKAMA Ruhanga waitu niwe turiguma nituheereza, kandi n'eiraka rye niryo turihurira. Bwanyima Yoshua yaaragaana n'abantu eryo izooba, yaabateeraho ebiragiro n'ebyaragiirwe, bari Shekemu. Kandi Yoshua yaahandiika ebigambo ebyo omu kitabo ky'ebiragiro bya Ruhanga; yaatwara eibaare rihango, yaaribyara ahansi y'omwela, ogwabaire guri haihi n'Omwanya gwa MUKAMA ogurikwera. Yaagambira abantu boona ati: Reeba, eibaare eri riryaguma riri kareebi w'okutushinja, ahakuba ryahurira ebigambo byona ebi MUKAMA yaatugambira; n'ahabw'ekyo riryaguma riri kareebi waanyu, ngu mutaryehakana Ruhanga waanyu. Okuruga aho Yoshua yaayohereza abantu, buri muntu okugaruka omu buhunguzi bwe. Bwanyima y'ebyo Yoshua mwene Nuuni omugaragwa wa MUKAMA yaafa, ahikize emyaka igana na ikumi, baamuziika omu kyanga ky'obuhunguzi bwe Timunaati-seera, omu nsi y'ebibungo eya Efuraimu aha bukiizi-bwa-bumosho bw'ekibungo kya Gaashi. Kandi Abaisraeli bakaheereza MUKAMA omu biro byona ebya Yoshua, n'omu biro byona eby'abakuru abaatsigaireho yaafiire, abaabaire nibamanya ebi MUKAMA yaakoreire Abaisraeli. Amagufa ga Yosefu, agu Abaisraeli baihire Misri, baagaziika Shekemu omu kibanja eki Yakobo yaaguzire ahari beene Hamori ishe wa Shekemu ebicweka igana by'efeeza; ekibanja ekyo kyaba obuhunguzi bwa baijukuru ba Yosefu. Kandi Eleazaari mwene Arooni nawe yaafa; baamuziika aha kabungo aku Finehaasi omutabani yaahairwe omu nsi y'ebibungo eya Efuraimu. Bwanyima y'okufa kwa Yoshua, Abaisraeli bakabuuza MUKAMA nibagira bati: N'oha omuriitwe oribanza kwinamuka kuteera Abanyakanaani n'okubarwanisa? MUKAMA yaagira ati: Abayuda nibo barizayo; reeba mpaireyo ensi omu mikono yaabo. Abayuda baagira Abasimeoni beene waabo bati: Mwije tuhurure hamwe omu nsi ei twabagaine, turwanise Abanyakanaani; naitwe turyahurura naimwe omu nsi ei mwabagaine. Batyo Abasimeoni baahurura nabo. Bwanyima Abayuda bainamuka, MUKAMA yaahayo Abanyakanaani n'Abaperizi omu mikono yaabo; baabaitamu abantu kakumi omuri Bezeki. Baashangayo Adoni-bezeki, baamurwanisa, baabinga Abanyakanaani n'Abaperizi. Adoni-bezeki yaahunga, baamukurata, baamukwata, baamucwaho ebikumu bishaija eby'engaro n'eby'ebigyere. Adoni-bezeki yaagira ati: Abagabe makumi mushanju abacwirweho ebikumu bishaija by'engaro n'eby'ebigyere bakaba batorotoora obucwagurika bw'eby'okurya ahansi y'emeeza yangye; oku naabagizire, nikwo Ruhanga yangira. Baamutwara Yerusaalemu, yaagwayo. Kandi Abayuda baateera Yerusaalemu, baagikwata, baagicwekyereza na rurara, n'orurembo baarutwekamu omuriro. Bwanyima Abayuda baashuuma; baateera Abanyakanaani abaabaire batwire omu bibungo, n'omuri Negebu kandi n'omu mpanga. Kandi baagaruka baateera Abanyakanaani abaabaire batwire Heburooni (eyaabaire neeyetwa Kiryasi-araba); baasingura Sheshai, Ahimaanu na Talumai. Ku baarugireyo, baateera abaabaire batwire Debira eyaabaire neeyetwa Kiryasi-seferi. Obwo Kalebu yaagira ati: Oriteera Kiryasi-seferi, akagikwata, ndyamuhingira muhara wangye Akisa. Bwanyima Otinyeli, mutabani wa Kenazi, murumuna wa Kalebu, yaagikwata, onu yaamuhingira muhara we Akisa. Ku yaahikire owa iba, yaamweshengyereza kushaba ishe ekibanja; yaaruga aha ndogoya ye; Kalebu yaamubuuza ati: Nooyenda ki? Onu yaamugarukamu ati: Nk'oku ontaire omu nsi ya Negebu, na mbwenu ongirire embabazi, ompe n'enshuro z'amaizi. Kalebu nikwo kumuha enshuro z'orubaju rwa ruguru n'orwa ifo. Bwanyima baijukuru b'Omukeeni ishezaara wa Musa baaruga omu rurembo rw'emikindo, bainamuka n'Abayuda, baaza omu ihamba rya Buyudaaya eriri omuri Negebu haihi na Araba, baatuura n'abantu baayo. Abayuda baagyenda n'Abasimeoni beene waabo, baateera Abanyakanaani abaabaire batwire Zefasi, baagicwekyerereza kimwe. Bwanyima orwo rurembo rwayetwa Horuma. Kandi Abayuda baagaruka baakubuura Gaaza n'ebyanga byayo, Ashikelooni n'ebyanga byayo na Ekurooni n'ebyanga byayo. Kandi MUKAMA yaaguma n'Abayuda, baakubuura ensi y'ebibungo; kwonka tibaabaasa kubinga abaabaire batwire omu mpita, ahabw'okuba bakaba baine ebigaari by'ebyoma. Kalebu yaaheebwa Heburooni, nk'oku Musa yaagambire, yaabingamu beene Anaki bonshatu. Kwonka Ababenyamiini tibarabingire Abayebusi abaabaire batwire Yerusaalemu; kureka Abayebusi bakaguma batwire n'Ababenyamiini omuri Yerusaalemu n'okuhitsya hati. Ab'omuryango gwa Yosefu nabo bainamuka, baateera Beseeli, MUKAMA yaaguma nabo. Kandi ab'omuryango gwa Yosefu baatuma ab'okutata Beseeli; (orwo rurembo ira rukaba rwetwa Luuzi;) ezo ntatsi zaareeba omuntu naaruga omuri orwo rurembo, zaamugira ziti: Nitukweshengyereza, tworekye omuhanda ogurikuza omu rurembo; naitwe nitwija kukukorera eby'embabazi. Nawe yaabooreka omuhanda gurikuza omu rurembo, baarucwekyereza na rurara; kwonka ogwo mushaija baamureka n'ab'omu ka ye boona. Omushaija ogwo yaagyenda, yaataaha omu nsi y'Abahiiti, yaayombeka orurembo, yaarweta Luuzi; eryo niryo iziina ryarwo n'okuhitsya hati. N'Abamanaase tibarabingire batuuzi b'omuri Besi-sheani na tauni zaayo, nari aba Tanaki na tauni zaayo, nari aba Doori na tauni zaayo, nari aba Ibuleamu na tauni zaayo, n'obu baakuba ab'omuri Megido na tauni zaayo; kureka Abanyakanaani bakaguma beetuuriire omuri egyo nsi. Bwanyima Abaisraeli ku baaherize kugira amaani, baakoresa Abanyakanaani emirimo y'obuhuuku; tibaababingiramu kimwe. N'Abaefuraimu tibarabingire Banyakanaani abaabaire batwire Gezeri; kureka Abanyakanaani bakaguma batwire nabo omuri Gezeri. N'Abazebuluuni tibarabingire batuuzi b'omuri Kitirooni, n'obu baakuba ab'omuri Nahalooli; kureka Abanyakanaani bakaguma batwire nabo, nibabakorera emirimo y'obuhuuku. N'Abaasheri tibarabingire batuuzi b'omuri Ako, nari Sidoni, nari Ahulaabu, nari Akiziibu, nari Heliba, nari Afika, nari Rehobu; kureka Abaasheri bakatuura n'Abanyakanaani, abatuuzi b'omuri egyo nsi, ahakuba tibarababingiremu. N'Abanafutaali tibarabingire batuuzi b'omuri Beti-shemeshi, nari aba Besanaasi, kureka bakatuura n'abanyakanaani, abatuuzi b'omuri egyo nsi; kwonka abaabaire batwire Beti-shemeshi n'aba Besanaasi bakahinduka abairu b'okubakorera emirimo y'obuhuuku. Abaamori bakabingira Abadaani omu bibungo, tibaabaikiriza kushuuma mu mpita; Abaamori abo baaguma beetuuriire aha kibungo Heresi, n'omuri Ayalooni n'omuri Shaalubiimu; kwonka ab'omuryango gwa Yosefu ku baabakirize amaani, baabagira abairu b'okubakorera emirimo y'obuhuuku. Kandi emyatano y'Abaamori ekaba neetandikira aharikwinamuka Akarabiimu, neiha ahari Seela n'okwinamuka. Bwanyima maraika wa MUKAMA yaaruga Gilugaali, yaaza Bokimu; yaagira ati: Nkabaiha Misri, naabareeta omu nsi ei naarahiire kuha baashwenkuriimwe, ningira nti: Tindiita ndagaano yangye ei naaragaine naimwe; kandi naimwe mutariragaana endagaano n'abatwire omu nsi egi; kureka muryasheenya amatambiro gaabo. Kwonka timuroorobeire kiragiro kyangye. N'enki ekyabareeteire kukora mutyo? Naanye nikyo ndikugirira nti, Tindibabinga mu maisho gaanyu; kureka baryaba nk'amahwa omu mbaju zaanyu, na baaruhanga baabo bababeere emitego. Maraika wa MUKAMA ku yaagambiire Abaisraeli boona ebigambo ebyo, abantu baimutsya amaraka gaabo, baarira. Omwanya ogwo baagweta Bokimu; baatambirirayo MUKAMA ebitambo. Yoshua ku yaaherize kwohereza abantu, Abaisraeli baagyenda, buri muntu yaaza omu nsi y'obuhunguzi bwe kugikubuura. Abantu baaheereza MUKAMA omu biro byona ebya Yoshua, kandi n'omu biro byona eby'abakuru abaatsigaireho yaafiire, abaareebire ebikuru ebi MUKAMA yaakoreire Abaisraeli. Bwanyima Yoshua mutabani wa Nuuni, omugaragwa wa MUKAMA, yaafa, ahikize emyaka igana na ikumi. Baamuziika omu kyanga ky'obuhunguzi bwe Timunaati-seera omu nsi y'ebibungo eya Efuraimu aha bukiizi-bwa-bumosho bw'ekibungo kya Gaashi. Kandi ab'obusingye obwo boona nabo baafa baakurata baishenkurubo, baakuratwa ab'obusingye obundi abaabaire batarikumanya MUKAMA n'ebi yaakoreire Abaisraeli. Abaisraeli baakora ebirikwangwa MUKAMA, baaheereza Baabaali; baimuura MUKAMA Ruhanga wa baishenkurubo, owaabaihire omu nsi ya Misri; baakuratira baaruhanga abandi b'abanyamahanga abaabaire babeehinguririize, baabaramya, baagwisa kubi MUKAMA. Baimuura MUKAMA, baaheereza Baabaali n'aba Ashitaroosi. N'ahabw'ekyo MUKAMA yaabagirira ekiniga kingi, yaabahayo omu mikono y'abanyagi, baabanyaga; yaabarekurira abazigu baabo ababeehinguririize; tibaagaruka kugira garwanisa abazigu baabo. Ei baabaire baza yoona, omukono gwa MUKAMA gubarwanisa ku bakora kubi, nk'oku MUKAMA yaabaire yaabateisize naarahira; baareeba enaku nyingi. Bwanyima MUKAMA yaimutsya abaramuzi abaatwire nibabajuna omu mikono y'abarikubanyaga. Kwonka baayanga kworobera abaramuzi baabo; baakuratira baaruhanga abandi nk'abarikuraaya, baabaramya; baarahuka kuteishuka, baaruga omu mitwarize ya baishenkurubo, abaabaire boorobera ebiragiro bya MUKAMA; haza bo tibaatwaza batyo. MUKAMA ku yaabaire abateeraho abaramuzi, aguma n'omuramuzi weena ou yaabateeraho, abajuna omu mikono y'abazigu baabo omu biro by'ogwo muramuzi byona; ahabw'okuba MUKAMA ku yaabaire ahurira entsinda yaabo ahabw'abo abarikubahata nibabatuntuza, abagirira embabazi. Kwonka ogwo muramuzi ku yaabaire afa, bagaruka enyima bakora kubi okukira baishenkurubo omu kukuratira baaruhanga abandi, okubaheereza n'okubaramya; kandi bakaba batareka bi barikukora, n'obu kwakuba okureka obugangaazi bwabo. Ahabw'ebyo MUKAMA akaba agirira Abaisraeli ekiniga kingi, agira ati: Abantu aba baitsire endagaano yangye ei naaragaine na baishenkurubo nimbaragiira, kandi tibaahurira iraka ryangye, n'ahabw'ekyo naanye tindigaruka kubinga ihanga ryona omu maisho gaabo ahari ago agaatsigaireho obu Yoshua yaafa, mbone kurengyesa Abaisraeli amahanga ago, ndeebe ku baraabe nibaija kugyendera omu muhanda gwa MUKAMA, nk'oku baishenkurubo baabaire batwaza, nari shi batarikwija kutwaza batyo. Nikyo MUKAMA yaatsigiireho amahanga ago, atarahukye kugabinga; kandi atagaheyo omu mukono gwa Yoshua. Aga nigo mahanga agu MUKAMA yaatsigireho kurengyesa Abaisraeli, nibo Baisraeli boona abaabaire batamanyiire ngamba zoona ez'omuri Kanaani, ngu ab'obusingye bwona bw'Abaisraeli bamanyiire engamba, kandi okukira munonga ayegyese abo abaabaire batakarwanaga. Abo nibo bakama bataano b'Abafilistia, n'Abanyakanaani boona, n'Abasidoni, n'Abahiivi, abaabaire batwire omu kibungo kya Lebanooni, okuruga aha rushozi rwa Baali-herumooni okuhika ah'orikutaahira nooza Hamasi. Bakaba bari ab'okurengyesa Abaisraeli okumanya ku baraabe nibaija kworobera ebiragiro bya MUKAMA, ebi yaaragiire baishenkurubo naaraba omuri Musa. N'ahabw'ekyo Abaisraeli baatuura hamwe n'Abanyakanaani n'Abahiiti n'Abaamori n'Abaperizi n'Abahiivi n'Abayebusi; baashwererana nabo, kandi baaheereza baaruhanga baabo. Abaisraeli bakakora ebirikwanga MUKAMA, baayebwa MUKAMA Ruhanga waabo, baaheereza Baabaali na Asheroosi. Kyareetera MUKAMA kugirira Abaisraeli ekiniga ekirikwaka nk'omuriro, yaabahayo omu mikono ya Kushani-rishataimu, omugabe wa Mesopotamia; baamuheereza okumara emyaka munaana. Kwonka Abaisraeli ku baatakiire MUKAMA, yaabateeraho ow'okubajuna, niwe Otinyeli mwene Kenazi, murumuna wa Kalebu. Omwoyo wa MUKAMA yaamwijaho, yaaba omuramuzi w'Abaisraeli, yaarwana engamba, MUKAMA yaahayo Kushani-rishataimu omugabe wa Mesopotamia omu mikono ye, yaamusingura. Okuruga obwo ensi yaahuumura engamba okumara emyaka makumi ana. Bwanyima Otinyeli mwene Kenazi yaafa. Abaisraeli baagaruka baakora ebirikwangwa MUKAMA; MUKAMA yaaha Egulooni omugabe wa Moabu amaani g'okurwanisa Abaisraeli, ahabw'okuba bakaba bakozire ebirikwangwa MUKAMA. Egulooni yaahuruza Abaamoni n'Abaamaleki, baateera Abaisraeli, baabasingura, baakubuura orurembo rwabo rw'emikindo. Abaisraeli baamara emyaka ikumi na munaana, nibaheereza Egulooni omugabe wa Moabu. Kwonka ku baatakiire MUKAMA, yaabateeraho ow'okubajuna, niwe Ehudi mwene Geera Omubenyamiini, owaabaire naatwara emosho. Bwanyima Abaisraeli baamuha omutoijo gw'okutoijera Egulooni omugabe wa Moabu. Ehudi yaaheesesa rurara y'amoogi abiri, ey'oburaingwa bwa mukono gumwe; yaagyezirikira aha rukoba, neereereetera aha kibero kye kya buryo omunda y'ebijwaro bye. Yaareetera Egulooni omugabe wa Moabu ogwo mutoijo; kandi Egulooni ogwo akaba ari omushaija muhango munonga. Ku yaaherize kuhayo ogwo mutoijo, yaayohereza abantu abagureetsire; kwonka we ku yaahikire aha bishushani by'amabaare Gilugaali, yaatega, yaagaruka, yaagira omugabe ati: Nyakusinga, nyine eki ndikwenda kukugambira omu mubonano. Omugabe yaagira ati: Muhuname! Abagaragwa be boona baashohora, baaruga ahu yaabaire ari. Ehudi yaija ahi ari, yaashanga ashutami wenka omu kishengye kye ky'amabeho eky'ahaiguru; yaamugira ati: Nkureeteire obutumwa oburikuruga ahari Ruhanga. Egulooni yaimuka omu kitebe kye. Ehudi yaatayo omukono gwe gwa bumosho, yaasyorayo rurara aha kibero kye kya buryo, yaagimutimbura aha nda, n'ekirindi kyayo kyahwerayo; ebishanju byagishweka, ahakuba taragikwireyo; n'efa yaareetwaho. Bwanyima Ehudi yaashohora; ku yaahikire omu kisasi, yaakinga enyigi z'ekyo kishengye ky'ahaiguru, yaazikingisa ekishumuruzo. Ehudi ku yaashohoire, abaheereza b'omugabe baija, baashanga enyigi z'ekyo kishengye zikingire; baateekateeka ngu agiire aha ishaazi omu kishengye ky'amabeho. Baategyereza okuhitsya obu baitsirwe enshoni; n'ahabw'ekyo baatwara ekishumuruzo, baaziigura, baashanga mukama waabo agangarami ahansi afiire. Kwonka ku baabaire bakiri aheeru bategyereize, Ehudi yaacwa, yaaraba aha bishushani by'amabaare, yaahungira Seira. Ku yaahikireyo, yaateerera enzamba omu nsi y'ebibungo eya Efuraimu, Abaisraeli baashuuma nawe, nibaruga omuri ebyo bibungo, abeembeire. Yaabagira ati: Munkurate; ahabw'okuba MUKAMA ahaireyo abazigu baanyu Abamoabu omu mikono yaanyu. Batyo baashuuma bamukuratiire, baakwata enyambukiro za Yorudani, ngu batangireho Abamoabu; kandi tibaikiriza muntu weena kwambuka. Obwo baita omu Bamoabu abantu nka kakumi, abashaija boona ab'amaani kandi amamanzi; tihaahonokaho n'omwe. Okwo nikwo Abamoabu baasingwirwe Abaisraeli ahari eryo izooba. Bwanyima ensi yaamara emyaka makumi munaana, ehumwire engamba. Bwanyima yaakuratwa Shamugaari mwene Anaasi, owaitsire omu Bafilistia abashaija magana mukaaga n'omuhunda ogufunya ente; kandi nawe yaajuna Abaisraeli. Ehudi ku yaaherize kufa, Abaisraeli baagaruka, baakora ebirikwangwa MUKAMA; kyareetera MUKAMA kubahayo omu mikono ya Yabini, omugabe wa Kanaani, owaabaire naategekyera omuri Hazori; kandi omukuru w'eihe rye akaba ari Sisera, owaabaire atuura Harosheesi ey'Abanyamahanga. Abaisraeli baatakira MUKAMA; ahabw'okuba Yabini akaba aine ebigaari by'ebyoma magana mwenda, yaamara emyaka makumi abiri naita kubi Abaisraeli. Omu bunaku obwo Debora nabikazi, muka Lapidoosi, niwe yaabaire naacwera Abaisraeli emanja. Akaba ahimbisa kushutama ahansi y'omukindo gwa Debora ahagati ya Raama na Beseeli omu nsi y'ebibungo eya Efuraimu; kandi Abaisraeli bakaba baija ah' ari kubashoboorora. Bwanyima yaatuma kweta Baraki mwene Abinoamu omuri Kedeshi-nafutaali, yaamugira ati: MUKAMA Ruhanga wa Israeli tarakuragiire kugyenda kuteeranira abantu kakumi aha kibungo Tabora, noobaiha omu ruganda rwa Nafutaali n'orwa Zebuluuni? Kandi Ruhanga agizire ati: Naanye niinyija kukureetera Sisera omukuru w'eihe rya Yabini, akubugane aha mugyera Kishoni n'ebigaari bye n'engabo ze nyingi munonga, mmuheyo omu mikono yaawe. Baraki yaamugarukamu ati: Ku oraagyende naanye, niinyija kugyenda; kwonka ku oraabe otagyenzire naanye, tindikwija kugyenda. Yaamugira ati: N'ekya buzima niinyija kugyenda naiwe; kwonka orugyendo oru orikwija kugyenda tirurikwija kukuhaisa kitiinisa; ahabw'okuba MUKAMA naija kuhayo Sisera omu mikono y'omukazi. Debora yaimuka, yaagyenda na Baraki, baaza Kedeshi. Ku baahikireyo, Baraki yaahuruza Abazebuluuni n'Abanafutaali kuteeranira Kedeshi; haija abantu kakumi bamukuratiire; na Debora yaagyenda nawe. Obwo Heberi Omukeeni akaba ataine n'Abakeeni, nibo baijukuru ba Hobabu ishezaara wa Musa; kandi ateire eihema rye ahansi y'omwela oguri omuri Zaananimu, haihi na Kedeshi. Ku baagambiire Sisera ku Baraki mwene Abinoamu yainamuka omu kibungo Tabora, Sisera yaahuruza ebigaari bye byona, ebigaari by'ebyoma magana mwenda, n'engabo ze zoona ezaarugire Harosheesi ey'Abanyamahanga, yaabateeranira aha mugyera Kishoni. Debora yaagambira Baraki ati: Imuka, ahakuba eri niryo izooba eri MUKAMA yaaheerayo Sisera omu mikono yaawe. Noogira ngu MUKAMA takwebembeire? Atyo Baraki yaaruga aha kibungo Tabora, yaashuuma n'engabo ze kakumi zimukuratiire. MUKAMA yaaburanzya Sisera n'ebigaari bye byona n'engabo ze zoona na rurara, baahunga omu maisho ga Baraki; na Sisera yaasyoka omu kigaari kye, yairuka, yaahunga. Baraki yaagyenda abingire ebyo bigaari n'ezo ngabo, okuhika Harosheesi ey'Abanyamahanga; engabo zoona eza Sisera zaahwera ahari rurara, tihaagira waahonokaho. Kwonka Sisera yairuka, yaahunga, yaahika aha ihema rya Yayeli muka Heberi Omukeeni; ahabw'okuba Yabini omugabe wa Hazori n'ab'enju ya Heberi Omukeeni bakaba nibataahirana. Yayeli yaashohora kubugana Sisera, yaamugira ati: Kiikama, mukama wangye, otaahe omwangye; otatiina. Yaataaha omu ihema rye, yaamushweka burangiti. Onu yaamugira ati: Ninkweshengyereza mpa otwizi tw'okunywa, ahakuba nyine eiriho. Yayeli yaafunduura ecupa y'amate, yaamuha, yaanywa, yaagaruka yaamushweka. Sisera yaamugira ati: Yemerera aha muryango gw'eihema; ku haraije omuntu weena, yaakubuuza ati: Haine omuntu ori aha? omugire oti: Ngaaha! Bwanyima Yayeli muka Heberi yaihayo enkondo y'eihema n'enyondo, yaamwizira naashooba, yaamuteera egyo nkondo omu kanenero agwejegyeire munonga ahabw'okuruha, enkondo yaayogamu, yaahika omu itaka. Atyo Sisera yaafa. Kandi reeba, Baraki ku yaabaire akikuratiire Sisera, Yayeli yaashohora kumubugana, yaamugira ati: Ija nkworekye omushaija ou orikusherura. Yaataaha omu ihema ry'ogwo mukazi, yaashanga Sisera agangarami afiire, n'enkondo y'eihema ekimuri omu kanenero. Eryo izooba Ruhanga yaagomoora Yabini omugabe w'Abanyakanaani omu maisho g'Abaisraeli; n'ahabw'ekyo omukono gw'Abaisraeli gwaguma nigweyongyera amaani ahari Yabini omugabe wa Kanaani, okuhitsya obu baamuhwerekyerereize kimwe. Eryo izooba Debora na Baraki mwene Abinoamu baayeshongora bati: Muhimbise MUKAMA, Ahabw'okuba abeebembezi beebembeire Israeli, N'abantu baayehayo beekundiire. Imwe bagabe 'mwe, nimuhurire; naimwe abanyiginya, mutegye amatu. Naaza kweshongorera MUKAMA, Nyeshongore eby'okuhimbisa MUKAMA Ruhanga wa Israeli. MUKAMA obu waaruga omuri Seiri, Obu waashohora omu nsi ya Edomu noohurura, Ensi ekatengyeta, n'eiguru ryatengatenga, Ebicu byatoonya amaizi. Enshozi zaahimintika amaizi omu maisho ga MUKAMA, Nangwa na Sinai yaaba etyo omu maisho ga MUKAMA Ruhanga wa Israeli. Omu biro bya Shamugaari mwene Anasi, n'omu bya Yayeli, Emihanda rugyendwa ekaba etarabwa, Abagyenzi bakaba bashenshebuka omu tuhanda tw'omu mbaju. Obwo abategyeki bahweire omuri Israeli, Okuhitsya obu nyowe Debora naimukire, Nkaimuka nk'omuzaire omuri Israeli. Baaruhanga basya ku baatairweho, Engamba zaatengyerwa omu marembo. Ha ngabo, nari icumu, ebyabaireho Omu ngabo za Israeli obukumi buna. Omutima gwangye gwona guri aha beebembezi ba Israeli Abaayehaireyo omu bantu n'omutima gwekundiire. Muhimbise MUKAMA. Imwe abagyendera aha ndogoya za kisa, nimukibuzye, Naimwe abashutama aha mikyeeka y'ekikama, Kandi naimwe abagyendesa ebigyere omu mihanda. Hare ei enduuru z'abarikurashana zirikureetwa, Ei bataha amaizi, Okwo niyo bariguma nibagambira eby'okuhikiirira ebi MUKAMA yaakozire, Eby'okuhikiirira kw'omu butegyeki bwe omuri Israeli. Nibwo abantu ba MUKAMA baashuuma, bakataaha omu marembo. Sisiimuka, sisiimuka, Debora! Sisiimuka, sisiimuka, oyeshongore ekyeshongoro. Imuka, Baraki, abaabaire bakukwatsire obatware bari enkwatwa, Iwe mutabani wa Abinoamu. Haashuuma ab'ekitiinisa abaabaire batsigaireho; Abantu ba MUKAMA baashuuma kumurwanira n'ab'amaani. Baaruga Efuraimu, baaza omu ruhanga, Bakukuratiire, iwe Benyamiini, na beene waanyu; Abakuru b'engabo baashuuma nibaruga Makiri, N'omuri Zebuluuni haarugayo abaabaire batwara enkoni y'omukuru w'engabo. Abanyiginya ba Isakaari baija na Debora, N'abandi ba Isakaari abaabaire bari abeesigwa ahari Baraki; Bairukira omu ruhanga, bamuri omu ntegye. Aha migyera ya Reubeeni Baagiriraho enaama ehamire. N'enki ekikugumize omu bibuga by'entaama, Kuhurira emikuri ei barikuziteerera? Aha migyera ya Reubeeni Haabaho okwebuuza kuhango munonga. Abagileadi beegumiire obuseeri bwa Yorudani; Abadaani batsigaziibwe ki omu meeri? Abaasheri bagumire beeshutamiire aha nyambukiro, Baayegumira omu mikono y'enyanja. Abazebuluuni n'abantu aboogire amagara gaabo, Tibatiinire kufa. N'Abanafutaali bagiire omu kaso k'orugamba. Abagabe baizire, baarwana, Abagabe ba Kanaani baarwanira Tanaki Aha migyera ya Megido; Kwonka tibaine feeza zi banyagire. Eiguru rihurwire; Enyonyoozi omu ngyendo zaazo zaarwanisa Sisera. Omugyera Kishoni gwabatwara, Ogwo mugyera gwa ira Kishoni. Iwe magara gangye, oribatiriire ab'amaani. Obwo embaraasi zaabo zairuka nizishaayaguza, Nizishaayaguza n'amaani. Mukyeene Merozi, nikwo maraika wa MUKAMA arikugira; Mukyeene munonga abatwireyo, Ahakuba tibaizire kuha MUKAMA emikono, Kumuha emikono kurwanisa ab'amaani. Yayeli aheebwe omugisha okukira abakazi boona, Muka Heberi Omukeeni aheebwe omugisha okukira abakazi abatuura omu mahema. Ashabire amaizi, yaamuha amate; Yaamureetera amate g'amakamo omu nkongooro y'ekitiinisa. Yaatayo omukono, yaihayo enkondo, N'omukono gwe ogwa buryo yaihayo enyondo y'abakozi; Yaamuteera enkondo omu mutwe n'enyondo, Yaagimuteera omu kanenero, yaayogamu. Sisera yaayefunya, yaagwa; Yaagangarama aha bigyere bye; Ahu yaagwa, niho yaafeera. Nyina wa Sisera yaaringuririza omu dirisa, Yaarabya amaisho omu tuhengyere, naagira ati: Ahabw'enki ekigaari kye kyasiibayo munonga? N'enki ekizibiire enyamuziga z'ebigaari bye kwija? Abaranga be b'obwengye baamugarukamu, Eki yaaba naateekateeka, bati: Ebyo tibaabona eminyago? Tibarikugibagana Buri muntu omuzaana omwe nari babiri? Sisera tarikubagana omunyago gw'emyenda y'ebicwererane by'amabara maingi; N'emyenda y'amabara maingi agacwereraine embaju zombi Ey'okukujweka omu bitsya? Ai MUKAMA, abazigu baawe boona bacwekyerere batyo, Kwonka abarikukukunda babe nk'oku eizooba rituruka n'amaani. Okuruga aho ensi yaahuumura okumara emyaka makumi ana. Abaisraeli baakora ebirikwangwa MUKAMA; MUKAMA yaabahayo omu mikono y'Abamidiani okumara emyaka mushanju. Abamidiani baasingura Abaisraeli; ahabw'Abamidiani Abaisraeli baayetimbira amaaya omu nshozi, n'enyanga, kandi baayeyombekyera n'engo z'amabaare. Ahakuba Abaisraeli ku baabaire babiba, Abamidiani n'Abaamaleki n'abandi bantu b'oburugwa-izooba baija babateera; basiisirayo kubarwanisa, bashiisha emyaka yaabo okuhika Gaaza, kandi bakaba batatsiga k'okurya koona omu nsi ya Israeli, n'obu yaakuba entaama, nari ente nari endogoya. Ahakuba bakaba baija n'amatungo gaabo n'amahema gaabo, baija baingi nk'enzigye, bo n'engamira zaabo batarikubaasa kubarwa; bataaha omu nsi kugicwekyereza. Abaisraeli baayehwa munonga amatsiko ahabw'Abamidiani; baatakira MUKAMA. Abaisraeli ku baatakiire MUKAMA ahabw'Abamidiani, MUKAMA yaabatumaho nabi; yaabagira ati: Oku nikwo MUKAMA Ruhanga w'Abaisraeli arikugamba naagira ati: nkabaiha Misri, naabaiha omu nju y'obuhuuku, naabaiha omu mikono y'Abamisri n'omu mikono y'abandi boona abaabaire nibabaita kubi, naababinga, baabaruga omu maisho, imwe naabaha ensi yaabo. Kandi naabagira nti: Niinye MUKAMA Ruhanga waanyu, mutaritiina baaruhanga b'Abaamori, abu mutwire omu nsi yaabo; kwonka mwayanga kuhurira eiraka ryangye. Maraika wa MUKAMA yaija, yaashutama ahansi y'omwela ahari Ofura eya Yoashi owa Abiezeeri, kandi omutabani Gideoni akaba naahuura engano omu inyuukiro rya viinyo kugishereka Abamidiani. Maraika wa MUKAMA yaamweyoreka, yaamugira ati: MUKAMA ari hamwe naiwe, iwe omushaija w'amaani emanzi. Gideoni yaamugira ati: Mukama wangye, MUKAMA ku araabe ari hamwe naitwe, ahabw'enki ebi byona bitubaireho? Kandi eby'okutangaaza bye byona birahi, ebi baatatenkuriitwe baabaire batugambira, nibagira bati: MUKAMA tiwe yaatwihire omuri Misri? Mbwenu atutsigireho, yaatuhayo omu mikono y'Abamidiani. MUKAMA yaamutaho amaisho, yaamugira ati: Gyenda n'amaani gaawe aga, ojune Abaisraeli omu mikono y'Abamidiani. Tiinye naakutuma? Onu ati: Mukama wangye, nimbaasa nta kujuna Abaisraeli? Reeba, ab'omuryango gwaitu n'abooro okukira boona ab'omu ruganda rwa Manaase, kandi omu nju ya taata niinye muto. MUKAMA yaamugarukamu ati: Buzimazima ndyaba ndi hamwe naiwe, naiwe oryabinga Abamidiani nk'orikubinga omuntu omwe. Onu ati: Ku oraabe wangirira embabazi, nyoreka ak'okureeberaho akarikuhamya ku niiwe orikugamba naanye. Ninkweshengyereza otaruga aha okuhitsya obu ndaagarukye, nkakureetera omutoijo nkaguta omu maisho gaawe. Yaamugarukamu ati: Niinyija kuguma aha, okuhitsya ahu oraagarukire. Atyo Gideoni yaataaha omuka, yaabaaga akaana k'embuzi, yaagira na twakeeki otutatumbisiibwe twa eefa y'esaano; enyama yaagita omu kiibo, n'omucuuzi gwayo yaaguta omu rwabya, yaabimureetera ahansi y'ogwo mwela, yaabimuheereza. Maraika wa Ruhanga yaamugira ati: Twara egi nyama, na twakeeki otutatumbisiibwe, obite aha rukiri oru, obishukyeho n'ogwo mucuuzi. Onu yaakora atyo. Maraika wa MUKAMA yaagorora omukono gwe ogwabaire gukwaitse enkoni, yaakoza eifundo ryayo aha nyama na twakeeki otutatumbisiibwe; ahonaaho omuriro gwaruga omu rukiri, gwayotsya egyo nyama na twakeeki otwo otutatumbisiibwe; bwanyima maraika wa MUKAMA yaabura, Gideoni tiyaagaruka kumureeba. Gideoni ku yaamanyire ku ari maraika wa MUKAMA, yaagira ati: Ntoore hi, Mukama RUHANGA, ahakuba naareebana na maraika wa MUKAMA butunu. MUKAMA yaamugarukamu ati: Huumura, otatiina; torikwija kufa. Bwanyima Gideoni yaayombekyerayo MUKAMA eitambiro, yaaryeta Yehova-shaloomu. Rikiri Ofura ey'aba Abiezeeri n'okuhitsya hati. Ekyo kiro MUKAMA yaamugira ati: Twara enimi ya sho, enimi eya kabiri eine emyaka mushanju, osheenye eitambiro rya Baali eriri owa sho, kandi oteme Ashera eri aha rubaju rwaryo; bwanyima oyombekyere MUKAMA Ruhanga waawe eitambiro aha mutwe gw'akabungo akeehinguririziibwe orugo rw'amabaare, oryombekye gye; bwanyima otware egyo nimi ya kabiri, ogihongye kuba ekitambo ky'okwotsya, okyokyese enku ezi oraasheenye ahari Ashera. Atyo Gideoni yaatwara abashaija ikumi ab'omu bairu be, yaakora nk'oku MUKAMA yaamuragiira; kwonka ahabw'okutiina ab'omu ka ya ishe, n'abantu ab'omuri orwo rurembo, yaakikora nyekiro, tiyaakikora nyomushana. Ab'omuri orwo rurembo ku baimukire kare omu kasheeshe, baashanga eryo itambiro rya Baali risheenyirwe, na Ashera eyaabaire eri aha rubaju rwaryo etemirwe, n'enimi eya kabiri ehongyeirwe aha itambiro eryombekirwe. Baabuuzana bati: Okozire eki n'oha? Ku baaherize kubuuririza munonga, baagira bati: Gideoni mwene Yoashi niwe akikozire. Bwanyima abantu b'omu rurembo baagira Yoashi bati: Shohoza mutabani waawe, afe, ahabw'okuba asheenyire eitambiro rya Baali, kandi yaatema Ashera ebaire eriri haihi. Yoashi yaagarukamu boona abaabaire bamubambiire, ati: Nimwenda kurwanirira Baali, nari kumutonganira? Weena orikumurwanirira, naija kwitwa omuri aka kasheeshe. Baali ku araabe ari Ruhanga, murekye ayerwaniririre, ahakuba eitambiro erisheenyirwe n'erye. Nikyo eryo izooba Gideoni yaayeteirwe Yeruba-baali, amakuru ngu, Reka Baali amurwanise, ahakuba asheenyire eitambiro rye. Bwanyima Abamidiani boona n'Abaamaleki kandi n'abantu b'oburugwa-izooba baateeranira hamwe, baayambuka, baasiisira omu ruhita rwa Yezereeli. Omwoyo wa MUKAMA yaija ahari Gideoni, yaateera enzamba; Aba Abiezeeri baayeteerana, baamukurata. Yaatuma entumwa kuhuruza Abamanaase boona; nabo baayeteerana, baamukurata; kandi yaatuma ezindi ntumwa kuhuruza Abaasheri n'Abazebuluuni n'Abanafutaali; bainamuka kubabugana. Gideoni yaagambira Ruhanga ati: Ku oraabe noija kujunisa Abaisraeli omukono gwangye, nk'oku ogambire, reeba naaza kuta ebyoya by'entaama omu ihuuriro; ku ndaashangye bitonzirweho orume byonka, haza ahabyehinguririize hoomire, obwo nimmanya ku orikwija kujunisa Abaisraeli omukono gwangye, nk'oku ogambire. Kandi nikwo byabaire bityo; Gideoni ku yaimukire omu kasheeshe, yaakamuura ebyoya, byarugwamu orume rwingi, rwaijura orucuba. Gideoni yaagaruka yaagira Ruhanga ati: Otangirira ekiniga, ondekye ngarukye ngambe rimwe kwonka, ndekyere aho. Ninkweshengyereza, reka nteereho ogundi murundi n'ebyoya; mbwenu ebyoya ka bibe nibyo byaguma byomire, haza eitaka ryona ribe niryo ryagiibwaho orume. Ruhanga yaakora atyo ekyo kiro; ebyoya byonka byaguma byomire, orume rwaza aha itaka ryona. Bwanyima Yeruba-baali niwe Gideoni, n'abantu boona abu yaabaire aine, baimuka kare omu kasheeshe, baasiisira aha rubaju rw'eiziba rya Harodi; kandi orusiisira rw'Abamidiani rukaba ruri aha bukiizi bwabo obwa-bumosho, omu ruhanga haihi n'ekibungo kya Moore. MUKAMA yaagambira Gideoni ati: Abantu abu oine bahinguraine obwingi; n'ahabw'ekyo tindikwija kuhayo Abamidiani omu mikono yaabo, Abaisraeli batakaanyehimbisaho nibagira bati: Emikono yaitu niyo etujunire. Mbwenu nu gyenda ogambire abantu oti: Orikutiina weena, kandi orikutetema, agarukye omuka. Haagarukayo abantu obukumi bubiri n'enkumi ibiri; haatsigara kakumi. MUKAMA yaagaruka yaagambira Gideoni ati: Abantu bakihinguraine; bashuumye aha mugyera, mbakugyererezeho; kandi ou ndaakugire nti, Ogu agyende naiwe, agyende naiwe; na weena ou ndaakugire nti, Atagyenda naiwe, atagyenda naiwe. Atyo yaashuumya abo bashaija aha maizi; MUKAMA yaagira Gideoni ati: Omuntu weena oraanywaise amaizi orurimi nk'embwa, omwegyekye hangahari; kandi weena oraatsimbe amaju kunywa, omute ahakwe. Abaatahiise amaizi engaro, bakaganywaisa orurimi, baaba magana ashatu; kwonka abandi boona baanywa batsimbire amaju. Kandi MUKAMA yaagambira Gideoni ati: Abashaija magana ashatu abaanywaisa amaizi orurimi nibo ndaabajunise, nkahayo Abamidiani omu mikono yaawe; reka abandi boona bagarukyeyo, buri muntu omu ka ye. Atyo Gideoni yaayaka abo bantu entanda zaabo n'enzamba zaabo; bwanyima yaaboohereza boona, buri muntu omu ihema rye, kwonka yaaguma n'abo magana ashatu; kandi orusiisira rw'Abamidiani rukaba ruri ahaifo ye omu ruhita. Ekyo kiro MUKAMA yaamugira ati: Imuka oshuume, oteere orusiisira, ahakuba nduhaireyo omu mikono yaawe. Kwonka ku oraabe nootiina kushuumayo, gyenda n'omugaragwa waawe Puuri omuri orwo rusiisira; noija kuhurira ebi barikugamba; bwanyima emikono yaawe neija kugira amaani g'okuruteera. Atyo yaashuuma n'omugaragwa we Puura, yaahika aha ngabo ezirikubandizibwaho ezaabaire ziiine eby'okurwanisa nizirinda orusiisira. Abamidiani n'Abaamaleki n'abantu boona ab'oburugwa-izooba bakaba bateekire enteeko omu ruhita, bari baingi nk'enzigye, n'engamira zaabo zikaba zitarikubaasa kubarwa, ziri nk'omusheenyi gw'aha rubaju rw'enyanja. Gideoni ku yaahikireyo, yaahurira omuntu omwe omuribo naarootororera mugyenzi we ekirooto, naagira ati: Reeba ndootsire ekirooto, ngu omugaati gwa sayiri gugwire omu rusiisira rw'Abamidiani, gwateera eihema, eryo ihema ryakumbagara, ryagwa rigarami. Mugyenzi we yaamugarukamu ati: Ekyo ti kindi; ni rurara ya Gideoni mwene Yoashi, omushaija w'omu Baisraeli; Ruhanga ahaireyo Abamidiani n'eihe ryona omu mikono ye. Gideoni ku yaahuriire ekyo kirooto n'oku baakishoboorora, yaaramya Ruhanga, yaagaruka omu rusiisira rw'Abaisraeli, yaagira ati: Mwimukye, ahabw'okuba MUKAMA ahaireyo eihe rya Midiani omu mikono yaanyu. Yaabaganisa abo bashaija magana ashatu omu mitwe eshatu, boona yaabakwatsa enzamba n'enyungu zirimu busha, n'emuri omuri ezo nyungu. Yaabagira ati: Mundeebereho; oku ndaagire, mube nikwo mwagira. Ku ndaahikye ahu orusiisira rurikutandikira, mukore eki ndaakore. Ku ndaateere enzamba, n'abandi boona abari hamwe naanye, naimwe muteerere enzamba aha mbaju zoona ez'orusiisira rwona, nimugira muti: Ahabwa MUKAMA n'ahabwa Gideoni. Atyo Gideoni n'abashaija igana abu yaabaire aine baahika ahu orusiisira rurikutandikira, abantu baahirwayo, ahu abarinzi ba kabiri batandikira; baateera enzamba, baayata enyungu ezi baabaire baine omu ngaro. Egyo mitwe eshatu y'engabo baateerera hamwe enzamba, baayata enyungu, bakwaitse emuri omu ngaro zaabo za bumosho, n'enzamba z'okuteera ziri omu za buryo; baateera orwari nibagira bati: Rurara ya MUKAMA n'eya Gideoni. Buri muntu yaayemerera omu mwanya gwe, beehinguriririize orusiisira; engabo zoona ez'Abamidiani zairuka niziyogoorekana, zaahunga. Abantu abo magana ashatu baagumizamu nibateera enzamba, MUKAMA yaitanisa Abamidiani na rurara, buri muntu yaita mugyenzi we, eihe ryona ryaitana, ryahunga, ryahika Besi-shiita ehereraine na Zerera, baahika aha mwatano gwa Abeli-mehola haihi na Tabasi. Abashaija ba Israeli baahurura nibaruga Nafutaali na Ashera na Manaase yoona, baakurata Abamidiani. Gideoni yaatuma entumwa omu nsi yoona ey'ebibungo eya Efuraimu, naagira ati: Mushuume, murwanise Abamidiani, mubatangire aha maizi okuhika Besi-baara, n'aha mugyera Yorudani. Batyo abashaija boona aba Efuraimu baahurura, baakwata amaizi goona okuhika Besi-baara, n'omugyera Yorudani. Kandi baakwata abanyiginya babiri ba Midiani, Orebu na Zeebu; Orebu baamwitira aha rukiri rwa Orebu, na Zeebu baamwitira aha inyuukiro rya Zeebu; baagumizamu baakurata Abamidiani; kandi baareetera Gideoni omutwe gwa Orebu n'ogwa Zeebu seeri ya Yorudani. Abashaija ba Efuraimu baamubuuza bati: Otutuzire ki okutatuhuruza, nooza kurwana n'Abamidiani? Baamutonganisa munonga. Nawe yaabagarukamu ati: Nkozire ki ekirikwingana n'ebi mukozire? Emizaabibu y'empumbano eya Efuraimu terikuhita icwa ryona ery'emizaabibu ya Abiezeeri? Ruhanga ahaireyo abanyiginya ba Midiani Orebu na Zeebu omu mikono yaanyu. Mbwenu shi nyowe eki nkozire ekirikukira ebi mukozire niki? Ku yaabagambiire ekyo, ekiniga kyabo kyaikaikana. Gideoni yaija yaayambuka Yorudani n'abo bantu magana ashatu, abu yaabaire aine, bagwire enshazi kwonka babakuratiire. Yaagira abantu ba Sukoosi ati: Naabeeshengyereza mumpeere aba bantu bankuratiire emigaati, ahakuba baagwa enshazi, kandi nkibingire Zeeba na Zalumuuna, abagabe ba Midiani. Abategyeki ba Sukoosi baagira bati: Zeeba na Zalumuuna waabakwatsire, tukabona kuheereza engabo zaawe ebyokurya? Gideoni yaagira ati: MUKAMA ku araaheyo Zeeba na Zalumuuna omu mikono yangye, emibiri yaanyu niinyija kugitaaguza amahwa g'omu ihamba n'ag'emikwata-ngwe. Yaarugayo, yaaza Penueli, nabo yaabagambira ebigambo nk'ebyo; kandi aba Penueli bamugarukamu nk'eby'aba Sukoosi. Yaagambira aba Penueli ati: Ku ndaabe naagarukire n'obusingye, niinyija kusheenya ogu munaara. Obwo Zeeba na Zalumuuna bakaba bari Karikoori n'engabo zaabo akakumi kamwe n'enkumi itaano, abaahonokire aha ngabo zoona ez'eihe ry'ab'oburugwa-izooba; ahabw'okuba hakafa abantu akasiriira kamwe n'obukumi bubiri, enkwata-rurara. Gideoni yainamuka, yaatoora omuhanda ogurikuraba omu bantu abaabaire batuura omu mahema aha rubaju rw'oburugwa-izooba bwa Nooba na Yogibeha, yaasingura eryo ihe; ahakuba rikaba ryehugiireho. Zeeba na Zalumuuna abagabe bombi ba Midiani baahunga, yaababinga, yaabakwata, kandi engabo zaabo zoona yaazihahaaza emitima, zaataataana. Bwanyima Gideoni mwene Yoashi yaatabaaruka omu rugamba, yaaraba aharikwinamuka Heresi; yaakwata omutsigazi wa Sukoosi, yaamubuuza abategyeki n'abakuru ba Sukoosi, onu yaamuhandiikira amaziina gaabo, abashaija makumi mushanju na mushanju. Atyo yaija aha ba Sukoosi, yaagira ati: Mureebe Zeeba na Zalumuuna, abu munteerereireho enaku, nimugira muti, Zeeba na Zalumuuna waabakwatsire, tukabona kuha engabo zaawe ezirikugwa enshazi eby'okurya? Yaatwara abakuru b'orurembo, n'amahwa g'omu ihamba n'ag'emikwatangwe, yaageegyesesa aba Sukoosi. Kandi yaasheenya omunaara gwa Penueli, yaita abashaija b'omuri orwo rurembo. Bwanyima yaabuuza Zeeba na Zalumuuna ati: Abashaija abu mwaitiire Tabora bakaba nibashusha ki? Baamugarukamu bati: Nk'oku orikushusha, nabo nikwo baabaire nibashusha. Buri omwe akaba naashusha omwana w'omugabe. Yaagira ati: Abo bakaba bari bakuru bangye, abaana ba maawe. Nindahira MUKAMA ahuriire, kuri noogira ngu mukabakiza, naanye tinkubaitsire. Yaagambira Yeseri omujigaijo gwe, ati: Imuka, obaite. Kwonka omutsigazi ogwo tiyaihayo rurara ye; yaatiina, ahabw'okuba akaba akiri omutsigazi. Bwanyima Zeeba na Zalumuuna nikwo kumugira bati: Imuka, obe niiwe waatwita, ahakuba nk'oku omuntu arikwingana, n'amaani ge nikwo gaingana. Atyo Gideoni yaimuka, yaita Zeeba na Zalumuuna, yaajuura engamira zaabo ebirezi ebi zaabaire zijwaire omu bitsya. Bwanyima Abaisraeli baagambira Gideoni bati: Otutegyekye, iwe na mutabani waawe, na mwijukuru waawe; ahabw'okuba otukirize Abamidiani. Gideoni yaabagarukamu ati: Tindibategyeka, na mutabani wangye taribategyeka; kureka MUKAMA niwe aribategyeka. Gideoni yaabagira ati: Nyine eki ndikubashaba; buri muntu ampe empeta z'omu matu ezi anyagire. (Ahakuba Abamidiani bakaba bajwara empeta z'ezaabu omu matu, ahabw'okuba bakaba bari Abaishimaeli.) Baamugarukamu bati: Twaza kuzikuha n'omutima gwekundiire. Baayara omwenda ahansi, buri muntu yaanagaho empeta z'omu matu ezi anyagire. Oburemeezi bw'empeta zaabo ez'ezaabu z'omu matu ezi yaashabire bwaba shekeli z'ezaabu rukumi na magana mushanju, otabariiremu birezi n'eby'okwehunda n'ebijwaro bya bujwa ebyabaire bijwarwa abagabe ba Midiani, kandi otataireho mikuufu ey'omu bitsya by'engamira zaabo. Gideoni yaabikoramu efodi, yaagita omu rurembo rwe orurikwetwa Ofura; Abaisraeli boona baaguma nibazayo kugiramya nk'abarikuraaya; yaaba omutego ahari Gideoni n'ab'omu ka ye. Batyo Abamidiani baasingurwa Abaisraeli, tibaagaruka kwimutsya mutwe obundi. Ensi yaahuumura okumara emyaka makumi ana omu busingye bwa Gideoni. Yeruba-baali mwene Yoashi yaagyenda, yaatuura omu nju ye ey'obutaka. Gideoni akaba aine abaana b'aboojo makumi mushanju, abu yaayezaariire; ahabw'okuba akaba aine abakazi baingi. Kandi akaba aine omukazi w'ekinyanshunju omuri Shekemu; nawe yaamuzaarira omwana w'omwojo, yaamweta Abimeleki. Bwanyima Gideoni mwene Yoashi yaafa yaahikire omu ngingo zaabukuru, yaaziikwa Ofura ey'aba Abiezeeri omu kituuro kya Yoashi ishe. Ahonaaho Gideoni ku yaaherize kufa, Abaisraeli baagaruka baaramya Baabaali nk'abarikuraaya, kandi baahindura Baaliberisi ruhanga waabo. Abaisraeli tibaijuka MUKAMA Ruhanga waabo, owaabaire abaiha omu mikono y'abazigu baabo boona, abaabaire baba babeehinguririize; kandi tibaagirira mbabazi ab'enju ya Yeruba-baali, niwe Gideoni, ahabw'ebirungi byona ebi yaakoreire Israeli. Abimeleki mwene Yeruba-baali yaaza Shekemu, yaashangayo ab'oruganda rwa nyina, yaabagambira hamwe n'oruganda rwona orwa ishenkuru kizaara-nyina, ati: Nimbeeshengyereza mubuuze aba Shekemu boona muti: Ekirungi ahariimwe nikiiha, okutegyekwa batabani ba Yeruba-baali makumi mushanju, nari okutegyekwa omwe? Kandi mwijukye ku ndi owaanyu w'aha mara. Ab'oruganda rwa nyina baamugambirira aba Shekemu boona ebigambo ebyo byona, emitima y'aba Shekemu yaasiima kwija kukurata Abimeleki; ahakuba bakagira bati: Ni mwene waitu. Baiha omu nju ya Baali-berisi ebicweka by'efeeza makumi mushanju, baabiha Abimeleki, nawe yaabiha abantu abataine mugasho, ebizahambuki, yaabaguriirira, baamukurata. Yaaza Ofura owa ishe, yaashangayo beene ishe, batabani ba Yeruba-baali makumi mushanju, yaabaitira aha rukiri; kwonka Yosamu mutabani wa Yeruba-baali omuto yaaba niwe yaahonokaho, ahakuba akeeshereka. Aba Shekemu boona baayeteerana n'ab'enju ya Miilo boona, baagyenda baayemekyera Abimeleki aha mwela gw'enyomyo y'omuri Shekemu. Ku baakigambiire Yosamu, yaagyenda, yaayemerera aha mutwe gw'ekibungo kya Gerizimu yaabeeta n'eiraka rihango, naagira ati: Imwe bantu ba Shekemu 'mwe, nimumpurire, naimwe Ruhanga abone kubahurira. Eizooba rimwe emiti ekaimuka, yaaza kweteeraho omugabe w'okugitegyeka; yaagambira omuzeituuni eti: Tutegyekye. Omuzeituuni gwagigira guti: Mbwenu nimwenda ngu ntsigyeho amajuta gangye agarikuhaisa Ruhanga n'abantu ekitiinisa, nze kwecunda ahaiguru y'emiti? Egyo miti yaagira omutiini eti: Ija, otutegyekye. Kwonka omutiini gwagigarukamu guti: Mbwenu nimwenda ngu ntsigyeho obunuzi bwangye n'ebijuma byangye birungi, nze kwecunda ahaiguru y'emiti? Egyo miti yaagira omuzaabibu eti: Ija, otutegyekye. Omuzaabibu gwagigarukamu guti: Nimwenda ngu ntsigyeho viinyo yangye egwisa gye Ruhanga n'abantu, nze kwecunda ahaiguru y'emiti? Bwanyima emiti yoona yaagira omukwatangwe eti: Ija, otutegyekye. Omukwata-ngwe gwagigarukamu guti: Ku muraabe nimuunyemeka omu mazima, mwije mwegame omu kicuucu kyangye; kwonka ku kiraabe kitari kityo, omuriro ka gurugye omu mukwata-ngwe, gwokyeze kimwe emyereezi ya Lebanooni. Mbwenu ku muraabe mukozire omu bwesigwa n'omu mazima omu kwemeka Abimeleki, kandi ku muraabe mukozire gye Yerubabaali n'ab'omu ruganda rwe, mukamukorera ebishemereire ebi yaakozire (ahakuba taata akabarwanirira, yaayoga amagara, yaabaiha omu mikono y'Abamidiani; mbwenu eri izooba mwaimukira eka ya taata, mwaita abatabani makumi mushanju, mwabaitira aha rukiri, mwayemeka Abimeleki omwana w'omuzaanakazi kutegyeka abantu ba Shekemu, ahabw'okuba ni mwene waanyu) mbwenu ku muraabe mukoreire Yeruba-baali n'ab'omu ruganda rwe eby'obwesigwa n'eby'amazima eri izooba, mwesiime ahabwe, nawe ayesiime ahabwanyu. Kwonka ku kiraabe kitari kityo, omuriro ka gurugye ahari Abimeleki, gwokyeze kimwe aba Shekemu n'ab'enju ya Miilo; kandi n'omuriro gugarukye gurugye omu ba Shekemu n'omu b'enju ya Miilo, gwokyeze kimwe Abimeleki. Yosamu yairuka, yaahungira Beeri, yaatuurayo ahabw'okutiina Abimeleki mukuru we. Abimeleki yaamara emyaka eshatu naategyeka Israeli. Ruhanga yaatuma omuzimu kwanganisa Abimeleki n'aba Shekemu; aba Shekemu baamugirira enaama y'okumureebya, ngu okwita kubi oku yaitsire batabani ba Yeruba-baali makumi mushanju, n'eshagama yaabo, bigwere mwene waabo Abimeleki, owaabaitsire, kandi bigwere n'aba Shekemu abaamuhaire emikono y'okwita beene ishe. Aba Shekemu baata abantu aha mitwe y'ebibungo kumugwera, kandi baaguma nibanyaga abantu boona abaabaire nibabarabaho omuri ogwo muhanda. Ekyo kyagambirwa Abimeleki. Bwanyima Gaali mwene Ebedi yaija na beene waabo, baaza Shekemu; aba Shekemu baamwesiga; baaza omu misiri, baacwa emizaabibu, baaginyuuka, baagira obugyenyi, baataaha omu nju ya ruhanga waabo, baarya, baanywa, baajuma Abimeleki. Gaali mwene Ebedi yaagira ati: Abimeleki niwe oha, kutegyeka itwe aba Shekemu? Mwene Yeruba-baali na Zebuli omukungu we bakaba batarikutegyekwa aba Hamori ishe wa Shekemu? Ahabw'enki itwe tushemereire kumuheereza? Kuri noogira ngu niinye ndikutegyeka aba bantu, nkaihireho Abimeleki, mmugira nti: Teerana engabo zaawe zoona, oshohore! Zebuli omutegyeki w'orurembo ku yaahuriire ebigambo bya Gaali mwene Ebedi, yaagira ekiniga; yaatuma entumwa ahari Abimeleki bwesherekye, naagira ati: Reeba, Gaali mwene Ebedi na beene ishe baizire Shekemu, nibaimukiriza orurembo kukugomera. Mbwenu nu, imuka oije nyekiro, iwe n'abantu abu oine, ogwere omu misiri. Omu kasheeshe eizooba nirituruka, mwimukye mweshukye aha rurembo, muruteere; we n'abantu abu aine ku baraijue kukurwanisa, obagire nk'oku orikubaasa. Abimeleki n'abantu boona abu yaabaire aine baimuka nyekiro, baayebaganisamu emitwe ena, baagwera Shekemu. Gaali mwene Ebedi yaashohora, yaayemerera omu irembo ry'orurembo; ahonaaho Abimeleki n'abu yaabaire aine baimuka ahu baabaire bagwereire. Gaali ku yaareebire abo bantu, yaagira Zebuli ati: Reeba abantu nibashuuma, nibaruga aha mutwe gw'ebibungo. Zebuli yaamugira ati: Nooreeba ebiinyimanyimi by'ebibungo, oshusha oti n'abantu. Gaali yaagaruka yaamugira ati: Reeba abantu nibashuuma, baahika rwagati y'ebibungo, kandi n'ogundi mutwe gwaija nigureetwa omu muhanda gw'omwela gw'abafumu. Zebuli nikwo kumutsyorera ati: Nya myehimbiso yaawe eri erahi, iwe ogizire oti: Abimeleki n'oha itwe kumuheereza? Bariya tibo bantu abu ogayire? Mbwenu irooko orwane nabo. Gaali yaaza yaayebembera aba Shekemu, yaarwanisa Abimeleki. Abimeleki yaamubinga, onu yaamuhunga; baingi baahutaara, baagyenda nibagwa omu muhanda gwona okuhika aha irembo ry'orurembo. Abimeleki yaatsigara Aruma, na Zebuli yaabinga Gaali na beene waabo, ngu barekye kuguma omuri Shekemu. Ku bwaseesire, abantu baashohora, baaza omu misiri; kyagambirwa Abimeleki. Yaatwara engabo ze, yaazicwamu emitwe eshatu, baagwera omu misiri; ku yaimukize amaisho, yaareeba abantu nibaruga omu rurembo, yaimuka, yaabateera, yaabaita. Abimeleki n'omutwe ogu yaabaire aine bairuka, baayemerera omu irembo ry'orurembo; emitwe endiijo ebiri yaagwa aha bantu boona abaabaire bari omu misiri, baabaita. Abimeleki yaarenzya eizooba naarwanisa orwo rurembo; yaarukwata, yaita abantu abaabaire barurimu; yaarusheenyagura, yaarumemeereramu omwonyo. Abantu boona ab'omunaara gwa Shekemu ku baakihuriire, baahungira omu kishengye ky'okuzimu eky'omu nju ya Eliberisi. Baagambira Abimeleki ku abantu boona ab'omunaara gwa Shekemu beeteeraine hamwe. Abimeleki n'abantu boona abu yaabaire aine bainamuka omu kibungo kya Zalumooni; yaakwata empango, yaatema eitaagi omu miti; yaaritwara aritaire aha ibega; yaagira abantu abu yaabaire aine ati: Oku mwareeba ningira, naimwe murahukye mube nikwo mwagira. Abantu boona buri muntu nikwo kutema eitaagi rye, bakakurata Abimeleki, bakageegyekyerera ekyo kishengye, baakookyezamu abantu abaabaire barimu; batyo abantu boona ab'omunaara gwa Shekemu baafa, haafeeramu abantu nka rukumi, abashaija n'abakazi. Bwanyima Abimeleki yaaza Tebeza, yaagiteeraho orusiisira kugirwanisa, yaagikwata. Kwonka omuri orwo rurembo hakaba harimu omunaara gugumire; abantu boona ab'omu rurembo, abashaija n'abakazi baaguhungiramu, baayekingirana, baatemba aha mutwe gwagwo. Abimeleki yaahika aha munaara, yaaguteera, yairira haihi n'orwigi rwagwo kurwotsya n'omuriro. Omukazi yaarekyera eseiso, yaagiteera Abimeleki omutwe, yaagwata. Ahonaaho Abimeleki yaayeta omutsigazi owaabaire amutwarira eby'okurwanisa, yaamugira ati: Ihayo rurara yaawe, onyite, abantu batakaagira ngu yaitwa omukazi. Ogwo mutsigazi we yaamutimbura, yaafa. Abaisraeli ku baareebire Abimeleki yaafa, baarugayo, buri muntu yaataaha omu ka ye. Okwo nikwo Ruhanga yaahoire Abimeleki enzigu ahabw'ekibi eki yaakoreire ishe, obu yaita beene ishe makumi mushanju; kandi ebibi byona ebi aba Shekemu baakozire Ruhanga yaabibazimuurira; baagiibwaho omukyeeno gwa Yosamu mwene Yeruba-baali. Bwanyima ya Abimeleki Toola mwene Pua, mwijukuru wa Dodo ow'omu ruganda rwa Isakaari yaimuka kujuna Israeli; akaba atuura Shamiri omu nsi y'ebibungo eya Efuraimu. Yaamara emyaka makumi abiri n'eshatu naacwera Abaisraeli emanja; bwanyima yaafa, yaaziikwa omuri Shamiri. Bwanyima ye haimuka Yairi Omugileadi, nawe yaamara emyaka makumi abiri ne'biri naacwera Abaisraeli emanja. Akaba aine abatabani makumi ashatu, abaabaire bagyendera aha ndogoya nto makumi ashatu, kandi baine endembo makumi ashatu omu nsi ya Gileadi ezaabaaire nizeetwa Havosi-yairi n'okuhitsya hati. Yairi yaafa, yaaziikwa Kamoni. Abaisraeli baagaruka baakora ebirikwangwa MUKAMA, baaheereza Baabaali n'Ashitaroosi, na baaruhanga ba Siria, na Sidoni, na Moabu n'Abaamoni n'Abafilistia, baimuura MUKAMA, tibaamuheereza. MUKAMA yaagirira Israeli ekiniga kingi, yaabahayo omu mikono y'Abafilistia n'ey'Abaamoni. Omu mwaka ogwo baaburabuza Abaisraeli, baabaita kubi; baamara emyaka ikumi na munaana nibaita kubi Abaisraeli boona abaabaire batwire seeri ya Yorudani omu nsi y'Abaamori ey'omuri Gileadi. Kandi Abaamoni baayambuka Yorudani kurwanisa Abayuda n'Ababenyamiini n'ab'oruganda rwa Efuraimu; n'ahabw'ekyo Abaisraeli baatuntuzibwa munonga. Abaisraeli baatakira MUKAMA, nibagira bati: Tukucumwireho, ahakuba tukaimuura Ruhanga waitu, twaheereza Baabaali. MUKAMA yaagarukamu Abaisraeli ati; Tindabajunire Abanyamisri n'Abaamori n'Abaamoni kandi n'Abafilistia? Kandi n'aba Sidoni n'Abaamaleki n'aba Maoni bakabaita kubi, mwantakira, naabaiha omu mikono yaabo. Kwonka mwanyimuura, mwaheereza baaruhanga abandi; n'ahabw'ekyo tindigaruka kubajuna. Mugyende mutakire baaruhanga abu mwayetooraniire; babe nibo baabajuna omu biro by'okutuntuzibwa kwanyu. Abaisraeli baagarukamu MUKAMA bati: N'ekya buzima tukashiisha; mbwenu otukore kyona eki orikwenda; kwonka nitukweshengyereza otujune eri izooba. Baiha baaruhanga b'abanyamahanga omuribo, baaheereza MUKAMA; omutima gwe gwashaasha munonga ahabw'obusaasi bw'Abaisraeli. Bwanyima Abaamoni baayeteerana, bateera orusiisira omuri Gileadi; n'Abaisraeli nabo baayeteerana, baateera orusiisira omuri Mizipa. Kandi abantu bakuru ba Gileadi, baagambirana bati: N'oha oraabanze kurwana n'Abaamoni? Ogwo niwe araabe mukuru w'abatwire omuri Gileadi boona. Yefusa Omugileadi akaba ari emanzi rugambwa, kwonka akaba ari omwana wa maraaya; Gileadi niwe yaamumuzaireho. Kandi muka Gileadi akaba amuzaariire abaana b'aboojo. Batabani b'omukazi we abo ku baakuzire, baabinga Yefusa, baamugira bati: Torigira buhunguzi mu ka ya tataitwe, ahabw'okuba ori omwana w'ondiijo mukazi. Yefusa nikwo kuhunga beene ishe, akatuura omu nsi ya Toobu; abantu abaabaire bataine mugasho baaguma nibateeranira ahari Yefusa, nibahurura nawe. Ku haahingwireho ebiro, Abaamoni baateera Abaisraeli. Abaamoni ku baabateire, abakuru ba Gileadi baaza kuhuruza Yefusa omu nsi ya Toobu; baamugira bati: Ija obe omukuru w'eihe ryaitu, tubone kurwanisa Abaamoni. Kwonka Yefusa yaabagarukamu ati: Tiimwe mwanyangire, mukambinga omu ka ya taata? Ahabw'enki mwaija kunsherura, obu muri omu busaasi? Abakuru ba Gileadi baamugarukamu bati: Ekyatureetera kukugarukira, nitwenda ngu ogyende naitwe, turwanise Abaamoni, kandi obe omukuru w'abatwire omuri Gileadi boona. Yefusa yaabuuza abakuru ba Gileadi ati: Ku murangarure owaitu kurwanisa Abaamoni, MUKAMA yaabahayo omu mikono yangye, n'ekya buzima ndyaba omukuru waanyu? Abakuru ba Gileadi baamugarukamu bati: MUKAMA niwe ariba mushinja ahagati yaitu; buzimazima turyakora nk'oku waagamba. Atyo Yefusa yaagyenda n'abakuru ba Gileadi, abantu baamuhindura omukuru waabo w'okubeebembera. Yefusa yaagambira ebigambo bye byona omu maisho ga MUKAMA omuri Mizipa. Yefusa yaatuma entumwa aha mugabe w'Abaamoni, naamubuuza ati: Nontura ki okwija kuteera ensi yangye? Omugabe w'Abaamoni yaagarukamu entumwa za Yefusa ati: Ahakuba Abaisraeli ku baabaire nibaruga Misri, baanyaga ensi yangye okuruga Arunooni okuhika Yaboki na Yorudani; mbwenu gigarure n'obusingye. Yefusa yaagaruka yaatuma entumwa aha mugabe w'Abaamoni, yaamugira ati: Oku nikwo Yefusa arikugira ati: Israeli taranyagire nsi ya Moabu n'obu yaakuba ey'Abaamoni; kureka Abaisraeli bakaruga Misri, baaraba omu ihamba okuhika aha Nyanja erikutukura; bwanyima baahika Kadeshi. Okuruga aho Israeli yaatuma entumwa aha mugabe wa Edomu, naagira ati: Twakweshengyereza, reka turabe omu nsi yaawe; omugabe wa Edomu tiyaikiriza. Kandi yaatuma atyo aha mugabe wa Moabu; kwonka nawe tiyaikiriza. Israeli nikwo kuguma Kadeshi. Bwanyima baaraba omu ihamba, baayekiikuura ensi ya Edomu n'eya Moabu, baaraba aha rubaju rw'oburugwa-izooba rw'ensi ya Moabu, baateera amahema seeri ya Arunooni; kwonka tibaarenga mwatano gwa Moabu, ahakuba omwatano gwayo ni Arunooni. Bwanyima Israeli yaatuma entumwa ahari Sihooni omugabe w'Abaamori, omugabe wa Heshibooni, naamugira ati: Twakweshengyereza, reka turabe omu nsi yaawe, tuze owaitu. Kwonka Sihooni tiyaayesiga Baisraeli kurenga omwatano gwe, kureka yaateerana abantu be boona, yaateera orusiisira Yahazi, yaarwanisa Abaisraeli. MUKAMA Ruhanga wa Israeli yaahayo Sihooni n'abantu be boona omu mikono y'Abaisraeli, baabasingura. Batyo Abaisraeli baakubuura ensi yoona ey'Abaamori abaabaire batwiremu. Baakubuura ensi yoona ey'Abaamori okuruga Arunooni okuhika Yaboki, kandi okuruga aha ihamba n'okuhika Yorudani. Atyo MUKAMA Ruhanga w'Abaisraeli yaabinga Abaamori omu maisho g'abantu be Abaisraeli. Mbwenu niimwe mwakushemereire kugikubuura? Torikubuura ensi ei Kemoshi ruhanga waawe arikuha? Naitwe abantu boona abu MUKAMA Ruhanga waitu yaabingire omu maisho gaitu, nibo turaakubuure ensi yaabo. Oine eki orikukiza Balaki mwene Zipori omugabe wa Moabu? Akaba arahakaniiseho Abaisraeli, nari akaba arabarwaniiseho? Abaisraeli ka baamazire emyaka magana ashatu, batwire omuri Heshibooni n'omuri tauni zaayo, n'omuri Aroeri na tauni zaayo, n'omu ndembo zoona eziri aha mbaju za Arunooni! Ahabw'enki omuri egyo myaka yoona ezo ndembo timurazigarukaine? N'ahabw'ekyo tiinye nkukozire kubi, kureka niiwe onkozire kubi kundwanisa. MUKAMA Omucwi w'emanja abe niwe yaaramura Abaisraeli n'Abaamoni eri izooba. Kwonka omugabe w'Abaamoni tiyaata mutima ha bigambo ebi Yefusa yaamutumireho. Omwoyo wa MUKAMA yaija ahari Yefusa; Yefusa yaaraba omuri Gileadi na Manaase, yaahika Mizipa eya Gileadi; yaarugayo yaahika omu Baamoni. Yefusa yaahiga ahari MUKAMA naagira ati: Buzimazima ku oraaheyo Abaamoni omu mikono yangye, ku nditabaaruka gye ninduga kurwanisa Abaamoni, ekiribanza kushohora omu muryango gw'enju yangye kumbugana, kiryaba ekya MUKAMA, kandi ndyakihonga, kibe ekitambo ky'okwotsya. Atyo Yefusa yaayambuka aha Baamoni kubarwanisa; MUKAMA yaabahayo omu mikono ye. Yaabateera okuruga Aroeri okuhika Miniisi, yaabaitamu abantu baingi munonga, yaakwata endembo makumi abiri okuhika ahari Abeeli-keramimu. Okwo nikwo Abaamoni baasingwirwe Abaisraeli. Yefusa yaatabaaruka, yaagaruka omu ka ye Mizipa; reeba, muhara we yaashohora kumubugana, naateera ebitaasa naazina; niwe yaabaire ari omwana we nyamunegyere; akaba ataine mwanda ondiijo weena, yaaba w'omwojo nari w'omwishiki, okwihaho ogwo. Yefusa ku yaamureebire, yaataagura ebijwaro bye, yaagira ati: Ai bambe, mwana wangye! ka wangwisiza akagwe, okandeetera amaganya maingi; ahakuba nkaashamya akanwa kangye ahari MUKAMA; tinkibaasa kukireka. Muhara we yaamugarukamu ati: Taata, ku oraabe waayashamize akanwa kaawe ahari MUKAMA, ongire nk'ekyarugire omu kanwa kaawe oku kiri, nk'oku MUKAMA akuhooreire Abaamoni abazigu baawe. Yaagaruka yaagira ishe ati: Ninkushaba onyikirize eki; ondekye ameezi abiri, nze omu bibungo, ngyendagyende na bagyenzi bangye, ncurire obuhangare bwangye. Yaamugira ati: Irooko. Yaamwohereza okumara ameezi abiri; yaagyenda na bagyenzi be, yaacurira obuhangare bwe omu bibungo. Ameezi abiri ku gaahweire, yaagaruka ahari ishe, yaamugira nk'oku yaaraganiise; kandi omwishiki ogwo akaba atakamanyaga mushaija. Gwahinduka omugyenzo omuri Israeli, abaishiki ba Israeli okuguma nibagyenda buri mwaka kumara ebiro bina nibacurira muhara wa Yefusa Omugileadi. Abaefuraimu baahuruzibwa kurwana, baayambuka, baahika Zafoni, baayetomboitera Yefusa, nibagira bati: Ahabw'enki oyambukire kurwanisa Abaamoni, otatwete kuhurura naiwe? Nitwija kukwokyeza omu nju. Yefusa yaabagarukamu ati: Nyowe n'abantu bangye tukaba twine empaka nyingi n'Abaamoni; kandi ku twabeetsire, timwabatujuna. Ku naareebire mutaatujuna, naayoga amagara, naayambuka kurwanisa Abaamoni, kandi MUKAMA yaabahayo omu mikono yangye. Mbwenu ahabw'enki mwaija eri izooba kundwanisa? Okuruga aho Yefusa yaahuruza Abagileadi boona, yaabarwanisiza Efuraimu; Abagileadi baasingura Abaefuraimu; ahakuba bakabatsyorera bati: Imwe Abagileadi, muri Abaefuraimu abaacwire omu nsi ya Efuraimu n'eya Manaase. Abagileadi baakwata enyambukiro za Yorudani kutangaho Abaefuraimu ngu batambuka. Omuefuraimu weena ku yaabaire aba naahunga, yaahika aha nyambukiro, yaashaba kwambuka, Abagileadi bamubuuza bati: Ori Omuefuraimu? Ku yaabaire agira ati: Ngaaha, bamugira bati: Gira oti, Shiboleesi, nawe agira Siboleesi, ahabw'okutabaasa kukigamba gye, bamukwata, bamwitira ahari ezo nyambukiro za Yorudani. Omu bunaku obwo haafa Abaefuraimu obukumi buna n'enkumi ibiri. Yefusa yaamara emyaka mukaaga naacwera Abaisraeli emanja. Bwanyima Yefusa Omugileadi yaafa, yaaziikwa omu rurembo rumwe aha ndembo z'omuri Gileadi. Bwanyima ye Ibuzaani owa Betelehemu yaaba omuramuzi w'Abaisraeli. Akaba aine abatabani makumi ashatu na bahara be makumi ashatu abu yaahingiire omu zindi nganda; kandi akashwerererayo abatabani abakazi makumi ashatu. Yaamara emyaka mushanju naacwera Abaisraeli emanja. Bwanyima Ibuzaani yaafa, yaaziikwa Betelehemu. Bwanyima ye haazaho Elooni Omuzebuluuni, yaaba omuramuzi w'Abaisraeli; yaamara emyaka ikumi naabacwera emanja. Bwanyima Elooni Omuzebuluuni yaafa, yaaziikwa Ayalooni omu ishaza rya Zebuluuni. Bwanyima ye haazaho Abudooni mwene Hileeli owa Piratooni, yaaba omuramuzi w'Abaisraeli. Akaba aine abatabani makumi ana n'abaijukuru b'aboojo makumi ashatu; boona makumi mushanju bakaba bagyendera aha ndogoya nto makumi mushanju. Yaamara emyaka munaana naacwera Abaisraeli emanja. Bwanyima Abudooni mwene Hileeli owa Piratooni yaafa, yaaziikwa Piratooni omu ishaza rya Efuraimu omu nsi y'ebibungo ey'Abaamaleki. Kandi Abaisraeli bakagaruka baakora ebirikwangwa MUKAMA; MUKAMA yaabahayo omu mikono y'Abafilistia okumara emyaka makumi ana. Hakaba hariho omushaija wa Zoora, ow'omu ruganda rwa Daani, orikwetwa Manoa; omukazi we akaba ari engumba, ataine mwana weena. Maraika wa MUKAMA yaayeyoreka ogwo mukazi, yaamugira ati: Reeba mbwenu ori engumba, torikuzaara; kwonka noija kugira enda, ozaare omwana w'omwojo. N'ahabw'ekyo oyerinde, otarinywa viinyo nari ekirikusinza, kandi otarirya ekintu kyona ekirikuzira; ahabw'okuba reeba, noija kugira enda, ozaare omwana w'omwojo; kandi orumweiso tirurimuraba ha mutwe; ahakuba ogwo mwana aryaba Omunaziiri ahari Ruhanga okuruga omu nda ya nyina; kandi niwe aritandika kujuna Abaisraeli omu mikono y'Abafilistia. Bwanyima ogwo mukazi yaija, yaagambira iba ati: Omushaija wa Ruhanga yaanyijaho, enshusha ye yaaba eri nk'eya maraika wa Ruhanga orikutiinisa munonga; tinaamubuuza i yaaba naaruga, kandi tiyangambira iziina rye; kwonka yaangira ati: Reeba noija kugira enda, ozaare omwana w'omwojo; kandi ati: otarinywa viinyo nari ekirikusinza, n'obu kwakuba okurya ekintu kyona ekirikuzira; ahabw'okuba ogwo mwana aryaba Omunaziiri ahari Ruhanga okuruga omu nda ya nyina okuhitsya aha izooba eri arifeeraho. Bwanyima Manoa yaayeshengyereza MUKAMA, naagira ati: Ai MUKAMA, ninkweshengyereza oikirize ogwo mushaija wa Ruhanga ou waatuma atugarukyeho, atushobororere oku turitwaza omwana orizaarwa. Ruhanga yaahurira okushaba kwa Manoa; maraika ori owa Ruhanga yaagaruka ahari ogwo mukazi, yaashanga ashutami omu musiri; kwonka Manoa iba atariho. Omukazi yairukisa obwira, yaagambira iba ati: Reeba omushaija onyizireho omu biro ebihingwire yaagaruka yaanyeyoreka. Manoa yaimuka, yaakurata omukazi we, yaahika ahari ogwo mushaija, yaamubuuza ati: Niiwe mushaija ogambire n'omukazi wangye? Onu ati: Niinye. Manoa yaagira ati: Mbwenu ebigambo byawe ku biriba byabaire kwo, aryaba omwana wa muringo ki, kandi aryakora murimo ki? Maraika wa MUKAMA yaagira Manoa ati: Byona ebi ngambiire omukazi waawe, abyerinde. Tarikwikirizibwa kurya ekintu kyona ekirikuruga omu muzaabibu, n'obu kwakuba okunywa viinyo nari ekirikusinza, nari okurya ekintu kyona ekirikuzira; byona ebi mmuragiire, ashemereire kubyorobera. Manoa yaagira maraika wa MUKAMA ati: Reka tukukyerereze tukubaagire omwana gw'embuzi. Maraika wa MUKAMA yaagira Manoa ati: N'obu orankyerereze, tindikwija kurya by'okurya byawe; kandi ku oraayende kugira ekitambo ky'okwotsya, oshemereire kukihongyera MUKAMA; ahakuba Manoa taramanyire ku yaabaire ari maraika wa MUKAMA. Manoa yaabuuza maraika wa MUKAMA ati: Eiziina ryawe ori oha, ebigambo byawe ku biriba byabaire kwo, tubone kukuha ekitiinisa? Maraika wa MUKAMA yaamugira ati: Nombuuriza ki eiziina? Ka n'ery'okutangaaza! Manoa nikwo kureeta omwana gw'embuzi n'empongano y'esaano, akabihongyera MUKAMA aha rukiri; maraika akakora eby'okutangaaza, Manoa n'omukazi we nibamureeba. Endimi z'omuriro ku zaimukire ahaiguru niziruga aha itambiro, maraika wa MUKAMA yaatembera omuri ezo ndimi ezaaruga aha itambiro, Manoa n'omukazi we nibabireeba; ku baabireebire, baagwa ahansi bajuumaire. Maraika wa MUKAMA tiyaagaruka kweyoreka obundi ahari Manoa n'omukazi we. Okuruga aho Manoa yaamanya ku abaire ari maraika wa MUKAMA. Bwanyima Manoa yaagambira omukazi we ati: Buzimazima nitwija kufa, ahabw'okuba twareeba Ruhanga. Kwonka omukazi we yaagira ati: Kuri noogira ngu MUKAMA abaire naayenda kutwita, takwakiire kitambo ky'okwotsya n'empongano y'esaano ebi twamuhongyera, kandi takutworekire ebyo byona, n'obu kwakuba okutugambira ebigambo ebyo byona omu bunaku obu. Bwanyima ogwo mukazi yaazaara omwana w'omwojo, yaamweta Samusooni; omwana yaakura, kandi MUKAMA yaamuha omugisha. Omwoyo wa MUKAMA yaatandika kumukoresa omuri Mahane-daani ahagati ya Zoora na Eshitaoli. Samusooni yaashuuma Timuna, yaareebayo omwishiki, muhara w'Abafilistia. Yainamuka, yaagambira ishe na nyina ati: Ndeebire omwishiki muhara w'Abafilistia omuri Timuna; mbwenu niinyenda ngu mumunshwererere. Ishe na nyina baamugira bati: Beitu shi omuri beene waitu nari omu ihanga ryaitu tiharimu omwishiki, iwe waaza kwenda kushwera omu Abafilistia abatashazirwe? Samusooni yaagarukamu ishe ati: Nyowe munshwererere, ahkuba nanshemeza munonga. Kwonka ishe na nyina tibaramanyire ku yaabaire eri enaama ya MUKAMA, ahakuba akaba naasherura obwiho b'eokurwana n'Abafilistia. Ou bunaku obwo Abafilistia bakaba nibategyeka Abaisraeli. Atyo Samusooni yaashuuma Timuna na ishe na nyina, yaahika omu misiri y'emizaabibu yaayo, yaateerateeraniramu n'ekitsigazi ky'entare, kyamutontomera; Omwoyo wa MUKAMA yaamwijaho n'amaani, yaakitaagataagura nk'orikutaagataagura omwana gw'embuzi, haza ataine ki akwaitse; kwonka tiyaagambira ishe na nyina ki yaakora. Samusooni yaashuuma, yaagaaniira n'ogwo mwishiki, yaamushemeza munonga. Ku haahingwireho omwanya, yaagarukayo kumutwara; yaakiikama aha rubaju kureeba omutumbi gw'entare eri; ku yaahikireho, yaashanga gurimu omuzinga gw'enjoki n'obwoki. Yaabubomboora n'engaro, yaagyenda naaburya, yaagaruka ahari ishe na nyina; nabo yaabahaho, baarya; kwonka tiyaabagambira ku yaabwiha omu mutumbi gw'entare. Ishe yaashuuma ei ogwo mwishiki yaabaire ari; Samusooni yaateekyerayo obugyenyi, nk'oku omucwe gw'abatsigazi gwabaire guri. Ku baamureebire, baamureetera bagyenzi baabo makumi ashatu kumwikaza. Samusooni yaabagira ati: Ka mbahe ekishaakuzo; ku muraakiite ebiro mushanju by'obugyenyi bitakahweire, mawakimanya muti, nimbaha ebijwaro bya bafuta makumi ashatu, n'ebindi eby'ekitiinisa makumi ashatu. Kwonka ku muraabe mutakiitsire, nimumpa ebijwaro bya bafuta makumi ashatu n'ebindi eby'ekitiinisa makumi ashatu. Baamugira bati: Kishaakuze, tukihurire. Yaabagira ati: Omuri rurya harugiremu eby'okurya, Kandi omu w'amaani harugiremu obunuzi. Baamara ebiro bishatu batakiitsire. Aha kiro kya kana baagambira muka Samusooni bati: Beihabeiha baro atwitire ekyo kishaakuzo, tutakwotsya n'enju ya sho. Mutwetsire kutuhindura abooro? Tikwo kiri? Muka Samusooni yaamuririra omumaisho, naagira ati: Biri onyanga, tonkunda. Ohaire ab'owaitu ekishaakuzo, haza tiwaakinyitira. Onu ati: Ku ndaabe ntakigambiire tata na maawe, nimbaasa nta kukikugambira? Yaamara ebyo biro by'obugyenyi byona naamuririra omumaisho; aha kiro kya mushanju yaakimugambira, ahabw'okuba akamutonga amagara; nawe yaakigambira beene waabo. Aha kiro kya mushanju eizooba ritakarengire, abantu b'omuri orwo rurembo baamugira bati: Ekirikukiza obwoki obunuzi niki? Kandi ekirikukiza entare amaani n'enki? Samusooni yaabagira ati: Kuri mutahingiise nyana yangye, Timwakwitsire kishaakuzo kyangye. Omwoyo wa MUKAMA yaamwijaho n'amaani, yaashuuma Ashikelooni, yaitayo abashaija makumi ashatu, yaabanyaga, yaaha abaitsire ekyo kiito ebijwaro by'ekitiinisa. Yaagira ekiniga kingi, yainamuka, yaataaha omu ka ya ishe. Kwonka muka Samusooni baamuhingira mugyenzi we, owaamugambiire obugyenyi. Ku haahingwireho omwanya omu igyesha ry'engano, Samusooni yaaza kureeba omukazi we, yaamutwarira omwana gw'embuzi; yaagira ati: Ka nze ow'omukazi wangye omu kishengye. Kwonka ishezaara tiyaamwikiriza kutaahamu. Ishezaara yaamugira ati: Buzimazima nkateekateeka ngu okamwangira kimwe; n'ahabw'ekyo nkamuhingira mugyenzi waawe. Omurumuna tarikumuhita? Naakweshengyereza, ba niwe waatwara omu mwanya gwe. Samusooni yaabagira ati: Mbwenu ku ndaabe naakozire Abafilistia kubi, tihaine orancwere orubanja. Samusooni yaagyenda, yaakwata zaamuha magana ashatu, yaatwara enkanza z'omuriro, yaakomerana emikira ya zaamuha, yaagyenda naata enkanza emwe ahagati y'emikira ebiri. Ku yaaherize kwatsya enkanza, yaazirekura, zaaza omu misiri y'engano y'Abafilistia, zaayotsya ebiba by'engano n'engano zitakatemire, kandi n'omu misiri y'emizeituuni. Abafilistia baabuuza bati: Okozire eki n'oha? Baagarukamu bati: Ni Samusooni mukwe w'Omunyatimuna, ahakuba akamwaka omukazi we, yaamuha mugyenzi we. Abafilistia bainamuka, baayotsya ogwo mukazi na ishe, baafa. Samusooni yaabagira ati: Nk'oku mukozire mutyo, buzimazima niinyija kubahoora enzigu; ku ndaaheze, ndekyere aho. Yaabateera, yaabacoocoora, yaita baingi munonga; bwanyima yaashuuma, yaaguma omu nyanga y'orukiri rwa Etamu. Abafilistia bainamuka, baateera orusiisira omu ishaza rya Yuda, baajanjaara omuri Leehi. Abantu ba Yuda baababuuza bati: Ahabw'enki mwaija kuturwanisa? Baagarukamu bati: Twaija kuboha Samusooni kumugira nk'oku atugizire. Abashaija ba Yuda enkumi ishatu nikwo kushuuma aha nyanga y'orukiri rwa Etamu, bakagira Samusooni bati: Torikumanya ku Abafilistia barikututegyeka? mbwenu eki, otukozire ki? Samusooni yaabagarukamu ati: Nk'oku bangizire, naanye nikwo mbagizire. Baamugira bati: Twizire kukuboha, tukuheyo omu mikono y'Abafilistia. Samusooni yaabagira ati: Nimundahire imwe ku muraabe mutarikwija kunkombeera. Baamugarukamu bati: Ngaaha! kwonka itwe nitwija kukuboha, tukuhamye, tukuheyo omu mikono yaabo; buzimazima titurikwija kukwita. Batyo baamubohesa emirunga ebiri misya, baamwiha ahari orwo rukiri, baamwinamura. Ku yaahikire Leehi, Abafilistia baija kumubugana nibateera akaari; Omwoyo wa MUKAMA yaamwijaho n'amaani, emirunga eyaabaire emuri aha mikono yaaba nka furakisi eyaayokibwa omuriro; ebyabaire bimubohire byamuruga aha mikono, byaragara. Ku yaagiire kugira ati, yaagwa aha igufa ry'oruba rusya rw'endogoya, yaarukununkirira, yaarwitsa abantu rukumi. Bwanyima yaagira ati: N'oruba rw'endogoya, emirundo n'emirundo- N'oruba rw'endogoya nyitsire abantu rukumi. Ku yaaherize kugamba, yaanaga orwo ruba; kandi omwanya ogwo gukaba nigwetwa Ramasi-Leehi. Bwanyima yaagira eiriho ringi, yaatakira MUKAMA naagira ati: Otuhaire okujunwa oku okuhango, nootujunisa omukono gw'omwiru waawe; mbwenu nyitwe eiruho, ngwe omu mikono y'abatashazirwe? Ruhanga yaayashamura enonko eyaabaire eri omuri Leehi, haarugamu amaizi; ku yaaherize kuganywa, omutima gwamugaruka omunda, yaagarukwamu amaani. Nikyo omwanya ogwo gwayeteirwe Eni-hakore, amakuru ngu, eiziba ry'owaatakire; kandi eryo iziba rikiri omuri Leehi n'okuhitsya hati. Samusooni yaamara emyaka makumi abiri naacwera Abaisraeli emanja omu biro by'Abafilistia. Samusooni yaaza Gaaza, yaareebayo maraaya, yaataaha omu nju ye. Baakigambira aba Gaaza bati: Samusooni ari aha. Baayehinguririza omwanya ogu yaabaire arimu, baamara ekiro kyona bamugwereire aha irembo ry'orurembo; ekyo kiro baakimara bahunami, nibagira bati: Murekye busheeshe, tumwite. Samusooni yaabyana okuhitsya omu itumbi; eitumbi ku ryahinzire, yaimuka, yaakwata enyigi z'eirembo ry'orurembo n'ebiti by'amarembo byombi, yaabikuurirana n'empimbi zaabyo, yaabita aha mabega, yaabitwara aha mutwe gw'ekibungo ekiri omu maisho ga Heburooni. Bwanyima yaakunda omukazi ow'omu ruhita rwa Sooreki, owaabaire naayetwa Delila. Abategyeki b'Abafilistia baija owe, baamugambira bati: Omubeihabeihe, omanye ei amaani ge maingi gakomooka, n'oku twakumubaasa, tukamuboha, tukamucwa eishaija; haza buri omwe omuriitwe naija kukuha ebicweka by'efeeza rukumi n'eigana. Delila yaagira Samusooni ati: Nyaabura 'we, ngambira ei amaani gaawe maingi gakomooka, kandi n'eki baakukubohesa, kikakucwa eishaija. Samusooni yaamugira ati: Ku baakumbohesa enshuri mbisi mushanju ezitakoomire, obwo nkaahwa amaani, mba nk'abandi bantu. Abategyeki b'Abafilistia nikwo kumureetera eshuri mbisi mushanju ezitakoomire, akazimubohesa. Kandi akaba aine abashaija abaabaire bagwereire omu kishengye ky'omunda. Yaamugira ati: Samusooni, waafa, Abafilistia baakwita! Samusooni yaacwa ezo nshuri, nk'akagoye k'obugoigo oku kacweka kaahikwaho omuriro. Obwo tibaamanya i amaani ge gakomooka. Delila yaagira Samusooni ati: Reeba wansungisa, tiwangambira mazima; mbwenu naakweshengyereza, ngambira eki baakukubohesa. Yaamugira ati: Ku baakumbohesa emirunga misya etakagizire ki yaaboha, obwo nkaahwa amaani, mba nk'abandi bantu. Delila nikwo kureeta emirunga misya, akagimubohesa, akamugira ati: Samusooni, waafa, Abafilistia baakwita. Kandi abashaija abaabaire bagwereiire bakaba bari omu kishengye ky'omunda. Egyo mirunga yaagicwa nk'ehuuzi, yaamuruga aha mikono. Delila yaagira Samusooni ati: N'okuhitsya hati nookinshungisa, torikungambira mazima; ngambira eki baakukubohesa. Onu yaamugira ati: Ku waakutsiba obutsibo bwe'eishokye ryangye mushanju, waaburukirana n'omwenda ogurikurukirwa aha biti, waabuhamisa orubambo, obwo nkaahwa amaani, mba nk'abandi bantu. Atyo yaabuhamisa orubambo, yaamugira ati: Samusooni, waafa, Abafilistia baakwita! Yaasisiimuka, yaakuura orwo rubambo n'ebyo biti n'ogwo mwenda. Delila yaamugira ati: Noobaasa ota kugira oti, Ninkukunda, haza omutima gwawe gutandiho? Onshungiise emirundi egi yoona eshatu, kandi otarikungambira i amaani gaawe maingi gakomooka. Ku yaamucondoorize munonga buri izooba, yaaguma naamujugutirira, Samusooni yaarugaho yaaremba; nikwo kumugambira omubonano gwe gwona, akamugira ati: Orumweiso tirukandabaga ha mutwe, ahakuba okwiha obu naaruga omu nda ya maawe, ntuura ndi Omunaziiri ahari Ruhanga. Ku baakuumwa, obwo nkaahwamu amaani, mba otaine maani, nk'abandi bantu. Deila ku yaareebire yaamugambira omubonano gwe gwona, yaatuma kweta abategyeki b'Abafilistia naagira ati: Mwije obu bwonka, ahakuba yangambira omubonano gwe gwona. Ahonaaho abategyeki b'Abafilistia baija owe, baine empiiha omu ngaro zaabo. Delila yaamugwejegyereza aha maju ge; yaayeta omushaija, yaamugambira kumumwa obutsibo bw'eishokye rye mushanju; yaatandika kumwita kubi, amaani gaamuhweramu kimwe. Yaamugira ati: Samusooni, waafa, Abafilistia baakwita! Yaasisimuka, yaagira ati: Ka nshohore nyekunkumure nk'okwangye. Kwonka akaba atamanyire ku MUKAMA amurugireho. Abafilistia baamukwata, baamwihamu amaisho, baamushuumya Gaaza, baamukomesa emihama y'emiringa; yaaguma naakora omurimo gw'okusa omu nju y'embohe. Kwonka eishokye rye ryagaruka ryamera bwanyima y'okumumwa. Abategyeki b'Abafilistia baateerana abantu okutambira Dagoni ruhanga waabo ekitambo kihango, n'okwesiima; ahakuba bakagira bati: Ruhanga waitu ahaireyo Samusooni omuzigu waitu omu mikono yaitu. Abantu ku baamureebire, baasiima ruhanga waabo; ahakuba bakagira bati: Ruhanga waitu ahaireyo omu mikono yaitu omuzigu waitu obaire naahwerekyereza ensi yaitu, naatwitamu abantu baingi. Bwanyima emitima yaabo ku yaashemerereirwe munonga, baagira bati: Mwete Samusooni, atuzaanire. Baayeta Samusooni kuruga omu nju y'embohe; yaabazaanira; baamuta ahagati y'enyomyo. Samusooni yaagambira omwojo owaabaire amukwaitse omukono, ati: Ka nkorakoze, nkwate enyomyo ezi enju ehamiizeho, nzeegamire. Obwo enju ekaba eijwire abashaija n'abakazi; n'abategyeki b'Abafilistia boona bakaba barimu; kandi n'aha mutwe gw'enju hakaba hariho abantu nk'enkumi ishatu, abashaija n'abakazi, abaabaire nibareeba Samusooni oku arikubazaanira. Samusooni yaatakira MUKAMA ati: Ai MUKAMA Ruhanga, ninkweshengyereza mpa amaani omurundi ogu gwonka, mpoore Abafilistia ahabw'amaisho gangye gombi. Samusooni yaakwata ezo nyomyo ez'ahagati zombi, ezi enju yaabaire ehamiizeho; yaazeegamira, emwe yaagikwatsa omukono gwe gwa buryo, n'endiijo ogwa bumosho. Samusooni yaagira ati: Ka ngwane n'Abafilistia. Yainama n'amaani ge goona; ahonaaho enju yaagwera abategyeki n'abantu boona abaabaire bagirimu. N'ahabw'ekyo abu yaitsire omu kufa kwe baakira abu yaitsire akihuriire. Bwanyima beene waabo n'ab'enju ya ishe boona baashuuma, baamutwara, baamuziika omu kituuro kya Manoa ishe, ahagati ya Zoora na Eshitaoli; obwo akaba amazire emyaka makumi abiri naacwera Abaisraeli emanja. Hakaba hariho omushaija omu nsi y'ebibungo eya Efuraimu, owaabaire naayetwa Miika. Yaagira nyina ati: Ebicweka by'efeeza biri rukumi na igana, ebi baakwibire, bikakureetera kukyeena, nkuhuriire, reeba niinye mbiine. Niinye naabiibire. Nyina yaamugarukamu ati: Mwana wangye, MUKAMA akuhe omugisha. Miika ku yaagaruriire nyina ebyo bicweka by'efeeza rukumi na igana, nyina yaagira ati: Ebi bicweka by'efeeza ebindi omu ngaro, naabishoroorera MUKAMA, ngu omwana wangye abiheeshemu ekishushani ekisharwire; na mbwenu niinyija kubikugarurira. Ku yaaherize kugarurira nyina ezo feeza, nyina yaatwaraho ebicweka magana abiri, yaabiha omuheesi, yaabiheeshamu ekishushani kisharwire; kyaguma omu nju ya Miika. Kandi omushaija ogwo Miika akaba aine endaaro ya baaruhanga be, yaakora efodi na terafimu, kandi yaashoroora omwe aha batabani kuba omunyamurwa we. Omu bunaku obwo hakaba hatariho mugabe omuri Israeli, kureka buri muntu akaba naayekorera nk'oku arikwenda. Kandi hakaba hariho omutsigazi owa Betelehemu-yuda, ow'omu ruganda rwa Yuda, Omuleevi, owaabaire ashuhuukiireyo. Omushaija ogwo yaaruga omu rurembo rwa Betelehemu-yuda, yaaza kusherura ah'okutuura. Ku yaabaire naakigyenda, yaahika aha nju ya Miika omu nsi y'ebibungo eya Efuraimu. Miika yaamubuuza ati: Nooruga hi? Onu ati: Ndi Omuleevi owa Betelehemu-yuda, ninza kusherura ah'okutuura. Miika yaamugira ati: Tuura naanye, ombeere omuzaire kandi omunyamurwa; naanye ngume nkuhe ebicweka by'efeeza ikumi buri mwaka, nkujwekye kandi nkugaburire. Atyo ogwo Muleevi yaataahamu. Bwanyima yaasiima kuguma n'ogwo mushaija; ogwo mutsigazi yaamubeera nk'omwe aha batabani. Miika yaashoroora ogwo Muleevi, yaaba omunyamurwa we, yaaguma omu nju ye. Bwanyima Miika yaagira ati: Mbwenu nimmanya ngu MUKAMA naija kumpa omugisha, obu ngizire Omuleevi omunyamurwa wangye. Omu bunaku obwo hakaba hatariho mugabe omuri Israeli; kandi omu biro ebyo ab'oruganda rwa Daani bakaba nibasherura ensi y'okutuuramu; ahabw'okuba okuhitsya omu bunaku obwo bakaba batakatungire buhunguzi omu nganda za Israeli. Abadaani baiha omu ruganda rwabo rwona abashaija bataano amamanzi, baabatuma okuruga Zoora na Eshitaoli kuza kutata ensi n'okugyetegyereza; baabagira bati: Nimwirooko mwetegyereze ensi. Baahika aha nju ya Miika omu nsi y'ebibungo eya Efuraimu, baaraarayo. Ku baabaire bari haihi n'enju ya Miika, baamanya eiraka ry'ogwo mutsigazi Omuleevi, baakiikama, baamubuuza bati: Okureetsire aha n'oha? Aha nookoraho ki, kandi oineho murimo ki? Onu ati: Oku nikwo Miika yantwarize, akandaganisa ebihembo kumukorera; naanye nkaba omunyamurwa we. Baamugira bati: Twakweshengyereza, buuza Ruhanga, tumanye yaaba nitwija kugira omugisha omuri orurugyendo rwaitu. Omunyamurwa yaabagarukamu ati: Mugyende n'obusingye; MUKAMA naija kubarinda omu rugyendo rwanyu. Abo bashaija bataano baagyenda, baahika Laishi, baareeba abantu abaabaire bariyo, beetuuriire n'obusingye, nk'oku omucwe gw'Abasidoni gwabaire guri, batuurize, bataine ki beetaireho; bakaba bari abatungi bataine ki bakyenire omu nsi; bari hare n'Abasidoni, bataine bandi boona abu barikukwatanisa nabo. Ku baagarukire ahari beene waabo omuri Zoora na Eshitaoli, beene waabo baababuuza bati: Nigaahi? Banu bati: Mwimukye tuze kubateera; ahakuba tureebire ensi, kandi ensi egyo ni nungi munonga. Mushutikirwe ki? Murekye kweziringa, muze omuri egyo nsi, mugikubuure. Ku muraagyende, nimwija kushangayo abantu abeetuuriire n'obusingye, kandi n'ensi eri mpango; buzima Ruhanga agihaireyo omu mikono yaanyu; n'ensi etabuziremu kintu kyona eky'omu nsi. Bwanyima abashaija magana mukaaga ab'omu ruganda rwa Daani, baaruga Zoora na Eshitaoli, bakwaitse eby'okurwanisa. Bainamuka, baateera orusiisira Kiryasi-yearimu omuri Yuda; n'ahabw'ekyo omwanya ogwo baagweta Mahane-Daani n'okuhitsya hati; guri enyima ya Kiryasi-yearimu. Baarugayo, baahika omu nsi y'ebibungo eya Efuraimu aha nju ya Miika. Ku baahikireyo, abo bashaija bataano abaabaire nibaza kutata ensi ya Laishi, baagira beene waabo bati: Nimumanya ku omuri aga maju harimu efodi na terafimu n'ekishushani kiheesire, kandi ekisharwire? N'ahabw'ekyo muteekateekye eki muraakore. Baakiikama, baataaha omu nju y'ogwo mutsigazi Omuleevi omu ka ya Miika, baamubuuza oku araire; kandi abo bashaija magana mukaaga ab'omu ruganda rwa Daani baayemerera aha irembo, bakwaitse eby'okurwanisa byabo; bwanyima abo bashaija bataano abaagiire kutata ensi, baazayo, baataahamu, baihamu ekyo kishushani kiheesire kandi ekisharwire, na efodi na terafimu; omunyamurwa yaayemerera omu irembo hamwe n'abo bashaija magana mukaaga abakwaitse eby'okurwanisa. Abashaija bari ku baataahire omu nju ya Miika, baihamu ekishushani kiheesire kandi ekisharwire, na efodi na terafimu, omunyamurwa yaababuuza ati: Nimukora ki? Baamugarukamu bati: Hurikiza, igara akanwa; gyenda naitwe otubeere omuzaire kandi omunyamurwa. Ekirikukukirira oburungi n'okuba omunyamurwa w'eka y'omuntu omwe, nari okuba omunyamurwa w'oruganda n'omuryango omuri Israeli? Omunyamurwa yaashemererwa munonga omu mutima, yaatwara efodi na terafimu n'ekyo kishushani kisharwire, yaagyenda n'abo bashaija bamushagatiire. Batyo baakiikama, baagyenda beebembeize abaana n'amatungo n'ebintu. Ku baabaire baagyendaho akaanya okuruga aha ka ya Miika, abantu abaabaire bari omu maju agari haihi n'eka ya Miika baayeteerana, baakurata Abadaani, baabahika haihi. Baabeeta nibabakubukira. Abadaani baahinduka, baabuuza Miika bati: Obaire ota okutuhururira n'omutwe ogurikwingana gutyo? Miika yaabagarukamu ati: Mwanyaga baaruhanga bangye abu naakozire, n'omunyamurwa wangye, mwayegyendera; kandi ekindi naatsigarana ki? Mbwenu nimumbuuriza ki ngu, Obaire ota? Abadaani baamugira bati: Tutagaruka kukuhurira, abanyakiniga batakaakugwaho, bakakwita n'ab'omu ka yaawe. Abadaani baayegyendera; Miika ku yaareebire bamukiza amaani, yaakuba yaagaruka owe. Baatwara ebi Miika yaabaire akozire, n'omunyamurwa ou yaabaire aine, baaza Laishi, baahika omu bantu bari abatuurize, abataine ki beetaireho; baabaitsa rurara, baayotsya orurembo rwabo. Abo bantu baabura kijuna, ahabw'okuba orurembo rwabo rukaba ruri hare na Sidoni, kandi bakaba batarikukwatanisa n'abandi; kandi orurembo rwabo ruri omu ruhanga oruri haihi na Besirehobu. Bwanyima Abadaani baayombekayo orundi rurembo, baarutuuramu. Orwo rurembo baarweta Daani, nibarweterera ishenkurubo Daani, owaazairwe Israeli; kwonka eiziina ry'orwo rurembo ery'okubanza rikaba riri Laishi. Abadaani baayeteeraho ekyo kishushani; kandi Yonasaani mwene Gereshoni, mutabani wa Musa, we n'abatabani baaguma bari abanyamurwa b'oruganda rwa Daani okuhitsya aha izooba eri ensi yaanyagiirweho. Batyo baataho ekyo kishushani kisharwire, eki Miika yaakozire, kyagumaho ebiro byona ebi enju ya Ruhanga yaamazire omuri Shiilo. Omu biro ebi Abaisraeli baabaire bataine mugabe, hakaba hariho Omuleevi owaabaire ashuhuukiire enyima y'ensi y'ebibungo eya Efuraimu; yaashwera omukazi w'ekinyanshunju, ou yaihire omuri Betelehemu-yuda. Omukazi we yaamugwerwa kubi, yaayangana, yaagaruka owa ishe omuri Betelehemu-yuda, yaamarayo ameezi ana. Bwanyima iba yaimuka, yaamukurata yaaza kumweshengyereza kumugarura, yaagyenda n'omugaragwa we n'endogoya ibiri; omukazi yaamutaasya omu ka ya ishe; ishezaara ku yaamureebire, yaija kumubugana ashemereirwe. Ishezaara, ishe w'ogwo mwishiki, yaamwosesa, yaamara nawe ebiro bishatu; baarya, baanywa, baaguma aho. Aha kiro kya kana baimuka omu kasheeshe kare, ogwo Muleevi yaimuka kurugayo; ishe w'omwishiki yaagambira omukwe ati: Banza orye akagaati, ogarukwemu amaani, bwanyima obone kugyenda. Batyo baashutama bombi hamwe, baarya, baanywa; bwanyima ishe w'omwishiki yaagambira omukwe ati: Ninkweshengyereza, ikiriza ogarukye oraare, omutima gwawe gushemererwe. Ogwo mushaija ku yaimukire kugyenda, ishezaara yaamweshengyereza, okuhitsya obu yaagarukire akaraarayo. Aha izooba rya kataano yaimuka omu kasheeshe kare kugyenda; ishe w'omwishiki yaagira ati: Huumuza omutima, ninkweshengyereza, osiibe aha okuhitsya omu mwabazyo. Batyo baarya hamwe. Omushaija ku yaimukire kugyenda, we n'omukazi we n'omugaragwa we, ishezaara, ishe w'ogwo mwishiki, yaamugira ati: Reeba, eizooba ryahendekire, nimbeeshengyereza mugarukye muraare; reeba, bwaizire, raara, omutima gwawe gushemererwe; nyencakare mugurukye kare, mutaahe. Kwonka omushaija tiyaikiriza kuraara, yaimuka, yaagyenda, yaahika ahashungaine na Yebusi, niyo Yerusalemu; obwo aine endogoya ibiri eziriho amatandiiko, kandi aine n'omukazi we. Ku baahikire haihi na Yebusi, bwashangwa buri haihi kwira; omugaragwa yaagira mukama we ati: Ninkweshengyereza, ija tukiikame, turaare omuri oru rurembo rw'Abayebusi. Mukama we yaamugira ati: Titurikwija kukiikama omu rurembo rw'abanyamahanga, orutari rw'Abaisraeli, kureka twambukye tuhikye Gibea. Yaagaruka yaagambira omugaragwa we ati: Ija tuhikye haihi na Gibea nari Raama, turaare omu rurembo rumwe ahari ezo. Batyo baayogaho, baagyenda; ku baahikire haihi na Gibea eya Benyamiini, eizooba ryarenga. Baakiikamira aho, baaza Gibea kuraarayo. Ku yaahikireyo, yaashutama ahu emihanda y'omu rurembo erikuteeranira, ahakuba tiharabaireho owaikiriize kubaraaza. Bwanyima omuri ogwo mwabazyo haija omugurusi naaruga omu musiri ei yaabaire naakora; omugurusi ogwo akaba ari ow'omu nsi y'ebibungo eya Efuraimu, owaabaire ashuhuukiire Gibea; kwonka ab'omuri orwo rurembo bakaba bari Ababenyamiini. Ku yaanagire amaisho, yaareeba omugyenzi omu nguuto y'orwo rurembo. Ogwo mugurusi yaamubuuza ati: Nooruga hi, kandi nooza hi? Yaamugarukamu ati: Nituruga Betelehemu-yuda, nituza enyima y'ensi y'ebibungo eya Efuraimu; niyo naarugire, ninza Betelehemu-yuda; mbwenu ninza omu nju ya MUKAMA, ahakuba tihariho owaikiriza kundaaza. Kwonka twine embuba n'eby'okurya by'endogoya zaitu; kandi twine omugaati na viinyo ahabwangye n'omuzaana waawe n'omutsigazi ou twine; titwine ki turikwetenga. Omugurusi yaagira ati: Huumura! niinyija kukukorera ebi orikwetenga byona; kwonka otaraara omu muhanda. Atyo yaabataasya omu ka ye, yaaha endogoya z'ogwo mushaija eby'okurya, baanaaba ebigyere, baarya, baanywa. Ku baabaire nibakishemererwa, haija abantu b'abanyarurembo abataine mugasho, baayehinguririza egyo nju, baateera orwigi, baagambira ogwo mugurusi nyineeka, bati: Shohoza ogwo mushaija owaija omu nju yaawe, tumumanye. Omushaija nyineeka yaashohora ahu baabaire bari, yaabagira ati: Beene waitu, murekye, naabeeshengyereza, mutakora ekibi ekirikwingana kityo; ogu mushaija yaataahire omu nju yangye, mutakora ekihagaro ekirikushusha kityo. Reeba, hariho muhara wangye empangare, n'omukazi w'ogu mushaija; ka mbe nibo naashohoza hati, mubashiishe, mubagire nk'oku murikwenda; kwonka omushaija ogu mutamukoraho ekihagaro ekirikushusha kityo. Abo bashaija baayanga kumuhurira; ogwo mushaija omugyenyi nikwo kukwata omukazi we w'ekinyanshunju, akamushohoza ahu bari, bakamumanya, bakamushiisha ekiro kyona okuhitsya omu kasheeshe; ku bwabaire nibutaagurikana, baamurekura. Omukazi yaija nibusheesha, yaagwa aha rwigi rw'enju y'ogwo mushaija, omu mukama we yaabaire ari, okuhitsya obu bwaseesire. Mukama we ku yaimukire omu kasheeshe, yaigura enyigi z'enju, naashohora kugyenda, yaashanga ogwo mukazi we w'ekinyanshunju agwire ahansi, engaro ze ziri omu kisasi. Yaamugira ati: Imuka tugyende. Akateezo kaabura; bwanyima omushaija yaamuta aha ndogoya, yaimuka, yaaza owaabo. Ku yaataahire omu nju ye, yaihayo omusyo, yaakwata omutumbi gw'omukazi we, yaagutemaatemera omu ngingo, yaagucwamu ebicweka ikumi na bibiri, yaabyohereza omu mashaza goona aga Israeli. Abaakireebire boona baagira bati: Ekintu nk'eki tikikakorwaga, kandi tikikareebwaga, okwiha obu Abaisraeli baaruga omu nsi ya Misri n'okuhitsya hati. Mukiteekateekyeho, mukihanuureho, kandi mukigambeho. Bwanyima Abaisraeli boona baaruga omu ndembo zaabo, baateeranira hamwe baine enaama emwe, okuruga ahari Daani okuhika Beeri-sheba, hamwe n'ab'ensi ya Gileadi, baateeranira Mizipa omu maisho ga MUKAMA. Abategyeki b'eihanga ryona ery'enganda za Israeli zoona, baayeyoreka omu mutwe gw'abantu ba Ruhanga, abashaija enkwata-rurara obusiriira buna abarikugyendesa ebigyere. (Kandi Ababenyamiini bakaba bahuriire ku Abaisraeli bainamukire Mizipa.) Abaisraeli baabuuza bati: Tugambire, ekibi ekyo kikakorwa kita? Ogwo Muleevi, iba w'omukazi owaitsirwe, yaagarukamu naagira ati: Nyowe nkaija Gibea eya Benyamiini n'omukazi wangye w'ekinyanshunju kuraarayo. Abashaija ba Gibea bantaahirira, bankubira omu nju nyekiro; nyowe baayenda kuunyita, n'omukazi wangye baamuhamba n'amaani, yaafa. Naakwata omukazi wangye, naamucwamu ebicweka, naabyohereza omu mashaza goona ag'obuhunguzi bwa Israeli; ahabw'okuba bakakora ekibi ky'obushambani, kandi ekihagaro omuri Israeli. Imwe Abaisraeli mwena, mureebe, mukihanuureho, mugambire aha ekishemereire kukorwa. Abantu boona baimuka nk'omuntu omwe, nibagira bati: Tihaine n'omwe omuriitwe oraaze omu ihema rye, nari oraagarukye omu ka ye. Kureka hati oku nikwo turaagire Gibea; nitwija kugiteera, twaheza kuteera enteenyu. Kandi nitwija kutoorana abashaija ikumi omu bantu igana, na igana omu bantu rukumi, na rukumi omu bantu kakumi, nitubaiha omu nganda zoona eza Israeli, b'okuza kureetera engabo entanda, ezo ngabo ku ziraahikye Gibea eya Benyamiini, zibone kubakora nk'ebihagaro byona ebi baakozire omuri Israeli oku biri. Batyo Abaisraeli boona baateeranira hamwe, baine enaama emwe, kurwanisa orwo rurembo. Ab'enganda za Israeli baatuma entumwa omu ruganda rwona orwa Benyamiini, nizigira ziti: Eki ni kibi ki ekikozirwe omuriimwe? Mbwenu nu mutuhe abo bashaija ba Gibea abataine mugasho, tubaite, twihe ekibi omuri Israeli. Kwonka Ababenyamiini baayanga kuhurira Abaisraeli beene waabo. Ababenyamiini baaruga omu ndembo zaabo, baateeranira Gibea kurwanisa Abaisraeli. Eryo izooba baabara Ababenyamiini abarugire omu ndembo zaabo, abashaija enkwata-rurara obukumi bubiri n'enkumi mukaaga, otabariiremu ab'omuri Gibea, abashaija b'entoore magana mushanju. Omuri abo bantu boona hakaba harimu abashaija b'entoore magana mushanju abarikutwara emosho; buri muntu omuribo akaba abaasa kurekyeza enjungu y'eibaare, n'akashokye akateera, atahembye. N'Abaisraeli abaabazirwe, otabariiremu Ababenyamiini, bakaba bari obusiriira buna enkwata-rurara; kandi abo boona bakaba bari abarwani. Abaisraeli baimuka, baaza Beseeli, baabuuza Ruhanga obwengye, nibagira bati: Nibaahi omuriitwe abaraabanze kurwanisa Ababenyamiini? MUKAMA yaagarukamu ati: Abayuda nibo baraabanzeyo. Abaisraeli baimuka omu kasheeshe, baateera orusiisira kurwanisa Gibea; baahurura kuteera Ababenyamiini, baatenga orugamba kurwanira nabo Gibea. Ababenyamiini baashohora, baita Abaisraeli, baabaraza nk'ebiti, haafa abantu obukumi bubiri n'enkumi ibiri. Kwonka Abaisraeli baayezirika, baagaruka baatenga orugamba omu mwanya ogu baarutengyeiremu okubanza. Abaisraeli bainamuka, baaririra omu maisho ga MUKAMA okuhitsya omu mwabazyo, baabuuza MUKAMA bati: Tugarukye turwane n'Ababenyamiini beene waitu? MUKAMA yaagarukamu ati: Nimwirooko mubateere. Batyo Abaisraeli bairirira Ababenyamiini kubarwanisa aha izooba rya kabiri. Aha izooba eryo Ababenyamiini baaruga omuri Gibea, baabarwanisa, baagaruka baababingira kimwe, baabaitamu abantu kakumi n'enkumi munaana; kandi abo boona bakaba bari abashaija enkwata-rurara. Bwanyima Abaisraeli boona, engabo zoona, bainamuka, baaza Beseeli, baashutama omu maisho ga MUKAMA, baarira; eryo izooba baayesiibyakwo okuhitsya omu mwabazyo; baahonga ebitambo by'okwotsya n'empongano z'okusiima ahabw'obusingye omu maisho ga MUKAMA. Abaisraeli baabuuza MUKAMA, (ahakuba omuri ebyo biro eshanduukye y'endagaano ya MUKAMA niyo yaabaire eri; na Finehaasi mwene Eleazaari, mutabani wa Arooni niwe yaabaire aheereza MUKAMA omu maisho gaayo) nibagira bati: Tugarukye turwane n'Ababenyamiini beene waitu, nari turereere? MUKAMA yaagarukamu ati: Nimwirooko; ahakuba nyencakare niinyija kubahayo omu mikono yaanyu. Abaisraeli baataho ab'okugwera aha mbaju zoona eza Gibea. Aha izooba rya kashatu Abaisraeli baahurura kuteera Ababenyamiini, baatenga orugamba kurwanira nabo Gibea, nk'oku babaire baarwaine nabo obundi. Ababenyamiini baashohora kubarwanisa, baabeihwabeihwa, baaruga omu rurembo; baatandika kuteera Abaisraeli n'okubaita nk'oku babaire baakozire obundi; baabaitira omu muhanda ogurikuza Beseeli n'ogurikuza Geeba, n'omu bwerere; baabaitamu abantu nka makumi ashatu. Ababenyamiini baagira bati: Twababinga nk'okubanza. Kwonka Abaisraeli baagira bati: Ka tuhungye, tubabeihabeihe, tubaihe omu rurembo tubahitsye omu mihanda. Abaisraeli boona baimuka omu mwanya ogu babaire barimu, baatenga orugamba Baali-tamari; kandi abaabaire bagwereire baajumbutuka omu mwanya ogu babaire barimu Maaregeeba. Omu Baisraeli boona haarugamu abashaija entoore kakumi, baateera Gibea; orugamba rwahama; kwonka aba Gibea bakaba batamanyire ku bari omu kabi. MUKAMA yaasingura Ababenyamiini omu maisho g'Abaisraeli; eryo izooba Abaisraeli baacwekyereza omu Babenyamiini abantu obukumi bubiri n'enkumi itaano na igana; kandi abo boona bakaba bari abashaija enkwata-rurara. Ababenyamiini baareeba Abaisraeli ku baabingwa, ahabw'okuba Abaisraeli bakabahunga ahabw'okwesiga abagwereire abu bataire haihi na Gibea. Abaabaire bagwereire baajumbutuka, baayetuura omuri Gibea, baacwekyereza orurembo rwona na rurara. Kandi Abaisraeli boona bakaba baragaine akamanyiso n'abaabaire bagwereire, ngu ku baraacumbuutsye omwika mwingi nk'ekicu omu rurembo, Abaisraeli bakubuukye, barwane. Obwo Ababenyamiini bakaba batandikire kubinga Abaisraeli n'okubaitamu abantu nka makumi ashatu; ahakuba bakagira bati: Buzimazima twababingira kimwe nk'okubanza. Kwonka omwika ogurikushusha nk'enyomyo ku gwatandikire kucumbuuka omu rurembo, Ababenyamiini baareeba enyima, baashanga orurembo rwona nirucumbuuka omwika okuhika ahaiguru. Abaisraeli baabahindukana, Ababenyamiini baashoberwa, ahakuba bakareeba akabi kaabahikaho. N'ahabw'ekyo baateera Abaisraeli amabega, baahunga nibatoora omu ihamba; kwonka engabo z'Abaisraeli zaabakurata zibahambize, kandi ezaarugire omu ndembo zaabatanga omumaisho, zaabacwekyereza. Batyo baatangatanga Ababenyamiini embaju zoona, baababinga, baabaribatiirira okuruga ahari Noha, okuhika ahashungaine na Geeba oburugwa-izooba. Omu Babenyamiini haafamu abantu kakumi n'enkumi munaana, boona abaabaire bari amamanzi. Abaatsigaireho baahinduka, baahungira omu ihamba okuhika aha rukiri rwa Rimona; bakiri omu muhanda Abaisraeli baabaitamu abantu enkumi itaano; baagumizamu bababingire okuhika Gidomu, baitirayo abandi enkumi ibiri. N'ahabw'ekyo boona abaafiire omu Babenyamiini eryo izooba baahika obukumi bubiri n'enkumi itaano, abashaija enkwata-rurara kandi amamanzi. Kwonka abashaija magana mukaaga baahinduka, baahungira omu ihamba, baahika aha rukiri rwa Rimona, baagumayo okumara ameezi ana. Abaisraeli baagaruka baahindukana Ababenyamiini, baacwekyereza orurembo rwona na rurara, abantu n'amatungo n'ebi baashangiremu byona; kandi n'endembo zoona ezi baahikiremu baazootsya n'omuriro. Kandi Abaisraeli bakaba barahiriire Mizipa bati: Tihariho muntu weena omuriitwe orihingira omu Babenyamiini muhara we. Abantu baagaruka Beseeli, baaguma bashutami omu maisho ga Ruhanga okuhitsya omu mwabazyo, baarira nibaborooga munonga. Baagira bati: Ai bambe MUKAMA, Ruhanga wa Israeli, eki kibeereireho ki, oruganda rumwe hati okubura omuri Israeli? Ku bwaseesire, abantu baimuka kare, baayombekayo eitambiro, baahonga ebitambo by'okwotsya n'empongano z'okusiima ahabw'obusingye. Abaisraeli baabuuza bati: Omu nganda za Israeli otaizire mu iteeraniro ahari MUKAMA n'oha? Ahakuba bakaba barahiire endahiro ehamire aha muntu weena oriba ataizire Mizipa ahari MUKAMA, nibagira bati: Buzimazima aryaitwa. Abaisraeli baayefuuza ahabw'Ababenyamiini beene waabo, nibagira bati: Eri izooba hariho oruganda orucwirwe omuri Israeli. Mbwenu tugire tuta okusherurira abaahonokireho abakazi, ku turaabe twarahiire ngu tituribahingira bahara baitu? Baagaruka baabuuza bati: Ni ruganda ki omu nganda za Israeli orutainamukire Mizipa ahari MUKAMA? Ku baagiire kwetegyereza, baashanga hataine n'omwe orugire Yabeshi-gileadi okwija omu rusiisira ahu bateeraniire; ahabw'okuba ku baabazire abantu, baashanga omu bantu ba Yabeshi-gileadi hatariho n'omwe. Eiteeraniro ryona ryatumayo abashaija amamanzi, abarikukira abandi boona, kakumi n'enkumi ibiri, baabaragiira bati: Mugyende mucwekyereze aba Yabeshi-gileadi na rurara, n'abakazi baabo n'abaana baabo. Eki mube nikyo mwakora; mucwekyerereze kimwe abashaija boona na buri mukazi weena oraraire n'omushaija. Omu ba Yabeshi-gileadi baashangayo abaishiki magana ana, abaabaire batakamanyaga bashaija; baabareeta omu rusiisira orwabaire ruri Shiilo omu nsi ya Kanaani. Eihanga ryona ryatuma aha Babenyamiini, abaabaire bari omu rukiri rwa Rimona, baabahuumuriza. Ababenyamiini baagaruka obwo; baabaha abo baishiki abu baakirize omu ba Yabeshi-gileadi; kwonka tibaabahika. Abantu baagaruka baayefuuza ahabw'Ababenyamiini, ahabw'okuba MUKAMA akaba areetsire ekyasha omuri Israeli. Bwanyima abakuru b'eihanga baagira bati: Mbwenu tugire tuta okusherurira abatsigaireho abakazi, abakazi ku baraabe bahweireho omuri Benyamiini? Baagira bati: Ababenyamiini abahonokire aha icumu bashemereire kugira ab'okubahungurira, harekye kugira oruganda orwahwaho muri Israeli. Kwonka titurikubaasa kubahingira bahara baitu, ahabw'okuba Abaisraeli bakaba barahiire bati: Omuntu weena orihingira muhara we omu Babenyamiini akyenwe. Baagaruka baagira bati: Nimumanya ku habaho obugyenyi bwa MUKAMA buri mwaka omuri Shiilo, eri aha bukiizi-bwa-bumosho bwa Beseeli aha rubaju rw'oburugwa-izooba bw'omuhanda ogurikuruga Beseeli nigwinamuka Shekemu, kandi aha bukiizi-bwa-buryo bwa Lebona. Baaragiira Ababenyamiini bati: Mwirooko muze omu misiri y'emizaabibu, mugume mugwereire; abaishiki ba Shiilo ku baraabe nibaza kuzina, mugurukye omu misiri y'emizaabibu, buri muntu ayekwatire omukazi omuri abo baishiki ba Shiilo; bwanyima mugarukye omu nsi ya Benyamiini. Baishebo nari banyaanyabo ku baraije kututonganaho, nitwija kubagira tuti: Mubatuhe ahabw'embabazi, ahabw'okuba buri muntu tituramunyagiire mukazi omu rugamba; kandi naimwe timurababahaire; kuri niimwe mwababahaire, mukaagizire orubanja. Ababenyamiini baakora batyo; baayekwatira abakazi omuri abo abaabaire nibaza kuzina, nk'oku abashaija baabaire nibaingana, baabatwara; bwanyima baagyenda, baagaruka omu buhunguzi bwabo, baayombeka endembo ezaabaire zisheenyirwe, baazituuramu. Kandi Abaisraeli baarugayo omu bunaku obwo, buri muntu yaagaruka omu ruganda rwe n'omuri beene waabo. Okuruga aho buri muntu yaaza omu buhunguzi bwe. Omu bunaku obwo hakaba hatariho mugabe omuri Israeli; kureka buri muntu akaba naayekorera nk'oku arikwenda. Omu biro by'okutegyeka kw'abaramuzi, hakabaho enjara omu nsi. Omushaija wa Betelehemu-Yuda yaashuhuukira omu nsi ya Moabu, we n'omukazi we n'abatabani bombi. Ogwo mushaija akaba naayetwa Elimeleki, n'omukazi we naayetwa Naomi, n'amaziina g'abatabani gakaba gari Mahalooni na Kilioni; bakaba bari aba Efuraata, aba Betelehemu-Yuda. Ku baahikire omu nsi ya Moabu, baatuurayo. Bwanyima Elimeleki iba wa Naomi yaafa; Naomi yaatsigara n'abatabani bombi. Baashwera Abamoabukazi, omwe akaba naayetwa Orupa, n'ondi Ruusi; baamarayo emyaka nka ikumi. Bwanyima Mahalooni na Kilioni bombi baafa; Naomi ogwo yaafeerwa iba n'abatabani bombi. Bwanyima yaimuka n'abakaamwana kugarukayo naaruga omu nsi ya Moabu; ahakuba akaba yaahuririire omu nsi ya Moabu, ku MUKAMA ataayaayiire abantu be, akabaha eby'okurya. Yaaruga ahu yaabaire ari hamwe n'abakaamwana bombi, baakwata omuhanda kugaruka omu nsi ya Yuda. Naomi yaagira abakaamwana ati: Mwirooko, buri omwe agarukye omu nju ya nyina. MUKAMA abakorere eby'embabazi, nk'oku mwabinkoreire na baanyakufa. MUKAMA abahe obuhuumure, buri omwe omu ka ya iba. Yaabanywegyera, baimutsya amaraka, baarira. Baamugarukamu bati: Ngaaha, kureka nitwija kugarukayo naiwe omu bantu b'owaanyu. Naomi yaabagira ati: Baana bangye, mugarukyeyo; nimwendera ki kugyenda naanye? Nimugira ngu nkiine abandi baana omunda, ngu nyentsya babe abashaija baanyu? Baana bangye, mwegyendere, mugarukyeyo, ahakuba nkuzire, tinkiri w'okushwerwa. Nangwa n'obu naakugira nti, nyine amatsiko, nari n'obu naakushwerwa omushaija eki kiro, naazaara abaana b'aboojo, ebyo mukaabategyereza, okuhitsya ahu barikurira? Haza ekyo kibazibira kushwerwa? Ngaaha, baana bangye; ninshaasha munonga ahabwanyu, ahakuba MUKAMA abangire omukono gwe kundwanisa. Baagaruka baimutsya amaraka gaabo, baarira. Orupa yaanywegyera nyinazaara, kwonka Ruusi we yaamubaho akaramata. Naomi yaamugira ati: Reeba, muka baro yaagaruka omuri beene waabo, n'ahari ruhanga we; naiwe garukayo, okurate muka baro. Ruusi yaamugarukamu ati: Reka kuunyeshengyereza kukutsigaho, n'obu kwakuba okugarukayo, ngu ndekye kukukuratira; ahakuba ahu oriza hoona, naanye niho ndiza; ahu oriraara, naanye niho ndiraara; abantu baawe nibo bariba abantu bangye, kandi Ruhanga waawe niwe ariba Ruhanga wangye. Ahu origwa, naanye niho ndigwa, kandi niho ndiziikwa. Ku harigira ekyantaanisa naiwe, kitari rufu, MUKAMA akinture n'okukiraho. Naomi ku yaareebire amaririire kimwe kugyenda nawe, yaarekyera aho kumugambira. Batyo baagumizamu bombi okuhitsya obu baahikire Betelehemu. Ku baahikireyo, ab'omu rurembo boona baajagarara ahabwabo, abakazi baabuuzana bati: Beitu ogu ni Naomi? Yaabagarukamu ati: Murekye kuunyeta Naomi, kureka muunyete Maara; ahabw'okuba Ow'obushoboorozi bwona akankorera ebirikushaarira munonga. Nkaruga kunu nyijwire, mbwenu MUKAMA yangarura ntaine kantu. Nimuunyetera ki Naomi, haza nimureeba oku MUKAMA ambonaboneise, kandi Ow'obushoboorozi bwona oku angwisiize akagwe. Okwo nikwo Naomi yaagarukire na Ruusi Omumoabukazi omukaamwana, nibaruga omu nsi ya Moabu. Baahika Betelehemu omu itogyera rya sayiri. Kandi Naomi akaba aine omunyabuzaare ow'oruganda rwa iba, omushaija omutungi rugambwa, ow'omuryango gwa Elimeleki, eiziina rye Boazi. Ruusi Omumoabukazi yaagira Naomi ati: Ka nze omu misiri, mpumbe engano ninkuratira orangirire embabazi. Yaamugira ati: Irooko, mwana wangye. Yaagyenda, yaahika omu misiri, yaahumba akuratiire abarikugyesha; yaahika aha kicweka ky'emisiri ekyabaire kiri ekya Boazi, ow'omuryango gwa Elimeleki, kwonka atakimanyire. Kandi reeba, Boazi yaija naaruga Betelehemu, yaaramutsya abagyesi ati: MUKAMA agume naimwe. Nabo baamugarukamu bati: MUKAMA akuhe omugisha. Bwanyima Boazi yaabuuza omunyampara w'abagyesi ati: Omwishiki ogu n'ow'oha? Omunyampara ogwo yaagarukamu ati: N'omwishiki w'Omumoabu owaagarukire na Naomi okuruga omu nsi ya Moabu. Ku yaija, yangira ati: Ninkweshengyereza, nyikiriza mpumbe ninshanguruza nkuratiire abagyesi ahagati y'ebiba. Atyo yaija, yaiha omu kasheeshe naahumba n'okuhitsya hati, kureka akaanya kakye, aku yaahuumuraho omu nju. Bwanyima Boazi yaagira Ruusi ati: Hurira, mwana wangye! Otaza kuhumba omu gundi musiri, kandi otaruga omuri ogu, kureka ogume haihi n'abazaana bangye. Ogume otaire amaisho aha musiri ogu barikugyesha, kandi obakuratire. Tiwaahurira ku naayehanangiriza abatsigazi, ngu hatagira owaakukoraho? Kandi ku oraagire eiriho, oze aha nyungu, onywe aha maizi agu abatsigazi baataha. Ruusi yaajuumara ahansi, yaamugira ati: N'enki ekyakureetera kungirira embabazi n'okuunyetaho, haza ndi omunyaihanga? Boazi yaamugarukamu ati: Banshobororeire gye byona ebi waakoreire nyokozaara okwiha obu baro yaafa, kandi n'oku waatsigireho sho na nyoko n'ensi yaanyu, okaija omu bantu abu waabaire otakamanyaga. MUKAMA akuzimuurire ahabw'ebi waakozire; MUKAMA Ruhanga wa Israeli; ou waahungiire omu mapapa ge, akuhe ebihembo byawe byona bitacwirweho. Ruusi yaagira ati: Mukama wangye, wangirira embabazi nyingi, ahabw'okuba wampuumuriza, kandi waagamba gye n'omuzaana waawe, n'obu ndaabe ntari nk'omwe aha bazaana baawe. Obunaku bw'okurya ku bwahikire, Boazi yaamugira ati: Ija aha, orye eby'okurya, okoze ekitongye kyawe omuri viinyo. Ruusi yaashutama aha rubaju rw'abagyesi; baamuha sayiri ekarangire, yaarya, yaahaaga, yaagitsigaho. Kandi ku yaimukire kugaruka kuhumba, Boazi yaaragiira abatsigazi be ati: Mumurekye ahumbe n'omu biba, mutamujuma. Kandi mumwihire ezindi omu biba, muzitsigye aho, azihumbe, mutamugambaho. Atyo yaahumba omuri ogwo musiri okuhitsya omu mwabazyo; bwanyima yaahuura ebi yaahumba, haarugamu eefa ya sayiri. Yaagyekorera, yaaza omu rurembo, nyinazaara yaareeba ei yaahumba; Ruusi yaiha omu kikondooro ebi yaatsigaza yaaheza kurya, yaabimuha. Nyinazaara yaamubuuza ati: Waahumba hi eri izooba? Kandi waakora hi? Owaakwetaho aheebwe omugisha. Yaagambira nyinazaara mukama w'omusiri, ogu yaakoramu, yaamugira ati: Mukama w'omusiri ogu naakoramu eri izooba naayetwa Boazi. Naomi yaagira omukaamwana ati: Ogwo mushaija aheebwe omugisha ahari MUKAMA, otarekire kugirira mbabazi abakiriho na baanyakufa. Naomi yaagaruka yaamugira ati: Ogwo mushaija ni mwene waitu ow'obuzaare bwa haihi, omwe ah'abashemereire kutucungura. Ruusi Omumoabukazi yaamugira ati: N'ekya buzima yangira ati: Ogume haihi n'abairu bangye, okuhitsya obu baraaheze kugyesha emisiri yangye yoona. Naomi yaagira Ruusi omukaamwana ati: Mwana wangye, ni kirungi ogume ogyende n'abazaana be, barekye kukushanga omu gundi musiri. Okuruga obwo yaaguma haihi n'abazaana ba Boazi, naahumba okuhitsya aha muheru gw'eishaaruura rya sayiri n'engano; kandi yaaguma na nyinazaara. Bwanyima Naomi nyinazaara yaagira Ruusi ati: Mwana wangye, tinshemereire kukusherurira amaka, okabona kuba gye? Boazi, ou obaire ori hamwe n'abazaana be, titwine nawe obuzaare? Reeba, eki kiro naaheheeza sayiri aha mbuga y'okuhuuriraho. N'ahabw'ekyo yoga, oyesiigye, ojware gye, oshuume aha mbuga y'okuhuuriraho; kwonka orekye kumwegambira, atakaherize kurya n'okunywa. Kandi ku araabyame, oyetegyereze ahu yaabyama, ogyende omushwekuure ebigyere, obyame; bwanyima naija kukugambira eki oraakore. Ruusi yaamugarukamu ati: Ebi waagamba byona naaza kubikora. Yaashuuma yaaza aha mbuga, yaakora nk'oku nyinazaara yaamuragiira. Boazi ku yaaherize kurya n'okunywa, omutima gwe gwashemererwa, yaagyenda yaabyama aha rubaju rw'ekirundo ky'engano; Ruusi yaija naashooba, yaashwekuura ebigyere bye, yaabyama. Omu itumbi ogwo mushaija yaayekanga, yaahinduka, yaashanga omukazi abyami aha bigyere bye. Yaamubuuza ati: Ori oha, iwe? Onu yaagarukamu ati: Ndi omuzaana waawe Ruusi; shweka omuzaana waawe ekijwaro kyawe; ahakuba niiwe waitu ow'okutucungura. Boazi yaagira ati: Mwana wangye, MUKAMA akuhe omugisha! Ebirungi ebi waayoreka hati nibikira ebi waayorekire ira, ahabw'okuba tosherwire batsigazi, yaaba booro nari abatungi. Mbwenu mwana wangye, otatiina. Niinyija kukukorera ebi waagamba byona; ahabw'okuba bagyenzi bangye boona ab'omuri oru rurembo nibamanya ku ori omukazi w'omutima. N'ekya buzima kwo ndi oshemereire kubacungura; kwonka hariho ondiijo orikunkira kuba haihi. Raara aha eki kiro; omu kasheeshe ku araikirize kukukorera ebi omunyabuzaare akora, ni kirungi; abikore; kwonka ku araayangye kubikukorera, nindahira MUKAMA otahwaho, niinyija kukukorera ebi omucunguzi w'obuzaare bwa haihi ashemereire kukora; mbwenu byama busheeshe. Yaabyama aha bigyere bye, bwarugaho bwasheesha; yaimuka butakahwerize, ahu omuntu ateetegyerereza mugyenzi we; ahabw'okuba Boazi akagira ngu kirekye kumanywa ku ogwo mukazi aizire aha mbuga. Kandi yaamugira ati: Reeta ogwo munagiro gu ojwaire, ogutegye. Onu yaagumutega; yaamushukiraho encuro mukaaga za sayiri, yaazimukorera; Ruusi yaataaha omu rurembo. Ku yaahikire owa nyinazaara, nyinazaara yaamubuuza ati: Bigyenzire bita, mwana wangye? Ruusi yaamugambira ebi ogwo mushaija amukoreire byona. Kandi ati: Ezi ncuro mukaaga za sayiri niwe yaazimpa; ahakuba yangira ati: Otagaruka ahari nyokozaara engaro nsha. Naomi yaamugira ati: Yeshutamire, mwana wangye, okuhitsya ahu oraamanyire oku biraabe; ahabw'okuba ogwo mushaija tarikwija kuhuumura atakabiherize. Bwanyima Boazi yaaza aha irembo, yaashutama; kandi reeba, ogwo ow'obuzaare bwa haihi, ou Boazi yaagambireho, yaija naarabaho. Boazi yaamweta ati: Yeiwe! ndabaho, oshutame aha kakye. Yaakiikama, yaashutama. Boazi yaareeta abashaija ikumi aha bakuru b'orwo rurembo, yaabagira ati: Mushutame aha! Baashutama. Yaagambira ogwo ow'obuzaare bwa haihi ati: Naomi ogarukire naaruga omu nsi ya Moabu, naatunda ekibanja ekyabaire kiri ekya mwene waitu Elimeleki; mbwenu nteekateekire kukikugambira, nti: Okigurire omu maisho g'aba abari aha n'omu maisho g'abakuru b'oruganda rwaitu. Ku oraabe nooyenda kukicungura, okucungure; nari ku oraabe otarikwenda, nabwo ongambire, nkimanye; ahabw'okuba tihariho ondiijo ow'okukicungura kureka iwe, naanye orikukukurata. Onu yaagira ati: Niinyija kukicungura. Bwanyima Boazi yaagira ati: Eizooba eri oraagurireho ekyo kibanja na Naomi, omanye ku oshemereire kukigura n'ahari Ruusi Omumoabukazi, muka nyakufa, okugaruraho eiziina rya nyakufa omu buhunguzi bwe. Ogwo munyabuzaare bwa haihi yaagarukamu ati: Nyowe tindikubaasa kukicungura, ntakaashisha obuhunguzi bwangye. Okicungure omu mwanya gwangye, ahakuba tindikubaasa kukicungura. Kandi obunyakare ogu nigwo gwabaire guba omucwe omuri Israeli omu by'okucungura n'eby'okuhingisa; ku baabaire benda kuhamya eki baakora, omwe akaba ajuura enkaito, agiha mugyenzi we; okwo nikwo Abaisraeli baabaire bahamya endagaano. N'ahabw'ekyo ogwo munyabuzaare bwa haihi, ku yaagambiire Boazi ati: Okicungure, yaajuura enkaito ye. Bwanyima Boazi yaagambira abakuru n'abantu boona ati: Eri izooba muri baakareebi b'okuhamya ku naagura na Naomi byona ebyabaire biri ebya Elimeleki n'ebya Kilioni byona n'ebya Mahalooni byona. Kandi Ruusi Omumoabukazi owaabaire ari muka Mahalooni, nawe naamugura kuba omukazi wangye, mbone kugaruraho eiziina rya nyakufa omu buhunguzi bwe, eiziina rya nyakufa rirekye kweba omuri beene waabo n'omu irembo ry'eka ye. Muri baakareebi eri izooba. Abantu boona abaabaire bari omu irembo n'abakuru baagira bati: Turi baakareebi. Ogu mukazi owaaza omu nju yaawe MUKAMA amugire nka Rakeeli na Lea oku baakwataniise bombi kwimutsya enju ya Israeli; naiwe okore ebishemeire omuri Efuraata, kandi orangaanwe omuri Betelehemu, kandi enju yaawe ebe nk'eya Pereezi, ou Tamari yaazaariire Yuda, ahabw'abaana abu MUKAMA arikuha omuri ogwo mukazi muto. Atyo Boazi yaatwara Ruusi, yaaba omukazi we; yaamuta aha mukono, MUKAMA yaamuha enda, yaazaara omwana w'omwojo. Abakazi baagira Naomi bati: MUKAMA asiimwe ahabw'okutakureka otaine w'obuzaare bwa haihi; kandi eiziina rye rirangaanwe omuri Israeli. Aryaba ow'okukugaruramu amagara, kandi ow'okukuriisa omu bukaikuru bwawe; ahabw'okuba mukaamwana waawe, orikukukunda, kandi orikukukirira abaana b'aboojo mushanju, niwe amuzaire. Naomi yaakwata omwana, yaamukiikira, yaaba omurezi we. Kandi abakazi bataahi be baamweta eiziina, nibagira bati: Omwana w'omwojo azaariirwe Naomi. Baamweta Obedi; niwe ishe wa Yese, ishe wa Daudi. Kandi oru nirwo ruzaaro rwa Pereezi; Pereezi akazaara Hezirooni, Hezirooni yaazaara Raamu; Raamu yaazaara Aminadabu; Aminadabu yaazaara Nahashooni; Nahashooni yaazaara Salumooni; Salumooni yaazaara Boazi; Boazi yaazaara Obedi; Obedi yaazaara Yese, na Yese yaazaara Daudi. Hakaba hariho omushaija owa Ramasaimu-zofimu omu nsi y'ebibungo eya Efuraimu, eiziina rye Elukaana, mwene Yerohaamu, mwijukuru wa Elihu, mwene Tobu ya Zuufi, Omuefuraimu. Akaba aine abakazi babiri, omwe naayetwa Hanna, n'ondiijo Penina; Penina akaba naazaara, kwonka Hanna ari engumba. Omushaija ogwo akaba aruga omu rurembo rw'owaabo buri mwaka, ainamuka Shiilo kuramizayo MUKAMA ow'amahe n'okumutambira ebitambo. Kandi beene Eli bombi, Hofuni na Finehaasi, niyo baabaire nibakora omurimo gwa MUKAMA ogw'obunyamurwa. Aha izooba eri Elukaana yaabaire atambiraho ebitambo, akaba agira emigabo, agiha Penina omukazi we n'abaana be b'aboojo n'ab'abaishiki, kwonka Hanna amuha emigabo ebiri, ahabw'okuba akaba naamukunda, n'obu MUKAMA yaabaire amwimire oruzaaro. Kandi muka iba akaba amuteerera enaku, ngu amugwise kubi, ahakuba MUKAMA akaba amwimire oruzaaro. Okwo nikwo byabaire biba buri mwaka; Hanna ku yaabaire aza omu nju ya MUKAMA, muka iba amuteerera enaku. Ekyo kimuriza, ayanga n'okurya. Kandi Elukaana iba akaba amubuuza ati: Beitu shi, Hanna, orizibwa ki? N'enki ekikuzibira kurya? Ahabw'enki omutima gwawe gutuura n'amaganya? Tindikukukirira abaana b'aboojo ikumi? Eizooba rimwe ku baaherize kurya n'okunywa, Hanna yaimuka ahu baabaire bari omuri Shiilo. Obwo Eli omunyamurwa akaba ashutami aha kitebe kye aha kiti ky'omuryango gwa hekalu ya MUKAMA. Hanna yaatandika kushaba MUKAMA, aine obusaasi bwingi omu mutima, naarira munonga; yaaragaanisa naahiga omu maisho ga MUKAMA, naagira ati: Ai MUKAMA ow'amahe, ku oraareebe okubonabona kw'omuzaana waawe, waanyijuka, otaanyebwa, wampa omwana w'omwojo, ndyamukuhongyera, abe owaawe ebiro byona ebi arimara omu nsi, kandi orumweiso tirurimuraba ha mutwe. Ku yaagumiizemu naashaba atyo omu maisho ga MUKAMA, Eli yaaguma naamureeba aha minwa. Kwonka Hanna we akaba naashabira aha mutima, eminwa ye neimuka, eiraka rye ritarikuhurirwa; nikyo Eli yaateekateekyeire ngu asinzire. Eli nikwo kumubuuza ati: Oryahitsya hi n'esindo? Ku ocwa viinyo? Hanna yaamugarukamu ati: Tikwo kiri, Mukama wangye; ndi omukazi oine omutima gw'obusaasi; tiinyweire viinyo nari ekirikusinza kyona, kureka ninshuka amaganya g'omu mutima gwangye omu maisho ga MUKAMA. Otateekateeka ngu omuzaana waawe n'ekifa-mutima; ahakuba ebi naaba ningamba n'okuhitsya hati, mbireeteirwe amaganya maingi n'okugwisibwa kubi. Eli yaamugira ati: Yegyendere n'obusingye; MUKAMA Ruhanga wa Israeli akuhe eki waamushaba. Onu yaagira ati: Omuzaana waawe agirirwe embabazi omu maisho gaawe. Atyo ogwo mukazi yaayegyendera yaarya, tiyaagaruka kureebwa aine enaku. Baimuka kare omu kasheeshe, baaza omu maisho ga MUKAMA, baaramya; bwanyima baagarukayo, baataaha omu ka yaabo Raama; ku baahikireyo, Elukaana yaamanya omukazi we Hanna, MUKAMA yaamwijuka. Obunaku ku bwahikire, Hanna yaagira enda, yaazaara omwana w'omwojo, yaamweta Samueli; ahakuba akagira ati: Nkamushaba MUKAMA. Bwanyima omushaija ogwo Elukaana yainamuka n'eka ye yoona kutambira MUKAMA ekitambo kya buri mwaka, kandi n'okuhikiiriza eki yaaraganiise; kwonka Hanna tiyainamukayo; ahakuba akagira iba ati: Tindizayo, okuhitsya obu omwana aricuuka, nkabona kumutwara, nkamumurikira MUKAMA, akagumayo ebiro byona. Iba Elukaana yaamugira ati: Kora eki orikusiima; otegyereze okuhitsya obu orimucuutsya; kwonka MUKAMA ahamye ekigambo kye. Atyo ogwo mukazi yaaguma aho naayontsya omwana we, okuhitsya obu yaamucuukize. Ku yaaherize kumucuutsya, yaamwinamura n'enimi ishatu, na eefa emwe y'esaano y'obunono, n'efureebe ya viinyo; yaamutwara Shiilo omu nju ya MUKAMA; kandi ogwo mwana akaba akiri muto. Batyo baita enimi, baareetera Eli omwana. Ogwo mukazi yaagira ati: Mukama wangye, buzimazima nk'oku okiriho, niinye mukazi ori, owaabaire ayemereire aha omu maisho gaawe naashaba MUKAMA. Omwana ogu nkamushaba MUKAMA; kandi agarukiremu okushaba kwangye; nikyo naamuhongyerera MUKAMA; ebiro byona ebi arimara omu nsi, aryaguma ahongyeirwe MUKAMA. Baaramizayo MUKAMA. Bwanyima Hanna yaasiima naagira ati: Omutima gwangye nigwesiimira omuri MUKAMA; Eihembe ryangye ritunguuriirwe omuri MUKAMA; N'akanwa kangye nikashekyerera abazigu bangye, Ahakuba ninshemerererwa okujuna kwawe. Tihariho orikwera nka MUKAMA, Tihariho ondiijo kureka Iwe wenka; Kandi tihariho Rukiri ori nka Ruhanga waitu. Mutagaruka kugamba eby'okwehimbisa; N'eby'amaryo birekye kuruga omu kanwa kaanyu; Ahakuba MUKAMA ni Ruhanga orikumanya byona; Kandi niwe arenga ebi abantu bakora. Amata g'amamanzi gahendekire; Kwonka abarikutsibaaza beezirikire amaani. Abaabaire nibaiguta, hati nibakorera eby'okurya; N'abaabaire baine enjara, tibakigiine. Eego, engumba ezaire mushanju, N'ow'abaana baingi atentebukire. MUKAMA aita, kandi akiza; Ashuumya okuzimu, kandi aihayo. MUKAMA ainaza, kandi atungisa; Agarura ahansi, kandi atunguura. Aimutsya abooro omu mucuucu, Aiha abakyene omu rubungo, Kubashutamya n'abanyiginya, Kandi n'okuhungura ekitebe ky'ekitiinisa; Ahakuba enyomyo z'ensi n'eza MUKAMA, Kandi nizo yaagihangiriize. Aryarinda ebigyere by'abarikwera be, Kwonka ababi baryahwerekyererera omu mwirima; Ahakuba tihariho muntu orisinguza amaani ge. Abarwanisa MUKAMA baryacwanyagurika; Abahindireho naayema omu iguru. MUKAMA aryacwera emperu z'ensi orubanja. Aryaheereza omugabe we amaani, Atunguure eihembe ry'ou yaashukireho amajuta. Bwanyima Elukaana yaagaruka omu ka ye Raama; kandi omwana yaaguma naaheereza MUKAMA omu maisho ga Eli omunyamurwa. Kandi batabani ba Eli bakaba bari abantu abataine mugasho, abatarikumanya MUKAMA. Ogu nigwo gwabaire guri omucwe gw'abo banyamurwa omu mitwarize yaabo n'abantu. Omuntu weena ku yaabaire atamba ekitambo, omuheereza w'omunyamurwa aija bakiteekire enyama, aine orwoma rw'amaino ashatu omu ngaro; arucumita omu safuriya, nari omu binika, nari omu nyungu, nari omu rwabya; ekintu kyona eki orwoma rwabaire rujaburamu, nikyo omunyamurwa yaabaire atwara. Okwo nikwo baabaire batwaza Abaisraeli boona abaabaire baza Shiilo. Kandi ebishaju ku byabaire biba bitakookiibwe, omuheereza w'omunyamurwa akaba aija, agira orikutamba ati: Mpa enyama y'okwokyeza omunyamurwa; ahabw'okuba tarikwenda eteekire, kureka embisi. Kandi ogwo muntu akimugarukamu ati: Ka babanze bootsye ebishaju, obone kutwara ei orikwenda yoona, onu amugarukamu ati: Ngaaha! gimpe hati; kandi ku oraayangye, ningitwaza amaani. Okwo nikwo ekibi ky'abo batsigazi kyabaire kihango omu maisho ga MUKAMA; ahabw'okuba bikareetera abantu kutambira MUKAMA ebitambo babitamirwe. Samueli akatandika kuheereza MUKAMA akiri omwana muto, ajwaire efodi ya kitaani. Kandi nyina akaba amubaziirira akakooti, akamutwarira buri mwaka, nainamuka na iba kutamba ekitambo kya buri mwaka. Kandi Eli akaba ashabira Elukaana n'omukazi we omugisha naagira ati: MUKAMA akuhe oruzaaro omuri ogu mukazi omu mwanya gw'ogu ou yaahongyeire MUKAMA. Batyo bagaruka owaabo. Bwanyima MUKAMA yaataayaayira Hanna, yaagira enda, yaazaara abaana b'aboojo bashatu n'abaishiki babiri. Omwana ogwo Samueli yaakurira omu maisho ga MUKAMA. Omu bunaku obwo Eli akaba ahikire omu ngingo zaabukuru; yaaguma naahurira byona ebi abatabani baabaire nibakora omu Baisraeli boona, kandi n'oku barikushambana n'abakazi, abaabaire baheereza aha muryango gw'Eihema ry'okubugaabuganiramu. Yaababuuza ati: N'enki ekirikubakoresa ebirikushusha bityo? Ahakuba nimpurira omu bantu boona eby'emicwe yaanyu emibi. Ngaaha, baana bangye! Ebi ndikuhurira abantu nibabagambaho ti birungi; nimusiisisa abantu ba MUKAMA. Omuntu ku arikushiisha ahari mugyenzi we, Ruhanga naamucwera orubanja; mbwenu omuntu ku arikushiisha ahari Ruhanga, n'oha orikubaasa kumweshengyerereza? Kwonka baayanga kuhurira ishebo, ahakuba MUKAMA akaba naayenda kubaita. Ogwo mwana Samueli yaagumizamu naakura, naasiimwa MUKAMA n'abantu. Bwanyima haija omuntu wa Ruhanga ahari Eli, yaamugira ati: MUKAMA naagira ati: Noomanya ku naayeyorekire eka ya sho, obu baabaire bari omu buhuuku bw'enju ya Faraho. Niwe naatooraine omu nganda zoona eza Israeli kuba omunyamurwa wangye, okuza aha itambiro ryangye, okwotera obubaane, n'okujwara efodi omu maisho gangye. Kandi nkaha oruganda rwa sho empongano z'Abaisraeli zoona ez'ebitambo by'okwotsya omu muriro. Mbwenu ahabw'enki nimureebesa omururu ebitambo byangye n'empongano zangye, ezi naaragiire kumpongyera, okaha batabani baawe ekitiinisa okunkira, ngu mweyitirire n'ebicweka ebirikukira oburungi by'empongano zoona ezi abantu bangye Abaisraeli barikumpongyera? Nikyo MUKAMA, Ruhanga wa Israeli, arikugirira ati: N'ekya buzima nkaba ngizire nti; Ab'enju yaawe n'ab'enju ya sho nibo bariguma nibaheereza omu maisho gangye ebiro byona; mbwenu hati MUKAMA naagira ati: Nikikabure! ahakuba abarikumpa ekitiinisa, nibo ndikiha; kwonka abarikungaya, baryagaywa. Reeba, ebiro nibiija, obu ndimaraho amaani gaawe n'ag'enju ya sho, hakabura omugurusi omu nju yaawe. Kandi omu kubonabona kwawe oryareebesa eihari ebirungi byona ebi Abaisraeli bariheebwa omu Butaaho bwangye; n'omu nju yaawe tiharibamu mugurusi ebiro byona. Ku harigira omuntu waawe owaahonokaho, akatsigara aha itambiro ryangye, aryaba ow'okukuhwereza amaisho noorira, n'okukusaasa omutima; oruzaaro rw'enju yaawe rwona ruryahenderwa omunyeeto. Ako kagwe akarigwera batabani baawe bombi, Hofuni na Finehaasi, karyakubeera akamanyiso; bombi baryafa eizooba rimwe. Naanye ndyayeimukiza omunyamurwa orikwesigwa, orikora nk'ebindi aha mutima n'omu biteekateeko oku biri. Ndyamwombekyera enju ehamire; kandi aryaheerereza omu maisho g'ou naashukireho amajuta ebiro byona. Bwanyima weena oriba yaatsigaireho omu nju yaawe, aryaija, amukwate amaguru ngu amuhe akacweka k'efeeza nari omugaati, amushabe ati: Ninkweshengyereza, mpa omurimo gumwe aha y'abanyamurwa, beitu nkaabona ak'okurya. Omwana Samueli akaba aheereza MUKAMA naategyekwa Eli. Kandi ekigambo kya MUKAMA kikaba kiri eky'eicweka omu biro ebyo, hatariho kworekwa kwa butunu. Omu bunaku obwo Eli amaisho ge gakaba gaagiirwemu oruho, atakihweza gye. Ekiro kimwe, ku yaabaire abyami omu mwanya gwe, etabaaza ya Ruhanga etakaraire, na Samueli abyami omuri hekalu ya MUKAMA, ahu eshanduukye ya Ruhanga yaabaire eri, MUKAMA yaayeta Samueli; nawe yaamwetaba ati: Ndi aha, Mukama wangye. Yairuka, yaaza ahari Eli, yaamugira ati: Naija, ahakuba waanyeta. Eli yaamugira ati: Tinaakweta; garukayo obyame. Yaagarukayo, yaabyama. MUKAMA yaagaruka yaamweta ati: Samueli! Samueli yaimuka yaaza ahari Eli, yaagira ati: Naija, ahakuba waanyeta. Yaamugarukamu ati: Tinaakweta, mwana wangye; garukayo obyame. Obwo Samueli akaba atakamanyire MUKAMA, n'ekigambo kya MUKAMA kikaba kitakamushuururiirwe. MUKAMA yaayeta Samueli omurundi gwa kashatu. Yaimuka, yaaza ahari Eli, yaagira ati: Naija; ahakuba waanyeta. Ekyo kyamanyisa Eli ku MUKAMA niwe arikweta ogwo mwana. Nikyo Eli yaagiriire Samueli ati: Irooko obyame; ku araagarukye yaakweta, ogire oti: Gamba, MUKAMA; ahakuba omwiru waawe ahuriire. Samueli nikwo kugarukayo, akabyama. Bwanyima MUKAMA yaija, yaayemerera aho, yaamweta nk'oku yaaheza kumweta, ati: Samueli, Samueli! Na Samueli yaayetaba naagira ati: Gamba; ahakuba omwiru waawe ahuriire. MUKAMA yaagira Samueli ati: Reeba, ndyakora ekintu omuri Israeli, ekirireetera amatu g'orikihurira weena kuteera enduuru. Eryo izooba ndyahikiiriza ahari Eli ebi naagaambire aha nju ye byona, okwiha obu byatandika n'okuhitsya aha muheru gwabyo. Ahakuba nkamugambira ku ndiha enju ye ekifubiro eky'ebiro byona, nimbatura eby'okushiisha ebi yaamanyire; ahabw'okuba batabani be bakeeshiisha, tiyaabazibira. N'ahabw'ekyo ndahiriire enju ya Eli nti: Eby'okushiisha by'enju ya Eli tibirihongyererwa yaaba kitambo nari empongano ebiro byona. Samueli yaabyama, bwarugaho bwasheesha; ku yaimukire, yaigura enyigi z'enju ya MUKAMA; yaatiina kugambira Eli ebi ayorekirwe. Bwanyima Eli yaayeta Samueli, naagira ati: Samueli mwana wangye! Onu ati: Ndi aha, Mukama wangye. Eli yaamubuuza ati: MUKAMA akugambiire ki? Ninkweshengyereza, otakinshereka. Ku oraagire eki wanshereka omuri ebyo byona ebi akugambiire, Ruhanga akikuture, n'okukiraho. Atyo Samueli yaamugambira byona, tiyaagira ki yaamushereka. Onu ati: Ni MUKAMA; ka akore eki arikusiima kyona. Samueli yaakura; MUKAMA yaaguma nawe, tiyaareka kigambo kye na kimwe kufa busha. N'Abaisraeli boona, okuruga Daani okuhika Beeri-sheba, baamanya ku Samueli ahamiibwe kuba nabi wa MUKAMA. Kandi MUKAMA yaagaruka yaayeyoreka omuri Shiilo; ahakuba MUKAMA akeeyorekyera Samueli Shiilo omu kigambo kye. Kandi ekigambo kya Samueli kyahika aha Baisraeli boona. Abaisraeli bakahurura kurwanisa Abafilistia; baateera orusiisira rwabo aha rubaju rwa Ebenezeeri; n'Abafilistia nabo baateera orwabo ahari Afeki. Abafilistia baatenga orugamba kurwanisa Abaisraeli; ku baarwaine, Abafilistia baabinga Abaisraeli, babaitamu abantu enkumi ina. Engabo ku zaagarukire omu rusiisira, abakuru ba Israeli baabuuzana bati: Ahabw'enki MUKAMA yaatubingisa omu maisho g'Abafilistia eri izooba? Ka tuze kwenda eshanduukye y'endagaano ya MUKAMA, tugiihe Shiilo, tugireete aha; ku eraatuhikyemu, etujune omu mikono y'abazigu baitu. Batyo baatuma abantu Shiilo, baihayo eshanduukye y'endagaano ya MUKAMA ow'amahe, oshutami ahari baakerubi. Kandi beene Eli bombi, Hofuni na Finehaasi, abaabaire bari hamwe n'eshanduukye y'endagaano ya Ruhanga, baija nayo. Eshanduukye y'endagaano ya MUKAMA ku yaahikire omu rusiisira, Abaisraeli boona baateera munonga akaari, ensi yaateera obwaku. Abafilistia ku baahuriire orwo rwari, baagira bati: Orwo rwari rwingi oruri omu rusiisira rw'Abaheburaayo n'orw'enki? Bwanyima baamanya ku eshanduukye ya MUKAMA yaahika omu rusiisira rwabo. Abafilistia baatiina, ahakuba bakagira bati: Ruhanga yaahika omu rusiisira rwabo. Baagaruka baagira bati: Eshi twareeba enaku! Ahabw'okuba tihakabahoga kintu nk'eki okwiha ira ryona. Twareeba enaku! N'oha oraabaase kutujuna baaruhanga aba ab'amaani? Aba nibo baaruhanga abaitsiize Abanyamisri enfu za buri muringo omu ihamba. Mube ab'amaani, murwane mashaija, imwe Bafilistia 'mwe, murekye kuba abahuuku b'Abaheburaayo, nk'oku baabaire bari ahariimwe, mufe mashaija murwane. Batyo Abafilistia baarwana; Abaisraeli baabingwa, baahunga, buri muntu yairukira omu ihema rye; haabaho kwitwa kuhango; ahakuba Abaisraeli bakafamu abantu abarikugyendesa ebigyere obukumi bushatu. Kandi eshanduukye ya Ruhanga yaanyagwa, na beene Eli bombi Hofuni na Finehaasi baitwa. Omushaija Omubenyamiini yaacwa omu ngabo, yaahika Shiilo eryo izooba, ebijwaro bye bitaagukire, n'eitaka rimuri omu mutwe. Obu yaija, Eli akaba ashutami aha kitebe kye aha rubaju rw'omuhanda, ataireyo amaisho; ahakuba omutima gukaba gumuhweire omunda ahabw'eshanduukye ya Ruhanga. Ogwo mushaija ku yaahikire omu rurembo, yaabagambira ebibaireho; ab'omu rurembo boona baayeha ekiboroogo. Eli ku yaahuriire okwo kuborooga, yaabuuza ati: Okwo kujagarara n'okw'enki? Ogwo mushaija yaija naayehuuta, yaabimugambira. Obwo Eli akaba ahikize emyaka makumi mwenda na munaana; amaisho ge gaahumire, atakihweza. Ogwo mushaija yaagira Eli ati: Niinye ogwo owaaruga omu rugamba eri izooba, naacwa omu ngabo. Onu yaamubuuza ati: Bibaire bita, mwana wangye? Ogwo owaareeta amakuru yaamugarukamu ati: Abaisraeli baahunga Abafilistia, haabaho okwitwa kw'abantu baingi, batabani baawe bombi, Hofuni na Finehaasi, baafa; kandi eshanduukye ya Ruhanga yaanyagwa. Ku yaagambire eby'eshanduukye ya Ruhanga, Eli yaaruga aha kitebe kye, yaagwa agarami aha kiti ky'omuryango, yaahendeka ebitsya, yaafa; ahakuba akaba ari omugurusi, orikweremeera. Kandi akaba amazire emyaka makumi ana naacwera Abaisraeli emanja. Obwo mukaamwana wa Eli, muka Finehaasi, akaba aine enda ari haihi kuzaara; ku yaahuriire enkuru ngu eshanduukye ya Ruhanga enyagirwe, kandi ngu ishezaara na iba baafa, yaafukama, yaazaara, ahakuba ebisha bikamukwatira aho. Ku yaabaire ari haihi kufa, abakazi abaabaire nibamuzaaza, baamugira bati: Otatiina; ahabw'okuba waazaara omwana w'omwojo. Kwonka tiyaabagarukamu, n'obu kwakuba okukyetaho. Yaayeta ogwo mwana Ikabodi, naagira ati: Ekitiinisa kyaruga ahari Israeli. Yaakigamba ahabw'eshanduukye ya Ruhanga kunyagwa, n'ahabw'ebya ishezaara na iba. Kandi yaagira ati: Ekitiinisa kyaruga ahari Israeli; ahabw'okuba eshanduukye ya Ruhanga yaanyagwa. Abafilistia ku baaherize kunyaga eshanduukye ya Ruhanga, baagiha Ebenezeeri, baagitwara Ashidoodi; baagitaasya omu ndaaro ya Dagoni, baagita aha rubaju rwe. Omu kasheeshe abantu ba Ashidoodi ku baimukire kare, baashanga Dagoni agwire ajuumaire ahansi omu maisho g'eshanduukye ya MUKAMA. Baamujuumuura, baamugarura aha mwanya gwe. Kandi ku baimukire kare omu kasheeshe kaakuratsireho, baashanga Dagoni agwire ajuumaire ahansi omu maisho g'eshanduukye ya MUKAMA, kandi omutwe gwe n'engaro ze bicwirweho, biri omu muryango; haatsigaire ekihinju kya ifo kyonka. Eki nikyo abagirwa ba Dagoni n'abataaha omu ndaaro ya Dagoni boona omuri Ashidoodi bataribatira mu kisasi ky'omuryango n'okuhitsya hati. Bwanyima omukono gwa MUKAMA gwahingamira abantu ba Ashidoodi n'ab'omu butegyeki bwayo; yaabatiinisa, kandi yaababonabonesa n'ebizimba. Abantu ba Ashidoodi ku baarebire byaba bityo, baagira bati: Eshanduukye ya Ruhanga wa Israeli etaguma naitwe; ahabw'okuba omukono gwe gutuhingamiire na ruhanga waitu Dagoni. Nikwo kutuma abategyeki b'Abafilistia boona kuteeranira hamwe, bakagira bati: Tugire tuta eshanduukye ya Ruhanga wa Israeli? Baabagarukamu bati: Eshanduukye ya Ruhanga wa Israeli mugyohererezane, ehikye Gaasi. Batyo baayohererezana eshanduukye ya Ruhanga wa Israeli, baagihitsyayo. Bwanyima ku baaherize kugihitsyayo, omukono gwa MUKAMA gwarwanisa orwo rurembo, yaabahahaaza emitima munonga; yaarwaza abanyarurembo, abato n'abakuru, ebizimba aha mibiri yaabo. N'ahabw'ekyo eshanduukye ya Ruhanga baagyohereza Ekurooni; aba Ekurooni ku baagicwire eriisho neija, baayombera kimwe nibagira bati: Boohererezaine eshanduukye ya Ruhanga wa Israeli, mbwenu baagituhitsyaho kutwita n'abantu baitu. N'ahabw'ekyo baatuma abategyeki b'Abafilistia boona, baateeranira aho, aba Ekurooni baabagira bati: Mwohereze eshanduukye ya Ruhanga wa Israeli, egarukye omu mwanya gwayo, erekye kutwita n'abantu baitu. Ahabw'okuba omuri orwo rurembo rwona hakaba hariho okuhahaaza emitima ahabw'okutiina kufa; n'omukono gwa MUKAMA gubahingamiire munonga. Abashaija abaatsigaireho batafiire, baarwara ebizimba; n'okuborooga kw'orwo rurembo kwahika omu iguru. Eshanduukye ya MUKAMA yaamara ameezi mushanju omu nsi y'Abafilistia. Bwanyima Abafilistia baayeta abagirwa n'abafumu, baababuuza bati: Egi shanduukye ya MUKAMA tugigire tuta? Mutuhabure oku turaagigarureyo, tukagihitsya omu mwanya gwayo. Baabagarukamu bati: Ku muraayohereze eshanduukye ya Ruhanga wa Israeli, mutagyohereza yonka; kureka mucwe obwengye bwona kugigarurayo n'empongano y'okwihaho orubanja. Obwo nibwo muraakire, kandi mukamanya ekizibiire omukono gwe kubarugaho. Banu bagira bati: Ni mpongano ki ey'okwihaho orubanja ei turaamwoherereze? Baagarukamu bati: Ebizimba bitaano by'ezaabu, n'embeba itaano z'ezaabu, nk'omubaro gw'abategyeki b'Abafilistia oku gurikwingana; ahakuba imwe mwena n'abategyeki baanyu mukajuumikirwa orwo rufu. N'ahabw'ekyo mushemereire kuheesha ebishushani by'ebizimba byanyu, n'eby'embeba ezirikushiisha ensi yaanyu; kandi muryaha Ruhanga wa Israeli ekitiinisa; obundi akaatuubya oburemeezi bw'omukono gwe ahariimwe, n'ahari baaruhanga baanyu, n'aha nsi yaanyu. Mbwenu shi nimugangaariza ki emitima, nk'Abanyamisri na Faraho oku baagangaize eyaabo? Obu yaakora eby'amahano omuribo, tibararekire abo bantu bakarugayo, bakagyenda? N'ahabw'ekyo hati mureete ekigaari kisya, mukiboneze, n'ente ibiri ezirikwontsya, ezitakakururaga kintu, muzikomeho ekigaari, muzaakye enyana zaazo, muzigarure omuka; bwanyima mutware eshanduukye ya MUKAMA, mugite aha kigaari, kandi n'ebintu by'ezaabu, ebi murikumwoherereza kuba empongano y'okwihaho orubanja, mubite omu kashanduukye aha rubaju rwayo; bwanyima mugyohereze, egyende. Kandi mureebe ahu eraatoore; ku eraarabe ogurikuza aha mwatano gwayo, yaagyema Beti-shemeshi, nitwija kumanya ku MUKAMA niwe atureeteire aka kabi koona; kandi ku kiraabe kitabaire kityo, nabwo nitwija kumanya ku gutari mukono gwe ogwatwitsire; kureka ku kari akagwe akatugwereire. Abo bashaija baatwaza batyo, baareeta ente ibiri zirikwontsya, baazikomaho ekigaari, enyana zaazo baazikingira omuka; baata eshanduukye ya MUKAMA aha kigaari, baataho n'akashanduukye akarimu embeba eziheesire omu zaabu n'ebishushani by'ebizimba byabo. Ezo nte zaatoora omuhanda ogurikucwekanisa niguza Beti-shemeshi, zaagumizamu omu muhanda rugyendwa nizijuga, tizaakiikama ha rubaju rwa buryo nari orwa bumosho; kandi abategyeki b'Abafilistia baagyenda bazikuratiire okuhika aha mwatano gwa Beti-shemeshi. Eryo izooba aba Beti-shemeshi bakaba nibagyesha engano omu ruhita; ku baanagire amaisho, baareeba eshanduukye, baashemererwa munonga kugireeba. Ekyo kigaari kyahika omu musiri gwa Yoshua owa Beti-shemeshi, kyayemerera aho, ahu eibaare rihango ryabaire riri; bwanyima baashatura embaaho z'ekyo kigaari, baatambira aho ezo nte kuba ekitambo ky'okwokyeza MUKAMA. Abaleevi baihaho eshanduukye ya MUKAMA, n'akashanduukye akaabaire kari hamwe nayo, akarimu ebyo bintu by'ezaabu, baabita aha mutwe gw'eryo ibaare rihango; kandi eryo izooba aba Beti-shemeshi baatambira MUKAMA ebitambo by'okwotsya n'ebindi bitambo. Abo bategyeki ku baaherize kubireeba, baagaruka Ekurooni eryo izooba. Ebi nibyo bizimba by'ezaabu ebi Abafilistia baahongyeire MUKAMA kuba empongano y'okwihaho orubanja; kimwe aha bwa Ashidoodi, ekindi ahabwa Gaaza, ekindi ahabwa Ashikelooni, ekindi ahabwa Gaasi, n'ekindi ahabwa Ekurooni; kandi n'embeba z'ezaabu, nk'omubaro gw'endembo zoona ez'Abafilistia, ezaabaire nizitwarwa abo bategyeki bataano, oku gwabaire guri, endembo ezeehinguririziibwe engo z'amabaare, n'ebirorero by'omu byaro. Kandi eryo ibaare rihango, eri baataireho eshanduukye ya MUKAMA aha rubaju omu musiri gwa Yoshua owa Beti-shemeshi, niryo kareebi n'okuhitsya hati. Bwanyima MUKAMA yaita abantu ba Beti-shemeshi makumi mushanju, ahabw'okuringuriza omu shanduukye ya MUKAMA; abantu baacura munonga, ahabw'okuba MUKAMA akabaitamu abantu baingi. Abashaija ba Beti-shemeshi baagira bati: N'oha orikubaasa kwemerera omu maisho ga MUKAMA, Ruhanga ogu orikwera? Kandi ku araaturugyeho, naaza ahari oha? Batyo baatuma entumwa aha batwire Kiryasi-yearimu, nibagira bati: Abafilistia bagarwire eshanduukye ya MUKAMA. Mushuume, mugiinamure owaanyu. Aba Kiryasi-yearimu baija, baatwara eshanduukye ya MUKAMA, baagiinamura, baagitaasya omu nju ya Abinadabu eyaabaire eri aha kabungo; bwanyima baashoroora omutabani Eleazaari okurinda egyo shanduukye ya MUKAMA. Okwiha aha izooba eri eshanduukye ya MUKAMA yaataahiireho Kiryasi-yearimu, hakahinguraho omwanya muraingwa; ahakuba ogwo mwanya gwona gukahika emyaka makumi abiri. Ab'enju ya Israeli boona baatakira MUKAMA. Samueli yaabagambira ati: Ku muraagarukye ahari MUKAMA n'omutima gwanyu gwona, mwihe omuriimwe baaruhanga b'enduga-mahanga n'aba Ashitaroosi, mushemereze MUKAMA emitima yaanyu, mube niwe mwaheereza wenka; nawe naija kubakiza, abaihe omu mikono y'Abafilistia. Batyo Abaisraeli baihaho Baabaali n'aba Ashitaroosi, baaheereza MUKAMA wenka. Samueli yaaragiira ati: Muteeranire Abaisraeli boona Mizipa, nyije mbashabire ahari MUKAMA. Baateeranira Mizipa, baataha amaizi, baagashuka omu maisho ga MUKAMA; eryo izooba baayesiibyakwo, nibagira bati: Tukacumura ahari MUKAMA. Obwo Samueli yaatandika kucwera Abaisraeli emanja ahari Mizipa. Abafilistia ku baahuriire ngu Abaisraeli bateeraniire Mizipa, abategyeki baabo bainamuka kurwanisa Abaisraeli. Abaisraeli ku baakihuriire, baabatiina. Abaisraeli baashaba Samueli nibagira bati: Otareka kutakira MUKAMA Ruhanga waitu ahabwaitu, abone kutujuna omu mikono y'Abafilistia. Bwanyima Samueli yaatwara omwana gw'entaama gurikwonka, yaaguhongyera MUKAMA kuba ekitambo ky'okwotsya; Samueli yaatakira MUKAMA ahabw'Abaisraeli, MUKAMA yaamugarukamu. Samueli ku yaabaire naahonga ekitambo eky'okwotsya, Abafilistia bairira haihi kurwanisa Abaisraeli; kwonka MUKAMA yaahinda okuhinda kw'amaani aha Bafilistia eryo ezooba, yaabarabanisamu, baabingwa omu maisho g'Abaisraeli. Abaisraeli baaruga Mizipa, baakurata Abafilistia, baagyenda nibabaita, baabahitsya Besi-kaari. Bwanyima Samueli yaakwata eibaare, yaaribyara ahagati ya Mizipa na Sheeni, yaaryeta eiziina Ebenezeeri, naagira ati: MUKAMA naakituhwera n'okuhitsya hati. Okwo nikwo Abafilistia baacwirwe eishaija, batagarukye kurenga omwatano gw'Abaisraeli. Omu biro byona ebya Samueli omukono gwa MUKAMA gukaguma nigurwanisa Abafilistia. Kandi endembo ezi Abafilistia baabaire banyagire Abaisraeli, zaabagarurirwa, okuruga Ekurooni n'okuhika Gaasi; Abaisraeli baiha ensi yaabo omu mikono y'Abafilistia; haabaho obusingye ahagati y'Abaisraeli n'Abaamori. Samueli yaaguma naacwera Abaisraeli emanja ebiro bye byona. Kandi buri mwaka akaba arambura Beseeli, Gilugaali na Mizipa, naacwera Abaisraeli emanja omuri egyo myanya yoona; bwanyima agaruka Raama; ahakuba eka ye niyo yaabaire eri; okwo niyo yaabaire acwerera Abaisraeli emanja; kandi niyo yaayombekyeire MUKAMA eitambiro. Samueli ku yaakuzire, yaataho abatabani kuba abaramuzi b'Abaisraeli. Omwana we w'omujigaijo akaba naayetwa Yoeli; ow'omushubiro naayetwa Abiya; bakaba bari abaramuzi omuri Beeri-sheba. Kwonka abo batabani tibaratwarize nka ishebo, kureka bakateishuka emihanda ye ahabw'okukunda empiiha, baaguma nibarya enguzi, kandi nibaita emanja z'abantu. Bwanyima abakuru ba Israeli boona baayeteerana hamwe, baija ahari Samueli Raama. Baamugira bati: Reeba, okuzire; kandi batabani baawe tibarikutwaza nkaiwe; mbwenu otuteereho omugabe w'okututegyeka nk'agandi mahanga oku gatwaza. Kwonka ekigambo ekyo kyagwisa kubi Samueli, eki baagizire bati: Otuhe omugabe, atutegyekye. Samueli yaashaba MUKAMA. MUKAMA yaagira Samueli ati: Hurira ebi abo bantu barikukugambira byona; ahakuba tiiwe bangire, kureka niinye bangire ngu ntaba omugabe waabo. Nk'ebi baakozire byona oku byabaire biri, okwiha aha izooba riri eri naabaihiireho Misri n'okuhitsya hati, obu baanyimuura, bakaheereza baaruhanga abandi, naiwe nikwo barikukugira. N'ahabw'ekyo hati hurira eki barikukugambira; kwonka obeehanangiririze kimwe, noobashobororera emitwarize y'omugabe oribategyeka, oku eriba. Atyo Samueli yaagambira abantu abamushabire omugabe ebigambo bya MUKAMA byona. Yaabagira ati: Egi niyo eriba emitwarize y'omugabe oribategyeka; aryatwara batabani baanyu, abamwe abagire ab'ebigaari bye, n'ab'okugyendera aha mbaraasi ze, n'ab'okuguma nibairuka omu maisho g'ebigaari bye. Abandi abateho kuba abakuru b'engabo rukumi-rukumi n'aba makumi ataano-ataano; abandi babe ab'okumuhingira, n'ab'okumugyeshera, abandi babe ab'okumuheeshera eby'okurwanisa, n'eby'okukoresa omu bigaari bye. Kandi aryatwara bahara baanyu kuba ab'okukora eby'emigaju, n'ab'okuteeka eby'okurya, n'abateeki b'emigaati. Kandi aryabaaka emisiri yaanyu, n'emizaabibu yaanyu, n'emizeituuni yaanyu, ebirikukira ebindi oburungi, abihe abaheereza be. Kandi aryabaihaho kimwe kya ikumi ky'ebi muhunikire n'eky'emisiri yaanyu y'emizaabibu, abihe abakuru b'abantu be n'abaheereza be. Kandi aryabanyaga abahuuku, n'abazaana baanyu, n'ente zaanyu ezirikukira oburungi, n'endogoya zaanyu, abikorese emirimo ye. Kandi n'aha masyo gaanyu g'entaama n'ag'embuzi aryaihaho kimwe kya ikumi; naimwe muryaba abairu be. Omu bunaku obwo muryarira ahabw'ogwo mugabe waanyu ou muriba mwetooraniire; kwonka omuri obwo bunaku MUKAMA taribagarukamu. Kwonka abantu baayanga kuhurira ebi Samueli yaabagambira, baagira bati: Ngaaha; kureka nitwenda ngu tutegyekwe omugabe, naitwe tube nk'amahanga goona; omugabe waitu agume atucwere emanja, kandi atwebembere aturwanirire omu ngamba zaitu. Samueli ku yaaherize kuhurira ebigambo by'abo bantu byona, yaabigambira MUKAMA. MUKAMA yaagira Samueli ati: Hurira eki barikugamba, obateereho omugabe. Bwanyima Samueli yaagira abashaija ba Israeli ati: Mwirooko mugarukyeyo, buri muntu omu rurembo rw'owaabo. Hakaba hariho omushaija Omubenyamiini, orikwetwa Kiishi mwene Abieli, mwijukuru wa Zerori, mwene Bekoraasi ya Afia omwana w'Omubenyamiini, omushaija w'amaani emanzi. Kandi akaba aine omutabani murungi omutsigazi, orikwetwa Saulo. Omu Baisraeli boona hakaba hatarimu orikumuhita; akaba naakira abantu boona aha mutwe, nibamugarukira aha ibega. Eizooba rimwe endogoya za Kiishi, ishe wa Saulo, zikabura, Kiishi nikwo kugira omutabani Saulo ati: Twara omwe aha bairu baitu, mwimukye muze kusherura endogoya. Atyo Saulo yaagyenda yaaraba omu nsi y'ebibungo eya Efuraimu, n'omu nsi ya Shalisha; kwonka tibaazibona. Bwanyima baaraba omu nsi ya Shalimu, zaaburayo; baaraba omu nsi y'Ababenyamiini, nayo zaaburayo. Ku baahikire omu nsi ya Zuufi, Saulo yaagira omwiru ou yaabaire aine ati: Ija, tugarukyeyo, taata atakaiha omutima aha ndogoya, akagwemereza ahabwaitu. Onu yaamugira ati: Reeba, omuri ruriya rurembo harimu omuntu wa Ruhanga; kandi n'omuntu w'ekitiinisa. Ebi agamba byona, buzima bibakwo. Mbwenu tuzeyo; obundi akaatushobororera eby'oru rugyendo rwaitu oru turimu. Saulo yaabuuza omwiru we ati: Mbwenu shi, ku turaazeyo, ogwo mushaija nitumutwarira ki? Ahakuba entanda zihweire omu nshaho zaitu, kandi titwine mukimbo gw'okutwarira ogwo muntu wa Ruhanga. Mbwenu twine ki? Omwiru we yaamugarukamu ati: Reeba, nyine omu ngaro ekicweka kimwe kya kana kya shekeli y'efeeza; nikyo ndaaheereze ogwo muntu wa Ruhanga, akabona kutuhabura omuhanda. (Obunyakare omuri Israeli, omuntu ku yaabaire aza kwehanuuza ahari Ruhanga, akaba agira ati: Ija tuze ow'omuhanuuzi; ahabw'okuba orikwetwa nabi omu biro ebi, ira akaba ayetwa omuhanuuzi.) Saulo yaagira omwiru we ati: Ebi waagamba nibyo; ija tugyende. Batyo baataaha omu rurembo omu ogwo muntu wa Ruhanga yaabaire ari. Ku baabaire nibakiinamuka akabungo nibaza omu rurembo, baabugana abaishiki nibaza kutaha amaizi, baababuuza bati: Omuhanuuzi ariyo? Baabagarukamu bati: Ariyo; reeba ari omu maisho gaanyu aho; mwehuute, ahabw'okuba nibwo yaija omu rurembo; kandi eri izooba abantu nibaija kutambira ebitambo omu mwanya mukuru gw'okuramizamu. Ku muraahikye omu rurembo, ahonaaho nimwija kumureeba, atakainamukire kuza kuriira omuri ogwo mwanya mukuru; kandi abantu tibarikubaasa kurya atakaizire, ahakuba niwe ashemereire kushabira ekitambo omugisha; bwanyima abeetsirwe bakabona kurya. Mbwenu mwinamukye; nimwija kumubugana hati. Batyo bainamuka nibaza omu rurembo; ku baabaire nibakitaahamu, baabugana Samueli naashohora, naaza omuri ogwo mwanya mukuru gw'okuramizamu. Kandi eryo izooba eri Saulo yaiziireho, MUKAMA akaba araire ashuururiire Samueli, naamugira ati: Nyencakare nk'aga magingo niinyija kukwoherereza omushaija orikuruga omu nsi ya Benyamiini, omushukyeho amajuta g'okumushoroora kuba omugabe w'abantu bangye Abaisraeli; kandi niwe arijuna abantu bangye, akabaiha omu mikono y'Abafilistia; kandi ndeebire abantu bangye, ahabw'okuba okutaka kwabo kumpikireho. Samueli ku yaareebire Saulo, MUKAMA yaamugira ati: Ngugwo omushaija ou nkugambiire! Niwe aritegyeka abantu bangye. Atyo Saulo yaashanga Samueli omu irembo ahu yaabaire ari, yaamubuuza ati: Ninkweshengyereza, mpabura ahu enju y'omuhanuuzi eri. Samueli yaamugarukamu ati: Manya niinye muhanuuzi; mbwenu nyebembera, tuze omu mwanya mukuru; ahakuba eri izooba nimwija kurya naanye; kandi nyencakare omu kasheeshe niinyija kukwohereza, naaheza kukushobororera ebikuri aha mutima byona. Kandi eby'endogoya zaawe ezimazire ebiro bishatu zibuzire, birekye kukwemereza omutima; ahakuba zibonekire. Mbwenu ebirungi by'omuri Israeli byona bibiikiirwe oha? Tiiwe n'enju ya sho yoona? Saulo yaamugarukamu ati: Torikumanya ku ndi Omubenyamiini, ow'omu ruganda orurikukira obukye omu nganda za Israeli? Kandi omu miryango y'oruganda rwa Benyamiini yoona, ogwaitu tigwo gurikukira obukye? Ahabw'enki nongambira ebigambo nk'ebyo? Samueli yaatwara Saulo n'omwiru we, yaabataasya omu kishengye, yaabashutamya omu mwanya gw'ekitiinisa ahagati y'abeetsirwe, abaabaire bari nka makumi ashatu. Samueli yaagira omuteeki ati: Reeta omugabo ogu nkuhaire, nkakugira nti: Gubiikye. Omuteeki yaareeta ekivune ky'okuguru n'enyama zaakyo, yaakita omu maisho ga Saulo. Samueli yaagira ati: Reeba, ekibaire kibiikirwe, nkiki omu maisho gaawe; okirye; ahakuba kibaire kikubisiirwe okuhitsya aha bunaku obubaire butairweho, ngu obone kurya n'abeetsirwe. Atyo Saulo yaarya na Samueli eryo izooba. Ku baarugire omuri ogwo mwanya mukuru, baashuuma omu rurembo, baatemba aha mutwe gw'enju, Samueli yaagaaniirirayo na Saulo. Omu kasheeshe baimuka kare; ku bwabaire nibutaagurukana, Samueli yaayeta Saulo ayemi ahaiguru y'enju, yaamugira ati: Imuka, nkuragye. Saulo yaimuka; baashohora bombi, we na Samueli, baaza aheeru. Ku baabaire nibashuuma kuhika ahu orurembo rurikugarukira, Samueli yaagira Saulo ati: Gambira omwiru waawe arabeho; ku araarabeho, haza iwe oyemerereho kakye, nkugambire ekigambo kya Ruhanga. Ahonaaho Samueli yaakwata eihembe ry'amajuta, yaagamushuka aha mutwe, yaamunywegyera, yaagira ati: MUKAMA tiyaakushukaho amajuta kuba omugabe w'abantu be Israeli? Eri izooba ku orandugyeho, noija kubugana abashaija babiri aha kituuro kya Rakeeli, ahari Zeliza omu mwatano gwa Benyamiini, bakugire bati: Endogoya ezi obaire ogiire kusherura, zibonekire; mbwenu sho takyemereize mutima ahabw'endogoya, kureka agwemereize ahabwawe, naagira ati: Mbwenu ngire nta ahabw'omwana wangye? Bwanyima orugye aho, ogumizemu; ku oraahikye aha mwela gwa Tabora, noija kubugana abashaija bashatu nibainamuka Beseeli ahari Ruhanga, omwe ayekoreire abaana b'embuzi bashatu, ondi aine emigaati eshatu, n'ondiijo ayekoreire efurebe ya viinyo; bakuramutsye, bakuhe emigaati ebiri, ogyakiire. Bwanyima noija kuhika aha kibungo kya Ruhanga, ahu engabo z'Abafilistia ziteire orusiisira; ku oraahikye omu rurembo, noija kubuganamu omutwe gwa baanabi nibaruga omu mwanya mukuru gw'okuramizamu, endingiri n'ebitaasa n'emikuri n'enanga bibeebembeire; kandi noija kushanga nibaragura. Omwoyo wa MUKAMA naija kukwijaho n'amaani, oragure nabo, ohindukye omuntu musya. Kandi obwo bumanyiso ku buraakuhikyeho, okore nk'oku kiraabe nikyetengwa; ahakuba Ruhanga ari naiwe. Bwanyima oshuume Gilugaali, ombandizeyo; naanye niinyija kukushangayo, kutamba ebitambo by'okwotsya n'eby'okusiima ahabw'obusingye; omareyo ebiro mushanju ontegyereize, okuhitsya obu ndaija, nkakushobororera eki oshemereire kukora. Ku yaateire ati Samueli amabega kumurugaho, Ruhanga yaamuha ogundi mutima; obw'okureeberaho obwo bwona bwahikiirira eryo izooba. Ku baahikire ahari ekyo kibungo, omutwe gwa baanabi gwamubugana, Omwoyo wa Ruhanga yaamwijaho n'amaani, yaaragura nabo. Boona abaabaire nibamumanya obunyakare, ku baareebire naaragura hamwe na baanabi, baagambirana bati: Beitu mwene Kiishi yaaba ata? Saulo nawe ari omuri baanabi? Omwe aha batwire omu mwanya ogwo yaabagarukamu naagira ati: Beitu shi ni beene oha? N'ahabw'ekyo kyahinduka enfumu, ngu: Saulo nawe ari omuri baanabi? Ku yaaherize kuragura, yaaza omu mwanya mukuru gw'okuramizamu. Ishento wa Saulo yaamubuuza n'omwiru we ati: Mubaire mugiire hi? Yaamugarukamu ati: Tubaire tugiire kusherura endogoya; ku tureebire zitaaboneka, twaza owa Samueli. Ishento yaagaruka yaagira ati: Ninkweshengyereza, ngambira ebi Samueli akugambiire. Saulo yaagarukamu ishento ati: Atugambiriire kimwe ku endogoya zibonekire. Kwonka ebirikukwata aha by'obugabe, ebi Samueli agambire, tiyaabimugambira. Bwanyima Samueli yaayeta abantu kuteeranira Mizipa omu maisho ga MUKAMA; yaagambira Abaisraeli ati: Oku nikwo MUKAMA Ruhanga wa Israeli arikugamba naagira ati: Nkaiha Abaisraeli Misri, naabajuna naabaiha omu mikono y'abanyamisri, n'omu mikono y'abagabe boona abaabaire nibabaita kubi; kwonka eri izooba mwayanga Ruhanga waanyu, obajuna omu kabi kaanyu koona n'omu busaasi bwanyu; mbwenu mwangira muti: Ngaaha, kureka otuteereho omugabe. N'ahabw'ekyo hati mweyorekye omu maisho ga MUKAMA muri omu nganda zaanyu n'omu nkumi zaanyu. Atyo Samueli yairiza haihi enganda za Israeli zoona, oruganda rwa Benyamiini rwatooranwa. Yairiza haihi oruganda rwa Benyamiini bari omu miryango yaabo, omuryango gwa Matiri gwatooranwa; na Saulo mwene Kiishi yaatooranwa. Kwonka ku baamusherwire, tiyaaboneka. N'ahabw'ekyo baayongyera kwehanuuza ahari MUKAMA, nibamubuuza bati: Ogwo mushaija aizire aha? MUKAMA yaabagarukamu ati: Reeba, ayesherekire omu bintu. Baagyenda nibairuka, baamwihayo; ku yaayemereire ahagati yaabo, yaakira abantu boona aha mutwe, baamugarukira aha ibega. Samueli yaagira abantu boona ati: Nimureeba ou MUKAMA atooraine? Tihariho ori nkawe omu bantu boona. Abantu boona baateera akaari, nibagira bati: Omugabe nakaramaare! Bwanyima Samueli yaashobororera abantu emitwarize y'obugabe, yaagihandika omu kitabo, yaakibiika omu maisho ga MUKAMA. Samueli yaaraga abantu boona, buri omwe yaagaruka omu ka ye. Saulo nawe yaataaha owe Gibea, yaagyenda n'omutwe gw'amamanzi, abu MUKAMA yaakozire aha mutima, bamushendekyereize. Kwonka abashaija bamwe abataine mugasho baagira bati: Omushaija ogu naabaasa ata kutujuna? Baamugaya, baayanga kumureetera entabaarutsyano. Kwonka we yaayehunamira. Bwanyima Nahashi Omuamoni yainamuka, yaateera Yabeshi-gileadi orusiisira kugirwanisa; aba Yabeshi boona baamugira bati: Tukorese endagaano, tugume tukuheereze. Nahashi Omuamoni yaabagira ati: Ku muraikirize ku mbanonkoramu amaisho ga buryo, niinyija kugibakoresa; kandi nkigire ekijumo ahari Israeli yoona. Abakuru ba Yabeshi baamugarukamu bati: Ba oturekire okumara ebiro mushanju, tubanze tutume entumwa, zirabe omuri Israeli yoona; ku turaabure kijuna, nitwija kukwehongyera. Ezo ntumwa ku zaahikire Gibea owa Saulo, zaateekyerereza abantu ebyo bigambo; abantu boona baarira munonga, baaborooga. Omuri ako kaanya Saulo yaija akuratiire ente, naaruga omu misiri; yaabuuza ati: Abantu aba baaba bata, ka nibaborooga? Baamuteekyerereza eby'aba Yabeshi. Saulo ku yaahuriire ebigambo ebyo, Omwoyo wa Ruhanga yaamwijaho n'amaani, yaagira ekiniga kingi. Yaihayo ente ibiri, yaaziita, yaazitematemamu ebicweka, yaabiha entumwa kubitwara omuri Israeli yoona, yaazituma ati: Weena oraayangye kuhurura na Saulo na Samueli, okwo nikwo ente ze ziraatwazibwe. Okutiinisa kwa MUKAMA kwakwata abantu, baahururira kimwe nk'omuntu omwe. Ku yaabateeraniire Bezeki, yaababara, Abaisraeli baaba obusiriira bushatu, n'Abayuda baaba obukumi bushatu. Bwanyima baagambira entumwa ziri eziizire, bati: Mugambire aba Yabeshi-gileadi muti: Nyencakare akashana kaatagata, nimwija kuheebwa emikono. Ezo ntumwa zaagyenda, zaabigambira aba Yabeshi; baashemererwa. Aba Yabeshi nikwo kugambira Abaamoni bati: Nyencakare nitwija kubeehongyera, mutugire nk'oku murikwenda kwona. Ku bwaseesire, Saulo yaabaganisa abantu omu mitwe eshatu, baayeshuka omu rusiisira rw'Abaamoni enkoko nizigamba, baabaita okuhitsya omu ihangwe; abaahonokireho baataataana, nangwa n'ababiri tibaaguma hamwe. Bwanyima abantu baagira Samueli bati: Hari n'oha owaagizire ati: Ebyo Saulo aryatutegyeka? Mureete abo bashaija, tubaite. Kwonka Saulo yaagira ati: Hatagira omuntu n'omwe owaitwa eri izooba; ahakuba eri izooba MUKAMA yaakora eby'okujuna Abaisraeli. Samueli yaagira abantu ati: Mwije tuze Gilugaali, tuhamizeyo obugabe. Abantu boona baaza Gilugaali; okwo niyo baayemekyeire Saulo omu maisho ga MUKAMA, bakatambirayo empongano z'okusiima ahabw'obusingye omu maisho ge; kandi niyo Saulo n'Abaisraeli boona baayesiimiire munonga. Samueli yaagambira Abaisraeli boona ati: Reeba, nyikiriize ebi mwanshabire byona, naabateeraho omugabe w'okubategyeka. Ogwo mugabe niwe arikubeebembera; nyowe nkuzire, naagizire enju; mbwenu reeba, batabani bangye bari hamwe naimwe. Kandi nyowe nkabeebembera okwiha omu butsigazi bwangye okuhitsya hati. Reeba, ndi aha; munyomesereze omu maisho ga MUKAMA n'omu maisho g'ogu muntu we, owaashukirweho amajuta. Ndanyagire ente y'oha? Ndanyagire endogoya y'oha? Nari ndaryangataniise oha? N'oha ou ndaitsire kubi? Nari shi n'oha ou ndariireho enguzi, kuunyita amaisho? nkabimuriha. Baamugarukamu bati: Tokaturyangatanisaga, kandi tokatwitaga kubi, n'obu kwakuba okunyaga ekintu ky'omuntu weena. Yaabagira ati: MUKAMA niwe mujurizi w'okubashinja, kandi n'omuntu we owaashukirweho amajuta ni kareebi w'okuhamya, ku mutaine ki mwanshanga omu ngaro. Baagira bati: Niwe kareebi. Kandi Samueli yaagira abantu ati: MUKAMA niwe yaataireho Musa na Arooni, akaiha baashwenkuriimwe omu nsi ya Misri. N'ahabw'ekyo eri izooba nimwemerere, ntongane naimwe omu maisho ga MUKAMA eby'okujuna byona ebi MUKAMA yaabakoreire na baashwenkuriimwe. Yakobo obu yaaza Misri, baashwenkuriimwe bakatakira MUKAMA, yaatuma Musa na Arooni, baiha baashwenkuriimwe Misri, baabata omu nsi egi kutuuramu. Kwonka baayebwa MUKAMA Ruhanga waabo, yaabarekurira Sisera, omukuru w'eihe rya Hazori, n'Abafilistia, n'omugabe wa Moabu, baabarwanisa. Bwanyima baatakira MUKAMA nibagira bati: Tukacumura, ahakuba tukaimuura MUKAMA, twaheereza Baabaali n'aba Ashitaroosi; mbwenu otujune, otwihe omu mikono y'abazigu baitu, tukuheereze. MUKAMA yaatuma Yerubabaali, Baraki, Yefusa na Samueli, yaabaiha omu mikono y'abazigu baanyu embaju zoona, mwatuura buhooro. Bwanyima ku mwareebire Nahashi omugabe w'Abaamoni yaabateera, mwangira muti: Ngaaha, nitwenda kutegyekwa omugabe; haza kunu omugabe waanyu ari MUKAMA Ruhanga waanyu. Mbwenu hati, nimureebe omugabe ou mwayetooraniire, kandi ou mwashabire. Mpaho MUKAMA abateereireho omugabe w'okubategyeka. Ku muritiina MUKAMA, mwamuheereza, mwahurira eiraka rye, mutaagomera kiragiro kya MUKAMA, kandi imwe n'omugabe orikubategyeka ku murikuratira MUKAMA Ruhanga waanyu, biryaba gye. Kwonka ku muryanga kuhurira eiraka rya MUKAMA, mwagomera ekiragiro kye, omukono gwa MUKAMA guryabarwanisa, nk'oku gwarwaniise baashwenkuriimwe. N'ahabw'ekyo hati mwemerere mureebe ekintu eki ekikuru eki MUKAMA yaaza kukora omu maisho gaanyu. Hati t'obunaku bw'eishaaruura ry'engano? Mbwenu naaza kushaba MUKAMA, areete okuhinda kw'enkuba n'enjura; haza mwetegyereze mureebe obubi bwanyu ku buri bwingi, obu mwagizire omu maisho ga MUKAMA, obu mwayeshabira omugabe. Atyo Samueli yaashaba MUKAMA; eryo izooba MUKAMA yaareeta okuhinda kw'enkuba n'enjura; abantu boona baatiina munonga MUKAMA na Samueli. Baagira Samueli bati: Shabira abairu baawe ahari MUKAMA Ruhanga waawe, turekye kufa; ahabw'okuba tukongyera aha bibi byaitu byona ekibi eki eky'okweshabira omugabe. Samueli yaagambira abantu ati: Mutatiina; n'ekya buzima, ebyo bibi byona kwo mukabikora; kwonka mutateishuka mukareka kukuratira MUKAMA, kureka mumuheereze n'omutima gwanyu gwona; kandi mutateishuka mukakuratira ebitaine mugasho, kandi ebitarikubaasa kubagasira, n'obu kwakuba okubajuna; ahakuba tibiine mutambo. Mumanye ngu MUKAMA taritsigaho bantu be ahabw'eiziina rye erikuru, ahakuba MUKAMA akasiima kubagira eihanga rye ahabwe. Kandi ahabwangye nikikabure okucumura ahari MUKAMA, okureka kubashabira; kureka ndyaguma mbahabure omuhanda murungi kandi oguhikire. Kwonka mugume mutiine MUKAMA, mumuheereze omu mazima n'omutima gwanyu gwona; ahabw'okuba mushemereire kuteekateeka aha bi MUKAMA yaabakoreire ku biri bikuru. Kwonka ku muriguma nimukora kubi, muryahwerekyerera imwe n'omugabe waanyu. Saulo akaza aha ngoma aine emyaka makumi ashatu, yaamara emyaka ebiri naategyeka Israeli. Bwanyima Saulo yaatoorana abashaija enkumi ishatu omu Baisraeli; enkumi ibiri zaaguma na Saulo Mikimaashi n'aha kibungo kya Beseeli; kandi orukumi rwaguma na Yonasaani omuri Gibea eya Benyamiini; abandi boona yaabaraga, buri muntu yaataaha omu ka ye. Bwanyima Yonasaani yaateera ekigo ky'Abafilistia ekyabaire kiri Gibea; Abafilistia baakimanya. Bwanyima Saulo yaaragiira kuteera enzamba omu nsi yoona, naagira ati: Abaheburaayo bahurire. Abaisraeli boona baahurira ngu Saulo ateire ekigo ky'Abafilistia, kandi ngu Abaisraeli bahindukire ekirikunugwa aha Bafilistia. Abantu baahuruzibwa kushanga Saulo Gilugaali. Kandi Abafilistia baayeteerana kurwanisa Abaisraeli, baine ebigaari obukumi bushatu, n'ab'aha mbaraasi enkumi mukaaga, n'ezindi ngabo nyingi, eziri nk'omusheenyi gw'aha rubaju rw'enyanja; bainamuka, baasiisira Mikimaashi, aha burugwa-izooba bwa Besaveeni. Abashaija ba Israeli ku baareebire bari omu kabi, (ahakuba abantu bakaba batuntuziibwe) baayeshereka omu nyanga n'omu bishaka n'omu nkiri n'omu nengo kandi n'omu biina. Kandi Abaheburaayo abamwe bakaba bambukire Yorudani, nibaza omu nsi ya Gaadi na Gileadi; kwonka Saulo akaba akiri Gilugaali, abantu boona baamukuratayo nibatetema. Saulo yaamarayo ebiro mushanju, ebi Samueli yaabaire amuragiire; kwonka Samueli tiyaija; n'ahabw'ekyo abantu baatandika kutaataana nibamurugaho mporampora. Saulo nikwo kugira ati: Mundeetere ekitambo ky'okwotsya n'empongano z'okusiima ahabw'obusingye. Atyo yaatamba ekyo kitambo ky'okwotsya. Ku yaabaire yaaheza ati kukitamba, Samueli yaija. Saulo yaashohora kumubugana, ngu amuramutsye. Samueli yaamubuuza ati: Eki waakora ki? Saulo yaamugarukamu ati: Ku ndeebire abantu baatandika kutaataana nibampwaho, naiwe otaizira mu biro bi ongambiire, kandi n'Abafilistia baateeraniire Mikimaashi, naanye nikwo kugira nti: Hati Abafilistia baaza kushuuma, banteerere Gilugaali, ntakeeshengyereize MUKAMA kumpa omugisha. Nikyo nyegyemeserereize kutamba ekitambo ky'okwotsya. Samueli yaagambira Saulo ati: Waakora eky'obushema; tiwaakwata kiragiro kya MUKAMA Ruhanga waawe, eki yaakuragiire; reeba MUKAMA yaaba ari ow'okuhamya obugabe bwawe omuri Israeli ebiro byona. Kwonka mbwenu obugabe bwawe tiburigumaho. MUKAMA yaaheza kwesherurira omuntu ori nk'omutima gwe oku gurikwenda, kandi niwe yaataho kuba omugabe w'abantu be, ahakuba tokwatsire ki MUKAMA yaakuragiire. Samueli yaimuka, yaaruga Gilugaali, yaaza Gibea eya Benyamiini. Saulo yaabara abantu abu yaabaire aine, baaba nka magana mukaaga. Saulo n'omutabani Yonasaani n'abantu abu baabaire baine baaguma Geeba eya Benyamiini; kwonka Abafilistia baaguma omu rusiisira Mikimaashi. Kandi abanyagi b'omu Bafilistia baaruga omu rusiisira rwabo, baayecwamu emitwe eshatu; ogumwe gwatoora omuhanda ogurikuza Ofura omu nsi ya Shuali; ogundi gwatoora omuhanda ogurikuza Besi-horoni; n'ogundi gwatoora omuhanda ogw'aha mwatano ogurikureeba omu ruhanga rwa Zeboimu haihi n'eihamba. Omu biro ebyo hakaba hatariho muheesi n'omwe omu nsi ya Israeli; ahabw'okuba Abafilistia bakagira bati: Abaheburaayo batakaayeheeshera zaarurara n'amacumu. Kandi Abaisraeli boona bakaba bashuuma omu Bafilistia, buri muntu kutyazayo efuka ye, oruhabyo rwe, empango ye, n'omuhoro gwe; kwonka bakaba baine eityazo ry'okutyazaho emihoro n'empabyo, n'efuka z'amaino n'empango, n'eby'okutyazaho ebihosho. N'ahabw'ekyo aha izooba ry'orugamba omu bantu abu Saulo n'omutabani Yonasaani baabaire baine, tihariho n'omwe owaabaire agira rurara nari eicumu; kureka bikaba bigirwa Saulo n'omutabani Yonasaani. Bwanyima ab'omu kigo ky'Abafilistia baashohora, baaza omu nkiro ya Mikimaashi. Eizooba rimwe Yonasaani mwene Saulo akagambira omutsigazi, omukwatsi w'eby'okurwanisa bye ati: Ija twambukye seeri omu kigo ky'Abafilistia. Kwonka tiyaagambira ishe. Kandi Saulo akaba ari omu kicweka kya Gibea ekirikuheererukayo ahansi y'omukoma-mahanga ogwabaire guri Migirooni; n'abashaija abu yaabaire aine bakaba bari nka magana mukaaga; kandi hakaba hariho na Ahiya, mwene Ahitubu, mukuru wa Ikabodi, mwene Finehaasi, mwijukuru wa Eli, omunyamurwa wa MUKAMA omuri Shiilo, ajwaire efodi. Kandi n'abo bantu tibaramanyire ku Yonasaani agyenzire. Omuri egyo nkiro ahu Yonasaani yaabaire naayenda kucwekanisiza kuhika omu kigo ky'Abafilistia, hakaba hariho ebibaare bihango embaju zombi; ekimwe nikyetwa Bozezi, n'ekindi nikyetwa Senehi. Ekibaare kimwe kikaba kirumbaire aha bukiizi-bwa-bumosho, ahashungaine na Mikimaashi; n'ekindi aha bukiizi-bwa-buryo ahashungaine na Geeba. Yonasaani yaagambira ogwo mutsigazi omukwatsi w'eby'okurwanisa bye ati: Ija twambukye omuri kiriya kigo kyabatashazirwe; obundi MUKAMA akaagira eki yaatukorera, ahakuba tihariho kirikubaasa kuzibira MUKAMA kujuna, okujunisa baingi nari bakye. Omukwatsi w'eby'okurwanisa bye yaamugarukamu ati: Kora ekikuri aha mutima kyona. Reeba ndi hamwe naiwe; oku omutima gwawe guri, n'ogwangye nikwo guri. Yonasaani yaagira ati: Ka twambukye omuri abo bashaija, tubeeyorekye. Ku baraatugire ngu, mube murekire, okuhitsya obu turaabashangye aho, obwo nitwija kuguma twemereire omu mwanya gwaitu; titurikwija kwinamuka ei bari. Kwonka ku baraagire ngu, mwinamukye mwije, obwo nitwija kwinamuka; ibiri MUKAMA naaba abahaireyo omu mikono yaitu. Ako niko karaatubeere akamanyiso. Batyo bombi baayeyoreka ab'omu kigo ky'Abafilistia; Abafilistia ku baabareebire, baagira bati; Reeba, Abaheburaayo nibaruga omu biina omu babaire beesherekire. Ab'omu kigo baagambira Yonasaani n'omukwatsi w'eby'okurwanisa bye bati: Nimwinamukye, tuboorekye. Yonasaani yaagira omukwatsi w'eby'okurwanisa bye ati: Nkurata; ahabw'okuba MUKAMA yaabahayo omu mikono y'Abaisraeli. Atyo Yonasaani yaatemba naayajura, n'omukwatsi w'eby'okurwanisa bye amuri enyima. Abafilistia baagwa omu maisho ga Yonasaani; kandi omukwatsi w'eby'okurwanisa bye yaabaita amukuratiire. Omuri okwo kwita kw'okubanza Yonasaani n'omukwatsi w'eby'okurwanisa bye bakaita abashaija nka makumi abiri omu mwanya ogurikwingana ekicweka ky'omusiri. Bwanyima haabaho obwoba bwingi omu rusiisira, omu ishwa n'omu bantu boona; kandi ab'omu kigo n'abanyagi bari nabo baatetema; n'ensi yaatengyeta; haabaho okutengyeta kwingi munonga. Kandi abarinzi ba Saulo, abaabaire bari Gibea eya Benyamiini, ku baanagireyo amaisho, baareeba emitwe y'abantu neegaba ebirari. Saulo nikwo kugambira abantu abu yaabaire aine ati; Mubare abantu, mureebe ku haraabe haine oturugiremu. Ku baaherize kubara, baashanga Yonasaani n'omukwatsi w'eby'okurwanisa bye batabarimu. Saulo yaagira Ahiya ati: Reeta eshanduukye ya Ruhanga; ahabw'okuba omuri ebyo biro eshanduukye ya Ruhanga ekaba eri omu Baisraeli. Saulo, ku yaabaire naakigamba n'omunyamurwa, orwari orwabaire ruri omu rusiisira rw'Abafilistia rwaguma nirweyongyera; Saulo yaagira omunyamurwa ati: Ihayo omukono gwawe. Atyo Saulo n'abantu boona abu yaabaire aine, baayeteerana, baaza omu rugamba; baashanga nibaitana bonka na rurara, buri muntu na mugyenzi we; haabaho omurabanamu muhango munonga. Kandi Abaheburaayo, abaabaire bari hamwe n'Abafilistia obunyakare, abaagyenzire nabo omu rusiisira, nabo baagarukira Abaisraeli abaabaire bari hamwe na Saulo na Yonasaani, baakwatanisa nabo. Kandi n'Abaisraeli boona abaabaire beesherekire omu nsi y'ebibungo eya Efuraimu, ku baahuriire ngu Abafilistia baahunga, baababinga babahambize. Atyo MUKAMA yaajuna Abaisraeli eryo izooba; bwanyima orugamba rwagumizamu, rwahika seeri ya Besaveeni. Eryo izooba Abaisraeli baaruha munonga, ahabw'okuba Saulo akaba arahiize abantu naagira ati: Omuntu weena oraagire eki yaarya butakahikire mu mwabazyo, kandi ntakahoire bazigu bangye, akyeenwe. N'ahabw'ekyo tihaagira n'omwe owaagira eki yaatamira. Abantu boona baahika aha kibira ekyabaire kirimu obwoki ahansi; ku baakitaahiremu, baashanga obwoki nibushononoka; kwonka tihaagira owaayekoza orukumu omu kanwa; ahakuba bakaba nibatiina egyo ndahiro. Kwonka Yonasaani we, obu ishe yaabaire naarahiza abantu, taramuhuriire. N'ahabw'ekyo yaihayo enkoni ei yaabaire akwaitse omu ngaro, yaacumita eifundo ryayo omu ngabo y'obwoki, yaakoza orukumu rwe omu kanwa, amaisho ge gaahweza. Omwe ahari abo bantu yaamugira ati: Sho yaarahiriza kimwe abantu, naagira ati: Omuntu weena oraagire eki yaatamira eri izooba akyeenwe. Kandi abantu bakaba nibagwa enshazi. Yonasaani yaagira ati: Taata ka yaakabya ensi; mbwenu nimureebe amaisho gangye ku gaahweza ahabw'okurigatsa ahari aka kooki. Kuri noogira ngu abantu eri izooba baikirizibwa kurya aha minyago y'abazigu baabo, ei bashangireyo, tibaakubaire gye okukiraho? Ahakuba tihakabaireho kwita kwingi omu Bafilistia. Eryo izooba baabinga Abafilistia okuruga Mikimaashi okuhika Ayalooni. Abantu baagwa enshazi munonga; baayeroha omu minyago, baakwata entaama n'ente n'enyana, baaziregyeza ahansi; baaziriirirana n'eshagama yaazo. Haabaho abaabigambira Saulo bati: Reeba, abantu nibacumura ahari MUKAMA, ahabw'okuba nibarya enyama n'eshagama yaayo. Yaabagira ati: Mwagobya; mbwenu mukumbagaze eibaare rihango, murindeetere aha. Bwanyima Saulo yaagira ati: Murabe omu bantu boona, mubagire muti: Buri muntu areete ente ye, nari entaama ye, muziitire aha, muzirye; kandi mutacumura ahari MUKAMA, mukarya eshagama. Ekyo kiro buri muntu yaareeta ente ye, baaziitira aho. Saulo yaayombekyera MUKAMA eitambiro; eryo niryo itambiro ry'okubanza eri yaayombekyeire MUKAMA. Bwanyima Saulo yaagira ati: Mwije tushuume, tukurate Abafilistia eki kiro, tubanyagye okuhitsya omu kasheeshe; tutagira omuntu n'omwe ou twatsigaho. Abantu baagira bati: Kora kyona eki orikusiima. Bwanyima omunyamurwa yaabagira ati: Mwije aha, twirire haihi Ruhanga. Saulo yaayehanuuza ahari Ruhanga naagira ati: Nshuume nkurate Abafilistia? Noija kubahayo omu mikono y'Abaisraeli? Kwonka MUKAMA tiyaamugarukamu ekyo kiro. Saulo nikwo kugira ati: Imwe mwena abakuru b'abantu, nimwirire aha, mwetegyereze mureebe eki kibi kyakorwa eri izooba ahu kiri; ahakuba nindahira MUKAMA otahwaho, Omujuni wa Israeli, n'obu kyakuba kiri omuri mutabani wangye Yonasaani, buzimazima naija kwitwa. Kwonka tihaabaho n'omwe omu bantu boona owaamugarukamu. Bwanyima yaagambira Abaisraeli boona ati: Muze aha rubaju rumwe, nyowe na mutabani wangye Yonasaani tuze aha rundi. Abantu baagarukamu Saulo bati: Kora eki orikusiima. N'ahabw'ekyo Saulo yaagira ati: Ai MUKAMA Ruhanga wa Israeli, ahabw'enki tiwaagarukamu omwiru waawe eri izooba? Ku ruraabe ruri orubanja rwangye nari orwa mutabani wangye Yonasaani, ai MUKAMA Ruhanga wa Israeli, oyorekye ekihikire; kwonka ku ruraabe ruri orw'abantu baawe Israeli, otuhe Tumimu. Haakwatwa Yonasaani na Saulo, abantu baakira. Saulo yaagaruka yaagira ati: Teera enteenyu ahariinye na mutabani wangye Yonasaani. Enteenyu yaakwata Yonasaani. Saulo nikwo kugira Yonasaani ati: Ngambira eki waakora. Yonasaani yaamugira ati: N'ekya buzima naakoza eifundo ry'enkoni, ei naaba nyine omu ngaro, omu bwoki, naarigatsaho. Reeba ndi aha, nshemereire kufa. Saulo yaagira ati: Yonasaani, buzimazima noija kufa; ku oraabe otafiire, Ruhanga akinture n'okukiraho. Kwonka abantu baagira Saulo bati: Hoona Yonasaani, oreetsire okujunwa okurikwingana kuti omuri Israeli, afe? Nikikabure! Niturahira MUKAMA otahwaho, tiharikwija kugira kashokye na kamwe ak'aha mutwe gwe akaagwa ahansi; ahabw'okuba eri izooba yaakora na Ruhanga. Okwo nikwo abantu baakirize Yonasaani, atafe. Okuruga aho Saulo yaarekyeraho kukurata Abafilistia; n'Abafilistia baagaruka owaabo. Saulo ku yaaherize kuza aha ngoma omuri Israeli, yaarwana n'abazigu be boona embaju zoona, Abamoabu, Abaamoni, Abanyaedomu, abagabe ba Zooba n'Abafilistia; ahu yaabaire aza hoona, abasingura. Yaarwana n'obumanzi, yaasingura Abaamaleki, yaiha Abaisraeli omu mikono y'abaabaire babanyagire. Kandi beene Saulo bakaba bari aba: Yonasaani, Ishivi, na Malikishua; n'aga nigo gaabaire gari amaziina ga bahara be bombi: ow'okubanza akaba ari Merabu, n'omurumuna ari Mikaali. Eiziina rya muka Saulo akaba naayetwa Ahinoamu, muhara wa Ahimaazi; eiziina ry'omukuru w'engabo ze akaba naayetwa Abuneeri, mutabani wa Neeri, ishento wa Saulo; Kiishi akaba ari ishe wa Saulo, na Neeri, ishe wa Abuneeri, akaba ari mwene Abieli. Omu biro bya Saulo byona hakabaho okurwana kw'amaani n'Abafilistia; n'ahabw'ekyo Saulo ku yaabaire areeba omuntu weena ow'amaani nari emanzi, amutwara, aba omushaija we. Kandi Samueli akagira Saulo ati: MUKAMA akantuma kukushukaho amajuta kuba omugabe wa Israeli; n'ahabw'ekyo hati hurira ebi MUKAMA arikukugambira. MUKAMA ow'amahe naagira ati: Nyijukire oku Abaamaleki baagizire Abaisraeli, obu baabatanga omu muhanda nibaruga Misri. Mbwenu irooko orwanise Abaamaleki, ocwekyerereze kimwe ebi baine byona, otabasaasira, kureka oite abashaija n'abakazi, abeereere n'abarikwonka, ente n'entaama, engamira n'endogoya. Saulo yaayeta abantu, yaababarira Telaimu, abarikugyendesa ebigyere baaba obusiriira bubiri, n'Abayuda baaba kakumi. Saulo yaahika aha rurembo rw'Abaamaleki, yaabagwera omu ruhanga. Kandi Saulo yaagira aba Keeni ati: Mushuume murugye omu Baamaleki, ntakaabacwekyereza nabo; ahabw'okuba mukagirira Abaisraeli boona embabazi, obu baabaire nibaruga Misri. N'ahabw'ekyo aba Keeni baaruga omu Baamaleki. Saulo yaabinga Abaamaleki okuruga Havila okuhika Shuuri, ahashungaine na Misri; yaakwata Agagi omugabe w'Abaamaleki ahuriire, kandi yaacwekyerereza kimwe abantu boona na rurara. Kwonka Saulo n'abantu baasaasira Agagi n'entaama n'ente n'abaana b'entaama ebirikukira oburungi kandi ebigomokire, n'ebintu byona ebirungi; tibaabicwekyerereza kimwe; kwonka byona ebirikugaywa kandi ebitaine mugasho baabicwekyerereza kimwe. Ekigambo kya MUKAMA kyaija ahari Samueli nikigira kiti: Niinyefuuza eki naateereireho Saulo kuba omugabe; ahabw'okuba agarukire enyima, yaayanga kunkuratira, kandi tiyaakora bi naamuragiire. Samueli yaaguubwa kubi; yaaraara naatakira MUKAMA. Samueli yaaguruka kare omu kasheeshe kubugana Saulo. Baamugira bati: Saulo ahikire Karumeeli, yaayebyarirayo eibaare ry'ekiijutsyo, yaakuba yaagumizamu, yaashuuma Gilugaali. Samueli yaija ahari Saulo; Saulo yaamugira ati: MUKAMA akuhe omugisha! Nkozire eki MUKAMA andagiire. Samueli yaamubuuza ati: Beitu shi, okwo kujuga kw'entaama n'okw'ente oku ndikuhurira n'okw'enki? Onu ati: N'ezi baihire omu Baamaleki; ahakuba abantu basaasiire entaama n'ente ezirikukira oburungi, kuzitambira MUKAMA Ruhanga waawe ebitambo; ebindi ebitsigaireho tubicwekyerereize kimwe. Samueli yaagira Saulo ati: Ba orekire, nkugambire eki MUKAMA araire angambiire. Onu ati: Gamba. Samueli yaagira ati: N'obu oraabe waabaire nooyegaya ngu ori muto, toratoorainwe kuba omutegyeki w'enganda za Israeli? Omanye ku MUKAMA niwe yaakushukireho amajuta kuba omugabe wa Israeli. Mbwenu akutumire naagira ati: Gyenda ocwekyerereze kimwe abasiisi Abaamaleki, orwane nabo okuhitsya obu oraabamareho. N'enki ekikuzibiire kworobera eiraka rya MUKAMA, okagwa aha minyago n'enda, okakora ebirikwangwa MUKAMA? Saulo yaagira Samueli ati: Okworoba kwo nyorobeire MUKAMA, naaza ei MUKAMA antumire, naareeta Agagi omugabe w'Abaamaleki, kandi naacwekyerereza kimwe Abaamaleki; kwonka abantu batwaire eminyago y'entaama n'ente, ebirikukira oburungi omu bibaire biri eby'okucwekyerezibwa, kubitambira MUKAMA Ruhanga waawe omuri Gilugaali. Samueli yaamugarukamu ati: Noogira ngu MUKAMA naashemerererwa ebitambo by'okwotsya n'ebindi bitambo, nk'oku ashemerererwa okworobera eiraka rye? Manya okworoba kukira ebitambo, n'okuhurira kukira ebishaju by'empaya z'entaama. Kwonka obugomi ni nk'ekibi ky'oburogo, n'obugangaazi ni nk'okuramya ebishushani na baateraafi. Nk'oku oyangire ekigambo kya MUKAMA, nawe ayangire ku oguma aha ngoma. Saulo yaagira Samueli ati: Ncumwire; ahabw'okuba nsiisire ekiragiro kya MUKAMA n'ebigambo byawe ahabw'okutiina abantu n'okuboorobera. Mbwenu ninkweshengyereza, nsaasira ekibi kyangye, oikirize ogyende naanye, mbone kuramya MUKAMA. Samueli yaagira Saulo ati: Tindikwija kugarukayo naiwe, ahabw'okuba oyangire ekigambo kya MUKAMA; nawe yaayanga ku oba omugabe wa Israeli. Samueli ku yaabaire naakihinduka kugyenda, Saulo yaakwata omukugiro gw'ekijwaro kye, kyataaguka. Samueli yaamugira ati: Eri izooba MUKAMA yaakutaaguraho obugabe bwa Israeli, yaabuha mutaahi waawe orikukukira oburungi. Kandi Maani ga Israeli tabeiha, n'obu kwakuba okwegarukamu; ahabw'okuba ti muntu ngu ayegarukyemu. Bwanyima Saulo yaagira ati: Ncumwire; kwonka hati ninkweshengyereza mpa ekitiinisa omu maisho g'abakuru b'abantu bangye n'omu maisho ga Israeli yoona, ogyende naanye, mbone kuramya MUKAMA Ruhanga waawe. Atyo Samueli yaahinduka, yaakurata Saulo; Saulo yaaramya MUKAMA. Bwanyima Samueli yaagira ati: Mundeetere aha Agagi, omugabe w'Abaamaleki. Agagi yaija ahu ari naanyimbanyimba; yaagira ati: Buzimazima obushaarizi bw'okufa bwahweire. Samueli yaagira ati: Nk'oku rurara yaawe yaahindwire abakazi encwekye, nikwo na nyoko yaaza kuhinduka encwekye omu bakazi. Samueli yaatemagurira Agagi omu maisho ga MUKAMA Gilugaali. Bwanyima Samueli yaaza Raama, na Saulo yainamuka yaaza owe Gibea eya Saulo. Okuruga obwo Samueli tiyaagaruka kwija kureeba Saulo okuhitsya obu yaafire; kwonka yaaguma naamusaasibwa; kandi MUKAMA yaayefuuza eki yaahinduriire Saulo omugabe wa Israeli. Bwanyima MUKAMA yaagira Samueli ati: Noija kuhitsya hi okusaasibwa Saulo, haza nyowe mmwangire kuba omugabe wa Israeli? Ijuza eihembe ryawe amajuta, oije nkutume ahari Yese owa Betelehemu; ahakuba nyeboneire omugabe omu batabani. Samueli yaagira ati: Nimbaasa nta kugyenda? Saulo ku araakihurire, naija kuunyita. MUKAMA yaagira Samueli ati: Twara enyana y'eruutsi; ku oraahikyeyo, ogire oti: Nyizire kutambira MUKAMA ekitambo. Kandi oyete na Yese aije ahari okwo kutamba; naanye niinyija kukworeka oku oraatwaze, onshukire amajuta ahari ogwo ou ndaakugambire. Samueli yaakora nk'oku MUKAMA yaamuragiira, yaaza Betelehemu. Ku yaahikireyo, abakuru b'orwo rurembo baija kumubugana nibatetema; baamubuuza bati: Beitu waahuutwa ki? Ni buhooro? Nawe yaabagira ati: Ni buhooro. Nyizire kutambira MUKAMA ebitambo. Mweyeze, mwije tugyendane aha kitambo. Kandi yaayeza Yese n'abatabani, nabo yaabeeta kwija aha kitambo. Ku baizire, yaareeba Eliabu, yaateekateeka ati: Buzimazima ou MUKAMA arikwenda kushukaho amajuta niwe ogu ori omu maisho ge. Kwonka MUKAMA yaagira Samueli ati: Otareeba oku arikushusha nari ekyemerero kye; ahakuba ogwo tiwe ndikwenda; ahabw'okuba MUKAMA tareeba nk'oku abantu bareeba; abantu bareeba emireebekyere y'aharuguru, kwonka MUKAMA areeba omutima. Bwanyima Yese yaayeta Abinadabu, yaamurabya omu maisho ga Samueli. Samueli yaagira ati: N'ogu tiwe MUKAMA atooraine. Yese yaagaruka yaarabyaho Shaama. Nabwo Samueli yaagira ati: N'ogu nawe tiwe MUKAMA atooraine. Atyo Yese yaarabyaho abatabani, baahika mushanju omu maisho ga Samueli; Samueli yaamugira ati: Omuri aba tiharimu u MUKAMA atooraine. Samueli yaabuuza Yese ati: Abaana baawe boona bari aha? Yaamugarukamu ati: Haatsigarayo omuto, kwonka ariisize entaama. Samueli yaagira Yese ati: Tuma bamureete; ahakuba titurikwija kushutama atakahikire aha. Yaatuma, baamureeta. Omwana ogwo akaba naayera, aine ahamaisho harungi, kandi ari murungi omu kureebwa. MUKAMA yaagira ati: Imuka omushukyeho amajuta; niwe ogu. Samueli yaakwata eihembe ry'amajuta, yaagamushukiraho omu maisho ga bakuru be; okwiha obwo Omwoyo wa MUKAMA yaija ahari Daudi n'amaani, yaamugumaho. Bwanyima Samueli yaimuka, yaagaruka Raama. Omu bunaku obwo Omwoyo wa MUKAMA akaba arugire ahari Saulo, kandi omwoyo mubi ogwarugire ahari MUKAMA gwaguma nigumwita kubi. Abaheereza ba Saulo baamugira bati: Reeba omwoyo mubi ogurugire ahari Ruhanga nigukwita kubi. Mukama waitu, ragiira abairu baawe abakuri omumaisho, bakusherurire omuntu orikumanya kuteera gye enanga; bwanyima omwoyo mubi ogurikuruga ahari Ruhanga ku guraagume gwakwijaho, agikuteerere, obe gye. Saulo nikwo kugambira abaheereza be ati: Munsherurire omuntu orikumanya kuteera gye enanga, mumundeetere. Omutsigazi omwe yaamugira ati: Nyowe ndeebire mutabani wa Yese owa Betelehemu, naamanya kuteera gye enanga, n'omushaija w'amaani emanzi, orikumanya eby'okurwana, otarikugambira eryo, omuntu murungi omu kureebwa; kandi MUKAMA ari hamwe nawe. N'ahabw'ekyo Saulo yaatuma ahari Yese naagira ati: Nyoherereza mutabani waawe Daudi, omuriisa w'entaama. Yese yaareeta endogoya, yaagyekoreza emigaati n'efureebe ya viinyo, n'omwana gw'embuzi, yaabitwekyera Saulo, byatwarwa Daudi omutabani. Daudi ku yaahikire Saulo, yaatandika kumuheereza; Saulo yaamukunda munonga, yaamugira omukwatsi w'eby'okurwanisa bye. Saulo yaagaruka yaatuma ahari Yese ati: Ninkushaba oikirize Daudi agume nampeereza; ahabw'okuba atungire obuganzi ahariinye. Okuruga aho, omwoyo mubi ogwarugire ahari Ruhanga ku gwabaire gwija ahari Saulo, Daudi akwata enanga, agiteera; Saulo aikaikana, aba gye, ogwo mwoyo mubi gumurugaho. Omu bunaku obwo Abafilistia bakateerana engabo zaabo kurwana; baateeranira Sooko eya Yuda, baateera orusiisira Efesi-damimu, ahagati ya Sooko na Azeka. Saulo n'Abaisraeli nabo baateerana, baateera orusiisira omu ruhanga rwa Ela, baatenga orugamba kurwana n'Abafilistia. Abafilistia baayemerera aha kibungo seeri, n'Abaisraeli baayemerera seenu aha kindi; oruhanga rubari ahagati. Bwanyima omu rusiisira rw'Abafilistia haarugamu emanzi rugambwa, orikwetwa Goliasi owa Gaasi; oburaingwa bwe bukaba buri mikono mukaaga n'ekita; akaba ajwaire enkofiira y'omuringa aha mutwe, n'eky'okujwara ky'ekyoma, oburemeezi bwakyo shekeli z'omuringa enkumi itaano; aha maguru ajwaireho ebyoma by'okukingira emirundi, aine akacumu k'omuringa ahagati y'amabega ge; orubango rw'eicumu rye ruri nk'empimbi ei barukiraho emyenda; okuremeera kw'ekyogi kyaryo ziri shekeli z'ekyoma magana mukaaga, kandi omukwatsi w'engabo ye amwebembeire. Yaija yaayemerera, yaagambira amahe ga Israeli n'eiraka rihango, ati: Mbwenu mweruhiize ki kwija kutenga orugamba? Tindi Omufilistia? Naimwe timuri engabo za Saulo? Mwetooranire omushaija, ashuume tubugaabugane. Ku arandwanise, yaanyita, nitwija kuba abairu baanyu; kwonka ku ndamusingure, naamwita, naimwe nimwija kuba abairu baitu, nimutukorera. Omufilistia yaagaruka yaagira ati: Nimpiga amahe ga Israeli eri izooba; nimumpe omushaija, turwane. Saulo n'Abaisraeli boona ku baahuriire ebigambo by'ogwo Mufilistia, baahahaara, baatiina munonga. Kandi Daudi akaba ari omwana w'Omunyefuraata owa Betelehemu-Yuda, orikwetwa Yese; omushaija ogwo akaba aine abatabani munaana; omu biro bya Saulo akaba ari omugurusi, yaahikire omu ngingo zaabukuru. Abatabani abakuru bashatu bakaba bahurwire na Saulo; amaziina g'abo batabani bonshatu gakaba gari aga; ow'omujigaijo Eliabu, ow'omushubiro Abinadabu, n'owa kashatu Shaama. Daudi akaba ari muto waabo boona, kandi bakuru be abo bonshatu nibo baabaire bahurwire na Saulo. Kwonka Daudi akaba aza owa Saulo, kandi agaruka Betelehemu kuriisa entaama za ishe. Kandi ogwo Mufilistia akaba aija buri kasheeshe na buri mwabazyo, abeeringiita omumaisho, okumara ebiro makumi ana. Eizooba rimwe Yese akagira Daudi omutabani ati: Irooko ogyemurire bakuru baawe eefa y'engano zikarangire n'egi migaati ikumi, obibatwarire juba omu rusiisira; kandi ezi ncumate ikumi za ciizi ozitwarire omukuru w'engabo rukumi ezi barimu; oreebe bakuru baawe oku bari, haza ondeetere amakuru agarikubarugaho. Omu bunaku obwo Saulo n'abo bashaija n'Abaisraeli boona bakaba bari omu ruhita rwa Ela nibarwana n'Abafilistia. Daudi yaaguruka kare omu kasheeshe, entaama yaazitsigira omurinzi, yaakwata ebyo bintu, yaagyenda nk'oku Yese amuragiire; yaahikira ahu baabaire beemereize ebigaari, yaashanga engabo nizihiga, nizishohora kurwana. Abaisraeli n'Abafilistia baatenga orugamba, engabo zaasyamirana n'ezindi. Daudi yaakwatsa omurinzi w'eby'orugamba embintu bye, yairuka, yaayeroha omu ngabo, yaahika bakuru be, yaabaramutsya. Ku yaabaire naakigaaniira nabo, egyo manzi rugambwa, Omufilistia wa Gaasi orikwetwa Goliasi, yaasyoka omu ngabo z'Abafilistia, yaatandika kuhiga nk'oku abaire naahiga; Daudi yaabihurira. Abaisraeli boona, ku baareebire ogwo mushaija, baamuhunga; baatiina munonga. Abaisraeli baagira bati: Ebyo ogwo mushaija waasyokayo mwamureeba? Buzimazima yaija kuhiga Israeli; omuntu oraamwite, omugabe naija kumutungisa munonga, amuhingire muhara we, kandi ahe omuryango gwa ishe obusingye omuri Israeli. Bwanyima Daudi yaabuuza abashaija abaabaire bamwemereire aha rubaju ati: Oraite ogwo Mufilistia, yaiha aha Baisraeli ekijumo, naija kukorerwa ki? Beitu shi, oriya Mufilistia otashazirwe niwe oha kwehanga kuhiga amahe ga Ruhanga ohuriire? Abantu baamugarukamu nk'ebi ab'okubanza baagamba, bati: Oraamwite nikwo araakorewe atyo. Kandi Eliabu mukuru wa Daudi yaahurira naagamba n'abo bashaija; yaamugirira ekiniga, yaamubuuza ati: Waashuumibwa ki kunu? Obutaama buri waabutsigira oha omu ihamba? Nimmanya amaryo gaawe n'obutigi bw'omu mutima gwawe; waareetwa okureeba orugamba. Daudi yaamugarukamu ati: Mbwenu naashobya ki? Noogira ngu tiinyine kyandeeta? Yaamuteera amabega, yaahindukira ondiijo, nawe yaamubuuza nk'ebyo; abantu baamugarukamu nk'okubanza. Abantu ku baahuriire ebi Daudi yaagamba, baagaruka baabigambira omu maisho ga Saulo; Saulo yaamutuma. Daudi yaagira Saulo ati: Hatagira owaahahaaza omutima ahabw'ogwo Mufilistia; omwiru waawe yaaza kurwana nawe. Saulo yaagira Daudi ati: Torikubaasa kuturukirira ogwo Mufilistia kurwana nawe, ahabw'okuba okiri muto, kandi we n'omushaija omanyiire engamba okwiha omu buto. Daudi yaagarukamu Saulo ati: Nyowe, omwiru waawe, nkaba ndiisa entaama za tata; ku haabaire haija entare nari edubu, yaakwata omwana gw'entaama omu busyo, nkaba ngikurata, ngiteera, ngugiiha omu kanwa; ekinyijaijana, ngikwata akareju, ngiteera, ngiita. Omwiru waawe akaita entare n'edubu; n'Omufilistia ogwo otashazirwe naija kuba nk'emwe aharizo, ahabw'okuba ahigire amahe ga Ruhanga ohuriire. Daudi yaagaruka yaagira ati: MUKAMA owaanyihire omu byara by'entare n'omu byara by'edubu, naija kunjuna n'omu mikono y'ogwo Mufilistia. Saulo yaagira Daudi ati: Irooko, MUKAMA agume naiwe. Bwanyima Saulo yaihayo ebijwaro bye eby'okurwanisa, yaabijweka Daudi; yaamuta enkofiira y'omuringa aha mutwe, yaamujweka ekooti y'ekyoma; Daudi yaahagatirira rurara ahari ebyo bijwaro. Yaateeraho kugyenda, byayanga; ahakuba akaba atabimanyiire. Daudi yaagira Saulo ati: Tindikubaasa kugyenda njwaire ebi; ahakuba timbimanyiire. Atyo Daudi yaabijuura. Yaakwata enkoni ye omu ngaro, yaayetooranira amabaare ataano omu kagyera, yaagata omu kashaho k'omunda ak'omu furebe y'omuriisa ei yaabaire aine; kandi akaba aine enjungu ye omu ngaro; yairira haihi Omufilistia. Omufilistia nawe yaija, yairira haihi Daudi, omukwatsi w'engabo ye amwebembeire. Omufilistia ku yaizire naamagamaga, yaareeba Daudi, yaamugaya; ahakuba akaba ari omutsigazi muto, orikwera, oine ahamaisho harungi. Omufilistia yaagira Daudi ati: Obu orikumpururira n'enkoni, onyetsire embwa? Yaamukyeenesa baaruhanga be. Yaagaruka yaamugira ati: Ija nkubaagire amahungu g'omu mwanya n'enyamaishwa z'omu ihamba. Daudi yaagira Omufilistia ati: Wampururira na rurara n'eicumu n'akacumu; kwonka nyowe naija omu iziina rya MUKAMA ow'amahe, Ruhanga w'engabo za Israeli, ezi ohigire. Eri izooba MUKAMA naakuhayo omu mikono yangye, ninkuteera, noogwa, ninkucwaho omutwe; kandi eri izooba niinyija kugaburira amahungu g'omu mwanya n'enyamaishwa z'omu ihamba emitumbi y'engabo z'Abafilistia, haza ensi yoona neemanya ku habaho Ruhanga omuri Israeli, kandi n'omutwe gwona oguri aha nigumanya ku MUKAMA atajunisa rurara na icumu; ahabw'okuba orugamba oru n'orwa MUKAMA, kandi naija kubahayo omu mikono yaitu. Omufilistia ku yaarugire ahu yaabaire ari, yaija kubugaabugana na Daudi, Daudi yaija nairuka agyemire ahu baabaire batengire orugamba kubugaabugana n'ogwo Mufilistia. Yaata omukono gwe omu furebe, yaihamu eibaare, yaarirekyera, yaariteera Omufilistia omu buso, ryahweramu, yaagwa ajuumaire. Okwo nikwo Daudi yaasingwize Omufilistia eibaare ry'enjungu, akamuteera, akamwita; kwonka Daudi akaba ataine rurara mu ngaro. Daudi yairuka, yaaza aha Mufilistia, yaamwemereraho, yaakwata rurara ye, yaagisyora omu kyobati kyayo, yaagimwitsa, yaamucwaho omutwe. Abafilistia ku baareebire emanzi yaabo yaafa, baahunga. Abaisraeli n'Abayuda baimuka, baateera akaari, baabinga Abafilistia okuhika Gaasi n'aha marembo ga Ekurooni; emputa z'Abafilistia zaagyenda nizigwa aha muhanda ogurikuruga Sharaimu okuhika Gaasi na Ekurooni. Bwanyima Abaisraeli baarekyera aho kubinga Abafilistia, baagaruka, baanyaga orusiisira rwabo. Daudi yaatwara omutwe gw'Omufilistia, yaaguhitsya Yerusaalemu; kwonka eby'okurwanisa bye yaabita omu ihema rye. Saulo ku yaareebire Daudi naaza kurwana n'Omufilistia, yaabuuza Abuneeri omukuru w'engabo ze ati: Abuneeri, hari oriya mwojo ni mwene oha? Abuneeri yaamugarukamu ati: Buso bwawe, Nyakusinga, tindikumumanya. Omugabe yaagira ati: Irooko obuuririze ishe w'ogu mwojo. Kandi Daudi ku yaatabaarukire ati naaruga kwita Omufilistia, Abuneeri yaamutwara omu maisho ga Saulo, aine omutwe gw'Omufilistia omu ngaro. Saulo yaamubuuza ati: Ori mwene oha, mutsigazi 'we? Daudi yaagarukamu ati: Ndi mwene Yese omwiru waawe owa Betelehemu. Daudi ku yaaherize kugamba na Saulo, omutima gwa Yonasaani gwanywana n'ogwa Daudi; Yonasaani yaamukunda nk'oku ayekunda. Eryo izooba Saulo yaatwara Daudi owe, tiyaamwikiriza bundi kugaruka owa ishe. Bwanyima Yonasaani yaaragaana na Daudi endagaano, ahakuba akamukunda nk'oku ayekunda. Yonasaani yaayejuura omunagiro ogu yaabaire ajwaire, yaaguha Daudi, n'eby'okurwanisa bye, nangwa na rurara ye n'obuta bwe n'orukoba rwe nabyo yaabimuha. Daudi akaba aza ei Saulo yaabaire amutuma yoona; kandi akoresa obwengye. N'ahabw'ekyo Saulo yaamugira omukuru w'engabo ze, abantu boona baakisiima, nangwa n'abagaragwa ba Saulo baakisiima. Ku baabaire nibatabaaruka, Daudi aherize kwita ogwo Mufilistia, abakazi baaruga omu ndembo za Israeli zoona, baija kubugana Saulo nibeeshongora, nibaguruka, baine ebitaasa n'enanga z'emirya eshatu, nibashemererwa. Omu kweshongora, abo bakazi baikirizana nibagira bati: Saulo aitsire enkumi, Daudi yaita obukumi. Saulo yaagira ekiniga kingi, ekyo kigambo kyamugwisa kubi; yaagira ati: Daudi baamubarira obukumi, nyowe bambarira enkumi zonka. Mbwenu shi ekindi atsigariire ki? T'okuza aha ngoma? Okuruga obwo Saulo yaaguma naareeba Daudi eriisho ribi. Ku bwaseesire, omwoyo mubi ogwarugire ahari Ruhanga gwaza ahari Saulo n'amaani, yaasharira omu nju ye; obwo Daudi akaba naateera enanga nk'obutoosha; kandi Saulo akaba aine eicumu omu ngaro. Saulo yaarirekyera; ahakuba akateekateeka ati: Niinyija kucumita Daudi, eicumu ryogyemu rikwate ekisiika. Daudi yaamweshumba kabiri. Saulo yaatiina Daudi, ahakuba MUKAMA akaba ari hamwe nawe, arugire ahari Saulo. Nikyo Saulo yaamweihiireho, akamugira omukuru w'omutwe gw'engabo rukumi, Daudi akaguma naazeebembera omu kuhurura, kandi naatabaaruka nazo. Kandi Daudi yaaguma naakoresa obwengye omu mitwarize ye yoona; MUKAMA yaaguma nawe. Saulo ku yaareebire aine obwengye bwingi omu mitwarize ye, yaamutiina. Kwonka Abaisraeli n'Abayuda boona baamukunda, ahakuba akaba abeebembera omu kuhurura, kandi n'omu kutabaaruka. Eizooba rimwe Saulo akagambira Daudi ati: Reeba, muhara wangye omukuru Merabu ngugu; niinyija kumukuhingira; kwonka ogume ombeere emanzi, orwane engamba za MUKAMA. Ahakuba Saulo akaba naateekateeka ati: Ndekye kuba niinye naamwita, kureka aitwe Abafilistia. Daudi yaagira Saulo ati: Mbwenu nyowe niinye oha, n'abaitu nibo baahi, n'omuryango gwa taata omuri Israeli nigwo guuha, nyowe okuba mukwe w'omugabe? Kwonka obunaku ku bwahikire, Merabu muhara wa Saulo, owaabaire ari ow'okuhingirwa Daudi, baamuhingira Adurieli owa Mehola. Bwanyima Mikaali muhara wa Saulo yaarigira Daudi; ku baakigambiire Saulo, kyamushemeza; yaagira ati: Niinyija kumumuha, amubeere omutego, Abafilistia bamurwanise. Nikyo Saulo yaagiriire Daudi obwa kabiri, ati: Mbwenu hati noija kuba mukwe wangye. Saulo nikwo kugambira abagaragwa be ati: Mugaaniire na Daudi omu mubonano, mumugire muti: Manya, omugabe naakusiima munonga, n'abagaragwa be boona nibakukunda; n'ahabw'ekyo ikiriza obe mukwe w'omugabe. Abagaragwa ba Saulo baagambira Daudi ebyo bigambo. Daudi yaagira ati: Imwe nimukyeta ekintu kikye okuba mukwe w'omugabe; haza ndi omwana w'omworo, kandi otaine kitiinisa? Bwanyima abagaragwa ba Saulo baamugambira oku Daudi agizire. Saulo yaagira ati: Oku mube nikwo mwagira Daudi muti: Omugabe tarikwenda njugano, kureka ebishushu igana ebishazirwe aha Bafilistia, abone kuhoora abazigu be. Kwonka Saulo akateekateeka atyo, ngu amwitse Abafilistia. Abagaragwa be ku baaherize kugambira Daudi ebyo bigambo, Daudi yaasiima munonga kuba mukwe w'omugabe. Ebiro ku byabaire bitakahingwireho, Daudi yaimuka n'engabo ze, baahurura, baita Abafilistia magana abiri; Daudi yaatabaaruka n'ebyo bishushu byabo, baabitwarira omugabe byona, ngu abone kuba mukwe w'omugabe. Atyo Saulo yaamuhingira muhara we Mikaali. Kwonka Saulo ku yaabireebire, yaamanya ku MUKAMA ari hamwe na Daudi, kandi ku Abaisraeli boona barikumukunda, yaayeyongyera kumutiina. Okuruga aho Saulo yaaguma ari omuzigu wa Daudi ebiro byona. Bwanyima abategyeki b'Abafilistia baahurura kubarwanisa; ku baabaire bahurura, Daudi arwana gye okukira abagaragwa ba Saulo boona; n'ahabw'ekyo eiziina rye ryarangaanwa. Bwanyima Saulo yaagambira omutabani Yonasaani n'abagaragwa be boona kwita Daudi. Kwonka Yonasaani mwene Saulo akaba naakunda Daudi munonga; mbwenu Yonasaani yaagira Daudi ati: Tata Saulo naayenda kukwita; n'ahabw'ekyo omu kasheeshe oyerinde, oyesherekye omu mwanya gwekiikire, ogumeyo; naanye niinyija kushohora, nyemerere aha rubaju rwa taata omu ishwa ahu oraabe ori, ngaaniire nawe aha byawe; ku ndaagire eki naareeba, niinyija kukikugambira. Ku bwaseesire, Yonasaani yaagamba gye Daudi ahari Saulo ishe, naamugira ati: Nyakusinga, otakora ekibi aha mwiru waawe Daudi, ahabw'okuba takakucumurahoga, kureka ebi akukorera byona ni birungi; ahakuba akooga amagara, yaita Omufilistia, MUKAMA yaaha Abaisraeli boona obusinguzi buhango. Naiwe okakireeba, waakishemerererwa. Mbwenu ahabw'enki nooyenda kukora kubi kusheesha eshagama y'otaine rubanja, kwitira Daudi busha? Saulo yaahurira ebi Yonasaani yaamugambira, yaarahira naagira ati: Nindahira MUKAMA otahwaho, tariitwa. Yonasaani yaayeta Daudi, yaamugambira ebyo byona; bwanyima Yonasaani yaagarura Daudi ahari Saulo, yaaguma omu maisho ge nk'obunyakare. Haagaruka haabaho obweme; Daudi yaahurura, yaarwanisa Abafilistia, yaabaitamu abantu baingi munonga; baamuhunga. Eizooba rimwe Saulo akaba ashutami omu nju ye, aine eicumu omu ngaro, Daudi naamuteerera enanga; omwoyo mubi ogwarugire ahari MUKAMA gwamwijaho; Saulo yaateeraho kucumita Daudi eicumu, ngu rimuhamize aha kisiika; kwonka Daudi yaaryeshumba, ryacumita ekisiika; Daudi yaacwa, yaahunga. Ekyo kiro Saulo yaatuma entumwa owa Daudi kuraara bamugwereire, ngu bamwite omu kasheeshe; Mikaali muka Daudi yaamugambira naagira ati: Ku oraabe otakirize magara gaawe eki kiro, nyencakare noija kwitwa. Atyo Mikaali yaarabya Daudi omu dirisa, yaacwa, yaahunga. Mikaali yaiha ekishushani kya teraafi omu mwanya gwakyo, yaakita aha kitanda, yaakishegura omushego gw'obwoshe bw'embuzi, yaakishweka emyenda. Saulo ku yaatumire entumwa kukwata Daudi, Mikaali yaagira ati: Arwaire. Bwanyima yaagaruka yaatuma entumwa kureeba Daudi, naagira ati: Mumuheekye aha kitanda, mumundeetere, mmwite. Entumwa ku zaataahire omu nju, zaashanga ekishushani kya teraafi omu kitanda kishegwire omushego gw'obwoshe bw'embuzi. Saulo ku yaabimanyire, yaagira Mikaali ati: Ombeihiire ki otyo, okareka omuzigu wangye, akacwa, akagyenda. Mikaali yaagarukamu Saulo ati: Angizire ati: Reka ngyende; mbwenu nkwitire ki? Daudi yaacwa, yaahunga, yaashanga Samueli Raama, yaamuteekyerereza oku Saulo amugizire kwona. Yaimuka na Samueli, baaza Nayosi, baagumayo. Bwanyima baagambira Saulo ku Daudi ari Nayosi omuri Raama. Saulo yaatuma entumwa kukwata Daudi; ku zaareebire omutwe gwa baanabi nibaragura, na Samueli ayemereire aho nk'omukuru waabo, Omwoyo wa Ruhanga yaaza aha ntumwa za Saulo, nazo zaaragura. Ku baakigambiire Saulo, yaatuma ezindi ntumwa, nazo zaaragura. Yaagaruka yaatuma ezindi obwa kashatu, nazo zaaragura. Bwanyima yaayeimukira, yaaza Raama, yaahika aha iziba rihango rya Seeku, yaabuuza ati: Samueli na Daudi barahi? Baamugarukamu bati: Reeba, bari Nayosi omuri Raama. Saulo nikwo kwimuka, akaza Nayosi omuri Raama; ku yaabaire naakigyenda, Omwoyo wa Ruhanga yaamwijaho, yaagyenda naaragura, okuhitsya obu yaahikire Nayosi omuri Raama. Nawe yaajuura ebijwaro bye, yaaragurira omu maisho ga Samueli, yaamara eryo izooba ryona n'ekyo kiro kyona, arambiire ajwaire busha. Nikyo kigirirwa kiti: Saulo nawe ari omuri baanabi? Daudi yaahunga, yaaruga Nayosi omuri Raama, yaija ahari Yonasaani, yaamubuuza ati: Beitu nkozire ki? Nsiisire ki? Ncumwire ki ahari sho, eki arikumpiigira kuunyita? Nawe yaamugarukamu ati: Nikikabure! Torikwija kufa. Reeba, taata takora kintu kyona, yaaba kihango nari kikye, atakingambiire. Noogira ngu eki taata akaakinsherekyeire ki? Tikwo kiri. Daudi yaarahira naagira ati: Sho naamanya gye ku onkunda, nikwo kugira ati: Ka Yonasaani arekye kubimanya, akashaasha; kwonka buzima ninkurahira Ruhanga otahwaho, magara gaawe, ntsigaizeyo orutambwe rumwe nfe. Yonasaani yaagira Daudi ati: Eki omutima gwawe gurikwenda kyona, niinyija kukikukorera. Daudi yaagira Yonasaani ati: Reeba, nyencakare okwezi nikuboneka; nkaabaire ntashemereire kubura aha by'okurya by'omugabe; kwonka mbwenu ndeka, ngyende nyesherekye omu kishaka okuhitsya aha kiro kya kashatu omu mwabazyo. Sho ku araabe atandeebire, omugire oti: Daudi anyeshengyereize munonga ngu mmurekye ahikyeho owaabo Betelehemu; ahabw'okuba hariyo obugyenyi bw'ebitambo ebitambirwa eka yaabo yoona buri mwaka. Ku araagire ati: Ni kirungi, biri omwiru waawe yaaba gye; kwonka ku araaguubwe kubi, noija kumanya ku amaririire kunkora kubi. N'ahabw'ekyo girira omwiru waawe embabazi; ahakuba okaragaana n'omwiru waawe endagaano ya MUKAMA; kwonka ku ndaabe nyine eki nsiisire, onyeitire; nooyendera ki kuntwara ahari sho? Yonasaani yaagira ati: Nikikabure! Kuri noogira ngu mbaire nimmanya ku taata amaririire kukukora kubi, tinkukugambiire? Daudi yaabuuza ati: Beitu shi, sho ku araakugarukyemu kubi, n'oha orangambire? Yonasaani yaagira Daudi ati: Ija tushohore, tuze omu ishwa. Baashohora, baaza omu ishwa. Yonasaani yaagira Daudi ati: MUKAMA Ruhanga wa Israeli niwe kareebi. Nyencakare nk'aga magingo, nari kwosha nyencakare, ku ndaaheze kugaaniira na taata, nimmukyenguuza, naashanga akwineho ebiteekateeko birungi, niinyija kukutumaho, mbikumanyise. Kwonka ku ndaashangye taata naayenda kukukora kubi, ntaabikugambira, nkakuraga, okeegyendera n'obusingye, MUKAMA akinture n'okukiraho. Mbwenu MUKAMA agume naiwe, nk'oku yaabaire aba na taata. Ku ndiba nkiriho, ogume ongirire embabazi nk'eza MUKAMA, ndekye kufa; kandi otarireka kugirira eka yangye embabazi ebiro byona. MUKAMA ku ariba naamaraho abazigu ba Daudi omu nsi, otariikiriza eiziina rya Yonasaani kumarwaho omu nju ya Daudi. MUKAMA ahoore enzigu abazigu ba Daudi. Yonasaani yaagaruka yaarahiza Daudi ahabwa rukundo ei yaabaire naamukunda; ahabw'okuba akaba naamukunda, nk'oku yaabaire naayekunda. Bwanyima Yonasaani yaamugira ati: Nyencakare okwezi nikuboneka; nibaija kukusherura, obure, ahakuba omwanya gwawe nigwija kuba gurimu busha. Aha kiro kya kashatu oshuume, ogarukye omu mwanya ogu waabaire oyesherekiremu, obu biri byabaho, ogume haihi n'eibaare rya ezeli. Ku ndaije, niinyija kurasha emyambi eshatu aha rubaju rwaryo, nk'orikurasha ekimaasho. Kandi reeba, niinyija kutuma omwojo, mmugire nti: Irooko osherure emyambi. Ku ndaagire ogwo mwojo nti: Reeba, emyambi eri aha rubaju rwawe orurikuhera kunu, giiheho; haza iwe obwo oije, ahakuba nindahira MUKAMA otahwaho, ahariiwe nihaba hariho obusingye, hatariho kabi. Kwonka ku ndaagire omwojo nti: Reeba, emyambi eri ahabiso yaawe; obwo oyegyendere; biri MUKAMA niwe yaakwohereza. Kandi aha bigambo ebi ebi twagamba hamwe, reeba, MUKAMA niwe araagume ahagati yangye naiwe ebiro byona. Atyo Daudi yaayeshereka omu ishwa. Okwezi ku kwabonekire, omugabe yaashutama kurya; yaashutama aha kitebe kye haihi n'ekisiika nk'obutoosha, Yonasaani yaashutama aha rundi rubaju rw'emeeza nibareebana, Abuneeri yaashutama aha rubaju rwa Saulo, kwonka omwanya gwa Daudi gwagumamu busha. Eryo izooba Saulo tiyaagira ki yaagamba, ahakuba akateekateeka ati: Shana hariho ekimubaireho; tashemeire; buzimazima tashemeire. Kandi ku bwaseesire, okwezi kuraire kubonekire, nabwo omwanya gwa Daudi gwagumamu busha. Saulo yaabuuza omutabani Yonasaani ati: N'enki ekizibiire mwene Yese kwija aha by'okurya nyomwabazyo n'eri izooba? Yonasaani yaamugarukamu ati: Daudi anyeshengyereize munonga kumwikiriza kuza Betelehemu, naagira ati: Ninkweshengyereza, reka ngyende; ahabw'okuba owaitu nibaija kutamba ebitambo omu rurembo, kandi mukuru wangye andagiire kubayo. N'ahabw'ekyo ku oraabe nongirira embabazi, reka ngyende, nze kureeba bakuru bangye. Ekyo nikyo kimuzibiire kwija aha meeza y'omugabe. Ahonaaho Saulo yaagirira Yonasaani ekiniga kingi, yaamugira ati: Iwe omwana w'omukazi entahurira kandi omugomi, tindikumanya ku waatooraine mwene Yese kwehemura, n'okuhemura nyoko, okamukwatsa enshoni? Omanye ngu mutabani wa Yese ku ariba akiri omuri egi nsi, torihamibwa n'obu bwakuba obugabe bwawe. N'ahabw'ekyo tuma bamundeetere; ahabw'okuba buzimazima naija kufa. Yonasaani yaamugarukamu, ati: Beitu naitirwa ki? Acumwire ki? Ahonaaho Saulo yaamurekyera eicumu kumwita; Yonasaani yaamanyira aho ku ishe amaririire kwita Daudi. Yonasaani yaimuka, yaaruga aha meeza n'ekiniga kingi, yaayanga kurya eby'okurya ahari ekyo kiro kya kabiri ky'okwezi, ahabw'okuba akaguubwa kubi ahabwa Daudi, kandi n'ahabwa ishe kumuhemura. Omu kasheeshe Yonasaani yaashohora, yaaza omu ishwa n'omwojo omu bunaku obu aragaaniise Daudi. Yaagira ogwo mwojo we ati: Iruka otorotoore emyambi ei naaza kurasha. Omwojo ku yaabaire nairuka, onu yaarasha omwambi, yaagumurenzya. Omwojo ku yaahikire ahu omwambi ogu Yonasaani yaarasha gwagwa, Yonasaani yaayeta omwojo, naagira ati: Omwambi tiguri ahabiso yaawe? Yonasaani yaagaruka yaagambira omwojo ati: Rahuka, gira obwira, oteeziringa. Atyo omwojo wa Yonasaani yaatorotoora emyambi, yaagaruka ahari mukama we. Kwonka ogwo mwojo taine ki yaamanyire, kureka Yonasaani na Daudi nibo baakimanyire. Yonasaani yaaha omwojo we eby'okurwanisa bye, yaamugira ati: Irooko obitware omu rurembo. Omwojo ku yaabaire yaarugaho ati, Daudi yaimuka, yaaruga aha rubaju rw'eibaare riri, yaagwa ahansi, yaajuumara, yaamwinamira kashatu; bwanyima baanywegyerana, bombi baarira, okuhitsya obu Daudi yaarengyesereize. Bwanyima Yonasaani yaagira Daudi ati: Yegyendere n'obusingye; ahakuba twembi tukarahirana omu iziina rya MUKAMA nitugira tuti: MUKAMA aryaguma ahagati yangye naiwe, kandi n'hagati y'oruzaaro rwangye n'orwawe ebiro byona. Daudi yaimuka yaagyenda; Yonasaani yaagaruka omu rurembo. Bwanyima Daudi yaaza Noobu owa Ahimeleki omunyamurwa; Ahimeleki yaija kumubugana naatetema, yaamubuuza ati: Ahabw'enki ori wenka, otaine muntu? Daudi yaagarukamu Ahimeleki omunyamurwa ati: Omugabe aine eki yandagiira kukora; kandi yangira ati: Hatagira owaamanya eki naakutuma kukora, n'eki naakuragiira; kandi ndagaine n'engabo zangye z'abatsigazi ku tubugaabugana omu mwanya nanka. Mbwenu oine eki oine? Mpa emigaati etaano nari ekindi kyona eki oine. Omunyamurwa yaagarukamu Daudi ati: Tiinyine mugaati gw'obutoosha, kureka hariho omugaati ogweziibwe, ogu ndikubaasa kubaha, abatsigazi ku baraabe beerinzire abakazi. Daudi yaagarukamu omunyamurwa naagira ati: Buzimazima tumazire ebiro bishatu tuzibiirwe kuhika abakazi; nyimukize orugyendo, ebintu by'abatsigazi bangye biri ebirikwera, n'obu ruraabe rubaire ruri orugyendo rw'obutoosha; mbwenu shi eri izooba tibirikukiraho kuba ebirikwera? N'ahabw'ekyo omunyamurwa yaamuha emigaati eyeziibwe; ahakuba hakaba hatariho gundi mugaati, kureka emigaati ey'okumurikwa, eihirwe omu maisho ga MUKAMA, bakagaruraho emigaati eyaaruga kuteekwa. Kandi eryo izooba hakaba hariho omwe aha bagaragwa ba Saulo, owaabaire aine ekimutsigaize omu maisho ga MUKAMA, eiziina rye Doegi Omunyaedomu, omukuru w'abashumba ba Saulo. Bwanyima Daudi yaabuuza Ahimeleki ati: Beitu shi aha tokaagiraho icumu nari rurara? ahakuba tindeetsire rurara yangye n'obu byakuba eby'okurwanisa byangye; ahabw'okuba omurimo gw'omugabe gubaire nigwenda obwira. Omunyamurwa yaagira ati: Rurara eri eya Goliasi Omufilistia, ou waitiire omu ruhita rwa Ela, reeba ngigi; eri aha enyima ya efodi, eshembire omu mwenda; ku oraayende kugitwara, ogitware; ahakuba tihariho ndiijo eri aha kureka egyo. Daudi yaagira ati: Tihariho erikushushana nayo; gimpe. Eryo izooba Daudi yaimuka, yaahungira owa Akishi omugabe wa Gaasi ahabw'okutiina Saulo. Abagaragwa ba Akishi baamugira bati: Ogu tiwe Daudi omugabe w'eihanga? Tibaramweshongoire omu kuzina kwabo nibaikirizana bati: Saulo aitsire enkumi; Daudi yaita obukumi? Daudi ku yaahuriire ebyo bigambo, yaabita aha mutima, yaatiina munonga Akishi omugabe wa Gaasi. N'ahabw'ekyo yaayehindura omu maisho gaabo, yaayegwisiza eiraro omu mikono yaabo, yaaguma naaharamba enyigi z'eirembo, naitururuka orufuzi niruza omu bireju. Akishi yaagira abagaragwa be ati: Yeimwe, timurikureeba ogu mushaija ku agwire eiraro? Mumundeetereire ki? Nimugira ngu nkyenire abagwa-iraro, mwaza kundeetera eki kishaija kunsharira omumaisho? Eki kishaija nikiija kungiira omuka? Bwanyima Daudi yaarugayo, yaahungira omu nyanga ya Adulaamu; beene waabo n'ab'omu ka ya ishe boona ku baakihuriire, baashuuma, baamushangayo. Omuntu weena owaabaire ari omu naku, n'owaabaire aine amabanja, n'owaabaire aine eki arikwetomboita, baateeranira ah'ari; yaaba omukuru waabo; kandi abaamweteeraniireho baahika abantu nka magana ana. Bwanyima Daudi yaarugayo, yaaza Mizipe omuri Moabu; yaagira omugabe wa Moabu ati: Ninkweshengyereza, oikirize tata na maawe bafurukire kunu, batuure naiwe, okuhitsya ahu ndaamanyire eki Ruhanga arankorere. Yaabatsigira omugabe wa Moabu, baaguma nawe ebiro byona ebi Daudi yaamazire omu kigo. Bwanyima nabi Gaadi yaagira Daudi ati: Reka kuguma omu kigo; rugamu oze omu nsi ya Yuda. Daudi nikwo kurugayo, akaza omu kibira kya Heresi. Eizooba rimwe Saulo akaba ashutami Gibea ahansi y'omunyinya omuri Raama, aine eicumu omu ngaro, n'abagaragwa be boona beemereire bamwehinguririize. Yaahurira ku Daudi abonekire n'abashaija abu yaabaire aine. Saulo yaabuuza abagaragwa be abamwehinguririize ati: Imwe Babenyamiini 'mwe, nimuhurire! Hari nimugira ngu mwene Yese ogwo naija kuha buri muntu omuriimwe emisiri n'emizaabibu, kandi mwena nikwo aribagira abakuru b'engabo rukumi-rukumi n'ab'eigana-igana, mwaza kuza omu naama kungomera? Tihariho n'omwe orikummanyisa ku mutabani wangye ari omu naama na mwene Yese; kandi tihariho n'omwe omuriimwe orikunsaasibwa, nari orikummanyisa ku mutabani wangye angomeseize omugaragwa kundwanisa, akangwera, nk'oku angwereire hati. Ahonaaho Doegi Omunyaedomu, owaabaire ayemereire aha rubaju rw'abagaragwa ba Saulo, yaagira ati: Ndeebire mwene Yese naija Noobu, owa Ahimeleki mwene Ahitubu. Ahimeleki yaamuhanuuriza ahari MUKAMA, yaamuha eby'okurya, kandi yaamuha rurara ya Goliasi Omufilistia. Omugabe ku yaakihuriire, yaatuma Ahimeleki omunyamurwa, mwene Ahitubu, n'ab'enju ya ishe boona, abanyamurwa abaabaire bari Noobu. Boona baija aha mugabe. Saulo yaagira ati: Hurira, iwe mwene Ahitubu! Onu yaamugarukamu ati: Gamba, Nyakusinga! Saulo yaamugira ati: Ahabw'enki iwe na mwene Yese mungiiriire omu naama, okamuha emigaati na rurara, kandi okamuhanuuriza ahari Ruhanga, ngu aimukye kundwanisa, n'okungwera, nk'oku angwereire hati? Ahimeleki yaagarukamu omugabe ati: Beitu omu bagaragwa baawe boona, n'oha orikwesigwa nka Daudi, mukwe w'omugabe, oshutama omu mibonano y'enaama zaawe, kandi ow'ekitiinisa omu ka yaawe? Noogira ngu hati nibwo naatandika kumuhanuuriza ahari Ruhanga? Ngaaha! Omugabe arekye kwomesereza omwiru we ekintu kyona, n'obu baakuba ab'enju ya taata boona; ahakuba omwiru waawe taine ki arikumanya ahari ebyo byona, yaaba bingi nari bikye. Omugabe yaagira ati: Iwe Ahimeleki, okufa kwo noija kufa, n'ab'enju ya sho boona. Yaagaruka yaagira abarinzi abaabaire beemereire bamwehinguririize, ati: Muhindukye, mwite abanyamurwa ba MUKAMA, ahakuba nabo bakwataniise na Daudi, kandi bakamanya ku yaahungire, tibaakimmanyisa. Kwonka abagaragwa b'omugabe baayanga kugorora emikono yaabo kwita abanyamurwa ba MUKAMA. Omugabe yaagira Doegi ati: Hinduka ogurukire abo banyamurwa, obaite. Doegi yaahinduka, yaabagurukira, yaabaita; eryo izooba yaita abantu abaabaire bajwara efodi ya kitaani makumi munaana na bataano. Bwanyima yaacwekyereza Noobu orurembo rw'abanyamurwa na rurara; abashaija n'abakazi, abaana n'abarikwonka, ente, endogoya n'entaama ebyabaire birimu yaabiitsa rurara. Kwonka omwe ahari batabani ba Ahimeleki mwene Ahitubu orikwetwa Abiasaari yaahonokaho, yaahunga, yaakurata Daudi. Abiasaari yaagambira Daudi ku Saulo aitsire abanyamurwa ba MUKAMA. Daudi yaagira Abiasaari ati: Buri, obu Doegi Omunyaedomu yaabaire ariyo, nkamanyira kimwe ku arikwija kugambira Saulo. N'ahabw'ekyo ab'eka ya sho boona niinye bazizire. Mbwenu guma naanye, otatiina; ahakuba orikumpiiga kuunyita, naiwe niwe arikukuhiiga kukwita; mbwenu obu wampikire, tokifa. Bwanyima baagambira Daudi bati: Reeba Abafilistia nibarwanisa Keila, kandi banyaga engano z'aha mbuga zaabo. Daudi nikwo kwehanuuza ahari MUKAMA, naabuuza ati: Mbwenu nze kuteera abo Bafilistia? MUKAMA yaagarukamu Daudi ati: Irooko, obateere, ojune aba Keila. Kwonka abantu ba Daudi baamubuuza bati: Mbwenu obu twatiina tukiri aha omuri Yuda, ku turiza Keila kurwana n'amahe g'Abafilistia turyaba tuta? Daudi yaagaruka yaayehanuuza ahari MUKAMA; MUKAMA yaamugarukamu ati: Imuka oshuume Keila; ahakuba niinyija kuhayo Abafilistia omu mikono yaawe. Daudi yaimuka n'engabo ze, baaza Keila, baarwana n'Abafilistia, baanyaga ente zaabo, baabaitamu abantu baingi munonga. Okwo nikwo Daudi yaajunire aba Keila. Obu Abiasaari mwene Ahimeleki yaahungira ahari Daudi ari Keila, akashuumayo aine efodi omu ngaro. Eizooba rimwe baagambira Saulo ku Daudi ari Keila. Saulo yaagira ati: Ruhanga amuhaireyo omu mikono yangye, ahakuba obu ataahire omu rurembo orwine eirembo ry'enyigi ezirikukingwa empimbi, ayekingiraine omunda. Saulo yaahuruza engabo ze zoona kushuuma Keila kugota Daudi n'abantu be. Daudi yaamanya ku Saulo ari omu naama y'okumukora kubi, yaagira Abiasaari omunyamurwa ati: Reeta efodi. Daudi yaashaba naagira ati: Ai MUKAMA, Ruhanga wa Israeli, nyowe omwiru waawe mpuriire ku Saulo arikwenda kuteera Keila, kugicwekyereza ahabwangye. Abantu ba Keila nibaija kumpayo omu mikono ye? N'eky'amazima Saulo naija kushuuma kunu, nk'oku omwiru waawe ahuriire? MUKAMA, Ruhanga wa Israeli, ninkweshengyereza, manyisa omwiru waawe. MUKAMA yaagarukamu ati: Naija kushuuma. Daudi yaagaruka yaabuuza ati: Aba Keila nibaija kumpayo n'abantu bangye omu mikono ya Saulo? MUKAMA yaagarukamu ati: Nibaija kukuhayo. Atyo Daudi n'abantu be nka magana mukaaga baimuka, baaruga Keila, baaza hoona ahu barikubaasa. Bwanyima baagambira Saulo ku Daudi acwire, akaruga Keila, yaareka kuhurura. Daudi yaaguma omu bigo by'omu ihamba, omu nsi y'ebibungo omu ihamba rya Ziifu. Saulo yaaguma naamusherura obutoosha, kwonka Ruhanga tiyaamuhayo mu mikono ye. Daudi ku yaareebire Saulo aizire kumuhiiga kumwiita, yaaguma omu ihamba rya Ziifu omu kibira. Bwanyima Yonasaani mwene Saulo yaimuka, yaashanga Daudi omuri ekyo kibira, yaamugumya omuri Ruhanga. Yaamugira ati: Otatiina; ahakuba tata Saulo tarikubona, kandi oryaba omugabe wa Israeli, naanye nkubeho owa kabiri; kandi ekyo na Saulo tata naakimanya. Bombi baaragaana endagaano omu maisho ga MUKAMA. Daudi yaaguma omuri ekyo kibira, Yonasaani yaagaruka owe. Omu biro ebyo aba Ziifu bainamuka owa Saulo Gibea, baagira bati: Ebyo noomanya ku Daudi ayesherekire omuriitwe omu kibira ky'omu kibungo kya Hakila, ekiri aha bukiizi-bwa-buryo bw'eihamba? Mbwenu Nyakusinga, shuuma, oyemare ekikuri aha mutima; ekyaitu n'okumuhayo omu mikono y'omugabe. Saulo yaagira ati: MUKAMA abahe omugisha; ahakuba mwangirira esaasi. Mwirooko, mwongyere kuhamya, mwetegyereze mureebe omwanya ogu ayesherekiremu, kandi mumanye n'omureebire; ahakuba nibangambira omushaija ogwo ku aba omunyabwengye. N'ahabw'ekyo mureebe, mwetegyereze obweshereko bwe bwona, ahu ayesherekire, haza mugarukye mundeetere enkuru ehamire, naanye niinyija kugyenda naimwe; ku araabe ari omuri egyo nsi, niinyija kumusherura omu nkumi zoona ez'Abayuda. Batyo baimuka, baaza Ziifu, baatangayo Saulo. Omu bunaku obwo Daudi n'abashaija be bakaba bari omu ihamba rya Maoni omuri Araba, aha bukiizi-bwa-buryo bwa Yeshimooni. Saulo n'abantu be baaza kumusherura; haabaho abaagambira Daudi; n'ahabw'ekyo yaaza aha ibaare rihango ery'omu ihamba rya Maoni, yaagumayo. Saulo ku yaakihuriire, yaamukurata omuri eryo ihamba. Saulo yaareetwa aha rubaju rumwe rw'ekibungo, na Daudi n'abantu be aha rundi; obwo Daudi akaba nairuka naahunga Saulo, ahakuba Saulo n'engabo ze bakaba nibenda kubakubira ahagati kubakwata. Kwonka haija entumwa ahari Saulo, yaamugira eti: Rahuka ogarukye; ahakuba Abafilistia baahurura kuteera ensi yaitu. N'ahabw'ekyo Saulo yaagarukayo, yaarereera kukurata Daudi, yaaza kurwanisa Abafilistia. Nikyo baayeteire ogwo mwanya Sela-hama-lekoosi. Bwanyima Daudi yaarugayo, yainamuka, yaaguma omu bigo bya Enigeedi. Saulo ku yaatabaarukire naaruga kubinga Abafilistia, abantu baamugira bati: Reeba, Daudi ari omu ihamba rya Eni-geedi. Saulo nikwo kutoorana engabo enkumi ishatu omuri Israeli yoona, akazitwara, akaza kusherura Daudi n'abantu be aha nkiri z'aha izaagiriro ry'enzaza. Ku yaahikire aha ngombe z'entaama ezaabaire ziri aha rubaju rw'omuhanda, yaashangaho enyanga, yaagitaahamu kuza aha ishaazi. Kandi Daudi n'abashaija be bakaba bari hare omunda y'egyo nyanga. Abashaija ba Daudi baamugira bati: Eri niryo izooba eri MUKAMA yaakugambiire naagira ati: Reeba, ndyahayo omuzigu waawe omu mikono yaawe, omugire nk'oku orikwenda. Bwanyima Daudi yaimuka, yaagyenda naashooba, yaashara aha mukugiro gw'omunagiro gwa Saulo. Kwonka ku yaaherize kukora atyo, yaashinjwa omu mutima ahabw'okushara ahari ogwo munagiro; yaagira abashaija be ati: Nikikabure nyowe okukora ntyo mukama wangye, ou MUKAMA yaashukireho amajuta, okumubangira omukono, haza MUKAMA yaamushukireho amajuta. Atyo Daudi yaazibira abashaija be, tiyaabaikiriza kwita Saulo. Bwanyima Saulo yaimuka, yaaruga omu nyanga, yaagyenda. Bwanyima Daudi nawe yaimuka, yaaruga omu nyanga, yaayeta Saulo naagira ati: Nyakusinga mukama wangye. Saulo ku yaagarwire amaisho enyima, Daudi yainama, yaamutangirira. Daudi yaabuuza Saulo ati: Ahabw'enki noohurira ebi abantu barikukugambira ngu, Daudi naayenda kukukora kubi? Mbwenu tiwaayereebera ku MUKAMA yaaba akuhaireyo omu mikono yangye eri izooba, obu waaba ori omu nyanga? Nangwa hariho abamwe abangambira kukwita, kwonka nyowe naakusaasira, naagira nti: Tindikwija kugorora mukono gwangye ahari mukama wangye, ahakuba niwe MUKAMA yaashukireho amajuta. Kandi Taata, reeba omukugiro gw'omunagiro gwawe; nk'oku naashara omukugiro gw'omunagiro gwawe, ntakwite, ekyo kikumanyise kandi oreebe ku hatariho kibi nari obugomi omuriinye; kandi ku ntakakucumurahoga, n'obu oraabe otuura noohiiga amagara gangye kugaihaho. MUKAMA abe niwe yaatucwera orubanja twembi, kandi abe niwe yaakumpoorera; kwonka omukono gwangye gurekye kuba nigwo gwakwita. Nk'oku enfumu y'aba kare egira eti, Ebibi biruga omu babi; kwonka omukono gwangye tigurikukoraho. Beitu omugabe wa Israeli aizire kuteera oha? Ou ohiigire n'oha? Ohiigire embwa efiire, ohiigire omura. N'ahabw'ekyo MUKAMA abe omuramuzi waitu twembi, atucwere orubanja, areebe, antonganire, akunjune. Daudi ku yaaherize kugambira Saulo ebigambo ebyo, Saulo yaagira ati: Mwana wangye Daudi, eryo n'eiraka ryawe? Saulo yaayeha eboroogo, yaarira. Yaagaruka yaagira Daudi ati: Wankiza okuhikiirira; ahakuba waanyihura ebirungi, haza nyowe nkwihwire ebibi. Kandi eri izooba waayoreka butunu ku wankora gye, ahabw'okuba tiwaanyita n'obu MUKAMA yampayo omu mikono yaawe. Noogira ngu omuntu akaareeba omuzigu we, amureka, agyenda? N'ahabw'ekyo MUKAMA akuzimuurire ebirungi ahabw'eki wankorera eri izooba. Kandi reeba, hati nimmanya ku otaribura kuba omugabe, n'obugabe bwa Israeli ku burihamibwa omu mikono yaawe. N'ahabw'ekyo ndahira MUKAMA ku otaricwekyereza ruzaaro rwangye naarugaho, kandi ku otarimaraho iziina ryangye omu nju ya tata. Daudi yaamurahira. Saulo yaagaruka owe; kwonka Daudi yainamuka yaagaruka omu kigo n'abantu be. Ebiro ku byahingwireho, Samueli yaafa; Abaisraeli boona baateeranira hamwe, baamucurira, baamuziika omu nju ye Raama. Bwanyima Daudi yaimuka, yaashuuma, yaaza omu ihamba rya Parani. Omuri Maoni hakaba harimu omushaija, ou amatungo ge gaabaire gari Karumeeli; akaba ari omutungi munonga, aine entama enkumi ishatu, n'embuzi rukumi; omuri obwo bunaku akaba naakyemurira ebyoya by'entaama ze Karumeeli. Ogwo mushaija akaba naayetwa Nabali, n'eiziina ry'omukazi we ari Abigaili. Ogwo mukazi akaba ari omukazi orikwetegyereza, kandi murungi; kwonka iba akaba ari omunyamwaga, aine emicwe mibi; kandi akaba ari ow'omu muryango gwa Kalebu. Daudi ku yaabaire akiri omu ihamba, yaahurira ngu Nabali naakyemura ebyoya by'entaama ze. Daudi yaatuma abatsigazi ikumi, yaabagira ati: Mwinamukye Karumeeli, muze owa Nabali, mumundamukize; mugire ogwo mutungi muti: Obusingye bugume ahariiwe, n'aha ka yaawe, n'ahari byona ebi oine. Mpuriire ku oine abarikukyemura ebyoya; kandi ebi biro tubaire turi hamwe n'abariisa baawe; omwanya gwona ogu baamazire Karumeeli, titwine ki tubaitsize, kandi tibaine kintu kyona eki baafeereirwe. Buuza abatsigazi baawe, nibaija kukugambira. Ninkweshengyereza abatsigazi bangye bagirirwe embabazi omu maisho gaawe, ahakuba twaija aha izooba rirungi ry'obugyenyi. N'ahabw'ekyo eki oraabe oine kyona obe nikyo waaha abairu baawe n'omwana waawe Daudi. Abatsigazi ba Daudi ku baahikire aho, baagambira Nabali byona nk'oku Daudi yaabibatuma; baaguma bategyereize. Nabali yaagarukamu abo baheereza ba Daudi, ati: Daudi ogwo niwe oha? Kandi mwene Yese niwe oha? Ebi biro hariho abahuuku baingi abacwire ahari bakama baabo. Mbwenu nyeyakye eby'okurya byangye, n'amaizi gangye, n'enyama ei mbaagiire abakyemuzi bangye b'ebyoya, mbihe abantu abu ntarikumanya i barikuruga? Batyo abatsigazi ba Daudi baahinduka, baagarukayo, baamuteekyerereza ebyo byona. Daudi nikwo kugira abashaija be ati: Buri muntu ahagatire rurara ye. Batyo buri muntu yaahagatira rurara ye, na Daudi yaahagatira eye; abantu nka magana ana bainamuka bakuratiire Daudi; na magana abiri baatsigara aha bintu. Omwe aha batsigazi ba Nabali yaagambira Abigaili muka mukama we ati: Reeba, Daudi atumire entumwa, zaaruga omu ihamba kuramutsya mukama waitu; ku baizire, yaabajuukirira. Haza abo bashaija bakatubeera efura; tibaine ki baatwitsize nari eki twafeereirwe, omwanya gwona ogu twamazire nabo turi omu mariisizo. Bakatubeera orugo nyomushana na nyekiro, omwanya gwona ogu twamazire nabo nituriisa entaama. N'ahabw'ekyo hati okimanye, oteekateekye eki oraakore, ahakuba bamaririire kukora kubi mukama waitu n'eka ye yoona; noomanya omuntu mubi nk'ogwo tihaine orikubaasa kugamba nawe. Abigaili yaakoresa obwira, yaagira emigaati magana abiri, n'efurebe ibiri za viinyo, n'enyama y'entaama itaano eteekire gye, n'encuro itaano z'engano ezikarangire, n'emitsitsa igana y'emizaabibu eyomire, kandi n'ebiihuro magana abiri by'ebijuma by'emitiini, yaabita aha ndogoya, yaagira abatsigazi be ati: Muunyebembere; niinyija kubakurata. Kwonka tiyaabigambira iba Nabali. Ku yaabaire ari aha ndogoya naashuuma omu rukiizi rw'ekibungo, reeba Daudi n'abantu be nabo baashuuma nibareebana nawe, baabugaabugana. Kandi Daudi akaba agizire ati: Buzimazima nkahendekyera busha kurinda ebintu ebi ekyo kishaija kyabaire kiine omu ihamba byona; tihaagira kintu kyona omu bintu byakyo ekyabura; nkamukorera gye, mbwenu yanzimuurira ebibi. Nyowe Daudi ku ndaahitsye omu kasheeshe hakiriho ekyetwa omwojo omu bantu be boona, Ruhanga akinture n'okukiraho. Abigaili ku yaareebire Daudi, yaarahuka yaaruga aha ndogoya ye, yaajuumara omu maisho ga Daudi, yainama ahansi. Yaamukwata amaguru naagira ati: Mukama wangye, ekyo kibi kibe niinye kyabarirwa. Ninkweshengyereza ikiriza omuzaana waawe agire eki yaakugambira, naiwe ohurire ebigambo by'omuzaana waawe. Mukama wangye, ninkweshengyereza, reka kweta ahari ogwo mushaija mubi Nabali; ahakuba oku arikwetwa, nikwo arikushusha; Nabali niryo iziina rye, n'obushema butuura bumwezingiriire; kwonka nyowe omuzaana waawe tindeebire batsigazi baawe abu otumire, mukama wangye; nindahira MUKAMA otahwaho, kandi ninkurahira, timbareebire. N'ahabw'ekyo mukama wangye, nk'oku MUKAMA akuzibiire kwehoorera enzigu n'omukono gwawe, okagiibwaho orubanja rw'eshagama, reka abazigu baawe n'abarikukutengyera kubi, mukama wangye, babe nka Nabali. Mbwenu ngugu omutoijo ogu omuzaana waawe yaakureetera, mukama wangye, guheebwe abatsigazi abarikugyendana mukama wangye. Ninkweshengyereza saasira omuzaana waawe ekyo kibi, ahakuba MUKAMA taribura kukwombekyera enju ehamire; ahabw'okuba mukama wangye, niiwe orwana engamba za MUKAMA, kandi torireebwaho kibi ebiro byona ebi orimara omu nsi. Kandi n'obu abantu baimukire kukuhiiga n'okwenda kukwita, mukama wangye, amagara gaawe garyakomwa hamwe na MUKAMA Ruhanga waawe omu mutwaro gumwe gw'abahuriire; kwonka amagara g'abazigu baawe aryagarekyera nk'eibaare ry'enjungu. Mbwenu MUKAMA ku ariba yaaherize kuhikiiriza ebirungi byona ebi yaakugambireho, akakugira omugabe wa Israeli, nyetsya eki kitarikusaasa nari okukureetera okwefuuza ahabw'okusheesha eshagama y'abataine rubanja nari okwehoorera enzigu. Kandi MUKAMA ku ariba yaakukoreire ebirungi, Nyakusinga, oijukye omuzaana waawe. Daudi yaagarukamu Abigaili ati: MUKAMA Ruhanga wa Israeli, owaakwohereza kumbugana eri izooba, asiimwe. Kandi obwengye bwawe busiimwe, naiwe osiimwe ahabw'okunzibira eri izooba kwehoorera enzigu n'omukono gwangye, nkagiibwaho orubanja. Ninkurahira MUKAMA Ruhanga wa Israeli owanzibira kukukora kubi, kuri noogira ngu tiwaarahuka kwija kumbugana, bwaba nibuza kusheesha hatakiriho ekyetwa omwojo omu bantu ba Nabali. Atyo Daudi yaayakiira ebi yaamutoijera, yaamugira ati: Yeinamukire owaawe n'obusingye; ebi waagamba naabihurira, n'ebi waashaba naabiikiriza. Bwanyima Abigaili yaagaruka owa Nabali, yaashanga ateekire obugyenyi omu nju ye, oburikushusha nk'obw'omugabe; kandi agwirwe gye omu mutima, ahabw'okuba akaba asinzire munonga; n'ahabw'ekyo Abigaili tiyaagira ki yaamugambira kyona okuhitsya omu kasheeshe. Ku bwaseesire, Nabali amaarwa gaamurugaho, omukazi we yaamuteekyerereza ebyo byona, omutima gwa Nabali gwamuhwa omunda, yaaba nk'ekiti. Ku haahingwireho ebiro ikumi, MUKAMA yaamuteera, yaafa. Daudi ku yaahuriire ngu Nabali yaafa, yaagira ati: MUKAMA asiimwe, owaanyihaho ekijumo eki Nabali anjumire, akazibira omwiru we kukora ekibi; kandi MUKAMA azimuuriire Nabali obubi bwe. Bwanyima Daudi yaatuma ahari Abigaili, naamuresya kumutwara, ngu abe omukazi we. Abagaragwa ba Daudi ku baahikire Karumeeli owa Abigaili, baamugira bati: Daudi yaakututumaho kumukutwarira, ngu obe omukazi we. Yaabandatuka, yainika omutwe ahansi, yaagira ati: Reeba, nyowe omuzaana we ndi ow'okunaabisa ebigyere by'abagaragwa ba mukama wangye. Ahonaaho Abigaili yaimuka, yaatemba endogoya, aine abazaana be bataano bamukuratiire; yaakurata entumwa za Daudi, yaaba omukazi we. Kandi Daudi yaashwera Ahinoamu owa Yezereeli; bombi baaba abakazi be. Kwonka Saulo akaba yaahingiire Paluti mwene Laishi owa Galimu muhara we Mikaali, owaabaire ari muka Daudi. Bwanyima aba Ziifu baaza Gibea owa Saulo, baamugira bati: Waamanyire Daudi ku ayesherekire omu kibungo kya Hakila aha burugwa-izooba bwa Yeshimooni? Ahonaaho Saulo yaimuka, yaashuuma omu ihamba rya Ziifu, aine engabo enkumi ishatu ezitoorainwe omuri Israeli, kuza kusherura Daudi omuri eryo ihamba. Saulo yaateera orusiisira aha kibungo kya Hakila, ekiri aha rubaju rw'omuhanda aha burugwa-izooba bwa Yeshimooni. Kwonka Daudi yaaguma omu ihamba; ku yaareebire Saulo aizire omu ihamba kumusherura, yaatuma entatsi, zaahamiza kimwe Saulo ku aizire. Daudi yaimuka, yaija omu mwanya ogu Saulo ateiremu orusiisira; yaayetegyereza ahu Saulo abyami hamwe na Abuneeri mwene Neeri, omukuru w'engabo z'eihe rye; kandi Saulo akaba abyami omu mwanya gw'ahagati y'ebigaari, abantu bateire orusiisira bamwehinguririize. Daudi yaagambira Ahimeleki Omuhiiti na Abishai murumuna wa Yoabu mwene Zeruiya, ati: N'oha orikwija kushuuma naanye omu rusiisira ahu Saulo ari? Abishai yaagira ati: Niinye ndaashuumeyo naiwe. Daudi na Abishai baahika omuri ezo ngabo nyekiro omu rusiisira, baahika ahu Saulo yaabaire abyami agwejegyeire, omu mwanya gw'ahagati y'ebigaari, eicumu rye ritsimbire aha mushego, Abuneeri n'engabo ze babyami bamwehinguririize. Abishai yaagira Daudi ati: Eri izooba Ruhanga yaahayo omuzigu waawe omu mikono yaawe; mbwenu reka mmuteere eicumu rimwe, rimwogyemu, rikwate omu itaka, tindikwija kumuteera rya kabiri. Kwonka Daudi yaagira Abishai ati: Reka, otamwita; mbwenu n'oha orikubaasa kubangira omukono ou MUKAMA yaashukireho amajuta, atagiibweho rubanja? Daudi yaagaruka yaagira ati: Ninkurahira MUKAMA otahwaho, MUKAMA niwe arimweyitira; nari shi obunaku bwe ku burihika, aryafa; nari aryashuuma omu rugamba, agweyo. Rubuuza nyowe okubanga omukono gwangye aha muntu ou MUKAMA yaashukireho amajuta; kureka iha eicumu n'orunywero rw'amaizi aha mushego gwe, tugyende. Atyo Daudi yaiha eicumu n'orunywero rw'amaizi aha mushego gwa Saulo, baagyenda. Tihaagira owaakireeba, nari owaakimanya, n'obu yaakuba owaasisiimuka, ahabw'okuba MUKAMA akaba abagwejegyeize obutasisiimuka. Bwanyima Daudi yaayambuka seeri, yaayemerera hare aha mutwe gw'ekibungo, ahagati yaabo haaba kaanya. Daudi yaayeta engabo na Abuneeri mwene Neeri, naagira ati: Abuneeri, ku otarikuteeza? Abuneeri yaamugarukamu ati: Iwe orikweta omugabe ori oha? Daudi yaagira Abuneeri ati: Tori emanzi? N'oha orikwingana naiwe omuri Israeli? Mbwenu ekikuzibiire kurinda mukama waawe omugabe n'enki? Ahakuba omuntu aizire omuriimwe kwita omugabe mukama waawe. Eki okozire ti kirungi. Ninkurahira MUKAMA otahwaho, mushemereire kufa, ahabw'okuba timurinzire gye mukama waanyu, ou MUKAMA yaashukireho amajuta. Mbwenu reeba eicumu ry'omugabe n'orunywero rw'amaizi orubaire ruri aha mushego gwe. Saulo yaamanya eiraka rya Daudi, yaagira ati: Beitu eryo iraka n'eryawe, mwana wangye Daudi? Daudi yaagira ati: N'eryangye, mukama wangye omugabe. Yaagaruka yaagira ati: Beitu shi, mukama wangye ahiigira ki omwiru we? Nkakora ki? Nari shi ni kibi ki eki nyine? Mbwenu ninkweshengyereza, Nyakusinga omugabe, hurira ebigambo by'omwiru waawe. MUKAMA ku araabe niwe anteeraine naiwe, aikirize empongano; kwonka ku baraabe bari abantu, bakyeenwe omu maisho ga MUKAMA, ahakuba eri izooba bambinga ngu ntagira omugabo omu buhunguzi bwa MUKAMA, nibagira bati: Irooko oheereze baaruhanga abandi. N'ahabw'ekyo hati otaikiriza eshagama yangye kugwa ahansi, ahu MUKAMA atari; ahabw'okuba omugabe wa Israeli aizire kusherura omura, nk'ohiigire endahi omu bibungo. Saulo yaagira ati: Nkashiisha; garuka, mwana wangye Daudi. Tindigaruka kukukora kubi, ahakuba amagara gangye gaaba ag'obuguzi bwingi omu maisho gaawe eri izooba. Reeba, nkakora eby'obufa-mutima, naahaba munonga. Daudi yaamugira ati: Reeba eicumu ryawe ndiri, Nyakusinga! Hagire omwe aha batsigazi baawe, aije aryakiire. MUKAMA azimuurira omuntu nk'okuhikiirira kwe n'obwesigwa bwe oku biri. Omanye ku MUKAMA yaakuhayo omu mikono yangye eri izooba, nkanga kubanga omukono gwangye ahariiwe ou MUKAMA yaashukireho amajuta. Kandi nk'oku amagara gaawe gaaba ag'obuguzi bwingi omu maisho gangye eri izooba, n'agangye gabe nikwo gaaba ag'obuguzi bwingi omu maisho ga MUKAMA, anjune omu kutuntuzibwa kwona. Bwanyima Saulo yaagira Daudi ati: Oheebwe omugisha, mwana wangye Daudi; oryakora bikuru, kandi n'okusingura oryasingura. Atyo Daudi yaayegyendera, Saulo nawe yaagaruka owe. Bwanyima Daudi yaagira omu mutima gwe ati: Hoona eizooba rimwe Saulo aryarugaho anyite; tihariho kirikunkirira okuhungira omu nsi y'Abafilistia, kikaareetera Saulo kumpwa amatsiko, akareka kugaruka kunsherurira omu byaro bya Israeli byona; nkamukira ntyo. Daudi yaimuka n'abashaija be magana mukaaga abu yaabaire aine, baayambuka, baayehongyera Akishi mwene Maoki, omugabe wa Gaasi. Daudi n'abashaija be baatuura na Akishi omuri Gaasi, buri muntu n'ab'omu ka ye, na Daudi n'abakazi be bombi, Ahinoamu owa Yezereeli, na Abigaili owa Karumeeli, owaabaire ari muka Nabali. Abantu baagambira Saulo ku Daudi ahungiire Gaasi; tiyaagaruka kumusherura bundi. Bwanyima Daudi yaagira Akishi ati: Ku ndaabe ngiriirwe embabazi omu maisho gaawe, bampe ekibanja omu rurembo rumwe aha ndembo z'omu byaro, mbe nimwo naatuura; mbwenu omwiru waawe atuuzibwe ki naiwe omu rurembo rw'omugabe? Atyo Akishi yaamuha orurembo Zikulaagi eryo izooba; nikyo Zikulaagi yaabeereire ey'abagabe ba Yuda okwiha obwo n'okuhitsya hati. Ebiro ebi Daudi yaamazire omu nsi y'Abafilistia bikahika omwaka n'ameezi ana. Bwanyima Daudi n'abashaija be bainamuka, baateera aba Geshuri n'aba Giruzi n'Abaamaleki; ahakuba ago mahanga ira nigo gaabaire gatwire omuri egyo nsi erikugarukira Shuuri n'aha mwatano gw'ensi ya Misri. Daudi yaacwekyereza egyo nsi, tihaarokokamu mushaija nari omukazi; yaanyaga entaama n'ente n'endogoya n'engamira kandi n'ebijwaro; bwanyima yaatabaaruka, yaaza owa Akishi. Akishi akaba amubuuza ati: Eri izooba waateera hi? Daudi amugarukamu ati: Naateera Negebu eya Yuda, nari Negebu ey'aba Yerameeli, nari ey'aba Keeni. Kwonka Daudi akaba atarokora mushaija nari omukazi, ngu abatware Gaasi; ahabw'okuba akaba agira ngu nibaija kubarega bati: Daudi atukozire ati n'ati. Kandi ebiro byona ebi yaamazire omu nsi y'Abafilistia nikwo yaabaire atwaza. N'ahabw'ekyo Akishi akeesiga Daudi, yaaguma naagira ati: Ayetamiise munonga beene waabo Abaisraeli; n'ahabw'ekyo naija kuguma ari omugaragwa wangye ebiro byona. Omu biro ebyo Abafilistia bakahuruza engabo zaabo, baaziteerana kuza kurwana n'Abaisraeli. Akishi yaagira Daudi ati: Omanyire kimwe iwe n'abashaija baawe ku murikwija kuhurura naanye omu ihe ryaitu. Daudi yaamugira ati: Eego, aho niho oraamanyire eki omwiru waawe arikubaasa kukora. Akishi yaagira Daudi ati: Eego, naanye niinyija kukugira omurinzi w'amagara gangye ebiro byona. Omu bunaku obwo Samueli akaba amazire omwanya afiire; kandi omu kufa kwe Abaisraeli boona bakamucurira, baamuziika omu rurembo rwe Raama. Kandi Saulo akaba aherize kucwa abarikugambisa emizimu n'abarogi omu nsi ye. Omu biro ebyo Abafilistia bakateerana, baaza Shuneemu, baateerayo orusiisira. Saulo nawe yaateerana Abaisraeli boona, baateera orusiisira Giliboa. Saulo ku yaareebire eihe ry'Abafilistia, yaatiina, omutima gwamuhwa omunda, yaatetema munonga. Ku yaayehanwize ahari MUKAMA, MUKAMA tiyaagira ki yaamugarukamu, yaaba mu birooto nari omuri Urimu, n'obu haakuba omuri baanabi. Saulo nikwo kugira abagaragwa be ati: Munsherurire omugirwakazi w'emizimu, nze kumuraguzaho. Abagaragwa be baamugarukamu bati: Reeba, hariho omurogikazi ari Endoori. Saulo yaayehindura, yaajwara ebindi bijwaro, yaagyenda n'abashaija babiri, baaza ow'ogwo mukazi nyekiro, yaamugira ati: Ninkweshengyereza, ndagurira n'omuzimu ogu obandwa, ondeetere ou ndaakugambire. Ogwo mukazi yaamugira ati: Noomanyira kimwe eki Saulo yaakozire, ku yaacwire abarikubandwa emizimu n'abarogi omu nsi ye. Mbwenu ahabw'enki nootega amagara gangye omutego ngu baanyite? Saulo yaamurahira MUKAMA naagira ati: Ninkurahira MUKAMA atahwaho, ekyo torikiturwa. Omukazi yaamubuuza ati: Nkuzoorere oha? Onu ati: Nzoorera Samueli. Ogwo mukazi ku yaareebire Samueli, yaayamuza n'eiraka rihango; yaagira Saulo ati: Wambeihera ki? Kunu ori Saulo. Omugabe yaamugira ati: Otatiina! Ngambira eki orikureeba. Omukazi yaagira Saulo ati: Nindeeba ruhanga naaruga okuzimu. Yaamubuuza ati: Naashusha ki? Onu ati: N'omugurusi orikwinamuka, kandi ayehumbikire omwenda. Saulo yaamanya ku ari Samueli, yainama, yaamutangirira. Samueli yaabuuza Saulo ati: Ahabw'enki waanyomberera, okarugaho okanyiha okuzimu? Saulo yaagarukamu ati: Nshobeirwe munonga; ahabw'okuba Abafilistia nibandwanisa, kandi Ruhanga andugireho; takingarukiramu muri baanabi nari omu birooto. Nikyo naakwetera, ngu ommanyise eki ndaakore. Samueli yaagira ati: Ku oraabe noomanya ngu MUKAMA akurugireho, yaahinduka omuzigu waawe, nombuuriza ki? MUKAMA akugizire nk'oku yaagambire naaraba omuriinye, ahakuba MUKAMA akakutaaguraho obugabe, yaabuha mutaahi waawe Daudi. Ahabw'okutoorobera iraka rya MUKAMA, n'okutahikiiriza kiniga kye kingi aha Baamaleki, nikyo MUKAMA yaakugirira atyo eri izooba. N'ekindi MUKAMA naija kukuhayo hamwe n'Abaisraeli omu mikono y'Abafilistia, kandi nyencakare iwe na batabani baawe nimwija kunshanga ei ndi. MUKAMA naija kuhayo eihe ry'Abaisraeli omu mikono y'Abafilistia. Ahonaaho Saulo yaagwa ahansi arambiire, aine obwoba bwingi ahabw'ebigambo bya Samueli; amaani gaamuhwamu, ahabw'okuba akaba asiibirekwo kandi arairekwo. Bwanyima ogwo mukazi yaija ahari Saulo; ku yaareebire atiinire munonga, yaamugira ati: Reeba, nyowe omuzaana waawe naakuhurira, naayoga amagara, naakora eki wandagiira. Mbwenu ninkweshengyereza, naiwe ohurire omuzaana waawe, onyikirize nkureetere ak'okurya, orye, obone agagyenda. Yaayanga, yaagira ati: Tindikwija kurya. Kwonka abagaragwa be hamwe n'ogwo mukazi baamugyema, yaikiriza ebi baamugambira. Yaabandatuka ahansi, yaashutama aha kitanda. Ogwo mukazi akaba aine enyana y'ebishaju omu nju; yaakoresa obwira, yaagiita, yaagira esaano, yaagibumbabumba, yaagiteekamu omugaati ogutatumbisiibwe; yaabireetera Saulo n'abagaragwa be, baarya. Bwanyima baimuka ekyo kiro, baagyenda. Abafilistia baateeranira engabo zaabo zoona Afeki; n'Abaisraeli baateera orusiisira rwabo Yezereeli haihi n'enshuro yaaho. Abategyeki b'Abafilistia baahurura bari omu mitwe ya igana-igana n'eya rukumi-rukumi; kandi Daudi n'abashaija be hamwe na Akishi baabaija enyima. Ku baabaire nibakigyenda, abakuru b'engabo z'Abafilistia baagira bati: Beitu shi, aba Baheburaayo nibakora ki aha? Akishi yaabagarukamu ati: Ogu ti Daudi, omugaragwa wa Saulo omugabe wa Israeli, omazire naanye ebiro n'emyaka? Okwiha obu yaanyehongyera n'okuhitsya hati tinkamureebahoga kishobyo kyona. Kwonka abakuru b'Abafilistia baamugwerwa kubi, baamugira bati: Garurayo omuntu ogu, agarukye omu kibanja kye eki waamuhaire, otamwikiriza kushuuma naitwe aha rugamba, atakaahika omu rugamba, akatuhindukana, akaba omuzigu waitu. Noogira ngu ogu mushaija akaagarukaine ata na mukama we, yaaba atatwaire mitwe yaitu? Ogu ti Daudi, ou baayeshongoire omu kuzina kwabo nibaikirizana bati: Saulo aitsire enkumi, Daudi yaita obukumi? Akishi nikwo kweta Daudi akamugira ati: Nindahira MUKAMA otahwaho, niiwe ohikire; ahabwangye nindeeba ngu oshemereire kuhurura n'okutabaaruka naanye omu ihe ryaitu, ahakuba okwiha obu waanyehongyera n'okuhitsya hati, tinkakureebahoga kishobyo; kwonka abategyeki tibarikukwenda. N'ahabw'ekyo yegarukireyo, ogyende n'obusingye, orekye kugwisa kubi abategyeki b'Abafilistia. Daudi yaagira Akishi ati: Beitu shi, ncumwire ki? okwiha obu naakwehongyera n'okuhitsya hati n'enki eki orareebire aha mwiru waawe, ekyakunzibira kuza kurwanisa abazigu ba mukama wangye omugabe? Akishi yaamugarukamu ati: Nimmanya ku otaine ky'okuhanwa omu maisho gangye nka maraika wa Ruhanga; kwonka abakuru b'Abafilistia baagira bati: Tarikwija kuhurura naitwe. N'ahabw'ekyo ogurukye kare omu kasheeshe n'abairu ba mukama waawe abu oizire nabo; ku muraimukye muti omu kasheeshe, haija nihahweza, mugyende. Atyo Daudi yaimuka kare n'abashaija be, baimutsya orugyendo kugaruka omu nsi y'Abafilistia; n'Abafilistia bainamuka, baahika Yezereeli. Daudi n'abashaija be baahika Zikulaagi aha kiro kya kashatu, baashanga Abaamaleki baateire Negebu na Zikulaagi; baasingwire Zikulaagi, kandi baagyokize; baanyagire abakazi n'abaabaire bagitwiremu boona, abato n'abakuru; bataine u baitsire, kureka babatwaire, beegyendeire. Daudi n'abashaija be ku baahikire omuri orwo rurembo, baashanga barwokize, kandi abakazi baabo na batabani baabo na bahara baabo banyagirwe. Ahonaaho Daudi n'abu yaabaire aine, baimutsya amaraka gaabo, baaborooga, okuhitsya obu baahikire ahu batakibaasiza kuborooga. Kandi abakazi ba Daudi bombi, Ahinoamu owa Yezereeli na Abigaili owaabaire ari muka Nabali owa Karumeeli, nabo bakaba banyagirwe. Daudi yaashaasha munonga, ahabw'okuba abantu bakaba nibagira ngu bamuteere amabaare; ahakuba abantu boona bakaba baine obushaarizi omu mutima, buri muntu naasaasibwa batabani be na bahara be; kwonka Daudi yaayehamiza omuri MUKAMA Ruhanga we. Bwanyima Daudi yaagira Abiasaari omunyamurwa, mwene Ahimeleki, ati: Ninkweshengyereza, ndeetera efodi. Atyo Abiasaari yaagimureetera. Daudi yaayehanuuza ahari MUKAMA ati: Ku ndaakurate ezo ngabo, niinyija kuzihika? MUKAMA yaamugarukamu ati: Zikurate; ahakuba torikwija kubura kuzihika, kandi torikwija kuremwa kugarura ebintu byona. Atyo Daudi yaagyenda n'abashaija magana mukaaga abu yaabaire aine; ku baahikire aha kagyera Besori, abaabaire bari enyima baatsigara aho. Kwonka Daudi yaagumizamu n'abashaija magana ana; ahakuba abaatsigaire enyima baruhire, batakiine gambuka, bakaba bari magana abiri. Bwanyima baashanga Omunyamisri omu ishwa, baamureetera Daudi, baamuha omugaati, yaarya; baamuha n'amaizi g'okunywa; kandi baamuha omwate gumwe aha kiihuro ky'ebijuma by'emitiini n'emitsitsa ebiri y'emizaabibu eyomire. Ku yaaherize kurya, yaagarukwamu amaani; ahabw'okuba akaba amazire ebiro bishatu atarikurya n'obu kwakuba okunywa, nyomushana na nyekiro. Daudi yaamubuuza ati: Ori ow'oha? Kandi nooruga hi? Onu yaamugarukamu ati: Ndi omutsigazi Omunyamisri, omuhuuku w'Omuamaleki; mukama wangye antsigireho, ahakuba ebiro bishatu ebihingwire mbaire ndwaire. Tukaba tuteire Negebu ey'Abakeresi n'ey'Abayuda, n'eya Kalebu, twayotsya Zikulaagi. Daudi yaamubuuza ati: Okaanyebembera, ompitsya omuri ezo ngabo? Onu ati: Ndahira Ruhanga ku otarikwija kuunyita, n'obu kwakuba okumpayo omu mikono ya mukama wangye, mbone kuzikuhitsyamu. Ku yaamuhikizeyo, baashanga bajanjaire aho hoona, nibarya nibanywa nibazina, ahabw'eminyago egyo yoona emingi ei banyagire omu nsi y'Abafilistia n'omu nsi ya Yuda. Daudi yaabaita okwiha omu rwita-waabo okuhitsya omu mwabazyo gw'erindi izooba; tihaahonokaho n'omwe omuribo, kureka abatsigazi magana ana, abaatembire engamira bakahunga. Daudi yaagarura ebi Abaamaleki babaire banyagire byona; kandi yaajuna abakazi be bombi. Tihaagira kintu kyona ekyabura, yaaba kihango nari kikye, yaaba boojo nari abaishiki, yaaba munyago nari ekindi kintu kyona ekibaire kitwairwe; Daudi yaabigarura byona. Kandi Daudi yaanyaga amasyo goona ag'entaama n'ag'ente; abantu baagafunya bageebembeize Daudi, nibagira bati: Ogu n'omunyago gwa Daudi. Bwanyima Daudi yaahika aha bashaija bari magana abiri, abaruhire bakabura agamukurata, bakabatsiga aha kagyera Besori; baaza kubugana Daudi n'abantu abu abaire aine. Daudi ku yaabahika, yaabaramutsya. Kwonka abantu babi boona abataine buntu, omuri abo abahurwire na Daudi, baagira bati: Titurikwija kubaha aha minyago ei tugarwire, ahakuba tibahurwire naitwe, kureka buri muntu tumuhe omukazi we n'abaana be, babatware, bagyende. Kwonka Daudi yaagira ati: Beene waitu, tikwo murikwija kutwaza ebi MUKAMA atuhaire, MUKAMA oturinzire, akahayo omu mikono yaitu ezo ngabo ezibaire zituteire. Nimugira ngu hariho orikwija kwikiriza ekyo eki murikugamba? Ahakuba omugabo gw'ogiire aha rugamba nikyo kimwe n'ogw'otsigaire aha bintu; boona nibaija kubagana, bainganise. Okwiha ahari eryo izooba yaakihindura ekiragiro n'omugyenzo omuri Israeli n'okuhitsya hati. Daudi ku yaahikire Zikulaagi, yaatwekyera banywani be abakuru b'Abayuda ahari egyo minyago, naagira ati: Ekiconco kyanyu nkikyo, ekirugire aha minyago y'abazigu ba MUKAMA; yaabitwekyera abaabaire bari Beseeli, na Ramoosi omuri Negebu, na Yatiri, na Aroeri, na Sifumoosi, na Eshitemoa, na Rakali, n'ab'omu ndembo z'aba Yerameeli n'ez'aba Keeni, n'ab'omuri Horuma, na Korashaani, na Ataki, na Heburooni n'emyanya yoona ei Daudi n'abantu be baabaire bazengyereramu. Abafilistia baarwana n'Abaisraeli, Abaisraeli baabahunga, kwonka baitirwa aha kibungo kya Giliboa. Abafilistia baahambya Saulo n'abatabani, baita Yonasaani na Abinadabu na Malikishua, beene Saulo. Orugamba rwaba orw'amaani ahari Saulo, abarasi baamugwaho, baamuhutaaza munonga. Saulo nikwo kugira omukwatsi w'eby'okurwanisa bye, ati: Ihayo rurara yaawe, oginteere, abatashazirwe bariya batakaija, bakancumita, bakanshungisa. Kwonka omukwatsi w'eby'okurwanisa bye yaayanga, ahabw'okuba akatiina munonga. Nikyo Saulo yaasyoreireyo rurara ye, akagyetungaho. Ogwo mukwatsi w'eby'okurwanisa bye, ku yaareebire yaafa, nawe yaayetunga aha ye, baafa kumwe. Okwo nikwo Saulo yaafiire n'abatabani bonshatu, n'omukwatsi w'eby'okurwanisa bye, n'engabo ze zoona; bakafeera hamwe eryo izooba. Kandi Abaisraeli abaabaire bari seeri y'oruhita, n'abaabaire bari seeri ya Yorudani, ku baareebire Abaisraeli baahunga, na Saulo n'abatabani baafa, baatsigaho endembo zaabo, baahunga; Abafilistia baija, baazituuramu. Ku bwaseesire, Abafilistia baija kucwijura emitumbi, baashanga Saulo n'abatabani bonshatu bagwire aha kibungo kya Giliboa, baamutemaho omutwe, baamucwijura eby'okurwanisa bye, baatuma entumwa omu nsi y'Abafilistia kubuzya hoona amakuru omuri hekalu z'ebishushani byabo ebirikuramibwa, n'omu bantu boona. Eby'okurwanisa bye baabita omuri hekalu ya Ashitaroosi, n'omutumbi gwe baaguhanika aha rugo rw'amabaare rwa Besi-shaani. Abanyayabeshi-gileadi ku baahuriire oku Abafilistia bagizire Saulo, abashaija boona amamanzi baimuka, baagyenda ekiro kyona, baahanura omutumbi gwa Saulo n'ey'abatabani aha rugo rwa Besi-shaani, baagaruka Yabeshi; ku baahikireyo, baagyotsya. Bwanyima baatwara amagufa gaabo, baagaziika ahansi y'omunyinya ogw'omuri Yabeshi, baamara ebiro mushanju nibeesiibyakwo. Bwanyima y'okufa kwa Saulo, Daudi akatabaaruka naaruga kwita Abaamaleki; ku yaahikire Zikulaagi, yaamarayo ebiro bibiri. Aha kiro kya kashatu haija omushaija naaruga omu rusiisira rwa Saulo, emyenda ye etaagukire, aine eitaka omu mutwe; ku yaahikire ahari Daudi, yaajuumara ahansi, yaamutangirira. Daudi yaamubuuza ati: Nooruga hi? Onu yaamugarukamu ati: Naacwa omu rusiisira rw'Abaisraeli. Daudi yaamubuuza ati: Bibaire bita? Ninkweshengyereza, ngambira. Onu yaamugarukamu ati: Abantu bahungire aha rugamba, baingi omuribo bagwire, baafa, kandi Saulo n'omutabani Yonasaani nabo bafiire. Daudi yaabuuza ogwo mutsigazi owaamubikira ati: Beitu shi omanyisiibwe ki Saulo n'omutabani Yonasaani ku bafiire? Ogwo mutsigazi owaabaire naamubikira yaagira ati: Ku mbaire niinyegyendera, naahika aha kibungo Giliboa, naareeba Saulo ayegamiire eicumu rye; kandi naareeba ab'ebigaari n'ab'embaraasi bamubingire bamuhambize. Ku agarwire amaisho enyima, yandeeba, yaanyeta, naanye naamwetaba nti: Ndi aha, Nyakusinga! Yambuuza ati: Ori oha? Naamugarukamu nti: Ndi Omuamaleki. Yangira ati: Mpika haihi, onyite; ahakuba nyine obusaasi bwingi, kandi tinkakabire. Ntyo naamuhika haihi, naamwita, ahakuba mmanyiire kimwe ku atari w'okukira yaagwire; bwanyima naamucwijura ekirunga ky'aha mutwe gwe n'engoro ebaire emuri aha mukono; mbwenu mbibi, mbikureeteire, mukama wangye. Daudi yaataagura emyenda ye, n'abashaija boona abu yaabaire aine baakora batyo. Baacura nibaborooga, baayesiibyakwo okuhitsya omu mwabazyo, ahabwa Saulo n'omutabani Yonasaani, n'ahabw'abantu ba MUKAMA n'enju ya Israeli okumarwa rurara. Daudi yaabuuza omutsigazi owaamubikira ati: Nooruga hi? Onu ati: Ndi omwana w'omunyaihanga, Omuamaleki. Daudi ati: Kirugire hi iwe okutatiina kubanga omukono kwita ou MUKAMA yaashukireho amajuta? Daudi yaayeta omwe aha batsigazi, yaamugira ati: Irooko omuhikye haihi, omugurukire. Yaamucumita, yaafa. Daudi yaamugira ati: Orubanja rw'eshagama yaawe rube niiwe rwabaho, ahabw'okuba akanwa kaawe niko mushinja ku waahamya noogira oti: Nyitsire ou MUKAMA yaashukireho amajuta. Bwanyima Daudi yaacurira Saulo n'omutabani Yonasaani n'ekyoshongoro eki, (kandi yaaragiira kukyegyesa Abayuda; reeba kihandiikirwe omu kitabo kya Yashari.) naagira ati: Ai bambe Israeli, ekitiinisa kyawe kiitiirwe aha bibungo byawe. Amamanzi ka gagwire! Mutakigamba omuri Gaasi; Mutakibuzya omu mihanda ya Ashikelooni, Abaishiki b'Abafilistia bakeesima, N'abaishiki b'abatashazirwe bakeehimbisa. Imwe ebibungo bya Giliboa, Mutatondwaho orume, mukaguubwaho enjura, N'obu kwakuba okugira emisiri y'empongano! Ahakuba okwo niyo engabo y'emanzi enagirwe kubi, Engabo ya Saulo, nk'otarashukirweho majuta. Obuta bwa Yonasaani bukaba butagaruka nyima Kuruga aha shagama y'abaitsirwe, n'aha mamanzi ebikaaka; Kandi rurara ya Saulo ekaba etagaruka busha. Saulo na Yonasaani bakaba bari barungi kandi abarikukundwa bakiriho, N'omu kufa kwabo tibataanisiibwe. Bakaba barahuka okukira empungu, Kandi baine amaani okukira entare. Imwe abaishiki ba Israeli mucurire Saulo, Owaabaire abajweka emyenda ya karari erikunekaneka, Akahunda emyenda yaanyu ezaabu. Amamanzi ka gagwire Ahagati y'orugamba! Yonasaani aitiirwe aha bibungo byawe. Ninshaasha munonga ahabwawe, mwene waitu Yonasaani; Okaba onshemeza munonga. Okukunda kwawe ahariinye kukaba kuri okw'okutangaaza, Okukira okukunda kw'abakazi. Amamanzi ka gagwire, N'eby'okurwanisa ka bicwekyereire! Bwanyima y'ebyo Daudi yaayehanuuza ahari MUKAMA naagira ati; Nyinamukye omu rurembo rumwe aha ndembo za Yuda? MUKAMA yaamugira ati: Inamuka. Daudi yaamubuuza ati: Nyinamukye omuri ruuha? Yaamugarukamu ati: Omuri Heburooni. Atyo Daudi yainamukayo n'abakazi be bombi, Ahinoamu owa Yezereeli, na Abigaili owaabaire ari muka Nabali owa Karumeeli. Kandi Daudi yainamuka n'abantu abu yaabaire aine, buri muntu n'ab'omu ka ye; baatuura omu ndembo za Heburooni. Abayuda baija, baashukiraho okwo Daudi amajuta kuba omugabe w'enju ya Yuda. Bwanyima baagambira Daudi ngu, Aba Yabeshi-gileadi nibo baziikire Saulo. Daudi nikwo kubatumaho entumwa naabagira ati: MUKAMA abahe omugisha, ahabw'okuba mugiriire mukama waanyu Saulo embabazi, mwamuziika. Mbwenu MUKAMA abagirire embabazi, kandi abakorere eby'obwesigwa; naanye ndabazimuurira ahabw'eby'embabazi ebyo ebi mukozire. N'ahabw'ekyo emikono yaanyu egire amaani, mube amamanzi; ahakuba Saulo mukama waanyu afiire, kandi ab'enju ya Yuda banshukireho amajuta kuba omugabe waabo. Omu bunaku obwo Abuneeri mwene Neeri, omukuru w'engabo za Saulo, akaba atwaire Isheboshesi, mwene Saulo, amwambukize Mahanaimu, amwemekire kuba omugabe wa Gileadi na Ashura na Yezereeli na Efuraimu na Benyamiini na Israeli yoona. Kandi Isheboshesi mwene Saulo akaba ahikize emyaka makumi ana obu yaaza aha ngoma kutegyeka Israeli, yaamara aha ngoma emyaka ebiri. Kwonka enju ya Yuda yaakurata Daudi. Omwanya ogu Daudi yaamazire Heburooni ari aha ngoma naategyeka enju ya Yuda gukahika emyaka mushanju n'ameezi mukaaga. Bwanyima Abuneeri mwene Neeri, n'abagaragwa ba Isheboshesi mwene Saulo, baaruga Mahanaimu, baaza Gibeoni. Na Yoabu mwene Zeruiya n'abagaragwa ba Daudi baashohora, baabugabugana nabo aha kiyanja kya Gibeoni; abamwe baashutama seeri yaacyo, abandi seenu. Abuneeri yaagira Yoabu ati: Abatsigazi baimukye, batuzaanire. Yoabu yaamugarukamu ati: Nibaimukye. Batyo baimuka, baayambuka, baababara; ab'orubaju rwa Benyamiini na Isheboshesi mwene Saulo baaba ikumi na babiri, kandi ab'orubaju rwa Daudi nabo baaba ikumi na babiri. Buri omwe yaagwa omuzigu we omu maraka, yaamutimbura rurara omu rubaju; boona baagwera kyarimwe, baafa. Nikyo omwanya ogwo gwayeteirwe Helukasi-hazurimu, oguri haihi na Gibeoni. Eryo izooba orugamba rwaba orw'amaani munonga; Abuneeri n'abashaija ba Israeli baasingurwa abagaragwa ba Daudi. Kandi batabani ba Zeruiya bonshatu, Yoabu, Abishai na Asaheeli, bakaba bariyo; kandi Asaheeli ogwo akaba atarikwiruka, akaba ari esirabo. Bwanyima Asaheeli yaakurata Abuneeri amubingire; kandi omu kumubinga tiyaareeba ha rubaju rwa buryo nari orwa bumosho kuteishuka Abuneeri. Abuneeri ku yaareebire enyima, yaagira ati: Biri niiwe, Asaheeli? Onu ati: Niinye. Abuneeri yaamugira ati: Kikaama, otoore aha rubaju rwawe rwa buryo nari orwa bumosho, okwate omwe aha batsigazi, obe niwe waanyaga eby'okurwanisa. Kwonka Asaheeli yaayanga kumurugaho. Abuneeri yaagaruka yaagira Asaheeri ati: Toora ahandi orekye kunkurata; mbwenu ku naakucumita, naakutuura aha, okaazira ki? Kandi nkaareebana nta na Yoabu mwene sho? Nabwo hoona yaayanga kumurugaho; nikyo Abuneeri yaamuteereire omuhunda gw'eicumu rye aha nda, gukamwogamu, akeetuura ahansi, akagwaho; kandi abantu boona ku baabaire bahika ahu Asaheeli yaabaire agwire, beemereraho. Kwonka Yoabu na Abishai baagyenda, babingire Abuneeri; eizooba ku ryabaire nirirengarenga, baahika aha kibungo Amma ekishungaine na Giya omu muhanda ogurikuza omu ihamba rya Gibeoni. Ababenyamiini baayeteeranira ahari Abuneeri, baaba omutwe gumwe, baayemerera aha mutwe gw'ekibungo. Bwanyima Abuneeri yaayeta Yoabu, yaamubuuza ati: Rurara eryaguma neerya busha obutoosha? Torikumanya omuheru gw'ekyo ku guriba okushaarira? Mbwenu oryahitsya hi okutaragiira bantu baawe kureka kukuratirira beene waabo? Yoabu yaamugarukamu ati: Nindahira Ruhanga otahwaho, kuri noogira ngu tiwaagamba ekyo kigambo, buzimazima abantu baaba nibaija kuseesa ekiro, buri muntu akuratiriire mwene ishe. Atyo Yoabu yaateera enzamba, abantu boona baayemerera, tibaagumizamu kukuratirira Abaisraeli, n'obu kwakuba okubarwanisa obundi. Abuneeri n'engabo ze baagyenda ekiro kyona, baaraba omuri Araba, baayambuka Yorudani, baahika Mahanaimu. Yoabu yaatabaaruka, yaareka kukuratirira Abuneeri; ku yaaherize kuteeranira abantu boona hamwe, yaashanga omu bagaragwa ba Daudi nihaburamu abantu ikumi na mwenda, otabariiremu Asaheeli. Kwonka abagaragwa ba Daudi bakaba baitsire omu Babenyamiini engabo za Abuneeri magana ashatu na makumi mukaaga. Bwanyima baatwara Asaheeli, baamuziika Betelehemu omu kituuro kya ishe. Kandi Yoabu, n'engabo ze baaraara nibagyenda, bwasheesha baahika Heburooni. Bwanyima haabaho obweme buhango ahagati y'enju ya Saulo n'eya Daudi; kwonka Daudi yaaguma naayeyongyera amaani, enju ya Daulo yo yaagyenda neehwa amaani. Kandi Daudi yaazaarira Heburooni abaana b'aboojo; ow'omujigaijo akaba ari Amunooni, ou yaazaire ahari Ahinoamu owa Yezereeli; owa kabiri Kileaba owa Abigaili, owaabaire ari muka Nabali owa Karumeeli; owa kashatu Abusalomu ou yaazaire ahari Maaka omuhara wa Talumai, omugabe wa Geshuri; owa kana Adoniya mutabani wa Hagisi; owa kataano Shefatia mutabani wa Abitaali; kandi owa mukaaga akaba ari Itereamu owa Egula muka Daudi. Abo boona nibo Daudi yaazaariire Heburooni. Obweme ku bwabaire bukiri ahagati y'enju ya Saulo n'eya Daudi, Abuneeri yaayehindura ow'amaani omu nju ya Saulo. Omu bunaku obwo hakaba hariho omukazi orikwetwa Rizipa, muhara wa Ayiya, owaabaire ari omukazi wa Saulo w'ekinyanshunju. Eizooba rimwe Isheboshesi yaagira Abuneeri ati: Ahabw'enki otembire ekitabo kya muka tata? Okuruga aho Abuneeri yaagira ekiniga ahabw'ebigambo ebi Isheboshesi yaamugambira, yaamugarukamu ati: Beitu shi onyetsire omutwe gw'embwa y'Abayuda? Okuhitsya hati ninkiha enju ya sho Saulo ekitiinisa, na beene ishe na bagyenzi be, kandi tinkakuhayoga mu mikono ya Daudi; haza eri izooba oza kuntaho ekibi ky'okuraara n'ogwo mukazi? Nyowe Abuneeri, ku ndaabe ntakoreire Daudi nk'oku MUKAMA yaamurahiire, nkaiha obugabe aha nju ya Saulo, nkata Daudi aha kitebe ky'obugabe, akategyeka Israeli na Yuda, okuruga Daani okuhika Beeri-sheba, Ruhanga akinture n'okukiraho. Isheboshesi tiyaabaasa kugarukamu Abuneeri kigambo kyona, ahabw'okumutiina. Bwanyima Abuneeri yaatuma entumwa ahari Daudi, ari Heburooni, naagira ati: Mukama w'ensi egi n'oha? Ragaana naanye endagaano, nkwatanise naiwe, nkukubuurire Israeli yoona. Daudi yaamugarukamu ati: Ni kirungi; niinyija kuragaana naiwe endagaano; kwonka eki ndikwenda ahariiwe ni kimwe. Omanye ku otarincwa ryera, kureka biri waabanza kundeetera Mikaali muhara wa Saulo, oizire kundeeba. Bwanyima Daudi yaatuma entumwa ahari Isheboshesi mwene Saulo, naagira ati: Mpa omukazi wangye Mikaali, ou naajugire ebishushu igana by'Abafilistia. Isheboshesi nikwo kumutuma, akamwaka iba Palutieli, mwene Laishi. Kwonka iba yaagyenda naarira omuhanda gwona, amukuratiire, okuhitsya obu baahikire Bahurimu. Abuneeri yaamugira ati: Garukayo. Onu yaagarukayo. Bwanyima Abuneeri yaagira enaama n'abakuru ba Israeli, naagira ati: Obunaku obwahingwire, mukaba nimwenda Daudi ngu abe omugabe waanyu. Mbwenu mukikore; ahakuba MUKAMA akaraganisa Daudi naagira ati: Omukono gw'omugaragwa wangye Daudi nigwo ndijunisa abantu bangye Israeli okuruga omu mikono y'Abafilistia, n'okuruga omu mikono y'abazigu baabo boona. Abuneeri yaagaruka yaabigambira Ababenyamiini; kandi yaaza Heburooni kugambira Daudi byona ebi Israeli n'ab'enju ya Benyamiini yoona basiimire kukora. Atyo Abuneeri n'abashaija makumi abiri baashanga Daudi Heburooni. Daudi yaateekyera Abuneeri obugyenyi n'abashaija abu yaabaire aine. Abuneeri yaagira Daudi ati: Niinyija kwimuka, nteeranire Abaisraeli boona ahari mukama wangye omu gabe, baragaane naiwe endagaano, obone kutegyeka abu omutima gwawe gurikwenda boona. Atyo Daudi yaayohereza Abuneeri; yaagyenda n'obusingye. Ago maguru abagaragwa ba Daudi na Yoabu, abaabaire bahurwire, baatabaaruka n'eminyago mingi; kwonka baashanga Abuneeri atakiri na Daudi, ahakuba akaba yaamwohereize, yayengyendeire n'obusingye. Yoabu ku yaahikire aho, naatabaaruka n'engabo ze zoona ezi yaabaire aine, baamugira bati: Abuneeri mwene Neeri aizire ow'omugabe; yaamwohereza, yaagyenda n'obusingye. Atyo Yoabu yaaza ow'omugabe, yaamubuuza ati: Eki okozire ki? Abuneeri mwene okwija owaawe, okamureka akagyenda? Omanyire kimwe Abuneeri mwene Neeri ku aizire kukubeihabeiha, n'okukutata ngu amanye oku ohurura n'oku otabaaruka, n'okwetegyereza ebi orikukora byona. Yoabu ku yaarugire owa Daudi kutabaara, yaatuma entumwa, zaakurata Abuneeri, zaamugarurira aha iziba rya Siira; kwonka Daudi atarikukimanya. Abuneeri ku yaagarukire Heburooni, Yoabu yaamutwara hangahari omu irembo ahagati, ngu agambe nawe omu mubonano; ku baahikireho, yaamuteera aha nda, yaamugwisaho naamuhoorera eshagama y'omurumuna Asaheeli. Daudi ku yaakihuriire, yaagira ati: Nyowe n'engoma yangye titurigiibwaho rubanja rw'eshagama ya Abuneeri mwene Neeri omu maisho ga Ruhanga okuhitsya ebiro byona. Kureka ruryaguma ahari Yoabu n'aha ka ya ishe; kandi eka ye teribura kubamu orikurugwamu amahira, nari omubembe, nari okugyendera aha kibango, nari ow'okwitwa rurara, nari omukuuhuzi. Okwo nikwo Yoabu na Abishai baitsire Abuneeri, nibamuhoorera murumuna waabu ou yaitiire omu rugamba rwa Gibeoni. Bwanyima Daudi yaagambira Yoabu n'abantu boona abu yaabaire aine ati: Mutaagurre ebijwaro byanyu, mwezirikye ebiguniya, mucurire Abuneeri. Kandi omugabe Daudi yaagyenda akuratiire akatanda. Baaziika Abuneeri Heburooni; omugabe yaimutsya eiraka rye, yaacurira aha kituuro kya Abuneeri; n'abantu boona baacura. Omugabe yaacurira Abuneeri, naagira ati: Abuneeri akaafiire nk'omushema? Emikono yaawe tebohirwe N'ebigyere byawe tibikomirwe na byoma; Nk'omuntu oku agwa omu maisho g'ababi, Naiwe nikwo ofiire. N'abantu boona baagaruka baamucurira. Bwanyima abantu boona baija kweshengyereza Daudi kurya ak'okurya bukiri kare; kwonka yaarahira naagira ati: Ku ndaarye aha mugaati nari ekindi kyona, izooba ritakarengire, Ruhanga akinture n'okukiraho. Abantu boona baakyetegyereza, kyabashemeza; kandi ebi omugabe yaabaire akora byona bikaba bishemeza abantu boona. N'ahabw'ekyo aha izooba eryo abantu boona n'Abaisraeli boona baamanya ku kitarugire ha mugabe kwita Abuneeri mwene Neeri. Omugabe yaagira abagaragwa be ati: Ebyo nimumanya hati omuri Israeli ku hafiiremu omunyiginya, kandi obaire ari omushaija rugambwa? Kandi nyowe, n'obu ndaabe ndi omugabe oshukirweho amajuta, kwonka ndi busha; n'abashaija aba, batabani ba Zeruiya, bagumire, tindikubabaasa. MUKAMA azimuurire enkozi y'ebibi nk'obubi bwayo oku buri. Bwanyima Isheboshesi mwene Saulo ku yaahurire ngu Abuneeri agwire Heburooni, emikono ye yaahwa amaani, n'Abaisraeli boona baashoberwa. Kandi Isheboshesi ogwo mutabani wa Saulo akaba aine abakuru b'engabo ze babiri; omwe akaba naayetwa Baana, n'ondiijo ari Rekabu, beene Rimona owa Beeroosi, ow'omu ruganda rwa Benyamiini; (ahakuba Beeroosi ekaba neebarirwa ahari Benyamiini; kandi aba Beeroosi bakahungira Gitaimu, baashuhuukirayo n'okuhitsya hati). Kandi Yonasaani mwene Saulo akaba aine omwana oremaire ebigyere. Obu omubiki yaaruga Yezereeli kubika Saulo na Yonasaani, ogwo mwana akaba ahikize emyaka etaano. Omurezi we yaamubakura, yaahunga; ku yaabaire nairuka nawe naahunga, yaamusyoka omu mikono, yaagwa ahansi, yaaremara. Eiziina ry'ogwo mwana akaba naayetwa Mefiboshesi. Eizooba rimwe beene Rimona owa Beeroosi, Rekabu na Baana bakaija, baahika owa Isheboshesi omu ihangwe, baashanga abyami ahuumwireho; kandi omurinzi w'enju owaabaire naashemeza engano, baashanga yaakwatwa oturo, yaagwejegyera. N'ahabw'ekyo Rekabu na Baana omurumuna baataahamu. Ku baahikire omu nju, baashanga Isheboshesi abyami aha kitanda kye omu kishengye ky'okuraaramu, baamucumita, baamwita, baamutemaho omutwe. Baagutwara, baagyenda ekiro kyona nibatoora omuhanda ogw'omuri Araba. Ogwo mutwe gwa Isheboshesi baagutwarira Daudi Heburooni, baagira omugabe bati: Ngugu omutwe gwa Isheboshesi mwene Saulo omuzigu waawe, owaabaire akuhiiga kukwita. Eri izooba MUKAMA yaahoorera mukama waitu omugabe Saulo n'oruzaaro rwe. Daudi yaagarukamu, naagira Rekabu na Baana omurumuna beene Rimona owa Beeroosi, ati: Nindahira MUKAMA otahwaho, owaakirize amagara gangye omu kabi koona, obu omuntu yaija, akangira ati: Reeba, Saulo afiire; akaba naagira ngu andeeteire enkuru nungu; ahonaaho naamukwata, naamwita Zikulaagi; ebyo nibyo bihembo ebi naamuhaire ahabw'enkuru ze. Mbwenu shi, nk'abantu babi abaitira ohikiriire omu nju ye abyami aha kitanda, nimugira ngu tindikwija kubahoorera eshagama ye, nkabacwekyereza, nkabaiha omu nsi, okukira ogwo? Bwanyima Daudi yaaragiira abatsigazi be, baabaita, baabatemaho engaro n'ebigyere, baabahanika aha rubaju rw'eiziba rya Heburooni. Kandi omutwe gwa Isheboshesi baagutwara, baaguziika omu kituuro kya Abuneeri Heburooni. Bwanyima enganda zoona eza Israeli zaashanga Daudi Heburooni; zaamugira ziti: Reeba, turi abaanyu ab'aha mara. Omu biro ebyahingwire, obu Saulo yaabaire ari omugabe waitu, niiwe waabaire oyebembera Abaisraeli nibahurura kandi nibatabaaruka; kandi MUKAMA akakugira ati: Niiwe oririisa abantu bangye Israeli, kandi niiwe oriba omugabe waabo. Batyo abakuru ba Israeli boona baashanga omugabe Daudi Heburooni; kandi okwo niyo yaaraganiire nabo endagaano omu maisho ga MUKAMA, bakamushukaho amajuta kuba omugabe wa Israeli. Kandi Daudi, obu yaaza aha ngoma, akaba ahikize emyaka makumi ashatu, yaamara emyaka makumi ana ari aha ngoma. Omuri Heburooni akamaramu emyaka mushanju n'ameezi mukaaga naategyeka Yuda; kandi omuri Yerusaalemu yaamaramu emyaka makumi ashatu n'eshatu, naategyeka Israeli yoona na Yuda. Bwanyima omugabe yaimuka n'engabo ze, baaza Yerusaalemu, baarwanisa aba Yebusi, abatuuzi b'omuri egyo nsi, abaagizire Daudi bati: Ku oriba otamazireho mpumi n'ebirema, torihika aha; ahabw'okuba bakaba niba teekateeka ngu Daudi tarikubaasa kuhikayo. N'obu kiraabe kyabaire kityo, Daudi akakwata ekigo kya Saayuuni, nirwo rurembo rwa Daudi. Kandi ahari eryo izooba Daudi akaba agizire ati: Orikwenda kuteera aba Yebusi, atembe ahu amaizi garikwerekyerera, abone kwita biri birema n'empumi, ebi Daudi arikwanga. Nikyo bagirira bati: Empumi n'ebirema bitaritaaha omu nju. Atyo Daudi yaatuura omuri ekyo kigo, yaakyeta orurembo rwa Daudi. Yaakyombekaho amaju okukyehinguririza, okuruga Miilo n'okugaruka omunda. Daudi yaaguma naayeyongyera kugira ekitiinisa; ahakuba MUKAMA Ruhanga ow'amahe akaba ari hamwe nawe. Bwanyima Hiraamu omugabe wa Tuuro yaayohereza entumwa ahari Daudi n'ebiti by'emyereezi, n'ababaizi n'abarikwombekyesa amabaare; baayombekyera Daudi enju. Daudi yaamanyira aho ku MUKAMA amuhamize kuba omugabe wa Israeli, kandi ku aimukize obugabe bwe ahabw'abantu be Israeli. Daudi ku yaarugire Heburooni, yaahika Yerusaalemu, yaashwererayo ebindi binyanshunju n'abandi bakazi; kandi baamuzaarira abandi baana b'aboojo n'ab'abaishiki. Aga nigo maziina g'abaana abu baamuzaariire ari Yerusaalemu– Shamua, Shobabu, Nasani, Sulemaani, Ibuhaari, Elishua, Nefegi, Yafia, Elishaama, Eliada na Elifeleti. Abafilistia ku baahuriire ngu Daudi ashukirweho amajuta kuba omugabe w'Abaisraeli, boona baimuka, baaza kusherura Daudi. Daudi ku yaabihuriire, yaashuuma, yaaza omu kigo. Omu bunaku obwo Abafilistia bakaba baizire, bajanjaire oruhita rw'Abareefa rwona. Daudi yaayehanuuza ahari MUKAMA naabuuza ati: Nyinamukye, ndwane n'Abafilistia? Noija kubahayo omu mikono yangye? MUKAMA yaagarukamu Daudi ati: Inamuka, ahakuba buzimazima niinyija kuhayo Abafilistia omu mikono yaawe. Atyo Daudi yaaza Baali-peraziimu, yaabaitirayo. Bwanyima yaagira ati: MUKAMA ahigwire abazigu bangye omu maisho gangye, nk'oku amizi gahigura omucungiro. Nikyo yaayeteire ogwo mwanya Baali-peraziimu. Abafilistia baatsigayo ebishushani byabo ebirikuramibwa, Daudi n'abashaija be baabitwara. Ku haahingwire ebiro, Abafilistia baagaruka bainamuka, baajanjaara oruhita rw'Abareefa. Daudi ku yaayehanwize ahari MUKAMA, MUKAMA yaamugarukamu ati: Otainamukayo; kureka obakiikuukye, obareetwe enyima ahashungaine n'akabira k'emitugunda. Bwanyima ku oraahurire enshwagara aha mitwe y'emitugunda, ahonaaho oyehuute, ahabw'okuba obwo MUKAMA naaba akwebembeire kuteera engabo z'Abafilistia. Daudi yaatwaza nk'oku MUKAMA yaamuragiira, yaagyenda naita Abafilistia okuruga Geeba, okuhika Gezeri. Daudi yaagaruka yaateerana engabo zoona ezitoorainwe omuri Israeli, abantu obukumi bushatu. Yaimuka, yaagyenda n'ezo ngabo zoona ezi yaabaire aine, baaza Baale eya Yuda, kwihayo eshanduukye ya Ruhanga, erikwetererwa Eiziina rya MUKAMA ow'amahe, oshutama ahari baakerubi. Baatwarira eshanduukye ya Ruhanga aha kigaari kisya; baagiiha omu ka ya Abinadabu eyaabaire eri aha kibungo; kandi Uzaa na Ahio batabani ba Abinadabu nibo baabaire nibatwara ekyo kigaari kisya, ekyabaire kiriho eshanduukye ya Ruhanga, Ahio agyebembeire. Daudi n'ab'enju ya Israeli boona baagyenda nibashemererwa omu maisho ga MUKAMA, nibeeshongora n'amaani gaabo goona, nibateera endingiri, n'enanga n'engarabi n'amataari n'ebitaasa. Ku baahikire aha mbuga ya Nakoni, Uzza yaatayo omukono gwe, yaaramira eshanduukye ya Ruhanga, ahabw'okuba ente zikateera entsibo. MUKAMA yaagirira Uzaa ekiniga; Ruhanga yaamwitira aho, naamutura okuramira eshanduukye n'omukono gwe; yaafeera aho aha rubaju rw'eshanduukye ya Ruhanga. Daudi yaaguubwa kubi ahabwa MUKAMA kugwa ahari Uzaa; omwanya ogwo yaagweta Pereezi-uzaa, n'okuhitsya hati. Eryo izooba Daudi yaatiina MUKAMA, yaagira ati: Mbwenu eshanduukye ya MUKAMA neebaasa eta kuza owangye? N'ahabwe'ekyo Daudi yaayanga kwihayo eshanduukye ya MUKAMA kugitwara owe omu rurembo rwa Daudi; yaagikiikamya, yaagitaasya omu nju ya Obededomu owa Gaasi. Eshanduukye ya MUKAMA yaamara ameezi ashatu omu nju ya Obededamu owa Gaasi; MUKAMA yaamuha omugisha n'ab'omu ka ye boona. Bwanyima baagambira omugabe Daudi bati: MUKAMA ahaire eka ya Obededamu omugisha n'ebi aine byona ahabw'eshanduukye ya Ruhanga. N'ahabw'ekyo Daudi yaagyenda, yaiha eshanduukye ya Ruhanga omu nju ya Obededamu, yaagiinamura omu rurembo rwa Daudi n'okushemererwa. Oku nikwo byatwaziibwe; abaheekire eshanduukye ya MUKAMA ku baagyenzireho entambwe mukaaga, Daudi yaatambiraho enimi y'ekimasha n'enyana y'ebishaju. Daudi yaayemurikira omu maisho ga MUKAMA n'amaani ge goona, ayezirikire efodi ya kitaani. Atyo Daudi n'ab'enju ya Israeli boona bainamura eshanduukye ya MUKAMA, nibateera akaari n'amakondere. Bwanyima eshanduukye ya MUKAMA ku yaabaire neetaaha omu rurembo rwa Daudi, Mikaali muhara wa Saulo yaaringuririza omu dirisa, yaareeba omugabe Daudi naayemurika kandi naazinira omu maisho ga MUKAMA, yamugayira aha mutima. Baataasya eshanduukye ya MUKAMA, baagita omu mwanya gwayo omu ihema eri Daudi agiteereireho; Daudi yaatamba ebitambo by'okwotsya n'empongano z'okusiima ahabw'obusingye omu maisho ga MUKAMA. Kandi ku yaaherize kutamba ebyo bitambo by'okwotsya n'ezo mpongano z'okusiima ahabw'obusingye, yaashabira abantu omugisha omu iziina rya MUKAMA ow'amahe, yaagaburira abantu boona, ab'eihanga ryona erya Israeli, abashaija n'abakazi, buri muntu omugaati, entongo y'enyama n'omwate gw'emizaabibu eyomire. Okuruga aho abantu boona baarugayo, buri muntu yaataaha owe. Bwanyima Daudi yaagarukayo kushabira ab'omu ka ye omugisha. Mikaali muhara wa Saulo yaashohora kubugana Daudi, yaagira ati: Eshi eri izooba omugabe wa Israeli yaagira ekitiinisa, obu yaaba naayejwekyera busha omu maisho g'abazaana b'abairu be, nk'omuntu otaine ku ari oku ayejweka busha ataine nshoni! Daudi yaagarukamu Mikaali ati: Ekyo naakikorera omu maisho ga MUKAMA owantooraine akanyeshumbya sho n'ab'omu ka ye boona, akangira omugabe w'abantu be Israeli; nikyo ndigumira niinyemurikira omu maisho ga MUKAMA. Kandi niinyija kwongyera kwehindura orikugaywa okukira aho, n'okwegarura ahansi omu maisho gaawe; kwonka abo bazaana abu waagambaho, bo baryampa ekitiinisa. Okuruga aho Mikaali muhara wa Saulo tiyaagira bu azaara okuhitsya aha izooba eri yaafeereireho. Atyo omugabe yaaguma omu ka ye, kandi MUKAMA yaamuha okuhuumura abazibu be boona embaju zoona. Bwanyima omugabe yaagira nabi Nasani ati: Reeba hati, ndi omu nju y'emyereezi, kwonka eshanduukye ya Ruhanga eri omu ihema. Nasani yaagira omugabe ati: Irooko okore ekikuri aha mutima kyona, ahakuba MUKAMA ari hamwe naiwe. Ekyo kiro ekigambo kya MUKAMA kyaizira Nasani nikigira kiti: Irooko ogambire omwiru wangye Daudi oti: MUKAMA naagira ati: Ebyo oryanyombekyera enju y'okutaahamu? Noomanya ku ntakatuuragu mu nju, okwiha obu naiha Abaisraeli Misiri n'okuhitsya hati, kureka nkaba ngyendagyenda nintaaha omu ihema. Nimugira ngu omu myanya yoona ei naabaire ngyendamu n'Abaisraeli boona, nkaba ndagizire omwe aha baramuzi ba Israeli, abu naaragiire kuriisa abantu bangye Israeli nti: Ahabw'enki mutakanyombekyeraga nju y'emyereezi? N'habw'ekyo ogire omwiru wangye Daudi oti: MUKAMA ow'amahe naagira ati: Nkakwiha omu iriisizo nooriisa entaama, ngu nkuhindure omutegyeki w'abantu bangye Israeli, kandi nkaba nguma naiwe ahu waabaire oza hoona, ncwekyerereza abazigu baawe omu maisho gaawe; kandi ndyakuha eiziina rikuru nk'ery'abantu rugambwa ab'omu nsi. Ndyatooranira abantu bangye Israeli omwanya, mbabyaremu, babone kugira obutaka bw'okutuuramu, obu batariihwamu bundi. Kandi abantu babi tibarigaruka kubaita kubi nk'obunyakare, obu naabaire ndagiira abaramuzi kutegyeka abantu bangye Israeli; kandi ndyakuha okuhuumura abazigu baawe boona. N'ekindi, MUKAMA naakugambira ku arikuhindura oruganda. Kandi obunaku bwawe ku burihika, waagwejegyera, waashanga baashwenkuru, ndyayemeka omwana waawe ou oryezaarira, akuhungurire, kandi mpamye obugabe bwe. Ogwo niwe aryombekyera eiziina ryangye enju; kandi ndyahamya ekitebe ky'obugabe bwe ebiro byona. Ndyaba ishe, nawe abe omwana wangye; ku aricumura, ndyamuhanisa enkoni z'abantu, babe nibo baamuteera; kwonka embabazi zangye tizirimurugaho, nk'oku naaziihire ahari Saulo, ou naacwire nkaiha omu maisho gaawe. Enju yaawe n'obugabe bwawe biryahamibwa ebiro byona, n'ekitebe ky'obugabe bwawe kiryaba eky'ebiro byona. Ebyo bigambo byona n'okwo kworekwa kwona, Nasani yaabiteekyerereza Daudi nk'oku byabaire biri. Bwanyima Daudi omugabe yaataaha omu Ihema, yaashutama omu maisho ga MUKAMA, yaagira ati: Niinye oha, ai MUKAMA Ruhanga? Kandi n'enju yangye nikyo ki, iwe okundinda okampitsya aha? Kwonka ekyo ahariiwe ni kikye, MUKAMA Ruhanga; mbwenu waayongyeraho n'okugamba aha by'enju y'omwiru waawe, oku eriba omu biro bingi munonga ebiriija, nk'oku kiba omu biragiro by'abantu, ai MUKAMA Ruhanga. Mbwenu shi, ekindi Daudi akugambire ki? Ahabw'okuba noomanya omwiru waawe, MUKAMA Ruhanga. Ahabw'endagaano yaawe okakora ebikuru ebyo byona, kubimanyisa omwiru waawe, nk'oku omutima gwawe gwateekateekire. Nikyo obeera mukuru, MUKAMA Ruhanga; ahakuba tihariho orikushushana naiwe, kandi tihariho Ruhanga ondiijo kureka Iwe, nk'ebi twahuriire byona oku biri. Kandi na ihanga ki omu nsi eriri nk'abantu baawe Israeli, abu Ruhanga yaagiire kwecungurira kuba abantu be, ngu ayetungire eiziina, ahabw'okubakorera ebikuru kandi ebirikutiinisa, naabinga omu maisho gaabo eihanga na baaruhanga baaryo? Bwanyima okeehamiza abantu baawe Israeli, ngu babe eihnaga eri waayetooraniire ebiro byona; naiwe, MUKAMA, okaba Ruhanga waabo. Mbwenu hati, MUKAMA Ruhanga, ekigambo eki waagamba aha mwiru waawe n'aha nju ye, okihamye ebiro byona, kandi okore nk'oku waagamba; n'eiziina ryawe riryahimbisibwa ebiro byona, bagire bati: MUKAMA ow'amahe niwe Ruhanga wa Israeli; kandi enju y'omwiru waawe Daudi eryahamibwa omu maisho gaawe. Ahakuba Iwe, MUKAMA ow'amahe, Ruhanga wa Israeli, oshuuruuriire omwiru waawe, noogira oti: Ndyakwombekyera enju; nikyo omwiru waawe agiriire obumanzi bw'okukushaba ebigambo ebi. Mbwenu hati, ai MUKAMA Ruhanga, niiwe Ruhanga, n'ebigambo byawe n'eby'amazima, kandi oraganiise omwiru waawe, ekigambo ekyo ekirungi. N'ahabw'ekyo hati ikiriza kuha enju y'omwiru waawe omugisha, egumeho ebiro byona omu maisho gaawe, ahakuba niiwe waakigamba, MUKAMA Ruhanga; kandi omugisha gwawe gugume guheebwe enju y'omwiru waawe ebiro byona. Bwanyima y'ebyo Daudi yaasingura Abafilistia, yaabamara eishaija, yaiha Mesegama omu mikono yaabo. Bwanyima yaasingura Abamoabu, yaabarambika ahansi, yaabagyeresa omuguha; emishorongo ebiri yaaba ey'okwitwa, n'omushorongo gumwe gwaba ogw'okukira. Okuruga aho Abamoabu baahinduka abahuuku ba Daudi, baaguma nibamutoijera. Kandi Daudi yaasingura Hadadezeeri mwene Rehobu omugabe wa Zooba, naaza kugarura ensi eyaabaire eri omu bugabe bwe aha mugyera Furaati. Daudi yaamunyagaho engabo z'abarikugyendera aha mbaraasi rukumi na magana mushanju, n'abarikugyendesa ebigyere obukumi bubiri; bwanyima Daudi yaatema ebiteega by'embaraasi ezirikukurura ebigaari zoona; kwonka yaatsigaho ezirikubaasa kukurura ebigaari igana. Abasiria ba Damasiko ku baizire kuha Hadadezeeri omugabe wa Zooba emikono, Daudi yaabaitamu abantu obukumi bubiri n'enkumi ibiri. Bwanyima Daudi yaata emitwe y'abarinzi omuri Siria eya Damasiko; n'Abasiria baahinduka abahuuku ba Daudi, baaguma nibamutoijera Kandi MUKAMA yaaguma naaha Daudi obusinguzi ahu yaabaire aza hoona. Daudi yaanyaga engabo z'ezaabu ezi abagaragwa ba Hadadezeeri baabaire baine, yaazitwara Yerusaalemu. Kandi omugabe Daudi yaiha emiringa mingi munonga omuri Beeta na Berosai, endembo za Hadadezeri. Toi omugabe wa Hamasi ku yaahuriire ngu Daudi asingwire eihe ryaona erya Hadadezeeri, yaatuma Yoramu omutabani aha mugabe Daudi kumuramutsya n'okumutabaarutsya ahabw'okurwana na Hadadezeeri n'okumusingura; ahabw'okuba Hadadezeeri akaba atuura naarwana na Toi. Yoramu ogwo yaijana ebintu by'efeeza, eby'ezaabu n'eby'emiringa. Ebyo nabyo omugabe Daudi yaabishoroorera MUKAMA hamwe n'efeeza n'ezaabu ebi yaabaire ashorore, abaihire omu mahanga goona agu yaabaire asingwire, ebya Siria, ebya Moabu, eby'Abaamoni, eby'Abafilistia, ebya Amaleki, n'eby'eminyago ya Hadadezeeri mwene Rehobu omugabe wa Zooba. Daudi yaayetungira atyo eiziina. Ku yaabaire naagaruka, yaitura omu ruhita rw'omwonyo Abanyaedomu kakumi n'enkumi munaana. Yaata emitwe y'abarinzi omuri Edomu; yaababuzya Edomu yoona; Abanyaedomu boona baahinduka abahuuku be. MUKAMA yaaguma naaha Daudi obusinguzi ahu yaabaire aza goona. Atyo Daudi yaategyeka Israeli yoona, kandi yaacwera abantu be boona emanja z'oburyo omu bwinganisa. Obwo Yoabu mwene Zeruiya akaba ari omukuru w'eihe, Yehoshafaati mwene Ahiluudi ari omuhandiiki w'ebirikubaho; Zadoki mwene Ahitubu na Ahimeleki mwene Abiasaari bari abanyamurwa; Seraaya ari omuhandiiki; Benaaya mwene Yehoyaada ari omukuru w'aba Keresi n'aba Pelesi; kandi batabani ba Daudi bari abategyeki bakuru. Bwanyima Daudi yaabuuza ati: Ebyo haine owaatsigaireho omu nju ya Saulo, nkamukorera eby'embabazi ahabwa Yonasaani? Omu biro ebyo hakaba hariho omuheereza ow'omu nju ya Saulo orikwetwa Ziiba; baamwetera Daudi omugae, yaamubuuza ati: Niiwe Ziiba? Onu ati: Niinye omwiru waawe. Omugabe yaamubuuza ati: Omu nju ya Saulo haine okiriho nkamukorera eby'embabazi za Ruhanga? Ziiba yaamugarukamu ati: Hakiriho mutabani wa Yonasaani, oremaire ebigyere. Omugabe yaamubuuza ati: Arahi? Ziiba yaamugarukamu ati: Ari Lodebaari omu nju ya Makiri mwene Amieli. Omugabe Daudi nikwo kutuma, bakamwiha Lodebaari omu nju ya Makiri mwene Amieli. Atyo Mefiboshesi mwene Yonasaani, mwijukuru wa Saulo yaija owa Daudi, yaajuumara omu maisho ge, yaamutangirira. Daudi yaamugira ati: Mefioshesi! Onu yaamugarukamu ati: Omwiru waawe ari aha. Daudi yaamugira ati: Otatiina, ahabw'okuba buzimazima niinyija kukukorera eby'embabazi ahabwa Yonasaani sho, nkugarurire ebibanja bya shwenkuru byona; kandi oryaguma nooriira aha meeza yangye obutoosha. Mefiboshesi yaagaruka yaamwinamira, yaagira ati: omwiru waawe ni kintu ki, iwe okuunyetaho, nyowe embwa efiire? Bwanyima omugabe yaayeta Ziiba omuheereza wa Saulo, yaamugira ati: Ebyabaire biri ebya Saulo byona n'eby'ab'omu ka ye boona, naabiha mutabani wa mukama waawe. Kandi iwe na batabani baawe n'abairu baawe mugume mumuhingire emisiri, mumureetere ebyezire, mutabani wa mukama waawe abone kutunga eby'okurya; kwonka Mefiboshesi mutabani wa mukama waawe aryaguma naariira aha meeza yangye obutoosha. Kandi Ziiba ogwo akaba aine abatabani ikumi na bataano, n'abairu makumi abiri. Ziiba yaagira omugabe ati: Ebi Nyakusinga omugabe yaaragiira omwiru we byona, omwiru we nikwo araagume naabitwaza. Okuruga aho Mefiboshesi yaaguma naariira aha meeza y'omugabe, nk'omwana w'omugabe. Kandi Mefiboshesi akaba aine omutabani muto orikwetwa Miika; ab'omu ka ya Ziiba boona bakaba bari abairu ba Mefiboshesi. Atyo Mefiboshesi yaaguma Yerusaalemu, ahakuba akaba ariira aha meeza y'omugabe obutoosha; kandi akaba aremaire ebigyere byombi. Bwanyima y'ebyo omugabe w'Abaamoni yaafa, omutabani Hanuni yaategyeka omu mwanya gwe. Daudi ku yaakihuriire, yaagira ati: Niinyija kukorera gye Hanuni mwene Nahashi, nk'oku ishe yankoreire gye. Atyo Daudi yaayohereza abagaragwa be kumuyaagira ahabw'okufeerwa ishe. Abagaragwa ba Daudi baahika omu nsi y'Abaamoni. Kwonka abategyeki b'Abaamoni baagira Hanuni mukama waabo bati: Noogira ngu Daudi okukwoherereza ab'okukuyaagira n'okuha sho ekitiinisa? Torikumanya ku Daudi ayohereize abagaragwa be kwetegyereza orurembo n'okurutata, ngu arumareho? N'ahabw'ekyo Hanuni yaakwata abagaragwa ba Daudi, yaabamwa ebireju by'orubaju rumwe, yaahirimburira rwagati ekicweka kya ifo eky'ebijwaro byabo okugarukira aha bibunu, yaaboohereza. Ku baabigambiire Daudi, yaayohereza ab'okubabugana, ahabw'okuba bakaba baine enshoni nyingi munonga. Omugabe yaabatumaho ati: Mugume Yeriko okuhitsya obu obureju burikura, mukaija. Abaamoni ku baamanyire ngu beetamiise Daudi, baatuma aha Basiria ba Besi-rehobu n'aba Zooba kubagurira ngu babahe engabo ezirikugyendesa ebigyere obukumi bubiri, n'omugabe wa Maaka kureeta engabo rukumi, n'aba Tobu kureeta kakumi n'enkumi ibiri. Daudi ku yaakihuriire, yaayohereza Yoabu n'eihe ryona ery'amamanzi. Abaamoni baashohora, baatenga orugamba aha irembo; kandi Abasiria ba Zooba n'aba Rehobu n'engabo za Tobu na Maaka bakaba bari ahakwabo omu ishwa. Yoabu ku yaareebire engabo zimuri omumaisho n'enyima, yaatoorana abashaija entoore omu Baisraeli boona, yaabatengyesa orugamba kurwana n'Abasiria; abandi boona yaabaha omurumuna Abishai, nawe yaabatengyesa orugamba kurwana n'Abaamoni. Yaamugira ati: Abasiria ku barankize amaani, oije ompe emikono; kandi naiwe Abaamoni ku baraakukize amaani, naanye niinyija kugikuha. Guma omutima, turwane mashaija ahabw'eihanga ryaitu n'ahabw'endembo za Ruhanga waitu; kandi MUKAMA akore eki arikusiima. Atyo Yoabu n'engabo ezi yaabaire aine, bairira haihi kurwanisa Abasiria; Abasiria baabahunga. Abaamoni ku baareebire Abasiria baahunga, nabo baahunga Abishai, baataaha omu rurembo rwabo. Bwanyima Yoabu yaareka Abaamoni, yaagaruka Yerusaalemu. Kwonka Abasiria ku baareebire babingirwe Abaisraeli baayeteerana. Hadadezeeri yaatuma aha Basiria abaabaire batwire seeri y'omugyera Furaati baarugayo, baaza Helamu, beebembeirwe Shobaki omukuru w'eihe rya Hadadezeeri. Ku baagambiire Daudi, nawe yaateerana Israeli yoona, baayambuka Yorudani, baaza Helamu, Abasiria baatenga orugamba, baarwana na Daudi. Abasiria baahunga Abaisraeli, Daudi yaita omu Basiria abantu abarikurwanira aha bigaari magana mushanju, n'ab'aha mbaraasi obukumi buna, kandi baacumita Shobaki omukuru w'eihe ryabo, baamugwisaho. Abo bagabe boona abaabaire nibaheereza Hadadezeeri, ku baareebire baasingurwa Abaisraeli, baabeehongyera, baabatabaarira. N'ahabw'ekyo Abasiria baatiina kugaruka kuha Abaamoni emikono. Omu kutandika kw'omwaka, omu bunaku obu abagabe baabaire bahururiramu, Daudi akoohereza Yoabu kuhurura n'abagaragwa be n'Abaisraeli, baacwekyereza Abaamoni, bwanyima baagota Rabba. Kwonka Daudi we akaba ayetsigariire Yerusaalemu. Eizooba rimwe omu mwabazyo, Daudi yaimuka aha kitanda kye, yaagyendagyenda aha mutwe gwa nyaruju y'omugabe. Ku yaabaire ayemereireho, yaareeba omukazi naayoga; kandi omukazi ogwo akaba ari murungi munonga w'okurigira. Daudi yaatuma kumubuuririza. Omuntu omwe yaagira ati: Beitu ogwo ti Batisheba muhara wa Eliamu, muka Uriya Omuhiiti? Daudi yaatuma entumwa, zaamureeta, yaija owe, Daudi yaabyama nawe; ahakuba akaba azirukire; bwanyima yaagaruka omuka. Ku haahingwireho ebiro bikye, yaagira enda, yaatuma ahari Daudi ati: Nyine enda. N'ahabw'ekyo Daudi yaatuma ahari Yoabu ati: nyoherereza Uriya Omuhiiti. Atyo Yoabu yaamumwoherereza. Uriya ku yaahikire Daudi, Daudi yaamubuuza oku Yoabu ari n'engabo ze, n'ahu obweme bwahika. Bwanyima Daudi yaamugira ati: Irooko oshuume owaawe, onaabe aha bigyere. Atyo Uriya yaaruga omuri nyaruju y'omugabe, omugabe yaamukuratsa eky'okumufungurira. Kwonka Uriya yaabyama aha irembo rya nyaruju hamwe n'abaheereza ba mukama we, tiyaataaha mu ka ye. Ku baagambiire Daudi ku Uriya atataahire muka, Daudi yaabuuza Uriya ati: Beitu shi torikuruga omu rugyendo? N'enki ekikuzibiire kutaaha omuka? Uriya yaagarukamu Daudi ati: Eshanduukye ya Ruhanga n'Abaisraeli n'Abayuda nibaraara omu nsiisira; kandi mukama wangye Yoabu n'abagaragwa ba mukama wangye basiisiire omu ishwa. Mbwenu nyowe nze omuka kurya, kunywa n'okuraara n'omukazi wangye? Buso bwawe, ninkurahira tindikwija kukikora. Daudi yaagira Uriya ati: Siiba aha n'eri izooba, nyencakare nkuragye ogyende. Atyo Uriya yaasiiba Yerusaalemu eryo izooba n'eryakuratsireho. Daudi yaamweta, yaarya, yaanywera omu maisho ge, yaamusinza. Nyekiro Uriya yaashohora, yaaza kubyama aha kitanda kye hamwe n'abagaragwa ba mukama we, tiyaagira bu agiire omuka. Ku bwaseesire, Daudi yaahandiikira Yoabu ebaruha, yaagitweka Uriya. Omuri egyo baruha yaahandiikamu ati: Mute Uriya omu kaso k'orugamba, ahu ruhamire, mumutsigyeho, bamucumite, afe. Bwanyima Yoabu ku yaabaire agotsire orurembo, yaata Uriya ahu arikumanya ku niho amamanzi gari. Abanyarurembo baashohora, baarwana na Yoabu, abamwe aha bagaragwa ba Daudi baafa, na Uriya Omuhiiti nwe yaafa. Yoabu yaayehereza entumwa kugambira Daudi amakuru goona ag'orugamba, yaayehanangiriza entumwa, naagira ati: ku oraaheze kugambira omugabe amakuru g'orugamba, yaaguubwa kubi, yaakugira ati: Ahabw'enki murwaine mukahika haihi n'orurembo? Mubaire mutarikumanya ku barikubaasa kubarasha, beemereire aha rugo rw'amabaare? Nimugira ngu owaitsire Abimeleki mwene Yerubeshesi n'oha? T'omukazi owaamuteereire eseiso Tebeza ayemereire aha rugo, akamugwisaho? Ahabw'enki muhikire haihi n'orugo mutyo? naiwe omugarukyemu oti: Manya omushaija waawe Uriya Omuhiiti nawe afiire. Etyo entumwa yaagyenda, yaagambira Daudi ebi Yoabu agitumire byona. Entumwa yaagira Daudi eti: Abantu baayo batubingire, baatuhitsya omu ishwa ahi tubaire turi, kwonka naitwe twababainga, twarugaho twabahitsya omu irembo. Bwanyima abarasi abaabaire beemereire aha rugo baarasha abairu baawe; mbwenu bamwe aha bagaragwa b'omugabe bafiire, Omuhiiti yaabafamu. Daudi yaagira egyo ntumwa ati: oku nikwo oraagire Yoabu oti: Ekyo kirekye kukugwisa kubi; ahakubi rurara eita omuntu, obundi eita ondiijo. Yeyongyere kuhamya orugamba; orwane n'orurembo, orusingure. Kandi naiwe, ku oraakikyeyo, omugumye. Muka Uriya ku yaahuriire ngu iba afiire, yaamucurira. Ku baarugire omu rufu, Daudi yaamutuma, yaamutaasya omwe, yaaba omukazi we, yaamuzaarira omwana w'omwojo. Kwonka eki Daudi yaakozire kyagwisa kubi MUKAMA. Bwanyima MUKAMA yaatuma Nasani ahari Daudi. Yaija ah'ari, yaamugira ati: Hakaba hariho abashaija babiri omu rurembo, omwe ari omutungi, n'ondi ari omworo. Ogwo mutungi akaba aine amasyo maingi g'entaama n'ag'ente, kwonka ogwo mworo akaba ataine kindi eki atungire, kureka akaagazi k'entaama kamwe, aku yaabaire aguzire. Yaakoorora, kaakurira owe n'abaana be; kaaguma nikarya aha tw'okurya twe, nikanywera aha kikopo kye, kandi nikabyama omu kifuba kye; kaaba nka muhara we. Eizooba rimwe ogwo mutungi yaaraarirwa omugyenyi; kwonka tiyaayenda kubaagira ogwo muhinguzi owaamuraarira omu masyo ge g'entaama nari ag'ente, kureka yaatwara ako kataama k'ori mworo, yaaba niko yaamubaagira. Daudi ku yaakihuriire, yaagirira ogwo mushaija ekiniga kingi munonga, yaagira Nasani ati: Nindahira MUKAMA otahwaho, omushaija okozire ekyo kintu akaabaire ow'okufa; mbwenu arihe ako kataama kana ahabw'okukora ekyo n'ahabw'okutagira saasi. Nasani yaagira Daudi ati: Manya ogwo mushaija niiwe. MUKAMA Ruhanga wa Israeli naakugira ati: Nkakushukaho amajuta kuba omugabe wa Israeli, naakwiha omu mikono ya Saulo; naakuha enju ya mukama waawe, n'abakazi be kukushegura; kandi naakuha enju ya Israeli n'eya Yuda. Eki ku kyakubaire kiri kikye, nkaakwongyeire ebindi bingi. Ahabw'enki ogayire ekigambo kya MUKAMA, okakora ekirikwangwa omu maisho ge? Oitsire Uriya Omuhiiti na rurara, waatwara omukazi we, waamushwera; waamwitsa rurara y'Abaamoni. N'ahabw'ekyo rurara teriruga mu ka yaawe, ahabw'okungaya, okatwara muka Uriya Omuhiiti kuba omukazi waawe. Kandi MUKAMA naakugira ati: Ndyaimutsya ebihikiirizi omu ka yaawe, nkwakye abakazi baawe nooreeba, mbahe mutaahi waawe, abyame nabo nyomushana. Okakikora bwesherekye, kwonka ekyangye ndyakikora nyomushana omu maisho ga Israeli yoona. Daudi yaagira Nasani ati: Ncumwire ahari MUKAMA. Naasani yaagira Daudi ati: MUKAMA nawe yihaho ekibi kyawe; tokifa. Kwonka ahabw'ekyo eki okozire, okareetera abazigu ba MUKAMA kumujuma, omwana ogwo ozairwe buzimazima naija kufa. Bwanyima Nasani yaagarukayo owe. MUKAMA yaarwza ogwo mwana, ou muka Uriya yaazaariire Daudi, yaaremba munonga. N'ahabw'ekyo Daudi yaayeshengyereza MUKAMA ahabwe; Daudi yaayesiibyakwo, yaataaha omu nju, yaabyama ahansi, bwarugaho bwasheesha. Abakuru b'enju ye baamwemerera aha rubaju kumwimutsya ahansi, yaabangira, kandi tiyaarya nabo. Aha kiro kya mushanju, ogwo mwana yaakaba. Abagaragwa ba Daudi baatiina kumugambira ku omwana yaakaba; ahakuba bakagira bati: Reeba, ku turaabe tumugambiire, omwana akihuriire, akanga kutuhurira, nitwija kumugambira tuta omwana yaakabire? Tarikwija kwekora kubi? Kwonka Daudi, ku yaareebire abagaragwa nibagambirana omu kutu, yaamanyira aho ku omwana yaakaba. Daudi yaababuuza ati: Omwana yaakaba? Baamugarukamu bati: Yaakaba. Daudi yaimuka ahansi, yaayoga, yaayesiiga, yaahindura ebijwaro bye, yaataaha omu nju ya MUKAMA, yaaramya. Ku yaaherize, yaataaha omwe, yaashaba eby'okurya, baabimuta omumaisho, yaarya. Abagaragwa be baamubuuza bati: Eki waakora ki? Oyesiibizekwo, waaririra omwana akihuriire; mbwenu omwana ku yaaheza kufa, waimuka waarya! Daudi yaagira ati: Omwana obu abaire akihuriire, nyesiibizekwo, naarira; ahakuba ngizire nti: N'oha orikumanya ngu MUKAMA tarikwija kungirira embabazi, omwana akagumaho? Mbwenu ka yaafiire, niinyesiibizakwo ki? Nimbaasa kumuhimbuura? Ndyamukurata, kwonka we taringarukira. Bwanyima Daudi yaagumya omukazi we Betisheba, yaamuraarira; ebiro ku byahingwireho, yaamuzaarira omwana w'omwojo, yaamweta Sulemaani. Omwana ogwo MUKAMA yaamukunda; yaatuma nabi Nasani, yaamweta Yedidiya ahabwa MUKAMA. Omuri ebyo biro Yoabu yaarwanisa Rabba ey'Abaamoni, yaakwata orurembo rw'obugabe. Yoabu yaatuma entumwa ahari Daudi, naagira ati: Ndwaniise Rabba, kandi naakwata orurembo rw'amaizi. N'ahabw'ekyo oteerane engabo ezitsigaireho, ziteere ensiisira ahari orwo rurembo, obe niiwe waarukwata, ntakaarukwata, rukaanyetererwa. Atyo Daudi yaateerana engabo zoona, yaaza Rabba, yaagirwanisa, yaagikwata. Yaiha ekirunga aha mutwe gwa Milikomu, ekishushani kyabo ekirikuramibwa, oburemeezi bwakyo etalanta emwe y'ezaabu, ekyabaire kirimu eibaare ry'obuguzi bwingi; baakita aha mutwe gwa Daudi. Kandi omuri orwo rurembo yaanyagamu eminyago mingi munonga. Yaihamu abantu abaabaire barimu, yaabashara n'emisimeeno n'ebyoma by'amaino, n'empango z'ebyoma, yaabarabya omu tanuuru z'amatafaari; okwo nikwo yaagizire endembo zoona ez'Abaamoni. Bwanyima Daudi n'engabo zoona baagaruka Yerusaalemu. Kandi Abusalomu mwene Daudi akaba aine munyaanya murungi orikwetwa Tamari. Ebiro ku byahingwireho, Amunooni mwene Daudi yaamurigira. Amunooni ahabw'okurigira okwo okubi oku yaarigiire Tamari munyaanya, yaarwara; ahabw'okuba munyaanya ogwo akaba ari omwishiki otakamanyire mushaija; kandi yaareeba kigumire kugira eki yaamukoraho. Kwonka Amunooni akaba aine munywani we orikwetwa Yonadabu, mwene Shimea mukuru wa Daudi; kandi Yonadabu ogwo akaba ari enyabwengye. Yaamubuuza ati: Iwe mutabani w'omugabe 'we, ahabw'enki noogyenda noohwa aha magufa? Tokaakingambira? Amunooni yaamugarukamu ati: Ndigiire Tamari, munyaanya wa Abusalomu, mwene tata. Yonadabu yaamugira ati: Irooko obyame aha kitanda kyawe, oyerwaze; bwanyima aho ku araije kukureeba, omugire oti: Ninkweshengyereza, ikiriza munyaanyazi Tamari aije, andeetere eby'okuraya, abiteekyere omu maisho gangye nimbireeba, mbiriire omu ngaro ze. Atyo Amunooni yaabyama, yaayerwaza; bwanyima omugabe ku yaizire kumureeba, Amunooni yaamugira ati: Ninkweshengyereza, ntwekyera munyaanyazi Tamari, aije, anteekyere omumaisho otukeeki tubiri, nturiire omu ngaro ze. Daudi nikwo kutuma omuka ahari Tamari, akamugira ati: Irooko oze owa munyaanyoko Amunooni, omuteekyere eby'okurya. Atyo Tamarai yaaza owa munyaanya, yaashanga abyami. Yaagira eisyanga, yaaribumbabumba, yaarikoreramu otukeeki omu maisho ge, yaatuteeka. Yaakwata eky'okukarangaho, yaatumwihurira omumaisho, kwonka yaayanga kurya. Amunooni yaagira ati: Abashaija boona bampigize. Abashaija boona bamuhigiza, baashohora. Amunooni yaagira Tamari ati: Reeta eby'okurya omu kishengye, mbiriire omu ngaro zaawe. Tamari nikwo kugira otwo tukeeki, otu yaateeka, akatutwarira munyaanya Amunooni omu kishengye. Ku yaatumuhikize ngu arye, yaamukwata, yaamugira ati: Ija obyame naanye, munyaanyazi. Onu yaamugarukamu ati: Ngaaha, munyaanyazi, otampamba; ahakuba ekintu nk'ekyo tikikorwa muri Israeli; otakora eky'obufamutima nk'ekyo. Mbwenu nkaanye, ekyo kihagaro nkaatoora hi nakyo? Kandi naiwe okaahinduka ekifa-mutima omuri Israeli. Mbwenu ninkweshengyereza, okigambire omugabe; ahakuba tarikwija kukuunyima. Kwonka yaayanga kumuhurira; kandi ahabw'okumukiza amaani, yaamuhamba, yaabyama nawe. Okuruga aho Amunooni yaamwanga okutakareebwaga; kandi okwanga oku yaamwangire kukakira okukunda oku yaabaire naamukunda. Amunooni yaamugira ati: Imuka ogyende. Kwonka onu yaamugarukamu ati: Ngaaha, munyaanyazi; ahakuba ekibi eki eki orikukora kumbinga ni kihango okukira ekyo eki wankora. Amunooni yaayanga kumuhurira. Yaayeta omutsigazi owaabaire naamuheereza, yaamugira ati: Nyiha ogu mwishiki omumaisho; ku araashohore, omukuratse orwigi, orukome. Kandi Tamari akaba ajwaire ekijwaro ky'emikono miraingwa, ahakuba bahara b'omugabe abatakashweirwe nikwo baabaire bajwara. Atyo omuheereza wa Amunooni yaamushohoza, yaakoma orwigi. Tamari yaayeshukyera eiju omu mutwe, yaataagura ekyo kijwaro ky'emikono miraingwa eki yaabaire ajwaire, yaayekorera emikono, yaagyenda naaborooga. Bwanyima munyaanya Abusalomu yaamubuuza ati: Munyaanyoko Amunooni yaaba ari hamwe naiwe? Mbwenu hunama, munyaanyazi; manya nawe ni munyaanyoko; ekyo orekye kukitaho omutima. Atyo Tamari yaaguma owa munyaanya Abusalomu, ari enshoberwa. Omugabe Daudi ku yaahuriire ebyo byona, yaagira ekiniga kingi; kwonka Abusalomu tiyaagira ki yaagambira Amunooni, yaaba kibi nari kirungi; ahabw'okuba akamwanga ahabw'okuhamba Tamari munyaanya. Ku haahingwireho emyaka ebiri eijwire, Abusalomu yaatwara abakyemuzi b'okumukyemurira ebyoya by'entaama ze Baali-hazori haihi na Efuraimu; Abusalomu yaayeta batabani b'omugabe boona. Yaija aha mugabe, yaamugira ati: Reeba, omwiru waawe aine abakyemuzi b'entaama; ninshaba omugabe n'abairu be, bagyende n'omwiru waawe. Kwonka omugabe yaagira Abusalomu ati: Ngaaha, mwana wangye, ka turekye kugyenda twena, tutakaakurusya. Abusalomu yaamugyemesereza kwonka onu yaayanga, yaamushabira omugisha. Bwanyima Abusalomu yaamugira ati: Ku oraabe otarikwija, reka tugyende na Amunooni mukuru wangye. Omugabe yaamugira ati: Ahabw'enki ashemereire kugyenda naiwe? Abusalomu yaamugyemesereza, okuhitsya obu yaikiriize Amunooni na batabani b'omugabe boona kugyenda nawe. Bwanyima Abusalomu yaaragiira abaheereza be ati: Mugume mutaire eriisho ahari Amunooni; ku murareebe yaasinda viinyo, nkabagira nti: Muteere Amunooni, mumwite mutatiina. Tiinye naabaragiira? Mugume omutima, mube emanzi. Batyo abaheereza ba Abusalomu baagira Amunooni, nk'oku Abusalomu yaabaragiira. Ahonaaho batabani b'omugabe boona baimuka, buri omwe yaayenaga aha nyumbu ye, baahunga. Ku baabaire bakirii omu muhanda, enkuru yaahika Daudi ngu Abusalomu aitsire batabani b'omugabe boona, tihaatsigaraho na wa kizira. Omugabe yaimuka, yaataagura ebijwaro bye, yaabyama ahansi; n'abagaragwa be boona abaabaire beemereireho nabo baataagura ebijwaro byabo. Kwonka Yonadabu, mwene Shimea mukuru w'omugabe, yaagira ati: Mukama wangye atagira ngu baitsire abatsigazi boona, batabani b'omugae; kureka ofiire ni Amunooni wenka, ahabw'okuba okwiha obu yaahamba munyaanya Tamari, Abusalomu akamariirira kukora ekyo, kandi niwe akiragiire. N'ahabw'ekyo mukama wangye omugabe arekye kukitaho omutima, akagira ngu batabi b'omugabe boona bafiire; kureka Amunooni wenka niwe afiire. Okuruga aho Abusalomu yaahunga. Bwanyima omutsigazi owaabaire naarinda, ku yaanagire amaisho, yaareeba abantu baingi nibareetwa omuhanda ogurikuruga Horonaimu aha rubaju rw'ekibungo. Yonadabu yaagira omugabe ati: Reeba, batabani b'omugabe baija, nk'oku omwiru waawe yaagira, nikwo byaba. Ku yaabaire yaaheza ati kugamba, reeba batabani b'omugabe baija, baimutsya amaraka gaabo, baaborooga; omugabe nawe n'abagaragwa be boona baarira munonga. Kwonka Abusalomu yaahunga, yaaza owa Talumai mwene Amihuudi, omugabe wa Geshuri. Kandi Daudi yaaguma naacurira omutabani buri izooba. Atyo Abusalomu yaahunga, yaaza Geshuri, yaamarayo emyaka eshatu. Bwanyima Daudi yaayetenga munonga kuza kureeba Abusalomu, ahakuba obusaasi bwa Amunooni bukaba bwamurugireho, ahabw'okureeba ku yaafiire. Omu biro ebyo Yoabu mwene Zeruiya akamanya ku omutima gwa Daudi guri ahari Abusalomu. Yoabu yaatuma Tekoa, yaihayo omukazi w'obwengye, yaamugira ati: Ninkweshengyereza, oyehindure nk'ofeereirwe, ojware ebijwaro by'ofeereirwe, orekye kwesiiga amajuta, kureka otwaze nk'omukazi omazire ebiro bingi ari omu rufu; otaahe ow'omugabe omugambire ebigambo ebi. Atyo Yoabu yaamugambira ebi araagambe. Ogwo mukazi wa Tekoa ku yaahikire aha mugabe, yaagwa ahansi, yaajuumara omu maisho ge, yaamutangirira, yaamugira ati: Mpa emikono, Nyakusinga! Omugabe yaamubuuza ati: obaire ota? Yaamugarukamu ati: Buzimazima ndi omufaakazi, omushaija wangye akafa. Omuzaana waawe akaba aine abaana b'aboojo babiri. Ku baabaire bari omu ishwa, baatongana, baabura kiramura, omwe yaateera ondi, yaamwita. Mbwenu reeba, abanyaruganda boona bayookyeire omuzaana waawe, baamugira bati, Tuheereze oitsire mukuru we, tumwite, tumuture ou aitsire. Mbwenu nibenda kwita n'omuhunguzi. Okwo nikwo barikwenda kuzimya eikara eri ntsigaire naryo, ngu batatsigira omushaija wangye eiziina omu nsi n'obu kwakuba okugira ou baatsigaho. Omugabe yaagira ogo mukazi ati: Garuka owaawe, naaza kugira eki naakora aha byawe. Ogwo mukazi wa Tekoa yaagira omugabe ati: Mukama wangye, Nyakusinga omugabe, mbe niinye naagira orubanja, n'enju ya tata; kwonka omugabe n'engoma ye bitarugira. Omugabe yaagira ati: Omuntu weena oraakugambeho, omundeetere, tarikugarukaho bundi. Omukazi yaagira ati: Mbwenu Nyakusinga omugabe, ninkweshengyereza, rahira MUKAMA Ruhanga waawe, ku hatakiija kubaho muhoozi w'enzigu obundi, bakacwekyereza mutabani wangye. Onu ati: Nindahira MUKAMA otahwaho, n'obu kaakuba akashokye kamwe k'omwana waawe tikarigwa hansi. Omukazi yaamugarukamu ati: Nyakusinga, omuzaana waawe k'agambire omugabe ekigambo kimwe. Onu ati: Gamba. Omukazi yaabuuza ati: Ahabw'enki ocumiire abantu ba Ruhanga enaama erikushusha ebyo? Ahabw'okuba omu kutaho ekiragiro ekyo omugabe naaaba naakyeteeraho, ahakuba takagaruraga muntu we owaabingirwe. Twena turi ab'okufa, nitushusha nk'amaizi agaatikire ahansi, agatakibaasa kuyoorwa bundi; kandi na ruhanga ahabwe taihiraho kimwe magara b'omuntu, kureka ataho oburyo, ngu ou yaabingire arekye kubeera kimwe encuubwa. bwenu naija kugambira mukama wangye omugabe ekigambo eki, ahabw'okuba abantu bantiiniise. Omuzaana waawe yaateekateeka, naagira ati: Mbwenu niinyija kugamba n'omugabe; obundi omugabe akaakorera omuzaana we eki yaamushaba; ahakuba omugabe naija kubihurira, akize omuzaana we ogwo muntu orikwenda kumucwekyereza n'omwana we, n'okubaiha omu buhunguzi bwa Ruhanga. Kandi omuzaana waawe ateekateekire ngu, Ekigambo kya mukama wangye omugabe nikiija kumpuumuza; ahakuba mukama wangye omugabe ni nka maraika wa Ruhanga omu kukyenga ebibi n'ebirungi. MUKAMA Ruhanga waawe agume naiwe! Bwanyima omugabe yaagarukamu ogwo mukazi ati: otanshereka ekigambo kyona eki ndaakubuuze. Omukazi yaamugira ati: Mukama wangye omugabe akigambe. Omugabe yaamubuuza ati: Beitu okwataniise na Yoabu omuri ebyo byona? Omukazi yaamugarukamu ati: Ninkurahira, mukama wangye omugabe, tihariho waakubaasa kutoora aha rubaju rwa buryo nari orwa bumosho, okwetantara ekigambo kyona eki mukama wangye omugabe yaagamba. N'ekya buzima omwiru waawe Yoabu niwe aragiire omuzaana waawe, kandi niwe ampaire ebigambo ebyo byona kubigamba. Ahabw'okwenda ku bihinduka okundi, omwiru waawe Yoabu nikyo abitwariize atyo. Kandi mukama wangye n'omunyabwengye nka maraika wa Ruhanga, naamanya ebiri omu nsi byona. Bwanyima omugabe yaagira Yoabu ati: Reeba mbwenu naikiriza; irooko, ogarure ogwo mutsigazi Abusalomu. Yoabu yaagwa ahansi, yaajuumara omu maisho g'omugabe, yaamusiima; naagira ati: Eri izooba omwiru waawe yaamanya ku yaagirirwa embabazi omu maisho gaawe, Nyakusinga omugabe, ahabw'okuba omugabe yaakorera omwiru we eki amushabire. Atyo Yoabu yaimuka, yaaza Geshuri, yaareeta Abusalomu Yerusaalemu. Bwanyima omugabe yaagira ati: Naagarukye omu ka ye, kwonka atarindeeba. Atyo Abusalomu yaaguma wenka omu ka ye, tiyaagira bu areebire omugabe. Kandi omu Baisraeli boona tihariho waabaire naasiimwa nka Abusalomu ahabw'oburungi bwe; okuruga aha mara g'ekigyere okuhika aha kazingiro k'eishokye akaba ataine kamogo. Aha muheru gwa buri mwaka akaba amweisa eishokye rye; ahabw'okumuremeera, nikyo yaabaire arimweisiza, kandi ku yaabaire arimweisa, oburemeezi bwaryo bukaba buba shekeli magana abiri, nka shekeli y'omugabe oku yaabaire eingana. Kandi Abusalomu akazaarirwa abaana b'aboojo bashatu, n'omwishiki owaabaire naayetwa Tamari; akaba ari omwishiki murungi omu kureeba. Atyo Abusalomu yaamara emyaka ebiri Yerusaalemu, atarikureebana na mugabe. Bwanyima Abusalomu yaatuma kweta Yoabu, ngu amutume aha mugabe; kwonka Yoabu yaayanga kwija. Yaagaruka yaamutumaho obwa kabiri; nabwo yaayanga kwija. Nikwo kugambira abairu be ati: Reeba, omusiri gwa Yoabu guhereraine n'ogwangye; hati gurimu sayiri; mugyende mugwotsye. Batyo abairu ba Abusalomu baagyenda, baagwotsya. Yoabu yaimuka, yaaza owa Abusalomu, yaamubuuza ati: Ahabw'enki abairu baawe baanyokyeize omusiri? Abusalomu yaagarukamu Yoabu ati: Reeba nkutumireho ngu oije aha, nkutume aha mugabe, omumbuurize oti: Nkaihwa ki Geshuri? Haakiri kuri naagumireyo n'okuhitsya hati. Mbwenu omugabe anyikirize ndeebane nawe; ku harabe hariho okutahikiirira omuriinye, anyite. Atyo Yoabu yaaza ow'omugabe, yaabimugambira. Bwanyima omugabe yaatuma ahari Abusalomu, yaija; ku yaahikire omugabe, yainama ahansi omu maisho ge; omugabe yaamunywegyera. Bwanyima y'ebyo Abusalomu yaayegirira ekigaari n'embaraasi n'abashaija makumi ataano b'okumwebembera. Kandi akaba aimuka kare, ayemerera aha rubaju rw'eirembo; omuntu weena owaabaire aija aha mugabe aine eki arikutongana, Abusalomu amweta, amubuuza ati: Ori owa rurembo ki? Onu amugarukamu ati: Nyowe omwiru waawe ndi ow'omu ruganda nanka orw'omu nganda za Israeli. Abusalomu amugira ati: Reeba, orubanja rwawe ni rurungi kandi ruhikire; kwonka omugabe taine u atsigiire kuhurira ebyawe. Abusalomu agaruka amugira ati: Kuri noogira ngu niinye muramuzi w'omu nsi egi, buri muntu weena owaakubaire aine eki arikufa nari orubanja, akaanyizireho, ncwa orubanja rwe omu buryo obuhikire. Kandi omuntu ku yaabaire aija kumutangirira, akaba amukununkirira, amukwata, amunywegyera. Okwo nikwo Abusalomu yaabaire atwaza Abaisraeli boona abaabaire bareeta emanja zaabo aha mugabe; omu buryo obwo Abusalomu yaiba emitima y'Abaisraeli. Ku haahingwireho emyaka ena, Abusalomu yaagira omugabe ati: Ninkweshengyereza, nyikiriza nze Heburooni, mpikiirize okuhiga oku naahigire nindaganisa MUKAMA. Ahakuba nyowe, omwiru waawe, obu naabaire ndi Geshuri omuri Siria, nkahiga nindaganisa nti: MUKAMA ku aringarura Yerusaalemu, buzima ndyamuheereza. Omugabe yaamugira ati: Gyenda n'obusingye. Atyo yaimuka yaaza Heburooni. Kwonka Abusalomu yaayohereza entatsi omu nganda za Israeli zoona, naagira ati: Ku muraahurire okugamba kw'enzamba, ahonaaho mugire muti: Abusalomu yaaba omugabe omuri Heburooni. Kandi omuri okwo kugyenda kwa Abusalomu akagyenda n'abashaija magana abiri, abu yaayetsire kugyenda nawe okuruga Yerusaalemu, baafa okugyenda bataine ki barikumanya. Bwanyima Abusalomu ku yaabaire naatamba ebitambo bye, yaatuma kweta Ahisofeeli owa Giilo, omuhi w'obwengye wa Daudi kuruga omu rurembo rw'owaabo Giilo. Kutyo okwebumba okwo kwayeyongyera kuba okw'amaani, ahakuba abantu bakeeyongyera obutoosha kwebumba na Abusalomu. Bwanyima haija entumwa ahari Daudi, yaagira eti: Emitima y'Abaisraeli ekumbiire ahari Abusalomu. Daudi nikwo kugira abagaragwa be boona, abu yaabaire aine Yerusaalemu ati: Nimwimukye tuhungye; ku turaabe tutahungire, tihariho n'omwe omuriitwe oraakire Abusalomu. Murahukye kugyenda, atakaatuhika, akatukora kubi, akacwekyereza orurembo na rurara. Abagaragwa b'omugabe baamugira bati: Reeba, abairu baawe beeteekateekire kukora kyona, eki mukama waitu omugabe arikusiima. Atyo omugabe yaashohora n'ab'omu ka ye boona bamukuratiire; kwonka yaatsigamu abakazi ikumi b'ebinyanshunju kurinda eka. Omugabe yaagyenda n'abantu boona bamukuratiire; ku baahikire Besi-merubaaki, baayemereraho. Batyo abagaragwa be boona baamurabaho; n'aba Keresi boona, n'aba Pelesi boona, n'aba Gaasi boona, abashaija magana mukaaga abaarugire Gaasi omumaisho g'omugabe. Omugabe yaagira Itaayi owa Gaasi ati: Ahabw'enki naiwe noogyenda naitwe? Garukayo, ogume n'omugabe; ahabw'okuba ori omunyaihanga, owaarugire owaabo abingirwe. Iwe oizire nyomwabazyo; nimbaasa nta kukugambira kuzengyerera naitwe, ntarikumanya i ndikuza? Garukayo, ogarureyo na beene waanyu; MUKAMA abahe embabazi n'obwesigwa. Itaayi yaagarukamu omugabe ati: Nindahira MUKAMA otahwaho, na mukama wangye omugabe, ei mukama wangye omugabe ariza, yaaba kufa nari okugumaho, naanye omwiru waawe niyo ndiza. Daudi yaagira Itaayi ati: Irooko oyambukye. Atyo Itaayi owa Gaasi yaayambuka n'abantu be boona hamwe n'abaana boona abu yaabaire aine. Abantu boona ku baabaire nibarabaho, ab'omuri ekyo kyanga kyona baaborooga; bwanyima omugabe yaayambuka akagyera Kidirooni, n'abantu boona baagumizamu bagyemire omuhanda ogurikuza omu ihamba. Kandi Abiasaari yaija, na Zadoki yaija n'aba Leevi boona baheekire eshanduukye y'endagaano ya Ruhanga; baahuumuza egyo shanduukye ya Ruhanga ahansi, okuhitsya obu abantu boona baarugire omu rurembo. Omugabe yaagira Zadoki ati: Garura eshanduukye ya Ruhanga omu rurembo; MUKAMA ku arangirire embabazi, aryangarura, anyikirize ngireebe hamwe n'obutaaho bwe. Kwonka ku araagire ati: Tindikukushemerererwa; ndi aha, angire oku arikwenda. Omugabe yaagaruka yaagira Zadoki omunyamurwa ati: Tori omuhanuuzi? Garuka omu rurembo n'obusingye, iwe na Abiasaari na batabani baanyu bombi, Ahimaazi mutabani waawe, na Yonasaani mutabani we. Reeba, niinyija kuguma aha nyambukiro y'omu ihamba, ntegyereize okuhitsya obu murantumeho kungambira. Zadoki na Abiasaari nikwo kuheeka eshanduukye ya Ruhanga, bakagigarura Yerusaalemu, bakagumayo. Bwanyima Daudi yaatemba aharikwinamuka omu kibungo kya Zeituuni, yaagyenda naarira, ayetwekyereire, atajwaire nkaito; kandi n'abaabaire bari hamwe nawe boona baayetwekyerera, bainamuka nibarira. Haagira owaagambira Daudi ku Ahisofeeli n'omwe aha beebumbire na Abusalomu. Daudi yaashaba ati: Ai MUKAMA, ninkweshengyereza, faafaatikanisa enaama ya Ahisofeeli. Daudi ku yaahikire aha mutwe gw'ekibungo ahu baabaire bashabira Ruhanga, Hushai mwene Aruki yaija kumubugana, ebijwaro bye bitaagukire, n'eitaka rimuri omu mutwe. Daudi yaamugira ati: Ku oraagyende naanye, noija kundusya; kwonka ku oraagaarukye omu rurembo, waagira Abusalomu oti: Nyakusinga, niinyija kuba omwiru waawe; nk'oku naabaire ndi omwiru wa sho omu biro ebyahweire, na hati nikwo ndikwija kuba ahariiwe; noija kunsiisira enaama za Ahisofeeli. Beitu torikwija kuba oineyo Zadoki na Abiasaari abanyamurwa? N'ahabw'ekyo eki oraahurire kyona ekirikuruga omu ka y'omugabe, okigambire Zadoki na Abiasaari abanyamurwa. Kandi noomanya ku baineyo batabani baabo bombi, Ahimaazi mwene Zadoki na Yonasaani mwene Abiasaari; abo nibo murantumeho kungambira ebi muraabe mwahuriire byona. Atyo Hushai munywani wa Daudi yaaza omu rurembo, yaashanga Abusalomu naataaha Yerusaalemu. Daudi ku yaabaire yaahika aha mutwe gw'ekibungo, yaarengaho kakye, yaabugana Ziiba omugaragwa wa Mefiboshesi, aine endogoya ibiri eziriho amatandiiko, zeekoreire emigaati magana abiri, n'emitsitsa igana y'emizaabibu eyomire, n'endiijo igana ey'ebijuma by'omu kyanda, n'efurebe ya viinyo. Omugabe yaabuuza Ziiba ati: Ebi n'ebya ki? Ziiba yaamugarukamu ati: Endogoya n'ez'okuheeka ab'omu ka y'omugabe, emigaati n'ebijuma by'omu kyanda n'eby'okufugurira abatsigazi, kandi na viinyo n'ey'okunywebwa abaraagwere enshazi omu ihamba. Omugabe yaagaruka yaamubuuza ati: Beitu shi, mutabani wa mukama waawe arahi? Ziiba yaamugarukamu ati: Reeba, atsigaire Yerusaalemu; ahakuba agizire ati: Eri izooba enju ya Israeli neija kungarura aha ngoma ya tata. Omugabe yaagira Ziiba ati: Reeba, ebibaire biri ebya Mefiboshesi byona, hati n'ebyawe. Ziiba yaagira ati: Kasingye, Nyakusinga omugabe. Ngume ngirirwe ntyo embabazi omu maisho gaawe. Omugabe Daudi ku yaahikire haihi na Bahurimu, haarugayo omushaija ow'omu muryango gw'enju ya Saulo orikwetwa Shimei mwene Geera; yaija naamukyeena; yaarekyera Daudi n'abagaragwa be boona amabaare; abantu boona n'abashaija be amamanzi bakaba bamushagatiire aha rubaju rwa buryo n'orwa bumosho. Shimei ku yaabaire naamukyeena, yaaguma naagira ati: Rugaho, rugaho, iwe mwitani 'we, ekishaija kitaine mugasho. MUKAMA akutuzire eshagama y'enju ya Saulo yoona, ou waahunguriire, okaza aha ngoma ye; mbwenu MUKAMA ahaire Abusalomu mutabani waawe obugabe bwawe; reeba, otuzirwe eitima ryawe, ahakuba ori omwitani. Abishai mwene Zeruiya yaagira omugabe ati: Ahabw'enki nitureka egi mbwa efiire kujuma mukama wangye omugabe? Ninkweshengyereza, reka nyambukye, mmutemeho omutwe. Omugabe yaati ati: Nyine kakwate ki naimwe, imwe beene Zeruiya? MUKAMA ku araabe niwe amugizire ati: Kyeena Daudi, mbwenu n'oha oraamugire ati: Ahabw'enki waakora otyo? Daudi yaagira Abishai n'abagaragwa be boona ati: Nimureeba mutabani wangye ou nyezaariire nampiiga kuunyita; kaashwa ogu Mubenyamiini. Nimumurekye akyeene, ahakuba MUKAMA amuragiire. Obundi MUKAMA akaareeba oku ndikwitwa kubi, arugaho anzimuurira ebirungi ahabw'oku kukyeenwa oku naakyeenwa eri izooba. Atyo Daudi n'abashaija be baagumya omuhanda, na Shimei yaakiikama omu rukiizi rw'ekibungo seeri yaabo naamukyeena, naamurekyera amabaare n'omucuucu. Bwanyima omugabe n'abantu boona abu yaabaire aine, baahika Yorudani baruhire; omugabe yaaruhuukirayo. Abusalomu n'Abaisraeli boona baahika Yerusaalemu hamwe na Ahisofeeli. Kandi Hushai mwene Aruki, munywani wa Daudi, yaija owa Abusalomu, yaamugira ati: Omugabe nakaramaare! Omugabe nakaramaare! Abusalomu yaabuuza Hushai ati: Obwo nibwo bwesigwa obu oine ahari munywani waawe? Ekikuzibiire kugyenda nawe n'enki? Hushai yaagira Abusalomu ati: Ngaaha! kureka omuntu otoorainwe MUKAMA n'aba bantu n'Abaisraeli boona, niwe ndiba owe, kandi niwe ndiguma nawe. Kandi ekindi, n'oha ou nshemereire kuheereza? T'omutabani? Nk'oku naabaire mpeereza sho, naiwe nikwo ndikuheereza. Bwanyima Abusalomu yaagira Ahisofeeli ati: Tuhe obwengye, oku turaatwaze. Ahisofeeli yaagira Abusalomu ati: Irooko obyame n'ebinyanshunju bya sho, ebi atsigiire eka ye kugirinda; haza Abaisraeli boona nibaija kumanyira aho ku otamirwe sho; n'ahabw'ekyo abu oine boona nibaija kuhama. Batyo baateerera Abusalomu eihema aha mutwe gw'enju; Abusalomu yaaritaahamu, yaabyama n'ebinyanshunju bya ishe, Abaisraeli boona nibakireeba. Kandi omu biro ebyo obwengye obu Ahisofeeli yaabaire aha, bukaba buba nk'obu omuntu ahairwe Ruhanga; okwo nikwo obwengye bwa Ahisofeeli bwabaire busiimwa Daudi, kandi na Abusalomu. Kandi Ahisofeeli yaagaruka yaagira Abusalomu ati: Ka ntoorane engabo kakumi n'enkumi ibiri, nyimukye, nkurate Daudi eki kiro; niinyija kumugwaho aruhire, atakiine maani, mmutiinise, abantu boona abu aine bahungye, nyite omugabe wenka; haza abantu boona mbakugarurire. Manya eki orikwenda n'okwita omuntu omwe, reero abantu boona bakagira obusingye. Enaama egyo yaasiimwa Abusalomu n'abakuru ba Israeli boona. Bwanyima Abusalomu yaagira ati: Mwete Hushai mwene Aruki, nawe tuhurire eki arikugamba. Hushai ku yaahikire ahari Abusalomu, Abusalomu yaamugira ati: Ahisofeeli yaatugambira ati n'ati; mbwenu tukore nk'oku yaagamba? Ku oraabe otarikukisiima, naiiwe otugambire. Hushai yaagarukamu Abusalomu ati: Obwengye obu Ahisofeeli yaaha eri izooba ti burungi. Kandi yaagaruka yaagira ati: noomanya sho n'engabo ze ku bari amamanzi; kandi hati bashaariire nk'edubu eyaayakwa ebyana byayo omu ihamba; kandi sho aba rugambwa omu kurwana, tarikwenda kuraara mu bantu. Mbwenu ayesherekire omu kiina nari ahandi. N'ahabw'ekyo ku haraagire abaafa nibakitandika kurwana, oraakihurire weena naija kugira ati: Hafiire abantu baingi omu ba Abusalomu. Ekyo nikyija kureetera omuntu weena kuhahaara, n'obu yaakuba ari emanzi aine omutima nk'ogw'entare, ahabw'okuba Abaisraeli boona nibamanya sho ku ari emanzi, kandi n'abu aine boona ku bari amamanzi. Kureka nyowe obwengye obu ndikukuha n'obu. Teeranira hamwe Abaisraeli boona, okutandikira Daani okuhika Beeri-sheba, bangane n'omusheenyi gw'aha rubaju rw'enyanja obwingi, kandi naiwe wenka ohurure nabo. Tutyo nitwija kumugwaho ahu turaamushangye hoona, tumutondeho nk'oku orume rutonda ahansi; we n'abantu abu aine boona, titurikwija kutsigaho n'omwe. Kandi ku araahungire omu rurembo, nabwo Abaisraeli boona nibaija kureeta emirunga, turukumbagaze omu ruhanga, okuhitsya obu ruraahweho, hatatsigareho kabaare na kamwe. Abusalomu n'Abaisraeli boona baagira bati: obwengye bwa Hushai mwene Aruki bwakira obwa Ahisofeeli. Ahabw'okuba MUKAMA akaba ataireho enaama y'okushiisha obwengye burungi bwa Ahisofeeli, ngu abone kureetera Abusalomu akabi. Bwanyima Hushai yaagira Zadoki na Abiasaari abanyamurwa ati: Obwengye obu Ahisofeeli ahaire Abusalomu n'abakuru ba israeli n'obu; kwonka nyowe obu mmuhaire ni buti na buti. N'ahabw'ekyo mutume juba ahari Daudi muti: Eki kiro otaraara aha nyambukiro y'eihamba; oyambukye, hatagira ekyakuzibira, omugabe atakaamirwa n'abantu abu aine boona. Kandi Yonasaani na Ahimaazi bakaba bari Eni-rogeli bategyereize; omuzaana yaaguma naija naabibagambira, nabo nibaza kubigambira omugabe Daudi; ahakuba bakaba batarikwikirizibwa kutaaha omu rurembo nibareebwa. kwonka haagira omwojo owaabareeba, yaagambira Abusalomu. Abo batsigazi bombi baagyenda nibeehuta, baahika Bahurimu, baataaha omu nju y'omushaija owaabaire aine eiziba omu kibuga kye; baarizamu. Omukazi yaagira ekifundikizo, yaakita aha munwa gwaryo, yaakyanikaho omushekure gw'engano; tikyamanywa. Abambari ba Abusalomu baahika aha nju, baabuuza omukazi bati: Ahimaazi na Yonasaani barahi? Omukazi yaabagarukamu ati: Baayambuka akagyera. Ku baabasherwire, baabura, baagaruka Yerusaalemu. Ku baaherize kugyenda, abo batsigazi baaruga omu iziba, baagyenda, baagambira Daudi ebi batumirwe; baamugira bati: Mwimukye, murahukye kwambuka omugyera, ahakuba Ahisofeeli aine enaama eti n'eti y'okubarwanisa. Atyo Daudi yaimuka n'abantu abu yaabaire aine boona, baayambuka Yorudani; omushekye ku gwagiire kujuguta, haashangwa hatakiine n'omwe otakambukire. Ahisofeeli ku yaareebire obwengye bwe butaikirizibwa, yaatandiika endogoya ye, yaimuka, yaataaha owe omu rurembo rw'owaabo; yaatebeekanisa eby'omu ka ye, yaayehanika, yaafa, baamuziika omu kituuro kya ishe. Bwanyima Daudi yaahika Mahanaimu. Abusalomu nawe yaayambuka Yorudani n'Abaisraeli boona. Kandi Abusalomu akaba ataireho Amasa kuba omukuru w'eihe omu mwanya gwa Yoabu. Kandi Amasa ogwo akaba ari mutabani w'omushaija orikwetwa Itura Omuishimaeli, owaashweire Abigaili muhara wa Nahashi, murumuna wa Zeruiya nyina wa Yoabu. Bwanyima Abaisraeli na Abusalomu baasiisira omu nsi ya Gileadi. Daudi ku yaahikire Mahanaimu, Shobi mwene Nahashi owa Rabba ey'Abaamoni, na Makiri mwene Amieli owa Lodebaari, na Baruzilai Omunyagileadi owa Rogelimu, baareeta ebitanda, enyabya, enyungu, engano, sayiri, esaano, engano zikarangire, ebihimba, enkoore zikarangire, obwoki, amajuta, entaama n'encumate za ciizi, baabireetera Daudi n'abantu abu yaabaire aine kubafungurira; ahakuba bakagira bati: Abantu baine enjara, baruhire, kandi baitiirwe eiriho omu ihamba. Daudi yaabara abantu abu yaabaire aine, yaataho abantu kuba abakuru b'engabo rukumi-rukumi n'aba igana-igana. Yaagaba engabo, ekicweka kimwe kya kashatu yaakiha Yoabu, ekindi yaakiha Abishai mwene Zeruiya, murumuna wa Yoabu, n'ekindi yaakiha Itaayi owa Gaasi. Omugabe yaagira abantu ati: Naanye ahabwangye niinyija kuhurura naimwe. Kwonka abantu baamugira bati: Iwe torikwija kuhurura; ahabw'okuba ku turaahungye, tibarikwija kutufaho; nangwa n'obu ekicweka kimwe kya kabiri ky'abantu baintu kyakufa, nabwo tibakaatufaho; ahakube iwe noingana n'abantu baitu kakumi; n'ahabw'ekyo haakiri ogume omu rurembo, otwoherereze ab'okutuha emikono. Omugabe yaabagira ati: Eki murikusiima nikyo ndaakore. Bwanyima omugabe yaayemerera aha irembo, engabo zoona nizishohora omu mitwe ya igana-igana na rukumi-rukumi. Omugabe yaayehangangiriza Yoabu na Abishai na Itaayi ati: Mutwaze gye ogwo mwojo Abusalomu ahabwangye. Kandi abantu boona baahurira omugabe naayehanangiriza abakuru b'engabo ebya Abusalomu. Batyo abantu baaza kurwanira n'Abaisraeli omu ishwa; orugamba rwatengyerwa omu kibira kya Efuraimu. Abaisraeli baasingurirwayo abashaija ba Daudi; kandi eryo izooba haafa abantu obukumi bubiri, ahakuba orugamba rukaba rujanjaire omuri egyo ensi yoona; eryo izooba ekibira kyamara abantu baingi okukira abaitsirwe rurara. Abusalomu yaabugaabugana n'abashaija ba Daudi atakimanyire. Kandi Abusalomu akaba atembire enyumbu ye; egyo nyumbu yaamurabya ahansi y'amataagi g'omwela muhango agakwataine; omutwe gwe gwakwatirwa omuri ago mataagi, yaaguma, naareereetera omu mwanya, enyumbu ei yaabaire atembire yaagumizamu. Omushaija yaamureeba, yaagambira Yoabu ati: Naareeba Abusalomu ari omu mwela naareereeta. Yoabu yaabuuza owaamugambira ati: Ot'enki! Waamureeba! Ahabw'enki otaamucumita, okamutuura ahansi? Naaba ninkuha ebicweka by'efeeza ikumi n'orukoba. Ogwo mushaija yaagarukamu Yoabu ati: N'obu naakuheebwa ebicweka by'efeeza rukumi, tinkaabanga mukono gwangye kwita omwana w'omugabe; ahakuba twahurira omugabe naakwehanangiriza iwe, na Abishai na Itaayi ati: Mwerinde, hatagira owaakora ahari ogwo mwojo Abusalomu. Kandi hoona kuri naabitwaza okundi, nkamureebya, (manya omugabe tagira ki asherekwa,) iwe waaba noija kubyejuura. Yoabu yaagira ati: Tinaaza kusiisira mwanya gwangye busha ningamba naiwe. Yaakwata emyambi eshatu omu ngaro, yaagitimbura Abusalomu omu mutima, akiri omu mwela ahuriire. Bwanyima abatsigazi ikumi abatwazi b'eby'okurwanisa bya Yoabu baayehinguririza Abusalomu, baamurezya, yaafa. Yoabu yaateera enzamba, engabo zaagaruka, zaareereera kukurata Abaisraeli, ahabw'okuzibirwa Yoabu. Baatwara Abusalomu, baamunaga omu kiina kihango ky'omu kibira, baamurundaho ekirundo kihango munonga ky'amabaare; Abaisraeli baahunga, buri muntu yaaza omu ka ye. Kandi Abusalomu, obu yaabaire akihuriire, akatwara enyomyo, yaagibyara omu ruhanga rw'omugabe; ahabw'okuba akagira ati: Tiinyine mwana w'omwojo, ou bariijukiraho eiziina ryangye; kandi egyo nyomyo yaagyeyeterera; n'okuhitsya hati neekyetwa enyomo y'ekiijutsyo kya Abusalomu. Bwanyima Ahimaazi mwene Zadoki yaagira ati: ka nyirukye ngambire omugabe ag'aha rugamba, n'oku MUKAMA yaamuhoorera enzigu aha bazigu be. Yoabu yaamugira ati: Otaza kugamba amakuru eri izooba, kureka ogagambe obundi. Kwonka eri izooba orekye kugagamba, ahabw'okuba omwana w'omugabe yaafa. Yoabu yaagira Omukuushi ati: Irooko ogyende, ogambire omugabe ebi waareeba. Atyo Omukuushi yainama omu maisho ga Yoabu, yairuka. Ahimaazi mwene Zadoki yaagaruka yaagira Yoabu ati: Ninkweshengyereza, ka nyirukye nkurate oriya Mukuushi, oku biraabe bibekwo. Yoabu yaagira ati: Noirukibwa ki, mwana wangye, ka noomanya ku otakiheebwa bihembo ahabw'ago makuru? Onu yaagira ati: Ekiraabe kyabaire kibe, naaza kugyenda. Yoabu ati: Iruka. Atyo Ahimaazi yairuka, yaatoora ogw'oruhita, yaatangayo Omukuushi. Kandi Daudi akaba ashutami ahagati y'amarembo abiri; omurinzi yaatemba aha mutwe gw'eirembo, yaayemerera aha rugo rw'amabaare; ku yaanagire amaisho, yaareeba omuntu nairuka wenka. Omurinzi yaayeta, yaagambira omugabe. Omugabe yaagira ati: ku araabe ari wenka, aine amakuru agu areetsire. Ogwo muntu yaija naayehuuta, yaahika haihi. Bwanyima omurinzi yaareeba ondiijo mushaija nairuka; yaayeta omukumiirizi, yaamugira ati: Reeba ondiijo mushaija nairuka wenka. Omugabe yaagira ati: Nawe areetsire amakuru. Omurinzi yaagira ati: Okundikureeba, okwiruka kw'oyebembeire nikushusha okwa Ahimaazi mwene Zadoki. Omugabe yaagira ati: Ava omushaija murungi, naija kureeta amakuru marungi. Ahimaazi yaagambira omugabe n'eiraka rihango, ati: Huumura, ni buhooro. Yainama omu maisho g'omugabe, yaagira ati: MUKAMA Ruhanga waawe ahimbisibwe, ohaireyo abashaija ababaire babangire emikono kurwanisa mukama wangye omugabe. Omugabe yaamubuuza ati: Omwojo ori Abusalomu ari buhooro? Ahimaazi yaagarukamu ati: Yoabu obu yantuma, nyowe omwiru waawe naareeba abantu nibayogoorekana; kwonka tinaamanya kyaba kiriho. Omugabe yaamugira ati: Hingura, oyemerere aha. Atyo yaahingura, yaayemerera. Bwanyima ogwo Mukuushi yaija, yaagira ati: Ndeeteire mukama wangye omugabe amakuru; ahakuba eri izooba MUKAMA yaakuhoorera enzigu aha bantu boona ababaire baimukire kukurwanisa. Omugabe yaabuuza Omukuushi ati: Omwojo ori Abusalomu ari buhooro? Omukuushi yaamugarukamu ati: Abazigu ba mukama wangye omugabe, n'abantu boona abaimukire kukukora kubi, nibakabe nk'ogwo mwojo. Omugabe yaashaasha munonga, yaatemba omu kishengye ky'aha mutwe gw'eirembo, yaarira; ku yaabaire naagyenda, yaagyenda naagira ati: Ai bambe omwana wangye Abusalomu! Omwana wangye, Omwana wangye Abusalomu! Kuri niinye naafa omu mwanya gwawe, ai bambe Abusalomu, mwana wangye, mwana wangye! Bwanyima baagira Yoabu bati: Reeba, omugabe naacurira Abusalomu. Eryo izooba okwesiima kw'obusinguzi kwahinduka okucura omu bantu boona; ahakuba eryo izooba abantu bakahurira ngu omugabe ari omu naku ahabw'omwana we. Kandi abantu baagaruka omu rurembo nibashobooka, nk'abantu abacwire aha rugamba oku bashoobooka baine enshoni. Omugabe yaayetwekyerera ahamaisho, yaacura n'eiraka rihango ati: Ai bambe omwana wangye Abusalomu, Abusalomu, mwana wangye, mwana wangye! Yoabu yaataaha omu nju, yaahika omugabe, yaamugira ati: Eri izooba waahemura abagaragwa baawe boona, abakirize amagara gaawe hati, n'aga batabani baawe na bahara baawe, kandi n'ag'abakazi baawe n'ebinyanshunju byawe; ahabw'eokuba nookunda abarikukwanga, nooyanga abarikukunda. Mbwenu waayorekyera kimwe ku abakuru b'engabo n'abagaragwa baawe bari busha ahariiwe; hati naamanya ngu, kuri Abusalomu agumireho, abandi twena tukafa eri izooba, kuri nooyesiima munonga. Mbwenu hati imuka, oshohore, ogambe gye n'abairu baawe; ahakuba nindahira MUKAMA, ku oraabe otashohoire, tihariho mushaija n'omwe, oraatsigare naiwe eki kiro; kandi kiryakurugiramu akabi okukira akabi koona aku orareebire okwiha omu buto bwawe n'okuhitsya hati. Omugabe nikwo kwimuka, akashutama aha irembo, bakagambira abantu boona bati: Reeba, omugabe ashutami aha irembo. Bwanyima abantu boona baija kutabaarira omugabe. Obwo Abaisraeli boona bakaba bahungire, buri muntu agarukire omu ka ye. Bwanyima abantu boona ab'enganda zoona z'Abaisraeli baagarukanamu nibagira bati: Omugabe niwe yaatwihire omu mikono y'abazigu baitu, akatukiza Abafilistia; mbwenu ahungire Abusalomu yaaruga aha ngoma. Na Abusalomu ou twashukireho amajuta kututegyeka, agwire omu rugamba. Mbwenu nimuzibirwa ki kuhanuura aha by'okugarura omugabe? Bwanyima omugabe Daudi yaatuma ahari Zadoki na Abiasaari abanyamurwa naagira ati: Mubuuze abakuru b'Abayuda muti: Ahabw'enki niiwe mwaza kuheererukira abandi kugarura omugabe omu ka ye, haza enaama, ei Abaisraeli boona bacumire kumugarura, emuhikire. Niimwe beene tata; niimwe baitu ab'aha mara; mbwenu ahabw'enki mwaza kuheererukira abandi kugarura omugabe? Kandi mugambire na Amasa muti: Torikumanya iwe naanye ku turi ab'enda emwe? Ku oraabe otabaire omukuru w'eihe ryangye okuruga hati omu mwanya gwa Yoabu, Ruhanga akinture n'okukiraho. Yaayekubuurira emitima y'Abayuda boona nk'omutima gw'omuntu omwe. Ekyarugiremu baatuma aha mugabe bati: Garuka n'abagaragwa baawe boona. Atyo omugabe yaagaruka, yaahika ahari Yorudani. Abayuda baaza Gilugaali kumubugana kumwabutsya Yorudani. Bwanyima Shimei mwene Geera Omubenyamiini owa Bahurimu yaayehuuta, yaashuuma n'Abayuda kubugana omugabe Daudi, aine abashaija rukumi b'Ababenyamiini, na Ziiba omugaragwa w'enju ya Saulo n'abatabani n'abairu be makumi abiri; baayambuka Yorudani omugabe naabareeba. Obwato bwasiiba nibwambutsya ab'omu ka y'omugabe, n'okukora eki arikwenda. Omugabe ku yaaherize kwambuka Yorudani, Shimei mwene Geera yaajuumara ahansi omu maisho ge. Yaagira omugabe ati: Nyakusinga omugabe, otambarira okutahikiirira, kandi otaijuka eki omwiru waawe yaakozire n'obugomi aha izooba eri waarugiireho Yerusaalemu, mukama wangye, kandi birekye kukusaasa. Ahakuba nyowe, omwiru waawe, nimmanya ku naacumwire; nikyo eri izooba naabandiza ab'enju ya Yosefu boona kushuuma kubugana mukama wangye omugabe. Kwonka Abishai mwene Zeruiya yaagira ati: Beitu Shimei tarikwija kwitwa, ahabw'okujuma ou MUKAMA yaashukireho amajuta? Daudi yaagira ati: Mbwenu imwe beene Zeruiya, nyine kakwate ki naimwe, mwaza kuunyimukiza obuzigu eri izooba? Nimugira ngu hariho ow'okwitwa omuri Israeli eri izooba? Nari shi tindikumanya ku ndi omugabe wa Israeli eri izooba? Omugabe yaagira Shimei ati: Torikwija kufa. Yaamurahira. Bwanyima Mefiboshesi mwene Saulo yaashuuma kubugana omugabe; kandi okwiha obu omugabe yaagyenda okuhitsya aha izooba eri yaagarukiireho omuka n'obusingye, akaba atakanaabaga bigyere, nari okutuubya aha bireju, n'obu kwakuba okwozya ebijwaro bye. Ku yaahikire Yerusaalemu kubugana omugabe, omugabe yaamubuuza ati: Beitu Mefiboshesi, n'enki ekyakuzibiire kugyenda naanye? Yaamugarukamu ati: Nyakusinga omugabe, omwiru wangye akambeiha; ahakuba nyowe omwiru waawe nkaba ngizire nti: Niinyija kutandiika endogoya, ngizeho, ngyende n'omugabe, ahakuba omwiru waawe ndi ekimuga. Kandi akambeiherera ahari mukama wangye; kwonka mukama wangye omugabe ni nka maraika wa Ruhanga; omugabe n'ahabw'ekyo okore eki orikusiima. Ahakuba ab'omu ka ya tata boona bakaba bacwereirwe orubanja rw'okufa omu maisho ga mukama wangye omugabe; haza wanshutamya n'abarikuriira aha meeza yaawe. Mbwenu nimbaasa nta kugaruka kutakira omugabe? Omugabe yaamugira ati: Ahabw'enki noogaruka omu bigambo? Naabiheza. Iwe na Ziiba mubagane ekibanja. Mefiboshesi yaagira omugabe ati: Iwe, reka akitware kyona, niho mukama wangye omugabe yaagaruka omu ka ye n'obusingye. Kandi Baruzilai Omunyagileadi yaashuuma naaruga Rogelimu, yaayambua Yorudani n'omugabe kumuhitsya seeri. Baruzilai ogwo akaba ari omugurusi munonga aine emyaka makumi munaana; kandi niwe yaabaire agyemurira omugabe obu yaabaire ari Mahanaimu; ahakuba akaba ari omushaija ohamire. Omugabe yaagira Baruzilai ati: Ija twambukane, tuze Yerusaalemu; niinyija kugama ninkuriisa. Kwonka Baruzilai yaagira omugabe ati: Ntsigaizeyo emyaka engahi, eyaakungyema kwinamuka n'omugabe Yerusaalemu? Eri izooba naahitsya emyaka makumi munaana. Mbwenu ninkibaasa kutaanisa ekirungi n'ekibi? Omwiru waawe naakinurirwa ebi arikurya nari ebi arikunywa? Nkiine agahurira amaraka g'abashaija nari abakazi abarikweshongora? Mbwenu omwiru waawe asiibe naaruhiza ki mukama wangye omugabe? Omwiru waawe k'afe okwambuka n'omugabe Yorudani, amuhitsye hariya seeri. Ahabw'enki omugabe ashemereire kumpa ebihembo ebirikwinga bityo? Ninkweshengyereza, nyowe omwiru waawe ka ngarukyeyo, ngwe omu rurembo rw'owaitu, ahu ekituuro kya tata na maawe kiri. Kwonka reeba omwiru waawe Kimuhaamu ngugu; abe niwe yaayambuka na mukama wangye omugabe, omutwaze nk'oku orikwenda. Omugabe yaamugarukamu ati: Mbwenu Kimuhaamu naarabeho twambukye; niinyija kuguma nimmukorera, eki orikwenda kyona; kandi naiwe eki orinshaba kyona, ndaykikukorera. Batyo abantu boona baayambuka Yorudani; n'omugabe nawe yaayambuka. Omugabe yaanywegyera Baruzilai, yaamushabira omugisha; bwanyima onu yaagaruka owaabo. Okwo nikwo omugabe yaayambukire, akaza Giligaali, na Kimuhaamu akambuka nawe. Batyo Abayuda boona hamwe n'ekicweka ky'Abaisraeli baayambutsya omugabe. Bwanyima Abaisraeli boona baija aha mugabe, baamugira bati: Ahabw'enki beene waitu Abayuda baakutwaire bwesherekye, bakakwambutsya Yorudaani n'ab'eka yaawe boona n'abagaragwa baawe boona? Abayuda boona baagarukamu Abaisraeli bati: N'ahabw'okuba omugabe aine obuzaare bwa haihi naitwe. Beitu shi imwe kibagwisiize ki kubi? Nimugira ngu twine eky'omugabe eki turiire? Nari shi hariho ekiconco kyona eki atuhaire? Abaisraeli baagarukamu Abayuda bati: Itwe twine emigabo ikumi omu mugabe, kandi Daudi n'owaitu kukira imwe. Mbwenu shi mutugayiire ki? Tiitwe tubandize kuhanuura eby'okugarura omugabe waitu? Kwonka ebigambo by'Abayuda byashaarira okukira eby'Abaisraeli. Omu bunaku obwo hakabaho omushaija otaine ku ari, orikwetwa Sheeba mwene Bikuri Omubenyamiini; yaateera enzamba naagira ati: Titwine mugabo omuri Daudi N'obu bwakuba obuhunguzi omuri mwene Yese. Imwe Baisraeli 'mwe, buri muntu agarukye omu ihema rye! N'ahabw'ekyo Abaisraeli boona baarereera kukuratira Daudi, baakuratira Sheeba mwene Bikuri; kwonka Abayuda, okuruga Yorudani okuhika Yerusaalemu baahamira aha mugabe waabo. Bwanyima omugabe Daudi yaataha omu nju ye omuri Yerusaalemu; yaatwara abakazi be b'ebinyanshunju, abu yaabaire atsigiire eka ye kugirinda, yaataba omu nju y'okurindirwamu, yaaguma naabaha eby'okubatunga, kwonka tiyaagaruka kubaraarira. Batyo baaguma nibarindwa okuhitsya obu baafiire, bari nk'abafaakazi. Bwanyima omugabe yaagira Amasa ati: Nyetera Abayuda, bateeranire aha ebiro bishatu bitakahweire, haza naiwe obeho. Atyo Amasa yaaza kuhuruza Abayuda; kwonka yaarenzya ebiro ebi omugabe yaamuragiire. Daudi nikwo kugira Abishai ati: Mbwenu ho Sheeba mwene Bikuri yaaza kutukora kubi okukira Abusalomu; irooko otware abashaija ba mukama waawe, mumukurate, atakaakubuura endembo ezizitiirwe n'engo z'amabaare, akaguma naatuganzya. Abishai yaahurura akuratiirwe abashaija ba Yoabu n'aba Keresi n'aba Pelesi n'amamanzi goona; baaruga Yerusaalemu, kukurata Sheeba mwene Bikuri. Ku baahikire aha ibaare rihango rya Gibeoni, Amasa yaija kubabugana. Obwo Yoabu akaba ajwaire ebijwaro by'orugamba, abyezirikiise orukoba, oruriho rurara eri aha nyugunyu omu kyobati kyayo; ku yairiireho omumaisho, rurara yaaragara. Yoabu yaagira Amasa ati: Ni buhooro, mwana wa tata? Yoabu yaakwata ekireju kya Amasa n'omukono gwe gwa buryo kumunywegyera. Kwonka Amasa tiyaayeta hari rurara ei Yoabu yaabaire akwaitse; Yoabu nikwo kugimutimbura aha nda, amara ge gakeeshuka ahansi, atagarukye kugimuteera bundi. Atyo Amasa yaafa. Bwanyima Yoabu na Abishai omurumuna baagumizamu kukurata Sheeba mwene Bikuri. Omwe aha bashaija ba Yoabu yaayemerera aha rubaju rwa Amasa, yaagira ati: Orikukunda Yoabu, kandi ori aha rubaju rwa Daudi, akuratire Yoabu. Obwo Amasa akaba agarami omu shagama naashamba, ahagati y'omuhanda rugyendwa. Ogwo mushaija ku yaareebire abantu boona baayemerera aho, yaakiriza Amasa, yaamwiha omu muhanda, yaamurambika omu kishaka, yaamushweka ekijwaro. Ku baamwihire omu muhanda, abantu boona baakuratira Yoabu kuza kusherura Sheeba mwene Bikuri. Sheeba ogwo yaaraba omu nganda za Israeli zoona, yaahika Abeeli eya Besi-maaka, aba Bikuri boona baateerana, baamukurata. Abashaija boona aba Yoabu baamugotera Abeeli eya Besi-maaka; baatuuma omutuumo gw'eitaka aha rugo rw'amabaare rw'orurembo; baatandika kuteera orugo kurukumbagaza. Bwanyima omukazi omunyabwengye w'omuri orwo rurembo yaagamba n'eiraka rihango ati: Yeimwe nimuhurire, mbagambire! Mungirire Yoabu muti: Ija kunu, akugambire. Yoabu yaamuhika haihi; ogwo mukazi yaamubuuza ati: Ori Yoabu? Onu ati: Ndi we. Omukazi yaamugira ati: Hurira ebigambo by'omuzaana waawe. Onu ati: Nimpurira. Yaagira ati: ira bakaba bagira ngu, Ka baze kwehanuuza omuri Abeeli. Batyo bamarirayo ekibashobeire. Nyowe ndi omwe ahari abo abakunda obusingye, kandi abarikwesigwa omuri Israeli. Mbwenu nooyenda kucwekyereza orurembo n'omuzaire omuri Israeli. Ahabw'enki nooyenda kumaraho obuhunguzi bwa MUKAMA? Yoabu yaamugarukamu ati: nikikabure! Nikikabure nyowe okumaraho nari okucwekyereza. Ekyo tikwo kiri. Kureka hariho omushaija ow'omu nsi y'ebibungo eya Efuraimu, orikwetwa Sheeba mwene Bikuri, owaabangire omukono gwe kurwanisa omugabe Daudi. Mube niwe mwahayo wenka, mbone kubarugira aha rurembo. Ogwo mukazi yaagira Yoabu ati: Reeba, omutwe gwe twaza kugukutambikira, tugurenzye orugo. Ahonaaho ogwo mukazi yaagaruka aha bantu baamwo boona n'obwo bwengye bwe, baatemaho Sheeba mwene Bikuri omutwe, baagutambikira Yoabu. Yoabu yaateera enzamba, abantu boona baataataana, baaruga aha rurembo, buri muntu yaagaruka omu ka ye. Na Yoabu yaatabaaruka, yaaza Yerusaalemu ow'omugabe. Omu bunaku obwo Yoabu niwe yaabaire ari omukuru w'eihe ryona erya Israeli; na Benaaya mwene Yehoyaada ari omukuru w'aba Keresi n'aba Pelesi; Adoraamu ari omushorooza mukuru w'omushoro, Yehoshafaati mwene Ahiluudi ari omuhandiiki w'ebirikubaho; Sheeva ari omuhandiiki; Zadoki na Abiasaari bari abanyamurwa; na Iira owa Yayiri ari enganzi ya Daudi. Omu biro bya Daudi hakabaho enjara okumara emyaka eshatu: Daudi yaayehanuuza ahari MUKAMA. MUKAMA yaagarukamu ati: Enjara egi eteire ahabwa Saulo n'enju ye y'enyitsi y'abantu, ahabw'okuba akaita aba Gibeoni. Omugabe yaatuma kweta aba Gibeoni. (Aba Gibeoni abo bakaba batari b'eihanga ry'Abaisraeli, kureka bakaba bari ab'Abaamori, abaatsigaireho. N'obu Abaisraeli baarahiire kutabaita, kwonka Saulo akaba naayenda kubaita ahabw'eihato eri yaabaire ainiire Abaisraeli n'Abayuda.) Daudi yaabuuza aba Gibeoni ati: Mbwenu mbakorere ki? Nkaakaraba ki, mukabona kushabira obuhunguzi bwa MUKAMA omugisha? Aba Gibeoni baamugarukamu abti: Eki turikwenda ahari Saulo n'enju ye ti feeza, nari ezaabu; kandi okwita omuntu omuri Israeli ti kyaitu. Onu yaagira ati: Eki murikwenda, nikyo ndaabakorere. Baagira omugabe bati: Ogwo mushaija waatucwekyereize, akacuma enaama y'okutumariraho kimwe, ngu tutagira ah'okutuura omu nsi ya Israeli yoona; mbwenu mutuhe abashaija mushanju omu batabani, tubahanikye omu maisho ga MUKAMA omuri Gibea ya Saulo owaatoorainwe MUKAMA. Omugabe yaagira ati: Niinyija kubabaha. Kwonka omugabe yaarokora Mefiboshesi mwene Yonasaani mutabani wa Saulo, ahabw'endahiro ei Daudi na Yonasaani mwene Saulo baarahiriraine ahari MUKAMA. Omugabe yaatwara batabani ba Rizipa muhara wa Aya bombi, abu yaazaariire Saulo, Arumooni na Mefiboshesi, kandi na batabani ba Merabu muhara wa Saulo bataano, abu yaazaariire Adurieli mwene Baruzilai owa Mehola; yaabahayo omu mikono y'aba Gibeoni, baabahanika omu kibungo omu maisho ga MUKAMA; boona mushanju baafeera hamwe. Baitwa omu itogyera, nibatandika kugyesha sayiri. Rizipa muhara wa Aya yaatwara ekiguniya, yaaguma naakyeyarira aha rukiri okwiha omu itogyera okuhitsya obu enjura ya katumba yaagwire ahari egyo mintumbi; omu bunaku obwo bwona Rizipa tiyaikiriza mahungu g'omu mwanya kugizaho nyomushana, nari enyamaishwa z'omu ihamba nyekiro. Baagambira Daudi eki Rizipa muhara wa Aya, ekinyanshunju kya Saulo, akozire. Daudi yaagyenda, yaiha amagufa ga Saulo n'aga Yonasaani omutabani omu bantu ba Yabeshi-gileadi, abaabaire bagaibire omu muhanda gwa Besi-shaani, ei Abafilistia baabaire babahanikire, aha izooba eri Abafilistia baitiireho Saulo omuri Giliboa. Yaihayo amagufa ga Saulo n'aga Yonasaani omutabani, kandi baateerana n'amagufa g'ababaire bahanikirwe. Batyo baaziika amagufa ga Saulo na Yonasaani omutabani Zeela omu nsi ya Benyamiini omu kituuro kya Kiishi ishe; baahikiiriza ebi omugabe yaabaragiire byona. Bwanyima y'ebyo Ruhanga yaabona kuhurira okushaba kwabo ahabw'ensi. Abafilistia baagaruka kurwana n'Abaisraeli. Daudi yaashuuma n'abashaija be, baarwana n'Abafilistia; ku baabaire nibakirwana, Daudi yaatandika kuruha. Ishubi-benobu, mwijukuru w'ebikaaka biri, ou eicumu rye ryabaire riine oburemeezi bwa shekeli z'emiringa magana ashatu, ahagatiire rurara nsya, yaayenda kwita Daudi. Kwonka Abishai mwene Zeruiya yaija kumuha emikono, yaarwana n'Omufilistia ogwo, yaamwita. Bwanyima engabo za Daudi baamurahiza, nibagira bati: otarigaruka kuhurura naitwe, nyentsya otakaaraaza etabaaza ya Israeli. Bwanyima y'ebyo haagaruka kubaho orugamba n'Abafilistia Gobu; Sibekai owa Husha yaita Saafu ow'omuri baijukuru b'ebikaaka. Haagaruka haabaho orugamba n'Abafilistia Gobu; Elihanani mwene Yaare-oregimu owa Betelehemu, yaita Goliasi owa Gaasi, ou orubango rw'eicumu rye rwabaire ruri nk'empimbi ei barukiraho emyenda. Bwanyima haabaho orundi rugamba Gaasi. Okwo hakaba hariyo omushaija muraingwa munonga, owaabaire aine enkumu mukaaga ahari buri ngaro, n'enkumu z'ebigyere mukaaga ahari buri kigyere, zoona makumi abiri na ina; kandi nawe akaba ari ow'omuri baijukuru b'ebikaaka. Ku yaahigire Abaisraeli, Yonasaani mwene Shimei mukuru wa Daudi yaamwita. Abo boona bana bakaba bari baijukuru b'ebikaaka bya Gaasi; baitwa Daudi n'abashaija be. Aha izooba eri MUKAMA yaajuniireho Daudi omu mikono y'abazigu be boona, n'omu mukono gwa Saulo, Daudi akagambira MUKAMA ebigambo by'ekyeshongoro eki, naagira ati: MUKAMA n'orukiri rwangye, orugo rwangye orugumire, kandi Omujuni wangye, Ruhanga wangye, orukiri rwangye, ou nyesiga, Omunaara gwangye omuraingwa, n'obuhungiro bwangye; Omujuni wangye, niiwe onkiza omwaga. Ndyatakira MUKAMA oshemereire kuhimbisibwa; Obwo nibwo ndikira abazigu bangye. Ebingonzi bya Rufu bikanzingazinga, N'emyegyemure y'okuhwerekyerera yantiinisa; Emigoye y'Okuzimu ekanzingazinga, Emitego ya Rufu yantanga omumaisho. Omu busaasi bwangye naayeta MUKAMA, Naatakira Ruhanga wangye; Yaahurira eiraka ryangye ari omuri hekalu ye, N'okurira kwangye kwahika omu matu ge. Bwanyima ensi yaatengyeta, yaatetema; N'emisingi y'eiguru yaanyiganyiga, Yaatengyetsibwa ekiniga kye. Omwika gukaruga omu nyindo ze, N'omu kanwa ke haarugamu omuriro ogurikurya busha, Gwayatsya amakara. Kandi akainamya eiguru, yaashuuma, Omwirima ndindindi guri ahansi y'ebigyere bye. Yaagaruka aheekirwe kerubi, Yaareebwa ari aha mapapa g'omuyaga. Akahindura omwirima obweshereko, nk'eihema erimwehinguririize, N'ebicu ebikwaitse ebirimu amaizi yaabigira eky'okumusangira Omu kumurinkana okwabaire kuri omu maisho ge Haarugamu amakara garikwaka. MUKAMA yaahindira omu iguru, Rukira-boona yaagamba n'eiraka rye. Yaarasha emyambi ye, yaabataataanisa, Niyo mirabyo ye mingi, yaababinga. Obwo nibwo empanga z'ahansi y'enyanja zaareebwa, N'emisingi y'ensi ekashuuruuka Ahabw'okukabuka kwa MUKAMA, Ahabw'okuhuuha kw'amaani okw'omwitsyo gw'omu nyindo zaawe. Yankununkirira ari ahaiguru, yankwata, Yaanyiha omu maizi maingi. Yankiza omuzigu wangye ow'amaani, N'abo abaabaire nibaanyanga, ahakuba bakaba nibankiza amaani. Bakampururira aha izooba ry'okureeberaho enaku; Kwonka MUKAMA yaaba obwegamo bwangye. Yaaziinyihamu, yanta omu mwanya ogugarami, Yanjuna, ahabw'okuba akaba nanshemerererwa. MUKAMA akampa ebihembo nk'okuhikiirira kwangye oku kuri, Yanzimuurira nk'okushemera kw'emikono yangye oku kuri. Ahakuba nkagumira omu mihanda ya MUKAMA, Kandi tinkacumuraga kuruga ahari Ruhanga wangye. Ebiragiro bye byona bikaba biri omu maisho gangye; Tinkeetantaraga bi yaaragiire. Nkaba ntaine ky'okuhanwa omu maisho ge, Kandi nkeerinda okushiisha. Nikyo MUKAMA yaanyihuriire, nk'okuhikiirira kwangye oku kuri, Akanzimuurira ebishemereire okushemera kw'emikono yangye omu maisho ge. Aha munyambabazi oyeyoreka ori ow'embabazi, Ahari ohikire oyeyoreka ori ohikire; Ahari oshemeire oyeyoreka ori oshemeire, Aha mugomi oyeyoreka ogumire. Ojuna abacureezi, Kwonka amaisho gaawe gari aha banyamaryo okubagarura ahansi. Eego, niiwe okongyeza etabaaza yangye, ai MUKAMA; Ruhanga wangye ayakira omwirima gwangye. Eego, ahabwawe nimbaasa kurwanisa omutwe gw'engabo; Ahabw'okuhwerwa Ruhanga wangye nimbaasa kuguruka orugo. Ruhanga ogwo, omuhanda gwe n'oguhikire, Okuraganisa kwa MUKAMA kurengirwe, n'okw'amazima. Niwe ngabo ekingira abamuhungiraho boona. Mbwenu n'oha oba Ruhanga, otari MUKAMA? N'oha oba Rukiri, otari Ruhanga waitu? Ruhanga ogu n'obuhungiro bwangye obugumire; Niwe ahabura abahikire omu mihanda yaabo. Agira ebigyere byangye nk'eby'empara, Anyemereza aha nengo mpamire. Ayegyesa engaro zangye okurwana, Ngu emikono yangye ebaase kureega obuta bw'emiringa. Ompaire engabo y'okujuna kwawe, Okutwaza gye kwawe kunkurize. Ompanguhiize ah'okuraba, Ebigyere byangye tibyaterera. Nkakurata abazigu bangye, naabahwerekyereza; Kandi tindagarukire okuhitsya obu baahweireho. Naabamaraho nimbacumita, tibaabaasa kwimuka; Baagwa ahansi y'ebigyere byangye. Ahakuba okanzirika amaani g'okurwana, Waagomoora abaabaire nibaija kundwanisa. Okareetera abazigu bangye kumpunga, Kandi n'abaabaire nibaanyanga naabacwekyereza. Baamagamaga, kwonka baabura kijuna; Baatakira MUKAMA, tiyaabagarukamu. Naabateera, naabagira omucuucu gw'ahansi; Naabaribatiirira nk'ebyondo by'omu nguuto. Okankiza okurwana n'amahanga, Wandinda ngu mbe mukuru waago; Naaheerezibwa eihanga eri ntakamanyaga. Abanyamahanga baija ahi ndi nibaajura; Ku bampuriire bati, ahonaaho baanyorobera. Abo banyamahanga bakeehwa amatsiko, Baaruga omu bigo byabo nibatetema. MUKAMA n'ohuriirre; Rukiri wangye ahimbisibwe! Ruhanga orukiri rw'okujunwa kwangye aheebwe ekitiinisa! Niwe Ruhanga owampooreire, Akangomoorera amahanga, Akaanyiha omu mikono y'abazigu bangye. Eego, okanta ahaiguru y'abarikundwanisa, Waanyiha omu mikono y'abanyamwaga. N'ahabw'ekyo, ai MUKAMA, ndyakusiimira omu mahanga, Nyeshongore eby'okuhimbisa eiziina ryawe. Omugabe ou yaataireho, amuha obusinguzi bwingi, Kandi ayoreka ou yaashukireho amajuta embabazi, Niwe Daudi n'abaijukuru ebiro n'ebiro. Ebi nibyo bigambo bya Daudi eby'aha muheru. Okuhanuura kwa Daudi mwene Yese, Okuhanuura kw'omushaija owaatungwirwe, Okuhanuura kw'owaashukirweho Ruhanga wa Yakobo amajuta, Omuhimbi murungi wa zaaburi za Israeli. Omwoyo wa MUKAMA naagambira omuriinye; Ekigambo kye tikinguga ha rurimi. Ruhanga wa Israeli agambire, Rukiri wa Israeli angambiire, ati: Omuntu ku ategyeka abantu omu buryo buhikire, Naategyekyera omu kutiina Ruhanga, Abaakira nk'omushekye oku gujuguta omu kasheeshe, Nk'oku eizoba ryaka omu kasheeshe akataine kibunda, Aba nk'enjura erikumeza obunyatsi omu itaka. N'ekya buzima, enju yangye tikwo eri na Ruhanga, Kwonka We andaganiise endagaano etarihwaho, Etebeekanisiibwe gye omuri byona, kandi ehamire. Tarikwija kuhikiiriza Okuhwerwa kwangye kwona n'ebi ndikwetenga? Kwonka abataine Ruhanga boona baryaba nk'amahwa g'okunagwa, Ahakuba tigarikubaasa kukwatwa n'engaro; Kureka orikwenda kugakoraho Ashemereire kugakoresaho ekyoma n'orubango rw'eicumu; Kandi baryabookyeza kimwe n'omuriro. Aga nigo maziina g'amamanzi agu Daudi yaabaire aine; Yehoshebashebesi owa Takimooni niwe yaabaire ari mukuru omuri abo abashatu; akakwata eicumu rye, yaariitsa abantu magana munaana omurundi gumwe. Owaabaire naamukurata omuri ago mamanzi ashatu ni Eleazaari mwene Dodo, mwijukuru wa Ahohi. Akaba ari hamwe na Daudi, obu baahiga Abafilistia abaabaire beeteeraniireyo kurwana, Abaisraeli bakabahunga. Yaimuka, yaita Abafilistia okuhitsya obu omukono gwe gwaruhire, engaro ye ekaramatana na rurara; eryo izooba MUKAMA yaabaha okusingura kuhango, abandi baamugarukira ahabw'okucwijura abaitsirwe kwonka. Kandi ogwo akaba naakuratwa Shama, mwene Ageye, owa Harari. Abafilistia bakaba bateeraniire Leehi, ahu omusiri ogwijwire enkoore gwabaire guri; abashaija boona baahunga Abafilistia; kwonka we yaayemerera ahagati y'ogwo musiri, yaagurinda, yaita Abafilistia; MUKAMA yaabaha okusingura kuhango. Omu igyesha abo bashaija bonshatu ab'omu mamanzi makumi ashatu bakashuuma, baashanga Daudi omu nyanga ya Adulaamu. Obwo omutwe gw'engabo z'Abafilistia gukaba gusiisiire omu ruhanga rwa Reefa; Daudi ari omu kigo, n'Abafilistia bari Betelehemu. Daudi yaatenga, yaagira ati: Nkaabaasibwa ki hagira owampa otwizi tw'omu kiziba eriri aha irembo rya Betelehemu, ntunywa! Ahonaaho ago mamanzi ashatu gaayataguza omu rusiisira rw'Abafilistia, gaataha amaizi g'omuri eryo iziba rya Betelehemu, eryabaire riri aha irembo, baagatwarira Daudi; kwonka we yaayanga kuganywa, kureka yaagashuka omu maisho ga MUKAMA; yaagira ati: Ai MUKAMA, rubuuza nyowe okukora eki. Nimbaasa kunywa eshagama y'abashaija abaayoga amagara gaabo? Ekyo nikyo yaayangiire kuganywa. Ebyo nibyo ago mamanzi ashatu gaakozire. Kandi Abishai mukuru wa Yoabu mwene Zeruiya niwe yaabaire ari mukuru w'abo makumi ashatu. Akakwata eicumu rye, yaarwana n'abashaija magana ashatu, yaabaita, yaarangaanwa nk'abo abashatu. Omuri abo makumi ashatu niwe yaakizire kurangaanwa, akahinduka mukuru waabo; kwonka tiyaahika hari abo abashatu. Kandi Benaaya mwene Yehoyaada owa Kabuzieli, owaabaire ari emanzi, akakora eby'amaani; yaita beene Arieli babiri aba Moabu. Kandi aha izooba rimwe omu biro by'ebirika akashuuma, yaitira entare omu kiina. Kandi yaita Omunyamisri murungi ahamaisho. Omunyamisri ogwo akaba aine eicumu omu ngaro, kwonka Benaaya yaamushuumira n'enkoni, yaamusikura eicumu omu ngaro, yaarimwitsa. Ebyo nibyo Benaaya mwene Yehoyaada yaakozire, akarangaanwa nk'abo abashatu ab'amaani. Yaarangaanwa omuri abo makumi ashatu, kwonka tiyaahika hari bari abashatu. Daudi yaamuhindura omukuru w'abarinzi be. Asaheeli murumuna wa Yoabu akaba ari omwe ahari abo makumi ashatu, na Elihanani mwene Doodo owa Betelehemu, Shama owa Harodi, Elika owa Harodi, Helezi owa Paluti, Iira mwene Ikishi owa Tekoa, Abiezeeri owa Anatoosi, Mebunai owa Huusha, Zalumooni owa Ahohi, Maharai owa Netofa, Helebu mwene Baana owa Netofa, Itayi, mwene Ribai owa Gibea eya Benyamiini, Benaaya owa Piratooni, Hidai ow'omu tugyera twa Gaashi, Abialiboni owa Arubasi, Azimaveesi owa Bahurimu, Eliahuba owa Shalibooni, beene Yasheni, Yonasaani, Shama owa Harari, Ahiamu mwene Sharari owa Arari, Elifeleti mwene Ahasibai mwijukuru wa Maaka, Eliamu mwene Ahisofeeli owa Giilo, Hezero owa Karumeeli, Parati owa Arubi, Igaali mwene Nasani owa Zooba, Baani owa Gaadi, Zeleki Omuamoni, Naharai owa Beeroosi, Yoabu mwene Zeruiya, Iira owa Ituri, Garebu owa Ituri, na Uriya Omuhiiti boona makumi ashatu na mushanju. Kandi MUKAMA yaagaruka, yaagirira Israeli ekiniga, yaimutsya Daudi kubakora kubi, naagira ati: Gyenda obare Abaisraeli n'Abayuda. Omugabe yaagira Yoabu omukuru w'eihe rye, ou yaabaire aine, ati: Gyenda orabe omu nganda za Israeli zoona, okuruga Daani okuhika Beeri-sheba, mubare abantu, mbone kumanya omubaro gwabo. Yoabu yaagira omugabe ati: MUKAMA Ruhanga waawe ayongyere aha bantu okukira oku bari emirundi igana, kandi omugabe akyereebere. Beitu shi, Nyakusinga omugabe, ahabw'enki nooshemerererwa ekintu ekyo? Kwonka ekigambo ky'omugabe kyakiza ebya Yoabu n'abakuru b'engabo ze amaani. Bwanyima Yoabu n'abo bakuru b'engabo baaruga omumaisho g'omugabe, baaza kubara Abaisraeli. Baayambuka Yorudani, baatandikira omuri Aroeli, n'omu rurembo orwabaire ruri ahagati y'oruhita, baaza Gaadi, baagumizamu, baahika Yazeri. Bwanyima baahika Gileadi, na Kadeshi ey'omu nsi y'Abahiiti; bwanyima baahika Daani, baagumizamu, baaziguuruka baahika Sidoni; okuruga aho baahika omu kigo kya Tuuro, n'omu ndembo zoona ez'Abahiivi n'Abanyakanaani. Bwanyima baaza omuri Negebu eya Yuda, baahika Beeri-sheba. Ku baaherize kubara omu nsi yoona, baagaruka Yerusaalemu, bamazire ameezi mwenda n'ebiro makumi abiri. Yoabu yaaha omugabe omubaro gw'abantu abu yaabazire; omuri Israeli hakaba harimu abashaija amamanzi enkwata-rurara obusiriira munaana; kandi Abayuda bakaba bari obusiriira butaano. Kwonka ku yaaherize kubara abantu, omutima gwe gwamushinja; yaagira MUKAMA ati: Ncumwire munonga ahabw'ekyo eki nkozire. Kwonka mbwenu ninkweshengyereza, ai MUKAMA, iha aha mwiru waawe okutahikiirira; ahakuba ndengyesereize, naakora eky'obufa-mutima. Daudi ku yaimukire omu kasheeshe, ekigambo kya MUKAMA kyaizira nabi Gaadi, omuhanuuzi wa Daudi, nikigira kiti: Gyenda ogire Daudi oti: Oku nikwo MUKAMA arikugamba, naagira ati: Naakuha ebintu bishatu, oiheho kimwe, mbe nikyo naakukora. Atyo Gaadi yaija ahari Daudi, yaakimugambira; yaamugira ati: Ahari ebi bishatu ihaho kimwe, ensi yaawe okuteerwa enjara emyaka mushanju; nari okuguma noohunga abazigu baawe bakubingire okumara ameezi ashatu; nari ensi yaawe okujuumikirwa orufu okumara ebiro bishatu. Mbwenu teekateeka, ongambire eki ndaagarukyemu Ontumire. Daudi yaagira Gaadi ati: Naashobererwa kimwe; ka tugwe omu mikono ya MUKAMA, ahakuba embabazi ze ni nyingi; ndekye kugwa omu mikono y'abantu. N'ahabw'ekyo MUKAMA yaajuumikiza Israeli orufu, okwiha omuri ako kasheeshe okuhitsya aha bunaku obutairweho; haafa abantu obukumi mushanju, okuruga Daani okuhika Beeri-sheba. Kwonka maraika ku yaabangiire Yerusaalemu omukono kugicwekyereza, MUKAMA yaayegarukamu ahabw'ako kabi, yaagira maraika owaabaire naacwekyereza abantu ati: Ekyo nikimara. Banguura omukono. Obwo maraika wa MUKAMA akaba ari haihi n'embuga ya Arauna Omuyebusi. Daudi ku yaareebire maraika owaabaire naita abantu, yaagira MUKAMA ati: Reeba, niinye ncumwire, nkashiisha mononga; mbwenu entaama ezi zo zikozire ki? Ninkweshengyereza, omukono gwawe gube niinye gwarwanisa n'enju ya tata. Eryo izooba Gaadi yaija ahari Daudi, yaamugira ati: Inamuka, oyombekyere MUKAMA eitambiro aha mbuga ya Arauna Omuyebusi. Atyo Daudi yainamuka, ahabw'ekigambo kya Gaadi eki MUKAMA amuragiire. Arauna ku yaanagire amaisho, yaareeba omugabe n'abagaragwa be nibaija ah'ari; yaashohora, yainama omu maisho g'omugabe; Arauna yaabuuza ati: N'enki ekyareeta mukama wangye omugabe aha mwiru we? Daudi yaamugarukamu ati: Naareetwa okugura embuga yaawe, kwombekyera MUKAMA eitambiro, ngu orufu rurugye omu bantu. Arauna yaagira Daudi ati: Mukama wangye omugabe atware eki arikwenda kyona, akihongye; reeba ente ez'ekitambo ky'okwotsya nzizi, n'ebihuuzo n'emigamba y'ente mubiihemu enku. Ebyo byona, Nyakusinga, nyowe Arauna naabiha omugabe. Yaagaruka yaagira omugabe ati: MUKAMA Ruhanga waawe akwikirize. Kwonka omugabe yaagira Arauna ati: Ngaaha; buzimazima niinyija kubigura naiwe, nkuhe obuguzi bwabyo. Tindikwija kuhongyera MUKAMA Ruhanga wangye ebitambo by'okwotsya, ebi ntaheereire byangye. Atyo Daudi yaagura egyo mbuga n'ezo nte shekeli z'efeeza makumi ataano. Daudi yaayombekyerayo MUKAMA eitambiro, yaatamba ebitambo by'okwotsya n'empongano z'okusiima ahabw'obusingye. Atyo MUKAMA yaahurira ebi yaayeshengyereziibwe ahabw'ensi; orufu rwaruga omuri Israeli. Omugabe Daudi akaba akuzire munonga, ahikire omu ngingo zaabukuru; n'obu baabaire bamushweka ebeshweko, akaba atakibaasa kutagatirwa. Nikyo abagaragwa be baamugiire bati: Nyakusinga Omugabe, ka bakusherurire omwishiki empangare, agume akuheereze, kandi abyame omu kifuba kyawe, obone kutagatirwa. Batyo basherura omwishiki murungi omuri Israeli yoona, baabona Abishaagi owa Shuneemu, baamureetera omugabe. Omwishiki ogwo akaba ari murungi munonga, yaaba omuranga w'omugabe, yaaguma naamuheereza; kwonka omugabe tiyaamumanya. Bwanyima Adoniya mutabani wa Hagisi yaayekuza, naagira ati: Niinyija kuba omugabe. Yaayeteeraho ebigaari n'ab'aha mbaraasi, kandi n'abashaija makumi ataano b'okumwebembera. Ishe akaba atakamugwisaga kubi naamugira ati: Ahabw'enki okozire oti n'oti? Akaba ari omushaija murungi munonga omu kureeba; kandi niwe yaabaire naakurata Abusalomu. Adonia ogwo yaahanuura na Yoabu mwene Zeruiya n'Abiasaari omunyamurwa; baakwatanisa nawe, baamuhwera. Kwonka Zadoki omunyamurwa na Benaaya mwene Yehoyaada, na Nasani nabi, na Shemei, na Rei, na bari bashaija ba Daudi amamanzi bakaba batakwataniise na Adoniya. Adoniya yaatambira entaama n'ente n'eby'ebishaju haihi n'eibaare rya Zoheleesi, erihereraine na Eni-rogeli; yaayeta beene ishe batabani b'omugabe, n'abategyeki boona ab'omuri Yuda ab'obugabe; kwonka nka Nasani nabi na Benaaya n'abo bashaija amamanzi na Sulemaani mwene ishe tiyabeeta. Bwanyima Nasani yaagira Batisheba nyina wa Sulemaani ati: Tohuriire Adoniya mwene Hagisi ku abaire omugabe, haza mukama waitu Daudi atarikukumanya? Mbwenu nu, ija nkuhe obwengye, obone kukiza amagara gaawe n'aga mutabani waawe Sulemaani. Irooko oze ow'omugabe Daudi, omugire oti: Nyakusinga Omugabe, torikwijuka ku waaraganiise omuzaana waawe noorahira oti: Buzimazima mutabani waawe Sulemaani niwe ariza aha ngoma naarugaho; kandi oti: Niwe arishutama aha kitebe kyangye ky'obugabe? Mbwenu ahabw'enki heemire Adoniya? Mbwenu ku oraabe nookigamba n'omugabe, naanye niinyija kutaahamu nkukuratiire, mpamye ebigambo byawe. Atyo Batisheba yaataaha omu kishengye ky'omugabe; (obwo omugabe akaba akuzire munonga, kandi Abishaagi owa Shuneemu niwe yaabaire naamuheereza). Batisheba yainama, yaatangirira omugabe; omugabe yaamubuuza ati: Nooyenda ki? Yaamugarukamu ati: Mukama wangye, okarahira MUKAMA Ruhanga waawe, noogira omuzaana waawe oti: Buzimazima Sulemaani mutabani waawe niwe ariza aha ngoma naarugaho; kandi oti: Niwe arishutama aha kitebe kyangye ky'obugabe. Mbwenu reeba, Adoniya niwe ayemire, haza, Mukama wangye Omugabe, otarikukimanya. Aitsire ente n'eby'ebishaju n'entaama bingi, yaabitamaba, kandi yaayeta batabani b'omugabe boona, na Abiasaari omunyamurwa na Yoabu omukuru w'eihe, kwonka Salemaani omwiru waawe tiyaamweta. Mbwenu, Nyakusinga Omugabe, Abaisraeli boona niiwe bataireho amaisho, kubagambira orishutama aha kitebe kya mukama wangye omugabe yaarugaho. Nyakusinga Omugabe, ku oraabe otakozire otyo, bwanyima ku ori gwejyegyera waashanga baashwenkuru, nyowe na mutabani wangye Sulemaani turyabarwa nk'abacumwire. Batisheba ku yaabaire naakigamba n'omugabe, Nasani nabi yaataahamu. Baagambira omugabe bati: Reeba, Nasani nabi ari aha. Ku yaahikire omu maisho g'omugabe, yainama omu maisho ge. Nasani yaagira ati: Nyakusinga Omugabe, niiwe ogizire oti: Adoniya niwe ariza aha ngoma naarugaho, kandi niwe arishutama aha kitebe kyangye ky'obugabe? Ahabw'okuba eri izooba yaashuuma, yaita ente n'eby'ebishaju n'entaama bingi munonga, yaabitamba, kandi yaayeta batabani b'omugabe boona na Yoabu omukuru w'eihe na Abiasaari omunyamurwa; mbwenu bari omu maisho ge nibarya nibanywa, nibagira bati: Omugabe Adoniya nakaramaare! Kwonka nyowe omwiru waawe, na Zadoki omunyamurwa na Benaaya mwene Yehoyaada n'omwiru waawe Sulemaani tatwetsire. Ekyo kirugire ahari mukama wangye omugabe, kandi otagambiire abairu baawe orishutama aha kitebe kyawe ky'obugabe waarugaho. Omugabe Daudi yaagira ati: Nyetera Batisheba. Batisheba yaija, yaayemerera omu maisho ge. Omugabe yaarahira naagira ati: Nk'oku MUKAMA ari ohuriire, owaihire amagara gangye omu busaasi bw'emiringo yoona, buzimazima nk'oku naakurahiire MUKAMA Ruhanga wa Israeli nimpamya nti: Mutabani waawe Sulemaani niwe ariza aha ngoma naarugaho, kandi niwe arishutama aha kitebe ky'obugabe omu mwanya gwangye, nikwo ndaagire eri izooba. Batisheba yainama, yaaramya omugabe naagira ati: Mukama wangye Omugabe Daudi nakaramaare! Omugabe Daudi yaagira ati: Muunyetere Zadoki omunyamurwa na Nasani nabi na Benaaya mwene Yehoyaada. Nabo baija omu maisho ge. Omugabe yaabagira ati: Mugyende n'abagaragwa ba mukama waanyu, mutembye mutabani wangye Sulemaani enyumbu yangye ahabwangye, mumushuumye Gihoni; ku muraahikyeyo, Zadoki omunyamurwa na Nasani nabi bamushukyeho amajuta kuba omugabe wa Israeli; bwanyima muteere eikondere, mugire muti: Omugabe Sulemaani nakaramaare! Bwanyima mwije enyima ye, aije ashutame aha kitebe kyangye ky'obugabe; ahakuba aryaba omugabe omu mwanya gwangye; kandi niwe naataho kuba omugabe wa Israeli na Yuda. Benaaya mwene Yehoyaada yaagarukamu omugabe ati: Amiina! MUKAMA, Ruhanga wa mukama wangye omugabe nawe agire atyo. Nk'oku MUKAMA abaire ari na mukama wangye omugabe n'okuhitsya hati, abe nikwo yaaba na Sulemaani, atunguure ekitebe kye ky'obugabe okukira ekya mukama wangye omugabe Daudi. Atyo Zadoki omunyamurwa na Nasani nabi na Benaaya mwene Yehoyaada n'Abakeresi n'Abapelesi, baashuuma baatembya Sulemaani enyumbu y'omugabe Daudi, baamutwara Gihoni. Zadoki omunyamurwa yaiha eihembe ry'amajuta omu Ihema, yaagashuka ahari Sulemaani. Baateera eikondere; abantu boona baagira bati: Omugabe Sulemaani nakaramaare! Abantu boona baagyenda bamukuratiire, nibateera obunyamurera, nibashemererwa n'okushemererwa kwingi, n'ensi yaashatuka ahabw'akaari kaabo. Adoniya n'abagyenyi boona abu yaabaire aine, ku baabaire nibaheza bati kurya, baakihurira. Yoabu ku yaahuriire okugamba kw'eikondere, yaagira ati: Orwo rwari ruri omu rurembo n'orw'enki? Ku yaabaire naakigamba, yaayecura Yonasaani mwene Abiasaari omunyamurwa; Adoniya yaamugira ati: Taaha omu nju, ahakuba ori omwesigwa, kandi oreetsire amakuru marungi. Yonasaani yaagarukamu Adoniya ati: Ngaaha! Mukama waitu omugabe Daudi yaayemeka Sulemaani; kandi omugabe yaamwohereza na Zadoki omunyamurwa, na Nasani nabi, na Benaaya mwene Yehoyaada, hamwe n'Abakeresi n'Abapelesi; baamutembya enyumbu y'omugabe; kandi Zadoki omunyamurwa na Nasani nabi baamushukaho amajuta kuba omugabe omuri Gihoni; abantu baarugayo nibashemererwa; n'ahabw'ekyo orurembo niruteera akaari. Ako niko kaari aku mwahurira. Mbwenu Sulemaani ari aha kitebe ky'obugabe. Kandi abagaragwa b'omugabe baija kushabira mukama waitu omugabe Daudi mugisha, nibagira bati: Ruhanga waawe atunguure eiziina rya Sulemaani rirangaanwe okukira eryawe, kandi n'obugabe bwe abugire obwe'ekitiinisa okukira obwawe. Bwanyima omugabe yainama aha kitanda kye, yaaramya. Kandi omugabe yaagira ati: MUKAMA, Ruhanga wa Israeli, asiimwe, owampa omuntu ow'omu nda yangye kushutama aha kitebe kyangye ky'obugabe eri izooba, kandi n'amaisho gangye gakakireeba. Bwanyima abagyenyi ba Adoniya boona baatiina, baimuka baagyenda, buri muntu yaatoora ogwe. Adoniya yaatiina Sulemaani; yaimuka, yaagyenda, yaakwata amahembe g'eitambiro. Baagambira Sulemaani bati: Reeba, Adoniya atiinire omugabe Sulemaani; akwaitse amahembe g'eitambiro, naagira ati: Omugabe Sulemaani andahire eri izooba ku atarikwija kwita omwiru we na rurara. Sulemaani yaagarukamu ati: ku araayeyorekye ari omushaija omwesigwa, tiharikwija kugira kashokye na kamwe ak'aha mutwe gwe akaagwa ahansi; kwonka ku araabonekiweho ekibi, naafa. Atyo omugabe Sulemaani yaatuma, baamwiha aha itambiro, yaija yainama omu maisho ge; Sulemaani yaamugira ati: Taaha owaawe. Obunaku bw'okufa kwa Daudi ku bwairiire haihi, yaayhangangiriza omutabani Sulemaani naamugira ati. Ndi haihi kugyenda, nk'ab'ensi boona oku bagyenda. Ba ow'amaani, oyeyorekye ori omushaija, okwate ebi MUKAMA Ruhanga waawe arikukuragiira, okugyendera omu mihanda ye n'okukwata ebiragiro bye, n'ebi yaaragiire, n'ebyatairweho, kandi n'ebi yaahamize, nk'ebyahandiikirwe omu kitabo kya Musa oku biri, obone kuba gye omu bi orikukora byona, kandi n'ei oraagyende yoona, MUKAMA abone kuhamya ekigambo kye, eki yangambireho naagira ati: Abaana baawe ku baryerinda omu mitwarize yaabo, baagyendera omu maisho gangye omu mazima n'emitima yaabo yoona n'amagara gaabo goona, toribura oriza aha ngoma ya Israeli. Kandi noomanya oku Yoabu mwene Zeruiya yangizire, n'oku yaagizire abakuru babiri ab'amahe ga Israeli, Abuneeri, mwene Neeri, na Amasa mwene Yeseri, abu yaitsire naahoora enzigu, akasheesha eshagama omu biro by'obusingye nk'ori aha rugamba, akasiiga egyo shagama aha rukoba oru yaabaire ayezirikiise, n'aha nkaito ezi yaabaire ajwaire. N'ahabw'ekyo otwaze nk'oku obwengye bwawe buri, kandi otarikiriza omutwe gwe gw'enju kushuuma okuzimu n'obusingye. Kwonka oryagirira embabazi beene Baruzilai Omunyagileadi, babarirwe omu barikuriira aha meeza yaawe; ahakuba obu naabaire mpungire Abusalomu mwene sho, nikwo bangiriire. Kandi reeba, hariho Shimei mwene Geera, Omubenyamiini owa Bahurimu, owankyeenire okukyeena kubi munonga aha izooba eri naagiiriireho Mahanaimu; kwonka akaija kuntangirira Yorudani, naamurahira MUKAMA nimmugira nti: Tindikwitsa rurara. Kwonka mbwenu otarimubara nk'otaine rubanja; ahakuba ori omushaija w'obwengye; oryamanya eki oshemereire kumukora; kandi oryashuumya omutwe gwe gw'enju okuzimu, guriho eshagama. Bwanyima Daudi yaagwejegyera, yaashanga baishenkuru, baamuziika omu rurembo rwa Daudi. Emyaka ei Daudi yaamazire aha ngoma naategyeka Israeli ekahika makumi ana; emyaka mushanju akagitegyekyera Heburooni, kandi makumi ashatu n'eshatu, yaagitegyekyera Yerusaalemu. Bwanyima Sulemaani yaashutama aha kitebe kya Daudi ishe; obugabe bwe bwahamibwa munonga. Adoniya mwene Hagisi yaija ahari Batisheba nyina wa Sulemaani. Batisheba yaamugira ati: Ni buhooro? Onu yaamugarukamu ati: Ni buhooro. Yaagaruka yaagira ati: Nyine eki ndikwenda kukugambira. Nyin'omugabe ati: Ngambira. Yaamugira ati: Noomanya ku obugabe bwabaire buri obwangye, kandi Abaisraeli boona ku baabaire bantaireho amaisho, ngu mbategyekye; kwonka bwanyima kyahinduka bwaba obwa mwene tata, ahabw'okuba akabuheebwa MUKAMA. Mbwenu nyine eki ndikwenda kushaba; otakinyima. Onu yaamugarukamu ati: Kigambe. Yaamugira ati: Nshabira omugabe Sulemaani, ahakuba tarikwija kukwangira, ampe Abishaagi owa Shuneemu, mmushwere. Betisheba yaamugarukamu ati: Eego, niinyija kumukugambirira. Atyo Betisheba yaaza ow'omugabe kumumugambirira. Omugabe yaimuka kumubugana, yaamwinamira; bwanyima yaashutama aha kitebe kye ky'obugabe, yaaragiira ku bareetera nyina ekitebe, yaashutama aha rubaju rwe rwa buryo. Yaamugira ati: Nyine ekintu kikye eki ndikwenda kukushaba; kandi otakinyima. Omugabe yaamugira ati: Kinshabe, Mukaikuru wangye; tindikwija kukikwima. Onu ati: Mbwenu ninkushaba oikirize Abishaagi owa Shuneemu ashwerwe Adoniya mwene sho. Omugabe Sulemaani yaagarukamu nyina ati: Ahabw'enki nooshabira Adoniya Abishaagi owa Shuneemu? Mushabire nu n'obugabe; ahabw'okuba ni mukuru wangye; kandi shabira na Abiasaari omunyamurwa na Yoabu mwene Zeruiya. Bwanyima omugabe Sulemaani yaarahira MUKAMA, naagira ati: Adoniya ku araabe atazizire eki kigambo, Ruhanga akinture n'okukiraho. N'ahabw'ekyo nindahira MUKAMA ohuriire, owantaireho, akaanyemeka omu mwanya gwa tata Daudi, kandi onyombekyeire eka nk'oku yaaraganiise, buzimazima eri izooba Adoniya naitwa. Atyo omugabe Sulemaani yaatuma Benaaya mwene Yehoyaada; yaamuteera yaafa. Kandi omugabe yaagira Abiasaari omunyamurwa ati: Irooko oze Anatoosi omu kibanja kyawe; ahakuba oshemereire kwitwa. Kwonka mbwenu tindikukwita, ahabw'eokuba okeekorera eshanduukye ya Mukama RUHANGA omu maisho ga tata Daudi, kandi okabonabona na tata omuri byona ebi yaabonabonesiibwemu. Atyo Sulemaani yaabinga Abiasaari omu bunyamurwa, ngu arekye kuba omunyamurwa wa MUKAMA; yaahikiiriza atyo ekigambo kya MUKAMA eki yaagambire ahari Eli omuri Shiilo. Egyo nkuru ku yaahikire Yoabu, yaahungira omu Ihema rya MUKAMA, yaakwata amahembe g'eitambiro; ahabw'okuba akaba akwataniise na Adoniya, n'obu araabe atarakwataniise na Abusalomu. Kandi baagambira omugabe Sulemaani bati: Yoabu yaahungira omu Ihema rya MUKAMA; kandi reeba, ari aha itambiro. Sulemaani yaayohereza Benaaya mwene Yehoyaada, ati: Irooko omwite. Atyo Benaaya yaahika aha Ihema rya MUKAMA, yaamugira ati: Omugabe yaagira ngu, Orugyeyo. Onu ati: Ngaaha! Ka ngwe aha. Benaaya yaagaruka yaagambira omugabe ati: Oku nikwo Yoabu yangira, kandi nikwo yangarukamu. Omugabe yaamugira ati: Okore nk'oku yaagamba; omwite, omuziikye, obone kwiha ahariinye n'aha nju ya tata orubanja rw'eshagama ei Yoabu yaaseeseire busha. MUKAMA naija kumuhoora, asheeshe eshagama ye, naamutura abantu babiri abu yaitsize rurara, omugurusi wangye Daudi atakimanyire, haza baabaire bari abantu abarikumukira oburungi n'okuhikiirira, nibo Abuneeri mwene Neeri, omukuru w'eihe rya Israeli, na Amasa mwene Yeseri, omukuru w'eihe rya Yuda. Okwo nikwo Yoabu arihoorwa naaturwa eshagama yaabo, we n'oruzaaro rwe ebiro byona; kwona Daudi n'oruzaaro rwe n'enju ye n'obugabe bwe biryagira obusingye oburikuruga ahari MUKAMA ebiro byona. Atyo Benaaya mwene Yehoyaada yaagarukayo, yaamuteera, yaamwita; baamuziika omu ka ye, ahu yaabaire atwire omu ihamba. Bwanyima omugabe yaata Benaaya mwene Yehoyaada omu mwanya gwe kuba omukuru w'eihe; kandi yaata Zadoki omunyamurwa omu mwanya gwa Abiasaari. Bwanyima omugabe yaatuma ahari Shimei, yaamugira ati: Oyeyombekyere enju Yerusaalemu, ogigumemu, kandi otarigirugamu kugira ahandi hoona ahu waaza. Ahakuba eizooba ri orirugayo okambuka akagyera Kidirooni, omanyire kimwe ku otaribura kufa, kandi eshagama yaawe niiwe eribaho. Shimei yaagarukamu omugabe ati: Ebi wangambira ni birungi; nyowe omwiru waawe niinyija kutwaza, nka Mukama wangye Omugabe oku wandagiira. Atyo Shimei yaamara ebiro bingi ari Yerusaalemu. Ku haahingwireho emyaka eshatu, abahuuku ba Shimei babiri baacwa, baaza owa Akishi mwene Maaka, omugabe wa Gaasi. Bwanyima bagambira Shimei bati: Abahuuku baawe bari Gaasi. Shimei yaimuka yaatandiika endogoya ye, yaaza Gaasi owa Akishi kusherura abahuuku be; atyo yaagyenda, yaabaiha Gaasi. Bwanyima Sulemaani ku yaagambiirwe ngu Shimei arugire Yerusaalemu, yaaza Gaasi, kandi yaagaruka, omugabe yaatuma ahari Shimei, yaamugira ati: Nkakurahiza MUKAMA, naakwehanangiririza kimwe ninkugira nti: Omanyire kimwe ngu, eizooba ri orirugayo, okagira ahandi hoona ahu waaza, oryafa? Naiwe wangarukamu oti: Ebi waagamba ni birungi; niinyikiriza kubyorobera. Mbwenu ahabw'enki torinzire ndahiro ei waarahiire ahari MUKAMA, n'ekiragiro eki naakwehanangiriize? Omugabe yaagaruka yaagira Shimei ati: Noomanya omu mutima gwawe ebibi byona ebi waakozire tata Daudi; n'ahabw'ekyo MUKAMA naija kukuhoora ahabw'obubi bwawe. Kwonka omugabe Sulemaani aryaheebwa omugisha, kandi ekitebe ky'obugabe bwa Daudi kiryagumaho ebiro byona omu maisho ga MUKAMA. Bwanyima omugabe yaaragiira Benaaya mwene Yehoyaada kumwita; yaashohora, yaamuteera, yaafa. Butyo obugabe bwahamibwa omu mikono ya Sulemaani. Bwanyima Sulemaani yaakwatanisa na Faraho omugabe wa Misri, yaashwera muhara we, yaamutaasya omu rurembo rwa Daudi, okuhitsya obu yaaherize kwombeka nyaruju ye ahabwe, n'enju ya MUKAMA kandi n'orugo rw'okwehinguririza Yerusaalemu. Kwonka abantu bakaba bahongyera empongano zaabo omu myanya mikuru y'okuramizamu, ahakuba hakaba hatakombekirwe nju ahabw'eiziina rya MUKAMA. Sulemaani yaakunda MUKAMA, yaagyendera omu biragiro bya Daudi ishe; kwonka yaaguma naatambira ebitambo omu myanya mikuru ey'okuramizamu, kandi naayotererayo obubaane. Bwanyima omugabe yaaza Gibeoni kutambirayo ebitambo, ahabw'okuba omwanya ogurikukira obukuru ogw'eokuramizamu niyo gwabaire guri. Atyo yaatambirayo ebitambo rukumi aha itambiro. Sulemaani ku yaabaire akiri Gibeoni, MUKAMA yaamweyoreka omu kirooto nyekiro; Ruhanga yaamugira ati: Shaba eki orikwenda ngu nkuhe. Sulemaani yaagira ati: Okaba ogirira omwiru waawe tata Daudi embabazi nyingi, nk'oku yaabaire agyendera omu maisho gaawe omu mazima n'omu kuhikiirira n'omutima ogugororokire ahariiwe; mbwenu omucumiire omugisha ogu omuhango, waamuha omwana w'okuza aha ngoma ye, nk'oku kiri eri izooba. Mbwenu hati, MUKAMA Ruhanga wangye, ogizire omwiru waawe omugabe omu mwanya gwa tata Daudi, n'obu ndaabe ndi omwana muto, ntarikumanya oku ndaashohore, n'oku ndaataahe. Kandi nyowe, omwiru waawe, ndi ahagati y'abantu baawe abu waatooraine, eihanga rihango munonga, eritarikubaasa kubarwa. N'ahabw'ekyo ohe omwiru waawe omutima ogurikwetegyereza kutegyeka abantu baawe, mbone kutaanisa ekibi n'ekirungi; mbwenu n'oha orikubaasa kutegyeka eihanga ryawe eri erihango? Okwo kushaba kwa Sulemaani kwashemeza MUKAMA ahabw'okushaba ekigambo ekyo. Ruhanga yaamugira ati: Ahabw'eokushaba ekigambo ekyo, oteeshabire kuhangaara, nari obutungi, nari okushabira abazigu baawe kufa, kureka okeeshabira obwengye bw'okumanya ebihikire, reeba, naakora nk'oku ekigambo kyawe kiri. Naakuha omutima gw'obwengye kandi ogurikwetegyereza; tihakabahoga orikwingana naiwe omu baakubandiize, kandi n'omu barikukurata taribaho. Kandi naakuha n'ebi otaashaba, obutungi n'ekitiinisa; tiharibaho ondiijo mugabe oringana naiwe ebiro byawe byona. Kandi ku origyendera omu mihanda yangye, waayorobera ebyatairweho n'ebiragiro byangye, nk'oku sho Daudi yaabaire abigyenderamu, ndyayongyera aha myaka yaawe. Sulemaani yaasisiimuka, yaashanga kiri ekirooto. Bwanyima yaija Yerusaalemu, yaayemerera omu maisho g'eshanduukye y'endagaano ya MUKAMA, yaatamba ebitambo by'okwotsya, n'empongano z'okusiima ahabw'obusingye; kandi yaateekyera abairu be boona obugyenyi. Bwanyima abakazi babiri, abaabaire bari baamaraaya, baija, baayemerera omu maisho g'omugabe. Omukazi omwe yaagira ati: Nyakusinga Mukama wangye, nyowe n'omukazi ogu nituraara omu nju emwe. Ku tubaire turi hamwe omuri egyo nju, naazaara omwana. Ku mbaire mmazire ebiro bishatu nzaire, omukazi ogu nawe yaazaara; kandi tubaire turi twenka, hataine ondiijo oriho omuri egyo nju, kureka itwe twembi. Ku bubaire buri nyekiro omwana w'omukazi ogu yaafa ahabw'okumubyamira. We nikwo kwimuka omu itumbi, nyowe omuzaana waawe ngwejegyeire, akaanyiha omwana wangye aha rubaju, akamubyamya omu kifuba kye, akareeta owe ofiire, akamubyamya omu kifuba kyangye. Ku nyimukire kare omu kasheeshe kwontsya omwana wangye, naashanga afiire; kwonka ku ngiire kumwetegyereza bwaseesire, naashanga atari mwana wangye, ou nzaire. Kwonka ogu mukazi yaagira ati: Ngaaha, omwana ohuriire n'owangye; ofiire n'owaawe. Ow'okubanza ati: Ngaaha, ofiire n'owaawe, ohuriire niwe wangye. Nikwo baabigambire batyo omumaisho g'omugabe. Bwanyima omugabe yaagira ati: Mbwenu omwe naagira ati: Ohuriire n'owangye, ofiire niwe waawe; ondiijo ati: Ngaaha, ofiire n'owaawe, ohuriirwe niwe wangye. Omugabe yaagaruka yaagira ati: Nimundeetere rurara. Baagimureetera. Omugabe yaagira ati: Ogwo mwana ohuriire, mumucwemu ebicweka bibiri; kimwe mukihe omwe, ekindi mukihe ondiijo. Bwanyima omukazi nyina w'omwana ohuriire, ahabw'okusaasibwa omwana we, yaagira omugabe ati: Mukama wangye, omwana ohuriire mumuhe, otamwita na kakye. Kwonka omukazi ondiijo yaagira ati: Tarikwija kuba wangye nari owaawe; bamucwemu ebicweka bibiri. Omugabe nikwo kugira ati: Omwana ogwo ohuriire mutamwita na kakye, mumuhe omukazi ow'okubanza, ahabw'okuba niwe nyina. Kandi Abaisraeli boona baahurira oku omugabe acwire orwo rubanja, baamutiina, ahabw'okuba bakareeba obwengye bwa Ruhanga bw'okucwa emanja z'oburyo buri omuriwe. Omugabe Sulemaani yaaba omugabe wa Israeli yoona; kandi aba nibo bategyeki bakuru abu yaabaire aine; Azaria mwene Zadoki akaba ari omunyamurwa, Elihorefu na Ahiya beene Shiisha bakaba bari abahandiiki; Yehoshafaati mwene Ahiluudi akaba ari omuhandiiki w'ebirikubaho; Benaaya mwene Yehoyaada akaba ari omukuru w'eihe; Zadoki na Abiasaari bakaba bari abanyamurwa; Azaria mwene Nasani ari omukuru w'abatware; Zabudi mwene Nasani akaba ari omunyamurwa, kandi munywani w'omugabe; Ahishaari akaba ari omukuru w'ekikaari na Adoniramu mwene Abuda ari omukuru w'eby'emirimo. Kandi Sulemaani akaba aine abatware ikumi na babiri omuri Israeli yoona, abo nibo baabaire batoijera omugabe n'ab'mu ka ye boona eby'okurya; buri omwe akaba aragiirwa kureeta eby'okurya by'okwezi kumwe omu mwaka. Aga nigo maziina gaabo; Benihuuri ow'omu nsi y'ebibungo ya Efuraimu; Benidekere owa Makazi, Shaalubiimu, Betishemeshi na Eloni-besihanani; Benihesedi owa Aruboosi, (kandi niwe yaabaire atwara Sooko n'ensi yoona eya Heferi); Ben-abinadabu owa Nafati-doori yoona, (kandi akaba ashweire muhanra wa Sulemaani orikwetwa Tafasi). Baana, mwene Ahiluudi, owa Tanaki, Megido na Besi-sheani yoona aha rubaju rwa Zaretaani orwa ifo ya Yezereeli, okuruga Besi-sheani okuhika Abeeli-mehola, kandi n'okuhika seeri ya Yokimeamu; Benigeberi owa Ramosi-gileadi, (kandi akaba naatwara tauni za Yairi mwene Manaase ez'omuri Gileadi, n'ekyanga kya Arugoobi, eky'omuri Bashani, ekyabaire kirimu endembo makumi mukaaga ezeehinguririziibwe engo z'amabaare eziine amarembo g'enyigi ezirikukingwa empimbi z'emiringa); Ahinadabu mwene Ido, owa Mahanaimu; Ahimaazi owa Nafutaali (kandi nawe niwe yaabaire ashweire muhara wa Sulemaani orikwetwa Basemaasi); Baana mwene Hushai owa Asheri na Bealoosi; Yehoshafaati mwene Parua, owa Isakaari; Shimei mwene Ela, owa Benyamiini; na Geberi mwene Uuri, ow'ensi ya Gileadi, n'ensi ya Sihooni omugabe w'Abaamori na Ogi omugabe wa Bashani. Kandi omuri Yuda hakaba harimu omutware omwe. Abayuda n'Abaisraeli bakaba bari baingi nk'omusheenyi gw'aha rubaju rw'enyanja, nibarya, nibanywa, kandi nibashemererwa. Atyo Sulemaani yaategyeka ensi z'abagabe zoona okuruga aha mugyera Furaati, okuhika aha nsi y'Abafilistia, n'aha mwatano gwa Misri; baaguma nibamutoijera, kandi nibamukorera ebiro byona ebi yaamazire aha ngoma. Omutoijo gw'eby'okurya bya Sulemaani omu izooba rimwe gukaba guba encuro z'esaano y'obunono makumi ashatu, n'ez'endiijo saano makumi mukaaga, enkone z'ente ikumi, n'ezindi makumi abiri ezi baabaire baiha omu mariisizo, n'entaama igana, otabariiremu mpara, esirabo, engabi n'enkoko zigomokire. Ahakuba akaba atwara ebyanga byona ebyabaire biri seenu y'omugyera Furaati, okuruga Tifusa, okuhika Gaaza, kandi n'abagabe boona abaabaire bari seenu y'ogwo mugyera; kandi akaba aine obusingye aha mbaju zoona. Abayuda n'Abaisraeli baaguma bari buhooro, buri muntu aha muzaabibu gwe, n'aha mutiini gwe, okuruga Daani okuhika Beeri-sheba omu biro bya Sulemaani byona. Kandi Sulemaani akaba aine emyanya ei embaraasi ze ezirikukurura ebigaari zirikuraaramu obukumi buna, kandi akaba aine abashaija abarikugyendera aha mbaraasi kakumi n'enkumi ibiri. Abo batware bakaba batoijera Sulemaani eby'okurya ahabwe n'ahabwa boona abaabaire bariira aha meeza ye, buri mutware okwezi kwe, hatarikugira kintu kyona ekyaburaho. Brui mutware akaba areeta sayiri n'obunyaatsi bw'embaraasi n'obw'ezirikwiruka munonga, nk'oku yaabaire aragiirwa; abireeta omu mwanya ogu byabaire biba nibyetengwamu. Kandi Ruhanga yaaha Sulemaani obwengye n'okwetegyereza ebitakareebwaga, kandi n'omutima ogwine okushoborokyerwa kwingi munonga nk'omusheenyi gw'aha rubaju rw'enyanja; butyo obwengye bwa Sulemaani bwakira obw'abantu b'oburugwa-izooba n'obwengye bwona obw'Abanyamisri. Kandi akaba naakiza n'abandi boona obwengye, nka Esaani Omunyaezerahi, na Hemani, Katukooli na Darada beene Mahooli; eiziina rye ryarangaanwa omu mahanga goona agaabaire gamwehinguririize. Akagunja enfumu enkumi ishatu, yaahimba n'ebyeshongoro rukumi na bitaano. Akaba naamanya ebirikumera okwiha aha mwela ogw'omuri Lebanooni okuhika aha nyaweera erikumera aha rugo; kandi akaba naamanya enyamaishwa, n'enyonyi, n'ebirikugyendesa enda, n'eby'enyanja. Abantu bakaba baruga omu mahanga goona, baija kuhurira obwengye bwa Sulemaani, batumirwe abagabe b'omu nsi yoona, abaaherize kuhurira aha bwengye bwe. Bwanyima Hiraamu omugabe wa Tuuro, ku yahuriire ngu beemekire Sulemaani kuba omugabe kuhungurira ishe, yaamutumaho abairu be; ahabw'okuba okwiha ira akaba ari munywani wa Daudi. Sulemaani yaatuma ahari Hiraamu naagira ati: Noomanya ku tata Daudi atarabaasize kwombekyera eiziina rya MUKAMA Ruhanga we enju ahabw'engamba z'abazigu abaabaire bamuri embaju zoona, okuhitsya obu MUKAMA yaabataire ahansi y'ebigyere bye. Mbwenu hati MUKAMA Ruhanga wangye ampaire okuhuumura embaju zoona; tihakiriho bazigu nari akabi. N'ahabw'ekyo mmaririire kwombekyera eiziina rya MUKAMA Ruhanga wangye enju, nk'oku MUKAMA yaagambiire tata Daudi, ati: Mutabani waawe, ou ndyemeka kukuhungurira, niwe aryombekyera eiziina ryangye enju. N'ahabw'ekyo hati ragiira bantemere emiti y'emyela omuri Lebanooni; bayakora n'abairu bangye; kandi ndyaguma nkuhe ebihembo by'abairu baawe nk'oku oringambira; ahabw'okuba noomanya ku hatariho n'omwe omuriitwe orikumanya kushara embaaho nk'Abasidoni. Hiraamu, ku yaahuriire ebigambo bya Sulemaani, yaashemererwa munonga, yaagira ati: Eri izooba MUKAMA asiimwe, ahabw'okuha Daudi omwana w'obwengye kutegyeka eihanga eri erikuru. Hiraamu yaatuma ahari Sulemaani ati: Mpuriire ebi ontumireho byona; niinyija kukora byona eby'emyereezi n'eby'emiberooshi, nk'oku orikwenda. Abairu bangye baryagiiha Lebanooni, bagishuumye, bagihitsye aha nyanja, ngikomerane nk'ebibaya, ebone kuraba aha nyanja, ehikye omu mwanya ogu orindagiira; okwo ebe niyo yaakomororerwa, ogyakiire; kandi ku oriheereza ab'omu ka yangye eby'okurya, oryaba ohikize ebi ndikwenda. Atyo Hiraamu yaatwekyera Sulemaani emyerezi n'emiberooshi ei yaabaire naayenda yoona; na Sulemaani yaaha Hiraamu encuro z'engano obukumi bubiri n'entsimbo z'amajuta marungi makumi abiri ahabw'eka ye. Okwo nikwo Sulemaani yaagumire naamuha ebyo by'okurya buri mwaka. Kandi MUKAMA yaaha Sulemaani obwengye, nk'oku yaamuraganiise, yaagira obusingye na Hiraamu; bombi baaragaana endagaano y'okuhwerana. Omugabe Sulemaani yaatoorana abantu omuri Israeli yoona b'okuguma nibakora nibaihaihana; omubaro gwabo gukaba guri obukumi bushatu. Yaaguma naayohereza kakumi-kakumi Lebanooni buri kwezi nibaihaihana; bamarayo okwezi kumwe, kandi ameezi abiri bagamara omuka; Adoniramu niwe yaabaire ari omukuru waabo. Kandi Sulemaani akaba aine abeekorezi obukumi mushanju, n'abaabaire nibabaija amabaare omu nshozi obukumi munaana, otabariiremu bakuru b'emirimo enkumi ishatu na magana ashatu, abaabaire nibategyeka abakozi. Omugabe yaabaragiira kuhigura amabaare mahango g'obuguzi bwingi, ngu babone kugabaija n'okugombekyesa omusingi gw'egyo nju. Batyo abombeki ba Sulemaani n'aba Hiraamu n'abantu ba Gebali bagabaija; bwanyima baatebeekanisa emiti n'ago mabaare kubyombekyesa egyo nju. Ku haahangwireho emyaka magana ana na makumi munaana Abaisraeli barugire Misri, Sulemaani yaatandika kwombeka enju ya MUKAMA, omu mwaka gwe gwa kana aherize kuza aha ngoma, omu kwezi kwa Ziivu, nikwo kwezi kwa kabiri. Enju ei omugabe Sulemaani yaayombekyeire MUKAMA, oburaingwa bwayo bukaba buri mikono makumi mukaaga, obukiika bwayo mikono makumi abiri, n'obwemi bwayo mikono makumi ashatu. Ekisasi eky'omu maisho ga hekali kikaba kiri mikono makumi abiri oburaingwa, nibwingana n'obukiika bwa hekalu, n'obuhango bwakyo omu maisho ga hekalu bukaba buri mikono ikumi. Egyo nju yaagibaizira amadirisa g'embaaho zirabainemu ezitarikubaasa kwihwamu. Kandi aha busiika by'egyo nju yaayombekyeraho ekindi kyombeko okwehinguririza ebisiika by'egyo nju, niyo hekalu n'ekishengye kyayo eky'Aharikwera munonga. Omuri ekyo kyombeko yaakoramu ebishengye okugyehinguririza. Ebishengye by'ahansi obuhango bwabyo bikaba biri mikono etaano, ebya kaanyina-ibiri mikono mukaaga, n'ebya kaanyina-ishatu mikono mushanju; ahakuba okwehinguririrza emyanya y'emiraba kuhikiraho, ngu erekye kwoga omu bisiika by'enju. Kandi egyo nju omu kwombekwa, ekombekwa amabaare agaagyereirwe omu iteerero ryago kare; n'ahabw'ekyo hekalu ku yaabaire neeyombekwa, hakaba hatahurirwa kirikugamba kyona, enyondo nari empango n'obu kyakuba ekintu kyona ekyetwa ekyoma ky'okukoresa. Omuryango ogw'ebishengye bya kaanyina-ibiri gukaba guri aha rubaju rwa buryo; bakaba batembera aha matembero agarikugyenda nigeezinga okuhika omu bishengye bya kaanyina-ibiri, n'okwogaho gakahika omuri kaanyina-isahtu. Okwo nikwo yaayombekire egyo nju, akagiheza, akagishakaaza emiraba n'ambaaho eby'emyereezi; kandi ebishengye by'ekyo kyombeko akabyombeka naabyegamiza hekalu, obwemi bwa buri kishengye bukaba buri mikono etaano, kandi ekyo kyombeko kikaba kiteerainwe n'enju ya hekalu n'emiraba y'emyereezi. Bwanyima ekigambo kya MUKAMA kyaizira Sulemaani, nikigira kiti: Eby'enju ei orikwombeka, ku origuma noogyendera omu biragiro ebi naataireho, waahikiiriza emigyenzo yangye, waayorobera ebi naaragiire byona, waabigyenderamu, obwo ndyahamya ekigambo kyangye, eki naagambiire sho Daudi; kandi ndyatuura omu bantu bangye Abaisraeli, ndekye kubatsigaho. Okwo nikwo Sulemaani yaayombekire egyo nju, akagiheza. Bwanyima omunda ebisiika yaabishweka embaaho z'emyereezi, okuruga ahansi okuhika aha miraba y'etandaruha; kandi ahansi yaayariraho embaaho z'emiberooshi. Aha muheru gw'enju yaayombekaho ekisiika ky'embaaho z'emyereezi kya mikono makumi abiri okuruga ahansi okuhika aha miraba; ogwo mwanya gw'omwinziiro yaagugira omwanya ogurikwera ogw'omunda kuba Aharikwera munonga. Kandi ekishengye ky'omu maisho g'Omwanya ogurikwera ogw'omunda kikaba kiri mikono makumi ana. Ebisiika by'ekyo kishengye bikaba bishwekirwe embaaho z'emyereezi omunda, ezisharwirweho ebishushani by'ebisisi, n'eby'ebirabyo ebijanjamwire. Kyona kikaba kishwekirwe embaaho z'emyereezi, hataine ibaare ririkureebwa. Ogwo Mwanya gurikwera ogw'omunda, ogwabaire guri aha muheru gw'egyo nju yaagushemeza kutamu eshanduukye y'endagaano ya MUKAMA. Kandi ogwo mwanya gukaba guri mikono makumi abiri oburaingwa, makumi abiri obukiika, kandi makumi abiri obwemi; bwanyima yaagushweka ezaabu eshemeziibwe; kandi egyo zaabu yaagishweka n'eitambiro eryabaire rishwekirwe embaaho z'emyereezi. Kandi Sulemaani yaashweka enju yoona omunda ezaabu; omu maisho g'Omwanya ogurikwera ogw'omunda yaacwekanisaho enjegyere z'ezaabu. Enju yoona yaagishweka ezaabu okuhitsya obu yaahweire; kandi n'eitambiro ry'omu Mwanya gurikwera ogw'omunda yaarishweka ezaabu. Kandi omuri ogwo Mwanya gurikwera ogw'omunda yaakoramu ebishushani bya baakerubi bibiri omu mpimbi z'emizeituuni, buri kimwe mikono ikumi oburaingwa. Oburaingwa bw'eipapa ry'ekishushani kya kerubi omwe bukaba buri mikono etaano, n'erindi etaano, okuruga aha ndiijo mikono ikumi. Ekishushani kya kerubi owa kabiri oburaingwa bwakyo nabwo bukaba buri mikono ikumi; ebishushani byombi bikaba biine orugyero rumwe kandi nibishushana. Oburaingwa bw'ekishushani kya kerubi bukaba buri mikono ikumi, kandi n'obw'ekindi nabwo butyo. Ebyo bishushani yaabita omu Mwanya gurikwera ogw'omunda aha muheru. Amapapa gaabyo gakaba gashashaanwire, eipapa rya kimwe nirihika aha kisiika ky'orubaju rumwe rw'enju, n'ery'ekindi nirihika aha rundi; agandi mapapa gaabyo nigabugaabuganira ahagati. Ebyo bishushani bya baakerubi byombi yaabishweka ezaabu. Kandi aha bisiika by'Omwanya ogurikwera ogw'omunda n'ogw'omumaisho yaasharuraho ebishushani bya baakerubi, n'eby'emikindo n'eby'ebirabyo bijanjamwire. Ahansi omu myanya egyo yombi yaahashweka ezaabu. Aharikutaaha omu Mwanya ogurikwera ogw'omunda yaataho enyigi z'embaaho z'emizeituuni; ekisasi n'ebiti by'ogwo muryango byaba kimwe kya kataano ky'ekyo kisiika. Ezo nyigi zombi ez'emizeituuni yaazisharuraho ebishushani bya baakerubi, n'eby'emikindo, n'eby'ebirabyo bijanjamwire, yaazishweka ezaabu, kandi ebyo bishushani bya baakerubi n'eby'emikindo yaabisiiga ezaabu. Kandi aharikutaaha omuri hekalu yaataho ebiti by'emiryango eby'emizeituuni eby'embaju ina ezirikwingana; orwigi rwaho yaarukora omu miberooshi, rwine embari ibiri; buri mbari erimu ebishate bibiri ebirikukubwa. Ahari ezo mbari yaasharuraho ebishushani bya baakerubi, n'eby'emikindo, n'eby'ebirabyo bijanjamwire, yaazisiiga ezaabu naagiinganisa omuri ebyo bicweka bisharwire. Kandi orugo rw'ekibuga ky'omunda yaarwombekyesa amabaare gabaizire omu mishorongo eshatu, kandi omushorongo, gumwe guri ogw'emitambiko y'emyereezi. Omu kwezi kwa Ziivu okw'omwaka gwa kana nibwo baatandika kwombeka enju ya MUKAMA. Omu kwezi kwa Buula nikwo kwezi kwa munaana okw'omwaka gwa ikumi na gumwe baagiheza n'emyanya yaayo yoona, nk'oku yaabaire eteekateekirwe kwombekwa. Yaamara emyaka mushanju naagyombeka. Sulemaani akamara emyaka ikumi n'eshatu naayombeka enju ye, yaagiheza yoona. Yaayombeka enju y'ekibira kya Lebanooni, oburaingwa bwayo mikono igana, obukiika bwayo mikono makumi ataano, n'obwemi bwayo mikono makumi ashatu; kandi ekombekwa aha nyomyo z'emyereezi ezibyairwe omu mishorongo ena, etairweho emitambiko y'emyereezi; ahaiguru y'egyo mitambiko makumi ana n'etaano, ikumi n'etaano omuri buri mushorongo, eyaabaire etairwe ahari ezo nyomyo, yaashwekaho embaaho z'emyereezi. Yaakora emishorongo eshatu y'amadirisa gakurataine, buri dirisa nirireebana n'erindi. Ebiti by'emiryango y'enyigi n'eby'amadirisa byona bikaba nibingana embaju zoona, kandi ago madirisa gari omu mishorongo eshatu, buri rimwe nirireebana n'erindi. Kandi yaayombeka ekyombeko ky'enyomyo, oburaingwa bwakyo mikono makumi ataano n'obukiika bwakyo mikono makumi ashatu, n'omu maisho gaakyo yaataho ekisasi ky'enyomo n'ekisanga ky'omwenda. Kandi yaakora ekishengye ky'ekitebe ky'obugabe eky'okucweramu emanja, nikyo kishengye ky'eiramuriro; yaakyombekyesa embaaho z'emyereezi okuruga ahansi okuhika aha miraba. Enju ye, ei yaabaire naayenda kutaahamu, omu kibuga enyima y'ekyo kishengye, nayo ekaba ekozirwe etyo. Kandi Sulemaani akombekyera muhara wa Faraho ou yaabaire ashweire, endiijo nju erikushusha etyo. Ago maju goona gakaba gombekyeise amabaare g'obuguzi bwinig, gabaizirwe nk'oku gaagyezirwe, kandi gashazirwe n'emisumeeno omunda n'enyima, okuruga aha musingi okuhika aha mushorongo ogw'aha mutwe, kandi okuruga omu kibuga ky'enju ya MUKAMA okuhika aha kibuga ekihango. Amabaare g'omusingi gakaba gari ag'obuguzi bwingi, kandi mahango munonga, agamwe gari mikono ikumi n'agandi mikono munaana. N'ahaiguru yaataho amabaare g'obuguzi bwingi, gabaizirwe nk'oku gaagyezirwe, n'embaaho z'emyereezi. Ekyo kibuga kihango kikaba kyehinguririziibwe emishorongo eshatu y'amabaare gabaizire, n'omushorongo gumwe gw'emitambiko y'ebiti by'emyereezi, nk'oku baayombekire ekibuga ky'omunda eky'enju ya MUKAMA n'ekisasi kyayo. Omugabe yaatuma kweta Hiraamu okuruga Tuuro. Hiraamu ogwo akaba ari omwana w'omufaakazi ow'omu ruganda rwa Nafutaali, kwonka ishe ari owa Tuuro. Akaba ari omuheesi w'emiringa, owaabaire aine obwengye bwingi n'okwetegyereza, kandi omunyamwoga orikubaasa kuheesha ebintu byona eby'emiringa. Yaija aha mugabe Sulemaani, yaamukorera emirimo yoona ei yaabaire naayenda. Yaaheesha enyomyo ibiri z'emiringa, buri emwe mikono ikumi na munaana oburaingwa, omuzimba gwayo mikono ikumi n'ebiri. Kandi yaaheesha emitwe ebiri y'emiringa eyagiibwe kugita aha mitwe y'ezo nyomyo; oburaingwa bwa bwemi bw'omutwe gumwe bukaba buri mikono etaano, n'obw'ogundi nabwo butyo. Ahari egyo mitwe y'ahaiguru y'enyomyo yaaheesheraho otugoye tw'emiringa otushobeekaine nk'eakatimba, kandi yaahundaho emikuufu eri nk'ebitaako; aha mutwe gumwe yaataho mushanju n'aha gundi mushanju. Kandi yaakora ebishushani by'ebijuma by'amakomamahanga; yaabyehinguririza obwo butimba omu mishorongo ebiri, kuza ahari ogwo mutwe ogw'aha nyomyo; yaatwza atyo n'ogw'aha ndiijo nyomyo. Kandi emitwe ey'aha nyomyo z'ekisasi ekaba eri nk'ebirabyo by'emyangangye, oburaingwa bwayo mikono ena. Emitwe egyo ekaba eri ahari ezo nyomyo, kandi ahaiguru y'engata ey'ahari buri nyomyo haihi n'obwo butimba; aho niho baahanikire ebishushani by'ebijuma by'amakomamahanga omu mishorongo ebiri; ebyo bijuma bikaba biri magana abiri. Atyo yaabyara ezo nyomyo omu maisho g'ekisasi kya hekalu, ey'aha rubaju rwa buryo yaagyeta Yakiini, n'ey'aha rwa bumosho yaagyeta Boazi. Aha mutwe gw'ezo nyomyo baakoraho ebishushani by'ebirabyo by'emyangangye. Okwo nikwo omurimo gw'ezo nyomyo gwahweire. Bwanyima yaakora ekitanka ky'amaizi ekikozirwe omu miringa eyagiibwe; kikaba kyezigore, okuruga aha mugoma okuhika aha gundi mikono ikumi, obwemi bwakyo mikono etaano, kandi okwehinguririza omugoma gwakyo mikono makumi ashatu. Kandi omu bugyenyero bwakyo hakaba hakiikiizemu ebishushani by'ebisisi biri omu mishorongo ebiri, biheesherainwe nakyo. Ekyo kitanka kikaba kiteekirwe aha bishushani by'enimi ikumi na ibiri, bishatu nibireeba aha bukiizbwa-bumosho, bishatu oburengyerwa-izooba, bishatu aha bwa-buryo, na bishatu aha burugwa-izooba; ekyo kitanka kiteekirwe ahaiguru yaabyo, biteeraine ebibunu. Omubiri gwakyo gukaba guri ekita kimwe; eminwa yaakyo ekaba ekozirwe nk'ey'ekikopo, nari nk'ey'ekirabyo ky'emyangangye; nikigiibwamu encuro enkumi ibiri z'ebunyungu bihango. Yaakora ebitebe ikumi omu miringa; ekitebe kimwe oburaingwa bwakyo mikono ena, obuhango bwakyo mikono ena, n'obwemi bwakyo mikono eshatu. Oku nikwo ebyo bitebe byabaire bikozirwe; bikaba biine ebiremu ebishensheize omu mbaaho zaabyo. Ahari ebyo biremu ebishensheize omuri ezo mbaaho hakaba hasharwirweho ebishushani by'entare, n'eby'enimi, n'ebya baakerubi; kandi ahari ezo mbaaho, ahaiguru n'ahansi y'ebishushani by'entare n'enimi, hasharwirweho ebitaako. Kandi buri kitebe kikaba kiine enziga ina z'emiringa, n'ebyoma ebirikuhindukirwaho ezo nziga; nabyo biri eby'emiringa; kandi aha nshonda zaakyo ina hariho ebirikuhamya ekinaabiro. Ebirikuhamya ebyo bikaba biheesherainwe n'ebitaako aha rubaju rwa buri kimwe. Kandi ekyo kitebe kikaba kiine omugoma aha munwa gwakyo, obwemi bwagwo mikono gumwe n'ekicweka; ahari ogwo mugoma bakaba bagyenyireho; kandi ebiremu byabyo bikaba nibingana embaju zoona biteebumburukire. Ezo nziga ina ziri ahansi y'ebyo biremu, n'ebirikuhindukirwaho enziga biheesherainwe n'ekyo kitebe; obwemi bw'enziga emwe bukaba buri mukono gumwe n'ekicweka. Enziga ezo zikaba nizishusha nk'ez'ebigaari by'orugamba; ebyoma byazo ebi zirikwehinduriraho, n'ebyoma byazo by'enziga, n'enyomyo zaazo, n'emigongo yaazo, n'engata zaazo, byona bikozirwe omu miringa eyagiibwe. Aha nshonda zoona ina eza buri kitebe hakaba hariho ebirikuhamya bina biheesherainwe nakyo. Aha mutwe gwa buri kitebe hakaba hariho ekintu kyebumburikire, obwemi bwakyo ekicweka kya mukono gumwe, kandi enyomyo zaakyo n'ebiremu byakyo bikwataine. Ahari ezo nyomyo n'ebyo biremu yaasharuraho ebishushani bya baakerubi n'eby'entare n'eby'emikindo, nk'omwanya gwa buri kimwe oku gwabaire guri, yaakitaho ekitaako okukyehinguririza. Okwo nikwo yaakozire ebitebe ikumi; byona bikaba biheesirwe omu muringo gumwe, biri orugyero rumwe, kandi nibishushana. Bwanyima yaakora ebinaabiro ikumi by'emiringa; buri kinaabiro nikigiibwamu amaizi g'ebinyungu bihango makumi ana; buri kimwe kiine oburaingwa bwa mikono ena; byona ikumi buri kinaabiro kyagira ekitebe kyakyo. Yaata ebitebe bitaano aha rubaju rw'obukiizi-bwa-buryo obw'egyo nju, n'ebindi bitaano aha bukiizi-bwa-bumosho. Kandi ekitanka yaakita aha nshonda y'orubaju rwa buryo orw'oburugwa-izooba bw'egyo nju. Kandi Hiraamu yaakora ebinaabiro n'ebyoma by'okuyooza eiju, n'enyungu. Okwo nikwo Hiraamu yaaherize omurimo ogu yaabaire naakorera omugabe Sulemaani aha nju ya MUKAMA, enyomyo ibiri, enyabya ibiri, emitwe y'aha mitwe y'enyomyo, n'obutimba bw'okushweka enyabya ibiri ez'aha mitwe eyaabaire eri ahari ezo nyomyo, n'ebishushani by'ebijuma by'amakomamahanga eby'okuhunda ha butimba bwombi, emishorongo ebiri ahari buri katimba, kushweka ahari ezo nyabya eziri ha mitwe y'enyomyo, ebitebe ikumi n'ebinaabiro ikumi ebyabaire biri ahari ebyo bitebe, ekitanka kimwe n'ebishushani by'enimi ikumi na ibiri, ebyabaire biri ahansi yaakyo. Kandi ezo nyungu n'ebyoma by'okuyoora eiju n'ebinaabiro, ebyo bintu byona ebi Hiraamu yaakoreire omugabe Sulemaani ahabw'enju ya MUKAMA, akabikora omu miringa ekuubirwe. Omugabe akaba abiyagiza omu ruhita rwa Yorudani ahaabaire haine eitaka ry'eibumba ahagati ya Sukoosi na Zaretaani. Kandi Sulemaani tareeruhize kupima ebyo bintu byona, ahabw'okuba bikaba biri bingi munonga; n'ahabw'ekyo oburemeezi bw'emiringa tiburamanyirwe. Atyo Sulemaani yaakora ebintu byona eby'omu nju ya MUKAMA; eitambiro ry'ezaabu, emeeza y'ezaabu ey'emigaati y'okumurikwa, eby'okutaho amatabaaza by'ezaabu eshemeziibwe bitaano aha rubaju rwa buryo n'ebindi bitaano aha rwa bumosho omu maisho g'Omwanya ogurikwera ogw'omunda. Yaakora ebirabyo, amatabaaza n'empana eby'ezaabu; ebikopo, makansi, enyabya, esohaani z'obubaane, n'eby'okuguhisa omuriro by'ezaabu eshemeziibwe, epata z'enyigi ez'ekishengye ky'omunda eky'Omwanya ogurikwera munonga, kandi ez'enyigi z'ekishengye kya hekalu, zikaba ziri ez'ezaabu. Okwo nikwo omurimo gwona, ogu omugabe Sulemaani yaakozire aha nju ya MUKAMA gwahweire. Bwanyima Sulemaani yaataasyamu ebintu ebi Daudi ishe yaabaire ashoroire, efeeza, ezaabu, n'ebindi bintu; yaabita omu mabiikiro g'enju ya MUKAMA. Bwanyima Sulemaani yaateeranira hamwe abakuru ba Israeli n'abakuru b'enganda boona, abakuru b'emiryango ya baishenkurubo, baateeranira Yerusaalemu omu maisho ga Sulemaani, kwinamura eshanduukye y'endagaano ya MUKAMA nibagiiha omu rurembo rwa Daudi, Saayuuni. Abashaija boona Abaisraeli baateeranira ow'omugabe Sulemaani omu kwezi kwa Etanimu, nikwo kwezi kwa mushanju, baizire aha bugyenyi. Abakuru ba Israeli boona baija, abanyamurwa baakiriza eshanduukye. Bainamura egyo shanduukye ya MUKAMA, n'Eihema ry'okubugaabuganiramu, n'ebintu byona ebirikwera ebyabaire biri omuri eryo ihema; abanyamurwa n'Abaleevi baabitwara. Kandi omugabe Sulemaani n'eihanga ryona ery'Abaisraeli, abaabaire bateeraniire omu maisho ge, bakaba bari hamwe nawe omu maisho g'eshanduukye, nibatamba ebitambo by'entaama n'ente, ezitarikubaasa kubarwa ahabw'obwingi. Bwanyima abanyamurwa baareeta eshanduukye y'endagaano ya MUKAMA, baagita omu mwanya gwayo, omu mwanya ogurikwera ogw'omunda omuri hekalu, aharikwetwa Aharikwera munonga, ahansi y'amapapa g'ebishushani bya baakerubi. Ahabw'okuba ebyo bishushani bya baakerubi bikaba bishashaanwire amapapa gaabyo ahaiguru y'omwanya gw'okutamu eshanduukye; amapapa gaabyo gaashweka eshanduukye n'emigamba yaayo. Kandi emigamba ekaba eri miraingwa munonga; n'ahabw'ekyo emitwe yaayo ekaba ereebekyera omu mwanya ogurikwera oguri omu maisho g'Omwanya ogurikwera ogw'omunda; kwonka ekaba etarikubaasa kureeberwa aheeru; kandi na hati ekiriyo. Omuri egyo shanduukye tihaine kindi ekyabaire kibamu kureka ebishate by'amabaare bibiri, ebi Musa yaateereiremu ha rushozi Horebu, n'Abaisraeli endagaano, nibaruga omu nsi ya Misri. Bwanyima abanyamurwa ku baarugire omu Mwanya ogurikwera, ekicu kyaijura enju ya MUKAMA, batyo abanyamurwa tibaabaasa kwemereramu kuheereza ahabw'ekyo kicu; ahabw'okuba ekitiinisa kya MUKAMA kikaba kiijwire enju ye. Bwanyima Sulemaani yaagira ati: MUKAMA akagira ati: Ndyaguma omu mwirima ndindindi. Buzimazima nkwombekyeire enju y'ekitiinisa, omwanya gwawe gw'okutuuramu ebiro n'ebiro. Omugabe yaahindukira eihanga ryona ery'Abaisraeli beemereire, yaabashabira omugisha, naagira ati: MUKAMA Ruhanga wa Israeli asiimwe, owaahikiiriza n'omukono gwe eki yaaraganiise tata Daudi n'akanwa ke, naagira ati: Okwiha obu naiha abantu bangye omuri Misri, tinkatooranaga rurembo kwombekamu enju, ngu eiziina ryangye ribe nimwo ryaguma; kureka nkatoorana Daudi kutegyeka abantu bangye Israeli. Mbwenu kikaba kiri omu mutima gwa tata Daudi kwombekyera eiziina rya MUKAMA Ruhanga wa Israeli enju. Kwonka MUKAMA yaagira tata Daudi ati: Obaire okozire gye ahabw'enaama ei obaire oine kwombekyera eiziina ryangye enju. Kwonka tiiwe oryombeka egyo nju, kureka mutabani waawe ou orizaara, niwe aryombekyera eiziina ryangye enju. Mbwenu MUKAMA yaahikiiriza eki yaaraganiise; ahabw'okuba naaza omu mwanya gwa tata Daudi, naagaruka aha kitebe ky'obugabe bwa Israeli, nk'oku MUKAMA yaaraganiise; kandi nyombekire egi nju ahabw'eiziina rya MUKAMA Ruhanga wa Israeli. Omwo nimwo ntaire omwanya ahabw'eshanduukye, erimu endagaano ya MUKAMA, ei yaaragaine na baatatenkuriitwe obu yaabaiha omu nsi ya Misri. Atyo Sulemaani yaayemerera omu maisho g'eitambiro rya MUKAMA, eihanga ryona ery'Abaisraeli riri aho, yaimutsya emikono ye ahaiguru, yaagira ati: Ai MUKAMA Ruhanga wa Israeli, tihariho ruhanga omu iguru ahaiguru n'omu nsi ahansi orikushushana naiwe, omu kurinda endagaano, n'omu kugirira embabazi abairu baawe abarikugyendera omu maisho gaawe n'emitima yaabo yoona; kandi okahamya eki waaraganiise omwiru waawe tata Daudi; nk'oku waagambire n'akanwa kaawe, mbwenu waakihikiiriza n'omukono gwawe eri izooba. N'ahabw'ekyo hati, MUKAMA Ruhanga wa Israeli, hamya eki waaraganiise omwiru waawe tata Daudi, noogira oti: Batabani baawe ku barigira emicwe mirungi, baagyendera omu maisho gangye nk'oku waabaire ogyenderamu, tiharibura muntu w'okushutama aha kitebe ky'ogabe bwa Israeli. Mbwenu hati, Ruhanga wa Israeli, ninkweshengyereza ekigambo kyawe eki waagambiire omwiru waawe tata Daudi okihamye. Beitu kwo, n'eky'amazima Ruhanga aryatuura omu nsi? Reeba eiguru, nangwa n'eiguru eririkukirira kimwe kuba ahaiguru y'agandi torikubaasa kuhikamu; kaashwa egi nju ei nyombekire! kwonka MUKAMA Ruhanga wangye, ta omutima aha kushanba n'okweshengyereza kw'omwiru waawe, noohurira okutaka kwe n'okushaba oku arikushaba omu maisho gaawe eri izooba. obone kuguma otaire amaisho gaawe ahari egi nju nyomushana na nyekiro, omu mwanya ogu waagizire oti: Eiziina ryangye nimwo ririguma; obone kuguma noohurira okushaba oku omwiru waawe araagume naashaba naareeba omwanya ogu. Kandi ogume ohurire okweshengyereza kw'omwiru waawe n'okw'abantu baawe Abaisraeli, oku bariguma nibakushaba, nibareeba omwanya ogu; ogume ohurire ori omu iguru, omu mwanya gwawe ogu otuuramu; kandi ku oraahurire, osaasire. Omuntu ku arikora ekibi ahari mutaahi we, baamurahiza, nawe yaija yaarahirira omu maisho g'eitambiro ryawe omu nju egi, ohurire ori omu iguru, ogire eki waakora, ocwere abairu baawe emanja, zisingye okozire kubi, aturwe okutahikiirira kwe, oihe orubanja ahari ohikiriire, omuzimuurire nk'okuhikiirira kwe oku kuri. Kandi abantu baawe Abaisraeli ku baribingwa abazigu baabo ahabw'okukucumuraho, bwanyima baakuhindukira, baikiriza eiziina ryawe, baakushaba nibeeshengyerereza omu nju egi, ohurire ori omu iguru ryawe, osaasire abantu baawe Abaisraeli ekibi kyabo, obagarure omu nsi ei waahaire baishenkurubo. Kandi eiguru ku ririkingwa, enjura yaabura ahabw'abantu baawe kukucumuraho, bwanyima baashaba nibareeba omu mwanya ogu, baikiriza eiziina ryawe, baahinduka, baareka ekicumuro kyabo habw'okuhana kwawe, ohurire ori omu iguru ryawe, osaasiree abairu baawe ab'eihanga ryawe Israeli ekibi kyabo, obeegyese emitwarize mirungi ei bashemereire kugyenderamu; kandi ogwisize ensi yaawe enjura, ei waahaire abantu baawe kuba obuhunguzi. Kandi enjara ku eriteera omu nsi, nari orufu, nari okubabuka nari okusya-nyamwenga, nari enzigye, nari kanyanganga; nari abazigu okubagotera omuri ibara rurembo rwabo; nari ku haribaho kahumpuri nari endiijo ndwara yoona; omuntu weena nari eihanga ryona ery'Abaisraeli baakushaba nibakweshengyereza, ibara muntu naamanya endwara y'omu mutima gwe, kandi aimukize emikono ye naagyorekyeza ei egi nju eri, ohurire ori omu iguru omu mwanya gwawe ogu otuuramu, osaasire, ogire eki waakora, oihure buri muntu, ou orikumanya omutima gwe, nk'oku emitwarize ye eri; ahabw'okuba niiwe wenka orikumanya emitima y'abantu boona, ngu babone kukutiina ebiro byona ebi barimara omu nsi ei waahaire baatatenkuriitwe. Kandi n'omunyaihanga otari w'omu bantu baawe Israeli oriruga omu nsi ya hare, akaija ahabw'eiziina ryawe, ahakuba tibaribura kuhurira aha iziina ryawe erikuru, n'aha mukono gwawe ogw'amaani kandi ogubangire, omuntu ogwo ku ariija yaashaba naareeba enju egi, ohurire ori omu iguru omu mwanya gwawe ogu otuuramu, omumarire byona ebi ariba naakushaba, kibone kureetera amahanga goona ag'omu nsi kumanya eiziina ryawe n'okukutiina, nk'oku eihanga ryawe Israeli ririkukutiina, kandi bamanye egi nju ei nyombekire ku erikwetererwa eiziina raywe. Abantu baawe ku barihurura nibaza aha rugamba kurwana n'abazigu baabo, omu muhanda gwona ogu oribatoozamu, baakushaba nibareeba ei oru rurembo oru waatooraine ruri, n'egi nu ei nyombekyeire eiziina ryawe, ohurire okushaba n'okweshengyereza kwabo ori omu iguru, obaranirire. Kandi ku barikucumuraho, (ahakuba tihariho muntu otacumura,) waabagirira ekiniga, waabahayo aha bazigu baabo, baatwarwa omu nsi y'abazigu baabo eya hare nari eya haihi, bari enkwatwa; kwonak ku barihikayo, baayegarukamu, baayeteisa, baakweshengyererezayo, nibagira bati: Tukacumura, twashiisha, twakora eby'obugomi, baakugarukira n'omutima gwabo gwona n'amagara gaabo goona bakiri omu nsi y'abazigu baabo abaabatwaire omu bukwatwa, baakushaba nibareeba ei ensi ei waahaire baishenkurubo eri, n'orurembo oru waatooraine, n'egi nju ei nyombekyeire eiziina ryawe, ohurire okushaba kwabo n'okweshengyereza kwabo ori omu iguru ahu otuura, obamarire ebyabo, osaasire abantu baawe abo abaakucumwireho, obasaasire eby'okushiisha baybo byona ebi baakucumwireho, obahe okuirirwa embabazi abaabanyagire, babagirire esaasi, (ahabw'okuba n'abantu baawe kandi obuhunguzi bwawe, abu waihire omuri Misri omu iziiko ry'ebyoma). Mbwenu ote amaisho gaawe aha kweshengyereza kw'omwiru waawe n'eihanga ryawe Israeli, obategye amatu omu bunaku bwona obu barikutakiriramu; ahabw'okuba okabashoroora, waabataanisa n'amahanga goona ag'omu nsi, ngu babe obuhunguzi bwawe, Mukama RUHANGA, nk'oku waagambiire omu mwiru waawe Musa, obu waiha baatatenkuriitwe omuri Misri. Sulemaani ku yaaherize okushaba okwo kwona, oku yaabaire naayeshengyereresa MUKAMA, yaimuka, yaaruga omu maisho g'eitambiro rya MUKAMA, ahu yaabaire atsimbire amaju aimukize emikono ahaiguru; yaayemerera, yaashabira eihanga ryona ery'Abaisraeli omugisha, naagamba n'eiraka rihango ati: MUKAMA asiimwe, ohaire eihanga rye Israeli okuhuumura, nk'ebi yaaraganiise byona oku biri; omu bigambo byona ebirungi ebi yaaraganiise, naagambira omuri Musa, tihariho na kimwe ekirabuzire. MUKAMA Ruhanga waitu agume naitwe, nk'oku yaabaire aba na baatatenkuriitwe; ataritutsigaho, kandi atarituhemukaho; ayehunguurireho emitima yaitu, tugyendere omu mitwarize ye yoona, tworobere ebiragiro ebi yaataireho, n'emigyenzo ei yaaragiire baatatenkuriitwe. Kandi ebi bigambo ebi naayeshengyereresa MUKAMA Ruhanga waitu ndi omu maisho ge, agume abiijukye nyomushana na nyekiro, abone kuguma naashoboorora omwiru we n'eihanga rye ebiribabaho buri izooba, amahanga goona ag'omu nsi gamaye MUKAMA ku niwe Ruhanga, ku hatariho ondiijo. N'ahabw'ekyo emitima yaanyu ebe eshemeire ahari MUKAMA Ruhanga waitu, mugyendere omu bi yaataireho, mworobere ebiragiro bye, nk'oku kiri eri izooba. Bwanyima omugabe n'Abaisraeli boona baatambira ebitambo omu maisho ga MUKAMA. Sulemaani yaahongyera MUKAMA empongano z'okusiima ahabw'obusingye ente obukumi bubiri n'enkumi ibiri, n'entaama akasiriira n'obukumi bubiri. Okwo nikwo omugabe n'Abaisraeli boona baashoroire enju ya MUKAMA. Kandi eryo izooba niryo omugabe yaashororoire ekibuga ky'ahagati eky'omu maisho g'enju ya MUKAMA; ahabw'okuba niho yaatambiire ekitambo ky'okwokyeza kimwe, n'empongano z'esaano, n'ebicweka by'ebishaju by'empongano z'okusiima ahabw'obusingye, ahabw'okuba eitambiro ry'emiringa eryabaire riri omu maisho ga MUKAMA rikaba riri rikye, ritarikubaasa kuhikwaho bitambo by'okwotsya, n'empongano z'esaano, n'eby'ebishaju eby'empongano z'okusiima ahabw'obusingye. Okwo nikwo Sulemaani yaateekire obugyenyi omu bunaku obwo hamwe n'omutwe muhango gw'abantu aba Israeli yoona, abaabaire bateeraniire aho barugire omu nsi yoona okuruga ahu orikutaahira nooza Hamasi okuhika aha kagyera ka Misri, bakamarayo ebiro mushanju. Bwanyima baamara ebindi biro mushanju, byona byaba ikumi na bina. Aha kiro kya munaana yaayohereza abantu; baamushabira omugisha, baataaha omu maka gaabo, bashemereirwe kandi bananukire ahabw'ebirungi byona ebi MUKAMA yaayorekire omwiru we Daudi n'abantu be Israeli. Sulemaani ku yaaherize kwombeka enju ya MUKAMA, n'ey'obugabe, n'ebindi byona ebi yaabaire naayenda kwombeka, MUKAMA yaamweyoreka omurundi gwa kabiri, nk'oku yaamweyorekyeire Gibeoni. Yaamugira ati: Mpuriire okushaba kwawe n'okweshengyereza kwawe, ebi oreetsire omu maisho gangye; nshoroire egyo nju i oyombekire, naatamu eiziina ryangye ngu rigumemu ebiro byona; kandi amaisho gangye n'omutima gwangye biraygigumaho obutwire bwona. Kandi naiwe ku origyendera omu maisho gangye nka sho Daudi, n'omutima gw'amazima kandi ogugororokire, nookora ebi naakuragiire byona, kandi nooyorobera ebiragiro byangye n'emigyenzo ei naabaragiire, naanye ndyahamya ekitebe kyawe ky'obugabe, otegyeke Israeli ebiro byona, nk'oku naaraganiise sho Daudi, nimmugira nti: Toribura muntu w'okuza aha kitebe ky'obugabe bwa Israeli. Kwonka iwe nari abaana baawe ku muriteishuka, mwandugaho, mwayanga kworobera ebiragiro byangye n'ebyatairweho ebi naataire omu maisho gaanyu, mwagyenda mwaheereza baaruhanga abandi, kandi mwabaramya, obwo ndyamaraho Abaisraeli omu nsi ei naabahaire; kandi n'enju ei naashorooreire eiziina ryangye ndyaginaga ngiihe omu maisho gangye; kandi Israeli eryaba eky'okucweraho enfumu n'ekigaaniizo omu mahanga goona. Egi nju eryaba orubungo; omuntu weena oriba naarabaho aryatangaara, ayeshaanye, naagira ati: Beitu shi MUKAMA akatura ki egi nsi n'egi nju? Bwanyima bagira bati: Ahabw'okuba bakatsigaho MUKAMA Ruhanga waabo owaihire baishenkurubo omu nsi ya Misri, baayehongyera baaruhanga abandi, baabaramya, kandi baabaheereza; nikyo MUKAMA abareeteireho obubi obu bwona. Aha muheru gw'emyaka makumi abiri, ei Sulemaani yaayombekyeiremu ago maju gombi, eya MUKAMA n'ey'omugabe, Hiraamu omugabe wa Tuuro owaabaire aha Sulemaani embaaho z'emyereezi n'ez'emiberooshi n'ezaabu, ebi yaabaire ayetenga byona, omugabe Sulemaani yaamuha endembo makumi abiri omu nsi ya Galilaaya. Kwonka Hiraamu ku yaarugire Tuuro, yaija kureeba ezo ndembo zi Sulemaani amuhaire, tiyaazisiima. Yaagira ati: Mwana wa tata, ezi ni ndembo ki ezi ompaire? Nikyo zaayeteirwe ensi ya Kabula n'okuhitsya hati. Kandi Hiraamu akaba atwekyeire omugabe talanta z'ezaabu igana na makumi abiri. Eki nikyo kyareeteire omugabe Sulemaani kukwata abantu b'okukora; okwombeka enju ya MUKAMA, eye ahabwe, Miilo, orugo rw'amabaare rwa Yerusaalemu, Hazoori, Megido, Gezeri, (Faraho omugabe wa Misri akaba ainamukire, akwatsire Gezeri, kandi agyokize; aitsire Abanyakanaani abaabaire batwire omuri orwo rurembo; bwanyima yaagiha muhara we muka Sulemaani kuba enshagarirano; atyo Sulemaani yaayombeka busya Gezeri.) na Besi-horoni eya ifo, na Baalasi na Tamari omu ihamba omu nsi ya Yuda, endembo z'amabiikiro zoona ezi Sulemaani yaabaire aine n'ez'ebigaari bye, n'endembo z'engabo ze ezirikugyendera aha mbaraasi, n'ekindi kyona eki yaabaire ayenda kwombeka omuri Yerusaalemu, Lebanooni n'ensi zoona ezaabaire ziri omu bugabe bwe. Abantu boona abaahonokire aha Baamori, Abahiiti, Abaperizi, Abahiivi, kandi n'Abayebusi abaabaire batari Baisraeli; baijukuru baabo abaahonokireho omuri egyo nsi, abu Abaisraeli batarabaasize kucwekyerereza kimwe–abo nibo Sulemaani yaahindwire abahuuku b'okubakorera emirimo, bakaguma batyo n'okuhitsya hati. Kwonka Abaisraeli bo Sulemaani tarabahindwire bahuuku, kureka bakaba abasrukare, abandi baaba abatware be, abandi abakuru b'amahe, abandi abakuru b'engabo, abandi abakuru b'ebigaari bye, n'abandi baaba engabo ze ezirikugyendera aha mbaraasi. Abatware abakuru abaabaire nibareeberera omurimo gwa Sulemaani bakaba bari magana ataana na makumi ataano; abo nibo baabaire nibategyeka abantu abaabaire nibakora ogwo murimo. Kwonka muhara wa Faraho yaaruga omu rurembo rwa Daudi, yaataaha omu nju ye ei Sulemaani yaamwombekyeire; bwanyima Sulemaani yaayombeka Miilo. Sulemaani yaaguma naatambira MUKAMA ebitambo by'okwotsya, n'eby'okusiima ahabw'obusingye kashatu omu mwaka, naabitambira aha itabiro eri yaayombekyeire MUKAMA, kandi naayoterera obubaane omu maisho ga MUKAMA. Atyo Sulemaani yaaheza enju. Kandi omugabe Sulemaani yakora eigana ry'emeeri, yaazikorera Ezioni-geberi, ahahereraine na Eloosi aha rubaju rw'Enyanja erikutukura omu nsi ya Edomu. Bwanyima Hiraamu yaayohereza omuri ezo meeri abairu be, abarimbi abaabaire bamanyiire enyanja, kukwatanisa n'abairu ba Sulemaani; baaza Ofira, baihayo etalanta z'ezaabu magana ana na makumi abiri; baazireetera omugabe Sulemaani. Omugabekazi wa Sheeba ku yaahuriire okurangaanwa kwa Sulemaani ahabw'eiziina rya MUKAMA, yaija kumubuuza ebibuuzo bigumire naamugyeza. Yaija Yerusaalemu ashandekyereziibwe abantu baingi mononga, n'engamira ezeekoreire emigaju, ezaabu nyingi n'amabaare ag'obuguzi bwingi. Ku yaahikire ahari Sulemaani, yaamugambira kyona ekyabaire kimuri aha mutima. Sulemaani yaagarukamu ebi yaamubuurize byona; tihariho kigambo na kimwe ekyayeshobire omugabe, eki ataramushobororeire. Omugabekazi ku yaareebire obwengye bwona obwa Sulemaani, n'enju ei yaayombekire, eby'okurya by'aha meeza ye, emishutamire y'abagaragwa be, n'emiheerereze y'abaheereza be, n'ebijwaro byabo, n'abagabuzi be ba viinyo, n'emiinamukire ye naaza omu nju ya MUKAMA, omutima gwamuhwa omunda. Yaagira omugabe ati: Ebigambo ebi naahuriire omu nsi yangye ebirikugamba aha by'emitwarize yaawe n'obwengye bwawe, bikaba biri eby'amazima; kwonka tindabiikiriize okuhitsya obu nyeiziire, eriisho ryangye rikabyereebera; mbwenu naashanga batarangambiire n'obu kyakuba ekicweka kyabyo kimwe kya kabiri; kandi obwengye bwawe n'obugwa gye bwawe nibikira oku naabihuriire. Abashaija baawe bahiiriirwe! N'baheereza baawe aba bahiiriirwe, abeemerera obutoosha omu maisho gaawe, bakahurira obwengye bwawe! MUKAMA Ruhanga waawe, owakusiimire akakuta aha kitebe ky'obugabe bwa Israeli, ahimbisibwe! MUKAMA ahabw'okukunda Israeli ebiro byona, nikyo yaakuteereireho kuba omugabe, ngu obone kucwa emanja z'oburyo omu kuhikiirira. Bwanyima yaaha omugabe etalanta z'ezaabu igana na makumi abiri, emigaju mingi munonga, n'amabaare g'obuguzi bwingi; tihakagarukaga kwija endiijo migaju mingi nk'ei omugabekazi wa Sheeba yaahaire omugabe Sulemaani. Kandi n'eigana rye'emeeri za Hiraamu, ezaabaire zireeta ezaabu za Ofira, zikareeta n'embaaho z'alumuugi nyingi munonga, n'amabaare g'obuguzi bwingi. Ezo mbaaho z'alumuugi omugabe yaazibaijamu enyomyo z'enju ya MUKAMA n'eye, kandi yaazibaijamu endongo n'enanga ahabw'abeeshongozi; tihariho biti by'alumuugi ebyagarukire kureetwa nari okureebwa ebiri nk'ebyo n'okuhitsya hati. Omugabe Sulemaani yaaha omugabekazi wa Sheeba ebi yaabaire naayenda byona, n'ebi yaashabire byona, otabariiremu bi Sulemaani yaamuhaisize obufura nk'omugabe. Bwanyima yaakuba, yaagaruka omu nsi ye n'abagaragwa be. Ezaabu eyaabaire ereetwa owa Sulemaani buri mwaka ekaba eba etalanta magana mukaaga na makumi mukaaga na mukaaga, otabariiremu eyaabaire eruga omu bashuubuzi n'enshaagi ezaabaire ziruga omu batungi n'abagabe boona ba Buharabu, n'abategyeki b'omu nsi egyo. Omugabe Sulemaani yaaheeshesa engabo z'ezaabu magana abiri, engabo emwe neeheeshwa omu zaabu ya shekeli magana mukaaga. Kandi yaaheeshesa engabo nkye magana ashatu z'ezaabu; miina ishatu z'ezaabu niziheeshwamu engabo emwe; omugabe yaazita omu nu y'ekibira kya Lebanooni. Kandi yaabaijesa ekibebe kihango ky'obugabe omu miino y'enjojo, yaakishweka ezaabu eshemeziibwe. Ekyo kitebe ky'omugabe kikaba kiine amatembero mukaaga; kandi enyima yaakyo hariyo ekishushani ky'omutwe gw'enyana; ahari buri rubaju rw'ekyo kitebe hariho ah'okuta emikono, n'ebishushani bibiri by'entare, kimwe aha rubaju rumwe, n'ekindi aha rundi rubaju; kandi n'ebindi bishushani by'entare ikumi na bibiri byemereire bibiri bibiri ahari buri itembero ahari ago matembero mukaaga, kimwe aha rubaju rumwe rwaryo, n'ekindi aha rundi. Omu bugabe obundi bwona tihariho kitebe ekyabaire nikishushana nakyo. Eby'okunywaisa byona eby'omugabe Sulemaani bikaba biri eby'ezaabu, n'ebintu byona eby'omu nju y'ekibira kya Lebanooni bikaba biri eby'ezaabu eshemeziibwe; tihariho kintu na kimwe ekyabaire kikozirwe omu feeza, ahabw'okuba omu biro bya Sulemaani efeeza ekaba etarikubarwa kuba ekintu. Ahakuba omugabe akaba aine eigana ry'emeeri aha nyanja ya Tarushiishi hamwe n'erya Hiraamu. Omurundi gumwe omu myaka eshatu, ago magana g'emeeri gakaba gaija gareetsire ezaabu, efeeza, emiino y'enjojo, enkobe na zaanyamunyonyi. Okwo nikwo omugabe Sulemaani yaakirize abagabe boona ab'omu nsi obutungi n'obwengye. Abantu boona ab'omu nsi bakaba beetenga kureeba Sulemaani, ngu bahurire obwengye bwe, obu Ruhanga yaamuhaire. Kandi weena owaabaire aija akaba areeta omutoijo, ebintu by'efeeza nari eby'ezaabu, ebijwaro, eby'okurwanisa, emigaju, embaraasi n'enyumbu; ebyo byona nikwo byabaire biija buri mwaka. Kandi Sulemaani akateeranira hamwe ebigaari n'abarikugyendera aha mbaraasi; ebigaari bye byaba rukumi na magana ana, n'abarikugyendera aha mbaraasi kakumi n'enkumi ibiri; yaabata omu ndembo z'ebigaari n'omuri Yerusaalemu ahu yaabaire ari. Omugabe yaareetera Yerusaalemu okugira efeeza nyingi nk'amabaare, n'ebiti by'emyereezi byaba nk'emisikamoori y'omu mpita. Embaraasi ezi Sulemaani yaabaire aine bakaba baziiha omuri Misri; abashuubuzi b'omugabe bakaba bazigura omu busyo, buri busyo bwine obuguzi bwabwo. Kandi ekigaari kikaba kiihwa Misri ahabwa shekeli z'efeeza magana mukaaga, n'embaraasi ahari igana na makumi ataano; kandi abashuubuzi ku baabaire bazireeta, baziguza abagabe boona ab'Abahiiti n'ab'Abasiria. Bwanyima omugabe Sulemaani yaakunda abakazi baingi b'endugamahanga; muhara wa Faraho, Abamoabukazi, Abaamonikazi, Abanyaedomukazi, Abasidonikazi n'Abahiitikazi, abaarugire omu mahanga agu MUKAMA yaagambiire Abaisraeli naagira ati: Mutarishwererana nabo; ahakuba buzimazima baryahindura emitima yaanyu, mukuratire baaruhanga baabo. Kwonka Sulemaani ahabw'okubakunda yaababaho akaramata. Akaba aine abakazi magana mushanju abanyiginyakazi, n'ebinyansunju magana ashatu; abakazi be abo baahindura omutima gwe. Ahakuba Sulemaani ku yaakuzire, baahindura omutima gwe, yaakuratira baaruhanga abandi; ahabw'okuba omutima gwe tigurabeereire kimwe gw'amazima ahari MUKAMA Ruhanga we nk'ogwa Daudi ishe. N'ahabw'ekyo Sulemaani akakuratira Ashitaroosi ruhanga-omukazi ow'Abasidoni, na Milikomu ekihagaro eky'Abaamoni. Atyo Sulemaani yaakora ebirikwangwa MUKAMA, tiyaakuratirira kimwe MUKAMA nk'oku Daudi ishe yaakozire. Bwanyima Sulemaani yaayombekyera Kemoshi ekihagaro kya Moabu, na Moleki ekihagaro ky'Abaamoni omwanya gw'okuramizamu aha kabungo k'oburugwa-izooba bwa Yerusaalemu. Kandi nikwo yaakoreire atyo abakazi be boona ab'endugamahanga, abaabaire bootera obubaane, bakatambira baaruhanga baabo. Kandi MUKAMA yaagirira Sulemaani ekiniga, ahabw'okuba omutima gwe gukaba gurugire ahari MUKAMA Ruhanga wa Israeli, owaabaire amweyorekire kabiri, kandi amuragiire naamwehanangiriza aha kintu eki, kutakuratira baaruhanga abandi; kwonka tiyaakora nk'oku MUKAMA yaamuragiire. Nikyo MUKAMA yaagiriire Sulemaani ati: Nk'oku okozire eki, okiihire aha mutima, okanga kurinda endagaano n'ebyatairweho ebi naakuragiire, buzimazima niinyija kukwaka obugabe bwawe, mbuhe omugaragwa waawe. Kwonka ahabwa sho Daudi tindikikora omu biro byawe, ndyabwaka mutabani waawe. Kandi tindibumwaka bwona, kureka ndyamuhaho oruganda rumwe ahabw'omwiru wangye Daudi, n'ahabwa Yerusaalemu ei naayetooraniire. MUKAMA yaimukiza Sulemaani omuzigu w'okumurwanisa, orikwetwa Hadadi Omunyaedomu, owaabaire ari ow'omu ruganda rw'obugabe bwa Edomu. Ahakuba Daudi ku yaabaire ari Edomu, Yoabu owaabaire ari omukuru w'engabo yaimuka yaaza kuziika abaitsirwe, yaita oyetwa omushaija weena omuri Edomu; (ahakuba Yoabu n'Abaisraeli boona bakamarayo ameezi mukaaga, okuhitsya obu yaacwekyereize oyetwa omushaija weena omuri Edomu) kwonka Hadadi yaahungira Misri n'abamwe aha Banyaedomu abaabaire bari abairu ba ishe, we akiri muto. Batyo baaruga Midiani, baahika Parani, baihayo abashaija, baabatwara, baaza Misri owa Faraho omugabe wa Misri, Faraho yaamuha enju, n'ab'okumutoijera eby'okurya, kandi yaamuha n'obutaka. Hadadi ogwo yaagira obushongore bwingi ahari Faraho, ekyarugiremu yaamuhingira muramu we, murumuna wa Tapeneesi omukazi we nyeiteeka. Murumuna wa Tapeneesi yaamuzaarira omwana w'omwojo orikwetwa Genubaasi, ou Tapeneesi yaacuukiize omu ka ya Faraho n'abaana be. Kwonka Hadadi ku yaabaire ari Misri, yaahurira ngu Daudi agwejegyeire, yaashaga baishenkuru, kandi ngu na Yoabu omukuru w'eihe afiire, Hadadi yaagira Faraho ati: Reka ngyende, ngarukye omu ihanga ryaitu. Kwonka Faraho yaamubuuza at: Waaza kwenda kugaruka owaanyu mbuzire ki? Onu yaamugarukamu ati: Tikiriho; kwona fa okundeka ngyende. Kandi Ruhanga yaagaruka yaamwimukiza omuzigu orikwetwa Rezoni mwene Eliada, owaabaire acwire hari mukama we Hadadezeeri omugabe wa Zooba. Daudi ku yaabaire aherize kwita aba Zooba, Rezoni yaateerana hamwe abantu, yaaba omwebembezi w'omutwe gw'abambuzi; baataha Damasiko, baatuurayo, bwanyima baamugira omugabe omuri Damasiko. Yaaba omuzigu w'Abaisraeli ebiro byona ebya Sulemaani, naakora kubi nka Hadadi, naayangira kimwe Israeli, kandi naategyeka Siria. Bwanyima Yeroboamu mwene Nebati Omuefuraimu owa Zereda, omugaragwa wa Sulemaani, mwene Zerua omufaakazi, nawe yaimuka, yaarwanisa omugabe. Kandi eki nikyo yaarwanisiize omugabe. Sulemaani akaba naayombeka Miilo, naahunduuza ekishenshero ky'orurembo rwa Daudi ishe. Kandi Yeroboamu akaba ari omushaija orikwebaasa; n'ahabw'ekyo Sulemaani ku yaareebire ogwo mutsigazi ari omukozi, yaamuha obukuru bw'okureeberera abapakasi boona ab'mu muryango gwa Yosefu. Omu bunaku obwo, Yeroboamu ku yaabaire naaruga Yerusaalemu, nabi Ahiya owa Shiilo yaamubugana. Obwo Ahiya akaba ajwaire omwenda musya; bari bombi omu bwerere. Ahiya yaakwata ekyo kijwaro kye, yaakitaaguramu emitanda ikumi n'ebiri. Yaagira Yeroboamu ati: Yetwarire emitanda ikumi; ahakuba MUKAMA Ruhanga wa Israeli nikwo arikugira ati: Reeba, niinyija kwaka Sulemaani obugabe, iwe nkuhe enganda ikumi; kwonak naija kuguma n'oruganda rumwe ahabw'omwiru wangye Daudi, n'ahabwa Yerusaalemu, orurembo oru naatooraine omu nganda zoona eza Israeli; ahabw'okuba antsigireho, yaaramya Ashitaroosi ruhanga-omukazi owa Sidoni, na Kemoshi ruhanga wa Moabu, na Milikomu ruhanga w'Abaamoni; kandi yaayanga kugyendera omu mihanda yangye n'okukora ebihikire omu maisho gangye, n'okworobera ebyatairweho n'emigyenzo ei naaragiire, nk'oku Daudi ishe yaabaire naatwaza. Kwonka tindimwaka bugabe bwona, kureka ndyamureka agume ari omutegyeki omu biro bye byona, ahabwa Daudi omwiru wangye ou naatooraine akoorobera ebiragiro byangye n'ebi naataireho; omwana we niwe ndyaka obugabe, nkakuha engada ikumi. Kwonka omwana we ndyamuha oruganda rumwe, ngu Daudi omwiru wangye agume n'etabaaza obutoosha omu maisho gangye omuri Yerusaalemu, orurembo oru naatooraine kugumyamu eiziina ryangye. Kandi ndyakutwara otegyekye nk'oku orikwenda kwona, obe omugabe wa Israeli. Kandi ku orihurira ebi ndikukuragiira, waagyendera omu mihanda yangye, waakora ebihikire omu maisho gangye, nooyorobera ebi naataireho n'ebiragiro byangye, nk'omwiru wangye Daudi oku yaabaire atwaza, ndyaguma naiwe, nkwombekyere enju ehamire, nk'ei naayombekyeire Daudi; kandi nkuhe Israeli. Kandi ahabw'ekyo ndyabonabonesa baijukuru ba Daudi, kwonka ti biro byona. Ekyo kyareetera Sulemaani kwenda kwita Yeroboamau; kwona Yeroboamu yaimuka, yaahungira Misri owa Shishaki omugabe wa Misri, yaagumayo okuhitsya obu Sulemaani yaafiire. Endiijo mirimo ya Sulemaani n'ebi yaakozire byona, n'obwengye bwe, tibihandiikirwe omu kitabo ky'ebyakozirwe Sulemaani? Kandi omwanya gwona ogu Sulemaani yaamazire aha ngoma Yerusaalemu, naategyeka Israeli yoona, gukahika emyaka makumi ana. Atyo Sulemaani yaagwejegyera, yaashanga baishenkuru, yaaziikwa omu rurembo rwa Daudi ishe, Rehoboamu omutabani yaategyeka omu mwanya gwe. Bwanyima Rehoboamu yaaza Shekemu, ahakuba Abaisraeli boona niyo baabaire bagiire kumwemeka. Omu bunaku obwo Yeroboamu mwene Nebati akaba akiri Misri, ei yaabaire ahungiire omugabe Sulemaani. Ku yaakihuriire, yaarugayo. Baamutumaho ab'okumweta; atyo Yeroboamu n'omutwe gw'Abaisraeli boona baija, baagira Rehoboamu bati: Sho akongyera oburemeezi aha kutegyekwa kwaitu. Mbwenu otutuubize aha mirimo erikurusya ei sho yaabaire naatukoresa, n'aha buremeezi bw'okutegyeka kwe, naitwe nitwija kukuheereza. Yaabagarukamu ati: Mbwenu mugarukyeyo, mumareyo kashatu; haza mugarukye. Batyo abantu baayaabuuka, baagyenda. Bwanyima omugabe Rehoboamu yaaza omu naama n'abagurusi abaabaire batabaarira Sulemaani ishe akiriho, yaabagira ati: Nimumpa bwengye ki okugarukamu abo bashaija? Baamugira bati: ku oraikirize kuba omuheereza w'eri ihanga eri izooba, waabaheereza, kandi waabagarukamu ebigambo ebirikubagwisa gye, obwo nibwo bariba abairu baawe ebiro byona. Kwonka we yaayanga enaama ei abo bagurusi baamuha, bwanyima yaaza omu naama n'abatsigazi abaanyeetsire nawe, kandi abaabaire nibamutabaarira. Yaababuuza ati: Nimumpa bwengye ki okugarukamu abo bantu abangizire ngu mbatuubize aha buremeezi bw'obutegyeki obu tata yaabataireho? Abo batsigazi abaanyeetsire nawe baamugira bati: Oku nikwo oraagarukyemu abantu abakushabire nibagira bati: Sho akongyera oburemeezi aha kutegyekwa kwaitu; mbwenu iwe otutuubizeho; obagire oti: Akakumu kangye akahera nikakira obuhango enyugunyu ya tata. Mbwenu nk'oku tata yaabeekoreize omugamba guremeire, nyowe niinyija kukizaho. Tata akaba abateeza enkoba, nyowe niinyija kubateeza skorupio. Aha kiro kya kashatu Yeroboamu yaija n'abantu boona aha mugabe Rehoboamu, nk'oku yaabagizire ati: Mugarukye aha kiro kya kashatu. Omugabe yaabagarukamu n'amaani, naayanga obwengye obu abagurusi babaire bamuhaire; yaabagarukamu nk'obwengye bw'abatsigazi obu bamuhaire oku bubaire buri, ati: Tata akaba abeekoreza omugamba guremeire, kwonka nyowe niinyija kukizaho. Akaba abateeza enkoba, kwonka nyowe niinyija kubateeza skorupio. Atyo omugabe tiyaabahurira, ahabw'okuba kikaba kirugire ahari MUKAMA, ngu ahikiirize ekigambo eki yaagamiire Yeroboamu mwene Nebati, naakirabya omuri Ahiya owa Shiilo. Abaisraeli boona ku baareebire omugabe yaayanga kubahurira, baamugira bati: Twine kakwate ki na Daudi? Titwine buhunguzi omuri mwene Yese. Imwe Baisraeli 'mwe, nimugarukye omu mahema gaanyu! Naimwe aba Daudi, mugume mwemarire ebyanyu n'oruganda rwanyu! Batyo Abaisraeli baagaruka omu maka gaabo. Kwonka Rehoboamu yaagumizamu naategyeka Abaisraeli abaabaire batwire omu ndembo za Yuda. Bwanyima omugabe Rehoboamu yaatuma Adoramu owaabaire ari omukuru w'abakozi b'emirimo y'okuhatwa; Abaisraeli boona baamuteera amabaare, yaafa. Omugabe Rehoboamu ku yaabihuriire, ahonaaho yaaza omu kigaari kye kuhungira Yerusaalemu. Okwo nikwo Abaisraeli baagomeire enju ya Daudi n'okuhitsya hati. Kandi Abaisraeli boona ku baahuriire ngu Yeroboamu agarukire, baamutumaho ab'okumweta ngu aije omu ishengyero, bamwemekye kuba omugabe wa Israeli yoona. Tihaabaho n'omwe owaagaruka kukuratira enju ya Daudi, kureka oruganda rwa Yuda rwonka. Rehoboamu ku yaahikire Yerusaalemu, yaateeranira hamwe enju ya Yuda yoona n'oruganda rwa Benyamiini, n'abashaija emanzi abatoorainwe akasiriira n'obukumi munaana ab'okurwanisa enju ya Israeli, ngu bagarurire Rehoboamu mwene Sulemaani obugabe. Kwonka ekigambo kya Ruhanga kyaija ahari Shemaaya, omushaija wa Ruhanga, nikigira kiti: Gambira Rehoboamu mwene Sulemaani omugabe wa Yuda kandi n'abantu boona ab'enju ya Yuda n'eya Benyamiini, n'abandi boona, oti: Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Mutahurura, n'obu kwakuba okurwanisa beene waanyu Abaisraeli. Buri muntu agarukye omu ka ye, ahakuba ekintu eki niinye kirugireho. Batyo baahurira ekigambo kya MUKAMA, baagaruka omuka, nk'ekigambo kya MUKAMA oku kyabaire kiri. Bwanyima Yeroboamu yaayombeka Shekemu omu nsi y'ebibungo bya Efuraimu, yaatuurayo; ku haahingwireho ebiro, yaafurukayo, yaazingura Penueli. Bwanyima Yeroboamu yaagira omu mutima gwe ati: Nimmanya ngu hati obugabe nibwija kugaruka omu nju ya Daudi; abantu aba ku baraagume nibainamuka Yerusaalemu kutambirayo ebitambo omu nju ya MUKAMA, emitima yaabo eryagarukira mukama waabo, Rehoboamu omugabe wa Yuda. Atyo omugabe yaagira enaama y'okukora ebishushani bibiri by'enyana omu zaabu. Yaagira abantu ati: Nikiija kubarusya okuguma nimwinamuka Yerusaalemu. Imwe Baisraeli 'mwe, nimureebe baaruhanga baanyu abaabaihire omu nsi ya Misri. Ekimwe yaakita omuri Beseeli n'ekindi yaakita Daani. Ekyo eki yaakozire kyaba ekibi; ahakuba abantu bakaba baza kuramya eky'omuri Beseeli, n'ekindi bakishanga omuri Daani. Kandi yaayombeka amaju omu myanya mikiru y'okuramizamu, yaagaruka yaataho abanyamurwa naabaiha omu bandi bantu, abatari by'omu Baleevi. Aha kiro kya ikumi na bitaano omu kwezi kwa munaana Yeroboamu yaataho obugyenyi, nk'obw'omuri Yuda; yaatambira ebitambo aha itambiro; kandi yaagira atyo n'omuri Beseeli, naatambira enyana ezi yaakozire ebitambo. Bwanyima yaata abanyamurwa omu myanya egyo emikuru ei yaakozire kuramizamu. Yainamuka aha itambiro eri yaabaire akozire omuri Beseeli aha kiro kya ikumi na bitaano omu kwezi kwa munaana, omu kwezi oku yaayeteereireho; yaaragiira ku habaho obugyenyi ahabw'Abaisraeli, kandi yainamuka aha itambiro kwotera obubaane. Kandi reeba, haija omushaija wa Ruhanga naaruga omuri Yuda areetsirwe ekigambo kya Ruhanga omuri Beseeli. Obwo Yeroboamu akaba ayemereire aha rubaju rw'eitambiro kwotera obubaane. Ogwo mushaija yaakyeena eitambiro n'ekigambo kya MUKAMA naagira ati: Iwe itambiro 'we, itambiro, oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Reeba, omwana w'omwojo orikwetwa Yosia aryazaarirwa enju ya Daudi; bwanyima aryakutambiraho abanyamurwa b'emyanya mikuru y'okuramizamu, abakwotereraho obubaane, kandi akwokyezeho n'amagufa g'abantu. Ahari eryo izooba yaayoreka akamanyiso, naagira ati: Aka niko kamanyiso aku MUKAMA yaagamba, naagira ati: Reeba, eri itambiro niriija kushatuka, n'eiju ryaho ryatikye. Omugabe Yeroboamu ku yahuriire ebigambo by'gwo muntu wa Ruhanga, ebi yaakyeena eitambiro ry'omuri Beseeli, yaamworekyeza omukono ari aha itambiro naagira ati: Mumukwate. Omukono ogu yaabaire amworekyeize gwayomerayo, tiyaabaasa kugugarura. Eitambiro ryashatuka, n'eiju ryayatika, nk'akamanyiso aku omushaija wa Ruhanga yaayorekire ahabw'ekigambo kya MUKAMA oku kaabaire kari. Omugabe yaagambira ogwo muntu wa Ruhanga ati: Yeshengyereze MUKAMA Ruhanga waawe hati, onshabire, omukono gwangye gukire. Atyo omushaija wa Ruhanga yaayeshengyereza MUKAMA, omukono gw'omugabe gwakira, gwaba nk'oku gushangirwe guri. Omugabe yaagira ogwo mushaija wa Ruhanga ati: Ija tugyendane omuka, oruhuukyeho, kandi niinyija kukuha ebihembo. Ogwo mushaija wa Ruhanga yaamugarukamu ati: N'obu waakumpa ekicweka ky'enju yaawe, tindikwija kutaahamu naiwe. Kandi tindikwija kurya eby'okurya n'obu kwakuba okunywa amaizi omu mwanya ogu; ahabw'okuba nikwo ekigambo kya MUKAMA kindagiire, nikigira kiti: Otariryayo eky'okurya, otarinywayo amaizi, n'obu kwakuba okugaruka omuhanda ogu oreetsirwe. Atyo yaatoora ogundi muhanda, tiyaagaruka muhanda ogumureetsire naaza Beseeli. Omu bunaku obwo hakaba hariho nabi omugurusi atwire Beseeli. Abatabani baija, baamugambira byona ebi ogwo mushaija wa Ruhanga yaakora Beseeli eryo izooba; kandi n'ebigambo ebi yaagambira omugabe, baabigambira ishebo. Ishebo yaababuuza ati: yaatoora muhanda ki? Abatabani baamworeka omuhanda ogu ogwo mushaija wa Ruhanga orugire omuri Yuda yaatoora. Yaagira abatabani ati: Nimuntandiikire endogoya. Batyo baamutandiikira endogoya, yaagitemba. Yaakurata ogwo mushaija wa Ruhanga, yaamushanga ashutami ahansi y'omwela, yaamubuuza ati: Niiwe mushaija wa Ruhanga orugire omuri Yuda? Yaamugarukamu ati: Niinye. Bwanyima yaamugira ati: Ija tugyendane omuka, orye ak'okurya. Onu yaamugarukamu ati: Tindikwikirizibwa kugarukayo naiwe, nari okutaaha omuka naiwe, n'obu kwakuba okurya eby'okurya nari okunywa amaizi naiwe omuri ogu mwanya; ahabw'okuba nikwo ekigambo kya MUKAMA kindagiire nikigira kiti: Otariryayo eby'okurya, otarinywayo amaizi, n'obu kwakuba okugaruka omuhanda ogu oreetsirwe. Onu yaamugira ati: Naanye ndi nabi nkaiwe, kandi maraika otumirwe ekigambo kya MUKAMA yangira ati: Irooko omugarure omu ka yaawe, arye ak'okurya, kandi anywe otwizi. Kwonka akaba naamubeiha. Atyo yaagaruka nawe omuka, baarya eby'okurya omu ka ye, kandi baanywa n'amaizi. Ku baabaire bakiri aha meeza, ekigambo kya MUKAMA kyaija ahari nabi ogwo owaamugarura; yaagambira ogwo mushaija wa Ruhanga orugire omuri Yuda n'eiraka rihango, ati: Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Ahabw'okugomera ekigambo kya MUKAMA, kandi n'okutoorobera kiragiro eki MUKAMA Ruhanga waawe akuragiire, okagaruka, okarya eby'okurya, okanywa amaizi omu mwanya ogu akuzibiire naagira ati: Otariryamu eby'okurya n'obu kwakuba okunywamu amaizi, n'ahabw'ekyo omutumbi gwawe tigurihika ha kituuro kya baashwenkuru. Nabi ogwo omugurusi, ku yaaherize kurya eby'okurya n'okunywa, yaatandiikira nabi ogwo ou yaagarura endogoya. Ku yaabaire naakigyenda, entare yaamubugana omu muhanda, yaamwita; omutumbi gwe gwagangarama omu muhanda, endogoya yaagwemerera aha rubaju, n'entaro nayo yaayemereraho. Kandi reeba, abantu abaarabireho baareeba omutumbi gugangarami omu muhanda, entare egwemereire aha rubaju; baija, baakigamba omu rurembo omu ogwo mugurusi nabi yaabaire atwire. Nabi ogwo owaamugaruriire omu muhanda ku yaakihuriire, yaagira ati: N'omushaija wa Ruhanga, owaagomera ekigambo kya MUKAMA; nikyo MUKAMA yaamuriisiza entare, ekamutaagataagura, ekamwita, nk'ekigambo eki MUKAMA amugambiire oku kiri. Yaagira abatabani ati: Muntandiikire endogoya. Nabo baagitandiika. Yaagyenda, yaashanga omutumbi gugangarami omu muhanda, endogoya n'entare bigwemereire aha rubaju, entare etaguriire n'obu kwakuba okutaagataagura endogoya. Nabi ogwo yaihaho omutumbi gw'omushaija wa Ruhanga, yaaguta aha ndogoya, yaagugarura omu rurembo kumucurira n'okumuziika. Ogwo mutumbi yaaguziika omu kituuro kye, baamucurira, buri omwe naagira ati: Ai bambe, mwene tata! Nabi ogwo ku yaaherize kumuziika, yaagira abatabani ati: Ku ndifa, munziikye omu kituuro ekyaziikwamu omushaija wa Ruhanga, amagufa gangye gahereere age; ahakuba ekigambo kya MUKAMA eki agambire naakyena eitambiro ery'omuri Beseeli n'amaju goona ag'omu myanya mikuru ey'okuramizamu, ey'omu ndembo za Samaria, kiryahikiirira buzima. Bwanyima y'ekyo hoona nabwo Yeroboamu tiyaahinduka kuruga omu muhanda gwe omubi, kureka yaataho abanyamurwa ahabw'egyo myanya mikuru ey'okuramizamu, naabaiha omu bandi bantu boona; ibara muntu owaabaire akunda, amushoroora kuba omunyamurwa e'egyo myanya. Ekyo eki yaakozire kyaba ekibi aha nju ye ky'okugimaraho n'okugihwerekyereza ekahwaho. Omu biro ebyo Abiya mwene Yeroboamu akarwara. Yeroboamu yaagira omukazi we ati: Imuka oyehindure, orekye kumanywa ku ori omukazi wangye, oze Shiilo. Noomanya nabi Ahiya owandagwireho ngu ndyaba omugabe w'eri ihanga, ku niyo ari. Kandi otware emigaati, n'otukeeki, n'kanyungu k'obwoki, omuhikyeho; naija kukugambira oku ogu mwana araabe. Muka Yeroboamu yaatwza atyo; yaimuka, yaaza Shiilo, yaahika aha nju ya Ahiya. Kandi Ahiya akaba atkibaasa kuhweza, ahakuba amaisho ge gakaba gaagiirwemu oruho ahabw'obukuru. MUKAMA yaagira Ahiya ati: Reeba, muka Yeroboamu naija kukwebuuzaho eby'omutabani, ahakuba arwaire. Ku araataahemu, omugambire oti n'oti; ahabw'okuba naija kwehindura ondiijo mukazi. N'ahabw'ekyo Ahiya ku yaahuriire emitsindo ye naakiija yaahika aha rwigi, yaagira ati: Iwe muka Yeroboamu, taaha omu nju; nooyehindurira ki ondiijo? Manya nkutumirweho ebigambo bibi. Irooko ogambire Yeroboamu oti: Oku nikwo MUKAMA, Ruhanga wa Israeli, arikugamba, naagira ati: Nkakwiha omu bandi bantu, naakukuza, naakugira omwebembezi w'eihanga ryangye Israeli; naayaka enju ya Daudi obugabe, naabukuha; kwonka iwe tiwambeera nk'omwiru wangye Daudi, owaabaire ayorobera ebiragiro byangye, nankuratira n'omutima gwe gwona, naakora ebi ndikusiima byonka, kureka waakora kubi okukira abaakubandiize boona, waagyenda, waayekorera baaruhanga abandi n'ebishushani ebiyagiibwe, wangwisa kubi, wannaga enyima. N'ahabw'ekyo niinyija kureeta akabi aha nju ya Yeroboamu, mmumareho oyetwa omushaija weena, omuhuuku n'ow'obusingye omu Baisraeli, mmarireho kimwe enju ya Yeroboamu, nk'oku omuntu aheha amazi, akamariraho kimwe. Omuntu wa Yeroboamu weena, origwa omu rurembo, aryariibwa embwa; kandi origwa omu ishwa, aryariibwa amahungu; ahabw'okuba MUKAMA niwe akigambire. N'ahabw'ekyo imuka, oyetaahire. Kwonka ebigyere byawe ku biraaribate biti omu rurembo, omwana naafa. Abaisraeli boona nibaija kumucurira, bamuziikye; ogwo niwe wenka omu ba Yeroboamu oriziikwa omu kituuro, ahabw'okuba omu nju ya Yeroboamu niwe wenka oreebirwemu ekirungi ekirikusiimwa MUKAMA, Ruhanga wa Israeli. Kandi MUKAMA aryayeimukiza omugabe okutegyeka Israeli; niwe arimaraho enju ya Yeroboamu aha izooba eryo. Hariho obundi bunaku? Tibwo obu? Ahakuba MUKAMA aryateera Abaisraeli, babe nk'ekifunjo ekirikutengyetsibwa amaizi, abarandure omuri egi nsi nungi e i yaahaire baishenkurubo, abataataanisize seeri y'omugyera Fraati, ahabw'okuba bakeekorera Asherimu, baagwisa kubi MUKAMA. Aryatsigaho Israeli, abature ebibi bya Yeroboamu ebi yaakozire, n'ebi yaasiisiise Abaisraeli. Atyo muka Yeroboamu yaimuka, yaagyenda, yaagaruka Tiruza. Ku yaahikire ati aha muryango gw'enju, omwana yaakaba. Abaisraeli boona baamuziika, baamucurira nk'ekigambo kya MUKAMA eki yaarabize omu mwiru we nabi Ahiya oku kyabaire kiri. Kandi ebindi byona ebi Yeroboamu yaakozire, oku yaarwaine engamba, n'oku yaategyekire, reeba bihandiikirwe omu kitabo ky'eby'omu busingye bw'abagabe ba Israeli. Emyaka ei Yeroboamu yaamazire aha ngoma ekaba makumi abiri n'ebiri; yaagwejegyera, yaashanga baishenkuru, omutabani Nadabu yaategyeka omu mwanya gwe. Rehoboamu mwene Sulemaani akategyekyera omuri Yuda. Obu yaaza aha ngoma, akaba ahikize emyaka makumi ana na gumwe, yaamara emyaka ikumi na mushanju naategyeka omuri Yerusaalemu, orurembo oru MUKAMA yaatooraine omu nganda za Israeli zoona, ngu abe nimwo yaata eiziina rye. Kandi nyina akaba naayetwa Naama Omwamonikazi. Bwanyima aba Yuda baakora ebirikwangwa MUKAMA, baamwitsa eihari ahabw'ebibi ebi baabaire nibakora, byakira ebibi byona ebi baishenkurubo baakozire. Ahabw'okuba bakeeyombekyera amaju omu myanya mikuru ey'okuramizamu, n'nyomyo, na Asherimu, ahari buri kibungo kiraingwa, n'ahansi ya buri kiti ekyetwa omurinzi; kandi omu nsi egyo hakaba harimu ebitingwa. Abantu bakaba nibakora ebihagaro byona eby'abanyamahanga abu MUKAMA yaabingire omu maisho g'Abaisraeli. Omu mwaka gwa kataano ogw'omu busingye bw'omugabe Rehoboamu, Shishaki omugabe wa Misri akainamuka, yaateera Yerusaalemu; yaanyaga ebintu by'obuguzi bwingi eby'omu nju ya MUKAMA, n'eby'omu nju y'omugabe; yaabitwara byona. Kandi yaatwara n'engabo zoona ez'ezaabu ezi Sulemaani yaabaire aheesire. Bwanyima omugabe Rehoboamu yaaheesesa engabo omu miringa omu mwanya gwa ziri, yaazibiitsya abakuru b'abarinzi, abaabaire nibakumiirira aha rwigi rw'enju y'omugabe. Kandi omugabe ku yaabaire ataaha omu nju ya MUKAMA, abo barinzi bakaba bazihagatira, bwanyima bazigarura omu nju y'abarinzi. Mbwenu endiijo mirimo ya Rehoboamu n'ebi yaakozire byona, tibihandiikirwe omu kitabo ky'eby'omu busingye bw'abagabe ba Yuda? Kandi haaguma nihabaho engamba ahagati ya Rehoboamu na Yeroboamu. Bwanyima Rehoboamu yaagwejegyera, yaashanga baishenkuru, yaaziikwa hamwe nabo omu rurembo rwa Daudi. Nyina akaba naayetwa Naama Omwamonikazi. Bwanyima omutabani Abiyamu yaategyeka omu mwanya gwe. Omu mwaka gwa ikumi na munaana ogw'omu busingye bw'omugabe Yeroboamu mwene Nebati, Abiyamu akatandika kutegyeka Yuda. Yaategyekyera emyaka eshatu omuri Yerusaalemu. Nyina akaba naayetwa Maaka, muhara wa Abishalomu. Abiyamu ogwo yaaguma naagyendera omu bibi byona ebi ishe owaamubandiize yaakozire; ahabw'okuba omutima gwe gwona gukaba gutari gw'amazima ahari MUKAMA Ruhanga we, nk'ogwa ishenkuru. Kwonka ahabwa Daudi, MUKAMA Ruhanga we yaamuha etabaaza omuri Yerusaalemu, yaataho omwana we owaamuhunguiire, kandi yaahamya Yerusaalemu, ahabw'okuba Daudi akakora ebirikusiimwa MUKAMA, tiyaateshuka kyona eki yaamuragiire ebiro byona eby'amagara ge, okwihaho ebya Uriya Omuhiiti. Kandi haaguma nihabaho obweme ahagati ya Rehoboamu na Yeroboamau ebiro byona eby'amagara ge. Endiijo mirimo ya Abiyamu n'ebi yaakozire byona, tibihandiikirwe omu kitabo ky'eby'omu busingye bw'abagabe ba Yuda? Kandi haaguma nihabaho obweme ahagati ya Abiyamu na Yeroboamu. Bwanyima Abiyamu yaagwejegyera, yaashanga baishenkuru, baamuziika omu rurembo rwa Daudi. Omutabani Asa yaategyeka omu mwanya gwe. Omu mwaka gwa makumi abiri gw'omu busingye bwa Yeroboamu omugabe wa Israeli, Asa akatandika kutegyeka Yuda; yaategyekyera emyaka makumi ana na gumwe omuri Yerusaalemu. Kandi nyina akaba naayetwa Maaka, muhara wa Abishalomu. Asa ogwo akakora ebirikusiimwa MUKAMA nk'oku Daudi ishenkuru yaakozire. Yaabinga ebitingwa omu nsi, kandi yaihaho ebishushani byona ebi baishenkuru baakozire. Kandi yaabinga na nyima Maaka, yaamwiha aha bwanyin'omugabe, naamutura ekishushani ky'ekihagaro eki yaakoreire Ashera; ekyo kishushani Asa yaakitema, yaakyokyeza aha kagyera Kidirooni. N'ekya buzima emyanya mikuru ey'okuramizamu teraihirweho. Kwonka omutima gwa Asa gwaguma guri ogw'amazima ahari MUKAMA ebiro bye byona. Yaareeta omu nju ya MUKAMA ebintu ebi ishe yaashoroire, n'ebindi ebi yaashoroire ahabwe, efeeza, ezaabu n'ebintu by'okukoresa. Kandi haaguma nihabaho obweme ahagati ya Asa na Baasha omugabe wa Israeli ebiro byabo byona. Baasha ogwo omugabe wa Israeli yainamuka, yaateera Yuda, yaayombeka Raama, ngu azibire omuntu weena okuruga omu bugabe bwa Asa omugabe wa Yuda, nari okubwijamu. Bwanyima Asa yaatwara efeeza n'ezaabu zoona, ezaabaire zitsigaire omu bintu by'obuguzi bwingi ebibiikirwe omu nju ya MUKAMA, n'ebindi ebibiikirwe omu nju y'omugabe, yaabiha abagaragwa be; yaabatuma ahari Benihadadi mwene Taburimooni, mwijukuru wa Hezioni, omugabe wa Siria, owaabaire atwire Damasiko, naagira ati: Ka tukore endagaano y'okukwatanisa nyowe naiwe, nk'oku tata na sho baabaire bagiine. Kandi reeba naakutwekyera ekiconco ky'efeeza n'ezaabu; irooko oite endagaano yaawe na Baasha omugabe wa Israeli, abone kundugaho. Benihadadi yaikiriza eki omugabe Asa yaamushaba, yaayohereza abakuru b'amahe ge kuteera endembo za Israeli, yaakubuura Iyooni, Daani, Abeeli-besimaaka, na Kineroosi yoona hamwe n'ensi yoona eya Nafutaali. Baasha ku yaakihuriire, yaarekyera aho kwombeka Raama, yaaguma Tiruza. Bwanyima omugabe Asa yaarangirira omu Bayuda boona, tiyaagira u yaatsiga, baaza Raama, baihayo amabaare n'ebiti ebi Baasha yaabaire ayombekyeise; omugabe Asa yaabyombekyesa Geeba ya Benyamiini na Mizipa. Mbwenu endiijo mirimo yoona eya Asa, amaani ge goona, ebi yaakozire byona, n'endembo ezi yaayombekire, tibihandiikirwe omu kitabo ky'eby'omu binsigye bw'abagabe ba Yuda? Kwonka omu bugurusi bwe ebigyere bye bikarwara. Bwanyima Asa yaagwejegyera, yaashanga baishenkuru, yaaziikwa hamwe nabo omu rurembo rwa Daudi ishenkuru; Yehoshafaati omutabani yaategyeka omu mwanya gwe. Omu mwaka gwa kabiri ogw'omu busingye bwa Asa omugabe wa Yuda, Nadabu mwene Yeroboamu akatandika kutegyeka Israeli; yaategyekyera Israeli emyaka ebiri. Yaakora ebirikwangwa MUKAMA, yaagyendera omu muhanda gwa ishe, n'omu kibi kye eki yaasiisiise Abaisraeli. Bwanyima Baasha mwene Ahiya ow'omu ruganda rwa Isakaari yaamugiira omu naama, yaamwitira Gibesooni, ey'Abafilistia; ahakuba Nadabu na Israeli yoona bakaba bagotsire Gibesooni. Omu mwaka gwa kashatu ogw'omu busingye bwa Asa omugabe wa Yuda nibwo yaamwita, akategyeka omu mwanya gwe. Ku yaaherize ati kuza aha ngoma, yaita ab'enju ya Yeroboamu muntu weena orikwitsya, okuhitsya obu yaagicwekyereize, nk'ekigambo kya MUKAMA eki yaarabize omu mwiru we Ahiya owa Shiilo oku kyabaire kiri, ahabw'ebibi ebi Yeroboamu yaakozire, n'ebi yaasiisiise Abaisraeli, n'ahabw'okwitsa ekiniga MUKAMA, Ruhanga wa Israeli. Mbwenu endiijo mirimo ya Nadabu n'ebi yaakozire byona, tibihandiikirwe omu kitabo ky'eby'omu busingye bw'abagabe ba Israeli? Kandi haaguma nihabaho obweme ahagati ya Asa na Baasha omugabe wa Israeli ebiro byabo byona. Omu mwaka gwa kashatu ogw'omu busingye bwa Asa omugabe wa Yuda, Baasha mwene Ahiya akatandika kutegyeka Israeli yoona ari Tiruza, yaamara aha ngoma emyaka makumi abiri n'ena. Yaakora ebirikwanga MUKAMA, naagyendera omu muhanda gwa Yeroboamu, n'omu kibi kye eki yaasiisiise Abaisraeli. Bwanyima ekigambo kya MUKAMA kyaija ahari Yehu mwene Hanani kuhana Baasha, nikigira kiti: Nkakwiha omu mucucu, naakukuza, naakugira omwebembezi w'eihanga ryange Israeli; mbwenu ogyendeire omu muhanda gwa Yeroboamu, waasiisisa abantu bangye Abaisraeli, baanyitsa ekiniga n'ebibi byabo. N'ahabw'ekyo niinyija kukwihiraho kimwe n'enju yaawe, ngigire nk'eya Yeroboamu mwene Nebati. Omuntu wa Baasha weena, origwa omu rurembo, aryariibwa embwa; kandi origwa omu ishwa, aryariibwa amahungu. Mbwenu endiijo emirimo ya Baasha yoona, n'ebi yaakozire n'eby'amaani ge, tibihandiikirwe omu kitabo ky'eby'omu busingye bw'abagabe ba Israeli? Bwanyima Baasha yaagwejegyera, yaashanga baishenkuru, yaaziikwa Tiruza; Ela omutabani yaategyeka omu mwanya gwe. Kandi ekigambo kya MUKAMA kyaraba omuri Yehu mwene Hanani nikhana Baasha n'enju ye, ahabw'obubi bwona obu yaakozire omu maisho ga MUKAMA, naamwitsa ekiniga n'ebi yaakozire n'emikono ye nk'eby'enju ya Yeroboamu, kandi n'ahabw'okucwekyereza egyo nju. Omu mwaka gwa makumi abiri na mukaaga ogw'omu busingye bwa Asa omugabe wa Yuda, Ela mwene Baasha akatandika kutegyekyera Israeli omuri Tiruza, yaamara aha ngoma emyaka ebiri. Bwanyima omugaragwa we Zimuri, omukuru w'ekicweka kimwe ky'ebigaari bye, yaamugiira omu naama kumurwanisa. Ela ku yaabaire ari Tiruza omu nu ya Aruza omukuru w'ekikaari kye omuri Tiruza, naanywa okuhitsya obu araasinde, Zimuri yaatahamu, yaamuteera, yaamugwisaho, omu mwaka gwa makumi abiri na mushanju ogw'omu busingye bwa Asa omugabe wa Yuda, yaategyeka omu mwanya gwe. Ku yaatandikire kutegyeka, aherize ati kuza aha ngoma, yaita ab'enju ya Baasha boona; tiyaamutsigira oyetwa omwojo omuri beene waabo nari omuri banywani be. Okwo nikwo Zimuri yaacwekyereize ab'enju ya Baasha boona, nk'ekigambo kya MUKAMA eki yaarabize omuri nabi Yehu naahana Baasha, oku kyabaire kiri, ahabw'ebibi bya Baasha byona, n'eby'omutabani Ela ebi baakozire, kandi ebi baasiisiise Abaisraeli, bakaitsa MUKAMA Ruhanga wa Israeli ekiniga n'eby'obufamutima byabo. Mbwenu endiijo mirimo ya Ela yoona n'ebi yaakozire byona, tibihandiikirwe omu kitabo ky'eby'omu busingye bw'abagabe ba Israeli? Omu mwaka gwa makumi abiri na mushanju ogw'omu busingye bwa Asa omugabe wa Yuda, Zimuri akategyekyera ebiro mushanju omuri Tiruza. Obwo engabo zikaba ziteire orusiisira kurwanisa Gibesooni ey'Abafilistia; bwanyima engabo ezaabaire ziri omuri orwo rusiisira zikahurira nibagira bati: Zimuri agiire omu naama, yaita omugabe; nikyo Abaisraeli boona bahinduriire Omuri omukuru w'eihe omugabe wa Israeli aha izooba eryo bakiri omu rusiisira. Atyo Omuri yainamuka kuruga Gibesooni n'Abaisraeli boona, baagota Tiruza. Zimuri ku yaareebire orurembo rwanyagwa, yaataaha omu kigo ky'omu kikaari ky'omugabe, yaayeyokeza omu nju y'omugabe, yaafa, ahabw'ebibi ebi yaakozire, naakora kubi omu maisho ga MUKAMA, naagyendera omu muhanda gwa Yeroboamu, n'ahabw'ekibi eki yaasiisiise Abaisraeli Mbwenu endijo mirimo ya Zimuri yoona n'obugomi obu yaagomire, tibihandiikirwe omu kitabo ky'eby'omu busingye bw'abagabe ba Israeli? Bwanyima Abaisraeli baayecwamu habiri, ekicweka kimwe kyakuratira Tibuni mwene Ginaasi kumuhindura omugabe, n'ekindi kyakuratira Omuri. Kwonka abantu abaakuratiire Omuri baasingura abaakuratiire Tibuni mwene Ginaasi; atyo Tibuni yaafa, Omuri yaaba omugabe. Omu mwaka gwa makumi ashatu na gumwe ogw'omu busingye bwa Asa omugabe wa Yuda, Omuri akatandika kutegyeka Israeli, yaategyekyera emyaka ikumi n'ebiri; omuri egyo yaamara emyaka mukaaga naategyekyera Tiruza. Bwanyima yaagura ahari Shemeri ekibungo ekirikwetwa Samaria etalanta ibiri z'efeeza, yaakyombekaho orurembo, n'orurembo orwo yaarweta Samaria, naarweterera Shemeri mukama w'ekyo kibungo. Omuri yaakora ebirikwangwa MUKAMA, kandi yaakora kubi okukira boona abaamubandiize; ahabw'okuba akagyendera omu muhanda gwona ogwa Yeroboamu mwene Nebati, n'omu bibi ebi yaasiisiise Abaisraeli, bakaitsa MUKAMA, Ruhanga wa Israeli, ekiniga ahabw'eby'obufamutima byabo. Mbwenu endiijo miromo ei Omuri yaakozire yoona, n'eby'amaani agu yaayorekire, tibihandiikirwe omu kitabo ky'eby'omu busingye bw'abagabe ba Israeli? Bwanyima Omuri yaagwejegyera, yaashanga baishenkuru, yaaziikwa omuri Samaria; Ahabu omutabani yaategyeka omu mwanya gwe. Omu mwaka gwa makumi ashatu na munaana gw'omu busingye bwa Asa omugabe wa Yuda, Ahabu mwene Omuri akatandika kutegyeka Israeli; yaategyekyera Israeli omuri Samaria emyaka makumi abiri n'ebiri. Omu busingye bwe yaakora ebirikwangwa MUKAMA okukira boona abaamubandiize. Kandi tiyaakyeta kintu kibi okugyendera omu muhanda gwa Yeroboamu mwene Nebati, yaagaruka yaashwera Yezebeeli muhara wa Isi-baali, omugabe w'Abasidoni, yaagyenda yaaheereza Baali, kandi yaaguma naamuramya. Yaayombekyera Baali ogwo eitambiro omu nju ei yaabaire amwombekyeire Samaria. Kandi Ahabu yaakora Ashera. Yaakira abagabe ba Israeli boona abaamubandiize okwitsa MUKAMA, Ruhanga wa Israeli, ekiniga. Omu busingye bwe Hieli owa Beseeli akombeka Yeriko; ku yaayombekire ati omusingi gwarwo, omwana we w'omujigaijo Abiramu yaafa; kandi ku yaatairemu ati ebiti by'eirembo ryarwo, omwana we wa bucuranda Seguba nawe yaafa, nk'ekigambo kya MUKAMA eki yaarabize omuri Yoshua mwene Nuuni, oku kyabaire kiri. Omu biro ebyo Eliya owa Tishubi, omwe aha bashuhuuki ba Gileadi, yaagira Ahabu ati: Nindahira MUKAMA Ruhanga wa Israeli, ou mpeereza, tiharibaho rume nari enjura omuri egi myaka okuhitsya obu ndibiragiira. Bwanyima ekigambo kya MUKAMA kyamwizira nikigira kiti: Ruga aha, otoore oburugwa-izooba, oyesherekye aha rubaju rw'akagyera akarikwetwa Kerisi, aharikureebana na Yorudani. Noija kuguma noonywa amaizi ahari ako kagyera, kandi naaragiira ebikoona kuguma nibikugyemurirayo. Atyo yaagyenda, yaatwaza nk'oku MUKAMA yaamugambira; yaaza ahari ako kagyera Kerisi, akateegaine na Yorudani, yaagumayo. Ebikoona byaguma nibimureetera emigaati n'enyama buri kasheeshe n'omu mwabazyo; kandi yaaguma naanywa amaizi ahari ako kagyera. Ku haahingwireho ebiro, ako kagyera kaayoma, ahabw'okuba enjura ekaba etarikugwa muri egyo nsi. Bwanyima ekigambo kya MUKAMA kyamwizira nikigira kiti: Imuka oze Zarefaasi ey'Abasidoni, obe niyo waaguma. Reeba, niyo ndagiire omufaakazi kuguma naakugaburira. Atyo yaimuka, yaaza Zarefaasi; ku yaahikire aha irembo ry'orurembo, yaashanga omukazi omufaakazi naatorotoora otuku; yaamweta, yaamugira ati: Ninkweshengyereza, ndeetera otwizi omu nkyeka, ntunywe. Ku yaabaire naaza kugenda, Eliya yaamweta, yaamugira ati: Ondeetere n'akagaati omu ngaro. Onu yaamugira ati: Ninkurahira MUKAMA Ruhanga waawe, tiinyine kagaati, kureka oruhi rw'esaano omu kanyungu n'amajuta makye omu katsimbo; mbwenu nintorotoora obuyaayo bubiri, mbone kugaruka omuka, nkeeteekyere na mutabani wangye, tukarye, tufe. Eliya yaamugira ati: Otatiina; irooko otwaze nk'oku waagamba; kwonka banza onteekyereho kakye, okandeetere, bwanyima obone kweteekyera n'omwana waawe; ahabw'okuba oku nikwo MUKAMA Ruhanga wa Israeli arikugamba naagira ati: Esaano y'omuri ako kanyungu terikwija kuhwaho, n'amajuta ag'omuri ako katsimbo tigarikwija kuhwamu, okuhitsya aha izooba eri MUKAMA arigwisizaho enjura ahansi. Ogwo mukazi yaagyenda, yaatwaza nk'oku Eliya yaamugira; bwanyima we na Eliya n'ab'omu ka ye baamara ebiro bingi nibarya; esaano y'omuri ako kanyungu tiyaahwaho, n'amajuta g'omuri ako katsimbo tigaahwamu, nk'ekigambo kya MUKAMA eki yaarabize omuri Eliya, oku kyabaire kiri. Bwanyima y'ebyo, omwana w'ogwo mukazi nyineeka yaarwara; endwara yaamurembya, okuhitsya obu omwitsyo gwamuhweereiremu kimwe. Nyina yaagira Eliya ati: Iwe muntu wa Ruhanga 'we, noofa ki naanye? Okaija omwangye kunyijutsya ekibi kyangye, n'okuunyitira omwana! Eliya yaamugira ati: Mpa omwana waawe. Atyo yaamumwiha omu kifuba, yaamwinamura omu kishengye kya kaanyinaibiri eki yaabaire naaraaramu, yaamurambika aha kitanda kye. Yaatakira MUKAMA ati: Ai MUKAMA Ruhanga wangye, niiwe oreetsire akabi n'aha mufaakazi ogu orikundaaza, ak'okwita omwana we? Bwanyima yaayegororera ahari ogwo mwana kashatu, naatakira MUKAMA ati: Ai MUKAMA Ruhanga wangye, ninkweshengyereza, ikiriza amagara g'ogu mwana gamugarukyemu. MUKAMA yaahurira okushaba kwa Eliya, amagara g'ogwo mwana gaamugarukamu, yaahimbuuka. Eliya yaatwara ogwo mwana, yaamwiha omu kishengye kya kaanyinaibiri, yaamushuumya, yaamutaasya omu nju, yaamuha nyina; yaamugira ati: Reeba, omwana waawe ahuriire. Ogwo mukazi yaagira Eliya ati: Mbwenu naamanya ku ori omushaija wa Ruhanga, kandi n'ekigambo kya Ruhanga eki orikugamba ku kiri eky'amazima. Ku haahingwireho ebiro bingi ekigambo kya MUKAMA kyaizira Eliya omu mwaka gwa kashatu, nikigira kiti: Irooko, oyeyorekye Ahabu; naanye niinyija kugwisa enjura aha nsi. Atyo Eliya yaaza kweyoreka Ahabu. Obwo enjura ekaba eri nyingi omuri Samaria. Ahabu yaayeta Obadia owaabaire ari omukuru w'eka ye. (Obadia ogwo akaba naatiina munonga MUKAMA; kandi obu Yezebeeli yaita baanabi ba MUKAMA, Obadia akatwara baanabi igana, yaashereka makumi ataano-ataano omu nyanga, yaaguma naabaheeramu eby'okurya n'amaizi.) Ahabu yaagira Obadia ati: Irooko ogyendagyende omu nsi aha nshur zoona ez'amaizi n'omu mpanga zoona; obundi tukaareeba obunyaatsi, tutambira embaraasi n'enyumbu, amatungo goona gareka kufa. Batyo baagaba ensi ebirari, ngu babone kugirabamu yoona; Ahabu yaagyenda okwe, na Obadia okwe. Obadia ku yaabaire naakigyenda, yaabugaabugana na Eliya; Obadia yaamumanya, yaajuumara ahansi, yaagira ati: Niiwe, Mukama wangye Eliya? Yaamugarukamu ati: Niinye. Gyenda ogambire mukama waawe oti: Reeba, Eliya ari aha. Onu yaamugarukamu ati: Ncumwire ki okuhayo omwiru waawe ahari Ahabu, ngu anyite? Ninkurahira MUKAMA Ruhanga waawe, tihariho ihanga n'obu bwakuba obugabe, ei mukama wangye atatumire bantu b'okukusherura; kandi ku baakugizire ngu tari kunu, akaarahiize obwo bugabe nari eryo ihanga, ku batakureebire. Mbwenu noogira oti: Gyenda ogambire mukama waawe, oti: Reeba, Eliya ari aha. Kandi ku ndaabe naakurugaho nti, Omwoyo wa MUKAMA naija kukutwara ei ntarikumanya; ku ndaagyende naagambira Ahabu, yaija, ataakureeba, naija kuunyita, n'obu ndaabe nyowe omwiru waawe ntiina Ruhanga okwiha omu buto bwangye. Mukama wangye, tokahuriraga eki naakozire, obu Yezebeeli yaita baanabi ba MUKAMA, ku naasherekire abashaija igana, baanabi ba MUKAMA, makumi ataano-ataano omu nyanga, kandi nkaguma nimbaheeramu eby'okurya n'amaizi? Mbwenu noogira oti: Irooko ogambire mukama waawe, oti: Reeba, Eliya ari aha; ekiraarugyemu naija kuunyita. Eliya yaamugira ati: Ninkurahira MUKAMA ow'amahe, ou mpeereza, buzimazima nimmweyoreka eri izooba. Atyo Obadia yaagyenda kubugana Ahabu, na Ahabu yaaza kubugana Eliya. Ahabu ku yaareebire Eliya, yaamugira ati: Niiwe, iwe orikunyangaraza Israeli? Onu yaamugarukamu ati: Nyowe tinkanyangaraize Israeli, kureka niiwe n'enju ya sho, ahabw'okuba mukareka ebiragiro bya MUKAMA, mwakuratira baabali. Mbwenu nu ntumira Abaisraeli boona, bateeranire aha kibungo Karumeeli na baanabi ba Baali magana ana na makumi ataano, kandi n'abandi magana ana ba Ashera, abariira aha meeza ya Yezebeeli. Atyo Ahabu yaatuma aha Baisraeli boona, kandi yaateeranira baanabi abo aha kibungo Karumeeli. Abo boona ku baahikireyo, Eliya yaabairira haihi, yaabagira ati: Muryahitsya hi n'okugira emitima ebiri? MUKAMA ku araabe ari Ruhanga, mumukuratire; nari Baali ku araabe ari Ruhanga, mube niwe mwakuratira. Abantu tibaagira ki baamugarukamu. Eliya yaagaruka yaagira abantu ati: Nyowe, nyowe nyenka niinye nabi wa MUKAMA otsigaireho; kwonka baanabi ba Baali n'abashaija magana ana na makumi ataano. Mbwenu ka batuhe enimi ibiri, bo baiheho emwe ahabwabo, bagitematememu ebicweka, babite aha nku, kwonka batatamu omuriro; naanye niinyija kubaaga eya kabiri, ngite aha nku, ndekye kutamu omuriro. Imwe mwete eiziina rya ruhanga waanyu, naanye niinyija kweta eiziina rya MUKAMA; kandi Ruhanga oraagarukisemu omuriro, biri ogwo niwe Ruhanga. Abantu boona baagarukamu bati: Eki waagamba nikwo. Bwanyima Eliya yaagira baanabi ba Baali ati: Mwetooranireho enimi emwe, mube niimwe mwabanza kubaaga, ahabw'okuba muri baingi; haza mwete eiziina rya ruhanga waanyu, kwonka mutatamu omuriro. Batyo baatwara enimi ei baaheebwa, baagibaaga, baayeta eiziina rya Baali okwiha omu kasheeshe okuhitsya omu ihangwe, nibagira bati: Ai Baali, otuhurire! Kwonka tihaabaho iraka, nari owaabagarukamu. Baaguma nibagurukagurukira aha itambiro eri baayombeka. Omu ihangwe Eliya yaabateerera enaku naagira ati: Nimwete munonga; ahabw'okuba ni ruhanga; nooshusha oti naateekateeka, nari aine ah'ari, nari azindukire, nari shi agwejegyeire, ashemereire kusisiimurwa. Batyo baayeta nibaamuza, baayeshara na zaarurara n'emisyo nk'oku baabaire bagira, okuhitsya obu eshagama yaajwire n'amaani. Bwanyima y'eihangwe baagumizamu nibaamuza okuhitsya obunaku bw'okutamba ekitambo ky'omu mwabazyo; kwonka tihaabaho iraka, nari ow'okubagarukamu, n'obu yaakuba ow'okubeetaho. Bwanyima Eliya yaagira abantu boona ati: Nimumpikye haihi. Abantu boona baamuhika haihi. Yaagaruka yaayombeka eitambiro rya MUKAMA, eryabaire risheenyirwe; yaihaho amabaare ikumi n'abiri, agarikwingana n'omubaro gw'enganda za batabani ba Yakobo, ou ekigambo kya MUKAMA kyaiziire nikigira kiti: Israeli niryo riraabe eiziina ryawe; ago mabaare yaagombekyesa eitambiro omu iziina rya MUKAMA. Yaateera oruhazo okwehinguririza eitambiro orurikuhikwamu encuro ibiri z'embibo. Yaateekyeraho enku, yaatematema enimi, yaagita aha nku, yaagira ati: Mwijuze enyungu z'amaizi ina, mugashukye aha kitambo ky'okwotsya n'aha nku. Yaagaruka yaagira ati: Mukore mutyo obwa kabiri; baakikora obwa kabiri; yaagaruka yaagira ati: Mukore mutyo obwa kashatu; baakikora obwa kashatu; amaizi gaahimintika, gaayehinguririza eitambiro, gaijuza n'oruhazo. Omu bunaku bw'okutamba ekitambo ky'omu mwabazyo, Eliya nabi yairira haihi, yaagira ati: Ai MUKAMA Ruhanga wa Abrahamu, owa Isaaka, kandi owa Israeli, ka kimanywe eri izooba ku niiwe Ruhanga omuri Israeli, naanye ku ndi omuheereza waawe, kandi ku nkozire ebi byona ahabw'ekigambo kyawe. Ngarukamu, ai MUKAMA; ngarukamu, abantu aba bamanye ku niiwe, ai MUKAMA, ori Ruhanga, kandi ku niiwe ohindwire emitima yaabo, ekakugarukira. Ahonaaho omuriro gwa MUKAMA gwagwa aha kitambo ky'okwotsya, gwakyokyeza kimwe hamwe n'enku n'amabaare n'omucuucu, gwakomba n'amaizi g'omu ruhazo. Abantu boona ku baakireebire, baajuumara ahansi, baagira bati: MUKAMA niwe Ruhanga! MUKAMA niwe Ruhanga! Eliya yaabagira ati: Mukwate baanabi ba Baali; hatagira n'omwe owagyenda. Baabakwata; Eliya yaabashuumya aha kagyera Kishoni, yaabaitiraho. Bwanyima yaagira Ahabu ati: Imuka, orye, onywe; ahakuba hariho okuhoorera kw'enjura nyingi munonga. Atyo Ahabu yainamuka kurya n'okunywa. Na Eliya yainamuka aha mutwe gw'ekibungo Karumeeli; yaajuumara, omutwe yaaguta omu maguru. Yaagira omuheereza we ati: Inamuka, onagye amaisho aha nyanja. Yainamuka, yaareebayo, yaagira ati: Tihaine kiriyo. Onu ati: Garukayo emirundi mushanju. Aha murundi gwa mushanju omuheereza yaagira ati: Reeba ekicu ekirikushusha ekiganja ky'omuntu nikiimuka omu nyanja. Eliya yaamugira ati: Irooko ogire Ahabu oti: Tebeekanisa ekigaari kyawe, oshuume, enjura etakaakutangira aho. Omu kaanya kakye eiguru ryairirimba ahabw'ebicu n'omuyaga, haagwa enjura nyingi. Ahabu yaatemba ekigaari, yaaza Yezereeli. Kandi omukono gwa MUKAMA gwaza ahari Eliya, yaayezirika, yairukanga omu maisho ga Ahabu, yaahika aha irembo rya Yezereeli. Ahabu yaateekyerereza Yezebeeli byona ebi Eliya yaakora, n'oku yaita baanabi boona na rurara. Bwanyima Yezebeeli yaatuma ahari Eliya naagira ati: Nyencakare nk'aga magingo ku ndaabe ntagizire magara gaawe nk'oku waagira agaabo, baaruhanga bakinture n'okukiraho. Eliya nikwo kutiina, akaimuka, akahunzya amagara, akahika Beerisheba eya Yuda, akatsigayo omuheereza we. We akagyenda orugyendo rw'eizooba ryona, akaza omu ihamba. Ku yaahikireyo, yaashutama ahansi y'omukinga, yaashaba Ruhanga ngu afe, naagira ati: Mperere hi! mbwenu, ai MUKAMA, nyita; ahakuba tiinyine ki ndikuhitsa baatatenkuru. Yaabyama ahansi y'omukinga, yaagwejegyera; bwanyima maraika yaija, yaamukoraho, yaamugira ati: Imuka orye. Onu ku yaamagamagire, yaareeba aha mutwe gwe omugaati oguteekirwe aha mabaare garikwotsya, n'orunywero rw'amaizi. Yaarya, yaanywa, yaagaruka yaabyama. Maraika wa MUKAMA yaija obwa kabiri, yaamukoraho, yaagira ati: Imuka orye, orugyendo ni ruhango, rutakaakurema. Atyo yaimuka, yaarya, yaanywa, yaagyendera aha mwiguto gw'ebyo by'okurya ebiro makumi ana nyomushana na nyekiro, yaahika ahari Horebu orushozi rwa Ruhanga. Ku yaahikire okwo, yaataaha omu nyanga, yaaraaramu; kandi reeba, ekigambo kya MUKAMA kyamwizira; yaamugira ati: Eliya, nookora ki aha? Onu yaagira ati: Ngizire eihari ringi ahabwa MUKAMA, Ruhanga ow'amahe; ahabw'okuba Abaisraeli baitsire endagaano yaawe, baasheenya amatambiro gaawe, baita baanabi baawe na rurara; nyowe, nyowe nyenka, niinye ntsigaireho; kandi naanye nibeenda kuunyita. MUKAMA yaamugira ati: Shohora, oyemerere ahari oru rushozi omu maisho ga MUKAMA. MUKAMA yaarabaho, omuyaga mwingi gw'amaani gwashatura enshozi, gwayatagura enkiri omu maisho ga MUKAMA; kwonka MUKAMA akaba atagurimu. Bwanyima y'omuyaga haija omutsitsa, kwonka MUKAMA akaba atagurimu; bwanyima y'omutsitsa haija omuriro, kwonka MUKAMA akaba atagurimu; bwanyima y'omuriro haija akaraka kakye kandi koorobi. Eliya ku yaakahuriire, yaayeshweka omunagiro aha maisho, yaashohora, yaayemerera aha munwa gw'enyanga. Haija eiraka, ryamugira riti: Eliya nookora ki aha? Yaagarukamu ati: Ngizire eihari ringi ahabwa MUKAMA, Ruhanga ow'amahe; ahabw'eokuba Abaisraeli baitsire endagaano yaawe, baasheenya amatambiro gaawe, na baanabi baawe baabaitsa rurara; nyowe, nyowe nyeka, niinye ntsigaireho; kandi naanye nibansherura kuunyita. MUKAMA yaamugira ati: Irooko ogarukyeyo, otoore omuhanga gurikuza omu ihamba rya Damasiko; ku oraahikyeyo, oshukye amajuta ahari Hazaeli kuba omugabe wa Siria; kandi na Yehu mwene Nimushi omushukyeho amajuta kuba omugabe wa Israeli, na Elisa mwene Shafati owa Abeeli-mehoola, omushukyeho amajuta kuba nabi omu mwanya gwawe. Oriba yaakizire rurara ya Hazaeli, aryaitwa Yehu; kandi oriba yaakizire rurara ya Yehu, aryaitwa Elisa. Kwonka ndyayetsigiraho abantu enkumi mushanju omuri Israeli, abatakatsimbiraga Baali maju, n'obu kwakuba okumunywegyera. Atyo yaarugayo, yaashanga Elisa mwene Shafati naahingisa ente makumi abiri na ina ezikomeraine ibiri-ibiri omu mishorongo ebiri, zimuri omumaisho, kwonka we aine ibiri ezirikuhereerukayo; Eliya yaakiikama; ku yaabaire naamurabaho, yaamunagaho omunagiro gwe. Elisa yaatsigaho ente, yaamwirukaho, yaamugira ati: Reka mbanze nnywegyere tata na maawe, mbone kukukuratira. Yaamugarukamu ati: Garukayo; mbwenu waareeba naakugira nta? Tiyaamukuratira, yaagarukayo, yaatwara ente ibiri, yaaziita, yaaziteekyesa ebiti ebyaba bizikomire, yaagaburira abantu, baarya. Bwanyima yaimuka, yaakurata Eliya, yaaguma naamuhereza. Benihadadi, omugabe wa Siria, yaateerana hamwe eihe rye ryona, yaakwatanisa n'abandi bagabe makumi ashatu na babiri, abaabaire baine embaraasi n'ebigaari; yainamuka, yaagota Samaria, yaagirwanisa. Yaatuma entumwa omu rurembo ahari Ahabu omugabe wa Israeli, yaamugira ati: Oku nikwo Benihadadi arikugamba naagira ati: Efeeza zaawe n'ezaabu zaawe n'ebyangye; abakazi baawe abarikuhita abandi boona, n'abaana baawe, nabo n'abangye. Omugabe wa Israeli yaamugarukamu ati: Nk'oku waagira, Nyakusinga Omugabe, ndi owaawe n'ebyangye byona. Bwanyima ezo ntumwa zaagaruka ahari Ahabu, zaamugira ziti: Oku nikwo Benihadadi arikugamba naagira ati: Nkutumireho ningira nti: Nyoherereza efeeza zaawe n'ezaabu zaawe, abakazi baawe n'abaana baawe; mbwenu nyencakare nk'aga magingo niinyija kukutumaho abashaija bangye, nibacaaka enju yaawe n'amaju g'abagaragwa baawe; eki baraagweho kyona ekirikubashemeza, nibakitwara. Okuruga aho omugabe wa Israeli yaayeta abakuru b'ensi ye, yaabagira ati: Mbwenu mwetegyereze, mureebe omushaija ogu, ku arikutaara akabi; ahabw'okuba abaire yantumireho abakazi bangye, n'abaana, n'efeeza, n'ezaabu, kandi timmwangiire. Abakuru boona n'abantu boona baamugira bati: Otakitaho omutima, kandi otaikiriza. Atyo yaagira entumwa za Benihadadi ati: Mugambire mukama wangye omugabe muti: Byona ebi obandize kutuma aha mwiru waawe, niinyija kubikora; kwona eki tindikwija kukikora. Entumwa zaagyenda, zaamugambira ebi Ahabu yaazituma. Benihadadi yaamutumaho naamugira ati: Engabo zangye zoona ezirikunkuratira ku ziraahikwe omucuucu gwa Samaria, buri muntu yaabona ogurikwijuza oruhi, baaruhanga bakinture n'okukiraho. Omugabe wa Israeli yaagarukamu ati: Orikujwara eby'okurwanisa naaza aha rugamba, arekye kwehimbisa nk'orikubijuura yaatabaarukire. Obwo Benihadadi akaba ari omu rusiisira naanywa n'abandi bagabe; ku yaahuriire obwo butumwa, yaagira engabo ze ati: Mutengye orugamba. Batyo baatenga orugamba kurwanisa orurembo. Ahonaaho nabi yairira haihi Ahabu omugabe wa Israeli, yaamugira ati: Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Waareeba engabo ziriya zoona oku ziri nyingi? Eri izooba niinyija kuzihayo omu mikono yaawe, omanye ku ndi MUKAMA. Ahabu yaamubuuza ati: Ou araakorese n'oha? Onu ati: Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: N'abashaija b'abategyeki b'amashaza. Yaagaruka yaamubuuza ati: oraatandikye orwo rugamba n'oha? Yaamugarukamu ati: Niiwe. Atyo yaateerana abashaija b'abategyeki b'amashaza; baaba magana abiri na makumi ashatu na babiri; bwanyima yaabo yaateerana Abaisraeli boona, baaba enkumi mushanju. Baahurura omu ihangwe, Benihadadi ari omu rusiisira naayenywera asinzire, we n'abo bagabe makumi ashatu na babiri abaabaire baizire kumuha emikono. Abashaija b'abategyeki b'amashaza baaba nibo baabanza kuhurura. Bwanyima Benihadadi yaatuma entatsi, zaamugira ziti: Twareeba abashaija nibaruga omuri Samaria. Yaagira ati: Ku baraabe bareetwa obusingye, mubakwate bahuriire; kandi ku baraabe bareetwa okurwana, nabwo mubakwate bahuriire. Batyo abo bashaija b'abategyeki b'amashaza baaruga omu rurembo n'eihe ribakuratiire. Buri muntu yaayeitira omuntu we; Abasiria baahunga, Abaisraeli baababinga, kwonka Benihadadi omugabe wa Siria yaahungira aha mbaraasi n'abatembire embaraasi, yaakira. Omugabe wa Israeli nawe yaahurura, yaakwata embaraasi n'ebigaari, yaita Abasiria baingi munonga. Bwanyima nabi ogwo yairira haihi omugabe wa Israeli, yaamugira ati: Irooko oyehamye, oteekateekye oku oshemereire kutwaza; ahabw'okuba omu kutandika kw'omwaka omugabe wa Siria aryagaruka kukurwanisa. Bwanyima abagaragwa b'omugabe wa Siria baamugira bati: Manya baaruhanga baabo ni baaruhanga b'ebibungo; nikyo baatukiriize amaani; mbwenu murekye turwanire nabo omu mpita, buzima nitwija kubakiza emikono. Hati twaza oti; ihaho abo bagabe, buri omwe omwihe omu mwanya gwe, omu myanya yaabo otemu abakuru b'engabo; kandi oteerane eihe eririkwingana n'eihe eri ofeereirwe, ogarure embaraasi omu mwanya gw'embaraasi, n'ekigaari omu mwanya gw'ekigaari; haza turwanire nabo omu mpita; buzima nitwija kubakiza emikono. Yaahurira ebi barikugamba, yaatwaza atyo. Omwaka ku gwabaire nigutandika, Benihadadi yaateerana hamwe Abasiria, yainamuka Afeki kurwanisa Abaisraeli. N'Abaisraeli baateeranirwa hamwe, baaheebwa entanda, baaza kubarwanisa. Abaisraeli baateera orusiisira omu maisho gaabo nibashusha nk'obusyo bukye bubiri bw'embuzi, kwonka Abasiria bo baashweka ensi. Omushaija wa Ruhanga yairira haihi, yaagambira omugabe wa Israeli, ati: Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Ahabw'Abasiria okugira ngu, MUKAMA ni Ruhanga w'ebibungo, ti ruhanga w'empita, nikyo ndaaheereyo engabo ziriya enyingi munonga omu mikono yaanyu; nibwo muraamanye ku ndi MUKAMA. Baamara ebiro mushanju bari omu nsiisira ezirikureebana. Bwanyima aha izooba rya mushanju orugamba rwatandika; Abaisraeli baita omu ngabo z'Abasiria abantu akasiriira kamwe omu izooba rimwe. Abandi baahungira omu rurembo rwa Afeki; orugo rwarwo rw'amabaare rwagwera ababaire baahonokaho obukumi bubiri n'enkumi mushanju. Benihadadi nawe yaahunga, yaataah omu rurembo, yaaza omu kishengye ky'omunda. Abagaragwa be baamugira bati: Reeba, tuhuriire ngu abagabe b'enju ya Israeli n'abagabe b'embabazi. Nitukweshengyereza, twikirize twezirikye ebiguniya, twekome emigoye omu mitwe, tushohore, tuze aha mugabe wa Israeli; obundi akaakiza amagara gaawe, oreka kufa. Batyo baayezirika ebiguniya omunda, baayekoma emigoye omu mitwe, baaza aha mugabe wa Israeli, baagira bati: Omwiru waawe Benihadadi naagira ati: Ninkweshengyereza, ndeka, ngumeho. Onu yaagira ati: Biri akiriho? Ni mwene tata. Obwo abo bashaija bakaba bamutaireho eriisho, ngu bamanye ekiri omu biteekateeko bye; ku baakihuriire bati, baakiijaho, bati: Eego, Benihadadi ni mwene sho. Ahabu yaagira ati: Mugyende mumureete. Bwanyima Benihadadi yaashohora, yaija ah'ari, yaamutembesa omu kigaari kye. Benihadadi yaamugira ati: Endembo ezi tata yaanyagire sho, niinyija kuzigarura; kandi oryayegirira amaduuka omuri Damasiko, nk'oku sho yaagagizire omuri Samaria. Ahabu yaagira ati: ku oraagire otyo, ninkurekura. Atyo yaakora nawe endagaano, yaamurekura. Omushaija omwe ow'omuri batabani ba baanabi yaagambira mugyenzi we ekigambo eki MUKAMA amuragiire ati: Ninkweshengyereza, nteera. Onu yaayanga kumuteera. Bwanyima yaamugira ati: Ahabw'okutahurira iraka rya MUKAMA, ku oraabe wandugaho oti, entare neekwita. Atyo ku yaabaire yaamurugaho, entare yaamubugana, yaamwita. Yaagaruka yaareeba ondiijo mushaija, yaamugira ati: Ninkweshengyereza, nteera. Ogwo mushaija yaamuteera, yaamuhutaaza. Atyo nabi ogwo yaagyenda, yaategyereza omugabe aha rubaju rw'omuhanda, yaayehindura okundi ayekomire ekitambaara aha maisho. Omugabe ku yaabaire naahinguraho, nabi ogwo yaamweta, yaagira ati: Nyowe omwiru waawe ngiire omu rugamba; bwanyima reeba, omushaija yaakubuuka, yandeetera omushaija, yangira ati: Rinda omushaija ogu. Ku araabure, noomuzira; nari noija kuriha etalanta emwe y'efeeza. Kwonka nyowe omwiru waawe ku mbaire nindabanamu ninkora oku n'oku, yaabura. Omugabe wa Israeli yaamugira ati: Orubanja rwawe nikwo ruraabe rutyo; niiwe waarwecwera. Nabi ogwo yaarahuka yaiha ekitambaara aha maisho; omugabe wa Israeli yaamumanya ku ari ow'omuri baanabi. Yaagaruka yaamugira ati: Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Ahabw'okurekura omushaija ou mbaire mpaireyo kwitirwa kimwe, amagara gaawe nigaija kuzira age, n'abantu baawe bazire abe. Omugabe wa Israeli yaagaruka Samaria, yaataaha omu nju ye aine enaku kandi agwirwe kubi. Kandi hakaba hariho omushaija orikwetwa Nabosi owa Yezereeli, owaabaire aine omusiri gw'emizaabibu haihi n'ekikaari kya Ahabu omugabe wa Samaria. Bwanyima Ahabu yaagira Nabosi ati: Mpa omusiri gwawe gw'emizaabibu, ngugire ogw'okuhingamu emboga, ahabw'okuba guri haihi n'eka yangye; naanye niinyija kukuha ogundi musiri gw'emizaabibu ogurikuguhita; nari shi, ku oraabe nookisiima, nkuhe empiiha ezigushemereire. Nabosi yaagira Ahabu ati: Nikikabure nyowe okukuha obuhunguzi bwa baatatenkuru. Ahabu yaagaruka omuka aine enaku, kandi agwirwe kubi ahabw'ekigambo eki Nabosi owa Yezereeli yaamugambira; ahakuba akamugira ati: Tindikwija kukuha buhunguzi bwa baatatenkuru. Yaabyama aha kitanda kye, ahugikire omushaya, yaayanga n'okurya. Bwanyima Yezebeeli omukazi we yaija, yaamubuuza ati: N'enki ekikugwisize kubi, kikakuzibira kurya? Onu yaamugarukamu ati: Ahabw'okuba naagira Nabosi owa Yezereeli nti: Mpa omusiri gwawe gw'emizaabibu, ngugure empiiha, nari hsi, ku oraabe nokisiima, nkuhe ogundi omu mwanya gwagwo; nawe yangarukamu ati: Tindikwija kukuha musiri gwangye. Omukazi we Yezebeeli yaamugarukamu ati: Reeba mihi, tiiwe orikutegyeka Israeli? Imuka orye, omutima gwawe gushemererwe. Nyowe niinyija kukuha ogwo musiri gwa Nabosi owa Yezereeli. Atyo Yezebeeli yaahandiika ebaruha omu iziina rya Ahabu, yaazitaho akamanyiso ka Ahabu, yaazitwekyera abakuru b'orurembo n'abakungu abaabaire batwire na Nabosi omuri orwo rurembo. Yaahandiika omuri ezo baruha ati: Murangirire abantu boona, beesiibyekwo, mute Nabosi omu maisho g'abantu omu mwanya ogurikureebwa; omu maisho ge mutemu abashaija babiri abataine ku bari, bamwomesereze nibagira bati: Okyeenire Ruhanga n'omugabe. Bwanyima mumushohoze aheeru, mumuteere amabaare, afe. Abashaija b'omuri orwo rurembo, abakuru baarwo n'abakungu abaabaire barutwiremu, baakora nk'oku Yezebeeli abatumireho omu baruha ze ezi abatwekyeire. Baarangirira abantu okwesiibyakwo, baata Nabosi omu maisho g'abantu omu mwanya ogurikureebwa. Bwanyima abo bashaija babiri abataine ku bari baija, baashutama omu maisho ga Nabosi, baamwomeserereza omu maisho g'abantu, nibagira bati: Nabosi akyeenire Ruhanga n'omugabe. Omuri ako kaanya baamushohoza aheeru y'orurembo, baamuteera amabaare, yaafa. Bwanyima baatuma ahari Yezebeeli bati: Nabosi baamuteera amabaare, yaafa. Yezebeeli, ku yaahuriire ngu Nabosi baamuteera amabaare, yaafa, yaagira Ahabu ati: Imuka, otware omusiri gw'emizaabibu ogu Nabosi owa Yezereeli abaire ayangire kukuguza; ahabw'okuba Nabosi yaafa, takiriho. Ahonaaho Ahabu ku yaahuriire ngu Nabosi yaafa, yaimuka, yaashuuma omuri ogwo musiri gw'emizaabibu ogwa Nabosi owa Yezereeli kugutwara. Bwanyima ekigambo kya MUKAMA kyaija ahari Eliya owa Tishubi, nikigira kiti: Imuka oshuume, obugane Ahabu omugabe wa Israeli, otwire Samaria; reeba, ari omu musiri gwa Nabosi gw'emizaabibu, ogu yaashuuma kutwara; omugire oti: Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Oitsire, kandi waataho nokunyaga? Kandi omugire oti: Oku nikwo MUKAMA arikugamba. Omu mwanya ogu embwa zikombeiremu eshagama ya Nabosi, nimwo zirikombera eshagama yaawe wenka. Ahabu yaagira Eliya ati: Iwe muzigu wangye 'we, wandeeba? Yaamugarukamu ati: Naakureeba, ahakuba okeehayo kukora ebirikwangwa MUKAMA. Niinyija kukureetaho akabi, nkwihireho kimwe, nkumareho buri mwana weena ow'omwojo, yaaba muhuuku nari ow'obusingye omuri Israeli; ndyagira enju yaawe nk'eya Yeroboamu mwene Nebati, kandi nk'eya Baasha mwene Ahiya, ahabw'okungwisa kubi, n'okucumuza Abaisraeli. Kandi ebya Yezebeeli nabyo, MUKAMA yaabigambaho ati: Embwa ziryariira Yezebeeli haihi n'orugo rw'amabaare orw'orurembo Yezereeli. Omuntu wa Ahabu weena origwa omu rurembo aryariibwa embwa; kandi origwa omu ishwa aryashokoorwa amahungu. Tihariho n'omwe owaayehaireyo kukora ebirikwangwa MUKAMA nka Ahabu, ou Yezebeeli omukazi we yaayohize. Akakora ebihagaro bingi munonga omu kukuratira ebishushani ebirikuramibwa, nk'ebi Abaamori baakozire byona, abu MUKAMA yaabingire omu maisho g'Abaisraeli, oku byabaire biri. Ahabu ku yaahuriire ebigambo ebyo, yaataagura ebijwaro bye, yaajwara ebiguniya, yaayesiibyakwo abyami omu biguniya, yaagyenda ayeinamiriire. Bwanyima ekigambo kya MUKAMA kyaija ahari Eliya owa Tishubi, nikigira kiti: Oreebire Ahabu oku ayecureize omu maisho gangye? Ahabw'okwecureeza omu maisho gangye, tindireeta kabii omu busingye bwe; kureka omu busingye bw'omutabani nimwo ndireetera akabi aha nju ye. Kandi Abasiria n'Abaisraeli bakamara emyaka eshatu batarikurwana. Kwonka omu mwaka gwa kashatu Yehoshafaati omugabe wa Yuda yaashuuma ow' omugabe wa Israeli. Omugabe wa Israeli yaagira abagaragwa be ati: Timurikumanya Ramosi-gileadi ku eri eyaitu? Mbwenu twetsirize titwagiiha mu mikono y'omugabe wa Siria. Yaabuuza Yehoshafaati ati: Noija kuhurura naanye, tuteere Ramosi-gileadi? Yehoshafaati yaagira omugabe wa Israeli ati: Nyowe naiwe turi bamwe, abantu bangye nibo baawe, n'embaraasi zangye nizo zaawe. Yehoshafaati yaagira omugabe wa Israeli ati: Ninkweshengyereza, banza oyehanuuze ahari MUKAMA, oreebe eki arikugamba eri izooba. Atyo omugabe wa Israeli yaateeranira ahamwe baanabi, abashaija magana ana, yaababuuza ati: Nteere Ramosi-gileadi, nari ndereere? Baamugarukamu bati: Irooko ohurure, ahakuba MUKAMA naija kugihayo omu mikono y'omugabe. Kwonka Yehoshafaati yaagaruka yaabuuza ati: Beitu shi aha, tihariho nabi wa MUKAMA, tukamubuuza? Omugabe wa Israeli yaagira Yehoshafaati ati: Hakiriho omushaija omwe ou turikubaasa kwehanuuzaho ebya MUKAMA, niwe Mikaaya mwene Imula; kwonka nimmwanga, ahabw'okuba tandagurira birungi kureka ebibi. Yehoshafaati yaagira ati: Nyakusinga, reka kugamba otyo. Atyo omugabe wa Israeli yaayeta omukuru w'abaserukare, yaamugira ati: Ndahukiza Mikaaya mwene Imula. Obwo omugabe wa Israeli na Yehoshafaati omugabe wa Yuda bakaba bashutami aha bitebe byabo eby'obugabe, bajwaire zaabushuuti zaabo, bari aha mbuga omu irembo rya Samaria, baanabi boona babari omumaisho nibaragura. Zedekia mwene Kenaana yaayekorera amahembe g'ekyoma, yaaragura ati: Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Aga mahembe nigo oraabingise Abasiria okuhitsya obu baraacwekyerere. Kandi na baanabi boona baaragura batyo, nibagira bati: Irooko oteere Ramosi-gileadi, osingure; MUKAMA naija kugihayo omu mikono y'omugabe. Entumwa eyaaza kweta Mikaaya yaamugira eti: Reeba, ebigambo bya baanabi nibiikirizana biragura gye ah mugabe; naiwe ebigambo byawe bibe nk'ebyabo, oragure gye. Kwonka Mikaaya yaagira ati: Nindahira MUKAMA, eki MUKAMA arangambire, nikyo ndaagambe. Ku yaahikire omugabe, omugabe yaamubuuza ati: Mikaaya, tuteere Ramosi-gileadi, nari turereere? Yaamugarukamu ati: Hurura osingure; MUKAMA naija kugihayo omu mikono y'omugabe. Omugabe yaamugira ati: Niinyija kukurahiza kangahi otarikungambira kindi omu iziina rya MUKAMA kureka amazima? Onu yaamugarukamu ati: Ndeebire Abaisraeli boona bataataaniire aha bibungo nk'entaama ezitaine muriisa; MUKAMA yaagira ati: Aba tibaine mukama waabo; boona bagarukyeyo n'obusingye, buri muntu omu ka ye. Omugabe wa Israeli yaagira Yehoshafaati ati: Tinakugambira nti: Tarikwija kundagurira birungi kureka ebibi? Mikaaya yaagaruka yaagira ati: Mbwenu hurira ekigambo kya MUKAMA. Naareeba MUKAMA ashutami aha kitebe kye, n'ehe ryona ery'omu iguru ryemereire aha rubaju rwe rwa buryo n'orwa bumosho; MUKAMA yaagira ati: N'oha oraabeihabeihe Ahabu, akateera Ramosi-gileadi, akagwayo. Omwe yaagamba okundi, n'ondi okundi. Bwanyima haija omwoyo, gwayemerera omu maisho ga MUKAMA, gwagira guti: Niinye ndaamubeihabeihe. MUKAMA yaagugira ati: Noomubeihabeihesa ki? Gwagira guti: Niinyija kugyenda, mpindukye omwoyo gw'ebishuba, nambire omuri baanabi be boona. MUKAMA yaagira ati: Niiwe oraamubeihabeihe; kandi noija kukibaasa; irooko okore otyo. N'ahabw'ekyo reeba, MUKAMA ataire omwoyo gw'ebishuba omuri baanabi baawe aba boona. Kandi MUKAMA akugambireho kubi. Bwanyima Zedekia mwene Kenaana yairira haihi, yaateera Mikaaya oruhi rw'omushaaya, naagira ati: Omwoyo wa MUKAMA andabireho ata kugamba naiwe? Mikaaya yaagira ati: Mbwenu oryakireeba ahari eryo izooba ku oriba nooza kweshereka omu kishengye ky'omunda. Omugabe wa Israeli yaagira ati: Twara Mikaaya, omugarure ahari Amoni omukuru w'orurembo, na Yoasi mutabani w'omugabe, omugire oti: Oku nikwo omugabe arikugamba naagira ati: Mute ekishaija eki omu kihome, mukiriise eby'okurya kandi mukinywaise amaizi eby'akahenano, okuhitsya obu ndaagarukye n'obusingye. Mikaaya yaagira ati: Ku oraagarukye n'obusingye, biri MUKAMA tagambire naaraba omuriinye. Yaagaruka yaagira ati: Naimwe bantu 'mwe mwena, mukihurire! Bwanyima omugabe wa Israeli na Yehoshafaati omugabe wa Yuda bainamuka, baateera Ramosi-gileadi. Omugabe wa Israeli yaagira Yehoshafaati ati: Nyowe naaza kwehindura, nze kurwana, kwonka iwe ogume ojwaire eby'okujwara byawe by'obugabe. Omugabe wa Israeli yaayehindura, yaaza aha rugamba. Kandi omugabe wa Siria akaba aragiire abakuru makumi ashatu na babiri b'ebigaari bye by'okurwanisa, ati: Mutarwana n'abato n'obu baakuba abakuru, kureka omugabe wa Israeli wenka. Abo bakuru b'ebigaari ku baareebire Yehoshafaati, baagira bati: Buzima oriya niwe mugabe wa Israeli. Baakubuuka kurwana nawe; Yehoshafaati yaateera enduuru. Abakuru b'ebigaari ku baareebire atari mugabe wa Israeli, baagarukayo, baareka kumubinga. Kwonka omushaija yaananuura obuta, yaafa okurasha omwambi, yaateera omugabe wa Israeli ahu ebijwaro bye by'okurwanisa n'eky'aha kifuba birikuteeranira; nawe nikwo kugambira omuvugi w'ekigaari kye ati: Hinduka, onyihe omu rugamba, ahabw'okuba naahutaara munonga. Eryo izooba orugamba rwayeyongyera amaani, omugabe baamuhigika omu kigaari kye naareeba Abasiria, okuhitsya obu yaafiire omu mwabazyo; n'eshagama yaaruga omu buhuta, yaahimintika yaatarama omu kigaari. Eizooba ku ryabaire nirirengarenga, haabaho okurangirira omu ihe ryona nibagira bati: Buri muntu agarukye omu rurembo rwabo n'omu nsi yaabo. Atyo omugabe yaafa, baamureeta Samaria, baamuziikayo. Kandi ekigaari kye baakyogyeza aha kiyanja kya Samaria, n'embwa zaakombera eshagama ye, ahu baamaraaya baabaire boogyera, nk'ekigambo eki MUKAMA yaagambire oku kyabaire kiri. Endiijo mirimo ya Ahabu n'ebi yaakozire byona, na nyaruju ye ei yaayombekyeise emiino, n'endembo zoona ezi yaayombekire, tibihandiikirwe omu kitabo ky'eby'omu busingye bw'abagabe ba Israeli? Atyo Ahabu yaagwejegyerea, yaashanga baishenkuru, omutabani Ahazia yaategyeka omu mwanya gwe. Yehoshafaati mwene Asa akatandika kutegyeka Yuda omu mwaka gwa kana ogw'omu busingye bwa Ahabu omugabe wa Israeli. Obu yaatandika kutegyeka, akaba ahikize emyaka makumi ashatu n'etaano; yaategyekyera emyaka makumi abiri n'etaano omuri Yerusaalemu; kandi nyina akaba naayetwa Azuuba, muhara wa Shiluhi. Yaagyendera omu mihanda yoona eya Asa ishe, tiyaateishuka kugirugamu, kureka yaakora ebirikusiimwa MUKAMA; kwonka emyanya mikuru ey'okuramizamu tiyaihwaho, kureka abantu baaguma nibatambirirayo ebitambo, n'okwotererayo obubaane. Kandi Yehoshafaati yaaragaan endagaano y'obusingye n'omugabe wa Israeli. Endiijo mirimo ya Yehoshafaati n'amaani agu yaayorekire n'oku yaarwaine engamba, tibihandiikirwe omu kitabo ky'eby'omu busingye bw'abagabe ba Yuda? Kandi ebitingwa ebyatsigaireho omu busingye bwa Asa ishe, yaabimara omu nsi. Omu biro ebyo Edomu hakaba hatarimu mugabe, kureka omutsigire. Yehoshafaati akakora emeeri za Tarushiishi ez'okuza Ofiri kwihayo ezaabu; kwonka tizaahikayo, ahakuba zikafeera Ezioni-geberi. Bwanyima Ahazia mwene Ahabu yaagira Yehoshafaati ati: Reka abashaija bangye bagyende n'abaawe omu meeri; kwonka Yehoshafaati tiyaakisiima. Bwanyima Yehoshafaati yaagwejegyera, yaashanga baishenkuru, yaaziikwa nabo omu rurembo rwa Daudi ishenkuru; Yehoraamu omutabani yaategyeka omu mwanya gwe. Ahazia mwene Ahabu akatandika kutegyeka Israeli omuri Samaria omu mwaka gwa ikumi na mushanju ogw'omu busingye bwa Yehoshafaati omugabe wa Yuda; yaamara emyaka ebiri naategyeka Israeli. Yaakora ebirikwangwa MUKAMA, naagyendera omu mihanda ya ishe na nyina, n'omu muhanda gwa Yeroboamu mwene Nebati owaasiisiise Abaisraeli. Yaaguma naaheereza Baali, naamuramya, yaitsa MUKAMA Ruhanga wa Israeli ekiniga omu muringo gwona ogu ishe yaatwarizemu. Ahabu ku yaaherize kufa, Abamoabu baagomera Abaisraeli. Omu biro ebyo Ahazia akooga omu dirisa ey'ekishengye kye ky'ahaiguru omuri Samaria, yaagwa, yaarwara; atyo yaatuma entumwa naazigira ati: Mwirooko, muraguze ahari Baali-zebubi, ruhanga wa Ekurooni, yaaba ndikira egi ndwara. Kwonka maraika wa MUKAMA yaagira Eliya owa Tishubi ati: Imuka oinamukye, obugane entumwa z'omugabe wa Samaria, ozigire oti: Ekirikuza kukuragurizisa ahari Baali-zebubi, ruhanga wa Ekurooni, n'ahabw'okuba omuri Israeli tiharimu Ruhanga? Mbwenu oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Torikwija kuruga ha kishego ki oriho; buzimazima noija kufa. Atyo Eliya yaazayo. Ezo ntumwa ku zaagarukire aha mugabe, yaazibuuza ati: Mwagarurwa ki? Baamugarukamu bati: Tubugainwe omushaija, yaatugira ati: Mwirooko mugarukye aha mugabe obatumire, mumugire muti: Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Ekirikuza kukuragurizisa ahari Baali-zebubi, ruhanga wa Ekurooni, n'ahabw'okuba omuri Israeli tiharimu Ruhanga? N'ahabw'ekyo torikwija kuruga ha kishego eki oriho; buzimazima noija kufa. Yaababuuza ati: Ni muntu ki obabugaine, akabagambira ebigambo ebyo? Baamugarukamu bati: Abaire ajwaire ekijwaro ky'ebyoya, ayezirikiise orukoba. Onu yaagira ati: Ni Eliya owa Tishubi. Bwanyima omugabe yaamutumaho omukuru w'engabo makumi ataano hamwe n'ezo ngabo ze. Yainamuka, yaashanga Eliya ashutami aha mutwe gw'ekibungo, yaamugira ati: Iwe mushaija wa Ruhanga 'we, omugabe naakugira ngu oshuume. Eliya yaagarukamu ogwo mukuru w'engabo ataano ati: Ku ndaabe ndi omushaija wa Ruhanga, omuriro nigurugye omu iguru, gukumareho n'engabo zaawe makumi ataano. Ahonaaho omuriro gwaruga omu iguru, gwamumaraho n'engabo ze makumi ataano. Omugabe yaagaruka yaamutumaho ondiijo mukuru w'engabo makumi ataano hamwe n'engabo ze. Yainamuka, yaamugira ati: Iwe mushaija wa Ruhanga 'we, ekiragiro ky'omugabe nikigira kiti: Shuuma ahonaaho. Eliya yaabagarukamu ati: Ku ndaabe ndi omushaija wa Ruhanga, omuriro gurugye omu iguru, gukumareho n'engabo zaawe makumi ataano. Ahonaaho omuriro gwa Ruhanga gwaruga omu iguru, gwamumaraho n'engabo ze makumi ataano. Omugabe yaagaruka yaatuma ondiijo mukuru w'engabo makumi ataano obwa kashatu hamwe n'ezo ngabo ze. Ogwo mukuru w'engabo wa kashatu yainamuka, yaashanga Eliya, yaamutsimbira amaju, yaamweshengyereza naagira ati: Ai bambe, iwe mushaija wa Ruhanga 'we, ninkweshengyereza, reka amagara gangye n'ag'abairu baawe makumi ataano gabe ag'obuguzi bwingi omu maisho gaawe. Reeba, omuriro gurugire omu iguru, gwamaraho abakuru b'engabo abambandiize hamwe n'engabo zaabo makumi ataano-ataano; kwonka mbwenu reka amagara gangye gabe ag'obuguzi bwingi omu maisho gaawe. Bwanyima maraika wa MUKAMA yaagira Eliya ati: Shuuma nawe; otamutiina. Atyo yaimuka, yaashuuma nawe aha mugabe, yaamugira ati: Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Waaza kutuma entumwa kukuragurizisa ahari Baali-zebubi, ruhanga wa Ekurooni, omuri Israeli habaire hatarimu Ruhanga w'okwehanuuzaho? Ahabw'ekyo torikwija kuruga aha kishego eki oriho; buzimazima noija kufa. Atyo omugabe yaafa, nk'ekigambo kya MUKAMA eki Eliya yaagambire oku kyabaire kiri. Omu mwaka gwa kabiri ogw'omu busingye bwa Yehoraamu mwene Yehoshafaati omugabe wa Yuda, Yehoraamu omurumuna yaaba omugabe omu mwanya gwe, ahabw'okuba Ahazia ogwo akaba ataine mutabani. Mbwenu endiijo mirimo ei Ahazia yaakozire tehandiikirwe omu kitabo ky'eby'omu busingye bw'abagabe ba Israeli? MUKAMA ku yaabaire ari haihi kutwara Eliya omu iguru n'omuyaga gw'akasooroora, Eliya na Elisa bakaba bari omu muhanda nibaruga Gilugaali. Eliya yaagira Elisa ati: Ninkweshengyereza, guma aha; ahakuba MUKAMA yantuma Beseeli. Kwonka Elisa yaagira ati: Nindahira MUKAMA, kandi ninkurahira, tindikwija kukurugaho. Batyo baashuuma, baaza Beseeli. Abaana ba baanabi, abaabaire bari Beseeli, baashohora, baashanga Elisa, baamugira bati: Noomanya ku eri izooba MUKAMA arikwija kutwara mukama waawe, akamukwihaho? Onu ati: Eego ninkimanya; kwonka, nimwetsize. Eliya yaagira Elisa ati: Elisa, ninkweshengyereza guma aha, ahakuba MUKAMA yantuma Yeriko. Kwonka Elisa yaagira ati: Nindahira MUKAMA, kandi ninkurahira, tindikwija kukurugaho. Batyo baahika Yeriko. Abaana ba baanabi abaabaire bari Yeriko, bairirira Elisa, baamugira bati: Noomanya ku eri izooba MUKAMA arikwija kutwara mukama waawe, akamukwihaho? Yaagarukamu ati: Eego, ninkimanya; kwonka nimwetsize. Bwanyima Eliya yaamugira ati: Ninkweshengyereza guma aha; ahakuba MUKAMA yantuma Yorudani. Kwonka Elisa yaagira ati: Nindahira MUKAMA, kandi ninkurahira, tindikwija kukurugaho. Batyo baagumizamu bombi. Abashaija makumi ataano ab'omu baana ba baanabi nabo baagyenda, baabeemerera hangahari, nibareeba Eliya na Elisa beemereire aha rubaju rwa Yorudani. Bwanyima Eliya yaajuura omunagiro gwe, yaagukubamu, yaateera amaizi; ahonaaho amaizi gaayecwamu habiri oku n'oku, bombi baayambukira ahoomire. Ku baaherize kwambuka, Eliya yaagira Elisa ati: Shaba eki ndaakukorere, ntakakwihirweho. Elisa yaagira ati: Ninkweshengyereza, ndaga emigabo ebiri y'omwoyo gwawe. Onu yaagira ati: Waashaba ekigumire; kwonka ku orandeebe ninkwihwaho, noija kukitunga; ku oraabe otandeebire, tikirikwija kuba kityo. Ku baabaire nibakigyenda nibagaaniira, ahonaaho haija ekigaari ky'omuriro n'embaraasi z'omuriro, byabataanisa. Eliya yaatwarwa omuyaga gw'akasooroora, yaatemba omu iguru. Elisa ku yaakireebire, yaagamba munonga, naagira ati: Taata! Taata! Ebigaari bya Israeli n'embaraasi zaayo! Tiyaagaruka kumureeba. Ahonaaho yaakwata ebijwaro bye, yaabitaaguramu ebicweka bibiri. Bwanyima yaihaho omunagiro gwa Eliya ogwamuragara, yaagarukayo, yaayemerera aha rubaju rwa Yorudani. Yaakwata ogwo munagiro gwa Eliya ogwamuragara, yaateera amaizi naagira ati: MUKAMA, Ruhanga wa Eliya, arahi? Ku yaateire amaizi, gaayebaganisamu habiri, yaayambuka. Abaana ba baanabi abaabaire bari Yeriko, ku baamureebire abari omumaisho, baagira bati: Omwoyo gwa Eliya guri ahari Elisa. Baija kumubugana, baamwinamira; baamugira bati: Reeba, itwe abairu baawe twine abashaija b'amaani makumi ataano; nitukweshengyereza, ka bagyende, basherure mukama waawe. Obundi Omwoyo wa MUKAMA akaaba amukiriize, amunagire omu kibungo nari omu ruhanga ahatarikumanywa. Onu ati: Mutabatuma. Kwonka ku baamweshengyereize munonga, yaarugaho yaakwatwa enshoni, yaabagira ati: Mubatume. Batyo baatuma abashaija makumi ataano, baamara ebiro bishatu nibamusherura, tibaamubona. Ku baamugarukireho, baashanga akiri Yeriko, yaabagira ati: Timbagizire nti: Mutagyenda? Abashaija b'orwo rurembo baagira Elisa bati: Reeba Mukama waitu, naiwe nk'oku orikureeba, ahu orurembo rwombekirwe ni harungi, kwonka amaizi gaaho ni mabi, n'eitaka ryaho tiririkweza. Yaagira ati: Mundeetere akaabya kasya, mukatemu omwonyo. Batyo bakamureetera. Yaaza aha nshuro y'amaizi, yaaginagamu omwonyo, yaagira ati: Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Naatambira aga maizi; okuruga hati tigakirugwamu rufu nari okutorooga. N'ahabw'ekyo ago maizi gaashemera okwiha obwo n'okuhitsya eri izooba, nk'ekigambo eki Elisa yaagambire oku kyabaire kiri. Yaarugayo, yainamuka, yaaza Beseeli; ku yaabaire naakigyenda, haija abatsigazi bato nibaruga omu rurembo, baamugaaniiza nibagira bati: Iwe mushaija w'oruhara 'we, inamuka! Iwe mushaija w'oruhara 'we, inamuka! Yaahinduka; ku yaabareebire, yaabakyeena omu iziina rya MUKAMA; ahonaaho haija edubu ibiri z'enkazi zaaruga omu kibira, zaabataagataaguramu abatsigazi makumi ana na babiri. Okuruga aho yaagumizamu, yaaza aha kibungo kya Karumeeli; yaarugayo, yaagaruka Samaria. Omu mwaka gwa ikumi na munaana gw'omu busingye bwa Yehoshafaati omugabe wa Yuda, Yehoraamu mwene Ahabu akaba omugabe wa Israeli omuri Samaria, yaamara aha ngoma emyaka ikumi n'ebiri. Yaakora ebirikwangwa MUKAMA, n'obu araabe atarabaire mubi nka ishe na nyina; ahakuba akihaho enyomyo ya Baali, ei ishe yaakozire. Kwonka yaagumira omu kibi kya Yeroboamu mwene Nebati, eki yaasiisiise Abaisraeli; tiyaakireka. Mesha omugabe wa Moabu akaba ari omworozi w'entaama. Buri mwaka akaba aragiirwe kuha omugabe wa Israeli abaana b'entaama akasiriira. Kwonka Ahabu ku yaafiire, omugabe wa Moabu yaagomera omugabe wa Israeli. N'ahabw'ekyo omugabe Yehoraamu yaaruga Samaria omu bunaku obwo, yaateerana Abaisraeli boona kuhurura. Yaagyenda, yaatuma ahari Yehoshafaati omugabe wa Yuda, naamugira ati: Omugabe wa Moabu angomeire; noikiriza kuhurura naanye, tukateera Moabu? Onu yaamugarukamu ati: Eego, niinyija kuhurura; nyowe naiwe turi bamwe; abantu bangye nibo baawe, n'embaraasi zangye nizo zaawe. Yaagaruka yaagira ati: Tutoore guuha nituhurura? Yehoraamu yaamugarukamu ati: Tutoore ogw'eihamba rya Edomu. Atyo omugabe wa Israeli yaahurura n'omugabe wa Yuda n'owa Edomu. Ku baaherize orugyendo rw'ebiro mushanju nibeekiikuura, haabura amaizi g'eihe n'obu gaakuba ag'enyamaishwa ezi baagyenzire nazo. Omugabe wa Israeli nikwo kugira ati: Ai bambe! MUKAMA atureetsire twenshatu kutuhayo omu mikono y'Abamoabu. Yehoshafaati yaamubuuza ati: Aha tihariho nabi wa MUKAMA, ou twakwehanuuzaho ahari MUKAMA. Omwe aha bagaragwa b'omugabe wa Israeli yaagarukamu ati: Aha hariho Elisa mwene Shafati, owaabaire anaabisa Eliya engaro. Yehoshafaati yaagira ati: Ekigambo kya MUKAMA kiri omuriwe. Atyo omugabe wa Israeli yaashuuma ahari Elisa hamwe na Yehoshafaati n'omgabe wa Edomu. Elisa yaagira omugabe wa Israeli ati: Nyine kakwate ki naiwe? Irooko oyehanuuze ahari baanabi ba sho n'aha ba nyoko. Omugabe wa Israeli yaagira ati: Ngaaha! MUKAMA niwe atuhurwize twenshatu, ngu atuheyo omu mikono y'Abamoabu. Elisa yaagira ati: Nindahira MUKAMA ow'amahe, ou mpeereza, kuri ntaagirira Yehoshafaati omugabe wa Yuda eshoni, tinkukucwire ryera, n'obu kwakuba okukureeba. Kwonka mbwenu mundeetere omuteezi w'enanga. Omuteezi w'enanga ku yaagiteire, amaani ga MUKAMA gaamwijaho. Yaagira ati: Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Mwijuze oru ruhanga emikura; ahakuba oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Timurikwija kureeba muyaga n'obu yaakuba enjura, kwonka oru ruhanga nirwija kwijura amaizi, mubone kunywa, n'ente zaanyu n'enyamaishwa zaanyu. Ekyo n'ekigambo kikye ahari MUKAMA; kandi naija kuhayo n'Abamoabu omu mikono yaanyu; kandi nimwija kucwekyereza orurembo rwona oruriho orugo orwehinguririziibwe orugo rw'amabaare, n'orurembo rwona orurungi, kandi muteme omuti gwona omurungi, mwigare enshuro zoona ez'amaizi, mushiishe omusiri gwona omurungi n'amabaare. Ku bwaseesire, omu bunaku bw'okuhayo ekitambo, ahonaaho amaizi gaija nigaruga Edomu, ensi yaijura amaizi. Abamoabu boona ku baahuriire ngu abo bagabe baizire kurwana nabo, baahuruza boona abaabaire nibabaasa kujwara eby'okurwanisa, okwiha aha muto okuhika aha mukuru, baayemerera aha mwatano. Ku baimukire kare omu kasheeshe, eizooba ryarasha aha maizi, Abamoabu baareeba amaizi omu maisho gaabo nigatukura nk'eshagama. Baagira bati: Eriya n'eshagama; buzimazima abo bagabe barwaine, baitana. Mbwenu imwe Abamoabu, murahukye tuze kunyaga. Kwonka ku baahikire omu rusiisira rw'Abaisraeli, Abaisraeli baimuka baabarwanisa, okuhitsya obu baabahungire; bakagyenda nibabaita, bakarugaho bakahika n'omu nsi yaabo. Baasheenya endembo, kandi omusiri gwona omurungi buri muntu yaagunagamu eibaare rye, okuhitsya obu baagishwekire yoona; baigara buri nshuro y'amaizi, baatema emiti yoona emirungi, okuhitsya obu aha ndembo z'amabaare haatsigare Kiruhareseesi yonka; bwanyima ab'enjungu baagigota, baagicwekyereza. Omugabe wa Moabu ku yaareebire orugamba nirumugyendera kubi, yaatwara abashaija magana mushanju abarikurwanisa zaarurara, ngu baataguze bahikye omugabe wa Edomu; kwonka tibaabaasa. Bwanyima yaatwara omutabani ow'omujigaijo, owaabaire naaza kumuhungurira kuza aha ngoma, yaamutambira aha mutwe gw'orugo rw'amabaare kuba ekitambo ekyokize. Kyareetera abantu okugirira Abaisraeli ekiniga kingi; baamurugaho, baagaruka omu nsi yaabo. Omu biro ebyo omwe ahari bakaamwana ba baanabi akatakira Elisa, naagira ati: Omwiru waawe ibanye akafa; kandi noomanya ku omwiru waawe yaabaire atiina Ruhanga; kwonka orikwihuza aizire kutwara abaana bangye bombi kuba abahuuku be. Elisa yaamubuuza ati: Mbwenu nooyenda ku nkukorera ki? Ngambira eki otungire omuka. Onu ati: Omuzaana waawe taine ki atungire, kureka ecupa emwe y'amajuta. Elisa yaagira ati: Irookooze omuri bangyenzi baawe boona, otiizemu ecupa ezirimu busha, kwona zitari nkye. Bwanyima ogarukye omuka, oyekingirane na batabani baawe, oshukye ago majuta omuri ezo ecupa zoona; eraijure, ogibiikye. Atyo yaamurugaho, yaayekingirana n'abatabani, baamureetera ecupa, yaazishukamu. Ecupa zoona ku zaaherize kwijura, yaagira omutabani ati: Ndeetera endiijo. Yaamugira ati: Tihakiriho ndiijo. Ahonaaho amajuta gaarekyeraho kwija. Yaija yaagambira omushaija wa Ruhanga; nawe yaamugira ati: Irooko otunde ahari ago majuta, oihure amabanja gaawe; bwanyima iwe na batabani baawe mutungwe agaraatsigareho. Eizooba rimwe Elisa akaimuka, yaaza Shuneemu, ei omukazi omutungi yaabaire atwire; omukazi ogwo yaamugyemesereza kurya eby'okurya. Okwiha obwo, ku yaabaire arabayo, ahungukayo kurya ak'okurya. Ogwo mukazi yaagira iba ati: Mbwenu nyetegyereize ogu mushaija orikuturabaho obutoosha ku ari omushaija orikwera wa Ruhanga. Ka tumwombekyere akashengye kakye aha mutwe gw'enju, tumuteeremu ekitanda, emeeza, entebe n'etabaaza; ku araagume yaatuhungukaho, abe nimwo yaaza. Eizooba rimwe akahungukayo, yaaza omuri ako kashengye, yaahuumuiramu. Yaagira Gehazi omuheereza we ati: Nyetera ogwo mukazi wa Shuneemu. Ku yaamwetsire, yaayemerera omu maisho ge. Elisa yaagira Gehazi ati: Mugire oti: Mbwenu, obu otufeereire kubi oti, tukaakukorera ki? Nooyenda ku tugira eki twakugambirira omugabe, nari omukuru w'amahe? Ogwo mukazi yaagarukamu ati: Ngaaha! Ndi omu baitu. Elisa yaabuuza ati: Mbwenu shi, ekindi tumukorere ki? Gehazi yaagarukamu ati: Manya taine mwana w'omwojo, kandi na iba n'omugurusi. Elisa yaagira ati: Mwete. Ku yaamwetsire, ogwo mukazi yaayemerera omu muryango. Elisa yaamugira ati: Omu bunaku nk'obu omu mwaka ogurikwija oryakiikira omwana w'omwojo. Onu ati: Ngaaha, mukama wangye, iwe mushaija wa Ruhanga 'we, reka kubeiha omuzaana waawe. Bwanyima ogwo mukazi yaabaka enda, yaazaara omwana w'omwojo omu bunaku nk'obwo omu kutandika kw'omwaka, nk'oku Elisa yaamugambiire. Ogwo mwana ku yaakuzire, eizooba rimwe yaaza kureeba ishe omu bagyesi. Yaagira ishe ati: Ai bambe! Omutwe gwanyita! Omutwe gwanyita! Ishe yaagira omuhuuku we ati: Mutwarire nyina. Ku yaamuheekire, yaamutwarira nyina, omwana yaamushutama aha bibero okuhitsya omu ihangwe, yaakaba. Nyina yainamuka, yaamurambika aha kitanda ky'omushaija wa Ruhanga, yaamukingirana, yaashohora. Yaayeta iba, yaamugira ati: Nyoherereza omwe aha bambari baawe, n'endogoya emwe, ngyende ahonaaho nze ow'omushaija wa Ruhanga, ngarukye. Iba ati: Ekirikukuhuuta owe eri izooba niki? Okwezi tikukabonekire, kandi ti sabato. Onu ati: Ni kirungi nzeyo. Atyo yaatandiika endogoya, yaagira omwambari we ati: Irukanzya endogoya; oteetwara ntakugambiire. Atyo yaagyenda yaahika aha mushaija wa Ruhanga aha kibungo Karumeeli. Ogwo mushaija wa Ruhanga ku yaamureebeire hare naakiija, yaagira Gehazi omuheereza we ati: Reeba, oriya ga n'omukazi ori owa Shuneemu; gyenda noiruka, omubugane, omubuuze oti: ni buhooro? Baro ari buhooro? N'omwana waawe ari buhooro? Omukazi yaamugarukamu ati: Ni buhooro. Ku yaahikire aha mushaija wa Ruhanga omu kibungo, yaayaija kumutsindika. Kwonka omushaija wa Ruhanga yaagira ati: Mrekye, ahakuba omutima gwe gwine enaku nyingi; kandi MUKAMA akinsherekire, tiyaakingambira. Omukazi yaamugira ati: Niinye naashabire mukama wangye omwana w'omwojo? Tindakugizire nti: Otambeiha? Elisa yaagira Gehazi ati: Yezirikye, otware enkoni yangye, ogyende. Ku oraabugane omuntu, otamuramutsya; kandi ku haraagire owaakuramutsya, owetsize; orambikye egi nkono aha maisho g'omwana. Nyina w'omwana yaamugira ati: Nindahira MUKAMA, kandi ninkurahira, tindikwija kukutsiga aha. Atyo yaimuka, yaamukuratira. Gehazi yaagyenda abeebembeire, yaarambika egyo nkoni aha maisho g'omwana; tihaabaho kateezo n'obu kwakuba okwetengyetsa. Nikyo yaagarukiireyo kumubugana, akamugira ati: omwana tiyaahimbuuka. Elisa ku yaatahire omu nju, yaareeba omwana abyami aha kitanda kye afiire. Atyo yaataahamu, yaayekingiranamu n'omwana, yaashaba MUKAMA. Bwanyima yaaza aha kitanda, yaayegororera aha mwana, yaata omunwa aha munwa gwe, n'amaisho aha maisho ge, n'engaro aha ngaro ze; ku yaamwegororeireho, omubiri gw'omwana gwatandika kutagata. Yaagaruka yaimuka, yaagyendagyendaho omu nju rimwe, yaagaruka yaaza aha kitanda, yaamwegororeraho, omwana yaayetsyamura emirundi mushanju, yaabuuruura amaisho. Yaayeta Gehazi, yaamugira ati: Yeta ogwo mukazi wa Shuneemu. Atyo yaamweta. Ku yaamuhikire, yaagira ati: Ihaho omwana waawe. Yaija, yaagwa aha bigyere bye, yaajuumara ahansi, yaihaho omwana we, yaashohora. Bwanyima Elisa yaagaruka Gilugaali; kandi hakaba hatereyo enjara. Abaana ba baanabi ku baabaire bamushutami omu maisho, yaagira omuheereza we ati: Ta enyungu mpango aha mahega, oteekyere abaana ba baanabi ekicumbe. Omwe aharibo yaaza omu ishwa kushoroma emboga, yaashangayo omutanga, yaagushoromaho entanga, yaaziijuza omwenda gwe, yaija, yaazikyeka, yaazita omu nyungu eri ey'ekicumbe, atazimanyire. Batyo baihura kugaburira abantu. Kwonka ku baabaire nibarya ekyo kicumbe, baagamba munonga nibagira bati: Ai bambe, mushaija wa Ruhanga, omu nyungu harimu rufu. Tibaabaawsa kukirya. Elisa yaagira ati: Mureete esaano. Yaaginaga omu nyungu, yaagira ati: Mwihurire abantu, barye. Baashanga omu nyungu hatakirimu kabi. Haija omushaija naaruga Baali-shaliisha, areeteire omushaija wa Ruhanga eby'okurya by'omuganuro, emigaati ya sayiri makumi abiri n'enshaho y'obushiisha bubisi bw'engano. Elisa yaagira omuheereza we ati: Gaburira abantu, barye. Kwonka ogwo muheereza yaagira ati: Ebi nimbaasa nta kubigaburira abashaija igana? Elisa yaagaruka yaamugambira ati: Bigaburire abantu, barye; ahakuba oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Nibaija kurya, batsigazeho. Atyo yaabibata omumaisho, baarya, ebindi byatsigaraho, nk'ekigambo kya MUKAMA oku kyabaire kiri. Naamani omukuru w'eihe ry'omugabe wa Siria akaba ari omushaija orikusiimwa munonga mukama we, ahabw'okuba ahabwe MUKAMA akaha Abasiria okusingura. Kandi akaba ari omushaija rugambwa emanzi, kwonka akaba ari omubembe. Omu hururu emwe Abasiria bakahurura omu nsi ya Israeli, baanyagayo omwishiki muto, yaaguma naaheereza muka Naamani. Eizooba rimwe yaagira mugore we ati: Mukama wangye ku yaakuza owa nabi ow'omuri Samaria! Akaamutambira ebibembe bye. Atyo Naamani yaataahamu, yaagambira mukama we ati: Omwishiki ori owaanyagirwe omu nsi ya Israeli yaagira ati n'ati. Omugabe wa Siria yaamugira ati: Mbwenu irooko, ogyende, niinyija kutwekyera omugabe wa Israeli ebaruha. Naamani yaagyenda, yaatwara etalanta z'efeeza ikumi, na shekeli z'ezaabu enkumi mukaaga, n'ebijwaro eby'okwihaihanisa ikumi. Atyo yaatwarira omugabe wa Israeli ebaruha, erikugira eti: Ebaruha egi ku eraakuhikye, reeba naakwoherereza omushaija wangye Naamani, omutambire ebibembe. Omugabe wa Israeli ku yaashomire ebaruha, yaataagura ebijwaro bye naagira ati: Niinye Ruhanga orikwita akakiza, omushaija ogu okuntumaho ngu ntambire omuntu ebibembe? Muteekateekye, mureebe ku arikutaara ah'okutonganira naanye. Kwonka Elisa omushaija wa Ruhanga, ku yaahuriire ngu omugabe wa Israeli ataagwire ebijwaro bye, yaamutumaho naagira ati: Ahabw'enki otaagwire ebijwaro byawe? Murekye anyijeho hati, abone kumanya omuri Israeli ku harimu nabi. Atyo Naamani yaija, n'embaraasi ze n'ebigaari bye, yaayemerera aha muryango gw'enju ya Elisa. Elisa yaamutumaho entumwa naagira ati: Irooko oze omuri Yorudani, oyogyemu emirundi mushanju, omubiri gwawe nigwija kuba nk'oku gwabaire guri, nooshemera. Naamani ku yaakihuriire, yaaguubwa kubi, yaagyenda naagira ati: Nyowe mbaire ningira ngu buzimazima naija kushohora, nampikaho, naayeta eiziina rya MUKAMA Ruhanga we, naasiisirira aharwaire, nantambira ebibembe. Emigyera ya Damasiko, Abana na Faapa, terikuhita amaizi goona ag'omuri Israeli? Tinkubaasize kwoga omuri ago, nkashemera? Atyo yaakuba yaagarukayo agwirwe kubi munonga. Abaheereza be baamwirira haihi, baamugira bati: Taata, kuri nabi ogu yaakuragiira ekintu kihango, tokukikozire? Kaashwa okukugira ati: Yoga, oshemere? Atyo yaashuuma, yaayejabika omuri Yorudani emirundi mushanju, nk'ekigambo ky'omushaija wa Ruhanga oku kyabaire kiri; omubiri gwe gwaba nk'ogw'omwana muto, yaashemera. Bwanyima yaagaruka ahari ogwo mushaija wa Ruhanga, we n'abantu be boona, yaija, yaayemerera omu maisho ge, yaamugira ati: Mbwenu naamanya ku hatabaho Ruhanga omu nsi yoona kureka omuri Israeli; n'ahabw'ekyo ninkweshengyereza yakiira omukimbo gw'omwiru waawe. Kwonka Elisa yaagira ati: Nindahira Ruhanga otahwaho, ou mpeereza, tindikwija kugira kintu kyona eki naayakiira. Yaamweshengyereza kukitwara, onu yaayanga. Naamani yaagira ati: Ku oraabe waayanga, ninkweshengyereza, nyowe omwiru waawe, mpeebwe eitaka eririkwekorerwa enyumbu ibiri; ahabw'okuba okuruga hati tindikwija kutamba kitambo ky'okwotsya nari ekindi kitambo ahari ruhanga ondiijo weena, kureka MUKAMA wenka. Omu kigambo eki MUKAMA agume asaasire omwiru waawe; mukama wangye ku ariguma yaaza omu nju ya Ramoni okuramizamu, naanye nainama omuri egyo nju, nainama omu nju ya Ramoni, MUKAMA asaasire omwiru waawe omu kigambo ekyo. Elisa yaamugira ati: Gyenda n'obusingye. Kwonka Naamani ku yaabaire yaamurugaho akaanya kakye, Gehazi omuheereza wa Elisa omushaija wa Ruhanga yaagira ati: Mbwenu mukama wangye Elisa yaayangire kutwara eki ogu Musiria Naamani yaamureetera. Nindahira MUKAMA, naaza kwiruka, ngire eki naamwihaho. Atyo Gehazi yaakurata Naamani. Naamani ku yaareebire omuntu amukuratiire, yaaruga omu kigaari kumubugana, yaagira ati: Ni buhooro? Onu ati: Ni buhooro. Mukama wangye yantuma kukugambira naagira ati: Omuri aka kaanya haija abatsigazi babiri abaana ba baanabi, nibaruga omu nsi y'ebibungo eya Efuraimu; mbwenu ninkweshengyereza obampeere etalanta y'efeeza, kandi n'ebijwaro bibir by'okwihaihanisa. Naamani yaamugira ati: Ikiriza, otware etalanta ibiri. Atyo yaamweshengyereza, yaamukomera etalanta z'efeeza ibiri omu nshaho ibiri, n'ebijwaro bibiri by'okwihaihanisa, yaabikorera abairu be babiri, baagyenda beebembeire Gehazi. Gehazi ku yaahikire aha kabungo k'owaabo, yaabibaihaho, yaabitaasya omu nju; yaaboohereza, baagyenda. Yaatahamu, yaayemerera omu maisho ga mukama we. Elisa yaamubuuza ati: Waaba ogiire hi, Gehazi? Onu yaamugarukamu ati: Omwiru waawe taine hu yaaba agiire. Elisa yaagaruka yaamugira ati: Omutima gwangye tigwagyenda naiwe, obu omushaija yaaruga omu kigaari kukubugana? Noogira ngu obwo nibwo bwaba buri obunaku bw'okwakiiriramu empiiha, ebijwaro, emisiri y'emizeituuni n'ey'emizaabibu, entaama, ente, abahuuku n'abazaana? N'ahabw'ekyo ebibembe bya Naamani byaza kukwomaho iwe n'oruzaaro rwawe ebiro byona. Atyo yaamuruga omu maisho abembire naayera nk'orubaare. Bwanyima abaana ba baanabi baagira Elisa bati: Reeba, omwanya ogu tutwiremu, mukye, tugufuziremu. Ka tuze Yorudani, buri muntu atemeyo enyomyo, twekorereyo omwanya gw'okutuuramu. Yaabagarukamu ati: Nimwirooko! Bwanyima omwe yaamushaba naagira ati: Ikiriza ogyende n'abairu baawe. Yaamugarukamu ati: Eego, niinyija kugyenda. Atyo yaagyenda nabo. Ku baahikire Yorudani, baatema emiti. Kwonka omwe ku yaabaire naatema, empango yaakuuka, yaagwa omu maizi; yaayamuza ati: Ai bambe, Mukama wangye! ebaire eri entiizano. Omushaija wa Ruhanga yaamubuuza ati: Yaagwa hi? Ku yaamworekire omwanya, etyo yaatuuhuuka. Yaagira ati: Giihemu. Yaagikununkirira, yaagiihamu. Omugabe wa Siria ku yaabaire naarwanisa Israeli, yaahanuura n'abashaija be naagira ati: Omu mwanya nanka na nanka nimwo ndita orusiisira rwangye. Omushaija wa Ruhanga yaatuma aha mugabe wa Israeli naagira ati: Oyerinde, otaraba omu mwanya nanka, ahabw'okuba Abasiria niyo barikushuuma kukugwera. Omugabe wa Israeli yaatuma omuri ogwo mwanya ogu omushaija wa Ruhanga yaamugambiire. Okwo nikwo Elisa yaabaire ateisa omugabe, akakira ti rimwe, kandi ti kabire. Ekyo kyareetera omugabe wa Siria kwemereza omutima munonga, yaayeta abashaija be, yaabagira ati: Timukaanyoreka omuntu omuriitwe ori aha rubaju rw'omugabe wa Israeli? Omwe aha bashaija be yaagira ati: Ngaaha, Mukama wangye omugabe; kureka Elisa nabi ow'omuri Israeli niwe agambira omugabe wa Israeli ebigambo ebi ogambira omu kishengye eki oraaramu. Yaamugira ati: Irooko oreebe ei ari, ntumeyo bamukwate. Baamugira bati: Manya, ari Dosani. Atyo yaatumayo embaraasi n'ebigaari n'eihe rihango, baahikayo nyekiro, baagota orurembo. Omuheereza w'omushaija wa Ruhanga ku yaimukire kare omu kasheeshe, yaashohora, yaareeba eihe n'embaraasi n'ebigaari byehinguririize orurembo. Ogwo muheereza yaagira ati: Ai bambe Mukama wangye! Mbwenu tugire tuta? Onu yaagira ati: Otatiina; ahabw'okuba abari hamwe naitwe ni baingi okukira abo abari hamwe nabo. Bwanyima Elisa yaashaba naagira ati: Ai MUKAMA, ninkweshengyereza, mwigure amaisho, areebe. Atyo MUKAMA yaigura amaisho g'ogwo mutsigazi, yaareeba; kandi reeba ogwo mugongo gukaba gwijwire embaraasi n'ebigaari by'omuriro byehinguririize Elisa. Abasiria ku baahikire Elisa, yaashaba MUKAMA naagira ati: Ninkweshengyereza humya amaisho g'aba bantu. Atyo MUKAMA yaahumya amaisho amaisho gaabo, nk'oku Elisa yaamushabire. Elisa yaabagira ati: Ogu tigwo muhanda, kandi oru tirwo rurembo. Munkuratire, mbatwarire omushaija ou murikusherura. Yaabeembera, yaabahitsya Samaria. Ku baataahire bati omuri Samaria, Elisa yaashaba ati: Ai MUKAMA, humuura amaisho g'aba bashaija, bareebe. MUKAMA yaahumuura amaisho gaabo, baareeba; ku baagiire kureeba, baashanga bari ahagati ya Samaria. Omugabe wa Israeli ku yaabareebire, yaabuuza Elisa ati: Taata, mbaite? Mbaite? Yaagarukamu ati: Otabaita. Nooyenda kwita abu oyekwatiire na rurara n'obuta bwawe? Bahe eby'okurya n'amaizi, barye, banywe, bagarukye ahari mukama waabo. Atyo yaabateekyera eby'okurya bingi; ku baaherize kurya n'okunywa, yaaboohereza, baagaruka ahari mukama waabo. Emitwe y'engabo z'Abasiria yaarekyera aho kuguma neija kuteera ensi ya Israeli. Bwanyima Benihadadi omugabe wa Siria yaateeranira hamwe eihe rye ryona, yainamuka, yaateera Samaria, yaagigota. Enjara nyingi yaateera Samaria ahabw'okugotwa, okuhitsya obu omutwe gw'endogoya gwaguzire shekeli z'efeeza makumi munaana, na kimwe kya kana ky'akaabya k'amaizi g'enkombe kikagura shekeli z'efeeza itaano. Eizooba rimwe omugabe wa Israeli ku yaabaire naahingura aha mutwe gw'orugo rw'amabaare, omukazi yaamutakira naagira ati: Njuna, Mukama wangye omugabe. Onu yaagira ati: MUKAMA ku araabe atakujunire, nyowe niinyiha hi eby'okukujuna? Mbiihe aha mbuga y'okuhuuriraho nari omu inyuukiro rya viinyo? Omugabe yaamubuuza ati: Obaire ota? Onu yaamugarukamu ati: Omukazi ogu angizire ati: Reeba mutabani waawe, tumurye eri izooba, nyencakare turye owangye. Atyo twateeka omwana wangye, twamurya. Ku buseesire, naamugira nti: Reeta omwana waawe tumurye; mbwenu owe amusherekire. Omugabe ku yaahuriire ebigambo by'ogwo mukazi, yaataagura ebijwaro bye (obwo omugabe akaba naahingura ari aha mutwe gw'orugo rw'amabaare; abantu ku baamureebire, baashanga abandize ekiguniya aha mubiri gwe). Omugabe yaagira ati: Eizooba ku riraarengye Elisa mwene Shafati akiine omutwe, Ruhanga akinture n'okukiraho. Obwo Elisa akaba ashutami omu nju ye, n'abakuru bashutami hamwe nawe. Omugabe yaamutumaho entumwa omu bu yaabaire aine; kwonka egyo ntumwa ku yaabaire etakahikireyo, Elisa yaagira abo bakuru ati: Nimureeba oku ogwo mwitsi yaatuma kucwaho omutwe? Mbwenu egyo ntumwa ku eraije, mukingye orwigi, murugumyeho engaro, erekye kutaahamu. Emitsindo ya mukama we temuri enyima? Ku yaabaire naakigamba nabo, omugabe yaashuuma, yaamuhikaho, yaagira ati: Ezi naku zirugire ahari MUKAMA. Mbwenu nkimwiniireho ki amatsiko? Kwonka Elisa yaagira ati: Muhurire ekigambo kya MUKAMA. Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Nyencakare nk'aga magingo encuro y'esaano y'obunono neija kugura shekeli, emwe, n'encuro ibiri za sayiri zigure shekeli emwe, aha irembo rya Samaria. Omukuru w'engabo, ou omugabe yaabaire ayegamira omukono gwe yaagira omushaija wa Ruhanga ati: Noogira ngu n'obu MUKAMA wenka yaakuta amadirisa omu iguru, ekigambo eki kikaabaho? Onu ati: Noija kukireeba n'amaisho gaawe, kwonka torikwija kubiryaho. Kandi obwo hakaba hariho abashaija bana ababembire bari aha irembo; baagambirana bonka bati: N'enki ekitushutamiise aha, okuhitsya obu turaafe? Ahakuba ku turaagire tuti, Ka tutaahe omu rurembo, orurembo rurimu enjara nitwija kugwamu; kandi hoona n'obu turaagume tushutami aha, nabwo nitwija kufa. N'ahabw'ekyo mwije twambukye twegyeme orusiisira rw'Abasiria; ku baraaturekye, tugumeho; ku baraatwite, biri twafiire. Batyo baimuka omu rwita-waabo kuza omu rusiisira rw'Abasiria. Ku baahikire ahu orusiisira rurikutandikira, baashanga hatarimu muntu; ahakuba MUKAMA akaba areeteire engabo z'Abasiria kuhurira okuhinda kw'ebigaari n'embaraasi, n'endigito y'eihe rihango, kyabareetera kugambirana bati: Yeimwe, omugabe wa Israeli aguririire abagabe b'Abahiiti n'ab'Abanyamisri kututeera. Batyo baimuka omu rwita-waabo, baacwa, baatsigaho amahema gaabo, embaraasi zaabo n'endogoya zaabo, orusiisira rwona nk'oku rwabaire ruri, baahunga ngu bakize amagara. Abo babembe ku baahikire ahu orusiisira rurikutandikira, baataaha omu ihema rimwe, baarya, baanywa, baihamu efeeza n'ezaabu n'ebijwaro, baagyenda, baabishereka; baagaruka baataaha omu rindi ihema, baihamu ebindi, baagyenda, baabishereka. Bwanyima baagambirana bati: Ebi turikukora tibihikire. Eizooba eri n'eizooba ry'amakuru marungi, haza tuhunami; ku turaarekye bukataagurukana, nitwija kugiibwaho ekiheneso. N'ahabw'ekyo mwije tugyende, tugambire ab'omu nju y'omugabe. Batyo baagyenda; ku baahikire aha irembo, baayeta omurinzi w'eirembo, baamugira bati: Twahika omu rusiisira rw'Abasiria, twashanga rutarimu muntu n'obu kaakuba akateezo, kureka embaraasi n'endogoya azitsibikire, kandi n'amahema gari nk'oku gabaire gari. Ogwo murinzi yaayeta abandi, baabigambira ab'omu nju y'omugabe. Omugabe yaimuka nyekiro, yaagambira abaheereza be ati: Ka mbagambire enaama ei Abasiria batugiriire. Bamanyire ku enjara etwitsire; nikyo barugiire omu rusiisira, bakeeshereka omu ishwa, nibateekateeka bati: Ku baraashohore omu rurembo, nitwija kubagurukana, tubakwate bahuriire, tweshukye n'omu rurembo. Omwe aha baheereza be yaagira ati: Ka batware embaraasi itaano ahari ezo ezitsigaire omu rurembo; mbwenu torikumanya ku zirembire nk'Abaisraeli boona abatsigaire omu rurembo, abahonokire ahari abao abafiire; tutumeyo, tureebe. Baareeta abashaija babiri b'embaraasi, omugabe yaaboohereza kukurata eihe ry'Abasiria, naagira ati: Mugyende mureebe. Baabakurata okuhika Yorudani, baashanga omuhanda gwona gwijwire ebijwaro n'ebintu ebi Abasiria banagire nibairuka. Ezo ntumwa zaagaruka zaagambira omugabe. Bwanyima abantu baashohora, baanyaga orusiisira rw'Abasiria. N'ahabw'ekyo encuro y'esaano y'obunono yaagura shekeli emwe, n'encuro ebiri za sayiri zaagura shekeli emwe, nk'ekigambo kya MUKAMA oku kyabaire kiri. Eryo izooba omugabe yaaragiira omukuru w'engabo, ou yaabaire ayegamira omukono, kurinda eirembo. Abantu baamuribatiiririra omu irembo, yaafa, nk'oku omushaija wa Ruhanga agambire, obu omugabe amwizireho. Ahakuba omushaija wa Ruhanga ku yaagambiire omugabe ati: Nyencakare nk'aga magingo, encuro ibiri za sayiri niziija kugura shekeli emwe, n'encuro y'esaano y'obunono egure shekeli emwe omu rurembo rya Samaria, ogwo mukuru w'engabo yaagarukamu omushaija wa Ruhanga naagira ati: Noogira ngu n'obu MUKAMA wenka yaakuta amadirisa omu iguru, ekigambo eki kikaabaho? Onu yaamugira ati: Noija kukireeba n'amaisho gaawe, kwonka torikwija kubiryaho. Kyaba nikwo kyamubaho kityo; ahabw'okuba abantu bakamuribatiiririra omu irembo, yaafa. Kandi Elisa akaba agambiire omukazi, ou yaazoire omwana we ati: Imuka ogyende, iwe n'ab'eka yaawe, oshuhuukire ahu orikubaasa hoona; ahabw'okuba MUKAMA aragiire enjara kuteera, kandi neija kumara omu nsi emyaka mushanju. Omukazi yaimuka, yaakora nk'oku omushaija wa Ruhanga yaamugambiire; yaagyenda n'ab'eka ye, yaashuhuukira omu nsi y'Abafilistia okumara emyaka mushanju. Emyaka mushanju ku yaahweire, ogwo mukazi yaagaruka naaruga omu nsi y'Abafilistia, yaaza owa omugabe kumwetongyeza ahabw'enju ye n'obutaka bwe. Kandi obwo omugabe akaba naagaaniira na Gehazi omuheereza w'omushaija wa Ruhanga, naagira ati: nteekyerereza ebikuru byona ebi Elisa yaakozire. Ku yaabaire naakiteekyerereza omugabe oku Elisa yaahimbwire ofiire, omukazi ou yaahimbwire omutabani, yaija yaayetongyeza omugabe ahabw'enju ye n'obutaka bwe. Gehazi yaagira ati: Mukama wangye omugabe, ogu niwe mukazi n'ogu niwe mutabani ou Elisa yaahimbwire. Kandi omugabe ku yaabuurize ogwo mukazi, nawe yaabimushobororera. Atyo omugabe yaamukwatsa omwe aha batware be, yaamugira ati: Omugarurire ebye byona, n'ebyayezire omu misiri ye okwiha obu yaaruga omuri egi nsi n'okuhitsya hati. Bwanyima Elisa yaaza Damasiko. Omu bunaku obwo Benihadadi omugabe wa Siria akaba arwaire; baamugira bati: Omushaija wa Ruhanga ori yaija. Omugabe yaagira Hazaeli ati: Twara omukimbo, obugane ogwo mushaija wa Ruhanga, omushabe, akubuurize ahari MUKAMA, naagira ati: Ebyo omugabe naija kukira egi ndwara? Atyo Hazaeli yaaza kumubugana, aine omukimbo gw'ebintu by'emiringo yoona ebya Damasiko, ebirikwekorerwa engamira makumi ana. Ku yaamuhikire, yaayemerera omu maisho ge, yaagira ati: Omwana waawe Benihadadi omugabe wa Siria yaakuntumaho naabuuza ati: Niinyija kukira egi ndwara? Elisa yaamugarukamu ati: Irooko omugire oti: Buzima egyo ndwara noija kugikira. Kwonka kandi MUKAMA anyorekire ngu, buzima naija kufa. Yaamugumyaho eriisho, okuhitsya obu yaakwatsirwe enshoni. Omushaija wa Ruhanga yaarira. Hazaeli yaamubuuza ati: Mukama wangye, noorizibwa ki? Yaagarukamu ati: Ahabw'okuba nimmanya oku orikora kubi Abaisraeli; ebigo byabo oryabyotsya n'omuriro, abatsigazi baabo oryabaitsa rurara, oryateera ahansi abaana baabo, bacwagagurikye, n'abakazi baabo abaine enda obashature aha nda. Hazaeli yaagira ati: Mbwenu nkaanye omwiru waawe embwa, niinye oha okukora ekigambo ekyo ekikuru? Elisa yaamugarukamu ati: MUKAMA anyorekire ku orikwija kuba omugabe wa Siria. Atyo yaaruga ahari Elisa, yaija ahari mukama we; mukama we yaamubuuza ati: Elosa yaakugambira ki? Onu yaamugarukamu ati: Yangira ngu buzima noija kukira. Kwonka ku bwaseesire, yaakwata eky'okweshweka, yaakijabika omu maizi, yaakimuta aha maisho okuhitsya obu yaafiire. Bwanyima yaategyeka omu mwanya gwe. Omu mwaka gwa kataano ogw'omu busingye bwa Yoramu mwene Ahabu omugabe wa Israeli, Yehoraamu mwene Yehoshafaati omugabe wa Yuda akatandika kutegyeka. Yaaza aha ngoma ahikize emyaka makumi ashatu n'ebiri, yaategyekyera emyaka munaana omuri Yerusaalemu. Yaagyendera omu mitwarize y'abagabe ba Israeli, nk'ab'enju ya Ahabu oku baakozire, ahabw'okuba akashwera muhara wa Ahabu. Kandi yaakora ebirikwangwa MUKAMA. Kwonka MUKAMA tarenzire kuhwerekyereza Yuda ahabwa Daudi omwiru we, nk'oku yaaraganiise kuguma naamuha etabaaza n'oruzaaro rwe ebiro byona. Omu biro bye Abanyaedomu bakagoma, baaruga omu butegyeki bwa Yuda, baayeteeraho omugabe. Bwanyima Yehoraamu yaayambuka, yaaza Zairi n'ebigaari bye byona. Yaimuka nyekiro, we n'abakuru b'ebigaari bye baateera Abanyaedomu, abaabaire bamwehinguririize; kandi engabo ze zoona zaahunga, zaataaha. Okwo nikwo Edomu yaagomire, ekaruga omu butegyeki bwa Yuda n'okuhitsya hati. Omu bunaku obwo Libuna nayo yaagoma. Mbwenu endiijo mirimo ya Yehoraamu n'ebi yaakozire, tibihandiikirwe omu kitabyoky'oby'omu busingye bw'abagabe ba Yuda? Yehoraamu yaagwejegyera, yaashanga baishenkuru, yaaziikwa hamwe na baishenkuru omu rurembo rwa Daudi; Ahazia omutabani yaategyeka omu mwanya gwe. Omu mwaka gwa ikumi n'ebiri ogw'omu busingye bwa Yoramu mwene Ahabu omugabe wa Israeli, Ahazia mwene Yerohaamu omugabe wa Yuda akatandika kutegyeka. Ahazia akaba ahikize emyaka makumi abiri n'ebiri, obu yaatandika kutegyeka. Yaategyekyera omwaka gumwe omuri Yerusaalemu; kandi eiziina rya nyina akaba ari Atalia, mwijukuru wa Omuri omugabe wa Israeli. Nawe yaagyendera omu mitwarize y'ab'enju ya Ahabu, yaakora ebirikwangwa MUKAMA, nk'ab'enju ya Ahabu oku baakozire; ahabw'okuba akaba ari mukwe w'ab'enju ya Ahabu. Bwanyima yaahurura na Yoramu mwene Ahabu kurwanisa Hazaeli omugabe wa Siria omuri Ramosi-gileadi. Abasiria baahutaarizayo Yoramu. Omugabe Yoramu yaagaruka Yezereeli kurwarizibwayo obuhuta obu Abasiria baamuhutaariize Raama, obu yaarwana na Hazaeli omugabe wa Siria. Kandi Ahazia mwene Yehoraamu omugabe wa Yuda yaashuuma kureeba Yoramu mwene Ahabu omuri Yezereeli, ahabw'okuba akaba arwaire. Bwanyima Elisa nabi yaayeta omwe aha batabani ba baanabi, yaamugira ati: Yezirikye, otware eri ihembe ry'amajuta, oze Ramosi-gileadi. Ku oraahikyeyo, osherure Yehu mwene Yehoshafaati, mwijukuru wa Nimushi; ku oraamanye omu ati, otaahemu, omwimutsye omuri beene ishe, omutware omu kishengye ky'omunda. Bwanyima okwate eri ihembe ry'amajuta, ogamushukye aha mutwe, ogire oti: Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Naakushukaho amajuta kuba omugabe wa Israeli. Ku oraaheze, oigure orwigi, ohungye, oteeziringa. Atyo ogwo mutsigazi nabi yaagyenda, yaaza Ramosi-gileadi. Ku yaahikireyo, yaashanga abakuru b'eihe nibahanuura; yaagira ati: Nyine obutumwa ahariiwe, Omukuru w'engabo. Yehu yaamubuuza ati: Ahari oha omuriitwe twena? Yaamugarukamu ati: Ahariiwe, Omukuru w'engabo. Atyo Yehu yaimuka, baataaha omu nju; ogwo mutsigazi yaamushuka amajuta aha mutwe, naamugira ati: Oku nikwo MUKAMA, Ruhanga wa Israeli arikugamba naagira ati: Naakushukaho amajuta kuba omugabe w'eihanga rya MUKAMA Israeli. Oryaita ab'enju ya Ahabu mukama waawe, mbone kuhoora Yezebeeli enzigu y'eshagama y'abairu bangye baanabi, kandi n'eshagama y'abandi bairu ba MUKAMA boona. Ahakuba ab'enju ya Ahabu boona nibaija kuhwerekyerera, mmare ahari Ahabu oyetwa omushaija weena, omuhuuku nari ow'obusingye, omuri Israeli. Kandi ndyahindura enju ya Ahabu nk'eya Yeroboamu mwene Nebati, kandi nk'eya Baasha mwene Ahiya. Embwa ziryariira Yezebeeli omu kibanja kya Yezereeli, abure owaamuziika. Ahonaaho yaigura orwigi, yairuka. Bwanyima Yehu yaashohora, yaagaruka aha bashaija ba mukama we, baamubuuza bati: Ni buhooro? Ogwo mushaija omugwairaro yaaba areetsirwe ki ahariiwe? Yaabagarukamu ati: Ogwo mushaija nimumumanya n'ebigambo bye. Baagira bati: Ngaaha, noobeiha; tugambire amazima. Onu ati: Yaagamba naanye naagira ati: Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Naakushukaho amajuta kuba omugabe wa Israeli. Batyo baarahuka, buri muntu yaakwata ekijwaro kye, baabyara ahansi ye aha mutwe gw'amatembero, baateera eikondere nibagira bati: Yehu yaaba omugabe. Oku nikwo Yehu mwene Yehoshafaati mwijukuru wa Nimushi, yaagomeire Yoramu. (Omu bunaku obwo Yoramu n'Abaisraeli boona bakaba nibarinda Ramosi-gileadi Hazaeli omugabe wa Siria; kwonka omugabe Yoramu akaba agarukire Yezereeli kurwarizibwayo obuhuta obu Abasiria baamuhutaize, obu yaarwana na Hazaeli omugabe wa Siria.) Atyo Yehu yaagira ati: Eki ku muraabe nikyo murikwenda, hatagira omuntu weena owairuka kuruga omu rurembo, kutwara enkuru omuri Yezereeli. Atyo Yehu yaatemba ekigaari, yaaza Yezereeli, ahakuba Yoramu niyo yaabaire arwariire; kandi obwo Ahazia omugabe wa Yuda akaba ashuumireyo kureeba Yoramu. Obwo omurinzi akaba ayemereire aha munaara gw'omuri Yezereeli, naareebera ahare omutwe gw'engabo za Yehu nigwija; yaagira ati: Nindeeba omutwe gw'engabo nigwija. Yoramu yaagira ati: Tuma omuntu aha mbaraasi ababugane, ababuuze ati: Ni buhooro? Atyo ow'aha mbaraasi yaaza kumubugana, yaagira ati: Omugabe naabuuza ngu, Ni buhooro? Yehu yaagira ati: Ebya buhooro noofa ki nabyo? Hingura, okubuukye, onkurate. Ogwo murinzi yaagira ati: Entumwa yaabahika, kwonka tindikureeba neegaruka. Omugabe yaagaruka yaatuma ondiijo aha mbaraasi; nawe yaabahika, yaabagira ati: Omugabe naabuuza ngu, Ni buhooro? Yehu yaagarukamu ati: Ebya buhooro, noofa ki nabyo? Hingura, okubuukye, onkurate. Omurinzi yaagaruka yaagira ati: Nawe yaabahika, kwonka tindikureeba naagaruka. Kandi emivugire neeshusha eya Yehu mwene Nimushi, ahakuba naavugisa amaani. Yoramu yaagira ati: Muboneze ekigaari kyangye. Baakiboneza. Yoramu omugabe wa Israeli na Ahazia omugabe wa Yuda baashohora, buri omwe omu kigaari kye, baaza kubugana Yehu, baamubugana aha kibanja kya Nabosi owa Yezereeli. Yoramu ku yaareebire Yehu, yaamubuuza ati: Ni buhooro, Yehu? Onu yamugarukau ati: Ni buhooro ki, obushambani bwa nyoko Yezebeeli, n'oburugo bwe bikiri bingi biti? Yoramu yaahinduza embaraasi orukoba, yaahunga, naagira Ahazia ati: Ahazia, hariho okureebyana! Yehu yaananuura obuta bwe n'amaani ge goona, yaateeera Yoramu omwambi omu buteeraniro bw'amabega, gwamwata omutima, gwayogamu, yaagwa omu kigaari kye Yehu yaagira Bidukaari omukuru w'engabo ze, ati: Mukirize, omunagye omu musiri gw'ekibanja kya Nabosi owa Yezereeli; ahakuba noijuka, obu nyowe naiwe twakurata Ahabu ishe, turi aha mbaraasi, MUKAMA akamuraguraho ekigambo eki ati: Buzimazima, nk'oku nyomwabazyo ndeebire eshagama ya Nabosi n'abatabani, naanye ndyakuhoorera omuri ogu musiri; nikwo MUKAMA arikugira. N'ahabw'ekyo mukirize, omunagye omuri ogwo musiri, nk'oku MUKAMA yaagambire. Ahazia omugabe wa Yuda ku yaakireebire, yaahungira omu muhanda ogurikuza Besi-hagani. Yehu yaamubinga, naagira ati: Nawe mumurashe. Baamurasira omu kigaari kye yaahika aharikweinamuka Guuri, eri haihi na Ibuleamu. Yaahungira Megido, yaagwayo. Abagaragwa be baamuta omu kigaari, baamutwara Yerusaalemu, baamuziika omu kituuro omu rurembo rwa Daudi, baamushangisa baishenkuru. Kandi omu mwaka gwa ikumi na gumwe ogw'omu busingye bwa Yoramu mwene Ahabu, Ahazia akatandika kutegyeka Yuda. Yehu ku yaahikire Yezereeli, Yezebeeli yaakihurira, yaaziga amaisho ge, yaaboneza eishokye rye, yaaringuririza omu dirisa. Yehu ku yaabaire yaahika ati omu rurembo, Yezebeeli yaamugira ati: Iwe Zimuri, owaita mukama waawe, ni buhooro? Yehu yaimutsya amaisho, yaareeba omu dirisa, yaagira ati: Ori aha rubaju rwangye n'oha? N'oha? Abakonwa bashatu nari babiri baamuringuriza. Yaabagira ati: Mumunagye ahansi. Batyo baamunaga ahansi, eshagama ye yaataraakira ekisiika n'embaraasi, zaamuribatiirira. Yehu yaataaha omu nju, yaarya, yaanywa; bwanyima yaagira ati: Mwirooko mureebe ogwo mukazi okyeenirwe, mumuziikye, ahakuba ni muhara w'omugabe. Kwonka ku baagiire kumuziika, tibaamushangaho, kureka empanga y'omutwe gwe n'ebigyere n'ebiganja. Ku baagarukire, baamugambira, yaagira ati: Ekyo nikyo kigambo kya MUKAMA, eki yaagambire naaraba omu mwiru we Eliya owa Tishubi, ati: Omu musiri gwa Yezereeli nimwo embwa ziririira omutumbi gwa Yezebeeli; kandi omutumbi gwe guryaba nk'amasha agari ahansi omu musiri gwa Yezereeli, habure owaagira ati: Ogu ni Yezebeeli. Kandi Ahabu akaba aine abatabani makumi mushanju omuri Samaria. Yehu yaahandiika ebaruha, yaazitwekyera abategyeki b'orurembo Samaria, n'abakuru baarwo, kandi n'abarezi ba beene Ahabu, naabagira ati: Egi baruha ku eraabahikye eti, nk'oku mwine batabani ba mukama waanyu, kandi mukagira ebigaari n'embaraasi n'endembo ezeehinguririziibwe engo z'amabaare n'eby'okurwanisa, mutoorane omuri batabani ba mukama waanyu orikukira abandi boona, kandi ohikire, mumute aha kitebe ky'obugabe bwa ishe, murwanirire enju ya mukama waanyu. Kwonka baatiina munonga, baagira bati. Ku araabe atabaasiibwe abo bagabe bombi, itwe nitubaasa tuta kumuza omu kaso? Atyo omutegyeki w'ekikaari n'ow'orurembo hamwe n'abakuru n'abo barezi b'abaana, baatuma ahari Yehu nibagira bati: Turi abairu baawe; nitwija kukora ebi oraaturagiire byona; kandi titwine muntu weena ou turaayemekye; kureka iwe okore eki orikusiima. Yaagaruka yaabahandiikira ebaruha ya kabiri, naagira ati: Ku muraabe muri abangye, kandi mweteekateekire kuunyorobera, mutemeho batabani ba mukama waanyu emitwe, nyencakare nk'aga magingo muginshangise Yezereeli. Obwo bunaku batabani b'omugabe boona makumi mushanju bakaba bari hamwe n'abakuru b'orurembo, abaabaire nibabarera. Egyo baruha ku yaabahikire, baakwata batabani b'omugabe, baabaita boona makumi mushanju, emitwe yaabo baagita omu bitukuru, baagimutwekyera Yezereeli. Entumwa yaija, yaamugira eti: Emitwe y'abaana b'omugabe baagireeta. Yaagira ati: Mugirunde ebirundo bibiri aha irembo egumeho okuhitsya omu kasheeshe. Omu kasheeshe ku yaashohoire, yaayemerera omu maisho g'abantu boona, yaabagira ati: Imwe timwine urbanja; niinye ngomeire mukama wangye, nkamwita; mbwenu nimugira ngu oitsire aba boona, n'oha? N'ahabw'ekyo mumanye ku hatariho kigambo na kimwe eki MUKAMA yaagambire aha nju ya Ahabu ekiribura; ahabw'okuba MUKAMA ahikiriize eki yaagambire naaraba omu mwiru we Eliya. Bwanyima Yehu yaita boona abaabaire batsigaire omu nju ya Ahabu omuri Yezereeli, abashaija be ab'aha mara, n'abanyamurwa be; tiyaatsigaho na waakizira. Bwanyima Yehu yaarugayo, yaaza Samaria; ku yaabaire akiri omu muhanda, yaahika aha nju y'eikyemuriro ry'ebyoya by'entaama, yaabugana ab'oruganda rwa Ahazia omugabe wa Yuda, yaabuuza ati: Muri baahi? Baamugarukamu bati: Turi ab'oruganda rwa Ahazia, twizire kutaayaayira abaana b'omugabe n'aba nyin'omugabe. Yaagira ati: Mubakwate bahuriire. Baabakwata bahuriire, baabaitira aha kiina ky'enju y'eikyemuriro ry'ebyoya by'entaama, boona makumi ana na babiri, tiyaatsigaho n'omwe. Ku yaarugire aho, yaabugana Yehonadabu mwene Rekabu, aizire kumubugana, yaamuramutsya, yaamubuuza ati: Omutima gwawe ni mwere, nk'oku ogwagye guri mwere ahariiwe? Yehonadabu yaamugarukamu ati: Nikwo guri. Onu ati: Ku guraabe nikwo guri, mpa engaro. Atyo yaazimuha. Onu yaamutembya omu kigaari; yaamugira ati: Ija tugyende, oreebe obweziriki bwangye ahabwa MUKAMA. Atyo yaamutwara omu kigaari kye. Ku yaahikire Samaria, yaita aba Ahabu boona abaabaire batsigaire Samaria, okuhitsya obu yaabamazireho, nk'ekigambo kya MUKAMA, eki yaagambiire Eliya, oku kyabaire kiri. Bwanyima Yehu yaateeranira hamwe abantu boona, yaabagira ati: Ahabu akaheereza Baali mpora, kwonka Yehu naija kumuheereza munonga. N'ahabw'ekyo hati muunyetere baanabi ba Baali boona, boona abarikumuramya, n'abanyamurwa be boona, hatagira n'omwe owaaburaho; ahabw'okuba nyine ekitambo kihango ky'okutambira Baali; weena oraabureho tarikwija kugumaho. Kwoha Yehu ekyo akakikoresa obwengye oburimu obugobya, ngu abone kucwekyereza abarikuramya Baali. Yehu yaaragiira ati: Murangye, habeho okuteerana okurikwera ahabwa Baali. Batyo baakuranga. Yehu yaatuma omuri Israeli yoona; abaabaire nibaramya Baali boona baija, tihaagira muntu n'omwe owaatsigarayo ataizire. Baataaha omuri nyaruju ya Baali, yaijura n'aha bunwa. Yehu yaagambira orikutegyeka enju erikubikwamu ebijwaro, ati: Reetera abaramya Baali boona ebijwaro. Atyo yaabibareetera. Bwanyima Yehu yaataaha omuri nyaruju ya Baali na Yehonadabu mwene Rekabu, yaagambira abarikuramya Baali ati: Mwetegyereze, muhamye ngu omuriimwe tiharimu mwiru wa MUKAMA, kureka abarikuramya Baali bonka. Atyo yaataahamu kuhayo ebitambo n'okutamba ebitambo by'okwotsya. Kwonka Yehu akaba ataire aheeru abashaija makumi munaana, yaabagira ati: Omuntu oraikirize omwe ahari aba, abu naata omu mikono yaanyu, kubura, naamuzira. Ku yaaherize ati kutamba ekitambo ky'okwotsya, yaagira abarinzi n'abakuru b'engabo ati; Mutaahemu, mubaite, hatagira n'omwe owaacwa. Batyo baabaitsa rurara; bwanyima abarinzi n'abakuru b'engabo baabanaga aheeru, baataaha omu kishengye ky'omunda omuri nyaruju ya Baali, baashohoza enyomyo ezaabaire ziri omuri nyaruju ya Baali, baazootsya. Baayatagura ekishushani kya Baali, baasheenyagura nyaruju ye, baagihindura orubungo n'okuhitsya hati. Okwo nikwo Yehu yaamazireho Baali, akamwiha omuri Israeli Kwonka Yehu tararekire kukora bibi bya Yeroboamu mwene Nebati ebi yaasiisiise Abaisraeli, nibyo bishushani by'enyana eby'ezaabu ebyabaire biri Beseeli na Daani. Bwanyima MUKAMA yaagira Yehu ati: Ahabw'okukora gye, okahikiiriza ebirikusiimwa omu maisho gangye, okagira enju ya Ahabu nk'oku naabaire ninteekateeka omu mutima gwangye kugigira, abaana baawe baryashutama aha kitebe ky'obugabe bwa Israeli okuhitsya aha busingye bwa kana. Kwonka Yehu tiyaayeta aha kugyendera omu biragiro bya MUKAMA Ruhanga wa Israeli n'omutima gwe gwona; tiyaaruga mu bibi ebi Yeroboamu yaakoreise Abaisraeli, bakacumura. Omu biro ebyo MUKAMA yaatandika kutuubya ensi ya Israeli. Hazaeli yaabasingura omu myatano ya Israeli yoona, okutandikira Yorudani nootoora oburugwa-izooba, ensi yoona eya Gileadi, n'ey'Abagaadi, n'ey'Abareubeni, n'ey'Abamanaase, okuruga Aroeri, ey'omu ruhita rwa Arunooni, niyo Gileadi na Bashani. Endiijo mirimo ya Yehu n'ebi yaakozire byona, n'eby'amaani ge goona, tibihandiikirwe omu kitabo ky'eby'omu busingye bw'abagabe ba Israeli? Bwanyima Yehu yaagwejegyera, yaashanga baishenkuru, baamuziika Samaria. Yehoahazi omutabani yaategyeka omu mwanya gwe. Kandi emyaka ei Yehu yaamazire aha ngoma naategyeka Israeli omuri Samaria ekahika makumi abiri na munaana. Atalia nyina wa Ahazia ku yaareebire omutabani yaafa, yaimuka, yaacwekyereza abanyiginya boona. Kwonka Yehosheba muhara w'omugabe Yehoraamu, munyaanya wa Ahazia, yaatwara Yoasi mutabani wa Ahazia, yaamwiha omuri batabani b'omugabe, abu baabaire nibenda kwita, yaamucwisa n'omurezi we, yaabata omu kishengye ky'okuraaramu. Atyo yaamushereka Atalia, tiyaitwa; yaaguma nawe asherekirwe omu nju ya MUKAMA okumara emyaka mukaaga; obwo Atalia naategyeka ensi. Bwanyima omu mwaka gwa mushanju Yehoyaada yaatuma abakuru b'Abakariiti n'ab'abarinzi b'engabo igana-igana, yaaragiira ku bamushanga omu nju ya MUKAMA; yaaragaana nabo endagaano, kandi yaabarahiriza omu nju ya MUKAMA; ku yaaherize, yaabooreka omwana w'omugabe. Yaabaragiira, naabagira ati: Oku nikwo muraatwaze. Kimwe kya kashatu kyanyu, abaija aha murimo ahari Sabato, barinde enju y'omugabe; kimwe kya kashatu ekindi kize aha irembo rya Suuri; kandi ekindi kigume aha irembo enyima y'abarinzi; ebyo bicweka byanyu byombi, eby'abaihwa aha murimo, birinde enju ya MUKAMA beehinguririize omugabe. Mutyo mugume mukiikiize omugabe embaju zoona, buri muntu akwaitse eby'okurwanisa bye omu ngaro. Omuntu weena oraayende kutaaha omu mishorongo yaanyu, mumwite. Imwe mugume n'omugabe yaaba naashohora, kandi yaaba naataaha. Abakuru b'engabo baakorabyona ebi Yehoyaada omunyamurwa yaaragiira, buri omwe yaareeta abashaija be ab'okwija aha murimo ahari Sabato, hamwe n'ab'okwihwa aha murimo ahari Sabato, baija ahari Yehoyaada omunyamurwa. Omunyamurwa yaaheereza abo bakuru b'engabo amacumu n'engabo ebyabaire biri eby'omugabe Daudi bibiikirwe omu nju ya MUKAMA; abarinzi baayemerera, buri muntu akwaitse eby'okurwanisa bye omu ngaro, okuruga aha rubaju rw'enju rw'obukiizi-bwa-buryo, okuhika aha rwa bumosho, beehinguririize eitambiro n'enju. Bwanyima Yehoyaada yaashohoza omwana w'omugabe, yaamujweka ekirunga aha mutwe, yaamuha Eby'okuhamya; baamuranga ku yaaba omugabe, baamushukaho amajuta, baateera omu ngaro nibagira bati: Omugabe naakaramaare! Atalia ku yaahuriire orwari rw'abarinzi n'abantu, yaataaha omu nju ya MUKAMA ahu abantu bari; ku yaanagire amaisho, yaareeba omugabe ayemereire aha rubaju rw'enyomyo, nk'oku omugyenzo gwabaire guri, n'abakuru b'engabo n'ab'amakondere bamwemereire aha rubaju, n'abantu boona ab'omuri egyo nsi nibashemererwa, nibateera amakondere. Ahonaaho Atalia yaataagura ebijwaro bye, naagira ati: Okwebumba! Okwebumba! Yehoyaada omunyamurwa yaaragiira abakuru b'engabo abaabaire nibategyeka eihe, naagira ati: Mumurabye omu ngabo, mumushohoze; oraamukurate weena, mumwite na rurara. Ahabw'okuba omunyamurwa akagira ngu arekye kwitirwa omu nju ya MUKAMA. Batyo baamutaho engaro, baamurabya omu irembo ry'embaraasi, baamuhitsya ahari nyaruju y'omugabe, baaba niho baamwitira. Bwayima Yehoyaada yaaragaanisa omugabe n'abantu endagaano na MUKAMA kuba abantu be; kandi yaagaruka yaaragaanisa omugabe n'abantu endiijo ndagaano. Okuruga aho abantu boona ab'omuri egyo nsi baaza ahari nyaruju ya Baali, baagisheenya; amatambiro ge n'ebishushani bye baabisheenyagurira kimwe, baitira Mataani omunyamurwa wa Baali omu maisho g'ago matambiro. Kandi omunyamurwa yaata abarinzi aha nju ya MUKAMA. Bwanyima yaatwara abakuru b'engabo, Abakariti, abarinzi, n'abantu boona ab'omuri egyo nsi, baiha omugabe omu nju ya MUKAMA, baamushuumya, baamurabya omu irembo ry'abarinzi, baamutaasya omuri nyaruju y'omugabe, yaashutama aha kitebe ky'obugabe. Batyo abantu boona ab'omuri egyo nsi baashemererwa; kandi Atalia ku yaaherize kwitirwa aha nju y'omugabe na rurara, haabaho okutuuza omu rurembo. Yoasi akatandika kutegyeka ahikize emyaka mushanju. Omu mwaka gwa mushanju ogw'omu busingye bwa Yehu, Yoasi akatandika kutegyeka, yaategyekyera omuri Yerusaalemu emyaka makumi ana. Eiziina rya nyina akaba ari Zibia owa Beeri-sheba. Yoasi yaakora ebirikusiimwa MUKAMA ebiro byona ebi yaamazire naahaburwa Yehoyaada omunyamurwa. Kwonka emyanya mikuru ey'okuramizamu teraihirweho, kureka abantu bakagumizamu nibgitambiramu ebitambo, kandi nibootereramu obubaane. Yoasi yaagambira abanyamurwa ati: Empiiha zoona ez'ebintu ebishoroirwe ezireetsirwe omu nju ya MUKAMA, n'empiiha z'abantu boona, nk'oku buri muntu arikucwerwa, kandi n'empiiha ezi omuntu weena arikwesiimira kureeta omu nju ya MUKAMA aihire aha mutima, abanyamurwa bazitware, buri omwe aziihe ahari mugyenzi we, bazihunduuze enju, ahi esiisikaire hoona. Kwonka okuhitsya omu mwaka gwa makumi ashatu ogw'omu busingye bwa Yoasi, abanyamurwa bakaba bataine ki baahundwize kyona ahari egyo nju. Nikyo omugabe Yoasi yaatumiire Yehoyaada omunyamurwa n'abandi banyamurwa, akababuuza ati: Ahabw'enki mutarikuhunduuza enju? Mbwenu murekyere ahao kwiha empiiha ahari bagyenzi baanyu, kureka muziheyo ahabw'okuhunduuza enju. Batyo abanyamurwa baikiriza kutagaruka kwiha empiiha aha bantu, n'obu kwakuba okuhunduuza enju. Bwanyima Yehoyaada omunyamurwa yaareeta eshanduukye, yaafumura ekifundikizo kyayo, yaagita haihi n'eitambiro aha rubaju rwa buryo omuntu yaaba naataaha omu nju ya MUKAMA; kandi abanyamurwa abaabaire barinda eirembo baaguma nibatamu empiiha zoona ezaabaire nizireetwa omu nju ya MUKAMA. Ku baabaire bareeba empiiha zaaba nyingi omuri egyo shanduukye, omuhandiiki w'omugabe n'omunyamurwa omukuru baija, bazibara, bazikoma omu nshaho, zoona ezi bashanga omu nju ya MUKAMA. Bwanyima ezo mpiiha ezi babazire baziha abakozi abarikureeberera enju ya MUKAMA; nabo baziha ababaizi n'abombeki abarikukora egyo nju, n'abarikwombekyesa amabaare, n'abarikugashara; ezindi bazihayo kugura embaaho n'amabaare agabaizire eby'okuhunduuza enju ya MUKAMA, n'ahabw'ebindi byona ebirikwetengwa kuhunduuza egyo nju. Kwonka ezo mpiiha ezi baabaire bareeta omu nju ya MUKAMA tibarazikoreise bikopo by'efeeza, nari makansi z'entambi, nari enyabya, nari amakondere, n'obu byakuba ebindi bintu by'ezaabu nari eby'efeeza, kureka zo bakaba baziha abakozi abarikuzikoresa enju ya MUKAMA. Kandi abo bashaija abu baabaire baha empiiha z'okwihura abakozi, bakaba batababuuza oku zikoresiibwe, ahabw'okuba bakaba bazikoresa n'obwesigwa. Empiiha z'empongano z'okwihaho orubanja, n'ez'empongano z'ekibi zikaba zitareetwa mu nju ya MUKAMA; zikaba ziba ez'abanyamurwa. Omu biro ebyo Hazaeli omugabe wa Siria akainamuka, yaarwanisa Gaasi, yaagikubuura. Bwanyima Hazaeli amaisho ge yaagata ahari Yerusaalemu, kwinamukayo kugiteera. N'ahabw'ekyo Yoasi omugabe wa Yuda yaatwara ebintu byona ebirikwera ebyahairwe baishenkuru, Yehoshafaati na Yehoraamu na Ahazia abagabe ba Yuda, hamwe n'ebintu bye ahabwe ebi yaahaireyo, kandi n'ezaabu yoona eyaashangirwe omu mabiikiro g'enju ya MUKAMA n'ag'enju y'omugabe, yaabitwekyera Hazaeli omugabe wa Siria. Atyo Hazaeli yaaruga ahari Yerusaalemu. Mbwenu endiijo mirimo ya Yoasi n'ebi yaakozire byona tibihandiikirwe omu kitabo ky'eby'obusingye bw'abagabe ba Yuda? Bwanyima abagaragwa be baimuka, baamugiira omu naama, baamwitira omu nju ya Miilo omu muhanda gurikushuuma Siila; abo bagaragwa be abaamuteire akafa, ni Yozakaari mwene Shimeasi na Yehozabadi mwene Shomeri. Yaaziikwa omu rurembo rwa Daudi, yaashanga baishenkuru; Amazia omutabani yaategyeka omu mwanya gwe. Omu mwaka gwa makumi abiri n'eshatu ogw'omu busingye bwa Yoasi mwene Ahazia omugabe wa Yuda, Yehoahazi mwene Yehu akatandika kutegyekyera Israeli omuri Samaria, yaamara aha ngoma emyaka ikumi na mushanju. Yaakora ebirikwangwa MUKAMA, yaakurata Yeroboamu mwene Nebati omu bibi bye ebi yaasiisiise Israeli, tiyaabireka. MUKAMA yaagirira Israeli ekiniga, yaaguma naabahayo omu mikono ya Hazaeli omugabe wa Siria, n'omu mikono ya Benihadadi omutabani. Bwanyima Yehoahazi yaayeshengyereza MUKAMA, MUKAMA yaamuhurira; ahakuba akareeba okwitwa kubi kw'Abaisraeli, oku omugabe wa Siria yaabaire naabaita kubi. ( N'ahabw'ekyo MUKAMA yaaha Abaisraeli omujuni, baaruga omu mikono y'Abaisria; batyo Abaisraeli baatuura omu maka gaabo nk'omu biro bya ira. Kwonka tibaaruga mu bibi by'enju ya Yeroboamu, ebi yaasiisiise Israeli; baaguma nibabigyenderamu; kandi na Ashera nazo zaaguma omuri Samaria.) Ahabw'okuba Yehoahazi taratsigaize bantu, kureka ab'aha mbaraasi makumi ataano, n'ebigaari, n'engabo ezirikugyendesa ebigyere kakumi ahakuba omugabe wa Siria akabacwekyereza, yaabagira nk'omucuucu gw'aha mbuga. Mbwenu endiijo mirimo ya Yehoahazi n'ebi yaakozire byona n'eby'amaani ge tibihandiikirwe omu kitabo ky'eby'omu busingye bw'abagabe ba Israeli? Atyo Yehoahazi yaagwejegyera, yaashanga baishenkuru, baamuziika omuri Samaria; Yehoashi omutabani yaategyeka omu mwanya gwe. Omu mwaka gwa makumi ashatu na mushanju ogw'omu busingye bwa Yoasi omugabe wa Yuda, Yehoashi mwene Yehoahazi akatandika kutegyekyera Israeli omuri Samaria, yamara aha ngoma emyaka ikumi na mukaaga. Nawe yaakora ebirikwangwa MUKAMA, tiyaareka bibi bya Yeroboamu mwene Nebati ebi yaasiisiise Abaisraeli, kureka yaaguma naabigyenderamu. Mbwenu endiijo mirirmo ya Yehoashi, n'ebi yaakozire byona, n'eby'amaani ge, agu yaarwaniise naarwana na Amazia omugabe wa Yuda, tibihandiikirwe omu kitabo ky'eby'omu busingye bw'abagabe ba Israeli? Atyo Yehoashi yaagwejegyera, yaashanga baishenkuru, Yeroboamu yaaza aha kitebe kye ky'obugabe, bwanyima Yehoashi yaaziikwa Samaria hamwe n'abagabe ba Israeli. Yehoashi omugabe wa Israeli, ku yaabaire akiri aha ngoma, Elisa yaakwatwa endwara eyaamwitsire; omugabe yaashuuma kumwinamira, yaamuririra, naagira ati: Ai bambe Taata! Taata! Ebigaari bya Israeli n'ab'aha mbaraasi baayo! Elisa yaamugira ati: Kwata obuta n'emyambi. Atyo yaabikwata. Yaagaruka yaamugira ati: Nanuura obuta! Yaabunanuura; Elisa yaata engaro aha z'omugabe. Bwanyima yaagira ati: Igura edirisa erikureeba oburugwa-izooba. Onu yaagiigura. Elisa yaamugira ati: Rasha. Onu yaarasha. Yaagaruka yaagira ati: Ogwo n'omwambi gwa MUKAMA gw'obusinguzi ogw'okusingura Siria! Ahakuba noija kuranira omuri Afeki n'Abasiria, okuhitsya obu oraabaite okabamaraho. Bwanyima yaagira omugabe wa Israeli ati: Kwata emyambi. Onu yaagikwata. Yaagaruka yaamugira ati: Giteere ahansi. Yaagiteera ahansi kashatu, yaarereera. Ogwo mushaija wa Ruhanga yaamugwerwa kubi, yaamugira ati: Waaba oshemereire kugiteera ahansi emirundi etaano nari mukaaga; haza obwo obona kusingura Abaisiria, obamariraho kimwe; kwonka hati noija kubasingura emirundi eshatu yonka. Atyo Elisa yaafa, baamuziika. Kandi omu biro ebyo emitwe y'Abamoabu ekaba eteera ensi aha kutandika kw'omwaka. Eizooba rimwe ku baabaire nibaziika omuntu, baareeba omutwe gw'abanyagi, baamutambika omu kituuro kya Elisa; omutumbi ku gwahikire guti ha magufa ga Elisa, ogwo muntu yaahimbuuka, yaimuka, yaayemerera. Omu busingye bwona obwa Yehoahazi, Hazaeli omugabe wa Siria akaita kubi Abaisraeli; Kwonka MUKAMA akaba abagirira embabazi n'esaasi, abataho omutima ahabw'endagaano ei yaaragaine na Abarahamu, Isaaka na Yakobo, kandi akaba atacwekyereza, n'obu kwakuba kubabingira kimwe omu maisho ge omu biro ebyo. Hazaeli omugabe wa Siria ku yaafiire, Beni-hadadi omutabani yaategyeka omu mwanya gwe. Bwanyima Yehoashi mwene Yehoahazi yaiha ahari Benihadadi mwene Hazaeli endembo ezi Hazaeli yaabaire anyagire ahari ishe omu bweme. Yehoashi yaamusingura kashatu, yaagarura endembo za Israeli. Omu mwaka gwa kabiri ogw'omu busingye bwa Yehoashi mwene Yehoahazi omugabe wa Israeli, Amazia mwene Yoasi omugabe wa Yuda akatandika kutegyeka. Yaatandika kutegyeka aine emyaka makumi abiri n'etaano, yaamara emyaka makumi abiri na mwenda ari aha ngoma omuri Yerusaalemu. Eiziina rya nyina akaba ari Yehoadaani owa Yerusaalemu. Yaakora ebirikusiimwa MUKAMA, kwonka tiyaaba nka ishenkuru Daudi; kureka yaakora nk'ebi Yoasi ishe yaakozire byona. Kwonka emyanya mikuru ey'okuramizamu tiyaihwaho; abantu baaguma nibagitambiramu ebitambo, kandi nibagyotereramu obubaane. Bwanyima ku yaaherize kuhama omu bugabe bwe, yaita abashaija be abaitsire ishe ari aha ngoma. Kwonka abaana b'abo baitsi abaitsire ishe tiyaabaita, nk'oku kyahandiikirwe omu kitabo ky'ebiragiro bya Musa, eki MUKAMA yaaragiriiremu ati: Baishe b'abaana batariitwa nibaturwa abaana baabo; kandi n'abaana batariitwa nibaturwa baishebo; kureka omuntu weena aryaitwa ahabw'ekibi kye. Bwanyima yaitira Abanyaedomu kakumi omu ruhanga rw'Omwonyo, kandi yaateera Seela, yaagikubuura, yaagyeta Yokise-eli nk'oku erikwetwa n'okuhitsya hati. Bwanyima Amazia yaatuma entumwa ahari Yehoashi mwene Yehoahazi, mwijukuru wa Yehu omugabe wa Israeli, naagira ati: Rugayo, twereebanire akaso omu kandi. Yehoashi omugabe wa Israeli yaatuma ahari Amazia omugabe wa Yuda naagira ati: Eitojo rya Lebanooni rikatuma aha mwereezi gwa Lebanooni nirigira riti: Ha mutabani wangye muhara waawe, amushere. Ku bwaseesire, enyamaishwa y'omu ihamba rya Lebanooni yaija neerabaho, yaariribata. N'ekya buzima oteire Abanyaedomu waabasingura, omutima gwawe gwakureetera eigundu. Yehimbise ahabw'ekitiinisa kyawe, kwonka ogume omuka; ahabw'enki nootaara akabi, ngu ofe na Yuda? Kwonka Amazia tiyaabyetaho. N'ahabw'ekyo Yehoashi omugabe wa Israeli yainamuka kubugana Amazia omugabe wa Yuda; baabugaabuganira Beti-shemeshi eya Yuda, baarwanirayo. Abaisraeli baabinga Abayuda, buri muntu yaahungira omu ka ye. Yehoashi omugabe wa Israeli yaakwata Amazia omugabe wa Yuda, mwene Yoasi, mwijukuru wa Ahazia, yaamukwatira Betishemeshi; bwanyima yaaza Yerusaalemu, yaasheenya orugo rwayo rw'amabaare ekicweka kya mikono magana ana, okuruga aha irembo rya Efuraimu okuhika aha irembo ry'Akeekubo. Kandi yaanyaga ezaabu n'efeeza zoona, n'ebintu byona ebyashangirwe omu nju ya MUKAMA n'omu mabiikiro g'enju y'omugabe, kandi yaabaihamu abantu, yaabagira omukwato; bwanyima yaagaruka Samaria. Mbwenu endiijo mirimo ya Yehoashi, n'ebi yaakozire n'eby'amaani ge, n'oku yaarwaine na Amazia omugabe wa Yuda, tibihandiikirwe omu kitabo ky'eby'omu busingye bw'abagabe ba Israeli? Yehoashi yaagwejegyera, yaashanga baishenkuru, yaaziikwa omuri Samaria hamwe n'abagabe ba Israeli. Bwanyima Yeroboamu omutabani yaategyeka omu mwanya gwe. Amazia mwene Yoasi omugabe wa Yuda yaamara emyaka ikumi n'etaano bwanyima y'okufa kwa Yehoashi mwene Yehoahazi omugabe wa Israeli. Mbwenu endiijo mirimo ya Amazia tehandiikirwe omu kitabo ky'eby'omu busingye bw'abagabe ba Yuda? Abantu baamugiira omu naama bari Yerusaalemu, yaahungira Lakishi; kwonka baamukuratsayo abantu, baamwitirayo. Baamureeta aha mbaraasi, baamuziika Yerusaalemu omu rurembo rwa Daudi hamwe na baishenkuru. Bwanyima abantu boona ab'omuri egyo nsi baatwara Uziya owaabaire aine emyaka ikumi na mukaaga, baamwemeka omu mwanya gwa Amazia ishe. Omugabe ku yaaherize kugwejegyera n'okushanga baishenkuru, Uziya yaayombeka Elaasi, yaarugarurira obugabe bwa Yuda. Omu mwaka gwa ikumi n'etaano ogw'omu busingye bwa Amazia mwene Yoasi, omugabe wa Yuda, Yeroboamu mwene Yehoahsi omugabe wa Israeli, akatandika kutegyekyera omuri Samaria, yaamara aha ngoma emyaka makumi na na gumwe. Yaakora ebirikwangwa MUKAMA, tiyaareka bibi bya Yeroboamu mwene Nebati ebi yaasiisiise Abaisraeli. Yaagarura emyatano ya Israeli okuruga ahu orikutaahira nooza Hamasi okuhika aha Nyanja ya Araba, nk'ekigambo kya MUKAMA Ruhanga wa Israeli oku kyabaire kiri, eki yaagambire naaraba omu mwiru we nabi Yona mwene Amitai, owaarugire Gaasi-heferi. Ahakuba MUKAMA akareeba okubonabona kwa Israeli kuri kwingi munonga; ahabw'okuba tihaine n'omwe owaatsigaireho, yaaba muhuuku, nari ow'obusingye, n'obu yaakuba ow'okuha Israeli emikono. Ahakuba MUKAMA akaba agizire ngu tarikwija kumariraho kimwe iziina rya Israeli ahansi y'eiguru; n'ahabw'ekyo yaabajunisa Yeroboamu mutabani wa Yehoashi. Mbwenu endiijo mirimo ya Yeroboamu n'ebi yaakozire byona n'eby'amaani ge, oku yaarwaine, n'oku yaagaruriire Israeli Damasiko na Hamasi, ezaabaire ziri eza Yuda, tibihandiikirwe omu kitabo ky'eby'omu busingye bw'abagabe ba Israeli? Yeroboamu yaagwejegyera, yaashanga baishenkuru abagabe ba Israeli; Zekaria omutabani yaategyeka omu mwanya gwe. Omu mwaka gwa makumi abiri na mushanju ogw'omu busingye bwa Yeroboamu omugabe wa Israeli Uziya mutabani wa Amaziya omugabe wa Yuda akatandiaka kutegyeka. Yaatandika kutegyeka aine emyaka ikumi na mukaaga; yaategyekyera emyaka makumi ataano n'ebiri omuri Yerusalemu. Eiziina rya nyina akaba ari Yekolia owa Yerusaalemu. Yaakora ebirikusiimwa MUKAMA, nk'ebi Amazia ishe yaakozire byona oku byabaire biri. Kwonka emyanya mikuru ey'okuramizamu teraihirweho; abantu bakaba bagitambiramu, kandi bagyoteerraho obubaane. Bwanyima MUKAMA yaateera omugabe, yaarwara ebibembe, yaaguma omu nganyo okuhitsya aha izooba eri yaafeereireho. Kandi Yosamu omutabani niwe yaabaire ari omukuru w'ekikaari, naategyeka abantu b'omuri egyo nsi. Mbwenu endiijo mirimo ya Uziya n'ebi yaakozire byona, tibihandiikirwe omu kitabo ky'eby'omu busingye bw'abagabe ba Yuda? Uziya yaagwejegyera, yaashanga baishenkuru, baamuziika hamwe nabo omu rurembo rwa Daudi; Yosamu omutabani yaategyeka omu mwanya gwe. Omu mwaka gwa makumi ashatu na munaana ogw'omu busingye bwa Uziya omugabe wa Yuda, Zekaria mutabni wa Yeroboamu akategyekyera Israeli omuri Samaria ameezi mukaaga. Yaakora ebirkwangwa MUKAMA, nk'oku baishenkuru baakozire. Tiyaareka bibi bya Yeroboamu mwene Nebati, ebi yaasiisiise Israeli. Eizooba rimwe Shalumu mwene Yabeshi yaamugirira enaama, yaamwitira omu maisho g'abantu, yaategyeka omu mwanya gwe. Endiijo mirimo ya Zekaria n'ebi yaakozire bihandiikirwe omu kitabo ky'eby'omu busingye bw'abagabe ba Israeli. Okwo nikow kuragaanisa kwa MUKAMA oku yaaraganiise Yehu naagira ati: Batabani baawe baryashutama aha kitebe ky'obugabe okuhitsya aha bwijukuru bwa kana. Kandi nikwo kyabaire. Omu mwaka gwa makumi ashatu na mwenda ogw'omu busingye bwa Uziya omugabe wa Yuda, Shalumu mwene Yabeshi akatandika kutegyeka; yaategyekyera okwezi kumwe omuri Samaria. Bwanyima Menahemu mwene Gaadi yaaruga Tiruza, yaija Samaria, yaitirayo Shalumu mwene Yabeshi, yaategyeka omu mwanya gwe. Endiijo mirimo ya Shalumu yoona, n'okugoma oku yaagomire, reeba bihandiikirwe omu kitabo ky'eby'omu busingye bw'abagabe ba Israeli. Bwanyima omu biro ebyo Menahemu akateera Tifusa, yaagicwekyereza n'abaabaire barimu boona, n'ebyaro byayo byona okuruga Tiruza okuhika aha myatano yaayo; eki yaagicwekyerereize n'ahabw'okuba bakanga kumwigurira amarembo, kandi n'abakazi baamwo abaabaire baine enda yaabashatura aha nda. Omu mwaka gwa makumi ashatu na mwenda ogw'omu busingye bwa Uziya omugabe wa Yuda, Menahemu mwene Gaadi akatandika kutegyeka Israeli, yaategyekyera emyaka ikumi omuri Samaria. Yaakora ebirikwangwa MUKAMA; omu biro bye byona tiyaareka bibi bya Yeroboamu mwene Nebati ebi yaasiisiise Israeli. Eizooba rimwe Puuli omugabe wa Asiria yaateera egyo nsi; Menahemu yaamuhongyera etalanta z'efeeza rukumi, ngu amuhwere abone kuhama omu bugabe bwe. Kandi ezo mpiiha Menahemu akaba aziihire omu batungi boona ab'omuri Israeli, buri muntu omuribo shekeli z'efeeza makumi ataano, ngu abone kuziha ogwo mugabe wa Asiria. N'ahabw'ekyo omugabe wa Asiria yaakuba yaagarukayo, tiyaaguma muri egyo nsi. Mbwenu endiijo mirimo ya Menahemu n'ebi yaakozire byona, tibihandiikirwe omu kitabo ky'eby'omu busingye bw'abagabe ba Israeli? Menahemu yaagwejegyera, yaashanga baishenkuru; omutabani Pekahia yaategyeka omu mwanya gwe. Omu mwaka gwa makumi ataano ogw'omu busingye bwa Uziya omugabe wa Yuda Pekahia mwne Menahemu akatandika kutegyekyera Israeli omuri Samaria; yaamar aemyaka ebiri ari aha ngoma. Yaakora ebirikwangwa MUKAMA, tiyaareka bibi bya Yeroboamu mwene Nebati, ebi yaasiisiise Israeli. Bwanyima Peeka mwene Remalia, omukru w'engabo ze, yaamugiira omu naama, yaamwitira Samaria omu kigo ky'omu kikaari ky'omugabe. Ku yaaherize kumwita, yaategyeka omu mwanya gwe. Mbwenu endiijo mirimo ya Pekahia n'ebi yaakozire byona, bikahandiikwa omu kitabo ky'eby'omu busingye bw'abagabe ba Israeli. Omu mwaka gwa makumi ataano ogw'omu busingye bwa Uziya omugabe wa Yuda Peeka mwene Remalia akatandika kutegyekyera Israeli omuri Samaria, yaamara emyaka makumi abiri ari aha ngoma. Yaakora ebirikwangwa MUKAMA, tiyaareka bibi bya Yeroboamu, ebi yaasiisiise Israeli. Omu biro bya Peeka omugabe wa Israeli Tigulaasi-pileseeri omugabe wa Asiria yaija, yaakwata Iyooni, Abeelibesi-maaka, Yanoa, Kedeshi, Hazori, Gileadi na Galilaaya, ensi yoona eya Nafutaali; kandi abantu yaabatwara Asiria bari enkwatwa. Bwanyima Hoshea mwene Ela yaagiira Peeka mwene Remalia omu naama, yaamuteera, yaamwita; yaatandika kutegyeka omu mwanya gwe omu mwaka gwa makumi abiri ogw'omu busingye bwa Yosamu mwene Uziya. Mbwenu endiijo mirimo ya Peeka n'ebi yaakozire byona bikahandiikwa omu kitabo ky'eby'omu busingye bw'abagabe ba Israeli. Omu mwaka gwa kabiri ogw'omu busingye bwa Peeka mwene Remalia omugabe wa Israeli Yosamu mwene Uziya omugabe wa Yuda akatandika kutegyeka. Obu yaatandikire kutegyeka, akaba ahikize emyaka makumi abiri n'etaano, yaamara emyaka ikumi na mukaaga ari aha ngoma omuri Yerusaalemu. Kandi nyina akaba naayetwa Yerusha mwne Zadoki. Akakora ebirikusiimwa MUKAMA, nk'ebi Uziya ishe yaakozire byona. Kwonka emyanya mikuru ey'okuramizamu tiyaasheenywa; kureka abantu bakaguma bagitambiramu ebitambo, bagyotereramu obubaane. Kandi yaayombeka eirembo ry'ekikaari kya MUKAMA ery'aharuguru. Mbwenu endiijo mirimo ya Yosamu n'ebi yaakozire byona tibihandiikirwe omu kitabo ky'eby'omu busingye bw'abagabe ba Yuda? Omu biro ebyo MUKAMA akatandika kutuma Rezini omugabe wa Siria na Peeka mwene Remalia kurwanisa Yuda. Bwanyima Yosamu yaagwejegyera, yaashanga baishenkuru, baamuziika hamwe nabo omu rurembo rwa Daudi ishenkuru; Ahazi omutabani yaategyeka omu mwanya gwe. Omu mwaka gwa ikumi na mushanju ogw'omu busingye bwa Peeka mwene Remalia, Ahazi mwene Yosamu omugabe wa Yuda akatandika kutegyeka. Akaba ahikize emyaka makumi abiri, obu yaatandika kutegyeka; yaategyekyera emyaka ikumi na mukaaga omuri Yerusaalemu. Tiyaakora birikusiimwa MUKAMA Ruhanga we, nk'oku ishenkuru Daudi yaakozire, kureka yaagyendera omu mitwarize y'abagabe ba Israeli; kandi yaarabya n'omutabani omu muriro, naakuratira ebirikunugwa eby'abanyamahanga, abu MUKAMA yaabingire omu maisho g'Abaisraeli. Kandi yaaguma naatambira ebitambo, naayoterera obubaane omu myanya mikuru ey'okuramizamu n'aha bibungo kandi n'ahansi ya buri kiti ekyetwa omurinzi. Bwanyima Rezini omugabe wa Siria na Peeka mwene Remalia omugabe wa Israeli bainamuka kuteera Yerusaalemu; baagota Ahazi, kwonka tibaabaasa kumusingura. Omu biro ebyo nimwo omugabe wa Edomu yaagaruriire Elaasi omuri Edomu, akabingamu abashaija ba Yuda; Abanyaedomu bakaija omuri Elaasi; bakagumamu n'okuhitsya hati. Atyo Ahazi yaatuma entumwa ahari Tigulaasi-pileseeri omugabe wa Asiria, naagira ati: Ndi omwiru waawe kandi omwana waawe. Rugayo onjune omugabe wa Siria n'owa Israeli, abanteire. Kandi yaatwara efeeza n'ezaabu ezaashangirwe omu nju ya MUKAMA n'omu mabikiro g'enju y'omugabe, yaabitoijera omugabe wa Asiria. Omugabe wa Asiria yaamwikiriza, yaahurura, yaateera Damasiko, yaagikwata, n'abantu baamwo yaabatwara Kiiri bari enkwatwa, kandi yaita na Reziini. Omugabe Ahazi ku yaagiire Damasiko kubugana Tigulaasi-pileseeri omugabe wa Asiria, yaareebayo eitambiro. Yaatwekyera Uriya omunyamurwa eky'okureeberaho ky'eryo itambiro, ekyabaire nikishushanira kimwe naryo omu miringo yoona. Uriya omunyamurwa yaayombeka eryo itambiro, naarishushanisiza kimwe n'ebi omugabe Ahazi yaatwekire ari Damasiko byona; atyo ogwo munyamurwa yaarikora, omugabe Ahazi atakagarukire naaruga Damasiko. Omugabe ku yaarugire Damasiko, yaareeba eitambiro; bwanyima yaariirira haihi, yaaritembaho. yaaryokyezaho ekitambo kye ky'okwotsya n'empongano ye y'esaano, yaarishukaho empongano ye y'eky'okunywa, kandi yaarishukyera eshagama y'empongano ze ez'okusiima ahabw'obusingye. Kandi eitambiro ry'emiringa eryabaire rituura omu maisho ga MUKAMA, yaariiha omu maisho g'enju omu mwanya gwaryo ahagati y'eitambiro rye n'enju ya MUKAMA, yaarita aha rubaju rw'obukiizi-bwa-bumosho obw'eitambiro rye. Omugabe Ahazi yaaragiira Uriya omunyamurwa naagira ati: Aha itabiro erihango obe niho waaguma nooyokyeza ekitambo ekyokibwa omu kasheeshe, n'empongano y'esaano ey'omumwabazyo, n'ekitambo ky'omugabe eky'okwotsya n'empongano ye ey'esaano, hamwe n'ekitambo ky'okwotsya eky'abantu boona ab'eryo ihanga n'empongano yaabyo ey'esaano n'ey'ebyokunywa; kandi orishukyere eshangama yoona ey'ekitambo ky'okwotsya n'ey'ebindi bitambo; kwonka eitambiro ry'emiringa rigume ribe eryangye ery'okwehanuurizaho. Uriya omunyamurwa yaakora ebyo byona, nk'oku omugabe Ahazi yaamuragiire. Bwanyima omugabe Ahazi yaashara aha binaabiro ebiremu by'ebitebe byabyo, yaiha ahari buri kimwe ekinaabiro kyakyo; kandi yaiha ekitanka aha nimi z'emiringa ezaabaire ziri ahansi yaakyo, yaakita aha mabaare agaariire. Kandi omuhanda ogushakaire ogw'okurabamu ahari Sabato, ogwabaire gwombekire okuruga omu kikaari okuhika aha irembo ry'omugabe ery'aheeru eririkutaaha omuri hekalu, yaagwiha aha nju ya MUKAMA ahabw'omugabe wa Asiria. Mbwenu endiijo mirimo ya Ahazi n'ebi yaakozire byona tibihandiikirwe omu kitabo ky'eby'omu busingye bw'abagabe ba Yuda? Ahazi yaagwejegyera, yaashanga baishenkuru, baamuziika hamwe nabo omu rurembo rwa Daudi; Hezekia omutabani yaategyeka omu mwanya gwe. Omu mwaka gwa ikumi n'ebiri ogw'omu busingye bwa Ahazi omugabe wa Yuda Hoshea mutabani wa Ela akatandika kutegyekyera Israeli omuri Samaria, yaamara emaka mwenda aha ngoma. Yaakora ebirikwangwa MUKAMA, kwonka tiyaashushana na bagabe ba Israeli abaamubandiize. Shalumaneseeri omugabe wa Asiria yainamuka, yaamuteera; Hoshea yaahinduka omwiru we, yaaguma naamutoijera. Bwanyima omugabe wa Asiria yaashanga Hoshea amugiriire enaama; ahakuba akaba atumire entumwa ahari So omugabe wa Misri, kandi ayangire kutwekyera omugabe wa Asiria emitoijo, nk'oku yaabaire amutoijera buri mwaka. Nikyo omugabe wa Asiria yaamuteereire omu kihome akamuboha. Bwanyima omugabe wa Asira yainamuka, yaaraba omuri egyo nsi yoona, yaahika Samaria, yaagigota okumara emyaka eshatu. Omu mwaka gwa mwenda ogw'omu busingye bwa Hoshea, omugabe wa Asiria yaakwata Samaria, yaatwara Abaisraeli Asiria bari enkwatwa, yaabata omuri Haala n'aha mugyera Habora ogw'omuri Gozani, n'omu ndembo z'Abameedi. Ekyo kikabaho ahabw'okuba Abaisraeli bakacumura ahari MUKAMA Ruhanga waabo, owabaihire omu nsi ya Misri omu mikono ya Faraho omugabe waayo, baatiina baaruhanga abandi, baagyendera omu micwe y'ago mahanga agu MUKAMA yaabingire omu maisho gaabo, kandi n'omu micwe ei abagabe ba Israeli baabaire bareetsire. Kandi Abaisraeli baaguma nibakorera omu mubonano ebitahikire nibacumura ahari MUKAMA Ruhanga waabo. Baayeyombekyera emyanya mikuru ey'okuramizamu omuri tauni zaabo zoona, okuruga aha minaara y'abarinzi, okuhika aha ndembo ezeehinguririziibwe engo z'amabaare; kandi baayebyarira enyomyo z'amabaare na Ashera ahari buri kibungo kyona ekiraingwa, n'ahansi ya buri kiti ekyetwa omurinzi, okwo niyo baayoterereire obubaane omu myanya yoona emikuru y'okuramizamu, nk'oku ago mahanga gaakozire agu MUKAMA yaatwaire akaiha omu maisho gaabo. Baakora ebindi bibi, baagwisa kubi MUKAMA, baaheereza ebishushani ebirikuramibwa ebi MUKAMA yaabaire abagizire ati; Eki mutarikikora. N'obu biraabe byabaire biba bityo, hoona MUKAMA akaba ateisa Israeli na Yuda, naagambira omuri buri nabi na buri muhanuuzi, naagira ati: Muhindukye murekye emicwe yaanyu emibi, mworobere ebiragiro byangye n'ebi naataireho, nk'ebiragiro byona ebi naaragiire baashwenkuriimwe, kandi n'ebi naabatumireho nimbirabya omu bairu bangye bombi, oku byabaire biri. Kwonka banga kuhurira, bagangaara, nka baishenkurubo abaabaire bataikiriza MUKAMA Ruhanga waabo. Bagaya ebi yaataireho, n'endagaano ei yaaragaine na baishenkurubo n'okuteisa oku yaabaire abateisa. Bakuratira ebitaine mugasho, nabo bahinduka ebataine mugasho, batooreza emicwe y'amahanga agabeehinguririze, agu MUKAMA yaabeehanangiriize kutakora nkago. Batyo baareka ebiragiro bya MUKAMA Ruhanga waabo, baayekorera ebishushani bibiri by'enyana ebiheesire, kandi baaguma nibakora ana Ashera, baramya eihe ryona ery'omu iguru, nibaheereza Baali. Barabya batabani baabo na bahara baabo omu muriro nk'ebitambo, baragura, baroga, beehayo kukora ebirikwangwa MUKAMA, nibamugwisa kubi. N'ahabw'ekyo MUKAMA yaagwerwa kubi munonga Abaisraeli yaababinga omu maisho ge, tiyaagira u yaatsigaho kureka oruganda rwa Yuda rwonka. Kandi Abayuda nabo tibaayorobera biragiro bya MUKAMA Ruhanga waabo, kureka baagyendera omu micwe ei Abaisraeli baareetsire. N'ahabw'ekyo MUKAMA yaacwa baijukuru b'Abaisraeli boona, yaababurabuza, yaabahayo omu mikono y'abanyagi, okuhitsya obu yaababingiire kimwe omu maisho ge. Ahakuba akacwa Israeli aha nju ya Daudi, baahindura Yeroboamu mwene Nebati omugabe. Kandi Yeroboamu yaazibira Abaisraeli kukuratira MUKAMA, yaabakoresa ekibi kihango. Batyo Abaisraeli baagyendera omu bibi byona ebi Yeroboamu yaakozire, tibaabireka, okuhitsya obu MUKAMA yaabingira Israeli omu maisho ge, nk'oku yaashangirwe agambire naaraba omu bairu be boona baanabi. Okwo nikwo Abaisraeli baabingirwe omu nsi yaabo, bakatwarwa Asiria, bakagumayo n'okuhitsya hati. Bwanyima omugabe wa Asiria yaiha abantu Babulooni, Kuusa, Ava, Hamasi, na Sefavaimu, yaabata omu ndembo za Samaria omu mwanya gw'Abaisraeli; baagikubuura, baatuura omu ndembo zaayo. Ku baabaire bakitandikire kutuurayo, tibaatiina MUKAMA; n'ahabw'ekyo yaabooherereza entare, zaabaitamu abantu. Batyo baagambira omugabe wa Asiria bati: Amahanga agu otwaire kuta omu ndembo za Samaria tigarikumanya biragiro bya ruhanga w'egyo nsi; n'ahabw'ekyo abooherereize entare; mbwenu reeba, nizibaita, ahabw'okuba tibarikumanya biragiro bya ruhanga w'ensi egyo. Omugabe wa Asiria nikwo kuragiira ati: Mugarureyo omunyamurwa omwe aha bu mwaihireyo, agyende atuureyo, abeegyese ebiragiro bya ruhanga w'egyo nsi. N'ahabw'ekyo omwe aha banyamurwa abu baihire Samaria yaija, yaatuura Beseeli, yaaguma naabeegyesa oku bashemereire kutiina MUKAMA. Kwonka buri ihanga ryaguma niryekorera baaruhanga baaryo, niribata omuri zaanyaruju z'omu myanya mikuru ey'okuramizamu, ezi Abasamaria baabaire bombekire, buri ihanga omu ndembo ezi ryabaire ritwiremu. Aba Babulooni baakora Sukoosi-benosi; aba Kuusi baakora Neregaali; aba Hamasi baakora Ashima; aba Ava baakora Nibuhazi na Tarutaaki; n'aba Sefavaimu baaguma nibootsya abaana omu muriro, nibabatambira Adrameleki na Anameleki, baaruhanga ba Sefavaimu. Kandi bakaba batiina MUKAMA, batoorana omuribo abantu b'emiringo yoona kuba abanyamurwa b'emyanya mikuru; abo nibo baabaire babatambirira ebitambo omuri zaanyaruju z'omuri egyo myanya. Batyo batiina MUKAMA, kwonka baaguma nibaheereza baaruhanga baabo, nibakuratira emitwarize y'amahanga agu baarugiremu. Na hati nibakitwaza nk'oku baabaire batwaza ira. Tibarikutiina MUKAMA, tibarikukuratira byatairweho nari emigyenzo, nari ebiragiro ebi MUKAMA yaaragiire beene Yakobo ou yaayetsire Israeli. Abo nibo MUKAMA yaaragaine nabo endagaano akabeehanangiriza naagira ati: Mutaritiina baaruhanga abandi, mutaribainamira, mutaribaheereza n'obu kwakuba okubatambira ebitambo; kureka MUKAMA owaabaihire omu nsi ya Misri n'amaani maingi n'omukono ogubangire, mube niwe mwatiina, mukainamira; kandi mube niwe mwatambira ebitambo. Kandi ebyatairweho n'emigyenzo n'ebiragiro, ebi yaaragiire akabibahandiikira, mugume mubiteho omutima, mubyorobere; mutarigira baaruhanga abandi abu mwatiina. N'ahabw'ekyo endagaano ei naaragaine naimwe mutarigyebwa; mutaritiina baaruhanga abandi, kureka mugume mutiine MUKAMA Ruhanga waanyu; niwe aribajuna omu mikono y'abazigu baanyu boona. Kwonka bo baayanga kuhurira, baagumizamu n'emicwe yaabo eya ira. Batyo abantu b'ago mahanga baaguma nibatiina MUKAMA, kandi nibaheereza ebishushani byabo ebibaizire; abaana baabo na baijukuru baano nabo baagumizamu baakora nk'oku baishekurubo baabaire bakora, n'okuhitsya hati. Omu mwaka gwa kashatu ogw'omu busingye bwa Hoshea mwene Ela, omugabe wa Israeli, Hezekia mutabani wa Ahazi omugabe wa Yuda akatandika kutegyeka. Yaatandika aine emyaka makumi abiri n'etaano, yaategyekyera emyaka makumi abiri na mwenda omuri Yerusaalemu. Nyina akaba naayetwa Abi muhara wa Zekaria. Yaakora ebirikusiimwa MUKAMA nk'ebi Daudi ishenkuru yaakozire byona oku byabaire biri. Yaihaho emyanya mikuru ey'okuramizamu, yaasheenya enyomyo z'amabaare, yaatema Ashara; kandi yaacwagacwagura enjoka y'omuringa ei Musa yaabaire akozire, ahabw'okuba okuhitsya omu bunaku obwo Abaisraeli bakaba nibakigyoterera obubaane; neeyetwa Nehushitaane. Akaba naayesiga MUKAMA Ruhanga wa Israeli; n'ahabw'ekyo tihariho mugabe weena owaabaire naamushusha omu bagabe ba Yuda boona abaamukuratiire, n'obu baakuba abaamubandiize. Ahabw'okuba akagumira ahari MUKAMA, tiyaareka kumukuratira, yaaguma naayorobera ebiragiro ebi MUKAMA yaaragiire Musa. MUKAMA yaaguma nawe; ei yaabaire ahurura yoona, aba gye. Kandi yaagomera omugabe wa Asiria, yaayanga kumuheereza. Kandi yaateera Abafilistia okuruga aha munaara gw'abarinzi okuhika aha ndembo ezizitiire n'engo z'amabaare, yaabahitsya Gaaza n'omu byanga byayo. Omu mwaka gwa kana ogw'omu busingye bw'omugabe Hezekia, ogwabaire guri omwaka gwa mushanju ogwa Hoshea mwene Ela omugabe wa Israeli, Shalumaneseeri omugabe wa Asiria akainamuka, yaateera Samaria, yaagigota; aha muheru gw'omwaka gwa kashatu yaagikwata. Omu mwaka gwa mukaaga ogwa Hezekia, ogwabaire guri omwaka gwa mwenda ogwa Hoshea omugabe wa Israeli, nimwo Samaria yaakwatiirwe. Bwanyima omugabe wa Asiria yaatwara Abaisraeli omu nsi ye bari enkwatwa, yaabata omuri Haala, n'aha mugyera Habora ogw'omuri Gozani, n'omu ndembo z'Abameedi, ahakuba tibarahuriire iraka rya MUKAMA Ruhanga waabo, kureka bakaita endagaano ye, nangwa n'ebi Musa omugaragwa wa MUKAMA yaaragiire byona, baayanga kubihurira, n'obu kwakuba okubyorobera. Omu mwaka gwa ikumi n'ena ogw'omu busingye bw'omugabe Hezekia, Senakeribu omugabe wa Asiria akainamuka, yaateera endembo zoona eza Yuda ezaabaire zizitiirwe n'engo z'amabaare, yaazikwata. Hezekia omugabe wa Yuda yaatuma aha mugabe wa Asiria ari Lakishi, ati: Nshobize; ndeka; kyona eki orancwe ninkyemera. Omugabe wa Asiria yaacwa Hezekia omugabe wa Yuda etalanta magana ashatu z'efeeza, kandi n'ez'ezaabu makumi ashatu. Hezekia yaamuha efeeza yoona eyaashangirwe omu nju ya MUKAMA, n'omu mabiikiro g'enju y'omugabe. Omu biro ebyo Hezekia omugabe wa Yuda akaiha ezaabu aha nyigi za hekalu ya MUKAMA, n'aha biti by'emiryango, ei yaabaire abishwekire, yaagiha omugabe wa Asiria. Omugabe wa Asiria, ku yaabaire akiri Lakishi, yaatuma abatware be Tarutaani, Rabusaari, na Rabushaake, n'eihe rihango aha mugabe Hezekia omuri Yerusaalemu. Bainamuka, baaza Yerusaalemu. Ku baahikireyo, baayemerera aha mukura gw'ekiyanja ky'eruguru, ekiri aha muhanda rugyendwa ogurikuza aha kibanja ky'omwozi. Ku baayetsire omugabe, haija Eliakimu mwene Hilukia, owaabaire ari omukuru w'ekikaari, na Shebuna omuhandiiki, na Yoa mwene Asafu omuhandiiki w'ebirikubaho, baabashanga aho. Omutware Rabushaake yaabagira ati: Mwirooko mugire Hezekia muti: Oku nikwo omugabe rugambwa, omugabe wa Asiria arikugamba naagira ati: Mbwenu ou orikwesiga n'oha? Noogira ngu ebigambo bugambo nibyo naama n'amaani eby'okurwanisa? Hari ou oyegamiire hati n'oha, waaza kungomera? Reeba, hati oyegamiire Misri, orubango oruri nk'ekibungo kihndekire, ekirikwija kucumita ekiganja ky'omuntu weena orikukihimbagiriraho. Okwo nikwo na Faraho omugabe wa Misri ari ahari boona abarikumwesiga. Kandi ku murangire muti: Nitwesiga MUKAMA Ruhanga waitu, tiwe ogwo ou Hezekia yaihireho emyanya ye mikuru ey'okuramizamu n'amatambiro ge, naagira Abayuda n'aba Yerusaalemu ati: Mushemereire kuramiza omu maisho g'eri itambiro eriri Yerusaalemu? Mbwenu ija okwatirizane na mukama wangye omugabe wa Asiria. Nkuhe embaraasi enkumi ibiri; ku oraabone ab'okuzitemba, ongire kwo! Noija kubaasa ota kubinga omwe aha bakuru bangye b'engabo ab'amaani makye okukira abandi, ku oraabe oyesigire Misri kuba nibo baakuha ebigaari n'ab'aha mbaraasi? Kandi noogira ngu nyizire kuteera omwanya ogu n'okugucwekyereza ntaragiirwe MUKAMA? Omanye ngu MUKAMA niwe angambiire ati: Inamuka, oteere egyo nsi, ogicwekyereze. Bwanyima Eliakimu mwene Hilukia na Shebuna na Yoa baagira omutware Rabushaake bati: Twakweshengyereza, gamba n'abairu baawe omu rurimi rw'Abasiria; ahakuba itwe niturumanya; reka kugamba omu rurimi rw'Abayuda, abantu abari ha rugo rw'amabaare babihuriire. Kwonka omutware Rabushaake yaabagarukamu ati: Nimugira ngu mukama wangye antumire ahari mukama waanyu naimwe kuba niimwe naagambira ebigambo ebi mwenka? Tantumire kubigambira n'abashaija bariya abashutami aha rugo, abarikwija kurya naimwe amazi gaabo, n'okunywa naimwe enkari yaago? Ahonaaho omutware Rabushaake yaayemerera, yaagamba n'eiraka rihango omu rurimi rw'Abayuda, naagira ati: Muhurire obutumwa bw'omugabe rugambwa, omugabe wa Asiria. Oku nikwo omugabe arikugamba naagira ati: Mutaikiriza Hezekia kubabeiha; ahabw'okuba tarikwija kubaasa kubajuna abaihe omu mikono yangye. Mutaikiriza Hezekia kubeesigisa MUKAMA naabagira ati: Buzimazima MUKAMA naija kutujuna, kandi orurembo oru tirurikwija kuheebwayo mu mikono y'omugabe wa Asiria. Mutahurira Hezekia; ahakuba oku nikwo omugabe wa Asiria arikugamba naagira ati: Mugarukane naanye; mwije munshangye aha; obwo buri omwe omuriimwe nibwo araarye ahamuzaabibu gwe, akarya ahamutiini gwe, kandi akanya amaizi g'omu iziba rye, okuhitsya obu ndiija, nkabatwra omu nsi erikushushana n'eyaanyu, ensi y'engano na viinyo, ey'emigaati n'emizaabibu, kandi ey'emizeituuni n'obwoki, mukabona kugumaho, mutafe. N'ahabw'ekyo mutahurira Hezekia orikubabeihabeiha naabagira ati: MUKAMA naija kutujuna. Nimugira ngu hariho ruhanga omuri baaruhanga b'abanyamahanga orajunire ensi ye omu mikono y'omugabe wa Asiria? Mbwenu baaruhanga ba Hamasi na Arupaadi barahi? na baaruhanga ba Sefavaimu, ba Hena n'aba Iiva barahi? Barajunire Samaria omu mikono yangye? Ni baahi omuri baaruhanga boona ab'ezo nsi abarajunire ensi yaabo omu mikono yangye, mukabona kwesiga ku MUKAMA arikwija kwiha Yerusaalemu omu mijono yangye? Abantu baahunama, tibaagira ki baamugarukamu, ahabw'okuba ekiragiro ky'omugabe kikaba nikigira kiti: Mutamugarukamu. Bwanyima Eliakimu mwene Hilukia omukuru w'ekikaari, na Shebuna omuhandiiki, na Yoa mwene Asafu omuhandiiki w'ebirikubaho baija ahari Hezekia bataagwire ebijwaro byabo, baamuteekyerereza ebigambo bya Rabushaake. Omugabe Hezekia ku yaabihuriire, yaataagura ebijwaro bye, yaajwara ekiguniya, yaaza omu nju ya MUKAMA. Yaatuma Eliakimu omukuru w'ekikaari na Shebuna omuhandiiki n'abanyamurwa abakuru ahari nabi Isaaya mwene Amozi bajwaire ebiguniya. Baamugira bati: Oku nikwo Hezekia arikugamba naagira ati: Eri izooba n'eizooba ry'obusaasi n'okuhanwa n'okuteererwa enaku, ahakuba abaana bahikire kuzaarwa, kwona amaani g'okubazaara tigariho. Shana MUKAMA Ruhanga waawe ahuriire ebigambo byona ebigambirwe Rabushaake, ou mukama we omugabe wa Asiria atumire kugaya Ruhanga otahwaho, obundi MUKAMA Ruhanga waawe akaamuhana ahabw'ebigambo ebyo ebi ahuriire; na'ahabw'ekyo imutsya eiraka ryawe oshabire abantu abakiriho abaahonokireho. Abaheereza b'omugabe Hezekia ku baahikire owa Isaaya, Isaaya yaabagira ati: Mugambire mukama waanyu muti: Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Otatiina ebyo bigambo bi ohuriire, ebi abaheereza b'omugabe wa Asiria banjumire. Reeba, niinyija kumutamu ogundi mutima, ahurire orukuru, agarukye omu nsi ye; kandi ku araahikyeyo, mmwitse rurara. Bwanyima Rabushaake yaagarukayo, yaashanga omugabe wa Asiria naarwanisa Libuna; ahabw'okuba akaba ahuriire ku arugire Lakishi. Omugabe ku yaahuriire ebya Tiruhaaka omugabe wa Esiopia nibagira ngu, Reeba aizire kukuteera, yaagaruka yaatuma ahari Hezekia naagira ati: Mwirooko mugire Hezekia omugabe wa Yuda muti: Otaikiriza Ruhanga waawe ogwo ou orikwesiga kukubeiha naakuraganisa ati: Yerusaalemu teriheebwayo mu mikono y'omugabe wa Asiria. Reeba, ohuriire oku abagabe ba Asiria baagizire ensi zoona, bakazicwekyerereza kimwe. Noogira ngu niiwe orikwija kukira? Amahanga aga, Gozani, Harani, Rzefu, n'ab'omuri Edeni abaabaire batwire Telasaari, agu baatatenkuru baacwekyereize, noogira ngu baaruhanga baago bakagajuna? Nyoreka omugabe wa Hamasi, n'owa Arupaadi, n'ow'orurembo Sefavaimu, n'owa Hena, n'owa Iiva! Hezekia yaayakiira ebaruha eyaareetwa ezo ntumwa, yaagishoma; bwanyima yainamuka, yaija omu nju ya MUKAMA, yaagishashaanura omu maisho ge. Hezekia yaashabira omu maisho ga MUKAMA naagira ati: Ai MUKAMA Ruhanga wa Israeli, otuura aha kitebe ky'obukama ahagati ya baakerubi, Iwe wenka niiwe Ruhanga ow'obugabe bwona obw'omu nsi; niiwe waahangire eiguru n'ensi. MUKAMA, tega okutu kwawe, ohurire; igura amaisho gaawe, ai MUKAMA, oreebe; ohurire ebigambo ebi Senakeribu atumire kurogota ahari Ruhanga otahwaho. N'ekya buzima, MUKAMA, abagabe ba Asiria bakacwekyereza abantu b'ago mahanga n'ensi zaabo, baanaga baaruhanga baabo omu muriro, ahabw'okuba bakaba batari baaruhanga nyamuhanga, kureka bakaba bakozirwe engaro z'abantu omu biti n'omu mabaare; nikyo baabacwekyerereize. N'ahabw'ekyo hati, ai MUKAMA Ruhanga waitu, ninkweshengyereza otujune, otwihe omu mikono ye, obugabe bwona obw'omu nsi, ai MUKAMA, bumanye ku niiwe wenka oba Ruhanga. Bwanyima Isaaya mwene Amozi yaatuma ahari Hezekia naagira ati: Oku nikwo MUKAMA Ruhanga wa Israeli arikugamba naagira ati: Nk'oku onshabire kukuhwera aha bya Senakeribu omugabe wa Asiria, naakwikiriza. Eki nikyo kigambo eki MUKAMA amugambirieho naagira ati: Omwishiki wa Saayuuni otakamanyaga mushaija Naakugaya, naakushekyerera; Kandi Yerusaalemu neekuzongoreza omutwe. N'oha ou ojumire, okarogotaho? Kandi ou okabukiire, okateera ekitsyori n'oha? N'Orikwera wa Israeli! Ojumiise MUKAMA entumwa zaawe, Noogira oti: Nyinamukire n'ebigaari byangye bingi Aha mitwe y'enshozi, Hare munonga ahagati ya Lebanooni. Niinyija kutema emyereezi yaayo emiraingwa, N'emiberooshi yaayo emirungi munonga; Niinyija kuhika omu bweshereko bwayo hare munonga, Omu kibira kyayo ekikwataine. Nkatimba amaziba g'abanyamahanga, Naanywa amaizi gaago; Naaribatiirira emigyera ya Misiri yoona, Naagyomya. Torahuriire ku naamaririire ira kukikora? Omu biro bya ira nkacuma enaama y'okukora Ebi ndikuhikiiriza omu biro ebi, Ngu ocwekyereze endembo ezeehinguririziibwe engo z'amabaare, Ozihindure amatongo. Nikyo kyareeteire abazitwiremu kucweka entegye, Bakahahaaza omutima, bakarimbagirirwa, Bakaba nk'obunyaatsi bw'omu ishwa, Nk'obunyaatsi buto, Bakahotoka nk'obunyaatsi obumezire aha mutwe gw'enju, Nk'engano ezooma zitakakuzire. Kwonka nimmanya emishutamire yaawe, Emihururire yaawe, n'emitabaarukire yaawe, Kandi n'ekiniga eki wangiriire. Ahabw'okungirira ekiniga, Kandi nkahurira eby'amaryo gaawe, Niinyija kukuta eirobo ryangye omu nyindo, N'ekyoma kyangye omu kanwa, Nkugarure omuhanda ogwakureetsire. Kandi aka karyakubeera akamanyiso; omu mwaka ogu nimwija kurya ebyemerize; omu gwa kabiri murye ebemerize eby'emiragarika y'ebyo, bwanyima omu mwaka gwa kashatu muryabiba mugyeshe, mubyare emizaabibu, murye ebijuma byayo. Abatsigaire aha b'enju ya Yuda abaahonokireho baryagaruka batsimbe emizi okuzimu, n'ahaiguru baane ebyana; ahakuba omuri Yerusaalemu haryarugamu ekicweka ekiriba kitsigaireho, n'aha rushozi Saayuuni harugyeho omutwe gw'abahonokireho. Obweziriki bwa MUKAMA buryakihikiiriza. Nikyo MUKAMA arikugambira aha mugabe wa Asiria naagira ati: Tarihika muri oru rurembo, nari okurwemurikira omumaisho aine engabo ye, n'obu kwakuba okurutuumaho omutuumo gw'eitaka. Omuhanda ogwamureetsire nigwo gurimugarurayo; kandi taritaaha muri oru rurembo; nikwo MUKAMA arikugira; ahakuba ndyarinda oru rurembo, ndujune ahabwangye, n'ahabw'omwiru wangye Daudi. Ekyo kiro maraika wa MUKAMA yaija, yaateera orusiisira rw'Abaasiria, yaitamu engabo z'Abaasiria akasiriira n'obukumi munaana n'enkumi itaano. Abantu ku baimukire omu kasheeshe, baashanga ezo ngabo zoona ziri emitumbi. Bwanyima Senakeribu omugabe wa Asiria yaarugayo, yaagaruka Nineeve, yaatuurayo. Ku yaabaire ari omuri nyaruju ya ruhanga we Nisirooki naamuramya, Adurameleki na Sharezeeri abatabani baija baamwitsa rurara, baacwa, baahungira omu nsi ya Araraati. Esari-hadooni omutabani yaategyeka omu mwanya gwe. Omu biro ebyo Hezekia akarwara, yaahika aha ncwamba za rufu. Nabi Isaaya mwene Amozi yaija ah'ari, yaamugira ati: Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Tebeekanisa eby'eka yaawe; ahabw'okuba noija kufa, tori w'okukira. Ahonaaho Hezekia yaahinduka, yaareba ekisiika, yaashaba MUKAMA naagira ati: Ai MUKAMA, ninkweshengyereza, mbwenu ijuka oku ngyendeire omu maisho gaawe omu bwesigwa n'omutima oguhikire, ninkora ebi orikusiima. Yaarira munonga. Kwonka Isaaya ku yaabaire atakashohoire kuruga omu kibuga ky'ahagati omu kikaari, ekigambo kya MUKAMA kyamwijaho nikigira kiti: Garukayo, ogambire Hezekia omukuru w'abantu bangye oti: Oku nikwo MUKAMA, Ruhanga wa Daudi shwenkuru, arikugamba naagira ati: Naahurira okushaba kwawe, kandi naareeba n'amarira gaawe. Reeba, niinyija kukukiza; aha kiro kya kashatu oinamukye omu nju ya MUKAMA. Kandi ndyayongyera aha biro byawe emyaka ikumi n'etaano. Ndyakujuna, iwe n'oru rurembo, omu mikono y'omugabe wa Asiria, kandi ndurinde ahabwangye, n'ahabw'omwiru wangye Daudi. Isaaya yaagira ati: Mureete ekitongye ky'emitiini. Baakireeta, baakibatika aha kizimba eki yaabaire arwaire, yaakira. Obwo Hezekia akaba yaabuurize Isaaya ati: Ni kamanyiso ki akarikworeka ku MUKAMA arikwija kuntambira, kandi ku ndikwija kwinamuka omu nju ya MUKAMA aha kiro kya kashatu? Isaaya yaamugarukamu ati: Aka niko kamanyiso aku MUKAMA yaakuha, akarikuhamya ku arikwija kuhikiiriza eki yaagamba. Nooyenda ngu ekicuucu kigyende omumaisho entambwe ikumi, nari kigarukye enyima entambwe ikumi? Hezekia yaamugarukamu ati: Nikirahuka ekicuucu kugyenda omumaisho entambwe ikumi; haakiri kigarukye enyima ezo ntambwe ikumi. Atyo nabi Isaaya yaashaba MUKAMA; nawe yaagarura ekicuucu enyima entambwe ikumi okuruga ahu kyabaire kyahika aha ky'okugyeresa kya Ahazi. Omu biro ebyo Merodaakibaladaani mwene Baladaani omugabe wa Babulooni akatuma ahari Hezekia entumwa, zaamutwarira ebaruha n'ekiconco, ahabw'okuba akaba ahuriire ngu arwaire. Hezekia yaazaakiira n'okushemererwa, yaazooreka enju ye yoona omu abiika ebintu bye eby'obuguzi bwingi, efeeza, ezaabu, emigaju, amajuta ag'obuguzi bwingi, n'ahu abiika eby'okurwanisa bye, n'ebyashangirwe omu mabiikiro ge byona; tihariho kintu kyona omu nju ye nari omu bugabe bwe bwona, eki atarazoorekirre. Bwanyima nabi Isaaya yaija aha mugabe Hezekia, yaamugira ati: Abashaija abo bagambire ki? kandi baizire owaawe nibaruga hi? Hezekia yaagira ati: Barugire omu nsi ya hare Babulooni. Onu ati: Bareebire ki omwawe? Hezekia yaagira ati: Byona ebiri omwangye babireebire; tihariho kintu kyona omu mabiikiro gangye eki ntaboorekire. Isaaya yaagira Hezekia ati: Mbwenu hurira ekigambo kya MUKAMA. Reeba, obunaku buryahika, ebintu by'omu nju yaawe byona, n'ebi baashwenkuru baabiikire okuhitsya hati, bitwarwe Babulooni, harekye kugira ekyatsigaraho, nikwo MUKAMA arikugamba. Kandi bamwe ahari batabani baawe, abu oriba oyezaariire, baryatwarwa, bahindukye abakonwa omu kikaari ky'omugabe wa Babulooni. Bwanyima Hezekia yaagira Isaaya ati: Ekigambo kya MUKAMA eki waagamba ni kirungi. Ahakuba akagira ati: Mbwenu shi ti kirungi, ku haraabe nihaija kubaho obusingye n'obuhooro omu biro byangye? Mbwenu endiijo mirimo ya Hezekia n'eby'amaani ge goona n'oku yaakozire ekiyanja, akateera omukura gw'okureeta amaizi omu rurembo, tibihandiikirwe omu kitabo ky'eby'omu busingye bw'Abagabe ba Yuda? Bwanyima Hezekia yaagwejegyera, yaashanga baishenkuru; Manaase omutabani yaategyeka omu mwanya gwe. Manaase akaza aha ngoma aine emyaka ikumi n'ebiri, yaamara aha ngoma emyaka makumi ataano n'etaano naategyekyera Yerusaalemu. Nyina akaba naayetwa Hefuziba. Kwonka yaakora ebirikwangwa MUKAMA, naatooreza emicwe erikunugwa ey'abanyamahanga, abu MUKAMA yaabingire omu maisho g'Abaisraeli; ahabwo'okuba akagaruka yaayombeka zaanyaruju z'omu myanya mikuru y'okuramizamu, ezi Hezekia ishe yaabaire asheenyire; yaayombekyera Baali amatambiro, yaakora Ashera nk'oku Ahabu omugabe wa Israeli yaabaire akora, kandi yaaguma naaramya eihe ryona ery'omu iguru, naariheereza. Kandi yaayombeka amatambiro omu nju ya MUKAMA, ei MUKAMA yaabaire agambireho ati: Omuri Yerusaalemu nimwo ndita eiziina ryangye. Kandi yaayombekyera eihe ryona ery'omu iguru amatambiro omu bikaari byombi eby'enju ya MUKAMA. Yaarabya omutabani omu muriro, yaaguma naakora eby'okumanyisa ebiribaho n'okuragura, kandi yaaraguza aha barikugambisa emizimu n'abarogi. Yaakora ebibi bingi omu maisho ga MUKAMA, yaamugwisa kubi. Yaata ekishushani kya Ashera ekibaizire omu nju ei MUKAMA yaagambiire Daudi n'omutabani Sulemaani ati: Omu nju egi n'omuri Yerusaalemu ebi naatooraine omu nganda zoona eza Israeli, nimwo ndita eiziina ryangye kugumamu ebiro byona; kandi Abaisraeli ku barita omutima aha kworobera ebi naabaragiire byona, n'ebi omwiru wangye Musa yaabaragiire, tindigaruka kubazengyereza kubaiha omu nsi ei naahaire baishenkurubo. Kwonka tibaahurira, kandi Manaase yaababeihabeiha kukora ebibi ebirikukira obubi ebi amahanga gaakozire, agu MUKAMA yaacwekyerereize omu maisho g'Abaisraeli. Bwanyima MUKAMA yaagamba naaraba omu bairu be baanabi ati: Ahabwa Manaase omugabe wa Yuda kukora ebirikunugwa ebyo, akakora ebibi ebirikukira obubi ebi Abaamori abaamubandiize baakozire byona, akasiisisa Abayuda ebishushani bye ebirikuramibwa; nikyo MUKAMA Ruhanga wa Israeli arikugambira naagira ati: Reeba, naaza kureeta akabai ahari Yerusaalemu na Yuda, aku omuntu weena araahurire, amatu gakateera enduuru. Ndyagyeresa Yerusaalemu akagoye nk'aku naagyereise Samaria, na kariisho ei naashwijumiise enju ya Ahabu; kandi ndyaragaza Yerusaalemu, nk'oku omuntu aragaza eshuhaani, akgijuumika. Ndyanaga ekicweka ekitsigaire aha buhunguzi bwangye, mbaheyo omu mikono y'abazigu baabo, bahindukye omuhiigo n'omunyago aharibo, ahakuba bakozire ebi ndikwanga, bangwisa kubi okwiha obu baishenkurubo baaruga Misri n'okuhitsya hati. Kandi Manaase akasheesha eshagama nyingi y'abataine rubanja, okuhitsya obu yaijwize Yerusaalemu okuruga aha rubaju okuhika aha rundi, akabyongyera aha kibi eki yaasiisiise Abayuda, bakakora ebirikwangwa MUKAMA. Mbwenu endiijo mirimo ya Manaase, n'ebi yaakozire byona, n'ekibi eki yaakozire, tibihandiikirwe omu kitabo ky'eby'omu busingye bw'abagabe ba Yuda? Manaase yaagwejegyera, yaashanga baishenkuru, yaaziikwa omu musiri gw'aha nju ye, ogwa Uzza; Amoni omutabani yaategyeka omu mwanya gwe. Amoni akaba aine emyaka makumi abiri n'ebiri, obu yaatandika kutegyeka, yaategyekyera emyaka ebiri omuri Yerusaalemu, Nyina akaba naayetwa Meshulemeesi, muhara wa Haruzi owa Yotiba. Yaakora ebirikwangwa MUKAMA nka Manaase ishe. Yaagyendera omu muhanda gwona ogu ishe yaagyendeiremu, yaaheereza ebishushani ebi ishe yaaheereize, kandi yaabiramya; yaimuura MUKAMA, Ruhanga wa baishenkuru, tiyaagyendera mu mihanda ye. Bwanyima abaheereza b'omugabe Amoni baamugirira enaama, baamwitira omu nju ye. Kwonka abantu b'omuri egyo nsi baita abamugiriire enaama boona, baata omutabani Yosia aha ngoma omu mwanya gwe. Mbwenu endiijo mirimo ya Amoni ei yaakozire, tehandiikirwe omu kitabo ky'eby'omu busingye bw'abagabe ba Yuda? Yaaziikwa omu kituuro kye omu musiri gwa Uzza; Yosia omutabani yaategyeka omu mwanya gwe. Yosia akaba aine emyaka munaana, obu yaatandika kutegyeka; yaategyekyera emyaka makumi ashatu na gumwe omuri Yerusaalemu. Nyina akaba naayetwa Yedida, muhara wa Adaaya owa Bozikaasi. Yaakora ebirikusiimwa MUKAMA naagyendera omu muhanda gwa Daudi ishenkuru, tiyaateishuka kutoora aha rubaju rwa buryo nari rwa bumosho. Omu mwaka gwa ikumi na munaana gw'omu busingye gw'omugabe Yosia, aktuma Shafani mwene Azaliya mwijukuru wa Meshulaamu omuhandiiki, omu nju ya MUKAMA, yaamugira ati: Inamuka oze owa Hilukia omunyamurwa omukuru, omugambire abare empiiha ezireetsirwe omu nju ya MUKAMA, ezi abarinzi b'eirembo bashoroize omu bantu, bazihe abarikureeberera enju ya MUKAMA, nabo bazihe abakozi abari omu nju ya MUKAMA abarikugihunduura ahi esiisikaire, nibo babaizi, abombeki n'abarikwombekyesa amabaare; kandi ezindi zibe ez'okugura embaaho n'amabaare agahigwire eby'okuhunduuza enju. Kandi ezo mpiiha ezi baabaire babaha, bakaba batababuuza oku zikoresiibwe; ahabw'okuba bakaba bazikoresa n'obwesigwa. Hilukia omunyamurwa omukuru yaagira Shafani omuhandiiki ati: Naazoora ekitabo ky'Ebiragiro omu nju ya MUKAMA. Atyo Hilukia yaaha Shafani ekyo kitabo, yaakishoma. Bwanyima Shafani omuhandiiki yaija ow'omugabe, yaamugambira ati: Abairu baawe baihire omu nju ya MUKAMA empiiha ezishangirwemu; baaziha abarikugireeberera. Shafani omuhandiiki yaagaruka yaagira omugabe ati: Hilukia omunyamurwa yampa ekitabo. Atyo Shafani yaakimushomera. Omugabe ku yaahuriire ebigambo by'omu kitabo ky'Ebiragiro, yaataagura ebijwaro bye. Ahonaaho yaaragiira Hilukia omunyamurwa, Ahikaamu mwene Shafani, Akiboora mwene Mikaaya, Shafani omuhandiiki na Asaaya omugaragwa w'omugabe, naagira ati: Mwirooko muhanuuze ahari MUKAMA ahabwangye n'abantu bangye kandi na Yuda yoona eby'ebigambo by'ekitabo eki ekizoirwe; ahakuba ekiniga kya Ruhanga ekituriho ni kingi munonga, ahabw'okuba baatatenkuriitwe tibaroorobeire bigambo by'eki kitabo, okukora ebyahandiikirwe byona ebirikutukwataho. Atyo Hilukia omunyamurwa, Ahikaamu, Akiboora, Shafani na Asaaya baaza owa Hulida nabikazi muka Shalumu mwene Tikuva, mwijukuru wa Harihaasi, omubiiki w'ebijwaro; (omu biro ebyo ogwo mukazi akaba atwire Yerusaalemu omu kicweka kyayo kya kabiri) baagamba nawe. Yaabagira ati: Oku nikwo MUKAMA, Ruhanga wa Israeli, arikugamba naagira ati: Mugambire omushaija obantumireho muti: Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Reeba, ndyareeta akabi aha mwanya ogu n'aha batuuzi baamwo, nk'ebigambo byona ebihandiikirwe omu kitabo eki omugabe wa Yuda ashomire oku biri. Ahabw'okuba bakanyimuura, baayoterera baaruhanga abandi obubaane, ngu bangwise kubi n'ebi baakozire n'emikono yaabo byona, n'ahabw'ekyo ekiniga kyangye kiryayaka aha mwanya ogu, kandi tikiriraazibwa. Kwonka omugabe wa Yuda obatumire kuhanuuza ahari MUKAMA, mumugire muti: Oku nikwo MUKAMA Ruhanga wa Israeli arikugamba naagira ati: Ebirikukwata aha bigambo ebi ohuriire, ahabw'okugira omutima gworobi, ku ohuriire ebi ngambire aha mwanya ogu n'aha batuuzi baamwo, ku barihinduka amatongo n'omukyeeno, waayecureeza omu maisho ga MUKAMA, waataagura ebijwaro byawe, waaririra omu maisho gangye, n'ahabw'ekyo naanye nkuhuriire; nikwo MUKAMA arikugamba. Reeba nikyo ndikusaangisiza baashwenkuru, okaziikwa omu kituuro kyawe n'obusingye, kandi amaisho gaawe tigarireeba kabi koona aku ndireeta aha mwanya ogu. Batyo baagaruka, baabiteekyerereza omugabe. Bwanyima omugabe yaatuma, abakuru ba Yuda n'aba Yerusaalemu boona baateeranira ah'ari. Omugabe yainamuka omu nju ya MUKAMA hamwe n'abashaija b'omuri Yuda boona, abatuuzi b'omuri Yerusaalemu boona, abanyamurwa, na baanabi, abantu boona abakuru n'abato; yaabashomera ebigambo byona eby'omu kitabo ky'endagaano ekizoirwe omu nju ya MUKAMA. Omugabe yaayemerera aha rubaju rw'enyomyo, yaaragaana endagaano omu maisho ga MUKAMA, naaraganisa ku mukuratira, okworobera ebiragiro bye, n'ebi yaahamize, n'ebi yaataireho, n'omutima gwe gwona n'amagara ge goona, kandi n'okuhikiiriza ebigambo by'omuri egyo ndagaano ebihandiikirwe omu kitabo ekyo; n'abantu boona baakwatanisa nawe omuri egyo ndagaano. Bwanyima omugabe yaaragiira Hilukia omunyamurwa omukuru, n'abanyamurwa abarikukurataho, kandi n'abarinzi b'eirembo, kwiha omu nju ya MUKAMA ebintu byona ebyakoreirwe Baali na Ashera n'eihe ryona ery'omu iguru; yaabyokyeza aheeru ya Yerusaalemu omu kahanga ka Kidirooni, eiju ryabyo yaaritwara Beseeli. Yaabinga abanyamurwa b'ebishushani ebirikuramibwa ebyatairweho abagabe ba Yuda kuguma nibabyoterera obubaane omu myanya mikuru y'okuramizamu ey'omu ndembo za Yuda n'eyeehinguririize Yerusaalemu; kandi yaabinga n'abandi abaabaire nibooterera Baali obubaane, n'eizooba n'okwezi n'eigana ry'enyonyoozi n'eihe ryona ery'omu iguru. Kandi yaiha Ashera omu nju ya MUKAMA, yaagitwara aheeru ya Yerusaalemu aha kagyera Kidirooni, yaagyokyezaho, yaagihondahonda, yaagicwa omucuucu, ogwo mucuucu yaagushuka aha bituuro by'abantu b'obutoosha. Kandi yaasheenya amaju ga baamaraya agaabaire gari omu nju ya MUKAMA, ahu abakazi baabaire barukira enyegamo z'okukingira Ashera. Yaiha abanyamurwa boona omu ndembo za Yuda, yaashiisha emyanya mikuru y'okuramizamu, ahu abanyamurwa baabaire booterera obubaane, okuruga Geeba okuhika Beeri sheba; yaasheenya zaanyaruju z'emyanya mikuru eyaabaire eri aha irembo ahu orikutaahira nooza omu nju ya Yoshua omukru w'orurembo, emyanya egyo ekaba eri aha rubaju rwa bumosho rw'eryo irembo. Kwonka abanyamurwa b'emyanya mikuru ey'okuramizamu tibainamuka ha itambiro rya MUKAMA omuri Yerusaalemu, kureka baaguma nibariira emigaati etatumbisiibwe omuri bagyenzi baabo. Kandi yaashiisha Tofesi ey'omu ruhanga rwa beene Hinoomu, ngu hatagira omuntu weena owaarabya omutabani nari muhara we omu muriro kumutambira Moleki. Yaihaho ebishushani by'embaraasi, ebi abagabe ba Yuda baabaire bahongyeire eizooba, ebyabaire biri ahu orikutaahira nooza omu nju ya MUKAMA, haihi n'ekishengye kya Nasani-meleki omukuru w'enju ekyabaire kihereraine na hekalu; yaayotsya n'ebigaari by'eizooba. Kandi amatambiro agaabaire gari aha mutwe gw'ekishengye kya Ahazi eki abagabe ba Yuda baayombekire, n'amatambiro agu Manaase yaabaire akozire omu bikaari bibiri eby'enju ya MUKAMA, yaagahanantura, yaagatuura ahansi, yaagasheenyagura, omucuucu gwago yaagunaga omu kagyera Kidirooni. Kandi omugabe yaashiisha emyanya mikuru ey'okuramizamu eyaabaire eri aha burugwa-izooba bwa Yerusaalemu, aha rubaju rwa buryo rw'akabungo k'eijundiro, ei Sulemaani omugabe wa Israeli yaabaire ayombekyeire Ashitaroosi ekirikunugwa ky'Abasidoni, na Kemoshi ekirikunugwa ky'Abamoabu, na Milikomu ekririkunugwa ky'Abaamoni. Yaasheenyagura enyomyo, yaatema ebishushani bya Ashera, kandi omu myanya yaabyo yaijuzamu amafuga g'abantu. Kandi eitambiro rya Beseeli riri na nyaruju ey'omwanya mukuru ebi Yeroboamu mwene Nebati owaassissise Israeli yaabaire ayombekire, yaabikumbagaza, yaayatagura amabaare gaabyo, yaagacwa omucuucu; yaagaruka yaayotsya Ashera. Yosia ku yaahindukire ati, yaareeba ebituuro hangahari aha kabungo; yaatuma, baiha amagufa omuri ebyo bituuro, yaagookyeza aha itambiro, yaarishiisha nk'ekigambo kya MUKAMA eki omushaija wa Ruhanga ori yaarangire naaragura oku kyabaire kiri. Bwanyima yaagira ati: Kiriya kiijutsyo eki ndikureeba obuseeri n'eky'enki? Abashaija b'omuri orwo rurembo baamugarukamu bati: N'ekituuro ky'omushaija wa Ruhanga owaarugire Yuda, akaragura ahari ebi ebi waakora eri itambiro. Omugabe yaagira ati: Mumurekye; hatagira owaaziikuura amagufa ge. Batyo baareka amagufa ge hamwe n'aga nabi owaarugire Samaria. Kandi zaanyaruju zoona ez'omu myanya mikuru y'okuramizamu ey'omu ndembo za Samaria, ezaabaire zombekirwe abagabe ba Israeli nibagwisa kubi MUKAMA, Yosia yaazigira nk'ebi yaagizire nyaruju ya Beseeli byona oku byabaire biri. Kandi abanyamurwa b'egyo myanya mikuru boona abaabaire bariyo, yaabaitira aha matambiro, yaayokyezaho n'amagufa g'abantu. Bwanyima yaagaruka Yerusaalemu. Bwanyima omugabe yaaragiira abantu boona ati: Mukorere MUKAMA Ruhanga waanyu obugyenyi bw'Okuhingurwaho, nk'oku kihandiikirwe omuri eki kitabo ky'endagaano. Buzimazima okwiha omu biro by'abaramuzi abaabaire bacwera Abaisraeli emanja n'omu biro byona eby'abagabe ba Israeli n'aba Yuda; tihakabahoga bungyenyi bw'Okuhingurwaho oburikushusha nk'obwo; kureka omu mwaka gwa ikumi na munaana ogw'omu busingye bw'omugabe Yosia nibwo baakorera MUKAMA obugyenyi obwo omuri Yerusaalemu. Kandi Yosia yaihaho abarikugambisa emizimu n'abarogi, na baateraafi n'ebishushani ebirikuramibwa n'ebirikunugwa byona ebyashangirwe omuri Yuda na Yerusaalemu, ngu abone kuhikiiriza ebigambo by'Ebiragiro ebihandiikirwe omu kitabo eki Hilukia omunyamurwa yaazoire omu nju ya MUKAMA. Omu bagabe boona abaamubandiize tihaine owaashushaine nawe, owaahindukiire MUKAMA n'omutima gwe gwona, n'amagara ge goona, n'amaani ge goona, nk'ebiragiro bya Musa byona oku biri; kandi n'omu baamukuratiire tihaine waashushaine nawe. N'obu biraabe byabaire biri bityo MUKAMA tarahindukire kureka ekiniga kye kingi, eki yaagiriire Yuda, naabatura byona ebi Manaase yaakozire naamugwisa kubi. Ekyarugiremu MUKAMA yaagira ati: Ndyaiha Abayuda omu maisho gangye, nk'oku naihiremu Abaisraeli, kandi nyogye oru rurembo Yerusaalemu oru naatooraine, n'enju ei naagizire nti: Nimwo eiziina ryangye ririguma. Nbwenu endiijo mirimo ya Yosia n'ebi yaakozire byona, tibihandiikirwe omu kitabo ky'eby'omu busingye bw'abagabe ba Yuda? Kandi omu busingye bwe Faraho Neeko omugabe wa Misri akainamuka aha mugyera Furaati kurwanisa omugabe wa Asiria; omugabe Yosia nawe yaaza kumurwanisa. Faraho Neeko ku yaamureebire, yaamwitira Megido. Abaheereza be baiha omutumbi gwe Megido, baaguta omu kigaari, baagutwara Yerusaalemu, baamuziika omu kituuro kye. Abantu b'omuri egyo sni baatwara Yehoahazi mwene Yosia, baamushukaho amajuta, baamwemeka omu mwanya gwa ishe. Yehoahazi akaba aine emyaka makumi abiri n'eshatu, obu yaatandika kutegyeka, yaategyekyera ameezi ashatu omuri Yerusaalemu. Nyina akaba naayetwa Hamutaali muhara wa Yeremia owa Libuna. Yaakora ebirikwangwa MUKAMA, nk'ebi baishenkuru baakozire byona. Bwanyima Faraho Neeko yaamubohera Ribula omu nsi ya Hamasi, ngu arekye kuguma Yerusaalemu aha ngoma, n'abantu b'omuri egyo nsi yaabacwera omutoijo gw'etalanta z'efeeza igana, n'etalanta emwe y'ezaabu. Faraho Neeko yaagira Eliakimu mwene Yosia omugabe omu mwanya gwa ishe, yaahindura eiziina rye, yaamweta Yehoyakimu; kandi yaihayo Yehoahazi; Yehoahazi ogwo ku yaahikire Misri, yaagwayo. Yehoyakimu yaaha Faraho ezo feeza n'ezaabu; kwonka yaacwera ensi omushoro, ngu bareete empiiha nk'ekiragiro kya Faraho oku kyabaire kiri. Yaashoroza efeeza n'ezaabu aha bantu b'omuri egyo nsi, buri muntu nk'oku yaabaire acwereirwe, kubiha Faraho Neeko. Yehoyakimu akaba aine emyaka makumi abiri n'etaano, obu yaatandika kutegyeka, yaategyekyera emyaka ikumi na gumwe Yerusaalemu. Nyina akaba naayetwa Zebida muhara wa Pedaaya owa Ruma. Yaakora ebirikwangwa MUKAMA nk'ebi baishenkuru baakozire byona. Omu busingye bwa Yehoyakimu, Nebukadeneeza omugabe wa Babulooni akainamuka, Yehoyakimu yaamwehongyera, yaamara emyaka eshatu ari omwiru we; bwanyima yaamuhinduka, yaamugomera. MUKAMA yaamwoherereza emtwe y'engabo z'Abakaludaaya, n'ez'Abasiria, n'ez'Abamoabu kandi n'ez'Abaamoni, ngu bateere Yuda bagicwekyereze, nk'oku MUKAMA yaagambire naaraba omu bairu be baanabi. Buzimazima ekyo kikaba ahari Yuda ahabw'ekiragiro kya MUKAMA, ngu abone kubaiha omu maisho ge, naabatura ebibi bya Manaase nk'oku yaabikozire byona, kandi n'eshagama y'abataine rubanja ei yaaseesire; ahabw'okuba akagiijuza Yerusaalemu, na'ahabw'ekyo MUKAMA yaayanga kubimusaasira. Mbwenu endiijo mirimo ya Yehoyakimu n'ebi yaakozire byona tibihandiikirwe omu kitabo ky'eby'omu busingye bw'abagabe ba Yuda? Bwanyima Yehoyakimu yaagwejegyera, yaashanga baishenkuru, Yehoyakiini omutabani yaategyeka omu mwanya gwe. Kandi omugabe wa Misri taragarukire kuruga mu nsi ye, ahakuba omugabe wa Babulooni akaba akubwire ensi yoona eyaabaire eri ey'omugabe wa Misri, okuruga aha kagyera ka Misri okuhika aha mugyera Furaati. Yehoyakiini akaza aha ngoma aine emyaka ikumi na munaana, yaategyekyera Yerusaalemu ameezi ashatu. Nyina akaba naayetwa Nehushiita, muhara wa Elinasani owa Yerusaalemu. Naawe yaakora ebirikwangwa MUKAMA, nk'ebi ishe yaakozire byona. Omu biro ebyo abashaija ba Nebukadeneeza omugabe wa Babulooni bakainamuka, baateera Yerusaalemu, baagota orurembo. Bwanyima Nebukadeneeza omugabe wa Babulooni yaijayo, abashaija be bakirugotsire. Yehoyakiini omugabe wa Yuda yaashohora, yaayehayo omu mikono y'omugabe wa Babulooni, we na nyina n'abagaragwa be n'abanyiginya be, n'abakuru b'ekikaari kye. Ogwo mugabe wa Babulooni omu mwaka gwe gwa munaana nibwo yaakwata Yehoyakiini, akamutwara ari enkwatwa, kandi yaanyaga eby'obutungi by'omu nju ya MUKAMA byona n'eby'omu nju y'omgabe, yaatematema ebintu by'ezaabu byona eby'omuri hekalu ya MUKAMA, ebi Sulemaani omugabe wa Israeli yaakozire, nk'oku MUKAMA yaabaire agambire. Kandi yaatwara ab'omuri Yerusaalemu boona bari enkwatwa n'abanyiginya boona, n'amamanzi goona ag'amaani; enkwatwa zoona hamwe n'abanyamyoga boona n'abaheesi zaaba kakumi; tihaagira owaatsigarayo, kureka abantu abarikuhereerukayo omu bworo bonka omuri egyo nsi. Atyo yaatwara Yehoyakiini Babulooni; na nyin'omugabe n'abakazi be n'abatware be n'abakuru b'ensi ye, yaabaiha Yerusaalemu, yaabatwara Babulooni bari enkwatwa. Abashaija boona amamanzi enkumi mushanju, abanyamyoga hamwe n'abaheesi rukumi, boona ab'amaani abarikumanya eby'engamba, omugabe wa Babulooni yaabatwara Babulooni bari enkwatwa. Bwanyima yaata Matania, ishento wa Yehoyakiini, aha ngoma omu mwanya gwe, yaahindura eiziina rye, yaamweta Zedekia. Zedekia akaza aha ngoma aine emyaka makumi abiri na gumwe, yaategyekyera Yerusaalemu emyaka ikumi na gumwe. Nyina akaba naayetwa Hamutaali muhara wa Yeremia owa Libuna. Yaakora ebirikwangwa MUKAMA nk'ebi Yehoyakiini yaakozire byona oku byabaire biri. Ahakuba ekiniga kya MUKAMA kikaba kingi munonga ahari Yerusaalemu na Yuda, okuhitsya obu yaababingiire kimwe omu maisho ge. Bwanyima Zedekia yaagomera omugabe wa Babulooni. Omu mwaka gwa mwenda ogw'omu busingye bwa Zedekia omu kwezi kwa ikumi aha kiro kyakwo kya ikumi, Nebukadeneeza omugabe wa Babulooni akaija n'eihe rye ryona kuteera Yerusaalemu, yaagigota; baagyombekaho eby'okugirwanisizaho okugyehinguririza. Batyo baagota orwo rurembo okuhitsya omu mwaka gwa ikumi na gumwe ogw'omu busingye bwa Zedekia. Aha kiro kya mwenda omu kwezi kwa kana enjara yaaba nyingi munonga omuri orwo rurembo, abantu baamwo baarura eky'okurya. Bwanyima Abakaludaaya baafumura orugo rw'orurembo. Ahonaaho omugabe Zedekia n'engabo ze zoona baacwa ekyo kiro, baaraba omu irembo eryabaire riri haihi n'omusiri gw'omugabe ahagati y'engo zaagwo zombi, baatoora ogurikuza Araba. (Obwo Abakaludaaya bagotsire orurembo embaju zoona). Kwonka eihe ry'Abakaludaaya ryakurata omugabe, ryamuhikira omu mpita za Yeriko, engabo ze zoona zaamuhungaho, zaataataana. Batyo baakwata ogwo mugabe, baamureetera omugabe wa Babulooni ahari Ribula, yaamucwera orubanja. Baitira batabani ba Zedekia ogwo omu maisho ge, bwanyima nawe baamwihamu amaisho, baamukom n'emihama, baamutwara Babulooni. Omu kwezi kwa kataano aha kiro kya mushanju ky'okwo kwezi, omu mwaka gwa ikumi na mwenda omu busingye bwa Nebukadeneeza omugabe wa Babulooni, Nebuzaradaani omukuru w'abarinzi, omushaija w'omugabe wa Babulooni, akaija Yerusaalemu. Yaayotsya enju ya MUKAMA n'enju y'omugabe n'amaju goona ag'omuri Yerusaalemu; buri nju yoona empango yaagyotsya. Eihe ryona ey'Abakaludaaya, abaizire n'omukiru w'abarinzi, baasheenya engo z'amabaare ezaabaire zeehinguririize Yerusaalemu. Bwanyima abantu abaabaire batsigaire omu rurembo, n'abaabaire baimwire omugabe waabo beehongyeire omugabe wa Babulooni, n'abandi bantu b'obutoosha, abo boona Nebuzaradaani omukuru w'abarinzi yaabatawara bari enkwatwa. Kwonka yaatsigamu abantu bamwe abarikuhereerukayo kuba abooro kuguma nibasharira emizaabibu kandi n'ab'okuhinga. Kandi enyomyo z'emiringa ezaabaire ziri omu nju ya MUKAMA, n'ebitebe by'ebinaabiro n'ekitanka ky'emiringa ebyabaire biri omu nju ya MUKAMA, Abakaludaaya baabisheenyagura, baatwara emiringa yaabyo Babulooni. Kandi baatwara enyungu n'ebyoma by'okuyooza eiju, na makansi, n'enyabya z'obubaane, n'ebindi bintu bye'miringa byona ebyabaire bikoresibwa omu murimo gwa hekalu, n'eby'okuguhisa omuriro, n'enyabya. Ebintu ebyabaire bikozire omu zaabu omukuru w'abarinzi yaabitwara biri efeeza. Enyomyo zombi ziri, n'ekitanka, n'ebitebe ebi Sulemaani yaakoreire enju ya MUKAMA, emiringa y'ebyo bintu byona ekaba erengire ekigyero. Obwemi bw'enyomyo emwe bukaba buri mikono ikumi na munaana, kandi eriho omutwe gw'emiringa, obwemi bwagwo mikono eshatu; omutwe ogwo gwehinguririziibwe otugoye tw'emiringa otushobeekaine nk'akatimba, n'ebishushani by'ebijuma by'amakomamahanga, byona biri eby'emiringa; kandi enyomyo ya kabiri ekaba eine nk'ebyo, nabyo biriho ekatimba. Bwanyima ogwo mukuru w'abarinzi yaakwata Seraaya omunyamurwa omukuru, na Zefania orikukurataho, n'abarinzi b'eirembo bonshatu; kandi omu rurembo yihamu omutware owaabaire ari omukuru w'engabo, n'abashaija bataano abaabaire bari bamwe aha bashaija empikamugabe abaashangirwe omu rurembo, n'omuhandiiki w'omukuru w'eihe, owaabaire ahuruza engabo z'omuri egyo nsi, n'abashaija makumi mukaaga b'omu bantu b'obutoosha abaashangirew omu rurembo. Atyo Nebuzaradaani ogwo, omukuru w'abarinzi, yaabakukumba, yaabatwara Ribula aha mugabe wa Babulooni. Omugabe wa Babulooni yaabateera, yaabaitira Ribula omu nsi ya Hamasi. Okwo nikwo Abayuda baihirwe omu nsi yaabo, bakatwarwa bari enkwatwa. Kandi abantu abaatsigaire omu nsi ya Yuda, abu Nebukadeneeza omugabe wa Babulooni yaatisigiremu, yaataho Gedalia mwene Ahikaamu, mwijukuru wa Shafani, kuba omutegyeki waabo. Banyima abakuru b'engabo boona hamwe n'engabo zaabo, ku baahuriire ngu omugabe wa Babulooni ataireho Gedalia kuba omutegyeki, baija Mizipa, ahu yaabaire ari n'engabo zaabo; haija Ishimaeli mwene Nesania, Yohanaani mwene Yanihumeesi owa Netofa, na Yazania mutabani w'omushaija wa Maaka. Gedalia yaabarahira n'abashaija baabo naagira ati: Mutatiina abakuru b'Abakaludaaya; mugume omuri egi nsi, mukorere omugabe wa Babulooni, nimwija kuba gye. Kwonka omu kwezi kwa mushanju Ishimaeli mwene Nesania, mwijukuru wa Elishaama ow'omuryango gw'omugabe, yaija n'abashaija ikumi, baarwanisa Gedalia, baamwita hamwe n'Abayudaaya n'Abakaludaaya, abu yaabaire aine Mizipa. Ahonaaho abantu boona, abakuru n'abato, na'bo bakuru b'engabo, baimuka, baahungira Misri ahabw'okutiina Abakaludaaya. Yehoyakiini omugabe wa Yuda ku yaabaire amazire emyaka makumi ashatu na mushanju ari omu bukwatwa, omu kwezi kwa ikumi n'abiri aha kiro kya makumi abiri na mushanju ky'okwo kwezi, omu mwaka ogu Evili-merodaaki omugabe wa Babulooni yaatandikiiremu kutegyeka, yaiha Yehoyakiini omu kihome, yaagamba gye nawe, yaamuha ekitebe ekirikukira eby'abandi bagabe abaabaire bari hamwe nawe Babulooni. Atyo Yehoyakiini yaajuura ebijwaro bye'ekihome. Okuruga aho yaaguma naariira aha meeza y'omugabe ebiro bye byona; kandi eby'okumutunga omugabe yaaguma naabimuha, buri izooba naamuha omugabo gwaryo, ebiro byona ebi yaamazire akihuriire. Adamu, Seezi, Enosi, Kenani, Mahalaleeli, Yaredi, Enoka, Mesuseela, Lameka, Noa, Sheemu, Haamu, Yafeesi. Batabani ba Yafeesi: Gomeri, Magogi, Madai, Yavani, Tubali, Mesheki na Tiraasi. Batabani ba Gomeri: Ashikenaazi, Difaasi, Toguruma. Batabani ba Yavani: Elisha, Tarushiishi, Kitimu na Rodanimu. Batabani ba Haamu: Kuushi, Misri, Puuti na Kanaani. Batabani ba Kuushi: Seeba, Havila, Sabuta, Raama, na Sabuteeka. Batabani ba Raama: Sheeba na Dedani. Kuushi yaazaara Nimuroodi; yaaba niwe yaabandize kuba ow'amaani rugambwa omu nsi. Misri yaazaara Ludimu, Anamimu, Lehabimu, Nafutuhimu, Patirusimu, Kasiluhimu, ou Abafilistia baakomookireho, na Kafutorimu. Kanaani yaajigaija Sidoni, bwanyima yaazaara Heesi, kandi yaakomookwamu Abayebusi, Abaamori Abagirugashi, Abahiivi, Abaaruki, Abasiini, Abaarivadi, Abazemari, n'Abahamasi. Batabani ba Sheemu: Elamu, Ashuri, Arufakisaadi, Luudi, Aramu, Uuzi, Huuli, Geseri, na Mesheki. Arufakisaadi yaazaara Sheela, Sheela yaazaara Eberi. Eberi yaazaara aboojo babiri, omwe akaba naayetwa Pelegi, ahabw'okuba omu biro bye ensi nibwo yaabaganisibwa, kandi eiziina ry'omurumuna akaba ari Yokitaani. Yokitaani yaazaara Alimodaadi, Shelefu, Hazarimaveesi, Yeera, Hadoramu, Uzali, Dikila, Ebali, Abimaeli, Sheeba, Ofiri, Havila na Yobabu; abo boona bakaba bari batabani ba Yokitaani. Sheemu, Arufakisaadi, Sheela, Eberi, Pelegi, Reu, Serugi, Nahori, Teera, Abraamu niwe Abarahamu. Batabani ba Abrahamu: Isaaka na Ishimaeli. Orunirwo ruzaaro rwabo; omujigaijo gwa Ishimaeli, Nebayoosi, yaakuratwa Kedari, Adubeeli, Mibusaamu, Mishuma, Duuma, Maasa, Hadadi, Teema, Yeturi, Nafishi, na Kedema. Abo nibo batabani ba Ishimaeli. Batabani ba Ketura, ekinyashunju kya Abarahamu, akazaara Zimuraani, Yokishaani, Medani, Midiani, Ishibaaki na Shua. Batabani ba Yokishaani, Sheeba na Dedani. Batabani ba Midiani: Eefa, Eferi, Hanoki, Abida, na Eludaya, abo boona bakaba bari batabani ba Ketura. Abrahamu yaazaara Isaaka. Batabani ba Isaaka: Esau na Israeli. Batabani ba Esau: Elifaazi, Reueli, Yerushi, Yalamu na Koora. Batabani ba Elifaazi: Temani, Omari, Zeefi, Gatamu, Kenazi, Timuna, na Amaleki. Batabani ba Reueli: Nahasi, Zeera, Shama na Miiza. Batabani ba Seiri: Lotani, Shobali, Zibeoni, Aana, Dishoni, Ezeeri na Dishani. Batabani ba Lotani: Hoori, na Homamu; munyaanya wa Lotani akaba ari Timuna. Batabani ba Shobali: Alivani, Manahaasi, Ebali, Sheefi na Onamu. Batabani ba Zibeoni: Aaya na Aana. Mutabani wa Aana: Dishoni. Batabani ba Dishoni: Hamuraani, Eshibaani, Isuraani, na Keraani. Batabani ba Ezeeri: Biluhaani, Zaavani, na Yakani. Batabani ba Dishoni: Uuzi na Arani. Aba nibo bagabe abaategyekire ensi ya Edomu, hatakabaireho mugabe weena ow'okutegyeka Abaisraeli: Beela mwene Beori, ou orurembo rwe rwabaire nirwetwa Dinihaba. Beela ku yaafiire, Yobabu mwene Zeera owa Bozira yaategyeka omu mwanya gwe. Yobabu ku yaafiire, Hushamu ow'omu nsi y'Abatemaani yaategyeka omu mwanya gwe. Hushamu ku yaafiire, Hadadi mwene Bedadi owaasingwire Abamidiani omu nsi ya Moabu yaategyeka omu mwanya gwe; eiziina ry'orurembo rwe rukaba nirwetwa Aviisi. Hadadi ku yaafiire, Samula owa Masireka yaategyeka omu mwanya gwe. Samula ku yaafiire, Shauli owa Rehoboosi ey'aha mugyera Furaati yaategyeka omu mwanya gwe. Shauli ku yaafiire, Baali-hanani mwene Akiboori yaategyeka omu mwanya gwe. Baali-hanani ku yaafiire, Hadadi yaategyeka omu mwanya gwe; n'eiziina ry'orurembo rwe rukaba nirwetwa Pai, kandi omukazi we akaba naayetwa Mehetabeeli muhara wa Matireedi, omwijukuru wa Mezahaabu. Bwanyima Hadadi yaafa. Abaami ba Edomu bakaba bari aba: Omwami Timuna, Aliva, Yeseti, Oholibama, Eela, Pinoni, Kenazi, Temani, Mibuzaari, Magudieli na Iraamu; abo nibo baabaire bari abaami ba Edomu. Aba nibo batabani ba Israeli: Reubeni, Simeoni, Leevi, Yuda, Isakaari, Zebuluuni, Daani, Yosefu, Benyamiini, Nafutaali, Gaadi na Asheri. Batabani ba Yuda: Eeri, Onani, na Sheela; abo bonshatu nibo Batishua Omunyakanaanikazi yaamuzaariire. Kwonka Eeri omujigaijo gwa Yuda akaba ari mubi omu maisho ga MUKA, A, yaamwita. Kandi mukaamwana Tamari nawe yaamuzaarira Pereezi na Zeera. Yuda akaba aine abatabani bataano. Batabani ba Pereezi: Hezirooni na Hamuli. Batabani ba Zeera: Zimuri, Esaani, Hemani, Kalukooli na Daara, boona bataano. Mutabani wa Karumi: Akani owaitsire kubi Abaisraeli akacumura omu byabiikiirwe MUKAMA; kandi mwene Esaani akaba ari Azaria. Batabani ba Hezirooni abaamuzaariirwe: Yerameeli, Raamu na Kelubai. Raamu yaazaara Aminadabu, Aminadabu yaazaara Nahashooni, omukuru omuri beene Yuda. Nahashooni yaazaara Saluma, Saluma yaazaara Boazi, Boazi yaazaara Obedi, Obedi yaazaara Yese, Yese yaajigaija Eliabu, yaakuratwa Abinadabu, omwana we owa kashatu yaaba Shimea, owa kana Nesaneeli, owa kataano Radai, owa mukaaga Ozeemu, owa mushanju Daudi; banyaanya baabo ni Zeruiya na Abigaili. Batabani ba Zeruiya: Abishai, Yoabu, na Asaheeli, bashatu. Abigaili yaazaara Amasa, kandi ishe wa Amasa akaba ari Yeseri Omuishimaeli. Kalebu mwene Hezirooni akazaara abaan aha mukazi we Azuuba n'ahari Yeriosi; kandi abaana be nibo aba: Yesheri, Shobabu na Aridooni. Azuuba ku yaafiire, Kalebu yaashwera Efuraata owaamuzaariire Huuri. Huuri yaazaara Uuri, na Uuri yaazaara Bezaleeli. Bwanyima Hezirooni, ku yaahikize emyaka makumi mukaaga, yaataasya muhara wa Makiri ishe wa Gileadi, yaaba omukazi we; yaamuzaarira Seegebu. Seegebu yaazaara Yairi, owaabaire naategyeka endembo makumi abiri na ishatu omu nsi ya Gileadi. Kwonka Geshuri na Aramu yaanyagaho Havoosi-yairi, na Kenasi n'ebirorero byayo, tauni zoona makumi mukaaga. Abo boona bakaba bari baijukuru ba Makiri ishe wa Gileadi. Hezirooni ku yaafiire, Kalebu yaabyama na Efuraata muka Hezirooni ishe, yaamuzaarira Ashihuuri, ishe wa Tekoa. Batabani ba Yerameeli omujigaijo gwa Hezirooni: Raamu omujigaijo gwe, Buna, Oreni, Ozemi na Ahiya. Yerameeli akaba aine ondiijo mukazi orikwetwa Atara owaabaire ari nyina wa Onamu. Batabani ba Raamu omujigaijo gwa Yerameeli: Maazi, Yamini na Ekeri. Batabani ba Onamu: Shamai: Nadabu na Abishuri. Muka Abishuri akaba naayetwa Abihaili; yaamuzaarira Ahibaani na Molidi. Batabani ba Nadabu: Seleedi na Apayimu: Seleedi ogwo yaafa bucwekye. Mutabani wa Apayimu: Iishi. Mutabani wa Iishi: Sheshani. Mutabani wa Sheshani: Ahilai. Batabani ba Yaada murumuna wa Shamai: Yeseri na Yonasaani. Yeseri ogwo yaafa bucwekye. Batabani ba Yonasaani: Pelesi na Zaaza. Abo nibo baijukuru ba Yerameeli. Kandi Sheshani akaba atazaire boojo kureka abaishiki bonka; kwonka Sheshani akaba aine omuhuuku Omunyamisri owaabaire naayetwa Yaruha. Atyo Sheshani yaahingira muhara we ogwo muhuuku we Yaruha, yaamuzaarira Atai. Atai ogwo yaazaara Nasani, Nasani yaazaara Zabadi. Zabadi yaazaara Efulaali, Efulaali yaazaara Obedi, Obedi yaazaara Yehu, Yehu yaazaara Azaria. Azaria yaazaara Helezi, Helezi yaazaara Eleasa. Eleasa yaazaara Sisumai, Sisumai yaazaara Shalumu; Shalumu yaazaara Yekamia, na Yekamia yaazaara Elishaama. Batabani ba Kalebu murumuna wa Yerameeli: maresha omujigaijo gwe owaazaire Ziifu. Mutabani wa Maresha: Heburooni. Batabani ba Heburooni: Koora, Tapua, Rekemu na Sheema. Sheema yaazaara Rahamu, ishe wa Yorikeamu; kandi Rekemu yaazaara Shamai. Mutabani wa Shamai: Maoni; kandi Maoni yaazaara Besizuuri. Eefa ekinyanshunju kya Kalebu nawe yaazaara Harani, Mooza na Gazezi; kandi Harani yaazaara Gazezi. Batabani ba Yahidai: Regemu, Yosamu, Geshani, Peleti, Eefa, na Shaafi. Maaka ekinyanshunju kya Kalebu yaazaara Sheberi na Tiruhaana. Kandi yaazaara Shaafi ishe wa Madumaana, Sheeva ishe wa Makibeena na ishe wa Gibea; kandi muhara wa Kalebu akaba ari Akisha. Abo nibo baijukuru ba Kalebu. Batabani ba Huuri omujigaijo gwa Efuraata: Shobaali ishe wa Kiryasi-yearimu, Saluma ishe wa Betelehemu, na Harefu ishe wa Besigadeeri. Shobaali ishe wa Kiryasi-yearimu akazaara abandi baana b'aboojo, Harowe, ekicweka ky'Abamenuhosi. Emiryango ya Kiryasi-yearimu; aba Isuri, aba Puuti, aba Shumaasi, n'aba Mishura; omuri abo hakakomookamu aba Zoraasi, n'aba Eshitaoli. Batabani ba Saluma: Betelehemu, aba Netoofaasi, Atiroosi-besiyoabu, n'ekicweka ky'aba Manahaasi abarikwetwa aba zoori. Kandi emirayngo y'abahandiiki abaabaire batwire Yabezi: aba Tiraasi, aba Shimeasi n'aba Sukaasi. Abo nibo ba Keeni, abaakomookire ahari Hamasi, ishenkuru w'enju ya Rekabu. Aba nibo batabani ba Daudi abaamuzaariirwe ari Heburooni: omujigaijo gwe akaba ari Amunoni, ou yaazaire ahari Ahinoamu owa Yezereeli; owa kabiri ni Danieli ou yaazaire ahari Abigaili owa Karumeeli, owa kashatu ni Abusalomu, owaazairwe Maaka, muhara wa Talumai omugabe wa Geshuri: owa kana ni Adoniya, owaazairwe Hagisi, owa kataano Shefatia owaazairwe Abitaali, owa mukaaga Itereamu owaazairwe omukazi we Egula; abo mukaaga bakamuzaarirwa ari Heburooni, ahu yaategyekyeire emyaka mushanju n'ameezi mukaaga. Kandi yaamara endiijo myaka makumi ashatu n'eshatu, naategyekyera Yerusaalemu. Kandi aba nibo baamuzaariirwe ari Yerusaalemu: Shimea, Shobabu, Nasani, na Sulemaani, bana abu yaazaire ahari Batishua muhara wa Amieli; bwanyima yaazaara Ibuhaari, Elishaama, Elifeleti, Nooga, Nefegi, Yafia, Elishaama, Eliada na Elifeleti, boona mwenda. Abo boona bakaba bari batabani ba Daudi, otabariiremu batabani b'ebinyanshunju bye; kandi munyaanya waabo akaba ari Tamari. Baijukuru ba Sulemaani: Rehoboamu, owaazire Abiya, owaazaire Asa, owaazaire Yehoshafaati, owaazaire Yehoraamu, owaazaire Ahazia, owaazaire Yoasi, owaazaire Amazia, owaazaire Uziya, owaazaire Yosamu, owaazaire Ahazi, owaazaire Hezekia, owaazaire Manaase, owaazaire Amoni, owaazaire Yosia. Batabani ba Yosia: omujigaijo gwe Yohanaani, owa kabiri Yehoyakimu, owa kashatu Zedekia, owa kana Shalumu. Baijukuru ba Yehoyakimu, mutabani we Yekonia, ishe wa Zedekia; batabani ba Yekonia enkwatwa: Shealutieli, Malikiramu, Pedaaya, Shenazaari, Yekamia, Hoshama na Nedabia; batabani ba Pedaaya: Zerubabeeli na Shimei; batabani ba Zerubabeeli: Meshulaamu na Hanania, kandi Shelomiisi akaba ari munyaanya; na Hashuba, Oheli, Berekia, Hasadia, na Yushabu-hesedi, boona bataano. Batabani ba Hanania: Pelatia na Yeshaya, owaazaire Refaaya, owaazaire Arunani, owaazaire Obadia, owaazaire Shekania. Mutabani wa Shekania: Shemaya. Batabani ba Shemaya, Hatushi, Igali, Baria, Nearia, na Shafati, boona mukaaga. Batabani ba Nearia: Elio-enai, Hizukia, na Azurikaamu, boona bashatu. Batabani ba Elio-enai: Hodavia, Eliashibu, Pelaaya, Akubu, Yohanaani, Delaya na Anani, mushanju. Batabani ba Yuda: Perezi, Hezirooni, Karumi, Huuri na Shobali. Reaya mwene Shobali akaba ari ishe wa Yahasi, Yahasi yaazaara Ahumai na Lahadi. Abo nibo b'emiryango y'aba Zorasi. Aba nibo batabani ba Etamu: Yezereeli, Ishuma na Ibudashi, munyaanya waabo akaba naayetwa Hazalelipooni, Penueli yaazara Gedori, na Ezeeri yaazaara Husha. Abo nibo batabani ba Huuri omujigaijo gwa Efuraata ishe wa Betelehemu. Ashihuri, ishe wa Tekoa akaba aine abakazi babiri, Heela na Naara; Naara yaamuzaarira Ahuzamu, Heferi, Temeni na Hahashitari. Abo nibo batabani ba Naara. Batabani ba Heela: Zeresi, Izuhari, na Esinaani. Koozi yaazaara Anubu, Zobeba n'emiryango ya Ahariheli mwene Harumu. Yabezi akaba ari omuntu orikusiimwa okukira beene ishe; nyina yaamweta Yabezi, naagira ati: Ahabw'okuba nkamuzaarira omu busaasi. Yabezi yaashaba Ruhanga wa Israeli naagira ati: Nkaabaasibwa ki, ompa omugisha, oirizayo emyatano yangye, omukono gwawe guguma naanye, ondinda akabi kareka kuunyita. Ruhanga yaamuha eki yaashabire. Kelubu murumuna wa Shuuha yaazaara Mehiiri, nawe yaazaara Eshitoni. Eshitoni yaazaara Besiraafa, Pasea na Tehina, ishe wa Irunahashi. Abo n'abashaija ba reeka. Batabani ba Kenazi: Otinyeli na Seraaya; batabani ba Otinyeli: Hatasi na Meonosai. Meonosai yaazaara Ofura; na Seraaya yaazaara Yoabu, ishe w'aba Gerashi, bakaba nibeetwa eryo iziina ahabw'okuba abanyamyoga. Batabani ba Kalebu mwene Yefune: Iiru, Ela, na naamu; mutabani wa Ela ni Kenazi. Batabani ba Yehaleleli: Ziifu, Ziifa, Tiria na Asareeli. Batabani ba Ezira: Yeseri, Meredi, Eferi, na Yalooni. Abo nibo batabani wa Bisia muhara wa Faraho, ou Meredi yaashweire; yaagira enda, yaazaara Miriamu, Shamai na Ishuba ishe wa Eshitemoa. Kandi omukazi we Omuyudaayakazi yaazaara Yeredi ishe Gedori, Heberi ishe wa Sooko na Yekusieli ishe wa Zanoa. Batabani ba muka Hodia, munyaanya wa Nahamu, bakazaara Keila owa Garumi na Eshitemoa owa Maakasi. Batabani ba Shimoni: Amunoni, Riina, Benihanani na Tilooni. Batabani ba Iishi: Zohesi na Benizohesi. Batabani ba Sheela mwene Yuda: Eeri ishe wa Leeka, Laada ishe wa Maresha n'ab'emiryango y'enju y'abarikuruka emyenda ya kitaani ahari Betashibea na Yokimu n'abashaija ba Kozeba, na Yoasi, na Sarafu owaabaire naategyeka Moabu, na Yashubilehemu. Ebyo bihandiiko n'ebya ira munonga. Abo nibo baabaire bari ababumbi, batwire Netaimu na Gedera; bo bakaba batuurayo n'omugabe nibamukorera. Batabani ba Simeoni: Nemueli, Yamini, Yaribu, Seera na Shauli; kandi Shalumu n'omutabani, na Mibusamu na Mishima. Batabani ba Mishima: omutabani Hamueli, mwene Hamueli ni zakuru, mwene Zakuri ni Shimei. Kandi Shimei ogwo akaba aine abaana b'aboojo ikumi na mukaaga n'ab'abaishiki mukaaga; kwonka beene ishe bakaba batazaire baana baingi, kandi oruganda rwabo rwona tirurakanyire nk'orwa Yuda. Bakaba batwire Beeri-sheba, Molada, Hazari-shuali, Biluha, Ezeemu, Toladi, Besueli, Horuma, zikulaagi, Besi-marikaboosi, Hazarasusimu, Besibiri na Sharaimu. Ezo nizo zaabaire ziri endembo zaabo okuhitsya obu Daudi yaagiire aha ngoma. Ebirorero byabo bikaba biri Etamu, Aini, rimona, Tokemu na Ashani, endembo zoona itaano, hamwe n'ebindi birorero byabo ebyabaire byehinguririize ezo ndembo okuhika Baali. Aho niho baabaire batwire, kandi bakaba baine ekitabo ky'okuhandiikamu oruzaaro rwabo. Meshobabu, Yamuleki, Yoosha mwene Amazia, Yoeli, Yehu mwene Yoshibia, mwijukuru wa Seraaya mwene Asieli, Elio-enai, Yakoba, Yeshohaaya, Asaaya, Adieli, Yesimieli, Benaaya, Ziiza mwene Shiifi, Shiifi ya Alooni, Alooni ya Yedaaya, Yedaaya ya Shimuri, Shimuri ya Shemaaya. Abo abu amaziina gaabo gagambwa bakaba bari bakuru omu miryango yaabo, kandi amaju ga baishenkurubo gakakanya munonga. Baaza ahu orikutaahira nooza Gedori, aha bukiizi bw'oburugwa-izooba bw'oruhita, kutatira amasyo basbo obunyaatsi, baashangayo amariisizo marungi g'obunyaatsi, kandi ensi yaayo ekaba eri mpango munonga, eine obusingye, etuurize; ahabw'okuba abatuuzi baayo aba ira bakaba bari baijukuru ba Haamu. Kandi aba, abu amaziina gaabo gahandiikirwe, bakija omu busingywe bwa Hezekia omugabe wa Yuda, baateera amahema g'aba Haamu, n'ag'aba Meuniimu abu baashangireyo, baabacwekyerereza kimwe, baahwaho, tibaagaruka kwimutsya mutwe n'okuhitsya hati, baakubuura ensi yaabo, ahabw'okuba hakaba hariyo amariisizo g'amasyo gaabo. Kandi abamwe aharibo, beene Simeoni, abashaija magana ataano baaza omu bibungo bya Seiri, baine abeebembezi baabo Pelatia, Nearia, Refaaya na Uzieli beene Iishi; baacwekyereza ekicweka ky'Abaameleki ekyabaire kihonokireho, baatuurayo okuruga obwo n'okuhitsya hati. Beene Reubeeni omujigaijo gwa Israeli: (ahakuba niwe yaabaire ari omujigaijo, kwonka ahabw'okuhagara ekitabo kya ishe, yaayakwa obukuru bwe, bwaheebwa beene Yosefu mutabani wa Israeli; n'ahabw'ekyo omu kukuratana kw'amaziina tarahandiikirwe omu mwanya gw'obukuru, kureka Yuda niwe yaakirize beene ishe amaani, kandi niwe yaakomookirwemu omutegyeki; kwonka obukuru bw'okuba omwana w'omujigaijo bwaguma buri obwa Yosefu.) Batabani ba Reubeeni omujigaijo gwa Israeli: Hanoki, Palu, Hezirooni na Karumi. Batabani ba Yoeli: mutabani we ni Shemaaya, mwene Shemaaya ni Googi, mwene Googi ni Shimei, mwene Shimei ni Niika, mwene Milka ni reaya, mwene Reaya ni Baali; mwene Baali ni Beera; ogwo niwe Tigulaasi-pileseeri omugabe wa Asiria yaatwaire omu bukwatwa, kandi niwe yaabaire ari mukuru omu Bareubeeni. Beene waabo bakahandiikwa omu miryango yaabo, nk'okukuratana kw'oruzaaro rwabo oku kwabaire kuri; omukuru Yeyeli; na Zekaria, na Beela, mwene Azazi mwijukuru wa Sheema mwene Yoeli owaabaire atwire Aroeri okuhika Neebo na Baali-meoni; kandi akatuura aha bukiizi bw'oburugwa-izooba, ahu orikutaahira nooza omu ihamba seenu y'omugyera Furaati, ahakuba amatungo gaabo gakaba gakanyire omu nsi ya Gileadi. Bwanyima omu busingye bwa Saulo baarwana n'aba Hagari, baabaita; batyo baatuura omu mahema gaabo omu byanga byona eby'aha burugwa-izooba bwa Gileadi. Beene Gaadi baatuura obuseeri bwabo omu nsi ya Bashani okuhika Saleka; Yoeli niwe yaabaire ari mukur, orikukurataho ari Shafamu, n'abandi Yanai na Shafati omuri Bashani. Na beene waabo nk'amaju ga baishenkurubo oku gaabaire gari: Mikaeli, Meshulaamu, Sheeba, Yorai, Yakani, zia na Eberi, boona mushanju. Aba nibo batabani ba Abihaili mwene Huuri, mwijukuru wa Yaroa, mwene Gileadi, Gileadi ya Mikaeli, Mikaeli ya Yeshishai, Yeshishai ya Yahudo, na Yahudo ya Buuzi: Ahi mwene Abudieli, mwijukuru wa Guuni, niwe yaabaire ari mukuru omu maju ga baishenkurubo. abo bakaba batwire Gileadi n'omuri Bashani n'omu ndembo zaayo, kandi n'omu mariisizo goona ag'omuri Sharooni okuhika ahu garikugarukira. Abo boona bakahandiikwa omu busingye bwa Yosamu omugabe wa Yuda, n'omu bwa Yeroboamu omugabe wa Israeli, nk'okukuratana kw'oruzaaro rwabo oku kwabaire kuri. Abareubeeni n'Abagaadi n'ekicweka ky'oruganda rwa Manaase bakaba baine abashaija amamanzi, abaabaire bahagatira engabo na zaarurara, nibamanya kurwanisa amata, abarwani rukungwa, boona bari obukumi buna n'enkumi ina na magana mushanju na makumi mukaaga, abeeteekateekire kuhurura. Baateera aba Hagari, aba Yeturi, aba Nafishi n'aba Nodabu. Ku baabaire nibakirwana nabo, baakwerwa, aba Hagari na boona abu baabaire baine baaheebwayo omu mikono yaabo, ahakuba bakatakira Ruhanga omuri orwo rugamba, yaahurira okweshengyereza kwabo, ahabw'okuba bakamwesiga. Baanyaga amatungo gaabo, engamira obukumi butaano, entaama obusiriira bubiri n'obukumi butaano, n'endogoya enkumi ibiri, kandi n'abashaija akasiriira abaakwatsirwe; ahakuba baingi bakaitwa, ahabw'okuba orwo rugamba rukaba rurugire ahari Ruhanga. Bwanyima baatuura omu nsi ya bari, okuhitsya obu baatwairwe omu bukwatwa. Ab'ekicweka ky'oruganda rwa Manaase baatuura omuri egyo nsi, bari baingi munonga, okuruga Bashani okuhika Baali-herumooni, na Seniiri n'orushozi Herumooni. Kandi aba nibo baabaire bari bakuru omu maju ga baishenkurubo: Eferi, Iishi, Elieli, Azurieli, Yeremia, Hodavia na Yahudieli, abarwani b'amaani, abashaija rugambwa, abaabaire bari bakuru omu maju ga baishenkurubo. Kwonka bakacumura ahari Ruhanga wa baishenkurubo, baakuratira baaruhanga b'amahanga g'omuri egyo nsi nk'abarikuraaya, agu Ruhanga yaabacwekyerereize omumaisho. N'ahabw'ekyo Ruhanga wa Israeli yaimutsya Puuli omugabe wa Asiria na Tigulaasi-pileseeri omugabe wa Asiria, yaatwara Abareubeeni, Abagaadi n'ekicweka ky'oruganda rwa Manaase bari enkwatwa, yaabata Haala, Habora, Haara n'aha mugyera ogw'omuri Gozani, baagumayo n'okuhitsya hati. Batabani ba Leevi: Gereshoni, Kohasi na Meraei. Batabani ba Kohasi: Amuraamu, Izuhaari, Heburooni na Uzieli. Abaana ba amuraamu: Arooni, Musa na Miriamu. Batabani ba Arooni: Nadabu, Abihu, Eleazaari na Itamaari. Eleazaari yaazaara Finehaasi, Finehaasi yaazaara Abishua, Abishua yaazaara Buuki, Buuki yaazaara Uuzi, Uuzi yaazaara Zerahia, Zerahia yaazaara Merayoosi, Merayoosi yaazaara Amaria, Amaria yaazaara Ahitubu, Ahitubu yaazaara Zadoki, zadoki yaazaara Ahimaazi, Ahimaazi yaazaara Azaria, Azaria yaazaara Yohanaani, Yohanaani yaazaara Azaria, (ogwo niwe yaabaire akora omurimo gw'obunyamurwa omu nju ei Sulemaani yaayombekire Yerusaalemu). Azaria yaazaara, Amaria, Amaria yaazaara Ahitubu, Ahitubu yaazaara Zadoki, Zadoki yaazaara Shalumu, Shalumu yaazaara Hilukia, Hilukia yaazaara Azaria, Azaria yaazaara Seraaya, Seraaya yaazaara Yehozadaki, owaatwairwe omu bukwatwa, obu MUKAMA yaimutsya Nebukadeneeza, akatwara Abayuda n'aba Yerusaalemu omu bukwatwa. Batabani ba Leevi: Gereshoni, Kohasi na Merari. Kandi aga nigo maziina ga batabani ba Gereshoni: Libuni na Shimei. Batabani ba Kohasi: Amuraamu, Isuhaari, Heburooni na Uzieli. Batabani ba Merari: Mahili na Muushi. Egi niyo miryango y'Abaleevi nk'oku baishenkuru baabaire bari. Aba Gereshoni: omutabani ni Libuni, mwene Libuni ni Yahasi, mwene Yahasi ni Ziima, mwene Ziima ni Yoa, mwene Yoa ni Iido, mwene Iido ni zeera, mwene Zeera ni Yeaserai. Batabani ba Kohasi: omutabani ni Aminadabu, mwene Aminadabu ni Koora, mwene Koora ni Asiri, mwene Asiri ni Elukaana, mwene Elukaana ni Ebiasaafu, mwene Ebiasaafu ni Asiri, mwene Ariri ni Tahasi, mwene Tahasi ni Urieli, mwene Urieli ni Uziya, mwene Uziya ni Shauli. Batabani ba Elukaana: Amasai na Ahimoosi, omutabani ni Elukaana, mwene Elukaana ni Zofai, mwene Zofai ni Nahasi, mwene Nahasi ni Eliabu, mwene Eliabu ni Yerohaamu, mwene Yerohaamu ni Elukaana. Batabani ba Samueli: omujigaijo gwe ni Yoeli, n'omushubiro ni Abiya. Batabani ba Merari: Mahili, mwene Mahili ni Libuni, mwene Libuni ni Shimei, mwene Shimei ni Uuza, mwene Uuza ni Shimea, mwene Shimea ni Hagia, mwene Hagia ni Asaaya. Abo nibo Daudi yaakwatsize omurimo gw'okweshongora omu nju ya MUKAMA, eshanduukye eherize kuza hamwe; baaguma nibeeshongora omu maisho g'Obutaaho bw'Eihema ry'okubugaabuganiramu omu kuheereza kwabo, okuhitsya obu Sulemaani yaaherize kwombeka enju ya MUKAMA omuri Yerusaalemu; kandi baakora omurimo gwabo, nk'oku embu zaabo zaabaire ziri. Aba nibo baabaire baheereza hamwe na batabani baabo. Omuri beene Kohasi: Hemani omweshongozi mwne Yoeli, Yoeli ya Samueli, Samueli ya Elukaana, Elukaana ya Yerohaamu, Yerohaamu ya Elieli, Elieli ya Toa, Toa ya Zuufi, Zuufi ya Elukaana, Elukaana ya Mahasi, Mahasi ya Amasai, Amasai ya Elukaana, Elukaana ya Yoeli, Yoeli ya Azaria, Azaria ya Zefania, Zefania ya Tahasi, Tahasi ya Asiri, Asiri ya Ebiasaafu, Ebiasaafu ya Koora, Koora ya Izuhaari, Izuhaari ya Kohasi, mwene Leevi, omwana wa Israeli. Murumuna wa Hemani ni Asafu owaabaire ayemerera aha rubaju rwe rwa buryo, niwe Asafu mwene Berekia, Berekia mwene Shimea, Shimea ya Mikaeli, Mikaeli ya Baseya, Baseyaya Malikiya, Malikiya ya Esuni, Esuni ya Zeera, Zeera ya Adaaya, Adaaya ya Esaani, Esaani ya Ziima, Ziima ya Shimei, Shimei ya Yahasi, Yahasi mwene Gereshoni, omwana wa Leevi. Aha rubaju rwabo rwa bumosho hakaba hariho beene waabo batabani ba Merari: Esaani mwene Kiishi, Kiishi ya Abudi, Abudi ya Maluki, Maluki ya Hashabia, Hashabia ya Amazia, Amazia ya Hilukia, Hilukia ya Amuzi, amuzi ya Baani, Baani ya Shemeri, Shemeri ya Mahili, Mahili ya Muushi mwene Merari, omwana wa Leevi. Kandi beene waabo Abaleevi bakateebwaho kukora omurimo gwona ogw'omu Butaaho bw'enju ya Ruhanga. Kwonka Arooni n'abatabani bakaba batambira ebitambo aha itambiro ry'ebitambo by'okwotsya, n'aha itambiro ry'okwotereraho obubaane ahabw'omurimo gwona ogw'Aharikwera munonga, okurihiirira Abaisraeli, nk'ebi Musa omwiru wa Ruhanga yaaragiire byona oku byabaire biri. Abo nibo batabani ba Arooni: Eleazaari omutabani, mwene eleazaari ni Finehaasi, mwene Finehaasi ni Abishua, mwene Abishua ni Buuki, mwene Buuki ni Uuzi, mwene Uuzi ni Zerahia, mwene Zerahia ni Merayosi, mwene Merayoosi na Amaria, mwene Amaria ni Ahitubu, mwene Ahitubu ni Zadoki, mwene Zadoki ni Ahimaazi. Kandi ebi nibyo bibanja byabo ebi baabaire batwiremu, nk'oku baabahaire ah'okutuura omu nsi yaabo yoona; beene Arooni ab'omu miryango y'aba Kohasi, ahabw'okuba omugabo gw'okubanza gukaba guri ogwabo. bakabaha Heburooni omu ishaza rya Yuda n'amariisizo gaayo agaagyehinguririize, kwonka emisiri y'orurembo n'ebirorero byarwo baabiha Kalebu mwene Yefune. Beene Arooni abandi baabaha endembo ez'okuhungiramu- Heburooni, Libuna n'amariisizo gaayo, Yatiri, Eshitemoa n'amariisizo gaayo, Hileeni n'amariisizo gaayo, Debira n'amarisiizo gaayo, Ashani n'amariisizo gaayo, na Beti-shemeshi n'amariisizo gaayo; kandi omu z'oruganda rwa Benyamiini baabaha Geeba n'amariisizo gaayo, Alemeesi n'amariisizo gaayo, na Anatoosi n'amariisizo gaayo. Endembo zaabo zoona ezi baabagaine omu miryango yaabo yoona zaaba ikumi na ishatu. Beene Kohasi abandi baaheebwa omugabo gw'endembo ikumi omu kicweka ky'oruganda rwa Manaase. Beene Gereshoni, nk'oku emiryango yaabo yaabaire eri, baaheebwa endembo ikumi na ishatu omu ruganda rwa Isakaari, orwa Asheri, orwa Nafutaali n'orwa Manaase omuri Bashani. Beene Merari nk'oku emiryango yaabo yaabaire eri baabaha endembo ikumi na ibiri omu ruganda rwa Reubeeni, orwa Gaadi, n'orwa zebuluuni. Batyo Abaisraeli baaha Abaleevi ezo ndembo n'amariisizo gaazo. Kandi baagaruka baabahaisa enteenyu ezo ndembo ezaagambwaho ez'omu ruganda rwa Yuda, orwa Simeoni n'orwa Benyamiini. Kandi bamwe ab'omu miryango y'aba Kohasi bakaba baine endembo omu ruganda rwa Efuraimu. Baaheebwa n'endembo z'okuhungiramu- Shekemu ey'omu nsi y'ebibungo eya Efuraimu n'amariisizo gaayo, Gezeri n'amariisizo gaayo, Yokimeamu n'amariisizo gaayo, Besihoroni n'amariisizo gaayo, Ayalooni n'amariisizo gaayo, na Gaasi-rimoni n'amariisizo gaayo; kandi omu kicweka ky'oruganda rwa Manaase Aneri n'amariisizo gaayo, na Bileamu n'amariisizo gaayo ahabw'emiryango y'aba Kohasi eyaatsigaireho. Beene Gereshoni baaheebwa endembo omu kicweka ky'oruganda rwa Manaase- Golani ey'omuri Bashani n'amariisizo gaayo, Ashitaroosi n'amariisizo gaayo; omu ruganda rwa Isakaari- Kedeshi n'amariisizo gaayo, Daberaasi n'amariisizo gaayo, Ramosi n'amariisizo gaayo, na Anemu n'amariisizo gaayo; omu ruganda rwa Asheri–Mashari n'amariisizo gaayo, Abudooni n'amariisizo gaayo, Hukoki n'amariisizo gaayo, na Rehobu n'amariisizo gaayo; omu ruganda rwa Nafutaali- Kedeshi ey'omuri Galilaaya n'amariisizo gaayo, na kiryasaimu n'amariisizo gaayo. Beene Merari abandi baaheebwa omu ruganda rwa Zebuluuni rimono n'amariisizo gaayo, Tabori n'amariisizo gaayo, na seeri ya Yorudani ahari Yeriko, aha rubaju rwayo rw'oburugwa-izooba omu ruganda rwa Reubeeni, Bezeeri ey'omu ihamba n'amariisizo gaayo, Yahuza n'amariisizo gaayo, Kedemoosi n'amariisizo gaayo na Mefaasi n'amariisizo gaayo; kandi omu ruganda rwa Gaadi Ramosi ey'omuri Gileadi n'amariisizo gaayo, Mahanaimu n'amariisizo gaayo, Heshibooni n'amariisizo gaayo, na Yazeri n'amarisiizo gaayo. Batabani ba Isakaari: Toola, Pua, Yashubu, na Shimirooni, boona bana. Batabani ba Toola: Uuzi, Refaaya, Yerieli, Yahumai, Ibusaamu na Shemueli, abakuru b'amaju ga baishenkurubo, nibo beene Toola, abaabaire bari abarwani b'amaani omu biro byabo; omu busingye bwa Daudi omubaro gwabo bakaba bari obukumi bubiri n'enkumi ibiri na magana mukaaga. Mutabani wa Uuzi: Izurahia. Batabani ba Izurahia: Mikaeli, Obadia, Yoeli na Ishia, boona bataano bakaba bari abantu bakuru; kandi omuribo, nk'okukuratana kw'oruzaaro rw'amaju ga baishenkurubo oku kwabaire kuri, hakaba harimu emitwe y'engabo z'okuza aha rugamba obukumi bushantu n'enkumi mukaaga, ahabw'okuba bakaba baine abakazi baingi n'abaana b'aboojo baingi. Kandi beene waabo ab'omu miryango yoona y'Abaisakaari bakaba bari abarwani obukumi munaana n'enkumi mushanju, nk'oku baahandiikirwe omu kitabo ky'okuzaarwa kwabo. Batabani ba Benyamiini: Beela, Bekeri na Yedieli, bashatu. Batabani ba Beela: Ezibooni, Uuzi, Uzieli, Yerimoosi na Iiri, bataano, abakuru b'amaju ga baishenkurubo, kandi abarwani b'amaani; bakaba bari obukumi bubiri n'enkumi ibiri na makumi mukaaga na bana, nk'oku baahandiikirwe omu kukuratana kw'oruzaaro rwabo. Batabani ba Bekeri; Zemira, Yoasi, Eliezeeri, Elio-enai, Omuri, Yeremoosi, Abiya, Anatoosi na Alemeesi. Abo boona bakaba bari beene Bekeeri; omu kubarwa kw'okukuratana kw'oruzaaro rw'abakuru b'amaju ga baishenkurubo nk'oku kwabaire kuri, bakaba bari abarwani b'amaani obukumi bubiri na magana abiri. Mutabani wa Yedieli: Biluhaani: Yeushi, Benyamiini, Ehudi, Kenaana, Zesaani, Tarushiishi na Ahishahaari. Abo boona bakaba bari beene Yedieli; omu kubarwa kw'abakuru b'amaju ga baishenkurubo abashaija abarwani b'amaani baaba kakumi n'enkumi mushanju na magana abiri, abeeteekateekire kuza aha rugamba. Shupimu na Hupimu beene Iiri, Hushimu mwene Aheri. Batabani ba Nafutaali: Yahazieli, Guuni, Yezeri na Shalumu, ab'oruzaaro rwa Biluha. Batabani ba Manaase: Asirieli owaazairwe ekinyanshunju Omunyaaramu; kandi niwe yaazaire Makiri ishe wa Gileadi. Makiri yaashwererera Hupimu na Shupimu. Munyaanya akaba naayetwa Zelofehaadi; kandi Zelofehaadi ogwo akazaara abaishiki bonka. Maaka muka Makiri yaazaara omwana w'omwojo, yaamweta Pereshi; n'omurumuna akaba naayetwa Shereshi; batabani be baaba Ulamu na Rakemu. Mutabani wa Ulamu: Bedani. Abo nibo baabaire bari beene Gileadi mwene Makiri, mwijukuru wa Manaase. Hamolekesi munyaanya yaazaara Ishihoodi, Abiezeeri na Mahula. Batabani ba Shemida bakaba bari Ahiani, Shekemu, Likuhi na Aniamu. Batabani ba Efuraimu: Shuseela, mwene Shuseela ni Beredi, mwne Beredi ni Tahasi, mwene Tahasi ni Eleada, mwene Eleada ni Tahasi, mwene Tahasi ni zabadi, mwene Zabadi ni Shuseela, kandi na Ezeri na Eleada abaitsirwe abashaija ba Gaasi abazaariirwe omuri egyo nsi, ahabw'okuba bakashuumayo kunyaga ente zaabo. Bwanyima Efuraimu ishebo yaamara ebiro bingi naabacurira, beene ishe baija kumugumya. Ku haahingwireho ebiro, Efuraimu yaabyama n'omukazi we, omukazi yaagira enda, yaazaara omwana w'omwojo, yaamweta Beria, ahakuba enju ye ekaguubwaho akabi. Muhara we akaba naayetwa Sheera owaayombekire Besi-horoni zombi, eya ifo n'eya uguru, na Uzene-sheera. Mutabani we ni Reefa, mwene Reefa ni Reshefu, mwene Reshefu ni Teela, mwene Teela ni Tahani, mwene Tahani ni Ladani, mwene Ladani ni Amihuudi, mwene Amihuudi ni Elishaama, mwene Elishaama ni Nuuni, mwene Nuuni ni Yoshua. Kandi ebibanja byabo n'ebi baabaire batungire bikaba biri Beseeli n'omu ndembo zaayo, aha bukiizi bw'oburugwa-izooba Narani, aha burengyerwa-izooba Gezeri n'endembo zaayo, Shekemu n'endembo zaayo na Aaza n'endembo zaayo; kandi n'aha myatano y'Abamanaase Besi-sheani n'endembo zaayo, Tanaki n'endembo zaayo na Doori n'endembo zaayo. Omuri ezo ndembo beene Yosefu mwene Israeli nimwo baabaire batwire. Batabani ba Ashera: Imuna, Ishuva, Ishuvi, Beria na munyaanya waabo Seera. Batabani ba Beria: Heberi na Malikieli owaabaire ari ishe wa Biruzaisi. Heberi yaazaara Yafuleeti, Shomeri, Hosamu na munyaanya waabo Shua. Batabani ba Yafuleeti Pasaki, Bimuhaali na Ashuvaati. Abo nibo beene Yafuleeti. Batabani ba Shemeri omurumuna: Rohuga, Yehuba, na Aramu. Batabani ba Helemu omurumuna: Zoofa, Imuna, Sheleshi na Amali. Batabani ba Zoofa: Sia, Harunefeeri, Shuali, Beeri, Imura, Bezeeri, Hoodi, Shama, Shilusha, Ituraani na Beera. Batabani ba Yeseri: Yefune, Pisupa na Araa. Batabani ba Uula: Aara, Hanieli na Rizia. Abo boona bakaba bari beene Asheri, abakuru b'amaju ga baishenkurubo, abashaija abarikusiimwa, abarwani b'amaani, abakuru b'abategyeki. Kandi omubaro ogw'abahandiikirwe kuza aha rugamba, nk'okukuratana kw'oruzaaro rwabo oku kwabaire kuri, gukaba guri obukumi bubiri n'enkumi mukaaga. Benyamiini yaajigaija Beela, yaakuratsaho Ashubeeli, owa kashatu yaaba Ahara, owa kana yaaba Nooha n'owa kataano yaaba Raafa. Beela nawe yaazaara abaana b'aboojo: Adari, Geera, Abihuudi, Abishua, Naamani, Ahoa, Geera, Shefufaani na Huraamu. Kandi aba nibo batabani ba Ehudi, (nibo babaire bari abakuru b'amaju ga baishenkuru b'abatuuzi ba Geeba, abaatwairwe omu bukwatwa, bakabata Manahaasi) Naamani, Ahiya na Geera, niwe Hegulaamu, ishe wa Uuza na Ahihuudi. Shaharaimu, ku yaaherize kushenda abakazi be Hushimu na Baara, yaazaarira abaana b'aboojo omu nsi ya Moabu. Yaazaara aha mukazi we Hodeshi abatabani, Yobabu, Zibia, Mesha, Malukaamu, Yeusi, Sakia na Miruma. Abo nibo batabani abaabaire bari abakuru b'amaju ga baishenkurubo. Kandi Hushimu abaana b'aboojo Ahitubu na Elipaali, Batabani ba Elipaali: Eberi, Mishamu, Shemedi owaayombekire Ono na Loodi n'endembo zaayo; Beria na Sheema abaabaire bari abakuru b'amaju ga baishenkurubo b'abatuuzi ba Ayalooni, abaagingire abatuuzi ba Gaasi, Ahio, Shashaki na Yeremoosi. Batabani ba Beria: Zebadia, Aradi, Ederi, Mikaeli, Ishupa na Yooha. Batabani ba Elipaali: Zebedia, Meshulaamu, Hizuki, Heberi, Ishimerai, Izulia na Yobabu. Batabani ba Shimei: Yahimu, Zikuri, Zabudi, Elienai, zilesai, Elieli, Adaya, Beraaya na Shimuraasi. Batabani ba Shashaki: Ishupaani, Eberi, Elieli, Abudooni, Zikuru, Hanani, Hanania, Elamu, Antosiya, Ifodwa na Penueli. Batabani ba Yerohaamu: Shamusherai, Sheharia, Atalia, Yareshia, Eliya na zikuri. Abo nibo baabaire bari abakuru b'amaju ga baishenkurubo, nk'oku kuratana kw'oruzaaro rwabo oku kwabaire kuri, abantu bakuru. Abo bakaba batwire Yerusaalemu. Yeyeli ishe wa Gibeoni akaba atwire Gibeoni, omukazi we akaba naayetwa Maaka. Omwana we w'omujigaijo akaba ari Abudooni, naakuratwa Zuuri, Kiishi, Baali, Nadabu, Gedori, Ahio, Zekeri na Mikuloosi owaazaire Shimea. Abo nabo bakaba batwire na beene waabo omuri Yerusaalemu nibareebana. Neeri yaazaara Kiishi, Kiishi yaazaara Saulo, Saulo yaazaara Yonasaani, Malikishua, Abinadabu na Eshibaali. Yonasaani yaazaara Meribubaali, Meribu-baali yaazaara Miika. Batabani ba Miika: Pisoni, Meleki, Tarea na Ahazi. Ahazi yaazaara Yehoada, Yehoada yaazaara Alemeesi, Azimaveesi na Zimuri, Zimuri yaazaara Mooza, Mooza yaazaara Binea; mwene Binea ni Raafa, mwene Raafa ni Eleasa, mwene Eleasa ni Azeeli. Azeeli akaba aine aboojo mukaaga, n'amaziina gaabo nigo aga, Azurikaamu, Bokeru, Ishimaeli, Shearia, Obadia na Hanani. Abo boona ni beene Azeeli. Beene Esheki omurumuna: Ulaamu omujigaijo gwe, omushubiro Yeushi, n'owa kashatu Elifeleti. Beene Ulaamu bakaba bari abarwani b'amaani, enkwata-mata, kandi bakaba baine abatabani n'abaijukuru baingi, omubaro gwabo guri igana na makumi ataano. Abo boona bakaba bari Ababenyamiini. Batyo Abaisraeli boona bakabarwa nk'okukuratana kw'oruzaaro rwabo oku kwabaire kuri; kandi bahandiikirwe omu kitabo ky'eby'omu busingye bw'abagabe ba Israeli. Bwanyima Abayuda baatwarwa Babulooni omu bukwatwa ahabw'ebicumuro byabo. Abaabandize kugaruka kutuura omu buhunguzi bwabo n'omu ndembo zaabo bakaba bari Abaisraeli, abanyamurwa, Abaleevi n'abaheereza b'omuri hekalu. Kandi bamwe aha Bayuda, Ababenyamiini, Abaefuraimu n'Abamanaase bakatuura omuri Yerusaalemu; Usai mwene Amihuudi, Amihuudi ya Omuri, Omuri ya Baani, ab'omuri beene Pereezi mwene Yuda. N'aba Shiilo: omujigaijo gwe ni Asaaya n'abatabani. Ab'omuri batabani ba Zeera: Yeuli na beene waabo magana mukaaga na makumi mwenda. Ab'omuri beene Benyamiini: Saalu mwene Meshulaamu ya Hodavia, Hodavia ya Hasenua, na Ibunea mwene Yerohaamu, na Eela mwene Uuzi ya Makiri, na Meshulaamu mwene Shefatia ya Reuli mwene Ibunia; na beene waabo nk'okukuratana kw'oruzaaro rwabo oku kwabaire kuri, bakaba bari magana mwenda na makumi ataano na mukaaga. Abo boona bakaba bari abakuru b'amaju ga baishenkurubo, nk'oku gaabaire gari. Ab'omu banyamurwa: Yedaaya, Yehoyaribu, Yakiini. Azaria mwene Hilukia ya Meshulaamu, Meshulaamu ya Zadoki, Zadoki ya Merayosi, Merayosi ya Ahitubu, omukuru w'enju ya Ruhanga; na Adaaya mwene Yerohaamu, Yerohaamu ya Pashihuuri, Pashihuuri ya Malikia; na Masai mwene Adieli ya Yahuzeera, Yahuzeera ya Meshulaamu, Meshulaamu ya Mehsilemiisi mwene Imeri, otabariiremu beene waabo, abakuru b'amaju ga baishenkurubo, rukumi na magana mushanju na makumi mukaaga, abashaija abarikubaasiza kimwe kukora omurimo gw'enju ya Ruhanga. Ab'omu Baleevi: Shemaaya mwene Hashubu ya Azurikaamu, Azurikaamu ya Hashabia ab'omuri beene Merari; na Bakubakari, Hereshi, Galali, na Matania mwene Miika ya zikuri mwene Asafu; na Obadia mwene Shemaaya ya Galali, Galali ya Yedusiini, Yedusuuni ya Berekia, Berekia ya Aasa mwene Elukaana abaabaire batwire omu birorero by'aba Netofaasi. Abakumiirizi b'amarembo: Shalumu, Akubu, Talumooni, Ahimaanu na beene waabo, (kandi Shalumu niwe yaabaire ari mukuru) abaabaire batuura aha irembo ry'omugabe ery'aha buziizi bw'oburugwa-izooba n'okuhitsya hati. Kandi abo nibo baabaire bari abakumiirizi b'eirembo ry'orusiisira rw'Abaleevi. Shalumu mwene Koore ya Eliasafu mwene Koora na beene waabo ab'enju ya ishenkuru, aba Koora, nibo baabaire bakwatsiibwe omurimo gw'okuheereza, nigwo gw'okurinda omuryango gw'Eihema, nka baishenkurubo oku baabaire bakwatsiibwe orusiisira rwa MUKAMA nibarinda eirembo ryarwo. Na Finehaasi mwene Eleazaari niwe yaabaire naabategyeka omu bya ira; kandi MUKAMA akaba ari hamwe nawe. Zekaria mwene Meshelemia niwe yaabaire ari omukumiirizi aha irembo ry'Eihema ry'okubugaabuganiramu. Abo boona abaatoorainwe kuba abakumiirizi b'amarembo bakaba bari magana abiri na ikumi na babiri. Kandi bakaba bahandiikirwe omu birorero byabo, nk'okukuratana kw'oruzaaro rwabo oku kwabaire kuri. Abo nibo Daudi na Samueli omuhanuuzi baahamize omu murimo gwabo ogw'obwesigwa. N'ahabw'ekyo bo na batabani baabo baakwatsibwa omurimo gw'okurinda amarembo g'enju ya MUKAMA, niyo nju y'Eihema. Abo bakumiirizi baaguma nibaza aha mbaju zaayo ina, orw'oburugwa-izooba, orw'oburengyerwa-izooba, orw'obukiizi-bwa-bumosho n'obwa-buryo; kandi beene waabo ab'omu birorero byabo bakaba nibaragiirwa kwija buri biro mushanju kuguma nabo; ahabw'okuba abo bakumiirizi bakuru bana, abaabaire bari Abaleevi, bakaba baguma aha murimo gwabo batarikwihwa; kandi nibo baabaire bakwatsiibwe ebishengye n'amabiikoro eby'omu nju ya Ruhanga; baraara beehinguririze egyo nju ya Ruhanga, ahakuba omurimo gwabo gukaba guri okugirinda n'okugiigura buri kasheeshe. Abamwe omuribo bakaba bakwatsiibwe ebintu by'obuheereza; ahakuba bakaba nibaragiirwa kubibara omu kubitaasya n'omu kubishohoza. Abandi omuribo bakaba bakwatsiibwe ebintu by'omu Butaaho n'ebintu byona ebirikwera eby'okukoresa, kandi n'esaano y'obunono, viinyo, amajuta, obubaane n'emigaju. Abandi ab'omuri batabani b'abanyamurwa bakaba bajwanzya emigaju, kandi Matisia ow'omu Baleevi omujigaijo gwa Shalumu ow'omu ba Koora niwe yaabaire akwatsiibwe omurimo gw'okureeberera ebirikukarangwa aha byoma. Kandi n'abandi omuri beene waabo b'Abakohasi nibo baabaire bakwatsiibwe omurimo gw'emigaati y'okumurikwa, okugitebeekanisa buri Sabato. Kandi hakaba hariho abeeshongozi, abakuru b'amaju ga baishenkuru b'Abaleevi, abaabaire bataaha omu bishengye by'omuri hekalu, bataine gundi murimo, ahabw'okuba bakaba bagira omurimo gwabo nyomushana na nyekiro. Abo nibo baabaire bari bakuru b'amaju ga baishenkuru b'Abaleevi, nk'okukuratana kw'oruzaaro rwabo oku kwabaire kuri, abantu bakuru abaabaire batuura omuri Yerusaalemu. Omuri Gibeoni hakaba hatuuramu Yeyeli ishe wa Gibeoni, omukazi we akaba naayetwa Maaka; omutabani ow'omujigaijo akaba ari Abudooni, naakuratwa Zuuri, Kiishi, Baali, Neeri, Nadabu, Gedori, Ahio, Zekaria na Mikuloosi; Mikuloosi yaazaara Shimeamu; abo nabo bakaba batwire na beene waabo omuri Yerusaalemu, amaka gaabo nigareebana. Neeri yaazaara Kiishi, Kiishi yaazaara Saulo, Saulo yaazaara Yonasaani, Yonasaani yaazaara Melikishua, Abinadabu na Eshibaali; mwene Yonasaani akaba ari Meribu-baali, Meribu-baali yaazaara Miika. Batabani ba Miika: Pisoni, Meleki, Tahurea na Ahazi; Ahazi yaazaara Yaara, Yaara yaazaara Alimeesi, Azimaveesi na Zimuri; Zimuri yaazaara Mooza. Mooza yaazaara Binea, Binea yaazaara Refaaya, Refaaya yaazaara Eleasa, Eleasa yaazaara Azeeli. Azeeli yaazaara abaana b'aboojo mukaaga, n'amaziina gaabo nigo aga: Azurikaamu, Bokeru, Ishimaeli, Shearia, Obadia na Hanani; abo nibo beene Azeeli. Omu biro ebyo Abafilitia bakarwanisa Abaisraeli, Abaisraeli baabahunga, baitirwa aha kibungo kya Giliboa. Abafilista baahambya Saulo n'abatabani, baita Yonasaani, Abinadabu na Malikishua beene Saulo. Orugamba rwaba orw'amaani ahari Saulo, abarasi baamugwaho, baamuhutaaza. Saulo nikwo kugira omukwatsi w'eby'okurwanisa bye, ati: Ihayo rurara yaawe, oginteere, bariya bashaija batashazirwe batakaija, bakanshungisa. Kwonka omukwatsi w'eby'okurwanisa bye yaayanga, ahabw'okuba akatiina mononga. Nikyo Saulo yaasyoreireyo rurara ye, akagyetungaho. Ogwo mukwatsi w'eby'okurwanisa bye, ku yaareebire yaafa, nawe yaayetunga aha ye, yaafa. Okwo nikwo Saulo yaafiire; we n'abatabani bonshatu n'ab'omu ka ye boona bakafeera hamwe. Kandi Abaisraeli boona abaabaire bari omu ruhita, ku baareebire eihe ryahunga, na Saulo n'abatabani baafa, baatsigaho endembo zaabo, baahunga, Abafilistia baija baazituuramu. Ku bwaseesire, Abafilistia baija kucwijura emitumbi, baashanga Saulo n'abatani bagwire aha kibungo kya Giliboa, baamucwijura, baamucwaho omutwe, baatwara eby'okurwanisa bye, baatuma entumwa omu nsi yaabo yoona kubuzya amakuru omuri hekalu z'ebishushani byabo ebirikuramibwa. Eby'okurwanisa bye baabita omuri nyaruju za baaruhanga baabo, n'omutwe gwe baaguhanika omuri hekalu ya Dagoni. Kwonka aba Yabeshi-gileadi boona, ku baahuriire oku Abafilistia baagizire Saulo, abashaija boona amamanzi baimuka, baihayo omutumbi gwa Saulo n'ey'abatabani, baagitwara Yabeshi. Bwanyima baaziika amagufa gaabo ahansi y'omwela ogw'omuri Yabeshi, baamara ebiro mushanju nibeesiibyakwo. Okwo nikwo Saulo yaafiire ahabw'ekicumuro kye, eki yaacumwire ahari MUKAMA; ahabw'okuba taroorobeire kigambo kya MUKAMA, kandi akeehanuuza aha muntu orikugambisa emizimu, yaayanga kwehanuuza ahari MUKAMA. Nikyo MUKAMA yaamwitiire, obugabe akabuha Daudi mwene Yese. Bwanyima Abaisraeli boona baateeranira ahari Daudi omuri Heburooni, baamugira bati: Reeba turi eigufa ryawe kandi omubiri gwawe. Omu biro ebyahingwire, Saulo akiri omugabe, niiwe waabaire oyebembera Abaisraeli nibahurura kandi MUKAMA Ruhanga waawe akakugira ati: Niiwe oriba omuriisa w'abantu bangye Israeli, kandi niiwe oriba mugabe waabo. Batyo abakuru ba Israeli boona baija aha mugabe omuri Heburooni, kandi okwo niyo yaaraganiire nabo endagaano omu maisho ga MUKAMA, bakamushukaho amajuta kuba omugabe wa Israeli, nk'ekigambo kya MUKAMA oku kyabaire kiri eki yaagambire naaraba omuri Samueli. Bwanyima Daudi n'Abaisraeli boona baaza Yerusaalemu, niyo Yebusi, ahu Abayebusi abatuuzi b'omuri egyo nsi baabaire bari. Abayebusi baagira Daudi bati: Otaija aha. Kwonka Daudi yaakwata ekigo kya Saayuuni, nirwo rurembo rwa Daudi. Kandi Daudi akaba agizire ati: Oraabanze kuteera aba Yebusi, niwe araabe omutware kandi omukuru w'engabo. Yoabu mwene Zeruiya yaaba niwe yaabanza kwinamukayo; n'ahabw'ekyo yaaba omutware. Daudi yaatuura omuri ekyo kigo, nikyo kyayeteirwe orurembo rwa Daudi. Yaakyombekaho amaju okuruga Miilo n'okukyehinguriririza kimwe; kand Yoabu yaahunduuza ekicweka ky'orurembo ekyatsigaireho. Daudi yaaguma naayeyongyera kugira ekitiinisa; ahakuba MUKAMA Ruhanga ow'amahe akaba ari hamwe nawe. Aba nibo baabaire bari bakuru omu mamanzi ga Daudi abaamuhaire munonga emikono omu bugabe bwe, bakakwatanisa n'Abaisraeli boona kumwemeka, nk'ekigambo kya MUKAMA eki yaagambire ahari Israeli oku kyabaire kir. Ebi nibyo birikugambwa aha mamanzi agu Daudi yaabaire aine. Yashobeamu owa Hakimooni niwe yaabaire ari mukuru omuri abo abashatu; akakwata eicumu rye, yaariitsa abantu magana ashatu omurundi gumwe. Owaabaire naamukurata omuri ago mamanzi ashatu ni Eleazaari mwene Dodo, mwijukuru wa Ahohi. Akaba ari hamwe na Daudi Pasidamimu, obu Abafilistia baateeranirayo kurwana. Okwo hakaba hariyo omusiri gwa sayiri nyingi; Abaisraeli baahunga Abafilistia; kwonka we yaayemerera omuri ogwo musiri, yaagurwanaho, yaita Abafilistia; MUKAMA yaabajunisa okusingura kw'amaani. Bashatu omu bashaija bakuru makumi ashatu baashuuma, baashanga Daudi aha rukiri omu nyanga ya Adulaamu; obwo eihe ry'Abafilistia rikaba risiisiire omu ruhita rwa Reefa, Daudi ari omu kigo, n'omutwe gw'engabo z'Abafilistia guri Betelehemu. Daudi yaatenga, yaagira ati: Nkaabaasibwa ki, hagira owampa otwizi tw'omu iziba eriri aha irembo rya Betelehemu, ntunywa! Ahonaaho ago mamanzi ashatu gaayataguza omu rusiira rw'Abafilistia, gaataha amaizi g'omuri eryo iziba rya Betelehemu, eryabaire riri aha irembo, baagatwarira Daudi. Kwonka Daudi yaayanga kuganywa, kureka yaagashuka omu maisho ga MUKAMA; yaagira ati: Nikikabure nyowe okukora eki omu maisho ga Ruhanga wangye! Nimbaasa kunywa eshagama y'aba bashaija baayoga amagara gaabo? Ahakuba baagareeta ahabw'okwoga amagara. Ekyo nikyo yaayangiire kuganywa. Ebyo nibyo ago mamanzi gaakozire. Kandi Abishai mukuru wa Yoabu niwe yaabaire ari mukuru omu mamanzi makumi ashatu. Akakwata eicumu rye, yaarwana n'abashaija magana ashatu, yaabaita, yaarangaanwa nk'abo abashatu. Omuri abo makumi ashatu niwe yaakizire kurangaanwa, akahinduka mukuru waabo; kwonka tiyaahika hari abo abashatu. Kandi Benaaya mwene Yehoyaada owa Kabuzieli, owaabaire ari emanzi, akakora eby'amaani, yaita bene Arieli babiri aba Moabu. Kandi aha izooba rimwe omu biro by'ebirika akashuuma, yaitira entare omu kiina. Kandi yaita Omunyamisri muraingwa munonga, oburaingwa bwe mikono etaano. Ogwo Munyamisri akaba aine eicumu omu ngaro, orubango rwaryo ruri nk'empimbi ei barukiraho emyenda; yaamushuumira n'enkoni, yaamusikura eryo icumu omu ngaro, yaarimwitsa. Ebyo nibyo Benaaya mwene Yehoyaada yaakozire, akarangaanwa nk'abo abashatu ab'amaani. Yaarangaanwa omuri abo makumi ashatu, kwonka tiyaahika hari bari abashatu. Daudi yaamuhindura omukuru w'abarinzi be. Kandi ago mamanzi g'omu mahe nigo aga- Asaheeli murumuna wa Yoabu, Elihanani mwene Dodo owa Betelehemu, Shamosi owa Harodi, Helezi owa Pelooni, Iira mwene Ikeshi owa Tekoa, Abiezeeri owa Anatoosi, Sibekai owa Hushati, Ilai owa Ahohi, Maharai owa Netofa, Heleda mwene Baana owa Netofa, Itai mwene Ribai owa Gibea ey'Ababenyamiini, Benaaya owa Piratooni, Hurai ow'aha tugyera twa Gaashi, Abieli owa Arubaasi, Azimaveesi owa Baharamu, Eliahuba owa Shalibooni, Hashemi owa Gizooni, Yonasaani mwene Shageri owa Harari, Ahiamu mwene Sakeri owa Harari, Elifaali mwene Uuri, Heferi owa Mekeraasi, Ahiya owa Peloni Hezero owa Karumeeli, Narai mwene Ezubai, Yeli murumuna wa Nasani, Mibuhaari mwene Haguri, Zeleki Omuano, Naharai owa Beeroosi, owaabaire ari omukwatsi w'eby'okurwanisa bya Yoabu mwene Zeruiya, Iira owa Ituri, Garebu owa Ituri, Uriya Omuhiiti, Zabadi mwene Ahulai, Adina mwene Shiza Omureubeeni omwebembezi w'Abareubeeni, owaizire n'abantu makumi ashatu, Hanani mwene Maaka, Yoshafati owa Misuuni, Uziya owa Ashitaroosi, Shama na Yeyeli beene Hosamu owa Aroeri, Yediaeli mwene Shimuri, n'omurumuna Yooha owa Tiizi, Elieli owa Mahavi, Yeribai na Yoshavia beene Elunaamu, Ituma Omumoabu, Elieli, Obedi na Yasieli owa Mezoba. Aba nibo baashangire Daudi Zikulaagi, obu yaabaire ayesherekire Saulo mwene Kiishi; nabo bakaba bari ab'omu mamanzi agaamuhaire emikono omu bweme. Bakaba nibamanya kurwanisa amata, kandi nibatwara emikono yombi omu kurekyera enjungu n'omu kurasha emyambi; bakaba bari Ababenyamiini beene waabo b'aba Saulo. Omukuru waabo akaba ari Ahiezeeri, naakuratwa Yoasi, bombi bari beene Shemaya owa Gibea, na Yezieli na Peleti beene Azimaveesi; Beraaka, Yehu owa Anatoosi, Ishumaaya owa Gibeoni, omushaija w'amaani omuri bari makumi ashatu, kandi omwebembezi waabo, Yeremia, Yahazieli, Yohanaani, Yozabadi owa Gedera, Eluzai, Yerimoosi, Bealia, Shemaria, Shefatia owa Harufi, Elukaana, Ishia, Azareeli, Yoezeeri, Yashobeamu ow'aba Koora; na Yoeli na Zebadia beene Yerohaamu owa Gedori. Kandi omu Bagaadi haarugamu abashaija abarwani b'amaani abamanyiire eby'orugamba, amahano omu kutwara engabo n'amacumu, abu obuso bwabo bwabaire nibushusha obw'entare, abaabaire nibairuka nk'esirabo z'omu bibungo, baashanga Daudi omu kigo ky'omu ihamba. Omukuru akaba ari Ezeri, owa kabiri Obadia, owa kashatu Eliabu, owa kana Mishimana, owa kataano Yeremia, owa mukaaga Atai, owa mushanju Elieli, owa munaana Yohanaani, owa mwenda Elizabadi, owa ikumi Yeremia, owa ikumi n'omwe Makubanai. Abagaadi abo bakaba bari abakuru b'engabo, omuto omuribo akaba ari nk'abantu igana, n'omukuru nk'abantu rukumi. Abo nibo baayambukire Yorudani omu kwezi kw'okubanza, obu Yorudani yaabaire eijwire, amaizi garengyeire aha nkungu zaayo zoona, bakabinga ab'omu mpita z'oburugwa-izooba n'oburengyerwa-izooba boona. Bwanyima abamwe omu Babenyamiini n'Abayuda baija, baashanga Daudi omu kigo. Daudi yaashohora kubabugana, yaabagira ati: Ku muraabe mwaija kumpa emikono nk'abanywani bangye, omutima gwangye nigwija kukwatanisa n'eyaanyu; kwonka ku muraabe mwaija kundeebya aha bazigu bangye, haza ntaine ki nshobize, Ruhanga wa baatatenkuriitwe akireebe, kandi abahane. Ahonaaho Omwoyo yaija ahari Amasai, omukuru wa bari makumi ashatu, yaagira ati: Turi abaawe, Daudi! Turi aha rubaju rwawe, iwe mwene Yese! Obusingye, obusingye bube ahariiwe, N'aha barikukuha emikono; Ahakuba Ruhanga waawe akuhwera. Ahonaaho Daudi yaabaakiira, yaabagira abakuru b'engabo ze. Kandi n'abamwe omu Bamanaase bakaimuura, baayehongyera Daudi, obu yaahurura n'Abafilistia kurwanisa Saulo. (Kwonka Daudi tarabahwereire, ahakuba abakuru omu Bafilistia bakaza omu naama, baamubinga nibagira bati: Naija kutureebya agarukire mukama we Saulo, atunagye omu kabi.) Ku yaabaire naakigaruka Zikulaagi, abashaija aba ab'omu Bamanaase baamwehongyera, Aduna, Yoazabadi, Yediaeli, Mikaeli, Yozabadi, Elihu na Zilesai, abaabaire bari abakuru b'emitwe y'engabo rukumi-rukumi y'eihe ry'Abamanaase; bakaha Daudi emikono kurwanisa emitwe y'abanyagi. Ahakuba abantu bakaba baija ahari Daudi buri izooba kumuha emikono, okuhitsya obu baabaire eihe rihango, nk'eihe rya Ruhanga. Egi niyo mibaro y'emitwe y'engabo ezaashangire Daudi Heburooni, ziine eby'okurwanisa, kumukubuurira obugabe bwa Saulo, nk'ekigambo kya MUKAMA oku kyabaire kiri. Abayuda abaabaire baine engabo n'amacumu, bakaba bari obukumi mukaaga na magana munaana abeeteekateekyeire orugamba; Abasimeoni abashaija abarwani b'amaani omu rugamba bari enkumi mushanju na igana; Abaleevi enkumi ina na magana mukaaga; Yehoyaada owaabaire ari omwebembezi w'enju ya Arooni yaija n'engabo enkumi ishatu na magana mushanju; Zadoki omutsigazi w'amaani emanzi yaija n'abakuru b'engabo makumi abiri na babiri ab'enju ya ishe. Ababenyamiini, abaine obuzaare na Saulo, bakaba bari enkumi ishatu, ahabw'okuba okuhitsya omu bunaku obwo abaingi omuribo bakaba bahamiire aha nju ya Saulo; Abaefuraimu abashaija b'amaani amamanzi, ba rugambwa omu maju ga baishenkurubo bari obukumi bubiri na magana munaana, ab'ekicweka ky'oruganda rwa Manaase, abu amaziina gaabo gaagamborwejp mgi baije kwemeka Daudi, bari kakumi n'enkumi munaana; Abaisraeli abaabaire nibeetegyereza eby'obunaku, kandi nibamanya ebi Abaisraeli bashemereire kukora, abakuru bari magana abiri hamwe na beene waabo abu baabaire nibategyeka. Abazebuluuni, abaabaire bamanyiire eby'orugamba baine eby'okurwanisa byona, baizire kuhwera Daudi n'omutima gumwe, bari obukumi butaano; Abanafutaali abakuru b'engabo rukumi abaizire n'engabo eziine engabo n'amacumu bari obukumi bushatu n'enkumi mushanju; Abadaani abaabaire baine eby'okurwanisa by'orugamba bari obukumi bubiri n'enkumi munaana na magana mukaaga; Abaasheri engabo ezimanyiire orugamba ezaabaire zeeteekateekire kurwana bari obukumi buna; Abareubeeni n'Abagaadi n'ekicweka ky'oruganda rwa Manaase abaarugire seeri ya Yorudani baine eby'okurwanisa by'orugamba eby'emiringo yoona, bari akasiriira n'obukumi bubiri. Abo barwani boona, abaabaire bamanyiire eby'orugamba, baija Heburooni n'omutima gumwe kwemeka Daudi kuba omugabe wa Israeli yoona; kandi n'Abaisraeli abandi boona bakaba baine omutima gumwe gw'okwemeka Daudi. Baamarayo kashatu bari hamwe na Daudi, nibarya nibanywa; ahabw'okuba beene waabo bakaba bababisiire. Kandi na bataahi baabo, n'abaarugire Isakaari, Zebuluuni na Nafutaali, baija bareetsire eby'okurya aha ndogoya, aha ngamira, aha nyumbu n'aha nte, eby'okurya bingi, esaano, ebiihuro by'emizaabibu eyomire, viinyo n'amajuta, ente n'entaama; ahabw'okuba omuri Israeli hakaba harimu okushemererwa. Bwanyima Daudi yaaza omu naama n'abeebembezi boona, abakuru b'engabo rukumi-rukumi na igana-igana. Kandi yaagambira omutwe gw'Abaisraeli boona abaabaire bateeraine naagira ati: Ku muraabe nimukisiima, kandi kirugire ahari MUKAMA Ruhanga waitu, tutume hoona-hoona omuri beene waitu abatsigaire omu nsi ya Israeli yoona, abu abanyamurwa n'Abaleevi batwire nabo omu ndembo zaabo n'amariisizo gaazo, babone kuteeranira ahu turi; bwanyima tuze kugarura eshanduukye ya Ruhanga waitu; ahabw'okuba omu biro bya Saulo tituragyeteireho. Omutwe gwona gwaikiriza kutwaza gutyo, ahakuba egyo naama ekasiimwa abantu boona. Atyo Daudi yaateerana Abaisraeli boona okuruga Shihoori akagyera ka Misri okuhika ah'orikutaahira nooza Hamasi, ngu babone kwiha eshanduukye ya Ruhanga Kiryasi-yearimu. Daudi n'Abaisraeli boona bainamuka, baaza Baala niyo Kiryasi-yarimu ey'Abayuda, kwihayo eshanduukye ya Ruhanga, eyaabaire etakirirwaho Eiziina rya MUKAMA, oshutama aha kitebe kye ahaiguru ya baakerubi. Baatwarira eshanduukye ya Ruhanga aha kigaari kisya, baagiiha omu ka ya Abinadabu, kandi Uzza na Ahio nibo baabaire nibatwara ekyo kigaari. Daudi n'Abaisraeli boona baagyenda nibashemerererwa omu maisho ga MUKAMA n'amaani gaabo goona, nibeeshongora nibateera endingiri, n'enanga n'engarabi, n'amataari n'ebitaasa n'amakondere. Ku baahikire aha mbuga ya Kidoni, Uzza yaatayo omukono gwe kuramira eshanduukye ya Ruhanga, ahabw'okuba ente zikateera entsibo. MUKAMA yaagirira Uzza ekiniga; yaamwitira aho, naamutura okuramira eshanduukye n'omukono gwe; yaafeera aho omu maisho ga Ruhanga. Daudi yaaguubwa kubi ahabwa MUKAMA kugwa ahari Uzza; ogwo mwanya gwayetwa Pereezi-uzza n'okuhitsya hati. Eryo izooba Daudi yaatiina Ruhanga yaagira ati: Nimbaasa nta kutwara eshanduukye ya MUKAMA omu ka yangye? N'ahabw'ekyo Daudi tiyaatwara shanduukye ya Ruhanga owe omu rurembo rwa Daudi, kureka yaagikiikamya, yaagita omu nju ya Obededomu Omunyagaasi. Eshanduukye ya Ruhanga yaamara ameezi ashatu omu nju ya Obededomu; MUKAMA yaaha eka ya Obededomu omugisha, n'ebi yaabaire atungire byona. Bwanyima Hiraamu omugabe wa Tuuro yaayohereza entumwa ahari Daudi n'ebiti by'emyereezi, n'abarikwombekyesa amabaare n'ababaizi, kumwombekyera enju. Daudi yaamanyira aho ku MUKAMA amuhamize kuba omugabe wa Israeli, kandi ku aimukize obugabe bwe ahabw'abantu be Israeli. Bwanyima Daudi yaashwerera abandi bakazi omuri Yerusaalemu, yaazaara abandi baana b'aboojo n'ab'abaishiki. Aga nigo maziina g'abaana abu yaazaariire Yerusaalemu; Shamua, Shobabu, Nasani, Sulemaani, Ibuhaari, Elishua, Elipeleti, Nooga, Nefegi, Yafia, Elishaama, Beeliada na Elifeleti. Abafilistia boona ku baahuriire ngu Daudi ashukirweho amajuta kuba omugabe w'Abaisraeli boona, bainamuka baaza kusherura Daudi; Daudi ku yaabihuriire, yaahurura kubarwanisa. Omu bunaku obwo Abafilistia bakaba baizire, bateire oruhita rw'Abareefa. Daudi yaayehanuuza ahari Ruhanga naabuuza ati: Nyinamukye ndwane n'Abafilistia? Noija kubahayo omu mikono yangye? MUKAMA yaamugarukamu ati: Inamuka, ahakuba niinyija kubahayo omu mikono yaawe. Daudi nikwo kuza Baali-peraziimu, akabaitirayo. Bwanyima yaagira ati: Ruhanga ahigwire abazigu bangye, nk'oku amaizi gahigura omu cungiro. Nikyo baayeteire ogwo mwanya Baali-peraziimu. Abafilistia baatsigayo ebishushani byabo ebirikuramibwa, Daudi yaaragiira, baabyotsya. Ku haahingwireho ebiro Abafilistia baagaruka baateera orwo ruhita. Daudi yaagaruka yaayehanuuza ahari Ruhanga, Ruhanga yaamugarukamu ati: Otainamuka kubakurata; kureka obakiikuukye, obashangye ahashungaine n'akabira k'emitugunda. Bwanyima ku oraahurire okukaabuuza aha mitwe y'emitugunda, ahonaaho ogyende obateere; ahakuba Ruhanga naaba akwebembeire kwita engabo z'Abafilistia. Atyo Daudi yaatwaza nk'oku Ruhanga yaamuragiira, baagyenda baita Abafilistia okuruga Gibeoni okuhika Gezeri. Okurangaanwa kwa Daudi kwabuga ensi zoona, MUKAMA yaareetera amahanga goona kumutiina. Bwanyima Daudi yaayeyombekyera amaju omu rurembo rwe; kandi yaateguurira eshanduukye ya Ruhanga omwanya, yaagiteerera eihema. Daudi yaagira ati: Tihariho n'omwe oshemereire kuheeka eshanduukye ya Ruhanga kureka Abaleevi, ahabw'okuba nibo MUKAMA yaatooraine kuguma nibaheeka eshanduukye ya MUKAMA, n'okumuheereza ebiro byona. Bwanyima Daudi yaateeranira Abaisraeli boona Yerusaalemu, ngu baze kwinamura eshanduukye ya MUKAMA, bagite omu mwanya gwayo ogu agibonereize. Kandi Daudi yaateerana batabani ba Arooni n'Abaleevi; omuri beene Kohasi, omukuru akaba ari Urieli na beene ishe igana na makumi abiri; omuri beene Merari, omukuru Asaaya na beene ishe magana abiri na makumi abiri; omuri beene Gereshoni, omukuru Yoeli na beene ishe igana na makumi ashatu; omuri beene Elizafaani, omukuru Shemaaya na beene ishe magana abiri; omuri beene Heburooni, omukuru Elieli na beene ishe makumi munaana; omuri beene Uzieli, omukuru Abinadabu na beene ishe igana na ikumi na babiri. Bwanyima Daudi yaayeta Zadoki na Abiasaari abanyamurwa n'Abaleevi aba: Urieli, Asaaya, Yoeli, Shemaaya, elieli na Aminadabu, yaabagira ati: Muri abakuru b'amaju ga baashwenkuriimwe Abaleevi; mweyeze, imwe ana beene waanyu, mubone kwinamura eshanduukye ya MUKAMA, Ruhanga wa Israeli kugita omu mwanya ogu ngibonereize. Ahabw'okuba obw'okubanza timuragiheekire, nikyo MUKAMA Ruhanga waitu yaatugwereireho naatutura okutagitwaza, nk'oku kyaragiirwe. Batyo abanyamurwa n'Abaleevi baayeyeza ahabw'okuza kwinamura eshanduukye ya MUKAMA, Ruhanga wa Israeli. Ku baakhikireyo, Abaleevi baaheeka eshanduukye ya Ruhanga aha mabega gaabo n'emigamba, nk'oku Musa yaragiire naakuratira ekigambo kya MUKAMA. Kandi Daudi yaaragiira abakuru b'Abaleevi kutaho abeeshongozi ab'omuri beene waabo, ab'okuteera enanga, endingiri n'ebitaasa, nibateera akaari k'okushemererwa. Batyo Abaleevi baatoorana Hemani mwene Yoeli, omuri beene ishe baatoorana Asafu mwene Berekia, n'omuri beene Merari baatoorana Esaani mwene Kushaya; kandi hamwe n'abo baatoorana omuri beene waabo abarikukurataho, Zekaria, Yazieli, Shemiramoosi, Yehieli, Uuni, Eliabu, Benaaya, Maaseya, Matisiya, Elefelebu, Mikuneya n'abarinzi b'eirembo Obededomu na Yeyeli. Abeeshongozi aba, Hemani, Asafu na Esaani, bakaba bari ab'okuteera ebitaasa by'emiringa; Zekaria, Azieli, Shemiramoosi, Yehieli, Uuni, Eliabu, Maaseya na Benaaya bakaba baari ab'okuteera enanga omu iraka rya Alamoosi; Matisiya, Elefelebu, Mikuneya, Obededomu, Yeyeli na Azazia bakaba bari ab'okuteera enanga omu iraka rya Sheminiisi. Kandi Kenania, omwebembezi w'Abaleevi omu by'okweshongora, niwe yaabaire ari omwebembezi, ahabw'okuba akaba naabimanya munonga. Berekia na Elukaana bakaba bari abakuumirizi b'eirembo ahabw'eshanduukye. Shebania, Yoshafaati, Netaneeli, Amasai, Zekaria, Benaaya na Eliezeeri, abanyamurwa, nibo baabaire bari ab'okugyenda nibateerera amakondere omu maisho g'eshanduukye ya Ruhanga; Obededomu na Yehia nabo bari abakumiirizi b'eirembo ahabw'eshanduukye. Atyo Daudi n'abakuru ba Israeli, n'abakuru b'engabo rukumi-rukumi, baaza kwinamura eshanduukye y'endagaano ya MUKAMA, kugiiha owa Obededomu n'okushemererwa. Kandi ahabwa Ruhanga kuhwera Abaleevi ababaire baheekire eshanduukye y'endagaano ya MUKAMA, baatamba enimi mushanju n'empaya z'entaama mushanju. Obwo Daudi akaba ajwaire ekanzu ya kitaani, kandi n'Abaleevi abaabaire baheekire eshanduukye, n'abeeshongozi, na Kenania omwebembezi waabo, nabo bakaba bajwaire batyo; kwonka Daudi we ajwariireho n'efodi ya kitaani. Okwo nikwo Abaisraeli boona bainamwire eshanduukye y'endagaano ya MUKAMA nibateera akaari n'enzamba n'amakondere n'ebitaasa, nibateera munonga endingiri n'enanga. Bwanyima eshanduukye y'endagaano ya MUKAMA ku yaabaire neetaaha omu rurembo rwa Daudi, Mikaali muhara wa Saulo yaaringuririza omu dirisa, yaareba omugabe Daudi naazina naayemurika, yaamugayira aha mutima. Batyo baataasya enshanduukye ya Ruhanga, baagita omu ihema eri Daudi agiteereireho; baatamba ebitambo by'okwotsya n'empongano z'okusiima ahabw'obusingye omu maisho ga Ruhanga. Daudi ku yaaherize kutamba ebyo bitambo by'okwotsya n'empngano z'okusiima ahabw'obusingye, yaashabira abantu omugisha omu iziina rya MUKAMA, yaagaburira Abaisraeli boona, abashaija n'abakazi, buri muntu omugaati gumwe, entongo y'enyama kandi n'omwate gw'emizaabibu eyomire. Kandi yaataho Abaleevi bamwe kukora omurimo gw'obuheereza omu maisho g'eshanduukye ya MUKAMA, okuguma nibaijutsya, okusiima n'okuhimbisa MUKAMA, Ruhanga wa Israeli. Omukuru waabo yaaba Asafu, yaakuratwa Zekaria, Yeyeli, Shemiramoosi, Yehieli, Matisiya, Eliabu, Benaaya, Obededomu na Yeyeli, abaatairweho kuteera enanga n'endingiri; Asafu we yaaba ow'okuteera ebitaasa, Benaaya na Yahazieli abanyamurwa baaba ab'okuguma nibateerera amkondere omu maisho g'eshanduukye y'endagaano ya Ruhanga. Eryo izooba nibwo Daudi yaatandika kutaho Asafu na beene ishe kuba ab'okusingiza MUKAMA. Musiime MUKAMA, murangaane eiziina rye, Mumanyise ebi yaakozire omu mahanga! Mumweshongorere, mweshongore eby'okumuhimbisa, Mugambire abantu eby'emirimo ye yoona ey'okutangaaza! Mwesiime ahabw'eiziina rye eririkwera; Emitima y'abarikusherura MUKAMA eshemererwe! Musherure MUKAMA n'amaani ge, Mwetengye okuguma omu maisho ge obutoosha. Mwijukye emirimo ye ey'okutangaaza N'ebitakareebwaga ebi yaakozire, n'emanja ezi yaacwire, Imwe ab'oruzaaro rw'omwiru we Abrahamu, Abaana ba Yakobo abu yaatooraine. Niwe MUKAMA Ruhanga waitu, Emicwere ye eri omu nsi yoona; Aijuka endagaano ye ebiro byona, Ekigambo eki yaaragiire ab'obusingye rukumi, Niyo ndagaano ei yaaragaine na Abrahamu, Ei yaarahiire naaraganisa Isaaka, Akagihamiza Yakobo kuba ekiragiro, Na Israeli okuba endagaano etarihwaho, Naagira ati: Niiwe ndiha ensi ya Kanaani, Kuba omugabo gw'obuhunguzi bwanyu. Obu baabaire bakiri bakye, Eego bakye munonga kandi abashuhuuki omu nsi egyo, Nibazengyerera omu mahanga agatari gamwe, Okuruga omu bugabe bumwe okuza omu bundi, Taraikiriize muntu weena kubakora kubi, Akateisa abagabe ahabwabo, Naagira ati: Mutakora aha bu naashukireho amajuta, N'obu kwakuba okukora kubi baanabi bangye. Imwe abari omu nsi mwena, mweshongorere MUKAMA, Mworekye okujuna kwe buri kasheeshe. Mumanyise ekitiinisa kye omu mahanga, Emirimo ye ey'okutangaaza omu mahanga goona. Ahakuba MUKAMA ni mukuru, ashamereire kuhimbisibwa munonga, Kandi n'okutiinwa okukira baaruhanga boona. Ahakuba baaruhanga boona ab'abantu baba ebishushani, Kwonka Ruhanga niwe yaahangire eiguru. Ekitiinisa n'obukuru bimwebembeire; Amaani n'okushemererwa biri ahi atuura. Imwe enganda z'amahanga, mugambe, Mugambe ku MUKAMA aine ekitiinisa n'amaani, Mugambe ku MUKAMA aine ekitiinisa ekishemereire eiziina rye, Mureete empongano, mwije omu maisho ge; Muramye MUKAMA mujwaire ebirikwera; Muteteme omu maisho ge, imwe ab'omu nsi mwena; Eego, endi ehamire, terikubaasa kutengyetsibwa. Eiguru rishemererwe, n'ensi eyesiime; Bagambire omu mahanga nibagira bati: MUKAMA ari aha ngoma! Enyanja ehoorere, na byona ebiijwiremu, Emisiri eyesiime n'ebirimu byona! Obwo nibwo emiti yoona ey'omu kibira eryeshongora Ahabw'okushemererwa omu maisho ga MUKAMA, Ahabw'okuba naija kucwera ensi orubanja. Musiime MUKAMA, ahabw'okuba ni murungi, Kandi embabazi ze n'ez'ebiro n'ebiro! Kandi mugire muti: Otujune, ai Ruhanga ow'okujunwa kwaitu, Otutaaruure, otujune nootwiha omu mahanga, Tubone kusiima eiziina ryawe eririkwera, Twesiimire okuhimbisibwa kwawe. MUKAMA, Ruhanga wa Israeli, ahimbisibwe Okwiha ira ryona okuhitsya ebiro byona. Bwanyima abantu boona baagira bati: Amiina; baahimbisa MUKAMA. Atyo Daudi yaatsiga Asafu na beene ishe omu maisho g'eshanduukye y'endagaano ya MUKAMA kuguma nibakora omurimo gw'obuheereza omu maisho gaayo, nk'oku kyabaire nikyetengwa buri izooba; yaatsigayo na Obededomu na beene ishe makumi mukaaga na munaana; kandi yaataho Obededomu mwnee Yedusuuni na Hoosa kuba abakumiirizi b'eirembo. Kandi yaatsiga Zadoki omunyamurwa na beene ishe abanyamurwa omu maisho g'eihema rya MUKAMA eryabaire riri omu mwanya mukuru gw'okuramizamu, ogwabaire guri gibeoni, kuguma nibatambirira MUKAMA ebitambo by'okwotsya aha itambiro ryabyo omu kasheeshe n'omu mwabazyo, nk'oku byona byabaire bihandiikirwe omu biragiro bya MUKAMA ebi yaaragiire Abaisraeli. Kandi hamwe n'abo yaataho Hemani na Yedusuuni n'abandi abaatoorainwe, abu amaziina gaabo gaagambirweho, kuba ab'okusiima MUKAMA ahabw'embabazi ze ezigumaho ebiro byona. Kandi Hemani na Yeduduuni abo bakaba bagira amakondere n'ebitaasa eby'okuteera, n'ebindi bintu by'okuteerwa ahabw'ebyeshongoro ebirikwera. Kandi baataho batabani ba Yedusuuni kuba ab'okurinda eirembo. Bwanyima abantu boona baayaabuuka, buri muntu yaaza owe, na Daudi yaagaruka owe kushabira eka ye omugisha. Bwanyima Daudi, ku yaataahire omu nju ye, yaagogyeera, yaagira Nasani nabi ati: Reeba, hati ndi omu nju y'emyereezi, kwonka eshanduukye y'endagaano ya MUKAMA eri omu ihema. Nasani yaagira Daudi ati: Kora ekikuru aha mutima kyona, ahakuba Ruhanga ari hamwe naiwe. Kwonka ekyo kiro ekigambo kya MUKAMA kyaizira Nasani nikigira kiti: Irooko ogire omwiru wangye Daudi oti: Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Toriinyombekyera nju y'okutuuramu; ahakuba tinkatuuraga mu nju, okwiha aha izooba eri naihiireho Abaisraeli Misri n'okuhitsya hati, kureka nkaba ngyenda ninduga omu ihema nindigarukamu, ninduga omu butaaho nimbugaruakamu. Nimugira ngu omu myanya yoona ei naabaire ngyendamu n'Abaisraeli boona nkaba ndagizire omwe aha baramuzi ba Israeli, abu naaragiire kuriisa abantu bangye Israeli, nti: Ahabw'enki mutakaanyombekyeraga nju y'emyereezi? N'ahabw'ekyo ogire omwiru wangye Daudi oti: Oku nikwo MUKAMA ow'amahe arikugamba naagira ati: Nkakwiha omu iriisizo nooriisa entaama, ngu nkuhindure omutegyeki w'abantu bangye Israeli; kandi nkaba nguma naiwe ahu waabaire oza hoona, ncwekyerereza abazigu baawe omu maisho gaawe; kandi ndyakuha eiziina nk'ery'abantu rugambwa ab'omu nsi. Ndyatooranira abantu bangye Israeli omwanya, mbabyaremu, babone kugira obutaka bw'okutuuramu, obu batariihwamu bundi; kandi abantu babi tibarigaruk kubaita kubi nk'obunyakare, obu naabaire ndagiira abaramuzi kutegyeka abantu bangye Israeli; kandi ndyagomoora abazigu baawe boona. N'ekindi ninkugambira nti: MUKAMA aryakwombekyera eka. Kandi obunaku bwawe obw'okushanga bashwenkuru ku burihika, ndyaimutsya omu ruzaaro rwawe omwe ahari batabani baawe akuhungurire, mpamye obugabe bwe. Ogwo niwe ariinyombekyera enju, kandi ndyahamya ekitebe ky'obugabe bwe ebiro byona. Ndyaba ishe, nawe abe omwana wangye. Tindimwihaho mbabazi zangye, nk'oku naaziihire aha waakubandiize, kureka ndyamuhamya omu nju yangye n'omu bugabe bwangye ebiro byona, kandi ekitebe ky'obugabe bwe kiryagumaho ebiro n'ebiro. Ebyo bigambo byona n'okwo kworekwa kwona Nasani yaabiteekyerereza Daudi nk'oku byabaire biri. Bwanyima omugabe Daudi yaataaha, yaashutama omu maisho ga MUKAMA, yaagira ati: Niinye oha, ai MUKAMA Ruhanga, kandi n'enju yangye nikyo ki, iwe okundinda okampitsya aha? Kwonak ekyo ahariiwe ni kikye, ai Ruhanga; mbwenu waayongyeraho n'okugamba aha by'enju y'omwiru waawe, oku eriba omu biro bingi munonga ebiriija, kandi reeba, waanyinganisa n'omuntu w'ekitiinisa kihango, ai MUKAMA Ruhanga! Mbwenu shi, ekindi, nyowe Daudi, nkugambire ki ahabw'okuha omwiru waawe ekitiinisa? Ahabw'okuba niiwe orikumumanya. Ai MUKAMA, ebikuru ebyo byona obikoreire omwiru waawe, nk'oku omutima gwawe gurikuteekateeka, ngu obone kworeka ebikuru ebyo byona. Ai MUKAMA, tihariho orikushushana naiwe; tihariho Ruhanga kureka Iwe, nk'ebi twahuriire byona oku biri. Kandi n'ihanga ki omu nsi eriri nk'abantu baawe Israeli, abu Ruhanga yaagiire kwecungurira kuba abantu be, ngu oyetungire eiziina ahabw'okubakorera ebikuru kandi ebirikutiinisa, noobinga amahanga omu maisho g'abantu baawe, abu waacungwire, okaiha Misri? Bwanyima abantu baawe Israeli okabagira abaawe buzima ebiro byona; naiwe MUKAMA, waaba Ruhanga waabo. Mbwenu hati, ai MUKAMA, ekigambo eki waagamba aha mwiru waawe n'aha nju ye, kihamibwe ebiro byona, kandi okore nk'oku waagamba; n'eziina ryawe rihamibwe, kandi riheebwe ekitiinisa ebiro byona, nibagira bati: MUKAMA ow'amahe, Ruhanga wa Israeli, niwe Ruhanga wa Israeli; kandi enju y'omwiru waawe Daudi eryahamibwa omu maisho gaawe. Ahakuba Iwe, Ruhanga wangye, oshuuruuriire omwiru waawe, ku orimwombekyera eka; nikyo omwiru waawe yaagirira obumanzi kushaba omu maisho gaawe. Mbwenu hati, ai MUKAMA, niiwe Ruhanga, kandi waaraganisa omwiru waawe ekyo kigambo kirungi; n'ahabw'ekyo hati ikiriza kuha enju y'omwiru waawe omugisha, egumeho ebiro byona, eri omu maisho gaawe; ahakuba, MUKAMA, eki ohaire omugisha, kigugira ebiro byona. Bwanyima y'ebyo Daudi yaasingura Abafilistia, yaabamara eishaija, yaakwata Gaasi, n'ebirorero byayo, yaagiiha omu mikono y'Abafilistia. Yaasingura n'Abamoabu, baaba abairu be, baaguma nibamutoijera. Kandi Daudi yaasingura Hadadezeeri omugabe wa Zooba, yaamubinga, yaamuhitsya Hamasi; obwo Hadadezeeri akaba naazakubyara ekiijutsyo kye aha mugyera Furaati. Daudi yaamunyagaho ebigaari rukumi, n'abarikugyendera aha mbaraasi enkumi mushanju, n'engabo ezirikugyendesa ebigyere obukumi bubiri. Bwanyima Daudi yaatema ebiteega by'embaraasi ezirikukurura ebigaari zoona, kwonka yaatsigaho ezirikubaasa kukurura ebigaari igana. Abasiria ba Damasiko ku baizire kuha Hadadezeeri omugabe wa Zooba emikono, Daudi yaabaitamu abantu obukumi bubiri n'enkumi ibiri. Bwanyima Daudi yaata emitwe y'abarinzi omuri Siria eya Damasiko, n'Abasiria baahinduka abairu be, baaguma nibamutoijera. Kandi MUKAMA yaaguma naaha Daudi obusinguzi ei yaabaire aza yoona. Daudi yaanyaga engabo z'ezaabu, ezi abagaragwa ba Hadadezeeri baabaire baine, yaazitwara Yerusaalemu. Kandi Daudi yaiha emiringa mingi munonga omuri Tibuhaasi na Kuuni, endembo za Hadadezeeri. Bwanyima Tou omugabe wa Hamasi, ku yaahuriire ngu Daudi asingwire eihe ryona erya Hadadezeeri omugabe wa Zooba, yaatuma Yoramu omutabani aha mugabe Daudi, kumuramutsya, n'okumutabarutsya, ahabw'okurwana na Hadadezeeri n'okumusingura; ahabw'okuba Hadadezeeri akaba atuura naarwana na Tou. Yaamutwekyera ebintu by'emiringo yoona eby'ezaabu, eby'efeeza n'eby'emiringa; ebyo nabyo omugabe Daudi yaabishoroorera MUKAMA, hamwe n'efeeza n'ezaabu ebi yaabiare anyagire omu mahanga aga goona, Edomu, Moabu, n'omu Baamoni, Abafilistia, na amaleki. Bwanyima Abishai mwene Zeruiya yaitira Abanyaedomu kakumi n'enkumi munaana omu ruhita rw'Omwonyo. Yaataho emitwe y'abarinzi omuri Edomu; Abanyaedomu boona baahinduka abairu ba Daudi. Okwo nikwo MUKAMA yaahaire Daudi okusingura, ei yaabaire aza yoona. Atyo Daudi yaategyeka Israeli yoona; kandi yaacwera abantu be boona emanja z'oburyo omu bwinganisa. Obwo Yoabu mwene Zeruiya akaba ari omukuru w'eihe; Yehoshafaati mwene Ahiluudi ari omuhandiiki w'ebirikubaho; Zadoki mwene Ahitubu na Abimeleki mwene Abiasaari bari abanyamurwa; Shavusha ari omuhandiiki; Benaaya mwene Yehoyaada ari omukuru w'Abakeresi n'Abapelesi; kandi batabani ba Daudi bari abategyeki bakuru b'omugabe. Bwanyima y'ebyo Nahashi omugabe w'Abaamoni yaafa, omutabani Hanuni yaategyeka omu mwanya gwe. Daudi ku yaakihuriire, yaagira ati: Niinyija kukorera gye Hanuni mwene Nahashi, nk'oku ishe yankoreire. Atyo Daudi yaayohereza entumwa kumuyaagira ahabw'okufeerwa ishe. Abagaragwa ba Daudi baahika owa Hanuni omu nsi y'Abaamoni kumuyaagira. Kwonka abanyiginya b'Abaamoni baagira Hanuni bati: Noogira ngu Daudi okukwoherereza ab'okukuyaagira n'okuha sho ekitiinisa? Torikumanya ku ayohereize abagaragwa be kwetegyereza ensi n'okugitata, ngu abone kugicwekyereza? N'ahabw'ekyo Hanuni yaakwata abagaragwa ba Daudi, yaabamwa ebireju by'orubaju rumwe, yaacegyeta ebijwaro byabo okugarukira aha bibunu, yaaboohereza; baagyenda. Ku baagambiire Daudi eby'abo bashaija, yaatuma ab'okubabugana, ahabw'okuba bakaba baine enshoni nyingi. Omugabe yaagira ati: Mugume Yeriko, okuhitsya ahu obureju bwanyu buraakurire, mukabona kwija. Abaamoni ku baamanyire ngu beetamiise Daudi, Hanuni n'Abaamoni baayohereza etalanta z'efeeza rukumi kupangisa ebigaari n'okuguriirira abarikugyendera aha mbaraasi, ebya Mesopotamia, Aramu-maaka na Zooba. Baapangisa ebigaari obukumi bushatu n'enkumi ibiri, baaguriirira omugabe wa Maaka n'eihe rye, baija, baateera orusiisira aharikureeba Medeba. Kandi Abaamoni baaruga omu ndembo zaabo, baateeranira hamwe kuza kurwana. Daudi ku yaakihuriire, yaayohereza Yoabu n'eihe ryona ey'amamanzi. Abaamoni baashohora, baatenga orugamba aha irembo ry'orurembo, kandi abagabe, abaabaire baizire kuhurura, bakaba bari ahakwabo omu ishwa. Yoabu ku yaareebire engabo zimuri omumaisho n'enyima, yaatoorana abashaija entoore omu Baisraeli, yaabatengyesa orugamba kurwana n'Abaisira; abandi boona yaabaha omurumuna Abishai, nabo baatenga orugamba kurwana n'Abaamoni. Yoabu yaagira ati: Abasiria ku barankize amaani, oije ompe emikono; kandi naiwe Abaamoni ku baarakukize amaani, naanye niinyija kugikuha. Guma, turwane mashaija ahabw'eihanga ryaitu, n'ahabw'endembo za Ruhanga waitu; kandi MUKAMA akore eki arikusiima. Atyo Yoabu n'engabo ezi yaabaire aine bairira haihi kurwanisa Abasiria baahunga. Abaamoni ku baareebire Abasiria baahunga, nabo baahunga Abishai murumuna wa Yoabu, baayeroha omu rurembo. Bwanyima Yoabu yaatabaaruka, yaaza Yerusaalemu. Kwonka Abasiria ku baareebire baabingwa Abaisraeli, baatuma entumwa, baahuruza Abasiria aba seeri y'omugyera Furaati, baija beebembeirwe Shofaki omukuru w'eihe ry'engabo za Hadadezeeri. Ku baakigambiire Daudi, nawe yaateerana Israeli yoona, baayambuka Yorudani, baahika ahu Abasiria baabaire bari, baatenga orugamba kubarwanisa. Daudi ku yaatengire orugamba kurwanisa Abasiria, baarwana nawe. Abasiria baahunga Abaisraeli; Daudi yaabaitamu abantu abarikurwanira omu bigaari enkumi mushanju, n'arikugyendesa ebigyere obukumi buna, yaita na Shofaki omukuru w'eihe ryabo. Abagaragwa ba Hadadezeeri ku baareebire baasingurwa Abaisraeli baayehongyera Daudi, baahinduka abairu be. N'ahabw'ekyo Abasiria baayanga kugaruka kuha Abaamoni emikono obundi. Omu kutandika kw'omwaka, omu bunaku obu abagabe baabaire bahururiramu, Yoabu akahurura, ayebembeireeihe, yaacwekyereza ensi y'Abaamoni, yaagyenda, yaagota Rabba; kwonka Daudi akaba ayetsigariire Yerusaalemu. Yoabu yaateera Rabba, yaagicwekyereza. Daudi yaiha omugabe waabo ekirunga aha mutwe; yaashanga kiine oburemeezi bw'etalanta emwe y'ezaabu, kandi kikaba kirimu eibaare ry'obuguzi bwingi; baakita ha mutwe gwa Daudi. Kandi omuri orwo rurembo yaanyagamu eminyago mingi munonga. Yaihamu abantu abaabaire barimu, yaabashara n'empango; okwo nikwo Daudi yaagizire endembo zoona ez'Abaamoni. Bwanyima Daudi n'engabo zoona baagaruka Yerusaalemu. Bwanyima y'ebyo haabaho orugamba n'Abafilistia Gezeri; omuri orwo rugamba Sibekai owa Husha yaita Sipai ow'omuri baijukuru b'ebikaaka; Abafilistia baacwa eishaija. Haagaruka haabaho orugamba n'Abafilistia; Elihanani mwene Yairi yaitu Lahumi, murumuna wa Goliasi owa Gaasi, ou orubango rw'eicumu rye rwabaire nirwigangana empimbi ei barukiraho emyenda. Kandi haagaruka haabaho orugamba Gaasi. Okwo hakaba hariyo omushaija muraingwa munonga, owaabaire aine enkumu mukaaga ahari buri ngaro, n'enkumu z'ebigyere mukaaga ahari buri kigyere, zoona makumi abiri na ina; nawe akaba ari ow'omuri baijukuru b'ebikaaka. Ku yaahigire Abaisraeli, Yonasaani mwene Shimei mukuru wa Daudi yaamwita. Abo boona bakaba bari baijukuru b'ebikaaka bya Gaasi; baitwa Daudi n'abashaija be. Sitaane akeemerera kurwanisa Israeli, yaayosya Daudi kubara Abaisraeli. N'ahabw'ekyo Daudi yaagira Yoabu n'abakuru b'eihe ati: Mugyende, mubare Abaisraeli okuruga Beeri-sheba okuhika Daani, mwije mungambire, mbone kumanya omubaro gwabo. Kwonka Yoabu yaagira ati: MUKAMA ayongyere aha bantu be okukira oku bari emirundi igana! Mukama wangye omugabe, abo boona t'abairu baawe? mbwenu eki nookyendera ki, mukama wangye? Ahabw'enki nooyenda kureetera Abaisraeli orubanja? Kwonka ekigambo ky'omugabe kyakiza ebya Yoabu amaani. Yoabu nikwo kugyenda naaraba omuri Israeli yoona, akagaruka Yerusaalemu. Ku yaahikireyo, Yoabu yaaha Daudi omubaro gw'abantu abu yaabazire. Omuri Israeli yoona hakaba harimu abashaija enkwata-rurara akakaikuru n'akasiriira kamwe, n'omuri Yuda abashaija enkwata-rurara obusiriira buna n'obukumi mushanju. Kwonka omuri okwo kubara tiyaabariramu Baleevi n'obu baakuba Ababenyamiini; ahakuba ekiragiro ky'omugabe kikaba kimutamire. Kwonka ekigambo ekyo kyagwisa kubi Ruhanga, n'ahabw'ekyo yaateera Israeli. Daudi yaagira Ruhanga ati: Ncumwire munonga ahabw'ekyo eki nkozire. Kwonka hati ninkweshengyereza iha aha mwiru waawe okutahikiirira, ahakuba ndengyesereize, naakora eky'obufa-mutima. MUKAMA yaagambira Gaadi omuhanuuzi wa Daudi ati: Gyenda ogambire Daudi oti: Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Naakuha ebintu bishatu, oiheho kimwe, mbe nikyo naakukora. Atyo Gaadi yaija ahari Daudi, yaamugira ati: Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Ahari ebi byonshatu tooranaho kimwe eki orikwenda; emyaka eshatu y'enjara; nari okucwekyerezibwa abazigu baawe, noitwa rurara yaabo okumara ameezi ashatu, nari ebiro bishatu bya rurara ya MUKAMA, orufu okujuumikira ensi, kandi na maraika wa MUKAMA naacwekyereza ensi ya Israeli yoona. Mbwenu gira eki waihamu, ongambire eki ndaagarukyemu ontumire. Daudi yaagira Gaadi ati: Naashobererwa kimwe; ka ngwe omu mikono ya MUKAMA, ahakuba embabazi ze ni nyingi munonga; ndekye kugwa omu mikono y'abantu. N'ahabw'ekyo MUKAMA yaajuumikiza Israeli orufu, haafa Abaisraeli obukumi mushanju. Ruhanga yaatuma maraika Yerusaalemu kugicwekyereza; kwonka ku yaabaire ari haihi kugicwekyereza, MUKAMA yaareeba, yaayegarukamu ahabw'ao kabi; yaagira maraika owaabaire naacwekyereza, ati: Ekyo nikimara; banguura omukono. Obwo maraika wa MUKAMA akaba ari haihi n'embuga ya Orunaani Omuyebusi. Daudi yaimutsya amaisho, yaareeba maraika wa MUKAMA ayemereire ahagati y'ensi n'eiguru, asyoireyo rurara, agyorekyeize Yerusaalemu. Ahonaaho Daudi n'abakuru baagwa ahasni bajuumaire, bajwaire ebiguniya. Daudi yaagira Ruhanga ati: Tiinye ndagiire kubara abantu? Niinye ncumwire, nkakora kuba munonga. Mbwenu entaama ezi zo zikozire ki? Ninkweshengyereza, MUKAMA Ruhanga wangye, ba niinye waarwanisa n'enju ya tata; kwonka orekye kureeta orufu aha bantu baawe. Bwanyima maraika wa MUKAMA yaaragiira Gaadi kugambira Daudi ngu ainamukye ayombekyere MUKAMA eitambiro aha mbuga ya Orunaani Omuyebusi. Atyo Daudi yainamuka ahabw'ekigambo kya Gaadi, eki yaagamba omu iziina rya MUKAMA. Obwo Orunaani akaba naahuura engano; yaahinduka, yaareeba maraika, batabani be bana, abu yaabaire aine, baayeshereka. Daudi ku yaabaire naizira Orunaani, Orunaani yaimutsya amaisho, yaamureeba, ahonaaho yaaruga aha mbuga, yainama, yaamutangirira. Daudi yaagira Orunaani ati: Mpa ekibanja eki embuga yaawe erimu, nyombekyeremu MUKAMA eitambiro, orufu rubone kuruga aha bantu; kandi okinguze aha buguzi bwakyo bwona obukishemereire. Orunaani yaagira Daudi ati: Kitware, Nyakusinga omugabe! okore eki orikusiima kyona; reeba, naakuha ente z'ebitambo by'okwotsya, n'ebihuuzo obiihemu enkum n'engano ogiihemu empongano y'esaano. Byona naabikuha. Kwonka omugabe Daudi yaagira Orunaani ati: Ngaaha! kureka niinyija kukigura aha buguzi bwakyo bwona obukishemereire. Tindikwija kuhongyera MUKAMA ebyawe, n'obu kwakuba okutamba ebitambo eby'okwotsya, ebi ntaheereire byangye. Atyo Daudi yaarenga shekeli z'ezaabu magana mukaaga, yaaziihura Orunaani ahabw'ekibanja. Bwanyima Daudi yaayombekyerayo MUKAMA eitambiro, yaamuhongyera ebitambo by'okwotsya n'empongano z'okusiima ahabw'obusingye, yaashaba MUKAMA, nawe yaamugarukamu n'omuriro ogurikuruga omu iguru, gwagwa aha itambiro ry'ebitambo eby'okwotsya. Ahonaaho MUKAMA yaaragiira maraika; yaagarura rurara ye omu kyobati kyayo. Omu bunaku obwo Daudi ku yaareebire MUKAMA amugarukiiremu aha mbuga ya Orunaani Omuyebusi, yaatambirayo ebitambo. Ahakuba Eihema rya MUKAMA, eri Musa yaakoreire omu ihamba, n'eitambiro ry'ebitambo by'okwotsya omu biro ebyo bikaba biri Gibeoni omu mwanya mukru gw'okuramizamu. Kwonka Daudi tiyaabaasa kuza omu maisho gaaryo kwehanuuza ahari Ruhanga, ahabw'okuba akaba atiinire rurara ya maraika wa MUKAMA. Bwanyima Daudi yaagira ati: Aha niho enju ya MUKAMA Ruhanga eriba, kandi n'eitambiro ry'okwokyezaho ebitambo ahabwa Israeli. Daudi yaaragiira kuteeranira hamwe abanyamahanga abaabaire bari omu nsi ya Israeli, yaata ababaizi b'amabaare kubaija ag'okwombekyesa enju ya Ruhanga. Kandi yaateekateeka ebyoma bingi by'okuheeshamu emisumaari y'enyigi z'amarembo, n'emiringa mingi munonga erengire kigyero, n'ebiti by'emyereez ebitarikubarwa; ahabw'okuba Abasidoni n'Abatuuro bakareetera Daudi emyereezi mingi. Ahakuba Daudi akagira ati: Sulemaani mutabani wangye akiri muto, takahamire, kandi enju erikwija kwombekyerwa MUKAMA eshemereire kuba ey'ekitiinisa kingi munonga, ekarangaanwa, ekahimbisibwa omu nsi zoona; n'ahabw'ekyo niinyija kugiteekateekyera eby'okugyombeka. Atyo Daudi yaateekateeka ebintu bingi munonga atakafiire. Bwanyima yaayeta omutabani Sulemaani, yaamwehanangiriza kwombekyera MUKAMA Ruhanga wa Israeli enju. Yaagira Sulemaani ati: Mwana wangye, nkashangwa nkiine aha mutima kwombekyera eiziina rya MUKAMA Ruhanga wangye enju. Kwonka ekigambo kya MUKAMA kyanyizira, nikigira kiti: Okasheesha eshagama nyingi, waarwana engamba nyingi; toryombekyera iziina ryangye nju, ahabw'okuba okasheesha eshagama nyingi omu maisho gangye. Reeba, oryazaarirwa omwana, abe ow'obusingye; kandi ndyamuha obusingye aha bazigu be boona abariba bamwehinguririize; ahakuba ei ziina rye aryayetwa Sulemaani; kandi omu biro bye ndyaha Israeli obusingye n'okutuuza. Ogwo niwe aryombekyera eiziina ryangye enju. Aryaba omwana wangye, naanye mbe ishe; kandi ndyahamya ekitebe ky'obugabe bwe omuri Israeli ebiro byona. Mbwenu, mwana wangye, MUKAMA agume naiwe, obone kwombeka enju ya MUKAMA Ruhanga waawe, ogiheze gye, nk'oku yaakugambireho. Kwonka, MUKAMA akuhe obwengye n'okwetegyereza, ku araakutegyekyese Israeli, oyorobere ebiragiro bya MUKAMA Ruhanga waawe. Obwo, ku orita omutima ha kworobera ebiragiro n'ebyatairweho ebi MUKAMA yaaragiira Musa ahabwa Israeli, oryaba gye. Ba ow'amaani, ogume; otatiina, kandi otahahaaza omutima. Reeba, omu kufa kubi kwangye nteekateekyeire enju ya MUKAMA etalanta z'ezaabu akasiriira kamwe, n'ez'efeeza akakaikuru, n'emiringa n'ebyoma ebirengire ekigyero, ahabw'okuba ni bingi munoga; kandi nteekateekire embaaho n'amabaare. Ahari ebyo naiwe oryayongyeraho. Kandi oine abakozi baingi munonga, ababaizi b'amabaare, abombeki, ababaizi, abanyamyoga b'emiringo yoona abatarikubarwa, abarikumanya kukoresa ezaabu, efeeza, emiringa n'ebyoma. Imuka okore! MUKAMA agume naiwe. Kandi Daudi yaaragiira abakuru ba Israeli boona kuhwera omutabani Sulemaani naagira ati: Timurikumanya MUKAMA Ruhanga waanyu, ku ari hamwe naimwe? Kandi tabahaire obusignye embaju zoona? Ahabw'okuba akahayo abatuuzi b'ensi egi omu mikono yangye; kandi ensi egomoirwe omu maisho ga MUKAMA n'omu maisho g'bantu be. Mbwenu mute omutima gwanyu gwona aha kusherura MUKAMA Ruhanga waanyu. Mwimukye, mwombekye Omwanya ogurikwera ogwa MUKAMA Ruhanga waanyu, mubone kureeta eshanduukye y'endagaano ya MUKAMA, n'ebintu ebirikwera bya Ruhanga, omu nju eryombekyerwa eiziina rye. Daudi ku yaakuzire, yaahika omu ngingo zaabukuru, yaayemeka omutabani Sulemaani kuba omugabe wa Israeli. Yaateeranira hamwe abakuru ba Israeli boona, n'abanyamurwa n'Abaleevi. Batyo baabara Abaleevi abahikize emyaka makumi ashatu n'abagirengize, boona baaba abashaija obukumi bushatu n'enkumi munaana. Daudi yaagira ati: Omuri aba, obukumi bubiri n'enkumi ina bakwatsibwe omurimo gw'okuheereza omu nju ya MUKAMA, enkumi mukaaga babee abatware n'abaramuzi, enkumi ina babe abarinzi b'amarembo, kandi enkumi ina babe ab'okuhimbisa MUKAMA n'ebintu ebi nkozire ahabw'okuhimbisa. Daudi yaabacwamu ebicweka nk'oku batabani ba Leevi baabaire bari: Gereshoni, Kohasi na Merari. Batabani ba Gereshoni bakaba bari Ladani na Shimei. Beene Ladani: omukuru Yehieli, naakuratwa Zesamu na Yoeli, boona bashatu. Beene Shimei, Shelomiisi, Hazieli, na Harani, boona bashatu. Abo nibo baabaire bari abakuru b'amaju ga baishenkuru ba Ladani. Beene Shimei, Yahasi, Ziina, Yeushi na Beria. Abo bana bakaba bari beene Shimei. Yahasi niwe yaabaire ari mukuru, naakuratwa Ziiza, kwonka Yeushi na Beria bakaba bataine baana b'aboojo baingi; nikyo kyabareeteire kubarwa nk'ab'enju emwe eya baishenkurubo. Batabani ba Kohasi: Amuraamu, Izuhaari, Heburooni na Uzieli, boona bana. Beene Amuraamu, Arooni na Musa. Kandi Arooni ogwo niwe yaashoroirwe kuba ow'okweza ebintu ebirikwera munonga, we n'oruzaaro rwe kuguma nibootera obubaane omu maisho ga MUKAMA nibamuheereza, kandi n'okushabira abantu omugisha omu iziina rye ebiro byona. Kwonka beene Musa omushaija wa Ruhanga bakaba nibabarirwa omu ruganda rwa leevi. Beene Musa, Gereshoni na Eliezeeri. Beene Gereshoni omukuru ni Shebueli. Beene Eliezeeri; Rehabia, niwe yaabaire ari mukuru, kandi Eliezeeri akaba ataine bandi baana b'aboojo, kwonka beene Rehabia bakaba bari baingi munonga. Beene Izuhaari, Shelomiisi niwe yaabaire ari mukuru. Beene Heburooni, Yeria niwe yaabaire ari mukuru, owa kabiri Amaria, owa kashatu Yahazieli, n'owa kana Yekameamu. Beene Uzieli, Miika niwe yaabaire ari mukuru, naakuratwa Ishia. Batabani ba Merari: Mahili na Muushi; beene Mahili, Eleazaari na Kiishi. Eleazaari yaafa atazaire baana b'aboojo, kureka abaishiki bonka; beene waabo batabani ba Kiishi baabashwera. Beene Muushi, Mahili, Ederi na Yeremoosi, boona bashatu. Abo nibo baabaire bari batabani ba Leevi, nk'amaju ga baishenkurubo oku gaabaire gari, kandi inibo bakuru b'amaju ga baishenkurubo, nk'oku baahandiikirwe, nibakuratira amaziina gaabo buri omwe, abahikize emyaka makumi abiri n'abagirengize, abaabaire bari ab'okukora omurimo gw'okuheereza omu nju ya MUKAMA. Ahabw'okuba Daudi akagira ati: MUKAMA Ruhanga wa Israeli ahaire abantu be obusingye; kandi atuura omuri Yerusaalemu ebiro byona. N'ahabw'ekyo Abaleevi tibakyetenga kuheeka Iheka, n'obu kyakuba ekintu kyona eky'okukoresa omurimo gwaryo; (ahakuba ahabw'ekiragiro kya Daudi eky'aha muheru Abaleevi abahikize emayka makumi abiri n'abagirengize bakabarwa) kureka omurimo gwabo guryaba okuhwera beene Arooni ahabw'obuheereza omu nju ya MUKAMA, bakwatsiibwe ebibuga, ebishengye, okushemeza ebintu byona ebirikwera, kandi n'omurimo gwona ogw'okukora aha nju ya Ruhanga; kandi n'okuhwera omu by'emigaati ey'okumurikwa, omu by'esaano ahabw'empongano z'esaano, omu bya capati z'emigaati etatumbisiibwe, omu by'empongano eziteekire, omu by'empongano ezijwangizemu amajuta, n'omu bigyero byona eby'okurengyesa obwingi n'obuhango. Buri kasheeshe baryayemerera basiime MUKAMA, nibamuhimbisa, kandi n'omu mwabazyo batyo; kandi ku bariba nibahongyera MUKAMA ebitambo by'okwotsya ahari buri sabato, nari ahari buri kuboneka kw'okwezi, nari aha biro bikuru by'amagyenyi, nk'ebiragiro byabyo oku biri, bakore batyo obutoosha omu maisho ga MUKAMA. Okwo nikwo baririnda Eihema ry'okubugaabuganiramu, kandi bakaheereza beene waabo, beene Arooni, omu buheereza bw'omu nju ya MUKAMA. Embu za beene Arooni zikaba ziri ziti. Batabani ba Arooni: Nadabu, Abihu, Eleazaari na Itamaari. Kwonka Nadabu na Abihu bakabandiza ishebo kufa, kandi bakaba bataine baana; nikyo Eleazaari na Itamaari baabeereire abanyamurwa. Daudi yaahwerwa Zadoki ow'omuri beene Eleazaari, na Ahimeleki ow'omuri beene Itamaari, kubabaganisa omu buheereza bwabo nk'emirimo ei bateereirweho oku eri. Ahabwa beene Eleazaari kugira abantu bakuru baingi okweshumba beene Itamaari, baataho abakuru b'amaju ga baishenkurubo ikumi na mukaaga omuri beene Eleazaari, na munaana omuri beene Itamaari. Baababaganisa n'enteenyu, boona omu muringo gumwe; ahakuba omuri beene Eleazaari n'omuri beene Itamaari hakaba harimu abatware b'Omwanya Ogurikwera, n'abatware ba Ruhanga. Bwanyima Shemaya mwene Netaneeli omuhandiiki ow'omu Baleevi yaabahandiikira omu maisho g'omugabe n'abanyiginya, na Zadoki omunyamurwa, na Ahimeleki mwne Abiasaari, n'abakuru b'amaju ga baishenkuru b'abanyamurwa n'Abaleevi, enju emwe yaatooranirwa Eleazaari, n'endiijo Itamaari nibakuratana. Orubu rw'okubanza rwaba orwa Yehoyaribu, orwa kabiri Yedaaya, orwa kashatu Harimu, orwa kana Serorimi, orwa kataano Malukiya, orwa mukaaga Miyamiinu, orwa mushanju Hakozi, orwa munaana Abiya, orwa mwenda Yeshua, orwa ikumi Shekaniya, orwa ikumi na rumwe Eliashibu, orwa ikumi na ibiri Yakimi, orwa ikumi na ishatu Huupa, orwa ikumi na ina Yeshebeabu, orwa ikumi na itaano Biluga, orwa ikumi na mukaaga Imeri, orwa ikumi na mushanju Heziri, orwa ikumi na munaana Hapizeezi, orwa ikumi na mwenda Pesahia, orwa makumi abiri Yehezekeeli, orwa makumi abiri na rumwe Yakini, orwa makumi abiri na ibiri Gamuli, orwa makumi abiri na ishatu Delaaya, orwa makumi abiri na ina Maaziya. Ezo nizo zaabaire ziri embu z'emirimo y'obuheereza bwabo okutaaha omu nju ya MUKAMA, nibakuratira emitwarize ei baateereirweho Arooni, ishenkurubo, nk'oku MUKAMA Ruhanga wa Israeli yaamuragiire. Kandi abandi b'omuri beene Leevi nibo aba: omuri beene Amuraamu, Shubaeli; omuri beene Shubaeli, Yehodea; Beene Rehabia; omuri beene Rehabia, omukuru Ishia. Beene Izuhaari: Shelomoosi; omuri beene Shelomoosi, Yahasi; Beene Heburooni: omukuru Yeria, owa kabiri Amari; owa kashatu Yahazieli, owa kana Yekameamu. Beene Uzieli, Muika; omuri beene Miika, Shamiri. Murumuna wa Miika, Ishia; omuri beene Ishia, Zekaria. Beene Merari: Mahili na Muushi. Beene Yaaziya: Beno. Beene Merari: aba Yaaziya, Beno, Shohamu, Zakuri, na Iburi. Owa Mahili, Eleazaari, owaabaire ataine baana b'aboojo. Aba Kiishi, beene Kiishi Yerameeli. Beene Muushi, Mahili, Ederi na Yerimoosi. Abo nibo batabani ba beene Leevi nk'amaju ga baishenkurubo oku gaabare gari. kandi abo bakuru b'amaju ga baishenkurubo, omukuru wa buri nju ya baishenkuru hamwe n'omurumuna, baateera enteenyu nka beene waabo beene Arooni, nibaziteerera omu maisho g'omugabe Daudi, na Zadoki na Ahimeleki, kandi n'omu maisho g'abakuru b'abanyamurwa n'Abaleevi. Daudi n'abakuru b'omurimo gw'obuheereza omuri hekalu baashoroora bamwe omuri beene Asafu n'aba Hemani n'aba Yedusuuni ahabw'omurimo, ngu babe ab'okuragura n'enanga n'endingiri n'ebitaasa. Amaziina g'abaabaire nibakora ogwo murimo omu mbu zaabo nigo aga: Omuri beene Asafu, Zakuri, Yosefu, Netania, na Ashareela, beene Asafu, abaabaire nibeebemberwa Asafu, naaragura nk'ekiragiro ky'omugabe oku kyabaire kiri. Aba Yedusuuni, beene Yedusuuni: Gedalia, Zeeri, Yeshaaya, Shiemei, Hashabia na Matisia, boona mukaaga nibeebemberwa ishebo Yedusuuni, owaabaire naaragura n'endingiri, naasiima MUKAMA kandi naamuhimbisa. Aba Hemani, beene Hemani: Bukia, Matania, Uzieli, Shebueli, na Yerimoosi, Hanania, Hanani, Eliata, Gidaliti, na Romamutiezeeri, Yoshibekasha, Maloosi, Hosiri na Mahaziosi. Abo boona bakaba bari beene Hemani omuhanuuzi w'omugabe, owaabaire naaanuura ebigambo bya Ruhanga eby'okumuha ekitiinisa; kandi Ruhanga yaaha Hemani abaana b'aboojo ikumi na bana, n'ab'abaishiki bashatu. Abo boona bakaba beebemberwa ishebo, nibeeshongorera omu nju ya MUKAMA n'ebitaasa n'enanga n'endingiri, nibakora omurimo gw'obuheereza omu nju ya Ruhanga. Kandi Asafu na Yedusuuni na Hemani bakaba baragiirwa omugabe. Omubaro gwabo hamwe na beene waabo abaabaire beegyesiibwe okweshongorera MUKAMA, boona abaabaire nibakumanya gye, bakaba bari magana abiri na makumi munaana na munaana. Bwanyima baateerera emirimo yaabo enteenyu, abakuru n'abato, abeegyesa n'abeegi boona hamwe. Enteenyu y'okubanza yaakwata Yosefu ahabwa Asafu; eya kabiri, Gedalia na beene ishe n'abatabani, boona ikumi na babiri; eya kashatu, Zakuri n'abatabani na beene ishe, boona ikumi na babiri; eya kana, Izuri, n'abatabani ba beene ishe, boona ikumi na babiri; eya kataano, Netania n'abatabani na beene ishe, boona ikumi na babiri; eya mukaaga, Bukia n'abatabani ba beene ishe, boona ikumi na babiri; eya mushanju, Yeshareela, n'abatabani na beene ishe, boona ikumi na babiri, eya munaana, Yeshaaya n'abatabani na beene ishe, boona ikumi na babiri; eya mwenda, Matania n'abatabani na beene ishe, boona ikumi na babiri; eya ikumi Shimei n'abatabani na beene ishe, boona ikumi na babiri; eya ikumi n'emwe, Azareeli n'abatabani na beene ishe, boona ikumi na babiri; eya ikumi na ibiri, Hashabia, n'abatabani na beene ishe, boona ikumi na babiri; eya ikumi na ishatu, Shubaeli n'abatabani ba beene ishe, boona ikumi na babiri; eya ikumi na ina, Matisia, n'abatabani na beene ishe, boona ikumi na babiri; eya ikumi na itaano Yeremoosi, n'abatabani na beene ishe, boona ikumi na babiri, eya ikumi na mukaaga, Hanania, n'abatabani na beene ishe, boona ikumi na babiri; eya ikumi na mushanju Yeshebekasha, n'abatabani na beene ishe, boona ikumi na babiri; eya ikumi na munaana, Hanani n'abatabani na beene ishe, boona ikumi na babiri; eya ikumi na mwenda, Maloosi n'abatabani na beene ishe, boona ikumi na babiri; eya makumi abiri, Eliasa n'abatabani na beene ishe, boona ikumi na babiri; eya makumi abiri n'emwe, Hosiri n'abatabani na beene ishe, boona ikumi na babiri; ey makumi abiri na ibiri, Gidaliti n'abatabani na beene ishe, boona ikumi na babiri; eya makumi abiri na ishatu, Mahaziosi n'abatabani na beene ishe, boona ikumi na babiri; n'eya makumi abiri na ina, Romamutiezeeri n'abatabani na beene ishe, boona ikumi na babiri. Eby'embu z'abakumiirizi b'amarembo; ab'omu ba Koora, Meshelemia mwene Koore, ow'omuri beene Asafu. Kandi Meshelemia ogwo akaba aine abaana b'aboojo; ow'omujigaijo zekaria, owa kabiri Yedyaeli, owa kashatu Zebadia, owa kana Yatinyeli, owa kataano Elamu, owa mukaaga Yehohanani, owa mushanju Elyeho-enai. Obededomu nawe akaba aine abatabani: ow'omujigaijo Shemaaya, owa kabiri Yehozabadi, owa kashatu Yoa, owa kana Skari, owa kataano Netaneeli, owa mukaaga Amieli, owa mushanju Isakaari, owa munaana Peulesa; ahakuba Ruhanga akamuha omugisha. Kandi omutabani Shemaaya akazaara abaana b'aboojo, abaabaire bari abategyeki omu maju ga baishenkurubo; ahabw'okuba bakaba bari abashaija b'amaani amamanzi. Beene Shemaaya: otuni, Refaeli, Ebedi, Elizabaadi na beene ishe abaabaire bari amamanzi, Elihu na Semakia. Abo boona bakaba bari beene Obededomu hamwe na batabani baabo na beene ishebo, abashaija b'amaani abaabaire nibabaasa ogwo murimo; aba Obededomu boona bakaba bari makumi mukaaga na babiri. Kandi Meshelemia akaba aine abatabani na beene ishe, aqbashaija amamanzi ikumi na munaana. Na Hoosa ow'omuri beene Merari akaba aine abatabani: omukuru ari Shimuri, (ahakuba n'obu araabe yaabaire atari w'omujigaijo, ishe akamuhindura mukuru), owa kabiri Hilukia, owa kashatu Tebalia, n'owa kana Zekaria; batabani ba Hoosa na beene ishe boona bakaba bari ikumi na bashatu. Abakumiirizi b'amarembo omuri ezo mbu, nk'abakuru baabo oku baabaire bari, bakaba baine emirimo ei bakwatsiibwe, nka beene waabo abaabaire nibaheereza omu nju ya MUKAMA oku baabaire bagiine; kandi baateerera amaju ga baishenkurubo enteenyu, amakye n'amahango, kumanya ab'okurinda amarembo gaabo. Enteenyu yaakwata Shelemia kurinda eirembo ry'oburugwa-izooba. Bwanyima baateerera omutabani Zekaria enteenyu, omuhanuuzi w'obwengye; yaakwatwa ey'okurinda ery'aha bukiizi-bwa-bumosho. Obededomu yaakwata ey'okurinda ery'aha bukiizi-bwa-buryo; kandi abatabani baakwatsibwa eibiikiro. Shupimu na Hoosa baakwatwa ey'okurinda eirembo ry'oburengyerwa-izooba, n'eirembo rya Shalekesi aha muhanda ogurikwinamuka, ahu abakumiirizi barikureebanira. Aha burugwa-izooba haazaho mukaaga buri izooba, aha bukiizi-bwa-bumosho bana buri izooba; aha bukiizi-bwa-buryo bana, kandi n'aha ibiikiro babiri-babiri; ahari Paribaari oburengyerwa-izooba bana ahari ogwo muhanda, na babiri ahari Paribaari. Ezo nizo mbu z'abakumiirizi b'amarembo b'omuri beene Koore, na beene Merari. Kandi ab'omu Baleevi, Ahiya niwe yaabaire akwatsiibwe amabiikiro g'enju ya Ruhanga n'amabiikiro g'ebintu ebyeziibwe. Beene Ladani, beene Gereshon ab'omu ba Ladani, abakuru b'amaju ga baishenkurubo ba Ladani owa Gereshoni: Yahieli. Beene Yehieli, Zetami na Yoeli omurumuna nibo baabaire bakwatsiibwe amabiikiro g'enju ya MUKAMA. Omu ba Amuraamu, Abaizuhaari, Abaheburooni n'Abauzieli- na Shebueli mwene Gereshoni, mwijukuru wa Musa, niwe yaabaire akwatsiibwe amabiikiro. Beene ishe Eliezeeri akakomookwaho Rehabia omutabani, mwene Rehebia Yeshaaya, mwene Yeshaaya Yoramu, mwene Yoramu Zikuri, mwene Zikuri Shelomoosi; Shelemoosi ogwo na beene ishe nibo baabaire bakwatsiibwe amabiikiro goona ag'ebintu ebyeziibwe, ebi Daudi omugabe n'abakuru b'amaju ga baishenkurubo n'abakuru b'engabo rukumi-rukumi n'aba igana-igana n'abakuru b'amahe, baayerize. Omu bintu ebi baanyagire omu ngamba bakashorooramu ebintu by'okuhunduuza enju ya MUKAMA. Kandi ebi Samueli omuhanuuzi na Saulo mwene Kiishi, na Abuneeri mwene Neeri, na Yoabu mwene Zeruiya baayerize byona, ebi omuntu weena yaabaire ahongyeire MUKAMA byona bikaba birindwa Shelomoosi na beene ishe. Omuri beene Izuhaari, Kanania n'abatabani nibo baabaire bakwatsiibwe omurimo gw'aheeru ahabw'Abaisraeli, bari abatware n'abaramuzi. Omuri beene Heburooni, Hashabia ana beene ishe, abashaija amamanzi rukumi na magana mushanju, nibo baabaire nibareeberera Israeli oburengyerwa-izooba bwa Yorudani ahabw'omurimo gwa MUKAMA gwona, n'ahabw'omurimo gw'omugabe. Omu ba Heburooni abo Yeriya niwe yaabaire ari omukuru waabo, nk'okukuratana kw'oruzaaro rw'abakuru b'amaju ga baishenkurubo oku kwabaire kuri. (Omu mwaka gwa makumi ana ogw'omu busingye bwa Daudi bakasherura, baashanga omuri abo ba Heburooni abashaija b'amaani amamanzi, bari Yazeri omuri Gileadi.) Omugabe Daudi yaataho Yeriya ogwo na beene ishe, abashaija amamanzi enkumi ibiri na magana mushanju, abakuru b'amaju ga baishenkurubo, kuba ab'okureeberera Abareubeeni, Abagaadi n'ekicweka ky'oruganda rwa Manaase, ahabw'ebintu bya Ruhanga byona, kandi n'eby'omugabe. Aga nigo maziina g'Abaisraeli, abakuru b'amaju ga baishenkurubo, abakuru b'engabo rukumi-rukumi n'aba igana-igana n'abatware baabo abaabaire nibaheereza omugabe omu murimo gw'okureeberera abantu omu by'okwihaihana kw'embu zaabo, buri rubu rukaba rurimu abantu obukumi bubiri n'enkumi ina. Yashobeamu mwene Zabudieli niwe yaabaire naareeberera orubu rw'okubanza omu kwezi kw'okubanza; ab'orubu rwe bakaba bari obukumi bubiri n'enkumi ina. Akaba ari ow'omuri baijukuru ba Pereezi, kandi ari omutegyeki mukuru w'abakuru b'amahe boona omu kwezi kw'okubanza. Dodai owa Ahohi niwe yaabaire naareeberera ab'orubu rw'okwezi kwa kabiri; ab'omu rubu rwe bakaba bari obukumi bubiri n'enkumi ina. Omukuru wa kashatu omu kwezi kwa kashatu akaba ari Benaaya mwene Yehoyaada omunyamurwa mukuru; ab'omu rubu rwe bakaba bari obukumi bubiri n'enkumi ina. Benaaya ogwo niwe yaabaire ari omushaija w'amaani ow'omuri bari amakumi ashatu, kandi ari omukuru waabo. Amizabaadi omutabani akaba ari omu rubu rwe. Asaheeli murumuna wa Yoabu niwe yaabaire ari omukuru wa kana omu kwezi kwa kana, naakuratwa omutabani Zebadia; ab'omu rubu rwe bakaba bari obukumi bubiri n'enkumi ina. Omukuru wa kataano omu kwezi kwa kataano akaba ari Shamuhuusi owa Izuraahi; ab'omu rubu rwe bakaba bari obukumi bubiri n'enkumi ina. Omukuru wa mukaaga omu kwezi kwa mukaaga akaba ari Iira mwene Ikeshi owa Tekoa; ab'omu rubu rwe bakaba bari obukumi bubiri n'enkumi ina. Omukuru wa mushanju omu kwezi kwa mushanju akaba ari Helezi owa Pelooni ow'omuri beene Efuraimu; ab'omu rubu rwe bakaba bari obukumi bubiri n'enkumi ina. Owa munaana omu kwezi kwa munaana akaba ari Sibekai, owa Huusha, ow'omu ba Zeera; ab'omu rubu rwe bakaba bari obukumi bubiri n'enkumi ina. Owa mwenda omu kwezi kwa mwenda akaba ari Abiezeeri owa Anatoosi, Omubenyamiini; ab'omu rubu rwe bakaba bari obukumi bubiri n'enkumi ina. Owa ikumi, omu kwezi kwa ikumi akaba ari Maharai owa Netofa, ow'omu ba Zeera; ab'omu rubu rwe bakaba bari obukumi bubiri n'enkumi ina. Owa ikumi n'omwe omu kwezi kwa ikumi na kumwe akaba ari Benaaya owa Piratooni ow'omuri beene Efuraimu; ab'omu rubu rwe bakaba bari obukumi bubiri n'enkumi ina. Owa ikumi na babiri omu kwezi kwa ikumi n'abiri akaba ari Heludai owa Netofa mwene Otinyeli; ab'omu rubu rwe bakaba bari obukumi bubiri n'enkumi ina. Kandi abategyeki b'enganda za Israeli nibo aba; omukuru w'Abareubeeni akaba ari Eliezeeri mwene Zikuri; ow'Abasimeoni, Shefatia mwwene Maaka; ow'Abaleevi, Hashabia mwene Kemueli; ow'aba Arooni, Zadoki; ow'Abayuda, Elihu omwe ahari bakuru ba Daudi; ow'Abaisakaari, Omuri mwene Mikaeli; ow'Abazebuluuni, Ishimaaya, mwene Obadia; ow'Abanafutaali, Yeremoosi mwene Azurieli; ow'Abaefuraimu, Hoshea mwene Azazia; ow'ekicweka ky'oruganda rwa Manaase, Yoeli mwene Pedaya; ow'ekicweka ky'oruganda rwa Manaase eky'omuri Gileadi, Ido mwene Zekaria; ow'Ababenyamiini, Yaasieli mwene Abuneeri; ow'Abadaani, Azareeli mwene Yerohaamu. Abo nibo baabaire bari abakuru b'enganda za Israeli. Kwonka Daudi tarabazire batakahikize myaka makumi abiri, ahakuba MUKAMA akagamba ku arikanyisa Abaisraeli, bakaba nk'enyonyoozi z'omu iguru. Yoabu mwene Zeruiya yaatandika kubara, kwonka tiyaaheza; nikyo ekiniga kyaiziire ahari Israeli, kandi omubaro ogwo tiguhandiikirwe omu kitabo ky'eby'omu busingye bw'omugabe Daudi. Omureeberezi w'amabiikiro g'omugabe akaba ari Azimaveesi mwene Adieli; ow'amabiikiro g'omu byaro, omu ndembo, omu birorero n'omu bigo, Yonasaani mwene Uziya; ow'abahingi b'omu misiri, Ezeri mwene Kelubu; ow'emisiri y'emizaabibu Shimei owa Raama; ow'ebirikuruga omu mizaabibu eby'okubiikwa omu mabiikiro ga viinyo, Zabudi owa Shiifu; ow'emiti y'emizeituuni n'emisikamoori ey'omu ruhita, Baali-hanani owa Gederi; ow'amabiikiro g'amajuta, Yoashi; ow'amasyo agaabaire gagisiire Sharooni, Shiturai owa Sharooni; ow'amasyo agaabaire gagisiire omu mpita, Shafati mwene Adulai; ow'engamira, Ebili owa Ishimaeli; ow'endogoya, Yehedeeya owa Meranoosi; kandi ow'obusyo bw'entaama, Yazizi owa Hagiri. Abo boona nibo baabaire bari ababiiki b'ebintu bya Daudi. Yonasaani ishento wa Daudi niwe yaabaire ari omuhanuuzi, omushaija orikwetegyereza kandi omuhandiiki; we na Yehieli mwene Hakimooni nibo baabaire nibarera abaana b'omugabe. Ahisofeeli akaba ari omuhanuuzi w'omugabe, na Hushai owa Aruki ari munywani w'omugabe. Ahisofeeli akakuratwa Yehoyaada mwene Benaaya, na Abiasaari. Kandi Yoabu niwe yaabaire ari omukuru w'eihe ry'omugabe. Daudi yaateeranira Yerusaalemu abakuru ba Israeli boona, ab'enganda n'abategyeki b'emitwe y'abantu abaabaire baheereza omugabe omu mbu, n'abakuru b'engabo rukumi-rukumi, n'aba igana-igana, n'ababiiki b'ebintu by'omugabe, abarikureeberera amasyo ge n'ag'abatabani, hamwe n'abakuru b'ekikaari, n'abashaija bari ab'amaani amamanzi boona. Bwanyima Daudi yaimuka, yaagira ati: Imwe beene tata n'abashaija bangye, mumpurire. Nkashangwa nkiinie aha mutima kwombekyera eshanduukye y'endaagano ya MUKAMA enju y'okugitamu, n'okuba akatebe k'ebigyere ka Ruhanga; kandi nikwo naabaire nyetegwire ntyo. Kwonka Ruhanga yangira ati: Torikwija kwombekyera iziina ryangye nju, ahabw'okuba ori omushaija omurwani, kandi okasheesha eshagama nyingi. N'obu kiraabe kyabaire kiri kityo, MUKAMA Ruhanga wa Israeli akantoorana omu ruganda rwa baatatenkuru rwona kuba omugabe wa Israeli ebiro byona; ahabw'okuba akatoorana Yuda kuba omwebembezi, omu ruganda rwa Yuda yaatoorana enju ya tata, kandi omuri beene tata yaaba niinye yaihamu, yanshemerererwa, yangira omugabe wa Israeli yoona. bwenu omuri batabani bangye boona, (ahabw'okuba Ruhanga akampa abaana b'aboojo baingi,) yaatooranamu mutabani wangye Sulemaani kuba niwe yaaza aha kitebe ky'obugabe bwa MUKAMA kutegyeka Israeli. Yangira ati: Mutabani waawe Sulemaani niwe aryombeka enju yangye, n'ebikaari byangye, ahabw'okuba mmutooraine kuba omwana wangye, naanye nkaba ishe. Ku arigumizamu kworobera ebiragiro byangye n'ebi naataireho, nk'oku ari hati, ndyahamya obugabe bwe. N'ahabw'ekyo hati omu maisho ga Israeli yoona, nigwo mutwe gw'abantu ba MUKAMA abateeraine, kandi omu maisho ga Ruhanga waitu orikutuhurira, mute omutima aha biragiro bya MUKAMA Ruhanga waanyu byona, mubiijukye, mubone kukubuura ensi egi enungi, nyentsya mugitsigire abaana baanyu abaribakurata, ebe obuhunguzi bwabo ebiro byona. Naiwe Sulemaani mwana wangye, omanye Ruhanga wa sho, ogume omuheereze n'omutima gwawe gwona kandi ogwekundiire; ahabw'okuba MUKAMA acaaka emitima yoona, kandi amanya enaama zoona n'ebiteekateeko byona. Ku orimusherura, oryamubona; kwonka ku orimurugaho, aryakucwa obutagaruka. N'ahabw'ekyo mbwenu oyerinda; ahabw'okuba MUKAMA akutooraine kwombekyera Obutaaho bwe enju: ba ow'amaani, ogikore. Bwanyima Daudi yaaha omutabani Sulemaani eky'okureeberaho ky'ekisasi kya hekalu, n'eky'amaju gaayo, n'eky'amabiikiro gaayo, n'eky'ebishengye byayo eby'ahaiguru, n'eby'omunda, n'eky'ekishengye ky'ekitebe ky'okusaasira; kandi eky'okureeberaho ky'ebi yaabaire aine omu mutima byona, eky'ebikaari by'enju ya MUKAMA, n'ebishengye byona ebigyehinguririize, n'amabiikiro g'enju ya Ruhanga, n'ag'ebintu by'emitoijo ebyashoroirwe; kandi n'eby'embu z'abanyamurwa n'Abaleevi, n'eby'emirimo yoona ey'okukorerwa omu nju ya MUKAMA; n'eby'ebintu byona eby'okukoresibwa omu nju ya MUKAMA. Kandi yaamugambira oburemeezi bw'ezaabu ahabw'ebintu by'ezaabu eby'okukoresa emirimo yoona, n'oburemeezi bw'efeeza ahabw'ebintu by'efeeza ahabw'emirimo yoona, n'oburemeezi bwe'ekikondo ky'amatabaaza n'amatabaaza gaakyo eby'ezaabu, n'oburemeezi bw'ezaabu ahabw'ekikondo kyona n'amataabaza gaakyo, nka buri kikondo oku kirikoresibwa omu buheereza bwabo, n'oburemeezi bw'ezaabu za buri meeza y'emigaati y'okumurikwa, n'obw'efeeza ahabw'emeeza z'efeeza, n'obw'ezaabu eshemeziibwe ahabw'eby'okwihuza enyama, n'enyabya, n'ebikopo; n'obw'ezaabu za buru bakuri y'ezaabu, n'obw'efeeza za buri bakuri y'efeeza; kandi n'eky'okureeberaho ky'eitambiro ry'okwotereraho obubaane, ery'okukorwa omu zaabu eshemeziibwe, n'oburemeezi bwayo; kandi n'eky'okureeberaho ky'ekigaari ky'ezaabu ekya baakerubi, abashashanwire amapapa gaabo, gakashweka eshanduukye y'endagaano ya MUKAMA. Daudi yaagira ati: Ebyo byona nkabimanyisibwa ebyahandiikirwe omukono gwa MUKAMA; egyo niyo mirimo yoona nk'eky'okureeberaho kyayo oku kiri. Bwanyima Daudi yaagira omutabani Sulemaani ati: Ba ow'amaani, ohame, okikore. Otatiina, kandi otahahaaza omutima; ahabw'okuba MUKAMA Ruhanga, niwe Ruhanga wangye, ari hamwe naiwe; tarikutsigaho, kandi tarikuhemukaho, okuhitsya ahu emirimo yoona ey'ebirikorwa omu nju ya MUKAMA erihwera. Kandi reeba, hariho embu z'abanyamurwa n'Abaleevi ahabw'omurimo gwona ogw'obuheereza bw'omu nju ya Ruhanga; kandi omuri egyo mirimo yoona, oryaba oine omuntu weena oyekundiire, omunyamwoga w'okukora omurimo gwa buri muringo; kandi n'abategyeki hamwe n'abantu boona baryaba bari omu bushoboorozi bwawe kuhurira eki orikubaragiira. Bwanyima omugabe Daudi yaagambira omutwe gwona ogwabaire guteeraine ati: Mutabani wangye Sulemaani, ou Ruhanga atooraine wenka, akiri muto, takahamire, kandi omurimo ni muhango; ahabw'okuba enju teriba nju y'abantu, kureka eryaba eya MUKAMA Ruhanga. N'ahabw'ekyo ntegwire enju ya Ruhanga wangye, nk'oku ndikubaasa, naatunga ezaabu ahabw'ebintu by'ezaabu, efeeza ahabw'ebintu by'efeeza, emiringa ahabw'ebintu by'emiringa, ebyoma ahabw'ebintu by'ebyoma, n'ebiti ahabw'ebintu by'ebiti, otabariireho mabaare amaingi agarikwetwa shohamu, n'agandi mabaare maingi g'okuhunda, n'amabaare garikwengyengyeta ag'amabara maingi n'ag'obuguzi bwingi ag'emiringo yoona, n'agarikwetwa marimaari agatarikubarwa. Kandi ahabw'okukunda oku nyine aha nju ya Ruhanga wangye, nk'oku nyine obutungi bwangye ahabwangye obw'ezaabu n'efeeza, mbwenu naabuhayo ahabw'enju ya Ruhanga wangye, okwongyera ahari ebyo byona ebi naateekateekyeire egyo nju erikwera; n'etalanta z'ezaabu za Ofiri enkumi ishatu, ez'efeeza eshemeziibwe enkumi mushanju ez'okushweka ebisiika by'enju, ezaabu ahabw'ebintu by'ezaabu, n'efeeza ahabw'ebintu by'efeeza, ebirikukorwa abanyamyoga b'obwengye. Mbwenu eri izooba n'oha orikwikiriza kugira eki yaahayo, naayeyereza MUKAMA? Bwanyima abakuru b'amaju ga baishenkurubo, n'abeebembezi b'enganda za Israeli, n'abakuru b'engabo rukumi-rukumi, n'aba igana-igana, n'abategyeki b'emirimo y'omugabe, baahayo ebintu byabo n'omutima gwekundiire. Baahayo etalanta z'ezaabu enkumi itaano na dariki kakumi, etalanta z'efeeza kakumi, ez'emiringa kakumi n'enkumi munaana, n'etalanta z'ebyoma akasiriira, ahabw'omurimo gw'enju ya Ruhanga. Kandi omuntu weena owaabaire aine amabaare g'obuguzi bwingi, yaagahayo, baagata omu ibikiro ry'enju ya MUKAMA kurindwa Yehieli owa Gereshoni. Bwanyima abantu baashemererwa, ahabw'okuba abo bantu bakahayo n'omutima ogwekundiire; ahakuba bakahongyera MUKAMA n'omutima gwabo gwona batarikugyemwa; kandi n'omugabe Daudi yaashemererwa munonga. N'ahabw'ekyo Daudi yaasiimire MUKAMA omu maisho g'omutwe gwona ogw'abantu abaabaire bateeraine, naagira ati: MUKAMA, Ruhanga wa Israeli tatenkuriitwe, osiimwe ebiro n'ebiro. Ai MUKAMA, obukuru, obushoboorozi, ekitiinisa, obusinguzi n'okutiinwa n'ebyawe; ahakuba ebiri omu iguru n'eby'omu nsi byona n'ebyawe; obukam n'obwawe, ai MUKAMA, kandi ohimbisibwa ahabw'okuba Omutwe gwa byona. Obutungi n'ekitiinisa niiwe bikomookaho, kandi otegyeka byona. Omu mukono gwawe harimu obushoboorozi n'amaani, kandi niiwe orikubaasa kukuza, n'okuha boona amaani. Mwenu hati, Ruhanga waitu, nitukusiima, kandi nitusingiza eiziina ryawe ery'ekitiinisa. Mbwenu nkaanye ndi oha, nyowe n'abantu bangye, okubaasa kukuhongyera tuti n'omutima gwekundiire? Ahakuba byona biruga ahariiwe, kandi ebi twakuha n'ebyawe. Ahabw'okuba omu maisho gaawe turi abagyenyi n'abashuhuuki, nka baatatenkuriitwe boona oku baabaire bari; ebiro ebi tumara aha nsi ni nk'ekicuucu, tihariho matsiko g'okumereera. Ai MUKAMA Ruhanga waitu, ebintu ebi byona ebingi, ebi tuteekateekire kukwombekyera enju ahabw'eiziina ryawe eririkwera, birugire omu mukono gwawe, kandi byona n'ebyawe. Ruhanga wangye, nimmanya ngu ocaaka emitima, kandi oshemerererwa amazima; naanye ahabwangye naahonga ebintu ebi byona n'omutima gw'amazima ntarikugyemwa; kandi hati naareeba abantu baawe abari aha nibakuhongyera n'okushemererwa kwingi batarikugyemwa. Ai MUKAMA, Ruhanga wa Abrahamu, owa Isaaka, kandi n'owa Israeli baatatenkuriitwe, ebi obihamye omu biteekateeko by'omu mitima y'abantu baawe; otebeekanise emitima yaabo, ebe niiwe yaazaho. Kandi mutabani wangye Sulemaani, omuhe kworobera ebiragiro byawe n'ebi waahamize n'ebyatairweho n'omutima gwe gwona, akore ebyo byona, kandi ayombekye nyaruju ei naateekateekire kwombeka. Bwanyima Daudi yaagambira omutwe gwona ati: Musiime MUKAMA Ruhanga waanyu. Batyo abantu boona abaabaire bateeraine baasiima MUKAMA, Ruhanga wa baishenkurubo, bainika emitwe yaabo, baaramya MUKAMA, kandi baatangirira omugabe. Ku bwaseesire, baatambira MUKAMA ebitambo, kandi baamuhongyera empongano z'ebitambo by'okwotsya, enimi rukumi, empaya z'entaama rukumi, n'abaana b'entaama rukumi, hamwe n'empongano zaabyo z'eby'okunywa n'ebindi bitambo bingi munonga ahabwa Israeli yoona; eryo izooba baarya, baanywa bashemereirwe, bari omu maisho ga MUKAMA. Baagaruka baayemeka Sulemaani mwene Daudi omugabe obwa kabiri, baamushukaho amajuta g'okumushoroorera MUKAMA kuba omugabe, na Zadoki kuba omunyamurwa. Atyo Sulemaani yaaza aha kitebe ky'obugabe ekya MUKAMA, yaaba omugabe omu mwanya gwa Daudi ishe; yaaba gye, Abaisraeli boona baamutiina. Abeebembezi boona n'abashaija amamanzi, kandi na batabani b'omugabe Daudi boona baahiga omu maisho g'omugabe Sulemaani, ku barikwija kuba abashaija be. MUKAMA yaakuza Sulemaani munonga omu maisho ga Israeli yoona, yaamuha ekitiinisa ky'obugabe ekitakabaga ha mugabe weena owaamubandiize omuri Israeli. Okwo nikwo Daudi mwene Yese yaategyekire Israeli yoona. Emyaka ei yaamazire naategyeka Israeli ekahika makumi ana; emyaka mushanju akagimara Heburooni, kandi emyaka makumi ashatu n'eshatu yaagimara Yerusaalemu. Bwanyima yaafa, yaahikire omu ngingo zaabukuru, amazire ebiro bingi ari omutungi munonga, kandi aine ekitiinisa kingi; omutabani Sulemaani yaategyeka omu mwanya gwe. Ebi omugabe Daudi yaakozire byona, okwiha aha by'okubanza okuhitsya aha by'aha muheru, bihandiikirwe omu kitabo ky'ebyabaireho ekya Samueli omuhanuuzi, n'ekya Nasani nabi, kandi n'ekya Gaadi omuhanuuzi, hamwe n'eby'obutegyeki bwe bwona, n'eby'amaani ge, n'ebyamubaireho, n'ahari Israeli kandi n'aha bugabe bwona obw'ezo nsi. Sulemaani mwene Daudi akahamibwa omu bugabe bwe, MUKAMA Ruhanga we yaaguma nawe, yamukuza munonga. Sulemaani yaagamba na Israeli yoona, abakuru b'engabo rukumi-rukumi n'aba igana-igana, abaramuzi, n'abeembezi ba Israeli boona, abakuru b'amaju ga baishenkurubo. Kandi Sulemaani hamwe n'omutwe gwona ogw'abantu baaza Gibeoni omu mwanya, mukuru gw'okuramizamu; ahabw'okuba niyo Eihema rya Ruhanga ry'okubugaabuganiramu, eri Musa omwiru wa MUKAMA yaakozire omu ihamba, ryabaire riri. (Kwonka eshanduukye ya Ruhanga, Daudi akaba agiinamwire, agiihire Kiryasi-yearimu, agitwaire omu mwanya ogu yaabaire agibonereize; ahakuba akaba agiteereire eihema Yerusaalemu.) Kandi eitambiro ry'emiringa eryakozirwe Bezaleeli mwene Uuri, mwijukuru wa Huuri, niyo ryabaire riri omu maisho g'Obutaaho bwa MUKAMA. Okwo niyo Sulemaani n'omutwe gw'abantu baabaire baza kusherura MUKAMA. Ku baahikireyo, Sulemaani yaaza aha itambiro ry'emiringa omu maisho ga MUKAMA, eryabaire riri omu maisho g'Eihema ry'okubugaabuganiramu, yaaritambiraho ebitambo rukumi by'okwotsya. Ekyo kiro Ruhanga yaayeyoreka Sulemaani, yaamugira ati: Shaba eki orikwenda ngu nkuhe. Sulemaani yaagira Ruhanga ati: Okagirira tata Daudi embabazi nyingi, wangira omugabe omu mwanya gwe. Mbwenu MUKAMA Ruhanga, eki waaraganiise tata Daudi kihikiirizibwe; ahakuba ongizire omugabe w'abantu abarikwingana omucuucu gw'aha nsi. N'ahabw'ekyo hati ninkushaba obwengye n'okwetegyereza oku ndaagume nintwaza omu maisho g'aba bantu omu kushohora n'omu kutaaha; ahatari ekyo, n'oha orikubaasa kutegyeka abantu baawe aba abarikwingana bati? Ruhanga yaamugira ati: Ahabw'okuba ekyo nikyo kibairi kikuri aha mutima, kandi tiwaayeshabira bintu, nari obutungi, nari ekitiinisa, nari okushabira abazigu baawe kufa, n'obu kwakuba okweshabire okuramaara, kureka waayeshabira obwengye n'okwetegyereza, ngu obone kutegyeka abantu bangye, abu nkwemekyeire, mbwenu obwengye n'okwetegyereza waabiheebwa, kandi ndyakuha obutungi, ebintu n'ekitiinisa, ebitakagirwaga mugabe weena omu baakubandiize, kandi n'omu barikukurata tihaine oribigira. Bwanyima Sulemaani yaaruga Gibeoni omu maisho g'eihema ry'okubugaabuganiramu, eryabaire riri omu mwanya mukuru gw'okuramizamu, yaagaruka Yerusaalemu; yaategyeka Israeli. Bwanyima Sulemaani yaateeranira hamwe ebigaari n'abarikugyendera aha mbaraasi; ebigaari bye bikaba biri rukumi n'amagana ana, n'abarikugyendera aha mbaraasi kakumi n'enkumi ibiri; yaabata omu ndembo z'ebigaari n'omuri Yerusaalemu ahu yaabaire ari. Omugabe yaareetera Yerusaalemu okugira efeeza n'ezaabu nyingi nk'amabaare, n'ebiti by'emyereezi byaba nk'emisikamoori y'omu mpita. Embaraasi ezi Sulemaani yaabaire atungire, bakaba baziiha Misri; abashuubuzi b'omugabe bakaba bazigura omu busyo, buri busyo bwine obuguzi bwabwo. Kandi ekigaari kikaba kiihwa Misri ahari shekeli z'efeeza magana mukaaga, n'embaraasi ahari igana na makumi ataano; kandi abashuubuzi ku baabaire bazireeta, baziguza abagabe boona ab'Abahiiti n'ab'Abasiria. Omu biro ebyo Sulemaani akamariira kwombekyera eiziina rya MUKAMA hekalu, kandi n'okweyombekyera nyaruju y'obugabe. Yaataho abantu obukumi mushanju b'okwekorera, obukumi munaan b'okuhigura amabaare omu nshozi, n'enkumi ishatu na magana mukaaga b'okubareeberera. Kandi Sulemaani yaatuma ahari Hiraamu omugabe wa Tuuro, ati: Nk'oku waabaire ogirira tata Daudi, okamutwekyera emyereezi y'okweyombekyera enju y'okutaahamu, naanye obe nikwo wangirira. Reeba, niinyenda kwombekyera eiziina rya MUKAMA Ruhanga wangye enju, n'okugimushoroorera, ngu mbone kugyotereramu obubaane oburikutaamirana omu maisho ge n'okuguma nimpongyeramu emigaati y'okumurikwa, n'okutambiramu ebitambo by'okwotsya obutoosha omu kasheeshe n'omu mwabazyo, ahari sabato, aha kuboneka kw'okwezi, n'aha magyenyi ga MUKAMA Ruhanga waitu agatairweho, nk'oku byaragiirwe Abaisraeli kuguma nibabikora ebiro byona. Enju ei ndikwenda kwombeka neija kuba mpango munonga; ahabw'okuba Ruhanga waitu ni mukuru okukira baaruhanga boona. Mbwenu n'oha orikubaasa kumwombekyera enju, ku araabe atarikuhika mu iguru, n'obu ryakuba iguru eririkweshumba agandi? Mbwenu niinye oha kumwombekyera enju, kureka ebe ey'okwotereramu obubaane omu maisho ge? Mbwenu nyoherereza omushaija omunyamyoga, ow'okukora eby'ezaabu, eby'efeeza, eby'emiringa, n'eby'ebyoma, kandi n'eby'emyenda ya bujwa, eya karari, n'eya bururu, kandi orikumanya kusharura amabara, agume n'abanyamyoga abu nyine omuri Yuda na Yerusaalemu, abu tata Daudi yaataireho. Kandi ontwekyere embaaho z'emyereezi n'emiberooshi n'emiti ya aligumu ebya Lebanooni; ahakuba nimmanya abashaija baawe ku barikumanya kushara ebiti by'embaaho omuri Lebanooni. Kandi abashaija bangye baryakwatanisa n'abaawe, babone kunteekateekyera embaaho nyingi munonga; ahakuba enju ei ndikwenda kwombeka neija kuba mpango kandi erikutangaaza. Kandi ndyaha abashaija baawe, ababaizi b'okushara embaaho, encuro z'engano ezihwire obukumi bubiri, n'encuro za sayiri obukumi bubiri, n'enjoga za viinyo obukumi bubiri, n'entsimbo z'amajuta obukumi bubiri. Hiraamu omugabe wa Tuuro yaahandikira Sulemaani ebaruha, ei yaamutwekyeire, naamugarukamu ati: Ahabwa MUKAMA kukunda abantu be, nikyo akugiriire omugabe waabo. Hiraamu yaagaruka yaagira ati: MUKAMA Ruhanga wa Israeli, owaahangire eiguru n'ensi, ahimbisibwe, ahabw'okuba ahaire Daudi omwana w'obwengye, omwerinzi kandi orikwetegyereza, kuba niwe yaayombekyera MUKAMA enju, kandi n'okweyombekyera nyaruju y'obugabe. Mbwenu naayohereza omushaija omunyamyoga, orikwetegyereza munonga, orikwetwa Huraamu, mutabani w'omukazi ow'omuri beene Daani, ou ishe yaabaire ari owa Tuuro. Ogwo mushaija akeegyesibwa kukora eby'ezaabu, eby'efeeza, eby'emiringa, eby'ebyoma, eby'amabaare n'eby'ebiti, kandi n'eby'emyenda ya bujwa, eya bururu, eya karari n'eya kitaani; kandi naamanya n'okusharura amabara g'emiringo yoona n'okukora ekintu kyona, eki bamuhaire eky'okureeberaho kyakyo; mbwenu akwatanise n'abanyamyoga baawe, nibo ba mukama wangye omugurusi waawe Daudi. N'ahabw'ekyo engano na sayiri, n'amajuta na viinyo, ebi mukama wangye agambireho, abitwekyere abairu be; naitwe nitwija kushara embaaho zoona ezi orikwetenga omuri Lebanooni, tuzikomerane zibe nk'ebibaya, tuzirabye omu nyanja, tuzikureetere Yoopa, obone kuzitwara Yerusaalemu. Bwanyima Sulemaani yaabara abanyamahanga boona, abaabaire bari omu nsi ya Israeli, nk'oku Daudi ishe yaababazire. Yaashanga bari akasiriira kamwe n'obukumi butaano n'enkumi ishatu na magana mukaaga. Yaiha omuribo abantu obukumi mushanju, baaba ab'okwekorera, obukumi munaana ab'okuhigura amabaare omu nshozi, n'enkumi ishatu na magana mukaaga baaba abanyampara b'okubakoresa. Bwanyima Sulemaani yaatandika kwombeka enju ya MUKAMA omuri Yerusaalemu aha kibungo Moria, ahu MUKAMA yaayeyorekyeire Daudi ishe, omu mwanya ogu Daudi yaatooraine aha mbuga ya Orunaani Omuyebusi. Omu mwaka gwa kana ogw'omu busingye bwe, omu kwezi kwa kabiri, nibwo yaatandika kwombeka. Ebi nibyo bigyero by'enju ya Ruhanga ei Sulemaani yaayombekire. Oburaingwa bwayo omu kigyero kya ira bukaba buri mikono makumi mukaaga, n'obukiika mikono makumi abiri. Ekisasi eky'omu maisho ga hekalu kikaba kiri mikono makumi abiri oburaingwa, nibwingana n'obukiika bwa hekalu, kandi obwemi bwakyo bukabba buri mikono igana na makumi abiri. Omu nda yaakyo yoona yaakishweka ezaabu eshemeziibwe. Ekishengye kya hekalu eky'ahagati yaakishweka embaaho z'emiberooshi, nazo yaazishweka ezaabu eshemeziibwe, yaazisharuraho emikindo n'emikuuru. Egyo nju yaagihunda n'amabare g'obuguzi bwingi; egyo zaabu ekaba eri eya Paruvaimu. Atyo yaashweka egyo nju n'ezaabu, emitambiko yaayo, emiryango yaayo, ebisiika byayo n'enyigi zaayo; kandi ha bisiika byayo yaasharuraho ebishushani bya baakerubi. Kandi yaayombeka Aharikwera munonga; oburaingwa bwaho bwaingana n'obukiika bwa hekalu, bwaba mikono makumi abiri, kandi n'obuhango bwaho bwaba mikono makumi abiri; yaahashweka n'etalanta z'ezaabu eshemeziibwe magana mukaaga. Oburemeezi bw'emisomaari bwaba shekeli z'ezaabu makumi ataano. Kandi ebishengye bya kaanyina-ibiri nabyo yaabishweka ezaabu. Omu Mwanya ogurikwera munonga yaatamu ebishushani bya baakerubi ebi yaakozire omu mbaaho, yaabishweka ezaabu. Amapapa ga baakerubi bombi, goona hamwe gaaba mikono makumi abiri oburaingwa; eipapa ry'omwe erya mikono etaano ryahika aha kisiika ky'enju, kandi erindi ipapa, naryo rya mikono etaano, ryahika aha ipapa rya kerubi ondiijo; kandi eipapa rya kerubi ogwo owa kabiri rya mikono etaano ryahika aha kisiika ky'enju, n'erindi, naryo rya mikono etaano, ryahika aha ipapa rya mugyenzi we ow'okubanza. Gatyo amapapa ga baakerubi abo gaaba mikono abiri oburaingwa. Ebishushani bya baakerubi bikaba byemereire, nibireeba ekishengye kya hekalu eky'ahagati. Kandi yaakora omukingo omu myenda ya bururu, bujwa, karara na kitaani, yaagutarizamu ebishushani bya baakerubi. Omu maisho g'egyo nju yaabyaramu enyomyo ibiri ez'oburaingwa bwa mikono makumi ashatu n'etaano, buri emwe eine omutwe gwa mikono etaano; yaaheesha emikuufu erikushusha enkwanzi, yaagijweka omu mitwe y'ezo nyomyo; yaaheesha ebishushani igana by'ebijuma by'amakomamahanga, yaabihanika ahari egyo mikuufu. Atyo yaabyara ezo nyomyo omu maisho ga hekalu, emwe aha rubaju rw'obukiizi-bwa-buryo, endiijo aha rwa bumosho; ey'aha rwa buryo yaagyeta Yakiini, n'ey'aha rw'obwa bumosho yaagyeta Boazi. Kandi yaakora eitambiro ry'emiringa, oburangwa bwaryo mikono makumi abiri, obuhango bwaryo mikono makumi abiri, n'obwemi bwaryo mikono ikumi. Bwanyima yaaheesha ekitanka ky'amaizi ekyezigoire; okukicwekanisa mikono ikumi, obwemi bwakyo mikono etaano, kandi okwehinguririza omugoma gwakyo mikono makumi ashatu. Kandi ahansi y'obugyenyero bwakyo haakiikizeamu ebishushani by'ebisisi biri omu mishorongo ebiri, biheesherainwe nakyo. Ekyo kitanka kikaba kiteekirwe aha bishushani by'enimi ikumi na ibiri, bishatu nibireeba aha bukiizi-bwa-bumosho, bishatu aha burengyerwa-izooba, bishatu aha bwa-buryo, na bishatu aha burugwa-izooba; ekyo kitanka kiteekirwe ahaiguru yaabyo, biteeraine ebibunu. Omubiri gwakyo gukaba guri ekita kimwe; eminwa yaakyo ekaba ekozirwe nk'ey'ekikopo, nari nk'ekirabyo ky'emyangangye; nikigiibwamu encuro enkumi ishatu z'ebinyungu bihango. Kandi yaakora ebinaabiro ikumi by'okunaabiramu; bitaano yaabita aha rubaju rw'obukiizi-bwa-buro, n'ebitaano aha rw'obwa bumosho. Ebyo nibyo baabaire bamunyungurizamu ebintu ebi baabaire bakoresa ahabw'ebitambo by'okwotsya, kandi ekitanka nikyo abanyamurwa baabaire banaabiramu. Kandi yaakora ebikondo by'ezaabu ikumi, nk'oku kyaragiirwe, yaabita omuri hekalu, bitaano aha rubaju rw'obukiizi-bwa-buryo, n'ebitaano aha rwabumosho. Kandi yaakora emeeza ikumi, yaazita omuri hekalu, itaano aha rubaju rwa buryo, na itaano aha rwa bumosho; yaakora n'enyabya z'ezaabu igana. Yaakora ekikaari ky'abanyamurwa, n'ekikaari ekirikwetwa ekihango, n'enyigi zaakyo, kandi ezo nyigi yaazishwekyesa emringa. Ekitanka yaakita aha nshonda y'orubaju rwa buryo rw'oburugwa-izooba bw'egyo nju. Kandi na Huraamu yaakora ebinaabiro, n'ebyoma by'okuyooza eiju, n'enyungu. Atyo Huraamu yaaheza omurimo ogu yaakozire omu nju ya Ruhanga ahabw'omugabe Sulemaani; enyomyo ibiri, n'enyaba, n'emitwe ebiri aha mitwe y'ezo nyomyo, n'obutimba bubiri bw'okushweka enyabya ibiri ez'aha mitwe y'ezo nyomyo; ebishushani by'ebijuma by'amakomamahanga eby'okuhunda aha butimba bwombi obwabaire buri aha mitwe y'enyomyo. Kandi yaakora ebitebe n'ebinaabiro aharibyo, n'ekitanka kimwe n'ebishushani by'enimi ikumi na bibiri ebyabaire biri ahansi yaakyo. Ebiyungu n'ebyoma by'okuyooza eiju, kandi n'eby'okwihuza enyama, n'ebintu byabyo byona eby'okubikoresa, Huraamu yaabikorera enju ya MUKAMA omu miringa ekuubire ahabw'omugabe Sulemaani. Omugabe yaabiyagiza omu ruhita rwa Yorudani omu itaka ry'eibumba ahagati ya Sukoosi na Zereda. Sulemaani yaakora ebintu bingi munonga ebi, oburemeezi bw'emiringa yaabyo bwabaire butarikubaasa kumanywa. Atyo Sulemaani yaakora ebintu byona eby'okuta omu nju ya MUKAMA; eitambiro ry'ezaabu, emeeza z'emigaati y'okumurikwa, ebikondo by'amatabaaza n'amatabaaza gaabyo g'ezaabu eshemeziibwe g'okwakira omu maisho g'Omwanya ogurikwera ogw'omunda, nk'oku kyaragiirwe; ebishushani by'ebirabyo, amatabaaza n'empana z'ezaabu, byona byaba eby'ezaabu eshemeziibwe munonga; makansi, enyabya, esohaani z'obubaane n'eby'okuguhisa omuriro eby'ezaabu eshemeziibwe; kandi epata z'enyigi ez'ekishengye kya hekalu, n'ez'Aharikwera munonga, zikaba ziri ez'ezaabu. Gutyo omurimo gwona ogu Sulemaani yaakozire ahabw'enju ya MUKAMA gwahwa. Bwanyima Sulemaani yaataasyamu ebintu ebi Daudi ishe yaabaire ashorore, yaata efeeza n'ezaabu n'ebintu byona omu mabiikiro g'enju ya Ruhanga. Bwanyima Sulemaani yaateeranira abakuru ba Israeli omuri Yerusaalemu, abakuru b'enganda zoona, abeebembezi b'amaju ga baishenkurubo ab'eihanga rya Israeli, kwinamura eshanduukye y'endagaano ya MUKAMA nibagiiha omu rurembo rwa Daudi, nirwo Saayuuni. Abashaija ba Israeli boona baateeranira omu maisho g'omugabe aha bugyenyi obw'omu kwezi kwa mushanju. Abakuru ba Israeli boona baija, n'Abaleevi baakiriza egyo shanduukye; baaginamura hamwe n'Eihema ry'okubugaabuganiramu, n'ebintu byona ebirikwera ebyabaire biri omuri eryo ihema; abanyamurwa n'Abaleevi baaba nibo baabiinamura. Omugabe Sulemaani n'omutwe gwona ogw'Abaisraeli abaabaire bateeraniire omu maisho ge, bakaba bari omu maisho g'eshanduukye nibatamba ebitambo by'entaama n'eby'ente bingi munonga, ebitarikubaasa kugambwa nari okubarwa. Batyo abanyamurwa baatwara eshanduukye y'endagaano ya MUKAMA, baagita omu mwanya gwayo omunda y'Omwanya ogurikwera ogw'egyo nju, ogurikwetwa Aharikwera munonga, ahansi y'amapapa g'ebishushani bya baakerubi. Ahakuba baakerubi abo bakaba bashashaanura amapapa gaabo ahaiguru y'omwanya gw'eshanduukye n'emigamba yaayo; kandi emigamba ekaba eri miraingwa munonga; n'ahabw'ekyo emitwe yaayo ekaba ereebekyera omu mwanya ogurkwera omu maisho g'Omwanya ogurikwera ogw'omunda; kwonka ekaba etarikubaasa kureeberwa heeru; kandi na hati ekiriyo. Omuri egyo shanduukye tihaine kindi ekyabaire kibamu, kureka ebishate by'amabaare bibiri, ebi Musa yaateereiremu ahari Horebu, ahu Musa yaaraganiire n'Abaisraeli endagaano nibaruga omu nsi ya Misri. Bwanyima abanyamurwa ku baarugire omu mwanya ogurikwera, (ahakuba abanyamurwa boona abaabaire bariyo bakaba baherize kweyeza, batarikufa ha mbu zaabo, kandi abeeshongozi Abaleevi boona, Asafu, Hamani na Yedusuuni, hamwe na batabani baabo na beene waabo, bajwaire emyenda ya bafuta, baine ebitaasa n'enanga n'endingiri, baayemerera aha rubaju rw'oburugwa-izooba rw'eitambiro hamwe n'abanyamurwa abarikuteera amakondere igana na makumi abiri; kandi gukaba guri omurimo gw'abakondere n'abeeshongozi kuhurirwa nibeeshongora n'eiraka rimwe, nibahimbisa MUKAMA kandi nibamusiima.) baimutsya ekyeshongoro nibateera amakondere n'ebitaasa n'ebindi bintu ebirikugamba, nibahimbisa MUKAMA, bati: Ahakuba ni murungi, Kandi embabazi ze n'ez'ebiro byona, egyo nju, enju ya MUKAMA, yaijura ekicu; batyo abanyamurwa tibaabaasa kwemerera kuheereza ahabw'ekyo kicu; ahabw'okuba ekitiinisa kya MUKAMA kikaijura enju ya Ruhanga. Bwanyima Sulemaani yaagira ati: MUKAMA, okagira oti: Ndyaguma omu mwirima ndindindi; kwonak nyoowe nkwombekyeire enju y'ekitiinisa, omwanya gwawe gw'okutuuramu ebiro n'ebiro. Omugabe yaahindukira eihanga ryona ey'Abaisraeli beemereire, yaabashabira omugisha, naagira ati: MUKAMA Ruhanga wa Israeli asiimwe, owaahikiiriza n'omukono gwe eki yaaraganiise tata Daudi n'akanwa ke naagira ati: Okwiha obu naiha abantu bangye omuri Misri, tinkatooranaga rurembo mu nganda za Israeli zoona kwombekamu enju, ngu eiziina ryangye ribe nimwo ryaguma; kandi tindatooraine muntu weena kuba omutegyeki w'abantu bangye Israeli; kwonak ntooraine Yerusaalemu kuba nimwo eiziina ryangye ryaguma, kandi ntooraine Daudi kutegyeka abantu bangye Israeli. Mbwenu kikaka kiri omu mutima gwa tata Daudi kwombekyera eiziina rya MUKAMA, Ruhanga wa Israeli enju. Kwonka MUKAMA yaagira tata Daudi ati: Obaire okozire gye ahabw'enaama ei obaire one kwombekyera eiziina ryangye enju; kwonka tiiwe oryombeka egyo nju, kureka mutabani waawe, ou orizaara, niwe aryombekyera eiziina ryangye enju. Mbwenu MUKAMA yaahikiriza eki yaaraganiise, ahabw'okuba naaza omu mwanya gwa tata Daudi, naagaruka aha kitebe ky'obugabe bwa Israeli, nk'oku MUKAMA yaaraganiise, kandi nyombekire egi nju ahabw'eiziina rya MUKAMA Ruhanga wa israeli. Omwo nimwo ntaire omwanya ahabw'eshanduukye, ei endagaano ya MUKAMA erimu, ei yaaragaine n'abantu ba Israeli. Atyo Sulemaani yaayemerera omu maisho g'eitambiro rya MUKAMA, eihanga ryona ery'Abaisraeli riri aho, yaimutsya emikono ye. Kandi Sulemaani akaba akozire ekintu ky'emiringa ky'okwemereraho, oburangwa bwakyo mikono etaano, obuhango bwakyo mikono etaano, n'obwemi bwakyo mikono eshatu, yaakita omu kikaari, yaakyemereraho. Bwanyima yaatsimba amaju omu maisho g'Abaisraeli boona, yaimutsya emikono ye ahaiguru; yaagira ati: Ai MUKAMA Ruhanga wa Israeli, tihariho ruhanga omu iguru nari omu nsi, orikushushan naiwe, omu kurinda endagaano, n'omu kigirira embabazi abairu baawe abarikugyendera omu maisho gaawe n'emitima yaabo yoona; kandi okahamya eki waaraganiise omwiru waawe tata Daudi; eego, okakigamba n'akanwa kaawe, mbwenu waakihikiiriza eri izooba n'omukono gwawe. N'ahabw'ekyo, MUKAMA, Ruhanga wa Israeli, hamya eki waaraganiise omwiru waawe tata Daudi, noogira oti: Batabani baawe ku barigira emicwe mirungi, baagyendera omu biragiro byangye, nk'oku iwe obaire noobigyenderamu, tiharibura muntu w'okushutama aha kitebe ky'obugabe bwa Israel. Mbwenu hati, MUKAMA Ruhanga wa Israeli, ekigambo kyawe eki waagambiire omwiru waawe Daudi, okihamye. Beitu kwo, n'eky'amazima Ruhanga oryatuura n'abantu omu nsi? Reeba, eiguru, n'obu ryakuba eiguru eririkukirira kimwe kuba ahaiguru y'agandi torikubaasa kurihikamu; kaashwa egi nju ei nyombekire! Kwonka MUKAMA Ruhanga wangye, ta omutima aha kushaba n'okweshengyereza kw'omwiru waawe, noohurira okutaka kwe n'okushaba oku arikushaba omu maisho gaawe, obone kuguma otaire amaisho gaawe ahari egi nju nyomushana na nyekiro, omwanya ogu waaraganiise kutamu eiziina ryawe, obone kuguma noohurira okushaba oku omwiru waawe arishaba naareeba omwanya ogu. Kandi ogum e ohurire okweshengyereza kw'omwiru waawe n'okw'abantu baawe Israeli, baaba nibakushaba nibareeba omwanya ogu; ogume ohurire nooyema omu iguru, omu mwanya gwawe ogu otuuramu; kandi ku oraahurire, osaasire. Omuntu ku arisiisira mutaahi we, baamurahiza, nawe yaija kyaarahira omu maisho g'eitambiro ryawe omu nju egi, ohurire nooyema omu iguru, ogire eki waakora, ocwere abairu baawe orubanja, rusingye okozire kubi, aturwe okutahikiirira kwe, oihe orubanja ahari ohikiriire, omuzimuurire nk'okuhikiirira kwe oku kuri. Kandi abantu baawe Abaisraeli ku baribingwa abazigu baabo ahabw'okukucumuraho, bwanyima baakugarukira, baikiriza eiziina ryawe, baakushaba nibeeshengyerereza omu nju egi, ohurire nooyema omu iguru, osaasire abantu baawe Israeli ekibi kyabo, obagarure omu nsi ei waabahaire na baishenkurubo. Kandi eiguru ku ririkingwa, enjura yaabura ahabw'abantu baawe kukucumuraho, bwanyima baashaba nibareeba omu mwanya ogu, baikiriza eiziina ryawe, baahinduka, baareka ekicumuro kyabo ahabw'okuhana kwawe, ohurire ori omu iguru, osaasire abairu baawe, eihanga ryawe Israeli, ekibi kyabo, obeegyese emitwarize mirungi ei bashemereire kugyenderamu; kandi ogwisize ensi yaawe enjura, ei waahaire abantu baawe kuba obuhunguzi. Kandi enjara ku eriteera ensi, nari orufu, okututa, nari okusya-nyamwenga, nari enzigye, nari kanyaananga; nari abazigu okubagotera omuri ibara rurembo rwabo; nari ku haribaho kahumpuri nari endiijo ndwara yoona; omuntu weena nari eihanga ryona ery'Abaisraeli baakushaba nibakweshengyereza, buri muntu naamanya endwara y'omu mutima gwe, n'obusaasi bwe, kandi aimukize emikono ye naagyorekyeza, ei egi nju eri, ohurire nooyema omu iguru omu mwanya gwawe ogu otuuramu, osaasire, oihure buri muntu, ou orikumanya omutima, nk'oku emitwarize ye eri; (niiwe wenka orikumanya emitima y'abaana b'abantu;) babone kukutiina ebiro byona ebi barimara omu nsi ei waahaire baatatenkuriitwe. Kandi n'omunyamahanga otari w'omu bantu baawe Israeli, oriruga omu nsi ya hare, akaija ahabw'eiziina ryawe erikuru, n'ahabw'omukono gwawe ogw'amaani kandi ogubangire, omuntu ogwo ku ariija yaashaba naareeba enju egi, ohurire nooyema omu iguru omu mwanya gwawe ogu otuuramu, omumarire ebi ariba naakushaba byona, kibone kureetera amahanga goona ag'omu nsi kumanya eiziina ryawe n'okukutiina, nk'oku eihanga ryawe Israeli ririkukutiina, kandi bamanye egi nju ei nyombekire ku erikwetererwa eiziina ryawe. Abantu baawe ku barihurura nibaza aha rugamba kurwana n'abazigu baabo, omu muhanda gwona ogu oribatoozamu, baakushaba nibareeba ei oru rurembo oru waatooraine ruri, n'egi nju ei nyombekyeire eiziina ryawe, ohurire okushaba n'okweshengyereza kwabo, nooyema omu iguru, obarwanirire. Kandi ku barikucumuraho, (ahakuba tihariho muntu otacumura,) waabagirira ekiniga, waabahayo aha bazigu baabo, baatwarwa omu nsi y'abazigu baabo, eya hare nari eya haihi, bari enkwatwa; kwonka ku barihikayo, baayegarukamu, baayeteisa, baakweshengyererezayo nibagira bati: Tukacumura, twashiisha, twakora eby'obugomi; baakugarukira n'omutima gwabo gwona n'amagara gaabo goona, bakiri omu nsi y'abaabanyagire, baakushaba nibaareeba ei enis ei waahaire baishenkurubo eri, n'orurembo oru waatooraine, n'egi nju ei nyombekyeire eiziina ryawe, ohurire okushaba n'okweshengyereza kwabo nooyema omu iguru omu mwanya gwawe ogu otuuramu, obamarire ebyabo, osaasire abantu baawe abakucumwireho. Mbwenu, ai Ruhanga wangye, ote amaisho gaawe, kandi otegye amatu gaawe aha kushaba okuraagume kwashabirwe omu mwanya ogu. Mbwenu, imuka, ai MUKAMA Ruhanga, oze omu buruhuukiro bwawe, Iwe hamwe n'eshanduukye y'Amaani gaawe! Abanyamurwa baawe, MUKAMA Ruhanga, bajwekwe okujunwa, N'abarikwera baawe bashemerererwe omu burungi bwawe. Ai, MUKAMA Ruhanga, otabinga owaawe owaashukirweho amajuta! Ijuka embabazi ezi waagiriire omwiru waawe Daudi. Sulemaani ku yaaherize okushaba kwe, omuriro gwaruga omu iguru, gwayokyeza kimwe ekitambo ky'okwotsya n'ebindi bitambo, ekitiinisa kya MUKAMA kyaijura hekalu. Abanyamurwa tibaabaasa kutaaha mu nju ya MUKAMA, ahabw'okuba ekitiinisa kya MUKAMA kikaijura egyo nju ye. Abaisraeli boona ku baareebire omuriro gwashuuma, n'ekitiinisa kya MUKAMA kiri ahari hekalu, bainama ahansi, baajuumara aha mabaare gaariire, baaramya, baasiima MUKAMA nibagira bati: Ahakuba ni murungi, Ahabw'okuba embabazi ze n'ez'ebiro byona. Bwanyima omugabe n'abantu boona baatamba ebitambo omu maisho ga MUKAMA. Omugabe Sulemaani yaahonga ente obukumi bubiri n'enkumi ibiri, n'entaama akasiriira n'obukumi bubiri kuba ebitambo. Atyo omugabe n'abantu boona baashoroora enju ya MUKAMA. Abanyamurwa baayemerera omu myanya yaabo; n'Abaleevi baayemerera, baine ebintu by'okuteerera MUKAMA, ebi omugabe Daudi yaakozire ahabw'okusiima MUKAMA, akaguma naabiteera, ahu yaabaire ayendera kumusiimira hoona, naagira ati: Ahabw'okuba embabazi ze n'ez'ebiro byona. Omu maisho g'abo Baleevi abanyamurwa baateera amakondere, kandi Abaisraeli boona baayemerera. Bwanyima Sulemaani yaayeza ahagati y'ekikaari ekyabaire kiri omu maisho g'enju ya MUKAMA; ahakuba okwo niyo yaahongyeire ekitambo ky'okwotsya, n'ebishanju by'empongano z'okusiima ahabw'obusingye, ahabw'okuba eitambiro ry'emiringa eri Sulemaani yaakozire, tirirabaasize kuhikwaho bitambo by'okwotsya, n'empongano z'esaano, n'ebishaju. Omuri obwo bunaku Sulemaani yaataho obugyenyi okumara ebiro mushanju, hamwe n'Abaisraeli boona, abaabaire bari omutwe muhango munonga, abaarugire hoona okuruga ahu orikutaahira nooza Hamasi, okuhika aha mugyera gwa Misri. Aha izooba rya munaana baagira okuteerana okurikwera; ahakuba bakaba bamazire ebiro mushanju nibashoroora eitambiro, n'ebindi mushanju omu bugyenyi. Aha kiro kya makumi abiri na bishatu eky'okwezi kwa mushanju yaayohereza abantu omu maka gaabo, bashemereirwe, kandi bananukire omu mitima aha bw'oburungi obu MUKAMA yaayorekire Daudi na Sulemaani n'abantu be Israeli. Atyo Sulemaani yaaheza enju ya MUKAMA n'ey'omugabe; byona ebi Sulemaani yaabaire ateekateekire kukora omu nju ya MUKAMA n'omu nju ye, yaabiheza gye. Bwanyima MUKAMA yaayeyoreka Sulemaani nyekiro, yaamugira ati: Mpuriire okushaba kwawe, kandi nyetooraniire omwanya ogu kuba ogw'enju y'okutambiramu ebitambo. Ku ndikinga eiguru, enjura yaabura, nari naaragiira enzigye kukunuura ensi, nari naayohereza orufu omu bantu bangye, abantu bangye abarikwetererwa eiziina ryangye, ku baryecureeza, baashaba, bansherura, baareka emitwarize yaabo emibi, obwo ndyahurira niinyema omu iguru, nsaasire ekibi kyabo, kandi ntambire ensi yaabo. Okuruga hati niinyija kuguma ninta amaisho gangye, kandi nintega amatu gangye aha kushaba okurishabirwa omu mwanya ogu. Ahabw'okuba hati naatoorana egi nju, kandi naagyeeza, ngu eiziina ryangye ribone kugigumamu ebiro byona; amaisho gangye n'omutima gwangye biryagigumaho obutwire bwona. Kandi iwe ku origyendera omu maisho gangye, nka sho Daudi oku yaatwarize, waakora byona ebi nkuragiire, waayorobera ebiragiro byangye n'ebi naataireho, obwo ndyahamya ekitebe ky'obugabe bwawe, nk'oku naaragaine na sho Daudi, ningira nti: Toribura muntu w'okutegyeka Israeli. Kwonka ku muriteishuka, mwayanga kworobera ebiragiro byangye n'ebyatairweho ebi naataire omu maisho gaanyu, mwagyenda mwaheereza baaruhanga abandi, kandi mwabaramya, obwo ndyabarandura omu nsi ei naabahaire, kandi n'enju egi ei naashorooreire eiziina ryangye, ndyaginaga, ngiihe omu maisho gangye, ngihindure eky'okucwaho enfumu n'ekigaaniizo omu mahanga goona. Kandi egi nju erikuhimbisibwa etyo, buri muntu oriba naarabaho aryatangaara, naagira ati: Beitu shi MUKAMA akatura ki egi nsi n'egi nju? Bwanyima baagire bati: Ahabw'okuba bakatsigaho MUKAMA Ruhanga wa baishenkurubo owaabaihire omu nsi ya Misri, baahamira ahari baaruhanga abandi, baabaramya, kandi baabaheereza; nikyo abareeteireho obubi obu bwona. Aha muheru gw'emyaka makumi abiri ei Sulemaani yaayombekyeiremu enju ya MUKAMA n'eye ahabwe, Sulemaani akombeka busya endembo ezi Hiraamu yaamuhaire, yaazitamu Abaisraeli. Bwanyima Sulemaani yaateera Hamasi-zooba, yaagikwata. Yaayombeka Tadimoori omu ihamba, n'endembo zoona ez'amabiikiro ezi yaayombekire omuri Hamasi. Kandi yaayombeka Besi-horoni eya ruguru na Besi-horoni eya ifo, endembo ezeehinguririziibwe engo z'amabaare, eziine amarembo g'enyigi ezirikukingwa empimbi, na Baalasi n'endembo z'amabiikiro zoona ezi Sulemaani yaabaire aine, n'endembo zoona ez'ebigaari bye, n'endembo z'engabo ze ezirikugyendera aha mbaraasi, n'ekindi kyona eki Sulemaani yaabaire ayenda kwombeka omuri Yerusaalemu, Lebanooni n'ensi zoona ezaabaire ziri omu bugabe bwe. Abantu boona abaahonokire aha Bahiiti, Abaamori, Abaperizi, Abahiivi n'Abayebusi abaabaire batari Baisraeli, baijukuru baabo abaahonokireho omuri egyo nsi, abu Abaisraeli bataracwekyerereize kimwe,–abo nibo Sulemaani yaahindwire abahuuku b'okubakorera emirimo, bakaguma batyo n'okuhitsya hati. Kwonka Abaisraeli bo Sulemaani tarahindwire bahuuku b'okumukorera; kureka bakaba abaserukare, abandi baaba abatware be, abandi abakuru b'ebigaari bye, n'abandi baaba engabo ze ezirikugyendera aha mbaraasi. Kandi abatware abo abakuru b'omugabe Sulemaani, abaabaire nibategyeka abantu, baaba magana abiri na makumi ataano. Sulemaani yaiha muhara wa Faraho omu rurembo rwa Daudi, yaamuta omu nju ei yaamwombekyeire; ahakuba akagira ati: Omukazi wangye tashemereire kuguma omu nju ya Daudi omugabe wa Israeli, ahabw'okuba emyanya ei eshanduukye ya MUKAMA eiziremu n'erikwera. Bwanyima Sulemaani yaatandika kutambira MUKAMA ebitambo by'okwotsya aha itambiro rya MUKAMA, eri yaayombekire omu maisho g'ekisasi kya hekalu, nk'omurimo gwa buri izooba oku gwabaire nigwetengwa, naahonga nk'oku Musa yaaragiire ebya sabato, ebya buri kuboneka kw'okwezi, n'eby'amagyenyi ashatu aga buri mwaka–obugyenyi bw'emigaati etatumbisiibwe, obugyenyi bwa saabiiti, n'obugyenyi bw'ensiisira. Nk'ekiragiro kya Daudi ishe oku kyabaire kiri, yaataho abanyamurwa b'okukora omurimo gw'obuheereza omu mbu, n'Abaleevi ahabw'omurimo gwabo ogw'okuhimbisa, n'ogw'okuheereza omu maisho g'abanyamurwa, nk'omurimo gwa buri izooba oku gwabaire nigwetengwa, kandi n'abakumiirizi b'amarembo ab'okurinda amarembo goona omu mbu; ahabw'okuba okwo nikwo Daudi omushaija wa Ruhanga yaabaire aragiire. Kandi tibaateishuka kureka ebi omugabe yaaragiire abanyamurwa n'Abaleevi ebirikukwata aha kintu kyona n'aha by'amabiikiro. Okwo nikwo omurimo gwona ogwa Sulemaaani gwahweire, okwiha aha izooba eri omusingi gw'enju ya MUKAMA gwateereirweho, okuhitsya ahu yaahwereire. Batyo baahereza kimwe enju ya MUKAMA. Bwanyima Sulemaani yaaza Ezioni-geberi na Eloosi aha rubaju rw'enyanja omu nsi ya Edomu. Hiraamu yaayohereza abagaragwa be kumutwarira emeeri n'abarimbi be abamanyiire enyanja, baaza Ofiri hamwe n'abashaija ba Sulemaani, baihayo etalanta z'ezaabu magana ana na makumi ataano, baazireetera omugabe Sulemaani. Omugabekazi wa Sheeba ku yaahuriire okurangaanwa kwa Sulemaani, yaija Yerusaalemu kumubuuza ebibuuzo bigumire naamugyeza; yaija ashendekyereziibwe abantu baingi munonga, n'engamira zeekoreire emigaju, n'ezaabu nyingi munonga, kandi n'amabaare ag'obuguzi bwingi. Ku yaahikire ahari Sulemaani, yaamugambira kyona ekyabaire kimuri aha mutima. Sulemaani yaagarukamu ebi yaamubuurize byona; tihariho kigambo na kimwe ekyayeshobire Sulemaani, eki ataramushobororeire. Omugabekazi wa Sheeba ku yaareebire obwengye bwa Sulemaani, enju ei yaayombekire, eby'okurya by'aha meeza ye, emishutamire y'abagaragwa be, n'emiheerereze y'abaheereza be, n'ebijwaro byabo, n'abagabuzi be ba viinyo n'ebijwaro byabo, n'ebitambo by'okwotsya ebi yaabaire naahongyera aha nju ya MUKAMA, omutima gwamuhwa omunda. Yaagira omugabe ati: Ebigambo ebi naahuriire ndi omu nsi yangye ebirikugamba aha by'emitwarize yaawe n'obwengye bwawe bikaba biri eby'amazima, kwonka tindabiikiriize okuhitsya obu nyeiziire, eriisho ryangye rikabyereebera; nkashanga batarangambiire n'obu kyakuba ekicweka kimwe kya kabiri ky'obwingi bw'obwengye bwawe; nookirira kimwe ebi naahuriire. Abashaija baawe bahiiriirwe! N'abaheereza baawe, abeemerera obutoosha omu maisho gaawe, bakahurira obwengye bwawe, nabo bahiiriirwe! MUKAMA Ruhanga waawe ahimbisibwe, owaakusiimire, akakuta aha kitebe ky'obugabe bwe, kuba omugabe ahabwa MUKAMA Ruhanga waawe! Ruhanga waawe ogwo ahabw'okukunda Abaisraeli n'okwenda kubahamya ebiro byona, nikyo yaakuteereireho kuba omugabe w'okubategyeka, ngu obone kucwa emanja z'oburyo omu kuhikiirira. Bwanyima yaaha omugabe etalanta z'ezaabu igana na makumi abiri, emigaju mingi munonga, n'amabaare g'obuguzi bwingi; tihakabahoga migaju nk'ei omugabekazi wa Sheeba yaahaire omugabe Sulemaani. Kandi abashaija ba Hiraamu n'aba Sulemaani, abaabaire bareeta ezaabu okuruga Ofiri, bakareeta embaaho za alumuugi n'amabaare g'obuguzi bwingi. Ezo mbaaho za alumuugi omugabe yaazibaijamu amatembero g'enju ya MUKAMA n'ag'enju ye ahabwe, n'endingiri n'enanga ahabw'abeeshongozi; hakaba hatakareebwaga mbaahoza alumuugi ezirikushusha nk'ezo omu nsi ya Yuda. Omugabe Sulemaani yaaha omugabekazi wa Sheeba ebi yaabaire naayenda byona, n'ebi yaamushabire byona, okwohaho ebi yaamureeteire. Bwanyima yaakuba, yaagaruka omu nsi ye n'abagaragwa be. Ezaabu eyaabaire ereetwa owa Sulemaani buri mwaka ekaba eba etalanta magana mukaaga na makumi mukaaga na mukaaga, otabariiremu eyaabaire eruga omu bashuubuzi n'omu batunzi; kandi abagabe ba Buharabu boona n'abategyeki b'omu nsi bakaba bareetera Sulemaani ezaabu n'efeeza. Omugabe Sulemaani yaaheeshesa engabo z'ezaabu magana abiri, engabo emwe neeheeshwa omu zaabu ya shekeli magana mukaaga. Kandi yaaheeshesa ezindi ngabo z'ezaabu magana ashatu; engabo emwe neeheeshwa omu zaabu ya shekeli magana ashatu; omugabe yaazita omu nju y'ekibira kya Lebanooni. Kandi yaabaijesa ekitebe ky'obugabe kihango omu miino y'enjojo, yaakishweka ezaabu eshemeziibwe. Ekyo kitebe ky'obugabe kikaba kiine amatembero mukaaga, n'akatebe ky'ebigyere k'ezaabu, ebyabaire bikoreirwe hamwe n'ekyo kitebe; aha buri rubaju rw'ekyo kitebe hariho ah'okuta emikono, n'ebishushani bibiri by'entare ezeemereire aha rubaju rw'ah'okuta emikono; kandi n'ebindi bishushani by'entare ikumi na bibiri byemereire bibiri bibiri ahari buri itembero ahari ago matembero mukaaga. Omu bugabe obundi bwona tihariho kitebe ekyabaire nikishushana nakyo. Eby'okunywaisa eby'omugabe Sulemaani byona bikaba biri eby'ezaabu, kandi n'ebintu byona eby'omu nju y'omu kibira kya Lebanooni bikaba biri eby'ezaabu eshemeziibwe; omu biro bya Sulemaani efeeza ekaba etarikuteekateekwaho kuba ekintu. Ahakuba emeeri z'omugabe zikaba ziza Tarushiishi n'abashaija ba Hiraamu; omurundi gumwe omu myaka eshatu ezo meeri za Tarushiishi zikaba ziija, zireetsire ezaabu, efeeza, emiino y'enjojo, enkobe na zaanyamunyonyi. Okwo nikwo omugabe Sulemaani yaakirize abagabe boona ab'omu nsi obutungi n'obwengye. Abagabe boona ab'omu nsi bakaba beetenga kureeba Sulemaani, ngu bahurire obwengye bwe, obu Ruhanga yaamuhaire. Kandi weena owaabaire aija akaba areeta omutoijo, ebintu by'efeeza n'eby'ezaabu, ebijwaro, sumuruna, emigaju, embaraasi n'enyumbu; ebyo byona nikwo byabaire biija buri mwaka. Kandi Sulemaani akaba aine emyanya obukumi buna ei embaraasi ze ezirikukurura ebigaari zaabaire ziraaramu, kandi aine abashaija abarikugyendera aha mbaraasi kakumi n'enkumi ibiri, abu yaataire omu ndembo z'ebigaari bye, n'omuri Yerusaalemu owa omugabe. Kandi yaategyeka abagabe boona okuruga aha mugyera Furaati okuhika omu nsi y'Abafilistia n'aha mwatano gwa Misri. Omugabe yaareetera Yerusaalemu kugira efeeza nyingi nk'amabaare, n'ebiti by'emyereezi byaba nk'emisikamoori y'omu mpita. Kandi bakaba bareetera Sulemaani embaraasi nibaziiha Misri n'omu nsi ezindi zoona. Mbwenu endiijo mirimo ya Sulemaani, okwiha aha kutandika okuhitsya aha muheru, tibihandiikirwe omu kitabo ky'ebyabaireho ekya Nasani nabi, n'omu kitabo ky'obunabi ekya Ahiya owa Shiilo, n'omu kitabo ky'okworekwa ekya Ido omuhanuuzi, aha bya Yeroboamu mwene Nebati? Sulemaani yaamara aha ngoma emyaka makumi ana naategyekyera Israeli yoona omuri Yerusaalemu. Bwanyima Sulemaani yaagwejegyera, yaashanga baishenkuru, yaaziikwa omu rurembo rwa Daudi ishe; Rehoboamu omutabani yaategyeka omu mwanya gwe. Rehoboamu akaza Shekemu, ahakuba Abaisraeli boona niyo baabaire bagiire kumwemeka. Yeroboamu mwene Nebati ku yaakihuriire, (ahakuba akaba ari Misri, ei yaabaire ahungiire omugabe Sulemaani), yaaruga Misri, yaagaruka owaabo. Baatuma kumweta; atyo Yeroboamu n'Abaisraeli boona baija ahari Rehoboamu, baamugira bati: Sho akongyera oburemeezi aha kutegyekwa kwaitu. Mbwenu otutuubize aha mirimo erikurusya, ei sho yaabaire atukoresa, n'aha buremeezi bw'okutegyeka kwe, naitwe nitwija kukuheereza. Yaabagarukamu ati: Mugarukye aha bwanyima y'ebiro bishatu. Batyo abantu baayaabuuka, baagyenda. Bwanyima omugabe Rehoboamu yaaza omu naama n'abagurusi abaabaire batabaarira Sulemaani ishe akiriho, yaabagira ati: Nimumpa bwengye ki okugarukamu abo bantu? Baamugira bati: Ku oraatwaze gye abo bantu, waabagwisa gye, obwo nibwo bariba abairu baawe ebiro byona. Kwonka we yaayanga enaama ei abo bagurusi baamuhaire, yaaza omu naama n'abatsigazi abaanyeetsire nawe, kandi abaabaire nibamutabaarira. Yaababuuza ati: Nimumpa bwengye ki okugarukamu abo bantu, abangizire ngu mbatuubize aha buremeezi bw'obutegyeki obu tata yaabataireho? Abo batsigazi abaanyeetsire nawe baamugira bati: Oku nikwo oraagarukyemu abantu abakushabire nibagira bati: Sho akongyera oburemeezi aha kutegyekwa kwaitu; mbwenu iwe otutuubieho; obagire oti: Akakumu kangye akahera nikakira obuhango enyugunyu ya tata. Mbwenu nk'oku tata yaabeekoreize omugamba guremeire, nyowe niinyija kukizaho. Tata akabateeza enkoba, nyowe niinyija kubateeza skorupio. Aha kiro kya kashatu Yeroboamu n'abantu boona baija aha mugabe Rehoboamu, nk'oku yaabagizire ati: Mugarukye aha kiro kya kashatu. Omugabe Rehoboamu yaabagarukamu n'amaani, naayanga obwengye obu abagurusi babaire bamuhaire; yaabagarukamu nk'obwengye bw'abatsigazi obu bamuhaire oku bwabaire buri, ati: Tata akabeekoreza omugamba guremeire, kwonka nyowe niinyija kukizaho; akabateeza enkoba, kwonka nyowe niinyija kubateeza skorupio. Atyo omugabe tiyaabahurira, ahabw'okuba kikaba kirugire ahari Ruhanga, ngu MUKAMA ahikiirize ekigambo eki yaagambiire Yeroboamu mwene Nebati, naakirabya omuri Ahiya owa Shiilo. Abaisraeli boona ku baareebire omugabe yaayanga kubahurira, baamugira bati: Twine kakwate ki na Daudi? Titwine buhunguzi omuri mwene Yese. Imwe Baisraeli 'mwe, nimugarukye omu mahema gaanyu! Naimwe aba Daudi mugume mwemarire ebyanyu n'oruganda rwanyu! Batyo Abaisraeli boona baagaruka omu maka gaabo. Kwonka Rehoboamu yaagumizamu naategyeka Abaisraeli abaabaire batwire omu ndembo za Yuda. Bwanyima omugabe Rehoboamu yaatuma Hadoraamu, owaabaire ari omukuru w'abakozi b'emirimo y'okuhatwa; Abaisraeli boona baamuteerar amabaare, yaafa. Omugabe ku yaabihuriire, ahonaaho yaaza omu kigaari kye kuhungira Yerusaalemu. Okwo nikwo Abaisraeli baagomeire enju ya Daudi n'okuhitsya hati. Rehoboamu ku yaahikire Yerusaalemu, yaateeranira hamwe enju ya Yuda yoona n'oruganda rwa Benyamiini, yaatooranamu abashaija emanzi akasiriira n'obukumi munaana ab'okurwanisa Israeli, ngu babone kumugarurira obugabe. Kwonka ekigambo kya MUKAMA kyaija ahari Shemaaya, omushaija wa Ruhanga, nikigira kiti: Gambira Rehoboamu mwene Sulemaani omugabe wa Yuda n'Abaisraeli boona ab'omuri Yuda na Benyamiini, oti: Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Mutahurura, n'obu kwakuba okurwanisa beene waanyu. Buri muntu agarukye omu ka ye, ahakuba ekintu eki niinye kirugireho. Batyo baahurira ekigambo kya MUKAMA, baagarukayo, tibaarwanisa Yeroboamu. Rehoboamu yaatuura Yerusaalemu, kandi yaayombeka omuri Yuda endembo z'okwerinda abazigu. Yaayombeka Betelehemu, Etamu, Tekoa, Besi-zuuri, Sooko, Adulaamu, Gaasi, Mareesha, Ziifu, Adoraimu, Lakishi, Azeka, Zoora, Ayalooni, na Heburooni, endembo z'omuri Yuda na Benyamiini ezeehinguririziibwe engo z'amabaare. N'ebigo byazo yaabigumya, yaabitamu abakuru b'engabo, yaabibiikamu eby'okurya n'amajuta na viinyo. Kandi omuri ezo ndembo zoona yaatamu engabo n'amacumu, yaazihindura ez'amaani maingi munonga. Atyo yaagumya Abayuda n'Ababenyamiini bari abe. Bwanyima abanyamurwa n'Abaleevi, abaabaire batwire omuri Israeli yoona, baaruga omu myanya yoona ei baabaire batwiremu, baija ah'ari. Ahakuba Abaleevi bakareka amariisizo gaabo n'obutaka bwabo, baija omuri Yuda na Yerusaalemu, ahabw'okuba Yeroboamu n'abatabani bakabaiha omu murimo gw'obuheereza bw'abanyamurwa ba MUKAMA, yaataho abanyamurwa abe kuheereza omu myanya mikuru y'okuramizamu, n'okukora omurimo gw'okuheereza baadaimoni, n'ebishushani by'enyana bibiri ebi yaakozire. Ab'omu nganda zoona eza Israeli, abaataire emitima yaabo aha kusherura MUKAMA Ruhanga wa Israeli, baija bakuratiire abo Baleevi, baahika Yerusaalemu, baatambirirayo MUKAMA Ruhanga wa baishenkurubo ebitambo. Batyo baahamya obugabe bwa Yuda, kandi baamara emyka eshatu nibagumiza kimwe Rehoboamu mwene Sulemaani; ahabw'okuba omuri egyo myaka eshatu bakaguma nibagyendera omu muhanda gwa Daudi na Sulemaani. Rehoboamu akashwera Mahalaasi muhara wa Yerimoosi mwene Daudi na Abihaili muhara wa Eliabu mwene Yese; yaamuzaarira abaana b'aboojo, Yeushi, Shemaria na Zahaamu. Bwanyima y'ogwo yaashwera Maaka, muhara wa Abusalomu, yaamuzaarira Abiya, Atai, ziiza na Shelomiisi. (Kandi Rehoboamu akashwera abakazi ikumi na munaana n'ebinyanshunju makumi mukaaga; yaazaara abaana b'aboojo makumi abiri na munaana, n'ab'abaishiki makumi mukaaga); kwonka akaba akunda Maaka muhara wa Abusalomu okukira abakazi be boona n'ebinyanshunju bye; n'ahabw'ekyo yaagira Abiya mwene Maaka omwana mukuru omuri beene ishe, ahakuba akaba naayenda kumuhindura omugabe. Yaakoresa obwengye, yaata abatabani omu byanga byona eby'omuri Yuda na Benyamiini omu ndembo zoona ezirimu ebigo; yaabaha eby'okurya bingi munonga, kandi yaabashwererera abakazi. Obugabe bwa Rehoboamu ku bwaherize kuhama n'okuba obw'amaani, we n'Abaisraeli boona baareka kukuratira ebiragiro bya MUKAMA. Bwanyima omu mwaka gwa kataano ogw'omu busingye bwe Shishaki omugabe wa Misri akainamuka, yaateera Yerusaalemu, aine ebigaari rukumi na magana abiri, n'abarikugyendera aha mbaraasi obukumi mukaaga; n'abantu abarugire nawe Misri bakaba batarikubarwa, bari aba Libya, aba Sukimu n'aba Esiopia. Yaakwata endembo ezeehinguririziibwe engo z'amabaare, yaahika Yerusaalemu. Ku yaahikireyo, Shemaaya nabi yaija ahari Rehoboamu n'aha bategyeki ba Yuda, abaabaire bateeraniire Yerusaalemu ahabwa Shishaki, yaabagira ati: Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Ondugireho, mbwenu naanye naakurekurira Shishaki. Ahonaaho abategyeki ba Israeli n'omugabe baayecureeza, nibagira bati: MUKAMA niwe ahikiriire. MUKAMA ku yaareebire baayecureeza, ekigambo kye kyaizira Shemaaya nikigira kiti: Beecureize; n'ahabw'ekyo tinkibahwerekyereza; kureka niinyija kugira eki naabajuna, kandi ekiniga kyangye tikirikwija kushukwa hari Yerusaalemu kuteerwa Shishaki. Kwonka nibaija kuba abairu be, babone kumanya obutegyeki bwangye, n'obw'abagabe b'ezo nsi. Atyo Shishaki omugabe wa Misri yaateera Yerusaalemu, yaanyaga ebintu by'obuguzi bwingi eby'omu nju ya MUKAMA, n'eby'omu nju ya MUKAMA, n'eby'omu nju y'omugabe; yaatwara ebintu byona. Kandi yaatwara n'engabo z'ezaabu ezi Sulemaani yaabaire aheesire; bwanyima omugabe Rehoboamu yaaheesha ezindi z'emiringa omu mwanya gwazo, yaazibiitsya abakuru b'abarinzi, abaabaire barinda orwigi rw'enju y'omugabe. Obutoosha omugabe ku yaabaire aza omu nju ya MUKAMA, abo barinzi baija, bazihagatira, bwanyima bazigarura omuri egyo nju y'abarinzi. Ku yaayecureize, ekiniga kya MUKAMA kyamurugaho, ngu arekye kumucwekyerereza kimwe; kandi omuri Yuda ebintu bikaba biriho gye. Atyo omugabe Rehoboamu yaayegaruramu amaani, yaategyeka. Rehoboamu akaba aine emyaka makumi ana na gumwe, obu yaatandika kutegyeka; yaategyekyera emyaka ikumi na mushanju omuri Yerusaalemu, orurembo oru MUKAMA yaatooraine omu nganda zoona ez'Abaisraeli kuba nimwo yaata eiziina rye. Nyina akaba naayetwa Naama omuamoni. Akakora kubi, ahabw'okuba tarataire mutima aha kusherura MUKAMA. Mbwenu ebi Rehoboamu yaakozire okwiha aha kutandika okuhitsya aha muheru, tibihandiikirwe omu kitabo ky'ebyabaireho ekya Shemaaya nabi, n'ekya Ido omuhanuuzi? Kandi hakaba habaho obweme ahagati ya Rehoboamu na Yeroboamu. Bwanyima Rehoboamu yaagwejegyera, yaashanga baishenkuru, yaaziikwa omu rurembo rwa Daudi; Abiya omutabani yaategyeka omu mwanya gwe. Omu mwaka gwa ikumi na munaana ogw'omu busingye bw'omugabe Yeroboamu, Abiya akatandika kutegyeka Yuda. Yaategyekyera emyaka eshatu omuri Yerusaalemu. Nyina akaba naayetwa Mikaya, muhara wa Urieli owa Gibea. Omuri obwo bunaku hakabaho obweme ahagati ya Abiya na Yeroboamu. Abiya yaahurura n'abashaija amamanzi abamanyiire engamba, abashaija entoore obusiriira buna; Yeroboamu we yaatenga orugamba kumurwanisa n'abashaija entoore abarwani b'amaani obusiriira munaana. Bwanyima Abiya yaayemerera aha kibungo Zemaraimu, ekiri omu nsi y'ebibungo eya Efuraimu, yaagira ati: Muntegye amatu, iwe Yeroboamu n'Abaisraeli mwena. Timushemereire kumanya ku MUKAMA Ruhanga wa Israeli yaahaire Daudi n'abatabani obugabe kutegyeka Israeli, naabaraganisa endagaano y'omwonyo? N'obu kiraabe kyabaire kityo, Yeroboamu mwene Nebati, omugaragwa wa Sulemaani mwene Daudi, akaimuka yaagomera mukama we; abashaija bamwe abataine mugasho baija, baakwatanisa nawe, baahiga Rehoboamu mwene Sulemaani akiri muto, atakahamire, atarikubaasa kubazibira. Mbwenu nimuteekateeka ngu nimwija kuzibira obugabe bwa MUKAMA oburi omu mikono ya beene Daudi, ngu niho muri omutwe muhango munonga, kandi ngu niho mwine enyana z'ezaabu ezi Yeroboamu yaabaheesheire kuba baaruhanga baanyu? Timurabingire abanyamurwa ba MUKAMA beene Arooni, n'Abaleevi, mukeeteeraho abandi nk'abantu b'agandi mahanga? Omuntu weena orikwija kweyeza, areetsire enimi y'ekimasha nari empaya z'entaama mushanju, ahinduka omunyamurwa w'abatari baaruhanga. Kwonka itwe, MUKAMA niwe Ruhanga waitu, kandi titukamutsigahoga. Abanyamurwa abu twine, arikuheereza MUKAMA, ni batabani ba Arooni, kandi twine Abaleevi b'okubaheereza. Buri kasheeshe na buri mwabazyo bahongyera MUKAMA ebitambo by'okwotsya, bamwoterera obubaane bw'emigaju erikutaamirana, batebeekanisa emigaati ey'okumurikwa aha meeza y'ezaabu eshemeziibwe, kandi bareeberera ekikondo ky'amatabaaza ky'ezaabu, ngu amatabaaza gaakyo gabone kwaka buri mwabazyo; ahakuba itwe tukuratira ebi MUKAMA Ruhanga waitu yaaturagiire, kwonka imwe mumutsigireho. Reeba, Ruhanga ari hamwe naitwe, naatwebembera, kandi n'abanyamurwa be bari aha, baine enzamba z'okuhuruza ab'okubarwanisa. Imwe beene Israeli 'mwe, murekye kurwanisa MUKAMA Ruhanga wa baashwenkuriimwe; ahabw'okuba timurikubaasa kusingura. Obwo Yeroboamu akaba ayohereize ab'okubagwera, ngu babateere nibabareetwa enyima; n'ahabw'ekyo engabo ze zikaba ziri omu maisho g'Abayuda, n'ab'okubagwera babari enyima. Abayuda ku baanagire amaisho, baashanga orugamba rubaturukire omumaisho n'enyima; baatakira MUKAMA, abanyamurwa baateera enzamba, n'abashaija ba Yuda baateera orwari; ku baaruteire, Ruhanga yaasingura Yeroboamu n'Abaisraeli boona omu maisho ga Abiya n'Abayuda. Abaisraeli baahunga Abayuda, Ruhanga yaabahayo omu mikono yaabo. Abiya n'abantu be baabaitamu abantu baingi munonga; batyo Abaisraeli baafamu abashaija entoore obusiriira butaano. Okwo nikwo Abaisraeli baahweire eishaija omu bunaku obwo, Abayuda bakabasingura, ahabw'okwesiga MUKAMA Ruhanga wa baishenkurubo. Bwanyima Abiya yaakurata Yeroboamu, yaamunyaga endembo ezi, Beseeli n'ebirorero byayo, Yeshana n'ebirorero byayo na Efurooni n'ebirorero byayo. Omu busingye wa Abiya Yeroboamu taragizire bu agaruka kugira amaani; bwanyima MUKAMA yaamurwaza, yaafa. Kwonka Abiya yaayeyongyera amaani. Yaashwera abakazi ikumi na bana, yaazaara abatabani makumi abiri na babiri, na bahara ikumi na mukaaga. Endiijo mirimo ya Abiya, emicwe ye n'ebigambo bye bihandiikirwe omu kitabo kya nabi Ido. Bwanyima Abiya yaagwejegyera, yaashanga baishenkuru, yaaziikwa omu rurembo rwa Daudi; Asa omutabani yaategyeka omu mwanya gwe. Omu biro bye esni ekamara emyaka ikumi eine obusingye. Asa yaakora ebirungi kandi ebirikusiimwa MUKAMA. Akaihaho amatambiro g'enduga-mahanga n'emyanya mikuru y'okuramizamu, yaasheenya enyomyo z'amabaare, yaatema Ashera, kandi yaaragiira Abayuda kusherura MUKAMA, Ruhanga wa baishenkurubo, n'okworobera ebiragiro n'ebyatairweho. Kandi yaiha omu ndembo zoona eza Yuda emyanya mikuru y'okuramizamu, n'ebyoterero by'okwotereraho obubaane. Obugabe bwagira obuhuumure omu busingye bwe. Yaayombeka endembo ezeehinguririziibwe amabaare omuri Yuda, ahakuba ensi ekaba eine obusingye. Omuri egyo myaka tiyaagira ngamba; ahabw'okuba MUKAMA akamuha obusingye. Yaagira Abayuda ati: Ka twombekye endembo ezi, tuzeehinguririze engo z'amabaare, tuzombekyeho eminaara, n'amarembo againe enyigi ezirikukingwa empimbi; ensi ekiri eyaitu, ahabw'okuba tusherwire MUKAMA Ruhanga waitu; tumusherwire, nawe yaatuha obusingye embaju zoona. Batyo baayombeka, baaba gye. Kandi Asa akaba aine eihe ry'abashaija obusiriira bushatu b'abarugire Yuda abaine engabo n'amacumu, n'abarugire Benyamiini obusiriira bubiri n'obukumi munaana, ab'engabo n'amata; abo boona bakaba bari abashaija b'amaani amamanzi. Bwanyima Zeera owa Esiopia yaija kubarwanisa n'eihe ry'engabo akakaikuru n'ebigaari magana ashatu, yaahika Mareesha. Asa yaashohora kumubugana, baatenga orugamba omu ruhita rwa Zefasa ahari Mareesha. Asa yaatakira MUKAMA Ruhanga we, naagira ati: Ai MUKAMA, tihaine orikwingana naiwe omu kuhwera abataine maani baateerwa ab'amaani. MUKAMA Ruhanga waitu, otuhe emikono, ahabw'okuba niiwe turikwesiga, kandi omu iziina ryawe twizire kurwanisa omutwe ogu muhango munonga ogw'engabo. Ai MUKAMA, niiwe Ruhanga waitu, otaikiriza omuntu kukusingura. N'ahabw'ekyo MUKAMA yaasingura Abaesiopia omu maisho ga Asa n'Abayuda, Abaesiopia baahunga. Asa n'abantu abu yaabaire aine baababinga, baabahitsya Geera, Abaesiopia baafa baingi munonga, tibaabaasa kugaruka kweyunga; ahabw'okuba bakacwekyerezibwa omu maisho ga MUKAMA n'eihe rya. Abashaija ba Yuda baatwara eminyago mingi munonga; bwanyima baacwekyereza endembo zoona ezaabaire zeehinguririize Geera, ahabw'okuba Abaesiopia bakaba baitsirwe obwoba obwareetsirwe MUKAMA. Baanyaga ezo ndembo zoona, ahakuba zikaba zirimu eminyago mingi. Kandi baacwekyereza amahema g'abaabaire batungire ente, baanyaga entaama n'engamira nyingi munonga. Bwanyima baagaruka Yerusaalemu. Omwoyo wa Ruhanga yaija ahari Azaria mwene Odedi, yaashohora kubugana Asa, yaamugira ati: Iwe n'Abayuda n'Ababenyamiini, mumpurire. Ruhanga ari hamwe naimwe, mwaba muri hamwe nawe. Ku murikumusherura, nimumuzoora; kwonak ku murikumutsigaho, nawe naabatsigaho. Nimumanya ku Abaisraeli baamazire omwanya muhango bataine Ruhanga nyamuhanga, n'obu yaakuba omunyamurwa orikubeegyesa, kandi bataine biragiro; kwonka ku baahindukiire MUKAMA Ruhanga wa israeli omu busaasi bwabo, baamusherura, baamuzoora. Omu biro ebyo hakaba hatariho busingye aha muntu weena orikushohora, nari orikutaaha, ahabw'okuba emirabanamu mingi ekagwisa kubi munonga abatuuzi boona ab'omuri ago mahanga. Baataanamu, eihanga ryarwana n'erindi, n'orurembo rwarwana n'orundi, ahakuba Ruhanga akabatuntuza n'obusaasi bw'emiringo yoona. Kwonka imwe, mugume! Mutacweka emikono; ahabw'okuba emirimo yaanyu eryazimurirwa. Asa ku yaahuriire ebyo bigambo by'obunabi bwa Azaria mwene Odedi, yaagu, yaiha ebishushani ebirikunugwa omu nsi yoona eya Yuda n'eya Benyamiini n'omu ndembo ezi yaakubwire omu nsi y'ebibungo eya Efuraimu, kandi yaahunduuza eitambiro rya MUKAMA eryabaire riri omu maisho g'ekisasi eky'omu maisho ga hekalu ya MUKAMA. Bwanyima yaateeranira hamwe Abayuda n'Ababenyamiini boona, n'abaarugire omuri Efuraimu, Manaase na Simeoni, abaabaire baabashuhuukiiremu; ahakuba abantu baingi, ku baareebire MUKAMA Ruhanga we ari hamwe nawe, baacwa omuri Israeli, baija, baamwehongyera. Omu kwezi kwa kashatu kw'omu mwaka gwa ikumi n'etaano ogw'omu busingye bwa Asa, nibwo baateeranira Yerusaalemu. Ahari eryo izooba baatambira MUKAMA ente magana mushanju n'entaama obukumi mushanju, nibaziiha omu minyago ei baabaire bareetsire. Baaragaana endagaano kusherura MUKAMA Ruhanga wa baishenkurubo n'omutima gwabo gwona n'amagara gaabo goona; kandi ngu, omuntu weena oraayangye kusherura MUKAMA, Ruhanga wa israeli, yaaba muto, yaaba mukuru, yaaba mushaija, yaaba mukazi, aitwe. Baarahira omu maisho ga MUKAMA n'eiraka rihango, nibateera akaari, n'amakondere n'enzamba. Abayuda boona baashemerererwa egyo ndahiro; ahakuba bakarahira n'omutima gwabo gwona, kandi baamusherura n'okwetenga kwabo kwona, baamuzoora; MUKAMA yaabaha obuhuumure embaju zoona. Kandi omugabe Asa yaabinga Maaka nyina, yaamwiha aha bwanyin'omugabe, naamutura okukorera Ashara ekishushani ekirikunugwa. Asa yaatema ekyo kishushani, yaakihondahonda, yaakyokyeza aha mugyera Kidirooni. Kwonka emyanya mikuru ey'okuramizamu teraihirwe muri Israeli. N'obu kiraabe kyabaire kityo, omutima gwa Asa gukaba gutaine ky'okuhanywa ebiro bye byona. Kandi yaareeta omu nju ya Ruhanga ebintu ebi ishe yaashoroire, efeeza, n'ezaabu, n'ebintu by'okukoresa. Tihaabaho bundi bweme okuhitsya omu mwaka gwa makumi ashatu n'etaano ogw'omu busingye bwe. Omu mwaka gwa makumi ashatu na mukaaga ogw'omu busingye bwa Asa, Baasha omugabe wa Israeli akainamuka, yaateera Yuda, yaayombeka Raama, ngu abone kuzibira omuntu weena kuruga owa Asa omugabe wa Yuda, nari okutaaha owe. Asa nikwo kwiha efeeza n'ezaabu omu mabiikiro g'omu nju ya MUKAMA, n'ag'omu nju y'omugabe, akabitwekyera Benihadadi omugabe wa Siria, owaabaire atwire Damasiko, naagira ati: Ka turagaane endagaano y'okukwatanisa, nk'oku tata aaragaine na sho. Reeba, naakutwekyera efeeza n'ezaabu. Gyenda, oite endagaano ei waaragaine na Baasha omugabe wa Israeli, abone kundugira omu nsi. Benihadadi yaikiriza eby'omugabe Asa, yaatuma abakuru b'amahe ge kuteera endembo za Israeli, baakwata Iyooni, Daani, Abeeli-maimu n'endembo z'amabiikiro zoona ez'omuri Nafutaali. Baasha ku yaakihuriire, yaarekyera aho kwombeka Raama, yaayemereza omurimo. Bwanyima omugabe Asa yaatwara Abayuda boona, baiha omuri Raama amabaare n'embaaho, ebi Baasha yaabaire naayombekyersa; yaabyombekyesa Geeba na Mizipa. Omu bunaku obwo Hanania omuhanuuzi yaija ahari Asa omugabe wa Yuda, yaamugira ati: Ahabw'okuba oyesigire omugabe wa Siria, tiwaayesiga MUKAMA Ruhanga waawe, nikyo eihe ry'omugabe wa Siria rikukiriireho. Abaesiopia n'Abalibya bakaba batari eihe rihango munonga, eriine ebigaari bingi n'abarikugyendera aha mbaraasi baingi? N'obu kiraabe kyabaire kiri kityo, kwonka ahabw'okwesiga MUKAMA akabahayo omu mikono yaawe. Ahabw'okuba amaisho ga MUKAMA gairuka oku n'oku nigabuga ensi yoona, okweyoreka ku ari ow'amaani kuhwera abaine emitima eshugaine ahariwe. Omuri eki okozire eby'obushema; n'ahabw'ekyo okuruga hati noija kuguma noogira obweme. Ahonaaho Asa yaagirira omuhanuuzi ekiniga, yaamuta omu nkomo, yaamutwara omu kihome; ahabw'okuba akamugwerwa kubi munonga ahabw'ekyo. Kandi omu bunaku obwo Asa yaabonabonesa abantu bamwe. Ebi Asa yaakozire, okwiha aha kutandika okuhitsya aha muheru, bihandiikirwe omu kitabo ky'abagabe ba Yuda na Israeli. Bwanyima omu mwanka gwa makumi ashatu na mwenda ogw'omu busingye bwe, Asa yaarwara ebigyere, egyo ndwara yaaba ey'amaani munonga; hoona n'obu yaarwaire, tarasherwire buhwezi ahari MUKAMA, kureka akabusherura aha bafumu. Bwanyima Asa yaafa omu mwaka gwa makumi ana na gumwe ogw'omu busingye bwe, yaagwejegyera, yaashanga baishenkuru. Baamuziika omu kituuro, eki yaayetimbiire omu rurembo rwa Daudi. Baarambika omutumbi gwe aha kitanda, ekiijwire emigaju ey'emiringo etari emwe, ejwangiibwe abanyamyoga, kandi baacumika omuriro mwingi kumuhaisa ekitiinisa. Yehoshafaati omutabani akategyeka omu mwanya gwa Asa ishe, yaakora eby'okwehamya ngu ayerinde Israeli. Yaata emitwe y'engabo omu ndembo zoona eza Yuda ezeehinguririziibwe engo z'amabaare, yaata abarinzi omu nsi ya Yuda, n'omu ndembo za Efuraimu, ezi Asa ishe yaakubwire. MUKAMA yaaguma na Yehoshafaati, ahabw'okuba akagyendera omu micwe ya ishe ey'okubanza; tiyaakuratira Baabaali, kureka yaakuratira Ruhanga wa ishe, yaaguma naayorobera ebiragiro bye, tiyaakuratira mitwarize ya Israeli. N'ahabw'ekyo MUKAMA yaahamya obugabe bwe; Abayuda boona baaguma nibatoijera Yehoshafaati, yaatunga munonga, kandi yaagira ekitiinisa kingi. Yaagyendera omu muhanda ya MUKAMA n'omutima gutaine bwoba; kandi yaihaho emyanya mikuru y'okuramizamu na Ashera omuri Yuda. Omu mwaka gwa kashatu ogw'omu busingye bwe, yaatuma abatware be Benihaili, Obadia, Zekaria, Netaneeli na Mikaaya kwegyesa omu ndembo za Yuda; yaabatuma n'Abaleevi aba, Shemaya, Netania, Zebadia, Asaheeli, Shemiramoosi, Yehonasaani, Adoniya, Tobiya na Tobadoniya; hamwe n'abo Baleevi yaatuma abanyamurwa Elishaama na Yehoraamu. Baayegyesa omuri Yuda, baine ekitabo kya MUKAMA eky'ebiragiro; baaraba omu ndembo zaaona eza Yuda, nibeegyesa abantu. MUKAMA yaitsa obwoba abagabe b'amahanga goona ag'ensi ezaabaire zeehinguririize Yuda, tibaarwanisa Yehoshafaati. Abamwe aha Bafilistia baareetera Yehoshafaati ebiconco, kandi baaguma nibamutoijera efeeza; kandi n'Abaharabu baamureetera empaya z'entaama enkumi mushanju na magana mushanju, n'empaya z'embuzi enkumi mushanju na magana mushanju. Yehoshafaati yaaguma naayeyongyera ekitiinisa; yaayombeka omuri Yuda ebigo n'endembo z'amabiikiro; kandi yaabiika ebintu bingi omu ndembo zaayo. N'omuri Yerusaalemu yaagira u abaserukare, abashaija b'amaani amamanzi. Ogu nigwo mubaro gwabo, nk'amaju ga baishenkurubo oku gaabaire gari; omu Bayuda, abakuru b'amahe bakaba bari aba: Aduna, omukuru w'engabo owaabaire aine abashaija b'amaani amamanzi obusiriira bushatu, orikumukurata akaba ari Yehohanani omukuru w'engabo owaabaire aine abashaija obusiriira bubiri n'obukumi munaana, n'orikutaho akaba ari amasia mwene Zikuri, owaayehaireyo kuheereza MUKAMA n'omutima gwekundiire; we akaba aine abashaija b'amaani amamanzi obusiriira bubiri. Omu Babenyamiini abakuru b'amahe bakaba bari aba: Eliada omushaija ow'amaani emanzi, owaabaire aine abashaija b'amata n'engabo obusiriira bubiri, n'orikumukurata Yehozabadi, owaabaire aine abashaija akasiriira n'obukumi munaana abeeteekateekyeire orugamba. Abo nibo baabaire nibakorera omugabe, otabariireho abo abu omugabe yaataire omu ndembo zeehinguririziibwe engo z'amabaare omuri Yuda yoona. Yehoshafaati akaba atungire munonga, kandi aine ekitiinisa kingi; yaashwererana na Ahabu, baagira obuzaare. Emyaka ku yaahingwireho, yaashuuma, yaashanga Ahabu omuri Samaria; Ahabu yaamubaagira entaama n'ente nyingi, n'abu yaabaire aine, yaamubeihabeiha kuhurura nawe kuteera Ramosi-gileadi. Ahabu omugabe wa Israeli yaagira Yehoshafaati omugabe wa Yuda ati: Noija kuhurura naanye Ramosi-gileadi? Yaamugarukamu ati: Nyowe naiwe turi bamwe, abantu bangye nibo baawe. Nitwija kukwatanisa naiwe omu rugamba. Yehoshafaati yaagira omugabe wa Israeli ati: Ninkweshengyereza, banza oyehanuuze ahari MUKAMA, oreebe eki arikugamba eri izooba. Atyo omugabe wa Israeli yaateerana baanabi abashaija magana ana, yaababuuza ati: Tuteere Ramosi-gileadi, nari ndereere? Baamugarukamu bati: Irooko, ohurure, ahakuba MUKAMA naija kugihayo omu mikono y'omugabe. Kwonka Yehoshafaati yaagira ati: Beitu shi aha, tihariho nabi wa MUKAMA, tukamubuuza? Omugabe wa Israeli yaagira Yehoshafaati ati: hakiriho omushaija omwe, ou turikubaasa kweheanuuzaho ebya MUKAMA, niwe Mikaaya mwene Imula; kwonka nimmwanga, ahabw'okuba tandagurira birungi, kureka ebibi. Yehoshafaati yaagira ati: Nyakusinga, reka kugamba otyo. Atyo omugabe wa Israeli yaayeta omukuru w'abaserukare, yaamugira ati: Ndahukiza Mikaaya mwene Imula. Obwo omugabe wa israeli na Yehoshafaati omugabe wa Yuda bakaba bashutami aha bitebe byabo eby'obugabe, bajwaire zaabushuuti zaabo, bari aha mbuga omu irembo rya Samaria, baanabi boona babari omumaisho nibaragura. Zedekia mwene Kenaana yaayekorera amahembe g'ekyoma, yaaragura ati: Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Aga mahembe nigo oraabingise Abasiria okuhitsya obu baraacwekyerere. Kandi na baanabi boona baaragura batyo nibagira bati: Irooko oteere Ramosi-gileadi, osingure; MUKAMA naija kugihayo omu mikono y'omugabe. Entumwa eyaaza kweta Mikaaya yaamugira eti: Reeba, ebigambo bya baanabi nibiikirizana, biragura gye aha mugabe; naiwe ebigambo byawe bibe nk'ebyabo, oragure gye. Kwonka Mikaaya yaagira ati: Nindahira MUKAMA, eki MUKAMA arangambire, nikyo ndaagambe. Ku yaahikire omugabe, omugabe yaamubuuza ati: Mikaaya, tuteere Ramosi-gileadi, nari ndereere? Yaamugarukamu ati: Hurura, osingure; nibaija kuheebwayo omu mikono y'omugabe. Kwonka omugabe yaamugira ati: Nkurahize kangahi okutangambira kindi omu iziina rya MUKAMA kureka amazima? Onu yaamugarukamu ati: Ndeebire Abaisraeli boona bataataaniire aha bibungo nk'entaama ezitaine muriisa; MUKAMA yaagira ati: Aba tibaine mukama; boona bagarukyeyo n'obusingye, buri muntu omu ka ye. Omugabe wa Israeli yaagira Yehoshafaati ati: Tinaakugambira nti: Tarikwija kundagurira birungi kureka ebibi? Mikaaya yaagira ati: Mbwenu hurira ekigambo kya MUKAMA. Naareeba MUKAMA ashutami aha kitebe kye, n'eihe ryona ery'omu iguru ryemereire aha rubaju rwe rwa buryo n'orwa bumosho; MUKAMA yaagira ati: N'oha oraabeihabeihe Ahabu, akateera Ramosi-gileadi, akagwayo? Omwe yaagamba okundi, n'ondi okundi. Bwanyima haija omwoyo, gwayemerera omu maisho ga MUKAMA, gwagira guti: Niinye ndaamubeihabeihe. MUKAMA yaagubuuza ati: Noomubeihabeihesa ki? Gwagira guti: niinyija kugyenda, mpindukye omwoyo gw'ebishuba, ngambire omuri baanabi be boona. MUKAMA yaagira ati: niiwe oraamubeihabeihe, kandi noija kukibaasa; irooko okore otyo. N'ahabw'ekyo MUKAMA ataire omwoyo gw'ebishuba omuri baanabi baawe aba boona; kandi MUKAMA akugambireho kubi. Bwanyima Zedekia mwene Kenaana yairira haihi, yaateera Mikaaya oruhi rw'omushaaya, naagira ati: Omwoyo wa MUKAMA arabire hi kundugaho kugamba naiwe? Mikaaya yaagira ati: Mbwenu oryakireeba ahari eryo izooba ku oriba nooza kweshereka omu kishengye ky'omunda. Omugabe wa Israeli yaagira ati: Twara Mikaaya, omugarure ahari Amoni omukuru w'orurembo na Yoasi mutabani w'omugabe, omugire oti: oku nikwo omugabe arikugamba naagira ati: Mute ekishaija eki omu kihome, mukiriise eby'okurya kandi mukinywaise amaizi eby'akahenano, okuhitsya obu ndaagarukye n'obusingye. Mikaaya yaagira ati: Ku oraagarukye n'obusingye, biri MUKAMA tagambiire muriinye. Yaagaruka yaagira ati: Naimwe bantu 'mwe mwena, mukihurire! Bwanyima omugabe wa Israeli na Yehoshafaati omugabe wa Yuda bainamuka, baateera Ramosi-gileadi. Omugabe wa Israeli yaagira Yehoshafaati ati: Nyowe naaza kwehindura, nze kurwana, kwonka iwe ogume ojwaire ebijwaro byawe by'obugabe. Atyo omugabe wa Israeli yaayehindura, yaaza aha rugamba. Kandi omugabe wa Siria akaba aragiire abakuru b'ebigaari bye ati: Mutarwana n'abato, n'obu baakuba abakuru, kureka omugabe wa Israeli wenka. Abo bakuru b'ebigaari, ku baareebire Yehoshafaati, baagira bati: Buzima niwe mugabe wa Israeli. Baakubuuka kurwana nawe. Yehoshafaati yaateera enduuru, MUKAMA yaamuhwera; Ruhanga yaabamwihaho; abakuru b'ebigaari, ku baareebire atari mugabe wa Israeli, baagarukayo, baareka kumubinga. Kwonka haarugaho omushaija yaananuura obuta, yaafa okurasha omwambi, yaateera omugabe wa Israeli, ahu ebijwaro bye eby'okurwanisa n'eky'aha kifuba birikuteeranira; omugabe nikwo kugambira omuvugi w'ekigaari kye ati: Hinduka, onyihe omu rugamba, ahabw'okuba naahutaara munonga. Eryo izooba orugamba rwayeyongyera amaani, omugabe baamuhigika omu kigaari kye naareebana n'Abasiria, okuhitsya omu mwabazyo; eizooba ku ryabaire nirirengarenga, yaafa. Bwanyima Yehoshafaati omugabe wa Yuda yaagaruka buhooro omu kikaari kye omuri Yerusaalemu. Ku yaabaire atakataahire, Yehu mwene Hanani omuhanuuzi yaaza kumubugana, yaamugira ati: Oshemereire kuha ababi emikono, n'okukunda abarikwanga MUKAMA? N'ahabw'ekyo ekiniga kya MUKAMA kyakwijaho. Kwonka, n'obu kiraabe kiri kityo, omuriiwe harimu n'ebirungi, ahakuba okacwekyereza Ashera omu nsi, kandi omutima gwawe waaguta aha kusherura MUKAMA. Bwanyima Yehoshafaati yaatuura Yerusaalemu; yaagaruka yaagyendagyenda omu bantu, okuruga Beeri-sheba okuhika omu nsi y'ebibungo eya Efuraimu, yaabagarura ahari MUKAMA, Ruhanga wa baishenkurubo. Yaata abaramuzi omu nsi, omu ndembo zoona eza Yuda ezeehinguririziibwe engo z'amabaare, omuri buri rumwe, yaagambira abaramuzi ati: Muteekateekye eki murikukora; ahakuba timurikuramurira bantu, kureka MUKAMA; kandi ari hamwe naimwe omu kucwa emanja. N'ahabw'ekyo mugume mutiine MUKAMA; kandi mwerinde omu bi murikukora; ahakuba MUKAMA Ruhanga waitu taita manja, tashoroora mu bantu, kandi tarya nguzi. Kandi omuri Yerusaalemu Yehoshafaati yaataho Abaleevi bamwe n'abanyamurwa, n'abakuru b'emiryango ya Israeli, kuguma nibacwa emanja ahabwa MUKAMA, kandi n'okumarira abarikujurira emanja zaabo. Abo baramuzi bakaba batuura Yerusaalemu. Yaabeehanangiriza ati: Oku nikwo muritwaza omu kutiina MUKAMA, omu bwesigwa, mutaireho emitima yaanyu yoona. Beene waanyu abatwire omu ndembo zaabo, ku bariguma baabareetera emanja, z'obwitsi, ez'ebiragiro, ez'ebyaragiirwe, ez'ebyatairweho nari ez'emigyenzo, muryaguma mubahabure, barekye kugiibwaho orubanja omu maisho ga MUKAMA, naimwe na beene waanyu murekye kuhikwaho ekiniga. Okwo nikwo muritwaza, mukareka kugiibwaho orubanja. Kandi reeba, Amaria omunyamurwa omukuru niwe arikubategyeka omu bigambo byona ebya MUKAMA, na Zebedia mwene Ishimaeli omutegyeki w'enju ya Yuda, omu bigambo byona eby'omugabe; kandi Abaleevi baryaguma nibabaheereza nk'abakuru. Mukore n'obumanzi; kandi MUKAMA agume n'abarikukora eby'oburyo. Bwanyima y'ebyo Abamoabu, Abaamoni n'abamwe aha Bameuni bakaija kurwanisa Yehoshafaati. Haija abantu baagambira Yehoshafaati bati: Omutwe muhango gw'engabo guri omu muhanda niguruga Edomu, seeri y'enyanja, gwizire kukuteera; reeba, baahika Hazazoni-tamaari, niyo Enigeedi. Ahonaaho Yehoshafaati yaatiina, yaamariirira kusherura MUKAMA, kandi yaaragiira Abayuda boona kwesiibyakwo. Abayuda baayeteerana kusherura obuhwezi ahari MUKAMA; baaruga omu ndembo z'omuri Yuda zoona kuza kusherura MUKAMA. Yehoshafaati yaayemerera ahagati y'omutwe gw'Abayuda n'aba Yerusaalemu, abateeraniire omu nju ya MUKAMA omu maisho g'ekikaari kisya, yaagira ati: Ai MUKAMA, Ruhanga wa baatatenkuriitwe, tiiwe Ruhanga ow'omu iguru? Tiiwe orikutegyeka obugabe bwona obw'amahanga? Omu mukono gwawe harimu obushoboorozi n'amaani, tihariho orikubaasa kukuza omu kaso. Ai Ruhanga waitu, torabingire abatuuzi b'omuri egi nsi omu maisho g'abantu baawe Israeli, okagiha baijukuru ba Abrahamu munywani waawe kuba eyaabo ebiro byona? Kandi kwo bakagituuramu, baayombekyeramu eiziina ryawe Omwanya ogurikwera, nibagira bati: Akabi ku karituhikaho, rurara, okugira orubanja, orufu, nari enjara, turyayemerera omu maisho g'enju egi n'omu maisho gaawe, ahakuba eiziina ryawe rituura omuri egi nju, tukutakire omu kubonabona kwaitu; naiwe ohurire kandi ojune. Mbwenu reeba, Abaamoni, Abamoabu n'ab'omu bibungo bya Seiri, abu waayangire Abaisraeli ku bateera ensi yaabo, obu baabaire nibaruga omu nsi ya Misri, kureka bakabaraba hangahari, batabacwekyererze, reeba oku barikutuzimuurira, nibaza kutubinga omu buhunguzi bwawe, obu waatuhaire kuhungura. Ai Ruhanga waitu, torikwija kubacwera orubanja, okabafubira? Ahakuba titwine maani g'okurwanisa eri ihe rihango eriizire kuturwanisa; kandi titurikumanya oku turaagire; kureka niiwe tuhangire amaisho. Omuri obwo bunaku abashaija ba Yuda boona bakaba beemereire omu maisho ga MUKAMA n'abeereere baabo n'abakzi baabo n'abaana baabo. Ahonaaho Omwoyo wa MUKAMA yaija ahari Yahazieli mwene Zekaria, mwijukuru wa Benaaya, ya Yayeli mwene Matania, Omuleevi ow'omuri beene Asafu, ahu yaabaire ari ahagati y'ogwo mutwe. Yaagira ati: Muhurire, imwe Abayuda, n'abatuuzi ba Yerusaalemu n'omugabe Yehoshafaati, oku nikwo MUKAMA arikubagambira naagira ati: Mutatiina ogu mutwe muhango gw'engabo, kandi mutahahaaza emitima; ahakuba orugamba ti rwanyu, n'orwa MUKAMA. Nyencakare mushuume, mubateere; nibaija kwinamukira ahu orikutembera nooza Ziizi; nimwija kubashanga aha muheru gw'oruhanga aha burugwa-izooba bw'eihamba rya Yerueli. Omuri orwo rugamba timurikwija kwetenga kurwana; muze omu myanya yaanyu, mwemerere kwonka, mureebe oku MUKAMA araabasingurire, imwe Abayuda n'aba Yerusaalemu. Mutatiina, kandi mutahahaaza emitima; nyencakare muhurure mubateere; MUKAMA naija kuba hamwe naimwe. Bwanyima Yehoshafaati yainika omutwe ahansi, yaaramya, n'Abayuda n'abatuuzi ba Yerusaalemu boona nabo baagwa omu maisho ga MUKAMA bajuumaire, nibamuramya. Abaleevi ab'omuryango gwa Kohasi, n'ab'omu gwa Koora, baayemerera kuhimbisa MUKAMA Ruhanga wa Israeli n'eiraka rihango munonga. Omu kasheeshe munonga baimuka, baaza omu ihamba rya Tekoa; ku baabaire nibakigyenda, Yehoshafaati yaayemerera, yaagira ati: Mumpurire, imwe Abayuda n'abatuuzi ba Yerusaalemu, Mwesigye MUKAMA Ruhanga waanyu, nibwo muraahamibwe; mwikirize baanabi be, nibwo muraabe gye. Ku yaaherize kuhanuura n'abantu, yaataho ab'okweshongorera MUKAMA, n'okumuhimbisa bajwaire ebirikwera, kugyenda beebembeire eihe, nibagira bati: Musiime MUKAMA, Ahakuba embabazi ze n'ez'ebiro byona. Ku baatandikire kweshongora n'okuhimbisa, MUKAMA yaataho ab'okugwera Abaamoni, n'Abamoabu n'ab'omu bibungo bya Seiri abaizire kurwanisa Abayuda; baabarabanisamu. Ahakuba Abaamoni n'Abamoabu bakagurukana abatuuzi b'omu bibungo bya Seiri, baabacwekyerereza kimwe; ku baaherize kucwekyereza aba Seiri, baayehindukiririzana, baatandika kwitana bonka, buri muntu yaita mugyenzi we. Abayuda ku baahikire aha munaara gw'abarinzi omu ihamba, baanaga amaisho ei ogwo mutwe gw'engabo gwabaire guri, baashanga boona baabaire emitumbi barambiire ahansi, hataine ohonokireho. Yehooshafaati n'abantu be ku baahikiireyo kubanyaga, baashangayo amatungo maingi munonga, ebintu, ebijwaro n'ebindi bintu eby'obuguzi bwingi, baabyetwarira okuhitsya obu byabaremeireho. Ahabw'okuba bingi munonga, baamara ebiro bishatu nibanyaga. Aha kiro kya kana baateeranira omu ruhanga rwa Beraaka, baasiimirayo MUKAMA; nikyo ogwo mwanya gurikweterwa Beraaka n'okuhitsya hati. Bwanyima buri muntu ow'omu Bayuda n'aba Yerusaalemu hamwe na Yehoshafaati abeebembeire baagaruka Yerusaalemu bashemereirwe, ahakuba MUKAMA akabaha okweraata aha bazigu baabo. Baahika Yerusaalemu aha nju ya MUKAMA, baine enanga n'endingiri n'amakondere. Ab'omu bugabe bw'amahanga goona, ku baahuriire ngu MUKAMA arwaniise abazigu ba Israeli baashwekwa obwoba ahabw'okutiina Ruhanga. N'ahabw'ekyo obugabe bwa Yehoshafaati bwatuuza, ahakuba Ruhanga we akamuha obuhuumure embaju zoona. Okwo nikwo Yehoshafaati yaategyekire Yuda. Akatandika kutegyeka aine emyaka makumi ashatu n'etaano; yaategyekyera Yerusaalemu emyaka makumi abiri n'etaano. Nyina akaba naayetwa Azuubu muhara wa Shiluhi. Yaagyendera omu muhanda gwa Asa ishe, tiyaagira bu aguteishukire; kureka yaakora ebirikusiimwa MUKAMA. Kwonka emyanya mikuru ey'okuramizamu tiyaihwaho, ahakuba abantu bakaba batakataire mitima yaabo ahari Ruhanga wa baishenkurubo. Endiijo mirimo ya Yehoshafaati, okwiha aha kutandika okuhitsya aha muheru, ehandiikirwe omu kitabo kya Yeehu mwene Hanani eky'eby'omu busingye, ebyahandiikirwe omu kitabo ky'abagabe ba Israeli. Bwanyima y'ebyo Yehoshafaati omugabe wa Yuda yaayeteerana na Ahazia omugabe wa Israeli, owaabaire naakora kubi. Yaakwatanisa nawe kubaija emeeri z'okuza Tarushiishi, baazibaijera Ezioni-geberi. Bwanyima Eliezeeri mwene Dodavahu owa Mareesha, yaaragura ahari Yehoshafaati naagira ati: Ahabw'okweteerana na Ahazia, MUKAMA naija kucwekyereza eki obaizire. Ezo meeri zaahendagurika, tizaabaasa kuza Tarushiishi. Yehoshafaati yaagwejegyera, yaashanga baishenkuru, yaazikwa hamwe nabo omu rurembo rwa Daudi; Yehoraamu omutabani yaategyeka omu mwanya gwe. Akaba aine abarumuna, abaana ba Yehoshafaati, Azaria, Yehieli, Zekaria, Azaria, Mikaeli na Shefatia; abo boona bakaba bari batabani ba Yehoshafaati omugabe wa Yuda. Ishebo akabaha ebiconco bingi, by'efeeza, n'ezaabu n'ebintu by'obuguzi bwingi hamwe n'endembo omuri Yuda ezeehinguririziibwe engo z'amabaare; kwonka obugabe yaabuha Yehoraamu, ahabw'okuba omwana w'omujigaijo. Yehoraamu ku yaagiire aha kitebe ky'obugabe bwa ishe, yaahamibwa, yaita abarumuna boona na rurara, n'abandi banyiginya b'omuri Yuda. Yehoraamu akaba ahikize emyaka makumi ashatu n'ebiri, obu yaaza aha ngoma, yaategyekyera Yerusaalemu emyaka munaana. Yaagyendera omu mihanda y'abagabe ba Israeli, nk'ab'enju ya Ahabu ashweire muhara wa Ahabu. Yaakora ebirikwangwa MUKAMA. N'obu biraabe byabaire biri bityo, MUKAMA akanga kucwekyerereza kimwe enju ya Daudi, ahabw'endagaano ei yaaragaine na Daudi, n'ahabw'okumuraganisa we n'oruzaaro rwe, kubaha etabaaza ebiro byona. Omu biro bye Abanyaedomu bakagoma, baaruga omu butegyeki bwa Yuda, baayeteeraho owaabo mugabe. Bwanyima Yehoraamu yaayambuka n'abakuru b'engabo n'ebigaari bye byona; yaimuka nyekiro, yaateera Abanyaedomu, abaabaire bamwehinguririize n'abakuru b'ebigaari bye. Okwo nikwo Edomu yaagomire, ekaruga omu butegyeki bwa Yuda n'okuhitsya hati. Omu bunaku obwo Libuna nayo yaamugomera, ahabw'okuba akaba atsigireho MUKAMA Ruhanga wa baishenkuru. Kandi akata emyanya mikuru y'okuramizamu omu nsi y'ebibungo eya Yuda, yaareetera abatuuzi ba Yerusaalemu okuruga ahari MUKAMA, kandi yaahabisa n'Abayuda. Bwanyima yaatunga ebaruha erikuruga ahari nabi Eliya, neegira eti: Oku nikwo MUKAMA Ruhanga wa Daudi shwenkuru arikugamba naagira ati: Ahabw'okuba togyendeire mu mihanda ya sho Yehoshafaati, n'obu yaakuba eya Asa omugabe wa Yuda, ogyendeire omu mihanda y'abagabe ba Israeli, waareetera Abayuda n'abatuuzi ba Yerusaalemu okuruga ahari Ruhanga, kandi waataho n'okwita barumuna baawe, ab'enju ya sho, abaabaire nibakuhita, reeba, MUKAMA naija kureeta ekibonaboneso kihango aha bantu baawe, aha baana baawe, aha bakazi baawe n'aha bintu byawe byona, kandi naiwe wenka noija kurwara endwara mbi munonga omu mara, okuhitsya obu oraagume nooreeta omwoyo buri izooba. Bwanyima MUKAMA yaareetera Abafilistia n'Abaharabu, abahereraine na Abaesiopia kugirira Yehoraamu ekiniga; baija kurwanisa Yuda, baagiteera, baanyagayo ebintu byona ebi baashangire omu nju y'omugabe, kandi n'abatabani n'abakazi be, tiyaatsigaza mwana weena ow'omwojo kureka Yehoahazi omwana we wa bucuranda. Bwanyima y'ebyo byona, MUKAMA yaamurwaza endwara etarikukira omu mara. Ebiro ku byahingwireho, aha muheru gw'emyaka ebiri, yaatandika kureeta omwoyo ahabw'egyo ndwara, yaafa aine obuhuruzi bwingi munonga. Abantu be tibaacumika muriro gw'okumuhaisa ekitiinisa, nk'oku baagiriire baishenkuru. Obu yaatandika kutegyeka, akaba aine emyaka makumi ashatu n'ebiri, yaategyekyera Yerusaalemu emyaka munaana, yaafa atakiine orikumwenda. Baamuziika omu rurembo rwa Daudi, kwonka ti mu bituuro by'abagabe. Abatuuzi ba Yerusaalemu baagira Ahazia mutabani wa Yehoraamu omuto omugabe omu mwanya gwa ishe; ahabw'okuba omutwe gw'abashaija, abaizire omu rusiisira n'Abaharabu, bakaba baitsire abaana bakuru boona. N'ahabw'ekyo Ahazia mwene Yehoraamu omugabe wa Yuda yaategyeka. Ahazia akaba aine emyaka makumi ana n'ebiri, obu yaatandika kutegyeka, yaategyekyera Yerusaalemu omwaka gumwe. Nyina akaba naayetwa Atalia mwijukuru wa Omuri. Ahazia nawe yaagyendera omu micwe y'ab'enju ya Ahabu, ahabw'okuba nyina niwe yaabaire amuha obwegye kukora kubi. Yaakora ebirikwangwa MUKAMA, nk'oku ab'enju ya Ahabu baakozire; ahakuba ishe ku yaaherize kufa, baaguma nibamuha obwengye obwamucwekyereize. Kandi akakuratira obwengye bwabo, yaagyenda na Yoramu mwene Ahabu omugabe wa Israeli kurwanisa Hazaeli omugabe wa Siria ahari Ramosi-gileadi. Abasiria baahutaaza Yoramu, yagaruka Yezereeli kurwarirayo obuhuta, obu baamuhutaariize Raama, obu baarwana na Hazaeli omugabe wa Siria. Bwanyima Ahazia mwene Yehoraamu omugabe wa Yuda yaashuuma Yezereeli kureeba Yoramu mwene Ahabu, ahakuba akaba arwaire. Kwonka kikaba kiteekateekirwe Ruhanga, ngu okufa kwa Ahazia kubeho agiire kureeba Yoramu. Ahakuba ku yaahikireyo, yaagyenda na Yoramu kubugana Yehu mwene Nimushi, ou MUKAMA yaashukireho amajuta kucwekyereza enju ya Ahabu. Ku yaabaire naaha ab'enju ya Ahabu ekifubiro, yaabugana abanyiginya ba Yuda na batabani ba barumuna ba Ahazia, abaabaire nibaheereza Amazia, yaabaita. Bwanyima yaasherura Ahazia, baamukwata ayesherekire omuri Samaria, baamureetera Yehu, yaamwita. Baamuziika, ahabw'okuba bakagira ngu ni mwijukuru wa Yehoshafaati, owaabaire naasherura MUKAMA n'omutima gwe gwona. Okuruga aho enju ya Ahazia yaabura omuntu orikubaasa kutwara engoma. Atalia nyina wa Ahazia, ku yaareebire omutabani yaafa, yaimuka yaacwekyereza ab'oruganda rw'omugabe wa Yuda boona. Kwonka Yehoshabeasi muhara w'omugabe yaatwara Yoasi mwene Ahazia, yaamwiba omuri batabani b'omugabe, abaabaire bari haihi kwitwa, we n'omurezi we yaabata omu kishengye ky'okuraaramu. Atyo Yehoshabeasi, muhara w'omugabe Yehoraamu, kandi muka Yehoyaada omunyamurwa, ahabw'okuba munyaanya wa Ahazia, yaamushereka Atalia, tiyaamwita. Yaamara nabo emyaka mukaaga, asherekirwe omu nju ya Ruhanga; obwo Atalia naategyeka ensi. Kwonka omu mwaka gwa mushanju Yehoyaada akeegumya, yaaragaana endagaano n'abakuru b'engabo igana-igana, Azaria mwene Yerohaamu, Ishimaeli mwene Yehohanani, Azaria mwene Obedi, Maaseya mwene Adaaya na Elishafaati mwene Zikuri. Baaraba omuri Yuda yoona, baateerana Abaleevi, nibabaiha omu ndembo zoona eza Yuda, n'abakuru b'amaju ga baishenkuru b'Abaisraeli, baija Yerusaalemu. Abateeraine boona baaragaana endagaano n'omugabe bari omu nju ya Ruhanga. Yehoyaada yaabagira ati: Omwana w'omugabe ngugu! K'ategyekye, nk'oku MUKAMA yaagambire ahari beene Daudi. Mbwenu oku nikwo muraatwaze. Omuriimwe abanyamurwa n'Abaleevi abarikwihwa aha murimo ahari sabato, ekicweka kimwe kya kashatu kibe eky'ab'okuridna amarembo, kimwe kya kashatu kibe eky'aha nju y'omugabe, na kimwe kya kashatu ekindi kibe eky'aha irembo ry'omusingi; kandi abantu boona baze omu bikaari bye'nju ya MUKAMA. Hatagira ondiijo weena owaataaha omu nju ya MUKAMA, kureka abanyamurwa n'Abaleevi abarikuheereza; bo bataahemu, ahabw'okuba n'abarikwera; kwonka abandi boona bategyereze okuragiira kwa MUKAMA. Abaleevi beehinguririze omugabe, buri muntu aine eby'okurwanisa bye omu ngaro; kandi omuntu weena oraataahe omu nju aitwe. Mugume n'omugabe, yaaba naataahamu, nari naashohora. Abaleevi n'Abayuda boona baakora nk'ebi Yehoyaada omunyamurwa yaabaragiira byona. Buri omwe yaareeta abantu be ab'okwihwa aha murimo ahari sabato, n'ab'okwija aha murimo ahari sabato; ahabw'okuba Yehoyaada omunyamurwa tararagiire baabaire bari aha rubu kutaaha. Bwanyima Yehoyaada omunyamurwa yaaha abakuru b'engabo amacumu n'engabo mpango n'enkye, ezaabaire ziri ez'omugabe Daudi, nizibiikwa omu nju ya Ruhanga; yaataho abantu boona kuba abarinzi b'omugabe, buri muntu aine eky'okurwanisa kye omu ngaro, okuruga aha rubaju rw'obukiizi-bwa-buryo bw'enju, okuhika aha rw'obwa bumosho, baayehinguririza eitambiro n'enju. Bwanyima yaashohoza omwana w'omugabe, yaamujweka ekirunga, yaamuha Eby'okuhamya; baamuranga ku yaaba omugabe, Yehoyaada n'abatabani baamushukaho amajuta, baagira bati: Omugabe nakaramaare! Atalia ku yaahuriire orwari rw'abantu nibairuka nibahimbisa omugabe, yaataaha omu nju ya MUKAMA ahu bantu bari; ku yaanagire amaisho, yaareeba omugabe ayemereire aha rubaju rw'nyomyo ye aha irembo, n'abakuru b'engabo n'abakondere bamwemereire aha rubaju, n'abantu boona ab'omuri egyo nsi nibashemererwa nibateera amakondere, kandi n'abeeshongozi baine ebintu byabo by'okuteera nibeebembera abarikweshongora. Ahonaaho Atalia yaataagura ebijwaro bye, yaagira ati: Okwebumba! Okwebumba! Yehoyaada omunyamurwa yaashohoza abakuru b'engabo abaatairweho kutegyeka eihe, yaabagira ati: Mumurabye omu ngabo, mumushohoze; oraamukurate weena, mumwite na rurara. Ahakuba omunyamurwa akaragiira ati: Mutamwitira omu nju ya MUKAMA. Batyo baamutaho engaro, baamurabya omu irembo ry'embaraasi aha irembo ry'enju y'omugabe, baamwitirayo. Bwanyima Yehoyaada yaaragaana endagaano n'abantu boona kandi n'omugabe kuba abantu ba MUKAMA. Okuruga aho abantu boona baaza ahari nyaruju ya Baali, baagisheenya; amatambiro ge n'ebishushani bye baabisheenyagurira kimwe, baitira Mataani omunyamurwa wa Baali omu maisho g'ago matambiro. Bwanyima Yehoyaada yaataho abantu b'okurinda enju ya MUKAMA kuguma nibareebererwa abanyamurwa Abaleevi, n'abandi Baleevi, abu Daudi yaataireho kuguma nibareeberera enju ya MUKAMA, kuhongyera MUKAMA ebitambo by'okwotsya, nk'oku kihandiikirwe omu biragiro bya Musa, ngu babihongye nibashemererwa nibeeshongora, nk'oku Daudi yaaragiire. Abarinzi b'amarembo yaabata aha marembo g'enju ya MUKAMA, ngu omuntu weena otashemeire omu muringo gwona arekye kutaahamu. Bwanyima yaatwara abakuru b'engabo, n'ab'ekitiinisa, n'abategyeki b'abantu, hamwe n'abantu boona ab'omuri egyo nsi, baashuumya omugabe nibamwiha omu irembo rya ruguru, baamutaasya omu nju y'omugabe, baamuta aha kitebe ky'obugabe. Batyo abantu boona ab'omuri egyo nsi baashemererwa; kandi bwanyima y'okwita Atalia na rurara, orurembo rwatuuza. Yoasi akaba aine emyaka mushanju, obu yaatandika kutegyeka; yaategyekyera Yerusaalemu emyaka makumi ana; nyina akaba naayetwa Zibia owa Beeri-sheba. Omu biro byona ebya Yehoyaada omunyamurwa Yoasi akakora ebirikusiimwa MUKAMA. Yehoyaada yaamushwererera abakazi babiri, yaazaara abaana b'aboojo n'ab'abaishiki. Bwanyima y'ekyo Yoasi yaamariirira kuhunduuza enju ya MUKAMA. Yaateerana abanyamurwa n'Abaleevi, yaabagira ati: Mwirooko muze omu ndembo za Yuda, muteerane omu Baisraeli boona empiiha z'okuhunduuza enju ya Ruhanga waanyu buri mwaka; kandi mukirahutsye. Kwonka Abaleevi tibaakirahutsya. Omugabe nikwo kweta Yehoyaada omukuru, akamugira ati: Ahabw'enki toragiire Baleevi kwiha omu Bayuda n'aba Yerusaalemu emitoijo, ei Musa omugaragwa wa MUKAMA yaaragiire eihanga ryona erya Israeli kuha, ngw ebi ey'Eihema ry'Eby'okuhamya? Ahakuba batabani ba Atalia, ogwo mukazi mubi, bakataaha omu nju ya Ruhanga, kandi ebintu byona eby'omu nju ya MUKAMA ebyashoroirwe, baabikoresa ahabwa Baabaali. N'ahabw'ekyo omugabe yaaragiira, baabaija eshanduukye, baagita aheeru y'eirembo ry'enju ya MUKAMA. Baaranga omuri Yuda n'omuri Yerusaalemu yoona, ku baareetera MUKAMA emitoijo ei Musa omugaragwa wa Ruhanga yaaragiire Abaisraeli bari omu ihamba. Abanyiginya boona n'abantu boona baashemererwa, baareeta emitoijo yaabo, baagita omuri egyo shanduukye okuhitsya obu baaherize. Abaleevi ku baabaire bareetera abatware b'omugabe egyo shanduukye, baareeba erimu empiiha nyingi, omuhandiiki w'omugabe n'omutware w'omunyamurwa mukuru baija, baihamu ebirimu byona, bagitwara, bagigarura omu mwanya gwayo. Okwo nikwo baabaire bakora buri izooba, bakateerana empiiha nyingi munonga. Omugabe na Yehoyaada baziha abarikureeberera omurimo gw'enju ya MUKAMA, bagurira abombeki n'ababaizi kuhunduuza egyo nju, hamwe n'abaheesi b'ebyoma n'ab'emiringa. Batyo abaakwatsiibwe omurimo baakora n'amaani, baaguhereza kimwe, enju ya Ruhanga baagihunduuza, baagigarura omu buteeka, baagihamya. Ku baagiherize, baareetera omugabe na Yehoyaada empiiha ezashaagireho, baazikoramu ebintu by'enju ya MUKAMA, eby'okuheerezesa, eby'ebitambo by'okwotsya, eshohaani z'obubaane, n'ebintu by'efeeza n'ezaabu. Kandi omu biro bya Yehoyaada byona bakaguma nibatambira ebitambo by'okwotsya omu nju ya MUKAMA. Kwonka Yehoyaada yaakura, yaahika omu ngingo zaabukuru, yaafa; kandi akafa ahikize emyaka igana na makumi ashatu. Baamuziika omu bagabe omu rurembo rwa Daudi, ahabw'okuba akakora gye omuri Israeli ahari Ruhanga n'aha b'enju ye. Yehoyaada ku yaaherize kufa, abanyiginya ba Yuda baija, baatangirira omugabe. Okuruga aho omugabe yaaguma naahurira ebi barikumugambira. Baareka enju ya MUKAMA, Ruhanga wa baishenkurubo, baaheereza Ashera n'ebishushani ebirikuramibwa. Ahabw'eikyo kicumuro kyabo, ekiniga kya Ruhanga kyaija aha Bayuda n'aba Yerusaalemu. Hoona, n'obu kiraabe kyabaire kityo, akaguma naabatumaho baanabi kubagarura ahari MUKAMA; baanabi abo baaboomesereza, kwonka baayanga kuhurira. Bwanyima Omwoyo wa Ruhanga yaija ahari Zekaria mwene Yehoyaada omunyamurwa, yaayemerera eruguru y'abantu, yaabagira ati: Ahabw'enki mugomeire ebiragiro bya MUKAMA, kikabareetera kutaba gye? Mutsigireho MUKAMA, nawe nikyo abatsigiireho. Kwonka baamugirira enaama, baamuteerera amabaare omu kikaari ky'enju ya MUKAMA ahabw'ekiragiro ky'omugabe. Okwo nikwo Yoasi omugabe yaayebirwe embabazi, ezi Yehoyaada, ishe wa Zekaria, yaamugiriire, akamwitira omwana. Zekaria ku yaabaire naafa, yaagira ati: MUKAMA akireebe, kandi ahoore! Aha muheru gw'omwaka eihe ry'Abasiria ryaija kuteera Yoasi. Baahika omuri Yuda na Yerusaalemu, baacwekyereza abategyeki boona ab'abantu, baabamaramu, baatwekyera omugabe wa Damasiko ebi baanyagire byona. N'obu eihe ry'Abasiria ryaizire n'abantu bakye, MUKAMA akahayo omu mikono yaabo eihe rihango munonga, ahabw'okuba Abayuda abo bakatsigaho MUKAMA Ruhanga wa baishenkurubo. Okwo nikwo Abasiria baahaire Yoasi ekifubiro. Abasiria ku baamurugireho, baatsiga ahutaire munonga, abaheereza be baamugirira enaama nibahoorera eshagama ya mwene Yehoyaada omunyamurwa, baamwitira aha kitanda kye. Atyo yaafa, baamuziika omu rurembo rwa Daudi; kwonka tibaamuziika mu bituuro by'abagabe. Abaamugiriire enaama bakaba bari Zabadi mwene Shineasi Omuamonikazi, na Yehozabadi mwene Shimuriisi Omumoabukazi. Eby'abatabani, n'ebi baanabi baamuhanire, n'eby'okuhunduuza enju ya Ruhanga, bihandiikirwe omu kitabo ky'ebirikushoboorora eby'omu kitabo ky'abagabe. Amazia omutabani yaategyeka omu mwanya gwe. Amazia akaba aine emyaka makumi abiri n'etaano, obu yaatandika kutegyeka; yaategyekyera Yerusaalemu emyaka makumi abiri na mwenda. Nyina akaba naayetwa Yehoadaani, owa Yerusaalemu. Yaakora ebirikusiimwa MUKAMA, kwonka ataine mutima guhikire. Ku yaaherize kuhamibwa ati omu omu bugabe bwe, yaita abaheereza be abaitsire omugabe ishe; kwonka tiyaita baana baabo, nk'oku kihandiikirwe omu kitabo kya Musa ey'ebiragiro, omu MUKAMA yaaragiriire ati: Baishe b'abaana batariitwa nibaturwa abaana baabo, kandi n'abaana batariitwa nibaturwa baishebo; kureka omuntu weena aryaitwa ahabw'ekibi kye. Bwanyima Amazia yaateerana abashaija ba Yuda, yaabataho kutegyekwa abakuru b'engabo rukumi-rukumi n'aba igana-igana, nk'amaju ga baishenkurubo oku gaabaire gari, ahabwa Yuda na Benyamiini yoona. Yaateerana abahikize emyaka makumi abiri n'okukiraho, yaashanga bari obusiriira bushatu, abashaija entoore, abarikubaasa eby'engamba, bakamanya kurwanaisa amacumu n'engabo. Yaagaruka yaagurira abashaja b'amaani amamanzi aba Israeli akasiriira kamwe n'etalanta z'efeeza igana. Kwonka omushaija wa Ruhanga yaija ah'ari, yaamugira ati: Nyakusinga omugabe, otaikiriza eihe rya Israeli kuhurura naiwe, ahabw'okuba MUKAMA tari hamwe na Israeli, Abaefuraimu aba boona. Ku oraabe noogira ngu oine amaani g'okurwana, omanye ngu Ruhanga naija kukuteera ahansi omu maisho g'abazigu baawe; ahakuba Ruhanga aine obushoboorozi bw'okuhwera, nari obw'okutuura ahansi. Amazia yaagira ogwo mushaija wa Ruhanga ati: Mbwenu shi tugire tuta ezo talanta igana, ezi mpaire eihe rya Israeli? Omushaija wa Ruhanga yaamugarukamu ati: MUKAMA naabaasa kukuha nyingi munonga ezirikukira ezo. Bwanyima Amazia yaaragiira eihe, eryamwizireho niriruga Efuraimu, kugaruka omuka. Baagwerwa kubi munonga Abayuda, baagaruka omuka baine ekiniga kingi. Kwonka Amazia we yaaguma, yaahuruza abantu be, baaza omu ruhita rw'omwonyo, baita omu bashaija ba Seiri abantu kakumi. Kandi Abayuda baakwata abandi kakumi bahuriire, baabatwara aha mutwe gw'ekibaare kihango, baabatambika, baayetuura ahansi, baacwagacwagurika boona. Kwonka abashaija b'eryo ihe, abu Amazia yaagarwireyo, akanga ku bahurura nawe, baateera endembo za Yuda okuruga Samaria okuhika Besi-horoni, baaziitamu abantu enkumi ishatu, baanyaga eminyago mingi. Amazia ku yaarugire kwita Abanyaedomu, yaareeta ebishushani bya baaruhanga ba Seiri, yaabyemereza kuba baaruhanga be, yaabiramya, yaabihongyera empongano. Nikyo MUKAMA yaagwereirwe kubi Amazia, akamutumaho nabi, akamugira ati: Ahabw'enki oyehongyeire baaruhanga abatarabaasize kujuna abantu baabo omu mikono yaawe? Ku yaabaire naakigamba, omugabe yaamugira ati: Beitu shi tukugizire omuhanuuzi w'omugabe? Hunama! Mbwenu oitirwe ki? Atyo nabi yaahunama; kwonka yaagira ati: Nimmanya ngu Ruhanga amaririire kukucwekyereza, ahabw'okukora eki, okanga kuhurira eki nkuhabwire. Bwanyima Amazia yaaza omu naama, yaatuma ahari Yehoashi mwene Yehoahazi, mwijukuru wa Yehu omugabe wa Israeli, naamugira ati: Rugayo, twereebanire akaso omu kandi. Yehoashi omugabe wa Israeli yaatuma ahari Amazia omugabe wa Yuda naagira ati: Eitojo rya Lebanooni rikatuma aha mwereezi gwa Lebanooni nirigira riti: Ha mutabani wangye muhara waawe, amushwere. Ku bwaseesire, enyamaishwa y'omu ihamba rya Lebanooni yaija neerabaho, yaariribata. Ogizire oti: Reeba, nteire Abanyaedomu, naabasingura; omutima gwawe gwakureetera eishaija, waayehimbisa. Kwonka ogume omuka; ahabw'enki nootaara akabi, ngu ofe, na Yuda nayo efe. Kwonka Amazia yaayanga kuhurira, ahabw'okuba kikaba kirugire ahari MUKAMA, ngu abone kubahayo omu mikono y'abazigu baabo ahabw'okwehongyera baaruhanga ba Edomu. N'ahabw'ekyo Yehoashi omugabe wa Israeli, yainamuka; we na Amazia omugabe wa Yuda baabugaabuganira Beti-shemeshi eya Yuda, baarwanirayo. Abayuda baabingwa Abaisraeli, buri muntu yaahungira omu ka ye. Yehoashi omugabe wa Israeli yaakwata Amazia omugabe wa Yuda, mwene Yoasi, mwijukuru wa Ahazia; yaamukwatira Beti-shemeshi, bwanyima yaamureeta Yerusaalemu, yaasheenya orugo rwayo rw'amabaare ekicweka kya mikono magana ana okuruga aha irembo rya Efuraimu okuhika aha irembo ry'aha keekubo. Kandi yaanyaga ezaabu n'efeeza zoona n'ebintu byona ebyashangirwe omu nju ya Ruhanga hawe na Obededomu; yaagaruka yaanyaga eby'omu mabiikiro g'eju y'omugabe, kandi yaabaihamu abantu, yaabagira omukwato; bwanyima yaagaruka Samaria. Amazia mwene Yoasi omugabe wa Yuda akamara emyaka ikumi n'etaano bwanyima y'okufa kwa Yehoashi mwene Yehoahazi omugabe wa Israeli. Mbwenu endiijo mirimo ya Amazia, okuruga aha kutandika okuhika aha muheru, tehandiikirwe omu kitabo ky'abagabe ba Yuda na Israeli? Okuruga omu bunaku obu yaarugiiremu ahari MUKAMA, bakamugirira enaama y'okumugomera omuri Yerusaalemu; yaahungira Lakishi; kwonak baamukuratsa abantu Lakishi, baamwitirayo. Baamureetera aha mbaraasi, baamuziika omu rurembo rwa Daudi hamwe na baishenkuru. Abayuda boona baatwara Uziya, owaabaire aine emyaka ikumi na mukaaga, baamwemeka omu mwanya gwa ishe. Yaayombeka Eloosi, yaagigarurira Abayuda, omugabe ishe aharize kugwejegyera kushanga baishenkuru. Uziya akaba aine emyaka ikumi na mukaaga, obu yaatandiak kutegyeka, yaategyekyera Yerusaalemu emyaka makumi ataano n'ebiri. Nyina akaba naayetwa Yekolia owa Yerusaalemu. Yaakora ebirikusiimwa MUKAMA, nk'ebi Amazia ishe yaakozire byona. Omu biro bya Zekaria, owaabaire naamwegyesa okutiina Ruhanga, akamariirira kusherura Ruhanga; kandi omwanya gwona ogu yaamazire naasherura MUKAMA, Ruhanga akamuha omugisha. Bwanyima yaahurura, yaaza kurwana n'Abafilistia, yaasheenya orugo rw'amabaare orwa Gaasi, orwa Yabune n'orwa Ashidoodi; yaayombeka endembo omu ishaza rya Ashidoodi n'aahandi omu nsi y'Abafilistia. Kandi Ruhanga yaamuhwera omu kurwanisa Abafilistia n'Abaharabu, abaabaire batwire Gurubaali, n'Abameuni. Abaamoni baareetera Uziya emitoijo; kandi okurangaanwa kwe kwabuga, kwahika n'aha mwatano gwa Misri; ahakuba akaba ow'amaani munonga. Kandi Uziya yaayombeka eminaara omuri Yerusaalemu aha Irembo ry'aha keekubo, aha Irembo ry'oruhanga, n'aha Keekubo, yaagihamya. Yaagaruka yaayombeka eminaara omu ihamba, yaatimba amaziba maingi, ahakuba akaba aine amasyo maingi omu mirambi n'omu mpita; kandi aine abahingi n'abasharizi b'emizaabibu omu bibungo n'omu byanga ebirikweza; ahabw'okuba akaba akunda munonga eby'okuhinga. Kandi Uziya akaba aine eihe ry'abaserukare, abahikire kuza aha rugamba, bari omu mitwe y'engabo, nk'oku omubaro gwabaire guri ogw'abaabazirwe Yeyeli omuhandiiki na Maaseya omutware, nibareebererwa Hanania, omwe aha bakuru b'engabo b'omugabe. Omubaro gwona ogw'abakuru b'amaju ga baishenkurubo, abashaija b'amaani amamanzi, gukaba guri enkumi ibiri na magana mukaaga. Bakaba nibategyeka eihe ry'abashaija obusiriira bushatu n'enkumi mushanju na magana ataano, abaabaire nibabaasa kurwanisa amaani maingi, bakahwera omugabe kumujuna abazigu. Kandi Uziya yaateekateekyera eihe ryona engabo, amacumu, enkofiira z'orugamba, ebizibaho by'ebyoma, amata n'amabaare g'enjungu. Omuri Yerusaalemu yaakoreramu ebyoma, ebyagunzirwe abanyamyoga, eby'okuta aha minaara n'aha bwekubo bw'engo z'amabaare, okurasisa emyambi n'okurekyeza amabaare mahango. Okurangaanwa kwe kwabuga hoona; ahakuba akahwerwa okutakareebwaga, okuhitsya obu yaahamire. Kwonka ku yaaherize kuhama, yaagira amaryo, gaamwita; ahakub aakacumura ahari MUKAMA Ruhanga we, yaataaha omuri hekalu ya MUKAMA kwoterera obubaane aha kyoterero kyabwo. Kwonka Azaria omunyamurwa yaataahamu amukuratiire, n'abanyamurwa ba MUKAMA makumi munaana, abashaija amamanzi; baamuzibira nibamugira bati: Ti murimo gwawe, Uziya, kwoterera MUKAMA obubaane, kureka n'ogw'abanyamurwa beene Aooni abashorooreirwe okwotera obubaane. Ruga omu Mwanya ogurikwera; ahakuba waacumura, kandi tikirikwija kukuhaisa kitiinisa ahari MUKAMA Ruhanga. Uziya yaagira ekiniga. Obwo akaba aine akooterero k'obubaane omu ngaro, naaza kubwotera; ku yaagiriire ati abanyamurwa ekiniga, ahonaaho ebibembe byamusheesha aha buso omu maisho g'abanyamurwa omu nju ya MUKAMA, ahu yaabaire ayemereire aha rubaju rw'ekyoterero ky'obubaane. Azaria omunyamurwa omukuru n'abandi banyamurwa baoona ku baagiire kumwetegyereza bati, baashanga aine ebibembe aha buso. Baamutsindika n'amaani kumushohoza, kandi nawe yairuka, yaashohora, ahabw'okuba MUKAMA akaba amuteire. Omugabe Uziya yaaguma ari omubembe okuhitsya aha izooba eri yaafeereireho; ahabw'okubemba yaaguma hangahari naaraara omu nganyo, ahabw'okuba akacuubwa omu nju ya MUKAMA. Bwanyima Yosamu omutabani yaaguma naareeberera ekikaari ky'omugabe, kandi naategyeka abantu b'omuri egyo nsi. Endiijo mirimo ya Uziya, okuruga aha kutandika, okuhika aha muheru ekahandiikwa Isaaya nabi mwene Amozi. Uziya yaagwejegyera, yaashanga baishenkuru, baamuziika omu iziikiro eryabaire riri ery'abagabe; ahabw'okuba bakagira bati: N'omubembe. Yosamu omutabani yaategyeka omu mwanya gwe. Yosamu akaba aine emyaka makumi abiri n'etaano, obu yaatandika kutegyeka; yaategyekyera Yerusaalemu emyaka ikumi na mukaaga. Nyina akaba naayetwa Yerusha muhara wa Zadoki. Yaakora ebirikusiimwa MUKAMA, nk'ebi Uziya ishe yaakozire byona, okwihaho eky'okutaahisa amaani omuri hekalu ya MUKAMA. Kwonka abantu baagumizamu nibakora ebibi. Yaayombeka eirembo rya ruguru ery'enju ya MUKAMA, kandi yaayombeka ebyombeko bingi aha rugo rw'amabaare rwa Ofeli. Kandi yaayombeka endembo omu nsi y'ebibungo eya Yuda, hamwe n'ebigo n'eminaara aha bubungo bw'ebibira. Yaarwanisa abagabe b'Abaamoni, yaabasingura. Omu mwka ogwo Abaamoni baamutoijera etalanta z'efeeza igana, n'ebitenga by'engano kakumi, n'ebya sayiri kakumi. Kandi omu mwaka gwa kabiri n'ogwa kashatu Abaamoni baamutoijera batyo. Atyo Yosamu yaahinduka ow'amaani, ahabw'okushemeza emitwarize ye omu maisho ga MUKAMA Ruhanga we. Endiijo miriyo ya Yosamu, n'engamba ze zoona, n'emitwarize ye, reeba bihandiikirwe omu kitabo ky'abagabe ba Israeli n'aba Yuda. Akaba aine emyaka makumi abiri n'etaano, obu yaatandika kutegyeka, yaategyekyera Yerusaalemu emyaka ikumi na mukaaga. Yosamu yaagwejegyera, yaashanga baishenkuru, yaaziikwa omu rurembo rwa Daudi. Ahazi omutabani yaategyeka omu mwanya gwe. Ahazi akaba aine emyaka makumi abiri, obu yaatandika kutegyeka, yaategyekyera Yerusaalemu emyaka ikumi na mukaaga. Tiyaakora birikusiimwa MUKAMA nka Daudi ishenkuru, kureka yaakuratira emicwe y'abagabe ba Israeli. Kandi yaaheesha n'ebishushani ebirikuramibwa ahabwa Baabaali; yaaguma naayoterera obubaane omu ruhanga rwa mwene Hinoomu, yaarabya abaana be omu muriro, naakuratira emigyenzo erikunugwa ey'abanyamahanga, abu MUKAMA yaabingire omu maisho g'Abaisraeli. Yaaguma naatambira omu myanya mikuru y'okuramizamu, aha bibungo, n'ahansi ya buri kiti ekyetwa omurinzi, kandi naayotererayo obubaane. Nikyo MUKAMA Ruhanga we yaamuheereireyo omu mikono y'omugabe wa Siria, ogwo mugabe akamusingura, akakwata abantu be baingi munonga, akabatwara Damasiko bari enkwatwa. Kandi yaaheebwayo omu mikono y'omugabe wa Israeli, yaita abantu be baingi munonga, yaamusingura. Ahakuba Peeka mwene Remalia omu izooba rimwe akaita omuri Yuda abashaija amamanzi akasiriira n'obukumi bubiri, ahabw'okuba bakatsigaho MUKAMA, Ruhanga wa baishenkurubo. Na Zikuri, omushaija rugambwa owa Efuraimu yaita Maaseya mutabani w'omugabe, na Azurikaamu omukuru w'ekikaari ky'omugabe, na Elukaana enganzi y'omugabe. Abaisraeli baakwata omuri beene waabo abantu obusiriira bubiri, abakazi, abaana b'aboojo n'ab'abaishiki; kandi baabanyaga eminyago mingi, baagitwara Samaria. Kwonka okwo hakaba hariyo nabi wa MUKAMA owaabaire naayetwa Odedi; nabi ogwo yaashohora kubugana eihe eryabaire niritabaaruka, niriza Samaria; yaabagira ati: Nimumanya ku MUKAMA Ruhanga wa baashwenkuriimwe yaagwereirwe kubi Abayuda, akabahayo omu mikono yaanyu; kwonka imwe murengyesereize, mwabaita mwine ekiniga kingi ekihinguraine munonga. Mbwenu nimwenda kugira Abayuda n'aba Yerusaalemu abahuuku n'abazaanz. Imwe timwine ebibi byanyu, ebi mucumwire ahari MUKAMA Ruhanga waanyu? Mbwenu mumpurire, mugarureyo aba bantu, abu mukwatsire omuri beene waanyu, ei mubaihire, ahakuba MUKAMA abagiriire ekiniga kingi munonga. Kandi n'abakuru bamwe b'Abaefuraimu, Azaria, mwene Yohanani, Berekia mwene Meshilemoosi, Mehizikia mwene Shalumu na Amasa mwene Hadulai, baayemerera kukumiirira abaabaire nibaruga aha rugamba, baabagira bati: Timurikwija kureeta aha nkwatwa, ahabw'okuba nimwenda kutureetera orubanja rw'okucumura ahari MUKAMA, kwongyera aha bibi n'orubanja ebi twine; haza orubanja oru twine ruri ruhango, kandi ahari Israeli hariho ekiniga kingi. N'ahabw'ekyo abo bashaija abaabaire baine eby'okurwanisa baatsiga enkwatwa n'eminyago omu maisho g'abakuru n'omutwe gwona ogw'abateeraine. Abo bakuru, abu amaziina gaabo gaagambwaho, baimuka, baayakiira enkwatwa, boona abaabire bajwaire busha omuribo baabajweka eby'omu minyago; batyo baabajweka, baabaha enkaito, baabaha eby'okurya n'eby'okunywa, baabasiiga amajuta, boona abaabaire bataine maani omuribo baabaheeka aha ndogoya, baabahitsya omuri beene waabo ahari Yeriko, orurembo rw'emikindo. Bwanyima baagaruka Samaria. Omu bunaku obwo omugabe Ahazi akatuma aha mugabe wa Asiria kumuha emikono; ahabw'okuba Abanyaedomu bakaba batabaire Yuda, bagisingwire, bakwatsireyo enkwatwa. Kandi n'Abafilistia bakaba bateire endembo z'omu mirambi n'omuri Negebu eya Yuda, bakwatsire Beti-shemeshi, Ayalooni, Gederoosi, Sooko n'ebirorero byayo, Timuna n'ebirorero byayo, na Gimuzo n'ebirorero byayo; bwanyima baazituuramu. Ahakuba MUKAMA akabaagarwire Abayuda ahansi, naabatura Ahazi omugabe wa Israeli, ahabw'okuba akakorera omuri Yuda ebitahikire, yaacumura munonga ahari MUKAMA. N'ahabw'ekyo Tigulaasi-peleseeri omugabe wa Asiria yaija yaamuteera, yaamubonabonesa omu mwanya gw'okumugumya. Ahakuba Ahazi akaiha ebintu omu nju ya MUKAMA n'omu y'omugabe n'omu maju g'abanyiginya, yaabitoijera omugabe wa Asiria; kwonka tibyagira ki baymugasira. Kandi omu biro by'obusaasi bwe akeeyongyera kucumura ahari MUKAMA, ogwo mugabe weena Ahazi; ahakuba akatambira baaruhanga ba Damasikio ebitambo, abaabaire bamusingwire, yaagira ati: Ahabw'okuba baaruhanga b'abagabe ba Siria bakabahwera, naanye niinyija kubatambira ebitambo, babone kumpwera. Kwonka bakaba bari ab'okumucwekyereza hamwe na Israeli yoona. Ahazi yaateeranira hamwe ebintu by'omu nju ya Ruhanga, yaabitematemamu ebicweka, yaakinga enyigi z'enju ya MUKAMA, yaayeyombekyera amatambiro buri hantu omuri Yerusaalemu. Kandi omuri buri rurembo rwa Yuda yaakoramu emyanya mikuru y'okuramizamu, kuguma naayoterereramu baaruhanga abandi obubaane, naagwisa kubi MUKAMA Ruhanga wa baishenkuru. Endiijo mirimo ye n'emitwarize ye yoona, okwiha aha kutandika okuhitsya aha muheru, reeba, bihandiikirwe omu kitabo ky'abagabe ba Yuda n'aba Israeli. Bwanyima Ahazi yaagwejegyera, yaashanga baishenkuru, yaaziikwa omu rurembo Yerusaalemu, ahabw'okuba tibaramuziikire mu bituuro by'abagabe ba Israeli. Hezekia omutabani yaategyeka omu mwanya gwe. Hezekia akatandika kutegyeka aine emyaka makumi abiri n'etaano; yaategyekyera Yerusaalemu emyaka makumi abiri na mwenda. Nyina akaba naayetwa Abiya muhara wa Zekaria. Akakora ebirikusiimwa MUKAMA, nk'ebi Daudi, ishe, yaakozire byona. Omu mwaka gw'okubanza ogw'omu busingye bwe, omu kwezi kw'okubanza, akaigura enyigi z'enju ya MUKAMA, yaazihunduuza. Yaataasyamu abanyamurwa n'Abaleevi, yaabateeranira omu mwanya omuhango aha rubaju rw'oburugwa-izooba, yaabagira ati: Imwe Baleevi 'mwe, nimupurire! Mweyeze hati, mweze n'enju ya MUKAMA, Ruhanga wa baashwekuriimwe, mwihe oburofa omu Mwanya ogurikwera. Ahakuba batatenkuriitwe bakacumura, baakora ebirikwangwa MUKAMA, Ruhanga waitu; baamutsigaho, baagaruka baiha amaisho aha Butaaho bwa MUKAMA, baamuteera amabega. Kandi baakinga enyigi z'ekisasi, baaraaza amatabaaza, kandi tibaayoterera Ruhanga wa Israeli bubaane, n'obu kwakuba okumutambira ebitambo by'okwotsya omu Mwanya ogurikwera. Nikyo kyareeteire MUKAMA kugirira Abayuda n'aba Yerusaalemu ekiniga, akabahayo kuba eky'okutiinisa, n'eky'okutangarirwa, kandi n'eky'okweshaanya, nk'oku murikubireebesa amaisho gaanyu. Reeba, ebyo bikareetera baatatenkuriitwe kwitwa rurara, kandi batabani baitu na bahara baitu n'abakazi baitu baaba enkwtwa. Mbwenu ekindi aha mutima n'okuragaana endagaano na MUKAMA, Ruhanga wa Israeli, ngu ekiniga kye kingi kibone kuturugaho. Baana bangye, murekye kweganda, ahabw'okuba MUKAMA akabatoorana kwemerera omu maisho ge, okumuheereza, okuba abaheezera be, n'okumwoterera obubaane. Bwanyima Abaleevi baimuka, Mahasi mwene Amasai, Yoeli mwene Azaria, ab'omuri beene Kohasi; ab'omuri beene Merari, Kiishi mwene Abudi, Azaria mwene Yehaleleeli; ab'omuri beene Gereshoni, Yoa mwene Zima, na Edeni mwene Yoa; ab'omuri beene Elizafaani, Shimuri na Yeueli; ab'omuri beene Asafu, Zekaria na Matania; ab'omuri beene Hemani, Yehueli na Shimei; n'ab'omuri beene Yedusuuni, Shemaaya na Uzieli. Baateerana beene waabo, baayeyeza, baataaha omu nju ya MUKAMA kugishemeza, nk'omugabe oku yaaragiire naakuratira ebigambo bya MUKAMA. Abanyamurwa baaza omu nju ya MUKAMA aha muheru kuhashemeza, baahsohoza oburofa bwona obu baashangire omuri hekalu ya MUKAMA, baabuhitsya omu kikaari ky'enju ya MUKAMA; bwanyima Abaleevi baabutwara, baabuhitsya aha kagyera Kidirooni. Baatandika kugyeeza aha kiro ky'okubanza ky'okwezi kw'okubanza, aha kiro kya munaana ky'okwo kwezi baahika aha kisasi kya MUKAMA; bwanyima baamara ebiro munaana nibeeza enju ya MUKAMA, baagiheza aha kiro kya ikumi na mukaaga ky'okwo kwezi. Bwanyima baataaha ow'omugabe Hezekia, baamugira bati: Twaheza kushemeza enju ya MUKAMA yoona, n'eitambiro ry'ebitambo by'okwotsya n'ebintu byaryo byona, n'emeeza y'emigaati y'okumurikwa n'ebintu byayo byona. Kandi n'ebintu byona, ebi omugabe Ahazi yaanagire omu kucumura kwe ari aha ngoma, twabishemeza, twabyeza. Mbwenu biri omu maisho g'eitambiro rya MUKAMA. Ku bwaseesire, omugabe Hezekia yaimuka kare, yaateerana abakuru b'orurembo, yainamuka omu nju ya MUKAMA. Baareeta enimi mushanju, empaya z'entaama mushanju, abaana b'entaama mushanju, kandi n'empaya z'embuzi mushanju aha bugabe, n'aha Mwanya ogurikwera, kandi n'ahari Yuda. Yaaragiira abanyamurwa beene Arooni kubitambira aha itambiro rya MUKAMA. Batyo ezo nimi baaziita, abanyamurwa baatangiriza eshagama yaazo, baagishukyeera eitambiro; baita empaya z'entaama, eshagama yaazo baagishukyera eitambiro; baita n'abaana b'entaama, n'eshagama yaabo baagishukyera eitambiro; bwanyima ezo mpaya z'embuzi ez'okuba empongano y'ekibi zaareetwa omu maisho g'omugabe n'omu maisho g'omutwe gwona oguteeraine, baazitaho engaro zaabo; abanyamurwa baaziita, baatambira eshagama yaazo aha itambiro kuba empongano y'ekibi, okurihiirira Abaisraeli boona; ahakuba omugabe akaragiira ngu batambe ekitmbo ky'okwotsya n'empongano y'ekibi ahabwa Israeli yoona. Kandi yaata Abaleevi omu nju ya MUKAMA, baine ebitaasa n'enanga n'endingiri, nk'oku kyaragiirwe Daudi na Gaadi omuhanuuzi w'omugabe na Nasani nabi; ahabw'okuba ekiragiro kikaruga ahari MUKAMA, kyaraba omuri baanabi be. Batyo Abaleevi baayemerera, baine ebintu bya Daudi eby'okweshongoza, n'abanyamurwa baine amakondere. Bwanyima Hezekia yaaragiira kutambira ekitambo ky'okwotsya aha itambiro. Ekitambo ky'okwotsya ku kyatandikire kutambwa, ekyeshongoro ky'okweshongorera MUKAMA nakyo kyatandika, hamwe n'amakondere n'ebindi bintu by'okweshongoza bya Daudi omugabe wa Israeli. Omutwe gwona ogw'abantu gwaramya, abeeshongozi baayeshongora, n'abateezi b'amakondere baagateera; ebyo byona byagumizamu, okuhitsya obu ekitambo ky'okwotsya kyahweire. Ekitambo ku kyaherize kutambwa, omugabe n'abaabaire bari hamwe nawe boona bainama, baaramya. Omugabe Hezekia n'abanyiginya baaragiira Abaleevi kweshongorera MUKAMA eby'okuhimbisa, ebi Daudi na Asafu omuhanuuzi baagunzire. Baayeshongora eby'okuhimbisa bashemereirwe, bainama ahansi, baaramya. Bwanyima Hezekia yaagira ati: Mbwenu obu mwayohongyera MUKAMA, mwirire haihi, mureete ebitambo n'empongano z'okusiima omu nju ya MUKAMA. Batyo abantu baareeta ebitambo n'empongano z'okusiima; kandi n'abaabaire baine emitima eyekundiire boona baareeta ebitambo by'okwotsya. Omubaro gw'ebitambo by'okwotsya ebi abantu baareetsire gukaba guri enimi makumi mushanju, empaya z'entaama igana, n'abaana b'entaama magana abiri; ebyo byona bikaba biri ebitambo by'okwokyeza MUKAMA. Kandi empongano ezeeziibwe zikaba ziri enimi magana mukaaga n'entaama enkumi ishatu. Kwonka abanyamurwa bakaba bakye, tibaabaasa kubaaga bitambo by'okwotsya byona; nikyo kyareeteire beene waabo Abaleeevi kubahwera, okuhitsya obu omurimo gwahweire, abandi banyamurwa batakeeyerize; ahabw'okuba Abaleevi bakba nibakiza abanyamurwa omutima gw'okwezirikira okweyeza. Okwongyera ahari ebyo bitambo by'okwotsya ebingi munonga, hakaba hariho n'ebishaju by'empongano z'okusiima ahabw'obusingye, n'ez'eby'okunywa ebirikuhongwa na buri kitambo kyona eky'okwotsya. Okwo nikwo omurimo gw'obuheereza bw'omu nju ya MUKAMA gwagarwireho. Hezekia n'abantu boona baashemerererwa ebi Ruhanga yaakoreire abantu; ahabw'okuba bikakorwa ahonaaho. Bwanyima Hezekia yaatuma aha Baisraeli n'aha Bayuda boona, kandi yaahandiikira Abaefuraimu n'Abamanaase ebaruha, kwija omu nju ya MUKAMA Yerusaalemu, kukorera MUKAMA Ruhanga wa Israeli obugyenyi bw'Okuhingurwaho. Ahabw'okuba omugabe n'abanyiginya be, n'abantu boona abaateeraniire Yerusaalemu bakaba bahanwire kutaho obugyenyi bw'Okuhingurwaho omu kwezi kwa kabiri, ahabw'okuba tibarabaasize kubutaho mu bunaku bwabwo ahabw'omubaro gw'abanyamurwa abeeyerize kutahika, kandi n'ahabw'abantu kushangwa batateeraniire Yerusaalemu. Egyo naama yaasiimwa omugabe n'abantu boona. Batyo baataho ekirangiriro, baakirangirira omuri Israeli yoona, okutandikira Beeri-sheba okuhika Daani, ngu abantu baije Yerusaalemu, bakorere MUKAMA, Ruhanga wa Israeli, obugyenyi bw'Okuhingurwaho; ahabw'okuba bakaba batakibukora bari baingi munonga, nk'oku kyabaire kihandiikirwe. Batyo baamatarisi baatwara ebaruha ezirikuruga aha mugabe n'abanyiginya be, baazibuzya Israeli na Yuda yoona, ezirikugamba ekiragiro ky'omugabe naagira ati: Imwe Baisraeli 'mwe, mugarukire MUKAMA Ruhanga wa Abrahamu, owa Isaaka kandi owa Israeli, nawe abone kubagarukira, imwe abatsigaireho, abaahonokire omu mikono y'omugabe wa Asiria. Mutaba nka baashwenkuriimwe nari beene waanyu, abaabaire bacumura ahari MUKAMA, Ruhanga wa baishenkurubo, kikamureetera kubahayo, bakahwerekyerera, nk'oku murikureeba. N'ahabw'ekyo mbwenu mutagira ebitsya bigangaire nka baashwenkuriimwe, kureka mwehongyere MUKAMA, mutaahe omu Mwanya gwe ogurikwera, ogu yaayerize kuba ogurikwera ebiro byona, muheereze MUKAMA Ruhanga waanyu, ekiniga kye kingi kibone kubarugaho. Ahakuba ku muraagarukire MUKAMA, beene wanyu n'abaana baanyu nibaija kugirirwa embabazi abaabatwaire bari enkwatwa, bagarukye omu nsi egi. Ahabw'okuba MUKAMA Ruhanga waanyu agira embabazi n'esaasi; kandi ku muraamugarukire, tarikwija kubaima maisho. Batyo baamatarisi baaraba omu nsi ya Efuraimu n'eya Manaase, nibaruga omu rurembo nibaza omu rundi, baahika n'omu nsi ya Zebuluuni; abaayo baabashekyerera munonga, baabateerera enaku. Kwonka abamwe aha Baasheri n'Abamanaase n'Abazebuluuni baayoroba, baija Yerusaalemu. Kandi n'omuri Yuda omukono gwa MUKAMA gwabaha kugira omutima gumwe, baayorobera ekiragiro ky'omugabe n'abanyiginya eki baaragiirwe ekigambo kya MUKAMA. Bwanyima abantu baingi baateeranira Yerusaalemu kwijuka obugyenyi bw'emigaati etatumbisiibwe omu kwezi kwa kabiri, bari omutwe muhango munonga. Baimuka, baiha Yerusaalemu amatambiro agaabaire gariyo, n'ebyoterero by'okwotereraho obubaane byona baabitwara, baabinaga omu kagyera Kidirooni. Batyo baita omwana gw'entaama gw'Okuhingurwaho aha kiro kya ikumi na bina omu kwezi kwa kabiri. Abanyamurwa n'Abaleevi baakwatwa enshoni, baayeyeza, baareeta ebitambo by'okwotsya omu nju ya MUKAMA. Baayemerera omu myanya yaabo nk'emigyenzo yaabo oku yaabaire eri, nibakuratira ekiragiro kya Musa omushaija wa Ruhanga; abanyamurwa baamiisha eshagama ei baahairwe Abaleevi. Ahabw'okuba hakaba hariho baingi omu mutwe ogwo abaabaire bateeyerize; nikyo kyareeteire Abaleevi kwita omwana gw'entaama gw'Okuhingurwaho ahabwa buri muntu weena owaabaire atashemeire, okubeereza MUKAMA. Ahakuba abantu bainti munonga omu Baefuraimu, Abamanaase, Abaisakaari n'Abazebuluuni bakaba bateeyerize, baafa okurya omwana gw'entaama gw'Okuhingurwaho omu muringo ogutarikwikirizibwa biragiro. Ahabw'okuba Hezekia akaba abashabiire naagira ati: MUKAMA omurungi asaasire buri muntu, omaririire kusherura Ruhanga, MUKAMA Ruhanga wa baishenkuru, n'obu araabe ateeziibwe nk'emigyenzo y'Omwanya ogurikwera oku eri. MUKAMA yaahurira Hezekia, yaakiza abantu. Bwanyima Abaisraeli abo abaabaire bari Yerusaalemu baamara ebiro mushanju nibaijuka obugyenyi bw'emigaati etatumbisiibwe n'okushemererwa kwingi munonga; kandi Abaleevi n'abanyamurwa baaguma nibahimbisa MUKAMA buri izooba, nibamweshongorera n'amaani gaabo goona. Kandi Hezekia yaagamba ebigambo by'okwezirikisa Abaleevi boona abayorekire obwengye omu murimo gw'okuheereza MUKAMA. Batyo abantu baarya eby'okurya by'obugyenyi okumara ebiro mushanju, nibahonga empongano z'okusiima ahabw'obusingye, nibasiima MUKAMA Ruhanga wa baishenkurubo. Bwanyima omutwe gwona gwasiima kweyongyera ebindi biro mushanju omu bugyenyi; batyo baamara ebyo biro nibashemererwa. Ahabw'okuba Hezekia omugabe wa Yuda akaha omutwe gw'abantu enimi rukumi n'entaama enkumi mushanju kuba ebitambo; abanyiginya nabo baaha ogwo mutwe enimi rukumi n'entaama kakumi; n'abanyamurwa baingi baayeyeza. Omutwe gwona ogw'Abayuda n'abanyamurwa n'Abaleevi, n'omutwe gwona ogwarugire omuri Israeli n'abashuhuuki abaarugire omu nsi ya Israeli n'abashuhuuki abaabaire batwire omuri Yuda, baashemererwa. N'ahabw'ekyo haabaho okushemererwa kwingi munonga omuri Yerusaalemu, ahabw'okuba okwiha obu obusingye bwa Sulemaani mwene Daudi omugabe wa Israeli bwarugaho hakaba hatakabahoga bugyenyi nk'obwo omuri Yerusaalemu. Bwanyima abanyamurwa n'Abaleevi baimuka, baashabira abantu omugisha; eiraka ryabo ryahurirwa, kandi okushaba kwabo kwahika omu mwanya gwe ogurikwera ogu atuuramu omu iguru. Ebyo byona ku byahweire, Abaisraeli boona abaabaire bari aho baaza omu ndembo za Yuda, baashenyagura enyomyo, baatemagura Ashera, baasheenya ebyombeko by'omu myanya mikuru y'okuramizamu n'amatambiro omuri Yuda yoona, omuri Benyamiini, Efuraimu na Manaase, okuhitsya obu baabicwekyereize byona. Batyo Abaisraeli boona baagaruka omu ndembo zaabo, buri muntu omu butaka bwe. Bwanyima Hezekia yaabaganisa abanyamurwa n'Abaleevi omu bicweka, buri kicweka nk'omurimo gwakyo gw'okuheereza oku gwabaire guri, abanyamurwa n'Abaleevi okuguma nibatamba ebitambo by'okwotsya, okuhonga empongano z'okusiima ahabw'obusingye, okuheereza, okusiima n'okuhimbisiza omu marembo g'orusiisira rwa MUKAMA. Kandi omugabo ogu omugabe yaihire omu bintu bye kuguma naaha gukaba guri ogw'ebitambo by'okwotsya,–ebitambo by'okwotsya omu kasheeshe n'omu mwabazyo, ebya sabato, eby'okuboneka kw'ameezi n'eby'amagyenyi agaatairweho, nk'oku bihandiikirwe omu biragiro bya MUKAMA. Yaagaruka yaaragiira abantu abaabaire batwire Yerusaalemu kuguma nibaha abanyamurwa n'Abaleevi emigabo ebashemereire, ngu nabo babone kwehayo omu biragiro bya MUKAMA. Ekiragiro ekyo ku kyaherize kiti kubuga, Abaisraeli baareeta emiganuro mingi munonga, engano, viinyo, amajuta, obwoki n'ebindi byona ebyarugire omu misiri; kandi baareeta ana kimwe kya ikumi ekya buri kintu, byaba bingi munonga. Abaisraeli n'Abayuda abaabaire batwire omu ndembo za Yuda nabo baareeta kimwe kya ikumi eky'ente n'entaama, n'ebintu ebyeziibwe, ebyabaire bishorooreirwe MUKAMA Ruhanga waabo, ebintu ebyo baabituuma emituumo. Omu kwezi kwa kashatu nibwo baatandika kutuuma egyo mituumo, bakaheza omu kwezi kwa mushanju. Hezekia n'abanyiginya ku baizire, baareeba egyo mituumo, baasiima MUKAMA n'abantu be Idraeli. Bwanyima Hezekia yaabuuza abanyamurwa n'Abaleevi eby'egyo mituumo. Azaria omunyamurwa omukuru, ow'omu nju ya Zadoki, yaamugarukamu ati: Obu abantu baatandika kureeta emitoijo omu nju ya MUKAMA, tukatandika obwo kurya n'okuhaaga, n'okushaazya bingi; ahabw'okuba MUKAMA akaha abantu be omugisha, nikyo ebi ebyashaagire bibeereire bingi biti. Bwanyima Hezekia yaaragiira ku bateguura ebishenye by'enju ya MUKAMA; baabiteguura. Baatamu emitoijo, ebicweka bya kimwe kya ikumi, n'ebintu ebyashoroirwe n'obwesigwa. Omukuru waabo owaabaire naabareeberera akaba ari Konania Omuleevi, owa kabiri ari Shimei omurumuna; Yehieli, Azazia, Nahasi, Asaheeli, Yerimoosi, Yozabaadi, Elieli, Ismakia, Mahasi na Benaaya, nibo baabaire bari abareeberezi nibahwera Konania na Shimei omurumuna, nk'oku kyaragiirwe Hezekia omugabe na Azaria omukuru w'enju ya Ruhanga. Kandi Koore mwene Imuna Omuleevi, omurinzi w'eirembo ry'oburugwa-izooba niwe yaabaire naategyeka emitoijo etoijeirwe Ruhanga n'omutima gwekundiire, naabaganisa ebintu ebibiikiirwe MUKAMA ahabw'empongano ezrikwera munonga. Edeni, Minyamiini, Yeshua, Shemaaya, Amaria na Shekania bakaba bari abeesigwa nibamuhwera omu ndembo z'abanyamurwa, kubaganisiza beene waabo emigabo, abakuru n'abato nibabainganisa, nk'oku ebicweka byabo byabaire biri, otaireho abaabaire nibahandiikwa nk'oku oruzaaro rwabo rwabaire nirukuratana, abeetwa abashija okuru ga aha myaka eshatu n'okukiraho, boona abaabaire bataaha omu nju ya MUKAMA, nk'okwetenga kw'omurimo gwa buri izooba oku kwabaire kuri, ngu babone kukora omurimo gwabo, nk'oku embu zaabo zaabaire nizikuratana. Abanyamurwa bakahandiikwa, nk'oku amaju ga baishenkurubo gaabaire gari; n'Abaleevi abaabaire baine emyaka makumi abiri n'okukiraho baahandiikwa omu bicweka byabo, nk'oku omurimo gwabo gwabaire guri. Abanyamurwa baahandiikwa n'abaana baabo abato boona n'abakazi baabo na batabani baabo na bahara baabo, okumarayo oruganda rwona; ahabw'okuba bakaba bari abeesigwa omu kwerinda kuguma bari abarikwera. Kandi ahabw'abanyamurwa beene Arooni, abaabaire batwire omu byaro ebyehinguririize endembo zaabo, omuri buri rurembo hakaba harimu abantu abagambirweho amaziina kuba ab'okugaburira oyetwa omushaija weena omu banyamurwa, n'omuntu weena ow'omu Baleevi owaahandiikirwe. Okwo nikwo Hezekia yaabitwarize omuri Yuda yoona, akakora ebirikusiimwa MUKAMA n'eby'oburyo kandi n'eby'obwesigwa. Ebi yaakozire byona omu murimo gw'okuheereza omu nju ya Ruhanga, naakuratira ebiragiro n'ebyaragiirwe, omu kusherura Ruhanga we, akaba abikora n'omutima gwe gwona, kandi abigiriramu omugisha. Hezekia ku yaaherize kukora ebyo n'okworeka obwesigwa bwe, Senakeribu omugabe wa Asiria yaija yaateera Yuda, yaateera orusiisira kurwanisa endembo ezeehinguririziibwe engo z'amabaare, naateekateeka ngu naija kuzeekubuurira zoona. Hezekia ku yaareebire Senakeribu yaija amaririire kuteera Yerusaalemu, yaahanuura n'abakuru b'engabo ze n'abashaija be ab'amaani kwita enshuro ezaabaire ziri enyima y'orurembo; baamuhwera. Abantu baingi munonga baateerana, baita enshuro zoona, n'akagyera akaabaire nikaraba omuri egyo nsi, ahakuba bakagira bati: Ebyo nikwo kwona Abaasiria baije, bashangye egi amaizi maingi? Yaayezirika kukora, yaayombeka busya orugo rw'amabaare orwakumbagaziibwe, yaarwombekaho eminaara, kandi enyima yaarwo yaayombekayo orundi rugo, yaahamya Miilo omu rurembo rwa Daudi. Kandi yaaheesesa eby'okurwanisa n'engabo bingi munonga. Yaataho abakuru b'engabo kutegyeka abantu, yaabateeranira ah'ari omu kubuga eky'aha irembo ry'orurembo, yaabagambira ebigambo by'okubagumya, naagira ati: Mube ab'amaani, mugume; mutatiina, kandi mutahahaaza emitima ahabw'omugabe wa Asiria n'engabo ze nyingi ezi aine; ahabw'okuba ori hamwe naitwe naakira ori hamwe nabo. Aha rubaju rwe aine emikono y'abantu-buntu, kwonka aha rubaju rwaitu twine MUKAMA Ruhanga waitu kutuhwera n'omkuturwanira engamba zaitu. Abantu baayesiga ebigambo bya Hezekia omugabe wa Yuda. Bwanyima y'ebyo Senakeribu omugabe wa Asiria, owaabaire agotsire Lakishi n'engabo ze zoona, yaatuma abagaragwa be Yerusaalemu ahari Hezekia omugabe wa Yuda n'aha bantu ba Yuda boona abaabaire bari Yerusaalemu, naagira ati: Oku nikwo Senakeribu omugabe wa Asiria arikugamba naagira ati: Mbwenu mwesigire ki okutegyereza kugoterwa omuri Yerusaalemu? Hezekia, orikubagira ati: MUKAMA Ruhanga waitu naija kutujuna omu mikono y'omugabe wa Asiria, tarikubabeiha, ngu mwitwe enjara n'eiriho? Hezekia ogwo tiwe yaihireho emyanya ye mikuru ey'okuramizamu n'amatambiro, naaragiira Abayuda n'aba Yerusaalemu ati: Mushemereire kuguma nimuramiza omu masiho g'eitambiro rimwe ryonka, kandi n'okuritambiraho ebitambo byanyu? Timurikumanya oku nyowe ana baatatenkuru twagizire abantu boona ab'omu gandi mahanga? Baaruhanga b'ago mahanga bakabaasa kujuna ensi zaabo omu mikono yangye? N'oha omuri baaruhanga boona ab'ago mahanga agu baatatenkuru baacwekyerereize kimwe owaabasize kujuna abantu be omu mikono yangye, naimwe mukabona kwesiga ku Ruhanga waanyu arikwija kubakiza? N'ahabw'ekyo murekye kwikiriza Hezekia kubabeihabeiha n'okubahabya atyo, kandi murekye kumwesiga, ahabw'okuba tihariho ruhanga ow'eihanga ryona nari obugabe bwona orabaasize kujuna abantu be omu mikono yangye nari eya baatatenkuru, reero kaashwa Ruhanga waanyu! Bwanyima abagaragwa be baayeyongyereraho ebindi bigambo baajuma Mukama RUHANGA n'omwiru we Hezekia. Kandi Senakeribu yaahandiika ebaruha z'okugayisa MUKAMA Ruhanga wa Israeli n'okumujuma, naagira ati: Nk'oku baaruhanga b'amahanga g'omu nsi batarajunire bantu baabo mu mikono yangye, nikwo na Ruhanga wa Hezekia atarikwija kujuna abe. Ebyo bigambo baabigambira aba Yerusaalemu abaabaire bari aha rugo rw'amabaare n'eiraka rihango omu rurimi rw'Abayudaaya, ngu babatiinise, babahahaaze emitima, babone kukwata orurembo. Baagamba ahari Ruhanga wa Yerusaalemu, nk'oku bagamba ahari baaruhanga b'ensi abakozirwe emikono y'abantu. Ekyo kyareetera Hezekia omugabe na Isaaya nabi mwene Amozi kushaba nibatakira eiguru. N'ahabw'ekyo MUKAMA yaayohereza maraika, yaacwekyereza abarwani boona ab'amaani, n'abakuru b'amahe n'abakuru b'engabo abaabaire bari omu rusiisira rw'omugabe wa Asiria. Atyo yaagaruka omu nsi ye aine enshoni. Ku yaahikire omuri hekalu ya ruhanga we, abu yaayezaariire baamwitiramu na rurara. Okwo nikwo MUKAMA yaajunire Hezekia n'abatuuzi ba Yerusaaklemu omu mikono ya Senakeribu omugabe wa Asiria, n'omu mikono y'abandi bazigu be boona; bwanyima akabaha okuhuumura embaju zoona. Kandi abantu baingi baareetera MUKAMA emitoijo Yerusaalemu, na Hezekia omugabe wa Yuda baamutoijera ebintu by'obuguzi bwingi; okwiha obwo kyamureetera okurangaanwa omu mahanga goona. Omu biro ebyo Hezekia akarwara, yaahika aha ncwamba za rufu, yaashaba MUKAMA, yaamugarukamu, kandi yaamuha akamanyiso. Kwonka Hezekia tiyaakora nk'embabazi ezi yaagiriirwe oku zaabaire ziri; ahabw'okuba omutima gwe gukagira amaryo. Ekyarugiremu ekiniga kya MUKAMA kyamwijaho, we n'Abayuda na Yerusaalemu. Kwonka Hezekia yaayecureeza, yaayeteisa amaryo g'omu mutima gwe, we n'abatuuzi ba Yerusaalemu; na'ahabw'ekyo ekiniga kya MUKAMA tikyabaijaho omu busingye bwa Hezekia. Kandi Hezekia akaba atungire munonga, aine ekitiinisa kingi; yaayekorera amabiikiro g'efeeza, ezaabu, amabaare g'obuguzi bwingi, emigaju, engabo n'ebintu by'obuguzi bwingi eby'emiringo yoona; yaayombeka n'ebitara by'okuhunikamu engano, n'amabiikiro ga viinyo n'amajuta, kandi n'emyanya y'okuraazamu amatungo g'emiringo yoona, n'amaka g'amasyo g'entaama. Kandi yaayetungira endembo, n'amasyo g'ente n'ag'entaama nyingi munonga; ahabw'okuba Ruhanga akamuha ebintu bingi munonga. Hezekia ogwo yaacungira ahu amizi ga Gihoni aga ruguru gaabaire nigareetwa, yaagahaburira, yaagatooza aha rubaju rw'orurembo rwa Daudi orw'oburegyerwa-izooba. Hezekia yaagira omugisha omu bi yaabaire naakora byona. Kwonka omu bigambo by'entumwa z'abategyeki ba Babulooni, ezi baamutumireho kumubuuza eby'akamanyiso akaakozirwe omu nsi ye, Ruhanga akabimurekyera kumugyeza, ngu amanye ebiri omu mutima gwe byona. Endiijo mirimo ya Hezekia n'ebirungi ebi yaakozire, reeba, bihandiikirwe omu bi nabi Isaaya mwene Amzi yaayorekirwe, n'omu kitabo ky'abagabe ba Yuda n'aba Israeli. Bwanyima Hezekia yaagwejegyera, yaashanga baishenkuru, yaaziikwa aha rubaju rwa ruguru rw'ebituuro bya batabani ba Daudi; aha kufa kwe Abayuda boona n'abatuuzi ba Yerusaalemu baamuha ekitiinisa. Bwanyima omutabani Manaase yaategyeka omu mwanya gwe. Manaase akaba aine emyaka ikumi n'ebiri, obu yaatandika kutegyeka; yaategyekyera emyaka makumi ataano n'etaano Yerusaalemu. Yaakora ebirikwangwa MUKAMA, naakuratira emitwarize erikunugwa ey'amahanga agu MUKAMA yaabingire omu maisho g'Abaisraeli. Ahabw'okuba akagaruka yaayombeka ebyombeko by'emyanya mikuru y'okuramizamu ebi Hezekia ishe yaasheenyire, yaayombekyera Baali amatambiro, yaakora Ashera, yaaguma naaramya eihe ry'omu iguru ryona, naariheereza. Kandi yaakora n'amatambiro omu nju ya MUKAMA, ei MUKAMA yaagambireho ati: Omuri Yerusaalemu nimwo eiziina ryangye ririguma ebiro byona. Kandi yaayombekyera eihe ry'omu iguru ryona amatambiro omu bikaari byombi eby'enju ya MUKAMA. Yaarabya abatabani omu muriro omu ruhanga rwa mwene Hinoomu; yaaguma naaraguza abafumu ebiribaho, naarogyesa, naakoresa abateezi b'ebyatsi, naayehanuuza aha barikugambisa emizimu n'aha barogi. Yaakora ebibi bingi omu maisho ga MUKAMA, yaamugwisa kubi. Kandi yaata ekishushani ekirikuramibwa eki yaakozire omu nju ya Ruhanga, ei Ruhanga yaagambiire Daudi n'omutabani Sulemaani, naagira ati: omuri egi nju n'omuri Yerusaalemu, ei naatooraine omu nganda za Israeli zoona, nimweo ndita eiziina ryangye kugumamu ebiro byona; kandi Abaisraeli ku barita omutima aha kworobera ebi naabaragiire byona, n'ebiragiro ebyatairweho, n'emigyenzo yoona, ebyaragiirwe nibiraba omuri Musa, tindigaruka kwiha bigyere byabo omu nsi ei naateereireho baishenkurubo. Atyo Manaase yaahabya Abayuda n'abatuuzi ba Yerusaalemu, kyabareetera kukora ebibi ebirikukira eby'amahanga agu MUKAMA yaacwekyerereize omu maisho g'Abaisraeli. Kandi MUKAMA yaagamba na Manaase n'abantu be, kwonka tibakyetaho. Nikyo MUKAMA yaabateereize abakuru by'eihe ry'omugabe wa Asiria, bakakwata Manaase, bakamubohesa enjegyere n'emihama y'emiringa, bakamutwra Babulooni. Ku yaabaire ari omu busaasi, yaashaba MUKAMA Ruhanga we kumugirira embabazi, yaayecureeza munonga omu maisho ga Ruhanga wa baishenkuru. Atyo yaashaba Ruhanga, nawe yaikiriza okweshengyereza kwe, kandi yaahurira okushaba kwe, yaamugarura Yerusaalemu omu bugabe bwe. Manaase yaamanyira aho MUKAMA ku niwe Ruhanga. Bwanyima y'ebyo yaayombeka orugo rw'amabaare enyima y'orurembo rwa Daudi aha rubaju rwa Gihoni orw'oburengyerwa-izooba omu ruhanga, yaaruhitsya aha irembo ry'eby'enyanja, yaaruziguza Ofeli, yaarutunguura, rwahika ahaiguru munonga; kandi yaata abakuru b'amahe omu ndembo za Yuda zoona ezeehinguririziibwe engo z'amabaare. Yaihaho baaruhanga b'abanyamahanga, n'ekishushani kiri ekirikuramibwa yaakiiha omu nju ya MUKAMA, n'amatambiro goona agu yaabaire ayombekire aha kabungo k'enju ya MUKAMA n'omuri Yerusaalemu, yaabinaga aheeru y'orurembo. Kandi yaahunduuza eitambiro rya MUKAMA, yaaritambiraho ebitambo by'empongano z'okusiima ahabw'obusingye n'eby'okuhimbisa; kandi yaaragiira Abayuda boona kuheereza MUKAMA Ruhanga wa Israeli. N'obu kiraabe kyabaire kityo, abantu baaguma nibatambira ebitambo omu myanya mikuru y'okuramizamu, kwonka nibabitambira MUKAMA Ruhanga waabo wenka. Endiijo mirimo ya Manaase, n'okushaba oku yaashabire Ruhanga we, n'ebigambo ebi abahanuuzi baabaire bamugambira omu iziina rya MUKAMA Ruhanga wa Israeli, reeba bihandiikirwe omu kitabo ky'ebyakozirwe abagabe ba Israeli. Kandi n'okushaba kwe n'oku Ruhanga yaikiriize kuhurira okweshengyereza kwe, n'ekibi kye kyona, n'okucumura kwe, n'ahu yaayombekire ebyombeko omu myany amikuru y'okuramizamu, akatamu Ashera n'ebishushani ebirikuramibwa, obu yaabaire atakeeteisize, ebyo byona bihandiikirwe omu kitabo ky'ebyagambirwe abahanuuzi. Bwanyima Manaase yaagwejegyera, yaashanga baishenkuru, yaaziikwa omu nju ye, Amoni omutabani yaategyeka omu mwanya gwe. Amoni akaba aine emyaka makumi abiri n'ebiri, obu yaatandika kutegyeka; yaategyekyera Yerusaalemu emyaka ebiri. Yaakora ebirikwangwa MUKAMA, nk'ebi Manaase ishe yaakozire. Yaatambira ebishushani byona ebi Manaase ishe yaakozire, yaabiheereza. Kandi Amoni ogwo tiyaayecureeza mu maisho ga MUKAMA, nk'oku Manaase ishe yaagizire, kureka yaaguma naayeyongyera kushiisha. Bwanyima abagaragwa be baamugirira enaama, baamwitira omu nju ye. Kwonka abantu b'omuri egyo nsi baita abaamugiriire enaama boona; baayemeka Yosia omutabani omu mwanya gwe. Yosia akaba aine emyaka munaana obu yaatandika kutegyeka, yaategyekyera Yerusaalemu emyaka makumi ashatu na gumwe. Yaakora ebirikusiimwa MUKAMA, yaatwaza nka Daudi ishenkuru, tiyaateishuka kutoora aha rubaju rwa buryo nari orwa bumosho. Ahakuba omu mwaka gwe gwa munaana ari aha ngoma, akiri muto, akatandika kusherura Ruhanga wa Daudi ishenkuru; kandi omu mwaka gwe gwa ikumi n'ebiri yaatandika kushemeza Yuda na Yerusaalemu, yaamaramu emyanya mukuru y'okuramizamu, na Ashera, n'ebishushani ebibaizire n'ebiheesire. Baasheenyera omu maisho ge amatambiro ga Baabaali, yaatema ebishushani by'eizooba ebyabaire biri ahaiguru yaago, byagwa ahansi; yaasheenyagura Ashera, n'ebishushani ebibaizire n'ebiheesire, yaabicwa esingo, egyo singo yaagishuka aha bituuro by'abaabaire babitambira. Yaagaruka yaayokyeza amafuga g'abanyamurwa aha matambiro gaabyo; yaashemeza atyo Yuda na Yerusaalemu. Kandi yaatwaza atyo n'omu ndembo za Manaase, Efuraimu na Simeoni ezaabaire zaabaire amatongo, nangwa n'okuhika Nafutaali, yaasheenya amatambiro, yaahondahonda Ashera, n'ebishushani yaabicwa esingo, yaatemagura ebishushani by'eizooba byona, ebyabaire biri omu nsi ya Israeli yoona, yaabinaga ahansi. Bwanyima yaagaruka Yerusaalemu. Omu mwaka gwe gwa ikumi na munaana, ku yaaherize kushemeza ensi na hekalu, yaayohereza Shafani mwene Azalia, Maaseya omukru w'orurembo na Yoa mwene Yoahazi omuhandiiki w'ebirikubaho, kuhunduuza enju ya MUKAMA Ruhanga we. Baahika owa Hilukia omunyamurwa omukuru, baahayo empiiha ezaareetsirwe omu nju ya Ruhanga, ezi Abaleevi abakumiirizi baabaire bashoroize omu Bamanaase, Abaefuraimu, n'omu Baisraeli boona abaabaire batsigaireho, n'omu Bayuda n'Ababenyamiini boona, kandi n'omu batuuzi ba Yerusaalemu. Baaziha abakozi abarikureeberera enju ya MUKAMA; bwanyima abakozi abarikukora omu nju ya MUKAMA baatandika kuzikoresa kuhunduuza enju n'okugigira nsya. Baaziha ababaizi n'abombeki kugura amabaare agabaizire, embaaho z'okuteerana, n'emitambiko y'ebyombeko ebi abagabe ba Yuda baarekire bikasiisikara. Abo bashaija baakora omurimo n'obwesigwa. Abaabaire nibabareeberera bakaba bari Yahasi na Obadia Abaleevi ab'omuri beene Merari, na Zekaria na Meshulaamu ab'omuri beene Kohasi. Abandi Baleevi, abaabaire bari abanyabwengye omu kuteera ebirikugamba, baareeberera abeekorezi, kandi baaguma nibeezirikisa boona abaabaire nibakora emirimo y'emiringo yoona ey'okuheereza. Kandi abandi omu Baalevi bakaba bari abahandiiki, abatware n'abakumiirizi. Ku baabaire nibashohoza empiiha ezaaretsirwe omu nju ya MUKAMA, Hilukia omunyamurwa yaazoora ekitabo ky'Ebiragiro bya MUKAMA, ekyahandiikirwe Musa. Hilukia yaagambira Shafani omuhandiiki ati: Nzoire ekitambo ky'Ebiragiro omu nju ya MUKAMA. Atyo yaakiha Shafani. Shafani yaakitwarira omugabe, kandi yaagambira omugabe eby'omurimo ati: Ebi abairu baawe bakwatsiibwe babikozire byona; batwaire empiiha zoona ezibaire ziri omu nju ya MUKAMA, baaziha abarikureeberera omurimo n'abakozi. Kandi Shafani omuhandiiki yaagaruka yaagambira omugabe ati: Hilukia omunyamurwa yampa ekitabo. Atyo yaakishomera omugabe. Omugabe ku yaahuriire ebigambo by'ebiragiro, yaataagura ebijwaro bye; yaaragiira Hilukia, Ahikaamu mwene Shafani, Abudooni mwene Miika, Shafani omuhandiiki na Asaaya omugaragwa w'omugabe, naagira ati: Mwirooko mumbuurize ahari MUKAMA, hamwe n'abatsigaire omuri Israeli na Yuda eby'ebigambo by'omuri eki kitabo ekizoirwe; ahabw'okuba ekiniga kya MUKAMA ekituriho ni kingi, ahakuba baatatenkuriitwe tibaroorobeire kigambo kya MUKAMA kukora ebihandiikirwe omuri eki kitabo byona. N'ahabw'ekyo Hilukia n'abu omugabe yaabaire atumire, baaza owa Hulida nabikazi muka Shalumu, mwene Tokuhaasi, mwijukuru wa Hasira, omubiiki w'ebijwaro, (kandi ogwo mukazi akaba atwire Yerusaalemu omu kicweka kyayo kya kabiri), baabimuteekyerereza. Yaabagarukamu ati: Oku nikwo MUKAMA Ruhanga wa Israeli arikugamba naagira ati: Mugambire omushaija obantumireho muti: Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Reeba, ndyareeta akabi aha mwanya ogu n'aha batuuzi baamwo, n'emikyeeno yoona ehandiikirwe omu kitabo ekishomeirwe omugabe wa Yuda. Ahabw'okuba bakanfuruka, baayoterera baaruhanga abandi obubaane, ngu bangwise kubi n'ebi barikukora n'emikono yaabo byona, nikyo ekiniga kyangye kirishukirwa ahari ogu mwanya, kitaraazibwe. Kwonka omugabe wa Yuda, obatumire kumbuuza, mumugire muti: Oku nikwo MUKAMA Ruhanga wa Israeli arikugamba aha bigambo ebi ohuriire, naagira ati: Ahabw'okugira omutima gworobi, ku ohuriire ebi ngambire aha mwanya ogu n'aha batuuzi baamwo, waayecureeza omu maisho gangye, waataagura ebijwaro byawe, wandirira omumaisho; n'ahabw'ekyo nanaye nkuhuriire; nikwo MUKAMA arikugamba. Reeba, ndyakushangisa baashwenkuru, oziikwe omu kituuro kyawe n'obusingye, kandi amaisho gaawe tigarireeba kabi koona aku ndireeta aha mwanya ogu n'abagutwiremu. Batyo baagyenda, baabigambira omugabe. Bwanyima omugabe yaatuma, yaateeranira hamwe abakuru boona aba Yuda na Yerusaalemu. Omugabe yainamuka omu nju ya MUKAMA hamwe n'abashaija ba Yuda boona n'abatuuzi ba Yerusaalemu, abanyamurwa n'Abaleevi, abantu boona abakuru n'abato; yaabashomera ebigambo byona eby'omu kitabo ky'endagaano ekizoirwe omu nju ya MUKAMA. Omugabe yaayemerera omu mwanya gwe, yaaragaana endagaano omu maisho ga MUKAMA, okumukuratira n'okworebera ebiragiro bye n'ebi yaahamize kandi n'ebi yaataireho, n'omutima gwe gwona n'amagara ge goona, n'okuhikiiriza ebigambo by'egyo ndagaano ehandiikirwe omuri ekyo kitabo. Bwanyima yaareetera abaabaire bari Yerusaalemu na Benyamiini boona kwemera egyo ndagaano. N'ahabw'ekyo abatuuzi ba Yerusaalemu baakora nk'endagaano ya Ruhanga, Ruhanga wa baishenkurubo, oku eri. Kandi Yosia yaihaho ebirikunugwa byona omu nsi yoona ey'Abaisraeli, n'abaabaire bari omuri Israeli boona yaabagyema kuheereza MUKAMA Ruhanga waabo. Omu busingye bwe bwona tibararekire kukuratira MUKAMA Ruhanga wa baishenkurubo. Bwanyima Yosia yaagaruriraho MUKAMA obugyenyi bw'Okuhingurwaho omuri Yerusaalemu; baita omwana gw'entaama gw'Okuhingurwaho aha kiro kya ikumi na bina eky'okwezi kw'okubanza. Yaagarura abanyamurwa aha murimo gwabo, yaabeezirikisa kukora omurimo gw'obuheereza omu nju ya MUKAMA. Kandi yaagambira Abaleevi abaabaire beegyesa Abaisraeli, akndi abayereziibwe MUKAMA, ati: Mute eshanduukye erikwera omu nju ei Sulemaani mwene Daudi omugabe wa Israeli yaayombekire; tihaakiriho kirigibaheekyesa obundi. Mbwenu muheereze MUKAMA Ruhanga waanyu, n'abantu be Israeli. Mweteekateekye omu mbu zaanyu, nk'oku amaju ga baashwenkuriimwe gari, nimukuratira ebyaragiirwe Daudi omugabe wa Israeli, na Sulemaani omutabani. Kandi mwemerere omu mwanya ogurikwera nk'emitwe y'amaju ga baishenkuru ba beene waanyu abatari Baleevi oku eri, buri mutwe gugire ekicweka ky'enju ya baashwenkuriimwe Abaleevi. Bwanyima mwite omwana gw'entaama gw'Okuhingurwaho, mweyeze, mweteekateekyere beene waanyu, mubone kukora nk'ekigambo kya MUKAMA ekyagambirwe Musa oku kiri. Ku baaherize, Yosia yaaha abantu abatari Baleevi abaana b'entaama n'ab'embuzi obukumi bushatu n'enimi enkumi ishatu okuruga omu masyo, kuba empongano z'Okuhingurwaho ahabwa boona abaabaire bari aho; ebyo byona bikaruga omu matungo g'omugabe. Kandi abanyiginya nabo baaha abantu b'abanyamurwa n'Abaleevi eby'okuhonga, baabiha n'omutima ogwekundiire. Hilukia, Zekaria na Yehieli, abakuru b'enju ya Ruhanga, baaha abanyamurwa abaana be'entaama n'ab'embuzi enkumi ibiri na magana mukaaga, n'enimi magana ashatu, kuba empongano z'Okuhingurwaho. Kandi Konania n'abarumuna Shemaaya na Netaneeli, hamwe na Hashabia, Yeyeli na Yozabaadi, abakuru b'Abaleevi, baaha Abaleevi abaana b'entaama n'ab'embuzi enkumi itaano, n'enimi magana ataano, kuba empongano z'Okuhingurwaho. Ku baaherize kweteekateekyera okwo kuheereza, abanyamurwa baayemerera omu mwanya gwabo, n'Abaleevi omu bicweka byabo, nk'oku omugabe yaaragiire. Batyo baita omwana gw'entaama gw'Okuhingurwaho, abanyamurwa baamiisiira eshagama ei baahairwe Abaleevi, abaabaire nibabaaga. Baihaho ebitambo by'okwotsya, baabibaganisa nk'emitwe y'amaju ga baishenkuru b'abatari Baleevi oku yaabaire eri ngu babone kubihongyera MUKAMA, nk'oku kyahandiikirwe omu kitabo kya Musa. Kandi n'enimi baazitwaza batyo. Bwanyima baayotsya omwana gw'entaama gw'Okuhingurwaho nk'oku kirikuragiirwa; kandi n'empongano ezirikwera baaziteeka omu nyabya, omu nyungu n'omu safuriya, ahonaaho baabitwara, baagaburira abantu boona. Bwanyima baayeteekateekyera ebyabo ahabwabo n'ahabw'abanyamurwa, ahabw'okuba abanyamurwa beene Arooni bakaba bahugiire omu kutamba ebitambo by'okwotsya n'ebishaju okuhitsya obu bwaizire; batyo Abaleevi baateekateeka ebyabo ahabwabo n'ahabw'abanyamurwa beene Arooni. Kandi abeeshongozi beene Asafu bakaba bari omu mwanya gwabo, nk'oku kyaragiirwe Daudi na Asafu, Hemani na Yedusuuni, omuhanuuzi w'omugabe; n'abakumiirizi bakaba bari aha marembo goona; abo boona bakaba batarikwenda kuruga aha mirimo yaabo, ahabw'okuba beene waabo Abaleevi bakaba nibabateekateekyera ebyabo. Okwo nikwo omurimo gw'okuheereza MUKAMA gwona gwateekateekirwe eryo izooba kwijuka obugyenyi bw'Okuhingurwaho n'okutambira ebitambo by'okwotsya aha itambo rya MUKAMA, nk'oku omugabe Yosia yaaragiirre. Omu bunaku obwo Abaisraeli, abaabaire bari aho, baijuka obugyenyi bw'Okuhingurwaho, n'obw'emigaati etatumbisiibwe okumara ebiro mushanju. Kandi okwiha omu biro bya nabi Samueli omuri Israeli hakaba hatakabahoga bugyenyi bw'Okuhingurwaho nk'obwo; kandi tihariho mugabe omu bagabe ba Israeli boona owaijukire obugyenyi bw'Okuhingurwaho nk'oku Yosia yaijukire, akwataniise n'abanyamurwa n'Abaleevi, n'aba Yuda na Israeli boona abaabaire bari aho, hamwe n'abatuuzi ba Yerusaalemu. Omu mwaka gwa ikumi na munaana ogw'omu busingye bwa Yosia, nibwo baijuka obwo bugyenyi bw'Okuhingurwaho. Bwanyima y'ebyo byona, Yosia ku yaaherize kushemeza hekalu, Neeko omugabe wa Misri yainamuka kuteera Kakemeshi aha mugyera Furaati, na Yosia yaahurura kurwana nawe. Kwonka Neeko yaamutumaho entumwa, naamugira ati: Mbwenu nyowe naiwe nitufa ki, iwe omugabe wa Yuda? Hati tiiwe nyizire kurwanisa, kureka nyine enju ei ndikurwana nayo; kandi Ruhanga andagiire ngu nyehuute. Ruga Ruhanga omu kaso ori hamwe naanye, atakaakucwekyereza. Kwonka Yosia yaayanga kumurugaho, kureka yaayehindura ngu arwane nawe; tiyaahurira bigambo bya Neeko ebirugire omu kanwa ka Ruhanga, yaaza omu rugamba omu ruhita rwa Megido. Abarasi baarasha omugabe Yosia; nawe nikwo kugira abashaija be ati: Muunyiha omu rugamba ahakuba naahutaara munonga. Batyo abashaija be baamwiha omu kigaari, baamuta omu kigaari kye ekya kabiri, baamutwara Yerusaalemu. Yaafa, yaaziikwa omu bituuro bya baihsenkuru. Abayuda n'aba Yerusaalemu boona baamucurira. Na Yeremia yaamucurira; kandi abeeshongozi boona, abashaija n'abakazi, baaguma nibamugambaho omu kutonzya kwabo n'okuhitsya hati. Baakihindura omugyenzo omuri Israeli; reeba, bihandiikirwe omu kitabo ky'Okutonzya. Endiijo mirimo ya Yosia, n'ebirungi ebi yaakozire naakuratira ebihandiikirwe omu biragiro bya MUKAMA, n'ebi yaakozire okwiha aha kutandika okuhitsya aha muheru, reeba, bihandiikirwe omu kitabo ky'Abagabe ba Israeli n'aba Yuda. Bwanyima abantu b'omu nsi egyo baatwara Yehoahazi mwene Yosia, baamwemeka omu mwanya gwa ishe omuri Yerusaalemu. Yehoahazi akaba aine emyaka makumi abiri n'eshatu, obu yaatandika kutegyeka; yaategyekyera Yerusaalemu ameezi ashatu. Bwanyima y'ago meezi ashatu omugabe wa Misri yaamwiha aha ngoma omuri Yerusaalemu, yaacwera ab'omuri egyo nsi etalanta z'efeeza igana n'etalanta emwe y'ezaabu. Bwanyima omugabe wa Misri ogwo Neeko yaayemeka Eliakimu mukuru we kuba omugabe wa Yuda na Yerusaalemu, yaahindura eiziina rye, yaamweta Yehoyakimu; kandi yaakwata Yehoahazi omurumuna, yaamutwara Misri. Yehoyakimu kaba aine emyaka makumi abiri n'etaano obu yaatandika kutegyeka, yaategyekyera Yerusaalemu emyaka ikumi na gumwe. Yaakora ebirikwangwa MUKAMA Ruhanga we. Bwanyima Nebukadeneeza omugabe wa Babulooni yainamuka, yaamuteera, yaamubohesa emihama kumutwara Babulooni. Kandi Nebukadeneeza ogwo yaatwara Babulooni bimwe aha bintu by'enju ya MUKAMA, yaabita omu kikaari kye. Endiijo mirimo ya Yehoyakimu, n'ebirikunugwa ebi yaakozire, n'ebyabaire bimureebwaho, bihandiikirwe omu kitabo ky'abagabe ba Israeli n'aba Yuda; bwanyima omutabani Yehoyakiini yaategyeka omu mwanya gwe. Yehoyakiini akaba aine emyaka ikumi na munaan, obu yaatandika kutegyeka; yaategyekyera Yerusaalemu ameezi ashatu n'ebiro ikumi. Yaakora ebirikwangwa MUKAMA. Aha kutandika kw'omwaka Nebukadeneeza yaatuma, baamutwara Babulooni n'ebintu by'obuguzi bwingi eby'enju ya MUKAMA, yaayemeka mukuru we Zedekia kuba omugabe wa Yuda na Yerusaalemu. Zedekia akaba aine emyaka makumi abiri na gumwe, obu yaatandika kutegyeka; yaategyekyera Yerusaalemu emyaka ikumi na gumwe. Yaakora ebirikwangwa MUKAMA Ruhanga we; tiyaayecureeza mu maisho ga Yeremia nabi, owaabaire amugambira ebigambo bya MUKAMA. Kandi yaagomera omugabe Nebukadeneeza owaamurahiize ahari Ruhanga; yaagaruka yaagangaaza ebitsya, yaagumya omutima gwe, yaayanga kuhindukira MUKAMA Ruhanga wa Israeli. Kandi abanyamurwa abakuru boona n'abantu nabo bakaba barengyesereize omu kucumura nibakuratira ebirikunugwa byona eby'abanyamahanga, baashiisha enju ya MUKAMA ei yaabaire ayereize Yerusaalemu. MUKAMA Ruhanga wa baishenkurubo akaba atuura naabatumaho entumwa ze, ahabw'okugirira abantu be, n'obutaaho bwe, esaasi; kwonka baaguma nibateerera enaku entumwa za Ruhanga, nibagaya ebigambo bye, nibashekyerera baanabi be, okuhitsya obu ekiniga kya MUKAMA kyaizire aha bantu be, bakabura oku baraakikire. N'ahabw'ekyo MUKAMA yaabateeza omugabe w'Abakaludaaya, yaitira abatsigazi baabo omu nju y'Obutaaho bwabo oburikwera na rurara, tiyaagirira muntu weena saasi, omutsigazi nari empangare, omugurusi nari owaahikire omu ngingo zaabukuru; yaabahayo boona omu mikono y'ogwo mugabe. Kandi ebintu byona eby'enju ya MUKAMA, ebihango n'ebikye, n'eby'obutungi by'omuri egyo nju, n'eby'omugabe n'eby'abanyiginya be, ebyo byona yaabitwara Babulooni. Bwanyima baayotsya enju ya Ruhanga, baasheenya orugo rw'amabaare rwa Yerusaalemu, baayotsya zaanyaruju zaayo zoona, baacwekyereza n'ebintu byayo ebirungi. Abaahonokire ahari rurara Nebukadeneeza yaabatwara Babulooni, baaba abahuuku be n'aba'abatabani, okuhitsya aha kutandika kw'obugabe bwa Perisi, okuhikiiriza ekigambo kya MUKAMA ekyagambirwe Yeremia, ngu ensi eryaguma etyo okuhitsya obu eriheza kushemerererwa sabato zaayo; ahabw'okuba ebiro ebi yaamazire eri omushaka byona, ekaba eijuka sabato okumara emyaka makumi mushanju. Bwanyima omu mwaka gw'okubanza ogw'omu busingye bwa Kuuro omugabe wa Perisi, MUKAMA akaimutsya omutima gwa Kuuro, ngu ekigambo kye ekyagambirwe Yeremia kihikiirire, yaaragiira kuranga ebigambo ebi omu bugabe bwe bwona, kandi n'okubihandiika, naagira ati: Oku nikwo Kuuro omugabe wa Perisi arikugamba naagira ati: MUKAMA, Ruhanga w'eiguru, ampaire obugabe bwona obw'omu nsi, kandi anyehanangiriize kumwombekyera enju omuri Yerusaalemu ey'omuri Yuda. Mbwenu omuntu weena omuriimwe ow'omu bantu be, MUKAMA Ruhanga we agume nawe; kandi ainamukye. Omu mwaka gw'okubanza ogw'omu busingye bwa Kuuro omugabe wa Perisi, MUKAMA akakora aha mutima gwa Kuuro ogwo, ngu ekigambo kye ekyagambirwe Yeremia kihikiirire, yaaragiira kuranga ebigambo ebi omu bugabe bwe bwona, kandi n'okubihandiika, naagira ati: Oku nikwo Kuuro omugabe wa Perisi arikugamba naagira ati: MUKAMA, Ruhanga w'eiguru, ampaire obugabe bwona obw'omu nsi, kandi anyehanangiriize kumwombekyera enju omuri Yerusaalemu ey'omuri Yuda. Mbwenu omuntu weena omuriimwe ow'omu bantu be, Ruhanga we agume nawe, ainamukye Yerusaalemu ey'omuri Yuda, ayombekye enju ya MUKAMA, Ruhanga wa Israeli, (niwe Ruhanga otuura omuri Yerusaalemu), kandi omuntu weena owaahonokireho, ori ei yaashuhuukiire, abantu baayo bamuhwere n'efeeza n'ezaabu, kandi n'ebintu n'amatungo, otabariireho mitoijo ahabw'enju ya Ruhanga ey'omuri Yerusaalemu, ei barikureeta n'omutima gwekundiire. Ahonaaho abakuru b'amaju ga baishenkuru b'Abayuda n'ab'Ababenyamiini baimuka n'abanyamurwa n'Abaleevi, hamwe na'abandi boona, abu Ruhanga yaakozire aha mutima kwinamuka kuza kwombeka enju ya MUKAMA ey'omuri Yerusaalemu; kandi abaabaire batwire nabo baabatwera ebintu by'efeeza, n'ezaabu n'ebindi bintu n'amatungo, n'ebintu by'obuguzi bwingi, otabariireho ebindi byona ebi baatoizire n'omutima gwekundiire. Kandi omugabe Kuuro yaashohoza ebintu by'enju ya MUKAMA, ebi Nebukadeneeza yaabaire anyagire Yerusaalemu, akata omu nju ya baaruhanga be. Kuuro omugabe wa Perisi yaaragiira Misiredaasi omubiiki kubiihamu, akabibarira Sheshebazaari omunyiginya wa Yuda. Kandi ogu nigwo mubaro gwabyo: eshohaani z'ezaabu makumi ashatu, n'ez'efeeza rukumi, ebyoterero makumi abiri na mwenda, enyabya z'ezaabu makumi ashatu, n'ez'efeeza enkumi ibiri na magana ana na ikumi, n'ebindi bintu ebirikukoresibwa rukumi; ebintu byona eby'ezaabu n'efeeza bikaba biri enkumi itaano na magana ana na makumi mukaaga na mwenda. Ebyo byona Sheshebazaari akabinamukama, obu enkwatwa zaihwa Babulooni kugarurwa Yerusaalemu. Aba nibo bantu b'eryo ihanga abaarugire omu bantu abu Nebukadeneeza omugabe wa Babulooni yaatwaire Babulooni bari enkwatwa, bakagaruka Yerusaalemu na Yuda, buri muntu omu rurembo rw'owaabo. Bakaija na Zerubabeeli, Yeshua, Nehemia, Seraaya, Relaaya, Morodekai, Bilushaani, Misipaari, Biguvai, Rehumu na Baana. Omubaro gw'abashaija b'Abaisraeli nigwo ogu: beene Paroshi enkumi ibiri na igana na makumi mushanju na babiri. Beene Shefatia, magana ashatu na makumi mushanju na babiri; Beene Aara, magana mushanju na makumi mushanju na bataano. Beene Pahasimoabu, nibo beene Yeshua na Yoabu, enkumi ibiri na magana munaana na ikumi na babiri. Beene Elamu, rukumi na magana abiri na makumi ataano na bana. Beene Zaatu, magana mwenda na makumi ana na bataano. Beene Zakai, magana mushanju na makumi mukaaga. Beene Baani, magana mukaaga na makumi ana na babiri. Beene Bebai, magana mukaaga na makumi abiri na bashatu. Beene Azigaadi, rukumi na magana abiri na makumi abiri na babiri. Beene Adonikaamu, magana mukaaga na makumi mukaaga na mukaaga. Beene Biguvai, enkumi ibiri na makumi ataano na mukaaga. Beene Adini, maganaana na makumi ataano na bana. Beene Ateeri, nibo ba Hezekia, makumi mwenda na munaana. Beene Bezai, magana ashatu na makumi abiri na bashatu. Beene Yoora, igana na ikumi na babiri. Beene Hashumu, magana abiri na bashatu. Beene Gibaari makumi mwenda na bataano. Beene Betelehemu, igana na makumi abiri na bashatu. Abashaija ba Netofa, makumi ataano na mukaaga. Abashaija ba Anatoosi, igana na makumi abiri na munaana. Beene Azimaveesi, makumi ana na babiri. Beene Kiryasarimu, Kefira na Beeroosi, magana mushanju na makumi ana na bashatu. Beene Raama na Geeba, magana mukaaga na makumi abiri n'omwe. Abashaija ba Mikimaasi, igana na makumi abiri na babiri. Abashaija ba Beseeli na Ai, magana abiri na makumi abiri na bashatu. Beene Neebo, makumi ataano na babiri. Beene Magibihsi, igana na makumi ataano na mukaaga. Beene Elamu ondiijo, rukumi na magana abiri na makumi ataano na bana. Beene Harimu, magana ashatu na makumi abiri. Beene Loodi, Hadidi na Ono, magana mushanju na makumi abiri na bataano. Beene Yeriko, magana ashatu na makumi ana na bataano. Beene Senaha, enkumi ishatu na magana mukaaga na makumi ashatu. Abanyamurwa n'aba: beene Yedaaya ab'omu nju ya Yeshua, magana mwenda na makumi mushanju na bashatu. Beene Imeri, rukumi na magana ataano na babiri. Beene Peshihuuri, rukumi na magana abiri na makumi ana na mushanju. Beene Harimu, rukumi na ikumi na mushanju. Abaleevi n'aba: beene Yeshua na Kadimieli ab'omuri beene Hodavia, makumi mushanju na bana. Abeeshongozi, beene Asafu igana na makumi abiri na munaana. Batabani b'abakumiirizi, beene Shalumu, Ateeri, Talumooni, Akubu, Hatita na Shobai, boona igana na makumi ashatu na mwenda. Abaheereza b'omuri hekalu bakaba bari aba: beene Ziiha, beene Hasufa, beene Tabaosi, beene Kerosi, beene Siaha, beene Padoni, beene Lebana, beene Hagaba, beene Akubu, beene Hagabu, beene Shamulai, beene Hanani, beene Gideli, beene Gahaari, beene Reaya, beene Rezini, beene Nekoda, beene Gazamu, beene Uzza, beene Pasea, beene Besai, beene Asina, beene Meunimu, beene Nefisimu, beene Bakibuki, beene Hakufa, beene Harihuri, beene Baziluusi, beene Mehida, beene Harisha, beene Barikoosi, beene Sisera, beene Teema, beene Nezia na beene hatifa. Batabani b'abagaragwa ba Sulemaani: beene Sotai, beene Hasoferesi, beene Peruda, beene Yaala, beene Darikoni, beene Gideli, beene Shefatia, beene Hatili, beene Pokeresi-hazebaimu na beene Ami. Abaheereza b'omuri hekalu boona na batabani b'abagaragwa ba Sulemaani bakaba bari magana ashatu na makumi mwenda na babiri. Kandi aba nibo barugire Telimeela, Teliharasha, Kerubu, Adani na Imeri, kwonka tibaarabaasize kworeka amaju ga baishenkurubo, nari obukomooko bwabo, kuhamya ku bari Abaisraeli buzima; beene Delaaya, beene Tobia, na beene Nakoda, magana mukaaga na makumi ataano na babiri. Kandi ab'omuri batabani ba'abanyamurwa, beene Habaaya, beene Hakozi, na beene Baruzilai, owaashweire omukazi ow'omuri bahara ba Baruzilai owa Gileadi, akeetererwa eiziina ryabo. Abo bakasherura amaziina gaabo omu baahandiikirwe nk'okukuratana kw'oruzaaro rwa baishenkurubo oku kwabaire kuri, kwonka tigaareebekamu; nikyo baateekateekyeirwe kuba abatashemeire, bakazibirwa kukora omurimo gw'obunyamurwa; omutegyeki omukuru yaabaragiira ngu barekye kurya aha by'okurya ebirikwera, okuhitsya obu haribaho omunyamurwa oine Urimu na Tumimu. Omutwe gw'abo bantu boona gukaba guri obukumi buna n'enkumi ibiri na magana ashatu na makumi mukaaga, otabariiremu bahuuku baabo n'abazaana baabo, abu omubaro gwabo gwabaire guri enkumi mushanju na magana ashatu na makumi ashatu na mushanju; kandi bakaba baine abeeshongozi, abashaija n'abakazi, magana abiri. Embaraasi zaabo zikaba ziri magana mushanju na makumi ashatu na mukaaga, enyumbu magana abiri na makumi ana na itaano, engamira magana ana na mkumi ashatu na itaano, n'endogoya enkumi mukaaga na magana mushanju na makumi abiri. Kandi bamwe ab'omu bakuru b'amaju ga baishenkurubo, ku baahikire aha nju ya MUKAMA ey'omuri Yerusaalemu baahonga empongano n'omutima gwekundiire ahabw'okwombeka enju ya Ruhanga omu kibanja kyayo; baahayo ebiconco nk'oku barikubaasa, nibabita omu ibiikiro ry'empiiha z'omurimo, dariki z'ezaabu obukumi mukaaga na rukumi, na miina z'efeeza enkumi itaano, n'ebijwaro by'abanyamurwa igana. Kandi abanyamurwa n'Abaleevi na bamwe omu bantu, n'abeeshongozi n'abakumiirizi kandi n'abaheereza b'omuri hekalu batuura omu ndembo zaabo, n'Abaisraeli boona baatuura omu zaabo. Okwezi kwa mushanju ku kwabonekire, Abaisraeli bari omu ndembo zaabo, abantu baayeteeranira Yerusaalemu nk'omuntu omwe. Ku baahikireyo, Yeshua mwene Yozadaaki yaimuka na beene ishe abanyamurwa, na Zerubabeeli mwene Shealutieli na beene waabo, baayombeka eitambiro rya Ruhanga wa Israeli kutambiraho ebitambo by'okwotsya, nk'oku kihandiikirwe omu biragiro bya Musa omushaija wa Ruhanga. Baata eryo itambiro omu mwanya gwaryo, ahabw'okuba bakaba baine obwoba ahabw'abantu b'omuri ezo nsi, baaritambiriraho MUKAMA ebitambo by'okwotsya, omu kasheeshe n'omu mwabazyo. Kandi baijuka obugyenyi bwe'ebiro bikuru obw'Ensiisira, nk'oku kuhandiikirwe, baatamba ebitambo bya buri izooba, nk'omubaro gwabyo oku gwabaire guri, nibakuratira ekiragiro kya buri izooba; bwanyima baahayo ebitambo by'okwotsya eby'obutoosha, n'eby'okuboneka kw'ameezi, n'eby'amagyenyi ga MUKAMA goona agaatairweho, hamwe n'empongano z'omuntu weena owaahongyeire MUKAMA n'omutima gwekundiire. Aha izooba ry'okubanza ery'okwezi kwa mushanju niho baatandiikire kutambira MUKAMA ebitambo by'okwotsya. Kwonka omusingi gwa hekalu ya MUKAMA gukaba gutakatairweho. N'ahabw'ekyo baaha abombeki n'ababaizi empiiha, kandi baaha Abasidoni n'Abatuuro eby'okurya n'eby'okunywa n'amajuta, ngu bareete emiti y'emyerezi, kugiiha Lebanooni bakagireeta aha nyanja, bakagihitsya Yoopa, nk'oku Kuuro omugabe wa Perisi yaabaikiriize. Omu mwaka gwa kabiri baherize kuhika aha nju ya Ruhaga omuri Yerusaalemu, omu kwezi kwa kabiri, nibwo Zerubabeeli mwene Shealutieli na Yeshua mwene Yozadaaki baatandika kwombeka, nibakwatanisa na beene waabo abandi, abanyamurwa n'Abaleevi n'abaarugire omu bukwatwa boona, bakaija Yerusaalemu. Baataho Abaleevi abaine emyaka makumi abiri n'okukiraho okureeberera omurimo gw'enju ya MUKAMA. Yeshua n'abatabani na beene waabo baimuka na Kadumieli n'abatabani beene Yuda kukoresa abakozi abarikukora enju ya Ruhanga nibakwatanisa na beene Henadaadi na beene waabo Abaleevi. Abomeki ku baataireho omusingi gwa hekalu ya MUKAMA, abanyamurwa baija bajwaire ebijwaro byabo baine amakondere, n'Abaleevi beene Asafu baija n'ebitaasa, kuhimbisa MUKAMA, nk'oku Daudi omugabe wa Israeli yaaragiire, baayeshongora nibaikirizana, nibahimbisa MUKAMA kandi nibamusiima bati: Ahakuba ni murungi, Kandi embabazi ze n'ez'ebiro byona ahari Israeli. Ku baabaire nibahimbisa MUKAMA, abantu boona baateera akaari n'amaraka mahango, ahabw'okuheza kutaho omusingi gw'enju ya MUKAMA. Kwonka baingi omu banyamurwa n'Abaleevi n'abakuru b'amaju ga baishenkurubo, abagurusi abaareebire enju y'okubanza, ku baareebire omusingi gw'enju gwaheza kuteebwaho, baarira nibaborooga munonga, n'obu abandi baraabe baabaire nibateera akaari ahabw'okushemererwa; kyareetera abantu kutabaasa kutaanisa amaraka, yaaba gari ag'okushemererwa nari ag'okucura; ahakuba abantu bakaba nibayomba munonga, n'orwari rwabo niruhuririrwa hare. Bwanyima abazigu b'Abayuda n'Ababenyamiini ku baahuriire ngu abaarugire omu bukwatwa nibombekyera MUKAMA, Ruhanga wa Israeli, hekalu, baija ahari Zerubabeeli n'abakuru b'amaju ga baishenkurubo, baabagira bati: Ka twombekye hamwe naimwe; ahakuba naitwe turamya Ruhanga waanyu, nk'oku mumuranya, kandi tutuura nitumutambira ebitambo, okuruga omu busingye bwa Esari-hadoni, omugabe wa Asiria owaatureetsire aha. Kwonka Zerubabeeli na Yeshua n'abandi bakuru b'amaju ga baishenkuru b'Abaisraeli baabagarukamu bati: Timwine kakwate naitwe kwombekyera Ruhanga waitu enju; kureka itwe twenka nitwija kwombekyera MUKAMA, Ruhanga wa Israeli, nk'oku Nyakusinga Kuuro omugabe wa Perisi yaaturagiire. Bwanyima abantu b'omuri egyo nsi baateera Abayuda aha mutwe, baabatiinisa kwombeka, baaguriirira abahi b'obwengye kubazibira kuhikiiriza eki barikwenda kukora; byaguma bityo omu busingye bwa Kuuro omugabe wa Perisi bwona okuhitsya omu busingye bwa Dario omugabe wa Perisi. Kandi omu busingye bwa Ahasuero, ku yaabaire naakitandika, baahandiika ebaruha nibarega abatuuzi ba Yuda na Yerusaalemu. Bwanyima omu busingye bwa Aruta-gizakiseeski, Bishulaamu, Mesiredaasi, abeeli na bagyenzi baabo abandi baahandiikira Aruta-gizakiseesi omugabe wa Perisi; egyo baruha baagihandiika omu rurimi rwa Siria, kandi baagihindura. Rehumu omutegyeki na Shimushai omuhandiiki nabo baahandiikira Aruta-gizakiseesi ebaruha nibarega Yerusaalemu ni bagira bati: Ebaruha ya Rehumu omutegyeki na Shimushai omuhandiiki na bagyenzi baabo abandi, n'abaramuzi, n'abategyeki, n'abatware, n'Abaperisi, n'aba Suusa nibo Baelami, n'ab'amahanga agandi abu osinapaari omutegyeki omukuru rugambwa yaihire owaabo, akabata omu ndembo za Samaria, n'omu byaro ebindi ebiri omu nsi seeri y'Omugyera n'ebindi: (ebi nibyo bigambo by'ebaruha ei baatwekire;) Nyakusinga Omugabe Aruta-gizakiseesi, itwe abairu baawe ab'omu nsi ya seeri y'Omugyera nitukuramutsya. Mbwenu Nyakusinga omugabe, omanye Abayuda, abaarugire okwo, bakaija kunu Yerusaalemu, orurembo orugomi kandi orubi; mbwenu nibarwombeka, kandi baaherize engo z'amabaare n'omusingi. Mbwenu Nyakusinga, omanye ngu, ku baraayombekye oru rurembo, baaheza n'engo zaarwo, tibarikutoijera, n'obu kwakuba okuha omushoro n'ehoozi; ekirirugamu empiiha z'obugabe ziryatuuba. Mbwenu ahabw'okuba tutungirwe obugabe, kandi n'ahabw'okutenda kureeba omugabe naihwaho ekitiinisa, nikyo twakutumiraho kukumanyisa, ngu basherure omu kitabo ekirikwijutsya ebyabaireho omu busingye bwa baashwenkru. Ebyo noija kubishanga omuri ekyo kitabo, omanye ku orurembo oru ruba orugomi, orunyangaraza abagabe n'ensi zaabo, kandi okuruga ira ku rushangwa rugomesa abantu. Ekyo nikyo kyarureeteire kucwekyerezibwa. Nitumanyisa omugabe ngu, oru rurembo ku ruraayombekwe, engo zaarwo zaahwa, noija kubura eki waatunga omu nsi egi eya seeri y'Omugyera. Omugabe yaatuma ahari Rehumu omutegyeki na Shimushai omuhandiiki na bagyenzi baabo abandi abaabaire batwire Samaria n'omu bindi byanga by'ensi eya seeri y'Omugyera, yaabagarukamu naagira ati: Muri buhooro, n'ebindi? Ebaruha ei mwatutwekyeire, bagishomeire omu maisho gaitu, yaashobooroka. Naaragiira ku basherura, baashanga ngu okuruga ira orwo rurembo rukaba rwimukirira abagabe, kandi eby'obugomi n'okwebumba bikaba biruhanuurirwamu. Kandi ngu rukaba rubamu abagabe b'amaani abaabaire bategyeka Yerusaalemu n'ebyanga byona ebya seeri y'Omugyera, kandi bakaba baheebwa emitoijo n'omushoro n'empooza. N'ahabw'ekyo muteho ekiragiro abo bashaija barekyere aho, orwo rurembo rurekye kwombekwa, okuhitsya obu ndibaragiira ekindi. Kandi mwerinde, muteeganda ahari ekyo, akabai katakaakura, kakareetera abagabe kufeerwa. Bwanyima ku baaherize kushomera ebaruha y'omugabe Aruta-gizakiseesi omu maisho ga Rehumu na Shimushai omuhandiiki na bagenzi baabo, ahonaaho baimuka, baaza Yerusaalemu ahu Abayuda baabaire bari, baabazibira kukora n'amaani n'obushoboorozi. N'ahabw'ekyo omurimo gw'enju ya Ruhanga ey'omuri Yerusaalemu baagurekyera aho, okuhitsya omu busingye bwa Dario omugabe wa Perisi. Bwanyima baanabi Hagai na Zekaria mwene Ido baahanuurira Abayudaaya abaabaire bari Yuda na Yerusaalemu omu iziina rya Ruhanga wa Israeli. Ahonaaho Zerubabeeli mwwene Shealutieli na Yeshua mwene Yozadaaki baimuka, baatandika kugaruka kwombeka enju ya Ruhanga ey'omuri Yerusaalemu, nibahwerwa baanabi ba Ruhanga abo, abaabaire bari hamwe nabo. Omu biro ebyo Tatenai omutegyeki w'ensi egyo eya seeri y'Omugyera na Shesari-bozenai na bagyenzi baabo baabashanga ahu baabaire bari, baababuuza bati: N'oha obaragiire kwombeka enju egi n'okuheza oru rugo rw'amabaare? Baagaruka baababuuza bati: Abarikwombeka egi nju amaziina gaabo nibaahi? Kwonka eriisho rya Ruhanga waabo ryaguma aha bategyeki b'Abayudaaya, tibaabazibira kwombeka, batakamanyise Dario, nwe akabagarukamu aha kigambo ekyo. Ebigambo by'ebaruha ei Tatenai omutegyeki w'ensi egyo eya seeri y'Omugyera na Shesari-bozenai na bagyenzi be abamashaza b'omuri egyo nsi, ebi baatwekyeire omugabe Dario nibyo ebi: Nyakusinga Dario omugabe, nitukwendeza obusingye bwonka! Nitukumanyisa ku tugiire omu ishaza rya Yuda, aha nju ya Ruhanga Nyamuhanga, erikwombekyesibwa amabaare mahango, bakatambika emitambiko mihango omu bisiika byayo; omurimo ogwo nibagukora n'obweziriki, kandi nigugyenda gye. Mbwenu tubuurize abo bakuru, nitubagira tuti: N'oha obaragiire kwombeka enju egi, n'okuheza oru rugo rw'amabaare? Kandi twababuuza n'amaziina gaabo, ngu tubone kugakumanyisa, kandi n'okukuhandiikira amaziina g'abarikubategyeka. Oku nikwo baatugarukiremu, nibagira bati: Turi abairu ba Ruhanga w'eiguru n'ensi, kandi hati nitugaruka kwombeka enju eyaayombekirwe ira emyaka mingi ehingwire, ei omugabe wa Israeli rugambwa yaayombekire akaheza. Kwonka Ruhanga w'eiguru, ahabw'okugwisibwa kubi baatatenkuriitwe, akabahayo omu mikono ya Nebukadeneeza Omukaludaaya omugabe wa Babulooni, yaasheenya egyo nju, yaatwara abantu Babulooni bari enkwata. Kwonka Kuuro omugabe wa Babulooni, omu mwaka gw'okubanza ogw'omu busingye bwe, akaragiira ku egi nju ya Ruhanga eshemereire kwombekwa. Kandi ebintu by'omu nju ya Ruhanga eby'ezaabu n'eby'efeeza, ebi Nebukadeneeza yaanyagire omuri hekalu ya Yerusaalemu, akabitwara omuri hekalu ya Babulooni, omugabe Kuuro yaabiiha omuri egyo hekalu ya Babulooni, baabiha omuntu orikwetwa Sheshebazaari, ou yaahindwire omutegyeki; yaamuragiira ati: Twara ebintu ebi, ogyende, obite omuri hekalu y'omuri Yerusaaleumu, enju ya Ruhanga egarukye eyombekwe omu kibanja kyayo. Bwanyima Sheshebazaari ogwo yaija, yaataho emisingi y'enju ya Ruhanga omuri Yerusaalemu; mbwenu okwiha obwo n'okuhitsya hati neekyombekwa, tekahweire. N'ahabw'ekyo, omugabe ku araakisiime, basherure omu nju y'eibiikiro ry'omugabe wa Babulooni, bareebe Kuuro ku araabe atararagiire kwombeka egi nju ya Ruhanga omuri Yerusaalemu. Haza obwo omugabe atutumeho eki arikusiima omu kigambo eki. Bwanyima Dario omugabe yaaragiira kusherura omu nju y'ebitabo by'ebyabaireho omuri Babulooni, omu baabaire babiika ebintu by'obuguzi bwingi. Bwanyima baasherura omuri Akimeta, ekikaari ky'obugabe eky'omu ishaza rya Media, baazooramu omuzingo gw'ekitabo ogwahandiikirwemu ebigambo ebirikugira biti: Omugabe Kuuro, omu mwaka gw'okubanza ogw'omu busingye bwe, akataho ekiragiro eki: Ebirikukwata aha nju ya Ruhanga ey'omuri Yerusaalemu, enju egyo eyombekwe, ebe omwanya ogw'okutambiramu ebitambo, emisingi yaayo eteebweho gye, ehame; obwemi bwayo bube mikono makumi mukaaga, n'obukiika bwayo mikono makumi mukaaga; egire emishorongo eshatu y'amabaare mahango n'omushorongo gumwe gw'emitambiko y'ebiti; eby'okugiihurira birugye omu ibiikiro ry'empiiha z'obugabe. Kandi ebintu by'enju ya Ruhanga, eby'ezaabu n'eby'efeeza, ebi Nebukadeneeza yaanyagire omuri hekalu ey'omuri Yerusaalemu, akabitwara Babulooni, babigarureyo, babite omuri hekalu egyo, buri kintu kigarukye omu mwanya gwakyo; mubite omu nju ya Ruhanga. Mbwenu iwe Tatenai omutegyeki w'ensi ya seeri y'Omugyera, na Shesari-bozenai, na bagyenzi baanyu abamashaza ab'ebyanga bya seeri y'Omugyera, mugume hangahari, mutagira eki mwakora ekirikuzibira omurimo gw'egyo nju ya Ruhanga; omutegyeki w'Abayuda n'abakuru baabo babe nibo baayombeka egyo nju ya Ruhanga omu kibanja kyayo. Kandi naataho ekiragiro ky'ebi mushemereire kukorera abo bakuru b'Abayudaaya ahabw'okwombeka enju ya Ruhanga; mwihe aha mpiiha z'obugabe ezirugire omu mushoro gw'abantu b'ensi ya seeri y'Omugyera, muteho omutima kuha abo bashaija eby'okwihurira omurimo, barekye kgira ekyabazibira kukora. Kandi eki bariba nibeetenga kyona, yaaba nimi z'ebimasha, empaya z'entaama nari entaama ahabw'ebitambo by'okwotsya kutambira Ruhanga w'eiguru, nari engano, omwonyo, viinyo nari amajuta, ebi abanyamurwa ba Yerusaalemu bariba nibeetenga, bagume babiheebwe buri izooba bitaribura, babone kuguma nibatambira Ruhanga w'eiguru ebitambo by'ekisooroora kirungi, kandi bashabire omugabe n'abatabani okugira amagara. Kandi nintaho ekiragiro nti: Omuntu weena rorihindura ekigambo ekyo, baryahigura enyomyo omu nju ye, bagimuhanikyeho, n'enju ye bagihindure orubungo. Kandi Ruhanga, owaagumizeyo eiziina rye, acwekyereze omugabe weena, nari abantu, abariimutsya emikono yaabo kuhindura ekiragiro eki, nari okusheenya egyo nju ya Ruhanga ey'omuri Yerusaalemu. Nyowe Dario, niinye naaragiira ekyo kiragiro; kihikiirizibwe n'obweziriki bwona. Bwanyima Tatenai omutegyeki w'ensi eya seeri y'Omugyera, na Shesari-bozenai na bagyenzi baabo baayezirika munonga kukora eki Dario omugabe yaaragiire, nk'ekigambo eki yaabatumireho oku kyabaire kiri. Abakuru b'Abayudaaya baayombeka, byagyenda gye ahabw'okuhanuura kwa nabi Hagai na Zekaria mwene Ido. Baayombeka, baaheza ahabw'okuragiirwa Ruhanga wa Israeli, kandi n'ahabw'ekiragiro ekyatairweho Kuuro na Dario na Aruta-gizakiseesi omugabe wa Perisi; egyo nju yaahwa aha kiro kya kashatu ky'okwezi kwa Adari, omu mwaka gwa mukaaga ogw'omu busingye bw'omugabe Dario. Bwanyima Abaisraeli, abanyamurwa, Abaleevi n'abandi abaarugire omu bukwatwa, baagira obugyenyi bw'okushoroora egyo nju ya Ruhanga baine okushemererwa. Ku baabaire nibagishoroora, baahonga enimi igana, empaya z'entaama magana abiri, n'abaana b'entaama magana aha; kandi baatamba empaya z'embuzi ikumi na ibiri kuba empongano z'okurihiirira ekibi ahabw'Abaisraeli boona, nk'omubaro gw'enganda zaabo oku gwabaire guri. Baata abanyamurwa omu mbu zaabo, nk'oku baabaire nibakuratana, n'Abaleevi baaza omu myanya yaabo, kuheereza Ruhanga omuri Yerusaalemu, nk'oku kyahandiikirwe omu kitabo kya Musa. Bwanyima abaarugire omu bukwatwa baijuka obugyenyi bw'Okuhingurwaho aha kiro kya ikumi na bina ky'okwezi kw'okubanza. Ahabw'okuba abanyamurwa n'Abaleevi bakaba beeyereize hamwe; boona bashemeire. N'ahabw'ekyo baita omwana gw'entaama gw'Okuhingurwaho ahabw'abaarugire omu bukwatwa boona, n'ahabwa beene waabo abanyamurwa, n'aabwabo bonka. Gwariibwa Abaisraeli abaarugire omu bukwatwa, n'abantu boona abaabaire beetaaniise n'ebihagaro by'abanyamahanga ab'omu nsi egyo, bakakwatanisa n'Abaisraeli kuramya MUKAMA Ruhanga wa Israeli. Baijuka obugyenyi bw'emigaati etatumbisiibwe, baamara ebiro mushanju nibashemererwa; ahabw'okuba MUKAMA akabaha okushemererwa, kandi yaahindura omutima gw'omugabe wa Asiria, yaabakunda, yaabahwera omu murimo gw'okwombeka enju ya Ruhanga, Ruhanga wa Israeli. Bwanyima y'ebyo omu busingye gwa Aruta-gizakiseesi, omugabe wa Perisi, hakaba hariho omushaija orikwetwa Ezera mwene Seraaya, mwijukuru wa Azaria, Azaria ya Hilukia, Hilukia ya Shalumu, Shalumu ya Zadoki, Zadoki ya Ahitubu, Ahitubu ya Amaria, Amaria ya Azaria, Azaria ya Merayoosi, Merayoosi ya Zerahia, Zerahia ya Uuzi, Uuzi ya Buuki, Buuki ya Abishua, Abishua ya Finehaasi, Finehaasi ya Eleazaari, mwene Arooni omunyamurwa omukuru; Ezera ogwo akaruga Babulooni, yainamuka kuza Yerusaalemu; kandi akaba ari omuhandiiki w'obwengye omu by'ebiragiro bya Musa, ebyahairwe MUKAMA Ruhanga wa Israeli. Omugabe yaamuha ebi yaashabire byona, ahabw'okuba omukono gwa MUKAMA Ruhanga we gukaba gumuriho. Kandi n'abani omu Baisraeli bainamuka hamwe nawe n'abamwe aha banyamurwa, Abaleevi, abeeshongozi, abakumiirizi n'abaheereza b'omuri hekalu, baaza Yerusaalemu omu mwaka gwa mushanju ogw'omu busingye bw'omugabe Aruta-gizakiseesi. Ezera yaahika Yerusaalemu omu kwezi kwa kataano omu mwaka gwa mushanju ogw'omu busingye bw'ogwo mugabe; ahakuba aha kiro ky'okubanza eky'okwezi kw'okubanza akatandika kuruga Babulooni, kandi aha kiro ky'okubanza omu kwezi kwa kataano yaahika Yerusaalemu, ahabw'okuba omukono gwa Ruhanga we omurungi gukaba gumuriho. Kandi Ezera ogwo akaba ataire omutima gwe aha kwega ebiragiro bya MUKAMA, n'okubyorobera, kandi n'okwegyesa Abaisraeli ebyo biragiro n'emigyenzo eyaatairweho. Egi niyo baruha ei omugabe Aruta-gizakiseesi yaahaire Ezera omunyamurwa, kandi omuhandiiki, owaabaire ari omunyabwengye omu by'ebiragiro bya MUKAMA n'ebi yaataireho ahabwa Israeli. Nyowe Aruta-gizakiseesi, omugabe w'abagabe, naakuhandiikira, Ezera omunyamurwa, kandi omuhandiiki w'ebiragiro bya Ruhanga w'eiguru, ninkuramutsya munonga, n'ebindi! Mbwenu nintaho ekiragiro nti: Omuntu weena omu Baisraeli, nari omu banyamurwa baabo nari ow'omu Baleevi, abari omu bugabe bwangye, orikwenda kuza Yerusaalemu atagyemirwe, agyende naiwe. Ahabw'okuba nyowe omugabe n'abahi b'obwengye bangye mushanju twakutuma ngu oze kubuuza ebya Yuda na Yerusaalemu, nk'ebiragiro bya Ruhanga waawe ebi oine oku biri, kandi otware efeeza n'ezaabu, ebi nyowe omugabe n'abahi b'obwengye bangye tutoijeire Ruhanga, otuura Yerusaalemu, ahabwaitu, hamwe n'efeeza yoona n'ezaabu ezi orishanga omu ishaza rya Babulooni ryona, hamwe n'emitoijo y'abantu n'abanyamurwa, ei baaraganiise kutoija n'omutima gwekundiire ahabw'enju ya Ruhanga waabo eri omuri Yerusaalemu. N'ahabw'ekyo oyezirikye munonga kugura n'empiiha ezo enimi empaya z'entaama n'abaana b'entaama hamwe n'empongano z'esaano, n'ez'eby'okunywa eby'okuhongwa nazo, mubitambire aha itambiro ry'enju ya Ruhanga waanyu omuri Yerusaalemu. Kandi ebirishaaga ahari ezo feeza n'ezaabu, iwe na beene waanyu, oku muryenda kubitwaza, mubitwaze kwo, nimukuratira ebi Ruhanga waanyu arikusiima. Kandi n'ebintu ebi ohairwe kukoresa omu nju ya Ruhanga waawe oryabimurikira omu maisho ga Ruhanga wa Yerusaalemu. Kandi ekindi kyona ekiriba nikyetengwa ahabw'enju ya Ruhanga waawe, eki oryenda kuha, okiihe omu ibiikiro ry'omugabe, okihe. Kandi nyowe, omugabe Aruta-gizakiseesi, naaragiira ababiiki b'omu nsi eya seeri y'Omugyera boona nti: Kyona eki Ezera omunyamurwa, kandi omuhandiiki w'ebiragiro bya Ruhanga w'eiguru, aribashaba, mukikore n'obweziriki bwona, okutarenzya aha talanta z'efeeza igana, encuro z'engano igana, enjoga za viinyo igana, entsimbo z'amajuta igana, n'omwonyo ogurengire ekigyero. Ekiriragiirwa Ruhanga w'eiguru kyona, kikorerwe kimwe ahabw'enju ye, ekiniga kye kitakaija aha mugabe n'abatabani. Kandi nitubamanyisa eby'abanyamurwa, Abaleevi, abeeshongozi, abakumiirizi, abaheereza b'omuri hekalu n'abandi bakozi b'omuri egyo nju ya Ruhanga boona oku baingana, ku mutarikwizibwa kubatoijesa emitoijo, nari okubahsoza omushoro, n'obu kwakuba okubahooza ehoozi. Kandi naiwe Ezera, nk'obwengye bwa Ruhanga waawe obu oine oku buri, oryataho abategyeki n'abaramuzi b'okucwa emanja z'abantu b'omu nsi ya seeri y'Omugyera, abarikumanya ebiragiro bya Ruhanga waawe boona; n'abatarikubimanya, muryaguma mubibeegyese. Kandi weena otariikiriza kworobera biragiro bya Ruhanga waawe n'eby'omugabe, aheebwe ekifubiro, atarikusaasirwa, eky'okwitwa, nari okubingwa, nari okunyagwa ebintu bye, nari okuteebwa omu kihome. Bwanyima Ezera yaagira ati: MUKAMA asiimwe, Ruhanga wa baatatenkuriitwe, ahabw'okuta ekintu nk'eki omu mutima gw'omugabe, okushemeza enju ya MUKAMA ey'omuri Yerusaalemu, kandi n'ahabw'okumpa okugirirwa embabazi omu maisho g'omugabe n'abahi b'obwengye be, n'omu maisho g'abategyeki be boona ab'obushoboorozi. Nikyo naahamiire ahabw'omukono gwa MUKAMA Ruhanga wangye ogwabaire gundiho, nkateerana abakuru bamwe omuri Israeli ngu twinamukane. Aba nibo bakuru b'amaju ga baishenkurubo, kandi oku nikwo kukuratana kw'oruzaaro rw'abaarugire naanye Babulooni omu busingye bw'omugabe Aruta-gizakiseesi. Omuri beene Finehaasi, Gereshoni; omuri beene Itamaari Danieli; omuri beene Daudi Hatushi; omuri beene Shekania. Omuri beene Paroshi Zakaria owaahandiikirwe hamwe n'abashaija igana na makumi ataano. Omuri beene Pahasi-moabu Eliehoenai mwene Zerahia, kandi ogwo akaba ari hamwe n'abashaija magana abiri. Omuri beene Zatu Shekania mwene Yahazieli, hamwe n'abashaija magana ashatu. Omuri beene Adini Ebedi mwene Yonasaani hamwe n'abashaija makumi ataano. Omuri beene Elamu Yeshaya mwene Atalia hamwe n'abashaija makumi mushanju. Omuri beene Shefatia Zebadia mwene Mikaeli hamwe n'abashaija makumi munaana. Omuri beene Yoabu Obadia mwene Yehieli, hamwe n'abashaija magana abiri na ikumi na munaana. Omuri beene Baani Shelomiisi mwene Yosifia hamwe n'abashaija igana na makumi mukaaga. Omuri beene Bebai Zekaria mwene Bebai hamwe n'abashaija makumi abiri na munaana. Omuri beene Azigaadi Yohanaani mwene Hakataani hamwe n'abashaija igana na ikumi. Omuri beene Adonikaamu abaizire bwanyima, amaziina gaabo Elifeleti, Yeueli, na Shemaaya hamwe n'abashaija makumi mukaaga. Omuri beene Biguvai Usai na Zakuri hamwe n'abashaija makumi mushanju. Abo boona nkabateeranira aha mugyera Ahava, twateeraho ensiisira, twamaraho kashatu. Ku naabaire niinyetegyereza abantu n'abanyamurwa, naashanga hatarimu n'omwe ow'omuri beene Leevi. Naatuma kweta Eliezeeri, Arieli, Shemaya, Elinasani, Yaribu, Elinasani, Nasani, Zekaria na Meshulaamu, abashaija bakuru, hamwe na Yoyaribu na Elinasani abaabaire bari abashaija abarikwetegyereza, naabatuma ahari Ido, omutegyeki w'ekyaro ekirikwetwa Kasifia, naabagambira ebi baraagambire Ido na beene ishe abaheereza b'omuri hekalu abaabaire bari omuri ekyo kyaro, ngu batwoherereze abaheereza by'okukora omu nju ya Ruhanga waitu. Ahabw'omukono gwa Ruhanga waitu omurungi ogwabaire guturiho, baatureetera omushaija orikwetegyereza ow'omuri beene Mahili mwene Leevi mwijukuru wa Israeli, orikwetwa Sherebia hamwe n'abatabani na beene waabo, boona ikumi na munaana; na Hashabia hamwe na Yeshaaya ow'omuri beene Merari, na beene ishe na batabani baabo, boona makumi abiri; otabariireho baheereza b'omuri hekalu magana abiri na makumi abiri, abu Daudi n'abatware be baatooraine kuheereza Abaleevi. Abo boona baagambwaho nk'oku amaziina gaabo gaabaire gari. Bwanyima naarangira ahari ogwo mugyera Ahava, ku habaho okwesiibyakwo, ngu tubone kwecureeza omu maisho ga Ruhanga waitu, tumuhabuzeho omuhanda gugororokire ahabwaitu, ahabw'abaana baitu abato n'ahabw'ebintu byaitu byona; ahabw'okuba nkagira enshoni z'okushaba omugabe omutwe gw'engabo z'abaserukare n'ab'aha mbaraasi kturinda abazigu omu muhanda, ahakuba tukaba twagambiire omugabe tuti: Omukono gwa Ruhanga waitu guri aha barikumusherura boona kubagirira gye; kwonka amaani ge n'ekiniga kye birwanisa abamutsigaho boona. Tutyo twayesiibyakwo, twashaba Ruhanga waitu nitumweshengyereza; yaahurira okweshengyereza kwaitu. Bwanyima naatoorana abakuru ikumi na babiri omu banyamurwa, Sherebia na Hashabia n'abandi ikumi omuri beene waabo. Naabapimira efeeza n'ezaabu n'ebintu, ebyatoizirwe omugabe n'abahi b'obwengye be n'abatware be n'Abaisraeli boona abaabaire bari aho, ahabw'enju ya Ruhanga waitu. Ntyo naabakwatsa etalanta z'efeeza magana mukaaga na makumi ataano, n'ebintu by'efeeza eby'etalanta igana n'etalanta z'ezaabu igana, n'enyabya z'ezaabu makumi abiri eza dariki rukumi, n'ebintu bibiri by'emiringa mirungi ekuubirwe eby'obuguzi bwingi nk'obw'ezaabu. Naabagira nti: Muri abeereziibwe MUKAMA, kandi ezi feeza n'ezaabu n'emitoijo ei baatoijeire MUKAMA Ruhanga wa baashwenkuriimwe n'omutima gwekundiire. Mubibiikye kandi mubirinde, okuhitsya obu muribipimira omu maisho g'abanyamurwa abakuru n'Abaleevi n'abakuru b'amaju ga baishenkuru b'Abaisraeli omu bishengye by'enju ya MUKAMA omuri Yerusaalemu. Batyo abanyamurwa n'Abaleevi baayakiira efeeza n'ezaabu n'ebindi bintu, nk'oku oburemeezi bwabyo bwabaire buri, kubitwara Yerusaalemu omu nju ya Ruhanga waitu. Bwanyima aha kiro kya ikumi na bibiri ky'okwezi kw'okubanza twaruga aha mugyera Ahava kuza Yerusaalemu; omukono gwa Ruhanga waitu gwatugumaho, yaatujuna omu mikono y'abazigu baitu, n'abaabaire batugwereire omu muhanda. Ku twahikire Yerusaalemu, twahamara ebiro bishatu; aha izooba rya kana twapimira efeeza n'ezaabu n'ebindi bintu omu nju ya Ruhanga waitu, twabikwatsa Meremoosi omunyamurwa mwene Uriya, owaabaire ari hamwe na Eleazaari mwene Finehaasi, bakwataniise n'Abaleevi Yozabaadi mene Yeshua na Noadia mwene Binui. Byona byabarwa, byapimwa, kandi oburemeezi bwa buri kintu bwahandiikwa. Bwanyima abaagarukire nibaruga omu bukwatwa baatambira Ruhanga wa Israeli ebitambo by'okwotsya, enimi ikumi na ibiri ahabwa Israeli yoona, empaya z'entaama makumi mwenda na mukaaga, abaana b'entaama makumi mushanju na mushanju, kandi baahonga empaya z'embuzi ikumi na ibiri kuba ekitambo ky'okurihiirira ekibi. Ebyo byona byaba ekitambo ky'okwokyeza MUKAMA. Kandi baaha abategyeki b'omugabe n'abamashaza b'ensi ya seeri y'Omugyera ebiragiro by'omugabe; nabo baahwera abantu n'enju ya Ruhanga. Ebyo byona ku byahweire, abatware bampika haihi, bangira bati: Abantu ba Israeli n'abanyamurwa n'Abaleevi tibeetaaniise na bantu b'ensi ezi hamwe n'ebihagaro byabo, Abanyakanaani, Abahiiti, Abaperizi, Abayebusi, Abaamoni, Abamoabu, Abanyamisri n'Abaamori; ahabw'okuba bashweire bamwe omuri bahara baabo, kand baabashwererera na batabani baabo; n'ahabw'ekyo eihanga eririkwera ryejwangize n'abanyamahanga b'omuri ezi nsi. Kandi abategyeki n'abakuru nibo bakirize abandi kukora ekyo kicumuro. Ku naahuriire ebyo, naataagura ebijwaro n'omunagiro gwangye, naayemaanyura eishokye omu mutwe, kandi n'obureju, naashutama ahansi nshobeirwe munonga. Bwanyima abantu boona, abu ebigambo bya Ruhanga wa Israeli byareeteire kutetema ahabw'ekicumuro ky'abaarugire omu bukwatwa, baateeranira ahu naabaire nshutami nshobeirwe, okuhitsya aha bunaku bw'okutamba ekitambo ky'omu mwabazyo. Obunaku bw'ekitambo ky'omu mwabazyo ku bwahikire, naimuka ahu naabaire nyecureereize, ebijwaro byange n'omunagiro gwangye bitaagukire, naatsimba amaju, naateega MUKAMA Ruhanga wangye emikono, ningira nti: Ai Ruhanga wangye, nyine enshoni z'okwimutsya amaihso kukureeba, nimbwerabwera omu maisho gaawe, Ruhanga wangye; ahabw'okuba ebibi byaitu bikanyire, byatukira aha mutwe, n'orubanja rwaitu rwatuuma, rwahika omu iguru. Okuruga omubiro bya baatatenkuriibwe tutuura twine orubanja ruhango n'okuhitsya hati; kandi ebicumuro byaitu nibyo byatureeteire hamwe n'abagabe baitu n'abanyamurwa baitu kuheebwayo omu mikono y'abagabe b'ezi nsi, okwitwa rurara, okutwarwa omu bukwatwa, okunyagwa n'okuhemuka, nk'oku kiri na hati. Kwonka omu biro ebi ebikye MUKAMA Ruhanga waitu ayorekire embabazi ze, yaagira abu yaatutsigiraho, yaatuha omwanya guhamire omu Mwanya gwe ogurikwera, ngu abone kushemuura amaihso gaitu, n'okutugaruramu otugara omu buhuuku bwaitu; ahakuba kwo turi abahuuku; kwonka Ruhanga tatutsigireho mubuhuuku bwaitu, kureka atworekire embabazi ze omu maisho g'abagabe b'Abaperisi; yaatugaruramu otugara, ngu tubone agombeka enju ya Ruhanga waitu, okuhunduuza ahasiisikaire, n'okutubeera orugo rw'okuturinda omuri Yuda na Yerusaalemu. Mbwenu, ai Ruhanga waitu, ka waatutambiire oti, ekindi nitwenda kugamba ki? Ahabw'okuba tukareka kworobera ebiragiro byawe, ebi waaragiira nooraba omu bairu baawe baanabi, noogira oti: Ensi ei murikuzamu kukubuura n'ensi esiisikaire ahaba'ebihagaro by'abantu baamwo, n'ebirikunugwa byabo ebigiijwize, okutashemera kukshaagaana. N'ahabw'ekyo mutarihingira bahara baanyu batabani baabo, nari kushwererera batabani baanyu bahara baabo, n'obu kwakuba okubendeza obusingye nari okuba gye, mubone kuba ab'amaani, n'okurya ebirungi by'ensi, kandi n'okugitsigira abaana baanyu, ekaba obuhunguzi bwabo obw'ebiro byona. Mbwenu nk'oku ebi byona byatubaireho ahabw'ebibi ebi twakozire, n'ahabw'orubanja rwaitu ruhango, haza iwe, Ruhanga waitu, okatuha ekifubiro ekitakuuraine na bibi byaitu, kandi okatutsigiraho ekicweka kirikwingana kiti, mbwenu tugarukye tushiishe ebiragiro byawe, tushwererane n'amahanga agarikukora ebirikunugwa biti? Torikwija kutugirira ekiniga, okatumaraho, hakabura owaahonokaho, nari owaakira? Ai MUKAMA Ruhanga wa Israeli, ori ow'amazima, ahabw'okuba tutsigaireho turi ekicweka ekyahonokireho, nk'oku kiri hati. Mbwenu reeba, turi aha omu maisho gaawe, tusingirwe orubanja; kandi tihaine orikubaasa kwemerera omu maisho gaawe ahabw'ekyo. Ezera ku yaabaire naashaba, naayatura ebibi, naarira naayetuura ahansi omu maisho g'enju ya Ruhanga, omutwe muhango munonga gw'abashaija n'abakazi n'abaana gwaruga omuri Israeli, gwateeranira ah'ari; kandi abo bantu nabo baarira munonga. Bwanyima Shekania mwene Yehieli, ow'omuri beene Elamu, yaagambira Ezera ati: Tucumwire ahari Ruhanga waitu, twashwera abakazi b'abanyamahanga, kwonka n'obu kiraabe kiri kityo, na hati tukiine amatsiko ahabwa Israeli. N'ahabw'ekyo ka turagaane na Ruhanga waitu, tushende abakazi abo boona n'abaana baabo, nk'obwengye bwa mukama wangye n'obw'abarikutetema ahabw'ekiragiro kya Ruhanga waitu, oku buri; kandi ka kikorwe, nk'oku ebiragiro birikuragiira. Imuka ahakuba n'omurimo gwawe, kandi naitwe tukwataniise naiwe; ba ow'amaani, okikore. Ahonaaho Ezera yaimuka, yaarahiza abakuru b'omu banyamurwa, n'Abaleevi, n'Abaisraeli boona, ku bakora nk'oku kigambirwe. Batyo baarahira. Bwanyima Ezera yaaruga ahu yaabaire ari omu maisho g'enju ya Ruhanga, yaataaha omu kishengye kya Yehohanani mwene Eliashibu, yaaraaramu atariire n'obu kwakuba okunywa amaizi; ahakuba akaba naasaasibwa okucumura kw'abaarugire omu bukwatwa. Bwanyima baaranga omuri Yuda yoona na Yerusaalemu, ngu abantu boona abaarugire omu bukwatwa bateeranire Yerusaalemu; kandi ngu omuntu weena ku araabe atahikireyo omu biro bishatu, ebintu bye byona binyagwe, kandi nawe acuubwe omu mutwe gw'abaarugire omu bukwatwa, nk'oku abategyeki n'abakuru baaragiire. Bwanyima abashaija ba Yuda na Benyamiini boona baateeranira Yerusaalemu, ebyo biro bishatu bitakahweire; obwo kukaba kuri okwezi kwa mwenda, aha kiro kyakwo kya makumi abiri. Abantu boona baashutama omu kibuga ky'omu maisho g'enju ya Ruhanga, nibatetema ahabw'ekyo kigambo, n'ahabw'enjura nyingi. Ezera omunyamurwa yaayemerera, yaabagira ati: Mukacumura, mwashwera abakazi b'abanyamahanga, mwayongyerera Israeli orubanja. N'ahabw'ekyo hati mwaturire MUKAMA Ruhanga wa baashwenkuriimwe ekibi kyanyu, mukore eki arikwenda; mwetaanise n'abantu b'omuri egi nsi kandi n'abanyamahangakazi. Ahonaaho abantu boona abaabaire bateeraniireyo baagarukamu n'eiraka rihango bati: Nikwo kiri; tushemereire kukora, nk'oku waagamba. Kwonka abantu ni baingi; kandi n'obunaku bw'enjura nyingi; titurikubaasa kwemerera aheeru. Kandi omurimo ogu ti gw'ekiro kimwe nari bibiri; ahakuba tukacumura munonga omu kigambo eki. Abakuru baitu ka beemerere omu iziina ry'eihanga ryona; bwanyima ab'omu ndembo zaitu boona, abaashweire abanyamahangakazi, baije omu bunaku obu bateereirweho, hamwe n'abakuru n'abaramuzi aba buri rurembo, okuhitsya obu ekiniga kya Ruhanga waitu ekingi, eki atugiriire ahabw'ekigambo eki, kiraaturugyeho. Kwonka Yonasaani mwene Asaheeli na Yahazeya mwene Tikuva baayanga egyo naama, kandi Meshulaamu na Shabesai Omuleevi baikirizana nabo. Batyo abaarugire omu bukwatwa baaba nikwo baatwaza. Ezera omunyamurwa yaatoorana abashaija, abakuru b'amaju ga baishenkurubo, nk'oku ago maju gaabaire gari, kuba abajwekyerwa nk'oku amaziina gaabo gaabaire gari. Aha kiro ky'okubanza ky'okwezi kwa ikumi baashutama kwetegyereza ebyo bigambo, kandi aha kiro ky'okubanza eky'okwezi kw'okubanza baashangwa baaherize ebigambo by'abashaija boona abaabaire bashweire abanyamahangakazi. Omuri batabani b'abanyamurwa abaashweire abanyamahangakazi baashangamu Maaseya, Eliezeeri, Yaribu, na Gedalia, ab'omuri beene Yeshua mwene Yozadaaki na beene ishe. Baarahira kushenda abakazi baabo, kandi empongano yaabo y'okwihaho ekibi ekaba eri empaya y'entaama ey'omu busyo ahabw'orubanja rwabo. Omuri beene Imeri: Hanani na Zebadia. Omuri beene Harimu: Maaseya, Eliya, Shemaaya, Yehieli na Uziya. Omuri beene Pashihuuri: Elioenai, Maaseya, Ishimaeli, Netaneeli. Yozabaadi, na Elasa. Omu Baleevi: Yozabaadi, Shimei, Kelaya (niwe Keliita), Pesahia, Yuda, na Eliezeeri. Omu beeshongozi, Eliashibu. Omu bakumiirizi, Shalumu, Telemu, na Uuri. Ab'omuri Israeli: omuri beene Paroshi, Ramia, Izia, Malukiya, Miyamiini, Eleazaari, Hashabia na Benaaya. Omuri beene Elamu: Matania, Zekaria, Yehieli, Abudi, Yeremoosi na Eliya. Omuri beene Zaatu: Elio-enai, Eliashibu Matania, Yeremoosi, Zabadi na Aziza. Omuri beene Bebai: Yehohanani, Hanania, Zabai, na Asulai. Omuri beene Baani; Meshulaamu, Maluki, Adaya, Yashubu, Sheali na Yeremoosi. Omuri beene Pehasi-moabu: Aduna, Kelali, Benaaya, Maaseya, Matania, Bezaleeli, Binui, na Manaase. Omuri beene Harimu: Eliezeeri, Ishiya, Malukiya, Shemaaya, Shimeoni, Benyamiini, Maluki, na Shemaria. Omuri beene Hashumu: Metanai, Matasa, Zabadi, Elifeleti, Yeremai, Manaase, na Shimei. Omuri beene Baani: Maadai, Amuraamu, Ueli, Benaaya, Bedeya, Keluhi, Vania, Meremoosi, Eliashibu, Matania, Matenai, na Yaasu. Omuri beene Binui: Shimei, Shelemia, Nasani, Adaaya, Makundebai, Shashai, Sharai, Azareeli, Shelemia, Shemaria, Shalumu, Amaria na Yosefu. Omuri beene Neebo; Yeyeli, Matitia, Zabadi, Zebina, Yadai Yoeli na Benaaya. Abo boona bakaba bashweire abanyamahangakazi, baababinga n'abaana baabo. Ebigambo bya Nehemia, mwene Hakalia. Eizooba rimwe omu kwezi kwa Kisileevi omu mwaka gwa makumi abiri, nkaba ndi omu rurembo Suusa, Hanaani, omwe ahari beene waitu, yaija n'abashaija nibaruga Yuda; naababuuza eby'Abayudaaya, abaahonokire batatwarwe omu bukwatwa, n'ebya Yerusaalemu. Bangira bati: Abaahonokire batatwarwe omu bukwatwa, abari omuri eryo ishaza, bari omu busaasi bwingi, n'omu kuhemuka kuhango; orugo rw'amabaare orwa Yerusaalemu rusheenyirwe, n'amarembo gaayo gacwekyereziibwe n'omuriro. Ku naahuriire ebigambo ebyo, naashutama ahansi, naarira, naamara ebiro ninganya; naaguma niinyesiibyakwo, kandi ninshaba omu maisho ga Ruhanga w'eiguru. Naagira nti: Ai MUKAMA, Ruhanga w'eiguru, ori Ruhanga Nyamuhanga orikutiinwa, orinda endagaano kandi ogirira embabazi abakukunda, bakoorobera ebiragiro byawe, tega okutu, kandi oreebe n'amaisho, ohurire okushaba kw'omwiru waawe, oku ndikushaba omu maisho gaawe nyomushana na nyekiro ahabw'Abaisraeli abairu baawe, niinyatura ebibi byabo, ebi twakucumwireho. N'ekya buzima, nyowe n'enju ya tata tukacumura. Tukakora ebitahikire ahariiwe, titwayorobera biragiro, ebyatairweho n'eby'emigyenzo ebi waaragiire omugaragwa waawe Musa. Ijuka ekigambo eki waaragiire omugaragwa waawe ogwo, noogira oti: Ku muricumura, ndyabataataanisiza omu mahanga; kwonka ku muringarukira, mwayorobera ebiragiro byangye, mwabikora, n'obu muriba mutaataanisiziibwe okwo hare aha muheru gw'ensi, ndyabateeranira hamwe, mbaiheyo, mbareete omu nsi ei naatooraine kugumyamu eiziina ryangye. N'abairu baawe, kandi abantu baawe, abu waacungwire n'amaani gaawe amaingi, kandi n'omukono gwawe ogw'amaani. Ai MUKAMA, tega okutu kwawe, ohurire okushaba kw'omwiru waawe, n'okw'abairu baawe, abashemerererwa okutiina eiziina ryawe; ohe omwiru waawe omugisha eri izooba, agirirwe embabazi omu maisho g'omushaija ogu. (Omu bunaku obwo nkaba ndi omuheereza wa viinyo y'omugabe.) Omu kwezi kwa Nisani omu mwaka gwa makumi abiri ogw'omu busingye bwa Aruta-gizakiseesi, eizooba rimwe viinyo ekaba eri omu maisho g'omugabe naagiihaho, naagimuha. Obundi bwona nkaba ntakaguubwaga nti kubi omu maisho ge. Omugabe yambuuza ati: Ahabw'enki nooreebeka ogwirwe kubi, haza otarwaire? Ekyo ti kindi, kureka n'obusaasi bw'aha mutima. Ku naakihuriire, naatiina munonga. Naagira omugabe nti: Karamaare, Nyakusinga! Ekyakunzibiire kuguubwa kubi niki, haza kunu orurembo orurimu ebituuro bya baatatenkuru, rwabaire amatongo, n'amarembo gaarwo gaacwekyereziibwe n'omuriro? Bwanyima omugabe yangira ati: Mbwenu nooshaba ki? Ntyo naashaba Ruhanga w'eiguru. Bwanyima naagira omugabe nti: Nyakusinga omugabe, ku oraabe nookisiima, kandi nyowe omwiru waawe nyine obushongore omu maisho gaawe, nyohereza Yuda, omu rurembo rw'ebituuro bya baatatenkuru, ngarukye ndwombekye. Omugabe, omwigarire amushutami aha rubaju, yangira ati: Noija kumarayo mwanya ki, kandi oryagaruka ryari? Atyo omugabe yaasiima kuunyohereza; naanye naaragaana nawe obunaku. Bwanyima naagira omugabe nti: ku oraabe nookisiima, Nyakusinga, bampe amabaruha g'okutwarira abamashaza ba seeri y'Omugyera, baanyikirize kurabamu kuhika Yuda; kandi mpeebwe n'ebaruha y'okutwarira Asafu, omurinzi w'ekibira ky'omugabe, abone kumpa emiti y'okwihamu enkingi z'amarembo g'ekigo kya hekalu, n'ey'orugo rw'orurembo, kandi n'ey'enju ei ndaataahemu. Omugabe yaanyikiriza ebi naashaba; ahakuba omukono gwa Ruhanga wangye omurungi gukaba gundiho. Bwanyima naaza aha bamashaza ba seeri y'Omugyera, naabaha amabaruha g'omugabe. Kandi omugabe akaba ayohereize abakuru b'engabo n'ab'aha mbaraasi kunshagara. Kwonka Sanibalati Omuhoroni na Tobia omuhuuku Omuamoni, ku baahuriire ngu hariho oizire kukorera Abaisraeli ebirungi, kyabagwisa kubi mononga. Ntyo naaza Yerusaalemu, naamarayo ebiro bishatu. Bwanyima naimuka nyekiro n'abantu bakye; kandi tinaagambira muntu weena eki Ruhanga wangye antaire aha mutima kukorera Yerusaalemu. Kandi nkaba ntaine ndiijo mbaraasi kureka ei naagyendeireho. Ekyo kiro naashohora, naaraba omu irembo ry'omu ruhanga, naahika aha iziba ry'Ekijoka, n'aha irembo ry'orubungo, naayetegyereza engo za Yerusaalemu, ezaabaire zisheenyukire, n'amarembo gaarwo agaabaire gacwekyereziibwe n'omuriro. Ntyo naagumizamu naahika aha irembo ry'enshuro, n'aha kiyanja ky'omugabe, kwonka naabura ah'okurabya embaraasi ei naabaire ntembire. Bwanyima ekyo kiro nainamuka orwo ruhanga, naayetegyereza orwo rugo; bwanyima naakuba, naaraba omu irembo ry'oruhanga, naagarukayo. Kandi abategyeki tibaamanya i naaba ngiire, nari eki naaba ninkora; kandi nkaba ntakagambiire Bayudaaya, abanyamurwa, abakungu, abatware, nari abandi abaabaire bari ab'okukora omurimo. Bwanyima naabagira nti: Nimureeba akabi aku turimu, Yerusaalemu oku ebaire amatongo, n'amarembo gaayo oku gahiire. Mwije twombekye orugo rwa Yerusaalemu, turekye kuguma nitushekyererwa. Kandi naabateekyerereza oku omukono gwa Ruhanga wangye gwambereire murungi, kandi n'ebi omugabe yangambiire. Baagira bati: Ka twimukye, twombekye. Batyo baayeteera ebinyomyo kukora omurimo ogwo omurungi. Kwonka Sanibalati Omuhoroni na Tobila omuhuuku Omuamoni, na Geshemu Omuharabu, ku baakihuriire, baatushekyerera, baatugaya nibagira bati: Mbwenu eki nimukora ki? Nimwenda kugomera omugabe? Naanye naabagarukamu nti: Ruhanga w'eiguru naija kutuha omugisha, kandi itwe abairu be nitwija kwimuka, twombekye; kwonka imwe timwine mugabo, nari obushoboorozi, n'obu kyakuba ekiijutsyo omuri Yerusaalemu. Bwanyima Eliashibu omunyamurwa omukuru yaimuka na beene ishe abanyamurwa, baayombeka eirembo ry'entaama. Baarishoroora, baaritamu enyigi. Bwanyima baashoroora orugo okuhika aha munaara gwa Hamea, n'okuhika aha munaara gwa Hananeeli. Haakurataho aba Yeriko; nabo baakuratwa Zakuri mwene Imuri omu kwombeka. Batabani ba Hasena baayombeka eirembo ry'eby'enyanja; baabyara enkingi zaaryo, baatamu enyigi zaaryo, ebyoma bayryo by'okurikingisa, n'empimbi zaaryo. Baakuratwa Meremoosi mwene Uriya mwijukuru wa Hakozi, yaahunduuza; haataho Meshulaamu mwene Berekia, mwijukuru wa Meshezabeeli, yaahunduuza; haataho Zadoki mwene Baana, yaahunduuza. Haataho aba Tekoa, baahunduuza; kwonka abakungu baabo tibarataire mutima ha murimo gwa mukama waabo. Yoyada mwene Pasea, na Meshulaamu mwene Besodeia baahunduuza eirembo erya ira; baabyara enkingi zaaryo, baatamu enyigi zaaryo, ebyoma byaryo by'okurikingisa, n'empimbi zaaryo. Haataho Melatia owa Gibeoni, yaahunduuza na Yadoni owa Meronoosi, abashaija ba Gibeoni na Mizipa, abaabaire bari omu butegyeki bw'omutegyeki w'ensi eya seeri y'Omugyera. Haataho Uzieli, mwene Haruhaaya, ow'omu baheesi b'ezaabu, yaahunduuza. Haataho Hanania, omwe aha barikujwanzya emigaju, yaahunduuza. Bo baagaruraho orugo rwa Yerusaalemu okuhika aha Rugo orugango. Haataho Refaaya mwene Huuri, omutegyeki w'ekicweka kya Yerusaalemu; yaahunduuza. Haataho Yedaaya mwene Harumaafu, yaahunduuza ahashungaine n'enju ye; haataho Hatushi mwene Hashabuneia, yaahunduuza. Malakiya mwene Harimu na Hashubu mwene Pahasi-moabu baahunduuza ekicweka ky'orugo, n'omunaara gw'amateekyero. Haataho Shalumu mwene Haloheeshi, omutegyeki w'ekicweka kya Yerusaalemu, yaahunduuza, we na bahara be. Hanuuni n'abatuuzi ba Zanoa baahunduuza eirembo ry'Oruhanga; baaryombeka, baatamu enyigi zaaryo, ebyoma byaryo ey'okurikingisa, n'empimbi zaaryo; kandi baahunduuza ekicweka ky'orugo kya mikono rukumi okuhika aha irembo ry'orubungo. Malakiya mwene Rekabu, omutware w'eishaza rya Besi-hakeremu, yaahunduuza eryo irembo ry'orubungo; yaaryombeka, yaatamu enyigi zaaryo, ebyoma byaryo eby'okurikingisa, n'empimbi zaaryo. Shalumu mwene Koluhoze, omutware w'eishaza rya Mizipa, yaahunduuza eirembo ry'enshuro; yaaryombeka, yaarishweka, yaatamu enyigi zaaryo, ebyoma byaryo eby'okurikingisa, n'empimbi zaaryo; kandi yaayombeka orugo rw'ekiyanja kya Sheela, ekyabaire kiri omu musiri gw'omugabe, okuhika aha matembero, agarikushuuma nigaruga omu rurembo rwa Daudi. Haataho Nehemia mwene Azubuuki, omutware w'ekicweka ky'eishaza rya Besi-zuuri, yaahunduuza okuhika aharikureebana n'ebituuro bya Daudi, aha biyanja ebi baatibire, n'aha nju y'amamanzi. Yaakuratwa Abaleevi; Rehumu mwene Baani, haataho Hashabia, omutware w'ekicweka ky'eishaza rya Keila, yaahunduuza ahabw'eishaza rye. Haataho beene waabo, baahunduuza; Bavai mwene Henadaadi omutware w'ekicweka ky'eishaza rya Keila; haataho Ezeri mwene Yehsua, omutware wa Mizipa, yaahunduuza ekindi kicweka, ekirikureebana n'ah'orikwinamukira nooza omu ibiikiro ry'eby'okurwanisa aha Keekubo. Haataho Baruki mwene Zabai, yaahunduuza ekindi kicweka, okwiha aha Keekubo okuhika aha rwigi rw'enju ya Eliashibu omunyamurwa omukuru. Haataho Meremoosi mwene Uriya, mwijukuru wa Hakozi, yaahunduuza ekindi kicweka, okwiha ahari orwo rwigi okuhika aha muheru gw'egyo nju. Yaakuratwa abanyamurwa, ab'omu ruhita, baahunduuza. Haataho Benyamiini na Hashubu, baahunduuza ahashungaine n'enju yaabo. Haataho Azaria mwene Maaseya, mwijukuru wa Anania, yaahunduuza aha rubaju rw'enju ye. Yaakuratwa Benui, mwene Henadaadi, yaahunduuza ekindi kicweka, okuruga aha nju ya Azaria okuhika aha Keekubo. Palali mwene Uzai yaahunduuza aharikureebana n'Akeekubo, n'aha munaara ogukwataine n'enju y'omugabe ey'aharuguru, omu kibuga ky'abarinzi. Yaakuratwa Pedaya mwene Paroshi n'abaheereza b'omuri hekalu, abaabaire batwire Ofeli, baahunduuza okuhika ahashungaine n'eirembo ry'amaizi aha rubaju rw'oburugwa-izooba, n'omunaara ogukwataine n'orwo rugo. Haataho aba Tekoa, baahunduuza ekindi kicweka ekirikureebana n'omunaara muhango ogukwataine n'orwo rugo, okuhika aha rugo rwa Ofeli. Aharuguru y'eirembo ry'embaraasi abanyamurwa baahahunduuza, buri omwe yaahunduuza ahashungaine n'enju ye. Baakuratwa Zadoki mwene Imeri; yaahunduuza aharikureebana n'enju ye. Haataho Shemaaya, mwene Shekania, omurinzi w'eirembo ry'oburugwa-izooba, nawe yaahunduuza. Haataho Hanania mwene Shelemia, na Hanuni mutabani wa Zalafu owa mukaaga, baahunduuza ekindi kicweka. Haataho Meshulaamu mwene Berekia, yaahunduuza ahashungaine n'ekishengye kye. Yaakuratwa Malukiya, omwe aha baheesi b'ezaabu; yaahunduuza okuhika aha nju y'abaheereza by'omuri hekalu, n'ey'abashuubuzi, aharikureebana n'eirembo ry'eiteeraniro, n'okuhika aha kishengye kya ruguru eky'aha Keekubo. Kandi abaheesi b'ezaabu n'abashubuuzi baahunduuza ahagati y'ekyo kishengye ekya ruguru eky'aha keekubo n'eirembo ry'entaama. Sanibalati ku yaahuriire ngu nitwombeka orugo rw'amabaare, yaaguubwa kubi, yaagira ekiniga kingi, yaateerera Abayudaaya enaku. Yaagambira omu maisho ga beene ishe, n'omu maisho g'eihe rya Samaria, ati: Ziriya ntakimazire z'Abayudaaya nizikora ki? Nibenda kweyombekyera ekigo? Nibenda kutamba ebitambo? nibenda kwombeka ngu baherezeho? Nibabaasa kutabuura emabaare omu mituumo y'ebyasheenyukire, haza gaabaire gaahiire? Reero Tobia, owaabaire amuri aha rubaju, nawe yaagira ati: N'ekya buzima! Orwo rugo rwabo rw'amabaare, oru barikwombeka, muha ku ekurwemereraho, ekaarubandika ahansi. Ntyo naashaba ningira nti: Ai Ruhanga waitu, hurira; ahabw'okuba tugayirwe. Ebijumo ebi batujumire, obibagarureho, kandi obaheyo, batwarwe omu ndiijo nsi bari enkwatwa, banyagirweyo. Otashwekyerera orubanja rwabo, kandi n'ekibi kyabo kitaragazibwa omu maisho gaawe; ahakuba bakugwisiize kubi omu maisho g'abombeki. Tutyo twayombeka orugo, twaruteerana rwona, rwahika rwagati; ahabw'okuba abantu bakeezirika baakora. Kwonka Sanibalati na Tobia n'Abaharabu n'Abaamoni n'aba Ashidoodi ku baahuriire ngu omurimo gw'okuhunduuza engo za Yerusaalemu nigugyenda omumaisho, kandi ngu ahaasheenyukire hatandikire kuteeranwa, baagira ekiniga kingi; boona baagira enaama y'okuza kurwanisa Yerusaalemu, n'okugirabanisamu. Kwonka itwe twashaba Ruhanga waitu, twataho abarinzi b'okurinda nyomushana na nyekiro. Bwanyima Abayuda baagira bati: Abarikwekorera baahwa amaani, kandi ebisheenyuka bikiri bingi; n'ahabw'ekyo titurikubaasa kwombeka rugo. Abazigu baitu baagira bati: Tibarikwija kukimanya, n'obu kwakuba okutureeba, okuhitsya obu turaabahikye ahagati, tukabaita, tukabazibira kukora. Abayudaaya abaabaire batwire n'abo bazigu baitu ku baizire, baaguma nibatugambira, nangwa baahitsya emirundi ikumi, nibagira ngu abo bazigu nibaija kuruga hoona-hoona ahu batwire, batuteere. Nikyo naateereire abantu omu buhanga enyima y'orugo, n'aha mitwe y'obubungo, nk'oku emiryango yaabo yaabaire eri, baine zaarurara n'amacumu n'amata. Ku naayetegyereize, naimuka, naagambira abakungu n'abatware n'abandi boona nti: Mutabatiina. Mwijukye Mukama, omukuru kandi orikutiinisa, murwanirire beene waanyu, batabani baanyu, bahara baanyu, abakazi baanyu n'amaka gaanyu. Abazigu baitu ku baahuriire ngu tukimanyire, kandi ngu Ruhanga acwire busha enaama yaabo, twena twagaruka aha rugo, buri muntu aha murimo gwe. Okuruga ahari eryo izooba, ekicweka kime kya kabiri ky'abashaija bangye kyaguma aha murimo gw'okwombeka, kimwe kya kabiri ekindi kyakwata amacumu, engabo, amata n'ebijwaro by'ebyoma eby'okurwanisa; kandi abeebembezi baayemerera enyima y'ab'enju ya Yuda boona. Abaabaire nibombeka orugo, n'abaabaire nibeekorera ebintu, buri muntu akaba akoresa omukono gumwe, ogundi guguma gukwaitse eby'okurwanisa. Buri mwombeki weena akaba ayombeka, ahagatiire rurara ye; kandi ow'okuteera eikondere anguma aha rubaju. Kandi naagmbira abakungu n'abatware n'abandi boona nti: Omurimo ni muhango, guhikire hare, kandi itwe twenaganagire aha rugo, buri muntu ari hare na mugyenzi we. Ei muraahurire eiraka ry'enzamba yoona, mube niyo mwairukira, mutushangye. Ruhanga waitu naija kuturwanirira. Okwo nikwo twabaire tukora omurimo, ekicweka kyabo kimwe kikwata amacumu, okwiha omu kasheeshe nibutaagurikana okuhitsya omu mwabazyo, ahu enyonyoozi zireebekyera. Omuri obwo bunaku naagaruka naagmbira abantu nti: Buri muntu n'omuhuuku we bagume baraare omuri Yerusaalemu, babone kuturinda nyekiro, n'okukora nyomushana. N'ahabw'ekyo tihariho n'omwe omuriitwe owaabaire ajuura ebijwaro bye, yaaba nyowe, nari beene tata, nari abashaija bangye, n'obu baakuba abarinzi abaabaire bangyenda enyima; buri muntu akaba aza kutaha amaizi, aine eky'okurwanisa kye omu ngaro. Bwanyima bamwe aha Bayudaaya n'abakazi baabo baayetomboitera beene waabo Abayudaaya; ahakuba abamwe bakagira bati: Itwe na batabani baitu na bahara baitu turi baingi; ka tuze kushaka eby'okututunga. Kandi abandi baagira bati: Nitukwatiriza emisiri yaitu, n'emizaabibu yaitu, n'amaju gaitu, ahabw'enjara, ngu tubone eby'okurya. N'abandi baagira bati: Tugurize empiiha, twakwatiriza emisiri yaitu n'emizaabibu yaitu kuha omushoro gw'omugabe. Haza itwe na beene waitu turi omubiri gumwe, n'abaana baitu nikyo kimwe n'abaabo; mbwenu batabani baitu na bahara baitu nitubagyema kuba abahuuku n'abazaana; nangwa n'abamwe ahari bahara baitu babeereire kimwe abazaana, kandi titwine ky'okukora, ngu tubacungure, ahabw'okuba emisiri yaitu n'emizaabibu yaitu biinwe abandi. Ku naahuriire okwetomboita kwabo n'ebigambo ebyo, naagira ekiniga kingi munonga. Naagira enaama n'omutima gwangye, bwanyima naatonganisa abakungu n'abatware, naabagira nti: Nimwiha hari beene waanyu ekiteebwamu, buri muntu ahari mwene waabo. Naateerana omutwe gw'abantu baingi kukibeemeza, naabagira nti: Itwe tukakora eki turikubaasa, twacungura beene waitu Abayudaaya, abaabaire baguzirwe abanyamahanga; mbwenu imwe nimwenda kutunda beene waanyu; nimugira ngu, kihikire itwe kubagura? Baahunama, baabura eky'okugarukamu. Naagaruka naagira nti: Eki murikukora ti kirungi. Ekirungi t'okugyendera omu kutiina Ruhanga waitu, mukareka kwejumisa omu banyamahanga abazigu baitu? Kandi nyowe na beene waitu n'abashaija bangye nitubaguza empiiha n'eby'okurya; kwonka ka turekye kubashaba ekiteebwamu. Na mbwenu eri izooba mubagarurire emisiri yaabo, emizaabibu yaabo, emizeituuni yaabo, n'amaju gaabo, kandi tubagarurire na kimwe kya igana eky'empiiha, engano, viinyo n'eky'amajuta, ebi mubaire nimubahaisa. Baagarukamu nibagira bati: Twaza kubibagarurira, kandi titurikwija kugira ki twabahaisa. Nitwija kukora nk'oku waagamba. Ntyo naayeta abanyamurwa, naabarahiriza omu maisho g'abo bantu kuguma nibakora nk'oku baarahira. Kandi naakunkumura omunagiro ogu naabaire nnagiire, naagira nti: Omuntu weena, oraabe atahikiriize egi ndagaano, Ruhanga amukunkumure atyo, amwihe omu nju ye n'omu murimo gwe. Abe nikwo yaakunkumurwa atyo, akahwaho. Omutwe gw'abantu abaabaire bateeraine baagira bati: Amiina, baahimbisa MUKAMA. Bwanyima abantu baakora nk'oku baaraganisa. Kandi okuruga omu bunaku obu naatandikiiremu kuba omutegyeki w'abantu omuri Yuda, okwiha aha mwaka gwa makumi abiri okuhitsya aha gwa makumi ashatu n'ebiri ogw'omu busingye bw'omugabe Aruta-gizakiseesi, omuri egyo myaka ikumi n'ebiri, nyowe na gbeene tata titurariire ha by'okurya by'emitoijo y'obutegyeki. Kwonka abategyeki abambandiize bakaita kubi abantu, nibabatoijesa eby'okurya na viinyo, otabariireho shekeli z'efeeza makumi ana. Nangwa n'abagaragwa baabo bakaba batwaza abantu eikama. Kwonka nyowe tindatwarize ntyo ahabw'okutiina Ruhanga. Kureka nkaba nyezirika kukora hari orwo rugo, kandi tihariho itaka ryona eri naatwaire; n'abashaija bangye boona bakaba bateeranirayo, bareetsirwe ogwo murimo. Kandi aha meeza yangye hakaba hariiraho abashaija igana na makumi ataano, Abayudaaya n'abatware, otabariireho abaabaire baija ahariitwe, nibaruga omu mahanga agatwehinguririize. Ebago y'eizooba rimwe ekaba eba ente emwe, n'entaama mukaaga ezitoorainwe; banteekyera n'enkoko, kandi buri biro ikumi efurebe za viinyo y'emiringo mingi; kwonka ebyo byona nkaba ntabitoijesa bantu nk'omutegyeki; ahabw'okuba obuhuuku bukaba bubaruhize. Ai Ruhanga wangye, oijukye ebi naakoreire aba bantu byona, onzimuurire ebirungi. Ku haahingwireho ebiro, baagambira Sanibalati na Tobia na Geshemu Omuharabu n'abandi bazigu baitu, ku nyombekire orugo, kandi ku hatakiriho hasheenyukire, (n'obu ndaabe naabaire ntakataire nyigi mu marembo.) Sanibalati na Geshemu, ku baakihuriire bantumaho nigabira bati: Ija tubugaabuganire omu kirorero kimwe omu ruhita rwa Ono. Kwonka bakaba nibenda kuunyita. Naanye nikwo kubatumaho entumwa, nkabagira nti: Ndi aha murimo muhango; tindikubaasa kushuuma okwo. Mbwenu omurimo gwemerere ngu nyizire okwo? Bantumaho batyo kana, naanye nimbagarukamu ntyo. Bwanyima Sanibalati yaagaruka yantumaho omuheereza we omurundi gwa kataano omu muringo ogwo, aine ebaruha eshashaanire omu ngaro ze. Egyo baruha ekaba ehandiikirwemu ebigambo ebirikugira biti: Nikigambwa omu mahanga, kandi na Geshemu naakigamba, ngu iwe n'Abayudaaya nimwenda kugoma; ngu nikyo murikwobekyera orugo; kandi ngu, nooyenda kuba omugabe waabo, nk'oku kirikugambwa. Kandi ngu, otaireho na baanabi b'okubuzya ebyawe omuri Yerusaalemu, ngu, Omuri Yuda harimu omugabe. Mbenu oije tuhanuure, ahabw'okuba ebyo bigambo tibiribura kugambirwa mugabe. Naanye naamutumaho, nimmugira nti: Ebyo ebi waagamba tibikabahoga; kureka niiwe waabyegunzira omu mutima gwawe. Boona bakaba nibagira batyo, ngu batutiinise, nibateekateeka ngu emikono yaitu neija kutentebuka, omurimo nigureka kukorwa. Kwonak ai Ruhanga, gumya emikono yangye. Bwanyima naaza owa Shemaaya mwene Delaaya, mwijukuru wa Mehetabeeli, owaabaire akomirwe; yangira ati: Ija tubugaabuganire omu nju ya Ruhanga omuri hekalu, tukingye enyigi zaayo; ahabw'okuba nibaija kukwita, eego, nibaija kukwita nyekiro. Naamugarukamu nti: Omushaija nkaanye nimbaasa kuhunga? ni mushaija ki nkaanye orikubaasa kuhungira omuri hekalu, ngu akire? Tindikuzamu. Ku naayetegyereize, naamanya ku atatumirwe Ruhanga, kureka ku yandaguraho atyo, ahabw'okuguriirirwa Tobia na Sanibalati. Eki baamuguriririire, bakenda ngu antiinise, haza naanye nkore ntyo, nshiishe, ekiraarugyemu bangambeho kubi, banshekyerere. Ai Ruhanga wangye, ijuka Tobia na Sanibalati, n'ebyo byona ebi barikukora, oijukye na nabikazi Noadia, na baanabi abandi boona, ababaire nibenda kuntiinisa. Rutyo orugo rwahwa aha kiro kya makumi abiri na bitaano ky'okwezi Eluli omu biro makumi ataano na bibiri. Bwanyima abazigu baitu boona ku baakihuriire, n'amahanga goona agatwehinguririize gaakireeba, baatiina, baahwera kimwe eishaija, ahabw'okuba bakareeba ngu ogwo murimo gukozirwe ahabw'okuhwerwa Ruhanga waitu. Kandi omu biro ebyo abakungu b'Abayudaaya bakatwekyera Tobia ebaruha nyingi, n'eza Tobia zaabahikaho. Ahabw'eokuba baingi omuri Yuda bakaragaana nawe endagaano ahabw'okuba mukwe wa Shekania mwene Aara, kandi n'omutabani Yehohanani akaba ashweire muhara wa Meshulaamu mwene Berekia. Kandi baagambira omu maisho gangye ebirungi ebi akora, baagaruka baamugambira n'ebigambo byangye. Atyo Tobia yaaguma nantwekyera ebaruha z'okuntiinisa. Bwanyima orugo ku rwahweire, naaheza kutaho enyigi, n'okutaho abakumiirizi, abeeshongozi n'Abaleevi, naaha mwene tata Hanani na Hanania omukuru w'ekigo obukuru bw'okutegyeka Yerusaalemu, ahabw'okuba akaba ari omuntu orikwesigwa kandi orikutiina Ruhanga okukira abandi baingi. Bwanyima naabagira nti: Enyigi za Yerusaalemu zigume zirekye kwigurwa, omushana gutakajwire; bagume bazikingye, abarizi bakyemereireho, baziteho empimbi; kandi mugum muteho abarinzi b'omu bantu ba Yerusaalemu, buri muntu mumute omu mwanya gwe, aharikureebana n'enju ye. Orurembo rukaba ruri ruhango kandi rugarami, kwonka abantu baamwo bakaba bari bakye, n'amaju gaarwo gatakombekirwe. Bwanyima Ruhanga wangye yantamu ekiteekateeko ky'okuteerana abakungu n'abategyeki n'abanei bantu, ngu babarwe nk'okukuratana kw'oruzaaro rwabo oku kwabairie kuri. Naazoora ekitambo ekirimu abaabandize kwija, nk'okukuratana kw'oruzaaro oku kwabaire kuri; kandi naashanga kihandiikirwemu kiti: Aba nibo bantu b'eryo ihanga abaarugire omu bantu, abu Nebukadeneeza omugabe wa Babulooni yaatwaire bari enkwatwa, bakagaruka Yerusaalemu na Yuda, buri muntu omu rurembo rwabo. Bakaija na Zerubabeeli, Yehsua, Nehemia, Azaria, Raamia, Nahamaani, Morodekai, Bilushaani, Biguvai, Nehumu na Baana. Omubaro gw'abashaija b'Abaisraeli nigwo ogu: beene Paroshi enkumi ibiri na igana na makumi mushanju na babiri. Beene Shefatia, magana mushanju na makumi mushanju na babiri. Beene Aara, magana mukaaga na makumi ataano na babiri. Beene Pehasi-moabu, nibo beene Yeshua na Yoabu, enkumi ibiri na magana munaana na ikumi na munaana. Beene Elamu, rukumi na magana abiri na makumi ataano na bana. Beene Zaatu, magana munaana na makumi ana na bataano. Beene Zekai, magana mushanju na makumi mukaaga. Beene Binui, magana mukaaga na makumi ana na munaana. Beene Bebai, magana mukaaga na makumi abiri na munaana. Beene Azigaadi, enkumi ibiri na magana ashatu na makumi abiri na babiri. Beene Adoni-kaamu, magana mukaaga na makumi mukaaga na mushanju. Beene Viguvai, enkumi ibiri na makumi mukaaga na mushanju. Beene Adini, magana mukaaga na makumi ataano na bataano. Beene Ateeri, nibo ba Hezekia, makumi mwenda na munaana. Beene Hashumu, magana ashatu na makumi abiri na munaana. Beene Bezai, magana ashatu na makumi abiri na bana. Beene Harifu, igana na ikumi na babiri. Beene Gibeoni, makumi mwenda na bataano. Abashaija ba Betelehemu na Netofa, igana na makumi munaana na munaana. Abashaija ba Anatoosi, igana na makumi abiri na munaana. Abashaija ba Besi-azimaveesi, makumi ana na babiri. Abashaija ba Kirayasi-yarimu, Kefira na Beeroosi, magana mushanju na makumi ana na bashatu. Abashaija ba Raama na Geeba, magana mukaaga na makumi abiri n'omwe. Beene Mikimaasi, igana na makumi abiri na babiri. Abashaija ba Beseeli na Ai, igana na makumi abiri na bashatu. Abashaija ba Neebo endiijo, makumi ataano na babiri. Beene Elaamu ondiijo, rukumi na magana abiri na makumi ataano na bana. Beene Harimu, magana ashatu na makumi abiri. Beene Yeriko magana ashatu na makumi ana na bataano. Beene Loodi, Hadidi na Ono, magana mushanju na makumi abiri n'omwe. Beene Senaha, enkumi ishatu na magana mwenda na makumi ashatu. Abanyamurwa n'aba: beene Yedaaya ab'omu nju ya Yeshua, magana mwenda na makumi mushanju na bashatu. Beene Imeri, rukumi na magana ataano na babiri. Beene Pashihuuri, rukumi na magana abiri na makumi ana na mushanju. Beene Harimu, rukumi na ikumi na mushanju. Abaleevi n'aba: beene Yeshua ba Kadimieli ow'omuri beene Hodeva, makumi mushanju na bana. Abeeshongozi beene Asafu, igana na makumi ana na munaana. Abakumiirizi: beene Shalumu, beene Ateeri, beene Talumooni, beene Akubu, beene Hatita na beene Shobai, igana na makumi ashatu na munaana. Abaheereza b'omuri hekalu bakaba bari aba: beene Ziiha, beene Hasufa, beene Tabaosi, beene Kerosi, beene Siaha, beene Padoni, beene Lebana, beene Hagaba, beene Shalumai, beene Hanani, beene Gideli, beene Gahaari, beene Reaya, beene Rezini, beene Nekoda, beene Gazamu, beene Uzza, beene Pasea, beene Besai, beene Meunimu, beene Nefushesimu, beene Bakibuki, beene Hakufa, beene Harihuri, beene Baziluusi, beene Mehida, beene Harisha, beene Barikoosi, beene Sisera, beene Teema, beene Nezia, na beene Hatifa. Batabani b'abagaragwa ba Sulemaani: beene Sotai, beene Soferesi, beene Perida, beene Yaala, beene Darikoni, beene Gideli, beene Shefatia, beene Hatili, beene Pokeresi-hazebaimu, na beene Amoni. Abaheereza b'omuri hekalu boona na batabani b'abagaragwa ba Sulemaani bakaba bari magana ashatu na makumi mwenda na babiri. Kandi aba nibo baarugire Telimeela, Teliharasha, Kerubu, Adoni na Imeri, kwonak tibarabaasize kworeka maju ga baishenkurubo, nari obukomooko bwabo, kuhamya ku bari Abaisraeli buzima; beene Delaaya, beene Tobia, na beene Nekoda, magana mukaaga na makumi ana na babiri. Kandi ab'omu banyamurwa; beene Hobaaya, beene Hakozi, na beene Baruzilai, owaashweire omukazi ow'omuri bahara ba Baruzilai owa Gileadi, akeetererwa eiziina ryabo. Abo bakasheura amaziina gaabo omu baahandiikirwe nk'okukuratana kw'oruzaaro rwa baishenkurubo oku kwabaire kuri, kwonka tigaareebgekamu; nikyo baateekateekyeirwe kuba abatashemeire, bakazibirwa kukora omurimo gw'obunyamurwa; omutegyeki omukuru yaabaragiira ngu barekye kurya aha by'okurya ebirikwera, okuhitsya obu haribaho omunyamurwa oine Urimu na Tumimu. Omutwe gw'abo bantu boona gukaba guri obukumi buna n'enkumi ibiri na magana ashatu na makumi mukaaga, otabariiremu abahuuku baabo n'abazaana baabo, abu omubaro gwabo gwabaire guri enkumi mushanju na magana ashatu na makumi ashatu na mushanju; kandi bakaba baine abeeshongozi, abashaija n'abakazi, magana abiri na makumi ana na bataano. Embaraasi zaabo zikaba ziri magana mushanju na makumi ashatu na mukaaga, enyumbu magana abiri na makumi ana na itaano, engamira magana ana na makumi ashatu na itaano, n'endogoya enkumi mukaaga na magana mushanju na makumi abiri. Kandi bamwe ab'omu bakuru b'amaju ga baishenkurubo baahayo eby'okuhwera omurimo. Omutegyeki yaata omu ibiikiro dariki z'ezaabu rukumi, enyabya makumi ataano, n'ebijwaro by'abanyamurwa magana ataano na makumi ashatu. N'abamwe ab'omu bakuru b'amaju ga baishenkurubo baata omu ibiikiro ry'empiiha z'omurimo dariki z'ezaabu obukumi bubiri, na miina z'efeeza enkumi ibiri na magana abiri. Ebi abandi bantu baahaireyo bikaba biri dariki z'ezaabu obukumi bubiri, miina z'efeeza enkumi ibiri, n'ebijwaro by'abanyamurwa makumi mukaaga na mushanju. Batyo abanyamurwa, Abaleevi, abakumirizi, abeeshongozi, abamwe omu bantu, abaheerea b'omuri hekalu, n'Abaisraeli boona, baatuura omu ndembo zaabo. Okwezi kwa mushanju ku kwahikire, Abaisraeli baashangwa batwire omu ndembo zaabo. Bwanyima abantu baateeranira hamwe nk'omuntu omwe omu kubuga ekiri omu maisho g'eirembo ry'Amaizi, baagambira Ezera omuhandiiki kureeta ekitabo ky'Ebiragiro bya Musa, ebi Ruhanga yaahaire Abaisraeli. Aha kiro ky'okubanza ky'okwezi kwa mushanju Ezera omunyamurwa yaareeta ekyo kitabo ky'Ebiragiro omu maisho g'omutwe gw'abashaija n'abakazi, boona abaabaire nibabaasa kuhurira, bakeetegyereza. Yaashoma ebirimu, ayorekyeire ekibuga ekiri omu maisho g'eirembo ry'Amaizi, okwiha omu kasheeshe kare okuhitsya omu ihangwe, abashaija n'abakazi n'abandi abrikubaasa kwetegyereza bariho; kandi abantu boona baatega amatu kuhurira eby'omuri ekyo kitabo ky'Ebiragiro. Kandi Ezera omuhandiiki yaayemerera aha kituuti ky'embaaho, eki baabaire bakozire ahabw'ogwo murimo; aha rubaju rwe rwa buryo haayemereraho Matisia, Sheema, Anaya, Uriya, Hilukia na Maaseya; n'aha rwa bumosho, Pedaaya, Mishaeli, Malikiya, Hashumu, Hashibadana, Zekaria na Meshulaamu. Atyo Ezera yaashuuruurira ekitabo omu maisho g'abantu boona, ahakuba akaba ari ahatunguukire naabeeshumba; ku yaakishuurwire, abantu boona baayemerera. Ezera yaasiima MUKAMA Ruhanga omukuru, n'abantu boona baikiriza nibaimutsya emikono yaabo, nibagira bati: Amiina, Amiina; bainika emitwe yaabo, baaramya MUKAMA bajuumaire ahansi. Kandi Yeshua, Baani, Sherebia, Yamiina, Akubu, Shabetai, Hodia, Maaseya, Kelita, Azaria, Yozabaadi, Hanani, Pelaaya, Abaleevi, baahwera abantu kwetegyereza Ebiragiro; obwo abantu boona bari omu myanya yaabo. Baashoma omu kitabo ky'Ebiragiro bya Ruhanga omu iraka eririkuhurirwa gye, baabishoboorora; n'ahabw'ekyo abantu baayetegyereza ebyashomwa. Kandi Nehemia, owaabaire ari omutegyeki, na Ezera omunyamurwa kandi omuhandiiki, n'Abaleevi abaabaire nibeegyesa abantu, baagambira abantu boona bati: Eizooba eri n'eririkwera ahari MUKAMA Ruhanga waanyu; murekye kuganya, nari kurira. Ahabw'okuba abantu boona ku baahuriire ebigambo by'Ebiragiro, baarira. Bwanyima yaabagira ati: Mwirooko murye ez'ebishaju, munywe ebirikunuriirira, mutwekyere abataine obabisiire egabo; ahakuba eri izooba n'eryereziibwe Mukama waitu; kandi murekye kushaasha, ahabw'eokuba okushemerererwa omuri MUKAMA nigo maani gaanyu. Batyo Abaalevi baahunamya abantu boona nibagira bati: Mucureere, ahakuba eizooba eri n'eririkwera; murekye kushaasha. Bwanyima abantu boona baayaabuuka, baaza kurya n'okunywa kandi n'okutwekyera bagyenzi baabo egabo, n'okushemererwa munonga, ahabw'okushoborokyerwa ebigambo ebi baagambirwa. Aha kiro kya kabiri abakuru b'amaju ga baishenkuru ab'eihanga ryona, hamwe n'abanyamurwa n'Abaleevi, baateeranira ahari Ezera omuhandiiki kuhurira ebigambo by'omu Biragiro. Baashanga bihandiikirwe omu Biragiro, ebi MUKAMA yaaragiire naaraba omuri Musa, ngu Abaisraeli baryaguma nibaraara omu nsiisira omu bugyenyi bw'okwezi kwa mushanju, kandi baryaguma babirangye, babibuzye omu ndembo zaabo zoona n'omuri Yerusaalemu, nibagira bati: Mwirooko muze omu bibungo, mureete amataagi g'emizeituuni, n'ag'emizeituuni ey'omu ishwa, n'ag'emikadasi, n'ag'emikindo, n'ag'ebiti by'amababi gashakambire, mukore ensiisira, nk'oku kyahandiikirwe. Batyo abantu baagyenda, baareeta amataagi, baayeyombekyera ensiisira, buri muntu aha mutwe gw'enju ye, n'omu bibuga byabo, n'omu bikaari by'enju ya Ruhanga, n'omu kibuga ky'aha Irembo ry'Amaizi, kandi n'omu kibuga ky'aha irembo rya Efuraimu. Omutwe gwona ogw'abaarugire omu bukwatwa baayombeka ensiisira, baaziraaramu; ahakub aokwiha omu biro bya Yoshua mwene Nuuni okuhitsya ahari eryo izooba Abaisraeli bakaba batakakitwazaga batyo. Haabaho okushemererwa kwingi munonga. Kandi okwiha aha kiro ky'okubanza okuhitsya aha ky'aha muheru, Ezera akaba ashoma ekitabo ky'Ebiragiro bya Ruhanga buri izooba. Batyo baamara ebiro mushanju omuri obwo bugyenyi; aha kya munaana haabaho okuteerana okurikwera, nk'oku ekiragiro kyabaire kiri. Bwanyima aha kiro kya makumi abiri na bina ky'okwo kwezi Abaisraeli baateerana, baayesiibyakwo bajwaire ebiguniya, beeshukyeire eiju omu mutwe. Kandi Abaisraeli baayetaanisa n'abanyamahanga boona, baayemerera, baayatura ebibi byabo, n'eby'okushisha bya baishenkurubo. Baayemerera omu mwanya gwabo, baamara ekicweka kimwe kya kana ky'eizooba nibasho ekitabo ky'Ebiragiro bya MUKAMA Ruhanga waabo; kandi ekindi kicweka kimwe kya kana baakimara nibaatura ebibi byabo, nibaramya MUKAMA Ruhanga waabo. Bwanyima Yeshua, Baani, Kadimieli, Sebania, Buuni, Sherebia, Baani na Kenani, baayemerera aha matembero g'Abaleevi, baatakira MUKAMA Ruhanga waabo n'eiraka rihango. Bwanyima Abaleevi, Yeshua, Kadimieli, Baani, Hashabuneya, Sherebia, Hodia, Shebania na Pesahia, baagira bati: Mwimukye, musiime MUKAMA, oba Ruhanga waanyu okwiha ira ryona okuhitsya ebiro byona, nimugira muti: Eiziina ryawe ery'ekitiinisa, eririkukira okusiimwa kwona n'okusingizibwa kwona, rihimbisibwe. Kandi Ezera yaagira ati: niiwe MUKAMA, niiwe wenka, owaahangire eiguru n'eiguru eririkweshumba agandi, n'eihe ryaryo ryona, ensi n'ebigirimu byona, n'amayanja n'ebigarimu byona; kandi niiwe obibaisaho byona; n'amahe g'omu iguru goona gakuramya. Niiwe MUKAMA, Ruhanga owaatooraine Abramu, okamwiha omuri Uuri ey'Abakaludaaya, okamweta eiziina Abrahamu; okashanga aine omutima ogurikwesigwa omu maisho gaawe, okaragaana nawe endagaano y'okuha abaijukuru ensi y'Abanyakanaani, ey'Abahiiti, ey'Abaamori, ey'Abaperizi, ey'Abayebusi n'ey'Abagirugashi; kandi ebyo ebi waaraganiise okabihikiiriza, ahabw'okuba ori ohikiriire. Bwanyima waareeba okubonabonesibwa kwa baatatenkuriitwe bari Misri, waahurira okutaka kwabo bari aha Nyanja erikutukura, waayoreka obumanyiso n'eby'okutangaaza ebi waakozire ahari Faraho n'abagaragwa be n'abantu b'omu nsi ye boona; ahabw'okuba okamanya oku baagizire baatatenkuriitwe n'amaryo; ekyarugiremu waayetungira eiziina rugambwa, nk'oku kiri na hati. Bwanyima waataanisamu enyanja habiri omu maisho gaabo, baaraba ahagati yaayo hoomire, kwonka abaabaire babakuratiire waabanaga ahagati y'amaizi, baatobera omu maiszi maingi nk'eibaare. Kandi nyomushana okaba obeebembera n'enyomyo y'ekicu, na nyekiro obeebembera n'enyomyo y'omuriro, kubamurikira omuhanda ogu bashemereire kutoora. Okashuuma aha rushozi Sinai, waagamba nabo nooyema omu iguru, waabateeraho emigyenzo ehikire n'ebiragiro by'amazima, ebyatairweho ebirungi, n'ebyaragiirwe; waabamanyisa sabato yaawe erikwera, waabaragiira nooraba omu mwiru waawe Musa ebiragiro n'ebyatairweho, byaba ebiragiro byawe. Ku baagizire enjara, waabaha eby'okurya ebirikuruga omu iguru; ku baagizire eiriho, waabaihira amaizi omu rukiri, waabaragiira kuza omu nsi ei waarahiire kubaha, ngu bagikubuure. Kwonka bo na baatatenkuriitwe baagira amaryo, baagangaaza ebitsya byabo, tibaayorobera biragiro byawe, baayanga kuhurira, kandi tibaijuka by'okutangaaza, ebi waakoreire omuribo; kureka baagangaaza ebitsya byabo, kandi ahabw'obugomi bwabo baayeteeraho omwebembezi, ngu bagarukye Misri omu buhuuku bwabo. Kwonka Iwe ori Ruhanga oyeteekateekire kusaasira, oine embabazi n'esaasi, otarahuka kuguubwa kubi, kureka ogira okukunda okutaruga ha rugyero; torabarekire. Nangwa n'obu baayeheeshera ekishushani ky'enyana bakagira bati: Ogu niwe Ruhanga waanyu, owaabaihire omu nsi ya Misri, bakakora ebirikukugwisa kubi ebirengyesereize, kwonka Iwe ahabw'embabazi zaawe nyingi torabatsigireho bari omu ihamba; enyomyo y'ekicu ey'okubeebembera omu muhanda nyomushana ekaba etabaruga mumaisho, n'obu yaakuba ey'omuriro kubamurikira nyekiro kubooreka ei baraatoore. Waabaha Omwoyo waawe omurungi kubeegyesa, kandi tiwaabaima maanu yaawe kubura eky'okurya, waabaha amaizi kubatambira eiriho. Waabatungira omu ihamba okumara emyka makumi ana, tibaagira ki baakyena; ebijwaro byabo tibyakura, n'ebigyere byabo tibyazimba. Waabaha ensi z'abagabe, n'amahanga nk'oku emigabo yaabo yaabaire eri; batyo baakubuura ensi ya Sihooni omugabe wa Heshibooni, n'eya Ogi omugabe wa Bashani. Waakanyisa oruzaaro rwabo, rwaba nk'enyonyoozi z'omu iguru, waabahitsya omu nsi, ei waagambiire baishenkurubo ku barigizamu, bakagikubuura. Batyo baijukuru baabo baaza omuri egyo nsi, baagikubuura; Abanyakanaani abatuuzi b'omuri egyo nsi, waabasingurira omu maisho gaabo, waabahayo omu mikono yaabo hamwe n'abagabe baabo n'abantu baamwo, kubagira nk'oku barikwenda. Bwanyima baakwata endembo ezeehinguririziibwe engo z'amabaare, n'ensi ezirikweza munonga, baakubuura amaju agaijwire ebintu byona ebirungi, n'amaziba agafukwire, n'emisiri y'emizaabibu n'ey'emizeituuni n'ey'ebiti bingi ebirikwana ebijuma; batyo baarya, baahaaga, baagomoka, baashemerererwa omu burungi bwawe bwingi. Kwonka baayanga kukuhurira, baakugomera, ebiragiro byawe baabyenaga enyima, baita baanabi baawe, abaabaire babateisa ngu bakugarukire, baakora ebirikukugwisa kubi ebirengyesereize. Nikyo waabaheereireyo omu mikono y'abazigu baabo, bakabaita kubi; kwonka omu biro by'obusaasi bakaba bakutakira, obahurira oyemi omu iguru, kandi nk'oku embabazi zaawe ziba nyingi, obaha ab'okubajuna, babaiha omu mikono y'abazigu baabo. Kwonka ku baabaire bamara ebiro baagira obusingye, bagaruka bakora ebi orikwanga; nikyo waabaire obarekyera omu mikono y'abazigu baabo, bakabatwara; kwonka ku baabaire bahinduka, baakutakira, obahurira oyemi omu iguru, emirundi mingi obajuna, nk'oku embabazi zaawe ziri. Okaba obateisa, ngu obone kubagarura, boorobere ebiragiro byawe. Kwonka bagira amaryo, banga kubyorobera, bashiisha ebiragiro ebi waaragiire, haza biri ebi omuntu yaakukozire, bikamubaisaho, batunika amabega gaabo, bagangaaza ebitsya, banga kuhurira. Obagumisiririza emyaka mingi, obateisa n'Omwoyo waawe noogambira omuri baanabi baawe; kwonka banga kutega amatu kuhurira. Nikyo waabaire obaheerayo omu mikono y'amahanga g'omu nsi ezo. N'obu kiraabe kyabaire kityo, torabamariireho kimwe ahabw'embabazi zaawe, kandi torabatsigireho; ahabw'okuba ori Ruhanga ow'embabazi n'okusaasira. N'ahabw'ekyo, ai Ruhanga waitu, Ruhanga Nyamuhanga ow'amaani kandi orikutiinwa, otaita ndagaano, kandi ow'okukunda okutaruga ha rugyero, noomanya enaku zoona ezi twareebire, itwe n'abagabe baitu, abanyiginya baitu, abanyamurwa baitu, baanabi baitu, baatatenkuriitwe, n'abantu baawe boona, okwiha omu busingye bw'abagabe ba Asiria n'okuhitsya hati, ezo naku orekye kuzeeta busha. Kwonka omuri ebyo byona ebyatubaireho, okaguma ori ow'amazima; ahakuba Iwe okakora eby'obwesigwa, haza itwe twakora kubi. Abagabe baitu, abanyiginya baitu, abanyamurwa baitu, na baatatenkuriitwe tibaroorobeire biragiro byawe, n'obu kwakuba okweta aha bi waaragiire n'ebi waabaire obateisa. Ku baabaire bari omu bugabe bwabo, omu birungi bingi ebi waabahaire, n'omu nsi mpango kandi erikweza munonga, ei waataire omu maisho gaabo, tibaragikuheerereizemu, kandi tibararekire micwe yaabo emibi. Mbwenu reeba, turi abahuuku na hati; turi abahuuku omu nsi ei waahaire baatatenkuriitwe kurya ebijuma byamwo n'ebirungi byamweo byona. Emyaka yaamwo etungisa munonga abagabe abu waataireho kututegyeka ahabw'ebibi byaitu; kandi abo bagabe baine obushoboorozi aha mibiri yaitu n'aha matungo gaitu, kubikora nk'oku barikwenda; turi omu busaasi bwingi munonga. Ahabw'ebyo byona twaza kuragaana endagaano, tugihandiikye, abakuru baitu, Abaleevi baitu n'abanyamurwa baitu, bagiteho akamanyiso kaabo. Abaataireho akamanyiso nibo aba: Nehemia omutegyeki mwene Hakalia, Zedekia, Seraaya, Azaria, Yeremia, Pashihuuri, Amaria, Malikiya, Hatushi, Shebania, Maluki, Harimu, Meremoosi, Obadia, Danieli, Ginesooni, Baruki, Meshulaamu, Abiya, Miyamiini, Maazia, Biligai, Shemaaya; abo bakaba bari abanyamurwa. Abaleevi nibo aba: Yeshua mweene Azania, Binui ow'omuri beene Henadaadi, na Kadimieli; na beene waabo n'aba, Shebania, Hodia, Kelita, Pelaya, Hanai, Miika, Rehobu, Hashabia, Zakuri, Sherebia, Shebania, Hodia, Baani, na Beninu. Abategyeki b'abantu nibo aba: Paroshi, Pahasi-moabu, Elamu, Zaatu, Baani, Buuni, Azigaadi, Bebai, Adoniya, Biguvai, Adini, Ateri, Hezekia, Azuri, Hodia, Hashumu, Bezai, Harifu, Anatoosi, Nebai, Magipiashi, Meshulaamu, Heziri, Meshezabeeli, Zadoki Yadua, Pelatia, Hanani, Anaya, Hoshea, Hanania, Hashubu, Haloheeshi, Piliha, Shobeki, Rehumu, Hashabuna, Maaseya, Ahia, Hanani, Anani, Maluki, Harimu na Baana. N'abandi bantu boona, abanyamurwa, Abaleevi, abakumiirizi, abeeshongozi, abaheereza b'omuri hekalu, na boona abaabaire beetaaniise n'amahanga g'omuri egyo nsi, bakoorobera ebiragiro bya Ruhanga, hamwe n'abakazi baabo, batabani baabo, bahara baabo, na boona abaabaire baine obwengye n'okwetegyereza, baakwatanisa na beene waabo n'abakungu baabo, baikiriza eby'omukyeeno n'endahiro, kugyendera omu biragiro bya Ruhanga, ebyahairwe Musa omugaragwa we, n'okworobera ebi MUKAMA, Mukama waitu, yaaragiire byona n'okubihikiiriza, hamwe n'emigyenzo n'eby'oburyo ebi yaataireho. Kandi baagira bati: Titurishwererana na mahanga ag'omuri egi nsi; kandi abanyamahnga b'omuri egi nsi, ku barireeta ebintu nari eby'okurya byona kubitunda aha kiro kya sabato, tituribigura ha kiro kya sabato, nari aha kiro kikuru kyona; kandi omu mwaka gwa mushanju turyaraaza ensi, turekye kugihinga, n'obu kwakuba okwihuza omuntu weena eibanja. Kandi twayeteeraho ebiragiro by'okuguma kuha ekicweka kimwe kya kashatu kya shekeli buri mwaka, ahabw'okukora omurimo gw'enju ya Ruhanga waitu; emigaati y'okumurikwa, empongano z'esaano ezihongwa obutoosha, ebitambo by'okwotsya ebitambwa buri izooba, eby'amasabato, eby'emboneko z'ameezi, eby'ebiro bikuru ebyatairweho, eby'ebintu ebirikwera, eby'empongano z'okwihaho ekibi ez'okurihiirira Abaisraeli, n'eby'emirimo yoona ey'omu nju ya Ruhanga waitu. Kandi twateerera enteenyu abanyamurwa, Abaleevi n'abandi bantu, okumanya oku baraagume nibareeta enku omu nju ya Ruhanga waitu nk'omutoijo, nk'oku amaju aga baatatenkuriitwe gaabaire gari, omu bunaku obwatairweho buri mwaka, kuba ez'okuhemba aha itambiro rya MUKAMA Ruhanga waitu, nk'oku kihandiikirwe omu kitabo ky'Ebiragiro. Kandi twayemera kureeta emiganuro y'emisiri yaitu, n'ey'ebijuma byona ebya buri muti ebirikuriibwa, omu nju ya MUKAMA buri mwaka; n'okureeta emijigaijo ya batabani baitu n'ey'amatungo gaitu, nk'oku kihandiikirwe omu kitabo ky'Ebiragiro, emijigaijo y'ente zaitu n'ey'entaama zaitu, kugireeta omu nju ya Ruhanga waitu, n'okugiha abanyamurwa abarikukorera omuri egyo nju omurimo gw'obuheereza, kandi n'okuguma nitureeta omuganuro gw'ebiihuro byaitu, n'empongano ezizongazongiibwe, n'ebijuma ebirikuriibwa eby'aha miti ebirikuriibwa byona, na viinyo n'amajuta, nitubireetera abanyamurwa omu bishengye by'enju ya Ruhanga waitu, n'okuha Abaleevi ekicweka kimwe kya ikumi ky'ebyezire omu misiri yaitu; ahabw'okuba Abaleevi nibo batwara kimwe kya ikumi ky'emisiri y'endembo zaitu zoona. Kandi Abaleevi ku bariba nibaheebwa kimwe kya ikumi, omunyamurwa, mwene Arooni, agume abeh; bwanyima Abaleevi nabo bareete kimwe kya ikumi ky'ebyo ebi baaheebwa omu nju ya Ruhanga waitu, babite omu bishengye by'enju y'eibiikiro. Ahabw'okuba Abaisraeli n'Abaleevi baryaguma bareete empongano z'engano, viinyo n'amajuta, babite omu bishengye, ebirimu ebintu by'Omwanya ogurikwera, bibe eby'abanyamurwa abarikuheereza n'abakumiirizi n'abeeshongozi. Titurireka kuta omutima aha nju ya Ruhanga waitu. Omu biro ebyo abeebembezi b'eihanga bakaguma batwire omuri Yerusaalemu, kwonka abandi bantu baateera enteenyu okwiha omuntu omwe ahari buri ikumi kutuura omuri Yerusaalemu orurembo orurikwera, kandi abandi boona abaatsigaireho baaza omu zindi ndembo. Abantu baasiima abashaija boona abaayehaireyo n'omutima gwekundiire kutuura Yerusaalemu. Abo nibo bategyeki b'amashaza abaabaire batwire Yerusaalemu; kwonka omu ndembo za Yuda buri muntu akaba atwire omu kibanja kye omu rurembo rw'owaabo, Abaisraeli, abanyamurwa, Abaleevi, abaheereza b'omuri hekalu, na baijukuru b'abagaragwa ba Sulemaani. Omuri Yerusaalemu hakaba harimu bamwe omu Bayuda n'omu Babenyamiini. Omuri beene Yuda, Ataaya mwene Uziya, mwijukuru wa Zekaria, Zekaria ya Amaria, Amaria ya Shefatia, Shefatia ya Mehalaleeli, ow'omuri beene Pereezi; na Maaseya mwene Baruki, mwijukuru wa Kolihoze, Kolihoze ya Hazaaya, Hazaaya ya Adaaya, Adaaya ya Yoyaribu, Yoyaribu ya Zekaria owa Shiilo. Beene Pereezi boona abaabaire batwire Yerusaalemu bakaba bari abashaija amamanzi magana ana na makumi mukaaga na munaana. Kandi aba nibo beene Benyamiini: Saalu mwene Meshulaamu mwijukuru wa Yoedi, Yoedi ya Pedaaya, Pedaaya ya Kolaaya, Kolaaya ya Maaseya, Maaseya ya Ityeli, Ityeli ya Yeshaaya, Yaakuratwa Gabai, na Salai, boona magana mwenda na makumi abiri na munaana. Yoeli mwene Zikuri akaba ari omureeberezi waabo; kandi Yuda mwene Hasenua ari owa kabiri omu bategyeki b'orurembo. Omu banyamurwa: Yedaaya mwene Yoyaribu, Yakiini, Seraya mwene Hilukia, mwijukuru wa Meshulaamu, Meshulaamu ya Zadoki, Zadoki ya Merayosi, Merayosi ya Ahitubu, omutegyeki w'enju ya Ruhanga, hamwe na beene waabo abaabaire nibakora omurimo gw'enju, boona magana abiri na makumi abiri na babiri; kandi na Adaya mwene Yerohaamu, mwijukuru wa Pelalia, Pelalia ya Amuzi, Amuzi ya Zekaria, Zekaria ya Pashihuuri, Pashihuuri ya Malukiya. hamwe na beene ishe, abategyeki b'amaju ga baishenkurubo, boona magana abiri na makumi ana na babiri; kandi na Amashisai mwene Azareeli, mwijukuru wa Ahazai, Ahazai ya Mehsilemoosi, Meshilemoosi ya Imeri, hamwe na beene ishe, abashaija b'amaani amamanzi igana na makumi abiri na munaana; kandi omureeberezi waabo akaba ari Zabudieli mwene Hagedolimu. Kandi omu Baleevi: Shemaaya mwene Hashubu, mwijukuru wa Azurikaamu, Azurikaamu ya Hashabia, Hashabia ya Buuni, kandi na Shebatai na Yoazabaadi ab'omu bategyeki ba'omu Baleevi, abaabaire bareeberera emirimo y'enju ya Ruhanga ey'aheeru; kandi na Matania mwene Miika, mwijukuru wa Zabudi, Zabudi ya Asafu, owaabaire ari omutegyeki w'okwebembera abarikuhimbisa omu kushaba, na Bakibukia owaabaire ari owa kabiri ahari beene ishe, na Abuda mwene Shamua, mwijukuru wa Galali, Galali ya Yedusuuni. Abaleevi boona ab'omu rurembo orurikwera bakaba bari magana abiri na makumi munaana na bana. Kandi abakumiirizi Akubu, Talumooni na beene waabo, abaabaire barinda amarembo, boona bakaba bari igana na makumi mushanju na babiri. Abandi Baisraeli boona n'abandi banyamurwa n'Abaleevi, bakaba batwire omu ndembo za Yuda zoona buri muntu omu buhunguzi bwe. Kwonka abaheereza b'omuri hekalu bakaba batwire Ofeli, nibareebererwa Ziiha na Gishupa. Omureeberezi w'Abaleevi omuri Yerusaalemu akaba ari Uuzi mwene Baani, mwijukuru wa Hashabia, Hashabia ya Matania, Matania ya Miika ow'omuri beene Asafu, abeeshongozi, abaabaire bareeberera omurimo gw'enju ya Ruhanga. Ahabw'okuba omugabe akaba aragiire ebyabo, kandi agyereire abeeshongozi egabo ya buri izooba. Kandi Pesahia mwene Meshezabeeli, ow'omuri beene Zeera, mwene Yuda, akaba ari omuntu w'omugabe owaabaire amuhwera omuri byona ebirikufa aha bantu. Kandi aha birikukwata aha birorero n'emisiri yaabyo, abamwe aha Bayuda bakaba batwire Kiryasi-araba n'omu birorero byayo, Diboni n'omu birorero byayo, Yekabuzeeli n'omu birorero byayo, Yeshua, Molada, Besi-peleti, Hazarishuali, Beeri-sheba n'omu birorero byayo, Zikulaagi, Mekona n'omu birorero byayo, Enirimooni, Zoora, Yaramuusi, Zanoa, Adulaamu n'omu birorero byayo, Lakishi n'emisiri yaayo, na Azaka n'omu birorero byayo. Nikwo bateire batyo ensiisira okuruga Beeri-sheba okuhika omu ruhanga rwa Hinoomu. Ababenyamiini bakatuura okuruga Geeba n'okweyongyera omumaihso, Mikimaashi, Aiya, Beseeli n'omu birorero byayo, Anatoosi, Noobu, Anania, Hazora, Raama, Gitaimu, Hadidi, Zeboimu, Nebalaati, Loodi, na Ono, oruhanga rw'abanyamyoga. Kandi ebicweka bimwe by'Abaleevi omuri Yuda bakateeranwa na Benyamiini. Aba nibo banyamurwa n'Abaleevi abaizire na Zerubabeeli mwene Shealutieli, na Yeshua: Seraya, Yeremia, Ezera, Amaria, Maluki, Hatushi, Shekani, a Rehumu, Meremoosi, Ido, Ginesooni, Abiya, Miyamiini, Maadia, Biliga, Shemaaya, Yoyaribu, Yedaaya, Saalu, Amoki, Hilukia, na Yedaaya. Abo nibo baabaire bari bakuru omu banyamurwa n'omuri beene waabo omu biro bya Yeshua. Kandi Abaleevi n'aba: Yeshua, Binui, Kadimieli, Sherebia, Yuda, na Matania, owaabaire naakwatanisa na beene ishe kwebembera ebyeshongoro by'okuhimbisa. Kandi Bakibukia na Uuno beene waabo bakaba beemerera nibareebana omu kushaba. Yeshua akazaara Yoyakimu, Yoyakimu yaazaara Eliashibu, Eliashibu yaazaara Yoyada, Yoyada yaazaara Yonasaani, na Yona saani yaazaara Yadua. Abanyamurwa b'omu biro bya Yoyakimu abaabaire bari bakuru b'amaju ga baishenkurubo, n'aba: ow'enju ya Seraaya akaba ari Meraaya, ow'eya Yeremia, ari Hanania, ow'eya Ezera, ari Meshulaamu, ow'eya Amaria ari Yehohanani, ow'eya Maluki ari Yonasaani, ow'eya Shebania ari Yosefu, ow'eya Harimu ari Aduna, ow'eya Merayosi ari Helekai, ow'eya Ido ari Zekaria, ow'eya Ginesooni ari Meshulaamu, ow'eya Biya ari Zikiri, ow'eya Minyamiini owa Moadia, ari Pilutai, ow'eya Biliga ari Shamua, ow'eya Shemaaya ari Yehonasani, ow'eya Yoyaribu ari Matenai, ow'eya Yedaaya ari Uuzi, ow'eya Salai ari Kalai, ow'eya Amoki ari Eberi, ow'eya Hilukia ari Hashabia, n'ow'eya Yedaaya ari Netaneeli. Omu biro bya Eliashibu, Yoyada, Yohanaani na Yadua, Abaleevi n'abanyamurwa bakaba bahandiikwa omu kitabo ky'amaziina g'abakuru ba'maju ga baishenkurubo, okuhitsya omu busingye bwa Dario Omuperisi. Na beene Leevi, abakuru b'amaju ga baishenkurubo bakaba bahandiikwa omu kitabo ky'eb'omu busingye okuhitsya omu biro bya Yohanaani mwene Eliashibu. Kandi abakuru b'Abaleevi bakaba abari Hashabia, Sherebia, na Yeshua mwene Kadimieli, abaabaire bakwatanisa na beene waabo abaabaire beemerera nibareebana, kuhimbisa n'okusiima, nk'ekiragiro kya Daudi omushaija wa Ruhanga oku kyabaire kiri, nibakikora omu mbu zaabo. Kandi Matania, Bakibukia, Obadia, Mehsulaamu, Talumooni na Akubu bakaba bari abakumiirizi, abaabaire barinda amaju g'amabiikiro g'aha marembo. Abo nibo baabaire bariho omu biryo bya Yoyakimu mwene Yeshua, mwijukuru wa Yozadaaki, n'omu biro bya Nehemia omutegyeki na Ezera omunyamurwa, kandi omuhandiiki. Ku baabaire nibenda kweza orugo rw'amabaare rwa Yerusaalemu, bakasherura Abaleevi ahu baabaire batwire hoona, kubareeta Yerusaalemu aha bugyenyi bw'okurweza baine okushemererwa, nibahimbisa n'ebyenshongoro, baine ebitaasa n'endingiri n'enanga. Kandi abaana b'abeeshongozi baateeranira hamwe nibaruga omu mpita ezeehinguririize Yerusaalemu n'omu birorero by'Abanetofa, na Besi-gilugaali n'omu byaro bya Geeba na Azimavesi; ahabw'okuba abeeshongozi bakaba beeyombekyeire ebirorero embaju zoona eza Yerusaalemu. Kandi abanyamurwa n'Abaleevi baayeyeza, baayeza na'bantu n'amarembo n'orwo rugo rw'amabaare. Bwanyima naatembya abakuru ba Yuda aha mutwe gw'orwo rugo, naabaganisa abantu omu mitwe ebiri mihango okugyenda aha mutwe gw'orugo bakurataine nibahimbisa. Omutwe gumwe gwatoora aha rubaju rwa buryo, gugyemire ow'Eirembo ry'orubungo; baakuratwa Hoshaaya n'ekicweka ky'abakuru ba Yuda, na Azaria, Ezera, Meshulaamu, Yuda, Benyamiini, Shemaaya, Yeremia, na batabani b'abanyamurwa abamwe baine amakondere, Zekaria, mwene Yonasaani, mwijukuru wa Shemaaya, Shemaaya ya Matania, Matania ya Mikaaya, Mikaaya ya Zikuri, mwene Asafu; na beene waabo Shemaaya, Azareeli, Yuda na Hanani, baine ebirikugamba bya Daudi omushaija wa Ruhanga, beebembeirwe Ezera omuhandiiki. Ku baahikire aha Irembo ry'enshuro, bainamuka bagyemire omu maihso gaabo, baatembera aha matembero agarikuza omu rurembo rwa Daudi, ahu orugo rwabiare nirwinamukira aharuguru y'enju ya Daudi, baahika aha Irembo ry'amaizi ery'oburugwa-izooba. Ogundi mutwe gw'abarikugyenda nibahimbisa gwatoora aha rubaju rwa bumosho, naanye naagyenda mbakuratiire aha mutwe gw'orugo, nyine ekicweka ky'abantu, twatoora aha rubaju rw'omunaara gw'ebikoomi, twahika aha rugo ruhanga, bwanyima twaraba aha Irembo rya Efuraimu, n'aha Irembo rya ira, n'aha Irembo ry'eby'enyanja, n'aha munaara gwa Hananeeli, n'aha gwa Hameeya, twahika aha Irembo ry'entaama, twayemerera aha Irembo ry'abakumiirizi. Etyo egyo mitwe yombi y'abantu abarikusiima yaayemerera omu nju ya Ruhanga, hamwe naanye n'ekicweka ky'abatware abu naabaire nyine, n'abanyamurwa Eliakimu, Maaseya, Minyamiini, Mikaaya, Elio-enai, Zekaria na Hanania baine amakondere; kandi na Maaseya, Shemaaya, Eleazaari, Uuzi, Yehohanani, Malikiya, Elamu na Ezeri. Kandi abeeshongozi baayeshongora n'amaraka mahango, nibeebemberwa Yezerahia. Eryo izooba baatabma ebitambo bingi nibashemererwa; ahabw'okuba Ruhanga akaba abahaire okushemererwa kwingi; kandi abakazi n'abaana bato nabo baashemererwa. Kyareetera akaari k'okushemererwa kw'omuri Yerusaalemu kuhuririrwa hare. Bwanyima eryo izooba baatoorana abantu b'okureeberera ebishengye by'amabiikiro, agarikubiikwamu emitoijo, n'emiganuro, n'ebicweka bya kimwe kya ikumi, n'okuteeraniramu emigabo y'abanyamurwa n'Abaleevi nk'ebiragiro oku birikuragiira, nk'oku emisiri y'endembo zaabo yaabaire eri; ahabw'okuba Abayuda bakashemererwa ahabw'okureeba abanyamurwa n'Abaleevi bari ha mirimo yaabo; nibakora emirimo ya Ruhanga waabo n'okuhikiiriza eby'okweyeza; kandi abeeshongozi n'abakumiirizi nabo nikwo baabaire nibatwaza, nibakuratira ekiragiro kya Daudi n'eky'omutabani Sulemaani. Ahabw'okuba ira omu biro bya Daudi na Asafu hakaba hariho omwebembezi w'abeeshongozi, n'ebyenshongoro by'okuhimbisa Ruhanga n'okumusiima. Kandi omu biro bya Zerubabeeli n'omu bya Nehemia Abaisraeli boona bakaba bahayo emigabo ya buri izooba ahabw'abeeshongozi n'abakumiirizi; kandi baihaho eby'okubiikira Abaleevi, n'Abaleevi baihaho eby'okubiikira beene Arooni. Kandi eryo izooba bakashomera abantu eby'omu kitabo kya Musa, baashanga hahandiikirwemu ku hatariho Muamoni nari Omumoabu orikwikirizibwa kuza omu kuteerana kw'abantu ba Ruhanga ebiro byona; ahabw'okuba tibarabuganiise Baisraeli by'okurya na maizi, kureka bakaguriirira Balamu ngu abakyeene; kwona Ruhanga witu yaahindura ogwo mukyeeno kuba omugisha. Abantu ku baahuriire Ebiragiro, baiha omu Baisraeli ekijwangye kyona ekirikukomooka omu banyamahanga. Kwonka ebyo bitakabaireho, Eliashibu omunyamurwa, owaatairweho kutegyeka enju ya Ruhanga waitu, ahabw'okugira obuzaare na Tobia, akaba amushemereize ekishengye kihango, ekyabaire kibiikwamu ira empongano z'esaano, obubaane, ebirikukoresibwa, ebicweka bya kimwe kya ikumi eby'eby'okurya na viinyo n'amajuta, ebyabaire biragiirwa kuheebwa Abaleevi, abeeshongozi n'abakumiirizi, hamwe n'emitoijo erikutoijwa ahabw'abanyamurwa. Kwonka obu ebyo byakorwa, nkaba ntari Yerusaalemu; ahabw'okuba omu mwaka gwa makumi ashatu n'ebiri ogw'omu busingye bwa Aruta-gizakiseesi omugabe wa Babulooni, nkaba ngiire ow'omugabe. Bwanyima ku haahingwireho ebiro, naashaba omugabe ngu anyohereze, naagaruka Yerusaalemu; ku naahikireyo, naamanya ekibi eki Eliashibu yaakozire ahabw'okushemereza Tobia ekishengye omu bikaari by'enju ya Ruhanga. Naagira ekiniga kingi, naahuruutura ebintu bya Tobia byona omuri ekyo kishengye, naabinaga aheeru. Ntyo naaragiira ku bashemeza ebyo bishengye; bwanyima naagaruramu ebintu by'enju ya Ruhanga, hamwe n'empongano z'esaano n'obubaane. Kandi naamanya ku Abaleevi batarahairwe migabo yaabo; n'ahabw'ekyo Abaleevi n'abeeshongozi, abaabaire bakora emirimo, bakaba bahungire, buri muntu agarukire omu kibanja kye. Ntyo naahana abatware ningira nti: N'enki ekyareeteire enju ya Ruhanga kutsigwaho? Ahonaaho naateerana Abaleevi, naabagarura omu myanya yaabo. Bwanyima aba Yuda boona baareeta kimwe kya ikumi ky'eby'okurya na viinyo n'amajuta, baabita omu mabiikiro. Bwanyima naataho ababiiki aba kurinda amabiikiro, Shelemia omunyamurwa, Zadoki omuhandiiki na Pedaaya ow'omu Baleevi, nibahwerwa Hanani mwene Zakuri, mwijukuru wa Matania, ahakuba bakaba nibateekateekwa kuba abeesigwa; omurimo gwabo gukaba guri ogw'okugaburira beene waabo. Ai Ruhanga wangye, onyijukye ahabw'ekyo, kandi otaragaza emirimo yangye emirungi ei nkoreire enju ya Ruhanga wangye, kandi n'omurimo ogurikukorerwa omuriyo. Omu biro ebyo nkareeba omuri Yuda abashaija nibanyuukira emizaabibu omu inyuukiro ahari sabato, abandi nibareeta ebiba, nibabyekoreza endogoya zaabo; naareeba na viinyo n'emizaabibu n'ebijuma by'emitiini n'emitwaro y'emiringo yoona, ei baabaire bareeta Yerusaalemu aha izooba rya sabato; naabateiseza aha izooba eri baabaire nibatundiraho eby'okurya. Kandi n'abashaija ba Tuuro, abaabaire batwire omu rurembo, bakaba bareeta eby'enyanja, n'ebintu by'emiringo yoona, babiguza aba Yuda n'aba Yerusaalemu ahari sabato. Ku naabireebire, naatonganisa abakungu ba Yuda, naabagira nti: Ahabw'enki nimukora ekibi ekirikushusha kiti, kushiisha eizooba rya sabato? Na baashwenkuriimwe tikwo baakozire batyo, kikareetera Ruhanga waitu okutureetaho akabi aka koona, n'aha rurembo oru? Mbwenu imwe nimweyongyera kureeta ahari Israeli ekiniga ahabw'okushiisha sabato. Aha izooba eririkukuratwa sabato omu mwabazyo nibutandika kwira, ku naabaire ndi aha irembo rya Yerusaalemu, naaragiira kukinga amarembo, kandi kutagaruka kwigurwa okuhitsya obu sabato eraahwe. Kandi naataho bamwe aha bashaija bangye kurinda amarembo, ngu hatagira omutwaro gwona ogu baataasyamu aha izooba rya sabato. Bwanyima abashuubuzi n'abarikutunda ebintu by'emiringo yoona baaraara enyima ya Yerusaalemu ekiro kimwe nari bibiri. Ku naabareebire, naabahana nimbagira nti: N'enki ekibaraarize enyima y'orugo? Ku muraagarukire, niinyija kubakwata. Okuruga obwo tibaagaruka kwija ahari sabato. Kandi naaragiira Abaleevi kweyeza, ngu babone kwija kurinda amarembo, eizooba rya sabato rirekye kusiisikara. Ai Ruhanga wangye, onyijukye n'ahabw'ekyo, kandi onsaasire nk'embabazi zaawe nyingi oku ziri. Kandi omuri ebyo biro naareeba Abayudaaya abaashweire abakazi b'omuri Ashidoodi, n'Abaamonikazi, n'Abamoabukazi, kandi abaana baabo bakaba bagamba orurimi rwabo nibarujwanzya n'orurimi rw'aba Ashidoodi, batarikubaasa kugamba gye ruyudaaya, kureka bagambaho rumwe ahari ezo. Ntyo naabatonganisa nimbajuma, nangwa na bamwe omuribo naabateera, naabamaanyura eishokye, naabarahiza omu iziina rya Ruhanga, nti: Mutarihingirana nabo, kandi naimwe mutaribasheramu. Timurikumanya ku Sulemaani omugabe wa Israeli yaasiisire ahabw'abakazi nk'aba? N'obu haraabe hatarabaireho mugabe ondiijo owaashushaine nawe omu mahanga maingi, kandi Ruhanga we yaamukunzire, akamugira omugabe wa Israeli yoona, kwonak nawe abanyamahangakazi bakamusiisisa. Mbwenu nimugira ngu nitwija kwikiria ebyanyu, tukore ekibi ekirikwingana kiti, kushwera abanyamahangakazi? Kandi omwe ahari batabani ba Yehoyada mwene Eliashibu omunyamurwa omukuru, akaba ari mukwe wa Sanibalati Omuhoroni; nikyo naamubingiire omu maisho gangye. Ai Ruhanga wangye, ogume obaijukye, ahabw'okuba bakashiisha obunyamurwa, n'endagaano y'obunyamurwa n'ey'Abaleevi. Okwo nikwo naabashemeize, nkabamaramu abanyamahanga boona, nkataho embu z'abanyamurwa n'ez'Abaleevi, buri muntu kukora omurimo gwe; Kandi nkaragiira eby'okureeta emitoijo y'enku omu bunaku obutairweho, n'eby'emiganuro. Ai Ruhanga wangye, ogume onyijukye, onzimuurire ebirungi. Omu busingye bwa Ahasuero, Ahasuero owaategyekire amashaza igana na makumi abiri na mushanju, okuruga Buhindi okuhika Esiopia, omu biro by'ogwo mugabe Ahasuero, ku yaabaire ari aha ngoma omuri Shushani orurembo orukuru, omu mwaka gwe ogwa kashatu, akateeka obugyenyi, yaayeta abanyiginya be boona, abagaragwa be, abakuru b'amahe aba Buperisi na Bumeedi, abakungu hamwe n'abategyeki b'ago mashaza, baateeranira omu maisho ge, yaamara ebiro igana na makumi munaana naayoreka eitungo ry'obugabe bwe, n'ekitiinisa ky'obukuru bwe ekyabaire kihinguraine. Ebiro ebyo ku byahweire, yaateekyera abantu boona obugyenyi, abakuru n'abato abaabaire bari omuri orwo rurembo rukuru Shushani, bwamara ebiro mushanju omu kibuga ky'aha musiri gw'omu kikaarai ky'omugabe. Aho hakaba hakingireho emikingo y'emyenda erikwera, n'eya bururu, ehanikirwe aha bugoye bwa bafuta n'obwa bujwa buhamiibwe empeta z'efeeza aha nyomyo z'amabaare agarikwetwa maburo; kandi aha mabaare agaariire agarikutukura, agarikwera, aga kinekye n'agarikwiragura, baataho ebitanda by'ezaabu n'eby'efeeza. Baabanywaisiza viinyo y'omugabe omu bintu by'ezaabu ebitarikushushana, yaatereka nyingi munonga, nk'obufura bw'omugabe oku bwabaire buri. Abantu baanywa nk'oku ebiragiro byabaire biri, tihaabaho muntu owaagyemwa; ahabw'okuba omugabe akaba aragiire abatware b'ekikaari kye boona kuheereza omuntu weena, nk'oku arikwenda. N'omwigarire Vasita yaateekyera abakazi obugyenyi omu kikaari ky'omugabe Ahusuero. Aha izooba rya mushanju, omugabe Ahusuero ku yaagizire ebyera, yaaragiira Mahumaani, Bizisa, Harabona, Bigusa, na Abaguta, Zesaari na Karakaasi, abakonwa mushanju, abaabire bamuheereza, kureeta omwigarire Vasita omu maisho ge, ajwaire ekirunga ky'obugabe, kworeka abantu n'abanyiginya oburungi bwe; ahabw'okuba akba ari murungi w'okureebwa. Kwonka omwigarire Vasita yaayanga kuhurira ekiragiro eki omugabe yaamutumireho abakonwa be ngu aije. Ekyo kyareetera omugabe ekiniga kingi, kyayenda kumubarura. Bwanyima omugabe yaabuuza abahi b'obwengye, abaabaire nibamanya oku bitwazibwa, (ahabw'okuba niyo yaabaire eba entwaza ye okubuuza abarikumanya ebiragiro n'emicwere y'emanja; kandi abashaija abaabaire nibakurata omugabe omu kitiinisa, bakaba bari Karisheena, Shesaari, Adimaasa, Tarushiishi, Meresi, Mariseena na Memukaani, abanyiginya mushanju aba Buperisi na Bumeedi, abaabaire bari empika-mugabe, baine emyanya mikuru erikukira ey'abandi omu ihanga.) Omugabe yaababuuza ati: Omu biragiro, tugire tuta omwigarire Vasita, oyangire kukora eki omugabe amutumireho abakonwa? Memukaani yaagarukamu ari omu maisho g'omugabe n'abanyiginya ati: Omwigarire Vasita tacumwire ha mugabe wenka, kureka ashobize n'aha banyiginya boona n'amahanga goona agari omu mashaza g'omugabe Ahasuero goona. Ahabw'okuba eki, eki omwigarire akozire, nikiija kumanywa abakazi boona, kibareetere kugaya baibabo, ahkuba nibaija kugira bati: Omugabe Ahasuero ka yaatumire omwigarire Vasita kwija mu maisho ge, akanga. Kandi eri izooba abanyiginyakzi ba Buperisi na Bumeedi, abaahurira eki omwigarire akozire, nibaija kukigambira abanyiginya b'omugabe boona; ekiraarugyemu habeho okugayana kwingi n'okugirirana ekiniga. Nyakusinga, ku oraabe nookisiima, omugabe ateho ekiragiro, ku Vasita atarigaruka omu maisho g'omugabe Ahasuero, kandi kihandiikwe omu biragiro by'Abaperisi n'Abameedi, kirekye kuhindurwa; bwanyima omwanya gwe gw'obwigarire omugabe aguhe ondiijo orikumuhitsa emicwe. Kityo ekiragiro ky'omugabe ku kiraarangwe omu bugabe bwe bwona, nk'oku bwingana, abakazi boona nibaija kutiina baibabo, ab'ekitiinisa n'abatakiine. Obwo bwengye bwasiimwa omugabe n'abanyiginya, omugabe yaatwaza nk'oku Memukaani yaamuhabwire. Yaatweka ebaruha omu mashaza g'obugabe bwe bwona, omuri buri ishaza nk'oku emihandiikire yaaryo eri, kandi n'omuri buri ihanga omu rurimi rwaryo, ngu omushaija weena ashemereire kutegyeka eka ye, kandi ngu nawe akibuzye omu rurimi rw'eihanga rye. Bwanyima y'ebyo, ekiniga ky'omugabe Ahasuero ku kyaikaikaine, yaijuka Vasita n'eki yaakozire, n'ekiragiro eki yaamuteereireho. Bwanyima abagaragwa b'omugabe abaabaire nibamuheereza baamugira bati: Ka basherurire omugabe abaishiki barungi empangare. Kandi omugabe ateho abatware omu mashaza goona ag'omu bugabe bwe, bateeranire hamwe empangare nungi zoona omu nju y'abakazi omu rurembo Shushani, babakwatse Hegai omukonwa w'omugabe, omurinzi w'abakazi; kandi baheebwe ebintu by'okwecuma. Bwanyima omwishiki, ou omugabe arisiima, abe omwigarire omu mwanya gwa Vasita. Omugabe yaasiima egyo naama, yaatwaza atyo. Omu biro ebyo omu rurembo Shushani, hakaba harimu Omuyudaaya orikwetwa Morodekai, mwene Yairi, mwijukuru wa Shimei, mwene Kiishi Omubenyamiini. Omushaija ogwo akaba anyagirwe Yerusaalemu, atwairwe n'ezindi nkwatwa, na Yekonia omugabe wa Yuda, ou Nebukadeneeza omugabe wa Babulooni yaatwaire. Morodekai ogwo akoorora Hadasa muhara wa ishento, niwe Esteeri; ahabw'okuba akaba ari efuuzi, ataine ishe na nyina; kandi ogwo mwishiki akaba akuzire gye, kandi ari murungi w'okureebwa. Ishe na nyina ku baaherize kufa, Morodekai yaamutwara, yaamworora nk'omwana we ou ayezaariire. Bwanyima ekiragiro ky'omugabe, ku kyaherize kubuga, abaishiki baingi baateeranirwa omu rurembo Shushani kurindwa Hegai; na Esteeri yaatwarwa omu kikaari ky'omugabe, yaakwatsibwa Hegai omurinzi w'abakazi. Ogwo mwishiki yaasiimwa Hegai, yaamugiraho obuganzi. Hegai yaarahuka kumuha eby'okwecuma, n'egabo ye, n'abazaana mushanju abaarugire omu kikaari ky'omugabe, abu yaabaire ashemereire kuheebwa; yaamutoorana omu bandi, yaamutwara n'abazaana be, yaamuta omu mwanya ogurikukira oburungi omu nju y'abakazi. Kandi Esteeri ogwo akaba atakagambaga ihanga rye, n'obu baakuba beene waabo; ahabw'okuba Morodekai akaba amwehanangiriize kutabigamba. Kandi Morodekai akaba agyendagyenda obutoosha omu maisho g'ekikaari ky'enju y'abakazi, ngu amanye Esteeri oku ari, kandi n'oku ariba. Kandi omwishiki ku yaabaire aheza ameezi ikumi n'abiri naayecuma nk'ebiragiro by'abakazi oku biri, akaba amurikirwa omugabe Ahasuero; ahakuba ameezi ago nigo gaabaire garagiirwa kwecumiramu, ameezi mukaaga nibeesiiga amajuta ga sumuruna, n'agndi mukaaga eby'emigaju n'amajuta ag'okwarika abakazi. Omwishiki ku yaabaire aza kutaaha ow'omugabe, aheebwa ekintu kyona eki arikwenda omu nju y'abakazi kugyendana omu kikaari ky'omugabe. Akaba azayo omu mwabazyo, agaruka omu kasheeshe, ataaha omu nju y'abakazi eya kabiri, akwatsibwa Shaashigazi omukonwa w'omugabe, owaabaire arinda ebinyanshunju; akaba atagaruka w'omugabe, kureka omugabe ku yaabaire amukunda, amweta naamugamba eiziina. Bwanyima obunaku bwa Esteeri, muhara wa Abihaili, ishento wa Morodekai owaamworoire nk'omwana we, bw'okumurikirwa omugabe, bwahika. Ku baamwetsire, tiyaagira ki yaashaba, kureka eki yaasiimiirwe Hegai omukonwa w'omugabe kandi omurinzi w'abakazi. Atyo Esteeri yaasiimwa boona abaamureebire. Kandi Esteeri yaatwarwa aha mugabe Ahasuero omu kikaari ky'omugabe omu kwezi kwa ikumi okurikwetwa Tebesi, omu mwaka gwe gwa mushanju agiire aha ngoma. Omugabe, ku yaareebire Esteeri, yaamukunda okukira abandi bakazi boona, Esteeri yaagirirwa embabazi omu maisho ge, kandi yaakundwa okukira ezo mpangare zoona; omugabe yaamujweka ekirunga aha mutwe, yaamugira omwigarire omu mwanya gwa Vasita. Bwanyima omugabe yaateekyera abanyiginya be boona n'abagaragwa be obugyenyi bwingi munonga ahabwa Esteeri. Kandi yaasaasira amashaza ge goona omushoro, yaahereza ebiconco nk'omugabe. Kandi abaishiki, ku baateerainwe obwa kabiri, Morodekai akaba ashutami aha irembo ry'omugabe; (obwo Esteeri akaba atakagambaga beene waabo nari eihanga rye, nk'oku Morodekai yaabaire amwehanangiriize; ahabw'okuba Esteeri akaba ayorobera Morodekai, nk'oku yaabaire amworobera, naakimworora). Omu biro ebyo Morodekai ku yaabaire ashutami aha irembo ry'omugabe, abashaija babiri b'omu bakonwa b'omugabe, abaabaire barinda orwigi, Bigisaana na Tereshi, baagira ekiniga, baaza omu naama y'okwita omugabe Ahasuero. Enaama yaabo yaamanywa Morodekai, yaagigambira omwigarire Esteeri, omwigarire yaagimugambirira omugabe. Ku baabibuuriririize, baashanga biri kwo, abo bashaija bombi baahanikwa aha biti. Ekyo kyahandiikirwa omu maisho g'omugabe omu kitabo ky'ebyabaireho. Bwanyima y'ebyo omugabe Ahasuero yaakuza Hamani mwene Hamedasa Omugagi, yaamugira omutegyeki mukuru, ekitebe kye yaakiha omwanya gw'ahaiguru okukira eby'abanyiginya bagyenzi be boona. Abashaija b'omugabe boona, abaabaire batuura aha irembo ry'omugabe bakaba bamwinamira, bamutangirira; ahakuba omugabe nikwo yaabaire aragiire. Kwonka Morodekai we akaba atamwinamira, n'obu kwakuba okumutangirira. Bwanyima abo bashiaja b'omugabe baabuuza Morodekai ogwo bati: Ahabw'enki noohenda ekiragiro ky'omugabe? Baaguma nibamuteisa buri izooba, yaayanga kubahurira, nabo nikwo kubigambira Hamani, ngu bareebe ku araabe naikiriza ebya Morodekai; ahabw'okuba akaba naayetonganira ngu n'Omuyudaaya. Hamani ku yaareebire Morodekai ataamwinamira, n'obu kwakuba okumutangirira, yaagira ekiniga kingi. Kwonka yaareeba okukwata Morodekai wenka, ku kitaine mugasho; ahabw'okuba bakaba bamugambiire eihanga rya Morodekai. N'ahabw'ekyo yaasherura oburyo bw'okucwekyereza Abayudaaya boona, abaabaire bari omu bugabe bwona obwa Ahasuero, eihanga rya Morodekai. Bwanyima omu mwaka gwa ikumi n'ebiri ogw'omu busingye bw'omugabe Ahasuero, omu kwezi kw'okubanza okurikwetwa Nisani, baaragurisa Puuri, nikwo kuteera enteenyu, baaguma nibakikorera omu maisho ga Hamani buri izooba, ngu babone kumanya ekiro n'okwezi nibakuratanisa ebiro n'ameezi byona okuhitsya obu enteenyu yaakwatsire ekiro kya ikumi na bishatu ky'okwezi kwa ikumi n'abiri okurikwetwa Adari. Bwanyima Hamani yaagambira omugabe Ahasuero ati: Hariho eihanga eyataataine rikajanjaara omu mashaza g'omu bugabe bwawe goona; ebiragiro byaryo tibiri nk'eby'agandi mahanga, kandi tibarikworobera biragiro by'omugabe; n'ahabw'ekyo tikiine ki kirikugasira omugabe kurigumisiririza. Nyakusinga omugabe, ku oraabe nookisiima, hateebweho ekiragiro kihandiikwe, bacwekyerezibwe; nyowe niinyija kuha etalanta z'efeeza kakumi, zaakiirwe abarikureeberera omurimo gw'omugabe, bazite omu mabiikiro ge. Atyo omugabe yaajuura empeta ya'kamanyiso ke, yaagiha Hamani mwene Hamedasa Omuagagi, omuzigu w'Abayudaaya. Omugabe yaagira Hamani ati: Efeeza zaawe yegumire nazo, kandi eryo ihanga naarikuha, origire nk'oku orikwenda. Bwanyima aha kiro kya ikumi na bishatu ky'okwezi kw'okubanza abahandiiki b'omugabe baayetwa, baahandiika ebi Hamani yaaragiira byona, baabitwekyera abategyeki b'omugabe, n'abategyeki abaabaire nibatwara amashaza g'omu bugabe bwe bwona, n'abanyiginya b'amahanga goona, omuri buri ishaza omu mihandiikire yaaryo, n'omuri buri ihanga omu rurimi rwaryo. Baabihandiika omu iziina ry'omugabe Ahasuero, baataho akamanyiso k'empeta ye. Ezo baruha zaatwarwa baamatarisi omu mashaza g'omugabe goona, nizigamba kucwekyereza, okwita n'okumaraho Abayudaaya boona, abato n'abakuru, abaana n'abakazi, aha izooba rimwe, aha kiro kya ikumi na bishatu kw'okwezi kwa ikumi n'abiri okurikwetwa Adari, kandi n'okunyaga ebintu byabo; kandi ngu ebihandiikirwe omuri egyo baruha bishemereire kubugibwa omuri buri ishaza nk'ekiragiro, nibagambira amahanga goona kweteekatekyera eryo izooba. Baamatarisi baagyenda nibeehuta ahabw'ekiragiro ky'omugabe, kandi ekyo kiragiro kyabugibwa omu rurembo rukuru Shushani. Omugabe na Hamani baashutama kwenywera, kwonka ab'omuri orwo rurembo Shushani baashoberwa. Morodekai ku yaamanyire ebibaireho byona, yaataagura ebijwaro bye, yaajwara ebiguniya, yaayeshukyera eiju, yaashohora, yaaza omu rurembo ahagati, yaayamuza naataka n'eiraka rihango ry'obusaasi. Bwanyima yaaza aha irembo ry'omugabe, ahabw'okuba tihariho waabaire naikirizibwa kutaaha omu kikaari ajwaire ebiguniya. Kandi omu mashaza goona, ei ekiragiro ky'omugabe kyabaire kihika, Abayudaaya bagira amaganya maingi, beesiibyakwo, barira nibaborooga, kandi abaingi omuribo babyama ahansi aha biguniya n'omu iju. Bwanyima abazaana ba'omwigarire Esteeri, n'abakonwa be, baija, baabimugambira; yaagira obusaasi bwingi; yaayoherereza Morodekai ebijwaro by'okujwara, ngu ajure ebiguniya; kwonak we yaabyanga. Bwanyima Esteeri yaatuma kweta Hasaki, omwe aha bakonwa b'omugabe, ou omugabe yaabaire ataireho kumuheereza, yaamuragiira kuza ahari Morodekai kumubuuza ebibaireho n'ekibireetsire. Atyo Hasaki yaagyenda, yaashanga Morodekai omu kibuga ky'orurembo, omu kangara-teete omu maisho g'eirembo ry'omugabe. Morodekai yaamuteekyerereza ebimubaireho byona, n'omubaro gw'empiiha zoona ezi Hamani araganiise kuta omu ibiikiro ry'omugabe, ahabw'okucwekyereza Abayudaaya. Kandi yaamuha ebigambo ebihandiikirwe omu kiragiro ekibugiibwe omuri Shushani, eky'okubacwekyereza, ngu abyorekye Esteeri, abimushobororere, amwehanangirize kuza aha mugabe kumweshengyereza n'okumushaba kukiza eihanga rye. Hasaki yaagaruka ahari Esteeri, yaamugambira obutumwa bwa Morodekai. Bwanyima Esteeri yaagaruka yaatuma Hasaki ahari Morodekai naamugira ati: Abaheereza b'omugabe boona, n'abantu b'omu mashaza ge nibamanya ngu omuntu weena, yaaba mushaija nari omukazi, orikuza ow'omugabe omu kikaari ky'omunda ateetsirewe, hariho ekiragiro kimwe aha muntu nk'ogwo, nikwo kwitwa, kureka ou omugabe yaimukiza enkoni ye ey'ezaabu, ngu arekye kufa. Kandi naanye hahingwire ebiro makumi ashatu nteetsirwe kushanga omugabe. Baagambira Morodekai ebigambo bya Esteeri. Atyo Morodekai yaabagambira kugarukamu Esteeri bati: Otateekateeka ngu noija kuhonoka aha bandi Bayudaaya boona, ngu ahabw'okuba ori omuri nyaruju y'omugabe. Omanye ngu, ku oraahuname omu biro ebi, eky'okuhuumuriza n'okukiza Abayudaaya nikiija kureetwa ahandi, kwonak iwe n'enju ya sho muryacwekyerera. N'oha orikumanya ekyakutaire aha ngoma, ku kutari kuhwera omu bunaku bw'akabi nk'obu? Esteeri nawe yaabaragiira kugarukamu Morodekai ati: Gyenda oteeranire hamwe Abayudaaya boona abari omu rurembo Shushani, mwesiibyekwo ahabwangye, mumare ebiro bishatu nyomushana na nyekiro, mutarikurya n'obu kwakuba okunywa. Naanye n'abazaana bangye twaza kwesiibyakwo nkaimwe. Bwanyima y'ebyo niinyija kuza ow'omugabe, n'obu kirabe kitari ky'ebiragiro; ku ndaabe ningwayo, ngweyo. Atyo Morodekai yaayegyendera, yaakora ebi Esteeri yaamuragiira byona. Aha kiro kya kashatu Esteeri yaajwara ebijwaro bye by'obwigarire, yaaza omu kibuga ky'omugabe eky'omunda, yaayemerera aharikureebana n'enju y'omugabe; kandi omugabe akaba ashutami aha kitebe ky'obugabe omuri nyaruju ye, aharikureebana n'eirembo eririkutaaha omu kibuga. Omugabe ku yaarebire omwigarire Esteeri ayemereire omu kibuga, yaamushemerererwa, yaamwimukiza enkoni y'ezaabu eyaabaire eri omu ngaro ze. Atyo Esteeri yairira haihi, yaakora aha ifundo ryayo. Omugabe yaamubuuza ati: Omwigarire Esteeri, oine eki orikwenda? Nooshaba ki? Eki orikushaba kyona ninkikuha, n'obu kyakuba ekicweka ky'obugabe bwangye. Esteeri yaagira ati: Nyakusinga omguabe, ku oraabe nookisiima, eri izooba oije na Hamani aha bugyenyi obu nkuteekateekyeire. Omugabe yaagira ati: Nimwete Hamani juba, eki Esteeri arikwenda kikorwe. Atyo omugabe na Hamani baija aha bugyenyi obu Esteeri yaabaire abateekateekyeire. Ku baabaire nibanywa viinyo, omugabe yaamugira ati: N'enki, Omwigarire Esteeri? nooshaba ki, okakiheebwa? Noija kukiheebwa, n'obu kiraabe ekicweka ky'obugabe bwangye. Esteeri yaamugarukamu ati: Eki ndikushaba, kandi eki ndikwenda nikyo eki. Ku ndaabe ndi ow'okugirirwa embabazi omu maisho g'omugabe, kandi omugabe ku araaba naakisiima kumpa eki ndikushaba, n'okuhikiiriza eki ndikwenda, omugabe na Hamani bagarukye nyencakare aha bugyenyi obu ndaabateekateekyere; obwo nibwo ndaakore eki omugabe yaagamba. Eryo izooba Hamani yaashohora ashemereirwe kandi ananukire. Ku yaareebire Morodekai ari omu irembo ry'omugabe ataamwimukira n'obu kwakuba kumuhigiza, yaamugirira ekiniga kingi. Kwonka yaagumisiriza, yaataaha omuka, yaatuma kweta banywani be n'omukazi we Zereshi; yaabagambira ekitiinisa eki aine ahabw'obutungi bwe, abaana be ku bari baingi, na byona ebi omugabe amukurizemu, akamutunguura okukira abanyiginya n'abandi bagaragwa be. Kandi Hamani yaagaruka yaagira ati: Nangwa n'omwigarire Esteeri tiyaayeta ondiijo kwija n'omugabe aha bugyenyi kureka nyowe nyenka. Kandi na hati yaanyeta n'omugabe aha bugyenyi nyencakare. Kwonka ebyo byona tibiine ki birikungasira, ninkireeba ogwo Muyudaaya Morodekai ashutami omu irembo ry'omugabe. Bwanyima Zereshi omukazi we n'abanywani be boona baamugira bati: Ka bakore ekiti ky'oburaingwa bwa mikono makumi ataano, kibyarwe; omu kasheeshe ogambire omugabe, bakihanikyeho Morodekai, obone kuza aha bugyenyi n'omugabe oshemereirwe. Egyo naama yaashemeza Hamani; yaabyara ekyo kiti. Ekyo kiro omugabe yaabura oturo; yaaragiira ku bamureetera ekitabo ekirikwijutsya ebyabaireho, baakimushomera. Baashanga kihandiikirwemu, ku Morodekai niwe yaaregire abashaija babiri b'omu bakonwa b'omugabe, abaabaire barinda omuryango gw'enju ye, Bigisaana na Tereshi, abaabaire nibenda kwita omugabe Ahasuero. Omugabe yaabuuza ati: Beitu Morodekai ogwo hariho ekitiinisa nari obukuru, ebi arahairwe, nibamuzimuurira ekyo eki yaakozire? Abagaragwa b'omugabe abaabaire nibamuheereza, baagarukamu bati: Taine ki arakoreirwe. Omugabe yaababuuza ati: N'oha ori omu kibuga? Kandi Hamani akaba yaahika ati omu kibuga eky'aheeru ky'ekikaari ky'omugabe, naaza kumugambira eby'okuhanika Morodekai ahari ekyo kiti, eki yaabaire amuteekateekyeire. Batyo abagaragwa b'omugabe baamugira bati: Hamani niwe ayemereire omu kibuga, Nyakusinga. Omugabe yaagira ati: Mumurekye aije. Atyo Hamani yaija; omugabe yaamugira ati: Tukorere ki omushaija ou omugabe arikusiima kuha ekitiinisa? Hamani yaagira omu mutima gwe ati: Ni muntu ki ogwo, ou omugabe arikusiima kuha ekitiinisa kukira nyowe? Hamani nikwo kugarukamu omugabe ati: Omushaija ou omugabe arikusiima kuha ekitiinisa, ka bareete bushuuti y'omugabe, ei omugabe ajwara, bareete n'embaraasi ei omugabe atemba, eine ekirunga ky'obugabe aha mutwe; ebyo bijwaro n'egyo mbaraasi babikwatse omwe aha banyiginya b'omugabe abarikweshumba abandi, aije ajwekye ogwo mushaija ou omugabe arikusiima kuha ekitiinisa, amutembye embaraasi, amurabye omu kibuga kihango ky'orurembo amwebebembeire, naaranga ati: Oku nikwo omushaija weena araatwazibwe ou omugabe araasiime kuha ekitiinisa. Ahonaaho omugabe yaagira Hamani ati: Rahuka oreete ebijwaro n'embaraasi, nk'oku waagamba, otwaze otyo Morodekai Omuyudaaya, oshutama aha irembo ry'omugabe. Otagira eki waatsiga ahari ebyo byona ebi waagamba. Atyo Hamani yaihayo bushuuti n'embaraasi, yaajweka Morodekai, yaamurabya omu kibuga kihango ky'orurembo, naaranga ati: Oku nikwo omushaija weena aritwazibwa ou omugabe arisiima kuha ekitiinisa. Bwanyima Morodekai yaagaruka aha irembo ry'omugabe; kwonka Hamani yaayehuuta, yaataaha owe ayetwekyereire aha mutwe naarira. Yaateekyerereza omukazi we Zereshi na banywani be boona ebyamubaho. Abahi be b'obwengye n'omukazi we Zereshi baamugira bati: Morodekai ogwo, ou waatandiak kufoobeera omu maisho ge, ku araabe ari ow'omu ihanga ry'Abayudaaya, torimubaasa, kureka noija kugwa omu maisho ge. Ku baabaire nibakigamba nawe, abakonwa b'omugabe baija, baatwara Hamani aha bugyenyi obu Esteeri yaabaire ateekire nibeehuuta. Batyo omugabe na Hamani baaza aha bugyenyi kurya n'omwigarire Esteeri. Ahari ekyo kiro kya kabiri, ku baabaire nibanywa viinyo, omugabe yaagaruka yaabuuza Esteeri ati: Hari omwigarire Esteeri, nooshaba ki? noija kukiheebwa. N'enki eki orikwenda? Eki oraashabe kyona, n'obu kiraabe kiri ekicweka ky'obugabe bwangye, nikiija kuhikiirizibwa. Omwigarire Esteeri yaagarukamu ati: Nyakusinga omugabe, ku ndaabe ndi ow'okugirirwa embabazi omu maisho gaawe, kandi ku oraabe nookisiima, ninkushaba amagara gangye, kandi ninkweshengyereza ahabwa beene waitu; ahabw'okuba nyowe eihanga ryaitu, tuguzirwe ngu twitwe, tucwekyerezibwe, tumarweho. Nangwa kuri tuguzirwe ngu tube abahuuku n'abazaana, tiinyine ki naakugambire, n'obu omuzigu waitu atakubaasize kuriha ebi omugabe yaakufeereirwe. Ahonaaho omugabe Ahaseuro yaabuuza omwigarire Esteeri ati: N'oha oyehangire kukora ekyo, kandi arahi? Esteeri yaagarukamu ati: Omuzigu waitu orikuturwanisa n'eri ihano Hamani. Hamani yaatetemera omu maisho g'omugabe n'omwigarire. Ahonaaho omugabe yaimuka, yaaruga aha bugyenyi asambisiirwe, yaashohora, yaaza omu musiri gw'ekikaari; kwonka Hamani yaimuka kushaba omwigarire ngu ataitwa; ahabw'okuba akareeba ku omugabe amaririire kumukora kubi. Bwanyima omugabe yaagaruka naaruga omu musiri gw'ekikaari, yaataaha omu kishengye omu baabaire nibanywera viinyo, yaashanga Hamani ajuumaire aha kitabo ahu Esteeri yaabaire ari; omugabe yaagira ati: Kandi yaaza kuhambira omwigarire omu maisho gangye omu nju yangye? Ebigambo ebyo ku byarugire biti omu kwnwa k'omugabe, abantu baashweka Hamani ahamaisho. Bwanyima Harabona, omwe aha bakonwa abaabaire nibaheereza omugabe, yaagira ati: Manya, omu kibuga kya Hamani habyairwemu ekiti kiraingwa kya mikono makumi ataano, eki Hamani ateekateekire kuhanikaho Morodekai, owaagambire ekigambo ky'okukiza omugabe. Omugabe nikwo kuragiira ati: Mube nikyo mwamuhanikaho. Batyo baahanika Hamani aha kiti eki yaabaire ateekateekyeire Morodekai. Okuruga aho ekiniga ky'omugabe kyaikaikana. Eryo izooba omugabe Ahasuero yaaha omwigarire Esteeri enju ya Hamani omuzigu w'Abayudaaya. Kandi Morodekai yaija omu maisho g'omugabe, ahabw'okuba Esteeri akaba agambire oku ari nawe. Omugabe yaajuura empeta y'akamanyiso ke ei ayakire Hamani, yaagiha Morodekai. Na Esteeri yaataho Morodekai kutegyeka enju ya Hamani. Bwanyima Esteeri yaagaruka yaagamba n'omugabe; yaamukwata amaguru, yaamweshengyereza naarira, ngu amareho enaama mbi ya Hamani Omuagagi, n'obwengye obu yaabaire acwire kucwekyereza Abayudaaya. Omugabe yaimukiza Esteeri enkoni ye y'ezaabu, Esteeri yaimuka, yaayemerera omu maisho ge, yaagira ati: Omugabe ku araabe naakisiima akanshemerererwa, n'ebi ndaagambe bikamugwisa gye, kandi nkaba orikumushemeza, nimmweshengyereza, ku bahandiika ebaruha y'okuhindura busha ezi Hamani mwene Hamedasa Omuagagi yaahandiikire kucwekyereza Abayudaaya abari omu mashaza g'omugabe goona. Mbwenu nimbaasa nta kugumisiririza akabai akarihika aha ihanga ryaitu? Nari shi nimbaasa nta kugumisiririza aokureeba beene waitu nibacwekyerezibwa? Omugabe Ahasuero yaagarukamu omwigarire Esteeri na Morodekai Omuyudaaya ati: Reeba, mpaire Esteeri enju ya Hamani, kandi Hamani bamuhanikire aha kti nimmutura okubangira Abayudaaya omukono. N'ahabw'ekyo naimwe muhandiikire Abayudaaya, nk'oku murikwenda, omu iziina ry'omugabe, muteho akamanyiso k'empeta ye; ahabw'okuba ekiragiro ekihandiikirwe omu iziina ry'omguabe, kikaamibwa akamanyiso k'empeta ye, tihariho muntu orikubaasa kukiihaho. Batyo omu bunaku obwo, aha kiro kya makumi abiri na bishatu omu kwezi kwa kashatu okurikwetwa Sivani, abahandiiki b'omugabe baayetwa, baahandiika ebi Morodekai aragiire aha by'Abayudaaya byona, baabitwekyera abategyeki b'omugabe, n'abandi bategyeki, n'abanyiginya b'omu mashaza goona, oku gari igana na makumi abiri na mushanju, okuruga Buhindi okuhika Esiopia, buri ishaza ryona nk'emihandiikire yaaryo oku yaabaire eri, na buri ihanga omu rurimi rwaryo; baabihandiikira n'Abayudaaya omu mihandiikire yaabo n'omu rurimi rwabo. Ebyo byona Morodekai yaabihandiika omu iziina ry'omugabe, yaabihamisa akamanyiso k'empeta y'omugabe, ebaruha yaazikwatsa baamatarisi, abaabaire bagyendera aha mbaraasi ezirikwiruka munonga, ezaabaire zizaaziibwe omu masho g'omugabe, nizikora emirimo ye. Omuri ezo baruha omugabe yaikiriza Abayudaaya b'omu ndembo zoona, ngu bateeranire hamwe, beerwaneho bahamire, babone kwita n'okucwekyereza n'okumaraho engabo zoona z'eihanga ryona nari ez'eishaza ryona, eziribateera, baite n'abaana baabo abato n'abakazi baabo, kandi banyagye ebintu byabo; kandi ngu ebyo byona bikorerwe aha izooba rimwe, aha kiro kya ikumi na bishatu omu kwezi kwa ikumi n'abiri okurikwetwa Adari, omu mashaza goona ag'omugabe Ahasuero; kandi ngu ebihandiikirwe omuri ezo baruha bibugibwe nk'ekiragiro omuri buri ishaza, kandi birangwe omu mahanga goona, nibimanyisa Abayudaaya ku bashemereire kweteekateeka kwerwanaho ahari eryo izooba, nibahoora abazigu baabo. Batyo baamatarisi baatemba embaraasi ezirikwiruka munonga, ezaabaire zikora emirimo y'omugabe, baashohora nibeehuuta, nibagyemwa ekiragiro ky'omugabe. Kandi ekyo kiragiro kyabugibwa omu rurembo Shushani. Bwanyima Morodekai yaaruga omu maisho g'omugabe, yaashohora ajwaire bushuuti y'omugabe eya bururu kandi erikwera, ajwaire ekirunga kihango ky'ezaabu, kandi anagiire omunagiro gwa bafuta na bujwa; batyo ab'omu rurembo Shushani baateera akaari baashemererwa. N'Abayudaaya baajwerwa omushana, baatunga okushemererwa n'okwesiima n'ekitiinisa. Kandi omuri buri ishaza n'omu buri rurembo ahu ekiragiro ky'omugabe n'ekihandiiko kye byabaire bihika, Abayudaaya bakaba bashemererwa, beesiima, baagira obugyenyi n'ekiro kikuru ky'okuhuumuriraho. Baingi omu mahanga g'omuri egyo nsi baayehindura Abayudaaya, ahabw'okuba Abayudaaya bakabatiinisa. Aha kiro kya ikumi na bishatu ky'okwezi kwa ikumi n'abiri okurikwetwa Adari, ekiragiro ky'omugabe n'ekihandiiko kye bikaba nibyenda kuhikiirizibwa. Eryo izooba niryo abazigu b'Abayudaaya baabaire nibagira ngu nibaija kugira obushoboorozi aha Bayudaaya, kwonak kyahinduka, Abayudaaya baaba nibo baabugira aha bazigu baabo. Batyo Abayudaaya baateeranira omu ndembo zaabo z'omu mashaza g'omugabe Ahasuero goona, kukwata abaabaire nibenda kubakora kubi. Tihariho muntu n'omwe owaabaire naabaasa kubaza omu kaso, ahabw'okuba amahanga goona gakaba gabatiinire. Kandi abategyeki ba'amshaza boona, n'abategyeki b'omugabe n'abandi bategyeki, n'abatware b'omu kikaari ky'omugabe, baaha Abayudaaya emikono, ahabw'okuba nabo bakaba batiinire Morodekai. Morodekai ogwo akaba ahindukire rugambwa omu ka y'omugabe, kandi okurangaanwa kwe kubugire omu mashaza goona; ahabw'okuba akaguma naayeyongyera kuhama. Batyo Abayudaaya baitsa abazigu baabo rurara, baabacwekyereza, baabamaraho; abaabaire nibabanga, baabagira nk'oku barikwenda. Omu rurembo rukuru Shushani Abayudaaya baitamu abashaija magana ataano, baabamaraho; kandi baita na Parishanidasa, Dalifooni, Asipaasa, poraasa, Adalia, Aridasa, Parimashiita, Arisai, Aridai na Vaizaasa, boona ikumi beene Hamani mwene Hamedasa, omuzigu w'Abayudaaya; kwonka tibaagira ki baanyaga. Eryo izooba omubaro gw'abaitwa omu rurembo rukuru Shushani gwagambirwa omugabe. Omugabe yaagira omwigarire Esteeri ati: Abayudaaya baita abashaija magana ataano omu rurembo Shushani, baabamaraho; baita na beene Hamani ikumi. Mbwenu noogira ngu omu gandi mashaza g'omu bugabe bakozire ebirikwingana ki? Hariho ekindi eki orikushaba, okakiheebwa? nari hariho ekindi eki orikwenda, ngu kihikiirizibwe? Esteeri yaamugarukamu ati: Omugabe ku araabe naasiima, aikirize Abayudaaya abari omuri Shushani nyencakare batwaze nk'ekiragiro ky'eri izooba oku yaba; kandi beene Hamani abo, oku bari ikumi, bahanikwe aha biti. Atyo omugabe yaaragiira ku kiba kityo; ekiragiro kyabugibwa omuri Shushani, na beene Hamani oku bari ikumi baahanikwa. Ku bwaseesire aha kiro kya ikumi na bina ky'okwezi Adari, Abayudaaya abaabaire bari omuri Shushani baateeranira hamwe, baita abashaija magana ashatu, kwonka nabwo tibaagira ki baanyaga. N'bandi Bayudaaya b'omu mashaza g'omugabe baateeranira hamwe, baayerwanaho, baita omu bazigu baabo abantu obukumi mushanju n'enkumi itaano, baahuumura ahabw'abazigu baabo, kandi nabwo tibaagira ki baanyaga. Okwo nikwo byabaire aha kiro kya ikumi na bishatu ky'okwezi Adari; aha kiro kya ikumi na bina baahuumura, baakigira ekiro kikuru ky'obugyenyi ky'okuriira hamwe n'okushemererwa. Kwonka Abayudaaya ab'omuri Shushani baateeranira hamwe aha kiro kya ikumi na bishatu n'ekya ikumi na bina eby'okwo kwezi; bwanyima aha kya ikumi na bitaano baahuumura, baakigira ekiro kikuru ky'obugyenyi ky'okuriira hamwe n'okushemererwa. Nikyo Abayudaaya ab'omu byaro, abatuura omuri tauni ezitaine ngo z'amabaare, baijukira ekiro kya ikumi na bina ky'okwezi Adari, bakakigira eizooba ry'okushemerererwaho n'okuriira hamwe, n'eizooba rirungi ry'okutwekyereraniraho eby'okurya. Bwanyima Morodekai yaahandiika ebyo byona, kandi yaahandiika n'ebaruha, yaazitwekyera Abayudaaya boona, abaabaire bari omu mashaza g'omugabe Ahasuero goona, aba haihi n'aba hare, naabeehangiriza kwijuka ekiro kya ikumi na bina n'ekya ikumi na bitaano eby'okwezi Adari, kubigira ebiro bikuru buri mwaka; ahabw'okuba ahari ebyo biro nibwo Abayudaaya baahuumura abazigu baabo, kandi okwo kwezi nikwo kwababeereire okw'okushemererwa omu mwanya gw'obusaasi, kukaba okw'okuhuumuriramu omu mwanya gw'okuganya; kandi yaabaragiira ku babigira ebiro by'okuriira hamwe n'okushemererwa, n'eby'okutwekyereraniraho eby'okurya, n'okuha abooro ebiconco. Batyo Abayudaaya baaragaana ku bariguma nibabitwaza nk'oku baabitandika, kandi nk'oku Morodekai abahandiikiire. Ahabw'okuba Hamani mwene Hamedasa Omuagagi, omuzigu w'Abayudaaya boona, akaba abagiriire enaama y'okubacwekyereza, kandi akaba aragwize enteenyu ezirikwetwa Puuri, kubasingyeera n'okubamaraho; kwonka egyo naama ku yaahikire aha mugabe, omugabe yaaragiirira omu baruha ati: Egyo naama mbi y'okwita Abayudaaya ebe niwe yaagarukana, kandi ngu we n'abatabani bahanikwe aha biti. Nikyo ebyo biro babyetera Purimu, nibagyeterera Puuri. N'ahabw'ekyo ahabw'ebyahandiikirwe omuri egyo baruha, n'ebi Abayudaaya bareebire omuri ako kabi, kandi n'ebyabahikireho, bakaragiira, kandi baaragaana ahabwabo n'ahaba baijukuru baabo, n'ahabwa boona abaakwataniise nabo, ku batarireka kwijuka ebyo biro bibiri, nk'ekihandiiko kyabyo oku kyabaire kiri, n'obunaku bwabyo obwataireho buri mwaka. Kandi baragiira ngu, omu miryango yoona, n'omuri buri ishaza, n'omuri buri rurembo bagume baijukye ebyo biro, babigire ebiro bikuru omu busingye bwona, kandi ngu ebyo biro bya Purimu, bitarihugwaho omu Bayudaaya, nari ekiijutsyo kyabyo okweba omu ruzaro rwabo. Bwanyima omwigarire Esteeri, muhara wa Abihaili, na Morodeaki Omuyudaaya, baahandiika n'obushoboorozi nibahamya egyo baruha ya kabiri eya Purimu. Ebaruha zaatwekyerwa Abayudaaya boona ab'omu mashaza igana na makumi abiri na mushanju ag'omu bugabe bwa Ahasuero, ezabaire zirimu ebigambo by'obusingye n'amazima; ngu zibone kuhamya ebyo biro bikuru bya Purimu omu bunaku obutairweho, nk'oku Morodekai Omuyudaaya n'omwigarire Esteeri baabiragiire Abayudaaya, bakabiragaana ahabwabo n'oruzaaro rwabo, eby'okwesiibyakwo n'amaganya gaabo. Kityo ekiragiro ky'omwigarire Esteeri kyahamya egyo migyenzo ya Purimu, kyahandiikwa n'omu kitabo. Bwanyima omugabe Ahasuero yaacwera ensi n'ebirwa by'omu mayanja omushoro. Mbwenu emirimo yoona ei yaakozire n'obushoboorozi bwe n'amaani ge, n'ebirikworeka ekitiinisa eki yaahaire Morodekai, akaba omuntu rugambwa, tibihandiikirwe omu kitabo ky'eby'omu busingye bw'abagabe ba Bumeedi na Buperisi? Ahabw'okuba ogwo Muyudaaya Morodekai niwe yaabaire ari owa kabiri aha mugabe Ahasuero; kandi akaba ari rugambwa omu Bayudaaya, naasiimwa beene waabo boona, ahabw'okuba akaba asherurira eihanga rye eby'okurikiza, kandi n'okwendeza abantu be obusingye. Omu nsi ya Uuzi hakaba harimu omushaija orikwetwa Yobu; ogwo mushaija akaba ari omuntu otaine kabara, kandi ohikiriire, owaabaire atiina Ruhanga, akeetantara ekibi. Akazaara aboojo mushanju n'abaishiki bashatu. Kandi akaba atungire entaama enkumi mushanju, engamira enkumi ishatu, enimi z'okuhingisa rukumi, ebuguma z'endogoya magana ataano, n'abahuuku baingi munonga. N'ahabw'ekyo ogwo mushaija akaba ari omushaija rugambwa orikukira abashaija boona ab'omu nsi z'oburugwa-izooba. Kandi abatabani bakaba bakunda kuriira obugyenyi omu nju ya buri omwe aha izooba rye, kandi batuma ahari banyaanyabo bonshatu kwija kurya n'okunywa nabo. Bwanyima ebiro byabo eby'obugyenyi bikihwa, Yobu abatumaho kubeeza, aimuka kare omu kasheeshe, atamba ebitambo by'okwotsya ebirikwingana n'omubaro gwabo boona; ahabw'okuba Yobu akaba agira ati: Obundi abaana bangye bakaaba basiisire, bahemukire ahari Ruhanga omu mitima yaabo. Okwo nikwo Yobu yaabaire atwaza obutoosha. Eizooba rimwe abaana ba Ruhanga bakaija kwemurika ahari MUKAMA, na Sitaane yaabaijamu. MUKAMA yaabuuza Sitaane ati: Nooruga hi? Sitaane yaamugarukamu ati: Ninduga kugyendagyenda omu nsi, n'okugizengyereramu. MUKAMA yaagaruka yaamubuuza ati: Ebyo waayetegyereza omwiru wangye Yobu, ku hataine mushaija orikumushusha omu nsi, ku ataine kabara kandi ku ahikiriire, omushaija orikuntiina, kandi orikwetantara ekibi? Sitaane yaagarukamu MUKAMA ati: Noogira ngu Yobu akutiinira busha? Tiiwe omurinda embaju zoona, we n'enju ye n'ebi atungire byona? Okaha omugisha ebi yaakozire n'emikono ye, kandi waakanyisa ebi atungire byona. Kwonka hati gorora omukono gwawe, okore aha bintu bye byona; naija kukwehakana butunu. MUKAMA yaagira Sitaane ati: Reeba, ebi atungire byona biri omu bushoboorozi bwawe; kwonka we, otamukoraho. Atyo Sitaane yaaruga omu maisho ga MUKAMA. Eizooba rimwe abatabani na bahara be bakaba nibarya nibanywera viinyo omu nju ya mukuru waabo; entumwa yaija ahari Yobu, yaamubikira eti: Enimi zaaba nizihinga, n'endogoya niziriira aha rubaju rwazo; ahonaaho aba Sabeya baazeeshukamu, baazinyaga, n'abariisa baazo baabaitsa rurara; niinye nyenka owaahonokaho, nkaija kubikubikira. Ku yaabaire naakigamba, endiijo ntumwa yaija, yaagira eti: Omuriro gwa Ruhanga gwaruga omu iguru, gwayotsya entaama n'abariisa baazo, gwabicwekyereza; niinye nyenka owaahonokaho, nkaija kubikubikira. Nawe ku yaabaire naakigamba, haija ondiijo, yaagira ati: Abakaludaaya baija omu mitwe eshatu, baayeshuka omu ngamira, baazinyaga, n'abariisa baazo baabaitsa rurara; niinye nyenka owaahonokaho, nkaija kubikubikira. N'ogwo ku yaabaire naakigamba, haija ondiijo, yaagira ati: Batabani baawe na bahara baawe baaba nibarya, nibanywera viinyo omu nju ya mukuru waabo; omuyaga gw'amaani gwareetwa omu ihamba, gwateera embaju ina z'enju, enju yaagwera abo batsigazi, baafa; niinye nyenka owaahonokaho, nkaija kubikubikira. Yobu, ku yaabihuriire, yaimuka, yaataagura ekijwaro kye, yaamwa eishokye rye, yaajuumara ahansi, yaaramya, naagira ati: Nkaruga omu nda ya maawe ntaine ki njwaire, kandi nikwo ndigarukayo ntyo. MUKAMA akampa, mbwenu abiinyihireho. Eiziina rya MUKAMA risiimwe! Omuri ebyo byona Yobu tarakozire kibi, n'obu kwakuba okubarira Ruhanga okushobya. Kandi aha izooba erindi abaana ba Ruhanga bakaija kwemurika ahari MUKAMA, na Sitaane yaabaijamu ngu nawe ayemurikye ahari MUKAMA. MUKAMA yaabuuza Sitaane ati: Nooruga hi? Sitaane yaamugarukamu ati: Ninduga kugyendagyenda omu nsi, n'okugizengyereramu. MUKAMA yaagaruka yaabuuza Sitaane ati: Ebyo oyetegyereize omwiru wangye Yobu, ku hataine mushaija orikumushusha omu nsi, ku ataine kabara, kandi ku ahikiriire, omushaija orinkutiina akeetantara ekibi? Na mbwenu, n'obu oraabe wandeeteire kumukora kubi, n'okumucwekyereza nimmutura busha, kwonka akihamiire aha kuhikiirira kwe. Sitaane yaamugarukamu ati: Amagara gakira amagana. Ebi omuntu atungire byona, akaabihayo ahaw'amagara ge. Kwonka mbwenu gorora omukono gwawe, okore aha magufa ge n'aha mubiri gwe, naija kukwehakana butunu. MUKAMA yaagira Sitaane ati: Reeba, ari omu bushoboorozi bwawe; kwonka otamwita. Atyo Sitaane yaaruga omu maisho ga MUKAMA, yaarwaza Yobu ebihuute bibi, okuruga aha mara g'ebigyere okuhika aha kazingiro k'eishokye. Yobu yaayesherurira orugusyo rw'okweyaguza, yaashutama omu iju. Bwanyima omukazi we yaamugira ati: Beitu na hati okuhamiire aha kuhikiirira kwawe? Yehakane Ruhanga, ofe. Kwonka we yaamugarukamu ati: Noogamba nk'omukazi omushema. Noogira ngu turyaheebwa ebirungi byonka omu mikono ya Ruhanga, tituriheebwa n'ebibi? Omuri ebyo byona Yobu taracumwire na rurimi rwe. Bwanyima banywani ba Yobu bashatu, ku baahuriire ezo naku zoona ezimuhikireho, baija, buri muntu naaruga owe, Elifaazi Omutemaani, Biludaadi Omushuuhi, na Zofari Omunaamasi. Baaragaana kwija kumuyaagira n'okumugumya. Ku baamureebire bakiri hare, baamwebwa, baimutsya amaraka gaabo, baarira; baataagura ebijwaro byabo, baayeshuka eiju omu mutwe, kandi baarimiisha n'ahaiguru. Bwanyima baashutama nawe ahansi okumara ebiro mushanju nyomushana na nyekiro; tihaagira n'omwe owaamugambira ekigambo, ahabw'okureeba obusaasi bwe burengyesereize. Bwanyima y'byo Yobu yaayashamya akanwa ke, yaagamba, yaakyeena eizooba eri yaazaariirweho, naagira ati: Nkaahenwa ki, eizooba eri naazaariirweho ricwekyerezibwa, N'ekiro eki baagambiireho ngu, Maawe abakira enda y'omwana w'omwojo. Eryo izooba rihinduka omwirima! Ruhanga ow'ahaiguru areka kuryetaho, Kandi rireka kujwerwa omushana; Omwirima n'ekibunda kya rufu birihindura eryabyo, Ebicu birikondakondera, Obwira-kabiri bwona buritiinisa, Ekyo kiro kikwatwa omwirima ndindindi, Kireka kushemererwa omu biro by'omwaka, N'obu kwakuba okubarirwa omu gandi meezi; Eego, ekyo kiro kiba engumba, Kireka kuhurirwamu akaari k'okushemererwa; Rikyeenwa abakyeena ebiro, Abarikumanya kwimutsya Leviasaani; Enyonyoozi z'omu buturuturu bwaryo zireka kujwa, Ritegyereza omushana, guriburira, Kandi ribura kureeba okujuguta kw'omushekye; Ahabw'okuba tiriragaize nda ya maawe, N'obu kwakuba okuzibira amaisho gangye kureeba obusaasi. Ahabw'enki ntarafiire ninzaarwa, Nkabura kwitsya ninkishohora nti? Ahabw'enki naashangire ebibero by'okukiikirwaho, N'amabeere g'okwonka? Kuri kyabaire kityo, nkaabaire mbyami, mpunami; Nkaabaire ngwejegyeire, nyehuumuriire, Ndi hamwe n'abagabe b'ensi n'abahi b'obwengye baabo, Abaayeyombekyeire ebituuro by'ekitiinisa by'okuziikwamu; Nari shi, n'abanyiginya abaabaire baine ezaabu, Baijwize amaka gaabo efeeza. Kuri naabaire nk'enda erugamu etamanyirwe, Nk'abeereere abatarareebire mushana; Okwo niyo abasiisi baba batakiitira kubi bantu, Kandi niyo abaruhire baruhuukira. Niyo enkwatwa zihuumurira hamwe, zituurize, Zitakihurira iraka ry'orikuzikoresa kubi. Omuto n'omukuru niyo bataaha, Kandi omuhuuku tategyekyerwayo mukama we. Ahabw'enki Ruhanga ajwisiza enshoberwa omushana, N'abaine entimba aha mutima akabagumyaho? Ahabw'okuba beetenga rufu, tibagibona; Bagitimba okukira oku abantu batimba ezaabu esherekirwe. Ku bahika aha kituuro, bashemererwa munonga, beesiima. Ahabw'enki Ruhanga ajwisiza omuntu omushana, Otaine butooro, kandi ou akubiire hamwe? Manya okutsinda kwangye kumbeereire eby'okurya, N'okuborooga kwangye nikweshuka nk'amaizi; Ahabw'okuba eki ndikutiina, nikyo kirikumpikaho, Kandi ekirikuunyitsa obwoba nikyo kirikungwaho. Tiinyine busingye, tintuurize, kandi tiinyine buhuumure, Kureka enaku nizo zirikuunyeshukyera. Bwanyima Elifaazi Omutemaani yaagarukamu ati: Omuntu ku yaakuteeraho kugamba naiwe, okaaguubwa kubi? Beitu shi hoona n'oha orikubaasa kwezibira kugamba? Reeba, okaba oyegyesa baingi, Kandi okaba ohamya emikono etaine maani. Ebigambo byawe bikaba biramira orikwenda kugwa, Kandi okaba ohamya entegye ezirikubonda. Kwonka mbwenu niiwe bihikireho, kandi tiwaagumisiriza! Bikukozireho, waahahaaza omutima! Obwesigye bwawe tiburi omu kutiina Ruhanga, Kandi amatsiko gaawe tigari omu kuhikiirira kw'emitwarize yaawe? Mbwenu ijuka; n'oha oracwekyereire ataine rubanja? Nari shi, abahikiriire baramazirweho? Nyowe nk'oku ndareebire, abahinga okutahikiirira, Bakabiba obubi, nibyo bagyesha. Bacwekyerezibwa omwitsyo gwa Ruhanga, Bamarwaho okuhoorera kw'ekiniga kye. Okutsinda kw'entare, n'eiraka ry'entare enshaarizi bihunama, N'amaino g'emigunju y'entare gacweka. Ekisimba ky'entare kifa ahabw'okubura omuhiigo, Kandi n'obwana bw'entare enkazi butaataana. Mbwenu hariho ekigambo eki naagambiirwe bwesherekye, Okutu kwangye kukakihurira nikiij mpora, Omu biteekateeko ebyarugire omu kworekwa kwa nyekiro, Abantu baahirwayo. Naagira obwoba, naatetema, Kyareetera amagufa gangye goona kukomangana. Omuzimu gwandaba omumaisho, Ekikoba kyampwa aha mutwe; Gwayemerera aho, kwonka tinaamanya oku gurikushusha; Omu maisho gangye haabamu waringa. Haaabaho akaceceko, bwanyima naahurira eiraka eririkugira riti: Omuntu ofa naabaasa kuba ohikiriire omu maisho ga Ruhanga? Naabaasa kuba oshugaine omu maisho g'Owaamuhangire? Nangwa n'abagaragwa be tabeesiga, Na baamaraika be aboomesereza ebishobyo; Kaashwa abo abatuura omu maka g'eitaka, Agu omusingi gwago guri omu mucuucu; Abarikuribatwa bakatanga ekiyenje kubaruka. Bacwekyererera ahagati y'akasheeshe n'omwabazyo; Bahweraho kimwe, hataine okyetaireho. Omurunga gw'eihema ryabo ku gubaihwamu, Tibafa, kandi bakafa bataine bwengye? Hati taka; hariho n'omwe orikukugarukamu? Omu barikwera ou waakwagira n'oha? Buzimazima ekiniga kiita omushema, Kandi eihari riita otaine bwengye. Nkareeba omushema naatsimba emizi, Kwonka omu mwanya mukye naakyeena obutaaho bwe; Abaana be obuhooro bubari hare, Basingyererwa omu marembo, Babura kijuna. Ebi ashaarwire biriibwa abaine enjara, Bagaruka batwara n'ebiri omu mahwa; Abaine eiriho bainiire ebintu bye ekyaka; Ahabw'okuba okubonabona tikuruga mu mucuucu, N'enaku tizimera mu itaka, Kwonka omuntu azaarirwa enaku Nk'oku esiriira zituumuuka omu mwanya. Nyowe ahabwangye nkaasherwire Ruhanga, Kandi Ruhanga mba niwe naayegyekyera ebyangye. Niwe akora eby'amaani ebitakareebwaga, N'eby'okutangaaza ebitarikubasa kubarwa. Niwe agwisiza ensi enjura, Akashandaaza amaizi omu misiri. Niwe atunguura ab'ahansi, N'abarikuborooga akabaimutsya, bakaba buhooro. Ahindura busha enaama z'engobya, Ngu emikono yaazo eremwe kuhitsya eki zimaririire kukora. Akwatira abanyabwengye omu bugobya bwabo, N'enaama z'engobya zimarwaho juba. Babugaabugana n'omwirima nyomushana, Babandagira omu ihangwe nk'owa nyekiro. Kwonka omworo amujuna omu kanwa kaabo, N'omukyene amwiha omu mikono y'ab'amaani. N'ahabw'ekyo omworo agira amatsiko, Kandi n'akanwa k'abatahikiriire kabumbwa. Manya, omuntu ou Ruhanga ahana, aba ahiiriirwe, N'ahabw'ekyo otagaya okuhana kw'Ow'obushoboorozi bwona; Ahabw'okuba ahutaaza, kwonka ashemba obuhuta, Ateera, kwonka engaro ze nizo zikiza. Aryakujuna obugwe mukaaga, Nangwa n'omu bugwe mushanju tihariho kibi ekirikuhikaho. Omu biro by'enjara aryakucungura, orekye kufa; N'omu rugamba aryakukiza amaani ga rurara. Oryasherekwa orurimi rurikubambura, Kandi okuhwerekyerera ku kuriija, torikutiina. Okuhwerekyerera n'enjara oryabishekyerera, Kandi toritiina nyamaishwa z'omu nsi; Ahabw'okuba oryaragaana n'amabaare g'omu bwerere, N'enyamaishwa z'omu ihamba ziryagira obusingye naiwe. Oryamanya ku eka yaawe eine obusingye, Oryaguma nooreeba engombe y'amatungo gaawe, oshangye hataine kibuziremu. Nibwo orimanya ku oruzaaro rwawe rurikanya, Na baijukuru baawe bakaba nk'obunyaatsi bw'omu nsi. Oryataaha omu kituuro kyawe okuzire gye, Nk'ekiba ky'engano oku kihunikwa omu bunaku bwakyo. Reeba, ebyo nibyo twacondoorize, tukashanga biri bityo; Obihurire, obyegyereho eky'okukugasira. Bwanyima Yobu yaagarukamu ati: Ai bambe! Nkaabaasibwa ki, obugwa kubi bwangye burengwa, Nari ebihikiirizi byangye byona biteebwa aha minzaani! Bikaaremeera okukira omusheenyi ogw'omu nyanja. Nikyo kindeeteire kurahuka kugamba; Ahabw'okuba emyambi y'Ow'obushoboorozi bwona endi omunda, Amagara gangye niganywa obushegu bwayo, Eby'okutiinisa bya Ruhanga bitengire orugamba kundwanisa. Noogira ngu enturegye neekunga, eine obunyaatsi omu kanwa, Nari shi ente ejuga neerya? Ekitaine nsha kiriibwa kitarimu mwonyo, Nari omu maizi g'eihuri habamu akanuzi? Omutima gwangye tigurikwenda kubirozaho; Nibinsusira nk'eby'okurya birikunugwa. Nkaabaasibwa ki, ntunga eki ndikushaba, Ruhanga ampa eki ndikwetenga! Ruhanga aikiriza kunsingyera, Atayo omukono gwe, ampuhura. Obwo nkaatunga obuhuumure, Nangwa n'omu busaasi obutarikutuuza nkaayesiima, Ahabw'okuba tindikuhakanisa bi Orikwera arikugamba. Nyine maani ki g'okutegyereza? Omuheru gw'obusaasi bwangye n'enki, ngu mbone kugumisiriza? Amaani gangye n'amaani g'amabaare, Nari omubiri gwangye n'omuringa? Buzimazima omuriinye tinkiinemu buhwezi, Kandi obundi buhwezi bwona buunyihirweho. Munywani w'omuntu orembire ashemereire kumugirira embabazi, Ngu atakaareka kutiina Ow'obushoboorozi bwona. Beene waitu n'endyarya, nk'otugyera, Nk'omukuru ogurikureetwamu omwegyemure, gukooma, Ogurikwiraguzibwa amaizi agakwatsire, Omu orubaare rweshereka. Hakibaho obutagatsi bikahwerera, Omushana gukijwa, bikaruga omu mwanya gwabyo. Emitwe y'abagyenzi eyaabaire eraba aha rubaju rw'ogwo mukura, eteishuka, Eza omu ihamba, egwayo. Emitwe y'Abateema eguma neesherura, N'abagyenzi ba Sheeba baguma bategyereize; Bahwa amatsiko, ahabw'okuba bakaba bagira obwesigye, Bakihikayo, bashoberwa. Okwo nikwo mumbeereire; Ku mureebire ebihikiirizi ebimpikireho, mwatiina. Hariho obu naagizire nti: Mugire eki mwampa? Nari shi nti: Mumpe ekiconco aha bi mutungire? Nari nti: Munjune omu mikono y'omuzigu? Nari nti: Muncungure omu mikono y'abarikumpata? Muunyegyese, naanye niinyija kwetsiza; Mummanyise eki naashobize. Ebigambo by'okuhikiirira ka n'eby'amaani! Mbwenu empaka zaanyu nizimpana ki? Nimwenda kuhana ebigambo? Manya ebigambo by'owaayehweire amatsiko biri nk'omuyaga. Buzima nimukunda kuteerera efuuzi enteenyu, N'okwiha ahari munywani waanyu enshaagi. Mbwenu hati nimbeeshengyereza mundeebe; Ahabw'okuba buzima tindikubeiha, nk'oku murikundeeba. Nimbeeshengyereza muhindukye, mutakora ebitari by'okuhikiirira. Eego muhindukye; ebyangye n'eby'oburyo. Nimugira ngu orurimi rwangye rwine oku ruri? Tirurikubaasa kumanya ekibi? Omuntu okiri omu nsi tari aha rubu rw'okurwana orugamba? Ebiro bye ti nk'eby'orikukorera ebihembo? Nk'oku omuhuuku ayetenga ekicuucu, Kandi nk'oku orikukorera ebihembo abitegyereza, Naanye nikwo naahairwe ameezi ga busha, Nkateerwaho ebiro birikurusya. Ku mbyama, ngira nti: Nibusheesha ryari, nkaimuka? Kwonka ekiro kigyenda ira; Ndaara niinyehindaguturana, burugaho busheesha. Omubiri gwangye gushwekirwe enyogori n'ebikoko, Oruhu rwagwo nirugangaara, rugaruka rushatuka. Ebiro byangye nibyehuuta okukira eky'okurukisa ky'omuriki w'emyenda; Bihwaho ntaine matsiko. Ai bambe, ijuka amagara gangye, ku gari nk'omuyaga; Amaisho gangye tigarigaruka kureeba birungi. Orikundeeba tarigaruka kundeeba bundi; Amaisho gaawe ku gariba nigakindeeba, ndyabura. Nk'oku ekicu kiyaayuuka, kikabura, Nikwo orikushuuma okuzimu atarigaruka; Tarigaruka mu ka ye obundi, Kandi omwanya gwe tigurigaruka kumumanya. Nikyo ntarikubaasiza kwezibira kugamba; Niinyija kugambisibwa obusaasi bw'omu mutima gwangye, Nyetomboite ahabw'entimba y'omu magara gangye. Nyowe ndi enyanja, nari ndi omugoye, Waaza kuntaho ow'okundinda? Ku ndaagire nti: Ekitanda kyangye nikiija kumpuumuza, Ekitabo kyangye nikiija kutuubya aha busaasi bwangye, Obwo nonkangisa n'ebirooto, Ontiinisa n'ebi oyorekirwe, Ngu nyihemu okuteebwa aha munigo, nkafa, Okukira okuguma mpweire aha magufa. Amagra gangye ngatamirwe, tinkyenda kugumaho; Ndeka, ahabw'okuba ebiro byangye n'ebya busha. Omuntu ni kintu ki, Iwe okumutunguura, N'okumwetaho okamwetaho, Okamutaayayira buri kasheeshe, Okamugyeza buri kaanya? Oryahitsya hi okutaanyihao riisho, N'okutampa kaanya k'okumira amacwante? Ku ndaabe naasiisire, iwe Omurinzi w'abantu, nkwitsize ki? Ahabw'enki ompindwire ekimaasho? Ahanki nkubeereire omutwaro? N'enki ekikuzibiire kusaasira ekicumuro kyangye, Okaanyihaho ekibi? Ahabw'okuba hati naaza kubyama omu mucuucu; Naiwe oryayezirika kunsherura, oshangye ntakiriho. Bwanyima Biludaadi Omushuuhi yaamugarukamu ati: Beitu oryahitsya hi okugamba otyo, Kandi ebigambo by'omu kanwa kaawe kuba nk'omuyaga gw'amaani? Noogira ngu Ruhanga asingisiriza, Nari Ow'obushoboorozi bwona aita emanja z'oburyo? Abaana baawe ku baraabe baacumwire ahari Ruhanga, Akabahayo omu bushoboorozi bw'ekicumuro kyabo. Kwonka iwe, ku oraayezirikye kusherura Ruhanga, Waayeshengyereza Ow'obushoboorozi bwona, Ku oraabe oshemeire kandi ohikiriire, Buzimazima Ruhanga naija kwimuka ahabwawe, Akugarurire eka yaawe eyaabaire ehikiriire. Kandi n'obu okutandika kwawe kuraabe kwabaire kuri kukye, Kwonka omu biro byawe ebya bwanyima ebyawe biryakanya munonga. Ninkweshengyereza, buuza eby'ebiro bya ire, Oyetegyereze eki baatatenkuriitwe baareebire; Ahabw'okuba itwe turi aba nyomwabazyo, titwine ki turikumanya, Kandi ebiro byaitu omu nsi ni nk'ekicuucu. Tibarikwija kukwegyesa, bakakugambire, Nibahamya ebigambo ebi barikumanya? Orufunjo nirubaasa kumera ahataine byondo, Nari omubimbiri kumera ahataine maizi? Ku biba bikiri bibisi, bitakatemirwe, Bibandiza ebindi binyaatsi byona kwoma. Emihanda y'abarikwebwa Ruhanga boona nikwo eri, N'amatsiko g'otarikutiina Ruhanga garyahwaho. Eki arikwesiga kiryacuubwamu kabiri, N'obwesigye bwe ni nk'orububi rw'orutangura. Aryayegamira enju ye, kwonka teryemerera; Aryagikwata, kwonka terigumaho. Naabengyeya aha mushana, N'omurubo gwe gubuga omusiri gwe; Emizi ye neerandira aha mutuumo gw'amabaare, Atuura omu nkiri. Ku ariihwa ahu yaabaire ari, Haryamwehakana hati: Tinkakureebaga. Reeba, okwo nikwo kushemererwa kw'omuhanda gwe, Kandi omu itaka haryameramu abandi. Reeba, tarinaga muntu ohikiriire, Kandi tariramira nkozi z'ebibi. Kwonka obunaku butari obu aryaijuza akanwa kaawe esheko N'eminwa yaawe eteere akaari. Abaabaire nibakwanga, baryashwekwa enshoni, Kandi eihema ry'enkozi z'ebibi tiririgaruka kubaho. Bwanyima Yobu yaagarukamu ati: N'amazima nimmanya ngu nikwo kiri; Beitu shi, omuntu akaabaasa ata kuba ohikiriire omu maisho ga Ruhanga? Omuntu ku yaakwenda kuhakana nawe, Takaabaasa kumugarukamu kigambo na kimwe omu bigambo rukumi. Omutima gwe n'ogw'obwengye, kandi amaani ge ni maingi; (N'oha owaakumugangaarira, haza akaba gye?) Aihaho enshozi zitakimanyire, Ku aba naazijuumika n'ekiniga kye. Atengetsa ensi, agiiha omu mwanya gwayo, Enyomyo zaayo zitengyeta. Aragiira eizooba, tirituruka, N'enyonyoozi azitwekyerera. Niwe wenka owaabambire eiguru, Akaribatiirira ebingonzi by'enyanja. Akahanga enyonyoozi Dubu na Orioni, Na Kakaaga n'emyanya y'obukiizi-bwa-buryo. Akora ebikuru ebitarikubaasa kushoboororwa, N'eby'okutangaaza ebitarikubaasa kubarwa. Reeba, andabaho, kwonka timmureeba; Agumizamu, kwonka timmwetegyereza. Reeba, anyaga; n'oha orikubaasa kumuzibira? N'oha owaakubaasa kumugira ati: Ekyo nookora ki? Ruhanga tariihaho kiniga kye; Nangwa n'abahwezi ba Rahabu bamwinamira. Mbwenu shi niinye naakumugarukamu, Nkeesherurira ebigambo by'okumuhakanisa? N'obu naakuba ndi ohikiriire, tinkaamugarukamu, Kureka nkaamushaba kusaasirwa, ahakuba niwe arikunshinja. Nangwa n'obu naakumweta, akangarukamu, Tinkaikiriza ngu yampurira; Ahabw'okuba ansingyeera n'eihunga, Akanyisa ebihuta byangye nantura busha. Tandeka ngu nyitsye, Kureka anyijuza obushaarizi. Ku ndaagambe aha maani g'emanzi, Mukama waago ngugu! Ku biraabe biri eby'okucwa emanja, We naagira ati: N'oha oranteereho obunaku? N'obu ndaabe ndi ohikiriire, akanwa kangye nikancwera orubanja; N'obu ndaabe ntaine kabara, nanshinja obugomi. Ndi ohikire! Tiinyine ki nyeteireho! Ntamirwe amagara gangye. Byona nikyo kimwe; nikyo ndikugirira nti: Acwekyereza abahikire n'ababi. Akagwe ku kagwa, kaakinura abantu, Ashekyeerera abataine rubanja baaguubwaho akabi. Ensi eheirweyo omu mikono y'ababi, Ashweka amaisho g'abaramuzi baayo; Ku araabe atari We, ondiijo n'oha? Ebiro byangye nibiiruka okukira matarisi, Nibihunga, kandi tibigira kirungi kyona eki bireeba; Nibihingura, nk'amaato ganguhi, Nk'oku empungu erahuka neeza kuteera eki ehiigire. Ku naakugira nti: Niinyija kwehuzya ekirikunsaasa, Ndekye kumanywa ku ngwirwe kubi, nyesiime, Biri ntiinire obusaasi bwangye bwona; Ahabw'okuba nimmanya ngu torinteekateekaho nk'otaine rubanja. Ndyasingwa orubanja; Mbwenu niinyeruhiza ki? N'obu naakwoga amaizi g'ebirika, Nkanaaba engaro zangye n'esabuuni, Nabwo noija kunnaga omu kiina, N'ebijwaro byangye ahabwangye bintamwe. Ahabw'okuba Ogwo ti muntu nkaanye, ngu mmugarukyemu, Twemerere hamwe, tutongane; Tihariho w'okuturamura, Akatucura engaro omumaisho. Mbwenu anyiheho enkoni ye, N'okutiinisa kwe kurekye kuunyitsa obwoba; Haza obwo ngambe ntarikumutiina, Ahabw'okuba ahabwangye tindi w'okutiina. Ntamirwe amagara gangye; Tindikwija kwezibira kutaka; Niinyija kugamba ahabw'obusaasi bw'omu mutima gwangye. Ngambire Ruhanga nti: Otancwera orubanja kunsinga, Kureka onyorekye eki orikuntura. Nooyesiimira okuhata, Okugaya eki waahangire, N'okushemerererwa enaama z'enkozi z'ebibi? Amaisho gaawe n'ag'omubiri, Nari sho oreeba nk'oku abantu bareeba? Naiwe ebiro byawe ni nk'eby'abantu, Nari emyaka yaawe ni nk'ey'abantu, Kikabona kukureetera kucondooza okutahikiirira kwangye, N'okucaaka ekibi kyangye, N'obu orikumanya ku ntaine rubanja, Kandi ku hatariho orikubaasa kujuna omuntu omu mikono yaawe? Engaro zaawe nizo zambumbire, zikampanga, Mbwenu wampindukana, wancwekyereza. Ijuka ku wambumbire nk'eibumba; Mbwenu nooyenda kugaruka kumpindura omucuucu? Okanshuka nk'amate, Wankamya nk'amajuta ga kiizi, Wanshweka oruhu n'enyama, Wanteeranisa amagufa n'emitsi; Wampa amagara n'obushongore, Okureeberera kwawe nikwo kungumizeho. Kwonka ebyo byona okabibiika omu mutima gwawe, Kandi nimmanya ebyo ku waabigyendereire. Ku nshobya, ommanya, Kandi toonyihaho rubanja; Ku mba mubi, ndeeba enaku; Ku mba ohikiriire, timbaasa kwimutsya mutwe; Ahabw'okuba mba nyijwire okuhemuka, Nindeeba okubonabona kwangye. Kandi n'obu naakwimutsya omutwe, okaampiiga nk'entare, Ogaruka onkoraho eby'amahano, Oimutsya busya baamushinja b'okunshinja, Oyongyera kungwerwa kubi, Kandi oguma noondeetera amahe masya g'okundwanisa. Mbwenu okaanyihira ki omu nda ya maawe? Nangwa kuri naafiire hatakagizire riisho ryona eryandeeba, Nkaba nk'otakabahoga, Nkaziikwa ninkiruga omu nda. Beitu ebiro by'amagara gangye ti bikye? Ndeka, nduhuukyeho kakye, Ntakagiire ei ntariruga, Omu nsi y'omwirima, kandi ey'ekibunda kya rufu, Omu nsi y'omwirima etarimu buteeka, Ei omushana guba nk'omwirima. Bwanyima Zofari Omunaamasi yaagarukamu ati: Ebigambo bingi bityo bitishemereire kugarukwamu? Nari shi, engambi y'amaingi eshemereire kwihwaho orubanja? Abantu bashemereire kuhunamisibwa emyehimbiso yaawe? Kandi ku oraateere enaku, tihariho orikukukwatsa enshoni? Ahabw'okuba noogira oti: Ebi ndikwegyesa bihikire, Ndi mwere omu maisho ga Ruhanga. Nkaabasibwa ki, Ruhanga agamba, Ayashamya akanwa ke, akwomesereza. Akugambira emibonano y'obwengye, Ahabw'okuba n'obw'emiringo mingi. Mbwenu omanye ku Ruhanga atarikufubira, Nk'oku ebibi byawe biri. Noogira ngu okaabaasa kucondooza Ruhanga, omumanya? Okaabaasa kumanya Ow'obushoboorozi bwona, omumarayo? Kiri ahaiguru okukira eiguru; nooyenda kukigira ota? Kiri okuzimu okukira owa Nyamuteza; nookimanya ota? Oburaingwa bwakyo nibukira ensi, N'obukiika bwakyo nibukira enyanja. Ku yaakuraba omu nsi, yaata abantu omu kihome, Yaabeeta omu rubanja, n'oha owaakumuzibira? Ahabw'okuba naamanya abantu entakimazire; Ku araareebe okutahikiirira, noogira ngu naakwehuzya? Enturegye ku yaakuzaara omuntu, Entakimazire akaagira obwengye. Ku oraashemeze omutima gwawe, Omutegye emikono. Ku haraabe hariho okutahikiirira omu ngaro zaawe, okute hare; Otaikiriza obubi kuguma omu ka yaawe. Buzimazima obwo nibwo oriimutsya amaisho gaawe otaine kamogo, Oryahama, kandi toritiina. Oryayebwa obujune bwawe, Obwijukye nk'amaizi agaheza kurabaho. Amagara gaawe garyayaka okukira eihangwe; N'obu gariba garimu omwirima, garyaba nk'akasheeshe. Oryagira obwesigye, ahabw'okugira amatsiko; Oryarindwa, ohuumure buhooro; Oryabyama, tiharigira owaakutiinisa; Eego, baingi baryakuhakwaho. Kwonka amaisho g'ababi garyabwerabwera, Baryabura obuhungiro, Kandi amatsiko gaabo garyaba okuhwamu omwitsyo. Bwanyima Yobu yaagarukamu ati: Eego, niimwe bantu mwenka; Kandi ku murifa, obwengye buryahwaho naimwe! Kwonka naanye nyine obwengye nkaimwe; Timurikunkira. Mbwenu n'oha otarikumanya ebigambo nk'ebyo? Ndi eky'okushekyererwa ahari bagyenzi bangye, Nyowe owaabaire atakira Ruhanga, akangarukamu, Omuntu ohikiriire, otaine kamogo; Mbwenu ndi ow'okushekyererwa. Omu mutima gw'omuntu ogaramisiriize habamu okugaya abahikiriirwe. Ebihikiirizi bitegyereize abarikuterera. Amahema g'abambuzi gari gye; Abarikugwisa kubi Ruhanga bahamire, Abu emikono yaabo eba ruhanga waabo. Mbwenu buuza enyamaishwa, niziija kukwegyesa, N'enyonyi z'omu mwanya niziija kukugambira; Nari ogambire ensi, neija kukwegyesa, Kandi eby'omu nyanja nabyo nibiija kukumanyisa. Omuri ebyo byona n'oha otarikumanya, Ku MUKAMA niwe yaakozire ekyo? Omu mukono gwe nimwo amagara g'ekintu kyona ekihuriire gari, Kandi n'omwitsyo gw'abantu boona nimwo guri. Okutu tikutaanisa ebigambo, Nk'oku akanwa kamanya eby'okurya? Abagurusi nibo bagira obwengye, N'abahikize emyaka mingi nibo beetegyereza. Obwengye n'amaani biinwe Ruhanga, Niwe ahanuura, kandi aine okwetegyereza. Ku asheenya, tihaine ogaruka kwombeka; Kandi ku akingirana omuntu, tihaine obaasa kwiguraho. Ku acungira amaizi, gooma; Kandi ku agaigurira, ensi etabaarwa. Niwe agira amaani n'obwengye; Abarikugobezibwa n'abarikugobya n'abe. Atwara abahanuuzi banyagirwe, N'abaramuzi abahindura abashema. Abagabe abaihaho obushoboorozi Abazirika obutanda omunda. Abanyamurwa abatwara banyagirwe, N'ab'amaani abamaraho. Abarikwesigwa ababuza ebigambo, Kandi abagurusi abaihaho okwetegyereza. Ashuka aha banyiginya okugaywa, Ayuzya orukoba rw'ab'amaani. Ashuuruura ebisherekirwe omu mwirima, N'omwirima ndindindi agujwisiza omushana. Akanyisa amahanga, kandi agacwekyereza; Ahangusya amahanga, kandi agatuubya. Abategyeki b'amahanga g'omu nsi abaihaho okwetegyereza, Abazengyereza omu ihamba eritarimu mihanda. Babandagira omu mwirima bataine ky'okubahwezesa. Bagwererana nk'omusinzi. Reeba, eriisho ryangye rikareeba ebyo byona, N'okutu kwangye kwabihurira, naabimanya. Ebi murikumanya, naanye nimbimanya; Timwine ki murikunkiza. Buzima nkaayenzire kugamba n'Ow'obushoboorozi bwona, Kandi n'okwetonganira ahari Ruhanga. Imwe ahabwanyu muri abagunzi b'ebishuba, Mwena muri abafumu abataine mutambo. Nkaabaasibwa ki, muhunamira kimwe! Obwo nibwo mwakuba ab'obwengye. Mbwenu muhurire ebi ndikufa, Mutegye amatu ebi ndikwetonganira. Nimwenda kutonganira Ruhanga nimubeiha, Kandi nimuryarya ahabwe? Nimwija kugwera orubaju rwe? Nimwenda kurwanirira Ruhanga? Mbwenu ku yaakubacaaka, bikaabagyendera gye? Nimubaasa kumuryarya, nk'oku omuntu aryarya mugyenzi we? Buzimazima aryabahana, Ku murigira orubaju oru mwagwera bwesherekye. Ekitiinisa kye tikiribaitsa obwoba, N'okutiinisa kwe kukabagwaho? Ebigambo ebi murikuhamya n'enfumu eziri nk'eiju; Ebi murikwerinza ni nk'eibumba. Nimuhuname, ngambe; Ekirambeho kimbeho! N'obu byakuba bita, Niinyija kwoga amagara. N'obu araanyite, tiinyine gandi matsiko; Ndyayetonganira omu maisho ge, niinyoreka ebinaakozire. Ekyo nakyo kiryambeera okujunwa, Ahabw'okuba tihariho otatiina Ruhanga orihika omu maisho ge. Mute omutima aha bigambo byangye, Mutegye amatu ebi ndikubagambira. Reeba, mperize kuteekateeka ebi ndaayetonganire, Nimmanya ku ndikwija kusinga orubanja. Oraatongane naanye n'oha? Ahabw'okuba ku akureebeka, nkaahunama, nfa. Onyikirize ebintu bibiri byonka; Obwo nibwo ntarikwija kukweshereka. Onyiheho omukono gwawe, gunze hare; Kandi okutiinisa kwawe kurekye kuunyitsa obwoba. Bwanyima onyete, nkwetabe; Nari shi onyikirize, ngambe, naiwe ongarukyemu. Ebicumuro byangye n'ebibi byangye ni bingahi? Mmanyisa okushiisha kwangye n'ekibi kyangye. Ahabw'enki noonyima amaisho, Okanteekateekaho nk'omuzigu waawe? Nooyenda kutiinisa eibabi eririkutwarwa omuyaga, N'okuhiiga ebishushunga ebyomire? Ahabw'okuba nompandikaho ebirikushaarira, Ongaruraho ebibi by'obutsigazi bwangye; Otaire ebigyere byangye omu nkomo, Waagumya amaisho aha mihanda yangye yoona, Ebigyere byangye waabiteeraho obugarukiro. Omuntu weena ahwaho nk'ekintu ekijunzire, Nk'ekijwaro ekiriirwe ebiyenje. Omuntu ozairwe omukazi amara ebiro bikye, Aba ow'enaku nsha. Arabya nk'ekirabyo, ayoma; Ahingura nk'ekicuucu, tagumaho. Mbwenu shi Iwe, omuntu ori otyo okaayerusya kumureeba, Nari nkaanye, okandeeta kutongana naiwe? N'oha owaakubaasa kwiha ekirungi omu kibi? Tihariho n'omwe. Nk'oku ebiro bye byamugyereirwe, Omubaro gw'ameezi ge okagumanya, Okamuteeraho obugarukiro, obu atarikubaasa kurenga, Omwiheho amaihso, abone kuhuumuraho, Okuhitsya obu ariheza ebiro bye, nk'orikukorera ebihembo. Manya, hariho amatsiko ngu, ekiti ku kitemwa, kitooka, Kandi ngu emitwe y'amataagi mato gaakyo egumizamu neekura. N'obu emizi yaakyo yaakuguma omu itaka, ekakura, N'ekitsintsi kyakyo kikajundira aho, Kwonka ku kihurira okufukiirira kw'amaizi, kitooka, Kimera amataagi nk'ekiti kito. Kwonka omuntu we afa bwamperayo; Buzima omwitsyo gumuhwamu. Mbwenu obwo aba akirahi? Nk'oku amaizi g'omu kiyanja gaijurururka, N'omugyera gukatuuba, gukooma, Nikwo n'omuntu abyama ataimukye; Tariimuka, n'obu kwakuba lusisiimurwa, Okuhitsya obu eiguru ririba ritakiriho. Nkaabaasibwa ki, onshereka okuzimu, Ondindira omu mubonano, okuhitsya ahu ekiniga kyawe kirihwera, Onteeraho obunaku, onyijuka! (Omuntu ku afa, agaruka abaho?) Ebiro byangye byona ebyanteereirweho nkaabigumisiririza, Ntegyereza obunaku bwangye bw'okurekurwa. Ku waakuunyeta, nkaakwetaba; Kandi naiwe okaayetenga kureeba eki emikono yaawe yaakozire; Ahabw'okuba hati noobara entambwe zangye, Kandi otaire eriisho aha kibi kyangye. Okushiisha kwangye kukomirwe omu nshaho, N'okutahikiirira kwangye kukomeirwe hamwe. Kwonka orushozi orutuura nirugwa, ruguubwa rwahwaho; N'orukiri rwihwa omu mwanya gwarwo; Amaizi gagyenda nigarya amabaare, N'emitunga etwara eitaka ry'ensi; Naiwe nikwo omaraho amatsiko g'omuntu. Ebiro byona omusingura, nawe ahwaho; Aha maisho ge ohahindura okundi; omwohereza. Abatabani batunga ekitiinisa, atakikimanya; Bagarurwa ahansi, kwonka tamanya byabo; Kureka obusaasi obu ahurira, n'obw'omubiri gwe; Kandi amaganya agu agira, gaba age wenka. Bwanyima Elifaazi Omutemaani yaagarukamu ati: Noogira ngu omuntu w'obwengye ashemereire kugarukamu n'ebigambo ebitaine muhoho, N'okwijuza enda ye omuyaga gw'oburugwa-izooba? Ashemereire kuteera empaka n'ebigambo ebitaine buryo, Nari okugamba ebitaine ki birikugasira abandi? Kwonka nooyenda kwihaho okutiina Ruhanga, N'okuzibira abantu kugira eki baateekateekaho bari omu maisho ge; Ahabw'okuba okutahikiirira kwawe nikwo kwegyesa akanwa kaawe eby'okugamba, Naiwe okunda kugambisa orurimi r'obugobya. Akanwa kaawe niko karikukucwera orubanja, tiinye; N'eminwa yaawe yonka niyo erikukushinja. Niiwe waabandiize abandi kuzaarwa? Nari okazaarwa, enshozi zitakabaireho? Orashutamire omu naama za Ruhanga ez'omu mubonano? Nooyenda kuba niiwe waagira obwengye wenka? Eki orikumanya, itwe eki tutarikumanya, niki? Nooyetegyereza ki, itwe eki tutarikushoborokyerwa? Omuriitwe harimu abamezire enju, N'abakuzire munonga abarikukira sho. Okuhuumuriza kwa Ruhanga ahabwawe ni kukye, N'ebigambo ebi ogambiirwe gye, noobigaya? Ahabw'enki omutima gwawe nigukubambaaza, Amaisho gakakutukura, Kikareetera omutima gwawe kurwanisa Ruhanga, Okagamba ebigambo nk'ebyo? Omuntu ni kintu ki, kuba oshemeire, N'owaazairwe omukazi, kuba ohikiriire? Reeba, Ruhanga tayesiga barikwera be, Nangwa n'eiguru tirishemeire mu maisho ge, Kaashwa omuntu ekihagaro owaasiisikaire, Ogotomera okutahikiirira nk'amaizi. Naaza kukushobororera, haza ompurire! Kandi ebi naareebire, nibyo ndikwija kukumanyisa, (Ebyagambirwe abanyabwengye, Ebi baishebo batarasherekire, Abbaheirwe ensi bonka, Batagiibwemu munyamahanga weena) Omusiisi atuura n'obusaasi ebiro byona, Niyo myaka eyateereirweho abarikuhata. Ebirikutiinisa biteerera enduuru omu matu ge; N'obu ariba ari omu kugogyera, Omuhwerekyerezi aryamugwaho. Taikiriza ngu aryagaruka arugye omu mwirima, Kandi ateekateekyeirwe rurara. Azengyerera hoona naaza kushaka, naagira ati: Eby'okushaka birahi? Naamanya ku ekiro ky'omwirima kiri haihi kumuhikaho. Enaku n'obusaasi bimutiinisa, Bimusingura nk'omugabe oyeteekateekyeire orugamba; Ahabw'okuba akabanga omukono kurwanisa Ruhanga, Yaahiga Ow'obushoboorozi bwona, Yaamwegyemera agangaize ebitsya, Akingire engabo eine eiromba rihango. Ahabw'okuba omugomoko gukamushweka aha maisho, N'ebigojo byahingamirana aha nyugunyu ze, Kandi yaatuura omu ndembo ezihindukire amatongo, N'omu maju agatashemereire kutaahwamu muntu, Agabaire gari haihi kuhinduka emungo z'amatongo. N'ahabw'ekyo taritunga, n'eitungo rye tiririgumaho, Kandi taritsimba mizi omu itaka. Tarikira mwirima, Endimi z'omuriro ziryayomya amataagi ge, Atwarwe omwitsyo gwa Ruhaga. Arekye kwesiga ebitaine mugasho, naayebeiha; ahakuba ebitaine mugasho nibyo arizimuurirwa. Aryahembwa byona, obunaku bwe butakahikire, Amataagi agarikumutookaho gatakabaire kijubwe. Aryaba nk'omuzaabibu, ogu ebijuma byagwo biragarika bitakahiisize, Abe nk'omuzeituuni ogurikuragaza orurabyo. Ahabw'okuba omutwe gw'abatarikutiina Ruhanga guryaba engumba, Kandi omuriro guryamaraho amahema g'abarikurya enguzi. Babaka enda z'eitima, bazaara obubi, N'emitima yaabo eteekateeka obugobya. Bwanyima Yobu yaagarukamu ati: Manya mpuriire bingi ebirikushusha bityo; Mwena muri abayaagi abarikurusya. Ebigambo ebitaine mugasho biherera hi? Ekyakureetera kungarukamu niki? Kuri noogira ngu niimwe muri nkaanye, Nkaabaasize kugamba nkaimwe; Nyungayunga ebigambo by'okubapaatiika, Mbazongoreza omutwe; Kwonka nkaabagumize n'akanwa kangye, N'ebigambo by'orurimi rwangye bibatuubiza aha busaasi. N'obu ndaagambe, obusaasi bwangye tiburikutuuba, Nari shi bwo ku ndaayegumey, niinyija kutuubizibwa ki? Mbwenu ho Ruhanga andembize, Ammazireho abangye boona. Ankwatsire; nikyo kirikunshinja, Okuhwa aha magufa kwangye kuunyimukiriire; Nikwo kurikuunyomesereza. Antaanyagwize anyiniire ekiniga, yaanyita kubi; Anneneire amaino, Ogwo mubisha wangye anzooreire amaisho. Abantu baanyashamiire, Banteera aha itama nibanjuma; Nibateeranira hamwe kunteera. Ruhanga nampayo omu mikono y'abarikumutiina, Yannaga omu mikono y'enkozi z'ebibi. Nkaba ndi aho ngaramisiriize, yampendagura; Yankwata aha bitsya, yancwa obusaasingo; Bwanyima yangira ekimaasho kye. Abarasi be bangotsire, Anteire aha ntsigo, zaashohora, tiyansaasira, Yaasheesha endurwe yangye aha nsi. Anfumagwire, Yaanyegyemera nk'emanzi. Omubiri gwangye ngubaziireho ebiguniya, N'eihembe ryangye naaritabika omu itaka. Amaisho gangye gahonoirwe okurira, N'ebitsigye byangye byeririmba, N'obu engaro zangye ziraabe zitaine itima, N'okushaba kwangye kushemeire. Iwe nsi 'we, otataba eshagama yangye, Kandi okutaka kwangye kurekye kugira ahu kwatuuriza. Na mbwenu, reeba, omujurizi wangye ari omu iguru, N'omwema wangye ari ahaiguru; Banywani bangye nibangaya, amaisho gangye nigashuka amarira ahari Ruhanga, Ngu aikirize omuntu kumwetonganiraho, Nk'omuntu na mutaahi we. Ahabw'okuba emyaka mikye ku erihwa, Ndyatoora omuhanda ogu ntarigaruka kureetwa. Omutima gwangye gucwekire, ebiro byangye bihwire, Ekituuro kintegyereize. Buzimazima nyehinguririziibwe abarikunteerera enaku; Eriisho ryangye nditaire aha bi barikundahuza. Mbwenu taho omusingo, onyemererere; Ori aho orikwija kuunyemererrera n'oha? Nk'oku ozibiire emitima yaabo kwetegyereza, Nikyo otarikubaikiririza kusingura. Orikurega banywani be, ngu abagane aha bintu byabo, Amaisho g'abaana be garyabwerabwera. Ampindwire eky'okucweraho enfumu omu mahanga, Mpindukire ou abantu barikunuga butunu. Ahabw'obusaasi amaisho gangye garimu oruho, N'engingo zangye zoona ziri nk'ekibunda. Abantu abagororokire nibakitangaarira, Kandi abatariho rubanja nibeezirika kurwanisa abatarikutiina Ruhanga; Kwonka ohikiriire ahamiire omu muhanda gwe, Kandi oine engaro zishemeire naayeyongyera kugira amaani. Mbwenu imwe mwena, mugarukye mwije; Tihariho munyabwengye n'omwe ou ndikwija kushanga omuriimwe. Ebiro byangye bihwire, Ebi mbaire niinyenda kukora bifiire, Nibyo byetengo by'omutima gwangye. Ekiro nibakihindura nyomushana, Nibagira ngu omushana guri haihi kuba nk'omwirima. Ku naakwenda okuzimu ku eba eka yangye, Naayara ekitabo kyangye omu mwirima, Naagira ekiina nti: Niiwe tata, N'enyogori nti: Ori maawe, nari munyaanyazi, Mbwenu obwo amatsiko gangye gakaaba gakirahi? Kandi ago matsiko garyareebwa oha? Garyashuuma naanye, tuhikye aha mpimbi z'okuzimu, Ku ndiba naahumwire nago omu mucuucu. Bwanyima Biludaadi Omushuuhi yaagarukamu ati: Muryahitsya hi okutegana n'empaka z'ebigambo? Nimuteekateekye, haza tubone kugamba. Ahabw'enki nitutwazibwa nk'ente, Okatuteekateekaho nk'abataine bwengye? Iwe orikwetaagura ahabw'ekiniga, Noogira ngu ensi neija kutsigwaho ahabwawe, Nari orukiri rwihwe omu mwanya gwarwo? Eego, etabaaza y'omunyabibi eryaraazibwa, N'endimi z'omuriro gwe tiziryaka; Okuhweza kw'omu nju ye kuryaba omwirima, N'etabaaza emuri ahaiguru eryaraazibwa. Entambwe ze endaingwa ziryahindurwa ngufu. N'enaama ze ziryamugwisa; Ahabw'okuba ebigyere bye nibyo birumunaga omu kigoye, Akagyendera aha busya. Omuriiti guryamukwata ekitsintsino, N'omwiniko gumukwate, gumuhamye. Aryategwa omurunga omu itaka, Omutego gumukwatire omu kahanda. Ebirikutiinisa biryamwitsa obwoba embaju zoona, Bimubingye bimuhambize. Amaani ge garyatuubibwa enjara; Ku ariza kuteera entsibo, aryashanga akagwe kamugwereire. Omubiri gwe guryamirwa kwo; Eego, omujigaijo gwa rufu guryamira engingo ze. Aryahuruuturwa omu ihema rye, eri yaabaire ayesiga, Atwarwe aha mukama w'ebirikutiinisa. Abatari be baryatuura omu ihema rye; Obuganga buryabuga ahu atwire hoona, Emizi ye eyomere okuzimu, N'amataagi ge goomere eruguru. Aryayebera kimwe omu nsi, N'eiziina rye tiririgaruka kugambwa mu mihanda. Aryabingwa, arugye omu mushana, aze omu mwirima, Kandi acwerwe kimwe omu nsi. Tarigira mwana nari mwijukuru omu baabo, N'obu yaakuba emponoka y'okutsigara ahu yaabaire atwire. Abarimukurata baryatangaarira ekiro kye, Nk'oku abaamubandiize baagizire obwoba. Buzimazima obwo nibwo butaaho bw'abatahikiriire, Kandi ogwo nigwo mwanya gw'abatarikutiina Ruhanga. Bwanyima Yobu yaagarukamu ati: Muryahitsya hi okuunyita kubi, N'okumpendagura n'ebigambo? Ogu n'omurundi gwa ikumi nimunjuma. Tikirikubaitsa enshoni kunkora kubi? Hoona, n'obu naakubaire nsiisire, Ekicumuro kyangye niinye kyakubaireho. Ku muraabe nimwenda kuunyehimbisizaho N'okuunyomesereza ahabw'enaku zangye, Mumanye ngu Ruhanga niwe aitsire orubanja rwangye, akankubaakuba n'ekigoye kye. Reeba, nintaka nti: Baanyita! Kwonka timpairwe mikono; Niinyeta munonga, kwonka mbura ow'okuncwera orubanja rw'oburyo. Aitsire omuhanda gwangye, tiinyine burabo, N'emihanda yangye yaagitamu omwirima. Anjwire ekitiinisa kyangye, Yaanyiha ekirunga aha mutwe. Ansheenyagwire embaju zoona, mpweireho, N'amatsiko gangye agarandwire nk'ekiti. Angiriire ekiniga kingi, Yanteekateekaho nk'omubisha we, Engabo ze zihururiire hamwe, Zaarunda eby'okungotesa, Zaateera orusiisira okwehinguririza eihema ryangye. Antaanise na bagyenzi bangye, N'abamanyi bambeera kimwe abanyamahanga; Abaitu na banywani bangye bampemukireho, Abagyenyi b'omu nju yangye baanyebirwe, Abazaana bangye nibanteekateekaho nk'omunyaihanga, Mbahindukiire omwijaija. Niinyeta omuheereza wangye, tarikuunyetaba, N'obu ndikumweshengyereza. Ntamirwe omukazi wangye, N'abaana ba maawe nibannuga. Nangwa n'abaana bato nibangaya; Ku ndikwimuka, bangambuura. Banywani bangye boona ab'aha mara nibannyangira kimwe, N'abo abu mbaire ninkunda baanyehindukiriize. Amagufa gangye garamataine n'oruhu n'enyama, Ntsigaize amaino gonka. Mungirire esaasi, imwe bagyenzi bangye; mungirire esaasi, Ahabw'okuba omukono gwa Ruhanga gumpikireho. Nimumpiigira ki nka Ruhanga? Oku ndikushusha, tikurikubamara? Nangwa kuri ebigambo byangye bihandiikirwe, Bikahandiikwa omu kitabo! Bikasharurwa aha rukiri n'akacumu k'ekyoma na rusasi, Bikagumaho ebiro byona! Ahakuba nimmanya ku Omucunguzi wangye abaho, Kandi ku aryemera aha nsi aha muheru; Omubiri gwangye ku guriba gwamazirweho gutyo, Bwanyima ndyareeba Ruhanga ntakigwine, Ou ndyereebera nyenka, Eriisho ryangye, eritari ry'ondiijo, rikamwetegyereza. Na mbwenu omutima gwangye nigugwa enshazi. Ku muraabe nimugira ngu: Nitwija kumuhiiga, Kandi ngu, enaku ze niwe zaakomookireho, Mwerinde rurara, Ahabw'okuba ekiniga kireeta ekifubiro kya rurara, Ngu mubone kuhamya ku hariho okucwa orubanja. Bwanyima Zofari Omunaamasi yaagarukamu ati: Mbwenu ebiteekateeko byangye nibingarukamu, Ahabw'obwire obu nyine; Nimpurira okuhana okurikunkwatsa enshoni; Kwonka oku ndikureeba, hariho omwoyo ogurikungarukamu. Torikumanya okuruga ira ryona, Omuntu yaaba kuteebwa aha nsi, Ngu okwesiima kw'ababi kuhwaho juba, N'okushemererwa kw'abatarikutiina Ruhanga kuba okw'akaanya kakye? N'obu yaakutunguuka, akahika ahaiguru munonga, Omutwe gwe gukaza omubicu, Kwonka aryacwekyererera kimwe nk'eishaazi rye, Abaamureebire baryagira bati: Mbwenu shi arahi? Aryagaruka nk'ekirooto, tarireebwa; Ahiigwe nk'okworekwa kwa nyekiro. Eriisho eryamureebire tiririgaruka kumureeba, N'omwanya gwe tigurimureeba bundi. Abaana be baryayekundisa abooro, N'engaro ze ziryagarura eitungo rye; Amagufa ge gaijwire amaani g'obutsigazi, Kwonka aryaziikwa nago omu mucuucu. N'obu araabe naanurirwa obubi omu kanwa ke, Akaguma naabunuriiriza ahansi y'orurimi rwe, Akanga kubureka, Kureka akaguma abuhunikire omu kanwa, Kwonka omu nda ye eby'okurya bye biryahinduka, Bimubeere obushegu bw'encwera. Amira obutungi, agaruka abutanaka, Ruhanga abwiha omu nda ye. Aryanyuunyuuta obushegu bw'encwera, Aitwe orurimi rw'empiri, Tarireeba migyera, Nari otugyera otwijwire obwoki n'amakamo; Ebi yaafeereire kubi aryabigarura, taribimira, amagoba g'obushuubuzi bwe tarigashemerererwa; Ahabw'okuba akaita kubi abooro, yaabatsigaho; Yaanyaga enju, ei atarombekire. Ahabw'okugira omurur ogutarikuhwa, Tarirokora kintu na kimwe aha bi akunda. Ku yaariire, taine ki yatsigire; N'ahabw'ekyo okugogyera ke tikurigumaho. Omu bunaku obu ariba aijwize ebintu bingi ebirikumumara, aryakyena; Emikono y'abaine obujune boona eryamuteeraniraho. Ku ariba ari haihi kwigutsa enda ye, Ruhanga aryamushukaho ekiniga kye kingi, Akimugwiseho nk'enjura naarya. Aryahunga eky'okurwanisa ky'ekyoma, Omwambi gw'omuringa gumucumite, gumwogyemu; Agwekuure, gumurugyemu, Omunwa gwagwo ogurikumurinkana gurugye omu ndurwe ye, Eby'okutiinisa bimuhikyeho. Obutungi bwe bubiikiirwe omwirima ndindindi, Omurimo ogutaakibwa bantu guryamumaraho, Kandi ebitsigaire omu ihema rye ryona gubitookyeze. Eiguru riryashuuruura okutahikiirira kwe, N'ensi emwimukirire. Eby'omu nju ye biryanyagwa, Bitwarwe aha izooba ry'ekiniga kya Ruhanga. Ogwo nigwo mugabo gw'enkozi y'ebibi ogurikuruga ahari Ruhanga, N'obuhunguzi obu Ruhanga yaamuteereireho. Bwanyima Yobu yaagarukamu ati: Nimuhuguukye, muhurire ebi ndikugamba, Haza obwo nimuba muunyaagiire. Mungumisiririze, naanye ngambe; Ku ndaaheze, mugumizemu nimusheka. Nimugira ngu niinyetomboitera omuntu? Mbwenu ekyakunzibira kugumisiriza niki? Mundeebe, mushoberwe, Engaro muzite aha munwa. Ku ndikwijuka oku ndi, ngira obwoba, Omubiri gwangye gutetema. Ahabw'enki enkozi z'ebibi zigumaho, zikakura, Zikahika omu ngingo zaabukuru, Zikagira obushoboorozi bw'amaani? Abaana baazo bahama zikiriho, N'oruzaaro rwazo rugumaho nizirureeba. Amaka gaazo tigagira ki gatiina, N'enkoni ya Ruhanga tegahikaho. Enimi yaabo eyemya, teremwa; Ente yaabo ezaara, tetorooga; Abaana baabo abato babaseetura nk'obusyo, N'abandi baana baabo bagyenda nibatara. Beeshongorera aha mataari n'endingiri. Bashemerererwa okugamba kw'emikuri. Ebiro byabo babimara omu kugogyeera, Bashuuma okuzimu bagwirwe gye. Bagira Ruhanga bati: Turugyeho! Titurikwenda kumanya muhanda yaawe. Ow'obushoboorozi bwona nikyo ki, itwe kumuheereza? Kandi ku turikumushaba, nikitugasira ki? Reeba, okugwa gye kwabo tikuri mu mikono yaabo; Enaama z'enkozi z'ebibi zindi hare. Ni kangahi obu etabaaza y'ababi eraaziibwe, Bakaguubwaho akabi, Ruhanga akabaha obusaasi abainiire ekiniga? Kandi ni kangahi obu babaire nk'ebinyaatsi birikutwarwa omuyaga, Nari nk'ebishushunga ebirikutwarwa akasooroora? Imwe nimugira ngu Ruhanga abiikira abaana b'omusiisi ekifubiro ahabw'okutahikiirira kwe. Ka Ruhanga abe niwe yaahana, abone kumanya ekibi kye! Ka amaisho ge geereebere okucwekyerera kwe, Anywe ekiniga ky'Ow'obushoboorozi bwona! Nimugira ngur, ebiriba aha b'enju ye abarimukurata aryaba naakibyetaho, Haza ebiro by'emyaka byacwirweho? Hariho oryegyesa Ruhanga obwengye? Haza kunu niwe acwera ab'ekitiinisa emanja. Omwe afa akiine amaani ge goona, Aine obusingye, agaramisiriize; Omubiri gwe gugomokire, guriitiraine, N'omushokooro gw'omu magufa ge niguyagayaga. Ondiijo afa n'obusaasi bw'aha mutima, Atakarozaga ha kirungi; Kwonka bombi babyama omu mucuucu, Bashwekwa enyogori. Reeba, nimmanya ebi murikuteekateeka, N'enaama mbi ezi muunyiniire; Ahakuba nimugira muti: Enju y'omunyiginya erahi? Enju ei abasiisi baabaire batuuramu erahi? Beitu shi, timukabuuzaga abagyenzi, Kandi timurikwikiriza ebi bahamya, Ku omusiisi ahonoka aha kiro ky'akabi, Akajunwa aha kiro ky'okugirirwaho ekiniga? N'oha owaakumugambira butunu omuhanda gwe? Kandi n'oha owaakumuzimuurira ebi yaakozire? Ku aritwarwa kuziikwa omu kiina, Ekituuro kye kiryarindwa; Ebitsinde by'omu ruhanga biryamunurira, Abantu boona baryamukurata, Ahakuba abaamubandiize bakaba batarikubarwa. Mbwenu imwe nimubaasa muta kungumya n'ebitaine muhoho? Ahkuba tihaine kindi ekitsigaire omu kugarukamu kwanyu kureka ebishuba. Bwanyima Elifaazi Omutemaani yaagarukamu ati: Omuntu aine eki yaakugasira Ruhanga? N'eky'amazima omunyabwengye obwengye bwe niwe bugasira. Noogira ngu iwe okuba ohikiriire, kiine eki kirikushemeza Ow'obushoboorozi bwona, Nari shi okushemeza emitwarize yaawe kiine eki kirikumwongyeraho? Noogira ngu okumutiina kwawe nikwo kumureeteire kukuhana? Nikyo arikutonganira naiwe? Ebibi byawe ti bingi? Eby'okutahikiirira byawe tibiine bugarukiro; Ahabw'okuba okaihira busha omukwato ahari beene waanyu; Otaine ki ajwaire, waamujuura akajwaro ke. Orikukooza okaba otamuha twizi tw'okunywa. N'oine enjara omwima eby'okurya. Haza ow'obushoboorozi yaaba niwe yaatunga ensi, Kandi ow'ekitiinisa yaagituuramu. Abafaakazi okababinga emikono misha, N'emikono y'abataine baishebo yaahendagurwa. Nikyo emitego ekwehinguriririze, Ebihikiirizi ebirikutiinisa bikakutuntuza; Okuhweza kwawe kuhindwirwe omwirima; nikyo otarikubaasiza kureeba, N'omwegyemure gw'amaizi gukushwekire. Ruhanga tari omu iguru ahaiguru? Reeba, enyonyoozi z'ahaiguru munonga oku ziri hare omu rya nyakacu! Haza ogira oti: Ruhanga naamanya ki? Naabasa kucwa orubanja, naayozya amaisho omu mwirima ndindindi? Oti: Ebicu ebikwaitse bimuturukire oku n'oku, byamuzibira kureeba, Kandi naagyendera aha iguru eriri ahaiguru y'ensi. Nooyenda kugumizamu omu muhanda ogwa ira, Ogu abantu babi baatoiremu? bakabakurwa, baatwarwa obunaku bwabo butakahikire, Omusingi gwabo gwatwarwa amaizi. Baagira Ruhanga bati: Turugyeho! Kandi bati: Ow'obushoboorozi bwona naabaasa kutugira ata? N'obu baraabe baagizire batyo, Ruhanga akaijuza amaju gaabo ebirungi, (Kwonka nyowe enaama z'ababi zindi hare!) Abahikiriire babireeba, beesiima; Abataine rubanja babashekyerera, babagaya, Nibagira bati: Buzimazima ababisha baitu bacwekyereziibwe, Kandi n'ebi batsigireho omuriro gwabimaraho. Garukana na Ruhanga, obone kugira obusingye; Obwo nibwo ebirungi biriija ahariiwe. Ikiriza okuhabura okurikuruga omu kanwa ke, N'ebigambo bye obigumye aha mutima. Ku oraagarukire Ow'obushoboorozi bwona, waayecureeza, Waata okutahikiirira hare n'amahema gaawe; Kandi ku oraate eitungo ryawe omu mucuucu, N'ezaabu ya Ofiri waagita omu mabaare g'omu kagyera, N'Ow'obushoboorozi bwona yaaba eitungo ryawe, Yaakubeera efeeza y'obuguzi bwingi, Obwo nibwo orishemerererwa omu W'obushoboorozi bwona, Okaimutsya amaisho gaawe ahari Ruhanga. Oryamushaba, akuhurire, Kandi ohikiirize ebi waahigire nooraganisa; Oryagira eki waihamu kukora, kibe nk'oku orikwenda, N'omushana guryajwera emihanda yaawe. Abantu ku barikugwisa, oryagira oti: Hariho orikuunyimutsya, Kandi omucureezi Ruhanga aryamujuna. Aryajuna otaine rubanja, Kandi oryajunwa ahabw'okushemera kw'engaro zaawe. Bwanyima Yobu yaagarukamu ati: Na hati amaganya gangye n'obugomi, Okuteerwa kwangye nikuremeera okukira okutsinda kwangye, Nangwa ku naakumanya ahu naakumushanga, Nkahika aha kitebe kye! Nkaata orubanja rwangye omu maisho ge, Nyijuza akanwa kangye eby'okwetonganira. Obwo mmanya eki arangarukyemu Nshoborokyerwa eki arangambire; Akaantonganiise nk'omukuru ow'obushoboorozi bwingi? Ngaaha! kureka akaanyetaireho. Okwo niyo oine omutima ogugororokire yaakutonganira nawe; Orikuncwera orubanja akarucwa, nkarusingira kimwe. Reeba, ku ndikuza omumaisho, nshanga atariyo; Nkigaruka enyima, amburira; Nkitoora aha rubaju rwa bumosho ndemwa kumureeba; Nkihindukira aha rwa buryo, nabwo ndemwa kumubona. Kwonka We naamanya omuhanda ogu ndikutoora; Ku ariheza kungyeza, ndyarugamu ninshusha ezaabu. Ekigyere kyangye kihamiire omu kirari kye, Omuhanda gwe ngugumiremu, tinaaguteishuka. Tindagarukire nyima kuruga omu biragiro ebi yaaragiire, N'ebigambo by'omu kanwa ke mbikunzire okukira eby'okurya ebi ncumiirwe. Kwonka We tahinduka. Owaakumuhindura n'oha? Eki ayenda, nikyo akora. Mbwenu naija kuhikiiriza eki anteekateekyeire, Kandi ebigambo bingi nk'ebyo abiine aha mutima. Nikyo nyiniire obwoba omu maisho ge; Ku ndikuteekateeka, mmutiina. Ruhanga agwisize omutima gwangye enshazi, Ow'obushoboorozi bwona antuntwize, Ahabw'okuba nyehinguririziibwe omwirima, Kandi omwirima ndindindi gwanshwenka ahamaisho. Ahabw'enki Ow'obushoboorozi bwona tataho bunaku bw'okucweraho emanja? Kandi ahabw'enki abarikumumanya batabureeba? Hariho abakuura ebiti by'emyatano, Bakanyagisa amaani amasyo, bakagariisa; Bakafunya endogoya y'abataine baishebo, N'ente y'omufaakazi bakagikwatiriza; Bakabinga abakyene omu muhanda, N'abooro b'omu nsi boona bakeeshereka. Reeba, ni nk'enturegye z'omu ihamba, bashohora, baza aha murimo, Nibasherura omu ihamba eky'okwita, kuba eby'okurya by'abaana baabo; Batema obunyaatsi oburiibwa enyamaishwa omu ishwa, Bahumba omu musiri gw'emizaabibu y'omusiisi; Baraara batajwaire burugaho busheesha, Tibagira ky'okwefubika omu mbeho; Bajubibwa enjura y'omu bibungo, Beekinga omu mabaare babuzire obwegamo. Hariho abashahura abataine baishebo, bakabaiha aha mabeere, Bakakwatiriza omwereere w'omukyene; Bagyendagyenda bataine ki bajwaire, Beekorera ebiba baine enjara; Banyuukira majuta g'emizeituuni omu misiri y'ababi, Banyuukira omu manyuukiro gaabo ga viinyo baine eiriho. Omu rurembo abarikuga batsinda, Nibataka ngu baheebwe emikono, Kwonka Ruhanga tayeta ha kutaka kwabo. Abo n'ab'omuri abo abagomera omushana, Tibamanya mihanda yaagwo, N'obu kwakuba okuguma omu tuhanda twagwo. Omwitsi aimuka omu kairima kwita omworo n'omukyene, Kandi nyekiro aba nk'omushuma. Eriisho ry'enshambani ritegyereza orwita-waabo, Neegira eti, tihaine orandeebe; Ayetwekyerera ahamaisho. Omu mwirima barimiirira amaju, Nyomushana beekingirana, tibamanya kashana. Ahabw'okuba aharibo omwirima ndindindi ni nk'akasheeshe, Kandi ebitiinisa abantu omu mwirima ndindindi bo bakabimanyiira. Imwe nimugira ngu, Batwarwa juba omwegyemure gw'amaizi, Omugabo gwabo omu nsi n'omukyeeno, Tihariho munyuuki wa viinyo oza omu misiri yaabo y'emizaabibu. Ekyanda n'omushana bimaraho amaizi g'ebirika, Kandi n'Okuzimu nikwo egira abasiisire. Enda eyaamuzire eryamwebwa, Enyogori zimurye nizimunuriiriza, Tarigaruka kwijukwa bundi; Okutahikiirira kwona kuryahendagurwa nk'ekiti. Barya eby'engumba ezitakazaaraga, Tibagira ki bagasira abafaakazi. N'obu kiraabe kiri kityo, abo bantu b'amaani Ruhanga abagumyaho n'amaani ge; Ku baba beehweire amatsiko, abaimutsya; Abarinda baguma bari buhooro, bagira obwegamo, amaisho ge tigaruga ha mihanda yaabo. Batunguurwa; ku hahwaho akaanya kakye, bahwaho; Bagarurwa ahansi, baihwa omu muhanda nk'abandi boona, Bagyeshwa nk'obushiisha bw'engano. Ku biraabe bitari kwo, n'oha oraanyomesereze ekishuba, akahamya ku ebi ndikugamba bitaine ku biri? Bwanyima Biludaadi Omushuuhi yaagarukamu ati: Obutegyeki n'ekitiinisa biinwe Ruhanga, Kandi areeta obusingye omu myanya ye ey'omu iguru. Amahe ge nigabaasa kubarwa? N'oha otajwerwa mushana gwe? omuntu naabaasa ata kuba ohikiriire omu maisho ga Ruhanga? Owaazairwe omukazi naabaasa ata kuba oshemeire? Reeba, n'okwezi tikurikumurinkana, N'enyonyoozi tizishemeire mu maisho ge; Reero kaashwa omuntu enyogori, N'omwana w'omuntu omunyongororwa! Bwanyima Yobu yaagarukamu ati: Eshi waamanya kuhwera otaine bushoboorozi! Omukono ogutaine maani waamanya kugujuna! Otaine bwengye waamanya kumuhabura, Kandi waagamba ebigambo bingi ebirimu okumanya okuhikire! Owaakugambisa ebyo bigambo n'oha? Kandi owmoyo ogwakugambisa n'ogw'oha? Abaafiire nibatetemera ahansi y'amaizi, Hamwe n'ebituurayo. Okuzimu eri omu maisho ga Ruhanga ajwaire busha, Kandi n'owa nyamuteza taine ky'okweshweka. Akabamba obukiizi-bwa-bumosho omu mwanya kwonka, N'ensi yaagihanika ahari busha. Yaakoma amaizi omu bicu bikwataine, Ebiro tibyataaguka. Ekitebe kye atuura akikingiire, Akishwekire ekicu kye. Amaizi akagateeraho obugarukiro, Ahu omushana n'omwirima byatanira. Enyomyo z'eiguru zitetema, Zitangaarira okuhana kwe. Ahabw'obushoboorozi bwe acureeza enyanja, N'ahabw'obwengye bwe akacumita Rahabu. Omwitsyo gwe gureetera eiguru entsya nungi, N'omukono gwe agucumitisa ekijoka ekirikuhunga. Reeba, ebyo nibyo, kwonka n'otw'aha rubaju omu mitwarize ye, Kandi n'ebi tumuhuriraho ni bikye munonga nk'okugambirana omu kutu; Kwonka okuhinda kw'obushoboorozi bwe n'oha orikubaasa kukwetegyereza? Bwanyima Yobu yaagumizamu naacwa enfumu ze naagira ati: Nindahira Ruhanga otahwaho, ogwo onyimire ebyabaire binshemereire, Ow'obushoboorozi bwona otuntwize amagara gangye, Nk'oku nkiri ohuriire, N'omwoyo gwa Ruhanga oku gukirikumpa okwitsya, Eminwa yangye teribeiha, N'orurimi rwangye tiruriryarya. Nikikabure nyowe okugira nti: Muhikire. Okuhitsya obu ndifa, tindireka kuguma ndi omwesigwa; Okuhikiirira kwangye nkuhamiireho, tindikwija kukurekura; Ahi naahika, omutima gwangye tigwine ki gurikunshinja omu bi ndakozire. Omuzigu wangye abe nk'ababi, N'orikuunyimukiirira abe nk'abatahikiriire. Mbwenu amatsiko g'otarikutiina Ruhanga garahi, Ruhanga ku araabe ari ow'okumucwekyereza, akaihaho amagara ge? Enaku ku zirimuteera, Ruhanga aryahurira okutaka kwe? Aryashemerererwa omu W'obushoboorozi bwona, Agume naatakira Ruhanga ebiro byona? Niinyija kubeegyesa aha by'omukono gwa Ruhanga, Tindikwija kubashereka by'Ow'obushoboorozi bwona. Reeba, mwena mukabyereebeera; Mbwenu shi, ahabw'enki mwena mubeereire kimwe abataine mugasho? Ogu nigwo mugabo ogu omubi aine ahari Ruhanga; Obu nibwo buhunguzi obu abarikuhata baheebwa Ow'obushoboorozi bwona. Abaana be ku barikanya, baryakanyira rurara, Kandi oruzaaro rwe tiruritunga by'okurya eby'okuruhaazya. Abarihonokaho, rufu eryabamira, N'abafaakazi be tibaribacurira. N'obu arirunda efeeza nk'omucuucu, Akeegirira ebijwaro ebirikwingana eitaka, Abirunde, kwonak abahikiriire nibo baribijwara, N'efeeza ze ziryabaganwa abataine rubanja. Enju ei arikwombeka ni nk'orububi rw'orutangura, Nk'akaju akasharabagwa omurinzi. Aza kubyama ari omutungi, kwonka tariba atyo obundi; Ku aza kubuurura ati amaisho, ashanga obutungi bwe bwagyenzire. Ebirikutiinisa bimweshukaho nk'omwegyemure, Akasooroora kamutwara nyekiro; Omuyaga gw'oburugwa-izooba gumutuntumura, agyenderayo, Gumwihira kimwe ahu yaaba ari. Ruhanga amuteera atarikumusaasira, N'obu yaakwenda kumwoga omu mikono kuhunga. Abantu baryamubinga nibamwemaamaatira, Nibeeshaanya ngu arugye omu ka ye. Buzimazima efeeza egira ekiina eki etimbwamu, N'ezaabu ei bashemeza egira omwanya gwayo; Ekyoma kiihwa omu itaka, N'omuringa gyagibwa omu butare. Abantu tibeeta ha mwirima, Bagwogamu, bahika aha muheru gwagwo, Nibasherura obutare omu mwirima gw'ekibunda kya rufu. Batimba ebiina hare n'ahu abantu batwire; Beebwa abagyenzi, barereetera hare n'abantu, Beecunda nibakora oku n'oku. Eitaka ryo rirugwamu eby'okurya, Kwonka okuzimu oshusha oti eitaka ryayo niritabuurwa omuriro. Amabaare gaayo garugwamu safiro, Kandi egira ezaabu y'omucuucu. Ogwo muhanda tigumanywa mpungu, N'eriisho ry'eishamba tirikagureebaga; Enyamaishwa z'amaryo tizikaguribatamuga, N'entare enshaarizi tekagurabamuga. Omuntu akununkirira eibaare ry'enkangabuye, Arimiirira emizi y'enshozi, azijuumika; Acwa emikura omu nkiri, Kandi eriisho rye rireeba ekintu kyona eky'obuguzi bwingi; Aigarira amaizi ngu garekye kujwa, Kandi ekituura kisherekirwe, akiihayo kireebwa. Mbwenu obwengye bukaazoorwa hi? Nari shi okwetegyereza kukaaboneka hi? Tihariho orikumanya omuhanda ogurikuza ei buri, Tibuzoorwa mu nsi y'abahuriire. Okuzimu neegira eti: Tiburi muriinye, N'enyanja eti: Tiinye mbwine. Tiburikubaasa kutungwa ahabw'ezaabu, Kandi tihariho feeza erikupimwa ekahitsya obuguzi bwabwao. Tiburikubaasa kwinganisibwa na zaabu ya Ofiri, Nari shohamu ey'obuguzi bwingi, n'obu yaakuba safiro. Ezaabu n'ebirahuri tibirikwingana nabwo, Kandi tiburikubaasa kuhingisibwa bintu by'ezaabu eshemeziibwe; Korali na kristalo nabyo tibikaagambwaho, Obuguzi bwabwao nibukira obw'eruuru. Topazi ya Esiopia terikubaasa kugyeranisibwa nabwo, Kandi tiburikubaasa kwinganisibwa n'ezabu enungi. Mbwenu shi obwengye buruga hi? N'omwanya gw'okumanya gurahi? Ahakuba busherekirwe abahuriire boona, Kandi bushwekirwe ngu enyonyi z'omu mwanya zitabureeba. Okuzimu na Rufu nibigira biti: Tuhuriire nibabugambaho. Ruhanga niwe arikumanya omuhanda ogurikuza ei buri, Kandi naamanya ahu butaaha; Ahabw'okuba anaga amaisho aha muheru gw'ensi, Kandi ebiri ahansi y'eiguru byona abireeba. Obu yaaha omuyaga ekiragiro, Akarengyesa amaizi endengo, Obu yaateeraho enjura ekiragiro, Akateeraho emirabyo emihanda, Obwo nibwo yaabureeba, akabumanyisa, Akabuhamya, akabucondooza, Akagira omuntu ati: Reeba, okutiina MUKAMA nibwo bwengye, N'okutaana n'ekibi nikwo kwetegyereza. Bwanyima Yobu yaagumizamu naacwa enfumu ze, naagira ati: Nkaabaasibwa ki, mba nk'oku naabaire ndi omu meezi agaahingwire, Nk'omu biro ebi Ruhanga yaabaire andindiramu, Etabaaza ye neeyakira aha mutwe gwangye, Nindaba omu mwirima ahabw'okuhwezesa kwe, Nk'oku naabaire ndi, ndi omushaija waahamya, Obu Ruhanga yaabaire akiine omukago n'eka yangye. Obwo Ow'obushoboorozi bwona akaba ari hamwe naanye, Abaana bangye bankiikize; Ebigyere byangye nibinaabisibwa n'amate, N'orukiri niruunyitururira emigyera y'amajuta. Ku naabaire nza aha irembo ry'orurembo, Naata ekitebe kyange omu mbuga, Abatsigazi bakaba bandeeba, bampigiza, N'abagurusi baimuka, beemerera; q Abanyiginya baceceka, bafa mamigye, Bataire engaro aha munwa; Eiraka ry'abakungu rihunamisibwa, Endimi zibaramata omu nkanka. Okutu kwona okwabaire kumpurira, kuunyeta ohiiriirwe, N'eriisho eryabaire rindeeba, rikihamya; Ahabw'okuba nkaba njuna omworo owaabaire ataka, N'efuuzi etaine kihwera; Orikwenda kufa anshabira omugisha, Kandi nkaba ndeetera omutima gw'omufaakazi kweshongora ahabw'okushemererwa. Nkaba njwara okuhikiirira, kumpika; Obwinganisa bwangye bukaba buri nk'omunagiro n'ekikwemba. Empumi nkaba nzibeera amaisho, N'ebirema mbibeera amaguru; Nkaba ndi ishe w'abooro, N'abu ntarikumanya, mbuuririza ekirikubasaasa; Nkaba mpigura emba z'abasiisi, Mbanagisa ebi baine omu maino. Omu biro ebyo nkaba ngira nti: Ndyagwa omu kyashuri kyangye, Nkanyise ebiro byangye bibe nk'omusheenyi; Emizi yangye erandire omu maizi, N'amataagi gangye gatondweho orume, burugyeho busheeshe, Ekitiinisa kyangye kigume kibe kisya, N'obuta bwangye bugume buri busya omu ngaro zangye. Obwo abantu bakaba bantega okutu, Batengyereza eki ndaahanuure bahunami. Ku naabaire mpeza kugamba, bakaba batagarukamu, Ebigambo byangye bibatoonyereraho. Bakaba bantegyereza nk'abategyereize enjura, Baashama nk'abategyereize enjura ya katumba. Nkaba mbasherekyera, beehweire amatsiko, Kandi bakaba batammaraho kushemuuka. Nkaba mbaihiramu ebi baraakore, nshutama nabo nk'omukuru waabo, Mbatuuramu nk'omugabe omu ngabo ze, Kandi nk'orikugumya abarikucura. Kwonka mbwenu abu ndikukira obukuru, Abu naakugayire baishebo ngu batahika embwa ezirinda obusyo bwangye, Nibanteerera enaku. Abo bantu abahweirwemu amaani, Emikono yaabo ekaangasira ki? Bahweire aha magufa ahabw'obukyene n'enjara, Nibaguga eitaka ryomire ery'aha mbuga, Nibashoroma emifura n'amababi g'ebindi bishaka, N'enkonya z'ebinyagashani nibo by'okurya byabo. Nibacuubwa omu bantu, Enduuru neebajuga enyima nk'abashuma. Obutaaho bwabo n'ensa z'emitunga, N'amaaya g'omu itaka, n'enyanga z'omu mabaare. Nibaririra omu bishaka nk'endogoya, Beeteeranira omu bicuragyenyi; N'abaana ba'abashema, b'abantu abataine ku bari, Nibabingwa omu nsi n'enkoba. Mbwenu hati mpindukire ekyeshongoro kyabo, Buzima mbabeereire eky'okucweraho enfumu; Bantamirwe, baanyetantara, Kandi tibarikutiina kuncwera mumaisho; Ahabw'okuba Ruhanga ayugize omurunga gwangye, yancureeza. Tibakingirira kashoni. Aha rubaju rwangye rwa buryo haimukire omutwe gw'abantu abataine ku bari, Bambinga, bamburabuza, Barunda eby'okutemberaho ngu bancwekyereze; Baita omuhanda gwangye, bakanyisa enaku zangye; Tihaine orikubazibira. Baija nk'abarikuraba ahasheenyukire ahahango, Baayekumbagariza aha rugo rugwire, bangwaho. Ebirikutiinisa biinyehindukiriize, Ekitiinisa kyangye kibingirwe nk'ekirikubingwa omuyaga; Okugogyera kwangye nikuyaayuuka nk'ekicu. Kandi hati omutima gumpwire omunda, Ebiro by'obusaasi bimbumbatiire; Nyekiro amagufa gangye nigaanyogamu, Obuhuruzi oburikunsaasa tiburikutuuza; Ahabw'amaani gaabwo ekijwaro kyangye nikisiisikara, Nibunniga nk'ebitsya by'ekanzu. Ruhanga annagire omu byondo, Naahinduka nk'omucuucu n'eiju. Ninkutakira, torikungarukamu; Nyemereire, torikuunyetaho. Ompindukiire enshaarizi, Nompiiga n'omukono gwawe ogw'amaani. Nontumuura n'omuyaga oguntembesaho, Onnaga oku n'oku n'eihunga ry'amaani; Eego nimmanya ku orimpitsya ha kufa, N'omu nju eyaateereirweho abahuriire boona. Beitu shi, omuntu obandamiirwe enju, tiamutsya omukono, N'omu kabi ke tateera enduuru? Tindariire owaabaire ari omu busaasi? Omutima gwangye tigurasaasiibwe omworo? Kwonka nyowe, ku naabaire ntegyereza ebirungi, haija ebibi; Nkitegyereza omushana, haija omwirima. Omutima gwangye nigurabanamu tigutuurize; Ebiro by'okubonabona byampikaho. Ningyenda nyiragwire, ntairaguziibwe mushana, Nyemerera omu iteeraniro, ninteera enduuru. Ndi ishe-emwe na zaamuha, Mugyenzi wa zaamaaya. Omubiri gwangye gwiragwire, gwayonoka, N'amagufa gangye gucumikirwemu omuriro. Nikyo enanga yangye ehinduriirwe ey'okucura, N'omukuri gwangye gukateererwa abarikurira. Nkaragaana endagaano n'amaisho gangye; Mbwenu nimbaasa nta kureeba omwishiki, nkamwetenga? Nkaatunga mugabo ki ahari Ruhanga? Kandi obuhunguzi bwangye oburikuruga aha W'obushoboorozi bwona ahaiguru bukaba ki? Ebihikiirizi tibigwera abatahikiriire, N'akagwe kakagwera enkozi z'ebibi? Ruhanga tarikureeba emihanda yangye, Akabara entambwe zangye zoona? Ku ndaabe ndagyenzire nimbeiha, Ebigyere byangye bikeehuuta kuza kugobya, (Ka mpimwe omu minzaani ey'amazima, Ruhanga amanye obwesigwa bwangye!) Ekigyere kyangye ku kiraabe kirateishukire omuhanda, N'omutima gwangye gukakurata ebi amaisho gangye geetenga, Nari engaro zangye ku ziraabe ziragiirweho akabara koona, Ninkabibe, ondiijo akarya, N'ebi naahingire omu musiri gwangye bikakuurwamu. Omutima gwangye ku guraabe guratwairwe omukazi, Nkagwera aha rwigi rwa mutaahi wangye, Omukazi wangye naakaseere ondiijo, N'abandi bakamujuumarira; Ahabw'okuba ekyo kikaabaire ekicumuro kihango munonga; Eego, kikaabaire ekibi ky'okufubirwa abaramuzi. ahakuba ekyo kibi n'omuriro ogurikwokyeza kimwe, gukamaraho, Kandi ekirikubaasa kurandura ebi mpingire byona. Ku ndaabe ndagayire orubanja rw'omuhuuku wangye, nari orw'omuzaana wangye, Obu bantonganisa, Ndyagira nta, Ruhanga ku ariimuka? Nari shi, ku yaakubimbuuza, nkaamugarukamu ki? Owampangire omu nda ya maawe, tiwe yaahangire n'ogwo? Owaatuhangire omu nda t'omwe? Hariho obu ndaimire omworo eki arikwetenga, Nari shi, okumara amatsiko amaisho g'omufakaazi? Nari hariho obu ndariire ak'okurya kangye nyenka, Efuuzi etakaboneho? Kureka okuruga omu butsigazi bwangye nkarera ogwo mworo nka ihse, N'omufaakazi nkamureeberera, okwiha obu naaruga omu nda ya maawe. Ku ndaabe ndareebire omuntu naafa ahabw'okubura ekijwaro, Nari enshoberwa ebuzire eky'okweshweka, Nari obwezirikiro bwe butaransiimire, Kandi atamarwe mbeho oruhu rw'entaama zangye; Ku ndaabe ndabangiire efuuzi omukono, Ahabw'okureeba aha irembo orikugwera orubaju rwangye, Eibega ryangye nirikataane n'orwano, N'omukono gwangye gukanyukuka omu ngingo! Ahabw'okuba ebihikiirizi ebirikuruga ahari Ruhanga bikaba biinyitsa obwoba, Kandi ndemwa kugumisiririza ekitiinisa kye ekingi. Ku ndaabe ndahindwire ezaabu amatsiko gangye, Nkagira ezaabu eshemeziibwe nti, Niiwe bwesigye bwangye, Ku ndaabe ndeesiimire ahabw'okugira eitungo ringi, Nari ahabw'omukono gwangye kutunga bingi; Ku ndaabe ndahangire eizooba amaisho niryaka, Nari okwezi nikugyenda nikumurinkana, Kandi omutima gwangye gukabeihwabeihwa bwesherekye, Akanwa kangye kakanywegyera engaro zangye, Ekyo nakyo kikaabaire ekibi eky'okufubirwa mpemukire ahari Ruhanga ow'ahaiguru munonga. Hariho obu ndashemerereirwe okucwekyerera kw'orikuunyanga, Nari shi nkeesiima habw'akagwe akaamugwaho? (Ngaaha! tindarekire kanwa kangye kucumura, Ngu mmushabire okufa nimmukyeena.) Hariho obu ab'omu ka yangye batagira bati: N'oha omuriimwe otaarya nyama, akahaaga? (Tihariho mushuhuuki ou ndaraarize omu muhanda; Kureka nkaba nyigurira omuhinguzi weena.) Ku ndaabe ndasherekire abantu okushiisha kwangye, Nkashereka omu kifuba okutahikiirira kwangye, Ahabw'okutiina munonga omutwe muhango gw'abantu, N'okutiina okugaywa ab'emiryango yaitu, Kikandeetera kuhunama n'omkutashohora; Nkaabasibwa ki, hagira owampurira! (Reeba, akamanyiso kangye nkaka! Ow'obushoboorozi bwona angarukyemu, Naanye ndeebe ebirego ebihandiikirwe omubisha wangye.) Buzimazima nkaabiheeka aha mabega, Mbijwara nk'ekirunga, Nkaamumanyisa ebi naakozire byona omu mitwarize yangye, Mmuhika haihi nk'omunyiginya. Ekyaro kyangye ku kiraabe kirantabaarize, Entabire zaakyo zikaririra hamwe, Ku ndaabe ndariire omweru gwakyo ntaine u mpaire ebihembo, Nari shi nkareetera bakama baakyo kufa, Amatojo nigakamere omu mwanya gw'engano, N'orumbugu rukamera omuri sayiri. Ebigambo bya Yobu byagarukira aha. Batyo abo bantu bonshatu baarekyera aho kugarukamu Yobu, ahabw'okuba akaba naayemanya ku ahikiriire. Bwanyima Elihu mwene Barakeeli, Omubuuzi ow'omu muryango gwa Raamu, yaagira ekiniga. Yaagirira Yobu ekiniga ahabw'okweyeta ohikiriire okukira Ruhanga; kandi yaakigirira na bagyenzi ba Yobu abo bonshatu, ahabw'okubura eky'okumugarukamu, n'ou baraabe bahamize ku ari omusiisi. Kwonka Elihu akaba ategyereize kugamba na Yobu, ahabw'okuba abo bakaba nibamukira obukuru. Elihu ku yaareebire abo bonshatu baabura eky'okugarukamu, yaagira ekiniga. Atyo Elihu mwene Barakeeli Omubuuzi yaagira ati: Ndi muto; imwe muri abagurusi; Nikyo kindeeteire kutiina, ntarahukye kubamanyisa eki ndikuteekateeka; Nkagira nti: Ka hagambe abaine ebiro bingi, Abamazire emyaka mingi babe nibo baayegyesa obwengye. Kwonka ekihaisa omuntu okwetegyereza N'omwoyo oguri omuriwe, omwitsyo gw'Ow'obushoboorozi bwona. Abahikire omu ngingo zaabukuru tibo baine bwengye, N'abagurusi tibo barikumanya by'oburyo. Nikyo ndikugirira nti: Muntegye amatu, Naanye mbagambire ebi ndikuteekateeka. Reeba, mbaire ntegyereize ebigambo byanyu; Obu mubaire nimuteekateeka eby'okugamba, Naagira ngu, mpurire ebi muraagambe. Buzimazima ntaireho omutima kubahurira, Kwonka tihariho n'omwe omuriimwe oyemeize Yobu, N'obu kwakuba okugarukamu ebigambo bye. Mwerinde, mutakaayekwatsa mukagira ngu: Niitwe tuzoirwe obwengye; Tihariho muntu owaakumubaasa, kureka akaabaasibwa Ruhanga. Manya, ebi agambire, tiinye ahakaniise; Naanye tindikwija kumugarukisamu ebyanyu. Bashobeirwe, tibakigarukamu, Tibaine ky'okugamba. Mbwenu mpuname, ngu niho batakiine ky'okugamba, Kureka okwemerera aho, bakabura eky'okugarukamu? Naanye niinyija kugira eki naagarukamu, Ngambe eki ndikuteekateeka; Ahabw'okuba nyine bingi munonga eby'okugamba; Omwoyo oguri omuriinye nigwo gurikungyema. Reeba, omutima gwangye nigushusha viinyo etaine bwikizo, Nigwenda kubaruka nk'efurebe za viinyo y'omutahe. Ka ngambe, nyitsye; Nyashame, mbone kugarukamu. Tindikwija kugwera rubaju rw'omuntu weena, N'obu kwakuba okugira ou naashunga; Ahabw'okuba timmanya kushunga; ku naakukikora, Omuhangi wangye akaanyita kitaraariire. Mbwenu, Yobu, ninkweshengyereza, hurira ebi ndikugamba; Ote omutima aha bigambo byangye byona. Reeba naayashama, Orurimi rw'omu kanwa kangye nirugamba; Ebigambo byangye nibyoreka ku omutima gwangye gugororokire, Kandi ebi ndikumanya nibyo eminwa yangye eraagambe etaine buryarya. Omwoyo wa Ruhanga niwe yampangire, N'omwityso gw'Ow'obushoboorozi bwona nigwo gumpa amagara. Ku oraabe noobaasa, ngarukamu; Tebeekanisa gye ebigambo byawe omu maisho gangye, oyemerere aho. Reeba, omu maisho ga Ruhanga nyowe naiwe nitwingana; Naanye nkahangwa omu itaka. Reeba, omuriinye tiharimu kirikutiinisa ekishemereire kukwitsa obwoba; Tindikwija kukurusya. Buzimazima, ebi obaire noogamba, mbihuriire, N'eiraka ryabyo ryampika omu matu. Noogira oti: Ndi mwere, tiinyine ki nshobize; Ndi oshemeire, kandi omuriinye tiharimu kutahikiirira; Kwonka Ruhanga aine ahu aihire kundwanisa, Nanteekateekaho nk'omuzigu we; Ata ebigyere byangye omu nkomo, Aguma ataire eriisho aha mihanda yangye yoona. Reeba, ka nkugarukyemu, omuri ebyo tohikire; ahakuba Ruhanga ni mukuru okukira omuntu. Ahabw'enki noomuhakanisa, noogira oti: Tarikwija kugarukamu kigambo kyangye na kimwe? Ahakuba Ruhanga agamba omu muringo gumwe nari ebiri, N'obu omuntu araabe atakyetaho, Omu kirooto, omu kworekwa nyekiro, Abantu bahirwayo, bagwejegyereire omu bitanda byabo. Obwo nibwo aiguru amatu g'abantu, akabatiinisa naabahana, Ngu abone kuzibira omuntu ebi arikwenda kukoa, N'okumumaramu amaryo. Ruhanga azibira omutima gwe kugwa omu Kiina, N'amagara ge kumarwaho rurara. Kandi omuntu ahanwa obusaasi ari aha kitanda kye, N'omu magufa ge haguma harimu orugamba, Bireetera amagara ge kutamwa eby'okurya; N'obu byakuba ebirikunura munonga tabigirira ifa. Enyama zimuhwa aha magufa, zibura kureebwa; N'amagufa ge, agaabaire gatarikureebwa, gatunama. Omwoyo gwe gwiririra Ekiina, N'amagara ge gairirira abahwerekyerezi. Ku akubonekyerwa maraika w'okumutonganira, Nangwa omwe wenka omuri rukumi ow'okumumanyisa ebimushemereire, Yaamugirira embabazi naagira ati: Mujune, atagwa omu Kiina; ndeebire, eky'okumucungura. Omubiri gwe gugarukye gube muto nk'ogw'omwana, Agire amaani nk'agu yaabaire aine omu butsigazi bwe. Obwo nibwo omuntu yaakushaba Ruhanga, akamwakiira, Akaija ah'ari n'okushemererwa, Akagambira abantu eby'okujuna kwe, Akeeshongorera omu maisho g'abantu, Akagira ati: Nkashiisha, naakiikamya ebyabaire bihikire, tinaabiturwa; Kureka yaacungura omwoyo gwangye, tigwaza mu Kiina; N'amagara gangye garyareeba omushana. Reeba, Ruhanga akora ebyo byona, Naatwaza atyo omuntu kabiri nari kashatu, Ngu abone kwiha omwoyo gwe omu Kiina, Ngu areebe omushana gw'amagara. Nyaabura 'we, Yobu, tega amatu, ompurire; Ohuname, ngambe. Ku oraabe oine eki orikugamba, ngarukamu; Gamba; ahabw'okuba niinye nda kukwihaho orubanja. Ku oraabe otakiine, ntega okutu; Ohuname, nkuhabure obwengye. Bwanyima Elihu yaagaruka yaagira ati: Imwe banyabwengye 'mwe, nimuhurire ebigambo byangye; Imwe abaine okumanya, muntegye amatu; Ahabw'okuba okutu kutaanisa ebigambo, Nk'oku orurimi rumanya eby'okurya. Ka tutoorane ebihikire, Tweyihiremu ekirungi; Ahakuba Yobu agizire ati: Ndi ohikiriire, Ruhanga anyihireho ebinshemereire. N'obu ndaabe mpikiriire, niinyetwa omunyakishuba, Obuhuta bwangye tiburikutambwa, n'obu ndaabe ntaine kicumuro. Ni muntu ki ori nka Yobu, Orikugotomera okugaya nk'amaizi, Akagyenda n'ebigombe by'enkozi z'ebibi, Naakwatanisa n'abantu babi. Ahakuba agizire ati: okushemerererwa omuri Ruhanga Tikwine ki kurikugasira omuntu. N'ahabw'ekyo mumpurire, imwe bantu abarikwetegyereza 'mwe, Nikikabure Ruhanga okukora ebitahikire, O'owobushoboorozi bwona okukora kubi! Ahakuba aryazimuurira omuntu, nk'oku emirimo ye eri, Kandi amareetere okuhikwaho ebishemereire emitwarize ye. Buzimazima Ruhanga tarikora kubi, O'wobushoboorozi bwona tariita manja. N'oha owaamukwatsize ensi kugitegyeka? Nari shi n'oha owaamwekoreize ensi yoona? Ku yaakwaka abantu omwoyo gwe, Yaayegarurira omwitsyo gwe, Abaine omubiri boona bakaacwekererera hamwe, Omuntu agaruka omu mucuucu. Ku oraabe nooyetegyereza, hurira eki, Otegye okutu eki ndikugamba. Noogira ngu orikwanga obwinganisa, aryategyeka? Okaacwera Ohikiriire kandi Ow'obushoboorozi orubanja kumusinga, Kihikire okugira omugabe oti: Toine mugasho, N'abakungu oti: Muri babi! Otagwera orubaju rw'abanyiginya, N'obu kwakuba okweta aha batungi okukira abooro, Haza boona yaabahangire n'emikono ye? Bafa omu kaanya kakye, N'omu itumbi abantu batema, bagyenderayo, Ab'amaani baihwaho, bataihirweho mukono gw'omuntu. Manya, amaisho ge atuura agataire aha mitwarize y'omuntu, Kandi ayetegyereza emigyendere ye yoona. Tihariho mwirima, n'obu kyakuba ekibunda kya rufu, Ahu enkozi z'ebibi zaakubaasa kweshereka. Ahabw'okuba Ruhanga tarikwetenga kugaruka kwetegyereza omuntu, Ataikaizire mu maisho ge kucwerwa orubanja. Ahendagura ab'amaani atabuurize, Ata abandi omu myanya yaabo. Ahabw'okumanya atyo ebi barikukora, Abajuumika nyekiro, bacwekyerera. Abateerera omu maisho g'abantu, Naabatura obubi bwabo, Ahabw'okuba bakateishuka, baareka kumukurata, Baayanga kuta omutima aha mihanda ye yoona. Batyo baamuhitsyaho okutaka kw'abooro, Yaahurira okutaka kw'abarikubonabonesibwea. Ku yaakuha obusingye, n'oha owaakureeta okujagarara? Ku yaakushereka ah'amaisho ge, n'oha owaakumureeba, Yaaba ihanga, nari omuntu? Ngu omuntu otarikutiina Ruhanga arekye kutegyeka, Akanaga abantu omu mutego. Mbwenu hariho oragizire Ruhanga ati: Mpanirwe; tindigaruka kucumura; Eki ntarikureeba, kiinyegyese; Ku ndaabe naakozire kubi, tindigarukira? Noogira ngu ahabw'okwanga ekifubiro kya Ruhanga, Aryakuzimuurira nk'oku orikwenda? Manya niiwe oshemereire kwihamu eki orikwenda, tiinye. N'ahabw'ekyo gamba eki orikumanya. Abantu abarikwetegyereza, n'omunyabwenge weena orikumpurira, Nabaija kugira bati: Yobu naagamba ebi atarikumanya, Ebigambo bye tibirimu bwengye. Nkaahenwa ki, Yobu agyezibwa okuhika aha muheru, Ahakuba naagarukamu nk'oku ababi bagarukamu. Ahabw'okuba naayongyera obugomi aha kibi kye, Atuteerera engaro naatuhena, Agamba ebigambo bingi eby'okuhakanisa Ruhanga. Elihu yaagaruka yaagira ati: Noogira ngu ekigambo eki kihikire, Iwe okugira oti: Okuhikiirira kwangye nikukira okwa Ruhanga, N'okubuuza okabuuza oti: Nikingasira ki? Noogira ngu hati ndi gye okukira oku naakubaire ndi, kuri naasiisire? Naaza kukugarukamu hamwe na bagyenzi baawe. Ta amaisho ahaiguru, oreebe, Oyetegyereze ebicu, ebiri ahaiguru munonga okukukira. Ku oraabe waasiisire, oine eki omwitsize? N'eby'okushiisha byawe, ku biraabe bikanyire, biine oku bimugizire? Ku ohikiriire, omuhaire ki? Nari shi, ahairwe ki ekirugire omu ngaro zaawe? Ebibi byawe nibisaasa omuntu-buntu nkaiwe, Kandi okuhikiirira kwawe nikugasira omwana w'omuntu. Abantu batakisibwa okwitwa kubi okurengyesereize, Bashaba kuheebwa emikono ahabw'okuhata ab'obushoboorozi. Kwonka tihariho orikugira ati: Ruhanga Omuhangi wangye arahi, Oreetera abantu kweshongora nyekiro, Otwegyesa bingi tukakira enyamaishwa z'omu nsi, Kandi otuha obwengye okukira enyonyi z'omu mwanya? Okwo niyo batakira, kwonka atabagarukyemu, Ahabw'amaryo g'abantu babi. N'ekya buzima Ruhanga tahurira barikurizibwa busha, Kandi Ow'obushoboorozi bwona tabyetaho; Kaashwa iwe orikugira ngu tomureeba, Orubanja rwawe ruri omu maisho ge, Kandi ngu omutegyereize! Mbwenu, nk'oku atahanisa kiniga, Kandi nk'oku ateeta ha banyamaryo, Nikyo Yobu arikugambira busha, Akafukunkuka ebigambo bitarimu bwengye. Kandi Elihu yaagumizamu naagira ati: Ngumisiririza kakye, nkworekye, Ahakuba nkiine ebi ndikwenda kugamba ahabwa Ruhanga. Niinyija kureeta obwengye bwangye, mbwihe hare, Ngambe nimpamya ku Omuhangi wangye ahikiriire; Ahabw'okuba buzima ebigambo byangye ti bishuba; Oine okumanya okuhikire ari hamwe naiwe. Reeba, Ruhanga n'ow'amaani, kandi tagira u agaya; N'ow'obushoboorozi, kandi amaani ge gari omu kwetegyereza. Tagumyaho mubi, Kwonka abarikubonabona abaha ebibashemereire. Taiha maisho ge aha bahikiriire, Kureka abashutamya n'abagabe aha bitebe obutarugaho, batunguuka. Kandi ku bakomwa omu mihama, Baakwatwa emirunga y'okubonabona, Atyo abooreka ebi baakozire n'ebicumuro byabo, Kuhamya ku baabikoreise amaryo. Aigura amatu gaabo, kuhurira ebirikwegyesibwa, Abaragiira kuruga omu kutahikiirira. Ku bamuhurira, baamuheereza, Bamara ebiro byabo omu kugogyera, N'emyaka yaabo bagimara bagwirwe gye. Kwonka ku banga kuhurira, bamarwaho na rurara, Bafa bataine kibamanyire. Abatatiina Ruhanga mu mitima yaabo beebiikira ekiniga, Ku ababoha, tibataka ngu bahwerwe. Bafa bahenderwa omunyeeto, N'omuheru gw'amagara gaabo guba okuhemuka. Ruhnaga ajuna abarikubonabonesibwa naaraba omu kubonaboona kwabo, Aigura amatu gaabo ahabw'okureeba enaku. N'ekya buzima, akaabaire akwihire omu naku, Akutaire ahagarami ahatafunzire, Haza ebyakutairwe ahameeza yaawe biba eby'ebishaju. Kwonka omutima gwawe tigubamu kindi kureka okucwera ababi emanja; Mbwenu orubanja rw'oburyo orukushemereire rwakukwata. Oyerinde ekiniga kitakaakureetera okwemanya; Okubonabona kwawe kwingi kukakuteishura omuhanda. Noogira ngu obutungi bwawe n'obushoboorozi bw'amaani gaawe bwona Nibiija kukumara, bikuzibire kureeba enaku? Oteetenga ekyo kiro kuhika, Eki amahanga gaihirwaho, gakacwekyerezibwa. Oyerinde, orekye kuta amaisho aha kutahikiirira; Ahakuba otooraine kutwaza otyo, okukira okubonabona. Reeba, Ruhanga ahimbisibwa ahabw'obushoboorozi bwe. N'oha oyegyesa nkawe? N'oha oramuhabwire oku ashemereire kutwza? Nari shi n'oha owaakumugira ati: Waashobya. Ijuka kusingiza omurimo gwe, Ogu abantu baabaire beeshongoraho. Abantu boona bakaba bagureeba, Omuntu agwetegyerereza hare. Reeba, Ruhanga ni mukuru, kwonka itwe titumumanya; Emyaka ye terikubaasa kubarwa; Ahakuba ainamura amatondo g'amaizi, gaba ekicu, Akihindura enjura, Ehiika ahaiguru, ekasheesheka ahansi, Ekateera abantu, ekagwa nyingi munonga. Hariho owaakubaasa kumanya oku ebicu bibuga hoona, N'oku okuhinda kuhindira omu ihema rya Ruhanga? Reeba, ashashaanura omushana, gumwehinguririza, Kandi ashweka emizi y'enyanja. Ahabw'okuba ebyo nibyo acwisa emanja z'amahanga, Kandi nibyo ahaisa abantu eby'okurya bingi munonga. Engaro ze azishweka enkuba, Agiragiira; ahi yaagiragiira, ehateera. Okuhinda kwayo kumanyisa ebye, Kandi kumanyisa enyamaishwa ku eihunga ryaza kwija. Kandi ebi nabyo bireetera omutima gwangye Kutetema n'okwesikura. Yeimwe, nimuhurire okuhinda kw'eiraka rye, Okurikurigitira omu kanwa ke. Akwohereza kubuga eiguru ryona, N'okutyankana kw'emirabyo ye kuhika aha muheru gw'ensi. Bwanyima yaayo eiraka rye rihinda, Arigitsa eiraka ry'ekitiinisa kye, Eiraka rye ku rihurirwa, tazibira nkuba. Ruhanga ahindisa eiraka rye omu buryo bw'okutangaaza, Akora ebikuru ebi tutarikubaasa kushoboorora; Ahabw'okuba agambira ebirika ati: Gwa ahansi, Kandi agira orutoonyerera n'enjura ati: Mugire amaani. Azibira abantu kukora, Ngu boona bamanye ebi arikukora. Obwo enyamaishwa zitaaha omu bweshereko bwazo, Ziguma omu nyanga zaazo, Omuyaga gw'akasooroora gureetwa obukiizi-bwa-buryo, N'embeho eruga aha bukiizi-bwa-bumosho. Ahabw'omwitsyo gwa Ruhanga amaizi gakwata, N'ebiyanja bikwata okuhika ahi birikugarukira. Ekicu kikwaitse akiijuza amaizi, Abamba ebicu ebirimu enkuba ze. Biguma nibyehinguririza ahabw'okwebembera kwe, Ngu bibone kuhikiiriza eki arikubiragiira kukora kyona Omu nsi etuurwamu abantu. Eki abiikiririza kubaho, n'ahabw'okuhana, Nari ahabw'ensi ye, nari ahabw'embabazi ze. Iwe Yobu, hurira ebi; ba orekire, Obanze oteekateekye aha mirimo ya Ruhanga erikutangaaza. Noomanya oku Ruhanga ateeraho ebicu bye ebiragiro, Akaragiira omurabyo gwe kubityankaniramu? Nari shi noomanya okuzeereera kw'ebicu, Ku guri omurimo ogurikutangaaza ogw'Ogwo oine okumanya okuhikire, Iwe, ou ebijwaro bitagata, Ensi ku egira obucureera ahabw'omuyaga gw'obukizi-bwa-buryo? Noobaasa kubamba eiguru nkawe, Erigumire nk'endeeberwamu eheesirwe? Twegyese ebi turaamugambire; Ahabw'okuba titurikubaasa kutebeekanisa bigambo byaitu ahabw'omwirima. Akaagambirwa ku ndikwenda kugamba nawe? Hariho omuntu oyenda kumirirwa kimwe? Kandi na hati abantu tibarikubaasa kureeba omushana ogurikumurinkana omu iguru Omuyaga gwaheza kuhinguraho, gwayeruuraho ebicu. Aha bukiizi-bwa-bumosho harugayo okumurinkana nk'okw'ezaabu; Ruhanga ajwaire ekitiinisa kirikwitsa obwoba. Ow'obushoboorozi bwona titurikubaasa kumwetegyereza, Rugambwa omu bushoboorozi, taita manja, Kandi omu kuhikiirira kwe okuhikire taribonabonesa. N'ahabw'ekyo abantu bamutiina; Kandi tayeta ha muntu weena orikweyeta omunyabwengye. Bwanyima MUKAMA yaagarukamu Yobu omu muyaga mwingi gw'akasooroora ati: Ogu n'oha orikugamba ebigambo ebitarimu bwengye, Ebirikushereka enaama? Yezirikye mashaija, Naaza kukubuuza, naiwe ongarukyemu. Obu naataho omusingi gw'ensi, okaba orahi? Ku oraabe nooyetegyereza, ngambira. N'oha owaataireho orugyero rwayo, ku oraabe noomumanya? Nari shi, owaagigyereise omugoye n'oha? Omusingi gwayo gukabyarwa ahari ki, Nari shi, owaataireho eibaare ry'obuhamizo n'oha, Obu enyonyoozi z'akasheeshe zaayeshongorera hamwe, N'abaana ba Ruhanga boona bakateera akaari k'okushemererwa? N'oha owaacungiire enyanja n'enyigi, Obu yaatimbira omu nda y'ensi, Obu naakora ebicu kuba ekujwaro kyayo, N'omwirima ndindindi gukaba engozi yaayo, Nkagiteeraho obugarukiro, Nkataho empimbi n'enyigi, Kandi nkagira nti: Garukira aha, otariharenga; Aha niho ebingonzi byawe by'amaryo biricungirirwa? Waaba kubaho, oraragiire akasheeshe, Kandi oramanyiise omushekye omwanya gwagwo, Gukabona kukwata enshonda z'ensi, Okakunkumura ababi abagirimu? Ensi ehinduka, eba nk'eibumba eritairweho akamanyiso, N'ebintu byona bireebeka nk'ebijwaro byayo. Ababi baimwe omushana, N'emikono yaabo ebangire ehendeka. Orahikire okuzimu omu nshuro z'enyanja, Nari oragyendeire okuzimu ahagati y'enyanja? Orashuuruuriirwe amarembo ga rufu, Nari orareebire amarembo g'ekibunda kyayo? Oramanyire obuhango bw'ensi? Ku oraabe noomanya ebyo byona, bigambe. Omuhanda ogurikuza ahu omushanga gutuura, gurahi, Kandi omwirima gwo gutaaha hi, Obone kugutwara omu nsi yaagwo, N'okumanya emihanda erikuza omu ka yaagwo? Eego noobimanya, ahabw'okuba okaba waazairwe, N'ebiro byawe bikaba byabaire baingi! Hariho obu orahikire omu mabiikiro g'ebirika? Nari shi, orareebire ahu orubaare rubiikwa, Oru naabiikiire ebiro by'enaku, Kurukoresa omu biro by'orugamba n'obweme? Omushana ku guba nigugyenda, gutoora muhanda ki? Nari shi, omuyaga gw'oburugwa-izooba guraba hi, niguza kutaataanira omu nsi? N'oha oracwereire enjura emikura, Akaha omurabyo gw'enkuba omuhanda, Okugwisa enjura aha nsi etarimu bantu, Omu ihamba eritatuurwamu, Okuhaazya eitaka ry'amatongo eririmu busha, Ngu ribone kumera obunyaatsi bw'oruhiira? Noogira ngu enjura egira isheyo, Nari n'oha owaazaire amatondo g'orume? Amaizi gakwataine gakaruga omu nda y'oha? Kandi n'oha owaazaire embeho y'enyababa? Amaizi gakwata gaba nk'eibaare, N'aha mutwe gw'amaizi hakwata. Okaabaasa kuboherana enyonyoozi za Kakaaga n'enjegyere, Nari shi okuyuzya emirunga ya Orioni? Noobasa kushohoza Mazaroosi omu bunaku bwazo, Nari shi noobaasa kwebembera Arukutuuro n'abaana baayo? Noomaya ebiragiro ebirikutegyeka eiguru? Noobaasa kuhamya obutegyeki bwaryo aha nsi? Noobaasa kwimutsya eiraka ryawe, rikahika omu bicu, Ngu amaizi gakweshukyera? Noobaasa kwohereza enkuba, ngu zigyende, Zikakwetaba zitakagyenzire ziti: Turi aha? N'oha owaataire obwengye omu bicu, Nari owaahaire oruho okwetegyereza? N'oha orikubaasa kubara ebicu ahabw'obwengye bwe? N'oha orikubaasa kushuka amaizi g'omu furebe z'ahaiguru, Obu omucuucu guba ebyondo, N'ebitaka bikakwatana? Okaabaasa kugira eki waahiigira entare, Nari okumara emigunju y'entare eifa, Zibyami omu maaya gaazo, Nari ziri omu myanya ei zigwereiremu? N'oha otungira ekikoona eby'okurya, Ebyana byakyo ku bitakira Ruhanga, Byazegyerera nibisherura eby'okurya? Noomanya ahu enzaza z'omu nshozi zizaarira? Nari noobaasa kureeba enuuma neezaara? Okaabaasa kumanya ameezi agu zimara zihakire, Nari shi noomanya obunaku obu zizaariramu, Zihenda enkokora, zizaara abaana baazo, Zikira obusaasi? Abaana baazo bagira amaani, bakurira omu bwerere, Bacuuka, tibagaruka ahari zaanyinabo. Owaarekire enturegye kugyenda nk'oku zirikwenda n'oha? Kandi n'oha owaazitsibwire, Ezi naahaire eihamba ngu zituuremu, N'ensi y'engugo kuba obutaaho bwazo? Zanga orwari rw'omu rurembo, Kandi tizihurira kwamira kw'orikuziseetura. Zitarangira omu nshozi ei ziriira, Nizisherura ekintu kyona ekibisi. Embogo neikiriza kukukorera, Nari shi okuraara omu kihongore kyawe? Noobaasa kukomerana embogo n'omuguha, ekaguma omu minyarara neehinga? Neebaasa kwanjara eitaka ry'omu mpanga ekukuratiire? Noija kugyesiga, ngu ahabw'okuba amaani gaayo ni maingi, Nari shi, noija kugirekyera omurimo gwawe? Noogyesiga ngu neija kugaruka, Kukureetera oburo bwawe aha mbuga? Amapapa ga maaya egateera n'amaryo; Beitu noogira ngur ago mapapa n'amooya gaayo gagira embabazi? Ahabw'okuba amahuri gaayo egatsiga aha itaka, Gabumbatirwa omucuucu; Eyebwa ku ekigyere kyakugaata, Nari enyamaishwa ku yaakubaasa kugaribatiirira. Eita kubi abaana nk'abatari baayo; N'obu eraabe ehendekyera busha, kwonka tetiina. Ahabw'okuba Ruhanga akagiima obwengye, Tiyaagiha kwetegyereza. Ku eba neeyenda kuhunga, Egaya embaraasi n'ogitembire. Niiwe oha embaraasi amaani gaayo? Niiwe waagihaire omugaara gw'okugijangarara omu bitsya? Niiwe ogigurukisa nk'oruzigye? Ekitiinisa ky'okukanga kwayo kiitsa obwoba. Erahiza omu ruhanga, neeyemanya amaani; Eshohora kubugaabugana n'engabo eziine eby'okurwanisa. Eshekyerera obwoba; tegira ki etiina, Tehunga rurara. Omutana, eicumu eririkutyanka n'emihunda Bigibomborekanira aha mugongo. Ahabw'obushaarizi n'ekiniga emaraho ensi n'eiruka; Tebaasa kuhamira hamwe yaahurira eiraka ry'enzamba. Ku ehurira eiraka ry'enzamba, egira eti: Otyo! Ekagira orugamba hare, endigito n'orwari eby'abakuru b'engabo. Akaca kashungyezibwa obwengye bwawe, Obu kajanjamura amapapa gaako, kagyemire obukiizi-bwa-buryo? Eishamba ritumbiika eiguru ahabw'ekiragiro kyawe, Kandi nikyo kiryarikisa ahaiguru? Omu bibaare nimwo ritaaha, rikahagira eka yaaryo, N'omu bicokoromi by'amabaare. Ryema okwo, riranzya eki riraateere; amaisho gaaryo gakireebera hare. Onwana bwaryo bunywa eshagama; Ahu omutumbi guri, niho riza. MUKAMA yaagaruka yaagira Yobu ati: Omuhakani naabaasa kuhakanisa Ow'obushoboorozi bwona? Orikuteera empaka na Ruhanga, naakigarukyemu. Bwanyima Yobu yaagarukamu MUKAMA ati: Reeba, nyowe tiinyine ku ndi. Mbwenu nkugarukyemu ki? Naata engaro aha munwa. Ngambire rimwe, tinkigarukamu; Eego nangwa ni kabiri, kwonka tinkyeyongyera. Bwanyima MUKAMA yaagarukamu Yobu omu muyaga mwingi gw'akasooroora ati: Yezirikye mashaija; Naaza kukubuuza, naiwe ongambire. Nooyenda kumpindura otahikire, N'okuncwera orubanja, ngu iwe obone kurwihwaho? Noinganisa na Ruhanga emikono? Noobasa kuhindisa eiraka nkawe? Yehunde obwanyakusinga n'obukuru; Yejwekye ekitiinisa n'okumurinkana kwakyo. Shuka omwegyemure g'ekiniga kyawe, Oreebe omuntu weena ow'amaryo, omucwe busha. Reeba ow'amaryo weena, omugarure ahansi; Kandi oribatiirire ababi ahu beemereire. Boona obasherekye hamwe omu mucuucu, Obakome ahamaisho bari omu mwanya ogwekiikire. Obwo nibwo ndikugambira, Ku omukono gwawe gwa buryo gurikubaasa kukujuna. Reeba Behemoosi ei naahangire nkaiwe; Neerya obunyaatsi nk'ente. Reeba amaani g'omu bishohoro byayo, N'amaani g'enyama z'ebikamba by'enda yaayo. Ehanika omukira gwayo nk'omwereezi; Emitsi y'omu kibero kyayo erabainemu. Amagufa gaayo ni nk'enshekye z'emiringa; Amaguru gaayo ni nk'empimbi z'ebyoma. Omu byahangirwe Ruhanga niyo nyamaishwa rugambwa; Owaagihangirre wenka niwe arikubaasa kugiirira haihi na rurara. Buzimazima ebibungo bigyeerera eby'okurya, Ei enyamaishwa z'omu ihamba zoona zikinira. Eyebyamira ahansi y'amarebe, Omu mwanya ogwekiikire omu mubimbiri n'omu rufunjo. Ebiti ebiine ekicuucu bigisangira; Emikinga y'aha mugyera egyehinguririza. Reeba, omugyera ku guba gwijwire, tetiina; N'obu Yorudani yaakwijura ekaboogaboogyera omu kanwa kaayo, teine ki eyetaho. Noogira ngu hariho owaakugikwata neereeba, Nari akagirabya omurunga omu nyindo? Mbwenu okaabaasa kukwata Leviasaani n'eirobo, ogiiha omu maizi, Nari okukomesa orurimi rwayo omurunga? Okaabaasa kurabya omuguha omu nyindo zaayo, Nari okufumura oruba rwayo n'eirobo? Noogira ngu neija kukweshengyereza, Nari okugamba gye naiwe? Neija kuragaana naiwe endagaano, Ngu ebe omuhuuku waawe ebiro byona? Okaagizaanisa nk'orikuzaanisa enyonyi, Nari okaagita aha nkomo kushetsya abazaana baawe? Abajubi bakaacwererana obuguzi bwayo; Bakaagibaganisiza abashuubuzi? Okaabaasa kwijuza oruhu rwayo eshando, Nari omutwe gwayo engobe? Gibangire omukono; kwonka oijukye ku ruri orugamba, Kandi torikigarukira. Reeba, omuntu okugigiraho amatsiko n'okweruhiza busha; Ahakuba owaakugicwa ati eriisho, omutima gukaamuhwa omunda. Tihariho manzi eyaakwehanga kugiturukirira; Mbwenu shi n'oha owaakubaasa kuunyemerera omumaisho? N'oha oragizire eki yampa, ngu mmugarurire? Byona ebiri ahansi y'eiguru oku ringana n'ebyangye. Tindikwija kureka kugamba aha ngingo zaayo, Nari aha maani gaayo amaingi, nari aha kyemerero kyayo ekirungi. N'oha owaakujuura ekijwaro kyayo eky'enyima? N'oha owaakwozya omu kooti zaayo ez'ekyoma? N'oha owaakubaasa kugyashamura? Amaino gaayo oku gakiikiize goona nigaitsa obwoba. Engamba zaayo ezigumire nizo eyehimbisizaho, Zitembekyeraine hamwe, zaaramatana. Engamba emwe ekwataine n'endiijo, Kireetera embeho kutazirabamu. Zikwataine, tizirikubaasa kutaanisibwa. Ku eyetsyamura, orwoya rwayo rurabya nk'omushana; Kandi amaisho gaayo ni nk'ebitsigye by'omushekye gurikujuguta. Omu kanwa kaayo harugamu emuri ezirikwaka, Ensasi z'omuriro zitaraaka. Omu nyindo zaayo hacumbuukamu omwika, Nk'ogw'enyungu erikutogota, nari nk'ekibingo ekirikusya. Orwoya rwayo rwatsya amakara, Kandi omu kanwa kaayo harugamu endimi z'omurio. Omu bitsya byayo nimwo amaani gaba, Okutiinisa kwayo kugyenda nikugigurukaguruka omumaisho. Enyama z'omubiri gwayo zihingamiraine, Zigihamiireho, tizirikubaasa kugirugaho. Omutima gwayo gugumire nk'eibaare; Buzimazima gugumire nk'orubengo. Ku eimuka, amamanzi gatiina, Ahabw'okukangarana kwayo gagwa eiraro. N'obu baakugiteera rurara, teine ki yaakugiitsa, N'obu ryakuba eicumu, nari endiga, nari omuhunda. Ebyoma ebireeba nk'ekumbwe, N'emiringa nk'ekiti kijunzire. Emyambi tegibinga; Ahariyo amabaare g'enjungu ni nk'ebishushunga. Emihini ahariyo neeshusha nk'embuba, Eshekyerera okukomangana kw'emihunda. Aha nda yaayo ni nk'engusyo z'obwogi; Ku erambira aha byondo, eba nk'ekyoma kirikuhuura. Ereetera amaizi g'okuzimu kutogota nk'enyungu, Ehindura enyanja nk'amajuta. Ahi yaaraba, ehatsiga ekirari kirikwengyengyeta; Omuntu akaateekateeka, ngu ahagati y'amaizi hamezire enju. Omu nsi tiharimu erikugishusha, Ekihangirwe ekitagira bwoba. Ereeba ebiri ahaiguru byona, Niyo mukama w'ebinyamaryo byona. Bwanyima Yobu yaagarukamu MUKAMA ati: Nimmanya ku orikubaasa byona, Kandi tihariho kirikubaasa kuzibira eki omaririire kukora. Ogwo n'oha orikushereka enaama, haza ataine arikumanya? Nikyo kingambiise ebi ntarikushoborokyerwa, Ebirikutangaaza munonga ebindengire, Ebi mbaire ntarikumanya. Ogizire oti: Tega okutu, naaza kugamba; Nkubuuze, haza naiwe ongarukyemu. Nkaba nkuhuriza amatu, Kwonka hati eriisho ryangye ryakwereebera. Nikyo ndikwetamira, Nkeeteisiza omu mucuucu n'omu iju. MUKAMA ku yaaherize kugambira Yobu ebyo bigambo, yaagira Elifaazi Omutemaani ati: Nkugiriirre ekiniga kingi, iwe na bangyenzi baawe bombi, ahabw'okuba timungambireho bihikire, nk'omwiru wangye Yobu oku agizire. N'ahabw'ekyo hati mutware enimi mushanju n'empaya z'entaama mushanju, muze ow'omwiru wangye Yobu, mwetambirireyo ekitambo ky'okwotsya; bwanyima omwiru wangye Yobu naija kubashabira; ahabw'okuba niwe ndikwija kwikiriza, nkareka kubatwaza nk'obushema bwanyu oku buri; ahakuba timungambireho bihikire nk'omwiru wangye Yobu oku agizire. Elifaazi Omutemaani na Biludaadi Omushuuhi na Zofari Omunaamasi nikwo kugyenda, bakakora eki MUKAMA yaabaragiira, na MUKAMA akaikiriza okushaba kwa Yobu. Yobu ku yaaherize kushabira bagyenzi be, MUKAMA yaamutambira enaku ze; yaamushumbuusha ebirikwingana kabiri n'ebi yaafeereirwe. Bwanyima beene ishe boona na banyaanya, n'abaabaire nibamumanya baija ah'ari, baariira hamwe nawe omu nju ye, baamugirira esaasi, baamugumya ahabw'ebihikiirizi byona ebi MUKAMA yaamureetsireho; buri muntu yaamuha ekicweka ky'efeeza n'empeta y'ezaabu. MUKAMA yaaha omugisha ebiro bya Yobu ebya bwanyima okukira eby'okubanza; yaatunga entaama kakumi n'enkumi ina, engamira enkumi mukaaga, enimi z'okuhingisa enkumi ibiri, n'ebuguma z'endogoya rukumi. Kandi yaazaara aboojo mushanju n'baishiki bashatu. Omwishiki w'okubanza yaamweta Yemima, orikumukurata yaamweta Keeziya, n'owa kashatu yaamweta Kerenihapuki. Kandi omu nsi egyo hakaba hatarimu bakazi barungi nka bahara ba Yobu. Ishe yaabaraga ebye na banyaanyabo. Bwanyima y'ebyo yaamara emyaka igana na makumi ana, yaareeba abaijukuru n'abaijukuruza, okuhika aha ruzaaro rwa kana. Bwanyima Yobu yaafa, ari omugurusi amazire emyaka mingi. Aine omugisha omuntu otakuratira naama z'ababi, Nari okwemerera omu muhanda gw'abasisi, N'obu kwakuba okushutama aha bitebe by'abarikugaya; Kureka oshemerererwa Ebiragiro bya MUKAMA, Kandi Ebiragiro ebyo nibyo ateekateekaho nyomushana na nyekioro. Ari nk'omuti ogubyairwe aha rubaju rw'amaizi, Ogwana ebyana byagwo omu bunaku bwabyo, N'amababi gaagwo tigahotoka; Ebi akora byona bigyenda gye. Kwonka ababi tikwo baba, Kureka bashusha nk'ebishushunga ebirikutwarwa omuyaga. Nikyo ababi bataribaasiza kwemerera mu rubanja, N'obu baakuba abasiisi omu kuteerana kw'abahikiriire; Ahakuba MUKAMA naamanya omuhanda gw'abahikiriire, Kwonka omuhanda gw'ababi guryabura. N'enki ekiteeraine hamwe amahanga? Ahabw'enki abanyamahanga nibaza omu naama za busha? Abagabe b'ensi bategnire orugamba, N'abategyeki nibahanuura hamwe, Okurwanisa MUKAMA n'ou yaashukireho amajuta, ni bagira bati: Ka tucwe enjegyere zaabo, Tunagye hare emirunga yaabo. Oshutami omu iguru naasheka; MUKAMA naabateerera enaku. Aryabagambira abagwereirwe kubi, Abatiinise n'ekiniga kingi, ati: Nyowe nemekire omugabe wangye Aha rushozi rwangye orurikwera Saayuni. Niinyija kuranga ekiragiro kya MUKAMA; Yangira ati: Ori Omwana wangye, Eri izooba naakuzaara. Nshaba, ndyakuha amahanga gabe obutaka bwawe, N'embaju zoona ez'ensi zibe eitungo ryawe. Oryabacoocoora n'enkoni y'ekyoma, Obaatagure nk'enyungu y'omubumbi. N'ahabw'ekyo, imwe bagabe 'mwe, mugire obwengye, Naimwe abategyeki b'ensi, mwikirize kuhaburwa. Muheereze MUKAMA n'okutiina, Mushemererwa n'okutetema. Munywegyere Omwana, atakaabagirira ekiniga, Mukahwerekyererera omu muhanda; Ahakuba ekiniga kye nikiija kurahuka kwaka. Boona abamuhungiraho baine omugisha. MUKAMA wangye, abazigu bangye ka ni baingi! Baingi baanyimukiriire; Bainti nibangambaho bati: Taine kuhwerwa kwona ahari Ruhanga. Kwonka Iwe MUKAMA, ori engabo enyehinguririize; Niiwe ndikwehimbisizaho, kandi niiwe oimukize omutwe gwangye. Ntakira MUKAMA n'eiraka ryangye, Nawe angarukamu naayema aha rushozi rwe orurikwera. Nkabyama, naagwejegyera, Kandi naasisiimuka, ahakuba MUKAMA niwe andamira. Tinditiina bukumi bw'abantu Abankubire kundwanisa. Ai bambe MUKAMA, imuka; Ruhanga wangye, njuna; Ahakuba okateera abazigu bangye boona aha mushaya, Waacwa amaino g'ababi. Okujuna n'okwa MUKAMA; Omugisha gwawe gube aha bantu baawe. Ai Ruhanga, omanya okuhikiirira kwangye; Ku ndaagume naakweta, onyetabe. Ku naabaire nfunziibwe, wampa omwanya, naayeshanja. Ongirire embabazi, ohurire okushaba kwangye. Imwe bantu 'mwe, muryahitsya hi okuhemura ekitiinisa kyangye? Muryahitsya hi okukunda ebitaine mugasho, n'okukuratira ebishuba? Kwonka mumanye ngu MUKAMA ayetooraniire orikumutiina; MUKAMA ampurira, ku mmutakira. Mugire ekiniga, kwonka murekye kushiisha; Muhanuure n'emitima yaanyu mubyami, mucecekye. Muheyo ebitambo ebihikire, Kandi mwesigye MUKAMA. Hariho baingi abarikubuuza bati: N'oha oraatworekye ebirungi? ai MUKAMA, otwakize omushana gw'amaisho gaawe. Otaire okushemererwa omu mutima gwangye Okurikukira oku bagira omu biro by'omweru n'eby'emihiiso ya viinyo. Niinyija kubyama ntaine ki ndikwekyenga, ngwejegyere, Ahakuba niiwe wenaka, MUKAMA, ondinda nkagira obusingye. Ai MUKAMA, tega amatu, ohurire ebigambo byangye, Ote omutima aha kuteekateeka kwangye. Hurira eiraka ry'okutaka kwangye, Mukama wangye, kandi Ruhanga wangye, Ahakuba niiwe ndikushaba. Ai MUKAMA, buri kasheeshe noija kuguma noohurira eiraka ryangye, Buri kasheeshe nintebeekanisa eby'okukuhongyera, ngume nindeeba. Ahakuba tori Ruhanga orikushemerererwa obubi, Ekibi tikiriguma h'ori. Abarikwehimbisa tibaryemerera mu maisho gaawe; Oyanga boona abakora ebibi. Ababeihi oryabahwerekyereza; MUKAMA ayangira kimwe omwitsi w'abantu, n'engobya. Kwonka nyowe, ahabw'embabazi zaawe nyingi Ndyataaha omu nju yaawe; Ndamye ntaire amaisho ahari hekalu yaawe erikwera ninkuha ekitiinisa. Ahabw'abantu abangwereire, ai MUKAMA, onyebembere omu kuhikiirira kwawe; Onshemereze omuhanda gwawe omu maisho gangye. Ahakuba omu kanwa kaabo tiharimu mazima, Emitama yaabo n'obubi busha, Emimiro yaabo n'ekituuro kirangaire, Bashunga abantu n'endimi zaabo. Obasingise orubanja, ai Ruhanga; Bagwe ahabw'enaama zaabo; Obabingye ahabw'eby'okushiisha byabo bingi, ahakuba bakugomeire. Kwonka boona abarikukuhungiraho bashemererwe; Bagume bateere akaari ahabw'okunanuka; ahakuba niiwe obarinda, Kandi n'abakunda eiziina ryawe bashemerererwe omuriiwe. Ahakuba Iwe MUKAMA, oryaha omugisha abahikiriire, Obakingize embabazi nk'engabo. Ai MUKAMA, otanteisa ongwereirwe kubi, N'obu kwakuba okumpana n'ekiniga kyawe kingi. Ongirire embabazi, ai MUKAMA, ahakuba nyomeire kimwe; Ontambire, MUKAMA, ahakuba amagufa gangye nigajegajega, Kandi n'omutima gwangye nigutetema munonga. Beitu Iwe, ai MUKAMA, oryandeka okuhitsya ryari? Ai MUKAMA, garuka ojune amagara gangye, Onkize ahabw'embabazi zaawe; Ahakuba ofiire aba atakikwijuka. n'oha orikubaasa kukuhimbisiza okuzimu? Okutsinda kunkabize; Buri kiro ndirira aha kitabo kyangye; Ekitanda kyangye nkijubya n'amarira. Amaisho gampwereire ahabw'amaganya; Gakambire ahabw'abazigu bangye boona. Imwe mwena enkozi z'ebibi, mundugyeho, Ahakuba MUKAMA ahuriire eiraka ry'okurira kwangye; MUKAMA ahuriire okweshengyereza kwangye; MUKAMA naikiriza okushaba kwangye. Abazigu bangye boona baryakwatwa enshoni, bateteme munonga; Baryagaruka enyima, bahemukye omuri ako kaanya. Ai MUKAMA Ruhanga wangye, niiwe ndikwesiga; Njuna boona abarikumpiiga, kandi onkize, Barekye kuntaagataagura nk'entare, Nibantwara ntaine kijuna. Ai MUKAMA Ruhanga wangye, ku ndaabe nyine eki naakozire, Emikono yangye ku eraabe yaakozire ekibi, Ku ndaabe naakozire kubi owaabaire atuura gye naanye, Ku ndaabe naatuzire busha omuzigu wangye, Orekye omuzigu wangye ampiigye, ankwate, Aribatiirire amagara gangye, N'ekitiinisa kyangye akite omu mucuucu. Imuka, ai MUKAMA, n'ekiniga kyawe, Oyemerere ogungire abazigu bangye abaanyiniire ekiniga kingi; Sisiimuka, Ruhanga wangye; ahakuba niiwe waaragiire kucwa orubanja. K'emitwe y'amahanga ekwehinguririze, Naiwe obategyekye, oshutami aha kitebe kyawe eky'ahaiguru. MUKAMA acwera amahanga emanja; Ai MUKAMA, oncwere orubanja nk'okuhikiirira kwangye oku kuri, N'amazima agari omuriinye oku gari. Ai bambe Ruhanga ohikiriire, ogyeza emitima n'ebiteekateeko, Reka obubi bw'ababi buhweho, Kwonka abahikiriire obagumye. Engabo yangye ni Ruhanga Okiza abaine emitima egororokire. Ruhanga n'Omucwi w'emanja ohikiriire, Ogwerwa kubi ababi obutoosha. Omuntu ku ayanga kweteisa, Ruhanga atyaza rurara ye; Areegire obuta bwe, Yaabuteekateeka. Amuteekateekyeire eby'okurwanisa by'okumwita; Emyambi ye agitaireho omuriro. Omusiisi arumwa okuzaara obubi, Agira enda y'eitima, kandi azaara ebishuba. Atimbire ekiina, yaakiihamu eitaka, Kandi yaagwa omu busya obu atimbire. Eitima rye riryamugarukira; Omwaga ogu agirira abandi guryamugwisiza akagwe. Ndyasiima MUKAMA okusiima okushemereire okuhikiirira kwe; Ndyayeshongora, mpimbise eiziina rya MUKAMA Rukira-boona. Ai MUKAMA, Mukama waitu, Eiziina ryawe ka ni rirungi omu nsi yoona! Okata ekitiinisa kyawe ahaiguru y'eiguru. Ahabw'abarikukurwanisa, okaha abaana bato n'abarikwonka Amaani g'okugamba eby'okuhunamya abazigu n'abahoozi b'enzigu. Ku nteekateeka aha iguru ryawe eri waahangire n'engaro zaawe, Okwezi n'enyonyoozi ebi waataireho, Omuntu ni kintu ki Iwe kumwijuka? Nari shi omwana w'omuntu Iwe kumutaayaayira? Kwonka okamuhanga yaaburaho kakye kwingana na Ruhanga; Waamujweka ekirunga ky'ekitiinisa n'okuhimbisibwa. Waamutegyekyesa emirimo y'emikono yaawe; Waata ebintu byona ahansi y'ebigyere bye, Entaama n'ente zoona, N'enyamaishwa z'omu ishwa, N'enyonyi z'omu mwanya, n'eby'enyanja eby'omu mayanja, N'ebirikuraba omu nyanja byona. Ai MUKAMA, Mukama waitu, Eiziina ryawe ka ni rirungi munonga omu nsi yoona! Ndyasiima MUKAMA n'omutima gwangye gwona; Mmanyise abantu eby'okutangaaza byona ebi waakozire. Ndyashemererwa, nyesiimire omuriiwe, Ndyayeshongora eby'okuhimbisa eiziina ryawe, Iwe Rukira-boona. Ahabw'okuba abazigu bangye bagarukire enyima, Baagwa, baahwerekyererera omu maisho gaawe. Ahakuba okandwanaho, naasinga orubanja omu mazima; Oshutami aha kitebe kyawe eky'obukama, noocwa emanja omu buryo. Okahana amahanga, waacwekyereza ababi; Waamariraho kimwe amaziina gaabo ebiro n'ebiro. Abazigu bahweireho, bacwekyerereziibwe kimwe; Endembo zaabo ozisheenyire, n'okwijukwa tizaakiijukwa. Kwonka MUKAMA atuura aha ngoma obutwire bwona, Ateekateekire ekitebe kye kucwa emanja; Kandi aryacwera ensi yoona orubanja omu kuhikiirira, Acwere abantu boona orubanja omu mazima. MUKAMA n'obuhungiro bw'abarikuburabuzibwa, Obu bahungiramu omu biro by'obusaasi. Abo abarikumanya eiiina ryawe baryakwesiga, Ahakuba iwe, MUKAMA, tokahemukaga ha bakusherura. Mweshongore eby'okuhimbisa Mukama otuura omuri Saayuuni; Kandi mumanyisa abantu boona ebi akora; Ahakuba Ogwo ohoorera eshagama abataho omutima, Kandi tayebwa kutaka kw'abari omu busaasi. Ai MUKAMA, ongirire embabazi! Reeba okubonabona oku ndikubonabonesibwa abarikuunyanga, Iwe onyimutsya okanyiha aha marembo ga rufu, Ngu mbone kumanyisa okuhimbisibwa kwawe kwona; Kandi ndyashemerererwa okujuna kwawe Omu marembo ga Saayuuni. Abanyamahanga bagwire omu busya obu batimbire; Ebigyere byabo byakwatwa ekigoye eki bategire. MUKAMA akeeyoreka, yaacwa orubanja; Ababi bakwatirwa omutego omu bi bakozire n'emikono yaabo. Higayoni. Ababi baryagaruka okuzimu; Nigo mahanga goona ageebwa Ruhanga. Abakyene tibariguma nibeeba, Kandi amatsiko g'abooro tigarihwaho ebiro n'ebiro. Imuka, ai MUKAMA! otaikiriza abantu kusingura; Amahanga gacwerwe orubanja omu maisho gaawe. Obatiinise, ai MUKAMA! Amahanga gamanye ku bari abantu-buntu. Ahabw'enki oyemereire hare, ai MUKAMA? Ahanki nooyeshereka omu biro by'obusaasi? Ahabw'amaryo omubi ahiiga munonga omworo; Ka bagwe omu naama ezi baagizire. Ahakuba omubi ayehimbisa ahabw'ebi omutima gwe gwetenga; N'omwetengi w'ensaagi ayehakana MUKAMA, kandi amugaya. Omubi omu maryo g'emireebere ye tasherura Ruhanga; Kandi omu biteekateeko bye byona agira ngu, Tihariho Ruhanga. Ahiirwa omu mihanda ye obutoosha bwona; Okucwa emanja kwawe kumuri hare ahu atarikureeba; Abazigu be boona abeeshaanya. Agira omu mutima gwe ati: Tindiihwa hu ndi; Ebiro byona tindigira by'okunnyangaraza. Akanwa ke kaijwire okukyeena n'obugobya n'okubonabonesa; Ahansi y'orurimi rwe hariho eitima n'okutahikiirira. Agwera omu birorero; Omu myanya eyekiikire nimwo aitira abataine kabi; Amaisho ge agata aha bataine kihwera omu mubonano. Agwera ayesherekire nk'entare eri omu ryaya ryayo; Agwera omuntu enshoberwa kumukwata; Kandi kwo amukwata, amukuruza ekigoye kye. Egyo nshoberwa eshekurwa, einama, Kandi ebandama ahabw'amaani ge. Agira omu mutima gwe ati: Ruhanga ayebirwe, Akyehugize; tarikireeba. Imuka, ari MUKAMA; imutsya omukono gwawe, ai Ruhanga; Oteebwa abari omu busaasi. Omubi agayira ki Ruhanga. Akagira omu mutima gwe ati: Tarikimbuuza? Okireebire; ahakuba oyetegyereza eitima n'okushaazya, Ngu obone kubikoraho n'omukono gwawe; Omuntu enshoberwa ayeta omu mikono yaawe; Ahakuba niiwe oshangwa oba omuhwezi w'efuuzi. Henda omukono gw'obubi n'enkozi y'ebibi; Ocaakye obubi bwe, okuhitsya obu oribureeba bwona. MUKAMA niwe Mugabe ebiro n'ebiro; Abanyamahanga baryahwera kimwe omu nsi ye. Ai MUKAMA, ohuriire okwetenga kw'abacureezi; Oryagumya emitima yaabo, obategye okutu, Kucwera efuuzi n'abarikuburabuzibwa emanja z'oburyo, Omuntu-buntu arekye kubatiinisa obundi. MUKAMA niwe mpungiraho; Noobaasa ota kungira oti: Hungira aha bibungo nk'enyonyi; Ahakuba, reeba, ababi bareega obuta bwabo, Babutamikamu omwambi gwabo, Kurasira omu mwirima ab'emitima egororokire. Emisingi ku yaakuhwerekyerezibwa, Abahikiriire bakaakora ki? MUKAMA ari omuri hekalu ye erikwera, Ekitebe kya MUKAMA kiri omu iguru; Amaisho ge gareeba abantu, n'ekitsigye kye kibagyeza. MUKAMA agyeza abahikiriire; Kwonka ababi n'abakunda endwano omutima gwe gubanga. Ababi aryabagwisaho amakara g'omuriro n'obuganga nk'enjura; Omuyaga gwa nyeirurwe guryaba omugabo omu kikopo kyabo. Ahakuba MUKAMA n'ohikiriire, kandi akunda eby'okuhikiirira; Ab'emitima egororokire baryareeba amaisho ge. Njuna, MUKAMA! ahakuba tihaakiriho orikutiina Ruhanga; Ahabw'okuba abarikwesigwa babuzire omu bantu. Buri muntu naabeihana na mutaahi we, Nibagamba n'eminwa erikushungana baine emitima ebiri. MUKAMA aryacwaho eminwa yoona erikushungana, N'orurimi orurikugamba eby'okwetunguura, Abo abagira bati: Turyasinguza endimi zaitu; Eminwa yaitu n'eyaitu; n'oha orikututegyeka? Ahabw'okunyagwa kw'abooro, n'ahabw'okutsinda kw'abakyene, Mbwenu ka nyimukye, nikwo MUKAMA arikugira, Mmute omu mwanya gw'obusingye ogu atuura naayetenga. Ebigambo bya MUKAMA n'ebigambo bishemeire, Ni nk'efeeza eshemeziibwe omu iziiko ry'ahansi, Eshemeziibwe emirundi mushanju. MUKAMA, ogume oturinde, Kandi otujune ab'obusingye obu. Obufamutima ku buhingurana bwasiimwa abantu, Ababi bagyenda nibanaga omukono hoonahoona. MUKAMA, oryahitsya hi okuunyebwa obutwire bwona? Oryahitsya hi okuunyima amaisho? Ndyahitsya hi okwehanuurira, N'okurenzya eizooba nyine obusaasi omu mutima gwangye? Omuzigu wangye aryahitsya hi okuunyetunguuraho? Ai MUKAMA Ruhanga wangye, kiteekateekyeho, ongarukeymu, Hwezesa amaisho gangye, ntakaagwejegyera oturo tw'okufa; Omuzigu wangye arekye kugira ati: Mmusingwire; Abazigu bangye barekye kushemerererwa okutengyetsibwa kwangye. Kwonka nyesigire embabazi zaawe, Omutima gwangye guryashemererwa okujuna kwawe. Ndyayeshongorera MUKAMA, Ahakuba akangirira embabazi nyingi. Omushema agira omu mutima gwe ati: Ruhanga tabaho. Basiisikaire nibakora ebihagaro, Tihariho n'omwe orikukora gye. MUKAMA akeema omu iguru, yaareeba abantu, Ngu amanye ku haraabe hariho abarikwetegyereza Bakasherura Ruhanga. Boona bahabire, boona hamwe basiisikaire; Tihariho n'omwe orikukora gye; buzima tihariho n'omwe. Beitu enkzo z'ebibi zoona tizigira bwengye? Barya abantu bangye nk'abarikurya eby'okurya, Kandi tibatakira MUKAMA. Okwo baryagirirayo obwoba bwingi, Ahakuba Ruhanga ari hamwe n'abahikiriire. Mushiisha enaama z'omukyene; Kwonka MUKAMA n'obuhugiro bwe. Nkaabaasibwa ki, okujunwa kwa Israeli kuruga omuri Saayuuni! MUKAMA ku arigarura abantu be abaanyagirwe, Yakobo aryayesiima, na Israeli ananukye. MUKAMA, n'oha oriraara omu ihema ryawe? N'oha orituura aha kibungo kyawe ekirikwera? Niwe ogwo ogyenda ataine ki arikuhanwa, okora eby'okuhikiirira, Kandi akagamba eby'amazima aihire aha mutima; Otabeiherera bandi na rurimi rwe, N'obu kwakuba okukora kubi mugyenzi we, Nari okuyaaga mutaahi we; Otaine mugasho agaywa omu maisho ge, Kwonka abatiina MUKAMA abaha ekitiinisa; Ku arahira, n'obu afeerwa, tahinduka. Taguza mpiiha ze ahabw'enshaagi ehinguraine, N'obu kwakuba okurya enguzi, ngu asingise rubanja abatarwine. Okora ebyo taritengyetsibwa ebiro byona. Ndinda, ai Ruhanga, ahakuba niiwe nyesiga. Nkagambira MUKAMA nti: Niiwe Mukama wangye, Tiinyine karungi koona ahu otari. Abarikwera abari omu nsi nibo barungi, Abu nshemerererwa n'omutima gwangye gwona. Abaimuura MUKAMA bakeehongyera ruhanga ondiijo Beekanyisiza obusaasi; Ebihongwa byabo by'eshagama tindibihayo, N'obu kwakuba okugamba aha maziina gaabo. MUKAMA n'omugabo gw'obuhunguzi bwangye, n'egabo omu kikopo kyangye; Niiwe orinda ebyangye. Emigoye ekangyerera emyanya erikushemeza, N'ekya buzima nyine obuhunguzi burungi. Ninsiima MUKAMA ompa obwengye, Kandi nyekiro omutima gwangye guunyegyesa. MUKAMA niwe ntaho amaisho obutoosha; Tinditengyetsibwa, ahakuba ari aha rubaju rwangye rwa buryo. Nikyo omutima gwangye gushemerererwa, n'amagara gangye gakeesiima; N'omubiri gwangye guryaguma guri buhooro. Ahakuba toritsiga magara gangye Kuzimu, N'obu kwakuba okureka Orikwera waawe kujunda. Oryanyoreka omuhanda gw'amagara, Omu maisho gaawe hariho okushemererwa kwingi munonga; Omu mukono gwawe gwa buryo harimu ebirikushemeza ebiro byona. Hurira eby'amazima, ai MUKAMA; ote omutima aha kutaka kwangye; Otegye okutu okushaba kwangye, okutarikuruga mu minwa y'obugobya. K'obe niiwe wancwera orubanja; Amaisho gaawe gareebe eby'oburyo! Ku oraarengye omutima gwangye, wantaayaayira nyekiro, Wangyeza, torikwija kundeebamu kibi kyona; Mmaririire kutashiisha n'akanwa kangye. Omu by'emirimo y'abantu, ahabw'ekigambo ky'eminwa yaawe Nyetantaire emihanda y'abanyamwaga. Tinkarugaga mu mihanda yaawe, N'ebigyere byangye tibikateereraga. Ai Ruhanga, nkutakiire, ahakuba nimmanya ngu noija kungarukamu. Ontegye okutu, ohurire ebigambo byangye. Oyorekye embabazi zaawe ez'okutangaaza, Iwe Omujuni w'abo abasherura obuhungiro aha rubaju rwawe rwa buryo, Nibahunga abazigu baabo. Ondinde nk'embone y'eriisho, Ombumbatire n'amapapa gaawe, Onkize ababi abannyaga, Nibo bazigu bangye abanyehinguririize, abarikwenda kuunyita. Emitima yaabo terikwenda kusaasira; Akanwa kaabo kagamba eby'amaryo. Bantangatangire, bambuza obutooro; Banzooreire amaisho kunteera ahansi. Nibashusha nk'entare eine amairu g'eki erikwenda kwita, Nk'ekitsigazi ky'entare ekigwereire aheekiikire. Imuka, ai MUKAMA, obatangye omumaisho, obatuure ahansi! Okize amagara gangye ababi na rurara yaawe; Ai MUKAMA, onjune abantu babi n'omukono gwawe, Abu omugabo gwabo guri ogw'ensi egi. Oijuze enda zaabo ebi waababiikiire, N'abaana baabo babihaagye, Kandi nabo babitsigire n'abeereere baabo. Kwonka nyowe ndyakureeba aha maisho ndi ohikiriire; Ku ndisisiimuka, ndyamarwa okureeba oku orikushusha. Ninkukunda, ai MUKAMA, maani gangye. MUKAMA n'orukiri rwangye, orugo rwangye orugumire, kandi Omujuni wangye; Ruhanga wangye, orukiri rwangye orugumire oru mpungiramu, Engabo yangye, eihembe ry'okujunwa kwangye, Kandi omunaara gwangye omuraingwa. Ndyatakira MUKAMA oshemereire kuhimbisibwa; Obwo nibwo ndikira abazigu bangye. Emigoye ya Rufu ekanzingazinga, N'emyegyemure y'okuhwerekyerera yantiinisa; Emigoye y'Okuzimu ekanzingazinga; Emitego ya Rufu yantanga omumaisho. Omu busaasi bwangye naayeta MUKAMA, Naatakira Ruhanga wangye kumpa emikono; Yaahurira eiraka ryangye ari omuri hekalu ye, N'okurira kwangye kwahika omu matu ge. Bwanyima ensi yaatengyeta, yaatetema; N'emisingi y'ebibungo yaanyiganyiga, Yaatengyetsibwa ekiniga kye. Omwika gukaruga omu nyindo ze, N'omu kanwa ke haarugamu omuriro ogurikurya busha, Gwayatsya amakara. Kandi akainamya eiguru, yaashuuma, Omwirima ndindindi guri ahansi y'ebigyere bye; Yaagaruka aheekirwe kerubi, Yaija naarahuka ari aha mapapa g'omuyaga. Akahindura omwirima obweshereko nk'eihema erimwehinguririize, N'ebicu ebikwaitse, ebitimbire omwirima mwingi gw'enjura, Yaabigira eky'okumusangira. Omu kumurinkana okwabaire kuri omu maisho ge Haarugamu orubaare n'amakara garikwaka nibiruga omu bicu bye. MUKAMA yaahindira omu iguru, Rukira-boona yaagamba n'eiraka rye, Haija orubaare n'amakara agarikwaka; Yaarasha emyambi ye, yaabataataanisa, Niyo mirabyo ye mingi, yaababinga. Obwo nibwo emikura y'amaizi yaareebwa, N'emisingi y'ensi ekashuuruuka Ahabw'okuhuuha kw'amaani okw'omwitsyo gw'omu nyindo zaawe. Yankununkirira ari ahaiguru, yankwata, Yaanyiha omu maizi maingi; Yankiza omuzigu wangye ow'amaani, N'abo abaabaire nibaanyanga, ahakuba bakaba nibankiza amaani. Bakampurira aha izooba ry'okureeberaho enaku; Kwonka MUKAMA yaaba obwegamo bwangye. Taaziinyihamu, yanta omu mwanya ogugarami; Yanjuna, ahabw'okuba akaba nanshemerererwa. MUKAMA akampa ebihembo nk'okuhikiirira kwangye oku kuri, Yanzimuurira nk'okushemera kw'emikono yangye oku kuri; ahakuba nkagumira omu mihanda ya MUKAMA, Kandi tinkacumuraga kuruga ahari Ruhanga wangye. Ebiragiro bye byona bikaba biri omu maisho gangye, Tinkeetantaraga bi yaaragiire. Nkaba ntaine ky'okuhanwa omu maisho ge, Kandi nkeerinda okushiisha Nikyo MUKAMA yaanyihuriire, nk'okuhikiirira kwangye oku kuri, Kandi akanzimuurira ebishemereire okushemera kw'emikono yangye omu maisho ge. Aha munyambabazi oyeyoreka ori ow'embabazi; Ahari ohikire oyeyoreka ori ohikire; Ahari oshemeire oyeyoreka ori oshemeire; Aha mugomi oyeyoreka ogumire. Ahakuba ojuna abacureezi; Konka ab'amaisho g'amaryo obagarura ahansi. Eego, niiwe okongyeza etabaaza yangye; MUKAMA Ruhanga wangye niwe ayakira omwirima gwangye. Eego, ahabwawe nimbaasa kurwanisa omutwe gw'engabo, Ahabw'okuhwerwa Ruhanga wangye nimbaasa kuguruka orugo. Ruhanga ogwo, omuhanda gwe n'oguhikire; Okuraganisa kwa MUKAMA kurengirwe, n'okw'amazima; Niwe ngabo ekingira abamuhungiraho boona. Mbwenu n'oha oba Ruhanga otari MUKAMA? N'oha oba Rukiri, otari Ruhanga waitu? Niwe Ruhanga onzirika amaani, Akashemeza omuhanda gwangye. Agira ebigyere byangye nk'eby'empara, Anyemereza aha nengo mpamire. Ayegyesa engaro zangye okurwana, Ngu emikono yangye ebaase kureega obuta bw'omuringa. Ompaire engabo y'okujuna kwawe, N'omukono gwawe gwa buryo gumbangiire, Okutwaza gye kwawe kunkurize. Ompanguhiize ah'okuraba, Ebigyere byangye tibyaterera. Nkakurata abazigu bangye, naabahika, Kandi tindagarukire okuhitsya obu baahweireho; Naabacumita, tibaabaasa kwimuka, Baagwa ahansi y'ebigyere byangye, Ahakuba okanzirika amaani g'okurwana, Waagomoora abaabaire nibaija kundwanisa. Okareetera abazigu bangye kumpunga, Kandi n'abaabaire nibanyanga naabacwekyereza. Baataka, kwonka baabura kijuna; Baatakira MUKAMA, tiyaabagarukamu. Naabateera, naabatuntumura nk'oku omuyaga gugira omucuucu; Naabanaga nk'ebyondo by'omu nguuto. Okankiza okurwana n'amahanga, Wampindura omukuru waago; Naaheerezibwa abantu abu ntakamanyaga. Ahonaaho abanyamahanga, ku bampuriirre, Baanyorobera, baanyehongyera. Abo banyamahanga bakeehwa amatsiko, Baaruga omu bigo byabo nibatetema. MUKAMA n'ohuriire; Rukiri rwangye ahimbisibwe! Ruhanga ow'okujunwa kwangye aheebwe ekitiinisa. Niwe Ruhanga owampooreire, Akangomoorera amahanga; Akankiza abazigu; Eego, okanta ahaiguru y'abarikundwanisa, Waanyiha omu mikono y'abanyamwaga. N'ahabw'ekyo, ai MUKAMA, ndyakusiimira omu mahanga, Kandi nyeshongore eby'okuhimbisa eiziina ryawe. Omugabe ou yaataireho amuha obusinguzi bwingi, Kandi ayoreka ou yaashukireho amajuta embabazi, Niwe Daudi n'abaijukuru ebiro n'ebiro. Eiguru rimanyisa ekitiinisa kya Ruhanga, N'omwanya gw'ahaiguru gworeka emirimo y'emikono ye. Nyomushana egambira nyomushana endiijo ebigambo, N'ekiro kimanyisa ekindi kiro obwengye. Tihariho rurimi, n'obu byakuba ebigambo; Amaraka gaabyo tigahurirwa. Kwonka eiraka ryabyo ribuga ensi yoona, Kandi n'ebigambo byabyo bihika aha muheru gw'ensi. Omuribyo nimwo yaateire eihema ahabw'eizooba, Riri nka kishwera oku ashohora omu kishengye kye, Rishemererwa nk'ow'amaani, niriraba omu rugyendo rwaryo. Riruga aha muheru gw'eiguru, Ryehinguririza, rihika aha gundi; Tihariho kisherekwa okwotsya kwaryo. Ekiragiro kya MUKAMA kihikire, Kigarura omutima omunda; n'eby'okwesigwa, Biha obwengye otabwine; Eby'okwegyesa bya MUKAMA bihikire, Bigwisa gye omutima; Ekiragiro kya MUKAMA kishemeire, Kihwezesa amaisho; Okutiina MUKAMA ni kurungi, Kugumaho ebiro byona; Ebi MUKAMA aragiira n'eby'amazima, Kandi n'eby'okuhikiirira buzima. Bishemereire kwetengwa okukira ezaabu, Nangwa n'ezaabu enungi munonga; Binuzire okukira obwoki, Oburikutoonya niburuga omu ngabo yaabwo. Kandi nibyo bihabura omwiru waawe, N'omu kubyorobera harimu ebihembo bingi. N'oha orikubaasa kumanya ebishobyo bye? Onshemezeho ebibi ebisherekirwe. Kandi ozibire omwiru waawe kukora ebibi nkana; Otabiikiriza kuntegyeka! Obwo ndyaba otaine ky'okuhanwa, Kandi tindigira rubanja rw'okushiisha okuhinguraine. Ebigambo by'omu kanwa kangye, N'okuteekateeka kw'omu mutima gwangye Bisiimwe omu maisho gaawe, Ai MUKAMA, orukiri rwangye, kandi omucunguzi wangye. MUKAMA akugarukyemu aha izooba ry'okureeberaho enaku, Eiziina rya Ruhanga wa Yakobo rikurinde! Akutwekyere okuhwera okurikuruga omu Mwanya ogurikwera, Akuhe amaani agarikuruga omuri Saayuuni. Aijukye empongano zaawe zoona, aikirize ebitambo byawe ebyokize! Akuhe eki omutima gwawe gurikwetenga, Kandi ahikiirize enaama zaawe zoona! Turyateera akaari k'okushemerererwa okusingura kwawe, Kandi omu iziina rya Ruhanga waitu turyaimutsya endango zaitu. MUKAMA ahikiirize ebi orikushaba byona! Mbwenu nimmanyira kimwe ngu MUKAMA aryahwera ou yaashukireho amajuta, Amugarukyemu, naayema omu iguru rye eririkwera, N'obusinguzi bw'amaani g'omukono gwe gwa buryo. Abamwe beesiga ebigaari by'okurwanisa, n'abandi beesiga embaraasi, Kwonka itwe twesiga eiziina rya MUKAMA Ruhanga waitu. Bo baryainama, bagwe; Kwonka itwe turyaimuka, twemerere tuhamire. Ai MUKAMA, ohe omugabe okusingura; Kandi ku turaakutakire, otuhurire. Ai MUKAMA, omugabe naayesiimira amaani gaawe; Eshi okuhwera kwawe naakushemerererwa munonga! Omuhaire eki omutima gwe gurikwetenga, Kandi tomwimire ki eminwa ye eshabire. Ahakuba omubuganiise eby'emigisha ebirungi, Waamujweka ekirunga ky'ezaabu enungi aha mutwe. Akakushaba amagara, waagamuha, Nikwo kumereera ebiro n'ebiro. Ekitiinisa kye ni kingi ahabw'okuhwera kwawe, Kandi omujwekire okusiimwa n'obukuru. Omuhaire emigisha mingi ebiro byona, Kandi omunanwire n'okushemererwa ahabw'okuguma omu maisho gaawe; Ahakuba omugabe ayesiga MUKAMA; Kandi ahabw'embabazi za Rukira-boona taritengyetsibwa. Omukono gwawe guryagwa aha bazigu baawe boona, Omukono gwawe gwa buryo guryakwata abarikukwanga. Oryabagira nk'ekikoomi ekirikubuguma omu biro by'ekiniga kyawe; MUKAMA aryabamira n'ekiniga kye, Kandi omuriro guryabamaraho. Oruzaaro rwabo oryarumara omu nsi, Na baijukuru baabo obamare omu baana b'abantu. N'obu barihanuura kukukora kubi, Bakakugiraho enaama mbi, tibaribaasa. Oryababinga bakuhungye, Otaire emyambi yaawe omu buta ogyorekyeize aha maisho gaabo. Ohimbisibwe, ai MUKAMA, omu maani gaawe; Naitwe turyayeshongora tusingize obushoboorozi bwawe. Ruhanga wangye, Ruhanga wangye, n'enki ekyakuntsigisaho? ahabw'enki ori hare, otarikumpwera, kandi otarikuhurira bigambo by'okutsinda kwangye? Ai bambe Ruhanga wangye, nkutakira nyomushana, tongarukamu; Kandi na nyekiro, timpunama. Kwonka Iwe ori Orikwera, Iwe otuura aha kitebe ky'okuhimbisa kwa Israeli. Baatatenkuriitwe bakakwesiga; Ku baakwesigire, waabajuna. Bakakutakira, waabakiza; Bakakwesiga, tibaayefuuza. Kwonka nyowe ndi omunyongororwa, tindi muntu, Ou abantu bajuma, kandi ogaywa boona. Boona abandeeba banshekyerera, Banteerera enaku n'eminwa yaabo, nibazongoza emitwe, Nibagira bati: Akeesiga Ruhanga; mbwenu naamujune; Amukize, ahakuba amushemerererwa. Kwonka niiwe waanyihire omu nda ya maawe, Kandi okandinda nkiri aha mabeere. Okwiha obu naazarwa, niiwe nyegamira; Okwiha obu maawe yanzaara, niiwe oba Ruhanga wangye. Otanza hare, ahakuba akabi kari haihi; Kandi tiinyine kihwera. Enimi nyingi ziinyehinguririize; Enimi z'amaani eza Bashani zintangatangire; Ziinyashamiire, Nk'entare esheegire, erikutsinda. Nyatikire nk'amaizi, Amagufa gangye goona gataine; Omutima gwangye guri nk'entsinda, Niguyagira omu kifuba kyangye. Amaani gampweiremu, nyomire nk'orugusyo, Orurimi rundamatiire aha nkanka; Ontaire omu mucuucu gw'okufa. Embwa ziinyehinguririize, Omutwe gw'enkozi z'ebibi guntaire ahagati; Banfumwire ebiganja n'ebigyere. Nimbaasa kubara amagufa gangye goona; Banteireho amaisho nibanshamaarira, Baabagana eby'okujwara byangye, Baateerera enteenyu ekijwaro kyangye. Kwonka ai MUKAMA, otaza hare! Iwe omuhwezi wangye, rahuka ompe emikono! Onkize rurara, Amagara gangye ogaihe omu maani g'embwa! Onjune omu kanwa k'entare, N'amagara gangye agarikubonabona ogaihe omu mahembe g'embogo! Ndyagambira ab'eishe-emwe eiziina ryawe; Nkuhimbisize ahagati omu mutwe gw'abantu. Imwe abatiina MUKAMA, mumuhimbise! Naimwe oruzaaro rwa Yakobo, mumuhe ekitiinisa, Kandi imwe baijukuru ba Israeli mwena, mumutiine! Ahakuba takagayaga n'obu kwakuba okunuga Okubonabona kw'orikubonabonesibwa; Kandi takamwimaga maisho, Kureka ku yaamutakiire, yaamuhurira. Ahariiwe niho okuhimbisa kwangye kuruga, oku nkuhimbisiza omu mutwe muhango gw'abantu; Ndyahikiiriza okuhiga kwangye omu maisho g'abarikumutiina. Abacureezi baryarya, bahaagye, N'abasherura MUKAMA baryamuhimbisa. Emitima yaanyu emereere ebiro byona. Ab'embaju zoona ez'ensi baryaijuka, Bahindukire MUKAMA; N'enganda zoona ez'amahanga ziryaramiza omu maisho ge; Ahakuba obutegyeki n'obwa MUKAMA, Kandi niwe ategyeka amahanga. Eego, abanyamaryo boona ab'omu nsi baryamwinamira, N'abashuuma omu mucuucu boona baryainama omu maisho ge, Omuntu weena otarikubaasa kuzibira amagara ge kufa. Abaijukuru baryamuheereza, Abantu bayragambira ab'obusingye oburikurataho ebya MUKAMA, Bamanyise abantu abarizaarwa okuhikiirira kwe, Ku niwe yaakikozire. MUKAMA niwe muriisa wangye, tindikyena kintu kyona. Ambyamya omu iriisizo ry'obunyaatsi buto, Antwara aha rubaju rw'amaizi agarikusheneneka; Agarura amaani omu magara gangye. Anyebembera omu mihanda y'okuhikiirira ahabw'eiziina rye. N'obu ndiraba omu ruhanga rw'ekibunda ky'okufa, Tinditiina kabi koona, Ahabw'okuba ori hamwe naanye; Oruga rwawe n'enkoni yaawe bimpuumuza. Ontebeekanisiza emeeza omu maisho g'abazigu bangye, Onshuka amajuta aha mutwe, Ekikopo kyangye kiijwire nikisheesheka. Buzimazima oburungi n'embabazi biryaguma naanye Ebiro byona eby'amagara gangye; Naanye ndyaguma omu nju ya MUKAMA Ebiro n'ebiro. Ensi n'eya MUKAMA n'ebirimu byona, Ensi yoona n'abagituuramu; Ahakuba akata emisingi yaayo aha nyanja, Yaagihamiza aha migyera y'amaizi maingi. N'oha oritemba aha kibungo kya MUKAMA? Kandi oryemerera omu mwanya gwe ogurikwera n'oha? Nogwo oine engaro ezishemeziibwe n'omutima ogushemeire, Otata mutima gwe ha by'ebishuba, Kandi otarahira by'obubobya. Ogwo niwe ariheebwa omugisha kuruga ahari MUKAMA, N'okuhikiirira kuruga ahari Ruhanga ow'okujunwa kwe. Abamusherura n'abari nk'ogwo, Abenda kureeba amaisho ga Ruhanga wa Yakobo. Imwe marembo 'mwe, nimwimutsye emitwe yaanyu, Naimwe enyigi eza ira, mwimukye, Mukama w'ekitiinisa abone kutaahamu. Ogwo Mukama w'ekitiinisa n'oha? Ni MUKAMA ow'amaani, ow'obushoboorozi, MUKAMA ow'obushboorozi omu kurwana. Imwe marembo 'mwe, nimwimutsye emitwe yaanyu, Naimwe enyigi eza ira, mwimukye, MUKAMA w'ekitiinisa abone kutaahamu. Ogwo Mukama w'ekitiinisa n'oha? MUKAMA w'amahe niwe Mukama ow'ekitiinisa. Ai MUKAMA, niiwe nyimukiza omutima. Ai Ruhanga wangye, niiwe nyesiga; Otandeka kwitwa enshoni, Otaikiriza abazigu bangye kuunyehimbisizaho. Eego, otaikiriza weena orikukutegyereza kwitwa enshoni; Abareebeza abandi busha bakwatwe enshoni. Ompabure emihanda yaawe, ai MUKAMA; Kandi onyegyese emitwarize yaawe. Onyebembere omu mazima gaawe, kandi onyegyese, ahakuba niiwe Ruhanga w'okujunwa kwangye; Niiwe ntegyereza eizooba ryona. Ai MUKAMA, ijuka okusaasira kwawe n'embabazi zaawe, Ahakuba bikaba biriho okuruga ira ryona. Otaijuka ebibi by'obutsigazi bwangye, n'obu byakuba eby'okushiisha byangye; Onyijukye nk'embabazi zaawe oku ziri, Ahabw'oburungi bwawe, ai MUKAMA. MUKAMA ni murungi kandi ow'amazima; Nikyo ahaburira abasiisi omuhanda. Abacureezi abeebembera omu by'oburyo, Kandi abeegyesa omuhanda gwe. Emihanda yoona eya MUKAMA n'embabazi n'amazima Ahari abo abarinda endagaano ye n'ebi yahamize. Ahabw'eiziina ryawe, ai MUKAMA, Saasira okushiisha kwangye, ahabw'okuba ni kwingi. Omuntu orikutiina MUKAMA n'oha? Ogwo niwe aryegyesa omuhanda ogu ashemereire kutoora. Amagara ge garyaguma omu busingye, Kandi abaana be baryahungura ensi. Emibonano ya MUKAMA emanywa abarikumutiina, Kandi aryabooreka endagaano ze. Amaisho gangye ntuura ngahangire MUKAMA, Ahakuba niwe ariiha ebigyere byangye omu mutego. Ompindukire, ongirire embabazi, Ahakuba tiinyine ifo na ruguru, kandi nimbonabona. Otuubye enaku z'omu mutima gwangye, Onyihe omu busaasi bwangye. Reeba okubonabona kwangye n'enaku zangye, Onsaasire ebibi byangye byona. Reeba abazigu bangye ku bari baingi, Kandi ku barikuunyanga okwanga okubi. Rinda amagara gangye, onjune; Otandeka kwitwa enshoni, ahabw'okuba nkuhungiireho. Okuhikiirira n'amazima bindinde, Ahabw'okuba nkutegyereize. Ai Ruhanga, cungura Israeli, Omwihe omu naku ze zoona. Oncwere orubanja, ai MUKAMA, Ahakuba okuhikiirira kwangye nikwo ngyendeiremu, Kandi nyesigire MUKAMA ntarikubanganisa. Onshwijume, ai MUKAMA, ongyeze; Orengye omutima gwangye n'obwengye bwangye. Ahakuba embabazi zaawe ziri omu maisho gangye, Kandi ngyendeire omu mazima gaawe. Tinshutama na bantu bataine mugasho, Kandi tinkwatanisa na ndyarya. Nyanga omutwe gw'enkozi z'ebibi, Kandi tindishutama na basiisi. Nnaabisa engaro zangye ntaine rubanja, Ngu mbone kwehinguririza eitambiro ryawe, ai MUKAMA, Niinyeshongora munonga eby'okusiima, Nimaamnyisa emirimo yaawe yoona erikutangaaza. MUKAMA, nkunda oburaaro bw'omu nju yaawe, N'ahi ekitiinisa kyawe kituura. Otampwerekyereza n'abanyabibi, N'obu gaakuba amagara gangye n'abasheesha eshagama, Abu emikono yaabo eine eitima, Kandi abu emikono yaabo eya buryo eijwire enguzi. Kwonka nyowe ndyagyendera omu kuhikiirira kwangye; Oncungure, ongirire embabazi. Ekigyere kyangye kyemereire aharinganiire. Ndyahimbisiza MUKAMA omu iteeraniro rihango ry'abantu. MUKAMA niwe mushana gwangye kandi okujunwa kwangye; N'oha ou nditiina? MUKAMA niwe maani g'amagara gangye; Orintiinisa n'oha? Enkozi z'ebibi ku zampururiire kummira, Nibo bazigu bangye n'abarikuunyanga, Bakateera entsibo, baagwa. N'obu engabo zaakuteeka enteeko kundwanisa, Omutima gwangye tigukaatiina; N'obu orugamba rwakumbaho, hoona nabwo nkaaguma omutima. Ekigambo eki nshabire MUKAMA ni kimwe, Kandi nikyo ndiguma ninsherura; Nikwo kuguma omu nju ya MUKAMA ebiro byona eby'amagara gangye, Okureeba oburungi bwa MUKAMA, n'okwehanuuza omuri hekalu ye. Ahakuba aha izooba ry'okureeberaho enaku aryandindira omu mubonano omu kibanda kye, Omu bweshereko bw'eihema rye nimwo arinshereka, Akanyimutsya, akanyemereza aha rukiri. Na mbwenu hati omutwe gwangye nigwija kutunguurwa, Gube ahiguru y'abazigu bangye abandi embaju zoona; Ndyahonga ebitambo omu ihema rye n'okwesiima, Nyeshongore; eego nyeshongorere MUKAMA eby'okumuhimbisa. Hurira, ai MUKAMA, ku ndaakutakire n'eiraka rihango, Ongirire embabazi, kandi ongarukyemu. Ku waagizire oti: Musherure amaisho gangye, Omutima gwangye gwakugarukamu guti: Ai MUKAMA, amaisho gaawe nigo ndiguma ninsherura. Otanyima amaisho, otabinga omwiru waawe n'ekiniga; Niiwe waabaire ori Omuhwezi wangye; Otannaga, n'obu kwakub aokuntsigaho, Ai Ruhanga ow'okujunwa kwangye. Tata na maawe bantsigireho, Kwonka MUKAMA naija kuunyanduura. Onyegyese omuhanda gwawe, ai MUKAMA, Onyebembere omu muhanda ogutarikuhabya ahabw'abazigu bangye. Otareka ababisha bangye kunkora eki barikwenda, Ahakuba baakareebi b'ebishuba baanyimukiriire, Nibagamba n'amaani eby'okuntiinisa. Nkaagwire enshazi, kuri ntaraikiriize kureeba oburungi bwa MUKAMA Omu nsi y'abahuriire; Tegyereza MUKAMA; gira amaani; Guma omutima. Eego otegyereze MUKAMA. Ai MUKAMA, niiwe ndikutakira; Iwe Rukiri rwangye, otaanyetsiza; Ahakuba ku waakuunyetsiza, Nkaaba nk'abarikushuuma omu Kiina. Ohurire eiraka ry'okweshengyereza kwangye, Ku ndaakutakire niinyimutsya emikono yangye, Ngyorekyeize Omwanya gwawe ogurikwera munonga. Otantwarirana n'abasiisi n'enkozi z'ebibi, Abagamba gye na bataahi baabo, Kwonka baine eitima omu mitima yaabo. Obazimuurire ebishemereire emirimo yaabo, Kandi nk'obubi bw'emicwe yaabo oku buri; Obahe nk'ebi bakozire n'engaro zaabo oku biri, Obaihure ebibashemereire. Ahakuba tibata mutima ha mirimo ya MUKAMA, Nari aha bi emikono ye ekora; Aryabasheenya, taribombeka bundi. MUKAMA ahimbisibwe, Ahakuba ahuriire eiraka ry'okweshengyereza kwangye. MUKAMA niwe maani gangye, kandi engabo yangye; Omutima gwangye gumwesigire, naahwerwa; Nikyo omutima gwangye gushemerererwa munonga, Nkamusingiza n'ekyeshongoro kyangye. MUKAMA n'amaani g'abantu be, Niwe buhungiro oburikujuna ou yaashukireho amajuta. Juna abantu baawe, n'obuhunguzi bwawe obuhe omugisha; Obe omuriisa waabo, kandi obaramire ebiro byona. Imwe ab'omu iguru, muhimbise MUKAMA, Muhimbise MUKAMA, mugambe ku aine ekitiinisa n'amaani; Muhe MUKAMA ekitiinisa ekishemereire eiziina rye; Muramye MUKAMA, mujwaire eby'okuhikiirira. Eiraka rya MUKAMA rigambira aha maizi, Ruhanga ow'ekitiinisa ahinda, Niwe MUKAMA ohindira aha maizi maingi. Eiraka rya MUKAMA n'ery'amaani, Eiraka rya MUKAMA riijwire ekitiinisa. Eiraka rya MUKAMA rihenda ebiti by'emyereezi; Eego, MUKAMA ahenda ebiti bya Lebanooni eby'emyereezi. Akinisa Lebanooni nk'enyana, Na Sirioni nk'enyana y'embogo. Eiraka rya MUKAMA ribaganisa endimi z'omuriro. Eiraka rya MUKAMA ritengyetsa eihamba, MUKAMA atengyetsa eihamba rya Kadeshi. Eiraka rya MUKAMA ritoroozya empara, rikonkobora ebibira; Kandi omuri hekalu ye byona bigira biti: Oheebwe ekitiinisa. MUKAMA akashutama aha kitebe ky'obukama bwe ha mwegyemure gw'amaizi; Eego, MUKAMA atuura ari Omukama ebiro byona. MUKAMA aryaha abantu be amaani; MUKAMA aryaha abantu be omugisha gw'obusingye. Ai MUKAMA, ninkuhimbisa, ahakuba onyimukize, Kandi tiwaareka bazigu bangye kuunyehimbisizaho. Ai MUKAMA Ruhanga wangye, Nkakutakira, wankiza. MUKAMA, okaiha amagara gangye Okuzimu, Wandinda, naaguma ndi ohuriire, Waanyiha omu barikushuuma omu Kiina. Imwe abarikwera be, mweshongorere MUKAMA eby'okuhimbisa, Kandi musiime eiziina rye eririkwera. Ahakuba ekiniga kye n'eky'akaanya kakye, Kwonka embabazi ze zigumaho ebiro byona eby'amagara g'omuntu. Okurira kukaaraarira omuntu nyekiro, Kwonka okushemererwa kwija omu kasheeshe. Nyowe omu biro by'okuhiirwa kwangye nkagira nti: Tinditengyetsibwa ebiro byona. Iwe MUKAMA, ahabw'embabazi zaawe okangumya nk'ekibungo; Ku wanyimire amaisho naaburaburirwa, Naakutakira, ai MUKAMA; Kandi niiwe naayeshengyereza, nkeebuuza nti: Ku ndishuuma omu Kiina, eshagama yangye eryangasira ki? Omucuucu guryakuhimbisa, nari gumanyise amazima gaawe? Hurira, ai MUKAMA, ongirire embabazi! MUKAMA, ogume ori Omuhwezi wangye! Okucura kwangye okakuhindura okuzina; Okanzirikuurura ekiguniya, wanzirika okushemererwa, Ngu amagara gangye gakuhimbise, garekye kuhunama. Ai MUKAMA Ruhanga wangye, ndyakusiima ebiro byona. Ai MUKAMA, niiwe ndikwesiga, otarindeka kuhemuka ebiro byona; Onjune ahabw'okuhikiirira kwawe. Ontegye okutu, orahukye kunjuna; Ombeere orukiri rw'okuhungiramu, kandi orugo rugumire orw'okunjuna. Eego niiwe rukiri rwangye, kandi orugo rwangye orugumire; Ahabw'eiziina ryawe onyebembere, kandi ompabure, Onyihe omu mutego ogu bantegire, Ahakuba niiwe buhungiro bwangye. Ninta omwoyo gwangye omu mikono yaawe; Okancungura, ai MUKAMA, iwe Ruhanga orikwesigwa. Nyanga abata omutima aha bishushani ebirikuramibwa ebitaine mugasho; Kandi nyesiga MUKAMA. Ndyashemererwa, nyesiime ahabw'embabazi zaawe; Ahakuba okareeba obusaasi bwangye, Waamanya enaku zangye, Kandi tokampayoga mu mikono y'abazigu; Okata ebigyere byangye omu mwanya ogugarami. Ongirire embabazi, ai MUKAMA, ahakuba nyine obusaasi; Eriisho ringwire omunda, amagara gangye n'omubiri gwangye binyangaraire ahabw'obusaasi. Ahakuba ebiro byangye byona mbimazire nyine enaku, N'emyaka yangye ngimazire nintsinda; Mpweirwemu amaani ahabw'okushiisha kwangye, N'amagufa gangye goomire. Aha bazigu bangye boona mpindukira ekujumo, N'okukira munonga ahari bataahi bangye, Kandi ahari bagyenzi bangye mbaire ekirikutiinisa; Abarikumbugana omu muhanda, nibampunga. Nyebire nk'ofiire otakiijukwa, Ndi nk'orwabya orwatikire. Eego, nimpurira baingi nibambeiherera; Obwoba bunturukire embaju zoona, Nibangiira omu naama, kusherura obwengye bw'okuunyita. Kwonka niiwe ndikwesiga, ai MUKAMA, Ningira nti: Niiwe Ruhanga wangye. Ebiro byangye biri omu mikono yaawe; Onyihe omu mikono y'abazigu bangye n'abarikumpiiga. Oyakize omwiru waawe omushana gw'amaisho gaawe; Onjune ahabw'embabazi zaawe enyingi. Otandeka kwitwa enshoni, ai MUKAMA, Ahabw'okuba nkutakiire; Ababi ka babe nibo baitwa enshoni, Bashuume Okuzimu bahunami. Abarikubeiha bagobwe endimi, Abarikugamba kubi aha bahikiriire, Baine amaryo n'okwemanya n'okugaya. Oburungi bwawe ka ni bwingi, obu waabiikiire abarikukutiina, Obu waagiriire abarikukwesiga omu maisho g'abantu! Omu bweshereko ahu otuura niho oribashereka enaama mbi z'abantu, Oryabarindira omu kibanda kyawe, bakire empaka z'endimi. MUKAMA ahimbisibwe, Ahakuba akanyoreka embabazi ze ez'okutangaaza omu rurembo rw'amaani. Nkagambisa obwoba nti: Ncwirwe omu maisho gaawe; Kwonka ku naakutakiire, waahurira okweshengyereza kwangye. Mukunde MUKAMA, imwe abarikwera be boona! MUKAMA arinda abeesigwa, Kwonka orikukoresa emyekunikon, amuzimuurira bingi ebimushemereire. Mugira amaani, mugume omutima, Imwe mwena abategyereza MUKAMA. Aine omugisha osaasiirwe eby'okushiisha bye, N'ebibi bye bikashwekwa. Aine omugisha omuntu ou MUKAMA atabarira kutahikiirira, Ou omutima gwe gutarimu bugobya. Ku naayangire kwatura ekibi kyangye, naahwa aha magufa Ahabw'okurenzya eizooba nintsinda. Ahabw'okuba omukono gwawe gukaba gumpingamira nyomushana na nyekiro, Amagara gangye gaayoma nk'oku omuntu ayomibwa omushana gw'ekyanda. Nkakugambira ekibi kyangye, Tinaakushereka kutahikiirira kwangye; Naagira nti: Naaza kwaturira MUKAMA eby'okushiisha byangye. Naiwe nikwo kunsaasira orubanja rw'ekibi kyangye. N'ahabw'ekyo orikutiina Ruhanga weena akushabe omu biro by'obusaasi, Kandi omwegyemure gw'amaizi maingi tigurimuhikaho. Niiwe bweshereko bwangye, oryandinda ndekye kureeba enaku; Oryanyehinguririza n'ebyeshongoro by'okujunwa. Ndyakwegyesa, nkuhabure omuhanda ogu oritoora; Ndyakuha obwengye, nkutaireho eriisho. Mutariba nk'embaraasi nari enyumbu, ezitaine bwengye, Ezishemereire kutegyekyesibwa ekyoma ky'omu kanwa, n'enkoba z'omu bitsya, Ahatari ebyo, tizaakugumire naiwe. Ababi baryareeba obusaasi bwingi; Kwonka oyesiga MUKAMA, embabazi ziryamwehinguririza. Mushemerererwe omuri MUKAMA, mwesiime, imwe abahikiriire; Muteere akaari k'okushemererwa, imwe mwena abaine emitima egororokire. Imwe abahikiriire, mushemerererwe omuri MUKAMA, Okuhimbisa kushemereire ab'amazima. Muhimbise MUKAMA n'enanga; Mumuteerere enanga ey'emirya ikumi! Mumweshongorere ekyeshongoro kisya; Mugiteere gye, mugijumeeze. Ahakuba ekigambo kya MUKAMA kihikire; Kandi emirimo ye yoona agikora n'obwesigwa. Akunda okuhikiirira n'eby'oburyo; Ensi eijwire embabazi za MUKAMA. Ekigambo kya MUKAMA nikyo kyahangire eiguru; N'omwitsyo gw'omu kanwa ke nigwo gwahangire amahe gaamwo goona. Akarundaana amaizi g'omu nyanja nk'agari omu cupa; Yaabiika eby'okuzimu omu bitara bye. Ensi yoona ehe MUKAMA ekitiinisa, N'abagituuramu boona bamutiine! Ahakuba akagamba, kyabakwo; Yaaragiira, kyahama. MUKAMA ahindura busha enaama mbi z'amahanga, Azibira ebi abantu bateekateeka kukora. Enaama za MUKAMA zihamire ebiro byona, Ebiteekateeko by'omu mutima gwe bigumaho okuhitsya obusingye bwona. Riine omugisha eihanga eri MUKAMA ari Ruhanga waaryo, Abantu abu yaatooraine kuba obuhunguzi bwe. MUKAMA anaga amaisho ari omu iguru, Areeba abantu boona; Areeba abatuura omu nsi boona Ashutami aha kitebe kye ky'obukama. Niwe abumba emitima y'abo boona, qaketegyereza ebi bakora byona. Omugabe tajunwa ngabo ze nyingi; Emanzi tekira habw'amaani gaayo amaingi. Embaraasi n'ekintu ekitarikubaasa kureeta businguzi, N'obu kwakuba okujuna omuntu ahabw'amaani gaayo amaingi. Reeba, eriisho rya MUKAMA riguma aha barikumutiina, Abagira amatsiko omu mbabazi ze, Ngu akize amagara gaabo okufa. Kandi abarinde okutaitwa njara. Amagara gaitu gategyereza MUKAMA; Niwe Muhwezi waitu kandi engabo yaitu. Eego, emitima yaitu eshemerererwa omuriwe. Ahakuba twesiga eiziina rye eririkwera. Embabazi zaawe, ai MUKAMA, zigume naitwe, Nk'oku turikukwesiga. Ndyahimbisa MUKAMA ebiro byona; Okusingizibwa kwe kuryaguma omu kanwa kangye. amagara gangye garyayeraatira omuri MUKAMA; Abarikubonabonesibwa bakihurire, beesiime. Mukwatanise naanye okuha MUKAMA ekitiinisa. Tuhimbise kumwe eiziina rye. Nkasherura MUKAMA, yaangarukamu; Yankiza ebyabaire nibintiinisa byona. Mumuhangye amaisho, mujwerwe omushana; N'amaisho gaanyu tigarikwatwa nshoni obundi. Enshoberwa egi ekatakira MUKAMA, yaagihurira, Yaagikiza enaku zaayo zoona. Maraika wa MUKAMA ateera amahema okwehinguririza abarikumutiina, Kandi abajuna. Yeimwe, nimuroze, mureebe MUKAMA ku ari murungi! Orikumwesiga weena aine omugisha. Mutiine MUKAMA, imwe abarikwera be; ahakuba abarikumutiina tibagira ki bakyena, Obwana bw'entare bubura eby'okurya, bwitwa enjara, Kwonka abasherura MUKAMA, tibariburirwa kirungi kyona. Imwe baana 'mwe, mwije mumpurire; Mbeegyesa okutiina MUKAMA. N'oha orikwenda amagara, akakunda okuhangaara Ngu abone omugisha? Zibira orurimi rwawe kugamba ebibi, N'eminwa yaawe okuryarya. Reka ebibi, okore ebirungi; Sherura obusingye, kandi obukuratire. Amaisho ga MUKAMA agata aha bahikiriire, N'amatu ge agatega okutaka kwabo. Ekitsyori kya MUKAMA akiteera abakora kubi, Kumaraho okwijukwa kwabo omu nsi. Abahikiriire ku bataka, MUKAMA ahurira, Abajuna omu naku zaabo zoona. MUKAMA aba haihi ab'emitima ehendekire, Ajuna ab'omutima ogweteisiize kimwe. Ebibonabono by'ohikiriire ni bingi; Kwonka MUKAMA abimwihamu byona. Arinda amagufa ge goona, Tihahendekaho na rimwe. Obubi buryaita ababi; N'abanga ohikiriire baryasingwa orubanja. MUKAMA acungura amagara g'abairu be; Tihariho n'omwe omu bamuhungiraho orisingwa orubanja. Ai MUKAMA, tongana n'abarikuntonganisa; Orwane n'abarikundwanisa. Kwata engabo n'akagabo, Oimukye, ompe emikono! Ihayo eicumu, okumiirire abambingire; Ogire amagara gangye oti: Niinye kujunwa kwawe. Haza abarikwenda kuunyita Bahemurwe, baihweho ekitiinisa! Abangiriire enaama mbi Bagarurwe enyima, bagaywe! Babe nk'ebishushunga ebitwarwa omuyaga, Na maraika wa MUKAMA ababingye. Omuhanda gwabo gugire omwirima n'obuterezi, Obwo maraika wa MUKAMA ababingire. Ahakuba bantegire omutego, Amagara gangye bagategire obusya, nibantura busha. Okucwekyerera kubagweho batakimanyire, Omutego ogu bategire gube nibo gwakwata, Bagugwemu, bacwekyerere. Obwo nibwo amagara gangye garishemerererwa omuri MUKAMA, Nigeesiimira okujuna kwe. Amagufa gangye goona garyagira gati: Ai MUKAMA, n'oha orikushushana naiwe, Iwe oiha otaine maani Omu mikono y'orikumukiza amaani, Okakiza otaine maani kandi enshoberwa Omu mikono y'orikumunyaga. Baamushinja b'ebishuba baimuka, Bantabaaririza ebi ntarikumanya; Baanyihura ebibi ahabw'ebirungi, Baareetera amagara gangye okushoberwa. Haza bo, ku baabaire barwaire, Naajwara ebiguniya, naayebonabonesa niinyesiibyakwo, Naashaba ncurikire omutwe omu kifuba kyangye, Nk'orikusaasibwa munywani we nari mwene ishe; Naagyendagyenda nk'orikucurira nyina, Nyinami n'amaganya maingi. Kwonka nyowe, ku naagwire, baayesiima, Baayeteerana kundwanisa; N'abataine ku bari, abu naabaire ntarikumanya, Baaguma nibannyaanyaata; Baagumizamu nibanteerera enaku, Nibannenera amaino baine ekiniga, Nk'abatatiina Ruhanga oku bagira. Ai MUKAMA, oryahitsya hi okufa okundeeba? Onjune batampwerekyereza, Okize amagara gangye entare. Naanye ndyakusiimira omu mutwe muhango gw'abantu, Nkuhimbisize omu bantu baingi. Otaikiriza abazigu bangye abarikuunyangira ebitahikire kuunyehimbisizaho; N'abanyanigira busha barekye kuunyitiranira amaisho. Ahakuba tibagamba by'obusingye, Kureka bateekateeka enaama z'ebishuba kurwanisa abatuurize omu nsi. Baanyashamiire munonga, nibagira bati: Otyo! Otyo! Mbwenu twakyereebera! Ai MUKAMA, waakireeba; otahunama! Ai MUKAMA, otamba hare! Ruhanga wangye, kandi MUKAMA wangye, Sisiimuka, oimukye oncwere orubanja omu buryo. Oncwere orubanja, ai MUKAMA Ruhanga wangye, Nk'okuhikiirira kwawe oku kuri; Otabareka kuunyehimbisizaho. Barekye kugira omu mitima yaabo bati: Otyo! ekyo nikyo twabaire nitwenda. Barekye kugira bati: Mbwenu ho, twamumirira kimwe. K'abarikwesiimira enaku zangye bakwatwe enshoni, boona bashoberwe; Abarikuunyehimbisizaho bajwekwe enshoni n'okugaywa! Abarikuunyendeza okusinga omu mazima Bateere akaari k'okushemererwa, beesiime! Eego, bagume bagire bati: MUKAMA orikwesiimira omwiru we kuba gye, Aheebwe ekitiinisa. Kandi orurimi rwangye ruryagamba aha by'okuhikiirira kwawe, N'aha kuhimbisibwa kwawe eizooba ryona. Ekibi kigamba n'omusiisi omu mutima gwe hare, Kandi okutiina Ruhanga tikuba mu maisho ge; Ahakuba omu kwebeiha kwe agira ngu, Eby'okutahikiirira bye tibirireebwa, bikangwa. Ebigambo ebi agamba birimu eitima n'obugobya, Takikoresa bwengye, kandi takikora gye. Ateekateeka enaama z'okukora kubi, ari aha kitabo kye; Ayeta omu muhanda ogutari murungi, tayangira kimwe kibi. Embabazi zaawe, ai MUKAMA, ni nyingi, zihika omu iguru, N'okwesigwa kwawe kuhika omu bicu. Okuhikiirira kwawe ni nk'enshozi za Ruhanga, Emicwere yaawe eri hare nk'okuzimu. Ai MUKAMA, niiwe orinda abantu n'enyamaishwa. Ai Ruhanga, embabazi zaawe ka n'ez'obuguzi bwingi! N'ahabw'ekyo abantu bahungira omu mapapa gaawe. Baryagutira kimwe ebishaagaine eby'omu nju yaawe; Kandi oryabanywaisa aha mugyera gw'eby'okushemererwa byawe. Ahakuba ah'ori niho enshuro y'amagara eri; Omu mushana gwawe nimwo turireebera omushana. Guma ogirire abarikukukunda embabazi nyingi; Kandi oyorekye abaine emitima egororokire okuhikiirira kwawe. Otaikiriza ekigyere ky'ab'amaryo kumpikaho, N'obu gwakuba omukono gw'omubi kumbinga. Okwo niyo abakozi b'ebibi bagwire; Batwirwe ahansi, kandi tibaribaasa kwimuka. Otaryemereza omutima ahabw'abai, N'obu kwakuba okugirira enkozi z'ebibi eihari. Ahakuba baryarahuka kutemwa nk'obunyaatsi, Bahotokye nk'amababi. Oyesigye MUKAMA, okore ebirungi, Obwo nibwo orituura omu nsi, nooriira omu mariisizo n'obusingye. Kandi oshemerererwe omuri MUKAMA, Nawe aryakuha ebi omutima gwawe gurikwetenga. Orugyendo rwawe orwegyekyerere MUKAMA; Kandi omwesigye; nawe aryaruhikiiriza. Aryayoreka okuhikiirira kwawe nk'omushana, N'amazima gaawe nk'eihangwe. Huumurira omuri MUKAMA, omutegyereze n'okugumisiriza; Oteemereza omutima ahabw'omuntu orikuhiirwa omu muhanda gwawe, Akahikiiriza enaama ze embi. Reka kuguubwa kubi, ruga omu kiniga; Oteemereza omutima; ahakuba ekirugamu n'okukora ekibi. Mumanye ngu ababi baryacwekyerezibwa; Kwonka abategyereza MUKAMA baryahungura ensi. Bwanyima y'akaanya kakye omubi aryaba atakiriho; Buzima oryamusherura aha mwanya gwe, oshangye atariho. Kwonka abacureezi baryahungura ensi, Beesiime ahabw'okugira obusingye bwingi. Omubi agiira ohikiriire omu naama mbi, Kandi amunenera amaino. Kwonka Mukama ashekyerera omubi, Ahakuba areeba eizooba rye riri haihi. Ababi baasyoireyo zaarurara zaabo, batamikire emyambi omu mata gaabo, Kuteera ahansi enshoberwa n'abakyene, N'okwita abagyenda baine emitima egororokire. Zaarurara zaabo nibo zirirezya emitima, Kandi amata gaabo garyahendwa. Ebikye ebi ohikiriire aine Bikira ebishaagire eby'ababi baingi; Ahakuba emikono y'ababi eryahendeka, Kwonka MUKAMA akwatirira abahikiriire. MUKAMA amanya ebiro ebi abashugaine barimara, N'obuhunguzi bwabo buryagumaho ebiro byona; Omu biro by'okureeba enaku tibariitwa nshoni, Kandi omu biro by'enjara baryaiguta. Kwonka ababi baryahwerekyerera, Abazigu ba MUKAMA baryaba nk'obunyaatsi burungi obw'omu iriisizo; Baryahwerekyerera, bahweho nk'omwika. Omubi ayeguza, taihura; Kwonka ohikiriire aba efura, kandi agaba. Ahakuba abu MUKAMA aha omugisah baryahungura ensi, Kwonka abu akyeenire baracwekyerera. Orugyendo rw'omuntu ku ruhamibwa MUKAMA, Yaasiima emihanda ye, N'obu agwa, tagwera kimwe, Ahakuba MUKAMA amuramira n'omukono gwe. Nkaba ndi omutisgazi, mbwenu ndi omurugurusi; Kwonka tinkareebaga ohikiriire atsigirweho, N'obu baakuba abaana be nibashaba ak'okurya. Obutoosha agaba n'obufura, kandi aguza abandi, N'abaana be baryaheebwa omugisha. Ruga omu bibi, okore ebirungi, Naiwe obwo oryagumaho ebiro byona; Ahakuba MUKAMA akunda eby'oburyo, Taritsigaho barikwera be. Baryarindwa ebiro byona; Kwonka oruzaaro rw'ababi ruryacwekyerezibwa. Abahikiriire baryahungura ensi, Bagituuremu ebiro byona. Akanwa k'ohikiriire kagamba eby'obwengye, N'orurimi rwe rugamba eby'oburyo; Ebiragiro bya Ruhanga biba omu mutima gwe; Ebigyere bye tibiterera. Omubi agyenza ohikiriire, Naasherura oku araamwitwe. MUKAMA tarimutsiga mu mikono ye, N'obu kwakuba okumusingisa emanja. Tegyereza MUKAMA, ogume omu muhanda gwe; Niwe arikutunguura, okahungura ensi; Oryareeba okuhwerekyerera kw'abasiisi. Nkareeba omubi aine obushoboorozi bwingi, Agaire nk'omwereezi gwa Lebanooni. Naagaruka, naarabaho; kwonka eky'okutangaaza, akaba atakiriho; N'obu ndaabe naamusherwire, tarabonekire. Yetegyereze omuntu oshugaine, kandi oreebe ow'amazima; ahakuba omuheru gw'omuntu ogwo n'obusingye; Kwonka abasiisi baryahwerekyererezibwa kimwe, Kandi omuheru gw'omubi n'okucwekyerezibwa. Okujunwa kw'abahikiriire kuruga ahari MUKAMA; Niwe buhungiro bwabo omu biro by'okureeba enaku. MUKAMA abahwera, kandi abakiza; Abaiha omu mikono y'ababi, kandi abajuna, Ahabw'okuba bamuhungiraho. Ai MUKAMA, otanteisa onyiniire ekiniga, N'obu kwakuba okumpana ongwereirwe kubi munonga; Ahakuba emyambi yaawe empwereiremu, N'omukono gwawe gumpingamiire munonga. Tihariho hahuriire omu mubiri gwangye ahabw'ekiniga kyawe; N'amagufa gangye tigari gye ahabw'ekibi kyangye. Ahakuba eby'okushiisha byangye bindengyeire aha mutwe, Bindemire nk'omutwaro guremeire. Obuhuta bwangye nibunuuka, bujunzire, ahabw'obushema bwangye. Mpetami omugongo, nyeinamiriire; Ngyendagyenda nincura okurenzya eizooba; Ahakuba nimbabiirirwa munonga omu manyaanya; Kandi omu mubiri gwangye tiharimu hahuriire. Ninkabaakaba mpendagurikire; Nintsinda ahabw'omutima gwangye kutatuuza. Ai MUKAMA, noomanya ebi nyetenga byona, Kandi tosherekirwe kutsinda kwangye. Omutima gwangye niguteera munonga enkuratima, amaani gampweiremu; amaisho gangye nago tigakihweza. Banywani bangye na bagyenzi bangye nibanyetantara ahabw'okubonabona kwangye, N'abanyaruganda baanyemereire hare. Kandi abarikwenda kuunyita nibantega emitego; N'abarikwenda kunkora kubi nibagamba eby'okumpwerekyereza, Kandi bateekateeka eby'okundeebya eizooba ryona. Kwonka nyowe ndi nk'ekifa-matu, tindikuhurira; Ndi nk'ekiteta ekitarikugamba. Eego, ndi nk'omuntu otarikuhurira, Otaine bigambo by'okuteisa abandi. Kandi ai MUKAMA, niiwe ndikutegyereza; Oryangarukamu, Mukama Ruhanga wangye. N'ahabw'ekyo ninkushaba, otaikiriza abarikwesiimira okuterera kwangye Kuunyehimbisizaho. Ndaariire kugwa, Kandi obusaasi bwangye tindikubaasa kubwehuzya obutoosha. Ahakuba niinyatura eby'okushiisha bayngye, Ninshaasha ahabw'ekibi kyangye. Kwonka abazigu bangye abanyangira busha baine amaani; N'abanyangira ebitahikire bakanyire. Abazimuurira ekibi ahabw'ekirungi nabo n'abazigu bangye, ahakuba ninkuratira ebirungi. Otantsigaho, ai MUKAMA; Ruhanga wangye, otanza hare! Rahuka kumpwera, ai Mukama, okujunwa kwangye. Nkagira nti: Ndyarinda emitwarize yangye, Ndekye kushiisha n'orurimi rwangye; Kandi ndyabumba akanwa kangye, omubi akiri omu maisho gangye. Naahunama nk'ekiteta, Naacureera, kyabura eki kyangasira. Okuganya kwangye kwayeyongyera. Omutima gwangye gwabugumwamu omuriro; Ku naateekateekire, gwayaka, Ahonaaho naagamba. MUKAMA, ommanyise omuheru gwangye, N'obunaku bw'ebiro byangye oku burikwingana; Ommanyise ku ndi ow'okuhwaho juba. Reeba, ohindwire ebiro byangye nk'ebita bikye, N'emyaka yangye omu maisho gaawe ni busha; buzimazima omuntu weena, n'obu yaakuba agumire ata, n'omwitsyo. Buzima omuntu weena agyenda ari nk'ekinyimanyimi, Buzima bahendekyera busha; Omuntu ashanguruza ebintu, atarikumanya oribitwara. Mbwenu Mukama, ntegyereize ki? amaisho gangye goona gari omuriiwe. Onjune eby'okushiisha byangye byona, Otampindura ekirikugaywa abashema. Mpunamire, tinaagira ky'okugamba, ahakuba niiwe okikozire. Onyiheho enkoni yaawe; Ahakuba empi zaawe zaanyita. Ku ohana omuntu, noomuteisa ahabw'okushiisha kwe, Omumariramu kimwe oburungi bwe, nk'oku ebiyenje bigira. Buzima kwo, omuntu weena ni nk'omwitsyo! Ai MUKAMA, hurira okushaba kwangye, Otegye okutu okutaka kwangye, Oteetsiza okurira kwangye; Ahakuba ahariiwe ndi omugyenyi, Kandi omuhinguzi, nka baatatenkuriitwe boona. Ongirire embabazi, mbone kugarukwamu amaani, Ntakarugire aha kubura. Nkategyereza MUKAMA n'okugumisiriza; Yantega okutu, yaahurira okutaka kwangye. Yaanyiha omu kiina ky'okuhwerekyereramu omu byondo; Yaayemereza ebigyere byangye aha rukiri, Yaahamya entegye zangye; Taanyegyesa ekyeshongoro kisya eky'okuhimbisa Ruhanga waitu; Baingi baryakireeba, batiine, Kandi beesigye MUKAMA. Aine omugisha omuntu, ou MUKAMA aba obwesigye bwe, Otakubuukira banyamaryo, N'obu baakuba abahabisibwa baaruhanga ab'ebishuba. Ai MUKAMA Ruhanga wangye, eby'okutangaaza, ebi waakozire, N'ebiteekateeko ebi otuteekateekaho ka ni bingi! Tihariho orikwingana naiwe. Ku naakwenda kubigamba n'okubitondoora, Ni bingi, tibirikubaasa kubarwa. Ebitambo n'empongano tobishemerererwa; Amatu gangye ogaigwire; Ebitambo eby'okwokyeza kimwe n'ebitambo by'ebibi torabyenzire; Naanye nikwo kugira nti: Reeba, naija! Nk'oku kyampandiikirweho omu muzingo gw'ekitabo; Ninshemerererwa okukiora ebi okunda, ai Ruhanga wangye; Ebiragiro byawe biri omu mutima gwangye. Mbwenu eby'okuhikiirira omu mutwe muhango gw'abantu; Reebam tindekire kugamba; Naiwe nookimanya, ai MUKAMA. Tinsherekire by'okuhikiirira kwawwe omu mutima gwangye; Ngambire eby'okwesigwa kwawe n'okujuna kwawe; Embabazi zaawe n'amazima gaawe timbisherekire mutwe muhango gw'abantu. Ai MUKAMA, otaanyima okusaasira kwawe kwingi; Embabazi zaawe n'amazima gaawe bigume bindinde. Ahakuba obubi bwingi obuhinguraine bunyehinguririize; Eby'okutahikiirira byangye bimpikireho, Byanzibira kwimutsya amaisho; Ni bingi okukira eishokye ry'aha mutwe gwangye; Omutima gwampwa omunda. Ai MUKAMA, ikiriza kunjuna; Orahukye kumpwera, MUKAMA wangye! Abarikwenda kuhwerekyereza amagara gangye Bakwatwe enshoni, boona bashoberwe; Abarikwesiimira enaku zangye, bagarurwe enyima, bagaywe. Abarikunteerera enaku, nibagira bati: Otyo! Otyo! Bashobererwe kimwe ahabw'enshoni zaabo. Boona abakusherura bashemererwe, bananukire omuriiwe; Abarikukunda okujuna kwawe bagume bagire bati: MUKAMA aheebwe ekitiinisa! N'obu ndaabe ndi omworo kandi omukyene, Kwonka Mukama anteekateekaho. Niiwe Muhwezi wangye kandi Omujuni wangye; Ai Ruhanga wangye, otatuuraho. Osaasibwa abooro aine omugisha; MUKAMA aryamujuna aha izooba ry'okureeberaho enaku. MUKAMA aryamurinda, agume ari ohuriire; Kandi aryaheebwa omugisha akiri omu nsi. Otamurekurira abazigu be kumukora nk'oku barikwenda. MUKAMA aryamweyegamiza, arembeire aha kitabo kye; Niiwe orimwarira arwaire. Nyowe nkagira nti: Ngirira embabazi, ai MUKAMA! Kiza amagara gangye; ahakuba nkucumwireho. Abazigu bangye bangambaho kubi nibagira bati: Aryafa ryari, eiziina rye rikeeba? Ku aija kundeeba, ayegambagambisa ebitaine mugahso; Haza obwo omutima gwe nigushaguruza orukuru; Ngu ku araashohore, arubuzya. Abarikuunyanga boona bangambuura nibagambirana omu kutu; Bangirira enaama mbi. Nibagira bati: Endwara mbi emukwatiire kimwe; Ahu abyami tarikwija kwimukaho. Nangwa na munywani wangye w'aha mara, ou naabaire niinyeisga, Ou naabaire ndya nawe ambagiire omugyere. Kwonka iwe ai MUKAMA, ongirire embabazi, Onyimutsye, mbone kubahoora. Ekyo nikyo kirikummanyisa ku onshemerererwa, ahakuba omuzigu wangye tansingwire. Kwonka nyowe omu bwesigwa bwangye onkwatiriire, Wanta omu maisho gaawe, okuguma naiwe ebiro byona. MUKAMA Ruhanga w'Abaisraeli ahimbisibwe, Okwiha iranaira, okuhitsya obusingye bwona. Amiina, kandi Amiina. Nk'oku empara egira ekyaka neeyenda amaizi, N'omutima gwangye nikwo gugira ekyaka ahabwawe, ai Ruhanga. Amagara gangye gagirira Ruhanga eiriho, Ruhanga ohuriire; Ndyaija ryari, nkareebwa omu maisho ga Ruhanga? Amarira gangye gambeereire eby'okurya nyomushana na nyekiro, Abantu nibanteerera enaku obutoosha, Nibagira bati: Ruhanga waawe arahi? Ku mba ningamba naamara omu kashansha, Nyijuka oku naabaire ngyenda n'abantu baingi, Nkabeebembera kuza omu nju ya Ruhanga, Nituteera akaari k'okushemererwa n'ebyeshongoro, Turi omutwe muhango gw'abantu abarikwijuka ekiro kikuru. Ahabw'enki oyehweire amatsiko, iwe magara gangye? ahabw'enki oyemereize omutima omunda yangye? Ta amatsiko ahari Ruhanga; ahakuba ndyagaruka mmuhimbise, Niwe Muhwezi wangye kandi Ruhanga wangye. Ai Ruhanga wangye, amagara gangye geehweire amatsiko; Nikyo ndikwijukira, ndi omu nsi ya Yorudani na Herumooni, N'aha kabungo ka Mizaari. Amaizi agaijwire geetana n'agandi, ahabw'okuhoorera kw'obururuma bwawe. Ebingonzi byawe n'emijumba yaawe byona bindengyeireho. MUKAMA antwekyera embabazi ze nyomushana, Na nyekiro ekyeshongoro kye kiba kiri omu kanwa kangye, Nikwo kushaba Ruhanga ow'amagara gangye. Niinyija kubuuza Ruhanga orukiri rwangye nti: Onyebeirwe ki? ahabw'enki ninguma n'amaganya ahabw'okubonabonesibwa abazigu? Ababisha bangye ni nka rurara omu magufa gangye, Nibanteerera enaku obutoosha, Nibagira bati: Ruhanga waawe arahi? Ahabw'enki oyehweire amatsiko iwe magara gangye? Ahabw'enki oyemereize omutima omunda yangye? Ta amatsiko ahari Ruhanga; ahakuba ndyagaruka mmuhimbise, Niwe Muhwezi wangye kandi Ruhanga wangye. Oncwere orubanja, ai Ruhanga, ontonganire aha bantu abatarikukutiina, Onkize abantu engobya kandi abatari b'amazima! Ahakuba niiwe Ruhanga obuhungiro bwangye. Mbwenu onaagiire ki? Ahanki ninguma n'amaganya ahabw'okubonabonesibwa abazigu? Nyakusinga, yohereza omushana gwawe n'amazima gaawe, binyebembere; Bimpitsye aha kibungo kyawe ekirikwera ahu otuura! Obwo nibwo ndaaze aha itambiro rya Ruhanga, Ahari Ruhanga okushemererwa kwangye okwingi munonga; Kandi ndyakuhimbisa n'enanga, ai Ruhanga, Ruhanga wangye. ahabw'enki oyehweire amatsiko, iwe magara gangye? Ahabw'enki oyemereize omutima omunda yangye? Ta amatsiko ahari Ruhanga; ahakuba ndyagaruka mmuhimbise, Niwe Muhwezi wangye kandi Ruhanga wangye. Ai Ruhanga, tukeehurira n'amatu gaitu, Baatatenkuriitwe baatugambira, Ebi waakozire omu bunaku bwabo omu biro ebya ira; Amahanga okagabingamu n'omukono gwawe, Kwonka bo waabareeta, baatuuramu; Okabonabonesa abanyamahanga, Kwonka bo waababuzya omunsi. Ahakuba rurara yaabo tiyo yaabakubwize ensi, Kandi n'omukono gwabo tigwo gwabajunire; Kureka omukono gwawe gwa buryo n'amaani gaawe, N'omushana gw'amaisho gaawe; Ahakuba okabeekundira. Ruhanga wangye, niiwe MUKAMA wangye; Ragiira Yakobo asingure. Niiwe oritubaasisa kuteera ahansi abazigu baitu, N'eiziina ryawe niryo rirituha amaani g'okuribatiirira abarikuturwanisa. Ahakuba tindyesiga buta bwangye, Kandi na rurara yangye tiyo erinjuna. Kureka niiwe waatujunire ababisha baitu, Okakwatsa enshoni abarikutwanga. Tutuura nitwehimbisiza omuri Ruhanga; Kandi turyasiima eiziina ryawe ebiro byona. Kwonka mbwenu otunagire, waatuhemura, Tokihurura na ngabo ziatu. Otureeteire okubingwa abazigu, N'abarikutwanga batwenyagiire. Otuhaireyo nk'entaama z'okubaagwa, Waatutaataanisiza omu mahanga. Abantu baawe obatunziremu busha, Obuguzi bwabo tibwine ki bukwongyeireho. Otuhindwire ekijumo ahari bataahi baitu, Ekirikugaywa kandi eky'okugaaniiza aha batwehinguririize. Otugizire eky'okucweraho enfumu omu mahanga, Abu abantu bazongoreza emitwe. Nsiiba n'ekihemu eizooba ryona, N'enshoni zinshwekire ahamaisho, Ahabw'ebigambo by'orikungaaniiza nanjuma, N'ahabw'omuzigu n'orikumpoora. Ebyo byona n'obu biraabe byatuhikireho, Kwonka titurakwebirwe, N'obu kwakuba okwita endagaano yaawe. Emitima yaitu teragarukire nyima, N'ebigyere byaitu bitirateishukire muhanda gwawe, Ebyakukureeteire okutuhendagurira omu maaya g'emishega, N'okutushweka ekibunda ky'okufa. Kuri twayebirwe eiziina rya Ruhanga waitu, Nari tukaimukiza baaruhanga abandi emikono yaitu, Ekyo Ruhanga takukimanyire? ahakuba amanya ebisherekirwe omu mitima. Eego, ahabwawe nitwitwa eizooba ryona Nituteekateekwaho nk'entaama z'okubaagwa. Sisiimuka, ai MUKAMA, ogwejegyeeziibwe ki? Imuka, otatunagira kimwe! Ahabw'enki otwehugize, Okeebwa okubonabona n'okwitwa kubi kwaitu? Ahakuba amagara gaitu gainami ahansi omu mucuucu, N'emibiri yaitu ehikiire kimwe aha itaka. Imuka otuhwere, Otucungure ahabw'embabazi zaawe! Omutima gwangye gwijwire ebigambo birungi nibisheesheka; Ningamba ebigambo ebi naahimbiire omugabe; Orurimi rwangye n'ekaraamu y'omuhandiiki orikurahutsya. Ori murungi noohita abaana b'abantu; Oburungi bushukirwe aha minwa yaawe. Nikyo Ruhanga akuheereire omugisha ebiro n'ebiro. Hagatira rurara yaawe, Iwe emanzi, Ojware ekitiinisa n'obukuru bw'obugabe bwawe. Omu bukuru bwawe otembe embaraasi yaawe, Ogyende ori omusinguzi, Orwanirire amazima n'obucureezi n'okuhikiirira; Omukono gwawe guryarasha, batiine. Emyambi yaawe eine obwogi Omu mitima y'abazigu b'omugabe; Amahanga nigagwa omu maisho gaawe. Ekitebe kyawe eky'obukama, ai Ruhanga, n'eky'ebiro n'ebiro; Enkoni yaawe n'obukama n'ey'okuhikiirira; Okakunda okuhikiirira, waayanga obubi; Nikyo Ruhanga, Ruhanga waawe, yaakushukiireho amajuta G'okushemererwa okukira bagyenzi baawe. Ebijwaro byawe byona nibitaamirana omugaju Gwa sumuruna, obunyanunga n'omudarasiini; Enanga ezirikuteererwa omu bikaari ebihunzire emiino nzikushemeza. Omu baheereza baawe abakazi ab'ekitiinisa harimi bahara b'abagabe; Aha rubaju rwawe rwa buryo heemereireho omugabekazi ajwaire ezaabu y'Ofiri. Iwe mwishiki 'we, hurira, oteekateekye, otegye okutu; Oyebwe eihanga ryawe n'enju ya sho. Obwo nibwo omugabe arikurigira ahabw'oburungi bwawe; Ahakuba niwe Mukama waawe; obe niwe waaramya. Aba Tuuro bayrakwekundisa n'emitoijo, N'abarikukira obutungi omu bantu baryakweshengyereza ngu obahakye gye. Muhara w'omugabe omu kishengye kye ajwaire eby'ekitiinisa kingi ebirukirwemu ezaabu. Baryamutwarira omugabe ajwaire emyenda etariize n'amabara maingi; Abaishiki bagyenzi be abamukuratiire baryareetwa ah'ori; Baryareetwa baine okushemererwa n'okwesiima, Bataahe omuri nyaruju y'omugabe. Omu mwanya gwa baashwenkuru haryagarukamu batabani baawe; Oryabahindura abategyeki omu nsi yoona. Eiziina ryawe ndyariijutsya ab'obusingye bwona; N'ahabwe'kyo abantu baryakuhimbisa ebiro n'ebiro. Ruhanga niwe buhungiro bwaitu, kandi amaani gaitu, Omuhwezi buzima otabura mu biro by'enaku. N'ahabw'ekyo tituritiina, n'obu ensi yaakuhinduka, Enshozi zikatsindukira ahagati y'enyanja, Amaizi gaayo gakahoorera, gakahinduriza, N'ebibungo bikatengyetsibwa okwehuura kwayo. Hariyo omugyera, okusheneneka kwagwo nikushemeza orurembo rwa Ruhanga, Omwanya Ogurikwera ahu Rukira-boona atuura. Ruhanga ari ahagati yaarwo; tiruritengyetsibwa; Ruhanga aryaruhwera kare nibutaagurukana. Amahanga gakajagarara, obugabe bwarababanym Yaagamba n'eiraka rihango, ensi yaayaga. MUKAMA ow'amahe ari hamwe naitwe; Ruhanga wa Yakobo niwe buhungiro bwaitu. Mwije mureebe emirimo ya MUKAMA, Oku areetsire okuhwerekyerera omu nsi. Amaraho engamba okuhika aha muheru gw'ensi; Ahenda amata, amacumu agatemamu kabiri; N'ebigaari abyotsya n'omuriro. Mucureere, mumanye ku ndi Ruhanga. Ndyahimbisibwa omu mahanga, Ndyahimbisibwa omu nsi. MUKAMA ow'amahe hamwe naitwe, Ruhanga wa Yakobo niwe buhungiro bwaitu! Imwe ab'amahanga goona, muteere omu ngaro; Mweshongorere Ruhanga n'amaraka mahango g'okusingura; Ahakuba MUKAMA Rukira-boona naatiinisa, N'Omugabe rugambwa orikutegyeka ensi zoona. Akatugomoorera abantu, twabategyeka, N'amahanga yaagata ahansi y'ebigyere byaitu. Yaatutooranira obuhunguzi, Nikyo kyeraato kya Yakobo ou yaakunzire. Ruhanga ainamukire n'akaari k'okushemererwa, MUKAMA ainamukire n'eiraka ry'enzamba. Mweshongorere Ruhanga eby'okuhimbisa, mweshongore eby'okuhimbisa! Mweshongorere MUKAMA waitu eby'okuhimbisa, mweshongore eby'okuhimbisa; Ahabw'okuba Ruhanga niwe Mukama w'ensi yoona; Mweshongore zaaburi z'okumuhimbisa n'obwengye! Ruhanga ategyeka amahanga; Ruhanga ashutami aha kitebe kye ekirikwera. Abakuru b'amahanga bateeraine nk'abantu ba Ruhanga wa Abrahamu; Ahakuba engabo z'omu nsi n'eza Ruhanga; Naaheebwa ekitiinisa kingi. MUKAMA ni mukuru; ashemereire kuhimbisibwa munonga Omu rurembo rwa Ruhanga waitu aha kibungo kye ekirikwera. Ekibungo Saayuuni ekiri aha bukiizi-bwa-bumosho, Ekirungi munonga omu kunyeeta kwakyo, nikyo ensi yoona eshemerererwa, andi nirwo rurembo rw'Omukama rugambwa. Ruhanga akeemanyisa omu bikaari byarwo Ku ari orugo rugumire orw'okuhungiramu. Reeba, abagabe bakateerana, baizira hamwe; Ku baarureebire, baatangaara, Baakwatwa obwoba, baahunga; Orutetema rwabakwatirayo, Baarumwa nk'omukazi orikwenda kuzaara. Waareeta omuyaga ogw'oburugwa-izooba, Gwahendagura emeeri za Tarushiishi. Nkoku twahuriire, nikwo twareebire omu rurembo rwa MUKAMA ow'amahe, Omu rurembo rwa Ruhanga waitu. Ruhanga aryarugumiza kimwe ebiro byona. Ai Ruhnaga, tuteekateekire munonga aha mbabazi zaawe Turi omuri hekalu yaawe. Nk'oku eiziina ryawe riri, ai Ruhanga, N'okuhimbisibwa kwawe nikwo kuri, nikuhika aha muheru gw'ensi. Omukono gwawe gwa buryo gwijwire okuhikiiira. Ekibungo Saayuuni kishemererwe, Abaishiki ba Yuda beesiime ahabw'emicwere yaawe y'oburyo! Mugyendagyende aha kibungo Saayuuni, mukyehinguririze, Mubare eminaara y'orwo rurembo. Mwetegyereze orugo rwarwo, oku ruzitiire; Mumanye ebikaari byarwo, Mureebe oku muribiteekyerereza ab'obusingye oburiija. Ahakuba Ruhanga ogu ni Ruhanga waitu ebiro byona, Niwe aritwebembera okuhitsya aha kufa. Muhurire eki, imwe amahanga goona; Mutegye amatu, imwe mwena abatuura omu nsi; Ab'ekitiinisa n'abatakiine, Abatungi hamwe n'abooro! Akanwa kangye kaaza kugamba eby'obwengye; Okuteekateeka kw'omu mutima gwangye kurugwemu okwetegyereza. Niinyija kutega okutu, mpurire enfumu; Nshoboorore ekigambo kyangye ekitarikushobooroka, ninteera enanga. N'enki ekyakuntiinisa omu biro by'enaku, Obubi bw'abarikumpiiga bunyehinguririize? Abo abeesiga eitungo ryabo, Bakeehimbisa ahabw'obutungi bwabo bwingi, Tihariho n'omwe aharibo orikubaasa kucungura mwene ishe, N'obu kwakuba okuha Ruhanga eky'okumucungura, Eego, areeba abanyabwengye nibafa; Omushema n'ekituuriizi boona bahwerekyerera, Batsigira abandi eitungo ryabo. Bateekateeka ngu amaka gaabo garyagumaho ebiro byona, Kandi ngu obutaaho bwabo buryagumaho okuhitsya obusingye bwona; N'ebibanja byabo bigume nibibeetererwa. Kwonka omuntu taguma na kitiinisa kye; Naashusha nk'enyamaishwa ezifa, zikahwaho. Ogwo nigwo muheru gw'abeesiga busha, N'abarikwesiima ahabw'omugabo gwabo nikwo bafa. Bafunywa nk'obusyo bw'entaama, nibaza Okuzimu; Rufu n'omuriisa waabo kandi omutegyeki waabo. Oburungi bwabo buryahwaho; Kandi Okuzimu eryaba eka yaabo. Kwonka Ruhanga aryacungura amagara gangye, agaihe omu bushoboorozi bw'okuzimu; Ahakuba aryanyakiira. Otaritiina ku orireeba omuntu yaatunga, Ekitiinisa ky'eka ye kyakanya; Ahabw'okuba ku arifa, tarigira ki yaatwara; N'ekitiinisa tikirimukurata Kuzimu. N'obu araabe yaayeyetsire ohiiriirwe akiriho, Kandi abntu bakamusiima ahabw'okwegirira gye, Kwonka aryakurata baishenkuru, Abatarigaruka ruguru kureeba omushana obundi. Omuntu oine ekitiinisa, atagire bwengye, Naashusha nk'enyamaishwa ezifa, zikahwaho. Ruhanga, MUKAMA Ruhanga ow'obushoboorozi agambire, Yaayeta ensi, okuruga oburugwa-izooba okuhika oburengyerwa-izooba. Ruhanga ayakire, naayema omuri Sayuuni, Ahu oburungi obutaine kamogo buba. Ruhanga waitu naija, taryetsiza; Omuriro ogurikwokyeza kimwe gumwebembeire, Ayehinguririziibwe eihunga ry'amaani; Naayeta eiguru n'ensi, Ngu abone kucwera abantu be orubanja. Naagira ati: Muteerane abarikwera bangye, baije ahariinye, Abaaragaine naanye endagaano nibahayo ebitambo. Eiguru rimanyisa okuhikiirira kwe, Ahakuba Ruhanga we wenka niwe Mucwi w'emanja. Muhurire, imwe abantu bangye, ngambe; Hurira, Israeli, nkuhamize. Niinye Ruhanga, Ruhanga waawe. Tindikukuhana habw'ebitambo byawe; Ebitambo byawe ebyokize biri omu maisho ganbye obutoosha. Tindikwija kwakiira nimi y'omu nju yaawe, N'obu yaakuba empaya y'embuzi omu busyo bwawe; Ahakuba enyamaishwa zoona ez'omu kibira n'ezangye, N'ente ez'aha bibungo rukumi nazo n'ezangye. Nimmanya enyonyi zoona ez'omu mwanya, Kandi enyamaishwa ez'omu ishwa n'ezangye. Kuri naagizire enjara, tinaakukugambiire, Ahakuba ensi n'ebigirimu byona n'ebyangye. Noogira ngu ndya enyama y'enimi, Nari nnywa orwamba rw'embuzi? Ohe Ruhanga ekitambo ky'okusiima, Ohikiirize eki waaraganiise Rukira-boona; Kandi ontakire aha izooba ry'okureeba enaku, Ndyakukiza, naiwe ompimbisise. Kwonka omubi Ruhanga amugira ati: Oine bushoboorozi ki okugambira abandi ebiragiro byangye, N'okwegambisa eby'endagaano yangye? Haza oyanga okuhanwa, Kandi ebigambo byangye obyenaga enyima? Ku oreeba omushuma, onywana nawe, Kandi okwatanisa n'abashambani. Orekire akanwa kaawe kugamba eby'obubi, N'orurimi rwawe rwehangira eby'obugobya. Otuura noogambuura mwene sho, Kandi obeherera mwene nyoko. Ebyo byona okabikora, naakwetsiza; Waateekateeka ngu niinyinganira kimwe naiwe, Kwonka ndyakuhana, mbikuratanise omu maisho gaawe. Mbwenu imwe abeebwa Ruhanga, mwetegyereze eki, Ntakaabataagataagura, mukabura kijuna. Orikuhayo ekitambo ky'okusiima, naaba mpaire ekitiinisa; Kandi orikutwza gye omu micwe ye, ndyamworeka okujuna kwa Ruhanga. Ai MUKAMA, onsaasire nk'embabazi zaawe nyingi oku ziri; Nk'okusaasira kwawe kwingi oku kuri, oragaze eby'okushiisha byangye. Onyogyeze kimwe okutahikiirira kwangye. Kandi onshemeze, onyiheho ekibi kyangye; ahakuba niinyemera eby'okushiisha byangye, N'ekibi kyangye kiri omu maisho gangye obutoosha. Iwe, niiwe wenka ou naacumwireho, Nkakora ekihagaro omu maisho gaawe, N'ahabw'ekyo ohikire omu kwomesereza kwawe, Kandi ori ow'amazima omu micwere yaawe. Reeba, nkahangirwa omu kutahikiirira; N'omu kibi maawe nimwo yanzaariire. Reeba, okunda amazima g'omunda, N'ahabw'ekyo onyegyese obwengye omu mutima ahatareebwa. Onyeze n'enyaweera, niinyija kushemera; Onyozye nyere okukira orubaare. Onyijuze okushemererwa n'okwesiima, Amagufa agu waahenzire gananukye. Otareeba ebibi byangye, Oragarize kimwe eby'okushiisha byangye byona. Ompangyemu omutima ogushemeire, ai Ruhanga; Ogarure omwoyo murungi omunda yangye. Otambinga ahu ori, Kandi otaanyihaho Omwoyo waawe Orikwera. Ongarurire okushemererwa kw'okujuna kwawe, Ompamye n'omwoyo ogurikukworobera. Obwo nibwo ndyegyesa abasiisi emihanda yaawe, N'enkozi z'ebibi zikakuhindukira. Onkize orubanja rw'obwitsi, Ai Ruhanga, iwe Ruhanga w'okujunwa kwangye, Kandi orurimi rwangye ruryayeshongora munonga eby'okuhikiirira kwawe. Ai MUKAMA, yashamya akanwa kangye, N'eminwa yangye emanyise okuhimbisibwa kwawe; Ahakuba toshemerererwa bitambo, nkaabikuhaire; Ebitambo ebyokize tobisiima. Ebitambo ebi Ruhanga asiima n'omutima oguhendekire, Omutima oguhendekire, ogweteisiize kimwe, Kora gye Saayuuni, nk'oku orikusiima; Zitirira Yerusaalemu orugo rw'amabaare. Obwo nibwo orishemerererwa ebitambo ebihikire, N'ebitambo ebyokize, n'ebitambo ebyokyeize kimwe; Haza nibwo enimi zirihongyerwa aha itambiro ryawe. Ahabw'enki oyesiimira eitima, iwe manzi 'we, Noorwanisa embabazi za Ruhanga? Orenzya eizooba noocuma enaama z'okuhwerekyereza. Orurimi rwawe ni nk'orumweiso rw'obwogi, Iwe orikuhanuura eby'okureebya. Okunda ebibi okukira ebirungi, N'okubeiha okukira okugamba eby'amazima. Okunda ebigambo byona ebirikuhwerekyereza, Iwe orurimi orurikugobya. Naiwe nikwo Ruhanga arikuhwerekyereza ebiro byona; Aryakukwata n'amaani, akuhuruuture omu ihema ryawe, Akurandure omu nsi y'abahuriire. Abahikiriire baryakireeba, batiine, Bamushekyerere nibagira bati: Nimureebe ogu mushaija otaragizire Ruhanga buhungiro bwe, Kureka owaayesigire eitungo rye ringi, N'obutungi bwe akabugira obuhungiro. Kwonka nyowe ndi kn'omu zeituuni mubisi omu nju ya Ruhanga, Nyesiga embabazi za Ruhanga ebiro n'ebiro. Ndyagamba eiziina ryawe omu maisho g'abarikwera baawe, Ahabw'okuba ni rirungi. Omushema agira omu mutima gwe ati: Ruhanga tabaho; Basiisikaire, nibakora ebihagaro; Tihariho n'omwe orikukora gye. Ruhanga akeema omu iguru, yaareeba abantu, Ngu amanye ku haraabe hariho abarikwetegyereza, Bakasherura Ruhanga. Boona bagarukire enyima; boona basiisikaire hamwe; Tihariho orikukora gye; buzima tihariho n'omwe. Beitu enkozi z'ebibi tizigira obwengye? Barya abantu bangye nk'abarikurya eby'okurya, Kandi tibatakira Ruhanga. Okwo bakagirirayo obwoba bwingi, Ahu batakubugiriire. Ahabw'okuba Ruhanga akanaganaga amagufa g'oteekire enteeko kukuteera; Waabaitsa enshoni, ahakuba Ruhanga abangire. Nkaabaasibwa ki, okujunwa kwa Israeli kuruga omuri Saayuuni! Ruhanga ku araagarure abantu be abanyagirwe, Yakobo aryayesiima, na Israeli ananukye. Ai Ruhanga, njunisa eiziina ryawe, Omu bushoboorozi bwawe oncwere orubanja omu mazima. Ohurire okushaba kwangye, ai Ruhanga, Otegye okutu ebigambo ebi ndikugamba; Ahakuba abanyamaryo banyimukiriire, Abataine saasi nibacwa obwengye oku baraanyite; Tibeeteire hari Ruhanga. Reeba, Ruhanga niwe Muhwezi wangye; Mukama niwe akwatirira amagara gangye. Aryahoora abazigu bangye ahabw'obubi bwabo; Obamareho, nk'obwesigwa bwawe oku buri. Ndyakubohgyera ekitambo nyihire aha mutima; Ndyasingiza eiziina ryawe, ai MUKAMA, Ahakuba ni rirungi. Ahabw'okuba onyihire omu naku zangye zoona; Kandi eriisho ryangye ryareeba eki naayetegyeire abazigu bangye. Otegye okutu okushaba kwangye, ai Ruhanga, Kandi oteehuzya okweshengyereza kwangye. Ompurire, ongarukyemu, Ninfa kubi ahabw'obusaasi bwangye, kandi nintsinda. Orwari rw'abazigu n'okwitwa kubi ababi byankabya, Ahakuba nibandusya, kandi nibampiiga n'ekiniga. Omutima gwangye gwine obusaasi bwingi; Nkwatsirwe obwoba bwingi ahabw'okutiina rufu, Nintiina kandi nintetema; omutima gumpweire omunda. Naanye nikwo kugira nti: Ekyakumbaasa, n'okugira amapapa nk'enkombe, Nkeegurukira, nkaruhuuka! Nkaagiire hare, ndarira omu ihamba. Nkaarahukire kwesherurira obwegamo, Ndeka kwitwa eihunga n'omuyaga mwingi. Shiisha enaama zaabo, ai Mukama, n'endimi zaabo ozirabanisemu; Ahakuba ndeebire okwitana n'okurwana omu rurembo. Nyomushana na nyekiro nibagyendagyendera aha mutwe gw'orugo rwarwo nibarwehinguririza; Omurirwo harimu okutahikiirira n'eitima. Obubi buri ahagati omurirwo; Okwita kubi n'oburyarya tibiruga mu nguuto zaarwo. Kwonka owanjumire akaba atari muzigu wangye; Kandi owaanyekunikireho akaba atari mubisha, Nkaamwesherekire; Kureka akaba ari iwe, ou turikwingana, Mugyenzi wangye kandi munywani wangye buzima. Tukaba tugaaniira hamwe n'okushemererwa; Tugyendana omu nju ya Ruhanga, tukwataniise. Ka rufu ebagweho; Bashuume okuzimu bahuriire; Ahakuba obubi buri omuribo n'omu maka gaabo. Kwonka nyowe ahabwangye ndyatakira Ruhanga; Kandi MUKAMA aryanjuna. Omu mwabazyo, omu kasheeshe n'omu ihangwe, Ndyatonzya nintsinda; kandi aryahurira eiraka ryangye. Aryajuna amagara gangye, Ankize abarikuunyirira haihi kundwanisa; Ahakuba abarikundwanisa ni baingi. Ruhanga otuura aha kitebe kye eky'obukama okuruga iranaira, Aryahurira, abacureeze, Ahakuba tibahinduka, tibatiina Ruhanga. Mugyenzi wangye ogwo akabanga omukono kuteera banywani be; Yaita endagaano ye. Akaba agamba ebyorobi nk'amajuta, Kwonka omutima gwe gukaba gubamu orugamba; Ebigambo bye bikaba byorobi nk'amajuta g'emizeituuni, Kwonka biri nka zaarurara ezisyoirweyo. Yegyekyerera MUKAMA omutwaro gwawe, Nawe aryaguma naakukwatirira; Tariikiriza ohikiriire kutengyetsibwa. Kwonka Iwe, Ruhanga, oryabanaga omu kiina ky'okuhwerekyerereramu; Abaitsi n'engobya baryafa batakahikize kicweka ky'emyaka yaabo; Kwonka nyowe ndyaguma nkwesigye. Ngirira embabazi, ai Ruhanga, Ahakuba abantu nibenda kummira; Eizooba ryona nibandwanisa, nibaanyita kubi. Abazigu bangye barenzya eizooba nibenda kummira; Ahakuba abarikundwanisa n'amaryo ni baingi. Ku ndaagume naatiina, ninkwesiga. Ruhanga aryampa okusiima ekigambo kye; Ruhanga niwe ndikwesiga; tinditiina; Abantu-buntu nibabaasa kunkora ki? Barenzya eizooba nibahindahindura ebigambo byangye; Ebiteekateeko byabo byona n'eby'okundwanisa kunkora kubi. Beeteerana hamwe, beesherekire; Nibareebereza ahu ndikuraba. Nk'oku baagwereire amagara gangye, Naiwe obazimuurire ahabw'ekibi kyabo; Ai Ruhanga, omu kiniga kyawe otuure ahansi amahanga. Niiwe omanya okuzengyerera kwangye; Ote amarira gangye omu cupa yaawe. Tigarahandiikirwe omu kitabo kyawe? Aha izooba eri ndikutakiriraho, Abazigu bangye baryagarurwa enyima. Eki ndikumanya n'eki ngu, Ruhanga ari aha rubaju rwangye. Ruhanga aryampa okusiima ekigambo kye; MUKAMA aryampa okusiima ekigambo kye; Ruhanga niwe nyesiga; tinditiina; Abantu-buntu nibabaasa kunkora ki? Ebi naakuraganiise nshemereire kubihikiiriza, ai Ruhanga; Ndyakuha ebihongwa by'okusiima; Ahakuba okaiha amagara gangye omu kufa, Waazibira ebigyere byangye kuterera, Ngu mbone kugyendera omu maisho ga Ruhanga Omu mushana gw'amagara. Nsaasira, ai Ruhanga, onsaasire, Ahakuba amagara gangye niiwe gahungiraho; Ndyahungira omu mapapa gaawe, gambumbatire, Okuhitsya obu akabi aka koona karihwaho. Ndyatakira Ruhanga Rukira-boona, Niwe Ruhanga onkorera byona. Aryayema omu iguru, anjune; Aryahemura abarikwenda kummira. Ruhanga aryayohereza embabazi ze n'amazima ge. Amagara gangye gari ahagati y'entare Ezishonsomera abantu n'mururu. Amaino gaabo n'amacumu n'emyambi, Kandi endimi zaabo ni zaarurara z'obwogi. Oteebwe ahaiguru okukira eiguru, ai Ruhanga! Ekitiinisa kyawe kibe ahaiguru y'ensi yoona! Bategire ebigyere byangye omutego; Omutima gwangye gucuramiriirwe; Batimbire obusya ahu ndikuraba; Kwonka baaba nibo baabugwamu. Omutima gwangye gugumire, ai Ruhanga, Omutima gwangye gugumire; Ndyayeshongora; eego, ndyayeshongora eby'okuhimbisa! Sisiimuka, iwe magara gangye! Sisiimuka, iwe enanga n'endigiri! Naanye ahabwangye niinyija kusisiimuka kare munonga. Ai Mukama, ndyakusiima omu bantu, Ndyayeshongora eby'okukuhimbisa omu mahanga. Ahakuba embabazi zaawe ni nyingi, nizihika omu iguru, N'okwesigwa kwawe kuhika omu bicu. Oteebwe ahaiguru okukira eiguru, ai Ruhanga! Ekitiinisa kyawe kibe ahaiguru y'ensi yoona! Beitu kwo imwe bantu 'mwe, mugamba eby'amazima? Mucwera abantu emanja omu buryo? Ngaaha! kureka omu mitima yaanyu mucwa obwengye kukora eby'okutahikiirira; Endwano z'emikono yaanyu nirwo rubanja oru mucwa omu nsi. Ababi bataana na Ruhanga nibakiruga omu nda; Ku bazaarwa, bahaba, nibagamba eby'ebishuba. Obushegu bwabo ni nk'obw'enjoka; Bari nk'empoma etarikuhurira, eyeitsire amatu, Eyanga kuhurira eiraka ry'abarogi, N'obu baakuroga n'obwengye buta. Ai Ruhanga, bacwe amaino, ogamare omu kanwa; Okuure ebigigo by'ebitsigazi by'entare, ai MUKAMA. Ka batuube, boome nk'emaizi agarikuhwererera omu itaka. Baribatiirirwe nk'obunyaatsi bubisi, bahotokye. Babe nk'ekinyangondokyera, ekiyaga kikahwaho; Nk'omwana ozaarwa atakahikire, otakareebaga izooba. Enyungu zaanyu zitakatagatsiibwe muriro gw'amahwa, Ruhanga aryagatwaza omuyaga gw'akasooroora, amabisi n'agahiire goona. Ohikiriire ku arireeba okwo kuhoora enzigu, aryayesiima; Aryayogyesa ebigyere bye eshagama y'ababi. Ekirirugamu, abantu baryagira bati: Buzimazima hariho ebihembo by'abahikiriire; Buzimazima hariho Ruhanga ocwa emanja omu nsi. Onkize abazigu bangye, ai Ruhanga; Ondinde abampururiire. Onkize enkozi z'ebibi, Onjune abakunda kusheesha eshagama; ahakuba bagwereire amagara gangye; Amamanzi geeteeraine kundwanisa, Ntaine kibi kyona, n'obu kyakuba eki nsiisire. Bairukanga nibaza kweteekateeka kundwanisa, ntaine ki nshobize. Sisiimuka, ompwere, oyereebere. Ai MUKAMA Ruhanga ow'amahe, Ruhanga wa Israeli, Imuka ohane abanyamahanga boona; Otasaasira omunyabibi weena orikureebya. Buri mwabazyo bagaruka nibarira nk'embwa, Nibagyendagyenda hoona omu rurembo. Reeba, bakankama n'akanwa kaabo; Basinikire amaino, Ahakuba bagira bati: Ebyo hariho orikutuhurira? Kwonka iwe, MUKAMA, oryabashekyerera; Oteerere enaku abanyamahanga boona. Iwe Maani gangye, ndyakutegyereza; Ahakuba Ruhanga niwe rugo rwangye orugumire. Ruhanga omu kusaasira kwe aryambugana; Ruhanga aryanyikiriza ndeebe eki naayetengyeire abazigu bangye. Otabaita, abantu bangye barekye kwebwa; Obatetemye n'amaani gaawe, Obacwe amaryo, ai Mukama engabo yaitu. Ka bakwatirwe omu maryo gaabo Ahabw'ebibi by'omu kanwa kaabo n'ebigambo by'eminwa yaabo, N'ahabw'okukyeena n'ebishuba ebi bagamba. Obamareho n'ekiniga kyawe, Obamareho okuhitsya obu baraahwereho kimwe, Bamanye ku Ruhanga ategyeka Yakobo, Okuhika aha muheru gw'ensi. Buri mwabazyo bagaruka nibarira nk'embwa, Nibagyendagyenda hoona omu rurembo. Bazengyerera nibasherura eby'okurya; Ku baba batahaagire, bubasheesheraho. Kwonka nyowe ndyayeshongora aha by'amaani gaawe, Eego, omu kasheeshe ndyayeshongora n'eiraka rihango eby'embabazi zaawe; ahakuba ombeereire orugo rugumire, Kandi obuhungiro omu biro by'okubonabona kwangye. Iwe Maani gangye, ndyayeshongora eby'okukuhimbisa; Ahakuba Ruhanga onsaasira niwe rugo rwangye orugumire. Ai Ruhanga, otwangire, waatucwa emikono; Waatugwerwa kubi; Nyakusinga, otagarure omu buteeka. Otetemize ensi, waagigangabura; Ita obwatika bwayo; ahakuba neetengyeta. Oreeteire abantu baawe omu nyangararo; Otunyweisize viinyo y'okugyenda nitugwererana. Ohaire abarikukutiina orurango, Ngu baruteeranireho nibahunga emyambi. Ahabw'omukono gwawe ogwa buryo otuhe obusinguzi, otugarukyemu, Eihanga ryawe eririkukundwa ribone kukira abazigu. Ruhanga akeema omu mwanya gwe ogurikwera, yaagira ati: Ndyabaganisa Shekemu n'okwesiima kuhango, Ngabe oruhanga rwa Sukoosi omu bicweka. Gileadi n'eyangye; na Manaase nayo n'eyangye; Efuraimu n'enkofiira y'okundinda; Yuda n'enkoni yangye ey'obukama. Moabu n'ekinaabiro kyangye; Edomu niho nnaga enkaito yangye; Filistia niho nteerera akaari k'okusingura. N'oha orindeeta omu rurembo rw'amaani? Kandi orimpitsya Edomu n'oha? Ai Ruhanga, toratwangire? Ebi biro tokihurura na ngabo zaitu, ai Ruhanga. Otuhe emikono, turwanise abazigu baitu; Ahakuba okuhwera kw'abantu tikwine mugasho. Ahabw'amaani ga Ruhanga, turyarwana mashaija; Ahakuba niwe ariribatiirira abazigu baitu. Hurira okutaka kwangye, ai Ruhanga; Ote omutima aha kushaba kwangye; Ku ndiba ndi aha muheru gw'ensi, omutima gwangye gwagwa enshazi, Ndyaguma nkutakire; Ompitsye aha mutwe gw'orukiri, ahu ntarikubaasa kwehitsya. Ahakuba niiwe buhungiro bwangye, N'omunaara gw'amaani gw'okundinda abazigu. Ndyaguma omu ihema ryawe ebiro byona; Ndyahungira omu mapapa gaawe, gambumbatire. Ahakuba iwe Ruhanga, ohuriire okuhiga kwangye; Ompaire obuhunguzi obuheebwa abatiina eiziina ryawe. Oyengyere aha biro by'amagara g'omugabe; Emyaka ye ebe ey'obusingye bwingi. Agume aha ngoma omu maisho gaawe, ai Ruhanga, ebiro n'ebiro; Omutwekyere embabazi n'obwesigwa, bimurinde. Obwo nibwo ndyeshongora eby'okuhimbisa eiziina ryawe ebiro byona, Nkahikiiriza obutoosha ebi naaraganiise nimpiga. Amagara gangye gacureera nigategyereza Ruhanga wenka, Ou okujunwa kwangye kurugaho. We wenka niwe rukiri rwangye kandi okujunwa kwangye; Niwe rugo rwangye orugumire; tinditengyeta munonga. Muryahitsya hi okujumbukana omuntu, ngu mukwatanise, mumwite, Nk'ekisiika kibogami, nk'orugo orurikugogoma kugwa. Enaama ei bagira n'emwe yonka, nikwo kumwiha aha bukuru bwe. Bashemerererwa ebishuba. Bashabira abantu omugisha n'akanwa kaabo, Kwonka omunda nibabakyeena. Amagara gangye gacureera nigategyereza Ruhanga wenka; ahakuba niwe amatsiko gangye garugaho. We wenka niwe rukiri rwangye kandi okujunwa kwangye; Niwe rugo rwangye orugumire; tinditengyeta. Okujunwa kwangye n'ekitiinisa kyangye biri ahari Ruhanga; Ruhanga niwe rukiri rwangye orw'amaani, kandi obuhungiro bwangye. Imwe abantu, mumwesigye buri kaanya; Mumugambire byona, mumare omu kashansha; Ruhanga n'obuhungiro bwaitu. Abantu abataine kitiinisa baba omwityo kwonka; N'abaine ekitiinisa ni busha; Ku bateebwa aha minzaani, ebaimutsya; Boona hamwe banguhi okukira omwitsyo. Mutaryesiga okuhata abandi; Mutarigira amatsiko ga busha aha kunyaga. Eitungo ku ririkanya, mutariritaho omutima. Ruhanga akagamba rimwe; naakihurira kabiri, Ku obushoboorozi buri obwa Ruhanga, Kandi ku embabazi ziri ezaawe, ai Mukama; ahakuba ozimuurira omuntu weena ebishemereire ebi yaakozire. Ai Ruhanga, niiwe Ruhanga wangye; ndyaimuka kare kukusherura. amagara gangye gakwiniire eiriho; omubiri gwangye nigukwetenga Nk'ori omu nsi eyomire, erikurusya, kandi etarimu maizi. Okwo nikwo nkuhangire amaisho omu mwanya gwawe ogurikwera, Ngu nkaareeba obushoboorozi bwawe n'ekitiinisa kyawe. ahakuba embabazi zaawe ni nungi okukira amagara, Eminwa yangye eryakuhimbisa. N'ahabw'ekyo ndyakusiima nkiri ohuriire; Nyimutsye emikono yangye nintakira eiziina ryawe. Amagara gangye garyahaaga nk'oriire omushokooro n'ebishaju, N'akanwa kangye karyakuhimbisa n'eminwa eshemereirwe, Ku ndikukwijuka ndi aha kitabo kyangye, Naakuteekateekaho omu kusisiimuka kwa nyekiro; Ahakuba okaba ori omuhwezi wangye; Kandi omunda y'amapapa gaawe nimwo ndyeshongorera ahabw'okushemererwa. Amagara gangye niiwe geegamiire; Omukono gwawe gwa buryo gunkwatirira; Kwonka abahiiga amagara gangye kumpwerekyereza, Baryaza okuzimu omu itaka. Baryaheebwayo baitwe rurara; Baryaba omugabo gw'emishega. Kwonka omugabe aryashemerererwa omuri Ruhanga; Weena orikumurahira aryayesiima; ahakuba akanwa k'ababeihi karyaigarwa. Hurira eiraka ry'okuganya kwangye, ai Ruhanga; Okize amagara gangye okutiina abazigu. Onsherekye enaama, ezi ababi barikungirira, N'okujagarara kw'enkozi z'ebibi, Abatyaza endimi zaabo nka rurara, Bakatamika emyambi yaabo, nibyo bigambo byabo ebirikushaarira, Ngu babone kurasha otaine rubanja, bamugwereire; Barahuka kumurasha, batarikutiina. Beegumiza omu naama zaabo mbi; Bahanuura kutega emitego omu mubonano, Nibagira bati: N'oha orikwija kutureeba? N'oha orikubaasa kuzoora ebibi byaitu? Ahakuba enaama ezi tugizire n'ez'obwengye. Manya, ebiteekateeko by'omu mutima gw'omuntu biri hare! Kwonka Ruhanga aryabarasha; Abahutaaze ahonaaho; Atyo abamareho, bazire orurimi rwabo; Boona abaribareeba baryazongoza emitwe. Obwo nibwo abantu boona baritiina, Bakamanyisa omurimo gwa Ruhanga. Kandi bakateekateeka munonga aha bi yaakozire. Abahikiriire baryashemerererwa omuri MUKAMA, bamwesigye; Boona abaine emitima egororokire beesiime. Ai Ruhanga, okuhimbisibwa kukushemereire omuri Saayuni; Kandi niiwe barihikiiririzaho ebi baaraganiise nibahiga. Iwe ohurira okushaba, abantu boona baryaija ah'ori. Eby'okutahikiirira n'obu biraabe nibituremesa, Kwonka Iwe otusaasire eby'okushiisha byaitu. Aine omugisha ou otoorana, okamwiriza haihi, kuguma omu bikaari byawe. Turyahaagibwa oburungi bw'omu nju yaawe, Omwanya ogurikwera omuri hekalu yaawe. Omu kuhikiirira kwawe oryatugarukamu n'ebirikutiinisa, Ai Ruhanga ow'okujunwa kwaitu; Niiwe matsiko g'abari aha muheru gw'ensi, N'abari hare aha nyanja. Niiwe waagumize ebibungo, Oyezirikire amaani gaawe; Niiwe ocureeza okuhoorera kw'enyanja n'okw'ebingonzi byayo, Kandi n'okujagarara kw'amahanga; N'ahabw'ekyo abatuura aha muheru gw'ensi Batiina, baareeba obumanyiso bwawe; Ku butsya bwaira, oreetera akasheeshe n'omwabazyo Kuteera akaari k'okushemererwa. Otaayaayira ensi, kandi ogigwisiza enjura, Ngu ogihindure erikweza munonga. Omugyera gwa Ruhanga gwijwire amaizi. Niiwe obatungira oburo, Waaheza kushemeza otyo eitaka. Niiwe oshukyerera empazo zaayo amaizi maingi, Okaringaniza emigongo yaayo, Okagyorobya n'orutoonyerera, Okaha omugisha ebigimeramu. Ojweka omwaka ekirunga ky'oburungi bwawe; Ebigaari byawe bigyenda nibisheesha omweru; Niguragarika omu mariisizo g'omu ihamba, Ebibunto byezirika okushemererwa; Amariisizo gashwekwa amagana, N'empanga zishwekwa oburo, Ziteera akaari k'okushemererwa, kandi zeeshongora. Iwe ensi yoona, teerera Ruhanga akaari k'okushemererwa; Oyeshongore eby'okuhimbisa eiziina rye, N'okuhimbisibwa kwe okuhe ekitiinisa. Ogire Ruhanga oti: Emirimo yaawe ka n'ey'okutiinisa! Ahabw'amaani gaawe maingi abazigu baawe bayrakugomokyera. Ab'ensi yoona baryakuramya, bakweshongorere, Beeshongore eby'okuhimbisa eiziina ryawe. Mwija mureebe emirimo ya Ruhanga; N'ow'okutiinisa omu bi akorera abantu. Akahindura enyanja ensi eyomire, Abantu baaraba omu mugyera n'ebigyere; Okwo niyo twamusiimiire munonga. Ategyekyesa obushoboorozi ebiro byona; Amaisho ge agatuuza aha mahanga. Abagomi beerinde, barekye kwetunguura. Imwe mahanga 'mwe, muhe Ruhanga waitu ekitiinisa, Amaraka agarikumuhimbisa gahurirwe; Ahakuba aturinda tuguma turi abahuriire, Kandi taikiriza bigyere byaitu kuterera. Iwe Ruhanga, okatugyeza, Waaturabya omu iziiko, nk'oku bagira efeeza. Okatutooza ekigoye; Waatuhatisa ebirikutusaasa omu manyaanya. Waikiriza abantu kuturibatiirira, batembire embaraasi; Tukaraba omu muriro n'omu maizi, Kwonka waatuhitsya omu mwanya ogwine obweshanziro. Niinyija kutaaha omu nju yaawe n'ebitambo ebyokize, Mpikiirize ebi naaraganiise nindahira, Ebi eminwa yangye yaagambire, N'ebi akanwa kangye kaaraganiise, obu naareeba enaku. Niinyija kukuha ebitambo byokize eby'ebishaju, N'ekisooroora ky'ebitambo by'empaya y'entaama, Nkuhongyere enimi n'embuzi. Imwe abatiina Ruhanga, mwije muhurire, Mbagambire ebi yaakoreire amagara gangye. Nkamutakira munonga n'akanwa kangye, N'orurimi rwangye rwamuhimbisa. Kuri naataire omutima aha by'okutahikiirira, Mukama takumpuriire. Kwonka buzima Ruhanga akahurira, Yaata omutima aha iraka ry'okushaba kwangye. Ruhanga asiimwe, ahakuba tayangire kuhurira kushaba kwangye, Kandi taanyihireho kukunda kwe. Ruhanga atugirire embabazi, atuhe omugisha, Atwakize amaisho ge, Omuhanda gwawe gubone kumanywa omu nsi, N'amaani gaawe agarikujuna gamanywe omu mahanga goona. Abantu bakuhimbise, ai Ruhanga; K'abantu boona bakuhimbise! Amahanga geesiime, geeshongore ahabw'okushemererwa; Ahabw'okuba ocwera abantu emanja omu bwinganisa, Kandi oyebembera amahanga agari omu nsi. Abantu bakuhimbise, ai Ruhanga; K'abantu boona bakuhimbise! Ensi ereetsire omweru gwayo, Ruhanga, Ruhanga waitu, atuhaire omugisha. Ruhanga aryatuha omugisha; Kandi boona ab'aha muheru gw'ensi baryamutiina. Ka Ruhanga aimukye, abazigu be bataataane! N'abarikumwanga bamuhungye. Obatuntumure nk'omwika; Ababi bahwerekyererere omu maisho ga Ruhanga, Nk'oku entsinda eyagira aha muriro; Kwonka abahikiriire bo bananukye; Beesime munonga omu maisho ge; Eego, bashemererwe n'okunanuka. Mweshongorere Ruhanga, mweshongore eby'okuhimbisa eiziina rye; Mwimutsye amaraka, mweshongorere Ogwo ogyendera aha bicu; Eiziina rye ni Yehova; mwesiimire munonga omu maisho ge! Ruhanga omu mwanya gwe ogurikwera ogu atuuramu N'ishe w'efuuzi kandi omucwi w'emanja w'abafaakazi. Ruhanga aha amaka abataine ifo na ruguru; Abohoorora embohe, ngu zitungye ebirungi, Kwonka abagomi batuura omu nsi eyomire. Ai Ruhanga, obu waayebembera abantu baawe, Nooraba omu ihamba, Ensi ekatengyeta, eiguru ryagwisa enjura habw'okwija kwawe, Na Sinai yaatengyeta ahabw'okwija kwawe, iwe Ruhanga wa Israeli. Ai Ruhanga, okagwisa enjura y'omugisha aha buhunguzi bwawe, Waabugaruramu amaani buruhire. Abantu baawe baabubonamu obutaaho; Omu burungi bwawe, ai Ruhanga, waatungira abakyene eby'okubahwera. Mukama aha ekiragiro, Abakazi abarikutwara amakuru n'eihe rihango. Abagabe b'amahe bahunga, eego bahunga; Abakazi abatsigara omuka babagana eminyago. Ahabw'enki muraara omu kibuga ky'entaama, Nk'amapapa g'enkombe agashwekirwe efeeza, N'ebyoya byayo ebishwekirwe ezaabu? Obu Ow'obushoboorozi bwona yaabinga abakama baabo, bakataataana, Orubaare rukaba nirugwa ahari Salumooni. Iwe orushozi rw'amaani, orushozi rwa Bashani, Iwe orushozi rwa Bashani orwine emitwe mingi, Imwe enshozi ndaingwa, ahabw'enki mureebesa eihari Orushozi oru Ruhanga yaasiimire kutuuraho? N'ekya buzima, MUKAMA aryarutuuraho ebiro byona. Ebigaari bya Ruhanga n'obukumi bubiri, Enkumi n'enkumi; Mukama akaija omu Mwanya ogurikwera, naaruga Sinai. Okatemba orushozi ruraingwa, Nootwara abu waanyagire bakukuratiire, N'abandi bantu baakureetera emitoijo, Nangwa n'omu bagomi nabo, Ngu MUKAMA Ruhanga abone kutuura omuribo. Mukama asiimwe, otwekorerera emitwaro obutoosha, Ruhanga ow'okujunwa kwaitu. Ruhanga waitu ni Ruhanga orikujuna; Ahari Yehova Mukama niho haruga okukira okufa. Kwonka Ruhanga aryayatagura emitwe y'abazigu be, Kandi ahutaaze ekikoba ky'omutwe gw'ogwo orikugumira omu kushobya kwe. Mukama akagira ati: Ndyabagarura barugye Bashani, Ndyabagarura mbaihe okuzimu ahagati y'enyanja, Ngu obone kwozya ebigyere byawe omu shagama, Kandi ngu endimi z'embwa zaawe zitungye omugabo gwazo omu bazigu. Bareebire emigyendere yaawe, ai Ruhanga, Ruhanga wangye kandi Mukama wangye, Okuratiirwe abantu baawe nootaaha omu Mwanya ogurikwera; Abeeshongozi beebembeire, abateezi b'enanga bari enyima; N'ahagati yaabo hariho abaishiki nibateera ebitaasa. Muhimbise Ruhanga omu iteeraniro rihango ry'abantu; Muhimbise MUKAMA, imwe abaakomookire omu ihanga rya Israeli! Benyamiini bucuracuriro abari omu mutwe, Abanyiginya ba Yuda n'omutwe muhango, Abanyiginya ba Zebuluuni, abanyiginya ba Nafutaali. Ragiira amaani gaawe, ai Ruhanga; Ohamye ebi waatukoreire. Abagabe bakureetera emitoijo, ahabwa hekalu yaawe, eri omuri Yerusaalemu, Hana n'amaani enyamaishwa z'omu rufunjo, Eigana ry'enimi n'enyana z'amahanga; Oribatiirire abantu abaine omururu gw'okutoijesa agandi mahanga; Otaataanise amahanga agakunda kurwana. Abanyiginya baryaruga Misiri; Na Esiopia eryarahuka kutega Ruhanga emikono. Imwe obugabe bwona obw'ensi, mweshongorere Ruhanga, Mweshongore eby'okuhimbisa Mukama, Orikutemba ahaiguru y'eiguru omu iguru erya ira. Reeba, naagamba n'eiraka rihango, n'eiraka rye ery'amaani. Mugambe ku Ruhanga aine amaani; Ategyeka Israeli omu kitiinisa ky'obukama bwe, Kandi amaani ge gari omu bicu. Ruhanga n'Ow'okutiinisa omu Mwanya gwe ogurikwera; Ruhanga wa Israeli niwe aha abantu be obushoboorozi n'amaani. Ruhanga asiimwe! Njuna, ai Ruhanga; Ahakuba amaizi nigenda kuunyita; Ninshaaya omu byondo bingi, Ebi ntarikubaasa kuhamyamu bigyere; Naahika omu maizi maraingwa, Ahi amaizi agaijwire garikummirira. Okurira kunduhize; amaraka ganzindaire; Amaisho gangye gahotokire ahabw'okutegyereza Ruhanga wangye. Abarikuunyangira busha ni baingi okukira eishokye ry'aha mutwe gwangye; Abazigu bangye abarikwenda kuunyitira busha n'ab'amaani. Nshemereire kuriha ebi ntaraibire? Ai Ruhanga, noomanya obushema bwangye; N'ebibi byangye tibikusherekirwe. Abarikukwesiga, Mukama RUHANGA ow'amahe, Barekye kukwatwa enshoni ahabwangye; Abarikukusherura, ai Ruhanga wa israeli, Batahemurwa ahabwangye. Ahakuba ahabwawe nyemeire okujumwa, N'enshoni zinshwekire ahamaisho. Mpindukire otarikumanywa ahari beene tata, N'omunyaihanga aha baana ba maawe. Okusaasibwa enju yaawe kummazireho, Kandi ebijumo ebi barikukujuma niinye bigweireire. Ku naarizire, naayeburabuza niinyesiibyakwo, Kyampindukira ekijumo. Ku naahindwire ekiguniya eky'okujwara, Bampindura eky'okucweraho enfumu. Ndi ekigaaniiro ky'abashutama aha irembo, Kandi ekyeshongoro ky'abasinzi. Kwonka nyowe, ai MUKAMA, niiwe nshaba. Omu bunaku oburikwikiririzibwamu, ai Ruhanga, ahabw'embabazi zaawe nyingi ongarukyemu. Ahabw'okuhwera kwawe okurikwesigwa onjune, Ntashaayira omu byondo; Nkire abarikuunyanga, kandi ndugye omu maizi maraingwa. Otaikiriza omwegyemure kuntwara, N'obu kwakuba okumirirwa ahagati y'amaizi maingi; Kandi otaikiriza Ekiina kunkingirana omu kanwa kaakyo. Ongarukyemu, ai MUKAMA ahabw'okuba embabazi zaawe ni nungi; ahabw'okusaasira kwawe kwingi ompindukire; Kandi otaanyima amaisho gaawe, nyowe omwiru waawe; ahakuba ndi omu kabi, orahukye kungarukamu. Onyirire haihi, oncungure; Onyihe omu mikono y'abazigu bangye. Noomanya okujumwa kwangye, enshoni zangye, n'okuhemuka kwangye; Ababisha bangye boona noobamanya. Ebijumo bincwire omutima, ninshaasha munonga; Nsherwire ow'okunsaasira, yaabura; Kandi naasherura ab'okumpuumuriza, nabo bamburira. Bampa ebirikushaarira kubirya; N'ahabw'eiriho bampa viinyo erikushaarira kuginywa. Emeeza yaabo ebabeere omutego, N'okugira obusingye kubabeere orugogo. Amaisho gaabo gashwekwe oruho, barekye kureeba; Otetemye enyugunyu zaabo obutoosha. Obashukyeho okuguubwa kubi kwawe, Kandi ekiniga kyawe kingi kibahikyeho; Eka yaabo ehindukye eitongo; Hatagira owaatuura omu mahema gaabo. Ahakuba nibahiiga ou waateire, Nibagambirana eby'obusaasi bw'ogwo ou waahutaize. Oyongyere ebiheneso aha biheneso byabo, Hatagira owaasinga orubanja omu maisho gaawe. amaziina gaabo gaihwe omu kitabo ky'amagara; Barekye kuhandiikwa n'abahikiriire. Kwonka nyowe ndi omworo, kandi ow'obusaasi; Okujuna kwawe, ai Ruhanga, kuntunguure. Ndyahimbisa eiziina rya Ruhanga n'ekyeshongoro, Mmuhe ekitiinisa n'eby'okumusiima. Ebyo biryagwisa gye MUKAMA okukira enimi, Nari enimi y'ekimasha eine emahembe n'ebyara. Abarikubonabonesibwa bakireebe, bashemererwe; Imwe abarikusherura Ruhanga, emitima yaanyu ehimbuukye! Ahakuba MUKAMA ahurira abakyene, Kandi tagaya bantu be abari omu kihome. Eiguru n'ensi bimuhimbise, N'enyanja n'ebirikugyenderamu byona. Ahakuba Ruhanga aryajuna Saayuuni, Agarukye ayombekye endembo za Yuda, Abantu be baryagituuramu, ebe eyaabo; Abaana b'abairu be baryagihungura, N'abakunda eiziina rye baryagituuramu. Ikiriza kunjuna, ai Ruhanga! Ai MUKAMA orahukye kumpwera! Abarikwenda kuunyita Bahemurwe, bashoberwe; N'abarikwesiima naakorwa kubi bagarurwe enyima, bagaywe. Abarikunteerera enaku, nibagira bati: Otyo! Otyo! Batsigweho ahabw'enshoni zaabo. Boona abarikukusherura bashemererwe, bananukire omuriiwe! Abarikukunda okujuna kwawe bagume bagire bati: Ruhanga aheebwe ekitiinisa! Kwonka ndi omworo kandi omukyene; Rahuka kumpikaho, ai Ruhanga; Niiwe Muhwezi wangye, kandi Omujuni wangye; Ai MUKAMA otaikarayo! Ai MUKAMA, niiwe mpungiraho; Otandeka kuhemurwa! Onjune ahabw'okuhikiirira kwawe, onkize; Ontegye okutu, onjune! Ombeere orukiri rw'okutuuramu, Omu ndaabaase kuguma nimpungira. Okaragiira kunjuna; ahakuba niiwe rukiri rwangye, kandi orugo rwangye orugumire. Ai Ruhanga wangye, onyihe omu mikono y'omubi, Onsikure omu mikono y'omuntu enshaarizi otahikiriire. Ahakuba niiwe matsiko gangye, ai Mukama RUHANGA. Ou naayesigire okwiha omu buto bwangye. Niiwe nyegamira okwiha obu naazaarwa; Niiwe waanyihire omu nda ya maawe. Niiwe ndiguma nimpimbisa. Ndi nk'eihano eririkutangaaza baingi, Kwonka Iwe ori obuhungiro bwangye obugumire. Akanwa kangye kaijura eby'okukuhimbisa, N'eby'okukuha ekitiinisa eizooba ryona. Ku ndiba naabaire omugurusi, otarinnaga; Kandi ku ndihwamu amaani, otarintisigaho! Ahakuba abazigu bangye nibangambaho, Abagwereire amagara gangye nibahanuura hamwe, Nibagira bati: Ruhanga amutsigireho; Mumukurate, mumukwate; Ahakuba taine kijuna. Ai Ruhanga, otanza hare, Ruhanga wangye, rahuka kumpwera. Ababisha b'amagara gangye bakwatwe enshoni, bamarweho; Abarikwenda kunkora kubi bahindukye ekijumo, bagaywe. Kwonka nyowe ndyaguma n'amatsiko obutoosha, Nyeyongyere kukuhimbisa buri izooba. Akanwa kangye karyamanyisa eby'okuhikiirira kwawe, N'eby'okujuna kwawe eizooba ryona; ahakuba ni bingi, tindikubaasa kubibara. Ndyaija ngambe ebikuru ebi Mukama RUHANGA yaakozire; Ndyahimbisa okuhikiirira kwawe wenka. Ai Ruhanga, okanyegyesa okwiha omu buto bwangye, Kandi ninkigamba eby'okutangaaza ebi waakozire n'okuhitsya hati. N'obu ndikura naamera enju, ai Ruhanga, otarintsigaho, Okuhitsya obu ndimanyisa amaani gaawe ab'obusingye bwona oburikurataho. Kandi n'okuhikiirira kwawe, ai Ruhanga, kuri ahaiguru munonga; Iwe Ruhanga owaakozire ebikuru, n'oha orikushushana naiwe? Iwe owaanyikiriize nkareeba enaku nyingi, Oryagaruka, ompe amagara; Onzoore, onyihe okuzimu. Oryanyongyeraho ekitiinisa, Kandi ogarukye ompuumuze omutima. Naanye ndyakuhimbisa n'enanga, ahabw'okwesigwa kwawe, Ruhanga wangye; Ndyayeshongora eby'okukuhimbisa n'endingiri, Iwe Orikwera wa Israeli. Ku ndyeshongora eby'okukuhimbisa, eminwa yangye eryateera akaari k'okushemererwa, Kandi n'amagara gangye agu waacungwire. N'orurimi rwangye ruryagamba eby'okuhikiirira kwawe eizooba ryona; ahakuba abarikwenda kunkora kubi bakwatsiibwe enshoni, baahemurwa. Ohe omugabe okucwa emanja omu buryo bwawe, ai Ruhanga, N'omwana we omuhe okuhikiirira kwawe. Aryacwera abantu baawe emanja omu kuhikiirira, N'abooro baawe omu buryo. Ebibungo n'otubungo biryareetera abantu obusingye omu kuhikiirira. Aryacwera abooro b'omu bantu emanja, Ajune abaana b'abakyene, Kandi acwanyagure orikubonabonesa. Baryakutiina obusingye bwona, Eizooba n'okwezi bikiriho. Aryaija nk'enjura erikugwa aha bunyaatsi butemire, Nk'orutoonyerera orurikutoonyerera aha itaka. Omu biro bye abahikiriire baryagogyeera, Bagire obusingye bwingi okuhitsya obu okwezi kuriburira kimwe. Aryategyeka okuruga aha nyanja okuhika aha nyanja, N'okuruga aha Mugyera omukuru okuhika aha muheru gw'ensi. Abatuura omu ihamba baryamwinamira; N'abazigu be baryarigatsa omucuucu. Abagabe ba Tarushiishi n'ab'omu birwa baryamutoijera; N'abagabe ba Sheeba na Seeba baryamureetera ebiconco. Eego abagabe boona baryagwa, bajuumare omu maisho ge, N'amahanga goona gamuheereze; Ahakuba aryajuna omukyene, ku arimutakira, N'omworo otaine kihwera. Aryasaasira abooro n'abakyene, Kandi amagara g'enshoberwa agajune. Aryacungura amagara gaabo, agaihe omu kubonabonesibwa n'omu mwaga, Kandi eshagama yaabo eryamubeera ey'obuguzi bwingi. Aryagumaho; kandi baryamureetera ezaabu ya Sheeba; N'abantu baryaguma nibamushabira, Bamushabire omugisha eizooba ryona. Haryabaho omweru mwingi omu nsi, Emyaka eryakondakonda omu misiri omu bibungo; Nk'ebiti bya Lebanooni. N'abantu b'omu rurembo baryaba nk'obunyaatsi bw'omu ishwa oburabize. Eiziina rye riryagumaho ebiro byona, N'okurangaanwa kwe kuryagumaho, eizooba ku ririba rikiriho; Kandi omuriwe abantu boona nimwo bariheerwa omugisha; Amahanga goona garyamweta Oine omugisha. MUKAMA asiimwe, niwe Ruhanga wa Israeli; We wenka akora eby'okutangaaza. Kandi eiziina rye ery'ekitiinisa risiimwe ebiro byona; Ekitiinisa kye kiijure ensi yoona. Amiina, kandi Amiina! Eby'okushaba bya Daudi mwene Yese byagarukira aha. Buzimazima Ruhanga ni murungi aha Baisraeli Abaine emitima eshemeire. Kwonka nyowe, ebigyere byangye bikaba byatereire, Nkaba ndi haihi kugwa; Ahakuba ku naareebire okugogyeera kw'ababi, Naagirira abanyamaryo eihari. Ku baba nibafa, tibashaasha, Batuura bari gye, kandi bagomokire. Tibareeba naku nk'abandi, N'obu kwakuba okugwerwa akagwe nkabo. N'ahabw'ekyo amaryo gaba nk'orukwanzi omu bitsya byabo; N'omwaga gubashweka nk'eky'okujwara. Amaisho gabahwererera omu mutwe ahabw'okugomoka; N'emitima yaabo egira ebiteekateeko by'obushema ebirengyesereize. Bashekyerera abandi, bagamba eby'eitima, Omu maryo gaabo bakangisa abantu ku barikwija kubabonabonesa. Akanwa kaabo kagamba eby'okujuma eiguru, N'orurimi rwabo rugyendagyenda omu nsi nirugamba eby'okwehimbisa. N'ahabw'ekyo abantu bahinduka, babasiima, Babura ekibi ki babareebamu; Kandi bagira bati: Ruhanga naakimanya ata? rukira-boona aine eki arikumanya? Reeba, ababi n'aba; Kandi ahabw'okugira obusingye obutoosha, beeyongyera kugira obutungi. Nkeeruhiza busha kushemeza omutima gwangye, N'okunaabisa engaro zangye omu kutashiisha; ahakuba ndenzya eizooba nimbonabonesibwa, Kandi buri kasheeshe mpeebwa ebiheneso. Kuri naagizire nti: Ka ngambe ntyo, Nkaagobeize ab'obusingye bw'abaana baawe. Ku naateekateekire oku ndaashoborokyerwe ekyo, Kikandusya, kyandema, Okuhitsya obu naagiire omu Mwanya gwa Ruhanga ogurikwera; Nkateekateeka ebiribabaho aha muheru. Buzimazima obata aharikuterera, Obagwisa, bahwrekyerera. Ka bahindukire eitongo omu mwanya mukye! Ebirikutiinisa bibamariireho kimwe. Nk'oku ekirooto kiba omuntu yaasisiimuka, Ku oriimuka, ai Mukama, Nikwo origaya otyo ebiteekateeko ebitariho. Ahakuba omutima gwangye gukagwisibwa kubi, Naacumitwa omunda yangye; Naaba omushema, otaine ki arikumanya, Naaba nk'enyamaishwa omu maisho gaawe. Kwonka nyowe ndi hamwe naiwe obutoosha; Okwaitse omukono gwangye gwa buryo. Oryampabura n'obwengye bwawe, Kandi aha muheru oryantaasya omu kitiinisa. N'oha ou nyine omu iguru kureka Iwe? Tihariho ondiijo weena aha nsi ou nyiniire orushusho kureka Iwe. omubiri gwangye n'omutima gwangye n'obu byakuhwaho, Kwonka Ruhanga niwe rukiri oru omutima gwangye guhungiraho, Kandi niwe omugabo gwangye ebiro n'ebiro. Abakuza hare baryahwerekyerera; Omariraho kimwe abakutsigaho, bakeegyendera. Kwonka ekirungi ahariinye n'okwirira haihi Ruhanga; Mukama RUHANGA mmuhindwire obweshereko bwangye, Mbone kumanyisa abantu ebi waakozire byona. Ai Ruhanga, ahabw'enki otunagire ebiro byona? Ahanki ekiniga kyawe nikibuguma aha ntaama z'omu iriisizo ryawe? Ijuka omutwe gw'abantu baawe abu waaguzire ira, Abu waacungwire kuba oruganda rw'obuhunguzi bwawe, N'orushozi Saayuuni oru waatwireho. Imuka oze omu mwanya ogwahindukiire kimwe amatongo, Oreebe obubi bwona obu abazigu baakozire omu Mwanya ogurikwera. Ababisha baawe bakatontomera ahagati y'enju yaawe ey'okuteeraniramu; Baahanika endango zaabo kuba obumanyiso. Aha irembo rya ruguru baatemagura Orugo rw'obubaaho bwogainemu n'empango zaabo. Nk'abantu abakwaitse empango nibatema emiti y'omu kibira, Nikwo baashatagwire n'empango n'enyondo ebintu ebisharwire; Baayotsya Omwanya gwawe ogurikwera, Kandi ahi Eiziina ryawe rituura baahashiihsa nibahasheenyagura. Baagira omu mitima yaabo bati: Ka tubahwerekyerereze kimwe! Baayotsya sinagogi za Ruhanga zoona omu nsi. Titukireeba bumanyiso bwaitu; Tihaakiriho nabi n'omwe, Kandi tihariho n'omwe ahariitwe orikumanya ahi ebi birigarukira. Ai Ruhanga, ababisha baryahitsya hi okutujuma? Abazigu baryaguma barogote aha Iziina ryawe ebiro byona? Ahabw'enki ohinyire omukono gwawe, omukono gwawe gwa buryo? Gwihe omu kifuba kyawe, obahwerekyereze. Kwonka Ruhanga niwe Mukama wangye okwiha ira ryona, Otuura naakora eby'okujuna omu nsi. Okabaganisa enyanja n'amaani gaawe, Waayatagurira kimwe emitwe y'ebijoka omu maizi; Niiwe waayatagwire emitwe ya Leviasaani, Okagiha enyamaishwa z'omu ihamba kugirya. Okaigura enshuro n'obugyera, Waayomya emigyera etooma. Nyomushana n'eyaawe, kandi na nyekiro n'eyaawe; Niiwe waataireho omushana n'eizooba. Niiwe waataireho emyatano yoona ey'ensi. Kandi okataho ekyanda n'eitumba. Ijuka eki, ai Ruhanga, oku abazigu barikukujuma, Nk'oku abantu abashema barikurogota aha Iziina ryawe. Otaha enyamaishwa amagara g'enkombe yaawe; Oteebwa amagara g'abooro baawe ebiro byona. Ta omutima aha ndagaano yaawe; ahabw'okuba emyanya y'omwirima omu nsi eijwire obutaaho bw'abanyamwaga. Otaikiriza abarikubonabonesibwa kuhemurwa; Abooro n'abakyene bahimbise Eiziina ryawe. Imuka, ai Ruhanga, oyetonganire; Oijukye oku abashema barikukujuma okurenzya eizooba. Oteebwa orwari rw'abazigu baawe, N'okujagarara kw'abakugomeire oku baimutsya obutoosha. Nitukusiima, ai Ruhanga; nitukusiima; ahakuba eiziina ryawe riri haihi; Abantu nibagamba eby'okutangaaza ebi waakozire. Omu bunaku obu nditaho, Ndyacwa emanja omu mazima. Ensi n'abagituuramu n'obu biraabe nibitengatenga kugwa, Kwonka niinye mpamya enyomyo zaayo. Nkagambira abanyamaryo nti: Mutagira amaryo; N'ababi nti: Mutaimutsya amahembe gaanyu. Mutaimutsya amahembe gaanyu; mutagamba mugangaize ebitsya. Mumanye ngu okukuzibwa tikuruga burugwa-izooba, Nari oburengyerwa-izooba, n'obu bwakuba obukiizi-bwa-buryo; Kureka Ruhanga niwe mucwi w'emanja, Ogarura ahansi omwe, akatunguura ondiijo. Ahakuba omu mikono gwa MUKAMA harimu ekikopo, Ekirimu viinyo etimbwire erikubira; aryagishuka; Buzima ababi boona ab'omu nsi baryaginywa, bagimaremu, Bacence n'ebikanja byayo. Kwonka nyowe ndyashemererwa ebiro byona; Nyeshongore eby'okuhimbisa Ruhanga wa Yakobo. Amahembe goona ag'ababi aryagatemaho, Kwonka amahembe g'abahikiriire garyaheebwa ekitiinisa. Omuri Yuda Ruhanga naamanywa; Eiziina rye ni rukuru omuri Israeli. Eihema rye riri omuri Saalemu, Kandi atuura omuri Saayuuni. Okwo niyo yaahendeire emyambi y'obuta, Engabo, na rurara, n'eby'okurwanisa omu rugamba. Ori ow'ekitiinisa, kandi ori murungi okukira boona, Otabaarukire aha bibungo ebiriho eminyago. Ab'omutima gw'obumanzi banyagirwe, Bagwejegyeire obutasisiimuka, Abarwani boona tibabaasize kwerwanaho n'emikono yaabo. Ahabw'okuhana kwawe, ai Ruhanga wa Yakobo, Embaraasi n'abarikuzigyenderaho bagwejengyeire obutaimutsya mutwe. Kwonka Iwe ori ow'okutiinisa! N'oha orikubaasa kukwemerera omumaisho waagira ekiniga? Okeema omu iguru, waamanyisa oku waacwire orubanja, Ensi yaatiina, yaacureera, Ruhanga ku yaimukire kucwa orubanja, N'okujuna boona abarikubonabonesibwa omu nsi. Buzimazima ekingia ky'abantu kiryakuhimbisa, N'ekiniga ekiritsigaraho oryakizibira. Ohigye ahari MUKAMA Ruhanga waawe, kandi ohikiirize okuhiga kwawe; Boona abamwehinguririize bareete emitoijo ahari Ogwo oshemereire kutiinwa, Niwe ahwerekyereza amagara g'abanyiginya, Kandi otiinisa abagabe b'ensi. Ka ntakire Ruhanga n'eiraka ryangye, Ka mmutakire n'eiraka rihango, naija kumpurira. Aha izooba eri naareebeireho enaku, nkasherura Mukama; Naimutsya emikono yangye nyekiro, tinaaruha; amagara gangye gaayanga kuhuumuzibwa. Ku nyijuka Ruhanga, nyemereza omutima, Ngira amaganya, omutima gwangye gugwa enshazi. Ozibira amaisho gangye kuteerana; Nyine enaku; tindikubaasa kugamba. Nteekateekire ebiro ebya ira, N'emyaka eya iranaira. Naijuka ekyeshongoro kyangye kya nyekiro; Naateekateeka munonga, omutima gwangye gwayezirika kwecaaka. Mukama aryanagira kimwe? Tarigaruka kugira embabazi obundi? Okusaasira kwe kuhwereireho kimwe ebiro byona? Ebi yaaraganiise biryaguma bibuzire obutwire bwona? Ruhanga ayebirwe okugira embabazi? Aimire embabazi ze nyingi ahabw'ekiniga? Bwanyima naagira nti: Ebyo nibiruga omu bweremwa bwangye; Okuteekateeka ngu omukono gwa buryo ogwa Rukira-boona niguginduka! Ndyaijutsya abantu ebi MUKAMA yaakozire. Kandi ndyaijuka eby'okutangaaza byawe ebya ira. Ndyateekateeka munonga aha murimo gwawe gwona, Ngumye ebiteekateeko byangye aha bikuru ebi waakozire. Omuhanga gwawe, ai Ruhanga, nigwera. N'oha ruhanga omukuru orukwingana na Ruhanga waitu? Niiwe wenak Ruhanga okora eby'okutangaaza; Okooreka amaani gaawe omu mahanga; Waacungura abantu baawe n'omukono gwawe, Nibo baana ba Yakobo na Yosefu. Amaizi gakakureeba, ai Ruhanga; Ku gaakureebire, gaatiina; ahagati omu maizi maingi haatetema. Ebicu byashuka amaizi, eiguru ryahinda; Emyambi yaawe yamurinkana hoona; Eiraka ry'okuhinda kwawe ryaizira omu kasooroora; Emirabyo yaawe yaamurika ensi yoona; Ensi yaatetema, yaatengyeta. Omuhanda gwawe gukaba guri omu nyanja, N'otuhanda twawe nituraba omu maizi maingi; Ahi ebigyere byawe byarabire, tiharamanyirwe. Ahabw'omukono gwa Musa na Arooni Okeeebembera abantu baawe nk'obusyo bw'entaama. Imwe bantu bangye 'mwe, nimuhurire okwegyesa kwangye, Mutege amatu ebigambo, ebirikuruga omu kanwa kangye. Ndyayashamya akanwa kangye, ncwe enfumu; Ngambe ebitarikushobooroka ebya ira, Ebi twahuriire tukamanya, Ebi baatatenkuriitwe baatugambiire. Tituribishereka baana baabo, Kureka turyagambira ab'obusingye oburiija Eby'ekitiinisa ebi MUKAMA yaakozire n'amaani ge, N'eby'okutangaaza ebi yaakazire. Ahakuba akataho eby'okumuhamya omuri Yakobo, Yaaragiira ekiragiro omuri Israeli, Ebi yaaragiire baatatenkuriitwe kwegyesa abaana baabo, Ngu ab'obusingye oburiija babimanye, nibo baana abarizaarwa, Bakaimuka, bakabigambira abaana baabo; Ngu babone kwesiga Ruhanga, n'okuteebwa mirimo ye, Kureka boorobere ebiragiro bye; Kandi barekye kuba nka baishenkurubo Ab'obusingye obugangaire obw'obugomi, Abaabaire baine emitima etahamiire hamwe, Kandi abaagizire omwoyo ogutarikwesigwa ahari Ruhanga. Abefuraimu, abaabaire bahagatiire amata, Bakahunga aha izooba ry'orugamba. Tibararinzire ndagaano ya Ruhanga, Bakanga kugyenda nk'oku ebiragiro bye biri. Baayebwa ebi yaakozire, N'eby'okutangaaza ebi yaaboorekire. Akakora eby'okutangaaza omu maisho ga baishenkurubo, Omu nsi ya Misri n'omu mariisizo ga Zoani. Yaabaganisa enyanja, yaagibarabyamu, Yaayemereza amaizi, gaaba nk'omugongo. Nyomushana abeebembeza ekicu, Kandi nyekiro abeebembeza omuriro gurikwaka. Akaata enkiri omu ihamba, aabanywaisa amaizi maingi nk'agarikuruga aha nshuro z'okuzimu. Akaigura enshuro omu rukiri, amaizi gaahimintika nigashuuma nk'emigyera. Kwonka baayeyongyera kumucumuraho, Nibagomera Rukira-boona bari omu ihamba. Baagyeza Ruhanga omu mitima yaabo, Nibamushaba eby'okurya ebi baayetengire. Baagamba nibagaya Ruhanga, nibagira bati: Ebyo Ruhanga naabaasa kutugaburira eby'okurya omu ihamba? N'eky'amazima akateera orukiri, amaizi gaahimintika, emigyera yaashandaara, Beitu naabaasa kuha abantu be eby'okurya, abahe n'enyama? N'ahabw'ekyo MUKAMA ku yaakihuriire, yaakwatwa ekiniga; Omuriro gwahembwa kwotsya Yakobo, Ekiniga kyacumbuukira israeli; Ahabw'okuba tibaraikiriize Ruhanga, n'obu kwakuba okwesiga okujuna kwe. Kwonka yaaragiira ebicu by'omu iguru, Yaigura enyigi z'eiguru, Taabagwisiza emaanu ey'okurya, Taaguma naabaha engano z'eiguru. Abantu baarya aha mugaati gw'ekinyamaraika, Yaabagaburira, baahaaga. Yaareeta omuyaga gw'oburugwa-izooba, gwahuuha omu iguru, Ahabw'amaani ge yaahabura omuyaga gw'obukiizi-bwa-buryo; Taabagwisiza enyama nyingi nk'omucuucu, Endahi ezirikwingana nk'omusheenyi gw'omu nyanja; Taazigwisa ahagati omu nsiisira zaabo Embaju zoona ez'amahema gaabo; Batyo baarya, baahaagira kimwe; Ahjakuba akabaha eki baayetengire; Kwonka ku baabaire batakahweire kwetenga, N'enyama zikiri omu kanwa kaabo, Ekiniga kya Ruhanga kyabagwaho, Kyabitamu ab'amaani, Kyahwerekyereza abatsigazi ba Israeli. Kwonka ebyo byona n'obu biraabe byabaireho, bakaguma nibashiisha, Tibaikiriza by'okutangaaza ebi yaakozire. N'ahabw'ekyo yaafiisa ebiro byabo busha, N'emyaka yaabo baagimara baine obwoba. Ku yaabaire abaita, bamusherura; Beeteisa, beezirika kusherura Ruhanga. Kandi baijuka ku Ruhanga ari orukiri rwabo, Ruhanga Rukira-boona ku ari Omucunguzi waabo. Kwonka bamuha ekitiinisa ky'aha minwa, Nibamubiha n'endimi zaabo; ahakuba emitima yaabo ekaba etamuhamiireho, Kandi batari beesigwa ha ndagaano ye. Kwonka We ahabw'embabazi ze nyingi Taabasaasira okutahikiirira kwabo, Tiyaabahwerekyereza; Kaingi akaba ayezibira kubagwerwa kubi, Areka kubamariraho ekiniga kye kyona. Aijuka ku bari abantu-buntu, Nk'omuyaga oguhingura, gutagarukye. Ka ni kaingi obu baamugomera omu ihamba, Bakamugwisiza kubi ahatatuurwa bantu! Bakaguma nibamugyeza, Baakwatsa ekiniga Orikwera wa Israeli. Tibaijuka bushoboorozi bwe, N'obu ryakuba eizooba eri yaabakiriizeho abazigu baabo, Obu yaakora obumanyiso omuri Misri, N'eby'okutangaaza omu mariisizo ga Zoani. Akahindura emigyera yaabo eshagama, Tibaabaasa kunywa maizi gaayo. Taabateeza emizinga y'enshohera, zaabaruma, N'ebikyere ebyabahwerekyereize. Yaariisa emisiri yaabo kanyananga, N'ebi baahingire yaabiriisa enzigye. Yaateeza emizaabubu yaabo orubaare, N'emisikamoori yaabo yaagiitsa embeho y'enyababa. Yaareka ente zaabo, zaateerwa orubaare, N'asyo gaabo gaateerwa enkuba. Taabashukaho ekiniga kye kingi, Okuguubwa kubi, okutamwa, n'enaku, Nigwo mutwe gwa baamaraika abarikuhwerekyereza. akacwera ekiniga kye ekirarai, Tiyaabakiza kufa, kureka yaahayo amagara gaabo kubonabonesibwa. Yaita emijigaijo yoona omuri Misri, Abaana b'amaani gaabo ag'okubanza omu mahema ga Haamu. Kwonka abantu be yaabeebembera nk'entaama, naabashohoza, Yaabahabura, naabarabya omu ihamba nk'amasyo g'entaama. Yaabeebembera gye, tibaatiina; Kwonak enyanja yaamira abazigu baabo. Taabahitsya aha mwatano gw'ensi ye erikwera, N'aha kibungo, eki yaakubwire n'omukono gwe gwa buryo. Yaabingamu amahanga, gaabahunga; Yaagibabaganisiza kuba obuhunguzi bwabo, Yaata enganda za Israeli omu mahema gaabo. Kwonka baagyeza Ruhanga Rukira-boona, baamugomera, Tibaata mutima aha bi yaahamize; Kureka baagaruka enyima, baagobya nka baishenkurubo; Baategama nk'obuta obureebya nyinabwo; Ahabw'okuba bakamukwatsa ekiniga n'emyanya yaabo mikuru ey'okuramizamu, Baamwitsya eihari n'ebishushani byabo ebibaizire. Ruhanga ku yaakihuriire, yaagira ekiniga kingi, Yaayangira kimwe Israeli; N'ahabw'ekyo yaatsigaho eihema rye omuri Shiilo, Eri yaabaire atuuramu omu bantu, Yaahayo eshanduukye y'amaani ge kunyagwa, Kandi ey'ekitiinisa kye omu mikono y'abazigu. Yaareka abantu be kwitwa rurara, Yaagirira obuhunguzi bwe ekiniga. Omuriro gwayokyeza kimwe abatsigazi baabo, N'abaishiki baabo tibaagaruka kweshongorera ha bugyenyi. Abanyamurwa baabo baitwa rurara, N'abafaakzi baabo tibaabacurira. Bwanyima Mukama yaasisiimuka nk'owaaba agwejegyeire, Nk'omushaija ow'amaani orikuyombesibwa viinyo; Yaateera abazigu be, yaabagarura enyima, Yaabataho ekihemu eky'ebiro n'ebiro. Kandi yaayanga eihema rya Yosefu, Tiyaatoorana ruganda rwa Efuraimu; Kureka yaatoorana orwa Yuda, N'ekibungo Saayuuni eki akunda. Yaayombeka Omwanya gwe ogurikwera gwaba nk'enshozi ndaingwa, Kandi gwaguma nk'ensi ei yaahamiize kimwe. Yaatoorana Daudi omwiru we, Yaamwiha omu ntaama, Omu kuriisa ebuguma ezirikwontsya Ngu ariise Yakobo abantu be, na Israeli obuhunguzi bwe. Yaabariisa n'omutima gw'amazima, Yaabeebembeza obwengye bw'emikono ye. Ai Ruhanga, abanyamahanga bataahire omu buhunguzi bwawe, Baashiisha hekalu yaawe erikwera, Baashenya Yerusaalemu, baagihindura omutuumo. Emitumbi y'abairu baawe bagihaire enyonyi z'omu mwanya kugirya, Baagaburira enyamaishwa z'omu nsi emibiri y'abarikwera baawe. Baseesire eshagama yaabo nk'amaizi okwkehinguririza Yerusaalemu; Kandi tibaine kiziika. Ahari bataahi baitu tuhindukire ekijumo, Kandi abatwehinuririize nibatushekyerera, nibatugaya. Oryahitsya hi, ai MUKAMA okutugirira ekiniga ebiro byona? Eihari ryawe riryayaka nk'omuriro? Shuka ekiniga kyawe aha mahanga agatarikukumanya, N'aha bugabe obutatakira iziina ryawe; Ahabw'okuba bamizire Yakobo, N'ahu atwire baahahindura eitongo. Otaijuka eby'okutahikiirira bya baatatenkuriitwe, okabitutura; Okusaasira kwawe kurahukye kutuhikaho, Ahabw'okuba tugarwirwe ahansi munonga. Ai Ruhanga ow'okujunwa kwaitu, otuhwere Ahabw'ekitiinisa ky'eiziina ryawe; Otujune, oshwekye ebibi byaitu ahabw'eiziina ryawe. Ahabw'enki abanyamahanga nibagira bati: Ruhanga waabo arahi? Okuhoora enzigu ahabw'eshagama y'abairu baawe eyaasheeshekire Kumanywe omu banyamahanga, naitwe tukireebe. Okutsinda kw'embohe kukuhikyeho; Ahabw'amaani gaawe maingi okize abateekateekyeirwe okufa. Oihure bataahi baitu emirundi mushanju ebijumo Ebi baakujumire, ai Mukama! Naitwe abantu baawe, entaama z'omu iriisizo ryawe, Turyakusiima ebiro byona, Tumanyise ab'obusingye bwona okuhimbisibwa kwawe. Tega okutu, Iwe Omuriisa wa Israeli, Oyebembera Yosefu nk'obusyo! Iwe oshutama aha kitebe ahagati ya baakerubi, jwisa omushana gwawe! Omu maisho ga Efuraimu, Benyamiini na Manaase Sisimura amaani gaawe, oije otujune! Otugarure aha buteeka, ai Ruhanga, Otwakize amaisho gaawe, tubone kujunwa! Ai MUKAMA Ruhanga ow'amahe, Oryahitsya hi okugwerwa kubi okushaba kw'abantu baawe? Obagaburiire okurira nk'eby'okurya, Waabanywaisa amarira maingi munonga. Otuhindwire eki bataahi baitu barikurwanira; Abazigu baitu nibeeshekyera. Ai Ruhanga omuzaabibu omuri Misri, Waabinga amahanga, waagubyara. Okaiha omuzaabibu omuri Misri, Waabinga amahanga, waagubyara. Waaguhingirira, gwahitsya emizi okuzimu, Gwabuga ensi. Gwarandira aha bibungo byona, N'amataagi gaagwo gaasheka emyereezi mihango; Gwanaga amataagi, gaahika aha Nyanja, Gwazaara abaana, baahika aha Mugyera mukuru. Mbwenu ahabw'enki osheenyire orugo rwagwo, Ngu abahinguzi boona bagucweho? Engiri z'omu ihamba nizigushiisha, Enyamaishwa z'omu ishwa nizigwona. Ai Ruhanga ow'amahe, nitukweshengyereza otugarure aha buteeka, Oyeme omu iguru, oreebe oyetegyereze, Ote omutima ahari ogu muzaabibu, Ekitsintsi kyawe eki waayebyariire, Kandi eitaagi eri waayehamiize. Bagwokize n'omuriro, baagutema. Nkaahenwa ki bahwerekyerezibwa okuhana kw'ekitsyori kyawe! Kwonka omukono gwawe gugume aha muntu waawe empika, Aha mwana w'omuntu ou waahaire amaani kukugasira. Mbwenu obwo naitwe titurigaruka enyima, tukakutsigaho; Otuhe amagara, tugume tutakire eiziina ryawe! Ai MUKAMA Ruhanga ow'amahe, otugarure aha buteeka, Otwakize amaisho gaawe, tubone kujunwa! Mweshongorere Ruhanga amaani gaitu n'eiraka rihango, Muteerere Ruhanga wa Yakobo akaari k'okushemererwa! Mwimutsye ekyeshongoro, muteere ebitaasa, N'enanga nungi n'endingiri. Muteere amakondere okwezi kubonekire, kandi mugateere kukuzire, aha izooba ryaitu ry'obugyenyi erikuru. Ahakuba n'ekiragiro ahabw'Abaisraeli, Ekyaragiirwe Ruhanga wa Yakobo; Akakitaho kuba eky'okureeberaho omu ba Yosefu, Obu yaaraba omu nsi ya Misri, Ei naahuririire orurimi oru ntarikumanya. Nkabaiha omutwaro aha mabega, Engaro zaanyu zaarekura ekiibo. Ku mwatakire muri omu busaasi, naabakiza; Naabagarukamu ndi omu mwanya gw'enkuba ogutarikumanywa; Naabagyereza aha maizi ga Meriba. Sela. Bantu bangye, muhurire ebi ndikubahana; Iwe Israeli, nkaabaasibwa ki, ompurira! Mutarigira ruhanga w'abanyamahanga omuriimwe, N'obu kwakuba okumaramya. Niinye MUKAMA Ruhanga waawe, Owaakwihire omu nsi ya Misri; Yashamya munonga akanwa kaawe, nkaijuze. Kwonka abantu bangye tibarahuriire iraka ryangye, Kandi Israeli tarankunzire na kakye; Nikwo kubareka, bakaguma baine emitima egangaire, Bakakurata obwengye bwabo ahabwabo. Nkaabaasibwa ki, abantu bangye bampurira, Abaisraeli bagyendera omu mihanda yangye! Naanye ndahuka kugomoora abazigu baabo, Ndwanisa ababisha baabo. Abangi ba MUKAMA bamugomookyera, Kandi n'ebiro byabo tibyakuhweireho ebiro byona. Nkaabagaburiire engano nungi munonga, Mbaigutsa obwoki oburikuruga omu rukiri. Ruhanga ayemereire omu ishengyero rye; Ahagati ya baaruhanga naacwa emanja. Muryahitsya hi okucwa emanja ezitari z'oburyo, N'okugwera orubaju rw'ababi? Mucwere abooro n'efuuzi emanja z'oburyo, Mukorere abarikubonabonesibwa n'enshoberwa eby'amazima. Mujune abooro n'abakyene, Mubaihe omu mikono y'ababi. Tibaine ki barikumanya, n'obu kwakuba okwetegyereza; Bagyendagyendera omu mwirima; Emisingi y'ensi yoona etengyesibwa. Nkagira nti: Muri baaruhanga; Imwe mwena muri abaana ba Rukira-boona, Kwonka muryafa nk'abantu, Mugwe nk'abanyiginya boona oku bagwa. Imuka, ai Ruhanga, ocwere ensi orubanja; Ahabw'okuba amahanga goona garyaba obuhunguzi bwawe. Ai Ruhanga, otaceceka, otahunama, Kandi otahugaho, ai Ruhanga! Ahabw'okuba abazigu baawe bajagaraire, N'abarikukwanga baimukize emitwe nibeekunika. Bacumiire abantu baawe enaama mbi, Nibahanuura hamwe kukora kubi abu waasherekire. Nibagira bati: Nimwije tubamareho, barekye kuba eihanga, Eiziina rya Israeli ritagaruka kwijukwa obundi. Ahakuba bakahanuura hamwe n'omutima gumwe; Baakora endagaano y'okukurwanisa, Nibo Banyedomu n'Abaishimaeli abatuura omu mahema, Abagebali, Abaamoni n'Abaamaleki, Abafilistia n'abatuura omuri Tuuro; Abasiria bakwataniise nabo, Baaha emikono aba Looti. Sela. Obagire nk'oku waagizire Abamidiani, Nka Sisera na Yabini aha mugyera Kisoni. Abacwekyerereziibwe Endoori Bakahinduka nk'amasha omu itaka. Abakuru baabo obagire nka Orebu na Zeebu, N'abanyiginya baabo boona nka Zeeba na Zalumuuna, Abagizire bati: Ka twetwarire amaka ga Ruhanga, tuganyagye! Ruhanga wangye, obagire nk'omucuucu ogurikutwarwa akasooroora, Nk'ebishushunga ebiririkutwarwa omuyaga. Nk'oku omuriro gurikwotsya ekibira, Nk'oku omuriro gurikwotsya ebibungo, bikabuguma, Obe nikwo waabakurata n'omuyaga gwawe ogw'amaani, Kandi obatiinise n'eihunga ryawe. Oitse amaisho gaabo enshoni, Babone kusherura eiziina ryawe, ai MUKAMA. Bakwatwe enshoni, batiine ebiro byona; Baburaburirwe, bahwerekyerere; Bamanye ngu niiwe wenka, orikwetwa Yehova, Okira boona, kandi otegyeka ensi yoona. Ai MUKAMA ow'amahe, Ahu otuura ka ni harungi! Amagara gangye ni geetenga kureeba ebikaari byawe, ai MUKAMA, Nangwa kigareeteire n'okugwa enshazi; Omutima gwangye n'omubiri gwangye nibitakira Ruhanga ohuriire. Ekiteerankumba kigira obutaaho, N'entaratambi egira ekyashuri, ahi ezaarira obwana bwayo, Nigo matambiro gaawe, ai MUKAMA ow'amahe, Mukama wangye, kandi Ruhanga wangye. Baine omugisha abatuura omu nju yaawe; Baryaguma nibakuhimbisa Sela. Aine omugisha omuntu, ou amaani ge gaba omuriiwe, Omu mutima gwe hakabamu emihanda erikuza Saayuuni. Ku baba nibaraba omu ruhanga rw'amarira, Baruhindura omwanya gw'enshuro z'amaizi; Kandi enjura y'empangukano erushweka emigisha. Bagyenda nibeeyongyera amaani; Buri muntu omuribo areebwa omu maisho ga Ruhanga omuri Saayuuni. Ai MUKAMA Ruhanga ow'amahe, hurira okushaba kwangye; Otegye okutu, ai Ruhanga wa Yakobo. Ai Ruhanga reeba engabo yaitu, Kandi oreebe ahamaisho g'ogwo ou waashukireho amajuta. Ahakuba okumara ekiro kimwe omu bikaari byawe Nikikira okumara ebiro rukumi ahandi. Nkaayenzire kuba omukumiirizi omu nju ya Ruhanga wangye, Okukira okutuura omu mahema g'obubi. Ahakuba MUKAMA Ruhanga niwe izooba kandi engabo; MUKAMA aha embabazi n'ekitiinisa; Taine kirungi kyona eki aima abagyendera omu mazima. Ai MUKAMA ow'amahe, Omuntu orikukwesiga aine omugisha. MUKAMA, okagirira ensi yaawe embabazi; Waagarura aba Yakobo abaabaire banyagirwe. Okaihaho okutahikiirira kw'abantu baawe; Waasaasira ebibi byabo byona. Okaihaho ekiniga kyawe kyona; Waareka ekiniga kyawe ekirikwaka. Otugarure aha buteeka, ai Ruhanga ow'okujunwa kwaitu, Kandi orekye kutugwerwa kubi! Oryatugirira ekiniga ebiro byona? Oryaguma ogwereirwe kubi ab'obusingye bwona? Toritugaruramu amagara, Abantu baawe bakashemerererwa omuriiwe? Otworekye embabazi zaawe, ai MUKAMA, Otuhe okujuna kwawe. Ka mpurire ebi Ruhanga MUKAMA araagambe, Ahakuba naija kugambira abantu be n'abarikwera be eby'obusingye; Kwonka barekye kugaruka omu bushema. Buzimazima okujuna kwe kuri haihi n'abarikumutiina, Ngu ekitiinisa kibone kuguma omu nsi yaitu. Okusaasira n'amazima biryakwatanisa, Okuhikiirira n'obusingye binywegyerane. Amazima gamezire omu itaka; N'okuhikiirira kwemire omu iguru, kwareeba aha nsi. Eego, MUKAMA aryagaba ekirungi, N'ensi yaitu eryareeta omweru gwayo. Okuhikiirira kuryamwebembera, Kumubandire ah'okuraba. Tega okutu, ai MUKAMA, ongarukyemu; Ahabw'okuba ndi omworo kandi omukyene. Orinde amagara gangye, ahakuba nintiina Ruhanga; Iwe Ruhanga wangye, juna omwiru waawe orikukwesiga. Ongirire embabazi, ai Mukama; ahakuba niiwe ntakira eizooba ryona. Ohe amagara g'omwiru waawe okushemererwa; Ahakuba, ai Mukama, nyimutysa omutima gwangye ahariiwe. Ahabw'okuba Iwe Mukama ori murungi, orahuka kusaasira, Kandi ogira embabazi nyingi ahari boona abakutakira. Otegye okutu okushaba kwangye, ai MUKAMA; Kandi ohurire eiraka ry'okweshengyereza kwangye. Aha kiro eki ndireeberaho enaku, ndyakutakira; Ahakuba oryangarukamu. Omuri baaruhanga abandi tiharimu orikushushana naiwe, ai Mukama; Kandi omu birikukorwa byona tiharimu ebiri nk'ebyawe. Amahanga goona agu waahangire garyaija, Gakwinamire, ai Mukama, kandi gahimbise eiziina ryawe. Ahakuba ori mukuru, okora eby'okutangaaza; Kandi niiwe Ruhanga wenka. Ai MUKAMA, onyegyese omuhanda gwawe, Mbone kugyendera omu mazima gaawe; Teerana hamwe ebiri omu mutima gwangye, Gubone kutiina eiziina ryawe. Ndyakuhimbisa, Mukama Ruhanga wangye, n'omutima gwangye gwona, Moe eiziina ryawe ekitiinisa ebiro byona. Ahakuba onyiniire okusaasira kwingi, Kandi oihire amagara gangye okuzimu owa Nyamuteza. Ai Ruhanga abanyamaryo banyimukiriire, Omutwe gw'abataine saasi nigucwa obwengye bw'okuunyita, Kandi tibakwetaireho. Kwonka Iwe Mukama, ori Ruhanga oijwire okusaasira n'embabazi, Otarahuka kuguubwa kubi, oine embabazi nyingi n'amazima. Ompindukire, onsaasire; Ohe omwiru waawe amaani gaawe, Kandi ojune omwana w'omuzaana waawe. Onyorekye akamanyiso akarikuhamaya ku onkunda, Abarikuunyanga bakireebe, bahemukye; Ahakuba MUKAMA, niiwe ompwereire, okampuumuza omutima. Omusingi ogu yaataireho guri aha bibungo birikwera. MUKAMA naakunda amarembo ga Saayuuni Okukira amaka goona aga Yakobo. Iwe orurembo rwa Ruhanga, ogambwaho eby'ekitiinisa. Sela. Ahari abo abarikummanya ndyagamba ahari Rahabu na Babulooni; Reeba Filistia na Tuuro hamwe na Esiopia; Ogu niyo yaazaariirwe. Eego baryagamba ahari Saayuuni bati: Ogu n'oriya niyo baazaariirwe. ahakuba Rukira-boona niwe arigigumya wenka. MUKAMA ku arihandiika abantu, aryahamya ati: Ogu niyo yaazaariirwe. Abeeshongozi n'abazini nabo baryagira bati: Enshuro zangye zoona ziri omuriiwe. Ai MUKAMA Ruhanga ow'okujunwa kwangye, Ntakira omu maisho gaawe nyomushana na nyekiro; Okushaba kwangye kukuhikyeho; Otegye okutu okutaka kwangye; Ahakuba omutima gwangye gwijwire enaku, N'amagara gangye gari haihi kuza Okuzimu. Nimbarirwa hamwe n'abarikushuuma omu Kiina; Ndi nk'otaine kihwera, Nnagirwe hamwe n'abafu, nk'abaitsirwe abari omu kituuro, Abu otakiijuka, kandi abataanisiibwe n'omukono gwawe. Ontaire omu Kiina kiraingwa munonga, Omu myanya y'omwirima okuzimu hare. Ekiniga kyawe kimbandamiire, Kandi ebingonzi byawe bimmiriire kimwe. Sela. Oreeteire abamanyi kuunyetantara, Wampindura eki barikunuga; Nkingirainwe, tindikubaasa kushohora. Eriisho ringwire omunda ahabw'okubonabonesibwa; Buri izooba nkutakira, nkutegire emikono, ai MUKAMA. Ebyo oryayoreka abafu eby'okutangaaza? Abafiire baryazooka, bakuhimbise? Embabazi zaawe ziryagambirwa okuzimu, Nari okwesigwa kwawe omu ihwero? Eby'okutangaaza byawe biryamanyirwa omu mwirima, Nari okuhikiirira kwawe omu nsi y'abayebire? Kwonka ai MUKAMA, niiwe ntakira; Buri kasheeshe okushaba kwangye kukuhikaho. MUKAMA, onagiire ki amagara gangye? Ahabw'enki onyimire amaisho? Nkaiha omu buto nimbonabona, ndi haihi kufa; Ebirikutiinisa byawe ku bimpikaho, nyehwa amatsiko. Ekiniga kyawe ekingi kindengyeireho; N'eby'okutiinisa byawe bincwekyereize. Binyehinguririza eizooba ryona nk'omwegyemure, Nibindeetwa embaju zoona. Oreeteire nkunzi zangye n'abanywani bangye kuunyetantara; Abarikummanya bari omu mwirima. Ndyayeshongora eby'embabazi za MUKAMA ebiro byona; Ndyaguam niinyeshongora eby'embabazi zaawe, ai MUKAMA, Mmanyise ab'obusingye bwona okwesigwa kwawe n'akanwa kangye. Ahakuba ngizire nti: Embabazi zaawe ziryaguma zongyerweho ebiro byona; Kandi okwesigwa kwawe kuryahamibwa omu iguru. Ndagaine endagaano n'ou naatooraine, Nindahirira Daudi omwiru wangye, nti: Baijukuru baawe ndyabagumyaho ebiro byona, Mpamye ekitebe ky'obukama bwawe obusingye bwona. Ai MUKAMA, eiguru rihimbisa eby'okutangaaza byawe, Kandi n'okwesiga kwawe omu mutwe gw'abarikwera. Ahakuba n'oha omu iguru orikubaasa kugyeranisibwa na MUKAMA? N'oha omu b'omu iguru ori nka MUKAMA, Ruhanga ow'okutiinisa omu ishengyero ry'abahikiriire, Kandi ow'okutiinwa okukira abamwehinguririize boona? Ai MUKAMA Ruhanga ow'amahe, n'oha ow'obushoboorozi nkaiwe, Oyehinguririziibwe okwesigwa kwawe, ai MUKAMA? Niiwe otegyeka okuhinduriza kw'enyanja; Ebingonzi byayo ku bisiikuuka, obicureeza. Okahondahonda Rahabu nk'oitsirwe, Waabingisa abazigu baawe omukono gwawe ogw'amaani, baataataana. Eiguru n'eryawe, n'ensi nayo n'eyaawe; Ensi n'ebirimu byona niiwe waabitaireho. Obukiizi-bwa-bumosho n'obwa-buryo niiwe waabihangire; Tabora na Herumooni zishemerererwa eiziina ryawe; Oine omukono gw'obushoborozi; Omukono gwawe n'ogw'amaani, omukono gwawe gwa buryo gubangirwe. Okuhikiirira n'amazima niyo misingi y'ekitebe kyawe ky'obukama; Embabazi n'okwesigwa bikwebembera. Abarikumanya eiraka ry'okushemererwa baine omugisha; Bagyendera omu mushana gw'amaisho gaawe, ai MUKAMA. Beesiimira eiziina ryawe eizooba ryona; Kandi omu kuhikiirira kwawe nimwo batunguurirwa. Ahakuba niiwe kitiinisa ky'amaani gaabo; Kandi embabazi zaawe nizo ziriimutsya eihembe ryaitu. Ahakuba engabo yaitu n'eya MUKAMA, Kandi omugabe waitu n'ow'Orikwera wa Israeli. Omu bunaku obwa ira okagambira abarikwera baawe omu kworekwa oti: Njwekire ow'amaani ekirunga; Ntungwire owaatoorainwe omu bantu. Mboine Daudi omwiru wangye, Naamushukaho amajuta gangye agarikwera. Engaro yangye eryaguma nawe obutoosha, N'omukono gwangye guryamugumya. Omuzigu tarimubuza bwengye; N'omubi tarimubonabonesa. Ndyahondahondera ababisha be omu maisho ge, N'abarikumwanga mbateere, bagwe. Kwonka okwesigwa kwangye n'embabazi zangye biryaguma nawe; Kandi omu iziina ryangye eihembe rye nimwo riritunguurirwa. Ndyategyekyesa enyanja omukono gwe, N'emigyera omukono gwe gwa buryo. Aryantakira ati: Niiwe Tata; Ruhanga wangye, kandi orukiri rw'okujunwa kwangye. Ndyamugira omujigaijo gwangye, Omugabe orikukira abandi boona ab'omu nsi. Ndyamubiikira embabazi zangye ebiro n'ebiro, N'wendagaano yangye nawe eryahama. Ndyagumyaho oruzaaro rwe ebiro byona, N'ekitebe kye ky'obugabe nk'ebiro by'eiguru. Abaana be ku barireka ekiragiro kyangye, Bataatwaza nk'oku naaragiire, Kandi ku barishiisha ebi naataireho, Bataayorobera biragiro byangye, Ndyahanisa eby'okushiisha byabo enkoni, N'okutahikiirira kwabo nkuhanise enkoba; Kwonka tindimwihiraho kimwe mbabazi zangye, Kandi tindireka bwesigwa bwangye kuba ebishuba. Tindiita ndagaano yangye, Nobu kwakuba okuhindura eki naagambire. Nkarahira okuhikiirira kwangye rimwe naaheza, Tindibeiha Daudi. Oruzaaro rwe ruryagumaho ebiro byona, N'ekitee kye ky'obugabe kigume omu maisho gangye nk'eizooba. Kiryagumibwa ebiro byona nk'okwezi, Kandi nk'omujurizi ow'okwesigwa omu iguru. Kwonka hati onagire ou waashukireho amajuta, Waamwanga, kandi waamugirira ekiniga; Oyangiire kimwe endagaano ei waaragaine n'omwiru waawe; Waashiisha ekirunga kye, waakinaga omu mucuucu. Osheenyire engo ze zoona, N'engo ze z'amaani waazihwerekyereza. Abahinguzi boona nibamunyaga; Ahindukire orikugaywa bataahi be. Otungwire omukono gw'ababisha be ogwa buryo; Waareetera abazigu be boona kwesiima. Ogaranjwire rurara ye ey'obwogi, Tiwaamubaasisa kwemerera ahamire omu rugamba. Omazireho ekitiinisa kye, Waanaga ahansi ekitebe kye ky'obugabe. Otuubize ebiro by'obutsigazi bwe, Waamujweka enshoni. Sela. Oryahitsya hi, ai MUKAMA, okweshereka ebiro byona? Ekiniga kyawe kiryahitsya hi okwaka nk'omuriro? Ijuka ebiro byangye ku biri bikye, Abaana b'abantu ka waabahangiire busha! Ni muntu ki origuma ari ohuriire, atafe, Akaiha amagara ge omu bushoboorozi bw'Okuzimu? Sela. Mukama, embabazi zaawe eza ira ziri nkahi, Ezi waarahiriire Daudi omu bwesigwa bwawe? Mukama, ijuka oku barikujuma abairu baawe, Oku ndikugumisiririza ebijumo by'amahanga goona ag'amaani, Ebi abazigu baawe barikujuma ou waashukireho amajuta, ai MUKAMA, Bakashekyerera emigyendere ye. MUKAMA asiimwe ebiro n'ebiro. Amiina kandi Amiina. MUKAMA, niiwe waabaire ori obutaaho bwaitu obusingye bwona. Ebibungo bitakabaireho, otakahangire nsi n'ebirimu byona, Okwiha obusingye bwona n'okuhitsya obusingye bwona Niiwe Ruhanga. Ogarura abantu omu mucuucu, Noogira oti: Nimugarukyeyo, iwme bantu 'mwe! Ahakuba emyaka rukumi omu maisho gaawe Eri nk'eizooba rya nyomwabazyo erihweire, Nari nk'ahu abantu basisiimukira nyekiro. Obatwarira kimwe, nk'abarikutwarwa omwegyemure; Bari nk'abagwejegyeire; Omu kasheeshe baba nk'obunyaatsi oburikumera; Omu kasheeshe butooka, kandi bukura; Omu mwabazyo butemwa, kandi buhonga; Ahakuba tumazirweho okuguubwa kubi kwawe, N'ekiniga kyawe nikitureebesa enaku. Oyetaire okutahikiirira kwaitu omumaisho, N'ebibi byaitu ebisherekirwe waabita omu mushana gw'amaisho gaawe. Ahakuba ebiro byaitu byona bigyenda nibihwaho otwiniire ekiniga, Emyaka yaitu ehwaho nk'omwityso. Emyaka y'amagara gaitu eba makumi mushanju, Nari ku tuba twagizire amaani, ehika makumi munaana; Kwonka okugyogamu n'okufa kubi n'okureeba enaku; ahakuba erahuka kuhwaho, naitwe twegyendera. N'oha orikumanya amaani g'okuguubwa kubi kwawe, N'ekiniga kyawe, oku oshemereire kutiinwa? N'ahabw'ekyo otwegyese kubara ebiro byaitu, Tubone kugira omutima gw'obwengye. Garuka, ai MUKAMA! Oryahitsya hi? Saasira abairu baawe. Omu kasheehse otuhaazye embabazi zaawe, Tubone kushemererwa n'okwesiima ebiro byaitu byona. Otuhe okwesiima okurikwingana n'ebiro ebi waatubonaboneseizemu, N'emyaka ei twareebeiremu enaku. Itwe abairu baawe, otworekye omurimo gwawe, N'abaana baitu oboorekye ekitiinisa kyawe. Embabazi za Mukama Ruhanga waitu zigume ahariitwe, Ohamye omurimo gw'emikono yaitu; Eego, omurimo gw'emikono yaitu; Eego, omurimo gw'emikono yaitu oguhamye. Otuura omu mwanya gw'omubonano gwa Rukira-boona, Kandi oguma asangiirwe Ow'obushoboorozi bwona, Aryagira MUKAMA ati: Niiwe buhungiro bwangye, kandi orugo rwangye orugumire, Ruhanga wangye ou ndikwesiga. Aryakwiha omu mutego gw'omutegi, akukize orufu orurikwita. Aryakushweka amoya ge, Ahansi y'amapapa ge niho orishanga obuhungiro; Amazima ge n'engabo n'akagabo. Toritiina kirikutiinisa kyona nyekiro, Nobu gwakuba omwambi ogurashwa nyomushana, Nari orufu orushoobera omu mwirima, N'obu kwakuba okucwekyereza okumaraho abantu omu ihangwe. Abantu rukumi bakaagwa aha rubaju rwawe, Na kakumi bagwa aha rubaju rwawe rwa buryo, Kwonka iwe torihikwaho; Oryabireebesa amaisho kwonka, Oyetegyereza ebihembo by'ababi. Ahakuba ogizire MUKAMA obuhungiro bwawe, Na Rukira-boona waamugira obutaaho bwawe, Akabi koona tikarikuhikaho, Kandi orufu rwona tirurihika haihi n'eihema ryawe. Ahakuba aryaragiira baamaraika be, Bakurinde omu mihanda yaawe yoona; Baryakutega emikono yaabo Ngu orekye kuhikiza ekigyere kyawe aha ibaare. Oryaribata entare n'empiri; Oribatiirire ekitsigazi ky'entare n'enjoka. Ndyamukiza, ahabw'okuba nankunda, Ndyamurinda, ahakuba naamanya eiziina ryangye. Ku arintakira, ndyamugarukamu; Ndyaguma nawe omu naku; Ndyamujuna, mmuhe ekitiinisa; Ndyamuhaazya amagara g'ebiro bingi, Kandi mmworekye okujuna kwangye. Ni kirungi okusiima MUKAMA, N'okweshongora eby'okhimbisa eiziina ryawe, iwe Rukira-boona, Okumanyisa embabazi zaawe omu kasheeshe, N'okwesigwa kwawe buri kiro, Ninteera omukuri n'endingiri omu iraka eririkugyendera hamwe n'enanga. Ahakuba Iwe MUKAMA, okangwisa gye n'omurimo gwawe, Ndyayeshongora, nshemerererwe ebi emikono yaawe yaakozire. Ai MUKAMA, emirimo yaawe ka ni mikuru! Ebiteekateeko byawe ka biri hare! Ekitsire tikirikukimanya, N'omushema tarikukyetegyereza; Ababi n'obu bamera nk'obunyaatsi, N'enkozi z'ebibi zikagogyera, Kwonka n'ab'okuhwerekyerera ebiro byona. Kwonka Iwe MUKAMA, ori ow'ekitiinisa ebiro byona. Ahakuba reeba abazigu baawe, ai MUKAMA! Ahakuba reeba, abazigu baawe baryahwerekyerera, N'enkozi z'ebibi ziryataataanisibwa. Kwonka otungwire eihembe ryangye nk'ery'embogo, Wanshukaho amajuta masya. Amaisho gangye gareebire eki ndikwetengyera abazigu bangye; N'amatu gangye gaahurira eki ndikwetengyera enkozi z'ebibi eziimukire kundwanisa. Abahikiriire nibabengyeya nk'omukindo, Nibakura nk'omwereezi gwa Lebanooni. Abo ababyairwe omu nju ya MUKAMA Baryagogyerera omu bikaari bya Ruhanga waitu. Baryaguma nibaana ebyana baakuzire, Bagume baine amaizi nibabebyeya, Kibone kworeka ku MUKAMA ari ow'amazima; Ogwo niwe rukiri rwangye; kandi omuriwe tiharimu kutahikiirira. MUKAMA ari aha ngoma; ajwaire ekitiinisa; MUKAMA ajwaire, ayezirikire amaani; Eego, ensi ehamire; terikubaasa kutengyetsibwa. Ekitebe kyawe ky'obukama kituura kihamire okwiha ira ryona. Emyegyemure ehooreire, ai MUKAMA; Emyegyemure ehooreire n'amaraka gaayo; Emyegyemure eborogotsire munonga. Okuhoorera kw'amaizi maingi N'ebingoozi by'amaani eby'enyanja, MUKAMA naabikiza amaani. Ebi waahamize n'eby'okwesigwa munonga; MUKAMA, okwera kushemereire enju yaawe ebiro byona. Ai MUKAMA, Ruhanga omuhoozi w'enzigu, Iwe Ruhanga omuhoozi w'enzigu, jwisa omushana gwawe! Imuka, Iwe ocwera ensi emanja, Ozimuurire ab'amaryo ebibashemereire. MUKAMA, ababi baryahitsya hi, Baryahitsya hi okwehimbisa? Batungikirana ebigambo byabo by'amaryo; Enkozi z'ebibi zoona zeehimbisa. Baita kubi abantu baawe, ai MUKAMA, Kandi babonabonesa obuhunguzi bwawe. Baita omufaakazi n'omunyaihanga, Bahotora efuuzi; Haza bagira ngu: MUKAMA tarikukireeba, Ruhanga wa Yakobo tarikukyetaho. Imwe bitsire by'omu bantu 'mwe, nimuteekateekye; Imwe bashema 'mwe, muryagira ryari obwengye? Owaataireho okutu tarihurira? Owaahangire eriisho tarireeba? Ohana amahanga tarihana, Kandi ari oyegyesa abantu obwengye? MUKAMA amanya ebiteekateeko by'abantu, Ku biri nk'omwitsyo kwonka. Ai MUKAMA, aine omugisha omuntu ou ohana, Okamwegyesa eby'omu Biragiro byawe, Ngu omuhuumuze, arekye kureeba enaku, Okuhitsya obu ababi baririmirwa ekiina. Ahakuba MUKAMA tarinaga bantu be, N'obu kwakuba okutsigaho obuhunguzi bwe; Ahakuba emanja ziryagaruka zicuubwe omu kuhikiirira, Kandi boona abaine emitima egororokire baryakukuratira. N'oha oriimuka akandwanisiza ababi? N'oha oryemerera akandwanira n'enkozi z'ebibi? Kuri MUKAMA atarabaire Muhwezi wangye, Amagara gangye gakaarahukire kutuura omu nsi etagira kateezo. Ku naagizire nti: Mpwera, naaterera, Embabazi zaawe, MUKAMA, zandamira. Ku nteekateeka bingi, naayemereza omutima, Okuhuumuriza kwawe kugwisa gye amagara gangye. Abategyeki babi nibabaasa kukwatanisa naiwe, Abakora eby'eitima nibeekwatsa ebiragiro? Beeteerana kurwanisa amagara g'ohikiriire, Bacwera otaine kabi orubanja rw'okufa. Kwonka MUKAMA ambeereire orugo rugumire, Kandi Ruhanga wangye yaaba orukiri rwangye rw'okuhungiramu. Aryabagaruraho okutahikiirira kwabo, Abamarireho kimwe ahabw'obubi bwabo; MUKAMA Ruhanga waitu aryabamariraho kimwe. Nimwije tweshongorere MUKAMA, Tuteerere Rukiri rw'okujunwa kwaitu akaari k'okushemererwa. Twije omu maisho ge nitusiima, Tumuteerere akaari k'okushemererwa na zaaburi. Ahakuba MUKAMA ni Ruhanga omukuru, Omukama omukuru orikukira baaruhanga boona. Ensa z'ensi ziri omu mukono gwe, N'emitwe y'enshonzi nayo n'eye. Enyanja n'eye, ahakuba niwe yaagihangire, N'engaro ze zikabumba ensi. Mwija tumuramye nitwinama, Tutsimbire amaju MUKAMA Omuhangi waitu; Ahakuba niwe Ruhanga wiatu, Naitwe turi abantu b'omu iriisizo rye, kandi entaama z'omu mukono gwe. Nkaabaasibwa ki, hati muhurira eiraka rye, Mureka kugangaaza emitima yaanyu nk'ahari Meriba, Nk'obwa Maasa muri omu ihamba, Obu baashwenkuriimwe bangyeza, Bakantega, nibareeba emirimo yangye. Nkamara emyaka makumi ana ngwereirwe kubi ab'obusingye obwo, Naagira nti: N'abantu abatuura nibahaba omu mitima yaabo, Kandi tibarikumanya mihanda yaabo, Kandi tibarikumanya mihanda yangye. Nikyo naarahiriire n'ekiniga nti: Tibaritaaha mu buruhuukiro bwangye. Nimweshongorere MUKAMA ekyeshongoro kisya; Imwe abari omu nsi mwena, mweshongorere MUKAMA. Mweshongorere MUKAMA, musiime eiziina rye, Mworekye okujuna kwe buri kasheeshe. Mumanyise ekitiinisa kye omu mahanga, Emirimo ye ey'okutangaaza omu mahanga goona. Ahakuba MUKAMA ni mukuru, ashemereire kuhimbisibwa munonga, Kandi n'okutiinwa okukira baaruhanga boona. Ahabw'okuba baaruhanga boona ab'abantu baba ebishushani; Kwonka Ruhanga niwe yaahangire eiguru. Ekitiinisa n'obukuru bimwebembeire, Amaani n'oburungi biri omu Mwanya gwe ogurikwera. Imwe enganda z'amahanga, mugambe, Mugambe ku MUKAMA aine ekitiinisa n'amaani. Mugambe ku MUKAMA aine ekitiinisa ekishemereire eiziina rye; Mureete empongano, mwija omu bikaari bye! Muramye MUKAMA mujwaire ebirikwera, Muteteme omu maisho ge, imwe ab'omu nsi mwena! Mugambire omu mahanga muti: MUKAMA ari aha ngoma! Eego, ensi ehamire; terikubaasa kutengyetsibwa; Aryacwera amahanga emanja z'oburyo. Eiguru rishemererwe, n'ensi eyesiime; Enyanja ehoorere na byona ebiijwiremu; Emisiri eyesiime n'ebirimu byona! Obwo nibwo emiti yoona ey'omu kibira eryeshongora ahabw'okushemererwa Omu maisho ga MUKAMA, ahabw'okuba naija, Naija kucwera ensi orubanja; Aryacwera ensi orubanja omu kuhikiirira, N'amahanga omu mazima ge. MUKAMA ari aha ngoma; ensi k'eyesiime, Ebirwa bingi bishemererwe! Ebicu n'omwirima bimbwehinguririize; Okuhikiirira n'amazima nigwo musingi gw'ekitebe kye ky'obukama. Omuriro gumwebembera, Nigwotsya abazigu be abamuri embaju zoona. Emirabyo ye emurika ensi, Ensi ereeba, kandi etetema. Enshozi ziyagira omu maisho ga MUKAMA nk'entsinda, Omu maisho ga MUKAMA ow'ensi yoona. Eiguru rimanyisa okuhikiirira kwe, N'amahanga goona gareeba ekitiinisa kye, Boona abaramya ebishushani bakwatwe enshoni, Abarikwehimbisa ahabw'ebishushani ebitaine mugasho. Imwe baaruhanga mwena, mumuramye. Saayuuni ekabihurira, yaashemererwa, N'abaishiki ba Yuda baayesiima Ahabw'emicwere yaawe, ai Ruhanga; Ahakuba Iwe, ai MUKAMA, nookira ebiri omu nsi yoona, Noohimbisibwa okukirira kimwe baaruhanga boona. Imwe abakunda MUKAMA, mwangye obubi. Arinda amagara g'abarikwera be, Abaiha omu mikono y'ababi. Omushana gujwera abahikiriire, Kandi okushemererwa kujwera ab'emitima egororokire. Imwe abahikiriire, mushemerererwa omuri MUKAMA, Kandi musiime eiziina rye eririkwera. Mweshongorere MUKAMA ekyeshongoro kisya, Ahakuba akozire eby'okutangaaza; Omukono gwe gwa buryo kandi ogurikwera Gumureeteire obusinguzi. Mukama amanyiise okujuna kwe, Okuhikiirira kwe okushuurwire butunu omu maisho g'amahanga. Aijukire embabazi ze n'okwesigwa kwe, Ebi yaagiriire enju ya israeli. Embaju zoona ez'ensi zaareeba okujuna kwa Ruhanga waitu. Muteera MUKAMA akaari k'okushemererwa, imwe ab'omu nsi mwena, Mwimutsye amaraka, mweshongore ekyeshongoro ky'okushemererwa n'eby'okuhimbisa. Mweshongorere MUKAMA aha nanga, N'eiraka eririkugyendera hamwe nayo; Muteere akaari k'okushemererwa omu maisho ga MUKAMA kandi Omugabe N'amakondere n'eiraka ry'enzamba. Enyanja ehoorere na byona ebiijwiremu, N'ensi n'abagitwiremu. Emyegyemure eteere omu ngaro; Ebibungo byeshongorere hamwe ahabw'okushemererwa Omu maisho ga MUKAMA; ahakuba naija kutegyeka ensi; Aryacwera ensi emanja omu kuhikiirira, N'amahanga omu bwinganisa. MUKAMA ari aha ngoma; k'amahanga gateteme! Ashutami ahagati ya baakerubi; k'ensi etengyete! MUKAMA ni mukuru omuri Saayuuni; Ari ahaiguru, naakira amahanga goona. Ka bahimbise eiziina ryawe erikuru kandi eririkutiinisa; Bati: N'Orikwera kandi Ow'amaani, Omukama okunda eby'oburyo! Niiwe otaho obwinganisa omu bantu; Okacwa emanja z'oburyo n'okuhikiirira omuri Yakobo. Muhimbise MUKAMA Ruhanga waitu; Mumuramize omu maisho g'akatebe k'ebigyere bye, Nimugira muti: N'Orikwera! Musa na Arooni bakaba bari omu banyamurwa be, Na Samueli ari omu barikutakira eiziina rye. Bakatakira MUKAMA, yaabagarukamu. Akabagambira ari omu nyomyo y'ekicu, Baayorobera ebi yaahamize n'ebiragiro ebi yaabateereireho. Ai MUKAMA Ruhanga waitu, okaba obagarukamu; Okaba ori Ruhanga orikubasaasira, N'obu oraabe waabahoire enzigu ahabw'ebibi ebi baakozire. Muhe MUKAMA Ruhanga waitu ekitiinisa, Mumuramize aha kibungo kye ekirikwera. Ahakuba MUKAMA Ruhanga waitu n'Orikwera. Imwe ab'omu nsi zoona, Muteerere MUKAMA akaari k'okushemererwa. Muheereze MUKAMA mushemereirwe; Mwije omu maisho ge nimweshongora. Mumanye ngu MUKAMA ni Ruhanga. Niwe yaatuhangire, kandi turi abe. Turi abantu be, kandi entaama z'omu iriisizo rye. Mutaahe omu marembo ge nimumusiima, N'omu bikaari bye nimumuhimbisa. Mumusiime, musingize eiziina na rye! Ahakuba MUKAMA ni murungi; Embabazi ze n'ez'ebiro n'ebiro, n'okwesigwa kwe n'okw'obusingye bwona. Niinyeshongora aha by'embabazi eby'okuhimbisa. Ndyayerinda ngyendere omu muhanda oguhikire. Oryaija ryari ahi ndi? Tindigira kintu kyona ekibi eki naayebembeza; Niinyangira kimwe ekirikukorwa abarikuteishuka omuhanda gwawe; Tindikwatanisa nakyo. Omutima gw'obugomi guryanza hare; Tindimanya kintu kyona ekibi. Orikubeiherera mutaahi we omu mubonano, ndyamucwekyereza; Orikureebesa abantu esheshemi, kandi ow'omutima gw'amaryo, tindimugumisiririza. Ndyareeba n'embabazi abarikwesigwa omu nsi, Bagume naanye. Orikugyendera omu muhanda oguhikire, Niwe ariguma nampeereza. Omuntu weena okora eby'okugobya, tariguma mu nju yangye; Omuntu weena orikubeiha, tarihamibwa mu maisho gangye. Buri kasheeshe ndyaguma ncwekyereze ababi boona ab'omu nsi, Mbone kumariraho kimwe enkozi z'ebibi zoona omu rurembo rwa MUKAMA. Hurira okushaba kwangye, ai MUKAMA, N'okutaka kwangye kukuhikyeho. Otaanyima amaisho aha izooba ry'obusaasi bwangye, Ontegye okutu kwawe, Orahukye kungarukamu aha izooba eri ndaakutakirireho; Ahakuba ebiro byangye bihwaho nk'omwika, N'amagufa gangye nigabugumwamu omuriro nk'ekikoomi. Omutima gwangye guri nk'obunyaatsi obuteirwe omushana, bukahonga; Mbuzire n'agarya eby'okurya. Ahabw'okutsinda kwingi munonga Amagufa gangye garamataine n'omubiri. Ndi nka nyamunyonyi y'omu ihamba, Nari nk'ekihihizi omu myanya etarimu bantu. Ndaara nindeeba; Ndi nk'ekiteerankumba ekiteekami kyonka aha mutwe gw'enju. Abazigu bangye banjuma eizooba ryona; Abangwereire eiraro bampindwire eky'okujumisa abandi; Ahakuba ndiire eiju ry'akashenda nk'omugaati, Naajwanzya eky'okunywa kyangye n'amarira, Ahabw'okuguubwa kubi kwawe n'ekiniga kyawe, Ahabw'okuba ontwaire, wannaga. Ebiro byangye ni nk'ekicuucu ky'omu mwabazyo ekihwaho. Kandi nyomire nk'obunyaatsi. Kwonka Iwe MUKAMA, oryaguma aha ngoma ebiro byona; Kandi eb'obusingye bwona baryaguma bakwijukye. Oryaimuka osaasire Saayuuni; ahakuba nibwo bunaku bw'okugigirira embabazi; Eego, obunaku obwatairweho buhikire. Ahakuba abairu baawe bakunda amabaare gaayo, Kandi basaasibwa omucuucu gwayo. Amahanga garyatiina eiziina rya MUKAMA, N'abagabe boona ab'ensi batiine ekitiinisa kyawe; Ahabw'okuba MUKAMA aryagaruka ayombekye Saayuuni, Kandi areeberwe omu kitiinisa kye. Aryata omutima aha kushaba kw'enshoberwa; Tarigaya kweshengyereza kwabo. Ekyo ka kihandiikirwe ab'obusingye oburiija, Ngu abantu abarizaarwa bahimbise MUKAMA; Ahabw'okuba MUKAMA akareeba ahansi, ari ahaiguru omu Mwanya gwe ogurikwera, Yaareeba n'ensi, naayema omu iguru, Ngu ahurire okutsinda kw'embohe, Akomorore abacwereirwe orubanja rw'okufa; Ngu abantu bagambe omuri Saayuuni eiziina rya MUKAMA. N'okuhimbisibwa kwe omuri Yerusaalemu, Abantu bateeraniire hamwe N'amahanga goona kuramya MUKAMA. Akatuubya amaani gangye nkiri rwagati. Yaacwa aha biro byangye. Naagira nti: Ai bambe Ruhanga wangye, otantwara nkiri ahagati y'ebiro byangye, Haza emyaka yaawe eba ey'obusiingye bwona. Okutaho omusingi gw'ensi iranaira, N'eiguru rikahangwa emikono yaawe. Ebyo biryahwaho, kwonka Iwe oryagumaho; Eego, ebyo byona biryakura nk'ekijwaro, Oryabihindura nk'omwenda, bihindukye okundi; Kwonka Iwe tohinduka, Kandi emyaka yaawe terihwaho; Abaana b'abairu baawe baryagumaho; Kandi oruzaaro rwabo ruryahambibwa omu maisho gaawe. Singiza MUKAMA, iwe magara gangye! Na byona ebiri omuriinye bisingize eiziina rye eririkwera! Singiza MUKAMA, iwe magara gangye, Kandi oteebwa ebirungi byona ebi yaakukoreire. Niwe asaasira eby'okutahikiirira byawe byona, Akakiza endwara zaawe zoona; Akacungura amagara gaawe, ngu garekye kuhwerekyerera, Akakujweka embabazi n'okusaasirwa nk'ekirunga; Akakuhaazya ebirungi, Ngu obutsigazi bwawe bugarukye busya nk'empungu. MUKAMA akora eby'okuhikiirira; Boona abarikubonabonesibwa abakorera eby'oburyo. Akamanyisa Musa emitwarize ye, N'Abaisraeli yaabooreka ebi yaakozire. MUKAMA n'omunyambabazi, kandi omusaasizi; Tarahika kuguubwa kubi, kureka agira okusaasira kwingi. Tariguma naahana obutoosha, N'obu kwakuba okuguma n'ekiniga ebiro byona. Tatugira nk'ebibi byaitu oku biri, N'obu kwakuba okutuzimuurira nk'okutahikiirira kwaitu oku kuri. Ahakuba nk'eiguru oku riri ahaiguru munonga okuruga ahansi, N'embabazi ezi agirira abarikumutiina nikwo ziri nyingi. Nk'oburugwa-izooba oku eri hare n'oburengyerwa-izooba, Nikwo atwaire atyo hare eby'okushiisha byaitu. Nka ishe w'abaana oku asaasira abaana be, Nikwo MUKAMA asaasira abarikumutiina; Ahakuba naamanya obuhangwa bwaitu, Naijuka ku turi omucuucu. Eby'omuntu, ebiro bye biri nk'obunyaatsi; Aba gye, nk'ekirabyo ky'omu ishwa; Ahakuba omuyaga ku gukihuuha, kihwaho, Omwanya gwakyo gutsigara gutakikimanya. Kwonka embabazi za MUKAMA ziguma aha barikumutiina okwiha iranaira, okuhitsya obusingye bwona, N'okuhikiirira kwe kuhika aha baijukuru. Aha barinda endagaano ye, Bakaijuka ebiragiro bye, bakabyorobera. MUKAMA akahamya ekitebe kye eky'obukama omu iguru, N'obukama bwe butegyeka byona. Musingize MUKAMA, imwe baamaraika be, Imwe amamanzi g'amaani, abarikukora ebi yaaragiire, mukahurira eiraka ry'ekigambo kye. Musingize MUKAMA, iwme amahe ge goona, Abaheereza be abakora ebi akunda. Musingize MUKAMA, imwe emirimo ye yoona omu myanya yoona ei arikutegyeka. Singiza MUKAMA, iwe magara gangye! Singiza MUKAMA, iwe magara gangye! Ai MUKAMA Ruhanga wangye, ori mukuru munonga; Ojwaire ekitiinisa n'obukuru. Ojwara okumurinkana nk'ekijwaro; Okabamba eiguru nk'eihema. Waataho enyomyo z'ekishengye kyawe omu maizi; Ebicu waabigira ekigaari kyawe, Noogyenda aha mapapa g'omuyaga. Emiyaga ogigira entumwa zaawe, N'abaheereza baawe baba omuriro ogurikwaka. Okata ensi aha misingi yaayo, Ngu etaritengyetsibwa ebiro byona. Waagishweka enyanja nk'ekijwaro; amaizi gaashweka enshozi. Ku waagakabukiire, gaahunga; ahabw'eiraka ry'okuhinda kwawe, gairukira kimwe. Enshozi zimuka, empanga zaagaruka ahansi Omu mwanya ogu waaziteekateekyeire. Waataho emyatano ei gatashemereire kurenga, Ngu gatagaruka kushweka ensi. Ku oragiira, enshuro zifumuka omu mpanga; Emigyera ehimintika ahagati y'ebibungo; Enywaisa enyamaishwa zoona; Kandi enturegye zihweraho eiriho. Aha rubaju rwayo enyonyi n'amahungu niho byarika, Bikeeshongorera omu mataagi g'ebiti. Ogwisiza ebibungo enjura, neeruga omu iguru, Ensi ehaaga ebyana by'omurimo gwawe. Omereza ente obunyaatsi, N'abantu obaha eby'okubyara, Ngu babone kwiha eby'okurya omu itaka, Na viinyo ey'okugwisa gye emitima yaabo, N'amajuta g'okuyagayagisa ahamaisho gaabo, N'eby'okurya by'okugumya emitima yaabo. Emiti ya MUKAMA ehaagire amaizi, Emyereezi ya Lebanooni ei yaabyaire. Omuriyo nimwo enyonyi zaarika, Oruyongoyongo rwine enju yaarwo omu miberooshi. omu nshozi ndaingwa enzaza nimwo ziba, N'enkiri n'obweshereko bw'endirira. Okataho okwezi kumanyisa obunaku, N'eizooba rimanya obunaku obu rirengyeraho. Oreeta omwirima, kiba ekiro; Enyamaishwa zoona ez'omu ihamba zibona kushohora nizishooba. Ebitsigazi by'entare biboorogyera eki biraarye, Nibisherura eby'okurya byabyo ahari Ruhanga. Eizooba ku rirasha, zigyenda, Zibyama omu maaya gaazo. Abantu bashohora, baza aha mirimo yaabo, Basiiba nibafa kubi okuhitsya omu mwabazyo. Ai MUKAMA, emirimo yaawe ka n'ey'emiringo mingi! Ebyo byona okabikoresa obwengye. N'ensi eijwire ebihangirwe byawe. Reeba, eriya nyanja ndaingwa kandi empango, Ebamu ebintu ebitarikubarwa, Ebiine amagara ebikye n'ebihango. Nimwo emeeri ziraba, Na Leviasaani ei waahangire kuguma neezaniramu. Ebyo byona bikuhanga amaisho Ngu obigaburire omu bunaku bwabyo. Ebi obiha, nibyo bitorotoora; Ku oshashaanura engaro zaawe, biiguta ebirungi. Ku obiima amaisho, bishoberwa; Ku obiihamu omwitsyo, bifa. Bigaruka omu mucuucu omu byarugire. Ku oyohereza Omwoyo waawe, bihangwa, Ohindura eitaka, rigaruka riba risya. Ekitiinisa kya MUKAMA kigumeho ebiro byona, Mukama ashemerererwa emirimo ye, Oreeba ensi ekatetema, Akikora aha nshozi, zikacumba omwika. Ndayeshongorera MUKAMA, nkiri ohuriire, Nyeshongorere Ruhanga wangye, nkiriho. Okuteekateeka kwangye kugume kumugwise gye; Ahakuba nshemerererwa omuri MUKAMA. K'abasiisi bahwerekyerezibwe, barugye omu nsi, N'ababi batarirangwa omu nsi. Singiza MUKAMA iwe magara gangye! Haleluya. Musiime MUKAMA, murangaane eiziina rye, Mumanyise ebi yaakozire omu mahanga. Mumweshongorere, mweshongore eby'okumuhimbisa, Mugambire abantu eby'emirimo ye yoona ey'okutangaaza. Mwesiime ahabw'eiziina rye eririkwera, Emitima y'abarikusherura MUKAMA eshemererwa. Musherure MUKAMA n'amaani ge, Mwetengye okuguma omu maisho ge obutoosha. Mwijukye emirimo ye ey'okutangaaza, N'ebitakareebwaga ebi yaakozire, n'emanja ezi yaacwire, Imwe ab'oruzaaro rw'omwiru we Abrahamu, Abaana ba Yakobo, abu yaatooraine. Niwe MUKAMA Ruhanga waitu, Emicwere ye eri omu nsi yoona. Aijuka endagaano ye ebiro byona, Ekigambo eki yaaragiire ab'obusingye rukumi, Niyo ndagaano ei yaaragaine na Abrahamu, Ei yaarahiire naaraganisa Isaaka, Akagihamiza Yakobo kuba ekiragiro, Na Israeli okuba endagaano etarihwaho, Naagira ati: Niiwe ndiha ensi ya Kanaani, Kuba omugabo gw'obuhunguzi bwanyu. Obu baabaire bakiri bakye, Eego bakye munonga kandi abashuhuuki omu nsi egyo, Nibazengyerera omu mahanga agatari gamwe, Okuruga omu bugabe bumwe okuza omu bundi, Taraikiriize muntu weean kubakora kubi; Akateisa abagabe ahabwabo, Naagira ati: Mutakora aha bu naashukireho amajuta, N'obu kwakuba okukora kubi baanabi bangye. Obu yaayeta enjara, ekateera ensi egyo, Akahendera kimwe enkoni ei baabaire beesigire, nibyo by'okurya byabo. Akashangwa yaatumire omuntu kubabandizayo, Niwe Yosefu owaaguzirwe kuba omuhuuku. Ebigyere bye baabisaasa n'emihama, Baamubohesa enjegyere z'ebyoma. Ekigambo kya MUKAMA kikaguma nikimugyeza, Okuhitsya obu eki yaagambire kyabaireho. Omugabe yaatuma, baamubohoorora, omutegyeki w'amahanga yaamurekura; Yaamuhindura omukuru w'eka ye, Kandi omutegyeki w'ebintu bye byona, Okuboha abanyiginya be nk'oku arikwenda, N'okwegyesa abakuru be obwengye. Bwanyima Israeli yaija omuri Misiri Yakobo yaashuhuukira omu nsi ya Haamu. MUKAMA yaakanyisa abantu be munonga, Yaabahindura ab'amaani okukira abazigu baabo. Yaahihdura emitima yaabo kwanga abantu be, N'okugira obwengye bw'okutwaza kubi abairu be. Yaatuma Musa omwiru we, Na Arooni ou yaatooraine; Baakora obumanyiso bwe omuribo, N'eby'okutangaaza omu nsi ya Haamu. Yaareeta omwirima, gwashweka ensi; 1Ngu barekye kugomera ekigambo kye. Yaahindura amaizi gaabo eshagama, Yaita eby'enyanja byabo. Ensi yaabo yaijura ebikyere, Byaza n'omu bishengye by'abagabe baabo. Yaaragiira, haija emizinga y'eshohera, Enda zaanyiga omu nsi yaabo yoona. Omu mwanya gw'enjura yaabagwisiza orubaare, N'emirabyo yaatyankana omu nsi yaabo. Yaateera emizaabibu yaabo n'emitiini yaabo, Yaahendagura ebiti by'omu nsi yaabo. Yaagamba, enzigye zaateera, Na kanyananga nyingi munonga, Byarya ebimezire byona omu nsi yaabo, N'emyaka ey'omu misiri yaabo. Kandi yaateera emijigaijo yoona ey'omu nsi yaabo, Abaana b'amaani gaabo ag'okubanza. Bwanyima yaiha Abasraeli omu nsi egyo, baine efeeza n'ezaabu; Tihariho n'omwe aharibo owaabaire ataine maani. Ku baarugiremu, Abanyamisiri baashemererwa, Ahabw'okuba bakaba baine obwoba ahabwabo. Yaashashaanura ekicu ky'okubasangira, Yaataho n'omuriro gw'okubamurikira nyekiro. Baashaba, yaareeta endahi, Yaabahaazya eby'okurya by'omu iguru. Yaayata orukiri, amaizi gaahimintika; Gaaraba omu myanya eyomire nk'emigyera; Ahakuba akaijuka ekigambo kye ekirikwera, Na Abrahamu omwiru we. Yaihayo abantu be n'okushemererwa, Abu yaatooraine baija nibeeshongora. Yaabaha ensi z'abanyamahanga, Baahungura ebi abanyamahanga baahendekyeire, Ngu babone kworobera ebiragiro bye n'okurinda ebi yaataireho. Haleluya. Haleluya; Musiime MUKAMA, ahabw'okuba ni murungi; Kandi embabazi ze n'ez'ebiro n'ebiro. N'oha owaakubaasa kugamba eby'amaani ebi MUKAMA yaakozire, Nari okumanyisa ebirikumuhimbisisa byona? Baine omugisha abarikukora eby'oburyo, Abakora eby'okuhikiirira buri kaanya. Onyijukye, ai MUKAMA, n'embabazi ezi ogirira abantu baawe; Ontaayaayire n'okujuna kwawe, Mbone kureeba okugogyeera kw'abu waatooraine, Nshemererwe ahabw'okwesiima kw'eihanga ryawe, Kandi nyehimbise hamwe n'ab'obuhunguzi bwawe. Itwe na baatatenkuriitwe tukashiisha, Twakora eby'okutahikiirira; twakora kubi. Baatatenkuriitwe tibareetegyereize by'okutangaaza ebi waakozire omuri Misri; Tibaraijukire by'embabazi bingi ebi waakozire, Kureka bakagomera Rukira-boona aha Nyanja erikutukura. Kwonka yaabajuna ahabw'eiziina rye, Ngu amanyise obushoboorozi bw'amaani ge. Yaakabukira egyo Nyanja erikutukura, yaayoma, Yaabarabya ahagati yaayo nk'abarikuraba omu bwerere; Yaabajuna omu mukono gw'ogwo owaabaire naabanga, Yaabaiha omu mikono y'abazigu baabo. Amaizi gaashweka ababisha baabo, Tihaatsigara n'omwe. Obwo baikiriza ebigambo bye, Baayeshongora eby'okumuhimbisa. Ku haahingwire akaanya kakye, baayebwa emirimo ye, Tibaategyereza naama ye kuhikiirizibwa; Kureka baagira okwetenga kwingi omu ihamba, Baagyereza Ruhanga ahatatuurwa bantu. Yaabaha ebi baamushabire, Kwonka omu magara gaabo yaabareetera okuhururuka. Baagirira Musa eihari omu nsiisira z'amahema, Na Arooni orikwera wa MUKAMA. Ensi yaayashama, yaamira Dasani, Yaashweka abantu ba Abiraamu; N'omuriro gwayaka omu mutwe gw'abo bantu, Endimi zaagwo zaayotsya ababi. Baakorera enyana omuri Horebu, Baaramya ekishushani ekiheesirwe. Okwo nikwo baahindwire ekitiinisa kya Ruhanga, Omu mwanya gwakyo bakatamu ekishushani ky'enimi erikurya obunyaatsi. Baayebwa Ruhanga Omujuni waabo, Owaakoreire ebikuru omuri Misri; Akakora eby'okutangaaza omu nsi ya Haamu, N'ebirikutiinisa aha Nyanja erikutukura. N'ahabw'ekyo yaabahayira ku arikwija kubahwerekyereza; Akaabaire yaabaherizeho, kuri Musa ou yaatooraine ataramwemereire mumaisho ahasheenyukire, Kutuubya ekiniga kye, ngu atakaabacwekyereza. Eego, baagaya ensi egyo erikukundwa; Tibaikiriza kigambo kye; Kureka baayetomboitera omu mahema gaabo, Tibaayorobera iraka rya MUKAMA. Nikyo yaabarahiriire, aimukize omukono gwe, Ku aribagwisa omu ihamba, Kandi ku aribingira oruzaaro rwabo omu mahanga, Bakataataanira omu nsi zaago. Bwanyima baakwatanisa na Baali-peori, Baarya ebitambirwe ahabw'abafiire. Okwo nikwo baamukwatsize ekiniga n'emicwe yaabo; Orufu rukabaijamu. Ahonaaho Finehaasi yaimuka, yaakora eky'okuhikiiriza ebiragiro, Orufu rwahwaho. Ekyo kyamubarirwa kuba okuhikiirira, Okuhitsya obusingye bwona obutarihwaho. Kandi baakwatsa MUKAMA ekiniga aha maizi ga Meriba, Kyareetera Musa okugwa omu kabi ahabwabo, Ahabw'okuba bakagomera Omwoyo wa Ruhanga; Ekyo kyareetera Musa okugamba ebitahikire. Tibarahwerekyereize mahanga, Nk'oku MUKAMA yaabaragiire; Kureka bakeejwanzya n'ago mahanga, Baayega kukora nkabo. Baaheereza ebishushan byabo ebirikuramibwa, Byabahindukira omutego. Kandi baahongyera baadaimoni abaana baabo, aboojo n'abaishiki, nk'ebitambo; Baasheesha eshagama y'abataine rubanja, Ey'abao boojo n'abaishiki baabo, Abu baahongyeire ebishushani ebyabaire nibiramibwa omuri Kanaani; Ensi yaasiisikara ahabw'okusheesha eshagama. Nikwo baasiisikaire batyo ahabw'emicwe yaabo, Bakahinduka abashambani omu bi baabaire nibakora. Nikyo ekiniga kya MUKAMA kyaiziire aha bantu be, Akatamirwa kimwe obuhunguzi bwe; Akabahayo omu mikono y'abanyamahanga; Abaabaire nibabanga bakabategyeka. Abazigu baabo baababonabonesa; Baabagomoora, baabategyeka omu bushoboorozi bwabo. Kaingi akaba abakiza; Kwonka bamugomera omu naama zaabo, N'okutahikiirira kwabo kubagarura ahansi. N'obu byabaire biba bityo, ku yaabaire ahurira okutaka kwabo, Ata omutima aha busaasi bwabo, Aijuka endagaano ye ahabwabo, Ayegarukamu, nk'embabazi ze nyingi oku ziri. Abareetera okusaasirwa abo boona, Abaabaire baba babanyagire. Otujune, ai MUKAMA Ruhanga waitu, Otutaaruure, otwihe omu mahanga, Tubone kusiima eiziina ryawe eririkwera, Twesiimire okuhimbisibwa kwawe. MUKAMA Ruhanga wa Israeli ahimbisibwe Okwiha ira ryona okuhitsya ebiro byona! Kandi abantu boona bagire bati: Amiina. Haleluya Yeimwe, musiime MUKAMA, ahabw'okuba ni murungi, Kandi embabazi ze n'ez'ebiro n'ebiro. Abacungwirwe MUKAMA bagire batyo, Abu yaacungwire, akabaiha omu mikono y'omuzigu, Akabataarura naabaiha omu nsi nyingi, Okuruga oburugwa-izooba, n'oburengyerwa-izooba, N'obukiizi-bwa-bumosho n'obwa-buryo. Bakazengyerera omu ihamba, Baabura omuhanda gw'okubahitsya omu rurembo rw'okutuuramu; Baagira enjara n'eirho, Emitima yaabo yaagwa enshazi. Bwanyima baatakira MUKAMA omu naku zaabo, Yaabaiha omu busaasi bwabo; Yaabahabura omuhanda ogugororokire, Ngu babone kuhika omu rurembo rw'okutuuramu. Kuri abantu basiima MUKAMA ahabw'embabazi ze, N'ahabw'eby'okutangaaza ebi akorera abantu! Ahabw'okuba ahaazya omutima gw'oine eiriho, Kandi oine enjara amwigutsa ebirungi. Abamwe bakaba bashutami omu mwirima n'omu kibinda ky'okufa, Babohirwe obusaasi n'ebyoma, Ahabw'okugomera ebigambo bya Ruhanga, N'okugaya enaama za Rukira-boona. Nikyo yainikiire emitima yaabo n'emirimo erikurusya; Bakagwa ahansi, bakabura kihwera. Bwanyima bakatakira MUKAMA omu naku zaabo, Akabakiza obusaasi bwabo. Akabaiha omu mwirima n'omu kibunda ky'okufa, akacwanyagura enjegyere zaabo. Kuri abantu basiima MUKAMA ahabw'embabazi ze, N'ahabw'eby'okutangaaza ebi akorera abantu! Ahakuba ahenda enyigi z'emiringa, Kandi atemamu kabiri empimbi z'ebyoma. Abashema bakabonabonesibwa ahabw'okushiisha kwabo N'ahabw'okutahikiirira kwabo; Amagara gaabo gaatamwa eby'okurya byona, Bairira haihi amarembo g'okufa. Bwanyima baatakira MUKAMA omu naku zaabo, Yaabaiha omu busaasi bwabo; Taayohereza ekigambo kye, yaabakiza, Yaabaiha omu kuhwerekyerera kwabo. Kuri abantu basiima MUKAMA ahabw'embabazi ze, N'ahabw'eby'okutangaaza ebi akorera abantu! Ka bahongye ebitambo by'okusiima, Bamanyisize omu kweshongora ebi yaakozire. Abarikuza aha nyanja omu meeri, Bakakorera emirimo yaabo omu mayanja, Nibo baareeba emirimo ya MUKAMA, N'eby'okutangaaza bye omuri ago maizi maingi. Ahakuba aragiira, eihunga ry'amaani riija, Riimutsya ebingonzi byayo. Batemba ahaiguru, bagaruka ahansi; Emitima yaabo eyaga ahabw'obusaasi; Bagyenda nibazonga oku n'oku, nibagwererana nk'omusinzi, Baburirwa kimwe obwengye. Bwanyima batakira MUKAMA omu naku zaabo, Abaiha omu busaasi bwabo; Acureeza eihunga, Rbingonzi byayo bituuza. Bwanyima bashemererwa ahabw'okutuuza; Kandi abahitsya aha nyambukiro ei baba nibeetenga. Kuri abantu basiima MUKAMA ahabw'embabazi ze, N'ahabw'eby'okutangaaza ebi akorera abantu! Ka bamuye ekitiinisa omu mutwe gw'abantu, Bamuhimbisize omu ishengyero ry'abakuru. Emigyera agihindura eihamba ry'omusheenyi, N'enshuro z'amaizi azihindura empaama; Kandi ensi erikweza agihindura eihamba ry'orwonyo ahabw'obubi bw'abagitwiremu. Kandi ahaindura eihamba ebiyanja by'amaizi, N'eitaka eryomire arifumuramu enshuro. Omwo nimwo atuuza abaine enjara, Ngu beeyombekyeremu orurembo rw'okutuuramu, Babibe embibo omu misiri, babyare emizaabibu, Beetungire emyaka eyezire munonga. Abaha omugisha, bakanya munonga; Kandi taikiriza nte zaabo kutuuba. Obundi ku batuuba, bagarurwa ahansi Ahabw'okubonabonesibwa n'enaku n'obusaasi, Areetera abakuru okugayirwa kimwe, Abazengyereza omu ihamba eritarimu kirari. Kwonka abakyene abatunguura, abaiha omu kubonabona, Abakanyisiza enganda nk'amasyo. Abahikiriire baryakireeba, beesiime; Okutahikiirira kwona kwigara akanwa. Oine obwengye weena ate omutima aha bigambo ebyo; Abantu bateekateekye ha mbabazi za MUKAMA. Omutima gwangye gugumire, ai Ruhanga. Ndyayeshongora; eego, ndyayeshongora eby'okuhimbisa n'obwengye bwangye. Musisiimukye, imwe enanga n'endingiri! Naanye ahabwangye niinyija kusisiimuka kare munonga. Ai MUKAMA, ndyakusiima omu bantu, Ndyayeshongora eby'okukuhimbisa omu mahanga. Ahakuba embabazi zaawe ni nyingi okukira eiguru, N'okwesigwa kwawe nikuhika omu bicu. Oteebwe ahaiguru okukira eiguru, ai Ruhanga, Ekitiinisa kyawe kibe ahaiguru y'ensi yoona. Ahabw'omukono gwawe ogwa buryo otuhe obusinguzi, otugarukyemu, Eihanga ryawe eririkukundwa ribone kukira abazigu. Ruhanga akeema omu Mwanya gwe ogurikwera, yaagira ati: Ndyabaganisa Shekemu n'okwesiima kuhango, Ngabe oruhanga rwa Sukoosi omu bicweka. Gileadi n'eyangye; na Manaase nayo n'eyangye; Efuraimu n'enkofiira y'okundinda; Yuda n'enkono yangye ey'obukama. Mobau n'ekinaabiro kyangye; Edomu niho nnaga enkaito yangye; Filistia niho nteerera akaari k'obusinguzi. N'oha orindeeta omu rurembo rw'orugo rugumire? Kandi orimpitsya Edomu n'oha? Ai Ruhanga, toratwangire? Ebi biro tokihurura na ngabo zaitu, ai Ruhanga. Otuhe emikono, turwanise ababisha baitu; Ahakuba okuhwera kw'abantu tikwine mugasho. Ahabw'amaani ga Ruhanga turyarwana mashaija; Ahakuba niwe ariribatiirira ababisha baitu. Ai Ruhanga ou ntuura nimpimbisa, oteetsiza, Ahakuba bakanyashamira n'akanwa k'obubi n'obugobya, Nibambeiherera. Bantangatangire n'ebigambo by'orwango, Nibandwanisiza busha. Okukunda oku ndikubakunda bakuzimwire okuba abazigu bangye; Kwonka nyowe nguma ninshaba. Batyo banzimuriire ebibi ahabw'ebirungi, Na rwango ahabw'okubakunda. Omutegyekyese omubi; Omuregi amwemerere aha rubaju rwa buryo. Ku araacwerwe orubanja, ashohore rumusingire; Okushaba kwe kuhindukye ekibi. Ebiro by'amagara ge bituube, Obureeberezi bwe butwarwe ondiijo. Abaana be babe efuuzi, N'omukazi we abe omufaakazi. Abaana be babe ebizengyerezi, basheegye; Babingwe omu matongo ahu baabaire batwire. Omwihuza anyagye byona ebi aine; Abanyamahanga banyagye ebi yaahendekyeire. Hatarigira owaamugirira embabazi, N'obu yaakuba ow'okusaasira efuuzi ze. Oruzaaro rwe rucwekyerezibwe; Omu busingye oburiija eiziina ryarwo ryebe. Okutahikiirira kwa baishenkuru kwijukwe MUKAMA, N'ekibi kya nyina kirekye kuragazibwa! Bigume omumaisho ga MUKAMA obutoosha, amareho okwijukwa kwabo omu nsi; Ahabw'okuba taraijukire kusaasira, Kureka akahiiga omukyene n'enshoberwa, N'ab'emitima ehendekire ngu abaite. Akakunda okukyeena; k'emikyeeno emuhikyeho; Tarashemerereirwe kushabira abandi omugisha; nkaahenwa ki gumuza hare. Akaba ajwara okukyeena nk'ekijwaro; Nkaahenwa ki kumuza omunda nk'amaizi, kandi nk'amajuta omu magufa ge. Kumuhindukira nk'omunagiro ogu ayehumbikire, N'omushumi ogu ayezirikisa obutoosha. Ebyo bibe nibyo byaba ebihembo by'abazigu bangye ebirikuruga ahari MUKAMA, N'abarikugamba kubi aha magara gangye. Kwonka Iwe RUHANGA Mukama wangye, ahabw'eiziina ryawe ongirire eby'embabazi; Onkize, ahabw'okuba okusaasira kwawe ni kurungi; Ahakuba ndi omukyene kandi enshoberwa; N'omutima gwangye guhutaire omunda yangye. Bingyendera kimwe, mpwaho nk'ekirengabazaana; Nkunkumurwa, naaagwa nk'oruzigye. Amaju gangye tigaine maani ahabw'okusiibakwo; Omubiri gwangye guhururukire ahabw'okubura ebishaju. Mpindukire ekirikugaywa aharibo; Ku barikundeeba, bazongoza emitwe yaabo. Mpwera, ai MUKAMA Ruhanga wangye; Onjune, nk'oku embabazi zaawe ziri, Babone kumanya ngu ebyo n'omukono gwawe; Niiwe obikozire, ai MUKAMA. Bo ka bakyeene, kwonka Iwe ohe omugisha; Ku baraimukye, bakwatwe enshoni; Kwonka omwiru waawe ashemererwe! Ababisha bangye bajwekwe okugaywa; Beehumbikye enshoni zaabo nk'omunagiro. Ndyasiima MUKAMA munonga n'akanwa kangye; Eego, ndyamuhimbisa omu iteeraniro rihango ry'abantu; Ahakuba ayemerera aha rubaju rwa buryo rw'enshoberwa, Okugikiza abarikugicwera orubanja rw'okufa. MUKAMA akagambira Mukama wangye ati: Shutama aha rubaju rwangye rwa buryo, Okuhitsya obu ndigira abazigu baawe akatebe k'ebigyere byawe. MUKAMA aryayohereza enkoni y'obushoboorozi bwawe, ari omuri Saayuuni; Otegyekye ahagati omu bazigu baawe. Abantu baawe baryayehayo beekundiire aha izooba eri origabiraho engabo, Abatsigazi baawe baije ah'ori nk'ekime, Bajwaire eby'obwecumi ebirikwera, baimukire kare omu kasheeshe. MUKAMA akarahira, kandi taryefuuza, naagira ati: Ori omunyamurwa w'ebiro byona omu muringo gwa Melikizedeki. Mukama ari aha rubaju rwawe rwa buryo; Aryacwanyagura abagabe aha izooba ry'ekiniga kye. Aryacwa emanja omu mahanga. Aryaijuza emyanya emitumbi, Ayatagurire emitwe y'engabo omu mwanya gugarami. Aryanywa aha kagyera k'omu muhanda; Nikyo kirimureetera kwimutsya omutwe. Haleluya. Ndyasiima MUKAMA n'omutima gwangye gwona, Omu ishengyero r'abahikiriire n'omu mutwe gwabo. Ebi MUKAMA akora ni bikuru, Abarikubishemerererwa babyetegyereza. Emirimo ye n'ey'ekitiinisa n'obukuru, Kandi obkuhikirira kwe n'okw'ebiro byona. Areetera emirimo ye ey'okutangaaza okwijukwa. MUKAMA n'ow'embabazi, kandi ow'okusaasira kwingi. Abarikumutiina abaha eby'okurya; Aryaguma naijuka endagaano ye. Akooreka abantu be ebi yaakozire oku biri bikuru, Obu yaabaha obuhunguzi bw'abanyamahanga. Ebi yaakozire n'emikono ye n'eby'okwesigwa kandi eby'oburyo; Ebiragiro bye byona bihamire. Bikateebwaho kuba eby'ebiro n'ebiro; Byaragiirwa omu mazima n'okuhikiirira. Akatwekyera abantu be eky'okubacungura; Yaataho endagaano ye kuba ey'ebiro byona; Eiziina rye niryera kandi n'ery'okutiinwa. Omu kutiina MUKAMA nimwo obwengye bukomooka; Boona abakugyenderamu baine okwetegyereza kurungi. Okuhimbisibwa kwe n'okw'ebiro byona. Haleluya. Aine omugisha omuntu orikutiina MUKAMA, Akashemerererwa munonga ebiragiro bye. Baijukuru be baryaba ab'amaani omu nsi; Oruzaaro rw'ohikiriire ruryaheebwa omugisha. Eitungo n'obutungi biryaba omu nju ye; Kandi okuhikiirira kwe kuryaba okw'ebiro n'ebiro. Ow'omutima ogugororokire ajwerwa omushana omu mwirima, Gujwera oine embabazi n'okusaasira kwingi kandi ohikiriire. Aine omugisha omuntu ogira obufura, akaguza abandi, akakora emiromo ye omu buryo buhikire; Ahakuba ohikiriire taritengyetsibwa, Aryaijukwa ebiro byona. Taritiinisibwa nkuru mbi; Omutima gwe guhamire nigwesiga MUKAMA. Omutima gwe guhamiire hamwe, taritiina, Okuhitsya obu arireeba ebi arikwetengyera abazigu be. Akagabisa obufura, yaagabira abooro; Okuhikiirira kwe nikugumaho ebiro byona; Eihembe rye riryatunguurwa n'ekitiinisa. Omubi aryakireeba, aguubwe kubi; Aryanena enshaya, ahwereho kimwe; Eki omubi ayetenga kiryabura. Haleluya! Imwe abairu ba MUKAMA, muhimbise, Muhimbise eiziina rya MUKAMA! Eiziina rya MUKAMA risiimwe Okwiha hati okuhitsya ebiro byona. Okuruga oburugwa-izooba okuhika oburengyerwa-izooba Eiziina rya MUKAMA rishemereire kuhimbisibwa. MUKAMA ari ahaiguru munonga, naakira amahanga goona, Ekitiinisa kye kyeshumba eiguru. N'oha orikushushan na MUKAMA Ruhanga waitu, Ou ekitebe kye kiri ahaiguru, Akeecureeza kureeba ebiri omu iguru n'eby'omu nsi? Atunguura omworo naamwiha omu mucuucu, Aimutsya enshoberwa naagiha omu rubungo, Ngu abashutamye n'abanyiginya, Abanyiginya b'abantu be. Omukazi engumba amugumya omu nju, Amuha okuzaara abaana n'okushemererwa. Haleluya! Israeli obu yaaruga Misri, Enju ya Yakobo obu yaaruga omu bantu b'orurimi orundi, Yuda akahinduka Omwanya gwe ogurikwera, Israeli yaahinduka obukama bwe. Enyanja ku yaakireebire, yaahunga, Yorudani yaagaruka enyima. Ebibungo bikateera kyamubambaigwa nk'empaya z'entaama, N'otubungo nk'abaana baazo. Iwe nyanja 'we, noohungira ki? Naiwe Yorudani, n'enki ekirikukugarura enyima? Naimwe ebibungo, okuguruka nk'empaya z'entaama, N'otubungo nk'abaagazi baazo? Iwe nsi 'we, tetema omu maisho ga MUKAMA, Omu maisho ga Ruhanga wa Yakobo, Owaahindwire orukiri ekiyanja ky'amaizi, N'amabaare agagumire akagafumuramu enshuro. Tiitwe tushemereire kuheebwa ekitiinisa, ai MUKAMA, Tiitwe, kureka eiziina ryawe, Ahabw'embabazi zaawe n'amazima gaawe. Ab'amahanga nibabuuriza ki bati: Ruhanga waabo arahi? Kwonka Ruhanga waitu ari omu iguru, Akora eki arikwenda kyona. Ebishushani ebi barikuramya n'efeeza n'ezaabu, Ebikozirwe emikono y'abantu. Bigira eminwa, kwonka tibigamba; Bigira amaisho, tibireeba; Bigira amatu, tibihurira; Bigira enyindo, tibikaga; Bigira engaro, tibikwata; Bigira ebigyere, tibigyenda; Kandi tibigambisa mimiro yaabyo. Ababikora babishusha; Kandi n'omuntu weena orikubyesiga nikwo aba. Iwe Israeli, yesigye MUKAMA! Niwe Muhwezi waabo, kandi Engabo yaabo. Imwe ab'enju ya Arooni, mwesigye MUKAMA! Niwe Muhwezi waabo kandi Engabo yaabo. Imwe abatiina MUKAMA, mumwesigye! Niwe Muhwezi waabo kandi Engabo yaabo. MUKAMA atwijukire, aryatuha omugisha; Aryaha enju ya Israeli omugisha, Aryaha enju ya Arooni omugisha; Aryaha omugisha boona abatiina MUKAMA, Abato n'abakuru. MUKAMA abakanyise, imwe n'abaana baanyu! MUKAMA owaahangire eiguru n'ensi abahe omugisha! Eiguru n'erya MUKAMA, Kwonka ensi akagiha abantu. Abafu tibahimbisa MUKAMA, N'obu baakuba abashuuma ahataine kateezo, Kwonka itwe turyahimbisa MUKAMA Okwiha hati n'okuhitsya ebiro byona. Haleluya! Ninkunda MUKAMA, ahakuba ahuriire Eiraka ryangye n'okweshengyereza kwangye. Ndyaguma nimmutakira nkiriho, Ahabw'okuba antegire okutu. Emitego ya rufu ekanzingazinga, N'obuhuruzi bw'okuzimu bwankwata; Naareeba enaku n'obusaasi. Ahonaaho naatakira eiziina rya MUKAMA, Nti: Ai MUKAMA, ninkweshengyereza, juna amagara gangye! MUKAMA n'ow'embabazi kandi ohikiriire; Buzimazima, Ruhanga waitu n'Omunyasaasi. MUKAMA arinda aboorobi; Ku naagarwirwe ahansi, yanjuna. Magara gangye, garuka omu buruhuukiro bwawe; Ahakuba MUKAMA akugiriire embabazi nyingi. Ahabw'okuba okakiza amagara gangye okufa, n'amaisho gangye okurira, Kandi waazibira ebigyere bwangye kuterera. Ndyaguma ngyendere omu maisho ga MUKAMA Omu sni y'abahuriire. Nkagumira omu kwikiriza kwangye, N'obu ndaabe naagizire nti: Nimbonabonesibwa munonga; Nkarahukiriza kugira nti: Abantu boona n'abanyabishuba. N'enki eki ndizimuurira MUKAMA Ahabw'ebirungi bye byona ebi yankoreire? Ndyayakiira ekikopo ky'okujunwa, Ntakire eiziina rya MUKAMA. Ndyahikiiriza ebi naahigire ahari MUKAMA, Ndi omu maisho g'abantu be boona. Okufa kw'abarikwera ba MUKAMA N'okw'obuguzi bwingi omu maisho ge. Ai MUKAMA, ndi omwiru waawe, Ndi omwiru waawe, omwana w'omuzaana waawe. Okomoroire ebibaire binkomire. Ndyakuhongyera ekitambo ky'okusiima, Ntakire eiziina rya MUKAMA. Ndyahikiiriza ebi naahigire ahari MUKAMA Omu maisho g'abantu be boona, Omu bikaari by'enju ya MUKAMA Ahagati yaawe, iwe Yerusaalemu. Haleluya! Muhimbise MUKAMA, imwe amahanga goona! Imwe abantu boona, muhe MUKAMA ekitiinisa; Ahakuba embabazi ze ahariitwe ni nyingi, Kandi obwesigwa bwa MUKAMA n'obw'ebiro byona. Haleluya! Nimusiime MUKAMA, ahabw'okuba ni murungi; Kandi embabazi ze n'ez'ebiro byona. Israeli agire ati: Embabazi ze n'ez'ebiro byona. Ab'enju ya Arooni bagire bati: Embabazi ze n'ez'ebiro byona. Abatiina MUKAMA bagire bati: Embabazi ze n'ez'ebiro byona. Ku naabaire ndi omu busaasi, nkatakira MUKAMA, MUKAMA yangarukamu, yanta omu mwanya gugarami. MUKAMA ari aha rubaju rwangye, tinditiina; Omuntu naabaasa kungira ata? MUKAMA ari aha rubaju rwangye kumpwera; N'ahabw'ekyo ndyareeba eki ndikwetengyera abarikuunyanga. Ni kirungi okwesiga MUKAMA Okukira okwesiga abantu; Ni kirungi okwesiga MUKAMA Okukira okwesiga abategyeki. Amahanga goona gantangatangire; Omu iziina rya MUKAMA ndyagahwerekyereza. Gantangatangire; buzima gantangatangire; Omu iziina rya MUKAMA ndyagahwerekyereza. Bampumbatsi nk'enjoki, Nibabuguma nk'omuriro gw'amahwa; Omu iziina rya MUKAMA ndyabahwerekyereza. Baanyohire kungwisa; Kwonka MUKAMA yampwera. MUKAMA niwe maani gangye n'ekyeshongoro kyangye; Kandi ahindukire okujunwa kwangye. Eiraka ry'okushemererwa ahabw'okujunwa Nirihurirwa omu mahema g'abahikiriire; Omukono gwa buryo gwa MUKAMA gukora eby'obumanzi. Omukono gwa buryo gwa MUKAMA gubangirwe; Omukono gwa buryo gwa MUKAMA gukora eby'obumanzi. Tindifa, kureka ndyagumaho, Mmanyise abantu ebi MUKAMA yaakozire. MUKAMA akampana munonga; Kwonka tarampaireyo hari rufu. Muunyigurire amarambo g'okuhikiirira, Ntaahemu, nsiime MUKAMA. Eri niryo irembo rya MUKAMA; Abahikiriire nibo baririrabamu. Ninkusiima, ahabw'okuba ongarukiremu, Waahinduka okujunwa kwangye. Eibaare eri abombeki baayangire, Niryo ryahindukire erikuru ery'obuhamizo bw'enju, Ekyo kikaruga ahari MUKAMA, Kandi n'eky'okutangaaza omu maisho gaitu. Eri niryo izooba eri MUKAMA yaataireho; Ka turishemerererwa, turyesiimireho. Ai MUKAMA, nitukweshengyereza, otujune; Ai MUKAMA, nitukweshengyereza, otuhe okuhitsya gye ebi turikukora. Orikwija omu iziina rya MUKAMA aine omugisha; Twabashabira omugisha turi omu nju ya MUKAMA. MUKAMA niwe Ruhanga, kandi atujwisza omushana. Mubohese ekitambo emigoye, mukitware aha mahembe g'eitambiro. Niiwe Ruhanga wangye, ninkusiima; Niiwe Ruhanga wangye, ninkuha ekitiinisa. Musiime MUKAMA, ahabw'okuba ni murungi; Kandi embabazi ze n'ez'ebiro n'ebiro. Baine omugisha abu emitwarize yaabo ehikire, Abagyendera omu kutegyekwa ebiragiro bya MUKAMA. Baine omugisha abarinda ebi yaahamize, Abamusherura n'omutima gwabo gwona, Kandi abatakora kibi kyona, Kureka abagyendera omu mihanda ye. Okatuha ebiragiro byawe, Ngu twezirikye kubyorobera. Nkaahenwa ki emitwarize yangye eba ehamire, Mbona kworobera ebi waataireho! Ku ndita omutima aha biragiro byawe byona, Tindikwatwa nshoni. Ndyakusiima n'omutima ogugororokire, Ku ndiba naayegire emicwere yaawe ey'oburyo. Ndyaguma ndinde ebi waataireho; Ai bambe, otantsigiraho kimwe. Omutsigazi aryashemeza ata omuhanda gwe? Aryagushemeza ahabw'okugurinda, nk'ekigambo kyawe oku kiri. Ninkusherura n'omutima gwangye gwona; Otandeka kuruga omu biragiro byawe, nkahaba. Ekigambo kyawe nkibiikire omu mutima gwangye, Ngu ndekye kukucumuraho. Ori ow'okusiimwa, ai MUKAMA; Onyegyese ebiragiro ebi waataireho. Nkagambira abantu n'eminwa yangye Emanja zoona ezi waacwire. Nyesiimira omuhanda gw'ebi waahamize, Nk'oku nyesiimira okugira eitungo ryona. Ndyateekateeka munonga aha kuhabura kwawe, Nte omutima gwangye aha mihanda yaawe. Ndyayesiimira ebiragiro ebi waataireho; N'ekigambo kyawe tindikyebwa. Ogirire omwiru waawe embabazi nyingi, mbone kuguma ndi ohuriire; Haza ngume nyorobere ekigambo kyawe. Humuura amaisho gangye, Mbone kureeba eby'okutangaaza eby'omu biragiro byawe. Omu nsi ndi empinguzi; Otanshereka ebiragiro byawe. Omutima gwangye gucwekire ahabw'okwetenga Ebi oragiira buri kaanya. Okahana ab'amaryo abakyeenirwe, Abarikuhaba okuruga omu biragiro byawe. Onyiheho okujunwa n'okugaywa; Ahabw'okuba ndinzire ebi waahamize. Abanyiginya n'obu baraabe baashutamire bakangiira omu naama, Kwonka omwiru waawe naija kuguma naateekateeka aha biragiro ebi waataireho. Ebi waahamize nibyo nshemerererwa, Kandi nibyo bimpa obwengye. Amagara gangye gakwataniire kimwe n'omucuucu; Ompimbuure, nk'ekigambo kyawe oku kiri. Ku naakugambiire eby'emihanda yangye, wangarukamu; Onyegyese ebiragiro ebi waataireho. Ommanyise omuhanda gw'ebi oyegyesa, Mbone kuguma ninteekateeaka aha by'okutangaaza ebi waakozire. Omutima gwangye niguyaga ahabw'obusaasi; Ongaruremu amaani, nk'ekigambo kyawe oku kiri. Onyiheho emitwarize y'ebishuba; Ahabw'embabazi zaawe onyegyese ebiragiro byawe. Nyihiremu omuhanda gw'obwesigwa; Emicwere yaawe ngitaire omu maisho gangye. Mpamiire aha bi waahamize; Ai MUKAMA, otankwatsa enshoni. Ku oriha omutima gwangye obusingye. Ndyaguma niinyiruka, ndi omu muhanda gw'ebiragiro byawe. Ai MUKAMA, onyegyese omuhanda gw'ebiragiro ebi waataireho; Ndyagugumamu okuhitsya aha muheru. Ompe okwetegyereza, mbone kworobera ebiragiro byawe, N'okubikwata n'omutima gwangye gwona. Ongyendese omu muhanda gw'ebiragiro byawe; Ahakuba nigwo nshemerererwamu. Okundise omutima gwangye ebi waahamize, Gurekye kuhugira omu kwetenga. Ohindure amaisho gangye, garekye kureeba ebitaine mugasho; Ompimbuure, ngyendere omu mihanda yaawe. Ohamize omwiru waawe ekigambo kyawe, Ekyaraganisiibwe abarikukutiina. Ompinguzeho ekijumo eki ndikutiina; Ahakuba emicwere yaawe ni mirungi. Reeba, ntuura niinyetenga ebi oyegyesa; Omu kuhikiirira kwawe ompe amagara. Embabazi zaawe zimpikyeho, ai MUKAMA, Nikwo kujuna kwawe, nk'ekigambo kyawe oku kiri; Mbone kugira eky'okugarukamu orikunjuma; Ahakuba nyesiga ekigambo kyawe. Kandi ekigambo ky'amazima otakiihira kimwe omu kanwa kangye; Ahakuba nyine amatsiko aha micwere yaawe; Nahabw'ekyo ndyaguma nyorobere ebiragiro byawe Ebiro n'ebiro. Kandi ndyaguma ngyende n'obusingye; Ahakuba nsherwire ebi oyegyesa. Ndyagambira omu maisho g'abagabe ebi waahamize, Kandi tindikwatwa nshoni. Ndyashemerererwa ebiragiro byawe, Ebi naakunzire. Ndyaha ekitiinisa ebiragiro byawe, ebi naakunzire; Kandi ndyaguma ninteekateeka aha biragiro ebi waataireho. Ijuka ekigambo eki waagambiire omwiru waawe, Eki wangiriizemu amatsiko. Ekyo nikyo kimpuumuza omutima omu kubonabona kwangye; Ahakuba ekigambo kyawe kingarwiremu amagara. Ab'amaryo bakanshekyerera munonga; Kwonka tinaateishuka kureka ebiragiro byawe. Ku nyijuka emicwere yaawe eya ira, ai MUKAMA, Ngarukwa omutima omunda. Ngira ekiniga kingi, Ahabw'ababi abarikureka ebiragiro byawe. Ebiragiro ebi waataireho bimbeereire ebyeshongoro Omu nju ei ncumbikiremu Ai MUKAMA, ntuura niinyijuka eiziina ryawe nyekiro, Kandi nyorobera ebiragiro byawe. Omugisha ogu nkagutunga Ahabw'okworobera ebi oyegyesa. Mukama niwe mugabo gwangye; Nkagira nti: Ndyayorobera ebigambo byawe. Ninkweshengyereza n'omutima gwangye gwona, ongirire embabazi; Onsaasire, nk'ekigambo kyawe oku kiri. Ku naateekateekire aha mihanda yangye, Naahindura ebigyere byangye kukuratira ebi waahamize; Naarahuka kworobera ebiragiro byawe, Tinaayeziringa. Emigoye y'ababi n'obu eraabe yanzingazingire, Kwonka tineebwaga biragiro byawe. Obutoosha nyimuka omu itumbi kukusiima Ahabw'emicwere yaawe ey'oburyo. Ndi mugyenzi wa boona abakutiina, Kandi n'abakwata ebi oyegyesa. Ai MUKAMA, ensi eijwire okusaasira kwawe; Onyegyese ebiragiro ebi waataireho. Otwarize gye omwiru waawe, Ai MUKAMA, nk'oku ekigambo kyawe kiri. Onyegyese okucwamu ekihikire, kandi n'okumanya; Ahakuba nyikirize ebiragiro byawe. Obu naabaire ntakabonabonesiibwe, nkahaba; Kwonka hati niinyorobera ekigambo kyawe. Ori murungi, kandi okora ebirungi; Onyegyese ebiragiro ebi waataireho. Ab'amaryo bancwereire ekishuba; Kwonka ndyakwata ebi oyegyesa n'omutima gwangye gwona. Omutima gwabo gugomokire n'ekirite; Kwonka nyowe nyesiimira ebiragiro byawe. Kikangasira okubonabonesibwa, Ngu mbone kwega ebiragiro ebi waataireho. Ebiragiro by'omu kanwa kangye nibimpitira Ebicweka rukumi eby'ezaabu n'efeeza. Engaro zaawe nizo zampangire, kandi nizo zambumbire; Ompe okwetegyereza, mbone kwega ebiragiro byawe. Abarikukutiina baryandeeba, bashemererwe; Ahabw'okuba ntuura nyine amatsiko aha kigambo kyawe. Ai MUKAMA, nimmanya ngu emicwere yaawe n'ey'oburyo, Kandi ngu okambonabonesa omu bwesigwa. Ninkweshengyereza embabazi zaawe ezitahinduka zibe ez'okumpuumuza omutima, Nk'ekigambo eki waagambiire omwiru waawe oku kiri. Embabazi zaawe zimpikyeho, mbone kugama ndi ohuriire; Ahakuba ebiragiro byawe nibyo nshemerererwa. Ab'amaryo bakwatwe enshoni, ahabw'okunteerera ahansi busha, Kwonka nyowe ndyaguma nteekateekye aha kuhabura kwawe. Abarikukutiina bampindukire, Babone kumanya ebi waahamize. Omutima gwangye gube oguhikire omu biragiro ebi waataireho, Ndekye kukwatwa enshoni. Amagara gangye gagwire enshazi ahabw'okwetenga okujuna kwawe; Kandi ekigambo kyawe nikyo nyineho amatsiko. Amaisho gampotokire ahabw'okutegyereza ekigambo kyawe, Nimbuuza nti: Oryampuumuza ryari omutima? Ahakuba mpindukire nk'efurebe ehanikire omu mwika; Kwonka tinkeebwaga biragiro ebi waataireho. Omwiru waawe aryahitsya hi okugumisiriza? Oryacwa ryari orubanja rw'abarikumpiiga? Ab'amaryo abatoorobera biragiro byawe, Bandimiire obusya. Ebiragiro byawe byona n'eby'okwesigwa; Nibampiigira busha; ompe emikono. Bari haihi kuunyiha omu nsi; Kwonka tinkarekire bi oyegyesa. Mpimbuura, nk'embabazi zaawe nyingi oku ziri; Mbone kworobera ebi akanwa kaawe kahamize. Ai MUKAMA, ekigambo kyawe kihamire omu iguru ebiro byona. Okwesigwa kwawe kugumaho okuhitsya obusingye bwona; Okataho ensi, yaahamira kimwe. Bikiriho n'eri izooba nk'oku waaragiire; Ahakuba ebintu byona biba abairu baawe. Kuri ntarashemerereirwe biragiro byawe, Nkaahwerekyerereire omu kubonabona kwangye. Tindyebwa bi oyegyesa; Ahabw'okuba nibyo ompeereiremu amagara. Ndi owaawe; onjune; Ahakuba nsherwire ebi oyegyesa. Ababi bangwereire kuunyita; Kwonka niinyija kuteekateeka aha bi waahamize. Ndeebire ngu ebihikire byona biine obugarukiro; Kwonka ebiragiro byawe nibihika hare munonga. Eshi nkunda ebiragiro byawe! Nibyo nsiiba ninteekateekaho eizooba ryona. Ebi oragiira bimpa obwengye oburikukira obw'abazigu bangye; Ahakuba biguma naanye obutoosha. Nyine okwetegyereza okurikweshumba okw'abarikuunyegyesa boona; Ahakuba ebi waahamize nibyo ntuura ninteekateekaho. Niinyetegyereza okukira abagurusi, Ahakuba nyorobera ebi oyegyesa. Nzibira ebigyere byangye kutoora omuhanda gwona omubi, Ngu mbone kworobera ekigambo kyawe. Tinkateishukaga micwere yaawe; Ahakuba niiwe onyegyesa. Ebigambo byawe ka nibinnurira, Nibinnurira munonga okukira obwoki! Ebi oyegyesa bimpa okwetegyereza; Nikyo nyangira omuhanda gwona ogw'ebishuba. Ekigambo kyawe n'etabaaza emurika ebigyere byangye, N'omushana ogujwera omuhanda gwangye. Nkarahira endahiro, kandi naagihamya, Nti: Ndyayorobera emicwere yaawe ey'oburyo. Nimbonabona munonga; Mpimbuura nk'ekigambo kyawe oku kiri, ai MUKAMA. Ninweshengyereza, oyakiire empongano zangye ez'okuhimbisa, Kandi onyegyese emicwere yaawe, ai MUKAMA. Amagara gangye gari omu kabi obutoosha, Kwonka tinkeebwaga biragiro byawe. Ababi bantegire omutego, Kwonka tinkahabaga kuruga omu bi oyegyesa. Ebi waahamize nibwo buhunguzi bwangye ebiro byona; Buzima nibyo omutima gwangye gushemerererwa. Ntaire omutima gwangye aha kuhitsya ebiragiro byawe ebi waataireho Ebiro byona okuhitsya aha muheru. Nyanga abantu b'emitima ebiri; Kwonka ebiragiro byawe nibyo nkunda. Niiwe bweshereko bwangye, kandi engabo yangye; Nyesiga ekigambo kyawe. Imwe nkozi z'ebibi 'mwe, mundugyeho, Mbone kworobera ebiragiro bya Ruhanga wangye. Onkwatirire, mbone kugumaho, nk'okuraganisa kwawe oku kuri, Ndekye kukwatirwa enshoni amatsiko gangye. Ondamire, mbone kugira obusingye, N'okuguma ninta omutima aha biragiro bi waataireho. Ogaya abahaba okuruga omu biragiro byawe; Buzima, obwengye bwabo n'obwa busha. Omaraho ababi boona ab'ensi nk'enkamba; Nikyo nkundira ebi waahamize. Omubiri gwangye nigutetema ahabw'okukutiina; Kandi n'emicwere yaawe ningitiina. Nkozire eby'oburyo n'ebya'amazima; Otandekyera abarikuunyita kubi. Oyemererere omwiru waawe ahabw'oburungi; Ab'amaryo barekye kuunyita kubi. Amaisho gangye gahotokire ahabw'okutegyereza okujuna kwawe, N'ahabw'ekigambo kyawe eky'okuhikiirira. Otwaze omwiru waawe, nk'oku embabazi zaawe ziri. Kandi onyegyese ebiragiro ebi waataireho. Ndi omwiru waawe, ompe okwetegyereza, Mbone kumanya ebi waahamize. Obunaku bwa MUKAMA obw'okukoreramu bwahika; Ahakuba ebiragiro byawe babihindwire busha. Nikyo ndikukundira ebiragiro byawe Okukira ezaabu, n'obu yaakuba ezaabu enungi munonga. Nikyo nteekateekyera ngu ebi oyegyesa aha bintu byona bihikire; Kandi nyanga omuhanga gwona ogw'ebishuba. Ebi waahamize n'eby'okutangaaza; Nikyo kireetera omutima gwangye kubyorobera. Ebigambo byawe, ku bishuuruurwa, bireeta omushana; Biha aboorobi okwetegyereza. Nkaashamya akanwa kangye, nyine ekyaka, Ahabw'okwetenga munonga ebiragiro byawe. Ompindukire, ongirire embabazi; Nk'oku ozigirira abakunda eiziina ryawe. Oshoronzye ebigyere byangye omu kigambo kyawe; Otaikiriza okutahikiirira kwona kuntegyeka. Oncungure, ndekye kwitwa kubi abantu; Mbone kworobera ebi oyegyesa. Oyakize omwiru waawe omushana gw'amaisho gaawe, Onyegyese ebiragiro ebi waataireho. Amaisho gangye gahimintika obutoosha emigyera y'amaizi, Ahabw'abntu kutoorobera biragiro byawe. Ai MUKAMA, ori ohikiriire; Kandi emicwere yaawe n'ey'oburyo. Okataho ebi waahamize omu kuhikiirira N'omu bwesigwa buzima. Obweziriki bwangye bummazireho, Ahakuba ababisha bangye beebirwe ebigambo byawe. Ekigambo kyawe kishemeire munonga; Nikyo omwiru waawe akikundira. Tiinyine ku ndi, nibangaya; Kwonka tinkeebwaga bi oyegyesa. Okuhikiirira kwawe n'okw'ebiro n'ebiro; Kandi ebiragiro byawe n'amazima. Enaku n'obusaasi binkwatsire; Kwonka ebiragiro byawe nibyo nshemerererwa. Ebi waahamzie bituura bihikiriire ebiro byona; Ompe okwetegyereza, mbone kuguma ndi ohuriire. Ai MUKAMA, ninkutakira n'omutima gwangye gwona; Ongarukyemu, mbone kworobera ebiragiro ebi waataireho. Ninkutakira; njuna; Mbone kworobera ebi waahamize. Nyimuka omushekye gutakajugutsire kukutakira, Ntaire amatsiko aha bigambo byawe. Ku nsisiimuka, amaisho gangye gaguma nigareeba, obunaku bw'okusisiimuka nyekiro butakahikire, Ngu mbone kuguma ninteekateeka aha kigambo kyawe. Hurira eiraka ryangye, nk'embabazi zaawe ezitahinduka oku ziri; Ompimbuure, ai MUKAMA, nk'oku emicwere yaawe eri. Abarikumpiiga ahabw'eitima nibaanyirira haihi; Ebiragiro byawe bibari hare. Kwonka Iwe ai MUKAMA, ori haihi; Ebiragiro byawe byona n'amazima. Kandi mmazire omwanya muhango nimmanyira aha bi waahamize, Ku waabitaireho kugumaho ebiro byona. Teekateeka aha kubonabona kwangye, onjune; Ahakuba tiinyebwa biragiro byawe. Ontonganire, kandi oncungure; Ompimbuure, nk'ekigambo kyawe oku kiri. Ababi okujunwa kubari hare; Ahakuba tabata mutima ha biragiro ebi waataireho. Ai MUKAMA, embabazi zaawe ni nyingi; Ompimbuure, nk'emicwere yaawe ey'oburyo oku eri. Abarikumpiiga n'abazigu bangye ni baingi; Kwonka tinkateishukaga kureka ebi waahamize. Nkareeba abarikukora eby'obugobya, bantama; Ahakuba tiboorobera biragiro byawe. Teekateeka oku nkunda ebi oyegyesa; Ompimbuure, ai MUKAMA, nk'embabazi zaawe ezitahinduka oku ziri. Okutwarira hamwe ekigambo kyawe kyona gaba amazima; Emicwere yaawe yoona ey'oburyo egumaho ebiro byona. Abanyiginya bampiigira busha; Kwonka ebigmabo byawe bikwatsa omutima gwangye obwoba. Nshemerererwa ekigambo kyawe, Nk'owaagwa aha minyago mingi. Nyanga ebishuba, kandi mbinuga; Kwonka ebiragiro byawe mbikunda. Buri izooba nkuhimbisa emirundi mushanju, Ahabw'emicwere yaawe y'oburyo. Abakunda ebiragiro byawe baine obusingye bwingi; Tihariho kirikubaasa kubateeza entsibo. Ai MUKAMA, ntegyereize okujuna kwawe; Kandi nkora ebi oragiira. Omutima gwangye gworobera ebi waahamize; Obutoosha nyorobera ebi oyegyesa n'ebi waahamize; Ahakuba emitwarize yangye yoona eri omu maisho gaawe. Ai MUKAMA, ikiriza okutaka kwangye kukuhikyeho; Ompe okwetegyereza, nk'ekigambo kyawe oku kiri. Okweshengyereza kwangye kuhikye omu maisho gaawe; Onkize nk'ekigambo kyawe oku kiri. Eminwa yangye eryagamba eby'okuhimbisa; Ahakuba onyegyesa ebiragiro ebi waataireho. Orurimi rwangye ruryayeshongora eby'ekigambo kyawe; Ahakuba ebiragiro byawe byona bihikire. Omukono gwawe gugume gweteekateekire kumpwera; Ahakuba nkatoorana ebi oyegyesa. Ntuura niinyetenga munonga okujuna kwawe, ai MUKAMA; Kandi ebiragiro byawe nibyo nshemerererwa. Ondekye ngume ndi ohuriire, mbone kukuhimbisa; Emicwere yaawe ey'oburyo empwere. Mpabire nk'entaama ebuzire; sherura omwiru waawe; Ahakuba tiinyebwa biragiro byawe. Omu busaasi bwangye nkatakira MUKAMA, yangarukamu. Ai MUKAMA, kiza amagara gangye eminwa erikubeiha, N'orurimi orurikugobya. Iwe rurimi orurikugobya 'we, baryakuha ki, Kandi baryakukorera ki ekindi? Emyambi y'obwogi y'amamanzi, N'amakara g'omushasha. Ka ndeebire enaku ahabw'okushuhuukira Mesheki, N'okutuura omu mahema ga Kedari. Mmazire omwanya muhango, Ntwire n'abarikwanga obusingye. Nyowe eki nkunda n'obusingye; Kwonka ku ngamba, bo baimutsya orugamba. Nyimutsye amaisho gangye aha bibungo? Okuhwerwa kwangye kuruga hi? Okuhwera kwangye kuruga ahari MUKAMA, Owaahangire eiguru n'ensi. Tariikiriza kigyere kyawe kutsimbuka; Orikukurinda tarihungira. Reeba, Orikurinda Israeli taruhingira, n'obu kwakuba okugwejegyera. MUKAMA niwe Murinzi waawe, MUKAMA niwe ky'okwesangira kyawe aha rubaju rwawe rwa buryo. Izooba tiririkuteera nyomushana, N'obu kwakuba okwezi nyekiro. MUKAMA aryakurinda akabi koona; Niwe aririnda amagara gaawe. MUKAMA aryakurinda omu magyenda n'amagaruka, Okwiha hati okuhitsya ebiro byona. Nkashemererwa ku bangambiire Ngu tugyende omu nju ya MUKAMA. Iwe Yerusaalemu, ebigyere byaitu Byemereire omu marembo gaawe, Iwe Yerusaalemu eyaayombekirwe Nk'orurembo orukwataine, Ei enganda ziinamuka, nizo nganda za MUKAMA, Kuba eky'okuhamya ahari Israeli, n'okusiima eiziina rya MUKAMA. Ahakuba niyo baataire ebitebe by'okucweraho emanja, Nibyo bitebe by'obugabe eby'enju ya Daudi. Mushabire Yerusaalemu obusingye; Abarikukukunda baryagogyera. Obusingye bugume omunda y'orugo rwawe, N'omu bikaari byawe habemu omugisha. Ahabwa beene waitu na bagyenzi bangye Ningira nti: Obusingye bugume omuriiwe! Ahabw'enju ya MUKAMA Ruhanga waitu Ndyateeraho kusherura oku ndaabaase kukukorera gye. Iwe oshutami omu iguru, Niiwe nyimukiza amaisho. Reeba, nk'oku abahuuku bahanga mukama waabo amaisho, N'abazaana nk'oku bagahanga mugore waabo, Naitwe nikwo tuhangiire MUKAMA Ruhanga waitu amaisho, Okuhitsya obu aritugirira embabazi. Otugirire embabazi, ai MUKAMA, otugirire embabazi, Ahakuba barengyesereize kutugaya. Amagara gaitu gatamiirwe kimwe okuteererwa enaku abagaramisiriize, N'okugaywa ab'amaryo. MUKAMA ku araabe yaabaire atari ha rubaju rwaitu, Israeli naakigambe hati mbwenu- MUKAMA kuri yaabaire atari ha rubaju rwaitu, Obu abantu baimuka kuturwanisa, Obwo bakaatumizire tuhuriire, Obu ekiniga kyatwakaho nk'omuriro; Obwo amaizi gakaatutwariire kimwe, Omugyera ogurikuhimintika gushweka amagara gaitu; N'amaizi agarikutabanguka gashweka amagara gaitu. MUKAMA asiimwe, otaratuhaireyo Kuba omuhiigo gw'okutaagataagurwa amaino gaabo. Amagara gaitu gacwire, nk'oku enyonyi eruga omu mutego gw'abategi; Omutego gucwekire; naitwe twarugamu. Okuhwerwa kwaitu kuri omu iziina rya MUKAMA Owaahangire eiguru n'ensi. Abarikwesiga MUKAMA bari nk'orushozi Saayuuni, Orutarikubaasa kutengyetsibwa, kureka orutuura ruhamire ebiro byona. Nk'oku ebibungo byehinguririize abantu be Okwiha hati okuhitsya ebiro byona. Ahakuba enkoni y'obutegyeki bw'obubi Teriguma neetegyeka abahikiriire omu buhunguzi bwabo, Ngu abahikiriire batakaagorora emikono yaabo kukora kubi. Ai MUKAMA, abarungi obakorere ebirungi, N'abaine emitima egororokire. Kwonka abarikuteishuka, bakatoora emihanda yaabo ekiikami, MUKAMA aryabatwarirana n'enkozi z'ebibi. Obusingye bugume omuri Israeli! MUKAMA obu yaagarura aba Saayuuni abaanyagirwe, Obwo tukashusha nk'abarikuroota; 2 Akanwa kaitu kakaijura esheko, N'orurimi rwaitu rwayeshongora. Obwo ab'omu banyamahanga baagambirana bati: MUKAMA abakoreire ebikuru. Eego, MUKAMA atukoreire ebikuru; Nikyo tushemerereirwe. MUKAMA, itwe abaanyagirwe otugarure, Tube nk'emigyera ya Negebu! Abarikubiba nibarira, baryagyesha nibashemererwa. Orikugyenda naarira, naaza kubiba embibo, Aryagaruka n'okushemererwa, ayekoreire ebiba bye. MUKAMA ku aba atombekire nju, abombeki beeruhiza busha. MUKAMA ku aba atarinzire rurembo, omurinzi araara naareebera busha. Muhendekyera busha okwimuka kare, mukakyerererwa kubyama, Kandi mukarya eby'okurya ebi muhendekyeire; Haza ebyo abiha abu akunda, beegwejegyereire. Reeba, abaana n'obuhunguzi oburuga ahari MUKAMA, N'enda ezizaarwa n'ebiconco ebi agaba. Nk'oku emyambi eba omu mukono gw'emanzi, N'abaana b'omu butsigazi nikwo baba. Omuntu ou omutana gwe gwijwire gutyo ahiiriirwe. Abari nk'abo tibarikwatwa nshoni, Baba nibagamba n'abazigu baabo omu irembo. Aine omugisha omuntu weean orikutiina MUKAMA, Akagyendera omu mihanda ye. Oryaguma orye ebi emikono yaawe ehendekyeire; Oryayesiima, kandi ogire omugisha. Omukazi waawe aryaba nk'omuzaabibu ogurikwana Omu bishengye by'omu nju yaawe, N'abaana baawe nk'amataagi g'omuzeituuni Beehinguririize emeeza yaawe. Reeba, okwo nikwo omuntu orikutiina MUKAMA Ariheebwa omugisha. MUKAMA akuhe omugisha naayema omuri Saayuuni, Oreebe omugisha gwa Yerusaalemu ebiro byona eby'amagara gaawe. Eego, oreebe abaana b'abaana baawe! Obusingye bugume ahari Israeli. Bakambonabonesa kaingi okwiha omu butsigazi bwangye; Israeli abe nikwo yaagamba hati mbwenu; Bakambonabonesa kaingi okwiha omu butsigazi bwangye, Kwonka tibarambazise. Abahingi bakahinga aha mugongo gwangye; Baahateera emikura miraingwa. MUKAMA n'ohikiriire; Emigoye y'ababi agicwiremu kabiri. Boona abarikwanga Saayuuni Bakwatwe enshoni, bagarurwe enyima; Babe nk'obunyaatsi obumera aha mutwe gw'enju, Obwoma butakakuzire; Obu omugyesi ataijuza ngaro ze, N'obu yaakuba orikuboha enganda obu atijuza mikono ye; Kandi n'abahinguzi tibagira bati: Omugisha gwa MUKAMA gugume ahariimwe. Nitubashabira omugisha omu iziina rya MUKAMA. Ai MUKAMA, ninkutakira ndi hare okuzimu. Hurira eiraka ryangye, ai Mukama, Otegye amatu eiraka ry'okweshengyereza kwangye. MUKAMA, kuri noofa aha by'okutahikiirira, N'oha owaakubaasa kwemerera, ai MUKAMA? Kwonka ah'ori hariho okusaasirwa, Ngu obone kutiinwa. Nintegyereza MUKAMA; n'amagara gangye nigategyereza; Kandi n'amatsiko gangye gaba aha kigambo kye; Amagara gangye nigategyereza MUKAMA, Okukira oku abarinzi beetenga obusheeshe, Eego, okukira oku abarinzi beetenga obusheeshe. Iwe Israeli, ta amatsiko gaawe ahari MUKAMA, Ahakuba ahari MUKAMA hariho embabazi ezitahinduka; Kandi ahariwe hariho okucungurwa kwingi; Na mbwenu aryacungura Israeli, Amwiheho eby'okutahikiirira bye byona. Ai MUKAMA, omutima gwangye tigugira maryo, N'amaisho gangye tigeetenga by'ahaiguru, Kandi tiinyeta ha bikuru, n'obu byakuba eby'okutangaaza ebi ntarikubaasa. Buzimazima ncureize omutima gwangye, naaguhunamya, Nk'omwana ou nyina yaarembesereza, akamuha akabeere; Omutima gwangye guri nk'omwana owaarembeserezibwa. Iwe Israeli, ta amatsiko ahari MUKAMA, Okwiha hati okuhitsya ebiro byona. Ai MUKAMA, ijuka Daudi n'eby'okubonabona kwe byona; Oku yaarahiire ahari MUKAMA, Akahiga ahari Ruhanga wa Yakobo ow'obushoboorozi bwona; Naagira ati: Buzimazima tinditaaha hansi y'akanono k'enju yangye, N'obu kwakuba okutemba ekitabo kyangye, Tindihumiza maisho gangye kugwejegyera, N'obu kwakuba okuhungira, Okuhitsya obu nditungira MUKAMA omwanya, Ahu Ruhanga wa Yakobo ow'obushoboorozi bwona arituura. Reeba, tukakihiriraho Efuraata, Twakishana Kiryasi-yearimu. Nibagira bati: Ka tutaahe omu mahema ge; Turamize aha katebe k'ebigyere bye. Imuka, ai MUKAMA, oze omu buruhuukiro bwawe, Iwe hamwe n'eshanduukye y'Amaani gaawe. Abanyamurwa baawe bajware eby'okuhikiirira; N'abarikwera baawe bateere akaari k'okushemererwa. Ahabw'omwiru waawe Daudi, Otabinga owaawe owaashukirweho amajuta. MUKAMA akarahira Daudi omu mazima; tariita ndahiro; Naagira ati: Ndyayemeka omwe aha baana b'enda yaawe, Arye engoma yaawe. Abaana baawe ku baririnda endagaano yangye N'ebi naahamize, ebi ndibeegyesa, Abaana baabo nabo baryaguma aha ngoma yaawe ebiro byona. Ahakuba MUKAMA akeetooranira Saayuuni, Yaayenda ku eba omwanya gwe gw'okutuuramu; Naagira ati: Nibwo buruhuukiro bwangye obw'ebiro byona; Aha niho ndituura, ahakuba niho naayenzire. Buzimazima eby'okubagaburira ndyabiha omugisha mwingi, Mpaazye abooro baayo eby'okurya. Abanyamurwa baayo nabo ndyabajweka okujunwa, N'abarikwera baayo baryateera akaari k'okushemererwa. Aho niho ndifunduurira Daudi eihembe; Owangye ou naashukireho amajuta, nkamuteekateekyera etabaaza. Abazigu be ndyabajweka enshoni, Kwonka we ekirunga kye kiryamumurinkaniraho. Reeba, ku kiri kirungi kandi ekirikushemeza, Ab'eishe-emwe kutuura hamwe nibakwatanisa! Ni nk'amajuta g'obuguzi bwingi agaashukirwe aha mutwe gwa Arooni, Gakaitururukira omu bireju bye, Gakahika aha kitogi ky'ekijwaro kye, Nk'orume rwa Herumooni oruragarika aha bibungo bya Saayuuni; Ahakuba aho niho MUKAMA yaaragiire ngu hagire omugisha, Nigo magara ag'ebiro n'ebiro. Imwe abairu ba Mukama mwena, mumusiime, Abeemerera omu nju ye nibagirinda nyekiro. Mwimutsye emikono yaanyu, mugyorekire Omwanya ogurikwera, Kandi musiime MUKAMA. MUKAMA owaahangire eiguru n'ensi Akuhe omugisha naayema omuri Saayuuni. Haleluya! Muhimbise eiziina rya MUKAMA; Imwe abairu ba MUKAMA, mumuhimbise! Imwe abeemerera omu nju ya MUKAMA, Omu bikaari by'enju ya MUKAMA waitu! Haleluya, ahakuba ni murungi; Mweshongore eby'okuhimbisa eiziina rye, ahakuba nirishemeza. Ahabw'okuba MUKAMA akeetooranira Yakobo, Na Israeli okuba owe wenka. Nimmanya ngu MUKAMA ni mukuru, Kandi MUKAMA waitu naakira baaruhanga boona. Eki MUKAMA akunda kyona, akikora Omu iguru n'omu nsi n'omu nyanja n'omu myanya yoona eya hare okuzimu. Niwe aimutsya ebicu aha mbaju zoona ez'ensi; Akareeta emirabyo ahabw'enjura; Akashohoza omuyaga okuruga omu mabiikiro ge. Niwe yaateire emijigaijo ya Misri, Ey'abantu n'ey'enyamaishwa; Akareeta obumanyiso n'eby'okutangaaza omuriiwe, Misri, Ahari Faraho n'abairu be boona. Akateera amahanga maingi, Yaita abagabe b'amaani, Sihooni, omugabe w'Abaamori, na Ogi omugabe wa Bashani, N'amahanga goona aga Kanaani; Kandi yaagaba ensi yaabo kuba obuhunguzi, Obuhunguzi bwa Israeli abantu be. Eiziina ryawe, ai MUKAMA, rigumaho ebiro byona; Kandi ab'obusingye bwona baryaguma bakwijukye. Ahakuba MUKAMA aryacwera abantu be orubanja, Agirire abairu be embabazi. Ebishushani by'amahanga ebirikuramibwa n'efeeza n'ezaabu, Ebikozirwe emikono y'abantu; Bigira eminwa, kwonka tibigamba; Bigira amaisho, tibireeba; Bigira amatu, tibihurira; Kandi tibigira mwitsyo mu kanwa kaabyo. Ababikora baryashusha nkabyo, Kandi n'omuntu weena obyesiga. Imwe enju ya Israeli, siima MUKAMA! Iwe enju ya Arooni, siima MUKAMA! Iwe enju ya Leevi, siima MUKAMA! Naimwe abarikutiina MUKAMA, mumusiime! MUKAMA otuura omuri Yerusaalemu Ahimbisizibwe omuri Saayuuni. Haleluya! Musiime MUKAMA, ahakuba ni murungi; Kandi embabazi ze n'ez'ebiro byona. Musiime Ruhanga Nyamuhanga; Ahakuba embabazi ze n'ez'ebiro byona; Musiime Mukama w'abakama; Ahakuba embabazi ze n'ez'ebiro byona; Ogwo wenka akora eby'okutangaaza bikuru; Ahakuba embabazi ze n'ez'ebiro byona; Ogwo owaahangire eiguru n'obwengye; Ahakuba embabazi ze n'ez'ebiro byona; Ogwo owaayazire ensi ahaiguru y'amaizi; Ahakuba embabazi ze n'ez'ebiro byona; Ogwo owaahangire ebirikwaka ebikuru, Ahakuba embabazi ze n'ez'ebiro byona; Eizooba okutegyeka nyomushana, ahakuba embabazi ze n'ez'ebiro byona; Okwezi n'enyonyoozi okutegyeka nyekiro; Ahakuba embabazi ze n'ez'ebiro byona; Ogwo owaateire emijigaijo ya Misri, Ahakuba embabazi ze n'ez'ebiro byona; Akaiha Abaisraeli omuribo, Ahakuba embabazi ze n'ez'ebiro byona; N'engaro z'amaani n'omukono ogubangire, Ahakuba embabazi ze n'ez'ebiro byona; Ogwo owaacwiremu Enyanja erikutukura habiri, Ahakuba embabazi ze n'ez'ebiro byona; Akarabya Abaisraeli ahagati yaayo, Ahakuba embabazi ze n'ez'ebiro byona; Kwonka Faraho n'eihe rye akabacwekyererezamu, Ahakuba embabazi ze n'ez'ebiro byona; Ogwo owaayebembeire abantu be, akabarabya omu ihamba, Ahakuba embabazi ze n'ez'ebiro byona; Ogwo owaateire abagabe b'ekitiinisa, Ahakuba embabazi ze n'ez'ebiro byona; Akaita abagabe rugambwa, Ahakuba embabazi ze n'ez'ebiro byona; Sihooni omugabe w'Abaamori, Ahakuba embabazi ze n'ez'ebiro byona; Na Ogi omugabe wa Bashani, Ahakuba embabazi ze n'ez'ebiro byona; Akagaba ensi yaabo kuba obuhunguzi, Ahakuba embabazi ze n'ez'ebiro byona; Obuhunguzi bw'omwiru we Israeli, Ahakuba embabazi ze n'ez'ebiro byona; Ogwo owaatwijukire turi habi munonga, Ahakuba embabazi ze n'ez'ebiro byona; Akatukiza abazigu baitu, Ahakuba embabazi ze n'ez'ebiro byona; Ogwo oriisa ebiine omubiri byona, Ahakuba embabazi ze n'ez'ebiro byona; Musiime Ruhanga ow'omu iguru; Ahakuba embabazi ze n'ez'ebiro byona. Aha rubaju rw'emigyera ya Babulooni tukashutama, Twarira ahabw'okwijuka Saayuuni. Twahanika enanaga zaitu aha biti, Ebyabaire biri aha rubaju rw'ebyo migyera. Ahakuba abaatunyagire, aho niho baaturagiririire kweshongora, Kandi abaabaire nibatuboroozya, baaturagiira kusheka, Nibagira bati: Mutweshongorere ekyeshongoro kimwe aha bya Saayuuni. Nitubaasa tuta kweshongora ekyeshongoro kya MUKAMA Omu ihanga eritari ryaitu? Ku ndaakwebwe, iwe Yerusaalemu, Omukono gwangye gwa buryo gukookoote. Orurimi runyomere aha nkanka, Ku ndaabe ntakwijukire, Ntakunzire Yerusaalemu okukira ebirikunshemeza byona. Ai MUKAMA, ijuka eki Abanyedomu baakozire buri Aha izooba rya Yerusaalemu, obu baagira bati: Nimugisheenye, mugisheenye, muhikye aha misingi yaayo. Iwe Babulooni 'we, orikwija kuhwerekyerezibwa, Orikuzimuurira nk'ebi waatugiriire, ahiiriirwe! Orikwata abaana baawe abato, akabateera aha nkiri, Ahiiriirwe! Ndyakusiima n'omutima gangye gwona; Omu maisho ga baaruhanga ndyayeshongora eby'okukuhimbisa. Ndyaramua, mpindukire ei hekalu yaawe erikwera eri, Nsiime eiziina ryawe ahabw'embabazi zaawe ezitahinduka n'ahabw'amazima gaawe; Ahabw'okuba okaha ekigambo kyawe ekitiinisa okukira ebindi byona. Aha izooba eri naakutakiriireho, okangarukamu, Wangumya ahabw'okuha amagara gangye amaani. Abagabe boona ab'omu nsi baryakusingiza, ai MUKAMA; Ahakuba bahuriire ebigambo by'omu kanwa kaawe. Kandi baryayeshongora eby'emitwarize ya MUKAMA, ahakuba ekitiinisa kya MUKAMA ni kingi. Mumanye ngu MUKAMA, n'obu araabe ari ahaiguru munonga, Ata omutima aha bacureezi; Kwonka ab'amaryo abamanyira hare. N'obu ndaabe ningyenda enaku ziinyehinguririize, Kwonka oryarinda amagara gangye. Oryagorora omukono gwawe kurwanisa ekiniga ky'abazigu bangye, Kandi omukono gwawe gwa buryo guryankiza. MUKAMA aryahikiiriza byona ebi yanteekateekyeire; Embabazi zaawe, ai MUKAMA, n'ez'ebiro byona; Otareka ebi waayekoreire n'emikono yaawe. Ai MUKAMA, okancaaka, wammanya. Noomanya emishutamire yangye, n'emyimukire yangye, Omanyiire hare ebiteekateeko byangye. Orondoreza kimwe emigyendere yangye n'emibyamire yangye, Kandi noomanya emihanda yangye yoona; Ahakuba orurimi rwangye ku ruba rutakashohoize kigambo, Reeba MUKAMA, iwe oba waakimanyiire kimwe. Ondi omumaisho n'enyima, Kandi ontaireho omukono gwawe. Okumanya nk'okwo nikuntangaaza kurengyesereize; N'okw'ahaiguru munonga, tindikukubaasa. Ndyayetantarira hi Omwoyo waawe? Nari ndyahungira hi amaisho gaawe? Ku ndaatembe omu iguru, okwo niyo ori; Ku ndaatinde ekitabo kyangye Okuzimu, reeba nayo oriyo. Ku ndaagurukise amapapa g'akasheeshe, Naatuura aha muheru gw'enyanja, N'okwo nayo omukono gwawe guryanyebembera, Omukono gwawe gwa buryo gunkwate. Ku ndaagire nti: Buzima omwirima nigwija kunshweka, Kandi n'omushana oguunyehinguririize gube ekiro; Omwirima nagwo tigwine ki gukushereka; Ahakuba ekiro kihweza nka nyomushana; Omwirima n'omushana nikyo kimwe ahariiwe. Ahakuba niiwe waahangire ebicweka by'omunda yangye, Okanteeranira omu nda ya maawe. Ninkuhimbisa ahabw'okumpanga omu muringo gw'eihano kandi ogurikutangaaza; Ebi waakozire n'eby'okutangaaza, Kandi eby'omu mutima gwangye noobimanya gye buzima. Ekyemerero kyangye tikirakusherekirwe, Ibu naabaire nimpangirwa omu mubonano, Ninkorwa omu muringo ogutarikushobooroka omu myanya y'okuzimu ahansi y'ensi. Amaisho gaawe gakaba gandeebera omu nda, nkiri amaizi; Omu kitabo kyawe hahandiikirwemu ebiro byangye byona, Nk'oku byaragiirwe, hatakabaireho na kimwe. Ai Ruhanga, ebiteekateeko byawe ka n'eby'obuguzi bwingi ahariinye! Ku orikubiteeranira hamwe ni bingi. Ku naakubibara, bikaakira omusheenyi obwingi. Ku nsisiimuka, mba nkiri hamwe naiwe. Nkaahenwa ki, oita ababi, ai Ruhanga, Abakunda kusheesha eshagama bandugaho, Abakugambaho kubi, Abazigu baawe abarahirira busha eiziina ryawe. Ai MUKAMA, abakwanga timbanga? Tingwerwa kubi abaimuka kukurwanisa? Nimbangira kimwe buzima; Mbeeta abazigu bangye. Oncaakye, ai Ruhanga, omanye omutima gwangye; Ongyeze, omanye ebiteekateekateeko byangye; Oreebe omuriinye ku haraabe harimu emitwarize yoona emibi, Haza onyebembere omu muhanda ogw'ebiro n'ebiro. Ai MUKAMA, onkize abantu babi; Ondinde abanyamwaga, Abateekateeka enaama mbi omu mitima yaabo, Abeeteerana obutoosha kurwana. Bashongoire orurimi rwabo nk'enjoka, Omu minwa yaabo harimu obushegu bw'encwera. Ai MUKAMA, ondinde emikono y'ababi; Ondinde abanyamwaga, abahanwire kutega ebigyere byangye. Ab'amaryo bantegire omutego n'emigoye; Bategire ekigoye aha muhanda, Bantega orugogo. Naagira MUKAMA nti: Niiwe Ruhanga wangye; Tega amatu eiraka ry'okweshengyereza kwangye, ai MUKAMA. Ai RUHANGA, Mukama wangye, Omujuni wangye ow'amaani, Okakingira omutwe gwangye aha izooba ry'orugamba. Ai MUKAMA, otaikiriza kuha omubi ebi arikwetenga, Kandi otamukwatsa kugumizamu n'enaama ye embi, Arekye kwehimbisa. Abanyehinguririize nibeehimbisa; Eitima ry'eminwa yaabo ribamareho; Amakara agarikwaka gabagweho; Banagwe omu biina batarirugayo. Orikugambuura atarihama omu nsi; Ekibi kihiigye omunyamwaga, kimuhwerekyereze. Nimmanya ngu MUKAMA aryatonganira abarikubonabonesibwa, Arwanirire amazima g'abakyene. Buzimazima abahikiriire baryasiima eiziina ryawe; N'ab'emitima egororokire baryatuura ah'ori. Ai MUKAMA, rahuka kumpikaho; Ohurire eiraka ryangye, ku ndaakutakire! Okushaba kwangye kube nk'omugaju omu maisho gaawe, N'okwimutsya emikono yangye kube nk'ekitambo ky'omu mwabazyo. Ote omurinzi aha kanwa kangye, ai MUKAMA, Kandi ogume noorinda omuryango gw'eminwa yangye! Otaanyikiriza kuta omutima aha kintu kyona ekibi, Ndekye kuguma ninkora eby'okutahikiirira n'ekozi z'ebibi, N'obu kwakuba okurya aha by'okurya byazo ebinuzire. Omuntu murungi anteere nari ampane n'embabazi; Kwonka amajuta g'omubi gatarishukwa aha mutwe gwangye; Ahakuba obutoosha nshaba nindwanisa emicwe yaabo emibi. Ku bariheebwayo omu mikono y'abaribacwera orubanja, Obwo nibwo barimanya ngu ekigambo kya Ruhanga n'eky'amazima. Nk'oku omuhingi abanjura eitaka, akaritabira, Nikwo amagufa gaabo garinaganagwa gatyo aha munwa gw'Okuzimu. Kwonka niiwe ntaireho amaisho, ai MUKAMA Ruhanga; Niiwe nsheruramu obuhungiro; otantsiga ntaine kirinda! Ondinde omutego ogu bantegire, n'orugogo rw'enkozi z'ebibi. K'ababi bagwe omu migoye ei bategire, Haza nyowe nkire. Ntakira MUKAMA n'eiraka ryangye; Ngaruka mmweshengyereza naryo. Nshuka amaganya gangye omu maisho ge; Kandi mmworeka enaku zangye. Omwoyo gwangye ku gwagwire enshazi, Okamanya omuhanda gwangye. Omu muhanda ogu ndabamu, Nimwo bantegire omutego. Naareeba aha rubaju rwangye rwa buryo, Kwonka naashanga hatariho orikuunyetaho; Ntakiine h'okuhungira, hataine orikuntaho omutima. Naakutakira, MUKAMA wangye; naagira nti: Niiwe buhungiro bwangye, Kandi omugabo gwangye omu nsi y'abahuriire. Hurira okutaka kwangye; ahakuba ngarwirwe ahansi munonga. Onkize abarikumpiiga; ahakuba nibankiza amaani. Onyihe omu kihome, mbone kusiima eiziina ryawe, Abahikiriire bamanye hamwe naanye, Ku onkorera eby'embabazi. Hurira okushaba kwangye, ai MUKAMA; otegye okutu okweshengyereza kwangye; Ahabw'okwesigwa kwawe n'okuhikiirira kwawe ongarukyemu. Otacwera omwiru waawe orubanja; ahabw'okuba omu maisho gaawe tihariho muntu weena ohuriire orisinga orubanja. Noomanya ngu omuzigu wangye ampiigire, Yaateera amagara gangye ahansi; Yanshutamya omu kizima, nk'abaafiire ira. Nikyo omwoyo gwangye gurikugwera enshazi omunda yangye, N'omutima gwangye gukeeshobera. Niinyijuka ebiro ebya ira; nguma ninteekateeka ahari byona ebi okora; Ninteekateeka aha bi emikono yaawe yaakozire. Nkutegire emikono; Omutima gwangye gukwiniire eiriho, nk'ori omu nsi eyomire. Sera Rahuka kungarukamu, ai MUKAMA, omwoyo gwangye nigugwa enshazi; Otaanyima amaisho, nkaba nk'abarikushuuma Okuzimu. Ompurize omu kasheeshe eby'embabazi zaawe ezitahinduka; Ahakuba niiwe nyesiga. Ompabure omuhanda ogu nshemereire kurabamu, Ahakuba niiwe nyimukiza omutima. Onkize abazigu bangye, ai MUKAMA! Niiwe mpungiireho ntakwakwa. Onyegyese kukora ebi okunda, Ahakuba niiwe Ruhanga wangye; Omwoyo waawe omurungi anyebembere omu muhanda oguringaniire. Ompimbuure, ai MUKAMA, ahabw'eiziina ryawe; Ahabw'okuhikiirira kwawe onyihe omu naku! Ahabw'embabazi zaawe ezitahinduka cwekyereza abazigu bangye; Kandi omareho boona abarikubonabonesa amagara gangye; Ahabw'okuba ndi omwiru waawe. MUKAMA orukiri rwangye ahimbisibwe, Oyegyese emikono yangye kurashana, n'engaro zangye kurwana; Niwe rukiri rwangye, n'orugo rwangye orugumire; Omunaara gwangye omuraingwa, kandi omujuni wangye; Engabo yangye, kandi ou nyesiga, Ongomoorera abantu bangye. Omuntu ni kintu ki Iwe okumwijuka, Nari shi omwana w'omuntu Iwe okumuteekateekaho? Omuntu ni nk'omwitsyo; Ebiro bye ni nk'ekibunda ekirikuhwaho. Ai MUKAMA, inamya eiguru ryawe, oshuume; Okore aha bibungo, bicumbe omwika. Yohereza emirabyo y'enkuba, obataataanise; Orashe emyambi yaawe, obabingye. Gorora omukono gwawe nooyema ahaiguru; Onjune, onyihe omu maizi maingi, Omu mikono y'abanyamahanga; Akanwa kaabo kagamba ebitaine mugasho, N'omukono gwabo gwa buryo n'ogw'ebishuba. Ai Ruhanga, naaza kukweshongorera ekyeshongoro kisya, Nyeshongore eby'okukuhimbisa ninteera enanga y'mirya ikumi. Niiwe oha abagabe obusinguzi, Okakiza omwiru waawe Daudi rurara erikwita kubi. Onjune, onyihe omu mikono y'abanyamahanga, Abu akanwa kaabo kagamba ebitaine mugasho, N'omukono gwabo gwa buryo gukaba ogw'ebishuba. Nkaabaasibwa ki, batabani baitu bakura nk'emiti erikunyeeta omu butsigazi bwabo; Bahara baitu baba nk'amabaare agabaizirwe kwombeka nyaruju; N'ebitara byaitu biijura eby'okurya by'emiringo yoona; Entaama zaitu zizaara enkumi n'obukumi omu mariisizo gaitu; Ente zaitu zihaka, zireka kutorooga; Hareka kugira abaasheenya orugo, bakataaha, Nari abaashohora kuza kurwana; N'obu kwakuba okuboroogyera omu bihandagazi byaitu! Eihanga eryakuba rityo rikaaba rihiiriirwe! Eego, eihanga eri Ruhanga waaryo aba Yehova rihiiriirwe! Ndyakuhimbisa, ai Ruhanga wangye kandi Omugabe wangye; Ndyasiima eiziina ryawe ebiro byona. Buri izooba ndyakusiima, Mpimbise eiziina ryawe ebiro n'ebiro. MUKAMA ni mukuru, kandi ashemereire kuhimbisibwa munonga, Obukuru bwe tibwetegyerezibwa. Ab'obusingye bumwe baryagambira ab'obundi busingye, nibasiima emirimo yaawe, Kandi bamanyise eby'amaani ebi waakozire. Ndyagamba aha burungi bw'ekitiinisa ky'obukuru bwawe, Ngume ninteekateeka aha mirimo yaawe y'okutangaaza. Abantu baryagamba aha maani g'ebirikutiinisa ebi okora; Kandi naanye ndyagamba aha bukuru bwawe. Baryagamba munonga aha kurangaanwa kw'oburungi bwawe obwingi, Beeshongore eby'okuhikiirira kwawe. MUKAMA n'owembabazi kandi n'omunyasaasi buzima, Tarahuka kuguubwa kubi, kandi aine okusaasira kwingi. MUKAMA ni murungi ahari boona, Kandi agira embabazi nyingi ahari byona ebi yaahangire. Ai MUKAMA, ebi waahangire byona biryakuhimbisa, N'abarikwera baawe baryakusingiza. Baryagamba aha kitiinisa ky'obukama bwawe, Bagambe aha by'obushoboorozi bwawe, Okumanyisa abantu eby'amaani ebi okora, N'ekitiinisa ky'obukuru bw'obukama bwawe. Obukama bwawe n'obukama bw'ebiro byona, N'obutegyeki bwawe buryagumaho obusingye bwona. MUKAMA aramira boona abarikugwa, Kandi aimutsya boona abeyinamiriire. Ebintu byona bikutega amaisho, Naiwe obiha eby'okurya omu bunaku obuhikire. Oshashaanura engaro zaawe, Ohaazya ekintu kyona ekihuriire ebi kirikwetenga. MUKAMA n'ohikiriire omu mitwarize ye yoona, Kandi ow'embabazi omu bi akora byona. MUKAMA ari haihi na boona abamutakira, Boona abamutakira omu mazima. Abarikumutiina aryabamarira ebi barikwetenga, Kandi aryahurira okutaka kwabo, abajune. MUKAMA arinda boona abarikumukunda; Kwonka ababi boona ryabahwerekyereza. Akanwa kangye karyagamba eby'okuhimbisa MUKAMA; Ebiine omubiri byona bisiime eiziina rye eririkwera ebiro n'ebiro. Haleluya Himbisa MUKAMA, iwe magara gangye! Ndyayeshongorera MUKAMA, nkiri ohuriire, Nyeshongorere Ruhanga eby'okuhimbisa, nkiriho. Mutaryesiga abanyiginya, N'obu yaakuba omuntu, otaine kuhwera kwona. Omwitsyo ku gumuhwamu, agaruka omu itaka; Eryo izooba ebiteekateeko bye bihwaho. Omuntu ahiiriirwe, ou Ruhanga wa Yakobo aba Muhwezi we, Kandi ota amatsiko ahari MUKAMA Ruhanga we, Owaahangire eiguru n'ensi, enyanja na byona ebirimu, Otuura ari omwesigwa ebiro byona, Ocwera abarikubonabonesibwa emanja z'oburyo; Oha abaine enjara eby'okurya. MUKAMA akomorora embohe; MUKAMA ahumuura empumi; MUKAMA aimutsya abeyinamiriire; MUKAMA akunda abahikiriire. MUKAMA arinda abashuhuuki, Aramira abafaakazi n'efuuzi, Kwonka omuhanda gw'ababi agwitira kimwe. MUKAMA aryategyeka ebiro byona; Iwe Saayuni, Ruhanga waawe aryategyeka okuhitsya obusingye bwona. Haleluya! Haleluya! ahakuba ni kirungi okweshongorera Ruhanga waitu eby'okuhimbisa; Ahabw'okuba n'ow'embabazi, kandi okuhimbisa kuhikire. MUKAMA ayombeka busya Yerusaalemu, Ataruura Abaisraeli abaabingirwe. Akiza ab'emitima ehendekire, Ashemba obuhuta bwabo. Amanya obwingi bw'enyonyoozi, Zoona azeeta amaziina gaazo MUKAMA waitu ni mukuru, kandi n'ow'obushoboorozi bwingi; Okwetegyereza kwe kurengire orugyero. MUKAMA akwatirira abacureezi; Kwonka ababi abanagira kimwe ahansi. Mweshongorere MUKAMA n'okusiima; Mweshongorere Ruhanga waitu n'enanga! Niwe ashweka eiguru ebicu, akateekateekyera ensi enjura, Kandi akameza obunyaatsi aha migongo. Aha enyamaiswa eby'okurya byazo, Kandi ariisa abaana b'ebikoona abarikwaniira. Tayesiimira maani g'embaraasi, M'amaguru g'omuntu tigo ashemerererwa, Kureka MUKAMA ashemerererwa abarikumutiina, Bakeesiga embabazi ze ezitahinduka. Iwe Yerusaalemu, himbisa MUKAMA! Naiwe Saayuuni, himbisa Ruhanga waawe! Ahakuba akagumya empimbi z'amarembo gaawe; N'abaana baawe abari omuriiwe yaabaha omugisha. Areeta obusingye omunda y'emyatano yaawe; Akwijuza engano nungi munonga. Atweka ekiragiro kye ahansi; Ekigambo kye kiirukanga munonga. Agwisa ebirika nk'ebyoya; amaamagiza ekime ky'embeho nk'eiju. Anaga orubaare rwe nk'oburagarika. N'oha owaakubaasa kwemera embeho ye? Atweka ekigambo kye, abiyazya; Ahuuhisa omuyaga gwe, amaizi gagyenda. Amanyisa Yakobo ekigambo kye, Na Israeli amumanyisa ebiragiro bye n'emicwere ye. Tihariho ihanga erindi ryona eri aragizire atyo; Kandi n'emicwere ye tibakagimanyaga. Haleluya! Haleluya! Imwe ab'omu iguru, muhimbise MUKAMA, Naimwe abari omu myanya y'ahaiguru mumuhimbise! Imwe baamaraika be mwena, mumuhimbise; Naimwe ab'omu ihe rye mwena, mumuhimbise. Iwe eizooba n'okwezi, mumuhimbise; Naimwe enyonyoozi ezirikwaka mwena, mumuhimbise. Iwe eiguru eririkweshumba erindi, muhimbise; Naimwe amaizi agari ahaiguru y'eiguru. Ka bihimbise eiziina rya MUKAMA; Ahakuba akaragiira, byahangwa; Kandi yaabihamiza kimwe ebiro n'ebiro; Yaataho ekiragiro ekitarihwaho. Imwe eby'omu nsi, muhimbise MUKAMA! Imwe emigoye, n'ahagati y'amayanja hoona; Omuriro n'orubaawe, ebirika n'omwika, Omuyaga gw'amaani, oguhikiiriza ekiragiro kye; Ebibungo n'emigongo yoona; Emiti erikwana, n'emyereezi yoona; Enyamaishwa n'amatungo goona, Ebirikwekurura, n'enyonyi ezirikuguruka; Abagabe b'ensi, n'amahanga goona; Abanyiginya n'abaramuzi boona ab'omu nsi; Abatsigazi n'empangare; Abagurusi n'abaana! Bihimbise eiziina rya MUKAMA; Ahakuba eiziina rye wenka niryo rihimbisibwa; Ekitiinisa kye nikyeshumba ensi n'eiguru. Aimukize eihembe ahabw'abantu be, eririkuhimbisibwa abarikwera be boona; Nibo baana ba Israeli, eihanga erimuri haihi. Haleluya! Haleluya! Mweshongorere MUKAMA ekyeshongoro kisya, Kandi mweshongore eby'okumuhimbisa omu mutwe gw'abarikwera. Israeli ashemerererwe Owaamuhangire, N'abaana ba Saayuuni bashemerererwe Omugabe waabo. Bahimbise eiziina rye nibazina, Bamweshongorere eby'okuhimbisa n'engarabi n'enanga; Ahakuba MUKAMA ashemerererwa abantu be; Abacureezi aryabahunda okujunwa. Abarikwera beesiimire omu kitiinisa, Beeshongore ahabw'okushemererwa, bari aha bitabo byabo. Ebyeshongoro by'okusingiza Ruhanga bigume omu kanwa kaabo, Na rurara ey'amoogi abir egume omu ngaro zaabo, Okuhoora amahanga, N'okuha abantu ebiheneso, Okuboha abagabe baabo n'enjegyere, N'abakuru baabo n'emihama y'ebyoma, Kandi n'okubataho orubanja oruhandiikirwe. Ekitiinisa ekyo n'eky'abarikwera be boona. Haleluya! Haleluya! Muhimbisize Ruhanga omu Mwanya gwe ogurikwera; Mumuhimbisize omu kaabunga k'amaani ge. Mumusiime ahabw'eby'amaani ebi akora; Mumusiime nk'obukuru bwe obutakareebwaga oku buri. Mumusiime n'eiraka ry'amakondere; Mumusiime n'endingiri n'enanga; Mumusiime n'engarabi n'okuzina; Mumusiime n'ebiine emirya n'esheegu; Mumusiime n'ebitaasa ebirikugamba, Mumusiime n'ebitaasa ebirikukwaya munonga. Byona ebiine omwitsyo bihimbise MUKAMA. Haleluya! Enfumu za Sulemaani mwene Daudi, omugabe wa Israeli, Ez'okumanyisa obwengye n'okuhabura, N'ez'okushoboorora ebigambo ebirimu okwetegyereza, Ez'okwegyesa okukoresa obwengye Omu kuhikiirira, omu buryo n'omu bwinganisa; Okuhaisa otaine bwengye okwerinda; N'omutsigazi okumuha okumanya obwerinzi, Ngu omunyabwengye ahurire, ayeyongyere kwega, Kandi omushaija oine okwetegyereza atungye obwengye obuhikire; Okumanya enfumu n'eby'okurengyezana, Ebigambo by'abanyabwengye n'ebishaakuzo. Okutiina MUKAMA niyo ntandikiro y'okumanya, Kwonka abashema bagaya obwengye n'okuhaburwa. Mwana wangye, guma ohurire ebi sho arikukuhabura, Kandi otanga ebi nyoko arikukwegyesa; Ahabw'okuba biryaba eihunde aha mutwe gwawe, Kandi emikuufu omu bitysa byawe. Mwana wangye, abasiisi ku barikubeihabeiha, Otariikiriza. Ku barigira ngu, Ija tugyendane, tugwere ab'okwita, N'abataine rubanja tubature busha, Tubamire bahuriire, nk'oku Okuzimu emira abantu bashugaine, Nk'abo abashuuma omu Kiina; Turyagwa aha bintu by'obuguzi bwingi, Twijuze amaka gaitu eminyago; Mbwenu kwatanisa naitwe, Twena tugire enshaho emwe; Mwana wangye, otarigyenda nabo, N'obu kwakuba okwimutsya ekigyere kyawe kutoora emihanda yaabo; Ahabw'okuba ebigyere byabo biirukira ebibi, Birahuka kusheesha eshagama. Manya, okutega omutego enyonyi neegureeba, N'okweruhiza busha. Kwonka abo bantu baba nibagwera eshagama yaabo bonak, Nibagiira amagara gaabo omu kyetindo. Niyo mihanda y'abo boona abagira omururu gw'amagoba, Gaihaho amagara ga bakama baago. Bwengye naayeta naayamuriza omu nguuto, Eiraka rye naariimukiza omu butare. Naayetera aha mutwe gw'engo z'amabaare z'orurembo, Aha marembo gaarwo niho arikugambira ebigambo bye, naagira ati: Imwe abataine bwengye, muryahitsya hi okukunda okutagira bwengye? Abateezi b'enaku baryahitsya hi okwesiimira okuteera enaku kwabo, N'abashema okwanga okumanya? Mute omutima aha kuhana kwangye; Reeba, naaza kushuka Omwoyo wangye ahariimwe, Mbamanyise ebigambo byangye. Ahabw'okubeeta, mukanga kuhurira, Nkatega emikono, hakabura owaakitaho omutima; Ahabw'okuteeta ha kuhabura kwangye kwona, Mukangira kimwe okuhana kwangye, Naanye ndyasheka omu bunaku bw'ebihikiirizi byanyu; Ndyabateerera enaku, ekimurikutiina kyabahikaho. Ekirikubatiinisa ku kiriija nk'eihunga, N'ebihikiirizi byanyu byaija nk'omuyaga gw'akasooroora, Mwagira enaku n'obusaasi, Obwo baryantakira, kwonka tindigarukamu; Baryayezirika kunsherura, kwonka tibarindeeba. Ahabw'okwanga okumanya, N'okwihamu okutiina MUKAMA, Bakangira kimwe okuhabura kwangye, Bakagaya okuhana kwangye kwona, Nikyo baririira ebyana by'emitwarize yaabo, Bakaiguta enaama zaabo mbi. Ahabw'okuba okugaruka enyima kw'abataine bwengye kuryabaita, N'okugogyera kw'abashema kuryabacwekyereza; Kwonka weena orikumpurira aryatuura buhooro, Agume agaramisiriize, ataine kabi k'arikutiina. Mwana wangye, ku oraikirize ebigambo byangye, Waagumya ebiragiro byangye aha mutima, Waatega okutu kwawe obwengye, Omutima gwawe waaguta aha kwetegyereza; Eego, ku oriririra obwengye bw'okukyenga, Eiraka waariimutsya nooshaba okwetegyereza, Waakusherura nk'efeeza, Waakuronda nk'eky'eitungo ekisherekirwe, Obwo nibwo orishoborokyerwa okutiina MUKAMA, okazoora okumanya Ruhanga; Ahakuba MUKAMA niwe aha obwengye, Kandi omu kanwa ke nimwo haruga okumanya n'okwetegyereza; Abaine emitima egororokire ababiikira obwengye obuhikire, Kandi abagyendera omu bwesigwa ababeera engabo; Arinda emihanda y'eby'oburyo, Kandi n'abarikwera be abarinda omu mihanda yaabo. Obwo oryamanya okuhikiirira n'eby'oburyo, N'obwinganisa, na buri muhanda gwona omurungi; Ahabw'okuba obwengye buryataaha omu mutima gwawe, N'amagara gaawe gashemerererwe okumanya. Okwerinda kuryakureeberera, N'okwetegyereza kukurinde, Kukwihe omu mihanda y'obubi, Kukujune abantu abarikugamba eby'obutahurira, Abareka emihanda ehikire, Bakagyendera omu mihanda y'omwirima, Abeesiima nibakora ebibi, Bakashemerererwa obutahurira bw'abanyabibi, Abantu abatoora emihanda eteegami, Kandi abu emitwarize yaabo etagororokire. Oryajunwa omu mikono y'omukazi enshambani, Omukazi owaariire enshoni, owa karimi karungi, Owaataine n'owaabaire amushweire omu buhangare bwe, Kandi akeebwa endagaano ya Ruhanga we; Ahabw'okuba enju ye neeza omu kufa, N'emihanda ye neeshuuma omu bafu. Abaza owe tibagaruka, N'obu kwakuba okugaruka omu muhanda gw'amagara. N'ahabw'ekyo oshemereire kugyendera omu mihanda y'abarungi, N'okugumira omu mihanda y'abahikiriire; Ahabw'okuba ab'emitima egororokire nibo batuura omu nsi, N'abeesigwa bakagigumamu; Kwonka ababi baryamarwaho omu nsi, Kandi abarikureebya baryagikuurirwamu kimwe. Mwana wangye, oteebwa okwegyesa kwangye, Kureka omutima gwawe gugume gworobere ebiragiro byangye; Ahakuba ebyo biryakureetera kugira ebiro bingi, N'emyaka mingi, n'okuba gye munonga omu magara gaawe. Embabazi n'obwesigwa birekye kukurugaho, obijware omu maraka, Obihandiikye aha kishate ky'omutima gwawe. Obwo nibwo oraashongokye, okagira eiziina rirungi Omu maisho ga Ruhanga n'abantu. Yesigye MUKAMA n'omutima gwawe gwona, Orekye kwegamira okwetegyereza kwawe ahabwawe; Omwemere omu mitwarize yaawe yoona, Nawe aryaguma naatebeekanisa emihanda yaawe yoona. Reka kwemanya obwengye; Tiina MUKAMA, orugye omu bibi. Kiryaba eky'okutambira omubiri gwawe, Kandi ekirikuruhuura amagufa gaawe. Haisa MUKAMA ekitiinisa ebintu byawe, Kandi n'emiganuro y'ebi oyerize. Obwo ebitara byawe biryaijura n'aha bunwa, N'amaato gaawe garyaijura viinyo, esheeshekye. Mwana wangye, otarigaya okutegyeka kwa MUKAMA, N'obu kwakuba okutamwa okuhana kwe; Ahakuba ou MUKAMA akunda, amuhana, Nk'oku ishe w'omwana ahana omwana we ou ashemerererwa, Ohiiriirwe n'omuntu ozoora obwengye, Kandi n'omuntu otunga okwetegyereza; Ahabw'okuba omugasho ogurimu nigukira ogw'omu feeza, Kandi n'amagoba gaabwo nigakira ag'ezaabu; N'obw'obuguzi bwingi okukira amabaare g'omuhendo, Kandi omu bi waakwetenga byona, tihaine kirikwingana nabwo. Okuhangaara kuri omu mukono gwabwo gwa buryo, N'omu gwa bumosho harimu obutungi n'ekitiinisa. Emihanda yaabwo n'emihanda erikugwisa gye, N'otuhanda twabwo twona n'obusingye. N'omuti gw'amagara aha barikubukwata, N'abarikubuhamya nibeetwa abahiiriirwe. MUKAMA ahabw'obwengye bwe akahanga ensi, N'eiguru yaarihamya ahabw'okwetegyereza kwe. Ahabw'okumanya kwe enshuro z'okuzimu zikafumuka, N'ebicu byatoonya orume ahansi. Mwana wangye, guma n'obwengye obuhikire, n'okwerinda; Otaribireka bikakurugaho. Ebyo biryahangaaza amagara gaawe, Kandi bikubeere eby'okwehunda omu maraka. Nibwo origyenda omu muhanda gwawe buhooro, N'ekigyere kyawe kitateere ntsibo. Ku orishutama, toritiina; Ku oribyama, oturo turyakunurira. Otaritiina okukangwa kw'ahonaaho, Nari okuhwerekyerera kw'ababi kwabaho, Ahabw'okuba MUKAMA aryaba obwesigye bwawe, Kandi arinde ekigyere kyawe kirekye kukwatwa omutego. Ebirungi ebiri omu bushoboorozi bwawe, Otaribiima ababishemereire. Otarigira mutaahi waawe oti: Irooko ogarukye; Nyencakare nkikuhe. Haza obwo okiine. Otarigirira mutaahi waawe enaama mbi, Ou otwire nawe naakwesiga. Otaritonganisiza busha omuntu weean, Ataine ki akwitsize. Otarigirira eihari orikunyagisa abandi amaani, Kandi omu mitwarize ye otarigira ei waamwegaho; Ahakuba omuntu orikwehabagiza n'ekirikunugwa ahari Ruhanga, Kwonka ab'omutima ogugororokire abeesiga. Omukyeeno gwa MUKAMA guri aha nju y'ababi, q1 Kwonka obutaaho bw'abahikiriire abuha omugisha. Aha barikugaya, aba omugayi; Kwonka abacureezi abagirira embabazi. Ab'obwengye baryahungura ekitiinisa, Kwonka abashema baryahemuka. Baana bangye, mugume mutegye amatu okwegyesa kwa shoimwe, Kandi mukuteho omutima, mubone kugira okwetegyereza; Ahabw'okuba nimbaha ebiragiro birungi, Mutarireka okwegyesa kwangye. Ku naabaire ndi omwana, ndi hamwe na tata, Ndi omwana orikworoba, kandi omwe wenka ahari maawe, Tata akanyegyesa, yangira ati: Omutima gwawe gugume guhamye ebigambo byangye, Oyorobere ebiragiro byangye, obone kugumaho. Otaryebwa ebigambo by'omu kanwa kangye, kandi otaribireka. Gira obwengye; gira okwetegyereza. Otaribureka, nibwo burikugumyaho; Obukunde, buryakurinda. Obwengye n'ekintu kikuru; gira obwengye; Ebi otungire byona, obisheruze okwetegyereza. Obusingize munonga, nabwo buryakutunguura; Ku oribubumbatira, buryakuhaisa ekitiinisa. Buryakujweka eihunde rirungi aha mutwe, Kandi bukuteho ekirunga kirungi. Mwana wangye, hurira ebigambo byangye, kandi obiikirize, Emyaka y'amagara gaawe ebone kuba mingi. Nkakwegyesa oku oraatungye obwengye, Naakuhabura emihanda egororokire. Omu kugyenda kwawe toritsibaaza, Kandi ku oriiruka, toriteera ntsibo. Hamya ebi oyegyesiibwe, otaribireka; Obirinde, ahabw'okuba nigo magara gaawe. Otaritoora akahanda k'enkozi z'ebibi, Kandi otarigyendera omu muhanda gw'abantu babi. Ogume ogwetantare, orekye kugurabamu; Ogwehuzye, ogumizemu; Ahakuba bo, ku baba batakakozire kibi, tibagwejegyera; Ku baba batakateerize muntu ntsibo, babura oturo. Ahabw'okuba barya eby'okurya by'obubi, Kandi banywa viinyo y'okunyagisa abandi amaani. Kwonka omuhanda gw'abahikiriire ni nk'omushana ogw'omu kasheeshe Ogugumizamu nigwaka gukahitsya omu ihangwe. Omuhanda gw'ababi ni nk'omwirima ndindindi; Tibamanya kibateeza entsibo. Mwana wangye, ta omutima aha bigambo byangye, Otegye okutu ebi ndikugamba. Otaribireka bikakuruga omumaisho, Obigumye aha mutima gwawe; Ahabw'okuba n'amagara ahari abo ababizoora, Kandi n'omubazi aha mibiri yaabo yoona. Rinda omutima gwawe okukira ebindi byona ebi orikurinda, Ahakuba nigwo gurugwamu enshuro z'amagara. Yete hare akanwa akarikugamba eby'okwehabagiza, Kandi n'ebigaaniiro ebirikuhabisa obyete hare. Shoronzya amaisho gaawe gareebere kimwe omumaisho, Kandi ogahamizeyo kimwe. Yetegyereze ahu ebigyere byawe birikuraba, Obwo nibwo emihanda yaawe erihama. Otarigwera aha rubaju rwa buryo nari orwa bumosho; Iha ekigyere kyawe omu bubi. Mwana wangye, ta omutima aha bwengye bwangye, Otegye okutu okwetegyereza kwangye, Obone kugumya okwerinda, Kandi eminwa yaawe erinde okumanya, Ahabw'okuba eminwa y'omukazi enshambani etoonya obwoki, N'ebigambo bye bikiza amajuta kuterera, Kwonka aha muheru ashaarira nk'omuravunga, Agira obwogi nka rurara y'amoogi abiri. Ebigyere bye bishuuma omu kufa, N'entambwe ze zitoora omuhanda ogurikuza Okuzimu. Tayeta ha muhanda gw'amagara. Emihanda ye n'ey'okuzengyerera, kwonka we tabimanya. Mbwenu baana bangye, mumpurire, Murekye kuruga aha bi ndikugamba. Mwetantarire hare, Kandi otairira haihi emiryango y'enju ye, Otakaaha ekitiniisa kyawe abandi, N'emyaka yaawe abatarikusaasira, Abanyamahanga batakaakumaramu amaani, N'emirimo yaawe ekakorerwa omu nju y'omunyaihanga; Kandi aha muheru gw'amagara gaawe okaborooga, Waahweire aha magufa, Okeefuuza noogira oti: Eshi nkaba eihano kwanga kutegyekwa, N'omutima gwangye kwanga kuhanwa! Tindahuriire bi abashomesa bangye bangambiire, N'obu kwakuba okutega amatu abarikumpabura. Nkaba ndi haihi kufeera kimwe, N'okugwa ahagati y'omutwe gw'abantu. Nywa amaizi g'eiziba ryawe, Agarikuruga omu iziba eri oyefukuriire. Beitu shi, enshuro zaawe zishemereire kumaamagizibwa oku n'oku, Zikaba emigyera y'amaizi omu nguuto? Ka gabe agaawe wenka, Garekye kuba ag'abagyenyi baawe. K'enshuro yaawe eheebwe omugisha, Oshemerererwe omukazi ow'omu butsigazi bwawe, Akubeere nk'ebuguma y'empara erikukundwa, n'ey'esirabo erikushemeza; Amabeere ge gagume gakuhaazye, Kandi obutoosha oshemezibwe okukunda kwe. Mwana wangye, ahabw'enki oshemezibwa omukazi enshambani, Okenda ngu ofumbate ogwo mukazi waariire enshoni? Ahakuba emitwarize y'omuntu eba omu maisho ga MUKAMA, Kandi niwe agumya eriisho aha mihanda ye yoona. Omunyabibi aryakwatwa okutahikiirira kwe, Emigoye y'ekibi kye emugumye. Afe azire okwanga kuhaburwa, Kandi ahabw'obufa-mutima bwe afeere kimwe. Mwana wangye, ku oryemererera mutaahi waawe, Waakwatiriza omunyaihanga, Bwanyima waashanga ogwire omu mutego omu bi ogambire, Okwatiirwe omu bigambo ebirugire omu kanwa kaawe, Obwo oryatwaza oti, mwana wangye, obone kwejuna; Ahakuba oryaba ogwire omu mikono ya mutaahi waawe; Oryagyenda nooyehuuta, omukwate amaguru noomweshengyereza; Otariikiriza amaisho gaawe kugwejegyera, N'ebitsigye byawe kuhungira; Yejune nk'oku enzaza eyejuna omuhiigi, Nk'oku enyonyi esyoka omu ngaro z'ogitegire. Iwe mweremwa 'we, ow'ekimunyu, Oyetegyereze oku kitwaza, haza ogire obwengye. Tikigira mukuru, Nari omutware, nari omutegyeki; Kwonka kyehunikira eby'okurya omu kyanda, Kandi omu ishaaruura kyeshangururiza eby'okukitunga. Iwe mweremwa 'we, oryabyama ohitsye hi? Oryasisiimuka ryari kuruga omu turo? Noogira oti: Reka ngwejegyereho kakye, mpungireho kaingana busha; Nangwa mpinyeho nti omukono, ngwejengyereho. Kwonka omanye obworo ku burikwizira nk'omunyagi, N'obukyene bukakuhikaho nk'omuntu ohagatiire eby'okurwanisa. Omuntu otaine mugasho, omuntu omubi, Agyenda naagamba ebikiikami, Aitira abandi amaisho, agambisa ebigyere, Arengyeza bagyenzi be n'engaro. Ateekateeka enaama mbi omu mutima ogurikwehabagiza, Obutoosha abiba okwangana. N'ahabw'ekyo aryagwerwa akagwe kitaraariire, Ahendekye ahonaaho okuhendeka okutaribungwa. Hariho ebintu mukaaga, nangwa ni mushanju, Ebi MUKAMA ayanga, kandi ebi anuga, Amaisho g'amaryo, orurimi orubeiha, Emikono esheesha eshagama y'abataine rubanja, Omutima oguteekateeka enaama mbi, Ebigyere ebirahukira ekibi, Mushinja otari w'amazima ogamba ebishuba, N'omuntu obiba eby'okuteerana abantu omu b'eisheemwe Mwana wangye, ogume oyorobere ebiragiro bya sho, Kandi otaruga aha kwegyesa kwa nyoko. Ogume obikomeire aha mutima gwawe, Kandi obizingirire omu maraka gaawe. Biryakwebembera omu kugyenda, Bikurinde ogwejegyeire, Kandi bigaaniire naiwe waasisiimuka. Ahabw'okuba ebiragiro n'etabaaza, n'okwegyesa n'omushana, N'okuhana kw'orikukutegyeka nigwo muhanda gw'amagara, Okukurinda omukazi mubi, N'okukurinda karimi karungi, omukazi owaariire enshoni. Otaryetenga oburungi bwe omu mutima gwawe, Kandi otaritwarwa engohe ze; Ahabw'okuba maraaya agurwa akagaati, Kwonka omukazi enshambani ahiiga amagara g'omushaija. Omuntu akaabaasa kutwarira omuriro omu kifuba kye, Emyenda ye etasye? Nari omuntu akaabaasa kugyendera aha makara garikwotsya, Ebigyere bye bitababukye? Nikwo ari atyo oza ahari muka mutaahi we; Tihariho n'omwe omukoraho oribura kufubirwa. Abantu tibagaya mushuma Yaiba kwemara enjara; Kwonka ku akwatwa, ariha emirundi mushanju, Ahayo eby'omu ka ye byona. Oshambana, aba ataine bwengye; Okikora, aba naacwekyereza amagara ge. Eki aihayo n'obuhuta n'okuhemuka, Kandi okuhemuka kwe tikuriragazibwa; Ahabw'okuba obufuuhi bureetera omuntu ekiniga kingi, Omu kuhoora enzigu tasaasira. Taikiriza kuhongyerwa kwona, N'obu waakumuha ebiconco ebirikwingana bita, takaikaikana. Mwana wangye, rinda ebigambo byangye, Kandi ebiragiro byangye obyezirikye. Ogume oyorobere ebiragiro byangye, obone kugumaho; N'ebi ndikwegyesa obirinde nk'emboni y'eriisho ryawe. Bikome aha nkumu zaawe, Obihandiikye aha kishate ky'omutima gwawe. Gira Bwengye oti: Niiwe munyaanyazi; Kandi okwetegyereza okwete munywani waawe ow'aha mara. Ebyo bikurinde omukazi enshambani, N'akarimi karungi ak'omukazi owaariire enshoni. Ahakuba nkaringuririza Omu dirisa y'enju yangye, Naareeba, kandi naayetegyereza, Omu batsigazi abataine bwengye, Naaraba omu nguuto eririkuraba haihi n'akeekubo k'aha nju y'ogwo mukazi, Agyemire omuhanda ogurikuzayo, Omu rwita-waabo omu mwabazyo, Nyekiro omu mwirima ndindindi. Kandi reeba ogwo mukazi yaamubugana, Ajwaire eby'obwamaraarya, aine omutima gw'oburyarya. N'omukazi omuhwa-nshoni kandi ekyegyengye, Ou ebigyere bye bitaikara mu nju. Obumwe aza omu nguuto, obundi omu katare, Naategyereza ahari buri keekubo k'omuhanda. Ku yamureebire, yaamukwata, yaamunywegyera, Yaagamba nawe ataine kashoni, naamugira ati: Mbaire ndi ow'okuhonga empongano z'okusiima ahabw'obusingye, Mbwenu ebi naaraganiise naabiheza eri izooba. Nikyo naizira hati kukubugana, Ninkusherura nkwiniire orushusho; mbwenu naakubona. Ekitabo kyangye nkyazireho emyenda etariize eya bafuta, Ecwererainemu amabara g'emyenda ya Misri. Nyoteire ekitanda kyangye n'emigaju erikutaamirana Ya sumuruna n'obunyanunga n'omudarasiini. Ija tuhikiirize okukundana kwaitu, burugyeho busheeshe, Tweshemeze omu kukundana kwaitu; Ahakuba ibanye tarimu, Azindukiire hare; Atwaire enshaho y'empiiha; Aryagaruka okwezi kuri ekizooro. Ahabw'ebigambo ebirikunuriirira, yaamubeihabeiha, Yaamutwaza akarimi karungi. Ahonaaho yaamukurata, Nk'ente erikuza kubaagwa, Nk'omugwa-iraro orikutwarwa omu nkomo kuhanwa; Okuhitsya obu omwambi gwamucumitsire omu kitugu; Nk'oku enyonyi eiruka ekagwa omu mutego, Etarikumanya ku amagara gaayo gategirwe. Mbwenu baana bangye, mutegye amatu; Mute omutima aha bigambo ebirikuruga omu kanwa kangye. Otaikiriza omutima gwawe kuhungutukira omu mihanda ye, Otahabira omu tuhanda twe; Ahabw'okuba agwisize baingi; Eego, boona abu araitsire n'eihe rihango. Enju ye n'omuhanda ogurikuza Okuzimu, nigushuuma omu bishengye bya rufu. Bwangye tarikweta, Kandi Kwetegyereza tarikwimutsya eiraka rye? Ayemereire aha mutwe gw'ebibungo, Omu nteeraniro z'emihanda, Aha rubaju rw'amarembo omu maisho g'orurembo, Ahu orikutaahira nooza omu irembo, niho arikwetera n'eiraka rihango naagira ati: Imwe bashaija 'mwe, manya niimwe ndikweta, Kandi eiraka ryangye niryeta abaana b'abantu. Imwe abataine bwengye, mwegye okwerinda, Naimwe abashema, mugire omutima ogurikwetegyereza. Muhurire, ahabw'okuba ebi naaza kubagambira ni bikuru, Kandi eminwa yangye neija kugamba ebihikire; Ahakuba akanwa kangye kaaza kugamba amazima, Kandi okugamba ebibi eminwa yangye nikyo enuga. Ebigambo by'omu kanwa kangye byona bihikiriire; Tibirimu kigambo na kimwe ekikiikakiikire nari ekitegami; Byona nibishoborokyera orikwetegyereza, Kandi n'ebihikire aha barikuzoora okumanya. Mwakiire okwegyesa kwangye okukira efeeza, N'okumanya okukira ezaabu etoorainwe; Ahabw'okuba obwengye nibukira amabaare g'obuguzi bwingi, Kandi omu birikwetengwa byona tihaine kirikwingana nabwo. Nyowe Bwengye, okwerinda nkakugira obutaaho bwangye, Nzoire okumanya n'okwetwara. Okutiina MUKAMA nikwo kwanga ebibi; amaryo n'emyehimbiso, omuhanda gw'obubi, N'ebigambo by'okwehabagiza nibyo nyanga. Niinye mukama w'enaama n'obwengye obuhikire, Niinye kwetegyereza, kandi nyine obushoboorozi, Abagabe bategyeka ahabwangye, N'abategyeki bataho ebiragiro by'oburyo. Ahabwangye abanyiginya bategyeka N'abakungu batwara ensi. Abankunda mbakunda, N'abataho omutima kunsherura, bambona. Eitungo n'ekitiinisa niinye mbiine, Hamwe n'obutungi oburikugumaho n'okugogyera. Ebijuma byangye nibikira ezaabu, nangwa n'ezaabu eshemeziibwe, Kandi ebi nyerize nibikira efeeza etoorainwe. Ngyendera omu mihanda y'okuhikiirira, N'omu tuhanda tw'oburyo, Ngu mbone kutungisa abarikunkunda, N'okwijuza amabiikiro gaabo. MUKAMA akampanga naakitandika emirimo ye, Atakagizire ki yaahanga. Okwiha ira ryona nkateebwaho, Omu kutandika, ensi etakahangirwe. Okuzimu etakabaireho nkoorekwa butunu, Enshuro ezirikuhimintika amaizi maingi zitakabaireho, Enshozi zitakahangirwe, N'ebibungo bitakabaireho, nibwo naayorekwa; Ruhanga atakahangire nsi n'obwerere, N'obu gwakuba omucuucu gw'omu nsi ogwabandize. Obu yaataho eiguru, nkaba ndiho; Obu yaataho obugarukiro bw'okuzimu, Obu yaahamya eiguru ahaiguru, Obu yaataho enshuro z'okuzimu, Obu yaateeraho enyanja obugarukiro, Ngu amaizi gatarenga emisingi y'ensi; Obwo nkaba ndi hamwe nawe, ndi omukozi mukuru; Obutoosha niinye naabaire ndi okushemererwa kwe, Niinyesiimira omu maisho ge buri izooba, Niinyesiimira omu nsi eyaahangirwe kutuurwamu, Kandi okushemererwa kwangye kukaba kuri okuguma n'abntu. Mbwenu hati, baana bangye, mumpurire, Ahabw'okuba abarikugumizamu emihanda yangye bahiiriirwe. Muhurire ebi ndikubahabura, Mugire obwengye, mutabyanga. Ohiiriirwe n'orikuunyorobera, Akaguma omu marembo gangye naareeba, Ategyerereize aha biti by'emiryango yangye; Ahabw'okuba ondeebire weena aba aboine amagara, Kandi atunga obushongore ahari MUKAMA; Kwonka orikuncumuraho, naaba asiisire amagara ge. Boona abarikuunyanga, nibaba bakunzire rufu. Bwengye ayombekire enju ye, Yaabyara enyomyo ze mushanju. Aitsire amatungo ge, yaaturira viinyo ye, Yaatebeekanisa emeeza ye. Yaatuma abazaana be kweta n'eiraka rihango, Beemereire omu myanya mikuru y'omu irembo etunguukire Nibagira bati: Weena otaine bugobya, aije aha! Kandi nawe naagambira abataine bwengye ati: Mwije murye aha by'okurya byangye, Kandi munywe ahari viinyo ei nturiire. Murekye obushema, mubone kugumaho, N'okugyendera omu muhanda gw'okwetegyereza. Orikuhana omugayi, naaba ayereeteire okujumwa; Kandi orikuhana enkozi y'ebibi, naaba ayegwisiize akagwe. Otarihana omugayi, nyentsya akakwanga; Ohane omunyabwengye, naija kukukunda. Ohabure omunyabwengye, aryayeyongyera kugira obwengye; Oyegyese ohikiriire, naija kweyongyera kwega. Okutiina MUKAMA nibwo butandikiro bw'obwengye, N'okumanya Orikwera nikwo kwetegyereza; Ahakuba niinye ndikanyisa ebiro byawe, Nkakwongyeraho emyaka ei orimara omu nsi. Ku oraabe oine obwengye, obweiniire; Kandi ku oraabe omugayi, noomwebeera. Omukazi ekifa-mutima ayomba, Tagira buntu, kandi tagira kashoni. Ashutama aha muryango gw'enju ye, Kandi arumbaara aha kitebe omu myanya mikuru y'orurembo Kweta abarikuhingura, Abakwaitse emihanda yaabo naagira ati: Otaine bugobya aije aha! Kandi agambira abataine bwengye ati: Amaizi g'enyibano ganura, Kandi ebiriibwa bwesherekye nibyo bishemeza. Kwonka we tamanya ku abafu niyo bari, Kandi n'abagyenyi be ku bari okuzimu owa Nyamuteza. Enfumu za Sulemaani. Omwana w'obwengye ashemeza ishe; Kwonka omwana omushema agwisa kubi nyina. Obutungi oburugire omu bibi tibugira mugasho, Kwonka okuhikiirira kujuna omuntu omu kufa. MUKAMA tarireka bahikiriire kwitwa enjara, Kwonka okwetenga kw'ababi akurwanisa. Engaro z'omweremwa zireeta obworo, Kwonka ez'omweziriki zimutungisa. Omwana oshaaruura omu kyanda aba aine obwengye, Kwonka ogwejegyera omu igyesha aitsa enshoni. Emigisha eba aha mutwe gw'ohikiriire, Kwonka akanwa k'omubi kashereka okukora kubi. Okwijuka ohikiriire kureeta omugisha, Kwonka eiziina ry'omubi riryajunda. Omunyabwengye omu mutima ayeta aha biragiro, Kwonka omushema engambi ya maingi aryagwa. Orikugyendera omu bwesigwa, naagyenda ahamire, Kwonka orikwehabagiza aryamanywa. Oitira abandi eriisho ateerana abantu, Kwonka ohana butunu areeta obusingye. Akanwa k'ohikiriire n'enshuro y'amagara, Kwonka akanwa k'omubi kashereka okukora kubi. Okwangana kureeta okurwana, Kwonka okukundana kushweka ebishobyo byona. Eminwa y'orikwetegyereza ereebekwaho obwengye, Kwonka amabega g'otaine bwengye gaba ag'enkoni. Abanyabwengye babiika okumanya, Kwonka omushema w'orurimi ayekururira okucwekyerera. Eitungo ry'omutungi rimubeera orurembo rugumire; Ekicwekyereza abooro n'obworo bwabo. Ebi ohikiriire akora bimureetera amagara; Amagoba g'omubi gamureeteera okukora ekibi. Okunda kuhaburwa aba ari omu muhanda gw'amagara, Kwonka nyantagambirwa ahaba. Oshereka orwango, agira eminwa y'ebishuba, Kandi obeiherera abandi aba ekifa-mutima. Ebigambo bingi tibiburamu kushobya, Kwonka oyerinda omu bi arikugamba, aba aine obwengye. Orurimi rw'ohikiriire n'efeeza etoorainwe, Omutima gw'enkozi y'ebibi gugasha kakye. Eminwa y'ohikiriire egaburira baingi, Kwonka abashema bafa, bazira okutagira bwengye. Omugisha ogu MUKAMA aha, gutungisa abantu, Kandi tagwongyeraho busaasi. Aha mushema, okukora kubi ni nk'omuzaano, Kwonka orikwetegyereza eki ayesiimira n'okukora n'obwengye. Eki omubi atiina kiryamuhikaho, Kandi eki ohikiriire ayetenga aryakiheebwa. Omuyaga gw'akasooroora ku gurabaho, omubi ahwaho; Kwonka ohikiriire aguma ahamire ebiro byona. Nk'oku viinyo erikushaarira ereeta amangigina, Kandi nk'oku omwika gusaasa amaisho, N'orikweganda nikwo aba aha barikumutuma. Okutiina MUKAMA kureeta okuhangaara, Kwonka emyaka y'omubi eryacuubwaho. Omuheru gw'amatsiko g'ohikiriire n'okushemererwa, Kwonka amatsiko g'omubi garyabura. MUKAMA n'orugo rugumire aha muntu ou omuhanda gwe gugororokire, Kwonka aha nkozi z'ebibi n'okucwekyerera. Ohikiriire tarihwaho na kakye, Kwonka omubi tariguma mu nsi. Akanwa k'ohikiriire karugwamu obwengye, Kwonka orurimi orurikwehabagiza ruryacuubwaho. Eminwa y'ohikiriire emanya ebirikusiimwa, Kwonka akanwa k'omubi kagamba ebikiikami. Eminzani y'oburyarya n'ekirikunugwa ahari MUKAMA, Kwonka ebipimo by'amazima bimushemeza. Amaryo gakuratwa okuhemuka, Kwonka obwengye bugirwa abacureezi. Obwesigwa bw'abahikiriire bubahabura, Kwonka obugobya bw'abarikureebya buryabacwekyereza. Eitungo tiriine ki rigasha aha izooba ry'ekiniga, Kwonka okuhikiirira kwiha omu kufa. Okuhikiirira kw'otaine kamogo kumushorongyeza omuhanda, Kwonka omubi agwisibwa obubi bwe. Okuhikiirira kw'abahikire kuryabajuna, Kwonka abarikureebya baryakwatwa eitima ryabo. Omubi ku afa, amatsiko ge gahwaho, Kandi amatsiko g'abatarikutiina Ruhanga gahwerekyerera. Ohikiriire ajunwa omu kabi, Omubi aba niwe yaakagwamu. Otarikutiina Ruhanga acwekyereza mutaahi we n'akanwa ke, Kwonka abahikiriire baryatambirwa okumanya. Abahikiriire ku baba gye, orurembo rushemererwa; Kandi ababi ku bacwekyerera, habaho okuteera akaari. Orurembo rutunguurwa omugisha gw'ow'omutima ogugororokire, Kwonka rusheenywa akanwa k'omubi. Ocamura mutaahi we, aba ataine bwengye; Kwonka omuntu orikwetegyereza aguma ayehunamiire. Orikugyenda naagambuura bagyenzi be, agamba emibonano, Kwonka ow'omutima gw'obwesigwa tagigamba. Ahu abahabuzi b'obwengye batari, abantu bagwa; Kwonka ahu abahi b'obwengye bari, habaho obusingye. Orikwemererera ou atarikumanya, aryakizira; Kwonka orikwanga okwemererera, naaguma ari buhooro. Omukazi w'embabazi aheebwa ekitiinisa; Abarikuunyagisa amaani bagira obutungi. Ow'embabazi ayezimuurira ebirungi, Kwonka omunyamwaga ayesaasa. Omubi aheebwa ebihembo by'omuyaayuuko, Kwonka orikubiba okuhikiirira taribura kutunga ebihembo by'amazima. Orikuhamira omu kuhikiirira aryagumaho, Kwonka orikukuratira ebibi aryafa. Abaine omutima ogurikwehabagiza n'ekirikunugwa ahari MUKAMA, Kwonka ab'emitwarize ehikire bamushemeza. Mumanyire kimwe ngu omunyabibi taribura kufubirwa, Kwonka abahikiriire baryajunwa. Omukazi murungi otaine mutima Ni nk'empeta y'ezaabu ejwekirwe omu nyindo z'empunu. Omuheru gw'ebi ohikiriire ayetenga n'ebirungi bisha, Kwonka ogw'amatsiko g'omubi n'okugirirwa ekiniga. Omuntu, n'obu agabisa emikono ebiri, ayeyongyera kutunga; Ondiijo aima eki ashemereire kuha, haza kimureetera kugira obworo bwonka. Omuntu efura aryatunga, Kandi orikuha abandi amaizi, nawe aryagaheebwa. Orikwima abantu engano, aryajumwa boona; Kwonka omugisha guryaba ahari orikuzibaguza. Orikwezirika kusherura ebirungi, aba ayesheruriire okukundwa; Kwonka orikwendeza abandi obubi, buryamugarukana. Orikwesiga eitungo rye aryahotoka, Kwonka ohikiriire aryabengyeya nk'eibabi ribisi. Orikurabanisamu eka ye, aryahungura omuyaga, Kandi omushema aryahakwa omunyabwengye. Ebyana by'ohikiriire n'ekiti ky'amagara, Kandi oine obwengye ajunisa abantu. Abahikiriire ku baraabe nibafubirwa bakiri omu nsi, Kaashwa ababi n'abasiisi. Okunda kuhanwa aba naakunda obwengye, Kwonka oyanga kuhanwa aba ari omushema. Omuntu murungi agira obushongore ahari MUKAMA, Kwonka ogira enaama mbi, MUKAMA amucwera orubanja. Omuntu tahamibwa bubi, Kwonka emizi y'abahikiriire terikuurwa. Omukazi w'emicwe mirungi aba ekirunga kya iba, Kwonka okora ebirikuhemura buba obujunde omu magufa ge. Ebiteekateeko by'ohikiriire n'eby'oburyo, Kwonka okuhanuura kw'ababi n'okureebya. Ebigambo by'ababi biba eby'okugwera kujwisa eshagama, Kwonka akanwa k'abaine emitima egororokire kakiza abantu. Ababi banagwa ahansi, bahwaho; Kwonka enju y'abahikiriire eryagumaho. Omuntu asiimwa nk'oku obwengye bwe buri, Kwonka ow'omutima ogurikwehabagiza agaywa. Omuntu otaine kitiinisa, orikwekorera, Naakira orikwegira mukuru, haza ataine ky'okurya. Omuntu ohikiriire ata omutima aha matungo ge, Kwonka embabazi z'omubi guba omwaga. Ohinga emisiri ye, agira eby'okurya bingi; Kwonka okuratira ebitaine mugasho, tagira bwengye. Omunaara gugumire ogw'ababi gusheenyagurika, Kwonka emizi y'abahikiriire eguma ehamire. Okushobya kw'eminwa y'omubi kumunaga omu mutego, Kwonka ohikiriire akira enaku. Ebiruga omu kanwa k'omuntu nibyo bimuhaazya ebirungi; Kandi ebi omuntu akora n'engaro ze nibyo azimuurirwa. Omuhanda gw'omushema omu kureeba kwe guba guhikire, Kwonka omunyabwengye aikiriza kuhaburwa. Okuguubwa kubi kw'omushema kumanywa ahonaaho, Kwonka omuntu orikwerinda tayeta ha bijumo. Ogamba amazima, aha obwakareebi obuhikire; Kwonka kareebi ow'ebishuba agamba eby'obugobya. Hariho orahukiiriza ebigambo, ebirikucumita nka rurara, Kwonka orurimi rw'omunyabwengye rutamba. Eminwa egamba amazima egumaho ebiro byona, Kwonka orurimi orubeiha ruba orw'akaanya kakye. Obugobya buba omu mitima y'abaza omu naama z'obubi, Kwonka abo abaza omu naama z'obusingye bagira okushemererwa. Ohikiriire tahikwaho kabi, Kwonka ababi batuura baijwire enaku. Eminwa ebeiha eba ekirikunugwa ahari MUKAMA, Kwonka abakora eby'obwesigwa nibo ashemerererwa. Omuntu orikwerinda ashereka okumanya kwe, Kwonka abashema babuzya obushema bwabo. Omukono gw'omweziriki guryategyeka, Kwonka omweremwa aryakoresibwa eby'obuhuuku. Amaganya g'omutima gw'omuntu gamureetera okweyinamirira, Kwonka ekigambo kirungi kigushemeza. Omuntu ohikiriire ayebembera mutaahi we, Kwonka omuhanda gw'ababi gubahabya. Omweremwa takwata ki ahiigire, Kwonka omweziriki aryatunga ebintu by'obuguzi bwingi. Omu muhanda gw'okuhikiirira harimu amagara, Kwonka omuhanda gw'okushobya gutwara omu kufa. Omwana oine obwengye ahurira okuhabura kwa ishe, Kwonka omugayi taikiriza kuhanwa. Omuntu arya ebirungi naabiiha omu birikuruga omu kanwa ke, Kwonka eki endeebya zeetenga n'okunyagisa abandi amaani. Orinda akanwa ke aba arinzire amagara ge, Kwonka okaashamya munonga aryacwekyerera. Omutima gw'omweremwa gwetenga, haza tiguritunga; Kwonka omutima gw'omweziriki guhaaga ebirungi. Omuntu ohikiriire ayanga ebishuba, Kwonka omubi ayetamisa, kandi ayehemura. Okuhikiirira kurinda ou omuhanda gwe gugororokire, Kwonka obubi bugwisa ababi. Hariho oyegira omutungi, haza ataine ki arine; Kandi hariho oyegira omworo, haza aine eitungo ringi. Amagara g'omuntu gacungurwa eitungo rye, Kwonka omworo tagira ky'okumucungura. Omushana gw'ohikiriire gwaka gye, Kwonka etabaaza y'omubi eryaraazibwa. Amaryo gareeta entongane zonka, Kwonka obwengye bugirwa abaikiriza kuhaburwa. Eitungo rya bugubugu riryatuuba, Kwonka orikutunga mporampora aryarikanyisa. Amatsiko gatahweire garusya omutima, Kwonka ekirikwetengwa ku kiboneka, kiba ekiri ky'amagara. Ogaya ekigambo kya Ruhanga, ayereetera kucwekyerera, Kwonka oyorobera ekiragiro kye, aryaheebwa ebihembo. Okwegyesa kw'abanyabwengye n'enshuro y'amagara, Kureetera omuntu kwetantara emitego ya rufu. Okumanya okuhikire kureeta obushongore, Kwonka omuhanda gw'abasiisi gurusya. Orikwerinda weena akoresa okumanya, Kwonka omushema ayoreka obushema bwe butunu. Entumwa mbi enaga abantu omu kabi, Kwonka entumwa erikwesigwa ereeta obugwa gye. Oyanga kuhaburwa, omugabo gwe guba obworo n'okuhemuka, Kwonka okunda kuhanwa aryaheebwa ekitiinisa. Ebirikwetengwa ku bihikiirizibwa, bishemeza omutima, Kwonka okwetantara ebibi n'ekirikunugwa aha bashema. Ogyenda n'abanyabwengye, nawe ahinduka omunyabwengye, Kwonka mungyenzi w'abashema aryakizira. Akagwe kahiiga abasiisi, Kwonka abahikiriire baryaheebwa okugogyera. Omuntu murungi atsigira abaijukuru obuhunguzi, Kwonka eitungo ry'omusiisi ribiikirwa abahikiriire. Emisiri y'abooro eyeza bingi, Kwonka ehwa neenyagirwa busha. Otateera mwana we, amwanga, Kwonka omukunda, amuhana bukiri kare. Ohikiriire agira ebirikumuhaazya, Kwonka enda y'omubi eguma n'enjara. Omukazi w'obwengye weena ayombeka eka ye, Kwonka omukazi omushema agyesheenyera. Ogyenda n'omutima ogugororokire aba naatiina MUKAMA, Kwonka oyehabagiza omu mihanda ye, aba naamugaya. Ebi omushema agamba bimuteeza enkono y'amabega, Kwonka eminwa y'abanyabwengye eryabarinda. Ahu ente z'okuhingisa zitari, tihagira bihunikirwe; Kwonka ahabw'amaani g'ezo nte ebyezire biba bingi. Kareebi orikwesigwa tabeiha, Kwonka kareebi ow'ebishuba abeiha. Omuteezi w'enaku ayeruhiza busha kusherura obwengye, Kwonka okumanya kurahukira orikwetegyereza. Ruga aha mushema, Ahakuba tihariho kigambo ky'obwengye, eki orimushangamu. Obwengye bw'omwerinzi n'okumanya omuhanda gwe, Kwonka obushema bw'abashema n'okugobya. Ekibi kiryarya abashema, Kwonaka ab'emitima egororokire bagira obushongore. Obusaasi bumanywa omutima ogu burimu, Kandi omu kushemererwa kwagwo tihariho mugyenyi okwatanisa nagwo. Enju y'omubi ryasheenywa, Kwonka eihema ry'ow'omutima gugororokire riryahama. Hariho omuhanda ogu omuntu ayeta murungi, Kwonka omuheru gwagwo guri omuhanda gw'okufa. Nangwa n'obu asheka, omutima gwe guguma gwine obusaasi, Kandi omuheru gw'okushemererwa n'enaku. Omuntu orikwehabagiza aryahaagibwa ebyana by'emitwarize ye, Kandi omuntu murungi aryahaagibwa ebyana by'ebi arikukora. Otaine bwengye aikiririza eryo, Kwonka omwerinzi ayetegyereza ahu arikuraba. Omunyabwengye ayerinda, kandi ayetantara obubi, Kwonka omushema tayenda kutegyekwa, kandi tagira ki ayetaho. Orahuka kugira ekiniga, akora eby'obushema; Kwonka omuntu orikwerinda agumisiriza. Abataine bwengye batunga obushema, Kwonka abeerinzi bajwekwa ekirunga ky'okumanya. Enkozi z'ebibi ziinamira abarungi, N'ababi baguma aha marembo g'abahikiriire. Omworo ayangwa; nangwa na bataahi be tibamwenda; Kwonka omutungi agira abanyamikago baingi. Orikugaya mutaahi we n'omusiisi, Kwonka orikugirira abooro embabazi, ahiiriirwe. Abagira enaama mbi, baba batahabire? Kwonka abagira enaama nungi, baryakorerwa eby'embabazi n'eby'amazima. Omu kufa kubi okw'emiringo yoona habamu omugasho; Kwonka okugamba kwonka kureeta obworo. Ekirunga ky'abanyabwengye n'obutungi bwabo, Kwonka obushema n'eihunde ry'abashema. Kareebi ow'amazima akiza amagara g'abantu, Kwonka ogamba ebishuba aba omureebya. Omu kutiima MUKAMA omuntu agiriramu obwesigye buhamire, Kandi abaana be baryabona obuhungiro. Okutiina MUKAMA n'enshuro y'amagara, Kureetera abantu kuruga omu mitego ya rufu. Ekihaisa omugabe ekitiinisa n'okugira abantu baingi munonga, Kwonka omutegyeki otaine bantu acwekyerera. Otarahuka kugira kiniga, aba aine okwetegyereza kwingi, Kwonka orahuka kukigira, ahimbisisa obushema. Omutima ogutuurize gureetera omubiri amagara, Kwonka eihari rireetera amagufa kujunda. Ohata omunaku, aba naajuma Omuhangi we, Kwonka ogirira abakyene embabazi, amuha ekitiinisa. Omubi agarurwa ahansi okukora kubi kwe, Kwonka ohikiriire aguma n'amatsiko, nangwa n'omu kufa kwe. Obwengye butuura omu mutima gw'orikwetegyereza, Kwonka omu mitima y'abashema tibumanywamu. Okuhikiirira kuhimbisisa eihanga; Kwonka ekibi kijumisa ibara ihanga. Omugabe agirira embabazi omugaragwa orikukora n'obwengye; Kwonka agirira ekiniga orikukora ebirikuhemura. Okugarukamu gey kwikaikanisa ekiniga; Kwonka ekigambo ekirikusaasa kiimutsya ekiniga. Orurimi rw'abanyabwengye rumanyisa okumanya nk'oku kishemereire, Kwonka akanwa k'abashema kafukunkuka eby'obushema. Amaisho ga MUKAMA gaba hoonahoona, Gareeba ababi n'abarungi. Orurimi orurikukiza n'ekiti ky'amagara; Kwonka ku rukiikama, omutima gucweka. Omushema agaya okuhabura kwa ishe, Kwonka ota omutima aha kuhanwa, niwe aba omwerinzi. Omu nju y'ohikiriire habamu obutungi bwingi, Kwonka omu magoba g'omubi habamu enaku. Eminwa y'abanyabwengye ebuzya okumanya, Kwonka emitima y'abashema tekora etyo. Ekitambo ky'omubi n'ekirikunugwa ahari MUKAMA, Kwonka okushaba kw'ow'omutima ogugororokire nikwo ashemerererwa. Omuhanda gw'omubi n'ogurikunugwa ahari MUKAMA, Kwonka akunda orikukuratira okuhikiirira. Orikuteishuka omuhanda naaheebwa ekifubiro ekirikusaasa, Kwonka orikwanga kuhanwa aryafa. Okuzimu n'okucwekyerera nibireebwa butunu omu maisho ga MUKAMA, Kaashwa ebiri omu mitima y'abantu! Omugayi takunda kuhanwa, Kandi taza w'abanyabwengye. Omutima gunanukire gushemuura ahamaisho, Kwonka omutima ogwine obusaasi gureeta okwehwa amatsiko. Omutima gw'orikwetegyereza gusherura okumanya, Kwonka akanwa k'abashema katungwa obushema. Ebiro by'abarikubonabona byona ni bibi, Kwonka oine omutima ogushemereirwe ni nk'omuntu otuura omu bugyenyi. Akakye akarimu okutiina MUKAMA Nikakira obutungi bwingi oburimu obujune. Okurya obunyaata okurimu okukundana Nikukira okurya ente y'ebishaju okurimu okwangana. Orahuka kubakirwa aimutsya entongane, Otarahuka kugira kiniga acureeza empaka. Omuhanda gw'omweremwa gufa ahabw'okumerwamu amahwa, Kwonka akahanda k'ow'omutima ogugororokire guba omuhanda rugyendwa. Omwana oine obwengye ashemeza ishe, Kwonka omuntu omushema agaya nyina. Obushema bureetera otaine bwengye kushemererwa, Kwonka omuntu orikwetegyereza ayetebeekanisiza omuhanda oguhikire. Ahatari kuhanuura enaama zifa busha, Kwonka ahu abahi b'obwengye bari baingi, zihikiirizibwa. Okugarukamu gye kureetera omuntu kushemererwa, Kandi ekigambo ekigambiirwe omu bunaku bwakyo ka ni kirungi! Aha munyabwengye omuhanda gw'amagara gwinamuka, Ngu abone kuruga okuzimu owa Nyamuteza. MUKAMA asheenyera kimwe orugo rw'ab'amaryo, Kwonka ahamya orubibi rw'omufaakazi. Ebiteekateeko by'ababi n'ekirikunugwa ahari MUKAMA, Ebigambo by'abashemeire bimushemeza. Omunyamururu gw'amagoba agatahikire areetera eka ye omurabanamu; Kwonka orikwanga enguzi aryagumaho. Omutima gw'ohikiriire guteekateeka oku araagarukyemu, Kwonka akanwa k'omubi kafukunkuka ebigambo bibi. MUKAMA aba hare enkozi z'ebibi, Kwonka ahurira okushaba kw'ohikiriire. Amaisho gashemuukire gashemeza omutima, N'enkuru nungi ziruhuura amagufa. Orikutega okutu okuhana kurungi Aryatuura n'abanyabwengye. Oyanga kuhanwa aba naayeyanga, Kwonka ota omutima aha kuhanwa ayeyongyera okwetegyereza. Okutiina MUKAMA nikwo kuhaburwa omu by'obwengye, Kandi okwecureeza kukuratwa ekitiinisa. Enaama ei omuntu agira omu mutima ebe eye, Kwonka ogarukamu kw'orurimi kuruga ahari MUKAMA. Emitwarize y'omuntu yoona, omu kureeba kwe, eba eshemeire; Kwonka MUKAMA apima emitima. Emirimo yaawe gyegyekyerere MUKAMA; Obwo nibwo enaama zaawe zirihamibwa. Buri kintu MUKAMA agira eki yaakihangiire; Nangwa n'ababi akabateeraho ekiro ky'enaku. Omuntu weena ow'amaryo g'omu mutima n'ekirikunugwa ahari MUKAMA, Buzimazima taribura kufubirwa. Embabazi n'amazima nibyo birihiirira okutahikiirira, Kandi okutiina MUKAMA nikwo kurekyesa abantu eibi. Emitwarize y'omuntu ku eshemeza MUKAMA, Areetera abantu kuba gye nawe, nangwa n'abazigu be. Akakye akarimu okuhikiirira Nikakira empiiha nyingi ezitungirwa omu kutahikiirira. Omutima gw'omuntu guteekateeka eby'orugyendo rwe; Kwonka MUKAMA niwe amuhabura oku araateere entambwe. Okuragura okuri nk'okwa Ruhanga kuruga aha rurimi rw'omugabe; Omu kucwa emanja akanwa ke tikashobya. Eminzaani ehikire n'eby'okupimisa n'ebya MUKAMA, N'amabaare goona agarikupima ag'omu nshaho n'omurimo gwe. Abagabe okukora ebibi n'ekirikunugwa, Ahakuba ekitebe ky'obugabe kihamibwa okuhikiirira. Eminwa y'okuhikiirira niyo eshemeza omugabe, Kandi akunda orikugamba ebihikire. Ekiniga ky'omugabe n'entumwa ya rufu, Kwonka omunyabwengye aryakiikaikanisa. Omugabe ku ashemuuka ahamaisho, kireeta amagara; Kandi okukunda kwe kushusha ebicu ebirugamu enjura ya katumba. Okugira obwengye ni kurungi okukira okutunga ezaabu; Eego, omuntu akaatoorana okugira okwetegyereza okukira okutunga efeeza. Omuhanda rugyendwa gw'ow'omutima gugororokire n'okwetantara ebibi; Orinda emitwarize ye, aba naarinda amagara ge. amaryo gakuratwa okucwekyerera, N'omutima ogurikwetunguura gukuratwa okugwa. Ni kirungi okugira omutima gworobi, okakwatanisa n'abooro, Okukira okubagana eminyago n'abanyamaryo. Orikuta omutima aha kigambo kya Ruhanga aryagogyera, Kandi oyesiga MUKAMA aba ahiiriirwe. Oine omutima gw'obwengye ayetwa omuntu orikukyenga; Emigambire mirungi eyongyera kwikirizisa abantu. Obwengye bubeera obwine enshuro y'amagara, Kwonka ekifubiro ky'abashema n'obushema bwabo. Omutima gw'omunyabwengye guhindura emigambire ye kuba ehikire, Kandi gumwongyera kugamba ebirikwikirizisa abantu. Ebigambo ebirikushemeza ni nk'obwoki, Binurira amagara g'omuntu, kandi bihamya amagufa ge. Hariho omuhanda ogu omuntu ayeta murungi, Kwonka omuheru gwagwo guri omuhanda gw'okufa. Enda y'omukozi niyo emukoresa, N'akanwa ke niko kamugyema kukora. Omuntu otaine mugasho agira enaama z'okukora kubi, Kandi emigambire ye ni nk'omuriro ogurikubabura. Omuntu orikwehabagiza abuzya entongane, Kandi omuhwihwitsi ataanisa abanyamikago. Omunyaitima abeihabeiha mutaahi we, Amutwara omu muhanda ogutari murungi. Oitira abandi eriisho, aba naahanuura enaama zikiikami; Onena enshaya, aba naayenda kuhikiiriza obubi. Omutwe gujwengize enju n'ekirunga ky'ekitiinisa, Kandi kitungwa ahabw'okugyendera omu muhanda gw'okuhikiirira. Otarikurahuka kugira ekiniga naakira emanzi, Kandi orikutegyeka omutima gwe naakira okwatsire orurembo. Abantu baraguzisa entetere aha ruhu, Kwonka endagu yoona eruga ahari MUKAMA. Ak'okurya k'obunyaata, kwonka karimu obusingye, Nikakira eka eijwire eby'okurya by'obugyenyi, kwonka erimu entongane. Omuhuuku orikukoresa obwengye, Aryategyeka omwana wa mukama we orikuhemura, Kandi aragwe hamwe n'abaana ba mukama we. Eiziiko riba ery'okushemerezamu efeeza, N'omuriro guba ogw'okushemerezamu ezaabu, Kwonka MUKAMA niwe agyeza emitima. Enkozi y'ebibi ehurira emigambire y'obubi, Kandi orikubeiha atega okutu orurimi rw'eitima. Oteerera enaku omukyene, aba naajuma Omuhangi we; Orikwesiimira abandi kugwerwa akagwe, taribura kufubirwa. Abaijukuru n'ekirunga ky'abagurusi, Kandi ekitiinisa ky'abaana ni baishebo. Emigambire ehikire teizihira mushema, Kandi okukira munonga emigambire y'ebishuba teizihira mutegyeki. Enguzi aha muntu ogihaire ni nk'eibaare eririkukora eby'okutangaaza; Ahu arikuza hoona, naagogyera. Oshwekyerera ekishobyo, aba naayenda kukundwa; Kwonka oyata eibanga, aba naayeyangisa munywani we. Okuhanwa kuhika omunyabwengye aha mutima, Okukira okuhanisa omushema enkoni igana. Omuntu mubi akunda obugomi bwonka; Nikyo aritumirwa entumwa y'enshaarizi kumukwata. Haakiri okubugana edubu eyakirwe ebyana byayo Okukira okubugana omushema oitsirwe obushema. Orikuzimuura obubi ahabw'oburungi, Obubi tiburiruga mu ka ye. Okutandika entongane ni nk'okwigurira amaizi; N'ahabw'ekyo reka empaka zitakarugiremu okutongana. Oiha orubanja aha babi, kandi n'orusingisa abahikiriire, Bombi n'ekirikunugwa ahari MUKAMA. Ahabw'enki omushema agira empiiha omu ngaro ngu agure obwengye, Haza ataine mutima? Munywani w'omuntu amukunda ebiro byona, Kandi ow'eishe-emwe azaarirwa okuhwera abantu omu bihikiirizi. Omuntu otaine bwengye aha omukwato, Kandi ayemererera ondi omu maisho ga mutaahi we. Okunda entongane, aba akunzire okushiisha; Orikukunda kweshumbya abandi eka, naaba ayesheruriire okucwekyerera. Oine omutima ogurikwehabagiza, taribona kirungi; Kandi n'ow'orurimi orukiikami aryagwa omu kabi. Ozaara omushema, aba ayereeteire obusaasi; Ishe w'otaine bwengye tashemererwa. Omutima ogushemereirwe n'omubazi murungi, Kwonka omutima ogucuramiriirwe gureetera omuntu kuhwa aha magufa. Omubi ayakiira enguzi rikushooboorwa omu kwahwa, Ngu abone kwita emanja z'oburyo. Orikwetegyereza, amaisho ge agata aha bwengye; Kwonka amaisho g'omushema, agata aha by'aha muheru gw'ensi. Omwana ekifa-mutima areetera ishe obusaasi, Na nyina owaamuzaire amureetera obushaarizi. Okubonabonesa ohikiriire ti kirungi, N'obu kwakuba okuteera abakungu noobatura oburungi bwabo. Oyetwara omu kugamba aba ow'obwengye, Kandi ow'omutima gutuurize aba omuntu orikwetegyereza. Nangwa n'omushema ku ahunama, bateekateeka ngu n'omunyabwengye; Ku aba abumbire eminwa, bagira ngu, N'omwerinzi. Oyetaanisa n'abandi, aba naasherura ebye wenka; Kandi aba ayangire obwengye bwona obuhikire. Omushema tashemerererwa kwetegyereza, Kureka ashemezibwa okugamba ebiteekateeko bye. Ku haija obubi, n'okugaya kwija; Kandi emitwarize mibi ereeta okuhemuka. Ebigambo by'omu kanwa k'omuntu ni nk'amaizi maingi, Kandi enshuro y'obwengye ni nk'omugyera gurikuhimintika. Ti kirungi kugwera orubaju rw'omubi omu rubanja, N'obu kwakuba okwita orubanja rw'ohikiriire. Ebigambo by'omushema bireeta entongane, Kandi orurimi rwe rumuteeza enkoni. Akanwa k'omushema kamucwekyereza, N'eminwa ye niyo emugwisa omu mutego. Ebigambo by'abahwihwitsi ni nk'eby'okurya ebinuzire munonga, Bishuuma omu bicweka by'omunda. Orikweganda aha murimo gwe Ni murumuna w'orikucwekyereza. Eiziina rya MUKAMA n'omunaara gugumire, Ohikiriire ku aguhungiramu, aguma ari buhooro. Eitungo ry'omutungi nirwo rurembo rwe oruhamire, Kandi ni nk'orugo ruraingwa rw'amabaare orurikumurinda. Okwehimbisa kw'omutima gw'omuntu kukuratwa okucwekyerera, Kwonka okwecureeza kukuratwa ekitiinisa. Ogarukamu atabandize kuhurira Kyoreka obushema bwe n'okuhemuka. Omutima guhamire gugumya omuntu omu ndwara ye, Kwonka oguhahaire n'oha owaakubaasa kugwemera? Omutima gw'omwerinzi gutunga okumanya, Kandi okutu kw'omunyabwengye nikyo kwetenga. Ekiconco ky'omuntu kimuhaisa omwanya, Kandi kimuhitsya omu maisho g'ab'ekitiinisa. Omu rubanja, obanza kutongana oshusha oti, ebye nibyo bihikire; Kwonka kitabaarizibwa ku aija, amwomesereza. Enteenyu emara empaka, Kandi eramura ab'ekitiinisa abarikuhakana. Okugarukana n'ow'eishe-mwe ogwisiibwe kubi kugumire okukira okwata orurembo rw'amaani, Kandi entongane nk'ezo zigumire okukira ebihongorezo by'ekigo. Ebiruga omu kanwa k'omuntu nibyo bimuhaazya, Kandi omweru gw'eminwa ye nigwo gurimuhaazya. Orurimi rugira obushooborozi bw'okwita n'obw'okukiza, N'abarukunda baryaheebwa ebi ruribareetera. Oboine mukazi w'okushwera, aba aboine ekintu kirungi; Kandi aba atungire omugisha ogurugire ahari MUKAMA. Omworo agamba naayeshengyereza munonga; Kwonka omuntungi amugarukisamu ekikabuko. Emikago mingi esheenya eka, Kwonka habaho munywani w'omuntu okira owaanyina owaazairwe nawe. Omworo ogyendera omu bwesigwa Akira ow'orurimi rurikukiikamya ebigambo kandi omushema. Omuntu okubaho otaine bwengye ti kirungi, Kandi ogyenda naayehuuta, ahaba omuhanda. Obushema bw'omuntu ku bumuhabya omuhanda, Omutima gwe gwetomboitera MUKAMA. Obutungi bureeta emikago mingi, Kwonka omworo atsigwaho munywani we. Kareebi w'ebishuba taribura kufubirwa, Kandi orikugamba ebishuba tarikira. Baingi basherura obuhakwa ha muntu efura, Kandi buri muntu aba munywani w'ogwo orikugaba. Abazairwe n'omworo boona bamwanga, Mbwenu banywani be tibakiraho kumwetantara? Ku abakuratsa amaganya, bamuhugaho beegyendera. Owaagira obwengye, akunda amagara ge; Orikurinda okwetegyereza, aryagogyera. Kareebi ow'ebishuba taribura kufubirwa Kandi omunyabishuba aryacwekyerera. Omushema tashemereire kuba orikwegira gye, N'okukira munonga omuhuuku tashemereire kutegyeka abanyiginya. Okwerinda kw'omuntu kumuzibira kurahuka kugira ekiniga, Kandi okwehuzya eki bamushobeize kumuhaisa ekitiinisa. Ekiniga ky'omugabe ni nk'okutsinda kw'entare, Kwonka embabazi ze ziba nk'orume orutonzire aha bunyaatsi. Omwana ekifa-mutima n'akabi ahari ishe, Kandi okutongana kw'omukazi ni nk'enjura erikuguma neetoonyerera. Eka n'eitungo, omuntu abiragwa abazaire be; Kwonka omukazi orikwerinda amuheebwa MUKAMA. Okweganda kureeta okugwejegyera obutasisiimuka, Kandi omweremwa aryaitwa enjara. Oyorobera ebiragiro, aba naarinda amagara ge; Kwonka otarikweta ha mitwarize ye aryafa. Ogirira abooro embabazi, aba naaguza MUKAMA; Aryamuzimuurira ebi yaakozire. Hana omwana waawe, okimwineho amatsiko; Kwonka otamuteera ez'okumwita. Ow'ekiniga kingi aryakizira, Ahakuba n'obu waakumuramura, oryaguma okikora. Guma ohurire enaama, oikirize okuhaburwa, Obone kugira obwengye omu biro by'omumaisho. Omu mutima gw'omuntu habamu enaama nyingi, Kwonka enaama ya Ruhanga niyo egumaho. Embabazi z'omuntu nizo zimureetera kukundwa, Kandi omworo naahita omunyabishuba. Okutiina MUKAMA kureeta amagara, Kandi okwine aryaguma amazirwe; Tarihikwaho kabi. Omweremwa ata engaro ze omu rwabya, Abura ageetamika. Teera omugayi, abataine bugobya beegye okwerinda; Hana orikwetegyereza, aryayeyongyera obwengye. Oshiisha ebya ishe, akabinga nyina, N'omwana orikuhemura, kandi areeta ekijumo. Mwana wangye, reka kufa okuhurira ebi orikuhaburwa, Haza okahaba, okareka ebigambo by'okumanya. Kareebi otaine mugasho ashekyerera emanja z'oburyo, Kandi akanwa k'omubi kamirakwo okutahikiirira. Ebifubiro biteekateekyeirwe abateezi b'enaku, Kandi enkoni zicumiirwe amabega g'abashema. Amaarwa n'omuteezi w'enaku, n'ekirikusinza kiyombesa, Kandi ohabisibwa ebyo, tagira bwengye. Okutiinisa kw'omugabe ni nk'okutsinda kw'entare; Owaamukwatsa ekiniga, aba ayekoreire kubi. Okwetantara entongane kihaisa omuntu ekitiinisa, Kwopnka omushema weena akunda okutongana. Omweremwa tayenda kuhinga mu ishekyera; N'ahabw'ekyo aryashabiriza omu ishaaruura, kwonka taine ki ariheebwa. Enaama z'omu mutima gw'omuntu ni nk'amaizi maingi, Kwonka orikwetegyereza aryazikyenga. Baingi omu bantu bakunda kwegamba marungi; Mbwenu omuntu orikwesigwa okaamuzoora hi? Ohikiriire, kandi orikugyendera omu bwesigwa– Abaana be abarimukurata bahiiriirwe! Omugabe oshutama aha kitebe ky'eiramuriro, Ebibi byona abibingisa amaisho ge, bitaataana. N'oha owaakubaasa kugira ati: Niinye nshemeize omutima gwangye; Hati ekiti kyangye kingugireho? Eby'okupimisa n'eby'okurengyesa ebitahikire, Byombi n'ekirikunugwa ahari MUKAMA. Omuntu n'obu yaakuba omwana amanyirwa aha bi arikukora, Omurimo gwe gwaba gushemeire, kandi guhikire. Okutu okuhurira, n'eriisho erireeba, Byombi bikahangwa MUKAMA. Otakunda okugwejegyera, nyentsya okaba omworo; Imuka ogume nooreeba; oryagira eby'okurya, ohaagye. Orikugura, acamura eki arikugura ati: Ni kibi! Ni kibi! Kwonka ku agyenda, ayesiima ahabw'eki yaagura. Hariho ezaabu n'amabaare agarikutukurikana, Kwonka eminwa y'obwengye n'enkwanzi z'obuguzi bwingi. Omuntu ku aryemerera ou atarikumanya, omwiheho ekijwaro kye; Kandi ku aryemererera abanyamahanga, omugumye nk'omukwato. Eby'okurya ebirugire omu bugobya binurira omuntu; Kwonka bwanyima bimubeera omusheenyi omu kanwa. Enaama zoona zihamibwa okuhanuura; Kandi ku oriza kuhurura, ohurure oine enaama z'obwengye. Ogyendagyenda naagamba maingi, agamba emibonano; N'ahabw'ekyo otarikwatanisa n'orikugambira eryo. Orikukyeena ishe nari nyina, Etabaaza ye eryaraarizibwa omu mwirima ndindindi. Obuhunguzi obutungirwa ahonaaho omu kutandika, Omuheru gwabwo tigurigira mugisha. Otarigira oti: Ndyayehoorera. Tegyereza MUKAMA, nawe aryakuhwera. Amabaare ag'okupimisa agatahikire n'ekirikunugwa ahari MUKAMA, Kandi eminzaani y'ebishuba teba mirungi. Orugyendo rw'omuntu ruragiirwa MUKAMA. Mbwenu omuntu naabaasa ata kumanya omuhanda gwe? Omuntu okurahukwa ha rurimi, akarahira ati: Ekintu eki n'ekirikwera! n'omutego; Akiheza kurahira, akatsigara naayefuuza. Omugabe w'obwengye ashungura ababi, Kandi abaribatisa nyamuziga. Omwoyo gw'omuntu n'etabaaza ya MUKAMA, Ecaaka ebisherekirwe omu mutima gwe. Embabazi n'amazima nibyo birinda omugabe, Kandi ekitebe ky'obugabe bwe kihamibwa okuhikiirira. Ekitiinisa ky'abatsigazi n'amaani gaabo, Kandi oburungi bw'abagurusi n'enju zaabo. Okwasha omuntu na kibooko kumaraho ebibi, Kandi enkoni zishemeza ebicweka by'omunda ebya hare. Omutima gw'omugabe guba omu mukono gwa MUKAMA, Agutooza ahu arikwenda hoona, nk'orikuhabura amaizi omu mikua yaago. Omuhanga gw'omuntu gwona, omu kureeba kwe, guba ogushemeire; Kwonka MUKAMA apima omutima. Okukora eby'okuhikiirira n'eby'oburyo; Bisiimwa MUKAMA okukira ebitambo. Ekitsyori n'omutima gw'amaryo Niyo tabaaza y'ababi; byombi n'ekibi. Ebi omweziriki ateekateeka kukora tibibura kureeta mweru; Kwonka weena orahukiiriza, ayereetera obukyene. Obutungi obu omuntu atunga ahabw'okubeiha, n'omuyaayuuko; Ababusherura baba ni basherura rufu. Eitima ry'ababi riryabamaraho, Ahabw'okuba banga kukora ebihikire. Omuhanda gw'abaine orubanja gukiikami, Kwonka emicwe y'oshemeire ehikire. Haakiri okutuura omu karugu k'aha mutwe gw'enju Okukira okukwatana enju mpango n'omukazi entongani. Omutima gw'omubi gwetenga ebibi; Mutaahi we tamureebamu mbabazi. Omuteezi w'enaku ku afubirwa, Abataine bwengye bahinduka ababwine. Omunyabwengye ku ahaburwa, aihamu okumanya. Ohikiriire ayetegyereza enju y'omubi; Amanya oku ababi banagwa ahansi, bakacwekyerera. Oyanga kuhurira okutaka kw'abooro, Nawe aryataka, abure ow'okumuhurira. Ekiconco ky'omu mubonano kiikaikanisa okuguubwa kubi, Kandi empongano esherekirwe omu kwahwa eikaikanisa ekiniga kingi. Emanja ku zicuubwa omu buryo abahikiriire bakishemerererwa Kwonka ababi bo bahahaaza omutima. Omuntu orikuhaba, akaruga omu muhanda gw'okwetegyereza, Aryahuumurira omu mutwe gw'abaafiire. Orikukunda eby'okweshemeza aryaba omworo; Orikukunda viinyo n'amajuta tariba mutungi. Omubi n'eky'okucungura ohikiriire, Kandi endeebya n'eky'okucungura ow'omutima gugororokire. Haakiri okutuura omu nsi etatuurwamu bantu Okukira okutuura n'omukazi entongani kandi orikuguubwa kubi hakyehakye. Omu ka y'omunyabwengye harimu obutungi bw'obuguzi bwingi n'amajuta, Kwonka omushema abimurakwo. Orikukuratira okuhikiirira n'embabazi, Aryagira amagara n'ekitiinisa. Omunyabwengye atemba orugo rw'orurembo rw'emanzi, Asheenya ekigo eki baabaire nibeesiga. Orinda akanwa ke n'orurimi rwe, Ayerinda akabi. Omunyamaryo kandi ow'ekiziizi ayetwa omugayi; Akora n'amaryo n'emyekuniko. Omweremwa aitwa okwetenga kwe, Ahabw'okuba emikono ye eyanga kufa kubi. Eizooba ryona omubi ayetenga, Kwonka ohikiriire we aha, kandi taima. Ekitambo ky'omubi n'ekirikunugwa; Reero kaashwa okukitamba n'omutima mubi! Kareebi w'ebishuba aryacwekyerera, Kwonka omuntu orikuhurira aryagamba atarikuzibirwa. Omubi ayoma ahamaisho, Kwonka ow'omutima gugororokire atebeekanisa emihanda ye. Tihariho bwengye, nari okwetegyereza, n'obu yaakuba enaama Ebirikubaasa kurwanisa MUKAMA. Embaraasi eteekateekyerwa eizooba ry'orugamba, Kwonka okusingura kuba okwa MUKAMA. Eiziina rirungi n'ey'okwetengwa okukira eitungo ringi; N'okugira obushongore nikukira efeeza n'ezaabu. Abatungi n'abooro bateeranira hamwe; Boona MUKAMA niwe yaabahangire. Omwerinzi ku areeba akabi kaija, ayeshereka; Kwonka otaine bwengye akeegyema, kamwita. Ebihembo by'omucureezi kandi orikutiina MUKAMA N'obutungi n'ekitiinisa n'amagara. Amahwa n'emitego biri omu muhanda gw'orikwehabagiza; Orikwerinda aryabyetantara. Manyiiza omwana omuhanda ogu ashemereire kutoora; Kandi n'obu arikura, tarigurugamu. Omutungi ategyeka omworo, Kandi oyegurize aba omuhuuku w'omugurize. Orikubiba okutahikiirira, aryagyesha akagwe; N'enkoni y'ekiniga kye eryaremawa. Oine eriisho ry'obufura aryaheebwa omugisha, Ahabw'okuba abooro abaha aha by'okurya bye. Binga omuteezi w'enaku; nibwo entongane ziraarugyeho, Okutongana n'okujumiirana bikahwaho. Orikukunda omutima ogushemeire, kandi orikugamba eby'embabazi, Omugabe aryaba munywani we. Amaisho ga MUKAMA garinda oine okumanya, Kwonka ebigambo by'endeebya abibuzabuzqa. Omweremwa ayekwatsakwatsa ati: Aheeru hariho entare. Ku ndikushohora, neenyitira omu muhanda. Akanwa k'omukazi enshambani n'ekiina kiraingwa; Ou MUKAMA agwereirwe kubi aryakigwamu. Obushema bubohirwe omu mutima gw'omwana; Kwonka enkoni y'okuhana eryabumwihamu, ebute hare. Orikuhata abooro ahabw'okwekanyisiza obutungi, Nari orikuha abatungi, eki ariihamu n'okukyena. Tega okutu, ohurire ebigambo by'abanyabwengye, Kandi ote omutima gwawe aha kumanya kwangye; Ahabw'okuba kiryaba kirungi, waabigumya omu mutima gwawe, Kandi waabigumya omu mutima gwawe, Kandi waabigumya aha minwa yaawe byona. Nikyo naabikumanyisiza eri izooba, iwe wenka, Ngu ogume nooyesiga MUKAMA. Tinaakuhandiikira ebigambo ebirikukira oburungi, Eby'okuhana n'eby'okumanya, Okukworeka ebihikire n'eby'amazima, Ngu obone kugarukamu abakutumire ebigambo by'amazima? Otarinyaga omworo, ngu niho ari omworo, Nari okwita kubi abarikusingisirizibwa aha marembo; Ahabw'okuba MUKAMA aryabatonganira, Kandi abarikubanyaga, aryabaihaho amagara gaabo. Otarinywana n'omuntu orikurahuka kuguubwa kubi, N'obu kwakuba okugyenda n'omunyakiniga, Nyentsya otakaayega emitwarize ye, Okeenaga omu mutego. Otariba nk'abo abaha emikwato, Abeemererera abaine amabanja. Ku oraabe otaine ky'okumwihurira, Nooyenda ku bakwiha aha kitanda kyawe, bakakitwara? Otarikuura ekiti ky'omwatano, Ekyabyairwe baashwenkuru. Nooreeba omuntu orikwezirika omu murimo gwe? Aryayemerera omu maisho g'abagabe naabaheereza; Tariheereza bataine iziina. Ku orishutama kurya n'omutegyeki, Oteekateekye ahari ogwo muntu okuri omumaisho. Ku oraabe noomanya ngu ori omunyamururu, Oyegumye omusyo aha mumiro. Otaryetenga eby'okurya bye ebinuzire, Ahabw'okuba nibibihabeiha. Otarigwa ahaiguru noosherura eitungo; Gira obwengye, okirekye. Ku origumyaho amaisho, ribura, Ahabw'okuba ahonaaho rigira amapapa, Riguruka nk'empungu erikuza ahaiguru. Otarirya eby'okurya by'efura-nkye; Kandi otaryetenga eby'okurya bye ebinuzire. N'obu araabe naakugira ati: Ija orye, kandi onywe! Kwonka omu mutima gwe, naaba atakwetsire. Ekitongye eki oriba waamira, oryakitanaka, N'ebigambo byawe birungi bife busha. Otarigira eki waagamba, omushema akuhuriire; Ahabw'okuba aryagira ngu ebigambo byawe tibirimu bwengye. Otarikuura ekiti ky'omwatano ogwa ira, Nari okurenga, okaza omu kibanja ky'efuuzi; Ahabw'okuba Omucunguzi waabo n'ow'amaani; Aryakutonganisa, naabatonganira. Omutima gwawe ogute aha kuhaburwa, N'okutu kwawe aha bigambo by'okumanya. Otarireka kuhana omwana; Ku orikumuteera omunyaafu, tarikufa. Ku orimuteera omunyaafu, Oryakiza amagara ge okuza Okuzimu. Mwana wangye, omutima gwawe ku guraabe gwine obwengye, N'ogwangye nigwija kushemererwa. Ku origuma noogamba ebihikire, Amagara gangye garyashemererwa. Omutima gwawe gutarigirira abasiisi eihari, Kureka gugume nigutiina MUKAMA okurenzya eizooba. Buzimazima haryabaho ebihembo; Kandi amatsiko gaawe tigariihwaho. Mwana wangye, hurira, kandi ogire obwengye, Oshoronzye omutima gwawe omu muhanda. Otariza omu mutwe gw'abanywi ba viinyo, N'obu gwakuba ogw'abanyamairu; Ahakuba omusinzi n'omunyanda baryaba abooro, Kandi n'okuhungira kuryajweka omuntu obucancabari. Hurira sho owaakuzaire, Kandi otarigaya nyoko yaakura. Gura amazima, kwonka otarigatunda; Kandi ogure obwengye, okuhaburwa n'okwetegyereza. Ishe w'ohikiriire aryashemererwa munonga; Orikuzaara omwana w'obwengye aryayesiima ahabwe. Ka sho na nyoko bashemererwe, Kandi nyoko bashemererwe, Kandi nyoko owaakuzaire ayesiime! Mwana wangye, mpa omutima gwawe, N'amaisho gaawe geetegyereze emitwarize yangye; Ahakuba maraaya n'ekiina kiraingwa, Kandi omukazi owaariire enshoni n'obusya bufunzire. Agwera nk'omwambuzi, Kandi akanyisa endeebya omu bantu. Enaku zigirwa oha? Obusaasi bugirwa oha? Empaka zigirwa oha? Okwetomboita kugirwa ha? Obuhuta bwa busha bugirwa oha? Okutukura amaisho kugirwa oha? Bigirwa abaraara enkyera, Abaza kuvumba enturire. Otareeba viinyo ngu niho erikutukura, Yaaba neebirira omu kikopo, Neesheneneka aha mumiro. Bwanyima eruma nk'enjoka, Etema nk'empiri. Amaisho gareeba ensi neegyenda, Omutima gwawe gugamba ebitakwatairaine. Oshusha nk'obyami ahagati y'enyanja, Nari nk'obyami ahaiguru y'omurongooti gw'omu meeri; Okagira oti: Banteire, kwonka tinsaasire! Baanyasire, kwonka tiinyine ki mpuriire! Nsisiimukye ryari, nkaza kuvumba agandi! Otarigirira abantu babi eihari, N'obu kwakuba okwetenga kuguma nabo; Ahabw'okuba emitima yaabo eteekateeka eby'okurwana, N'eminwa yaabo egamba eby'eitima. Ahabw'obwengye enju eyombekwa, N'ahabw'okwetegyereza ehamira kimwe. Ahabw'okumanya, ebishengye byayo Biijura ebintu byona ebirikushemeza kandi eby'obuguzi bwingi. Omunyabwengye aba ow'amaani; Eego, omuntu oine okumanya ayeyongyera amaani. Ahakuba oshemereire kuhurura, nooyebemberwa obwengye; Kandi ahu abahi b'obwengye baingi bari, habaho obusinguzi. Obwengye n'obw'ahaiguru, omushema tarikubaasa kubuhika; Aha irembo, ahu abantu bateeraniire, tateerezaho. Ogira enaama ez'okukora kubi, Ayetwa omunyaitima. Enaama z'obushema n'ekibi, Kandi omuteezi w'enaku n'ekirikunugwa omu bantu. Ku orikugwa enshazi aha izooba ry'okuhikiirirwa, Biri amaani gaawe ni makye. Juna abarikutwarwa kwitwa, N'abarikutetema nibaza kwitwa, obazibire. Ku oraagire oti: Ekyo titurakimanyire, Torikumanya opima emitima ku arikukireeba? Noogira ngu orinda amagara gaawe tarikukimanya, Tarizimuurira omuntu weena ebishemereire ebi yaakozire? Mwana wangye, guma orye obwoki; ahabw'okuba ni burungi, Orye n'omushongi, ogurikuruga omu ngabo zaabwo, nigukunurira. Omanye ngu n'obwengye nikwo buriba omu magara gaawe; Ku oribubona, oryaba oboine ebihembo, N'amatsiko gaawe tigariihwaho. Iwe muntu mubi 'we, otarigwera enju y'ohikiriire, Kandi otarikora kubi eka ye; Ahakuba ohikiriire agwa emirundi mushanju naimuka, Kwonka ababi bagwisibwa ebihikiirizi. Otarishemerererwa okugwa kw'omuzigu waawe, Kandi omutima gwawe gutaryesiima yaateera entsibo, MUKAMA atakaakireeba, kikamusaasa, Akamwihaho ekiniga kye. Otaryemereza omutima ahabw'enkozi z'ebibi, N'obu kwakuba okugirira ababi eihari; Ahabw'okuba omubi tarigira bihembo, Kureka etabaaza ye eryaraazibwa. Mwana wangye, tiina MUKAMA n'omugabe, Kandi bombi otagira ou waagomera; Ahabw'okuba akabi nikaija kubarugaho kitaraariire. Kandi n'oha orikumanya okucwekyereza okuribarugaho bombi? Ebi nabyo n'ebigambo by'abanyabwengye. Ni kibi okugwera orubaju omu kucwa emanja. Orikugira omubi ati: Ori mwere! Aryakyeenwa abantu, amahanga gamutamwe; Kwonka abarikuhana omubi baryashemererwa, Kandi omugisha murungi guryabahikaho. Ogarukamu ebihikire, aba anywegyeire eminwa. Banza otebeekanise ebi orikwija kukora aheeru, Oteekateekye ekintu kyona eki orikwenda omu ishwa; Bwanyima obone kwombeka enju yaawe. Otarishinja mutaahi waawe noomutura busha, Kandi otarigobya n'eminwa yaawe. Otarigira oti: Ndyamugira nk'oku yanginzire, Ndyamuhoora ahabw'eki yaakozire. Nkaraba aha musiri gw'omweremwa, N'aha musiri gw'emizaabibu gw'omuntu otaine bwengye; Naashanga gwona gumezire amahwa, Gushwekirwe ebicuragyenyi, Kandi orugo rwagwo rw'amabaare rusheenyukire. Ku naabireebire, naabiteekateekaho munonga, Naabyetegyereza, naihamu okushoborokyerwa. Noogira oti: Reka ngwejegyereho kakye, mpungireho kaingana busha; Nangwa mpinyeho nti omukono, mpuumureho! Obwo, obworo buryakwizira nk'omunyagi, N'obukyene bukuhikyeho nk'omuntu ohagatiire eby'okurwanisa. Ezi nazo n'enfumu za Sulemaani, ezi abashaija ba Hezekia omugabe wa Yuda baahandukurwire. Ebi Ruhanga asherekire nibyo bimuhaisa ekitiinisa, Kwonka ekihaisa abagabe ekitiinisa n'okucondooza ebintu. Nk'oku eiguru riri ahaiguru munonga, kandi nk'oku ensi ehikire hare okuzimu, N'emitima y'abagabe nikwo etarikwetegyerezibwa. Iha enkamba aha feeza, Haza omuheesi abone kutunga eky'okuheeshamu ekintu. Iha ababi omu maisho g'omugabe, Ekitebe ky'obugabe bwe kibone kuhamibwa okuhikiirira. Otaryekuza omu maisho g'omugabe, Kandi otaryemerera omu mwanya gw'abakuru; Ahakuba ekirungi n'okwetwa ngu, Garuka aha! Okukira okugarurwa enyima omu maisho g'omugabe naakureeba. Otarirahuka kutabaariza mutaahi waawe, Nyentsya akikusinga okaitwa enshoni, Okabura oku waagira; Kureka gamba nawe, mubyemarire mwenka, Orekye kubibuzya, Owaakihurira akakugaya, Ekihemu kikakugumaho. Ekigambo kihikire, ekigambirwe omu bunaku bwakyo, Ni nk'amapeera g'ezaabu agari omu kiibo ky'efeeza. Nk'empeta y'ezaabu ey'omu matu, nari nk'enkwanzi z'ezaabu eshemeziibwe, N'omuhani ow'obwengye nikwo aba atyo ahari ogwo omutegire okutu. Nk'embeho y'ebirika oku eba omu ishaaruura, Nikwo n'entumwa etaangirira eba aha bagitumire, ahabw'okuba eruhuura emitima y'abakama baayo. Nk'oku enjura erimu omuyaga ehiika, ekabura, Nikwo n'omuntu aba oyehimbisiza aha kiconco eki atarikwija kuha. Okugumisiriza kwikirizisa omutegyeki, N'orurimi rworobi rwata eigufa. Ku oraabe waagwire aha bwoki, oryeho oburikukuhaazya, Otakaarengyesereza, okabutanaka. Orekye kwitsa omwa mutaahi waawe akaribatiiriro, Atakaakuhararuka, akakwanga. Mushinja orikushinja mutaahi we ebishuba, Ni nk'akateererezo nari rurara, nari omwambi gw'omunwa. Okwesiga otarikwesigwa omu bunaku bw'akabi Ni nk'eriino rijunzire, nari ekigyere ekikonyokire. Orikweshongorera ow'omutima ogweshobeire Ni nk'orikujuura ekijwaro omu mbeho, Kandi nka viinyo erikushaarira omu buhuta. Omuzigu waawe, ku arigira enjara, omugaburire; Ku arikwatwa eiriho, omuhe eky'okunywa; Ahabw'okuba oryaba omurunzire amakara g'omuriro aha mutwe, Kandi MUKAMA aryakuzimuurira. Omuyaga gw'obukiizi-bwa-bumosho gureeta enjura, Kandi orurimi orurikugambuura rureeta okuhinduriza ahamaisho. Haakiri okutuura omu keehogo k'aha mutwe gw'enju, Okukira okukwatana enju n'omukazi entongani. Nk'amaizi agarikufuka oku gaba aha muntu oine ekyaka, Nikwo n'amakuru marungi gaba agarikuruga omu nsi ya hare. Ohikiriire orikuhigiza omubi Ni nk'eiziba ry'amaizi gatabangukire, nari enshuro esiisikaire. Ti kirungi kurya obwoki bwingi, Kandi n'ebigambo by'okumamarika toshemereire kubirengyesereza. Omuntu otarikubaasa kwezibira, Ni nk'orurembo orusheenyirwe, rukagumira aho, rutaine rugo. Nk'oku orubaare rutashemereire kubaho mu kyanda, n'enjura omu igyesha, Nikwo n'omushema atashemereire kitiinisa. Nk'oku ekiteera-nkumba kizengyerera, kandi nk'oku entaratambi eguruka, Nikwo n'omukyeeno gwa busha gutagira u gwita. Kibooko eshemerera embaraasi, n'enkoba z'omu kanwa zishemerera endogoya, Kandi n'enkoni zishemerera amabega g'abashema. Otarigarukamu omushema nk'oku obushema bwe buri, Haza naiwe okaba nkawe. Garukamu omushema nk'oku obushema bwe buri, Atakaayemanya ku aine obwengye. Otuma omushema aba naayehenda amaguru, Kandi ayereetera okufeerwa. Nk'oku amaguru g'ebirema gatuura nigaregyeijana, Nikwo n'enfumu eba etyo omu kanwa k'abashema. Okuha omushema ekitiinisa Ni nk'okukomera eibaare omu kenda k'enjungu. Nk'oku eihwa ricumita engaro y'omusinzi, rikagihweramu, Nikwo n'enfumu eba omu kanwa k'abashema. Nk'oku omurasi arasha weena ou yaabanda, N'orikukoresa omushema nari omuhinguzi nikwo ari. Nk'oku embwa egarukira ebitanaki byayo, Nikwo n'omushema ari orikugarukira obushemba bwe. Nooreeba omuntu orikwemanya obwengye? Okaagira amatsiko aha mushema okukira ahari ogwo muntu. Omweremwa agira ati: Omu nguuto harimu ntare; N'omu mihanda harimu entare. Nk'oku orwigi rwecundira aha pata zaarwo, Nikwo n'omweremwa ayehindahindurira aha kitanda kye. Omweremwa atibika engaro ze omu rwabya, Abura agaazigarura omu kanwa. Omweremwa, omu kureeba kwe, aba ow'obwengye Okukira abashaija mushanju abarikubaasa kugarukamu nibeerinda. Orikwetaasya omu ntongane zitari ze, Ni nk'orikukwata mata g'embwa erikuhingura. Omuntu ogobeza mutaahi we, akagira ati: Naaba ninteera obuyaga! Ni nk'omugwa-iraro orikurekyera ebikongyezo n'emyambi na rufu. Ahu enku zibura, omuriro guraara; N'ahu omuhwihwitsi atari, entongane zihwaho. Nk'oku bongyera amakara aha makara gaacwetsya, nari enku aha muriro, Nikwo omuntu entongani akanyisa entongane. Ebigambo by'omuhwihwitsi n'otw'okurya tunuzire, Bimirwa, bihika omunda omu kishansha. Omuntu orikugamba eby'okukunda, haza aine omutima mubi, Ni nk'enyungu eshwekirwe ebirikwengyengyeta by'efeeza. Omwangani aryarya n'eminwa ye, Kwonka omu mutima gwe aba asherekiremu eitima. N'obu arigamba gye, otarimwesiga; ahabw'okuba omu mutima gwe harimu ebirikunugwa mushanju. N'obu yaakushweka rwango ye n'oburyarya, Obubi bwe buryareebeka butunu, ahu abantu bateeraniire. Orikutimba ekiina aryakigwamu, Kandi orikukumbagaza eibaare, riryamugarukira. Orurimi rurikubeiha rwanga abu rwahutaize, Kandi akanwa akarikumamarika kareeta okucwekyerera. Otaryehimbisa ahabw'ebya nyencakare, Ahabw'okuba torikumanya ebi eryo izooba riraareete. Reka ondiijo akusiime okukira iwe okwesiima; Haakiri osiimwe omugyenyi, kunu ti minwa yaawe. Eibaare riremeera, n'omusheenyi gugira oburemeezi; Kwonka ekiniga ky'omushema nikibikira byombi. Ekiniga tikisaasira, n'okuguubwa kubi ni nk'omutunga ogutwara ebintu; Kwonka n'oha owaakubaasa kugumisiririza eihari? Okuhana butunu nikukira okukunda kusherekirwe. Obuhuta obu ohutaazibwa omunyamukago n'obuhikire; Kwonka okunywegyera kw'omuzigu kuba okurengyesereza. Ohaagire atamwa obwoki, Kwonka aha mujara ekirikushaarira kyona kinuriirira. Nk'oku enyonyi egyenda ekatsigaho ekyashuri kyayo, Nikwo n'omuntu, orara, akatsigaho eka ye, aba. Nk'oku amajuta g'omugaju gashemeza omutima, Nikwo n'omuntu ananurwa enaama za mugyenzi we ez'aha mutima. Otaritsigaho munywani waawe na munywani wa sho, Kandi aha izooba eri origiriraho ebihikiirizi, Otaryerusya kuza kweta mwene sho. Mutaahi waawe okuri haihi naakira ou ozairwe nawe okuri hare. Mwana wangye, gira obwengye, oshemeze omutima gwangye, Mbone kugarukamu ogwo otuura nanjuma. Omwerinzi ku areeba akabi kaija, ayeshereka; Kwonka otaine bwengye akeegyema, kamwita. Omuntu ku araayemererere ou atarikumanya, omwiheho ekijwaro kye, Kandi ku araayemererere abanyamahanga, omugumye nk'omukwato. Oimuka kare akaza kwendeza mutaahi we omugisha naayomba, Aryabarwa nk'orikumukyeena. Amaizi agarikuguma nigatoonya aha izooba ry'enjura, N'omukazi entongani nibishushana. Orikwenda kumuzibira ni nk'owaakwenda kuzibira omuyaga, Nari okukwata amajuta omu mukono gwe gwa buryo. Nk'oku ekyoma kityaza ekindi, Nikwo n'omuntu atyaza mugyenzi we. Orikuhingirira omutiini niwe arirya ebijuma byagwo; N'orikurinda mukama we aryaheebwa ekitiinisa. Nk'oku amaisho g'omuntu geereebera omu maizi, Nikwo n'omutima gw'omuntu gureebana n'ogundi. Nk'oku Okuzimu owa Nyamuteza etahaaga, Nikwo n'amaisho g'omuntu gatahaaga kureeba. Eiziiko riba ery'okushemerezamu efeeza, N'omuriro guba ogw'okushemerezamu ezaabu, Kandi n'omuntu amanyirwa aha bi barikumusiima. N'obu waakushekura omushema n'omuhini hamwe n'ekihere ky'engano, Obushema bwe tibukaamurugamu. Yezirikye kumanya amatungo gaawe oku gari, Kandi oteho omutima kureeberera ente zaawe; Ahabw'okuba eitungo tirigumaho ebiro byona. Noogira ngu ekirunga kigumaho obusingye bwona? Obunyaatsi obukuru ku buhwaho, haamera obuto, N'obw'omu bibungo bwateeranirwa omuka, Nibwo abaana b'entaama bakuha eby'okujwara, N'embuzi zikarugwamu empiiha z'okugura emisiri. Amahenehene garyaba eky'okurya kyawe, Gakuhaazye n'ab'omu ka yaawe, Kandi gatungye n'abazaana baawe. Omubi ahunga, hataine omubingire; Kwonka abahikiriire baba emanzi nk'entare. Ensi ku eshobya, egira abategyeki baingi; Kwonka ku egira abanyabwengye abaine okumanya, Bagireetera okuguma ehamire Omworo orikuhata abandi booro, Ni nk'enjura etatsiga myaka. Abareka ebiragiro basiima ababi, Kwonka ababyorobera babarwanisa. Enkozi z'ebibi tizimanya by'oburyo, Kwonka bashrura MUKAMA bamanya byona. Omworo ogyendera omu bwesigwa Akira omutungi oyehabagiriza omu mihanda ye. Omwana oyorobera ebiragiro aba ow'obwengye, Kwonka onywana n'abanyamururu ahemura ishe. Okanyisa eitungo rye ahabw'ebiteebwamu n'amagoba ebirengyesereize, Aba ahendekyeire orikusaasira abooro. Oyeita amatu ngu atahurira ebiragiro, Okushaba kwe kuba ekirikunugwa. Orikuhabisa ow'omutima gugororokire, akamutooza omuhanda mubi, Aryagwa omu kiina eki atimbire; Kwonka otaine kamogo aryahungura ebirungi. Omuntungi ayeyeta omunyabwengye, Kwonka omworo orikwetegyereza amumanyira kimwe. Abahikiriire ku basingura, habaho ekitiinisa kingi; Kwonka ababi ku batunguuka, abantu beeshereka. Orikushereka eby'okushiisha bye, tariba gye; Kwonka orikubyatura, akabireka, aryasaasirwa. Omuntu orikutiina MUKAMA obutoosha aine omugisha; Kwonka orikugangaaza omutima gwe, aryagwerwa akagwe. Omutegyeki mubi orikutegyeka eihanga ry'abooro, Ni nk'entare erikutsinda, nari nk'edubu eyaasyokayo kurwana. Omutegyeki otaine kwetegyereza abonabonesa abantu munonga, Kwonka omuntu orikwanga amagoba mabi aryhangaara. Omuntu otukuriirwe eshagama y'ou aitsire, K'agume ari omuhungi, okuhitsya aha kufa; Kandi hatarigira owaamuhwera. Orikugyendera omu bwesigwa aryajunwa. Kwonka orikwehabagiriza omu mihanda ye, aryagwa omu kiina. Orikuhinga emisiri ye, aryagira eby'okurya bingi, Kwonka orikukuratira ebitaine mugasho, aryagira obworo bwingi. Omuntu omwesigwa aryagira emigisha mingi, Kwonka orikutunga ebya bugubugu taribura kufubirwa. Okushoroora omu bantu ni kirungi, N'obu kwakuba omuntu okushiisha ahabw'ak'okurya kakye. Omuntu engumya asheruza eitungo obwira, Kandi tamanya ku obworo burimuhikaho. Orikuhana omuntu aryakundwa Okukira ow'orurimi rurikumamarika. Oiba ishe nari nyina, akagira ati: Tiinyine ki naashobya, Ogwo aba ari munywani w'omuhwerekyerezi. Omunyamururu aimutsya entongane, Kwonka orikwesiga MUKAMA aryatungisibwa. Orikwesiga omutima gwe n'omushema; Kwonka orikugyendera omu bwengye aryajunwa. Orikuha abooro, tarikyena; Kwonka orikubeehuzya aryagira emikyeeno mingi. Ababi ku batunguuka, abantu beeshereka; Kwonka ku bacwekyerera, abahikiriire bakanya. Orikuhanwa kaingi, akaguma agangaize ebitsya, Aryahendeka kitaraariire, kandi taritambirwa. Abahikiriire ku bategyeka, abantu bashemererwa; Kwonka ababi ku bategyeka, abantu batsinda, baborooga. Okunda obwengye ashemeza ishe; Kwonka okwatanisa na baamaraaya, ashiisha ebye. Omugabe ocwera ensi ye emanja z'oburyo, agihamya; Kwonka orya enguzi, agicwekyereza. Omuntu ogira ekimama ahari mutaahi we, Aba nk'omutegire ekigoye. Omu kucumura kw'omuntu mubi habamu omutego; Kwonka ohikiriire ayesiima, ateera akaari. Ohikiriire amanya ebishemereire omunaku, Kwonka omubi tagira kwetegyereza kw'okubimanya. Abagayi bajagaraza orurembo, Kwonka abanyabwengye baikaikanisa ekiniga. Ow'obwengye ku ahakana n'omushema, Omushema n'obu agira ekiniga kingi, nari akasheka, Hoona tihabaho buhuumure. Abakunda kwitana banga otaine kamogo; Kandi n'ow'omutima gugororokire basherura oku baraamwite. Omushema ayoreka butunu ekiniga kye kyona, Kwonka omunyabwengye ayezibira, akiikaikanisa. Omutegyeki ku arikutega amatu enkuru z'ebishuba, Abatware be boona baryahinduka babi. Omworo n'orikuhata bateeranira hamwe; MUKAMA ahwezesa amaisho gaabo bombi. Omugabe orikucwera abooro emanja omu bwinganisa, Ekitebe ky'obugabe bwe kiryahamibwa ebiro byona. Omunyaafu n'okuhana byegyesa obwengye; Kwonka omwana ou bahugaho, ahemura nyina. Ababi ku bakanya, n'eby'okushiisha bikanya; Kwonka abahikiriire baryareeba okugwa kwabo. Hana omwana waawe, arykuruhuura, Ashemeze omutima gwawe. Ahatari kworekwa abantu banga kutegyekwa, Kwonka oyorobera ebiragiro, ahiiriirwe. Omuheereza tategyekwa bigambo byonka, Ahakuba, n'obu abihurira, tabyetaho. Beitu nooreeba omuntu orahukwa aha rurimi? Bakaagira amatsiko aha mushema okukira ogwo. Omuhuuku orikwiha omu buto naatetsibwa mukama we, Aha muheru aryashangwa yaabaire omuhunguzi. Omunyakiniga aimutsya entongane, Orikurahuka kuguubwa kubi akanyisa ebicumuro. Amaryo g'omuntu garyamugarura ahansi, Kwonka orikucureera omu mutima aryaheebwa ekitiinisa. Okwatanisa n'omushema, aba ayangire amagara ge; Ku ahurira nibamurahiza, tagira ki agarukamu. Okutiina abantu kureeta omutego, Kwonka orikwesiga MUKAMA aryaguma ari buhooro. Baingi bakunda kushongoka aha mutegyeki, Kwonka MUKAMA niwe areetera omuntu kucwerwa orubanja rw'oburyo. Otahikiriire n'ekirikunugwa aha bahikiriire, Kandi ow'omutima gugororokire n'ekirikunugwa aha babi. Ebigambo bya Aguri mwene Yaake owa Maasa. Ogwo mushaija naagira Ityeli, Ityeli hamwe na Ukaali ati: Buzima ndi ekituuriizi, ekitashemereire kuba omuntu; Tiinyine kwetegyereza nk'okw'omuntu. Tindeegire bwengye, kandi tindikumanya Orikwera. N'oha owaatembire omu iguru, akagaruka, akashuuma? N'oha owaafumbatiize omuyaga omu ntomi? N'oha owaazingiriire amaizi omu mwenda? N'oha owaateireho enshonda zoona ez'ensi? Eiziina rye n'oha, n'ery'omutabani niriiha, Ku oraabe noogamanya? Buri kigambo kya Ruhanga kihamibwa ku kiri eky'amazima; Niwe ngabo y'abamuhungiraho. Otagira eki waayongyera aha bigambo bye, Atakaakuhana, okashangwa ori omubeihi. Ninkushaba ebintu bibiri, otabiinyima ntakafiire. Nyihaho ebitaine mugasho n'ebishuba, obite hare; Otampindura omworo nari omutungi, Kureka ogume ompe eby'okurya ebinshemereire, Ntakaiguta munonga, nkakwehakana, Nkagira nti: MUKAMA niki? Nari shi, ntakaba omworo nkaiba. Nkajumisa eiziina rya Ruhanga wangye. Otaribeiherera omuheereza ahari mukama we, Nyentsya atarikukyeena, okagiibwaho orubanja. Hariho abakyeena baishebo, Kandi batashabira baanyinabo omugisha. Hariho abeeyeta abashemeire, Kwonka bateeziibweho bihagaro byabo. Hariho n'abandi; yeimwe, eshi bagira amaisho g'amaryo, Bagayisa abantu amaisho! Hariho abu amaino gaabo geemi nka rurara, N'ebigigo byabo biri nk'emisyo, Okumira abooro, bakabamara omu nsi, N'abakyene, bakabamara omu bantu. Omushundo gwine bahara baagwo babiri, Bashaba obutoosha nibagira bati: Mpa! Mpa! Hariho ebintu bishatu ebitahaaga, Nangwa ni bina, ebitagira biti, Naiguta; Nibyo ebi–Okuzimu, enda y'engumba, Ensi etahaaga amaizi. N'omuriro ogutakagiraga guti, Naiguta. Eriisho ry'oteerera ishe enaku, Akeekunika, akanga kworobera nyina, Riryanonkoorwa ebikoona by'omu mpanga, Ririibwe amahungu. Hariho ebintu bishatu ebikira kuntangaaza, Nangwa ni bina ebi nteetegyereza, Nibyo ebi: Emizeereerere y'empungu omu mwanya, Emigyendere y'enjoka aha rukiri, Emigyendere y'emeeri aha nyanja, N'emitwarize y'omushaija aha mwishiki. Nikwo n'emitwarize y'omukazi enshambani eba. Arya, ayeragaza aha minwa, agira ati: Tiinyine ki naashobya. Hariho ebintu bishatu ebitengyetsa ensi, Nangwa ni bina ebi etabaasa kugumisiririza, Nibyo ebi: Omuhuuku kuba omugabe, Omushema kuhaaga eby'okurya, Omwishiki owaabengirwe kushwerwa, N'omuzaana kuhungurira mugore we. Aha nsi hariho ebintu bina, n'obu biraabe biba bikye, Kwonka bigira obwengye bwingi munonga. Nibyo ebi: Ebimunyu n'eihanga eritagira maani, Kwonka byehunikira eby'okurya omu kyanda; Endirira n'eihanga eritagira maani, Kwonka zeegirira amaju omu mabaare; Enzigye tizigira mukama, Kwonka zigyendera hamwe omu buteeka; N'ekinya n'ekintu eki orikubaasa kutwara omu ngaro, Kwonka kituura omu bikaari by'abagabe. Hariho ebintu bishatu nangwa ni bina, Ebinyigimba omu migyendere yaabyo. Nibyo ebi: Entare egira amaani okukira ezindi nyamaishwa, Kandi tegira kindi kyona eki ehunga; Embaraasi y'aha rugamba, empaya y'embuzi, N'omugabe otaturukirirwa. Ku oraabe okozire eby'obushema, okeetunguura, Nari okateekateeka kukora kubi, kwata aha munwa; Ahabw'okuba okucunda amate kujwisa amajuta, Okumiga enyindo kujwisa eshagama, N'okwitsa ekiniga kureeta entongane. Ebigambo bya Lemueli, omugabe wa Maasa, ebi yaayegyesiibwe nyina. N'enki, mwana wangye, ou naayezaariire? N'enki, mwana wangye, ou naaraganiise Ruhanga nimpiga? Otariha abakzi amaani gaawe, N'obu kwakuba okuza omuri abo abacwekyereza abagabe. Tikishemereire bagabe, iwe Lemueli, Ti ky'abagabe kunywa viinyo, N'obu baakuba abategyeki kwetenga ebirikusinza, Ngu batakaanywa, bakeebwa ebiragiro, Bakaita emanja z'abarikubonabonesibwa boona. Ekirikusinza okihe orikwenda kufa, Na viinyo ogihe oine obusaasi bwingi omu mutima, Anywe, ayebwe obworo bwe, arekye kwijuka enaku ze. Yashamya akanwa kaawe, ogambirire ebiteta, Kandi otonganire abatsigirweho abataine ifo na ruguru. Yashamya akanwa kaawe, ocwe emanja z'oburyo, Orwanirire abooro n'abakyene. Omukazi w'omutima, n'oha owaakumuzoora? Ahakuba naakira amabaare g'obuguzi bwingi. Omutima gwa iba gumwesiga, Kandi omushaija we taribura kutunga. Ebiro byona eby'amagara ge Akora gye iba, tamukora kubi. Ayezirika kutunga ebyoya by'entaama na furakisi, Kandi akora n'emikono eyekundiire. Omukazi ogwo ni nk'amaato g'abashuubuzi, Aiha eby'okurya bye hare. Aimuka butakaseesire, Atebeekanisiza ab'omu ka ye eby'okurya, Kandi n'abazaana be abateekateekyera emirimo. Ayetegyereza omusiri, agugura, Agubyaramu emizaabibu, naakoresa ebirugire omu mikono ye. Ayezirika amaani nk'omweko, kandi ahamya emikono ye. Amanya ebi arikukora ku bimwiniire omugasho, Kandi etabaaza ye nyekiro teraara. Emikono ye agita aha kiti ky'ebyoya by'entaama, N'engaro ze zikwata akati k'okukaragisa. Ashashaanurira abooro engaro, N'abakyene abahwera n'emikono ye. Tatiinirira b'omu ka ye biro by'embeho, Ahabw'okuba ab'omu ka ye boona bajwara ebirikutukura. Ayebaziirira eby'okwefubika, Kandi ajwara emyenda ya bafuta na bujwa. Iba amanyirwa omu marembo, ashutami n'abakuru b'ensi. Abaziira ebijwaro bya kitaani, kandi abitunda, Abashuubuzi abaha emyeko. Amaani n'ekitiinisa nibyo bijwaro bye; Ebiriija tabitiina, abishekyerera. Akanwa ke kagamba eby'obwengye, Kandi okwegyesa eby'embabazi tikumuruga mu kanwa. Areeberera gye emicwe y'ab'omu ka ye; Kandi tariira koya. Abaana be baimuka, bamweta ow'omugisha; Kandi na iba amusingiza naagira ati: Abakazi baingi batwaza gye, kwonka iwe obakira boona. Karimi karungi n'oburyarya; kandi oburungi ni busha; Kwonka omukazi otiina MUKAMA aba ow'okusiimwa. Mumusiime ahabw'ebi emikono ye ekozire, Kandi emirimo ye emuhimbisise omu marembo. Ebigambo by'Omubuurizi, mwene Daudi, omugabe ow'omuri Yerusaalemu. Omubuurizi naagira ati: Busha erikukira busha yoona, Byona ni busha! Ni mugasho ki ogu omuntu aiha omu kufa kubi kwona, Oku afa kubi ahansi y'eizooba? Obusingye burugaho, obundi bwija, Kwonka ensi yo egumaho obutwire bwona. Eizooba rituruka, kandi rirenga, Bwanyima rirahuka kugaruka ei riruga. Omuyaga gutoora obukiizi-bwa-buryo, Gugaruka gutoora obwa-bumosho, Guhindahinduka omu rugyendo rwagwo, Kandi gugaruka omu kwehinguririza kwagwo. Emigyera yoona ehsuka omu nyanja, Kwonka enyanja teijura; Ei emigyera eza, niyo egaruka kuza. Ebintu byona biijwire oburuhe, Obu omuntu atarikubaasa kushoboorora. Eriisho tirihaaga kureeba, N'okutu tikuhaaga kuhurira. Ekirabaireho nikyo kiriguma nikibaho; Kandi ekirakozirwe nikyo kiriguma nikikorwa. Tihariho kisya ahansi y'eizooba. Hariho eki abantu baakugambaho ngu, Reeba, eki ni kisya? Nakyo kirabaireho ira omu biro ebyatubandiize. Ebya ira tibikiijukwa, N'ebiribaho, ebitakabeireho, abarikurataho tibaribiijuka. Nyowe Omubuurizi nkaba ndi omugabe wa Israeli omuri Yerusaalemu. Nkata omutima aha kusherura n'okucondooza obwengye, ngu mbone kumanya ebirikukorwa ahansi y'eiguru byona; naashanga kuri okufa kubi okw'obusaasi oku Ruhanga yaahaire abantu kubarusya. Nkeetegyereza byona ebirikukorwa ahansi y'eizooba, naashanga byona biri busha, biri okwitanira omuyaga. Ekikiikami tikirikubaasa kugororwa, Kandi ekitahikire tikirikubaasa kubarwa. Naateekateeka omu mutima gwangye nti: Reeba, ngizire obwengye bwingi okukira boona ab'omuri Yerusaalemu abambandiize; omutima gwangye gumazire omwanya muhango nigukoresa obwengye n'okumanya. Naata omutima aha kwetegyereza obwengye n'obugwa-iraro n'obushema; naashanga nabyo kuri okwitanira omuyaga. Ahakuba obwengye bwingi bubamu enaku nyingi, Kandi oyeyongyera okumanya, ayeyongyera obusaasi. Kandi nkagira omutima gwangye nti: Ka nkugyeze n'eby'okweshemeza, oshemererwe, ogwe gye. Kwonka ekyo nakyo naashanga kuri okwitanira omuyaga. Naagamba aha nsheko nti: N'eiraro! n'aha kweshemeza nti: Nikugasha ki? Naateekateeka omu mutima gwangye oku naakubaasa kweshemeza na viinyo, omutima gwangye gukaguma nigumpabura obwengye, n'oku naakubaasa kumanya oku abantu bashemereire kutwaza ahansi y'eizooba omu biro ebi bamara omu nsi. Naakora emirimo mikuru; naayeyombekyera amaju, naayebyarira emizaabibu, naayehingira emisiri, naayekorera ebibanja, naabibyaramu emiti erikwana ebijuma, naayecungirira ebiyanja, naataho emikura y'okutwara amaizi omu misiri ey'okwororeramu emiti. Naagura abahuuku n'abazaana, n'abandi baazaarirwa omu ka yangye; kandi naagira amasyo maingi g'ente n'ag'entaama, agarikukira ag'abandi boona abambandiize omuri Yerusaalemu. Kandi naayerundaanira efeeza n'ezaabu, n'eby'eitungo eby'abagabe n'eby'amashaza; naayetungira abeeshongozi abashaija n'abakazi, n'ebinyanshunju bingi ebirikushemeza abantu. Ntyo naaba mukuru, naakira boona abambandiize omuri Yerusaalemu, kandi n'obwengye bwangye naaguma nabwo. Eki amaisho gangye gaabaire geetenga kyona, nkaba ntakigaima; nkaba ntazibira mutima gwangye kweshemeza omu muringo gwona, ahakuba nkashemerererwa okufa kubi kwangye kwona; ebyo nibyo byabaire ebihembo byakwo. Bwanyima naayetegyereza ebi naakozire n'emikono yangye byona, n'okufa kubi oku naafiire kubi nimbikora, naashanga byona biri busha, biri okwitanira omuyaga, kandi hataine kiine omugasho ahansi y'eizooba. Ntyo naagaruka naareeba obwengye n'obugwa-iraro n'obushema; mbwenu ekindi eki ohungurira omugabe yaakukora niki? kureka ebibaire byakozirwe. Bwanyima naareeba ku obwengye burikukira obushema, nk'oku omushana gukira omwirima. Omunyabwengye agira amaisho, kwonka omushema agyendera omu mwirima ataine ki arikureeba; n'obu kiraabe kiri kityo, nkeetegyereza ngu omuheru gwabo boona guba gumwe. Nikwo kuteekateeka omu mutima gwangye nti: Ebihika aha mushema, naanye nibyo birimpikaho. Mbwenu shi, okumukiza obwengye nikingasira ki? Ntyo naagira omu mutima gwangye nti: Ekyo nakyo ni busha. Manya, omunyabwengye n'omushema nikyo kimwe; tihariho origuma naijukwa, ahabw'okuba omu biro ebiriija bombi baryaba baayebire. Ka n'eihano omunyabwengye kufa nk'omushema! Ntyo naatamwa amagara, ahabw'okuba ebikorerwa ahansi y'eizooba byona bikangwisa kubi; byona ni busha n'okwitanira omuyaga. Kandi naatamwa ebi naafeereire kubi byona ahansi y'eizooba, ahabw'okureeba ngu ndyabitsigira orimpungurira. Mbwenu n'oha orikumanya yaaba ariba omunyabwengye nari omushema? Kwonka niwe ariba mukama wa byona ebi naafeereire kubi ninkoresa obwengye bwangye ahansi y'eizooba. Ekyo nakyo ni busha. Nikyo naahindukiire, omutima gwangye nkagumara amatsiko aha bi naafeereire kubi byona ahansi y'eizooba; ahakuba obundi hariho omuntu okora n'obwengye n'okumanya n'obuhangu; kwonka aryabitsigira otarabihendekyeire, abigaramisirizemu. Ekyo nakyo ni busha, n'ekibi kihango. Mbwenu shi, omuntu aiha ki omu kufa kubi kwe kwona, n'omu bi omutima gwe gwayezirikiire kukora hansi y'eizooba? Ahabw'okuba ebiro bye byona biijwire obusaasi, n'okukora kwe n'enaku; nangwa na nyekiro omutima gwe tiguruhuuka. Ekyo nakyo ni busha. Tihariho kigasira omuntu ekikira okurya n'okunywa n'okutunga okushemererwa omu bi afeereire kubi. Ekyo nakyo nkareeba ku kiruga omu mikono ya Ruhanga; mbwenu We ah'atari n'oha orikubaasa kurya nari kweshemeza? Ahabw'okuba omuntu oshemeza Ruhanga niwe aha obwengye n'okumanya n'okushemererwa; kwonka omusiisi Ruhanga amuha omurimo gw'okushaaruura n'okuhunika, ngu abone kubitsigira omuntu orikushemeza Ruhanga. Ekyo nakyo ni busha, n'okwitanira omuyaga. Buri kintu kiine ebiro byakyo, kandi ekyatairweho ahansi y'eiguru kyona kiine obunaku bwakyo: Obunaku bw'okuzaarwa, n'obunaku bw'okufa, Obunaku bw'okubyara, n'obunaku bw'okukuura ebyabyairwe; Obunaku bw'okwit, n'obunaku bw'okukiza, Obunaku bw'okusheenya, n'obunaku bw'okwombeka; Obunaku bw'okurira, n'obunaku bw'okusheka, Obunaku bw'okucura, n'obunaku bw'okuzina; Obunaku bw'okunaga amabaare, n'obunaku bw'okugarunda hamwe; Obunaku bw'okufumbatana, n'obunaku bw'okwerinda kufumbatana; Obynaku bw'okusherura, n'obunaku bw'okubuza, Obunaku bw'okubiika, n'obunaku bw'okunaga; Obunaku bw'okutaagura, n'obunaku bw'okubaziira, Obunaku bw'okuhunama, n'obunaku bw'okugamba; Obunaku bw'okukunda, n'obunaku bw'okwanga, Obunaku bw'obweme, n'obunaku bw'obusingye. Beitu omukozi atunga magoba ki omu bi ahendekyeire? Nkareeba emirimo ei Ruhanga yaahaire abantu kukora. Buri kintu akakihanga kiri kirungi omu bunaku bwakyo; kandi yaata omu mitima y'abantu ebiteekateeko by'obunaku obutarihwaho, n'obu omuntu araabe atarikubaasa kumanya ebi Ruhanga yaakozire okwiha aha kutandika okuhitsya aha muheru. Nimmanya ku hatariho kirikubakiriira okushemererwa n'okukora gye ebiro byona ebi bariba bakiriho; kandi ku kiri ekiconco kya Ruhanga aha muntu weena okurya n'okunywa n'okushemerererwa ebi arikufeera kubi byona. Nimmanya ngu, eki Ruhanga akora kyona kiryagumaho ebiro byona; tihaine kirikubaasa kukyongyerwaho, nari okukituubyaho; kandi Ruhanga akakihanga atyo, ngu abantu bamutiine. Ekiriho kirabaireho; ekiribaho nakyo kirabaireho; kandi Ruhanga agaruraho ekyabaire kihirweho. Kandi nkareeba ahansi y'eizooba, omu mwanya gw'okucweramu emanja z'oburyo, harimu obubi; kandi omu mwanya ogwabaire gurimu okuhikiirira, harimu obubi. Nikwo kugira omu mutima gwangye nti: Ruhanga aryacwera abahikiriire n'ababi orubanja; ahabw'okuba buri kintu na buri murimo akabiteeraho obunaku bwabyo. Kandi naagira omu mutima gwangye nti: Ruhanga naagyeza abaana b'abantu, ngu babone kumanyiraho ku batari kindi kureka enyamaishwa. Ahabw'okuba ekihika aha bantu, nikyo kihika aha nyamaishwa; nk'oku omuntu afa, nikwo n'enyamaishwa efa. Byona bigira emiikize emwe; omuntu taine ki akiza enyamaishwa, ahabw'okuba byona ni busha. Byona biza omu mwanya gumwe; byona bikaruga omu mucuucu, kandi byona nimwo birigaruka. N'oha orikumanya yaaba omwitsyo gw'omuntu gwinamuka ahaiguru, ogw'enyamaishwa gukashuuma omu itaka? Nikyo ndikureebera ngu tihariho kirikukirira omuntu okushemerererwa emirimo ye, ahabw'okuba ogwo nigwo mugabo gwe. N'oha owaakumugarura kureeba ebiribaho yaarugireho? Kandi nkagaruka naareeba eby'okuhata byona ebirikukorerwa ahansi y'eizooba. Naareeba okurira okw'abarikuhatwa bataine kihuumuriza; obushoboorozi bwinwe abo abarikubaita kubi, kandi bataine w'okubahuumuriza. Naateekateeka nti, abafu abaafiire bahiirirwe okukira abahuriire abakiriho; kwonka orikubakira bombi n'otakabahoga, kandi otakareebaga bibi ebirikukorwa ahansi y'eizooba. Bwanyima naareeba emirabanamu yoona y'eby'emirimo y'obuhangu byona, ku nibyo bireetera omuntu okugirirwa mutaahi we eihari. Kandi ekyo nakyo ni busha n'okwitanira omuyaga. Omushema ayefumbata, atsigarira okwerya. Oruhi rumwe rwijwire obusingye niruhita empi ibiri eziijwire emirabanamu n'okwitanira omuyaga. Kandi hoona nkagaruka naareeba busha ahansi y'eizooba; omuntu otaine waabo, n'obu yaakuba omutabani, nari mwene ishe; kwonka okufa kubi kwe kutaine bugarukiro, kandi amaisho ge gatakahaagaga butungi, haza atakeebuuzaga ati: Beitu obu nfa kubi nti, mpendekyera ki ekinzibira kweshemeza? Ekyo nakyo ni busha n'emirabanamu mibi. Ababiri nibakira omwe; ahabw'okuba baheebwa ebihembo birungi ahabw'okufa kubi kwabo. Ahakuba ku bagwa, omwe aimutsya mugyenzi we; kwonka ogwa ari omwe wenka, akabura kiimutsya, areeba enaku. Ekindi, ababiri ku babyama hamwe, batagatirwa; mbwenu omwe naabaasa ata kutagatirwa ari wenka? Omuntu n'obu yaakusingura omwe, ababiri takaababaasa; kandi omurunga gw'enyabushatu tigucweka juba. Omutsigazi omworo ow'obwengye naakira omugabe okuzire omushema, otakyenda kuhaburwa; n'obu yaakuba yaarugire omu kihome akaza aha ngoma, nari yaazairwe ari omworo omu ihanga rye. Nkareeba abantu boona abahuriire abarikugyendagyenda ahansi y'eizooba, beemereire aha rubanju rw'ogwo mutsigazi owaabaire naazakuhungurira ogwo mugabe; abantu abu yaabaire naategyeka bakaba bari baingi bataine bugarukiro. Kwonka abarikurataho tibarimushemerererwa. Buzimazima ekyo nakyo ni busha n'okwitanira omuyaga. Ku oriba nooza omu nju ya Ruhanga, ogume orinde ekigyere kyawe; okwirira haihi kuhurira nikukira okutamba ebitambo by'abashema, ahabw'okuba bo tibamanya ku barikukora kubi. Otarirahukwa aha rurimi, kandi otariikiriza omutima gwawe kurahukiriza kurahira omu maisho ga Ruhanga; ahabw'okuba Ruhanga ari omu iguru, naiwe ori aha nsi; n'ahabw'ekyo ebigambo byawe bibe bikye. Ahabw'okuba ebirooto bireetwa emirabanamu mingi, kandi eiraka ry'omushema rimanyirwa aha bigambo bingi. Ku orirahira nooraganisa ahari Ruhanga, otarikyerererwa kukihikiirirza; ahabw'okuba tashemerererwa bashema. Ogume ohikiirize eki oraganiise. Okuraganisa otahikiirize nikikirwa okutaraganisa. Otariikiriza akanwa kaawe kukucumuza, kandi otarigamba omu maisho ga maraika oti: Kikaba kiri ekishobyo. Nooyendera ki ku Ruhanga agirira eiraka ryawe ekiniga, akacwekyereza emirimo y'emikono yaawe? Manya, ebirooto ku bikanya, n'ebigambo bitaine muhoho bikanya; kwonka iwe ogume otiine Ruhanga. Ku orireeba omu ishaza abooro nibahatwa, emanja zaabo niziitwa, kandi nibaakwa n'amaani ebi bashemereire, otaritangaara; ahakuba orikukiza abakuru obukuru aryaba naabireeba; kandi hariho orikubakirira kimwe. Kwonka omweru gw'ensi guba ogwa boona; n'omugabe atungwa ebi ahingiirwe. Okunda efeeza tahaaga feeza; kandi n'okunda obutungi tahaaga magoba. Ekyo nakyo ni busha. Ebintu ku bikanya, n'ab'okubirya bakanya; mbwenu nyinabyo aba ayeyongyeireho ki? Tokubireeba n'amaisho kwonka? Oturo tw'omukozi tumugwa gye, n'obu arya bikye nari bingi; kwonka omwiguto gw'omutungi gumubuza oturo. Hariho ekibi ekirengyesereize eki naareebire ahansi y'eizooba; nibwo butungi obu omuntu ayeebiikira, haza bukamureetera akabi; obutungi bwe obwo bukamarwaho ebihikiirizi; kandi akizaara omwana, akabura eky'okumuha. Nk'oku yaarugire omu nda ya nyina ataine ki ajwaire, nikwo arigyenda ataine ki aihire omu kufa kubi kwe, ekiyaakutwara omu ngaro ze. Kandi ekyo nakyo n'ekibi ekirengyesereize; oku yaizire, nikwo arigyenda. Mbwenu nikimugasira ki okwitanira omuyaga, akamara ebiro bye byona ari omu mwirima, aine enaku nyingi n'endwara n'okwetomboita? Reeba, eki naareebire kiri kirungi aha muntu, kandi kihikire, n'okurya n'okunywa n'okushemerererwa okufa kubi kwe ebiro bikye ebi Ruhanga amuhaire; ahabw'okuba ogwo nigwo mugabo gwe. N'omuntu weena ou Ruhanga ahaire eitungo n'ebintu n'obushoboorozi bw'okubishemerererwa omu kufa kubi kwe, ekyo nakyo n'ekiconco kya Ruhanga. Ahakuba taritongyeza munonga biro by'amagara ge, ahabw'okuba Ruhanga aryaguma naamuhuzya n'okushemererwa omu mutima gwe, naabimwebesa. Hariho ekibi eki naareebire ahansi y'eizooba, kandi ekituura kiremereire abantu, niwe muntu ou Ruhanga ahaire eitungo n'ebintu n'ekitiinisa, ataine kintu kyona eki arikwetenga, kwonka akamwima okubishemerererwamu, kureka omunyaihanga akaba niwe yaabishemerererwamu. Ekyo nakyo ni busha, kandi n'okubonabona kw'obusaasi. Omuntu okuzaara abaana igana, akahangaara emyaka mingi, ebiro by'amagara ge bikakanya, kwonka omutima gwe gutahaagye birungi, akabura kiziika, ningira ngu omuntu ogwo naakirwa enda erugiremu; ahakuba egyo nda erugamu etari kintu, eza omu mwirima, gushweka eiziina ryayo, kandi eba etakareebaga izooba n'obu kwakuba okumanya ekintu kyona; n'obu eraabe eba etyo, etunga obuhuumure okukira ogwo muntu. N'obu yaakuhangaara emyaka rukumi kabiri, atarikushemerererwa birungi, timurikumanya ngu byona biza omu mwanya gumwe? Okufa kubi kwona oku omuntu afa kubi, aba naahendekyera enda ye, kwonka tahaaga. Omunyabwengye naakiza ki omushema? Kandi omworo naakiza ki omuntu mukuru orikumanya kutwaza gye omu maisho g'abantu? Okushemerererwa ebi orikureeba nikikira okugama noozengyereza omutima aha bi orikwetenga. Ekyo nakyo ni busha n'okwitanira omuyaga. Ekiriho kyona kikeetwa eiziina ira; oku omuntu ari hati kukamanywa ira, kandi tarikubaasa kuhakanisa Orikumukiza amaani. Ebigambo ku byongyera kukanya, busha nayo ekanya; mbwenu ekyo omuntu kimwongyeraho ki? N'oha owaakumanya ebishemereire kugirira omuntu omugasho akiriho ebiro byona eby'amagara ge agataine ku gari, agarikuhinguraho nk'ekicuucu? N'oha owaakugambira omuntu ebiribaho ahansi y'eizooba yaarugireho? Okugira eiziina rirungi nikikira amajuta g'omugaju ag'obuguzi bwingi; Eizooba ey'okufeeraho nirikira ery'okuzaarirwaho. Okuza omu ka erimu okucura Nikikira okuza omu ka erimu obugyenyi; Ahabw'okuba ekyo nigwo muheru gw'abantu bona, Kandi abahuriire baryakigumya aha mutima. Entimba y'aha mutima ekira ensheko, Ahabw'okuba enaku z'ahamaisho zishemeza omutima. Omutima gw'omunyabwengye guba omu nju ei barikucuriramu; Kwonka emitima y'abashema eba omu nju y'okwesiima. Haakiri omuntu okuhurira okuhana kw'abanyabwengye, Okukira okuhurira ekyehsongoro ky'abashema; Ahakuba okusheka kw'omushema ni nk'amahwa Agarikubarabarukira ahansi y'enyungu eteeka. Ekyo nakyo ni busha. Buzimazima okuhata kuhindura omunyabwengye omushema, Kandi enguzi eita obwengye. Omuheru gw'ekintu gukira okutanidka kwakyo; Ow'omutima ogurikugumisiriza akira ow'omutima gw'amaryo. Otarirahuka kugira ekiniga, Ahabw'okuba ekiniga kituura omu mutima gw'abashema. Otagira oti: Ahabw'enki ebiro bya ira nibihita ebya hati? Ahabw'okuba obwengye tibwo burikukureetera kubuuza otyo. Obwengye ni burungi waaba oine obuhunguzi, Kandi nibugasira abakirikureeba eizooba. Ahabw'okuba obwengye n'obweshereko, nk'oku empiiha ziba obweshereko; Kandi omugasho gw'okumanya n'obwengye bw'okurinda amagara g'obwine. Yetegyereze omurimo gwa Ruhanga! N'oha owaakubaasa kugorora eki yaakiikamize? Aha izooba ery'okuhiirwa, oshemererwe; n'aha izooba ry'akabi oteekateekye ku Ruhanga niwe yaabihangire byombi, ngu omuntu atarimanya ebiribaho atakiriho. Ebyo byona nkabireeba omu biro by'amagara gangye g'enfabusha; hariho ohikiriire ofa ahabw'okuhikiirira kwe, kandi hariho omubi ohangaara ahabw'obubi bwe. Otarengyesereza okuhikiirira, kandi oteehindura omunyabwengye orengyesereize. Nooyendera ki kwereetera okufa? Otarengyesereza kuba mubi, kandi otaba omushema. Nooyendera ki kufa obunaku bwawe butakahikire? Ni kirungi okuhamyaho kimwe, n'ekindi okutakireka; ahabw'okuba orikutiina Ruhanga aryaruga gye omuri ebyo byona. Obwengye bureetera omunyabwengye amaani okukira abategyeki ikumi abari omu rurembo. Buzimazima tihariho ohikiriire omu nsi okora gye, atashiishe na kakye. Kandi otarita omutima aha bigambo by'abantu, nyentsya otakaahurira omuhuuku waawe naakujuma; ahakuba naiwe noomanya omu mutima gwawe kaingi ku okyeena abandi. Ebyo byona nkabihamya ahabw'obwengye. Nkagira nti: Ndyaba omunyabwengye, kwonka bwamba hare. Ekyo kiri hare munonga okuzimu; n'oha owaakubaasa kukizoora? Bwanyima naahinduka, naamariirira omu mutima gwangye kumanya, kucondooza, kusherura obwengye, kwehanuuza ebintu, n'okumanya obubi bw'obushema, n'obushema oku buri eiraro. Naagaruka naareeba ekintu ekirikukira rufu obushaarizi, niwe mukazi ou omutima gwe guri omutego n'ekigoye, kandi n'emikono ye eri enkomo. Orikushemeza Ruhanga niwe arimukira; kwonka omusiisi, ogwo mukazi aryamukwata. Omubuurizi yaagaruka yaagira ati: Reeba, eki nikyo naaboine, ahabw'okuteerana ekintu n'ekindi, ngu ndeebe oku birikwingana, eki omutima gwangye gusherwire kaingi, kwonka eki ntakareebire. Omu bashaija rukumi nkareebamu omwe, kwonka omu bakazi boona tindaboinemu n'omwe. Reeba, eki kyonka nikyo naareebire, ngu Ruhanga akahanga omuntu agororokire, kwonka abantu baayesherurira bingi ebi baayegunziire. N'oha ori nk'omunyabwengye? Kandi n'oha orikumanya ekintu oku kirikushoboororwa? Obwengye bw'omuntu bureetera aha maisho ge kushemuuka, Bumaraho emifunya. Ninkuhabura, oyorobere ekiragiro ky'omugabe, kandi ahabw'endahiro ei waarahiire ahari Ruhanga otarihahaaza omutima; ruga omu maisho ge, oteeziringa eki yaakuragiira, n'obu kiraabe kitarikukushemeza; ahabw'okuba akora eki arikwenda kyona. Manya, ekigambo ky'omugabe kigira obushoboorozi. N'oha owaakwehanga kumugira ati: Ekyo nookora ki? Orikworobera ekiragiro, tarihikwaho kabi; kandi omutima gw'omunyabwengye gumanya obunaku buhikire, n'oburyo bw'okukoreramu; ahabw'okuba ekintu kyona kigira obunaku bwakyo n'oburyo obu kishemereire kukorwamu, omuntu n'obu araabe ahendwa obusaasi bwe. Ahabw'okuba tamanya biribaho; mbwenu n'oha owaakubaasa kumugambira oku biriba? Tihariho muntu oine obushoboorozi bw'okutegyeka omuyaga, n'obu kwakuba okwemereza eizooba rya rufu; omuri orwo rugamba tihabaho kuraga, kandi owaayehaireyo kukora ebibi, tibirimujuna. Ebyo byona nkabireeba, obu naata omutima gwangye aha kumanya ebirikukorwa ahansi y'eizooba, omuntu naayekuriza ahari mugyenzi we kumukora kubi. Bwanyima nkareeba ababi nibaziikwa, nibaza okuzimu; kwonka abaakozire gye baaruga omu Mwanya ogurikwera, baayeba omu rurembo. Ekyo nakyo ni busha. Ahabw'ekifubiro ky'ekibi kutaija juba, nikyo emitima y'abantu emariiririra kukora ebibi. Omusiisi n'obu akora ebibi emirundi igana, akahangaara, kwonka nimmanyira kimwe ngu abatuura omu maisho ga Ruhanga nibamutiina nibo bariba gye; kwonka omubi we tariba gye, n'obu kwakuba okwongyera aha biro bye ebiri nk'ekicuucu, ahabw'okuba tatiina Ruhanga. Hariho busha obundi obubaho omu nsi; hariho abahikiriire abahikwaho ebyakushemereire ebi ababi bakora, kandi hariho ababi abahikwaho ebyakushemereire ebi abahikiriire bakora. Nikwo kugira nti: Ekyo nakyo ni busha. Ntyo naasiima okweruhuura; ahabw'okuba tihariho ekirikukirira omuntu okurya n'okunywa n'okweruhuura; ahakuba ebyo nibyo ariguma nabyo omu kufa kubi kwe ebiro byona ebi Ruhanga amuhaire kumara ahansi y'eizooba. Ku naataire omutima aha kumanya obwengye n'okureeba emirabanamu eri aha nsi, (ahabw'okuba hariho abatagwejegyera na kakye nyomushana na nyekiro,) bwanyima naayetegyereza emirimo ya Ruhanga yoona, naashanga omuntu atarikubaasa kushoborokyerwa murimo gwona ogukorwa ahansi y'eizooba. Omuntu n'obu yaakufa kubi ata kwenda kugumanya, takaagushoborokyerwa; nangwa n'obu omunyabwengye yaakugira ngu naagumanya, kwonka taribaasa kugumanya. Ebyo byona nkabita aha mutima, naabyetegyereza, abahikiriire n'abanyabwengye n'ebi bakora oku biri omu mikono ya Ruhanga; yaaba biruga ahari rukundo, nari ahari rwango, tihaine orikukimanya. Byona biri aho omu maisho gaabo. Byona bihika ahari boona omu muringo gumwe, ahari ohikiriire n'ahari otahikiriire, aha murungi n'aha mubi, ahari oshemeire n'ahari otashemeire, aha mutambi w'ebitambo n'aha muntu otabitamba. Oku omurungi aba, nikwo n'omusiisi aba; arahira ni nk'otarahira. Obwo n'obubi obuba omuri byona ebikorwa ahansi y'eizooba, abantu boona kuhikwaho omuheru gumwe; ekindi, emitima y'abantu eijwire ebibi, kandi n'omu mitima yaabo habamu eiraro bakiriho; bwanyima y'ebyo bakurata abaafiire. Kwonka okwatanisa n'abahuriire boona aba aine amatsiko, ahabw'okuba embwa ehuriire ekira entare efiire. Abahuriire bamanya ku barifa; kwonka abafiire tibagira ki bamanya, kandi baba batakiine bindi bihembo; ahabw'ouba tibaakiijukwa. Okukunda kwabo n'okwangana kwabo n'eihari ryabo, byona biba byahweireho; kandi baba batakiine mugabo gwona omuri byona ebirikukorwa ahansi y'eizooba okuhitsya ebiro byona. Irooko oyeriire eby'okurya byawe n'okushemererwa, kandi oyenywere viinyo yaawe n'okweruhuura; ahabw'okuba Ruhanga aherize kusiima ebi orikukora. Ebijwaro byawe bigume nibyera, kandi omutwe gwawe gurrekye kuburamu amajuta. Oyesiime n'omukazi waawe ou okunda ebiro byona eby'amagara gaawe agataine muhoho, ebi Ruhanga akuhaire kumara ahansi y'eizooba, ahabw'okuba ogwo nigwo mugabo gwawe omu biro by'amagara gaawe n'omu kufa kubi kwawe oku orikufa kubi ahansi y'eizooba. Kyona eki orikwenda kukora n'emikono yaawe, okikore n'amaani; ahabw'okuba okuzimu ei oriza tihabayo murimo, nari enaama, nari okumanya, n'obu bwakuba obwengye. Naagaruka naareeba ahansi y'eizooba ngu abairuki rugambwa tibo basinga omu mpaka z'okwiruka, n'ab'amaani tibo basingura omu rugamba, n'ab'obwengye tibo batunga eby'okurya, n'abarikwegyereza tibo bagira eitungo, n'abahangu tibo bashongoka; kureka boona bahikwaho obunaku n'ebihikiirizi. Ahabw'okuba tihariho muntu omanya obunaku bwe; nk'oku eby'enyanja bikwatwa akatimba kabi, n'enyonyi zikakwatwa omutego, nikwo n'abantu bakwatwa omutego omu bunaku bubi, ku bubagwaho kitaraariire. Kandi naareeba ahansi y'eizooba eky'okureeberaho eki eky'obwengye ekyansusiire kikuru. Omu rurembo rukye hakaba harimu abantu bakye; bwanyima omugabe rugambwa yaija, yaarugota, yaarwombekaho ebigo bihango. Kwonka omuri orwo rurembo hakaba harimu omworo oine obwengye; bwanyima ahabw'obwengye bwe yaarukiza. N'obu kiraabe kyabaire kityo, tihaine muntu weena owaijukire ogwo mworo. Ntyo naagira nti: Obwengye bukira amaani; kwonka obwengye bw'omworo bugaywa, kandi ebigambo bye tibabyetaho. Ebigambo by'omunyabwengye ebirikugambwa mpora nibikir aebi omutegyeki orikuyombera omu bashema. Obwengye nibukira eby'okurwanisa, kwonka omusiisi omwe aita ebirungi bingi. Enshohera ezifiire zinuutsya amajuta g'omugaju, N'obushema bukye bumaraho obwengye n'ekitiinisa. Omutima gw'omunyabwengye gumutooza ahari buryo, Kwonka ogw'omushema gumutooza ahari bumosho. Haza kandi omushema ku aba ari omu muhanda, aburwa obwengye, Ou yaareeba weena amweta omushema. Omutegyeki ku arikugirira ekiniga, otariruga omu mwanya gwawe, Ahabw'okuba okworoba kusaasiza ebicumuro bihango. Kandi hariho ekibi eki naareebire ahansi y'eizooba, nikwo kushobaya kw'omutegyeki. Obushema buteebwa omu myanya mingi y'ekitiinisa, n'abatungi bashutama omu myanya erikugaywa. Nkareeba abahuuku nibagyendera aha mbaraasi, n'abanyiginya nibagyendesa ebigyere nk'abahuuku. Orikutimba ekiina aryakigwamu, Kandi orikufumura orugo aryariibwa enjoka. Ohigura amabaare, gamuhutaaza, N'oyatsa enku zimunaga omu kabi. Ekyoma ku kihwa obwogi, nyinakyo ataakityaza, Aba ashemereire kwongyera amaani; Kwonka obwengye nibwo buhwera omuntu okuhikiiriza Eki arikwenda kukora. Enjoka ku eruma omuntu etarogirwe, Omurogi waayo aba atakiine mugasho. Ebigambo ebiruga omu kanwa k'omunyabwengye bimureetera okukundwa, Kwonka ebigambo by'omushema biryamumaraho. Okutandika kw'ebigambo ebiruga omu kanwa ke n'obushema, N'omuheru gwabyo n'eiraro ribi. Omushema ayongyerera ebigambo, N'obu haraabe hataine orikumanya ebiribaho; Kandi n'oha owaakubaasa kumugambira ebiribaho yaarugireho? Okufa kubi kw'omushema kumurusya, Ahabw'okuba tamanya kahanda kaza obukama. Iwe nsi 'we, oryareeba enaku, omugabe waawe ku araabe akiri muto, N'abanyiginya baawe nibaimukira aha by'okurya! Iwe nsi 'we, ohiiriirwe, omugabe waawe ku araabe ari ow'omu ruganda rw'abakungu, Kandi abanyiginya baawe ku baraagume nibariira omu bunaku buhikire, Nibariira amaani, batarikunywera sindo! Obweremwa bubonza orukanga, Kandi emikono emyeremwa ereetera enju kwogwamu enjura. Obugyenyi buteekyerwa okusheka, Na viinyo ereetera amagara kushemererwa, Kandi empiiha ekyenuura byona. Otarikyeena omugabe, nangwa n'omu biteekateeko byawe, Otarijumira abatungi omu kishengye kyawe eki oraaramu; Ahabw'okuba enyonyi y'omu mwanya eryatwara eiraka ryawe, Nari ekiine amapapa kyona kibigambe. Mamagiza embibo zaawe aha maizi, Bwanyima y'ebiro bingi oryazireeba. Ha abantu mushanju nari munaana omugabo; Ahabw'okuba torikumanya kabi akaribaho omu nsi. Ebicu ku biba biijwire enjura, Esheesheka aha nsi; Kandi ekiti ku kigwa nikireeba obukiizi-bwa-buryo nari obwa-bumosho, Ahu kigwa, niho kiguma. Ohanga amaisho omuyaga, tabiba; Kandi ogahanga ebicu, tagyesha. Nk'oku otarikumanya muhanda gw'omuyaga, nari oku amagufa gakurira omu nda y'oine enda, nikwo otarikumanya murimo gwa Ruhanga okora byona. Omu kasheeshe ogume obibe embibo, kandi n'omu mwabazyo orekye kugwisa omukono; ahabw'okuba torikumanya ekiryera, yaaba eki nari kiriya, nari shi yaaba byombi biriba birungi. Buzimazima omushana ni murungi, n'okureeba eizooba kushemeza amaisho. Omuntu ku araahangaare emyaka mingi, agishemerererwemu yoona; kwonka amanye ngu ebiro by'omwirima biryaba bingi. Ebiribaho byona ni busha. Iwe mutsigazi 'we, shemerererwa obutsigazi bwawe, kandi omutima gwawe gugume gunanukye omu biro by'okunyeeta kwawe. Gyendera omu mihanda ei omutima gwawe gurikukunda, nk'oku amaisho gaawe garikureeba. Kwonka omanye ngu ahabw'ebyo byona Ruhanga aryakucwera orubanja. N'ahabw'ekyo iha amaganya omu mutima gwawe, kandi omubiri gwawe ogutaanisa n'ebibi; ahabw'okuba obuto n'obutsigazi ni busha. Kandi ogume oijukye Omuhangi waawe omu biro by'obutsigazi bwawe, ebiro bibi bitakaizire, n'emyaka etakahikire ei origiriramu oti: Tinkigishemerererwamu, eizooba n'omushana n'okwezi n'enyonyoozi bitakashwekirwe mwirima, kandi n'ebicu bitakagarukire enjura yaatsya; obunaku obu abarizni b'enju baritetema, n'emanzi zikabundabunda, abasi bakarereera ahabw'okuba bakye, n'abarikuringuririza omu dirisa amaisho gakagiibwaho oruho; enyigi ezirikureeba omu nguuto zikakingwa, okugamba kw'emengo kukaba kukye, omuntu akasisiimurwa eiraka ry'enyonyi, kandi n'abaishiki boona abeeshongozi bakagarurwa ahansi; baryatiina ekiri ahaiguru, kandi ebirikutiinisa biryaba biri omu muhanda; omurozi guryarabya, eseeneene ziryarusya, n'ebirikwetengwa biryahwaho, ahabw'okuba omuntu aryaba naaza omu ka y'entuura, n'abarikucura nibazengyerera omu nguuto; akagoye k'efeeza katakacwekire, orwbya rw'ezaabu rutakaatikire, enyungu etakaatikiire ha nshuro, enziga etakahendekyeire ha iziba, omucuucu gukagaruka omu itaka, nk'oku gwabaire guri, n'amagara gakagaruka ahari Ruhanga owaagahaire. Atyo Omubuurizi yaagaruka yaagira ati: Ni busha bwa busha; byona ni busha! Bwanyima kandi Omubuurizi, ahabw'okuba omunyabwengye, yaagumizamu kwegyesa abantu okumanya; yaateekateeka enfumu nyingi, yaazeetegyereza, yaazitebeekanisa. Kandi Omubuurizi yaasherura ebigambo ebirikushemeza, yaahandiika ebigambo by'amazima n'omutima gugororokire. Ebigambo by'abanyabwengye ni nk'emihunda, kandi ebigambo by'Omuriisa omwe ebiteerainwe hamwe ni nk'emisumaari ehamire. Kandi mwana wangye, oyerinde ekintu kyona ekitari ebyo. Okuhandiika ebitabo bingi tikugira bugarukiro, n'okwega munonga kurusya. Oku nikwo kuhendera ebigambo; ahabw'okuba byona bikahurirwa. Tiina Ruhanga, oyorobere ebiragiro bye; ahakuba ekyo kyonka nikyo omuntu ashemereire kukora; ahabw'okuba Ruhanga aryacwera orubanja ekintu kyona ekyakozirwe, n'ekintu kyona ekyasherekirwe, yaaba kirungi nari kibi. Ekyeshongoro kya Sulemaani ekirikukira byona. Nkaabaasibwa ki, onnywegyera n'eminwa yaawe, Ahabw'okuba okukunda kwawe nikumpitira viinyo; Amajuta gaawe g'okwesiiga garimu omugaju, Eiziina ryawe ni nk'amajuta agashukirwe; Nikyo empangare zikukundira. Nyriza ah'ori; nitwija kwiruka tukukuratiire. Omugabe antaahize omu bishengye bye; Nitwija kwesiima, tushemerererwe omuriiwe, Tusingize okukunda kwawe okukira viinyo. Eki barikukukundira n'eky'amazima. Imwe baishiki ba Yerusaalemu 'mwe, Niinyiragura, kwonka ndi murungi; Ndi nk'amahema ga Kedari, Nk'emikingo ya Sulemaani. Murekye kunshamaarira ahabw'okwiragura, Ahakuba eizooba niryo ryanyokize. Abaana ba maawe bakangirira ekiniga, Bangira omurinzi w'emizaabibu, Kwonka eyangye tinaagirinda! Iwe ou nkunda n'omutima gwangye gwona, Ngambira ahu oriisiza obusyo bwawe, N'ahu obuzaagiza omu ihangwe; Ahabw'enki nimba nk'orikuzengyerera Omu masyo ga bagyenzi baawe. Iwe mukazi orikuhita abandi 'we, Ku oraabe otarikuhamya, Toora ekirari ky'obwo busyo haihi n'amahema g'abariisa, Oriisizeyo abaana b'entaama. Nkunzi yangye, ninkushushanisa n'ebuguma y'embaraasi y'ebigaari bya Faraho. Enshaya zaawe ni nungi, zirengyeirweho obutsibo bw'eishokye, N'omu maraka gaawe harimu orukwanzi rw'amabaare ag'obuguzi bwingi. Nitwija kukukorera amahunde g'ezaabu N'amapeesha g'efeeza. Omugabe ku yaabaire aba ashutami aha kitabo kye, amajuta gangye g'omugaju gataamirana. Nkunzi yangye ahariinye ni nk'akashaho ka sumuruna akari ahagati y'amabeere gangye. Nkunzi yangye ni nk'enganda y'ebirabyo bya Koferi Omu misiri y'emizaabibu ya Eni-geedi. Nkunzi yangye, ori murungi; Eshi ori murungi, amaisho gaawe ni nk'ag'enkombe. Nkunzi yangye, eshi ori murungi; Buzimazima nooshemeza, Kandi ekitanda kyaitu ni nk'obunyaatsi buto. Emitambiko y'enju yaitu n'emyereezi, N'emiraba yaayo n'emiberooshi. Ndi nk'endungu ya Sharooni, Omwangangye gw'omu mpita. Nk'omwangangye oku guba omu mahwa Na nkunzi yangye nikwo aba omu baishiki. Nk'omucungwa omu biti by'omu ihamba, Nikwo nkunzi yangye ari omu batsigazi. Nkashutama ahansi y'ekicuucu kye n'okushemererwa kwingi, Ebijuma bye byannurira; Yantaasya omu nju y'obugyenyi, Orurango rwe orwabaire ruri ahaiguru y'omutwe gwangye kukaba kuri okukunda. Mpimbuuza otuzaabibu, onduhuuze otucungwa; Ahabw'okuba rukundo n'ey'okuunyita. Nkaabaasibwa ki, omukono gwe gwa bumosho gunshegura, N'ogwa buryo gungumbata! Imwe baishiki ba Yerusaalemu 'mwe Nimbarahiza esirabo n'ebuguma y'empara, Mutasisiimura nkunzi yangye, n'obu kwakuba okumwimutsya Atakeeyendeire. Hurira! eiraka rya nkunzi yangye! Ngugwo yaija aha nshozi naaguruka, Naagurukagurukira omu bibungo. Nkuunzi yangye ni nk'esirabo, nari eshonga y'empara; Reeba, ayemereire enyima y'orugo rwaitu, Naaringuririrza omu madirisa, Naayeyoreka nitumureebera omu mbazi zaago. Nkunzi yangye yaagamba nangira ati: Imuka, nkunzi yangye, murungi wangye, tugyendane; Ahakuba reeba, katumba ehweire, Obunaku bw'enjura buhingwire; Ensi neetandika kurabya, Obunaku bw'okweshongora bwahika, N'eiraka ry'enkombe nirihurirwa omu nsi yaitu. Omutiini nigwera ebijuma byagwo, N'emizaabibu neerabya, neetaamirana emigaju, Imuka, nkunzi yangye, tugyendane. Nkombe yangye, otuura omu bwatika bw'orukiri N'omu nyanga z'amabaare, Ka nkureebe ahamaisho, mpurire eiraka ryawe; Ahabw'okuba eiraka ryawe nirishemeza, N'aha maisho gaawe ni harungi. Mutukwatire zaamuha, Bwamuha obuto oburikushiisha emizaabibu, Ahabw'okuba emizaabibu neerabya. Nkunzi yangye n'owangye, naanye ndi owe; Ariisiza obusyo bwe omu myangangye. Okuhitsya obu burisheehsa, ebibunda bikahwaho, Nkunzi yangye, kubuuka, obe nk'esirabo Nari eshonga y'empara aha nshozi za Beteeri. Ku naabaire ndi aha kitanda kyangye nyekiro, Naasherura ou omutima gwangye gukunda; Naamusherura, kwonka tinaamureeba; Nikwo kugira nti: Ka nyimukye, ngyendagyende omu rurembo, Omu nguuto n'omu nteeraniro z'emihanda, Nsherure ou omutima gwangye gukunda. Naamusherura, kwonka tinaamureeba. Abarinzi abarikugyendagyenda omu rurembo bandeeba; Naababuuza nti: Mwareeba ou omutima gwangye gukunda? Ku naabaire naabarugaho nti, Naareeba ogwo ou omutima gwangye gukunda, Naamukwata, naayanga kumurekura, Okuhitsya obu naamuhikize omu nju ya maawe, Omu kishengye ky'owanzaire. Imwe baishiki ba Yerusaalemu 'mwe, Nimbarahiza esirabo n'ebuguma y'empara, Mutasiisimura nkunzi yangye, n'obu kwakuba okumwimutsya, Atakeeyendeire. Oriya n'oha orikuruga omu ihamba, Orikushusha enyomyo y'omwika, Oyoteire sumuruna n'obubaane n'emigaju yoona ey'abashuubuzi? Reeba, n'engozi ya Sulemaani Eyeehinguririziibwe abashaija b'amaani makumi mukaaga Ab'omu mamanzi ga Israeli; Boona bahagatiire zaarurara, n'amahano omu kurwana; Buri muntu aine rurara aha kibero kye Ahabw'okutiina akabi nyekiro. Omugabe Sulemaani akeekorera engozi y'ekitiinisa Omu miti ya Lebanooni; Yaakora enyomyo zaayo omu feeza, Eky'okwegamira kyayo kyaba eky'ezaabu, Aharikushutamwa yaahakoresa omwenda gwa bujwa, N'omunda yaayo haakorwa abaishiki ba Yerusaalemu na rukundo. Imwe baishiki ba Saayuuni 'mwe, nimushohore, Mureebe omugabe Sulemaani, Aine ekirunga eki yaajwekirwe nyina Aha izooba eri yaashwereireho, Niryo izooba eri omutima gwe gwananukiireho. Eshi ori murungi, nkunzi yangye, Buzimazima ori murungi! amaisho gaawe ni nk'ag'enkombe omu kyetwekyerero kyawe; Eishokye ryawe ni nk'obusyo bw'embuzi Ezibyami omu rukiizi rw'orushozi Gileadi; Amaino gaawe ni nk'obusyo bw'entaama ezikyemwirwe, Ezirikuruga kwogibwa; Zoona zigira babiri, tihaine n'emwe efiisa. Eminwa yaawe ni nka karari, N'akanwa kaawe ni karungi, Enshaya zaawe ni nk'embari y'eikomamahanga omu kyetwekyerero kyawe; Ebitsya byawe ni nk'omunaara gwa Daudi, Ogwayombekyeirwe okubiikamu eby'okurwanisa, Oguhanikirwemu engabo rukumi, Engabo zoona ez'amamanzi ge; Amabeere gaawe ni nk'abaana b'esirabo Abarikuriira omu myangangye. Okuhitsya obu buraasheeshe, ebibunda bikahwaho, Niinyija kwegiira aha rushozi rwa sumuruna N'aha kibungo ky'obubaane. Nkunzi yangye, ori murungi weena, Toine kamogo. Mugore wangye, ija turugye hamwe Lebanooni, Turugye hamwe Lebanooni; Naga amaisho nooyema aha mutwe gwa Amano, Aha mutwe gwa Seniiri na Herumooni, Ori omu nyanga z'entare, n'omu bibungo by'engwe. Ontwaire omutima iwe munyaanyazi, mugore wangye; ku ondeebeise oti eriisho, wantwara omutima N'orukwanzi rw'omu maraka gaawe. Rukundo yaawe ka ni nungi, munyaanyazi mugore wangye! okukunda kwawe ka nikunkirira viinyo! Kandi okutaamirana kw'amajuta gaawe nikunkirira emigaju y'emiringo yoona. Eminwa yaawe, mugore wangye, neetoonya nk'omushongi; Obwoki n'amate biri ahansi y'orurimi rwawe, Okutaamirana kw'ebijwaro byawe ni nk'okwa Lebanooni. Iwe munyaanyazi mugore wangye, ori omusiri oguzitiire, N'enshuro eigaire, n'eziba eryatairweho akamanyiso; Ebibyairwe byawe n'omusiri gw'amakomamahanga Ogweramu ebijuma birungi by'emiringo yoona, Koferi n'otuti twa narada, Narada na karakoomu, kalamo na kinamoono, N'ebiti byona eby'obubaane, Surumuna na ahalooti, n'eby'emigaju byona ebirikukira oburungi. Ori enshuro eri ahagati y'emisiri, Ori eiziba ery'amaizi g'amagara, N'emigyera erikushuuma neeruga Lebanooni. Iwe muyaga gw'aha bukiizi-bwa-bumohso 'we, sisiimuka; Naiwe ogw'aha bukiizi-bwa-buryo, rugayo! Huuha omusiri gwangye, omugaju gwagwo gutaamirane hoona. Ka nkunzi yangye aije omu musiri gwe, Arye aha bijuma bye ebirikukira oburungi. Naija omu musiri gwangye, iwe munyaanyazi mugore wangye, Kushoroma sumuruna yangye n'emigaju yangye, N'okurya engabo zangye n'obwoki bwamwo, N'okunywa viinyo yangye n'amate gangye. Imwe banywani bangye, nimurye, kandi munywe; Buzimazima munywe munonga, nkunzi zangye! Nkaba ngwejegyeire, kwonka omutima gwangye nigureeba; Naahurira eiraka rya nkunzi yangye naakongoota, naagira ati: Nyigurira, munyaanyazi, nkunzi yangye, Nkombe yangye, owangye oshugaine; Ahakuba omutwe gwangye gutonzirweho orume, N'eishokye ryangye ririmu amatondo ga nyekiro. Naajwire ekijwaro kyangye, Nimbaasa nta kukigarukamu? Naanaabire ebigyere, ngarukye mbishiishe? Nkunzi yangye yaayozya engaro ze omu kihengyere ky'orwigi, Omutima gwangye gwaijura okushemererwa. Naimuka kwigurira nkunzi yangye, Engaro zangye nizitoonya sumuruna, Sumuruna neeyagayaga aha nkumu zangye, Yaatoonya aha byoma ebikinga orwigi. Baigurira nkunzi yangye; Naashanga yaayegyendeire, atakiriho- Kwonka obu yaabaire naagamba, omutima gukampuruutuka- Naamusherura, yaamburira; Naamweta, tiyaanyetaba. Abarinzi abaabaire bagyendagyenda omu rurembo Bambugana, banteera, bamputaaza; Abarinzi b'orugo rwarwo baanyaka omunagiro gwangye. Imwe baishiki ba Yerusaalemu 'mwe, nimbarahiza, Ku muraareebe nkunzi yangye, mumugambire Ku rukundo erikwenda kuunyita. Beitu nkunzi yaawe naakiza ki abandi, Iwe mukazi ohita abandi 'we? Waaza kuturahiza otyo, Nkunzi yaawe naakiza ki abandi? Nkinzi yangye naayera, naamwamwatikana, Tarikubura mu bantu kakumi. Omutwe gwe ni nk'ezaabu nungi munonga, Eishokye rye n'omushasha, Niriiragura nk'omubiri gw'ekikoona, Amaisho ge ni nk'ag'enkombe eziri aha mugyera, Googiibwe amate, geemi gye; Enshaya ze ni nk'akasiri k'emigaju erikutaamirana, Eminwa ye ni nk'emyangangye erikutoonya sumuruna erikuyagayaga. Engaro ze ni nk'empeta z'ezaabu ezirimu berulo; Omubiri gwe ni nk'emiino y'enjojo ebaizirwe, ehunzirwe n'otubaare twa safiro; Amaguru ge ni nk'enyomyo za marimaari, Ezibyairwe omu biina by'ezaabu nungi; Emishusire ye ni nka Lebanooni, Ni mirungi nk'emyereezi. Emigambire ye ni mirungi munonga; Buzimazima ni murungi weena. Imwe baishiki ba Yerusaalemu 'mwe, Ogwo niwe nkunzi yangye, kandi niwe munywani wangye. Iwe mukazi ohita abandi 'we, Nkunzi yaawe agiire hi? Nkunzi yaawe yaagaruka hi, Tukabona kumusherura naiwe? nkunzi yangye yaashuuma omu musiri gwe, Omu tusiri tw'emigaju, Kuriisa obusyo bwe omu musiri, N'okucwa emyangangye. Ndi owa nkunzi yangye na nkunzi yangye nawe n'owangye; Ariisiza obusyo bwe omu myangangye. Nkunzi yangye, ori murungi nka Tiruza, Oshemeire nka Yerusaalemu, Nootinisa nk'eihe eririkugyenda n'endango. Nyihaho amaisho, ahakuba gankozire kubi; Eishokye ryawe ni nk'obusyo bw'embuzi Ezibyami omu rukiizi rwa Gileadi; Amaino gaawe ni nk'obusyo bw'entaama Ezirikuruga kwogibwa, Zoona zigira babiri, tihaine n'emwe efiisa; Enshaya zaawe ni nk'embari z'eikomamahanga omu kyetwekyerero kyawe. Hariho abagarire makumi mukaaga n'ebinyanshunju makumi munaana, N'abaishiki batarikubarwa. Kwonka nkombe yangye, owangye oshugaine, n'omwe wenka, N'omwana omwe nyamunegyere ahari nyina, Orikukundwa owaamuzaire. Abaishiki ku baamureebire, baamweta ohiiriirwe, Nangwa n'abaigarire n'ebinyanshunju baamusingiza. Ogu n'oha owaija orikushusha nk'omushekye ogurikujuguta, Murungi nk'okwezi, orikumurinkana nk'eizooba, Orikutiinisa nk'eihe eririkugyenda n'endango? Nkashuuma omu musiri gw'ebinyoobwa Kureeba ebimezire omu mpita, kureeba yaaba omuzaabibu gutookire, Nari amakomamahanga garabize. Ntakakimanyire, omutima gwangye gwanta omu kigaari Aha rubaju rw'omunyiginya mukama wangye. Garuka, garuka, iwe Mushulaami 'we, Garuka, garuka, tukwetegyereze. Ahabw'enki nimwenda kwetegyereza Omushulaami Nk'ekizino kya Mahanaimu? Iwe muhara w'omugabe 'we, Ebigyere byawe ka nibishemera omu nkaito! Enyugunyu zaawe ni nk'amabaare g'obuguzi bwingi, Nomurimo gw'engaro z'omuhangu; Ekishoroshoro kyawe ni nk'ekikopo Ekitakooshaga viinyo ejwangize; Enda yaawe ni nk'ekirundo ky'engano Ekyehinguririziibwe emyangangye; Amabeere gaawe ni nk'abaana b'esirabo babiri Abaazairwe empasha. Ebitsya byawe ni nk'omunaara gw'emiino y'enjojo; Amaisho gaawe ni nk'ebiyanja bya Heshibooni Ebiri aha irembo rya Batirabiimu; Enyindo yaawe ni nk'omunaara gwa Lebanooni Ogurikureeba Damasiko; Omutwe gwawe ni nka Karumeeli; Eishokye ryawe ni nk'omwenda gwa bujwa, Omugabe akwatwa obutsibo bwaryo nk'enkwatwa. Iwe orikukundwa, omwishiki orikurigirwa, Eshi ori murungi kandi nooshemeza! Ekyemerero kyawe ni nk'omukindo, Amabeere gaawe ni nk'omutsitsa gwagwo. Ningira nti: Niinyija kutemba ogwo mukindo, Nkwate amataagi gaagwo. Nkaabaasibwa ki, amabeere gaawe gaba nk'ebijuma by'omuzaabibu, n'okutaamirana kw'omwitsyo gwawe kuba nk'okw'emicungwa. Akanwa kaawe kaba nka viinyo erikuhita ezindi, Erikuraba omu kanwa n'omu maino, Ekasheneneka gye aha mumiro. Ndi owa nkunzi yangye, Kandi rukundo ye niinye eriho. Nkunzi yangye, ija tugyendane omu ishwa, Tuze omu birorero, tucumbikyeyo; Tugurukire omu misiri y'emizaabibu, Tureebe oku erikutooka, Tureebe ku eraabe yaarabize, N'amakomamahanga gaarabize. Okwo niyo ndaakworekyere rukundo yangye. amadudayimu gareeta okutaamirana, Kandi aha muryango gwaitu hariho ebijuma binuzire Eby'emiringo yoona, ebisya n'ebikuru, Ebi naakubiikiire, iwe nkunzi yangye. Nkaabaasibwa ki, oba nka munyaanyazi, Owaayonkire aha mabeere ga maawe! Ku nkukubugaine aheeru, nkaakunywegyeire, Kandi tihaine owaakungayire. Nkaakutwaire, nkuhitsya omu nju ya maawe, Omu kishengye ky'ogwo owanzaire, Nkunywaisa aha nturire ya viinyo N'aha shande y'amakomamahanga gangye. Nkaabaasibwa ki, omukono gwe gwa bumosho gunshegura, N'ogwa buryo gunfumbata! Imwe baishiki ba Yerusaalemu 'mwe, nimbarahiza, Mutasisiimura nkunzi yangye, n'obu kwakuba okumwimutsya, Atakeeyendeire. Oriya orikwinamuka naaruga omu ihamba, Ayegamiire nkunzi ye, n'oha? Nkusisiimwire ahansi y'omucungwa, Ahu nyonko yaarumiirwe naayenda kukuzaara; Eego owaakuzaire niho yaarumiirwe. Onte aha mutima gwawe nk'akamanyiso, Kandi onte n'aha mukono gwawe; Ahabw'okuba rukundo n'ey'amaani nka rufu, Kandi okufuuha tikusaasira, ni nk'ekituuro; Endimi zaakwo nizityankana nk'ez'omuriro, Nk'ez'omuriro ogurikurya busha. Amaizi maingi tigarikubaasa kuraaza rukundo, N'emyegyemure tekaagimira; Omuntu n'obu yaakuhayo ebi atungire omu ka ye byona, Bikaagayirwa kimwe. Twine murumuna waitu omuto, Takashunire mabeere. Mbwenu turyamugira tuta Aha izooba eri arigambirwaho obugyenyi? Ku ariba orugo rw'amabaare, Turyamwombekaho omunaara gw'efeeza; Kwonka ku ariba omuryango, Turyamukingisa embaaho z'emyereezi. Nyowe nkaba ndi orugo rw'amabaare; N'amabeere gangye gari nk'eminaara Okuruga obwo naagira obusingye omu maisho ge. Sulemaani akaba aine omusiri gw'emizaabibu Baali-hamoni, Yaarutamu abarinzi, Buri muntu okuguma naaha ebicweka by'efeeza ahabw'ebijuma byamwo. Omusiri gwangye gw'emizaabiru n'ogwangye ahabwangye. Iwe Sulemaani, oryaheebwa rukumi rwawe, N'abarinzi b'ebijuma baheebwe magana abiri. Iwe otuura omu misiri, Bagyenzi bangye nibenda kuhurira ebi orikugamba; Naanye ka mbihurire. Nkunzi yangye, rahuka, obe nk'esirabo, Nari nk'eshonga y'empara Aha nshozi z'eby'emigaju. Okworekwa kwa Isaaya mwene Amozi, oku yaareebire ahari Yuda na Yerusaalemu obu busingye bwa Uziya, Yosamu, Ahazi na Hezekia abagabe ba Yuda. Iwe iguru 'we, hurira; naiwe nsi 'we, tega okutu, Ahabw'okuba MUKAMA agizire ati: Nkontsya abaana, naaboorora, Kwonka mbwenu bangomeire. Ente emanya mukama waayo, N'endogoya emanya eka ya mukama waayo, Kwonka Israeli taine ki arikumanya, Abantu bangye tibarikwetegyereza. Ai bambe, eihanga ry'ebibi, Abantu abaijwire okutahikiirira, Oruzaaro rw'enkozi z'ebibi, Abaana abarikukora ebitahikire! Baimwire MUKAMA, Baagaya Orikwera wa Israeli, Baahinduka, baagaruka enyima. Niimwendera ki kuguma nimuteerwa, Nimuturwa okugumizamu nimugoma? Omutwe gwona gurwaire, Omutima gugwereire kimwe enshazi; Okuruga aha mara g'ekigyere okuhika aha mutwe Tihaine hahuriire, Kureka ebihuta, n'ebihonoka, N'ebironda ebirikunuuka; Tibikamigwaga, tibikashembwaga, Nobu kwakuba okubobeezibwa n'amajuta. Ensi yaanyu n'amatongo, Endembo zaanyu zookibwwe n'omuriro; Ensi yaanyu abanyamahanga nibagibariira omumaisho, Ebaire amatongo, emazirweho abanyamahanga. Saayuuni etsigirweho Nk'akaju k'omu musiri gw'emizaabibu, Nk'eirindiro ry'omu musiri gw'emyongo, Nk'orurembo rugotsirwe. Kuri MUKAMA ow'amahe ataratukwatiire ihembe, Tukaabaire nka Sodoma, tuba nka Gomora. Imwe bategyeki ba Sodoma 'mwe, Muhurire ekigambo kya MUKAMA! Naimwe abantu ba Gomora, mutegye okutu, Muhurire ebiragiro bya Ruhanga waitu! MUKAMA naagira ati: Ebitambo byanyu ebirengyesereize nibingasira ki? Ntamirwe ebitambo byanyu ebyokize eby'empaya z'entaama, N'ebishaju by'amatungo agagomokire; Kandi tindikushemerererwa shagama y'enimi, Nari ey'abaana b'entaama, nari ey'empaya z'embuzi. Ku muba mwizire omu maisho gangye, N'oha owaabaragiire kuguma nimundibatiiririra ekibuga? Mutagaruka kundeetera empongano ezitaine mugasho; Obubaane n'ekirikunugwa ahariinye; Okuboneka kw'ameezi, na zaasabato, n'okutaho enteerane- Tindikubaasa kugumisiririza kutahikiirira hamwe n'okuteerana okurikwera. Amagyenyi gaanyu ag'okuboneka kw'okwezi, n'agandi agaatairweho, omutima gwangye nigugangira kimwe; Gankabize; okugagumisiririza kunduhize. Ku muritega emikono yaanyu, ndyabaima amaisho; Nangwa n'obu muriguma nimushaba hakey-hakye, tindibahurira; Ahabw'okuba engaro zaanyu ziijwire eshagama. Mwogye, mweboneze, Mwiheho obubi bw'emicwe yaanyu omu maisho gangye; Murekya kukora kubi, Mwegye okukora gye, Musherure eby'oburyo, Muhane abarikuhata abandi; Murwanirire efuuzi, mutonganire abafaakazi. MUKAMA naagira ati: Mbwenu nimwije tuhanuure hamwe; Ebibi byanyu n'obu biraabe nibitukura nka karari, Biryayera nk'orubaare; N'obu biraabe nibitukura tuku-tuku, Biryaba nk'ebyoya by'entaama ebirikwera. ku muraikirize, mwayoroba, Muryarya ebirungi by'ensi; Kwonka ku maraayangye, mukagoma, Muryariibwa rurara; Ahabw'okuba akanwa ka MUKAMA niko kaakigamba. Orurembo orwabaire nirwesigwa Ka ruhindukire maraaya! Omu eby'oburyo byabaire biri, n'eby'okuhikiirira, Mbwenu hati abaitsi nibo barimu. Efeeza yaawe ehindukire enkamba, Viinyo yaawe efungwire; Abanyiginya baawe n'abagomi, kandi nibakwatanisa n'abashuma. Buri muntu naayenda enguzi n'okutoijerwa, Tibarikurwanirira fuuzi, Kandi emanja z'abafaakazi tizaakihika mu maramuriro gaabo. Nikyo Mukama, MUKAMA ow'amahe, Ow'obushoboorozi owa Israeli arikugirira ati: Iwe, ndyayemarira ekiniga aha bazigu bangye, N'ababisha bangye mbahoore enzigu. Ndyakutaho omukono gwangye, gukurwanise, Nyihiremu kimwe enkamba zaawe, Nkumaremu ebyoma by'amabaati. Ndyagaruraho abaramuzi baawe nk'obunyaakare, N'abahi b'obwengye baawe nk'omu kutandika. Bwanyima oryayetwa orurembo rw'okuhikiirira, Kandi orw'okwesigwa. Saayuuni eryacungurwa okukora eby'oburyo, N'abaamwo abarikweteisa bacungurwe okuhikiirira; Kwonka abagomi n'abasiisi baryacwekyerezibwa kumwe, N'abarikwimuura MUKAMA bamarweho. Ahabw'okuba muryakwatwa enshoni ahabw'ebiti by'emirinzi ebi mwakunzire, Kandi n'ahabw'emisiri ei mwayetooraniire; Ahakuba muryaba nk'omwela oguhotoka amababi, N'omusiri ogutaine maizi. Ow'amaani aryaba nk'eshisha, N'omurimo gwe guryaba nk'esiriira; Byombi biryahiira hamwe, Habure ow'okubiraaza. Eki Isaaya mwene Amozi yaareebire ahari Yuda na Yerusaalemu- Obunaku buryahika omu biro bya bwanyima, Orushozi rw'enju ya MUKAMA ruhamibwe aha mitwe y'enshozi, Rutunguukye, rukire ebibungo byona, N'amahanga goona gahimintikireyo. Kandi amahanga maingi garyaija, gagire gati: Mwije twinamukye aha rushozi rwa MUKAMA Omu nju ya Ruhanga wa Yakobo, Atwegyese emitwarize ye, Naitwe tubone kugigyenderamu; Ahabw'okuba ebiragiro biryaruga Saayuuni, N'ekigambo kya MUKAMA kirugye Yerusaalemu. Aryacwera amahanga emanja, Aramure enganda nyingi; Obwo zaarurara zaabo baryaziheeshamu amafuka, N'amacumu gaabo bagaheeshemu empabyo; Eihanga tiriribangira rindi rurara, Kandi tibarigaruka kwega by'engamba. Imwe nju ya Yakobo 'mwe, Nimwije tugyendere omu mushana gwa MUKAMA. Okareka abantu baawe, enju ya Yakobo, Noobatura okugira abafumu baingi b'oburugwa-izooba N'abaraguzi nk'Abafilistia, Kandi n'okukora endagaano n'abanyamahanga. Ensi yaabo eijwire efeeza n'ezaabu, Obutungi bwabo tibwine bugarukiro; Ensi yaabo eijwire embaraasi, N'ebigaari byabo tibiine bugarukiro. Ensi yaabo eijwire ebishushani ebirikuramibwa, Nibaramya emirimo y'emikono yaabo, Ebi engaro zaabo ahabwabo zikozire. Abantu b'obutoosha nibacureezibwa, N'abakuru nibagarurwa ahansi. N'ahabw'ekyo otabasaasira. Taaha omu nkiri z'amabaare, Oyesherekye omu mucuucu okutiinisa kwa MUKAMA N'ekitiinisa ky'obukuru bwe. Emyekuniko y'omuntu eryagarurwa ahansi, N'amaryo g'abantu garibatiirirwe, Eryo izooba MUKAMA wenka niwe arihimbisibwa. Ahabw'okuba MUKAMA ow'amahe aine ekiro Eki arirwanisizaho eby'amaryo n'ebirikwekuza byona N'ekintu kyona ekirikwetunguura; Kandi byona biryagarurwa ahansi; Akarwanisa emyereezi ya Lebanooni yoona Emiraigwa kandi erikwetunguura, N'emyela ya Bashani yoona, N'enshozi zoona endaingwa, N'ebibungo byona ebiraingwa, N'omunaara gwona omuraingwa, N'orugo rwona orw'amabaare orugumire, N'emeeri zoona eza Tarushiishi, N'ebishushani byona ebirikushemeza. Kandi emyekuniko y'omuntu eryacureezibwa, N'amaryo g'abantu garyagarurwa ahansi; Eryo izooba MUKAMA wenka niwe arihimbisibwa. Ebishushani byona ebirikuramibwa biryahweraho kimwe. Abantu baryahungira omu nyanga z'amabaare, N'omu biina by'eitaka Nibahunga okutiinisa kwa MUKAMA N'ekitiinisa ky'obukuru bwe, Ku ariimuka kutetemya ensi munonga. Eryo izooba abantu baryanaga ebishushani byabo Eby'efeeza n'eby'ezaabu, Ebi baayekoreire kuramya, Babinagire efukuzi n'obuhundu, Beesherekye omu nyanga n'omu biharamanga by'amabaare agaatikire, Nibahunga okutiinisa kwa MUKAMA N'ekitiinisa ky'obukuru bwe, Ku ariimuka kutetemya ensi munonga. Murugye aha bantu-buntu abarikwitsya. Mbwenu bo nibo baahi? Reeba Mukama, MUKAMA ow'amahe, Naija kwiha ahari Yerusaalemu na Yuda Ekibaire kibatungire, n'eki babaire beegamiire, Eby'okurya byona n'amaizi goona ebibaire bibatungire- Ow'amaani weena, omurwani, Omuramuzi, nabi, omufumu, omukuru, Omukuru w'engabo makumi ataano, ow'ekitiinisa, Omuhi w'obwengye, omunyamwoga w'obwengye, N'omuhaki w'engisha. Ndyataho abaan babe abanyiginya baabo, N'abeereere babategyekye. Abantu baryaitwa kubi, Omuntu weena aite kubi mugyenzi we, Na buri muntu mutaahi we, Abato bagaye abakuru, N'abataine kitiinisa bagaye abakiine. Obwo omuntu aryakwata mwene ishe, Ow'omu ka ya ishe, amugire ati: Iwe, nk'oku oine eky'okujwara, Obe niiwe waaba omutegyeki waitu; N'eri itongo, obe niiwe waaritegyeka; Eryo izooba aryahakana, agambe munonga ati: Tindikwikiriza kuba ow'okubatambira, Ahabw'okuba omu ka yangye tiharimu by'okurya, nari ebijwaro; Timurikwija kungira mutegyeki w'abantu; Ahabw'okuba Yerusaalemu ecwekyereziibwe Na Yuda egwire, Kandi nabarwanisa MUKAMA omu bigambo byabo n'omu bi barikukora, Bagwisa kubi amaisho ge ag'ekitiinisa. Emireebekyere yaabo neehamya ku orubanja rubasingire, Nibakora ekibi butunu nk'aba Sodoma. Tibarikukishereka. Baryareeba enaku, Ahabw'okuba beereeteire akabi! Mugambire abahikiirire, ku barikwija kuba gye, Ahabw'okuba baryarya ebi emikono yaabo ekozire. Omubi we aryareeba enaku, Ahabw'okuba ebi emikono ye yaakozire nibyo arizimuurirwa. Abantu bangye nibaitwa kubi abaana, Kandi nibategyekwa abakazi. ai bambe bantu bangye! abeebembezi baanyu nibahabya, Batsibyatsibya emihanda ei murikurabamu. MUKAMA aimukire kutonganisa abantu be, Ayemereire kubacwera orubanja. MUKAMA naija kucwera emanja abakuru n'abanyiginya b'eihanga rye. Mukama RUHANGA ow'amahe naagira ati: Niimwe mwariire omusiri gw'emizaabibu, mukagumaraho, N'ebi mwanyagire abooro biri omu maka gaanyu. Eki eki mukozire niki, kusingyera abantu bangye, N'okucwa abooro obusaasingo. Kandi MUKAMA naagira ati: Abaishiki ba Saayuuni baine emyekuniko, Nibagyenda nibanaga ebitsya, Nibareebana n'amaisho g'amakune, Nibagyenda nibakimbagira, nibarangiza amajugo aha maguru; Nikyo MUKAMA arirwariza aba baishiki ba Saayuuni Ebiguuna omu mitwe, Akajweka busha ebicweka byabo ebirikwitsa enshoni. Eryo izooba Mukama aryacwa enyerere zaabo ezi babaire nibakunisa, amahunde n'ebirezi ebitaako, endaaba, ebitambaara, ebikwemba, engoro, emyeko, otushanduukye tw'emigaju, engisha, empeta z'omu nkumu n'ez'omu nyindo, ebijwaro by'amagyenyi, emyenda, eminagiro, enshaho z'omu ngaro, emyenda y'obutimba n'eya kitaani, ebikwemba n'eby'okwetwekyerera ahamaisho. Bwanyima omu mwanya gw'emigaju haryabamu ekinuuko, Omu mwanya gw'omweko habemu omugoye, Omu mwanya gw'eishokye ry'omushasha habemu oruhara, Omu mwanya gw'okwokwezirika emitanda, beezirikye ebiguniya, N'ahaabaire hari harungi hagire enkojo. Abaishaija baawe baryaitwe rurara, N'amamanzi gaawe gagwe aha rugamba; Omu marembo ga Saayuuni baryarira, baboroogye, Bashutame ahansi beeshobeire. Eryo izooba abakazi mushanju baryaza aha mushaija omwe, bamugire bati: Nitwija kweriisa, twejwekye, kwona otwikirize, twetererwe eiziina ryawe; otwiheho ekihemu. Eryo izooba eitaagi rya MUKAMA riryaba rirungi kandi ery'ekitiinisa; n'Abaisraeli abariba bahonokireho, ebyezire omu nsi yaabo biryabeehimbisisa, bibareetere ekitiinisa. Bwanyima omuntu weena oriba atisigaireho omuri Saayuuni na Yerusaalemu, akahandiikwa omu bahuriire baamwo, aryayetwa orikwera, Mukama ku ariba yaherize kwozya oburofa bw'abaishiki ba Saayuuni, n'okumaraho amabara g'eshagama omuri Yerusaalemu, naabiihisaho omwoyo gw'emanja z'oburyo n'ogurikwotsya. Bwanyima MUKAMA aryata aha rushozi rwona orwa Saayuuni n'aha bantu abariba bateeraniireyo ekicu n'omwika nyomushana, n'okuhweza kw'omuriro ogurikwaka nyekiro; ahabw'okuba ekitiinisa kyaho kyona haryagira eky'okukisangira kandi n'eihema; kibe eky'okukisangira omushana nyomushana, kandi obuhungiro n'obwegamo bw'eihunga n'enjura. Ka nyeshongorere nkunzi yangye ekyeshongoro kya rukundo aha musiri gwe gw'emizaabibu. Nkunzi yangye akaba aine omusiri gw'emizaabibu Aha kibungo kirikweza munonga. Yaaguhinga, gaagwihamu amabaare, Yaagubyaramu omuzaabibu ogurikuhita endiijo yoona, Yaagwombekamu omunaara gw'abarinzi, Yaagutamu einyuukiro, Yaagira ngu nigwija kwana emizaabibu, Kwonka gwayana ey'omu kishaka. Mbwenu imwe batuuzi ba Yerusaalemu 'mwe, N'abashaija ba Yuda, Nimbeeshengyereza mutushoboorore Nyowe n'omusiri gwangye gw'emizaabibu. Ekindi nkaakoreire ki ogu musiri gwangye gw'emizaabibu Eki ntaragukoreire? Nkaba nyine amatsiko ngu guryayera emizaabibu; Mbwenu ahabw'enki gwanire ey'omu kishaka? Mbwenu ka mbagambire eki ndaakore omusiri gwangye gw'emizaabibu. Niinyija kwihaho orugo rwagwo, Haza gwonerwe kimwe; Nsheenye orugo rwagwo rw'amabaare, guribatiirirwe; Nguraze gurekye kusharirwa n'okuhingirirwa, Kureka gumerwemu emikwatangwe n'amahwa; Kandi ndyaragiira ebicu birekye kugugwisiza enjura. Ahabw'okuba omusiri gw'emizaabibu ogwa MUKAMA ow'amahe n'enju ya Israeli, N'abashija ba Yuda nikyo kibyairwekye ekirikushemeza; akaba abaineho amatsiko g'okukora eby'oburyo, Kwonka yaabashangamu okusheesha eshagama, N'amatsiko g'okuhikiirira, Kwonka yaabashangamu okurira! Baryareeba enaku, abarikwongyera amaka aha gandi, Bakeekubiraho ebibanja, Okuhitsya obu baraabimareho, hatagire ahatsigara, Naiwme mukatsigara omu nsi mwenka. Mpuriire MUKAMA ow'amahe naarahira ati: Buzimazima amaka maingi, amahango kandi amarungi garyaba emishaka; Ahakuba emisiri y'emizaabibu ikumi eryarugwamu ekiibo kimwe, Na homero emwe y'embibo erugwemu eefa emwe. Baryareeba enaku, abaimuka kare Kuza kusherura ebirikusinza, Abatarama bakarenzya, okuhitsya obu amaarwa gabasinza! Omu magyenyi gaabo bagira enanga n'endingiri, Ebitaasa n'esheegu na viinyo; Kwonka tibeeta ha mirimo ya MUKAMA, N'obu kwakuba okuteekateeka aha bi arikukora. Nikyo abantu bangye barikutwarirwa omu bukwatwa ahabw'okutamanya; Abashaija baabo b'ekitiinisa bakaitwa enjara, N'abandi boona bakaitwa omwoma. N'ahabw'ekyo Okuzimu eruruuhire, Yaarangaaza munonga akanwa kaayo, Abakungu ba Yerusaalemu n'abantu baamwo nibashuumayo Hamwe n'orikugyehimbisizamu. Omuntu w'obutoosha agarwirwe ahansi, n'abakuru bacwirwe eishaija, N'amaisho g'abarikwekunika gacureeziibwe; Kwonka MUKAMA ow'amahe ahimbisiibwe ahabw'okukora eby'oburyo, Ruhanga orikwera naayeyoreka ku ari orikwera omu kuhikiirira. Omu biro ebyo abaana b'entaama baryarya nk'oku bariira omu mariisizo gaabo, Enyana ezigomokire n'abaana b'embuzi biriire omu matongo. Baryareeba enaku, abakurura okutahikiirira n'emirunga y'ebishuba, Abakurura ekibi nk'oku bakurura ekigaari n'emirunga, Abagira bati: Naayehuute! Naarahutsye emirimo ye, tugireebe! Enaama z'Orikwera wa Israeli zihikye haihi, ziije tuzimanye! Baryareeba enaku, abeeta ekibi ekirungi, N'ekirungi bakakyeta ekibi, Abata omwirima omu mwanya gw'omushana, N'omushana omu mwanya gw'omwirima, Abata ebirikushaarira omu mwanya gw'ekirikunuuriirira! Baryareeba enaku, abeemanya obwengye, Bakeeteekateekaho ku bari enkyengi. Baryareeba enaku, baarurangaanwa omu kunywa amaarwa, N'amamanzi omu kuturira ebirikusinza, Abasingisa abaakusingirwe ahabw'enguzi, N'otaine rubanja bakamwima ebimushemereire! N'ahabw'ekyo nk'oku ekirimi ky'omuriro kyokyeza kimwe ebitsintsi by'embuba, Kandi nk'oku ebinyaatsi byomire bihwerererra omu muriro ogurikwaka, Nikwo emizi yaabo eriba obujunde, N'ebirabyo byabo bikooma, biakatuumuuka nk'omucuucu; Ahabw'okuba bakanga Ebiragiro bya MUKAMA ow'amahe, Baagaya ekigambo ky'Orikwera wa Israeli. Nikyo Ruhanga agiririire abantu be ekiniga, Akabanga omukono kubarwanisa, akabateera, Enshozi zikatetema, Emitumbi yaabo ekaba nk'esingo omu mihanda. Hoona nabwo ekiniga kye tikikabarugireho. Kureka omukono gwe gukibangire. Aryaimukiza amahanga ga hare orurango, Ageetese ekicurizo, garugye aha muheru gw'ensi; Nago gaija juba nigeehuuta. Omurigo tiharigira owaaruha, akateera entsibo, Tihaine n'omwe orihungira nari origwejegyera, Enkoba ezi beezirikiise tiziriyuga, N'enkaito zaabo tiziricweka; Emyambi yaabo eryaba eine obwogi, amata gaabo gareegire, Ebyara by'embaraasi zaabo biryaba nibishusha nk'amabaare g'enkangabuye, Na nyamuziga zaabo niziiruka nk'akasoorora. Okutsinda kwabo kuryaba nk'okw'entare, Batsinde nk'emigunju y'entare, Baryaruruma, bakwate eminyago, Bagitwarire kimwe, habure ow'okujuna. Eryo izooba baryabahoorereraho nk'okuhoorera kw'enyanja. Omuntu weena ku ariza kugira ati, Aryareeba ensi eijwire omwirima n'obusaasi Kandi n'ebicu bizibiire omushana kwaka. Omu mwaka ogu omugabe Uziya yaafeereiremu, nkareeba Mukama ashutami aha kitebe ky'obukama, kiraingwa, ekitairwe ahaiguru, n'ebijwaro bye ebiragaize biijwire hekalu. Baaserafi beemereire ahaiguru ye; buri omwe aine amapapa mukaaga, abiri ageekingiize ahamaisho, abiri agashwekire ebigyere, kandi abiri naagagurukisa. Omwe yayeta mutyenzi we naagira ati: MUKAMA ow'amahe n'Orikwera, n'Orikwea, n'Orikwera; ensi yoona eijwire ekitiinisa kye. Emisingi y'ebiti by'amarembo yaatengyetsibwa eiraka ry'ogwo owaagambire, enju yaijura omwika. Bwanyima naagira nti: Ai bambe! Mbwenuho naahitsya, ahakuba ndi omuntu w'eminwa etashemeire, kandi ntuura omu bantu abaine eminwa etashemeire; ahabw'okuba amaisho gangye gaareeba Mukama, MUKAMA ow'amahe. Ahonaaho omwe ahari baasiraafi yaaguruka, yaija ahi ndi aine eikara eririkwotsya omu ngaro, eri yaiha aha itambiro n'oruhana. Yaarinta aha minwa, yaagira ati: Reeba, eri ryakukora aha minwa, okutahiirira kwawe kwakwihwaho, n'ekibi kyawe kyasaasirwa. Bwanyima naahurira eiraka rya Mukama naagira ati: Ntume oha, kandi n'oha oraatugyendere? Ntyo naagarukamu nti: Ndi aha; ba niinye waatuma. Yangira ati: Irooko ogambire abo bantu oti: Okuhurira kwo muhurire, kwonka mutashoborokyerwa; N'okureeba mureebe, kwonka muteetegyereza; Hindura emitima y'abo bantu ebirite, Oigare amatu gaabo, Kandi ohumye amaihso gaabo, Batakaareebesa amaisho gaabo, N'okuhurira n'amatu gaabo, N'okwetegyereza n'emitima yaabo, N'okuhinduka ngu bakizibwe. Bwanyima naagira nti: Mukama wangye, ebyo biryahitsya ryari? Yangarukamu ati: Okuhitsya obu endembo ziriba emishaka, Hatakiine otwiremu, N'amaju hatakiine ogarimu, N'ensi ekabeera kimwe amatongo, MUKAMA akaihayo abantu, akabatwara hare, Omu nsi yoona hakabamu emyanya mingi y'ebifurukwa. Kandi n'obu haritsigaramu ekicweka kimwe kya ikumi, Nakyo kiryamarwaho, nk'ekiti ky'omwela, Nari omunyinya, ekyatemirwe kikatsigara kiri ekitsintsi. Nikwo n'oruzaaro orurikwera ruriba ekitsintsi kyabo. Omu busingye bwa Ahazi mwene Yosamu, mutabani wa Uziya omugabe wa Yuda, Rezini omugabe wa Siria na Peeka mwene Remalia omugabe wa Israeli, bakainamuka Yerusaalemu kugirwanisa, kwonka tibaagibaasa. Ab'enju ya Daudi ku baagambiirwe ngu Abasiria bakwataniise na Abaefuraimu, omutima gwa Ahazi n'emitima y'abantu be yaatetema nk'emiti y'omu kibira erikutengyetsibwa omuyaga. MUKAMA yaagira Isaaya ati: shohora hati, ogyende na mutabani waawe Sheari-yashubu, obugane Ahazi aha muheru gw'omukura gw'ekiyanja kya ruguru, ekiri aha muhanda ogurikuza aha musiri gw'omwozi; haza omugire oti: Oyerinde, ohitsye omutima omunda, orekye kutiina, kandi otahahaazibwa ekiniga kingi kya Rezini n'Abasiria, n'ekya mwene Remailia; bari nk'ebicumurwa bibiri by'enkanza zirikucumba. Noomanya ku Abaisria n'Abaefuraimu na mwene Remalia bakugiriire enaama mbi nibagira bati: Mwije twinamukye tuteere Yuda, tubatiinise, tubeekubuurire, twemekye mwene Tabeeli, abe omugabe waayo. Kwonka Mukama RUHANGA agizire ati: Enaama yaabo terikwija kuhama, kandi terihikiirira; Ahabw'okuba omutwe gwa Siria ni Damasiko, n'omutwe gwa Damasiko ni Rezini; kandi emyaka makumi mukaaga n'etaano etakahwireho, Abaefuraimu baryacuubwamu ebicweka, babae batakiba ihanga. Omutwe gwa Efuraimu ni Samaria, n'omutwe gwa Samaria ni mwene Remalia. Ku muraayangye kwikiriza, buzimazima timurihama. MUKAMA yaagaruka yaagira Ahazi ati: Shaba MUKAMA Ruhanga waawe akamanyiso, oshabe akarikuhika Okuzimu owa Nyamuteza, nari akarikuhika ahaiguru owa Herebe. Kwonka Ahazi yaagira ati: Tindikwija kushaba, kandi tindikwija kugyeza MUKAMA. Isaaya yaagira ati: Imwe nju ya Daudi 'mwe, nimuhurire! Nimugira ngu n'ekintu kikye okurusya abantu, mukataho n'okurusya Ruhanga wangye? Nikyo Mukama wenak aribaheera akamanyiso. Reeba, omwishiki oshugaine aryagira enda, azaare omwana w'omwojo, amwete Emanueli. Ogwo mwana, ku arimanya kwanga ekibi n'okwihamu ekirungi, aryatungwa amate g'amakamo n'obwoki. Ahabw'okuba omwana ogwo ku ariba atakagizire bwengye bw'okwanga ekibi n'okwihamu ekirungi, ensi z'abo bagabe bombi, abu orikutiina, ziryaba ebifurukwa. Iwe n'abantu baawe n'enju ya sho, MUKAMA aryabareetaho ebiro ebitakabahoga okwiha obu Abaefuraimu baataana n'Abayuda, nikwo kuteerwa omugabe wa Asiria. Omu bunaku obwo MUKAMA aryayetesa ekicurizo eshohera eziri omu bicweka by'obukomooko bw'emigyera ya Misri, n'enjoki z'omu nsi ya Asiria, byona biije bijanjaare omu mpanga ezitatuurwamu n'omu nyanga z'amabaare n'omu bishaka by'amahwa byona n'omu mariisizo goona. Omu bunaku obwo Mukama aryamwa eishokye aha mutwe n'obwoya aha bigyere, abimwaise orumweiso rw'entiizano oruriruga seeri y'omugyera Furaati, niwe mugabe wa Asiria; kandi rumareho n'obureju. Omuri obwo bunaku omuntu aryariisa ente nto y'ejigija, n'entaama ibiri; kandi ahabw'amate agu zirikukamwa kuba maingi, aryatungwa amate g'amakamo; kandi n'abaritsigara omu nsi boona baryatungwa amate g'amakamo n'obwoki. Kandi omu bunaku obwo omwanya gwona ogwabaire gubamu emizaabibu rukumi, erikugura shekeli rukumi, guryamerwamu emikwatangwe n'amahwa. Oine obuta n'emyambi niwe arihikayo, ahabw'okuba ensi yoona eryaba emezibwamu emikwatangwe n'amahwa. Kandi n'ebibungo byona ebyabaire bihingisibwa efuka, oryatiina kubihikamu ahabw'egyo mikwatangwe n'amahwa, kureka biryaba eby'okunaguramu ente n'entaama. Kandi MUKAMA yangira ati: Twara ekishate kihango ky'eibaare, okihandiikyeho omu nyuguta mpango oti: Ebya Maheri-shalali-hashibaazi. Bwanyima naatunga baakareebi abarikwesigwa kubihamya, Uriya omunyamurwa na Zekaria mwene Yeberekia. Ntyo naaza owa nabikazi, yaagira enda, yaazaara omwana w'omwojo. Bwanyima MUKAMA yangira ati: Mwete eiziina Mahari-shalali-hashibaazi; ahabw'okuba ogwo mwana ku ariba atakamanyire kugamba “taata” nari “maama”, obutungi bwa Damasiko n'eminyago ya Samaria biryatwarwa omugabe wa Asiria, agyende abyebembeize. MUKAMA yaagaruka yangira ati: Aba bantu obu baayanga amaizi ga Shiloa agarikugyenda mpora, bakatiina Rezini na mwene Ramalia, Mukama naija kubarwanisa n'amaizi maingi g'amaani ag'omugyera Furaati, niwe mugabe wa Asiria n'ekitiinisa kye kyona; amaizi ago garyaijura, gashwekye emikura yoona, garengyere n'aha nkungu zaagwo zoona; kandi garyahimintika, gahikye Yuda, gashandaare, gaijure, gahikye omu bitsya, kandi n'amapapa gaago agashashaanwire garyabuga ensi yaawe yoona, Emanueli. Imwe mahanga 'mwe, mweteerane, kwonka muryahendagurika; Kandi naimwe ab'omu nsi za hare, mutegye amatu mwena; Mwezirikye, kwonka muryahendagurika; Mutyo mwezirikye, kwona muryahendagurika. Muhanuure hamwe, kwonka enaama zaanyu ziryafa busha, Mugambe ekigambo, kwonka tikirihama, Ahabw'okuba Ruhanga ari hamwe naitwe. MUKAMA antaireho omukono gwe gw'amaani, yanteisa okutagyendera omu mitwarize y'eihanga eri nagira ati: Eki ab'eihanga eri barikweta obugomi, murekye kukyeta obugomi, kandi mutaritiina eki barikutiina, n'obu kwakuba okwitwa obwoba; kureka MUKAMA ow'amahe mube niwe mwaha ekitiinisa ahabw'okwera kwe, mube niwe mwatiina, akabaitsa obwoba. Kandi niwe aribabeera Omwanya ogurikwera; kwonka aryabeera amaju ga Israeli gombi eibaare eririkuteeza entsibo n'orukiri orurikugwisa, abeere abatuuzi ba Yerusaalemu obusya n'omutego. Baingi baryamuteeraho entsibo, bagwe, bahendekye, bakwatwe omutego, batwarwe. Komera kimwe ebirikuhamya, ohamye n'akamanyiso ebiragiro omu beegi bangye. MUKAMA orikwima enju ya Yakobo amaisho ndyamutegyereza, mmwineho amatsiko. Reeba, nyowe n'abaana abu MUKAMA ampaire turi akamanyiso n'eky'okutangaarira ahari Israeli, ebirikuruga ahari MUKAMA ow'amahe, otuura aha rushozi Saayuuni. Kandi ku baraabagire ngu, muraguze aha barikugambisa emizimu n'aha bafumu, abarikuviigiira, n'abarikuhuhuma, timurikumanya ngu abantu bashemereire kwehanuuza ahari Ruhanga waabo? Nimugira ngu eby'abahuriire bishemereire kwehanuuzibwa aha baafiire? Ebiragiro n'ebirikuhamya mube nibyo mwayehanuuzaho! Ku baraabe batarikugamba nk'oku ekigambo eki kiri, buzimazima omushekye tiguribajugutira. Kureka baryaraba omu nsi, baine obusaasi bwingi n'enjara; kandi ku barigira enjara, bayragira ekiniga kingi, bakyeene omugabe waabo na Ruhanga waabo, baimutsye amaisho, bagahangye eiguru, kandi bagahangye ensi, babure eki baareeba, kureka obusaasi n'omwirima n'enaku eziri nk'obwire; bwanyima banagwe omu mwirima ndindindi. Kwonka aha mwishiki ogwo owaabaire aine obusaasi, tiharibaho mwirima. Omu biro bya ira Ruhanga akagayisa ensi ya Zebuluuni n'eya Nafutaali, kwonka omubiro bya bwanyima egyo nsi aryagihindura ey'ekitiinisa, Galilaaya eyaabaire ekubwirwe abanyamahanga, seenu ya Yorudani, aha muhanda ogurikuza aha Nyanja. Abantu abaabaire nibagyendera omu mwirima Bareebire omushana mwingi, N'abaabaire batwire omu nsi y'ekibunda kya rufu Omushana gubajwereire. Okanyiise eihanga, Waayongyera aha kushemererwa kwabo; Nibashemererwa omu maisho gaawe, Nk'oku abashaija bashemererwa nibabagana eminyago. Ahabw'okuba omutwaro ogwabaire gubaremereire, N'enkoni eyaabaire ebatuura aha mabega, N'ekihuuzo ky'orikubahata, Obihenzire nk'aha izooba rya Midiani; Ahakuba eby'okurwanisa byona ebihagatirwa abarwani aha rugamba, N'ebijwaro ebikuringirwe omu shagama, Biryaba eby'okwokibwa nk'enku omu muriro; Ahabw'okuba Omwana atuzaariirwe, Omwana w'omwojo atuhairwe, Obutegyeki buryaba aha mabega ge, N'eiziina rye aryayetwa Omuhanuuzi orikutangaaza, Ruhanga ow'obushoboorozi, Tataitwe otahwaho, Mukama w'obusingye. Okweyongyera kw'obutegyeki bwe n'obusingye Tibirigira bugarukiro Aha kitebe kya Daudi n'aha bukama bwe, Okubutaho n'okubuhigikiza eby'oburyo n'okuhikiirira, Okwiha hati n'okuhitsya ebiro byona. Obweziriki bwa MUKAMA ow'amahe nibwo burihikiiriza ekyo. Mukama atumire ekigambo kuhana Yakobo, Nikiija kuhika n'ahari Israeli, Kandi abantu boona baryakimanya. Abaefuraimu n'abatwirewe omuri Samaria, Abarikugambisa amaryo n'emyekuniko y'omu mutima, nibagira bati: Amatafaari gagwire, Kwonka nitwija kwombekyesa amabaare gabaizire; Emisikamoori etemirwe, Kwonka omu mwanya gwayo nitwija kutamu emyereezi. Nikyo MUKAMA arikwija kwimukiza ababisha, N'abazigu baabo kubarwanisa, Abasiria bakareetwa oburugwa-izooba, N'Abafilistia oburengyerwa-izooba, Baarangaaza akanwa, baamira Abaisraeli. Hoona nabwo ekiniga kya MUKAMA tikikabarugireho, Omukono gwe gukigangire. Kwonka abantu tibakagarukiire owaabateire, N'obu kwakuba okusherura MUKAMA ow'amahe. Nikyo MUKAMA arikwizira kutema ahari Israeli omutwe n'omukira, akamaraho amataagi g'emikindo n'ekibingo aha izooba rimwe- Omushaija mukuru ow'ekitiinisa, nigwo mutwe, Kandi nabi orikwegyesa ebishuba, nigwo mukira; Ahabw'okuba abarikwebembera aba bantu nibabahabisa, Kandi abo abu beebembeire nibamarwaho. N'ahabw'ekyo Mukama tarikwesiima habw'abatsigazi baabo, Kandi tarigirira saasi fuuzi zaabo n'abafaakazi baabo, ahakuba buri muntu tarikweta hari Ruhanga, kandi n'enkozi y'ebibi, Kandi omuntu weena naagamba eby'obushema. Hoona nabwo ekiniga kya MUKAMA tikikabarugireho, Omukono gwe gukibangire. Manya, okutahikiirira nikwotsya nk'omuriro, Kumaraho emikwatangwe n'amahwa, kutweka ekishaka kikwataine eky'omu kibira, Bituumuukira omu kiika kingi. Ahabw'ekiniga kya MUKAMA ow'amahe ensi neesya, N'abantu baayo nibashusha nk'enku z'okuhembesa omuriro; Tihariho n'omwe orikusaasira mwene ishe. Omuntu aryashahura eby'okurya aha rubaju rwa buryo, kwonka agume n'enjara; Ondiijo aryamirakwo eby'aha rubaju rwa bumosho, kwonka tarihaaga; Buri muntu aryarya enyama y'omubiri gwa mutaahi we. Manaase aryarya Efuraimu, na Efuraimu arye Manaase; Kandi bombi bakwatanisa bateere Yuda. Hoona nabwo ekiniga kye tikikabarugireho. Omukono gwe gukibangire. Baryakareea abataho ebiragiro ebitari by'okuhikiirira N'abahandiiki abahandiika eby'okuhata, Ngu babone kwitaita emanja z'abakyene, N'okwaka abooro b'omu bantu bangye ebibashemereire, N'okunyaga abafaakazi, N'efuuzi okuzigira eminyago. Muryakora ki aha izooba ry'okufubirwa kwanyu, N'okuhwerekyerezibwa okuriruga hare? Muryahungira ahari oha, ngu abahe emikono? Kandi obutungi bwanyu muryabutsiga hi? Muryaba mutakiine kindi ky'okukora, Kureka okweyinamirira omu mbohe, Nari okugwa ahansi omu baitsirwe. Hoona nabwo ekiniga kye tikikabarugireho, Omukono gwe gukibangire. Asiria, enkoni y'okuguubwa kubi kwangye, Ekihuuzo ky'ekiniga kyangye, Ndyamwohereza kurwanisa eihanga eriteeta hari Ruhanga, Mmuragiire kuteera abantu abu nyiniire ekiniga, Abanyagye, atware eminyago, Abaribatiiririre ahansi nk'ebyondo by'omu muhanda. Kwonka tikwo arikwenda kukora, N'omutima gwe tikwo gurikuteekateeka; Kureka ekiri omu mutima gwe n'okucwekyereza Kandi n'okumariraho kimwe amahanga gatari makye; Ahabw'okuba naagira ati: Abakuru b'engabo zangye boona t'abagabe? Kalino terikwingana na Kakemishi? Hamasi terikwingana na Arupaadi, Nari shi Samaria na Damasiko? Nk'oku omukono gwangye gwahikire aha mahanga Agaabaire garimu ebishushani ebirikuramibwa, ebibaizire, Ebirikukira eby'omuri Yerusaalemu na Samaria, Tindigira Yerusaalemu n'ebishushani byayo, Nk'oku naagizire Samaria n'ebyabyo? Mukama ku ariheza kukora byona, ebi amaririire kukora aha rushozi Saayuuni na Yerusaalemu, aryafubira omugabe wa Asiria naamutura amaryo ge n'okwehimbisa kwe n'emyekuniko ye; ahabw'okuba naagira ati: Nkabikoresa amaani g'omukono gwangye, N'obwengye bwangye, ahakuba nyine okwetegyereza; Naihaho emyatano y'amahanga, Naanyaga obutungi bwago, Nk'emanzi naiha aha ngoma abaabaire bari aha bitebe by'obugabe. Omukono gwangye gwagwa aha butungi bw'amahanga, Nk'owaagwa aha kyashuri ky'enyonyi, Kandi nk'oku omuntu ateeranira hamwe amahuri agu enyonyi etsigireho, Nikwo naanye naateeraniire hamwe amahanga g'ensi yoona, Hakabura owaimutsya eipapa. Nari owaayashamya akanwa, n'obu kwakuba okuteeza. Nimugira ngu empango neebaasa kwehimbisiza aha muntu orikugitemesa, Nari omusimeeno ahari ogwo orikugusharisa? Ni nk'oku enkoni yaakutengyetsa ogikwaitse, Nari nk'oku ekihuuzo kyakwimutsya omuntu otari kiti! Nikyo Mukama, MUKAMA ow'amahe, Arirwariza engabo ze amamanzi omunywengerero, Kandi ahansi y'ekitiinisa kye haryaimukayo okwaka Okurikushusha okwaka kw'omuriro. Omushana gwa Israeli guryaba omuriro, N'Orikwera we abe ekirimi kyagwo; Ogwo muriro guryayotsya amahwa ge N'emikwatangwe ye, gubimareho eizooba rimwe. Kandi MUKAMA aryamaraho ekitiinisa ky'ekibira kye n'eky'ensi ye erikweza munonga, Ahwerekyereze omutima n'omubiri gwe, Abe nk'omuntu orwaire oku ahwa aha magufa. Emiti eritsigara omu kibira kye ebe mikye, Ei omwana arikubaasa kuhandiika. Eryo izooba Abaisraeli abariba batsigaireho, n'ab'enju ya Yakobo abariba bahonokireho, tibarigaruka kwegamira owaabateire, kureka omu mazima baryayegamira MUKAMA Orikwera wa Israeli. Aba Yakobo abariba bahonokireho baryagarukira Ruhanga ow'obushoboorozi. Kwonka, n'obu abantu baawe Abaisraeli baraabe nibaingana nk'omusheenyi gw'aha nyanja, ekicweka kyabo kikye ekirihonokaho nikyo kirigaruka. Okucwekyerera kukaragiirwa, kushandaarira hamwe n'okuhikiirira, ahabw'okuba Mukama, MUKAMA ow'amahe, aryabamaraho omu nsi yoona, nk'oku kyaragiirwe. Nikyo Mukama, MUKAMA ow'amahe, arikugirira ati: Imwe bantu banguye 'mwe, abatwire Saayuuni, mutatiina Abaasiria, ku baraabateeze enkoni, baababangira ebihuuzo, baabagira nk'oku Abanyamisri baabagizire, ahabw'okuba hatsigaireho akaanya kakye, okuguubwa kubi kwangye kurugye ahariimwe; bwanyima ekiniga kyangye kiryabahindukana, mbacwekyereze. MUKAMA ow'amahe arybaasha, nk'oku yaagizire Midiani aha rukiri rwa Orebu, kandi enkoni ye aryagiimutsya aha nyanja, agibangye, nk'oku yaagizire omuri Misri. Eryo izooba omutwaro ogu yaakwekoreize guryakuruga aha ibega, kandi enkomo ye eryakwihwa omu bitsya. Yainamuka naaruga Rimoni, Yaahika Ayasi, yaaraba Migirooni, Mikimaashi niyo abiikire ebintu bye, Baarengyera omu kakiro, baaraara Geeba, Aba Raama nibatetema, Aba Gibeya eya Saulo baahunga. Iwe Galimu, imutsya eiraka, otakye! Naiwe Laisha, okihurire! Iwe Anatoosi, mugarukyemu! Aba Madimeena nibacwa, N'abatuuzi ba Gebimu nibahunga kuronda obukiriro. Eri izooba naija kuraara Noobu, Atigitire orushozi Saayuuni entomi, Nikyo kibungo kya Yerusaalemu. Reeba, Mukama, MUKAMA ow'amahe, Aryatema amataagi n'amaani garikutiinisa, Abarikukira abandi aha mutwe baryatemwa, N'abaraingwa baryagarurwa ahansi; Kandi aryamaraho ebishaka by'omu kibira, Lebanooni eryagwa n'emiti yaayo ey'ekitiinisa. Omu kitsintsi kya Yese haryatookamu akataagi, N'omu mizi ye haryarugamu eitaagi. Omwoyo wa MUKAMA aryguma ahariwe, Agire omwoyo gw'obwengye n'okwetegyereza, Omwoyo gw'okuhanuura n'obushoboorozi, Omwoyo gw'okumanya n'okutiina MUKAMA. Omu kutiina MUKAMA nimwo arishemerererwa; Taricwa rubanja rw'amaisho, N'obu rwakuba orw'okugambirwa, Kureka aryacwera abooro emanja omu kuhikiirira N'abacureezi b'omu nsi aryabashoboorora omu bwinganisa; Kandi ensi aryagiteeza enkoni y'akanwa ke, N'ababi aryabaitsa omwitsyo gwe. Okuhikiirira kuryaba orukoba rwe rw'okwezirikisa, N'obwesigwa bube orukoba omu bwezirikiro bwe. Omushega guryataaha n'omwana gw'entaama, N'engwe eryabyama n'omwana gw'embuzi, Enyana n'entare n'enimi y'ekimasha ekigomokire biryaguma hamwe, Kandi omwana muto niwe aribifunya. Ente ziryariira hamwe n'edubu, Abaana baazo baraare hamwe, Kandi entare eryarya obunyaatsi nk'ente. Omwana orikwonka aryazaanira aha mwina gw'encwera, N'omwana w'encuukye aryata omukono gwe aha kiina ky'empiri. Ebyo byona tibirikora kubi, n'obu kwakuba okwita Aha rushozi rwangye rwona orurikwera; Ahabw'okuba okumanya MUKAMA kuryabuga ensi yoona, Nk'oku amaizi gabuga hoona omu nyanja. Kandi eryo izooba Orikwetwa ekitsintsi kya Yese aryabeera amahanga orurango; niwe amahanga garyetuurira, n'obutaaho bwe buryagira ekitiinisa. Eryo izooba Mukama aryagorora omukono gwe obwa kabiri kugarura abantu be abaahonokireho, naabaiha Asiria, Misri, Patiroosi, Esiopia, Elamu, Shinaari, Hamasi, n'aha birwa by'omu nyanja. Aryaimukiza amahanga orurango, Ateeranire hamwe Abaisraeli abaabingirwe N'Abayuda abaataataine, Naabaiha aha nshonda ina z'ensi. Eihari rya Efuraimu riryahwa, Abarikuburabuza Yuda baryamarwaho; Efuraimu tarigirira Yuda ihari, Na Yuda tariburabuza Efuraimu. Baryahanantuka, bagwe aha mabega g'Abafilistia oburengyerwa-izooba, Kandi baryakwatanisa, banyagye ab'oburugwa-izooba. Baryabangira Edomu na Moabu emikono, N'Abaamoni baryabakubuukira. MUKAMA aryayomeza kimwe omukono gw'enyanja ya Misri, Aryareeta omuyaga gwe ogurikwomya Naarabya omukono gwe aha mugyera Furaati, Aguteere, agucwemu emigyera mushanju, Abantu babone kugwambuka enkaito zitajubire. Kandi abantu be abaahonokireho Baryabona omuhanda rugyendwa gw'okubaiha Asiria, Nk'ogu Abaisraeli baaboine Nibaruga omu nsi ya Misri. Eryo izooba muryagira muti: MUKAMA, ninkusiima, Ahabw'okuba, n'obu wangiriire ekiniga, Kikatuuba; mbwenu ongarwire omutima omunda. Reeba, Ruhanga niwe kujunwa kwangye, Ndyaguma nimmwesiga, tinditiina; ahabw'okuba MUKAMA Yehoova niwe maani gangye n'ekyeshongoro kyangye, Kandi ahindukire okujunwa kwangye. Nikyo muriguma nimutahira amaizi omu maziba g'okujunwa mushemereirwe; kandi eryo izooba muryagira muti: Musiime MUKAMA, mutakire eiziina rye, Mubuzye omu mahanga ebi yaakozire, Muryangye eiziina rye kuririkuhimbisibwa. Mwehongorere MUKAMA eby'okumuhimbisa, Ahabw'okuba akozire eby'ekitiinisa. Ebyo bibugye ensi yoona. Iwe mutuuzi wa Saayuuni 'we, teera akaari, Oyeshongore ahabw'okushemererwa, Ahabw'okuba Orikwera wa Israeli ori omuriiwe ni mukuru. Eby'okuhanuura ebi Isaaya mwene Amozi yaareebire ahari Babulooni. Mwimutsye orurango aha kibungo kiraingwa, Mubarangire n'eiraka rihango, Mubeetese omukono, bataahe Omu marembo g'abakuru. Nyowe ndagiire abu naashoroire, Naayeta amamanzi gangye agarikugyenda nigeesiima Kuhikiiriza eki ndikwenda ahabw'ekiniga kyangye. Nimuhurire! Omu bibungo nihareetwamu orwari Nk'orw'omutwe gw'abantu baingi munonga. Muhurire oruyombo rw'amahanga agateeraniire hamwe! MUKAMA ow'amahe naateerateerana amahe kuza aha rugamba. Garugire omu nsi ya hare aha muheru gw'eiguru, Gari hamwe na MUKAMA n'eby'okurwanisa by'ekiniga kye, Naaza kucwekyereza ensi yoona. Muboroogye, ahabw'okuba eizooba rya MUKAMA riri haihi; Niriija nk'okucwekyereza okurikuruga aha W'obushoboorozi bwona! N'ahabw'ekyo emikono yoona neija kuhwa amaani, Buri muntu omutima gumuhwe omunda, bahahaare, Bagire obuhuruzi n'obusaasi, Bashaashe nk'omukazi orikurumwa. Baryareebana nibatangaara, Amaisho gabatukure. Reeba, eizooba rya MUKAMA niriija, Ritarikusaasira, riine ekiniga kingi, Okuhindura ensi amatongo N'okucwekyereza abasiisi baayo n'okubamaramu. Ahakuba enyonyoozi z'omu iguru Na zaakakaaga zaazo tiziryaka, Eizooba riryairagura nirituruka, N'okwezi tikuryaka. Ndyafubira ensi yoona ningitura eby'okushiisha byayo, N'ababi ahabw'okutahikiirira kwabo; Ndyamaraho emyehimbiso y'abanyamaryo, Ntuubye emyekuniko y'abataine saasi. Abashaija baryaba ab'eicweka okukira ezaabu eshemeziibwe, N'ekyetwa omuntu okukira ezaabu ya Ofiri. Nikyo nditengyetseza eiguru, N'ensi ekatengyeta, ekaruga omu mwanya gwayo, ahabw'ekiniga kya MUKAMA ow'amahe Aha izooba ry'ekishinjo kye ekingi. Nk'esirabo ehiigirwe, Nk'entaama ezitaine kitanga, Buri muntu aryagaruka omu ihanga rye, N'omuntu weena ahungire omu nsi yaabo. Orireebwa weena aryacumitwa, ryogyemu; Kandi orikwatwa weena aryagwa na rurara. Abeereere baabo baryateerwa ahansi bacwagurikye, nibabareeba. Amaju gaabo garyanyagwa, N'abakazi baabo bahambwe. Reeba, nimbaimukiza Abameedi kubarwanisa, Abantu abateeta aha feeza N'obu kwakuba okukunda ezaabu. Amata gaabo garyaita abatsigazi, tibarisaasira ruzaaro rw'enda zaabo, Kandi amaisho gaabo tigarigirira baana saaski. Babulooni, ekitiinisa ky'amahanga, Oburungi n'okwehimbisa by'Abakaludaaya, Eryaba nka Sodoma na Gomora, Obu Ruhanga yaazicwekyereza. Terigaruka kutaahwamu, Nari okutuurwamu obusingye bwona; Abaharabu tibariteerayo mahema gaabo, Kandi n'abariisa tibarizaagizayo magana gaabo; Kureka haryazaagirayo enyamaishwa z'omu ishwa, Kandi amaju gaayo garyaijura enyamaishwa ezirikuhuuma. Okwo niyo maaya zirituura, N'embuzi z'obwoshe niyo zirikinira. Empitsi ziryahuumira omu minaara yaarwo, Na zaamuha ziboigorere omu bikaari birungi byarwo; Mbwenu obunaku bwarwo bwafunzire, N'ebiro byarwo tibyakyongyerwaho. MUKAMA aryagirira Yakobo esaasi, kandi aryagaruka atoorane Abaisraeli, abagarure omu nsi yaabo; n'abanyamahanga baryaija beeteerane nabo, beekome aha nju ya Yakobo. Kandi abanyamahanga baryabatwara, babahitsye owaabo, ab'enju ya Israeli baryabahakira omu nsi ya MUKAMA, babagire abahuuku n'abazaana; baryatwara omu bukwatwa abo abaabaire babatwaire omu bukwatwa, kandi baryategyeka abaabaire babatwaza eikama. MUKAMA ku ariheza kubahuumuza obusaasi n'enaku n'obuhuuku obu mwabaire mwitirwamu kubi nibabakoresa, muryateerera omugabe wa Babulooni enaku nimugira muti: Mamya omurahuzi takiriho, N'ekiniga ky'omunyarubwa kihweireho! MUKAMA ahenzire ekihuuzo ky'ababi, Niyo nkoni y'abategyeki, Abaabaire bateera abantu n'ekiniga batarekire, Bakategyekyesa amahanga ekiniga, bakagahiiga batarikusaasira. Mbwenu ensi yoona ehuumwire, etuurize; Abantu nibateera akaari nibeeshongora. Emiberooshi neekwesiimirana, N'emyereezi ya Lebanooni neegira eti: Okwiha obu waagarurwa ahansi, Tihariho mutemi oragarukire kututema. Okuzimu owa Nyamuteza neeshutuka kukubugana, Neimutsya emizimu y'abaabaire bari abategyeki b'ensi kukutangirira. Boona abaabaire bari abagabe b'amahanga Neebaiha aha bitebe byabo by'obugae. Abo boona baryagamba nibakugira bati: Naiwe ohindukire otaine maani nkaitwe, Waaba nk'oku turi? Ekitiinisa kyawe kishuumiibwe n'amaraka g'enganga zaawe, Bishuumiibwe Okuzimu; Waayeyarira enyogori, kandi waazeeshweka. Iwe nyonyoozi y'omu buturuturu 'we, omwana w'omushekye, K'orugire omu iguru okagwa! Iwe owaabaire ocwa amahanga busha, K'otemirwe, okaza aha itaka! Okaba ogira omu mitima gwawe oti: Ndyatemba omu iguru ahaiguru y'enyonyoozi za Ruhanga, Ekitebe kyangye nkite ahaiguru. Ndyashutama aha rushozi rw'eiteeraniro okwo hare Aha bukiizi-bwa-buryo. Ndyatemba mpikye ahaiguru y'ebicu, Nyehindure, mbe nk'Orikukira byona. Mbwenu shi ka waashuuma Okuzimu, Okahika owa Nyamuteza! Abaraakureebe nibaija kukushamaarira, Bakwetegyereze, nibagira bati: Ogu niwe mushaija owaabaire atengyetsa ensi, Akatetemya amahanga g'abagabe, Akahindura ensi eihamba ry'omusheenyi Akasheenya endembo zaamwo, Akanga kureka enkwatwa ze kugaruka owaabo? Abagabe b'amahanga boona bagwejegyereire omu kitiinisa, Buri muntu omu kituuro kye; Kwonka iwe onagirwe aheeru hare n'ekituuro kyawe nk'eitaagi eryangiirwe kimwe; Oshwekirwe emitumbi eitsirwe rurara, Ekashuuma omu mabaare g'Okuzimu, Nk'omutumbi oguribatiirirwe n'ebigyere. Omu kuziikwa toriteerana nabo, Ahabw'okuba okacwekyereza ensi yaawe, Waita abantu baawe. Oruzaaro rw'enkozi z'ebibi tirurigambwaho ebiro byona! Muteguure ah'okwitira abaana be Nibaturwa okutahikiirira kw'ishebo, Bataimuka bakakubuura ensi, Bakagibuzya endembo. MUKAMA ow'amahe naagira ati: Niinyija kwimuka ndwanise aba Babulooni, mbabuze eiziina, habure owaahonokaho, mbamareho abaijukuru n'abaikukuruza; nikwo MUKAMA arikugira. Ndyagigira obutuuro bw'ebisegyesi n'ebiyanja by'amaizi. Kandi ndyagyeyerera n'ekyeyerezo ekirikuhwerekyereza; nikwo MUKAMA ow'amahe arikugira. MUKAMA ow'amahe arahiire naagira ati: Nk'oku naateekateekire, nikwo kiriba, Kandi kiryaba nk'oku naamaririire. Ndyahendagura Omuasiria ori omu nsi yangye, Mmuribatiiririre aha bibungo byangye, Enkomo ye ebone kubarugaho, N'emitwaro ye ebarugye aha mabega. Egyo niyo naama eyaagiriirwe ensi yoona, Kandi ogwo nigwo mukono ogubangiirwe amahanga goona. Mbwenu MUKAMA ow'amahe ku araabe niwe akimaririire, N'oha orikizibira? Omukono gwe ku guraabe gubangire, N'oha origuhinya? Ebi nibyo byahanwirwe omu mwaka ogu omugabe Ahazi yaafeereiremu. Imwe Bafilistia 'mwe mwena, mutashemererwa, Ngu ahabw'okuba enkoni eyaabateire ehendekire; ahakuba omu kitsintsi ky'enjoka haryarugamu empiri, N'ekyana kyayo kibe enjoka y'obushegu erikuguruka. Emijigaijo y'abooro eryatunga eby'okurya, N'abakyene baryabyama buhooro; Kwonka ekitsintsi kyawe ndyakiitsa enjara, N'abarihonokaho baryaitwa. Iwe irembo 'we, borooga! Naiwe rurembo 'we, ocure! Abafilistia mwena, muhahaaze emitima, ahabw'okuba omwika gwareetwa aha bukiizi-bwa-buryo, Kandi omu ngabo ze tihaine otsigaire enyima. Entuma z'eihanga bayrazigarukamu bata? Bati: MUKAMA niwe yaataireho Saayuuni, Kandi omuriyo abantu be abarikwitwa kubi nimwo barihungira. Ebi nabi yaahanwire ahari Moabu. Aari orurembo rwa Moabu rucwekyereziibwe, Rwamarwaho omu kiro kimwe; Na Kiiri eya Moabu ecwekyereziibwe, Yaamarwaho omu kiro kimwe. Omwishiki wa Diboni ainamukire omu myanya mikuru kucurirayo, Abamoabu nibaboroogyera Neebo na Medeba. Emitwe yaabo yoona n'enkomborora, Kandi boona bamweire ebireju; Nibagyenda omu mihanda bajwaire ebiguniya, Aha mitwe y'amaju gaabo n'omu nteeraniro z'emihanda Buri muntu naaborooga, naacura munonga. Aba Heshibooni n'aba Eleale nibataka, amaraka gaabo nigahika Yahazi; Nikyo engabo za Moabu zirikucurira, N'emitima yaabo ekatetema. Omutima gwangye niguririra Moabu, Abanyiginya baayo nibahungira Zoari Na Egelaasi-shelishiya; Aharikwinamuka Luhiisi niho barikwinamukira nibacura; N'omu muhanda ogurikuza Horonaimu Nimwo barikutakira okutaka kw'abarikucwekyerera. Amaizi ga Nimuriimu goomire, Obunyaatsi buhotokire, obunyaatsi busya bwangire kumera, Tihakiriho kintu kyona ekibisi. Nikyo barikucwisiza ebi baatungire byona, N'ebi baabiikire, bakabyambutsya omugyera gw'emikinga; Ahabw'okuba okurira kubugire ensi ya Moabu, N'okuborooga kuhikire Egulaimu na Beereliimu. Ahakuba amaizi ga Diboni gaijwire eshagama; Kandi niinyija kureetera Diboni ebindi bihikiirizi, Niyo ntare erikwija kurya Abamoabu abahonokireho N'abatsigaire omu nsi yaabo. Mutwekyere omutegyeki w'ensi abaana b'entaama, Mubaihe Seela aharikureeba omu ihamba, Mubahitsye aha rushozi Saayuuni. Nk'oku enyonyi zitaataana, ekyashuri kisheenyirwe, Nikwo n'abaishiki ba Moabu bari aha nyambukiro za Arunooni, Nibagira bati: Tuhe obwengye, ocwe emanja z'oburyo; Omu mushana gw'eihangwe otubeere ekibunda kibe nka nyekiro; Osherekye encuubwa, kandi otareebya abacwire. Encuubwa za Moabu ozirekye zigume omu nsi yaawe, Ozibeere obuhungiro aha muhwerekyerezi. Orikuhata ku ariba atakiriho, Okucwekyereza kwahweireho, Kandi n'orikuribatiirira abantu atakireebwa mu nsi, Obwo ekitebe ky'obugabe kuryahamibwa omu kugirirwa embabazi, Habeho owaakishutamaho omu mazima omu ihema rya Daudi, Omuramuzi orikucwa emanja omu bwinganisa, Kandi orikurahuka kukora eby'okuhikiirira. Tukahurira eby'amaryo ga Moabu, Ku arikwekunika munonga; Emyekuniko ye, amaryo ge, n'orubwa rwe; Kwonka okwehimbisa kwe n'okwa busha. Nikyo Abamoabu bariboroogyera, Buri muntu akacurira Moabu. Muryaririra ebiihuro by'emizaabibu Ya Kiruharaseesi, mushobererwa kimwe. Ahabw'okuba emisiri ya Heshibooni, N'omuzaabibu gwa Sibuma, bihotokire; Abategyeki b'amahanga bacwire amataagi gaagwo Agaabaire gahikire Yazeri, gakaregyera n'omu ihamba, Kandi gukagaba agandi mataagi agaabugire hoona, Gakambuka n'enyanja. Nikyo ndikuriririra omuzaabibu gwa Sibuma Nk'oku aba Yazeri barikuguririra. Iwe Heshibooni na Eleale, Ndyakushukaho amarira gangye; Ahabw'okuba ebijuma byawe by'omu kyanda n'eby'omu ishaaruura ryawe, Bibairemu enduuru z'engamba. Okushemererwa n'okwesiima biihirwe Omu misiri erikwera munonga; Omu misiri y'emizaabibu tibakyeshongoreramu byeshongoro, N'obu kwakuba okuteera akaari. Tihakibamu munyuuki wa viinyo orikunyuukira omubwato, N'akaari k'abanyuuki tikakihurirwa. N'ahabw'ekyo omutima gwangye nigucurira Moabu nk'enagna y'omu rufu, Kandi n'omu nda yangye ninsaasibwa Kiriheresi. Kandi Moabu ku ariija omu mwanya mukuru gw'okuramizamu kweyoreka, n'obu aryerusya akaza omu mwanya gwe ogurikwera kushaba, taine ki ariihamu. Ekyo nikyo kigambo eki MUKAMA yaagambire ira ahari Moabu. Kwonka hati MUKAMA naagira ati: Omu myaka eshatu nk'ey'orikukorera ebihembo, ekitiinisa kya Moabu, n'obu araabe aine eihe rihango munonga, kiryagaywa, kandi abarihonokaho baryaba bakye munonga abataine maani. Ebi nabi yaahanwire ahari Damasiko. Reeba, Damasiko teriba rurembo bundi, Kureka eryaba emituumo y'ebisheenyuka. Endembo za Aroeri ziryaba ebifurukwa, Zibe amariisizo g'amasyo agaribyamamu, Hatagire kyagakanga. Omuri Efuraimu ebigo biryamarwaho, Na Damasiko terigaruka kuba bugabe, N'Abasiria abarihonokaho baryaba nk'ekitiinisa ky'Abaisraeli; Nikwo MUKAMA ow'amahe arikugira. Eryo izooba ekitiinisa kya Yakobo kiryabaganuka, N'okugomoka kwe kuryatuuba ahoroote. Kiryaba nk'omugyesi oku agyesha oburo bwezire, Omukono gwe gukagyesha obushiisha, Kandi nk'orikuhumba oburo omu ruhita rwa Reefa. Kwonka haryatsigaramu eby'okuhumba Nk'ebitsigara omu mutiini gutengyetsiibwe, Ebijuma bishatu nari bibiri ha itaagi eririkukira agandi aha mutwe; Kandi ebijuma bitaano nari bina aha mataagi ag'omu mbaju zaagwo agarikwana munonga; Nikwo MUKAMA Ruhanga wa Israeli arikugamba. Eryo izooba abantu baryata omutima aha Muhangi waabo, amaisho bagahangye Orikwera wa Israeli; tibarita mutima ha matambiro agaayombiekirwe emikono yaabo, kandi amaisho tibarigahanga Ashera nari ebishushani by'eizooba, ebi baakozire n'engaro zaabo. Eryo izooba endembo zaabo ezigumire ziryaba nk'ebifurukwa by'Abahiivi n'Abaamori, ebi baafurukiremu nibahunga Abaisraeli, haza habe amatongo. Ahabw'okuba mukeebwa Ruhanga ow'okujunwa kwanyu, Kandi timwaijuka Rukiri obuhungiro bwanyu, N'ahabw'ekyo n'obu muraabyare emiti y'okweshemeza, mukagibyaraho engurukira ezirikuruga ahandi, N'obu mwakugimeza aha izooba eri mwagibyariraho, Mukagireetera kurabya omuri ako kasheeshe, Kwonka eishoroma ryayo riryabura aha izooba ry'enaku n'obusaasi obutarikutuuza. Ai bambe, hurira okuhoorera kw'abantu bainti! Nibahoorera nk'okuhoorera kw'enyanja. Ai bambe okurigita kw'amahanga! Nigarigita nk'okurigita kw'amaizi g'amaani. Amahanga nigarigira nk'okurigita kw'amaizi maingi; Kwonka We aryagakabukira, agahungire hare, Gabingwe nk'ebishushunga ebirikutwarwa omuyaga aha mutwe gw'ebibungo, Kandi nk'omucuucu ogurikutuumuurwa akasooroora. Reeba, omu mwabazyo buryaba buri obwoba, Kandi butakaseesire baryaba batakiriho! Ogwo nigwo mugabo gw'abarikutunyaga, Kandi ebyo nibyo birihika aha barikutwambura. Ai bambe, iwe nsi erikuhooreza amapapa 'we, Eya seeri y'omugyera gwa Esiopia, Etuma entumawa, zikaraba omu nyanja Nizigyendera aha maizi omu bwato bw'ebifunjo! Mwirooko, imwe ntumwa z'amaguru 'mwe, Muze omu ihanga ry'abantu baraingwa, ab'omubiri gurikuterera, Eritiinwa aba haihi n'aba hare, Eihanga ery'amaani eriribatiirira agandi, Eri ensi yaaryo etaanisiibwe emigyera. Imwe batuuzi b'omu nsi 'mwe mwena, Abatuura omu nsi yoona, Orurango ku ruriimukibwa aha bibungo, mureebe! Kandi n'enzamba ku eriteerwa, muhurire! Ahakuba oku nikwo MUKAMA angambiire naagira ati: Ndyayegumira omu mwanya gwangye nindeeba, Nk'akashana kaamara embeho ahansi, Nk'orume rw'omu bunaku bw'omushana gw'eishaaruura. N'ahabw'ekyo eishaaruura ritakahikire, orurabyo rwaragaire, Emizaabibu etakahiisize, Amataagi mato aryagashariza oruhabyo, N'amataagi gatagwize agatemeho. Goona garyatsigarira amahungu g'omu nshozi N'enyamaishwa z'omu nsi. amahungu garyagaraaramu omu kyanda, n'enyamaishwa z'omu nsi zoona zigatuuremu omu itumba. Omuri obwo bunaku baryareetera MUKAMA ow'amahe emitoijo erikutoijwa abantu baraingwa, kandi ab'emibiri erikuterera, eihanga eririkutiinwa aba haihi n'aba hare, ery'amaani eririkuribatiirira, eri ensi yaaryo etaanisiibwe emigyera, bagireete aha rushozi Saayuuni, omwanya gw'eiziina rya MUKAMA ow'amahe. Ebi nabi yaahanwire ahari Misri. Reeba MUKAMA aheekirwe ekicu kirikwiruka Naaza Misri; Ebishushani bya Misri ebirikuramibwa biryatetemera omu maisho ge, emitima y'Abanyamisri ebahwe omunda. Ndyateerana Abanyamisri barwane, Buri muntu arwane na mwene ishe, Kandi buri muntu arwane na mutaahi we, Orurembo rurwane n'orundi, N'obugabe burwane n'obundi. Abanyamisri emitima eryabahwa omunda, Naanye nyite enaama zaabo, Baraguze aha bishushani ebirikuramibwa, Abarogi, abafumu, n'abarikugambisa emizimu; Abanyamisri mbaheyo omu mikono y'omutegyeki w'omwaga, Kandi bategyekwe omugabe enshaarizi; Nikwo Mukama, MUKAMA ow'amahe, arikugamba. Amaizi g'enyanja garyayoma, N'omugyere gwome, guhweho, Emikura yaagwo enuukye, N'amaizi g'otugyera twa Misri gaijururukye, goome, Ebifunjo n'emibimbiri bijunde, bihweho. amariisizo ga Nailo ag'aha nkungu zaayo, N'ebihingirwe byona biryayoma, Bihweho, birekye kugaruka kureebwa. Abategi b'eby'enyanja abarikutegyesa amarobo omuri Nailo boona Baryacura, baboroogye; N'abarikutegyesa obutimba omu maizi gaayo baryacweka entegye. Abakozi ba furakisi eshemeziibwe baryashoberwa Hamwe n'abaruki b'emyenda ya pamba erikwera. Abaabaire bari enyomyo za Misri baryahendagurika, N'abarikukorera ebihembo boona baryagira obusaasi. Abanyiginya ba Zoani n'abashema buzima, N'abahi b'obwengye ba Faraho nibamuha enaama z'obushema. Noobaasa ota kugira Faraho oti: Ndi omwana w'omunyabwengye, Mwijukuru w'abagabe ba ira? Mbwenu abanyabwengye baawe barahi? Nibakugambire, bakumanyise Eki MUKAMA ow'amahe amaririire kukora Misri. Abanyiginya ba Zoani bahindukire abashema, N'aba Noofu babeihabeihirwe; Kandi nibo bahabize Misri, Haza kunu bari enyomyo z'enganda zaayo. MUKAMA ataire omuri Misri omwoyo gw'okurabanamu, Baagireetera kugwererana omu bi erikukora byona, Nk'oku omusinzi agwererana naatanaka. Kandi Misri terigira murimo gwona ogwakorwa, Ogwakukozirwe omutwe nari ekibunu, Amataagi g'emikindo nari ekibingo. Eryo izooba Abanyamisri baryaba nk'abakazi, batetemesibwe obwoba oburikureetwa omukono gwa MUKAMA ow'amahe, ogu ababangiire. Ensi ya Yuda eryaba ekirikutiinisa Abanyamisri; omuntu weena origigambirwa aryatiina, ahabw'eki MUKAMA ow'amahe amaririire kukora, ngu abarwanise. Omuri obwo bunaku haryabaho endembo itaano ezirikugamba orurimi rw'Abanyakanaani, zikarahira MUKAMA ow'amahe. Rumwe ahari ezo ruryayetwa Orurembo rw'okuhwerekyerera. Eryo izooba haryabaho eitambiro eryombekyeirwe MUKAMA ahagati omu nsi ya Misri, kandi n'enyomyo eribyarirwa MUKAMA aha mwatano gwayo. Eryaba akamanyiso n'ekirikuhamya MUKAMA ow'amahe omu nsi ya Misri. Ku baritakira MUKAMA ahabw'abarikubahata, aryabooherereza omujuni w'okubarwanirira, abajune. Obwo aryamanywa omuri Misri, n'Abanyamisri baramumanya, bamuramye nibamutambira ebitambo, n'okumuhongyera empongano, kandi bamuraganise, bahikiirize ebi baamuraganiise. Kandi MUKAMA aryarwanisa Misri; omu kubarwanisa abaite kandi abatambire, bwanyima bagarukye ahari MUKAMA; kandi aryahurira okweshengyereza kwabo, abatambire. Omu bunaku obwo haryabaho omuhanda rugyendwa okuruga Misri okuhika Asiria; Abaasiria baze Asiria, baramye hame nabo. Kandi obwo Abaisraeli, Abanyamisri na Abaasiria bonshatu baryakwatanisa, bagume nibahaisa ensi omugisha; ahabw'okuba MUKAMA ow'amahe abahaire omugisha naagira ati: Misri abantu bangye, Asiria ei emikono yangye yaahangire, na Israeli obuhunguzi bwangye baheebwe omugisha. Omu mwaka ogu Tarutaani, owaatumiirwe Sarugooni omugabe wa Asiria, yaiziiremu Ashidoodi, akagirwanisa, akagikwata, omu bunaku obwo MUKAMA akagambira Isaaya mwene Amozi, ati: Irooko, oyezirikuurure ebiguniya, ojuure enkaito. Nawe nikwo yaakozire, akagyenda ajwaire busha, kandi ataine nkaito. MUKAMA akagira ati: Nk'oku omwiru wangye Isaaya amazire emyaka eshatu naagyenda ajwaire busha kandi ataine nkaito, okubeera Misri na Esiopia akamanyiso n'eky'okutangaaza, nikwo n'omugabe wa Asiria aritwara Abanyamisri bari enkwatwa, n'Abaesiopia bari encuubwa, abato n'abakuru, bakagyenda bajwaire busha, bataine nkaito, ebibunu biri aheeru, kuhemura Misri. Bwanyima abo abaabaire bataire amatsiko ahari Esiopia, nibeehimbisiza ahari Misri, baryahahaaza emitima, bashoberwe. Eryo izooba abatuuzi b'omuri egi nsi y'aha rubaju rw'enyanja baryagira bati: Mbwenu, abu twabaire tutaireho amatsiko, tukabahungiraho ngu batujune omugabe wa Asiria, ku baraabe babaire batyo, itwe turyakira tuta? Ebi nabi yaahanwire aha ihamba ry'aha rubaju rw'enyanja. Nk'akasooroora k'omuri Negebu oku kagyenda nikasingoorera, Nikwo ebyahanwirwe ebyo biruga omu ihamba, omu nsi rikutiinisa. Nyorekirwe okworekwa kw'obusaasi; Omunyagi naanyaga, Omuhwerekyerezi naahwerekyereza. Iwe Ealmu, hurura, Naiwe Media, obagote. amaganya goona agu yaareetsire ngamazireho. N'ahabw'ekyo nyine obusaasi bw'okuunyita; Ninshaasha munonga nk'omukazi orikurumwa; Obusaasi nibunzibira kuhurira, N'okuhahaaza omutima nikunzibira kureeba. Obwengye bwampwamu, ebirikutiinisa byanyitsya obwoba, Akairima aku nyetegyere kandugiramu okutetema. Abantu nibatebeekanisa gye emeeza, Nibaara emikyeeka, Nibarya kandi nibanywa. Mwimukye, imwe banyiginya 'mwe, Musiigye amajuta aha ngabo! Ahabw'okuba MUKAMA akangira ati: Irooko, oteho omurinzi, Agume agambe eki araareebe. Ku araareebe omutwe gw'abantu Abarikugyendera aha mbaraasi babiri-babiri, Abarikugyendera aha ndogoya n'aha ngamira, Ahurire ataireho omutima, Ataireho omutima munonga. Bwanyima owaareebire yaagamba munonga ati: Ai MUKAMA, obutoosha nyomushana Nyemerera aha munaara gw'abarinzi, Kandi buri kiro nguma omu mwanya ogu ntairweho. Kandi reeba, nihaija omutwe gw'abantu Abatembire embaraasi babiri-babiri! Yaagarukamu ati: Babulooni egwire! Babulooni egwire! N'ebishushani bya baaruhanga baayo byona byahendagurika. Iwe muntu wangye 'we, ou mpirwe, nkaheheeza, Ebi mpuriire MUKAMA ow'amahe, Ruhanga wa Israeli nangambira, Nibyo ndikukugambira. Ebi nabi yaahanwire ahari Duma. Hariho orikuunyeta naayema Seiri, naagira ati: Iwe murinzi 'we, ekiro kyahika hi! Iwe murinzi 'we, ekiro kyahika hi? Omurinzi nawe yangarukamu ati: Nibuza kusheesha, kandi kwira. Ku muraabe nimwenda kwehanuuza, mwehanuuze; Muhindukye, mwije. Ebi nabi yaahanwire ahari Buharabu. Imwe emitwe y'Abadedani erikuhingura, Muryaraara omu bishaka bya Buharabu. Imwe abatwire omu nsi ya Teema, Nimureetere abaine eiriho amaizi, Abarikucwa mubabuganise eby'okurya; Ahakuba bahungire zaarurara, Zaarurara ezisyoirweyo, Amata agareegire, N'ahu orugamba ruhamire. Ahakuba oku nikwo Mukama arikungambira naagira ati: Omwaka gutakahweireho, nk'emyaka y'orikukorera ebihembo oku eri, ekitiinisa kya Kedari kiryahwaho, kandi n'abaritsigara aha barasi, abashaija rugambwa aba Kedari, baryaba mbarwa; ahabw'okuba MUKAMA Ruhanga wa Israeli niwe akigambire. Ebi nabi yaahanwire aha ruhanga rw'okworekyerwamu. Mbwenu obaire ota, n'abantu baawe boona? Ka muri aha mitwe y'amaju, Iwe rurembo rwijwire oruyombo 'we, Orujagaraire, orurikwesiima! Abantu baawe abaitsirwe ka bataitsirwe na rurara, Kandi ka batagwire ha rugamba! Abategyeki baawe boona bahungiire hamwe, Baakwatwa bateerwaineho; Abantu baawe, ahu bashangirwe hoona, baakwatwa. N'obu baraabe babaire bahungiire hare. Nikyo ngiriire nti: Muunyiheho amaisho. Mundekye, ndire munonga, Muteerusya kwenda kummara obusaasi, Obu nyine ahabw'eihanga ryangye erinyagirwe. Ahakuba n'eizooba ery'okujagarara, eery'okuribatiirirwaho, Ery'okushoberererwaho omu ruhanga rw'okworekyerwamu, Erirugire ahari Mukama RUHANGA ow'amahe, Ery'okusheenyeraho engo z'amabaare, Kandi n'ery'okuboroogyeraho nibatakira ebibungo. Aba Elamu bahagatiire emitana, Baija n'ebigaari n'abarikugyendera aha mbaraasi, N'aba Kiiri baashohoza engabo. Empita zaawe ezirikukira oburungi ziijwire ebigaari, N'abarikugyendera aha mbaraasi babambiire amarembo. Yaihaho ekyabaire kikingiire Yuda. Ahari eryo izooba mukata amaisho aha by'okurwanisa by'omu nju y'ekibira, Mwareeba emyanya y'omu rugo rw'orurembo rwa Daudi esheenyukire eri mingi; mwateeranira hamwe amaizi g'omu kiyanja kya ifo, mwabara amaju ga Yerusaalemu, mwagasheenya ahabw'okugumya orugo; bwanyima amaizi g'omu kiyanja ekya ira mwagatimbira eiziba ahagati y'engo zombi. Kwonka timwaijuka owaakozire ebyo, n'obu kwakuba okweta aha Waateekateekire ira ku bibaho. Eryo izooba Mukama RUHANGA ow'amahe Akeeta abantu ngu barire, baboroogye, Bamwe enkomborora, kandi bajware ebiguniya. Mbwenu reeba, n'okushemererwa, n'okunanuka, N'okwita ente n'entaama, N'okurya enyama n'okunywa viinyo, Nimugira muti: Reka tweriire, twenywere, ahakuba nyencakare turi ab'okufa. MUKAMA ow'amahe yaanyeyoreka, nangambira omu kutu ati: Buzimazima okutahikiirira oku timurikusaasirwa Okuhitsya obu murifa; Nikwo Mukama RUHANGA ow'amahe arikugira. Oku nikwo Mukama RUHANGA ow'amahe arikugamba naagira ati: Irooko oze ow'ogwo mubiiki, Shebuna, orikutegyeka eby'omuri nyaruju, omubuuze oti: Nookora ki aha; kandi aha oineho oha, waaza kwetimbira aha ekituuro, iwe orikukyetimbira omu mwanya gw'ahaiguru, okeekorera aha'okutuura omu rukiri? Iwe mushaija w'amaani 'we, reeba, MUKAMA aryakujuguta n'amaani; aryakukwata, akuhamye, akuzongoze, akurekyere nk'omupiira, akungaye omu nsi egarami; okwo niyo origwa, n'ebigaari byawe by'ekitiinisa niyo biriguma, iwe orikuhemura enju ya mukama waawe. Ndyakubinga omu murimo gwawe, ogarurwe ahansi orugye omu bukuru bwawe. Eryo izooba ndyayeta omwiru wangye Eliakimu mwene Hilukia, mmujwekye ekanzu yaawe, mmuzirikye orukoba rwawe, n'obushoboorozi bwawe mbumuhe; kandi aryaba ishe w'abatuuzi ba Yerusaalemu, n'ab'enju ya Yuda. Ekishumuruzo ky'enju ya Daudi ndyakita aha ibega rye. Niwe ariigura, hatagire waakinga, kandi arikinga, hatagire waigura. Ndyamuteererera omu mwanya guhamire nk'enkondo, abeere enju ya ishe ekitebe ky'ekitiinisa, bamuhanikyeho oburemeezi bwona obw'enju ya ishe, ab'enda ye n'oruzaaro rwe, ebintu byona ebikye, okwiha aha bikopo okuhika aha nnywero zoona. Kandi MUKAMA ow'amahe naagira ati: Eryo izooba egyo nkondo, eyaateerereirwe omu mwanya oguhamire, eryakuuka, etemwe, egwe; n'ebibaire bigihanikirweho biihweho; ahabw'okuba MUKAMA niwe akigambire. Ebi nabi yaahanwire ahari Tuuro. Imwe meeri za Tarushiishi 'mwe, nimuboroogye, Ahabw'okuba Tuuro ecwekyereziibwe, tihaatsigara nju nari nyambukiro! Ebyo biboorekirwe nibiruga omu nsi ya Kitimu. Imwe abatwire aha mbaju z'enyanja, Abaabaire batungisibwa abashuubuzi ba Sidoni, Abarikuraba omu nyanja, nimuhuname! Eby'okurya baya Shihoori, n'ebishaaruurwa bya Nailo, Nibyo byabaire bibareetera amagoba. Okwo niyo akatare k'amahanga kaabaire kari. Iwe Sidoni, gira enshoni; ahabw'okuba enyanja yaagamba, Nikyo kigo kyayo, neegira eti: Tinkarumwaga, tinkazaaraga, Tinkontsyaga baana b'aboojo, N'obu kwakuba okworora abaishiki. Enkuru ya Tuuro ku erihika Misri, Baryagigirira obusaasi. Imwe abatwire aha mbaju z'enyanja, Nimwambukye, muze Tarushiishi, mucure! Beitu shi, oru nirwo rurembo rwanyu ruri Orwabaire rwesiima orwa ira ryona, Oru abantu baamwo baabaire bakunda kuza hare kutuurayo? N'oha owaamaririire kukora eki, Kurwanisa Tuuro, haza ruri orurembo orwabaire rwemeka abagabe, N'abatuuzi baarwo bari ab'ekitiinisa omu nsi? MUKAMA ow'amahe niwe akimaririire, Ngu abone kugayisa amaryo g'ekitiinisa kyona, N'okukwatsa enshoni abanyakitiinisa boona ab'omu nsi. Iwe Tarushiishi 'we, Shandaara omu nsi yaawe nk'omugyera Nailo, Ahabw'okuba tokiine kirikukuzibira. MUKAMA agoroire omukono gwe aha nyanja, Yaatengyetsa amahanga g'abagabe, Yaagamba aha bya Kanaani naaragiira, Ngu bacwekyereze ebigo byayo eby'amaani. Yaagaruka yaagira ati: Iwe Sidoni 'we, omwishiki oshugaine orikuhatwa, Tokigaruka kushemererwa; Imuka, oyambukye Kitimu, Kandi nayo, torigirirayo buhuumure. Mureebe ensi y'Abakaludaaya! Tekiri ihanga. Abaasiria bakagihindura ey'enyamaishwa z'omu ihamba. Bakagota Tuuro, baagyombekaho eminaara, baasheenya zaanyaruju zaayo, baagigira amatongo. Imwe meeri za Tarushiishi 'mwe, mucure ahabw'okuba ekigo kyanyu kicwekyereziibwe. Omu bunaku obwo Tuuro eryayeba okumara emyaka makumi mushanju, nk'emyaka ei omugabe amara aha ngoma. Egyo myaka makumi mushanju ku erihwa, ebirihika ahari Tuuro biryaba nk'ebiri omu kyeshongoro kya maraaya, ekirikugira kiti: Iwe maraaya waayebire 'we, Twara enanga, ogyendagyende omu rurembo! Ogiteere, ogijumeeze, Oyeshongore ebyeshongoro bingi, obone kwijukwa. Bwanyima y'egyo myaka makumi mushanju MUKAMA aryataayaayira Tuuro, eryagaruka aha bushuubuzi bwayo, eshambane n'amahanga g'abagabe b'omu nsi zoona. Obutungi n'obushuubuzi bwayo buryayerezibwa MUKAMA; tiburibiikwa, tiburiteebwa hangahari nk'obw'engumya, kureka buryaheebwa abatuura omu maisho ga MUKAMA, ngu babone kurya n'okuhaaga, kandi babone ebijwaro ebirikuterera. Reeba, MUKAMA aryahwerekyereza ensi, agihindure amatongo, Agijuumikye, ataataanise abagitwiremu. Kandi ebirihika aha bantu b'obutoosha, nibyo birihika n'aha banyamurwa; Ebirihika aha muhuuku, nibyo birihika ahari mukama we; Ebirihika aha muzaana, nibyo birihika ahari mugore we; Ebirihika aha muguzi, nibyo birihika aha mutunzi; Ebirihika aha muntu orikukuguza abandi, nibyo birihika aha muntu orikweguza; Ebirihika aha muntu orikwihuza, nibyo birihika n'aha muntu orikwihuzibwa. Ensi eryacwekyerezibwa, enyagirwe kimwe, Ahakuba MUKAMA niwe agambire ekigambo eki. Ensi neeganya, neehotoka, Ensi yoona ehweire amaani, neehotoka; Abeekuniki b'omu nsi bahweire amaani. Ensi esiisirwe abagitwiremu, Ahabw'okuba basiisire ekiragiro, baihireho ebyatairweho, Baita endagaano etahwaho. Nikyo omukyeeno guhereizeho ensi, N'abatuuzi baamwo bakasingwa orubanja; N'ahabw'ekyo abagitwiremu bookiibwe, baatsigara mbarwa. Viinyo neeganya, omuzaabibu guruhire, Ab'emitima eshemereirwe nibatsinda. Okusheka kw'abarikuteera enjogyera kucecekire, Akaari k'abarikushemererwa kahunamire, N'okushemererwa okurikureetwa enanga kuhweireho. Tibarigauka kunywa viinyo nibeeshongora, Ebirikusinza biryashaarira abarikubinywa. Orurembo orubaire rujagaraire rusheenyukire, Amaju goona gakingire, ngu hatagira owaataahamu. Nibaboroogyera omu nguuto ahabw'okubura viinyo; Ahu okushemererwa kubaire kuri, mbwenu n'ekizima; Okwesiima kw'omu nsi kuhweireho. Orurembo tirutsigairwemu kindi kureka amatongo, amarembo gaarwo gasheenyirwe, gaacwekyerezibwa. N'ahabw'ekyo okwo nikwo biriba aha mahanga g'omu nsi; Garyaba nk'omutiini ogurikutegyetsiba, Nari nk'oku bahumba emizaabibu, eishaaruura rihweire. Baryaimutsya amaraka gaabo, beeshongore ahabw'okushemererwa, Ab'oburengyerwa-izooba bateere akaari ahabw'ekitiinisa kya MUKAMA. N'ahabw'ekyo imwe ab'oburugwa-izooba, muhimbise MUKAMA, Naimwe abatwire aha mbaju z'enyanja, Musiime eiziina rya MUKAMA, Ruhanga wa Israeli. Naitwe nituhurira ebyeshongoro by'eokuhimbisa, nibiruga aha muheru gw'ensi, Nibasiima Ogwo orikwera munonga. Kwonka nyowe ningira nti: Ai bambe, ka naareeba! Mpweire aha magufa! Mpweire aha magufa! Ahabw'okuba abarikureebya bareebize; Buzimazima abarikureebya bareebize munonga. Iwe otwire omu nsi, Obwoba, ekiina n'omutego bikuriho! Orikuhunga orwari rw'ebirikutiinisa Naija kugwa omu kiina; Kandi orikutemba kuruga omu kiina Naija kukwatwa omutego, Ahabw'okuba amadirisa g'eiguru gaigwire, n'emisingi y'ensi neetetema. Ensi eyatikire kimwe, Ensi eyabiire kimwe, Ensi etengyetsiibwe munonga. Ensi neegwererana nk'omusinzi, Neezonga nk'akaju; Okushiisha kwayo kugihingamiire, Neija kugwa, kandi teriimuka bundi. Eryo izooba MUKAMA aryafubira amahe g'ahaiguru omu iguru N'abagabe b'ahansi omu nsi; Baryateeranirwa hamwe nk'oku embohe ziteeranirwa omu kiina; Baryakingiranwa omu nju y'ekihome, Kandi ku ahrihinguraho ebiro bingi, baryafubirwa. Obwo okwezi kuryashoberwa, N'eizooba riryakwatwa enshoni, Ahabw'okuba MUKAMA ow'amahe arytegyekyera Aha rushozi Saayuuni n'omuri Yerusaalemu, Kandi aryayoreka ekitiinisa kye Omu maisho g'abantu be abakuru. Ai MUKAMA, niwe Ruhanga wangye; Ndyakuhimbisa, nsingize eiziina ryawe, ahabw'okuba okozire eby'okutangaaza, Ebi waateekateekire ira kukora omu bwesigwa n'amazima. Ahakuba orurembo oruhindwire orubungo, Orurembo orwehinguririziibwe orugo rw'amabaare oruhindwire amatongo. Ekikaari ky'abanyamahanga tikikiba rurembo, Kandi tikirigaruka kwombekwa bundi. Nikyo eihanga ry'amaani ririkuheera ekitiinisa, Endembo z'amahanga agataine saasi zikakutiina. Omworo n'omukyene okababeera ekigo kigumire omu kushoberwa kwabo, Waababeera obwegamo bw'eihunga n'ekicuucu ky'okubatambira omushana; ahabw'okuba abataine saasi babateera, nk'oku eihunga riteera orugo, Nari nk'omushana gw'amaani omu nsi eyomire. Niiwe ocureeza enduuru z'abanyamahanga, Okahunamya ebyevugo by'abataine saasi, Nk'oku omushana gwikaikanisibwa ekibunda ky'ekicu. MUKAMA ow'amahe aryateekyera amahanga goona obugyenyi bw'eby'ebishaju ahari oru rushozi, na viinyo y'omurera, eby'ebishaju ebirimu omushokooro, na viinyo y'omurera egyegyeinwe gye. Kandi ahari oru rushozi aryamariraho kimwe ekirikushweka ekishwekire enganda zoona, n'eky'okwetwekyerera ekisangiire amahanga goona. Kandi Mukama RUHANGA aryamirira kimwe rufu, aragaze amarira aha maisho goona, n'ekijumo eki barikujuma abantu be akiihe aha nsi yoona; ahakuba MUKAMA niwe akigambire. Eryo izooba baryagira bati: Reeba, Ogu niwe Ruhanga waitu, tutuura tumutegyereize, ngu atujune; Ogu niwe MUKAMA tutuura tumutegyereize; ka tushemererwe, twesiimire okujuna kwe; ahakuba omukono gwa MUKAMA guryaguma ahari oru rushozi, kandi Moabu eryaribatiiririrwa omu mwanya gwayo, nk'oku baribatiirira embuba omu kiina ky'amasha. Kandi Moabu eryanagiramu emikono, nk'oku orikuziha anaga emikono naaziha; kwonka MUKAMA aryamucwa amaryo, amumaremu obuhangu bw'engaro ze, kandi ebigo bye by'eminaara ebyombekirwe aha ngo z'amabaare ez'endembo ze, aryabisheenya, abihigure, abikumbagaze ahansi, bihikire kimwe omu mucuucu. Eryo izooba ekyeshongoro eki kiryayeshongorerwa omu nsi ya Yuda, nibagira bati: Twine orurembo rugumire, Ruhanga naataho okujunwa Kuba orugo rwarwo orw'okurukingira. Nimwigure amarembo, Eihanga erihikiriire, kandi eririkwesigwa, ribone kutaahamu. Omuntu orikukwegyekyerera omutima gwe, Oryamurindira omu busingye buzima, Ahabw'okuba naakwesiga. Mwesigye MUKAMA ebiro byona, Ahabw'okuba MUKAMA Yehova n'orukiri rutahwaho. Niwe agarwire ahansi abatuura omu rurembo orurikwetunguura; Yaarugarura ahansi, yaaruhitsya aha itaka, Yaarunaga omu mucuucu. Ebigyere biryaruribatiirira, Eby'abooro n'eby'abakyene. Omuhanda gw'abahikiriire gutebeekaine, Kandi Iwe ohikiriire, niiwe ohabura abahikiriire omuhanda. Ai MUKAMA, tutuura tukutegyereize Omu muhanda gw'ebiragiro byawe; Emitima yaitu neeyetenga eiziina ryawe n'okukwijuka. Omutima gwangye nigukugirira orushusho nyekiro, Omwoyo oguri omuriinye nigwezirika kukusherura; Ahabw'okuba ebiragiro byawe ku biba biri omu nsi, Abagitwiremu beega eby'okuhikiirira. Omubi n'obu akorerwa eby'embabazi Tayega by'okuhikiirira; N'omu nsi y'okuhikiirira akoreramu kubi, Kandi tareeba bukuru bwa MUKAMA. Ai MUKAMA, omukono gwawe gubangire, Kwonka tibarikugureeba. Ka bareebe obweziriki obu oiniire abantu baawe, baitwe enshoni, Abazigu baawe omuriro gubamareho. MUKAMA, niiwe orituteeraho obusingye, Ahabw'okuba emirimo yaitu yoona, niiwe ogitukorera. Ai MUKAMA Ruhanga waitu, Abandi bagabe abatari Iwe nabo bakatutegyeka, Kwonka eiziina ryawe ryonka niryo turikumanya. Abo bakafa, tibarigaruka kubaho; Bakaba emizimu, tibarizooka; Nikyo waabateereire okabacwekyereza, Okatsibyatsibya okwijukwa kwabo kwona. Ai MUKAMA, okanyiise eihanga ryaitu, Okanyiise eihanga, waaheebwa ekitiinisa, Kandi wairizayo emyatano yaaryo yoona. Ai MUKAMA, ku baabaire bari omu busaasi noobahana, Bakakusherura, baakushaba n'emitima yaabo yoona. Nk'omukazi oine enda, ou obunaku bwe buhikire, Oku arumwa, akaamuza omu kushaasha kwe, MUKAMA, naitwe nikwo twabaire turi omu maisho gaawe. Tukaba twine enda, twarumwa, Twaba nk'abazaire omuyaga. Titwareetera nsi yaitu kujunwa, Kandi abatuuzi b'omu nsi tibakagwaga. Abantu baawe abaafiire bayaba abahuriire, Emitumbi yaabo ezookye. Imwe abatuura omu mucuucu, musisiimukye, Mweshongore ahabw'okushemererwa! Ahakuba orume rwawe ni nk'orume rw'aha bunyaatsi, Kandi omu nsi y'emizimu nimwo orirureka rukatonda. imwe bantu bangye 'mwe, nimwije mutaahe omu bishengye byanyu, Mube mwekingirainemu akaanya kakye, Okuhitsya ahu ekiniga kiraahwere; Ahabw'okuba MUKAMA naija kuruga ah'atuura, Kuhana ab'omu nsi naabatura okutahikiirira kwabo. Kandi ensi aryayoreka eshagama eyaagiseesirweho, Kandi terigaruka kushweka bantu baayo abaitsirwe. Eryo izooba MUKAMA aryahana Leviasaani, egyo njoka erikuhunga, kandi enjoka erikwenyogoora, agihanise rurara ye mpango kandi ey'amaani eine obwogi; kandi aryaita ekijoka ky'omu nyanja. Eryo izooba baryagira bati: Reeba, omusiri gw'emizaabibu ya viinyo! Mugweshongore. Nyowe, MUKAMA, niinye murinzi waagwo; Ndyaguma ngushukyeere amaizi buri mwanya, Kandi ngurinde nyomushana na nyekiro, Ngu hatagira owaagushiisha. Tiinyine kiniga; Kwonka emikwatangwe n'amahwa ku byakwija kundwanisa, Nkaabirwanisa, mbyotsya hamwe byona. Nari bankwate amaguru ngu mbarinde, Babone kugira obusingye naanye; Kandi bayabugira. Ebiro ebiriija Yakobo aryatsimba emizi, Israeli aryatooka, arabye ebirabyo, Kandi baryabuzya ensi yoona ebijuma. Beitu abateire nk'oku yaateire abo abaabateire? Nari shi baitsirwe, nk'oku abaabaitsire baitsirwe? Omu kubacwa omu nsi yaabo, okabahana noobabarira, Aha izooba ry'omuyaga gw'oburugwa-izooba yaayemereza omuaga gw'eihunga. N'ahabw'ekyo ebyo nibyo birireetera Yakobo kwihwaho okutahikiirira, Kandi ebyo nibyo byana byona ebiriruga omu kumwihaho ekibi; Ku ariheza kuhindura amabaare goona ag'eitambiro Nk'amabaare g'ebisooni agahondagwirwe, Tiharitsigaraho Ashera nari ekishushani ky'eizooba kyona ekirikuramibwa kyemereire. Ahakuba orurembo rw'orugo rw'amabaare n'ekifurukwa, amaju gaarwo gatsigirweho garimu busha nk'eihamba. Okwo niyo enyana ziriira, zikazaagira, Zikakonkobora amataagi gaayo. Amataagi gaayo ku garyoma, garyahendwaho, Abakazi baije, bagahembe. Ahakuba eihanga eri n'eihanga eritarikwetegyereza; Nikyo Ogwo owaabahangire ataribagiririra saasi, Owaababumbire ataribagiririra mbabazi. Eryo izooba MUKAMA aryahuura embibo okuruga aha mugyera Furaati okuhika aha kagyera ka Misri; naimwe Baisraeli 'mwe, muryatorotoorwa omwe omwe. Eryo izooba enzamba mpango eryateerwa, abaabaire nibenda kucwekyererera omu nsi ya Asiria, n'ababingiirwe omu nsi ya Misri, baryaija, baramize MUKAMA aha rushozi orurikwera Yerusaalemu. Ekirunga ky'amaryo g'abasinzi ba Efuraimu kiryareeba enaku, Hamwe n'orurabyo rw'oburungi bw'ekitiinisa kye orurikuhonga, Oruri aha mutwe gw'oruhanga rurikweza munonga rw'abamzirweho viinyo! Reeba, MUKAMA aine omuntu w'amaani emanzi; Aryabateera ahansi n'amaani, Nkeihunga ry'orubaare eririkucwekyereza, Nk'omwegyemure gw'amaizi maingi agashandaire munonga. Ekirunga ky'amaryo g'abasinzi ba Efuraimu Kiryaribatiirirwa; Kandi orurabyo rw'oburungi bw'ekitiinisa kye orurikuhonga, Oruri aha mutwe gw'oruhanga orurikweza munonga, Ruryaba nk'ekijuma ky'omutiini ekirikubanza kwera, Ekyanda kitakataahire; Omuntu ku akireeba, yaakihitsya ati omu ngaro, akirya. Eryo izooba MUKAMA ow'amahe aryabeera abantu be abahonokireho Ekirunga ky'ekitiinisa, n'eihunde; N'orikucwa emanja ahsutami aha kitebe ky'eiramuriro Amubeere omwoyo gw'okucwa emanja z'oburyo, Kandi abantu abarikugarurayo abazigu bahikire omu marembo, ababeere amaani. Kandi Abayuda nabo nibahabisibwa viinyo, Ebirikusinza nibibagwereranisa; Omunyamurwa na nabi nibagwereranisibwa ebirikusinza, Viinyo ebamaziremu obwengye; Nibahabisibwa ebirikusinza, Nibahaba omu kworekwa. Bateera entsibo omu kucwa emanja. Emeeza zoona ziijwire entanaki n'oburofa, Tihariho hashemeire hoona. (Abayuda nibatsyorera nabi bati:) Mbwenu shi, n'oha ou aryegyesa obwengye? Kandi n'oha ou arishobororera obutumwa? Noogira ngu n'encuukye ezirugire aha mabeere? Ahakuba ebye n'okwongyera ekiragiro aha kiragiro, Ekiragiro aha kindi, Omushorongo aha mushorongo, n'omushorongo aha gundi, Aha kakye, hariya kakye. Tikwo; kureka abantu b'eminwa y'endugamahanga, Abarikugamba orudni rurimu, Nibo MUKAMA arigambirira mu aba bantu, Abu yaagizire ati: Okwo nikwo kuhuumura; Murekye oruhire ahuumure; Kandi oku nikwo kuruhuuka. Kwonka baayanga kuhurira. N'ahabw'ekyo ekigambo kya MUKAMA kiryababeera Ekiragiro aha kiragiro, ekiragiro aha kindi; Omushorongo aha mushorongo, n'omushorongo aha gundi, Aha kakye, hariya kakye, Babone kugyenda, bagwe bagarami. Bahendekye, bagwe omu mutego, bakwatwe. N'ahabw'ekyo, imwe bagayi 'mwe, Abarikutegyeka aba bantu abatwire Yerusaalemu, Muhurire ekigambo kya MUKAMA! Mugizire muti: Turagaine endagaano na rufu, Kandi twikirizaine n'Okuzimu; Ekibonaboneso ekirikumaraho ku kiriraba omu nsi, Tikirituhikaho, Ahabw'okuba tweboneire obuhungiro omu bishuba, Twayegama omu bugobya; Nikyo Mukama Yehova arikugirira ati: Reeba, ninta omuri Saayuuni eibaare kuba omusingi, Eibaare ry'obuhamizo bw'enju, Ery'obuguzi bwingi, kandi erihamire. Orikwikiriza tarirahukiiriza. Eby'oburyo ndyabigira omugoye gw'okugyeresa, N'okuhikiirira nkugire kariisho; Orubaare ruryatwarira kimwe obwo buhungiro bw'ebishuba, N'amaizi gamareho obwo bwegamo. Obwo endagaano ei mwaragaine na rufu eryafa, Kandi n'ebi mwaikirizaine n'Okuzimu tibirigumaho; Kureka ekibonaboneso ekirikumaraho, ku kiriraba omu nsi, Kiryabaribatiirira. Buri kaanya ku kiriba nikirabamu, kiryabakwata; Ahakuba kiryaguma nikirabamu buri kasheeshe, Kirabemu nyomushana na nyekiro; Kandi okushoborokyerwa obutumwa kuryaba okwitsa obwoba kwonka. Ahakuba ekitanda ni kigufu, omuntu tarikubaasa kukirambikiririzaho, N'eky'okweshweka n'enkyetero etarikumuhika; Ahabw'okuba MUKAMA aryaimuka nk'oku yaimukire aha rushozi Peraziimu, Aryagira ekiniga, nk'eki yagiriire omu ruhanga rwa Gibeoni, Abone kukora omurimo gwe, omurimo ogutari gw'obutoosha, N'okuhikiiriza ebi ashangwa atakora. N'ahabw'ekyo hati murekye kugaya, Ebibakomire bitakaabariitira kimwe, Ahabw'okuba mpuriire ekiragiro ky'okucwekyereza ensi yoona, Ekirugire ahari Mukama RUHANGA ow'amahe. Mutegye okutu, muhurire eiraka ryangye, Muhuguukye, muhurire ebi ndikugamba! Ohingira okubiba, ahinga obutoosha? Atuura naateera amatsinde? Ku aheza kwanjara eitaka, Tabibamu oburo, n'eshogye, Akabiba engano omu mishorongo, Na sayiri akagibiba ahagishemereire, N'ebicoori aha mbibi? Ahabw'okuba ayorekyererwa gye; Ruhanga we niwe amwegyesa. Oburo tibuhuuzibwa kihuuzo ky'obwogi. N'ebicoori tibihuruburwa nziga z'ekigaari, Kureka oburo buhuurwa enkoni, N'ebicoori bihuurwa ekihuuzo. Nimugira ngu engano z'emigaati bazisa? Ngaaha! tibazisa, bazihuura. N'obu azirabyaho enziga z'ekigaari kye N'ebyara by'embaraasi, hoona nabwo tazisa. Ekyo nakyo kiruga ahari MUKAMA ow'amahe; Niwe muhanuuzi orikutangaaza, Kandi orikukiza abantu boona obwengye. Yeiwe, Arieli, Arieli, Orurembo oru Daudi yaateiremu orusiisira! Mwongyere omwaka aha mwaka, Amagyenyi gabeho omu bunaku bwago; Kwonka hoona ndyabonabonesa Arieli, Habeho okucura n'amaganya. Kandi Arieli haryambeera nk'amahega ga Ruhanga. Ndyakuteeraho ensiisira embaju zoona kukurwanisa, Nkugotese eminaara, Nkutuumeho eby'okukurwanisizaho. Bwanyima oryagarurwa ahansi, ogambire omu itaka, Ebigambo byawe birugye ahansi omu mucuucu, Eiraka ryawe rirugye okuzimu nk'ery'omuzimu, Rigambire mpora omu mucuucu. Kwonka omutwe gw'abazigu baawe guryaba guri nk'omucuucu, N'omutwe gw'abataine saasi nk'ebishushunga birikutuntumuka. Nikwo biriba omuri ako kaanya. MUKAMA ow'amahe aryabateeza okuhinda kw'enkuba, N'omutsitsa, n'endigito mpango, N'akasooroora, n'eihunga, n'ebirimi by'omuriro gurikurya busha. Omutwe gw'amahanga goona agarikurwanisa Arieli, Boona abarikumurwanisa n'ekigo kye, bakamubonabonesa, Baryaba nk'ekirooto, nari nkworekwa kwa nyekiro. Nk'oku omujara aroota naarya, Akasisiimuka aine enjara, Nari nk'oine eiriho oku aroota naanywa, Akasisiimuka n'ekyaka akiriinie, Okwo nikwo omutwe gw'amahanga goona Agarikurwanisa Saayuuni gariba. Mwegire ebifa-mutima, mube byo! Mwehumye, mube empumi! Mwesinze, mutanyweire! Mugwererane mutanyweire birikusinza! Ahabw'okuba MUKAMA abashukireho Omwoyo gw'oturo twingi, Yaahumya amaisho gaanyu, nibo baanabi, Yaatwekyerera emitwe yaanyu, nibo bahanuuzi. Okworekwa kwona kubahindukiire nk'ebigambo by'omu kitabo ekikwatanisiibwe akamanyiso. Abantu ku bakiha omuntu orikumanya kushoma, baamugira bati, Kishome, abagarukamu ati: Tindikubaasa kukishoma, ahabw'okuba kikwatanisiibwe akamanyiso. Kandi ku bakiha otarikumanya kushoma, baamugira bati, Kishome, abagarukamu ati: Tindikumanya kushoma. Mukama yaagira ati: Abantu aba nibaanyirira haihi, Bampa ekitiinisa n'akanwa kaabo n'eminwa yaabo, Kwonka emitima yaabo endi hare, Kandi okuntiina kwabo n'ekiragiro eki baayegyesiibwe abantu. N'ahabw'ekyo reeba, niinyija kukora omurimo gw'okutangaaza omuri aba bantu, Omurimo gw'eihano kandi ogurikutangaariza kimwe; Obwengye bw'abanyabwengye baabo buryahwaho, N'okwetegyereza kw'abantu baabo abarikwetegyereza kuryasherekwa. Baryareeba enaku, abarukusherura munonga ah'okushereka MUKAMA enaama zaabo, Abu emirimo yaabo eri omu mwirima, Abarikugira bati: N'oha orikutureeba? Kandi bati: Orikutumanya n'oha? Ka nimumanya kucurika ebintu! Omubumbi ashemereire kwinganisibwa n'eibumba? Kikaareetera ekibumbirwe kugamba aha mubumbi kiti: Twe yambumbire; Nari shi ekyahangirwe kugamba ahari Ogwo owaakihangire Kiti: Tarikwetegyereza. Timurikumanya ku hatsigaire akaanya kakye Lebanooni kuhinduka omusiri gurikweza munonga, N'omusiri gurikweza munonga kuba nk'ekibira? Eryo izooba ebifa-matu biryahurira ebigambo by'omu kitabo, N'empumi ziryahumuuka, Zikire obuhumi n'omwirima; N'abacureezi baryayeyongyera kushemerererwa omuri MUKAMA N'abooro b'omu bantu baryayesiimira Orikwera wa Israeli, Ahakuba abataine saasi baryaba busha, N'abagayi baryahwaho, Kandi abarikusherura oburyo bw'okukora eby'okutahikiirira Baryamarwaho, Aboomesereza omuntu ekigambo nibamubeiherera, Orikuhanira abantu omu marembo bakamutega omutego, Kandi ohikiriire bakamwimisa ekimushemereire, Nibamutura busha. Nikyo MUKAMA owaacungwire Abrahamu arikugirira eby'enju ya Yakobo ati: Yakobo tarigaruka kukwatwa nshoni, N'aha maisho ge tiharihinduka kundi. Ahakuba ku arireeba abaana be abu naahangire Bari omu nsi ye ahagati, Baryahaisa eiziina ryangye ekitiinisa; Kandi bayraha Orikwera wa Yakobo ekitiinisa, Batiine Ruhanga wa Israeli. Abarikuhaba omu mitima baryahinduka abarikwetegyereza, N'abarikwetomboita baikirize kwegyesibwa. MUKAMA naagira ati: Abaana abagomi baryareeba enaku, Abeehanuuza aha bandi, bataanyehanuuzeho, Abaragaana endagaano, kwonka etari y'Omwoyo gwangye, Ngu babone kwongyera ekibi aha kindi; Abarikwimuka kushuuma Misri, bataanyehanwizeho, Ngu beesigye amaani ga Faraho, Basherure obwegamo omu kicuucu kya Misri! Nikyo ago maani ga Faraho garibakwatsiza enshoni, N'okwesiga ekicuucu kya Misri kukaba okuhemuka kwanyu. Ahabw'okuba abanyiginya be n'obu baraabe bari Zoani, N'entumwa ze zihikire Hanesi, Baryahemuka, ahabw'okuba baryashanga bari abantu Abatarikubaasa kubagasira, Kandi abatarikubaha buhwezi n'obu gaakuba amagoba, Kureka ab'okubahemura n'okubajumisa. Eki nabi yaahanwire aha nyamaishwa z'omuri Negebu. Nibaraba omu nsi y'akabi n'obusaasi, Erikurugwamu entari y'enkazi n'enshija, Erimu encwera n'enjoka z'obushegu oburikubabiirira, Baheekyeise endogoya eby'obutungi byabo, Bataire ebintu byabo aha mabango g'engamira, Nibaza omu ihanga ry'abantu abataribagasira. Ahakuba obuhwezi bwa Misri tibwine mutambo kandi ni busha; Nikyo ndikugyetera eiziina Rahabu oshutami kwonka. Hati gyenda, okihandiikye aha kishate ky'eibumba, Okihandiiye n'omu kitabo, Kibe ek'obunaku oburiija, Kigume kiboomesereze ebiro byona; Ahabw'okuba n'eihanga eririkugoma, Abaana abarikubeiha, Aboojo abarikwanga kuhurira ebiragiro bya MUKAMA, Abarikugambira abahanuuzi bati: Mutareeba, Bakagira baanabi bati: Mutatuhanuurira ebihikire, Kureka mugume mutugambire ebyorobi, Muhanuure eby'obugobya. Mutuhigize, muturugye omumaisho; Titurikwenda kugaruka kuhurira eby'Orikwera wa Israeli. Nikyo Orikwera wa Israeli arikugirira ati: Ahabw'okugaya ekigambo eki, Mukeesiga okuhata n'okwehabagiza, Mukaba nibyo mwayegamira, Okwo kutahikiirira kuryababeera Nk'ekisiika kiraingwa ekishatukire, ekirikugogoma, ekiri haihi kugwa, Eki okugwa kwakyo kubaho ahonaaho omu kaanya kakye; Kandi kiryayatika nk'enyungu y'omubumbi oku eyatika Akagyata atarikugibariirira, N'aha ngusyo zaayo hatatsigareho rwa kuguhisa omuriro omu mahega, Nari orw'okutahisa amaizi omu iziba. Ahakuba oku nikwo Mukama RUHANGA Orikwera wa Israeli yaagizire ati: Omu kugaruka n'omu kuhuumura nimwo murijunirwa, Omu kutuuza n'omu kwesiga nimwo amaani gaanyu gariruga. Ngaaha! Nitwija kuhunigra aha mbaraasi; Kwokwo muryahunga. Muti: Nitwija kuhungira aha mbaraasi ezirikwiruka munonga; N'ahabw'ekyo abaribakurata nabo baryaba abarikwiruka munonga. Abantu rukumi baryahunga okukangisa kw'omuntu omwe, Abantu bataano ku baribakangisa, muryahunga, Okuhitsya obu muritsigara muri nk'ekiti kitsimbirwe aha mutwe gw'orushozi, Nari nk'ekiti ky'orurango kitsimbirwe omu kibungo. Nikyo MUKAMA aritegyerereza, ngu abagirire embabazi, Kandi nikyo ariheerwa ekitiinisa, ngu abagirire esaasi; Ahabw'okuba MUKAMA ni Ruhanga ocwa emanja z'oburyo, Abarikumutegyereza boona baine omugisha. Iwe ihanga rya Saayuuni 'we, eritwire Yerusaalemu, torigaruka kurira. Ku arihurira eiraka ry'okutaka kwawe, taribura kukugirira mbabazi. Ku arikuhurira aryakugarukamu. Kandi Mukama n'obu arikuha eby'okurya by'obusaasi n'amaizi g'okubonabonesibwa, Orikukwegyesa tarigaruka kweshereka, kureka amaisho gaawe garyaguma gamureebe. Kandi ku muritoora aha mukono gwa buryo nari aha gwa bumosho, amatu gaanyu garyaguma nigahurira ekigambo nikibareetwa enyima nikigira kiti: Ogu nigwo muhanda, mube nigwo mwahamya. Kandi muryashiisha ebishushani byanyu ebibaizirwe ebishwekirwe efeeza, n'ebiheesirwe ebishwekirwe ezaabu. Muryabinagira kimwe nk'ebintu ebisiisikaire, mubigire muti: Murugyeho! Embibo ei muribiba aryagigwisiza enjura, kandi ebi murihinga omu itaka biryayera, bibe bingi. Omu biro ebyo amasyo gaanyu garyariira omu mariisizo mahango, ente n'endogoya ezirikuhinga ziryarya eby'okurya ebirimu omwonyo, ebiheheziibwe engari n'entaara. Aha izooba ry'okwitirwaho baingi, eminaara ku eriba neesheenywa, orushozi rwona oruraingwa n'ekibungo kyona ekiraingwa, biryahimintikamu emigyera n'enshuro z'amaizi. Kandi aha izooba eri MUKAMA arishemberaho obuhuta bw'abantu be, akabakiza ebihonoka by'enkoni ze, okwaka kw'okwezi kuryaba nk'okujwa kw'eizooba, n'omushana gwaryo guryayeyongyera emirundi mushanju, gube nk'omushana gw'ebiro mushanju. Reeba, eiziina rya MUKAMA niriruga hare, Niryaka n'ekiniga kye, omu mwika mwingi ogurikucumbuuka; Eminwa ye eijwire okuguubwa kubi, N'orurimi rwe ruri nk'omuriro gurikurya busha. Orwoya rwe ruri nk'omugyera gushandaire, Ogurikuhika omuntu omu bitsya, Kushungura amahanga n'orugari orurikucwekyereza, N'okuta omu nshaya z'amahanga orukoba orurikuhabya. Muryayeshongora ekyeshongoro nk'eki beeshongora nyekiro aha kiro ky'obugyenyi oburikwera; muryagira omuhimbo omu mutima nk'ogw'omuntu oine omukuri, orikuza aha rushozi rwa MUKAMA ahari Rukiri wa israeli. Kandi MUKAMA aryahuriza eiraka rye ry'ekitiinisa, ayorekyere okuteera kw'omukono gwe omu kiniga kye kingi n'omu kirimi ky'omuriro gurikurya busha, n'eshato, n'eihunga, n'orubaare. Abaasiria emitima eryabahwa omunda ahabw'okutiina eiraka rya MUKAMA, ku aribateera n'enkoni ye. Kandi ku bariba nibabateera enkoni ezi MUKAMA ariragiira kubateera, haryabaho okuteera amataari n'enanga; aryabarwanisa naatigita omukono gwe. Ahakuba Tofeti ekateekateekwa okuruga ira, yaateekateekyerwa omugabe. Mbwenu MUKAMA agigizire mpango kandi ndaingwa, yaaba ekikoomi ky'omuriro gw'enku nyingi, kandi omwitsyo gwe, oguri nk'omugyera gw'obuganga bw'ekibiriiti, nigwo guhatweka. Baryareeba enaku abarikushuuma Misri kusherura obuhwezi, Abarikwesiga embaraasi, bakata amatsiko aha bigaari, Ahabw'okuba bingi, Kandi bakeesiga abarikugyendera aha mbaraasi, Ahabw'okuba ab'amaani maingi, Bakanga kuta amaisho ahari Orikwera wa Israeli, N'okwehanuuza ahari MUKAMA! Haza kunu iwe aine obwengye, kandi niwe areeta akabi, Atahindure bi agambire, Kureka aryaimuka arwanise enju y'enkozi z'ebibi, N'abarikuhwera abakora ebitari by'okuhikiirira. Manya, Abanyamisri baba abantu, tibaba Ruhanga, N'embaraasi zaabo ti myoyo, ziine emibiri kwonka. N'ahabw'ekyo MUKAMA ku aribanga omukono gwe, Ogwo orikuhwera aryateera entsibo, n'orikuhwerwa aryagwa; Boona bahwerekyerere hamwe. Ahakuba MUKAMA angizire ati: Nk'oku entare entsigazi etontomera aha ki yaita, Abariisa bahuruziibwe kurwana nayo, Etatiine rwari rwabo, N'obu kwakuba okwehiga ahabw'enduuru zaabo, Nikwo MUKAMA ow'amahe arishuuma Kurwanira aha rushozi Saayuuni n'aha kabungo kaayo. Nk'oku amahungu gazeereera, Nikwo na MUKAMA ow'amahe aririnda Yerusaalemu; Aryagirinda, agijune; Aryagisaasira, agikize abazigu. Imwe Baisraeli 'mwe, mugarukire Ogwo ou mwagomeire mukarengyesereza; ahakuba eryo izooba ebishushani bye by'efeeza n'eby'ezaabu, ebyakozirwe engaro zaanyu, bikabarugiramu ekibi. Obwo Abaasira baryaitwe rurara etari y'omuntu, Kandi rurara etari y'abantu ebamareho; Baryagihunga, N'abatsigazi baabo babe ab'okukoresibwa n'amaani. Orukiri rwabo ruryaihwaho ahabw'obwoba, N'abakuru baabo baryayehwa amatsiko ahabw'orurango; Nikwo MUKAMA arikugamba ou omuriro gwe guri omuri Saayuuni, N'ekikoomi kye omuri Yerusaalemu. Reeba, haryayema omugabe oritegyekyera omu kuhikiirira, N'abanyiginya baryategyekyera omu buryo. Kandi omuntu aryaba nk'omwanya ogw'okwekingaho omuyaga, N'obwegamo bw'eihunga, Kandi abe nk'emigyera y'amaizi aha itaka ryomire, N'ekicuucu ky'eibaare rihango omu nsi erikurusya. Obwo amaisho g'abarikuhweza tigarigiibwaho ruho, N'amatu g'abarikuhurira garyahurira. Omutima gw'omuntu embakuki guryagira okwetegyereza, N'orurimi rw'orikuhebebera ruryagamba gye. Omushema tarigaruka kwetwa ow'ekitiinisa, N'obu yaakuba engumya kwetwa efura; Ahabw'okuba omushema aryaguma agambe eby'obushema, N'omutima gwe gugire enaama z'okutahikiirira, Akore eby'okutatiina Ruhanga, Agambe eby'okuhabisa ahari MUKAMA, Abajara abatsigye n'enjara yaabo, N'abaine eiriho abaime eky'okunywa. Eby'okurwanisa by'engumya biba bibi, Acwa obwengye bubi, Ngu acwekyereze omworo n'ebigambo by'ebishuba, N'obu omukyene aba naagamba ebihikire. Kwonka efura ecwa obwengye bw'okukora eby'obufura, Kandi obwo bufura nibwo bumubaishaho. Imwe bakazi bajarami 'mwe, nimwimukye mumpurire; Naimwe baishiki bataine ki mwetaireho 'mwe, mutegye amtu eki ndikugamba. Imwe abakazi abataine ki mwetaireho, muryamara ebiro, Ebirikweshumba aha mwaka, mwemereize omutima; Ahabw'okuba eibiika rya viinyo riryabura, N'eishaaruura tiriribaho. Imwe bakazi bajarami 'mwe, muteteme! Imwe abataine ki mwetaireho, muhahaaze emitima, Mujuure ebi mujwaire, mujware busha, Mwezirikye ebiguniya. Baryayemaamaata nibasaasibwa emisiri yaabo, Emisiri eyaabaire ebashemeza, n'emizaabibu eyaabaire eyera munonga, N'emisiri y'abantu bangye emezirwemu amahwa n'emikwatangwe, N'amaju goona agarikushemeza, Ag'omu rurembo orurikushemererwa; Ahabw'okuba ekikaari ky'omugabe kiryatsigwaho, Orurembo orutwirwemu abantu baningi ruhindukye amatongo, Ekibungo n'omunaara gw'abarinzi bihindukye amaaya ebiro byona, Amakiniro g'enturegye n'amariisizo g'amasyo, Okuhitsya obu Omwoyo aritushukwaho naaruga omu iguru, Amahamba gakabona kuba emisiri erikweza munonga, N'omusiri ogurikweza munonga bakagweta ekibira. Obwo eby'oburyo biryashangwa omu ihamba, N'okuhikiirira kushangwe omu misiri erikweza munonga. Eki okuhikiirira kurireeta kiryaba obusingye, Kandi ekiriruga omuri okwo kuhikiirira kibe okutuuza N'amatsiko agatarikubanganisibwa ebiro byona. Abantu bangye baryatuura omu nsi baine obusingye, Bagume omu maju gaabo agahamire, N'omu myanya y'okuhuumuriramu etuurize. Kwonka ekibira ku kiriba nikigwa, orubaare ruryagwa, N'orurembo rusheenyerwe kimwe. Muhiiriirwe, imwe ababiba aha mbaju z'amaizi goona, Mukanagurayo ente n'endogoya. Oryakareeba, iwe orikunyaga, Haza otakanyagwaga, Iwe orikugobya otakagobezibwaga! Ku oriheza kunyaga, naiwe oryanyagwa; Kandi ku oriheza kugobya, naiwe oryagobezibwa. Ai MUKAMA, otugirire embabazi, tukutegyereize; Otubeere amaani buri kasheeshe, Kandi otubeere okujunwa omu biro by'enkau. Amahanga gabingirwe enduuru z'okwimukirira, Kandi oimukire, amahanga gaataataana. Baryateerana eminyago, nk'oku kanyananga eshanguruza, Bagyeshukyemu nk'enzigye. MUKAMA naahimbisibwa, ahabw'okuba atuura ahaiguru, Aryaijuza Saayuuni eby'oburyo n'okuhikiirira. Omu biro byawe aryaba okuhama kwawe, Okujunwa kwawe kwingi, obwengye n'okumanya; Okutiina MUKAMA niryo itungo rya Saayuuni. Reeba, amamanzi gaabo nigaboroogyera aheeru, Entumwa z'okushaba obusingye nizirira munonga, Emihanda rugyendwa erimu busha, Omugyenzi takigirabamu. Endagaano ziriire, Baakareebi nibagaywa, Omuntu takyetwaho. Ensi neecura, neehwerera, Lebanooni eshobeirwe, ehotokire; Sharooni ni nk'eihamba, Bashani na Karumeeli nizikunkumuka amababi. MUKAMA naagira ati: Hati naimuka, Naaza kweta ahaiguru, nsingizibwe hati hati. Muryatwara enda y'ebishushunga, muzaare ebitsintsi by'embuba, Omwitsyo gwanyu gube omuriro oguribootsya. Amahanga garyayokibwa, gacwekye einoni, Gabe nk'oku amahwa gatemwa, gakookibwa omu muriro. Imwe abari hare munonga, muhurire eki nkozire; Naimwe abari haihi, mwikirize amaani gangye. Abasiisi b'omuri Saayuuni nibatiina, Abatarikutiina Ruhanga bakwatsirwe orutetema. N'oha omuriitwe owaakubaasa kutuura n'omuriro gurikurya busha? N'oha omuriitwe owaakubaasa kutuura n'omuriro gurikwotsya ebiro byona? Orikugyendera omu kuhikiirira, akagamba ebihikire, Orikwanga amagoba g'okuhata, Orikukunkumura engaro ze, ngu zitakaaakwata enguzi, Orikwekwata aha matu, ngu atahurira eby'okusheesha eshagama, Orikuhumiza amaisho ngu atareeba ekibi. Ogwo niwe arituura omu myanya y'ahaiguru, Omwanya gwe gw'okwerindiramu guryaba oguzitiirwe amabaare; Aryaguma agaburirwe eby'okurya, N'amaizi g'okunywa tigarimuburira. Amaisho gaawe garyareeba omugabe aine oburungi, Gareebe n'ensi eyaaririkire okuhika hare. Omutima gwawe guryateekateeka aha birikutiinisa; Ogire oti: Owaabazire emitoijo, Akagipima, arahi? Owaabazire eminaara, we arahi? Torigaruka kureeba ihanga eririkushaarira Ery'engambo etarikwetegyerezibwa, Ei otarikubaasa kumanya, Ery'orurimi rw'enduga-mahanga oru otarikubaasa kuhurira. Yetegyereze Saayuuni, orurembo oru twabaire tukoreramu amagyenyi agaatairweho; Amaisho gaawe garyareeba Yerusaalemu, Oshangye eri obutuuro bucureire, Eihema ryayo tiririfururwa, Enkondo zaaryo tizirikuurwa ebiro byona, N'omurunga gwaryo na gumwe tiguricweka; Kureka okwo niyo MUKAMA ariguma naitwe aine ekititiinsia, Omwanya gw'emigyera mihango n'emikye, Etarirabwamu maato agarikuvugisibwa engahi, N'obu yaakuba emeeri y'ekitiinisa. Ahakuba MUKAMA niwe muramuzi waitu, kandi omutegyeki waitu; MUKAMA niwe Mugabe waitu: aryatujuna. Emigoye yaawe eyugire, Tekibaasa kuhamya murongooti omu mwanya gwagwo, N'obu kwakuba okureega amatanga; N'ahabw'ekyo eminyago n'ebinyagirwe bingi biryabaganwa, Nangwa n'ebirema nabyo biryatwara eminyago. Kandi tihaine mutuuzi waayo origira ati: Ndwaire, Abantu abatwireyo baryasaasirwa okutahikiirira kwabo. Imwe mahanga 'mwe, mwirire haihi, muhurire; Naimwe abantu, mutegye amatu! Ensi ehurie, n'ebigirimu byona, Kandi n'ebigirugamu byona. Ahabw'okuba MUKAMA agwereirwe kubi amahanga goona, Agiriire eihe ryago ryona ekiniga. Abacwereire orubanja kubasinga, Yaabahayo kwitwa. Abantu baabo abaitsirwe baryanagwa aheeru, Ekinuuko ky'emitumbi yaabo kiimukye, N'enshozi ziryatengurwa eshagama yaabo. Eihe ryona ery'omu iguru riryahwerera, Eiguru riryazingwa nk'omuzingo gw'empapura, N'amahe gaaryo goona garyahotoka Nk'amababi g'omuzaabibu, Nari ag'omutiini oku gahotoka, gakaragarika. Ahakuba rurara yangye enywereire munonga omu iguru, yaiguta; Mbwenu yaaza kushuuma Edomu N'omu bantu abu naakyeenire, ebahane. Rurara ya MUKAMA enyweire eshagama, Yaagomorwa ebishaju N'eshagama y'entaama n'embuzi, N'ebishaju by'aha ntsigo z'empaya; Ahabw'okuba MUKAMA yaaza kwetambirira ebitambo Bozira, N'okwita baingi omu nsi ya Edomu. Embogo ziryagwa ahamwe nabo, N'ebimasha hamwe n'enimi z'ebigundu; Ensi yaabo ejengibwe eshagama, N'eitaka ryayo rigomorwe ebishaju. Ahabw'okuba eryo izooba n'eri MUKAMA arihooreraho enzigu, N'omwaka gw'okubazimuurira ebi bakoreire Saayuuni. Emigyera ya Edomu eryahinduka koroto, N'eitaka ryayo riryaba nk'obuganga bw'ekibiriiti, Ensi yaayo ehindukye koroto erikubira. Teri raazibwa nyekiro na nyomushana, Omwika gwayo guryacumbuuka ebiro byona. Okuruga aha busingye okuhika aha bundi eryaguma eri amatongo, Tihaine origirabamu okuhitsya ryari na ryari, Kureka empungu n'ebinyogote nibyo birigikubuura, Ebihihizi n'ebikoona bikagituuramu; Aryahagyeresa omugoye, nikwo kujagarara, Na kariisho, nikwo kutsigarwamu busha. Baryayeta abakungu baayo kwihamu omwe ow'okwemeka, Kwonka tihaine oribayo; N'abanyiginya baayo boona baryaba busha. Zaanyaruju zaayo ziryamerwamu amahwa, N'ebigo byayo bimerwemu ebicuragyenyi n'amatojo. Haryaba eikoobaaniro rya zaamuha N'obutaaho bwa zaamaaya. Enyamaishwa z'omu ishwa ziryabugaabugana n'emishega, N'empaya y'obwoshe eryayetana na ngyenzi yaayo, Kandi orukooko rwa nyekiro ruryateekama okwo, Rebonere ah'okuhuumurira. Okwo niyo ekihihizi kiryarika, kikateera amahuri, Kikagaatira, kikabumbatira abaana baakyo; Kandi okwo niyo zaamareere ziriteeranira, Buri emwe n'enkazi yaayo. Musherure omu kitabo kya MUKAMA, mushomemu; Omuri ebyo tiharigira na kimwe ekiriburayo, Tiharigira na kimwe ekiribura ekikazi kyakyo; Ahabw'okuba akanwa ka MUKAMA niko kakiragiire, Kandi Omwoyo we niwe abiteeraine. Abiteereire enteenyu, N'omukono gwe gwagibibaganisiza n'omugoye. Eryaba eyaabyo ebiro byona, Bigituuremu nk'oku obusingye burigyenda nibwihaihana. Eihamba n'ensi eyomire biryashemererwa, Eihamba ry'omusheenyi riryashemererwa, rirabye ebirabyo nk'esheko y'ensi. Riryarabya ebirabyo bingi munonga, Ryesiime, rishemererwe, ryeshongore. Riryaheebwa ekitiinisa kya Lebanooni, N'oburungi bwa Karumeeli na Sharooni. Baryareeba ekitiinisa kya MUKAMA, Oburungi bwa Ruhanga waitu. Mugumye emikono etaine maani, Muhamye amaju agatahamire, Mugambire ab'omutima gw'obwoba muti: Mugume, murekye kutiina! Reeba Ruhanga waanyu naija kuhoora enzigu, Nikwo kuzimuura kwe; Aryaija, abajune. Obwo amaisho g'empumi garyahumuurwa, N'amatu g'ebifa-matu garyaigurwa; Ekirema kiryaguruka nk'empara, N'orurimi rw'ekiteta rweshongore ahabw'okushemererwa; Ahabw'okuba amaizi garyafumuka omu ihamba N'emigyera omu ihamba ry'omusheenyi; Omusheenyi gurikwotsya guryahinduka ekiyanja, N'ensi ekarangataine ehindukye ey'enshuro z'amaizi; Eikobezo rya zaamuha riryaba ekisharara, N'obunyaatsi bwaho buhindukye ekibingo n'omubimbiri. Kandi haryabaho omuhanda rugyendwa, Gwetwe Omuhanda ogurikwera. Abatashemeire tibarigurabamu, Kureka guryaba ogw'abagyenzi; N'obu bariba bari abashema, Tibariguhabiramu. Tiharibayo ntare, Kandi enyamaishwa yoona enshaarizi teriguzamu; Tizirishangwayo, Kureka abacungwirwe nibo barigugyenderamu. N'abacungwirwe MUKAMA baryagaruka, Baije Saayuuni nibeeshongora, Okushemererwa okutahwaho kuri aha maisho gaabo; Baryagira okushemererwa n'okunanuka, Kandi obusaasi n'okutsinda biryakwata akakiro. Omu mwaka gwa ikumi n'ena gw'omu busingye bw'omugabe Hezekia, Senakeribu omugabe wa Asiria akainamuka, yaateera endembo zoona eza Yuda, ezaabaire zeehinguririziibwe engo z'amabaare, yaazikwata. Bwanyima omugabe wa Asiria, ku yaabaire akiri Lakishi, yaatuma omutware Rabushaake n'eihe rihango aha mugabe Hezekia omuri Yerusaalemu. Rabushaake ku yaahikireyo, yaayemerera aha mukura gw'ekiyanja kya ruguru, ekiri aha muhanda rugyendwa ogurikuza aha kibanja ky'omwozi. Okwo yaashangwayo Eliakimu mwene Hilukia, owaabaire ari omukuru w'ekikaari, Shebuna omuhandiiki na Yoa mwene Asafu omuhandiiki w'ebirikubaho. Omutware Rabushaake yaabagira ati: Mugambire Hezekia muti: oku nikwo omugabe rugambwa, omugabe wa Asira, arikugamba naagira ati: Mbwenu ou orikwesiga n'oha? Noogira ngu ebigambo bugambo nibyo naama n'amaani by'okurwanisa? Hari ou oyegamiire hati n'oha, waaza kungomera? Reeba, hati oyegamiire Misri, orubango oruri nk'ekibingo ekihendekire, ekirikwija kucumita ekiganja ky'omuntu weena orikukihimbagiriraho. Okwo nikwo na Faraho omugabe wa Misri ari ahari boona abarikumwesiga. Kandi ku murangire muti: Nitwesiga MUKAMA Ruhanga waitu, tiwe Ogwo ou Hezekia yaihireho emyanya ye mikuru ey'okuramizamu, n'amatambiro ge, naagira Abayuda n'aba Yerusaalemu ati: Mushemereire kuramiza omu maisho g'eri eitambiro eriri Yerusaalemu? Mbwenu, ija okwatirizane na mukama wangye omugabe wa Asiria, nkuhe embaraasi enkumi ibiri; ku oraabone ab'okuzitemba, ongire kwo! Noija kubaasa ota kubinga omwe aha bakuru bangye b'engabo ab'amaani makye okukira abandi, ku oraabe oyesigire Misri kuba nibo baakuha ebigaari n'ab'aha mbaraasi? Kandi noogira ngu nyizire kuteera ensi egi n'okugicwekyereza, ntaragiirwe MUKAMA? Omanye ngu MUKAMA niwe angizire ati: Inamuka oteere egyo nsi, ogicwekyereze. Bwanyima Eliakimu, Shebuna na Yoa baagira omutware Rabushaake bati: Twakweshengyereza, gamba n'abairu baawe omu rurimi rw'Abasiria; ahakuba itwe niturumanya; reka kugamba omu rurimi rw'Abayuda, abantu abari aha rugo rw'amabaare bakabihurira. Kwonka omutware Rabushaake yaabagarukamu ati: Nimugira ngu mukama wangye antumire ahari mukama waanyu naimwe, kuba niimwe naagambira ebigambo ebi mwenka? Tantumire kubigambira n'abashaija bariya abashutami aha rugo, abarikwija kurya naimwe amazi gaabo n'okunywa naimwe enkari yaabo? Ahonaaho omutware Rabushaake yaayemerera, yaagamba n'eiraka rihango omu rurimi rw'Abayuda, naagira ati: Muhurire obutumwa bw'omugabe rugambwa, omugabe wa Asiria. Oku nikwo omugabe arikugamba naagira ati: Mutaikiriza Hezekia kubabeihabeiha; ahabw'okuba tarikwija kubaasa kubajuna. Mutaikiriza Hezekia kubeesigisa MUKAMA naabagira ati: Buzimazima MUKAMA naija kutujuna, kandi orurembo oru tirurikwija kuheebwayo mu mikono y'omugabe wa Asiria. Kandi mutahurira Hezekia; ahakuba oku nikwo omugabe wa Asiria arikugamba naagira ati: Mugarukane naanye, mwije munshangye aha; obwo buri omwe omuriimwe nibwo araarye omuzaabibu gwe n'omutiini gwe, kandi akanywa amaizi g'omu iziba rye, okuhitsya obu ndiija nkabatwara omu nsi erikushushana n'eyaanyu, ensi y'engano na viinyo, n'ey'emigaati n'emizaabibu. Mwerinde, Hezekia atakaababeihabeiha naagira ati: MUKAMA naija kutujuna. Nimugira ngu hariho ruhanga omuri baaruhanga b'abanyamahanga orajunire ensi ye omu mikono y'omugabe wa Asiria? Mbwenu baaruhanga ba Hamasi na Arupaadi barahi? Na baaruhanga ba Sefavaimu barahi? Barajunire Samaria omu mikono yangye? Nibaahi omuri baaruhanga boona ab'ezo nsi abarajunire ensi yaabo omu mikono yangye, mukabona kwesiga ku MUKAMA arikwija kwiha Yerusaalemu omu mikono yangye? Kwonka abantu boona baahunama, tibaagira ki baamugarukamu, ahabw'okuba ekiragiro ky'omugabe kikaba nikigira kiti: Mutamugarukamu. Bwanyima Eliakimu mwene Hilukia, owaabaire ari mukuru w'ekikaari, Shebuna omuhandiiki, na Yoa mwene Asafu, omuhandiiki w'ebirikubaho, baija ahari Hezekia, bataagwire ebijwaro byabo, baamuteekyerereza ebigambo by'omutware Rabushaake. Omugabe Hezekia ku yaakihuriire, yaataagura ebijwaro bye, yaayefubika ekiguniya, yaaza omu nju ya MUKAMA. Yaatuma Eliakimi omukurur w'ekikaari, Shebuna omuhandiiki n'abanyamurwa abakuru ahari nabi Isaaya mwene Amozi, bajwaire ebiguniya. Baamugira bati: Oku nikwo Hezekia arikugamba naagira ati: Eri izooba n'eizooba ry'obusaasi n'okhanwa n'okuteererwa enaku; ahakuba abaana bahikire kuzaarwa, kwona amaani g'okubazaara tigariho. Shana MUKAMA Ruhanga waawe ahuriire ebigambo byona ebigambirwe omutware Rabushaake, ou mukama we omugabe wa Asiria atumire kugaya Ruhanga otahwaho; obundi MUKAMA Ruhanga waawe akaamuhana ahabw'ebyo bigambo ebi ahuriire. N'ahabw'ekyo imutsya eiraka ryawe, oshabire abantu abakiriho abahonokire. Abaheereza b'omugabe Hezekia ku baahikire owa Isaaya, yaabagira ati: Mugambire mukama waanyu muti: Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Otatiina ebyo bigambo ebi ohuriire, ebi abaheereza b'omugabe wa Asiria banjumire. Reeba, niinyija kumutamu ogundi mutima, ahurire orukuru, agarukye omu nsi ye; kandi ku araahikyeyo, mmwitse rurara. Bwanyima omutware Rabushaake yaagarukayo, yaashanga omugabe wa Asiria naarwanisa Libuna; ahabw'okuba akaba ahuriire ku arugire Lakishi. Omugabe yaahurira ebya Tiruhaaka omugabe wa Esiopia, nibagira bari, Reeba, aizire kukuteera. Ku yaakihuriire, yaagaruka yaatuma ahari Hezekia naagira ati: Oku nikwo muraagire Hezekia omugabe wa Yuda muti: Otaikiriza Ruhanga waawe ogwo, ou orikwesiga, kukubeiha naakuraganisa ati: Yerusaalemu teriheebwayo mu mikono y'omugabe wa Asiria. Ohuriire oku abagabe ba Asiria baagizire ensi zoona, bakazicwekyerereza kimwe. Noogira ngu niiwe orikwija kukira? Amahanga aga, Gozani, Harani, Rezefu, n'ab'omuri Edeni abaabaire batwire Telasaari, agu baatatenkuru baacwekyereize, noogira ngu baaruhanga baago bakagajuna? Nyoreka omugabe wa Hamasi, owa Arupaadi, ow'orurembo rwa Sefavaimu, owa Hena, n'owa Iiva! Hezekia yaayakiira ebaruha eyaareetsirwe ezo ntumwa, yaagishoma; bwanyima yainamuka, yaaza omu nju ya MUKAMA, yaagimushashaanurira omumaisho. Hezekia yaashabira omu maisho ga MUKAMA naagira ati: Ai MUKAMA ow'amahe, Ruhanga wa Israeli, otuura aha kitebe ky'obukama ahagati ya baakerubi, iwe wenka niiwe Ruhanga w'obugabe bwona obw'omu nsi; niiwe waahangire eiguru n'ensi. Ai MUKAMA, tega okutu kwawe; igura amaisho gaawe, MUKAMA, oreebe, ohurire ebigambo ebi Senakeribu atumire kurogota ahari Ruhanga otahwaho. N'ekya buzima, ai MUKAMA, abagabe ba Asiria bakacwekyereza abantu b'ago mahanga n'ensi zaabo, baanaga baaruhanga baabo omu muriro, ahabw'okuba bakaba batari baaruhanga nyamuhanga, kureka bakaba bakozirwe engaro z'abantu, omu biti n'omu mabaare; nikyo baacwekyerereziibwe. N'ahabw'ekyo ahati, MUKAMA Ruhanga waitu, ninkweshengyereza otujune, otwihe omu mikono ye, obugabe bwona obw'omu nsi bumanye ku niiwe wenka oba MUKAMA. Bwanyima Isaaya mwene Amozi yaatuma ahari Hezeki naagira ati: Oku nikwo MUKAMA Ruhanga wa Israeli arikugamba naagira ati: Ahabw'okunshaba kukuhwera aha bya Senakeribu omugabe wa Asiria, eki nikyo kigambo eki MUKAMA amugambireho naagira ati: Saayuuni oshugaine naakugaya, naakushekyerera; Na Yerusaalemu naakuzongoreza omutwe. N'oha ou ojumire, okarogotaho? Kandi ou okabukiire, okateera ekitsyori n'oha? N'Orikwera wa Israeli Ojumiise MUKAMA entumwa zaawe, Noogira oti: Nyinamukire n'ebigaari byangye bingi Aha mitwe y'enshozi Hare munonga ahagati ya Lebanooni. Niinyija kutema emyereezi yaayo emiraingwa N'emiberooshi yaayo emirungi munonga; Niinyija kuhika omu bweshereko bwayo hare munonga, Omu kibira kyayo ekikwataine. Nkatimba amaziba, naanywa amaizi gaago; Naaribatiirira emigyera ya Misri yoona, Naagyomya. Torahuriire ku naamaririire ira kukikora? Omu biro bya ira nkacuma enaama y'okukora Ebi ndikuhikiiriza omu biro ebi, Ngi ocwekyereze endembo ezeehinguririziibwe engo z'amabaare, Ozihindure amatongo. Nikyo kyareeteire abazitwiremu kucweka entegye, Bakahahaaza emitima, bakarimbagirirwa, Bakaba nk'obunyaatsi bw'omu ishwa, Nk'obunyaatsi buto, Bakahotoka nk'obunyaatsi obumezire aha mutwe gw'enju, Nk'omusiri gw'engano ezitakakuzire. Kwonka nimmanya emishutamire yaawe, Emihururire yaawe n'emitabaarukire yaawe, Kandi n'ekiniga eki wangiriire. Ahabw'okungirira ekiniga, Kandi nkahurira eby'amaryo gaawe, Niinyija kukuta eirobo ryangye omu nyindo, N'ekyoma kyangye omu kanwa, Nkugarure omuhanda gwakureetsire. Kandi aha karyakubeera akamanyiso; omu mwaka ogu nimwija kurya ebyemerize, omu gwa kabiri murye ebyemeize eby'emiragarika y'ebyo; bwanyima omu mwaka gwa kashatu muryabiba mugyeshe, mubyare emizzaabibu, murye ebijuma byayo. Kandi abaatsigaire aha b'enju ya Yuda abaahonokireho, baryagaruka batsimbe emizi okuzimu, n'ahaiguru baane ebyana; ahabw'okuba omuri Yerusaalemu haryarugamu ekicweka, ekiriba kitsigaireho, n'aha rushozi Saayuuni harugyeho omutwe gw'abaahonokireho. Obweziriki bwa MUKAMA buryakihikiiriza. Nikyo MUKAMA arikugambira aha mugabe wa Asiria, ati: Tarihika muri oru rurembo, nari okururashamu omwambi, nari okurwemurikira omumaisho aine engabo ye, n'obu kwakuba okurutuumaho omutuumo gw'eitaka. Omuhanda ogwamureetsire nigwo gurimugarurayo, kandi taritaaha muri oru rurembo, nikwo MUKAMA arikugamba. Ahakuba ndyarinda oru rurembo, ndujune ahabwangye n'ahabw'omwiru wangye Daudi. Ekyo kiro maraika wa MUKAMA yaija, yaateera orusiisira rw'Abaasiria, yaitamu engabo zaabo akasiriira n'obukumi munaana n'enkumi itaano. Abantu ku baimukire omu kasheeshe, baashanga ezo ngabo zoona ziri emitumbi. Bwanyima Senakeribu omugabe wa Asiria yaarugayo, yaagaruka Nineeve, yaatuurayo. Ku yaabaire ari omuri nyaruju ya ruhanga we Nisirooki naamuramya, Adurameleki na Sharezeeri abatabani baija, baamwitsa rurara, baacwa, baahungira omu nsi ya Araraati. Esari-hadooni omutabani yaategyeka omu mwanya gwe. Omu biro ebyo Hezekia akarwara, yaahika aha ncwamba za rufu. Nabi Isaaya mwene Amozi yaija ah'ari, yaamugira ati: Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Tebeekanisa eka yaawe; ahabw'okuba noija kufa, tori w'okukira. Ahonaaho Hezekia yaahinduka, yaareeba ekisiika, yaashaba MUKAMA naagira ati: Ai MUKAMA, ninkweshengyereza ijuka hati oku ngyendeire omu maisho gaawe omu bwesigwa n'omutima oguhikire, ninkora ebi orikusiima. Yaarira munonga. Bwanyima ekigambo kya MUKAMA kyaija ahari Isaaya nikigira kiti: Garukayo ogambire Hezekia oti: Oku nikwo MUKAMA, Ruhanga wa Daudi shwenkuru, arikugamba naagira ati: Naahurira okushaba kwawe, kandi naareeba n'amarira gaawe; reeba, niinyija kukwongyeraho emyaka ikumi n'etaano. Ndyakujuna, iwe n'orurembo oru, omu mikono y'omugabe wa Asiria, kandi ndyarurinda. Aka niko kamanyiso aku MUKAMA akuhaire, akarikuhamya ku arikwija kuhikiiriza eki agambire. Reeba, ekicuucu eky'aha ky'okugyeresa kya Ahazi, ekirikureetwa eizooba eririkurenga, niinyija kukigarura enyima entambwe ikumi. Rityo eizooba ryaiha aha ryaba ryahika nirirenga, ryagaruka enyima entambwe ikumi ez'aha ky'okugyeresa ekyo. Ebi Hezekia omugabe wa Yuda yaahandiikire, obu yaarwara, akakira, nibyo ebi. Mbaire ningira nti: Nshemereire kurugaho Nkiri ahagati y'emyaka yangye, Naaza kuraba omu marembo g'okuzimu, Ncwirweho emyaka yangye. Naagira nti: Tindireeba MUKAMA Omu nsi y'abahuriire; Tindigaruka kucwa muntu riisho Omu bantu abatwire omu nsi. Eka yangye ehurutwirwe, yaanyihwaho Nk'eihema ry'omuriisa w'entaama; Nzingire amagara gangye nk'omuruki w'emyenda, Naija kuncwa aha biti by'okurukiraho emyenda. Okwiha omu kasheehse okuhitsya nyekiro, ommariramu kimwe amaani. Nindaara nintaka ngu mpwerwe okuhitsya omu kasheeshe, Kwonka noohenda amagufa gangye goona nk'entare. Okwiha omu kasheeshe okuhitsya nyekiro, ommariramu kimwe amaani. Nintaka nk'entaratambi nari nk'entuuha, Ninganya nk'enkombe; amaisho gangye garuhire ahabw'okugwa ahaiguru gategyereize. Ai MUKAMA, niinyitwa kubi, onyemererere. Mbwenu ngambe ki? Ahabw'okuba niwe anyegambiriire, Kandi niwe akikozire. Oturo tungurukire ahabw'obushaarizi bw'omu mutima. Ai Mukama, ebyo nibyo bibaisaho abantu, Kandi omuri ebyo byona nimwo amagara g'omwoyo gwangye gari. Naakweshengyereza ngaruramu amagara, ombaiseho! Reeba, onyikiriize kugira obusaasi bwingi, Ngu bundugiremu obusingye. Kwonka ahabw'oknkunda waazibira amagara gangye Kugwa omu kiina ky'okuhwerekyerereramu; Ahabw'okuba ebibi byangye byona Obyenagire enyima. Manya Okuzimu terikubaasa kukusiima, Rufu terikubaasa kukuhimbisa; Abo abashuuma okuzimu tibarikubaasa Kuta amatsiko aha bwesigwa bwawe. Ohuriire, ohuriire, niwe akusiima, Nk'oku ndikukusiima eri izooba; Omuzaire w'abaana abamanyisa obwesigwa bwawe. MUKAMA naija kunjuna, N'ahabw'ekyo nitwija kuguma nitweshongorera omu nju ya MUKAMA Ebyeshongoro ebi naagunzire, Nitubyeshongorera aha nanga z'emiraya Ebiro byona eby'amagara gaitu. Obwo Isaaya akaba agizire ngu, Bareete ekitongye ky'emitiini, bakibatikye aha kizimba, akire. Na Hezekia akaba agizire ati: Ni kamanyiso ki akarikummanyisa ku ndaije kwinamuka omu nju ya MUKAMA. Omu biro ebyo Merodaaki-baladaani mwene Baladaani omugabe wa Babulooni, akatuma ahari Hezekia entumwa, zaamutwarira ebaruha n'ekiconco, ahabw'okuba kaba ahuriire ngu arwaire. Hezekia yaazaakiira n'okushemererwa, yaazooreka enju ye yoona omu abiika ebintu bye eby'obuguzi bwingi, efeeza, ezaabu emigaju, amajuta g'obuguzi bwingi, n'ahu abiika eby'okurwanisa bye, n'ebyshangirwe omu mabiikiro ge byona. Tihariho kintu na kimwe omu nju ye nari omu bugabe bwe bwona, eki atarazoorekire. Bwanyima nabi Isaaya yaija aha mugabe Hezekia yaagira ati: Barugahi? Hezekia yaagira ati: Barugire omu nsi ya hare Babulooni. Onu ati: Bareebire ki omwawe? Hezekia yaagarukamu ati: Byona ebiri omwangye babireebire; tihariho kintu kyona omu mabiikiro gangye eki ntaboorekire. Isaaya yaagira Hezikia ati: Mbwenu hurira ekigmbo kya MUKAMA ow'amahe. Reeba, obunaku buryahika, ebintu by'omu nju yaawe byona, n'ebi baashwenkuru baabiikire okuhitsya hati, bitwarwe Babulooni, harekye kugira ekyatsigaraho, nikwo MUKAMA arikugira. Kandi bamwe ahari batabani baawe, abu oriba oyezaariire, baryatwarwa, bahindukye abakonwa omu kikaari ky'omugabe wa Babulooni. Bwanyima Hezekia yaagira Isaaya ati: Ekigambo kya MUKAMA eki waagamba ni kirungi. Ahakuba Hezekia ogwo akagira ati: Niho harikwija kubaho obusingye n'obuhooro omu biro byangye. Muhuumurize abantu bangye, mubahuumurize, Nikwo Ruhanga waanyu arikugira. Mugambire Yerusaalemu n'embabazi, Mugirangire n'eiraka rihango, Ku engamba zaayo zihweire, Ku okutahikiirira kwayo kusaasirwe, Kandi ku MUKAMA agihaire kabiri ekifubiro Neeturwa ebibi byayo byona. Muhurire eiraka ry'orikuranga naagira ati: Mushemeze omuhanda gwa MUKAMA omu ihamba, Mugororere MUKAMA omuhanda rugyndwa omu ihamba ry'omusheenyi. Empanga zoona ziryatunguurwa, N'enshozi zoona n'ebibungo biryabandikwa; Ebitegami biryagororwa, N'emyanya etaringaniire eryaringanizibwa, Kandi ekitiinisa kya MUKAMA kiryashuuruurwa, Abantu boona bakireebere hamwe, Ahakuba akanwa ka MUKAMA niko kaakigamba. Eiraka nirigira riti: Ranga! Naanye naagira ati: Ndangye ki? Emibiri yoona eba nk'obunyaatsi, N'oburungi bwayo bwona buba nk'orurabyo rw'obunyaatsi. Obunyaatsi buhonga, n'orurabyo ruhunduura, Ahakuba MUKAMA arwikiza omwitsyo gwe. Buzimazima abantu n'obunyaatsi. Obunyaatsi buhonga, orurabyo ruhunduura, Kwonka ekigambo kya Ruhanga waitu kiryagumaho ebiro byona. Iwe Saayuuni, orikuranga amakuru marungi, Irooko otembe orushozi ruraingwa; Iwe Yerusaalemu, orikuranga amakuru marungi, Imutsya eiraka ryawe n'amaani; Riimutsye, orekye kutiina; Ogambire endembo za Yuda oti: Reeba Ruhanga waanyu! Reeba, Mukama RUHANGA naija n'amaani, Naategyekyesa omukono gwe; Reeba, naija aine ebihembo, N'enzimuurano ye emwebembeire. Aryariisa obusyo bwe nk'omuriisa, Aryakiikira abaana b'entaama ze omu mikono, Abatwarire omu kifuba kye, N'ezirikuhaka azishotoore. N'oha orarengire amaizi g'omu nsi yoona omu ngaro ze, Akateera eiguru ekita, Akata omucuucu gw'ensi yoona omu ndengo, Akapima enshozi n'ebibungo aha minzaani? N'oha orahabwire Omwoyo wa MUKAMA, Akamwegyesa nk'omuhi w'obwengye we? N'oha ou areebuurizeho obwengye kumuhabura, Kandi n'oha oramwegyeise emihanda y'eby'oburyo, Akamwegyesa okuamanya n'okwetegyereza? Reeba, amahanga ni nk'eitondo ry'omu ndobo, Kandi nigagyeranisibwa n'omucuucu gw'aha minzaani; Reeba, akiriza ebirwa nk'orikukiriza akantu kakye munonga. Lebanooni tekaarugwamu nku zirikumara, Kandi n'enyamaishwa zaayo tizikaamara kuba ekitambo ky'okwotsya. Amahanga goona ni busha omu maisho ge, Ahariwe ni busha, nangwa nigabarwa nk'agarikukirwa busha. Mbwenu n'oha ou waakushushanisa na Ruhanga, Nari mukaamushushanisa na kintu ki? Reeba ekishushani ekiheesire! Omukozi akiheesha, Omuheesi w'ezaabu akishweka ezaabu, Kandi akiheeshera emikuufu y'efeeza. Omworo otarikubona ky'okuhonga nk'ekyo, Ashrura ekiti ekitarikujunda, Bwanyima ayesherurira omukozi omunyamwoga Kutaho ekishushani ekibaizirwe ekitarikubaasa kugwa. Timukamanyaga? Timukahuriraga? Timukakigambirwaga okuruga iranaira? Timukeetegyerezaga okuruga aha kuhangwa kw'ensi? Niwe Ogwo oshutama ahaiguru y'ensi eyebumburikire. N'abagituuramu bakaba nk'eseenene, Niwe abamba eiguru nk'omukingo, Akariteera nk'eihema ry'okuraaramu, Ocwa busha abanyiginya, Akahindura abategyeki b'omu nsi busha. Ku baba nibakibyarwa bati, nibakibibwa bati, Ekitsintsi kyabo nikikitsimba emizi omu itaka, Ruhanga akibahuuha, bahotoka, Akasooroor kabatwara nk'ekumbwe. N'oha ou mwakungyeranisa nawe, Tukaingana? Nikwo Orikwera arikubuuza. Mwimutsye amaisho gaanyu ahaiguru, mureebe; N'oha owaahangire biriya? Niwe Ogwo oshohoza amahe gaabyo omu mitwe, Byona akabyeta omu maziina; Ahabw'obukuru bw'amaani ge, Kandi ahabw'okuba ow'amaani omu bushoboorozi, Tihariho na kimwe ekibuzireho. Iwe Yakobo, ningira Israeli, ahabw'enki nooyesaasira noogra oti: Omuhanda gwangye gusherekirwe MUKAMA, tarikugureeba, Kandi n'ebyangye Ruhanga wangye tarikubyetaho? Tokamanyaga? Tokahuriraga? MUKAMA ni Ruhanga otahwaho, Owaahangire emperu z'ensi. Tagwa nshazi, n'obu kwakuba okuruha; Okucondooza obwengye bwe tikurikubaasika. Abarikugwa enshazi abaha amaani, Kandi n'otarikwebaasa, amwongyeraho amaani. Abarikunyeeta baryagwa enshazi, baruhe, N'abatsigazi baryaghweramu kimwe amaani, Kwonka abategyereza MUKAMA Baryagarukwamu amaani, Batumbiikye ahaiguru n'amapapa nk'amashamba, Baryairuka, tibariruha, Baryagyenda, tibarigwa nshazi. Imwe birwa 'mwe, nimuhuname mumpurire; K'amahanga gagarukwemu amaani; Gairire haihi, gagambe; Twena tuteeranire hamwe, tushoboororane. N'oha owaimukize ow'oburugwa-izooba, Otuura naasingura ahi aza hoona? Ahayo amahanga omu maisho ge, Ngu abone kuribatiirira abagabe; Abahindura omucuucu na rurara ye, Abagira ebishushunga ebirikutwarwa omuyaga n'obuta bwe. Ababinga, arabaho n'obusingye, Naaraba omu mihanda ei atakaribatamuga. Owaakozire ekyo, akakihitsya, n'oha, Akeeta abantu, nk'oku obusingye bwabo bwabaire nibukuratana, Okwiha aha kutandika? Nyowe MUKAMA, ow'okubanza, Kandi ow'aha muheru. Niinye naakikozire. Ebirwa bikareeba, byatiina, Emperu z'ensi zaatetema; Byairira haihi, byaija. Buri muntu naahwera mutaahi we, Naagira mwene ishe ati: Guma! Omunyamyoga naagumya omuheesi w'ezaabu, N'orikuteteza ekyoma n'enyondo agumya orikuheesha, naagira ati: Ebyoma twabiteerana gye. Bwanyima babihamya n'emisomaari, Ngu birekye kujegajega. Kwonka iwe, Israeli omwiru wangye, Yakobo ou naatooraine, Oruzaaro rwa Abrahamu munywani wangye; Iwe ou naayetsire nkaiha aha muheru gw'ensi, Kandi nkakwiha aha nshonda zaayo za har3e, Ninkugira nti: Ori omwiru wangye; Nkakutorana, tindakucwire. Otatiina, ahabw'okuba nkwine; Otahahaaza omutima, ahabw'okuba ndi Ruhanga waawe. Ndyakuha amaani, ndyakuhwera, Nkuramire n'omukono gwangye gawa buryo ogw'obusinguzi. Reeba, abakwiniire ekiniga boona Baryakwatwa enshoni, bashoberwe; Abo abarikukurwanisa Baryacweka busha, bahwerekyerere. Oryasherura abarikukuhakanisa, bakuburire; Kandi abarikukurwanisa baryacweka busha, babe nk'ebitariho. Ahabw'okuba nyowe, MUKAMA Ruhanga waawe, Ndyakukwata omukono gwa buryo, Nkugire nti: Otatiina, Naija kukuhwera. Iwe munyongororwa 'we Yakobo, otatiina, Naimwe bantu ba Israeli 'mwe, Ndyabahwera, nikwo MUKAMA arikugamba. Omucunguzi waanyu niwe Orikwera wa Israeli. Reeba, ndyakugira ekihuuzo kisya, Ky'obwogi, kandi eky'amaino; Oryahuura enshozi, ozaatagure, Kandi ebibungo obihindure ebishushunga. Oryabiheheeza, omuyaga gubitware, N'eihunga ribitaatanise; Oryayesiimira omuri MUKAMA, Oyeraatire omuri Orikwera wa Israeli Abooro n'abakyene ku barisherura amaizi, Gaababurira, orurimi rwabakarangatana, Nyowe, MUKAMA, ndyabagarukamu; Nyowe, Ruhanga wa Israeli, tindibahemukaho. Ndyaigura emigyera aha bibungo by'emparamaata, N'enshuro ahagati y'empanga, Mpindure eihanga ekiyanja ky'amaizi, N'ensi ekarangataine ngihindure enshuro z'amaizi, Omu ihamba ndyabyaramu emyereezi, Eminyinya, emikadasi, n'emizeituuni; Kandi n'omu ihamba ry'omusheenyi ndyabyaramu emiberoohsi, Emikadasi n'emiteyashuuri, bikurire hamwe, Abantu babone kureeba, bamanye, Bateekateekye, beetegyereze hamwe, Ku omukono gwa MUKAMA nigwo gukikozire, Kandi Orikwera wa Israeli ku niwe yaakihangire. Nimutongane orubanja rwanyu, nikwo MUKAMA arikugamba, Mureeba ebi murikuhamizaho, nikwo Mukama wa Yakobo arikugamba. Bareete ebishushani baybo, batuhanuurire ebiribaho. Mutugambire ebyabaireho, nk'oku byabaire biri, Tubiteekateekyeho, Tumanye obugarukiro bwabyo; Nari mutugambire ebirikwenda kubaho, Mutuhanuurire ebiribaho bwanyima, Tumanye ku muri baaruhanga buzima; Mukore kurungi, nari kubi, Tubireebe, emitima etuhwe omunda, tutiine. Reeba, timuri kintu, Kandi timwine ki mwakukora; Owaakuba niimwe yaihamu, akaaba ekihagaro. Nyine ou nyimukize nkaiha aha bukiizi-bwa-bumosho; Mbwenu yaija. Yaaruga oburugwa-izooba, omuntu orikurahira eiziina ryangye; Aryaribatiirira abategyeki, nk'orikukaata obudongo, Kandi nk'omubumbi oku akaata eibumba. Owaakirangire okwiha aha kutandika, ngu tukimanye, n'oha, Akakihanuuraho ira, tukabona kugira ngu ahikire? Tihariho owaakirangire, tihariho owaakigambire, N'obu yaakuba owaahuriire ebigambo byanyu. Niinye naabandize kukigambira Saayuuni, Nkatuma Yerusaalemu entumwa Y'okubagambira ebigambo birungi. Kwonka ku ndikureebayo, nshaga hatariyo muntu n'omwe; Nangwa n'omuri baaruhanga abo, ku ndikubuuza, Nshanga hatarimu muhi w'obwengye, Orikubaasa kungarukamu. Reeba, boona n'entakimazire, Emirimo yaabo ni busha, N'ebishushani byabo ebiyagiibwe, n'omuyaga musha. Reeba omuheereza wangye, ou ndamira, Ou naatooraine, ou omutima gwangye gushemerererwa; Mmutaireho Omwoyo wangye; Aryareetera amahanga eby'oburyo. Taritongana, tariyomba, N'eiraka rye tiririhurirwa mu mihanda. Orubingo orushatukire tariruhenda, N'orurimi orurikwaka kubi tariruraaza; Aryayoreka eby'oburyo omu mazima. Tariremwa n'obu kwakuba okucuubwa omuhimbo, Okuhitsya obu ariteeraho kimwe eby'oburyo omu nsi; N'ebirwa biryategyereza ebiragiro bye. Oku nikwo Ruhanga MUKAMA arikugamba, Owaahangire eiguru, akaribamba, Owaashashaanwire ensi, akagibuzya ebigirugamu. Abantu baamwo akabaha omwitsyo, N'abarikugigyendamu akabaha omwoyo. Nyowe MUKAMA, nkakwetera omu kuhikiirira, Ndyakukwata omukono, ndyakurinda, Nkuhe okuba endagaano y'abantu N'omushana gw'okumurikira amahanga, Okuhumuura amaisho g'empumi, Okwiha embohe omu kihome, N'abashutami omu mwirima, okubaiha omu nju y'embohe. Ndi MUKAMA; eryo niryo iziina ryangye, Ekitiinisa kyangye tindikiha ondiijo, N'obu kwakuba okuha ebishushani ebibaizirwe okuhimbisibwa kwangye. Reeba, ebyahanwirwe ira, mbwenu bihikiriziibwe, Hati nimbarangira ebisya, Nimbibagambira bitakabaireho. Mweshongorere MUKAMA ekyeshongoro kisya, Naimwe abari aha muheru gw'ensi, mweshongore eby'okumusingiza! Reka enyanja ehinde n'ebigirimu byona, N'ebirwa n'ababitwiremu. Ka eihamba n'endembo zaamwo biimutsye amaraka gaabyo, N'ebirwa ebitwirwemu Abakedari; Abatuuzi ba Seela beeshongore ahabw'okushemererwa, Bateerere akaari aha mitwe y'ebibungo. Bahe MUKAMA ekitiinisa, Baruangy eokuhimbisibwa kwe omu birwa. MUKAMA aryahurura nk'omushaija emanzi; Aryaimutsya ekiniga kye, nk'omushaija omanyiire engamba, Ahigye, agambe n'eiraka rihango, Ayeyorekye abazigu be ku ari emanzi. Mmazire omwanya muhango mpunami, Ntarikuteeza, kandi nyegumize; Hati naaza kutaka nk'omukazi orikurumwa, Mpeere, nsheemeekye. Ndyacwekyereza enshozi n'ebibungo, Nyomye obunyaatsi bwabyo bwona; Kandi emigyera ndyagihindura ebirwa N'ebiyanja mbyomye. Empumi ndyazikwatira oruhimbo, Nzitooze omuhanda ogu zitarikamanya, Nzirabye omu tuhanda otu zitakamanyaga. Ndyahindura omwirima omushana omu maisho gaazo, N'emyanya etaringaniire ngiringaanize. Ebyo ndyabikora, tindibahemukaho. Kwonka abarikwesiga ebishushani ebibaizirwe, Bakagira ebishushani ebiyagiibwe bati: Niimwe baaruhanga baitu, Baryagarurwa enyima, bahemurirwe kimwe. Imwe bifa-matu 'mwe, muhurire; Naimwe empumi, mubuuruure mubone kuhweza! N'oha ori empumi okwihaho omuheereza wangye, Nari ekifa-matu nk'entumwa ei ndikutuma? N'oha ohumire nk'owangye owaayehaireyo, Nari empumi nk'omuheereza wa MUKAMA? Areeba bingi, kwonka tabyetegyereza, Amatu ge gaigwire, kwonka tarikuhurira. MUKAMA ahabw'okuhikiirira kwe akasiima Kukuza ebiragiro bye n'okubiha ekitiinisa. Kwonka eri n'eihanga eryakirwe ebyaryo, rikagaruka rikanyagwa. Abantu baamwo boona bagwire omu busya, Kandi basherekirwe omu bihome. Bahindukire enkwatwa, baabura kijuna, Baaba eminyago, baabura owaagira ati: Mubibagarurire. Ebyo omuriimwe hariho otegire amatu, Akataho omutima kuhurira eby'obunaku oburiija? N'oha owaahaireyo Yakobo kunyagwa, Kandi akahayo Israeli omu bambuzi? Ti MUKAMA ou twacumwireho, Kandi ou bataraikiriize kugyendera mu mihanda ye, N'okworobera ebiragiro bye? Nikyo yaamushukiireho ekiniga kye ekirikwaka nk'omuriro N'engamba z'amaani, Kikamwotsya embaju zoona, kwonak atakimanye, Kikamubabura, kwonka atakyeteho. Kwonka hati MUKAMA owaakuhangire, iwe Yakobo, Kandi akakubumba, iwe Israeli, naagira ati: Otatiina, ahabw'okuba nkakucungura, Naakweta omu iziina, ori owangye. Ku oriraba omu maizi, ndyaba nkwine; Ku oriraba omu migyera, terikutwara; Ku origyendera omu muriro, torisya, N'ebirimi byagwo tibirikubabura. Ahabw'okuba ndi MUKAMA Ruhanga waawe, Orikwera wa Israeli, kandi Omujuni waawe. Nkahayo Misri kuba eky'okukucungura, Esiopia na Seeba nkazihayo ahabwawe. Ahabw'okuba okambeera enkora-mutima, Waaba ow'okuheebwa ekitiinisa, naanye naakukunda, Nikyo ndiheerayo abantu ahabwawe, N'amahanga ahabw'amagara gaawe. Otatiina, ahabw'okuba nkwine; Ndyareeta oruzaaro rwawe, ndwihe oburugwa-izooba. Ndyagambira obukiizi-bwa-bumosho nti: Barekure! N'obukiizi-bwa-buryo nti: Otabaanyima; Ndeetera batabani bangye barugye hare, Na bahara bangye barugye aha muheru gw'ensi, Buri muntu weena orikwetererwa eiziina ryangye, Ou naahangire kumpaisa ekitiinisa. Eego niinye naamuhangire, kandi niijye naamubumbire. Shohoza abantu abaine amaisho, kwonka bahumire, Kandi abaine amatu, kwonka gafiire. K'amahanga goona gateeranire hamwe, Enganda zoona ziteerane. Hariho omuribo abaakubaasa kugamba eki, Bakatworeka ebyabaireho ira? Ka bareete baakareebi, basingye orubanja, Babone kuhurira, bagire bati: N'eky'amazima. MUKAMA naagira ati: Imwe n'omuheereza wangye ou naatooraine, Muri baakareebi b'okuhamya ebyangye, Ngu mubone kummanya, muunyikirize, Mwetegyereze ku ndi We. Ntakabaireho, tihariho ruhanga orabaireho, Kandi tihariho oribaho akankurata. Nyowe nyenka, niinye MUKAMA, Kandi tihariho ondiijo mujuni kureka nyowe. Niinye naarangire eby'okujunwa, nkabyoreka, Obwo hatariho ruhanga w'enduga-mahanga omuriimwe. Nikyo mubeereire baakareebi bangye b'okukihamya, Nikwo MUKAMA arikugamba. Niinye MUKAMA, kandi okuruga hati Niinyija kuguma ndi We. Kandi tihariho orikubaasa kwiha ekintu kyona omu mikono yangye; Niinyija kukora; n'oha orikubaasa kukizibira? MUKAMA omucunguzi waanyu, Orikwera wa Israeli naagira ati: Ahabwanyu ndyatuma Babulooni, Nshuumye abaayo boona bari empungi, Nibo Bakaludaaya, bahungye n'emeeri zaabo, Ezi baabaire nibeesiimira. Ndi MUKAMA, Orikwera waanyu, Omuhangi wa Israeli, kandi Mukama waanyu. Oku nikwo MUKAMA arikugamba, Orabya omuhanda omu nyanja, N'akahanda omu maizi maingi, Akashohoza ebigaari n'embaraasi, N'eihe ry'engabo, n'abarwani b'engamba; Babyama hamwe, tibabaasa kwimuka, Baraazibwa nk'oku baraaza orumuri; Naagira ati: Ebya ira murekye kubiijuka, N'ebyahingwire, murekye kubyetaho. Reeba, naaza kukora ekintu kisya, Hati kyaza kwatuka; timurikukireeba? Ndyarabya omuhanda omu ihamba, N'emigyera omu ihamba ry'omusheenyi. Enyamaishwa z'omu ishwa, zaamuha na zaamaaya, Ziryampa ekitiinisa, Ahabw'okuba nindeeta amaizi omu ihamba, N'emigyera omu ihamba ry'omusheenyi Kunywaisa abantu bangye abatoorainwe, Abu naayehangiire, Ngu bamanyise eby'okuhimbisibwa kwangye. Kwonka, iwe Yakobo torantakiire, Iwe Israeli, okantamwa! Torandeeteire ntaama zaawe kuba empongano z'okwotsya, Kandi tompaisize kitiinisa bitambo byawe. Tinkuhenzire n'emitoijo, N'obu kwakuba okukurusya n'obubaane bw'okuunyokyeza. Tonguriire bikoijo n'empiiha zaawe, Kandi tonyigutsize bishaju by'ebitambo byawe, Kureka ompenzire n'ebibi byawe, Wandusya n'eby'okutahikiirira byawe. Nyowe, nyowe nyenka, niinye orikuragaza Ebicumuro byawe, nkakwesaasirira, Kandi ebibi byawe tindibiijuka. Nyijutsya, tutongane; Tongana ebyawe, obone kusinga. Shwenkuru ow'okubanza akashiisha, N'abatonganizi baawe bancumuraho, Nikyo naagayisiize abakuru b'Omwanya ogurikwera, Nkagira Yakobo ekijumo, Na Israeli eky'okukyeenwa. Kwonka hati mbwenu, Yakobo omwiru wangye, Iwe Israeli ou naatooraine, hurira! MUKAMA owaakuhangire, akakworora okwiha obu waazarwa, Kandi origuma naakuhwera, naagira ati: Otatiina, iwe Yakobo omwiru wangye, Yeshuruuni ou naatooraine, Ahabw'okuba ndyashuka amaizi aha nsi ekarangataine, N'emigyera aha itaka ryomire. Ndyashika Omwoyo wangye aha ruzaaro rwawe, Na baijukuru baawe mbahe omugisha. Baryamera nk'emikinga y'aha mugyera Oku emera omu bunyaatsi. Omwe aryagira ati: Ndi owa MUKAMA, Ondi ayeyeterere Yakobo, N'ondiijo ayehandiikire n'omukono gwe ku ari owa MUKAMA, Ayekubye Israeli. MUKAMA, Mukama wa Israeli, MUKAMA ow'amahe omucunguzi we, naagira ati: Ndi ow'okubanza kandi ow'aha muheru; Tihariho Ruhanga ondiijo kureka nyowe. N'oha orikushushana naanye? Naakigambe, Akirangye, akyorekye omu maisho gangye. Abaarangire ira ebirikwenda kwija nibaahi? Nibatugambire ebirikwija kubaho. Mutatiina, kandi mutahahaaza omutima; Tiinye naabagambiire okuruga ira, Nkabibamanyisa? Naimwe muri baakareebi bangye! Hariho Ruhanga ondiijo okwihaho nyowe? Tihariho Rukiri ondiijo; tiinyine ondiijo weena ou ndukumanya. Abakora ebishushani ebirikuramibwa boona ni busha; n'ebintu ebi barikwesiimira tibiine mugasho; abarikubiramya tibarikureeba, tibaine ki barikumanya, kandi aha muheru baryaitwa enshoni. N'oha orabaizire ekishushani kya ruhanga, nari oraheeesire ekishushani ekiyagiibwe ekitaine mugasho? Reeba, bagyenzi be boona baryakwatwa enshoni, ahabw'okuba abanyamyoga baabyo n'abantu-buntu; ka boona bateeranire hamwe, beemerere; haza oreebe ku baitwa obwoba, enshoni zikababumbira hamwe. Omuheesi akijugutirira omu makara, bwanyima akiteeza enyondo, akiheeshesa omukono gwe gw'amaani; kwonka ku agira enjara, ahwamu amaani; ku abura amaizi, agwa enshazi. Omubaizi areega omugoye, aharaatuzaho ekaraamu akibaija n'embaijo, akigyeresamu ekyoma ekirikugyera, akishushanisa n'omuntu, kigira oburungi nk'obw'omuntu, kiguma omu nju. Atema emyereezi, nari atooranamu omuzo nari omwela, agureka gukurira omu miti y'omu kibira; kandi abyara omuberooshi, enjura egwitirira. Bwanyima gurugamu enku z'abantu; omuntu aihaho omuganda, agwota; ahemba omuriro, ateeka eby'okurya; kandi agubaijamu ekishushani kya ruhanga, akiramya, akihindura ekishushani ekirikuramibwa, akijuumara omumaisho. Empimbi yaagwo agihemba; endiijo agyokyesa enyama, agirya, ahaaga; kandi ogwo muriro agaruka agwota, agira ati: Ayaayaaya, eshi naabona akariro, naahwa embeho! Bwanyima empimbi eyatsigaraho agibaijamu ruhanga we, nikyo kishushani kye ekibaizirwe, akijuumara omumaisho, akiramya, akishaba ati: Nkiza; ahabw'okuba ori ruhanga wangye. Tibaine ki barikumanya; kandi tibagira ki bateekateeka; ahakuba akabahumya amaisho, tibarikubaasa kureeba, yaabaita omutima, tibarikubaasa kwetegyereza. Tihariho orikuteekateeka, tihariho orikumanya nari orikwetegyereza, akagira ati: Ekicweka kyagwo nkihembire, amakara gaakyo naagateekyesa omugaati, naayootsyaho enyama, naagirya; mbwenu ekitsigaireho nkihindure ekirikuzira, njuumare omu maisho g'empimbi y'ekiti, ngiramye? Omuntu ogwo arya eiju, ahabisiibwe omutima ogurikwebeiha; tarikubaasa kwejuna nari okugira ati: Eki nyine omu mukono gwangye gwa buryo, ti ky'ebishuba? Iwe Yakobo, kandi Israeli, ijuka ebyo; Ahabw'okuba ori omwiru wangye. Niimye naakuhangire; ori omwiru wangye. Buzimazima Israeli, tindikwebwa. Nkwerwireho ebicumuro byawe nk'ekicu, N'ebibi byawe nk'oruho; Ngarukira, ahabw'okuba nkakucungura. Iwe iguru 'we, yeshongore; Ahabw'okuba MUKAMA niwe yaakikozire; Iwe Okuzimu, gamba munonga; Imwe enshozi, muteere akaari, mweshongore; Naiwe Kibira 'we, n'emiti yoona erimu! Ahakuba MUKAMA acungwire Yakobo, Kandi aryaheebwa ekitiinisa omuri Israeli. MUKAMA Omucunguzi waawe, Owaakworoire okwiha obu waazaarwa, naagira ati: Niinye MUKAMA, owaahangire ebintu byona, Nkabamba eiguru nyenka, Nkashashaanura ensi. N'oha ou naabaire nyine? Niinye ohindura busha okuragura kw'abanyabishuba, N'abafumu nkabahindura abashema, Nkagarura enyima abanyabwengye, Okumanya kwabo nkakuhindura obushema. Niinye ohamya ekigambo ky'omuheereza wangye, Nkahikiiriza enaama y'entumwa zangye, Nkagamba ahari Yerusaalemu nti: Eryatuurwamu, N'endembo z'omuri Yuda nti: Ziryayombekwa. Kandi ndyagaruraho emyanya yaamwo eyaahindukire amatongo. Niinye ogambira amaizi maingi nti: Yoma, Kandi ndyayomya emigyera yaawe; Orikugamba ahari Kuuro nti: N'omuriisa wangye; Aryahikiiriza ebi ndikwenda byona; N'ahari Yerusaalemu nti: Eryayombekwa; N'ahari hekalu nti: Omusingi gwawe guryateebwaho. Oku nikwo nyowe, MUKAMA, ndikugambira Ou naashukireho amajuta, Kuuro, Ou naakwatsire omukono gwa buryo, Ngu mmugomoorere amahanga, Nzirikuurure abagabe, Mmwigurire enyigi, Amarembo garekye kukingwa; Ningira nti: Ndyakwebembera, Ahataringaniire mparingaanize; Ndyahendagura enyigi z'emiringa, N'empimbi z'ebyoma nzihirimburemu kabiri. Ndyakuha obutungi oburi omu mwirima, N'ebintu ebibiikirwe omu myanya y'omu mubonano, Obone kumanya ku niinye MUKAMA, Ruhanga wa Israeli, okwetsire omu iziina. Ahabw'omwiru wangye Yakobo, Israeli ou naatooraine, Nkwetsire omu iziina, naakukubya ekikubyo, N'obu oraabe otakammanyaga. Niinye MUKAMA, tihariho ondiijo, Kandi tihariho Ruhanga ondiijo, kureka nyowe. Ndyaguma nkuzirikye, n'obu oraabe otakammanyaga, Abantu b'oburugwa-izooba n'oburengyerwa-izooba Babone kumanya ku hatariho ondiijo, okwihaho nyowe. Niinye MUKAMA, tihariho ondiijo. Niinye ntaho omushana, nkahanga omwirima, Nkareeta obusingye n'enaku; Niinye MUKAMA okora ebyo byona. Iwe iguru 'we, toonyerera, N'akaabunga kashukye okuhikiirira, Ensi eigukye, okujunwa kushohore, Kandi kumeremu okuhikiirira. Nyowe MUKAMA, niinye owaabihangire. Orikuhakanisa Omuhangi we aryakareeba, Haza nawe ari orugusyo omu zindi! Nimugira ngu eibumba rikaabuuza orikuribumba riti: Nombumbamu ki? Nari eki arikukora kimugira kiti: Toine ngaro? Aryakareeba orikubuuza ishe ati: Noozaara ki? Akagaruka akabuuza nyina ati: Noorumwa ki? Oku nikwo MUKAMA, Orikwera wa Israeli, Kandi Omuhangi we arikugira ati: Mukambuurize eby'abaana bangye, Nari mundagiira oku ndatwaze ebi ndikukora n'emikono yangye? Nkakora ensi, naagihangamu omuntu; Emikono yangye niyo yaabambire eiguru, N'amahe gaaryo goona nkagategyeka. Nyimukize Kuuro omu kuhikiirira, Kandi ndyagorora emihanda ye yoona. Aryayombeka orurembo rwangye, Arekure abantu bangye abaanyagirwe, Ataguririirwe, n'obu kwakuba okuheebwa ebihembo. Nikwo MUKAMA ow'amahe arikugamba. MUKAMA naagira ati: Abatungi ba Misri n'abashuubuzi ba Esiopia, N'aba Seeba, abashaija baraingwa, Baryaija ahariiwe, babe abaawe, bakukuratire; Baryaija omu njegyere, bakwinamire, Bakweshengyereze nibagira bati: Ruhanga ari hamwe naiwe wenka; Tihariho Ruhanga ondiijo kureka We. Ai Ruhanga wa Israeli, Omujuni, Buzimazima ori Ruhanga orikweshereka. Abarikukora ebishushani boona baryaitwa enshoni, Bashoberwe, baburaburirirwe hamwe. Kwonka Abaisraeli baryajunwa MUKAMA, Batungye okujunwa okutahwaho; Timuriitwa nshoni, kandi timurishoberwa Okuhiitsya ryari na ryari. Ahakuba oku nikwo MUKAMA arikugamba, Owaahangire eiguru, (niwe Ruhanga) Akahanga ensi, akagibumburika, Kandi akagihamya. (Taragihangire etari mu buteeka, Kureka akagihanga kutuurwamu.) Naagira ati: Niinye MUKAMA; tihariho ondiijo. Tinkagambiraga mu mubonano Omu nsi y'omwirima; Tinkagiraga ruzaaro rwa Yakobo nti: Munsherurire busha. Nyowe MUKAMA ngamba amazima, Ndanga ebihikire. Imwe ab'amahanga abahonokireho, Mweteerane, mwije, Mwirire haihi hamwe. Abagyenda n'ebishushani byabo by'ebiti, Bakaguma nibashaba ruhanga otarikubaasa kujuna, Tibaine bwengye. Mureete ebyanyu, mubitongane: Ka bahanuure hamwe. N'oha owaakyorekire obutakimanywa? N'oha owaakirangire omu biro bya ira? Tiinye MUKAMA? Kandi tihariho ruhanga ondiijo kureka nyowe, Ruhanga ohikiriire, kandi Omujuni; Tihariho ondiijo weena, kureka nyowe. Imwe mwena abari aha mperu z'ensi, Mundeebe, mujunwe! Ahakuba niinye Ruhanga, tihariho ondiijo. Niinyerahira; Ekigambo kirugire omu kanwa kangye omu kuhikiirira, Kandi tikirifa busha; nindahira nti: Abantu boona baryantsimbira amaju, Na buri rurimi rube niinye rwarahira. Baryangambaho bati: Omuri MUKAMA wenka nimwo okuhikiirira n'amaani biri; Abaamugiriire ekiniga boona Baryaija ah'ari, bakwatwe enshoni. Omuri MUKAMA nimwo oruzaaro rwa Israeli rwona Rurisingurira, rukeesiima. Beeli nainama, Neebo naabandama, Ebishushani byabo byekoreirwe enyamaishwa n'amatungo. Ebintu ebi mwekorera bihindukire emitwaro Erikwekorezibwa enyamaishwa eziruhire. Nibainama, nibabandamira hamwe, Tibarikubaasa kwihaho egyo mitwaro, Kureka nayo yaatwarwa omu bukwatwa. Iwe nju ya Yakobo 'we, ntega okutu; Naimwe ab'enju ya Israeli abaahonokireho, Abu ntuura mpeekire, Okwiha obu mwaruga omu nda mukazaarwa, Mukahika n'omu bugurusi, nkiba We; Kandi muryarugaho mumere enju nkibaheekire. Niinye naahangire, kandi niinye ndiheeka; Ndyaheeka, kandi njune. Mukaanshushanisa n'oha, ou mwakuunyiganisa nawe, Mukangyeranisa nawe, tukashushana? Abafukunkura ezaabu omu nshaho, Bakapima efeeza aha minzaani, Baguriirira omuheesi w'ezaabu, aziheeshamu ruhanga; Batyo bajuumara omu maisho g'ekyo kishushani, bakiramya! Bakita aha mabega, bakiheeka; Bakita omu mwanya gwakyo, kyemereramu; Tikibaasa kugurugamu; Omuntu ku akitakira, tikimugarukamu, N'obu kwakuba okumujuna omu kabi. Imwe abarikucumura, mwijukye ebyo, Mweyorekye ku muri abashaija; mugarukye mubiteekateekyeho. Mwijukye ebyabandize kubaho ira, Ahakuba niinye Ruhanga, tihariho ondiijo; Niinye Ruhanga; tihariho orikushushana naanye, Okwiha aha kutandika nkaranga eby'emperu, Naiha omu biro bya ira, nindanga ebitakabaireho, Ningira nti: Enaama yangye eryahama, Mpikiirize ebi naamaririire kukora byona. Ndyayeta empungu, erugye oburugwa-izooba, Omushaija oine enaama zangye arugye omu nsi ya hare. Nkakigamba, kandi ndyakihikiiriza, Nkakimariirira, kandi ndyakukora. Mumpurire, imwe abaine emitima egangaire, Abari hare n'okuhikiirira; Reeba, nairiza haihi okuhikiirira kwangye, Tikuri hare munonga, N'okujuna kwangye tikurituurayo; Ndyakuta omuri Saayuuni Ahabwa Israeli ekitiinisa kyangye. Iwe Babulooni oshugaine, Shuuma, oshutame omu mucuucu! Iwe Bukaludaaya 'we, Shutama ahansi, otakiri ha kitebe ky'obugabe; Ahabw'okuba torigaruka kwetwa ojarami, Nari ogwirwe gye. Kwata eseiso, ose; Oyeshuuruure ahamaisho; Hinyirira ekiteetei kyawe, oyeshuuruure amaguru, Orabe omu migyera, oyambukye. Enjuuro yaawe eryareebwa, N'enshoni zaawe ziryareebwa butunu. Ndyahoora enzigu, tindisaasira muntu n'omwe. Omucunguzi waitu, eiziina rye ni MUKAMA ow'amahe, Orikwera wa Israeli. Iwe Bukaludaaya 'we, Shutama ohuname, oze omu mwirima, Ahabw'okuba torigaruka kwetwa Omugabekazi w'ensi z'abagabe. Nkagwerwa kubi abantu bangye, Naagayisa obuhunguzi bwangye; Naabahayo omu mikono yaawe, Tiwaabasaasira na kakye, Abagurusi waabakorera omutwaro guremeire munonga; Waagira oti: Ndyaba omugabekazi ebiro byona. Ebyo tiwaabyetaho, Kandi tiwaijuka bugarukoro bwabyo. N'ahabw'ekyo hurira ebi, iwe oyehaireyo kukora eby'okweshemeza, Okashutama otaine ki oyetaireho, Okagira omu mutima gwawe oti: Niinye ndiho, tihariho ondiijo okwihaho nyowe. Tindiba mufaakazi, Kadi tindifiisa baana. Kwonka eizooba rimwe ebyo byombi biryakuhikaho kitaraariire, Okufiisa abaana n'obufaakazi biryakugwaho bitatuubiibweho, N'obu oburogi bwawe buraabe buri bwingi buta, N'okubandwa kwawe kurengyesereize munonga. Ahabw'okuba oyesigire obugomi bwawe, Waagira oti: Tihariho ori kundeeba; Obwengye bwawe n'okumanya kwawe nibyo bikuhabize, Okagira omu mutima gwawe oti: Niinye ndiho; tihariho ondiijo okwihaho nyowe. Kwonka oryahikwaho akabi, Aku otarikubaasa kuzibira; Oryagwerwa akagwe, Aku otaribaasa kweihaho; N'okucwekyerera oku otakamanyaga Kuryakuhikaho kitaraariire. Mbwenu gumira aha kubandwa kwawe N'oburogo bwawe oburengyesereize, Ebi waafeereire kubi okwiha omu buto; Obundi nyentsya biryagira eki byakugasira, Oitse abantu obwoba. Enaama zaawe nyingi zikuruhize. K'abantu abaragura eby'eiguru n'enyonyoozi N'eby'okuboneka kw'ameezi Baimukye, bakujune ebirikubaho. Reeba, baryaba nk'ebitsintsi by'embuba, Omuriro gguryabootsya; Tibaryeiha mu maani g'okubuguma kwagwo. Ogwo muriro tiguriba makara g'okwota, N'obu kwakuba okushutamwaho! Okwo nikwo abo abu waabaire ofa kubi nabo barikubeera, Abaabaire baashuubura naiwe okwiha omu butsigazi bwawe; Baryayegyendera, buri omwe atoore omuhanda gwe; Obure ow'okukujuna. Muhurire ebi, imwe ab'enju ya Yakobo, Imwe abarikwetererwa eiziina rya Israeli, Abaakomookire omu nda ya Yuda, Abarahira eiziina rya MUKAMA, Bakagamba ku bari aba Ruhanga wa Israeli, Kwonka batarikukikora mu mazima nari omu buryo. Obwo bwona nibeeyeterera orurembo orurikwera, Nibeegamira Ruhanga wa Israeli, Ou eiziina rye riri MUKAMA ow'amahe. Ebya ira nkabiranga obutakimanywa, Byaruga omu kanwa kangye, naabimanyisa; Naabikora ahonaaho, byabaho. Nkaba nimmanya ku ori engangaazi, N'ebitsya byawe ku biri nk'omutsi gw'ekyoma, N'aha buso bwawe ku hari nk'omuringa. Nkabikurangira ira, Naabikumanyisa bitakabaireho, Ngu otakaagira oti: Ekishushani kyangye ekirikuramibwa Nikyo kibikozire, Ekishushani kyangye ekibaizire kandi n'ekiheesire Nibyo bibiragiire. Okakihurira; mbwenu reeba ebi byona, Torikwija kubimanyisa? Okwiha hati niinyija kukuhuriza ebigambo bisya, Ebisherekirwe, ebi otakamanyaga. Byahangwa hari, ti bya ira; Okuhitsya eri izooba tokabihurirahoga, Ngu otakaagira oti: Nkaba nimbimanya. Tokahuriraga, tokamanyaga, Okwiha ira okutu kwawe kukaba kutakaigukaga; Ahabw'okuba nkamanya ngu noija kuba endeebya, Kandi okwiha obu waazaarwa okeetwa omugomi. Ahabw'eiziina ryangye naaza kuba ndekire kukugirira ekiniga; Ahabw'okuhimbisibwa kwangye naaza kukugumisiririza, Ndekye kukwihiraho kimwe. Reeba, nkushemeize, kwonka ti nk'efeeza, Nkugyereize omu iziiko ry'okubonabonesibwa. Nyowe ahabwangye, nyowe nyenka ndyakikora; Mbwenu eiziina ryangye rijumirwe ki? Ekitiinisa kyangye tindikiha ondiijo. Mpurira, iwe Yakobo, Kandi Israeli, ou naayetsire! Niinye We; ndi ow'okubanza, Kandi ow'aha muheru. Omukono gwangye nigwo gwataireho omusingi gw'ensi, Omukono gwangye gwa buryo nigwo gwabambire eiguru. Ku mbyeta, byemerera hamwe. Imwe mwena, mute3eranire hamwe, muhurire! N'oha omuribo orarangire ebyo? Ogwo muntu MUKAMA naamukunda, Kandi aryagira Babulooni nk'oku MUKAMA arikwenda, N'omukono gwe guryarwanisa Abakaludaaya. Nyowe ahabwangye nkakigamba, naamweta, Kandi mmureetsire; aryaba gye omu rugyendo rwe. Mumpikye haihi, muhurire ebi; Okuruga aha kutandika tinkagambaga mu mubonano; Okwiha byaba kubaho ntuurayo. Mbwenu hati Mukama RUHANGA antumire, Yantuma n'Omwoyo we. Oku nikwo MUKAMA Omucunguzi waawe, Orikwera wa Israeli, arikugamba naagira ati: Niinye MUKAMA Ruhanga waawe, Orikukwegyesa eby'okukugasira, Nkakwebembera omu muhanda ogu oshemereire kutoora. Nangwa kuri waayorobeire ebiragiro byangye! Obwo obusingye bwawe bukaabaire nk'omugyera, N'okuhikiirira kwawe kuba nk'ebingonzi by'enyanja; Oruzaaro rwawe rukaabaire nk'omusheenyi, Na baijukuru baawe baba nk'omucuucu gwagwo; Eiziina ryabo tiryakwihirweho, N'obu kwakuba okumarwaho omu maisho gangye. Mushohore, murugye Babulooni, Muhungye, murugye omu Bakaludaaya; Mukirangye, nimuteera akaari k'okushemererwa, Mukimanyise, mukibuzye, kihikye aha muheru gw'ensi, Nimugira muti: MUKAMA acungwire omwiru we Yakobo! Ku yaabeebembeire naabarabya omu ihamba, Tibaragizire iriho; Akabaihira amaizi omu rukiri, gaahimintika; Yaayata orwo rukiri, amaizi gaayerekyera. Aha mubi tibahaho busingye, Nikwo MUKAMA arikugamba. Imwe birwa 'mwe, mumpurire, Naimwe amahanga agarugire hare, mutegye amatu. MUKAMA akaanyeta ntakazairwe, Yaanyeta eiziina nkiri omu nda ya maawe. Akanwa kangye yaakagira nka rurara y'obwogi, Yanshereka omu kicuucu ky'omukono gwe; Yampiika omu mutaana gwe; Kandi yangira ati: Ori omwiru wangye, Israeli, Omuriiwe nimwo ndiheerwa ekitiinisa. Kwonka naagira nti: Nkahendekyera busha, Amaani gangye gaaga busha. Kwonka ebyangye MUKAMA niwe arikubimanya, Kandi Ruhanga wangye niwe arinzimuurira. Kandi hati, oku nikwo MUKAMA arikugamba Owampindwire omuheereza we, ninkiruga omu nda ya maawe, Ngu mmugarurire Yakobo, Abaisraeli babone kumuteeraniraho; Ahabw'okuba ndi ow'ekitiinisa omu maisho ga MUKAMA, Kandi Ruhanga wangye ahindukire amaani gangye Naagira ati: Okuba omuheereza wangye ow'owimutsya enganda za Yakobo, N'okugarura Abaisraeli abaahonokireho, n'ekintu kikye munonga; Kureka ndyakugira omu shana gw'okujwera amahanga, Okujuna kwangye kubone kuhika aha muheru gw'ensi. Oku nikwo MUKAMA arikugamba, Omucunguzi wa Israeli kandi Orikwera we, Ou amahanga garikugaya, gakatamirwa kimwe, Omuheereza w'abategyeki, naagira ati: Abagabe baryakureeba, baimukye Hamwe n'abanyiginya, baramye, Ahabwa MUKAMA orikwesigwa, Orikwera wa Israeli owaakutooraine. Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Omu bunaku bw'okwikiririzibwamu nkakugarukamu, N'aha izooba ry'okujunirwaho naakuhwera; Ndyakurinda, nkuteho kuba endagaano y'abantu, Obone kuhamya ensi N'okubaganisa obuhunguzi obwatsigirweho, Okugambira embohe oti: Mushohore, N'abari omu mwirima oti: Mweyorekye. Baryariira omu mihanda, N'aha mitwe y'enshozi zoona ez'emparamaata Habe amariisizo gaabo; Tibarigira njara nari eiriho, N'obu kwakuba okwokibwa ekibabo ky'eizooba nari omushana; Ahabw'okuba Ogwo obainiire esaasi aryabeebembera, Abahitsye aha nshuro z'amaizi. Kandi enshozi zangye zoona ndyazigira omuhanda, N'emihanda yaangye rugyendwa eryatunguurwa. Reeba, aba baryaruga hare, Bariya barugye aha bukiizi-bwa-bumosho N'obw'oburengyerwa-izooba, N'abandi barugye omu nsi ya Sinimu. Iwe iguru 'we, yeshongore; naiwe nsi 'we, yesiime; Naimwe nshozi 'we, muteere akaari, mweshongore! Ahabw'okuba MUKAMA ahuumuriize abantu be, Kandi abantu be abarikubonabonesibwa aryabagirira esaasi. Kwonka Saayuuni agizire ati: MUKAMA antisigireho, Mukama wangye anyebirwe. Omukama naabaasa kwebwa omwana we ou arikwontsya, Abure kugirira esaasi omwana orugire omu nda ye? Nangwa bo bakaabaasa kwebwa, Kwonka nyowe tindikwebwa. Reeba, nkusharwire aha biganja by'engaro zangye, Orugo rwawe ruryaguma omu maisho gangye obutoosha. Abombeki baawe nibarahutsya kukwombeka; Kandi abacwekyerezi baawe n'abaakugizire amatongo Nibaija kukurugamu. Imutsya amaisho gaawe, oreebe; Bariya boona nibeeteerana kwija ahariiwe. Niinyerahira, nikwo MUKAMA arikugamba, Boona oryabajwara nk'eihunde, Obeezirikye, obe nk'omugore. Buzimazima emyanya yaawe ey'amatongo n'eyaatsigirweho, N'ensi yaawe eyaacwekyereziibwe, Eryafundira abatuuzi baawe, Kandi abaakumizire baryaba hare. Abaana abaazairwe omu biro by'okufiisa kwawe, Baryakugambira omu kitu nibagira bati: Omwanya ogu gutufundiire; Tubonere omwanya gw'okutuuramu. Obwo oryagira omu mutima gwawe oti: Aba baana, n'oha owaabanzaariire? Ka naafiisize abangye, nkaba engumba, Encuubwa kandi ekizengyerezi; Mbwenu owaayoroire aba n'oha? Ka naatisigaire nyenka; Mbwenu aba barugire hi? Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Reeba, ndyaimukiza amahanga omukono gwangye, N'enganda nzeetese orurango rwangye; Obwo baryareeta batabani baawe, babaine omu kifuba, Na bahara baawe babaheekire aha mabega. Abagabe baryaba baasho bakworore, N'abaigarire babe baanyoko bakwontwye. Baryakwinamira, bajuumare ahansi, Barigatse omucuucu gw'aha bigyere byawe. Obwo nibwo orimanya ku ndi MUKAMA; Kandi abarikuntegyereza tibarikwatwa nshoni. Ab'amaani nibabaasa kwakwa eminyago, Nari enkwatwa z'abarikuhatwa kwihwa omu mikono yaabo? Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Buzimazima enkwatwa z'ab'amaani ziryaihwayo, N'eminyago y'abarikuhata eryagarurwa, Ahabw'okuba niinye ndikurwanira n'abarikukurwanisa, Nkajuna n'abaana baawe. Abarikukuhata ndyabagyema kurya enyama yaabo, Kandi baryasinda eshagama yaabo nk'oku basinda viinyo. Batyo abantu boona baryamanya Ku ndi MUKAMA omujuni waawe, Kandi Omucunguzi waawe, Ow'amaani wa Yakobo. Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Ebaruha ei naashendeise nyokoimwe erahi? Nari shi n'oha omu barikuunyihuza Ou naabagurize? Reeba, mukagurwa ahabw'ebibi byanyu, N'ebicumuro byanyu nibyo byashendeise nyokoimwe. Ahabw'enki, obu naija, ntarashangireyo muntu, Ku naayetsire, hataragizire owaanyetaba? Nimugira ngu omukono gwangye gubaire mugufu, Tigurikubaasa kucungura? Tiinyine maani g'okujuna? Reeba, ahabw'okukabuka kwangye, nyomya enyanja, Mpindura emigyera eihamba ry'omusheenyi; Eby'enyanja binuuka ahabw'okubura amaizi, Kandi bifa ahabw'eiriho. Eiguru ndijweka okwiragura, Ndishweka ebiguniya. Mukama RUHANGA ampaire orurimi rw'abeegyesiibwe, Ngu mbone kumanya ekigambo eki ndaahangaanise oruhire. Buri kasheeshe ansisiimura, Asisiimura okutu kwangye kuhurira Nk'abarikwegyesibwa. Mukama RUHANGA aigwire okutu kwangye, Tinaagoma, kandi tinaagaruka nyima. Amabega gangye ngateegyeize abateezi, N'amatama gangye naagaha abarikumaanyura ebireju; Tindasherekire maisho gangye enshoni n'okucwerwa amacwante. Ahabw'okuba Mukama RUHANGA ampwera, Nikyo ntarikushobererwa. N'ahabw'ekyo ngumize aha maisho gangye nk'eibaare ry'enkangabuye, Kandi nimmanya ngu tindikwatwa nshoni. Orikuunyihaho orubanja ari haihi; N'oha orintonganisa? Ka twemerere, tutongane; Omuzigu wangye n'oha? Naanyirire haihi. Reeba, Mukama RUHANGA nampwera; N'oha oricwa orubanja kunsinga? Reeba, boona baryakura nk'ekijwaro, Ebiyenje bibariire kimwe. N'oha omuriimwe orikutiina MUKAMA, Akoorobera eiraka ry'omuheereza we, Orikugyendera omu mwirima, ataine mushana, Kwonka akeesiga eiziina rya MUKAMA, Akeegamira Ruhanga we? Reeba, imwe mwena abarikuhemba omuriro, Mukeekiikiza emuri embaju zoona! Mugyende nimumurikirwa omuriro gwanyu, N'ogw'emuri zi mukongyerize. Ebi nibyo mbacumiire, Muryabyama n'obusaasi. Mumpurire, imwe abarikukuratira okuhikiirira, Imwe abarikusherura MUKAMA, Mureebe orukiri oru mwashatwirweho, N'ekiina ky'amabaare eki mwatimbirwemu. Mureebe Abrahamu shoimwe, Na Saara owaabazaire; Ahakuba, ku yaabaire akiri omwe wenka, nkamweta, Naamuha omugisha, naamukanyisa. Ahabw'okuba MUKAMA aryhuumuriza Saayuuni, N'emyanya yaayo yoona eyaatsigirweho; Eihamba ryayo aryarihindura nka Edeni, N'eihamba ryayo ry'omusheenyi arigire nk'omusiri gwa MUKAMA; Haryabamu okushemererwa n'okunanuka, Okusiima n'amaraka g'okweshongora. Imwe bantu bangye 'mwe, nimumpurire, Naiwe ihanga ryangye 'we, ntega okutu! Ahakuba ndyashohoza ekiragiro, N'eby'oburyo byangye biryaba omushana gw'okujwera amahanga. Okuhikiirira kwangye kuri haihi, N'okujuna kwangye kushohoire. Emikono yangye eryategyeka amahanga, Ebirwa biryantegyereza, Kandi omukono gwangye nigwo baryesiga. Mwimutsye amaisho ahaiguru, Mureebe ensi ahansi; Ahabw'okuba iguru riryahwaho nk'omwika, N'ensi eryakura nk'ekijwaro, N'abagitwiremu bafe nka mukwikwi; Kwonka okujuna kwangye kuryagumaho ebiro byona, N'okuhikiirira kwangye tikurihwaho. Mumpurire, imwe abarikumanya okuhikiirira, Abantu abu ebiragiro byangye biri omu mitima yaanyu; Murekye kutiina okujuna kw'abantu, Kandi mutahahaaza emitima ahabw'okukyeena kwabo. Ahabw'okuba ebiyenje biryabarya nk'ekijwaro, Na kooya ebarye nk'ebyoya by'entaama; Kwonka okuhikiirira kwangye kuryagumaho ebiro byona, N'okujuna kwangye obusingye bwona. Sisiimuka, sisiimuka, ojware amaani, Iwe omukono gwa MUKAMA! Sisiimuka nk'omu biro bya ira, Omu busingye obwa iranaira. Tiiwe waatemagwire Rahabu, Okacumita ekijoka kiri? Tiiwe waayomize enyanja, Amaizi maingi ag'ahagati yaayo gakarugaho, Okagicwamu omuhanda, ngu abacungwirwe barabemu? Kandi abu MUKAMA yaacungwire baryagaruka, Baije Saayuuni nibeeshongora; Okushemererwa okutahwaho kuri aha maisho gaabo; Baryagira okushemererwa n'okunanuka, Kandi obusaasi n'okutsinda biryakwata akakiro. Nyowe, niinye orikubahuumuriza. Obaire ota, iwe orikutiina omuntu orikufa, Omwana w'omuntu owaahangirwe nk'obunyaatsi, Haza okeebwa MUKAMA Omuhangi waawe, Owabambire eiguru, akataho emisingi y'ensi, Okaguma noorenzya eizooba Nootiinisibwa ekiniga ky'orikuhata, yaaba amaririire kucwekyereza Mbwenu ekiniga kye kirahi? Enkwatwa eyaanyagirwe eryarekurwa juba; Terifa, ekaza omu kiina; N'eby'oburyo byayo tibiribura, Ahabw'okuba niinye MUKAMA Ruhanga waawe, Oimutsya enyanja, ebingonzi byayo bikahoorera MUKAMA ow'amahe niryo iziina ryangye Kandi ntaire ebigambo byangye omu kanwa kaawe, Naakushereka omu kicuucu ky'omukono gwangye, Naabamba eiguru, naataho emisingi y'ensi, Naagira Saayuuni nti: Muri abantu bangye. Sisiimuka, sisiimuka, oyemerere, iwe Yerusaalemu, Iwe onywereire omu mukono gwa MUKAMA Ekikopo ky'ekiniga kye, Okanywa ekikopo ky'okugwererana, Okakyeranguuza. Omu boojo abu yaazaire boona Tiharimu n'omwe ow'okumwebembera, Kandi n'omu bu yaayoroire boona Tiharimu w'okumukwata omukono. Ebyo byombi bikuhikireho; N'oha oraakuyaagire? Kandi n'okuba amatongo n'okucwekyerera, N'enjara na rurara, N'oha oraakuhuumurize? Batabani baawe bagwire enshazi, Babyami omu nteeraniro z'enguuto, Nk'empara ekwatsirwe ekigoye; Bajuumikiirwe ekiniga kya MUKAMA, Okuhana kwa Ruhanga waanyu. N'ahabw'ekyo muhurire ebi, imwe abarikubonabonesibwa, Abasinzire, kwonka mutasinzire viinyo. Oku nikwo Mukama, MUKAMA Ruhanga waanyu, Orikutonganira abantu be, arikugamba naagira ati: Reeba, nyihire omu ngaro zaawe Ekikopo ky'okugwererana, N'orushara rw'ekiniga kyangye Torigaruka kurunywaho; Kureka ndyaruta omu mikono y'abarikukwita kubi, Abaakugizire bati: Inama, tukwambukireho, Naiwe omugongo gwawe okagugira nk'ahansi, Nk'enguuto yaabo y'okurabamu. Sisiimuka, sisiimuka, Ojware amaani gaawe, iwe Saayuuni; Jwara ebijwaro byawe ebirungi, Iwe Yerusaalemu, orurembo orurikwera; Ahabw'okuba abatashazirwe n'abatashemeire Tibarigaruka kukwijamu. Yekunkumure omucuucu, oimukye, oshutame, Iwe Yerusaalemu enkwatwa; Yuzya enkomo ezikuri omu bitsya, Iwe saayuuni enkwatwa. Ahabw'okuba oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Mukagurwa busha, kandi muryacungurwa ahatari mpiiha. Ahakuba oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Okubanza abantu bangye bakashuuma Misri kushuuhuukirayo; bwanyima Abaasiria baabaitira kubi busha. Mbwenu aha nteekirweho ki, nindeeba abantu bangy enibatwarirwa busha? nikwo MUKAMA arikugamba. Abarikubategyeka nibababoroozya, kandi obutoosha eiziina ryangye risiiba nirigaywa, nikwo MUKAMA arikugamba. Nikyo abantu bangye barimanyira eiziina ryangye; ahari eryo izooba baryamanya ngu niinye orikugamba; reeba niinye. Ebigyere by'orikureeta amakuru g'ebigambo birungi Ka ni birungi aha bibungo, Orikuranga eby'obusingye, akareeta amakuru marungi g'ebigambo birungi, Orikuranga eby'okujunwa, akagira Saayuuni ati: Ruhanga waawe ari aha ngoma. Hurira, abarinzi baawe nibaimutsya eiraka, Nibeeshongorera hamwe n'okushemererwa, Ahabw'okuba MUKAMA, ku arigaruka Saayuuni, Baryareebana nawe. Imwe emyanya ya Yerusaalemu eyaabaire amatongo, Muteere akaari k'okushemererwa nimweshongorera hamwe, Ahabw'okuba MUKAMA ahuumuriize abantu be, Yaacungura Yerusaalemu. MUKAMA afungiize omukono gwe ogurikwera Omu maisho g'amahanga goona, N'emperu z'ensi zoona Ziryareeba okujuna kwa Ruhanga waitu. Mugyende, mugyende, murugyemu, Mutakora aha kintu kyona ekitashemeire, Imwe abeekorera ebintu bya MUKAMA; Murugye ahagati yaarwo, mweyeze. Ahabw'okuba timurirugayo nimurahukiiriza, Kandi timurigyenda nimuhunga; Ahakuba MUKAMA niwe aribeebembera, Kandi Ruhanga wa Israeli niwe aribaza enyima, Akaguma naabarinda. Reeba, omuheereza wangye aryakoresa obwengye, Aryahimbisibwa, atunguurwe, Aze ahaiguru mononga. Nk'oku baingi baamutangaariire, Ahabw'okusiisikara ahamaisho okukira abantu boona, N'enshusha ye okutaba nk'ey'abantu, Nikwo arikanga amahanga maingi, Abagabe bakeekwata aha munwa ahabwe; Ahabw'okuba baryareeba ekitakabahoga, Kandi n'eki batakahuriraga baryakyetegyereza. N'oha oikiriize ebi tuhuriire? Kandi omukono gwa MUKAMA gushuururiirwe oha? Ahakuba akakurira omu maisho ge nk'ekibyairwe ekito, Kandi nk'akati akatookire omu itaka ryaomire. Akaba ataine ku arikushusha, n'obu bwakuba oburungi, ngu tumureebe, Nari akandi karungi aku turikumwetengaho. Akagaywa, yaayangwa abantu, Omuntu w'obujune, omanyiire enaku; Kandi nk'ou abantu batiinisa amaisho, Kandi nk'ou abantu batiinisa amaisho, Nikwo yaagayirwe atyo, naitwe tutamwetemu kaabuntu. Buzimazima akeekorera enaku zaitu, Yaatwara obujune bwaitu, Haza itwe twateekateeka ngu Ruhanga niwe amuteire, Akamwasha, akamubonabonesa. Kwonka akahutaazibwa ahabw'eby'okushiisha byaitu, Yaahondahondwa ahabw'okutahikiirira kwaitu; Okuteerwa kw'okutureetera obusingye niwe yaakuteirwe, Kandi emihiririzi ye niyo etukiza. Twena tukahaba nk'entaama, Twateishuka, buri muntu yaatoora omuhanda gwe, Kwonka MUKAMA yaamutaho okutahikiirira kwaitu twena. Akaitwa kubi yaabonabonesibwa, Kwonka tiyaayashamya kanwa ke; Yaaba nk'akataama akarikutwarwa kwitwa, Kandi nk'entaama oku ecureera omu maisho g'abakyemuzi b'ebyoya; Okwo nikwo nawe ataraashamize kanwa ke. Ahabw'okwitwa kubi n'okucwerwa orubanja akaihwaho; Omu b'omu busingye bwe n'oha owaateekateekire Ngu akaihirwaho kimwe omu nsi y'abahuriire? Ahabw'eby'okushiisha by'abantu bangye nikyo yaateereirwe. Bakamuteekateekyera ah'okuziikwa hamwe n'ababi, Kandi n'omutungi omu kufa kwe. N'obu araabe atarakozire by'obubisha, N'obu bwakuba obugobya kuruga omu kanwa ke. Kwonka MUKAMA akasiima kumuhondahonda, Yaamusaasa; Ku araayehindure ekitambo ahabw'ekibi, Aryareeba oruzaaro rwe, ayongyere aha biro bye, Ebi MUKAMA arikwenda bihikiirizibwe gye omu mukono gwe. Aryareeba ebirikuruga omu busaasi bw'amagara ge, amarwe; Ahabw'okumanya kwe omuheereza wangye ohikiriire Aryahaisa baingi okuhikiirira, Kandi ayekorere eby'okutahikiirira byabo. N'ahabw'ekyo ndyamubaganisiza omugabo hamwe n'abakuru, Nawe aryabagana eminyago n'ab'amaani, Ahabw'okuba akashuka amagara ge okuhitsya aha kufa, Yaabarirwa hamwe n'enkozi z'bibi, Yaayekorera ebibi by'abaingi, Kandi yaatonganira abasiisi. Iwe ngumba 'we, yeshongore, Iwe otakazaaraga, teera akaari, Oyeshongore n'eiraka rihango, Iwe otakarumwaga; Ahabw'okuba abaana b'otsigirweho nibakira ab'oine iba, Nikwo MUKAMA arikugamba. Hangusya omwanya gw'eihema ryawe, Oreegye emikingo y'omu maju gaawe, Otagira eki waima, yongyera aha mirunga yaawe, Ohamye enkondo zaawe; Ahabw'okuba muryayeshanzira aha rubaju rwa buryo n'orwa bumohso, Oruzaaro rwawe rukubuure amahanga, N'endebo ezaabaire ziri amatongo zituurwemu. Otatiina, ahabw'okuba torihemuka; Otashoberwa, ahabw'okuba toriitwa nshoni, Kureka oryayebwa enshoni z'omu butsigazi bwawe, Kandi ekijumo ky'obufaakazi bwawe torigaruka kukiijuka. Ahakuba Omuhangi waawe niwe baro, MUKAMA ow'amahe niryo eiziina rye; Kandi Orikwera wa Israeli niwe Mucunguzi waawe, Naayetwa Ruhanga w'ensi yoona. Ahakuba MUKAMA akwetsire Nk'omukazi otsigirweho, ou omutima gwe gwijwire enaku, Nk'omukazi oshenzirwe akiri muto, Nikwo Ruhanga waawe arikugamba. Ahabw'okuba mbaire nkutsigireho akaanya kakye; Kwonka ndyakutaaruura, nkwiniire embabazi nyingi. Ahabw'okukugirira ekiniga kingi Nkamara akaanya kakye nkwimire amaisho, Kwonka ndyakugirira esaasi, nkwiniire rukundo etahwaho, Nikwo MUKAMA, Omucunguzi waawe, arikugamba. Ahabw'okuba ebyo nibishusira eby'omu biro bya Noa; Nk'oku naarahiire ku amaizi g'omu biro bye Gatarigaruka kushandaara mu nsi, Nikwo ndahiire ku ntarigaruka kukugirira kiniga N'obu kwakuba okukukabukira. Ahakuba enshozi ziryarugaho, N'ebibungo biihweho, Kwonka embabazi zangye, ezitaruga ha rugyero, tizirikurugaho, N'endagaano yangye ey'obusingye teriihwaho, Nikwo MUKAMA okwiniire esaasi arikugamba. Ai bambe iwe orikubonabonesibwa, Okanagwa oku n'oku omuyaga, otarikuhuumurizibwa, Reeba, amabaare gaawe ndyagasharuraho amabara marungi, N'emisingi yaawe ngyeombekyese safiro. Amatungu gaawe ndyagombekyesa kalukedoni, Kandi amarembo gaawe ngombekyese kabunkulo, N'orugo rwawe rwona ndwombekyese amabaare g'obuguzi bwingi. Batabani baawe boona baryayegyesibwa MUKAMA, Kandi okugogyera kwabo kuryaba kwingi; Omu kuhikiirira nimwo orihamiibwa, Okuhatwa kuryakuba hare, Ahabw'okuba toritiina; N'ebirikwitsa obwoba biryakuba hare, Ahabw'okuba tibirikuhikaho. Ku haribaho owaimutsya engamba, Ziryaba zitarugire ahariinye; Orikwimukiza engamba aryakuzira. Reeba, mpangire omuheesi Ojugutirira omuriro gw'amakara, Akaihamu eby'okurwanisa; Kandi mpangire omuhwerekyerezi kucwekyereza. Tihariho ky'okurwanisa, eki baheesire kukurwanisa, ekirikubaasa, Kandi orurimi rwona oruriimuka kukutonganisa oryarusinga. Obwo nibwo buhunguzi bw'abaheereza ba MUKAMA, Kandi okwo nikwo kuhikiirira kwabo okurikuruga ahariinye, Nikwo MUKAMA arikugamba. Imwe mwena abaine eiriho, mwije aha maizi, Kandi otaine mpiiha, aije, agure, arye; Mwije mugure viinyo n'mate Ahatari kuha mpiiha, ahatari kucwererana. Ahabw'enki nimuheera empiiha zaanyu ebitari by'okurya, N'okuhendekyera ebitari kuhaazya? Mumpurire mutaireho omutima, mubone kurya ebirungi, Amagara gaanyu gashemerererwe ebirimu ebishaju. Mutegye amatu, mwije ahariinye; Muhurire, amagara gaanyu gabone kugumaho, Naanye ndyaragaana naimwe endagaano etarihwaho, Nizo mbabazi ezitarirugaho ezi naaraganiise Daudi. Reeba, mmugizire kareebi aha mahanga kuhamya ebyangye, Kuba omwebembezi kandi omutegyeki waago. Reeba oryayeta eihanga eri otakamanyaga, Kandi amahanga agatarikukumanya garyakwehongyera Ahabwa MUKAMA Ruhanga waawe, Orikwera wa Israeli. Ahabw'okuba akuhaire ekitiinisa. Musherure MUKAMA naakiboneka, Mumutakire akiri haihi. Omubi arekye omuhanda gwe, N'otahikiriire arekye ebiteekateeko bye, Agarukye ahair MUKAMA, abone kumusaasira, Ahari Ruhanga waitu, ahakuba naija kumusaasirira kimwe. Mumanye ngu ebiteekateeko byangye tibyo biteekateeko byanyu, N'emitwarize yaanyu tiyo mitwarize yangye, Nikwo MUKAMA arikugamba. Ahakuba nk'oku eiguru riri ahaigur okukira ensi, 1Nikwo n'emitwarize yangye eri ahaiguru okukira eyaanyu, N'ebiteekateeko byangye nikwo birikukira ebyanyu. Ahakuba nk'oku enjura nari ebirika biruga ahaiguru bikagwa, Bitagarukyeyo, kureka bikaitirira eitaka, Bikarireetamu okutooka n'okumera, Omubibi akabona embibo, N'omuri bikamuha eby'okurya, Nikwo n'ekigambo kyangye ekirikuruga omu kanwa kangye kiriba; Tikirigaruka hariinye busha, Kureka kiryahikiiriza ebi ndikwenda, Kigire omugisha omuri ebyo ebi nkitumiire. Ahabw'oku muryashohora n'okushemererwa, Murugyeyo mwebembeirwe, mwine obusingye; Enshozi n'ebibungo biryateera akaari, Byeshongore omu maisho gaanyu, N'ebiti byona eby'omu ishwa biteere omu ngaro. Omu mwanya gw'amahwa haryameramu omuberooshi, N'omu mwanya gw'emikwatangwe hameremu omukadasi, Kibe eky'okwijukiraho MUKAMA, Akamanyiso akatarihwayho ebiro byona. Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Muhamire omu by'oburyo, mukore eby'okuhikiirira, Ahabw'okuba okujuna kwangye kuri haihi kwija, N'okuhikiirira kwangye kuri haihi kushuuruurwa. Omuntu orikubikoa aine omugisha, Omwana w'omuntu orikubihamiraho, Akarinda sabato, atagishiishe, Kandi akazibira omukono gwe kukora ekibi kyona. Omunyaihanga oyehongyeire MUKAMA arekye kugira ati: MUKAMA taribura kuntaanisa n'abantu be. Kandi omukonwa arekye kugira ati: Reeba, ndi ekiti kyomire. Ahakuba oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Abakonwa abarikurinda sabato zangye, Abatoorana ebirikunshemeza, Bakahamira aha ndagaano yangye, Ndyabaha ekiijutsyo omu nju yangye n'omu rurembo rwangye, Mbahe n'eiziina eririkukira okugira abaana b'aboojo n'ab'abaishiki; Ndyabaha eiziina eririgumaho Eritariihwaho. Kandi abanayamahanga abarikwehongyera MUKAMA Kumukorera, kukunda eiziina rye, N'okuba abaheereza be, Buri muntu orikurinda sabato, atagishiishe, Akahamira aha ndagaano yangye- Abo nabo ndyabareeta aha nju yangye ey'okushabiramu, Ebitambo byabo by'okwotsya n'ebindi bitambo byabo Biryaikirizibwa kutambirwa aha itambiro ryangye; Ahabw'okuba enju yangye eryayetwa ey'okushabirwamu amahanga goona. Oku nikwo Mukama RUHANGA orikutaaruura encuubwa za Israeli Arikugamba naagira ati: Ndyamutaaruuriraho abandi, Mbongyere aha baabaire baataarwirwe. Imwe nyamaishwa z'omu ishwa 'mwe mwena, Naimwe mwena enyamaishwa z'omu kibiria, Nimwije mushonshomere. Abarinzi be n'empumi, Boona tibaine bwengye, Boona n'embwa ezikwatsirwe aha munwa, Ezitarikubaasa kumoka; Nibaroota, nibabyama, kandi nibakunda kuhungira; Eego n'embwa z'omururu, ezitahaaga, N'abariisa abataine ki barikumanya; Boona bateishukire omuhanda, baatoora eyaabo, Buri muntu naayesherurira amagoba ge Ah'arikubaasa kuhika hoona. Nibagira bati: Mwije, tushengyeere viinyo, Twenywere ebirikusinza, tubikimbuure; Kandi na nyencakare tugire nka hati, Turengyesereze. Ohikiriire naahwerekyerera, Kwonka tihariho orikukitaho omutima; Abarikutiina Ruhanga nibaihwaho, Kwonka tihariho orikuteekateeka ngu, Naaba aihirwe omu kabi, Ataahire omu busingye; Abagyendera omu kuhikiirira Bahuuumuria aha bitabo byabo. Kwonak imwe, batabani b'omurogikazi 'mwe, Oruzaaro rw'omushambani na maraaya, Nimwirire aha. Ou murikugaaniiza n'oha? Ou murikushekyerera nimworekyeza orurimi n'oha? Timuri abaana b'ebibi, oruzaaro rw'obugobya, Imwe abarikubuugumwamu okwetenga, muri omu myela, N'ahansi ya buri kiti kibisi ekyetwa omurinzi; Mukaitira abaana omu mpanga, Omu biharamanga by'amabaare? Omugabo gwanyu guri omu mabaare ag'omu ruhanga agarikuterera; Ago nigwo mubagano gwanyu. Nigo mwashukiire empongano zaanyu z'eby'okunywa, Mukagahongyera empongano z'esaano. Nimugira ngu ekiniga eki nyine ahabw'ebyo nikibaasa kwikaikana? Otaire ekitanda kyawe aha rushozi oruraingwa kandi orutunguukire, Kandi okwo niyo waagiire kutambira ebitambo. Otaire akamanyiso kaawe Enyima y'orwigi n'ebiti by'omuryango; Ahakuba ojwariire busha ondiijo, otariinye, Waatemba ekitanda kyawe, waakihangusya, Waaragaana nabo endagaano. Ku waareeeba ekitanda kyabo, waakikunda. Waaza ow'omugabe oyeesiigire, Oyongyeire aha migaju yaawe, Waatuma entumwa zaawe hare, Waayemaramu ak'obuntu, waahika Okuzimu. Waaruhibwa orugyendo ruhango, Kwonka tiwaagira oti: Tikiine mugasho; Kureka waabona eky'okukwongeramu amaani, Tiwaagwa nshazi. Beitu shi owaakwitsize obwoba, okatiina, Kikakureetera okubeiha, otanyijukye, Okanga kuunyetaho, n'oha? Timmazire omwanya muhango, nyetsirize, Haza otantiine? Ndyagamba aha kuhikiirira kwawe n'aha bi orikukora; Kwonka tibiine ki birikugasira. Guma otakye, haza tureebe ebishushani ebi waashangurwize, ku byakutambira! Omanye ku omuyaga gurikwija kubitwara, N'omwitsyo gukabituntumura; Kwonka orikuunyesiga niwe arikubuura ensi, Akahungura orushozi rwangye orurikwera. Kandi kiryagambwa kiti: Mutinde, mutinde, mushemeze, Murimbure enkongi zoona omu muhanda gw'abantu bangye. Ahakuba oku nikwo Orw'ahaiguru, kandi Omukuru, arikugamba, Otuura Ahatahwaho, ou eiziina rye riri Orikwera, Naagira ati: Ntuura omu mwanya gw'ahaiguru kandi ogurikwera Hamwe n'ow'omutima ogurikweteisa kandi omucureezi, Ngu mbone kuhimbuura emyoyo y'abacureezi, N'emitima y'abarikweteisa. Ahabw'okuba tinditongana ebiro byona, Kandi tindiguma nyine ekiniga, Ahakuba ku naakutwaza ntyo, Emyoyo n'emitima ei naahangire Ekakancwekyererera omumaisho. Ahabw'ekibi ky'okururuuha kwe nkaguubwa kubi, Naamuteera, naamwima amaisho nyine ekiniga; Kwonka yaagumizamu kugaruka enyima Omu muhanda ogu omutima gwe gurikwenda. Ndeebire emicwe ye, ndyamutambira, Mmwebembere, mmugarurire obuhuumure, Mpangye omu barikumuyaagira eminwa erikuhimbisa. Obusingye, Obusingye bube omu ba hare n'aba haihi. Naanye ndyamutambira, nikwo MUKAMA arikugamba. Kwonka ababi ni nk'enyanja erikwecunda, Ahakuba terikubaasa kucureera, Kureka amaizi gaayo gaimukiiriza ebyondo n'oburofa. Aha mubi tihabaho busingye, Nikwo Ruhanga wangye arikugamba. Ranguuza, otazinda eiraka, Imutsya eiraka ryawe nk'enzamba, Ogambire abantu bangye okushiisha kwabo, Ab'enju ya Yakobo oboorekye ebibi byabo. Kwonka bansherura buri izooba, Bashemerererwa okumanya emihanda yangye, Nk'eihanga erikora eby'okuhikiirira, Ritarekye biragiro bya Ruhanga waaryo; Banshaba kubacwera emanja z'oburyo, Bashemerererwa kwirira haihi Ruhanga. (Nibagira bati): Ahabw'enki twesiibizekwo, otakyeteho, Tukeebonabonesa, otakiteho omutima? Mumanye ngu, omu biro by'okwesiibyakwo kwanyu Muba nimusherura eby'okweshemeza N'okwita kubi abarikubakorera. Reeba, eki mwesiibizakwo, n'okutongana n'okurwana, N'okuteerana entomi z'obubi. Okwesiibyakwo nk'okwanyu okw'eri izooba Tikurikwija kureetera iraka ryanyu kuhurirwa ahaiguru. Nimugira ngu oku nikwo kwesiibyakwo oku ndikusiima, Eizooba eri omuntu ayebonabonesezaho? N'okwinika omutwe nk'ekibingo, Omuntu akeeyarira ebiguniya, akabyama omu iju? Okwo nikwo murikweta okwesiibyakwo, N'eizooba eri MUKAMA arikusiima? Okwesiibyakwo oku ndikusiima t'oku? Okubohoorora emirunga y'obubi, Okukomoorora enkomo z'obuhuuku, Okurekura abarikuhatwa, bakeegyendera, Kandi n'okuhenda emigamba yoona? T'okubagana eby'okurya byawe n'abaine enjara, N'okutaasya enshoberwa ezitaine butaaho omu maka gaawe; Okireeba ojwaire busha, okamujweka, N'okuteehuzya abaanyu? Obwo nibwo omushana gwawe gurijuguta nk'omushekye, N'okukira kwawe kukarahuka kwija, Okuhihiirira kwawe kukakwebembera, N'ekitiinisa kya MUKAMA kikakuza enyima, kikakurinda. Kandi obwo nibwo oryeta MUKAMA, akakwetaba, Okamutakira, akakuhuumuriza ati: Ndi aha! Ku muryemaramu okuhata, okutunga omuntu orukumu, n'okugamba kubi, Ku oryehotorera omujara, Okamarira abarikubonabonesibwa ebi barikwetenga, Obwo nibwo omushana gwawe gurijwa omu mwirima, N'omwirima gwawe ndindindi gukaba nk'omushana gw'eihangwe. Kandi MUKAMA aryaguma akwebembere, Ahaazye amagara gaawe omu biro by'enjara, Agumye amagufa gaawe. Oryaba nk'omusiri ogurikwitirirwa amaizi, Kandi obe nk'enshuro y'amaizi etarikwoma. Amatongo gaawe aga ira garyagaruka gombekwemu; Oryagaruka oteho emisingi emazire obusingye bwingi egwireho; Kandi oryayetwa omuhunduuzi w'ahasheenyukire, Orikugaruraho otuhanda oturikutaaha omu maka. Ku orireka kuribatiirira sabato, N'okukora eby'okweshemeza aha izooba ryangye eririkwera, Kureka sabato waagyeta okushemererwa, Eizooba rya MUKAMA eririkwera waaryeta ery'ekitiinisa, Kandi waariha ekitiinisa, otaagyendera omu by'emitwarize yaawe wenka, N'obu kwakuba okusherura eby'okweshemeza, Nari okugamba ebigambo ebitaine ku biri, Obwo oryashemerererwa omuri MUKAMA, Naanye ndyakuha okutoogooga aha mitwe y'ebibungo by'ensi; Kandi ndyakutungisa obuhunguzi bwa Yakobo shwenkuru; Ahabw'okuba akanwa ka MUKAMA niko kaakigamba. Reeba, omukono gwa MUKAMA tigubaire mugufu Kutabaasa kujuna, N'okutu kwe tikufiire kutabaasa kuhurira; Kureka eby'okutahikiirira byanyu Nibyo bibataaniise na Ruhanga waanyu, N'ebibi byanyu nibyo bimureeteire kubaima amaisho, Akanga kubahurira. Ahabw'okuba emikono yaanyu esiisirwe eshagama, N'engaro zaanyu zisiisirwe okutahikiirira; Eminwa yaanyu egambire ebishuba, N'orurimi rwanyu niruhwihwitsa eby'obugobya. Tihariho orikutabaaririza mugyenzi we eby'oburyo, Tihariho orikutongana eby'amazima; Kureka nibeesiga ebitaine mugasho, bagamba ebishuba, Bakaba enda z'eitima, bazaara okutahiikiirira. Baatira amahuri g'empiri, Baruka orububi rw'orutangura; Orikurya amahuri gaabo naafa, Eihuri rikyatwa, hatimbiramu encwera. Embubi zaabo tizirikubaasa kuba bijwaro; Tihaine orikwenda kweshweka ebi bakozire; Emirimo yaabo n'ey'okutahikiirira, Ebi barikukora n'engaro zaabo birimu eitima. Ebigyere byabo biirukira ebibi, Barahuka kusheesha eshagama y'abataine rubanja; Ebiteekateeko byabo n'ebiteekateeko by'okutahikiirira; Ei baza yoona, n'okuhwerekyereza n'okumaraho. Tibarikumanya muhanda gw'obusingye, Kandi omu mitwarize yaabo tiharimu mazima. Beeteereireho emihanda ekiikami; Ogitooramu weena, tagira busingye. Nikyo eby'oburyo bitubeereire hare, N'eby'okuhikiirira bitatuhikyeho; Nitutegyereza omushana, tureeba omwirima; Tutegyereza okwaka, tugyendera omu mwirima ndindindi. Tukorakora aha rugo nk'empumi; Eego, tubandagira nk'abataine maisho. Tuteera entsibo omu ihangwe nk'omu rwita-waabo; Omu b'amaani turi nk'emitumbi. Twena nitutsinda nk'edubu, Nituganya nk'enkombe. Nitutegyereza eby'oburyo, kwonka bibura; Nitutegyereza okujunwa, kwona kutuba hare. Ahabw'okuba eby'okushiisha byaitu birengyesereize omu maisho gaawe, N'ebibi byaitu nibitushinja. Ahabw'okuba eby'okushiisha byaitu bitwezingiriire, Kandi n'okutahikiirira kwaitu nitukumanya, Nitucumura, twehakana MUKAMA, Nituteishuka, tureka kukuratira Ruhanga waitu, Nitugamba eby'okwita kubi n'eby'obugomi, Nitugunja eby'ebishuba, tubigamba tubiihire aha mutima. Eby'oburyo nibinagwa enyima, N'okuhikiirira kwemerera hare; Ahabw'okuba amazima gagwire omu muhanda, Kandi okugororoka tikurikubaasa kutaaha. Eego, amazima gabuzire; Orikureka ebibi, nibamwoya. MUKAMA akabiireeba, byamugwisa kubi Ahabw'okureeba hatariho by'oburyo. Yaareeba hatariho muntu, Yaatangaara ahabw'okutabaho mutonganizi; N'ahabw'ekyo omukono gwe gwamureetera obusinguzi, N'okuhikiirira kwe kwamuhigika. Taajwara okuhikiirira nk'ekyoma ky'okwekingiza aha kifuba, Yaata aha mutwe enkofiira y'okujuna; Yaajwara eby'okuhoora enzigu, kuba ebijwaro bye, Yaayehumbika obweziriki nk'omunagiro. Aryabazimuurira, nk'ebi baakozire oku biri, Ababisha be abazimuurire ekiniga, n'abazigu be abaihure, N'ebirwa nabyo abizimuurire. N'ahabw'ekyo baryatiina eiziina rya MUKAMA okuruga oburengyerwa-izooba, N'ekitiinisa kye okwiha ei eizooba riruga; Ahabw'okuba aryaija nk'omugyera ogurikuhimintika, Ogurikutwarwa omwitsyo gwa MUKAMA. Kandi aryaija Saayuuni ari omucunguzi aha ba Yakobo abarikuhinduka kuruga omu bibi, nikwo MUKAMA arikugamba. Kandi MUKAMA naagira ati: Egi niyo ndagaano ei ndikuragaana nabo. Omwoyo wangye ori ahariiwe, n'ebigambo byangye, ebi naata omu kanwa kaawe, tibiriruga aha rurimi rwawe, n'obu rwakuba orw'abaana baawe, nari orwa baijukuru baawe, okwiha hati n'okuhitsya ebiro byona, nikwo MUKAMA arikugamba. Imuka, oyakye; ahakuba omushana gwawe gwizire, N'ekitiinisa kya MUKAMA kukujwereire. Ahakuba, reeba, omwirima guryashweka ensi, Omwirima ndindindi gushwekye amahanga; Kwonka MUKAMA aryakuturukiraho, N'ekitiinisa kye kikureebekyereho. Amahanga garyaija omu mushana gwawe, N'abagabe omu kumurinkana kw'okuturuka kwawe. Imutsya amaisho gaawe, omagamagye, oreebe; Boona nibateerana, nibaija ahariiwe; Batabani baawe baryaija barugye hare, Na bahara baawe baije bakiikiirwe omu mikono. Obwo nibwo orireeba, okashemuuka, Omutima gwawe gukagurukaaguruka, gukashemererwa, Ahabw'okbua obwingi bw'ebirikuruga omu nyanja buryagarukira, Obutungi bw'amahanga bukwizire. Amasyo g'engamira garyakushweka, Engamira nto za Midiani n'eza Efa; N'eziriruga Sheeba zoona ziryaija, Zireetsire ezaabu n'obubaane, Zimanyise hoona okusingizibwa kwa MUKAMA. Amasyo ga Kedari goona garyakuteeraniraho, N'empaya z'entaama za Nebayoosi zikuheereze, Ziije aha itambiro ryangye, ziri ebitambo ebirikusiimwa; Naanye ndyahimbisisa enju yangye y'ekitiinisa. Aba nibaahi abarikuguruka nk'ekicu, Bakashusha nk'enkombe ezirikugaruka kutaahira omu madirisa gaazo. Buzimazima ebirwa biryantegyereza, N'emeeri za Tarushiishi nizo ziribanza Kureeta batabani baawe nizibaiha hare, Baine efeeza n'ezaabu zaabo Ahabw'eiziina rya MUKAMA Ruhanga waawe, Orikwera wa Israeli; Ahabw'okuba akuhaisize ekitiinisa. Abanyamahanga baryakwombekyera engo z'amabaare, N'abagabe baabo bakuheereze, Ahabw'okuba nkakuteera nkwiniire ekiniga, Kwonka nkusaasiire ahabw'embabazi zangye. Amarembo gaawe garyaguma gaigwirwe, Tigarikingwa nyomushana na nyekiro, Abantu babone kukureetera obutungi bw'amahanga, Beebembeirwe abagabe baabo. Ahabw'okuba eihanga n'obugabe ebiryanga kukuheereza Biryahwerekyerera; Eego, ago mahanga gahwerekyererezibwe kimwe. Ekitiinisa kya Lebanooni kiryakwizira, Emyereezi, emiberooshi, n'emiteyashuuri, Okushemeza Omwanya gwangye ogurikwera; Kandi omwanya ogu ntamu ebigyere byangye ndyagugira ogw'ekitiinisa. Batabani b'abaabaire nibakuhata Baryaija nibakwinamira; N'abaabaire nibakugaya baryajuumara aha bigyere byawe, Bakwete Orurembo rwa MUKAMA, Saayuuni y'Orikwera wa Israeli. N'obu oraabe waatsigirweho, okangwa, Okabura ow'okukurabamu, Ndyakuhindura ow'ekitiinisa ebiro byona okukira abandi boona, Ow'kushemererwa, nk'oku obusingye burigyenda nibwihaihana. Oryanywa amate g'amahanga, Oyonkye amabeere g'abagabe; Kandi oryamanya ku nyowe, MUKAMA, ndi Omujuni waawe, Omucunguzi waawe, Ow'amaani owa Yakobo. Omu mwanya gw'omuringa ndyareeta ezaabu, Omu mwanya gw'ekyoma ndeete efeeza; Omu mwanya gw'ebiti ndyatamu emiringa, N'omu mwanay gw'amabaare, ntemu ebyoma. Obusingye nibwo ndigira abareeberezi baawe, Kandi okuhikiirira nikwo ndigira abarikukoresa. Eitima tiririgaruka kuhurirwa mu nsi yaawe, n'obu kwakuba okuhwerekyereza n'okumaraho; Kureka engo zaawe oryazeeta Kujunwa, N'amarembo gaawe ogeete Kuhimbisa. Eizooba tiririgaruka kukwakira nyomushana, Okumurinkana kw'okwezi tikurigaruka kukwakira, Kureka MUKAMA niwe ariba omushana gwawe ogutahwaho, Na Ruhanga waawe akaba ekitiinisa kyawe. Eizooba ryawe tiririgaruka kurenga, N'okwezi kwawe tikurituubya kwaka kwakwo; Ahabw'okuba MUKAMA aryaba omushana gwawe ogutahwaho, N'ebiro by'okuganya kwawe biryahwaho. Abantu baawe boona baryaba abahikiriire, Bakubuure ensi, ebe eyaabo ebiro byona, Babe eitaagi eri nyebyariire, omurimo gw'engaro zangye, Mbone kuheebwa ekitiinisa. Orikukira boona obuto aryarugwamu oruganda, N'orikukira boona obukye arugyemu eihanga ry'amaani. Niinye MUKAMA; Kandi ndyakirahutsya omu bunaku bwakyo. Omwoyo wa Mukama RUHANGA ari ahariinye, Ahakuba MUKAMA anshukireho amajuta Kureetera abooro ebigambo birungi, Kushemba abacwekire emitima, Kumanyisa enkwatwa eby'okurekurwa, N'ababohirwe eby'okwigurirwa ekihome Kurangira abantu omwak gwa MUKAMA ogw'embabazi, N'eizooba eri Ruhanga waitu arihooreraho enzigu, Kuhuumuriza boona abarikuganya, N'okuha ab'omuri Saayuuni abarikuganya Eihunde ry'ebirabyo omu mwanya gw'eiju, Amajuta g'okushemererwa omu mwanya gw'okuganya, Omunagiro gw'okuhimbisa omu mwanya gw'omutima gw'obujune, Babone kwetwa ebiti by'okuhikiirira, Ebyabyairwe MUKAMA kumuhaisa ekitiinisa. Baryayombeka omu myanya ya ira eyaasheenyirwe, Baimutsye amaju agaabaire gaahindukire amatongo, Bahunduure endembo ezaasheenyirwe, Ezaakurataine omu kusheenywa omu busingye butari bumwe. Abanyamahanga nibo baribariisiza amasyo, Abantu b'enduga-mahanga nibo baribahingira, Bakasharira emizaabibu yaanyu; Kwonka imwe muryayetwa abanyamurwa ba MUKAMA; Abantu babeete abaheereza ba Ruhanga waitu; Muryatungwa obutungi bw'amahanga, Mwehimbisize omu kitiinisa kyago. Omu mwanya gw'okukwatwa enshoni muryatunga emigabo ebiri, Omu mwanya gw'okuhemuka muryashemerererwa ebi mubagaine. N'ahabw'ekyo muryatunga emigabo ebiri omu nsi yaanyu, Kandi okushemererwa kwanyu tikurihwaho. Ahakuba nyowe MUKAMA nkunda eby'oburyo, Nyanga okunyaga n'okukora kubi; Kandi ndyabazimuurira omu mazima, Ndagaane nabo endagaano etarihwaho. Oruzaaro rwabo ruryamanywa omu mahanga, Na baijukuru baabo bamanywe omu bantu b'enganda nyingi. Abaribareeba boona baryaikiriza Ku bari oruzaaro oru MUKAMA ahaire omugisha. Ndyashemerererwa munonga omuri MUKAMA, Omitima gwangye gwesiimire omuri Ruhanga wangye; Ahabw'okuba anjwekire ebijwaro by'okujunwa, Yantaho ekanzu y'okuhikiirira, Nk'oku kishwera ajwara eihunde, Kandi nk'oku omugore ayehunda otubaare tw'obuguzi bwingi. Ahakuba nk'oku ensi emeza ebirikutooka, Kandi nk'oku omusiri gumeza ebigubyairwemu, Nikwo Mukama RUHANGA arimeza okuhikiirira n'okuhimbisa Omu maisho gw'amahanga goona. Ahabwa Saayuuni tindihunama, Ahabwa Yerusaalemu tindihuumura, Okuhitsya obu okuhikiirira kwayo kurishohora nk'okumurinakan, N'okujunwa kwayo kukaba nk'etabaaza erikwaka. Amahanga garyareeba okuhikiirira kwawe, N'abagabe boona bareebe ekitiinisa kyawe, Haza obwo oryayetwa eiziina risya, Eri akanwa ka MUKAMA karikweta. Kandi oryaba ekirunga kirungi omu ngaro za MUKAMA, N'eihunde ry'obugabe omu ngaro za Ruhanga waawe. Torigaruka kwetwa Owaatsigirweho, N'ensi yaawe terigaruka kwetwa Amatongo; Kureka oryayetwa Enkundwakazi, N'ensi yaawe eyetwe Oshweirwe; Ahabw'okuba MUKAMA akushemerereirwe, Kandi ensi yaawe eryashwerwa. Ahakuba, nk'oku omutsigazi ashwera omwishiki, Nikwo batabani baawe barikushwera; Kandi nk'oku kishwera ashemerererwa kishwerwa, Nikwo Ruhanga waawe arikushemerererwa. Iwe Yerusaalemu, ntaire abarinzi Aha ngo zaawe z'amabaare; Tibarihunama nyomushana na nyekiro. Imwe abaijutsya MUKAMA, mutahuumura; Kandi mutamureka akahuumura Okuhitsya obu arihamya Yerusaalemu, Akagihindura eky'okuhimbisibwa omu nsi. MUKAMA arahiire omukono gwe gwa buryo, Kandi omukono gwe gw'amaani, naagira ati: Buzimazima tindigaruka kuha abazigu baawe, Engano zaawe kuba eby'okurya byabo, Kandi abanyamahanga tibarigaruka kunywa viinyo yaawe, Ei waafeereire kubi; Kureka abarizishaaruura nibo barizirya, Bakahimbisa MUKAMA, Kandi abaricwa emizaabibu yaawe Nibo bariginywera omu bikaari by'Omwanya gwangye ogurikwera. Murabe omu marembo, mugarabemu, Mubonereze abantu omuhanda; Mutinde omuhanda rugyendwa, mugutinde, Mwihemu amabaare, Mwimukize abantu orurango. Reeba, MUKAMA arangire okuhika aha muheru gw'ensi, Naagira ati: Mugambire Saayuuni muti: Reeba, okujunwa kwawe nikwija; Reeba Mukama naija aine ebihembo, N'enzimuurano ye emwebembeire. Kandi baryayetwa abantu abarikwera, Abacungwirwe MUKAMA; Naiwe oryayetwa Oshweirwe, Orurembo orutatsigirweho. Oriya n'oha owaareetwa Edomu, Owaaruga Bozira ajwaire emyenda etukuziibwe, Ojwaire eby'ekitiinisa, Kandi orikugyendesa amaani maingi? Niinye, orikuranga okuhikiirira, Oine amaani kujuna. Ahabw'enki emyenda yaawe neetukura, Ebijwaro byawe bikashusha eby'orikunyuukira omu inyuukiro rya viinyo? Nnyukiire omu inyuukiro nyenka; Omu bantu b'omu mahanga tihariho n'omwe ou mbaire nyine; Naabaribata ngwirwe kubi, Naabaribatiirira nyine ekiniga; Eshagama yaabo yaataraakira ebijwaro byangye, Emyenda yangye yaagiibwaho amabara. Ahabw'okuba ku naabaire mmaririire kutaho eizooba ry'okuhooreraho enzigu, Omwaka gwangye gw'okucungura gwahika. Naamagamaga, naareeba hatariho w'okumpa emikono; Naatangaara kureeba hatariho w'okumpwera; N'ahabw'ekyo omukono gwangye gwandeetera obusinguzi, N'ekiniga kyangye kyangumya. Naaribatiirira amahanga ngwirwe kubi, Naagasinza n'ekiniga kyangye; Eshagama yaabo naagishesha ahansi. Ndyagamba aha by'embabazi ebi MUKAMA yaakozire, N'aha by'okumuhimbisa, Nk'ebi yaatuhaire byona oku biri, N'ebirungi bingi ebi yaahaire enju ya Israeli, Nk'okusaasira kwe oku kuri, N'embabazi ze nyingi oku ziri. Ahabw'okuba akagira ati: Buzimazima aba n'abantu bangye, Abaana abatarikukoresa bugobya; Atyo yaaba Omujuni waabo. Omu kubonabonesibwa kwabo kwona nawe akabonabonesibwa. Kandi maraika wa Ruhanga wenka yaabajuna; Ahabw'okukunda kwe n'okubagirira esaasi akabajuna, Yaabakiriza, yaabaheeka omu biro bya ira byona. Kwonka bakagoma, baagwisa kubi Omwoyo we Orikwera; N'ahabw'ekyo yaahinduka omuzigu waabo; Kandi We wenka yaabeerwanisiza. Bwanyima abantu be baijuka ebiro bya ira, Baijuka na Musa omugaragwa we, nibagira bati: Owaabaihire omu nyanja N'abariisa b'entaama ze, arahi? Owaabataire Omwoyo we Orikwera ahagati, arahi, Owaagyendeise omukono gwe gw'ekitiinisa Aha mukono gwa buryo ogwa Musa, Akataanisa amaizi omu maisho gaabo, Ngu ayetungire eiziina eritahwaho, Akabarabya ahagati y'amaizi maingi, Batateere ntsibo nk'embaraasi erikuraba omu ihamba? Nk'ente ezirikushuuma omu ruhita Nikwo Omwoyo wa MUKAMA yaabahaire obuhuumure. Okwo nikwo yaayebembeire abantu baawe, Ngu oyetungire eiziina ry'ekitiinisa. Naga amaisho ahansi nooyema omu iguru, Oreebe ori omu butaaho bwawe oburikwera kandi obw'ekitiinisa. Obweziriki bwawe n'eby'amaani ebi waakozire, birahi? Okwetenga kw'omu mutima gwawe n'embabazi zaawe Mbiimirwe. Manya, niiwe Tataitwe, N'obu Abrahamu araabe atarikutumanya, Israeli atwogire. Iwe MUKAMA niiwe Tataitwe; Omucunguzi waitu okuruga ira ryona niryo iziina ryawe. Ai MUKAMA, ahabw'enki nootuhabya emihanda yaawe, Okatugangaaza emitima, tutakutiine? Garuka ahabw'abairu baawe, Nizo nganda z'obuhunguzi bwawe. Abantu baawe abarikwera bakamara omwanya mukye Baine Omwanya gwawe ogurikwera; Mbwenu abazigu baitu baguribatiriire. Twaba nk'abu otakategyekahoga, Kandi nk'abatakeetererwaga iziina ryawe. Nkaabaasibwa ki, oshatura eiguru, oshuuma, Enshozi zitengatenga omu maisho gaawe, Nk'oku omuriro gwotsya obuyaayo, Gukareetera amaizi kubira Eiziina ryawe ribona kumanywa ababisha baawe, Amahanga gatetemera omu maisho gaawe! Obu waakora ebirikwitsa obwoba, ebi twabaire tutarikuteekateeka, okashuuma, enshozi zaatengatenga omu maisho gaawe. Ahakuba okuruga ira abantu bakaba batakamanyaga, Kandi n'okutu kwabo kutakahuriraga, N'amaisho gatakareebaga Ruhanga ondiijo, Oine eki arikukorera abarikumutegyereza, okwihaho iwe. Iwe otangirira abarikushemerererwa eby'okuhikiirira, bakabikora, Abarikukwijuka, iwe n'emitwarize yaawe; Kwonka okagira ekiniga ahabw'okuba tukakora ebibi; Twabimaramu omwanya muhango. Ebyo turyajunwa? Ahabw'okuba twena tukahinduka nk'omuntu otashemeire, N'eby'okuhikiirira kyaitu byona ni nk'ekijwaro ekisiisikaire. Twena tuhonga nk'eibabai, N'eby'okutahikiirira byaitu bitutwara nk'ekirikutwarwa omuyaga. Tihariho orikutakira eiziina ryawe, Nari orikwebatura kukukwata amaguru; Ahabw'okuba otwimire amaisho, Waatumaraho ahabw'eby'okutahikiirira byaitu. Kwonka, ai MUKAMA, niiwe Tataitwe, Itwe turi eibumba, niiwe mubumbi waitu; Twena turi ebibumbirwe engaro zaawe. Ai MUKAMA, otatugirira ekiniga, okarengyesereza, Kandi otaijuka eby'okutahikiirira byaitu ebiro byona. Endembo zaawe ezirikwera zihindukire eihamba, Saayuuni ebaire eihamba, Yerusaalemu yaaba amatongo. Enju yaitu erikwera, kandi enungi, Ei baatatenkuriitwe baabaire bakuhimbisizamu, Ekasya; Ebi twabaire nitukunda byona byacwekyerera. Ai MUKAMA, noija kwehuzya ebi bintu, Ohuname, otubonabonese munonga? Nkaba nyeteekateekire kusherurwa Abatakambuuririzaga; Nkaba nyeteekateekire kubonwa Abakansheruraga. Naagira eihanga eritakatakiraga iziina ryangye nti: Reeba, ndi aha! Reeba, ndi aha! Eizooba ryona nsiiba ntegire emikono eihanga erigomi Abantu abarikugyendera omu muhanda ogutashemeire, Nibakuratira obwengye bwabo bonka; Abantu abarikungwisa kubi obutoosha nindeeba, Nibatambira ebitambo omu misiri, Nibooterera obubaane aha matofaari, Abashutama omu bituuro, Bakaraara aha kiro bari omu myanya eyekiikire, Abarya enyama y'empunu, N'omucuuzi gw'enyama zirikunugwa Guri omu nyabya zaabo; Abarikugira bati: Guma wenka; Otampika; ahabw'okuba ndi orikwera okukukira. Abo bantu n'omwika gw'omu nyindo zange, Omiriro ogusiiba nigwaka. Reeba, kihandiikirwe omu maisho gangye; Tindihunama, kureka ndyahoora; Eego, ndyabazimuurira ahabw'ebibi byabo, N'ahabw'ebya baishenkurubo, Kibasaase munonga, nikwo MUKAMA arikugamba; Ahabw'okwoterera obubaane aha nshozi, Kandi bakanjumira aha bibungo, Ndyabanza ngyere eki bashemereire, Bwanyima mbafubire nk'ebi baakozire oku biri. Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Nk'oku viinyo eshangwa omu mutsitsa, Bakagira bati: Otagushiisha, ahakuba gurimu omugisha, Naanye nikwo nditwaza, ahabw'abaheereza bangye, Nkareka kubamaraho boona. Ndyaiha omuri Yakobo abaijukuru, N'omuri Yuda nyihemu abarihungura ebibungo byangye; Abashongore bangye babihungure, N'abaheereza banye babituuremu. Sharooni eryaba amariisizo g'amasyo g'entaama, N'oruhanga rwa Akori rube orw'amasyo g'ente kubyamamu Ahabw'abantu bangye abanshwerwire. Kwonka imwe abarikutsigaho MUKAMA, Mukeebwa orushozi rwangye orurikwera, Mukateekyera Gaadi obugyenyi, Mukaijuriza Meeni ebikopo bya viinyo ejwangize, Ndyabateeraho okwitwa rurara; Mwena muryacureerera okwitwa, Ahabw'okuba, ku naayetsire, timureetabire; Ku naagambire, timurategire kutu; kureka mukakora ebi ntarikusiima, Mwatoorana ebi ntarikushemerererwa. N'ahabw'ekyo, oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Reeba, abaheereza bangye baryarya, Kwonka imwe mugume n'enjara; Reeba, abaheereza bangye baryanywa, Kwonka imwe mugume n'eiriho; Reeba, abaheereza bangye baryashemererwa, Kwonka imwe mwitwe enshoni; Reeba, abaheereza bangye baryayeshongora ahabw'obunanukye bw'omu mutima, Kwonka imwe muryaborooga ahabw'obusaasi bw'omu mutima, Muteere ekiboroogo ahabw'emitima y'obujune. Eiziina ryanyu riryatsigara aha batoorainwe bangye riri ekijumo. Mukama RUHANGA aryabaita, Kwonka abaheereza be aryabeeta erindi iziina. Atyo orikweshabira omugisha omu nsi! Aryagweshabira ahari Ruhanga ow'amazima, Kandi orikurahirira omu nsi Aryarahira Ruhanga ow'amazima; Ahabw'okuba enaku eza ira zeebire, Zanduga omumaisho. Reeba, nimpanga eiguru risya n'ensi nsya; Ebya ira tibiriijukwa, N'obu kwakuba okuteebwaho omutima. Kwonka mushemererwe, munanukye ebiro byona Ahabw'okuba, reeba, nimpanga Yerusaalemu kuba ey'okunanukiramu, N'abantu baayo kuba abarikushemeza. Ndyashemerererwa Yerusaalemu, Nnanukye ahabw'abantu bangye. Terihuririrwamu iraka ry'okucura, N'obu kwakuba okurira kw'abaine enaku. Tiharigaruka kubayo keereere Akarikufa kamazire ebiro bikye, N'obu yaakuba omugurusi otarikuhitsya biro bye; Ahakuba omwana aryafa ahikize emyaka igana, Kandi omusiisi, orifa ahikize emyaka igana, biri akyeenirwe. Bayrayombeka amaju, bagatuuremu; Baryabyara emizaabibu, barye ebijuma byayo. Tibaryombeka maju, abandi bakagataahamu; Tibaribyara mizaabibu, ekariibwa abandi; Ahabw'okuba nk'oku ebiro by'omuti biba, n'eby'abantu bangye nikwo biriba, Kandi abatoorainwe bangye baryamara omwanya muhango Nibashemerererwa ebi emikono yaabo ekozire. Tibarihendekyera busha, N'obu kwakuba okuzaara abaana b'okugwerwa akagwe; Ahabw'okuba baryaba oruzaaro rw'abu MUKAMA ahaire omugisha Hamwe na baijukuru baabo. Batakaanyetsire, ndyabeetaba; Kandi ndyabahurira nibakigamba. Omushega n'omwana gw'entaama biryarya kumwe; Entare eryarya obunyaatsi nk'ente, Kandi omucuucu guryaba eby'okurya by'enjoka. Aha rushozi rwangye orurikwera rwona Tibarikoreraho kubi, n'obu kwakuba okucwekyereza, Nikwo MUKAMA arikugamba. Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Eiguru nikyo kitebe kyangye ky'obukama, N'ensi n'akatebe k'ebigyere byangye. Ni nju ki ei muriinyombekyera, Nari shi ni mwanya ki ogu ndihuumuriramu? Ebyo byona omukono gwangye nigwo gwabihangire; N'ahabw'ekyo byona n'ebyangye, Nikwo MUKAMA arikugira. Kwonka omuntu ou nditaho omutima N'oine omutima omucureezi, kandi ogirikweteisa, Kandi orikutetema ahabw'ekigambo kyangye. Orikwita ente ni nk'orikwita omuntu; Orikutamba omwana gw'entaama, ni nk'orikuhotora embwa ebitsya; Orikuhonga empongano y'eby'okunywa ni nk'orikuhonga eshagama y'empunu; Orikwotera obubaane, ni nk'orikushabira ekishushani ekirikuramibwa omugisha. Buzima beetooraniire emihanda yaabo, Emitima yaabo eshemerererwa ebirikunugwa byabo. Naanye ndyabatooranira okubonabonesibwa, Nbareeteho ebi barikutiina; Ahabw'okuba ku naayetsire, haabura owaayetaba; Ku naagambire, tibaatega matu; Kureka baakora ebi ntarashemerereirwe. Imwe abarikutetema ahabw'ekigambo kya MUKAMA, Nimuhurire ekigambo kye. Beene waanyu abarikubanga, Bakabacwa nibabatura eiziina ryangye, Bagizire bati: Ka MUKAMA ahimbisibwe, Haza tureebe okwo kushemererwa kwanyu. Kwonka nibo barikwatwa enshoni. Hurira orwari orurikwimuka omu rurembo, Eiraka eririkuruga omuri hekalu, Eiraka rya MUKAMA orikuzimuurira abazigu be! Ku yaabaire atakarumirwe, yaazaara; Ku yaabaire atakagizire bisha, Yaateeraho omwana w'omwojo. Orareebire ekinti nk'ekyo n'oha? Nari shi, ebyo birareebirwe oha? Ensi ekaabaasa kuzaarwa omu izooba rimwe? Eihanga rikaabaasa kuruga omu nda omu kaanya kakye? Ahakuba Saayuuni ku yaarumirwe ati, Ahonaaho yaazaara abaana be b'aboojo. Ndyakuhitysa aha bunaku bw'okuzaara, Ndemwe kukuzaaza? nikwo MUKAMA arikugira. Nyowe oha okuzaara, niinye ndiigara enda? Nikwo Ruhanga waawe arikugira. Imwe abarikukunda Yerusaalemu mwena, Mushemererwe hamwe nayo, mwesiime ahabwayo; Imwe abarikugicurira mwena, Mwesiime hamwe nayo n'okushemererwa. Mwonkye amabeere g'okurembesereza kwayo, muhaagye, Munywe munonga aha kitiinisa kyayo kingi mushemereirwe. Ahakuba oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Reeba ndyamuha obusingye oburi nk'omugyera, Mmuhe n'obutungi bw'amahanga nk'omugyera ogushandaire; Mwonkye, muheekwe omu rubaju, Mugurukagurukibwe aha bibero. Nk'oku nyina w'omwana amurembesereza, Nikwo ndibarembesereza, Mukagwisizibwa gye omuri Yerusaalemu. Ku murikireeba, emitima yaanyu eryashemererwa, Amagufa gaanyu gakure gye nk'obunyaatsi bw'omuroba; Kandi kiryamanywa ku omukono gwa MUKAMA guri hamwe n'abaheereza be, N'ekiniga kye ku kiri aha bazigu be. Ahabw'okuba, reeba, MUKAMA aryaija n'omuriro, N'ebigaari bye biri nk'akasooroora, Ngu okuguubwa kubi kwe akuhikiirize n'ekiniga kingi, Kandi abahanise endimi z'omuriro. Ahakuba MUKAMA aryacwera abantu boona orubanja, Abareho ekifubiro ky'omuriro na rurara; Kandi abariitwa MUKAMA baryaba baingi. Abarikweyeza, bakeeshemeza, ngu baze omu misiri bakurataine, barye empunu n'ebirikunugwa n'embeba, abo boona baryacwekyererera hamwe, nikwo MUKAMA arikugamba. Ahakuba nimmanya emirimo yaabo n'ebiteekateeko byabo; obunaku nibwija, obu nditeeranira ahamwe amahanga goona n'endimi zoona, bakaija, bakareeba ekitiinisa kyangye. Ndyata akamanyiso omuribo, abaahonokireho mbatume omu b'amahanga, Tarushiishi, Puuli, Luudi, ab'omu barasi, Tubali, Yavani omu birwa ebiri hare, ei batakahuriraga kurangaanwa kwangye, n'obu kwakuba okureeba ekitiinisa kyangye; baryo baryamanyisa amahanga ekitiinisa kyangye. Kandi baryareeta beene waanyu boona, baheekirwe aha mbaraasi, omu bigaari, omu ngozi, aha nyumbu n'aha ngamira, nibabaiha omu mahanga goona kuba empongano y'okuhongyera MUKAMA, babahitsye Yerusaalemu aha rushozi rwangye orurikwera, babitwaze nk'oku Abaisraeli bashangwa bareeta omu nju ya MUKAMA empongano zaabo z'esaano, omu nyabya zishemeziibwe, nikwo MUKAMA arikugamba. Kandi ndyaihamu bamwe omuribo, mbagira abanyamurwa n'Abaleevi, nikwo MUKAMA arikugamba. Nk'oku eiguru risya n'ensi nsya ebi ndihanga birigumaho omu maisho gangye, nikwo n'oruzaaro rwanyu n'eiziina ryanyu birigumaho, nikwo MUKAMA arigamba. Obunaku buryahika, obu abantu boona bariguma nibaija omu maisho gangye kuramya, buri kuboneka kw'okwezi, n'ahari buri sabato, nikwo MUKAMA arikugamba. Kandi baryahsohora baze kureeba emitumbi y'abangomeire; ahabw'okuba enyogori zaabo tizirifa, n'omuriro gwabo tiguriraazibwa, baryaba ekihagaro aha bantu boona. Ebigambo bya Yeremia, mwene Hilikia, ow'omu banyamurwa abaabaire batwire Anatoosi omu ishaza rya Benyamiini. Ekigambo kya MUKAMA kikamwijaho omu butegyeki bwa Yosia mwene Amini omugabe wa Yuda, omu mawak gwa ikumi n'eshatu ogw'omu butegyeki bwe; kandi kyagaruka kyaija omu butegyeki bwa Yehoyakimi mwene Yosa omugabe wa Yuda, okuhitsya aha muheru gw'omwaka gwa ikumi na gumwe ogwa Zedekia mwne Yosia ogwo, omugabe wa Yuda, obu Yerusaalemu yaakwatwa omu mwezi kwa kataano kw'ogwo mwaka. Ekigambo kya MUKAMA kikanyijaho nikigira kiti: Ku naabaire ntakakuhangire mu nda ya nyoko, nkakumanya; Naakweza otakazairwe, Naakutaho kuba nabi w'amahanga. Naanye nikwo kugira nti: Ai bambe, Mukama RUHANGA, reeba, tindikumanya kugamba; ahabw'okuba nkiri muto. Kwonka MUKAMA yangira ati: Reka kugira oti: Ndi muto; Ahabw'okuba abu ndikutumaho boona nibo orizamu, Kandi eki ndikuragiira kyona nikyo origamba. Otarubatiina, Ahabw'okuba ndi hamwe naiwe kukujuna; nikwo MUKAMA arikugira. Bwanyima MUKAMA yaagorora omukono gwe, yaakora aha minwa yangye, yangira ati: Reeba, naata ebigambo byangye omu kanwa kaawe; Kandi omanye ku eri izooba naakutaho Kutegyeka amahanga n'ensi z'abagabe, Kurandura n'okusheenya, Kucwekyereza n'okujuumika, Kwombeka n'okubyara. Ekigambo kya MUKAMA kyagaruka kyanyijaho nikigira kiti: Yeremia, nooreeba ki? Naagira nti: Nindeeba enkoni y'omuti gw'endozi. MUKAMA yangira ati: Waareeba gye; ahabw'okuba ntaire omutima aha kigambo kyangye kukihikiiriza. Ekigambo kya MUKAMA kyanyijaho obwa kabiri nikigira kiti: Nooreba ki? Naagira nti: Nidneeba enyungu erikubira etaire ekibunu aha bukiizi-bwa-bumosho. MUKAMA nikwo kungira ati: Akabi karyagwa aha batuuzi b'omu nsi egi boona nikaruga aha bukiizi-bwa-bumosho. Reeba, ndyayeta enganda zoona ez'omu nsi z'abagabe b'omu bukiizi-bwa-bumosho baije, buri omwe ate ekitebe kye ky'obugabe aha marembo ga Yerusaalemu, n'aha ngo zaayo zoona ezigyehinguririize, n'aha ndembo zoona eza Yuda; nikwo MUKAMA arikugira. Kandi abantu baamwo ndyabacwera orubanja, rubasingye, ahabw'obubi bwabo boona obwabantusigiiseho, bakooterera baaruhanga abandi obubaane, bakaramya ebi emikono yaabo yaakozire. Kwonka iwe, yezirikye, oimukye, obagambire ebi ndaakuragiire byona. Batakuhahaaza omutima, ntakaahahaaza ogwawe omu maisho gaabo. Kandi reeba, eri izooba naakugira orurembo orwehinguririziibwe ebigo, enyomyo y'ekyoma n'engo z'emiringa, kurwanisa ensi egi yoona, abagabe ba Yuda, abanyiginya baayo, abanyamurwa baayo n'abantu baayo. Baryakurwanisa, kwonka tibarikubaasa; ahabw'okuba ndi hamwe naiwe kukujuna; nikwo MUKAMA arikugira. Ekigambo kya MUKAMA kikanyijaho nikigira kiti: Irooko orangye, aba Yerusaalemu bakuhuriire, noogira oti: Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Niinyijuka okwehayo kw'omu buhangare bwawe, Na rukundo yaawe y'omu bugore, Oku wankuratiire omu ihamba Omu nsi etakahingwamuga. Israeli akaba ari oshororeirwe MUKAMA, Omuganuro gwe gw'okubanza. Abaaguriireho boona bakagiibwaho orubanja, Akabi kaabahikaho; nikwo MUKAMA arikugira. Imwe ab'enju ya Yakobo, naiwe enganda zoona ez'enju ya Israeli, muhurire ekigambo kya MUKAMA. Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Ni kibi ki, eki baashwenkuriimwe bandeebireho, Kikabareetera kuunyimuura, N'okukuratira ebitaine buryo Bakahinduka abataine mugasho? Haza batabuuze bati: MUKAMA ari nkahi, Owaatwihire omu nsi ya Misri, Akaturabya omu ihamba, Omu nsi y'amarungu n'ebiina, Omu nsi eyomire, kandi ey'ekibunda kya rufu, Ensi etarabwamu bantu, kandi etatuurwamu? Kaandi nkabahitsya omu nsi y'omweru, Kurya ebijuma byayo n'ebindi birungi byamwo; Kwonka ku mwahikireyo, mwansiisira ensi, Obuhunguzi bwangye mwabuhindura ekihagaro. Abanyamurwa tibaagira bati: Beitu MUKAMA arahi? N'abanyabiragiro tibammanya, Abategyeki bancumuraho, Na baanabi baaragura ebya Baali, Baakuratira ebitaine muhoho. Nikyo ndikubatonganisiza hati, Kandi na baijukuru baanyu ndyabatonganisa. Mwambukye muhikye aha birwa bya Kitimu, mureeba; Muteme Kedari, mwetegyereze munonga, Mureebe ku haraabe harabaireho ekigambo nk'ekyo. Hariho eihanga erirahingiise baaruhanga baaryo, N'obu baraabe batari baaruhanga buzima? Kwonka abantu bangye bahingiise ekitiinisa kyabo Ebitaine mugasho. Iwe iguru 'we, kwata aha munwa ahabw'ekyo, Ogire obwoba bwingi, oshoberwe munonga; Nikwo MUKAMA arikugira; Ahabw'okuba abantu bangye bakozire ebibi bibiri- Baanyimwire, nyowe enshuro y'amaizi g'amagara, Baayetimbira ebiziba, Ebiziba bifumukire, ebitarikubaasa kugumwamu maizi. Israeli n'omuhuuku? N'omuhuuku owaazairwe omuka? Ahabw'enki ahindukire omunyago? Entare z'omutontomeire, Zaatsinda munonga, Zaahindura ensi ye amatongo, Endembo ze zihiire, tizikiine bantu. Kandi Noofu na Tahapenesi Baakwata eigufa ry'akazingiro k'omutwe. Beitu tiiwe waayereeteire ebyo Ahabw'okwimuura MUKAMA Ruhanga waawe, Obu yaakwebembera omu muhanga? Mbwenu okuza Misri okanywa amaizi ga Nailo Nikikugasira ki? Nari shi, nikikugasira ki okuza Asiria Kunywa amaizi ga Furaati? Obubi bwawe buryakwehanira, N'okugaruka enyima kwawe kukuteise; Omanye, kandi oreebe ku kiri ekintu kibi kandi ekirikushaarira Kuunyimuura, nyowe MUKAMA Ruhanga waawe, otantiine; Nikwo Mukama RUHANGA ow'amahe arikugira. Ahakuba ira okahenda omugamba gwawe, Waacwa ebyabaire bikubohire, Kandi waagira oti: Tindigaruka kuheereza; Haza waaramiza aha mutwe gwa buri kubungo kiraingwa N'ahansi ya buri kiti kibisi ekyetwa omurinzi, Nka maraaya. Haza naabaire nkugizire omuzaabibu murungi munonga, Gw'embibo etoorainwe. Mbwenu kikaruga hi waaza kusiisikara, Okaba omuzaabibu ogw'omu ishwa? N'obu waakwoga ota n'eiju ry'akashenda, Okagaruka okooga na sabuuni nyingi, Kwonka eibara ry'ekibi kyawe rikiri omu maisho gangye; Nikwo Mukama RUHANGA arikugira. Noobaasa ota kugira oti: Tinsiisikaire, Kandi tinkuratiire Baabaali. Reeba omuhanda gwawe omu ruhanga, Omanye ebi okozire. Ori nk'engamira erikukina neekora oku n'oku; Kandi ori nk'enturegye emanyiire eihamba, Erikukagiiriza omuyaga erinzire; N'oha owaakubaasa kugizibira? Tihariho n'emwe eruha neegisherura, Ahakuba egibona omu kwezi kwayo. Otaikiriza ebigyere byawe kugyenda bitajwaire nkaito, N'omumiro gwawe kugyenda gwine ekyaka. Kwonka okagira oti: Nooyeruhiza busha, Ahabw'okuba nkunzire abanyamahanga, Kandi nibo ndikwija kukuratira. Nk'oku omushuma ahemuka yaakwatwa, Nikwo enju ya Israeli erihemuka, Bo n'abagabe baabo, abategyeki baabo, Abanyamurwa baabo na baanabi baabo, Abagira ekiti, buri omwe ati: Niiwe tata, N'eibaare ati: Niiwe wanzaire; Ahabw'okuba banteire amabega, Baanyima amaisho. Kwonka omu biro by'okureeba enaku Baryataka bati: Imuka otujune. Mbwenu baaruhanga baawe Abu waayeteereireho barahi? Ku baraabe nibabaasa kukujuna Omu biro by'enaku zaawe, nibaimukye; Ahabw'okuba, nk'oku endembo zaawe zirikwingana, Na baaruhanga baawe nikwo bari, iwe Yuda. Ahabw'enki noonyetomboitera? Manya mwena mungomeire; nikwo MUKAMA arikugira. Nyeruhiize busha kuteera abaana baanyu; Tibaikiriza kuhanwa; Rurara yaanyu niyo emazireho baanabi baanyu Nk'entare esheegire. Naimwe ab'obusingye obu, mute omutima aha kigambo kya MUKAMA. Ndabeereire Israeli eihamba, Nari ensi y'omwirima ndindindi? Mbwenu abantu bangye nibagirira ki bati: Nitwetegyeka; titurikugarukaho bundi? Nimugira ngu empangare neebaasa kwebwa eby'okwetiiba, Nari omugore kwebwa ekyetwekyerero kye? Kwonka abantu bangye banyebirwe Ebiro bingi ebitarikubarwa. Eshi omanya kusherura nkunzi zaawe! Nangwa n'abakazi babi obeegyeise emize yaawe. Kandi aha kipumpuriya kyawe Hareebekireho eshagama y'abanaku abu waatuzire busha, Abu otakashangaga nibafumura enju. Haza ebyo byona obyogaho, Ogira oti: Tiinyine rubanja; Buzimazima takiinyiniire kiniga. Reeba, ndyakutonganisa Ahabw'okugira oti: Tincumwire. Ahabw'enki orahuka kukora oku n'oku, N'okuhindura emitwarize yaawe? Misri neija kukuhemura Nk'oku Asiria yaakugizire. Naiwe oryarugayo oyekoreire emikono, Ahabw'okuba MUKAMA ayangire abu oyesiga, Kandi tibaine ki barikugasira. Omushaija ku ashenda omukazi we, Ogwo mukazi yaamurugaho Yaaba muka ondiijo, Iba aryagaruka amushwere? Egyo nsi tekaasiisikara munonga? Iwe okaraaya na bashambane baawe baingi, Ebyo nookingarukira? nikwo MUKAMA arikugira. Naga amaisho gaawe aha bibungo by'emparamaata, oreebe; Ahu otarashambaniire ni nkahi? Okaba oshutama aha rubaju rw'omuhanda, otegyereize bashambane baawe Nk'Omuharabu omu ihamba. Oshiisha ensi n'ebihagaro by'obwamaraaya bwawe. Nikyo kyazibiire enjura kugwa, Enjura ya katumba ekabura; N'obu kiraabe kyabaire kityo, okaguma oyomire aha maisho nka maraaya, Tiwaagira kashoni. Na hati tokantakiire, oti: Taata, niiwe mugyenzi wangye omu buhangare bwangye; Kandi oti: Aryaguma n'ekiniga ebiro byona? Aryaguubwa kubi okuhitsya aha muheru? Reeba okwo nikwo waagizire, Kwonka okakora ebibi byona nk'oku orikwenda. Kandi omu biro by'omugabe Yosia, MUKAMA akangira ati: Oreebire eki Israeli owaagarukire enyima yaakozire? Akatemba ekibungo kyona ekiraingwa, yaaza ahansi ya buri kiti kibisi ekyetwa omurinzi, yaashambanirayo. Naateekateeka nti: Bwanyima y'okukora ebyo byona, naija kungarukira. Kwonka tiyaagaruka; kandi omurumuna Yuda endeebya yaakireeba. Kandi egyo ndeebya Yuda, n'obu araabe yaareebire oku naabinga mukuru we Israeli, nkamuha ebaruha y'okumushenda nimmutura obushambani bwe bwona, taratiinire, kureka nawe akagyenda, yaaza kuraaya. Ahabw'okwo kuraaya kumurahukira, yaashiisha ensi, naashambana n'amabaare n'ebiti. Ebyo byona n'obu biraabe byabaire bityo, egyo ndeebya Yuda tarangarukiire n'omutima gwe gwona, kureka omu kuryarya; nikwo MUKAMA arikugira. Kandi MUKAMA yaagaruka yangira ati: Israeli owaagarukire enyima, ayeyorekire ku ataine rubanja nk'orwa Yuda endeebya. Irooko, orangire ebi bigambo aharikureeba aha bukiizi-bwa-bumosho noogira oti: Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Garuka, iwe Israeli owaagarukire enyima, Tindikwija kukureebesa kiniga, Ahabw'okuba ndi ow'embabazi; Tindiguma na kiniga ebiro byona; Nikwo MUKAMA arikugira. Kwonka oyemere ekibi kyawe, Ku waagomeire MUKAMA Ruhanga waawe, Okayabatikana n'abanyamahanga Ahansi ya buri kiti kibisi ekyetwa omurinzi, Kandi otoorobere iraka ryangye; Nikwo MUKAMA arikugira. Imwe baana abaagarukire enyima 'mwe, Nimugarukye; nikwo MUKAMA arikugira; Ahabw'okuba niinye mukama waanyu. Ndyabatwara niinyiha omwe-omwe omu rurembo, Babiri-babiri omu ruganda, Mbahitsye Saayuuni. Kandi ndyabaha abariisa abarikunshusha omutima, babariise n'obwengye n'okwetegyereza. Omu biro ebyo ku muriheza kukanya, mwaba baingi omu nsi, tibarigaruka kugamba ha by'eshenduukye y'endagaano ya MUKAMA; teriteekateekwaho, teriijukwa, kandi tibarigyefuuza n'obu kwakuba okugaruka kugikora. Omu bunaku obwo Yerusaalemu eryayetwa ekitebe kya MUKAMA eky'obukama, amahanga goona garyakiteeraniraho, ei MUKAMA ariomuri Yerusaalemu, kandi tibarigaruka kukuratira obugangaazi bw'emitima yaabo emibi. Omuri ebyo biro enju ya Yuda eryakwatanisa n'eya Israeli, bombi barugye omu nsi y'omu bukiizi-bwa-bumosho, bataahe omu nsi ei naahaire baashwenkuriimwe kuba obuhunguzi bwabo. Nkagira nti: Ka nkubarire omuri batabani bangye, Nkuhe ensi nungi, Obuhunguzi burungi munonga okukira obw'amahanga goona. Kandi naagira nti: Oryanyeta Sho, torindugaho. Kwonka iwe nju ya Israeli 'we, otuura nondeebya, Nk'oku omukazi endeebya atsigaho iba. Nkwo MUKAMA arikugira. Eiraka nirihuririrwa omu bibungo by'emparamaata, Okurira n'okweshengyereza kw'abaana ba Israeli Ahabw'okushiisha emitwarize yaabo, Bakeebwa MUKAMA Ruhanga waabo. Imwe baana baagarukire enyima 'mwe, nimugarukye; Niinyija kubatambira okugaruka enyima kwanyu. Reeba, twaija ahariiwe, Ahabw'okuba ori MUKAMA Ruhanga waitu. Buzimazima okuteerera omuhira aha bibungo N'okubandirwa aha nshozi n'ebya busha; Buzimazima okujunwa kwa Israeli Kuri omuri MUKAMA Ruhanga waitu. Kwonka okwiha omu buto bwaitu ekirikwitsa enshoni kimazireho byona ebi baatatenkuriitwe baahendekyeire, amasyo gaabo ag'entaama n'ag'ente, kandi na batabani baabo na bahara baabo. Ka tubyame n'enshoni zaitu, okuhemuka kwaitu kutushwekye, ahabw'okuba tukacumura ahari MUKAMA Ruhanga waitu, itwe na baatatenkuriitwe, okwiha omu buto bwaitu n'okuhitsya eri izooba, kandi titukooroberaga iraka rya MUKAMA Ruhanga waitu. MUKAMA naagira ati: Iwe Israeli, ku oraikirize kugaruka, Obe niinye waagarukira; Kandi ku oraiheho ebihagaro byawe, byanduga omumasiho, Otarikubangaanisa, Ku oraarahire oti: Nindahira MUKAMA ohuriire, Waarahira omu mazima, omu buryo n'omu kuhikiirira, Obwo amahanga garyayeshabira omugisha omuriwe, Kandi omuriwe nimwo garyesiimira. Ahakuba oku nikwo MUKAMA arikugambira abantu ba Yuda n'abatuuzi ba Yerusaalemu, ati: Mutabire endaara zaanyu, Kandi mutabiba omu mahwa; Mweshare, mube aba MUKAMA, Mwiheho ekishushu ekiri aha mitima yaanyu, Imwe aba Yuda n'abatuuzi ba Yerusaalemu, Ekiniga kyangye kitakaija nk'omuriro, Kikabuguma, hakabura owaakiraaza, Ahabw'obubi bw'ebi murikukora. Mukimanyise omuri Yuda, mukirangye omuri Yerusaalemu nimugira muti: Muteere enzamba omu nsi yoona, Mugambe n'eiraka rihango nimugira muti: Muteerane, tuze omu ndembo ezeehinguririziibwe engo z'amabaare; Mwimutsye orurango, nimureeba Saayuuni, Muhungye, musherure obukiriro muteeziringa; Ahabw'okuba naaza kureeta akabi karugye aha bukiizi-bwa-bumosho, Ndeete n'okucwekyerera kw'amaani. Entare erugire omu kishaka kyayo, Omuhwerekyerezi w'amahanga ari omu muhanda; Arugire owe, naija kucwekyereza ensi yaawe, Endembo zaawe zibe amatongo, zibure ab'okuzituuramu. N'ahabw'ekyo mwezirikye ebiguniya, Mucure, muboroogye, Ahabw'okuba ekiniga kya MUKAMA tikikaturugireho. Kandi MUKAMA yaagira ati: Ahari eryo izooba omutima gw'omugabe, n'ey'abategyeki, eryayehwa amatsiko; abanyamurwa baryayekwata aha munwa, na baanabi bashoberwe. Bwanyima naagira nti: Ai bambe, Mukama RUHANGA, buzimazima obeiheire kimwe eri ihanga n'aba Yerusaalemu, noogira oti: Muryaba gye; haza kunu rurara ehikiire kimwe aha magara gaabo. Omu biro ebyo baryagira eri ihanga n'aba Yerusaalemu bati: Omuyaga ogurikwotsya kuhuuha abantu bangye, ogurireetwa omu bibungo by'emparamaata eby'omu ihamba, gutari gw'okuheheeza nari okushemeza, kureka ogw'amaani okukira aho, niinye gurikwizira. Mbwenu niinye ndikugamba nimbacwera orubanja. Reeba, naija nk'ebicu, Ebigaari bye by'orugamba biri nk'akasoorora, N'embaraasi ze nizirahuka okukira amashamba. Tutoore hi? Ka twaza kuhwaho! Iwe Yerusaalemu, yoozya obubi aha mutima gwawe, Obone kujunwa. Ebiteekateeko byawe bibi biryahitsya hi Kuguma omuriiwe! Ahabw'okuba eiraka eririkuruga Daani nirigamba, Niriranga obubi niryema omu bibungo bya Efuraimu. Mugambire amahanga, ku arikwija; Mumanyise aba Yerusaalemu nimugira muti: Abagotsi nibaija nibaruga omu nsi ya hare, Nibateerera endembo za Yuda orwari. Bagyehinguririize nk'abarinzi b'omusiri kugiteera, Ahabw'okuba ekangomera; nikwo MUKAMA arikugira. Emitwarize yaawe n'ebi orikukora Nibyo bikureeteire ebyo. Ekyo nikyo kifubiro kyawe, kandi nikishaarira, Ahabw'okuba kikuhikiire kimwe aha mutima. Ai bambe! Ai bambe! Nyine obusaasi bwingi; Omutima gwangye tigwine buhuumure. Tindikubaasa kuhunama, Ahabw'okuba nimpurira eiraka ry'enzamba, N'enduuru y'orugamba. Ebihikiirizi nibiihaihana, Ensi yoona ehindwirwe amatongo; Amahema gangye nigacwekyerezibwa kitaraariirwe, Emikingo yangye neecwekyerezibwa omu kaanya kakye. Niinyija kuheerera hi n'okureeba orurango, N'okuhurira eiraka ry'enzamba? Ahabw'okuba abantu bangye n'abashema, Tibarikummanya; N'abaana bataine bwengye, Kandi abatarikwetegyereza. Omu kukora ebibi n'abanyabwengye, Kwonka omu kukora ebirungi tibaine ki barikumanya. Ku naayetegyereize ensi, naareeba eri amatongo, kandi erimu busha, N'eiguru ritarimu kashana. Ku naayetegyereize enshozi, naareeba nzitengyeta, N'ebibungo byona nibizonga. Ku naayetegyereize, naareeba hatariho muntu, N'ebirikuguruka omu mwanya byona byahungire. Ku naayetegyereize, naareeba ensi, eyaabaire eyeza, yaabaire eihamba, N'endembo zaayo zoona zaasheenyeirwe omu maisho ga MUKAMA, omu maisho g'ekiniga kye kingi. Ahakuba oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Ensi yoona eryaba amatongo; kwonak tindigimariraho kimwe. Nikyo ensi ericurira, N'eiguru rikairagura, Ahabw'okuba nkakigamba, naakimariirira, Tindikyefuuza, kandi tindikireka. Ab'omuri buri rurembo baryahunga Ahabw'okuhurira endigito y'ab'aha mbaraasi n'ab'amata, Bashenshere omu bishaka, bataahe omu nkiri, Endembo zoona zitsigweho, Habure owaazituuramu. Mbwenu iwe nshoberwa 'we, N'enki ekirikukujwaza karari, Okeehunda eby'ezaabu, Okahangusya amaisho gaawe n'erangi? Nooyeshemereza busha, Nkunzi zaawe nizikugaya, Kandi nizihiiga amagara gaawe. Ahabw'okuba mpuriire eiraka nk'ery'omukazi orikurumwa, Obusaasi nk'obw'omukazi orikujigaija, Eiraka rya Saayuuni orikusheemeeka, Akanaga emikono, naagira ati: Ai bambe! naagwa omu maisho g'abaitsi. Nimwirukye, mukore oku n'oku omu nguuto za Yerusaalemu, Mureebe, kandi mwetegyereze! Musherure omu nteeraniro zaayo z'emihanda, Ku muraabe nimubaasa kubonayo omuntu n'omwe, Orikukora eby'oburyo, akasherura amazima, Mbone kugisaasira. N'obu baraabe nibagira bati: Niturahira MUKAMA ohuriire, Kwonka nibarahira ebishuba. Ai MUKAMA, amaisho gaawe tigarikusherura amazima? Okabateera, kwonka tibaahurira busaasi; Waabamaraho, kwonka baayanga kuhanwa, Baagumya aha maisho gaabo okukira eibaare, Baayanga kweteisa. Bwanyima naagira nti: Abantu aba ni busha, tibaine bwengye; Ahabw'okuba tibarikumanya muhanda gwa MUKAMA, N'obu byakuba ebiragiro bya Ruhanga waabo. Ka nyegiire aha bakuru, Mbe nibo naagamba nabo; Ahabw'okuba bo nibamanya omuhanda gwa MUKAMA N'ebiragiro bya Ruhanga waabo. Kwonka naashanga nabo boona baahenzire omugamba, Baacwire ebyabaire bibakomire. Nikyo entare erikuruga omu kibira eribaitira, N'omushega gurikuruga omu ihamba gukabacwekyereza; Knadi engwe eryagwera aha ndembo zaabo, Buri muntu orizirugamu aryataagataagurwa, Ahabw'okuba ebicumuro byabo ni bingi, N'okugaruka enyima kwabo kukanyire. Nimbaasa nta kukusaasira? Abaana baawe banyimwire, Baarahira abo abatari baaruhanga. Ku naabagaburiire, naabahaazya, Baashambana, baayerunda aha maju ga baamaraaya. Bakaba nibashusha enimi y'embaraasi eriisibwe gye, erikushiija, Buri muntu naashiija muka mutaahi we. Nimugira ngu tindibafubira ahabw'ebyo? Tindihoora enzigu eihanga nk'eri? nikwo MUKAMA arikugira. Mwinamukye, murabe omu mishorongo y'emizaabibu yaayo, Mugicwekyereze; Kwonka mutagimariraho kimwe. Mugikonkoboreho amataagi, Ahabw'okuba ti ga MUKAMA. Ahakuba enju ya Israeli n'eya Yuda Zindeebeize kimwe; nikwo MUKAMA arikugira. Babeihereire MUKAMA, Nibagira bati: Taine ki arikora; Tihariho kabi koona akarituhikaho; Tituriitwa rurara, n'obu kwakuba okuteerwa enjara. Baanabi abo baryahinduka omuyaga, Ahabw'okuba ekigambo ky'amazima tikibarimu. Okwo nikwo barikorwa. Nikyo MUKAMA Ruhanga ow'amahe arikugirira ati: Ahabw'okugamba ekyo kigambo, Reeba, naaza kuhindura ebigambo byangye eby'omu kanwa kaawe omuriro, N'abo bantu mbahindure enku, omuriro gubamareho. Iwe nju ya Israeli 'we, reeba, Niinyija kukuteeza eihanga erya ira, Eihanga eri otarikumanya rurimi rwaryo, N'obu kwakuba okwetegyereza eki barikugamba. Omutana gwabo ni nk'ekituuro kyashami, Boona n'amamanzi. Baryarya emyaka yaaawe n'eby'okurya byawe, Barye batabani baawe na bahara baawe, Barye amasyo gaawe g'entaama n'ag'ente, Barye emizaabibu yaawe n'emitiini yaawe, Kandi endembo zaanyu ezeehinguririziibwe engo z'amabaare, Ezi murikwesiga, Baryazicwekyereza na rurara. Kandi hoona n'omu biro ebyo tindibamariraho kimwe, nikwo MUKAMA arikugira. Abantu baawe ku barigira bati: Ahabw'enki MUKAMA Ruhanga waitu atukozireho ebyo byona? Oryabagira oti: Nk'oku mwanyimwire, mukaheereza baaruhanga b'abanyamahanga muri omu nsi yaanyu, nikwo muriheereza abanyamahanga muri omu nsi etari yaanyu. Mukigambe omu nju ya Yakobo, Mukirangye omuri Yuda, nimugira muti: Muhurire eki, imwe abashema, kandi abataine bwengye, Abaine amaisho, kwonka batarikureeba, Abaine amatu, kwonka batarikuhurira; Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Timurikutiina? Timurikutetemera omu maisho gangye? Nkataho omusheenyi kuba omwatano gw'enyanja, Omucungiro gw'ebiro byona, ogu etarikubaasa kurengyeraho; Ebingozi n'obu byakwecunda bita, tibikaabaasa; Kandi n'obu byakuhoorera bita, tibikaagurengyeraho. Kwonka eri ihanga riine omutima gugangaire, Bagomire, baayegyendera. Tibarikugira mu mitima yaabo bati: Ka tutiine MUKAMA Ruhanga waitu, Otuha enjura omu bunaku bwayo, Enjura y'ebiba n'eya katumba, Akaturindira saabiiti ezateereirweho amagyesha. Eby'okushiisha byanyu nibyo biihireho ebyo byona, Kandi ebibi byanyu bibazibiire kutunga ebirungi; Ahabw'okuba abantu babi nibashangwa omu bantu bangye, Nibagwera nk'abategi b'enyonyi, Batega emitego, bakwata abantu. Amaju gaabo gaijwire obugobya, Nk'ekitukuru kiijwire enyonyi; N'ahabw'ekyo bahindukire bakuru n'abatungi, Bagomokire, baasiigiriza; Omu kukora kubi tibaine bugarukiro; Emanja z'efuuzi tibazicwa mu bwinganisa, Ngu ezo fuuzi zibe gye, Kandi tibatonganira bakyene. Nimugira ngu tindibafubira ahabw'ebyo? Tindihoora enzigu eihanga nk'eri? nikwo MUKAMA arikugira. Ekintu ky'eihano kandi ekirikutiinisa munonga Kigwire omu nsi egi, Baanabi nibahanuura ebishuba, Abanyamurwa nibategyeka nibagyendera aha bya baanabi abo; Kandi abantu bangye nibasiima ku biba bityo. Mbwenu muheru ku erihika, muryagira muta? Imwe bantu ba Benyamiini 'mwe, nimuhungye, Murugye omuri Yerusaalemu, musherure obukiriro! Muteere enzamba omuri Tekoa, Mwimutsye orurango ahari Besi-hakeremu; Ahabw'okuba akabi kaareetana nikareetwa aha bukiizi-bwa-bumosho, N'okucwekyerera kuhango. Saayuuni omurungi kandi owaayoroirwe gye, Naaza kumucwekyereza. Abariisa nibaija kumurwanisa baine amasyo gaabo, Bateere amahema gaabo, bamwehinguririze, Buri omwe ariise ahakwe. Mweteekateekye kuza kumurwanisa, Mwimukye mumuteere omu ihangwe. Mbwenu ho twahitsya! ahabw'okuba bwaza kwira; Ebicuucu by'omu mwabazyo nibigyenda nibiba biraingwa. Mwimukye, tumuteere nyekiro, Tucwekyereze ebikaari bye. Ahakuba oku nikwo MUKAMA ow'amahe arikugamba naagira ati: Muhonde ebiti bya Yerusaalemu, Mugirundeho eby'okutemberaho. Oru nirwo rurembo orushemereire kufubirwa, Orutarimu kindi kureka okuhatana. Nk'oku enshuro eguma neereeta amaizi gaayo, Narwo nikwo ruguma nirureeta obubi bwarwo; Obubisha n'okucwekyereza nibiruhurirwamu; Obutoosha nindeeba endwara n'okuhutaazana. Iwe Yerusaalemu, ikiriza okuhaburwa, Ntakaataanira kimwe naiwe, Nkakugira amatongo, n'ensi etatuurwamu. Oku nikwo MUKAMA ow'amahe arikugamba naagira ati: Humbira kimwe Abaisraeli abatsigaireho, Nk'oku bahumba omuzaabibu; Garuka omu mataagi gaagwo, ohumbe n'engaro zaawe, Nk'oku omucwi w'ebijuma by'emizaabibu agira. Mbenu n'oha ou naakugambira nkahana, Bakahurira? Reeba, amatu gaabo gaigaire, Tibarikubaasa kuhurira; Reeba, ekigambo kya MUKAMA kibahindukiire ekirikugaywa, Tibarikukishemerererwa. Nikyo nyijuriire ekiniga kya MUKAMA, Nkaremwa kugumisiriza. Kishukye aha baana abaari omu muhanda, N'omu nteerane z'abatsigazi, Ahabw'okuba omushaija n'omukazi we bombi baryatwarwa, Abagurusi n'empwitsi nabo batwarwe. Amaju gaabo garyaba ag'abandi, N'emisiri yaabo hamwe n'abakazi baabo; Ahabw'okuba ndyabangira abatwire omu nsi omukono; nikwo MUKAMA arikugira. Okuruga aha muto okuhika aha mukuru omuribo, Buri muntu aine omururu gw'amagoba gatahikire. Okuruga ahari nabi okuhika aha munyamurwa, Buri muntu naakora eby'obugobya. Obuhuta bw'abantu bangye babutambire eruguru, Nibagira bati: N'obusingye! N'obusingye! Haza obusingye butariho. Beitu ku baaherize kukora ebihagaro, baagira enshoni? Ngaaha! Tibarazigizire na kakye, N'obu kwakuba okubwerabwera. N'ahabw'ekyo baryagwa omuri abo abagwa; Omu bunaku obu ndibafubiriramu, Baryakumbagazibwa; nikwo MUKAMA arikugira. Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Mwemerere aha mihanda, mureebe, Mubuuririze otuhanda otwa ira, Ahu omuhanda murungi guri, mube nigwo mwatoora. Nimwo muribonera emitima yaanyu oburuhuukiro. Kwonka baagira bati: Titurikwija kuguritaho. Kandi nkataho ab'okubarinda ningira nti: Mute omutima aha iraka ry'enzamba; Kwonka baagira bati: Titurikwija kuguritaho. N'ahabw'ekyo, iwe iguru 'we, hurira; Omanye ekiribabaho; Naiwe nsi 'we, hurira. Reeba, niinyija kureeta akabi ahari abo bantu, Nibyo byana ebirikuruga omu naama zaabo, Ahabw'okuba tibarataire mutima ha bigambo byangye, N'ebiragiro byangye bakabyanga. Ahabw'enki nibandeetera obubaane oburikuruga Sheeba, N'emigaju erikuruga omu nsi ya hare? Ebitambo byanyu ebyokize tibirikwikirizibwa, N'empongano zaanyu tizirikunshemeza. Nikyo MUKAMA arikugirira ati: Reeba, ndyata enkongi omu maisho g'abo bantu, Ezi abaana na baishebo bariteeraho entsibo, Bataahi baabo na bagyenzi baabo bakahwerekyerera. Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Reeba, eihanga niriija niriruga omu nsi ey'omu bukiizi-bwa-bumosho, Eihanga rikuru niriimuka kuruga ha muheru gw'ensi, Rikwaitse amata n'amacumu; N'abantu enshaarizi abataine saasi, Endigito yaabo ni nk'enyanja erikuhoorera, Nibagyendera aha mbaraasi, Batengire orugamba nk'abarikurwana, Kukurwansia iwe Saayuuni. Ku tuhuriire enkuru yaabyo, Emikono yaatentebuka, Twagira obusaasi bwingi Nk'obw'omukazi orikurumwa kuzaara. Otashohora aheeru kuza omu ishwa, N'obu kwakuba okuraba omu muhanda; Ahabw'okuba omuzigu aine rurara, N'okutiinisa kuri embaju zoona. Iwe ihanga ry'abantu bangye 'we, yezirikye ebiguniya, Oyekuringye omu iju; Ocure nk'ofiisize omwana omwe nyamunegyere, otonzye n'obusaasi bwingi, Ahabw'okuba omuhwerekyerezi aryatuteera kitaraariire. Nkuhindwire orikugyeza abantu bangye, Ngu omanye emitwarize yaabo, ogicondooze. Boona n'abagomi kandi enteegi, Nibagyenda nibabiherera abandi; Bagumire nk'omuringa nari nk'ekyoma; Boona nibakora ebitahikire. Emijuba yaabo neejugutirirwa n'amaani, Risasi ehwereziibwe omuriro, Nibeeruhiza busha kugumizamu nibashemeza, Ahabw'okuba ababi tibarikwihwamu. Abantu nibabeeta efeeza y'enkamba, ahabw'okuba MUKAMA abangire. Ekigambo kikaija ahari Yeremia nikiruga ahari MUKAMA; kyagira kiti: Yemerera omu irembo ry'enju ya MUKAMA, orangireyo ekigambo eki, noogira oti: Nimuhurire ekigambo kya MUKAMA, imwe mwena Abayuda abarikuraba omuri aga marembo nimuza kuramya MUKAMA. Oku nikwo MUKAMA ow'amahe, Ruhanga wa Israeli, arikugamba naagira ati: Mushemeze emitwarize yaanyu n'ebi murikukora, mbone kubaiikiriza kutuura omuri ogu mwanya. Murekye kwesiga ebigambo ebi ebirikuhabisa nimugira muti: Hekalu ya MUKAMA, hekalu ya MUKAMA, hekalu ya MUKAMA niyo egi! Mumanye ngu, ku muraashemereze kimwe emitwarize yaanyu n'ebi murikukoa, mwakorerana eby'oburyo omu mzima, mwareka kwita kubi omunyaihanga, efuuzi n'omufaakazi, n'okusheesha eshagama y'abataine rubanja omuri ogu mwanya, mwareka n'okukuratira baaruhanga abandi kwereetaho akabi, obwo ndyabaikiriza kutuura omuri ogu mwanya, omu nsi ei naahaire baashwenkuriimwe ira kuba eyaabo ebiro byona. Reeba, nimweruhiza busha kwesiga ebigambo ebirikuhabisa. Nimwija kwiba, kwita, kushambana, kurahira ebishuba, kwoterera Baali obubaane, n'okukuratira baaruhanga abandi abu mutakamanyaga, haza mwije muunyemerere omumaisho omuri egi nju erikwetererwa eiziina ryangye, mugire muti: Tujunirwe! haza kuri okugumizamu nimukora ebyo bihagaro byona? Egi nju erikwetererwa eiziina ryangye ebahindukiire enyanga y'abambuzi? Reeba, nyowe ahabwangye nikireebire; nikwo MUKAMA arikugira. Nimwirooko muze omu mwanya gwangye ogwabaire guri Shiilo, ei naabandize kutuuza eiziina ryangye, mureebe oku naagugizire ningitura obubi bw'abantu bangye Israeli. Mbwenu, ahabw'okukora ebyo byona, mukanga kuhurira n'obu ndaabe naagumiizemu nimbagambira, kandi nkibeeta mutaanyetabe, nikyo ndigirira kubi enju erikwetererwa eiziina ryangye ei murikwesiga, n'omwanya ogu naabahaire na baashwenkuriimwe, nk'oku naagizire Shiilo. Kandi ndyabacwa mundugye omumaisho, nk'oku naacwire beene waanyu boona oruzaaro rwona orwa Efuraimu; nikwo MUKAMA arikugira. N'ahabw'ekyo otashabira aba bantu, n'obu kwakuba okwimutsya eiraka kubeeshengyerereza; kandi otanyeshengyereza, ahabw'okuba tindikwija kukuhurira. Yorikureeba ebi barikukora omu ndembo za Yuda n'omu nguuto za Yerusaalemu? Abaana ni batorotoora enku, baishebo nibahemba omuriro, abakazi nibabumbabumba eisyanga, kuteekyera omugabekazi w'eiguru otukeeki, kandi bashukira baaruhanga abandi empongano z'eby'okunywa kuunyitsa ekiniga. Nimugira ngu niinye barikwitsa ekiniga? nikwo MUKAMA arikugira; tibo barikukyeitsa, bakeereetera okubwerabwera? Nikyo Mukama RUHANGA arikugirira ati: Reeba, okuguubwa kubi kwangye n'ekiniga kyangye biryashukwa aha mwanya ogu, aha bantu n'ematungo, aha biti by'omu ishwa n'aha myaka y'omu midiri, kyakye, kireme kuraaza. Oku nikwo MUKAMA ow'amahe, Ruhanga wa Israeli, arikugamb anaagira ati: Mwongyere ebitambo byanyu eby'okwotsya aha bindi bitambo; ahabw'okuba aha izooba eri naihiireho baashwenkuriimwe omu nsi ya Misri, tindabagambiire, kandi tindabaragiire by'ebitambo by'okwotsya n'ebindi bitambo; kuraka eki nikyo kiragiro ki naabahaire, ningira nti: Mworobere eiraka ryangye, naanye ndyaba Ruhanga waanyu, naimwe mube abantu bangye, kandi mugyendere omu mitwarize yoona ei ndikubaragiira, mubone kuba gye. Kwonka baayanga kworoba, n'obu kwakuba okutega amatu, kureka baaguma nibagyendera omu naama zaabo n'omu buteegi bw'emitima yaabo emibi; omu mwanya gw'okugyenda omumaisho, baagaruka enyima. Okwiha aha izooba eri baashwenkuriimwe baarugiireho omu nsi ya Misri n'okuhitsya eri izooba nkaguma nimbooherereza abairu bangye boona baanabi ntarikwosha; kwonka hoona tibaraanyorobeire n'obu kwakuba okutega amatu, kureka bakagangaaza ebitsya, baakora kubi okukira baishenkurubo. Mbwenu obagambire ebigambo ebyo byona, kwonka tibarikwija kukuhurira; noija kubeeta, kwonak tibarikwija kukwetaba; kandi obagire oti: Eri n'eihanga eritaroorobeire iraka rya MUKAMA Ruhanga waaryo, rikanga kutegyekwa; amazima gahwerekyereire, tigakiri mu kanwa kaabo. Shara eishokye ryawe, orinagye hare, Ocurire aha bibungo by'emparamaata; Ahabw'okuba MUKAMA ayangire abantu Abu ainiire ekiniga, yabatsigaho. Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Aba Yuda bakozire kubi nimbareeba, baata ebihagaro byabo omu nju erikwetererwa eiziina ryangye kugihagara. Kandi bombekyeire Tofeti omwanya mukuru gw'okuramizamu omu ruhanga rwa mwene Hinoomu, kurabya abaana baabo b'aboojo n'ab'abaishiki omu muriro, eki ntarabaragiire, kandi ekitakaijaga mu biteekateeko byangye. N'ahabw'ekyo mumanye ngu ebiro biryaija, obu ogwo mwanya gutarigaruka kwetwa ogwa Tofeti nari oruhanga rwa mwene Hinoomu, kureka guryayetwa oruhanga rw'eriitiro; ahabw'okuba omuri Tofeti nimwo bariziika ahabw'okubura ahandi hoona. Emitumbi y'aba bantu eryariibwa amahungu g'omu mwanya n'enyamaishwa z'omu nsi, habure ow'okubikanga. Kandi ndyahamya eiraka ry'okushemererwa n'ery'okwesiima, n'eiraka rya kishwera na kishwerwa ngamare omu ndembo za Yuda n'omu nguuto za Yerusaalemu, ahabw'okuba ensi eryaba amatongo. Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Omu biro ebyo amagufa g'abagabe ba Yuda, ag'abanyiginya baayo, ag'abanyamurwa, aga baanabi, n'ag'abatuuzi ba Yerusaalemu, garyaihwa omu bituuro byabo, bagaanikye omu maisho g'eizooba, omu maisho g'okwezi n'omu maisho g'eihe ryona ery'omu iguru, ebi baabaire bakunda bakabiheereza, bakabikuratira, bakabidherura kubiramya; tigarishanguruzibwa n'obu kwakuba okuziikwa, kureka garyaba nk'amasha aha itaka Abaritsigaraho omuri orwo ruganda rubi, ei ndiba mbataataanisiize yoona, okufa kuryabakirira okugumaho; nikwo MUKAMA ow'amahe arikugira. Kandi oryabagira oti: Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Beitu abantu ku bagwa, tibaimuka? Omuntu ku ahaba, tahabuuka? Mbwenu shi, ahabw'enki aba bantu bagarukire enyima, Bakagumizamu? Bahamiire omu bugobya, Baayanga kugaruka. Ntaireho omutima kutega okutu, Naahurira nibagamba ebitahikire; Tihariho n'omwe orikweteisa ebibi bye, Akagira ati: Mbwenu eki naakora ki? Brui muntu naatoora omuhanda gwe, Nk'oku embaraasi eturumbuza neeza aha rugamba. Buzimazima enkongoro ez'omu mwanya Zimanya obunaku bwazo; Enkombe, entaratambi n'entuuha Bimanya obunaku bwabyo bw'okwiziramu; Beitu abantu bangye bo tibarikumanya Ekiragiro kya MUKAMA? Nimubaasa muta kugira muti; Turi abanyabwengye, Kandi ebiragiro bya MUKAMA niitwe tubiine? Haza kunu ekaraamu y'abahandiiki embeihi Ebihindwire eby'ebishuba. Abanyabwengye baryahemurwa, Bahahaaze emitima, bakwatwe. Reeba, beehakaine ekigambo kya MUKAMA; Mbwenu ni bwengye ki obu baine? N'ahabw'ekyo abakazi baabo ndyabaha abandi bashaija, N'emisiri yaabo ngihe abaribasingura, Ahabw'okuba okuruga aha muto okuhika aha mukuru Boona baine omururu gw'amagoba gatahikire; Okuruga ahari nabi okuhika aha munyamurwa Boona nibakora eby'obugobya. Obuhuta bw'abantu bangye babutambire aharuguru, Nibagira bati: N'obusingye! N'obusingye! Haza obusingye butariho. Beitu, ku baaherize kukora ebihagaro, bakagira enshoni? Ngaaha! Tibarazigizire na kakye, N'obu kwakuba okubwerabwera; N'ahabw'ekyo baryagwa omuri abo abagwa; Omu bunaku obu ndibafubiririramu, Baryakumbagazibwa; nikwo MUKAMA arikugira. Ndyabamariraho kimwe, Ebijuma tibiriboneka ha mizaabibu nari aha mitiini, Kandi n'amababi gaayo garyahotoka, N'ebi naabahaire biryabaihwaho. Mbwenu nitugumibwa ki aha? Muteerane, tutaahe omu ndembo ezeehinguririziibwe engo z'amabaare, Tube niyo twacwekyererera; Ahabw'okuba MUKAMA Ruhanga waitu atucwereire orubanja rw'okucwekyerera, Yaatuha amaizi agarikwita kuganywa, Ahabw'okuba tucumwire ahari MUKAMA. Tutegyereize obusingye, kwonka titwine karungi aku tureebire; Tutegyereize obunaku bw'okutambirirwamu, Mbwenu reeba, haija ebirikutiinisa. Okufuureeka okububura kw'embaraasi zaabo nikuhuririrwa omuri Daani; Eiraka ry'okububura kw'enimi zaazo Nirireetera ensi yoona kutengyeta, Ahabw'okuba baizire, baamaraho ensi, N'ebigirimu byona, orurembo n'abarutwiremu. Reeba, naaza kubooherereza enjoka N'empiri ezitarikubaasa kurogwa, Zibarume; nikwo MUKAMA arikugira. Obusaasi bwangye burengyesereize, tiburikubaasa kutambwa; Omutima gwangye gugwire enshazi. Muhurire eiraka ry'eihanga ry'abantu bangye, Eririkureetwa oku n'oku omu nsi yoona, nibagira bati: MUKAMA tari omuri Saayuuni? Omugabe waayo timwo ari? Ahabw'enki bangwisize kubi n'ebishushani byabo ebibaizire, N'ebirikuramibwa eby'enduga-mahanga? Eigyesha rihweire, n'ekyanda kyahwa, Kandi titukajunirwe. Omutima gwangye nigusaasibwa obuhuta bw'abantu bangye, Ndi omu rufu, nshobeirwe. Omuri Gileadi tihakibamu omubazi gw'okwomoora? Tihaakibayo omufumu? Ahabw'enki abantu bangye batakakizire? Nkaabaasibwa ki, omutwe gwangye gwijura amaizi, N'amaisho gangye gaba enshuro y'amarira, Ncura nyomushana na nyekiro Ahabw'abantu bangye abaitsirwe! Nkaabaasibwa ki, ngira eicumbi ry'abagyenzi omu ihamba, Mbona kutsigaho abantu bangye, nza hare yaabo! Ahabw'okuba boona n'enshambani N'omutwe gw'abantu endeebya. Bananuura orurimi rwabo nk'obuta, rurekura ebishuba; Bahinduka ab'amaani omu nsi, kwonka kutarikurwanira mazima; Kureka ku baheza kukora ekibi, bagaruka bakora ekindi, Kandi tibarikummanya; nikwo MUKAMA arikugira. Buri muntu agume ayerinde mutaahi we, Arekye kugira mwene ishe weena ou yaayesiga; Ahabw'okuba buri w'eishe-emwe n'engobya, Na buri mutaahi naagyenda naabeiherera abandi. Buri muntu naagobeza mutaahi we, Tihaine orikugamba amazima; Beegyeise endimi zaabo kubeiha, Kandi nibakora ebibi, babura agabyeteisa. Nibatungika okuhata aha kundi n'obugobya aha bundi, Banga kummanya; nikwo MUKAMA arikugira. Nikyo MUKAMA ow'amahe arikugirira ati: Reeba, ndyabashemeza, mbagyeze. Mbwenu ekindi eki naakukorera abantu bangye niki? Orurimi rwabo n'omwambi ogurikugwisaho, Nirugamba eby'obugobya; Buri muntu naagamba gye na mugyenzi we aha rurimi, Kwonka omu mutima gwe ari omu naama y'okumugiira omu kyetindo. Nimugira ngu tindibafubira ahabw'ekyo? Tindihoora enzigu eihanga nk'eri? Nikwo MUKAMA arikugira. Nimucure, muboroogyere ebibungo. Mutongyeze amariisizo g'omu ihamba, Ahabw'okuba bihindukire amarungu, Tihaine orikubirabamu, Kandi n'okujuga kw'ente tikurikuhurirwayo. Enyonyi z'omu mwanya n'enyamaishwa Bihungire, byagyenda. Ndyahindura Yerusaalemu emituumo y'ebisheenyukire, N'eikoobaniro rya zaamuha; N'endembo za Yuda nzigire amatongo, Zibure ow'okuzituuramu. Ni muntu ki oine obwengye bwingi orikubaasa kumanya ebyo? N'oha oyegambiriirwe MUKAMA, ngu abone kubimanyisa? Ahabw'enki ensi ehwerekyereziibwe, ekahinduka amatongo, ekaba nk'eihamba, ekabura owaagirabamu? Kandi MUKAMA naagira ati: Ahabw'okureka ebiragiro byangye ebi naabahaire, batoorobere iraka ryangye, nari okutwaza nk'oku ririkubaragiira, kureka bakakuratira ebi emitima yaabo egangaire erikwenda, hamwe na Baabaali, nk'oku baishenkurubo baabeegyeise. Nikyo MUKAMA ow'amahe, Ruhanga wa Israeli, arikugirira ati: Reeba, eri ihanga ndyarigaburira apusinto, ndinywaise amaizi agarikwita; ndyabataataanisiza omu mahanga agu bo na baishenkurubo batakamanyaga, mbakuratse rurara, okuhitsya obu ndibamaraho. Oku nikwo MUKAMA ow'amahe arikugamba naagira ati: Muteekateekye, mwete abakazi abarikumanya kucura, Mutume aha bakazi abahangu, baije; Barahukye, batucurire, Amarira gatufukunkukye omumaisho, n'ebitsigye byaitu bihimintikye amaizi; Ahabw'okuba eiraka ry'okuborooga nirihurirwa nirireetwa Saayuuni, Nirigira riti: Eshi tucwekyereziibwe! Tuhemuriirwe kimwe, Ahabw'okuba tutsigireho ensi, Amaka gaitu baagasheenya. Imwe bakazi 'mwe, nimuhurire ekigambo kya MUKAMA, Kandi amatu gaanyu gaakiire ekigambo ekirikuruga omu kanwa ke; Mwegyese bahara baanyu okucura, Kandi buri muntu ayegyese mutaahi we okutonzya; Ahabw'okuba rufu etembire omu madirisa gaitu, Yaataaha omu bikaari byaitu, Yaamara abaana omu nguuto, N'abatsigazi omu nteeraniro z'emihanda. Gira oti: Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Emitumbi y'abantu eryagwa omu ishwa nk'amasha, Nk'enganda zitsigaire enyima y'omugyesi Ezitaine kishanguruza. Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Omunyabwengye arekye kwehimbisa ahabw'obwengye bwe, n'ow'amaani arekye kwehimbisa ahabw'amaani ge, n'omutungi arekye kwehimbisa ahabw'eitungo rye; kureka orikwehimbisa ayehimbise ahabw'ebi, ahabw'okuunyetegyereza n'ahabw'okummanya, ku ndi MUKAMA okora omu nsi eby'embabazi, eby'oburyo n'eby'okuhikiirira; ahabw'okuba ebyo nibyo nshemerererwa; nikwo MUKAMA arikugira. Reeba ebiro nibiija obu ndifubira abashazirwe boona, haza kunu batashazirwe mu mazima- Misri, Yuda, Edomu, beene Amoni, Moabu n'abatwire omu ihamba boona, abatega ebyeyera; ahabw'okuba amahanga ago goona tigashazirwe; kandi n'enju ya Israeli teshazirwe mu mutima. Imwe b'enju ya Israeli 'mwe, nimuhurire ekigambo eki MUKAMA arikubagambira. Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Mutaritooreza emicwe y'abanyamahanga, Nari okuhahaaza emitima ahabw'obumanyiso bw'omu iguru, Ahabw'okuba amahanga gabuhahaariize emitima. Mumanye ngu emigyenzo y'amahanga ni busha, Ahakuba abantu batema ekiti omu kibira, Omunyamwoga akibaija n'embaijo, Abantu bakihunda efeeza n'ezaabu, Bakihamisa emisumaari n'enyondo, Ngu kitajegajega. Ebishushani byabo ni nk'eby'okurindisa enyonyi Omu musiri gw'ekihambo; Tibigamba, biba eby'okuheekwa, Ahabw'okuba tibibaasa kugyenda. Mutaribitiina, ahakuba tibiine ki birikubaasa kukora, Yaaba kibi, yaaba kirungi. Ai MUKAMA, tihariho orikushushana naiwe; Ori mukuru, n'eiziina ryawe ni rikuru kandi ery'amaani. Ai MUKAMA ow'amahanga, n'oha otakaaakutiina? Manya ekyo nikyo oshemereire, Ahabw'okuba omu banyabwengye boona ab'omu mahanga, N'mu nsi z'abagabe baago zoona, Tihaine orikushushana naiwe. Boona oku baingana ni nk'enyamaishwa, kandi ebifeera; Ebi ebishushani byegyesa n'ebiti nkabyo. Bareeta ebibaati by'efeeza ebi baihire Tarushiishi, N'ezaabu eya Ufaazi. Ebyo bishushani n'omurimo gw'abanyamyoga n'abaheesi b'ezaabu; Ebijwaro byabo n'ebya bururu na bujwa; Byona bikorwa abahangu. Kwonka MUKAMA niwe Ruhanga Nyamuhanga, Ruhanga ohuriire, kandi Omukama otahwaho. Ku agira ekiniga, ensi etengyeta, Kandi amahanga tigarikubaasa kwemera kuguubwa kubi kwe. Oku nikwo muribagambira muti: Baaruhanga abatarahangire eiguru n'ensi baryahwerekyerera, bahwe omu nsi n'ahansi y'eiguru. Niwe yaahangire enis n'obushoboorozi bwe, Akagihamya n'obwengye bwe, N'okwetegyereza kwe nikwo yaabambiise eiguru. Ku agamba n'eiraka rye, omu iguru habamu okuhoorera kw'amaizi; Ainamura oruho okuruga aha mperu z'ensi, Ataho emirabyo kugwisa enjura, Kandi areeta omuyaga naagwiha omu mabiikiro ge. Buri muntu ni nk'enyamaishwa, taine bwengye; Buri muheesi w'ezaabu ahemwirwe ebishushani bye ebirikuramibwa, Ahabw'okuba ebishushani bye n'eby'ebishuba, Kandi tibiine mwityso. Tibiine mugasho; n'omurimo gw'okubeihabeiha; Omu biro by'okufubirwa kwabyo biryahwerekyerera. Kwonka Otuura ari omugabo gwa Yakobo ti nkabyo, Ahabw'okuba niwe yaahangire ebintu byona, Kandi Israeli n'oruganda rw'obuhunguzi bwe; MUKAMA ow'amahe niryo iziina rye. Iwe otuura omu rurembo rugotsirwe, Iha ebintu byawe ahansi; Ahabw'okuba MUKAMA naagira ati: Reeba, naaza kunaga hare abatuuzi b'omuri egi nsi, Nk'orikurekyera enjungu; Mbareetere obusaasi, babuhurire. Ai bambe, obusaasi bwanyita! Obuhuta bwangye nibumpurura. Kwonka naagira nti: Buzimazima oku n'okubonabona, Nshemereire kukwemera. Eihema ryangye ricwekyereziibwe, Emirunga yangye yoona ecwekire; Abaana bangye bantsigireho, tibakiriho. Tihariho w'okugaruka kunteerera eihema n'okumpanikira emikingo. Ahabw'okuba abariisa bahindukire nk'enyamaishwa, tibarikwehanuuza ahari MUKAMA; Nikyo kibazibiire kuba gye, N'obusyo bwona butaataine. Nimuhurire enkuru! Reeba neija; Hariho okujagarara kwingi okurikuruga omu nsi y'aha bukiizi-bwa-bumosho, okurihindura endembo za Yuda amatongo, N'eikoobaniro rya zaamuha. Ai MUKAMA, nimmanya ngu omuhanda gw'omuntu tiguba mu bushoboorozi bwe, Kandi omuntu weena ogyenda tabaasa kwehabura mu rugyendo rwe ahu yaahika hoona. Ai MUKAMA, ompane, kwonka ompane nombarira, Otampanisa ekiniga, okancwekyereza. Shuka ekiniga kyawe aha mahanga agatarikukumanya, Aha nganda ezitatakira iziina ryawe; Ahabw'okuba bashonshomeire Yakobo; Bamushonshomeire, baamumaraho, N'ahu atwire baahahindura amatongo. Ekigambo kikaruga ahari MUKAMA, kyaija ahari Yeremia nikigira kiti: Hurira ebigambo byendagaano egi, ogambire Abayuda n'abatuuzi ba Yerusaalemu oti: Oku nikwo MUKAMA Ruhanga wa Israeli arikugamba naagira ati: Omuntu otarikuta mutima ha bigambo by'endagaano egi, akyeenwe; niyo ndagaano ei naaragiire baashwenkuriimwe, obu naabaiha omu nsi ya Misri, omu iziiko ry'ekyoma, ningira nti: Mugume muhurire eiraka ryangye, mukore ebi ndikubaragiira byona. Obwo nibwo muriba abantu bangye, naanye nkaba Ruhanga waanyu, mukabona kuhikiiriza endahiro ei naarahiire baashwenkuriimwe kubaha ensi y'amate n'obwoki, nk'oku kiri hati. Ntyo naamugarukamu nti: MUKAMA, kibe nikwo kyaba. Kandi MUKAMA yangira ati: Ebigambo ebi byona obirangye omu ndembo za Yuda n'omu nguuto za Yerusaalemu, noogira oti: Muhurie ebigambo by'egi ndagaano, mubihikiirize; ahabw'okuba, obu naiha baashwenkuriimwe omu nsi ya Misri, nkabeehanangiriza munonga, naaguma nimbateisa obutoosha n'okuhitsya hati, nti: Muhurire eiraka ryangye. Kwonka tibaanyorobera n'obu kwakuba okutega amatu, kureka buri muntu yaakuratira obugangaazi bw'omutima gwe omubi. Nikyo naabareeteireho ebigambo byona eby'egi ndagaano, ebi naabaragiire kukora, kwonka batabikore. MUKAMA yaagaruka yangira ati: Omu bashaija ba Yuda n'omu batuuzi ba Yerusaalemu hareebekiremu obugomi. Bagarukire enyima omu by'okushiisha bya baishenkurubo abaayangire kuhurira ebigambo byangye; mbwenu bakuratiire baaruhanga abandi kubaheereza; enju ya Israeli n'eya Yuda baitsire endagaano yangye, ei naaragaine na baishenkurubo. Nikyo MUKAMA arikugirira ati: Reeba, naaza kubareetaho akabi, aku batarikubaasa kukira; n'obu barintakira, tindibahurira. Obwo ab'omu ndembo za Yuda n'abatwire omuri Yerusaalemu baryaza kutakira baaruhanga abu booterera obubaane; kwonka tibaribaasa kubajuna mu biro by'obusaasi bwabo. Ahabw'okuba iwe Yuda, nk'oku endembo zaawe zirikwingana, na baaruhanga baawe nikwo bari; kandi nk'oku enguuto za Yerusaalemu zirikwingana, nikwo n'amatambiro gaanyu gari, agu mwayombekyeire ekirikwitsa enshoni, nigo g'okwotereraho Baali obubaane. N'ahabw'ekyo otashabira aba bantu, n'obu kwakuba okwimutsya eiraka kubeeshengyerereza; ahabw'okuba ku barintakira omu biro by'obusaasi bwabo, tindibahurira. Nkunzi yangye naakireetwa ki omu nju yangye, yaakozire n'abaingi ebihagaro? Noogira ngu eby'okuragaanisa noorahira n'enyama z'ebitambo nibibaasa kwihaho ekifubiro kyawe? Mbwenu noobaasa kwehimbisa, haza okozire ekibi? Ira MUKAMA akaba akwetsire omuzeituuni murungi oguyumbize, kandi ogwine ebijuma birungi, mwenu ahabw'okuhoorera kw'omuyaga mwingi aryagwotsya, amataagi gaagwo gasiriire. MUKAMA ow'amahe owaakubyaire, akucwereire orubanja rw'okuhikwaho akabi, naakutura ebibi ebi enju ya Israeli n'eya Yuda baakozire, bakangwisa kubi ahabw'okwoterera Baali obubaane. MUKAMA akakimmanyisa, naakimanya; Bwanyima waanyoreka ebibi byabo, ebi barikukora. Kwonka nkaba ndi nk'omwana gw'entaama omucureezi Ogurikutwarwa kwitwa. Tindamanyire ku niinye barikurwanisa, Nibangiira omu naama, nibagira bati: Ka tucwekyereze omuti n'ebijuma byagwo, Ka tumumareho omu nsi y'abahuriire, Eiziina rye ritariijukwa obundi. Kwonka ai MUKAMA ow'amahe, iwe ocwa emanja z'oburyo, Okagyeza emitima n'ebiteekateeko, Bahoore nindeeba, Ahabw'okuba niiwe nyegyekyereire ebyangye. Nikyo MUKAMA arikugambira aha bantu ba Anatoosi abarikwenda kukwita, nibagira bati: Reka kuhanuura omu iziina rya MUKAMA, tutakaakwita, kandi nikyo MUKAMA ow'amahe arikugirira ati: Reeba, ndyabafubira; abatsigazi baitwe rurara, abaana baabo b'aboojo n'ab'abaishiki baitwe enjara, habure owaarokokaho; ahabw'okuba ndyareeta akabi ahari abo bantu b'omuri Anatoosi omu mwaka ogu barifubirirwamu. Ai MUKAMA, n'obu ndikukwetomboitera, Ori ohikiriire; Kwonka nkaayenzire kwetonganira omu maisho gaawe. Ahabw'enki ababi bahiirwa omu mihanda yaabo? Ahabw'enki endeebya zoona ziba gye? Niiwe obabyara, bakatsimba emizi, Bakakura, bakaana. Tobaruga ha rurimi, Haza emitima yaabo ekuri hare. Kwonka iwe MUKAMA, nommanya; Ondeeba kandi omanya oku omutima gwangye gwemi ahariiwe. Bahuruutureyo nk'entaama ezirikuza kubaagwa, Obabiikire eizooba ry'okwitirwaho. Mbwenu ensi eryahitsya hi n'okucura, N'obunyaatsi bw'omuri buri ishwa kuhotoka? Amatungo n'ebirikuguruka biryamarwaho Ahabw'obubi bw'abagitwiremu, Ahabw'okuba abantu bakagira bati: Tarireeba muheru gwaitu. Ku oraabe wairukire n'ab'amaguru, bakakurusya, Noobaasa ota kuhakana n'embaraasi? Ku oraabe nooremwa ori omu nsi y'obusingye, Oryagira ota omu bishaka bya Yorudani ebikwataine. Ahabw'okuba beene sho n'ab'enju ya sho Nabo bakureebize; Nibakuyombera enyima, bakubingire; N'obu barikugambira gye, otaribeesiga. Ntsigireho eka yangye, N'obuhunguzi bwangye naabureka; Nkunzi yangye y'aha mara Naamuhayo omu mikono y'abazigu be. Obuhunguzi bwangye bumpindukiire entare y'omu kibira, Bwaimutsya eiraka ryabwo, bwantontomera; Nikyo ndikubwangira. Beitu hsi, obuhunguzi bwangye bumbeereire empungu y'amabara? Agandi mahanga agabwehinguririize nigaburwanisa? Mugyende, muteerane enyamaishwa zoona ez'omu ishwa, Muzireete, zishonshomere. Abariisa baingi basiisire omusiri gwangye gw'emizaabibu, Baaribatiirira omugabo gwangye; Omugabo gwangye murungi baagugira eihamba eritatuurwamu. Baguhindwire amatongo, Niguntakira ahabw'okushoberwa; Ensi yoona ehindwirwe amatongo, Kwonka tihariho muntu n'omwe okyetaireho. Abahwerekyerezi baizire Aha bibungo by'emparamaata eby'omu ihamba, Ahabw'okuba rurara ya MUKAMA neerya busha Okuruga aha rubaju rumwe rw'ensi okuhika aha rundi; Tihariho kiine omubiri kyona ekiine obusingye. Babiba engano, bashaaruura amahwa, Beerusya, babura eki baihamu; Ebi basharwire biryabakwatsa enshoni Ahabw'ekiniga kingi kya MUKAMA. Oku nikwo MUKAMA arikugamba ahari bataahi bangye boona ababi, abarikukora aha buhunguzi obu naahaire abantu bangye Israeli kuba obwabo, naagira ati: Reeba, ndyabarandura omu nsi yaabo, n'enju ya Yuda nayo ngibaranduremu. Kandi ku ndiheza kubarandura, ndyagaruka mbagirire esaasi, mbagarure, buri muntu agarukye omu buhunguzi bwe n'omu butaka bwe. Kandi obunaku ku burihika, baayezirika kutooreza emicwe y'abantu bangye okurahira eiziina ryangye bati: Nindahira MUKAMA ohuriire, nk'oku baayegyeise abantu bangye kurahira Baali, obwo baryahamibwa omu bantu bangye. Kwonka eihanga ryona ku riryanga kuhurira, ndyarirandurira kimwe, ndicwekyereze; nikwo MUKAMA arikugira. Oku nikwo MUKAMA yangambiire naagira ati: Irooko ogure orukoba rwa kitaani, orwezirikise, kwonka otarujabika omu maizi. Ntyo naagura orukoba, naarwezirikisa nk'ekigambo kya MUKAMA oku kyabaire kiri. Ekigambo kya MUKAMA kyanyijaho obwa kabiri nikigira kiti: Twara orwo rukoba oru oguzire, oru oyezirikiise, oimukye oze Para, orusherekye omu nonko y'orukiri. Ntyo naagyenda, naarushereka haihi na Para, nk'oku MUKAMA yandagiira. Ebiro bingi ku byahingwireho, MUKAMA yangira ati: Imuka ogarukye Para, oiheyo orukoba oru naakuragiire kusherekayo. Naanye nikwo kugaruka Para, nkacukura, nkaiha orwo rukoba ahu naabaire ndusherekire. Kandi reeba, orwo rukoba rukaba rusiisikaire, rutakiine mugasho. Bwanyima ekigambo kya MUKAMA kyanyijaho nikigira kiti: Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Ikwo nikwo ndishiisha amaryo ga Yuda n'amaryo ga Yerusaalemu agarengyesereize. Eihanga eri eribi eririkwanga kuhurira ebigambo byangye, abantu abarikukuratira ebi emitima yaabo egangaire erikwenda, bakakuratira baaruhanga abandi kubaheereza n'okubaramya, baryaba nk'orwo rukoba orutakiine mugasho. Ahabw'okuba nk'oku orukoba ruhamira omuntu omu bwezirikiro, nikwo naayehamiizeho enju ya Israeli yoona n'eya Yuda yoona, ngu bambeere eihanga, eiziina ery'okumpimbisisa, n'okumpaisa ekitiinisa; kwonak baayanga kuhurira. Nikyo oraabagambirire eki kigambo noogira oti: Oku nikwo MUKAMA Ruhanga wa Israeli arikugamba naagira ati: Buri njoga neija kwijuzibwa viinyo; kandi nabo nibaija kukugira bati: Noogira ngu itwe titurikumanya ku buri njoga erikwija kwijuzibwa viinyo? Naiwe obagire oti: Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Reeba, niinyija kusindiza kiwme abatwire omu nsi egi boona, abagabe abashutami aha kitebe kya Daudi, abanyamurwa, baanabi n'abatuuzi b'omuri Yerusaalemu boona, mbahondanise, buri muntu na mugyenzi we, abaana na baishebo. Tindikwija kubasaasira, nari okubareka, n'obu kwakuba okubagirira esaasi, ngu ntabahwerekyereza; nikwo MUKAMA arikugira. Muhurire, kandi mutegye amatu; Murekye amaryo, ahabw'okuba MUKAMA niwe yaagamba. Muhe MUKAMA Ruhanga waanyu ekitiinisa, Atakareetsire mwirima, Ebigyere byanyu bitakateereire ntsibo aha bibungo omu rwita-waabo, Kandi, mukiba nimusherura okuhweza, Akakuhindura ekicuucu kya rufu, Kukaba omwirima ndindindi. Kwonka ku muraayangye kuhurira, Omutima gwangye nigwija kuririra omu mubonano Nindizibwa amaryo gaanyu, Niinyija kurira munonga, amarira nigampimintika omu maisho, Ahabw'okuba obusyo bwa MUKAMA bunyagirwe. Gambira omugabe na nyina, noogira oti: Mwecureeze, mushutame ahansi; Ahabw'okuba ebirunga byanyu ebirungi Bibarugire aha mitwe. Endembo z'omuri Negebu zikingirwe, Tihariho w'okuziigura; Abayuda batwairwe omu bukwatwa, Baatwarirwa kimwe. Munagye amaisho, mureebe abareetwa aha bukiizi-bwa-bumosho; obusyo bwawe buri oburungi, obu waabaire ohairwe, burahi? Oryagamba ki ku barikutegyekyesa Abu waayegyeise, bakaba banywani baawe? Torikwatwa obusaasi, nk'obw'omukazi orikurumwa kuzaara? Kandi ku oraagire omu mutima gwawe oti: Ahabw'enki ebi byona bimpikireho? Eby'okushiisha byawe ebirengyesereize Nibyo bireeteire ekipumpuriya kyawe kuhenuka, okufa kubi, obubisha bukakubonabonesa. Omunyesiopia naabaasa kuhindura omubiri gwe, Nari engwe kuhindura amabara gaayo? Kuri ekyo nikibaasika, Naimwe abamanyiire kukora kubi Mukaabaasize kukora kurungi. Nikyo ndibataataanisiza nk'ebishushunga Ebirikutwarwa omuyaga gw'omu ihamba. Ebyo nigwo mugabo gwawe ogu naakuteekateekyeire Ahabw'okuunyebwa, okeesiga ebishuba; nikwo MUKAMA arikugira. Nyowe nyenka nikyo ndihenurira ekipumpuriya kyawe, Nkakikuhitsya aha buso, enshoni zaawe zikareebwa. Ndeebire ebihagaro byawe, obushambani bwawe, N'eiraka ry'obwamaraaya bwawe Ebi okoreire omu ishwa aha bibungo. Oryakareeba, iwe Yerusaalemu! Oryahitsya hi n'okwanga kwezibwa? Ekigambo kya MUKAMA kikaija ahari Yeremia ahabw'omushana mwingi gw'ekyanda, nikigira kiti: Yuda neecura, Omu marembo gaayo abantu nibagwa enshazi. Abantu baayo nibatongyeza ahansi, N'okuborooga kwa Yerusaalemu kuhikire ahaiguru. Abakungu baayo nibatuma abambari baabo amaizi, Bakihika aha maziba, bashanga amaizi gatarimu, Bagaruka enyungu zaabo zirimu busha, Baine enshoni bashobeirwe, Beekoreire emikono. Abahingi baine enshoni, beekoreire emikono, Ahabw'ensi kugangabuka, ebuzire enjura. N'empara neetsiga abaana baayo omu ishwa Yaaheza kubazaara, ahabw'okubura obunyaatsi. Enturegye nizeemerera aha bibungo by'emparamaata, Zihaahagira nk'emishega; Amaisho gazigwire omunda ahabw'okubura obunyaatsi. N'obu eby'okushiisha byaitu biraabe nibitushinja, Ai MUKAMA, kora ahabw'eiziina ryawe; Ahabw'okuba okugaruka enyima kwaitu ni kwingi; Tukakucumuraho. Iwe matsiko ga Israeli, Omujuna omu biro by'enaku, Okaahindukiire ki nk'omunyaihanga omu nsi, Nk'omugyenzi okiikama kuraara bwaira? Okaahindukiire ki nk'omuntu oshobeirwe, Nk'emanzi eremirwe kujuna? Ai MUKAMA, n'obu kiraabe kiri kityo, Ori omuriitwe, nitwetererwa eiziina ryawe. Otatutsigaho. Oku nikwo MUKAMA arikugamba ahari aba bantu naagira ati: Okwo nikwo baayenzire kurara Batabandame hamwe; Nikyo MUKAMA atarikubaikiririza; Aryaijuka eby'okushiisha byabo, Abafubire ahabw'ebibi byabo. Kandi MUKAMA yangira ati: Reka kushabira abo bantu ebirungi. N'obu baraayesiibyekwo, tindikwija kuhurira kutaka kwabo; kandi n'obu barampongyere ebitambo by'okwotsya n'empongano z'esaano, tindikwija kubyakiira; kureka ndyabamaraho na rurara n'enjara n'orufu. Bwanyima naagira nti: Ai bambe, Mukama RUHANGA, reeba, baanabi nibabagira bati: Timurikwija kwitwa rurara, n'obu kwakuba okuteerwa enjara; kureka ndyabaheera obusingye obwa nyamazima omuri ogu mwanya. MUKAMA yangira ati: Baanabi abo nibahanuura ebishuba omu iziina ryangye; tiinye mbatumire, tiinye mbaragiire, n'obu kwakuba okubagambira. Nibabahanuurira okworekwa kw'ebishuba, baragura ebitaine mutambo, n'obugobya bw'omu mitima yaabo. Nikyo MUKAMA arikugambira aha bya baanabi abarikuhanuura omu iziina ryangye, haza ntabatumire, bakgira bati: Rurara n'ejara tibiriteera egi nsi; naagira ati: Baanabi abo nibaija kumarwaho rurara n'ejara; n'abantu abu baanabi barikuhanuurira baryanagwa omu nguuto za Yerusaalemu, nibaitwa enjara na rurara, babure kiziika, bo n'abakazi baabo na batabani baabo kandi na bahara baabo; ahabw'okuba ndyabashukaho obubi bwabo. Kandi oryabagambira ekigambo eki, noogira oti: K'amaisho gangye gahimitikye amarira Nyomushana na nyekiro, garekye kwoma; Ahabw'okuba abantu bangye bateirwe munonga, Baahutaazibwa obuhuta buhango. Ku ndikuza omu ishwa, Nshangayo abaitsirwe rurara; Ku ndikuza omu rurembo, Nshangamu abarembiibwe enjara, Ahabw'okuba baanabi n'abanyamurwa nibazengyerera omu nsi egi Bataine ki barikumanya. Beitu oyangiire kimwe Yuda? Omutima gwawe gutamirwe Saayuuni? Otuteereire ki, tukabura kutambirwa? Tukategyereza obusingye, titwabona karungi; Twategyereza okutambirwa, haija okushoberwa. Ai MUKAMA, twemeire obubi bwaitu, N'eby'okushiisha bya baatatenkuriitwe; Ahabw'okuba tukakucumuraho. Otatutamirwa kimwe, ahabw'eiziina ryawe; Otakwatsa enshoni ekitebe kyawe ky'ekitiinisa. Ijuka endagaano ei waaragaine naitwe, otagiita. Omuri baaruhanga b'abanyamahanga b'ebishuba Harimu owaakubaasa kugwisa enjura? Nari eiguru ahabwaryo niribaasa kugwisa enjura y'orutoonyerera? Tiiwe MUKAMA Ruhanga waitu? Niiwe twineho amatsiko, Ahabw'okuba ebyo byona niiwe obikora. Bwanyima MUKAMA yangira ati: N'obu Musa na Samueli baakuunyemerera omumaisho, omutima gwangye tigukaagaruka hari aba bantu. Obaanyihe omumaisho, bagyende! Kandi ku baraakubuuze bati: Tuze hi? obagire oti: Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Ab'okwitwa rufu, baitwe rufu; Ab'okwitwa rurara, baitwe rurara; Ab'okwitwa enjara, baitwe enjara, N'ab'okutwarwa omu bukwatwa, batwarwe. Kandi MUKAMA yaagira ati: Niinyija kubateeraho okucwekyerezibwa omu miringo ena, rurara y'okubaita, embwa z'okubataanyagura, amahungu g'omu mwanya n'enyamaishwa z'omu ihamba by'okugaashuura n'okubamaraho. Kandi ndyabahindura eky'okutiinisa amahanga g'abagabe boona ab'omu nsi nimbatura ebi Manaase mwene Hezekia omugabe wa Yuda yaakoreire Yerusaalemu. Iwe Yerusaalemu, n'oha oraakugirire esaasi? Nari shi, n'oha oraakucurire? N'oha oraayerusye kukiikama kukubuuza oku oraire? MUKAMA naagira ati: Okanyanga, Waaguma noogaruka enyima; Nikyo nkubangiriire omukono, nkakumaraho. Ahabw'okuba okugumisiriza kunduhize. Nkabeeresa orugari omu marembo g'ensi, Naabamaraho abaana, naacwekyereza abantu bangye; Kwonka tibaareka mitwarize yaabo mibi. Naabakanyisamu abafaakazi, Baaba baingi okukira omusheenyi gw'aha nyanja. Ndeeteire baanyina b'abatsigazi omuhwerekyerezi omu ihangwe; Naabareetera obusaasi n'obwoba, Naabibagwisaho kitaraariire. Owaazaire mushanju ayehweire amatsiko, Yaagwa enshazi; Eizooba rye ryarenga butakaizire; Akwatsirwe enshoni, yaabwerabwera. Kandi abahonokireho ndyabacwekyerereza Omu maisho g'abazigu baabo na rurara; nikow MUKAMA arikugira. Ai bambe maawe, okanzaarira ki ndi omushaija w'empaka n'entongane aha b'omu nsi egi boona! Tihariho u ndagurize, kandi tihariho u ndeegurizeho; kwonka boona nibanjuma. Ai MUKAMA, nkaashemereire kujunwa, kuri ntarakweshengyereize kubakorera ebirungi, nari kukweshengyereza kubakiza abazigu omu biro by'enkau n'omu biro by'obusaasi! Hariho omuntu owaakubaasa kuhenda ekyoma, ekyoma ekirikuruga aha bukiizi-bwa-bumosho, akahenda n'omuringa? Ebintu byawe n'obutungi bwawe ndyabihayo kuba eminyago, bitaine ki biguzirwe, babimare omu nsi yaawe yoona, ninkutura ebibi byawe byona. Ndyabareetera kuheerereza abazigu baawe omu nsi i otarikumanya; ahabw'okuba omuriro ogwakiibwe ekiniga kyangye guryaguma nigwaka ebiro byona. Ai MUKAMA, niiwe orikumanya; Onyijukye, ontaayaayire, Ompoorere enzigu abarikumpiiga; Ahabw'okugumisiriza kwawe otaanyihaho, Omanye ku ndikujumwa ninturwa iwe ahabwawe. Ebigambo byawe bikaboneka, naabirya, Byambeera okushemererwa, N'okunanuka kw'omu mutima; Ahabw'okuba niinyetererwa eiziina ryawe, MUKAMA Ruhanga ow'amahe. Tindashutamire mu mutwe gw'abantu abarikwesiima, Kandi naanye tindashemereirwe, Kureka nkashutama nyenka ahabw'omukono gwawe, Ahabw'okuba okanyijuza okuguubwa kubi. Ahabw'enki obusaasi bwangye butatuuza, N'obuhuta bwangye butatambwa, bukanga kukira? Noija kumbeera nk'akagyera akarikubeiha, N'amaizi agarikwoma? Nikyo MUKAMA arikugirira ati: Ku oraagarukye, niinyija kukugarura, Obone kuunyemerera omumaisho. Ku oraataanise eby'omugasho n'ebitagwine, Oryaba nk'akanwa kangye. Baryakugarukira, kwonka iwe torigarukira. Ahari abo bantu ndyakugira orugo orwombekyeise emiringa; Baryakurwanisa, kwonka tibarikubaasa, Ahabw'okuba ndi hamwe naiwe Kukukiza n'okukwiha omu mikono yaabo; nikwo MUKAMA arikugira. Ndyakujuna nkwihe omu mikono y'ababi, Nkucungure, orugye omu mikono y'abarikutiinisa. Ekigambo kya MUKAMA kikanyijaho nikigira kiti: Otarishwera omukazi, kandi otarizaarira abaana b'aboojo n'aba'abaishiki omu mwanya ogu. Ahabw'okuba oku nikwo MUKAMA arikugmaba aha baana ba'aboojo n'ab'abaishiki abarizaarirwa omu mwanya ogu, n'ahari baanyinabo na baishebo abaabazaariire omu nsi egi, naagira ati: Baryafa baitwe endwara ezirikwita. Tihariho oribacurira nari oribaziika; emitumbi yaabo eryaba nka'amasha aha itaka. Baryahwerekyerezibwa rurara n'ejara; kandi emitumbi yaabo eryaba egabo y'amahungu g'omu mwanya n'enyamaishwa z'omu ihamba. Ahakuba oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Otaritaaha omu nju omu barikucurira, otariza kubatongyeza, n'obu kwakuba okubaririra; ahabw'okuba obusingye bwangye n'embabazi n'esaasi mbiihire ahari abo bantu; nikwo MUKAMA arikugira. Abakuru n'abato baryafeera omuri egi nsi hatariho mutaano; tibariziikwa, kandi tihariho oribacurira n'obu kwakuba okweshara nari okumwa enkomborora ahabwabo. Tihariho baribegyera ori omu rufu omugaati kumuyaagira ahabw'okufeerwa; kandi tibariha ofeereirwe ishe nari nyina ekikopo ky'amaizi kumugwisa gye. Kandi otaritaaha omu nju omu barikuriira obugyenyi kushutamanabo kurya n'okunywa; ahakuba oku nikwo MUKAMA ow'amahe Ruhanga wa Israeli arikugamba naagira ati: Reeba, ndyahunamya amaraka gw'okwesiima n'okushemererwa, erya kishwera n'erya kishwerwa omu mwanya ogu, mukiriho nimureeba. Kandi ku origambira abantu aba ebigambo ebyo byona, nabo baakubuuza bati: N'enki ekireeteire MUKAMA kutugambaho obubi obwo bwona obuhango oburitubaho? Naatutura ki? Ni kibi ki eki twacumwire ahari MUKAMA Ruhanga waitu? naiwe oryabagarukamu oti: Kireetsirwe baashwenkuriimwe abaanyimwire, bakakuratira baaruhanga abandi, bakabaheereza, bakabaramya, bakantsigaho, batoorobere biragiro byangye; kandi naimwe mukirize baashwenkuriimwe abo kukora kubi, ahabw'okuba buri muntu weena omuriimwe naakuratira ebibi by'omu mutima gwe gw'obugangaazi naayanga kumpurira. Nikyo ndibabingira omuri egi nsi, mukaza omu nsi ei mutaamanyaga n'obu baakuba baashwenkuriimwe, kandi okwo niyo muriheererereza baaruhanga abandi nyomushana na nyekiro; ahabw'okuba tindibagirira mbabazi. Kandi MUKAMA nagira ati: Reeba, obunaku buryahika, obu batarigaruka kugira bati: Nindahira MUKAMA ohuriire owaihire Abaisraeli omu nsi ya Misri; kureka bagira bati: Nindahira MUKAMA ohuriire owaihire Abaisraeli omu nsi y'aha bukiizi-bwa-bumohso n'omu nsi zoona ei yaabaire ababingiire; ahabw'okuba ndyabagarura omu nsi yaabo y'obuzaarwa ei naahaire baishenkurubo. Kandi MUKAMA naagira ati: Reeba, naaza kutuma abajubi baingi baije babajube, bwanyima y'ebyo ndyatuma abahiigi baingi, baije babahiigye ahari buri rushozi n'ahari buri kibungo n'omu nyanga z'amabaare. Ahabw'okuba amaisho gangye ngataire aha mitwarize yaabo yoona; tensherekirwe, n'eby'okushiisha byabo tibisherekirwe, ngu ntabireeba. Eby'okushiisha byabo n'ekibi kyabo ndyabibazimuurira kabiri, ahabw'okuba bakahagaza ensi yangye emitumbi y'ebishushani byabo ebirikunugwa, obuhunguzi bwangye baabwijuzamu ebihagaro byabo. Ai MUKAMA, maani gangye, ekigo kyangye, Kandi obuhungiro bwangye omu biro by'okubonabonesezibwamu, Amahanga garyakwijaho, Nigaruga aha mpeuru z'ensi, gagire gati: Ebi baatatenkuriitwe baahungwire n'ebishuba bisha, Ni busha, n'ebintu bitaine mugasho. Nimugira ngu omuntu akaayekorera baaruhanga? Baaruhanga nk'abo ti baaruhanga! N'ahabw'ekyo reeba, ndyabamanyisa; aha murundi ogu niinyija kubamanyisa obushoboorozi bwangye n'amaani gangye, nabo bamanye ku eiziina ryangye ndi Yehova. Ekibi kya Yuda kihandiikirwe n'ekaraamu y'ekyoma, n'akabaare k'arimaasi akashongoize; kyasharurwa aha kishate ky'omutima gwabo n'aha mahembe g'amatambiro gaabo, n'abaana baabo nibakiijuka amatambiro gaabo n'ebishushani byabo bya Ashera ebyabaire biba haihi na buri kiti kibisi ekyetwa omurinzi aha bibungo biraingwa, n'aha nshozi omu nsi z'obwerere. Obutungi bwawe n'ebintu byawe byona ebirungi ndyabihayo kuba eminyago omu nsi yaawe yoona nooturwa ekibi kyawe. Naiwe wenka toriguma mu buhunguzi bwawe obu naakuhaire, kureka oryaheerereza abazigu baawe omu nsi ei otarikumanya; ahabw'okuba omuriro ogwakiibwe ekiniga kyangye guryaguma nigwaka ebiro byona. Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Orikwesiga ondiijo muntu, Akahindura omuntu-buntu eky'okumurinda, Akaimuura MUKAMA omu mutima gwe, akyeenirwe. Ari nk'akashaka k'omu ihamba, Kandi ekirungi kyona ekiriija tarikireeba, Kureka aryatuura omu myanya y'omu ihamba ekarangataine, Omu nsi y'omwonyo etatuurwamu bantu. Orikwesiga MUKAMA, kandi ou MUKAMA aba amatsiko ge, Ahiiriirwe; Ahakuba ni nk'omuti ogubyairwe aha rubaju rw'amaizi, Ogurikutsimba emizi yaagwo haihi n'omugyera; Tigutiina mushana gw'ekyanda, Kureka amababi gaagwo gaguma nigabengyeya, N'omu mwaka gw'omushana mwingi tigwemereza mutima, Ahabw'okuba tigureka kwera bijuma. Omutima n'engobya okukira ebintu byona, Gwine endwara etarikutambwa; N'oha owaakubaasa kugumanya? Nyowe MUKAMA niinye ncaaka ebiteekateeko, Nkagyeza omutima Nkazimuurira omuntu weena nk'emitwarize ye oku eri, Nk'ebyana ebirugire omu bi akozire oku biri. Omuntu weena atunga obutungi omu muringo gutari gw'amazima, ni nk'endahi erikubumbatira abaana abu etazire. Obwo butungi buryamuhwaho akiri rwagati y'amagara ge, Bwanyima aha muheru gwe abe omushema. Omwanya gwaitu ogurikwera n'ekitebe ky'obukama bw'ekitiinisa; Kikateebwa ahaiguru okuruga aha kutandika. Ai MUKAMA, matsiko ga Israeli, Abarikukwimuura boona baryakwatwa enshoni; Abarikukurugaho baryahandiikwa omu nsi, ahabw'okuba baimwire MUKAMA, Enshuro y'amaizi g'amagara. Ntambira, ai MUKAMA, nibwo ndaatambirwe; Njuna, nibwo ndaajunwe; Ahabw'okuba niiwe ky'okutiinisa kyangye. Reeba, nibangira bati: Ekigambo kya MUKAMA kirahi? Mbwenu nu nikiije! Tindakugyemire kwohereza obubi, N'obu kwakuba okwetenga eizooba ry'akabi kwija, Noobimanya. Ekyarugire omu kanwa kangye kikaba nikireetwa butunu omu maisho gaawe. Otambeera eky'okutiinisa; Ori obuhungiro bwangye aha izooba ry'enaku. K'abarikumpiiga bakwatwe enshoni, Kwonka nyowe zirekye kunkwata; Bo bahahaare omutima, Kwonka ogwangye gurekye kuhahaara; Obahitsyeho eizooba ry'akabi, Obahwerekyereze kabiri. Oku nikwo MUKAMA yangambiire naagira ati: Irooko oyemerere omu irembo rya Benyamiini, ahu abagabe ba Yuda bataahira n'ahu bashohorera, n'omu marembo goona aga Yerusaalemu, obagire oti: Imwe bagabe ba Yuda 'mwe, na Yuda yoona, n'abatuuzi ba Yerusaalemu mwena abaraba omuri aga marembo, nimuhurire ekigambo kya MUKAMA. Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Mwerinde, muteekorera omutwaro gwona aha izooba rya sabato, n'obu kwakuba okugurabya omu marembo ga Yerusaalemu. Kandi mutashohoza omutwaro omu maka gaanyu aha izooba rya sabato, n'obu kwakuba okurikoreraho omurimo gwona, kureka mugume murinde eryo izooba kuba eririkwera, nk'oku naaragiire baashwenkuriimwe. Kwonka tibarahuriire n'obu kwakuba okutega amatu, kureka bakagangaaza ebitsya, ngu barekye kuhurira n'obu kwakuba okwikiriza kwegyesibwa. Kandi MUKAMA naagira ati: Kwonak ku murampurire, mutaarabya mutwaro gwona omu marembo g'oru rurembo aha izooba rya sabato, kureka mwaririnda kuba eririkwera, mutaagira murimo gwona ogu mwarikoreraho, obweo abagabe abari aha ngoma ya Daudi baryataaha omu marembo g'oru rurembo bari omu bigaari by'orugamba n'aha mbaraasi, hamwe n'abanyiginya baabo n'abantu ba Yuda, n'abatuuzi ba Yerusaalemu; akndi oru rurembo ruryagumaho ebiro byona. Kandi abantu baryaguma nibaruga omu ndembo za Yuda, n'omu myanya yoona eyehinguririize Yerusaalemu, omu ishaza rya Benyamiini omu mpita, omu nsi y'ebibungo, n'omuri Negebu, nibareeta ebitambo by'okwotsya n'ebindi bitambo, n'empongano z'esaano n'obubaane, kandi nibareeta empongano z'okusiima omu nju ya MUKAMA. Kwonka ku muraayangye kumpurira n'okurinda eizooba rya sabato riri eririkwera, mwaraba omu marembo ga Yerusaalemu aha izooba rya sabato mwekoreire emitwaro, obwo ndyatweka omuriro omu marembo gaayo, gwotsye zaanyaruju za Yerusaalemu, kandi tiguriraazibwa. Ekigambo ekyarugire ahari MUKAMA kikaija ahari Yeremia nikigira kiti: Imuka oshuume, oze ow'omubumbi, kandi okwo niyo ndaakugambirire ebigambo byangye. Ntyo naashuuma, naaza ow'omubumbi, naashanga naabumbisa enziga ye. Eki yaabaire naabumba omu ibumba kyasiisikarira omu ngaro ze; yaagaruka yaaribumbamu ekindi, nk'oku yaabaire naayenda. Bwanyima ekigambo kya MUKAMA kyanyijaho nikigira kiti: Imwe b'enju ya Israeli 'mwe, nimugira ngu tinkaabaasa kubagira nk'oku ogwo mubumbi yaagira eibumba? Reeba, nk'oku eibumba riri omu ngaro z'omubumbi, naimwe nikwo muri omu ngaro zangye, imwe nju ya Israeli 'mwe. Omu bunaku bwona obu ndigambiramu aha ihanga nari aha bugabe kurirandura, kurisheenya n'okuricwekyereza, eryo ihanga eri ndiba naagambireho, ku ririhinduka, ryareka ebibi byaryo, naanye ndyayegarukamu, ndekye akabi aku mbaire niinyenda kurireetaho. Kandi omu bunaku obu ndigambiramu aha ihanga nari aha bugabe kuryombeka n'okuribyara, eryo ihanga kuririkora ebirikwangwa omu maisho gangye, ryayanga kuhurira eiraka ryangye, obwo ndyayefuuza, ndekye kukora ebirungi ebi mbaire niinyenda kurikorera. Mbwenu irooko ogambire abantu ba Yuda n'abatuuzi ba Yerusaalemu oti: Oku niwko MUKAMA arikugamba naagira ati: Reeba, ninteekateeka kubareetaho akabi, nkandi ncumire n'enaama y'okubarwanisa. Nyaabura 'mwe, nimugarukye, buri muntu arugye omu muhanda gwe omubi, mushemeze emitwarize yaanyu n'ebi murikukora. Kwonka bo nibagira bati: Nooyeruhiza busha! Nitwija kukuratira enaama zaitu, buri muntu akuratire obugangaazi bw'omutima gwe omubi. Nikyo MUKAMA arikugirira ati: Mubuuririze omu mahanga, Ku haraabe hariho orahuriire ebigambo nk'ebyo. Israeli akozire ekibi ky'eihano. Nimugira ngu ebirika bya Lebanooni Ebiri aha rukiri rw'omu ishwa biryabura? Nari shi amaizi agarikufuka Agarikuhimintika nigaruga hare garyayoma? Kwonka abantu bangye banyebirwe, Baayoterera baaruhanga b'ebishuba obubaane; Kandi kibareeteire kuteera entsibo omu mihanda yaabo eya ira, Baatora obuhanda obw'aha rubaju, Baareka omuhanda rugyendwa, Baareetera ensi yaabo kuba erikutiinisa, N'ekintu ky'okweshaanya ebiro byona. Orikugirabamu weena agyenda naashoberwa, q1 Naazongoza omutwe. Ndyabataataanisa omu maisho g'abazigu baabo, Nk'abarikuhunga omuyaga gw'oburugwa-izooba. Aha izooba eri barigwererwaho akagwe Ndyabateera amabega, tindireeba i bari. Bwanyima baagira bati: Mwije tugiire Yerusaalemu omu naama; ahabw'okuba ebiragiro tibiriruga ha munyamurwa, nari enaama kuruga aha munyabwengye, n'obu kyakuba ekigambo ahari nabi. Mwije tumubeiherere, tumushiishe, turekye kweta aha kibambo kye na kimwe. Ai MUKAMA, ompurire, Ohurire amaraka g'abarikumpakanisa. Ekirungi nikizimuurirwa ekibi? Kwonka bo bantumbiire obusya. Ijuka oku mbaire niinyemerera omu maisho gaawe, Kubatonganira, ngu mbaiheho ekiniga kyawe. N'ahabw'ekyo orrekye abaana baabo baitwe enjara; Kandi obaheyo, bamarweho rurara; Abakazi baabo babe abamazire abaana, kandi abafaakazi, Abashaija baabo bamarweho orufu, N'abatsigazi baabo baitirwe rurara omu rugamba. Enduuru ehurirwe omu maka gaabo, Ku oraabateeze ababisha kitaraariire! Ahabw'okuba bantimbiire obusya, N'ebigyere byangye baabitega emiriiti. Kwonka iwe, MUKAMA, noomanya Enaama zaabo zoona ezi baanyiniire kuunyita. Otabasaasira eby'okushiisha byabo, N'obu kwakuba okuragaza ekibi kyabo omu maisho gaawe. Kureka bateezibwe entsibo, bakugwere kimwe omumaisho, Kandi omu biro by'ekiniga kyawe ogire oku waabagira. Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Irooko ogure orunywero aha mubumbi, otware bamwe aha bakuru b'eihanga, n'abandi aha banyamurwa abakuru, muze omu ruhanga rwa mwene Hinoomu, aharikutaahirwa omu Irembo ry'Engusyo, orangireyo ebigambo ebi ndaakugambire, noogira oti: Imwe bagabe ba Yuda 'mwe n'abatuuzi ba Yerusaalemu, nimuhurire ekigambo kya MUKAMA. Oku nikwo MUKAMA ow'amahe, Ruhanga wa Israeli arikugamba naagira ati: Reeba, ndyareeta akabi omuri ogu mwanya, akarireetera amatu g'orikahurira weena kuteera enduuru. Ahabw'abantu kuunyimuura, bakahagara ogu mwanya nibagusiisisa okugwotereramu baaruhanga abandi obubaane, abu batakamanyaga n'obu baakuba baishenkurubo nari abagabe ba Yuda, n'okugwijuza eshagama y'abataine rubanja, n'okwombekyera Baali emyanya mikuru y'okuramizamu, okurabizamu batabani baabo omu mruriro kuba ebitambo by'okwotsya by'okutambira Baali, ebi ntararagiire n'obu kwakuba okutaho, kandi ebitakaijaga mu biteekateeko byangye; n'ahabw'ekyo, reeba, obunaku buryaija, obu ogu mwanya gutarigaruka kwetwa ogwa Tofeti, n'obu rwakuba oruhanga rwa mwene Hinoomu, kureka guryayetwa oruhanga rw'eiriitiro; nikwo MUKAMA arikugira. Kandi omuri ogu mwanya enaama za Yuda na Yerusaalemu nimwo ndizicwera busha, nkareetera abantu baabo kwitirwa omu maisho g'abazigu baabo bakaitwa abarikubahiiga. Kandi emitumbi yaabo ndyagigaburira amahungu g'omu mwanya n'enyamaishwa z'omu ihamba. Kandi orurembo ndyaruhindura ekirikutiinisa n'eky'okweshaanya, orirurabaho weena ashishwe, ayeshaanye ahabw'akabi koona aku rwareebire. Ndyabariisa abaana baabo b'aboojo n'ab'abaishiki, buri muntu arye mutaahi we omu biro by'okugotwa n'eby'enaku, ezi abazigu baabo n'abaribahiiga baribareebesa. Bwanyima oyatire orwo runywero omu maisho g'abashaija abaraagyende naiwe, obagire oti: Oku nikwo MUKAMA ow'amahe arikugamba naagira ati: Oku nikwo ndyata aba bantu n'oru rurembo, nk'oku omunutu ayata enyungu y'omubumbi, ekarema kuhomeererwa. Abantu baryaziika omuri Tofeti ahabw'okubura ahandi hoona ah'okuziika. Okwo nikwo ndigira ogu mwanya n'abagutwiremu, nkagira oru rurembo nka Tofeti; nikwo MUKAMA arikugira. Amaju ga Yerusaalemu na zaanyaruju z'abagabe ba Yuda biryahagarwa nk'ogwo mwanya gwa Tofeti; nigo maju goona agaabaire nigookyezibwaho obubaane nibooterera eihe ryona ery'omu iguru, bakashukiriraho baaruhanga abandi empongano z'eby'okunywa. Bwanyima Yeremia yaaruga Tofeti, ei MUKAMA yaabaire amutumire kuhanuura, yaayemerera omu kibuga ky'enju ya MUKAMA, yaagira abantu boona ati: Oku nikwo MUKAMA ow'amahe, Ruhanga wa Israeli arikugamba naagira ati: Reeba, ndyareeta omuri oru rurembo na tauni zaarwo zoona akabi koona aku ndugambireho; ahabw'okuba bakagangaaza ebitsya, baayanga kuhurira ebigambo byangye. Kandi Pashuri omunyamurwa, mwene Imeri owaabaire ari omutegyeki mukuru omu nju ya MUKAMA, yaahurira Yeremia naahanuura ebigambo ebyo. Pashuri ogwo yaateera nabi Yeremia, yaamuta omu nkomo ezaabaire ziri omu Irembo rya Benyamiini ery'eruguru ery'enju ya MUKAMA. Ku bwaseesire, Pashuri yaiha Yeremia omu nkomo; Yeremia nikwo kumugira ati: MUKAMA tarikukweta Pashuri, kureka Magori-misabiibu, amakuru ngu “Ebirikutiinisa embaju zoona”. Ahabw'okuba oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Reeba, ndyakugira ekirikutiinisa ahariiwe n'ahari bagyenzi baawe boona. Baryaitwa rurara y'omugabe wa Babulooni, abarware Babulooni bari enkwatwa, abaite na rurara. Kandi obutungi bwona obw'oru ruembo, amagoba gaarwo goona, ebintu byarwo byona eby'obuguzi bwingi, n'eitungo ryona ery'abagabe ba Yuda, ndyabihay omu mikono y'abazigu baabo, babanyagye, babakwate, babatware Babulooni. Kandi naiwe Pashuri n'abatuura omu nju yaawe boona, muryagyenda muri enkwatwa, oze Babulooni; okwo niyo origwa, kandi niyo oriziikwa, iwe na bagyenzi baawe boona abu ohanuurira ebishuba. Ai MUKAMA, okambeiha, naabiikiriza; Nonkiza amaani, kandi osingwire. Mpindukire eky'okushekyererwa eizooba ryona, Buri muntu nanteerera enaku. Ahakuba buri murundi gwona ogu ngamba, ntaka, Ningira nti, Obubisha n'okucwekyereza! Ahabw'okuba ekigambo kya MUKAMA kimpindukiire Ekijumo n'ekigaaniizo eizooba ryona. Ku ndikugira nti: Ka ndekye kumugambaho, N'obu kwakuba okugaruka kugamba omu iziina rye, Omu mutima gwangye oshusha oti harimu omuriro Ogurikubuguma oguri omu magufa gangye; Okufa mamigye nikundusya, Kandi tindikukubaasa. Ahakuba nimpurira baingi nibahwihwitsa. Okutiinisa kuri embaju zoona! Banywani bangye ab'ah'amara Abategyereize okugwa kwangye, nibagira bati: Muregye, naitwe nitwija kumurega, Shana akaabeihwabeihwa, Tubone kumusingura, tumuhoora. Kwonka MUKAMA ari hamwe naanye nk'omurwani orikutiinisa; N'ahabw'ekyo abarikumpiiga baryateera entsibo, Tibarinsingura. Baryakwatirwa kimwe enshoni, Ahabw'okuba tibaribaasa. Okuhemuka kwabo okw'ebiro n'ebiro tikuryeba. Ai MUKAMA ow'amahe, ogyeza abahikiriire, Kandi oreeba eby'omu mutima n'ebiteekateeko; Ka ndeebe oku oraabahoore, Ahabw'okuba niiwe nyegyekyereire ebyangye. Mweshongorere MUKAMA, mumuhimbise, Ahabw'okuba ajunire amagara g'abakyene, Yaagaiha omu mikono y'enkozi z'ebibi. Eizooba eri naazaariirweho nirikakyeenwe! Ekiro eki maawe yanzaariireho nikikabure omugisha! N'omuntu owaagambiire tata ati: Waazaara omwana w'omwojo, naamushemeza, Nawe naakakyeenwe! Nkahenwa ki ogwo mushaija aba nk'endembo Ezi MUKAMA yaacwejtereuze ataube saasi, Ahrira okucura omu kasheeshe, N'enduuru omu ihangwe; Ahabw'okuba taraanyitiire mu nda, Maawe akaba akituuro kyangye, N'enda ye ekaguma eri nyarwegye. Mbwenu nkaba naarugira ki omu nda, Kufa kubi n'okureeba enaku, N'okumara ebiro byangye nyine enshoni? Eki n'ekigambo ekyaizire ahari Yeremia nikiruga ahari MUKAMA, obu omugabe Zedekia yaamutumaho Pashuri mwene Malikia, na Zefania omunyamurwa mwene Maaseya, naagira ati: Tubuurize MUKAMA, ahabw'okuba Nebukadeneeza omugabe wa Babulooni aizire kuturwanisa; obundi MUKAMA akaatugirira nk'eby'okutangaaza ebi akora oku biri, amutwihaho, areka kututeera. Atyo Yeremia yaabagira ati: Oku nikwo muraagire Zedekia muti: Oku nikwo MUKAMA Ruhanga wa Israeli arikugamba naagira ati: Reeba, niinyija kucwa busha eby'okurwanisa ebi mukwaitse kurwanisa omugabe wa Babulooni n'Abakaludaaya abari enyima y'orugo babagotsire, imwe mbagarure omu rurembo; kandi nyowe nyerwanire naimwe mbabangiire omukono gw'amaani, mbagwereirwe kubi, mbainiire ekiniga kingi munonga. Niinyija kuteera eby'omuri oru rurembo, abantu n'amatungo, biitwe orufu rw'amaani. Kandi bwanyima y'ebyo Zedekia omugabe wa Yuda n'abagaragwa be n'abantu boona abariba baari omuri oru rurembo, barokokire ahari orwo rufu, n'ahari rurara n'enjara, ndyabahayo omu mikono ya Nebukadeneeza omugabe wa Babulooni n'ey'abazigu baabo, n'ey'abarikwenda kubaita. Aryabaitsa rurara, taribasaasira, nari kubareka, n'obu kwakuba okubagirira esaasi; nikwo MUKAMA arikugira. Kandi ogambire abantu aba oti: Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Reeba, ntaire omu maisho gaanyu omuhanda gw'amagara n'ogw'okufa. Origuma omuri oru rurembo aryaitwa rurara, enjara n'orufu; kwonka orishohora, akeenaga omu mikono y'Abakaludaaya ababagotsire, aryagumaho, atimbuukye omu rugamba n'engabirano, nigo magara ge. Ahabw'okuba ntaire amaisho gangye ahari oru rurembo kurukora kubi, ti kurukora gye, kandi ruryaheebwayo omu mikono y'omugabe wa Babulooni, arwotsye n'omuriro; nikwo MUKAMA arikugira. Muhurire ekigambo eki MUKAMA arikugambira enju y'omugabe wa Yuda, naagira ati: Iwe nju ya Daudi 'we, Mugume mucwe emanja z'oburyo buri kasheeshe, Mujune abanyagirwe, Mubaihe omu mikono y'abarikubahata, Ekiniga kyangye kitakaayaka nk'omuriro, Kikaaka, hakabura owaakiraaza, nimbatura ebibi ebi murikukora. Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Reeba, naaba omuzigu wawe, iwe otwire omu ruhanga, N'aha rukiri rw'omu ruhita, Iwe orikugira oti: N'oha orishuuma kuturwanisa? Nair n'oha oritaaha omu maka gaitu? Ndyabaha ekifubiro ekishemereire ebi murikukora, Ntwekye omuriro omu kibira kyaho, Gumareho byona ebiheehinguriririize. Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Shuuma oze ow'omugabe wa Yuda, ogambireyo ekigambo eki, noogira oti: Iwe mugabe wa Yuda 'we ori aha ngoma ya Daudi, hurira ekigambo kya MUKAMA, iwe n'abagaragwa baawe n'abantu baawe abaraba omuri aga marembo. Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Mugume mukore eby'oburyo n'eby'okuhikiirira, abanyagirwe mubaihe omu mikono y'abarikubahata, kandi omunyaihanga n'efuuzi n'omufaakazi mutabakora kubi, n'obu kwakuba okubakorera eby'obubisha, nari okusheesha eshagama y'abataine rubanja omuri ogu mwanya. Ahabw'okuba ku muraayorobere ekigambo eki omu mzaima, abagabe abari aha ngoma ya Daudi baryaguma nibataahira omu marembo g'ebikaari by'egi nju, bari omu bigaari by'orugamba n'aha mbaraasi, bo n'abaragwa baabo, n'abantu baabo. Kwonka ku muraayangye kuta omutima ahari ebyo bigambo, niinyerahira ti: Egi nju eryahinduka omushaka; nikwo MUKAMA arikugira. Ahabw'okuba oku nikwo MUKAMA arikugamba aha nju y'omugabe wa Yuda ati: Ombeereire nka Gileadi, N'omutwe gw'orushozi Lebanooni, Kwonka buzimazima ndyakuhindura eihamba ry'omusheenyi, Orurembo orutatwirwemu. Ndyakuteekateekyera abahwerekyerezi b'okukirwanisa, Buri omwe akwaitse eby'okurwanisa bye; Baryatema emyereezi yaawe erikukira oburungi, Baginagye omu muriro. Amahanga maingi garyaraba ahari oru rurembo, buri muntu abuuze mugyenzi we ati: Ahabw'enki MUKAMA agizire ati oru rurembo ruhango? Nabo baryagarukamu bati: Ahabw'okuba bakatsigaho endagaano ya MUKAMA Ruhanga waabo, baaramya baaruhanga abandi, baabaheereza. Mutacurira ofiire, N'obu kwakuba okumuboroogyera, Kureka muririre munonga ogyenzire, Ahabw'okuba tarigaruka bundi Kureeba ensi ye y'obuzaarwa. Ahabw'okuba oku nikwo MUKAMA arikugamba ahari Shalumu mwene Yosia omugabe wa Yuda, owaahungwire engoma ya Yosia ishe, kandi owaagyenzire, akaruga omuri ogu mwanya, naagira ati: Tarigaruka aha bundi, kureka ei baamutwairwe ari enkwatwa, niyo arigwa, kandi tarigaruka kureeba egi nsi. Aryakareeba, orikwombekyesa enju ye okutahikiirira, N'ebishengye bye akabyombekyesa obutainganisa, Orikukoreseza mutaahi we busha, Atamuhe bihembo bye, Orikugira ati: Ndyayeyombekyera enju rutaaba, Eine ebishengye bihango by'ahaiguru, Ngicwemu amadirisa, Ngikiikizemu embaaho z'emyereezi, Ngisiigye erangi erikutukura. Noogira ngu okwenda kukira abandi omu kwombekyesa emyereezi Nikyo kiraakugire omugabe? Sho akaba atarya, akanywa, Kandi omu biro bye taratungire, akagogyera? Akaba acwera abooro n'abakyene emanja. Nabwo biba gye. Okwo tikwo kummanya? Nikwo MUKAMA arikugira. Kwonka amaisho gaawe n'omutima gwawe Nibiruruuhira amagoba gatari g'amazima, Kusheesha eshagama y'abataine rubanja, N'okukora eby'okuhata n'eby'obubisha. Nikwo MUKAMA arikugamba ahari Yehoyakimu mwene Yosia omugabe wa Yuda ati: Tibarimutongyeza nibagira bati: Ai bambe, mukuru wangye! nari shi bati, Ai bambe munyaanyazi! Kandi tibarimutongyeza nibagira bati: Ai bambe, mukama wangye! nari shi bati, Nangwa ndikaitwa ekyo kitiinisa kye! Aryaziikwa nk'oku baziika endogoya, Akururwe, anagwe enyima y'amarembo ga Yerusaalemu. Inamuka oze Lebanooni oteere enduuru; Oimutsye eiraka ryawe omuri Bashani, Oboroogye nooyema Abariimu, Ahabw'okuba nkunzi zaawe zoona zicwekyereziibwe. Nkagamba naiwe obu waabaire ogogyeire, Kwonka wangira oti: Tindikwija kukuhurira. Egyo niyo yaabaire eri emitwarize yaawe, okutoorobera iraka ryangye okwiha omu buto bwawe. Omuyaga guryariisa abariisa baawe boona, Nkunzi zaawe zize omu bukwatwa; Obwo nibwo oriitwa enshoni, okabwerabwera Ahabw'obubi bwawe bwona. Iwe mutuuzi wa Lebanooni 'we, Otwire omu myereezi, Eshi oryatsinda ku orihikwaho obusaasi, Waagira ebisha nk'omukazi orikwenda kuzaara! MUKAMA naagira ati: Niinyerahira, iwe Konia mutabani wa Yehoyakimu omugabe wa Yuda, n'obu waakuba empeta y'akamanyiso aha rukumu rw'omukono gwangye gwa buryo, nkaakuhuruuturaho, nkuhayo omu mikono y'abarikwenda kukwita, omu mikono ya Nebukadeneeza omugabe wa Babulooni n'omu y'Abakaludaaya. Kandi iwe na nyoko kikuzaara ndyababinga, mbanagye omu ndiijo nsi, ei otarazaariirwemu; okwo niyo murigwa. Kwonka ensi ei baryatenga munonga kugarukamu, tibarigigarukamu. Beitu ogwo mushaija Konia t'enyungu eyatikire erikugaywa, Ei omuntu weena atarikwetaho? Ahabw'enki we n'abaana be nibabingwa, Kunagwa omu nsi ei batarikumanya? Iwe nsi 'we, nsi 'we, nsi 'we, hurira ekigambo kya MUKAMA! Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Muhandiikye ogu mushaija nk'encwekye, Omushaija otariba gye mu biro bye; Ahabw'okuba tihariho w'omu ruzaaro rwe n'omwe oriba gye, Akaza aha ngoma ya Daudi, Akagaruka kutegyeka Yuda. MUKAMA naagira ati: Abariisa, abahwerekyereza entaama z'omu iriisizo, kandi bakazitaataanisa, baryakareeba. Nikyo MUKAMA Ruhanga wa Israeli arikugambira aha bariisa abarikureeberera abantu bangye, naagira ati: Mutaataaniise obusyo bwangye, mwabubinga, timwabutaho mutima. Reeba, naanye ndyabafubira mbarute ebibi ebi murikukora; nikwo MUKAMA arikugira. Bwanyima ndyataaruura ab'obusyo bwangye abaritsigaraho, mbaihe omu nsi ezi naababingiiremu, mbagarure omu ka yaabo, bazaare, bakanye; mbateho abariisa abaribataho omutima, tibaritiina bundi, n'obu kwakuba okuhahaaza omutima, kandi tiharigira n'omwe owaabura; nikwo MUKAMA arikugira. MUKAMA naagira ati: Reeba, obunaku buryahika, nyimukize Daudi Eitaagi erihikiriire, ategyekye nk'omugabe, akorese obwengye, akore eby'oburyo n'eby'okuhikiirira omu nsi. Omu biro bye Yuda eryajunwa na Israeli etuure buhooro. Kandi eri niryo iziina eri aryetwa, MUKAMA OKUHIKIIRIRA kwaitu. Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: N'ahabw'ekyo reeba, obunaku buryahika obu abantu bariba batakigira bati: Nindahira MUKAMA ohuriire, owaihire Abaisraeli omu nsi ya Misri; kureka bati: Nindahira MUKAMA ohuriire, owaareetsire baijukuru b'enju ya Israeli, akabeebembera naabaiha omu nsi y'aha bukiizi-bwa-bumosho n'omu nsi zoona ezi yaabaire ababingiiremu. Obwo nibwo barituura omu nsi yaabo ey'obuzaarwa. Ebya baanabi; Omutima gwangye omuhanda gucwekire, Amagufa gangye goona gajogajogokire, Ninshusha omusinzi, Kandi ndi nk'omuntu orembiirwe viinyo, Ahabwa MUKAMA n'ahabw'ebigambo bye ebirikwera. Ahabw'okuba ensi eijwire abashambani, Kandi omukyeeno gureeteire ensi okuborooga, N'amariisizo g'omu ihamba goomire; Emitwarize yaabo ni mibi, N'amaani gaabo ti marungi. MUKAMA naagira ati: Baanabi n'abanyamurwa tibarikutiina Ruhanga, Kandi n'omu nju yangye nshangiremu obubi bwabo. N'ahabw'ekyo omuhanda guryababeera Nk'akahanda akarikuteerera omu mwirima, Aku baribingirwamu, bakakagwamu; Ahabw'okuba ndyabareetaho akabi Omu biro by'okufubirwa kwabo; nikwo MUKAMA arikugira. Omuri baanabi ba Samaria Nkareebamu ekintu ky'obushema; Oku baabaire bahanuura omu iziina rya Baali, Bakahabisa abantu bangye Israeli. Kwonka omuri baanabi b'omuri Yerusaalemu Nkareebamu ekirikureetera omuntu kushishwa, Oku baabaire bashambana, bakabeiha; Kandi bakaha emikono y'enkozi z'ebibi amaani, Hakabura owaahinduka kureka obubi bwe; Boona bakambeera nk'aba Sodoma, N'abatuuzi baamwo nk'aba Gomora. Nikyo MUKAMA ow'amahe arikugambira ahari baanabi abo ati: Reeba, niinyija kubagaburira apusinto, Mbanywaise amaizi garimu obushegu; ahabw'okuba omuri baanabi b'omuri Yerusaalemu Harugiremu okutatiina Ruhanga, kwabuga ensi yoona. Oku nikwo MUKAMA ow'amahe arikugamba naagira ati: Mutahurira ebigambo ebi baanabi barikubahanuurira, bakabeesigisa ebitariho, nibagamba eby'okworekwa ebirugire omu biteekateeko byabo, ebitarugire omu kanwa kangye. Baguma nibagambira abarikungaya, nibagira bati: MUKAMA agizire ati: Muryaba gye; kandi bagambira omuntu weena orikukuratira ebi omutima gwe gurikwenda, bati: Tihariho kabi koona akarikuhikwaho. N'oha omuribo oragiire omu ishengyero rya MUKAMA Okwetegyereza n'okuhurira ekigambo kye? Nari n'oha orataire omutima Aha kigambo kye, akakihurira? Reeba eihunga rya MUKAMA! Ekiniga kye kyashohoire! Eego, omuyaga gw'akasooroora gwaza kuteera emitwe y'ababi. Ekiniga kya MUKAMA tikirigarukayo, Okuhitsya obu ariheza kufubira N'okuhikiiriza ebi arikwenda kukora. Omu biro by'aha muheru nibwo murikimanyira kimwe. Baanabi abo tiinye naabatumire, Kwonka bakarahuka, baayetumisiriza. Tindabagambiire, kwonka bakahanuura. Kwonka kuri baagiire omu ishengyero ryangye, Bakaagambiire abantu bangye ebigambo byangye, Nabo bahinduka bareka emihanda yaabo mibi N'obubi bw'ebi barikukora. MUKAMA naagira ati: Nimugira ngu ndi Ruhanga wa haihi kwonka, otari Ruhanga wa hare munonga? Kandi naagira ati: Hariho owaakubaasa kweshereka aheekiikire, ntamureebe? Tiinyijwire eiguru n'ensi? nikwo MUKAMA arikugira. Mpuriire ebi baanabi baagambire nibahanuura ebishuba omu iziina ryangye, nibagira bati: Ndootsire! Ndootsire! Mbwenu ebyo biryahitsya hi okuguma omu mitima ya baanabi abarikuhanuura ebishuba n'eby'obugobya bw'omu mitima yaabo, abarikuteekateeka kwebesa abantu bangye eiziina ryangye, ahabw'ebirooto byabo ebi barikurootororerana, nk'oku baishenkurubo baayebirwe eiziina ryangye ahabwa Baali? Nabi oine eki arootsire, akirootorore; kandi n'oine ekigambo kyangye, akigambe n'obwesigwa. Ebishushunga biine kakwate ki n'engano? nikwo MUKAMA arikugira. Ekigambo kyangye tikiri nk'omuriro, nari nk'enyondo erikwatagura orukiri? nikwo MUKAMA arikugira. N'ahabw'ekyo reeba, naaba omuzigu wa baanabi abarikwibana ebigambo byangye; nikwo MUKAMA arikugira. Kandi MUKAMA naagira ati: Reeba, naaba omuzigu wa baanabi abarikugambira eryo n'endimi zaabo nibagira bati: Oku nikwo MUKAMA arikugira. Reeba, naaba omuzigu w'abarikuhanuura ebirooto by'ebishuba, bakabirootorora, bakahabya abantu bangye n'ebishuba byabo n'okugambira eryo kwabo, haza ntabatumire n'obu kwakuba okubaragiira; nikwo MUKAMA arikugira. N'ahabw'ekyo tibaine ki barikugasira aba bantu na kakye; nikwo MUKAMA arikugira. Omwe ahari aba bantu nari nabi nainga omunyamurwa ku haraagire owaakubuuza naagira ati: Omutwaro gwa MUKAMA niki? obagire oti: Ogwo mutwaro niimwe, kandi ndyabanagira kimwe; nikwo MUKAMA arikugira. Kandi nabi ogwo nari omunyamurwa, nari omwe aha bantu orikugira oti: Omutwaro gwa MUKAMA, ndyafubira ogwo muntu n'eka ye. Oku nikwo buri muntu aribiiza mutaahi we na buri muntu mwene ishe ati: MUKAMA akugarukiremu ki? nari ati: MUKAMA agambire ki? Kwonak mutarigaruka kugamba Omutwaro gwa MUKAMA obundi, ahabw'okuba ogwo mutwaro n'ekigambo eki buri muntu ayegunziire, kandi mutuura nimukiikamya ebigambo bya Ruhanga ohuriire, MUKAMA ow'amahe, Ruhanga waitu. oku nikwo oribuuza nabi ogwo oti: MUKAMA akugarukiremu ki? nari oti MUKAMA agambire ki? Kwonka ku murigira muti: Omutwaro gwa MUKAMA, oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Ahabw'okugamba ekigambo eki muti, Omutwaro gwa MUKAMA, haza naabaire naabatumireho nti: Mutarigira muti, Omutwaro gwa MUKAMA, n'ahabw'ekyo reeba, buzimazima ndyabakiriza mbanagye, mundugye omumaisho, imwe n'orurembo oru naabahaire na baashwenkuriimwe, mbareeteho ekijumo ekitarihwaho, n'enshoni ez'ebiro n'ebiro ezitaryeba. Nebukadeneeza omugabe wa Babulooni ku yaaherize kwiha Yekonia mwene Yehoyakimu omugabe wa Yuda Yerusaalemu, yaamutwara Babulooni ari enkwatwa, hamwe n'abanyiginya ba Yuda n'ababaizi n'abaheesi, MUKAMA yaanyoreka okworekwa oku. Reeba, ebiibo bibiri by'emitiini bikaba bitairwe omu maisho ga hekalu ya MUKAMA. Ekiibo kimwe kikaba kirimu emitiini mirungi munonga nk'ey'okubanza; kwonka ekya kabiri kikaba kirimu emitiini mibi munonga, etarikubaasa kuriibwa. MUKAMA yangira ati: Yeremia, nooreba ki? Naanye nti: Nindeeba emitiini, emirungi ni mirungi munonga, n'emibi ni mibi munonga etarikubaasa kuriibwa. Bwanyima ekigambo kya MUKAMA kyanyijaho nikigira kiti: Oku nikwo MUKAMA, Ruhanga wa Israeli, arikugamba naagira ati: Nk'oku egi mitiini eri mirungi, nikwo ndibara Abayuda abatwairwe bari enkwatwa kuba barungi, abu naabingire omu mwanya ogu, nkabatwara omu nsi y'Abakaludaaya. Ndyaguma mbataireho amaisho kubagirira gye, mbagarure omuri egi nsi. Ndyabombeka, tindibasheenya; ndyababyara, tindibakuura. Ndyabaha omutima gw'okummanya ku niinye MUKAMA; kandi baryaba abantu bangye, naanye mbe Ruhanga waabo, ahabw'okuba baryangarukira n'omutima gwabo gwona. Kwonka oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Nk'emitiini egyo emibi munonga etarikubaasa kuriibwa, oku eri, nikwo nditwaza Zedekia omugabe wa Yuda, abanyiginya be, n'abantu abaahonokireho omuri Yerusaalemu, bakatsigara omu nsi egi, kandi n'abatwire omu nsi ya Misri, mbahindure eky'okunaganwa omu bugabe bwona obw'omu nsi, babe eky'okujumwa, eky'okucweraho enfumu, ekigaaniizo n'eky'okukyeenwa omu myanya yoona ei ndibabingiramu. Kandi ndyabaitsa rurara, mbateeze enjara n'orufu, okuhitsya obu barimarirwaho kimwe omu nsi ei naabahaire na baishenkurubo. Omu mwaka gwa kana ogw'omu busingye bwa Yehoyakimu mwene Yosia omugabe wa Yuda (nigwo mwaka gw'okubanza gwa Nebukadeneeza omugabe wa Babulooni), ekigambo kikaija ahari Yeremia, nikigamba aha Bayuda boona. Nabi Yeremia ogwo yaakigambira Abayuda boona n'abatuuzi ba Yerusaalemu boona, naagira ati: Okwiha omu mwaka gwa ikumi n'eshatu ogwa Yosia mwene Amoni omugabe wa Yuda okuhitsya hati, mmazire emyaka makumi abiri n'eshatu ekigambo kya MUKAMA nikiinyijaho, kandi ntuura nimbagambira, kwonka mukanga kuhurira. Mukanga kuhurira n'obu kwakuba okutega amatu, n'obu MUKAMA araabe atuura naabatumaho abairu be baanabi boona naagira ati: Muhindukye hati, buri muntu omuriimwe arekye emitwarize ye mibi, n'ebibi ebi arikukora, mugume omu nsi ei MUKAMA yaabahaire na baashwenkuriimwe kuba eyaanyu okwiha ira okuhitsya ebiro byona; kandi murekye kukuratira baaruhanga abandi kubaheereza n'okubaramya, murekye kungwisa kubi n'ebi murikukora n'emikono yaanyu. Obwo nibwo ntaribakora kubi. Kwonka na hati timukanyorobeire, kureka nimukingwisa kubi n'ebi murikukora n'emikono yaanyu, kwereetera akabi; nikwo MUKAMA arikugira. Nikyo MUKAMA ow'amahe arikugirira ati: Ahabw'owanga kworobera ebigambo byangye, reeba, niinyija kutuma aha nganda zoona ez'aha bukiizi-bwa-bumosho, n'aha mwiru wangye Nebukadeneeza omugabe wa Babulooni, baije, mboohereze kuteera egi nsi n'abatuuzi baamwo, n'amahanga aga goona agabeehinduririize. Ndyabacwekyerereza kimwe, mbagire ekirikutiinisa, n'eky'okweshaanyua, n'eky'okujumwa ebiro byona. Kandi ndyabamaramu eiraka ry'okwesiima n'ery'okushemererwa, erya kishwera n'erya kishwerwa, ery'orubengo n'okwaka kw'etabaaza. Egi nsi yoona eryaba amatongo n'eihamba, kandi ago mahanga garyamara emyaka makumi mushanju nigaheereza omugabe wa Babulooni. Bwanyima egyo myaka makumi mushanju ku erihwa, ndyafubira omugabe wa Babulooni n'eryo ihanga, n'ensi y'Abakaludaaya, nimbatura eby'okushiisha byabo, mpagire eihamba ebiro byona; nkwo MUKAMA arikugira. Kandi ndyareeta aha nsi egyo ebigambo byona ebi naagigambireho, ebihandiikirwe omuri eki kitabo eky'ebi Yeremia yaahanwire aha mahanga goona. Ahabw'okuba amahanga maingi n'abagabe b'amaani baryabahindura abahuuku; ntyo mbazimuurire ebirikwingana n'ebi baakozire, kandi nk'emirimo y'emikono yaabo oku eri. Oku nikwo MUKAMA, Ruhanga wa Israeli, yangagambiire naagira ati: Twara eki kikopo kya viinyo y'ekiniga ekiri omu ngaro zangye, okinywaise amahanga goona, agu ndikukutumaho. Nigaija kunywa, gagwererane, gagwe eiraro, ahabwa rurara ei ndaagooherezemu. Ntyo naiha ekikopo omu ngaro za MUKAMA, naakinywaisa amahanga goona agu MUKAMA yantumaho; Yerusaalemu n'endembo za Yuda, abagabe baayo n'abanyiginya baayo, kubahindura amatongo, eihamba, eky'okweshaanya n'eky'okukyeenwa nk'oku kiri hati; na Faraho omugabe wa Misri, abaheereza be boona; n'abanyiginya boona ababatwir3emu, abagabe boona ab'omu nsi ya Uuzi, n'abagabe boona ab'omu nsi y'Abafilisita (Ashekelooni, Gaaza, Ekurooni n'abatsigaire omuri Ashidoodi); Edomu, Moabu n'Abaamojni, abagabe boona aba Tuuro, n'abagabe boona aba Sidoni, n'abagabe b'ensi za seeri y'enyanja, Dedani, Teema, Buuzi, abarikutega ebyeyera, abagabe ba Buharabu boona, n'abagabe boona ab'enganda z'ebijwangye abatwire omu ihamba, n'abagabe boona aba Zimuri, n'ab'omuri Elamu boona, n'aba Bumeedi boona, n'ab'aha bukiizi-bwa-bumosho boona, abari hare n'abari haihi, nk'oku barikukuratana, n'obugabe bwona obw'omu nsi yoona. Kandi ku bariheza, n'omugabe wa Babulooni aryanywa. Bwanyima obagire oti: Oku nikwo MUKAMA ow'amahe, Ruhanga wa Israeli, arikugamba naagira ati: Munywe, musinde, mutanakye, mugwe obutaimuka, ahabwa rurara ei ndikwoherereza kubaita. Kandi ku baraayangye kwakiira ekikopo ekiri omu ngaro zaawe kukinwa, obagire oti: Oku nikwo MUKAMA ow'amahe arikugamba naagira ati: Nimuragiirwa kukinwa! Ahabw'okuba reeba, orurembo orurikwetererwa eiziina ryangye, ku ndaabe nirwo ntandikiireho kukora kubi, nimugira ngu imwe nimwija kutsigara mutafubiirwe? Timuribura kufubirwa; ahabw'okuba niinyija kuhuruza rurara, erwanise abatwire omu nsi boona; nikwo MUKAMA ow'amahe arikugira. N'ahabw'ekyo obahanuurire ebi bigambo byona, noobagira oti: MUKAMA naija kutsinda ari ahaiguru, Aimutsye eiraka rye naayema omu butaaho bwe oburikwera; Naija kutsinda n'amaani, ateere eka y'obusyo bwe, Ateere akaari nk'abarikunyuuka emizaabibu, Arwanise abatwire omu nsi boona. Obwaku nibwija kuhika aha muheru gw'ensi, Ahabw'okuba MUKAMA aine eki arikufa n'amahanga; Naija kutonganisa abaine omubiri boona, N'ababi abaitse rurara; nikwo MUKAMA arikugira. Oku nikwo MUKAMA ow'amahe arikugamba naagira ati: Reeba, akabi nikagyenda nikaranda, Nikaruga omu ihanga nikaza omu rindi; Eihunga ry'amaani niriimuka, Niritandikira aha muheru gw'ensi. Kandi abariitwa MUKAMA eryo izooba baryashangwa hoona, okuruga aha muheru gumwe gw'ensi okuhika aha gundi. Tibaricurirwa, tibarishanguruzibwa n'obu kwakuba okuziikwa, kureka baryaba nk'amasha aha itaka. Imwe bariisa 'mwe, nimucure, muboroogye, Naimwe bakama b'obusyo, mwekuringye omu iju, Ahabw'okuba ebiro by'okwitwa n'okutaataana kwanyu bihikire; Nimwija kugwa nk'empaya z'entaama ezicookirwe. Abariisa baryabura obuhungiro, Na bakama b'obusyo babure obukiriro. Nimuhurire okutaka kw'abariisa, N'okuborooga kwa bakama b'obusyo! Ahabw'okuba MUKAMA naashiisha eiriisizo ryabo, N'amaka g'amasyo g'ebusingye gasheenyukire Ahabw'ekiniga kya MUKAMA eky'amaani. Atsigireho obutaaho bwe nk'entare, Ahabw'okuba ensi yaabo ehindukire eihamba, Ahabwa rurara ya MUKAMA n'ekiniga kye kingi. Omu kutandia kw'obutegyeki bwa Yehoyakimu mwene Yosia omugabe wa Yuda, ekigambo eki kikaruga ahari MUKAMA nikigira kti: Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Irooko oyemerere omu kikaari ky'enju ya MUKAMA, ogambire ab'omu ndembo za Yuda zoona, abatuura nibaija kuramiza omu nju ya MUKAMA, ebigambo byona ebi ndikukuragiira kubagambira; otagira ekigambo na kimwe eki waatsigayo. Obundi bakaahurira, buri muntu ahinduka, aruga omu mitwairize ye embibi, naanye mbona kwegarukamu kureka akabi akau naaba niinyenda kubareetaho nimbatura ebibi ebi barikukora. Kandi obagire oti: Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Ku muraayangye kumpurira kugyendera omu biragiro byangye ebi naataire omu maisho gaanyu, n'okuta omutima aha bigambo by'abaheereza bangye baanabi, abu ntuura nimbatumaho, kwonka mutarikukyetaho, egi nju ndyagigira nka Shiilo, n'oru rurembo ndugire eky'okukyeenwa omu mahanga goona ag'omu nsi. Abanyamurwa, baanabi n'abantu boona bahurira Yeremia naagambira ebyo bigambo omu nju ya MUKAMA. Yeremia ku yaaherize kugamba byona ebi MUKAMA yaamuragiire kugambira abantu boona, abanyamurwa na baanabi n'abantu boona baamukwata, baagira ati: Buzimazima noija kufa. Ahabw'enki ohanwire omu iziina rya MUKAMA noogira oti: Egi nju eryaba nak Shiilo, n'oru rurembo ruryaba amatongo, rubure ow'okurutuuramu? Abantu boona baateeranira ahari Yeremia omu nju ya MUKAMA. Abanyiginya ba Yuda, ku baabihuriire, baaruga ow'omugabe, baija omu nju ya MUKAMA, baashutqma aharikutaahirwa omu Irembo Risya ry'enju ya MUKAMA. Bwanyima abanyamurwa na baanabi baagambira abanyiginya n'abantu boona bati: Ogu muntu ashemereire kucwerwa orubanja rw'okufa, ahabw'okuba ahanwire kubi ahari oru rurembo, nk'oku mubihuriire n'amatu gaanyu. Yeremia nikwo kugambira abanyiginya n'abantu boona ati: MUKAMA antumire kuhanuura aha nju egi n'ahari oru rurembo ebigambo ebi byona ebi muhuriire, ebirirubaho. Mbwenu mushemeze emitwarize yaanyu n'ebi murikukora, kandi mworobere eiraka rya MUKAMA Ruhanga waanyu; na MUKAMA naija kwegarukamu, arekye akabi akau abagambireho. Kwonka nyowe reeba, ndi omu mikono yaanyu. Munkore eki murikusiima ngu ni kirungi kandi kihikire. Kwonka mumanyire kimwe ngu, ku muraanyite, nimuba mwereetsireho eshagama y'otaine rubanja, kandi n'ahari oru rurembo n'abatuuzi baarwo; ahabw'okuba buzimazima MUKAMA niwe abantumireho kubagambira ebyo bigambo. Bwanyima abanyiginya n'abantu boona baagambira abanyamurwa na baanabi bati: ogu muntu tashemereire kucwerwa rubanja rw'okufa, ahabw'okuba atugambiire omu iziina rya MUKAMA Ruhanga waitu. Bamwe aha bakuru b'omuri egyo nsi baagambira abantu abateeraniire sho, bati: Omu busingye bwa Hezekia omugabe wa Yuda Miika owa Moresheesi akahanuura, yaagira Abayuda boona ati: Oku nikwo MUKAMA ow'amahe arikugamba naagira ati: Saayuuni eryahingwa nk'omusiri, Yerusaalemu ebe emituumo y'ebisheenyuka, N'orushozi rw'enju ya MUKAMA rube nk'akabungo kashwekirwe ekibira. Nimugira ngu Hezekia omugabe wa Yuda n'Abayuda boona bakamwita? Timurikumanya ku yaatiinire MUKAMA, akamweshengyereza kumugirira embabazi, MUKAMA akeegarukamu, akareka akabi aku yaabagambireho? Kwonka itwe nitwenda kwereetaho akabi kahango. Kandi hakaba hariho ondiijo mushaija owaahanwire omu iziina rya MUKAMA, owaabaire naayetwa Uria mwene Shemaaya owa Kiryasi-yearimu. Nawe akahanuura ahari oru rurembo n'ahari egi ensi ebigambo ebirikushushana n'ebya Yeremia. Omugabe Yehoyakimu hamwe n'amamanzi ge goona n'abanyiginya be boona, ku baahuriire ebigambo bye, omugabe yaayenda kumweita; kwonka Uria ku yaakihuriire, yaatiina, yaacwa, yaahungira Misri. Bwanyima omugabe Yehoyakimu yaatuma abantu Misri, Elinasani mwene Akiboora n'abandi abu yaabaire aine, baihayo Uria, baamureetera omugabe Yehoyakimu, yaamwitsa rurara, omutumbi gwe baagunaga omu iziikiro ry'abantu b'obutoosha. Kwonka Ahikaamu mwene Shafani yaarwana ahari Yeremia, tiyaaheebwayo mu mikono y'abantu kwitwa. Omu kutandika kw'obutegyeki bwa Zedekia mwene Yosia omugabe wa Yuda, ekigambo eki kikaija ahari Yeremia nikiruga ahari MUKAMA. Yeremia yaagira ati: Oku nikwo MUKAMA angambiire naagira ati: Yesharire enkoba, oyebaijere emigamba, obite omu bitysa. Bwanyima otume aha mugabe wa Edomu, owa Moabu, ow'Abaamoni, owa Tuuro n'owa Sidoni, obatumeho entumwa eziizire Yerusaalemu ahari Zedekia omugabe wa Yuda. Ozitume ahari bakama baazo oti: Oku nikwo MUKAMA ow'amahe, Ruhanga wa Israeli arikugamba naagira ati: Oku nikwo muraagambire bakama baanyu muti: Niinye naahangire ensi n'abantu n'enyamaishwa ebigirimu, nkabihangisa obushoboorozi bwangye bwingi n'omukono gwangye ogugoroirwe, kandi ningiha weena ou ndikusiima. Mbwenu hati ezi nsi zoona naaziha omwiru wangye Nebukadeneeza omugabe wa Babulooni, kandi naamuha n'enyamaishwa z'omu ishwa zoona kumuheereza. Amahanga goona garyamukorera, n'omwana we n'omwijukuru, okuhitsya obu obunaku bw'ensi ye burihika; bwanyima amahanga maingi n'abagabe g'amaani baryamugira omuhuuku waabo. Kwonka eihanga ryona nari obugabe bwona, oburyanga kuheereza Nebukadeneeza ogwo, omugabe wa Babulooni, n'okwikiriza kwinika ebitsya kutegyekwa ogwo mugabe, ndyafubira eryo ihanga na rurara n'enjara n'orufu, okuhitsya obu ndirimarisaho oukono gwe; nikwo MUKAMA arikugira. N'ahabw'ekyo murekye kuhurira baanabi baanyu, abafumu baanyu, nari abarogi baanyu, abarikubagira bati: Timuriheereza omugabe wa Babulooni; ahabw'okuba ebi barikubahanuurira n'ebishuba ebirikwija kubareetera okutwarwa hare n'ensi yaanyu; kandi naanye ndyabgibabingamu, muhwerekyerere. Kwonka eihanga ryona eririikiriza kwinika ebitsya kutegyekwa omugabe wa Babulooni n'okumuheereza, eryo niryo ndireka omu nsi yaaryo kugihinga n'okugituuramu; nikwo MUKAMA arikugira. Bwanyima naagambira Zedekia omugabe wa Yuda omu muringo nk'ogwo, ningira nti: Mwinikye ebitsya byanyu, mutegyekwe omugabe wa Babulooni, mumuheereze, we n'abantu be, mubone kugumaho. Mbwenu iwe n'abantu baawe ku mwakwitwa rurara n'enjara n'orufu, nk'oku MUKAMA agambire aha ihanga ryona eririkwanga kuheereza omugabe wa Babulooni, mukaazira ki? Mutahurira ebigambo bya baanabi abarikubagira bati: Timuriheereza omugabe wa Babulooni; ahabw'okuba ebi barikubahanuurira n'ebishuba. Tiinye mbatumire, kureka nibahanuura ebishuba omu iziina ryangye; ekiraarugyemu ndyababinga omuri egi nsi, muhwerekyerere, imwe na baanabi abarikubahanuurira; nikwo MUKAMA arikugira. Bwanyima naagambira abanyamurwa n'abantu abo boona nti: Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Mutahurira ebi baanabi barikubahanuurira nibagira bati: Reeba, ebintu by'omu nju ya MUKAMA nibiija kwihwa Babulooni, bigarurwe juba; ahabw'okuba ebi barikubahanuurira n'ebishuba. Mutabahurira; muheereze omugabe wa Babulooni, mubone kugimaho. Mbwenu oru rurembo ku rwakuhinduka amatongo, rukaazira ki? Ku baraabe bari baanabi, kandi ekigambo kya MUKAMA ku kiraabe kiri hamwe nabo, nibeeshengyereze MUKAMA ow'amahe, ebintu ebitsigaire omu nju ya MUKAMA n'omu nju y'omugabe wa Yuda kandi n'omuri Yerusaalemu birekye kutwarwa Babulooni. Ahabw'okuba oku nikwo MUKAMA ow'amahe arikugamba aha nyomyo, ekitanka, ebitebe by'ebinaabiro, n'ebindi bintu ebitsigaire omuri oru rurembo, ebi Nebukadeneeza omugabe wa Babulooni ataratwaire, obu yaatwara Yekonia mwene Yehoyakimu omugabe wa Yuda, naamwiha Yerusaalemu akamutwara Babulooni ari enkwatwa hamwe n'abakungu ba Yuda n'aba Yerusaalemu- naagira ati: Oku nikwo MUKAMA ow'amahe, Ruhanga wa Israeli, arikugamba aha bintu ebitsigaire omu nju ya MUKAMA n'omu nju y'omugabe wa Yuda n'omuri Yerusaalemu, naagira ati: Biryatwarwa Babulooni, kandi niyo biriguma okuhitsya aha izooba eri ndibiijukiraho. Bwanyima ndyabigarura, mbite omuri ogu mwanya. Omuri ogwo mwaka aha kutandika kw'obutegyeki bwa Zedekia omugabe wa Yuda, omu kwezi kwa kataano okw'omu mwaka gwa kana, Hanania mwene Azuuri, nabi ow'omuri Gibeoni, akangambirira omu nju ya MUKAMA omu maisho g'abanyamurwa n'abantu boona naagira ati: Oku nikwo MUKAMA ow'amahe, Ruhanga wa Israeli, arikugamba naagira ati: Mpenzire omugamba gw'obutegyeki bw'omugabe wa Babulooni. Emyaka ebiri etakahweire, ndyagarura omu mwanya ogu ebintu byona eby'enju ya MUKAMA, ebi Nebukadeneeza omugabe wa Babulooni yaihiremu, katwara Babulooni; kandi ndyagarura Yekonia mwene Yehoyakimu omugabe wa Yuda n'Abayuda boona abaagiire Babulooni bari enkwatwa; ahabw'okuba ndyahenda omugamba gw'obutegyeki bw'omugabe wa Babulooni. Bwanyima nabi Yeremia yaagambirira nabi Hanania omu maisho g'abanyamurwa n'abantu boona abaabaire beemereire omu nju ya MUKAMA, naagira ati: Amiina! Nkaabaasibwa ki MUKAMA akora atyo; kandi ahikiiriza ebi waahanuura, agarura omu mwanya ogu ebintu by'enju ya MUKAMA ebiri Babulooni, hamwe n'abatwairweyo boona bari enkwatwa. Kwonka hati hurira ekigambo eki ndikukugambira, iwe n'abantu boona. Baanabi aba ira abaatubandiize twembi bakahanuurira amahanga maingi n'obugabe bw'amaani, ku birihikwaho engamba, enjara n'orufu. Kwonka nabi orikuhanuura eby'obusingye, ekigambo kya nabi ogwo ku kiriba kwo, niho kirimanyirwa ngu buzimazima MUKAMA niwe yaamutumire. Bwanyima nabi Hanania yaiha emigamba eyaabaire eri aha bitsya bya nabi Yeremia, yaagihenda, kandi yaagambira omu maisho g'abantu boona ati: oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Nikwo ndihenda ntyo omugamba gw'obutegyeki bwa Nebukadeneeza omugabe wa Babulooni, nkwagwiha aha bitsya by'amahanga goona, emyaka ebiri etakahweire. Kwonka nabi Yeremia yaayegyendera. Ku haahingwireho ebiro, nabi Hanania aherize kuhenda emigamba eyaabaire eri aha bitsya bya nabi Yeremia, ekigambo kya MUKAMA kyaija ahari Yeremia nikigira kiti: Irooko ogambire Hanania oti: Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Ohenzire emigamba y'ebiti, kwonka nyowe niinyija kukora ey'ebyoma omu mwanya gwayo; ahakuba oku nikwo MUKAMA ow'amahe, Ruhanga wa Israeli, arikugamba naagira ati: Ntaire omugamba gw'ekyoma aha bitsya by'ago mahanga goona kuba abahuuku ba Nebukadeneeza omugabe wa Babulooni; kandi baryamuheereza, ahabw'okuba mmuhaire nangwa n'enyamaishwa z'omu ishwa. Kandi nabi Yeremia yaagira nabi Hanania ati: Hurira, iwe Hanania; MUKAMA takutumire, kandi oreeteire aba bantu kwesiga ebishuba. Nikyo MUKAMA arikugirira ati: Reeba, niinyija kukwiha omu nsi. Ogu mwaka noogufamu, ahabw'okuba ogambire eby'okugomera MUKAMA. Omuri ogwo mwaka omu kwezi kwa mushanju nabi Hanania yaafa. Ebi nibyo bigambo by'ebaruha ei bnabi Yeremia yaahandiikire ari Yerusaalemu, naahandiikira abakuru omu nkwatwa, abanyamurwa, baanabi, n'abantu boona, abu Nebukadeneeza yaihire Yerusaalemu, akatwara Babulooni bari enkwatwa. Omuri obwo bunaku omugabe Yekonia, nyina-omugabe, abakonwa, abanyiginya ba Yuda na Yerusaalemu, ababaizi n'abaheesi, bakaba barugire Yerusaalemu. Egyo baruha ekatwarwa Elasa mwene Shafani, na Gemaria mwene Hilukia, abu Zedekia omugabe wa Yuda yaatumire Babulooni ahari Nebukadeneeza omugabe waayo, neegira eti: Oku nikwo MUKAMA ow'amahe, Ruhanga wa Israeli, arikugambira enkwatwa zoona, ezi yaihire Yerusaalemu akoohereza Babulooni, naagira ati: Nimwombekye amaju, mugatuuremu; muhingye emisiri, murye ebi muryezamu; mushwere abakazi, muzaare abaana b'aboojo n'ab'abaishiki; mushwererere batabani baanyu, kandi muhingire bahara baanyu, nabo bazaare abaana b'aboojo n'ab'abaishiki, mukanyireyo, murekye kutuuba. Kandi orwo rurembo oru naabatwairemu muri enkwatwa, murwendeze ebirungi, murushabire ahari MUKAMA; ahabw'okuba ku ruriba gye, naimwe muryaba gye. Ahakuba oku nikwo MUKAMA ow'amahe, Ruhanga wa Israeli, arikugamba naagira ati: Mutaikiriza baanabi n'abafumu baanyu abari omuriimwe kubahabya, kandi muteeta aha birooto ebi barikuroota, ahabw'okuba ebi barikubahanuurira omu iziina ryangye n'ebishuba. Tiinye mbatumire; nikwo MUKAMA arikugira. Kureka oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Emyaka makumi mushanju eyaahanwirwe ahari Babulooni ku erihwa, ndyabaayaayira, mpikiirize eki naabaraganiise, mbagarure omu mwanya ogu. Ahakuba nimmanya ebi ndikubateekateekyera, eby'oburungi, bitari by'obubi, ngu mbone kubatamu amatsiko g'ebiribaho bwanyima; nikwo MUKAMA arikugira. Obwo nibwo murintakira, mukaija mukanshaba, naanye nkabahurira. Muryansherura, mumbone, ku murinsherura n'omutima gwanyu gwona. Buzimazima muryambona, kandi ndyabaiha omu bukwatwa, mbataaruure omu mahanga goona n'omu myanya yoona, ei naababingiiremu, mbagarure omu mwanya ogu naabaihiremu nimbatwara omu bukwatwa; nikwo MUKAMA arikugira. Ahabw'okuba mugizire muti: MUKAMA atwimukiize baanabi omuri Babulooni- oku nikwo MUKAMA ow'amahe arikugamba aha mugabe ori aha ngoma ya Daudi, n'aha bantu boona abatwire omuri orwo rurembo, beene waanyu abataratwairwe naimwe mu bukwatwa, naagira ati: Reeba, niinyija kubaitsa rurara, mbateeze enjara n'orufu, mbagire nk'emitiini eri emibi munonga etarikubaasa kuriibwa. Ndyabakuratsa rurara, enjara n'orufu, mbagire ekirikutiinisa aha mahanga goona ag'omu nsi, babe eky'okukyeenwa, eky'okutiinisa, eky'okweshaanya, n'ekijumo omu mahanga goona agu ndiba mbabingiiremu, ahabw'okutata mutima aha bigambo byangye, ebi naabaire ntuura nimbatumaho abairu bangye baanabi, kwonka mukanga kuhurira; nikwo MUKAMA arikugira. Mbwenu muhurire ekigambo kya MUKAMA, imwe mwena enkwatwa abu naabingire Yerusaalemu kuza Babulooni. Oku nikwo MUKAMA ow'amahe, Ruhanga wa Israeli, arikugamba ahari Ahabu mwene Kolaaya, na Zedekia mwene Maaseya, abarikubahanuurira ebishuba, naagira ati: Reeba, ndyabahayo omu mikono ya Nebukadeneeza omugabe wa Babulooni, abaitire omu maisho gaanyu. Enkwatwa zoona eziri Babulooni ezaarugire Yuda nibo ziriihaho ekijumo nizigira ziti: MUKAMA nakakugire nka Zedekia na Ahabu, abu omugabe wa Babulooni yaayokize omu muriro ahabw'okukora eby'obushema omuri Israeli, bakashambana n'abakazi ba bataahi baabo, bakagamba ebigambo by'ebishuba omu iziina ryangye, ebi ntarabaragiire. Niinye ndikubimanya, kandi niinye mushinja; nikwo MUKAMA arikugira. Kandi mugambire Shemaanya owa Nehelaamu, muti: Oku nikwo MUKAMA ow'amahe, Ruhanga wa Israeli, arikugamba naagira ati: Oyeragiire, waatwekyera abantu boona ab'omuri Yerusaalemu ebaruha, na Zefania mwene Maaseya omunyamurwa, n'abanyamurwa boona noogira oti: MUKAMA akugizire omunyamurwa omu mwanya gwa Yehoyaada omunyamurwa, kugira obushoboorozi omu nju ya MUKAMA bw'okutegyeka omushazi weena orikuhanuura, kumuboha amaguru n'okumuta omu nkomo. Mbwenu n'enki ekikuzibiire kuhana Yeremia owa Anatoosi, oyegizire nabi ahariimwe? Ahabw'okuba itwe abari omuri Babulooni atutumireho, naagira ati: obukwatwa bwanyu nibwija kumara omwanya muhango; mbwenu mwombekye amaju, mugatuuremu; muhingye emisiri, murye ebi muryezamu. Zefania omunyamurwa, ku yaareebire egyo baruha, yaagishomera nabi Yeremia. Bwanyima ekigambo kya MUKAMA kyaija ahari Yeremia nikigira kiti: Tuma aha nkwatwa zoona, ozigire oti: Oku nikwo MUKAMA arikugamba ahari Shemaaya owa Nehelaamu, naagira ati: Ahabwa Shemaaya kubahanuurira ntamutumire, akabeesigisa ebishuba, nikyo MUKAMA arikugirira ati: Ndyafubira Shemaaya owa Nehelaamu n'abaijukuru; tarigira n'omwe oritsigara omu ihanga eri orireeba ebirungi ebi ndikorera abantu bangye, ahabw'okuba agambire eby'okungomera; nikwo MUKAMA arikugira. Ekigambo ekyarugire ahari MUKAMA kikaija ahari Yeremia nikigira kiti: Oku nikwo MUKAMA, Ruhanga wa Israeli, arikugamba naagira ati: Handiika omu kitabo ebigambo byona ebi naakugambiire; ahakuba reeba, obunaku buryahika, obu ndimariraho kimwe obukwatwa bw'abantu bangye Abaisraeli n'Abayuda, nkabagarura omu nsi ei naahaire baishenkurubo, kandi baryagikubuura. Ebi nibyo bigambo ebi MUKAMA yaagambire ahari Israeli na Yuda. Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Tuhuriire eiraka ry'abantu abarikukangarana, Baine obwoba, kandi bataine busingye. Mbwenu mubuuze, mureebe; Omushaija naabaasa kurumwa okuzaara? Ahabw'enki nindeeba buri mushaija Ayekwaitse omu manyaanya nk'omukazi orikurumwa, Aha maisho ge hahinduriize? Ai bambe! eshi eryo izooba rigumire, Tihaine rindi eririkushushana naryo; Nibyo biro by'enaku za Yakobo, Kwonka aryabyogamu. Kandi MUKAMA ow'amahe naagira ati: Ahari eryo izooba ndyahenda omugamba gw'obuhuuku, ngwihe aha bitsya byabo, ncwe ebibabohire; kandi abanyamahanga tibarigaruka kubagira bahuuku bundi; kureka baryaheereza MUKAMA Ruhanga waabo na Daudi omugabe waabo, ou ndibaimukiza. N'ahabw'ekyo otatiina, iwe Yakobo omwiru wangye, Nikwo MUKAMA arikugira; Naiwe Israeli, otahahaaza omutima, Ahabw'okuba ndyakujuna, nkwihe hare, N'oruzaaro rwawe ndwihe omu nsi y'obukwatwa bwarwo. Yakobo aryagaruka, ahitsye omutima omunda, aruhuukye, Tihaine orimutiinisa. Ahabw'okuba ndi hamwe naiwe kukujuna; Nikwo MUKAMA arikugira. Ndyamariraho kimwe amahanga goona, Agu naakutaataanisiizemu; Kwonka iwe tindikumariraho kimwe, Kureka ndyakuteera ninkubarira; Kandi hoona tindikureka ntakufubiire. Ahakuba oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Obusaasi bwawe ti bw'okukira, Obuhuta bwawe nibuhurura munonga, Tihaine w'okukutonganira, Tihariho mubazi gw'okubwomoora, N'obu kyakuba eky'okukutambira. Nkunzi zaawe zoona zikwebirwe, Tizaakikwetaho, Ahabw'okuba nkuhutaarize obuhuta bw'obuzigu, N'ekifubiro ky'omuzigu otaine saasi, Ahabw'okuba orubanja rwawe ni ruhango, N'ebibi byawe birengyesereize. Ahabw'enki nootakisibwa obusaasi? Okuhururwa kwawe tikurikubaasa kutambwa. Ebyo byona nkabikukorera Ahabw'orubanja rwawe ruhango, N'ahabw'ebibi byawe ebirengyesereize. N'ahabw'ekyo abarikukumaraho baryamarwaho, N'abazigu baawe boona oku baingana baryatwarwa omu bukwatwa; Abarikukunyaga baryanyagwa, N'abarikukushahura, ndyabahindura eky'okushahurwa, Ahabw'okuba ndyakugaruramu amagara, n'obuhuta bwawe mbukize, Ahakuba bakakweta encuubwa nibagira bati: Ni Saayuuni, etagira ogyetaho! Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Reeba, ndyagarura ab'omu mahema ga Yakobo, mbaihe omu bukwatwa, Ngirire embabazi amaka ge. Orurembo ruryagaruka kwombekwa aha mituumo yaarwo, Kandi n'ekikaari kiryaza ahu kyabaire kiri. Omuribyo haryarugamu ebyeshongoro by'okusiima, N'amaraka g'abarikushemererwa. Ndyabahaisa ekitiinisa, tibariba abarikugaywa. Abaana baabo baryaba nk'oku baabaire bari ira, N'eihanga ryabo riryahamibwa omu maisho gangye, Kandi ndyafubira abarikubahata boona. Omugabe waabo aryaba omwe, Omutegyeki waabo abakomookyemu; Ndyamwiriza haihi, ampikye. Mbwenu owaakwehanga kumpika n'oha? nikwo MUKAMA arikugira. Muryaba abantu bangye, Naanye mbe Ruhanga waanyu. Reeba, eihunga rya MUKAMA! Ekiniga kye kyashohora nk'omuyaga gw'akasooroora; Nikiza kuteera emitwe y'ababi. Ekiniga kya MUKAMA ekingi tikirigarukayo, Okuhitsya obu ariheza kufubira, N'okuhikiiriza ebi arikwenda kukora. Omu biro by'aha muheru nibwo murikimanyira kimwe. MUKAMA naagira ati: Omu bunaku obwo ndyaba Ruhanga w'enganda za Israeli zoona, nabo babe abantu bangye. Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Abantu abahonokire ahari rurara, Bakagirirwa embabazi omu ihamba; Israeli ku yaasherwire oburuhuukiro, MUKAMA yaamweyoreka ari omu nsi ya hare, naagira ati: Nkakukunda na rukundo etahwaho, Nikyo ngumiire ninkugirira embabazi. Ndyagaruka nkwombekye, naiwe oyombekwe, Iwe mwishiki wa Israeli 'we oshugaine! Oryagaruka oyehunde ebitaasa, Oshohore oze kuzina n'abarikushemererwa. Oryagaruka ohingye emizaabibu Aha bibungo bya Samaria; Ababyazi baryagibyara, Bashemerererwe ebijuma byayo. Ahabw'okuba haryabaho eizooba Ei abarinzi bariimukizaho amaraka Omu nsi y'ebibungo eya Efuraimu nibagira bati: Mwimukye tugyende, twinamukye Saayuuni, Tushangyeyo MUKAMA, Ruhanga waitu. Ahabw'okuba nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Mweshongore n'okushemererwa ahabwa Yakobo, Muteere akaari ahabw'eri ihanga eririkukira agandi obukuru; Murangye, muhimbise, mugire muti: MUKAMA ajunire abantu be Abaisraeli abahonokireho. Reeba, ndyabareeta nimbaiha omu nsi y'aha bukiizi-bwa-bumosho, Mbataaruure nimbaiha aha muheru gw'ensi, Barimu empumi, ebirema, Abakazi abaine enda, n'abarikurumwa kuzaara, Bagarukye aha, bari omutwe muhango. Baryaija nibarira, Mbeebembere, mbagarure nimbarembesereza. Ndyabarabya aha tugyera, Omu muhanda ogugororokire, omu batariteerera ntsibo, Ahakuba ahari Israeli ndi omuzaire, Kandi Efuraimu n'omujigaijo gwangye. Imwe mahanga 'mwe, nimuhurire ekigambo kya MUKAMA, Mukirangye omu birwa ebiri hare, nimugira muti: Owaataataaniise Israeli niwe arimutaaruura, Akamurinda nk'oku omuriisa arinda obusyo bwe. Ahabw'okuba MUKAMA acungwire Yakobo, Yaamwiha omu mikono y'orukumukiza amaani. Baryaija aha mutwe gw'orushozi Saayuuni, Beeshongorereyo munonga, Bashemerererwe oburungi bwa MUKAMA, Bashangyeyo engano, viinyo n'amajuta, Kandi n'abaana b'omu masyo g'entaama n'ag'ente, Amagara gaabo garyaba nk'omusiri ogurikwitirirwa amaizi; Kandi tibarigaruka kuhwa maani. Obwo nibwo abaishiki barizina, bakashemererwa, Abatsigazi n'abagurusi bakeesiimira hamwe; Ahabw'okuba okucura ndyakuhindura okushemererwa, Mbahuumurize, mbahe okwesiima omu mwanya gw'enaku; Kandi amagara g'abanyamurwa ndyagaigutsa eby'ebishaju, Abantu bangye bahaagye oburungi bwangye; nikwo MUKAMA arikugira. Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Enduuru neehurirwa omuri Raama, Okucura n'okurira munonga, Rakeeli naacurira abaana be; Tarikwenda kuyaagirwa, ahabw'okuba bahweireho. Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Zibira eiraka ryawe kucura, N'amaisho gaawe kuhimintikwamu amarira; Ahabw'okuba ebi orikukora biryakuhaisa ebihembo, Kandi abo baana baryaruga omu nsi y'abazigu baabo, bagarukye; nikwo MUKAMA arikugira. Hakiriho amatsiko ahabw'ebirikubaho bwanyima; Abaana baawe baryagaruka omu nsi yaabo y obuzaarwa; nikwo MUKAMA arikugira. Nkahurira Efuraimu naaborooga ati: Okampana, naahanwa Nk'ekimasha kitakeegyesiibwe kuhinga; Ongarure, mbone kugarurwa; Ahabw'okuba niiwe MUKAMA, Ruhanga wangye. Ku naaherize kuhinduka, naayeteisa; Kandi ku naaherize kwegyesibwa, naayemamaata, Naagira enshoni, naabwerabwera, Ahakuba nkaba nyekoreire ekihemu ky'obutsigazi bwangye. Efuraimu t'omwana wangye ou nkunda? T'omwana wangye enkoramutima? Ahabw'okuba kaingi, n'obu ndaabe mmugambaho, nimmuhana; Kwonka na hati ninkimwijuka. Nikyo omutima gwangye gumwiniriire orushusho. Buzimazima ndyamugirira embabazi; nikwo MUKAMA arikugira. Yeteereho obumanyiso bw'omuhanda, Oyeteereho ebyapa by'okukuhabura; Oyetegyereze gye omuhanda rugyendwa, Ogu waatoire noogyenda. Garuka, iwe Israeli 'we, Ogarukye omuri ezi ndembo zaawe. Oryahitsya hi n'okukora oku n'oku, Iwe mwishiki orikugaruka enyima 'we? Ahakuba MUKAMA ahangire ekitakareebwaga mu nsi, Omukazi kurinda omushaija. Oku nikwo MUKAMA ow'amahe, Ruhanga wa Israeli, arikugamba naagira ati: Ku ndibaiha omu bukwatwa, naabagarura, bayragaruka bakorese egi ndamutsyo omu nsi ya Yuda n'omu ndembo zaayo, nibagira bati: MUKAMA akuhe omugisha, iwe butaaho bw'okuhikiirira 'we, Ekibungo ekirikwera! Abayuda n'ab'omu ndembo zaayo zoona baryatuurayo kumwe, abahingi n'abarikufurafuruka n'amasyoo gaabo. Ahabw'okuba ndyahaazya abaruhire, n'abahweirwemu amaani ngabagaruremu. Ahonaaho ku naasisiimukire, naashanga oturo nitukinnurira. MUKAMA yaagira ati: Reeba, obunaku nibwija, obu ndibiba omu nju ya Israeli n'omu ya Yuda embibo z'abantu n'ez'amatungo. Nk'oku naabataireho amaisho kubarandura, kubasheenya, kubakumbagaza, kubacwekyereza n'okubareetaho akabi, nikwo ndibataho amaisho kubombeka n'okubabyara, nikow MUKAMA arikugira. Omu biro ebyo tibarigaruka kugira bati: Abazaire bariire emizaabibu erikushaarira, Amaino g'abaana gaaba nigo gaagira amangigina; kureka buri muntu aryafa azire ekibi kye, n'omuntu weena orirya emizaabibu erikushaarira, amaino ge nigo garigira amangigina. MUKAMA naagira ati: Reeba, ebiro biryaija, obu ndiragaana endagaano nsya n'enju ya Israeli n'eya Yuda, etarikushushana n'ei naaragaine na baishenkurubo, obu naabakwata aha mukono kubaiha omu nsi ya Misri; haza egyo ndagaano yangye bakagiita, n'obu ndaabe naabaire ndi ibabo; nikwo MUKAMA arikugira. Kureka egi niyo ndagaano ei diragaana n'enju ya Israeli bwanyima y'ebiro ebyo; ndyabatamu ebiragiro byangye, mbihandiikye omu mitima yaabo; kandi ndyaba Ruhanga waabo, nabo babe abantu bangye; nikwo MUKAMA arikugira. Kandi omuntu aryaba atakyegyesa mutaahi we nari mwene ishe, naamugira ati: Manya MUKAMA; ahabw'okuba boona baryammanya okuruga aha muto okuhika aha mukuru; ahakuba ndyabasaasira eby'okushiisha byabo, n'ekibi kyabo tindikiijuka bundi; nikwo MUKAMA arikugira. Oku nikwo MUKAMA arikugira, Oha eizooba kwakira abantu nyomushana, Akaragiira okwezi n'enyonyoozi kubamurikira nyekiro, Oreetera enyanja kwimuka, ebingonzi byayo bikahoorera, MUKAMA ow'amahe niryo iziina rye. MUKAMA ogwo naagira ati: Ebyo bintu ku byakuruga omu buteeka bwabyo omu maisho gangye, Obwo n'oruzaaro rwa Israeli rukaarekyera aho Kuba eihanga omu maisho gangye ebiro byona. Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Eiguru eriri ahaiguru ku ryakubaasa kugyerwa, N'emisingi y'ensi okuzimu ekazoorwa, Obwo nkaacwa oruzaaro rwa Israeli rwona, Ndutura ebi rwakozire byona; nikwo MUKAMA arikugira. Kandi MUKAMA yaagira ati: Reeba, obunaku nibwija, obu oru rurembo rurigaruka kwombekyerwa MUKAMA, okuruga aha munaara gwa Hananeeli okuhika aha Irembo ry'Akeekubo. Kandi omugoye gw'okugyeresa guryayeyongyera omumaisho, gugumizemu guhikye aha kibungo Garebu, gukube guze Goa. N'oruhanga rwona, oruteebwamu emitumbi n'eiju rya kashenda, n'emisiri yoona okuhika aha kagyera Kidirooni, n'okuhika aha keekubo k'aha Irembo ry'Embaraasi eririkureeba oburugwa-izooba, biryayerezibwa MUKAMA. Orwo rurembo tiruriihwaho bundi n'obu kwakuba okusheenywa ebiro byona. Omu mwaka gwa ikumi ogw'omu bisingye bwa Zedekia omugabe wa Yuda, nigwo mwaka gwa ikumi na munaana gwa Nebukadeneeza, ekigambo kikaruga ahari MUKAMA, kyaija ahari Yeremia. Omu bunaku obwo eihe ry'omguabe wa Babulooni rikaba rigootsire Yerusaalemu, kandi nabi Yeremia akaba akomeirwe omu kibuga ky'abarinzi ekiri omu kikaari ky'omugabe wa Yuda. Ahakuba Zedekia omugabe wa Yuda akaba amutaire omu kihome, naamugira ati: Ahabw'enki noohanuura, okagira oti: Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Reeba, oru rurembo niinyija kuruhayo omu mikono y'omugabe wa Babulooni, arukwate; na Zedekia omugabe wa Yuda tarikira Bakaludaaya, kureka buzimazima aryaheebwayo omu mikono y'omugabe wa Babulooni, bagambe hamwe nibareebana; bwanyima aryatwara Zedekia Babulooni; okwo niyo ariguma okuhitsya obu ndimutaayaayira; nikwo MUKAMA arikugira. N'obu murirwanisa Abakaludaaya, timuribabaasa. Yeremia yaagira ati: Ekigambo kya MUKAMA kiinyizireho nikigira kiti: Reeba, Hanameeli, mwene Shalumu shwento, naija kukwijaho akugire ati: Gura ekibanja kyangye ekiri Anatoosi; ahabw'okuba niiwe oine obushoboorozi bw'okukicungura, okakigura. Bwanyima Hanameeli mwene tatento yanshanga omu kibuga ky'abarinzi, nk'oku ekigambo kya MUKAMA kyabaire kiri, yangira ati: Ninkweshengyereza, gura ekibanja kyangye ekiri Anatoosi omu ishaza rya Benyamiini; ahabw'okuba niiwe oine obushoboorozi bw'okukihungura n'okukicungura; mbwenu okyegurire. Ntyo naamanyira aho ku ekyo kigambo kirugire ahari MUKAMA. Bwnayima naagura ekyo kibanja ekyabaire kiri Anatoosi hari Hanameeli mwene tatento, naamupimira obuguzi bwakyo, shekeli z'efeeza ikumi na mushanju. Naata omukono aha ndagaano, naagitaho akamanyiso, naareeta baakareebi, naapima efeeza aha minzaani. Bwanyima naatwara endagaano y'okugura eitairweho akamanyiso, hamwen na kopi yaayo etakubire, nk'ebiragiro n'emigyenzo byabyo oku byabaire biri; egyo ndagaano naagiheera Baruki mwene Neria, mwijukuru wa Maaseya, omu maisho ga Hanameeli mwene tatento, n'omu maisho ga baakareebi abataire emikono aha ndagaano, kandi n'omu maisho g'Abaydaaya boona abaabaire bashutami omu kibuga ky'abarinzi. Naayehanangiririza Baruki omu maisho gaabo nti: Oku nikwo MUKAMA ow'amahe, Ruhanga wa Israeli, arikugamba naagira ati: Twara ezi ndagaano z'okugura, egi etairweho akamanyiso n'etakubire, ozite omu nyungu y'eibumba, zibone kumara ebiro bingi. Ahabw'okuba oku nikwo MUKAMA ow'amahe, Ruhanga wa Israeli, arikugamba naagira ati: Amaju n'emisiri n'emisiri y'emizaabibu, biryagaruka bigurwe omu nsi egi. Ku naaherize kuha Baruki mwene Neria egyo ndagaano y'okugura, naashaba MUKAMA ningira nti: Ai Mukama RUHANGA, niiwe waahangiise eiguru n'ensi obushoboorozi bwawe n'omukono gwawe ogugoroire. Tihariho kintu na kimwe ekikurema. Iwe ogirira embabazi abantu enkumi n'enkumi. Kwonka ohoora abaana noobatura ebibi bya baihsenkurubo. Ori Ruhanga omukuru; MUKAMA ow'amahe niryo iziina ryawe. Ori rugambwa omu naama, kandi omu kukora ori ow'amaani; amaisho gaawe gareeba emitwarize y'abantu yoona, noozimuurira buri muntu nk'emitwarize ye n'ebirugire omu bi akaozire oku biri. Niiwe waayorekire obumanyiso n'eby'okutangaaza omu nsi ya Misri, okaguma noobyoreka omu Baisraeli n'omu bantu boona n'okuhitysa hati, kandi okeetungira eiziina, nk'oku kiri hati. Okaiha abantu baawe Abaisraeli omuri Misri, waabaihisayo obumanyiso n'eby'okutangaaza n'omukono gw'amaani ogubangire n'okutiinsia kwingi; waabaha ensi egi, ei waarahiire kuha baishenkurubo, ensi y'amate n'obwoki, baagizamu, baagikubuura; kwonak tibaayorobera iraka ryawe, n'obu kwakuba okugyendera omu biragiro byawe; tibaagira kintu na kimwe eki baakora omu bi waabaragiire byona. Nikyo waabareeteireho akabi aka koona. Reeba eby'okutemberaho bigootsire orurembo; baahikire aha rurembo kurukwata; kandi orurembo ruhairweyo omu mikono y'Abakaludaaya, abarikururwanisa, ahabwa rurara n'enjara n'orufu. Ebi waagambire byona bihikiriire; naiwe nookireeba. Kwonka ai Mukama RUHANGA, n'obu orurembo ruraabe ruhairweyo omu mikono y'Abakaludaaya, ongizire oti: Gura ekyo kibanja n'efeeza, kandi ogire baakareebi. Bwanyima ekigambo kya MUKAMA kyagaruka kyaija ahari Yeremia nikigira kiti: Reeba, ndi MUKAMA, Ruhanga w'ebiine omubiri byona; hariho ekirikundema? N'ahabw'ekyo, oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Reeba, naaza kuhayo oru rurembo omu mikono y'Abakaludaaya n'omu mikono ya Nebukadeneeza omugabe wa Babulooni, arukwate. Abakaludaaya abarikururwanisa nibaija kwija, barutwekyemu omuriro, barwotsye, hamwe n'amaju agu batuura nibootererera aha mitwe yaago Baali obubaane, bakashukiriraho baaruhanga abandi empongano z'eby'okunywa, kungwisa kubi. Ahakuba Abaisraeli n'Abayuda, okwiha omu buto bwabo, tibaine kindi eki barakozire omu maisho gangye kureka ebibi byonka; kandi Abaisraeli tibaine kindi eki barakozire kureka okungwisa kubi n'ebi bakora; nikwo MUKAMA arikugira. Oru rurembo rukanyitsa ekiniga, rwangwisa kubi, okwiha aha izooba eri rwayombekyeirweho n'okuhitsya hati; n'ahabw'ekyo niinyija kurwiha omu maisho gangye, nintura Abaisraeli n'Abayuda ebibi byona ebi baakozire kungwisa kubi, abagabe baabo, abanyiginya baabo, abanyamurwa baabo, baanabi baabo, abantu ba Yuda n'abatuuzi ba Yerusaalemu. Omu mwanya gw'okuntaho amaisho bakanteera omugongo; kandi n'obu ndaabe ntuura nimbegyesa, tibakategaga matu kuhurira okwegyesibwa. Bakata ebirikunugwa byabo omu nju erikwetererwa eiziina ryangye kugihagara. Bakombekyera Baali emyanya mikuru y'okuramizamu omu ruhanga rwa mwene Hinoomu, kuhongyererayo Moleki abaana baabo b'aboojo n'ab'abaishiki, eki ntarabaragiire, kandi ekitakaijaga mu biteekateeko byangye, ngu bakore ekirikunugwa ekyo okusiisisa Yuda. N'ahabw'ekyo oku nikwo MUKAMA, Ruhanga wa Israeli, arikugamba ahari oru rurembo oru orikugira ngu ruhairweyo omu mikono y'omugabe wa Babulooni kwitwa rurara, enjara n'orufu, naagira ati: Reeba, ndyabataaruura, mbaihe omu nsi zoona ezi naababingiiremu, ngwirwe kubi, nyine ekiniga, kandi nyine ekiniga kingi, mbagarure omuri ogu mwanya, mbatuuzemu buhooro. Kandi baryaba abantu bangye, naanye mbe Ruhanga waabo. Ndyabaha omutima gumwe n'emitwarize emwe, babone kuntiina ebiro byona, babe gye, bo n'abaana baabo abarikurataho. Ndyaragaana nabo endagaano etarihwaho, ku ntarireka kubakorera gye, kandi ndyata okuntiina omu mitima yaabo, ngu barekye kundugaho. Ndyashemerererwa okubakora gye, mbabyare omuri egi nsi omu mazima n'omutima gwangye gwona n'amagara gangye goona. Ahakuba oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Nk'oku naareetsire ako kabi kahango koona ahari aba bantu, nikwo ndibareetaho ntyo ebirungi byona ebi ndikubaraganisa. Bwnayima egi nsi, ei murikugirangu n'amatongo, etarimu bantu nari amatungo, kureka ehairweyo omu mikono y'Abakaludaaya, niyo muriguramu ebibanja. Abantu baryagura ebibanja n'empiiha, bahandiikye endagaano z'okugura, baziteho emikono n'akamanyiso kandi zigire na baakareebi, omu ishaza rya Benyamiini, omu myanya eyehinguririize Yerusaalemu, omu ndembo za Yuda, omu ndembo z'omu nsi y'ebibungo, omu z'omu mpita n'omu ndembo z'omuri Negebu; ahabw'okuba ndyagarura abantu baabo abaatwairwe omu bukwatwa. Kandi ekigambo kya MUKAMA kyagaruka kyaija ahari Yeremia obwa kabiri, obu yaabaire akikingirainwe omu kibuga ky'abarinzi nikigira kiti: Oku nikwo MUKAMA arikugamba, owaahangire ensi, akagikora kugihamya, MUKAMA niryo iziina rye, naagira ati: Onyete, nkwetabe, nkugambire ebikuru eby'omubonano, ebi otakamanyaga. Ahakuba oku nikwo MUKAMA, Ruhanga wa Israeli, arikugamba aha maju g'omuri oru rurembo, n'ahari zaanyaruju z'abagabe ba Yuda ezaasheenyirwe, ngu ebisheenyuka babone kubikumiiriza abarikutemba aha by'okutemberaho, n'abarikurwansia rurara, naagira ati: Abakaludaaya nibaija kwija kurwana n'okwijuza ago maju emitumbi y'abantu, abu ndiita ngwirwe kubi, nyine ekiniga kingi; ahabw'okuba obubi bwabo bwona bundeeteire kwima oru rurembo amaisho. Reeba, ndyarureetera okuba gye, ndutambire, n'abantu baamwo mbakize, mboorekye obusingye bwingi n'amazima. Ndyagarura aha buteeka Abayuda n'Abaisraeli abaatwairwe omu bukwatwa, ngarukye mbombekye, babe nk'oku baabaire bari okubanza. Ndyabashemeza, mbaiheho orubanja rwona orw'ebibi ebi bancumwireho; kandi ndyabasaasira eby'okushiisha byabo byona, ebi bancumwireho n'ebi baakozire nibangomera. Kandi orurembo oru ruryambeera eiziina ry'okushemererwa, n'eky'okumpimbisisa, n'okumpaisa ekitiinisa omu maisho g'amahanga goona ag'omu nsi yoona, agarihurira ebirungi byona ebi ndikubakorera; kandi baryatiina, bateteme ahabw'ebirungi byona n'obusingye bwona obu nduhaire. Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Ogu mwanya ogu murikugira ngu n'amatongo, tigurimu bantu nari amatungo, n'endembo za Yuda, n'enguuto za Yerusaalemu, ezibaire amatongo, ezitaine bantu bazitwiremu n'obu gaakuba amatungo, nigwo gurigaruka kuhurirwamu eiraka ry'okushemererwa n'okwesiima, eiraka rya kishwera na kishwerwa, n'amaraka g'abarikweshongora, nibareeta omu nju ya MUKAMA empongano z'okusiima nibagira bati: Musiime MUKAMA ow'amahe, Ahabw'okuba ni murungi, Kandi embabazi ze n'ez'ebiro byona. Ahakuba ndyagarura ensi aha buteeka nk'oku yaabaire eri okubanza; nikwo MUKAMA arikugira. Oku nikwo MUKAMA ow'amahe arikugamba naagira ati: Omwanya ogu ogwabaire amatongo ogutarimu bantu nari amatungo, n'endembo zaagwo zoona, nigwo gurigaruka kuba obutaaho bw'abariisa, omu barizaagiza amasyo gaabo. Endembo z'omu nsi y'ebibungo, ez'omu mpita, ez'omuri Negebu, omu ishaza rya Benyamiini, emyanya eyehinguririize Yerusaalemu, n'endembo za Yuda, amasyo garyagaruka kuraba ahansi y'omukono gw'orikugabara; nikwo MUKAMA arikugira. Kandi MUKAMA naagira ati: Reeba, obunaku nibwija obu ndihikiiriza eki naaraganiise neju ya Israeli n'eya Yuda. Omuri ebyo biro n'omuri obwo bunaku ndyamereza Daudi Eitaagi ry'okuhikiirira, kandi Itaagi ogwo aryahikiiriza emanja z'oburyo n'okuhikiirira omu nsi. Omuri ebyo biro Yuda aryajunwa, Yerusaalemu etuure buhooro. Kandi eri niryo iziina eri eryetwa, MUKAMA Kuhikiirira kwaitu. Ahakuba oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Daudi taribura muntu w'okushutama aha kitebe ky'obugabe bw'enju ya Israeli; n'abanyamurwa Abaleevi tibaribura muntu w'okuunyemerera omumaisho kutamba ebitambo by'okwotsya, n'okwotsya empongano z'esaano n'okutamba ebitambo obutwire bwona. Bwanyima ekigambo kya MUKAMA kyaija ahari Yeremia nikigira kiti: Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Ku mwakuba nimubaasa kwita endagaano yangye, ei naaragaine na nyomushana na nyekiro birekye kubaho omu bunaku bwabyo, n'endagaano ei naaragaine n'omwiru wangye Daudi ekaafa, abura omwana w'okuza aha ngoma kutegyeka, kandi n'ei naaragaine n'abaheereza bangye abanyamurwa, Abaleevi nayo efa. Nk'oku eihe ry'omu iguru ritarikubaasa kubarwa, n'omusheenyi gw'aha nyaja gutarikubaasa kurengwa, nikwo naanye ndikanyisa oruzaaro rw'omwiru wangye Daudi, n'abanayamurwa Abaleevi abarikumpeereza. Kandi ekigambo kya MUKAMA kyaija ahari Yeremia nikigira kiti: Torikuteekateeka aha ki abo bantu barikugamba nibagira bati: MUKAMA ayangire enganda ezo ibiri ezi yaatooraine? Okwo nikwo bagayire abantu bangye, ngu tibakiri ihanga omu maisho gaabo. Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Kuri ntarahamize ndagaano yangye ei naaragaine na nyomushana na nyekiro, kandi ntarahamize biragiro by'eiguru n'ensi, Obwo nibwo naakwangire oruzaaro rwa Yakobo n'orwa Daudi omwiru wangye, nkanga kutoorana omwe aha baijukuru be kutegyeka oruzaaro rwa Abrahamu, Isaaka na Yakobo. Ahabw'okuba ndyabagarura, mbaihe omu bukwatwa, mbagirire embabazi. Eki n'ekigambo ekyarugire ahari MUKAMA, kikaija ahari Yeremia, obu Nebukadeneeza n'eihe rye ryona n'abantu b'abagabe boona ab'endi z'omu butegyeki bwe n'ab'amahanga goona baarwanisa Yerusaalmu n'endembo zaayo zoona, nikigira kiti: Oku nikwo MUKAMA, Ruhanga wa Israeli, arikugamba naagira ati: Irooko ogambe na Zedekia omugabe wa Yuda, omugire oti: Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Reeba, oru rurembo ninduhayo omu mikono y'omugabe wa Babulooni, kandi aryarwotsya n'omuriro; kandi naiwe torimukira, kureka buzimazima oryakwatwa, oheebweyo omu mikono ye; ogwo mugabe wa Babulooni muryagamba hamw enimureebana, bwanyima otwarwe Babulooni. Kwonka iwe Zedekia omugabe wa Yuda, hurira ekigambo kya MUKAMA! Oku nikwo MUKAMA arikukugambaho naagira ati: Yoriitwa rurara, kureka oryafa gye. Kandi nk'oku baayoterire baashwenkuru abagabe abaakubandiize obubaane, nikwo naiwe barikwoterera obubaane, bakakucurira nibagira bati: Ai bambe, mukama wangye! Ahakuba niinye naagamba ekyo kigambo; nikwo MUKAMA arikugira. Atyo nabi Yeremia yaagambira Zedekia omugabe wa Yuda ebigambo ebyo byona bari Yerusaalemu, obu eihe ry'omugabe wa Babulooni ryabaire nirirwanisa Yerusaalemu n'endembo za Yuda, Lakishi na Azeeka, ezaabaire zitsigaireho; ahabw'okuba ezo zombi nizo ndembo ezeehinguririziibwe engo z'amabaare ezaabaire zitsigaireho. Ekigambo kya MUKAMA kikaija ahari Yeremia, omugabe Zedekia aharize kuragaana n'ab'omuri Yerusaalemu endagaano y'okubarangira eby'okurekura abahuuku, ngu buri muntu weena arekure abahuuku be n'abazaana be b'Abaheburaayo, harekye kubaho omuntu weena owaagira mwene waabo Omuyudaaya omuhuuku. Boona baagyorobera; abanyiginya boona n'abantu boona abaaragaine egyo ndagaano erikugira ngu buri muntu arekure omuhuuku we n'omuzaana we, barekye kugaruka kuza omu buhuuku; boona baabyorobera, baabarekura. Kwonka bwanyima baahinduka, baagarura abo bahuuku n'abazaana abu baarekwire, baabagarura omu buhuuku. Ekigambo kya MUKAMA kyaija ahari Yeremia nikigira kiti: Oku nikwo MUKAMA, Ruhanga wa Israeli, arikugamba naagira ati: Nkaragaana na baashwenkuriimwe, obu naabaiha omu nsi ya Misri omu nju y'obuhuuku, ningira nti: Ahari buri muheru gw'emyaka mukaaga, buri muntu omuriimwe aryarekura Omuheburaayo mugyenzi we ou yaaguziibwe, omazire emyaka mukaaga naamukorera; aryamurekura arugye omu buhuuku. Kwonka baashwenkuriimwe tibarampuriire n'obu kwakuba okuntega amatu. Ebiro ebi mweteisize, mwakora ebi ndikusiima, mwaranga obusingye, buri muntu yaagambira mugyenzi we eby'okurekurwa, mwaraganira endagaano omu maisho gangye omu nju erikwetererwa eiziina ryangye. Kwonka muhindukire, mwajumisa eiziina ryangye, buri muntu omuriimwe yaagarura abahuuku be n'abazaana be, abu mubaire murekwire, nk'oku babaire nibenda, mwabagarura omu buhuuku kuba abahuuku n'abazaana. Nikyo MUKAMA arikugirira ati: Timumpuriire, buri muntu kurangira mugyenzi we na mutaahi we eby'okurekurwa. Reeba, nyowe nimbarangira okurekurwa, nikwo kurekurirwa rurara, n'orufu n'enjara, mbahindura eky'okutiinisa aha mahanga goona ag'omu nsi; nikwo MUKAMA arikugira. Kandi n'abo bashaija abaitsire endagaano yangye, bakanga kuhitsya egyo ndagaano ei baragaine omu maisho gangye, niinyija kubagira nk'enyana ei baacwiremu ebicweka bibiri, bakabiraba ahagati: abanyiginya ba Yuda, aba Yerusaalemu, abakonwa, abanyamurwa n'abantu boona ab'omuri egi nsi, abaarabire ahagati y'ebicweka by'egyo nyana, ndyabahayo omu mikono y'abazigu baabo n'ey'abarikwenda kubaita. Kandi emitumbi yaabo eryaba eby'okurya by'amahungu g'omu mwanya n'enyamaishwa z'omu ihamba. Kandi Zedekia omugabe wa Yuda n'abanyiginya be ndyabahayo omu mikono y'abazigu baabo n'ey'abarikwenda kubaita, n'omu mikono y'eihe ry'omugabe wa Babulooni, eryabarugireho rikagarukayo. Reeba, niinyija kubaragiira, bagarukye ahari oru rurembo, barurwanise, barukwate, barwotsye n'omuriro. N'endembo za Yuda ndyazihindura amatongo, zibure ab'okuzituuramu; nikwo MUKAMA arikugira. Ekigambo kikaruga ahari MUKAMA, kyaija ahari Yeremia omu busingye bwa Yehoyakimu mwene Yosia omugabe wa Yuda, nikigira kiti: Irooko oze omu nju y'aba Rekabu, ogambe nabo, kandi obareete omu nju ya MUKAMA omuri kimwe aha bishengye byayo, obahe viinyo y'okunywa. Ntyo naatwara Yaazania mwene Yeremia, omwijukuru wa Habazinia, na beene ishe, n'abatabani boona. Naabareeta omu nju ya MUKAMA omu kishengye kya beene Hanani mwene Igidalia omuntu wa Ruhanga, ekyabaire kiri haihi n'ekishengye ky'abanyiginya ekiri ahaiguru y'ekishengye kya Maaseya mwene Shalumu, omurinzi w'ekisasi. Bwanyima naata omu maisho g'aba Rekabu enjoga ziijwire viinyo hamwe n'ebikopo, naabagira nti: Nimunywe viinyo. Kwonka baagarukamu bati: Titurikwija kuginywa, ahabw'okuba Yonadabu mwene Rekabu tatenkuriitwe akaturagiira ati: Mutarinywa viinyo, imwe na batabani baanyu ebiro byona; kandi mutaryomeka amaju, mutaribiba embiho, mutaribyara emizaabibu, n'obu ukwakuba okugira omusiri gwayo; kureka mugume mutaahe omu mahema ebiro byanyu byona, mubone kuhangaarira omu nsi ei murishuuhuukiramu. Naitwe twayorobera ekigambo kya Yonadabu mwene Rekabu tatenkuriitwe, omu bi yaaturagiire byona, kutanywa viinyo ebiro byaitu byona, itwe n'abakazi baitu na batabani baitu na bahara baitu, n'okutombeka maju g'okutaahamu. N'ahabw'ekyo titwine misiri y'emizaabibu, nari endiijo misiri nari embibo; kureka tutaaha omu mahema, kandi tutuura nitworobera ebi Yonadabu tatenkuriitwe yaaturagiire byona nitubikora. Kwonka Nebukadeneeza omugabe wa Babulooni ku yaizire kuteera ensi egi, twagira tuti: Mwije tuze Yerusaalemu, tuhungye eihe ry'Abakaludaaya n'ery'Abasiria. Nikyo tutuuriire Yerusaalemu. Bwanyima ekigambo kay MUKAMA kyaija ahari Yeremia nikigira kiti: Oku nikwo MUKAMA ow'amahe, Ruhanga wa Israeli arikugamba naagira ati: Irooko ogambire abantu ba Yuda oti: MUKAMA naabagira ati: Timurikwikiriza kuhaburwa, mukahurira ebigambo byangye? Ekigambo, eki Yonadabu mwene Rekabu yaaragiire abatabani, kutanywa viinyo, kikahikiirizibwa; n'okuhitsya hati tibaginywa; ahabw'okuba bakoorobera ekiragiro kya ishenkurubo. Kwonka nyowe ntuura ningamba naimwe, haza mwanga kuunyorobera. Kandi ntuura nimbatumaho abaheereza bangye baanabi, nimbatuma obutoosha ningira nti: Nimuhindukye, buri muntu omuriimwe arekye emitwarize ye emibi, mushemeze ebi murikukora, murekye kukuratira baaruhanga abadi kubaheereza; obwo nibwo murituura omu nsi ei naabahaire na baashwenkuriimwe. Kwonka timurantegire matu, n'obu kwakuba okumpurira. Beene Yonadabu mwene Rekabu bakakora eki ishenkurubo yaabaragiire, kwonka abantu aba bo tibakanyoroberaga. Ahakuba oku nikwo MUKAMA Ruhanga ow'amahe, Ruhanga wa Israeli, arikugamba naagira ati: Reeba, nindeeta ahari Yuda n'abatuuzi ba Yerusaalemu boona akabi koona aku naabagambireho, ahabw'okuba ngambire nabo, baayanga kuhurira; naabeeta, tibaanyetaba. Kwonka ab'enju ya Rekabu Yeremia yaabagira ati: Oku nikwo MUKAMA ow'amahe, Ruhanga wa Israeli, arikugamba naagira ati: Ahabw'okworobera ekiragiro kya Yonadabu shwenkuriimwe, n'ebi yaataireho, mukakora ebi yaaragiire, nikyo MUKAMA ow'amahe, Ruhanga wa Israeli, arikugirira ati: Yonadabu mwene Rekabu taribura muntu w'okumpeereza. Omu mwaka gwa kana ogw'omu busingye bwa Yehoyakimu mwene Yosia omugabe wa Yuda, ekigambo eki kikaruga ahari MUKAMA, kyaija ahari Yeremia nikigira kiti: Kwata omuzingo gw'ekitabo, oguhandiikyemu ebigambo byona ebi naakugambiire nimpana Israeli na Yuda n'amahanga goona, okwiha aha busingye bwa Yosia n'okuhitsya hati. Obundi ab'enju ya Yuda bakaahurira akabi koona aku mmaririire kubareetaho, buri muntu abona kuhinduka, areka emitwarize ye embibi, naanye mbona kubasaasira eby'okushiisha byabo n'ekibi kyabo. Atyo Yeremia yaayeta Baruki mwene Neria, Baruki ogwo yaahandiika omu muzingo gw'ekitabo ebigambo byona ebirikuruga omu kanwa ka Yeremia, ebi MUKAMA yaabaire amugambira. Bwanyima Yeremia yaagira Baruki ati: Banzibiire kuza omu nju ya MUKAMA; n'ahabw'ekyo obe niiwe waagyenda, kandi oshome ebigambo bya MUKAMA ebihandiikirwe omu muzingo gw'ekitabo ogu ohandiikiremu ebigambo ebi nkugambiire; obishomere abantu boona abateeraniire omu nju ya MUKAMA aha izooba ry'okwesiibyakwo. Kandi obishomere n'Abayuda boona abarugire omu ndembo zaabo. Obundi okweshengyereza kwabo kukaahika ahari MUKAMA, buri muntu ahinduka areka emitwarize ye emibi, ahabw'okuba okuguubwa kubi kwa MUKAMA n'ekiniga kye, ebi agambire kugirira abo bantu, ni bingi. Atyo Baruki mwene Neria yaakora byona ebi nabi Yeremia yaamuragiira, yaashoma ebigambo bya MUKAMA ebihandiikirwe omuri ogwo muzingo gw'ekitabo, naabishomera omu nju ya MUKAMA. Omu mwaka gwa kataano ogw'omu busingye bwa Yehoyakimu mwene Yosia omugabe wa Yuda, omu kwezi kwa mwenda, abantu ba Yerusaalemu boona n'abandi boona abaizire Yerusaalemu nibaruga omu ndembo za Yuda, baaranga ku habaho okwesiibyakwo omu maisho ga MUKAMA. Bwanyima Baruki yaashoma omu muzingo gw'ekitabo ebigambo bya Yeremia, naabishomera omu nju ya MUKAMA omu kishengye kya Gemaria mwene Shafani omuhandiiki, ekiri omu kibuga kya ruguru, aharikutaahirwa omu Irembo Risya ery'enju ya MUKAMA. Mikaaya mwene Gemarira, mwijukuru wa Shafani, ku yaahuriire ebigambo bya MUKAMA byona, ebyashomwa omuri ogwo muzingo, yaashuuma, yaaza omuri nyaruju y'omugabe omu kishngye ky'omuhandiiki; yaashanga abanyiginya boona bashutami omwo, Elishaama omuhandiiki, Delaaya mwene Shemaaya, Elinasani mwene Akiboora, Gemaria mwene Shafani Zedekia mwene Hanania n'abanyiginya boona. Atyo yaabagambira ebigambo byona ebi yaahurira, obu Baruki yaaba naashomera abantu boona omuzingo gw'ekitabo. Abanyiginya boona kikwo kutuma Yehudi mwene Netamia mwikukuru wa Shelemia mwene Kuushi, kugira Baruki bati: Kwata omuzingo ogu waashomera abantu, oije. Atyo Baruki mwene Neria yaagukwata, yaija ahu bari. Baamugira bati: Shutama, ogushome. Atyo yaagubashomera. Ku baahuriire ebigambo byona, baahindukirana baine obwoba, baagira Baruki bati: Buzimazima tushemereire kugambira omugabe ebigambo ebi byona. Bwanyima baabuuza Baruki bati: Tugambire oku waahandikiikire ebyo bigambo byona, ebi Yeremia yaakugambiire. Baruki yaabagarukamu ati: Akaba angambira ebigambo ebi byona, naanye mbihandiikisa bwino omuri ogu muzingo. Abanyiginya baagira Baruki bati: Iwe na Yeremia mwirooko mwesherekye, hatagira owaamanya ahu muri. Bwanyima ku baaherize kuta ogwo muzingo omu kishengye kya Elishaama omuhandiiki, baaza omu kikaari, ahu omugabe ari, baamugambira ebyo bigambo byona. Ahonaaho omugabe yaatuma Yehudi kureeta ogwo muzingo, yaagwiha omu kishengye kya Elishaama omuhandiiki. Yehudi ku yaagureetsire, yaagushomera omugabe, abanyiginya boona bamwemereire aha rubaju. Obwo kukaba kuri okwezi kwa mwenda, kandi omugabe akaba ashutami omu nju ei ashutamamu omu biro by'embeho, omuriro nigwaka omu mahega omu maisho ge. Yehudi ku yaabaire aheza kushoma ebicweka bishatu nari bina, omugabe abishara n'akasyo, abinaga omu muriro omu mahega, okuhitsya obu ogwo muzingo gwona gwahwereire omu muriro omu mahega. Kwonka n'obu kiraabe kyabaire kityo, omugabe n'obu yaakuba omwe aha bagaragwa be boona, abaahuriire ebyo bigambo byona, tibaratiinire, n'obu kwakuba okutaagura ebijwaro byabo. Kandi hoona Elinasani na Delaaya na Gemaria n'obu baraabe bayeshengyereize omugabe kutootsya ogwo muzingo, kwonka tarabakundiire. Bwanyima omugabe yaaragiira Yerameeli omutabani na Seraya mwene Azirieli na Shelemia mwene Abudeeli kukwata Baruki omuhandiiki na nabi Yeremia; kwonka MUKAMA yaabashereka. Omugabe ku yaaherize kwotsya omuzingo gw'ekitabo ogurimu ebigambo ebi Yeremia yaagambiire Baruki kuhandiika, ekigambo kya MUKAMA kyaija ahari Yeremia nikigira kiti: Kwata ogundi muzingo, oguhandiikyemu ebigambo byona ebibaire biri omu muzingo gw'okubanza, ogu Yehoyakimu omugabe wa Yuda ayokize. Na Yehoyakimu omugabe wa Yuda omugire oti: Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Oyokize ogwo muzingo gw'ekitabo, noogira oti: Ahabw'enki waaguhandiikiremu oti: Buzimazima omugabe wa Babulooni aryaija acwekyereze egi nsi, agimaremu abantu n'amatungo? Nikyo MUKAMA arikugambira ahari Yehoyakimu omugabe wa Yuda ati: tarigira w'okuza aha ngoma ya Daudi, kandi omutumbi gwe guryanagwa aheeru omu kibabo ky'omushana nyomushana, n'omu mbeho nyekiro. Kandi ndyamuhana n'oruzaaro rwe n'abagaragwa be, mbature eby'okushiisha byabo; bo n'abatwire Yerusaalemu, n'abantu ba Yuda, ndyabareetaho akabi koona aku naabagambireho, haza bakanga kuhurira. Atyo Yeremia yaakwata ogundi muzingo, yaaguha Baruki omuhandiiki mwene Neria, yaaguhandiikamu ebigambo byona ebyabaire biri omu muzingo ebyagambirwe Yeremia, ogu Yehoyakimu omugabe wa Yuda yaayokize omu muriro; kandi yaayongyeraho ebindi bingi ebirikushushana nabyo. Zedekia mwene Yosia, ou Nebukadeneeza omugabe wa Babulooni yaataire aha ngoma omu nsi ya Yuda, akategyeka omu mwanya gwa Konia mwnee Yehoyakimu. Kwonka we n'abagaragwa be n'abantu b'omuri egyo nsi, tihaine waahuriire ebigambo bya MUKAMA ebi yaagambire naaraba omuri nabi Yeremia. Omugabe Zedekia yaatuma Yehukaali mwene Shelemia, na Zefania omunyamurwa mwene Maaseya, ahari nabi Yeremia naagira ati: Tushabire ahari MUKAMA Ruhanga waitu. Obwo Yeremia akaba akiine obusingye kuza omu bantu naagaruka omuka, ahabw'okuba akaba atakatairwe mu kihome. Kandi eihe rya Faraho rikaba rirugire Misri; Abakaludaaya abaabaire bagotsire Yerusaalemu, ku baahuriire enkuru yaabo, baaruga Yerusaalemu, baagyenda. Bwanyima ekigambo kya MUKAMA kyaija ahari nabi Yeremia nikigira kiti: Oku nikwo MUKAMA, Ruhanga wa Israeli, arikugamba naagira ati: Oku mube nikwo mwagambira omugabe wa Yuda obatumire kuunyehanuuzaho muti: Reeba, eihe rya Faraho, eriizire kubaha emikono, riri haihi kugaruka Misri omu nsi yaabo. Bwanyima Abakaludaaya nibaija kugaruka, bateere oru rurembo, barukwate, barwotsye. Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Murekye kwebeiha nimugira muti: Buzimazima Abakaludaaya baryagumayo; mumanye ngu tibarikwija kugumayo. Ahakuba n'obu mwakusingura eihe ry'Abakaludaaya ryona eririkubarwanisa, hakatsigara emputa zonka, buri mputa ekaahuruutuka omu ihema ryayo, ziimuka, zootsya oru rurembo n'omuriro. Eihe ry'Abakaludaaya ku ryarugire Yerusaalemu ahabw'okutiina eihe rya Faraho, Yeremia yaaruga Yerusaalemu kuza omu nsi ya Benyamiini kutunga omugabo gwe omu bantu baayo. Ku yaabaire yaahika aha irembo rya Benyamiini, omuserukare orikurinda orikwetwa Iriiya mwene Shelemia, mwijukuru wa Hanania, yaamukwata, yaamugira ati: Noocwa kuza omu Bakaludaaya. Yeremia yaamugarukamu ati: Ngaaha! noobeiha; tindikucwera omu Bakaludaaya. Kwonka Iriiya tiyaikiriza bi arikugamba, yaamukwata, yaamutwarira abategyeki. Abategyeki baagirira Yeremia ekiniga kingi, baamuteera, baamuta omu nju ya Yonasaani omuhandiiki, ahabw'okuba bakaba bagihindwire ekihome. Yeremia ku yaagiire omu kihome, yaamara ebiro bingi omu kashengye kafunzire. Bwanyima omugabe Zedekia yaatuma ku bamureeta, yaamwakiira, yaamubuuriza omu nju ye bari bombi, naagira ati: Hariho ekigambo kyona ekirugire ahari MUKAMA? Yeremia yaamugira ati: kiriho. Yeremia yaagaruka yaagira ati: Noija kuheebwayo omu mikono y'omugabe wa Babulooni. Kandi Yeremia yaagaruka yaamubuuza ati: Nkucumwireho ki, iwe n'abaheereza baawe, nari ncumwire ki ahari eri ihanga, mwaza kunta omu kihome? Baanabi baanyu, ababaire nibabahanuurira nibagira ngu omugabe wa Babulooni taribateera, n'obu kwakuba okurwanisa egi nsi, barahi? Mbwenu mpurira, ninkweshengyereza, Nyakusinga Omugabe, oikirize okweshengyereza kwangye, orekye kungarura omu nju ya Yonasaani omuhandiiki, natakaagwayo. Atyo omugabe Zedekia yaaragiira ku barindira Yeremia omu kibuga ky'abarinzi; yaaguma naaheebwa omugaati gumwe buri izooba, okuruga omu nguuto y'abateeki b'emigaati, okuhitsya obu emigaati yoona yaahweire omu rurembo. Atyo Yeremia yaaguma omu kibuga ky'abarinzi. Kandi Shefania mwene Mataani, Gedalia mwene Pashuri, Yukaali mwene Shelemia na Pashuri mwene Malukia baahurira ebigambo ebi Yeremia yaagambiire abantu boona, naagira ati: Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Omuntu oraagume omuri oru rurembo naija kwitwa rurara, n'enjara, kandi n'orufu; kwonka oraarugyemu akeehongyera Abakaludaaya aryagumaho, atimbuukye omu rugamba n'engabirano, nigo magara ge. Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Buzimazima orurembo oru nirwija kuheebwayo omu mikono y'eihe ry'omugabe wa Babulooni, rukwatwe. Bwanyima abategyeki baagira omugabe bati: Reka ogu mushaija aitwe, ahabw'okuba naacwa abaserukare abatsigaire omuri oru rurembo, n'abandi bantu boona, entegye, ahabw'okubagambira ebigambo ebyo. Nimureeba omushaija ogu ku atarikwendeza eri ihanga ebirungi, kureka akabi. Omugabe Zedekia yaagira ati: Reeba, ari omu mikono yaanyu; ahabw'okuba omugabe tarikubaasa kubazibira. Batyo baatwara Yeremia, baamunaga omu kiziba kya Malukia kiri omu kibuga ky'abarinzi, baamushuumisamu emirunga. Kwonka omuri ekyo kiziba hakaba hatarimu maizi, kureka ebyondo. Yeremia yaabishaayiramu. Bwanyiam Ebedi-meleki Omunyesiopia omukonwa, owaabaire ari omu nju y'omugabe, ku yaahuriire ngu banagire Yeremia omu kiziba obwo omugabe akaba ashutami omu irembo rya Benyamiini yaashohora, yaaruga omuri nyaruju, yaagira omugabe ati: Nyakusinga Omugabe, abo bantu, omu bi bakozire Yeremia byona, bakozire kubi kumunaga omu kiziba; kandi naija kwitirwamu enjara, ahabw'okuba omu rurembo tihaakirimu mugaati gwona. Ahonaaho omugabe yaaragiira Ebedi-meleki Omunyesiopia naamugira ati: Twara abashaija bashatu okuruga aha, mugyende mwihe nabi Yeremia omu kiziba atakafiire. Atyo Ebedi-meleki yaagyenda n'abo bashaija, yaataaha omuri nyaruju omu kishengye ekibiikwamu emyenda, baihamu obucancabari bw'emyenda n'ebijwaro bikuzire, yaabishuumisa emirunga omu kiziba, yaabiha Yeremia. Bwanyima Ebedi-meleki Omunyesiopia yaagira Yeremia ati: Ta obucancabari n'ebijwaro bikukuzire omu maahwa, orabyeho emirunga. Yeremia yaakora atyo. Batyo baiha Yeremia omu kiziba n'emirunga, baamutuuhuurayo. Okuruga aho Yeremia yaaguma omu kibuga ky'abarinzi. Omugabe Zedekia yaatuma kweta nabi Yeremia, yaamwakiirira aha irembo rya kashatu erya hekalu ya MUKAMA. Omugabe yaagira Yeremia ati: Naaza kukubuuza; haza otagira eki wanshereka. Yeremia yaagarukamu Zedekia ati: Ku ndaakugambire, buzimazima torikwija kuunyita? Kandi n'obu ndaakuhe obwengye, torikwija kuunyikiriza. Bwanyima omugabe Zedekia yaarahirira Yeremia omu mubonano naagira ati: Nindahira MUKAMA ohuriire owaatuhangire, tindikwija kukwita, n'obu kwakuba okukuhayo omu mikono y'abantu abarikwenda kukwita. Ahonaaho Yeremia yaagira Zedekia ati: Oku nikwo MUKAMA, Ruhanga ow'amahe, Ruhanga wa Israeli, arikugamba naagira ati: Ku oraayehongyere abategyeki b'omugabe wa Babulooni, noija kukiza amagara gaawe, orurembo oru tiruryokibwa, kandi iwe n'eka yaawe muryagumaho. Kwonka ku oraabe oteehongyeire bategyeki b'omugabe wa Babulooni, oru rurembo nirwija kuheebwayo omu mikono y'Abakaludaaya, barwotsye n'omuriro, kandi naiwe toribakira. Omugabe Zedekia yaamugira ati: Nintiina Abayudaaya abeehongyeire Abakaludaaya, ngu ntakaaheebwayo omu mikono yaabo, bakandeebesa enaku. Yeremia yaamugira ati: Torikwija kuheebwayo mu mikono yaabo. Ninkweshengyereza, yorobera eiraka rya MUKAMA omu bi ndikukugambira; obwo nibwo orikwija kuba gye, n'amagara gaawe gakakira. Kwonka ku oraayangye kugomooka, eki nikyo MUKAMA anyorekire. Ndeebire abakazi boona abatsigirwe omu nju y'omugabe wa Yuda, nibabashohoza, nibabatwarira abategyeki b'omugabe wa Babulooni; kandi abo bakazi babaire nibagira ngu, Banywani baawe abu oyesiga bakubeihire, Baakusingura, Mbwenu ebigyere byawe ku biherize kushaayira omu byondo, Baakutsigaho. Kandi abakazi baawe boona na batabani baawe nibaija kutwariwa Abakaludaaya, naiwe torikwija kubakira, kureka noija kukwatwa omugabe wa Babulooni, n'orurembo oru barwotsye n'omuriro. Bwanyima Zedekia yaagira Yeremia ati: Hatagira owaamanya ebyo bigambo, otakaafa. Abategyeki ku baraahurire ngu ngambire naiwe, baakwijaho, baakubuuza bati: Tugambire ebi ogambiire omugabe, kandi n'ebi omugabe akugambiire; otagira eki waatushereka tukakwita, obwo obagire oti: Nyeshengyereize omugabe n'obucureezi ngu atangarura omu nju ya Yonasaani, nkagwamu. Bwanyima abategyeki boona baija ahari Yeremia, baamubuuza, nawe yaabagarukamu nk'oku omugabe amuhabwire. Batyo baareka kugamba nawe; habw'okuba eki yaagambire n'omugabe tikiramanyirwe. Okuruga aho Yeremia yaaguma omu kibuga ky'abarinzi, okuhitsya aha izooba eri Yerusaalemu yaakwatiirweho. Omu mwaka gwa mwenda ogw'omu busingye bwa Zedekia omugabe wa Yuda, omu kwezi kwa ikumi, Nebukadeneeza omugabe wa Babulooni kaija n'eihe rye ryona, yaateera Yerusaalemu, yaagigota. Omu mwaka gwa ikumi na gumwe ogw'omu busingye bwa Zedekia, omu kwezi kwa kana, aha kiro kyakwo kya mwenda, bakasheenya aha'okutaahira omu rurembo. Ku baaherize kurukwata, abategyeki b'omugabe wa Babulooni boona baarutaahamu, baashutama omu irembo ry'ahagati; amaziina gaabo ni Nerigali-sharezeeri, Samugaari-neebo, Sarusekimu, Rabusarisi, na Nerugaali-sherezeeri Rabumaagi, hamwe n'abandi bategyeki b'omugabe wa Babulooni boona. Zedekia omugabe wa Yuda n'abaserukare be boona ku baabareebire, baahunga, baacwa omu rurembo nyekiro nibatoora omuhanda ogurikuraba omu musiri gw'omugabe omu irembo ry'ahagati y'engo zombi, baatoora ogurikuza Araba. Kwonka eihe ry'Abakaludaaya ryabakurata, ryakwatira Zedekia omu ruhita rwa Yeriko. Ku baaherize kumukwata, baamutwarira Nebukadeneeza omugabe wa Babulooni Ribula omu nsi ya Hamasi, yaamucwera orubanja. Omugabe wa Babulooni yaitirayo batabani ba Zedekia omu maisho ga ishebo, kandi yaita n'abakungu ba Yuda boona. Bwanyima yaihamu Zedekia amaisho, yaamubohesa emihama, yaamutwara Babulooni. Kandi Abakaludaaya baayotsya nyaruju y'omugabe n'amaju g'abantu, baasheenya n'orugo rw'amabaare rwa Yerusaalemu. Bwanyima Nebuzaradaani omukuru w'abarinzi yaatwara abantu abaatsigaire omu rurembo, abaabaire bamwehongyeire hamwe n'abaabaire batsigaire omu rurembo, yaabatwara Babulooni bari enkwatwa. Kwonka Nebuzaradaani omukuru w'abarinzi yaatsiga omuri Yuda abooro bamwe abataine kantu, yaabaha emisiri y'emizaabibu n'eshambu omuri obwo bunaku. Kandi Nebukadeneeza omugabe wa Babulooni yaaragiira Nebuzaradaani omukuru w'abarinzi ebya Yeremia, naagira ati: Mutware, omurinde gye, otagira eki waamwitsa, kureka eki araakugambire, obe nikyo waamukorera. Atyo Nebuzaradaani omukuru w'abarinzi, Nebushazibaani Rabusarisi, Nerugaali-sharezaari Rabumaagi, n'abandi bategyeki b'omugabe wa Babulooni boona baatuma, baiha Yeremia omu kibuga ky'abarinzi, baamukwatsa Gedalia mwene Ahikaamu, mwijukuru wa Shafani, ngu amugarure omu ka ye. Atyo ku yaahikireyo, yaatuura omu bantu baayo. Yeremia, obu yaabaire akikingirainwe omu kibuga ky'abarinzi, ekigambo kya MUKAMA kikamwijaho nikigira kiti: Irooko ogambire Ebedi-meleki Omunyesiopia oti: Oku nikwo MUKAMA ow'amahe, Ruhanga wa Israeli, arikugamba naagira ati: Reeba, niinyija kuhikiiriza ahari oru rurembo ebi naagambire kurureetaho kaabi, kutari kurureetaho birungi, kandi biryahikiirizibwa eryo izooba noobireeba; kwonak iwe, eryo izooba ndyakujuna, orekye kuheebwayo omu mikono y'abo bantu bu orikutiina; nikwo MUKAMA arikugira. Ahabw'okuba buzimazima ndyakujuna, toriitwa rurara; kureka oryatimbuuka omu rugamba n'engabirano, nigo magara gaawe, ahabw'okuba okanyesiga; nikwo MUKAMA arikugira. Eki n'ekigambo ekyaizire ahari Yeremia nikiruga ahari MUKAMA, obu Nebuzaradaani omukuru w'abarinzi yaabaire aherize kumurekura kuruga Raama, naamutwara abohirwe n'enjegyere hamwe n'ezindi nkwatwa zoona eza Yerusaalemu na Yuda, ezaabaire nizitwarwa Babulooni. Omukuru w'abarinzi yaatwara Yeremia, yaamugira ati: MUKAMA Ruhanga waawe akagamba akabi aka akarihika aha mwanya ogu; MUKAMA akihikiriize, yaakora nk'oku yaagambire. Ebi byona bibahikireho ahabw'okuba mukacumura ahari MUKAMA, mwayanga kuhurira eiraka rye. Mbwenu eri izooba naaza kukwiha enjegyere aha mikono. Ku oraabe noosiima kugyenda naanye Babulooni, ija, naanye niinyija kukurinda gye. Kwonka ku oraabe otarikusiima kugyenda naanye Babulooni, orereere. Reeba, ensi yoona eri omu maisho gaawe; za ahu orikwenda hoona, ah'orikuteekateeka ngu ni harungi kandi hahikire. Ku oraatsigare, ogarukye ahari Gedalia mwene Ahikaamu, mwijukuru wa Shafani, ou omugabe wa Babulooni ataireho kutegyeka endembo za Yuda, otuure nawe omu bantu; nari shi oze ahu orikusiima hoona. Atyo omukuru w'abarinzi yaamuha entanda n'ekiconco, yaamureka. Bwanyima Yeremia yaagyenda yaashanga Gedalia mwene Ahikamu Mizipa, yaatuura nawe omu bantu abaabaire batsigaire omu nsi. Bwanyima abakuru b'engabo boona abaabaire bari omu bwerere, bo n'abantu baabo, ku baahuriire ngu omugabe wa Babulooni agizire Gedalia mwene Ahikaamu omutegyeki omuri egyo nsi, kandi ngu amukwatsize abashaija, abakazi n'abaana abarikukira abandi boona kuba abooro, abaabaire batatwairwe Babulooni omu bukwatwa, baaza Mizipa owa Gedalia, amaziina gaabo nigo aga, Ishimaeli mwene Nesania, Yohanaani mwenge Karea, Seraaya mwene Tanihumeesi, beene Efai aba Netofa, na Yezania mutabani w'Omunyamaaka, bo n'abashaija baabo. Gedalia mwene Ahikaamu mwijukuru wa Shafani yaabarahira, bo n'abashaija baabo, yaabagira ati: Murekye kutiina kwehongyera Abakaludaaya. Mugume omu nsi egi, nimuheereza omugabe wa Babulooni; obwo nibwo muraije kuguma muri gye. Nyowe niinyija kuguma Mizipa nimbatabaarira aha Bakaludaaya abariija owaitu; kwonka imwe mugume mushanguruze viinyo n'ebijuma by'omu kyanda n'amajuta, mubibiikye omu nyungu zaanyu, mutuure omu ndembo ezi mukubwire. N'Abayuda boona abaabaire batwire Moabu n'omu Baamoni n'omuri Edomu n'omu nsi ezindi zoona, ku bahuriire ngu omugabe wa Babulooni atsigireyo abaahonokire aha Bayuda, yaataho Gedalia mwene Ahikaamu mwijukuru wa Shafani kuba omutegyeki waabo, Abayudaaya abo boona baagaruka, baaruga ei baabaire babingiirwe yoona, baija Mizipa owa Gedalia omu nsi ya Yuda; baashanguruza viinyo n'ebijuma by'omu kyanda bingi munonga. Bwanyima Yohanaani mwene Karea n'abakuru b'engabo abaabaire bari omu nsi y'obwerere, baija Mizipa hari Gedalia, baamugira bati: Torikumanya ku Baalisi omugabe w'Abaamoni ayohereize Ishimaeli mwene Nesania kukwita? Kwonka Gedalia mwene Ahikaamu tiyaabaikiriza. Bwanyima Yohanaani mwene Karea yaagambirira Gedalia Mizipa omu mubonano, ati: Ninkushaba, ondekye nze kwita Ishimaeli mwene Nesania, kandi tihariho orikwija kukimanya. Mbwenu, ku yaakukwita, Abayudaaya boona abaakuteeraniireho baataataana, n'abahonokire aha Bayuda baahwerekyerera, okaazira ki? Kwonka Gedalia mwene Ahikaamu yaagira Yohanaani mwene Karea ati: Otakora ekyo kintu, ahabw'okuba noobeiherera Ishimaeli. Omu kwezi kwa mushanju Ishimaeli mwene Nesania, mwijukuru wa Elishaama, omunyiginya kandi omutegyeki mukuru omu bategyeki b'omugabe, yaija n'abantu ikumi Mizipa owa Gedalia mwene Ahikaamu. Ku baabaire nibariira hamwe eby'okurya omuri Mizipa, Ishimaeli mwene Nesania n'abo bashaija ikumi abu yaabaire aine, baimuka, baateera Gedalia mwene Ahikaamu, mwijukuru wa Shafani, rurara, baamugwisaho; kandi ogwo ou baitsire niwe omugabe wa Babulooni yaabaire ataireho kuba omutegyeki omuri egyo nsi. Kandi Ishimaeli yaagaruka yaita Abayudaaya boona abu Gedalia yaabaire aine Mizipa, hamwe n'abaserukare b'Abakaludaaya abaabaire bariho. Ku yaamazire kabiri aitsire Gedalia, kandi kitakamanyirwe muntu weena, haija abantu makumi munaana nibaruga Shekemu, Shiilo na Samaria bamweire ebireju, bajwaire ebijwaro bitaagukire, beesharashazire emibiri, bareetsire empongano z'esaano n'obubaane, kubihongyera omuri hekalu ya MUKAMA. Ishimaeli mwene Nesania yaaruga Mizipa kuza kubabugana, yaagyenda naarira. Ku yaabaire naakibabugana, yaabagira ati: Mwije tuze owa Gedalia mwene Ahikaamu. Ku baahikire omu rurembo, Ishimaeli mwene Nesania n'abashaija abu yaabaire aine baita abo bantu, baabanaga omu kiina. Kwonka hakaba hariho abantu ikumii omuribo abaagizire Ishimaeli bati: Otatwita, ahabw'okuba twine engano, sayiri, amajuta n'obwoki, bisherekire omu ishwa. Atyo yaabareka, tiyaabaita na bagyenzi baabo. Ekyo kiina eki Ishimaeli yaanagiremu emitumbi y'abu yaitsire boona kikaba kiri ekiina kihango ekyatimbisiibwe omugabe Asa ahabw'okutiina Baasha omugabe wa Israeli. Ishimaeli mwene Nesania yaakiijuza emitumbi y'abaitsirwe. Bwanyima Ishimaeli yaatwara abantu abaabaire bari Mizipa na bahara b'omugabe n'abantu boona abaabaire batsigaire Mizipa, abu Nebuzaradaani omukuru w'abarinzi yaabaire akwatsize Gedalia mwene Ahikaamu. Ishimaeli mwene Nesania yaabatwara bari enkwatwa, yaimuka kwambuka kuhungira omu Baamoni. Bwanyima Yohanaani mwene Karea n'abakuru b'engabo abu yaabaire aine, ku baahuriire akagwe aku Ishimaeli mwene Nesania agwisize, baahurura n'engabo zaabo zoona, baaza kurwanisa Ishimaeli mwene Nesania. Baamugwaho aha kiyanja kihango ekyabaire kiri Gibeoni. Abantu boona abaabaire bari hamwe na Ishimaeli, ku baareebire Yohanaani mwene Karea n'abakuru b'engabo boona abu yaabaire aine, baahsemererwa. N'ahabw'ekyo abantu boona abu Ishimaeli mwene Nesania yaabaire aihire Mizipa, akabatwara bari enkwatwa, baakuba, baagaruka, baashanga Yohanaani mwene Karea. Kwonka Ishimaeli mwene Nesania yaahunga Yohanaani aine abantu munaana, yaaza omu Baamoni. Bwanyima Yohanaani mwene Karea n'abakuru b'engabo boona abu yaabaire aine baatwara abantu boona abaabaire batsigaire, abu Ishimaeli mwene Nesania yaabaire atwaire bari enkwatwa naabaiha Mizipa, aherize kwita Gedalia mwene Ahikaamu. Yohanaani yaabagarura naabiaha Gibeoni, abaserukare, abakazi abaana n'abakonwa. Baagyenda, baaguma Gerutikimuhaamu haihi na Betelehemu; obwo nibenda kuza Misri ahabw'Abakaludaaya; ahabw'okuba bakaba nibabatiina ahabwa ishimaeli mwene Nesania kwita Gedalia mwene Ahikaamu, ou omugabe wa Babulooni yaabaire ataireho kuba omutegyeki w'ensi egyo. Bwanyima abakuru b'engabo boona na Yohanaani mwene Karea, na Azaria mwene Hoshaaya, n'abantu boona okuruga aha muto okuhika aha mukuru, bairira haihi nabi Yeremia, baamugira bati: Nitukweshengyereza oikirize okushaba kwaitu; otushabire ahari MUKAMA Ruhanga waawe, itwe twena abatsigaireho; ahabw'okuba tukaba turi baingi, mbwenu tutisgaire bakye nk'oku orikutureeba. MUKAMA Ruhanga waawe atworekye omuhanda ogu tushemereire kutoora n'ebi tushemereire kukora. Nabi Yeremia yaabagarukamu ati: Naabahurira. Mbwenu naaza kushaba MUKAMA Ruhanga waanyu, nk'oku mwashaba; kandi eki MUKAMA araagarukyemu kyona, niinyija kukibagambira. Tiinyine ki ndaabasherekye. Bwanyima baagira Yeremia bati: Ku turaabe tutakozire ebi MUKAMA Ruhanga waawe araakutume kutugambira, MUKAMA abe niwe yaaba mushinja waitu ow'amazima kandi omwesigwa. Yaaba biba birungi nari bibi, nitwija kworobera eiraka rya MUKAMA Ruhanga waitu ou turikukutumaho, tubone kuba gye, ku tubaabe twayorobeire eiraka rya MUKAMA Ruhanga waitu. Bwanyima ku haahingwireho ebiro ikumi, ekigambo kya MUKAMA kyaija ahari Yeremia. Yaayeta Yohanaani mwene Karea n'abakuru b'amahe boona abu yaabaire aine, n'abantu boona okuruga aha muto okuhika aha mukuru, yaabagira ati: Oku nikwo MUKAMA, Ruhanga wa Israeli, ou mwantumireho kumuhitsyaho okweshengyereza kwanyu, arikugamba naagira ati: Ku muraagume omuri egi nsi, niinyija kubombeka, tindikwija kubasheenya; niinyija kubabyara, tindikwija kubakuura; ahabw'okuba nyefuurize ahabw'akabi aku naabareetsireho. Murekye kutiina omugabe wa Babulooni, ou murikutiina; mutamutiina; nikwo MUKAMA arikugira; ahabw'okuba ndi hamwe naimwe kubajuna n'okubaiha omu mikono ye. Ndyabaha okugirirwa embabazi, nawe abone kuzibagirira, kandi abarekye mugume omu nsi yaanyu. Kwonka ku muraagire muti: Titurikwija kuguma omuri egi nsi, mwagomera eiraka rya MUKAMA Ruhanga waanyu, nimugira muti: Ngaaha, nitwija kwegiira omu nsi ya Misri, ei tutarireeba ngamba, n'obu kwakuba okuhurira eiraka ry'enzamba, nari okubura eby'okurya, kandi okwo niyo turituura, mbwenu nimuhurire ekigambo kya MUKAMA, imwe abatsigaire omuri Yuda. Oku nikwo MUKAMA, Ruhanga wa Israeli, arikugamba naagira ati: KU muraate amaisho aha kuza Misri, mwaza kutuurayo, mumanye ngu rurara ei murikutiina neija kubahambiza omu nsi ya Misri, kandi n'enjara ei murikutiina neija kugyenda ebeezingiriire, okuhitsya obu murihikayo; kandi okwo niyo murigwa. Abantu boona abataire amaisho aha kuza Misri kutuurayo nibaija kwitirwayo rurara n'enjara n'orufu; kandi tihariho n'omwe omuribo orihonokaho nari oritsigaraho, akakira akabi aku ndibareetaho. Ahakuba oku nikwo MUKAMA, Ruhanga wa Israeli, arikugamba naagira ati: Nk'okuguubwa kubi kwangye n'ekiniga kyangye oku byashukirwe aha batuuzi ba Yerusaalemu, nikwo naimwe murishukwaho ekiniga kyangye mwahika Misri. Kandi muryaba ekirikwamaganwa, ekirikutiinisa, eky'okukyeenwa n'eky'okushekyererwa; kandi timurigaruka kureeba ogu mwanya bundi. Imwe abatsigaire omuri Yuda, MUKAMA abagizire ati: Mutaza Misri. Mukimanyire kimwe ku naabeehanangiriza eri izooba, ku mutashemereire kuhaba mukafa, ahabw'okuba mukantuma ahari MUKAMA Ruhanga waanyu, nimugira muti: Tushabire ahari MUKAMA Ruhanga waitu; kandi kyona eki MUKAMA Ruhanga waitu araagambe, okutugambire, naitwe nitwija kukikora. Mbwenu eri izooba naakibagambira, kwonka timwayorobera iraka rya MUKAMA Ruhanga waanyu omuri byona ebi abantumireho. N'ahabw'ekyo mumanyire kimwe, ku rurara n'enjara n'orufu birikwija kubaitira, ei murikwenda kuza kutuura. Yeremia ku yaaherize kugambira abantu boona ebigambo bya MUKAMA Ruhanga waabo byona, ebi MUKAMA Ruhanga waabo amubatumireho, Azaria mwene Hoshaaya na Yohanaani mwene Karea n'abanyarubwa boona baagira Yeremia bati: Noobeiha; MUKAMA Ruhanga waitu takutumire kugira oti: Mutaza Misri kutuurayo; kureka Baruki mwene Neria niwe atuteeraine naiwe kutuhayo omu mikono y'Abakaludaaya kutwita nari okututwara Babulooni turi enkwatwa. Atyo Yohanaani mwene Karea n'abakuru b'amahe boona n'abantu boona baayanga kuhurira eiraka rya MUKAMA kuguma omu nsi ya Yuda, kureka Yohanaani mwene karea n'abakuru b'amahe boona baatwara Abayuda boona abaabaire bagarukire kutuura omu nsi ya Yuda, barugire omu mahanga goona ei baabaire babingiirwe, abashaija, abakazi, abaana, bahara ba'omugabe, na buri muntu weena ou Nebuzaradaani omukuru w'abarinzi yaabaire akwatsize Gedalia mwene Ahikaamu, mwijukuru wa Shafani, hamwe na nabi Yeremia na Baruki mwene Neria. Batyo baaza omu nsi ya Misri, ahabw'okuba bakanga kuhurira eiraka rya MUKAMA. Bwanyima baahika Tahapenesi. Kandi ekigambo kya MUKAMA kyaija ahari Yeremia ari Tahapenesi, nikigira kiti: Twara amabaare mahango omu ngaro, ogasherekye omu budongo ahansi y'amabaare agaariire aha irembo ry'ekikaari kya Faraho omuri Tahapenesi, Abayuda boona nibakureeba; obagire oti: Oku nikwo MUKAMA ow'amahe, Ruhanga wa Israeli, arikugamba naagira ati: Reeba, ndyayohereza omwiru wangye Nebukadeneeza omugabe wa Babulooni, ate ekitebe kye ky'obugabe ahari aga mabaare agu naashereka, kandi ateere eihema rye ry'obugabe ahaiguru yaago. Aryaija ateere ensi ya Misri, aheyo ab'okwitwa rufu ebaite, ab'okutwarwa omu bukwatwa batwarwe, n'ab'okwitwa rurara ebaite. Kandi aryatweka omuriro omuri hekalu za baaruhanga ba Misri, abootsye, abatware bari enkwatwa, ashemeze ensi ya Misri, nk'oku omuriisa ashemeza ekijwaro kye, akakimaramu enda. Bwanyima arugyeyo n'obusingye. Aryasheenyagura enyomyo z'amabaare Beti-shemeshi ey'omu nsi ya Misri, kandi na hekalu za baaruhanga ba Misri aryazootsya n'omuriro. Bwanyima ekigambo kikaija ahari Yeremia nikigamba aha Bayudaaya boona abaabaire batwire omuri Misri, Migidooli, Tahapenesi, Noofu n'omu nsi ya Pasiroosi, nikigira kiti: Oku nikwo MUKAMA ow'amahe, Ruhanga wa Israeli, arikugamba naagira ati: Mukareeba akabi koona aku naareetsire ahari Yerusaalemu n'aha ndembo zaoona eza Yuda. Hati n'amatongo; tihaine ozitwiremu, ahabw'obubi bw'ebi baakozire nibangwisa kubi, obu baaza kwotera obubaane, bakaheereza baaruhanga abandi abu batakamanyaga, bo naimwe na baashwenkuriimwe. Kwonka nkaguma nimbatumaho abaheereza bangye baanabi boona, ningira nti: Nyaabura 'mwe, murekye kukora ebirikunugwa ebyo ebi ndikwanga. Kwonka tibaahurira n'obu kwakuba okutega amatu, kuhinduka kureka obubi bwabo, n'okutooterera baaruhanga abandi obubaane. Nikyo okuguubwa kubi kwangye n'ekiniga kyangye byashukiirwe, bikabuguma omu ndembo za Yuda n'omu nguuto za Yerusaalemu, zikahinduka amatongo eihamba, nk'oku ziri hati. Mbwenu oku nikwo MUKAMA ow'amahe, Ruhanga wa Israeli, arikugamba naagira ati: Ahabw'enki nimukora akabi kahango kati aha magara gaanyu, mukeemaraho omushaija n'omukazi, omwana muto n'omwereere ou mwatsigaza? Ahabw'enki nimuunyitsa ekiniga n'ebi murikukora n'emikono yaanyu, mukooterera baaruhanga abandi obubaane omu nsi ya Misri, ei mwaizire kutuuramu, ngu mucuubwe, mube eky'okukyeenwa n'eky'okushekyererwa omu mahanga goona ag'omu nsi? Mwebirwe obubi bwa baashwenkuriimwe n'obw'abagabe ba Yuda, obw'abakazi baabo, obwanyu n'obw'abakazi baanyu, obw'ebi baakoreire omu ndembo za Yuda n'omu nguuto za Yerusaalemu? Nangwa n'okuhitsya hati tibakeecureize, n'obu kwakuba okutiina, kandi tibakagyendeire mu biragiro byangye n'omu byatairweho, ebi naataire omu maisho gaanyu n'aga baanshwenkuriimwe. Nikyo MUKAMA ow'amahe, Ruhanga wa Israeli, arikugirira ati: Reeba, niinyija kubata omu kaso, mbakore kubi, mmareho Abayuda boona. Kandi Abayuda abaatsigaireho abamaririire kwija omuri Misri kutuuramu, ndyabatwara, bamarweho; omuri egi nsi ya Misri nimwo barigwa, bakamarwaho rurara n'enjara; okuruga aha muto okuhika aha mukuru baryaitwa rurara n'enjara, kandi baryaba ekirikwamaganwa, ekirikutiinisa, eky'okukyeenwa n'eky'okushekyererwa. Ndyafubira abatwire omu nsi ya Misri, nk'oku naafubiire Yerusaalemu, mbaitwe rurara n'enjara n'orufu, habure n'omwe omu Bayuda abaatsigaireho abagiire omu nsi ya Misri kutuurayo owaahonokaho nari owaatsigaraho, nari owaagaruka omu nsi ya Yuda ei barikwetenga kugaruka kutuuramu; ahabw'okuba tihaine barigarukayo, kureka bakye abaacwire. Bwanyima abashaija boona, abaabaire nibamanya ngu abakazi baabo nibooterera baaruhanga abandi obubaane, kandi n'abakazi boona abaabaire beemereire aho, bari omutwe muhango munonga, n'abantu boona abaabaire batwire Pasiroosi omu nsi ya Misri, baagarukamu Yeremia nibagira bati: Titurikwija kukuhurira omuri ekyo kigambo ki otugambiire omu iziina rya MUKAMA, kureka nitwija kuhikiiriza ekigambo kyona eki twagambire nituhiga, okwoterera omugabekazi w'omu iguru obubaane, n'okumushukira empongano z'eby'okunywa, nk'oku twabaire tukora, itwe na baatatenkuriitwe n'abagabe baitu n'abanyaginya baitu, tukiri omu ndembo za Yuda n'omu nguuto za Yerusaalemu; ahabw'okuba omuri obwo bunaku tukaba twine eby'okurya bingi, turi gye, tutaine kabi karikutuhikaho. Kwonka okwiha obu twarereera kwoterera omugabekazi w'omu iguru obubaane n'okumushukira empongano z'eby'okunywa, tukabura byona, twamarwaho rurara n'enjara. Kandi abo bakazi baagira bati: Obu twabaire twoterera omugabekazi w'omu iguru obubaane, tukamushukira empongano z'eby'okunywa, noogira ngu tukaba tumukorera otukeeki tumuramya, tumushukira empongano z'eby'okunya, abashaija baitu batarikubisiima? Bwanyima Yeremia yaabuuza abantu boona, abashaija n'abakazi abaamugarukiremu batyo ati: Beitu obubaane obu mwayotereire omu ndembo za Yuda n'omu nguuto za Yerusaalemu, imwe na baashwenkuriimwe, abagabe baanyu n'abanyiginya baanyu, n'abantu b'omuri egyo nsi, MUKAMA tarabiijukire, bikamuhika aha mutima? MUKAMA akaba atakibaasa kugumisiririza bibi byanyu n'ebihagaro ebi mwabaire nimukora; nikyo ensi yaanyu yaahindukiire amatongo n'eihamba n'eky'okukyeenwa, etagire owaagituuramu, nk'oku kiri na hati. Ekyabareeteire kuhikwaho akabi aka koona, nk'oku kiri hati, n'ahabw'okuba mukootera obubaane, mwacumura ahari MUKAMA, timwayorobera iraka rye, n'obu kwakuba okugyendera omu biragiro bye, n'omu byatairweho, n'omu bi yaahamize. Bwanyima Yeremia yaagaruka yaagambira abantu boona n'abakazi boona ati: Imwe Bayuda 'mwe mwena abari omu nsi ya Misri, nimuhurire ekigambo kya MUKAMA. Oku nikwo MUKAMA ow'amahe, Ruhanga wa Israeli, arikugamba naagira ati: Imwe n'abakazi baanyu mukeegambira n'endimi zaanyu, mwabihikiiriza n'emikono yaanyu, nimugira muti: Tituribura kuhikiiriza ebi twagambire nituhiga, kwoterera omugabekazi w'omu iguru obubaane, n'okumushukira empongano z'eby'okunywa. Mpaho nimwirooko mugumizemu n'okuhiga kwanyu, kandi mukuhikiirize. Kwonka imwe Bayuda 'mwe mwena abatwire omu nsi ya Misri, muhurire ekigambo kya MUKAMA. Reeba, ndahiire eiziina ryangye erikuru, ku eiziina ryangye ritarigaruka kurahirwa muntu wa Yuda weena ori omu nsi ya Misri naagira ati: Nindahira MUKAMA ohuriire; nikwo MUKAMA arikugira. Reeba, mbataireho abiri kubakora kubi, ti kubakora gye. Abayuda boona abari omu nsi ya Misri baryamarwaho rurara n'enjara, okuhitsya obu barihweraho kimwe. N'abarihonoka ahari rurara baryaruga omu nsi ya Misri, bagarukye omu nsi ya Yuda bari mbarwa; kandi Abayuda boona abatsigaireho abaizire omu nsi ya Misri kutuuramu baryamanya ou ekigambo kye krigumaho, yaaba kyangye nari kyabo. Kandi MUKAMA naagira ati: Aka niko karibabeera akamanyiso, ku ndibafubirira omuri ogu mwanya, mukabona kumanya ku ebigambo byangye biriguma biri eby'amazima, bikabareetaho akabi. Kandi oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Reeba, niinyija kuhayo Faraho Hofura omugabe wa Misri omu mikono y'abazigu be n'abarikumuhiiga kumwita, nk'oku naahaireyo Zedekia omugabe wa Yuda omu mikono ya Nebukadeneeza omugabe wa Babulooni, owaabaire ari omuzigu we, kandi naamuhiiga kumwita. Eki n'ekigambo eki nabi Yeremia yaagmbiire Baruki mwene Neria, obu yaahandiika ebigambo ebi omu kitabo, naabigambirwa Yeremia omu mwaka gwa kana ogw'omu busingye bwa Yehoyakimu mwene Yosia omugabe wa Yuda, naagira ati: Oku nikwo MUKAMA, Ruhanga wa Israeli, arikukugira, iwe Baruki, ati: Okagira oti: Ai bambe! ehsi ndeebire, ahabw'okuba MUKAMA ayongyeire enaku aha busaasi bwangye; okutsinda kwankabya, tiinyine buhuumure. Mbwenu omugire oti: Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Reeba, eki naayombekire, ninkisheenya; kandi eki naabyaire, ninkikuura; kandi niinyija kukikora omu nsi yoona. Mbwenu nooyesherurira ebikuru? Otabisherura. Ahabw'okuba reeba, naaza kureeta akabi aha bantu boona; kwonak iwe ndyakutimbuura omu rugamba n'engabirano, nigo magara gaawe, omu myanya yoona ei orizamu; nikwo MUKAMA arikugira. Eki n'ekigambo ekyaizire ahari nabi Yeremia, nikigamba aha mahanga. Ebya Misri. Eby'eihe rya Faraho-Neeko omugabe wa Misri, eryabaire riri Kakemishi aha mugyera Furaati, eri Nebukadeneeza omugabe wa Babulooni yaasingwire omu mwaka gwa kana ogw'omu busingye bwa Yehoyakimu mwene Yosia omugabe wa Yuda. Nimuteekateekye engabo nkye n'mpago, Muze aha rugamba. Mutandiikye embaraasi, Muzitembe, imwe abazigyenderaho! Muze omu myanya yaanyu mujwaire enkofiira, Mweze amacumu gaanyu, mujware ebijwaro by'ebyoma. Mbwenu naaba naakireebera ki? Bahahaize emitima, baagaruka enyima, N'amamanzi gaabo gasingwirwe, Gairuka nigahunga, gatarikureeba nyima; Ebirikutiinisa biri embaju zoona; nikwo MUKAMA arikugira. Empaya-maguru tizirikubaasa kuhunga, N'amamanzi tigarikubaasa kukira. Bateire entsibo, baagwa Aha mugyera Furaati aha bukiizi-bwa-bumosho. Ogu n'oha, orikwijura nk'omugyera Nailo, Nk'emigyera ei amaizi gaayo garikuboroogota? Misri neijura nka Nailo, Nk'emigyera ei amaizi gaayo garikuboroogota, Neegira eti: Ndyaijura, nshwekye ensi yoona, Ncwekyereze endembo n'abazitwiremu. Nimuhurure, imwe mbaraasi 'mwe; Naimwe bigaari 'mwe, nimurigite! K'amamanzi gashohore, Abanyesiopia n'Abapuuti enkwata-ngabo, N'Abaluudi baarugambwa enkwata-mata. Ahakuba eryo izooba n'eizooba rya MUKAMA Ruhanga ow'amahe, Eizooba ry'okuhooreraho abazigu be enzigu; Rurara eryarya, ehaagye, Enywe eshagama yaabo, eigute; Ahabw'okuba MUKAMA, Ruhanga ow'amahe, naatambira ebitambo Aha mugyera Furaati aha bukiizi-bwa-bumohso. Inamuka, oze Gileadi, oiheyo omubazi gw'okwomoora, Iwe Misri 'we, omwishiki oshugaine! Emibazi mingi ei otuura nookoresa n'eya busha; Tori w'okukira. Amahanga gahuriire okuhemuka kwawe, N'ensi eijwire okuborooga kwawe; Ahabw'okuba emanzi ebandaine n'endiijo, Zombi zaagwera hamwe. Eki n'ekigambo eki MUKAMA yaagambiire nabi Yeremia, nikigamba aha kuhurura kwa Nebukadeneeza omugabe wa Babulooni kuteera ensi ya Misri. Murangye omuri Misiri, mumanyise omuri Migidooli, Murangye omuri Noofa na Tahapenesi, Nimugira muti: Yemerera, kandi oyeteekateekye; Ahabw'okuba rurara neija kumaraho embaju zaawe zoona. Ahabw'enki Apisi ehungire? Ahabw'enki enimi yaawe tegumireho eyemereire? Ahabw'okuba MUKAMA niwe agiteire ahansi. Ateerize baingi entsibo, baagwa batungamiraine; Bwanyima baagira bati: Ka twimukye, Tugarukye omuri beene waitu omu nsi ei twazaarirwemu, Tuhungye rurara y'orikuhata. Mukubye Faraho omugabe wa Misri, Mumwete Ruyomba oteeta ha bunaku obutairweho. Mukama, ou eiziina rye riri MUKAMA ow'amahe, Naagira ati: Niinyerahira, Ku hariija orikushusha nk'oku Tabora eri omu nshozi, Kandi nk'oku Karumeeli eri aha rubaju rw'enyanja. Imwe abatwire omuri Misri, Mukome ebintu byanyu, mweteekateekyere okutwarwa omu bukwatwa; Ahabw'okuba Noofu eryahinduka amatongo, Eyokibwe, habure owaagituuramu. Misri n'enyana enyamibwa, Kwonka enkuriikizi erugire omu bukiizi-bwa-bumohso yaagigwaho. Nangwa n'abaserukare abarikukorera ebihembo Ni nk'enyana ezigomokire; Eego, bahindukire, boona baahunga; Tibaayemerera; Ahakuba eizooba ryabo ry'okugwererwaho akagwe riizire, Nibwo bunaku bw'okufubirwa kwabo. Eiraka ryayo ni nk'ery'enjoka erikusherebuza neehunga; Ahabw'okuba abazigu baayo nibaija n'amaani, Kugirwanisa n'empango Nk'ez'abarikwatsa enku. Baryatema ekibira kyayo, N'obu kiraabe kitarikwogwamu; Ahabw'okuba ni baingi okukira enzigye, Tibarikubarwa; nikwo MUKAMA arikugira. Misri eryakwatwa enshoni, Eheebweyo omu mikono y'abantu Abarikuruga aha bukiizi-bwa-bumosho. MUKAMA ow'amahe, Ruhanga wa Israeli, agizire ati: Niinyija kufubira Amoni owa Tebesi, Faraho, Misri, baaruhanga baayo, abagabe baayo n'abarikwesiga Faraho boona. Ndyabahayo omu mikono y'abarikubahiiga, omu mikono ya Nebukadeneeza omugabe wa Babulooni n'omu y'abakuru b'engabo ze. Bwanyima Misri erytuurwamu nk'omu biro bya ira; nikwo MUKAMA arikugira. Kwonka otatiina, iwe Yakobo mwiru wangye, Kandi otahahaaza omutima, iwe Israeli, Ahabw'okuba ndyakujuna, nkwihe hare, N'oruzaaro rwawe ndwihe omu nsi ei baatwairwemu bari enkwatwa. Yakobo aryagaruka atuuze, agaramisiriize, Kandi tiharigira waamutiinisa. MUKAMA naagira ati: Otatiina, Iwe Yakobo mwiru wangye; Ahabw'okuba ndi hamwe naiwe. Ndyamariraho kimwe amahanga goona, Agu naakubingiiremu; Kwonka iwe tindikumariraho kimwe. Ndyakuhana ninkubarira, Kandi buzimazima tindireka kukufubira. Eki n'ekigambo kya MUKAMA ekyaizire ahari nabi Yeremia nikigamba aha Bafilistia, Faraho atakasingwire Gaaza. Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Reeba, reeba amaizi maingi nigaijura omu bukiizi-bwa-bumohso; Kandi garyarugwamu omwegyemure gw'amaani, Gushandaare omu nsi egi, gushwekye ebirimu byona N'orurembo n'abarutwiremu boona; Abashaija baryateera enduuru, N'abatwire omu nsi boona baboroogye. Kandi emitsindo y'ebyara by'embaraasi ze, N'endigito y'enziga z'ebigaari bye ebirikwiruka, Biryareetera abazaire kuhunga batareebire nyima kureeba abaana baabo, Ahabw'emikono yaabo okutenteburwa, Eizooba eri Abafilistia boona baricwekyererezibwaho Kumara omuri Tuuro na Sidoni Omuhwezi weena oriba atsigairemu; Ahabw'okuba MUKAMA aryacwekyereza Abafilistia Abaatsigaire aha baarugire omu kirwa Kafutoori. Gaaza egizire oruhara, Ashikelooni ehwerekyereire. Yeimwe Abaanaki abatsigaireho, Muryahitsya hi okwesharashara. Ai bambe, iwe rurara ya MUKAMA 'we, Oryatuuza ryari? Yegarure omu kyobati kyawe; Tuuza, oteetengyetsa. Neebaasa eta kutuuza MUKAMA agiragiire kukora? Agitaireho kurwanisa Ashikeloonio n'orubaju rw'enyanja. Ebya Moabu. Oku nikwo MUKAMA ow'amahe, Ruhanga wa Israeli arikugamba naagira ati: Neebo eryakareeba, ahabw'okuhindurwa amatongo; Kiryasaimu ehemwirwe, yaakwatwa; Ekigo kyayo kihemwirwe, Okurangaanwa kwa Moabu tikwakiriho, Omuri Heshibooni bamugiriire enaama mbi, Nibagira bati: Nimwije, tumumareho, arekye kuba eihanga! Naiwe oryahunamibwa, Kandi rurara eryakuhiiga. Nimuhurire! Hariho okuborooga nikwema Horonaimu, Nikugira kuti: Okweshobera n'okucwekyerera kuhango! Moabu ecwekyereziibwe, Okuborooga nikuhurirwa kuhika Zoari, Ahakuba aharikwinamuka Luhiisi Nibainamuka nibarira, Kandi aharikushuumirwa Horonaimu Bahuriire okuborooga kw'abarikucwekyerezibwa. Muhungye, mukize amagara gaanyu! Mube nk'enturegye y'omu ihamba! Ahabw'okwesiga ebigo byawe ebigumire n'eitungo ryawe, Naiwe oryakwatwa; Na Kemoshi eryatwarwa omu bukwatwa Hamwe n'abanyamurwa n'abanyiginya baayo. Omuhwerekyerezi aryagwa aha ndembo zoona kitaraariire; Tihariho rurembo na rumwe orurikira; Oruhanga ruryahwerekyerera, N'oruhita ruryacwekyerezibwa, Nk'oku MUKAMA agizire. Ha Moabu amapapa, Agurukye, ahungye; Endembo ze zihindukye amatongo, Zibure owaazituuramu. Orikukora omurimo gwa MUKAMA n'obweremwanaakakyeenwe! N'orikuzibira rurara ye kusheesha ehsagama nawe naakakyeenwe! Moabu akagogyera okuruga omu buto bwe, Yaateeka nka viinyo y'omurera; Tarashukanwirwe mu zindi nyungu, N'obu kwakuba okuza omu bukwatwa; Nikyo agumiire n'obunuzi bwe, N'omugaju gwe tigukahindukire. MUKAMA naagira ati: N'ahabw'ekyo reeba obunaku buryahika, obu ndimwoherereza ab'okumushuka, ebiri omu nyungu ze bakabimaramu, n'enywero ze bakazaatagura. Haza obwo Moabu aryakwatwa enshoni ahabwa Kemoshi, nk'oku enju ya Israeli yaakwatsirwe enshoni ahabwa Beseeli, eyaabaire eri obwesigye bwabo. Nimubaasa muta kugira muti: turi amamanzi kandi abashaija, rugambwa aha rugamba? Omuhwerekyerezi wa Moabu n'endembo ze aizire, Abatsigazi be entoore bashuumire kwitwa; Nikwo Mukama, ou eiziina rye riri MUKAMA ow'amahe, arikugira. Akabi akaza kuhika ahari Moabu kari haihi; Okubonabona kwe nikwiruka. Imwe abamwehinguriririize mwena, mumucurire; Naimwe mwena abarikumanya eiziina rye mugire muti: Eshi enkoni y'amaani ey'obugabe ehendekire, Enkoni ey'ekitiinisa. Iwe mutuuzi wa Diboni 'we, Shuuma orugye omu kitiinisa kyawe, Oshutame aha nsi ekarangataine! Ahabw'okuba omuhwerekyerezi wa Moabu aizire kukurwanisa, Aherize kucwekyereza ebigo byawe. Yemerera aha rubaju rw'omuhanda, oreebe, Iwe mutuuzi wa Aroeri! Obuuze omushaija ocwire n'omukazi ohungire, Oti: Biri bita? Moabu ehemwirwe ahabw'okusheenywa; Mucure, muboroogye! Mugambire aha mugyera Arunooni Muti: Moabu egizirwe amatongo. Orubanja ruhikire aha nsi z'empita, Horoni, Yahaza, Mefaasi, Diboni, Neebo, Besidibulaimu, Kiryasaimu, Besigamuli, Besi-meoni, Keriosi, Bozira, n'endembo zoona ez'omu nsi ya Moabu eza hare n'eza haihi. Eihembe rya Moabu ricwirweho, n'omukono gwe guhendekire; nikwo MUKAMA arikugira. Mumusinze, ayekuringye omu bitanaki bye, nawe ashekyererwe, ahabw'okuba ayekurize ahari MUKAMA. Israeli okaba omushekyerera, omuzongoreza omutwe, obu waabaire omugambaho, nk'okwatiirwe omu bashuma. Imwe abatwire Moabu, Murugye omu ndembo, mutuure omu nyanga z'amabaare! Mube nk'enkombe eyarika aha rubaju rw'omunwa gw'orusa. Tuhuriire amaryo ga Moabu- Aine amaryo maingi- Emyemanyo n'emyehimbiso ye Kandi n'emyekuniko y'omu mutima gwe. MUKAMA naagira ati: Nimmanya orubwa rwe; Ebi arikwehimbisizaho ti by'amazima, Kandi n'ebi arikukora n'eby'ebishuba. Nikyo ndiririra Moabu, Nkaboroogyera Moabu yoona, Nkacurira abashaija ba Kiriheresi. Iwe muzaabibu gwa Sibuma 'we, Ndyakucurira okukira oku naacuriire Yazeri; Amataagi gaawe gakambuka enyanja, Gaahika Yazeri; Omuhwerekyerezi ayetwire omu myaka yaawe y'ekyanda n'omu mizaabibu yaawe. Okwesiima n'okushemererwa biihirwe Omu nsi ya Moabu erikweza. Nkabuza viinyo omu manyuukiro; Tihariho orikunyuuka naateera akaari; Kandi n'obu bariteera akaari, Tikariba k'okushemererwa. Heshibooni na Eleale nibataka; eiraka ry'okutaka kwabo nirihuririrwa Yahazi, okuruga Zoari okuhika Horonaimu na Egulaati-shelishiya. Ahabw'okuba amaizi ga Nimuriimu gatsigirweho. Kandi ndyamariraho kimwe omuntu weena otambira ebitambo omu myanya mikuru ey'omuri Moabu, akooterera ruhanga we obubaane; nikwo MUKAMA arikugira. Nikyo omutima gwangye gurikuboroogyerera Moabu nk'eiraka ry'esheegu; kandi gukaboroogyera gutyo abashaija ba kiriheresi; kandi nikyo eitungo eri baabaire baine rihwereireho. Buri mutwe gwona n'enkomborora, na buri bireju bimweirwe; emikono yoona esharashazirwe, kandi beezirikire ebiguniya. Aha mitwe y'amaju ga Moabu goona n'omu nteeraniro z'emihanda zoona tihariyo kindi kureka okutonzya; ahabw'okuba nyatagwire Moabu nk'enyungu etarikweteebwaho; nikwo MUKAMA arikugira. Yeimwe, eshi ehendekire! Eshi nibaborooga! Eshi Moabu eteire abazigu omugongo, yaahemuka! Okwo nikwo ebaire eky'okushekyererwa n'kirikutiinisa ahari boona abagyehinguriririize. Ahakuba oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Reeba, haryagira owaaguruka nk'eishamba, amapapa ge agashashaanure kurwanisa Moabu; Endembo zikubuurwe, n'ebigo bikwatwe. Kandi eryo izooba emitima y'amamanzi ga Moabu Eryaba nk'ogw'omukazi orikurumwa kuzaara. Moabu eryacwekyerezibwa, terigaruka kuba ihanga obundi, Ahabw'okuba ekeekuza ahari MUKAMA. Iwe mutuuzi wa Moabu 'we, Ekirikutiinisa, ekiina, n'omutego Bikuri omumaisho; nikwo MUKAMA arikugira. Orihunga ekirikutiinisa aryagwa omu kiina, N'oriruga omu kiina aryagwa omu mutego; Ahabw'okuba ebyo byona ndyabireeta ahari Moabu Omu mwaka gw'okufubirwa kwabo; nikwo MUKAMA arikugira. Omu kicuucu kya Heshibooni Abacwire beemereire, bataine maani; Ahabw'okuba omuriro gurugire Heshibooni, N'ekirimi kyagwo kyaruga omu nju ya Sihooni, Gwacwekyereza obuso bwa Moabu, Ekirunga ky'aha mutwe gw'abarikujagarara. Eshi waakareeba, Moabu! Abantu ba Kemoshi beeshobeire, Ahabw'okuba batabani baawe bakwatsirwe, Na bahara baawe banyagirwe. Kwonka omu biro by'aha muheru Ndyagarura Abamoabu abaatwairwe omu bukwatwa; nikwo MUKAMA arikugira. Aha niho orubanja rwa Moabu rwagarukira. Eby'Abaamoni. Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Beitu Israeli tagira batabani, Tagira w'okumuhungurira? Mbwenu ahabw'enki Milikomu abingire oruganda rwa Gaadi, Abantu be bakakubuura endembo zaarwo, bakazituuramu? MUKAMA naagira ati: Reeba, obunaku nibwija, Obu ndireetera enduuru y'okuhuruza kuhurirwa Abarirwanisa Rabba ey'Abaamoni; Kandi eryahinduka emituumo y'ebisheenyirwe, Ebirorero byayo byokibwe. Bwanyima Israeli eryakubuura abaagikubwire; nikwo MUKAMA arikugira. Borooga, iwe Heshibooni, ahakuba Ai ehindwirwe amatongo! Imwe bahara ba Rabba, nimucure, Mwezirikye ebiguniya, mutonzye, Nimukora oku n'oku omu ngo; Ahabw'okuba Milikomu aryatwarwa omu bukwatwa Hamwe n'abanyamurwa n'abanyiginya be. Ahabw'enki nooyehimbisa ahabw'empanga zaawe, Iwe mwishiki orikugaruka enyima 'we, Owaabaire naayesiga eitungo rye, naagira ati: N'oha oriija kundwanisa? MUKAMA Ruhanga ow'amahe naagira ati: Reeba, ndyakureetaho ekirikutiinisa, Kireetwe abakwehinguririize boona; Kandi muryabingwa omu nsi, buri muntu atoore ogwe, Habure ow'okubagarura. Kwonka bwanyima ndyagarura Abaamoni abaatwairwe omu bukwatwa, nikwo MUKAMA arikugira. Ebya Edomu. Oku nikwo MUKAMA ow'amahe arikugamba naagira ati: Beitu omuri Temani tihaakibamu bwengye? Okuhabura kuhweire omu banyabwengye? Obwengye bwabo buhwereireho kimwe? Imwe batuuzi ba Dedani 'mwe, Muhungye, mugarukyeyo mutuure omu bicokoromi ahatarikuhikwa. Ahabw'okuba obunaku bw'okumufubira ku burihika, Ndyamureetaho akabi ka Esau. Abashoromi b'emizaabibu ku baakwija owaawe, Tibakaakutsigira eby'okuhumba? Abashuma ku baakwija nyekiro, Tibakaiba ebirikubahaazya byonka? Kwonka Esau nyowe mmumazireho ebi aine byona, Nshurwire obweshereko bwe, Takibaasa kweshereka. Abaana be, beene ishe na bataahi be, Bacwekyereziibwe, kandi nawe takiriho. Tsiga efuuzi zaawe, nzoorore, N'abafakaazi baawe baanyesigye. Ahabw'okuba oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Abaabaire batashemereire kunywa ekikopo, ku baraabe nibaragiirwa kukinywa, iwe oryagyenda otafubiirwe? Torigyenda otafubiirwe; oshemereire kukinywa. MUKAMA naagira ati: Nyerahiire, ku Bozira eriba ekirikutiinisa, eky'okushekyererwa, amatongo n'eky'okukyeenwa; n'endembo zaayo zoona ziryaguma ziri amatongo ebiro byona. Mpuriire amakuru agarugire ahari MUKAMA; Entumwa etumirwe aha mahanga neegira eti: Mweteerane, muze kumurwanisa, Mwimukye, muze aha rugamba! Ahabw'okuba reeba, niinyija kukugira mukye omu mahanga, Obe orikugaywa omu bantu. Okutiinisa kwawe n'amaryo g'omu mutima gwawe Bikubeihire, Iwe otuura omu bicokoromi by'amabaare, Okeegumira aha mutwe gw'ekibungo. N'obu waakwarika ahaiguru nk'eishamba, Ndyakuhanurayo; nikwo MUKAMA arikugira. Edomu eryaba eky'okutangaarirwa; origirabaho weena aryatangaara, ayeshaanye ahabw'akagwe koona akagigwereire. Nk'oku Sodoma na Gomora n'endembo ezaabaire ziherereine nazo zaakumbagaziibwe, nikwo hatarigira waatuurayo, n'obu yaakuba ow'okushuhuukirayo; nikwo MUKAMA arikugira. Reeba, nk'oku entare ejumbuka omu kishaka kya Yorudani kuteera eka y'entaama egumire, nikwo ndibareetera okumuhunga kitaraariire, nkamuteeraho ou ndikwenda weena kumutegyeka. Mbwenu n'oha orikushushana naanye? N'oha owaakubaasa kunteeraho obunaku bw'okwiziramu? Ni muriisa ki owaakunza omu kaso? N'ahabw'ekyo muhurire enaama ei MUKAMA acumire kurwanisa Edomu, n'ebi amaririire kukora kurwanisa abatuuzi ba Temani. Buzimazima n'abaana b'entaama baryakururwa batwarwe, n'eka yaabo eshoberwe munong aahabw'ebiribaho. Ensi eryatengyetsibwa obwaku bw'okugwa kwabo, eiraka ry'okuborooga kwabo riryahuririrwa aha Nyanja erikutukura. Reeba, haryagira owaimuka agurukye naarahuka nk'eishamba, ashashaanure amapapa ge kuza kurwanisa Bozira; kandi ahari eryo izooba emitima y'amamanzi ga Edomu eryaba nk'ogw'omukazi orikurumwa kuzaara. Ebya Damasiko. Hamasi na Arupaadi bashobeirwe, Ahabw'okuhurira enkuru mbi; Emitima ebahweire omunda ahabw'okutiina, nibarabanamu nk'enyanja etarikubaasa kucureera. Damasiko ehweire amaani, yaahinduka kuhugna, Yaakwatwa obwoba bwingi, Obuwsaasi n'enaku byamugira Nk'eby'omukazi orikwenda kuzaara. Orurembo rugambwa kandi orurikushemeza Ka rutsigirweho! Nikyo abatsigazi baarwo barigwera omu nteeraniro z'enguuto, Kandi ahari eryo izooba abaserukare baarwo boona baryacwekyerezibwa; nikwo MUKMA arikugira. Kandi ndyatweka omuriro omu rugo rwa Damasiko, Gwokyeze kimwe zaanyaruju za Benihadadi. Ebya Kedari n'obugabe bwa Hazori, obu Nebukadeneeza omugabe wa Babulooni yaasingwire. Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Nimwimukye, mwinamukye muteere Kedari! Mucwekyereze abantu b'oburugwa-izooba! Amahema gaabo n'amasyo gaabo garyanyagwa Hamwe n'emikingo yaabo n'ebintu byabo byona; Engamira zaabo ziryabaakwa zitwarwe, Abantu baryabateerera enduuru nibagira bati: Reeba, eby'okutiinisa byabareetwa embaju zoona! Imwe batuuzi ba Hazori 'mwe, Nimuhungye, muze hare, mutuure omu bicokoromi ahatarikuhikwa; Ahabw'okuba Nebukadeneeza omugabe wa Babulooni Acumire enaama y'okubarwanisa, Kandi amaririire kubateera; nikwo MUKAMA arikugira. Mwimukye, muhurure, muteere eihanga Erigaramisiriize kandi eritwire buhooro, Eritaine marembo n'obu zaakuba empimbi z'okukingisa, Kandi eryetuuriire ryonka; nikwo MUKAMA arikugira. Engamira zaabo ziryatwarwa, N'amasyo gaabo g'ente ganyagwe. Abarikutega ebyeyera, Ndyabataataanisiza embaju zoona ei emiyaga ereetwa, Mbareeteho akabi akaribareetwa embaju zoona; nikwo MUKAMA arikugira. Na Hazoori eryaba eikoobaaniro rya zaamuha, Ebe amatongo ebiro byona; Terituurwamu muntu, Kandi tiharigira waagishuhuukiramu. Eki n'ekigambo kya MUKAMA ekyaizire ahari nabi Yeremia nikigamba ahari Elamu omu kutandika kw'obutegyeki bwa Zedekia omugabe wa Yuda. Oku nikwo MUKAMA ow'amahe arikugamba naagira ati: Reeba, ndyahenda obuta bwa Elamu, obu amaani gaabo gahamiraho. Ndyareeta emiyaga ena, ereetwe aha mbaju ina z'eiguru, eteere Elamu, mbataataanisize ei egyo miyaga yoona yaareetwa; kandi tiharibaho ihanga eri abaribingwa omuri Elamu batarizamu. Ndyatiinisiza Elamu omu maisho g'abazigu be n'omu maisho g'abarikumuhiiga. Ndyabareetaho akabi, nikyo kiniga kyangye ekingi; nikwo MUKAMA arikugira. Kandi ndyabakuratsa rurara, okuhitsya obu ndibamaraho, bwanyima nte ekitebe kyangye ky'obukama omuri Elamu, ncwekyereze omugabe waabo n'abanyiginya baabo; nikwo MUKAMA arikugira. Kwonka omu biro bya bwanyima ndyagarura aba Elamu abaatwairwe bari enkwatwa; nikwo MUKAMA arikugira. Eki n'ekigambo eki MUKAMA yaagambire ahari Babulooni n'aha nsi y'Abakaludaaya, naaraba omuri nabi Yeremia. Mumanyise amahanga, murangye, Mwimutsye orurango, murangye, Murekye kukishereka, mugire muti: Babulooni ekwatsirwe, Beeli ehemwirwe, Na Merodaaki ehahaize omutima; Ebishushani bye bihemwirwe, Ebirikuramibwa bihahaize omutima; Ahabw'okuba aha bukiizi-ba-bumosho hareetsirweho eihanga kumuteera, niriija kuhindura ensi ye amatongo, kandi tihaine origituuramu; abantu n'amatungo byona biryahunga. MUKAMA naagira ati: Omu biro ebyo n'omu bunaku obwo Abaisraeli n'Abayuda baryaija kumwe, baije nibarira, kandi baryasherura MUKAMA Ruhanga waabo. Baryahabuza omuhanda ogurikuza Saayuuni, bataireyo amaisho, nibagira bati: Nimwije, twehitsye MUKAMA, turagaane nawe endagaano etarihwaho, kandi etaryeba. Abantu bangye bakaba nk'entaama ezibuzire, abariisa baabo bakabahabye, baabahabisiza omu bibungo; baaruga omu bibungo, baaza omu kabungo, baayebwa eka yaabo. Abaabaire babashangayo baabashonshomera; abazigu baabo baagira bati: Titwine rubanja, ahabw'okuba bakacumura ahari MUKAMA, obutaaho bwabo obw'amazima, kandi amatsiko ga baishenkurubo. Nimuhungye, murugye omuri Babulooni, murugye omu nsi y'Abakaludaaya, mube nk'empaya z'embuzi ezeebembeire obusyo; ahabw'okuba reeba, niinyija kwimutsya omutwe gw'amahanga mahango, ngaihe omu nsi y'aha bukiizi-bwa-bumosho, gateere Babulooni, bagitengyere orugamba, bakwatireyo abantu baayo, babatware. Emyambi yaabo ni nk'omurwani rugambwa otagaruka ngaro nsha. Bukaludaaya eryanyagwa; abariginyaga boona baryahaaga; nikwo MUKAMA arikugira. Imwe banyagi b'obuhunguzi bwangye 'mwe, N'obu mwakushemererwa, n'obu mwakwesingiza, N'obu mwakurinda nk'enyana erikwenda kwema, Mukabubura nk'enimi, Nyokoimwe aryakwatirwa kimwe enshoni, Owaabazaire ahemukye. Reeba, aryaba eihanga eririkuhereeruka enyima y'agandi, Eihamba ryomire kandi ery'omusheenyi. Ahabw'ekiniga kya MUKAMA tarituurwamu, Kureka aryahindukira kimwe eihamba; Buri muntu weena oriraba ahari Babulooni aryata engaro aha munwa, Ayeshaanye ahabw'ebibonabono byayo byona. Mutengye orugamba, mwehinguririze Babulooni kugirwanisa, Imwe mwena abananuuzi b'amata, mugirashe, mutatsigaza mwambi na gumwe, Ahabw'okuba ekacumura ahari MUKAMA. Mugiteerereho akaari embaju zoona, ahakuba yaabagomookyera, Ebigo byayo bigwire, Engo zaayo zikumbagaziibwe, Ahabw'okuba oku n'okuhoora enzigu kwa MUKAMA. Mumuhoore, mumugire nk'oku yaagizire. Mumare omuri Babulooni omubibi, N'orikukwata omusyo gw'engyesho omu igyesha; Ahabwa rurara y'orikuhata buri muntu aryagaruka omuri beene waabo, Kandi buri muntu aryahungira omu nsi ye. Israeli entaama ehiigirwe, ebingirwe entare. Omugabe wa Asiria niwe yaabandize kumushonshomera, mbwenu aha muheru Nebukadeneeza omugabe wa Babulooni yaamemena amagufa ge. Nikyo MUKAMA ow'amahe, Ruhanga wa Israeli, arikugirira ati: Reeba, niinyija kufubira omugabe wa Babulooni n'eni ye, nk'oku naafubiire omugabe wa Asiria. Ndyagarura Israeli omu mariisizo ge, ariisize ahari Karumeeli n'omri Bashani; kandi omutima gwe guryahaahaagirira aha bibungo bya Efuraimu n'omuri Gileadi. Omu biro ebyo n'omu bunaku obwo eby'okushiisha biryasherurwa omuri Israeli, biburel; kandi n'ekibi kiryasherurwa omuri Yuda, habure ekibi kyona ekyashangwamu; ahabw'okuba ndyasaasira abu nditsigamu abaatsigaireho; nikwo MUKAMA arikugira. Inamuka, oteere ensi ya Merasaimu, Oteere n'abatuuzi ba Pekodi; Obaite; ku oriheza kubaita, ocwekyerereze kimwe, Okore byoan ebi naakuragiire; nikwo MUKAMA arikugira. Orwari rw'orugamba, n'okucwekyereza kwingi Biri omuri egyo nsi! Enyondo y'ensi yoona, K'etemirwe, ekagutuka! Babulooni k'ehindukire Ekirikwitsa amahanga obwoba. Iwe Babulooni, nkakutega omutego, gwakukwata, Kandi tiwaakimanya; okareebwa, kandi waakwatwa Nooturwa okurwanisa MUKAMA. MUKAMA aigwire eibiikiro ry'eby'okurwanisa bye, Yaihamu eby'okurwanisa by'ekiniga kye, Ahabw'okuba MUKAMA Ruhanga aine Eki arikuza kukora omu nsi y'Abakaludaaya. Nimwije, mugiteere, nimugireetwa embaju zoona, Mwigure ebitara byayo; Mugicwekyerereze kimwe, mutagira ekyayo eki mwatsigaho. Murekye enimi zaayo zoona Zishuume omu ibaagiro, muziitireyo. Baryakareeba, ahabw'okuba obunaku bwabo buhikire, Obunaku bw'okufubirwa kwabo. Nimuhurire eiraka ry'abarikuhunga, nibacwa kuruga omu nsi ya Babulooni, ngu babone kumanyisa omuri Saayuuni enzigu ei MUKAMA Ruhanga waitu arikuhoorera hekalu ye. Muhuruze abarasi boona, abananuuzi b'amata, bateere Babulooni. Mugyehinguririze ensiisira kugirwanisa; harekye kugira n'omwe owaacwa. Mugizimuurire ebirikwingana n'ebi yaakozire, mugigire nk'oku yaagizire kwona; ahabw'okuba ekagira amaryo, yaagaya MUKAMA, Orikwera wa Israeli. Nikyo abatsigazi barigwera omu nteeraniro z'enguuto zaayo; kandi ahari eryo izooba abaserukare baayo boona baryacwekyerezibwa; nikwo MUKAMA arikugira. Mukama RUHANGA ow'amahe naagira ati: Reeba, naaba omuzigu waawe, iwe munyamaryo 'we, Ahabw'okuba eizooba ryawe ryahika, Obunaku obu ndikwija kukufubiriraho. Omunyamaryo aryateera entsibo, agwe, Abure owaamwimutsya; Ndyatweka omuriro omu ndembo ze, Gumarireho kimwe ebimwehinguriririize byona. Oku nikwo MUKAMA ow'amahe arikugamba naagira ati: Abaisraeli nibahatwa hamwe n'Abayuda; abaabatwaire omu bukwatwa babagumize, bangire kubarekura. Omucunguzi waabo n'ow'amaani; MUKAMA ow'amahe niryo iziina rye. Buzimazima aryabatonganira, abone kuha ensi obuhuumure, kwonka abatuuzi ba Babulooni abahe omurabanamu. MUKAMA naagira ati: Rurara yaaza kwita Abakaludaaya, Abatuuzi ba Babulooni, Abanyiginya n'abanyabwengye baayo. Rurara yaaza kwita abafumu, Bahindukye ebifeera; Yaaza kwita amamanzi gaayo, gacwekyerezibwe. Rurara yaaza kwita embaraasi zaayo n'ebigaari byayo, N'abaserukare b'endugamahanga boona abagitwiremu, Babe abakazi. Rurara yaaza kugwa aha butungi bwayo, Abantu baayo banyagwe. Omushana gwaza kwomya amaizi gaayo, goome, Ahabw'okuba n'ensi y'ebishushani ebibaizirwe, Kandi ebishushani ebirikuramibwa bibatwaire omutima. Nikyo enyamaishwa mbi na zaamuha zirituurira Babulooni, na zaamaya zikatuurayo; terigira bantu ebiro byona, n'obu kwakuba okutuurwamu obusingye bwona. Nk'oku Ruhanga yaacwekyereize Sodoma na Gomora n'endembo ezihereraine nazo, nikwo nayo etarituurwamu muntu, n'obu kwakuba okushuhuukirwamu omwana w'omuntu; nikwo MUKAMA arikugira. Reeba, eihanga niriija, niriruga omu bukiizi-bwa-bumosho; Eihanga ry'amaani n'abagabe baingi Nibaimuka nibaruga omu bicweka ry'ensi ebirikuhereerukayo. Bakwaitse amata na'amacumu; N'enshaarizi, tibaine saasi. Orwari rwabo ni nk'enyanja erikuhoorera; Nibagyendera aha mbaraasi, Bajwaire nk'omuntu orikuza aha rugamba Kukurwanisa, iwe Babulooni! Omugabe wa Babulooni ahuriire enkuru yaabo, Emikono ye yaatentebuka, Yaakwatwa obusaasi bwingi, Nk'obw'omukazi orikurumwa kuzaara. Reeba, nk'oku entare ejumbuka omu kishaka kya Yorudani kuteera eka y'entaama egumire, naanye nikwo ndibareetera kumuhunga ahonaaho, nkamureetera ou ndikwenda weena kumutegyeka. Mbwenu n'oha orikushushana naanye? N'oha owaakubaasa kunteeraho obunaku bw'okwiziramu? Ni muriisa ki owakunza omu kaso? N'ahabw'ekyo nimuhurire enaama ei MUKAMA acumire kurwanisa Babulooni, n'ebi amaririire kukora kurwansia ensi y'Abakaludaaya. Buzimazima abaana b'entaama zaabo baryakururwa batwarwe, n'eka yaabo eshoberwe munong aahabw'ebiribabaho. Ensi eryatetemesibwa obwaku bw'okukwatwa kwa Babulooni, eiraka ry'okuborooga kwayo rihuririrwe omu mahanga. Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Reeba naaza kwimukiza Babulooni N'abatwire Bukaludaaya Omuyaga ogurikuhwerekyereza; Nyoherereze Babulooni abaheheezi, Bagiheheeze, Ebyanga byayo babitsigyemu busha, Ku bariija kugirwanisa aha izooba ry'enaku, Bagiturukire embaju zoona. Omurasi arekye kunanuura obuta bwe, Arekye kwimuka kuhurura, ajwaire ekijwaro kye ky'ekyoma. Mutarisaasira abatsigazi baayo, Mucwekyerereze kimwe eihe ryayo ryona; emitumbi yaayo eryarambirirana omu nsi y'Abakaludaaya N'emputa zirambirirane omu nguuto zaayo. Ahabw'okuba Abaisraeli n'Abayuda tibatsigirweho Ruhanga waabo, MUKAMA ow'amahe, Ensi yaabo yoona n'obu eraabe eine orubanja Ahari Orikwera wa Israeli. Nimuhungye murugye omuri Babulooni, Buri muntu akize amagara ge! Mutacwekyererezibwa omu kufubirwa kwayo; Ahabw'okuba obu n'obunaku bwa MUKAMA bw'okuhoora enzigu, Naagizimuurira ebi yaakozire. Babulooni ekaba eri ekikopo ky'ezaabu omu ngaro za MUKAMA, Neesinza ensi yoona; Amahanga gakanywa aha maarwa gaayo, Nikyo gashariire. Mbwenu Babulooni egwire kitaraariire, Yaahendeka. Nimugicurire! Musherure omubazi gw'okugitambira obusaasi; Obundi ekaakira. Tukaabaire twatambiire Babulooni, Kwonka teratambiirwe. Nimugitsigyeho, tugyende, Buri muntu agarukey owaabo, Ahabw'okuba orubanja rwayo ruhikire omu iguru, Rwahika ahaiguru omu mwanya. MUKAMA ayorekire ku tutaine rubanja; Mwije tumanyise omuri Saayuuni Omurimo gwa MUKAMA Ruhanga waitu. Nimutyaze emyambi, mukwate engabo! MUKAMA aimukize emitima y'abagabe b'Abameeedi, ahabw'enaama ye ei aine ahari Babulooni n'okugicwekyereza; kandi egyo niyo nzigu ya MUKAMA ei arikuhoorera hekalu ye. Mwimutsye orurango aha ngo za Babulooni, muteho abarinzi b'amaani Ab'okurinda n'ab'okugwera; Ahabw'okuba enaama y'ebi MUKAMA yaagambire aha batuuzi ba Babulooni, Mbwenu agihikize. Imwe abatwire aha maizi maingi, Abaine eitungo ringi, Omuheru gwanyu gwahika, Akagoye k'amagara gaanyu kaacweka. MUKAMA ow'amahe naayerahira ati: Buzimazima ndyakwijuzamu abantu baingi nk'enzigye, Bakuteerereho akaari k'obusinguzi. Niwe yaahangire ensi n'obushoboroozi bwe, Akagihamya n'obwengye bwe; N'okwetegyereza kwe Nikwo yaabambiise eiguru. Ku agamba n'eiraka rye, Omu iguru habamu okuhoorera kw'amaizi; Ainamura oruho okuruga aha muheru gw'ensi, Ataho emirabyo kugwisa enjura, Kandi aiha omuyaga omu mabiikiro ge. Buri muntu ni nk'enyamaishwa, taine bwengye; Buri muheesi w'ezaabu ahamwirwe ebishushani bye ebirikuramibwa; Ahabw'okuba ebishushani bye n'eby'ebishuba, Tibiine mwitsyo. Tibiine mugasho, n'omurimo gw'okubeihabeiha; Omu biro by'okufubirwa kwabyo biryahwerekyerera. Ogwo ori omugabo gwa Yakobo ti nkabyo; Ahabw'okuba niwe yaahangire ebintu byona, Kandi Israeli n'oruganda rw'obuhunguzi bwe. MUKAMA ow'amahe niryo iziina rye. Ori enyondo yangye kandi eky'okurwanisa kyangye; Niiwe nsheenyaguza amahanga, Kandi niiwe ncwekyerezesa ensi z'abagabe; Niiwe ncwagacwaguza embaraasi n'ogitembire; Niiwe nsheenyaguza ekigaari ky'orugamba n'omuvugi waakyo; Niiwe ncwagacwaguza abashaija n'abakazi; Niiwe ncwagacwaguza abagurusi n'abatsigazi; Niiwe ncwagacwaguza abatsigazi n'empangare; Niiwe ncwagacwaguza omuriisa n'ebusyo bwe; niiwe ncwagacwaguza omuhingi n'ente ze ezi arikuhingisa; Kandi niiwe ncwagacwaguza abategyeki n'abakuru b'engabo. Ndyazimuurira Babulooni n'abatwire Bukaludaaya boona, mbahoorere omu maisho gaanyu, nimbaturaa obubi bwona obu bakoreire omuri Saayuuni; nikwo MUKAMA arikugira. Iwe rushozi rurikuhwerekyereza 'we, Reeba, naaba omuzigu waawe; nikwo MUKAMA orikucwekyereza ensi yoona arikugira. Ndyagorora omukono gwangye, nkukwate, Nkwihe aha mutwe gw'ebibaare, nkukumbagaze, Nkuhindure orushozi rwokiibwe. Toriihwamu ibaare na rimwe ry'okwombekyesa enshonda, N'obu gaakuba amabaare g'emisingi, Kureka oryaguma ori amatongo ebiro byona; nikwo MUKAMA arikugira. Mwimutsye orurango omu nsi, muteere enzamba omu mahanga, Muhateekateekyere amahanga g'okuhateera, Muhuruze ensi z'abagabe kuharwanisa, Araraati, Mini na Ashikenazi; muhateekateekyere omwebembezi, Muhateeze embaraasi eziri nk'ebitootera by'enzigye. Muhateekateekyere amahanga g'okuhateera, Abagabe b'Abameedi hamwe n'abategyeki baabo n'abatsigire baabo; Na buri ihanga eriri omu butegyeki bwabo. Mbwenu ensi neetetema, neeshamba ahabw'obusaasi; Ahabw'okuba enaama, ei MUKAMA acumiire Babulooni Ey'okuhindura ensi yaayo amatongo, Ekabura ow'okugituuramu, ehamire. Abarwani ba Babulooni barekyeire aho okurwana, Baaguma omu bigo byabo ebigumire; Eishaija ribahweire, baaba nk'abakazi; Amaka gaabo nigasya, Emikingo yaabo ehendagwirwe. Entumwa y'amaguru neiruka kubugana endiijo, N'omubiki nairuka kubugana mugyenzi we, kubikira omugabe wa Babulooni, Ku orurembo rwe rukwatsirwe embaju zoona. Enyambukiro zikwatsirwe, Orufunjo barwokize, N'abarwani baine obwoba bwingi, barimbagiriirwe. Ahakuba oku nikwo MUKAMA ow'amahe, Ruhanga wa Israeli, Arikugamba naagira ati: Babulooni ni nk'eihuuriro omu bunaku bw'okuhuura; Hatsigaire omwanya mukye, Obunaku bw'okushaaruurwa kwayo bukahika. Nebukadeneeza omugabe wa Babulooni akanshonshomera, Yampendagura, Akangira nk'orunywero orurimu busha, Yammira nk'omugoye; Enda ye yaagiijuza ebyangye ebinuzire, Yammunyunguza. K'omutuuzi wa Saayuuni agire ati: Obubisha obu naagiriirwe na beene waitu Nibukagirirwe Babulooni; Kandi owa Yerusaalemu agire ati: Eshagama yangye etukurire abatwire Bukaludaaya. Nikyo MUKAMA arikugirira ati: Reeba, naaza kukutonganira, Kandi nkuhoorere. Ndyayomya enyanja yaayo, n'enshuro zaayo nzikarangatanise. Babulooni ehindukye emituumo y'amatongo, Eikoobaaniro rya zaamuha, Eky'okutiinisa n'eky'okweshaanya, Ebure owaagituuramu. Baryatsindira hamwe nk'entare, Barurume nk'emigunju yaazo. Ku bariba bakiine ekiniga, ndyabateekyera obugyenyi, Mbasiinze, bashemererwe, Bagwejegyere obutasisiimuka; nikwo MUKAMA arikugira; Ndyabashuumya omu ibaagiro nk'abaana b'entaama, Nk'empaya z'entaama n'ez'embuzi. Eshi Babulooni enyagirwe, Yaakwatwa, haza yaabaire eri rurangaanwa omu nsi yoona! Eshi ebaire ekirikutiinisa omu mahanga! Enyanja yaagihikaho, Yaashwekwa ebingonzi byayo ebirikwimukirira; Endembo zaayo zihindukire ekirikutiinisa, Yaaba ensi y'omushana mwingi n'eihamba ry'omusheenyi, Ensi etatuurwamu muntu weena, N'obu kwakuba okurabwamu omwana w'omuntu. Kandi ndyafubirira Beeli omuri Babulooni, Ngitanatsye eki yaamizire. N'amahanga tigarigaruka kuhimintika nigagiijaho; Orugo rwa Babulooni rugwire. Imwe bantu bangye 'mwe, nimugirugyemu! Buri muntu ahungye ekiniga kya MUKAMA ekingi, Akize amagara ge. Emitima yaanyu erekye kufoobeera, N'obu kwakuba okutiina enkuru ezirikuhurirwa omu nsi; Ahabw'okuba omu mwaka gumwe haija enkuru, N'omu gundi hakurataho ezindi nkuru, Obubisha buba omu nsi, n'omutegyeki arwana n'ondiijo. N'ahabw'ekyo obuaku nibwija kuhika, Obu ndifubira ebishushani bya Babulooni, Ensi yaayo yoona ekakwatwa enshoni, Emitumbi y'abantu baayo ekagirambiriranamu. Obwo eiguru n'ensi n'ebirimu byona Biryayeshongora nibyesiimirana Babulooni, Ahabw'okuba abahwerekyerezi baryagiteera, Nibareetwa aha bukiizi-bwa-bumosho; nikwo MUKAMA arikugira. Babulooni eshemereire kwitwa, ekaturwa Abaisraeli abaitsirwe, Nk'oku ab'omu nsi yoona abaitsirwe baitsirwe ahabwayo. Imwe abahonokire ahari rurara, Nimugyende, murekye kuguma mwemereire! Mwijukye MUKAMA mukiri hare, Kandi muteekateekye ahari Yerusaalemu. Tukwatsirwe enshoni ahabw'okuhurira ebijumo, Enshoni zitubumbire, Ahabw'okuba abanyamahanga batabaire Emyanya erikwera ey'enju ya MUKAMA. MUKAMA naagira ati: Mbwenu reeba, obunaku nibwija, Obu ndifubira ebishushani byayo, emputa zikatsindira omu nsi yaayo yoona. N'obu Babulooni yaakutunguuka, ekahika omu iguru, Kandi n'obu yaakwombeka engo zaayo ndaingwa ez'amaani, Hoona ndyayohereza abahwerekyerezi bagiteere; nikwo MUKAMA arikugira. Nimuhurire! Okutaka nikuruga Babulooni! Eiraka ry'okucwekyerera kuhango Niriruga omu nsi y'Abakaludaaya! Ahakuba MUKAMA naahindura Babulooni amatongo, Naahunamya eiraka ryayo ery'amaani. Ebingonzi byabo nibihoorera nka'amaizi maingi, Orwari rwabo ruri ahaiguru; Ahabw'okuba omuhwerekyerezi ahikire Babulooni, Amamanzi gaayo gaakwatwa, Amata gaayo gaahendagurwa, Ahabw'okuba MUKAMA ni Ruhanga ozimuura; Buzimazima aryahoora. Ndyasinza abanyiginya baayo, abanyabwengye baayo, Abategyeki, abakuru b'engabo n'abarwani baayo; Baryagwejegyera obutasisiimuka; nikwo MUKAMA ou eiziina rye riba MUKAMA ow'amahe, arikugira. Oku nikwo MUKAMA ow'amahe arikugamba naagira ati: Orugo ruhango rwa Babulooni ruryasheenyerwa kimwe, N'amarembo gaayo maraingwa gookibwe. Eki n'ekigambo eki nabi Yeremia yaaragiire Seraaya mwene Neria, mwijukuru wa Maaseya, obu yaatwarwa Babulooni na Zedekia omugabe wa Yuda omu mwaka gwa kana ogw'omu butegyeki bwe. Seraaya ogwo akaba ari omukuru w'amabiikiro. Yeremia yaahandiika omu kitabo akabi koona akrihika ahari Babulooni, ebyo bigambo byona ebyahandiikirwe nbigamba ahari Babulooni. Yeremia yaagira Seraaya ati: Ku oraahikye Babulooni, otabura kushoma ebyo bigambo byona, kandi ogire oti: Ai bambe MUKAMA, ogambire akabi aha mwanya ogu kuguherekyereza, ngu hatagira owaagutuuramu, yaaba bantu nari amatungo, kureka gube amatongo ebiro byona. Ku oriheza kushoma ekitabo eki, okikomeho eibaare, okinagye omu mugyera Furaati, kandi ogire oti: Oku nikwo Babulooni erimirwa, etagarukye kutuuhuuka bundi ahabw'akabi aku ndigireetaho. Ogu nigwo muheru gw'ebigambo bya Yeremia. Zedekia akatandika kutegyeka aine emyaka makumi abiri na gumwe; yaategyekyera Yerusaalemu emyaka ikumi na gumwe. Nyina akaba naayetwa Hamutaali muhara wa Yeremia owa Libuna. Yaakora ebirikwangwa MUKAMA, nk'ebi Yehoyakimu yaakozire byona. Buzimazima ebyo byagwisa kubi MUKAMA; kandi hoona ebyo eby'omuri Yerusaalemu na Yuda byayeyongyera kuba kubi, okuhitsya obu MUKAMA yaababingire omu maisho ge. Bwanyima Zedekia yaagomera omugabe wa Babulooni. Omu mwaka gwa mwenda ogw'omu butegyeki bwe, omu kwezi kwa ikumi aha kiro kyakwo kya ikumi, Nebukadeneeza omugabe wa Babulooni yaija n'eihe rye ryona kuteera Yerusaalemu, bwanyima baagigota, baagyombekaho eby'okugitemberaho embaju zoona. Rutyo orurembo rwagotwa okuhitsya omu mwaka gwa ikumi na gumwe ogw'omu butegyeki bw'omugabe Zedia. Aha kiro kya mwenda eky'omu kwezi kwa kana, enjara yaaba nyingi omu rurembo, yaahebesereza, abantu b'omuri egyo nsi baabura eby'okurya. Bwanyima orugo rw'orurembo rwasheenywaho ah'okuraba, abarwani boona baacwa, baashohora nyekiro, baahunga, baaraba omu irembo ry'ahagati y'engo zombi, eirir aha musiri gw'omugabe, baatoora ogurikuza Araba; obwo Abakaludaaya bagotsire orurembo. Kwonka eihe ry'Abakaludaaya ryaza omugabe Zedekia omu kirari, ryamukwatira omu ruhita rwa Yeriko, engabo ze zoona zaamuhungaho, zaataataana. Batyo baakwata omugabe Zedekia, baamutwara aha mugabe wa Babulooni Ribula omu nsi ya Hamasi, yaamucwera orubanja. Omugabe wa Babulooni yaamwitira abatabani omumaisho, n'abanyiginya ba Yuda boona yaabaitira Ribula. Yaihamu Zedekia amaisho, yaamubohesa emihama, yaamutwara Babulooni, yaamuta omu kihome, okuhitsya aha izooba eri yaafeereireho. Bwanyima omu kwezi kwa kataano aha kiro kyakwo kya ikumi na mwenda, nigwo mwaka gwa Nebukadeneeza omugabe wa Babulooni ogwa ikumi na mwenda, Nebuzaradaani omukuru w'abarinzi, owaabaire ari omuheereza w'omugabe wa Babulooni, yaataaha omuri Yerusaalemu. Yaayotsya enju ya MUKAMA, na nyaruju y'omugabe, n'amaju ga Yerusaalemu goona; eyetwa enju mpango yoona yaagyotsya. Eihe ryona ery'Abakaludaaya, eri ogwo mukru w'abarinzi yaabaire aine, ryasheenya engo zoona ezaabaire zeehinguriririize Yerusaalemu. Kandi Nebuzaradaani ogwo, omukuru w'abarinzi, yaatwara bamwe aha barikukira abandi boona kuba abooro bari enkwatwa, n'ababaaire batsigaire omu rurembo, n'abaabaire beehongyeire omugabe wa Babulooni, hamwe n'abanyamyoga abaabaire batsigaire. Kwonka Nebuzaradaani ogwo omukuru w'abarinzi yaatsigamu abandi abarikukiza abandi obworo kuba ab'okurinda emizaabibu n'ab'okuhinga. Bwanyima Abakaludaaya baasheenyagura enyomyo z'emiringa ezaabaire ziri omu nju ya MUKAMA, n'ebitebe by'ebinaabiro, n'ekitanka ky'emiringa, ebyabaire biri omu nju ya MUKAMA, baatwara emiringa yaabyo yoona Babulooni. Baatwara enyungu n'ebyoma eby'okuyooza eiju, na makansi, n'enyabya, n'enyabya z'obubaane, n'ebindi bintu by'emiringa byona ebyabaire bikoresibwa omu murimo gwa hekalu; kandi n'enyabya nkye, n'eby'okuguhisa omuriro, n'enyabya mpango, n'enyungu, n'ebikondo by'etabaaza, n'eby'okutamu obubaane, n'enyabya z'empongano ez'ebirikushukwa. Ebintu ebyabaire bikozirwe omu zaabu, omukru w'abarinzi yaabitwara biri ezaabu, n'eby'efeeza yaabitwara biri efeeza. Enyomyo ziri zombi, n'ekitanka, n'enimi z'miringa ikumi na ibiri, ezi ekyo kitanka kyabaire kitairweho, n'ebitebe by'ebinaabiro, ebi omugabe Sulemaani yaakozire kukoresa omu nju ya MUKAMA, emiringa yaabyo yoona ekaba etarikubaasa kupimwa. Eby'ezo nyomyo, oburaingwa bw'emwe bukaba buri mikono ikumi na munaana, obuhango bwayo okugyehinguririza mikono ikumi n'ebiri, n'omuzimba gwayo enkumu ina, kandi omunda eri omurangara. Aha mutwe gwayo ekaba eine omutwe gw'omikono etaano; hashobeekaineho ebiri nk'akatimba n'amakomamahanga, byona biri emiringa, okugwehinguririza. Enyomyo ya kabiri nayo ekaba eine ebirikushusha bityo hamwe n'amakomamahanga. Omu mbaju zaayo hakaba harimu makomamahanga makumi mwenda na maukaaga; n'amakomamahanga goona agaabaire gari ahari ako katimba gakaba gari igana. Bwanyima Nebuzaradaani omukuru w'abarinzi yaatwara Seraaya omunyamurwa omukuru na Zefania omunyamurwa wa kabiri n'abakumiirizi b'aha irembo; kandi omu rurembo yaihamu omukuru w'engabo owaabaire naategyeka abaserukare, n'abashaija mushanju b'omu ishengyero ry'omugabe, abashangirwe omu rurembo, n'omuhandiiki w'omukuru w'eihe owaabaire ahandiika abantu b'omuri egyo nsi, kandi n'abashaija makumi mukaaga b'omuri egyo nsi abashangirwe omu rurembo. Yaabatwara, yaabahitsya omugabe wa Babulooni omuri Ribula. Omugabe wa Babulooni yaabateera, yaabaitira Ribula omu nsi ya Hamasi. Batyo Abayuda baihwa omu nsi yaabo, baatwarwa bari enkwata. Ogu nigwo mubaro gw'abantu abu Nebukadeneeza yaatwaire bari enkwatwa; omu mwaka gwa mushanju akatwara Abayudaaya enkumi ishatu na makumi abiri na bashatu; omu mwaka gwa ikumi na munaana yaiha omuri Yerusaalemu abantu magana munaana na makumi ashatu na babiri, yaabatwara bari enkwatwa; n'omu mwaka gwa makumi abiri n'eshatu ogw'omu busingye bwa Nebukadeneea, Nebuzaradaani omukuru w'abarinzi yaatwara Abayudaaya magana mushanju na makumi ana na bataano; abntu boona abaatwairwe bakahika enkumi ina na magana mukaaga. Yehoyakiini omugabe wa Yuda ku yaabaire amazire emyaka makumi ashatu na mushanju ari omu bukwatwa, omu kwezi kwa ikumi n'abiri, aha kiro kyakwo ekya makumi abiri na bitaano, omu mwaka ogwo ogu Evili-merodaaki omugabe wa Babulooni yaatandikiiremu kutegyeka, yaiha Yehoyakiini omu kihome, yaamukuza; yaagamba gye nawe, yaamuha ekitebe ekirikukira eby'abandi bagabe abaabaire bari hamwe nawe Babulooni. Atyo Yehoyakiini yaajuura ebijwaro bye by'ekihome. Okuruga aho yaaguma naariira aha meeza y'omugabe ebiro byona ebi yaamazire. Kandi eby'okumutunga omugabe yaaguma naamuha omugabo ogutarikurugaho, nk'okwetenga kwe okwa buri izooba oku kwabaire kuri, ebiro byona ebi yaamazire okuhitsya obu yaafiire. Ka n'eihano, orurembo orwabaire rwijwire abantu kugira eirungu! Orwabaire ruba rukuru omu mahanga kuba nk'omufaakazi! Orwabaire ruri omunyiginyakazi omu ndembo Ruhindukire orw'okutoija! Nyekiro nirurira munonga, amatama gashwekwa amarira; Omuri nkunzi zaarwo tiharimu n'omwe W'okururembesereza. Banywani baarwo boona barureebize, Baahinduka abazigu baarwo. Ahabw'okubonabonesibwa n'ahabw'obuhuuku bw'amaani Yuda agiire omu bukwatwa; Hati atwire omu mahanga, Kwonka abuzire ah'okuhuumurira; Abarikumuhiiga boona bamukwatsire, Enaku zimukondahiriire. Emihanda erikuza Saayuuni neecura, Ahabw'okubura omuntu weena owaija aha magyenyi agaatairweho; Amarembo gaayo goona n'ebifurukwa; Abanyamurwa baayo nibatsinda, Abaishiki baayo bakurwirwe, baatwarwa, Kandi nayo neeshaasha munonga. Abazigu baayo nibo bahindukire abategyeki, N'abarikugyanga bagogyeire. Ahabw'okuba MUKAMA agireeteire okubonabona Ahabw'eby'okushiisha byayo kuba bingi munonga; Abaana baayo bagyenzire bari enkwatwa, Beebembeire abazigu baabo. Ekitiinisa kya Saayuuni kyona kigihweireho; Abanyiginya baayo babaire nk'empara zibuzire oburiiro; Bahungire abarikubahiiga nibakooza. Omu biro by'okubonabona n'okushaarirwa kwayo, Yerusaalemu neijuka ebintu by'obuguzi bwingi byona Ebi yaabaire eine okwiha ira. Abantu baayo ku baagwire omu mikono y'abazigu, Yaabura kihwera, Abazigu baayo baagyesiimirana, Nibagishekyerera ahabw'okugwa kwayo. Yerusaalemu ekashiisha munonga, Nikyo yaahindukiire ekihagaro; Boona abaabaire bagiha ekitiinisa, hati nibagigaya; Ahabw'okuba bareebire enjuuro yaayo; Eego yo neetsinda, ehugika omushaya. Oburofa bwayo bukaba buri omu kipumpuriya kyayo, Tereetaire ha birigibaho aha muheru; N'ahabw'ekyo okugwa kwayo nikutiinisa, Teine w'okugihuumuriza. Ai MUKAMA, reeba okubonabona kwangye, Ahabw'okuba omuzigu asingwire! Omuzigu naakununkirira ebintu byayo byona eby'obuguzi bwingi; Eego, ereebire amahanga gahurwire nigataaha omu Mwanya gwayo ogurikwera, Agu waazibiire kutaaha omu iteeraniro ry'abantu baawe. Abantu baayo nibaaniira, nibaza kushaka, Nibahayo eby'obutungi byabo Kugura eby'okurya by'okubagaruramu amaani. Ai MUKAMA, reeba, oyetegyereze, Ahabw'okuba ningaywa. Imwe mwena abarikuhingura, timurikukyetaho? Mureebe, mwetegyereze, Ku haraabe hariho obusaasi bwona oburi nk'obwangye, Obu baanyitsize, Obu MUKAMA yantaireho aha kiro ky'ekiniga kye kingi. Akeema ahaiguru, yaayohereza omuriro, Yaagushuumya omu magufa gangye; Yaatega ebigyere byangye ekigoya, Yangarura enyima; Yantsigaho nyeshobeire, Ningwa enshazi eizooba ryona. Eby'okushiisha byangye bikoogoshwa, Omukono gwe gwabikomerana, Byanteebwa omu bitsya nk'omugamba. MUKAMA yammaramu amaani, Yampayo omu mikono y'abu ntarikubaasa kuza omu kaso. MUKAMA agayiise amamanzi gangye goona, Agaabaire gari omuriinye; Yaahuruza omutwe gw'abantu kundwanisa, Ngu abone kusingyera abatsigazi bangye. MUKAMA aribatiriire Yuda omwishiki oshugaine, Nk'orikunyuukira omu inyuukiro rya viinyo. Ebyo nibyo birikundiza, Amaisho gangye gakafukunkuka amarira, Ahakuba omuhuumuza owaakungarwire omutima omunda Andi hare. Abaana bangye beeshobeire, ahakuba omuzigu asingwire. Saayuuni neetega emikono, Kwonka tihaine w'okugihuumuriza. MUKAMA aragiire ebya Yakobo, Ngu bataahi be babe abazigu be. Yerusaalemu ehindukira ekihagaro omuribo. MUKAMA niwe ahikire, Ahabw'okuba ngomeire ekigambo kye; Kwonka imwe mahanga 'mwe mwena, muhurire, Mureebe obusaasi bwangye. Empangare zangye n'abatsigazi bangye Baagiire omu bukwatwa. Nyetsire nkunzi zangye, Kwonka bandyarya; Abanyamurwa bangye n'abakuru bangye Bacwekyerereire omu rurembo, Nibasherura eby'okurya By'okubagaruramu amaani. Reeba, ai MUKAMA, ahakuba nyine enaku nyingi; Omutima guunyemereire, Omunda ninkaanyuurwa, Ahabw'okuba mbaire ndi omugomi orengyesereize. Omu nju harimu rufu. Hurira oku ndikutsinda; Tihaine w'okumpuumuriza. Abazigu bangye boona bahuriire enaku zangye, Nibeesiima ahabw'okuba okukozire. Ohikiirize ekiro eki waagambire, Nabo babe nkaanye. Obubi bwabo bwona buze omu maisho gaawe, Obagirire nk'oku wangiriire Nontura ebicumuro byangye byona; Ahabw'okuba okutsinda kwangye ni kwingi, N'omutima gwangye gugwire enshazi. Eshi MUKAMA ashekire Saayuuni ekicu, Agiiniire ekiniga! Oburungi bwa Israeli yaabwiha omu iguru, Yaabunaga ahansi; Taikukire katebe k'ebigyere bye Aha izooba ry'ekiniga kye. MUKAMA acwekyereize amaka ga Yakobo goona Ataine saasi; Asheenyire ebigo bya Yuda Aine ekiniga kingi. Kandi obugabe n'abategyeki baabwo Abigarwire ahansi, yaabihemura. Amazireho amaani ga Israeli goona Amwiniire ekiniga kingi, Yaahinya omukono gwe gwa buryo omu maisho g'abazigu baabo. Yaayotsya Yakobo, naabuguma nk'omuriro Ogurikurya busha embaju zoona. Ananwire obuta bwe nk'omuzigu, Ayemereire abangire omukono gwe gwa buryo nk'omubisha; Aitsire boona abashemeza amaisho gaitu Abari omu ihema rya Saayuuni; Yaashuka ekiniga kye nk'omuriro. MUKAMA ahindukire nk'omuzigu, Yaamaraho Israeli, Yaacwekyereza ebikaari byayo byona, Ebigo byayo yaabigira amatongo, Yaakanyisa okucura n'okutonzya omuri Yuda. Yaasheenya akaju ke nk'ak'aha musiri, Omwanya gw'amagyenyi agu yaateireho Yaagugira amatongo. MUKAMA yaamariraho kimwe omuri Saayuuni Obugyenyi na Sabato ebyatairweho, Kandi omugabe n'omunyamurwa Yaababingisa ekiniga kye kingi. MUKAMA agayire eitambiro rye, Yaatamirwa kimwe Omwanya gwe ogurikwera, Engo z'ebikaari byayo Yaazihayo omu mikono y'abazigu, Baateerera omu nju ya MUKAMA orwari Nk'orw'aha izooba ry'obugyenyi obwataireho. MUKAMA amaririire kusheenyera kimwe Orugo rwa Saayuuni; Yaarugyeresa omugoye; Tiyaahinya mukono gwe kurekyera aho okucwekyereza; Yaareetera ekigo n'orugo kutonzya, Amaani gaabiheramu hamwe. Ebiti by'amarembo gaayo byakyengyera omu itaka, Empimbi zaayo yaazihendagura, yaazicwekyereza, Omugabe waayo n'abanyiginya be bari omu mahanga, Ebiragiro bya Ruhanga tibikiriho, Na baanabi baayo tibakiine kworekwa Okurikuruga ahari MUKAMA. Abakuru ba Saayuuni Bashutami ahansi bahunami, Nibeeshuka omucuucu omu mitwe Bajwaire ebiguniya; Abaishiki ba Yerusaalemu bajuumikire emitwe omu itaka. Amaisho gangye garuhiibwe okurira, Omutima guunyemereire, Omu busaasi bwangye amagara gampweiremu Ahabw'okucwekyerezibwa kw'abantu bangye, Ahabw'okuba abeereere n'abaana bato bagweireire enshazi Omu nguuto z'orurembo. Nibatakira baanyinabo nibagira bati: Akagaati na viinyo birahi? Nibarabira omu nguuto z'omu rurembo Nk'abashaija bahutaire, Nibahondobererera omu bifuba bya baanyinabo. Iwe Yerusaalemu 'we, Mbwenu nkugambeho ki? Nkugyeranise na ki? Iwe Saayuuni 'we, omwishiki oshugaine, Nkaakushushanisa na ki, Ngu mboen kukuhuumuriza? Ahabw'okub aokucwekyerera kwawe ni kwingi nk'enyanja, N'oha owaakubaasa kukutambira? Baanabi baawe boorekirwe ahabwawe Eby'ebishuba kandi ebirikuhabisa; Tiboorekire butunu by'okutahikiirira kwawe Kugarura abantu baawe abaatwairwe omu bukwatwa; Kureka ahabwawe boorekirwe Okuragura kw'ebishuba kandi okurikuhabisa. Abahinguzi boona nibakuteerera entomi ahansi, Nibeeshaanya Yerusaalemu, Nibagizongoreza omutwe nibagira bati: Beitu oru nirwo rurembo Orwabaire nirwetwa rurungi orutaine kabara, Oru ensi yoona eshemerererwa? Abazigu baawe boona nibakujuma, Nibakweshaanya, nibanena amaino, Nibagira bati: Tumucwekyereize! Otyo! Eri niryo izooba eri tutuura nitwenda; Mbwenu twaribona, twarireeba! MUKAMA akozire eki yaagyendereire, Yaahikiiriza ekigambo kye, Eki yaaragiire omu biro bya ira; Yaakukumbagaza ataine saasi, Yaareetera omuzigu kukwesiimirana, Yaatunguura amaani g'abazigu baawe. Iwe Saayuuni 'we, takira munonga MUKAMA, Amarira gahimintikye nk'omutunga Nyomushana na nyekiro! Otahuumura, amaisho gaawe garekye kutuuza. Imuka, otakye nyekiro, Ahu abarinzi batandikira, Shuka ebiri omu mutima gwawe Omu maisho ga MUKAMA nk'amaizi! Omutegye emikono ahabw'amagara g'abaana baawe, Abu enjara erikugwisiza enshazi Omu mateeraniro g'enguuto zoona. Ai MUKAMA, reeba oyetegyereze Abu waakozire otyo! Nimugira ngu abakazi bashemereire kurya oruzaaro rwabo, Abaana abu baayeyororoire? Nari shi omunyamurwa na nabi Bashemereire kwitirwa omu Mwanya gwa MUKAMA ogurikwera? Abato n'abakuru babyami omu mucuucu gw'enguuto; Empangare zangye n'abatsigazi bangye Baitsirwe rurara; Waabaita aha izooba ry'ekiniga kyawe, Waabamaraho otaine saasi. Oyetsire ebirikuunyitsa obwoba embaju zoona, Nk'oku beeta abantu aha izooba ry'obugyenyi obuteekateekirwe, Aha izooba ry'ekiniga kya MUKAMA; Tihaine waarokokire nari owaahonokireho; Abu naakiikiire nkoorora Omuzigu wangye abamazireho. Niinye muntu ori, owaabonabonesiibwe Enkoni y'ekiniga kye. Akambiga, yampitsya omu mwirima, Ahataine kuhweza kwona. Buzimazima akaguma nambangira omukono Buri kaanya, bwarugaho bwaira. Omubiri gwangye n'oruhu rwagwo abihwereize, N'amagufa gangye yaagahendagura, Angotsire, yanshweka Obushaarizi n'okubonabona. Tantuuza omu mwirima Nk'abaafiire ira. Ankubiise orugo; n'ahabw'ekyo tindikubaasa kucwa; Yambohesa enjegyere ziremeire; N'obu ndikweta, nkataka, Tarikwenda kuhurira kushaba kwangye; Emihanda yangye agiitiise amabaare gabaizire, N'otuhanda twangye atukiikamize. Ambeereire nk'edubu egwereire, Kandi nk'entare eyesherekire. Anteishwire omuhanda, yantaanyagura, Yampindura enshoberwa. Ananwire obuta, Yampindura ekimaasho ky'omwambi gwe. Emyambi y'omu mutana gwe Yaagimarira omu mutima gwangye; Mpindukire eky'okushekyererwa omu ihanga ryangye, Nibaanyeshongora eizooba ryona. Anyijwize obushaarizi, Yaanyigutsa apusinto. Amaisho gangye agacwisie amabaare, Yanshweka eiju rya kashenda. Omutima gwangye gubuzirwe obusingye, Naayebwa oku okushemererwa kushusha. Ntyo naagira nti: Eitiinisa kyangye N'amatsiko gangye ahari MUKAMA bihweireho. Ijuka okubonabona kwangye n'enaku zangye, Apusinto n'endurwe. Omutima gwangye gutuura nigubiijuka, Gweinamiriire omunda yangye. Kwonka eki nikiijuka; N'ahabw'ekyo nyine amatsiko. Embabazi za MUKAMA tizihwaho, N'okusaasira kwe kugumaho ebiro byona. Buri kasheeshe ziba nsya; Obwesigwa bwawe ni bwingi. Omutima gwangye nigugira guti: MUKAMA niwe mugabo gwangye; Nikyo ndimugiriraho amatsiko. MUKAMA ni murungi aha barikumutegyereza, N'aha muntu orikumusherura. Ni kirungi omuntu okutegyereza Okujuna kwa MUKAMA atuurize. Ni kirungi omuntu okwemera omugamba Akiri omutsigazi. Ashutame wenka ahunami, Ahabw'okuba MUKAMA niwe agumukoreire. Ate eminwa ye omu mucuucu, Obundi hakaabaho amatsiko. Ategye abateezi omushaya gwe, Bamwitse ebijumo. Ahakuba MUKAMA taribingira kimwe Muntu ebiro byona; Kandi, n'obu yaakusaasa omuntu, Kwonka aryamugirira esaasi, nk'oku embabazi ze nyingi ziri. Ahabw'okuba tabonabonesa bantu nkana, N'obu kwakuba okubasaasa. Okusingyera embohe zoona ez'omu nsi, Nari okuzibira omuntu kutunga Ebimushemereire omu maisho ga Rukira-boona, Nari okumwitira orubanja, Ebyo byona MUKAMA tabyenda. N'oha oraragiire kikabaho, MUKAMA atakiragiire? Ebibi n'ebirungi tibiruga Omu kanwa ka Rukira-boona? Ahabw'enki omuntu ohuriire Ayetomboitera okufubirwa ahabw'ebibi bye? Ka tureebe emitwarize yaitu, tugishwijume, Tugarukye ahari MUKAMA. Ka twimutsye emitima n'emikono yaitu Ahari Ruhanga omu iguru, tugire tuti: Tukashiisha, kandi twagoma; Tiwaatusaasira. Okeehumbika ekiniga kyawe, Waatuhiiga, waatwita otaine saasi. Okeeshweka ekicu, Okushaba kwona kwabura oburabo. Okatuhindura ekumbwe N'bisingo omu mahanga. Abazigu baitu boona nibatujuma; Obwoba n'obusya, okusheenywa n'okucwekyerera, Byona bituhikireho. Amaisho gangye nigahimintika emigyera y'amarira, Nindizibwa okucwekyerera kwa kw'eihanga ryangye. Amaisho gangye nigahimintika amaizi Obutaitsya, gatarikurereera, Okuhitsya obu MUKAMA aryema omu iguru, Akareeba ahansi; Amaisho gangye nigandeetera obujune, Ku ndikureeba ebiri aha baishiki b'omu rurembo rwangye. Abaanyangiire busha Bampiigire nk'enyonyi; Bannagire omu busya mpuriire, Banteereramu amabaare; Amaizi gandengyera aha mutwe; Naagira nti: Mbwenuho naafeera kimwe. Ai MUKAMA, nkatakira eiziina ryawe, Ndi okuzimu omu kiina; Waahurira okweshengyereza kwangye, nti: Otanga kutega okutu kwawe kuhurira okutaka kwangye. Ku naakutakiire, waanyirira haihi, Waagira oti: Otatiina. Ai MUKAMA, okantonganira, Waacungura amagara gangye. Ai MUKAMA, okareeba okukorwa kubi kwangye; Ba niiwe wancwera orubanja. Okareeba okuhoora enzigu kwabo kwona, N'enaama yaabo yoona ei bangiriire. Ai MUKAMA, ohuriire ebigaaniizo byabo, N'enaama yaabo yoona, ei bangiriire; Abaanyimukiriire, nibarenzya eizooba nibandwanisa N'ebigambo byabo kandi n'ebiteekateeko byabo. Reeba emishutamire yaabo n'emiimukire yaabo, Nibaanyeshongora. Ai MUKAMA, oryabazimuurira Nk'emirimo y'emikono yaabo oku eri. Oryabaha omutima gugangaire, Omukyeeno gwawe gubahikyeho. Ai MUKAMA, oryabahiiga obainiire ekiniga; Obahwerekyereze, obamare ahansi y'eiguru ryawe. Eshi ezaabu eiragwire, Ezaabu eshemeziibwe ehindukire! Amabaare g'Omwanya ogurikwera Ganaganagire ahu buri nguuto erikutandikira. Abaana ba Saayuuni b'enkora-mutima Abari nk'ezaabu eshemeziibwe Ka bainganisiibwe n'enyungu z'eibumba, Ezi omubumbi abumbisa engaro ze! Nangwa na zaamuha niziha ebibwana byazo amabwabwa Zibyontsya, Kwonka abantu bangye bahindukire enshaarizi Nka zaamaya omu ihamba. Endimi z'abarikwonka Zibaramatiire omu nkanka; Abaana nibashaba eby'okurya, Haabura owaabibaha. Abaabaire barya gye Hati nibacwekyererera omu nguuto; Abaayororeirwe omuri zaabujwa Hati nibabyama ahu baata eiju. Ahabw'okuba ekifubiro ky'eby'okushiisha by'abantu bangye Nikikira ekifubiro kya Sodoma, Eyaacwekyereziibwe omu kaanya kakye, Hataine mukono ogugikozireho. Abanyiginya be bakaba nibeera okukira ebirika, Nibakira amate okwera, Emibiri yaabo neemwamwatikana okukira amabaare agarikutukurikana, N'okwengyengyeta kwabo kukaba kuri nk'okwa safiro. Kwonka hati aha maisho gaabo nihakiza enziro kwiragura; Tibaakimanywa omu nguuto; Omubiri gwabo guramataine na'amagufa gaabo, Gwayoma, gwaba nk'ekiti. Abaitsirwe rurara bakahiirwa Okukira abaitsirwe enjara, Abaahwereire ahabw'okubura ebishaarwirwe omu misiri. Emikono y'abakazi abanyambabazi Ekateeka abaana abu beezaariire, Omu kuhwerekyerera kw'abantu bangye Baabagira eby'okurya. MUKAMA ahikiriize okuguubwa kubi kwe kwona, Yaashuka ekiniga kye ekirikubuguma; Yaatweka omuriro omuri Saayuuni Ogwokize emisingi yaayo. Abagabe b'omu nsi n'abatuuzi baamwo Bakaba bataine kiteekateeko, Ngu omuzigu nari omubisha weena naabaasa Kutaaha omu marembo ga Yerusaalemu. Ekyo kikagibaho ahabw'ebibi bya baanabi baayo N'eby'okushiisha by'abanyamurwa baayo Abaabaire bagisheeshamu eshagama y'abahikiriire. Bakabandagira omu nguuto nk'empumi, Basiisirwe munonga eshagama, Hataine waakubaasa kukora aha bijwaro byabo. Abantu bakabaamagana nibagira bati: Nimurugyeho, imwe abasiisikaire! nimurugyeho! Nimurugyeho! Mutagira eki mwakoraho! Batyo baahinduka abahungi n'ebizengyerezi; Abantu baagirira omu mhanga bati: Tibarigaruka kutuura naitwe bundi. MUKAMA wenka niwe abataataaniise, Taribeetaho bundi; Abanyamurwa tibarahairwe kitiinisa, N'abakuru tibaragiriirwe mbabazi. Amaisho gaitu gaagwa omu nkiro, Tuhendekyeire busha tutegyereize okuhwerwa; Omu kutegyereza kwaitu, tukategyereza Eihanga eritarikubaasa kujuna. Abantu baatuhiiga batuhambize, Kyatuzibira kuraba omu nguuto zaitu; Omuheru gwaitu gwairira haihi; ebiro byaitu byaba mbarwa; Ahabw'okuba omuheru gwaitu gukaba guhikire. Abaatuhiigire baakiza amaguru Amashamba g'omu mwanya; Baatukurata omu nshozi batubingire, Baatugwera omu ihamba. Owaabaire ari omwitsyo gwaitu, ou MUKAMA yaashukireho amajuta, Akakwatirwa omu busya bwabo, Haza niwe twabaire twesigire ngu omu kicuucu kye nimwo turituura, turi ahagati y'amahanga. Iwe Edomu 'we, otwire omu nsi ya Uuzi, Yesiime, kandi oshemererwe; Kwonka naiwe ekikopo kiryakuhikaho, Osinde, oyejwekye busha. Iwe Saayuuni 'we, Ekifubiro ky'eby'okushiisha byawe kihweire, Tarikugumya mu bukwatwa obundi; Kwonka iwe Edomu, Aryakufubira ahabw'okushiisha kwawe, Ashuuruure ebibi byawe. Ai MUKAMA, ijuka ebyatubaireho, Reeba oyetegyereze okuhemuka kwaitu! Obuhunguzi bwaitu buhindwirwe obw'abanyamahanga, N'amaka gaitu gabaire ag'enduga-mahanga. Tuhindukire efuuzi, ezitaine baishezo, Baamaaweitwe bahindukire abafaakazi. Nitunywa amaizi g'engurano, Twaza kubona enku nitubanza kuzigura. Nitukoresibwa n'amaani, omugamba guturi aha mabega; Turuhire, titurikuheebwa kahuumuro, Twerekuriire Abanyamisri n'Abaasiria, Ngu tubone ak'okurya k'okututunga. Baatatenkuriitwe bakashiisha, tibaakiriho; Mbwenu itwe twekoreire eby'okushiisha byabo. Abahuuku nibo barikututegyeka, Tihaine w'okubatujuna. Eby'okurya byaitu nitubitunga twogire amagara, Ahabwa rurara y'omu ihamba. Emibiri yaitu eiraguriirwe nk'enziro ahabw'ekibabo ky'omushana ogureetsire rwaranda. Abakazi nibahambirwa omuri Saayuuni, N'empangare omuri tauni za Yuda. Abanyiginya nibahanikwa emikono ekomeirwe ahaiguru, N'abakuru tibarikuheebwa kitiinisa. Abatsigazi nibeekorezibwa emengo, N'aboojo nibataruza n'emba z'enku. Abagurusi tibakishutama ha irembo ry'orurembo, N'abatsigazi tibakiteera nanga. Okushemererwa kw'omu mitima yaitu kuhweireho, N'okuzina kwaitu kuhindukire okucura. Ekirunga kiturugire aha mutwe, kyagwa; Tugwereirwe akagwe, ahabw'okuba tukashiisha. N'ahabw'ekyo emitima yaitu egwire enshazi; Ebyo nibyo bireeteire amaisho gaitu kubamu ebisanganana, Ahabw'orushozi Saayuuni orubaire amatongo; Zaamuha zikarushoobamu. Kwonka iwe, MUKAMA, otuuraho ebiro byona, Ekitebe kyawe kigumaho okuhitysa aha busingye bwona. Ahabw'enki otwebwa ebiro byona? Ahabw'enki omazire omwanya muraingwa gutyo otutsigireho? Ai MUKAMA, otwegarurire, tubone kugarurwa! Ogarure busya ebiro byaitu nka ira! Bari shi otunagiire kimwe? Otugwereirwe kubi munonga? Omu mwaka gwa makumi ashatu, omu kwezi kwa kana, aha kiro kyakwo kya kataano, nkaba ndi omu baatwairwe omu bukwatwa aha mugyera Kebari, eiguru ryashuuruuka, naareeba okworekwa nikuruga ahari Ruhanga. Aha kiro kya kataano eky'okwo kwezi (gukaba guri omwaka gwa kataano okwiha obu omugabe Yehoyakiini yaatwarwa omu bukwatwa), ekigambo kya MUKAMA kikaija ahari Ezekieli omunyamurwa, mwene Buuzi, ari omu nsi y'Abakaludaaya aha mugyera Kebari; ikwo niyo omukono gwa MUKAMA gwamuhikiireho. Ku naagiire kugira nti, naareeba omuyaga gw'amaani gwaija niguruga aha bukiizi-bwa-bumosho, n'ekicu kuhango ekyehinguririziibwe omushana ogurikumurinkana, kyaguma nikirugwamu omuriro ogurikurabya nk'omurabyo, kandi ahagati y'ogwo muriro haabaho ekintu ekirikushusha nk'omuringa ogurikwengyengyeta. Omuri ekyo kicu haarugamu ebihangwirwe bina ebiine emagara. Kandi oku nikwo byabaire nibishusha. Bikaba biine ekyemerero nk'eky'omuntu; kwonka buri kimwe kikaba kiine obuso buna, kandi kiine amapapa ana. Amaguru gaabyo gagororokire, ahansi y'ebigyere byabo nihashusha nk'ebyara by'enyana, kandi nibyengyengyeta nk'omuringa ogweziibwe. Aha mbaju zaabyo ina bikaba biine engaro nk'ez'omuntu ahansi y'mapapa gaabyo. Kandi byona bikaba biine obuso n'amapapa ebirikushusha biti. Amapapa gaabyo gakaba nigakoranaho; buri kimwe nikigyenda omumaisho kitarikuhinduka; byona nibigyendera hamwe. Emisusire yaabyo ahamaisho, buri kimwe kikaba kiine aha maisho nk'ah'omuntu; kandi byona bina biine aha maisho nk'ah'entare aha rubaju rwa buryo, biine aha maisho nk'ah'ente aha rubaju rwa bumosho, kandi biine aha maisho nk'ah'eishamba aha nkomo. Okwo nikwo aha maisho gaabyo haabaire nihashusha. Amapapa gaabyo gakaba gashashaanwire; buri kimwe kiine amapapa abiri, buri ipapa nirikora ah arya kigyenzi kyakyo, n'agandi abiri gashwekire omubiri gwakyo. Brui kimwe kikaba nikigyenda omumaisho kitarikuhinduka. Ei Omwoyo yaabaire aza yoona, niyo byabaire bitoora bitarikuhinduka. Ahagati y'ebyo bihangirwe bina ebiine amagara hakaba hariho ekirikushusha nk'amakara agarikwaka, nk'emuri ezirikukora oku n'oku ahagati yaabyo; ogwo muriro nigwaka munonga, kandi omuri ogwo muriro haaguma niharugamu omurabyo. Ebyo bihangirwe byaguma nibikora oku n'oku nk'omurabyo gurikurabya. Ku naabaire ninkireeba ebyo bihangirwe bina ebiine amagara, naareeba enziga aha nsi aha rubaju rw'ebyo bihangirwe, enziga emwe ahabwa buri kimwe ahari ebyo ebina. Emisusire y'ezo nziga n'oku zaabaire zikozirwe zikaba nizengyengyeta nka berulo; zoona ina zikaba nizishushana; oku zaabaire zikozirwe, zikaba nizireebeka oti, buri nziga eri omu ndiijo. Ku zaabaire ziba nizigyenda, zigyenda zitarikuhinduka, nizitoora orubaju rwona oru zaayenda ahari ezo ina. Ezo nziga zikaba ziine empanka n'enyomyo; ezo mpanka zikaba ziijwire amaisho okuzeehinguririza. Ebyo bihangirwe ku byabaire bigyenda, ezo nziga zibigyenda aha rubaju; kandi ku byabaire biimuka byaza ahaiguru, nazo ziimuka ziza ahaiguru. Ei Omwoyo yaabaire aza yoona, niyo byabaire bitoora, n'ezo nziga ziimuka nabyo; ahabw'okuba Omwoyo w'ebyo bihangirwe ebiine amagara akaba ari n'omuri ezo nziga. Ku byabaire bigyenda, nazo zigyenda; bikyemerera, nazo zeemerera; ku byabaire biimuka byaza ahaiguru, ezo nziga nazo ziimuka nabyo, ziza ahaiguru; ahabw'okuba Omwoyo w'ebyo bihangirwe ebiine amagara akaba ari n'omuri ezo nziga. Ahaiguru y'emitwe y'ebyo bihangirwe ebiine amagara, hakaba hariho ekirikushusha eiguru, ekirikumurinkana nka kristalo, kibambire ahaiguru y'emitwe yaabo. Ahansi yaakyo amapapa gaabyo gashashaanwire, buri rimwe nirireebana na rigyanzi ryaryo; kandi buri kuhangirwe kiine amapapa abiri gashwekire omubiri gwakyo. Kandi ku byabaire bigyenda, mpurira okuhoorera kw'amapapa gaabyo kuri nk'okuhoorera kw'amaizi maingi, nk'okuhinda kw'Ow'obushoboorozi bwona, obwaku bwakwo buri nk'obw'orwari rw'eihe ry'engabo; ku byabaire byemerera, bigwisa amapapa gaabyo. Kandi ahaiguru y'ekirikushusha eiguru ekyabaire kiri aha mitwe yaabyo, haareetwaho eiraka; ku byabaire byemerera, bigwisa amapapa gaabyo. Kandi ahaiguru y'ekirikushusha eiguru ekyabaire kiri aha mitwe yaabyo, hakaba hariho ekirikushusha ekitebe ky'obukama, nikishusha eibaare rya safiro, kandi ahari ekyo ekirikushusha ekitebe ky'obukama hariho ekirikushusha omuntu. Okwiha omu bwezirikiro bwe okugarura ahaiguru naareeba nihengyengyeta nk'omuringa gweziibwe, ogurikushusha nk'omuriro gwehinguririize embaju zoona; kandi okwiha omu bwezirikiro bwe okugarura ahansi, naareeba nihashusha omuriro; kandi hariho ekirikumurinkana aha mbaju ze zoona. Nk'oku omuhanganzima gureebeka aha kicu aha izooba ry'enjura, nikwo okureebeka kw'okumurinkana kwabaire kumehinguririize. Ebyo bikaba biri ekishushani ky'ekitiinisa kya MUKAMA. Ku naakireebire, naagwa ahansi njuumaire, naahurira eiraka ry'orikugamba. Yangira ati: Mwana w'omuntu, imuka oyemerere, ngambe naiwe. Ky yangambiire, Omwoyo yantaahamu, yaanyemereza, naahurira ogwo owaabaire naagamba naanye, nangira ati: Mwana w'omuntu, ninkutuma aha bantu ba Israeli, eihnaga ry'abagomi abangomeire; bo na baishenkurubo bakancumuraho n'okuhitsya eri izooba. Abo bantu n'abanyarubwa, baine emitima egangaire. Abo nibo ndikukutumaho; ku oraabahikye, obagire oti: Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba. Kandi bo, yaaba bahurira, yaaba banga, (ahabw'okuba n'ab'enju engomi,) kwonka nibaija kumanya ku nabi abaire abarimu. Naiwe Mwana w'omuntu 'we, otabatiina, kandi otatiina ebigambo byabo, n'obu oraabe ori omu mikwatangwe n'omu mahwa, kandi otwire omuri skoropio. Otatiina ebigambo byabo, n'obu kwakuba okuhahaaza omutima ahabw'emireebekyere yaabo, ahakuba n'enju engomi. Obagambire ebigambo byangye, yaaba bahurira, yaaba banga kuhurira; ahakuba n'enju engomi. Kwonka iwe mwana w'omuntu, hurira eki ndikukugambira; otaba omugomi nk'egyo nju engomi; yashamya akanwa kaawe, orye eki ndaakuhe. Ku naagiire kugira nti, naareeba omukono gungororoirwe; kandi reeba, gukaba gwine omuzingo gw'ekitabo; yaaguzingururira omu maisho gangye, kandi gukaba guhandiikirwe omunda n'enyima, n'ebiguhandiikirwemu bikaba biri eby'amaganya, n'eby'okucura, n'eby'obusaasi. Bwanyima yangira ati: Mwana w'omuntu, rya eki waaheebwa, orye ogu muzingo, ogyende, ogambire enju ya Israeli. Ntyo naayashama, yampa ogwo muzingo kugurya. Yangira ati: Mwana w'omuntu, rya ogu muzingo ogu naakuha, ogwojuze omu nda yaawe. Ahonaaho naagurya; omu kanwa gwannurira nk'obwoki. Yaaguruka yangira ati: Mwana w'omntu, irooko oze aha nju ya Israeli, obagambire ebigambo byangye; ahakuba tiwaatumwa ha bantu b'orurimi rw'enduga-mahanga nari orugumire, kureka waatumwa aha nju ya Israeli, ti ha mahanga maingi g'orurimi rw'enduga-mahanga nari orugumire, abu otarikuhurirana nabo. Buzimazima kuri naakutuma aha bantu nk'abo, bakaakuhuriire. Kwonka ab'enju ya Israeli tibarikwija kukuhurira; ahabw'okuba naanye tibarikwenda kumpurira; ahakuba ab'enju ya Israeli boona baine obuso bugumire n'emitima egangaire. Reeba, ngangaize aha maisho gaawe, ngu habone kugangaarira ahaabo, n'obuso bwawe kugangaarira obwabo. Naahindura obuso bwawe nk'arimaasi, bugume okukira eibaare ry'enkangabuye. Otatiina, kandi otahahaazibwa emireebekyere yaabo, n'bu baraabe bari enju engomi. Kandi yangira ati: Mwana w'omuntu, ebigambo byangye byona, ebi naaza kukugambira, obitaasye omu mutima gwawe, kandi obihurire n'amatu gaawe. Bwanyima ogyende, oze omu bantu baawe abaatwairwe omu bukwatwa, obagire oti: Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba, yaaba bahurira, yaaba banga. Bwanyima Omwoyo yankiriza; ekitiinisa kya MUKAMA ku kyabaire nikikiimuka omu mwanya gwakyo, naahurira okuhoorera kwingi munonga; nikwo kuhoorera kw'amapapa g'ebyo bihangirwe ebiine amagara nigakoranaho, n'okuhoorera kw'ezo nziga aha rubaju rwabyo okurikushusha okurigita kw'omutsitsa. Omwoyo yankiriza, yantwara, naagyenda ngwirwe kubi, nyine ekiniga kingi; kandi omukono gwa MUKAMA gukaba gungumize; naahika Telabiibu, naashanga abaabaire batwairwe omu bukwatwa, batwire aha mugyera Kebari, naamarayo ebiro mushanju nshutami ahagati yaabo nshobeirwe. Ebyo biro mushanju ku byahweire, ekigambo kya MUKAMA kyanyijaho nikigira kiti: Mwana w'omuntu, nkugizire omurinzi w'enju ya Israeli; ku oraagume waahurira ekigambo ekirikuruga omu kanwa kangye, obanteisize. Ku ndigira omubi nti: Buzimazima oryafa, naiwe otaamuteisa, nari okumwehanangiriza kuruga omu muhanda gwe omubi, ngu abone kujuna amagara ge, ogwo mubi aryafeera omu bibi bye, kwonka eshagama ye niiwe ndigibuuza. Kwonka ku oriteisa ogwo mubi, yaayanga kuruga omu bubi bwe, nari omu muhanda gwe omubi, aryafeera omu kutahikiirira kwe, kwonka iwe oryaba okirize amagara gaawe. Kandi ohikiriire, ku arireka okuhikiirira kwe, yaakora eby'okutahikiirira, naanye naata enkongi omu maisho ge, aryafa; ahakuba tomuteiseize, aryafa ahabw'ekyo kibi kye, kandi eby'okuhikiirira bye ebi yaakoziretibiriijukwa; kwonka eshagama ye niiwe ndigibuuza. Kwonka ku oriteisa ohikiriire ogwo ngu atashiisha, nawe ataashiisha, buzimazima aryaba ohuriire, habw'okuba aikiriize kuteisibwa; naiwe oryaba okirize amagara gaawe. Okwo niyo omukono gwa MUKAMA gwanyiziireho, akangira ati: Imuka, oze omu ruhita; okwo niyo ndaagambire naiwe. Ntyo naimuka naaza omu ruhita; kandi reeba, ekitiinisa kya MUKAMA, ekirikushusha eki naareebeire aha mugyera Kebari, kyayemerera aho, naagwa ahansi njuumaire. Kwonka Omwoyo yantaahamu, yaanyemereza, yaagamba naanye, naagira ati: Irooko oyekingirane omu nju yaawe. Kandi iwe Mwana w'omuntu, nibaija kukutaho emirunga, bagikubohese, kandi toribaasa kuza mu bantu; kandi niinyija kuramatisa orurimi rwarwe omu nkanka, obe ekiteta, obure agabahana; ahabw'okuba n'enju engomi. Kwonka ku ndigamba naiwe, ndyayashamya akanwa kaawe, obagire oti: Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugmba. Orikwenda kuhurira, ahurire; n'otarikwenda kuhurira, arereere; ahabw'okuba n'enju engomi. Mbwenu iwe Mwana w'omuntu, twara eitafaari, orite omu maisho gaawe, oriteereho ekishushani ky'orurembo Yerusaalemu, orugote, orwombekyeho ebigo, orurundeho eby'okutemberaho, kandi oruteereho ensiisira kururwanisa, orubyareho ebiti by'okuhiguza orugo embaju zoona; kandi ogire ekyoma ky'eibaati, okyemereze nk'ekisiika ahagati yaawe n'orurembo; orugumyeho amaisho, rube nk'orugotsirwe, orugotere kimwe. Ekyo kiryaba akamanyiso aha nju ya Israeli. Bwanyima obyamire orubaju rwa bumosho, nkuteho ekifubiro ky'enju ya Israeli; kandi oryayekorera ekifubiro kyabo, ekirikwingana n'ebiro byona ebi orimara orubyamiire. Ahabw'okuba ndyakutaho omubaro gw'ebiro magana ashatu na makumi mwenda, ogurikwingana n'omubaro gw'emyaka y'ekifubiro kyabo; okwo nikwo orimara omwanya oyekoreire ekifubiro ky'enju ya Israeli. Kandi ku oriheza ebyo, oryagaruka obyame, kwonka obyamire orubaju rwa buryo, oyekorere ekifubiro ky'enju ya Yuda; ekiro kimwe eki nkuteereireho kingane omwaka gumwe gw'ekifubiro. Kandi oryagumya amaisho gaawe aha kugotwa kwa Yerusaalemu, omukono gwawe gutaine ki gushwekire, orwo rurembo oruhanuurire ebirirubaho. Kandi reeba, nkutaireho emirunga, ngu otarihindukira orundi rubaju, okuhitsya obu orihikiiriza ebiro byona eby'okugota kwawe. Kandi ogire engano, sayiri, ebihimba, enkoore, omugusha n'oburo, obite omu nyungu emwe, obigoyemu oburo. Omuri ebyo biro magana ashatu na makumi mwenda, ebi orimara obyamiire orubaju rumwe, nibyo origuma nooryaho. Eby'okurya ebi orirya, biryaguma bipimwe, shekeli makumi abiri buri izooba, obirye rimwe buri izooba. Kandi oryaguma onywe amaizi garengirwe; kimwe kya mukaaga kya hiini, oganywe rimwe buri izooba. Ebyo by'okurya oryaguma obirye nk'embumburi ya sayiri, noobiteekyesa amazi g'abantu nibakureeba. Kandi MUKAMA naagira ati: Okwo nikwo Abaisraeli barirya eby'okurya byabo bisiisikaire omu maisho g'amahanga agu ndibabingiramu. Bwanyima naagira nti: Ai bambe, Mukama RUHANGA! Reeba, naaba kubaho tinkeeshiishaga na kintu kyona; ahakuba okwiha omu buto bwangye n'okuhitsya hati tinkaryaga kyefeereire, nari ekitaafura kyona; kandi n'enyama erikuzira tekahikaga mu kanwa kangye. Nikwo kungira ati: Reeba, naakwikiriza kuteekyesa amasha g'ente omu mwanya gw'amazi g'abantu. Yaagaruka yangira ati: Mwana w'omuntu, reeba, ndyahenda eky'okwehimbagiririzaho ky'aba Yerusaalemu, nibyo by'okurya byabo, bagume barye eby'okurya bipimirwe nibatiina, kandi banywe amaizi agu barengyeirwe bahahaize emitima. Ekyo ndyakikora, ngu baboe kutuubirwa eby'okurya byabo n'amaizi gaabo, baareebane bonka na bonka bashobeirwe, bahwe aha magufa ahabw'okufubirwa kwabo. Kandi iwe Mwana w'omuntu, gira rurara y'obwogi, ogikorese nk'orumweiso rw'omumwi, omwe omutwe gwawe n'ebireju byawe; bwanyima ogire eminzaani y'okupimisa, obone kubaganisa eishokye. Ebiro by'okugota ku birihwa, kimwe kya kashatu kyaryo okyokyeze ahagati y'orurembo; kimwe kya kashatu kyaryo ekindi okitware, oyehinguririze orurembo nookitemesa rurara; kandi kimwe kya kashatu kyaryo ekindi okumaamagize omu mwanya, kitwarwe omuyaga; naanye ndyasyorayo rurara, ngibikuratse. Ahari ebyo bicweka oiheho rikye, orizingiririre omu kicweka kya ifo ky'ekanzu yaawe. Kandi oihe rikye ahari eryo orinagye omu muriro, risye; aho niho omuriro guriruga gukahika aha nju ya Israeli. Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Egi niyo Yerusaalemu, ei naataire ahagati y'amahanga n'ensi ezigyehinguriririize. Kwonka ekagomera ebiragiro byangye, yaarengyesereza okukira ago mahanga, kandi ekagomera ebi naataireho okukira ezo nsi ezigyehinguriririize, ahabw'okwanga ebiragiro byangye n'okutagyendera mu bi naataireho. Nikyo Mukama RUHANGA arikugambira naagira ati: Nk'oku muri abanyarubwa okukira amahanga agabeehinguriririize, mukanga kworobera ebiragiro byangye, mutagyendere mu bi naataireho, kureka mukatwaza nk'emigyenzo y'abanyamahanga ababeehinguriririize oku eri, nikyo Mukama RUHANGA arikugambira naagira ati: Reeba, nyowe, nyowe buzima naaba omubisha waawe, ndyakureetamu ebifubiro, amahanga nigakireeba. Ahabw'ebihagaro byawe, ndyakugira oku ntakakugiraga, kandi tindigaruka kukikora obundi. Nikyo baishe b'abaana na batabani baabo bariryanirira omuriiwe, nkakureetaho ebifubiro, kandi ab'omuriiwe abariba bahonokireho, nkabataataanisiza ei emiyaga yona ereetwa. N'ahabw'ekyo Mukama RUHANGA naagira ati: Nk'oku mwahagaize Omwanya gwangye ogurikwera ebintu byanyu ebirikunugwa n'ebihagaro byanyu byona, buzimazima niinyerahira nti: Niinyija kukutuubya, eriisho rayngye tiririkusaasira, kandi tindikugirira mbabazi. Kimwe kya kashatu ky'abantu baawe kiryaitwa orufu, kimarirweho enjara omuriiwe; kimwe kya kashatu ekindi kiryaitwa rurara aha mbaju zaawe zoona; kandi na kimwe kya kashatu ekindi ndyakitaataanisiza ei emiyaga yoona ereetwa, nsyoreyo rurara, ngibakuratse. Okwo nikwo ekiniga kyangye kirihwa, nkabamariraho ekiniga kyangye, nkeemara akandi aha mutima; bwanyima ku ndibamariraho ekiniga kyangye, baryamanya ku nyowe, MUKAMA, ngambire, nyine eihato. Kandi bwanyima ndyakuhindura amatongo n'ekijumo omu mahanga agakwehinguriririize n'omu maisho g'abahinguzi boona. Ku ndibataho ebifubiro mbagwereirwe kubi, mbainiire ekiniga kingi nimbahana munonga, ku ndibarekurira emyambi y'enjara erikwita, ei ndyohereza kubacwekyereza; ku ndiguma nimbareetaho enjara, naahenda eki murikwehimbagiririzaho, nibyo by'okurya byanyu, muryaba ekijumo eky'okugaaniiza, eky'okureeberaho, kandi ekirikutiinisa aha mahanga agabeehinguriririize. Nyowe MUKAMA, niinye naakigamba. Kandi ndyabateeza enjara, n'enyamaishwa mbi zibashahure abaana; orufu n'okusheesha eshagama biryabarabamu, kandi ndyabareetaho rurara. Nyowe MUKAMA, niinye naakigamba. Bwanyima ekigambo kya MUKAMA kyanyijaho nikigira kiti. Mwana w'omuntu, naga amaisho aha bibungo bya Israeli, obihanuurire ebiribigwera, noogira oti: Imwe bibungo bya Israeli 'mwe, muhurire ekigambo kya Mukama RUHANGA. Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugambira enshozi, ebibungo, emigyera n'empanga, naagira ati: Reeba, nyowe, nyowe nyenka ndyabareetaho rurara, ncwekyereze emyanya yaanyu mikuru ey'okuramizamu. Amatambiro gaanyu garyacweka busha, n'ebishushani byanyu by'eizooba bisheenyagurwe, kandi emitumbi y'abantu baanyu abariitwa ndyaginaga omu maisho g'ebishushani byanyu ebirikuramibwa. Kandi emitumbi y'Abaisraeli ndyaginaga omu maisho g'ebishushani byabo, nnaganagye amagufa gaanyu embaju zoona ez'amatambiro gaanyu. Ahu murituura hoona, endembo zaanyu ziryahinduka amatongo, n'myanya yaanyu mikuru y'okuramizamu eryasheenywa, amatambiro gaanyu gasheenywe, gacwekye busha; ebishushani byanyu ebirikuramibwa biryayatagurwa, bicwekyerezibwe, ebyoterero byanyu biihweho, n'emirimo yaanyu emarweho. Abarikwitwa baryagwa ahaga tiyaanyu, mumanyireho ku ndi MUKAMA. Kwonka ndyagira omuriimwe abu naarokora. Ku muriba mwagizire abaahonoka ahari rurara omu mahanga, ku muriba mwataataaniire omu nsi zaago, bwanyima abarirokokaho omuriimwe baryanyijukira omu mahanga, ei bariba batwairwe bari enkwatwa, bamanye oku naahenzirwe emitima yaabo erikururuuha eyaanyimwire, n'amaisho gaabo agarikururuuha gakatwarwa ebishushani byabo ebirikuramibwa; baryayetamwa ahabw'ebihagaro byona ebi baakozire. Obwo baryamanya ku ndi MUKAMA, kandi eki naagambire nti: Ndyabareetaho ako kabi, ku ntarakigambiire busha. Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Ahabw'ebihagaro byona ebi enju ya Israeli yaakozire, yemaamaate, oteere omutsindo ahansi, ogire oti: Ai bambe! ahakuba baryaitwa rurara, enjara n'orufu. Ori hare aryaitwa rurara, n'oriba yaatsigaireho agoteirwe omu rurembo, aryaitwa enjara. Okwo nikwo ndihikiiriza ekiniga kyangye aharibo. Emitumbi yaabo ku erirambirirana ahagati y'ebishushani byabo ebirikuramibwa, n'okwehinguririza amatambiro gaabo, aha mitwe y'ebibungo byona n'enshozi zoona, ahansi y'ekiti kyona ekibisi ekyetwa omurinzi, n'ahansi y'omwela gwona oguyumbize, ahu baabaire bootererera ebishushani byabo ebirikuramibwa emigaju erikutaamirana, obwo nibwo barimanya ku ndi MUKAMA. Ndyababangira omukono, ensi ngihindure amatongo, n'ahatarikutuurwa, ahu baabaire batwire hoona, okuruga omu ihamba okuhika Ribula. Obwo nibwo barimanya ku ndi MUKAMA. Ekigambo kya MUKAMA kyagaruka kyanyijaho nikigira kiti: Kandi iwe Mwana w'omuntu 'we, hurira eki Mukama RUHANGA arikugambira enju ya Israeli, naagira ati: Mbwenu byahwa! Muheru yaahika aha nshonda ina zoona ez'ensi. Mbwenu naiwe yaakuhikaho, naaza kukurekurira ekiniga kyangye, nkucwere orubanja orushemereire emitwarize yaawe, nkufubire ahabw'ebihagaro byawe byona. Eriisho ryangye tiririkusaasira, kandi tindikugirira mbabazi, kureka ndyakufubira, nkuture emitwarize yaawe n'ebihagaro byawe ebiri ahagati omuriiwe. Obwo nibwo orimanya ku ndi MUKAMA. Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Akabi, akabi k'aha muheru! Reeba nikaija. Muheru yaija, omuheru gwahika, byakwimukirira. Reeba, nibikuhikaho. Iwe otwire omu nsi 'we, ekifubiro kyawe kyakuhikaho; obunaku bwahika, eizooba riri haihi, eizooba ry'okujagararira omu bibungo, ti ry'okuteereraho kaari k'okushemererwa. Mbwenu naaza kukushukaho ekinig akyangye, nkumarireho okuguubwa kubi kwangye, nkucwere orubanja nk'emitwarize yaawe oku eri, nkufubire ninkutura ebihagaro byawe byona. Eriisho ryangye tiririkusaasira, kandi tindikugirira mbabazi; kureka ndyakufubira nkuture emitwarize yaawe n'ebihagaro byawe ebiri omuriiwe. Obwo nibwo murimanya ku ndi MUKAMA ofubira. Reeba, eryo izooba! Reeba niriija. Ekifubiro kywawe kyaija, enkoni yaarabya, amaryo gaatooka. Orubwa rukuzire, rwahinduka enkoni y'obubi. Omuribo tihaine oritsigaraho; n'omu bintu byabo enbingi, nari omu butungi bwabo tihaine kiritsigaraho, n'obu kwakuba okugira omukuru orikweshumba abandi. Obunaku bwahika, eizooba niriirira haihi. Omuguzi arekye kushemererwa, n'omutunzi arekye kuganya, ahabw'okuba ekiniga kiri aha ihanga ryabo ryona. Abatunzi tibarigarurirwa bi baatunzire, n'obu bariba bakiriho; ahabw'okuba ekiniga kiri aha ihanga ryabo ryona, kandi tikirihinduka; n'ahabw'okutahikiirira kwe tihariho muntu origumya ho amagara ge. Bateire enzamba, baateekateeka byona, kwonka tihaine ohurwire, ahabw'okuba ekiniga kyangye kiri aha ihanga ryabo ryona. Aheeru hariho rurara, omunda harimu orufu n'enjara, abari omu ishwa nibaitwa rurara, n'abari omu rurembo nibamarwaho orufu n'enjara. Kandi ku harigira abaahonokaho, baryahungira omu bibungo nk'enkombe z'omu mpanga, boona nibaganya, buri muntu naaborooga ahabw'ebibi bye. Emikono ya boona eyahwa amaani, n'entegye za boona ziryabonda, zibe nk'amaizi. Baryayezirika ebiguniya, obwoba bubashekye; boona bagire enshoni ahamaisho, n'emitwe y'abantu boona ebe enkomborora. Baryanaga efeeza zaabo omu mihanda, n'ezaabu zaabo tiziribaasa kubajuna aha izooba ry'ekiniga kya MUKAMA. Tiziribamara njara, kandi tiziribaigutsa; ahabw'okuba ezo nizo zaababeereire ekirikuteeza entsibo, ekyabareeteire okutahikiirira. Ebyo bintu byabo ebihunzire bakaba babikoresa okwehaisa ekitiinisa ekitaine mugasho, kandi baabikoramu ebishushani byabo by'ebihagaro, n'ebintu byabo by'ebihagaro, n'ebintu baybo ebirikunugirwa kimwe. Nikyo mbihinduriire ebitashemeire aharibo. Kandi ndyabihayo omu mikono y'abanyamahanga, babinyagye, n'omu mikono y'ababi ab'omu nsi babishahure, babihagare. Ndyabaihaho amaisho, bashiishe Omwanya gwangye ogw'obuguzi bwingi, abambuzi bagutaahemu, bagushiishe, baguhindure amatongo. Nk'oku ensi eijwire obwitani, n'orurembo rukaijura eitima, nikyo ndireetera amahanga agarikukira obubi, gakakubuura amaka gaabo. Ndyamaraho amaani gaabo agu barikwehimbisizaho, n'emyanya yaabo erikwera eshiishwe. Enaku ku ziriija, baryasherura obusingye, kwonka tibaribubona. Akabi karyakuratwa akandi, orukuru rukuratwe orundi; baryasherura okworekwa ahari nabi, kwonka omunyamurwa aryabura ekiragiro, n'abakuru babure obwengye bw'okuha abantu. Omugabe aryaganya, omunyiginya aryayehumbika okushoberwa, n'emikono y'abantu b'omuri egyo nsi eryasharazibwa obwoba. Ndyabagira nk'oku emitwarize yaabo eri, mbacwere emanja, nk'oku emicwere yaabo eri; haza bamanye ku ndi MUKAMA. Omu mwaka gwa mukaaga, omu kwezi kwa mukaaga aha kiro kyakwo kya kataano, nkaba nshutami omu nju yangye, abakuru ba Yuda banshutami omumaisho; omukono gwa Mukama RUHANGA gwampikiraho okwo. Ku naagiire kugira nti, naareeeba orikushusha omuntu; okwiha omu bwezirikiro bwe okugarura ahansi gukaba guri omuriro; kandi okwiha omu bwezirikiro bwe okugarura ahaiguru nihengyengyeta nk'omuringa ogweziibwe. Yaagorora ekirikushusha omukono, yaakwata obutsibo bw'eishokye ryangye, Omwoyo yankiriza, yampitsya ahagati y'ensi n'eiguru, yantwara Yerusaalemu ndi omu kworekwa kwa Ruhanga, yampitsya ah'orikutaahira nooza omu irembo ry'ekikaari ky'omunda, ekirikureeba aha bukiizi-bwa-bumosho, ahu ekitebe kye'kishushani ekirikugwisa kubi Ruhanga kyabaire kir. Kandi reeba, ekitiinisa kya Ruhanga wa Israeli kikaba kiri okwo, nk'oku naakyorekyeirwe omu ruhita. Bwnayima yangira ati: Mwana w'omuntu, hati imutsya amaisho gaawe, oreebe aha bukiizi-bwa-bumosho. Ntyo naagaimutsya, naareebayo, kandi reeba, aha bukiizi-bwa-bumosho bwa'ah'orikutaahira omu irembo ry'eitambiro hakaba hariho ekishushani ekirikureetera Ruhanga eihato. Yaagaruka yangira ati: Mwana w'omuntu, nooreeba ebi barikukora? Nooreeba ebihagaro by'eihano ebi ab'enju ya Israeli barikukorera aha, ebirikumbinga nkaza hare n'Omwanya gwangye ogurikwera? Kwonka noija kureeba ebindi bihagaro by'eihano ebirikukira ebyo. Beanyima yantwara aha irembo ry'ekyo kikaari; ku naagiire kugira nti, naareeba ekishenshero omu rugo. Yangira ati: Mwana w'omuntu, hangusya ekyo kishenshero. Ntyo ku naahereize kukihangusya, naareeba orwigi. Yaagaruka yangira ati: Taahamu, oreebe ebihagaro by'eihano ebi barikukorera aha. Naanye naataahamu; ku naagiire kugira nti, naareeba ebishushani by'emiringo yoona y'ebirikwekurura ahansi, n'eby'enyamaishwa ezirikunugwa, n'eby'ebishushani byona ebirikuramibwa ab'enju ya Israeli, biteirwe aha kisiika embaju zoona. Kandi omu maisho gaabyo heemereiremu abashaija makumi mushanju ab'omu bakuru b'enju ya Israeli, n'ahagati yaabo heemereireho Yaazania mwene Shafani, buri omwe aine ekyoterero kye omu ngaro; obwo omwika gw'obubaane nigucumbuuka ahaiguru nigutaamirana. Bwanyima yangira ati: Mwana w'omuntu, ebyo waareeba ebi abakuru b'enju ya Israeli barikukorera omu mwirima, buri muntu omu bishengye by'ebishushani by'ebishushani by'ebiteekateeko bye? Ahabw'okuba nibagira bati: MUKAMA tarikutureeba; MUKAMA atsigireho ensi yaitu. Yaagaruka yangira ati: Noija kureeba ebindi bihagaro by'eihano ebi barikukora. Bwanyima yantwara ah'orikutaahira nooza omu irembo ry'aha bukiizi-bwa-bumosho ery'enju ya MUKAMA; kandi reeba, hakaba hashutamiyo abakazi nibacurira Tamuzi. Yangira ati: Mwana w'omuntu 'we, ebyo waabireeba? Noija kureeba ebindi bihagaro ebirikukira ebyo. Bwanyima yantwara, yampitsya omu kikaari ky'omunda eky'enju ya MUKAMA. Ku naagiire kugira nti, naareeba aha rwigi rwa hekalu ya MUKAMA ahagati y'ekisasi n'eitambiro abashaija nka makumi abiri na bataano, bateire hekalu ya MUKAMA emigongo nibareeba oburugwa-izooba, nibaramya eizooba, amaisho bagahangire ei ririkureetwa. Yaagaruka yangira ati: Mwana w'omuntu 'we, ebyo waabireeba? Noogira ngu ebihagaro ebi ab'enju ya Yuda barikukora n'ekintu kikye? Bashemereire kubuzya ensi eby'eitima n'okweyongyera kungwisa kubi? Reeba, nibata amataagi aha nyindo. Nikyo ndikorera eby'ekiniga kingi; eriisho ryangye tiriribasaasira, kandi tindibagirira mbabazi; n'obu barimboroogyera omu matu bata, tindibahurira. Bwanyima naahurira naagamba n'eiraka rihango, naagira ati: Imwe abarikurinda orurembo, mwirire haihi, buri muntu aine eky'okurwanisa ekirikucwekyereza omu ngaro ze. Kandi reeba, haija abashaija mukaaga, baareetwa omu muhanda gw'eirembo rya ruguru, eririkureeba aha bukiizi-bwa-bumosho, buri omwe aine eky'okurwanisa ekirikwita omu ngaro ze; kandi ahakaba hariho ondiijo mushija, ojwaire ebijwaro bya kitaani, ari hamwe nabo, aine eihembe rya bwino aha izinio. Baataaha, baayemerera aha rubaju rw'eitambiro ry'omuringa. Baashanga ekitiinsia kya Ruhanga wa Israeli kyatembire kuruga ahari baakerubi, ahu kyabaire kiba, kyahika aha murynago gw'enju. MUKAMA yaayeta ogwo mushaija owaabaire ajwaire ebijwaro bya kitaani, aine eihembe rya bwino aha izinio. Yaamugira ati: Irooko orabarabe omu rurembo Yerusaalemu, ote akamanyiso aha buso bw'abantu abarikutsinda nibabooga ahabw'ebihagaro byona ebirikukorerwamu; kandi abo bashaija mukaaga yaabagambira mpuriire, naagira ati: Mwirooko murabarabe omu rurembo mumukuratiire, mwite abantu; amaisho gaanyu garekye kusaasira, kandi mutagira ou mwagirira embabazi; mumareho abagurusi, abatsigazi, empangare, abaana bato n'abakazi; kwonka omuntu weena oine ako kamanyiso mutamukoraho. Kandi mutandikire omu Mwanya gwangye ogurikwera. Batyo baatandikira ahari abo bakuru abaabaire bari omu maisho g'enju. Yaagaruka yaabagira ati: Mushiishe enju, kandi ebikaari byayo mubiijuze emitumbi. Mbwenu mwirooko mugyende. Batyo baagyenda, baita ab'omu rurembo. Ku baabaire nibakibaita, naatsigara nyenka, naagwa ahansi njuumaire, naataka nti: Ai bambe, Mukama RUHANGA! Mbwenu omu kushuka ahari Yerusaalemu ekiniga kyawe nooyenda kumaraho Abaisraeli boona abatsigaireho? Yangira ati: Orubanja rw'enju ya Israeli n'eya Yuda rurengyesereize munonga; ensi eijwire eshagama, n'orurembo rwijwirwemu okwita emanja; ahakuba nibagira bati: MUKAMA atsigireho ensi yaitu, kandi taine ki arikureeba. Naanye eriisho ryangye tiriribasaasira, kandi tindibagirira mbabazi; kureka ndyabatura ebi baakozire, mbibarunde aha mitwe. Bwanyima reeba, ogwo mushaija owaabaire ajwaire ebijwaro bya kitaani, aine eihembe rya bwino aha izinio, yaija, yaagamba ebi baamutuma, naagira ati: Naakora nk'oku wandagiira. Ku naagiire kugira nti, naareeba, omu mwanya ogw'ahaiguru y'emitwe ya baakerubi, ekirikushusha eibaare rya safiro, ekiri nk'ekitebe ky'obukama. MUKAMA yaagambira ogwo mushaija owaabaire ajwaire ebijwaro bya kitaani ati: Irooko oze ahagati y'enziga ezirikwehinguririza, eziri ahansi ya baakerubi; bwanyima oijuze engaro zaawe zombi makara agarikwotsya, agu oraihe ahagati ya baakerubi, oganaganagye ahaiguru y'orurembo. Atyo yaazizamu nindeeba. Obu ogwo mushaija yaataahamu, baakerubi bakaba beemereire aha rubaju rw'enju orw'obukiizi-bwa-buryo, n'ekicu kiijwire ekikaari ky'omunda. Ekitiinisa kya MUKAMA kyaruga ahari baakerubi, kyainamuka, kyayemerera aha muryango gw'enju; egyo nju yaijura ekicu, n'ekikaari kyaijura okumurinkana kw'ekitiinisa kya MUKAMA. Okuhoorera kw'amapapa ga baakerubi kwahuririrwa hare, kwahika n'omu kikaari ky'aheeru, kuri nk'eiraka rya Ruhanga Ow'obushoboorozi bwona yaaba naagamba. MUKAMA ku yaaherize kuragiira ogwo mushaija owaabaire ajwaire ebijwaro bya kitaani ati: Iha omuriro ahagati y'enziga ezirikwehinguririza, ahagati ya baakerubi, yaazizamu, yaayemerera aha rubaju rw'enziga emwe. Bwanyima kerubi yaagorora omukono gwe, ari ahagati ya baakerubi bagyenzi be, yaakununkirira omuriro oguri ahagati ya baakerubi, yaiha omuriro ahari ogwo, yaaguta omu ngaro z'ogwo mushaija owaabaire ajwaire ebijwaro bya kitaani; nawe yaagutwara, yaashohora. Kandi baakerubi abo bakaba baine ekirikushusha engaro y'omuntu ahansi y'amapapa gaabo. Ku naagiire kugira nti, naareeba enziga ina ziri aha rubaju rwa baakerubi, enziga emwe aha rubaju rwa buri kerubi; kandi ezo nziga zikaba nizishusha eibaare rya berulo. Emisusire y'ezo nziga, zoona ina zikaba nizishushana, nizireebeka oti buri nziga eri omu ndiijo. Ku zaabaire ziba nizigyenda, zigyenda zitarikuhinduka, nizitoora ibara rubaju ahari ezo ina. Ei enziga ey'omumaisho yaabaire ereeba yoona, ngenzi zaayo zigikurata, nizigyenda zitarikuhinduka. Ezo nziga ezi baakerubi bana baabaire baine, hamwe n'empanka zaazo n'enyomyo zaazo, byona bikaba biine amaisho embaju zoona. Ezo nziga, oku naahuriire, zikaba nizeetwa “enziga ezirikwehinguririza”. Kandi buri kerubi akaba aine obuso buna; ahamaisho h'ow'okubanza hakaba hari ahamaisho ha kerubi; ahamaisho h'owa kabiri hari ah'omuntu; ah'owa kashatu hari ah'entare, kandi ah'owa kana hari ah'eishamba. Baakerubi abo baaguruka, baaza ahaiguru. Baakerubi abo nibyo bihangirwe ebiine amagara ebi naareebire aha mugyera Kebari. Baakerubi abo ku baabaire bagyenda, ezo nziga zibagyenda aha rubaju; ku baabaire baimutsya ampapa kuguruka kuza ahaiguru, ezo nziga zikaba zitahinduka kubaruga aha rubaju. Ku baabaire beemerera, nazo zeemerera; bakiguruka, nazo ziguruka nabo; ahabw'okuba Omwoyo w'ebyo bihangirwe ebiine amagara akaba azirimu. Bwanyima ekitiinisa kya MUKAMA kyaruga aha muryango gw'enju, kyayemerera ahaiguru ya baakerubi. Baakerubi baimutsya amapapa gaabo, baaguruka baaza ahaiguru, ezo nziga zibari aha rubaju, nimbareeba nibagyenda; baayemerera aha rwigi rw'eirembo ry'enju ya MUKAMA ery'oburugwa-izooba; n'ekitiinisa kya Ruhanga wa Israeli kyabasangira. Ebyo nibyo bihangirwe ebiine amagara ebi naareebire ahansi ya Ruhanga wa Israeli aha mugyera Kebari; bwanyima naamanya ku bari baakerubi. Buri omwe akaba aine ahamaisho hana, n'amapapa ana, kandi ahansi y'amapapa gaabo hariho ebirikushusha engaro z'omuntu. Kandi emisusire yaabo ey'ahamaisho niyo eri ei naareebire aha mugyera Kebari. Buri omwe yaagumizamu atarikuhinduka. Bwanyima Omwoy yankiriza, yantwara aha irembo ry'enju ya MUKAMA, eririkureeba oburugwa-izooba; kandi reeba, aha rwigi rw'eryo irembo hakaba hariho abashaija makumi abiri na bataano; omuri abo naareebamu Yaazania mwene Azuri, na Pelatia mwene Benaaya, abategyeki b'eihanga. Atyo yangira ati: Mwana w'omuntu, aba bashaija nibo bantu abacuma enaama z'okutahikiirira, bakaha ab'omuri oru rurembo obwengye bubi, nibagira bati: Obunaku bw'okwombeka amaju tibukahikire; oru rurembo n'enyungu, naitwe turi enyama. N'ahabw'ekyo Mwana w'omuntu, hanuura, obahanuurire ebiribabaho. Bwanyima Omwoyo wa MUKAMA yaanyijaho, yangira ati: Gira oti: Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Imwe nju ya Israeli 'mwe, ebi nibyo murikuteekateeka; ahakuba nimmanya ebiri omumitima yaanyu. Murengyesereize kwita abantu baanyu omuri oru rurembo, n'enguuto zaamwo mwaziijuza emitumbi. Nikyo Mukama RUHANGA arikugirira ati: Abantu baanyu abu mwaitsire, mukarambika emitumbi yaabo omuri oru rurembo nibo nyama, n'oru rurembo nirwo nyungu; kwonka imwe muryarwihwamu. Mukaba mutiina rurara, kwonka ndyagireeta, ebaite; nikwo Mukama RUHANGA arikugamba. Kandi ndyarubaihamu, mbaheyo omu mikono y'abanyamahanga, mbateho ebifubiro. Muryaitwa rurara, mbacwere orubanja muri aha mwatano gwa Israeli; haza mumanye ku ndi MUKAMA. Oru rurembo tiruribabeera nyungu, kandi naimwe timuriba nyama omuriyo; kureka ndyabacwera orubanja muri aha mwatano gwa Israeli; haza muryamanya ku ndi MUKAMA; ahabw'okuba timuragyendeire mu biragiro byangye, n'obu kwakuba okuhikiiriza ebi naataireho; kureka mukakuratira ebiragiro by'abanyamahanga ababeehinguriririize. Bwanyima ku naabaire ninkihanuura, Pelatia mwene Benaaya yaafa. Naagwa ahansi njuumaire, naataka n'eiraka rihango ningira nti: Ai bambe, Mukama RUHANGA! Noija kumariraho kimwe abatsigaireho omu Baisraeli? Bwanyima ekigambo kya MUKAMA kyanyijaho nikigira kiti: Mwana w'omuntu, beene waanyu, abu waabingirwe nabo, enju ya Israeli yoona, abo boona nibo abatuuzi ba Yerusaalemu bagambireho nibagira bati: Barugire ahari MUKAMA, baaza hare; ensi egi niitwe tugihairwe kuba obuhunguzi. N'aabw'ekyo obagire oti: Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: N'obu ndaae naabaihire omu nsi yaabo, nkabatwara hare omu mahanga, kandi nkabataataanisiza omu nsi zaago, kwonka ndyababeera Omwanya ogurikwera okumara omwanya mukye omuri ezo nsi ezi baagiiremu. N'ahabw'ekyo ogire oti: Oku nikwo Mukama arikugamba naagira ati: Ndyabataaruura mbaihe omu mahanga, mbateeranire hamwe, nimbaiha omu nsi ezi mwataataaniiremu, mbahe ensi ya Israeli. Kandi ku barihikayo, bayaihamu ebintu byona ebirikunugwa, n'ebihagaro byayo byona. Ndyabaha omutima gumwe, mbatemu omwoyo musya, nyihe omutima gw'eibare omu buhangwa bwabo, mbahe omutima gworobi, babone kugyendera omu biragiro byangye, n'okukwata ebi naataireho n'okubyorobera; kandi baryaba abantu bangye, naanye mbe Ruhanga waabo. Kwonka abo abu emitima yaabo erikukuratira ebyabo ebirikunugwa n'ebihagaro byabo, ndyabatura ebi baakozire, mbibatungikirire aha mitwe; nikwo Mukama RUHANGA arikugamba. Bwanyima baakerubi baimutsya amapapa gaabo, n'enziga zaabo zibari aha rubaju, n'ekitiinisa kya Ruhanga wa Israeli kiri ahaiguru yaabo. Ekitiinisa kya MUKAMA kyaimuka, kyaruga ahagati y'orurembo, kyayemerera aha kibungo ekiri aha burugwa-izooba bw'orurembo. Bwanyima Omwoyo yankiriza, yantwara Bukaludaaya omu nkwatwa, nkiri omu kworekwa kw'Omwoyo wa Ruhanga. Ku naahikireyo, okwo kworekwa oku naareebire kwandugaho. Ntyo naateekyerereza ezo nkwatwa, ebi nyorekirwe MUKAMA byona. Ekigambo kya MUKAMA kyagaruka kyanyijaho nikigira kiti: Mwana w'omuntu, otuura omu b'enju engomi, abaine amaisho g'okureeba, kwonka tibareeba, n'amatu g'okuhurira, kwonka tibahurira; ahakuba n'enju engomi. N'ahabw'ekyo, Mwana w'omuntu, koma ebintu byawe by'okufuruka, ofuruye nyomshana nibakureeba, ogyende nk'omufurki orugye omu mwanya gwawe, oze omu gundi nibakureeba. Obundi bakaayetegyereza, n'obu baraabe bari enju engomi. Oshohoze ebintu byawe nyomushana nibakureeba, nk'eby'okufuruka oku biba; naiwe oshohore wenka omu mwabazyo nibakureeba, nk'oku abarikufuruka bagira. Bwanyima ocwe ekishenshero omu rugo nibakureeba, obe nimwoo waarabya ebyo bintu. Ote ebyo bintu byawe aha ibega nibakureeba, obishohoze hariho omwirima; kandi oyeshwekye ahamaisho, orekye kureeba ahansi, ahabw'okuba nkutaireho kuba ak'okureeberaho aha nju ya Israeli. Ntyo naakora nk'oku naaragiirwa. Naashohoza ebintu byangye nyomushana, nk'oku eby'okufuruka biba; kandi omu mwabazyo naacwa ekishenshero omu rugo n'emikono yangye nyenka. Naahsohora hariho omwirima, ntaire ebintu byangye aha ibega nibandeeba. Omu kasheeshe ekigambo kya MUKAMA kyanyijaho nikigira kiti: Mwana w'omuntu, enju ya Israeli, enju engomi, tekubuurize eti: Nookora ki? Mbwenu obagire oti: Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Okuhanuura oku n'okw'eby'omunyiginya w'omuri Yerusaalemu, n'eby'ab'enju ya Israeli boona barimu. Ogire oti: Ndi ak'okureeberaho kaanyu; nk'oku nkozire, nabo nikwo barikorwa batyo; baryatwarwa omu bukwata, bari enkwatwa. N'munyiginya, oriba ari omuribo, aryata ebintu bye aha ibega hariho omwirima, ahsohore, acwe ekishenshero omu rugo, akirabemu; aryayeshweka ahamaisho, arekye kureeba ahansi n'amaisho ge. Kandi ndyamurengyezaho ekigoye, akwatwe omuteg gwangye; bwanyima mmutware Babulooni omu nsi y'Abakaludaaya, kwonka tarigireeba; kandi niyo arigwa. Boona ababriba bamushagatiire kumuhwera, n'ngabo ze zoona, ndyabataataanisiza embaju zoona ei emiyaga ereetwa, nsyoreyo rurara, ngibakuratse. Ku ndibataataanisiza omu mahanga, naabanaganaga omu nsi zaago, baryamanya ku ndi MUKAMA. Kwonka ndyareka bamwe omuribo bahonokye ahari rurara, enjara n'orufu, babone kwaturira ebihagaro byabo byona omu mahanga ei bariza; kandi bamanye ku ndi MUKAMA. Kandi ekigambo kya MUKAMA kyagaruka kyanyijaho nikigira kiti: Mwana w'omuntu, rya eby'okurya byawe nootengyeza, kandi onywe amaizi nootetema, oyemereize omutima, ogambire abantu omuri egyo nsi oti: Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba aha by'abatuuzi ba Yerusaalemu n'ab'omu nsi ya Israeli, naagira ati: Baryarya eby'okurya byabo beemereize emitima, kandi banywe amaizi bashobeirwe, ahabw'okuba ensi yaabo eryaba emazirwemu ebigirimu byona, nibaturwa eitima ry'abagitwiremu boona. Endembo ezitwiremu ziryahingurwa amatongo, ensi ebe kifurukwa, naimwe muryamanya ku ndi MUKAMA. Ekigambo kya MUKAMA kyagaruka kyanyijaho nikigira kiti: Mwana w'omuntu, egi nfumu ei mucwa aha nsi ya Israeli, erikugira eti: Ebiro bitwireho; okworekwa kwona kurugiremu busha, neemanyisa ki? N'ahabw'ekyo obagire oti: Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugmba naagira ati: Egyo nfumu ndyagimaraho, kandi tibarigaruka kugicwa omuri Israeli. Kureka obagire oti: Ebiro biiriire haihi, na buri kworekwa kuri haihi kuhikiirizibwa. Ahabw'okuba tiharigaruka kubaho kworekwa kw'ebishuba, nari okuragura kw'okumamarika omu nju ya Israeli; kureka nyowe MUKAMA, ndyagamba, kandi eki ndigamba kiryaba kwo; tikirigaruka kukyererezibwa, kureka omu biro byanyu, imwe enju engomi, ndyagamba ekigambo, nkihikiirize; nikwo Mukama RUHANGA arikugamba. Ekigambo kya MUKAMA kyagaruka kyanyijaho nikigira kiti: Mwana w'omuntu, reeba, ab'enju ya Israeli nibagira bati; Ebi ayorekirwe ebiro ebi, n'ebiriija hahweireho ebiro bingi; kandi naahanuura eby'obunaku obukiri hare munonga. N'ahabw'ekyo obagire oti: Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Tihariho kigmbo kyangye na kimwe ekirigaruka kukyererezibwa; kureka ekigambo eki ndikugamba kiryaba kwo; nikwo Mukama RUHANGA arikugira. Kandi ekigambo kya MUKAMA kyanyijaho nikigira kiti: Mwana w'omuntu, hanuura ebiriba ahri baanabi ba Israeli abarikuhanuura; ogambire abarikuhanuura ebi barikugunja omu mitima yaabo, noogira oti: Muhurire ekigambo kya MUKAMA! Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Baanabi b'ebifa-mutima baryareeba enaku, abakuratira eby'omu mitima yaabo bonka, haza bataine ki boorekirwe. Iwe Israeli, baanabi baawe bari nka zaamuha z'omu matongo. Timukainamukaga ha bisheenyuka, n'obu kwakuba okwombeka orugo, ahabw'enju ya Israeli, ngu mubone kwemerera omu rugamba muhamire, aha izooba rya MUKAMA. Baanabi abo boorekirwe ebitaine ku biri, baaragura eby'ebishuba, nibagira bati: Oku nikwo MUKAMA arikugamba, haza MUKAMA atabatumire; kandi baareetera abantu kugira amatsiko ngu ekigambo kyabo kiryaba kwo. Timurikumanya ku okworekwa oku mureebire kuri okwa busha, kandi okuragura kwanyu ku kuri okw'ebishuba, obu murikugira muti: MUKAMA niwe akigambire, haza ntaine ki ngambire? Nikyo Mukama RUHANGA arikugirira ati: Ahabw'okugamba ebitaine mugasho, mukoorekwa eby'ebishuba, reeba, nikyo ndikubarwanisiza, nikwo Mukama RUHANGA arikugira. Omukono gwangye guryaguma guranise baanabi, abarikworekwa ebitaine mugasho, bakaragura eby'ebishuba; tibariba b'omu ishengyero ry'abantu bangye, tibarihandiikwa mu kitabo ky'amaziina g'ab'enju ya Israeli, n'obu kwakuba okutaaha omu nsi ya Israeli; kandi muryamanya ku ndi Mukama RUHANGA. Baanabi abo bahabiise abantu bangye nibagira bait: N'obusingye, haza obusingye butariho; kandi abantu ku barikwombeka ekisiika ekitagumire, baanabi abo baija bakisiigiriza n'obudongo butanogire; N'ahabw'ekyo ogambire abo abarikukisiigiriza n'obudongo butanogire oti: Nikiija kugwa. Haryagwa enjura nyingi n'emengo z'orubaare, haije n'eihunga ry'amaani. Mbwenu ekyo kisiika ku kirigwa, tibaribabuuza bati: Nya budongo buri obu mwasiigiriize burahi? Nikyo Mukama RUHANGA arikugirira ati: Ahabw'ekiniga ndyareeta eihunga ry'amaani; ahabw'okuguubwa kubi ngwise enjura nyingi, kandi ahabw'ekiniga ngwise emengo z'orubaare, bikicwekyereze. Ndyasheenya ekisiika eki mwasiigiriize n'obudongo, nkigwise ahansi, omusingi gwakyo gureebwe; omu kugwa kwakyo naimwe mucwekyereremu; haza mumanye ku ndi MUKAMA. Okwo nikwo ndimarira ekiniga kyangye ahari ekyo kisiika n'ahari abo abaakisiigiriize n'obudongo obutanogire; kandi imwe, ndyabagambira nti: Ekisiika n'abaaakisiigiriize n'obudongo tibikiriho, abo nibo baanabi ba Israeli abaabaire nibahanuura ebya Yerusaalemu, bakagireebera okworekwa kw'obusingye, haza obusingye butariho; nikwo Mukama RUHANGA arikugamba. Naiwe Mwana w'omuntu 'we, teera ekitsyori bahara b'abantu baawe abarikhanuura ebi barikugunja omu mitima yaabo, obahanuurire ebiribabaho, noogira oti: Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Baryareeba enaku, abakazi ababaziira engisha, bakazijweka abantu boona omu bujwariro bw'enyerere, bakakora n'ebitambaara by'okwetwekyerera eby'abantu aba buri rugyero, nibahiiga amagara gaabo! nimwija kuhiiga amagara g'abantu bangye, mukiza ag'abandi, ngu mubone kwetungira amagoba? Mukanjumisa omu bantu bangye ahabw'eigaro rimwe rya sayiri n'otwate tw'oburo, nimwita abantu abatakufiire, mukakiza abatashemereire kugumaho, nimubakirisa ebishuba ebi murikubeihabeihesa abantu bangye, abakunda kuhurira ebishuba. Nikyo Mukama RUHANGA arikugirira ati: Reeba, niinyanga engisha zaanyu ezi murikutegyesa abantu; ndyazibahuruutura aha mikono, ndekye abantu abu murikutega beegyendere nk'enyonyi. Ebitambaara byanyu eby'okwetwekyerera ndyabibataagurira aha mutwe, njune abantu bangye, mbaihe omu mikono yaanyu; tibarigaruka kuba mu mikono yaanyu obundi nk'eminyago; kandi murymanya ku ndi MUKAMA. Mukahahaaza omutima gw'ohikiriire n'ebishuba byanyu, ou nyowe ntahahaarize; mwagumya omubi ngu arekye kuhinduka kuruga omu mitwarize ye emibi, akajuna amagara ge; n'ahabw'ekyo timurigaruka kureeba kworekwa okutaine mugasho, n'obu kwakuba okuragura; kandi ndyajuna abantu bangye, mbaihe omu mikono yaanyu. Obwo nibwo murimanya ku ndi MUKAMA. Bwanyima bamwe aha bakuru ba Israeli baija ahi ndi, banshutama omumaisho. Ekigambo kya MUKAMA kyanyijaho nikigira kiti: Mwana w'omuntu, aba bantu bataahize omu mitima yaabo ebishushani byabo ebirikuramibwa, baata ekirikuteeza entsibo eky'okutahikiirira kwabo omu maisho gaabo. Noogira ngu nshemereire kubaikiriza kugira ekintu kyona eki baanyehanuuzaho? Mbwenu ogambe nabo, obagire oti: Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Ibara muntu ow'omu nju ya Israeli otaahize omu mutima gwe ebishushani bye ebirikuramibwa, akata ekirikuteeza entsibo eky'okutahikiirira kwe omu maisho ge, haza akaza owa nabi, nyowe MUKAMA niinye ndimwegarukiramu nimmutura omuna gw'ebishushani bye ebirikuramibwa, mbone kukwata emitima y'ab'enju ya Israeli, abampararukire ahabw'ebishushani byabo ebirikuramibwa. N'ahabw'ekyo ogire enju ya Israeli oti: Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Mweteise, mutaane n'ebishushani byanyu, mwihe amaisho aha bihagaro byanyu byona. Ahabw'okuba ibara muntu ow'omu nju ya Israeli nari ow'omu banyamahanga owaabashuuhuukiremu orikumpararuka, akataasya omu mutima gwe ebishushani bye ebirikuramibwa, akata ekirikuteeza entsibo eky'okutahikiirira kwe omu maisho ge, haza akaza owa nabi ngu amuunyehanuuzeho, nyowe MUKAMA niinye ndimwegarukiramu; ogwo mushaija ndyamuta omu kaso, mmugire eky'okureeberaho n'eky'okucweraho enfumu, mmucwere kimwe omu bantu bangye; kandi muryamanya ku ndi MUKAMA. Kandi nabi ku aribeihwabeihwa, yaagira eki yaagamba, nyowe MUKAMA niinye ndiba mmubeihabeihire, ndyamubangira omukono, mmucwekyereze arugye omu bantu bangye Abaisraeli. Baryagiibwaho ekifubiro, ekifubiro kya nabi n'eky'orimwehanuuzaho biryaingana, ab'enju ya Israeli barekye kugaruka kuhaba kundugaho, nari kugaruka kweshiisha n'ebicumuro byabo byona; kureka babe abantu bangye, naanye mbe Ruhanga waabo; nikwo Mukama RUHANGA arikugira. Ekigambo kya MUKAMA kyagaruka kyanyijaho nikigira kiti: Mwana w'omuntu, ensi ku erincumuraho, yaakora ebitari by'obwesigwa, naanye naagibangira omukono, naahenda eki erikwehimbagiririzaho, nibyo by'okurya byayo, naagiteeza enjara, naagimaramu abantu n'amatungo, n'obu abantu aba bashatu, Noa, Danieli na Yobu baakuba barimu, bakaakiza amagara gaabo bonka ahabw'okuhikiirira kwabo; nikwo Mukama RUHANGA arikugamba. Ku ndyohereza enyamaishwa kubuga ensi, zaagishiisha, yaaba amatongo, hataagira owaagirabamu ahabw'ezi nyamaishwa, n'obu abo bantu bonshatu baakuba barimu, niinyerahira, tibakaabaasa kukiza batabani baabo nari bahara baabo; bo bonka bakaakira, kwonka ensi yo ehinduka amatongo; nikwo Mukama RUHANGA arikugira. Nari shi, ku nditeeza ensi rurara, ningira nti: Ka rurara ebugye ensi, nigmaremu abantu n'amatungo; n'obu abo bantu bonshatu baakuba barimu, niinyerahira, tibakaabaasa kukiza batabani baabo nari bahara baabo; kureka bo bonka bakaakira; nikwo Mukama RUHANGA arikugamba. Nari shi, egyo nsi ku ndigiteeza orufu, naagishukaho ekiniga kyangye, ninsheesha eshagama kugimaramu abantu n'amatungo, n'obu Noa, Danieli na Yobu baakuba barimu, niinyerahira tibakaabaasa kukiza batabani baabo nari bahara baabo, kureka bakaakiza amagara gaabo bonka ahabw'okuhikiirira kwabo; nikwo Mukama RUHANGA arikugira. Ahakuba oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Mbwenu tindikizaho kuteeza Yerusaalemu ebifubiro by'amaani ebi bina, rurara, enjara, enyamaishwa mbi, n'orufu, ngu mbone kugimaramu abantu n'amatungo! Kwonka ku hariba haagizire abaahonokaho ab'okugiihamu abaana baabo b'aboojo n'ab'abaishiki, bwanyima baija ahariimwe, mwareeba emitwarize yaabo n'ebi barikukora, muryagarukwa emitima omunda ahabw'enaku ezi ndiba nyitsize Yerusaalemu, ahabw'ebyo byona ebi naagiteerize. Kandi baryabagarura emitima omunda, ku murireeba emitwarize yaabo n'ebi barikukora; obwo nibwo murimanya ku ebi naagikoziremu byona, ntarabatuzire busha; nikwo Mukama RUHANGA arikugira. Kandi ekigambo kya MUKAMA kyanyijaho nikigira kiti: Mwana w'omuntu, ekiti ky'omuzaabibu n'amataagi gaakyo nibikiza ki ebindi biti by'omu kibira? Hariho owaakugitemaho empimbi, akagira eki yaagibaijamu? Nari shi, abantu bakaakitemaho enkondo y'okuhanikaho ekintu kyona? Reeba, kicumiirwe okuba enku z'okuhemba; mbwenu omutwe gwakyo n'ekibunu kyakyo ku birisya, byahwaho, ahagati yaakyo haasiriira, kiryaba kikiine omugasho gwona? Reeba, obu kibaire kikihundiriire, kibaire kitaine mugasho, reero kaashwa, obu kihiire kikasiriira! Nikyo Mukama RUHANGA arikugirira ati: Nk'oku ekiti ky'omuzaabibu kiri omu biti by'omu kibira, eki naahaireyo kuba enku, nikwo ndihayo abatuuzi b'omuri Yerusaalemu. Ndyabata omu kaso; n'obu barihunga omuriro, kwonka ogwo muriro guryabamaraho; kandi ku ndibata omu kaso, nibwo murimanya ku ndi MUKAMA. Bwanyima ndyahindura egyo nsi amatongo, ahabw'okuba bakakora ebitari by'obwesigwa; nikwo Mukama RUHANGA arikugira. Ekigambo kya MUKAMA kyagaruka kyanyijaho nikigira kiti: Mwana w'omuntu, manyisa Yerusaalemu ebihagaro byayo, noogira oti: Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugambira Yerusaalemu, ati: Obukomooko bwawe n'obuzaarwa bwawe ori ow'omu nsi ya Kanaani; sho akaba ari Omuamori na nyoko ari Omuhiitikazi. Eby'okuzaarwa kwawe obu waazaarwa, tibarakushariire, tibarakwogize kukushemeza, tibarakusiigire mwonyo, n'obu kwakuba okukuta omu twenda tw'obwereere. Tihariho owaakureebeise eriisho ry'embabazi, ngu akugirire esaasi, akukorere ebyo; kureka okanagwa omu ishwa aha izooba eri waazaariirweho, ahabw'okuba okaba noonugwa. Bwanyima ku naabaire ninkurabaho, naareeba nooyekuringa omu shagama, naakugira, okiri omuri egyo shagama, nti: Kagire amagara, okakura nk'ekimezire omu ishwa. Naiwe waakura, waanyeeta, waaba empangare, amabeere gaagwa, n'eishokye ryawe ryakura; kwonka waaguma ojwaire busha, ori entangaare. Ku naabaire ninkurabaho obundi, naakwetegyereza, naareeba ohikize obunaku bw'okurigirwa; naakunagaho omunagiro gwangye, naajweka enjuuro yaawe, naakurahira, naaragaana naiwe endagaano, waaba owangye; nikwo Mukama RUHANGA arikugira. Bwanyima naakwozya, naakwogyezaho kimwe eshagama; naakusiiga amajuta. Kandi naakujweka emyenda y'amabara g'ebicwererane, naakujweka enkaito z'oruhu rw'engongi; naakuzirika emyenda ya bafuta, naakushweka emyenda ya riiri. Naakujweka amahunde, engoro aha mukono, n'emikuufu omu bitysa. Naakuta empeta aha nyindo n'omu matu, n'ekirunga kirungi aha mutwe. Okwo nikwo waahunzirwe ezaabu n'efeeza, n'ebijwaro byawe bikaba biri bafuta na riiri n'emyenda y'amabara gacwereraine. Okaba orya eby'esaano y'obunono n'obwoki n'amajuta. Okaba ori murungi okutakareebwaga, waarugaho waaba omwigarire. Okurangaanwa kwawe kwahika omu mahanga ahabw'oburungi bwawe, ahabw'okuba bukaba buhikiibwe ekitiinisa eki naakuhaire; nikwo Mukama RUHANGA arikugira. Kwonka okeesiga oburungi bwawe, waaba maraaya ahabw'okurangaanwa kwawe, waayehayo waaba owa ibara muhinguzi. Waatwara bimwe aha bijwaro byawe, waayekorera endaaro zihunzire, waazishambaniramu; tihariho nk'ebyo ebirabaireho, kandi tibiribaho. Kandi okatwara amahunde gaawe amarungi agaakozirwe omu zaabu zangye n'efeeza zangye, ebi naakuhaire waabyekoreramu ebishushani by'abashaija, waashambana nabyo; waatwara ebijwaro byawe eby'amabara agacwereraine, waabibishweka, kandi waata amajuta gangye n'obubaane bwangye omu maisho gaabyo. Kandi n'eby'okurya byangye ebi naakuhaire, eby'esaano y'obunono n'amajuta n'obwoki, ebi naabaire nkugaburira, waabita omu maisho gaabyo, ngu bibe ekisooroora ekirungi; nikso Mukama RUHANGA arikugira. Kandi okatwara batabani baawe na bahara baawe, abu wanzaariire, waababitamgira ngu bibamareho. Noogira ngu obwamaraaya bwawe n'ekintu kikye, kandi okongyeraho n'okwita abaana bangye, okabahayo aharibyo kuba ebitambo by'okurabya omu muriro? Kandi omuri ebyo bihagaro byawe byona n'obwamaraaya bwawe toraijukire biro by'obuto bwawe, obu waabaire ojwaire busha, ori entangaare, nooyekuringa omu shagama. Mbwenu bwanyima y'ebyo bibi byawe byona, (oryareeba enaku; eego oryazireeba, nikwo Mukama RUHANGA arikugira), waayeyombekyera enju ahatunguukire, waayekorera omwanya mukuru ogw'okuramizamu omuri buri nguuto, ahari buri iteeraniro ry'emihanda waaraayisizaho oburungi bwawe nooyehayo ahari ibara muhinguzi; otyo waahinguranisa obwamaraaya bwawe; Kandi okaraaya n'Abanyamisri, bataahi baawe enduruuhi, waakanyisa obwamaraaya bwawe kungwisa kubi. Reeba, nikyo nkubangiriire omukono, nkatuubya egabo yaawe, nkakuhayo aha bazigu baawe abarikwenda kukumira, bahara b'Abafilistia abaitsirwe enshoni ahabw'emitwarize yaawe mibi erengyesereize. Kandi okaraaya n'Abaasiria, ahabw'okuba tohaaga; buzimazima okaraaya nabo, nabwo tiwaahaaga. Kandi okahinguranisa obwamaraaya bwawe omu nsi y'abashuubuzi ba Bukaludaaya; n'abo nabo tibaakuhaazya. Mukama RUHANGA yaagira ati: omutima gwawe ka gurwaziibwe okwetenga, ahabw'okuba okozire ebyo byona, ebikorwa omukazi maraaya owaariire enshoni, kandi oyeyombekyeire enju ahatunguukire, waayekorera omwanya mukur ahari buri nteeraniro y'emihanda; kandi torabaire nka baamaraaya abandi, ahabw'okuba okaba ogaya okugurirwa. Eshi ori omukazi enshambani, otaasya abahinguzi omu mwanya gwa baro! Baamaraaya boona bagurirwa abashaija, kwonka iwe niiwe oha bashambane baawe boona ebiconco, noobagurira ngu bakwijeho nibaruga embaju zoona ahabw'obwamaraaya bwawe. N'ahabw'ekyo obwamaraaya bwawe bwine omutaano n'obw'abandibakazi; kandi tihariho owaakwohize kuba maraaya, kureka iwe niiwe ogurira abantu, bo tibaakugurira. Nikyo obeereire ow'omutaano n'abandi. Mbwenu, iwe maraaya 'we, hurira ekigambo kya MUKAMA. Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Manya, obuhemu bwawe bushuurwirwe, n'enjuuro yaawe yaareebwa butunu ahabw'obwamaraaya bwawe, obu waagizire na bashambane baawe, n'ahabw'ebishushani byawe byona ebirikuramibwa, n'ahabw'eshagama y'abaana ei waabihaire. Reeba ahabw'ebyo byona ndyateeranira hamwe bashambane baawe boona, abaabaire bakushemeza, abu waabaire okunda boona, n'abau waabaire oyanga boona. Ndyabateeranira hamwe, bakurwanise nibaruga oku n'oku, nkujwekyere busha omu maisho gaabo, bareebe enjuuro yaawe yoona. Kandi ndyakucwera orubanja oruri nk'orw'abakazi abasiisire obushwere, bakasheesha eshagama, nkuteho ekifubiro ky'eshagama, nkwiniire ekiniga n'eihato; bwanyima nkuheyo omu mikono ya bashambane baawe, baasheenye enju yaawe eri ey'ahatunguukire, n'egyo myanya yaawe emikuru; kandi baryakujuura ebijwaro byawe, banyagye ebintu byawe eby'amahunde, bakutsigye entangaare, ojwaire busha; bakureetere eihe rikuteere, bakuteere amabaare, kandi bakurezye na zaarurara zaabo. Kandi baryayotsya amaka gaawe, bakuheere ebifubiro omu maisho g'abakazi baingi, nkuzibire kugaruka kuraaya; kandi torigaruka kuhayo bintu byawe obundi. Okwo nikwo ndikumariraho ekiniga kyangye, eihato ryangye rikakurugaho, nkatuuza, nkareka kugaruka kukugirira ekiniga. Ahabw'okutaijuka biro by'obuto bwawe, okaanyitsa ekiniga n'ebyo byona, nikyo naanye ndikuzimuuririra ebi waakozire, nkabikurunda aha mutwe; nikwo Mukama RUHANGA arikugira. Nangwa kuri otarakozire by'obwamaraaya, okabyongyera aha bihagaro byawe byona! Reeba, omucwi w'enfumu aryakucwaho enfumu egi, ati: Nyina niwe muhara. Ori owa nyoko owaayangire iba n'abaana be; kandi ori owa mukuru waawe na murumuna waawe, abaayangire baibabo n'abaana baabo. Nyoko akaba ari Omuhiitikazi, na sho ari Omuamori. Mukuru waawe ni Samaria, owaabaire atwire aha bukiizi bwawe bwa bumosho na bahara be; kandi murumuna waawe, owaabaire atwire aha bukiizi bwawe bwa buryo, ni Sodoma na bahara be. Kwonka torahaagiibwe kugyendera mu mihanda yaabo, n'obu kwakuba okutwaza nk'ebihagaro byabo oku biri; kureka omu kaanya kakye munonga okasiisikara omu mitwarize yaawe yoona okukira abandi. Mukama RUHANGA naagira ati: Reeba, eki nikyo kicumuro kya murumuna waawe Sodoma; we na bahara be bakagira amaryo, eby'okurya bingi n'okugogyera; tiyaahwera booro n'abakyene. Bakaba beekunika, bakorera ebihagaro omu maisho gangye; ntyo ku naabireebire, naabaihaho. Nangwa na Samaria terakozire imwe kya kabiri ky'ebibi byawe; kwonka iwe okakora ebihagaro bingi okubakira; ahabw'ebyo bihagaro byona ebi waakozire, okareetera mukuru waawe na murumuna waawe kureebeka nk'abahikiriire. Yemera enshoni zaawe, ahabw'okuba niiwe waihiiseho mukuru waawe na murumna waawe orubanja. Ahabw'ebibi ebi waakozire ebirikukira ebyabo kuba bibi, bakukirize okuhikiirira. N'ahabw'ekyo bwerabwera, oyemere enshoni zaawe, ahabw'okuba niiwe waareeteire mukuru waawe na murumuna waawe okureebeka nk'abahikiriire. Ndyagarura abantu baabo abaatwairwe bari enkwatwa, enkwatwa za Sodoma na bahara be, n'eza Samaria na bahara be, n'ezaawe ezizirimu, obone kwemera enshoni zaawe, obwerabwere ahabw'ebi waakozire, ebyabareeteire kugarukwa emitima omunda. Kandi ebya murumuna waawe, Sodoma na bahara be, n'ebya mukuru waawe, Samaria na bahara be, boona baryagaruka omu buteeka bwabo obwa ira; naiwe oryagaruka omu buteeka bwawe obwa ira hamwe na bahara baawe. Murumuna waawe Sodoma akaba atari eky'okucweraho enfumu omu biro by'amaryo gaawe, obubi bwawe butakashuurwirwe? Mbwenu obaire nkawe, waaba eky'okujumwa ahari bahara ba Siria na bataahi be na bahara b'Abafilistia abakwehinguririize abarikukugaya. Oyekoreire orubanja orw'obwamaraaya bwawe n'ebihagaro byawe; nikwo Mukama RUHANGA arikugira. Mukama RUHANGA naagira ati: Eego iwe owaagayire endahiro, okaita endagaano, ndyakugira nk'oku waagizire. N'obu kiraabe kyabaire kityo, ndyaijuka endagaano ei naaragaine naiwe omu biro by'obuto bwawe, mpamye naiwe endagaano etarihwaho. Ku ndireeta mukuru waawe na murumuna waawe, naabakuha kuba nka bahara baawe, kwonka kitari habw'endagaano yaawe, obwo nibwo oriijuka emihanda yaawe, okakwatwa enshoni. Kandi ndyahamya endagaano yangye naiwe, haza omanye ku ndi MUKAMA. obone kwijuka, okwatwa enshoni, orekye kugaruka kugamba, ahabw'enshoni zaawe, naaheza kukusaasira byona ebi waakozire; nikwo Mukama RUHANGA arikugira. Kandi ekigambo kya MUKAMA kikanyijaho nikigira kiti: Mwana w'omuntu, gambira enju ya Israeli ekishaakuzo, ogicwere enfumu, noogira oti: Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Empuntu mpango eya'amapapa mahango kandi maraingwa, eine amooya g'amabara maingi, ekaija Lebanooni, yaatwara omutwe gw'omwereezi, yaagucwaho akataagi akarikuhereeruka aha mutwe, yaakatwara omu nsi y'obushuubuzi, yakabyara omu rurembo rw'abashuubuzi. Bwanyima yaatwara emwe aha mbibo z'omuri egyo nsi, yaagibiba omu itaka eririkweza, kandi yaagibyara haihi n'amaizi maingi, nk'akati k'omukinga, kaakura, kaaba omuzaabibu mugufu, gwajanjamura amataagi; ago mataagi gaagwo gaakura nigatoora ei egyo mpungu eri, n'emizi yaagwo yaaguma ahu gwamezire. Katyo kaarugwamu omuzaabibu, kaatookaho amataagi, gaayumbya. Kwonka hakaba hariho endiijo mpungu mpango y'amapapa mahango n'amooya maingi; kandi reeba, emizi y'ogwo muzaabibu yaaranda neetora ei eri, gwajanjamura amataagi gaagwo, gaatora ei eri kuguma neegagiitirira. Yaagwiha omu isya eri gwabyairwemu, yaagutwara, yaagubyara omu itaka rirungi haihi n'amaizi maingi, ngu gubone kutooka amataagi kwera ebijuma n'okuba omuzaabibu gw'ekitiinisa. Gira oti: Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Beitu ebyo, guryaba gye? Egyo mpungu terigukuura ekagurandura n'emizi, ekagutemaho amataagi, ngu amababi gaagwo goona agarikubengyeya gahotokye? Nangwa n'okugarandura tikiryetenga mukono gw'amaani nari abantu baingi. Beitu shi, ku barigukuura, baagubyara ahandi, ebyo guryaba gye? Omuyaga gw'oburugwa-izooba ku guriguteera, tiguryomera kimwe omu isya eri baagubyairemu? Bwanyima ekigambo kya MUKAMA kyanyijaho nikigira kiti: Mbwenu gambira egyo nju engomi oti: Timurikumanya amakuru g'ebigambo ebyo? Bagire oti: Reeba, omugabe wa Babulooni akaija Yerusaalemu, yaakwata omugabe waayo, n'abanyiginya baayo, yaabatwara owe Babulooni. Yaatwara omwe aha baana b'ogwo mugabe, yaaragaana nawe endagaano naamurahiza. Kandi yaatwara abantu bakuru b'omuri egyo nsi, ngu obugabe bugarurwe ahansi, burekye kutunguuka, kureka buhamibwe okukwata endagaano ye. Kwonka yaamugomera, yaatuma entumwa Misri kushaba embaraasi n'eihe rihango. Nimugira ngu, aryaba gye? Omuntu orikukora ebintu nk'ebyo aryakira? Naabaasa kwita endagaano, akire? Mukama RUHANGA naagira ati: Niinyerahira, buzimazima omu mwanya, ogu omugabe owaamwemekire atwiremu, ou agayire endahiro ye, kandi akaita endagaano ye, omuri Babulooni nimwo arigwa. Faraho n'eihe rye ry'amaani n'engabo ze nyingi tarimuha mikono aha rugamba, ku barirunda eby'okutemberaho, baayombekaho ebigo, kucwekyereza abantu baingi. Ahabw'okugaya endahiro akaita endagaano, n'ahabw'okuheza kwimutsya omukono akagaruka akakora ebyo byona, tarikira. Nikyo Mukama RUHANGA arikugirira ati: Niinyerahira, buzimazima endahiro yangye ei agayire, n'endagaano yangye ei aitsire, ndyabimutura mbimurunde aha mutwe. Ndyamurengyezaho ekigoye, akwatwe omutego gwangye, mmutaasye Babulooni, mmucwerereyo orubaja rw'ekicumuro eki ancumwireho. Kandi engabo ze z'entoore zoona ziryaitwa rurara, n'abarihonokaho bataataanisizibwe ei emiyaga yoona ereetwa; kandi muryamanya ku nyowe, MUKAMA, niinye naakigambire. Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Nyowe ahabwangye ndyaiha eitaagi aha mutwe gw'omwereezi, ndibyare, ncwe akataagi koorobi akarikuhereerukayo aha mutwe gwayo, nkeebyarire nyenka aha mutwe gw'orushozi ruraingwa orutunguukire. Aha rushozi ruraingwa rwa Israeli niho ndikabyara, katookye amataagi, kaane, kabe omwereezi gw'ekitiinisa. Enyamaishwa z'emiringo yoona ziryatuura ahansi yaagwo, kandi omu kicuucu ky'amataagi gaagwo ebirikuguruka eby'emiringo yoona nimwo biryarika. Kandi emiti yoona ey'omu ishwa eryamanya ku nyowe MUKAM nagarura ahansi emiti miraingwa, nkatunguura emigufu, nkoomya emiti mibisi, nkabengyeyesa eyomire. Nyowe MUKAMA niinye naakigamba, kandi ndyakikora. Ekigambo kya MUKAMA kyagaruka kyanyijaho nikigira kiti: Mugyenderera ki kucwera ensi ya Israeli enfumu egi, erikugira eti: Abazaire bariire emizaabibu erikushaarira, amaino g'abaana gaaba nigo gaagira amangigina? Mukama RUHANGA naagira ati: Niinyerahira, timurigaruka kucwa egyo nfumu omuri Israeli. Emyoyo yoona n'eyangye; omwoyo gw'omuzaire n'ogwangye, kandi n'ogw'omwana n'ogwangye; omwoyo ogukora ekibi nigwo gurifa. Omuntu ku araabe ari ohikiriire, yaakora eby'ebiragiro kandi ebihikire; ku araabe atarikuriira ha nshozi, atarikwimukiza maisho ebishushani by'enju ya Israeli ebirikuramibwa, atarikushiisha muka mutaahi we, n'obu kwakuba okuhika omukazi ori omu kwezi, atarikukora kubi muntu weena, orikugarurira omukwatiriize omukwato gwe, atarikunyaga by'abandi, kureka orikuha abaine enjara eby'okurya bye, akajweka abajwaire busha, atarikuguza ngu bamuhe ekiteebwamu, n'obu kwakuba okutwara enshaagi, kureka orikuzibira omukono gwe kukora eby'okutahikiirira, orikuramura omuntu na mugyenzi we omu buryo, kandi orikuguma naagyendera omu biragiro byangye, akoorobera ebi naataireho; ogwo niwe ahikiriire, kandi taribura kugumaho; nikwo Mukama RUHANGA arikugamba. Ku arizaara omwana omunyagi, orikusheesha eshagama, otarikukora kintu na kimwe omuri ebyo ebimushemereire, kureka orikuriira aha nshozi, orikushiisha muka mutaahi we, orikukora kubi abooro n'abakyene, orikunyaga eby'abandi, otarikugarura kyakwwatiriziibwe, orikwimukiza amaisho ebishushani ebirikuramibwa, orikukora ebihagaro. orikuguza ngu bamuhe ekiteebwamu, akatwara enshaagi, omwana ogwo aryagumaho? Tarigumaho. Ahabw'okukora ebihagaro ebyo byona, taribura kufa; kandi orubanuja rw'eshagama ruryaba ahariwe. Kwonka ogwo mushaija ku arizaara omwana orikureeba ebibi ebi ishe akozire byona, akatiina, kwonka atakore nk'ebyo, otarikuriira ha nshozi n'obu kwakuba okwimukiza amaisho ebishushani by'enju ya Israeli, otarikushiisha muka mutaahi we, otarikukora kubi muntu weena, otarikukwatiriza, otarikunyaga kintu kyona eky'abandi, kureka orikuha abaine enjara eby'okurya bye, akajweka abajwaire busha, orikuzibira omukono gwe kukora eby'okutahikiirira, otarikutwara kiteebwamu nari enshaagi, orikworobera ebi naataireho, akagyendera omu biragiro byangye, omwana ogwo tarifa ahabw'okutahikiirira kwa ishe; buzimazima aryagumaho. Kwonka ishe, ahabw'okuba akaita kubi abantu ataine saasi, yaanyaga mwene waabo, yaakora omu bantu ebitari birungi, reeba, ogwo aryafa ahabw'okuhikiirira kwe. N'obu kiraabe kiri kityo, nimugira muti: Ahabw'enki omwana tarikuturwa okutahikiirira kwa ishe? Omwana ku arikora eby'ebiragiro kandi ebihikire, yaata omutima aha kworobera ebiragiro byangye byona, buzimazima aryagumaho. Omuntu orikukora ekibi niwe arifa. Omwana tariturwa kutahikiirira kwa ishe, na ishe w'omwana tariturwa kutahikiirira kw'omwana we. Okuhikiirira kw'ohikiriire niwe kuribarirwa, kandi n'obubi bw'omubi niwe buribarirwa. Kwonka omuntu mubi ku arihinduka yaareka ebibi ebi yaakozire byona, yaayorobera ebiragiro byangye byona, yaakora eby'ebiragiro kandi ebihikire, buzimazima aryagumaho, tarifa. Omu by'okushiisha byona ebi yaakozire tihariho na kimwe ekirimwijukwaho; aryagumaho ahabw'eby'okuhikiirira ebi akozire. Nimugira ngu ngira okushemererwa kwona ahabw'okufa kw'omubi? nikwo Mukama RUHANGA arikugamba. Eki nyenda t'okureka omuhanda gwe omubi, akagumaho? Mbwenu ohikiriire ku arihinduka yaareka okuhikiirira kwe, yaakora eby'okutahikiirira, yaaakora ebihagaro ebi omusiisi akora, aryagumaho? Omu by'okuhikiirira byona ebi yaakozire tihariho na kimwe ekirimwijukwaho; ahabw'ekicumuro eki acumwire, n'ekibi eki akozire, aryafa. N'obu kiraabe kiri kityo, nimugira muti: Emitwarize ya MUKAMA tehikire. Imwe b'enju ya Israeli 'mwe, nimugira ngu emitwarize yangye tehikire? Eyaanyu tiyo etahikire? Ohikiriire ku arihinduka yaareka okuhikiirira kwe, yaakora eby'okutahikiirira, aryafa abizire; ahabw'eky'okutahikiirira eki akozire, aryafa. Kandi omuntu mubi ku arihinduka yaareka eby'okushiisha ebi yaakozire, yaakora eby'ebiragiro kandi ebihikire, aryakiza amagara ge. Ahabw'okuteekateeka akahinduka, akareka eby'okushiisha ebi yaakozire, buzimazima aryagumaho, trifa. N'obu kiraabe kiri kityo, enju ya Israeli neegira eti: Emitwarize ya Mukama tehikire. Imwe nju ya Israeli 'mwe, nimugira ngu emitwarize yangye tehikire? Eyaanyu tiyo etahikire? N'ahabw'ekyo imwe ab'enju ya Israeli, nikyo ndibacwerera orubanja, buri muntu nk'oku emitwarize ye eri; nikwo Mukama RUHANGA arikugira. Mweteise, muhindukye, murekye eby'okushiisha byanyu byona, okutahikiirira kurekye kubacwekyereza. Munagye hare eby'okushisha byanyu byona, ebi mwancumwireho, mwetungire omutima musya n'omwoyo musya! Mbwenu nimwendera ki kufa, imwe nju ya Israeli 'mwe? Ahabw'okuba tinshemerererwa kufa kw'omuntu weena; n'ahabw'ekyo muhindukye, mubone kugumaho; nikwo Mukama RUHANGA arikugira. Kandi naiwe, curira abanyiginya ba Israeli, noogira oti: Nyoko akaba ari ki mishi! Manya akaba ari entare enkazi eyaabaire ebyama omu zindi, Ekonkyeza ebyana byayo ahagati y'emigunju y'entare. Etyo yaayorora ekyana kimwe aha byana byayo, Kyaba omugunju gw'entare. Gwayega kukwata eki guhiigire, Gwarya abantu. Ab'amahanga baaguteerera enduuru, Gwagwa omu busya bwabo, Baagutwaza amarobo omu nsi ya Misri. Egyo ntare ku yaagutegyereize, gwabura, Yaahwa amatsiko, Yaareeta ekindi kyana omu byana byayo, Yaakigira omugunju. Kyaguma nikizengyerera omu zindi ntare, Kyarugaho kyaba omugunju gw'entare, Gwayega kukwata eki gwitsire, Gwarya abantu. Bwanyima gwasheenya ebigo byabyo ebigumire, Gwacwekyereza endembo zaabo. Ensi n'ebigirimu byona byahinduka amatongo, Ahabw'eiraka ry'okutsinda kwagwo. Amahanga gaahurura, Gaagutega emitego embaju zoona; Gaagurengyezaho ekigoye kyago, Gwagwa omu busya bwago. Gaagukwatisa amarobo, gaaguta omu kiju kyago, Gaagutwarira omugabe wa Babulooni, Gaagutaasya omu kihome, Ngu eiraka ryagwo ritagaruka kuhurirwa Omu bibungo bya Israeli. Nyoko akaba ari nk'omuzaabibu ogubyairwe omu musiri haihi n'amaizi, Ogwabaire nigwera gye, gwine amataagi maingi Ahabw'okugira amaizi maingi. Eitaagi ryagwo eririkukiza agandi kuguma Ryahinduka enkoni y'omutegyeki, Ryayoga omu gandi mataagi mahango, Ryareebekyera ahaiguru Riine amataagi maingi gakwataine. Kwonka ogwo muzaabibu gwarandurwa ahabw'ekiniga, Gwanagwa ahansi; Omuyaga gw'oburugwa-izooba gwagwomya, Ebijuma byagwo byakonkoboka, Empimbi yaagwo yaayoma, Omuriro gwagwotsya. Mbwenu gutwairwe omu ihamba, Gwabyarwa omu nsi eyomire, ekarangataine. Omuriro gurugire omu mpimbi yaagwo, Gwayokyeza kimwe amataagi n'ebijuma byagwo; N'ahabw'ekyo tigutsigaize mpimbi egumire, N'obu yaakuba enkoni y'omutegyeki. Bwanyima omu mwaka gwa mushanju, omu kwezi kwa kataano, aha kiro kyakwo kya ikumi, bamwe omu bakuru ba Israeli bakaija kwehanuuza ahari MUKAMA baashutama omu maisho gangye. Ekigambo kya MUKAMA kyanyijaho nikigira kiti: Mwana w'omuntu, gambira abakuru ba Israeli, obagire oti: Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Mureetsirwe okunyehanuuzaho? Niinyerahira, tindikwikiriza ku muunyehanuuzaho; nikwo Mukama RUHANGA arikugira. Ebyo noija kubacwera orubanja, Mwana w'omuntu? Noija kubacwera orubanja? Ku kiraabe kiri kityo, bamanyise ebihagaro bya baishenkurubo, obagire oti: Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Aha izooba eri naatooraaniireho Israeli, nkarahira oruzaaro rw'enju ya Yakobo, obu naabeeyorekyera omu nsi ya Misri, ningira nti: Ndi MUKAMA Ruhanga waanyu. Ahari eryo izooba nibwo naabarahira ku ndibaiha omu nsi ya Misri, nkabatwara omu nsi ei naabasheruriire, ensi y'amate n'obwoki, ey'ekitiinisa okukira ezindi zoona. Bwanyima naabagira nti: Mwena munagye hare ebirikunugwa, ebi buri muntu omuriimwe atuuzaho amaisho, kandi muteesiisisa ebishushani bya Misri ebirikuramibwa. Niinye MUKAMA Ruhanga waanyu. Kwonka bangomera, baayanga kumpurira. Boona tibaikiriza kunaga ebirikunugwa ebi baabaire batuuzaho amaisho, n'obu kwakuba owimuura ebishushani bya Misri ebirikuramibwa. Bwanyima naateekateeka kubashukaho ekiniga kyangye, n'okukibamariraho bakiri omuri Misri. Kwonka tinaatwaza ntyo, ahabw'okutenda kujumisa eiziina ryangye omu maisho g'amahanga agu baabaire batwiremu, agu naayeyorekire omu maisho gaago, obu naabaiha omu nsi ya Misri. Ntyo naabaiha omu nsi ya Misri, naabatwara omu ihamba. Naabaha ebiragiro byangye, naabamanyisa ebi naataireho, ebibaisaho omuntu orikubyorobera. Kandi naabaha sabato zangye kuba akamanyiso ahagati yangye nabo, ngu babone kumanya ku nyowe MUKAMA, niinye mbeeza. Kwonka ab'enju ya Israeli bangomerera omu ihamba, tibaagyendera mu biragiro byangye, kureka baayanga ebi naataireho ebibaisaho orikubyorobera; na sabato zangye baazishiisha munonga. Ekyarugiremu naateekateeka kubashukaho ekiniga kyangye bakiri omu ihamba, ngu mbamarireho kimwe. Kwonka tinaatwaza ntyo ahabw'okutenda kujumisa eiziina ryangye omu maisho g'amahanga agu naabaire naabaihire omu maisho gaago. Kandi naabarahirira omu ihamba ku ntaribataasya mu nsi ei naabaire mbahaire, ensi ey'amate n'obwoki, ey'ekitiinisa okukira ezindi zoona, ahabw'okwanga ebi naataireho, batagyendere mu biragiro byangye, bakashiisha sabato zangye; ahabw'okuba emitima yaabo ekakuratira ebishushani byabo ebirikuramibwa. Kwonka eriisho ryangye ryabasaasira, tinaabacwekyereza, n'obu kwakuba okubamaririraho kimwe omu ihamba. Bwanyima naagambirira abaana baabo omu ihamba nti: Mutarigyendera omu biragiro bya baashoimwe, kandi mutaryorobera ebi baateireho, n'obu kwakuba okwesiisisa ebishushani byabo ebirikuramibwa. Nyowe MUKAM niinye Ruhanga waanyu; mugume mugyendere omu biragiro byangye, mute omutima aha kworobera ebi naataireho, kandi mugume mweze sabato zangye, zibe akamanyiso ahagati yangye naimwe, mubone kumanya ku nyowe MUKAMA ndi Ruhanga waanyu. Kwonka abaana baabo nabo bangomera, tibaagyendera mu biragiro byangye, tibaata mutima aha bi naataireho, ebibaisaho orikubyorobera; na sabato zangye baazishiisha. Ekyarugiremu naateekateeka kubashukaho ekiniga kyangye, nkakibamaririraho omu ihamba. Kwonka naazibira omukono gwangye, naatwaza ntyo ahabw'okutenda kujumisa iziina ryangye omu maisho g'amahanga, agu naabaire naabaihire omu maisho gaago. Kandi naabarahiririra omu ihamba ku ndibataataanisiza omu mahanga, nkabanaganaga omu nsi zaago, ahabw'okuba tibarakozire bi naataireho, kureka bakanga ebiragiro byangye, baashiisha sabato zangye, kandi amaisho gaabo baagahanga ebishushani bya baishenkurubo ebirikuramibwa. Kandi naabaha ebiragiro ebyabaire bitari birungi, n'ebyatairweho ebitarikubaasa kubahaisa magara, naabasiisisa empongano zaabo, ahabw'okuba bakarabya abaana baabo b'emijigaijo omu muriro, ngu mbone kubahindura enshoberwa, bamanye ku nsi MUKAMA. N'ahabw'ekyo, Mwana w'omuntu, gambira ab'enju ya Israeli noobagira oti: Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Kandi n'omuri eki baashwenkuriimwe bakandogotaho nibandyarya. Ahakuba ku naaherize kubataasya omu nsi ei naaragaine kubaha nindahira, okwiha obwo, ei baabaire bareeba ibara kibungo kiraingwa, nari ekiti kyona ekiyumbize, baba niyo baatambira ebitambo byabo, bakareeta empongano zaabo ezirikungwisa kubi; kandi okwo niyo baabaire booterera emigaju yaabo, bakashukirayo empongano zaabo z'eby'okunywa. (Naababuuza nti: ogu mwanya mukuru ogu murikuzamu n'ogw'enki? Nikyo gwayeteirwe Baama n'okuhitsya hati.) N'ahabw'ekyo gira enju ya Israeli oti: Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Nimwenda kweshiihsa, nk'oku baashwenkuriimwe baagizire, n'okuhaba nimukuratira ebintu byabo ebirikunugwa? Ahabw'okuba, ku muhona empongano zaanyu, mwarabya abaana baanyu b'aboojo omu muriro, muba nimweshiisha n'ebishushani byanyu ebirikuramibwa n'okuhitsya hati. Imwe nju ya Israeli 'mwe, mbwenu mukaanyehanuuzaho? Niinyerahira, timuriinyehanuuzaho; nikwo Mukama RUHANGA arikugira. Ebi murikuteekateekaho tibiriba kwo, ebi murikugira ngu, Turyaba nk'amahanga, n'enganda z'omuri ezo nsi, turamye ebiti n'amabaare. Mukama RUHANGA naagira ati: Niinyerahira, buzimazima niinyija kuba mukama waanyu, nimbategyeka n'omukono gw'amaani ogubangire, kandi nyine ekiniga kingi. Ndyabaiha omu mahanga, mbataaruure omu nsi ezi mwataataaniiremu n'omukono gw'amaani ogubangire, nyine ekiniga kingi; bwanyima mbareete omu ihamba ry'amahanga; okwo niyo ndibatonganisiza nitureebana. Nk'oku naatonganiise baashenkuriimwe omu ihamba ry'omu nsi ya Misri, naimwe nikwo ndibatonganisa; nikwo Mukama RUHANGA arikugira. Ndyabarabya ahandi y'enkoni ningibabarisa, mbarekye mutaahemu. Ndyabaihamu abagomi n'abancumwireho, mbaihe omu nsi ei baashuuhuukiiremu; kandi tibaritaaha mu nsi ya Israeli. Obwo nibwo murimanya ku ndi MUKAMA. Imwe nju ya Israeli 'mwe, oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Nimwirooko, buri muntu weena omuriimwe aheereze ebishushani bye ebirikuramibwa! Kwonka bwanyima muryampurira, murekye kujumisa eiziina ryangye eririkwera ahabw'empongano zaanyu n'ebishushani byanyu ebirikuramibwa. Ahakuba Mukama RUHANGA naagira ati: Ab'enju ya Israeli boona oku baingana baryampeerereza aha rushozi rwangye orurikwera, aha mutwe gw'ekibungo kya Israeli omuri egyo nsi; okwo niyo ndibaakiirira, kandi niyo ndibaihiraho ebi mureetsire, n'emiganuro yaanyu n'empongano zaanyu zoona ezirikwera. Ku ndibaiha omu mahanga, naabataaruura omu nsi ezi mwataataaniiremu, ndyabaakiira nk'ekisooroora ekirungi, kandi ndyayeyorekyera omuriimwe omu maisho g'amahanga, ku ndi Orikwera. Ku ndibagarura omu nsi ya Israeli ei naaraganiise kuha baashwenkuriimwe nindahira, obwo muryamanya ku ndi MUKAMA. Okwo niyo muriijukira emitwarize yaanyu n'ebi mwakozire byona, ebi mwayesiisiise; kandi muryayetamwa ahabw'ebibi byona ebi mwakozire. Imwe nju ya Israeli 'mwe, ku ndibatwaza ntyo ahabw'eiziina ryangye, ntarikubatura mitwarize yaanyu emibi, nari ebihagaro ebi mwakozire, obwo nibwo murimanya ku ndi MUKAMA; nikwo Mukama RUHANGA arikugira. Ekigambo kya MUKAMA kyagaruka kyanyijaho nikigira kiti: Mwana w'omuntu, ta amaisho gaawe aha bukiizi-bwa-buryo, ohagambire noohahana, ohanuure ebiriba aha kibira ky'omu nsi ya Negebu, ogambire ekyo kibira oti: Hurira ekigambo kya MUKAMA. Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Reeba, naaza kukutwekamu omuriro, gumarireho kimwe buri kiti kyona ekibisi n'ekyomire ekiri omuriiwe; omuriro ogurikubuguma tiguriraazibwa, kandi guryababura obuso bw'abantu boona okuruga aha bukiizi-bwa-bumosho. Abantu boona baryareeba ku nyowe MUKAMA, niinye ngutwekire; kandi tiguriraazibwa. Bwanyima, naagira nti: Ai bambe, Mukama RUHANGA, nibangambaho bati: Beitu omuntu ogu t'omucwi w'enfumu? Bwanyima ekigambo kya MUKAMA kyanyijaho nikigira kiti: Mwana w'omuntu, ta amaisho gaawe ahari Yerusaalemu, ogambire emyanya erikwera noogihana; kandi ohanuure ebiriba aha nsi ya Israeli, ogigire oti: oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Reeba, naaba omuzigu waanyu, kandi niinyija kusyora rurara yangye omu kyobati kyayo, nkumaremu abahikiriire n'abasiisi. Ahabw'okwenda kukumariramu kimwe abahikiriire n'abasiisi nikyo rurara erisyorerwa omu kyobati kyayo kurwanisa abantu boona, okuruga aha bukiizi-bwa-buryo okuhika aha bwa-bumosho; kandi abantu boona baryamanya ku nyowe MUKAMA nsyoire rurara yangye omu kyobati kyayo; terikigarukamu bundi. N'ahabw'ekyo, Mwana w'omuntu, tsinda; otsindire omu maisho gaabo, oine obusaasi bukucwire omugongo, n'enkau nyingi. Kandi baraakubuuze bati: Ahabw'enki nootsinda? obagire oti: N'ahabw'ebimpuriire. Ku biriija, emitima y'abantu boona eryahwerera, n'emikono ya boona eryahwa amaani, emyoyo ya boona eryagwa enshazi, kandi n'entegye za boona ziryabonda, zibe nk'amaizi. Reeba nibiija, kandi biryahikiirizibwa; nikwo Mukama RUHANGA arikugira. Ekigambo kya MUKAMA kyagaruka kyanyijaho nikigira kiti: Mwana w'omuntu, hanuura noogira oti: Oku nikwo Mukama arikugamba naagira ati: Rurara, rurara etyarize kandi eyeziibwe, etyaziibwe kwita, yaayezibwa kumurinkana nk'omurabyo. Mbwenu aho nitwija kwogaho, tugir eokushemererwa? Mwana wangye, ogayire enkoni n'ekintu kyona ekyetwa ekiti. Rurara egyo ehairweyo kwezibwa, ngu ebone kukoresibwa; etyaziibwe, yaayezibwa ngu ebone kuheebwa omwitsi. Mwana w'omuntu, rira oboroogye, ahabw'okuba n'ey'okurwanisa abantu bangye, n'ey'okurwanisa abanyiginya ba Israeli boona; bahairweyo ahari rurara hamwe n'abantu bangye. N'ahabw'ekyo yemaamaate, ahabw'okuba hariho ekigyezo; mbwenu enkoni erikugaya ku eraabe etakiriho, biryaba bita? nikwo Mukama RUHANGA arikugira. N'ahabw'ekyo, Mwana w'omuntu, hanuura, kandi oteere omu ngaro nooragiira rurara kutema kabiri, eego kashatu, niyo rurara y'okwita abarikwija kwitwa; rurara egyo niyo y'okwita omukuru orikwija kuhutaazibwa obuhuta oburikwta, etaahire omu bishengye byabo, ngu emitima yaabo ehahaare, baingi bagwe omu marembo gaabo goona. Ayaayaaya! neemurinkana nk'omurabyo, eyeziibwe ahabw'okwita. Temera kimwe aha rubaju rwa buryo n'orwa bumosho, ei obwogi bwawe burikureeba. Naanye niinyija kuteera omu ngaro, nyemare ekiniga. Nyowe MUKAMA niinye naagamba. Ekigambo kya MUKAMA kyagaruka kyanyijaho nikigira kiti: Mwana w'omuntu, taho emihanda ebiri eraarabwemu rurara y'omugabe wa Babulooni; yombi erugye omu nsi emwe. Bwanyima okore ekyapa, okite ahu omuhanda, ogurikuza omu rurembo, gurikutandikira; oyorekye omuhanda ahabwa rurara erikuza Rabba ey'Abaamoni, n'ogundi ogurikuza Yuda na Yerusaalemu ey'ebigo bigumire. Ahabw'okuba omugabe wa Babulooni ayemereire omu ntaaniro z'emihanda, ahu egyo mihanda yombi erikutandikira, kuragura; naazongoza enyambi, naaraguza terafimu, naareeba ekitugu. Omu mukono gwe gwa buryo endagu nizeerera Yeresaalemu kugiteera nibaashamya akanwa nibahiga, nibateera orwari, kugibyaraho ebiti by'okuhiguza amarembo, kurundaho eby'okutemberaho, kandi n'okugyombekaho ebigo by'okugigotesa. Kwonka Abaisraeli bo kiryabasusira endagu z'ebishuba; ahakuba bakarahira endahiro ehamire. Kwonka naabaijutsya orubanja rwabo ngu bakwatwe. Nikyo Mukama RUHANGA arikugirira ati: Ahabw'okureetera orubanja rwanyu kwijukwa, mukashuuruura ebicumuro byanyu byona, kikareetera ebibi byanyu kureebwa butunu omu bi murikukora byona; ahabw'okwijukwa muryabikwatirwamu. Naiwe omugabe mubi owa Israeli, ou obunaku bwe buhikire, obunaku bw'ekifubiro kyawe ky'aha muheru, oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Ihaho ekitambaara, ojuure ekirunga; ebintu tibirikwija kuguma nk'oku byabaire biri; ekiri ahansi okutunguure, kandi ekitunguukire okigarure ahansi. Ndyakijuumika, ndyakijuumika, ndyakijuumika; tikirigaruka kubaho, okuhitsya obu okiineho obushoboorozi ariija, nkaba niwe naakiha. Naiwe mwana w'omuntu, hanuura, noogira oti: Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba aha Baamoni, n'aha kijumo kyabo; noogira oti: Rurara, rurara esyoirweyo, yaayezibwa kwita, n'okumurinkana nk'omurabyo, (ku barikuba nibakikureebera okworekwa okutari kw'amazima, nibakuragurira ebishuba) ngu oteebwe aha bitsya by'abantu babi, abahutaaziibwe obuhuta oburikwita; abu obunaku bwabo obw'ekifubiro ky'aha muheru buhikire. Garura rurara egyo omu kyobati kyayo. Omu mwanya ogu waahangiirwemu, omu nsi ei waakomookiremu, nimwo ndikucwera orubanja. Ndyakushukaho okuguubwa kubi kwangye, nkuhuuheho omuriro gw'ekiniga kyangye, nkuheyo omu mikono y'abantu abari nk'enyamaishwa, abaine obwengye bw'okucwekyereza. Oryaba nk'enku z'okuhemba; eshagama yaawe eryasheeshwa ahagati y'ensi yaanyu; kandi toriijukwa bundi; ahabw'okuba nyowe MUKAMA niinye naakigamba. Kandi ekigambo kya MUKAMA kikanyijaho nikigira kiti: Naiwe Mwana w'omuntu, nooyenda kucwa orubanja, kurucwera oruremob orurikusheesha eshagama? Mbwenu nu rumanyise ebihagaro byarwo byona, ogire oti: Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Reeba, orurembo orusheesha eshagama ahagati yaarwo ngu obunaku bwarwo buhikye, kandi orwekorera ebishushani ebirikuramibwa kweshiisha! Eshagama ei waaseesire ekureeteire kugiibwaho orubanja, n'ebishushani ebi waakozire byakushiisha. Oiriize haihi obunaku bwawe, kandi n'obunaku bw'emyaka yaawe eyaatairweho buhikire. Nikyo nkuhinduriire ekijumo aha mahanga n'eky'okugaaniiza omu nsi zaago zoona. Abakuri haihi n'abkuri hare baryakugaaniiza, iwe rurangaanwa oijwire okujagarara. Reeba, abanyiginya ba Israeli ab'omuriiwe, buri omwe aine omutima ogurikururuuhira okusheesha eshagama, nk'oku obushoboorozi bwe buri. Omuriiwe abazaire tibarikweteebwaho, nibagaywa; abashuuhuuki nibaitwa kubi, kandi efuuzi n'abafaakazi nibakorwa kubi. Okagaya ebintu byangye ebirikwera, waashiisha sabato zangye. Omuriiwe harimu abantu abarikubeiherera abandi ngu baitwe; mwine abandi abarikuriira aha nshozi, n'abandi abarikukorera omuriiwe eby'obushambani. Omuriiwe harimu abarikujweka busha baishebo, kandi omuriiwe harimu abarikuhamba abakazi bari omu kwezi. Omwe naakora ebihagaro na muka mutaahi we, ondiijo nashiisha omukaamwana, n'ondiijo naashiisha munyaanya owa ishe. Omuriiwe abantu nibarya enguzi kusheesha eshagama; nootwara ekiteebwamu n'enshaagi; otunga amagoba ahari bataahi baawe ahabw'okuhata; haza nyowe onyebwa; nikwo Mukama RUHANGA arikugira. Reeba, nikyo ndikuteerera omu ngaro nintangaara ahabw'amagoba gaawe ag'obugobya agu waatungire, n'ahabw'eshagama eyaasheesheirwe omuriiwe. Mbwenu omutima gwawe guryabaasa kugumisiriza, n'emikono yaawe egire amaani, aha izooba eri ndikutuririaho ebi waakozire? Nyowe MUKAMA niinye naakigamba, kandi ndyakikora. Ndyabataataanisiza omu mahanga, mbanaganagye omu nsi zaago, kandi nkumaremu oburofa bwawe. Naanye ndyajumirwa omu maisho g'amahanga ahabwanyu, kandi muryamanya ku ndi MUKAMA. Ekigambo kya MUKAMA kyagaruka kyanyijaho nikigira kiti: Mwana w'omuntu, enju ya Israeli empindukiire enkamba; boona bahindukire enkamba, bari omu iziiko nk'efeeza n'emiringa n'eibaati n'ekyoma na rusasi. Nikyo Mukama RUHANGA, arikugirira ati: Ahabw'okuhinduka enkamba mwena, nikyo ndibateeranirira omuri Yerusaalemu ahagati. Nk'oku abantu bateeranira efeeza, emiringa, ebyma, rusasi n'eibaati omu iziiko, bakabijugutirira omu muriro kubiyazya, naimwe nikwo ndibateeranira hamwe mbagwereirwe kubi, kandi mbainiire ekiniga, nkabata omu iziiko, nkabayazya. Eego ndyabateeranira hamwe, mbajugutiririreho omu muriro gw'ekiniga kyangye, muyagire ahagati yaaryo. Nk'oku efeeza eyagira ahagati y'eiziiko, naimwe nikwo muriyagira mutyo ahagati yaaryo; kandi muryamanya ku nyowe MUKAMA nshukire ekiniga kyangye ahariimwe. Ekigambo kya MUKAMA kyagaruka kyanyijaho nikigira kiti: Mwana w'omuntu, gigambire oti: Ori ensi etashemeziibwe, kandi etakagwirwemu njura aha izooba ry'okugirirwa ekiniga. Abanyiginya baayo abagirimu ni nk'entare erikutsinda, erikutaanyagura eki eitsire; bamizire amagara g'abantu, banyagire obutungi n'ebintu by'obuguzi bwingi, abakazi banigi omuriyo babagizire abafaakazi. Abanyamurwa baayo basiisire ebiragiro byangye n'eitima, baahagara ebintu byangye ebirikwera; tibataaniise birikwera n'ebitarikwera, tibeegyeise bantu kutaanisa ebitashemeire n'ebitshemeire, kandi na sabato zangye bakazeehuzya; ekirugiremu naagaywa omuribo. Abategyeki baayo ni nk'emishega erikutaanyagura eki eitsire, nibasheesha eshagama, nibacwekyereza amagara g'abantu, ngu babone kutunga amagoba g'obugobya. Baanabi baayo basiigiriize ebisiika ahabw'abo bategyeki n'obudongo obutanogire, nibareeba eby'okworekwa ebitari by'amazima, nibabaragurira ebishuba, nibagira bati: Oku nikwo MUKAMA arikugamba, haza ataine ki agambire. Kandi abantu b'omuri egyo nsi baitsire kubi abantu, baabanyaga; baahata abooro n'abakyene, baitq kubi abashuuhuuki bataine ki bakoreirwe. Bwanyima naahserura omuntu omuribo owaakuhunduuza orugo, akeemerera omu maisho gangye ahasheenyukire ahabw'ensi ngu ntagicwekyereza, kwonka yamburira. Nikyo mbashukiireho ekiniga kyangye kingi, nkabamaraho n'omuriro gw'okuguubwa kubi kwangye, nkabazimuurira ebi baakozire, nkabibarunda aha mutwe; nikwo Mukama RUHANGA arikugira. Kandi ekigambo kya MUKAMA kikanyijaho nikigira kiti: Mwana w'omuntu, hakaba hariho abakazi babiri enyineemwe; baaraayira omuri Misri, baaraaya bakiri bato: okwo niyo amabeere gaabo gaabaire gakorerwaho, amabeere g'obuhangare bwabo gakakwatwakwatwaho. Amaziina gaabo, omukuru akaba ari Ohola, n'omurumuna ari Oholiba. Bwanyima baahinduka abangye, baazaara aboojo n'abaishiki. Ago maziina gaabo Ohola niwe Samaria, na Oholiba niwe Yerusaalemu. Bwanyima Ohola, ku yaabaire akiri owangye, yaaraaya; yaakunda nkunzi ze Abaasirira, yaarengyesereza; Abaasiria bo bakaba bariabarwani, bajwaire ebijwaro bya bujwa, abategyeki n'abakuru b'engabo; boona bari abatsigazi abarikurigirwa nibagyendera aha mbaraasi. Atyo yaaraaya nabo; boona bakaba bari entoore za Asiria. Kandi yaayesiisia ebishushani ebirikuramibwa, byona eby'omuntu weena ou yaabaire arigira. Kandi tiyaareka bwamaraaya bwe obu yaagizire, okwiha obu yaabaire ari Misri; ahakuba omu buto bwe abashaija bakabyama nawe, baakorakora aha mabeere ge, baamukanyisaho obushambani bwabo. Nikyo naamuheereireyo omu mikono ya nkunzi ze Abaasiria abu yaakunzire akarengyesereza. Abo baamujweka busha, baakwata batabani be na bahara be; kandi we baamwitsa rurara. Kandi ku baaherize kumuha ebifubiro, yaahinduka eky'okucweraho enfumu omu bakazi. Mmurumuna we Oholiba yaakireeba; kwonka yaamukiza okusiisikara omu kurigira n'omu kuraaya; n'obwamaraaya bwe bwakira obwa mukuru we. Yaarigira Abaasiria, abategyeki, abakuru b'engabo, abarwani abajwaire eby'okurwanisa byona, n'abarikugyendera aha mbaraasi; abo boona bakaba bari abatsigazi abarikurigirwa. Ntyo naareeba ku asiisirwe; batyo bombi baatoora omuhanda gumwe. Kwonka we yaakanyisa obwamaraaya bwe, ahabw'okuba akareeba ebishushani by'abashaija ebiteirwe aha kisiika, ebishushani by'Abakaludaaya, ebiteirwe n'erangi erikutukura, abeezirikire emyeko omu bwezirikiro bwabo, n'ebikwemba by'amabara aha mitwe yaabo, boona nibashusha abanyiginya b'Abababulooni, abaakomookire omu nsi ya Bukaludaaya. Ku yaabireebire, ahonaaho yaabirigira, yaatuma entumwa Bukaludaaya. Batyo Abababulooni baija, baamushanga aha kitanda kye ky'obwamaraaya, baamushiisha n'obushambani bwabo. Ku baaherize kumushiisha, omutima gwe gwabatamwa. Ku yaagumiizemu naashambana butunu, yaayejweka busha ataine nshoni, naanye omutima gwangye gwamutamwa, gwamurugaho, nk'oku gwarugire ahari mukuru we. Kwonka n'obu kiraabe kyabaire kityo, yaagumizamu naakanyisa obwamaraaya bwe, obu yaabaire akorera obwamaraqaya bwe omuri Misri, naarigira bashambane be, abu ebicweka byabo byabaire biri nk'eby'endogoya, n'ebirikubarugamu biri nk'eby'embaraasi. Okwo nikwo waijukize obwamaraaya bw'omu buto bwawe, obu Abanyamisri baabaire bakwatakwata amabeere gaawe, nibamiga amabeere g'obuhangare bwawe. Iwe Oholiba, nikyo Mukama RUHANGA arikugirira ati: Reeba, ndyaimutsya nkunzi zaawe ezi omutima gwawe gwatamirwe gukahararuka, zikureetwe embaju zoona zikurwanise; aba Babulooni n'Abakaludaaya boona, Pekodi, Shoa na Koa, hamwe n'Abaasiria boona, abatsigazi abarikurigirwa, abategyeki n'abakuru b'engabo boona oku baingana, abatware n'abarwani, boona abarikugyendera aha mbaraasi. Baryakuteera nibaruga aha bukiizi-bwa-bumosho, baine eby'okurwanisa n'ebigaari n'eihe rihango ry'amahanga, bakutengyere orugamba, baine engabo enkye n'empango n'enkofiira z'ebyoma, bakureetwe embaju zoona; bwanyima mbahe obushoboorozi, bakucwere emanja nk'oku emicwere yaabo eri. Naanye ndyakureetaho ekiniga kyangye, abo bazigu bakurwanise bakwiniire ekiniga kingi, bakucweho enyindo n'amatu, n'abantu baawe abarihonokaho baitwe rurara. Baryakwata batabani baawe na bahara baawe, kandi abaawe abarihonokaho bamarweho omuriro. Kandi baryakujuura ebijwaro byawe, batware amahunde gaawe amarungi. Okwo nikwo ndimaraho obushambani bwawe n'obwamaraaya bwawe, obu waihire omu nsi ya Misri, ngu orekye kugaruka kuhanga Abanyamisri amaisho, n'obu kwakuba okubaijuka obundi. Ahakuba oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Reeba, niinyija kukuhayo omu mikono y'abu orikwanga, abu waatamirwe okataana nabo; nabo baryakurwanisa bakwiniire rwango, bakunyagye byona ebi waahendekyeire, bakutsigye ojwaire busha, ori entangaare, n'enjuuro y'obwamaraaya bwawe ereebwe butunu. Obushambani bwawe n'obwamaraaya bwawe nibwo bwakureeteire ebyo byona, ahabw'okuba okaraaya n'amahanga, waayesiisisa ebishushani byabo ebirikuramibwa. Okuratsire mukuru waawe; nikyo ndikwija kuteera ekikopo kye omu ngaro zaawe. Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Oryanywera aha kikopo kya mukuru waawe, Ekiraingwa kandi ekihango. Oryashekyererwa, oteererwa enaku, Ahabw'okuba kirimu bingi. Oryaijura esindo n'obujune. Ekikopo kya mukuru waawe Samaria N'eky'okutiinisa kandi eky'okweshobera; Oryakinywa, okyeranguuze, Oyemaanyure eishokye, Kandi oyetaagataagure amabeere; ahabw'okuba niinye naakigamba; nikwo Mukama RUHANGA arikugira. Nikyo Mukama RUHANGA arikugirira ati: Ahabw'okuunyebwa, okannaga enyima yaawe, irooko oyemere ebirugire omu bushambani bwawe n'obwamaraaya bwawe. MUKAMA yaagaruka yangira ati: Mwana w'omuntu, oryacwera Ohola na Oholiba orubanja? Mbwenu bamanyise ebihagaro byabo ebi baakozire. Ahabw'okuba bakashambana, kandi eshagama ei baaseesire eri aha ngaro zaabo; baashambana n'ebishushani byabo ebirikuramibwa, kandi abaana baabo b'aboojo baabarabya omu muriro, ngu ebyo bishushani bibarye. Kandi ebindi ebi baanyitsize nibyo ebi. Eizooba niryo rimwe baashiisha Omwanya gwangye ogurikwera, kandi bakashiisha na sabaoto zangye. Ahabw'okuba ku baaherize kwita abaana baabo nibabatambira ebishushani byabo ebirikuramibwa, eryo izooba baataaha omu Mwanya gwangye ogurikwera, baaguhagara. Tiwaareeba! ebyo nibyo baakoreire omu nju yangye. Kandi bakatuma entumwa kweta abashaija kuruga hare; batyo baija. Ahabw'okwija kwabo waayoga, waasiiga amaisho gaawe erangi, waajwara amahunde, waashutama aha kitebe ky'ekitiinisa n'emeeza etebeekanisiibwe omu maisho gaakyo, ei waataireho obubaane bwangye n'amajuta gangye, Abantu baningi abataine ki beetaireho baaguma aha kigaaniiro bamushagatiire; haija abantu b'obutoosha hamwe n'abasinzi abarugire omu ihamba; baajweka abakazi enyerere aha mikono n'ebirunga birungi aha mitwe. Bwanyima naagira nti: Abashaija ku baba nibaraaya nawe, obwo baba batashambaine? Ahabw'okuba bakamuzaho, nk'oku baza ahari maraaya. Kandi okwo nikwo baagiire ahari Ohola na Oholiba kushambana nabo. Kwonka abahikiriire baryabacwera orubanja ku bari abakazi enshambani, kandi abarikusheesha eshagama; ahakuba n'abakazi enshambani buzima, kandi eshagama ei baaseesire eri aha ngaro zaabo. Ahakuba oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Ndyabateeza eihe, mbareetere okubingirwa oku n'oku, n'okunyagwa. Ezo ngabo ziryabateera amabaare, zibaitse rurara, ziite batabani baabo na bahara baabo, kandi zootsye amaka gaabo. Okwo niko ndimariraho kimwe obushambani omu nsi, abakazi boona bakakireeberaho, bakareka kushambana nkaimwe. Kandi muryaturwa obushambani bwanyu, mwemere ekifubiro ky'ebibi byanyu by'okuramya ebishushani; bwanyima muryamanya ku ndi Mukama RUHANGA. Kandi omu mwaka gwa mwenda omu kwezi kwa ikumi aha kiro kyakwo kya ikumi, ekigambo kya MUKAMA kikanyijaho nikigira kiti: Mwana w'omuntu, handiika eiziina ry'eri izooba ryonka; ahakuba eri izooba omugabe wa Babulooni yaagota Yerusaalemu. Cwera egyo nju engomi enfumu noogigira oti: Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Ta enyungu aha mahega, ogiteho gye, Ogishukyemu amaizi, Ogitemu entongo z'enyama, Entongo nungi zoona, ez'ekivune ky'okuguru n'eky'omukono, Ogiijuze amagufa marungi; Otoorane omu busyo erikuhita ezindi, Oteekyerane enku ahansi yaayo; ogiteekye, ebire gye, Amagufa agarimu gabone kusya. Nikyo Mukama RUHANGA arikugirira ati: Orurembo orusheesha eshagama ruryakareeba, enyungu erimu omukyereenyo, kandi ei omukyereenyo gutakahweiremu. Iha omuri egyo nyungu entongo emwe emwe, otarikutoorana; ahakuba eshagama ei rwaseesire ekiri ahagati yaarwo; rukagisheesha aha rukiri oruriho busha; tiruragishukire hansi kugishwekaho eitaka. Ahabw'okwenda kwimutsya ekiniga kyangye ngu mpoore enzigu, nkata eshagama ei rwaseesire aha rukiri oruriho busha, ngu erekye kushwekwa. nikyo Mukama RUHANGA arikugirira ati: Orurembo orusheesha eshagama ruryakareeba! Ndyateekyera enku, ekikoomi kibe kihango. Yongyera enku, otemu omuriro, oteekye gye enyama, omaremu amaizi gaayo, amagufa gasiriire; bwanyima ogite aha makara erimu busha, eyotsye, omuringa gwayo gusiriire, oburofa oburimu bubone kuyaga, omukyereenyo guhwemu. Nyeruhiize busha; omukyereenyo gwamwo omwingi tigurikumarwamu muriro. Omukyereenyo gwarwo n'obushambani bwawe obufiire. Nkaabaire naakushemeize, kwonka okanga kushemezibwa oburofa bwawe; n'ahabw'ekyo torigira bu oshemeziibwe, okuhitsya obu ndikumariraho ekiniga kyangye. Nyowe MUKAMA niinye naagamba; kiryaba kwo; kandi niinye ndikikora. Tindigaruka nyima, tindisaasira, n'obu kwakuba okwefuuza. Ndyakucwera orubanja nk'emitwarize yaawe n'ebi orikukora oku biri; nikwo Mukama RUHANGA arikugamba. Ekigambo kay MUKAMA kyagaruka kyanyijaho nikigira kiti: Mwana w'omuntu, reeba, naaza kukwihaho eki otuuzaho amaisho ahonaaho; kwonka otacura n'obu kwakuba okurira, kandi amarira gatakufukunkuka omumaisho. Tsinda, kwonka otahurirwa; otacurira ofiire; yezingirire ekitambaara, ojware enkaito, otashweka aha minwa n'obu kwakuba okurya eby'okurya nk'eby'abari omu rufu. Ntyo omu kasheeshe naagambira abantu, omu mwabazyo omukazi wangye yaafa. Ku bwaseesire, naatwaza nk'oku ndagiirwe. Bwanyima abantu bambuuza bati: Tokaatugambira ebintu ebi ebyakureetera kutwaza otyo, eki birikutumanyisa? Naanye nikwo kubagira nti: Ekigambo kya MUKAMA kinyizireho nikigira kiti: Gambira enju ya Israeli oti: Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Reeba, ndyashiisha Omwanya gwangye ogurikwera, ogurikubareetera amaryo, mukeemanya ku mwine amaani, ogu amaisho gaanyu gashemerererwa, kandi ogutuura gubatwaire emitima. Kandi batabani baanyu na bahara baanyu abu mwatsigireho baryaitwa rurara. Naimwe muryatwaza nk'oku ntwarize; timurishweka aha minwa, n'obu kwakuba okurya eby'okurya by'abari omu rufu; ebitambaara biryabaguma aha mitwe, n'enkaito zibagume omu bigyere; timuricura n'obu kwakuba okurira, kureka muryahwa aha magufa ahabw'eby'okutahikiirira byanyu, buri muntu atonzye na mugyenzi we. Okwo nikwo Ezekieli aribabeera eky'okureeberaho; oku atwarize kwona, nikwo naimwe muritwaza. Ebyo ku biriba byabaireho, muryamanya ku ndi Mukama RUHANGA. Naiwe, Mwana w'omuntu, aha izooba eri ndibaihiraho orugo rwabo orugumire, orubahaisa okushemererwa n'ekitiinisa, oru batuuzaho amaisho, kandi orutuura rubatwaire emitima, kandi nkagaruka nkabaihaho batabani baabo na bahara baabo, eryo izooba nibwo abarihonokaho bariija kukubikira. Ahari eryo izooba akanwa kaawe karyagamba n'abahonokireho, ogambe, orekye kugaruka kuba ekiteta. Okwo nikwo oribabeera eky'okureeberaho, kandi nabo baryamanya ku ndi MUKAMA. Kandi ekigambo kya MUKAMA kikanyijaho nikigira kiti: Mwana w'omuntu, ta amaisho aha Baamoni, obahanuurire ebiribabaho, obagire oti: Muhurire ekigambo kay Mukama RUHANGA. Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Ahabw'okugira oti: Otyo! nooyesiima ahabw'Omwanya gwangye ogurikwera kushiishwa, n'ensi ya Israeli kuhinduka amatongo, n'enju ya Yuda kutwarwa omu bukwatwa, nikyo ndikwija kubaheerayo omu mikono y'ab'oburugwa-izooba, bakabakubuura; kandi baryabateeramu ensiisira, babombekyemu amaka, barye ebijuma byanyu, banywe n'amate gaanyu. Raaba ndyahagira amariisizo g'engamira, n'endembo z'Abaamoni nzigire eizaagiriro ry'amasyo; haza obwo nibwo murimanya ku ndi MUKAMA. Ahakuba oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Ahabw'okuteera omu ngaro nimwesiima, nimwemurika mwine okushemererwa ahabw'eitima ryona eri mwiniire ensi ya Israeli omu mitima yaanyu, n'ahabw'ekyo reeba, nkubangiire omukono, kandi niinyija kukuhayo omu mikono y'amahanga kuba eminyago yaabo; bwanyima ndyakucwa omu mahanga, nkucwekyereze omu nsi, nkumareho; haza obwo nibwo orimanya ku ndi MUKAMA. Kandi oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Ahabw'aba Moabu n'aba Seiri okugira bati: Reeba, enju ya Yuda eri nk'agandi mahanga goona, nikyo ndiihiraho omwatano gw'ensi ya Moabu, okuruga aha ndembo zaagwo okuhika Besi-yeshimoosi, Baali-meoni na Kiryasaimu, ezirihaisa egyo nsi ekitiinisa. Egyo nsi ndyagiha ab'oburugwa-izooba hamwe n'Abaamoni kuba eyaabo, erekye kwijukwa omu mahanga obundi; kandi Moabu egyo ndyagiha ebifubiro. Haza obwo nibwo barimanya ku ndi MUKAMA. Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Ahabwa Edomu kukora kubi enju ya Yuda nibabahoora, kandi omu kuhoora kwabo bakacumura munonga, nikyo Mukama RUHANGA arikugirira ati: Ndyabangira Edomu omukono, ngimariremu kimwe abantu n'amatungo, mpagire amatongo, baitwe rurara okuruga Temani okuhika Dedani. Ndyahooresa Edomu abantu bangye Israeli, bakore omuri Edomu nk'oku ndikwenda nibahikiiriza ekiniga kyangye n'okuguubwa kubi kwangye. Kandi baryamanya okuhoora enzigu kwangye; nikwo Mukama RUHANGA arikugira. Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Ahabw'Abafilistia kukora eby'okuhoora enzigu, kandi bakagihoora n'eitima ry'omu mitima yaabo n'okuhwerekyereza baine rwango etarikuhwa, nikyo Mukama RUHANGA arikugirira ati: Reeba, ndyabangira Abafilistia omukono, mmareho Abakeresi, kandi ncwekyereze abatwire aha nkungu z'enyanja abatsigaireho. Ndyabahoora okuhoora kw'amaani, mbahanise ekiniga kingi. Haza obwo, ku ndibahoora ntyo, nibwo barimanya ku ndi MUKAMA. Omu waka gwa ikumi na gumwe, aha kiro ky'okubanza ky'okwezi, ekigambo kya MUKAMA kikanyijaho nikigira kiti: Mwana w'omuntu, ahabwa Tuuro okugamba ahari Yerusaalemu, neegira eti: Otyo nikyo kihena! eirembo ry'amahanga risheenyukire, ryanyigukia; mbwenu, obu Yerusaalemu egizirwe amatongo, niinyija kutunga bingi; nikyo Mukama RUHANGA arikugirira ati: Iwe Tuuro, reeba, naaba omuzigu waawe; niinyija kukuteeza amahanga maingi, nk'oku enyanja einamura ebingonzi byayo. Garyasheenya engo za Tuuro ez'amabaare, gakumbagaze eminaara yaayo; eitaka ryayo ndyariharagata, etsigare eri orukiri kwonka. Eryahinduka embuga y'okwanikaho obutimba ahagati y'enyanja; ahabw'okuba nyowe MUKAMA niinye naakigamba; eryaba omunyago gw'amahanga, na bahara baayo abariba bari omu ishwa baryaitwa rurara. Haza obwo nibwo barimanya ku ndi MUKAMA. Ahakuba oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Iwe Tuuro, reeba, ndyakuteeza Nebukadeneeza omugabe wa Babulooni, omugabe w'abagabe, arugye aha bukiizi-bwa-bumosho, aine embaraasi n'ebigaari, n'ab'aha mbaraasi n'eihe ry'engabo nyingi. Bahara baawe abari omu ishwa aryabaitsa rurara, akwombekyeho eby'okutemberaho, akuteeze abaine engabo zikwataine ez'okukingira emitwe yaabo. Engo zaawe z'amabaare aryazibyaraho ebiti by'okuzihiguza, n'eminaara yaawe agisheenyese empango. Ahabw'embaraasi ze kuba nyingi ziryaimutsya omucuucu, gukushwekye; ku ariba naaraba omu marembo gaawe, nk'oku bataaha omu rurembo, oru engo zaarwo zisheenyirwe, engo zaawe ziryatengyetsibwa endigito y'ab'aha mbaraasi n'ey'enziga z'ebigaari by'orugamba. Emihanga yaawe yoona aryagiribatiiriza ebyara by'embaraasi ze; abantu baawe aryabaitsa rurara; kandi enyomyo zaawe z'amaani ziryagwa ahansi. Obutungi bwawe baryabunyaga, n'eby'obushuubuzi byawe bibe eminyago; baryakumbagaza engo zaawe z'amabaare, bacwekyereze amaju gaawe agarikushemeza; kandi amabaare gaawe n'embaaho zaawe n'eitaka ryawe bayrabinaga omu nyanja. Ndyahunamya amaraka g'abarikweshongora ebyeshongoro byawe; n'enanga zaawe tizirihurirwa bundi. Ndyakugira orukiri oruriho busha, obe embuga y'okwanikaho obutimba; kandi torigaruka kwombekwa bundi, ahabw'okuba nyowe MUKAMA niinye naakigamba; nikwo Mukama RUHANGA arikugira. Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Noogira ngu ebirwa tibiritengyeta ahabw'okuhurira okugwa kwawe, emputa ku ziritsinda, haabaho okwitwa kwingi omuriiwe? Obwo nibwo abagabe boona ab'aha nyanja bariruga aha bitebe byabo, bakajuura bushuuti zaabo, n'ebijwaro byabo eby'amabara gacwereraine; baryajwara okutetema, bashutame ahansi nibatetema buri kaanya, nibakutangaarira. Baryakucurira nibakugira bati: Ai bambe, iwe orurembo orwarangainwe, Orwabaire ruri rukuru aha nyanja, Iwe n'abaabaire bakutwiremu, Abaabaire batiinisa abatwire omu nsi yoona, K'ocwekyereire okahwa omu nyanja! Mbwenu ebirwa nibitetema Aha izooba ry'okugwa kwawe; Eego, ebirwa by'omu nyanja bihahaize omutima Ahabw'okuhwaho kwawe. Ahakuba oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Ku ndikugira orurembo orusheenyirwe nk'endembo ezitakituurwamu bantu, naakurengezaho amaizi g'enyanja, amaizi maingi gaakushweka, obwo ndyakuroha Okuzimu hamwe n'abarikushuumayo, oshangyeyo aba ira, nkutuuze omu nsi yaayo, ngu nyentsya otarituurwamu, n'obu kwakuba okugira omwanya omu nsi y'abahuriire. Ndyakwita kubi, nkumareho; torigaruka kubaho; kandi n'obu barikusherura bata, torigaruka kuboneka; nikwo Mukama RUHANGA arikugira. Ekigambo kya MUKAMA kyagaruka kyanyijaho nikigira kiti: Mbwenu, Mwana w'omuntu, hati curira Tuuro, eri aha nyambukiro y'enyanja, omushuubuzi orikushuubura omu mahanga g'omu birwa bingi, nogigira oti: Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Iwe Tuuro, ogizire oti: Ndi murungi, tiinyine kabara. Emyatano yaawe eri ahagati y'enyanja; Abombeki baawe bakahikiiriza oburungi bwawe; Bakashara embaaho zaawe zoona Omu miberooshi y'omuri Seniiri; Baiha omwereezi omuri Lebanooni, Baagukubaijeramu omurongooti; Emyela y'omuri Bashani Niyo baakubaiziiremu engahi; Embaho ezaariire omu meeri bakazibaija omu miteyashuuri Erikuruga omu birwa bya Kitimu, Bakazicwereranamu emiino y'enjojo. Amatanga gaawe gakakorwa omuri bafuta ey'ebicwererane, Eyaarugire Misri, Ngu gabe orurango rwawe; Emyenda ya burur n'eya bujwa eyaarugire omu birwa bya Elisha, Abatuuzi ba Sidoni na Aruvaada Nibo baabaire bari abavugi b'amaato gaawe; Abahangu ba Zeemeri abaabaire bari omuriiwe, Nibo baabaire bari abahabuzi b'emeeri zaawe. Abakuru ba Gebali n'abahangu baayo abaabaire batwire omuriiwe, Nibo baabaire bari abahomeerezi b'emeeri zaawe; Emeeri z'omu nyanja zoona n'abarimbi baazo Bikaba bri omuriiwe nibihingisa eby'obushuubuzi byawe. Aba Peresi na Luudi na Puuti bakaba bari omu ihe ryawe, bari engabo zaawe; bakaba bakuhanikaho engabo n'enkofiira z'ebyoma, bakuha ekitiinisa. Abashaija ba Aruvaadi n'aba Heleki bakaba bari aha mutwe gw'orugo rwawe orwabaire rukwehinguriririize, n'aba Gamedi bari omu minaara yaawe; nabo bakaba bahanika engabo zaabo aha bisiika byawe, bahikiiriza oburungi bwawe. Aba Tarushiishi bakaba bashuubura naiwe ahabw'obutungi bwawe bwingi obw'emiringo yoona; bareeta efeeza, ebyoma, amabaati na risasi, babihingisa ebyawe. Aba Yavani, Tubali na Mesheki bakaba bashuubura naiwe; bareeta abantu n'ebintu by'emiringa, babihingisa eby'obushuubuzi byawe. Aba Besitogarama bareeta embaraasi, n'embaraasi z'engamba, n'enyumbu, bazihingisa eby'obushuubuzi byawe. Aba Dedani bakaba bashuubura naiwe; obushuubuzi bw'omu birwa bingi bukaba buri omu bushoboorozi bwawe; bakaba bakureetera emiino y'enjojo n'embaaho z'emifunjo kubihingisa. Aba Siria bakaba bashuubura naiwe ahabw'ebintu byawe kuba bingi munonga; eby'obushuubuzi byawe bakaba babihingisa simaragido, erangi ya bujwa, emyenda y'amabara agacwereraine, bafuta, korali na kalukedoni. Aba Yuda n'ab'omu nsi ya Israeli bakaba bashuubura naiwe; eby'obushuubuzi byawe babihingisa engano, emizeituuni, emitiini, obwoki, amajuta n'emibazi y'okutamba obuhuta. Aba Damasiko bakaba bashuubura naiwe ahabw'ebintu byawe kuba bingi munonga, n'obutungi bwawe kuba bwingi kandi obw'emiringo yoona; eby'obushuubuzi byawe babihingisa viinyo ya Helebooni, ebyoya by'entaama ebirikwera, viinyo ya Uzali, ebyoma, kasiya na kaane. Aba Dedani bakaba bahingisa naiwe emyenda y'amatandiiko g'aha mbaraasi. Abaharabu n'abanyiginya ba Kedari boona nibo waabiare okunda kuguraho abaana b'entaama, empaya z'entaama, n'embuzi; ezo nizo baabaire bahingisa naiwe. Abashuubuzi ba Sheeba na Raama bakaba bahsuubura naiwe; eby'obushuubuzi byawe bakaba babihingisa emigaju y'emiringo yoona n'obubaane bwona obw'obuguzi bwingi, n'ezaabu. Aba Harani, Kaana, Edeni, Ashuri na Kilumaadi, bakaba bashuubura naiwe. Abo bo bakaba bakureetera emyenda mirungi munonga, emyenda ya bururu n'ey'amabara gacwereraine, n'ebirago by'ehuuzi z'amabara ebikomesiibwe emigoye eyogosire; ebyo nibyo baabaire bakuguza. Emeeri za Tarushiishi zikaba zibunzya ebintu byawe by'obushuubuzi. Otyo waatunga ebintu bingi, waagira ekitiinisa kingi ahagati y'enyanja. Mbwenu abavugi b'emeeri zaawe bakutwaire omu nyanja ahu amaizi maingi gari, Omuyaga gw'oburugwa-izooba gwakuhendagurira ahagati yaayo. Obutungi bwawe, ebintu byawe, eby'obushuubuzi byawe, Abarimbi baawe, abahabuzi b'emeeri zaawe, Abahomeerezi baazo, abashuubuzi b'ebintu byawe, Engabo zaawe zoona eziri omuriiwe, N'abantu baawe boona bakurimu, Byona biryarohama ahagati y'enyanja Aha izooba ry'okucwekyerezibwa kwawe. Ensi yaawe eryatetemesibwa Obwaku bw'okutaka kw'abahabuzi b'emeeri zaawe, Abavugi baawe abakwata engahi boona Barugye omu meeri zaabo, batemburukye. Abarimbi n'abahabuzi b'emeeri boona Baryayemerera aha nkungu, Bakucurire nibaborooga munonga, Beeshukye omucuucu omu mitwe, Beekuringye omu iju rya kashenda, Bamwe enkomborora ahabwawe, Beezirikye ebiguniya, Bakucurire baine obusaasi bwingi aha mutima, Baine amaganya maingi. Omu kucura kwabo baryatonzya munonga, Bakuririre nibaigira bati: N'ohaoracwekyerereire ahagati y'enyanja nka Tuuro? Eby'obushuubuzi byawe ku byabaire biija nibiruga omu nyanja, Okaba ohaazya amahanga maingi; Otungisa abagabe b'omu nsi Obutungi bwawe bwingi kandi eby'obushuubuzi byawe. Mbenu hati ohendagwirwe ebingonzi Ori ahagati y'enyanja; Ebintu byawe by'obushuubuzi n'abarimbi baawe boona Baarohama naiwe. Abatwire omu birwa boona nibakushamaarira, N'abagabe baabo boona baine obwoba bwingi, Aha maisho gaabo hahinduriize. Abashuubuzi b'omu mahanga nibakweshaanya; Ofiire kubi; torigaruka kubaho ebiro byona. Ekigambo kya MUKAMA kikagaruka kyanyijaho nikigira kiti: Mwana w'omuntu, gambira omugabe wa Tuuro oti: Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Ahabw'omutima gwawe kugira amaryo, Okagira oti: Ndi rhanga, Nshutama aha kitebe kya Ruhanga Nyamuhanga Ahagati y'enyanja; Kwonka ori omuntu, tori Ruhanga, N'obu oraabe noogira ngu oine obwengye nka Ruhanga, N'ekya buzima nookiza Danieli obwengye, Tihariho mubonano, ogu otarikumanya; Obwengye bwawe n'okumanya kwawe Bikakureetera okwetungisa, Washanguruza ezaabu n'efeeza, Waabita omu mabiikiro gaawe. Ahabw'okugira obwengye bwingi omu kushuubura, Okanyiise obutungi bwawe, Omutima gwawe gwabwehimbisizamu; Nikyo Mukama RUHANGA arikukugirira ati: Ahabw'okugira ngu oine obwengye nka Ruhanga, Reeba, nikyo ndikuteereza abanyamahanga B'omu mahanga agarikukiza agandi kutiinisa, Bakasyorayo zaarurara zaabo, Bakarwansia oburungi bw'obwengye bwawe, Bakashiisha ekitiinisa kyawe. Baryakuroha omu Kiina, Ofe orufu orw'abaitiirwe ahagati y'enyanja. Ebyo oryaba nookigambira omu maisho g'abarikukwita, Oto: Ndi ruhanga, Haza omu maisho g'abarikukuhutaaza Ori omuntu-buntu, otari Ruhanga? Oryaitwa abanyamahanga, Ofe orufu rw'abatashazirwe; Ahakuba niinye naakigamba. Nikwo Mukama RUHANGA arikugira. Kandi ekigambo kya MUKAMA kyagaruka kyanyijaho nikigira kiti: Mwana w'omuntu, tongyeza omugabe wa Tuuro, oboroogye, noomugira oti: Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Iwe, okaba ori eky'okureeberaho ky'okuba ohikire, Oijwire obwengye, ori murungi otaine kabara. Okaba ori omuri Edeni ekibanja kya Ruhanga; Ohunzirwe buri kabaare koona ak'obuguzi bwingi, Saradio, topazi, arimaasi, Berulo, shohamu, yasipi, Safiro, samaragido, kabunkulo n'ezaabu; Eby'okutamu obwo bubaare, n'ebisharwirwe byawe Bikozirwe omu zaabu. Aha izooba eri waazaariirweho, Ebyo byona bikaba bitebeekanisiibwe. Nkakutamu hamwe na kerubi omurinzi, Owaahsukirweho amajuta; Okaba ori aha rushozi rwa Ruhanga orurikwera, Noogyendagyenda ahagati y'amabaare g'omuriro. Okwiha obu waahangwa, Okaba otagira kamogo omu mitwarize yaawe, Okuhitsya obu waareebirwemu okutahikiirira. Omu bushuubuzi bwawe bwingi Okaijuriramu eitima, waacumura; nkyo naakubingiire nk'ekintu kisiisikaire, Nkakwiha aha rushozi rwa Ruhanga; Kerubi ogwo omurungi akakubinga omuri ago mabaare g'omuriro. Omutima gwawe gukeehimbisa ahabw'oburungi bwawe; Waashiisha obwengye bwawe ahabw'ekitiinisa kyawe. Naakunaga ahansi, Naakwanika omu maisho g'abagabe, Ngu bakushamaarire. Ahabw'eby'okushiisha byawe bingi, Omu kutahikiirira kw'obushuubuzi bwawe, okajumisa emyanya yaawe erikwera; Nikyo naihiire omuriro omuriiwe, gukakwotsya, Nkakucwera eiju aha nsi Omu maisho g'abaakureebire boona. Ab'omu mahanga boona abarikukumanya, Nibakutangaarira; Ofiire kubi: torigaruka kubaho ebiro byona. Ekigambo kya MUKAMA kyagaruka kyanyijaho nikigira kiti: Mwana w'omuntu, ta amaisho gaawe ahari Sidoni, ogihanuurire ebirigibaho, noogira oti: Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Iwe Sidoni, reeba naaba omuzigu waawe; Niinyija kworeka ekitiinisa kyangye omuriiwe. Kandi ku ndiheza kugireetamu ebifubiro, N'okugyorekamu okwera kwangye, Obwo baryamanya ku ndi MUKAMA; Ahabw'okuba ndyagyoherereza orufu, Nsheeshe eshagama omu nguuto zaayo; Abariitwa baryagwa ahagati yaayo, Nibaitwa rurara erikugirwansia embaju zoona; Obwo nibwo barimanya ku ndi MUKAMA. Kandi tiharibaho mikwatangwe erigaruka kucumita enju ya Israeli, n'obu gaakuba amahwa kugisaasa, okuruga omu babeehinguririize boona, abaabaire babatwaza kubi nibabagaya. Obwo nibwo barimanya ku ndi Mukama RUHANGA. Oku nikwo Mukama RUHANGA arikuggamba naagira ati: Ku ndiheza kutaaruura ab'enju ya Israeli, naabaiha omu mahanga ei baataataaniire, naayeyoreka omuribo ku ndi orikwera omu maisho g'ago mahanga, obwo nibwo barituura omu nsi yaabo ey'obuzaarwa, ei naahaire omwiru wangye Yakobo. Baryagituuramu buhooro, bagyombekyemu amaju, bahingyemu emisiri y'emizaabibu. Ku ndita ebifubiro aha bantu abarikubagaya, abariba babeehinguririize, bo baryaguma bari buhooro. Haza obwo nibwo barimanya ku ndi Mukama RUHANGA waabo. Omu mwaka gwa ikumi, omu kwezi kwa ikumi, aha kiro kyakwo kya ikumi na bibiri, ekigambo kya MUKAMA kikanyijaho nikigira kiti: Mwana w'omuntu, ta amaisho gaawe ahari Faraho omugabe wa Misri, omuhanuurire ebirimubaho, we na Misri yoona, noogira oti: Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Reeba, naaba omuzigu waawe, Iwe Faraho omugabe wa Misri, Ekijoka ekituura omu migyera yaayo, Ekirikugira kiti: Omugyera Nailo n'ogwangye, Kandi niinye naaguhangire. Niinyija kukukwatsa amarobo omu itama, Ndeetera eby'enyanja by'omu migyera yaawe kukwatira aha ngamba zaawe, Nkukuure omu mingyera yaawe Hamwe n'eby'enyanja byamwo byona, Ebiriba bikwatiire aha ngamba zaawe. Ndyakunaga omu ihamba, Iwe n'eby'enyanja by'omu migyera yaawe byona, Ogwe omu bwerere, obure ow'okukurundarunda. N'obu yaakuba ow'okukuziika; Ahabw'okuba nkakuhayo kuba eby'okurya By'enyamaishwa z'omu ishwa n'amahungu g'eomu mwanya. Haza obwo nibwo abatuuzi ba Misri boona barimanya ku ndi MUKAMA; ahakuba okaba orubango rw'ekibingo aha nju ya Israeli; ku baakukwatsireho, waashatuka, waataagura amabega gaabo goona; kandi ku baakwegamiire, waahendeka, waareetera enyugunyu zaabo zoona kutetema; nikyo Mukama RUHANGA arikugirira ati: Reeba, ndyakuteeza rurara, nkumaremu abantu n'amatungo; kandi ensi ya Misri yoona eryaba amatongo, ebi eihamba; obwo nibwo barimanya ku ndi MUKAMA. Ahabw'okugira oti: Omugyera Nailo n'ogwangye, niinye naaguhangire, n'ahabw'ekyo reeba, naaba omuzigu waawe; n'ensi ya Misri ndyagihindurira kimwe amatongo, ngigire eihamaba, okuruga ahari Migidooli okuhika Syene, n'okuhika aha mwatano gwa Esiopia. Terirabwamu kigyere ky'omuntu, n'obu kyakuba eky'enyamaishwa; eryamara emyaka makumi ana etatwirwemu. Kandi egyo nsi ya Misri ndyagigira amatongo ahagati y'ezindi nsi ezaahindukire amatongo; n'endembo zaayo zimare emyaka makumi ana ziri amatongo omu zaacwekyerereziibwe. Kandi ndyataataanisiza Abanyamisri omu mahanga, mbanaganagye omu nsi zaago. Kandi oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Egyo myaka makumi ana ku erihwaho, ndyataaruura Abanyamisri, mbaihe omu mahanga, ei baataataaniire; kandi ndyagarura Abanyamiri abatwairwe bari enkwatwa, mbareete omu nsi Patiroosi, ensi ei baakomookiremu; okwo niyo barihindukira obugabe obutaine kitiinisa. Kandi baryakira obundi bugabe bwona okutagira kitiinisa; tiburigaruka kutegyeka gandi mahanga. Tiburigaruka kuba bwesigye bw'enju ya Israeli, okwijutsya ekicumuro kyabo ky'omu bunaku, obu baabaire babahindukira ngu babahe emikono. Haza obwo nibwo barimanya ku ndi Mukama RUHANGA. Bwanyima omu mwaka gwa makumi abiri na mushanju, omu kwezi kw'okubanza, aha kiro kyakwo ky'okubanza, ekigambo kya MUKAMA kikanyijaho nikigira kiti: Mwanaw'omuntu, Nebukadeneeza omugabe wa Babulooni akakoresa eihe rye n'amaani kurwanisa Tuuro, omutwe gwa buri muntu gwaba oruhara, n'amabega gaabo gaahonoka; kwonka taine ki iyaihireyo, we n'eihe rye, ahabw'okufa kubi kwe obu yaagiteera. Nikyo Mukama RUHANGA arikugirira ati: Reeba, ensi ya Misri ndyagiha Nebukadeneeza omugabe wa Babulooni, atware abantu baayo, aginyagye, kandi ebi arinyaga bibe ebihembo by'engabo ze. Mmuhaire ensi ya Misri kuba ebihembo by'ebi yaahendekyeire, ahabw'okuba niinye baakoreire; nikwo Mukama RUHANGA arikugira. Eryo izooba ndyamereze enju ya Israeli eihembe, kandi ndyayashamya akanwa kaawe omuribo. Haza obwo nibwo barimanya ku ndi MUKAMA. Kandi ekigambo kya MUKAMA kyagaruka kyanyijaho nikigira kiti: Mwana w'omuntu, hanuura ogire oti: Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Muboroogye nimugira muti: Eshi eryo izooba riryagwerwa kagwe! Ahabw'okuba eryo izooba riri haihi; Eizooba rya MUKAMA riri haihi; Riryaba eizooba ry'ekibunda, Bube obunaku bw'ekifubiro ky'amahanga. Rurara eyateera Misri, Kandi obusaasi buryaba omuri Esiopia, Abaitsirwe ku barigwa omuri Misri, Obutungi bwayo bwanyagwa, N'emisingi yaayo yaahseenywa. Esiopia, Puuti, Luudi, Buharabu yoona, Libya, n'abantu b'omuri egyo nsi abariba baragaine endagaano y'okukwatanisa, baryaitirwa hamwe rurara. Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Abantu abarikuhwera Misri baryagwa, Kandi amaani agu erikwehimbisizaho garyaikaikana; Abantu baayo baryaitwa rurara Okuruga Migidooli okuhika Syene; Nikwo Mukama RUHANGA arikugira. Eryahindurwa amatongo Ahagati y'ezindi nsi ezaahindwirwe amatongo, N'endembo zaayo ziryaba ahagati y'ezaacwekyereziibwe. Ku ndiba naatwekire omuriro omuri Misri, N'abahwezi baayo boona baahendekire, Obwo baryamanya ku ndi MUKAMA. Eryo izooba entumwa z'amaguru ziryandugaho, zize kutiinisa Abanyesiopia abataine ki beetaireho, bagire obusaasi aha izooba eri Misri eritungiraho ekifubiro kandi reeba, eryo izooba ryaza kwija. Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Ndyamaraho obutungi bwa Misri, Bumarweho Nebukadeneeza omugabe wa Babulooni. We n'engabo ze ezi ariba aine, Ezikukiza amahanga goona kutiinisa, Ziryahuruzibwa kucwekyereza ensi, Zisyoreyo zaarurara zaazo kurwanisa Misri, N'okugiijuza emitumbi. Ndyayomya emigyera yaamwo, Egyo nsi ngiguze abantu ababi; Kandi ndyareeta abanyamahanga Bagihindure amatongo n'ebigirimu byona. Nyowe MUKAMA niinye naakigamba. Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Ndyacwekyereza ebishushani ebirikuramibwa, Mmareho ebishushani omuri Noofu; Omuri Misri tiharigaruka kubamu mugabe, Ntyo ngireetemu okutiina. Patiroosi ndyagihindura amatongo, Zoani ngitwekyemu omuriro, Na Tebesi ngihe ebifubiro. Kandi ndyashuka ekiniga kyangye ahari Siini, Ekigo kya Misri ekigumire, N'enyanja y'abantu b'omuri Tebesi mbamareho. Ndyatweka omuriro omuri Misri; Siini eryagira obusaasi bwingi, Tebesi baryagisheenya bagitaahemu, Engo zaayo zoona zikumbagazibwe. Abatsigazi b'omuri Aveeni na Pibeseeti baryaitwa rurara, N'abakzi baamwo batwarwe bari enkwatwa. Ku ndimara omuri Tehapaneheesi obutegyeki bwa Misri, N'amaani g'amaryo gaayo gaahweraho kimwe, Omushana guryahinduka omwirima, Eshwekwe ebicu, N'abaishiki baayo batwarwe bari enkwatwa. Okwo nikwo ndiha Misri ebifubiro; Haza obwo nibwo barimanya ku ndi MUKAMA. Bwanyima omu mwaka gwa ikumi na gumwe, omu kwezi kw'okubanza, aha kiro kyakwo kya mushanju, ekigambo kya MUKAMA kikanyijaho nikigira kiti: Mwana w'omuntu, mpenzire omukono gwa Faraho omugabe wa Misri; kandi tigukabungirwe n'obu kwakuba okugushemba kugutambira, ngu gubone kugira amaani g'okukwata rurara. Nikyo Mukama RUHANGA arikugirira ati: Reeba, naaba omuzigu wa Faraho; kandi ndyamuhenda emikono yombi, oguhuriire n'ogwahendekire, mmunagise rurara ei akwaitse. Ndyataataanisiza Abanyamisri omu mahanga, mbanaganagye omu nsi zaago. Ndysha emikono y'omugabe wa Babulooni amaani, mmute rurara yangye omu ngaro; kwonka Faraho we ndyamuhenda emikono, atsindire omu maisho ge, nk'ohutaire obuhuta obw'okumwita. Emikono y'omugabe wa Babulooni ndyagihamya, kwonka eya Faraho eryagwa; aho niho barimanyira ku ndi MUKAMA. Ku ndikwatsa omugabe wa Babulooni rurara yangye, aryabangira ensi ya Misri omukono kugirwanisa; ndyataataanisiza Abanyamisri omu mahanga, mbanaganagye omu nsi zaago. Haza obwo nibwo barimanya ku ndi MUKAMA. Omu mwaka gwa ikumi na gumwe omu kwezi kwa kashatu, aha kiro kyakwo ky'okubanza, ekigambo kya MUKAMA kikanyijaho nikigira kiti: Mwana w'omuntu, gambira Faraho omugabe wa Misri n'enyanja ye y'abantu, omugire oti: Omu bukuru bwawe nooshushana n'oha? Reeba, ninkushushanisa n'omwereezi gw'omuri Lebanooni, Ogwine amataagi marungi n'ekicuucu kihango, Omuraingwa munonga, Ogu omutwe gwagwo guhikire omu bicu. Gukanywaisibwa amaizi, amaizi maingi gaagukuza, gwanyeeta; Emigyera yaagwo yaaguma neeguhimintika Embaju zooba ahu gwabairwe, Gwahabura emikura yaagwo Okwitirirwa emiti y'omu kibira yoona. Nikyo kyagureeteire kuba muraingwa Okukira emiti y'omu kibira yoona, Amataagi gaagwo gakakura, gakahanguha, N'amakye gakagaara, Gakakuzibwa amaizi maingi agu gwanyweire. Amahungu goona ag'omu mwanya Gaayarika omu mataagi gaagwo, Enyamaishwa z'omu ishwa zoona Zaaguma nizizaarira ahansi y'ago mataagi; N'amahanga makuru goona gaatuura omu kicuucu kyagwo. Okwo nikwo gwabaire murungi omu buhango bwagwo N'omu buraingwa bw'amataagi gaagwo; Ahabw'okuba gukaba gutsimbire emizi okuzimu omu maizi maingi. Enyereezi y'omu kibanja kiri ekya Ruhanga Terabaasize kugushereka, N'emiberooshi ekaba etarikwingana n'amataagi gaagwo, Emyalamooni ekaba eri busha Omu kugigyeragyeranisa n'otutaagi twagwo; Omu kibanja kya Ruhanga hakaba hatarimu muti Ogwine oburungi nk'obw'ogwo. Nkagugira murungi ahabw'amataagi gaagwo maingi munonga, Kyareetera emiti y'omuri Edeni omu kibanja kya Ruhanga Kugugirira eihari. Nikyo Mukama RUHANGA arikugirira ati: Ahabw'okunyeeta, gukahika ahaiguru, omutwe gwagwo gukahika omu bicu, omutima gwagwo gukeeshimbisa ahagw'obuaingwa bwagwo, ndyaguhayo omu mukono gw'omunyaihanga ow'amaani, agugire nk'oku arikwenda, ahakuba nkagubinga ningutura obubi bwagwo. Abanyamahanga agarikukira agandi okutiinisa baryagutema, bagutsigyeho; amataagi gaagwo garyagwa aha bibungo n'omu mpanga zoona, kandi amahango garyagwa omu mikura y'amaizi yoona ey'omu nsi, gagume gahendekire, n'amahanga goona ag'omu nsi garyaruga omu kicuucu kyagwo, gagutsigyeho. Amahungu g'omu mwanya goona garyagutuuramu ahu gwagwire, nh'enyamaishwa z'omu ishwa zoona zituure omu mataagi gaagwo. Ebyo byona biryabaho ngu hatarigira emiti yoona eri aha rubaju rw'amaizi, eyaanyeeta ekahika ahaiguru, emitwe yaayo ekahika omu bicu; kandi ngu hatarigira omuti gwona, ogunywa amaizi, ogwaingana gutyo oburaingwa; ahabw'okuba yoona ehairweyo kufa, okushuuma Okuzimu owa Nyamuteza, n'okushangayo abantu abafa bakashuuma omu Kiina. Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Aha izooba eri gwashuumiireho Okuzimu, nkareetera amaizi g'enyanja kugucurira, naazibira emigyera yaayo kugyenda, naacungira amaizi maingi; naareetera Lebanooni kugucurira, n'emiti yoona ey'omu ishwa kuhwa amaani ahabwagwo. Ku naagunagire Okuzimu hamwe n'abarikushuuma omu Kiina, naareetera amahanga kutetema ahabw'okuhurira omutsindo gw'okugwa kwagwo. N'ahabw'ekyo emiti yoona ey'omuri Edeni, eyaatoorainwe kandi erikukira oburungi omuri Lebanooni, yaahuumurizibwa ahu yaabaire eri Okuzimu owa Nyamuteza. Nayo yaagyenda nagwo Okuzimu, yaashangayo abaitsirwe rurara; eego n'abaabaire batwire omu kicuucu kyagwo baahwerekyerera. Omu miti y'omuri Edeni ni muti ki ogurikwinganisa naiwe ekitiinisa n'obukuru? Kwonka oryagarurwa ahansi hamwe n'emiti y'omuri Edeni, ohikye Okuzimu owa Nyamuteza, obyame ahagati y'abatashazirwe hamwe n'abaitsirwe rurara. Ogwo muti ni Faraho n'enyanja y'abantu be boona; nikwo Mukama RUHANGA arikugira. Omu mwaka gwa ikumi n'ebiri, omu kwezi kwa ikumi n'abiri, aha kiro kyakwo ky'okubanza, ekigambo kya MUKAMA kikanyijaho nikigira kiti: Mwana w'omuntu, tongyeza Faraho omugabe wa Misri, oboroogye, noomugira oti: Nooyeteekateekaho ngu ori omugunju gw'entare omu mahanga, Kwonka ori nk'ekijoka ekiri omu nyanja; Otimbiire okuzimu y'amaizi g'emigyera yaawe, Waatabangura amaizi n'ebigyere byawe, Kandi n'emigyera yaago waagishiisha. Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Ndyakurengyezaho akatimba kangye, Ntume eihe ry'amahanga maingi, Gakukurure, gakwiheyo ori omu katimba kangye. Ndyakunaga aha nkungu, Nkunaganagye omu bwerere, Ndeetere amahungu goona ag'omu mwanya kukugwaho, N'enyamaishwa z'omu nsi yoona nzikugaburire, zi bwegabwegye. Kandi ndyanaganaga enyama yaawe aha bibungo, N'omutumbi gwawe ngwijuze empanga. Ndyajengajenzya ensi n'eshagama yaawe erikusheesheka, Ehikye na'aha nshozi, Oijure n'emigyera. Ku ndiraaza okwaka kwawe, ndyashweka eiguru, Enyonyoozi zaaryo nziraaze, Eizooba ndishwekye ekicu, N'okwezi kurekye kujwa. Ebirikwakira omu iguru byona ndyabikuraarizaho, N'ensi yaawe ngishwekye omwirima; Nikwo Mukama RUHANGA arikugira. Ku ndikutwara omu mahanga ori enkwatwa, naakuhitsya omu nsi ezi otakamanyaga, ndyahahaaza emitima y'amahanga maingi. Ku nditigitira rurara yangye omu maisho gaabo, ndyareetera amahanga maingi kukushamaarira, n'abagabe baago kutetema ahabwawe. Aha izooba ry'okugwa kwawe baryatetema buri kaanya, buri muntu naatetemera amagara ge. Ahabw'okuba oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Rurara y'omugabe wa Babulooni eryakuhikaho. Ndyareetera enyanja yaawe y'abantu kwitwa zaarurara z'amamanzi agarikukira agandi goona omu mahanga kutiinisa. Amaryo ga Misri baryagacwa busha, N'enyanja y'abantu baamwo boona eryacwekyerezibwa. Ndyamaraho amatungo gaayo goona Agari aha rubaju rw'amaizi maingi; Ekigyere ky'omuntu weena tikirigaruka kugatabangura, N'obu kyakuba ekyara ky'ekitungirwe kyona. Obwo nibwo ndishemeza amaizi gaayo, Nkareetera emigyera yaayo kuhimintika nk'amajuta; nikwo MUKAMA arikugira. Ku ndihindura ensi ya Misri amatongo, Yaamarwamu ebiijwiremu byona, N'abagirwiremu boona baabacwekyereza, Obwo nibwo barimanya ku ndi MUKAMA. Okwo nikwo kutonzya oku baritonzya; abaishiki b'amahanga nikwo baritonzya, nibatongyeza Misri n'enyanja y'abantu baayo boona; nikwo Mukama RUHANGA arikugira. Omu mwaka gwa ikumi n'ebiri, omu kwezi kw'okubanza, aha kiro kyakwo kya ikumi na bitaano, ekigambo kya MUKAMA kikanyijaho nikigira kiti: Mwana w'omuntu, curira enyanja y'abantu ba Misri, obanagye Okuzimu owa Nyamuteza, bo n'abaishiki b'amahanga ag'ekitiinisa, bashangyeyo abashuuma omu Kiina, noogira oti: Ou orikuhita n'oha? Shuuma, obyame n'abatashazirwe. Baryagwa ahagati y'abaitsirwe rurara, kandi enyanja y'abantu be boona eryabayama nawe. Ahagati Okuzimu niho abategyeki b'amaani baribagambiraho baine abahwezi baabo, nibagira bati: Abatashazirwe bashuumireyo, niyo babyami batarikuteeza, baitsirwe rurara. Okwo niyo Asiria eri, n'engabo zaayo zoona, eyahinguririziibwe ebituuro byayo, abo boona baitsirwe rurara, zaabagwisaho; abu ebituuro byabo biri aha muheru gw'Ekiina, n'engabo zaayo zikiikiize ekituuro kyayo; boona baitsirwe, baitwe rurara. Okwo niyo Elamu eri, n'enyanja y'abantu baayo boona, bakiikiize ekituuro kyayo, boona abaitsirwe rurara, ekabagwisaho, bakashuuma Okuzimu owa Nyamuteza, bakabuzya okutiina omu nsi y'abahuriire, bakeemera enshoni zaabo hamwe n'abashuuma omu Kiina. Bamwariire ekitabo ahagati y'abaitsirwe hamwe n'enyanja y'abantu baayo boona, abu ebituuro byayo bigyehinguririize, abo boona n'abatashazirwe abaitsirwe rurara; ahabw'okuba okutiinisakwabo kukabuga omu nsi y'abahuriire, kandi baayemera enshoni zaabo hamwe n'abashuuma omu Kiina, baateebwa ahagati y'abaitsirwe. Okwo niyo Mesheki na Tubali n'enyanja y'abantu baabo boona bari, beehinguririziibwe ebituuro byabo, boona abatashazirwe baitsirwe rurara; ahabw'okuba bakabuzya okutiinisa kwabo omu nsi y'abahuriire. Kandi tibabyami n'amamanzi ga ira agaagwire, gakashuuma Okuzimu n'eby'okurwanisa byago by'orugamba, gakeeshegura zaarurara zaago, n'engabo zaago ziaktungamira amagufa gaago; ahabw'okuba okutiinisa kwago kukaba kuri omu nsi y'abahuriire. Nikwo naimwe murihendeka, mukabyama n'abatashazirwe abaitsirwe rurara. Okwo niyo Edomu eri, abagabe baayo n'abanyiginya baayo boona ababyami n'abaitsirwe rurara, n'obu baraabe bari ab'maani; babyami n'abatashazirwe abashuuma omu Kiina. Okwo niyo abagabe b'aha bukiizi-bwa-bumosho boona bari, n'Abasidoni boona, abaashumire baine enshoni hamwe n'abaitsirwe, ahabw'okutiinisa kwona oku bareetsire ahabw'amaani gaabo; babyami batashazirwe hamwe n'abaitsirwe rurara, kandi nibeemera enshoni zaabo hamwe n'abashuuma omu Kiina. Faraho, ku aribareeba, aryayebwa enkau ezi yaagizire ahabw'okufeerwa enyanja y'abantu be boona n'eihe rye ryona, eryaitsirwe rurara; nikwo Mukama RUHANGA arikugira; ahabw'okuba akabuzya okutiina omu nsi y'abahuriire; n'ahabw'ekyo aryabyama omu batashazirwe hamwe n'abaitsirwe rurara, we n'enyanja y'abantu be boona; nikwo Mukama RUHANGA arikugira. Bwanyima ekigambo kya MUKAMA kikanyijaho nikigira kiti: Mwana w'omuntu, gambira abantu baawe, obagire oti: Ku ndireeta rurara omu nsi, abantu b'egyo nsi baayeihamu omuntu, baamugira omurinzi waabo; ku arireeba rurara neija omu nsi, yaateera enzamba, yaagambira abantu; obwo omuntu weena ku arihurira eiraka ry'enzamba, ataayeta hari okwo kubuura, rurara yaija, yaamwita, eshagama ye niwe eribarirwa; ahakuba akahurira eiraka ry'enzamba, tiyaaryetaho; eshagama ye eryamubarirwa. Ahabw'okuba kuri yaaryetaireho, akaajunire amagara ge. Kwonka omurinzi, ku arireeba rurara neija, ataateera nzamba kugambira abantu, rurara yaija, yaabaitamu omuntu, omuntu ogwo aryaitirwa omu by'okushiisha bye; kwonka eshagama ye ndyagibuuza ogwo murinzi. Naiwe Mwana w'omuntu, nkutaireho kuba omurinzi w'enju ya Israeli; n'ahabw'ekyo hurira ekigambo ekirikuruga omu kanwa kangye, obampanire. Ku ndigira omubi nti: Iwe mubi 'we, buzimazima oryafa, naiwe otaagamba, okahana ogwo mubi ngu arekye omuhanda gwe omubi, omubi ogwo aryafeera omu by'okushiisha bye, kwonka eshagama ye niiwe ndigibuuza. Kwonka ku orihana omubi ngu arekye omuhanda gwe omubi, yaayanga kugureka, aryafeera omu by'okushiisha bye, kwonka iwe oryaba okirize amagara gaawe. Kandi, Mwana w'omuntu, gambira enju ya Israeli oti: Imwe nimugira muti: Ebicumuro byaitu n'ebibi byaitu bituriho, bitureeteire okuhwa aha magufa. Mbwenu nitubaasa tuta kugumaho? Bagire oti: Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Niinyerahira, tinshemerererwa kufa kw'omubi, kureka omubi okureka omuhanda gwe, akaba ohuriire; muhindukye, muhindukye murekye emihanda yaanyu emibi. Mbwenu nimwendera ki kufa, imwe nju ya Israeli 'mwe? Kandi iwe, Mwana w'omuntu, gambira abantu baawe oti: Ohikiriire, ku arishiisha, okuhikiirira kwe tikurimukiza; kandi omubi, ku arihinduka yaareka obubi bwe, obwo bubi bwe buryaba butakimwita; kandi ohikiriire, ku arishiisha, taribaasa kubaisibwaho okuhikiirira kwe. N'obu naakugambira ohikiriire nti: Buzimazima oryaba ohuriire, kwonka ku arysiga okuhikiirira kwe, yaakora eby'okushiisha, tihariho na kimwe omu by'okuhikiirira bye ekiriijukwa; kureka aryafeera omu by'okushiisha bye ebi akozire. Kandi ekindi, n'obu naakugambira omubi nti: Buzimazima oryafa, kwonka ku arihinduka, yaareka ekibi kye, kyaakora eby'ebiragiro kandi ebihikire, ogwo muntu yaagarura eki akwatiriziibwe, kandi yaagaruraho eki anyagire, yaagyendera omu biragiro ebirikuhaisa amagara, ataakora by'okushiisha, buzimazima aryagumaho, tarifa. Tihariho kibi na kimw eomu bi yaakozire ekirimwijukwaho; ahakuba akozire eby'ebiragiro kandi ebihikire, buzimazima aryagumaho. Kwonka abantu baawe nibagira bati: Emitwarize ya MUKAMA tehikire; haza eyaabo niyo etahikire. Ohikiriire ku arihinduka, yaareka okuhikiirira kwe, yaakora eky'okushiisha, aryafa abizire. Kandi omubi ku arihinduka, yaareka obubi bwe, yaakora eby'ebiragiro kandi ebihikire, biryamubaisaho. Kwonka nimugira muti: Emitwarize ya MUKAMA tehikire. Imwe nju ya Israeli 'mwe, ndyabacwera orubanja, buri muntu nk'oku emitwarize ye eri. Bwanyima ku twabaaire tumazire emyaka ikumi n'ebiri turi omu bukwatwa, omu kwezi kwa ikumi aha kiro kyakwo kya kataano, haija omushaija ocwire naaruga Yerusaalemu, yampikaho, yaagira ati: Orurembo rukwatsirwe. Omukono gwa MUKAMA gukaba guraire guunyizireho omu mwabazyo, ogwo mushaija ocwire atakaizire; kandi MUKAMA akaba yaayashamize akanwa kangye, obu ogwo mushaija yampikaho omu kasheeshe; ntyo naagamba, tinaaguma ndi ekiteta. Ekigambo kay MUKAMA kyanyijaho nikigira kiti: Mwana w'omuntu, abatwire omu myanya y'omu nsi ya Israeli eyaatsigirweho batuura nibagira bati: Abrahamu akaba ari omuntu omwe wenka, kwonka yaakubuura ensi; mbwenu itwe turi baingi; buzimazima egi nsi tugihairwe kuba eyaitu. N'ahabw'ekyo obagire oti: Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Murya enyama n'eshagama, mwimukiza amaisho gaanyu ebishushani ebirikuramibwa, kandi musheesha eshagama. Mbwenu ebyo muryakubuura egyo nsi? Nimwesiga rurara, mukora ebihagaro, kandi buri muntu ashiisha muka mutaahi we. Mbwenu ebyo muryakubuura egyo nsi? Okwo nikwo oraabaigire oti: Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Niinyerahira, buzimazima abatwire omuri egyo myanya eyaatsigirweho baryaitwa rurara; ori omu ishwa ndyamurekurira enyamaishwa, zimutaanyaguze, n'abari omu bigo bigumire n'omu maaya baitwe orufu. Kandi ensi ndyagihindura amatongo, ebe eihamba, amaani g'amaryo gaayo gahwereho kimwe; n'ebibungo bya Israeli bibeere kimwe amatongo, harekye kugira owaarabamu. Ku ndi heza kuhindura ensi amatongo, yaaba eihamba nimbatura ebihagaro byabo byona ebi baakozire, nibwo barimanya ku ndi MUKAMA. Naiwe Mwana w'omuntu, abantu baawe abarikukugambaho aha rubaju rw'engo n'aha miryango y'amaju, nibagambirana buri muntu na mwene ishe, nibagira bati: Nimwije tuhurire oku ekigambo kiri ekirikuruga omu kanwa ka MUKAMA. Batyo bakwijaho nk'oku abantu baija, bashutama omu maisho gaawe nk'abantu bangye, bahurira ebi orikugamba, kwonka batarikwija kubikora; ahabw'okuba booreka okukunda kwingi n'eminwa yaabo, kwonka emitima yaabo eraramiire amagoba gaabo. Kandi reeba, iwe aharibo ori nk'orikweshongora ekyeshongoro kirungi n'eiraka rirungi naateera gye enanga; ahabw'okuba nibahurira ebi orikugamba, kwonka batarikwija kubikora. Ebyo ku biriija, kandi kwo biryaija, obwo nibwo barimanya ku nabi abaire abarimu. Kandi ekigambo kya MUKAMA kikanyijaho nikigira kiti: Mwana w'omuntu, hanuura ebiriba aha bariisa ba Israeli; obahanuurire noobagira oti: Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugambira abariisa ba Israeli, naagira ati: Imwe bariisa ba Israeli 'mwe, abarikweriisa mwenka, omuriisa tashemereire kuriisa entaama? Nimurya ebishaju, mujwara eby'ebyoya, mubaaga ezigomokire, haza mutarikuziriisa. Ezitaine maani timurikuzigaruramu maani; ezirwaire timurikuzitambira; ezihendekire timurikuzibunga; ezirazire timurikuzitaaruura; ezibuzire timurikuzisherura, kureka nimuzitegyekyesa amaani n'omwaga. Nikyo zaataataaniire, ahabw'okubura omuriisa, zikaba ez'okuriibwa enyamaishwa zoona ez'omu ishwa. Entaama zikataataana, zaazengyerera omu nshozi zoona n'omu bibungo biraingwa byona; entaama zangye zikataataanira omu nsi yoona, zaabura ow'okuzisherura, n'obu yaakuba ow'okuzibuuririza. N'ahabw'ekyo imwe bariisa 'mwe, nimuhurire ekigambo kya MUKAMA. Mukama RUHANGA naayerahira naagira ati: Nimumanya ku entaama zangye zibaire eky'okwitwa, kandi zikaba ez'okuriibwa enyamaishwa zoona ez'omu ishwa ahabw'okutagira muriisa, n'abariisa kwanga kuzisherura, kureka bakaba ab'okweriisa bonka batariise ntaama zangye; n'ahabw'ekyo, imwe bariisa 'mwe, nimuhurire ekigambo kya MUKAMA. Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Reeba, naaba omuzigu w'abariisa; ndyababuuza entaama zangye, mbacwe aha kuziriisa; kandi abo bariisa tibarigaruka kweriisa. Ndyaiha entaama zangye omu kanwa kaabo, zirekye kugaruka kuba eby'okurya byabo. Kwonka oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Reeba, nyowe, nyowe nyenka, naaza kwesherurira entaama zangye, nzibuuririze. Nk'oku omuriisa ashanga zimwe aha ntaama ze zitaataine, akazisherura kuzigarura omu busyo, naanye nkwo ndisherura entaama zangye, nkaziiha ei zaataataaniire yoona aha izooba ry'ekibunda n'omwirima ndindindi. Kandi ndyazireeta ninziiha omu mahanga, nzitaaruure omu nsi zoona, nzigarure omu nsi yaazo, nziriisize omu nshozi za Israeli, aha mbaju z'emigyera n'omu myanya yoona ey'omu nsi etwirwemu abantu. Ndyaziriisiza omu mariisizo marungi, amariisizo gaazo gabe aha bibungo biraingwa bya Israeli; okwo omu mariisizo marungi niyo ziribyama, zikariira omu mariisizo ga Israeli ag'obunyaatsi bwingi. Nyowe nyenak niinye ndiba omuriisa w'entaama zangye, nkazizaagiza; ndyasherura ezibuzire, ngarure ezirazire, mbungye ezihendekire; ezitaine maani, nzigagaruremu, ezigomokire n'ez'amaani nzirinde; kandi zoona ndyaziriisa omu bwinganisa; nikwo Mukama RUHANGA arikugira. Kandi oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Mbwenu imwe busyo bwangye 'mwe, reeba, nincwa orubanja rw'entaama na ngyenzi zaazo, n'orw'empaya z'entaama n'ez'embuzi. Nimugira ntu n'ekintu kikye, imwe kuheza kurya obunyaatsi bw'omu mariisizo marungi, haza mukaribatiirira obwatsigaraho, n'okunywa amaizi marungi, haza mukatabangura n'ebigyere byanyu agaatsigaraho? Entaama zangye zishemereire kurya obunyaatsi obu muribaririire, kandi zikanywa amaizi agu mutabangwire? Nikyo Mukama RUHANGA arikubagirira ati: Reeba, nyowe, nyowe nyenka, ndyacwa orubanja rw'entaama ezigomokire n'ezihururukire. Mutsikanisa embaju n'amabega, ezitaine maani muzicumitisa amahembe, okuhitsya obu muzitaataanisa zikaza hare; nikyo ndijunira obusyo bwangye, butagarukye kuba eky'okwitwa, nkacwa orubanja rw'entaama na ngyenzi zaazo. Bwanyima ndyaziteeraho omuriisa omwe, omwiru wangye Daudi aziriise; niwe ariziriisa, akaba omuriisa waazo. Kandi nyowe MUKAMA ndyaba Ruhanga waazo, n'omwiru wangye Daudi abe omugabe omurizo. Nyowe MUKAMA niinye naakigamba. Ndyaragaana nazo endagaano y'obusingye, mmare enyamaishwa mbi omu nsi, zibone kuguma omu ihamba ziri buhooro, ziraare omu bishaka. Ezo ntaama zangye n'emyanya eyehinguririize orushozi rwangye byona, ndyabihindura ebirikuhaisa omugisha, ngwise enjura omu bunaku bwayo, ebe enjura y'omugisha. Kandi ebiti by'omu ishwa biryayera ebijuma byabyo, n'eitaka ryeze emyaka yaaryo; zigume omu nsi yaazo ziri buhooro; kandi ku ndihenda omugamba gw'obuhuuku bwazo, naazijuna ninziiha omu mikono y'abarikuzigira abahuuku, obwo nibwo zirimanya ku ndi MUKAMA. Tizirigaruka kuba minyago y'amahanga, nari kuriibwa enyamaishwa z'omu ihamba; kureka ziryaguma ziri buhooro, kandi tihaine orizitiinisa. Ndyazimereza obunyaatsi oburikutangaaza, zirekye kugaruka kwitirwa enjara omuri egyo nsi, n'obu kwakuba okujumwa abanyamahanga. Kandi ziryamanya ku nyowe Mukama RUHANGA waazo ya Israeli, ku nibo bantu bangye; nikwo Mukama RUHANGA arikugamba. Naimwe muri entaama zangye, entaama z'omu iriisizo ryangye, naanye ndi Ruhanga waanyu; nikwo Mukama RUHANGA arikugira. Kandi ekigambo kya MUKAMA kikanyijaho nikigira kiti: Mwana w'omuntu, ta amaisho gaawe aha rushozi Seire, oruhanuurire ebirirubaho, noogira oti: Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Iwe orushozi Seiri, reeba, naaba omuzigu waawe, kandi naaza kukubangira omukono, nkuhindure amatongo, obe eihamba. Endembo zaawe ndyazihindura amahamba, iwe ohindukye amatongo, omanye ku ndi MUKAMA. Ahabw'okugira enzigu etarihwa, okahayo Abaisraeli kwitwa rurara omu biro by'enaku zaabo, n'omu bunaku bw'okufubirwa kwabo kw'aha muheru, n'ahabw'ekyo niinyerahira, nikwo Mukama RUHANGA arikugira, ndyakuteekateekyera okujwisibwa eshagama, kandi eryakuhiiga ahabw'okusingwa orubaja rw'eshagama, nikyo erikuhiigira. Ndyahindura orushozi Seiri eihamba, rube amatongo, ndumaremu boona abarikurwijamu n'abarikururugamu. Orushozi rwawe ndyarwijuza emitumbi, abarikwitwa rurara bagwe omu bubungo byawe n'omu mpanga zaawe n'omu binonko byawe byona. Ndyakuhindura amatongo g'ebiro byona, n'endembo zaawe tizirituurwamu. Haza obwo nibwo orimanya ku ndi MUKAMA. Ahabw'okugira oti: Amahanga ago gombi n'ensi ezo zombi biryaba ebyangye, tubikubuure (n'obu MUKAMA araabe yaabaire atwireyo); nikyo nyowe MUKAMA ndikwerahirira ningira nti: Ndyakutwaza nk'ekiniga n'eihari ebi waayorekire oku biri, ninkutura rwango ei waabagiriire, kandi ndyayemanyisa omuriimwe omu bunaku obu ndibacwereramu emanja. Ekirirugamu oryamanya ku nyowe MUKAMA naahuriire ebijumo byawe byona, ebi waajumire ebibungo bya Israeli noogira oti: Bihindwirwe amatongo, byatuheebwa kubirya. Kandi mukanyekuzaho, orurimi rwanyu rwankanyisaho ebigambo, naabihurira. Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Ndyakuhindura amatongo, ensi yoona ebone kwesiima. Nk'oku waayesiimire ahabw'obuhunguzi bw'enju ya Israeli kuba amatongo, naiwe nikwo ndikugira, okaba amatongo. Iwe rushozi Seiri na Edomu yoona ahu erikugarukira, muryaba amatongo. Haza obwo nibwo barimanya ku ndi MUKAMA. Mbwenu, Mwana w'omuntu, hanuurira ebibungo bya Israeli noobigira oti: Imwe bibungo bya Israeli 'mwe, nimuhurire ekigambo kya MUKAMA. Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugmaba naagira ati: Ahabw'omuzigu kukugambaho ati: Otyo, nikyo kihena! kandi ati: Ebibungo byabo bya ira tubikubwire, byaba ebyaitu; n'ahabw'ekyo hanuura noogira oti: Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Ahakuba, eego, ahakuba bakuhindwire amatongo, baakusingyera nibakuturuka embaju zoona, mwahinduka ensi erikukubuurwa agandi mahanga agaatsigaireho, mwaba ekigaaniiro ky'okugambwaho kubi abantu, n'ahabw'ekyo, imwe bibungo bya Israeli 'mwe, muhurire ekigambo kya Mukama RUHANGA. Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugira enshozi, ebibungo, ebinonko n'empanga, amatongo n'amahamba, n'endembo ezihwiremu abantu, zikahinduka eminyago n'eky'okushekyererwa amahanga agatsigaireho agabyehinguririize, naagira ati: Nikyo Mukama RUHANGA arikugirira ati: Ngambire n'eihato eririkwaka nk'omuriro, nimpana amahanga agatsigaireho na Edomu yoona, abeehaire ensi yangye kuba eyaabo, baine okwesiima kwingi munonga omu mitima, n'okugaya kwingi, ahabw'okugikubuura n'okuginyaga. N'ahabw'ekyo ohanuure ebiriba aha nsi ya Israeli, ogambire enshozi, ebibungo, ebinonko, n'empanga oti: Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Reeba, ningambisa ekiniga n'eihato, ningira nti: Ahabw'okwemera kuhemurwa amahanga, nikyo ndikwerahirira nti: Buzimazima amahanga agabeehinguririize nago garyahemurwa; nikwo Mukama RUHANGA arikugira. Kwonka mwe bibungo bya Israeli 'mwe, muryatooka amataagi, mwanire abantu bangye Israeli ebijuma, ahabw'okuba bari haihi kugaruka. Ahakuba reeba, ndi aha rubaju rwanyu, niinyija kubagarukira, mubone kuhingwa n'okubibwamu. Ndyabakanyisamu abantu, ab'enju ya Israeli yoona; endembo ziryatuurwamu, n'amatongo gagarukye gombekwemu; ndyabakanyisamu abantu n'amatungo, nabyo bizaare, bikanye; kandi ndyabareetera kutuurwamu nk'omu biro byanyu ebya ira, mbagire gye okukira oku naabagizire omu kubanza. Haza obwo nibwo murimanya ku ndi MUKAMA. Buzimazima ndyareka abantu bangye Abaisraeli babagyendagyendeho; baryabakubuura, mube obuhunguzi bwabo, akdni timurigaruka kubaitira baana obundi. Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Ahabw'abantu kubagira ngu, muri ebibungo ebirikwita abantu, kandi eihanga ryanyu mukarimaramu abaana, nikyo mutarigarukira kwita bantu bundi, omu ihanga ryanyu; nikwo Mukama RUHANGA arikugira. Kandi tindikwenda ku mugaruka kuhurira okujuma oku abanyamahanga barikubajuma, n'obu kwakuba okwemera okuhemura kwabo; n'eihanga ryanyu timurigaruka kuriteeza ntsibo; nikwo Mukama RUHANGA arikugira. Ekigambo kya MUKAMA kyagaruka kyanyijaho nikigira kiti: Mwana w'omuntu, obu ab'enju ya Israeli baabaire batwire omu nsi yaabo y'obuzaarwa bakagisiisisa emitwarize yaabo ekansusira nk'okutashemera kw'omukazi ori omu kwezi. Nikyo naabashukiireho ekiniga kyangye, nimbatura eshagama ei baaseesire omu nsi, kandi n'ebishushani byabo ebirikuramibwa ebi baagisiisiise. Ntyo naabataataanisiza omu mahanga, baanaganagwa omu nsi zaago, naabacwera orubanja orushemereire emitwarize yaabo n'ebi barikukora. Kandi ku baahikire omuri ago mahanga ei baabaire baza yoona, baashiisha eiziina ryangye eririkwera; ahabw'okuba abantu bakabagambaho bati: Aba n'abantu ba MUKAMA; kwonka bakabingwa omu nsi ye. Kwonka naasaasibwa eiziina ryangye eririkwera, eri enju ya Israeli yaajumiise omu mahanga agu baagiiremu. Mbwenu gambira enju ya Israeli oti: Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Imwe nju ya Israeli 'mwe, niinyija kukora, kwonka ti habwanyu kureka ahabw'eiziina ryangye eririkwera, eri mwajumiise omu mahanga agu mwagiiremu. Ndyahimbisisa eiziina ryangye erikuru eryajumisiibwe omu mahanga, kandi eri mwagajumiisemu, gaikirize ku riri eririkwera; bwanyima ku ndiheza kwehimbisisa omuriimwe omu maisho g'ago mahanga ku ndi Orikwera, garyamanya ku ndi MUKAMA; nikwo Mukama RUHANGA arikugira. Ahabw'okuba ndyabaiha omu mahanga, mbataaruure omu nsi zoona, mbagarure omu nsi yaanyu ey'obuzaarwa. Ndyabashukyeera amaizi maingi, mushemezibweho oburofa bwanyu bwona, mbamaremu ebishushani byanyu byona ebirikuramibwa, mushemere. Kandi ndyabaha omutima musya, mbatemu omwoyo musya; ndyabaihamu omutima gw'eibaare, mbatemu ogworobi. Kandi ndyata omwoyo gwangye omuriimwe, mbagyendeseze omu biragiro byangye, mubone kurinda ebi naataireho n'okubikora. Kandi muryatuura omu nsi ei naahaire baashwenkuriimwe; muryaba abantu bangye, naanye mbe Ruhanga waanyu. Ndyabaiha omu burofa bwanyu bwona; ndyabamereza engano, nzikanyise, kandi tindibaitsa njara. Ndyakanyisa ebijuma n'ebirikushaaruurwa omu misiri, murekye kugarukwaho ekijumo ky'enjara omu mahanga. Haza obwo nibwo muriijuka emitwarize yaanyu emibi, n'ebi mwabaire mukora ebitari birungi, mukeetamwa ahabw'okutahikiirira kwanyu n'ebihangao byanyu. Tindibikora habwanyu, nikwo Mukama RUHANGA arikugira. Ekyo mukimanye. Imwe b'enju ya Israeli 'mwe, mugire enshoni, mubwerabwere ahabw'emitwarize yaanyu. Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Aha izooba eri ndibashemerezaho eby'okutahikiirira byanyu byona, ndyareetera endembo kutuurwamu abantu, n'amatongo kwombekwamu. Ensi eyaabaire eri eihamba eryahingwa, erekye kuba amatongo nk'oku yaabaire eri omu maisho g'abahinguzi boona. Bwanyima baryagira bati: Ensi egi ekaba eri amatongo, mbwenu ebaire nk'ekibanja kya Edeni; n'endembo ezaabaire zirugirwemu abantu zisheenyirwe, zihindukire amatongo, mbwenu zitwirwemu abantu, kandi zeehinguririziibwe engo z'amabaare. Obwo amahanga agariba gabeehinguririize garyamanya ku nyowe MUKAMA niinye nyombekire emyanya eyaabaire esheenyirwe, nkahinga ahaabaire hari endaara. Nyowe MUKAMA niinye naakigamba, kandi ndyakikora. Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Kandi eki nakyo ndyaikiriza ab'enju ya Israeli kukinshaba ngu nkibakorere, nikwo kubakanyisiza abantu nk'obusyo. Endembo ezaabaire zisheenyirwe ziryaijuramu obureetwa kutambirwa omuri Yerusaalemi aha magyenyi gaayo agatairweho. Haza obwo nibwo barimanya ku ndi MUKAMA. Omukono gwa MUKAMA gukaba guri ahariinye, yanshohoza ndi omu Myoyo wa MUKAMA, yantwara, yanta ahansi ahagati omu ruhita, kandi orwo ruhita rukaba rwijwire amagufa. Yanyebembera, yaagyenda naagandabyamu; reeba, gakaba gari maingi munonga omuri orwo ruhita, kandi goomire, gakarangataine. Bwanyima yangira ati: Mwana w'omuntu, ebo aga magufa gakaabaasa kuba agahuriire? Naamugarukamu nti: Mukama RUHANGA, niiwe orikukimanya. Yaagaruka yangira ati: Hanuurira aga magufa, ogagire oti: Imwe magufa goomire 'mwe, muhurire ekigambo kya MUKAMA. Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugambira aga magufa naagira ati: Reeba, naaza kubatamu omwitsyo, mube abahuriire. Naaza kubataho emitsi, mbagarureho enyama, mbashwekyeho oruhu, mbatemu omwitsyo, mube abahuriire; haza mumanye ku ndi MUKAMA. Ntyo naahanuura nk'oku naaragiirwa; ku naabaire ninkihanuura, naahurira okukomangana, amagufa gaateerana, eigufa ryakwatana na ringyenzi ryaryo. Ku naagiire kugira nti, naareeba gaagiibwaho emitsi n'enyama, byashwekwa oruhu, kwonka bitaabamu omwitsyo. Bwanyima yangira ati: Mwana w'omuntu, hanuurira omwitsyo, ogugire oti: Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: iwe mwitsyo 'we, ruga omu mbaju ina ei emiyaga ereetwa, ohuuhe ahari egi mitumbi y'abaitsirwe, babe abahuriire. Ntyo naahanuura nk'oku yandagiira, omwitsyo gwabazamu, baaba abahuriire, baayemerera eihe rihango munonga. Bwanyima yangira ati: Mwana w'omuntu, aga magufa n'enju yoona eya Israeli. Reeba, nibagira bati: Amagufa gaitu goomire, titukiine matsiko; tubeereire kimwe encuubwa. N'ahabw'ekyo obahanuurire, obagire oti: Oku nikwo Mukama Ruhanga arikugamba naagira ati: Imwe bantu bangye 'mwe, reeba, ndyaigura ebituuro byanyu mbaihemu, mbagarure omu nsi ya Israeli. Kandi ku ndiheza kwigura ebituuro byanyu, naabaihamu, muryamanya ku ndi MUKAMA, Bantu bangye 'mwe. Kandi ndyabatamu Omwoyo wangye, mube abahuriire, mbate omu nsi yaanyu y'obuzaarwa; haza obwo nibwo murimanya ku nyowe MUKAMA niinye naakigambire kandi nkakikora; nikwo MUKAMA arikugira. Ekigambo kya MUKAMA kyagaruka kyanyijaho nikigira kiti: Mwana w'omuntu, kwata enkoni, ogihandiikyeho oti: N'eya Yuda n'abaana ba Israeli bagyenzi be; bwanyima okwate endiijo nkoni, ogihandiikyeho oti: N'eya Yosefu (enkoni ya Efuraimu), n'ab'enju ya Israeli boona bagyenzi be; bwanyima oziteerane zibe enkoni emwe omu ngaro zaawe. Kandi abantu baawe, ku baraakugira bati: Tokaatushoboororera amakuru g'ebyo? obagire oti: Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Reeba, ndyatwara enkoni ya Yosefu eri omu ngaro za Efuraimu, n'enganda z'Abaisraeli bagyenzi be, ngiteerane n'eya Yuda, mbahindure enkoni emwe, babe bamwe omu ngaro zangye. Ezo nkoni zi orikuhandiikaho, ku ziraabe ziri omu ngaro zaawe nibakureeba, obagire oti: Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Reeba, ndyaiha Abaisraeli omu mahanga agu baagiiremu, mbataaruure nimbaiha embaju zoona, mbareete omu nsi yaabo y'obuzaarwa. Ndyabahindura eihanga rimwe omu nsi y'ebibungo bya Israeli; kandi omugabe omwe niwe aribategyeka boona; tibarigaruka kuba mahanga abiri, n'obu kwakuba okucuubwamu obugabe bubiri. Tibarigaruka kwesiisisa bishushani byabo ebirikuramibwa nari ebihagaro byabo nainga ebicumuro byabo byona; kurek ndyabajuna, mbatambire okugaruka enyima kwona, oku baacumuriiremu, mbashemeze; babe abantu bangye, naanye mbe Ruhanga waabo. Kandi omwiru wangye Daudi aryaba omugabe waabo, boona baryagira omuriisa omwe, bagyendere omu biragiro baynagye, bate omutima aha bi naataireho, babikore. Baryatuura omu nsi ei naahaire omwiru wangye Yakobo, ei baashwenkuriimwe baabaire batwiremu; okwo niyo bariguma, bo n'abaana baabo na baijukuru baabo ebiro byona; kandi omwiru wangye Daudi niwe ariba omugabe waabo ebiro byona. Kandi ndyaragaana bato endagaano y'obusingye, ebe endagaano ei ndagaine nabo ey'ebiro byona; ndyabaha omugisha, mbakanyise nte Omwanya gwangye ogurikwera ahagati yaabo, gube ogw'obutwire bwona. Obutaaho bwangye buryaba omuribo, mbe Ruhanga waabo nabo babe abantu bangye. Omwanya gwangye ogurikwera ku guriguma ahagati yaabo ebiro byona, obwo nibwo amahanga garimanya ku nyowe MUKAMA niinye nyeza Israeli. Kandi ekigambo kya MUKAMA kikanyijaho nikigira kiti: Mwana w'omuntu, ta amaisho gaawe ahari Googi omu nsi ya Magoogi, omugabe wa Rooshi, Mesheki na Tubali, omuhanuurire ebirimubaho, noogira oti: Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Iwe Googi, omugabe wa Rooshi, Mesheki na Tubali, reeba, naaba omuzigu waawe; ndyakuhindura, nkute amarobo omu matama, nkureete n'eihe ryawe ryona, embaraasi n'abarikuzigyenderaho, boona bajwaire eby'okurwanisa ebihikire, omutwe muhango munonga, boona baine engabo enkye n'empango, bakwaitse zaarurara, aba Peresi Kuushi na Puuti bari hamwe nabo, baine engabo n'enkofiira z'ebyoma; Gomeri n'amahe ge goona, na Besi-togaruma owaarugire omu bicweka by'aha muheru gw'aha bukiizi-bwa-bumosho, amahanga amaingi gari hamwe naiwe. Yeteekateekye, kandi ogume oyeteekateekire, iwe n'amahe goona agahurwire kandi agakwehinguririize, obe omurinzi waago. Bwanyima y'ebiro bingi oryahuruzibwa; omu myaka ey'aha muheru oryahurura, oteere egyo nsi eyaabaire ecwekyereziibwe rurara, bwanyima ekagarurwa omu buteeka, ekatuurwamu abantu abataarwirwe omu mahanga maingi, bakaza omu bibungo bya Israeli ebyabaire biri amatongo; abo bantu bakaihwa omu mahanga, mbwenu batwire buhooro boona oku baingana. Oryainamuka, oije ori nk'eihunga; oryaba nk'ekicu ekishwekire ensi, iwe n'amahe gaawe goona n'amahanga maingi agariba gari hamwe naiwe. Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Eryo izooba oryaizirwa ebiteekateeko, ogire enaama mbi, ogire oti: Naaza kwinamuka, nteere ensi y'ebirorero ebitaine ngo z'amabaare, ngwe aha bantu abagaramisiriize, abatwire buhooro, boona batwire ahataine ngo z'amabaare, n'obu gaakuba amarembo againe enyigi ezirikukingwa empimbi, kunyaga eminyago n'okugitwara, okuteera emyanya eyaabiare eri amatongo, mbwenu etwirwemu, n'okuteera abantu abaataarwirwe omu mahanga bakeetungira ente n'ebintu, bakatuura ahagati y'ensi. Aba Sheeba na Dedani n'abahsuubuzi ba Tarushiishi n'ebirorero byabyo byona baryakubuuza nibagira bati: Beitu oizire kunyaga? Ohurwize engabo zaawe kwija kunyaga, kutwara efeeza n'ezaabu, amatungo n'ebintu, kukukumbura eminyago mingi? N'ahabw'ekyo, Mwana w'omuntu, hanuurira Googi, noomugira oti: Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Eryo izooba abantu bangye Abaisraeli ku bariba batwire buhooro, oryayehuruza, orugye omu mwanya gwawe gw'omu bicweka by'aha muheru gw'obukiizi-bwa-bumosho, iwe n'amahanga maingi agari hamwe naiwe, boona bari aha mbaraasi, eihe rihango kandi ry'amaani, oteere abantu bangye Israeli, ori nk'ekicu ekishwekire ensi. Omu biro by'aha muheru ndyakuteeza ensi yangye, amahanga gabone kummanya, ku ndiba naakweyorekyeiremu, ku ndi Orikwera, iwe Googi. Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Niiwe ou naagambireho ira nindaba omu bairu bangye baanabi ba Israeli, abaamazire emyaka mingi nibahanuura omu bunaku obwo, ku niiwe ndyohereza kubateera? Kwonka eryo izooba eri Googi ariteereraho ensi ya Israeli, ekiniga kyangye kiryaimuka; nikwo Mukama RUHANGA arikugira. Ahabw'okuba ningambisa eihato n'ekiniga ekirikubuguma, ningira nti: Buzimazima eryo izooba haryabaho okutengatenga kw'amaani omu nsi ya Israeli, okurireetera eby'enyanja, amahungu g'omu mwanya, enyamaishwa z'omu ishwa, ebirikwekurura ahansi byona n'abantu ab'omu nsi boona, kutetemera omu maisho gangye, enshozi zikakumbagazibwa, ebibaare bikahiguka, n'engo z'amabaare zoona zikakumbagara ahansi. Ndyayeta ebirikutiinisa eby'emiringo yoona kurwanisa Googi, buri muntu aitsie mugyenzi we rurara; nikwo Mukama RUHANGA arikugira. Ndyamucwera orubanja, mmuteho ekifubiro ky'oruru n'eky'okusheesha eshagama ye; kandi we n'amahe ge n'amahanga maingi, agu ariba aine, ndyabateeza omutsindansi gw'enjura, n'emengo z'orubaare, n'omuriro, n'obuganga bw'ekibiriiti; ntyo nyorekye obukuru bwangye n'okwera kwangye, kandi nyemanyise omu maisho g'amahanga maingi. Haza obwo nibwo barimanya ku ndi MUKAMA. Kandi iwe, Mwana w'omuntu, hanuurira Googi ebirimubaho, noogira oti: Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugmba naagira ati: Iwe Googi omugabe wa Rooshi, Mesheki na Tubali, reeba, naaba omuzigu waawe; ndyakuhindura, nkwebembeze, nkwihe omu bicweka by'aha muheru gw'obukiizi-bwa-bumohso, nkwinamure, nkuhitsye omu bibungo bya Israeli; ku orihikayo, ndyateera obuta bwawe oburi omu mukono gwawe gwa bumosho, mbukunagise, n'emyambi yaawe eri omu mukono gwawe gwa buryo ngigwise ahansi. Oryagwa aha bibungo bya Israeli, iwe n'amahe gaawe n'amahanga agu oriba oine, nkugaburire amahungu g'emiringo yoona n'enyamaishwa mbi, bikugaashe, ogwe omu bwerere; ahabw'okuba niinye naakigamba; nikwo Mukama RUHANGA arikugira. Kandi ndyayohereza omuriro, gwotsye Magoogi n'abantu abatwire buhooro omu birwa, bamanye ku ndi MUKAMA. Bwanyima ndyamanyisa eiziina ryangye eririkwera omu bantu bangye Israeli; tindireka iziina ryangye kugaruka kujumwa; kandi amahanga garyamanya ku ndi MUKAMA Orikwera omuri Israeli. Reeba, nibiija, kandi biryabaho; eryo niryo izooba eri naagambire; nikwo Mukama RUHANGA arikugira. Obwo abariba batwire omu ndembo za Israeli baryashohora, bahembe eby'okurwanisa, bisye, engabo enkye n'empango, amata n'emyambi, ebikoni n'amacumu, bamare emyaka mushanju nibabyotsya; tibaryetenga kusheenya omu ishwa, n'obu kwakuba okukonda ebiti omu kibira; ahabw'okuba baryahemba eby'okurwanisa byabo; baryatwara ebintu by'abaatwaire ebyabo, banyagye abaabanyagire; nikwo Mukama RUHANGA arikugira. Eryo izooba ndyaha Googi ah'okuziikwa omuri Israeli, omu ruhita rw'abahinguzi aha bukiizi bw'enyanja bw'oburugwa-izooba; okwo niyo bariziika Googi n'enyanja y'abantu be boona, omuhanda gw'abagyenzi gukafa; kandi haryayetwa Oruhita rwa hamoni-googi. Ab'enju ya Israeli baryamara ameezi mushanju nibabaziika, babone kushemeza ensi. Abantu boona ab'omuri egyo nsi baryabaziika; kandi aha izooba eri ndihimbisizibwaho, kiryabahaisa ekitiinisa; nikwo Mukama RUHANGA arikugira. Bwanyima baryatoorana abantu b'okuguma nibaraba omu nsi nibaziika emitumbi eriba etsigaire omu nsi, ngu ensi eshemere; ago meezi mushanju ku garihwaho barysherura. Abo basheruzi ku bariraba omu nsi, omwe omuribo yaagwa aha igufa ry'omuntu, aryarita akamanyiso aha rubaju, okuhitsya obu abaziiki baririziika omu ruhanga rwa Hamoni-googi. (Kandi aho niho hariba orurembo orurikwetwa Hamona). Okwo nikwo barishemza egyo nsi. Mbwenu iwe, Mwana w'omuntu, oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Gambira amahungu g'emiringo yoona n'enyamaishwa zoona ez'omu ishwa oti: Muteerane, murugye embaju zoona, mwije aha bugyenyi bw'ebitambo obu ndikubatebeekanisiza, obugyenyi bukuru bw'ebitambo aha bibungo bya Israeli, murye enyama kandi munywe eshagama. Nimwija kurya enyama z'amamanzi, munywe eshagama y'abagabe b'omu nsi; murye enyama z'empaya z'entaama, ez'abaana baazo, ez'embuzi, n'ez'enimi zoona ez'ebishaju eza Bashani; nimwija kurya ebishaju, okuhitsya obu muraigute, munywe eshagama okuhitsya obu muraasinde aha bugyenyi bw'ebitambo, obu ndikubatebeekanisiza. Kandi nimwija kwigutira aha meeza yangye embaraasi n'abarikuzigyenderaho hamwe n'amamanzi n'abarwani b'emiringo yoona; nikwo Mukama RUHANGA arikugira. Bwanyima ndyata ekitiinisa kyangye ahagati y'amahanga, amahanga goona gareebe ekifubiro eki mbahaire, ekirugire omu rubanja oru ncwire, gareebe n'omukono gwangye ogu mbabangiire. Batyo ab'enju ya Israeli baryamanya ku ndi MUKAMA Ruhanga waabo, okutandikira ahari eryo izooba n'okugumizamu. Kandi amahanga garyamanya ku ab'enju ya Israeli baatwairwe bari enkwatwa nibaturwa eby'okushiisha byabo, ahabw'okuba bakancumuraho, kyandeetera kubaihaho amaisho, n'okubahayo omu mikono y'abazigu baabo; boona baitwa rurara. Nkabatwaza nk'okutahikiirira kwabo n'ebicumuro byabo oku byabaire biri, naabaima amaisho. Nikyo Mukama RUHANGA arikugirira ati: Mbwenu niinyija kugarura aba Yakobo abaatwairwe bari enkwatwa, ngirire embabazi enju ya Israeli yoona ahabw'okusaasibwa eiziina ryangye eririkwera. Ku bariba batwire buhooro bataine orikubatiinisa, baryayebwa enshoni zaabo ahabw'ebicumuro byona ebi bancumwireho. Ku ndi heza kubaiha omu mahanga, naabagarura, naabataaruura omu nsi z'abazigu baabo, naayorekyera okwera kwangye omuribo omu maisho g'amahanga, obwo nibwo barimanya ku ndi MUKAMA Ruhanga waabo, ahabw'okuba nkabareetera kutwarwa omu mahanga bari enkwatwa, bwanyima naabataaruura, naabagarura omu nsi yaabo ey'obuzaarwa. Tindigira n'omwe ou naatsiga omu mahanga obundi; Kandi, ku ndishuka Omwoyo wangye aha nju ya Israeli, tindigaruka kubaima maisho bundi; nikwo Mukama RUHANGA arikugira. Ku twabaire tumazire emyaka makumi abiri n'etaano omu bukwatwa, aha kutandika kw'omwaka, aha kiro kya ikumi ky'okwezi kw'okubanza, orurembo rumazire emyaka ikumi n'ena rukwatsirwe, ahari eryo izooba omukono gwa MUKAMA gukampikaho, gwantwarira omu kworekwa omu nsi ya Israeli, gwanta aha kibungo kiraingwa munonga, ekyabaire kiriho ekintu ekirikushusha orurembo kishungaine naanye. Ku yampikizeyo, reeba, hakaba hariyo omuntu orikushusha omuringa, aine omurunga gwa furakisi omu ngaro n'ekibingo ky'okugyeresa, ayemereire omu irembo. Ogwo mushaija yangira ati: Mwana w'omuntu, ta amaisho aha bi naaza kukworeka, obitegye amatu, kandi obiteho omutima, ahabw'okuba ekikureetsire aha n'okubikworeka; ebi oraareebe byona, obigambire enju ya Israeli. Reeba, hakaba hariho orugo orwehinguririize ekibuga kya hekalu, kandi oburaingwa bw'ekyo kibingo ky'okugyeresa ekyabaire kiri omu ngaro z'ogwo mushaija bukaba buri mikono mukaaga emiraingwa, buri mukono gwine oburaingwa bwa mukono gumwe n'ekita; atyo yaagyera omuzimba gw'orugo, gwaingana ekibingo kimwe, kandi obwemi bwarwo bwaba ekibingo kimwe. Bwanyima yaahika aha irembo eririkureeba oburugwa-izooba; ku yaatembire aha matembero gaaryo, yaagyera ekisasi kyaryo eky'aheeru, haaba ekibingo kimwe; buri kishengye eky'aha mbaju kyaba ekibingo kimwe oburaingwa kandi ekibingo kimwe obukiika; ahagati y'ebyo bishengye haabaho omwanya gwa mikono etaano; ekisasi ky'eirembo eky'omunda haihi naryo aharikureebana n'enju, naho haaba ekibingo kimwe. Bwanyima yaagyera ekisasi eky'omunda kyaba mikono munaana. Kandi yaagyera ebiti by'eirembo, byaba mikono ebiri; ekyo kisasi ky'eirembo kikaba kishungaine n'enju. Kandi aha rubaju rw'eirembo ry'oburugwa-izooba hakaba hariho ebishengye bishatu ahari buri rubaju; byona biri orugyero rumwe, n'ebiti by'eirembo ahari buri rubaju nabyo biri orugyero rumwe. Okuruga aho yaagyera obuhangoa bw'eirembo, bwaba mikono ikimi, n'obukiika bwaryo bwaba mikono ikumi n'eshatu. Omu maisho g'ebishengye by'aha mbaju haabamu omwanya gwa mukono gumwe ahari buri rubaju, kandi ebyo bishengye by'ahari buri rubaju bikaba biri mikono mukaaga. Bwanyima yaagyera eirembo, naiha enyima y'ekishengye kimwe okuhitsya enyima y'ekindi; obukiika obwo bwaba mikono makumi abiri n'etaano, okuruga aha rwigi okuhika aha rundi. Yaagyera n'omu kisasi, haaba mikono makumi abiri; owkehinguririza ekyo kisasi ky'eirembo kyaba ekibuga. Okuruga omu maisho g'eirembo okuhika ah'orikutaahira nooza omu kisasi ky'omunda aha muheru gwakyo haaba mikono makumi ataano. Kandi ebishengye by'eirembo bikaba biine amadirisa okubyehinguririza, gafunzire omunda aharikureeba ebiti byago omu bishengye by'omunda; kandi n'ekisasi kikaba kiine amadirisa omunda okukyehinguririza; ebiti by'ago madirisa bikaba biriho emikindo. Bwanyima yantwara omu kibuga ky'enyima; reeba, hakaba hariyo ebishengye n'ekicweka ekyariirwe amabaare okwehinguririza ekibuga; omu maisho g'ekyo kicweka kyariirwe amabaare harimu ebishengye makumi ashatu. Omwanya ogwo ogwariirwe gukaba gugyenzire aha rubaju rw'amarembo, nigwingana nago omu buraingwa; ekyo nikyo kyabaire kiri ekicweka kyariire ekya ifo. Yaagaruka yaagyera naiha omu kicweka ky'omunda eky'omu maisho g'eirembo rya ifo okuhika aha rubaju rw'aheeru orw'ekibuga ky'omunda, kyaba mikono igana. Bwanyima yaanyebembera, naatoora aha bukiizi-bwa-bumohso, reeba hakaba hariyo eirembo eryabaire nirireebayo ery'ekibuga ky'enyima; yaagyera oburaingwa bwakyo n'obukiika bwakyo. Ebishengye byaryo eby'aha rubaju, bishatu aha rubaju rumwe, na bishatu aha rundi, ebiti byaryo, n'ekisasi kyaryo, byona bikaba biri orugyero rumwe n'eby'eirembo ery'okubanza; oburaingwa bwaryo bukaba buri mikono makumi ataano, n'obukiika bwaryo buri mikono makumi abiri n'etaano. Amadirisa gaaryo, ekisasi kyaryo, n'ebiti byaryo by'enkindo bikaba biri eby'orugyero rumwe n'eirembo eririkureeba oburugwa-izooba; kandi amatembero agaabaire niagarihikaho gakaba gari mushanju, n'ekisasi kyaryo kikaba kiri omunda. Ahashungaine n'eirembo ery'aha bukiizi-bwa-bumohso hakaba hariho eirembo eririkutaaha omu kibuga ky'omunda, nk'oku kiri aha rubaju rw'oburugwa-izooba. Yaagyera okuruga aha irembo okuhika aha rindi, haaba mikono igana. Bwanyima yaanyebembera yantwara nantooza aha bukiizi-bwa-buryo; reeba, n'ahari orwo rubaju hakaba hariho eirembo; yaagyera ebiti byaryo n'ekisasi kyaryo; byaba eby'orugyero rumwe n'ebindi. Omunda yaaryo n'omu kisasi kyaryo hakaba heehinguririziibwe amadirisa agarikwingana n'ag'omu gandi marembo; oburaingwa bwaryo buri mikono makumi ataano, n'obukiika bwaryo mikono makumi abiri n'etaano. Kandi amatembero agaabire nigarihikaho gakaba gari mushanju, n'ekisasi kyaryo kiri omunda; kandi ebiti byaryo bikaba biriho emikindo, gumwe aha rubaju rumwe, n'ogundi aha rundi. Kandi aha rubaju rw'obukiizi-bwa-buryo obw'ekibuga eky'omunda hakaba hariho eirembo; yaagyera okuruga aha irembo okuhika aha rindi ery'aha bukiizi-bwa-buryo, haaba mikono igana. Bwanyima yandyabya omu irembo ry'aha bukiizi-bwa-buryo, yantaasya omuri ekyo kibuga ky'omnda, yaagyera eryo irembo, ryaba ery'orugyero rumwe n'agandi. Ebishengye by'aha mbaju zaaryo, n'ebiti byaryo, n'ekisasi kyaryo, bikaba biri eby'orugyero rumwe n'ebindi; kandi omuri eryo irembo n'omu kisasi kyaryo hakaba harimu amadirisa agarikwingana n'agandi okwehinguririza; oburaingwa bwaryo bwaba mikono makumi ataano, n'obukiika bwaryo mikono makumi abiri n'etaano. Kandi hakaba hariho ebisasi okwehinguririza, oburaingwa bwabyo buri mikono makumi abiri n'etaano, n'obukiika bwabyo mikono etaano. Ekisasi kyaryo kikaba nikireeba ekibuga ky'aheeru, n'amatembero agarikurihikaho gari munaaga. Yaagaruka yantaasya omu kibuga ky'omunda aha rubaju rw'oburugwa-izooba, yaagyera eirembo ry'aho, ryaba ery'orugyero rumwe n'agandi. Ebishengye byaryo eby'omu mbaju, ebiti byaryo, n'ekisasi kyaryo, byaba eby'orugyero rumwe n'ebindi; omuri eryo irembo n'omu kisasi kyaryo hakiikizemu amadirisa; oburaingwa bwaryo buri mikono makumi ataano, n'obukiika bwaryo mikono makumi abiri n'etaano. Ekisasi kyaryo kikaba nikireeba ekibuga ky'aheeru, ebiti byaryo biriho emikindo, gumwe aha rubaju rumwe n'ogundi aha rundi; n'amatembero agarikurihikaho gari minaana. Bwanyima yantwara aha irembo ery'aha bukiizi-bwa-bumosho, yaarigyera; ryaba ery'orugyero rumwe n'agandi; ebishengye byaryo eby'omu mbaju n'ebiti byaryo, n'ekisasi kyaryo, byaba eby'orugyero rumwe n'ebindi; rikiikiiziibwemu amadirisa; oburaingwa bwaryo buri mikono makumi ataano, n'obukiika bwaryo mikono makumi abiri n'etaano. Ekisasi kyaryo kikaba nikireeba ekibuga ky'aheeru; ebiti byaryo bikaba biriho emikindo, gumwe aha rubaju rumwe n'ogundi aha rundi; n'amatembero agarikurihikaho gari munaana. Hakaba hariho ekishengye, eki omuryango gwakyo gwabaire nigureeba omu kisasi ky'eirembo, omu baabaire boogyeza ekitambo ky'okwotsya; kandi omuri ekyo kisasi ky'eirembo hakaba harimu emeeza ibiri aha rubaju rumwe n'ezindi ebiri aha rundi rubaju, ez'okwitiraho ebitambo by'okwotsya, empongano y'ekibi, n'ey'okwihaho orubanja rw'ekibi. Kandi aheeru y'ekisasi y'ah'orikutaahira nooza omu irembo ery'aha bukiizi-bwa-bumosho hakaba hariyo emeeza ibiri, n'aha rundi rubaju ezindi ibiri. Aha rubaju rw'omunda orw'eryo irembo hariho emeeza ina, n'aha rubaju rwaryo orw'aheeru ezindi ina, zoona munaana ziri ez'okwitiraho ebitambo. Hakaba hariho n'ezindi meeza ina ezibaizirwe omu mabaare, ez'okutaho ebitambo by'okwotsya, oburaingwa bwazo mukono gumwe n'ekicweka, obukiika bwazo mukono gumwe n'ekicweka, n'obwemi bwazo mukono gumwe, ezaabaire ziteebwaho eby'okwitsa ebitambo by'okwotsya n'ebindi bitambo. Kandi omuri ekyo kisasi hakaba hateereiremu ebyoma by'okuhanikaho eby'oburaingwa bw'ekita kimwe, bikiikiize omunda. Ahari ezo meeza niho haabaire haba ah'okuta enyama z'empongano. Bwanyima yaanyiha aheeru, yantaasya omu kibuga ky'omunda, kandi reeba, omuri ekyo kibuga ky'omunda hakaba harimu ebishengye, ekimwe aha rubaju rw'eirembo ry'aha bukiizi-bwa-bumohso nikireeba aha bukiizi-bwa-buryo, n'ekindi aha rubaju rw'eirembo ry'aha bukiizi-bwa-buryo nikireeba aha bukiizi-bwa-bumohso. Yangira ati: Eki kishengye ekirikureeba aha bukiizi-bwa-buryo n'eky'abanyamurwa abareeberera hekalu; n'ekishengye ekirikureeba aha bukiizi-bwa-bumosho n'eky'abanyamurwa abareeberera eitambiro; abo nibo beene Zadoki ab'omu ruganda rwa Leevi abarikwikirizibwa bonka kwirira haihi MUKAMA kumuheereza. Yaagyera ekyo kibuga, kyaba mikono igana oburaingwa, na mikono igana obukiika, embaju zoona oku ziri ina zaingan; kandi eitambiro rikaba riri omu maisho ga hekalu. Bwanyima yantwara aha kisasi kya hakelu, yaagyera enyomyo zaakyo zombi, ey'aha rubaju rumwe yaaba mikono etaano, n'ey'aha rubaju rundi nayo mikono etaano; obuhango bw'eirembo bwaba mikono ikumi n'ena, n'ebisiika by'omu rubaju rw'eirembo byaba mikono eshatu buri rubaju. Oburaingwa bw'ekyo kisasi bwaba mikono ikumi n'ebiri; amatembero agarikukikhikaho gari ikumi; kandi aha rubaju rw'ebiti by'eirembo hakaba hariho enyomyo emwe aha rubaju rumwe n'endi aha rundi. Bwanyima yantwara omuri hekalu, yaagyera ebiti byayo by'emiryango; ahari buri rubaju obukiika bwabyo bwaba mikono mukaaga. Obuhango bw'omuryango gwayo bwaba mikono ikumi; ebisiika by'omuryango orubaju n'orubaju byaba mikono etaano; yaagaruka yaagyera oburaingwa bwayo, bwaba mikono makumi ana oburaingwa, n'obukiika mikono makumi abiri. Banyima yaataaha omu kishengye ky'omunda, yaagyera ebiti by'omuryango gwakyo, byaba mikono ebiri; obuhango bw'omuryango bwaba mikono mukaaga, n'ebisiika byagowo orubaju n'orubaju byaba mikono mushanju. Yaagyera oburaingwa bw'kyo kishengye, bwaba mikono makumi abiri, n'obukiika bwakyo mikono makumi abiri omu maisho g'ekishengye kya rwagati. Yaagaruka yangira ati: Aha n'Omwanya ogurikwera munonga. Bwanyima yaagyera ekisiika kya hekalu, omuzimba gwakyo gwaba mikono mukaaga, n'obukiika bw'ebishengye byona ebikiikiize omu mbaju za hekalu bwaba mikono ena. Ebyo bishengye by'omu mbaju za hekalu bikaba biri kaanyina-ishatu bitungamiraine; omuri buri mushorongo harimu ebishengye makumi ashatu. Okwehinguririza ekisiika kya hekalu hakaba hariho ah'okutaahiza ebishengye by'omu mbaju omuri ekyo kisiika kuhamiramu, kwonka bitarikwoga mu kisiika kya hekalu. Ebyo bishengye by'omu mbaju byagyenda nibiba bihango, nk'oku bigyenzire nibitembekyerana okuza ahaiguru, nk'obuhango bw'okutaaha omu kisiika okwa buri mushorongo oku buri; aha rubaju rwa hekalu hakaba hariho amatembero g'okutemberaho; kandi omuntu ku yaabaire aruga omu kishengye ky'ahansi, naaza omu kya kaanyina-ishatu, araba omu kya kaanyina-ibiri. Kandi naareeba hekalu eyehinguririziibwe ekicweka ky'omusingi ekitunguukire; emisingi y'ebishengye by'omu mbaju ekaba eri ey'orugyero rw'ekibingo kimwe kya mikono mukaaga emiraingwa. Omuzimba gw'ebisiika by'aheeru eby'ebishengye ebikiikiize hekalu guri mikono etaano, kandi ekicweka ky'omusingi ekyatsigariire aho nakyo kiri mikono etaano. Okuruga aha muheru gw'ekyo kicweka ky'omusingi okuhika aha bishengye by'omu kibuga ekaba eri mikono makumi abiri okwehinguririza hekalu embaju zoona. Emiryango y'ebyo bishengye ebikiikiize hekalu ekaba neereeba ahari ekyo kicweka ky'omusingi ekyatsigariire aho, ogumwe nigureeba aha bukiizi-bwa-bumosho, ogundi aha bwa-buryo; kandi obukiika bw'ekyo kicweka ky'omusingi ekyatsigariire aho embaju zoona bukaba buri mikono etaano. Ekyombeko ekyabaire nikireeba omu kibuga kya hekalu aha rubaju rw'oburengyerwa-izooba kikaba kiri mukono makumi mushanju obukiika; kandi omuzimba gw'ekisiika ky'ekyo kyombeko gukaba guri mikono etaano embaju zoona n'oburaingwa bwakyo mikono makumi mwenda. Bwanyima yaagyera hekalu, oburaingwa bwayo bwaba mikono igana; ekibuga kyayo n'ekyombeko hamwe n'ebisiika byayo, oburaingwa bwabyo bwaba mikono igana; kandi obukiika bw'omu maisho ga hekalu aha rubaju rw'oburugwa-izooba hamwe n'ekibuga kyaho bwaba mikono igana. Bwanyima yaagyera oburaingwa bw'ekyombeko ekirikureeba omu kibuga, eky'aha rubaju rw'oburengyerwa-izooba, hamwe n'ebisiika byakyo orubaju n'orubaju, bwaba mikono igana. Ebisiika by'ekishengye kya hekalu ekya rwagati, n'eby'eky'omunda, n'eby'ekisasi ky'aheeru, bikaba bishekirwe embaaho; byonshatu bikaba biine amadirisa agataahire omu kisiika embaju zoona. Ahashungaine n'ekisasi ekisiika kya hekalu nakyo kikaba kishwekirwe embaaho, okuruga ahansi okuhika aha madirisa; (kandi ago madirisa gakaba gashwekire), n'okuhika aha mwanya ogw'ahaiguru y'omuryango, kandi n'okuhika aha kishengye ky'omunda n'aheeru. Kandi ebisiika byona eby'ekishengye eky'omunda n'eby'ekya rwagati, bikaba bisharwirweho ebishushani bya baakerubi n'eby'emikindo, ahagati y'ekishushani kya kerubi n'ekindi ekishushani ky'omukindo. Buri kerubi akaba aine ahamaisho habiri, ahamaisho h'omuntu nihareeba omukindo aha rubaju rumwe, n'ahamaisho h'entare nihareeba ogundi mukindo aha rundi rubaju. Okwo nikwo byabaire bisharwirwe ahari hekalu yoona embaju zoona; okuruga ahansi okuhika ahaiguru y'omuryangohakba hasharwirweho baakerubi n'emikindo. Ebiti by'omuryango by'ekishengye ekya rwagati bikaba biine embaju ina ezirikwingaingana. Kandi omu maisho g'Omwanya ogurikwera hakaba harimu ekirikushusha eitambiro ry'embaaho, obwemi bwakyo mikono eshatu, oburaingwa bwakyo mikono ebiri, n'obukiika bwakyo mikono ebiri; enshonda zaakyo n'ekitebe kyakyo, n'embaju zaakyo, biri eby'embaaho. Yangira ati: Egi niyo meeza etairwe omu maisho ga MUKAMA. Kandi ekyo kishengye ekya rwagati n'ogwo Mwanya ogurikwera bikaba biine enyigi z'embari ibiri buri kimwe; kandi ezo mbari zikaba ziina ebishate bibiri ebirikukubwa buri emwe. Aha nyigi ez'ekishengye ekya rwagati hakaba hasharwirweho ebishushani bya baakerubi n'emikindo, nk'ebyababire bisharwirwe aha bisiika; kandi omu maisho g'ekisasi ky'aheeru hakaba hariho ekisanga ky'embaaho. Kandi aha bisiika by'aha rubaju rw'ekisaski hakaba hariho amadirisa agataahire omu kisiika hamwe n'emikindo orubaju n'orubaju. Bwanyima yantwara omu kibuga ky'omunda aha bukiizi-bwa-bumosho, yampitsya aha bishengye ebirikureebana n'ekibuga kya hekalu, kandi ekishungaine n'ekyombeko eky'aha rubaju rwa bumosho. Oburaingwa bw'ekyo kyombeko ky'aha rubaju rw'obukiizi-bwa-bumohso bukaba buri mikono igana, n'obukiika bwakyo mikono makumi ataano. Kandi hakaba hariho amabaraza ga kaanyina-ishatu gatungamiraine, gahereraine n'omwanya gwa mikono makumi abiri ogw'ekibuga ky'omunda, kandi nigareeban n'ekicweka ekyariirwe amabaare. Omu maisho g'ebyo bishengye ahagati hakaba hariho omwanya gw'okurabamu gwa mikono ikumi obukiika, na mikono igana oburaingwa; n'emiryango y'ebyo bishengye neereeba aha bukiizi-bwa-bumosho. Ebishengye by'ahaiguru bikaba bifunzire okukira eby'ahagati n'eby'ahansi, ahabw'okuba ago mabaraza gakaba gabifundize okukira ebindi. Ahakuba bikaba biri ebya kaanyina-ishatu, kandi bitaine nyomyo nk'ez'omu kibuga ky'aheeru; n'ahabw'ekyo ebishengye by'ahaiguru bikaba biri bikye okukira eby'ahagati n'eby'ahansi. Kandi enyima y'ebyo bishengye hakaba hariyo ekisiika kiringaaniire nabyo, kandi kishungaine nabyo aha rubaju rw'ekibuga ky'aheeru, oburaingwa bwakyo mikono makumi ataano. Ahakuba oburaingwa bw'ebishengye by'omu kibuga ky'aheeru bukaba buri mikono makumi ataano, kwonka obw'ebishungaine na hekalu buri mikono igana. Ahansi y'ebyo bishengye hakaba hariho omuryango aha rubaju rw'oburugwa-izooba, ogwabaire gutaahirwamu abarikuruga omu kibuga ky'enyima, ahu orugo rw'aheeru rwabaire nirutandikira. Kandi aha rubaju rw'obukiizi-bwa-buryo, ahashingaine n'ekibuga kandi n'ekyo kyombeko, hakaba hariho ebishengye eibiine omuhanda gw'okurabamu omumaisho; bikaba nibishushana n'eby'aha rubaju rw'obukiizi-bwa-bumosho, biri eby'orugyero rumwe oburaingwa n'obukiika, kandi nibishushanisa nabyo aharikushohorerwa, emyombekyere, n'emiryango. Kandi ahansi y'ebyo bishengye by'aha bukiizi-bwa-buryo, aha rubaju rw'oburugwa-izooba, hakaba hariho omuryango ogurikutaaha omu muhadna gw'ahagati gw'okurabamu; kandi ahashungaine nagwo hariho ekisiika ekirikubitaanisa. Bwanyima yangira ati: Ebyo bishengye by'aha rubaju rw'obukiizi-bwa-bumosho n'orwa buryo ebishungaine n'ekibuga n'ebishengye ebirikwera, omu abanyamurwa abahika MUKAMA baririira empongano ezirikwera munonga; okwo niyo bariguma nibata empongano ezirikwera munonga, empongano z'esaano, empongano y'ekibi, n'empongano y'okwihaho orubanja rw'ekibi, ahabw'okuba ogwo mwanya n'ogurikwera. Abanyamurwa ku bariguma baataaha omu Mwanya ogurikwera, tibarishohora kuza omu kibuga ky'aheeru, batabandize kujuura bijwaro ebi bajwara nibaheereza, bakabibiika, ahabw'okuba n'ebirikwera. Kandi ku bariba batakahikire mpongano z'abantu, bajware ebindi bijwaro. Ku yaaherize kugyera ekibuga kya hekalu omunda, yantwara yandabya omu irembo ry'oburugwa-izooba, yaagyera omwanya gwa hekalu embaju zoona. Yaagyeresa ekyo kibingo orubaju rw'oburugwa-izooba, byaba ebibingo magana ataano; yaahinduka yaakigyeresa orubaju rw'obukiizi-bwa-bumohso, byaba ebibingo magana ataano. Yaahinduka yaakigyeresa orubaju rw'obukiizi-bwa-buryo, byaba ebibingo magana ataano; kandi yaahindukira orubaju rw'oburengyerwa-izooba, yaarukigyeresa, rwaba ebibingo magana ataano. Yaagyera embaju zaakyo ina, yaashanga kyehinguririziibwe orugo rwa mikono magana ataano oburaingwa na magana ataano obukiika, okutaanisa aharikwera n'ahatari harikwera. Bwanyima yantwara aha irembo eririkureeba oburugwa-izooba, kandi reeba, ekitiinisa kya Ruhanga wa Israeli kyareetwa oburugwa-izooba; okuhoorera kw'okwija kwe kwaba nk'okw'amaizi maingi, kandi ensi yaayakwamu ekitiinisa kye. Okworekwa oku naareebire kwaba nka kuri oku naareebire, obu yaija kucwekyereza orurembo, kandi nk'okworekwa oku naareebire aha mugyera Kebari; naagwa ahansi njuumaire. Ekitiinisa kya MUKAMA ku kyabaire nikitaaha omuri hekalu, nikireetwa omu irembo ery'oburugwa-izooba, Omwoyo yankiriza, yantaasya omu kibuga ky'omunda; kandi reeba, ekitiinisa kya MUKAMA kyaijura hekalu. Ogwo mushaija, ku yaabaire akiinyemereire aha rubaju, naahurira orikugamba naanye naayema omuri hekalu; yangira ati: Mwana w'omuntu, ogu nigwo mwanya gw'ekitebe kyangye ky'obukama, kandi ahu nta ebigyere byangye, ahu ndituura ahagati y'abantu ba Israeli ebiro byona. Kandi ab'enju ya Israeli n'abagabe baabo tibarigaruka kusiisisa eiziina ryangye eririkwera obwamaraaya bwabo, nari emitumbi y'abagabe baabo, n'obu kwakuba okuhikaanisa ekisasi kyabo n'ekyangye, n'enyomyo zaabo n'ezangye; ahagati yangye nabo hakabaho ekisiika kyonka. Ahabw'okuba bakasiisisa eiziina ryangye eririkwera ebihagaro byabo ebi baakozire; nikyo naabamariireho, mbainiire ekiniga. Mbwenu hati baanyihe omumaisho okuramya ebishushani kwabo n'emitumbi y'abagabe baabo, babite hare, mbone kuguma omuribo ebiro byona. Kandi iwe, Mwana w'omuntu, shoboororera ab'enju ya Israeli hekalu egi oku erikushusha n'oku egyezirwe, bakwatwe enshoni ahabw'eby'okutahikiirira byabo. Ku baraakwatwe enshoni ahabw'ebyo byona ebi baakozire, oboorekye enyombekyere ya hekalu, obushohorero bwayo n'obutaahiro bwayo n'oku eyemi kwona; obamanyise emigyenzo yaayo yoona, n'ebiragiro byayo byona; kandi obihandiikye nibakureeba, babone kurinda n'okuhitsya ebiragiro byayo byona, n'emigyenzo yaayo yoona. Eki nikyo kiragiro kya hekalu. Omwanya gwona ogw'aha mutwe gw'orushozi embaju zoona guryaba ogurikwera munonga. Reeba, ekyo nikyo kiragiro kya hekalu. Oru nirwo rugyero rw'eitambiro, nk'oku mikono yaaryo eri, (buri mukono gurimu mukono gumwe n'ekita). Ekitebe kyaryo, obwemi bwakyo buryaba mukono gumwe, obukiika bwakyo mukono gumwe, n'omugoma gwakyo gube ekita kimwe okwehinguririza. Obu nibwo buriba obwemi bw'eitambiro, okuruga ahansi aha kitebe kyaryo okuhika ah amukugiro gw'ahansi mikono ebiri, n'obukiika bwaryo mukono gumwe; kandi okuruga aha mukugiro omukye okuhika aha muhango mikono ena, n'obukiika mukono gumwe; n'amahega gaaryo mikono ena; kandi okuruga aha mahega gaaryo habeho amahembe ana ageemereire bwemi, oburaingwa bwa buri ihembe mukono gumwe. Amahega g'eitambiro garyagira embaju ina ezirikwingaingana, oburaingwa mikono ikumi n'ebiri, n'obukiika mikono ikumi n'ebiri. Omukugiro gwaryo nagwo guryagira embaju ina ezirikwingaingana, oburaingwa bwagwo mikono ikumi n'ena, n'obukiika mikono ikumi n'ena, kandi gwehinguririzibwe omuguno, obuhango bwagwo ekicweka kya mukono, n'ekitebe kyaryo mukono gumwe okwehinguririza; kandi amatembero g'eryo itambiro garyareeba oburugwa-izooba. Kandi yangira ati: Mwana w'omuntu, oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Egi niyo migyenzo y'eitambiro erikuratirwa. Aha izooba eri baririteeraho kuritambiraho ebitambo by'okwotsya n'okurimiishaho eshagama, abanyamurwa b'Abaleevi ab'omu ruzaaro rwa Zadoki, abanyirira haihi kumpeereza, oryabaha enimi kuba empongano y'ekibi; nikwo Mukama RUHANGA arikugira. Kandi otware aha shagama yaayo, ogite ahari ago mahembe ana g'eitambiro n'aha nshonda ina z'omukugiro, n'aha muguno oguryehinguririize; okwo nikwo oririshemeza, okaririhiirira. Bwanyima oryatwara egyo nimi ey'empongano y'ekibi, eyokyezibwe omu mwanya gwa hekalu ogwaragiirwe, enyima y'orugo rw'ekibuga ekirikwera. Aha kiro kya kabiri oryahonga empaya y'embuzi etaine kamogo kuba empongano y'ekibi; rityo eitambiro riryashemezibwa, nk'oku barishemeize n'egyo nimi. Ku oriheza kurishemereza kimwe, oryahonga enimi etaine kamogo, n'empaya y'entaama y'omu busyo etaine kamogo, ozimurikire MUKAMA; bwanyima abanyamurwa bazimemeerereho omwonyo, bazihongyere MUKAMA, zibe ekitambo ky'okwotsya. Oryamara ebiro mushanju noohonga embuzi buri izooba kuba empongano y'ekibi, kandi bahongye enimi n'empaya y'entaama y'omu busyo etaine kamogo. Baryamara ebiro mushanju nibarihiirira eitambiro n'okuryeza; batyo barihsoroore. Kandi ku bariheza ebyo biro, okwiha aha kiro kya munaana n'okweyongyerayo, abanyamurwa bayraguma nibahongyera aha itambiro ebitambo byanyu by'okwotsya n'empongano z'okusiima ahabw'obusingye; naanye ndyabaikiriza; nikwo Mukama RUHANGA arikugira. Bwanyima yangarura, yampitsya aha irembo ry'Omwanya ogurikwera ery'aheeru, eririkureeba oburugwa-izooba; naashanga rikingire. Yangira ati: Eirembo eri riryaguma rikingire; tiririigurwa, kandi tihaine oririrabamu, ahabw'okuba MUKAMA Ruhanga wa israeli arirabiremu; nikyo ririgumira rikingire. Omunyiginya wenka niwe aririshutamamu kuriira eby'okurya omu maisho ga MUKAMA; aryaguma ataahe naaraba omu kisasi ky'eryo irembo; kandi nimwo ariguma naashohorera. Bwanyima yandabya omu irembo ery'aha bukiizi-bwa-bumosho, yampitsya omu maisho ga hekalu; ku naagiire kugira nti, naareeba ekitiinisa kya MUKAMA kyaijura hekalu ye, naagwa ahansi njuumaire. MUKAMA yangira ati: Mwana w'omuntu, yetegyereze gye, oreebe n'amaisho gaawe, kandi ohurire n'amatu gaawe, ebi naaza kukugambira byona eby'emigyenzo ya hekalu ya MUKAMA yoona, n'ebiragiro byayo byona; kandi oyetegyereze gye abarikwikirizibwa kutaaha omuri hekalu, n'abatarikwirizibwa kutaaha omu Mwanya ogurikwera. Ogambire egyo nju engomi, enju ya Israeli, oti: Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Imwe nju ya Israeli 'mwe, nyaabura 'mwe nimurekyere kimwe ebihagaro byanyu byona, eby'okwikiriza abanayamahanga abatashazirwe omu mutima n'omu mubiri, kuguma omu Mwanya gwangye ogurikwera nibagushiisha, mwaba nimumpongyera eby'okurya, ebishaju n'eshagama. Mwitsire endagaano yangye n'ebihangaro byanyu byona. Kandi timurinzire bintu byangye ebirikwera; kureka mutaireho abanyamahanga kuba nibo baabirindira omu Mwanya gwangye ogurikwera. Nikyo Mukama RUHANGA arikugirira ati: Tihariho munyaihanga otashazirwe mu mutima n'omu mubiri ow'omu banyamahanga boona ab'omu ihanga rya Israeli oriikirizibwa kutaah omu Mwanya gwangye ogurikwera. Kandi Abaleevi abaanyimwire bakahaba nibakuratira ebishushani byabo ebirikuramibwa, obu Israeli yaahaba, baryagiibwaho ekifubiro ky'ebibi byabo. Kwonka baryaba abaheereza omu Mwanya gwangye ogurikwera bari abakumiirizi aha marembo ga hekalu, kandi nibakoramu omurimo; baryaguma nibaita ebitambo by'okwotsya n'ebindi bitambo by'abantu b'obutoosha, kandi bagume beemerere omu maisho gaabo nibabaheereza; ahabw'okuba abo Baleevi bakabaheerereza enju ya Israeli kucumura, nikyo naimukiize omukono nkarahira nti: Baryagiibwaho ekifubiro ky'ebibi byabo; nikwo Mukama RUHANGA arikugira. Tibarimpika haihi kunkorera omurimo gw'obunyamurwa, nari okugira eki bairira haihi omu bintu byangye ebirikwera n'ebindi ebirikwera munonga; kureka baryaitwa enshoni, ahabw'ebihagaro byabo ebi baakozire. N'obu kiraabe kiri kityo, ndyabataho kuba abarinzi ba hekalu, kukora obuheereza bwamwo bwona, n'ebindi byona ebishemereire kukorwamu. Kwonka abanyamurwa b'Abaalevi beene Zadoki, abaabaire bakwatsiibwe emirimo y'Omwanya gwangye ogurikwera, nibo barimpika, bakaguma nibeemerera omu maisho gangye kumpongyera ebishaju n'eshagama; nikwo Mukama RUHANGA arikugira. Abo baryaguma nibataaha omu Mwanya gwangye ogurikwera, nibairira haihi emeeza yangye kumpeereza, nibakora ebi ndikubaragiira. Ku bariguma baataqaha omu marembo g'ekibuga ky'omunda, baryataahamu bajwaire ebijwaro bya kitaani, tibarijwara kintu kyona ekirimu ebyoya by'entaama, baaba nibakora omurimo gw'obuheereza omu marembo g'ekyo kibuga n'omunda yaakyo. Baryaguma bajware ebikwemba bya kitaani omu mitwe, bajware n'empare za kitaani omunda; kandi tibaryezirika kintu kyona ekirikubareetera okutuutuka. Kandi ku barishohora, baaza omu bantu omu kibuga ky'aheeru, baryajuura ebyo bijwaro, ebi bariba nibaheererezamu, babite omu bishengye ebirikwera, bajware ebindi bijwaro, ngu batakaayeza abantu n'ebyo bijwaro byabo. Tibarimwa, kandi tibarikuza ishokye, kureka baryarituubya. Tihariho munyamurwa weena orinywa viinyo, yaaba naataaha omu kibuga ky'omunda. Tibarishwera mufaakazi, nari omukazi oshenzirwe, kureka omwishiki oshugaine ow'omu ruganda rw'enju ya Israeli, nari omufaakazi owaabaire ari muka omunyamurwa. Baryaguma nibeegyesa abantu bangye omutaano gw'ebirikwera n'ebitari birikwera, baboorekye oku baakutaanisa ebishemeire n'ebitashemeire. Ku haribaho empaka, baryakora nk'abaramuzi, baramure abantu nk'oku emicwere yangye eri. Baryayorobera ebiragiro byangye n'ebi naataireho omu magyenyi gangye goona agaatairweho, beeze na sabato zangye. Tibaryesiisisa okuhika haihi omufu; kwonka omunyamurwa naikirizibwa kweshiisha ahabwa ishe, nari nyina, ahabwa mutabani we nari muhara we, n'ahabwa mwene ishe nari munyaanya otakashweirwe. Kandi ku ariheza kusiisikara, aryayebarira ebiro mushanju, bwanyima abe oshemeire. Aha izooba eri arigiiraho omu Mwanya ogurikwera omu kibuga ky'omunda kuheererezamu, aryahonga empongano ye y'ekibi; nikwo Mukama RUHANGA arikugira. Tibarigira buhunguzi, niinye buhunguzi bwabo; timuribaha mugabo omuri Israeli, niinye mugabo gwabo. Baryaguma barye aha mpongano z'esaano n'aha mpongano y'ekibi, n'aha mpongano ey'okwihaho orubanja; kandi ekintu kyona ekyabiikirwe Ruhanga omuri Israeli kiryaguma kibe ekyabo. Emiganuro y'ebiribanza kwera byona eby'emiringo yoona, na buri mpongano yoona ey'omu mpongano zaanyu zoona ez'emiringo yoona biryaguma bibe eby'abanyamurwa; kandi muryaguma muhe abanyamurwa emiganuro y'ebiihuro byanyu, amaka gaanyu gabone kugumwamu emigisha. Kandi abanyamurwa tibarirya ha kintu kyona ekyefeereire, nari ekiitsirwe enyamaishwa eky'ekirikuguruka nari eky'enyamaishwa. Ku muribagana ensi kuba obuhunguzi bwanyu, muryaihiraho MUKAMA omugabo gw'ekicweka ky'ensi, kibe ekyanga ekirikwera, oburaingwa bwakyo mikono obukumi bubiri n'enkumi itaano, n'obukiika bwakyo mikono obukumi bubiri; ekyo kyanga kyona oku kiingana kibe ekirikwera. Omuri ekyo kyanga ekibanja kya mikono magana ataano oburaingwa n'obukiika mikono magana ataano kiryaba obutaaho oburikwera bwehinguririzibwe akataajuure k'obukiika bwa mikono makumi ataano. Kandi omuri ekyo kyanga ekirikwera ogyeremu ekicweka kya mikono obukumi bubiri n'enkumi itaano oburanigwa, n'obukiika mikono kakumi ahu Obutaaho oburikwera buryombekwa, nigwo Omwanya gurikwera munonga. Ogwo mwanya guryaba ekicweka ky'ensi ekirikwera, kibe eky'abanyamurwa abaheereza omu Butaaho burikwera, kandi abahika MUKAMA kumuheereza; guryaba omwanya gw'okutamu Omwanya ogurikwera munonga. Ekindi kicweka kya mikono obukumi bubiri n'enkumi itaano oburaingwa, n'obukiika mikono kakumi, kiryaba eky'Abaleevi, abaheerereza omuri hekalu, kibe ekyabo eky'okwombekamu endembo z'okutuuramu. Aha rubaju rw'ekyo kicweka ekyaihirweho kuba ekyanga ekirikwera, muryahatooranira orurembo omwanya gwa mikono enkumi itaano obukiika, noburaingwa mikono obukimi n'enkumi itaano; guryaba ogw'enju ya Israeli yoona. Kandi ekicweka ky'endi eky'omugabe kiryaba aha mbaju zombi ez'ekyanga ekirikwera, n'omwanya gw'orurembo, omu mbaju z'ekyo kyanga ekirikwera, n'ez'ogwo mwanya gw'orurembo, aha rubaju rw'oburengyerwa-izooba, nihainganisa oburaingwa n'eky'omugabo gw'oruganda rumwe, okuruga aha mwatano gw'ensi ogw'oburengyerwa-izooba okuhika aha gw'oburugwa-izooba. Kiryaba omugabo gwe omuri Israeli. Kandi abagabe bangye tibarigaruka kwita kubi bantu bangye, kureka baryareka enju ya Israeli etungye ensi nk'enganda zaabo oku ziri. Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Imwe banyiginya ba Israeli 'mwe, nimurekyere aho! Mwiheho omwaga n'okuhata; mukore eby'oburyo n'eby'okuhikiirira; murekyere aho kubinga abantu bangye omu bibanja byabo; nikwo Mukama RUHANGA arikugira. Mugire eminzaani ehikire, eefa ehikire, n'encuro ehikire. Eefa n'encuro bibe eby'orugyero rumwe; encuro egiibwemu ekicweka kya ikumi kya homeri, na eefa nayo ekicweka kimwe kya ikumi kya homeri; homeri nayo ebi niyo yaaguma neeba eky'okurengyesa. Shekeli eryabamu geera makumi abiri; shekeli itaano zibe shekeli itaano buzima, shekeli ikumi zibe shekeli ikumi buzima, kandi miina yaanyu eingane shekeli makumi ataano. Egi niyo mpongano ei muriguma nimuhonga; ekicweka kimwe kya mukaaga kya eefa y'engano ekiihirwe omuri buri homeri; na kimwe kya mukaaga kya eefa ya sayriri omuri buri homeri, n'encuro y'amajuta eyaatairweho, kimwe kya ikumi ky'enjoga omuri buri kooru (kooru emwe erimu enjoga ikumi, nk'oku kiri omuri homeri emwe); kandi muhongye entaama emwe omuri buri busyo bw'entaama magana abiri. Emiryango ya Israeli yoona nikwo erihonga etyo, empongano y'esaano, ebitambo by'okwotsya, n'empongano z'okusiima ahabw'obusingye, kugirihiirira; nikwo Mukama RUHANGA arikugira. Abantu b'omu nsi boona baryaha omugabe wa Israeli egyo mpongano. Kandi guryaba omurimo gw'ogwo mugabe kureeta ebitambo by'okwotsya, empongano z'esaano n'ez'eby'okunywa, omu magyenyi n'ahari buri kuboneka kw'okwezi n'aha sabato, amagyenyi goona agu enju ya Israeli yaaragiirwe; niwe aritebeekanisa empongano z'ekibi, empongano z'esaano, ebitambo by'okwotsya n'empongano z'okusiima ahabw'obusingye okurihiirira enju ya Israeli. Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Omu kwezi kw'okubanza, aha kiro kyakwo ky'okubanza, oryatwara enimi nto etaine kamogo, oshemeze Omwanya ogurikwera. Omunyamurwa aryatwara aha shagama y'empongano y'ekibi, agite aha biti by'emiryango ya hekalu, aha nshonda ina z'omukugiro gw'eitambiro, n'aha biti by'eirembo ry'ekibuga ky'omunda. Kandi oryatwaza otyo aha kiro kya mushanju eky'okwo kwezi ahabw'omuntu weena oshobize nari omushema; okwo nikwo muririhiirira hekalu. Omu kwezi kw'okubanza, aha kiro kyakwo kya ikumi na bina, muryagira obungyenyi bw'Okuhingurwaho, mumare ebiro mushanju nimurya omugaati ogutatumbisiibwe. Ahari ekyo kiro omugabe aryareeta enimi nto ahabwe n'ahabw'abantu b'omu nsi boona, kuba empongano y'ekibi. Kandi buri izooba omuri ebyo biro mushanju by'obugyenyi aryahongyera MUKAMA enimi mushanju n'empaya z'entaama mushanju ezitaine kamogo kuba ekitambo ky'okwotsya; kandi buri izooba ahongye empaya y'embuzi kuba empongano y'ebibi. Kandi aryatebeekanisa empongano y'esaano, eefa emwe ahabwa buri nimi, eefa emwe ahabwa buri mpaya y'entaama, na hiini emwe y'amajuta ahabwa buri eefa. Omu kwezi kwa mushanju aha kiro kyakwo kya ikumi na bitaano, aryatwaza atyo, n'ahabw'ebiro mushanju by'obugyenyi, ahongye empongano z'ekibi, ebitambo by'okwotsya, empongano z'esaano, n'amajuta. Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Omu biro mukaaga ebikorerwamu emirimo, eirembo ry'ekibuga ky'omunda eririkureeba oburugwa-izooba riryaguma rikingire; kwonka riryaigurwa aha izooba rya sabato n'aha izooba ry'okuboneka kw'okwezi. Omugabe aryaguma ataahire omu kisasi ky'eirembo eky'aheeru, ayemerere aha rubaju rw'ekiti kyaryo; abanyamurwa batambe ekitambo kye ky'okwotsya, bahongye empongano ze z'okusiima ahabw'obusingye, nawe aramize omu kisasi ky'eirembo; bwanyima ashohore, kwonka eirembo rirekye kukingwa okuhitsya omu mwabazyo. Abantu b'omu nsi barayguma baramize ah'orikutaahira nooza omuri eryo irembo omu maisho ga MUKAMA ahari buri sabato n'ahari buri kuboneka kw'okwezi. Ekitambo ky'okwotsya, eki omugabe ariguma naahongyera MUKAMA ahari sabato kiryaba abaana b'entaama mukaaga abataine kamogo, n'empaya y'entaama etaine kamogo; kandi empongano y'esaano erikuhongwa n'egyo mpaya y'entaama eryaba eefa emwe, n'esaano ey'okuhongwa n'abaana b'entaama ebe nyingi nk'oku arikubaasa, hamwe na hiini y'amajuta ahabwa buri eefa. Aha izooba ry'okuboneka kw'okwezi aryaguma ahongye enimi nto etaine kamogo, n'abaana b'entaama mukaaga, n'empaya y'entaama etaine kamogo; kandi ahongye empongano y'esaano eefa emwe ahabwa buri nimi, eefa emwe ahabwa buri mpaya y'entaama, n'esaano nyingi ezi arikubaasa ahabw'abaana b'entaama, hamwe na hiini emwe y'amajuta ahabwa buri eefa y'esaano. Omugabe ku ariba naataaha omuri hekalu, aryaguma arabe omu kisasi ky'eirembo; kandi n'omu kushohora, abe nimwo yaaraba. Kwonka abantu b'obutoosha ab'omu nsi ku bariba nibaija omu maisho ga MUKAMA omu magyenyi agaatairweho, oritaahira omu irembo ry'aha bukiizi-bwa-bumosho aizire kuramya, aryashohohorera omu irembo ry'aha bukiizi-bwa-buryo; kandi oritaahira omu irembo ry'aha bukiizi-bwa-buryo, aryashohorera omu irembo ry'aha bukiizi-bwa-bumosho; tihariho n'omwe oriikirizibwa kugaruka omu irembo eri yaatahiramu, kureka omuntu weena aryashohora agumizemu. Ku baritaahamu, omugabe aryataahamu nabo; kandi ku barishohora, nawe aryashohora. Omu biro by'amagyenyi n'omu biro bikuru ebyatairweho, empongano eryaguma ebi eefa emwe ahabwa buri nimi nto, na eefa emwe ahabwa buri mpaya y'entaama, n'ahabw'abaana b'entaama omuntu ahe esaano nyingi nk'oku arikubaasa, hamwe na hiini y'amajuta ahabwa buri eefa y'esaano. Kandi omugabe ku ariteekateeka kuhongyera MUKAMA empongano n'omutima gwekundiire, yaaba kitambo ky'okwotsya nari empongano z'okusiima ahabw'obusingye, aryaigurirwa eirembo eririkureeba oburugwa-izooba, ahongye ekitambo kye ky'okwotsya n'empongano ze z'okusiima ahabw'obusingye, nk'oku ashangwa atwaza aha izooba rya sabato. Bwanyima aryashohora; ku ariheza kushohora, eriembo rikingwe. Buri izooba omugabe aryahongyera MUKAMA omwana gw'entaama oguhikize omwaka gumwe, ogutaine kamogo, kuba ekitambo ky'okwotsya; aryaguma aguhongye buri kasheeshe. Kandi aryahonga n'empongano y'esaano buri kasheeshe kimwe kya mukaaga kya eefa emwe, na kimwe kya kashatu kya hiini y'amajuta g'okworobya egyo saano, kuba empongano y'esaano ehongyeirwe MUKAMA; ekyo nikyo kiragiro ky'ekitambo ky'okwotsya ekiriguma nikitambwa. Kandi okwo nikwo bariteebeekanisa omwana gw'entaama n'empongano y'esaano n'amajuta kuba ekitambo ky'okwotsya ekriguma nikitambwa. Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Omugabe ku ariiha ekiconco omu buhunguzi bwe, yaakiha omwe aha batabani, kiryaba eky'abatabani; omu biragiro by'obuhunguzi n'ekyabo. Kwonka ku ariiha ekiconco omu buhunguzi bwe, yaakiha omwe aha baheereza be, kiryaguma kiri ekye okuhitsya omu mwaka gw'obusingye, bwanyima kigarukire omugabe; abatabani bonka nibo bariikirizibwa kugama n'ekiconco ekirugire omu buhunguzi bwe. Kandi omugabe taritwara ha buhunguzi bw'abantu ahabw'okubabinga omu bintu byabo, kureka aryaraga abatabani ebirugire omu bi atungire byonka, harekye kugira n'omwe omu bantu bangye owaayakwa ebi atungire. Bwanyima yandabya aharikutaahirwa aha rubaju rw'eirembo, yampitsya aha mushorongo gw'ebishengye ebirikwera eby'abanyamurwa eby'aha bukiizi-bwa-bumosho; naareebayo omwanya oguri aha muheru gwabyo aha rubaju rw'oburengyerwa-izooba. Yangira ati: Hariya niho abanyamurwa bariguma nibateekyera empongano y'okwihaho orubanja, n'empongano y'ekibi; kandi niho bariguma nibateeka empongano y'esaano, ngu barekye kubishohoza omu kibuga ky'aheeru, bakabyezesa abantu. Bwanyima yantwara omu kibuga ky'aheeru, yampitsya aha nshonda ina zaakyo; ahari buri nshonda hakaba hariho ekibuga; omuri ezo nshonda ina z'ekibuga hakaba hariho obubuga bukye, buri kamwe mikono makumi ana oburaingwa, n'obukiika mikono makumi ashatu, bwona buna nibwingaingana. Omunda y'obwo bubuga bwona, hakaba hombekirwemu omushorongo okwehinguririza ogurimu emyanya y'okuteekyeramu embaju zoona. Yangira ati: Ago nigo mateekyero agu abarikuheereza omuri hekalu bariteekyeramu ebitambo by'abantu. Bwanyima yangarura aha muryango gwa hekalu, naareeba amaizi nigaruga ahansi y'ekisasi kyayo, nigatoora oburugwa-izooba, (ahabw'okuba hekalu niyo yaabaire neereeba); kandi ago maizi gakaba nigaruga okuzimu, nigashuumira aha rubaju rwa buryo iwa hekalu, nigaraba aha bukiizi-bwa-buryo bw'eitambiro. Atyo yanshohoreza omu irembo ry'aha bukiizi-bwa-bumosho, yanziguurutsya, yampitsya aha iremb ry'aheeru eririkureeba oburugwa-izooba; naashanga ago maizi nigashohorera aha rubaju rwayo rwa buryo. Ogwo muntu yaatoora aha rubaju rw'oburugwa-izooba, naagyera aine omu ngaro omugoye gw'okugyeresa, yaagyera mikono rukumi, yaanyambutsya omuri ago maizi, naashanga nigahika aha bugombamburi. Yaagaruka yaagyera mikono rukumi, yaanyambutsya, naashanga nigahika omu maju. Yaagaruka yaagyera mikono rukumi, aho naashanga nigakwata omunda. Yaagaruka yaagyera mikono rukumi; aho gwaba omugyera ogu ntarikubaasa kwambuka; ahabw'okuba maizi gakaba gaijwire, gari ag'okuziha, omugyera ogutarikwambukwa n'amaguru. Yangira ati: Mwana w'omuntu, ekyo waakireeba? Bwanyima yangarurayo, yandabya aha nkungu y'omugyera; ku naabaire ningarukayo naareeba ebiti bingi aha mbaju zombi z'omugyera. Yangira ati: Amaizi aga nigahimintika nigatoora oburugwa-izooba, nigashuuma omuri Araba; ku garaahikye omu g'enyanja agatarikugyenda, ago maizi g'enyanja nigaija kuba marungi. Ei ogwo mugyera gurihika yoona, ebihuriire byona biryagira amagara; kandi haryabamu eby'enyanja bingi munonga, ahabw'okuba amaizi ago nigaza omu nyanja, ngu ago maizi g'enyanja gabe marungi; n'ahabw'ekyo ei ogwo mugyera gurihika yoona, buri kintu kiryagira amagara. Abajubi baryayemerera aha rubaju rw'enyanja; okuruga Eni-geedi okuhika Enegulaimu haryabaho okutega obutimba; haryababamu eby'enyanja by'emiringo mingi munonga, nk'eby'omu Nyanja empango. Kwonka amaizi g'omu bisharara byayo n'ag'omu myanya yaayo yorutenga tigariba marungi; garyatsigwaho kwihwamu omwonyo. Kandi aha nkungu z'aha mbaju zombi z'ogwo mugyera haryamera ebiti by'emiringo yoona eby'ebijuma ebirikuriibwa. Amababi gaabyo tigarihotoka, n'ebijuma byabyo tibirihunduura, kureka ebyo biti biryaguma nibyana buri kwezi; ahabw'okuba amaizi gaabyo nigaruga omu Mwanya ogurikwera. Ebijuma byabyo biryaba eby'okurya, n'amababi gaabyo gabe ag'okutamba. Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Egi niyo myatano ei muryatanisisa ensi nimugibaganisiza enganda ikumi na ibiri za Israeli kuba obuhunguzi bwazo. Yosefu aryagira emigabo ebiri. Muryagibagana omu bwinganisa, ahabw'okuba nkarahira kugiha baashwenkuriimwe; kandi egyo nsi eryaba obuhunguzi bwanyu. Ogu nigwo guriba omwatano gw'ensi. Aha rubaju rw'obukiizi-bwa-bumosho guryaruga aha Nyanja empango, gurabe Heselooni okuhika ah'orikutaahira nooza Hamasi, guhikye Zedadi, Berosa, Siburaimu eri aha mwatano ogurikutaanisa Damasiko na Hamasi, n'okuhika Hazeri-hatikooni aha mwatano gwa Hauraani. Kandi omwatano guryaruga aha nyanja, guhikye Hazarenooni eri aha mwatano gwa Damasiko ogw'aha bukiizi-bwa-bumosho, gwatane n'ogwa Hamasi aha bukiizi-bwa-bumosho. Ogwo nigwo guriba omwatano ogw'aha rubaju rw'obukiizi-bwa-bumosho. Aha rubaju rw'oburugwa-izooba omwatano guryaruga Hazarenooni eri ahagati ya Hauraani na Damasiko, guryende aha rubaju rwa Yorudani ahagati ya Gileadi n'ensi ya Israeli, guhikye aha nyanja y'oburugwa-izooba, gugumizemu guhikye Tamari. Ogwo nigwo mwatano gw'oburugwa-izooba. Aha bukiizi-bwa-buryo guryaruga Tamari, guhikye aha maizi ga Meribati-kadeshi, gurugyeyo gurabe aha rubaju rw'akagyera ka Misri, guhikye aha Nyanja empango. Ogwo nigwo mwatano gw'aha bukiizi-bwa-buryo. Aha rubaju rw'oburengyerwa-izooba Enyanja empango niyo eriba omwatano, okuhika ahashungaine n'ah'orikutaahira nooza Hamasi. Orwo nirwo ruriba orubaju rw'oburengyerwa-izooba. Okwo nikwo muribaganisa egyo nsi, nk'oku enganda za Israeli ziri. Muryagibagana, ebe obuhunguzi bwanyu n'obw'abanyamahanga abatwire naimwe, bakabazaariramu; ahariimwe baryaba nk'enzaarwa za Israeli; baryaheebwa naimwe obuhunguzi omu nganda za Israeli. Oruganda rwona oru omunyaihanga ariba atwiremu, mube nimwo mwamuha obuhunguzi; nikwo Mukama RUHANGA arikugira. Aga nigo maziina g'enganda. Okutandikira aha mwatano gw'aha bukiizi-bwa-bumosho, okuruga aha Nyanja empango, okuraba Heselooni, okuhika ah'orikutaahira nooza Hamasi, n'okugumizamu okuhika Hazarenooni eri aha mwatano gwa Damasiko ahashingaine na Hamasi, okuruga aha rubaju rw'oburugwa-izooba okuhika oburengyerwa-izooba, guryaba omugabo gwa Daani. Ahaheereraine n'ekyanga kya Daani, okuruga oburugwa-izooba okuhika oburengyerwa-izooba, guryaba omugabo gwa Ashera. Ahaheereraine n'ekyanga kya Ashera, okuruga oburugwa-izooba okuhika oburengyerwa-izooba guryaba omugabo gwa Nafutaali. Aheereraine n'ekyanga kya Nafutaali, okuruga oburugwa-izooba okuhika oburengyerwa-izooba guryaba omugabo gwa Manaase. Ahaheereraine n'ekyanga kya Manaase, okuruga oburugwa-izooba okuhika oburengyerwa-izooba, guryaba omugabo gwa Efuraimu. Ahaheereraine n'ekyanga kya Efuraimu, okuruga oburugwa-izooba okuhika oburengyerwa-izooba guryaba omugabo gwa Reubeeni. Ahaheereraine n'ekyanga kya Reubeeni, okuruga oburugwa-izooba okuhika oburengyerwa-izooba, guryaba omugabo gwa Yuda. Ahaheereraine n'ekyanga kya Yuda, okuruga oburugwa-izooba okuhika oburengyerwa-izooba, guryaba omugabo ogu murishoroora, mikono obukumi bubiri n'enkumi itaano obukiika, kandi oburaingwa bwagwo bwingane n'omugabo gw'oruganda rumwe, okuruga oburugwa-izooba okuhika oburengyerwa-izooba, gwine Omwanya ogurikwera ahagati yaagwo. Ekicweka eki muriihiraho MUKAMA kiryaba mikono obukumi bubiri n'enkumi itaano oburaingwa, n'obukiika mikono obukumi bubiri. Ekyo kicweka ekirikwera kiryabaganisibwa omu bicweka ebi-abanyamurwa baryatunga omugabo gw'ekicweka kya mikono obukumi bubiri n'enkumi itaano aha rubaju rw'obukiizi-bwa-bumosho, mikono kakumi aha rubaju rw'oburengyerwa-izooba, mikono kakumi aha rubaju rw'oburugwa-izooba, na mikono oukumi bubiri n'enkumi itaano aha rubaju rw'obukiizi-rwa-buryo, kiine Omwanya ogurikwera gwa MUKAMA ahagati. Ekyo kiryaba eky'abanyamurwa abashoroirwe, beene Zadoki, abaarinzire ebi naabakwatsize, abatarahabire, obu Abaisraeli baahaba, nk'oku Abaleevi baahabire. Guryaba omugabo gwabo ogu bacumiirwe ogwihirwe omuri ekyo kicweka ky'enki ekirikwera, ekiheereraine n'ekicweka ky'Abaleevi. Ahaheereraine n'ekicweka ky'abanyamurwa, Abaleevi baryaheebwa omugabo gwa mikono obukumi bubiri n'enkumi itaano oburaingwa, n'obukiika mikono kakumi. Oburaingwa bw'ekyo kicweka kyona buryaba mikono obukumi bubiri n'enkumi itaano n'obukiika mikono obukumi bubiri. Ekyo kicweka ky'ensi ekiriihwaho tibarikitunda n'obu kwakuba okuhingisa ekicweka kyakyo kyona n'ekindi; kandi tikiriba ky'abandi bantu; ahabw'okuba n'ekyereziibwe MUKAMA. Kandi ekicweka ekiritsigaraho kya mikono enkumi itaano obukiika n'oburaingwa mikono obukumi bubiri n'enkumi itaano, kiryaba eky'abantu b'obutoosha okwombekamu orurembo n'amaka n'eky'omwanya gw'akataajuure. Ahagati yaakyo haryabaho orurembo. Kandi ezi nizo ngyero zaarwo; aha rubaju rw'aha bukiizi-bwa-bumohso ruryaba mikono enkumi ina na magana ataano; orw'aha bukiizi-bwa-buryo mikono enkumi ina na magana ataano; orw'oburugwa-izooba mikono enkumi ina na magana ataano; n'orw'oburengyerwa-izooba narwo mikono enkumi ina na magana ataano. Kandi orurembo ruryagira ogwo mwanya gw'akataajuure, aha rubaju rw'obukiizi-bwa-bumohso mikono magana abiri na makumi ataano, aha rw'obukiizi-bwa-buryo mikono magana abiri na makumi ataano, aha rw'oburugwa-izooba mikono magana abiri na amkumi ataano, naha buryengyerwa-izooba naho mikono magana abiri na makumi ataano. Ekicweka ekiritsigaraho, ekiheereraine n'ekicweka ky'omugabo ogurikwera, kiryaba mikono kakumi aha rubaju rw'orurembo orw'oburugwa-izooba, kandi mikono kakumi aha rubaju rwarwo orw'oburengyerwa-izooba; hoona haheererane n'ekyo kicweka ekirikwera. Kandi emyaka yaaho eryaguma ebe eby'okurya by'abakozi b'omu rurembo. Abakozi b'omu rurembo, abarikuruga omu nganda zoona eza Israeli, nibo bariguma nibahahinga. N'ahabw'ekyo ekicweka kyona, eki muriihaho, kiryaba ekya mikono obukumi bubiri n'enkumi itaano embaju zaakyo zoona ina, nikyo kicweka ky'omugabo ogurikwera yhamwe n'omwanya gwona ogw'orurembo. Kandi ekicweka ekiritsigara aha mbaju zombi ez'ekicweka ky'omugabo ogurikwera n'omwanya gw'orurembo kiryaba eky'omugabe. Okuruga ahari ogwo mwanya gw'omugabo ogurikwera gwa mikono obukumi bubiri n'enkumi itaano, okuhika aha mwatano gw'oburugwa-izooba, kandi okutoora oburengyerwa-izooba okuruga ahari ogwo mwanya gw'omugabo ogurikwera gwa mikono obukumi bubiri n'enkumi itaano okuhika aha mwatano gw'oburengyerwa-izooba, ahaheereraine n'emigabo y'enganda, haryaba ah'omugabe. Kandi ogwo mugabo ogurikwera ogurimi Omwanya ogurikwera gwa hekalu ahagati, hamwe n'omwanya gw'orurembo, guryaba ahagati y'ekynaga ky'omugabe. Ekyo kyanga kirayaba ahagati y'omugabo gwa Yuda n'ogwa Benyamiini. Kandi eby'ezindi nganda, okuruga oburugwa-izooba okuhika oburengyerwa-izooba, guryaba omugabo gwa Benyamiini. Ahaheereraine n'ekyanga kya Benyamiini okuruga oburugwa-izooba okuhika oburengyerwa-izooba guryaba omugabo gwa Simeoni. Ahaheereraine n'ekyanga kya Simeoni, okuruga oburugwa-izooba okuhika oburengyerwa-izooba, guryaba omugabo gwa Isakaari. Ahaheereraine n'ekyanga kya Isakaari, okuruga oburugwa-izooba okuhika oburengyerwa-izooba, guryaba ekyanga kya Zebuluuni. Ahaheereraine n'ekyanga kya Zebuluuni, okuruga aha burugwa-izooba okuhika oburengyerwa-izooba, guryaba omugabo gwa Gaadi. Ahaheereraine n'ekyanga kya Gaadi aha rubaju rw'obukiizi-bwa-buryo, omwatano guryaruga Tamari, guhikye aha maizi ga Meribati-kadeshi, gugumizemu gurabe aha rubaju rw'akagyera ka Misri, guhikye aha Nyanga empango. Egyo niyo nsi ei muribagana omu nganda za Israeli kuba obuhunguzi, kandi egyo niyo migabo yaazo buri rumwe; nikwo Mukama RUHANGA arikugira. Kandi aga nigo gariba amarembo g'orurembo; aha rubaju rw'obukiizi-bwa-bumosho orwa mikono enkumi ina na magana ataano haryabaho amarembo ashatu, eirembo rya Reubeeni, erya Yuda n'erya Leevi, ago marembo geetererwa amaziina g'enganda za Israeli. Aha rubaju rw'oburugwa-izooba, orwa mikono enkumi ina na magana ataano, amarembo ashatu, erya Yosefu, erya Benyamiini, n'erya Daani; aha rubaju rw'obukiizi-bwa-buryo, orwa mikono enkumi ina na magana ataano, erya Simeoni, erya Isakaari n'erya Zebuluuni; n'aha rubaju rw'oburengyerwa-izooba, orwa mikono enkumi ina na magana ataano, narwo amarembo ashatu, erya Gaadi, erya Asheri n'erya Nafutaali. Aheehinguririize orurembo hoona haryaba mikono kakumi n'enkumi munaana. Kandi okwiha obwo orwo rurembo ruryayetwa Yehova-shama, amakuru ngu MUKAMA niyo ari. Omu mwaka gwa kashatu ogw'omu busingye bwa Yehoyakimu omugabe wa Yuda, Nebukadeneeza omugabe wa Babulooni akateera Yerusaalemu, yaagigota. Mukama yaahayo Yehoyakimu omugabe wa Yuda omu mikono ye, hamwe n'ebintu bimwe eby'omu nju ya Ruhanga; Nebukadeneeza yaabitwara Shinaari, yaabita omu ibiikiro ry'omuri hekalu ya ruhanga we. Omugabe yaaragiira Ashipenazi omukuru w'abakonwa be kureeta bamwe aha batsigazi b'omu Baisraeli, ab'omu ruganda rw'abagabe n'orw'abakungu, abatsigazi abataine kamogo, abarungi, abaine obwengye omu by'emyoga byona, abaine okumanya kwingi, abarikwetegyereza omu by'okwega, kandi abarikubaasa kuheereza omu kikaari ky'omugabe, ngu abeegyese obwengye bw'Abakaludaaya n'orurimi rwabo. Atyo omugabe yaabateeraho omugabo gwa buri izooba gw'eby'okurya ebi yaabaire aryaho, na viinyo ei yaabaire anywaho, kumara emyaka eshatu nibariisibwa gye, ngu aha muheru gwayo babone kwemerera omu maisho g'omugabe. Omuri abo hakaba harimu Danieli, Hanania, Mishaeli na Azaria ab'omu ruganda rwa Yuda. Kandi ogwo mukuru w'abakonwa yaabakubya agandi maziina; Danieli yaamweta Beliteeshaza, Hanania yaamweta Seduraaka, Mishaeli yaamweta Mesaaki, na Azaria yaamweta Abedeneego. Kwonka Danieli yaamariirira omu mitima gwe okuteeshiisha n'eby'okurya by'omugabe, n'obu yaakuba viinyo ei yaabaire anywa; nikyo yaayeshengyerereize omukuru w'abakonwa ngu amwikirize, arekye kweshiisha. Kandi Ruhanga yaaha Danieli okugirirwa embabazi n'esaasi omu maisho g'ogwo mukuru w'abakonwa. Omukuru w'abakonwa yaagira Danieli ati: Nintiina mukama wangye omugabe, owaabateereireho eby'okurya n'eby'okunywa, atakaasahanga muhundamire okukira abatsigazi abu murikwingana nabo, mukantemesaho omutwe. Bwanyima Danieli yaashaba omugabuzi, owaabaire atairweho omukuru w'abakonwa kureeberera Danieli ogwo Hanania, Mishaeli na Azaria, ati: Ninkweshengyereza otugyeze, tumare ebiro ikumi niturya ebihimba, kandi ninywa amaizi. Bwanyima otureebe, otushushanise n'abandi batsigazi abarikurya aha by'okurya by'omugabe; haza oku oraareebe, obe nikwo waatwaza abairu baawe. Atyo yaabahurira, yaikiriza kumara ebiro ikumi naabagyeza, ahabw'ekyo eki baashaba. Aha muheru gw'ebyo biro ikumi yaashanga nibareebeka gye, kandi bagomokire okukira abatsigazi boona, abaabaire nibarya aha by'okurya by'omugabe. N'ahabw'ekyo ogwo mugabuzi yaabaiha ahari ebyo by'okurya ebi baabaire nibaragiirwa kurya, na viinyo ei baabaire nibaragiirwa kunywa, yaaguma naabaha ebihimba. Bwanyima abo batsigazi bana Ruhanga yaabaha okumanya n'okuba abahangu omuri byona ebi barikwega n'omu bwengye; kandi Danieli we yaagira okwetegyereza omu by'okworekwa byona n'omu by'okushoboorora ebirooto. Obunaku, obu omugabe Nebukadeneeza yaaragiire kubareeteramu, ku bwahikire, omukuru w'abakonwa yaabareeta kubamumurikira. Ku baahikire aho, omugabe yaagaaniira nabo; kwonka omu bandi boona tiharabonekiremu owaabaire ari nka Danieli, Hanania, Mishaeli na Azaria; nikyo baabeereire ab'okuheereza omugabe. Kandi omu bigambo byona eby'obwengye n'eby'okwetegyereza, akashanga nibakira abafumu n'abarogi boona, abaabaire bari omu bugabe bwe bwona emirundi ikumi. Bwanyima Danieli yaagum aho okuhitsya omu mwaka gw'okubanza ogw'omu busingye bwa Kuuro. Omu mwaka gwa kabiri Nebukadeneeza aherize kuza aha ngoma, akaroota ebirooto, byamureetera kwemereza omutima, yaabura oturo. Atyo omugabe yaaragiira ku baamwetera abafumu, abahi b'engisha, abarogi n'Abakaludaaya, ngu barootorore ebi arootsire. Batyo baija, baayemerera omu maisho g'omugabe. Yaabagira ati: Ndootsire ekirooto; ahabw'okwenda kukimanya kyandeetera kwemereza omutim. Batyo Abakaludaaya baagira omugabe bati: Karamaare, Nyakusinga! Gambira abairu baawe ekyo kirooto, tubone kukikushobororera. Omugabe yaagarukamu Abakaludaaya ati: Eki ngamba tikihinduka; ku muraabe mutakindootororeire, mukanshobororera amakuru gaakyo, nimwija kutemagurwa, n'amaka gaanyu gahindurwe orubungo. Kwonka ku mraakindootororere n'amakuru gaakyo, niinyija kubaha ebiconco, n'ebihembo kandi n'ekitiinisa kingi. Mbwenu mpaho, nimukinshobororere n'amakuru gaakyo. Baamugarukamu obwa kabiri bati: Nyakusinga naagambire abairu be ekyo kirooto, naitwe nitwija kukimushobororera. Omugabe yaabagarukamu ati: Nimmanyira kimwe ku murikwenda kumara omwanya gwa busha, ahakuba nimumanya ngu eki naagamba nikwo kiri; ku muraabe mutandootororeire eki kirooto, hariho ekigambo kimwe kyonka eki ndikwija kubakora. Mugiire omu naama kumbeiha n'okugambira ebitahikire omu maisho gangye, okuhitsya obu ebintu biraahindukye. Mbwenu nimungambire eki ndootsire, mbone kumanya ku murikubaasa n'okunshobororera amakuru gaakyo. Abakaludaaya baagarukamu omugabe bati: Tihariho muntu n'omwe omu nsi owaakubaasa kugambira omugabe ekyo kigambo; ahabw'okuba tihariho mugabe, n'obu yaakuba mukuru kandi ow'amaani ata, orabuurize omufumu weena, omurogi weena, nari Omukaludaaya weena ekigambo nk'ekyo. Eki omugabe arikubuuza kigumire, tihariho orikubaasa kukishobororera omugabe kureka baaruhanga, abatatuura mu bantu. Ekyo kyareetera omugabe kuguubwa kubi n'okugira ekiniga kingi; atyo yaaragiira kucwekyereza abanyabwengye b'omuri Babulooni boona. N'ahabw'ekyo ekiragiro kyashohozibwa kwita abanyabwengye boona, baasherura Danieli na bagyenzi be kubaita. Bwanyima Arioki omukuru w'abarinzi b'omugabe, owaagiire kwita abanyabwengye b'omuri Babuklooni, ku yaahikire Danieli, Danieli yaamugarukisamu obwengye n'okwerinda, naagira ati: Ahabw'enki omugabe ashohoize ekiragiro ekirikushaarira kiti? Atyo Arioki yaakishobororera Danieli. Ahonaaho Danieli yaaza ow'omugabe, yaamushaba kumuha obunaku, obu araizireho kumushobororera amakuru g'ekyo kirooto. Bwanyima Danieli yaataaha omu nju ye, yaabimanyisa bagyenzi be Hanania, Mishaeli na Azaria, yaabagambira kushaba Ruhanga ow'omu iguru kubagirira embabazi, akabashuuruurira ekyo kigambo, ngu we na bagyenzi be barekye kucwekyerezibwa n'abandi banyabwengye b'omuri Babulooni. Ahonaaho ekyo kigambo kyashuuruurirwa Danieli nyekiro omu kworekwa. Danieli nikwo kusiima Ruhanga ow'omu iguru, naagira ati Eiziina rya Ruhanga rihimbisibwe ebiro byona, Ahabw'okuba obwengye n'obushoboorozi n'ebye. Niwe ahindura obunaku n'emyaka; Niwe aihaho, abagabe, akataho abandi; Aha abanyabwengye obwengye, N'abarikwetegyereza abaha okumanya; Ashuuruura ebya hare ebitarikumanywa; Amanya ebiri omu mwirima, Kandi n'omushana gutuura nawe. Ai Ruhanga wa baatatenkuru, Ninkusiima, kandi ninkuhimbisa, Ahabw'okuba wampa obwengye n'amaani, Kandi hati wanshobororera ebi twakushaba; Ahakuba waatumanyisa eki omugabe arikufa. N'ahabw'ekyo Danieli yaaza owa Arioki, ou omugabe yaabaire aragiire kucwekyereza abanyabwengye b'omuri Babulooni, yaamugira ati: Otacwekyereza abanyabwengye b'omuri Babulooni; kureka ontwara ow'omugabe, mmushobororere amakuru g'ekirooto. Atyo Arioki yaarahuka, yaatwara Danieli aha mugabe, yaamugira ati: Ndeebire omushaija w'omu Bayuda abaanyagirwe, orikubaasa kushobororera omugabe ekirooto kye. Omugabe yaabuuza Danieli orikwetwa Beliteeshaza, ati: Iwe, noobaasa kungambira eki ndootsire n'amakuru gaakyo? Danieli yaagarukamu omugabe ati: Omu banyabwengye, nari abarogi, nari abafumu, n'obu haakuba omu barikuragura eby'enyonyoozi, tiharimu n'omwe orikubaasa kushobororera omugabe ekitarikumanywa eki arikubuuza; kureka hariho Ruhanga omu iguru, oshuuruura ebitarikumanywa, kandi niwe amanyiise omugabe Nebukadeneeza ebiribaho omu biro ebiriija. Ekirooto kyawe n'ebi oyorekirwe obyami aha kitanda kyawe nibyo ebi. Nyakusinga, ku obaire obyami aha kitanda kyawe, waizirwa ebiteekateeko by'ebiribaho omu biro ebiriija; Oshuuruura ebitarikumanywa niwe akumanyiise ebiribaho. Kandi nyowe ahabwangye timbishuuruuriirwe ahabw'okuba omunyabwengye okukira abandi boona, kureka ngu omugabe amanyisibwe amakuru gaabyo, kandi amanye ebiteekateeko by'omu mutima gwe. Nyakusinga, ku ogiire kugira oti, waareeba ekishushani kihango. Ekyo kishushani rutaaba ekirikumurinkana kyarumbaara omu maisho gaawe, kandi okureebeka kwakyo kubaire nikutiinisa. Omutwe gw'ekyo kishushani gubaire guri ogw'ezaabu eshemeziibwe, ekifuba kyakyo n'emikono yaakyo biri eby'efeeza, enda yaakyo n'ebibero byakyo biri eby'emiringa, amaguru gaakyo gari ag'ekyoma, kandi ebigyere byakyo bibaire biri ekyoma n'ebumba. Ku obaire nookikyetegyereza, haatimbirayo eibaare, eritahingwirwe muntu, ryateera ebigyere by'ekyo kishushani eby'ekyoma n'eibumba, ryabyatagura; ahonaaho ekyoma, eibumba, emiringa, efeeza n'ezaabu byayatagurikira kimwe, byahinduka nk'omweziga omuyaga gwabituntumura, waashusha oti haaba hataine kiriho. Kwonka eryo ibaare, eryateera ekyo kishushani, ryahinduka orushozi ruhango, rwamara ensi yoona. Ekyo nikyo kirooto; mbwenu twaza kushobororera omugabe amakuru gaakyo. Nyakusinga, omugabe w'abagabe, ou Ruhanga w'omu iguru yaahaire obugabe, obushoboorozi, amaani n'ekitiinisa, kandi akakuha abaana b'abantu, enyamaishwa z'omu ishwa n'amahungu g'omu mwanya, akakugira omutegyeki waabyo byona, ahu bituura hoona, mbwenu niiwe ogwo mutwe gw'ezaabu. Ku orirugaho, haryaimuka obundi bugabe orikukirwa obwawe; bwanyima kahurateho obundi bugabe bwa kashatu obw'omuringa, butegyekye ensi yoona. Kandi haryabaho obugabe bwa kana, obugumire nk'ekyoma, ahabw'okuba ekyoma kyatagura ebintu byona, kibicwa obusaasingo; nk'oku ekyoma kyatagura, nikwo n'obwo bugabe buryatagura obwo bwona, bukabucwa obusaasingo. Kandi nk'oku oreebire ebigyere n'enkumi zaabyo biri eibumba ry'omubumbi n'ekyoma, nikwo obwo bugabe buryebaganisamu; kwonka omuribwo haryabamu okuguma kw'ekyoma, nk'oku oreebire ekyoma kijwangizemu eibumba. Kandi nk'oku enkumu z'ebigyere zibaire ziri ekyoma kandi eibumba, nikwo n'obwo bugabe buriba; ekicweka kyabwo kiryaba ekigumire, n'ekindi kibe ekirikwetwa busha. Kandi nk'oku oreebire ekyoma kijwangire n'eibumba, nikwo barishwerana, bakajwanga, kwonka tibariguma hamwe, nk'oku ekyoma kitajwanga na ibumba. Kandi omu busingye bw'abo bagabe Ruhanga w'omu iguru aryataho obundi bugabe, obutaricwekyerezibwa ebiro byona, kandi obutegyeki bwabwo tiburihungurwa rindi ihanga; kureka buryayatagura obwo bugabe bona, bubumareho, kandi bwo buryagumaho, nk'oku oreebire eibaare ryatimbira omu rushozi, ritahingwirwe muntu, rikaacwanyagura ekyoma, emiringa, eibumba, efeeza n'ezaabu. Ruhanga omukuru ashuuruuriire omguabe ebiribaho bwanyima. Ekyo kirooto n'eky'amazima, n'amakuru gaakyo tigarikubanganisibwa. Ahonaaho omugabe Nebukadeneeza yaajuumara omu maisho ga Danieli, yaamuramya, yaaragiira ku bamutambira ebitambo, bakamwoterera obubaane. Yaagira Danieli ati: Buzimazima Ruhanga waanyu niwe Ruhanga Nyamuhanga, Mukama w'abagabe, kandi niwe ashuuruura ebitarikumanywa; ahabw'okuba obaasize kushuuruura eki ekitarikumanywa. Bwanyima omugabe yaaha Danieli ekitiinisa kingi n'ebiconco bingi bihango, yaamugira omutegyeki w'eishaza omureeberezi mukuru w'abanyabwengye b'omuri Babulooni boona. Kandi Danieli yaashaba omugabe, omugabe yaataho Seduraaka, Mesaaki na Abedeneego kureeberera eishaza rya Babulooni; kwonka Danieli we yaaguma omu kikaari ky'omugabe. Omugabe Nebukadeneeza akakora ekishushani ky'ezaabu, oburaingwa bwakyo mikono makumi mukaaga, n'obuhango bwakyo mikono mukaaga. Yaakyemereza omu ruhita rwa Duura omu ishaza rya Babulooni. Bwanyima omugabe Nebukadeneeza yaatuma kuteeranira hamwe ab'amashaza, abareeberezi, abakuru b'amahe, abahi b'obwengye, ababiiki, abahi b'ebiragiro, abaramuzi, n'abakungu boona ab'omu mashaza ngu baije kushoroora ekishushani eki omugabe Nebukadeneeza yaayemereize. Batyo ab'amashaza, abareeberezi, abakuru b'amahe, abahi b'obwengye, ababiiki, abahi b'ebiragiro, abaramuzi n'abakungu boona ab'omu mashaza, baija, baateeranira hamwe kushoroora ekishushani eki omugabe Nebukadeneeza yaayemereize. Omurangi yaaranga n'eiraka rihango, naagira ati: Imwe abantu b'amahanga, n'enganda, n'ab'endimi ezitari zimwe, nimuragiirwa ngu, ku muraahurire amaraka g'enzamba, esheegu, endingiri, amakondere, enanga, obunyamurera n'emiringo yoona ey'ebirikugamba, mujuumare ahansi, muramye ekishushani ky'ezaabu eki omugabe Nebukadeneeza ayemereize; kandi omuntu weena oraayangye kujuumara ahansi kukiramaya, naija kunagwa ahonaaho omu kikoomi ky'omuriro ogurikubuguma. N'ahabw'ekyo abantu boona ku bahuriire amaraka g'enzamba, esheegu, endingiri, amakondere, enanga, obunyamurera n'emiringo yoona ey'ebirikugamba, abantu boona ab'amahanga, n'enganda n'ab'endimi ezitari zimwe, baajuumara ahansi, baaramya ekyo kishushani ky'ezaabu, eki omugabe Nebukadeneeza yaayemereize. Omuri ako kaanya Abakaludaaya bamwe baija, baarega Abayudaaya, nibagira omugabe Nebukadeneeza bati: Karamaare, Nyakusinga! Nyakusinga omugabe, otaireho ekiragiro, ngu omuntu weena oraahurire amaraka g'enzamba, esheegu, endigiri, amakondere, enanga, obunyamurera, n'emiringo yoona ey'ebirikugamba ajuumare ahansi, aramye ekishushani ky'ezaabu; kandi ngu oraayangye kujuumara ahansi kukiramya, anagwe omu kikoomi ky'omuriro ogurikubuguma. Mbwenu hariho Abayudaaya bamwe, abu waataireho kureeberera eishaza rya Babulooni, Seduraaka, Mesaaki na Abedeneego. Nyakusinga, abo bashaija tibarikukwetaho; tibarikuheereza baaruhanga baawe, kandi bangire kuramya ekishushani ky'ezaabu, eki oyemereize. Ahonaaho Nebukadeneeza yaagira ekiniga kingi, yaaragiira ku bareeta Seduraaka, Mesaaki na Abedeneego. Batyo baabareeta omu maisho g'omugabe. Nebukadeneeza yaababuuza ati: Iwe Seduraaka, na Mesaaki na Abedeneego, n'eky'amazima, mwangire kuheereza baaruhanga bangye n'okuramya ekishushani ky'ezaabu, eki nyemereize? Mbwenu ku muraahurire amaraka g'enzamba, esheegu, endingiri, amakondere, enanga, obunyamurera, n'miringo yoona ey'ebirikugamba, mwaikiriza kujuumara ahansi kuramya ekishushani eki nyemereize, obwo biri byaba gye; kwonka ku muraayangye kuramya, ahonaaho nimwija kunagwa omu kikoomi ky'omuriro ogurikubuguma. Mbwenu ni ruhanga ki oraabaihe omu mikono yangye? Seduraaka, Mesaaki na Abedeneego baagarukamu omugabe bati: Nyakusinga Nebukadeneeza, tihaine kurikutugyema kukugarukamu aha kigambo ekyo. Ku kiraabe kityo, Ruhanga waitu, ou tuheereza, naabaasa kutwiha omu kikoomi ky'omuriro ogurikubuguma; kandi naija kutwiha omu mikono yaawe, Nyakusinga Omugabe. Kandi n'obu kuraabe kitabaaire kityo, Nyakusinga, okumanyire kimwe ku tutarikwija kuheereza baaruhanga baawe, n'obu kwakuba okuramya ekishushani ky'ezaabu eki oyemereize. Okuruga aho Nebukadeneeza yaagira ekiniga kingi, aha maisho ge haahinduriza, yaateera Seduraaka, Mesaaki, na Abedeneego ekitsyori; yaaragiira okukoomeera omuriro ngu gubone kwaka n'amaani okukira oku gutakabaga emirundi mushanju. Bwanyima yaatoorana abashaija b'amaani omu ngabo ze, yaabaragiira kuboha Seduraaka, Mesaaki na Abedeneego, n'okubanaga omu kikoomi ky'omuriro ogurikubuguma. Batyo baaboha abo bashaija bajwaire empare ndaingwa n'ekooti n'enkofiira n'ebindi bijwaro, ebi baabaire bajwaire, baabanaga omu kikoomi ky'omuriro ogurikubuguma. Kandi ahabw'ekiragiro ky'omugabe kuba eky'amaani, n'omuriro kubugumira kimwe, endimi z'omuriro zaita abo bashaija, abaakiriize Seduraaka, Mesaaki na Abedeneego. Batyo abo bashaija bonshatu, Seduraaka, Mesaaki na Abedeneego baagwa omu kikoomi ky'omuriro ogurikubuguma babohirwe. Bwanyima omugabe Nebukadeneeza yaatangaara, yaimuka n'obwira, yaabuuza abahi b'obwengye be ati: Hari abashaija abu twanaga omu muriro babohirwe baaba batari bashatu? Baamugarukamu bati: Nikwo, Nyakusinga. Yaabagira ati: Mbwenu nindeeba abashaija bana batabohirwe, nibagyendagyenda ahagati omu muriro, bataine ku babaire; kandi emishusire y'owa kana neeshusha ey'omwana wa baaruhanga. Nebukadeneeza yairira aha muryango gw'ekikoomi ky'omuriro ogurikubuguma, yaagira ati: Seduraaka, Mesaaki na Abedeneego, imwe abairu ba Ruhanga orikukira boona, nimushohore, mwije aha. Batyo Seduraaka, Mesaaki na Abedeneego baaruga omu muriro. Ab'amashaza, abakuru b'amahe, n'abahi b'obwengye b'omugabe baateeranira hamwe, baareeba abo bashaija, baashanga omuriro gutaine ki gubaitsize, eishokye ry'aha mitwe yaabo ritababukire, ebijwaro byabo bitaine ku bibaire, n'ekibabo ky'omuriro kitarikubanuukaho. Bwanyima Nebukadeneeza yaagira ati: Ruhanga wa Seduraaka, Mesaaki na Abedeneego asiimwe; niwe yaayohereza maraika we, akajuna abairu be abaamwesiga, bakahindura busha ekiragiro ky'omugabe, bakooga amagara gaabo okukira okuheereza ruhanga ondiijo otari Ruhanga waabo buzima. Nikyo ndikuteeraho ekiragiro ngu, abantu boona b'omu mahanga goona n'enganda zoona ez'endimi ezitari zimwe, abarirogota ahari Ruhanga wa Seduraaka, Mesaaki na Abedeneego, batemagurwe, n'amaka gaabo gasheenywe; ahabw'okuba tihariho ruhanga ondiijo orikubaasa kujuna ebi bigyene. Okuruga aho omugabe yaakuza Seduraaka, Mesaaki na Abedeneego omu ishaza rya Babulooni. Imwe amahanga goona, n'enganda zoona ez'endimi ezitari zimwe, abatwire omu nsi yoona, nyowe, omugabe Nebukadeneeza, naabahandiikira. Obusingye bukanye omuriimwe! Kyanshemeza kworeka obumanyiso n'eby'okutangaaza ebi Ruhanga orikukira boona ankoreire. Obumanyiso bwe ka ni bwingi, N'eby'okutangaaza bye ka ni bikuru! Obukama bwe n'obukama obutarihwaho, N'obutegyeki bwe bugumaho, nk'oku obusingye bugyenda nibwihaihana. Nyowe, Nebukadeneeza, nkaba ngaramisiriize omu nju yangye, eby'omu kikaari kyangye byona ibigyenda gye. Ekiro kimwe naaroota ekirooto ekyantiiniise; ku naabaire mbayami aha kitanda kyangye, ebiteekateeko n'ebi naayorekirwe omu mutwe gangye bayndeetera kwemereza omutima. Nikyo naaragiriire ku bandeetera abanyabwengye b'omuri Babulooni boona, ngu banshobororere ebi naarootsire, Batyo abafumu n'abhi b'engisha n'Abakaludaaya, n'abarikuragura eby'enyonyoozi, baija, naabagambira ekyo kirooto, kwonka baaremwa kukinshobororera. Bwanyima Danieli yaija omu maisho gangye, (Danieli ogwo niwe owaayetsirwe Beliteeshaza, nibamweterera ruhanga wnagye, kandi owaabaire aine omwoyo gwa baaruhanga abarikwera) naamugambira ekyo kirooto, ningira nti: Iwe Beliteeshaza, omukuru w'abafumu, nimmanya ngu oine omwoyo gwa baaruhanga abarikwera, kandi tihaine kitarikumanywa eki oremwa kushoboorora; mbwenu nshobororera ekirooto eki ndootsire, mmanye amakuru gaakyo. Ebi nyorekirwe ndi aha kitanda kyangye nibyo ebi. Ku ngiire kugira nti, naareeba ekiti kirumbaire ahagati y'ensi, oburaingwa bwakyo burengyesereize. Ekyo kiti kyakura, kyahama, omutwe gwakyo gwahika omu iguru, kyareebwa ab'aha muheru gw'ensi yoona; amababi gaakyo gaabengyeya, n'ebijuma byakyo byaba bingi; kandi kyabamu eby'okurya ebirikuhaazya abantu boona; enyamaishwa z'omu ishwa zaabona ekicuucu ahansi yaakyo, amahungu g'omu mwanya gaatuura omu mataagi gaakyo, n'ebiine omubiri byona kyaba nikyo kyabitunga. Ebindi ebi ndeebire ndi aha kitanda kyangye nibyo ebi; ndeebire orikwera owaagizirwe omurinzi naashuuma naaruga omu iguru. Yaaragiira n'eiraka rihango naagira ati: Tema ekyo kiti, okikonkoboreho amataagi, okiiheho amababi, onaganagye ebijuma byakyo, enyamaishwa zihungye ahansi yaakyo, n'amahungu garugye omu mataagi gaakyo; kwonka ekitsintsi okirekye kiri aha mizi yaakyo omu itaka omu bunyaatsi bw'omuroba obw'omu ishwa kibohirwe ebyoma n'emiringa, kigume nikitondwaho orume orurikuruga omu iguru, kandi kirye n'enyamaishwa obunyaatsi bw'omu ishwa; omutima gwakyo gurekye kuguma guri ogw'omuntu, kureka kiheebwe omutima gw'enyamaishwa; kigume kityo okumara omwanya nk'ogw'emyaka mushanju. Ekyo kifubiro kiragiirwe abarinzi, kyateebwaho ekigambo ky'abarikwera, ngu abakiriho abahuriire bamanye ngu Orikukira boona niwe ategyeka obugabe bw'abantu, kandi akabugabira ou arikwenda, akabwemekamu ab'ahansi okukira abandi boona. Ekyo kirooto, nyowe omugabe Nebukadeneeza, niinye nkirootsire. Mbwenu iwe Beliteeshaza, okunshobororere, ahabw'okuba abanyabwengye boona tibarikubaasa kukinshobororera; kwonka iwe nookibaasa, ahabw'okuba omwoyo gwa baaruhanga abarikwera guri omuriiwe. Bwanyima Danieli owaayetsirwe Beliteeshaza yaamara omwanya muhango ashobeirwe, ayemereize omutima ahabw'ebiteekateeko bye. Omugabe yaagaruka yaamugira ati: Iwe Beliteeshaza, ekyo kirooto n'amakuru gaakyo birekye kukwemereza omutima. Beliteeshaza yaamugarukamu ati: Mukama wangye, ekyo kirooto nikikabe aha barikukwanga, n'amakuru gaakyo nigakabe aha bazigu baawe! Mbwenu ekyo kiti ki oreebire nikikura, kikahama, omutwe gwakyo gukahika omu iguru, kikareebwa ab'aha muheru gw'ensi yoona, n'amababi gaakyo gakabengyeya, kikagira ebijuma bingi, kikabamu eby'okurya ebirikuhaazya abantu boona, kandi enyamaishwa z'omu ishwa zikabona ekicuucu ahansi yaakyo, amahungu g'omu mwanya gakatuura omu mataagi gaakyo, Nyakusinga, ekyo kiti niiwe. Okakura, waahama, obukuru bwawe bwayeyongyera bwahika omu iguru, n'obutegyeki bwawe bwahika aha muheru gw'ensi. Kandi, nk'oku omugabe areebire orikwera ogizirwe omurinzi naashuuma naaruga omu iguru, akagira ati: Tema ekyo kiti, okimareho; kwonka ekitsintsi n'emizi yaakyo obibohese ebyoma n'emiringa, obirekye omu itaka omu bunyaatsi bw'omuroba obw'omu ishwa, kigume nikitondwaho orume orurikuruga omu iguru, kandi kirye n'enyamaishwa z'omu ishwa, kigume kityo okumara omwanya nk'ogw'emyaka mushanju; mbwenu Nyakusinga, amakuru gaakyo nigo aga. Omanye ku kiri ekiragiro kya Rukira-boona, ekyahika ahari mukama wangye omguabe. Noija kubingwa omu bantu, otaahe n'enyamaishwa z'omu ishwa, orye obunyaatsi nk'ente, otondweho orume orurikuruga omu iguru, omare omwanya nk'ogw'emyaka mushanju ori otyo, okuhitsya obu orimanya ngu Rukira-boona niwe ategyeka obugabe bw'abantu, akabuha ou arikwenda weena. Kandi nk'oku baragiire kureka ekitsintsi n'emizi y'ekyo kiti, nikwo obugabe bwawe burikwija kukurindirwa, okuhitsya obu orimanya ngu Eiguru niryo ritegyeka. N'ahabw'ekyo, Nyakusinga, ninkushaba oikirize obwengye obu ndikukuha; omareho ebibi byawe ahabw'okukora eby'okuhikiirira, kandi ebicumuro byawe obiihiseho okugirira abarikuhatwa embabazi, obundi okuba gye kwawe kukaabaasa kwongyerwaho. Bwanyima ebyo byona byahika aha mugabe. Nebukadeneeza. Ku haahingwire ameezi ikumi n'abiri, eizooba rimwe omugabe akaba naagyendagyenda aha mutwe gw'enju, nyarufu y'obugabe bwa Babulooni. Yaagira ati: Babulooni egi yoona t'ei naayombekire n'amaani g'obushoboorozi bwangye kandi n'ekitiinisa ky'obukuru bwangye? Ebyo bigambo ku byabaire bitakarugire mu kanwa k'omugabe, eiraka ryaruga omu iguru nirigira riti: Iwe mugabe 'we Nebukadeneeza, niiwe orikugambirwa. Obugabe bwawe bwakwihwaho, noija kubingwa omu bantu, otuure n'enyamaishwa z'omu ishwa; noija kurya obunyaatsi nk'ente; kandi omare omwanya nk'ogw'emyaka mushanju ori otyo, okuhitsya obu orimanya ku Rukira-boona niwe ategyeka obugabe bw'abantu, akabuha ou arikwenda weena. Ahonaaho ekigambo ekyo kyahikiirira ahari Nebukadeneeza, yaabingwa omu bantu, yaaguma naarya obunyaatsi nk'ente, omubiri gwe nigutondwaho orume orurikuruga omu iguru, okuhitsya obu eishokye rye ryakuzire rikaba nk'amooya g'eishamba, n'ebyara bye bikashokoza n'eby'enyonyi. Bwanyima y'ebyo biro, nyowe Nebukadeneeza nkaimutsya amaisho gangye ahainguru, naagarukwamu akengye, naasiima Rukira-boona, naahimbisa Otahwaho ebiro byona, naamuha ekitiinisa; Ahabw'okuba obutegyeki bwe n'obutegyeki obutahwaho, Kandi obukama bwe bugumaho, nk'oku obusingye bugyenda nibwihaihana. Abatuura omu nsi boona nibabarwa nka busha, Akora omu mahe g'omu iguru n'omu batuura omu nsi Nk'oku arikwenda, Kandi tihariho obaasa kumuteera ha mukono, Nari okugira ati: Eki nookora ki? Omu bunaku nibwo bumwe naagarukwamu akengye, kandi obukuru bwangye n'okwizihirwa kwangye byangarukaho kureetera obugabe bwangye ekitiinisa. Abahi b'obwengye bangye n'abakungu bangye bankubuukira, naahamibwa omu bugabe bwangye, n'obukuru bwangye bwayongyerwaho. Mbwenu nyowe Nebukadeneeza ninsiima Omukama w'eiguru, nimmusingiza, kandi nimmuha ekitiinisa; ahakuba emirimo ye ehikire, emihanda ye n'ey'amazima, kandi abo abatuura n'amaryo naabaasa kubagarura ahansi. Omugabe Belishaza akateekyera abakungu be rukumi obugyenyi bwingi munonga, yaanywera viinyo omu maisho g'abo bakungu rukumi. Belishaza, ku yaashomire ati ahari viinyo, yaaragiira kumureetera ebintu by'ezaabu n'efeeza, ebi Nebukadeneeza ishe yaanyagire omuri hekalu ya Yerusaalemu, ngu we n'abakungu be, abakazi be n'ebinyanshunju bye babinywaise. Batyo baamureetera ebyo bintu by'ezaabu n'efeeza, ebyaihirwe omuri hekalu, enju ya Ruhanga, omuri Yerusaalemu; omugabe, abakungu be, abakazi be n'ebinyanshunju bye baabinywaisa; baanywa viinyo, baahimbisa baaruhanga baabo b'ezaabu, b'efeeza, b'emiringa, b'ebyoma, b'ebiti, kandi n'ab'amabaare. Ahonaaho enkumu z'engaro y'omuntu zaareebeka, zaahandiika aha kisiika kya nyaruju y'omugabe aharikureebana n'ekikondo ky'etabaaza; omugabe yaareeba egyo ngaro neehandiika. Ku yaagireebire, yaahinduriza ahamaisho, yaayemereza omutima ahabw'ebiteekateeko; amanyaanya gaamunyuukuka, eseiso z'amaju zaakomangana. Omugabe yaataka n'eiraka rihango, naagira ati: Nimundeetere abafumu n'Abakaludaaya n'abarikuragura eby'enyonyoozi. Abo banyabwengye b'omuri Babulooni ku baizire, omugabe yaabagira ati: Weena oraashome ekyo kihandiiko, akakinshobororera, naija kujwekwa omwenda gwa bujwa, n'omukuufu gw'ezaabu omu bitsya, kandi abe omutegyeki wa kashatu omu bugabe. Batyo abo banyabwengye b'omugabe baatahamu, kwonka baaremwa kushoma ekyo kihandiiko, n'obu kwakuba okukimushobororera. Omugabe Belishaza yaayemereza munonga omutima, yaahinduriza ahamaisho, n'abakungu be baashoberwa. Nyin'omugabe, ahabw'okuhurira ebigambo by'omugabe n'abakungu be, yaataaha omu nju y'obugyenyi, yaagira ati: Karamaare, Nyakusinga! Reka kwemereza omutima ahabw'ebi orikuteekateeka, n'obu kwakuba okuhinduriza ahamaisho. Reeba, omu bugabe bwawe harimu omushaija oine omwoyo gwa baaruhanga abarikwera. Nangwa n'omu busingye bwa sho, okuhweza okwetegyereza n'obwengye nk'obwa baaruhanga bikaba bimureebekamu, kandi sho, omugabe Nebukadeneeza, akamugira omukuru w'abafumu, abahi b'eobwengye, Abakaludaaya n'abarikuragura eby'enyonyoozi; ahabw'okuba ogwo mushaija Danieli, ou omugabe yaayetsire Beliteeshaza, akareebwamu omwoyo murungi n'okwetegyereza, akaba abaasa kurootorora ebirooto, n'okwita ebishaakuzo, n'okushoboorora ebiremire. Mbwenu nibamukwetere, naija kushoboorora n'eki. Bwanyima baareeta Danieli omu maisho g'omugabe. Omugabe yaamubuuza ati: Niiwe Danieli ow'omu Bayuda abaanyagirwe, ou tata omugabe yaihire omuri Yuda? Mpuriire nibakugambaho ku oine omwoyo gwa baaruhanga abarikwera, kandi ngu okwaka, okwetegyereza n'obwengye ebirikukira eby'abandi nibikureebekamu. Baanyetera abanyabwengye n'abafumu kushoma eki kihandiiko, n'okunshobororera amakuru gaakyo, kwonka tibaakibaasa. Mbenu mpuriire ngu iwe noobaasa kumanyisa amakuru g'ebintu n'okushoboorora ebiremire. Hati ku oraabe noobaasa kushoma eki kihandiiko, n'okunshobororera amakuru gaakyo, noija kujwekwa omwenda gwa bujwa, n'omukuufu gw'ezaabu omu bitysa, kandi obe omutegyeki wa kashatu omu bugabe. Danieli yaagarukiramu omu maisho g'omugabe ati: Ebiconco byawe guma nabyo, n'ebihembo byawe obihe abandi; kwonka nyowe naaza kushomera omugabe eki kihandiiko, kandi mmushobororere n'amakuru gaakyo. Nyakusinga, Ruhanga orikukira boona akaha sho Nebukadeneeza obugabe, okurangaanwa, ekitiinisa n'obukuru; abantu b'amahanga goona, n'enganda z'endimi ezitari zimwe, bakaba bamutiina, batetema omu maisho ge ahabw'obukuru obu Ruhanga yaamuhaire. Akaba aita ou arikwenda kwita, akiza ou arikwenda kukiza, atunguura ou arikwenda kutunguura, agarura ahansi ou arikwenda kugaruraho. Kwonka ku yaayetungwire, yaagangaaza omutima gwe, yaakora eby'amaryo, yaihwa aha kitebe ky'obugabe, n'ekitiinisa kye kyamwihwaho. Yaabingwa omu bantu, omutima gwe gwahinduka nk'ogw'enyamaishwa, yaatuura n'enturegye, yaarya obunyaatsi nk'ente, n'omubiri gwe gwaguma nigutondwaho orume orurikuruga omu iguru, okuhitsya obu yaamanyire ngu Ruhanga orikukira boona niwe ategyeka obugabe bw'abantu, kandi akabwemekamu ou arikwenda. Kandi naiwe omutabani Belishaza tocureize mutima gwawe, n'obu oraabe omanyire ebyo byona, kureka oyetungwire, waagomera Mukama w'eiguru, baakureetera ebintu by'omu nju ye, iwe, abakungu baawe, abakazi baawe, n'ebinyanshunju byawe, mwabinywaisa viinyo, mwahimbisa baaruhanga b'efeeza, b'ezaabu, b'emiringa, b'ebyoma, b'ebiti, n'ab'amabaare abatarikureeba, abatarikuhurira, n'obu kwakuba okumanya; haza Ruhanga, ou omwitsyo gwawe guba omu mukono gwe, kandi orikutegyeka orugyendo rw'amagara gaawe rwona, tiwaamuha kitiinisa. Nikyo ayoherereize egyo ngaro, ekahandiika eki kihandiiko; kandi ebihandiikirwe nibyo ebi-MENE, MENE, TEKEELI, PARASIINI. Kandi oku nikwo birikushoboororwa. MENE, Ruhanga abazire ebiro by'obugabe bwawe, yaabugarukiza aho; TEKEELI, opimirwe aha minzaani, waashangwa otahikire; PERESI, obugabe bwawe bubaganisiibwemu, bwaheebwa Abameedi n'Abaperesi. Ahonaaho Belishaza yaaragiira ku bajweka Danieli omwenda gwa bujwa n'omukuufu gw'ezaabu omu bitysa, kandi baamuranga ku arikwija kuba omutegyeki wa kashatu omu bugabe. Kwonka ekyo kiro Belishaza omugabe w'Abakaludaaya yaitwa. Bwanyima Dario Omumeedi yaaheebwa obugabe, aine emyaka makumi mukaaga n'ebiri. Dario akasiima kucwa obugabe bwe omu bicweka igana na makumi abiri, n'okubitamu ab'amashaza, ngu babone kubuga obugabe bwe bwona; kandi yaataho abakuru bashatu b'okubareeberera; omwe aharibo akaba ari Danieli; abo nibo ab'amashaza baabaire bahikizaho eby'omugabe, ngu arekye kufeerwa. Bwanyima Danieli ogwo yaayoga ahari abo bakuru bagyenzi be n'abamashaza boona, ahabw'okuba akaba aine omwoyo murungi; nangwa n'omgabe akaba naayenda kumukwatsa obugabe bwona. N'ahabw'ekyo abakuru n'abamashaza baasherura eki baraiheho kukwatsa Danieli orubanja omu bigambo by'obugabe; kwonka baabura ahu baraihe kumukwatsa orubaja, nari okumureebaho ekicumuro kyona, ahabw'okuba kaba ari omwesigwa, atarikureebwamu kishobyo, n'obu kyakuba ekicumuro. Abo bashaija baagira ati: Titwine ki turaiheho kukwatsa Danieli orubanja, kureka tumuturukye omu biragiro bya Ruhanga we. Bwanyima abo bakuru n'abamashaza baija aha mugabe n'omutima gumwe, baamugira bati: Karamaare, Nyakusinga Omugabe Dario! Abakuru b'omu bugabe bwona, abareeberezi, abamashaza, abahi b'obwengye n'abategyeki baikirizana ngu omugabe ateho ekiragiro kihamire, ekirikugira kiti: Omu biro makumi ashatu omuntu oraashabe ruahga weena, nari omuntu weena otariiwe, anagwe omu kiina ky'entare. Mbwenu, Nyakusinga, hamya ekyo kiragiro, okiteho omukono, kirekye kuhindurwa, nk'oku ebiragiro by'Abameedi n'Abaperesi bitahindurwa. Atyo omugabe Dario yaata omukono aha kihandiiko ky'ekyo kiragiro. Danieli, ku yaamanyire ngu ekiragiro kyateebwaho omukono, yaataaha omu nju ye; (kandi amadirisa g'omu kishengye kye ky'ahaiguru gakaba gaigwire nigareeba Yerusaalemu) yaaguma naatsimba amaju kashatu buri izooba omu maisho ga Ruhanga we, naashaba kandi naasiima, nk'oku yaabaire atwaza. Eizooba rimwe abo bashaija baija n'omutima gumwe, baashanga Danieli naashaba kandi naayeshengyereza omu maisho ga Ruhanga we. Bwanyima baaza omu maisho g'omugabe, baagamba aha by'ekiragiro kye, nibabagira bati: Nyakusinga, hari totaire omukono aha kiragiro ekirikugira kiti: Omu biro makumi ashatu omuntu oraashabe ruhanga weena nari omuntu weena otariiwe, anagwe omu kiina ky'entare? Omugabe yaagarukamu ati: Ekyo kiragiro nikwo kiri, n'ekiragiro kihamire, nk'oku ebiragiro by'Abameedi n'Abaperesi bitahindurwa. Baamugarukamu bati: Eryo ihano Danieli ow'omu Bayuda abaanyagirwe tarikukwetaho, Nyakusinga n'obu kwakuba okweta aha kiragiro eki otaireho omukono; kureka naashaba kashatu buri izooba. Omugabe ku yaahuriire ebigambo ebyo, yaashaasha munonga, yaata omutima ahari Danieli kumujuna; yaarabanamu okurenzya eizooba naasherura oburyo bw'okumukiza. Abo bashaija baagaruka baateeranira ow'omugabe, baamugira bati: Nyakusinga, noomanya ku guba omucwe gw'Abameedi n'Abaperesi, ku ekiragiro nari ekitairweho eki omugabe ahamya kitabaasa kuhindurwa. Atyo omugabe yaaragiira, baareeta Danieli, baamunaga omu kiina ky'entare. Omugabe yaagira Danieli ati: Nangwa bambe Ruhanga waawwe, ou oheereza obutoosha, takujuna! Bwanyima baareeta eibaare, baarita aha munwa gw'ekiina, omugabe yaarihamisa akamanyiso ke n'akamanyiso k'abakungu be, ngu omu bigambo bya Danieli hatagira ekyahindurwaho na kimwe. Okuruga aho omugabe yaagaruka omu kikaari kye, yaayeraazakwo, tibaamuteerera nanga, n'oturo twamuguruka. Ku bwabaire nibutaagurikana, omugabe yaimuka, yaagyenda naayehuuta, yaaza aha kiina ky'entare. Ku yaahikire ahari ekyo kiina ki Danieli yaabaire arimu, yaayeta n'eiraka ry'obusaasi naagira ati: Iwe Danieli, omuheereza wa Ruhanga ohuriire, Ruhanga waawe ou oheereza obutoosha, abaasize kukujuna entare? Danieli yaagarukamu omugabe ati: Karamaare, Nyakusinga! Ruhanga wangye atumire maraika we, yaigara eminwa y'entare, tiziine ku zingizire, ahabw'okuba mbaire ntaine kamogo omu maisho ge, kandi ntaine ki ncumwire omu maisho gaawe, Nyakusinga. Omugabe yaashemererwa munonga, yaaragiira ku baiha Danieli omu kiina. Batyo baamwihamu, baashanga ataine ku abaire kwona, ahabw'okuba akeesiga Ruhanga we. Bwanyima omugabe yaaragiira, baareeta abo bashaija abaregire Danieli, hamwe n'abaana baabo n'abakazi baabo, baabanaga omuri ekyo kiina ky'entare; entare zaabashamira omu mwanya, zaahendagura amagufa gaabo goona batakahikire hansi omu kiina. Bwanyima omugabe Dario yaahandiikira abantu b'amahanga goona n'ab'enganda z'endimi ezitari zimwe, abatwire omu nsi yoona, naagira ati: Obusingye bukanye omuriimwe! Naataho ekiragiro nti: Abantu b'omu bugabe bwangye bwona bagume bateteme omu maisho ga Ruhanga wa Danieli, bamutiine, Ahakuba niwe Ruhanga ohuriire Ogumaho ebiro byona; Obugabe bwe tiburihwerekyerezibwa, N'obutegyeki bwe buryahika aha mperu. Niwe ajuna, kandi akakiza; Niwe akora obumanyiso n'eby'okutangaaza omu iguru n'omu nsi; Kandi niwe ajunire Danieli, akamwiha omu byara by'entare. Atyo Danieli yaaguma ari gye omu busingye bwa Dario n'omu bwa Kuuro Omuperesi. Omu mwaka gw'okubanza ogw'omu busingye bwa Belishaza omugabe wa Babulooni, Danieli akaroota ekirooto, kandi yaayorekwa abyami aha kitanda kye. Bwanyima yaahandiika eki arootsire, yaakishoboorora omu bigambo bigufu. Atyo yaagira ati: Ekiro kimwe nkoorekwa, naareeba emiyaga ena y'omu iguru neetabangura enyanja mpango. Kandi omuri egyo nyanja haarugamu enyamaishwa mpango ina ezitarikushushana. Ey'okubanza ekaba neeshusha entare kandi eine amapapa g'empungu. KU naabaire nkigihangire amaisho, amapapa gaayo gaakuurwa, yaimukibwa, yaayemerera n'ebigyere bibiri nk'omuntu, kandi yaaheebwa obwengye n'abantu. Naagaruka naareeba endiijo nyamaishwa ya kabiri, erikushusha edubu. Etunguukire orubaju rumwe, eine embaju eshatu omu maino; baagiragiira bati: Imuka, oshonshomere enyama nyingi. Bwanyima y'ekyo naareeba endiijo nyamaishwa erikushusha engwe, eine amapapa g'empungu aha mugongo. Egyo nyamaishwa ekaba eine emitwe ena, kandi yaaheebwa obutegyeki. Bwanyima y'ekyo naagaruka naareeba omu kworekwa kwa nyekiro enyamaishwa ya kana erikutiinisa, erikwitsa obwoba, kandi ey'amaani agatakareebwaga. Ekaba eine ebiino by'ebyoma, yaashonshomera ebintu, yaabihendagura, n'ebyatsigaraho yaabiteera emigyere. Ekaba eine omutaano n'enyamaishwa zoona ezaagibandiize; kandi eine amahembe ikumi. Ku naabaire ninkyetegyereza ago mahembe, naareeba gaamerwamu erindi ihembe eryabaire riri rikye; amahembe ashatu omu g'okubanza gaakuuka n'emizi omu maisho gaaryo. Kandi reeba, omuri eryo ihembe rikye hakaba harimu amaisho garikushusha ag'omuntu, n'akanwa akarikugmba ebintu bikuru. Ku naabaire ninkyetegyereza, Naareeba ebitebe by'obukama byateebwaho, Omukuru owa iranaira yaashutama; Ebijwaro bye bikaba nibyera nk'orubaare, Kandi eishokye rye niryerera kimwe nk'ebyoya by'entaama; Ekitebe ky'obukama bwe kiri endimi z'omuriro, Kandi n'enziga zaakyo ziri omuriro ogurikwaka. Omu maisho ge haarugamu omugyera gw'omuriro, Rukumi emirundi enkumi baamuheereza, N'akakumi emirundi obukumi baayemerera omu maisho ge. Emanja zaatandika kuhurirwa, Ebitabo byashuuruurwa. Omuri ako kaanya naareeba kandi naatangaara ahabw'eiraka ry'eryo ihembe eryabaire nirigamba ebintu bikuru. Ku naabaire ninkyetegyereza, egyo nyamaishwa yaitwa, omutimbi gwayo gwacwekyerezibwa, gwaheebwayo kwokibwa omu muriro. Ezindi nyamaishwa ezaatsigaireho zaihwaho obutegyeki, kwonka zaarekyerwa amagara gaazo kumara omwanya n'obunaku. Bwanyima naareeba omuri okwo kworekwa nyekiro, kandi Reeba, Orikushusha omwana w'omuntu Yaija n'ebicu by'omu iguru, Yaahika Ogwo mukuru owa iranaira, Yaamurikwa omu maisho ge; Yaaheebwa obutegyeki, ekitiinisa n'obukama, Ngu abantu b'amahanga goona, n'enganda zoona z'endimi ezitari zimwe, Bagume bamuheereze; Ogutegyeki bwe n'obutegyeki bw'ebiro byona obutarihwaho, Kandi n'obukama bwe n'obukama oburarimarwaho. Kwonka nyowe, Danieli, omutima gwanyemerera, n'ebi nyorekirwe byantiinisa. Nairira haihi omwe ahari abo abaabaire beemereire aho, naamubuuza amazima g'ebyo byona. Atyo yangambira, yanshobororera amakuru gaabyo, naagira ati: Ezo nyamaishwa mpango ina nibo bagabe bana, abariimuka omu nsi. Kwonka abarikwera ba Rukira-boona nibo bariheebwa obukama, bukaba obwabo okuhitsya ryari na ryari. Bwanyima naayetenga kumanya amazima g'eby'enyamaishwa ya kana, eyaabaire eine omutaano n'ezindi zoona, neetiinisa munonga, ebiino byayo biri eby'ebyoma, n'ebyara byayo biri eby'emiringa, eyaashonshomeire ebintu ekabihendagura, kandi ebyatsigaireho ekabiteera omugyere; kandi n'okumanya eby'ago mahembe ikumi agaabaire gari aha mutwe gwayo, n'eby'erindi ihembe eryamezire bwanyima, ashatu omuri gari gakakuurwa omu maisho gaaryo; n'eihembe eryabaire riine amaisho n'akanwa karikugamba ebintu bikuru, eryareebekire nirikira magyenzi gaaryo. Ku naabaire ninkyetegyereza, eryo ihembe ryarwanisa abarikwera, ryaguma niribabinga, okuhitsya obu Ogwo Mukuru owa iranaira yaizire, abarikwera ba Rukira-boona bakasinga orubaja, obunaku bukahika, abarikwera bakaheebwa obukama. Atyo ogwo muntu yaagira ati: Eby'egyo nyamaishwa ya kana, Haryabaho obugabe bwa kana omu nsi, Obutarishushana na bundi bugabe bwona; Buryashonshomera ensi yoona, Bugiribatiirire, bugicwanyagurire kimwe. Kandi eby'amahembe ikumi, Omuri obwo bugabe haryaimukamu abagabe ikumi; Bwanyima yaabo haimukye ondiijo mugabe, Abe ow'omutaano aha baamubandiize; Kandi bashatu ahari abo aryabagarura ahansi. Ogwo niwe arigamba eby'okugomera Rukira-boona; Kandi aryanyangaraza abarikwera ba Rukira-boona, Agire enaama y'okuhindura obunaku n'ebiragiro. Kandi biryarekwa omu mikono ye, Okuhitsya obu obunaku, obunaku bubiri, n'ekicweka ky'obunaku birihwaho. Kwonka bwanyima emanja ziryatandika kuhurirwa, Bamwiheho obutegyeki, Abone kuhwerekyerezibwa n'okumarirwaho kimwe okuhitsya aha muheru. Reero bwanyima obukama n'obutegyeki N'obukuru bw'amahanga agari ahansi y'eiguru ryona Biryaheebwa eihanga ry'abarikwera ba Rukira-boona, Obukama bwabo buryaba obukama obutarihwaho, Kandi obugabe bwona buryaguma bubaheereze, buboorobere. Aha niho ebyo byagarukira; kwonka nyowe, Danieli, ebiteekateeko bikandeetera kwemereza omutima, naahinduriza ahamaisho; kwonka ekyo kigambo naakigumya omu mutima gwangye. Omu mwaka gwa kashatu ogw'omu busingye bw'omugabe Belishaza, nyowe Danieli nkareeba okworekwa, okwabaire nikukurata okw'okubanza. Naareeba ebintu omu kworekwa. Obwo nkaba ndi omu rurembo Shushani, oruri omu ishaza rya Elamu. Omuri okwo kworekwa naareeba ndi aha mugyera Ulai. Ku naimukize amaisho, naareeba empaya y'entaama eyemereire aha nkungu y'omugyera. Egyo mpaya ekaba eine amahembe abiri, gombi gakaba gari maraingwa, kwonka erimwe niryeshumba erindi; kandi eriraingwa niryo ryamezire bwanyima. Naareeba egyo mpaya neegyenda neeshengura busha aha rubaju rw'oburengyerwa-izooba, aha bukiizi-bwa-bumohso n'obwa buryo; hakaba hatariho nyamaishwa erikubaasa kugiza omu kaso, n'obu yaakuba orikubaasa kugijuna ekintu; yaaguma neeyegirira nk'oku erikwenda, eine eigundu. Ku naabaire ninkyetegyereza, reeba haija empaya y'embuzi neeruga oburengyerwa-izooba, yaacwekanisa ensi yoona etarikuhitsya maguru hansi; kandi egyo mpaya ekaba eine eihembe eririkureebeka munonga ahagati y'amaisho gaayo. Yaahika empaya y'entaama ey'amahembe abiri, ei naareebire eyemereire aha nkungu y'omugyera, yaagisyokyera n'amaani eine ekiniga kingi. Naareeba neegiiririra, yaagigirira ekiniga, yaagishengura, yaagikooboraho ago mahembe gombi; egyo mpaya y'enttaama yaabura agagigaruka omu kaso, kureka egyo mpaya y'embuzi yaagituura ahansi, yaagiribatiirira; haabura owaabaasa kugigikiza. Okuruga aho egyo mpaya y'embuzi yaagirira kimwe eigundu; kwonka ku yaakuzire yaahama, eryo ihembe rihango ryacweka, omu mwanya gwaryo haameramu agandi mahembe ana agarikureeba ei emiyaga y'omu iguru ena eruga. Rimwe ahari ago mahembe ryatookwaho akandi kahembe, kaakura, kaaba eihembe rihango munonga, ryatoora aha bukiizi-bwa-buryo, n'aha rubaju rw'oburugwa-izooba, n'omu nsi y'ekitiinisa. Ryaba rihango, ryahika n'eihe ry'omu iguru, kandi enyonyoozi zimwe ez'omuri eryo ihe ryazinaga ahansi, ryaziribatiirira. Rityo ryayetunguura, ryayeinganisa n'Omukuru w'eryo ihe; ryamwihaho ekitambo ky'okwotsya eky'obutoosha, kandi Omwanya ogurikwera gwasheenywa. Ryaheebwa eryo ihe hamwe n'ekitambo ky'okwotsya eky'obutoosha ekitambwa ahabw'okushiisha. Amazima gaanagwa ahansi; eryo ihembe ryangyenderwa gye omu bi ryabaire nirikora. Bwanyima naahurira orikwera naagamba; kandi orikwera ondiijo yaamubuuza ati: Ebyo ebyayorekwa eby'ekitambo ky'okwotsya eky'obutoosha, n'eby'eky'okushiisha ekirikuhindura ensi amatongo, n'eby'okurekura Obutaaho oburikwera n'eryo ihe kuribatiirirwa, biryagarukira hi? Yaamugarukamu ati: Biryamara ebiro enkumi ibiri na magana ashatu nibusheesha nibwira; bwanyima Obutaaho oburikwera bugarukye aha buteeka bwabwo. Nyowe Danieli, ku naaherize kureeba okwo kworekwa, naateeraho kukwwetegyereza; ku naagiire kugira nti, naareeba ekirikushusha omuntu kundumbaire omumaisho. Naahurira eiraka ry'omuntu niriruga ahagati y'omugyera Ulai, yaayeta naagira ati: Gaburieli, shobororera ogwo mushaija ebi yaayorekwa. Atyo yairira ahu naabaire nyemereire. Ku yaizire, naatiina, naayetuura ahansi njuumaire. Kwonka yangira ati: Iwe mwana w'omuntu 'we, yetegyereze ku ebi waayorekwa biri eby'obunaku bw'aha mperu. Ku yaabaire naakingambira, naagwejegyerera kimwe njuumaire; kwonka yankoraho, yaanyimutsya, naayemerera; yaagira ati: Reeba, naaza kukumanyisa ebiribaho omu bunaku bw'aha muheru obw'okugirirwa ekiniga, ahabw'okuba n'eby'obunaku bw'aha muheru obwatairweho. Eby'empaya y'entaama ey'amahembe abiri, ei waareeba, nibo bagabe babiri aba Bumeedi na Buperesi; kandi egyo mpaya y'embuzi niwe mugabe wa Bugriika; n'eryo ihembe rihango ery'ahagati y'amaisho gaayo niwe mugabe waabwo ow'okubanza. Kandi nk'oku ryacweka, omu mwanya gwaryo hakameramu agandi mahembe ana, nikwo haribaho obugabe buna oburikuruga omuri eryo ihanga; kwonka buryaba butaine maani nk'ag'ogwo mugabe w'okubanza. Omu bunaku bw'aha muheru gw'obwo bugabe buna, abasiisi ku bariba baherize kushiisha bakarengyesereza, omugabe ow'ahamaisho aharikutiinisa, orikumanya ebitarikumanywa, aryaimuka. Obushoboorozi bwe buryaba bwingi, aryareeta okucwekyerera okurikutiinisa, agyenderwe gye omu bi arikukora, acwekyereze abashaija b'amaani n'eihanga ry'abarikwera. Ahabw'okuhwetahweteka kwe obugobya buryamubaasisa kukora ebi arikwenda; aryayehimbisa omu mutima gwe. Aryacwekyereza baingi batabwirwe; kandi aryaimuka kurwanisa n'Omukama w'abakama; kwonka aryahendagurika hataine omukozireho. Ebyayorekirwe bikagambwa ku biribaho, omu busheeshe n'omu myabazyo n'eby'amazima; kwonka orinde okwo kworekwa, ahabw'okuba n'okw'ebiro ebiriizira ira. Nyowe Danieli naaraba, naamara ebiro ndwaire; bwanyima naimuka, naakora emirimo y'omugabe; kwonka naatangaazibwa ebyo ebi naayorekirwe; kandi tihaine waabyetegyereize. Omu mwaka gw'okubanza ogw'omu busingye bwa Dario mwene Ahasuero, ow'omu ruganda rw'Abameedi, owaahindukire omugabe w'Abakaludaaya omuri ogwo mwaka gw'okubanza ogw'omu busingye bwe, nyowe Danieli nkamanyira omu bitabo emyaka ei Yerusaalemu erimara ekasheenywa, ku eri emyaka makumi mushanju, nk'ekigambo kya MUKAMA ekyahanwirwe nabi Yeremia oku kyabaire kiri. Naata amaisho ahari Mukama Ruhanga wangye, nimmusherurira omu kushaba n'okweshengyereza, naayesiibyakwo njwaire ebiguniya, nyesiigire eiju. Naashaba MUKAMA Ruhanga wangye, naamwaturira ningira nti: Ai Mukama, Ruhanga omukuru kandi orikutiinisa, ohikiiriza endagaano, kandi ogirira embabazi abarikukukunda, bakoorobera ebiragiro byawe. Manya tukashiisha, twacumura, twakora ebitari by'okuhikiirira, twagoma, twateishuka, twareka ebiragiro byawe n'ebyatairweho; kandi twayanga kuhurira abaheereza baawe baanabi, abaabaire bagambira abagabe baitu, abategyeki baitu, baatatenkuriitwe, n'abantu boona ab'omu nsi yaitu omu iziina ryawe. Ai Mukama, okuhikiiria n'okwawe, kwonka ekyaitu n'okwitwa enshoni, nk'oku kiri eri izooba aha bashaija ba Yuda, n'abatwire Yerusaalemu, n'aha Baisraeli boona, ahari abo abari haihi, n'abo abari hare omu nsi zoona ei waababingiire ahabw'okucumura oku baakucumwireho. Ai Mukama, itwe n'abagabe baitu, n'abategyeki baitu, na baatatenkuriitwe, ekyaitu n'okwitwa enshoni, ahabw'okuba tukakucumuraho. Kwonka Mukama Ruhanga waitu niwe wenka ogira embabazi n'okusaasira, n'obu turaabe twamugomeire, tutoorobere Mukama Ruhanga waitu, tukanga kukuratira ebiragiro bye, ebi yaataire omu maisho gaitu naabirabya omu baheereza be baanabi. Buzimazima, Abaisraeli boona bakashiisha ebiragiro byawe, baateihsuka, baatoora ahandi, baayanga kuhurira eiraka ryawe. Nikyo omukyeeno n'endahiro ebihandiikirwe omu kitabo ky'ebiragiro bya Musa omuheereza wa Ruhanga bitushukiirweho, ahabw'okuba tukamucumuraho. Kandi ahamize ebigambo bye ebi yaagambire naatuhana, itwe n'abategyeki baitu abaabaire nibatutegyeka, ahabw'okutureetaho akabi kahango; ahabw'okuba ahansi y'eiguru tihariho kirakozirwe nk'ekyo ekyakozirwe ahari Yerusaalemu. Akabi ako koona katuhikireho, nk'oku kihandiikirwe omu kitabo ky'ebiragiro bya Musa; n'obu kiraabe kibaire kityo, MUKAMA Ruhanga waitu, titukweshengyereize, ngu otugirire embabazi, kandi titurekire by'okutahikiirira byaitu, tukamanya amazima gaawe. Nikyo MUKAMA ateekateekyeire akabi aka, akakatureetaho; ahabw'okuba MUKAMA Ruhanga waitu n'ohikiriire omuri byona ebi akora, kwonka itwe titworobeire iraka rye. Mbwenu, ai Mukama Ruhanga waitu, owaihire abantu baawe omu nsi ya Misri n'omukono gw'amaani, okeetungira eiziina, nk'oku kiri hati, tukacumura, twakora ebitari by'okuhikiirira. Ai Mukama, ninkweshengyereza ahabw'eby'okuhikiirira byona ebi okora, okubiihirwa kwawe n'ekiniga kyawe birugye aha rurembo rwawe Yerusaalemu, orushozi rwawe orurikwera; ahabw'okuba Yerusaalemu n'abantu baawe bahindukire eky'okucweraho enfumu omu bantu boona abatwehinguririize ahabw'ebibi byaitu n'ahabw'eby'okushiisha bya baatatenkuriitwe. Mbwenu, ai Ruhanga waitu, hurira okushaba n'okweshengyereza kw'omwiru waawe, kandi, ai Mukama, ahabw'ekitiinisa kyawe Omwanya gwawe ogurikwera, ogubaire gwabaire omushaka, ogwakize amaisho gaawe. Ai Ruhanga wangye, tega okutu kwawe, ohurire; igura amaisho gaawe, oreebe okweshobera kwaitu, n'orurembo orurikwetererwa eiziina ryawe; ahabw'okuba titurikukureetera kweshengyereza kwaitu ahabw'okwesiga okuhikiirira kwaitu, kureka ahabw'okwesiga embabazi zaawe. Ai MUKAMA, hurira; ai MUKAMA, saasira; ai MUKAMA, taho omutima, okore; ai Ruhanga wnagye, ahabwawe otakyerererwa, ahabw'okuba orurembo rwawe n'abantu baawe nibeetererwa eiziina ryawe. Ku naabaire ninkigamba kandi ninkishaba, niinyatura ebibi byangye n'eby'abantu bangye Abaisraeli, nindeetera MUKAMA Ruhanga wangye okweshengyereza kwangye ahabw'orushozi rwa Ruhanga wangye orurikwera; ninkigamba ninshaba, omushaija Gaburieli, ou naareebire omu kworekwa kw'okubanza, yaagaruka, yaija naayehuuta, yampikaho, yanshobororera naagira ati: Iwe Danieli, hati naija kukuha obwengye n'okwetegyereza. Obu waaba nootandika kweshengyereza, haija ekigambo; mbwenu naija kukikugambira, ahakuba ori orikukundwa munonga. N'ahabw'ekyo teekateeka ahari ekyo kigambo, oyetegyereze okwo kworekwa. Saabiiti makumi mushanju ziteirweho ahabw'abantu baawe n'orurembo rwawe orurikwera, ngu ebicumuro bihwe, ebibi biihweho, okutahikiirira kurihiirirwe, haije okuhikiirira okutarihwaho, ebyorekirwe n'ebyahamwirwe baanabi biteebweho akamanyiso, n'Orikwera munonga ashukweho amajuta. Mbwenu, omanye kandi oyetegyereze, ngu okwiha aha kiragiro ky'okuhunduura n'okwombeka Yerusaalemu okuhitsya aha kwija kw'Omunyiginya owaahsukirweho amajta, haryabaho saabiiti mushanju. Bwanyima omu saabiiti makumi mukaaga na ibiri egarukye eyombekwe, egire enguuto n'enteeraniro zaazo, kwonka bikorwe omu biro by'emirabanamu. Ezo saabiiti makumi mukaaga na ibiri kuzirihwaho, Owaashukirweho amajuta aryaihwaho, kandi tarigira ki aritsigaza. Abantu b'omutegyeki oriija baryacwekyereza orurembo n'Omwany ogurikwera; omuheru gwe guryaba okutwarwa omwegyemure; kandi habeho obweme okuhitsya aha muheru. Eby'okuhwerekyereza biragiirwe. Ogwo mutegyeki aryaragaana na baingi endagaano ehamire, emare saabiiti emwe. Omu kicweka ky'okubanza ky'egyo saabiiti aryazibira abantu kutamba ebitambo n'okuhonga empongano. Bwanyima omuherekyerezi aryaizira aha ipapa ry'ebirikuzira, okuhitsya obu omuheru gwe ogwaragiirwe gurimuhikaho. Omu mwaka gwa kashatu ogw'omu busingye bwa Kuuro omugabe wa Buperesi ekigambo kikashuuruurirwa Danieli owaayetsirwe Beliteeshaza. Kandi ekyo kigmbo kikaba kkiri eky'amazima, nikimanyisa eby'orugamba rw'amaani. Yaakyetegyereza, ebi yaayorekirwe byamushoborokyera. Omu biro ebyo, nyowe Danieli nkamara saabiiti ishatu ninganya; kandi omu saabiiti ezo zoona tindariire k'okurya koona akanuzire; enyama n'obu yaakuba viinyo tibirahikire mu kanwa kangye, kandi tindeerabizeho kajuta koona. Aha kiro kya makumi abiri na bina omu kwezi kw'okubanza, nkaba nyemereire aha nkungu y'omugyera ogurikwetwa Hidekeeli; ku naimukize amaisho, naareeba omu shaija ojwaire omwenda gwa kitaani, ayezirikiise orukoba rw'ezaabu nungi eya Ufaazi. Omubiri gwe gukaba nigushusha berulo, aha maisho ge nihashusha omurabyo, amaishoge nigashusha amatabaaza g'omuriro, emikono ye n'amaguru ge nibyengyengyeta nk'omuringa ogweziibwe, n'eiraka rye riri nk'ery'abantu baingi. Nyowe nyenka, Danieli, niinye naareebire okwo kworekwa; abantu abu naabaire nyine tibarakureebire, kwonka bakatetema munonga, baahunga baaza kweshereka. Ntyo naatsigara nyenka, naareeba okwo kworekwa kuhango, omuriinye tihaatsigaramu twani twona, n'oburungi bwangye bwahindukira kimwe obujunde, amaani gampweramu kimwe. Bwanyima naamuhurira naagamba; ku naahuriire eiraka rye, naagwa ahansi njuumaire, naagwejegyerera kimwe, omutwe ngucurikire okuzimu. Kandi reeba, omukono gwankoraho, gwantsiga nintetema, ntsimbire emikono n'amaju. Yangira ati: Iwe Danieli omushaija orikukundwa munonga, ta omutima aha bi ndikukugambira, kandi oyemerere gye; ahabw'okuba naakutumwaho. Ku yaabaire naakingambira ekyo kigambo, naayemerera nintetema. Atyo yangira ati: Danieli, otatiina, ahakuba okwiha aha izooba eri otandikiireho kutaho omutima kwetegyereza n'okwecureeza omu maisho ga Ruhanga waawe, ebigambo byawe bihuriirwe; kandi nikyo kyandeeta. Kwonka maraika w'obugabe bwa Buperesi amazire ebiro makumi abiri na kimwe ankumiriire; bwanyima Mikaeli, omwe ahari baamaraika abakuru, yaija kumpa emikono; ntyo naamutsigaho n'ogwo mukuru w'obugabe bwa Buperesi, naija kukushobororera ebiriba aha bantu baawe omu biro bya bwanyima; ahabw'okuba okwo kworekwa n'okw'ebiro ebiriija. Ku yaaherize kungambira ebyo bigambo, naajuumara ahansi, naagobwa orurimi. Bwanyima reeba, haija orikushusha abaana b'abantu, yankora aha minwa; nikwo kwashamya akanwa kangye, nkagamba, ningira owaabaire anyemereire omumaisho, nti: Mukama wangye, ebi nyorekirwe bindeeteire obusaasi, naahweramu kimwe amaani. Mbwenu nkaanye omwiru waawe, Mukama wangye, nimbaasa kugamba naiwe? Ahabw'okuba tinkiine twani twona, n'omwitsyo gwampweiremu. Kandi owaabire naashusha omuntu yankoraho, yangaruramu amaani; yangira ati: Iwe mushaija orikukundwa munonga 'we, otatiina, huumura; garukwamu amaani, ogume omutima. Ku yangambiire atyo, naagarukwamu amaani, naagira nti: Mukama wangye, k'ogambe, ahabw'okuba wangaruramu amaani. Yambuuza ati: Noomanya ekyandeeta ahariiwe? Reeba, hati naaza kugarukayo kurwana na maraika wa Buperesi; kandi ku ndiheza kumusingura, maraika wa Bugriika aryaija. Kwonka niinyija kukugmbira ebihandiikirwe omu kitabo ky'amazima; kandi tihariho ondiijo ou ndikukwatanisa nawe kubarwanisa, okwihaho Mikaeli maraika waanyu. Kandi nyowe, omu mwaka gw'okubanza ogw'omu busingye bwa Dario Omumeedi, nkaimuka kumugumya n'okumugaruramu amaani. Mbwenu hati naaza kukworeka amazima. Reeba, omuri Buperisi haryaimukamu abandi bagabe bashatu, kandi owa kana aryakiriza kimwe abo bonshatu obutungi; ku ariheza kugira amaani ahabw'obutungi bwe, aryimutsya engabo ze zoona kurwanisa obugabe wa Bugriika. Bwanyima haryayema omugabe rugambwa, ategyekyese obushoboorozi bwingi, atwza nk'oku arikwenda. Ku ariheza kuhama, obugabe bwe buryacwekamu ebicweka, bubaganisibwemu nibutoora ei emiyaga ena y'omu iguru ereetwa; kandi tiburihungurwa ruzaaro rwe, n'obu kwakuba okugaruka aha buteeka nk'oku yaabaire naakibutegyeka, ahabw'okuba obugabe bwe buryarandurwa, butwarwe abandi abatari abo. Bwanyima omugabe w'aha bukiizi-bwa-buryo aryagira amaani; kwonka omwe aha bakuru b'engabo ze aryamukiza amaani, kandi obugabe bwe buryaba buhango. Ku harihinguraho emyaka, baryakwatanisa; bwanyima muhara w'omugabe w'aha bukiizi-bwa-buryo aryaza owa omugabe w'aha bukiizi-bwa-bumohso kuragaana endagaano y'okugarukana; kwonka ogwo mwishiki tariguma na maani g'obushoboorozi bwe, n'omushaija we tarigumaho n'obu rwakuba oruzaaro rwe, kureka ogwo mwishiki n'abaragaragwa be n'omwana we n'omushaija owaamushweire baryaheebwayo. Kwonka ebiro ebyo, omwe ow'omu ruzaaro rw'ogwo mwishiki, orikumukomookaho, aryaimuka, ahungurire ishenkuru; aryarwansia ihe ryabo, ataahe omu kigo ky'omugabe w'aha bukiizi-bwa-bumohso, abarwanise, abasingure. Aryanyaga baaruhanga baabo, n'ebishushani byabo ebiheesirwe, n'ebintu byabo by'obuguzi bwingi eby'efeeza n'eby'ezaabu, abitware Misri. Kandi aryamara emyaka atarikuteera mugabe w'aha bukiizi-bwa-bumosho. Bwanyima ogwo mugabe w'aha bukiizi-bwa-bumosho aryateera ensi y'omugabe w'aha bukiizi-bwa-buryo, kwonka aryagaruka atyo omu nsi ye. Bwanyima abatabani baryahuruza abantu, bateerane engabo nyingi munonga; ezo ngabo ziryateera ensi, zigijanjaare yoona, zoogymu, zigumizemu nizirwana, zihikye n'aha kigo ky'omugabe w'aha bukiizi-bwa-buryo. Ekirirugamu, ogwo mugabe aryagira ekiniga, ahurure, arwane n'omugabe w'aha bukiizi-bwa-bumosho. Ogwo mugabe aryahuruza eihe rihango munonga, kwonka riyrakwatwa abazigu be. Omugabe w'aha bukiizi-bwa-buryo, ku ariheza kukwata ezo ngabo, aryayetunguura, aziitemu obukumi n'obukumi, kwonka taribasingurira kimwe; ahakuba omugabe w'aha bukiizi-bwa-bumohso aryagaruka, ahuruze eihe rihango munonga eririkukira ery'okubanza; ku harihinguraho emyaka, aryahurura n'engabo nyingi n'ebintu bingi. Omuri obwo bunaku baingi baryaimuka kurwanisa omugabe w'aha bukiizi-bwa-buryo, n'ababisha b'omu ihanga ryawe baryaimuka kuhikiiriza ebyayorekirwe, kwonka baryaremwa. Bwanyima omugabe w'aha bukiizi-bwa-bumosho aryaija, agote orurembo orwehinguririziibwe engo z'amabaare ezigumire, arurundeho eby'okutemberaho, arukwate. Engabo z'omugabe w'aha bukiizi-bwa-buryo, nangwa n'ez'entoore, tiziribaasa, ahabw'okuba tizirigira garwana. Kureka oriija kumurwanisa, aryakora nk'oku arikwenda, kandi tihariho orimuza omu kaso; bwanyima aryayemerera omu nsi y'ekitiinisa, yoona eze omu bushoboorozi bwe. Aryamariirira kuhuruza engabo z'obugabe bwe bwona, aragaane n'ogwo mugabe ebyakubaasa kureeta obusingye, abihikiirize. Aryahingira omugabe wa Misri muhara we, ngu abone kushiisha obwo bugabe. Kwonka enaama ye terihikiirira, kandi terigira ki yaamugasira. Bwanyima aryahinduka ateere ebirwa, akubuure bingi; kwonka omukur w'eihe ondiijo aryamaraho emyekuniko ye; kandi egyo myekuniko ye nayo emuhindukane, emushongye. Bwanyima aryahindukira ebigo by'omu nsi ye, kwonka aryateera entsibo, agwe aburire kimwe. Bwanyima haryaimuka ondiijo omu mwanya gwe, ayohereze orikushoza omushoro, arabe omu nsi y'ekitiinisa; kwonka ku harihinguraho ebiro bikye, nawe aryacwekyerezibwa, ataitsirwe na kiniga, n'obu kwakuba okugwa omu rugamba. Omu mwanya gwe haryaimuka omuntu orikugaywa, otakaheebwaga kitiinisa ky'obugabe; aryaija atamanyirwe, aheebwe obugabe ahabw'okwesiigisiriza. Amahe garyatwarirwa kimwe omu maisho ge, gataataane, kandi n'Omukuru w'endagaano nawe abe atyo. Kandi ku bariheza kuragaana nawe endagaano, aryakora eby'obugobya, ahindukye ow'amaani, haza aine abantu bakye. Bwanyima aryateera ekicweka ky'egyo nsi ekirikukira oburungi atamanyirwe, akore eki baishe na baishenkuru batarakozire, abaganisize abantu be emicwijuro n'eminyago n'eby'obutungi. Kandi aryagira enaama z'okuteera ebigo byayo ebigumire, kwonka okumara akaanya kakye. Bwanyima ayeteere ebinyomyo, agire obumanzi bw'okurwanisa omugabe w'aha bukiizi-bwa-buryo n'eihe ringi; ogwo mugabe aryahurura n'eihe rihango munonga kandi ery'amaani; kwonka tarigumaho, ahabw'okuba baryamugirira enaama mbi. Nangwa n'abariba batungirwe eby'okurya bye nibo barimucwekyereza; eihe rye riryatwarwa, kandi baingi omuriryo baitwe. Abo bagabe bombi emitima yaabo eryararamira okukora eby'eitima; baryaguma nibabeihana bashutami aha meeza emwe, kwonka ebyo biryaba ebya busha, ahabw'okuba omuheru gwabyo guryabaho omu bunaku bwagwo obwatairweho. Bwanyima aryagaruka omu nsi ye n'ebintu bingi, kandi omutima gwe guryaba nigukyanga endagaano erikwera. Aryakora eki arikwenda, agarukye omu nsi ye. Omu bunaku obwatairweho aryagaruka omu nsi y'aha bukiizi-bwa-buryo, agiteere, kwonka omu bunaku obwo tikiriba nk'oku kyabaire bweabiso; ahabw'okuba emeeri za Kitimu ziryaija kumurwanisa; nikyo aritiinira, akagarurayo engabo ze, akagyenda aine ekiniga kingi, akarwansia abarikukunda endagaano erikwera. Omu kugaruka kwe aryata omutima ahari abo abarikureka endagaano erikwera. Aryayohereza engabo ze, zihikyeyo, zishiishe hekalu n'ekigo kyayo, ziiheho ekitambo ky'okwotsya eky'obutoohsa, ziteho ekirikuzira ekirikuhwerekyereza. Abarikushiisha egyo ndagaano aryababeihabeihesa akarimi karungi; kwonka abantu abarikumanya Ruhanga waabo baryahama, bakore eby'obumanzi. Abaine obwengye omuri abo bantu, n'obu barimara ebiro bingi nibaitwe rurara n'omuriro, bakatwarwa bari enkwatwa banyagirwe, baryareetera baingi okwetegyereza. Ku barigwa, baryatunga okuhwerwa kukye; baingi baryayeteerana nabo nibamamarika. Kandi bamwe omuri abo banyabwengye baryaitwa, bamarwemu enkamba, bashemezibwe, kandi beezibwe, okuhitsya aha bunaku bw'aha muheru; ahabw'okuba obunaku obwatairweho buryaba butakahikire. Kandi ogwo mugabe aryakora nk'oku arikwenda, ayetunguure, ayekuze okukira baaruhanga boona, agambe ebirikutangaaza eby'okurogota ahari Ruhanga Nyamuhanga. Kandi ogwo mugabe taryeta hari baaruhanga ba baishenkuru, nari okwetenga abakazi n'obu kyakuba ekyetwa ruhanga kyona, ahakuba aryayekuza okukira boona. Omu mwanya gw'okuha baaruhanga abo ekitiinisa aryakiha ruhanga w'ebigo; kandi ruhanga ou baishenkuru baabaire batakamanyaga, niwe ariha ekitiinisa, naamutoijera ezaabu, efeeza, obubaare bw'obuguzi bwingi, n'ebiconco ebirikushemeza. Aryasingura ebigo by'amaani naahwerwa ruhanga otakamanywaga; kandi abarimwemera kuba abe aryabakuza n'ekitiinisa, abahindure abategyeki b'abaingi, ababaganisize ensi ahabw'enguzi. Aha bunaku bw'aha muheru omugabe w'aha bukiizi-bwa-buryo aryamuteera; kwonka omugabe w'aha bukiizi-bwa-bumohso aryamusyokyera nk'akasooroora n'ebigaari n'ab'aha mbaraasi n'emeeri nyingi, ateere ensi, azishandaaremu nk'omwegyemure, azoogyemu; bwanyima ahikye omu nsi y'ekitiinisa. Obukumi n'obukumi baryaitwa, kwonka Abanyedomu, Abamoabu, n'abaini b'omu Baamoni baryarokorwa omu mukono gwe. Aryabangira amahanga maingi omukono, n'ensi ya Misri terimukira. Aryagira obushoboorozi aha bintu ebibiikirwe, eby'ezaabu, eby'efeeza n'ebya Misri byona eby'obuguzi bwingi; kandi Abalibya n'Abanyesiopia baryagyenda bamukuratiire. Kwonka bwanyima amakuru agariruga oburugwa-izooba n'aha bukiizi-bwa-bumohso garyamwemereza omutima, ahurure n'ekiniga kingi kuhwerekyereza baingi n'okubamariraho kimwe. Aryateera amahema ge g'obugabe ahagati y'enyanja n'orushozi orurikwera orw'ekitiinisa; kwonka aryahika aha muheru gw'amagara ge, ataine kihwera. Omu bunaku obwo Mikaeli, omukuru rugambwa oreeberera abantu baawe, aryaimuka, habeho obunaku bw'obusaasi obutakabahoga, okwiha obu eihanga ryabaho okuhitsya obwo; kwonka omuri obwo bunaku abantu baawe baryajunwa, weena ou eiziina rye ririshangwa rihandiikirwe omu kitabo. Kandi baingi omuri abo, abariba bagwejegyeire omu mucuucu gw'ensi, baryasisiimuka, abamwe basisiimukire amagara agatahwaho, abandi basisiimukire okuhemuka n'okugaywa okutarihwaho. Kandi abaine obwengye baryayaka nk'omushana ogurikwakira omu mwanya, n'abarikuhindura baingi, bakabareeta omu kuhikiirira, baryayaka nk'enyonyoozi okuhitsya ryari na ryari. Kwonka iwe Danieli shweka ahari ebyo bigambo, ekitabo okiteerane n'kamanyiso, okuhitsya aha bunaku bw'aha mperu. Baingi baryairuka nibakora oku n'oku, n'okumanya kuryayeyongyera. Bwanyima nyowe Danieli, ku naayetegyereize, naareeba abandi babiri, omwe aha nkungu y'omugyera seenu, n'ondi aha nkungu y'omugyera seeri. Omwe yaabuuza ori owaabaire ajwaire omwenda gwa kitaani, ari ahaiguru y'amaizi g'omugyera, ati: Eby'okutangaaza ebyo biryamara mwanya ki bitakahweireho? Ogwo mushaija, owaabaire ajwaire omwenda gwa kitaani ari ahaiguru y'amaizi, yaimutsya omukono gwe gwa buryo n'ogwa bumosho, naagyoreka ahaiguru; naahurira naarahira Ogwo otuura ahuriire ebiro byona, ngu biryamara obunaku n'obunaku bubiri n'ekicweka ky'obunaku; kandi ngu, ku bariheza kusheenyagura amaani g'eihanga eririkwera, ebyo byona biryahikiirira. Naabihurira, kwonka tinaabyetegyereza; nikwo kubuuza nti: Mukama wangye, ekirihereeruka omuri ebyo nikiiha? Yaagira ati: Yegyendere, Danieli, ahabw'okuba ebigambo bishwekirwe, kandi byahamibwa n'akamanyiso, okuhitsya aha bunaku bw'aha mperu. Baingi baryayeshemeza, beeyeze, barabibwe omu iziiko; kwonka ababi baryagumizamu nibakora ebibi; kandi tihariho n'omwe omuri abo babi oribyetegyereza, kwonka abaine obwengye bo baryabyetegyereza. Okwiha ha bunaku obu ekitambo ky'okwotsya eky'obutoosha kiriihirwaho, bakataho ekirikuzira ekirikuhwerekyereza, haryahinguraho ebiro rukumi na magana abiri na makumi mwenda. Oritegyereza akahika aha kiro kya rukumi na magana ashatu na makumi ashatu na bitaano, aryaba ahiiriirwe. Kwonka yegyendere okuhitsya aha muheru; bwanyima oryahuumura, oyemerere omu mwanya ogwakuteereirweho, aha muheru gw'ebyo biro. Eki n'ekigambo kya MUKAMA ekyaizire ahari Hosea mwene Beeri omu busingye bwa Uziya, Yosamu, Ahazi na Hezekia abagabe ba Yuda, n'omu busingye bwa Yeroboamu mwene Yoashi omugabe wa Israeli. MUKAMA obu yaatandika kugamba naaraba omuri Hosea, akamugira ati: Irooko, oshwere omukazi maraaya, ozaare abaana b'obwamaraaya, ahabw'okuba ensi egi erengyesereize kukora obwamaraaya ahabw'okutsigaho MUKAMA. Nawe nikwo kugyenda akashwera Gomeri muhara wa Dibulaimu, akagira enda, akzaara omwana w'omwojo. Bwanyima MUKAMA yaamugira ati: Eiziina rye omwete Yezereeli; ahabw'okuba hatsigaire omwanya mukye, nkafubira enju ya Yehu ahabw'eshagama ei yaasheesheire Yezereeli, kandi ndyamariraho kimwe obugabe bw'enju ya Israeli. Eryo izooba ndyahendera obuta bwa Israeli omu ruhita rwa Yezereeli. Ogwo mukazi yaagaruka yaagira enda, yaazaara omwishiki. MUKAMA yaagira Hosea ati: Eiziina rye omwete Lo-ruhama, amakuru ngu Okutagirirwa mbabazi; ahabw'okuba tindigaruka kugirira nju ya Israeli embabazi, kubasaasira na kakye. Kwonka enju ya Yuda yo, ndyagigirira embabazi, mbajunise MUKAMA Ruhanga waabo; tindibajunisa buta, rurara, rugamba, mbaraasi, n'obu baakuba abazigyenderaho. Ku yaacuukize Lo-ruhama, yaagaruka yaagira enda, yaazaara omwana w'omwojo. MUKAMA yaamugira ati: Eiziina rye omwete Lo-ami, amkuru ngu Ti bantu bangye; ahabw'okuba timuri bantu bangye, kandi naanye tindi Ruhanga waanyu. Kwonka omubaro gw'Abaisraeli guryaingana n'omusheenyi gw'aha nyanja ogutarikubaasa kurengwa n'obu kwakuba okubarwa; kandi omu mwanya ahu baagambiriirwe ngu, Timuri bantu bangye, niho barigambirirwa ngu, Muri abaana ba Ruhanga ohuriire. Kandi Abayuda n'Abaisraeli baryateeranirwa hamwe, beetooranire omwebembezi omwe, kandi baryainamuka barugye omuri egyo nsi; ahabw'okuba ekiro kya Yezereeli kiryaba kikuru. Gira mwene sho oti: Ami; na munyaanyoko omugire oti: Ruhama. Tongana na nyoko, tongana; Ahabw'okuba ti mukazi wangye, Naanye tindi iba, Aihe obwamaraaya mu maisho ge, N'obushambani bwe ahagati y'amabeere ge, Ntakaamujweka busha, Nkamugira nk'obu yaazaarwa, Nkamuhindura nk'eihamba, Nkamugira nk'ensi ekarangataine, Nkamwitsa eiriho. Kandi tindigirira baana be mbabazi, Ahabw'okuba n'ab'obwamaraaya. Na nyinabo akaraaya, Kandi owaagizire enda yaabo akakora eby'obuhemu; Ahabw'okuba akagira ati: Ndyayekuratira nkunzi zangye, Ezimpa eky'okurya n'eky'okunywa, Ebyoya by'entaama na furakisi, amajuta n'eby'okunywa. Nikyo naaza kwitsiza omuhanda gwe amahwa, Nkazitira orugo rw'okumuzibira, Akabura oburabo. Aryakuratira nkunzi ze, Kwonka tarizihika; Aryazisherura, Kwonka tarizibona. Bwanyima aryagira ati: Kangyende, Ngarukire omushaija wangye ow'okubanza; Ahabw'okuba obwo nkaba ndi gye okukira hati. Kwonka taramanyire, Ku niinye naabaire mmuha Oburo, viinyo n'amajuta, Nkamukanyisiza efeeza n'ezaabu Ezi baakoreseize Baali. Nikyo ndimwakira oburo bwangye omu igyesha, Na viinyo yangye omu mweru gwayo; Kandi ndyamwaka ebyoya by'entaama byangye na furakisi yangye, Ebyabaire biri eby'okushweka enjuuro ye. Mbwenu niinyija kworeka butunu obushambani bwe Omu maisho ga nkunzi ze, Tihariho n'omwe orimuunyaka. Kandi ndyamumaraho ebirikumushemeza byona, Amagyenyi ge, eby'emboneko ze z'ameezi, sabato ze, N'amagyenyi goona agatairweho. Kandi ndyacwekyereza emizaabibu ye n'emitiini ye, Ebi yaabaire agambaho naagira ati: Ebi n'ebihembo byangye Ebi naahairwe nkunzi zangye. Byona ndyabihindura ekibira, biriirwe kimwe enyamaishwa z'omu ishwa. Ndyamufubira, mmuture amagyenyi ga Baabaali, Abu yaabaire ayooterera obubaane, Akeehunda empeta omu matu n'amahunde, Akakuratira nkunzi ze; Haza nyowe akanyebwa; nikwo MUKAMA arikugira. N'ahabw'ekyo reeba, niinyija kumweshengyereza, Mmureete omu ihamba, ngambe gye nawe. Kandi okwo niyo ndimuheera emizaabibu ye, N'oruhanga rwa Akori nkarugira eirembo ry'amatsiko, Akeetabirayo Ruhanga nk'omu biro by'obuhangare bwe, Nk'omu bunaku obu yaarugiiremu omu nsi ya Misri. MUKAMA naagira ati: Eryo izooba oryanyeta Ishi, amakuru ngu Ibanye; oryaba otakiinyeta Baali, amakuru ngu Mukama wangye; ahabw'okuba ndyaiha omu kanwa ke amaziina ga Baabaali, garekye kugambwaho obundi. Eryo izooba ndyakuragaanira endagaano n'enyamaishwa z'omu ishwa n'amahungu g'omu mwanya kandi n'ebirikwekurura ahansi, mmareho obuta na rurara n'orugamba omu nsi, nkureetere kubyama ogaramisiriize. Kandi ndyakwegambira obugyenyi, obe owangye ebiro byona, nkwegambire obugyenyi omu kuhikiirira, omu bwinganisa, omu kukunda n'omu mbabazi. Ndyakwegambira obugyenyi omu bwesigwa, obone kumanya MUKAMA. Kandi MUKAMA naagira ati: Eryo izooba Ndyayetaba eiguru, Naryo ryetabe ensi, Ensi eyetabe oburo na viinyo n'amajuta, Nabyo byetabe Yezereeli. Ndyamwebibira omu nsi, Ngirire embabazi otakazigirirwaga, Ngambire abaabaire batari bangye nti: Muri abantu bangye, Nabo bagarukyemu bati: Ori Ruhanga waitu. Bwanyima MUKAMA yangira ati: Irooko, ogarukye okunde ogwo mukazi orikukundwa nkunzi ye endiijo, kandi enshambani, nk'oku MUKAMA akunda Abaisraeli, n'obu baraabe bakuratira baaruhanga abandi, bakakunda ebiihuro by'emizaabibu eyomire. Nikwo kumucunguza shekeli z'efeeza ikumi na itaano, na homeri ya sayiri. Naamugira nti: Noija kumara ebiro bingi ori owangye; torigaruka kuraaya, n'obu kwakuba okuba omukazi w'ondiijo mushaija; kandi naanye nikwo ndiba ahariiwe. Ahabw'okuba Abaisraeli baryamara ebiro bingi bataine mugabe nari omutegyeki, bataine bitambo n'obu yaakuba enyomyo, kandi bataine efodi, n'obu zaakuba terafiimu. Bwanyima Abaisraeli baryagaruka, basherure MUKAMA Ruhanga waabo n'omugabe waabo Daudi, baije ahari MUKAMA n'obwoba, n'aha burungi bwe omu biro by'aha muheru. Imwe Baisraeli 'mwe, nimuhurire ekigambo kaya MUKAMA; Ahabw'okuba MUKAMA naatonganisa abatuuzi b'omuri egi nsi, Naagira ati: Omu nsi egi tiharimu bwesigwa, nari embabazi, N'obu kwakuba okumanya Ruhanga; Kureka okurahira, okubeiha, okwita, okwiba n'okushambana; Abantu n'ebyegyengye; kandi okwita nikukuratwa okundi. N'ahabw'ekyo ensi neecura, N'abagitwiremu boona nibahwamu amaani, Kandi n'enyamaishwa z'omu ishwa N'enyonyi z'omu mwanya, Nangwa n'eby'enyanja nibiihwaho. Kwonka hatagira owaatongana, Kandi hatagira owaatabaaza; Ahakuba iwe munyamurwa 'we, niiwe ndikutonganisa. Oryateera entsibo nyomushana, Na nabi ateere entsibo naiwe nyekiro, Kandi ndyacwekyereza nyoko. Abantu bangye nibacwekyerezibwa ahabw'okubura okumanya; Naiwe ahabw'okwanga okumanya Naanye niinyanga ku oba omunyamurwa wangye; Kandi nk'oku oyebirwe ebiragiro bya Ruhanga waawe, Naanye ndyayebwa abaana baawe. Ei bagarukiire kukanya, Niyo bagarukiire kuncumuraho. Ekitiinisa kyabo niinyija kukihindura okuhemuka. Nibatungwa ekibi ky'abantu bangye, Nibaruruuhira eby'okushiisha byabo. Omunyamurwa n'abantu nikyo kimwe; Ndyabafubira ahabw'emitwarize yaabo, Mbazimuurire ahabw'ebi baakozire. Baryarya, kwonka tibarihaaga, Baryaraaya, kwonka tibarikanya, Ahabw'okuba barekire kweta ahari MUKAMA. Obwamaraaya, amaarwa n'amaarwa g'omutahe Biita omutima. Abantu bangye nibeehanuuza aha biti, N'enkoni zaabo nizo zirikuragura. Ahabw'okuba omutima gw'obwamaraaya gubahabize, Baatsigaho Ruhanga waabo, baaza kuraaya. Nibatambira ebitambo aha mitwe y'enshozi, Booterera obubaane aha bibungo, Ahansi y'emyela n'emilebene n'emyalooni Ahabw'okugira ekicuucu kirungi. Nikyo bahara baanyu baabeereire baamaraaya, N'abagore baanyu bakashambana. Bahara baanyu ku bariraaya, tindibafubira, N'obu baakuba abagore baanyu ku barishambana, Ahabw'okuba n'abashaija bo bonka nibeekiika aha rubaju na baamaraaya, Batamba ebitambo bakwataniise n'enshambani; N'ahabw'ekyo eihanga eritaine kwetegyereza, riryahwerekyerera. Iwe Israeli, waabaire maraaya, Omanye otasiisira Yuda. Otaza omuri Gilugaali, Otainamuka Besaveeni, N'obu kwakuba okurahira oti, Nindahira MUKAMA ohuriire. Nk'enyana etarikutsimbuka, Nikwo na Israeli ari empiga; Nimugira ngu MUKAMA naabaasa kubariisa Nk'omwana gw'entaama oguri omu iriisizo rihango? Efuraimu ayohongyeire ebishushani ebirikuramibwa; Mumurugyeho. N'ekigombe ky'abasinzi, nibeehayo kuraaya; Nibakunda okuhemuka okukira ekitiinisa. Omuyaga gubabumbatiire omu mapapa gaagwo, Baryaitwa enshoni ahabw'amatambiro gaabo. Imwe banyamurwa 'mwe, nimuhurire eki; Naimwe ab'enju ya Israeli, mutegye amatu; Kandi naimwe ab'enju y'omugabe nimuhurire, Ahabw'okuba orubanja n'orwanyu, Mubaire omutego ahari Mizipa, N'ekigoye ekitegire ahari Tabora. Obusya bwa Shitimu babutimbire, bwahika okuzimu, Kwonka boona dyabahana. Efuraimu nimmumanya, Na Israeli tanyesherekire; Ahakuba iwe, Efuraimu, hati obaire maraaya, Israeli yaasiisikara. Ebi barikukora tibirikubareka Kugarukira Ruhanga waabo; Ahabw'okuba omutima gw'obwamaraaya gubarimu, Tibarikumanya MUKAMA. Amaryo ga Israeli niwe mushinja we, Efuraimu aryateerera entsibo omu kutahikiirira kwe, Kandi na Yuda aryateera entsibo hamwe nabo. Baryagyenda n'amasyo gaabo g'ente n'ag'entaama Kusherura MUKAMA; Kwonka tibarimubona, Ahabw'okuba abarugireho. Bareebize MUKAMA, Ahabw'okuba abaana abu baazaire n'abanyamahanga. Nibaija kumirwa juba n'emisiri yaabo Okwezi kutakabonekire. Muteerere enzamba omuri Gibea, N'eikondere omuri Raama; Muteerere enduuru Besaveeni; Iwe Benyamiini, tetema! Efuraimu neija kuhinduka eihamba Aha izooba ry'okufubirirwaho. Nindanga omu nganda za israeli Ekitaribura kubaho. Abanyiginya ba Yuda bahindukire Nk'abarikukuura ebiti by'emyatano. Ndyabashukaho ekiniga kyangye nk'amaizi. Efuraimu naahatwa, asingyereirwe omu rubanja; Ahabw'okuba akamariirira kukuratira ebitaine mugasho. Nikyo mbeerereire Efuraimu nk'ekiyenje, N'enju ya Yuda nk'emungu. Efuraimu ku yaareebire endwara ye, Na Yuda yaareeba obuhuta bwe, Efuraimu yaaza Asiria, Yaatuma aha mugabe Yarebu. Kwonka tarikubaasa kubakiza, N'obu kwakuba okutamba obuhuta bwanyu. Ahabw'okuba ndyabeera Efuraimu nk'entare, Mbeere enju ya Yakobo nk'omugunju gwayo. Nyowe, nyowe nyenka, niinyija kutaagura, nyegyendere, Ntware eki nyitsire, habure ow'okukijuna. Ndyagyenda, nyegarukire omu mwanya gwangye, Okuhitsya obu baryemera ekicumuro kyabo, bakansherura. Omu kubonabona kwabo nimwo barinsherurira, Nibagira bati: Nimwije, tugarukire MUKAMA; Ahabw'okuba niwe yaatuhutaize, kandi niwe aritutambira; Niwe yaatuteire, kandi niwe aritushemba. Bwanyima y'ebiro bibiri, aryatuhimbuura; Kandi aha kiro kya kashatu arytuzoora, Tubone kuguma turi abahuriire omu maisho ge. Ka tumanye MUKAMA, tugumizemu kumumanya; Okwija kwe ni nk'omushekye, tikuribura; Aryatuhikaho nk'enjura, Nke'njura ya katumba erikwitirira eitaka. Iwe Efuraimu, mbwenu nkugire nta? Iwe Yuda, nkugire nta? Okukunda kwawe ni nk'ekicu ky'omu kasheeshe, Ni nk'orume orutsya bukiri kare. Nikyo naabakondeseize baanabi, Nkabaita n'ebigambo by'omu kanwa kangye; Kandi emanja zangye ezi ncwa ni nk'omushana ogubuga hoona; Ahabw'okuba eki ndikwenda n'embabazi, ti bitambo; Kandi okumanya Ruhanga, nkukunda okukira ebitambo byokize. Kwonka bakaita endagaano nka Adamu, Bandeebezayo. Gileadi n'orurembo rw'enkozi z'ebibi Orusiisirwe eshagama. Nk'oku abambuzi bagwera omuntu, Nikwo n'abanyamurwa beeteerana, Bakaitira abantu omu muhanda ogurikuza Shekemu; Eego, bakakorerayo eby'obushambani. Ndeebire ekihagaro omu nju ya Israeli; Okwo niyo obwamaraaya bwa Efuraimu buri, Israeli esiisikaire. Kandi naiwe, Yuda, eigyesha rikuteereirweho, Omu bunaku obu ndigaruriramu abantu bangye, nimbaiha omu bukwatwa. Ku mba niinyenda kutambira Israeli, Okutahikiirira kwa Efuraimu N'ebibi ebi Abasamaria barikukora bishuuruuka; Ahabw'okuba bakora eby'obugobya, Omushuma afumura enju, Kandi aheeru omutwe gw'abambuzi gunyaga; Haza tibateekateeka, Ku nyowe nyijuka ebibi byona ebi bakora. Hati ebi batuura nibakora bibeehinguriririize, Kandi biri omu maisho gangye. Bashemeza omugabe n'obubi bwabo, N'abanyiginya bashemerererwa ebishuba byabo. Boona n'enshambani, Bari nk'ekyoma ky'okuteekamu emigaati, Eki omuteeki waayo areka kwenegyezamu omuriro Okwiha aha kubumbabumba omugaati okuhitsya aha kutumba kwagwo. Aha izooba ry'omugabe waitu abanyiginya Bakarwazibwa esindo y'amaarwa, Nawe yaatezya emikono n'abagaaniizi. Ahabw'okuba emitima yaabo neebugumwamu enaama mbi; Ekiniga kyabo kiraara nikyaka mpora-mpora; Bukisheesha kyaka nk'omuriro gurikubuguma. Boona nibootsya nk'ekyoma ky'okuteekamu emigaati, Bashonshomera abaramuzi baabo. Abagabe baabo boona bagwire, Tihariho n'omwe omuribo orikuntakira. Efuraimu naayejwanzya n'amahanga; Efuraimu ni nk'omugaati ogutahindwirwe. Abanyamahanga nibamumaramu amaani, Kwonka we tarikukimanya. Enju zimubarangaine omu mutwe, Kwonka we tarikukimanya. Amaryo ga Israeli nigo mushinja we, Kwonka tibakagarukiraga MUKAMA Ruhanga waabo, N'obu kwakuba okumusherura ahabw'ebyo byona. Efuraimu ni nk'enkombe, Efiire omutima, etaine bwengye. Naatakira Misri, ahungira Asiria. Ku bariba nbagyenda, ndyabarengyezaho ekigoye kyangye; Kandi ndyabahanura nk'enyonyi z'omu mwanya, Mbahane ahabw'ebibi ebi barikukora. Baryakareeba, ahabw'okuba barazire, bandugaho. Baryacwekyerera, ahabw'okuba bangomeire! Nkaayenzire kubacungura, Kwonka nibambeiherera. Tibarikuntakira baihire aha mutima, Kureka nibaboroogyera aha bitanda byabo, Nibeeteeranira hamwe ahabw'engano na viinyo, Nyowe bangomera. N'obu ndaabe naabeegyeise, nkaha emikono yaabo amaani, Kwonka banyiniire enaama mbi. Nibeehongyera Baali; Bari nk'obuta oburikureebya. Abanyiginya baabo baryaitwa rurara, Nibaturwa orubwa rw'endimi zaabo. Eki nikyo kiribashekyereza omu nsi ya Misri. Ta enzamba aha munwa, Ahakuba eishamba nirizeereera aha nju ya MUKAMA, Ahabw'okuba baitsire endagaano yangye, Baashiisha ebiragiro byangye. Nibantakira nibagira bati: Ruhanga waitu, itwe Abaisraeli nitukumanya. Israeli anagire ebirungi; Omuzigu aryamuhiiga. Bakeemeka abagabe, ntabaragiire; Baayeteeraho abategyeki, ntarikukimanya; Baakora ebishushani ebirikuramibwa Omu feeza n'ezaabu zaabo kwecwekyereza. Iwe Samaria, nyangire enyana yaawe. Ekiniga kyangye nikibaakaho. Baryahitsya hi okuguma batyo Batashemeziibwe omuri Israeli? Egyo nyana ya Samarita ti Ruhanga; Omuheesi niwe yaagiheesire, Eryacwagurika. Ahakuba nibabiba omuyaga; Bwanyima baryagyesha akasooroora. Omugusha gukuzire, tigwine bikumba; Tigurirugamu njuma; N'obu zaakurugamu, Abanyamahanga bakaazirya. Abaisraeli bamizirwekwo Na mbwenu baahikire omu mahanga, Bari nk'ekintu kitaine mugasho. Ahabw'okuba bainamukire Asiria, Ni nk'enturegye erikuzengyerera yonka; Efuraimu aguriire nkunzi ze. N'obu baraaguriirire ab'okubaha emikono omu mahanga, Kwonka ndyabateeranira ahamwe juba, Bamare omwanya mukye Batakishuka majuta aha bagabe n'aha banyiginya kubeemeka. Ahabw'okuba Efuraimu akanyiise amatambiro g'okukoreraho ebibi, Ago matambiro gamuhindukiire ag'okukoreraho ebibi. Kuri naamuhandikiire ebiragiro obukumi, Bikaateekateekirweho nk'eby'enduga-mahanga. Bakunda kutamba ebitambo; Batamba enyana, bagirya; Kwonka MUKAMA tabishemerererwa. Mbwenu naija kwijuka eby'okushiisha byabo, Abafubire ahabw'ebibi byabo; Bagarukye Misri. Ahabw'okuba Israeli ayebirwe Omuhangi we, Yaayeyombekyera zaanyaruju; Na Yuda akanyiise endembo ezeehinguririziibwe engo z'amabaare; Kwonka ndyatweka omuriro omu ndembo ze, Gwotsye ebigo bye. Iwe Israeli 'we, otashemererwa! Oteesiima nk'agandi mahanga, Ahabw'okuba akaraaya, waatsigaho Ruhanga waawe, Waakunda ebihembo by'obwamaraaya Aha mbuga zoona ezi bahuuriraho. Kwonka eby'aha mbuga n'eby'omu manyuukiro ga viinyo tibiribatunga, Kandi na viinyo y'omutahe eryababurira. Tibariguma mu nsi ya MUKAMA, Kureka Abaefuraimu baryagaruka Misri; Kandi Asiria baryatungirwayo eby'okurya bitashemeire. Tibarishukira MUKAMA mpongano za viinyo ez'okunywa, N'obu kwakuba okumugwisa gye n'ebitambo byabo. Eby'okurya byabo biryaba nk'eby'abari omu rufu; Abaribiryaho boona baryasiisikara; Ahabw'okuba eby'okurya byabo biryaba biri eby'okubatambira enjara kwonka; Tibirishuuza mu nju ya MUKAMA. Mbwenu muryakora ki aha izooba ry'okuteerana okurikwera, N'aha izooba ry'obugyenyi bwa MUKAMA? Ahabw'okuba reeba, nibaza Asiria; Misri eryabarunda hamwe, Memufiisi ebaziikye; Ebintu byabo by'efeeza eby'obuguzi bwingi biryashwekwa ebicurangyenyi, N'amahwa gamere omu mahema gaabo. Obunaku bw'okufubirwa buhikire, Obunaku bw'okuhoorwa nabwo buhikire; Israeli naija kukimanya. Nabi n'omushema, N'oriho omuzimu agwire eiraro, Ahabw'eby'okushiisha byawe bingi N'orwango rwawe rwingi. Nabi niwe murinzi wa Efuraimu, Abantu ba Ruhanga wangye, Kwonka ei arikuza yoona hariyo omutego gw'omutegi w'enyonyi, N'omu nju ya Ruhanga we harimu obwangani. Beesiisire barengyesereza Nk'omu biro bya Gibea; Aryaijuka eby'okushiihsa byabo, Abafubire ahabw'ebibi byabo. Nkashanga Israeli Ari nk'emizaabibu y'omu ihamba, Naareeba baashwenkuriimwe Bari nk'ebyana by'omutiini ogurikujigaija omu mwaka gwagwo ogw'okubanza. Kwonka baahika Baali-peori, Baayehongyera Baali, Baahinduka ekirikunugwa nk'ekyo kintu eki baakunzire. Ekitiinisa kya Efuraimu kiryaguruka nk'enyonyi, kibure; Habure okuzaara, n'okugira enda, n'okubaka. N'obu baryorora abaana, Ndyabareetera okufiisa, abaana baabo bahweho. Eshi ku ndibatsigaho, baryakareeba! Nk'oku ndikureeba, abaana ba Efuraimu bateereirweho okutwarwa omu bukwatwa; Efuraimu aryayebembera abaana be kuza kwitwa. Obahe, ai MUKAMA- Mbwenu noija kubaha ki? Obahe okuguma nibarugwamu enda N'amabeere goomangataine. Buri kibi kyabo nikishangwa omuri Gilugaali; Okwo niyo naabandiize kubanga. Ndyababinga omu nju yangye Ahabw'obubi bw'emicwe yaabo. Tindigaruka kubakunda; Abategyeki baabo boona n'abagomi. Abaefuraimu bateirwe, Emizi yaabo eyomire, Tibaryana byana; N'obu baribyana, Ndyaita abaana baabo abarikukundwa. Ruhanga wangye aryabacwa ahabw'okutamuhurira, Babe ebizengyerezi omu mahanga. Israeli n'omuzaabibu guyumbize, Ogurikwana ebyana. Ei agarukiire kwana ebyana bingi, Niyo agarukiire kwombeka amatambiro maingi; Nk'oku ensi eyeyongyeire kweyombekyera enyomyo nungi. Omutima gwabo ti gw'amazima; N'ahabw'ekyo bashemereire kugiibwaho orubanja. MUKAMA aryasheenya amatambiro gaabo, Acwekyereze enyomyo zaabo. Ahabw'okuba hati nibaija kugira bati: Titwine mugabe, ahabw'okutoorobera MUKAMA; Mbwenu omugabe akaatugasira ki? Bagamba ebigambo bya busha, Baragaana endagaano nibarahira ebishuba; Nikyo okucwa kubi emanja kwaza kumerera omu nsi, Nk'oku orumbugu rumera omu misiri ehingire. Abatuuzi ba Samaria nibaitwa obwoba Ahabw'enyana ya Besaveeni erikuramibwa. Abantu baayo baryagicurira, N'abanyamurwa baayo bagiboroogyere, Nibarizibwa ekitiinisa kyayo ekigirugireho. Eego, ekyo kintu kiryatwarwa Asiria Kutoijerwa omugabe Yarebu. Efuraimu aryakwatwa eshoni, Na Israeli ahemukye ahabw'ekishushani kye ekirikuramibwa. Omugabe wa Samaria aryahwerekyerera, Nk'ekishate ky'ekiti ekirikuzeereera aha maizi. Emyanya mikuru ya Aveeni ey'okuramizamu, Ekibi kya Israeli, eryacwekyerezibwa. Amahwa n'amatojo garyamera aha matambiro gaayo; Batakire enshozi nibagira bati: Mutushwekye, N'ebibungo bati: Mutugwere. Iwe Israeli, okwiha omu biro bya Gibea otuura noocumura; Okwo niyo baagumiriizemu. Nimugira ngu orugamba tiruribahikiraho omuri Gibea? Ndyateera abo bantu b'ebyegyengye, mbafubire; Kandi amahanga garyteerana kubarwanisa, Ku bariba bafubiirwe ahabw'ekibi kyabo ekirimu bibiri. Efuraimu akaba ari nk'enyana eyegyesiibwe, Eyaabaire ekunda kuhuura; Naasaasira ebitsya bye birungi. Kwonka Efuraimu ogwo niinyija kumukorera omugamba, Yuda ahingye, Na Yakobo ayetabirire. Mwebibire okuhikiirira, Mugyeshe embabazi, Mutabire endaara zaanyu; Ahabw'okuba obunaku bw'okusherura MUKAMA buhikire, Abone kwija kubagwisaho enjura y'okujunwa. Mukahinga obubi, Mwagyesha okutahikiirira, Mwarya ebyana by'ebishuba; Ahabw'okuba mukeesiga ebigaari byanyu by'orugamba, N'obwingi bw'abarwani baanyu. Nikyo haribeeraho omurabanamu gw'obweme omu bantu baanyu; Kandi ebigo byanyu byona biryacwekyerezibwa, Nk'oku Shalumaani yaacwekyereize Besarubeeli aha izooba ry'orugamba, Obu abazire baasingyerwa n'abaana baabo. Okwo nikwo muritwazibwa, imwe nju ya Israeli 'mwe, Nimuturwa obubi bwanyu oburengyesereize. Omugabe wa Israeli aryamarirwaho kimwe Omushekye nigujuguta. Israeli ku yaabaire akiri omwana, nkamukunda, Naayeta mutabani wangye kuruga Misri. Ei naagarukiire kubeeta, Niyo baagarukiire kundugaho, Bakaguma nibatambira Baabaali, Nibooterera ebishushani ebirikuramibwa obubaane. Hoona ninye naayegyeise Abaefuraimu kugyenda, Nkabakiikira omu mikono; Kwonka tibaramanyire ku niinye naabatambiire. Nkabairiza haihi n'emigoye y'esaasi N'emirunga ya rukundo, Nkababeera nk'orikuyuzya enkomo aha bitsya byabo, Nainama, naabagaburira. Baryagaruka Misri, Kandi Omuasiria niwe ariba omugabe waabo, Ahabw'okuba bangire kungarukira. Endembo zaabo ziryaguubwaho rurara, Ecwekyereze empimbi z'amarembo gaabo, Ebamarireho omu bigo byabo. Abantu bangye bagwereire orubaju rw'okundugaho; Nikyo bateereirweho omugamba gw'obuhuuku, Kandi tihaine origubaihaho. Iwe Efuraimu, nimbaasa nta kukureka? Iwe Israeli, nimbaasa nta kukuhayo? Nimbaasa nta kukuhindura nka Aduma, Nari kukugira, nk'oku naagizire Zeboimu? Omutima gwangye nigwesikura, Embabazi zangy enizeeyongyera kuntagatsa omutima. Tindikwija kukora nk'ekiniga kyangye kingi oku kiri; Tindigaruka kucwekyereza Efuraimu; Ahabw'okuba ndi Ruhanga, tindi muntu, Orikwera ori ahagati omuriimwe; Kandi tindiija kuhwerekyereza. Baryakuratira MUKAMA, Atsinde nk'entare; Eego, aryatsinda, Abaana be baije nibatetema, nibaruga oburengyerwa-izooba. Baryaija nk'enyonyi, nibatetema nibaruga Misri, Baije nk'enkombe, nibaruga omu nsi ya Asiria. Kandi ndyabagarura omu maka gaabo, nikwo MUKAMA arikugira. Efuraimu anyehinguririziise ebishuba, N'ab'enju ya Israeli baanyehinguririzisa obugobya; Kwonka Yuda we naakimanywa Ruhanga, Kandi n'omwesigwa ahari Orikwera. Abaefuraimu nibatungwa omuyaga, Kandi eizooba ryona nibakuratira omuyaga gw'oburugwa-izooba; Nibakanyisa ebishuba n'obubisha; Nibaragaana endagaano n'Abaasiria, Kandi n'amajuta nigatwarwa omuri Misri. MUKAMA naatonganisa Yuda, Kandi aryafubira Yakobo nk'oku emitwarize ye eri, Amuzimuurire nk'oku ebi akozire biri. Akakwata ekitsintsiino kya mukur rwe, akiri omu nda; Kandi ku yaabaire omushaija, yaahakanisa Ruhaga. Eego, akahakanisa maraika, yaamusinga, aarira, kandi yaamweshengyereza. Yaabugabugana na Ruhanga Beseeli; Okwo niyo Ruhanga yaagambiire nawe. Niwe MUKAMA, Ruhanga ow'amahe; MUKAMA niryo iziina rye. Mbwenu, ahabw'okuhwerwa Ruhanga waawe, garuka, Ohamire kimwe aha mbabazi n'amazima, Kandi ogume otegyereze Ruhanga waawe. Engobya eine eminzaani y'ebishuba etaruga mu ngaro, Ekunda kuzimba. Efuraimu agizire ati: Eshi ndi omutungi, Nyetungiire eitungo; Kwonka eitungo rye ryona tiriribaasa Kumwihaho rubanja oru yaayereeteire. Ndi MUKAMA Ruhanga waawe Okwiha obu waabaire ori omu nsi ya Misri; Ndyagaruka nkutuuze omu mahema, Nk'omu biro by'obugyenyi obwatairweho. Nkagamba na baanabi, Kandi niinye naakanyiise okworekwa. Nkagambira abantu enfumu nindaba omuri baanabi. Ku haraabe hariho okutahikiirira omuri Gileadi, Buzimazima Abagileadi baryahinduka busha; Ku baraabe nibatambira enimi omuri Gilugaali, Amatambiro gaabo garyaba nk'ekirundo ky'amabaare, Agarunzire ahati y'emisiri. (Yakobo akahungira omu nsi ya Aramu; Okwo niyo Israeli yaakorereire omukazi, Akariisa entaama, ngu abone kushwera.) MUKAMA akaiha Israeli Misri, yaamwihisayo nabi, Kandi nabi ogwo niwe yaamugumizeho. Efuraimu akagwisa kubi munonga MUKAMA; N'ahabw'ekyo MUKAMA aryamureka, orubanja rw'okusheesha eshagama rumugumeho, N'ebijumo bye abimugarureho. Efuraimu ku yaabaire agamba, abantu batetema, Ayetunguura omuri Israeli; Kwonka ku yaayereetsireho orubanja ahabwa Baali, yaafa. Kandi na hati nibakyeyongyera kushiisha, Nibeeheeshera ebishushani ebiyagiibwe, Ebishushani ebirikurambiwa ebirikukorwa omu feeza zaabo, Byona nibikorwa abanyamyoga. Nibagira bati: Mube nibyo mwatambira. N'eihano, abantu kunywegyera enyana! Nikyo baribeera nk'oruho rw'omu kasheehse, Kandi nk'orume orutsya bukiri kare, Nk'ebishushunga ebirikutuntumurwa akasooroora aha mbuga, Nari nk'omwika ogurikuruga omu mahega. Ndi MUKAMA Ruhanga waawe Okwiha obu waabaire ori omu nsi ya Misri. Tihariho Ruhanga ondiijo ou murikumanya, kureka nyowe; Kandi ahatari nyowe, tihariho ondiijo mujuni. Niinye naakumanyire obu waabaire ori omu ihamba Omu nsi y'omushana mwingi; Kwonka ku baariire, baiguta, Baahaaga, emitima yaabo yaayetunguura; N'ahabw'ekyo baanyebwa. Nikyo ndibabeerera nk'entare, Nkabagwera aha rubaju rw'omuhanda nk'engwe. Ndyabagurukira, mbagweho nk'edubu eyakirwe ebyana byayo, Ntaagure ebifuba byabo; Kandi okwo niyo ndibashonshomerera nk'entare, Enyamaishwa mbi ekabataagura. Ai bambe Israeli, mbwenu ku ndiba ninkucwekyereza, N'oha oribaasa kukuha emikono? Omugabe waawe ow'okukujuna arahi? Abanyiginya baawe boona ba'okukurinda barahi, Abu waashabire oti: Mpa omugabe n'abanyiginya? Nkakuha abagabe ngwirwe kubi, Kandi naabaihaho nyine ekiniga kingi. Okutahikiirira kwa Efuraimu kukomire hamwe, N'ekibi kye kibiikirwe. Ebisha by'omukazi orikurumwa nibiija ahabwe; Kwonka n'omwana otaine bwengye, Ahabw'okuba hati takatandikire kushuuriza. Nimugira ngu ndyabacungura, mbaihe omu maani g'Okuzimu, Kandi mbacungure, mbakize Rufu? Iwe Rufu 'we, ebibonaboneso byawe birahi? Iwe Kuzimu 'we, okucwekyereza kwawe kurahi? Tinkiine ku ndaabagirire esaasi. N'obu yaakukurira gye omuri beene-ishe, Omuyaga gw'oburugwa-izooba, omuyaga gwa MUKAMA, guryaija Niguruga omu ihamba; Enshuro ye eryayoma, N'eiziba rye riryakarangatana. Guryamara omu mabiikiro ge Ebintu byona eby'obuguzi bwingi. Samaria eryagiibwaho orubanja rwayo, Ahabw'okuba ekagomera Ruhanga waayo. Abantu baamwo baryaitwa rurara, Abeereere baabo baryateerwa ahansi, bacwagurukye, N'abakazi baabo abaine enda baryabafumurana. Iwe Israeli 'we, garuka ahari MUKAMA Ruhanga waawe, Ahabw'okuba okwagwisibwa eby'okushiisha byawe. Mugyende n'ebigambo, mugarukire MUKAMA, Mumugire muti: Twiheho eby'okushiisha byona, Oyakiire ebirungi; Naitwe nitwija kuhonga empongano z'eminwa yaitu erikuhimbisa. Asiria teritujuna; Titurigyendera ha mbaraasi; Titurigaruka kugira ebikozirwe emikono yaitu, Tuti: Muri baaruhanga baitu. Ahabw'okuba omuriiwe nimwo efuuzi zishanga embabazi. Ndyabakiza okugaruka enyima kwabo, Mbakunde, bataine ki bahaire; Ahabw'okuba tinkibainiirwe kiniga. Ndyabeera Israeli nk'orume, Arabye ebirabyo nk'emyangangye, Atsimbe emizi nka Lebanooni. Amataagi ge garyajanjamura, Oburungi bwe bube nk'omuzeituuni, N'omugaju gwe gube nk'ogwa Lebanooni. Baryagaruka, batuure ahansi y'ekicuucu kyangye; Baryabengyeya nk'omusiri, Barabye nk'omuzaabibu, N'omugaju gwabo gube nk'ogwa viinyo ya Lebanooni. Efuraimu aryagira ati: Kandi nkiine kakwate ki n'ebishushani ebirikuramibwa? Mmwetabire, kandi ndyamutaho amaisho. Ndi nk'omuberooshi guyumbize; Ebyana byawe niinye birugaho. Oine obwengye weena ayetegyereze ebyo; Oine okwetegyereza, abimanye; Ahabw'okuba emihanda ya MUKAMA egororokire, Kandi abahikiriire baryagigyendaramu, Kwonka abasiisi baryagigwamu. Eki n'ekigambo kya MUKAMA ekyaizire ahari Yoeli mwene Pesueli. Imwe bagurusi 'mwe, nimuhurire eki; Naimwe mwena abatwire omu nsi, mutegye amatu! Ebintu nk'ebi birabaireho omu biro byanyu, Nari omu biro bya baashwenkuriimwe? Mubiteekyerereze abaana baanyu, Abaana baanyu babiteekyerereze abaabo, N'abaabo baryabiteekyerereza abaijukuruza. Ebi rushanda etsigire, Biriirwe kahembwe. Ebi kahembwe etsigire, Biriirwe ebitootera; Kandi ebi ebitootera bitsigire, Biriirwe ikuura. Imwe basinzi 'mwe, nimusisiimukye, murire; Imwe mwena abanywi b'amaarwa, muboroogye, Ahabw'okuburirwa amaarwa g'omutahe, Ahabw'okuba gacwekire, tigarigaruka mu kanwa kaanyu. Ahakuba eihanga rihurwire, ryateera ensi yangye, Eihanga ry'amaani eritarikubarwa; Amaino gaaryo ni nk'ag'entare, N'ag'enshongyezo ni nk'ag'entare enkazi. Rimazireho emizaabibu yangye, Ryahenda emitiini yangye, Ryagimaraho ebishushu, ryabinaga ahansi; Amataagi gaayo gaatsigara nigeera. Tonzya nk'omwishiki empangare oyezirikire ekiguniya, Orikucurira obaire naayenda kumushwera. Empongano z'esaano n'ez'eby'okunywa Zicwirwe omu nju ya MUKAMA; Abanyamurwa abarikuheereza MUKAMA nibacura. Emisiri emazirweho, ensi ecuramiriirwe; Ahabw'okuba engano zihweireho, Viinyo eyomire, kandi amajuta gabuzire. Imwe bahingi 'mwe, nimushoberwe, Imwe abasharizi b'emizaabibu, muboroogye, Muririre engano na sayiri; Ahabw'okuba emyaka y'omu misiri efiire. Omuzaabibu niguhotoka, Omutiini nigukabakaba, Emikomamahanga, emikindo n'ebiti by'amapeera, Nangwa n'ebiti byona eby'omu misiri byomire; Kandi okushemererwa kuhweire omu bantu. Imwe banyamurwa 'mwe, nimwezirikye ebiguniya, mutonzye; Naimwe abahereza aha itambiro, muboroogye! Imwe baheereza ba Ruhanga wangye 'mwe, Nimwije museese ekiro mujwaire ebigunyiya; Ahabw'okuba empongano z'esaano n'ez'eby'okunywa Zicwirwe omu nju ya Ruhanga waanyu. Mweze eizooba ry'okwesiibyakwo, Mwetere abantu okuteerana okurikwera. Muteeranire hamwe abakuru N'abatwire omu nsi egi boona, Baije omu nju ya MUKAMA Ruhanga waanyu, Mumutakire. Ai bambe! Ahabw'okuba eizooba rya MUKAMA riri haihi, Niriija riri nk'okucwekyereza okurikuruga aha W'obushoboorozi bwona. Beitu eby'okurya tibituhweireho nitubireeba, Okushemererwa n'okwesiima bikahwa omu nju ya Ruhanga waitu? Embibo zigwire omu itaka Ebitara n'emirangara, Amabiikiro gasheenyukire ahabw'okubura engano. Amatungo nigaboroogyerana! Amasyo g'ente gashobeirwe ahabw'okubura obunyaatsi; Nangwa n'amasyo g'entaama gaburaburiirwe. Ai MUKAMA, niiwe ndikutakira. Ahabw'okuba omuriro gumazireho Amariisizo g'omu ihamba, N'endimi zaagwo zookize ebiti byona eby'omu ishwa. Nangwa n'enyamaishwa z'omu ishwa nizikutakira, Ahabw'okuba otugyera twomire, Kandi omuriro gumazireho amariisizo g'omu ihamba. Muteerere enzamba omuri Saayuuni; Muteerere enduuru aha rushozi rwangye orurikwera! K'abatwire omu nsi boona bateteme, Ahabw'okuba eizooba rya MUKAMA, niriija, riri haihi, Eizooba ry'omwirima n'ekibunda, Eizooba ry'ebicu n'omwirima ndindindi! Eihanga rihango kandi ery'amaani rishwekire ebibungo nk'omwirima; Okwiha iranaira enzigye ezirikushusha zityo tizikabahoga, Kandi na bwanyima yaazo tizirigaruka kubaho Nangwa n'omu myaka yoona ey'obusingye oburikurataho. Omuriro nigurya busha omu maisho gaazo, Kandi enyima yaazo endimi z'omuriro nizibuguma. Omu maisho gaazo ensi neeshusha nk'ekibanja kya Edeni, Kwonka enyima yaazo n'eihamba eririmu busha; Tihaine kintu kyona ekirikuzikira. Emisusire yaazo ni nk'ey'embaraasi, Kandi niziiruka nk'embaraasi z'orugamba. Niziguruka aha mitwe y'ebibungo, Nizihoorera nk'ebigaari by'orugamba, Nk'okubarabaruka kw'omuriro ogurikwotsya embuba, Nk'eihe ry'amaani eritengire orugamba. Omu maisho gaazo abantu baine obusaasi; Ahamaisho ga boona hahinduriize. Niziteera nk'abarwani, Nizitemba engo z'amabaare nk'engabo, Buri rumwe nirugyenda ruturumbwize; Tizirikushiisha mishorongo. Tizirikubandana, Buri rumwe nirugyenda omu muhanda gwarwo, Nizitwarana ziraba omu macumu, Kandi tizikwemerezibwa. Niziguruka, zigwa aha rurembo, Ziirukira aha ngo z'amabaare; Zitemba, zitaaha omu maju, Ziraba omu madirisa nk'abashuma. Ensi neezitengyetera omumaisho, N'eiguru naryo niritengyeta. Eizooba n'okwezi bishwekwa omwirima, N'enyonyoozi zireka kwaka. MUKAMA naimutsya eiraka rye omu maisho g'eihe rye, Ahabw'okuba eihe rye ni rihango munonga, Kandi orikuhikiiriza ekigambo kye n'ow'amaani. Ahakuba eizooba rya MUKAMA ni rikuru, kandi ni ritiinisa munonga; N'oha owaakuryemera? MUKAMA naagira ati: Kwonka na hati Mungarukire n'emitima yaanyu yoona, Nimwesiibyakwo, nimurira, kandi nimucura. Mutaagure emitima yaanyu, ti by'okujwara byanyu, Kandi muhindukire MUKAMA Ruhanga waanyu, Ahabw'okuba aba ow'embabazi, agira esaasi, Tarahuka kuguubwa kubi, aijwire rukundo etahinduka. Kandi ayegarukamu, areka kureeta akabi. N'oha orikumanya ngu takaahinduka, akeegarukamu, Akabatsigira omugisha, Mukabona kuhongyera MUKAMA Ruhanga waanyu Empongano z'esaano n'ez'eby'okunywa? Muteerere enzamba omuri Saayuuni, Mweze eizooba ry'okwesiibyakwo; Muteeranire hamwe abantu, Mweze ogwo mutwe gw'abateeraine, Mureete abakuru, muteerane abaana, Nangwa n'abeereere abarikwonka. Kishwera arugye omu nju ye, Na kishwerwa arugye omu kishengye kye. Abanyamurwa, abaheereza ba MUKAMA, baririre Ahagati y'ekisasi n'eitambiro, Nibagira bati: Ai MUKAMA, saasira abantu baawe, Otahindura obuhunguzi bwawe ekijumo, N'eky'okucweraho enfumu omu mahanga. Mbwenu abanyamahanga bagirire ki bati: Ruhanga waabo arahi? Bwanyima MUKAMA yaagirira ensi ye eihato, Yaagirira abantu be esaasi. MUKAMA yaagarukamu abantu be naagira ati: Reeba, naaza kubooherereza Engano, viinyo n'amajuta, muhaagye; Kandi tindigaruka kubahindura kijumo Omuri ago mahanga obundi. Ndyabaihaho eihe ry'omu bukiizi-bwa-bumosho, Ndibingire omu nsi ekarangataine kandi ey'eihamba, Ekicweka kyaryo eky'omumaisho kigwe omu nyanja y'oburugwa-izooba, N'eky'enyima kigwe omu nyanja y'oburengyerwa-izooba, N'ekinuuko ky'ekijunde kyaryo kiimukye, Ahabw'okuba rikakora ebirengyesereize. Iwe nsi 'we, otatiina; Shemererwa kandi oyesiime, Ahabw'okuba MUKAMA akozire bikuru! Imwe nyamaishwa z'omu ishwa 'mwe, mutatiina, Ahabw'okuba amariisizo g'omu ihamba gamezire; Ebiti nibyana ebijuma byabyo, Emitiini n'emizaabibu neeyera munonga. Imwe baana ba Saayuuni 'mwe, nimushemererwe; Mwesiimire omuri MUKAMA Ruhanga waanyu; Ahabw'okuba abahaire enjura y'ebiba ey'orugyero ruhikire, Kandi yaabagwisiza enjura nyingi munonga Ey'eibiba n'eya katumba nk'eya bwabiso. Amahuuriro garyaijura engano, Amaato gaijure viinyo n'amajuta bisheeshekye. Ndyabashumbuusha emyaka Ei enzigye zaariire, Ebitootera, kahembwe na rushanda, Eihe ryangye rihango, eri naabateize. Muryarya bingi, muhaagye, Muhimbise eiziina rya MUKAMA Ruhanga waanyu, Owaabatwaize gye omu muringo gw'kutangaaza; N'abantu bangye tibarigaruka kuhemurwa bundi. Muryamanya ku ndi omu Baisraeli, Kandi ku nyowe, MUKAMA, ndi Ruhanga waanyu, ku hatariho ondiijo; N'abantu bangye tibarigaruka kuhemurwa bundi. Bwanyima obunaku ku burihika, Ndyashuka Omwoyo wangye aha bantu boona; Batabani baanyu na bahara baanyu baryaragura, Abagurusi baanyu baryaroota ebirooto, N'abatsigazi baanyu baryayorekwa. Nangwa n'abahuuku bangye n'abazaana bangye Ndyabashukaho Omwoyo wangye omu biro ebyo. Kandi ndyayoreka eb'amahano omu iguru n'omu nsi, eshagama n'omuriro n'okucumba kw'omwika. Eizooba riryahinduka omwirima, n'okwezi kuhindukye eshagama, ekyo kiro kikuru kya MUKAMA ekirikutiinisa kitakahikire. Kandi omu bunaku obwo boona abaritakira eiziina rya MUKAMA baryajunwa; ahabw'okuba aha rushozi rwangye Saayuuni n'omuri Yerusaalemu haraybayo abarihonokaho, omu baritsigaraho habemu abu MUKAMA arikweta. Ahakuba reeba, omuri ebyo biro n'omuri obwo bunaku, obu ndigaruriramu Abayuda n'Abaisraeli nimbaiha omu bukwatwa, ndyateeranira ahamwe amahanga goona, ngashuumye omu ruhita rwa Yehoshafaati, mbacwerereyo orubanja, nimbatura abantu bangye n'obuhunguzi bwangye Israeli, ahabw'okubataataanisiza omu mahanga, bakabaganisa ensi yangye, bakateerera abantu bangye enteenyu, omwana w'omwojo bakamuhingisa maraaya, n'ow'omwishiki bakamuhinga viinyo, ngu babone eby'okunywa. Iwe Tuuro na Sidoni, n'ebyanga byona eby'Abafilistia, nyine kakwate ki naimwe? Mwine eki murikwenda kunzimuurira ahabw'eki naabakoreire? Ku muranzimuurire, naanye niinyija kurahuka kubazimuurira juba eki mwakozire. Ahabw'okuba mukatwara efeeza zangye n'ezaabu zangye, mwatwara ebintu byangye eby'obuguzi bwingi omuri hekalu zaanyu. Abayuda n'aba Yerusaalemu mwabaguza Abagriika, mwabatwara hare n'ensi yaabo y'obuzaarwa. Kwonka hati niinyija kubaimutsya, mbaihe omu nsi ei mwabagurizemu, mbazimuurire ebi mwakozire. Abaana baanyu b'aboojo n'ab'abaishiki ndyabaguza Abayuda, nabo babaguze aba Sheeba, eihanga erya hare; ahabw'okuba MUKAMA niwe yaakigamba. Eki mukirangye omu mahanga, Mweteekateekyere orugamba; Mwimutsye amamanzi, Abarwani boona bairire haihi, bainamukye. Amafuka gaanyu mugaheeshemu zaarurara, N'empabyo zaanyu muziheeshemu amacumu; Otaine maani ahigye ati, Ndi ow'amaani. Imwe mahanga 'mwe, agari aha mbaju zoona, Nimurahukye mwije, mweteeranire ahamwe. Ai MUKAMA, okwo obe niyo waashuumya amamanzi gaawe. Amahanga geimutsye, Gaije omu ruhita rwa Yehoshafaati; Ahabw'okuba okwo niyo ndishutama Kucwera amahanga agari aha mbaju zoona emanja. Mutwekyere omusyo gw'engyesho, Ahabw'okuba eigyesha rihikire; Mwije munyuukye, ahabw'okuba einyuukiro riijwire; Amaato gaijwire viinyo nigasheesheka, Ahabw'okuba obubi bwabo ni bwingi. Reeba, enyanja y'abantu, enyanja y'abantu Omu ruhita rw'okucweramu emanja! Ahakuba eizooba rya MUKAMA riri haihi Omu ruhita rw'okucweramu emanja. Eizooba n'okwezi bishwekirwe omwirima, Kandi enyonyoozi tizrikwaka. MUKAMA naatsinda naayema Saayuuni, Naimutsya eiraka rye ari Yerusaalemu, Kandi eiguru n'ensi nibitengyeta. Kwonka MUKAMA niwe buhungiro bw'abantu be, Ekigo kigumire eky'Abaisraeli. Nahabw'ekyo muryamanya ku ndi MUKAMA Ruhanga waanyu, Otuura Saayuuni, orushozi rwangye orurikwera. Yerusaalemu eryaba erikwera, Kandi abanyamahanga tibarigirabamu bundi. Ahari eryo izooba enshozi ziryatoonya viinyo enuzire, Ebibungo bihimintikwemu amate, Kandi otugyera tw'omuri Yuda twona turyaijura amaizi; N'enshuro y'amaizi erugye omu nju ya MUKAMA, Eitirire oruhanga rwa Shitimu. Misri eryaba amatongo, Na Edomu ebe eihamba ririmu busha, Niziturwa obubisha obu zaagiriire Abayuda, Ahabw'okuba zikasheesha eshagama y'abataine rubanja omu nsi yaabo. Kwonka Yuda eryatuurwamu ebiro byona, Na Yerusaalemu etuurwemu obusingye bwona. Ndyahoorera eshagama yaabo, Kandi abasingirwe orubanja tindirubaihaho, Ahabw'okuba MUKAMA atuura Saayuuni. Ebi n'ebigambo bya Amosi, ow'omu bariisa ba Tekoa, ebi yaareebire omu busingye bwa Uziya omugabe wa Yuda, n'omu busingye bwa Yeroboamu mwene Yoashi, omugabe wa Israeli, haatsigaire emyaka ebiri kuhika aha mutsitsa. Akagira ati: MUKAMA naatsinda naayema Saayuuni, Naimutsya eiraka rye ari Yerusaalemu; Amariisizo g'abariisa nigacura, Omutwe gwa Karumeeli niguhotoka. Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Ahabw'ebicumuro bya Damasiko bishatu n'ahabwa bina, Tindigiihaho kifubiro, ahabw'okuba bakahuura Gileadi n'ebihuuzo by'ebyoma. N'ahabw'ekyo ndyayohereza omuriro aha nju ya Hazaeli, Gwokyeze kimwe ebikaari bya Beni-hadadi. Ndyahenda empimbi y'eirembo rya Damasiko, Mmareho abatwire omu ruhita rwa Aveeni, N'okwaitse enkoni y'obugabe omuri Besedeni; Kandi n'Abasiria baryatwarwa Kiiri bari enkwatwa; nikwo MUKAMA arikugira. Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Ahabw'ebicumuro bya Gaaza bishatu n'ahabwa bina, Tindigiihaho kifubiro; Ahabw'okuba bakatwara eihanga ryona omu bukwatwa, Baarihayo omu mikono y'Abanyedomu. N'ahabw'ekyo ndyayohereza omuriro aha rugo rwa Gaaza, Gwokyeze kimwe ebikaari byayo, Mmareho abatwire omuri Ashidoodi, N'okwaitse enkoni y'obugabe omuri Ashikelooni; Ndyabangira Ekurooni omukono gwangye, ngiteere, N'Abafilistia abatsigaireho bacwekyerere; nikwo MUKAMA arikugira. Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Ahabw'ebicumuro bya Tuuro bishatu n'ahabwa bina, Tindigiihaho kifubiro; Ahabw'okuba bakahayo eihanga ryona omu mikono y'Abanyedomu, Tibaijuka ndagaano y'oruganda. N'ahabw'ekyo ndyayohereza omuriro aha rugo rwa Tuuro, Gwokyeze kimwe ebikaari byayo. Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Ahabw'ebicumuro bya Edomu bishatu n'ahabwa bina, Tindigiihaho kifubiro; Ahabw'okuba Edomu akabingisa mwene ishe rurara, Yaayenaga enyima embabazi ze, Ekiniga kye kyaguma nikitaagura, Yaaguma agwirwe kubi ebiro byona. N'ahabw'ekyo ndyayohereza omuriro Temani, Gwokyeze kimwe ebikaari bya Bozira. Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Ahabw'ebicumuro by'Abaamoni bishatu n'ahabwa bina, Tindibaiho kifubiro; Ahabw'okuba bakafumurana abakazi ba Gileadi baine enda, Ngu babone kwirizayo emyatano yaabo. N'ahabw'ekyo ndyayohereza omuriro aha rugo rwa Rabba, Gwokyeze kimwe ebikaari byayo, Habeyo orwari aha izooba ry'orugamba, N'eihunga aha izooba ry'omuyaga gw'akasooroora. Kandi omugabe waabo aryatwarwa omu bukwatwa, We hamwe n'abanyiginya be; nikwo MUKAMA arikugira. Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Ahabw'ebicumuro bya Moabu bishatu n'ahabwa bina, Tindigiihaho kifubiro; Ahabw'okuba ekootsya amagufa g'omugabe wa Edomu, Yaagagira eiju. N'ahabw'ekyo ndyayohereza omuriro ahari Moabu, Gwokyeze kimwe ebikaari bya Keriosi. Moabu eryagwa omu ruyombo, n'enduuru n'eiraka ry'enzamba. Ndyagiihamu omutegyeki, Mmwite hamwe n'abanyiginya baayo boona; nikwo MUKAMA arikugira. Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Ahabw'ebicumuro bya Yuda bishatu n'ahabwa bina, Tindigiihaho kifubiro; Ahabw'eokuba bakanga ebiragiro bya MUKAMA, Tibaarinda bi yaataireho, Kureka ebishuba byabo byabahabya, Ebi baishenkurubo baabaire bakuratira. N'ahabw'ekyo ndyayohereza omuriro ahari Yuda, Gwokyeze kimwe ebikaari bya Yerusaalemu. Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Ahabw'ebicumuro bya Israeli bishatu n'ahabwa bina, Tindigiihaho kifubiro; Ahabw'okuba nibatunda abahikiriire efeeza, N'abakyene babahinga enkaito. Nibaribatiirira emitwe y'abooro omu mucuucu, Nibakiikamya emihanda y'abacureezi; Omushaija na ishe nibaza aha mwishiki omwe, Bireetera eiziina ryangye eririkwera kujumwa; Nibabyama aha rubaju rwa buri itambiro, Beeyariire ebijwaro by'omukwato; Kandi nibanywera omu nju ya Ruhanga waabo Viinyo y'abahongyesiibwe. Kandi niinye naacwekyereize Abaamori omu maisho gaabo, Abaabaire bari baraingwa nk'emyereezi, Kandi bagumire nk'emyela; Nkacwekyereza ebyana byabo eruguru N'emizi yaabo okuzimu. Kandi niinye naabaihire omu nsi ya Misri, Nkamara emyaka makumi ana omu ihamba nimbeebembera, Ngu mubone kukubuura ensi y'Abaamori. Kandi omuri batabani baanyu nkaimutsyamu baanabi, N'omu batsigazi baanyu naihamu Abanaziiri. Imwe Baisraeli 'mwe, buzimazima tikwo kiri? nikwo MUKAMA arikugira. Kwonka mukanywaisa Abanaziiri viinyo, Na baanabi mwabaragiira muti: Mutarihanuura. Ndyababandamirira omu mwanya gwanyu, Nk'oku ekigaari kibandama kiijwire ebiba. Empaya-maguru eyrbura agahunga, N'ow'amaani tariguma nago, N'emanzi terikiza magara gaayo. Kikwata-buta taryemerera, Ow'amaguru taryejuna, N'origyendera aha mbaraasi tarikiza magara ge. Kandi na rugambwa omu mamanzi Ahari eryo izooba aryahunga ajwaire busha; nikwo MUKAMA arikugira. Imwe Baisraeli 'mwe, nimuhurire ekigambo eki, eki MUKAMA agambire naabahana, imwe n'oruganda rwona oru naihire omu nsi ya Misri, ningira nti: Omu nganda zoona ez'omu nsi, Imwe mwenka niimwe naamanyire; Nikyo ndibafubirira Ahabw'eby'okushiisha byanyu byona. Nimugira ngu abantu babiri nibabaasa kugyenda hamwe Bataikirizaine? Entare etsindira omu kibira Etaine ki eitsire? Omugunju gw'entare gururumira ryaya, Gutaine ki gukwatsire? Enyonyi egwa ahansi omu mutego Gutategire? Omutego gubarashuka Gutaine ki gukwatsire? Enzamba ekateererwa omu rurembo, Abantu batatiine? Akabi kagwa aha rurembo, MUKAMA atakareetsire? Buzimazima Mukama RUHANGA takora kintu kyona, Atabandize kukishuuruurira bairu be baanabi. Entare etsinzire; Mbwenu n'oha otarikwija kutiina? Mukama RUHANGA agambire; N'oha orikubaasa kwezibira kuhanuura? Murangire omu bikaari bya Ashidoodi N'omu bikaari by'omu nsi ya Misri, Nimugira muti: Mweteeranire omu bibungo bya Samaria, Mureebe okujagarara kwingi okuriyo, N'eby'okuhata ebigirimu. MUKAMA naagira ati: Ababiika obubisha n'obwambuzi omu bikaari byabo Tibamanya kukora bihikire. Nikyo Mukama RUHANGA arikugirira ati: Omuzigu aryayehinguririza ensi, Asheenye engo zaawe ezrikukurinda, N'ebikaari byawe binyagwe. Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Nk'oku omuriisa asikura amaguru abiri nari ekicweka ky'okutu omu kanwa k'entare, n'abantu abatwire Samaria abagaramisiriize omu keehogo k'ekitabo, n'aha mishego y'ekitanda ya riiri, nikwo barikunwa. Mukama RUHANGA, Ruhanga ow'amahe naagira ati: Nimuhurire, mushinje enju ya Yakobo; Ahabw'okuba eizooba eri ndifubiriraho Israeli ahabw'ebicumuro bye, Ndyafubiriraho n'amatambiro ga Beseeli, Kandi amahembe g'eitambiro garyatemwaho, Gagwe ahansi. Enju y'omuri katumba ndyagisheenya hamwe n'ey'omu kyanda; N'amaju g'emiino y'enjojo garyahwerekyerera, Kandi na zaanyaruju ziryahwaho; nikwo MUKAMA arikugira. Nimuhurire ekigambo eki, imwe nte za Bashani 'mwe, Eziri omu kibungo kya Samaria, Ezirikuhata abooro, zikasingyera abakyene, Ezirikugira engundu zaazo ziti: Mureete eby'okunywa, tunywe. Mukama RUHANGA arahiire okwera kwe, naagira ati: Ebiro nibiija kubahikaho, Obu baribatwaza amarobo, Bakatwaza abarihereeruka omuriimwe Amarobo g'okutega eby'enyanja. Kandi muryashohorera ahasheenyirwe, Buri mukazi naatora ei agyemire; Kandi muryanagwa omuri Harumooni nikwo MUKAMA arikugira. Nimwije Beseeli, mucumure; Mwije Gilugaali, mukanyise ebicumuro; Mureete ebitambo byanyu buri kasheeshe, N'ebicweka byanyu bya kimwe kya ikumi buri biro bishatu; Muhongye empongano zaanyu z'okusiima, zirimu ekitumbisa, Kandi murangye empongano ezi muhonga mwekundiire, Muzirangaane hoona; Ahakuba ebyo nibyo mwenda, imwe Baisraeli 'mwe; nikwo Mukama RUHANGA arikugira. Nkababuza eky'okutamira omu ndembo zaanyu zoona, Amaino gaanyu gaaguma nigeera, ahu mutwire hoona; Kwonka nabwo timwangarukira; nikwo MUKAMA arikugira. Kandi nkabaima enjura, Hatsigaire ameezi ashatu eigyesha kuhika. Obundi nkaba ngwisiza orurembo rumwe enjura, Orundi ndugiima; Omusiri gumwe guguubwamu enjura, Ogu etaagwamu gwoma. N'ahabw'ekyo ab'omu ndembo ibiri nari ishatu Bakaba bazegyerera omu rurembo rumwe Kunywa amaizi, babura kuhwa eiriho; Kwonka nabwo timwangarukira; nikwo MUKAMA arikugira. Nkabateeza okubabuka n'okusya-nyamwenga, Naacwekyereza emisiri yaanyu n'ey'emizaabibu; Emitiini yaanyu n'emizeituuni yaanyu yaariibwa enzigye; Kwonka nabwo timwangarukira; nikwo MUKAMA arikugira. Nkabooherereza orufu nk'orwa Misri, Naitsa abatsigazi baanyu rurara, Naanyaga embaraasi zaanyu, Enindo zaanyu naaziitsa ekinuuko ky'orusisiira rwanyu; Kwonka nabwo timwangarukira; nikwo MUKAMA arikugira. Nkajuumika endembo zaanyu, Nk'oku Ruhanga yaajuumikire Sodoma na Gomora. Mwaba nk'ekicumurwa kiihirwe omu muriro; Kwonka nabwo hoona timurangarukiire; nikwo MUKAMA arikugira. Nikyo ndikugirira ntyo, iwe Israeli, N'ahabw'ekyo yeteekateekye kubugabugana na Ruhanga waawe, iwe Israeli; ahabw'okuba niinyija kukugira ntyo. Ahakuba reeba, Obumba enshozi, akahanga omuyaga, Akagambira omuntu ebiteekateeko bye, Kandi Ohindura akasheeshe omwirima, Akagyendagyenda aha mitwe y'ebibungo by'omu nsi, MUKAMA Ruhanga ow'amahe, niryo iziina rye. Iwe nju ya Israeli 'we, hurira ekigamo eki, Eki ndikugamba ninkutongyeza; Israeli omwishiki oshugaine agwire, Kandi tarigaruka kwimuka; Atsigirwe omu nsi ye, Haabura ow'okumwimutsya. Ahakuba oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba naagira ati: Orurembo orwahurwirwemu engabo rukumi, Haryatabaarukaho igana; N'orwahurwirwemu igana, Haryatabaarukaho ikumi Eziritsigara aha nju ya Israeli. Oku nikwo MUKAMA arikugira enju ya Israeli ati: Munsherure, mubone kugumaho; Kwonka mutasherura Beseeli, Mutataaha omuri Gilugaali, N'obu kwakuba okwambuka Beeri-sheba; Ahabw'okuba buzimazima Gilugaali eryaza omu bukwatwa, Na Beseeli eryahinduka busha. Musherure MUKAMA, mubone kugumaho, Atakaimuka omu nju ya Yosefu nk'omuriro, Gukagyenda nigurya busha, hakabura ow'okuguraariza omuri Beseeli, Imwe abarikuhindura eby'oburyo omuravunga, Mukanaga ahansi okuhikiirira! Owaahangire enyonyoozi za Kakaaga na za Orioni, Ohindura omwirima ndindindi akasheeshe, Akahindura nyomushana ekiro, Otuma amaizi g'omu nyanja Akagashandaaza ahansi, MUKAMA niryo iziina rye, Oreetera ab'amaani kucwekyerera kitaraariire, Okucwekyerera kukahika aha kigo kigumire. Orikubahanira omu irembo nibamwanga, Kandi nibatamwa orikugamba amazima. N'ahabw'ekyo, ahabw'okuribatiirira abooro, Mukabatoijesa engano, Mweyombekyeire amaju g'amabaare gabaizire, Kwonka timurigataahamu. Mwebyariire emisiri mirungi y'emizaabibu, Kwonka timurinywa viinyo yaayo. Ahabw'okuba nimmanya ebicumuro byanyu ku biri bingi, N'ebibi byanyu ku birengyesereize, Imwe abarikubonabonesa abahikiriire, mukarya enguzi, Kandi abakyene mukabateereza enkokora omu irembo. Nikyo orikwerinda aricecekyera omu bunaku nk'obu, Ahabw'okuba n'obunaku bubi. Musherure ebirungi, t'ebibi, Mubone kugumaho; Obo nibwo MUKAMA, Ruhanga ow'amahe, Ariguma naimwe, nk'oku mugmbire. Mwangye ebibi, mukunde ebirungi, Muhamye eby'oburyo omu irembo; Obundi MUKAMA, Ruhanga ow'amahe, Akaagirira embabazi aba Yosefu abatsigaireho. N'ahabw'ekyo, oku nikwo MUKAMA Ruhanga ow'amahe, Mukama arikugamba naagira ati: Omu nteeraniro z'enguuto zoona haryabamu okuborooga, N'omu nguuto zoona baryacura bati: Ai bambe! Ai bambe! Baryatuma aha bahingi kwija omu rufu, N'abarikumanya kutonzya kwija kucura; N'omu misiri y'emizaabibu yoona haryabamu okuborooga, Ahabw'okuba ndyaraba ahagati omuriimwe; nikwo MUKAMA arikugira. Imwe abarikwetenga eizooba rya MUKAMA, muryakareeba! Mbwenu eryo izooba rya MUKAMA nimuryendera ki? N'ery'omwirima, ti ry'omushana; Ni nk'oku omuntu yaakuhunga entare, Akabugana edubu; Nari nk'owaakuza omu nju, akeegamiza omukono aha kisiika, Enjoka ekamuruma. Eryo izooba rya MUKAMA t'omwirima, n'omushana, T'omwirima ogutarimu kuhweza kwona? Nyanga amagyenyi gaanyu, ningagaya, Kandi tindikushemerererwa kuteerana kwanyu okurikwera na kakye. N'obu murampongyere ebitambo byanyu eby'okwotsya, N'empongano zaanyu z'esaano, Tindikwija kubyakiira, Kandi tindikwija kweta ha mpongano zaanyu Ez'ente zaanyu z'ebishaju ez'okusiima ahabw'obusingye. Nimuunyiheho orwari rw'ebyeshongoro byanyu; Tindikwija kutega kutu okujumeera kw'enanga zaayu. Kureka murekye eby'oburyo bihimintikye nk'amaizi, N'okuhikiirira nk'omugyera ogutarikwoma. Imwe b'enju ya Israeli 'mwe, niinye mwabaire muhongyera ebitambo n'empongano omuri egyo myaka makumi ana, muri omu ihamba? Mukaheeka ekishushani kya Sukooti omugabe waanyu, n'ekya Kiuni, enyonyoozi ya ruhanga waanyu, ebishushani ebi mwayebaijeire; nikyo ndibatwarira omu bukwatwa seeri ya Damasiko; nikwo MUKAMA arikugira, ou eiziina rye riba Ruhanga ow'amahe. Baryakareeba, abagaramisiriize omuri Saayuuni, N'abatwire omu kibungo kya Samaria bataine ki beeteireho, Abakungu b'amahanga makuru agarikukira agandi, Agu ab'enju ya Israeli baijaho! Mwambukye Kalune, mureebe; Murugyeyo, muze Hamasi enkuru; Bwanyima mushuume Gaasi ey'Abafilistia. Nimugira ngu nizihita ezi nsi z'obugabe? Nari shi ensi yaazo neekira eyaanyu obuhango, Imwe abata hare eizooba ribi, Mukairiza haihi ekitebe ky'obubisha? Baryakareeba, ababyama aha bitanda by'emiino y'enjojo, Bakeegororera aha bitabo byabo, Bakarya ebyana by'entaama, nibabiiha omu busyo, N'ebinyana ebi barikwiha omu kihongore, Abeeshongorera aha nanga ebyeshongoro bitaine buryo, Bakeegunzira ebirikuteerwa nka Daudi, Abanywera amaarwa aha bishare, Bakeesiiga amajuta marungi munonga; Kwonka batasaasibwe kucwekyerera kwa Yosefu! Nikyo baribandiriza abandi kutwarwa omu bukwatwa, Kandi okweshemeza kw'abarikwenanuura kukahwaho. Mukama RUHANGA ayerahiire! MUKAMA, Ruhanga ow'amahe, naagira ati: Ntamirwe amaryo ga Yakobo, Ebigo bye ebigumire nimbyanga; Kandi ndyahayo oru rurembo n'ebirimu byona. Kandi omu nju emwe ku hatsigaramu abantu ikumi, baryafa. N'oine obuzaare n'omuntu omwe ahari abo, ku ariija kumwotsya, aryamutwara kwiha amagufa omu nju, abuuze ori omu kishengye ati: Hakiriho ondiijo okiri hamwe naiwe? Onu amugarukyemu ati: Ngaaha! Ori amugira ati: Hunama! titushemereire kugamba aha iziina rya MUKAMA. Ahakuba reeba, MUKAMA naaragiira, Enju mpango neija kusheenywa, N'enkye esheenyagurwe. Embaraasi ziiruka aha nkiri? Omuntu ahingisa ente enyanja? Kwonka imwe eby'oburyo mubihindwire endurwe, N'ebyana by'okuhikiirira mwabihindura omuravunga, Imwe abashemerererwa Lodebaari, Mukagira ngu mukwatsire Karunaimu ahabw'amaani gaanyu. Ahakuba reeba, ndyaimutsya eihanga, ribarwanise, Imwe b'enju ya Israeli 'mwe; Ribabonabonese okuruga aharikutaahirwa Hamasi, Okuhika aha kagyera k'omuri Araba; nikwo MUKAMA, Ruhanga ow'amahe, arikugira. Eki nikyo Mukama RUHANGA yaanyorekire; reeba, akaba naakanyisa omuzinga gw'enzigye; obwo oruhiira nirutandika kumera, kandi orwo ruhiira n'orwamezire, obunyaatsi bw'omugabe buherize kutemwa. Ku zaaherize kurya obunyaatsi omu nsi, naagira nti: Ai Mukama RUHANGA, ninkweshengyereza, gira embabazi! Yakobo naabaasa ata kugumaho, Haza ari mukye? MUKAMA nikwo kwegarukamu ahabw'ekyo, akagira ati: Tikiribaho. Kandi eki nikyo Mukama RUHANGA yaanyorekire; reeba Mukama RUHANGA akaba naayeta omuriro kugucwisa orubanja, gwamaraho enyanja mpango, kandi gukaba niguza kumaraho n'ensi. Bwanyima naagira nti: Ai Mukama RUHANGA, ninkweshengyereza, rekyera aho! Yakobo naabaasa ata kugumaho, Haza ari mukye? MUKAMA nikwo kwegarukamu ahabw'ekyo; Mukama RUHANGA akagira ati: N'ekyo tikiribaho. Kandi eki nakyo nikyo yaanyorekire; reeba Mukama akaba ayemereire aha rugo rw'amabaare orwombekyesiibwe kariisho, aine kariisho omu ngaro. MUKAMA yambuuza ati: Iwe Amosi, nooreeba ki? Naamugarukamu nti: Nindeeba kariisho. MUKAMA nikwo kugira ati: Reeba, ninta kariisho omu bantu bangye Israeli; tindibasaasira bundi; emyanya mikuru ya Isaaka ey'okuramizamu eryahinduka ebifurukwa, n'emyanya ya Israeli erikwera esheenywe; kandi ndyaimuka ndwanise enju ya Yeroboamu na rurara. Bwanyima Amazia omunyamurwa wa Beseeli yaatuma ahari Yeroboamu omugabe wa Israeli, naagira ati: Amosi akugiriire enaama y'okukukora kubi ahagati y'Abaisraeli; kandi ensi yaitu terikubaasa kugumisiririza bigambo bye byona. Ahakuba oku nikwo Amosi arikugamba naagira ati: Yeroboamu aryaitwa rurara, Na Israeli aihwe omu nsi ye, atwarwe omu bukwatwa. Bwanyima Amazia yaagira Amosi ati: Iwe muhanuuzi 'we, irooko ohungire omu nsi ya Yuda, obe niyo waahwera omushumi, ohanuurireyo; kwonka otagaruka kuhanuurira Beseeli, ahakuba n'omwanya gw'omugabe ogurikwera, kandi ni nyaruju y'obugabe. Amosi yaagarukamu Amazia ati: Nkaba ntari nabi nari mwana wa nabi; kureka nkaba ndi omuriisa, kandi omusharizi w'emisikamoori. Bwanyima MUKAMA yanyiha omu kuriisa amatungo, yangira ati: Irooko ohanuurire abantu bangye Israeli. Mbwenu hurira ekigambo kya MUKAMA. Noogira oti: Otahanuurira Israeli ebirigibaho, Kandi otagamba ekigambo kyona eky'okuhana enju ya Isaaka. Nikyo MUKAMA arikugirira ati: Omukazi waawe aryaba maraaya omuri oru rurembo, Batabani baawe na bahara baawe baryaitwa rurara, Kandi ensi yaawe eryabaganisisibwa omugoye; Naiwe oryagwa omu nsi etashemeire, Kandi buzimazima Israeli aryaihwa omu nsi ye Atwarwe omu bukwatwa. Eki nikyo Mukama RUHANGA yaanyorekire. Nkareeba ekiibo ky'ebijuma by'omu kyanda. Yangira ati: Iwe Amosi, nooreeba ki? Naamugarukamu nti: Nindeeba ekiibo ky'ebijuma by'omu kyanda. MUKAMA nikwo kungira ati: Omuheru gw'abantu bangye Israeli gwahika; Tindibasaasira bundi. Eryo izooba ebyeshongoro by'omuri hekalu Biryahinduka okuborooga; Emitumbi y'abafu eryaba mingi, Abantu baginaganagye hoona, bari omu kaceceko; nikwo Mukama RUNANGA arikugira. Nimuhurire eki, imwe abarikuribatiirira abakyene, N'abooro b'omu nsi mukabamaraho. Nimugira muti: Beitu oku kwezi, okwaboneka eki kiro, kurengye ryari, Tukatunda oburo? Na sabato neehwa ryari, Tukahununura engano z'okutunda, Tukatuubya eefa, tukahangusya shekeli, tukaryangatanisisa eminzaani y'obugobya, Tukabona kugura abooro efeeza, N'abakyene tukabagura enkaito, Tukagura entiti z'engano? MUKAMA arahiire oburungi bwa Yakobo ati: Buzimazima tindyebwa kintu kyona eki baakozire, Ekyo tikirireetera ensi kutetema, N'abagitwiremu boona bakacura? Yoona eryaijura nka Nailo, Eyecunde, eijururukye nk'ogwo mugyera gwa Misri. Mukama RUHANGA naagira ati: Ahari eryo izooba Ndyarenzya eizooba omu ihangwa, Nshwekye ensi omwirima nyomushana. Amagyenyi gaanyu ndyagahindura okucura, N'ebyeshongoro byanyu byona mbihindure okutonzya. Ndyareetera boona kwezirika ebiguniya, N'emitwe ya boona ngihindure enkomborora. Ndyarigira nk'ery'okucuririraho omwana w'omwojo omwe nyamunegyere, N'omuheru gwaryo gube nk'eizooba ry'obusaasi. Mukama RUHANGA naagira ati: Reeba, obunaku nibwija kuhika, Obu nditeeza ensi enjara, Etari njara y'eby'okurya, nari eiriho ry'eby'okunywa, Kureka enjara y'okuhurira ekigambo kya MUKAMA. Baryazegyerera nibaruga aha nyanja nibahika aha ndiijo, Nibaruga aha bukiizi-bwa-bumosho, nibahika oburugwa-izooba; Baryairuka nibakora oku n'oku kusherura ekigambo kya MUKAMA, Kwonka tibarikibona. Ahari eryo izooba empangare nungi n'abatsigazi Baryagwa enshazi nibaitwa eiriho. Abarahira ekibi kya Samaria bati: Iwe Daani, nindahira ruhanga waawe; Kandi bati: Nindahira omuhanda ogurikuza Beeri-sheba, Nabo baryagwa, kandi tibariimuka bundi. Nkareeba MUKAMA ayemereire aha rubaju rw'eitambiro; kandi yaagira ati: Teera emitwe y'enyomyo, okuhitsya obu ebisasi biraatengyete; Ogisheenyagurire aha mitwe y'abantu boona; Abaraahonokyeho mbaitse rurara; Tihariho n'omwe omuribo oraahungye, Tihariho n'omwe omuribo oraakire. N'obu baakutimba, bakahika Okuzimu, Nayo omukono gwangye gukaabaihayo; N'obu baakutemba, bakahika omu iguru, Nayo nkaabahanurayo. N'obu baakweshereka aha mutwe gwa Karumeeli, Nkaabasherura, mbaihayo; N'obu baakuunyeshereka okuzimu ahansi y'enyanja, Okwo nayo nkaayohereza enjoka, ebarumirayo. Kandi n'obu baakutwarwa omu bukwatwa, bafunyirwe abazigu baabo, Okwo nayo nkaaragiira rurara, ebaita; Kandi nguma mbataireho eriisho Ahabw'okubakora kubi, kutari kubakora gye. Mukama RUHANGA ow'amahe, Ogwo okora aha nsi, ekayaga, Abagitwiremu boona bakacura, Egyo nsi yoona ekaijura nka Nailo, Ekaijura nk'ogwo mugyera gwa Misri, Oyombeka ebishengye bye by'ahaiguru omu iguru, Akahahamiza orukanga rwaryo ahansi, Otuma amaizi g'omu nyanja kwija, akagashandaaza aha nsi, MUKAMA niryo iziina rye. MUKAMA naagira ati: Imwe Baisraeli 'mwe, Ahariinye timuri nk'Abanyesiopia? Tindaihire Baisraeli omu nsi ya Misri, Abafilistia omuri Kafutoori, N'Abasiria omuri Kiiri? Reeba, amaisho ga Mukama RUHANGA Gari aha bugabe oburikukora ebibi, Ndyabucwekyereza, mbumare aha nsi; Kwonka enju ya Yakobo yo, tindigicwekyerereza kimwe; nikwo MUKAMA arikugira. Ahakuba reeba, ndyaragiira, Kandi nshungurire enju ya Israeli omu mahanga goona, Nk'oku engano zishungurwa n'engari, Hatagire ezaaragara ahansi. Abasiisi b'omu bantu bangye boona baryaitwa rurara, Abarikugira bati: Titurihikwaho kabi, N'obu kwakuba okukareeba. Eryo izooba ndyaimutsya eihema rya Daudi eryagwire, Ndibaziire ahataagukire; Nyimutsye ebicwagurika byaryo, Ndyombekye, ribe nk'oku ryabaire riri obunyakare; Babone kukubuura ekicweka kya Edomu ekyatsigaireho, N'amahanga goona agarikwetererwa eiziina ryangye; nikwo MUKAMA orikukora ebyo arikugira. MUKAMA naagira ati: Reeba, obunaku nibwija, Obu omuhingi arihinga omugyesi atakasharwire, N'omunyuuki w'emizaabiru akanyuuka omubibi naakibiba; Enshozi ziryatoonya viinyo enuzire, N'ebibungo byona ebihimintikyemu. Ndyagarura abantu bangye Israeli abaatwairwe omu bukwatwa. Bagarukye bombekye endembo ezaabaire zisheenyirwe, Bazituuremu. Baryabyara emizaabibu, banywe viinyo yaayo, Bahingye emisiri, barye ebyeziremu. Ndyababyara omu nsi yaabo, Tibarigaruka kukuurwa bundi Omu nsi ei naabahaire; nikwo MUKAMA Ruhanga waawe arikugira. Okworekwa kwa Obadia. Oku nikwo Mukama RUHANGA arikugamba ahari Edomu naagira ati: Tuhuriire amakuru agarugire ahari MUKAMA, Entumwa etumirwe aha mahanga. Nimwimukye, twimukye tumurwanise. Reeba, niinyija kukugira mukye omu mahanga, Obe orikugayirwa kimwe. Amaryo g'omu mutima gwawe gakubeihire, Iwe otuura omu bicokoromi by'amabaare, Otuura omu myanya y'ahaiguru, Orikugira omu mutima gwawe oti: N'oha owaakumpanurayo, akangarura ahansi? N'obu oraatumbiikye eiguru nk'eishamba, Okaarika ahaiguru ahagati y'enyonyoozi, Okwo nayo ndyakuhanurayo, ogarukye ahansi; nikwo MUKAMA arikugira. Abashuma nari abambuzi ku baakukwijaho nyekiro, Tibakaiba ebirikubamara byonaka? (Eshi ocwekyereziibwe!) Abashoromi b'emizaabibu ku baakwija owaawe, Tibakaakutsigira eby'okuhumba? Eshi Esau anyagirwe, Ebintu bye by'obuguzi bwingi byacaakwa! Abakwatanisa naiwe boona bakubeihire, Baakubinga, baakuhitsya aha mwatano; Abantu abu ogira nabo obusingy ebakusingwire, Banywani baawe abu orikwesiga bakutegire omutego; Kwonka tiwaakimanya. MUKAMA naagira ati: Eryo izooba Tindicwekyereza abanyabwengye, nkabamara omuri Edomu, Okwetegyereza kukahwa aha rushozi rwa Esau? Iwe Temani, amamanzi gaawe garyahahaaza emitima, Buri muntu w'aha rushozi rwa Esau aitwe. Obubisha obu waagiriire murumuna waawe Yakobo Buryakureetera kushwekwa enshoni, Omarirweho kimwe ebiro byona. Eizooba riri obu waamwemerera hangahari, Obu bahinguzi baanyaga obutungi bwe, Abanyamahanga bakataaha omu marembo ge, Bakateerera Yerusaalemu enteenyu, Naiwe okaba ori nkabo. Kwonka okaba otashemereire kuteerera murumuna waawe omu kwahwa Aha izooba eri yaagwereirweho akagwe; Okaba otashemereire kwesiimirana Abayuda Aha izooba eri baacwekyerereziibweho; Okaba otashemereire kwehimbisa Aha izooba ry'okwehobera; Okaba otashemereire kutaaha omu irembo ry'abantu bangye Aha izooba eri baareebeireho enaku, Nari okubateerera omu kwahwa Aha izooba eri baareebeireho enaku, Bari okushahura ebintu byabo Aha izooba eri baareebeireho enaku; Okaba otashemereire kwemerera omu ntaaniro z'emihanda Kumaraho abantu be abarikuhunga; Kandi okaba otashemereire kuhayo abantu be abahonokireho Aha izooba ryabo ry'okureeberaho enaku. Ahabw'okuba eizooba rya MUKAMA riri haihi kuhika aha mahanga goona. nk'oku mwagizire, naimwe nikwo murigirwa; Ebi mwakozire, biryabahindukana. Nk'oku mwanywereire aha rushozi rwangye orurikwera, Nikwo n'amahanga goona agari embaju zoona garinywa; Buzima garyanywa, gataruze, Gabe nk'agatakabahoga. Kwonka aha rushozi Saayuuni haryabaho abahonokireho; Habe aharikwera. Kandi ab'enju ya Yakobo baryagaruka batungye Ebyabaire biri ebyabo. Enju ya Yakobo eryaba omuriro; Enju ya Yosefu eryaba ekirimi ky'omuriro, N'enju ya Esau ebe nk'ebitsintsi by'embuba. Baryabootsya, babamareho, Habure owaahonokaho aha b'omuri egyo nju; Ahabw'okuba MUKAMA niwe yaakigamba. Ab'omuri Negebu baryakubuura orushozi rwa Esau, Ab'omu mpita bakubuure ensi y'Abafilistia, Bakubuure ensi ya Efuraimu n'eya Samaria; Kandi Benyamiini eryakubuura Gileadi. Enkwatwa z'omuri Hala ez'omu Baisraeli Ziryakubuura Foiniiki okuhika Zarefaasi, N'enkwatwa za Yerusaalemu ez'omuri Sefaraadi Ziryakubuura endembo z'omuri Negebu. Abajuni baryainamuka aha rushozi Saayuuni Kutegyeka orushozi rwa Esau; Kandi obugabe buryaba obwa MUKAMA. Ekigambo kya MUKAMA kikaija ahari Yona mwene Amitai, nikigira kiti: Imuka, oze Nineeve orurembo orwo ruhango, orurangire ebirirubaho; ahabw'okuba obubi bwarwo buhikire omu maisho gangye. Kwonka Yona yaimuka kuhungira MUKAMA Tarushiishi, yaashuuma Yoopa, yaashangayo emeeri erikuza Tashiishi; yaaha empiiha z'okumutwara, yaaza omu meeri kugyenda nabo Tarushiishi, ngu ahungye MUKAMA. Kwonka MUKAMA yaayohereza omuyaga mwingi aha nyanja, enyanja yaagira ebingonzi bingi, emeeri yaayenda kusheenyagurika. N'ahabw'ekyo abarimbi baatiina, buri omwe yaatakira ruhanga we, n'ebintu ebyabaire biri omu meeri baabinaga omu nyanja kwanguhiza emeeri. Kwonka Yona we akaba yaagiire omu kicweka kyayo eky'omunda, abyami, ayegwejegyereire. Omukuru w'emeeri nikwo kwija ah'ari, akamugira ati: Obaire ota, iwe mugwejegyezi 'we? Imuka, otakire ruhanga waawe. Obundi ruhanga waawe akaatwijuka, tureka kucwekyerera. Bwanyima baagambirana bati: Nimwije tuteere enteenyu, tubone kumanya otureeteire aka kabi. Batyo baateera enteenyu, yaakwata Yona. Baamubuuza bati: Tugambire otureeteire aka kabi. Okora murimo ki? Nooruga hi? Owaanyi ni nkahi? Kandi ori owa ihanga ki? Yaabagarukamu ati: Ndi Omuheburaayo, nintiina MUKAMA Ruhanga ow'omu iguru, owaahangire enyanja n'ensi. Okuruga aho baagira obwoba bwingi, baamubuuza bati: Beitu ekyo eki okozire niki? Ahabw'okuba abo bashaija bakamanya ku yaabaire ahungire MUKAMA; ahakuba akaba yaabagambiire. Baamubuuza bati: Mbwenu tukugire tuta, enyanja ekabona kutuuza, tukakira? Ahabw'okuba enyanja ekaba neeyeyongyera kuhinduriza. Yaabagarukamu ati: Nimunkirize, munnagye omu nyanja; obwo nibwo enyanja eraatuuze, mukakira; ahabw'okuba nimmanya ngu eri ihunga ry'amaani eryabajuumikira niinye ruabatura. Kwonka abo bashaija baavuga munonga gu babone kuhitsya emeeri aha nkungu, baaremwa; ahabw'okuba enyanja ekaba neeyeyongyera kubatabangurira ebingonzi. Nikyo baatakiriire MUKAMA, nibagira bati: Nitukweshengyereza, ai MUKAMA, otatureka tukahwerekyerera, tukazira ogu mushaija; kandi tukazira otatutaho orubanja rw'eshagama y'otaine rubaja; ahabw'okuba, ai MUKAMA, niiwe okozire nk'oku osiimire. Batyo baakiriza Yona, baamunaga omu nyanja, enyanja yaatuuza. Ahonaaho abo bashaija baatiina munonga MUKAMA, baamutambira ebitambo, baahiga nibarahira. Bwanyima MUKAMA yaateekateeka eky'enyanja kihango kumira Yona; kyamumira, yaamara omu nda y'ekyo ky'enyanja ebiro bishatu nyomushana na nyekiro. Bwanyima Yona yaashaba MUKAMA Ruhanga we, ari omu nda y'eky'enyanja, naagira ati: Ahabw'obusaasi ntakiire MUKAMA, Yangarukamu; Naataka ndiu omu nda y'Okuzimu, Waahurira eiraka ryangye. Ahabw'okuba onnagire omu maizi maingi Ahagati y'enyanja; Ago maizi gaanyehinguririza, Ebingonzi byawe n'emijumba yaawe byona byandengyeraho. Ntyo naagira nti: Ncwirwe omu maisho gaawe; Mbwenu ndyareeba nta hekalu yaawe erikwera obundi. Amaizi ganshwekire, Amaizi maingi gaanyehinguririza, Amarebe gaanyezingirira omu mutwe Ahu enshozi zitsimbire emizi. Naashuuma, naahika omu nsi Ei empimbi zaayo zinkingiraniire kimwe; Kwonka waiha amagara gangye omu Kiina, Ai MUKAMA Ruhanga wangye. Omutima gwangye ku gwagwire enshazi, Naakwijuka, MUKAMA; Okushaba kwangye kwahika omuri hekalu yaawe erikwera. Abata omutima aha bishushani ebitaine mugasho Baba batsigireho Orikubasaasira. Kwonka nyowe ndyakutambira ebitambo n'eiraka ry'okusiima; Eki naahigire nindaganisa, ndyakihikiiriza. Okujuna n'okwa MUKAMA. Bwanyima MUKAMA yaaragiira ekyo ky'enyanja, kyatanaka Yona aha nkungu. Bwanyima ekigambo kya MUKAMA kyagaruka kyaija ahari Yona obwa kabiri, nikigira kiti: Imuka, oze Nineeve, orurembo orwo oruhango, orugambire obutumwa obu ndikukutuma. Atyo Yona yaimuka, yaaza Nineeve, nk'oku MUKAMA yaamugambira. Kandi Nineeve rukaba ruri orurembo ruhango munonga, oru obuhango bwarwo burikugyenderwa ebiro bishatu. Yona yaatandika kugyendagyenda omu rurembo, naagyenda orugyendo rw'eizooba rimwe; naagamba n'eiraka rihango ati: Hatsigaire ebiro makumi ana, Nineeve ecwekyerezibwe. Abantu ba Nineeve baikiriza Ruhanga; baaranga okwesiibyakwo, baajwara ebiguniya, okuruga aha mukuru okuhika aha muto. Bwanyima egyo nkuru yaahika aha mugabe wa Nineeve, yaimuka omu kitebe kye, yaajuura bushuuti ye, yaayehumbika ebiguniya, yaashutama omu iju. Yaaragiira kubuzya ekiragiro omuri Nineeve, ekirikugira kiti: Ahabw'ekiragiro ky'omugabe n'abakungu be, hatagira ekyatamira eky'okurya kyona, yaaba muntu, yaaba busyo bw'ente nari obw'emtaama, bitarya n'obu kwakuba okunywa; kureka omuntu weena n'enyamaishwa yoona bihumbikwe ebiguniya, kandi abantu batakire munonga Ruhanga, buri muntu arekye omuhanda gwe omubi, n'obubisha oburi omu ngaro ze. N'oha orikumanya ngu, obundi Ruhanga takaayegarukamu, akareka ekiniga kye kingi, tukareka kuhwerekyerera? Ruhanga ku yaareebire eki baakora, n'oku baahinduka kureka emihanda yaabo emibi, yaayegarukamu, yaareka akabi aku yaagambire kubareetaho; tiyaakabareetaho. Kwonka ekyo kyagwisa kubi munonga Yona, yaagira ekiniga. Yaashaba MUKAMA ati: Ai MUKAMA, eki tikyo naagambire, obu naabaire nkiri owaitu? Nikyo kyandeeteire kuhungira Tarushiishi; ahabw'okuba nkamanya ku ori Ruhanga ow'embabazi kandi orikusaasira, otarikurahuka kuguubwa kubi, oine rukundo etahinduka, kandi oyegarukamu okutareeta kabi. N'ahabw'ekyo, ai MUKAMA, ninkweshengyereza, ihaho amagara gangye; haakiri nfe okukira okugumaho. MUKAMA yaamugarukamu ati: Ebyo waakora gye okugira ekiniga? Bwanyima Yona yaaruga omu rurembo, yaashutama aha rubaju rwarwo rw'oburugwa-izooba, yaayeyombekyerayo akaju, yaakahungiramu omushana, okuhitsya ahu arireebera oku orurembo ruriba. Bwanyima MUKAMA Ruhanga yaaragiira omwongo kurandira ahu Yona yaabaire ari, gukamusangira aha mutwe kumutambira omushana ogwabaire nigumwita. Atyo Yona yaashemererwa munonga ahabw'ogwo mwongo. Kwonka omu kasheeshe omushekye ku gwajugutsire, Ruhanga yaaragiira akakooko, kaarya ogwo mwongo, gwayoma. Eizooba ku ryaturukire, Ruhanga yaaragiira omuyaga gw'oburugwa-izooba ogurikwomya, omushana gwateera omutwe gwa Yona, yaayenda kugwa enshazi, yaayeshabira okufa, naagira ati: Haakiri nfe okukira okugumaho. Kwonka Ruhanga yaagira Yona ati: Ebyo waakora gye okugira ekiniga ahabw'omwongo? Onu ati: Eego, naakora gye okugira ekiniga, nangwa eky'okuunyita. MUKAMA yaagira ati: Noosaasibwa omwongo, ogu otarahendekyeire, ogu otaramerize, ogwayemerize nyekiro, gukagaruka gukooma ekindi kiro. Mbwenu noogira ngu tinkusaasiibwe Nineeve, orwo rurembo ruhango, orurimu abantu akasiriira kamwe n'obukumi bubiri n'okukiraho abatarikubaasa kutaanisa ndyo na mosho, kandi orurimu amatungo maingi? Eki n'ekigambo kya MUKAMA ekyaizire ahari Miika owa Moresheeshi, eki yaayorekirwe ahari Samaria na Yerusaalemu, omu busingye bwa Yosamu, Ahazi na Hezekia abagabe ba Yuda. Imwe bantu 'mwe, mwena, nimuhurire; Naiwe ensi n'ebigirimu byona, mutegye amatu; Mukama RUHANGA abe niwe yaababeera mushinja, Naayema omuri hekalu ye erikwera. Ahakuba reeba, MUKAMA naija naaruga omu mwanya gwe, Naija kushuuma, aribatiirire ebibungo by'omu nsi. Kandi enshozi ziryayagira ahansi ye, N'empanga zigangabukye Nke'cumbwe omu maisho g'omuriro, Nari nk'amaizi gaashukwa aheecurikire. Ebyo byona n'ahabw'ekicumuro kya Yakobo, N'ahabw'ebibi by'enju ya Israeli. Beitu ekicumuro kya Yakobo nikiiha? Ti Samaria? Kandi ekibi ky'enju ya Yuda nikiiha? Ti Yerusaalemu? N'ahabw'ekyo ndyagira Samaria omutuumo omu bwerere, Omwanya gw'okubyaramu emizaabibu; Ndyashuka amabaare ge omu ruhanga, Nshuuruure emisingi ye. Ebishushani bye byona biryahondagurwa, Ebihembo bye byona biryayokibwa omuriro, Kandi ebishushani bye ebirikuramibwa ndyabicwekyereza; Ahabw'okuba akabiiha omu bihembo bya maraaya, Kandi niyo birigaruka. N'ahabw'ekyo ndyatonzya, mboroogye, Ngyende ntajwaire nkaito, kandi njwaire busha; Nduyatonzya, nimboigora nka zaamuha, Ncure nka zaamaaya. Ahabw'okuba obuhuta bwe ti bw'okutambwa; Buhikire ahari Yuda, Bwahika n'aha irembo ry'abantu bangye omuri Yerusaalemu. Mutakigamba omuri Gaasi, Mutarira na kakye; Mwekuringye omu mucuucu Omuri Besi-leafura. Imwe batuuzi ba Shafiri 'mwe, Murabeho mujwaire busha, mwine enshoni; Abatuuzi ba Zaanani tibarikushohora; Okuborooga kwa Betazeeli Kuryabazibira ku ebaha emikono. Ahabw'okuba abatuuzi ba Maroosi Bategyereize ebirungi beemereize emitima; Ahakuba akabi kashuumire nikaruga ahari MUKAMA, Kaahika aha irembo rya Yerusaalemu. Imwe batuuzi ba Lakishi 'mwe, Mukomere ebigaari aha mbaraasi; Niimwe mwabandize kucumuza Saayuuni, Ahabw'okuba omuriimwe nimwo ebicumuro bya Israeli byashangirwe. Nikyo oriheera Moresheeti-gaasi Ebiconco by'okuragana; Amaju ga Akiziibu gakaba Eky'okureebya abagabe ba Israeli. Naimwe batuuzi ba Mareesha 'mwe, Ndyagaruka mbareeteho ow'okubasingura; Kandi ekitiinisa kya Israeli kiryahika Adulaamu. Mwemwe enkomborora, mushare amashokye, Ahabw'abaana baanyu abu murikukunda; Mwemwe enkomborora, emitwe yaanyu ebe nk'ey'ebihuhura-bahuta, Ahabw'okuba baryaruga omuriimwe, batwarwe omu bukwata. Baryakareeba, abacuma enaama z'obubi, Bakakora kubi bakiri aha bitabo byabo! Kandi bukisheesha, bakabikora, Ahabw'okuba biri omu bushoboorozi bwabo. Bibeetenga ebibanja by'abandi, babikwata; Kandi beetenga n'amaju, baganyaga; Bahata omuntu n'eka ye, Omuntu n'obuhunguzi bwe. Nikyo MUKAMA arikugirira ati: Reeba, nincumira oru ruganda enaama y'okurureetaho akabi, Aku mutaribaasa kwiha mu bitsya byanyu; Kandi timurigyenda na myekuniko, Ahabw'okuba obunaku obwo buryaba bubi. Eryo izooba baryayeshongora ekyeshongoro ky'okubagaaniiza, Baboroogye, nibatonzya n'obusaasi bwingi, Nibagira bati: Tumariirweho kimwe; Yaahingisa omugabo gw'abantu bangye; Mbwenu ka yaaguunyaka! Emisiri yaitu agibaganisiize abarikutunyaga. Nikyo muriburira ow'okubaganisisa omugoye Emigabo y'omu ihanga rya MUKAMA. Batyo nibahanuura bati: Mutahanuura! Omuntu tashemereire kuhanuura ebigambo nk'ebi; Okuhemuka tikurituhikaho. Iwe nju ya Yakobo 'we, eki kikaagambirwe? Omwoyo wa MUKAMA takiine kugumisiriza? Ebi niwe arikubikora? Ebigambo byangye tibirikugasira Orikugyenda n'omutima gugororokire? Kwonka mwimukire kurwanisa abantu bangye nk'omuzigu; Abarikuba nibahingura baine obusingye Batarikwenda kurwana, Mubaaka eminagiro yaabo. Abakazi b'abantu bangye mubabinga Omu maju gaabo marungi, N'abaana baabo abato mubaihiraho kimwe ekitiinisa kyangye. Nimwimukye mugyende; Ahabw'okuba ogu ti mwanya gw'okuhuumuriramu, Ahabw'oburofa bwagwo oburikucwekyereza Okucwekyereza kubi munonga. Omuntu orikugyendagyenda, naagamba eby'omwoyo n'eby'ebishuba, Naagira ati: Niinyija kubahanuurira ebya viinyo n'ebirikusinza; Ogwo niwe yaakuba nabi w'aba bantu! Iwe Yakobo, abaawe boona ndyabataaruura, Ntaaruure Abaisraeli abatsigaireho; Ndyabateeranira hamwe Nk'entaama eziri omu kibuga kyazo, Nk'obusyo oburi omu iriisizo ryabwo, Bagire akaari kaingi ahabw'okuba baingi. Orikusheenya ah'okuraba, aryabeebembera; Bahabandanire, bashohore Nibaraba omu irembo. Omugabe waabo aryarabaho, abaze omumaisho, MUKAMA abeebembeire. Bwanyima naagira nti: Imwe bakuru ba Yakobo 'mwe, Naimwe abategyeki b'enju ya Israeli, nimuhurire! T'omurimo gwanyu okumanya eby'oburyo? Imwe abanga ebirungi, mukakunda ebibi, Abantu bangye mukabaihaho oruhu, Mukoonoora enyama aha magufa gaabo, Mukagirya, Mukababaagaho oruhu, Mukabacwagacwagura amagufa, Mukabatematema nk'enyama Ezi barikwenda kuta omu rwabya Nari omu nyungu egoya. Obwo baryatakira MUKAMA, Kwonka taribagarukamu; Omuri obwo bunaku aryabaima amaisho Ahabw'okukora kubi omu mitwarize yaabo. Oku nikwo MUKAMA arikugamba ahari baanabi abarikuhabya abantu bangye, bakagira ngu, N'obusingye, obu baine eby'okurya, haza bakarwanisa owaabura eki yaabatamika. Nikyo biribabeerera ekiro, mukabura okworekwa, Bikababeera omwirima, mukabura okuragura; Eizooba riryarengyera ahari baanabi, Na nyomushana ebairagurire; Abahanuuzi baryahemuka, N'abafumu baitwe enshoni, Boona engaro bazite aha munwa Ahabw'okubura okugarukamu kwa Ruhanga. Kwonka nyowe nyijwire amaani Ahabw'Omwoyo wa MUKAMA; Nyijwirwe obwinganisa n'obushoboorozi Bw'okumanyisa Yakobo ekicumuro kye Na Israeli ekibi kye. Nimuhurire eki, imwe bakuru b'enju ya Yakobo 'mwe, N'abategyeki b'enju ya Israeli, Abangira kimwe eby'oburyo, Obwinganisa bwona mukabukiikamya, Abombekyesa Saayuuni eshagama, Na Yerusaalemu mukagyombekyesa okukora kubi. Abakuru baayo bacwa emanja z'enguzi, Abanyamurwa baayo beegyesa ahabw'okugurirwa, Na baanabi baayo baragura ahabw'empiiha; Haza beegamira MUKAMA nibagira bati: MUKAMA tari omuriitwe? Tihaine kabi karituhikaho. Nikyo Saayuuni erihingirwa nk'omusiri ahabwanyu, Yerusaalemu ekaba omutuumo gw'ebisheenyuka, N'orushozi rw'enju ya MUKAMA rukaba nk'ekibungo kishwekirwe ekibira. Kwonka omu biro by'aha muheru Orushozi rw'enju ya MUKAMA ruryahamibwa Kuba orushozi orurikukira ezindi aha mutwe, Rutunguurwe, ruze ahaiguru y'ebibungo; Kandi amahanga garyahimintikirayo. N'amahanga maingi garyaija gagire gati: Nimwije twinamukye aha rushozi rwa MUKAMA, Aha nju ya Ruhanga wa Yakobo, Atwegyese emihanda ye, Tubone kugigyenderamu; Ahakuba omuri Saayuuni nimwo hariruga Ebiragiro, N'omuri Yerusaalemu hakarugamu ekigambo kya MUKAMA. Aryaramura amahanga maingi, Ahane amahanga g'amaani agari hare; Zaarurara zaabo baryaziheeshamu amafuka, N'amacumu gaabo bagaheeshemu empabyo; Eihanga tiriribangira rindi rurara, Kandi tibarigaruka kwega by'engamba; Kureka buri muntu aryashutama Ahansi y'omuzaabibu gwe n'ahansi y'omutiini gwe, Kandi tihaine oribakangisa; Ahabw'okuba akanwa ka MUKAMA niko kaakigamba. Ahakuba amahanga goona nigagyenda, Buri rimwe omu iziina rya ruhanga waaryo; Kwonka itwe turyaguma nitugyedera Omu iziina rya MUKAMA Ruhanga waitu okuhitsya ryari na ryari. MUKAMA naagira ati: Eryo izooba Ndyateeranira hamwe ebirema, Ntaaruure abaataataine, N'abu naabonaboneise. Ebyo birema nibyo ndigira abaatsigaireho, N'abacwirwe mbagire eihanga ry'amaani; Kandi MUKAMA aryabategyekyera aha rushozi Saayuuni, Okwiha obwo okuhitsya ebiro byona. Kandi naiwe, munaara gw'obusyo 'we, Ekibungo Saayuuni niiwe kirihikaho, Obutegyeki bwa ira bukagaruka, Obutegyeki bwa Yerusaalemu. Mbwenu ekirikukuboroozya niki? Omuriiwe tiharimu omugabe? Omuhanuuzi waawe afiire, Obusaasi bwaza kukukwata nk'omukzi orikurumwa? Iwe Saayuuni 'we, yehotore, otsinde, Nk'omukazi orikurumwa kuzaara, Ahakuba hati waaza kuruga omu rurembo, Otuure omu bwerere, Bwanyima oze Babulooni; Okwo niyo MUKAMA arikucungurira, Akakwiha omu mikono y'abazigu baawe. Hati amahanga maingi gateeraine kukurwanisa, Nigagira gati: Saayuuni k'eshiishwe, Tugishamaarire. Kwonka tigarikumanya biteekateeko bya MUKAMA, N'obu kwakuba okwetegyereza enaama ye, Ku agateeraniire hamwe nk'ebiba ebirunzire aha mbuga. Iwe Saayuuni 'we, imuka ohuure; Ahabw'okuba eihembe ryawe ndyarihindura ekyoma, N'ebyara by'ebigyere byawe mbigire emiringa. Oryacwagacwagura amahanga maingi, Amagoba gaabo ogahongyere MUKAMA, N'eitungo ryago oryereze MUKAMA ow'ensi yoona. Mbwenu oyehinguririziibwe orugo rw'amabaare; Twagotwa; Nibateeza omutegyeki wa Israeli Enkono aha matama. Kwonka iwe, Betelehemu eya Efuraata, Ori mukye kubarirwa omu nganda za Yuda, Omuriiwe nimwo hariruga Orimbeera omutegyeki wa Israeli, Ou obukomooko bwe buri obwa iranairea Omubiro ebitakimanywa. Nikyo aribaheerayo okuhitsya obunaku Obu orikurumwa arizaariramu; Obwo ab'omuri beene ishe abariba batsigaireho Baryagarukira Abaisraeli. Nawe aryahama, ariise obusyo bwe Aine amaani ga MUKAMA, N'ekitiinisa ky'eiziina rya MUKAMA Ruhanga we. Kandi nabo baryatuura buhooro, Ahabw'okuba aryaba mukuru okuhitsya aha muheru gw'ensi, Kandi omuntu ogwo aryaba obusingye bwaitu. Omuasiria ku ariteera ensi yaitu, Yaagiribatiirira, Turyaimutsya abariisa mushanju N'abanyiginya munaana, bamurwanise. Bwanyima baryategyekyesa ensi ya Asiria rurara, N'ensi ya Nimuroodi bagitegyekyese rurara esyoirweyo. Kandi Omuasirira ku arirenga emyatano yaitu, Yaateera ensi yaitu, yaagiribatiirira, Nibo barimutujuna. Batyo aba Yakobo abariba batsigaireho Baryaba ahagati y'amahanga maingi, Nk'orume orurugire ahari MUKAMA, Nari nk'orutoonyerera orurikugwa aha bunyaatsi, Orutarinda muntu, n'obu kwakuba okutengyereza abantu. Kandi aba Yakobo abariba batsigaireho Baryaba omu mahanga ahagati y'amahanga maingi, Nk'entare eri ahagati y'enyamaishwa z'omu kibira, Kandi nk'omugunju gw'entare oguri omu busyo bw'entaama, Oguba niguzirabamu, gukaziribatiirira, Gukazitaagataagura, hakabura ow'okuzijuna. Omukono gwawe guryabangirwa abazigu baawe, N'abarikukwanga boona bamarweho. Kandi MUKAMA naagira ati: Eryo izooba Ndyakumaraho embaraasi zaawe, N'ebigaari byawe by'orugamba mbicwekyereze. Ndyamaraho endembo z'omu nsi yaawe, N'ebigo byawe byona mbisheenye. Ndyamaraho oburugo oburi omu ngaro zaawe, Kandi torigira barangi bundi. Ndyakumaramu ebishushani byawe n'eyomyo zaawe, Kandi torigaruka kuramya bikozirwe emikono yaawe. Ndyakuranduramu za Ashera zaawe, Ncwekyereze endembo zaawe; Kandi amahanga agataroorobire Ndyagahoora enzigu ngwirwe kubi, ngainiire ekiniga. Mbwenu nimuhurire eki MUKAMA arikugamba, Mwimukye, mwetonganire omu maisho g'enshozi, Ebibungo bihurire eiraka ryanyu. Imwe nshozi 'mwe, nimuhurire okutongana kwa MUKAMA, Naimwe emisingi y'ensi ey'entuura; Ahabw'okuba MUKAMA aine eki arikufa n'abantu be, Kandi naatonganisa Israeli. Imwe bantu bangye 'mwe, mbwenu ndabaitsize ki? Ndabaruhize na ki? Nimungarukyemu! Ahabw'okuba nkabaiha omu nsi ya Misri, Naabacungura omu nju y'obuhuuku; Naatuma Musa, Arooni na Miriamu Kubeebembera. Imwe bantu bangye 'mwe, mwijukye enaama, Ei Balaki omugabe wa Moabu yaacumire, N'eki Balamu mwene Beori yaamugarukiremu, Kandi n'ebyabaireho okuruga Shitimu okuhika Gilugaali, Ngu mubone kumanya eby'okujuna ebi MUKAMA yaakozire. Nyije na ki omu maisho ga MUKAMA, Nkainama omu maisho ga Ruhanga orikukira boona? Nyije omu maisho ge n'ebitambo by'okwotsya, N'enyana ezihikize omwaka gumwe? Ebyo MUKAMA naija kusiima empaya z'entaama enkumi, Nari emigyera y'emajuta obukumi? Mpeyo omwana wangye w'omujigaijo ahabw'ekicumuro kyangye, Ekyana ky'omubiri gwangye nkihongye ahabw'ekibi ky'amagara gangye? Iwe muntu 'we, akorekire ekirungi; Mbwenu eki MUKAMA arikukwenza niki, Kureka okukora eby'oburyo, okukunda embabazi, N'okugyenda na Ruhanga waawe n'obucureezi? MUKAMA naagambira orurembo n'eiraka rihango- Kandi okutiina eiziina ryawe n'obwengye buhikire; Iwe ruganda 'we, kandi naimwe abateeraine omu rurembo, Nimuhurire. Nimugira ngu nkaabaasa kwebwa eitungo ry'obubi Eriri omu nju y'enkozi z'ebibi, Kandi n'endengo zitahikire ezikyeenirwe? Oine omunzaani mubi, mmwiheho orubanja, N'oine enshaho y'amabaare agu arikugobezesa? Abatungi baanyu baijwire obubisha, Abatuuzi baawe nibabeiha, Kandi orurimi rw'omu kanwa kaabo niruryarya. Nikyo ntandikiire kubateera, Nkabahindura enshoberwa ahabw'ebibi byanyu. Muryarya, kwona timurihaaga; Omuriimwe haryabamu enjara. Muryabiika, kwonka ebi muribiika tibirigumaho, Kandi ebi muribiika ndyabigaburira rurara. Muryabiba, kwonka timurigyesha; Muryanyuuka ebyana by'emitiini, Kwonka timuryesiiga majuta gaabyo; Muryanyuuka ebijuma by'emizaabibu, Kwonka timurinywa viinyo yaabyo; Ahabw'okuba mukoorobera ebiragiro bya Omuri, N'ebyakozirwe ab'enju ya Ahabu byona. Kandi mutuura nimukuratira obwengye bwabo, Nikyo naaza kuabahindurira enshoberwa, N'abatuuzi baanyu nkabagira eky'okweshaanya; Mutyo mukaba ekirikugaywa amahanga. Eshi naareeba! ahabw'okuba mpindukire nk'orikusherura ebijuma by'omu kyanda, ahu baaherize kushoroma, n'eby'emizaabibu, ahu baaherize kuhumba, hakabura omutsitsa na gumwe gw'okurya, n'obu kyakuba ekijuma ky'omutiini eky'omujigaijo eki omutima gwangye gurikwetenga. Abarikutiina Ruhanga bahweire omu nsi, Kandi omu bantu tihariho n'omwe oine omutima gugororokire; Boona nibagwera kusheesha eshagama, Buri muntu naatega mwene ishe ekigoye. Emikono yaabo neekununkirira ekibi Kukikoresa obweziriki. Omutegyeki n'omuramuzi nibashaba enguzi, N'omuntu mukuru naagamba butunu ekibi Eki omutima gwe gurikwetenga. Okwo nikwo barikubugaabuganisa enaama zaabo. Omurungi omuribo ni nk'omukwatangwe, N'orikukira kuba ohikiriire omuribo ni nk'orugo rw'amahwa. Eizooba ry'abarinzi baabo, kandi ery'okufubirwa kwabo ryahika; Mbwenuho baarimbagirirwa. Muteesiga omutaahi, Mutagira obwesigye ahari munywani waanyu; Kandi okwate akanwa Nangwa n'aha mukazi waawe ou ofumbata; Ahabw'okuba omwana naagaya ishe, Omwishiki naagomera nyina, N'omukaamwana naagomera nyina-zaara, Kandi abazigu b'omuntu n'ab'omu ka ye. Kwonka nyowe amaisho gangye ndyagata ahari MUKAMA, Ntegyereze Ruhanga ow'okujunwa kwangye. Ruhanga wangye aryampurira. Iwe muzigu wangye 'we, otaanyesiimirana; N'obu ndigwa, ndyaimuka; N'obu ndishutama omu mwirima, MUKAMA aryambeera omushana. Ndyayemera ekiniga kya MUKAMA, Ahabw'okuba nkamugomera, Okuhitysa obu arintongainira, Akansingirira. Aryanshohoza ampitsye omu mushana, Ndeebe okuhikiirira kwe; Haza omuzigu wangye akireebe, Akwatwe enshoni, owangizire ati: MUKAMA Ruhanga waawe arahi? Amaisho gangye garyamwesiimirana. Kandi obwo aryaribatiirirwa Nk'ebyondo by'omu muhanda. Eizooba ry'okwombekyeraho engo zaawe z'amabaare! Eryo izooba emyatano eryairizibwa hare. Eryo izooba baryabahika, Barugire Asiria okuhika Misri, Okuruga Misri okuhika aha mugyera Furaati, Okuruga aha nyanja okuhika aha ndiijo, Okuruga aha rushozi okuhika aha rundi. Kwonka ensi eyrahinduka eihamba, Neeturwa abatuuzi baayo Ahabw'ebirugire omu bi barikukora. Riisa abantu baawe n'enkoni yaawe, Obusyo bw'obuhunguzi bwawe, Abatuura bonka omu ihamba Eriri omuri Bashani na Gileadi Nk'omu biro bya ira. Ndyabooreka eby'okutangaaza, Nk'ebi naayorekire, obu waabaire nooruga Misri. Amahanga garyabireeba, Gakwatirwe enshoni amaani gaago goona; Engaro gazite aha munwa, N'amatu gaago gaigare. Kandi garyarigatsa omucuucu nk'enjoka, Nk'ebintu by'omu nsi ebirikugyendesa enda. Baryaruga omu bigo byabo nibatetema, Bahindukire MUKAMA Ruhanga waitu baine obwoba, Batiine ahabwawe. Ni ruhanga ki orikushushana naiwe, Osaasira okutahikiirira, Oyehuzya ebicumuro by'ab'obuhunguzi bwe abatsigaireho? Taguma na kiniga ebiro byona; Ahabw'okuba ashemerererwa embabazi. Aryagaruka kutugirira esaasi; Aryaribatiirira eby'okushiisha byaitu ahansi y'ebigyere bye. Oryanaga ebibi byaitu byona omu maizi maingi Agari ahagati y'enyanja. Aryakorera Yakobo eby'amazima, Na Abrahamu omukorere eby'embabazi, Nk'oku waaraganiise baatatenkuriirwe Okwiha omu biro bya ira. Ebyahanwirwe ahari Nineeve. Ekitabo ky'okworekwa kwa Nahumu owa Elikooshi. MUKAMA ni Ruhanga orwana eihato kandi ohoora, MUKAMA naahora, kandi aine ekiniga kingi; MUKAMA ahoora abazigu be, Kandi abarikumwanga aguma abainiire ekiniga. MUKAMA tarahuka kuguubwa kubi, Aine obushoboorozi bwingi, Kandi taiha orubanja ha muntu ou rusingire. Omuhanda gwe guba mu kasooroora n'eihunga, Kandi ebicu n'omucuucu gw'ebigyere bye. Akabukira enyanja, eyoma, Ayomya n'emigyera yoona; Bashani na Karumeeli bihotoka, Ebirabyo bya Lebanooni bihonga. Enshozi zitetemera omu maisho ge, Ebibungo biyaga, N'ensi ehindurwa busha omu maisho ge, Ensi n'abagitwiremu boona. N'oha owaakubaasa kwemerera omu maisho ge aine ekiniga? N'oha owaakwemera okubuguma kw'ekiniga kye? Ekiniga kye kishukirwe nk'omuriro, Kandi enkiri niwe azishatura. MUKAMA ni murungi, N'ekigo kigumire aha izooba ry'enaku, Kandi amanya abamuhungiraho. Kwonka aryamariraho kimwe abazigu be N'omwegyemure ogurikuhimintika n'amaani, N'abarikumwanga ababingye, abahitsye omu mwirima. Ni naama ki mbi, ei murikugirira MUKAMA? Aryamariraho kimwe; Abazigu be taribahoora bwa kabiri. Baryayokibwa nk'amahwa gakwataine, Kandi nk'ebitsintsi by'embuba ebyomire. Tihaine owaakurugiremu, Akagirira MUKAMA enaama mbi, Akaha abantu obwengye bw'okukora kubi? Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: N'obu baraabe bari ab'amaani kandi baingi, Baryamarwaho, bahweho; N'obu ndaabe naakubonaboneise, Tindikubonabonesa bundi. Kandi na hati niinyija kuhenda omugamba gwe, ngukwiheho, Ncwe n'ebikubohire. MUKAMA aine eki agambire aha byawe, naagira ati: Eiziina ryawe tiririguma nirihungurwa, Ndyacwekyereza ekishushani kyona ekibaizire, N'ekiheesirwe ebiri omu nju ya baaruhanga baawe; Kandi ndyakurimira ekituuro, ahabw'okuba ori orikugaywa. Reeba aha bibungo ebigyere by'ogwo Orikureeta amakuru g'ebigambo birungi, Akaranga eby'obusingye! Iwe Yuda, guma oijukye amagyenyi gaawe, Ohikiirize ebi waaraganiise noorahira; Ahabw'okuba omubi tarigaruka kukurwanisa bundi; Acwekyerereziibwe kimwe. Omusheenyaguzi aizire kukurwanisa; Ta abarinzi aha ngo z'amabaare; Guma otaire amaisho aha muhanda, Oyezirikye, oyegaruremu amaani gaawe goona. (Ahabw'okuba MUKAMA naagaruraho ekitiinisa kya Yakobo Nke'kitiinisa kya Israeli; ahakuba abanyagi bamazireho ebyabo byona, Baakonkobora amataagi g'emizaabibu yaabo.) Engabo z'amamanzi ge nizitukurikana, Abaserukare be bajwaire ebijwaro bya karari; Ebigaari ebitengire orugamba Nibimurinkana nk'ekirimi ky'omuriro; Embaraasi nizikangaza, Ebigaari by'orugamba nibirigitira omu mihanda rugyendwa; Nibimurinkana nk'emuri, Kandi nibirabya nk'omurabyo. Abakuru b'engabo nibeetwa, Bagyenda nibateera entsibo; Nibeehuuta baza aha ngo z'amabaare, Bataho eky'okwesangiza. Amarembo g'aha mugyera gaigwire; Ekikaari kyona emitima ebahweire omunda. Huzabu ajwekirwe busha, anyagirwe, Abazaana be nibatonzya, Nibacura, nibahuuma nk'enkombe, nibahuuma nk'enkombe, nibeemaamaata. Nineeve ni nk'enyanja, Ei amaizi gaayo gagyenzire, Nibeeta nibagira bati: Mwemerere! Mwemerere! Kwonka habura n'omwe owaareeba enyima. Nimunyagye efeeza, munyagye n'ezaabu! Ahakuba ebibiikire ti by'okuhwaho, N'obu byakuba ebitungirwe eby'obuguzi bwingi. Eshi yaayeshobera! Eshi yaasheenyuka, yaaba amatongo! Emitima ebahweire omunda, amaju nigatetema, Boona bahinduriize ahamaisho! Enyanga y'entare erahi, N'ahu emigunju yaazo eriira, Ahu entare ereetera ebyana byayo eki yaita, Hataine orikubikanga? Entare etaanyaguriza ebyana byabo eby'okubihaazya, Eniganigira enkazi zaayo, Eijuza amaanya gaayo ebi eitsire, Enyanga zaayo n'enyama ezi etaanyagwire. MUKAMA ow'amahe naagira ati: Reeba, naaba omuzigu waawe; ndyayotsya obutaaho bwawe n'omuriro, rurara emareho emigunju yaawe y'entare; eminyago yaawe ndyagimaraho omu nsi, n'eiraka ry'entumwa zaawe tiririgaruka kuhurirwa bundi. Oru rurembo orurikusheesha eshagama ruryakareeba. Rwona rwijwire ebishuba n'obunyagi; Eminyago yaarwo terikubarwa. Okukwaya kwa kibooko, n'endigito y'enziga, Emitsindo y'embaraasi n'okubomborekana kw'ebigaari! Abarikugyendera aha mbaraasi nibeeroha omu rugamba, Zaarurara nizityankana, n'amacumu nigamurinkana; Enyanja y'abantu eitsirwe, Emitumbi etungamiraine etarikubaasa kubarwa; Abantu nibagiteeraho entsibo. Ebyo byona bireetsirwe obwamaraaya oburengyesereize; Obwamaraaya bw'ogwo orikurigirwa, kandi oine oburogo oburikwita, Orikureebya amahanga n'obwamaraaya bwe, Akarogyesa enganda oburogo bwe. MUKAMA naagira ati: Reeba naaba omuzigu waawe. Ndyahenuura ekipumpuriya kyawe, kikushwekye ahamaisho, Ndekye amahanga gareebe enjuuro yaawe, n'ensi z'obugabe nzoorekye enshoni zaawe. Ndyakuteera ebihagaro, nkugayise, Nkugire eky'okushamaarirwa. Kandi abarikureeba boona baryakunuga, bakuhungye, Bagire bati: Nineeve ebaire amatongo, N'oha oraagicurire? Mbwenu nyihe hi ab'okugiyaagira? Noogira ngu nookira Tebesi, Eyaabaire eri ahagati y'emigyera, Eyehinguririziibwe amaizi, Ekigo kyayo kiri enyanja, N'amaizi gari orugo rwayo? Esiopia na Misri zikaba ziri amaani gaayo Agataine bugarukiro; Aba Puuti n'Abalibya bakaba bari abahwezi baayo. N'obu eraabe yaabaire eri etyo, Ekanyagwa, yaatwarwa omu bukwatwa; Abaana baayo abato baateerwa ahansi, Baacwagurukira omuri buri nteeraniro y'enguuto. Baateerera enteenyu abashaija baayo b'ekitiinisa, Kandi abantu baayo boona abakuru baabobohesa enjegyere. Naiwe oryasinda, oshoberwe, Osherure ah'okuhungira abazigu. Ebigo byawe byona ni nk'emitiini eine ebijuma ebirikubanza kuhiisa, Ku etengyetsibwa, bigwa omu kanwa k'omuri. Reeba, abaserukare baawe abari omuriiwe n'abakazi; Amarembo g'ensi yaawe gaiguriirwe abazigu, Omuriro gwokize empimbi zaawe. Yetahire amaizi agarimara omu biro by'okugotwa, Ogumye ebigo byawe; Oze omu ibumba, okaate obudongo, Okwate eby'okubumbisa amatafaari. Okwo niyo omuriro gurikwokyeza, Okaitwa rurara, ekakumaraho nk'enzigye, Yekanyise nk'enzigye, Oyekanyise nk'eseenene. Okakanyisa abashuubuzi baawe, Baakira enyonyoozi z'omu iguru obwingi. Enzigye ziimutsya amababa, ziguruka, zigyenda. Abanyiginya baawe ni nk'eseenene, Abahandiiki baawe ni nk'ekicu ky'enzigye, Eziguma zibandami aha ngo Aha izooba ry'embeho; Omushana gukijwa, zikaguruka, zikagyenda, Hakabura owaamanya ei ziri. Iwe mugabe wa Asiria 'we, Abariisa baawe bagwejegyeire, N'abakungu baawe nibahungira; Abantu baawe bataataaniire aha bibungo, Babuzire ow'okubataaruura. Tihariho w'okutuubya obusaasi bwawe, Obuhuta bwawe ni bubi munonga; Boona abarikuhurira ebyawe Bateera omu ngaro nibakwesiimirana. Mbwenu n'oha otakahikwahoga obubi bwawe obutahwa? Eby'okuhanuura ebi nabi Habakuuki yaayorekirwe. Ai MUKAMA, ndyahitysa hi okukutakira, Okanga kumpurira? Nari okukutakira ahabw'okukorwa kubi, Otanjune? Ahabw'enki nondeebesa ebitahikire n'eby'eitima? Okuhwerekyerera n'obubisha birii omu maisho gangye, Entongane n'empaka ziri ahaiguru. N'ahabw'ekyo ebiragiro tibikiine maani, Kandi n'emanja tizirikucuubwa mu buryo. Ahabw'okuba ababi nibeehinduririza abahikiriire, Nikyo emanja z'oburo zirikwitirwa. Nimwetegyereze omu muhanga, mureebe; Mutangaare, mute engaro aha munwa; Ahabw'okuba ninkora omurimo omu biro byanyu, Ogu mutarikubaasa kwikiriza, n'obu mwakugambirwa muta. Ahakuba reeba, niinyimutsya Abakaludaaya, Eryo ihanga ry'enshaarizi kandi eririkubakuka, Eririkubuga ensi yoona Kukubuura amaka agatari gaaryo. Nibatiinisa, kandi nibaitsa obwoba, Emicwe yaabo n'ekitiinisa kyabo Nibo barikubyeha. Embaraasi zaabo ziine amaguru kukira engwe, Nizishaarira okukira emishega y'omu mwabazyo; Abarikuzigyenderaho nibazikinisa n'amaryo, Buzima abantu baabo abazitembire nibaruga hare. Nibaguruka nk'eishamba eririkusyoka kuteera eky'okurya. Boona nibareetwa okukora eby'obubisha, Okutiinisa kwabo kubeebembeire, Nibarunda hamwe enkwatwa nk'omusheenyi. Nibateerera abagabe enaku, Nibagaaniiza abategyeki. Buri kigo nibakishekyerera, Ahabw'okuba nibakirundaho eitaka, bakikwata. Batyo barabaho nk'omuyaga, bagumizamu, N'abantu abaine orubanja, abahindwire amaani gaabo ruhanga waabo. Ai MUKAMA Ruhanga wangye, Orikwera wangye, Tori otahwaho ebiro byona? Titurifa. Ai MUKAMA, obataireho kucwera abantu emanja; Naiwe Rukiri, obahamize ngu babone kuhana. Iwe ow'amaisho gashemeire, agatenda kureeba kibi, Kandi agatarikwemera kureeba bitahikire, Ahabw'enki nooreeba abantu endeebya, Omubi naamirakwo orikumukiza okuhikiirira, Haza okeetsiza? Ahakuba noohindura abantu nk'eby'enyanja, Baba nk'ebirikugyendesa enda, ebitagira mukama. Boona abatuuhuuzamu eirobo, Abaihisamu akatimba ke, Abakwatsa entukuru; Atyo ashemererwa, ayesiima. N'ahabw'ekyo atambira akatimba ke ebitambo, Ayooterera entukuru ye obubaane, Ahakuba ebyo nibyo bimureetera kujarama, Akarya eby'ebishaju. Naija kuguma naafukunkura entukuru ye, Naita amahanga ebiro byona ataine saasi? Niinyija kwemerera kureeba, Nyemerere aha munaara gw'okurindiraho, Nnagye amaisho, ndeebe eki arangambire, N'eki ndaagarukyemu ahabw'ebi ndikwetonganira. MUKAMA yangarukamu ati: Handiika ebi waayorekwa, Obihandiikye gye aha bishate, Oraabishome abishome naarahutsya. Ahabw'okuba ebi waayorekwa ebyo biine obunaku bwabyo obwatairweho; Tibirituuraho kuhikiirizibwa, Kandi tibiribeiha. N'obu byakutuuraho, obitegyereze; Buzimazima biryaija, tibirikyerererwa. Reeba, ow'omutima ogutagororokire aryaremwa; Kwonka ohikiriire aryaba ohuriire ahabw'okwikiriza kwe. Kandi buzimazima viinyo eba bareebyana, Kandi omunyamaryo otaikara muka. Omururu gwe ni mwingi nk'Okuzimu; Ni nka rufu, tahaaga. Ayeteeraniraho amahanga goona, Ayeshangururizaho enganda zoona. Abo boona tibarimugaaniiza, bakamuteerera enaku? nibagira bati: Eshi oyerundira ebitari bye, aryakareeba! Mbwenu aryahitsya hi? Orikwerundaho emikwato nawe aryakareeba! Abu orikwihuza tibariimuka kitaraariire, N'abarikutetemesa bakasisiimuka? Obwo oryaba omunyago gwabo. Ahabw'okunyaga amahanga maingi, Amahanga goona agatsigaireho naiwe garyakunyaga, Nigakutura eshagama y'abantu n'obubisha, Obu waagiriire ensi n'endembo n'abazitwiremu boona. Aryakareeba, otunga amagoba mabi ahabw'eka ye, Ngu ayeyarikire ekyashuri kye ahaiguru, Akabi koona karekye kumuhikaho. Enaama ei waagizire, okamaraho amahanga maingi, Okahemura eka yaawe; Waareebya amagara gaawe. Ahabw'okuba eibaare riryaboroogyera omu kisiika, N'omutambiko gw'omu biti by'enju gurigarukyemu. Orikwombekyesa tauni eshagama, Akahamisa orurembo okutahikiirira, ayakareeba! Mbwenu, eki tikirikuruga ahari MUKAMA ow'amahe, Abantu okuhendekyera omuriro gwonka, N'amahanga okwerusya ahabw'ebitaine mugasho? Ahabw'okuba ensi eryabugwa Okumanya ekitiinisa kya MUKAMA, Nk'oku amaizi gabuga hoona omu nyanja. Aryakareeba, orikunywaisa mutaahi we ekikopo ky'ekiniga kye, Akakimusinzisa, ngu areebe enjuuro ye. Oryaiguta enshoni omu mwanya gw'ekitiinisa. Naiwe nywa, otaruze! Ekikopo ekiri omu ngaro ya MUKAMA eya buryo Nikiija kurugaho kikuhikyeho, Enshoni zize aha ktiinisa kyawe. Obubisha obwagiriirwe Lebanooni buryakumaraho, Okucwekyereza enyamaishwa kwawe kukwitse obwoba, Ahabw'eshagama y'abantu ei waaseesire, N'obubisha obu waagiriire ensi, N'endembo n'abazitwiremu boona. Ekishushani ekirikuramibwa nikigasha ki, Omukozi waakyo yaaheza kukikora, Ekishushani ky'ekyoma ekirikwegyesa ebishuba? Ahakuba omukozi ku aba naakora ebishushani bitarikugamba, Aba naayesiga ebi ayekoreire n'emikono ye. Aryakareeba, orikugira ekiti ati: Sisiimuka! N'eibaare eritarikugamba ati: Imuka! Nimugira ngu ebyo nibibasa kwegyesa? Reeba, bishwekirwe ezaabu n'efeeza, Kandi tibirimu mwitsyo gwona. Kwonka MUKAMA ari omuri hekalu ye erikwera; Ensi yoona ececekye omu maisho ge. Okushaba kwa Habakuuki omu iraka rya Shigionoosi. Ai MUKAMA, mpuriire ebyawe, naatiina, Ai MUKAMA, garura busya omurimo gwawe omuri egi myaka, Ahagati y'egi myaka ogumanyise; Omu kugira ekiniga oijukye okugira embabazi. Ruhanga akaruga Temani, Orikwera yaaruga aha rushozi Parani, Ekitiinisa kye kyashweka eiguru, Kandi ensi yaijura okuhimbisibwa kwe. Sela Okumurinkana kwe kwaba nk'omushana, Amaranzi gaaturuka omu ngaro ze nigarabya; Kandi okwo niyo yaasherekire amaani ge. Orufu rwamwebembera, Emyambi y'omuriro yaamukuratira, emuri omu ntegye. Yaayemerera, yaagyera ensi; Yaanga amaisho, yaatengyetsa amahanga; Obwo enshozi ezituuraho zaataataanisibwa, N'ebibungo by'ebiro byona byabandama, Emitwarize ye yaaba nk'eya ira. Naareeba amahema ga Kushani nigabonabona; Emikingo y'ensi ya Midiani yaatetema. Ai MUKAMA, beitu shi okaba oiniire emigyera ekiniga, Nari shi egyo migyera niyo waagwereirwe kubi, Nari shi okagirira enyanja ekiniga, Obu waagyendera aha mbaraasi zaawe, N'omu kigaari kyawe ky'obusinguzi? Okashembuura obuta bwawe, Waatamika emyambi omu rugye. Sela Ensi waagicwamu emikura y'emigyera. Enshonzi zaakureeba, zaatiina, Emyegyemure y'amaizi yaahimintika, Eiraka ry'amaizi g'ahagati y'enyanja ryahurirwa, Ebingozi byayo byanaga emikono. Eizooba n'okwezi byayemerera omu myanya yaabyo, Ahabw'okumurinkana kw'emyambi yaawe neerashwa, N'ahabw'okurabya kw'eicumu ryawe eririkutyankana. Okagyenda nooraba omu nsi oine ekiniga kingi, Waaribatiirira amahanga ogagwereirwe kubi. Okahurura kujuna abantu baawe, N'okujuna ou waashukireho amajuta. Waasingyera omutwe gw'omubi, Waamujweka busha okuruga aha bibero okuhika omu bitsya. Sela Waacumuta emitwe y'abarwani be emango zaawe, Abaizire nk'akasooroora kuntuntumura, Nibeesiima nk'abarikwenda kumaraho abooro bwesherekye. Enyanja waagiribatiiriza embaraasi zaawe, Okwecunda kw'amaizi g'amaani. Ku naahuriire, naagira orutetema omunda, Eminwa yangye yaagira ekitengo ahabw'eryo iraka; Okujunda kwantaaha omu magufa, Amaguru ganjogajogoka. Ndyategyereza eizooba ry'enaku, ntuurize, Ku rihika aha bantu abarihurura kututeera. N'obu emitiini eraabe etarikurabya, Emizaabibu etaine bijuma, Emizeituuni ebuzire amajta, Emisiri etarikwera by'okurya, Obusyo bw'entaama buhweire omu kibuga, N'obw'ente buhweire omuka, Kwonka ndyashemerererwa MUKAMA, Nyesiimire omuri Ruhanga ow'okujunwa kwangye. RUHANGA Mukama niwe amaani gangye; Ahindura ebigyere byangye nk'eby'empara, Kandi angyendesa omu myanya yangye etunguukire. Aha mukuru w'abeeshongozi byeshongorerwe aha nanga y'emirya. Eki n'ekigambo kya MUKAMA ekyaizire ahari Zefania mwene Kuushi, mwijukuru wa Gedalia, mwene Amaria, mwijukuru wa Hezekia, omu busingye bwa Yosia mwene Amoni omugabe wa Yuda. MUKAMA naagira ati: Ndyamariraho kimwe Ebintu byona aha nsi, Mmareho abantu n'enyamaishwa, Mmareho ebirikuguruka omu mwanya, Kandi n'eby'omu nyanja. Ndyahwerekyereza ababi, Mmareho oyetwa omuntu weena ori omu nsi; nikwo MUKAMA arikugira. Ndyabangira Yuda omukono, N'abatwire omuri Yerusaalemu boona; Kandi omuri ogu mwanya ndyamaramu aba Baali abatsigaireho, Mmareho eiziina ry'abanyamurwa abarikuramya ebishushani; Abarikuramiza eihe ry'omu iguru Aha mitwe y'amaju, Abarikuramya nibarahira MUKAMA, Kandi bakaramya na Milikoomu; Kandi n'abaagarukire enyima, bakareka kukuratira MUKAMA, Abatakisherura MUKAMA, n'obu kwakuba okumwehanuuzaho. Ceceka omu maisho ga Mukama RUHANGA! Ahakuba eizooba rya MUKAMA riri haihi; MUKAMA atebeekaniise ekitambo, Yaayeza abagyenyi be. Aha izooba ry'ekitambo kya MUKAMA Ndyafubira abategyeki na batabani b'omugabe N'abajwaire ebijwaro by'enduga-mahanga boona. Kandi eryo izooba ndyafubira Buri muntu orikuguruka omuryango, N'abariwijuza enju ya mukama waabo Obubisha n'oburyangatanisa. Kandi MUKAMA naagira ati: Eryo izooba Enduuru eryahurirwa neeruga aha irembo ry'Eby'enyanja, N'okuborooga nikur3eetwa omu kicweka kya kabiri, N'okubaruka kuhango nikuruga omu bibungo. Imwe batuuzi ba Makiteehsi 'mwe, nimuboroogye! Ahakuba abashuubuzi boona tibaakiriho, N'abarikupima efeeza boona bamazirweho. Omuri obwo bunaku ndyacaakisa Yerusaalemu amatabaaza, Nfubire abantu abarikugira omu mitima yaabo Bati: MUKAMA tarikora kurungi, n'obu kwakuba okukora kubi. Ebintu byabo biryanyagwa, N'amaju gaabo gacwekyerezibwe. N'obu baraayombekye amaju, Kwonka tibarigaraaramu; N'obu baraabyare emizaabibu, Kwonka tibarinywa viinyo yaayo. Eizooba rya MUKAMA erikuru riri haihi; Riri haihi, kandi nirirahuka munonga; Nimuhurire! Eizooba rya MUKAMA! Emanzi neetakirayo munonga. Eryo izooba n'eizooba ry'ekiniga, Ery'enaku n'obusaasi, Ery'okucwekyereza n'okumariraho kimwe, Ery'ekibunda n'omwirima, Ery'ebicu n'omwirima ndindindi, Ery'okuteera enzamba y'akasirikiriro n'enduuru y'orugamba, Kurwanisa endembo ezeehinguririziibwe engo z'amabaare N'eminaara miraingwa. Ndyareetera abantu okweshobera, Babandagire nk'empumi; Ahabw'okuba bakacumura ahari MUKAMA, Eshagama yaabo eryasheeshwa nk'omucuucu, n'emibiri yaabo enagwe nk'amazi. Efeeza zaabo, n'obu zaakuba ezaabu zaabo, Tiziribaasa kubajuna aha izooba ry'ekiniga kya MUKAMA. Kureka ensi yoona eryamarwaho Omuriro gw'eihato ry'ekiniga kye; Eego, aryamariraho kimwe Abatwire omu nsi boona kitaraariire. Imwe ihanga ritaine kashoni 'mwe, Nimwije, muteeranire hamwe, Mutakabingirwe Nk'ebishushunga ebirikutuntumuka, Mutakahikirweho kiniga kya MUKAMA ekingi, Mutakahikirweho izooba ry'ekiniga kya MUKAMA. Imwe abacureezi b'omu nsi mwena, Abakora ebi MUKAMA aragiira, Nimumusherure; Kandi musherure okuhikiirira n'obucureezi; Obundi mukaasherekwa aha izooba ry'ekiniga kya MUKAMA. Ahabw'okuba Gaaza eryatsigwaho, Ashikelooni ehindukye amatongo, Ab'omuri Ashidoodi babingwe omu ihangwe, Na Ekurooni erandurwe. Imwe ihanga ry'Abakeresi 'mwe, Abatwire aha rubaju rw'enyanja, muryakareeba! Imwe Abanyakanaani, ensi y'Abafilistia, Ekigambo kya MUKAMA kiryabarwanisa. Ndyabacwekyereza okuhitsya obu hatarigira Mutuuzi weena owaatsigaraho. Kandi ezo mbaju z'enyanja ziryaba amariisizo, Amaka g'abariisa n'ag'amasyo g'entaama, Zibe ez'ab'enju ya Yuda, Abariba batsigaireho, baziriisizemu, Kandi omu maju g'omuri Ashikelooni Nimwo baribyama omu mwabazyo; Ahakuba MUKAMA Ruhanga waabo aryabataho omutima, Abaihe omu bukwatwa, abagarure. MUKAMA ow'amahe, Ruhanga wa Israeli naagira ati: Nkahurira ebigaaniizo bya Moabu N'ebijumo by'Abaamoni, Oku baagaaniirize abantu bangye, Bakeehimbisa ku barikwija kuteera ensi yaabo. N'habw'ekyo niinyerahira nti: Buzimazima Moabu eryaba nka Sodoma N'Abaamoni babe nka Gomora, Ensi emazirweho ebicuragyenyi n'ebiina by'omwonyo, Ebeere kimwe amatongo ebiro byona. Abantu bangye abaritsigaraho baryabanyaga, N'ab'eihanga ryangye abarihonokaho baryabakubuura. Ebyo nibyo barizimuurirwa ahabw'amaryo gaabo, ahabw'okuba bakateerera enaku abantu ba MUKAMA ow'amahe, Baabeesiimirana. MUKAMA aryabarwanisa omu muringo gurikutiinisa; Eego, baaruhanga b'ensi boona aryabahorootsa, Kandi abantu baryamuramya, Buri muntu amuramize ei ari, Nangwa n'ab'omu nsi zoona ez'amahanga. Naimwe Abanyesiopia, Muryaitwa rurara yangye; Kandi aryabanga omukono gwe kurwanisa obukiizi-bwa-bumohso, Acwekyereze Asiria, Ahindure Nineeve amatongo, Ebe ensi ekarangataine nk'eihamba ry'omusheenyi. Kandi amasyo g'ente garyagibyamamu, N'enyamaishwa zoona ez'omu ishwa, Ebihuhura-bahuta n'ebinyogote Biryatuura omu bisheenyuka by'enyomyo zaayo, Ebihihizi bihihirire omu madirisha gaayo, N'ebikoona bigambire omu bisasi by'amaju gaayo; Ahakuba embaaho zaayo z'emyereezi ziryashuuruurwa. Oru nirwo rurembo ruri orwabaire rutwire buhooro, Nirwehimbisa, nirwegira ruti: Niinye ndiho, tihariho ondiijo. Mbwenu ka ruhindukire amatongo, Rukaba oburaaro bw'enyamaishwa! Orikururabaho weena Naayeshaanya, aruha mutinzi. Orurembo orurikuhata, orugomi, Kandi orusiisikaire, ruyakareeba! Tirurikuhurira iraka, Tirurikwenda kuhanwa, Tirurikwirira haihi Ruhanga waarwo. Abategyeki baamwo n'entare ezirikutsinda, Abaramuzi baarwo n'emishega y'omu mwabazyo Etagira ki etsiga okuhitsya omu kasheehe; Baanabi baarwo n'abantu batyo Abatarikwesigwa; Abanyamurwa baarwo nibashiisha ekyetwa ekirikwera kyona, Nibashiisha nkana Ebiragiro. MUKAMA ori ahagati yaarwo n'ohikiriire, Takora kubi; Buri kasheeshe areeta eby'oburyo bye omu mushana, Tayosha; Kwonka otahikiriire tagira kashoni. Mmazireho amahanga, Eminaara yaago n'ebisheenyuka; Nyitiire kimwe enguuto zaago, Ngu hatagira owaazirabamu; Endembo zaago zihindukire amatongo, Zaabura omuntu, zaabura n'ow'okuzituuramu. Naagira nti: Buzimazima ruryantiina, Rwikirize kuhanwa, Rurekye kwehuzya Ebi naaruragiire byona. Kwonka abarutwiremu baayeyongyera kwezirika Kushiisha omu kukora kwabo kwona. MUKAMA naagira ati: N'ahabw'ekyo muntegyereze, Okuhitsya aha izooba eri ndiimukiraho ndi mushinja; Ahabw'okuba mmaririire kuteeranira hamwe Amahanga n'obugabe butari bumwe, Mbone kubishukaho ekiniga kyangye N'okuguubwa kubi kwangye kwona, Ahakuba ensi yoona eryamarwaho Omuriro gw'eihato ry'ekiniga kyangye. Eego, omuri obwo bunaku ndyahindura engambo y'amahanga, Ebe engambo nungi, Ab'omuri ago mahanga boona Babone kutakira eiziina rya MUKAMA N'okumuheereza n'omutima gumwe. Abariinyeshengyereza nibo bantu bangye abaataataine; Baryandeetera empongano, nibagiiha seeri y'emigyera ya Esiopia. Iwe Israeli, eryo izooba torikwatwa nshoni Ahabw'ebi waakozire nongomera; Ahabw'okuba obwo ndyakwihamu Abanyamaryo baawe abarikwehimbisa; Kandi torigaruka kwekunikira Ha rushozi rwangye orurikwera. Ahakuba ndyakutsigamu Abantu abacureezi kandi abatarikwetunguura; Baryasherura obuhungiro omu iziina rya MUKAMA. Kandi abaritsigara omuri Israeli tibarikora kubi, N'obu kwakuba okugamba ebishuba, N'orurimi rw'obugobya Tirurishangwa mu kanwa kaabo; Ahakuba baryarya, babyame Hataine orikubatiinisa. Iwe Saayuuni, yeshongore munonga; Iwe Israeli, teera akaari! Naiwe Yerusaalemu, shemererwa, Oyesiime n'omutima gwawe gwona! MUKAMA akwihireho emanja ezi obaire oine, N'abazigu baawe yaabanaga aheeru. Omugabe wa Israeli, MUKAMA, ari ahagati yaawe; Torigaruka kutiina kabi bundi. Eryo izooba baryagira Yerusaalemu bati: Iwe Saayuuni 'we, otatiina, Emikono yaawe etatentebuka. MUKAMA Ruhanga waawe ari ahagati yaawe, Emanzi erikujuna. Aryakushemerererwa, aine obunanukye, Aryakushemerererwa, naayeshongora Nk'aha izooba ry'obugyenyi. MUKAMA naagira ati: Ndyakwihaho akabi, Karekye kukujumisa. Reeba, omuri obwo bunaku Ndyaitana n'abarikukuhata boona. Ndyakiza abarema, Ntaaruure encuubwa; Kandi abaabaire bahemukiire omu nsi yoona Ndyabaha okugmbwa gye n'eiziina rirungi. Ndyabagarura owaanyu omu bunaku Obu ndibataaruuriramu; Ahakuba ku ndigarura abantu baanyu Abatwairwe omu bukwatwa nimureeba, Ndyabaha eiziina rirungi n'okuhimbisibwa Omu mahanga goona ag'omu nsi; nikwo MUKAMA arikugira. Omu mwaka gwa kabiri ogw'omu busingye bw'omugabe Dario, omu kwezi kwa mukaaga, aha kiro kyakwo ky'okubanza, ekigambo kya MUKAMA kikaija ahari Zerubabeeli, mwene Shealutieli, omutegyeki wa Yuda, n'ahari Yoshua mwene Yehozadaaki omunyamurwa omukuru, nikiraba omuri nabi Hagai, nikigira kiti: Oku nikwo MUKAMA ow'amahe arikugamba naagira ati: Abantu aba nibagira bati: Obunaku bw'okugaruka kwombeka enju ya MUKAMA tibukahikire. Bwanyima ekigambo kya MUKAMA kyaija nikiraba omuri nabi Hagai nikigira kiti: Nimugira ngu obu nibwo bunaku obu mushemereire kuraara omu maju gaanyu agashwekirwe embaaho omunda, haza enju egi ekaguma eri omushaka? N'ahabw'ekyo hati MUKAMA ow'amahe naagira ati: Muteekateekye aha mitwarize yaanyu. Mukabiba bingi, mwagyesha bikye; nimurya kwonka timurikuhaaga; nimunywa, kwonka timurikuhwa iriho; nimujwara, kwonka timurikutagatirwa; kandi n'orikukorera ebihembo, naabikorera kubibiika omu nshaho efumukire. Oku nikwo MUKAMA ow'amahe arikugamba naagira ati: Muteekateekye aha mitwarize yaanyu. Mwinamukye omu bibungo, mureete ebiti, mwombekye egyo nju, mbone kugishemerererwa n'okugihimbisizibwamu; nikwo MUKAMA arikugira. Mukagira amatsiko g'okutunga bingi, mbwenu reeba, bibaire bikye; kandi ku mubireetsire omuka, naabihuuha, byatuntumuka. Nimugira ngu ekyo kireetsirwe ki? nikwo MUKAMA ow'amahe arikubuuza. Kireetsirwe enju yangye kuguma eri omushaka, haza buri muntu omuriimwe akahugira aha kwombeka eye. Nikyo eiguru ahaiguru yaanyu riimiire orume ahabwanyu, n'ensi ekanga kweza, naanye nkareeta omushana mwingi omu nsi n'aha bibungo, aha mbibo, ahari viinyo, aha majuta, aha birikumera omu itaka byona, aha bantu, aha matungo n'aha bi barikuhendekyera byona. Bwanyima Zerubabeeli mwene Shealutieli, na Yoshua mwene Yehozadaaki omunyamurwa omukuru n'abantu boona abaatsigaireho, baayorobera eiraka rya MUKAMA Ruhanga waabo yaamutumire; kandi abantu boona baatiina MUKAMA. Bwanyima Hagai, entumwa ya MUKAMA, yaagambira abantu ebi MUKAMA amutumire, naagira ati: MUKAMA naagira ati: Ndi hamwe naimwe. Atyo MUKAMA yaimutsya omutima gwa Zerubabeeli mwene Shealutieli omutegyeki wa Yuda, n'ogwa Yoshua mwene Yehozadaaki omunyamurwa omukuru, n'ey'abantu boona abaatsigareho, baija, baatandika kwombeka enju ya MUKAMA ow'amahe Ruhanga waabo, aha kiro kya makumi abiri na bina omuri okwo kwezi kwa mukaaga. Omuri ogwo mwaka gwa kabiri ogw'omu busingye bw'omugabe Dario, omu kwezi kwa mushanju, aha kiro kyakwo ekya makumi abiri na kimwe, ekigambo kya MUKAMA kyagaruka kyaija nikiraba omuri nabi Hagai, nikigira kiti: Gambira Zerubabeeli, mwene Shealutieli na Yoshua mwene Yehozadaaki omunyamurwa omukuru n'abantu boona abatsigaireho oti: Beitu omuriimwe harimu otsigaireho owaareebire ekitiinisa eki enju egi yaabaire eine obunyakare? Mbwenu hati nimugireeba muta? Ti busha omu maisho gaanyu? Kwonka hati guma, iwe Zerubabeeli; nikwo MUKAMA arikugira; naiwe Yoshua mwene Yehozadaaki omunyamurwa omukuru, guma; kandi naimwe abantu b'omuri egi nsi mwena, mugume, kandi mukore; ahabw'okuba ndi hamwe naimwe; nikwo MUKAMA ow'amahe arikugira, nk'eki naaragaine naimwe, obu mwaruga Misri, oku kiri. Omwoyo wangye atuura omuriimwe, mutatiina. Ahakuba oku nikwo MUKAMA ow'amahe arikugamba naagira ati: omu kaanya kakye niinyija kugaruka ntengyetse eiguru n'ensi, enyanja n'eitaka; kandi ndyatengyetsa amahanga goona, eitungo ry'ago mahanga goona riije, n'egi nju ngiijuze ekitiinisa; nikwo MUKAMA arikugira. Efeeza n'ezangye, ezaabu nazo n'ezangye; nikwo MUKAMA ow'amahe arikugira. Ekitiinisa ky'egi nju ekya bwanyima kiryakira ekyayo eky'okubanza; nikwo MUKAMA ow'amahe arikugira; kandi omuri ogu myanya nimwo ndiheera obusingye; nikwo MUKAMA ow'amahe arikugira. Kandi aha kiro kya makumi abiri na bina omu kwezi kwa mwenda omuri ogwo mwaka gwa kabiri ogw'omu busingye bwa Dario, ekigambo kya MUKAMA kyaija nikiraba omuri nabi Hagai, nikigira kiti: Oku nikwo MUKAMA ow'amahe arikugamba naagira ati: Buuza abanyamurwa ekibuuzo eki oti: Omuntu ku yaakutwarira enyama eyeziibwe omu kicweka kya ifo eky'ekanzu ye, yaakikoza aha mugaati, nari aha kicumbe, nari omuri viinyo nari omu majuta nari aha by'okurya by'omuringo gwona, kikaaba ekirikwera? Abanyamurwa baagarukamu bati: Ngaaha. Hagai yaagaruka yaababuuza ati: omuntu orikushiishwa okukora aha mutumbi, ku yaakukora aha kintu kimwe ahari ebyo, kikaaba ekitashemeire? Abanyamurwa baagarukamu bati: Eego, kikaaba ekitashemeire. Bwanyima Hagai yaagira ati: MUKAMA naagira ati: Kandi nikwo kiri n'omu maisho gangye ahari aba bantu n'ahari eri ihanga; kandi nikwo kiri n'aha murimo gwona ogu barikukoresa emikono yaabo; kandi n'eki barikuhongyerayo kyona kisiisikaire. Mbwenu nimbeeshengyereza, muteekateekye ebirikwija kubaho okwiha hati. Obu eibaare ryona ryabaire ritakatairwe ha rindi omuri hekalu ya MUKAMA, bikabasusira ki? Obu omuntu yaabaire ahika aha kirundo ky'encuro makumi abiri, akashangamu ikumi ryonka; kandi obu omuntu yaabaire ahika aha bwato bwa viinyo kutahamu enjoga makumi ataano, akashanga ziri makumi abiri zonka. Nkabateeza okubabuka, okusya-nyamwenga n'orubaare, kwonka nabwo timurangarukiire; nikwo MUKAMA arikugira. Nimbeeshengyereza muteekateekye okwiha hati, aha kiro kya makumi abiri na bina eky'okwezi kwa mwenda n'omu biro ebirikwija. Okwiha aha izooba eri omusingi gwa hekalu ya MUKAMA gwateereirweho, muteekateekye. Embibo zikiri omu bitara? Emizaabibu, emitiini9, emikomamahanga n'emizeituuni nibikyera buhsa? Okwiha eri izooba niinyija kubaha omugisha. Bwanyima ekigambo kya MUKAMA kyagaruka kyaija ahari Hagai obwa kabiri aha kiro kya makumi abiri na bina ky'okwo kwezi nikigira kiti: Gambira Zerubabeeli omutegyeki wa Yuda noogira oti: Niinyija kutengyetsa eiguru n'ensi, njuumikye ekitebe ky'obugabe; kandi niinyija kumaraho amaani g'obugabe bw'amahanga, njuumikye ebigaari by'orugamba n'abarikubigyenderamu; biryagwa ahansi, buri muntu aitwe rurara ya mugyenzi we. Kandi MUKAMA ow'amahe naagira ati: Eryo izooba ndyakutwara, iwe Zerubabeeli omwiru wangye, mwene Shealutieli, nkugire empeta y'akamanyiso; ahabw'okuba nkutooraine; nikwo MUKAMA ow'amahe arikugira. Omu kwezi kwa munaana omu mwaka gwa kabiri ogw'omu busingye bwa Dario, ekigambo kya MUKAMA kikaija ahari nabi Zekaria mwene Berekia mwijukuru wa Ido, nikigira kiti: MUKAMA akagwerwa kubi munonga baashwenkuriimwe; n'ahabw'ekyo obagire oti: Oku nikwo MUKAMA ow'amahe arikugamba naagira ati: Mungarukire, naanye niinyija kubagarukira; nikwo MUKAMA ow'amahe arikugira. Mutaba nka baashwenkuriimwe, abu baanabi aba ira baabaire bagambira n'eiraka rihango bati: Mugarukye, murekye emitwarize yaanyu mibi, n'ebibi ebi murikukora. Kwonka baayanga kumpurira, n'obu kwakuba okuunyetaho; nikwo MUKAMA arikugira. Mbwenu, baashwenkuriimwe barahi? Na baanabi, nimugira ngu batuuraho ebiro byona? Beitu ebigambo byangye n'ebiragiro byangye, ebi naaragiire abairu bangye baanabi, tibirahikire ahari baashwenkuriimwe? N'ahabw'ekyo bakeeteisa nibagira bati: Nk'oku MUKAMA ow'amahe yaamaririire kutugira, nk'emitwarize yaitu n'ebi twakozire, oku biri, nikwo atugizire. Aha kiro kya makumi abiri na bina omu kwezi kwa ikumi na kumwe, okwezi okurikwetwa Shebati, omu mwaka gwa kabiri ogw'omu busingye bwa Dario, ekigambo kya MUKAMA kikaija ahari nabi Zekaria, mwene Berekia, mwijukuru wa Ido; nawe nikwo kugira ati: Nyekiro ku ngiire kugira nti, naareeba omushaija naagyendera aha mbaraasi erikutukura; yaayemerera ahagati y'emiti emikadasi eri omu kahanga; kandi enyima ye habaire ahariyo embaraasi ezirikutukura, ez'obugondo n'ezirikwera. Ntyo naabuuza nti: Biriya niki, mukma wangye? Maraika owaabaire naagamba naanye yangarukamu ati: Naaza kukworeka amakuru gaabyo. Atyo omushaija owaabaire ayemereire omu mikadasi yaagira ati: Aba nibo MUKAMA atumire kugyendagyenda nibeetegyereza ensi. Baagarukamu maraika owaabaire ayemereire omu mikadasi, nibagira bati: Tuherize kugyendagyenda omu nsi, twagyetegyereza, twashanga ensi yoona ecureire, etuurize. Bwanyima maraika wa MUKAMA yaagira ati: Ai MUKAMA ow'amahe, oryahitsya hi okutasaasira Yerusaalemu n'endembo za Yuda, ezi omazire emyaka makumi mushanju ogwereirwe kubi? Maraika ogwo owaabaire naagamba naanye, MUKAMA yaamugarukamu ebigambo by'embabazi kandi ebirikuhuumuriza. Atyo maraika owaabaire naagamba naanye yangira ati: Gamba n'eiraka rihango, noogira oti: Oku nikwo MUKAMA ow'amahe arikugamba naagira ati: Nyine eihato ringi ahabwa Yerusaalemu na Saayuuni. Kandi nyine ekiniga kingi ahabw'amahanga agataine ki geetaireho; ahabw'okuba ku naagwereirwe kubi kakye Abaisraeli, ago mahanga gaababonabonesa, gaarengyesereza. Nikyo MUKAMA arikugirira ati: Ngarukiire Yerusaalemu, ngiiniire embabazi; enju yangye eryagyombekwamu, kandi omugoye gw'okugyeresa guryagyeresibwa omuri Yerusaalemu; nikwo MUKAMA ow'amahe arikugira. Garuka ogambe n'eiraka rihango oti: Oku nikwo MUKAMA ow'amahe arikugamba naagira ati: Endembo zangye ziryagaruka ziijure obugwa gye, bushandaare hoona, MUKAMA agarukye ahuumurize Saayuuni, atoorane Yerusaalemu. Bwanyima naimutsya amaisho; ku naagire kugira nti, naareeba amahembe ana. Naabuuza maraika owaabaire naagamba naanye nti: Biriya niki? Yangarukamu ati: Biriya nigo mahembe agaataataaniise Yuda, Israeli na Yerusaalemu. Bwanyima MUKAMA yaanyoreka abaheesi bana. Naamubuuza nti: Bariya baija kukora ki? Yangarukamu ati: Ago nigo mahembe agaataataaniise Yuda, hakabura owaimutsya omutwe, kandi abo baheesi baizire kutiinisa amahanga agaimukize amahembe gaago kurwanisa ensi ya Yuda kugitaataanisa, n'okuteera ahansi ago mahembe. Kandi naimutsya amaisho; ku naagiire kugira nti, naareeba omuntu oine omugoye gw'okugyeresa omu ngaro ze. Naamubuuza nti: Nooza hi? Yangarukamu ati: Ninza kugyera Yerusaalemu kumanya obukiika n'oburaingwa bwayo. Reeba, maraika owaabaire naagamba naanye yaashohora, kandi maraika ondiijo yaija kumubugana; yaamugira ati: Imuka ogambire oriya mutsigazi, noogira oti: Yerusaalemu eryatuurwamu, nk'oku batuura omu birorero ebitaine ngo, ahabw'abantu baamwo n'amatungo gaabo kuba bingi; ahakuba niinye ndba orugo rwayo rw'omuriro orugyehinguririize, kandi niinye ndiba ekitiinisa omuriyo; nikwo MUKAMA arikugira. MUKAMA naagira ati: Yeimwe! Yeimwe! Nimuhungye, murugye omu nsi y'obukiizi-bwa-bumohso, ahabw'okuba niinyija kubataaruura, mbaihe ei emiyaga ena y'omu iguru ereetwa. Imwe batuuzi ba Babulooni 'mwe, nimuhungire Saayuuni; ahakuba MUKAMA ow'amahe ku yaaherize kuntuma aha mahanga agaabaire nigabanyaga, kumuhaisa ekitiinisa, (ahabw'okuba obakoraho aba akozire aha mboni y'eriisho rye) yangira ati: Reeba, ndyagatigitira omukono, ngubangire, gahindukye eminyago y'abaabaire nibagaheereza. Haza obwo muryamanya ku MUKAMA ow'amahe niwe antumire. Iwe Saayuuni, yeshongore, oshemererwe; ahakuba reeba, niinyija, kandi ndyatuura omuriiwe ahagati; nikwo MUKAMA arikugira. Eryo izooba amahanga maingi garyayehongyera MUKAMA, babe abantu bangye; ndyaguma omuriiwe ahagati. Haza obwo oryamanya ku MUKAMA ow'amahe akuntumireho. Bwanyima MUKAMA aryahungura Yuda ebe omugabo gwe omu nsi erikwera, agarukye atoorane Yuda. Imwe abaine omubiri mwena, mucecekye omu maisho ga MUKAMA, ahabw'okuba ayebandatwire omu butaaho bwe oburikwera. Bwanyima yaanyoreka Yoshua omunyamurwa omukuru ayemereire omu maisho ga maraika wa MUKAMA, na Sitaane amwemereire aha rubaju rwa buryo kumutabaariza. MUKAMA yaagira Sitaane ati: Iwe Sitaane, MUKAMA akuhane! Torikumanya ogu ku ari ekicumurwa ekiihirwe omu muriro? Obwo Yoshua akaba ayemereire omu maisho ga maraika, ajwaire ebijwaro bisiisikaire munonga. Maraika yaagira abaamwemereire omumaisho ati: Mumujuure ebyo bijwaro bisiisikaire munonga. Kandi yaagira ati: Reeba, naakwihaho okutahikiirira kwawe, niinyija kukujweka ebijwaro birungi munonga. Naanye naagira nti: Bamute ekikwemba kishemeire aha mutwe. Batyo baamuta ekikwemba kishemeire aha mutwe, baamujweka ebijwaro; obwo maraika wa MUKAMA ayemereire aho. Maraika wa MUKAMA yaayehanangiriza Yoshua ati: Oku nikwo MUKAMA ow'amahe arikugamba naagira ati: Ku oraagyendere omu mihanda yangye, waarinda gye ebi naakukwatsize, oryategyeka enju yangye, orinde n'ebikaari byangye; naanye ndyakuha obushoboorozi bw'okwehikira omuri aba abeemereire aha. Mbwenu, iwe Yoshua omunyamurwa omukuru, hurira, iwe na bagyenzi baawe abashutama omu maisho gaawe, ahabw'okuba abo bantu n'akamanyiso. Reeba, ndyareeta omuheereza wangye Itaagi. Reeba, aha ibaare eri ntaire omu maisho ga Yoshua, eibaare rimwe eriine embaju mushaju, ndyasharuraho eihandiiko byaryo; nikwo MUKAMA ow'amahe arikugira; kandi orubanja rw'egi nsi ndyarwihaho omu izooba rimwe. Eryo izooba buri muntu omuriimwe aryayeta mutaahi we kushutama ahansi y'omuzaabibu gwe n'ahansi y'omutiini gwe; nikwo MUKAMA ow'amahe arikugira. Bwanyima maraika owaabaire naagamba naanye yaagaruka yansisiimura, nk'oku omuntu asisiimurwa omu turo; yangira ati: Nooreeba ki? Naamugira nti: Nindeeba ekikondo ky'etabaaza eky'ezaabu nsha, ekiteekirweho orwabya, kandi ekiriho amatabaaza mushanju, buri emwe eine eminwa mushanju. Kandi aha rubaju rwakyo hariho emizeituuni ebiri, gumwe aha rubaju rwakyo rwa buryo, n'ogundi aha rwa bumosho. Naabuuza maraika owaabaire naagamba naanye nti: Ebyo amakuru gaabyo niki, Mukama wangye? Maraika owaabaire naagamba naanye yambuuza ati: Ebyo torikumanya amakuru gaabyo? Naagarukamu nti: Ngaaha, Mukama wangye. Bwanyima yangira ati: Eki n'ekigambo eki MUKAMA arikutuma ahari Zerubabeeli, naagira ati: Ti habw'amaani, kandi ti habw'obushoboorozi, kureka n'ahabw'Omwoyo wangye; nikwo MUKAMA ow'amahe arikugira. Iwe rushozi ruraingwa 'we, niiwe oha? Omu maisho ga Zerubabeeli oryahinduka oruhita. Kandi oryareeta eibaare ery'aha mutwe gw'agandi eririkuhamirwaho, obwo abantu nibateera akaari nibagira bati: Nirikagire omugisha! Nirikagire omugisha! Kandi ekigambo kya MUKAMA kyagaruka kyanyijaho nikigira kiti: Emikono ya Zerubabeeli niyo yaataireho omusingi gw'egi nju, kandi emikono ye niyo erigiheza. Haza obwo nibwo murimanya ku MUKAMA ow'amahe abantumireho. Mbwenu n'oha oragayire ebintu nibikitandika? Baryashemererwa, baareeba kariihso omu ngaro za Zerubabeeli. Ago matabaaza nigo maisho ga MUKAMA agarikubuga hoona nigareeba ebiri omu nsi yoona. Bwanyima naamubuuza nti: Eriya mizeituuni ebiri eri aha rubaju rw'ekikondo ky'etabaaza orwa buryo n'orwa bumohso, amakuru gaayo niki? Naagaruka naamubuuza obwa kabiri nti: Kandi gariya mataagi abiri g'emizeituuni agari aha mbaju zombi z'enshekye ibiri z'ezaabu omu amajuta garikushohorera, amakuru gaago niki? Yangarukamu ati: Torikumanya amakuru gaago? Naamugarukamu nti: Ngaaha, Mukama wangye. Yangira ati: Ago mataagi n'abaashukirweho amajuta ababiri abeemerera aha rubaju rwa MUKAMA ow'ensi yoona. Kandi naagaruka naimutsya amaisho; ku naagiire kugira nti, naareeba omuzingo gw'ekitabo niguguruka. Yangira ati: Nooreeba ki? Naagarukamu nti: Nindeeba omuzingo gw'ekitabo ogurikuguruka; oburaingwa bwagwo mikono makumi abiri, n'obukiika bwagwo mikono ikumi. Bwanyima yangira ati: Ogwo nigwo mukyeeno ogurikushohora kubuga ensi yoona; ahabw'okuba omuntu weena orikwiba okwiha hati aryamarwaho, nk'oku gurikugira, kandi weena orikurahira ebishuba aryamarwaho nk'oku gurikugira. MUKAMA ow'amahe naagira ati: Ndyagwohereza gutaahe omu nju y'omushuma, n'omu nju y'orikurahira eiziina ryangye naabeiha, gugume omu maju gaabo, gumarireho kimwe embaaho n'amabaare. Bwanyima maraika owaabaire naagamba naanye yaija, yangira ati: Imutsya amaisho gaawe, oreebe eki ekirikushohora, omanye oku kiri. Naagira nti: Ni kintu ki? Yaagira ati: Ni eefa erikushohora. Yaagaruka yaagira ati: Eki n'eky'okushiisha ekiri omu nsi yoona. Kandi reeba, ekifundikizo kyayo ky'eibaati ku kyafundwirwe, naareeba omukazi agishutamimu. Maraika ogwo yaagira ati: Ogwo niwe Bubi. Yaamwigatira omuri eefa, yaagarura ekyo kifundikizo ky'eibaati ekiremeire aha minwa yaayo. Naagaruka naimutsya amaisho; ku naagiire kugiria nti, naareeba abakzi babiri nibaija, baine omuyaga omu mapapa gaabo; bakaba baine amapapa nk'ag'enkongoro; baakiriza eefa egyo, baagitwarira omu kaabunga. Naabuuza maraika owaabaire naagamba naanye nti: Eefa eriya nibagitwara hi? Yangarukamu ati: Nibagitwara omu nsi ya Shinaari kugyombekyerayo enju; kandi egyo nju ku erihwa, baryata eefa egyo omu mwanya gwayo. Kandi naagaruka naimutsya amaisho; ku naagire kugira nti, naareeba ebigaari bina nibiruga ahagati y'enshozi ibiri; ezo nshozi zikaba ziri ez'emiringa. Ekigaari ky'okubanza kikaba nikikururwa embaraasi zirikutukura, ekya kabiri nikikururwa ezirikwiragura; ekya kashatu nikikururwa ezirikwera, kandi ekya kana nikikururwa ez'ebihuura by'obugondo. Bwanyima naabuuza maraika owaabaire naagamba naanye nti: Ebi niki, Mukama wangye? Maraika yangarukamu ati: Ebi nibiija kushohora kuza ei emiyaga ena y'omu iguru ereetwa, byaheza kweyoreka omu maisho ga MUKAMA ow'ensi yoona. Ekigaari ekirikukururwa embaraasi ezirikwiragura nizigyenda nizitoora omu nsi y'obukiizi-bwa-bumohso; ezirikwera nizitoora omu nsi y'oburengyerwa-izooba, ez'ebihuura by'obugondo nizitoora omu nsi y'obukiizi-bwa-buryo. Ezo mbaraasi ku zaashohoire, zaagira obwira bw'okwend akugyenda hoona, nizeetegyereza ensi. Yaagira ati: Nimwirooko mugyendagyende omu nsi, mugyetegyereze. Ztiyo zaagyena nizeetegyereza ensi. Bwanyima yangambira n'eiraka rihango ati: Reeba, ziriya ezirikuza omu nsi y'obukiizi-bwa-bumohso ziikaikaniise ekiniga kyangye eki nyiniire ab'omuri egyo nsi. Bwanyima ekigambo kya MUKAMA kyanyijaho nikigira kiti: Iha omu baatwairwe omu bukwatwa Heludai, Tobiya na Yedaaya abarugire Babulooni, oze omwe Yosia mwene Zefania eri izooba. Obaakye efeeza n'ezaabu, obiheeshemu ekirunga, okite aha mutwe gwa Yoshua mwene Yehozadaaki omunyamurwa omukuru, omugira oti: Oku nikwo MUKAMA ow'amahe arikugamba naagira ati: Reeba, omuntu orikwetwa Itaagi; ahabw'okuba aryakurira gye omu mwanya gwe, kandi aryayombeka hekalu ya MUKAMA. Niwe aryombeka hekalu ya MUKAMA, akagira ekitiinisa ky'obugabe, akshutama aha kitebe ky'obugabe, akategyeka. Kandi aha rubaju rw'ekitebe kye ky'obugabe aharyabaho omunyamurwa, bombi bagire okumanyana kw'obusingye ahagati yaabo. Ekyo kirunga kiryaguma omuri hekalu ya MUKAMA, kubeera Heludai, Tobiya, Yedaaya na Yosia mwene Zefania ekiijutsyo. Bwanyima abariba bari hare baryaija, bahwere omu by'okwombeka hekalu ya MUKAMA; haza obwo muryamanya ku MUKAMA ow'amahe niwe abantumireho. Kandi ku murita omutima aha kworobera eiraka rya MUKAMA Ruhanga waanyu, ebyo biryabaho. Omu mwaka gwa kana ogw'omu busingye bw'omugabe Dario, ekigambo kya MUKAMA kikaija ahari Zekaria aha kiro kya kana ky'okwezi kwa mwenda okurikwetwa Kisileevi. Omu biro ebyo aba Beseeli bakaba batumire Sharezeeri na Regyemu-meleki n'abashaija baabo kweshengyereza MUKAMA kubagirira embabazi, n'okubuuza abanyamurwa b'enju ya MUKAMA ow'amahe na baanabi, bati: Tushemereire kuza omu magyenyi n'okwesiibyakwo omu kwezi kwa kataano, nk'oku tubaire nitugira omu myaka egi yoona? Bwanyima ekigambo kya MUKAMA ow'amahe kyanyijaho nikigira kiti: Gambira abantu b'omuri egi nsi boona n'abanyamurwa oti: Obu mwabaire mwesiibyakwo, mukaza omu magyenyi omu kwezi kwa kataano n'okwa mushanju omuri egyo myaka makumi mushanju, obwo niiye mwabaire mwesiibizakwo? Kandi ku murya, mwanywa, ti mweriira mukeenywera? Ebyo tibyo MUKAMA yaagambire naaraba omuri baanabi aba ira, obu Yerusaalemu yaabaire ekitwirwemu, ekigogyeire kandi ekyehinguririziibwe endembo zaayo, n'ensi y'obukiizi-bwa-buryo bikitwirwemu? Ekigambo kya MUKAMA kyagaruka kyaija ahari Zekaria nikigira kiti: Oku nikwo MUKAMA ow'amahe arikugamba naagira ati: Mucwe emanja z'oburyo, buri muntu agirire mwene waabo embabazi n'esaasi. Murekye kuhata abafaakazi, efuuzi, abashuuhuuki n'abooro; kandi harekye kugira n'omwe omuriimwe owaagirira omwene waabo enaama mbi omu mutima gwe. Kwonka baayanga kuhurira, baatunika amabega, baayereebera kuriya, amatu baagahenderamu ebiti, ngu batampurira. Baagangaaza emitima yaabo nk'amabaare, ngu batahurira ebiragiro bya MUKAMA ow'amahe, n'ebigambo ebi yaabatumireho Omwoyo we, naaraba omuri baanabi aba ira. Nikyo ekiniga kingi kyarugiire ahari MUKAMA ow'amahe. MUKAMA naagira ati: Nk'oku naabeetsire, bakanga kuhurira, nikwo nabo baanyetsire, nkanga kubahurira, nkabataataanisisa omuyaga gw'akasooroora omu mahanga goona, agu batakamanyaga. Okwo nikwo ensi ei baatsigireho yaahindukire eihamba, ekabura owaagirabamu naagyenda nari naagaruka; etyo egyo nsi erikukundwa yaahinduka eihamba. Kandi ekigambo kya MUKAMA ow'amahe kyanyijaho nikigira kiti: Oku nikwo MUKAMA ow'amahe arikugamba naagira ati: Nyiniire Saayuuni eihato ringi, kandi ngiriiniire nyine ekiniga kingi. Oku nikwo MUKAMA arikugamba naagira ati: Ndyagaruka Saayuuni, ntuure omuri Yerusaalemu; kandi Yerusaalemu egyo eryayetwa orurembo orurikwesigwa, n'orushozi rwa MUKAMA ow'amahe rwetwe orushozi orurikwera. Oku nikwo MUKAMA ow'amahe arikugamba naagira ati: Abagurusi n'abakaikuru baryagaruka, bashutame omu nguuto za Yerusaalemu, buri muntu naayehimbagiririza aha kibango kye ahabw'okukura munonga. Kandi enguuto z'orurembo ziryaijura aboojo n'abaishiki nibazizaaniramu. Oku nikwo MUKAMA ow'amahe arikugamba naagira ati: Ku kiraabe kiri eky'okutangaaza omu maisho g'abantu aba abatsigaireho omuri ebi biro, nimugira ngu kishemereire kuba eky'okutangaaza omu maisho gangye? nikwo MUKAMA ow'amahe arikugira. Oku nikwo MUKAMA ow'amahe arikugamba naagira ati: Reeba, ndyajuna abantu bangye, mbaihe omu nsi y'oburugwa-izooba, n'omu nsi y'oburengyerwa-izooba, mbareete batuure omuri Yerusaalemu; kandi baryaba abantu bangye, naanye mbe Ruhanga waabo omu mazima n'omu kuhikiirira. Oku nikwo MUKAMA ow'amahe arikugamba naagira ati: Imwe abarikuhurira omu biro ebi ebigambo ebigambirwe baanabi, okwiha aha izooba eri omusingi gw'enju ya MUKAMA gwateereirweho, ngu hekalu eyombekwe, murekye kugwa emikono; ahakuba ebyo biro bitakahikire, tihaine waabaire aheebwa ebihembo ahabwe nari ahabw'enyamaishwa ye; kandi ahabw'ababisha hakaba hatariho busingye aha muntu weena owaabaire ataaha nari owaabaire ashohora; ahabw'okuba buri muntu nkamuteerana na mugyenzi we, baayangana. Kwonka hati tindikwija kugira aba bantu abatsigaireho, nk'oku naabagizire obunyakare; nikwo MUKAMA ow'amahe arikugira. Ahakuba haryabaho okubibira omu busingye n'omu kugogyera; emizaabibu eryayera ebijuma byayo, eitaka ryeze emyaka yaaryo, n'eiguru ritoonyereze orume; kandi ndyaha abo bantu abatsigaireho ebyo bintu byona, bibe ebyabo. Kandi imwe nju ya Yuda n'eya Israeli 'mwe, nk'oku mwabaire muri eky'okucweraho enfumu n'eky'okukyeenwa omu mahanga, nikwo ndibajuna, mukaba ab'okuhaisa abandi omugisha. Mutatiina, kureka emikono yaanyu egume. Ahabw'okuba oku nikwo MUKAMA ow'amahe arikugamba naagira ati: Nk'oku naamaririire kubakora kubi, obu baashwenkuriimwe bankwatsa ekiniga, nkanga kwegarukamu, nikwo n'omuri ebi biro mmaririire kukora gye Yerusaalemu n'enju ya Yuda. Mutatiina; nikwo MUKAMA arikugira. Ebi nibyo muraagume nimukora. Mugume mugambirane amazima, mucwere omu marembo gaanyu emanja z'oburyo, kandi ezirikureeta obusingye; murekye kugirirana enaama mbi omu mitima yaanyu, kandi murekye kukunda endahiro z'ebishuba; ahabw'okuba ebyo byona mbyanga; nikwo MUKAMA arikugira. Bwanyima ekigambo kya MUKAMA ow'amahe kyanyijaho nikigira kiti: Oku nikwo MUKAMA ow'amahe arikugamba naagira ati: Okwesiibyakwo okw'omu kwezi kwa kana, okw'omu kwa kataano, okw'omu kwamushanju n'okw'omu kwa ikumi kuryabeera ab'enju ya Yuda obunaku bw'okwesiima, bw'okunanuka, n'obw'amagyenyi g'okushemererwa; n'ahabw'ekyo mukunde amazima n'obusingye. Kandi oku nikwo MUKAMA ow'amahe arikugamba naagira ati: Obunaku buryahika, amahanga gaije, nibo batuuzi b'omu ndembo nyingi; abatwire omu rurembo rumwe baryaza aha rundi, bagire bati: Ka tuze kweshengyereza MUKAMA kutugirira embabazi, tusherure MUKAMA ow'amahe; naanye niinyija kuzayo. Enganda nyingi n'amahanga g'amaani baryaija kusherura MUKAMA ow'amahe omuri Yerusaalemu, n'okumweshengyereza ngu abagirire embabazi. Oku nikwo MUKAMA ow'amahe arikugamba naagira ati: Omuri ebyo biro abantu ikumi, abarikuruga omu mahanga aga buri rurimu, baryakwata omukugiro gw'ekanzi y'Omuyudaaya, bamugire bati: Ka tugyende naiwe; ahabw'okuba tuhuriire ku Ruhanga ari hamwe naimwe. Ekigambo kya MUKAMA nikirwanisa ensi ya Haduraaka, kandi kiryaguma ahari Damasiko; ahabw'okuba endembo za Aramu n'eza MUKAMA, nk'oku enganda za Israeli zoona ziri eze. Kandi Hamasi eri aha myatano yaazo, na Tuuro na Sidoni, zoona n'eze, n'obu ziraabe ziine obwengye bwingi. Aba Tuuro beeyombekyeire ekigo kigumire, Baarunda efeeza nk'omucuucu, N'ezaabu nk'ebyondo by'omu nguuto. Kwonka reeba, MUKAMA aryabamaraho ebi batungire, Eitungo ryabo arinagye omu nyanja, Na Tuuro emarweho omuriro. Ashikelooni eryakireeba, etiine; Na Gaaza ekireebe, egire obusaasi bwingi; Na Ekurooni yoona, ahabw'okuba ebi yaayesigire bihindukire busha. Gaaza eryabura omugabe, Na Ashikelooni ebure ab'okugituuramu; Eihanga ryebizaarwa riryatuura Ashidoodi, N'amaryo g'Abafilistia ndyagamaraho. Ndyaiha eshagama omu kanwa kaaryo, Ndiihe n'ebihagaro omu maino; Kandi naryo riryaba ekicweka ekitsigaireho ahabwa Ruhanga waitu, Ribe nk'oruganda omuri Yuda, Na Ekurooni ebe nk'Abayebusi. Bwanyima ndyateera orusiisira aha nju yangye, Ngyehinguririze nk'abarinzi, Harekye kugira abaaguma nibarabaho; Tihariho ihanga eririkuhata eririgaruka kubajuumikira; Ahakuba hati nimbyereebera. Iwe Saayuuni, shemererwa munonga! Naiwe Yerusaalemu, teera akaari! Reeba, omugabe waawe naija ah'ori, Ahikiriire kandi ari omusinguzi, Omucureezi, kandi atembire endogoya, Endogoya nto, omwana gw'endogoya. Efuraimu ndyamumaraho ebigaari, Na Yerusaalemu ngimaremu embaraasi z'orugamba, M'amata g'orugamba garyamarwaho, Aragiire amahanga kugira obusingye. Obutegyeki bwe buryaruga aha nyanja, buhikye aha ndiijo, Burugye aha Mugyera, buhikye aha muheru gw'ensi. Kandi naimwe, ahabw'eshagama y'endagaano ei naaragaine naimwe, Ndyarekura enkwatwa, nziihe omu kiina kitarimu maizi. Imwe mbohe z'amatsiko 'mwe, nimugarukye aha kigo kyanyu; Eri izooba nimpamya ku ndibashumbuusha Ebirimu ebyanyu kabiri. Ahakuba nkananuura Yuda nk'obuta bwangye, Na Efuraimu naagigira omwambi gwabwo. Iwe Saayuuni, ndyaimutsya batabani baawe Kurwanisa batabani ba Bugriika, Nkugire rurara y'emanzi. Bwanyima MUKAMA aryareebwa ari ahaiguru yaabo, Omwambi gwe gusyokye nk'omurabyo; Mukama RUHANGA aryateera enzamba, Ahururire omu kasoroora k'obukiizi-bwa-buryo. MUKAMA ow'amahe aryabarinda; Baryamaraho abarekyezi b'enjungu, babaribatiirire; Baryanywa eshagama yaabo nka viinyo, Baijure nk'orwabya, Ebajubye nk'ey'aha nshonda z'eitambiro. Eryo izooba MUKAMA Ruhanga waabo aryabajuna, Ahabw'okuba n'obusyo bw'abantu be; Baryayengyengyetera aha nsi ye, Nk'amabaare g'omu kirunga ag'obuguzi bwingi. Eshi biryashemera bibe birungi! Engano ziryareetera abatsigazi kuba gye, Kandi viinyo y'omutahe ereetere abaishiki kubengyeya. Mushabe MUKAMA enjura omu biro bya katumba, Mushabe MUKAMA oreeta emirabyo; Nawe aryabagwisiza enjura ey'orutoonyerera, Buri muntu amumereze obunyaatsi omu mariisizo ge. Ahabw'okuba zaaterafimu ni zigamba busha, N'abafumu nibareeba eby'ebishuba, Nibahuumuriza abantu n'ebitaine mugasho. Nikyo abantu barikuzengyererera nk'entaama, Bakabonabonesibwa ahabw'okubura omuriisa. Nyiniire abariisa ekiniga ekirikubuguma, N'abeebembezi b'abantu ndyabafubira; Ahabw'okuba MUKAMA ow'amahe naasaasibwa obusyo bwe, Niyo nju ya Yuda; Aryabagira nk'embaraasi ye y'ekitiinisa omu rugamba. Omuri egyo nju ya Yuda haryarugamu eibaare ry'obuhamizo, Omuriyo harugyemu enkondo y'eihema, Omuriyo harugyemu obuta bw'orugamba, Kandi omuriyo nimwo abategyeki boona bariruga. Boona hamwe baryaba nk'abarwani b'amaani omu rugamba, Baribatiiririre ababisha omu byondo by'omu nguuto; Baryarwana, ahabw'okuba MUKAMA ari hamwe nabo, Barimbagirize abarikugyendera aha mbaraasi. Ndyahamya ab'enju ya Yuda, Njune ab'enju ya Yosefu; Ndyabagarura, ahabw'okuba mbainiire esaasi, Kandi baryaba nk'abu ntakacwaga; Ahabw'okuba ndi MUKAMA Ruhanga waabo, Kandi ndyaguma mbagarukyemu. Obwo Abaefuraimu baryahinduka abarwani rugambwa, N'emitima yaabo eryashemererwa nk'abarikushemezibwa viinyo; Kandi abaana baabo baryakireeba, bashemererwe, N'emitima yaabo eyesiimire omuri MUKAMA. Ndyabeetesa engaro, mbataaruure, Ahabw'okuba nkabacungura; Kandi baryaba baingi nk'obunyakare. n'obu ndaabe naabataataanisiize omu mahanga, Kwonka baryanyijukira omu nsi za hare, Baryagumaho n'abaana baabo, kandi baryagaruka. Ndyabagarura owaabo, mbaihe omu nsi ya Misri, Mbataaruure, mbaihe n'omuri Asiria, Mbahitsye omu nsi ya Gileadi na Lebanooni, Okuhitsya obu barifundamu. Baryaraba omu nyanja y'okubonabona, Kandi ebingonzi by'enyanja biryateerwa, Hoona ahu amaizi maingi ga Nailo gari, hoome. Amaryo ga Asiria garyacureezibwa, N'enkoni y'obugabe bwa Misri eryarugiraho kimwe. Ndyabahamiza omuri MUKAMA, Nabo beesiimire omu iziina rye; nikwo MUKAMA arikugira. Iwe Lebanooni, igura amarembo gaawe, Omuriro gumareho emyereezi yaawe! Iwe muberooshi 'we, borooga, ahabw'okuba omwereezi gugwire, Kandi ebiti birungi munonga bicwekyereziibwe! Imwe myela ya Bashani 'mwe, nimuboroogye, Ahabw'okuba ekibira ekikwataine kitemirwe! Hurira okuborooga kw'abariisa, Ahabw'okuba ekitiinisa kyabo kibaihirweho! Hurira okutsinda kw'entare, Ahabw'okuba amaryo ga Yorudani gamazirweho! Oku nikwo MUKAMA Ruhanga wangye agizire ati: Riisa obusyo bw'okubaagwa. Abarikuzigura nibaziita, haza bagira ngu tibaine rubanja; n'abarikuzitunda nibagira bati: MUKAMA asiimwe, ahabw'okuba twaba abatungi; kandi abariisa baazo tibarikuzigirira saasi. Kandi MUKAMA naagira ati: Tinkigaruka kugirira saasi abatwire omuri egi nsi. Reeba, ndyabahayo, buri muntu agwe omu mikono y'omuriisa we, kandi buri muntu omu mikono y'omugabe we; abo bariisa baryasingyera ensi, kandi tiinyine u ndiiha omu mikono yaabo. Ntyo naaba omuriisa w'obusyo bw'entaama z'okubaagwa. Naakwata enkoni ibiri, emwe naagyeta Mbabazi, endiijo naagyeta Bumwe; ntyo naariisa obusyo. Omu kwezi kumwe naacwekyereza abariisa bashatu; bwanyima zandusya, kandi nazo zantamwa. Naanye nikwo kugira nti: Tindibariisa. Ow'okufa afe; ow'okucwekyerezibwa acwekyerezibwe; kandi abaritsigaraho baryane. Bwanyima naakwata enkoni yangye Mbabazi, naagihenda, niinyita endagaano ei naaragaine n'amahanga goona. Eryo izooba egyo ndagaano yaitwa, n'abashuubuzi b'entaama, abaabaire bampangire amaisho, baamanya ku kiri ekigambo kya MUKAMA. Bwanyima naabagira nti: Ku muraabe nimukisiima, mumpe ebihembo byangye; nari ku muraabe mutarikukisiima, murereere. Batyo baapima shekeli z'efeeza makumi ashatu kuba ebihembo byangye. Bwanyima MUKAMA yangira ati: Binagye omu ibiikiro, nibyo bihembo ebi bansiimiire. Ntyo naatwara shekeli ezo z'efeeza makumi ashatu, naazinaga omu ibiikiro eriri omu nju ya MUKAMA. Bwanyima naahenda enkoni yangye ya kabiri erikwetwa Bumwe, niinyita obuzaare bwa Yuda na Israeli. Bwanyima MUKAMA yangira ati: Garuka okwate ebintu by'omuriisa, omuriisa otaine mugasho; ahakuba reeba, ninyiija kwimutsya omuriisa omu nsi, otarikweta ha ntaama ezibuzire, nari okusherura ezirazire, nari okubunga ezihendekire, n'obu kwakuba okuriisa ezihuriire, kureka orikwija kushonshomera enyama z'ezigomokire, akaguguna n'ebyara byazo. Aryakareeba, ogwo muriisa wangye, Orikutsigaho obusyo! Rurara eryamutema omukono, n'eriisho rya buryo, Omukono gwe guryayoma, N'eriisho rye rya buryo rifeere kimwe! Eki n'ekigambo kya MUKAMA ekyahanwirwe ahari Israeli. MUKAMA owaabambire eiguru, akataho emisingi y'ensi, kandi akahangira omwoyo omu muntu, naagira ati: Reeba, niinyija kuhindura Yerusaalemu ekikopo ky'okugwereranisa amahanga goona agagyehinguririize, kandi kigwereranise na Yuda, Yerusaalemu yaaba neegotwa. Eryo izooba Yerusaalemu egyo ndyagihindura eibaare eririkurema amahanga goona; abaririkiriza boona baryashaasha munonga. Amahanga goona ag'omu nsi garyayeteerana kugirwanisa. MUKAMA naagira ati: Ndyaitsa buri mbaraasi yoona obwoba, n'ogitembire weena mmugwise eiraro. Kwonka enju ya Yuda ndyagigumyaho amaisho, kandi embaraasi z'amahanga zoona ndyazihumya. Bwanyima enganda za Yuda ziryagira omu mitima yaazo ziti: Abatuuzi ba Yerusaalemu baine amaani agu barikuheebwa MUKAMA ow'amahe Ruhanga waabo. Eryo izooba enganda za Yuda ndyazigira nk'orugusyo orurikubugumwaho omuriro ahagati y'enku, nari nk'enkanza erikubugumira omu biba by'engano; ziryamaraho amahanga goona agaziri aha rubaju rwa buryo n'orwa bumosho; haza obwo Yerusaalemu eryaba neekituurwamu, nk'oku yaabaire eri. Kandi MUKAMA aryabanza kuha amahema ga Yuda obusinguzi, ngu ekitiinisa ky'enju ya Daudi n'eky'abatuuzi ba Yerusaalemu kirekye kukira ekya Yuda. Eryo izooba MUKAMA aryarinda abatuuzi ba Yerusaalemu, abataine maani omuribo babe nka Daudi, n'enju ya Daudi ebe nka Ruhanga, nka maraika wa MUKAMA obeebembeire. Kandi eryo izooba ndyayehayo kucwekyereza amahanga goona agateera Yerusaalemu. Kandi ndyashuka aha nju ya Daudi n'aha batwire Yerusaalemu omwoyo gw'embabazi n'okweshengyereza; ku barireeba ou baacumitsire, baryamucurira, nk'omwe nyamunegyere, bamuririre munonga, nk'oku omuntu aririra omwana we w'omujigaijo. Eryo izooba omuri Yerusaalemu haryabamu okucura kwinigi okurikwinga n'oku baacuriire Hadadi-rimoni omu ruhita rwa Megido. Kandi ensi eryacura, buri ruganda rucure okwarwo, oruganda rw'enju ya Daudi okwarwo n'abakazi baabo okwabo; oruganda rw'enju ya Nasani okwarwo, n'abakazi baabo okwabo; oruganda rw'enju ya Leevi okwarwo n'abakazi baabo okwabo; oruganda rw'aba Shimei okwarwo n'abakazi baabo okwabo; kandi n'enganda zoona eziritsigaraho, buri ruganda okwarwo n'abakazi baabo okwabo. Eryo izooba ab'enju ya Daudi n'abatuuzi ba Yerusaalemu baryaigurirwa enshuro y'okuboozyaho ebibi n'oburofa. MUKAMA ow'amahe naagira ati: Eryo izooba ndyamariraho kimwe omu nsi amaziina g'ebishushani ebirikuramibwa, birekye kwijukwa obundi; kandi ndyaiha omu nsi baanabi n'omwoyo ogutashemeire. Ku harigira owaagaruka kuba nabi, ishe na nyina abaamuzaire baryamugira bati: Tori w'okugumaho; ahabw'okuba noohanuura ebishuba omu iziina rya MUKAMA; kandi ishe na nyina abaamuzaire, ku ariba naahanuura, baryamuteera eicumu, rimwogyemu. Eryo izooba buri nabi, ku ariba naahanuura, aryakwatwa enshoni ahabw'ebi ayorekirwe; tarijwara kijwaro ky'ebyoya kubeiha abantu, kureka aryagira ati: Tindi nabi, ndi omuhingi; ahabw'okuba okwiha omu buto bwangye eitaka rituura riri eitungo ryangye. Kandi ku harigira owaamubuuza ati: Obwo buhuta bw'omu ngaro zaawe bukaruga hi? aryagarukamu ati: obuhuta obu nkabuhutaarizibwa omu nju ya banywani bangye. Iwe rurara 'we, sisiimuka, orwane n'omuriisa wangye, Mugyenzi wangye onyemerera aha rubaju; nikwo MUKAMA ow'amahe arikugira. Teera omuriisa, entaama zitaataane, Kandi abaana baazo ndyabateeza omukono gwangye. MUKAMA naagira ati: Omuri egyo nsi yoona Ebicweka bibiri bya kashatu biryamarwaho, bicwekyerere; Kwonka kimwe kya kashatu kiryatsigaraho kihuriire. Kandi ekyo kicweka kya kashatu ndyakirabya omu muriro, Mbashemeze nk'oku bashemeza efeeza, Mbagyeze nk'oku bagyeza ezaabu. Baryatakira eiziina ryangye, Naanye mbagarukyemu. Kandi ndyagira nti: Aba n'abantu bangye, Nabo bagire bati: MUKAMA niwe Ruhanga waitu. Reeba, ekiro kya MUKAMA nikiija, obu omunyago ogu orinyagwa guribaganirwa omuriiwe. Ahakuba ndyateeranira hamwe amahanga goona, gateere Yerusaalemu, kandi orurembo ruryakwatwa, amaju ganyagwe, n'abakazi bahambwe. Ekicweka ky'ab'omu rurembo kiryatwarwa omu bukwatwa, kwonka abarirokokaho tibarimarwamu. Obwo MUKAMA aryahurura, arwane n'ago mahanga, nk'oku arwana aha izooba ry'orugamba. Eryo izooba aryayemerera aha kibungo kya Zeituuni ekishungaine na Yerusaalemu aha rubaju rw'oburugwa-izooba; bwanyima ekyo kibungo kya Zeituuni kiryashatukamu kabiri okuruga aha rubaju rw'oburugwa-izooba, hagire oruhanga ruhango munonga, ekicweka kimw eky'ekyo kibungo kigwe aha rubaju rw'obukiizi-bwa-bumohso, n'ekindi aha rw'obukiizi-bwa-buryo. Kandi muryahunga, murabe omu ruhanga rw'ahagati y'ebibungo byangye; ahabw'okuba orwo ruhanga rw'omu bibungo ruryahika Azeli; mutyo muhungye, nk'oku mwahungire omutsitsa ogwabaireho omu busingye bwa Uziya omugabe wa Yuda. Bwanyima MUKAMA Ruhanga waawe arayija hamwe n'abarikwera be boona. Eryo izooba omushana tigurijwa, kandi tiharigira kibunda, kureka riryaba eizooba rimwe eririkumanywa MUKAMA; tiburiba nyomushana, kandi tiburiba nyekiro, ahakuba n'omu mwabazyo omushana guryajwa. Eryo izooba amaizi g'amagara garyahimintika nigaruga omuri Yerusaalemu, ekicweka kyago kize omu nyanja y'oburugwa-izooba, n'ekindi kize omu nyanja y'oburengyerwa-izooba. Biryaba biryo omu kyanda n'omuri katumba. Kandi MUKAMA aryaba omugabe orikutegyeka ensi yoona; eryo izooba MUKAMA aryaba omwe, n'eiziina rye ribe rimwe. Ensi yoona, okuruga Geeba okuhika Rimoni aha rubaju rw'obukiizi-bwa-buryo orwa Yerusaalemu, eryaba oruhita; kwonka Yerusaalemu eryaguma etunguukire eri omu mwanya gwayo, okuruga aha Irembo rya Benyamiini okuhika aha mwanya gw'eirembo ry'okubanza aha Irembo ry'Akeekubo, n'okuruga aha munaara gwa Hananeeli okuhika aha manyuukiro ga viinyo ag'omugabe. Kandi eryatuurwamu; ahakuba haryaba hatakiriho mukyeeno; aba Yerusaalemu baryatuura buhooro. Kandi eki nikyo kibonaboneso eki MUKAMA ariteeza amahanga goona agarirwanisa Yerusaalemu; embiri yaabo eryajunda bakyemereire, amaisho gajundire omu binonko byago, n'endimi zibajundire omu kanwa. Eryo izooba baryakwatwa obwoba bwingi oburikuruga ahari MUKAMA, buri muntu akwatane na mugyenzi we, babangirane entomi; nangwa na Yuda eryarwanisa Yerusaalemu. Knadi obutungi bw'amahanga goona agagyehinguriririize buryateeranirwa hamwe, ezaabu, efeeza n'ebijwaro bingi munonga. Kandi ekibonaboneso nk'ekyo kiryahika aha mbaraasi, enyumbu, engamira, endogoya n'ahari ibara nyamaishwa eriba eri omu nsiisira zaabo. Bwanyima omuntu weena orihonoka aha mahanga goona agariba gaizire kurwanisa Yerusaalemu, aryaguma nainamuka buri mwaka kuramya Omugabe, MUKAMA ow'amahe, n'okwijuka obugyenyi bw'ensiisira. Kandi oruganda rwona orw'omu nsi, ku ruriba rutainamukire Yerusaalemu kuramya Omugabe, MUKAMA ow'amahe, owaabo teriguubwa njura. Kandi oruganda rwa Misri ku ruriba rutainamukire kweyoreka, baryahikwaho ekyo kibonaboneso ki MUKAMA ata aha mahanga aganga kwinamuka kwijuka obugyenyi bw'ensiisira. Ekyo nikyo kiriba ekifubiro kya Misri n'eky'amahanga goona agatainamuka kwijuka bugyenyi bw'ensiisira. Eryo izooba emirebe y'embaraasi eryahandiikwaho ebigambo ebi, Ekyereziibwe MUKAMA. N'enyungu eziri omu nju ya MUKAMA ziryaba nk'enyabya eziri omu maisho g'eitambiro. Kandi buri nyungu yoona ey'omuri Yerusaalemu n'ey'omuri Yuda eryaba eyereziibwe MUKAMA ow'amahe, boona abarikutamba baije batwareho zimwe kuziteekamu enyama z'ebitambo. Kandi eryo izooba tiharibaho Munyakanaani omu nju ya MUKAMA ow'amahe obundi. Eki n'ekigambo kya MUKAMA ekyahanuuriirwe Israeli nikiraba omuri Malaki. MUKAMA naagira ati: Nkabakunda; kwonka imwe nimubuuza muti: Okatukunda ota? MUKAMA naagira ati: Esau akaba atari mukuru wa Yakobo? Kwonka nkakunda Yakobo, Esau naamwanga; ensi ye y'ebibungo naagihindura eihamba, n'obuhunguzi bwe naabuha zaamuha z'omu ihamba. Edomu n'obu araagira ati: Tushenyagwirwe, kwonka nitwija kugaruka kwombeka ebyasheenyukire; MUKAMA naagira ati: Nibombekye, kwonka niinyija kubisheenya, okuhitsya obu abantu baribeeta ensi esiisikaire, abantu abu MUKAMA atuura naagirira ekiniga ebiro byona. Amaisho gaanyu garyakeyereebera, mugire muti: MUKAMA ni mukuru, n'obukuru bwe niburenga emyatano ya Israeli! Imwe banyamurwa 'mwe abarikugaya eiziina ryangye, omwana aha ishe ekitiinisa, n'omuheereza akiha mukama we. Mbwenu ku ndaabe ndi shoimwe, ekitiinisa kyangye kirahi? Nari shi ku ndaabe ndi mukama waanyu, okutiinwa kwangye kurahi? nikwo MUKAMA arikugira. Kandi imwe nimugira muti: Beitu eiziina ryawe niturigaya tuta? Nimurigayira omu kuhongyera empongano z'eby'okurya bisiisikaire aha itambiro ryangye. Kandi nimugira muti: Nitubishiisha tuta? Ahabw'okuba nimugira muti: Emeeza ya MUKAMA n'ey'okugaywa. Obu muba nimutamba ebitambo by'enyamaishwa ezihumire, mugira ngu ekyo ti kibi? Obu muba nimuhonga ezi remaire, nari ezirwaire, ekyo kyo ti kibi? Irooko obihongyere omutegyeki waawe. Noogira ngu naija kukusiima? Naija kukureeba gye? nikwo MUKAMA arikugira. Mbwenu, mweshengyereze Ruhanga abaikirize, abone kutugirira embabazi. Ku muraabe nimumuhongyera ebirikushusha bityo, naabaasa ata kubaikiriza? nikwo MUKAMA ow'amahe arikugira. Nkaabaasibwa ki omwe omuriimwe akinga enyigi, mureka kuguma nimuhembera busha omuriro aha itambiro ryangye! Tindikubashemerererwa na kakye, kandi tindikwija kwikiriza mpongano yoona ei murampongyere; nikwo MUKAMA ow'amahe arikugira. Okuruga oburugwa-izooba okuhika oburengyerwa-izooba eiziina ryangye ni rikuru omu mahanga, kandi omuri buri mwanya gwona eiziina ryangye niryotererwa obubaane, kandi nirihongyerwa empongano ezishemeire; ahabw'okuba eiziina ryangye ni rikuru omu mahanga; nikwo MUKAMA ow'amahe arikugira. Kwonka imwe nimurihemura, obu murikuba nimugira muti: Emeeza ya MUKAMA esiisikaire, n'eby'okurya ebigiriho n'eby'okugaywa. Kandi nimugira muti: Ebi ka byaturusya! kandi nimubyeshaanya; nikwo MUKAMA ow'amahe arikugira. Nimureeta ekinyagirwe n'amaani, nari ekiremaire, nari ekirwaire, ngu ebyo ga mukireetsire kukihonga; nikwo MUKAMA ow'amahe arikugira. Omuntu endeebya akyeenwe, oine empaya omu busyo bwe, akahiga naaraganisa kugiha Ruhanga, kwonka akiza kutambira MUKAMA, akamutambira eine akamogo; ahabw'okuba ndi Omugabe mukuru, kandi eiziina ryangye ritiinwa omu mahanga; nikwo MUKAMA arikugira. Mbwenu imwe banyamurwa 'mwe, ekiragiro eki n'ekyanyu. MUKAMA ow'amahe naagira ati: Ku muraayangye kuhurira, mwayanga kuta omutima aha kuhaisa eiziina ryangye ekitiinisa, niinyija kubooherereza omukyeeno, n'emigisha yaanyu ngikyeene; kandi buzimazima naaherize kugikyeena, ahabw'okuba mwangire kukita aha mutima. Reeba, ndyahana oruzaaro rwanyu, mbasiigye amasha g'empongano zaanyu ahamaisho, mbacwe omu maisho gangye. Haza obwo nibwo murimanya, ku niinye naabahaire ekyo kiragiro, ngu endagaano ei naaragaine na Leevi ebone kugumaho; nikwo MUKAMA ow'amahe arikugira. Egyo ndagaano ei naaragaine nawe ekaba eri endagaano y'amagara n'obusingye; nkabimuha ngu atiine; kandi yantiina, yaagira obwoba ahabw'eiziina ryangye. Okwegyesa eby'amazima kukab akutamuruga mu kanwa, kandi akaba atashangwa naagamba ebitahikire. Akaba agyendera naanye omu busingye n'omu kuhikiirira, kandi akaba ahindura baingi okuruga omu bibi. Ahakuba eminwa y'omunyamurwa eshemereire kurinda okumanya, n'abantu bashemereire kuba niwe baayehabuzaho; ahabw'okuba n'enutmwa ya MUKAMA ow'amahe. Kwonka imwe muteeshukire omuhanda, muteerize baingi entsibo omu bi murikwegyesa; mwashiisha endagaano ya Leevi; nikwo MUKAMA ow'amahe arikugira. Nikyo ndikubagayisiza, nkabahindura abataine kitiinisa omu maisho g'abantu boona, ahabw'okuba timurarinzire biragiro byangye, kureka mukashoroora abantu omubi murikwegyesa, mwagira orubaju. Twena titwine Tataitwe omwe? Ruhanga owaatuhangire t'omwe? Ahabw'enki buri muntu ti mwesigwa ahari mugyenzi we, nitushiisha endagaano ya baatatenkuriitwe? Yuda tabaire mwesigwa, kandi omuri Israeli na Yerusaalemu hakozirwemu ebirikunugwa; ahabw'okuba Yuda ahagaire Omwanya gwa MUKAMA ogurikwera, ogu arikukunda, yaashwera muhara wa ruhanga w'enduga-mahanga. Omuntu orikutwaza atyo, nkaabaasibwa ki MUKAMA amumariraho kimwe omuntu weena ow'okuhamya, ow'okugarukamu, nari ow'okuhongyera MUKAMA ow'amahe, omu mahema ga Yakobo! Kandi eki nakyo nimukikora. Nimwitsa eitambiro rya MUKAMA amarira gaanyu, nimurira kandi nimuborooga, ahabw'okuba takyeta ha mpongano ezi murikuhonga, n'obu kwakuba okuziikiriza ashemereirwe. Kwonka nimubuuza muti: Ahabw'enki atarikubiikiriza? Ahabw'okuba MUKAMA akaba kareebi w'okuhamya endagaano ei waaragaine n'omukazi w'omu butsigazi bwawe, ou waareebize, haza ari mugyenzi waawe, kandi omukazi waawe ou waaragaine nawe endagaano. Ruhanga ogwo omwe taratuhangiire omwoyo gw'amagara, akagutugumizaho? Mbwenu ekindi naayenda ki? Naayenda oruzaaro orurikutiina Ruhanga. N'ahabw'ekyo mwerinde, hatagira owaareebya omukazi w'omu butsigazi bwe. Ahabw'okuba MUKAMA Ruhanga wa Israeli naagira ati: Nyanga okushenda, n'omuntu orikweshwekyerera, aine obubisha aha mukazi we; nikwo MUKAMA ow'amahe arikugira. N'ahabw'ekyo mwerinde, murekye kuba endeebya. Muruhize MUKAMA n'ebigambo byanyu. Kwonka nimugira muti: Tumuruhize tuta? Ahabw'okuba nimugira muti: Buri muntu orikukora ebibi ni murungi omu maisho ga Ruhanga, kandi naabashemerererwa. Nari shi nimubuuza muti: Ruhanga ocwa emanja z'oburyo arahi? Reeba, nintuma entumwa yangye kutebeekanisa omuhanda omu maisho gangye, kandi Mukama, ou murikusherura, aryaija omuri hekalu ye kitaraariire; n'entumwa y'endagaano ei murikushemerererwa, reeba neija; nikwo MUKAMA ow'amahe arikugira. Mbwenu n'oha oribaasa kwemera eizooba eri ariiziraho, kandi ku arireebwa, n'oha oribaasa kwemereraho? Ahabw'okuba ni nk'omuriro gw'omuheesi ogurikushemeza, kandi nka sabuuni y'omwozi. Aryashutama nk'orikushemeza efeeza akagimaramu enkamba, ashemeze Abaleevi, abagire nk'oku bamara enkamba omu zaabu n'efeeza, okuhitsya obu barihongyera MUKAMA empongano zihikire. Obo nibwo empongano za Yuda na Yerusaalemu zirishemeza MUKAMA, nk'oku zaabaire zimushemeza omu biro bya ira, omu myaka eyaahingwire. Bwanyima ndyabairira haihi kucwa orubanja; ndyaba mushinja orikurahuka kushinja abarogi, abashambani, abarikurahira ebishuba, abarikwima abakozi ebihembo byabo, abarikwita kuba abafaakazi n'efuuzi, abarikwita emanja z'abanyamahanga n'abatarikuntiina; nikwo MUKAMA ow'amahe arikugira. Ahabw'okuba nyowe MUKAMA timpinduka; nikyo imwe beene Yakobo mutarikumarirwaho. Okwiha omu biro bya baashwenkuriimwe mutuura nimuteishuka nimureka ebiragiro byangye, mutarikubyorobera. Mungarukire, naanye niinyija kubagarukira; nikwo MUKAMA ow'amahe arikugira. Kwonka nimugira muti: Tugarukye tuta? Omuntu akaabaasa kwima Ruhanga ebye? Kwonka imwe nimuunyima ebyangye. Haza mugira muti: Nitukwima tuta? Nimuunyima ebicweka bya kimwe kya ikumi n'emitoijo. Mukyeenirwe omukyeeno, ahabw'okuba imwe eihanga ryona nimuunyima ebyangye. Mureete ebicweka bya kimwe kya ikumi ebihikire omu mabiikiro gangye, enju yangye ebone kubamu eby'okurya, mubingyerese, haza mureebe ku ntaabaigurira madarisa g'omu iguru, nkabashukaho omugisha, mukabura n'ah'okuguta; nikwo MUKAMA ow'amahe arikugira. Ndyakabukira orikwenda kubamira, arekye kucwekyereza emyaka y'omu itaka ryangyu, n'emizaabibu yaanyu teribura kwana; nikwo MUKAMA ow'amahe arikugira. Kandi obwo amahanga goona garyabeeta abahiiriirwe, ahabw'okuba muryaba ensi y'okushemererwa; nikwo MUKAMA ow'amahe arikugira. MUKAMA naagira ati: Ebigambo ebi mubaire nimuunyetomboitera bigumire. Kwonka nimugira muti: Tukwetomboiteire tuta? Mugizire muti: Tikiine mugasho kukorera Ruhanga. Kandi muti: Nikitugasira ki okworobera ebiragiro bye n'okugyendera omu maisho ga MUKAMA ow'amahe, turi nk'abari omu rufu? Hati abanyamaryo nibo turikweta abahiiriirwe; kandi enkozi z'ebibi tizirikugogyera kwonka; n'obu zirikugyeza Ruhanga, nizikira. Omu biro ebyo abaabaire nibatiina MUKAMA baaguma nibagambirana; MUKAMA yaatega amatu, yaabahurira, kandi ekitambo ekirimu ebirikwijutsya kyahandiikirwa omu maisho ge ahabw'abaabaire nibatiina MUKAMA, bakateekateeka aha iziina rye. Kandi MUKAMA ow'amahe naagira ati: Aha izooba eri ndikoreraho, baryaba abangye, babe eitungo ryangye eritoorainwe; kandi ndyabasaasira, nk'oku omuntu asaasira omwana we orikumukorera; haza obwo muryagaruka mumanye kutaanisa abahikiriire n'ababi, abarikukorera Ruhanga n'abatarikumukorera. Ahakuba reeba, eizooba niriija, niryotsya nk'etanuuru, obu abanyamaryo n'enkozi z'ebibi bariba nk'ebitsintsi by'embuba; ekyo kiro ekiriija kiryabookyeza kimwe, tikiribatsigira muzi n'obu ryakuba eitaagi; nikwo MUKAMA ow'amahe arikugira. Kwonka imwe abarikutiina eiziina ryangye, eizooba ry'okuhikiirira riryaturuka ahabwanyu, riine okutamba omu mapapa gaaryo. Muryashohora nimukina nk'enyana zirikuruga omu kihongore. Aha izooba eri ndikoreraho, muryaribatiirira ababi, babe eiju ahansi y'ebigyere byanyu; nikwo MUKAMA ow'amahe arikugira. Mwijukye ebiragiro by'omuheereza wangy Musa, ebyataireho n'emigyenzo ei naamuragiriire ahari Horebu ahabwa Israeli yoona. Reeba, ndyabooherereza nabi Eliya, ekiro kya MUKAMA ekikuru kandi ekirikutiinisa kitakizire. Niwe arihindura emitima y'abazaire bakagarukana n'abaana baabo, n'ey'abaana bakagarukana n'abazaire baabo, ngu ntakaija nkaitsa ensi omukyeeno. Okutondoora obukomooko bwa Yesu Kristo, Omwana wa Daudi, Omwana wa Abrahamu. Abrahamu akazaara Isaaka, Isaaka yaazaara Yakobo, Yakobo yaazaara Yuda n'abarumuna, Yuda yaazaara Pereezi na Zeera ahari Tamari, Pereezi yaazaara Hezirooni, Hezirooni yaazaara Raamu, Raamu yaazaara Aminadabu, Aminadabu yaazaara Nahasooni, Nahasooni yaazaara Salumooni, Salumooni yaazaara Boazi ahari Rahabu, Boazi yaazaara Obedi ahari Ruusi, Obedi yaazaara Yese, Yese yaazaara Daudi omugabe. Daudi yaazaara Sulemaani ahari muka Uria, Sulemaani yaazaara Rehoboamu, Rehoboamau yaazaara Abiya, Abiya yaazaara Asa, Asa yaazaara Yehoshafaati, Yehoshafaati yaazaara Yoramu, Yoramu yaazaara Hezekia, Hezekia yaazaara Manaase, Manaase yaazaara Amoni, Amoni yaazaara Yosia, Yosira yaazaara Yekonia n'abarumuna omu biro by'okutwarwa Babulooni omu bukwatwa. Bwanyima y'okutwarwa Babulooni Yekonia akazaara Shealitieli, Shealitieli yaazaara Zerubabeeli, Zerubabeeli yaazaara Abiuda, Abiuda yaazaara Eliakimu, Eliakimu yaazaara Azori, Azori yaazaara Zadoki, Zadoki yaazaara Akimu, Akimu yaazaara Eliudi, Eliudi yaazaara Eleazaari, Eleazaari yaazaara Mataani, Mataani yaazaara Yakobo, Yakobo yaazaara Yosefu iba wa Mariamu; ogwo niwe nyina wa Yesu orikwetwa Kristo. Nikwo kugira ngu baishenkuru boona okwiha ahari Abrahamu okuhitsya ahari Daudi n'ikumi na bana; kandi okwiha ahari Daudi okuhitsya aha kutwarwa Babulooni n'ikumi na bana; kandi okwiha aha kutwarwa Babulooni okuhitsya ahari Kristo n'okumi na bana. Okuzaarwa kwa Yesu Kristo kukaba kuri kuti. Mariamu nyina wa Yesu akaba naagambwa Yosefu obugyenyi. Kwonak Yosefu ku yaabaire atakamutaahize, Mariamu yaareebwa aine enda y'Omwoyo Orikwera. Mbwenu Yosefu iba, ahabw'okuba omuntu ohikiriire, tiyaayenda kumuhemura, yaateekateeka kwita obugyenyi bwe bwesherekye. Kwonka ku yaabaire naakiteekateeka atyo, maraika wa Mukama yaamwizira omu kurooto, yaamugira ati: Iwe Yosefu mwene Daudi, otatiina kutaasya Mariamu omukazi waawe, ahakuba enda ei aine n'ey'Omwoyo Orikwera; aryazaara omwana w'omwojo, kandi oryamweta Yesu, ahabw'okuba niwe arijuna abantu be omu bibi byabo. Ebyo byona bikabaho ahabw'okuhikiiriza ebi Mukama yaagambire naaraba omuri nabi, naagira ati: Reeba, omwishiki oshugaine Aryagira enda, azaare omwana w'omwojo, Eiziina rye aryayetwa Emanueli, amakuru ngu Ruhanga ari hamwe naitwe. Yosefu ku yaasisiimukire omu turo, yaakora nk'oku maraika wa Mukama yaamuragiira; yaataasya omukazi we; kwonka tararaire nawe okuhitsya obu yaazaire omwana; ishe akamweta Yesu. Yesu ku yaazaariirwe Betelehemu eya Buyudaaya omu biro by'omugabe Heroode, hakaija abanyabwengye abaarugire oburugwa-izooba, baahika Yerusaalemu nibabuuza bati: Omugabe w'Abayudaaya ozairwe ari nkahi? Ahabw'okuba tukareeba enyonyoozi ye oburugwa-izooba, mbwenu twizire kumuramya. Omugabe Heroode, ku yaakihuriire, yaayemereza omutima ahamwe n'aba Yerusaalemu boona; nikwo kuteerana abanyamurwa abakuru n'abahandiiki b'abantu boona, akabeehanuuzaho ahu Kristo yaaragwirwe kuzaarirwa. Baamugarukamu bati: Omuri Betelehemu eya Buyudaaya; ahabw'okuba nikwo kyahandiikirwe nabi ngu: Naiwe, Betelehemu ey'omu ishaza rya Buyudaaya, Tori muto okukira boona ab'omu banyiginya baaryo; Ahabw'okuba omuriiwe nimwo omutegyeki ariruga, Oririisa abantu bangye Abaisraeli. Bwanyima Heroode yaayeta abo banyabwengye omu mubonano, yaababuuza obunaku obu baareebeiremu enyonyoozi; yaabatuma Betelehemu naabagira ati: Mwirooko mugyende, musherure gye ogwo mwana; ku muraamubone, mugarukye mungambire, naanye nze kumuramya. Nabo ku baaherize kuhurira ebi yaabatuma, baarabaho baagyenda; kandi enyonyoozi ei baareebire oburugwa-izooba yaabeebembera, okuhitsya obu yaayemereire ahu omwana yaabaire ari. Ku baareebire enyonyoozi, baayesiima munonga n'okushemererwa kwingi; baataaha omu nju, baashangamu omwana na Mariamu nyina, bainama, baamuramya. Baakomoorora emitwaro yaabo, baamuha ebiconco by'ezaabu n'eby'emigaju na sumuruna. Kandi ku baahabwirwe Ruhanga omu kirooto, ngu barekye kugaruka owa Heroode, baimuka, baatoora ogundi muhanda, baagaruka owaabo. Ku baaherize kugyenda, maraika wa Mukama yaareebekyera Yosefu omu kirooto, yaamugira ati: Imuka otware omwana na nyina, ohungire Misri, ogumeyo okuhitsya obu ndikugambira; ahakuba Heroode naasherura omwana kumwita. Atyo yaimuka, yaahunzya omwana na nyina nyekiro, yaaza Misri, yaagumayo okuhitsya obu Heroode yaafiire. Ekyo kikabaho okuhikiiriza ebi Mukama yaagambire naara omuri nabi ati: Nkeeta omwana wangye kuruga Misri. Kandi Heroode ku yaareebire abo banyabwengye bamureebize, yaagira ekiniga kingi, yaatuma abantu kwita abaana b'aboojo boona abaabaire bari Betelehemu n'omu kyanga ekyo kyona, abaabaire bahikize emyaka ebiri, kandi n'abatakagihikize, naihirira aha bunaku obu yaamanyisiibwemu abanyabwengye. Mbwenu eki nabi Yeremia yaagambire kyahikiirizibwa, eki yaagizire ati: Enduuru ekahurirwa omuri Raama, Okucura n'okuborooga munonga, Rakeeli naaririra abaana be; Kandi takyenda kuyaagirwa, ahakuba bahweireho. Bwanyima Heroode ku yaafiire, maraika wa Mukama yaayeyorekyere Yosefu omu kirooto omuri Misri, yaamugira ati: Imuka otware omwana na nyina, ogarukye omu nsi ya Israeli; ahabw'okuba abaabaire nibenda kwita omwana bafiire. Yaimuka, yaatwara omwana na nyina, yaagaruka omu nsi ya Israeli. Kwonka ku yaahuriire ngu Arukelao niwe ayemire Bayudaaya, ahunguriire Heroode ishe, yaatiina kugarukayo; ku yaahabwirwe Ruhanga omu kirooto, yaakuba yaaza omu ishaza rya Galilaaya. Nikwo kugyenda, akatuura omuri tauni erikwetwa Nazareesi, ekigambo eki baanabi baagambire kibone kuhikiirira ngu, Aryayetwa Omunazarayo. Omu biro ebyo Yohaana Omubatizi akaija naabuurira omu ihamba rya Buyudaaya, ati: Mweteise, ahakuba obukama bw'omu iguru bwiriire haihi. Mumanye ngu ogu niwe nabi Isaaya yaagambireho, obu yaagira ati: Eiraka ry'orikugambira omu ihamba ati: Mushemeze omuhanda gwa Mukama, Mugorore otuhanda twe. Kandi Yohaana akaba naajwara ekijwaro ky'ebyoya by'engamira, naayezirikisa orukoba rw'oruhu omu nda; eby'okurya bye bikaba biri enzigye n'obwoki bw'omu ishwa. Ahonaaho aba Yerusaalemu n'aba Buyudaaya n'ab'omu byanga ebiri haihi na Yorudani boona baija, baamushangayo; yaababatiriza omu kyambu Yorudani nibaatura ebibi byabo. Kwonka ku yaareebire Abafarisaayo n'Abasadukaayo baingi nibaija kubatizibwa, yaababuuza ati: Imwe baana b'enjoka 'mwe, n'oha obahabwire kuhunga ekiniga ekirikwenda kwija? Mbwenu nu mwane ebyana ebishemereire abeeteisize, muteehimbisa nimugira omu mitima yaanyu muti: Twine Abrahamu, niwe tatenkuriitwe; ahakuba nyowe nimbagambira nti: Ruhanga naabaasa amabaare aga kugaihiramu Abrahamu abaijukuru. Na mbwenu empango eteirwe aha kitsintsi ky'omuti; buri munti ogutarikwana byana birungi guryatemwa gunagwe omu muriro. Nyowe nimbabatiza n'amaizi ahabw'okweteisa, kwonka orikwija enyima yangye nankiza obushoboorozi; kandi tinshemereire na kumukwatira enkaito; We aryababatiza n'Omwoyo Orikwera n'omuriro. Orugari rwe ruri omu ngaro ze, ahunikye oburo omu kitara kye, kwonka ebishushunga aryabyotsya omu muriro ogutaraara. Omu biro ebyo Yesu akaruga Galilaaya, yaija Yorudani, yaashangayo Yohaana ngu amubatize. Kwonka Yohaana yaayenda kumwangira, naagira ati: Niinye ndikwenda ku ombatiza; kandi naiwe waija ahariinye? Yesu yaamugarukamu ati: Mbwenu ikiriza tutwaze tutyo! ahakuba kitushemereire kuhikiiriza eby'okuhikiirira byona. Atyo yaamwikiriza. Yesu ku yaaherize kubatizibwa, yaaruga ati omu maizi, reeba, eiguru ryakinguuka, yaareeba Omwoyo wa Ruhanga naamushuumaho nk'enkombe, yaahurira eiraka niriruga omu iguru, nirigira riti: Ogu n'Omwana wangye ou nkunda, kandi ou nshemerererwa munonga. Okuruga aho Yesu yaayebemberwa Omwoyo kuza omu ihamba kwohibwa Sitaane. Ku yaamazire ebiro makumi ana atarikurya nyomushana na nyekiro, yaagira enjara. Omwohi yaija yaamugira ati: Ku oraabe ori Omwana Ruhanga, gambira amabaare aga gahindukye eby'okurya. Kwonka We yaamugarukamu ati: Kikahandiikwa ngu, Omuntu tatungwa by'okurya byonka, kureka n'ekigambo kyona ekiruga omu kanwa ka Ruhanga. Bwanyima yaamuhitsya omu rurembo orurikwera, yaamuta aha itungu rya hekalu, yaamugira ati: Ku oraabe ori Omwana wa Ruhanga, guruka oyetsimbe ahansi; ahakuba kikahandiikwa ngu, Aryaragiira baamaraika be, bakurinde; Nabo baryakutega emikono yaabo, Ngu orekye kuhikiza ekigyere kyawe aha ibaare. Yesu yaamugarukamu ati: kandi omanye ku kyahandiikirwe ngu: Otaryosa Mukama Ruhanga waawe. Kandi Sitaane yaamuhitsya aha rushozi ruraingwa munonga, yaamworeka ensi z'abagabe boona n'ekitiinisa kyazo; yaamugira ati: Ku orainame, wandamya, biriya byona niinyija kubikuha. Yesu yaamugarukamu ati: Rugaho, Sitaane, ahabw'okub akikahandiikwa ngu: Oramye Mukama Ruhanga waawe; obe niwe waaheereza wenka. Atyo Sitaane yaamurugaho; reeba baamaraika baija, baamuheereza. Kandi Yesu, ku yaahuriire ngu Yohaana abohirwe, yaakuba yaagaruka Galilaaya. Yaaruga Nazareesi, yaataaha Kaperenaumu ey'aha nyanja, yaaguma omu mashaza ga Zebuluuni na Nafutaali, ngu ekigambo eki nabi Isaaya yaagambire kihikiirire eki yaagizire ati: Omu ishaza rya Zebuluuni, n'erya Nafutaali, Haihi n'enyanja, seeri ya Yorudani, Galilaaya ey'Abanyamahanga, Abantu abaabaire bari omu mwirima Bakareeba omushana mwingi, N'abaabaire batuura omu nsi y'okufa n'omu kibunda kyakwo, Omushana gubajwereire. Okuruga obwo Yesu yaatandika kubuurira naagira ati: Mweteise, ahakuba obukama bw'omu iguru bwiriire haihi. Yesu ku yaabaire naaraba aha rubaju rw'enyanja ya Galilaaya, yaareeba enyineemwe ibiri, Simooni orikwetwa Petero, na Anderea omurumuna, nibatega obutimba omu nyanja; ahabw'okuba bakaba bari abajubi. Yaabagira ati: Mwije munkuratire, naanye ndyabagira abajubi b'abantu. Ahonaaho baatsigaho obutimba bwabo, baamukuratira. Ku yairiire omumaisho hakye, yaareeba abandi babiri enyineemwe, Yakobo mwene Zebedaayo, na Yohaana omurumuna, abaabaire bari omu bwato nibashumikanisa obutimba; nabo yaabeeta. Ahonaaho baatsigaho obwato na ishebo, baamukuratira. Bwanyima yaagyenda omuri Galilaaya yoona, naayegyesa omuri sinagogi zaabo, naabuurira engiri y'bukama, kandi naatamba endwara zoona n'obumuga bwona omu bantu. Ahabw'ebyo okurangaanwa kwe kwabuga omuri Siria yoona, abaabaire bakwatsirwe endwara ezitari zimwe, n'okuhururwa, n'abaabaire bariho baadaimoni, n'abarikugwa entsimbo, n'abazingazingirwe; kandi yaabakiza. Emitwe mingi y'abantu abarugire Galilaaya, Dekapooli, Yerusaalemu, Buyudaaya na seeri ya Yorudaani baamukuratira. Ku yaareebire emitwe y'abantu, yaatemba ekibungo. Ku yaaherize kushutama ahansi, abeegi be baija ah'ari; yaatandika kugamba naabeegyesa ati: Baine omugisha abooro omu mutima, ahabw'okuba abo obukama bw'omu iguru n'obwabo. Baine omugisha abaganya; ahabw'okuba abo baryahuumuzibwa. Baine omugisha abacureezi; ahabw'okuba abo baryahungura ensi. Baine omugisha abagiria, eby'okuhikiirira enjara n'eiriho, ahabw'okuba abo baryahaaga. Baine omugisha abanyambabazi, ahabw'okuba abo baryagirirwa embabazi. Baine omugisha abashemeire omu mutima, ahabw'okuba abo baryareeba Ruhanga. Baine omugisha abagarukanisa abantu, ahabw'okuba abo baryayetwa abaana ba Ruhanga. Baine omugisha abahiigwa ahabw'okuhikiirira, ahabw'okuba obukama bw'omu iguru n'obwabo. Imwe mwine omugisha ku baribajuma, ku baribahiiga, ku baribabeiherera ekigambo kyona ekibi nibabantura. Mushemererwe, mwesiime munonga; ahabw'okuba ebihembo byanyu biryaba bingi omu iguru; kandi nikwo baahiigire batyo baanabi abaabandize imwe. Imwe muri omwoyo gw'ensi; beitu ku guraabe guhweirwemu ensha, muryagigaruramu muta? Niguba gutakiiine mugasho, kureka okunagwa aheeru, abantu bakaguribatiirira. Imwe muri omushana gw'ensi. Orurembo orwombekirwe aha rushozi tirubaasa kusherekwa. Kandi tihaine okongyeza etabaaza, akagijuumikira ekiibo, kureka agita aha kikondo kyayo kumurikira ab'omu nju boona. Omushana gwanyu gube nikwo gwajwa gutyo omu maisho g'abantu, bareebe emicwe yaanyu emirungi, babone kuhimbisa Shoimwe ori omu iguru. Mutateekateeka ngu nkaija kwihaho Ebiragiro n'ebya Baanabi. Tindaizire kubiihaho kureka okubihikiiriza. Buzimazima nimbagambira nti: Eiguru n'ensi okuhitsya obu birihwaho, Ebiragiro tibirihwaho, n'obu yaakuba enyuguta emwe nari akatonyezi kamwe okuhitsya byona obu birihikiirizibwa. Omuntu weena orihenda ekiragiro kimwe ahari ebi, n'obu kyakuba kiri kikye okukira ebindi byona, akakyegyesa abantu atyo, aryayetwa munto omu bukama bw'omu iguru; kwonka oribikwata, akabyegyesa, ogwo aryayetwa mukuru omu bukama bw'omu iguru. Ahakuba nimbagambira nti: Okuhikiirira kwanyu ku kuriba kutakizire kuhikiirira kw'abahandiiki n'Abafarisaayo, timuritaaha mu bukama bw'omu iguru na kakye. Mukahurira ku kyaragiirwe aba ira ngu: otariita; kandi ngu: Oriita aryaba ashemereire kugiibwaho orubanja. Kwonka nyowe nimbagambira nti: omuntu weena origwerwa kubi mugyenzi we, aryaba ashemereire kugiibwaho orubanja; n'ogwo origambira mugyenzi we ati: Raaka! aryaba ashemereire kutwarwa omu ishengyero; kandi orumugira ati: ori ekifeera! aryaba ashemereire kunagwa omuri Gehena y'omuriro. N'ahabw'ekyo ku oraabe oreetsire empongano yaawe aha itambiro, waijukira aho eki oshobeize mugyenzi waawe, otsigye empongano yaawe omu maisho g'eitambiro, ogyende, obanze ogarukane nawe, bwanyima ogarukye oheyo empongano yaawe egyo. Rahuka kwikirizana n'ogwo orikukutabaariza, mukiri omu muhanda, orikukutabaariza atakaakuhayo aha muramuzi, n'omuramuzi akakuha omuserukare, naiwe okateebwa omu kihome. Buzimazima ninkugambira nti: Torirugamu okuhitsya obu oriihura eibanja ryona, otatsigyeyo nangwa na sente emwe. Mukahurira ku yaragiirwe ngu: Otarishambana. Kwonka nyowe nibmagambira nti: Orikureeba omukazi kamwetenga, biri aherize kumushambanaho omu mutima gwe. N'eriisho ryawe rya buryo ku riraabe nirikureetera kukora ekibi, oriihemu, orinagye; haakiri okufeerwa ekicweka kyawe kimwe, okukira omubiri gwawe gwona okunagwa omuri Gehena. Kandi omukono gwawe gwa buryo ku guraabe nigukureetera kukora ekibi, ogutemeho, ogunagye; haakiri okufeerwa ekicweka kyawe kimwe okukira omubiri gwawe gwona okunagwa omuri Gehena. Kandi kikagambwa ngu, omuntu weena ku araashende omukazi we, amuhe ebaruha y'okumushenda. Kwonka nyowe nimbagambira nti: Omuntu weena orishenda omukazi we, atamutuzire kushambana, biri aryaba amushambaniise, kandi orishwera ogwo oshenzirwe, biri aryaba ashambaine. Kandi mukahurira ku kyaragiirwe aba ira ngu: otarirahira ebishuba, kureka oryahikiiriza ahari Mukama ebi warahiire. Kwonka nyowe nimbagambira nti: otarirahira na kakye, n'obu ryakuba eiguru, ahakuba n'ekitebe kya Ruhanga, n'obu yaakuba ensi, ahakuba n'akatebe k'ebigyere bye, n'obu yaakuba Yerusaalemu, ahakuba n'orurembo rw'Omukama Omukuru. Otarirahira omutwe gwawe; ahakuba torikubaasa kweza kashokye kamwe n'obu kwakuba okukairaguza. Kwonka ebigambo byanyu bibe, Eego, Eego, nari Ngaaha, Ngaaha; ahakuba ebirikukira ahari ebyo biruga aha Mubi. Mukahuria ku kyagambirwe ngu: Eriisho riryarihwa eriisho; kandi eriino riryarihwa eriino. Kwonka nyowe nimbagambira nti: Otarirwana n'omuntu mubi. Omuntu weena orikuteera oruhi rw'omushaya gwa buryo, omuhindurire ogwa bumosho; n'omuntu ku aryenda kukutabaariza ngu akwakye ekanzu yaawe, omuhe n'omunagiro gwawe. Kandi weena orikugyema kugyenda nawe mahiro emwe, ogyende nawe n'eya kabiri. Orikushaba, omuhe; orikweguzaho, otarimuteera amabega. Mukahurira ku kyagambirwe ngu: okunde mutaahi waawe, oyangye omuzigu waawe. Kwonka nyowe nimbagambira nti: Mukunde abazigu baanyu, kandi mushabire n'abarikubahiiga, mubone kuba abaana ba Shoimwe ori omu iguru; ahabw'okuba eizooba rye arijwisiza ababi n'abarungi, kandi agwisiza enjura abahikiriire n'abatahikiriire. Mbwenu ku muraabe nimukunda abarikubakunda, muryaheebwa bihembo ki? N'abahooza tikwo bakora batyo? Kandi ku muraabe nimuramutsya beene waanyu bonka, abandi nimubakiza ki? N'abanyamahanga tikwo bakora batyo? N'ahabw'ekyo mube abahikiriire nka Shoimwe ori omu iguru oku ahikiriire. Mwerinde, murekye kukorera eby'okuhikiirira byanyu omu maisho g'abantu ngu babareebe; mumanye ngu, ku muraabe nimukora mutyo, Shoimwe ori omu iguru taribaha bihembo. N'ahabw'ekyo ku origabira abooro, otaryeteerera enzamba, nk'oku endyarya zikora omuri sinagogi n'omu nguuto, ngu basiimwe abantu. Buzimazima nimbagambira nti: Baherize kuheebwa ebihembo byabo. Kwonka ku oraabe waagabiire abooro, omukono gwawe gwa bumohso gurekye kumanya eki ogwa buryo gurikukora, okugaba kwawe kube omu mubonano; kandi Sho oreeba eby'omu mubonano aryakuha ebihembo. Ku muraabe nimushaba, murekye kuba nk'endyarya; ahabw'okuba bakunda kushaba beemereire omuri sinagogi n'omu mateeraniro g'enguuto, ngu bareebwe abantu. Buzimazima nimbagambira nti: Abo baherize kuheebwa ebihembo byabo. Kwonka iwe ku oraaze kushaba, otaahe omu kishengye kyawe, obanze okingye orwigi, oshabe Sho ori omu mubonano; kandi Sho ogwo oreeba eby'omu mubonano, aryakuha ebihembo. Ku muraabe nimushaba, murekye kushaba nimugarukagaruka omu bigambo bya busha, nk'oku abanyamahanga bashaba; haza nibateekateeka ngu nibaija kuhurirwa ahabw'ebigambo byabo bingi. Mutariba nkabo; ahakuba Shoimwe amanya ebi mukyenire mutakamushabire. N'ahabw'ekyo mushabe muti: Tataitwe ow'omu iguru, Eiziina ryawe ryezibwe, Obukama bwawe bwije; Eby'okunda bikorwe omu nsi Nk'oku bikorwa omu iguru; Otuhe hati eby'okurya ebi otuha obutoohsa; Otusaasire amabanja gaitu, Nkaitwe oku tusaasira abu turikwihuza; Otatutwara omu kwohibwa Kureka otujune Omubi. Ku murisaasira abantu eby'okushiisha byabo, naimwe Shoimwe ow'omu iguru aryabasaasira; kwonka ku muriba mutarikusaasira bantu eby'okushiisha byabo, naimwe Shoimwe taribasaasira by'okushiisha byanyu. Ku muraabe nimwesiibyakwo, murekye kuba nk'endyarya, abeeyoreka baine enaku; ahakuba beeshiisha ahamaisho, ngu abantu babareebe ku beesiibizekwo. Buzimazima nimbagambira nti: Abo baherize kuheebwa ebihembo byabo. Kwonka iwe, ku oraayesiibyekwo, ogume oyesiigye amajuta omu mutwe, onaabe ahamaisho, abantu barekye kukureeba ku oyesiibizekwo, kureka Sho ori omu mubonano; kandi Sho oreeba eby'omu mubonano aryakuha ebihembo. Mutaryebiiikira eitungo omu nsi, ahi ebiyenje n'omukyereenyo birisiisira, n'abashuma ahu barima bakariiba. Kwonka mwebiikire eitungo omu iguru, ahi ebiyenje n'omukyereenyo bitaririsiisira, n'abashuma ahu bataririma bakariiba; ahakuba ahi eitungo ryawe riri, n'omutima gwawe niho guba. Etabaaza ey'omubiri niryo riisho. N'ahabw'ekyo eriisho ryawe ku riraabe riri rirungi, omubiri gwawe gwona nigwija kwijura omushana; kwonka eriisho ryawe ku riraabe riri ribi, omubiri gwawe gwona nigwija kwijura omwirima. Mbwenu omushana oguri omuriiwe ku guraabe guri omwirima, omwirima ogwo ka ni mwingi! Tihariho muntu orikubaasa kuheereza abakama babiri; ahakuba aryayangaho omwe, akunde ondi; nari aryagumira kyarimwe ahari omwe, agaye ondi. Timurikubaasa kuheereza Ruhanga na Mamona. N'ahabw'ekyo nimbagambira nti: Mutaryemereza emitima yaanyu nimuteekateeka aha by'amagara gaanyu, nimutonzya muti, Turyarya ki? Turyanwa ki? n'aha mibiri yaanyu muti, Turyajwara ki? Amagara tigarikukira eby'okurya, n'omubiri tigurikukira ebijwaro? Mwetegyereze enyonyi z'omu mwanya; tizibiba, tizigyesha, n'obu kwakuba okuhunika omu bitara; kwonka Shoimwe ow'omu iguru aziriisa. Mbwenu imwe timurikuzikira? N'oha omuriimwe orikubaasa kwongyera ekiro na kimwe aha rugyero rw'emyaka y'obukuru bwe ahabw'okwemereza omutima? Mbwenu n'enki ekibeemereresa emitima ahabw'ebijwaro? Mwetegyereze ebirabyo by'omu ishwa oku bimera; tibigira murimo, tibiruka myenda; beitu nimbagambira nti: Na Sulemaani omu kitiinisa kye kyona taraizihiirwe bijwaro nka kimwe aharibyo. Mbwenu Ruhanga ku araabe ajweka obunyaatsi bw'omu kishaka, oburiho hati, nyencakare bukanagwa omu mahega, tarikizaho kubajweka, imwe abaine okwikiriza kukye? N'ahabw'ekyo mutaryemereza emitima nimutonzya muti, Turyarya ki? nari, Turyanywa ki? nari shi, Turyajwara ki? ahakuba ebyo byona Abanyamahanga nibyo basherura; kandi Shoimwe ow'omu iguru naamanya ku ebyo byona bibashemereire. Kwonka mubanze musherure obukama bwe n'okuhikiirira kwe; n'ebyo byona muryabyongyerwaho. N'ahabw'ekyo mutaryemereza emitima aha bya nyencakare; ahakuba ebya nyencakare biryayemererezibwa omutima okwabyo. Reka buri kiro kihwe n'amaganya gaakyo. Mutaricwa orubanja, nyentsya naimwe mutarirucwerwa. Ahabw'okuba orubanja oru mucwa, naimwe muryarucwerwa; kandi endengo ei murengamu, naimwe niyo murirengyerwamu. Ahabwenki nooreeba akatokoozi akari omu riihso rya mugyenzi waawe, haza empimbi eri omu ryawe otagyeteho? Nari shi noija kugambira mugyenzi waawe oti, Ka nkutokoore, haza obwo bwona empimbi eri omu riisho ryawe? Iwe ndyarya 'we, banza oyekize empimbi eri omu riisho ryawe, obone kureeba gye oku oraatokoore mungyenzi waawe. Mutariha embwa ekintu ekirikwera, nari okutambikira empunu eruuru zaanyu, zitakaaziribata, zikabahindukana, zikabarya. Mushabe, muryaheebwa; musherure, muryazoora; mwiguze, muryaigurirwaho. Ahakuba omuntu weena oshaba aheebwa; osherura azoora; oiguza aigurirwaho. Ni muntu ki omuriimwe, ou omwana we yaakushaba omugaati, akmuha eibaare? Nari ku yaakushaba eky'enyanja, akaamuha enjoka? Imwe ku muraabe nimumanya kuha abaana baanyu ebirungi, haza muri babi, Shoimwe ow'omu iguru tarikizaho kuha ebirungi abo abamushaba? N'ahabw'ekyo byona ebi mwenda ngu abantu babagirire, naimwe mube nikwo mwabagirira; ahakuba ebyo nibyo Biragiro kandi n'ebya Baanabi. Mutaahire omu irembo erifunzire; ahakuba eirembo eririkutaasya omu kucwekyerera rigarami, n'omuhanda gwaryo guba muhango, kandi n'abagutooramu baba baingi; kwonka eirembo eririkutaasya omu magara rifunzire, n'akahanda kaaryo kagumire, n'abakazoora baba bakye. Mwerinde baanabi b'ebishuba ababaizira nibeeshushanisa nk'entaama, haza omunda bari emishega esheegire. Muryabamanyira aha byana byabo. Hariho abaakushoroma emizaabibu aha munyinya, nari shi emitiini aha matojo? N'omuti gwona omurungi gwana ebyana birungi, kandi omuti omubi gwana ebyana bibi. Omuti murungi tigubaasa kwana byana bibi, kandi omuti mubi tigubaasa kwana byana birungi. Omuti gwona ogutaana byana birungi gutemwa, gunagwa omu muriro. N'ahabw'ekyo muryabamanyira aha byana byabo. Omuntu weena orikungira ati: Mukama wangye, Mukama wangye, tiwe aritaaha mu bukama bw'omu iguru, kureka orikukora ebi Tata ow'omu iguru akunda. Baingi baryayetonganira aha kiro ekyo bati: Mukama waitu, Mukama waitu, torikumanya ku twaburiire omu iziina ryawe, ku twabingire baadaimoni omu iziina ryawe, kandi ku twakozire eby'okutangaaza bingi omu iziina ryawe? Haza naanye ndyabagarukamu nti: Tinkabamanyaga; mundugye omumaisho, imwe abakora eby'obugomi! Buri muntu weena ohurira ebigambo byangye ebi, akabyorobera, naashushanisibwa n'omuntu ow'obwengye, owaayombekire enju ye aha rukiri; bwanyima enjura ekagwa, omwegyemure gukahimintika, eihunga rikahuuha, byona bikateera egyo nju, kwonka etagwe, ahabw'okuba ekaba eyombekirwe aha rukiri. Na buri muntu weena ohurira ebigambo byangye, atabyorobere, naashushanisibwa n'omuntu owaayombekire enju ye aha musheenyi; bwanyima enjura ekagwa, omwegyemure gukahimintika, eihunga rikahuuha, bikateera egyo nju, ekagwa; n'okugwa kwayo kukaba kuhango. Bwanyima Yesu, ku yaaherize kugamba ebigambo ebyo, abantu baatangaarira okwegyesa kwe, ahabw'okuba akabeegyesa nk'oine obushoboorozi, kwonka ti nk'abahandiiki. Yesu ku yaashuumire naaruga omu kibungo, emitwe y'abantu baingi munonga yaamukuratira. Kandi reeba, haija omubembe, yaamutsimbira amaju, yaagira ati: Mukama wangye, ku oraabe nookunda, noobaasa kunshemeza. Yesu yaagorora omukono, yaamukoraho, yaamugira ati: Ninkunda; shemera! Ahonaaho ebibembe bye byashemezibwa. Yesu yaamuragiira ati: Oyerinde, otagira ou waagambira; kwonak irooko ogyende, oyeyorekye aha munyamurwa, oheyo eky'okusiima eki Musa yaaragiire, kibe eky'okuhamya omu maisho g'abantu. Ku yaabaire naakitaaha omuri Kaperenaumu, haija omukuru w'abaserukare, yaamweshengyereza, naagira ati: Mukama wangye, omuheereza wangye abyami omu nju, azingazingirwe, naahururwa munonga. Yaamugarukamu naagira ati: Ka nyije, mmukize. Omukuru w'abaserukare yaamugarukamu naagira ati: Mukama wangye, tindi muntu ou oshemereire kutaaha omu nju ye; fa okugamba ekigambo kwonka, omuheereza wangye naija kukira. Manya naanye ndi omuntu orikutwarwa, kandi nyine abaserukare abu ndikutegyeka. Ku ndagiira omwe nti, Gyenda, agyenda; n'ondiijo nti, Ija, aija; n'omuhuuku wangye nti, Gira oti, nawe agira kwo. Yesu ku yaakihuriire, yaatangaara, yaagambira abaabaire bamukuratiire, ati: Tinkareebaga kwikiriza okurikwingana kuti, n'obu haakuba omu Baisraeli. Kandi nimbagambira nti: Baingi baryaruga oburugwa-izooba n'oburengyerwa-izooba, bashutame na Abrahamu na Isaaka na Yakobo omu bukama bw'omu iguru, kwonka abaana b'obukama baryabingirwa aheeru omu mwirima; niho bariririra, bakanena enshaya. Yesu yaagambira omukuru w'abaserukare ati: irooko oyegyendere; nk'oku waikiriza, kikukorerwe kityo. Omuheereza we yaakira omuri ako kanya. Yesu ku yaataahire omu nju ya Petero, yaashanga nyinazaara abyami arwaire omushwija; yaamukora aha mukono, omushwija gwamurugaho; yaimuka, yaamuheereza. Kandi ku bwabaire nibwira, baamureetera baingi abaabaire bariho baadaimoni, yaababingisa ekigambo kwonka, yaakiza boona abaabaire barwaire. Ebyo byahikiiriza ebyagambirwe nabi Isaaya ati: We wenka akatwara obweremwa bwaitu, yaayekorera endwara zaitu. Yesu ku yaareebire emitwe mingi emwehinguririize, yaaragiira kwamubuka seeri. Haija omuhandiiki, yaamugira ati: Mwegyesa, niinyija kukukuratira ahu oraaze hoona. Yesu yaamugarukamu ati: Zaamuha ziine ebiina, n'enyonyi z'omu mwanya ziine ebyashuri; kwonka Omwana w'omuntu taine na h'okuta omutwe. Ondi aha beegi be yaamugambira ati: Mukama wangye, reka, mbanze ngyende nziikye tata. Kwonka Yesu yaamugarukamu ati: Nkuratira; reka abafu baziikye abafu baabo. Yesu ku yaagiire omu bwato, abeegi be baagyenda nawe. Eihunga ry'amaani ryaija omu nyanja, ebingonzi byayeshuka omu bwato; kwonka We akaba agwejegyeire. Baija ah'ari, baamusisiimura nibagira bati: Mukama waitu, tujune, twafa. Yaababuuza ati: Nimutiina ki, imwe abaine okwikiriza kukye? Ahonaaho yaimuka, yaakabukira eihunga n'enyanja, byacureera munonga. Abashaija abo baatangaara, nibagira bati: Ogu ni muntu ki, ou eihunga n'enyanja birikuhurira? Ku yaayambukire seeri omu ishaza ry'Abagadarene, yaabuganwa abantu babiri abaabaire bariho baadaimoni, nibaruga omu bituuro, bagwire munonga eiraro, hatariho muntu owaakwehanga kuraba ogwo muhanda. Ku baamureebire, baayomba munonga nibagira bati: Noofa ki naitwe, Iwe Omwana wa Ruhanga? Oizire kutuburabuza, obunaku bwaitu butakahikire? Aho hakaba hariho omukumbi gw'empunu nyingi hangahari nizirya. Baadaimoni baamweshengyereza bati: Ku oraabe ori ow'okutubinga, twohereze omu mpunu. Yaabagira ati: Nimwirooko! Baarugamu, baataaha omu mpunu; ahonaaho empunu ezo zoona zaarigita, nizishuuma aha ibanga, zaahwera omu nyanja. Abariisa baazo bairuka, baataaha omuri tauni, baabagambira byona, n'ebyaba aha bantu abaabaire bariho baadaimoni. Ab'omuri tauni boona baahwayo, baija kubugana Yesu; kubaamureebire, baamweshengyereza kubarugira omu nsi. Yaagaruka omu bwato, yaayambuka, yaataaha omuri tauni y'owaabo. Baamureetera omuntu ozingazingirwe, abyami omu ngozi. Yesu ku yaareebire okwikiriza kwabo, yaagambira ozingazingirwe ati: Mwana wangye, huumura; ebibi byawe byakusaasirwa. Abamwe aha bahandiiki baayetomboita bonka, ngu: Omuntu ogu naarogota. Yesu ku yaamanyire ebiteekateeko byabo, yaababuuza ati: N'enki ekirikubateekateekyesa kubi omu mitima yaanyu? Ekirikurahuka nikiiha, okugira nti, Ebibi byawe byakusaasirwa, nari nti, Imuka, ogyende? Kwonka mumanye ngu Omwana w'omuntu aine obushoboorozi omu nsi okusaasira ebibi, yaagambira ozingazingirwe ati: Imuka, oyekorere engozi yaawe, otaahe. Yaimuka, yaataaha. Kandi abantu boona, ku baakireebire, baatiina, baahimbisa Ruhanga owaahaire abantu obushoboorozi oburikwingana butyo. Yesu ku yaabaire naarugayo, yaareeba omuntu orikwetwa Matayo ashutami omu ihoorezo, yaamugambira ati: Nkuratira. Yaimuka, yaamukuratira. Bwanyima ku yaabaire ashutami omu nju naarya, reeba abahooza n'abasiisi baingi baija, baashutama na Yesu n'abeegi be. Abafarisaayo, ku baakireebire, baabuuza abeegi be bati: Ahabw'enki omwegyesa waanyu naarya, kandi naanywa n'abahooza n'abasiisi? Yesu ku yaakihuriire, yaagira ati: Abahuriire tibeetenga mufumu, kureka abarwaire. Mbwenu mugyende mwegye amakuru g'ekigambo eki ngu, Eki ndikwenda n'embabazi, ti bitambo; ahabw'okuba tindaizire kweta bahikiriire, kureka abasiisi. Kandi akaizirwa abeegi ba Yohaana, baamubuuza bati: Ahabw'enki itwe n'Abafarisaayo kaingi twesiibyakwo, haza abeegi baawe bo bateesiibyakwo? Yesu yaabagarukamu ati: Abakwe nibabaasa bata kuganya bakiine kishwera? Obunaku buryahika, obu kishwera aribaihwaho; obwo nibwo baryesiibyakwo. Tihariho muntu oteera ekiremu ky'omwenda musya aha mwenda omukuru; ahabw'okuba ekyo ekyabaziirwaho kikaataagura ekijwaro, n'ekifumuka kihanguha. Kandi tibashuka viinyo y'omutahe omu furebe z'empu ezikuzire; ku baakukora batyo, efurebe zikaabaruka, viinyo eyatika, n'efurebe zikaabaruka, viinyo eyatika, n'efurebe zisiisikara. Kureka viinyo y'omutahe eshukwa omu furebe ensya, byona bibona kurama. Ku yaabaire naakibagambira ebigambo ebyo, haija omukungu, yaamukwata amaguru, yaamweshengyereza ati: Muhara wangye yaakaba; mbwenu oije, omuteho engaro, naija kuhimbuuka. Yesu yaimuka, yaamukuratira n'abeegi be. Kandi hakaba hariho omukazi, omazire emyaka ikumi n'ebiri arwaire ekyejwiso; yaija enyim aya Yesu, yaakora aha mukugiro gw'ekijwaro kye, ahabw'okuba akahamya omu mutima gwe ati: N'obu naakukora aha kijwaro kye kwonka, nkaakira. Yesu yaahinduka, yaamureeba, yaamugira ati: Mwana wangye, huumura; okwikiriza kwae nikwo kwakutambira. Ahonaaho omukazi yaakira. Yesu ku yaahikire aha nju y'ogwo mukungu, yaareeba abarikuteera esheegu n'abandi baingi nibacura. Yaabagira ati: Murugyeho! omwishiki tafiire, agwejegyeire. Baamushekyerera munonga. Abantu ku baaherize kushohozibwa, yaataaha omu nju, yaakwata ogwo mwihsiki omukono, yaimuka. Egyo nkuru yaabuga omu ishaza eryo ryona. Kandi Yesu ku yaabaire naarugayo, empumi ibiri zaamukuratira nizimuyombererera ziti: Iwe Omwana wa Daudi, otugirire embabazi. Ku yaahikire omu nju, ezo mpumi zaamwirira haihi; Yesu yaazibuuza ati: Nimwikiriza ngu ekyo ninkibaasa? Zaamugarukamu ziti: Eego, Mukama waitu. Atyo yaazikora aha maisho, naagira ati: kibe nk'oku mwaikiriza. Amaisho gaabo gaahumuuka. Yesu yaabeehanangiriza munonga, naagira ati: Mwerinde, hatagira owaakimanya. Kwonka bo ku baarugire aho, baamurangaana omu ishaza eryo ryona. Ku baabaire nibarugayo, baamureetera ekiteta kiriho daimoni. Yesu ku yaaherize kubinga daimoni ogwo, ekiteta kyagamba; abantu baatangaara nibagira bati: Tihariho kirikushusha nk'eki ekirareebirwe omuri Israeli. Kwonka Abafarisaayo baagira bati: Baadaimoni naababingisa amaani ga mukama waabo. Yesu yaagyendagyenda omuri tauni zoona n'omu birorero byona naayegyesa omuri sinagogi, zaabo, naagamba engiri y'obukama bw'omu iguru, kandi naakiza endwara zoona n'obumuga bwona. Ku yaareebire emitwe y'abantu, yaabagirira esaasi, ahakuba bakaba baburaburiirwe, bashobeirwe nk'entaama ezitaine muriisa. Nikwo kugira abeegi be ati: Eby'okugyesha ni bingi munonga, kwonka abagyesi ni bakye; n'ahabw'ekyo mushabe Mukama w'eigyesha ayohereze abagyesi omu by'okugyesha bye. Yaayeta abeegi be ikumi na babiri, yaabaha obushoboorozi bw'okubinga baadaimoni, n'okukiza endwara zoona n'obumuga bwona. Amaziina g'abeegi ikumi na babiri nigo aga: ow'okubanza ni Simooni orikwetwa Petero, na Anderea omurumuna; na Yakobo mwene Zebedaayo, na Yohaana omurumuna; Filipo na Batolomaayo; Tomasi na Matayo omuhooza; Yakobo mwene Alufaayo na Tadaayo, Simooni Omukananaayo na Yuda Iskaryota owaamureebize. Abo ikumi na babiri Yesu akabatuma, yaabaragiira ati: Mutariza omu banyamahanga n'obu kwakuba okutaaha omuri tauni yoona ey'Abasamaria; kureka mugyende omu ntaama ezaabuzire ez'omu ruganda rw'Abaisraeli. Omu kugyenda mugyende nimugamba muti: obukama bw'omu iguru bwiriire haihi. Mukize abarwaire, muzoore abafiire, mushemeze ababembe, mubingye baadaimoni. Mukaheerwa busha, naimwe muheere busha. Mutaritwara ezaabu nari efeeza nari emiringa omu nshaho zaanyu; omurugyendo rwanyu mutaritwara efurebe, nari amakanzu abiri, nari enkaito, n'obu yaakuba enkoni; ahabw'okuba omukozi ashemereire kuheebwa eby'okumutunga. Tauni yoona nari ekirorero kyona, omu muritaaha, mubanze musherure omuntu waamwo oshemereire, mube niwe mwaraarira okuhitsya obu murirugayo. Ku muriba nimukitaaha omu nju egyo, mugiramutsye. Enju ku eribashemerera, etungye obusingye bwanyu; ku eriba etabashemereire, obusingye bwanyu bubagarukire. Omuntu weena ku aryanga kubakunira nari okuhurira ebigambo byanyu, ku muriba nimuruga omu nju egyo nari omu tauni egyo, mukunkumure omucuucu gw'omu bigyere byanyu. Nimbagambira amazima nti; Aha kiro ky'okucwa orubanja, ekifubiro ky'ensi ya Sodoma na Gomora kiryaba ekirikubaasa kwemerwa okukira ekya tauni egyo. Reeba, nimbatuma nk'orukutuma entaama omu mishega; n'ahabw'ekyo mugire obwengye nk'enjoka, kandi mube nk'enkombe ezitaine buryarya. Mwerinde abantu, ahabw'okuba baryabatwara omu mashengyero, baryabateerera omuri sinagogi, kandi baryabatwara omu maisho g'abategyeki n'abagabe nibabantura, ahabw'okuba baakareebi b'okumpamya omu maisho gaabo n'ag'abanyamahanga. Ku baribatwarayo, mutaryemereza emitima oku murigamba nari aha bi murigamba; ahakuba ebi murigamba, muryabiheebwa omu mwanya ogwo; mumanye ngu tiimwe murigamba, kureka Omwoyo wa Shoimwe niwe aribagambisa. Mukuru w'omuntu aryahayo omurumuna kwitwa, na ishe w'omwana aryahayo omwana we; abaana baryagomera abazaire baabo babaitise; kandi muryayangwa abantu boona nibabatura eiziina ryangye. Kwonka orugumisiriza okuhitsya aha muheru, niwe arijunwa. Ku baribahiiga omuri tauni emwe, muhungire omu ndijo; buzimazima nimbagambira nti: Timuribuga tauni za Israeli zoona, Omwana w'omuntu atakaizire. Omwegi takira mwegyesa we; kandi omuhuuku takira mukama we; ekyakubaire gye aha mwegi n'okuba nk'omwegyesa we n'omuhuuku akaba nka mukama we. Ku baraabe beetsire nyineeka Belezebuli, kaashwa ab'omu ka ye. N'ahabw'ekyo mutaribatiina; ahabw'okuba tihariho ekyashwekirwe ekitarishuuruurwa, n'obu kyakuba ekyasherekirwe ekitarimanywa. Eki mbagambirira omu mwirima, mugume mukigambire omu mushana; eki murihurira ikgambiirwe omu kutu, mukigambire aha mutwe gw'enju. Kandi mutaritiina abarikwita omubiri, kwonka tibarikubaasa kwita magara; kureka mutiine Orikubaasa kuhwerekyereza byombi, amagara n'omubiri, omuri Gehena. Ebiteera-nkumba bibiri tibigura sente emwe? Kwonka tihariho na kimwe ekigwa ahansi Shoimwe atakimanyire. Nangwa n'eishokye ery'aha mitwe yaanyu ribazirwe ryona. N'ahabw'ekyo mutaritiina; ahabw'okuba nimukira ebiteera-nkumba bingi. Kandi buri munta orimpamya omu maisho g'abantu, naanye ndyamuhamya omu maisho ga Tata ori omu iguru. Kwonka weena oriinyehakana omu maisho g'abantu, naanye ndyamwehakana omu maisho ga Tata ori omu iguru. Mutateekateeka ngu nkaija kureeta obusingye omu nsi; tindaizire kureeta busingye, kureka rurara. Ahabw'okuba nkaija kutaanisa omwojo na ishe, omwishiki na nyina, omukazi na nyinazaara; abazigu b'omuntu baryaba ab'omu ka ye. Orikukunda ishe nari nyina okubankiza, tashemereire kuba owangye; kandi orikukunda omutabani nari muhara we okubankiza, tashemereire kuba owangye. Kandi oteekorera musharaba gwe, akankuratira, tashemereire kuba owangye. Orikukiza amagara ge, aryagabuza; kandi orikubuza amagara ge ahabwangye, aryagakiza. Orikubaikiriza, biri aikiriize nyowe; n'orikwikiriza nyowe, biri aikiriize Owantumire. Orikwikiriza nabi ahabw'okuba nabi, aryatunga ebihembo bya nabi; kandi orikwikiriza ohikiriire ahabw'okuba ohikiriire. Kandi orikunywaisa omwe ahari aba bato enkyeka y'amaizi agarikufuka ahabw'okuba omwegi wangye, nimbagambira amazima nti: Taribura bihembo bye. Bwanyima Yesu ku yaaherize kwegyesa abeegi ikumi na babiri, yaarugayo, yaaza kwegyesa n'okubuurira omuri tauni zaabo. Kwonka Yohaana ku yaabaire ari omu kihome, yaahurira ebi Yesu arikukora, yaamutumaho abeegi be kumubuuza, ati: Niiwe ogwo orikwenda kwija, nari tutegyereze ondiijo? Yesu yaabagarukamu ati: Mugarukyeyo mugambire Yohaana ebi mwahurira, n'ebi mwareeba; empumi zihumwirwe, ebirema nibigyenda, ababembe bashemeziibwe, ebifa-matu nibihurira, abafiire bazoirwe, n'abooro bagambiirwe ebigambo birungi. Kandi otarikumbanganisaho aine omugisha. Ku baagyenzire, Yesu yaatandika kugambira emitwe y'abantu aha bya Yohaana, naagira ati: Omu ihamba mukaza kureebayo ki? Orubingo orurikutengyetsibwa omuyaga? Beitu mukaza kureeba ki? Omuntu ojwaire emyenda erikuterera? Manya abajwara ebirikuterera baba omu bikaari by'abagabe. Beitu mukatwarwayo ki? Okureeba nabi? Eego, nimbagambira nti: Buzima naakirira kimwe nabi. Kandi ogwo niwe owaahandiikirweho ngu, Reeba, nintuma entumwa yangye, ekubandize; niyo erishemeza omuhanda gwawe. Buzimazima nimbagambira nti: Omuri boona abaazairwe abakazi tihakabahoga n'omwe orikukira Yohaana Omubatizi obukuru; kwonka omuto omu bukama bw'omu iguru naamukira. Okuruga omu biro bya Yohaana Omubatizi okuhitya hati, obukama bwa Ruhanga nibutwaranirwa, n'abarikubutwaranira babutaahamu n'amaani. Ahakuba baanabi boona n'ebiragiro bikaba nibiranga okuhitsya omu biro bya Yohaana; kandi ku muraabe nimukunda kukiikiriza, niwe Eliya owaarangirwe ku ariija. Oine amatu agarikuhurira, ahurire. Mbwenu ab'ebiro ebi mbashushanise ki? Nibashusha nk'abaana bato abashutami omu katare, bakeeta bagyenzi baabo bati: Tubateereire emikuri, timwazina; twacura timwaganya. Ahakuba Yohaana akaija atarikurya n'obu kwakuba okunywa, baagira ngu, Ariho daimoni. Omwana w'omuntu we yaija naarya kandi naanywa, baagira ngu, Reeba omunyamururu, kandi omusinzi, munywani w'abahooza n'abasiisi. Kwonka shi obwengye busiimirwa aha mirimo yabwo. Yaatandikira aho kuhana tauni ahu yaakoreire eby'okutangaaza ebirikukira obwingi, ahabw'okuba bakanga kweteisa. Ati: Iwe Koraziini, oryakareeba! Naiwe, Besesaida, oryakareeba, ahabw'okuba eby'okutangaaza ebyakoreirwe omuriimwe, kuri noogira ngu bikakorerwa Tuuro na Sidoni, bakaabaire beeteisize kare, bajwaire ebiguniya, beeshukyeire eiju rya kashenda. Kandi nimbagambira nti: Aha kito ky'okucwa orubanja, ekifubiro ky'okucwa orubanja, ekifubiro kya Tuuro na Sidoni kiryaba ekirikubaasa kwemerwa okukira ekyanyu. Naiwe Kaperenaumu, nooyeraata ngu oryakuzibwa ohikye omu iguru? Ngabusha, oryagarurwa ahansi ohikye okuzimu. Ahabw'okuba eby'okutangaaza ebyakoreirwe omuriiwe, kuri noogira ngu bikakorerwa Sodoma, ekaabaire ekiriho n'okuhitsya hati. Hoona nimbagambira nti: Aha kiro ky'okucwa orubanja, ekifubiro kya Sodoma kiryaba ekirikubaasa kwemerwa okukira ekyanyu. Omu biro ebyo Yesu akagira ati: Taata, Mukama w'eiguru n'ensi, ninkusiima ahabw'okuba okashereka ebigambo ebi abanyabwengye n'abarikwetegyereza, waabishuuruurira abaana bato. Eego, Taata, ahabw'okuba ekyo nikyo waasiimire. Ebintu byona nkabiheebwa Tata, kandi tihariho omanya Omwana wa Ruhanga kureka Ishe, kandi tihariho omanya Ishe, kureka Omwana we n'omuntu weena ou Omwana aikiriza kumushuuruurira. Imwe mwena abaruhire n'abaremereirwe, mwije ahariinye, mbaruhuure. Mwekorere omugamba gwangye, muunyegyereho; ahabw'okuba nintwaza gye, kandi ndi omucureezi omu mutima; naimwe muryatunga okuhuumura omu mitima yaanyu, ahakuba omugamba gwangye tigurikuremeera, n'omutwaro gwangye gwanguhi. Omu biro ebyo Yesu akaba naaraba omu misiri y'oburo aha izooba rya Sabato; abeegi be baagira enjara, baatandika kucwa obushiisha bw'oburo n'okubikikina. Abafarisaayo ku baakireebire, baamugira bati: Reeba, abeegi baawe nibakora ekirikuzira, okucwa obushiisha ahari Sabato. Nawe yaababuuza ati: Beitu shi timukashomaga eki Daudi yaakozire, obu yaagira enjara n'abu yaabaire aine; ku yaataahire omu nju ya Ruhanga, akarya aha migaati ey'okumurikwa, ei Ebiragiro byabaire bitarikwikiriza ku aryaho, n'abu yaabaire aine, kureka abanyamurwa bonka? Nari shi timukashomaga omu Biragiro abanyamurwa omuri hekalu oku baabaire bashobya Sabato, haza batagire rubanja? Kwonka nyowe nimbagambira nti: Orikukira hekalu ari aha. Kuri nimumanya ekigambo eki ngu, Eki ndikwenda n'embabazi, ti bitambo, timwakusingisiriize bataine rubanja. Ahakuba Omwana w'omuntu niwe Mukama wa Sabato. Yaarugayo, yaataaha omuri sinagogi yaabo; yaashangamu omushaija okokootsire omukono. Baamubuuza bati: Ebiragiro nibiikiriza okutambira omuntu ahari Sabato? Bakamubuuza batyo ngu babone kumutabaariza. Yaabagarukamu ati: N'oha omuriimwe owaakuba aine entaama ye emwe, ekagwa omu kiina aha izooba rya Sabato, atagikwate akagiihamu? Mbwenu shi omuntu tarikukirira kimwe entaama? N'ahabw'ekyo Ebiragiro nibiikiriza okukora gye ahari Sabato. Ahonaaho yaaragiira omushaija ogwo ati: Nanuura omukono gwawe. Yaagunanuura, gwakira, gwaba nk'ogundi. Abafarisaayo baashohora, baaza omu naama, baahanuura oku baraamwite. Yesu ku yaabimanyire, yaarugayo. Abantu baingi baamukuratira, yaabakiza boona, yaabeehanangiriza ngu, batamurangaana. Ekyo kikabaho ngu ebi Isaaya yaagambire bihikiirire ebi yaagire ati: Reeba omuheereza wangye ou nkunda, ou naatooraine, Omutima gwangye ou gushemerererwa; Ndyamutaho Omwoyo wangye Agambire abanyamahanga eby'oburyo. Taritongana, tariyomba, Nangwa tihariho n'orihurira eiraka rye omu mihanda. Orubingo orushatukire tariruhenda, Kandi n'orumuri orurikwaka kubi tariruraaza, Okuhitsya obu arisingura ahabw'okuhikiirira kwe. Kandi abanyamahanga baryagira amatsiko aha iziina rye. Kandi baamureetera empumi eyaabaire eri ekiteta, eriho daimoni, yaagikiza; owaabaire ari ekiteta yaagamba, kandi yaahumuuka. Abantu boona baatangaara, baayebuuza nibagira bati: Beitu ogu takaaba Omwana wa wa Daudi? Kwonka Abafarisaayo ku baakihuriire, baagira bati: omuntu ogu taine kindi ki arikubingisa baadaimoni kureka Belezebuli omukama wa baadaimoni. Yesu ku yaamanyire ebiteekateeko byabo, yaabagambira ati: Obugabe bwona ku bwebaganisamu, buhwerekyerezibwa; n'orurembo rwona nari enju yoona, ku byebaganisamu, tibigumaho. Na Sitaane ku araabe naabinga Sitaane, biri ayebaganiisemu. Obukama bwe buryagumaho buta? Nyowe, ku ndaabe nimbingisa baadaimoni Belezebuli, abaana baanyu bo nibamubingisa oha? N'ahabw'ekyo abo nibo baribasingisa orubanja. Kwonka ky ndaabe nimbingisa baadaimoni Omwoyo wa Ruhanga, mumanye ngu obukama bwa Ruhanga bubahikireho. Omuntu naabaasa ata kutaaha omu nju y'ondiijo ow'aani okunyaga ebintu bye, atabandize kukoma ogwo ow'amaani? bwanyima akabona kunyaga gye eby'omu nju ye. Ou tutakwatansia, n'omuzigu wangye; kandi otataaruura hamwe naanye, ataataanisa. Nikyo ndikubagambirira nti: Abantu baryasaasirwa ekibi kyona n'okurogota kwona, kwonka okurogota aha Mwoyo Orikwera n'ekibi ekitarisaasirwa. Omuntu weena orirogota aha Mwana w'omuntu, aryasaasirwa; kwonka orirogota aha Mwoyo Orikwera tarisaasirwa mu busingye obu, n'obu bwakuba oburiija. Omuti ku muraagwete murungi, n'ebyana byagwo mubyete birungi; nari shi omuti ku muraagwete mubi, n'ebyana byagwo mubyete bibi; ahakuba omuti gumanyirwa aha byana byagwo. Imwe baana b'enjoka 'mwe, nimubaasa muta kugamba ebigambo birungi, haza muri babi? Ebiijwire omutima, akanwa nibyo kagamba. Omuntu murungi aiha ebirungi omu ibiikiro rye erirungi; n'omubi aiha ebibi omu ibiikiro rye eribi. Kandi nimbagambira nti: Ekigambo ekitaine buryo kyona eki abantu barigamba, baryakyetonganira aha kiro ky'okucwa orubanja. Ebigambo byawe ebi ogamba nibyo birikwihisaho orubanja, nari shi nibyo birikusingisa orubanja. Bwanyima abamwe aha bahandiiki n'Abafarisaayo baamugarukamu bati: Mwegyesa, nitwenda kureeba akamanyiso akarikuruga ahariiwe. Nawe yaabagarukamu ati: Abantu b'obusingye obu obubi obw'obushambani nibenda kamanyiso; kwonak tibarikaheebwa kureka akamanyiso ka nabi Yona. Nk'oku Yona yaamazire amazooba ashatu n'ebiro byago omu nda y'eky'enyanja ekihango, nikwo n'Omwana w'omuntu arimara ebiro bishatu nyomushana na nyekiro ari okuzimu. Abantu ba Nineeve baryayemerera n'ab'obusingye obu aha kiro ky'orubanja, barubasingise, ahabw'okuba ku baahuriire okubuurira kwa Yona, baayeteisa; kandi reeba, Orikukira Yona ari aha. Omugabekazi w'eihanga ery'obukiizi-bwa-buryo aryayemerera n'ab'ebiro ebi aha kiro ky'orubanja arubasingise, ahabw'okuba akaruga aha muheru gw'ensi, yaija kuhurira obwengye bwa Sulemaani; kandi reeba, Orikukira Sulemaani ari aha. Daimoni, ku aruga omu muntu, araba omu mpita ezitarimu maizi, naasherura oburuhuukiro, bumuburira. Agira ati: Ka ngarukey omu nju yangye omu naarugire. Ku ahikayo, ashanga harimu busha, eyeyereire, eboneziibwe. Atyo agyenda areeta abandi baadaimoni mushanju ababi okumukira, bataaha omwo, bagumamu; ebya bwanyima by'omuntu ogwo bikira eby'okubanza kuba bibi. Nikwo kiriba kityo n'aha b'obusingye obu obubi. Ku yaabaire naakigamba n'abantu, haija nyina n'abarumuna, baayemerera aheeru, nibenda kugamba nawe. Omuntu yaamugambira ati: Reeba, nyoko na barumuna baawe beemereire aheeru, nibenda kugamba naiwe. Yaagarukamu owaamugambira, naamugira ati: Maawe n'oha, na barumuna bangye nibaahi? Yaagorora omukono naagworekyeza abeegi be, naagira ati: Reeba, maawe na barumuna bangye n'aba! Ahabw'okuba omuntu weena, okora ebi Tata ow'omu iguru akunda, niwe murumuna wangye, niwe munyaanyazi, niwe maawe. Aha izooba eryo Yesu yaashohora naaruga omu nju, yaashutama aha rubaju rw'enyanja. Omutwe gw'abantu baingi baateeranira ah'ari; atyo yaaza omu bwato, yaabushutamamu; abantu abo boona baayemerera aha rubaju rw'enyanja. Yaabeegyesa bingi omu nfumu, naagira ati: Omubibi akashohora kubiba. Ku yaabaire naabiba, embibo ezimwe zaagwa omu muhanda, enyonyi zaija, zaazitorotoora. Embibo ezindi zaagwa aha rukiri, ahataine itaka ringi; ahonaaho zaamera; ahabw'eitaka kutaba ringi, eizooba ku ryajwire, omushana gwaziteera, zaahonga; kandi ahabw'okutagira mizi, zaayoma. Ezindi zaagwa omu mahwa; amahwa gaamera, gaazinyuruza. Ezindi zaagwa omu itaka rirungi; zaayera, ezimwe zaahitsya igana, ezindi makumi mukaaga, n'ezindi makumi ashatu. Oine amatu, ahurire. Abeegi be baija ah'ari, baamubuuza bati: Ahabw'enki noobeetyesa omu nfumu? Yaabagarukamu ati: Imwe muhairwe okumanya emibonano y'obukama bw'omu iguru, kwonka bo tibahairwe. Ahabw'okuba oine niwe ariheebwa, kandi aryayongyerwaho, agire ebingi; kwonka otaine, aryayakwa n'ekyo eki aine. Eki ndikubeegyeseza omu nfumu nikyo eki: ahakuba okureeba tibareeba, kandi n'okuhurira tibahurira, n'obu kwakuba okwetegyereza. Ebi Isaaya yaaragwire bibahikireho, ebi yaagizire ati: Okuhurira kwo muryahurira, kwonka timurishoborokyerwa; Okureeba kwo muryareeba, kwonka timuryetegyereza; Ahakuba emitima y'abantu aba ehindukire ebitsire, N'amatu gaabo nigahurira kubi, N'amaisho gaabo bagahumiize, Ngu batakaareebesa amaisho gaabo, N'okuhuriza amatu gaabo, N'okwetegyereza n'emitima yaabo, Bakahinduka, nkabakiza. Kwonka amaisho gaanyu gaine omugisha, ahabw'okuba nigareeba, n'amatu gaanyu, ahabw'okuba nigahurira. Kandi nimbagambira amazima nti: Baanabi baingi n'abantu abahikiriire baingi bakeetenga kureeba ebi murikureeba, tibaabireeba, n'okuhurira ebi murikuhurira, tibaabihurira. Mbwenu nu, imwe muhurire enfumu y'omubibi. Weena ohurira ekigambo ky'obukama, atakyetegyereze, Omubi aija, ashahura ekyabibwa omu mutima gwe; ebyo nibishoboorora amakuru g'embibo eyaagwire omu muhanda. Eby'embibo ezaabibirwe aha rukiri, amakuru gaabyo n'omuntu ohurira ekigambo, akarahuka kukiikiriza ashemereirwe; kwonka we ahabwe ataine mizi, akeehangaana omwanya mukye; hakibaho obusaasi nari okuhiigwa naaturwa ekyo kigambo, ahonaaho bikamugwisa. Eby'ezaabibirwe omu mahwa, amakuru gaabyo n'omuntu ohurira ekigambo; kwonka amaganya g'ensi n'okubeihwabeihwa obugungi bwayo bikanyuruza ekigambo, kikaremwa kwera. Eby'ezaabibirwe omu itaka rirungi, ekigambo, akakimanya; buzima ogwo niwe ayana ebyana, omwe igana, ondiijo makumi mukaaga, n'ondiijo makumi ashatu. Kandi akabacwera endiijo nfumu, naabagira ati: Obukama bw'omu iguru nibushushanisibwa n'omuntu owaabibire embibo nungi omu musiri gwe; kandi abantu ku baabaire bagwejegyeire, omuzigu we yaija, yaabiba enkyenzi omu buro, yaayegyendera. Oburo ku bwamezire, bwaba obushiisha, enkyenzi nazo zaareebeka. Abahuuku baija, baagambira mukama waabo bati: Mukama waitu, torabibire embibo nungi omu musiri gwawe? Mbwenu kandi enkyenzi zirugire hi? Yaabagarukamu ati: Ekyo kikakorwa omuzigu. Abahuuku baamubuuza bati: Mbwenu shi, nooyenda ngu tugyende tuzikuuremu? Yaabagira ati: Ngaaha! obundi mukaaba nimukuuramu enkyenzi, mukuuriranamu oburo. Murekye bikure byombi, bihikye omu igyesha; kandi omu igyesha ndyagambira abagyesi nti: Mubanze mutooranemu enkyenzi, muzibohe enganda zookibwe, reero oburo mubuhunikye omu bitara byangye. Yaagaruka yaabacwera endiijo nfumu, naagira ati: Obukama bw'omu iguru nibushusha nk'akajuma ka sinaapi, aku omushaija yaatwaire, akakabiba omu musiri gwe; haza kari kakye okukira embibo zoona; kwonka ku kakuzire, kahanguha okukira ebishaka byona, kaahinduka omuti, enyonyi z'omu mwanya zaija zaayarika omu mataagi gaagwo. Yaabacwera endiijo nfumu ati: Obukama bw'omu iguru nibushusha nk'ekitumbisa eki omukazi yaatwaire akashereka omu ncuro z'esaano ishatu okuhitsya obu yoona yaatumbisiibwe. Ebigambo ebyo byona Yesu akabyegyesa abantu omu nfumu; kandi tihariho ki yaabeegyeise kyona, atakirabize mu nfumu, eki nabi yaagambire kihikiirire eki yaagizire ati: Ndyayashamya akanwa kangye omu nfumu, Ngambe ebigambo ebyasherekirwe okuruga aha kuhangwa kw'ensi. Bwanyima yaaraga emitwe y'abantu, yaataaha omu nju. Abeegi be baamwirira haihi, baamubuuza bati: Otushobororere amakuru g'enkyenzi z'omu musiri. Yaabagarukamu ati: Owaabibire embibo nungi n'Omwana w'omuntu; omusiri n'ensi; embibo enungi nibo baana b'obukama; enkyenzi n'abaana b'Omubi; omuzigu owaazibibire ni Sitaane; eigyesha niyo mperu y'obusingye obu; n'abagyesi ni baamaraika. Nk'oku enkyenzi zirundwa hamwe, zikookibwa n'omuriro, nikwo kiriba kityo aha mperu y'obusingye obu. Omwana w'omuntu aryatuma baamaraika be, nabo baryaiha omu bukama bwe byona ebirikuteeza abantu entsibo, n'enkozi z'ebibi, binagwe omu kikoomi ky'omuriro; omwo nimwo abantu bariririra, bakanena enshaya. Obwo abahikiriire baryayengyengyeta nk'eizooba omu bukama bwa Ishebo. Oine amatu, ahurire. Obukama bw'omu iguru nibushusha nk'eky'obutungi ekyasherekirwe omu musiri; bwanyima omuntu ku yaakigwireho, nawe yaakishereka, yaagyenda, yaatunda ebi yaabaire aine byona ashemereirwe, yaija, yaagura omusiri ogwo. Kandi obukama bw'omu iguru nibushusha nk'omushuubuzi orikusherura eruuru enungi; ku yaaboine eruuru emwe ey'obuguzi bwingi, yaagyenda, yaatunda ebye byona, yaagigura. Kandi hoona obukama bw'omu iguru nibushusha nk'akatimba aku bategire omu nyanja, kakakwata eby'enyanaja by'emiringo yoona. Ku kaijwire, baakakurura, baakahitsya aha nkungu, baashutama, baatooranamu ebirungi, baabita omu bintu byabo, ebibi baabinaga. Nikwo kiriba kityo aha mperu y'obusingye obu; baamaraika baryaija baihe ababi omu bahikiriire, babanagye omu kikoomi ky'omuriro; omwo nimwo bariririra, bakanena enshaya. Mwayetegyereza ebigambo ebyo byona? Baamugarukamu bati, Eego. Yaagaruka yaabagira ati: N'ahabw'ekyo omuhandiiki weena oyegyesiibwe eby'obukama bw'omu iguru naashushanisibwa na nyineeka, oiha omu ibiikiro rye ebintu ebisya n'ebya ira. Bwanyima Yesu, ku yaaherize kubacwera enfumu ezo, yaarugayo; ku yaahikire omu nsi y'owaabo, yaatandika kubeegyeseza omuri sinagogi yaabo; n'ahabw'ekyo baatangaara nibagira bati: Obwengye obu n'eby'okutangaaza ebi ogu akabiiha hi? Beitu ogu t'omwana w'omubaizi, na nyina tarikwetwa Mariamu? N'abarumuna ti Yakobo, Yosefu, Simooni na Yuda? Nangwa na banyaanya boona ti bari aha naitwe? Beitu ogu mushaija ebi byona kabiiha hi? Ebye byabashobera. Yesu yaabagira ati: Nabi tabura kitiinisa kureka omu ihanga ryabo kandi n'omu ka ye. Okwo Yesu tiyaakorayo by'okutangaaza bingi ahabw'okutaikiriza kwabo. Omu biro ebyo Heroode ow'eishaza akahurira okurangaanwa kwa Yesu; yaagambira abagaragwa be ati: Ogwo ni Yohaana Omubatizi azookire omu bafu; nikyo kirikumukoresa eby'okutangaaza ebyo. Ahakuba ebyo bitakabaireho, Heroode akakwata Yohaana, yaamuboha, yaamuta omu kihome ahabwa Herodia, muka Filipo mwene ishe; ahabw'okuba Yohaana akateisa Heroode ati: Ebiragiro tibirikukwikiriza kumugira omukazi waawe. Ku yaabaire naayenda kumwita, yaatiina abantu, ahabw'okuba abantu bakaba nibahamya ku Yohaana ari nabi. Kwonka ekiro ky'okwijuka okuzaarwa kwa Heroode ku kyahikire, muhara wa Herodia yaazinira omu maisho g'abangyenyi, yaashemeza Heroode. N'ahabw'ekyo yaamuraganisa, naarahira ku arikwija kumuha eki araamushabe kyona. Omwihsiki yaamushaba ati: Mpeera aha omutwe gwa Yohaana Omubatizi omu rucuba. Ekyo kyasaasa omugabe; kwonka ahabw'okushangwa yaarahiire omu maisho g'abagyenyi be, yaaragiira kugumuha. Yaatuma, baatemaho Yohaana omutwe omu kihome. Baareeta omutwe omu rucuba, baaguha omwishiki, nawe yaagutwarira nyina. Abeegi be baija, baatwara omutumbi gwe baaguziika, baagyenda baamubikira Yesu. Yesu ku yaabihuriire, yaarugayo, yaagyendera omu bwato, yaaza omu ihamba kwehereera; abantu baingi ku baakimanyire, baaruga omuri tauni, baaraba ogw'ebigyere, baamukurata. Ku yaayambukire, yaashangayo emitwe mingi y'abantu, yaabagirira embabazi, yaatambira abarwaire baabo. Ku bwaizire, abeegi be baija ah'ari, baamugira bati: Aha n'eihamba; kandi bwizire. Raga abantu bagyende omu birorero, beeshakire eby'okurya. Kwonka Yesu yaabagarukamu ati: Tihariho kirikubatwara; mubagaburire. Baamugarukamu bati: Eki twine aha n'emigaati etaano n'eby'enyanja bibiri kwonka. Yaabagira ati: Mubindeetere. Yaaragiira emitwe y'abantu kushutama omu kacwamba; yaayakiira egyo migaati etaano n'eby'enyanja bibiri, yaareeba ahaiguru, yaasiima, yaabega emigaati, yaagiha abeegi be, nabo baagaburira abantu. Boona baarya, baahaaga. Bwanyima baatorotoora oburagarika obwatsigaraho, baijuza ebitenga ikumi na bibiri. Abo abaariire bakaba bari abashaija enkumi itaano, otabariiremu bakazi n'abaana. Ahonaaho yaagyema abeegi be ngu baze omu bwato, bamubandize seeri, We atsigare abanze aryagye emitwe egyo. Ku yaaherize kubaraga, yainamuka omu kibungo wenka kushaba. Obwire bwaira akiriyo wenka; kwonka obwo, obwato bukaba buri ahagati y'enyanja, nibuzongibwa ebingonzi; ahabw'okuba omuyaga gukaba gubaturukire omumaisho. Enkoku ku zaabiare nizigamba, yaabaizira naagyendesa amaguru aha nyanja. Abeegi be ku baamureebire naagyendera aha nyanja, baayemereza emitima, baataka ahabw'obwoba, nibagira bati: N'omuzimu! Ahonaaho Yesu yaabahuumuriza, naagira ati: muhuumure! Niinye, mutatiina. Petero yaamugarukamu ati: Mukama wangye, ku oraabe ori iwe, ndagiira, nyije aho ningyendera aha maizi. Yaamwikiriza ati: Ija. Petero yaaruga omu bwato, yaagyendera aha maizi kushanga Yesu. Kwonka ku yaareebire omuyaga gwaba mwingi, yaatiina; ku yaatandikire kutobera, yaataka ati: Mukama wangye, njuna. Ahonaaho Yesu yaagorora omukono gwe, yaamukwata, yaamugira ati: Iwe oine okwikiriza kukye, ahanki noobanganisa? Ku baagiire omu bwato, omuyaga gwatuuza. Abaabaire bari omu bwato baamuramya nibagira bati: Buzimazima ori Omwana wa Ruhanga. Ku baaherize kwambuka, baahika seeri aharikwetwa Genesareeti. Abantu bayo, ku baamumanyire, baagaba ebirari aho hoona, baamureetera boona abaabaire barwaire; baamweshengyereza ngu nangwa bakore aha mukugiro gw'ekaanzu ye kwonka; boona abaagukozireho, oku baingana, baakirira kimwe. Kandi Abafarisaayo n'abahandiiki bakaruga Yerusaalemu, baija ahari Yesu, baamubuuza bati: Ahabw'enki abeegi baawe bashobya emigyenzo ya baishenkurubo? Ahabw'okuba tibajabika ngaro omu maizi, baaba nibaza kurya. Yaabagaarukamu naababuuza ati: Ahabw'enki imwe mushobya ebiragiro bya Ruhanga ahabw'emigyenzo yaanyu? Nimumanya ngu Ruhanga akaragiira ati: Otiine sho na nyoko; kandi ati: Orijuma ishe nari nyina, aitwe. Kwonka imwe nimugira muti: Omuntu orikugambira ishe nari nyina ati: Kyona eki naakukuhaire kukuhwera, nkihongyeire Ruhanga, ogwo aba atakigyemwa kutiina ishe. Omu buryo obwo ekigambo kya Ruhanga mukihindura busha, ngu mugumye emigyenzo yaanyu. Imwe ndyarya 'mwe, Isaaya akabaraguraho kurungi, obu yaagira ati: Ab'eihanga eri nibampa ekitiinisa ky'aha minwa, Kwonka emitima yaabo endi hare. Bandamiza busha, Ahakuba okwegyesa, oku beegyesa, kuba okw'ebiragiro by'abantu. Yaayeta omutwe gw'abantu, yaabagambira ati: muhurire, kandi mwetegyereze. Ekitaaha omu kanwa tikyo kishiisha omuntu; kureka ekiruga omu kanwa, nikyo kishiisha omuntu. Bwanyima abeegi be baija baamugira bati: Noomanya ku Abafarisaayo baaguubwa kubi ahabw'okuhurira ebyo ebi waagamba? Yaabagarukamu ati: Buri muti gwona ogu Tata ow'omu iguru atarabyaire, guryakuurwa. Mubarekye! N'abeebembezi empumi, haza nabo bahumire. Mumanye ngu empumi ku eyebembera endiijo, zombi zigwa omu kiina. Petero yaamushaba ati: Tishobororere amakuru g'egyo nfumu. Yesu yaamugarukamu ati: Biri shi naimwe timukashoborokyeirwe? Timurikumanya ngu, ekintu ku kitaaha omu kanwa, kiza omu nda, bwanyima kishohora? Kwonka ebiruga omu kanwa biba nibiruga omu mutima; ebyo nibyo bishiisha omuntu. Ahabw'okuba omu mutima nimwo haruga ebiteekateeko bibi, okwita, okushambana, okwiba, okubeiherera abandi, okujuma; ebyo nibyo bishiisha omuntu; kwonka okuriisa engaro zitajabikire mu maizi, ekyo tikishiisha muntu. Kandi Yesu yaarugayo, yaataaha omu ishaza rya Tuuro n'erya Sidoni. Haija Omunyakanaanikazi ow'omu kyanga ekyo, yaamweshengyereza naagira ati: mukama wangye, Mwana wa Daudi, ngirira embabazi! Muhara wangye ariho daimoni, naamwita kubi munonga. Kwonka Yesu tiyaagira ki yaamugarukamu. Abeegi be baija, bamweshengyereza nibagira bati: Muragiire, agyende, ahabw'okuba naatuyomberera. We yaagarukamu ati: Tindatumirwe ha bandi kureka aha ntaama z'oruganda rwa Israeli ezaabuzire. Omukazi yaagaruka yaamuramya naagira ati: Mukama wangye, mpwera. Yaamugarukamu ati: Ti kirungi omuntu kwaka abaana eby'okurya, akabitambikira embwa. Omukazi yaamwikiriza ati: Eego, Mukama wangye, kwonka embwa nazo zirya oburagarika oburagara niburuga aha meeza ya mukama waazo. Yesu yaamugarukamu ati: Mukazi 'we, okwikiriza kwawe kwingi; kibe nk'oku orikwenda. Okuruga aho muhara we yaakira. Yesu yaarugayo, yaaraba aha rubaju rw'enyanja ya Galilaaya; yainamuka omu migongo, yaashutamayo. Emitwe y'abantu baingi baamushangayo, bamureeteire ebirema n'empumi n'ebitera n'ebimuga n'abandi baingi, baabata aha bigyere bye, yaabatambira; n'ahabw'ekyo abantu baatangaara, ku baareebire ebiteta nibigamba, ebimuga nibikira, ebirema nibigyenda, n'empumi nizireeba; baahimbisa Ruhanga wa Israeli. Bwanyima Yesu yaayeta abeegi be, yaabagira ati: Ninsaasira abantu aba, ahabw'okuba bamazire aha naanye ebiro bishatu, hati tibaine ky'okurya; tinkaayenzire kuboohereza basiibirekwo, batakaagwera enshazi omu muhanda. Abeegi be baamubuuza bati: Omuri eri ihamba nitwiha hi emigaati erikubaasa kuhaazya abantu abarikwingana bati? Yesu yaababuuza ati: Mwine emigaati engahi? Banu bati: Ni mushanju n'obw'enyanja bukye. Yaaragiira abantu kushutama ahansi; yaakwata egyo migaati mushanju n'obw'enyanja; ku yaabisiimiire, yaabega emigaati, yaagiha abeegi be, nabo baagaburira abantu. Boona baarya, baahaaga, baatorotoora oburagarika obwatsigaireho, baijuza ebiibo mushanju. Boona abaariire bakaba bari enkumi ina, otabariiremu bakzi n'abaana. Yaabaraga, yaaza omu bwato, yaataaha omu ishaza rya Magadani. Abafarisaayo n'Abasadukaayo bakaija, baamushaba kubooreka akamanyiso akarikuruga omu iguru, nibamutega. Yaabagarukamu ati: Ku buba buri haihi kwira, mwareeba ebicu nibitukura, mugira ngu, omu kasheeshe nihaija kusiiba hakyeire. Kandi omu kasheeshe mugira ngu eri izooba nihaija kuba habi, ahabw'okuba ebicu nibitukura kandi nibikondakonda. Nimumanya kukyenga enshusha y'eiguru, kwonka timurikubaasa kukyenga obumanyiso bw'obunaku. Ab'obusingye obubi obw'obushambani nibenda akamanyiso; kwonka tibarikaheebwa kureka akamanyiso ka Yona. Yaabarugaho, yaayegyendera. Abeegi be ku baahikire seeri, baijuka ku beebirwe kwereetera emigaati. Yesu yaabahabura ati: Reeba, mwerinde ekitumbisa ky'Abafarisaayo n'Abasadukaayo. Baagambirana bati: Eki arikufa n'ahabw'okuba titwareeta migaati. Yesu ku yaabimanyire, yaababuuza ati: Imwe abaine okwikiriza kukye, nimufa ki aha by'emigaati? Timukashoborokyeirwe, n'obu kwakuba okwijuka emigaati etaano aha bantu enkumi itaano, n'ebitenga oku byaingaine ebi mwaijwize? Kandi n'emigaati mushanju aha nkumi ina, n'ebiibo oku byaingaine ebi mwaijwize? N'enki ekibazibiire kumanya ku ntarikugamba ha by'emigaati? Mwerinde ekitumbisa ky'Abafarisaayo n'Abasadukaayo. Okuruga aho baamanya ku atabagambiire kwerinda ekitumbisa eky'emigaati, kureka enyegyesa y'Abafarisaayo n'Abasadukaayo. Yesu, ku yaahikire omu kyanga kya Kaisarea-Filipi, yaabuuza abeegi be ati: Beitu abantu nibagira ngu nyowe Omwana w'omuntu ndi oha? Baamugira bati: Abamwe nibagira ngu, Ori Yohaana Omubatizi, abandi ngu, Ori Eliya, kandi abandi ngu, Ori Yeremia nari omwe ahari baanabi. Yaababuuza ati: Mbwenu shi imwe, mugira ngu mba oha? Simooni Petero yaagarukamu ati: Ori Kristo, Omwana wa Ruhanga ohuriire. Yesu yaamugarukamu ati: Oine omugisha, Simooni mwene Yona; ahabw'okuba omubiri n'eshagama tibyo byakushuuruurira ekyo, kureka Tata ori omu iguru. Kandi ninkugambira nti: Ori Petero, naanye ndyayombeka ekanisa yangye aha rukiri oru, n'amarembo g'okuzimu tigarigibaasa. Ndyakuha ebishumuruzo by'obukama bw'omu iguru; eki oriboha omu nsi kyona, kiryabohwa n'omu iguru; eki orikomoorora omu nsi kyona, kiryakomoororwa n'omu iguru. Bwanyima yaayehanangiriza abeegi be kutagira ou baagambira ku ari Kristo. Okuruga aho Yesu yaatandika kumanyisa abeegi be oku ashemereire kuza Yerusaalemu, akabonabonesibwa omuri bingi abakuru n'abanyamurwa abakuru n'abhandiiki, akaitwa, kandi bwanyima y'ebiro bishatu akazooka. Petero yaamuta aha rubaju, yaatandika kumuteisa, naamugira ati: Nikikabure, Mukama wangye! ekyo tikirikwija kukubaho na kakye. Yesu yaahinduka, yaagira Petero ati: Garuka enyima yangye, Sitaane! Wambeera enkongi, ahabw'okuba torikuteekateeka bya Ruhanga, kureka eby'abantu. Yesu yaayeyongyera yaagambira abeegi be ati: Omuntu weena ku araayende kunkuratira, ayeyangise, ayekorere omusharaba gwe, ankuratire. Omuntu weena orikwenda kukiza amagara ge, aryagabuza; kandi weena orikubuza amagara ge ahabwangye, aryagakiza. Mbwenu kiryagasira ki omuntu kutunga ensi yoona, haza akafeerwa amagara ge? Nari shi, omuntu aryahayo ki kucungura amagara ge? Mumanye ngu Omwana w'omuntu aryaija na baamaraika be omu kitiinisa kya Ishe; kandi obwo nibwo ariihura omuntu weena ebishemereire ebi yaakozire. Buzima nimbagambira nti: Omuri aba abeemereire aha, hariho bamwe abarireeba Omwana w'omuntu naija omu bukama bwe batakafiire. Ku haahingwireho ebiro mukaaga, Yesu yaagyenda na Petero na Yakobo na Yohaana omurumuna, yaabahitsya aha mutwe gw'orushozi ruraingwa bonka. Yaahindurirwa omu maisho gaabo, aha maisho ge haamurinkana nk'eizooba, n'ebijwaro bye byayera nk'omushana. Kandi Musa na Eliya baareebeka omu maisho gaabo, nibagaaniira nawe. Petero yaagambira Yesu ati: Mukama wangye, ni kirungi obu turi aha; ku oraabe nookunda, twombekye obuju bushatu, akamwe kabe akaawe, akandi kabe aka Musa, n'akandi aka Eliya. Ku yaabaire naakigamba, haija ekicu kirikwengyengyeta, kyabasangira, eiraka ryakyemamu nirigira riti: ogu n'Omwana wangye ou nkunda, ou nyesiimira munonga; mumuhurire. Abeegi ku baarihuriire, baagwa bajuumaire, batiinire munonga. Yesu yaija, yaabakoraho, yaabagambira ati: Mwimukye, mutatiina. Ku baajuumwire amaisho, tibareeba muntu weena kureka Yesu wenka. Bwanyima ku baabaire nibashuuma nibaruga aha rushozi, Yesu yaabeehanangiriza ati: Mutagira ou mwagambira ebi mworekirwe, okuhitsya obu Omwana w'omuntu arizooka omu bafu. Abeegi be baamubuuza bati: Ahabw'enki abahandiiki bagira ngu: Eliya ashemereire kubanza kwija? Yaabagarukamu ati: N'eky'amazima; Eliya aryaija, ashemeze byona; kwonka nimbagambira ngu, Eliya akaheza kwija; kwonka tibaramumanyire, kureka bakamutwaza, nk'oku baayenzire. Kandi hoona n'Omwana w'omuntu nikwo barimubonabonesa. Aho niho abeegi be baihire kumanya ku arikubagambira ahari Yohaana Omubatizi. Ku baahikire ahu abantu baingi baabaire bari, haija omushaija, yaamutsimbira amaju, yaamugira ati: Mukama wangye, saasira omwana wangye; ahabw'okuba naagwa entsimbo, kandi zimukabya munonga; kaingi agwa omu muriro, kandi obundi agwa omu maizi. Naamureetera abeegi baawe, baaremwa kumukiza. Yesu yaagarukamu ati: Imwe ab'obusingye obu obutarikwikiriza, oburikwehabagiza, ndyahitsya hi okuguma naimwe? Ndyahitsya hi okubagumisiririza? Mumundeetere! Yaagambira kubi daimoni; yaamurugaho, omwana ogwo yaakirira aho omuri ako kaanya. Bwanyima abeegi baija ahari Yesu omu mubonano, baamubuuza bati: Ahabw'enki itwe tutabaasize kumubinga? Yaabagarukamu ati: N'ahabw'okwikiriza kwanyu kukye. Kandi buzima nimbagambira nti: Ku muraabe mwine okwikiriza nk'akajuma ka sinaapi, ku murigambira orushozi oru ngu, Ruga aha, oze hariya, ruryarugaho; kandi tihariho kintu kyona ekiribarema. Kwonka daimoni ow'omuringo nk'ogu tarikubingwa kindi kureka okushaba n'okwesiibyakwo. Ku baabaire bari Galilaaya, Yesu yaabagambira ati: Omwana w'omuntu aryaheebwayo omu mikono y'abantu; baryamwita, kandi aha kiro kya kashatu aryazooka. Baaganya munonga. Ku baataahire Kaperenaumu, abantu abarikushooza omushoro gwa hekalu baija ahari Petero, baamubuuza bati: Beitu omwegyesa waanyu tashora? Yaabagarukamu ati: Naashora. Ku yaataahire omu nju, Yesu yaaba niwe yaabanza kumubuuza ati: Nooteekateeka ota, Simooni? Abagabe b'ensi ehoozi n'omushoro babiheebwa bantu ki? Abaana baabo nari abantu abandi? Ku yaamugarukiremu ati, Abandi, Yesu yaamugambira ati: Mbwenu abaana baabo baine obusingye. Kwonka itwe tutabagwisa kubi, ogyende aha nyanja, otegyese eirobo, eky'enyanja eki oraabanze kukwata, okyashamure, omu kanwa kaakyo noija kushangamu sitateeri; obe niyo waabaha ahabwangye n'ahabwawe. Omu bunaku obwo abeegi bakaija ahari Yesu, baamubuuza bati: Omukuru omu bukama bw'omu iguru n'oha? Yaayeta omwana muto, yaamwemereza ahagati yaabo, yaagira ati: Buzimazima nimbagambira nti: Ku muriba mutahindukire, mukaba nk'abaana bato, timuritaaha mu bukama bw'omu iguru na kakye. Omuntu weena, orikwecureeza nk'omwana ogu omuto, niwe mukuru omu bukama bw'omu iguru. Kandi weena orikwakiira omwana muto nk'ogu omu iziina ryangye, biri niinye ayakiire; klwonka weena orireetera omwe ahari aba abato abarikuunyikiriza kukora ekibi, haakiri omuntu ogwo okubohwa orubengo ruhango omu bitsya, akanagwa ahagati omu nyanja. Ensi eryakareeba ahabw'ebirikugwisa abantu. Ebirikugwisa tibiribura kwija; kwonka origwisa abandi, aryakareeba. Omukono gwawe nari shi ekigyere kyawe ku kiraakureetere kukora ekibi, okitemeho, okinagye hare; haakiri iwe okutaaha omu magara, ori ekirema nari noocumbagira, okukira okunagwa omu muriro ogutaraara oine emikono yombi nari ebigyere byombi. Kandi n'eriisho ryawe ku riraakureetere kukora ekibi, oriihemu orinagye hare; haakiri iwe okutaaha omu magara oine eriisho rimwe, okukira okunagwa omuri Gehena ey'omuriro oine amaisho gombi. Mwerinde murekye kugaya omwe ahari aba abato; ahakuba nimbagambira nti: Omu iguru baamaraika baabo bareeba obutoosha ahamaisho ga Tata ori omu iguru. Ahabw'okuba Omwana w'omuntu akaija kujuna ekyabaire kibuzire. Nimuteekateeka muta? Omuntu ku aba aine entaama igana, emwe aharizo yaarara, tatsiga ziri makumi mwenda na mwenda aha mugongo, akaza kusherura egyo erazire? Kandi ku agibona, buzimazima nimbagambira nti: Agishemerererwa okukira ziri makumi mwenda na mwenda ezaaba zitarazire. Nikwo na Tata ori omu iguru atarikwenda omwe ahari aba bato kuhwerekyerera. Mwene waanyu ku araakukore kubi, gyenda omumanyise eki akushagiize muri mwembi. Ku araakworobere, biri waabona mwene sho. Ku araayangye kukworobera, otware ondiijo nari babiri, ngu ekigambo kyona kihamibwe baakareebi babiri nari bashatu. Nabo ku araayangye kuboorobera, okugambire ekanisa; kandi ku araayangye kworobera ekanisa, abe nk'omunyaihanga n'omuhooza ahariiwe. Buzimazima nimbagambira nti: Ebi muriboha omu nsi byona, biryabohwa n'omu iguru; kandi ebi murikomoorora omu nsi byona, biryakomoororwa n'omu iguru. Kandi nimbagambira nti: Babiri ahariimwe ku barikwatansia omu nsi, baashaba ekintu kyona, kiryabakorerwa Tata ori omu iguru. Ahabw'okuba babiri nari bashatu ku bariteeranira ahamwe omu iziina ryangye, naanye ndyaba ahagati yaabo. Bwanyima Petero yaija, yaamubuuza ati: Mukama wangye, mugyenzi wangye ku araagume nanshaagiza, mmusaasire kangahi? Mpitsye emirundi mushanju? Yesu yaamugarukamu ati: Tindikukugira nti, Ohitsye emirundi mushanju, kureka nti, Ohitsye emirundi makumi mushanju emirundi mushanju. N'ahabw'ekyo obukama bw'omu iguru nibushushanisibwa n'omugabe owaayenzire kubara n'abambari be ebintu ebi yaabaire ababiikize. Ku yaatandikire kubara, baamureetera omwe owaabaire aine eibanja rye ery'etalanta kakumi. Ku yaabuzire eky'okwihura, makama we yaaragiira ku bamutunda, we n'omukazi we n'abaana be n'ebi yaabaire aine byona, ngu abone kumara eibanja. Omwambari ogwo nikwo kumukwata amaguru akamweshengyereza, naagira ati: Mukama wangye, nyihuza mpora, naanye ndyakwihura byona. Mukama w'omwambari ogwo ahabw'embabazi ze yaamurekura, yaamusaasira eibanja eryo. Kwonka omwambari ogwo, ku yaashohoire, yaabugana omwambari mugyenzi we, owaabaire aine eibanja rye ery'edenaari igana; yaamukwata, yaamutq aha munigo, naagira ati: Nyihura eibanja ryangye. Ogwo mwambari mugyenzi we yaamukwata amaguru, yaamweshengyereza ati: Nyihuza mpora, niinyija kukwihura. We yaayanga, yaagyenda, yaamuta omu kihome, okuhitsya obu araaheze eibanja. Mbwenu abambari bagyenzi be, ku baareebire ebyabaho, baamugwerwa kubi munonga; baagyenda baabigambira mukama waabo byona. Mukama waabo nikwo kumutuma, akamujuukirira ati: iwe mwambari 'we omubi, nkusaasiire eibanja eryo ryona ahabw'okuunyeshengyereza; naiwe toshemereire kusaasira omwambari mugyenzi waawe, nk'oku nkusaasiire? Mukama we yaamugwerwa kubi, yaamuhayo omu mikono y'abarinzi, okuhitsya obu ariihura eibanja ryona. Nikwo Tata ow'omu iguru aribagira atyo, ku muriba mutasaasiire bagyenzi baanyu, mwihire aha mutima. Yesu ku yaaherize kugamba ebyo byona, yaaruga Galilaaya, yaataaha omu ishaza rya Buyudaaya seeri ya Yorudani; emitwe y'abantu baingi yaamukuratira, yaabakirizayo. Abafarisaayo baija ah'ari, baamutega nibagira bati: Beitu Ebiragiro biikiriza omushaija kushenda omukazi we, yaaba aine eki arikumutura kyona? Yaabagarukamu ati: Timukashomaga ngu, Owaabahangire bwa mbere na mbere, akahanga omushaija n'omukazi? Yaagira ati: Omushaija nikyo atsigiraho ishe na nyina, akaguma n'omukazi we; nabo bombi bakahinduka omuntu omwe. Baba batakiri babiri kureka omwe. N'ahabw'ekyo eki Ruhanga yaateeraine hamwe, omuntu atarikitaanisa. Baagaruka baamubuuza bati: Ku kiraabe kiri kityo, ahabw'enki Musa akaragiira omuntu kuha ebaruha y'okutaana, ngu abone kushenda omukazi we? Yaabagarukamu ati: Ahabw'obugangaazi bw'emitima yaanyu Musa nikyo yaikiririize ku mutaana n'abakazi baanyu, kwonka bwa mbere na mbere kikaba kitari kityo. Kandi naanye nimbagambira nti: Omuntu weena orishenda omukazi we atamutuzire bushambani, akashwera ondiijo, aryaba ashambaine; kandi n'orishwera oshenzirwe nawe aryaba ashambaine. Abeegi be baamugira bati: Eby'omushaija n'omukazi ku biraabe nikwo biri, ti kirungi kushwera. Yaabagarukamu ati: Abantu abarikubaasa kwemera ekigambo ekyo ti boona, kureka abo abakihairwe. Nimumanya ngu hariho abakonwa abaazairwe batyo okuruga omu nda za baanyinabo; hariho n'abakonwa abaakonirwe abantu; kandi hariho abakonwa abaayekonire ahabw'obukama bw'omu iguru. Orikubaasa kwemera ekyo, akyemere. Bakamureetera abaana bato ngu abateho engaro, abashabire. Abeegi be baagambira kubi abaabareeta. Kwonka Yesu yaabagira ati: Murekye abaana bato baije ahariinye, mutabazibira; ahabw'okuba obukama bw'omu iguru n'obw'abari nk'aba. Yaabataho engaro, yaarugayo. Kandi hakaija omuntu, yaamubuuza ati: Mwegyesa, nkaakora kirungi ki okutunga amagara agatahwaho? Yaamugarukamu ati: Nombuuriza ki aha kirungi? Omurungi n'omwe. Ku oraabe nooyenda kutaaha omu magara, oyorobere ebiragiro. Onu yaamubuuza ati: Nibiiha? Yesu ati: Otariita, Otarishambana, Otariiba, Otaribeiherera abandi; Otiine sho na nyoko; kandi Okunde mutaahi waawe, nk'oku oyekunda. Omutsigazi ogwo yaamugarukamu ati: Ebyo byona nkabyorobera; ekindi ekimbuzireho niki? Yesu yaamugarukamu ati: Ku oraabe nooyenda kuba ohikire, gyenda otunde ebi oine byona; ebi oraihemu, obihe abooro; naiwe oryatunga eitungo omu iguru; haza oije onkuratire. Omutsigazi ku yaahuriire ekigambo ekyo, yaagyenda aine enaku nyingi, ahabw'okuba akaba aine eitungo ringi. Yesu yaagambira abeegi be ati: Buzimazima nimbagambira nti: Kigumire omutungi okutaaha omu bukama bw'omu iguru. Kandi nimbagambira nti: Nikirahuka engamira kuraba omu nyindo y'empitirizo, okukira omutungi kutaaha omu bukama bwa Ruhanga. Abeegi be, ku baakihuriire, baatangaara munonga, baamubuuza bati: Mbwenu shi hoona, n'oha orikubaasa kujunwa? Yesu yaabareeba, yaabagarukamu ati: Ekyo tikirikubaasika ha bantu; kwonka ahari Ruhanga byona nibibaasika. Petero nikwo kumugambira ati: Reeba itwe tukatsigaho byona, twakukuratira. Mbwenu turyatunga ki? Yesu yaabagarukamu ati: Buzimazima nimbagambira nti: Omu bunaku obu ebintu birihindukiramu bisya, Omwana w'omuntu ku arishutama aha kitebe ky'ekitiinisa kye, imwe abankuratiire muryashutama aha bitebe ikumi na bibiri, mucwere enganda za Israeli ekumi na ibiri emanja. Omuntu weena owaatsigireho amaju, beene ishe, banyaanya, ishe, nyina, abaana nari ebibanja ahabw'eiziina ryangye, aryaheebwa nk'ebyo emirundi igana, kandi ahungure amagara agatahwaho. Kwonka baingi ab'okubanza baryaba ab'enyima, kandi ab'enyima baryaba ab'okubanza. Ahakuba obukama bw'omu iguru nibushusha nk'omushaija nyineeka, owaimukire kare omu kasheeshe kugurira ab'okuhinga omu musiri gwe gw'emizaabibu. Ku yaaherize kuragaana nabo edenaari emwe ahabw'eizooba rimwe, yaaboohereza omu musiri gwe gw'emizaabibu. Aha shaaha ya kashatu yaashohora, yaareeba abandi beemereire omu katare, bataine ki barikukora; yaabagambira ati: Naimwe mugyende omu musiri gw'emizaabibu, niinyija kubaha ekibashemereire. Baagyenda. Yaayongyera yaashohora aha shaaha ya mukaaga n'aha ya mwenda, naatwaza atyo. Haihi n'eshaaha ya ikumi n'emwe yaashohora, yaashanga abandi beemereire, yaababuuza ati: N'enki ekibeemereize aho eizooba ryona, mutaine ki murikukora? Baamugarukamu bati: Ahabw'okuba tihaine owaatuha omurimo. Yaabagira ati: Naimwe mwirooko muze omu musiri gw'emizaabibu. Ku bwaizire, mukama w'omusiri gw'emizaabibu yaagira omunyampara we ati: Yeta abakozi, obahe ebihembo byabo, obandize aha ba bwanyima, okuhitsya aha baabanza. Abaatandikire eshaaha ya ikumi n'emwe ku baizire, baihurwa edenaari emwe buri omwe. Kandi abaabandize ku baizire, baagira ngu nibaija kwihurwa okukiraho; kwonka nabo baihurwa edenaari emwe buri omwe. Ku baagihairwe, baayetomboitera nyineeka, nibagira bati: Aba aba bwanyima baakora eshaaha emwe yonka, mbwenu waabainganisa naitwe abaahendeka eizooba ryona, tukaitwa omushana? We yaagarukamu, naagira omwe aharibo ati: Mugyenzi wangye, tiinyine ki naakushaagiza. Torikumanya ku twaragaana edenaari emwe? Twara eyaawe, ogyende; n'owa bwanyima naasiima kumuha nkaimwe. Hariho ekirikunzibira kutwza ebyangye nk'oku ndikwenda? Nonteera ekitsyori ahabw'obufura bwangye? Nikwo aba bwanyima bariba ab'okubanza, n'ab'okubanza bakaba aba bwanyima. Yesu ku yaabaire nainamuka Yerusaalemu, yaatwara abeegi be ikumi na babiri, yaabakiika aha rubaju; omu muhanda nibakigyenda yaabagambira ati: Reeba, nitwinamuka Yerusaalemu; Omwana w'omuntu naija kuheebwayo aha banyamurwa abakuru n'abahandiiki; nabo bamucwere orubanja rw'okumwita; kandi bamuheyo aha banyamahanga kumushungisa, n'okumwasha, n'okumubamba aha musharaba; kandi aha kiro kya kashatu aryazooka. Bwanyima nyina wa beene Zebedaayo yaija ahari Yesu n'abatabani, yaamutsimbira amaju, aine eki arikwenda kumushaba. Yaamubuuza ati: Nooyenda ki? Yaamugarukamu ati: Ragiira batabani bangye bombi bashutame omwe aha rubaju rwawe rwa buryo n'ondi aha rwa bumosho omu bukama bwawe. Kwonka Yesu yaagarukamu ati: Timurikumanya ki murikushaba. Nimubaasa kunywa aha kikopo eki ndaije kunywaho? Baamugarukamu bati: Eego, nitubaasa. Yaabagira ati: Ekikopo kyangye kyo muryakinywaho buzima; kwonka okunshutama aha rubaju rwa buryo, nari shi orwa bumosho, tiinye nkuha, kureka kuryaheebwa abo, abu Tata yaakucumiire. Kandi eikumi, ku baabihuriire, baagwerwa kubi enyineemwe ezo zombi. Yesu yaabeeta, yaabagira ati: Nimumanya abakuru b'abanyamahanga ku babategyekyesa eikama, n'abakuru baabo bakabaragiiza obushoboorozi; kwonka omuriimwe tikwo kiriba; weena orikwenda kuba mukuru omuriimwe, ashemereire kuba omuheereza waanyu; n'orikwenda kuba ow'okubanza omuriimwe ashemereire kuba omuhuuku waanyu; nk'Omwana w'omuntu oku ataizire kuheerezibwa, kureka okuheereza abandi, n'okuhayo amagara ge okucungura baingi. Ku baabaire nibashohora omuri Yeriko, omutwe muhango gw'abantu gwamukuratira. Kandi empumi ibiri zikaba zishutami aha rubaju rw'omuhanda. Ku zaahuriire ngu Yesu naahingura, zaayeta nizigira ziti: Mukama waitu, Mwana wa Daudi, otugirire embabazi! Ab'omu mutwe baaziteisa ngu zicureere; kwonka zo zaagumizamu nizeeta munonga ziti: Mukama waitu, Mwana wa Daudi, otugirire embabazi! Yesu nikwo kwemerera, akazeeta, akazibuuza ati: Nimwenda ngu mbakorere ki? Zikamugarukamu ziti: Mukama waitu, nitwenda ngu amaisho gaitu gahumuukye. Yesu yaazigirira embabqazi, yaakora aha maisho gaazo; ahonaaho zaahumuuka, zaamukuratira. Kandi ku bairiire haihi na Yerusaalemu, baahika Besifaage omu kibungo kya Zeituuni; Yesu yaatuma abeegi be babiri, yaabagira ati: Mugyende omu kirorero ekibari omumaisho; ahonaaho nimwija kushangamu endogoya etsibikire n'omwana gwayo; muzitsibure, muzindeetere. Omuntu weena ku araababuuze, mumugarukyemu muti: Mukama waitu naazenda. Ahonnaaho mukama waazo naija kuzoohereza. Eki kikabaho okuhikiiriza ekyagambirwe nabi ati: Mugambire Saayuuni muti: Reeba, Mukama waawe naija ah'ori, Omucureezi, atembire endogoya, Endogoya nto, omwana gw'endogoya. Abeegi be baagyenda, baakora nk'oku Yesu yaabaragiira, baareeta endogoya n'omwana gwayo, baazaaraho ebijwaro byabo; yaabishutamaho. Abaingi baayarira ebijwaro byabo omu nguuto, abandi baatema amababi g'ebiti, baagariira omu nguuto. Abaamushendekyereize bamwebembeire, n'abandi bamuri enyima nibagyenda nibeeshongora n'eiraka rihango, nibagira bati: Hosana aha Mwana wa Daudi! Orikwija omu iziina rya Mukama asiimwe! Hosana ahaiguru ya byona! Ku yaataahire Yerusaalemu, orurembo rwona rwajagarara, abantu baabuuzana bati: Ogu n'oha? Abaizire nawe baagarukamu bati: Ni nabi Yesu owaarugire Nazareesi eya Galilaaya. Yesu yaataaha omuri hekalu ya Ruhanga, yaagibingamu boona abaabaire nibatunda, n'abaabaire nibagura, yaajumika emeeza z'abarikuhingisa empiiha, n'ebitebe by'abaabaire nibatunda enkombe; yaabagira ati: Kikahandiikwa ngu, Enju yangye eryayetwa enju y'okushabiramu; mbwenu imwe mugihindwire nk'enyanga y'abambuzi. Kandi empumi n'abarikucumbagira baija baamushanga omuri hekalu, yaabakiza. Abanyamurwa abakuru n'abahandiiki ku baareebire eby'okutangaaza ebi yaakozire, baahurira n'abaana nibeeshongorera omuri hekalu bati: Hosana aha Mwana wa Daudi, baaguubw akubi munonga; baamugira bati: Beitu ohuriire ebi aba barikugamba? Yesu yaabagarukamu ati: Eego! Imwe timukashomaga ngu, Omu kanwa k'abaana bato n'abarikwonka Okatamu okuhimbisa okuhikire? Yaabatsigaho, yaashohora omu rurembo, yaataaha Besania, yaaraarayo. Omu kasheeshe ku yaabaire naagaruka omu rurembo, yaagira enjara. Ku yaareebire omutiini aha rubaju rw'omuhanda, yaaguhikaho, tiyaagushangaho kantu kureka omubengyeyo gw'amababi. Yaagugira ati: Otaryana ebyana ebiro byona. Ahonaaho omutiini gwayoma. Abeegi ku baakireebire, baatangaara nibagira bati: Omutiini gwarahuka guta kwoma? Yesu yaabagarukamu ati: Buzimazima nimbagambira nti: KU murigira okwikiriza, mutarikubanganisa, timurikora eki ekyakorwa aha mutiini ogwo kyonka; nangwa n'obu muriragiira orushozi oru muti, Tsinduka onagwe omu nyanja, nikwo kiriba kityo. Byona ebi muryenda omu kashaba kwanyu, mwabishaba mwine okwikiriza, muryabiheebwa. Ku yaataahire omuri hekalu, abanyamurwa abakuru n'abakuru b'abantu baija ahu yaabaire naayegyeseza, baamubuuza bati: Ni bushoboorozi ki oburikukukoresa ebi, kandi n'oha owaabukuhaire? Yesu yaabagarukamu ati: Reka naanye mbabuuze ekigambo kimwe; ku murangarukyemu, naanye niinyija kubashobororera obushoboorozi obunkoresa ebi. Okubatiza kwa Yohaana kukaruga nkahi? Omu iguru nari omu bantu? Baayegarukanamu bonka, nibagira bati: Ku turaagire tuti, Kukaruga omu iguru, naatugarukamu ati, Kandi shi, n'enki ekyabazibiire kumwikiriza? Kandi tukaagizire tuti, Kukaruga omu bantu, nitutiina abantu; ahabw'okuba boona nibahamya ku Yohaana yaabaire ari nabi. Baamugarukamu bati: Titurikuhamanya. Yesu nikwo kubagira ati: Naanye tindikubagambira bushoborozi oburikunkoresa ebi. Mbwenu nimuteekateeka muta ahari ebyo? Omushaija akaba aine abatabani babiri; yaaragiira ow'omujigaijo ati: Mwana wangye, irooko okore omu musiri gwangye ogw'emizaabibu eri izooba. Yaayanga ati: Tindikuzayo; kwonka bwanyima yaayeteisa, yaazayo. Yaaza aha murumuna, nawe yaamuragiira nk'ebyo; yaamwikiriza ati: Eego Taata, ka ngyende; kwonka tiyaazayo. Ahari abo bombi n'oha owaakozire eki ishe yaabaire naakunda? Banu bati: Ow'omujigaijo. Yesu yaabagira ati: Buzimazima nimbagambira nti: Abahooza na baamaraaya nibaija kubabandiza kutaaha omu bukama bwa Ruhanga. Ahabw'okuba Yohaana akaija ahariimwe arabire omu muhanda gw'okuhikiirira, timwamwikiriza; kwonka abahooza na baamaraaaya bakamwikiriza; naimwe, n'obu mwabireebire mutyo, bwanyima timureefurize, mukamizikiriza. Muhurire endiijo nfumu. Hakaba hariho omushaija nyineeka; yaabyara omusiri gw'emizaabibu, yaaguzitirira orugo, yaarimamau einyuukiro rya viinyo, yaayombekamu eirindiro, yaagutsigamu abahingi, yaataaha omu nsi endiijo. Mbwenu obunaku bw'okwera ku bwahikire, yaatuma abahuuku be ahari abo bahingi, ngu bamutwekyere aha byana by'emizaabibu ye. Abahingi baakwata abo bahuuku be, omwe baamuteera, ondiijo baamwita, n'ondiijo baamuteera amabaare. Yaagaruka yaatuma abandi bahuuku baingi okukira ab'okubanza; nabo baabatwaza batyo. Bwanyima yaabatumaho omwana we, naagira ati: Omwana wangye baryamuha ekitiinisa. Kwonka abahingi ku baareebire omwana we, baagambirana bati: Ogu niwe muhunguzi; murekye tumwite, tutungye obuhunguzi bwe. Baamukwata, baamubinga omu musiri gw'emizaabibu, baamwita. Mbwenu mukama w'emizaabibu, ku ariija, aryagira ata abo bahingi? Baamugarukamu bati: Abagomi abo aryabaita kubi, n'emizaabibu ye aryagitsigamu abandi bahingi, abariguma nibamutwekyera ebyana byayo omu bunaku bwabyo. Yesu yaababuuza ati: Timukashomaga omu Byahandiikirwe ngu, Eibaare eri abombeki baayangire Niryo ryahindukire erikuru ery'obuhamizo bw'enju; Ekyo kikaruga ahari Mukama, Kandi n'eky'okutangaaza omu maisho gaitu. Nikyo ndikubagirira nti: Obukama bwa Ruhanga buryabaakwa, buheebwe eihanga eririkwana ebyana byabwo. Omuntu weena origwa aha ibaare eryo aryacwagurika; kwonka ou ririgwera, riryamucwa obusaasingo. Abanyamurwa abakuru n'Abafarisaayo, ku baahuriire enfumu ze, baamanya ku nibo arikurengyeza. Baayenda kumukwata; kwonka baatiina abantu, ahabw'okuba abantu bakaba nibahamya ku ari nabi. Kandi Yesu yaagaruka yaabacwera enfumu naagira ati: Obukama bw'omu iguru nibushushanisibwa n'omugabe owaataahize omwana we obugyenyi bw'okushwera. Obugyenyi ku bwahikire, yaatuma abahuuku be kweta abeetsirwe, baayanga kwija. Yaagaruka yaatuma abandi bahuuku, yaabagira ati: Mwirooko mungirire abeetsirwe muti: Reeba nteekateekire eby'okugabura, enimi n'enyana z'ebishaju zangye ziitsirwe, byona byatebeekaine, mwije mutaahe obugyenyi. Kwonka tibaabitaho mutima, baayegyendera, omwe omu kibanja kye, ondiijo omu mirimo ye, n'abaatsigaireho baakwata abahuuku be, baabahemangura, baabaita. Omugabe yaakwatwa ekiniga, yaayohereza engabo ze, yaahwerekyereza abaitsi abo, yaayotsya orurembo rwabo. Bwanyima yaagira abahuuku be ati: Obugyenyi bwatebeekaine, kwonka abeetsirwe tibabushemereire. Mbwenu mugyende ahu emihanda y'omu rurembo erikuteeranira; abu muraareebeyo boona mubeete baije bataahe obugyenyi. N'abahuuku abo baaza omuri egyo mihanda, baayeta boona abu baareebire, ababi n'abarungi; enju yaijura abagyenyi. Omugabe ku yaizire kureeba abagyenyi, yaashangamu omushaija otajwaire kijwaro ky'obugyenyi. Yaamubuuza ati: Mugyenzi wangye, waija ota aha otajwaire kijwaro ky'obugyenyi. Yaabura eky'okumugarukamu. Omugabe nikwo kuragiira abambari be ati: Mumubohe emikono n'amaguru, mumunagye aheeru omu mwirima; okwo niyo abantu bariririra, bakanene enshaya. Ahakuba abeetwa ni baingi, kwonka abatooranwa ni bakye. Kandi Abafarisaayo bakagyenda, baahanuura ahamwe oku baraamutegye omu kugamba kwe. Batyo baamutumaho abeegi baabo hamwe n'aba Heroode, baamugira bati: Mwegyesa, nitumanya ku ori ow'amazima, ku oyegyesa omuhanda gwa Ruhanga omu mazima, kandi ku otagwera urbaju rw'omuntuw eena orutahikire, ahakuba totiinisibwa kitiinisa ky'omuntu. Mbwenu otugambire eki orikuteekateeka. Ebiragiro nibiikiriza kuha Kaisaari omushoro, nari tikwo? Kwonka Yesu ku yaamanyire obugobya bwabyo, yaagira ati: Nimuntegyera ki, imwe ndyarya 'mwe? Muunyorekye empiiha ei mushora. Baamureetera edenaari. Yaababuuza ati: Ekishushani eki n'ebihandiikirweho n'eby'oha? Baamugarukamu bati: N'ebya Kaisaari. Yesu yaabagira ati: Mbwenu ebya Kaisaari mubihe Kaisaari, n'ebya Ruhanga mubihe Ruhanga. Ku baabihuriire, baatangaara, baamurugaho, baagyenda. Aha izooba eryo Abasadukaayo, abahakana ku hatabaho kuzooka, baija ah'ari, baamubuuza bati: Mwegyesa, Musa akagira ati: Omuntu ku arifa atakazaire, omurumuna ashemereire kuhungura omufaakazi ogwo, amumuzaarireho abaana. Mbwenu owaitu hakaba hariyo enyineemwe mushanju. Ow'okubanza akashwera omukazi, yaafa; ahabw'okufa atakazaire, omukazi we yaamuraga owa kabiri. Nikwo batyo owa kabiri n'owa kashatu, okuhika aha mushanju. Boona ku baahweireho, omukazi nawe yaafa. Mbwenu omu kuzooka aryaba muka oha ahari abo mushanju? Ahabw'okuba boona omushanju akabaho omukazi waabo. Yesu yaabagarukamu naabagira ati: Muhabire, ahabw'okutamanya Ebyahandiikirwe n'obu gaakuba amaani ga Ruhanga. Mumanye ngu omu kuzooka tibarishwera, kandi tibarishwerwa, kureka baryaba nka baamaraika b'omu iguru. Ebirikukwata aha by'okuzooka kw'abafu, timukashomaga eki Ruhanga yaabagambiire ati: Nyowe ndi Ruhanga wa Abrahamu, Ruhanga wa Isaaka, kandi Ruhanga wa Yakobo? Ti Ruhanga w'abafu, kureka Ow'abahuriire. Abantu ku bakihuriire, baatangaarira okwegyesa kwe. Abafarisaayo ku baahuriire oku aremeise Abasadukaayo bakahunama, baateerana. Omwe aharibo, omwegyesa w'Ebiragiro, yaamubuuza naamutega ati: Mwegyesa, ekiragiro ekikuru omu biragiro nikiiha? Yaamugarukamu ati: Kunda Mukama Ruhanga waawe n'omutima gwawe gwona, n'amagara gaawe goona, n'obwengye bwawe bwona. Eki nikyo kiragiro kikuru kandi eky'okubanza. Ekya kabiri ekirikukishusha n'eki, Kunda mutaahi waawe nk'oku oyekunda. Omu biragiro ebi byombi Ebiragiro byona n'ebya Baanabi nimwo bikomooka. Abafarisaayo ku baabaire bakiteeraine hamwe, Yesu yaababuuza ati: Kristo nimumuteekateekaho muta? N'Omwana w'oha? Baamugarukamu bati: N'Omwana wa Daudi. Yaagaruka yaababuuza ati: Kandi shi ahanki Daudi, obu yaagambisibwa Omwoyo Orikwera, akamweta Mukama we ati: Mukama akagira Mukama wangye ati: Shutama aha rubaju rwangye rwa buryo, Okuhitsya obu ndita abazigu baawe ahansi y'ebigyere byawe. Beitu shi, Daudi ku araabe yaayetsire Kristo Mukama we, kandi Kristo ogwo naabaasa ata kuba Omwana we? Kandi tihariho n'omwe owaabaasize kumugarukamu ekigambo; n'okuruga aha kiro ekyo tihaine waayehangire kumubuuza ebindi bibuuzo. Kandi Yesu akagaruka yaagira emitwe y'abantu n'abeegi be ati: Abahandiiki n'Abafarisaayo bashutama aha kitebe kya Musa. N'ahabw'ekyo ebi babaragiira byona, mubikore, kandi mubihitsye; kwonka mutarikora nk'oku bakora; ahabw'okuba bagamba, kwonka tibakora. Bakoma emitwaro erikuremeera, etarikubaasa kwekorerwa, bagyekoreza abantu aha mabega; kwonka bo tibenda kugitenzyaho n'orukumu rwabo. Ebi bakora byona babikora kureebwa abantu; bahangutsya fulakateeri zaabo, baraisya ebijwengye by'emyenda yaabo; bakunda emyanya y'ekitiinisa omu magyenyi, n'ebitebe by'ekitiinisa omuri sinagogi, n'okutangirirwa omu katare, n'okwetwa abantu Rabi. Kwonka imwe mutaryetwa Rabi, ahabw'okuba Omwegyesa waanyu n'omwe, kandi naimwe mwena muri eishe-emwe. Kandi mutaryeta omuntu weena ow'omu nsi Shoimwe; ahabw'okuba mwine Shoimwe omwe ori omu iguru. Kandi mutaryetwa abakama, ahabw'okuba mwine Omukama omwe, niwe Kristo. Orikukira obukuru omuriimwe aryaba omuheereza waanyu; orikwetunguura aryagarurwa ahansi; kandi orikwegarura ahansi, aryatunguurwa. Kwonka muryakareeba, imwe Abahandiiki n'Abafarisaayo, endyarya! ahabw'okuba mukinga obukama bw'omu iguru, ngu abantu batabutaahamu; imwe mwenka timubutaahamu, kandi abarikwenda kubutaahamu, timubaikiriza. Muryakareeba, imwe Abahandiiki n'Abafarisaayo, endyarya; ahabw'okuba munyaga enju z'abafaakazi, kandi murandagatana omu kushaba, haza kunu nimuryarya; n'ahabw'ekyo muryacwerwa orubanja orurikukira obuhango. Muryakareeba, imwe Abahandiiki n'Abafarisaayo, endyarya! ahabw'okuba mwambuka enyanja, mugyendagyenda n'omu mahanga kuhindura omuntu omwe, ngu aikirize ediini yaanyu; kandi ku mumubona, mumuhindura omwana wa Gehena okukira emwe kabiri. Muryakareeba, imwe abeebembezi empumi, abagira ngu, Orikurahira hekalu, ti rubanja; kwonka ngu Orikurahira ezaabu y'omuri hekalu, ashemereire kuhikiiriza eki yaarahiire kukora. Imwe bashema 'mwe kandi empumi! ekirikukira obukuru n'enki, n'ezaabu, nari ni hkalu erikweza ezaabu? Kandi nimugira ngu, Orikurahira eitambiro, ti rubanja; kureka ngu Orikurahira empongano eri aha itambiro, ashemereire kuhikiiriza eki yaarahiire kukora. Imwe mpumi 'mwe! ekirikukira obukuru n'enki, n'empongano, nari n'eitambiro eririkweza empongano? Mumanye ngu orikurahira eitambiro, biri arirahiire n'ebiririho byona; kandi orikurahira hakalu biri agirahiire n'Ogwo ogituuramu. N'orikurahira eiguru, biri arahiire ekitebe kya Ruhanga n'Ogwo okishutamaho. Muryakareeba, imwe abahandiiki n'Abafarisaayo, endyarya! ahabw'okuba muganura kimwe kya ikumi ky'esogi, na anisi, na kumino; kwonka mutsigaho ebigambo bikuru eby'omu Bragiro, okucwa emanja ez'amazima, n'embabazi, n'okwikiriza; ebyo mukaashemereire kubikora, kandi na biri okutabireka. Imwe abeebembezi empumi, abagyegyena omubu, mukamira engamira! Muryakareeba, imwe abahandiiki n'Abafarisaayo, endyarya! ahabw'okuba enkyeka n'enyabya mubyozya aharuguru, haza omunda biijwire obunyagi n'okuteerinda. Iwe Omufarisaayo empumi, banza oyozye omunda y'enkyeka n'orwabya, aharuguru yaabyo habone kushemera. Muryakareeba, imwe abahandiiki n'Abafarisaayo, endyarya! ahabw'okuba nimushusha nk'ebituuro ebisiigire einoni; aharuguru bikareebeka nk'ebishemeire, haza omunda biijwire amagufa n'oburofa bwona. Nikwo naimwe omu by'aharuguru mureebeka nka'abahikiriire omu maisho g'abantu, kwonka omunda mwijwire oburyarya n'obugomi. Muryakareeba, imwe abahandiiki n'Abafarisaayo, endyarya! ahabw'okuba mwombeka ebituuro bya baanabi, musharura ebiijutsyo by'abahikiriire, nimugira ngu, Kuri twabaire turiho omu biro bya baatatenkuriitwe, titwakukwataniise nabo omu kusheesha eshagama ya baanabi. Okwo nikwo mweshinja ku muri abaana b'abo abaitsire baanabi. Mbwenu nu nimwijuze orugyero rwa baashwenkuriimwe. Imwe enjoka kandi abaana b'encwera, muryakira muta orubanja rwa Gehena? N'ahabw'ekyo niinyija kubatumaho baanabi n'abanyabwengye n'abahandiiki; abamwe aharibo muryabaita, abandi muryababamba, n'abandi muryabateerera omuri sinagogi zaanyu; muryabahiiga, mubabingye omuri tauni zoona ezi barihungiramu, ngu mubone kutukurirwa eshagama y'abarikwera yoona eyaaseesirwe omu nsi, okwiha aha shagama ya Abeeli ohikiriire okuhitsya aha shagama ya Zakaria mwene Barakia, ou mwaitiire ahagati ya hekalu n'eitambiro. Buzimazima nimbagambira nti: Ebyo byona biryahika aha bantu b'obusingye obu. Yerusaalemu, Yerusaalemu, oita baanabi, okateera abarikukutumwaho amabaare! Ka ni kaingi abaana baawe, nk'oku enkoko ebumbatira abaana baayo omunda y'amapapa gaayo, haza mutankundire! Reeba, enju yaanyu etsigirweho n'omushaka. Nimbagambira nti: Timurindeeba okuruga hati okuhitsya obu murigira muti: Orikwija omu iziina rya Mukama asiimwe! Yesu yaashohora omuri hekalu; ku yaabaire naagyenda, abeegi be baija kumworeka ebyombeko bya hekalu. We yaabagarukamu, naagira ati: Timurikureeba ebi byona? Buzimazima nimbagambira nti: Tihariho ibaare eriritsigara riri aha rindi eritarinagwa ahansi. Ku yaabaire ashutami omu kibungo kya Zeituuni, abeegi be baija aha'ari omu mubonano, baamubuuza bati: Tugambire ebi ahu biribeeraho, n'akamanyiso k'okwija kwawe oku kariba, n'ak'obunaku obu ensi egi erihweraho. Yesu yaabagarukamu ati: Mwerinde, omuntu weena ataribahabisa; ahabw'okuba baingi baryaija omu iziina ryangye, nibagira bati: Niinye Krito! kandi baryahabisa baingi. Kandi muryahurira engamba n'okurangaanwa kwazo; mwerinde, mutaryemereza emitima, ahakuba ebyo byona tibiribura kwija; kwonka emperu yo eryaba etakahikire. Eihanga riryateera erindi ihanga, n'obugabe buryateera obundi bugabe; haryabaho enjara n'emitsitsa omu myanya mingi. Ebyo byona niyo ntandikiro y'obusaasi. Obwo baryabahayo okubonabonesibwa n'okwitwa; muryayangwa amahanga goona ahabw'eiziina ryangye. Omu biro ebyo baingi baryagwa, bareebyane, bangane. Haryaimuka baanabi baingi b'ebishuba, bahabise baingi. Ahabw'obugomi kukanya, okukunda kw'abaingi kuryahora. Kwonka origumisiriza okuhitsya aha muheru, niwe arijunwa. Kandi engiri egi ey'obukama eryagambwa omu nsi zoona okuba eky'okuhamya aha mahanga goona; obwo nibwo emperu erihika. Kandi ku murireeba ekirikuzira ekirikuhwerekyereza, ekyagambirwe nabi Danieli, kyemereire omu Mwanya ogurikwera, (orikushoma ayetegyereze) abo abariba bari Buyudaaya omu bunaku obwo bahungire aha nshozi; n'ori aha mutwe gw'enju ataritemburuka ngu agire ebi aiha omu nju ye; n'oriba ari omu misiri atarigarukayo kwenda ekijwaro kye. Abariba baine enda n'abarikwontsya omu biro ebyo bayrakareeba! Mushabe okuhunga kwanyu kutaribaho omu biro by'embeho nari ahari Sabato; ahabw'okuba omu biro ebyo haryabaho okubonabona kwingi okutakabahoga okwiha aha kuhangwa kw'ensi okuhitsya hati, kandi tikuribaho. Ebiro ebyo kuri bitaracwireho, tihaakurokokireho muntu n'omwe; kwonka ahabw'entoore ebiro ebyo biryacuubwaho. Omu biro ebyo omuntu weena ku aribagira ati: Reeba, Kristo ari aha! nari shi, ari hariya, mutarimwikiriza; ahakuba haryaimukam abarikweyeta Kristo na baanabi b'ebishuba, baryakora obumanyiso bukuru n'eby'okutangaaza, babone kuhabisa n'entoore, kyaba nikibaasika. Reeba naabibagambira bitakahikire. N'ahabw'ekyo ku baribagira bati: Reeba, ari omu ihamba, mutarizayo; nari ngu, ari omu kishengye, mutarikiikiriza. Nk'oku omurabyo gurabiza oburugwa-izooba gukahika oburengyerwa-izooba, nikwo n'okwija kw'Omwana w'omuntu kuriba. Ahu omutumbi guri hoona, niho amahungu gateeranira. Bwanyima y'okubonabona kw'omu biro ebyo, ahonaaho eizooba ruryahinduka omwirima, n'okwezi tikuryaka, n'enyonyoozi ziryaragara niziruga omu iguru biryatengyetsibwa; obwo akamanyiso k'Omwana w'omutu karyareebeka omu iguru, amahanga goona ag'ensi garyacura, kandi baryareeba Omwana w'omuntu naizira omu bicu by'omu iguru, aine obushoboorozi n'ekitiinisa kingi. Aryatuma baamaraika be n'eiraka rihango ry'enzamba, bateerane entoore ze nibazitaaruura omu mbaju ina okuruga aha muheru gw'eiguru okuhika aha gundi. N'ahabw'ekyo mwegyere aha mutiini nk'eky'okureeberaho; eitaagi ryagwo ku ryoroba, ryatooka amababi, mumanya ku omwaka guri haihi. Mutyo naimwe ku murireeba ebyo byona, mumanye ku ari haihi, ku yaahikire n'aha rwigi. Buzimazima nimbagambira nti: Obusingye obu tiburihwaho, okuhitsya obu ebi byona biribaho. Eiguru n'ensi biryahwaho, kwonka ebigambo byangye tibirihwaho. Kwonka eby'ekyo kiro n'obwo bunaku tihaine orikubimanya, n'obu baakuba baamaraika b'omu iguru, n'obu yaakuba Omwana, kureka Isheboona wenka. Nk'ebiro bya Noa oku byabaire biri, nikwo n'okwija kw'Omwana w'omuntu kuriba. Ahakuba nk'oku baabaire bari omu biro ebyo ebyabandiize omwegyemure gw'amaizi, nibarya kandi nibanywa, nibashwera, nibahingira, okuhitsya aha kiro eki Noa yaataahiireho omu bwato; bakaba bari aho bataine ki barikumanya, okuhitsya obu omwegyemure gw'amaizi gwaizire, gukabatwara boona; n'okwija kw'Omwana w'omuntu nikwo kuriba kutyo. Obwo abashaija babiri baryaba bari omu musiri, omwe aryatwarwa, ondiijo atsigweho. Abakazi babiri baryaba nibasa aha rubengo; omwe aryatwarwa, ondiijo atsigweho. N'ahabw'ekyo mugume nimureeba, ahakuba timurikumanya kiro eki Mukama waanyu ariiziraho. Mumanye ngu, kuri nyineeka yaamanyire obunaku nyekiro obu omushuma araiziremu, akaagumire naareeba, areka kwikiriza omushuma kurima n'okutaah omu nju ye. N'ahabw'ekyo naimwe mweteguure, ahabw'okuba obunaku obu mutarikuteekateeka, nibwo Omwana w'omuntu ariiziramu. Ni mwambari ki ow'okwesigwa kandi ow'obwengye, ou mukama we yaatsigiire ab'omu ka ye kubagaburira omu bunaku obuhikire? Aine omugisha omwambari ogwo, ou mukama we arigaruka akashanga naakora atyo. Buzimazima nimbagambira nti: Aryamukwatsa ebi atungire byona. Kwonka omwambari omubi, ku ariteekateeka omu mutima gwe ati: Mukama wangye atwireyo, akatandika kuteera abambari bagyenzi be, akarya kandi akanywa n'abasinzi, mukama w'omwambari ogwo aryaija aha izooba eri atamutegyerereizeho, n'obunaku obu atarikumanya, aryamutemamu habiri, amuhe omugabo gwe n'endyarya; okwo niyo abantu bariririra, bakanena enshaya. Omu biro ebyo obukama bw'omu iguru buryashusha nk'abaishiki ikumi, abaatwaire etabaaza zaabo, bakaza kubugana kishwera. Bataano aharibo bakaba bari abashema, n'abandi bataano bari ab'obwengye; ahakuba abashema ku baatwaire etabaaza zaabo, tibaatwara gandi majuta; kwonka ab'obwengye baatwara amajuta omu cupa hamwe n'etabaaza zaabo. Kandi kishwera ku yairiirweyo, boona baahungira, baagwejegyera. Bwanyima nyekiro omu itumbi haabaho orwari ngu: Reeba, kishwera yaija! mushohore tumubugane. Abaishiki abo baimuka, baashemeza etabaaza zaabo. Abashema baashaba ab'obwengye bati: Mutuhe aha majuta gaanyu, ahakuba etabaaza zaitu zaaza kuraara. Ab'obwengye baagarukamu bati: Nooshusha oti, tigarikutumarira twena; kureka mugyende ahu barikugatundira; mwegurire. Ku baabaire bagiire kugura, kishwera yaija; abaabaire beeteekateekire baataaha nawe, omu nju omu bugyenyi bw'okushwera; orwigi rwakingwa. Bwanyima abaishiki abo abandi nabo baija, nibagira hati: Mukama waitu, Mukama waitu, twigurireho. We yaabagarukamu ati: Buzimazima nimbagambira nti: Tindikubamanya. N'ahabw'ekyo mugume nimureeba, ahabw'okuba timurikumanya kiro n'obu yaakuba eshaaha. Kandi nibushusha nk'eby'omuntu owaabaire naayenda kugyenda za omu nsi endiijo; ku yaabaire atakagyenzire, yaayeta abambari be, yaabatsigira ebintu bye. Omwe yaamuha etalanta itaano, ondi ibiri, n'ondiijo emwe, nka buri omwe oku yaabaire naabaasa; yaaheza, yaagyenda. Owaahairwe etalanta itaano ahonaaho yaagyenda, yaazishuubuza, yaashaazyamu ezindi itaano. N'owaahairwe ibiri nawe yaashaazyamu atyo ezindi ibiri. Kwonka owaahairwe emwe yaagyenda, yaatimba omu itaka, yaasherekamu etalanta ya mukama we. Ebiro bingi ku byahingwireho, mukama w'abambari abo yaagaruka, yaabara nabo ebi yaabatsigiire. Owaahairwe etalanta itaano, yaija yaareeta ezindi itaano, yaagira ati: Mukama wangye, okantsigira etalanta itaano; reeba nshaagizemu ezindi itaano. Mukama we yaamugira ati: Kazaare, iwe omwambari omurungi orikwesigwa! obaire omwesigwa omuri bikye, ndyakuha obushoboorozi kutegyeka bingi; taaha omu kushemererwa kwa mukama waawe. Owaahairwe etalanta ibiri nawe yaija, yaagira ati: Mukama wangye, okantsigira etalanta ibiri; reeba nshaagizemu ezindi ibiri. Mukama we yaagira ati: Kazaare, iwe omwambari omurungi orikwesigwa! obaire omwesigwa omuri bikye; ndyakuha obushoboorozi kutegyeka bingi; taaha omu kushemererwa kwa mukama waawe. Kandi n'ogwo owaahairwe etalanta emwe yaija, yaagira ati: Mukama wangye, nkamanya ku ori omuntu ogumire, ogyesha ahu otarabibire, kandi ohunika ebi otaraheheerize; n'ahabw'ekyo nkatiina, naagyenda naashereka etalanta yaawe omu itaka. Reeba ngigi, ogigarukane. Mukama we nikwo kumugarukamu ati: Iwe omwambari omubi kandi omweremwa! okamanya ku ngyesha ahu ntarabibire, nkahunika ebi ntaraheheerize. N'ahabw'ekyo okaba oshemereire kuha etaanta yangye ababiiki b'empiiha, naanye ku naakwizire, nkaagigaruriirwe n'enshaagi yaayo. Mbwenu mugimwakye, mugihe oine etalanta ikumi. Ahakuba oine niwe ariheebwa, akagira bingi; kwonka otaine aryayakwa n'eki aine. N'omwambari ogwo otaine mugasho, mumunagye aheeru omu mwirima; okwo niyo abantu bariririra, bakanena enshaya. Omwana w'omuntu ku ariizira omu kitiinisa kye hamwe na baamaraika be boona, aryashutama aha kitebe kye eky'ekitiinisa, amahanga goona gateeranirwe omu maisho ge; kandi aryagashoroora, nk'oku omuriisa ashoroora entaama omu mbuzi. Entaama aryazita aha rubaju rwe rwa buryo, kwonka embuzi aryazita aha rwa bumosho. Obwo Mukama aryagira ab'aha rubaju rwa buryo ati: Mwije, imwe abu Tata yaahaire omugisha, muhungure obukama obwabateekateekyeirwe okuruga aha kuhangwa kw'ensi; ahakuba nkaba nyine enjara, mwampa eby'okurya; nkaba nyine eiriho, mwampa eky'okunywa; nkaba ndi omugyenyi, mwankunira; nkaba njwaire busha, mwanjweka; nkaba ndwaire, mwaija kundeeba; nkaba ndi omu kihome, mwantaayaayira. Abahikiriire baryamubuuza bati: Mukama waitu, tukakureeba ryari oine enjara, tukakuha eby'okurya, nari oine eiriho tukakuha eky'okunywa? Tukakureeba ryari ori omugyenyi tukakukunira, nari ojwaire busha tukakujweka? Tukakureeba ryari orwaire, nari ori omu kihome tukaija kukureeba? Mukama aryabagarukamu ati: Buzimazima nimbagambira nti: Nk'oku mwabikoreire omwe ahari beene Tata abo abato okukira abandi, biri niinye mwabikoreire. Bwanyima aryagira ab'aha rubaju rwa bumosho ati: Mundugyeho, imwe abakyeenirwe, muze omu muriro ogutaraara, ogwateekateekyeirwe Sitaane na baamaraika be; ahakuba nkaba nyine enjara, timwampa by'okurya; nyine eiriho, timwampa ky'okunywa; nkaba ndi omugyenyi, timwankunira; njwaire busha, timwanjweka; ndwaire kandi ndi oomu kihome, timwaija kundeeba. Nabo baryamugarukamu bati: Mukama waitu, tukakureeba ryari oine enjara, nari oine eiriho, nari ori omugyenyi, nari ojwaire busha, nari orwaire, nari ori omu kihome, tukabura eki twakukorera? Nawe aryabagarukamu ati: Nk'oku mutarabikoreire omwe ahari abo abato okukira abandi, biri naanye timurabinkoreire. Abo baryaza omu kubonabonesibwa okw'ebiro n'ebiro, kwonka abahikiriire bo baryataaha omu magara agatahwaho. Yesu ku yaaherize kugamba ebyo byona, yaagira abeegi be ati: Nimumanya ku hatsigaireho ebiro bibiri okuhika aha kiro ky'Okuhingurwaho, Omwana w'omuntu naija kuheebwayo kubambwa aha musharaba. Omu biro ebyo abanyamurwa abakuru n'abakuru b'eihanga eryo bakateeranira omu ka y'omunyamurwa omukuru, owaabaire naayetwa Kayaafa; baahanuura ahamwe oku baraakwate Yesu omu bwengye, bakamwita. kwonka baagira bati: Haza tutamukwatira omu biro by'obugyenyi, hatabaho okurabanamu omu bantu. Yesu ku yaabaire ari Besania omwa Simooni omubembe, haija omukazi oine eihembe ry'amajuta ag'obuguzi bwingi munonga, yaagashuka aha mutwe gwe ashutami naarya. Abeegi be, ku baakireebire, baaguubwa kubi nibagira bati: Amajuta aga gaafa ki? Nangwa kuru gaguzirwemu bingi, bikagabirwa abooro! Kwonka Yesu, ku yaabimanyire, yaabagira ati: Nimugwisiza ki kubi omukazi ogu? Ahakuba eki yankorera ni kirungi. Ahabw'okuba abooro mutuura nabo obutoosha; kwonka nyowe timuriguma naanye obutoosha. Omu kushuka amajuta aga aha mubiri gwangye, yaakikora ahabw'okunteekateekyera okuziikwa. Buzimazima nimbagambira nti: Ahu engiri erigambwa hoona omu nsi zoona, n'eki omukazi ogu yaakora kiryagambwayo kumwijuka. Bwanyima omwe ahari bari ikumi na babiri, orikweta Yuda Iskaryota, yaaza aha banyamurwa abakuru, yaababuuza ati: Nimwija kumpa ki, naanye nkamubaha? Baamubarira ebicweka by'efeeza makumi ashatu. Okuruga aho yaasherura oburyo oku araamureebye. Aha kiro ky'okubanza eky'Emigaati etatumbisiibwe, abeegi bakaija ahari Yesu, baamubuuza bati: Nooyenda tutebeekanise hi ei oraariire Okuhingurwaho? Yaabaragiira ati: Mwirooko mugyende omu rurembo owa nanka, mumugire muti: Omwegyesa naagira ati: Obunaku bwangye nibwenda kuhika; omu nju yaawe nimwo ndaariire Okuhingurwaho hamwe n'abeebi bangye. Abeegi abo baakora nk'oku Yesu yaabagambira; baatebeekanisa Okuhingurwaho. Kandi ku bwabaire omu mwabazyo, yaashutama aha meeza n'abeegi be ikumi na babiri. Ku baabaire nibarya, yaabagira ati: Buzimazima nimbagambira nti: Omwe ahariimwe naija kundeebya. Baashaasha munonga bashobeirwe, baatandika kumubuuza omwe omwe bati: Mukama wangye, niinye? Yaabagarukamu ati: Owaaba naakoza naanye omu rwabya, niwe arikwija kundeebya. Omwana w'omuntu naagyenda, nk'oku kyamuhandiikirweho; kwonka orikumureebya aryakareeba. Kikaabaire kirungi nangwa omuntu ogwo kuri atarazairwe. Yuda owaamureebize yaamubuuza ati: Mwegyesa, niinye? Yaamugarukau ati: Eki waagamba nikwo kiri. Ku baabaire nibarya Yesu yaakwata omugaati, yaagusiimira, yaagubega, yaaguheereza abeegi be naagira ati: Mwakiire, murye; ogu nigwo mubiri gwangye. Yaakwata ekikopo; ku yaaherize kusiima, yaakibaha naagira ati: Munyweho mwena; ahakuba egi n'eshagama yangye ey'endagaano ensya, esheesheka ahabwa baingi, ngu basaasirwe ebibi. Nimbagambira nti: Tindinywa hari viinyo y'ebyana by'omuzaabibu okwiha hati okuhitsya aha kiro ekyo, obu ndinywa naimwe viinyo nsya omu mbukama bwa Tata. Ku baaherize kweshongora zaaburi, baashohora, baaza omu kibungo kya Zeituuni. Kandi Yesu yaabagira ati: Imwe mwena eki kiro nimwija kumpemukaho; ahakuba kikahandiikwa ngu: Ndyateera omuriisa, entaama z'omu busyo zitaataane. Kwonka ku ndiheza kuzooka, ndyababandiza Galilaaya. Petero yaahiga naagira ati: N'obu abandi boona baraagwe bakakuhemukaho, nyowe tindikwija kuhemukaho na kakye. Yesu yaamugarukamu ati: Buzimazima ninkugambira nti: Iwe eki kiro, enkoko etakagambire, noija kuunyehakana kashatu. Petero yaamugarukamu ati: N'obu ndaabe ow'okwitwa naiwe, tindikwija kukwehakana. N'abandi boona baahiga batyo. Bwanyima Yesu yaagyenda nabo, baahika omu mwanya ogurikwetwa Gesesemaani, yaagira abeegi be ati: Mube mushutami aha, nyiririreho omumaisho, nshabe. Yaatwara Petero na beene Zebedaayo bombi, yaatandika kugira obusaasi bwingi n'okushoberwa munonga. Yaabagira ati: Omutima gwangye gwine obusaasi bwingi, nibwija kuunyita; mugume aha, nimureeba naanye. Yairirira kakye omumaisho, yaajuumara ahansi, yaashata ati: Ai bambe Taata, ekikopo eki kimpingure, ku kiraabe nikibaasika; kwonka kitaba nk'oku ndikwenda, kureka nkaiwe oku orikwenda. Yaagaruka aha beegi be, yaashanga bagwejegyeiire; yaabuuza Petero ati: Ebyo mwaremwa kwehangaana kureeba naanye nangwa n'eshaaha emwe? Mureebe mushabe, murekye kugwa omu kwohibwa, Omutima gwo nigukunda, kwonka omubiri n'omweremwa. Yaagarukayo obwa kabiri, yaashaba ati: Ai bambe Taata, ekikopo eki ku kiraabe kitarikubaasa kundabaho ntakinyweire, eki orikwenda kibe nikyo kyakorwa. Yaagaruka yaija, nabwo yaashanga bagwejegyeire, ahabw'okuba amaisho gaabo gakaba nigahungira. Nikwo kubareka, akagarukayo kushaba obwa kashatu, akashaba ebigambo bimwe nk'eby'okubanza. Bwanyima yaagaruka aha beegi be, yaabaigra ati: Na hati mukigwejegyeire, mukihuumwire? Reeba, obunaku bwairira haihi, Omwa w'omuntu yaaheebwayo omu mikono y'abasiisi. Mwimukye, tugyende; reeba, orikundeebya ari haihi. Ku yaabaire naakigamba, haija Yuda, omwe ahari bari ikumi na babiri, hamwe n'omutwe gw'abantu baingi baine zaarurara n'ebikoni, nibaruga aha banyamurwa abakuru n'abkuru b'eihanga eryo. Kandi ogwo owaabaire naamureebya, akaba abahaire akamanyiso, naagira ati: ou ndaanywegyere, niwe ogwo; mumukwate. Ahonaaho yaija ahari Yesu, yaamuramutsya ati: Osingire, Mwegyesa! yaamunywegyera. Yesu yaamugira ati: Mugyenzi wangye, kora eki oiziriire. Ahonaaho baija baamugurukira, baamukwata. Kandi reeba, omwe ahari abo abaabaire bari na Yesu, yaatayo omukono, yaasyorayo rurara ye, yaatema omuhuuku w'omunyamurwa omukuru, yaamucwaho okutu. Yesu yaamuhana ati: Garura rurara yaawe omu kyobati kyayo; ahakuba boona abatwara rurara, baryaitwa rurara. Naari shi, noogira ngu, tindikubaasa kushaba Tata, akaanyoherereza ahonaaho baamaraika abarikukira legioni ikumi na ibiri? Mbwenu ku kyakubaire kitabaire kityo, Ebyahandiikirwe bihikiirira ryari, haza kandi nikwo kishemereire kuba? Omu shaaha egyo Yesu yaagira emitwe y'abantu ati: Mwampururira kunkwata ana zaarurara n'ebikoni, nk'oku bahururira omwambuzi? Ebiro byona nkaba ntuura omuri hekalu niinyegyesa, timurankwatsire. Kwonka ebi byona byabaho, ngu ebyahandiikirwe baanabi bihikiirire. Okuruga aho abeegi be boona baamuhungaho, bairuka. Abo abaakwatsire Yesu baamutwara owa Kayaafa omunyamurwa omukuru, ei abahandiiki n'abakuru baabaire bateeraniire. Kandi Petero yaamukuratira naamugyenda hare okuhika omu kibuga ky'omunyamurwa omukuru; ku yaataahiremu, yaashutama n'abambari kureeba ahu biraaherere. Kandi abanyamurwa abakuru n'ab'omu ishengyero boona baasherura obwamushinja bw'ebishuba kubeiherera Yesu ngu bamwite; tibaabubona, n'obu haraabe haizire baamushinja baingi b'ebishuba. Bwanyima haija babiri, nibagira bati: Ogu mushaija akagira ati: Nimbaasa kusheenya hekalu ya Ruhanga, kandi ngyombekye omu biro bishatu. Omunyamurwa omukuru yaayemerera, yaamubuuza ati: Toine ki orikwetonganira na kakye? Aba nibakwomesereza ki? Yesu yaabeetsiza. Omunyamurwa omukuru yaamugira ati: Ninkurahiza Ruhanga. Yesu yaamugarukamu ati: Eki waagamba nikwo kiri; kandi nimbagambira nti: Bwanyima muryareeba Omwana w'omuntu ashutami aha rubaju rwa buryo orw'Obushoboorozi naizira omu bicu by'omu iguru. Ahonaaho omunyamurwa omukuru yaataagura ebijwaro bye, naagira ati: Yaarogota; nitukyendera ki baamushinja abandi? Naimwe mwayehuririra okurogota kwe. Mbwenu nimuteekateeka muta? Baagarukamu nibagira bati: Ashemereire kufa. Baamucwera amacwante aha maisho, baamuteera entomi; abandi baamuteera empi, nibagira bati: Iwe Kristo, ragura, otugambire owaakuteera. Kandi Petero akaba ashutami aheeru omu kibuga. Omuzaana yaija ah'ari, yaamigira ati: Naiwe obaire ori hamwe na Yesu owa Galilaaya. Kwonka we yaayehakanira omu maisho ga boona, ati: Tindikumanya ki orikugamba. Ku yaabaire naashohora, yaahika aha irembo, omuzaana ondiijo yaamureeba, yaagambira abandi abaabaire bari aho, ati: Omushaija ogu nawe abaire ari hamwe na Yesu owa Nazareesi. Yaagaruka yaayehakana naarahira ati: Omuntu ogwo tindikumumanya. Ku haahingwireho akaanya kakye, abaabaire beemereire aho baija baagambira Petero bati: Buzimazima naiwe ori omwe aharibo, ahabw'okuba emigambire yaawe neekumanyisa. Obwo yaatandika kukyeena n'okurahira, naagira ati: Omushaija ogwo tindikumumanya. Ahonaaho enkoko yaagamba. Petero yaijuka ekigambo eki Yesu amugambiire ati: Enkoko etakagambire, noija kuunyehakana kashatu. Yaashohora aheeru, yaarira munonga. Ku bwaseesire, abanyamurwa abakuru boona n'abakuru b'eihanga baahanuura hamwe oku baraite Yesu. Baamuboha, baamutwara, baamuhayo ahari Pilaato omutegyeki. Kandi Yuda owaamureebize, ku yaareebire orubanja rwasinga Yesu, yaayefuuza, yaagarurira abanyamurwa abakuru n'abakuru b'abantu ebyo bicweka by'efeeza makumi ashatu, naagira ati: Nsiisire okureebya eshagama etaine rubanja. Kwonka bo baagarukamu bati: Ebyo shi n'ebyaitu? n'orubanja rwawe. Yaatambika ebyo bicweka by'efeeza omuri hekalu, yaashohora, yaagyenda, yaayehanika. Abanyamurwa abakuru baatorotoora ebyo bicweka by'efeeza, nibagira bati: Ebiragiro tibirikwikiriza kubita omu ibiikiro, ahabw'okuba n'obuguzi bw'eshagama. Baahanuura, baabiguramu ekibanja ky'omubumbi kuguma nibaziikamu abahinguzi. N'ahabw'ekyo ekibanja ekyo kyayetwa Ekibanja, ky'eshagama okuruga obwo n'okuhitsya hati. Okwo nikwo ekyagambirwe nabi Yeremia kyahikiriire, eki yaagizire ati: Bakatwara ebicweka by'efeeza makumi ashatu, nibwo buguzi bwe obu abamwe aha Baisraeli baamucwereire, baabiguramu ekibanja ky'omubumbi, nk'oku Mukama yandagiire. Yesu yaayemerera omu maisho g'omutegyeki: omutegyeki yaamubuuza ati: Weeza ori Omugabe w'Abayudaaya? Yesu yaamugarukamu ati: Eki waagamba nikwo kiri. Kwonka ku yaatabaariziibwe abanyamurwa abakuru n'abakuru b'abantu, tiyaagarukamu na kakye. Pilaato nikwo kumubuuza ati: Tohuriire ebi byona ebi barikukushinja ku biri bingi? We tiyaamugarukamu n'obu kyakuba ekigambo na kimwe; n'ahabw'ekyo omutegyeki yaatangaara munonga. Kandi aha bugyenyi nk'obwo omutegyeki akaba amanyiire kurekurira abantu embohe emwe, ei baabaire bamushaba. Omu biro ebyo bakaba baine embohe erangainwe ahabw'obubi erikwetwa Barabba. Boona ku baaherize kuteerana, Pilaato yaababuuza ati: Nimwenda ngu mbarekurire oha? Barabba nari Yesu orikwetwa Kristo? Ahakuba akamanya ku baamuhayo ahabw'eihari. Ku yaashutamire aha kitebe ky'okucweraho emanja, omukazi we yaamutumaho naagira ati: Oyetantare ebigambo by'omushaija ogwo ohikiriire; ahakuba ebi mmurootsireho nyekiro binsaasize munonga. Kwonka abanyamurwa abakuru n'abakuru baayosya abantu ngu bashabe Barabba, baite Yesu. Omutegyeki yaagaruka yaababuuza ati: Ahari abo bombi nimwenda ku mbarekurira oha? Baamugarukamu bati; Barabba. Pilaato yaababuuza ati: Mbwenu shi, ngire nta Yesu orikwetwa Kristo? Boona baagarukamu bati: Abambwe aha musharaba. Yaababuuza ati: Ahanki? Ni kibi ki eki akozire? Baayeyongyera kuyomba nibagira bati: Abambwe! Pilaato ku yaareebire naayeruhiriza busha, kandi yaareeba ngu haza kubaho okurabanamu, yaayakiira amaizi, yaanaaba omu ngaro omu maisho g'abantu, naagira ati: Tiinyine rubanja ahabw'eshagama y'omuntu ogu ohikiriire; mubyemarire. Abantu boona baagarukamu nibagira bati: Eshagama ye ebe niitwe yaatukurira n'abaana baitu. Pilaato nikwo kubarekurira Barabba. Kandi ku yaaherize kwasha Yesu, yaamuhayo kubambwa. Bwanyima abaserukare b'omutegyeki baatwara Yesu omu kibuga ekirikwetwa Puratorio, omutwe gwabo gwona baagumuteeraniraho. Baamujuura ebijwaro bye, baamujweka omwenda gwa karari. Ku baaherize kuruka ekirunga ky'amahwa, baakimujweka omu mutwe, baamukwatsa ekibingo omu mukono gwe gwa buryo, baamutsimbira amaju, baamuteerera enaku nibagira bati: Singa, Mugabe w'Abayudaaya! Baamucwera amacwante, baakwata ekyo kibingo, baakimuteera omu mutwe. Ku baaherize kumuteerera enaku, baamujuura ogwo mwenda, baagaruka baamujweka ebijwaro bye, baamutwara kubambwa aha musharaba. Ku baabaire nibashohora, baabugana omushaija wa Kureene orikwetwa Simooni; ogwo baamugyema kwekorera omusharaba gwa Yesu. Ku baahikire aharikwetwa Gologosa, amakuru gaakyo ngu Omwanya gw'empanga y'omuntu, baamuha viinyo ejwangiremu omubazi ogurikwetwa sumuruna; ku yaagirorizeho, yaayanga kuginywa. Ku baaherize kumubamba, baabagana ebijwaro bye, nibabiteerera enteenyu. Baashutama ahansi, baaguma nibamureeba. Baahanika ebigambo ebi baamutabaariza ahaigur y'omutwe gwe, ebyabaire bihandiikirwe biti: OGU NI YESU, OMUGABE W'ABAYUDAAYA. Kandi akabambwa hamwe n'abambuzi babiri, omwe aha rubaju rwe rwa buryo, n'ondi aha rwa bumosho. Kandi n'abaabaire nibahinguraho baamutsyorera, nibamuzongoreza emitwe, nibagira bati: Iwe orikusheenya hekalu, okagyombeka omu biro bishatu, yejune! Ku oraabe ori Omwana wa Ruhanga, hanuka orugye aha musharaba. Abanyamurwa abakuru n'abahandiiki n'abakuru b'abantu nabo baamutsyorera batyo nibagira bati: Akajuna abandi; tarikubaasa kwejuna. Ngu, N'omugabe w'Abaisraeli! Naahanukye, arugye aha musharaba hati, naitwe tumwikirize. Ayesiga Ruhanga, mbwenu naamujune hati, ku araabe naamukunda; ahabw'okuba yaagira ati: Ndi Omwana wa Ruhanga. Kandi n'abambuzi abaabaire babambirwe nawe nabo nikwo baamuteerera enaku batyo. Okuruga aha shaaha ya mukaaga okuhitsya aha ya mwenda omwirima gwashweka ensi yoona. Ku bwabaire buri haihi kuhika aha shaaha ya mwenda, Yesu yaagamba n'eiraka rihango, ati: Eli, Eli, laama sabakasaani; amakuru ngu; Ruhanga wangye, Ruhanga wangye, n'enki ekyakuntsigisaho? Bamwe aha baabaire beemereire aho, ku baakihuriire, baagira bati: Omushaija ogu naayeta Eliya. Ahonaaho omwe aharibo yairuka, yaakwata ekyangu, yaakijabika omuri viinyo erikushaarira, yaakita aha kibingo, yaamuheereza kunwa. Abandi baagira bati: Reka tureebe Eliya ku araabe naija kumujuna. Bwanyima Yesu yaagaruka yaagamba n'eiraka rihango, yaahayo amagara ge. Omukingo gw'omuri hekalu gwataagukamu ebicweka bibiri okuruga aha mutwe gwagwo okuhika ahansi, ensi yaatengyeta, enkiri z'amabaare zaayatika, ebituuro byaiguka; emitumbi mingi y'abahikiriire abaabaire bagwejegyeire yaazoorwa; baaruga omu bituuro bwanyima y'okuzooka kwe, baataaha omu rurembo orurikwera, baareebwa baingi. Omukuru w'abaserukare n'abu yaabaire aine nibarinda Yesu, ku baareebire omutsitsa n'ebindi byabaho, baatiina munonga, nibagira bati: Buzima kwo ogu abaire ari Omwana wa Ruhanga. Hakaba hariho n'abakazi baingi beemereire nibareebera hangahari; abo nibo baarugire Galilaaya bamukuratiire nibamuheereza; omuri abo hakaba harimu Mariamu Magadaleene na Mariamu nyina wa Yakobo na Yose, kandi na nyina wa beene Zebedaayo. Omu mwabazyo haija omushaija omutungi owa Arimasaaya, orikwetwa Yosefu, kandi nawe akaba ari omwegi wa Yesu. Omushaija ogwo yaaza owa Pilaato, yaashaba omutumbi gwa Yesu. Pilaato yaaragiira kugumuha. Yosefu yaatwara omutumbi, yaaguzinga omu mwenda gwa kitaani ogurikwera, yaagurambika omu kituuro kye kisya, eki yaabaire ayetimbiire omu rukiri; yaakumbagaza eibaare rihango, yaarikingisa aha muryango gwakyo, yaagyenda. Kandi Mariamu Magadaleene na Mariamu ondiijo bakaba bariho, bashutami nibareeba ekyo kituuro. Ku bwaseesire aha izooba eryakuratiire ekiro ky'Okweteguura, abanyamurwa abakuru n'Abafarisaayo baateeranira owa Pilaato, baamugira bati: Mukama waitu, nitwijuka eki omubeihi ori yaagambire akiriho, ati: Ndyazooka bwanyima y'ebiro bishatu. Mbwenu ragiira barindire kimwe ekituuro okuhitsya aha kiro kya kashatu, abeegi be batakaija bakamwiba, haza bakagambira abantu ngu, Azookire omu bafu; kandi okuhaba okurirugamu kuryaba kubi okukira okw'okubanza. Pilaato yaabagarukau ati: Mwine abarinzi b'abaserukare; mugyende, mukirindire kimwe, nk'oku murikubaasa. Nabo baagyenda, baahamisa eryo ibaare akamanyiso, baataho n'abarinzi, ngu ekituuro kutaigurwa, Bwanyima y'eizooba rya Sabato, omushekye ku gwabaire nigujuguta omu kasheeshe k'ekiro ky'okubanza omuri saabiiti, Mariamu Magadaleene na Mariamu ondiijo baaza kureeba ekituuro. Haabaho omutsitsa gw'amaani; ahabw'okuba maraika wa Mukama akaruga omu iguru, yaija, yaakumbagaza eibaare, yaarishutamaho. Enshusha ye akaba naamurinkana nk'omurabyo, n'ebijwaro bye bikaba nibyera nk'orubaare. Abarinzi ahaw'okutiina batetema, baahinduka nk'abafiire. Kwonka maraika yaagambira abakazi ati: Imwe, mutatiina; ahakuba nimmanya ku murikusherura Yesu obambirwe. Tari aha; ahabw'okuba azookire, nk'oku yaagambire. Mwije mureebe omwanya ahu abaire abyami. Haza mwehuute, mugambire abeegi be ku azookire omu bafu, kandi ku arikwija kubabandiza Galilaaya; okwo niyo muraamureebere. Reeba naabagambira. Baaruga aha kituuro, nibeehuuta baine obwoba n'okushemererwa kwingi, bairuka kugambira abeegi be. Yweu yaababugana, yaabagira ati: Mushemererwe! Baamwirira haihi, baamukwata aha bigyere, baamuramya. Yesu nikwo kubagambira ati: Mutatiina, mugyende, mugambire bagyenzi bangye baze Galilaaya; okwo niyo barandeebere. Ku baabaire nibagyenda, abamwe ahari abo barinzi baija omu rurembo, baagambira abanyamurwa abakuru byona ebyabaho. Abanyamurwa nikwo kuteerana abakuru b'abantu, bakahanuura hamwe; ku baaherize, baaha abaserukare empiiha nyingi, baabagambira bati: Mugume mugire muti: Abeegi be baizire nyekiro, baamwiba itwe tugwejegyeire. Omutegyeki ku araabimanye, nitwija kumwikiririsa, tubaiheho orubanja. Abaserukare baayakiira empiiha, baakora nk'oku baahabwirwe; ekigambo ekyo kyabuga omuri Buyudaaya n'okuhitsya hati. Bwanyima abeegi be ikumi n'omwe baaza Galilaaya, aha rushozi oru Yesu abaragiire. Ku baamureebire, baamuramya; kwonka abandi baabanganisa. Yesu yaija, yaabagira ati: Mpairwe obushoboorozi bwona omu iguru n'omu nsi. N'ahabw'ekyo mugyende omu mahanga goona, muhindure abantu abeegi nimubabatiza omu iziina rya Isheboona n'ery'Omwana n'ery'Omwoyo Orikwera, nimubeegyesa kworobera byona ebi naabaragiire; kandi reeba, ndi hamwe naimwe ebiro byona okuhitsya obu ensi egi erihwaho. Okutandika kw'engiri ya Yesu Kristo, Omwana wa Ruhanga: nk'oku kyahandiikirwe omu kitabo kya nabi Isaaya, ngu: Reeba, nintuma entumwa yangye, ekubandize; Niyo erishemeza omuhanda gwawe. Eiraka ry'orikugambira omu ihamba, ati: Mushemeze omuhanda gwa Mukama, Mugorore otuhanda twe. Yohaana akaija naabatiza omu ihamba, naabuurira okubatizibwa kw'okweteisa ahabw'okwihwaho ebibi. Abantu b'omu ishaza rya Buyudaaya ryona n'aba Yerusaalemu boona baaruga owaabo, baamushangayo; yaababatiriza omu mugyera Yorudani, nibaatura ebibi byabo. Kandi Yohaana akaba ajwara ekijwaro ky'ebyoya by'engamira, ayezirikisa orukoba omu nda, eby'okurya bye bikaba biri enzigye n'obwoki bw'omu ishwa. Yaabagambira, naagira ati: orikwija enyima yangye nankiza obushoboorozi; tinshemereire kwinama kuyuzya enkoba z'enkaito ze. Nyowe naababatiza n'amaizi, kwonka We aryababatiza n'Omwoyo Orikwera. Omu buri ebyo Yesu akaruga Nazareesi ey'omuri Galilaaya, yaija, yaabatizibwa Yohaana omuri Yorudani. Ahonaaho ku yaabaire naaruga omu maizi, yaareeba eiguru rikinguukire, n'Omwoyo naamushuumaho nk'enkombe, n'eiraka ryayema omu iguru riti: Niiwe Mwana wangye ou nkunda, kandi ou nsehemerererwa munonga. Ahonaaho Omwoyo yaamutwara omu ihamba; yaamarayo ebiro makumi ana, naayohibwa Sitaane; yaaguma hamwe n'enyamaishwa, baamaraika nibamuheereza. Bwanyima Yohaana, ku yaaherize kukwatwa, Yesu yaija Galilaaya naabuurira engiri ya Ruhanga, naagira ati: Obunaku buhikire; obukama bwa Ruhanga bwiriire haihi; mweteise, mwikiriza engiri. Ku yaabaire naaraba aha rubaju rw'enyanja ya Galilaaya, yaareeba Simooni na Anderea omurumuna nibatega obutimba omu nyanja, ahakuba bakaba bari abajubi. Yesu yaabagira ati: Mwije munkuratire, naanye ndyabahindura abajubi b'abantu. Ahonaaho baatsigaho obutimba bwabo, baamukuratira. Ku yairiire omumaisho hakye, yaareeba Yakobo mwene Zebedaayo na Yohaana omurumuna, abaabaire bari omu bwato, nibashumikanisa obutimba. Ahonaaho yaabeeta; baatsiga ishebo Zebedaayo omu bwato hamwe n'abapakasi, baamukuratira. Baataaha Kaperenaumu; ahari Sabato yaataaha omuri sinagogi, ahonaaho yaayegyesa. Baatangaarira okwegyesa kwe, ahakuba akabeegyesa nk'oine obushoboorozi weena, kunu ti nk'abahandiiki. Omuri egyo sinagogi hakaba harimu omuntu owaabaire ariho daimoni; ahonaaho yaaborooga naagira ati: Noofa ki naitwe, iwe Yesu owa Nazareesi? Oizire kutucwekyereza? Ninkumanya, ori Orikwera wa Ruhanga. Yesu yaamugambira kubi, naagira ati: Hunama! murugyeho. Daimoni yaamuteera ahansi, yaamutetemya, yaaborooga n'eiraka rihango, yaamurugaho. Boona baatangaara, nibabuuzana bati: Eki n'enki? Oku n'okwegyesa kusya! Naaragiira baadaimoni n'obushoboorozi, nabo bamuhurira. Ahonaaho okurangaanwa kwe kwahika hoonahoona embaju zoona eziri haihi na Galilaaya. Ahonaaho ku yaashohoire omuri sinagogi, yaagyenda na Yakobo na Yohaana, baataaha omu nju ya Simooni na Anderea; kandi nyinazaara wa Simooni akaba abyami arwaire omushwija; ahonaaho baamugambira oku ari; yaija, yaamukwata aha mukono, yaamwimutsya, omushwija gwamurugaho, yaimuka, yaabaheereza. Omu mwabazyo ogwo, eizooba nirirengarenga, baamureetera boona abaabaire barwaire n'abandi abaabaire bariho baadaimoni. Abantu boona ab'omuri tauni baateeranira omu irembo. Yaakiza baingi abaabaire barwaire endwara z'emiringo mingi; yaabinga baadaimoni baingi, kandi tiyaabaikiriza kugamba, ahakuba bakamumanya. Aha kiro ekindi akaimuka bukiri nyekiro, yaashohora, yaaza omu mwanya ogwekiikire, yaashabirayo. Simooni na bagyenzi be baamukurata. Ku baamuboine, baamugira bati: Abantu boona nibakusherura. Yaabagarukamu ati: Tugyende ahandi omuri tauni eziri haihi, nayo mbuurireyo; ahakuba nikyo naiziriire. Yaagyenda omuri Galilaaya yoona, naabuurira omuri sinagogi zaabo, kandi naabinga baadaimoni. Bwanyima omubembe yaija ah'ari, yaamweshengyereza, omutsimbire amaju, yaamugira ati: Ku oraabe nookunda, noobaasa kunshemeza. Yaamusaasira, yaagorora omukono gwe, yaamukoraho, yaamugira ati: Ninkunda; shemera! Ahonaaho ebibembe byamurugaho, yaashemezibwa. Yaamwohereza ahonaaho, naamwehanangiriza munonga, yaamuragiira ati: Reeba, otagira ou waagambira; kwonka irooko ogyende, oyeyorekye aha munyamurwa, oheyo ebi Musa yaaragiire ahabw'okuba oshemeziibwe, bibe eby'okuhamya omu maisho g'abantu. Kwonka we ku yaashohoire, yaatandika kubigamba, naabibuzya omu bantu; okuruga aho Yesu tarabaasize kugaruka omuri tauni butunu, yaaguma omu ihamba; abantu baaruga oku n'oku, baamushangayo. Ku haahingwireho ebiro bikye, Yesu yaagaruka Kaperenaumu, kyamanywa ku ari owaabo. Abantu baingi baateeranira omu nju, baagiijura, omwanya gwabura nangwa n'aha muryango; yaabagambira ekigambo kya Ruhanga. Ku yaabaire naakigamba, haija abantu bana bamureeteire omuntu ozingazingirwe, bamuheekire omu ngozi. Ku baabuzire ah'okuraba kuhika ahari Yesu ahabw'omutwe gw'abantu, baakambura aha mutwe gw'enju aharinganiire n'ahu Yesu yaabaire ari; ku baaherize kuhakambura, baashuumizaho ozingazingirwe omu ngozi, ei yaabaire arimu. Yesu ku yaareebire okwikiriza kwabo, yaagira ozingazingirwe ati: Mwana wangye, ebibi byawe byakusaasirwa. Kwonka aha rubaju hakaba hashutamiho abamwe aha bahandiiki, baatandika kwetomboita nibeebuuza omu mitima yaabo bati: Beitu shi, omuntu ogu ekirikumugambisa kityo n'enki? Naarogota! N'oha orikubaasa kusaasira ebibi kureka Ruhanga wenka? Ahonaaho Yesu, ku yaamanyire omu mwoyo gwe okwetomboita kw'omu mitima yaabo, yaababuuza ati: Nimwetomboitera ki mutyo omu mitima yaanyu? Ekirikurahuka ni kiiha, okugira ozingazingirwe nti, Ebibi byawe byakusaasirwa; nari okugira nti, Imuka oyekorere engozi yaawe, ogyende? Kwonka mumanye ngu Omwana w'omuntu aine obushoboorozi aha nsi okusaasira ebibi, yaahindukira ozingazingirwe yaamugira ati: Ninkuragiira nti: Imuka oyekorere engozi yaawe, otaahe. Yaimuka, ahonaaho yaayekorera engozi ye, yaashohora omu maisho gaabo boona; kyabatangaaza boona, baahimbisa Ruhanga nibagira bati: Eki tikikareebwaga! Yaagaruka yaagyenda aha rubaju rw'enyanja; omutwe gw'abantu gwamuteeraniraho, yaabeegyesa. Bwanyima yaagumizamu, yaareeba Leevi mwene Alifaayo, ashutami omu ihoorezo, yaamugira ati: Nkuratira! Yaimuka, yaamukuratira. Kandi Yesu ku yaabaire ashutami omwa Leevi naarya, abahooza baingi n'abasiisi baashutama hamwe nawe n'abeegi be; ahakuba abaabaire bamukuratiire bakaba bari baingi. Abahandiiki b'Abafarisaayo, ku baareebire naarya n'abahooza n'abasiisi, baabuuza abeegi be bati: Ahabw'enki naarya kandi naanywa n'abahooza n'abasiisi? Yesu ku yaabihuriire, yaabagarukamu ati: Abahuriire tibeetenga mufumu, kureka abarwaire; tindaizire kweta bahikiriire, kureka abasiisi. Omu biro ebyo abeegi ba Yohaana n'Abafarisaayo bakaba nibeesiibyakwo; abantu baija baamubuuza bati: Ahabw'enki abeegi ba Yohaana n'ab'Abafarisaayo beesiibyakwo, haza kunu abaawe bo bateesiibyakwo? Yesu yaabagarukamu ati: Abakwe babaasa bata kwesiibyakwo bakiine kishwera? Ku baba bakiri hamwe nawe, tibeesiibyakwo. Kwonka obunaku buryahika, kishwera aryabaihwaho; obwo nibwo baryesiibyakwo. Tihariho muntu oteera ekiremu ky'omwenda musya aha mwenda ogukuzire; ku yaakukora atyo, ekiremu ekisya kikaataagura omwenda omukuru, n'ekifumuka kihanguha. Kandi tihariho muntu oshuka viinyo y'omutahe omu furebe z'empu ezikuzire; ku yaakukora atyo, viinyo ekaabarura efurebe, viinyo egyo eyatika, n'efurebe zisiisikara; kureka viinyo y'omutahe eshukwa omu furebe nsya. Obundi akaba naaraba omu misiri y'oburo aha izooba rya Sabato; abeegi be baagyenda nibacwa obushiisha bw'oburo. Abafarisaayo baamubuuza bati: Reeba, ahabw'enki abeegi baawe nibakora ekirikuzira, okucwa obushiisha aha izooba rya Sabato? Yaabagarukamu ati: Beitu shi, timukashomaga eki Daudi yaakozire, obu yaabaire ashobeirwe, aine enjara, we n'abu yaabiare aine? Omu biro ebi Abiasaari yaabaire ari omunyamurwa omukuru, Daudi akataaha omu nju ya Ruhanga, yaarya aha migaati ey'okumurikwa, yaagaruka yaahaho n'abu yaabaire aine, eki Ebiragiro byabaire bizibira omuntu weena kukora, kureka abanyamurwa bonka. Yaabagambira ati: Sabato ekateebwaho ahabw'abantu; kwonka ti bantu ahabwa Sabato. N'ahabw'ekyo Omwana w'omuntu niwe Mukama wa Sabato nayo. Obundi akagaruka yaataaha omuri sinagogi; yaashangamu omushaija okokootsire omukono. Baaguma bamutaireho amaisho kureeba yaaba araamukize ahari Sabato, ngu baihe aho bamuregye. Yaaragiira omushaija owaabaire akokootsire omukono, ati: Yemerera ahagati aho. Yaababuuza ati: N'eky'Ebiragiro okukora gye ahari Sabato, nari okukora kubi? Okukiza amagara g'omuntu, nari okugahwerekyereza? Baahunama kwonka. Yaababunzyamu amaisho aine ekiniga, agwirwe kubi ahabw'obugangaazi bw'omu mitima yaabo, yaaragiira omushaija ogwo, ati: Nanuura omukono gwawe. Yaagunanuura, gwakira. Ahonaaho Abafarisaayo baashohora, baahanuura na ba Heroode oku baraamwite. Bwanyima Yesu n'abeegi be baarugayo, baaza aha nyanja; omutwe muhango gw'abantu, abaarugire Galilaaya, baamukuratira; kandi n'abandi baingi munonga ab'omuri Buyudaaya, n'aba Yerusaalemu, n'aba Idumaaya, n'aba seeri ya Yorudani, n'abaabaire batwire haihi na Tuuro na Sidoni, ku baahuriire byona ebi yaakozire, baija ah'ari. Yaagambira abeegi be kumureetera obwato haihi ahabw'omutwe gw'abantu, ngu barekye kumufunza; ahakuba akaba akirize baingi, n'ahabw'ekyo boona abaabaire baine endwara baamigana ngu bakaamukoraho, bakira. Kandi na baadaimoni, ku baabaire bamureeba, bagwa omu maisho ge, nibaborooga, nibagira bati: Ori Omwana wa Ruhanga. Kwonka We yaabeehanangiriza ku bareka kumubuzya omu bantu. Kandi yaatemba ekibungo, yaayeta abu yaayenzire, baija ahu yaabaire ari. Yaihamu ikumi na babiri kuguma nawe, ngu agume abatume kubuurira engiri, kandi ngu abahe obushoboorozi bw'okubinga baadaimoni; Simooni yaamweta eiziina Petero, na Yakobo mwene Zebedaayo na Yohaana murumuna wa Yakobo, yaabeeta Boanerege, amakuru gaaryo ngu Abaana b'okuhinda; na Anderea, Filipo Batolomaayo na Matayo, Tomasi, Yakobo mwene Alifaayo, Tadaayo, Simooni Omukananaayo, na Yuda Iskaryota owaamureebize. Bwanyima yaataaha owaabo; omutwe gw'abantu gwayeyongyera kuteerana, n'ahabw'ekyo Yesu n'abeegi be tibaabaasa n'okurya. Kandi abaabo ku baakihuriire, baashohora kumukwata, ahabw'okuba bakagira ngu, Agwire eiraro. Kandi abahandiiki, abashuumire nibaruga Yerusaalemu, baagira bati: Ariho Belezebuli; kandi omukama wa baadaimoni niwe arikumubingisa baadaimoni. Yaabeeta, yaabacwera enfumu, ati: Sitaane naabaasa ata kubinga Sitaane? Obugabe bwona, ku bwebaganisamu, obugabe obwo tibubaasa kugumaho. N'enju yoona ku eyebaganisamu, enju egyo teebaasa kugumaho. Kandi na Sitaane ku araabe naayerwanisa, akeebaganisamu, tarikubaasa kugumaho, kureka naahwaho. Hoona tihariho muntu orikubaasa kutaaha omu nju y'ondi ow'amaani kunyaga ebintu bye, atabandize kuboha ogwo ow'amaani, bwanyima akabona kunyaga eby'omu nju ye. Buzimazima nimbagambira nti: Abantu baryasaasirwa ebibi byabo byona, na buri kurogota kwona; kwonak weena orirogota aha Mwoyo Orikwera tarisaasirwa na kakye, ahakuba aryaba akwatsirwe orubanja rw'ekibi ky'ebiro n'ebiro. Eki yaabagambiriire atyo, n'ahabw'okuba bakagira ntu, Ariho daimoni. Kandi hakaija nyina na beene waabo, baamutumaho kumweta, beemereire aheeru. Omutwe gw'abantu abaabaire bashutami bamwehinguririize, baamugira bati: Reeba, nyoko na beene waanyu bari aheeru nibakweta. Yaabagarukamu ati: Maawe na beene waitu nibaahi? Yaabuzya amaisho omuri abo abaabaire bashutami bamwehinguririize, naagira ati: Reeba, maawe na beene waitu n'aba bari aha! Weena okora ebi Ruhanga akunda, niwe murumuna wangye, niwe munyaanyazi, kandi niwe maawe. Kandi akagaruka yaatandika kwegyeseza aha rubaju rw'enyanja. Omutwe gw'abantu baingi munonga gwamuteeraniraho, n'ahabw'kyo yaaza omu bwato, yaabushutamamu omu nyana, n'abantu abo boona baashutama aha nkungu. Yaabeegyesa bingi omu nfumu omu kwegyesa kwe, yaabagambira naagira ati: Mutegye amatu, muhurire! Omubibi akashohora kubiba. Ku yaabaire naabiba, embibo ezimwe zaagwa omu muhanda; enyonyi zaija zaazitorotoora. Embibo ezindi zaagwa aha rukiri ahataine itaka ringi; ahonaaho zaamera, ahabw'eitaka kutaba ringi; eizooba ku ryajwire, omushana gwaziteera, zaahonga; kandi ahabw'okutagira mizi, zaayoma. Embibo ezindi zaagwa omu mahwa; amahwa gaamera, gaazinyuruza, tizaayera. Embibo ezindi zaagwa omu itaka rirungi; ku zaaherize kumera, zaakura gye, zaakanya, zaayera, ezimwe zaahitsya makumi ashatu, ezindi makumi mukaaga, n'ezindi igana. Kandi yaagira ati: Oine amatu agarikuhurira, ahurire. Kandi ku yaabaire ati wenka, abo abaabaire bamwehinguririize hamwe na bari ikumi na babiri baamubuuza aha nfumu egyo. Yaabagira ati: Imwe muhairwe okumanya emibonano y'obukama bwa Ruhanga, kwonka ab'aheeru bo byona babicwerwa omu nfumu, ngu okureeba kwo bareebe, kwonka barekye kwetegyereza, kandi okuhurira kwo bahurire, kwonka barekye kushoborokyerwa, ngu batakaahinduka bakasaasirwa. Yaabagira ati: Timurikumanya enfumu egi? Mbwenu shi, muryamanya muta enfumu zoona? Omubibi abiba ekigambo. Embibo ez'omu muhanda, ahi ekigambo kyabibirwe, abo nibo baheza kuhurira, ahonaaho Sitaane akaija, akabaihamu ekigambo ekyabibwa omuribo. Kandi ezaabibirwe aha rukiri, abo nibo bahurira ekigambo, bakarahuka kukiikiriza n'okushemererwa; ahabw'okushangwa bataine mizi ehamire, beehangaana omwanya mukye; bwanyima hakibaho obusaasi n'okuhiigwa nibaturwa ekyo kigambo, ahonaaho bagwa. N'ezo ezaagwire omu mahwa, nibo bahurira ekigambo; kwonka amaganya g'ensi, n'okubeihwabeihwa kw'obutungi bwayo, n'okwetenga ebindi, ku bikijwangamu, byanyuruza ekyo kigambo, kibura kwana. Kwonka ezaabibirwe aha itaka rirungi, abo nibo bahurira ekigambo, bakakiikiriza, bakaana ebyana emirundi makumi ashatu, makumi mukaaga, na igana. Kandi yaabagambira ati: Etabaaza ereetwa kujuumikirwa ekiibo, nari shi okugita omunda y'ekitanda? Tereetwa kuteebwa aha kikondo kyayo? Ahakuba tihaine kyasherekirwe ekitaribonwa, nari eky'omubonano ekitarireebwa butunu. Oine amatu agarikuhurira, ahurire. Kandi yaabagira ati: Mwerinde eki muhurira; endengo ei murengamu niyo murirengyerwamu, kandi muryayongyerwaho. Ahakuba oine niwe aryongyerwa; kandi otaine aryayakwa n'ekyo eki aine. Kandi yaagira ati: Obukama bwa Ruhanga nibushusha nk'oku omuntu abiba embibo omu itaka; akabyama kandi akaimuka nyomushana na nyekiro; embibo zikamera, zikakura, atamanyire oku zikuzire. Eitaka niryo rimeza ryonak; habanza akababi, hataho obushiisha, na bwanyima enjuma nkuru. Ku biheza kwera, ahonaaho areeta omusyo, abigyesha, ahakuba eigyesha rihikire. Kandi yaagira ati: Mbwenu obukama bwa Ruhanga tukaabugyeranisa na ki? Nari tukaabushobooroza nfumu ki? Nibushusha nk'akajuma ka sinaapi. Ku kabibwa omu itaka, kaba kari kakye okukira embibo zoona eziri omu nsi; kwonka ku kaheza kubibwa, kamera, kakura, karugamu ekiti kihango okukira ebindi byona, kagira amataagi mahango, kandi n'enyonyi z'omu mwanya zaarika omu mataagi gaako. Akaba abagambira ekigambo omu nfumu nyingi, nk'oku baabaire babaasa kushoborokyerwa; tarabaasize kubeegyesa atabirabize mu nfumu; kureka abeegi be nibo yaabaire ashobororera byona omu mubonano. Aha izooba eryo ku bwabaire omu mwabazyo, yaabagira ati: Nimwije twambukye seeri. Ku baaherize kuraga omutwe gw'abantu, baamutwara omu bwato nk'oku yaabaire ari; kandi hakaba hariho n'agandi maato. Eihunga ringi ryaija, ebingonzi byateera obwato, amaizi gaabusheeshekamu, bwaba haihi kwijura; kwonka We akaba agwejegyeire, ayeeshegwire omushego enyima omu bwato. Baamusisiimura, baamugira bati: Mwegyesa, torikututaho mutima? Reeba twafa! Yaasisiimuka, yaakabukira eihunga, yaagambira enyanja ati: Reka, cureera! Eihunga ryacureera; haabaho obucureera bwingi. Yaababuuza ati: N'enki ekirikubatiinisa? Timukagizire kwikiriza? Baatiina munonga, baagambirana bati: Bantu 'mwe, ogu ni muntu ki, orikuragiira eihunga n'enyanja, bikamuhurira! Kandi baahika seeri y'enyanja omu nsi y'Abageraseene. Ku yaarugire ati omu bwato, yaabuganwa omuntu owaabaire naaruga omu bituuro ariho daimoni. Omushaija ogwo akaba atuura omu bituuro, kandi tihariho muntu owaabaire naakibaasa kumuboha, nangwa n'obu yaakuba n'emihama; ahakuba emirundi mingi bakaba bamubohesa emirunga n'emihama; emihama agihendagura, n'emirunga agicwa; tihaine muntu owaabaire agira amaani g'okumucureeza. Obutwire bwona nyomushana na nyekiro akaba ayamuriza omu bituuro n'omu bibungo naayeshaza amabaare. Ku yaareebire Yesu akiri hare, yairuka yaamuramya; naayamuza n'eiraka rihango, naagira ati: Noofa ki naanye, Yesu Omwana wa Ruhanga Rukira-boona? Ninkurahiza Ruhanga, otaanyita kubi! Ahakuba Yesu akaba yaamuragiira ati: Murugyeho, iwe daimoni! Yesu yaamubuuza ati: Eiziina ryawe ori oha? Yaamugarukamu ati: Eiziina ryangye niinye Legioni, ahabw'okuba turi baingi. Yaamweshengyereza munonga, ngu atababinga omu nsi omwo. Kandi omu rukiizi hakaba hariiriireyo omukumbi gw'empunu nyingi; baadaimoni baamweshengyereza bati: Twohereze omu mpunu, tube nizo twataahamu. Yaabaikiriza. Baadaimoni baamurugaho, baazitaahamu; empunu ezo zikaba ziri nk'enkumi ibiri zaashuumira aha ibanga niziiruka, zaahwera omu nyanja. Abariisa baazo bairuka, baabigambira ab'omuri tauni n'ab'omu maka; abantu baahurura, baija kureeba ekyabaho. Ku baahikire ahari Yesu, baashangaho owaabaire ariho baadaimoni ashutami, ajwaire gye, aine obwengye bwe; baatiina. Abariisa abaabireebire baabashobororera ebyaba ahari ogwo owaabaire ariho baadaimoni hamwe n'eby'empunu. Baatandika kweshengyereza Yesu kubarugira omu nsi. Kandi ku yaabaire naagaruka omu bwato, owaabaire ariho baadaimoni yaamweshengyereza kuguma nawe. We yaamwangira, yaamugira ati: Irooko otaahe owaanyu omuri bagyenzi baawe, obagambire ebi Mukama akukoreire ku biri bikuru, n'oku akusaasiire. Yaagyenda, yaatandika kubuzya omuri Dekapooli ebi Yesu amukoreire, ku biri bikuru; abantu boona baatangaara. Yesu ku yaagarukire, yaayambukira omu bwato, yaahika seeri. Omutwe gw'abantu baingi gwateeranira ah'ari; kandi akaba ari haihi n'enyanja. Haija omwe aha bakuru ba sinagogi, eiziina rye Yairo. Ku yaareebire Yesu, yaamukwata amaguru; yaamweshengyereza, naagira ati: Kahara kangye naatsiga niguhiriita. Ija okateho engaro, kakire, kagire amagara. Yaagyenda nawe. Abantu baingi baamukuratira, baagyenda bamushagatiire. Kandi hakaba hariho omukazi owaabaire amazire emyaka ikumi n'ebiri arwaire ekyejwiso, naafa kubi munonga naaraguza omu bafumu baingi, yaamariireyo ebintu bye byona, kwonka atarikukira, kureka okweyongyera kurwara. Ku yaahuriire ebya Yesu, yaija enyima ye omu mutwe gw'abantu, yaakora aha kijwaro kye; ahakuba akahamya naagira ati: N'obu naakukora aha bijwaro bye, nkaakira. Ahonaaho ekyejwiso kye kyayoma; yaayehurira omu mubiri gwe ku yaakirira kimwe endwara ye. Yesu, ku yaahuriire amaani gaamurugamu, ahonaaho yaahindukira omutwe gw'abantu, yaababuuza ati: N'oha owaakora aha kijwaro kyangye? Abeegi be baamugira bati: Nooreeba abantu baingi nibakumigisiriza, oti, Owankoraho n'oha! Yaababunzyamu amaisho kureeba owaakora ekyo. Kwonka omukazi, ahabw'okumanya eki yaakorerwa, yaija aine obwoba naatetema, yaagwa ahansi omu maisho ge, yaamugambira amazima goona. Yesu yaamugarukamu ati: Mwana wangye, okwikiriza kwawe nikwo kwakukiza, yegyendere n'obusingye, okirire kimwe endwara yaawe. KU yaabaire naakigamba, haija abaaruga omu ka y'omukuru wa sinagogi, nibagira bati: Muhara waawe yaakaba; nooruhiza ki omwegyesa? Kwonka Yesu tiyaata mutima aha ki baagamba, yaagambira omukuru wa sinagogi ati: Otatiina, ikiriza kwonka. Kandi tiyaikiriza muntu weena kugyenda nawe, kureka Petero na Yakobo na Yohaana murumuna wa Yakobo. Ku baahikire aha nju y'omukuru wa sinagogi, yaashangaho okucura, abantu nibarira nibaborooga. Ku yaataahiremu, yaabagira ati: N'enki ekirikubateeza orwari n'okubariza? Omwishiki tafiire, agwejegyeire. Baamushekyerera munonga. Kwonka ku yaaherize kubashohoza boona, yaatwara ishe w'omwishiki na nyina n'abu yaabaire aine, yaataahamu, yaahika ahu omwishiki yaabaire ari. Yaamukwata aha mukono, yaamugira ati: Talisa-kuumi! amakuru gaakyo ngu Mwishiki 'we, ninkugambira nti: Imuka. Ahonaaho omwishiki ogwo yaimuka, yaagyenda; ahakuba akaba ahikize emyaka ikumi n'ebiri. Ahonaaho baagira okutangaara kwingi munonga. Yaabeehanangiriza munonga, ngu hatagira owaakimanya; yaaragiira ku bamuha eby'okurya. Yaarugayo, yaagaruka omu kyanga ky'owaabo; abeegi be baamukuratira. Sabato ku yaahikire, yaatandika kwegyesa omuri sinagogi; baingi ku baamuhuriire, baatangaara, nibagira bati: omushaija ogu akaiha hi ebi byona? Ni bwengye ki ogu obu yaahairwe? Ebi arikukora ka n'eby'okutangaaza! Beitu ngu t'omubaizi, omwana wa Mariamu, mukuru wa Yakobo na Yose na Yuda na Simooni? Na banyaanya tibari owaitu? Ebye byabashobera. Yesu yaabagira ati: Nabi weena tabura kitiinisa, kureka omu ihanga ryabo, n'omu ruganda rwabo, n'omu ka ye. N'ahabw'ekyo tarabaasize kukorerayo ky'okutangaaza kyona, kureka akata engaro aha barwaire bakye, yaabakiza. Yaatangaara ahabw'okutaikiriza kwabo. Bwanyima yaagyendagyenda omu birorero, naayegyesa. Kandi yaayeta abeegi be ikumi na babiri, yaatandika kubatuma babiri babiri, yaabaha obushoboorozi bw'okubinga baadaimoni. Yaabaragiira kutagira ki baagyendana, kureka enkoni yonka; kutakoma ntanda, kutatwara furebe, n'obu zaakuba empiiha omu nshaho zaabo; kureka bagyende bajwaire enkaito; kandi n'okutatwara makanzu abiri. Kandi yaabaragiira ati: Enju yoona, ei muraataahemu, mube niyo mwagumamu okuhitsya obu murirugayo. Kandi hoonahoona ahu batariikiriza kubaraaza, bakanga n'okubahurira, ku muriba nimurugayo, mutsigye mwabakunkumurira omucuucu gw'omu bigyere byanyu okuba eky'okushinja. Batyo baagyenda nibabuurira ku abantu bashemereire kweteisa. Baabinga baadaimoni baingi, kandi baasiiga amajuta aha barwaire baingi, baakira. Omugabe Heroode yaabihurira, ahakuba eiziina rya Yesu rikaba ryarangainwe. Yaahamya ati: Ogwo ni Yohaana Omubatizi, azookire omu bafu; nikyo ainiire amaani aga agarikumukoresa. Kwonka abandi baagira bati: N'Eliya; abandi bati: Ni nabi nk'omwe ahari baanabi aba ira. Kwonka Heroode ku yaabihuriire, yaagira ati: Ni Yohaana ou naatemire omutwe, azookire. Ahakuba ebyo bitakabaireho, Heroode akatuma, baakwata Yohaana, baamuboha, baamuta omu kihome ahabwa Herodia, muka Filipo mwene ishe; ahabw'okuba Heroode akaba amuhindwire omukazi we. Yohaana ku yaabimanyire, yaateisa Heroode, ati: Ebiragiro tibirikukwikiriza kushwera muka mwene sho. Herodia nikyo yaamwangiire, akenda kumwita; kwonka atabaase; ahabw'okuba Heroode akaba naatiina Yohaana ahabw'okumumanya ku ari omuntu ohikiriire, kandi orikwera; yaamurinda. Kandi ku yaabaire agambira Yohaana, bikaba bimushobera, kwonka akaba amuhurira ashemereirwe. Bwanyima oburyo bwaboneka aha kiro ky'okwijuka okuzaarwa kwa Heroode, Heroode yaateekyera abaami be na'abakuru b'abaserukare n'abakungu ba Galilaaya obugyenyi. Omwishiki wa Herodia yaija, yaazina, yaashemeza Heroode n'abagyenzi be. Omugabe nikwo kugira omwishiki ati: Nshaba eki orikwenda kyona, niinyija kukikuha. Yaarahira naamugira ati: Kyona kyona eki oranshabe, ninkikuha, n'obu kyakuba ekicweka ky'obugabe bwangye. Omwishiki yaashohora, yaabuuza nyina ati: Mbwenu iwe, okaayenzire ngu mmushabe ki? Yaamugarukamu ati: Omutwe gwa Yohaana Omubatizi. Ahonaaho omwishiki yaarahuka, yaagaruka aha mugabe, yaamushaba ati: Niinyenda hati mbwenu ompe omutwe gwa Yohana Omubatizi omu rucuba. Omugabe yaashaasha munonga; kwonka ahabw'okushangwa yaarahiire omu maisho g'abagyenyi be, yaashoberwa kumubeiha. Ahonaaho omugabe yaatuma omuserukare, yaamuragiira kumutemaho omutwe n'okugureeta. Omuserukare yaagyenda omu kihome, yaamutemaho omutwe, yaagureeta omu rucuba, yaaguha omwishiki, omwishiki yaagutwarira nyina. Abeegi ba Yohaana ku baakihuriire, baija, baatwara omutimbi gwe, baaguziika. Entumwa zikagaruka ahari Yesu, zaamugambira ebi zaakozire byona, n'oku zaayegyeise. Yaazigira ati: Mwije aheekiikire twehereere, muhuumureho; ahakuba hakaba hariho baingi abaabaire nibaija kandi nibagyenda; n'ahabw'ekyo Yesu n'abeegi be baabura omwanya nangwa n'ogw'okurya. Nikwo kugyenda omu bwato aheekiikire, ngu beehereere. Kwonka abantu baingi baabareeba nibagyenda, baabamanya; baaruga omuri tauni zoona, nibairukanga, baaraba ogw'ebigyere, baabatangayo. Ku yaayambukire enyanja, yaashanga aho omutwe gw'abantu baingi, yaabagirira esaasi, ahabw'okuba bakaba bari nk'entaama ezitaine muriisa; yaatandika kubeegyesa bingi. Ku bwabaire omu mwabazyo, abeegi be baija ah'ari, baamugira bati: Aha n'eihamba, kandi bwaza kwira. Raga abantu bagyende omu byaro n'omu birorero ebiri haihi, beegurire eby'okurya. We yaabagarukamu ati: Mube niimwe mwabagaburira. Baamugira bati: Mbwenu shi, tugyende tugure emigaati y'edenaari magana abiri, tube niyo twabagaburira? Yaababuuza ati: Imwe mwineho engahi? Mugyende mwetegyereze. Ku baamanyire, baagira bati: Hariho etaano n'eby'enyanja bibiri. Yaabaragiira kubashutamya boona omu kacwamba omu miteeko. Baashutama omu mitwe ya igana-igana, kandi n'eya makumi ataano-ataano. Yaakwata egyo migaati etaano n'eby'enyanja bibiri, yaareeba ahaiguru, yaasiima, yaabega emigaati, yaaheereza abeegi be ngu bagite omu maisho g'abantu; n'eby'enyanja ebyo byombi yaabibaha boona. Boona baarya, baahaaga. Bwanyima baatorotoora oburagarika bw'emigaati n'eby'enyanja, baijuza ebitenga ikumi na bibiri. Abo abaariire bakaba bari abashaija enkumi itaano. Ahonaaho yaagyema abeegi be ngu baze omu bwato, bamubandize seeri Besesaida, We atsigare abanze aragye abantu. Ku yaaherize kubaraga, yaatemba ekibungo, yaaza kushaba. Kandi ku bwabaire nibwira, obwato bwahika ahagati y'enyanja, We akiri omu kibungo wenka. Yaareeba nibabuvuga baremesiibwe omuyaga gubaturukire omumaisho. Omu kusisiimuka kwa kana yaabaizira naagyendesa amaguru aha nyanja, yaashusha nk'orikwenda kubahinguraho. Ku baamureebire naagyendesa amaguru aha nyanja, baateekateeka ngu n'omuzimu, baayamuza; ahakuba boona bakamureeba baatiina. Ahonaaho yaagamba nabo, yaabahuumuriza, ati: Muhuumure, niinye, mutatiina. Yaaragara omu bwato, yaabashangamu. Ahonaaho omuyaga gwacureera. Boona baatangaarira kimwe; kwonka tibarashoborokyeirwe by'emigaati, ahabw'okuba emitima yaabo ekaba egangaire. Ku baayambukire, baahika omu nsi ya Genesareeti, baakoma obwato aha nkungu. Ku baarugire omu bwato, ahonaaho abantu baamumanya, bairuka baayegaba ebirari aho hoona, baatandika kuheeka abarwaire aha bitanda byabo, baabamushangisa ahu baabaire bahurira ari hoona. Bwanyima ahu yaabaire aza hoona, omu birorero, n'omuri tauni, n'omu byaro, bakaba babyamya abarwaire omu katare, baamweshengyereza ngu bakore n'aha mukugiro gw'ekanzu ye kwonka; kandi boona abaabaire bagukoraho, bakaba bakira. Abafarisaayo n'abamwe aha bahaniiki bakaruga Yerusaalemu, baayeteeranira ah'ari. Baareeba bamwe aha beegi be nibariisa engaro zisiisikaire, nizo zitajabikire mu maizi ahabw'emigyenzo. Ahakuba Abafarisaayo n'Abayudaaya boona tibarya ku baba batajabikire gye ngaro zaabo omu maizi, nibakuratira emigyenzo ya baishenkurubo. Kandi ku baba nibaruga omu katare, tibarya batabandize kwoga. Kandi hariho n'endiijo migyenzo mingi, ei baaragiirwe kurinda, nk'okwozya ebikopo n'enyabya n'ebintu by'emiringa. Abafarisaayo n'abahandiiki baamubuuza bati: Ahabw'enki abeegi baawe batakurata migyenzo ya baishenkurubo, bafa okuriisa engaro zisiisikaire? Yaabagarukamu ati: Imwe ndyarya 'mwe, Isaaya akabaraguraho kurungi, nk'oku kyahandiikirwe ngu: Ab'eihanga eri nibampaisa ekitiinisa eminwa yaabo, Kwonka emitima yaabo endi hare. Bandamiza busha, Ahakuba enyegyesa ey'ebi beegyesa okuba obuhamizo bw'ediini N'ebiragiro by'abantu. Nimureka ekiragiro kya Ruhanga, ngu mugumye emigyenzo y'abantu. yaabagambira ati: Imwe mwine obwengye burungi obw'okwangiramu ebiragiro bya Ruhanga, ngu mubone kuhamira aha migyenzo yaanyu! Ahakuba Musa akagira ati: Otiine sho na nyoko; kandi ati: Orijuma ishe nari nyina, buzimazima aitwe. Kwonka imwe nimugira muti: Omuntu ku araagambire ishe nari nyina ati: Eki naakukuhaire ni Koribaani, amakuru gaakyo ngu, N'ekihongyeirwe Ruhanga; muba mutakimwikiriza kugira eki yaakorera ishe nari nyina. Omu buryo obwo ekigambo kya Ruhanga mukihindura busha ahabw'emigyenzo yaanyu eyaahindukire akarande. Kandi mukora n'ebindi bingi nk'ebyo. Kandi yaagaruka yaayeta abantu, yaabagira ati: Mumpurire mwena, mwetegyereze. Tihariho kintu ekiri aheeru y'omuntu, ekimutaahamu kikamushiisha; kwonka ebiruga omunda ye nibyo bimushiisha. Omuntu oine amatu agarikuhurira, ahurire. Ku yaarugire omu bantu, yaataaha omu nju; abeegi be baamubuuza amakuru g'enfumu egyo. Yaababuuza ati: Biri shi naimwe timwine bwengye? Timurikumanya ngu kyona ekiruga aheeru, kikataaha omu muntu, tikibaasa kumushiisha? Ahabw'okuba tikimutaaha mu mutima, kureka omu nda, kandi namwo kigaruka kyogamu, kishohora. (Akagamba atyo, naahamya ku hatariho kiriibwa kyona ekrikuzira.) Yaagaruka yaagira ati: Ekiruga omu muntu nikyo kimushiisha; ahakuba omunda omu mitima y'abantu nimwo haruga ebiteekateeko bibi, okushambana, okwiba, okwita, okwetenga okubi, okukora kubi, okuryarya, okurigira okubi, eitima, okubeiherera abandi, amaryo, n'okwefiisa omutima. Ebibi ebyo byona biruga omu muntu, kandi nibyo bimushiisha. Yaimuka, yaarugayo, yaaza omu ishaza rya Tuuro n'erya Sidoni. Yaataaha omu nju, atarikwenda muntu weena kukimanya; kwonka tarabaasize kutamanywa. Ahonaaho omukazi, owaabaire aine akaishiki akaabaire kariho daimoni, ku yaamuhuriire, yaija, yaamukwata amaguru. Kandi omukazi ogwo akaba ari Omugriika, oruganda rwe ari Omusirofoiniiki. Yaamweshengyereza kubinga daimoni aha mwana we. Yesu yaamugambira ati: Reka abaana baabanze bahaagye; ahakuba ti kirungi kwaka abaana eby'okurya, okabitambikira embwa. Omukazi ogwo yaamwikiriza ati: Eego, Mukama wangye; kwonka embwa nazo, eziri ahansi y'emeeza, zirya oburagarika bw'abaana. Yesu yaamugira ati: Ahabw'ekigambo ekyo yegyendere; omwana waawe daimoni yaamurugaho. Omukazi yaagaruka omu ka ye, yaashanga omwana arambiire aha kitanda, daimoni yaamurugireho. Bwanyima yaagaruka naaruga omu ishaza rya Tuuro, yaaraba Sidoni; ku yaarabire omu ishaza rya Dekapooli, yaahika aha nyanja ya Galilaaya. Baamureetera ekiteta ky'ekifa-matu; bamweshengyereza ngu amuteho engaro. Yaamwiha omu mutwe gw'abantu, yaamwekiikana, yaamuta enkumu omu matu, kandi yaacwera amacwante, yaamukora aha rurimi; yaareeba ahaiguru omu iguru, omwitsyo gwamuruga hare, yaamugambira ati: Efasa! amakuru gaakyo ngu, Iguka. Amatu ge gaiguka, n'engata y'orurimi rwe yaakomooroka, yaagamba gye. Kandi yaabeehanangiriza kutagira u baakigambira; kwonka ahi yaagarukiire kubeehanangiriza, bakakizaho kukirangaana. Baatangaara munonga barengyesereza, baagira bati: Byona yaabikora gye; yaahuriza ekifa-matu, kandi yaagambisa ekitete. Omu biro ebyo omutwe gw'abantu baingi gukeeteerana, bwanyima baabura eby'okurya. Yesu yaayeta abeegi be, yaabagira ati: Ninsaasira abantu aba, ahabw'okuba bamzire aha naanye ebiro bishatu, kandi hati tibaine by'okurya. Ku ndaaboohereze kugaruka owaabo basiibirekwo, nibaija kugwera enshazi omu muhanda; kandi mumanye ngu abamwe omuribo barugire hare. Abeegi be baamugarukamu bati: Mbwenu omuntu naabaasa ata kugaburira aba bantu aha omu ihamba? Yaababuuza ati: Hari mwine emigaati engahi? Baamugarukamu bati: Ni mushanju. Yaaragiira abantu kushutama ahansi; ku yaaherize kusiima yaagibega, yaagiha abeegi be kugiha abantu; nabo baagibata omumaisho. Kandi bakaba baine eby'enyanja bikye; ku yaaherize kubishabira omugisha, yaaragiira ngu nabyo babibate omumaisho. Baarya baahaaga; baatorotoora oburagarika obwatsigaireho, baijuza ebiibo mushanju. Abantu bakaba bari nk'enkumi ina. Yaabaraga; ahonaaho yaagaruka omu bwato n'abeegi be, yaayambuka, naaza omu kyanga kya Dalmanusa. Abafarisaayo baija kumubuuza nibamuhakanisa, baamushaba akamanyiso akarikuruga omu iguru nibamutega. Omwitsyo gwamuruga hare, yaagira ati: Ab'obusingye obu nibendera ki akamanyiso? Buzimazima nimbagambira nti: Ab'obusingye obu tibarireeba kamanyiso. Yaabatsigaho, yaaza omu bwato, yaayambuka seeri. Kwonka bakaba beebirwe kukoma entanda, kandi omu bwato bakaba baine omugaati gumwe gwonka. Yaabeehanangiriza ati: Reeba, mwerinde ekitumbisa ky'Abafarisaayo n'ekya Heroode. Baagambirana bati: Eki arikufa n'ahabw'okuba titwine migaati. Yesu ku yaabimanyire, yaababuuza ati: Nimufa ki aha by'emigaati? Timukamanyire n'obu kwakuba okushoborokyerwa? Mukiine emitima egangaire? Ka mwine amaisho, timureeba? Ka mwine amatu, timuhurira? Nari shi, timwijuka? Ku naagaburiire abantu enkumi itaano emigaati etaano, mukatorotoora ebitenga bingahi ebiijwire oburagarika? Baamugarukamu bati: Ikumi na bibiri. Kandi shi, ku naagaburiire enkumi ina emigaati mushanju, bwo mukatorotoora ebiibo biijwire bingahi? Baamugarukamu bati: Ni mushanju. Yaabagira ati: Timukashoborokyeirwe? Baagarukayo, baahika Besesaida. Baamureetera empumi, baamweshengyereza ngu agikoreho. Yaakwata empumi omukono, yaagishohoza okuruga omu kirorero; ku yaaherize kumucwera amacwante omu maisho, yaamukoraho n'engaro, yaamubuuza ati: Mbwenu hati, oine eki orikureeba? Yaabuuruura amaisho, yaagira ati: Nindeeba abantu; kwonka nibansusira nk'emiti baaba nibagyenda. Yesu yaagaruka, yaamuta engaro aha maisho, empumi egyo yaayetegyereza, yaakira, yaareeba byona kurungi. Yaamwohereza kutaaha owe, naamugira ati: Nangwa otagaruka n'omu kirorero. Yesu yaagumizamu n'abeegi be, baataaha omu birorero bya Kaisarea-Filipi. Ku baabaire nibakigyenda, yaabuuza abeegi be ati: Beitu abantu bagirqa ngu mba oha? Baamugarukamu bati: Abamwe nibagira ntu, ori Yohaana Omubatizi; abandi ngu: Ori Eliya; kandi abandi ngu: Ori omwe ahari baanabi. Yaagaruka yaababuuza ati: Mbwenu shi imwe, mugira ngu mba oha? Petero yaamugarukamu ati: Ori Kristo. Yesu yaabeehanangiriza kutakigambiraho ondiijo. Yaiha aho, yaatandika kubeegyesa ku Omwana w'omuntu ashemereire kubonabonesibwa omuri bingi, n'okwangwa abakuru n'abanyamurwa abakuru n'abahandiiki, n'okwitwa, kandi n'okuzooka bwanyima y'ebiro bishatu. Ekigambo ekyo akakigamba butunu. Bwanyima Petero yaamuta aha rubaju, yaamuteisa. Yesu yaahinduka, yaareeba abeegi be, yaahana Petero, naagira ati: Garuka enyima yangye, Sitaane; ahakuba torikuteekateeka bya Ruhanga, kureka eby'abantu. Yaayeta emitwe y'abantu n'abeegi be, yaabagira ati: Omuntu weena ku araayende kunkuratira, ayeyangise, ayekorere omusharaba gwe, ankuratire. Ahakuba omuntu weena orikwenda kukiza amagara ge, aryagabuza; kandi weena orikubuza amagara ge ahabwangye n'ahabw'engiri, aryagakiza. Mbwenu omuntu kiryamugasira ki okutunga ensi yoona, haza akafeerwa amagara ge? Nari shi, omuntu akaahaireyo ki okucungura amagara ge? Mumanye ngu omuntu weena orikwitwa enshoni ahabwnagye n'ahabw'ebigambo byangye omu busingye obu obw'obushambani, haza kandi obubi, Omwana w'omuntu nawe aryaitwa enshoni ahabwe, ku ariizira omu kitiinisa kya Ishe na baamaraika abarikwera. Yaabagira ati: Buzimazima nimbagambira nti: Omuri aba abeemereire aha, hariho bambwe abarireeba obukama bwa Ruhanga nibwija n'amaani, batakafiire. Bwanyima y'ebiro mukaaga Yesu yaagyenda na Petero na Yakobo na Yohaana bonka, yaabahitsya aha mutwe gw'orushozi ruraingwa, yaahindurirwa omu maisho gaabo; ebijwaro bye bayamurinkana, byayera tiitiiti, kandi tihariho mwozi omu nsi owaakubaasize kubyeza atyo. Kandi Eliya na Musa baababonekyera, nibagaaniira na Yesu. Petero yaagira Yesu ati: Mwegyesa, ni kirungi obu turi aha; twombekye obuju bushatu, akamwe kabe akaawe, akandi kabe aka Musa, n'akandi aka Eliya. Akaba atarikumanya eki ashemereire kugamba, ahabw'okuba bakaba batiinire munonga. Ahonaaho ekicu kyaija, kyabasangira; eiraka ryayema omu kicu nirigira riti: Ogu n'Omwana wangye ou nkunda; mumuhurire. Ahonaaho ku baamagamagire, tibaareebaho muntu ondiijo, kureka Yesu wenka. Ku baabaire nibashuuma, nibaruga aha rushozi, Yesu yaabeehanangiriza kutagira u baagambira ahari byona ebi baareebire, okuhitsya obu Omwana w'omuntu arizooka omu bafu. Baakyerinda, nibeebuuza bonka bati: Okuzooka omu bafu n'enki? Kadi baamubuuza bati: Ahabw'enki abahandiiki bagira ngu, Eliya ashemereire kubanza kwija? Yaabagarukamu ati: N'eky'amazima; Eliya niwe w'okubanza kwija, abone kushemeza byona; beitu eby'Omwana w'omuntu byo bikahandiikwa bita, ngu ashemereire kubonabonesibwa omuri bingi, n'okugaywa? Kwonka nyowe nimbagambira nti: Eliya araizire, kandi bakamutwaza nk'oku baayenzire, nk'oku kyamuhandiikirweho. Ku baahikire aha beegi be abandi, baashanga omutwe gw'abantu gubeehinguririize. Abahandiiki nibabahakanisa. Ahonaaho abantu boona ku baamureebire, baatangaara muonga, bairuka baaza kumuramutsya. Yaababuuza ati: Mwaba nimuhakana ki? Omwe ahari abo bantu yaamugarukamu ati: Mwegyesa, nkureeteire omwana wangye, ahakuba ariho daimoni otarikugamba. Ahu amukwatira hoona, amuteera ahansi; omwana areeta eifuro, anena amaino, agangaara; naashaba abeegi baawe kumubinga, baaremwa. Yesu yaagambira abeegi be ati: Imwe abatarikwikiriza, ndyahitsya hi okuguma naimwe; ndyahitsya hi okubagumisiririza? Mumundeetere! Baamumureetera. Daimoni ku yaamureebire, ahonaaho yaatetemya omwana, omwana yaagwa ahansi, yaayekuringa, yaareeta eifuro. Yesu yaabuuza ishe ati: Akakwatwa ryari endwara egi? Ishe ati: Akakwatwa akiri muto. Kaingi amutuura omu muriro n'omu maizi kumwita; ku oraabe noobaasa endwara egi, otugirire embabazi, otuhwere. Yesu yaamugira ati: Wangira ngu, Ku ndaabe nimbaasa! Eego, byona nibibaasika ahari ogwo orikwikiriza. Ahonaaho ishe w'omwana yaagamba munonga ati: Niinyikiriza! Onkize obutaikiriza bwangye! Yesu ku yaareebire abantu baingi nibairuka nibamwizira, yaagambira kubi daimoni, yaamugira ati: Iwe daimoni otarikugamba, otarikuhurira, naakuragiira, murugyeho, otarimugarukaho obundi. Daimoni yaayamuza, yaamutetemya munonga, yaamurugaho; omwana yaaba nk'ofiire; abangi baagira ngu, yaafa. Kwonka Yesu yaamukwata aha mukono, yaamwimutsya; omwana yaayemerera. Ku baataahire omu nju, abeegi be baamubuuza omu mubonano, bati: Itwe ahanki tutaabaasa kumubinga? Yaabagarukamu ati: Daimoni ow'omuringo nk'ogu tarikubingwa kindi kureka okushaba n'okwesiibyakwo. Baarugayo, baaraba Galilaaya, kandi tarenzire muntu weena kukimanya, ahakuba akaba naayegyesa abeegi be ati: Omwana w'omuntu aryaheebwayo omu mikono y'abantu, bamwite; kandi ku ariheza kwitwa, aryazooka bwanyima y'ebiro bishatu. Kwonka tibaramanyire ki arikugamba; n'okutiina baatiina kumubuuza. Baahika Kaperenaumu; ku yaabaire ari omu nju, yaababuuza ati: Mwaba nimuhakana ki omu muhanda? Baahunama kwonka, ahabw'okuba ku baabaire bari omu muhanda, baahakana bonka ngu, N'oha oriba omukuru omuribo? Yaashutama, yaayeta bari okumi na babiri, yaabagira ati: Omuntu oryenda kuba ow'okubanza, ogwo ashemereire kuba ow'enyima y'abandi boona, kandi omuheereza wa boona. Yaakwata omwana muto, yaamuta ahagati yaabo, yaamukiikira omu mikono, yaabagira ati: Weena orikwakiira omwe aha baana bato nk'ogu omu iziina ryangye, biri niinye ayakiire; kandi n'omuntu weena orikuunyakiira, tiinye arikwakiira, kureka Ogwo owantumire. Yohaana yaamugira ati: Mwegyesa, tukareeba omuntu naabinga daimoni omu iziina ryawe, twamuzibira, ahakuba akaba atarikukwatanisa naitwe. Yesu yaamugarukamu ati: Mutamuzibira; ahakuba tihaine muntu weena okora eky'okutangaaza omu iziina ryangye, oribaasa kuhinduka juba, akangamba kubi; ahakuba omuntu weena otari muzigu waitu, aba ari owaitu. Kandi omuntu weena oribaha enkyeka ya'amaizi ahabw'okuba aba Kristo, buzimazima nimbagambira nti: Tariimwa bihembo bye. Omuntu weena orireetera omwe ahari abo bato abarikuunyikiriza kukora ekibi, haakiri ogwo okubohwa orubengo omu bitsya, akanagwa omu nyanja. Omukono gwawe ku guraabe nigukureetera kukora ekibi, ogutemeho; haakiri iwe okutaaha omu magara ori ekimuga, okukira okuza Gehena omu muriro ogutaraara, oine emikono yombi, ahu enyogori zaabo zitafa, n'ahu omuriro gutaraara. N'ekigyere kyawe ku kiraabe nikikureetera kukora ekibi, okitemeho; haakiri iwe okutaaha omu magara ori ekimuga, okukira okuza Gehena oine ebigyere byombi, ahu enyogori zaabo zitafa, n'ahu omuriro gutaraara. N'eriisho ryawe ku riraabe nirikureetera kukora ekibi, oriihemu; haakiri iwe okutaaha omu bukama bwa Ruhanga oine eriisho rimwe, okukira okuza Gehena oine amaisho gombi. ahu enyogori zaabo zitafa, n'ahu omuriro gutaraara. Buri muntu aryabugwamu omuriro nk'oku omwonyo guhika omu by'okurya. Omwonyo ni murungi; mbwenu ku guraabe guhweirwemu ensha, muryagigaruramu muta? Imwe mugire omwonyo omu mitima yaanyu, kandi mugire obusingye omuntu na mugyenzi we. Bwanyima Yesu yaimuka yaarugayo, yaaza omu ishaza rya Buyudaaya na seeri ya yorudani; emitwe minti y'abantu yaagaruka yaateeranira ahu yaabaire ari; yaayeyongyera kubeegyesa nk'omucwe gwe oku gwabaire guri. Kandi Abafarisaayo baija ah'ari, baamubuuza nibamutega bati: Beitu Ebiragiro biikiriza omuntu kushenda omukazi we? Yaabagarukamu ati: Musa akabaragiira ata? Baagarukamu bati: Musa akaikiriza omuntu kuhandiika ebaruha y'okutaana n'omukazi we, ngu abone kumushenda. Yesu yaabagira ati: Eki yaabahereire ekiragiro ekyo n'ahabw'obugangaazi bw'omu mitima yaanyu; kwonka okuruga aha kuhangwa kw'ensi, Ruhanga akahanga omushaija n'omukazi. Omushaija nikyo atsigiraho ishe na nyina, akaguma n'omukazi we, n'abo bombi bakahinduka omuntu omwe; baba batakiri babiri kureka omwe. N'ahabw'ekyo eki Ruhanga yaateeraine hamwe, omuntu atarikitaanisa. Ku baabaire bari omu nju, abeegi be baagaruka baamubuuza aha kigambo ekyo. Yaabashobororera ati: Omuntu weena orishenda omukazi we, akashwera ondiijo, biri ashambaine, kandi aitsire obushwere aha mukazi we; n'omukazi ku aritaana na iba, yaashwerwa ondi, biri ashambaine. Kandi bakamureetera abaana bato ngu abakoreho; abeegi be baagambira kubi abaabareeta. Kwonka Yesu ku yaakireebire, yaabagwerwa kubi, yaabagira ati: Murekye abaana bato baije ahariinye, mutabazibira; ahabw'okuba obukama bwa Ruhanga n'obw'abari nk'abo. Buzimazima nimbagambira nti: Omuntu weena otaikiriza bukama bwa Ruhanga nk'omwana muto, taributaahamu na kakye. yaabakiikira, yaabaha omugisha, abataireho engaro. Ku yaabaire naagyenda omu muhanda, omushaija yaija nairukanga, yaamutsimbira amaju, yaamubuuza ati: Iwe Mwegyesa murungi 'we, nkaakora ki okuhungura amagara agatahwaho? Yesu yaamugarukamu ati: Noonyetera ki omurungi? Tihariho murungi, kureka Ruhanga wenka. Noomanya ebiragiro, Otariita, Otarishambana, Otariiba, Otaribeiherera ondiijo, Otarigobya, Otiine sho na nyoko. Omushaija yaamugarukamu ati: Mwegyesa, ebyo byona nkabyerinda okuruga omu buto bwangye. Yesu ku yaamureebire, yaamukunda, yaamugira ati: Mbwenu nooburwaho kimwe; irooko ogyende, otunde byona ebi otungire; ebi oraihemu, obihe abooro; nibwo oritunga eitungo omu iguru; haza oije onkuratire. Ku yaahuriire ebyo, yaahinduriza ahamaisho, yaagyenda aine enaku nying, ahabw'okuba akaba aine eitungo ringi. Yesu nikwo kubabuzyamu amaisho, akagira abeegi be ati: Ka nikiremeera abatungi okutaaha omu bukama bwa Ruhanga! Abeegi be baatangaarira ebigambo bye. Kwonak Yesu yaabashobororera ati: Baana 'mwe, nikiremeera abeesiga obutungi okutaaha omu bukama bwa Ruhanga. Nikirahuka engamira okuraba omu nyindo y'empitirizo, okukira omuntungi okutaaha omu bukama bwa Ruhanga. Baatangaara munonga, baamubuuza bati: Mbwenu shi hoona, n'oha orikubaasa kujunwa? Yesu yaabareeba, yaabagarukamu ati: Ekyo tikirikubaasika ha bantu, kwonka ahari Ruhanga byona nibibaasika. Petero nikwo kumugambira ati: Reeba itwe tukatsigaho byona, twakukuratira! Yesu yaamugarukamu ati: Buzimazima nimbagambira nti: Tihaine muntu owaatsigireho enju, beene ishe, banyaanya, nyina, ishe, abaana, nari ekibanja kye ahabwangye n'ahabw'engiri, otariheebwa omu biro bya hati ebirikukira ebyo emirungi igana, enju, beene ishe, banyaanya, baanyina, abaana, ebibanja, hamwe n'okuhiigwa, kandi omu biro bya bwanyima akaheebwa amagara agatahwaho. Kwonka baingi ab'okubanza baryaba aba bwanyima, n'aba bwanyima baryaba ab'okubanza. Obwo bakaba bari omu muhanda nibainamuka Yerusaalemu, kandi Yesu akaba abeebembeire; bo baatangaara, na'baabaire bamukuratiire baatiina. Yaagaruka yaayekiikana bari ikumi na babiri, yaatandika kubagambira ebirikwija kumubaho; ati: Reeba, nitwinamuka Yerusaalemu; Omwana w'omuntu aryaheebwayo aha banyamaurwa abakuru n'abahandiiki; baryamucwera orubanja rw'okumwita, bamuheyo aha Banyamahanga; baryamushungisa, bamucwere amacwante; baryamwasha, baryamwita; kandi aryazooka bwanyima y'ebiro bishatu. Kandi Yakobo na Yohaana, beene Zebedaayo, baamwirira haihi, baamushaba bati: Mwegyesa, nitwenda otukorere eki turaakushabe kyona. Yaabagarukamu ati: Nimwenda ngu mbakorere ki? Baamugarukamu bati: Twikirize omwe ashutame aha rubaju rwawe rwa buryo, n'ondi aha rwa bumohso omu kitiinisa kyawe. Yesu yaabagarukamu ati: Timurikumanya ki murikushaba. Nimubaasa kunywa aha kikopo eki ndikunywaho, nari okubatizibwa okubatizibwa oku ndikubatizibwamu? Baamugarukamu bati: Eego, nitubaasa. Yesu yaabagarukamu ati: Ekikopo eki ndikunywaho naimwe muryakinywaho; n'okubatizibwa oku ndikubatizibwamu, muryakubatizibwamu. Kwonka okushutama aha rubaju rwangye rwa buryo nari shi aha rwa bumohso, tiinye nkuha; kureka n'okwabo abaakucumiirwe. Kandi eikumi ku baakihuriire, baatandika kugwerwa kubi Yakobo na Yohaana. Yesu nikwo kubeeta, akabagira ati: Nimumanya ngu abo abeetwa abategyeki b'abanyamahanga babategyekyesa eikama, n'abakuru baabo babaragiiza obushoboorozi. Kwonka omuriimwe tikwo kiriba; weena oryenda kuba omukuru omuriimwe, ashemereire kuba omuheereza waanyu; n'oryenda kuba ow'okubanza omuriimwe, ashemereire kuba omuhuuku wa boona. Ahabw'okuba omu mazima Omwana w'omuntu taraizire kuheerezibwa, kureka okuheereza abandi, n'okuhayo amagara ge okucungura baingi. Kandi bakataaha Yeriko; ku yaabaire naaruga Yeriko n'abeegi be n'omutwe gw'abantu baingi, omusheegi Batimaayo, mwene Timaayo, empumi akaba ashutami aha rubaju rw'omuhanda. Ku yaahuriire ngu orikwija ni Yesu owa Nazareesi, yaatandika kwamuza n'eiraka rihango, naagira ati: Yesu, omwana wa Daudi, ongirire embabazi! Kandi baingi baamuteisa, ngu acureere; kwonka we yaagumizamu naagamba munonga ati: Mwana wa Daudi, ongirire embabazi! Yesu yaayemerera, yaagira ati: Nimumwete. Baamweta, baamugambira bati: Huumura; imuka, naakweta. Nawe yaanaga omwenda gwe, yaabandatuka, yaija ahari Yesu. Yesu yaamubuuza ati: Nooyenda ngu nkukorere ki? Ogwo mushaija yaamugarukamu ati: Rabooni, niinyenda ngu mpumuukye. Yesu yaamwikiriza ati: Irooko, okwikiriza kwawe nikwo kwakukiza. Ahonaaho yaahumuuka, yaamukuratira omu muhanda. Kandi ku bairiire haihi na Yerusaalemu, baahika Besifaage na Besania aha kibungo kya Zeituuni; yaatuma abeegi be babiri, yaabagira ati: Mugyende omu kirorero ekibari omumaisho; ahonaaho ku muraataahemu, nimwija kushangamu omwana gw'endogoya gutsibikire, ogutakatembwahoga muntu; mugutsibure, mugundeetere. Omuntu weena, ku araababuuze ati: Nimugutsiburira ki? imwe mugarukyemu muti, Mukama waitu naagwenda, kandi naija kugugarura juba. Batyo baagyenda, baashanga omwana gw'endogoya gutsibikire aha irembo aha rubaju rw'omuhanda; baagutsibura. Kandi bamwe aha baabaire beemereire aho, baababuza bati: Nimukora ki okutsibura omwana gw'endogoya? Baabagarukamu nk'oku Yesu yaabagambira; baabareka. Baareetera Yesu omwana gw'endogoya, baagutaho ebijwaro byabo; Yesu yaagutembaho. Baingi baayarira ebijwaro byabo omu nguuto, abandi amababi agu baihire omu misiri. Abamushendekyereize bamwebembeire, n'abandi bamuri enyima, baayeshongora n'eiraka rihango bati: Hosana, Orikwija omu iziina rya Mukama asiimwe! Obugabe oburikwija obwa tatenkuriitwe Daudi busiimwe! Hosana ahaiguru munonga! Yaahika omuri Yerusaalemu, yaataaha omuri hekalu; ku yaarabizemu amaisho kwetegyereza byona, yaashohora; kandi ahakuba bukaba bwaizire, yaaza Besania na bari ikumi na babiri. Omu kasheeshe, ku baabaire bahika omu muhanda nibaruga Besania, yaagira enjara. Ku yaareebire hangahari omutiini oguriho amababi, yaagyenda yaaguhikaho, ngu akaagira eki yaagushangaho. Kwonka ku yaaguhikireho, tiyaashangaho kantu kureka omubengyeyo gw'amababi, ahabw'okuba bukaba butari bunaku bw'okwana. Yaagugira ati: Okuruga hati okuhitsya ebiro byona hatarigira omuntu owaarya aha byana byawe. N'abeegi be baakihurira. Baagumizamu, baahika Yerusaalemu. Yaataaha omuri hekalu, yaatandika kubingamu abaabaire nibatunda, n'abaabaire nibagurira omuri hekalu; yaajuumika emeeza z'abarikuhingisa empiiha, n'ebitebe bya'bo abaabaire nibatunda enkombe; kandi tiyaikiriza muntu weena kurabya omuri hekalu eikintu akyekoreire. Yaayegyesa naabagambira ati: Timurikumanya ku kyahandiikirwe ngu, Enju yangye eryayetwa enju y'okuguma neeshabirwamu amahanga goona? Mbwenu imwe mugihindwire enyanga y'abambuzi, Abanyamurwa abakuru n'abahandiiki, ku baakihuriire, baacwa obwengye oku baraamwite; kwonka baamutiina, ahabw'okuba abantu boona bakaba nibatangaarira okwegyesa kwe. Kandi ku bwabaire bwira, aruga omu rurembo. Kandi ku baabaire nibahingura omu kasheeshe akandi, baareeba ogwo mutiini gwomire okwiha omu mizi. Petero yaijuka ekibaireho, yaagira Yesu ati: Rabi, reeba omutiini ogu okyeenire gwomire! Yesu yaabagarukamu naagira ati: Mwesigye Ruhanga! Kandi buzima nimbagambira nti: Weena origira orushozi oru ati, Tsinduka, onagwe omu nyanja, atarikubanganisa mu mutima gwe, naikiriza ngu eki arikugamba nikiija kubakwo, aryakikorerwa. Nikyo ndikubagirira nti: Byona ebi murishaba omu kushaba kwanyu, mwikirize ngu mubihairwe, kandi kwo muryabiheebwa. Obutoosha ku muraagume mwayemerera nimushaba, mwaba mwine ekigambo aha muntu weena, mumusaasire; na Shoimwe ori omu iguru abone kubasaasira eby'okushiisha byanyu. Ahakuba ku muraabe mutarikusaasira, na Shoimwe ori omu iguru taribasaasira by'okushiisha byanyu. Kandi baagaruka Yerusaalemu. Ku yaabaire naagyendagyenda omuri hekalu, abanyamurwa abakuru n'abahandiiki n'abakuru b'abantu baija ah'ari, baamubuuza bati: Ni bushoboorozi ki oburikukukoresa ebi, nari shi n'oha owaakuhaire obushoboorozi obu kubikora? Yesu yaabagarukamu ati: Reka naanye mbabuuze ekigambo kimwe; haza mungarukyemu, naanye mbone kubahsobororera obushoboorozi oburikunkoresa ebi. Okubatiza kwa Yohaana kukaruga omu iguru nari omu bantu? Mungarukyemu. Baayegarukanamu nibagira bati: Ku turaagire tuti, Kukaruga omu iguru, naatugarukamu ati: Kandi shi, n'enki ekyabazibiire kumwikiriza? Tugire tuti, Kukaruga omu bantu? –baatiina abantu, ahakuba abantu boona bakaba nibahamya ngu Yohaana ni nabi buzima. Baamugarukamu bati: Titurikuhamanya. Yesu nikwo kubagira ati: Naanye tindikubagambira bushoboorozi oburikunkoresa ebi. Kandi akatandika kubacwera enfumu, ati: Omuntu akabyara omusiri gw'emizaabibu, yaaguzitirira orugo, yaarimamu einyuukiro rya viinyo, yaayombekamu eirindiro; yaagutsigamu abahingi, yaagyenda omu nsi endiijo. Mbwenu obunaku bw'okwera ku bwahikire, yaatuma omuhuuku we ahari abo bahingi, ngu bamutwekyere aha byana by'emizaabibu. Abahingi baamukwata, baamuteera, baamubinga, yaagarukayo atabiine. Yaagaruka yaabatumaho ondiijo muhuuku; ogwo baamuhutaaza omutwe, baamuhemangura. Nabwo yaagaruka yaabatumaho ondiijo, ogwo baamwita; n'abandi baingi, abamwe baabateera, abandi baabaita. Kwonka akaba atsigaize omutabani ou arikukunda; yaamubatumaho bwanyima, naagira ati: Omwana wangye baryamuha ekitiinisa. Kwonka abo bahingi baagambirana bonka nibagira bati: ogu niwe muhunguzi; murekye tumwite, n'obuhunguzi buryaba obwaitu. Baamukwata, baamwita, baamunaga aheeru y'omusiri gw'emizaabibu. Mbwenu mukama w'emizaabibu aryakora ki? Aryaija, acwekyereze abo bahingi, n'omusiri gw'emizaabibu aguheereze abandi. Timukashomaga ekyahandiikirwe eki ngu, Eibaare eri abombeki baayangire, Niryo ryahindukire erikuru ery'obuhamizo bw'enju. Ekyo kikaruga ahari Mukama, Kandi n'eky'okutangaaza omu maisho gaitu. Baacwa obwengye oku baraamukwate, ahakuba bakamanya ku nibo yaaba naaregyeza omu kucwa enfumu egyo; kwonka baatiina abantu, baamureka, baagyenda. Kandi bakamutumaho abamwe aha Bafarisaayo n'aba Heroode kumutega omu bigambo. Baija baamugira bati: Mwegyesa, nitumanya ku ori ow'amazima, kandi togwera rubaju rw'omuntu weeena orutahikire, ahabw'okuba totiinisibwa kitiinisa ky'omuntu, kureka oyegyesa omuhanda gwa Ruhanga omu mazima. Ebiragiro nibiikiriza kuha Kaisaari omushoro, nari tikwo? Tushore, nari turereere? Kwonka ku yaamanyire oburyarya bwabo, yaabagira ati: Nimuntegyera ki? Mundeetere edenaari, ngireebe. Baagireeta. Yaababuuza ati: Ekishishani eki n'ebihandiikirweho n'eby'oha? Baamugarukamu bati: N'ebya Kaisaari. Yesu yaabagira ati: Mbwenu nu ebya Kaisaari mubihe Kaisaari; n'ebya Ruhanga mubihe Ruhanga. Baamutangaarira munonga. Bwanyima Abasadukaayo, abahakana ku hatariho kuzooka, baija ah'ari, baamubuuza bati: Mwegyesa, Musa akatuhandiikira, yaatugira ati: Mwene ishe w'omuntu, ku arifa yaatsiga omukazi atakazaire nwe, omuntu ogwo ahungure ogwo mufaakazi, amumuzaarireho abaana. Mbwenu hakaba hariho enyine-emwe mushanju; mukuru waabo akashwera omukazi; yaafa atakazaire nawe. Omurumuna yaamuhungura, nawe yaafa atakazaire; n'owa kashatu atyo. Boona omushanju baafa batakazaire nawe. Bwanyima omukazi ogwo nawe yaabakurata, yaafa. Mbwenu omu kuzooka aryaba muka oha? Ahakuba boona omushanju bakamushwera. Yesu yaabagarukamu ati: Ekibahabisa t'okutamanya Byahandiikirwe, n'obu gaakuba amaani ga Ruhanga? Ahakuba omu kuzooka tibarishwera, kandi tibarishwerwa, kureka baryaba nka baamaraika ab'omu iguru. Ebirikukwata aha by'okuzooka kw'abafu, timukashomaga omu kitabo kya Musa, Ruhanga oku yaamugambiire ari aha Rushaka, ati: Nyowe ndi Ruhanga wa Abrahamu, Ruhanga wa Isaaka, kandi Ruhanga wa Yakobo? Ruhanga ti Ruhanga w'abafu, kureka ow'abahuriire. Muhabire munonga. Kandi omwe aha bahandiiki yaija, yaahurira nibabuuzana; ku yaamanyire ngu yaabagarukamu gye, nawe yaamubuuza ati: Ekiragiro ekirikukira ebindi obukuru ni kiiha? Yesu yaamugarukamu ati: Ekirikubikira n'ekirikugira kiti: Hurira, Israeli! Mukama Ruhanga waitu n'Omwe wenka; okunda Mukama Ruhanga waawe n'omutima gwawe gwona, n'amagara gaawe goona, n'obwengye bwawe bwona, kandi n'amaani gaawe goona. Ekya kabiri n'ekirikugira kiti: okunde mutaahi waawe nk'oku oyekunda. Tihariho kiragiro ekirikukira ebi. Omuhandiiki yaamugarukamu ati: Haza kwo, Mwegyesa, waagamba gye okugira oti, n'Omwe, kandi oti, Tihariho ondiijo kureka We wenka; kandi okumukunda n'omutima gwona, n'obwengye bwona, n'amaani goona, n'okukunda mutaahi waawe nk'oku oyekunda, ebi nibikira ebitambo byona ebyokyeize kimwe n'empongano. Yesu ku yaahuriire yaamugarukamu n'okwetegyereza, yaamugira ati: Tori hare n'obukama bwa Ruhanga. Okuruga aho tihaine owaagarukire kumuturukirira kumubuuza. Yesu ku yaabaire naayegyesa omuri hekalu, yaagira ati: Ahabw'enki abahandiiki bahamya ngu, Kristo n'Omwana wa Daudi? Haza Daudi we yaagambisiibwe Omwoyo Orikwera ati: Mukama akagambira Mukama wangye ati: Shutama aha rubaju rwangye rwa buryo, Okuhitsya obu ndita abazigu baawe ahansi y'ebigyere byawe. Beitu shi, Daudi we wenka ku araabe amweta Mukama we, kandi naabaasa ata kuba omwana we? Omutwe gw'abantu ab'obutoosha gwamuhurira gushemereirwe. Omu kwegyesa kwe akagamba ati: Mwerinde abahandiiki, abakunda kugyenda bajwaire ebijwaro biraingwa, n'okutangirirwa omu katare, n'okushutama aha bitebe by'ekitiinisa omuri sinagogi, n'emyanya y'ekitiinisa omu magyenyi, kandi abanyaga enju z'abafaakazi, bakarandagatana omu kushaba, haza nibaryarya. Abo baryacwerwa orubanja rorurikukira obuhango. Kandi yaashutama aharikureebana n'eibiikiro ry'ebiconco, yaareeba abantu baingi oku barikuritamu empiiha; baingi abaabaire bari abatungi baatamu nyingi. Bwanyima haija omufaakazi omworo, yaatamu obwoma bubiri oburikwingana sente ibiri. Yesu yaayeta abeegi be, yaabagira ati: Buzimazima nimbagambira nti: Omufaakazi oriya omworo yaatamu bingi okukira bariya boona abaheereza ebiconco. Ahabw'okuba abo boona baatamu aha bibashaagire; kwonka omufaakazi oriya yaatamu ebi aine byona, kandi niryo itungo rye heza. Ku yaarugire omuri hekalu, omwe aha beegi be yaamugira ati: Mwegyesa, reeba amabaare aga n'ebyombeko ebi ku biri eby'okutangaaza. Yesu yaamugira ati: Nooreeba ebyombeko ebi ku biri bihango? Kwonka tihariho ibaare eriritsigara riri aha rindi eritarinagwa hansi. Ku yaabaire ashutami omu kibungo kya Zeituuni ahashungaine na hekalu, Petero na Yakobo na Yohaana na Anderea baamubuuza omu mubonano, nibagira bati: Tugambire ebi ahu biribeeraho, kandi ni kamanyiso ki akaryoreka obunaku obu ebi byona birihikiirizibwamu? Yesu yaatandika kubagarukamu ati: Mwerinde hatarigira omuntu weena owaabahabisa. Baingi baryaija omu iziina ryangye nibagira bati: Niinye Kristo! Kandi baryahabisa baingi. Ku murihurira engamba n'okurangaanwa kwazo, mutaritiina; ebyo bishemereire kubaho; kwonka emperu yo eryaba etakahikire. Eihanga riryateera erindi ihanga, n'obugabe buryateera obundi bugabe; haryabaho emitsitsa omu myanya mingi, haryabaho n'enjara; ebyo niyo ntandikiro y'obusaasi. Kwonka mwerinde; ahakuba baryabahayo omu mashengyero; muryateererwa omuri sinagogi; muryayemerera omu maisho g'abategyeki n'abagabe ahabwangye kuba baakareebi bangye omu maisho gaabo. Kandi engiri eshemereire kubanza kubuurirwa omu mahanga goona. Ku bariba nibabatwara omu manja, baabahayo, mutaryeremeza omutima ahabw'ebi murigamba; ahakuba tiimwe muryegambisa kureka Omwoyo Orikwera. Mukuru w'omuntu aryahayo omurumuna kwitwa, na ishe w'omwana aryahayo omwana we, abaana baryagomera abazaire baabo, babaitise; kandi muryayangwa abantu boona nibabatura eiziina ryangye. Kwonka origumisiriza okuhitsya aha muheru, niwe arijunwa. Kwonka ku murireeba ekintu ekirikuzira ekirikuhwerekyereza kyemereziibwe ahu kitashemereire, (orikushoma ayetegyereze,) abo abariba bari Buyudaaya omu bunaku obwo bahungire aha nshozi; n'ori aha mutwe gw'enju ataritemburuka, n'obu kuriba okutaahamu, ngu agire eki yaihamu; n'oriba ari omu misiri atarigarukayo kwenda omwenda gwe. Abariba baine enda n'abarikwontsya omu biro ebyo baryakareeba! Mushabe bitarihika mu biro by'embeho. Ahabw'okuba ebiro ebyo biryaba eby'obusaasi obutakabahoga okwiha aha kuhangwa kw'ebintu ebi Ruhanga yaahangire n'okuhitsya hati, kandi tibiribaho. Kuri Mukama ataracwire ha biro ebyo, tihaakurokokireho muntu weena; kwonka ahabw'entoore ezi yaatooraine akatuubya aha biro ebyo. Omu biro ebyo omuntu weena ku aribagambira ati: Reeba, Kristo ari aha! nari shi, ari hariya! mutarimwikiriza; ahakuba haryaimuka abarikweyeta Kristo na baanabi b'ebishuba, baryakora eby'okureeberaho n'eby'okutangaaza, babone kuhabisa n'entoore, kyaba nikibaasika. Kwonka imwe mwerinde; naabagambira byona bitakahikire. Kandi omu biro ebyo bwanyima y'obusaasi obwo, eizooba riryashwekwa omwirima, okwezi tikuryaka, enyonyoozi ziryaragara okuruga omu iguru, n'eby'amaani eby'omu iguru biryatengyetsibwa. Obwo nibwo barireeba Omwana w'omuntu naizira omu bicu, aine amaani maingi n'ekitiinisa. Kandi aryatuma baamaraika be, ateerane entoore ze okuruga omu mbaju ina aha muheru gw'ensi, okuhika aha muheru gw'eiguru. Mbwenu mwegyere aha mutiini nk'eky'okureeberaho; eitaagi ryagwo, ku ryoroba, ryatooka amababi, mumanya omwaka ku guri haihi. Nikwo naimwe, ku murireeba ebyo byagyenda nibibaho, mumanye ku ari haihi, ku yaahikire n'aha rwigi. Buzimazima nibmagambira nti: Obusingye obu tiburihwaho okuhitsya obu ebi byona biribaho. Eiguru n'ensi biryahwaho, kwonka ebigambo byangye tibirihwaho. Kwonka eby'ekiro ekyo n'obunaku obwo tihaine orikubimanya, n'obu baakuba baamaraika ab'omu iguru, n'obu yaakuba Omwana, kureka Ishe wenka. Mwerinde, mugume nimureeba, kandi mushabe, ahakuba timurikumanya ahu obunaku obwo burihikira. Nikishusha nk'omuntu orikwenda kuza omu nsi endiijo; yaaba naaruga omu ka ye, atsiga aragiire abahuuku be emirimo, buri omwe amuha ogwe, n'omurinzi okurinda eka. N'ahabw'ekyo mugume nimureeba, ahabw'okuba timurikumanya bunaku obu mukama w'eka ariiziramu, yaaba mu mwabazyo, nari omu itumbi, nari enkoko nizigamba, nari omu kasheeshe, atakaija kitaraariire, akashanga mugwejegyeire. Eki ndikubagambira imwe, nikyo ngambira boona, nti: Mugume nimureeba! Obwo hakaba hatsigaire ebiro bibiri okuhika aha Kuhingurwaho, n'aha bugyenyi obw'Emigaati etatumbisiibwe. Kandi abanyamurwa abakuru n'abahandiiki bakaba nibacwa obwengye oku baraamukwate kitamanyirwe, bakamwita; kwonka baagira bati: Turekye kumukwatira omu bugyenyi, hatabaho okwimukirira omu bantu. Ku yaabaire ari Besania omwa Simooni omubembe, ashutami naarya, haija omukazi oine eihembe ry'amajuta g'omugaju ag'obuguzi bwingi munonga; eihembe yaaryata, amajuta yaagashuka aha mutwe gwa Yesu. Abamwe aha baabaire bariho baaguubwa kubi, nibagira bati: Amajuta aga gaafa ki? Nangwa kuri gaagurwamu edenaari ezirikushaaga magana ashatu, zikagabirwa abooro! Baamwetomboitera. Kwonka Yesu yaagira ati: Mumurekye; nimumugwisiza ki kubi? Eki yankorera ni kirungi; ahabw'okuba abooro mutuura nabo obutoosha; nimubaasa kubakorera gye, mwaba nimwenda; kwonka nyowe timuriguma naanye obutoosha. Yaakora nk'oku arikubaasa; yaabanza kunsiiga amajuta kuteekateeka omubiri gwangye, ntakaziikirwe. Buzimazima nimbagambira nti: Engiri ei erigambwa hoona omu nsi yoona, n'eki omukazi ogu yaakora kiryagambwayo kumwijuka. Kandi Yuda Iskaryota, omwe ahari bari ikumi na babiri, yaaza ow'abanyamurwa abakuru ngu amubareebeze. Ku baakihuriire, baashemererwa, baaraganisa kumuha empiiha. Nawe yaasherura oburyo bw'okumureebya. Aha kiro ky'okubanza ky'Emigaati etatumbisiibwe, ahu baabaire baheera ekitmbo ky'omwana gw'entaama gw'Okuhingurwaho, abeegi be baamubuuza bati: Nooyenda tuze kukuteguurira hi, ei oraariire obugyenyi bw'Okuhingurwaho? Yaatuma babiri aha beegi be, yaabagira ati: Mwirooko muze omu rurembo, okwo nimwija kubuganayo omushaija, ayekoreire enjoga y'amaizi; mumukuratire; enju ei araataahemu yoona, mugambire nyineeka muti: Omwegyesa yaakutumaho, naakubuuza ngu, Ekishengye ky'abagyenyi kiri nkahi, omu araariire Okuhingurwaho n'abeegi be? Naija kubooreka ekishengye kihango eky'ahaiguru ekicumirwe, ekirimu byona; mube nimwo mwatuteguurira. Batyo abeegi baagyenda, baataaha omu rurembo, baashanga biri nk'oku yaabagambira; baatebeekanisa Okuhinguraho. Ku bwaizire, yaija na bari ikumi na babiri. Ku baabaire nibarya, Yesu yaabagira ati: Buzimazima nimbagambira nti: Omwe ahariimwe orikurya naanye naija kundeebya. Baatandika kushaasha bashobeirwe, baamubuuza omwe omwe nibagira bati: Niinye? Yaabagarukamu ati: N'omwe ahari aba ikumi na babiri orikukoza naanye omu rwabya. Omwana w'omuntu naija kugyenda, nk'oku kyamuhandiikirweho, kwonka orikumureebya aryakareeba. Kikaabaire kirungi nangwa kuri atarazairwe. Ku baabaire nibarya, yaakwata omugaati; ku yaaherize kusiima, yaagubega, yaagubaha naagira ati: Mwakiire; ogu nigwo mubiri gwangye. Yaakwata ekikopo; ku yaaherize kusiima, yaakibaha, boona baanywaho. Yaabagira ati: Egi n'eshagama yangye ey'endagaano, esheesheka ahabwa baingi. Buzimazima nimbagambira nti: Tindinywa ha byana by'emizaabibu okuhitsya aha kiro ekyo, obu ndibinywa biri bisya omu bukama bwa Ruhanga. Ku baaherize kweshongora ekyeshongoro, baashohora, baaza omu kibungo kya Zeituuni. Bwanyima Yesu yaabagira ati: Imwe mwena nimwija kumpemukaho; ahakuba nikwo kyahandiikirwe ngu, Ndyateera omuriisa, entaama zitaataane. Kwonka ku ndiheza kuzooka, ndyababandiza Galilaaya. Petero yaahiga naamugira ati: N'obu abandi boona baraakuhemukyeho, kwonka nyowe tindikwija kukuhemukaho. Yesu yaamugarukamu ati: Buzimazima ninkugambira nti: Iwe eki kiro enkoko etakashubiire, noija kuunyehakana kashatu. Kwonka Petero yaayeyongyera kuhigira kimwe ati: N'obu naakuba ow'okwitwa naiwe, tindikwija kukwehakana na kakye. N'abandi boona baagira batyo. Bwanyima baahika omu mwanya ogurikwera Gesesemaane; Yesu yaagambira abeegi be ati: Mube mushutami aha, mbanze nshabe. Yaatwara Petero na Yakobo na Yohaana; yaatandika kugira obusaasi bwingi n'okushoberwa munonga. Yaabagira ati: Omutima gwangye gwine obusaasi bwingi bw'okuunyita; mugume aha nimureeba. Yairiraho kakye omumaisho, yaajuumara ahansi, yaashaba ngu, ku kiraabe nikibaasika, eshaaha egyo emuhingure. Yaagira ati: Abba, Taata, byona nibikubaasikira; onyiheho ekikopo eki; kwonka kitaba nk'oku nyowe ndikwenda, kureka nk'oku Iwe orikwenda. Yaagaruka, yaashanga bagwejegyeire, yaabuuza Petero ati: Simooni, ogwejegyeire? Waaremwa kwehangaana kureeba nangwa n'eshaaha emwe? Mureebe mushabe, murekye kugwa omu kwohibwa; omutima gwo nigukunda, kwonka omubiri n'omweremwa. Yaakuba yaagarukayo, yaashaba ebigambo bimwe n'eby'okubanza. Yaagaruka obwa kabiri, nabwo yaashanga bagwejegyeire, ahabw'okuba amaisho gaabo gakaba nigahungira, kandi tabaramanyire ki baraamugarukyemu. Yaagaruka omurindi gwa kashatu, yaabagira ati: Na hati mukigwejegyeire, muhuumwire? Okwo nikumara; obunaku bwahika, Omwana w'omuntu, yaaza kuheebwayo omu mikono y'abasiisi. Mwimukye, turugye aha; reba orikundeebya ari haihi. Ahonaaho ku yaabaire naakigamba, Yuda omwe ahari bari ikumi na babiri yaija n'omutwe gw'abantu baine zaarurara n'ebikoni, batumirwe abanyamurwa abakuru n'abahandiiki n'abakuru b'abantu. Kandi obwo owaabaire naamureebya akaba abahaire akamanyiso naagira ati: Ou ndaanywegyere, niwe ogwo, mumukwate, mumutware nimumurinda. Ku yaizire, ahonaaho yaamuhikaho, yaagira ati: Rabi! Yaamunywegyera. Baamugurukira, baamukwata. Omwe aha baabaire beemereire aho yaasyorayo rurara ye, yaatema omuhuuku w'omunyamurwa omukuru, yaamucwaho okutu. Yesu yaababuuza ati: Mwampururira kunkwata na zaarurara n'ebikoni, nk'oku bahururira omwambuzi? Ebiro byona nkaba ntuura naimwe, nimbeegyesa omuri hekalu, timurankwatsire. Kwonka eki kyabaho, ngu Ebyahandiikirwe bihikiirire. Okuruga aho abeegi be boona baamuhungaho, bairuka. Kandi omutsigazi omwe yaamukuratira ajwaire omwenda gwa kitaani gwonka; nawe baamukwata; yaatsiga ogwo mwenda gwa kitaani, yaahunga ajwaire busha. Okuruga aho baatwara Yesu aha munyamurwa omukuru; baashanga abanyamurwa abakuru n'abakuru b'abantu n'abahandiiki bateeraniireyo. Obwo Petero akaba amukuratiire naamugyenda hare, yaataaha omu kibuga ky'omunyamurwa omukuru, yaashutama n'abarinzi, yaayota omuriro. Kandi abanyamurwa abakuru n'ab'omu ishengyero boona baasherura obwamushinja ngu baite Yesu, tibaabubona. N'obu abaamubeihereire baabaire bari baingi, kwonka obwamushinja bwabo tiburashushaine. Abamwe baimuka, baamubeiherera nibagira bati: Itwe tukamuhurira naagira ati: Ndyasheenya hekalu egi eyaayombekirwe emikono, kandi omu biro bishatu nyombekye endiijo etombekirwe mikono. Obwamushinja bwabo obwo nabwo tibwashushana. Omunyamurwa omukuru nikwo kwemerera ahagati yaabo, akabuuza Yesu ati: Toine ki orikwetonganira na kakye? Aba nibakwomesereza ki? We yaahunama, tiyaagira ki yaamugarukamu. Omunyamurwa omukuru yaagaruka yaamubuuza ati: Niiwe Kristo, Omwana w'Ogwo orikusiimwa? Yesu yaagarukamu ati: Ndi We; naimwe muryareeba Omwana w'omuntu ashutami aha rubaju rwa buryo rw'Obushoboorozi, naizira omu bicu by'omu iguru. Omunyamurwa omukuru yaataagura ebijwaro bye naagira ati: Kandi nitukyendera ki baamushinja abandi? Naimwe mwayehuririra okurogota kwe! Mbwenu nimuteekateeka muta? Boona baamucwera orubanja ngu ashemereire kufa. Abamwe baatandika kumucwera amacwante, n'okumushweka omwenda aha maisho, n'okumuteera entomi, nibamugira bati: Ragura owaakuteera! N'abambari baamwakiira, bamuhikize aha mpi. Kandi Petero ku yaabaire ari ahansi omu kibuga, omwe aha bazaana b'omunyamurwa omukuru yaija, yaareeba Petero naayota; yaamwetegyereza, yaamugira ati: Naiwe obaire ori hamwe na Yesu owa Nazareesi. Yaayehakana naagira ati: Tindikumanya ki orikugamba, n'obu kwakuba okukyetegyereza. Yaarugayo, yaaza omu irembo. Omuzaana ogwo yaamureeba, yaagaruka yaagambira abaabaire beemereireho ati: Omushaija ogwo n'omwe aharibo. Petero yaagaruka yaayehakana. Ku haahingwireho akaanya kakye, abaabaire beemereire aho baagauka baagira Petero bati: Buzima kwo ori omwe aharibo, ahabw'okuba ori Omunyagalilaaya. We yaatandika kukyeena n'okurahira, naagira ati: Omuntu ogwo ou murikungambaho, tindikumumanya. Ahonaaho enkoko yaashubiira. Petero yaijuka ekigambo eki Yesu amugambiire ati: Enkoko etakashubiire, noija kuunyehakana kashatu. Ku yaijukire ekyo, yaarira. Kandi ku bwabaire nibutaagurikana, abanyamurwa abakuru hamwe n'abakuru b'abantu n'abahandiiki n'ab'omu ishengyero boona, baaza omu naama; bwanyima baaboha Yesu, baamutwara, baamuhayo ahari Pilaato. Pilaato yaamubuuza ati: Weeza ori Omugabe w'Abayudaaya? Yaamugarukamu ati: Eki waagamba nikwo kiri. Abanyamurwa abakuru baamutabaariza bingi. Pilaato yaagaruka yaamubuuza ati: Toine ki orikwetonganira na kakye? Ka baakutabaariza bingi! Nabwo Yesu tiyaagarukamu; n'ahabw'ekyo Pilaato yaatangaara. Kandi aha bugyenyi nk'obwo akaba amanyiire kubarekurira embohe yoona ei baabaire bamushaba. Kandi omu baagomire bakaita abantu, abaabaire babohirwe omu ikhome ahabw'obugomi obwo, hakaba harimu omushaija orikwetwa Barabba. Abantu baingi baija baatandika kushaba Pilaato kubagirira nk'oku ashangwa abagirira. Yaabagarukamu ati: Nimwenda ngu mbarekurire Omugabe w'Abayudaaya? Ahakuba akamanya ku abanyamurwa abakuru baamuhayo ahabw'eihari. Kwonka abanyamurwa abakuru baashunika engabo z'abantu kugamba bati: Haakiri Barabba obe niwe waaturekurira. Pilaato yaagaruka yaababuuza ati: Mbwenu shi, ngire nta Ogu ou murikweta Omugabe w'Abayudaaya? Baagaruka baayomba munonga bati: Mubambe aha musharaba! Pilaato yaababuuza ati: Ahanki? ni kibi ki eki akozire? Baayeyongyera kuyomba munonga bati: Mubambe! Pilaato ahabw'okwenda kunanura ezo ngabo, yaabarekurira Barabba; ku yaaherize kwasha Yesu, yaamuhayo kubambwa. Bwanyima abaserukare baamutwara, baamutaasya omu kibuga ekirikwetwa Puratorio; baayeta omutwe gwona gwabaserukare. Baamujweka omwenda gwa bujwa, baaruka ekirunga ky'amahwa, baakimujweka. Baatandika kumutangirira nibagira bati: Singa, Mugabe w'Abayudaaya! Baamuhondesa ekibingo omu mutwe, baamucwera amacwante, baamutsimbira amaju nibamuramya. Ku baaherize kimuteerera enaku, baamujuura ogwo mwenda, baamujweka ebijwaro bye. Baamushohoza, baaza kumubamba. Baayemereza omuhinguzi owaabaire naaruga omu kyaro, orikwetwa Simooni owa Kureene, ishe wa Alegizanda na Rufo, baamugyema kwekorera omusharaba gwa Yesu. Baatwara Yesu aharikwetwa Gologosa, (ekirikumanyisa ngu, Omwanya gw'empanga y'omutwe). Baamuha viinyo ejwangizemu omubazi ogurikwetwa sumuruna; yaayanga kuginywa. Bwanyima baamubamba aha musharaba; baabagana ebijwaro bye nibabiteerera enteenyu, ngu bamanye buri muntu eki araatware. Baamubamba aha shaaha ya kashatu. Ekirangiriro ky'ebi baamurega baakihanika ahaiguru ye, ekihandiikirwe ngu, OMUGABE W'ABAYUDAAYA. Kandi baamubamba hamwe n'abambuzi babiri, omwe aha rubaju rwe rwa buryo, n'ondiijo aha rwa bumohso. Nikwo Ebyahandiikirwe byahikiriziibwe bityo ebirikugira ngu, Akabarirwa hamwe n'abasiisi. Abaabaire nibahinguraho baamuteerera enaku, nibazongoza emitwe, nibagira bati: Iwe orikusheenya hakalu okagyombekyera ebiro bishatu, yejune, ohanukye orugye aha musharaba. Kandi n'abanyamurwa abakuru nikwo baamuteereire batyo enaku, nibagambirana n'abahandiiki bati: Akajuna abandi; tarikubaasa kwejuna. Kristo, Omugabe wa Israeli, naarugye hati mbwenu aha musharaba, tukireebe twikirize. Kandi abaabambiirwe hamwe nawe nabo baamuteeerera enaku. Eshaaha ya mukaaga ku yaahikire, omwirima gwashweka ensi yoona okuhitsya aha shaaha ya mwenda. Aha shaaha egyo eya mwenda. Yesu yaagamba n'eiraka rihango ati: Eloi, Eloi, lama sabakasaani, amakuru gaakyo ngu, Ruhanga wangye, Ruhanga wangye, n'enki ekyakuntsigisaho? Kandi abamwe aha baabaire beemereire aho, ku baakihuriire, baagira bati: Hurira, naayeta Eliya! Omwe yairuka, yaajabika ekyangu omuri viinyo erikushaarira, yaakita aha kibingo, yaamuheereza kunywa, naagira ati: Reka tureebe Eliya ku araabe naija kumuhanura. Yesu yaagamba n'eiraka rihango, yaahayo amagara ge. Omukingo gw'omuri hekalu gwataagukamu ebicweka bibiri okuruga aha mutwe gwagwo okuhika ahansi. Kandi omukuru w'abaserukare akaba ayemereire naamureeba; ku yaareebire yaahayo amagara ge atyo, yaagira ati: Buzima kwo omuntu ogu yaaba ori Omwana wa Ruhanga. Hakaba hariho n'abakazi beemereire nibareebera hangahari; omuri abo hakaba harimu Mariamu Magadaleene, na Mariamu nyina wa Yakobo omuto na Yose, na Saalome; abo nibo baabaire bamukuratira, nibamuheereza, akiri Galilaaya; kandi hakaba hariho n'abandi bakazi baingi abaagyenzire nawe Yerusaalemu. Omu mwabazyo, nk'oku ryabaire riri eizooba ry'Okweteguura, kandi riri eizooba eririkubandiza Sabato, Yosefu owa Arimasaaya, omuhanuuzi w'ekitiinisa omu ishengyero, kandi owaabaire atuura ategyereize obukama bwa Ruhanga, yaatiinuuka, yaataaha owa Pilaato, yaashaba omutumbi gwa Yesu. Pilaato yaatangaarira oku yaarahuka kukaba; yaatuma kweta omukuru w'abaserukare, yaamubuuza ku araabe yaakabire. Ku yaahamiziibwe omukuru w'abaserukare ku yaaheza kukaba, yaikiriza kuha Yosefu omutumbi. Yosefu yaagura omwenda gwa bafuta, yaahanura omutumbi, yaaguzinga omu mwenda ogwo gwa bafuta, yaaguta omu kituuro, ekyatimbirwe omu rukiri; yaakumbagaza eibaare, yaarikingisa omuryango gw'ekituuro. Kandi Mariamu Magadaleene na Mariamu nyina wa Yose baayetegyereza ahu omutumbi gwe gwateebwa. Kandi Sabato ku yaahweireho, Mariamu Magadaleene na Mariamu nyina wa Yakobo na Saalome baagura eby'emigaju, ngu baije bamusiigye. Omu kasheeshe munonga aha kiro ky'okubanza omu saabiiti baahika aha kituuro, eizooba ryaturukire, nibabuuzana bati: N'oha oraatukumbagarize eibaare okuruga aha muryango gw'ekituuro? Ku baanagire amaisho, baareeba eibaare rikumbagaziibwe hangahari; ahakuba rikaba riri rihango munonga. Ku baataahire omu kituuro, baareeba omutsigazi ashutami aha rubaju rwa buryo, ajwaire omwenda gurikwera; baatangaara. Yaabagambira ati: Mutatangaara; nimusherura Yesu owa Nazareesi obambirwe. Yaazooka, tari aha; mureebe n'omwanya ahu babare bamutaire. Mbwenu mwirooko mugyende, mugambire abeegi be na Petero ngu, abeebembeire kuza Galilaaya; okwo niyo muraamushangye, nk'oku yaabagambiire. Baashohora, baaruga aha kituuro nibahunga, ahakuba bakakwatwa orutetema n'okutangaara; kandi tibaine u bakigambiire, ahabw'okuba bakaba batiinire. Yesu ku yaazookire omu kasheeshe aha izooba ry'okubanza omuri saabiiti, yaabanza kweyoreka Mariamu Magadaleene, ou yaabingireho baadaimoni mushanju. We yaagyenda, yaagambira abu Yesu yaabaire atuura nabo, yaashanga nibaganya, nibarira. Kandi ku baagambiirwe ngu ariho ahuriire, kandi ngu yaareebwa Mariamu, tibaakiikiriza. Bwanyima y'ekyo yaayeyoreka omu nshusha endiijo aha bandi babiri aharibo, abaabaire nibagyenda nibaza omu kyaro. Abo nabo baagaruka Yerusaalemu, baabigambira abeegi abandi; nabo tibaabaikiriza. Bwanyima yaayeyoreka ahari ikumi n'omwe, bari bonka nibarya, yaabahana ahabw'okutaikiriza kwabo n'obugangaazi bw'emitima yaabo, ahakuba tibariakiriize bi baagambiirwe abaamureebire yaaheza kuzooka. Yaabagira ati: Mugyende omu nsi zoona, mubuurire engiri ebihangirwe byona. Oriikiriza akabatizibwa, aryajunwa; kwonka otariikiriza, aryasingwa orubanja. Obumanyiso oburiguma nibureebwa omu barikwikiriza n'obu: omu iziina ryangye baryabinga baadaimoni, baryagamba endimi nsya; baryakwata enjoka, kandi ku barinywa ekirikwita kyona, tikiribarwaza; baryata engaro aha barwaire, bakire. Bwanyima Mukama waitu Yesu, ku yaaherize kugamba nabo, yaatwarwa omu iguru, yaashutama aha rubaju rwa buryo rwa Ruhanga. Nabo baashohora, baagyenda hoona hoona nibabuurira ekigambo kya Ruhanga, Mukama waitu ari hamwe nabo naabakwatsa, kandi naahamya ekigambo ekyo n'obumanyiso obwabaire bukikomookaho. Abantu baingi bakateeraho kuhandiika ebyabaireho ebyakozirwe omuriitwe, nk'oku twabigambiirwe abaabyereebeire butunu, bari abaheereza b'ekigambo kya Ruhanga okuruga obu byatandika. Naanye, ku naaherize kukuratanisa byona nimbitondoora okuruga ahu byatandikiire, naareeba ku kishemereire kubikuhandiikira nk'oku byakurataine, iwe Teofilo ow'ekitiinisa, ngu obone kumanya gye amazima g'ebyo ebi waayegyesiibwe. Omu busingye bwa Heroode omugabe w'Abayudaaya hakaba hariho omunyamurwa, eiziina rye Zaakaria, ow'omu kicweka kya Abiya; kandi akaba aine omukazi ow'omu baijurukuru ba Arooni, eiziina rye Elizaabeesi. Kandi bombi bakaba bari abahikiriire omu maisho ga Ruhanga, nibagyendera omu biragiro byona n'omu migyenzo yoona ebya Mukama bataine kamogo. Kwonka bakaba bataine mwana, ahakuba Elizaabeesi akaba ari engumba, kandi bombi bakaba bakuzire munonga. Ku yaabaire naakora omurimo gw'obunyamurwa omu maisho ga Ruhanga omu rubu rw'ekicweka kye, nk'emicwe y'obunayamurwa oku yaabaire eri, yaakwatwa enteenyu kuza kwotera obubaane omuri hekalu. Kandi omutwe gw'abantu gwona gukaba nigushabira aheeru omu shaaha egye ey'okwotereramu obubaane. Maraika wa Mukama yaamweyoreka, ayemereire aha rubaju rwa buryo rw'eitambiro ry'okwotereraho obubaane. Zaakaria ku yaamureebire, yaayekanga, yaatiina munonga. Kwonka maraika yaamuhuumuriza, ati: Zaakaria, otatiina, ahakuba okushaba kwawe kuhuriirwe, Elizaabeesi omukazi waawe aryakuzaarira omwana w'omwojo, kandi oryamweta eiziina Yohaana. Oryashemererwa oyesiime, Kandi baingi baryashemerererwa okuzaarwa kwe, Ahabw'okuba aryaba mukuru omu maisho ga Mukama; Tarinywa viinyo, n'obu kyakuba ekirikusinza kyona; Kandi aryaijura Omwoyo Orikwera okuruga omu nda ya nyina. Baingi omu Baisraeli aryabahindura, abagarure ahari Mukama Ruhanga waabo. Aryagyendera omu maisho ga Ruhanga omu mwoyo gwa Eliya n'amaani ge, Okuhindura emitima y'abazaire, bakagarukana n'abaana baabo, N'abagomi okubagarura aha bwengye bw'abahikiriire, Kandi n'okutebeekanisiza Mukama abantu abeeteekateekire. Zaakaria yaabuuza maraika ati: Ekyo ndyakimanya nta ku kiri eky'amazima; ahabw'okuba ndi omugurusi, kandi n'omukazi wangye n'omukaikuru munonga. Maraika yaamugarukamu ati: Niinye Gaburieli oyemerera omu maisho ga Ruhanga; kandi ntumirwe kugamba naiwe n'okukureetera ebigambo ebi ebirungi. Mbwenu noija kuhunama, toribaasa kugamba, okuhitsya obu ebigambo ebi biribaho; ahabw'okuba tiwaikiriza ebi naakugambira, ebirihikiirizibwa omu bunaku bwabyo. Kandi abantu abaabaire bategyereize Zaakaria, baatangaarira oku yaasiiba omuri hekalu. Ku yaashohoire, tiyaabaasa kugamba nabo; baamanya ku yaareeba okworekwa omuri hekalu; yaaguma naabagambisisa engaro, agobirwe orurimi. Obunaku bw'okuheereza kwe ku bahweire, yaagaruka omuka. Ebiro ebyo ku byahingwireho, Elizaabeesi yaagira enda, yaamara ameezi ataano ayesherekire, naagira ati: Oku nikwo Mukama angizire omu biro ebi andeebeiremu, kuunyihaho enshoni omu bantu. Omu kwezi kwa mukaaga maraika Gaburieli akatumwa Ruhanga omuri tauni ya Galilaaya erikwetwa Nazareesi, aha mwishiki oshugaine, owaabaire naagambwa obugyenyi omushaija orikwetwa Yosefu, ow'omu nju ya Daudi; eiziina ry'omwishiki ogwo akaba ari Mariamu. Gaburieli yaija ah'ari, yaamugambira ati: Shemererwa, iwe orikukundwa munonga! Mukama ari naiwe. We yaayekanga munonga ahabw'ekigambo ekyo, naateekateeka okuramutsya okwo oku kuri. Maraika yaamuhuumuriza naagira ati: Otatiina, Mariamu, ahabw'okuba otungire obuganzi ahari Ruhanga. Reeba oryagira enda, ozaare omwana w'omwojo, kandi oryamweta eiziina Yesu. Aryaba mukuru, aryayetwa Omwana wa Rukira-boona; Kandi Mukama Ruhanga aryamuta aha kitebe ky'obugabe bwa ishenkuru Daudi, Ategyeke enju ya Yakobo ebiro byona, Kandi obukama bwe tiburihwaho. Mariamu yaabuuza maraika ati: Ekyo kiryabaasika kita, ka ntaine mushaija? Maraika yaamugarukamu ati: Omwoyo Orikwera aryakwizira, N'amaani ga Rukira-boona garyakusangira; Omwana orizaarwa nikyo aryeterwa Orikwera, Omwana wa Ruhanga. Kandi reeba, muhara waanyu Elizaabeesi nawe aine enda y'omwana w'omwojo omu bukaikuru bwe; owaabaire naayetwa engumba hati aine ameezi mukaaga. Ahabw'okuba tihariho ekirema Ruhanga. Mariamu yaagira ati: Reeba, ndi omuzaana wa Mukama; kimbeho nk'oku waagamba. Maraika yaamutsigaho, yaagyenda. Omu biro ebyo Mariamu yaimuka, yaayehuuta, yaaza omu nsi y'ebibungo omuri tauni ya Buyudaaya, yaataaha owa Zaakaria, yaaramutsya Elizaabeesi. Elizaabeesi, ku yaahuriire okuramutsya kwa Mariamu, omwana yaagurukaguruka omu nda ye; Elizaabeesi yaijura Omwoyo Orikwera, yaagamba n'eiraka rihango ati: Omu bakazi boona niiwe ohairwe omugisha, n'omwa w'omu nda yaawe ahairwe omugisha! Nyowe eki kyandugira hi nyina wa Mukama wangye okuntaayaayira? Reeba ku naahurira eiraka ry'okuramutsya kwawe, omwana yaagurukaguruka omu nda yangye ahabw'okushemererwa. Kandi ohairwe omugisha, iwe owaikiriize ku ebi waagambiirwe Mukama birihikiirizibwa. Mariamu yaagira ati: Amagara gangye nigahimbisa Mukama, N'omutima gwangye nigushemerererwa Ruhanga Omujuni wangye; Ahabw'okuba areebire obucureezi bw'omuzaana we. Mbwenu reeba, okuruga hati ab'obusingye bwona baryanyeta ohairwe omugisha; Ahakuba Ow'obushoboorozi ankoreire bikuru, N'eiziina rye ni ryera. Agirira embabazi abarikumutiina Nk'oku obusingye bwihaihana. Ayorekire amaani n'omukono gwe, Yaataataanisa abaine amaryo omu biteekateeko by'omu mitima yaabo; Abingire ab'ekitiinisa aha bitebe byabo, Yaatunguura abatakiine. Abaine enjara abaigutsize ebirungi, N'abatungi yaababinga bataine kantu. Ahwereire Israeli omugaragwa we, Naijuka embabazi ze, Ezi yaaraganiise Abrahamu n'oruzaaro rwe ebiro n'ebiro, Nk'oku yaagambire baatatenkuriitwe. Okuruga aho Mariamu yaamara ameezi nk'ashatu na Elizaabeesi; bwanyima yaagaruka owaabo. Obunaku bwa Elizaabeesi bw'okuzaara bwahika, yaazaara omwana w'omwojo. Batabani be na beene waabo baahurira ku Mukama amugiriire embabazi, baashemererwa hamwe nawe. Aha kiro kya munaana baija kushara omwana; bakaba nibenda kumweta Zaakaria, nibamweterera ishe; kwonka nyina yaayanga, naagira ati: Tikwo; ayetwe Yohaana. Baamugarukamu bati: Omuri beene waanyu tihariho n'omwe orikwetwa eiziina eryo. Baabuuzisa ishe engaro oku arikwenda kumweta. Yaashaba eky'okuhandiikaho; yaahandiika ati, Eiziina rye ni Yohaana. Boona baatangaara. Ahonaaho akanwa ke kaiguka, n'orurimi rwe rwakomoroka, yaagamba naahimbisa Ruhanga. Bataahi baabo boona baagira obwoba; n'ebigambo ebyo byona byabuga omu nsi y'ebibungo ebya Buyudaaya. Abaabihuriire boona baabitaasya omu mitima yaabo, nibeebuuza bati: Mbwenu omwana ogu aryaba ata? Ahakuba buzima omukono gwa Mukama gukaba guri hamwe nawe. Bwanyima Zaakaria ishe yaijura Omwoyo Orikwera, yaahanuura naagira ati: Mukama Ruhanga wa Israeli ahimbisibwe; Ahabw'okuba ataayaayiire abantu be, yaabacungura. Atwimukiize eihembe ry'okujunwa Omu nju y'omugaragwa we Daudi, (Nk'oku yaagambire naaraba omuri baanabi be abarikwera, Abaabaire bariho iranaire,) Okutujuna abazigu baitu, N'omu mikono y'abarikutwanga boona; N'okugirira baatatenkuriitwe embabazi, N'okwijuka endagaano ye erikwera, Endahiro ei yaarahiire Abrahamu tatenkuriitwe, Ngu, ku turiheza kujunwa omu mikono y'abazigu baitu, Tubone kumuheereza tutaine ki turikutiina, Turi abarikwera kandi abahikiriire omu maisho ge Ebiro byona eby'amagara gaitu. Naiwe, Omwana, oryayetwa nabi wa Rukira-boona; Ahabw'okuba oryayembera Mukama okushemeza emihanda ye, Okumanyisa abantu be eby'okujunwa Omu kusaasirwa ebibi byabo. Ahabw'okusaasira kwa Ruhanga waitu okwijwire embabazi, Omushekye guryajuguta niguruga omu iguru, gutujwere, Okumurikira abatuura omu mwirima n'omu kibunda ky'okufa, N'okushoronzya ebigyere byaitu omu muhanda gw'obusingye. Bwanyima omwana yaakura, yaayeyongyera amaani omu mutima; kandi yaaguma omu ihamba okuhitsya aha kiro eki yaayorekyeirweho Abaisraeli. Omu biro ebyo ekiragiro kikaruga ahari Kaisaari Augusto, nikiragiira ab'omu nsi yoona okwehandiikisa. Okuhandiikwa okwo nikwo kw'okubanza okwabaireho, Kureenio naategyeka Siria. Abantu boona baaza kwehandiikisa, buri muntu omuri tauni y'owaabo. Na Yosefu yaaruga Galilaaya omuri tauni ya Nazareesi, yaataaha Buyudaaya omu rurembo rwa Daudi orurikwetwa Betelehemu, ahabw'okuba akaba ari ow'omuryango gw'oruganda rwa Daudi, yaaza kwehandiikisa na Mariamu, ou yaabaire naagamba obugyenyi, aine enda. Ku baabaire bakiri okwo, obunaku bwe bw'okuzaara bwahika; yaazaara omwana w'omwojo, yaamuta omu twenda tw'obwereere, yaamubyamya omu nju y'amatungo, ahabw'okubura omwanya omu nju y'abagyenyi. Omu nsi egyo hakaba harimu abariisa abaabaire batuura omu ishwa, nibarinda amasyo gaabo nyekiro. Haija maraika wa Mukama, yaayemerera haihi nabo, ekitiinisa kya Mukama kyabeehinguririza nikimurinkana, baatiina munonga. Maraika yaabagira ati: Mutatiina; ahakuba mbareeteire ebigambo birungi eby'okushemererwa kwingi, okurihika aha bantu boona; ahabw'okuba eki kiro Omujuni yaabazaarirwa omu rurembo rwa Daudi, niwe Kristo Mukama waitu. Aha niho muraabimanyire; nimwija kushanga omwana w'omwereere, ashwekirwe omu twenda tw'obwereere, abyamiibwe omu kihongore. Ahonaaho hamwe na maraika ogwo haabaho omutwe gw'engabo z'omu iguru, nizihimbisa Ruhanga, nizigira ziti: Ruhanga aheebwe ekitiinisa ahaiguru omu iguru, N'omu nsi obusingye bugirwe abantu abu ashemerereirwe munonga. Bwanyima baamaraika ku baarugireho, baagaruka omu iguru, abariisa baagambirana bati: Mwije tuze Betelehemu, tureebe ekibaireyo, eki Mukama yaatumanyisa. Baagyenda nibeehuuta, baashanga Mariamu na Yosefu, n'omwana w'omwereere abyami omu kihongore. Ku baamureebire, baabateekyerereza ebi baagambirwa aha mwana ogwo. Abaabihuriire boona baatangaarira ebi baagambirwa abariisa. Kwonka Mariamu yaarinda ebyo byona, yaaguma naabiteekateeka omu mutima. Abariisa baagarukayo, nibahimbisa Ruhanga, nibamusiimira ebigambo byona ebi baahurira, n'ebi baareeba, nk'oku baabigambirwa. Ebiro munaana ku byahingwireho, yaashwarwa, yaayetwa eiziina Yesu, riri eryagambirwe maraika, nyina atakagizire nda ye. Bwanyima ebiro by'okushemezibwa kwabo ku byahingwireho, nk'ebiragiro bya Musa oku biri, baamutwara Yerusaalemu kumumurikira Mukama, nk'oku kyahandiikirwe omu biragiro bya Mukama, ngu Ekyetwa ekishaija kyona eky'omujigaijo kiryayetwa ekirikwera ahari Mukama; n'okutamba ekitambo nk'oku kyaragiirwe omu biragiro bya Mukama ngu, obwiba bubiri nari shi enkombe nto biri. Kandi omuri Yerusaalemu hakaba harimu omushaija, eiziina rye Simeoni; omushaija ogwo akaba ari ohikiriire naatiina Ruhanga, ategyereize Okuhuumurizibwa wka Israeli, kandi Omwoyo Orikwera akaba amuriho. Akaba ashuuruuriirwe Omwoyo Orikwera ku atarifa atakareebire Kristo wa Mukama. Yaatwarwa Omwoyo omuri hekalu; abazaire ba Yesu ku baamutaahizemu, ngu bamukorere nk'emigyenzo y'Ebiragiro oku eri, Simeoni ogwo yaamukiikira omu mikono ye, yaahimbisa Ruhanga naagira ati: Mukama wangye, mbwenu waaza kureka omwiru waawe agyende n'obusingye, Nk'oku waagambire; Ahakuba amaisho gangye gaareeba okujuna kwawe, Oku waateekateekyeire omu maisho g'abantu boona, Okuba omushana gw'okujwera Abanyamahanga, N'okuha ekitiinisa ky'abantu baawe Israeli. Ishe na nyina baatangaarira ebyamugambwaho; kandi Simeoni yaabashabira omugisha, yaagira Mariamu nyina ati: Reeba, omwana ogu yaateebwaho ngu baingi omu Baisraeli bagwe, kandi baingi baimukye, n'okuba ak'okureeberaho ak'okuhakanisibwa, ngu ebiteekateeko by'omu mitima ya baingi bishuuruurwe; (naiwe rurara eryakucumita omu mutima.) Kandi hakaba hariho n'omukazi nabi, eiziina rye Anaa, muhara wa Fanueli, ow'omu ruganda rwa Asheri, owaabaire ari omukaikuru munonga; ku yaashweirwe, yaamara na iba emyaka mushanju; bwanyima yaamara endiijo myaka makumi munaana n'ena ari omufaakazi. Omukazi ogwo akaba ataruga omuri hakalu, aramya Ruhanga, naayesiibyakwo, kandi naashaba nyomushana na nyekoro. Ku yaizire omu shaaha egyo, yaasiima Ruhanga, kandi ab'omuri Yerusaalemu boona abaabaire bategyereza okucungurwa yaabagambira ebya Yesu. Abazaire ba Yesu, ku baaherize kuhikiiriza byona eby'omu biragiro bya Mukama, baagaruka Galilaaya omuri tauni y'owaabo Nazareesi. Omwana yaakura, yaaguma naayeyongyera amaani, naijura obwengye, kandi embabazi za Ruhanga zaamugumaho. Abazaire ba Yesu bakaba baza Yerusaalemu buri mwaka aha bugyenyi bw'Okuhingurwaho. Ku yaahikize emyaka ikumi n'ebiri y'obukuru, bainamukayo, nk'omucwe gw'obugyenyi oku gwabaire guri. Bwanyima y'ebiro by'obugyenyi, ku baabaire nibagarukayo, omwana ogwo Yesu yaatsigara Yerusaalemu. Abazaire be tibaakimanya; kwonka ahabw'okuteekateeka ngu yaagyenda n'omutwe gw'abo abu baabaire nibagaruka nabo, baagyenda orugyendo rw'eizooba ryona, bwanyima baamusherurira omuri beene waabo na bataahi baabo; ku yaababuriire, baagaruka Yerusaalemu, nibamusherura. Bwanyima y'ebiro bishatu, baamushanga omuri hekalu, ashutami ahagati y'abeegyesa, naabahurira, kandi naababuuza ebibuuzo; abaamuhuriire boona, baatangaarira obwengye bwe n'ebi yaabaire naabagarukamu. Abazaire be ku baamureebire, baatangaara; nyina yaamubuuza ati: Mwana wangye, ahanki otugizire oti? Reeba, nyowe na sho tukushwerwire twine obusaasi. Yaabagarukamu ati: Mubaire nimunsherurira ki? Timurikumanya ku nshemereire kuguma omu nju ya Tata? Kwonka bo tibaashoborokyerwa kigambo ekyo eki yaabagambira. Taashuuma nabo, yaataaha Nazareesi, yaaguma naaboorobera; kandi nyina yaagumya ebigambo ebyo byona aha mutima gwe. Kandi Yesu yaayeyongyera kutunga obwengye n'okukora, naasiimwa Ruhanga n'abantu. Omu mwaka gwa ikumi n'etaano ogw'omu busingye bwa Tiberio Kaisaari, Pntio Pilaato obu yaabaire ari omutegyeki wa Buyudaaya, na Heroode ari ow'eishaza rya Galilaaya, n'omurumuna Filipo ari ow'eishaza rya Iturea na Tirakoniiti, na Lusania ari ow'eishaza rya Abileene, kandi Ana na Kayaafa bari abanyamurwa abakuru, ekigambo kya Ruhanga kikaizira Yohaana mwene Zaakaria omu ihamba; yaagyenda omu byanga byona ebiri haihi na Yorudani, naabuurira okubatizibwa kw'okweteisa, ahabw'okusaasirwa ebibi. Nk'oku kyahandiikirwe omu kitabo ky'ebigambo bya nabi Isaaya ngu: Eiraka ry'orikugambaira omu ihamba ati: Mushemeze omuhanda gwa Mukama, Mugorore otuhanda twe. Empanga zoona ziryaijuzibwa, Enshozi zoona n'ebibungo biryabandikwa, Ebitegami biryagororwa, N'emihanda etaboneire eryabonezibwa, Kandi abantu boona baryareeba okujuna kwa Ruhanga. Yohaana yaagambira emitwe y'abantu abaizire kubatizibwa, ati: Imwe baana b'enjoka 'mwe, n'oha obahabwire kuhunga ekiniga ekirikwenda kwija? Mbwenu mwane ebyana ebishemereire abeeteisize, mutatandika kugamba omu mitima yaanyu ngu, Twine Abrahamu, niwe tatenkuriitwe. Ahakuba nyowe nimbagambira nti: Ruhanga naabaasa amabaare aga kugaihiramu Abrahamu abaijukuru. Na mbwenu empango etairwe aha bitsintsi by'emiti; omuti gwona ogutarikwana byana birungi guryatemwa gunagwe omu muriro. Abantu baamubuuza bati: Mbwenu shi, tugire tuta? Yaabagarukamu ati: Oine amakanzu abiri, aheho otagiine; n'oine eby'okurya, nawe atwaze atyo. Abhooza nabo baija kubatizibwa, baamubuuza bati: Mwegyesa, itwe tugire tuta? Yaabagarukamu ati: Mutarihooza ebirikukira ebi mwaragiirwe. N'abaserukare baamubuuza bati: Kandi shi itwe, tugire tuta? Yaabagarukamu ati: Mutarinyaga omuntu weena ahabw'okumutwaza amaani, nari okumutabaariza eby'ebishuba; ekindi mumarwe ebihembo byanyu. Abantu boona ku baabaire bategyereize n'amatsiko, baayebuuza omu mitima yaabo ebya Yohaana ngu shana akaaba ari Kristo, Yohaana yaabagarukamu boona naabagira ati: Buzima nyowe nimbabatiza n'amaizi: kwonka nihaija kwija Orikunkiza amaani, kandi tinshemereire n'okuyuzya orukoba rw'enkaito ze; Ogwo aryababatiza n'Omwoyo Orikwera n'omuriro. Orugari rwe ruri omu mukono gwe, aryayeyerera gye embuga ye, ahunikye oburo omu kitara kye, kandi ebishushunga abyotsye omu muriro ogutaraara. Kandi yaagaruka yaabahana ebindi bingi, naabuurira abantu ebigambo birungi. Kwonka oweishaza Heroode, ku yaateisiibwe Yohaana ahabwa Herodia muka mwene ishe, n'ahabw'ebibi byona ebi Heroode yaabaire akozire, ahari ebyo byona yaayongyeraho n'eki, yaata Yohaana omu kihome. Abantu boona ku baaherize kubatizibwa, Yesu nawe yaabatizibwa; ku yaabaire naashaba, eiguru ryakinguuka, Omwoyo Orikwera yaamushuumaho nk'enkombe, omu kushushani ky'omubiri, n'eiraka ryayema omu iguru, nirigira riti: Niiwe Mwana wangye ou nkunda, kandi ou nshemerererwa munonga. Yesu, obu yaatandika kwegyesa, akaba aine emyaka nka makumi ashatu; kandi abantu bakaba nibamuteekateekaho kuba mwene Yosefu, mwene Heeli, owa Mataati, owa Leevi, owa Meleki, owa Yanai, owa Yosefu, owa Matatia, owa Amosi, owa Nahumu, owa Esili, owa Nagai, owa Maati, owa Matatia, owa Semei, owa Yoseka, owa Yoda, owa Yohanaani, owa Reesa, owa Zerubabeeli, owa Shealatieli, owa Neri, owa Meleki, owa Adi, owa Kosamu, owa Elemadamu, owa Eri, owa Yesu, owa Elieza, owa Yorimu, owa Mataati, owa Leevi, owa Simeoni, owa Yuda, owa Yosefu, owa Yonamu, owa Eliakimu, owa Meleya, owa Mena, owa Matata, owa Nasani, owa Daudi, owa Yese, owa Obedi, owa Boazi, owa Slumooni, owa Nahasooni, owa Aminadabu, owa Arani, owa Hezirooni, owa Pereezi, owa Yuda, owa Yakobo, owa Isaaka, owa Abrahamu, owa Teera, owa Nahori, owa Serugi, owa Reu, owa Pelegi, owa Eberi, owa Seela, owa Kainani, owa Arufakisaadi, owa Sheemu, owa Noa, owa Lameki, owa Mesuseela, owa Enoka, owa Yaredi, owa Mahalaleeli, owa Kainani, owa Enosi, owa Seezi, owa Adamu, owa Ruhanga. Kandi Yesu akaruga Yorudani, aijwire Omwoyo Orikwera, yaatwarwa Omwoyo omu ihamba, yaamarayo ebiro makumi ana, naayohibwa Sitaane, atarikurya ky'okurya kyona omu biro ebyo; ku byahweireho, yaagira enjara. Omwohi nikwo kumugambira ati: Ku oraabe ori Omwana wa Ruhanga, gambira eibaare eri rihindukye eby'okurya. Yesu yaamugarukamu ati: Kikahandiikwa ngu, Omuntu tatungwa by'okurya byonka. Omwohi yaagaruka yaamutembya, yaamworeka obugabe bwona obw'omu nsi yoona omu mwanya mukye, yaamugira ati: Niinyija kukuha obushoboorozi obu bwona n'ekitiinisa kyabwo; ahakuba nkabuheebwa, kandi mbuheereza ou ndkunda weena. N'ahabw'ekyo, ku oriname wandamya, bwona nibuba obwawe. Yesu yaamugarukamu naamugira ati: Kikahandiikwa ngu, Oramye Mukama Ruhanga waawe, obe niwe waaheereza wenka. Bwanyima yaamwinamura Yerusaalemu, yaamuta aha itungu rya hekalu, yaamugambira ati: Ku oraabe ori Omwana wa Ruhanga, ruga aha, ogurukye oyetsimbe ahansi; ahakuba kikahandiikwa ngu, Aryaragiira baamaraika be, bakurinde; kandi ngu: Baryakukwatirira omu mikono yaabo, ngu otakaahikiza ekigyere kyawe aha ibaare. Yesu yaamugarukamu naamugira ati: Kikagambwa ngu, Otaryosya Mukama Ruhanga waawe. Bwanyima Omwohi Sitaane, ku yaaherize byona ebi yaabaire naamwohesa, yaamurugaho, okuhitsya obu aribona ogundi mwanya. Kandi Yesu yaagaruka Galilaaya aine amaani g'Omwoyo, okurangaanwa kwe kwabuga omu byanga byona ebiri haihi nayo, yaayegyesa omuri sinagogi zaabo, boona baamusiima. Yaataaha Nazareesi, ahu yaakuriire; ahari Sabato yaataaha omuri sinagogi, nk'omucwe gwe oku gwabaire guri. Yaimuka kushoma. Baamuha ekitabo kya nabi Isaaya, yaakishuuruura, yaashanga ahu ekicweka kahandiikirwe ngu: Omwoyo wa Mukama ari ahariinye, Ahakuba akanshukaho amajuta kubuurira abooro ebigambo ebirungi, Yanguma kumanyisa enkwatwa eby'okurekurwa, N'okumanyisa empumi eby'okuhumuurwa, N'okurekura abarikwitwa kubi, N'okurangira abantu omwaka gwa Mukama ogw'embabazi. Ku yaaherize kushoma, yaateerana ekitabo, yaakigarurira omuheereza, yaashutama; ab'omuri sinagogi boona baamugumyaho amaisho. Yaatandika kubagambira ati: Eri izooba ebyahandiikirwe ebi byahikiirizibwa omu matu gaanyu. Boona baamusiima, nibatangaarira ebigambo by'embabazi ebyaruga omu kanwa ke nibagira bati: Beitu ogu ti mwene Yosefu? Yaabagira ati: Timuribura kuncwera enfumu egi muti: Iwe mufumu 'we, oyetambire! Byona ebi twahuriire ngu okakorera Kaperenaumu, bikorere n'aha omu nsi yaanyu. Yaabagira ati: Buzimazima nimbagambira nti: Tihariho nabi oikirizibwa omu nsi y'owaabo. Kandi nimbagambira omu mazima nti: Omu biro bya Eliya gajaba garugi abafaakazi baingi omuri Israeli; omu biro ebyo eiguru rikakingwa, enjura yaabura okumara emyaka eshatu n'ameezi mukaaga, haabaho enjara nyingi omu nsi yoona; kwonka Eliya taratumirwe nangwa na hari omwe omuribo, kureka akatumwa aha mukazi omufaakazi owa Zarefaasi omu ishaza rya Sidoni. Kandi n'omu biro bya nabi Elisha hakaba hariho ababembe baingi omuri Israeli; kwonka tihariho n'omwe owaashemeziibwe, kureka Naamani Omusiria. Ab'omuri sinagogi boona, ku baakihuriire, baagira ekiniga kingi; baimuka, baamubinga omuri tauni, baamutwara nibamukurubana, baamuhitsya aha nengo y'ekibungo eki baabaire bombekireho tauni yaabo, ngu bamurengyezeho, abanzeyo omutwe. Kwonka We yaaboogamu, yaagyenda. Yaashuuma yaaza omuri tauni ya Galilaaya erikwetwa Kaperenaumu. Ku yaabaire naabeegyesa ahari Sabato, baatangaarira okwegyesa kwe, ahabw'okuba ekigambo kye kikaba kiine obushoboorozi. Kandi omuri sinagogi egyo hakaba harimu omuntu owaabaire ariho daimoni; yaaborooga n'eiraka rihango ati: Ai bambe! Noofa ki naitwe, iwe Yesu owa Nazareesi; oizire kutucwekyereza? Ninkumanya; ori Orikwera wa Ruhanga. Yesu yaamugambira kubi, naagira ati: Hunama, murugyeho! Daimoni ku yaamuteire ahansi ahagati yaabo, yaamurugaho, ataine ki amwitsize. Boona baatangaara, nibabuuzana bati: Eki ni kigambo ki? Naaragiira baadaimoni n'obushoboorozi n'amaani, baarugamu. Okurangaanwa kwe kwahika omu myanya yoona ehikaine n'ensi egyo. Yaimuka yaaruga omuri sinagogi, yaataaha omwa Simooni. Kandi nyinazaara Simooni akaba arwaire omushwija mwingi; baamweshengyereza kumukiza. Yaamwemerera aha rubaju, yaakabukira omushwija, gwamurugaho; ahonaaho yaimuka, yaabaheereza. Eizooba ku ryabaire nirirengarenga, boona abaabaire barwarize abarwaire endwara zitari zimwe, baabamureetera; yaabataho engaro boona, yaabakiza. Na baadaimoni baaruga omuri baingi, nibaamuza nibagira bati: Ori Omwana wa Ruhanga! Kwonka yaabagambira kubi, tiyaabaikiriza kugamba, ahabw'okuba bakamumanya ku ari Kristo. Kandi ku bwaseesire, yaarugayo, yaaza omu mwanya ogwenagire. Abantu baamusherura, baija ah'ari, baayenda kumuzibira ngu atabarugaho; kwonka yaabagira ati: Nshemereire kubuurira ebigambo ebirungi by'obukama bwa Ruhanga omuri tauni ezindi nazo; ahabw'okuba nikyo naatumiirwe. Yaaguma naabuurira engiri omuri sinagogi za Galilaaya. Yesu ku yaabaire ayemereire aha rubaju rw'enyanja ya Genesareetei, omutwe gw'abantu baingi gwamufunza kuhurira ekigambo kya Ruhanga. Yaareeba amaato abiri gari aha nkungu y'enyanja; kwonka abajubi bagarugiremu niboozya obutimba bwabo. Yaaza omuri bumwe obwabaire buri obwa Simooni, yaamushaba kubwirizayo hakye okuruga aha nkungu. Yaabushutamamu, yaayegyesa abantu. Ku yaaherize kugamba, yaagira Simooni, ati: Mwirire ahagati y'enyanja, mutegye obutimba bwanyu. Simooni yaamugarukamu ati: Mwegyesa, turaire nitutega ekiro kyona, twabura eki twakwatsa. Kwonka ahabw'ekigambo kyawe, ka ntegye obutimba. Ku baakozire ekyo, baakwatsa eby'enyanja bingi munonga, obutimba bwabo bwayenda kucweka; nikwo kwetesa bagyenzi baabo engaro bari omu bundi bwato ngu baije babahwere. Baija, baijuza amaato gombi, gaayenda kumirwa. Simooni Petero ku yaakireebire, yainama aha maju ga Yesu, yaagira ati: Ndugaho, Mukama wangye, ahabw'okuba ndi omusiisi. Ahakuba we na bagyenzi be boona bakatangaara ahabw'eby'enyanja bingi ebi baakwatsire. Kandi Yakobo na Yohaana, beene Zebedaayo, abaabaire bakwataniise na Simooni, nabo baatangaara. Yesu yaagambira Simooni ati: Otatiina, okuruga hati oryajuba abantu. Ku baahikize amaato gaabo aha nkungu, baatsigaho byona, baamukuratira. Ku yaabaire ari omuri tauni emwe ahari ezo, haija omushaija oshwekirwe ebibembe; ku yaareebire Yesu, yaajuumara, yaamweshengyereza ati: Mukama wangye, ku oraabe nookunda, noobaasa kunshemeza. Yesu yaagorora omukono, yaamukoraho, naagira ati: Ninkunda; shemera. Ahonaaho ebibembe byamurugaho. Yaamwehenangiriza kutagira ou yaakigambira, ati: Kwonka irooko ogyende oyeyorekye aha munyamurwa, ohongye empongano ahabw'okushemezibwa kwawe, nk'oku Musa yaaragiire, kibe eky'okuhamya omu maisho g'abantu. Kwonka okurangaanwa kwe kwayeyongyera okukiraho kubuga hoona; n'emitwe mingi y'abantu yaateerana kuhurira n'okutambirwa endwara zaabo. Kwonka We yaarugayo, yaaza omu ihamba, yaashaba. Aha kiro kimwe ahari ebyo, akaba naayegyesa; n'Abafarisaayo n'abeegyesa ab'Ebiragiro, abaarugire omu tauni zoona ez'omuri Galilaaya n'omuri Buyudaaya, na Yerusaalemu, bakaba bashutami aho; kandi amaani ga Mukama ag'okukiza gakaba gari hamwe nawe. Ahonaaho haija abantu bareetsire omushaija ozingazingirwe, bamuheekire omu nogzi; baasherura oku baraamutaasye omu nju, bakamurambika omu maisho ga Yesu. Ku baabuzire ah'okumurabya ahabw'omutwe gw'abantu, baatemba ahaiguru y'enju, baamurabya omu mategura, baamushuumiza omu ngozi ahagati y'abantu omu maisho ga Yesu. Ku yaareebire okwikiriza kwabo, yaagira ati: Mushaija 'we, ebibi byawe byakusaasirwa. Abahandiiki n'Abafarisaayo baatandika kwetomboita, nibagira bati: ogu n'oha orikurogota? N'oha orikubaasa kusaasira ebibi kureka Ruhanga wenka? Yesu ku yaamanyire okwetomboita kwabo, yaababuuza ati: Nimwetomboitera ki omu mitima yaanyu? Ekirikurahuka kirahi, okugira nti, Ebibi byawe byakusaasirwa; nari okugira nti, Imuka, ogyende? Mbwenu mumanye ngu, Omwana w'omuntu aine obushoboorozi aha nsi okusaasira ebibi, yaagambira ozingazingirwe ati: Ninkuragiira nti: Imuka, oyekorere engozi yaawe, otaahe. Ahonaaho yaimuka omu maisho gaabo, yaayekorera eki yaabaire abyamiho, yaataaha omuka naahimbisa Ruhanga. Kyabatangaaza boona, baahimbisa Ruhanga, baine obwoba bwingi, nibagira bati: Eri izooba twareeba eby'okutangaaza. Bwanyima y'ebyo, ku yaashohoire, yaareeba omuhooza orikwetwa Leevi, ashutami omu ihoorezo; yaamugira ati: Nkuratira! Yaatsigaho byona, yaimuka, yaamukuratira. Leevi ogwo yaamuteekyera obugyenyi bwingi omu nju ye; kandi hakaba hariho omutwe mwingi gw'abahooza n'abandi bashutami nabo aha by'okurya. Abafarisaayo n'abahandiiki baabo baayetomboitera abeegi be nibagira bati: Ahabw'enki nimurya kandi nimunywa n'abahooza n'abasiisi? Yesu yaabagarukamu ati: Abahuriire tibeetenga mufumu, kureka abarwaire. Tindaizire kweta bahikiriire kureka abasiisi ngu beeteise. Baamugambira bati: Abeegi ba Yohaana kaingi beesiibyakwo, kandi bashaba; n'Abafarisaayo nabo nikwo bakora; kwonka abaawe barya kandi banywa. Yesu yaababuuza ati: Nimubaasa muta kusiibyakwo abakwe, bakiine kishwera? Obunaku buryahika, kishwera abaihweho; omu biro ebyo baryayesiibyakwo. Kandi yaabacwera enfumu, ati: Tihariho muntu otaagura ekiremu aha kijwaro kisya, akakiteera aha kujwaro kikuru; ku yaakukora atyo, akaataagura ekyo kijwaro kisya, kandi ekiremu eki yaataagura aha kisya tikikaashushana n'ekijwaro ekikuru. Kandi tihariho muntu oshuka viinyo nsya omu furebe z'empu nkuru; ku yaakukora atyo, viinyo ekaabarura efurebe, viinyo egyo eyatika, n'efurebe zisiisikara. Kureka viinyo nsya eshemereire kushukwa omu furebe nsya. Kandi tihariho muntu owaanyweire ahari viinyo nkuru, akakunda ensya; ahakuba naagira ati: Enkuru niyo nungi. Aha kiro kya Sabato akaba naaraba omu misiri y'oburo; abeegi be baacwa obushiisha bw'oburo, baabujungirira omu ngaro zaabo, baaburya. Kwonka abamwe aha Bafarisaayo baabuuza bati: Ahabw'enki nimukora ekirikuzira, okucwa obushiisha ahari Sabato? Yesu yaabagarukamu ati: Beitu shi, timukashomaga eki Daudi yaakozire, obu yaagira enjara, we n'abu yaabire aine? Akataaha omu nju ya Ruhanga, yaakwata emigaati ey'okumurikwa, yaagiryaho, kandi yaagihaho n'abu yaabaire aine, haza kiri eki Ebiragiro byabaire bizibira omuntu weena kukora, kureka abanyamurwa bonka. Yaabagira ati: Omwana w'omuntu niwe Mukama wa Sabato. Ahari Sabato endiijo yaataaha omuri sinagogi, yaayegyesa; hakaba harimu omuntu okokootsire omukono gwa buryo. Abahandiiki n'Abafarisaayo baamutaho amaisho kureeba yaaba araamukize ahari Sabato, ngu babone eki baraamuregye. Kwonka yaamanya ebiteekateeko byabo, yaagambira omuntu ogwo, owaabaire akokootsire omukono, ati: Imuka oyemerere aha. Yimuka, yaayemerera aho. Yesu yaabagira ati: Nimbabuuza, ahari Sabato Ebiragiro biikiriza okukora gye nari okukora kubi, okukiza amagara g'omuntu nari okugahwerekyereza? Yaabuzya amaisho omuri boona, yaamuragiira ati: Nanuura omukono gwawe. Yaagunanuura, omukono gwe gwakira. Abafarisaayo baagwa eiraro, baahanuura bonka oku baraakore Yesu. Omu biro ebyo yaatemba omu bibungo kushaba; yaaseesezayo ekiro naashaba Ruhanga. Ku bwasesire, yaayeta abeegi be, yaatoorana omuribo ikumi na babiri, abu yaayetsire entumwa; Simooni ou yaayetsire Petero, Anderea omurumuna, Yakobo, Yohaana, Filipo, Batolomayo, Matayo, Tomasi, Yakobo mwene Alifaayo, Simooni orikwetwa Zelote, Yuda mwene Yakobo, na Yuda Iskaryota owaamureebize. Yaashuuma nabo, yaayemerera aharinganiire n'omutwe mwingi gw'abeegi be n'abantu baingi abaarugire omuri Buyudaaya yoona na Yerusaalemu, n'ab'omu mashaza ga Tuuro na Sidoni, haihi n'enyanja empango, abaizire kumuhurira n'okutambirwa endwara zaabo; n'abaabaire bariho baadaimoni baakizibwa. Ab'omu mitwe egyo boona baayenda ngu bamukoreho, ahabw'okuba amaani gakamurugamu, gaabakiza boona. Yaimutsya amaisho, yaareeba abeegi be, yaagira ati: Mwine omugisha, imwe abooro, ahabw'okuba obukama bwa Ruhanga n'obwanyu. Mwine omugisha, imwe abaine enjara hati, ahabw'okuba muryahaaga. Mwine omugisha, imwe abarikurira hati, ahabw'okuba muryasheka. Mwine omugisha abantu ku baraabangye, baababinga, baabajuma, baacamura eiziina ryanyu ngu ni ribi, nibabatura Omwana w'omuntu. Aha kiro ekyo mushemererwe, mugurukye ahabw'okwesiima; ahabw'okuba ebihembo byanyu ni bingi omu iguru; ahakuba nikwo baishenkurubo baagizire batyo baanabi. Kwonka imwe abatungi, muryakareeba, ahabw'okuba muherize kuheebwa eby'okubahuumuza. Muryakareeba, imwe abahaagire hati mbwenu, ahabw'okuba muryagira enjara. Muryakareeba, imwe abarikusheka hati mbwenu, ahabw'okuba muryarira muboroogye. Muryakareeba, abantu boona ku baribagambaho gye; ahabw'okuba nikwo baishenkurubo baagizire batyo baanabi ab'ebishuba. Kwonka nimbagambira imwe abarikuhurira nti: Mukunde abazigu baanyu, mukorere gye abarikubanga; mushabire omugisha abarikubakyeena, mushabire abarikubaitsa omwaga. Orikuteera oruhi rw'omushaya, omuhindurire ogundi; n'orikwaka ekanzu yaawe, n'omunagiro gwawe otarigumwima. Orikushaba weena, omuhe; n'orinyaga ebintu byawe, otarigaruka kubimushaba. Kandi nk'oku mwenda abantu kubagirira, naimwe mube nikwo mwabagirira. Mbwenu ku muraabe nimukunda abarikubakunda, nimusiimwaho ki? Ahakuba abasiisi nabo bakunda ababakunda. Kandi ku muraakorere gye ababakorera gye, nimusiimwaho ki? Ahakuba n'abasiisi nikwo bakora. Kandi ku muraabe nimuguza abo, abu mwineho amatsiko, ngu nyentsya naimwe babahe, nimusiimwaho ki? N'abasiisi baguza abasiisi, ngu baihurwe ebirikwingana n'ebi baagurize. Kureka mukunde abazigu baanyu, mubakorere gye, mubaguze mutaineyo matsiko; obwo ebihembo byanyu biryaba bingi, kandi muryaba abaana ba Rukira-boona; ahabw'okuba We akorera gye abatasiima n'ababi. Mugire embabazi, nka Shoimwe oku agira embabazi. Mutaricwa orubanja, naimwe timurirucwerwa; mutarisingisiriza, naimwe timurisingisirizibwa; musaasire, naimwe muryasaasirwa. Muhe, naimwe muryaheebwa; endengo enungi, eigatiirwe, ecugutsiibwe, erikusheeshekara, niyo murirengyerwa omu bifuba byanyu, ahabw'okuba endengo ei murengamu naimwe niyo murirengyerwamu. Kandi yaabacwera enfumu ati: Empumi neebaasa eta kwebembera endiijo? Zombi tizirigwa omu kiina? Omwegi takira mwegyesa we; kwonka omwegi weena ku arihikiiriza eby'okwega, aryaba nk'omwegyesa we. Ahabw'enki nooreeba akatokoozi akari omu riisho rya mugyenzi waawe, haza empimbi eri omu riisho ryawe otagyeteho? Nari shi, noobaasa ota kugambira mugyenzi waawe oti: Mugyenzi wangye, ka nkutokoore akantu akari omu riisho ryawe, haza obwo bwona otarikureeba empimbi eri omu riisho ryawe? Iwe ndyarya 'we, banza oihe empimbi omu riisho ryawe, obwo nibwo oraareebe gye, okatokoora akantu akari omu riihso rya mugyenzi waawe. Tihariho muti murungi ogwana ebyana bibi; kandi tihariho muti mubi ogwana ebyana birungi. Omuti gwona gumanyirwa aha byana byagwo. Nimumanya ngu abantu tibashoroma mtiini aha minyinya, n'obu yaakuba emizaabibu aha matojo. Omuntu murungi aiha ebirungi omu ibiikiro rirungi ery'omu mutima gwe; kandi omuntu mubi aiha ebibi omu ibiikiro rye eribi; ahakuba ebiijwire omutima akanwa nibyo kagamba. Muunyetera ki, Mukama wangye, Mukama wangye! Haza mutakora bi mbaragiira? Omuntu weena orikwija ahi ndi, akahurira ebigambo byangye, akabihikiiriza, naaza kubooreka ou arikushusha; naashusha omuntu owaayombekire enju, akarima hare munonga, akata omusingi aha rukiri; amaizi gaateera enju egyo, tigaabaasa kugitegyetsa, ahabw'okuba ekombekwa gye. Kwonka orikuhurira, akanga kukora, naashusha omuntu owaayombekire enju aha itaka, atarimire musingi; amaizi gakagiteera, ahonaaho yaagwa; n'okugwa kw'enju egyo kwaba kuhango. Yesu ku yaaherize kugambira abantu ebigambo bye byona, yaataaha Kaperenaumu. Okwo hakaba hariyo omukuru w'abaserukare, owaabaire aine omuhuuku ou arikukunda munonga; omuhuuku ogwo akaba arwaire, ari haihi n'okufa. Ku yaahuriire ebya Yesu, yaamutumaho abakuru b'Abayudaaya, naamushaba kwija kukiza omuhuuku we. Abatumirwe, ku baahikire ahari Yesu, baamweshengyereza munonga, bati: Omuntu ogwo ashemereire kukorerwa ekyo; ahabw'okuba akunda eihanga ryaitu, kandi niwe yaatwombekyeire sinagigi yaitu. Yesu nikwo kugyenda nabo. Ku yaabaire yaahika haihi n'enju, omukuru w'abaserukare yaatuma banywani be, ngu bamubugane, bamugambire ebi yaamutumaho, naagira ati: Mukama wangye, oteerusya kwija; ahakuba nyowe tikimpikire iwe kutaaha omu nju yangye; n'ahabw'ekyo naareeba ngu tinshemereire kweizira; haakiri ogambe ekigambo kwonka, omuhuuku wangye abone kukira. Kandi ati: Manya naanye ndi omuntu orikutwarwa, kandi nyine abaserukare abu ndikutegyeka. Ku ndagiira omwe nti, Gyenda, agyenda; n'ondiijo nti, Ija, aija; n'omuhuuku wangye nti, Kora eki, akikora. Yesu ku yaakihuriire, yaamutangaarira, yaahindukira omutwe gw'abantu abamukuratiire, yaabagira ati: Nimbagambira nti: Tinkareebaga kwikiriza okurikwingana kuti, n'obu haakuba omuri Israeli. Abo abatumirwe, ku baagarukire omuka, baashanga ogwo muhuuku yaakizire. Ku haahingwireho omwanya mukye, yaagyenda omuri tauni erikwetwa Naini, ari hamwe n'abeegi be n'omutwe muhango gw'abantu. Ku yairiire haihi n'eirembo rya tauni, yaabugana abarikushohoza omutumbi gw'omwojo ofiire, ou nyina yaazaire ari omwe nyamunegyere, kandi nyina akaba ari omufaakazi; abantu abaingi ab'omuri tauni bakaba bari hamwe nawe. Mukama waitu ku yaamureebire, yaamugirira esaasi, yaamugira ati: Otarira. Yairira haihi, yaakora aha katanda, abeekorezi baayemerera. Yaagira ati: Mwojo 'we, ninkugira nti: Imuka. Ogwo owaaba afiire yaashutama, yaatandika kugmba. Yesu yaamuha nyinga. Boona baakwatwa obwoba, baahimbisa Ruhanga nibagira bati: Nabi omukuru aimukire omuriitwe. Kandi bati: Ruhanga ataayaayiire abantu be. Okurangaanwa kw'ekyo eki yaakozire kwabuga Buyudaaya yoona n'ebyanga byona ebigyehinguririize. Kandi abeegi ba Yohaana baamugambira ebyo byona. Yohaana nikwo kweta babiri aha beegi be, akabatuma ahari Mukama waitu, naabuuza ati: Niiwe Ogwo orikwenda kwija, nari tutegyereze ondiijo? Abashaija abo ku baamuhikire, baagira bati: Yohaana Omubatizi yaatutuma kukubuuza, naagira ati: Niiwe Ogwo orikwenda kwija, nari tutegyereze ondiijo? Omu shaaha egyo yaakiza baingi endwara n'enaku na baadaimoni; kandi n'empumi nyingi yaazihumuura. Taagarukamu naabagira ati: Mugarukyeyo; mugambire Yohaana ebi mwareeba n'ebi mwahurira; empumi zihumwirwe, ebirema nibigyenda, ababembe bashemeziibwe, ebifa-matu nibihurira, abafu bazoirwe, n'abooro babuuriirwe ebigambo ebirungi. Kandi otarikumbanganisaho aine omugisha. Bwanyima, entumwa za Yohaana ku zaaherize kugarukayo, Yesu yaatandika kugambira emitwe y'abantu ebya Yohaana, ati: Omu ihamba mukaza kureebayo ki? Orubingo orurikutengyetsibwa omuyaga? Beitu mukaza kureeba ki? Omuntu ojwaire emyenda erikuterera? Manya abajwara ebijwaro ebirikwengyengyeta, bakeegira gye, baba omu bikaari by'abagabe. Beitu mukaza kureebayo ki? Nabi? Eego, nimbagambira nti: N'okukira naakirira kimwe nabi. Kandi ogwo niwe yaahandiikirweho ngu, Reeba, nintuma entumwa yangye, ekubandize; Niyo erishemeza omuhanda gwawe. Nimbagambira nti: Omuri abo abaazairwe abakazi tiharimu n'omwe orikukira Yohaana Omubatizi obukuru; kwonka omuto omu bukama bwa Ruhanga naamukira. (Abantu boona n'abahooza, abaabatiziibwe Yohaana ku baakihuriire, baahamya ku Ruhanga ahikiriire; kwonka Abafarisaayo n'abeegyesa ab'Ebiragiro, abatarabatiziibwe Yohaana, baayanga enaama ei Ruhanga yaabateekateekyeire.) Mbwenu abantu ab'ebiro ebi mbagyeranise na ki? Kandi nibashusha ki? Nibashusha nk'abaana abato abashutami omu katare, nibeetana bati: Tubateereire esheegu, timwazina; twacura, timwarira! Ahakuba Yohaana Omubatizi akaija atarikurya mugaati, n'obu kwakuba okunywa viinyo; mwagira ntu, Ariho daimoni. Kwonka Omwana w'omuntu we ku yaizire naarya, kandi naanywa, mwagira ngu, Reeba omunyamururu kandi omusinzi, munywani w'abahooza n'abasiisi. Kwonka obwengye buhamibwa abaana baabwo boona ku buhikire. Omwe aha Bafarisaayo yaamweta kurya nawe; yaataaha omu nju ye, baashutama aha by'okurya. Omukazi omusiisi w'omuri tauni egyo, ku yaamanyire ngu ari aha by'okurya omw'Omufarisaayo, yaareeta eihembe ry'amajuta ag'omugaju, yaamwemerera enyima aha bigyere naarira; yaatandika kubijubya n'amarira, yaabiragaza n'eishokye rye, yaabinywegyera, yaabisiiga amajuta ago. Omufarisaayo owaamwetsire, ku yaakireebire, yaateekateeka ati: Omuntu ogu, kuri yaaba ari nabi, akaamanyire omukazi ogu orikumukoraho oku ari, ku ari omusiisi. Yesu yaagarukamu naamugira ati: Simooni, nyine eki ndikwenda kukugambira. Yaagira ati: ngambira, Mwegyesa. Yesu yaamugira ati: Hakaba hariho omuntu owaabaire aguza; akaba aine abu yaagurize babiri, omwe naamwihuza edenaari magana ataano, n'ondi makumi ataano. Ku baabuzire eby'okumwihura, yaabasaasira bombi. Mbwenu ahari abo bombi, owaakizire kumukunda n'oha? Simooni yaagarukamu naagira ati: Ningira ngu, n'ogwo ou yaasaasiire bingi. Yesu yaamugira ati: Waagarukamu gye. Yesu yaahinduka, yaareeba omukazi, yaagira Simooni ati: Nooreeba omukazi ogu? Naataaha omu nju yaawe, tiwampa maizi g'okunaaba ebigyere byangye, kwonka we yaajubya ebigyere byangye n'amarira ge, yaabisiisiriza n'eishokye rye. Iwe tiwaanywegyera, kwonka we, okwiha obu naahika aha, takarekire kunywegyera bigyere byangye; tiwansiiga majuta aha mutwe, kwonka we yaasiiga bigyere byangye amajuta. N'ahabw'ekyo ninkugambira nti: Ebibi bye bingi yaabisaasirwa, ahabw'okuba okukunda kwe ni kwingi; kwonka osaasirwa ebikye, okukunda kwe ni kukye. Yaagira ogwo mukazi ati: Ebibi byawe byakusaasirwa. Abaabaire bashutami nibarya nawe baatandika kubuuzana bati: Ogu n'oha kandi orikusaasira ebibi? Yesu yaagambira omukazi ati: Okwikiriza kwawe nikwo kwakujuna; gyenda n'obusingye. Ku haahingwireho omwanya mukye, yaagyendagyenda omuri tauni n'birorero naabuurira kandi naagamba ebigambo ebirungi by'obukama bwa Ruhanga. Obwo akaba aine bari ikumi na babiri, hamwe n'abakazi bamwe abaakiziibwe baadaimoni n'obumuga, Mariamu Magadaleene, owaarugirweho baadaimoni mushanju, na Yoana muka Cuuza omubiiki wa Heroode, na Susaana, n'abandi baingi abaabaire nibabahwera n'ebintu byabo. Kandi omutwe muhango gw'abantu abaarugire omuri tauni zoona bakateeranira ah'ari, yaabacwera enfumu ati: Omubibi akashohora kubiba; ku yaabaire naabiba, embibo zimwe zaagwa omu muhanda, zaaribatiirirwa, enyonyi z'omu mwanya zaazirya. Ezindi zaagwa aha rukiri; ku zaamezire, zaahonga, ahabw'okubura amaizi. Ezindi zaagwa omu mahwa; amahwa gaakura nazo, gaazinyuruza. Ezindi zaagwa omu itaka rirungi, zaamera, zaayera emirundi igana. Ku yaaherize kugira atyo, yaagamba n'eiraka rihango ati: Oine amatu agarikuhurira, ahurire. Abeegi ku baamubuurize amakuru g'enfumu egyo, yaagira ati: Imwe muhairwe okumanya emibonano y'obukama bwa Ruhanga, kwonka abandi bagigambirwa omu nfumu, ngu omu kuhurira barekye kushoborokyerwa. Mbwenu enfumu egyo niyo egi. Embibo n'ekigambo kya Ruhanga. Ez'omu muhanda, abo nibo bahurira; bwanyima Sitaane akiija, akaiha ekigambo omu mitima yaabo, ngu bataikiriza bakajunwa. Ez'aha rukiri, abo nibo bahurira ekigambo, bakakiikiriza n'okushemererwa; kwonka bataine mizi, bakaikiriza omwanya mukye, kandi omu biro eby'okwohibwa bakagaruka enyima. Ezaagwire omu mahwa, abo nibo bahurira; kwonka bakiba bari omu muhanda bakanyuruzibwa amaganya g'ensi, n'obutungi n'okweshemeza okw'amagara g'ensi egi, ebyana byabo biteere. N'ezaagwire omu itaka rirungi, abo nibo bahurira ekigambo, bakakigumya omu mitima eshemeire emirungi, kandi bakaguma nibaana ebyana. Tihariho okongyeza etabaaza, akagijuumikira ekiibo, nari shi okugita omunda y'ekitanda, kureka agita aha kikondo kyayo, ngu abarikutaahamu bareebe okwaka kwayo. Ahakuba tihariho kyasherekirwe ekitarishuuruurwa, nari eky'omubonano ekitarimanywa kikareebwa butunu. N'ahabw'ekyo omu kuhurira mwerinde, ahabw'okuba oine, niwe aryongyerwa, kandi otaine, aryayakwa n'ekyo eki arikuteekateeka ngu aine. Kandi nyina n'abarumuna baija ah'ari, tibaabaasa kumuhika ahabw'omutwe gw'abantu. Abaabaire bari aho baamugira bati: Nyoko na barumuna baawe beemereire aheeru, nibenda kukureeba. We yaabagarukamu naagira ati: Maawe na barumuna bangye n'abo abahurira ekigambo kya Ruhanga, bakakyorobera. Aha kiro kimwe ahairi ebyo akaza omu bwato n'abeegi be, yaabagira ati: ka twambukye seeri y'enyanja. Baagyenda. Ku baabaire nibagyenda, yaagwejegyera. Eihunga ringi ryabatangira aha nyanja, obwato bwayenda kwijura amaizi, baaba omu kabi. Baija baamusisiimura, nibagira bati: Mwegyesa, Mwegyesa, twafa! Yaasisiimuka, yaakabukira eihunga n'okuhoorera kw'amaizi; byacureera, haabaho obucureera bwingi. Yaababuuza ati: okwikiriza kwanyu kuri nkahi? Baatiina, baatangaara, baagambira bati: Ogu ni muntu ki, orikuragiira eihunga n'enyanja, bikamuhurira! Batyo baahika omu nsi y'Abageraseene, eteegaine na Galilaaya. Ku yaatambuukiire ati aha nkungu, yaabuganwa omushaija ow'omuri tauni yaaho, owaabaire ariho daimoni. Omushaija ogwo akaba amazire ebiro bingi atakijwara kantu, kandi atakiraara mu nju kureka omu bituuro. Ku yaareebire Yesu, yaayamuza, yaamugwa omumaisho, yaagamba n'eiraka rihango ati: Noofa ki naanye, Yesu Omwana wa Ruhanga Rukira-boona? Ninkweshengyereza, otaanyita kubi; ahabw'okuba Yesu akaba yaaragiire daimoni kuruga aha muntu ogwo. (Kandi kaingi daimoni ku yaabaire amukwata, abantu bamubohesa emihama n'emirunga ngu bamurinde; acwa ebimubohire, daimoni amurariza omu ihamba.) Yesu yaamubuuza ati: Eiziina ryawe ori oha? Yaamugarukamu ati: ndi Legioni; ahakuba baadaimoni baingi bakaba bamutaahiremu. Baamweshengyereza kutabaragiira kukyengera okuzimu. Kandi aho omu rukiizi hakaba hariiriireyo omukumbi gw'empunu nyingi; baamweshengyereza kuba nizo baataahamu. Yaabaikiriza. Baadaimoni nikwo kuruga omu muntu ogwo, bakataaha omu mpunu; empunu ezo zoona zikashuuma ibanga niziiruka, zikahwera omu nyanja. Abariisa baazo ku baareebire ekyabaho, bairuka, baabigambira ab'omuri tauni n'ab'omu byaro. Abantu baahurura kureeba ebyabaho; ku baahikire ahari Yesu, baashanga omushaija owaarugwaho baadaimoni ashutami aha bigyere bya Yesu, ajwaire gye, aine obwengye; baatiina. Abariisa abaabireeba, baabateekyerereza oku owaabaire ariho baadaimoni yaakizibwa. Abantu boona ab'omu nsi egyo ey'Abageraseene baamushaba kubarugamu; ahabw'okuba bakakwatwa obwoba bwingi; atyo Yesu yaaza omu bwato, yaagarukayo. Atakagyenzire, omushaija owaarugwaho baadaimoni yaamweshengyereza ngu agume nawe; kwonka Yesu yaamwohereza, naagira ati: Garuka omu ka yaawe, ogambe ebi Ruhanga yaakukorera oku biri bikuru. Yaagyenda naabuzya omuri tauni yoona ebikuru ebi Yesu amukoreire. Yesu ku yaagarukireyo, omutwe gw'abantu gwamutangirira n'okushemererwa, ahakuba boona bakaba bamutegyereize. Haija omushaija eiziina rye Yairo, owaabaire ari omukuru wa sinagogi; yaakwata Yesu amaguru, naamweshengyereza kuza omu nju ye, ahabw'okuba akaba aine omwishiki omwe wenka ohikize emyaka ikumi n'ebiri, kandi akaba ari haihi n'okufa. Ku yaabaire naagyenda, abantu baamufunza. Haija omukazi owaabaire amazire emyaka ikumi n'ebiri arwaire ekyejwiso; kandi akaba yaamariire ebintu bye byona omu bafumu, kwonka hatariho n'omwe owaabaasize kumutambira. Yaamuturuka enyima, yaakora aha mukugiro gw'ekijwaro kye; ahonaaho ekyejwiso kye kyakira. Yesu yaabuuza ati: N'oha owankoraho? Boona ku baayehakaine, Petero na bagyenzi be baamugira bati: Mwegyesa, emitwe ekwehinguririize, neekumigisiriza! Yesu yaagira ati: Haine owankoraho, ahabw'okuba naahurira amaani gandugamu. Omukazi ku yamanyire ngu tasherekirwe, yaija naatetema, yaajuunara omu maisho ge, yaagambira omu maisho ga boona ekyamumukoresaho, kandi n'oku yaakira ahonaaho. Yesu yaamugira ati: Mwana wangye, okwikiriza kwawe nikwo kwakukiza; gyenda n'obusingye. Ku yaabaire naakigamba, haija omuntu owaaruga ow'omukuru wa sinagogi, yaagira ati: Muhara waawe yaakaba; otarusya Omwegyesa. Kwonka Yesu ku yaakihuriire, yaamugambira ati: Otatiina; ikiriza kwonka, naija kukira. Ku yaahikire aha nju, tiyaikiriza muntu weena kutaahamu nawe, kureka Petero na Yohaana na Yakobo na ishe w'omwishiki na nyina. Kandi boona bakaba nibarira nibamucurira; kwonka Yesu yaabagira ati: Mutarira; ahabw'okuba tafiire, agwejegyeire. Bamushekyerera munonga, ahabw'okuba bakamanya ku afiire. We yaamukwata aha mukono, yaamweta ati: Mwishiki 'we, imuka. Amagara ge gaamugarukamu, ahonaaho yaimuka; Yesu yaaragiira ngu bamuhe eky'okurya. Abazaire be baatangaara munonga; kwonka yaabeehanangiriza kutagira u baagambira ebyabaho. Yesu yaayeta hamwe bari ikumi na babiri, yaabaha amaani n'obushoboorozi ahari baadaimoni boona n'okutamba endwara. Yaabatuma kugamba eby'obukama bwa Ruhanga n'okukiza abarwaire. Yaabaragiira ati: Mutagira eki mwagyendana, n'obu yaakuba enkoni, nari enshaho, nari eby'okurya, nari empiiha; kandi mutatwara amakanzu abiri. Enju yoona ei muraataahemu, mugume omwo, kandi nimwo muriruga. Kandi ahu bataribaakiira hoona, ku muriba nimuruga omuri tauni egyo, mukunkumure omucuucu gw'omu bigyere byanyu okuba mushinja aharibo. Batyo baagyenda, baaraba omu birorero, nibabuuriria engiri, nibatambira abantu hoonahoona. Kandi ow'eishaza Heroode ku yaahuriire ebyakozirwe byona, yaashoberwa munonga, ahakuba bamwe bakagira bati, Yohaana azookire omu bafu; abandi ngu, Eliya areebeikire; n'abandi ngu, omwe ahari baanabi aba ira azookire; kwonka Heroode we yaagira ati: Yohaana nkamutemaho omutwe. Kandi ogwo n'oha, ou ndikuhuriraho ebigambo ebyo? Yaayenda ngu amureebe. Entumwa ku zaagarukire, zaamugaaniirira ebi zaakozire byona. Yaazitwara, baayekiika omuri tauni erikwetwa Besesaida. Emitwe y'abantu ku yaakimanyire, baamukurata; yaabaakiira n'okushemererwa, yaabagambira eby'obukama bwa Ruhanga, n'abaabaire nibenda kutambirwa yaabakiza. Ku bwatandikire kwira, bari ikumi na babiri baija baamushaba nibagira bati: Raga abantu bagyende omu birorero n'omu byaro, baronde oburaaro n'eby'okurya; ahabw'okuba aha turi omu ihamba. Kwonka We yaabaragiira ati: Mube niimwe mwabaha eby'okurya. Baagira bati: Ebi twine n'emigaati etaano n'eby'enyanja bibiri kwonka, kureka tugyende tugure eby'okurya ahabw'aba bantu boona. Ahakuba bakaba bari abashaija nk'enkumi itaano. Yaaragiira abeegi be ati: Mubashutamye omu mitwe, nk'ey'ataano ataano. Baagira batyo, baabashutamya boona. Yaakwata egyo migaati etaano n'eby'enyanja bibiri, yaareeba ahaiguru, yaasiima, yaabicwamu, yaabiha abeegi be ngu babite omu maisho g'abantu. Boona baarya, baahaaga. Bwanyima baatorotoora oburagarika obwatsigaireho, bwaba ebitenga ikumi na bibiri. Ku yaabaire ayekiikire n'abeegi be naashaba, yaababuuza ati: Beitu abantu bagira ngu mba oha? Baamugarukamu bati: Yohaana Omubatizi; abandi ngu, Eliya; kandi abandi ngu Omwe ahari baanabi aba ira azookire. Yaagaruka yaababuuza ati: Mbwenu shi imwe, mugira ngu mba oha? Petero yaagarukamu ati: Ori Kristo owa Ruhanga. Yaabeehanangiriza naabaragiira kutagira u baakigambira; naagira ati: Omwana w'omuntu ashemereire kubonabonesibwa omuri bingi, n'okwangwa abakuru n'abanyamurwa abakuru n'abahandiiki, n'okwitwa, kandi n'okuzooka aha kiro kya kashatu. Kandi yaagambira boona ati: Omuntu weena oraayende kunkuratira, ayeyangise, ayekorere omusharaba gwe obutoosha, ankuratire. Ahakuba omuntu weena orikwenda kukiza amagara ge aryagabuza; kandi orikubuza amagara ge ahabwangye, aryagakiza. Mbwenu omuntu kiryamugasira ki okutunga ensi yoona, akahwerekyerera, nari akaferwa amagara ge? Umanye ngu omuntu weena orikwitwa enshoni ahabwangye n'ahabw'ebigambo byangye, n'Omwana w'omuntu nawe aryaitwa enshoni ahabwe, ku ariizira omu kitiinisa kye, n'omu kitiinisa kya Ishe n'ekya baamaraika abarikwera. Buzimazima nimbagambira nti: Omuri aba abeemereire aha, hariho bamwe abarireeba obukama bwa Ruhanga, batakafiire. Ku haahingwireho ebiro nka munaana aharize kugamba ebigambo ebyo, yaagyenda na Petero na Yohaana na Yakobo, yaatemba aha rushozi kushaba. Ku yaabaire naashaba, enshusha y'ahamaisho ge yaahindurwa, ebijwaro bye byayera nibimurinkana. Kandi reeba abashaija babiri Musa na Eliya baagaaniira nawe; baareebeka baine ekitiinisa, baagamba aha kufa kwe, oku ariija kuhikiiririza Yerusaalemu. Kandi Petero na bagyenzi be bakaba baine oturo nibahungira; ku baakangukireyo, baareeba ekitiinis kye n'abo bashaija babiri beemereire nawe. Abashaija abo ku baabaire nibataana nawe, Petero yaagambira Yesu ati: Mwegyesa, ni kirungi obu turi aha; twombekye obuju bushatu, akamwe kabe akaawe, akandi kabe aka Muksa, n'akandi aka Eliya; ahakuba akaba atarikumanya ki arikugamba. Ku yaabaire naakigamba, ekicu kyaija, kyabasangira; ku baataahire omu kicu, baatiina. Eiraka ryayema omu kicu, nirigira riti: Ogu n'Omwana wangye ou ntooraine; mumuhurire! Eiraka eryo ku ryaherize kugamba, baashanga Yesu ari wenka. N'ahabw'ekyo omu biro ebyo bakahunama, tibaagambiraho muntu weena kigambo na kimwe ahari ebyo ebi baareebire. Ku bwaseesire, baraire barugire aha rushozi, omutwe muhango gw'abantu gwamubugana. Reeba omushaija ow'omu mutwe ogwo yaagamba n'eiraka rihango ati: Mwegyesa, ninkweshengyereza, ndeebera omwana wangye w'omwojo; ahakuba niwe naazaire wenka. Daimoni ku amukwata, ahonaaho ayamuza; amutetemya, areeta eifuro; amuhendagura, amurugaho yaamunogize. Kandi naayeshengyereza abeegi baawe kumubinga, tibaabaasa. Yesu yaagambira abeegi be ati: Ab'obusingye obutarikwikiriza, abarikwehabagiza, ndyaherera hi okuguma naimwe, n'okubagumisiririza? Ndeetera mutabani waawe. Omwana ku yaabaire nakiija, daimoni yaamuteera ahansi, yaamutaagura munonga. Yesu yaagambira kubi daimoni, yaatambira omwana, yaamugarurira ishe. Boona baatangaarira ekitiinisa kya Ruhanga. Kandi boona ku baabaire nibakitangaarira ebi yaakora byona, yaagira abeegi be ati: Ebigambo ebi mubihurire gye n'amatu gaanyu; ahakuba Omwana w'omuntu naija kuheebwayo omu mikono y'abantu. Kwonka tibarashoborokyeirwe ki yaabagambiire, kikaba kibakingiirwe, ngu batakyetegyereza; kandi batiina kukimubuuza. Bwanyima haabaho empaka omuribo ngu n'oha oraabe mukuru? Yesu ku yaamanyire ebiteekateeko by'omu mitima yaabo, yaakwata omwana muto, yaamwemereza aha rubaju rwe, yaabagira ati: Weena orikwakira omwana ogu omuto omu iziina ryangye, biri niinye ayakiire; kandi weena orikuunyakiira, biri ayakiire Owantumire; ahakuba omuto omuriimwe mwena, ogwo niwe mukuru. Yohaana yaagarukamu naagira ati: Mwegyesa, tureebire omuntu naabinga baadaimoni omu iziina ryawe, twamuzibira, ahabw'okutakwatanisa naitwe. Kwonka Yesu yaamugira ati: Mutamuzibira, ahakuba otari muzigu waanyu, aba ari owaanyu. Ebiro bye eby'okutemba omu iguru ku byabaire nibyenda kuhika, amaisho ge yaagateera kimwe aha kuza Yerusaalemu. Yaatuma entumwa kumwebembera; zaagyenda, zaataaha omu kirorero ky'Abasamaria, kumuteguurira oburaaro. Kwonka abantu baayanga kumwakiira, ahabw'okuba akaba agyemire ogurikuza Yerusaalemu. Abeegi be Yakobo na Yohaana ku baakireebire, baamubuuza bati: Mukama waitu, nooyenda turagiire omuriro gurugye omu iguru, gushuume, gubacwekyereze? We yaahinduka, yaabahana, ati: Timurikumanya mutima ogu mwine oku guri; ahabw'okuba Omwana w'omuntu taraizire kucwekyereza amagara g'abantu, kureka okubajuna. Baagumizamu, baataaha omu kirorero ekindi. Ku baabaire nibagyenda omu muhanda, omushaija yaamugira ati: Niinyija kukukuratira, ahu oraaze hoona. Yesu yaamugambira ati: Zaamuha ziine ebiina, n'enyonyi z'omu mwanaya ziine ebyashuri; kwonka Omwana w'omuntu taine na h'okuta omutwe. Yaagambira ondiijo ati: Nkuratira! We yaagira ati: Mukama wangye, reka mbanze ngyende, nziikye tata. Yesu yaamugira ati: Reka abafu baziikye abafu baabo; kwonka iwe, ogyende obuzye hoona obukama bwa Ruhanga. Kandi ondiijo yaagira ati: Ndyakukuratira, Mukama wangye; kwonka reka mbanze ndagye ab'omu ka. Yesu yaamugarukamu ati: Tihariho muntu ovuga ekyoma ekirikuhinga, akareeba enyima, oshemereire obukama bwa Ruhanga. Bwanyima y'ebyo Mukama waitu yaatoorana abandi makumi mushanju, yaabatuma babiri babiri, ngu bamwebembere bagyende omuri tauni zoona n'omu myanya yoona ei yaabaire naayenda kuhikamu. Yaabagira ati: Eby'okugyesha ni bingi, kwonka abagyesi ni bakye; n'ahabw'ekyo mushabe Mukama w'eigyesha atume abagyesi omu kugyesha kwe. Mugyende; reeba, nimbatuma muri nk'entaama ahagati y'emishega. Mutatwara enshaho z'empiiha, n'obu zaakuba efurebe, nari enkaito; kandi mutagira ou mwaramutsya omu muhanda. Enju yoona ei muraataahemu, mubanze mugire muti: Obusingye bugume omu nju egi! Ku muraashangyemu omwana w'obusingye, obusingye bwanyu nibwija kuguma ahariwe; kwonka ku kiraabe kitari kityo, obusingye bwanyu nibwija kubagarukira. Mugume omu nju egyo, murye kandi munywe ebi baraabagaburire; ahakuba omukozi ashemereire ebihembo bye; mutariruga omu nju mukagyenda nimuraararaara omu zindi. Kandi tauni yoona ei muraataahemu, bakabaakiira, murye ebi baraabate omumaisho. Mukize abarwaire baamwo, mubagambire muti: Obukama bwa Ruhanga bubairiire haihi. Kwonka ku muraataahe omuri tauni yoona, bataabaakiira, mushohore omu nguuto zaayo, nimugira muti: N'omucuucu ogw'omuri tauni yaanyu ogukwatsire omu bigyere byaitu, twagubakunkumurira; kwonka mumanye ngu obukama bwa Ruhanga bwahika haihi. Nimbagambira nti: Aha kiro ekyo ekifubiro kya Sodoma kiryaba ekirikubaasa kwemerwa okukira ekya tauni egyo. Iwe Koraziini, oryakareeba! Naiwe Besesaida, oryakareeba! Ahabw'okuba eby'okutangaaza ebyakoreirwe omuriiwe, kuri noogira ngu bikakorerwa Tuuro na Sidoni, bakaabaire beeteisize kare, bashutami bajwaire ebiguniya, beeshukyeire eiju rya kashenda. Mumanye ngu aha kiro ky'okucwa orubanja ekifubiro kya Tuuro na Sidoni kiryaba ekirikubaasa kwemerwa okukira ekyanyu. Naiwe Kaperenaumu, nooyeraata ngu oryakuzibwa ohikye omu iguru? Ngaaha, oryagarurwa ahansi ohikye Okuzimu. Orikuhurira imwe, biri niinye ahuriire; kandi orikwanga imwe, biri niinye ayangire; kandi orikuunyanga, biri ayangire Ogwo owantumire. Abo beegi be makumi mushaju baagaruka n'okushemererwa, nibagira bati: Mukama waitu, na baadaimoni nibatworobera omu iziina ryawe. Yaabagira ati: Ndeebire Sitaane naagwa nk'omurabyo okuruga omu iguru. Reeba, naabaha obushoboorozi bw'okuribata enjoka na skorupio n'amaani goona ag'omuzigu; kandi tihariho kintu ekiribakora kubi. Kwonka eki mutakishemerererwa baadaimoni okuboorobera; kureka mushemererwe ahabw'amaziina gaanyu kuhandiikwa omu iguru. Omu shaaha egyo yaashemerererwa omu Mwoyo Orikwera, naagira ati: Ninkusiima, Taata, Mukama w'eiguru n'ensi, ahabw'okuba ebyo okabishereka abanyabwengye n'abarikwetegyereza, waabishuuruurira abaana bato. Eego, Taata, ahakuba ekyo nikyo waasiimire. Ebintu byona nkabiheebwa Tata; kandi tihariho orikumanya Omwana oku ari kureka Ishe, n'obu yaakuba orikumanya Ishe oku ari kureka Omwana, n'omuntu weena ou Omwana aikiriza kumumushuuruurira. Yaahindukira abeegi be, yaabagambira omu mubonano ati: Amaisho agarikureeba ebi murikureeba gaine omugisha. Nimbagambira nti: Baanabi n'abagabe baingi bakeetenga kureeba ebi murikureeba, tibaabireeba, kandi n'okuhurira ebi murikuhurira, tibaabihurira. Omwegyesa w'Ebiragiro yaayemerera, yaamutega naagira ati: Mwegyesa, nkore ki okuhungura amagara agatahwaho? Yesu yaamugarukamu ati: N'enki ekihandiikirwe omu Biragiro? Oshoma ota? Yaagarukamu ati: Kunda Mukama Ruhanga waawe n'omutima gwawe gwona, n'amagara gaawe goona, n'amaani gaawe goona, n'obwengye bwawe bwona; kandi na mutaahi waawe nk'oku oyekunda. Yesu yaamugira ati: Waagarukamu gye; kora otyo, noija kugira amagara. Kwonka ahabw'okwenda kweyoreka nk'ohikiriire, yaabuuza Yesu ati: Mutaahi wangye n'oha? Yesu yaamugarukamu ati: Omushaija akaba naaruga Yerusaalemu naashuma Yeriko; yaagwa omu bambuzi; baamujuura ebijwaro, baamuteera, baatsiga naayenda kufa. Kandi omunyamurwa omwe akaba naashuuma omu muhanda ogwo, yaamugwaho atakimanyire; ku yaamureebire, yaamwetantara, yaaraba aha rundi rubaju, yaagumizamu. N'Omuleevi atyo, ku yaahikire aha mwanya ogwo, yaamureeba, yaaraba aha rundi rubaju. Kwonka Omusamaria, owaabaire ari omu rugyendo rwe, ku yaizire, yaahika ahu yaabaire ari; ku yaamureebire, yaamugirira esaasi, yaamuhikaho, yaashuka amajuta na viinyo omu buhuta bwe, yaamushemba; bwanyima yaamutembya aha ndogoya ye, yaamuhitsya omu nju y'abagyenzi, yaamurwaza. Omu kasheeshe yaihayo edenaari ibiri, yaaziha mukama w'egyo nju, naagira ati: Omurwaze; ezi oraakorese okurenga aha zi nkutsigire, ku ndigaruka, ndyazikwihura. Nooteekateeka, n'oha ahari abo abashatu owaabaire mutaahi w'ogwo owaagwire omu bambuzi? Yaagira ati: N'ogwo owaamugiriire esaasi. Yesu yaamugira ati: Gyenda, naiwe okore otyo. Baagumizamu omuhanda gwabo. Yaataaha omu kirorero; omukazi orikwetwa Mariza yaamutaasya omu nju ye. Kandi akaba aine omurumuna orikwetwa Mariamu; we yaashutama aha bigyere bya Mukama waitu, naahurira ebigambo bye. Kwonka Mariza akaba ayemereize omutima ahabw'emirimo mingi y'okuheereza; yaija ahari Yesu, yaamubuuza ati: Mukama wangye, tikirikukusaasa, murumuna wangye okumpenza emirimo? Mugambire ampwere. Mukama waitu yaamugarukamu ati: Mariza, Mariza, oyemereize omutima, noofa kubi n'ebintu bingi; kwonka ekirikwetengwa ni kimwe kyonka. Mariamu we atooraine omugabo murungi ogutarimwakwa. Yesu akaba ari omu mwanya gumwe naashaba; ku yaaherize, omwe aha beegi be yaamugira ati: Mukama waitu, twegyese okushaba, nk'oku Yohaana yaayegyeise abeegi be. Yaabagarukamu ati: Ku muraabe nimushaba, mugire muti: Tataitwe, eiziina ryawe ryezibwe; obukama bwawe bwije; ogume otuhe eby'okurya byaitu ebya buri izooba; otusaasire eby'okushiisha byaitu, ahakuba naitwe tusaasira omuntu weena oine eibanja ryaitu; kandi otatutwara omu kwohibwa. Yaabagambira ati: N'oha omuriimwe oine munywani we, owaakuza owe omu itumbi, akamugira ati: Munywani wangye, nguza emigaati eshatu; ahabw'okuba munywani wangye ondiijo yaija naaruga omu rugyendo, tiinyine ky'okumugaburira; we akeema omu nju, akamugira ati: Reka kundusya! Naakingire, kandi nyowe n'abaana bangye twabyamire; tindikubaasa kwimuka kugira eki naakuha. Nimbagambira nti: N'obu yaakuba ataimukire kugimuheereza ahabw'okuba munywani we; kwonka ahabw'okugumizamu naamurusya, naija kwimuka amuhe ebi arikwenda byona. Naanye nimbagambira nti: Mushabe, muryaheebwa; musherure, muryazoora; mwiguze, muryaigurirwaho; ahakuba omuntu weena oshaba aheebwa, osherura azoora, kandi oiguza aigurirwaho. Ni muzaire ki omuriimwe, ou omwana we yaakushaba omugaati, akamuha eibaare; nari eky'enyanja, akamuha enjoka omu mwanya gwakyo? Nari shi, ku yaakumushaba eihuri, akaamuha skorupio? Imwe ku muraabe nimumanya kuha abaana baanyu ebiconco ebirungi, haza muri babi, mbwenu Shoimwe w'omu iguru tarikizaho kuha Omwoyo Orikwera abo abamushaba? Kandi akaba naabinga aha muntu daimoni ozibira abantu kugamba; daimoni ku yaamurugireho, omushaija ogwo, owaabaire ari ekiteta, yaagamba; abantu baatangaara. Kwonka abandi baagira bati: Omushaija ogu baadaimoni naababingisa Belezebuli mukama waabo. Kandi abandi baamutega nibamushaba akamanyiso akarikuruga omu iguru. Yesu, ku yaamanyire ebiteekateeko byabo, yaabagira ati: Obugabe bwona ku bwebaganisamu, buhwerekyerezibwa; n'enju ku eyebaganisamu, egwa. Mbwenu Sitaane, ku araabe naayebaganisamu wenka, obukama bwe buryagumaho buta? Ahabw'okuba mugira ngu, baadaimoni mbabingisa Belezebuli. Mbwenu nyowe baadaimoni ku ndaabe mbabingisa Belezebuli, abaana baanyu bo bababingisa oha? N'ahabw'ekyo abo nibo baribasingisa orubanja. Kwonka ku ndaabe mbingisa baadaimoni orukumu rwa Ruhanga, mumanye ngu obukama bwa Ruhanga bubahikireho. Omuntu ow'amaani oine eby'okurwanisa bye, ku arinda eka ye, ebintu bye biguma omu busingye. Kwonka orikumukiza amaani, ku amuteera yaamubinga, amwaka eby'okurwanisa bye byona ebi yaabaire naayesiga, n'ebintu bye biri abinyaga, n'eminyago egyo agigaba. Obu tutakwatanisa, n'omuzigu wangye; kandi otataaruura hamwe naanye, ataataanisa. Daimoni, ku aruga omu muntu, araba omu mpita ezitarimu maizi, naasherura oburuhuukiro; ku bumuburira, agira ati: Ka ngarukye omu nju yangye omu naarugire. Daimoni ku agaruka, ashanga eyeyereire, eboneziibwe. Atyo agyenda areeta baadaimoni abandi mushanju abarikumukira kuba babi; bataaha omwo, bagumamu. Ebya bwanyima by'omuntu ogwo bikira eby'okubanza kuba bibi. Ku yaabaire naagamba ebyo, omukazi owaabaire ari omu bateeraniire aho yaagamba n'eiraka rihango, naamugira ati: Enda eyaakuzaire n'amabeere agu waayonkire biine omugisha! Yesu yaagarukamu ati: Okukira, abaine omugisha, n'abahurira ekigambo kya Ruhanga, bakakyorobera. Emitwe y'abantu ku yaayeyongyeire, yaatandika kugamba ati: Ab'obusingye obu n'ab'obusingye obubi; nibenda akamanyiso, kwonka tibarikaheebwa, kureka akamanyiso ka Yona. Nk'oku Yona yaabaire akamanyiso aha ba Nineeve, nikwo n'Omwana w'omuntu ariba aha b'obusingye obu. Omugabekazi w'eihanga ry'obukiizi-bwa-buryo aryayemerera n'ab'obusingye obu aha kiro ky'orubanja, arubasingise; ahabw'okuba akaruga aha muheru gw'ensi, yaija kuhurira obwengye bwa Sulemaani; kandi reeba, orikukira Sulemaani ari aha. Aba Nineeve baryayemerera n'ab'obusingye obu aha kiro ky'orubanja, barubasingise; ahabw'okuba bakeeteisa kandi reeba, orikukira Yona ari aha. Tihariho muntu okongyeza etabaaza, akagita omu kiina nari omu kiibo, kureka aha kikondo kyayo, ngu abarikutaaha omu nju bareebe okwaka kwayo. Etabaaza y'omubiri gwawe n'eriisho ryawe; eriisho ryawe ku riraabe riri gye, omubiri gwawe gwona guryaijura omushana; kwonka ku riraabe riri ribi, omubiri gwawe gwona guryaijura omwirima. N'ahabw'ekyo oyerinde, omushana oguri omuriiwe gutaba omwirima. Ahakuba omubiri gwawe gwona ku gurikuba gwijwire omushana, gutaine kacweka na kamwe ak'omwirima, guryabeera kimwe omushana, nk'oku etabaaza ekumurikira n'okwaka kwayo. Ku yaabaire naakigamba, Omufarisaayo yaamweta kurya nawe; yaataahamu, yaashutama aha by'okurya. Omufarisaayo yaatangaara okureeba yaarya atabandize kunaaba. Mukama waitu yaamugira ati: Imwe Abafarisaayo mwozya aharuguru y'enkyeka n'orwabya, kwonka omu nda zaanyu mwijwire obunyagi n'obubi. Imwe bashema 'mwe, Ogwo owaahangire eby'aharuguru, tiwe yaahangire n'eby'omunda? N'ahabw'ekyo ebiri omu nda zaanyu mube nibyo mwagabira abooro n'embabazi, haza obwo byona bibone kubabeera ebishemeziibwe. Imwe Bafarisaayo 'mwe, muryakareeba! Ahabw'okuba muganura kimwe kya ikumi ky'enshogi, n'eshwiga, n'emboga zoona, kwonka mwehuzya okucwa emanja z'oburyo n'okukunda Ruhanga; ebyo mukaashemereire kubikora, kandi na biri okutabireka. Imwe Bafarisaayo 'mwe, muryakareeba! Ahabw'okuba mukunda emyanya ey'ekitiinisa omuri sinagogi n'okutangirirwa omu katare. Muryakareeba, ahakuba nimushusha nk'ebituuro ebitarikureebwa, ebi abantu baribataho batamanyire. Omwe aha beegyesa b'Ebiragiro yaamugambira ati: Mwegyesa, ku orikugira otyo, naitwe nooba otujumire. Yesu yaagira ati: Imwe abeegyesa b'Ebiragiro, naimwe muryakareeba! Ahabw'okuba mukorera abantu emitwaro etarikubaasa kwekorerwa, haza kunu mutarikugikoraho na rukumu rwanyu. Muryakareeba! Ahabw'okuba mwombeka ebituuro bya baanabi, abu baashwenkuriimwe baitsire. Mutyo muhamya ebi baashwenkuriimwe baakozire kandi mubisiima; ahakuba bo bakaita baanabi, kandi imwe mwombeka ebituuro byabo. N'ahabw'ekyo Obwengye bwa Ruhanga bukagamba buti: Ndyabatumaho baanabi n'entumwa; abamwe aharibo baryabaita, abandi baryabahiiga, eshagama ya baanabi boona eyaasheeshekire okuruga aha kuhangwa kw'ensi etukurie ab'obusingye obu, okwiha aha shagama ya Abeeli okuhika aha shagama ya Zakaria, owaagwire ahagati y'eitambiro na hekalu. Buzimazima nimbagambira nti: Eryatukurira ab'obusingye obu. Muryakareeba, imwe abeegyesa b'Ebiragiro! Ahabw'okuba mukaihaho ekishumuruzo ky'obwengye; imwe ahabwanyu timwataahamu, kandi n'abo abaabaire nibataahamu, mwabazibira. Ku yaarugireyo, abahandiiki n'Abafarisaayo baatandika kumumigisiriza n'amaani n'okumwegyenzaho, ngu bamugambise bingi, nibamutega ngu bamwiheho ekigambo, bamuregye. Omu biro ebyo, abantu enkumi n'enkumi bakateerana, baaribatiirirana; yaatandikira aha beegi be kubagambira ati: Mwerinde ekitumbisa ky'Abafarisaayo, nibwo buryarya. Tihariho kishwekirwe ekitarishuuruurwa, n'obu kyakuba ekisherekirwe ekitarimanywa. Eki mwagambiire omu mwirima kyona kiryahuririrwa omu mushana; n'eki mwagambiire omu kutu, muri omu kishengye, kiryagambirwa aha mutwe gw'enju. Kandi nimbagambira, imwe banywani bangye, mutatiina abo abarikwita omubiri, bwanyima bataine kindi ki barikubaasa kukora. Kwonka nimbahabura ou muraatiine; mutiine Ogwo, oine obushoboorozi bw'okunaga omuntu omuri Gehena yaaheza kumwita; eego, nimbagambira nti: Mutiine Ogwo. Ebiteera-nkumba bitaano tibigurwa sente ibiri? Kwonka tihariho na kimwe aharibyo ekyeba omu maisho ga Ruhanga. Nangwa n'eishokye ry'aha mitwe yaanyu ribazirwe ryona. Mutatiina; muri ab'obuguzi okukira ebiteera-nkumba bingi. Kandi nimbagambira nti: Omuntu weena orimpamya omu maisho g'abantu, Omwana w'omuntu nawe aryamuhamya omu maisho ga baamaraika ba Ruhanga; kwonka oriinyehakana omu maisho g'abantu, aryayehakanwa omu maisho ga baamaraika ba Ruhanga. Omuntu weena origamba kubi aha Mwana w'omuntu, aryasaasirwa, kwonka orirogota aha Mwoyo Orikwera tarisaasirwa. Ku baribatwara omu maisho g'abakuru ba sinagogi n'ag'abategyeki n'abaine obushoboorozi, mutaryemereza emitima oku murigarukamu, nari ebi muryetonganira, nari shi ebi murigamba; ahakuba Omwoyo Orikwera aryabeegyesa omuri egyo shaaha eki mushemereire kugamba. Omuntu owaabaire ari omu mutwe ogwo yaamushaba ati: Mwegyesa, ragiira mwene tata tubagane obuhunguzi bwaitu. Yesu yaamugira ati: Iwe mushaija 'we, n'oha owantaireho kubacwera orubanja, nari shi okuba ow'okubabaganisiza? Yaabagira ati: Muhurire, mwerinde okwetenga kwona, ahabw'okuba amagara g'omuntu tigari mu bwingi bw'ebintu ebi aine. Yaabacwera enfumu ati: Hakaba hariho omutungi owaabaire aine emisiri eyezire munonga. Yaayebuuza omu mutima gwe ati: Ngire nta; ahakuba tiinyine h'okuhunika emyaka yangye? Yaagira ati: Eki ndaakore n'eki; niinyija kusheenya ebitara byangye, nyombekye ebirikukira obuhango; omwo nimwo ndaahunikye emyaka yangye yoona, obwo ndyagambira omutima gwangye nti: Mutima gwangye, oine ebintu bingi ebibiikirwe eby'okumara emyaka mingi; mbwenu huumura, orye, onywe, oshemererwe. Kwonka Ruhanga yaagira ati: Iwe mushema we! Eki kiro noija kwakwa amagara gaawe. Mbwenu ebi waayeteekateekyeire biryaba eby'oha? Nikwo omuntu ashusha atyo, oyebiikira obutungi, haza atari mutungi ahari Ruhanga. Kandi yaagambira abeegi be ati: Nikyo ndikubagirira nti: Mutaryemereza emitima ahabw'amagara gaanyu eki murirya, nari shi aha mibiri yaanyu eki murijwara. Ahakuba amagara nigakira eby'okurya, n'omubiri nigukira ebijwaro. Muteekateekye aha bikoona; tibibiba, kandi tibigyesha, tibigira bubiiko nari ebitara, kwonka Ruhanga abigaburira. Imwe, timurikukira enyonyi? N'oha omuriimwe, orikubaasa kwongyera ekiro na kimwe aha rugyero rw'emyaka y'obukuru bwe ahabw'okwemereza omutima? Mbwenu ku muraabe mutarikubaasa kukora ekintu kikye nk'ekyo, nimwemerereza ki emitima ahabw'ebindi? Muteekateekye aha birabyo oku bimera; tibigira murimo, tibiruka myenda; kwonka nimbagabmira nti: Nangwana Sulemaani omu kitiinisa kye kyona taraizihiirwe nka kimwe aharibyo. Mbwenu Ruhanga, ku araabe ajweka atyo obunyaatsi bw'omu ishwa, oburiho eri izooba, nyencakare bukanagwa omu mahega, taribajweka okubukira imwe abaine okwikiriza kukye? Mutarisherura eki muraarye nari eki muraanywe, kandi mutaryemereza emitima. Nimumanya ngu ebyo byona amahanga goona ag'omu nsi nibyo gasherura; kandi Shoimwe naamanya ku mubikyenire. Kureka musherure obukama bwa Ruhanga, n'ebyo nabyo muryabyongyerwa. Mutatiina, imwe obusyo obukye, ahabw'okuba Shoimwe naasiima munonga kubaha obukama. Mutunde ebi mwine, mugabe eby'embabazi, mwebaziirire enshaho z'empiiha ezitarikukura, eitungo ry'omu iguru eritahwaho, ahu omushuma atahika, n'obu haakuba ahu ekiyenje kitashiisha. Ahakuba ahu eitungo ryanyu riri, n'omutima gwanyu niho guba. Mugume mwezirikire enkoba zaanyu, n'etabaaza zaanyu zigume nizaaka; naimwe mube nk'abantu abategyereize mukama waabo okugaruka omuka naaruga omu bugyenyi, ngu ku ariija yaayeranga, barahukye kumwiguriraho. Baine omugisha abahuuku abo, abu mukama waabo ariija akashanga bamutegyereize. Buzimazima nimbagambira nti: Aryayezirika, abashutamye aha by'okurya, aije abaheereze. Ku ariija abantu bahirwayo, nari omu itumbi, yaashanga abahuuku abo bari batyo, baryaba baine omugisha. Kwonka mumanye eki, ngu kuri nyineeka amanya obunaku omushuma obu araiziremu, akaagumire naareeba, taakurekire nju ye kurimwa. Naimwe mugume mweteekateekire; ahabw'okuba omu shaaha ei muteeteekateekyeiremu Omwana w'omuntu niyo ariiziramu. Petero yaamubuuza ati: Mukama wangye, enfumu egi ei waacwa, niitwe waagicwera, nari waagicwera n'abandi boona? Mukama waitu yaagira ati: Omubiiki orikwesigwa kandi ow'obwengye n'oha, ou mukama we aritsigira ab'omu ka ye, okubagaburira omugabo gwabo omu bunaku obushemereire? Aine omugisha, omugaragwa ogwo, ou mukama we ariija, akashanga naakora atyo. Buzimazima nimbagambira nti: Aryamukwatsa ebi atungire byona. Kwonka omugaragwa ogwo, ku arigira omu mutima gwe ati: Mukama wangye atwireyo, yaatandika kuteera abahuuku n'abazaana, kandi n'okurya n'okunywa n'okusinda; mukama w'omugaragwa ogwo aryaija aha kiro eki atarikumuteekateekyeraho, n'omu shaaha ei atarikumanya, aryamwasha, amuhe omugabo gwe hamwe n'abatarikwesigwa. Omugaragwa ogwo, owaamanyire ebi mukama we akunda, aryateerwa nyingi; kwonka otarabimanyire, akakora ebishemereire kumuteeza, aryateerwa nkye. Omuntu weena orikuheebwa bingi, aryabuuzibwa bingi; n'ogwo orikwatsibwa bingi, niwe barikira kwenza bingi. Nkaija kunaga omuriro aha nsi, kandi ku guraabe gwakwatsire, ekindi niinyenda ki? Hariho okubatizibwa oku nshemereire kubatizibwamu; yeimwe, ka ninshaasha okuhitsya obu kurihikiirizibwa! Nimuteekateeka ngu nikaija kureeta obusingye omu nsi? Nimbagambira nti: Tikwo kiri; kureka okutaanisa. Okuruga hati omu nju emwe haryabamu bataano bataanukaine, abashatu n'ababiri, n'ababiri n'abashatu batakwataniise. Oku nikwo baritaanuukana; omushaija tarikwatanisa na mutabani, omutabani na ishe; omukazi tarikwatanisa na muhara we, omuhara na nyina; nyinazaara tarikwatanisa na mukaamwana we, omukaamwana na nyinazaara. Kandi yaagambira n'emitwe y'abantu ati: Ku mureeba ekicu nikiruga oburengyerwa-izooba, ahonaaho mugira ngu enjura yaaza kugwa; kandi nikwo kiba. Ku mureeba omuyaga nigwiha omu bukiizi-bwa-buryo, mugira ngu nihaija kujwa omushana mwingi; kandi nikwo kiba. Imwe ndyarya 'mwe, mumanya kukyenga enshusha y'ensi n'eiguru; beitu ahabw'enki mutamanya kukyenga obunaku obu? Kandi ahanki imwe ahabwanyu mutamanya ekihikire? Ku oraabe nookigyenda n'orikukutabaariza aha muramuzi, oteereho kwikirizana nawe mukiri omu muhanda, arekye kukukurura, akakutwara aha muramuzi, n'omuramuzi akakuha omuserukare, n'omuserukare akakuta omu kihome. Ninkugambira nti: Torirugamu okuhitsya obu oriihura eibanja ryona, otatsigyeyo nangwa na sente emwe. Omu biro ebyo hakaba hariho abantu bamwe abaabaire bari aho, baamuteekyerereza eby'Abanyagalilaaya, abu Pilaato yaajwangize eshagama yaabo n'ebitambo byabo. Yaabagarukamu ati: Nimugira ngu Abanyagalilaaya abo bakaba bari abasiisi okukira abandi Banyagalilaaya boona, nikyo baitiirwe kubi batyo? Nimbagambira nti: Tikwo kiri; mumanye ngu naimwe, ku muraabe muteeteisize, muryahwerekyerera mwena nkabo. Nari shi, abantu abo ikumi na munaana, abu omunaara gw'omuri Siloamu gwagwereire, gukabaita, nimugira ngu bakaba bari abasiisi okukira abandi boona abaabaire batuura Yerusaalemu? Nimbagambira nti: Tikwo kiri; mumanye ngu naimwe ku muraabe muteeteisize, muryahwerekyerera mwena nkabo. Kandi akabacwera enfumu egi ati: Hakaba hariho omushaija owaabyaire omutiini omu musiri gwe gw'emizaabibu; yaija kugusheruraho ebyana, byamuburira. Yaagira omuhingi w'emizaabibu ati: Reeba, mmazire emyaka egi eshatu niinyija kusherura ebyana aha mutiini ogu, nibimburira. Guteme; nigwitira ki omwanya? Omuhingi yaamugarukamu naagira ati: Mukama wangye, gurekye n'omwaka ogu, mbanze nguhingirire, ngutemu amasha. Bwanyima ku guryana, kiryaba gye; ku guriba gutaanire, oryagutema. Ku yaabaire naayegyesa omuri sinagogi emwe aha izooba rya Sabato; hakaba harimu omukazi omazire emyaka ikumi na munaana ariho daimoni orikumuzya; akaba ainami, atarikubaasa kwinamuka. Yesu ku yaamureebire, yaamweta, yaamugira ati: Mukazi 'we, waabohoororwa omu bumuga bwawe. Yaamutaho engaro; ahonaaho yaagororoka, yaahimbisa Ruhanga. Kwonka omukuru wa sinagogi yaagira ekiniga ahabw'okuba Yesu yaatamba ahari Sabato, yaagambira abantu ati: Hariho ebiro mukaaga, ebishemereire kukorerwamu emirimo; n'ahabw'ekyo mube nibyo mwaguma nimwiziramu kutambirwa, kwonka ti hari Sabato. Mukama waitu yaamugarukamu ati: Imwe ndyarya 'mwe, omuriimwe mwena hariho otatsibura nte ye nari endogoya ye ahari Sabato, akagitwara kugyeshera? N'omukazi ogu, muhara wa Abrahamu, ou Sitaane yaabohire emyaka ikumi na munaana, tashemereire kubohororwa omu bumuga obu aha izooba rya Sabato? Ku yaagambire ebyo, abazigu be boona baakwatwa enshoni; abantu boona baashemrererwa eby'ekitiinisa byona ebi yaakozire. N'ahabw'ekyo yaagira ati: Obukama bwa Ruhanga nibushusha ki? Kandi nimbugyeranisa na ki? Nibushusha nk'akajuma ka sinaapi, aku omuntu yaatwaire, akakabiba omu musiri gwe; bwanyima kakakura, kakaba omuti; enyonyi z'omu mwanya zikaarika omu mataagi gaagwo. Yaagaruka yaagira ati: Obukama bwa Ruhanga mbugyeranise na ki! Nibushusha nk'ekitumbisa eki omukazi yaatwaire, akakishereka omu ncuro z'esaano ishatu, okuhitsya obu zoona zaatumbisiibwe. Yaagumizamu yaaraba omuri tauni n'ebirorero, naayegyesa, ari omu muhanda naaza Yerusaalemu. Omwe yaamubuuza ati: Mukama wangye, biri abarikujunwa ni bakye? Yesu yaabagira ati: Mwezirikye kutaahira omu irembo erifunzire; ahakuba nimbagambira nti: Baingi baryayetenga kutaahamu, tibaribaasa. Nyineeka ku ariheza kwimuka n'okukinga orwigi, muryatandika kwemerera aheeru kukongoota aha rwigi nimwiguza, nimugira muti: Mukama waitu, twigurireho. Nawe aryabagarukamu ati: Tindikumanya i murikuruga. Naimwe muryatandika kugira muti: Tukaba turiira kandi tunywera omu maisho gaawe, kandi naiwe okaba oyegyesa omu mihanda y'owaitu. Kwonka aryabagarukamu ati: Nimbagambira nti: Tindikumanya i murikuruga; mundugye omumaisho, imwe enkozi z'ebibi. Aho niho muriririra mukanena enshaya, ku murireeba Abrahamu na Isaaka na Yakobo na baanabi boona bari omu bukama bwa Ruhanga, haza imwe mubingiirwe aheeru. Baryaruga oburugwa-izooba n'oburengyerwa-izooba, n'obukiizi-bwa-bumosho n'obwa-buryo, bashutame omu bukama bwa Ruhanga. Kandi reeba, hariho ab'enyima abariba ab'okubanza, n'ab'okubanza abariba ab'enyima. Omu shaaha egyo bamwe aha Bafarisaayo baija baamugira bati: Ruga aha, ogyende; ahabw'okuba Heroode naayenda kukwita. Yaabagira ati: Mugyende mugambire muha egyo, muti: Reeba, naabinga baadaimoni, naakiza endwara eri izooba na nyencakare; kimwe eki yaiziriire. Kwonka nshemereire kugumizamu eri izooba na nyencakare na bwasheesha; ahakuba tikirikubaasika nabi kuhwerekyererera ahandi, kureka Yerusaalemu. Iwe Yerusaalemu, Yerusaalemu, oita baanabi, kandi oteera amabaare abakutumwaho! Ka ni kaingi obu naayenzire kubumbatira abaana baawe, nk'oku enkoko ebumbatira abaana baayo omunda y'amapapa gaayo, haza mutankundire! Reeba, enju yaanyu ebatsigiirwe eri omushaka; kandi nimbagambira nti: Timurindeeba okuhitsya obu murigira muti: Orikwija omu iziina rya Mukama asiimwe. Aha izooba rya Sabato yaataaha omu nju y'omwe aha bakuru b'Abafarisaayo kurya; baamutaho amaisho. Kandi omu maisho ge hakaba hariho omushaija orwaire orusimba. Yesu yaabuuza abeegyesa b'Ebiragiro n'Abafarisaayo ati: Ebiragiro nibiikiriza okukiza ahari Sabato nari hsi tikwo? Baahunama. Yesu yaamukwata, yaamukiza, yaamwohereza. Yaabagira ati: N'oha omuriimwe, ku arikuba aine endogoya nari ente yaagwa omu iziba, otarikugiihamu ahonaaho aha izooba rya Sabato? Baabura eky'okumugarukamu ahari ekyo. Kandi yaacwera enfumu abo abeetsirwe aha by'okurya, ku yaareebire oku barikweha emyanya y'ekitiinisa, yaabagira ati: omuntu, ku arikweta aha bugyenyi bw'okushwera, otarishutama omu mwanya gw'ekitiinisa, hatakaija ondiijo, orikukukiza ekitiinisa, obeetsire mwembi akaija, akakugira ati: Heereza ogu omwanya, okatandika kugaruka omu mwanya gw'enyima y'endiijo yoona noobwerabwera. Kwonka ku oryetwa aha bugyenyi, ogyende oshutame omu mwanya gw'enyima y'endiijo yoona, okwetsire ku araije, akugira ati: Munywani wangye, irira omumaisho; obwo oryagira ekitiinisa omu maisho gaabo boona abu oshutami nabo aha by'okurya. Ahakuba weena orikwetunguura aryagarurwa ahansi; kandi orikwegarura ahansi, aryatunguurwa. Kandi yaagambira n'ogwo omwetsire ati: KU oriba waateekyeire abantu eby'okurya nyomushana nari nyekiro, otaryeta banywani baawe, nari beene sho, nari beene waanyu, n'obu baakuba bataahi baawe abantungi, nabo obundi batakaakweta nk'oku waabeetsire, bakakwihura. Kwonka, ku oriba waateekire eby'okurya, oyete abooro, ebimuga, ebirema, n'empumi; kandi oryaheebwa omugisha; ahabw'okuba bo tibaine ky'okukwihura; oryaihurwa aha kuzooka kw'abahikiriire. Omwe ahari abo abaabaire bashutami nawe aha by'okurya, ku yaahuriire ebyo, yaamugira ati: Oririira eby'okurya omu bukama bwa Ruhanga aine omugisha! Yesu yaamugira ati: Omuntu akateeka obugyenyi, yaabwetaho baingi. Obunaku bw'okurya ku bwahikire, yaatuma omuhuuku kugambira abeetsirwe, ati: Mwije; ahakuba byona byatebeekanisiibwe. Boona baatandika kwekwatsakwatsa nk'abaragaine. Ow'okubanza yaamugira ati: Nguzire ekibanja, nshemereire kugyenda nkireebe. Naakweshengyereza, ondereere. Ondiijo yaagira ati: Nguzire enimi ikumi z'okuhingisa; ninza kuzigyeza; naakweshengyereza, ondereere. Ondiijo yaagira ati: Ntaahize omukazi, n'ahabw'ekyo tindikubaasa kwija. Omuhuuku yaagaruka, yaabitekyerereza mukama we. Nyineeka nikwo kukwatwa ekiniga, akagira omuhuuku we ati: Irooko oze omu nguuto n'omu mihanda omuri tauni, oreete abooro n'ebimuga n'empumi n'abarikucumbagira. Bwanyima omuhuuku yaamugira ati: Mukama wangye, ei waaragiira kyakorwa; kwonka hakiriho omwanya. Mukama we yaagira omuhuuku we ati: Gyenda omu mihanda n'omu buhanda oburikuraba omu bikaari, ogyeme abantu baije, enju yangye eijure. Ahakuba nimbagambira nti: Tihariho n'omwe ahari abo abeetsirwe, oraatamire aha by'okurya ebi mbateekyeire. Emitwe y'abantu baingi yaamukuratira; Yesu yaabahindukira, yaabagira ati: Omuntu weena, orikwija ahi ndi, atangire ishe na nyina, n'omukazi we, n'abaana be, na beene ishe, na banyaanya, kandi n'amagara ge, tarikubaasa kuba mwegi wangye. Weena oteekorera musharaba gwe, akankurata, tarikubaasa kuba mwegi wangye. N'oha omuriimwe, owaakuba naayenda kwombeka omunaara, atabanze kushutama akabariirira eby'emirimo yaagwo, akamanya ku araabe aine eby'okuguheza; ku yaakuba atatwarize atyo, akiba yaaheza omusingi, akaremerwa aho, abarikukireeba boona bakaatandika kumushekyerera, nibagira bati: Omushaija ogu akatandika kwombeka, tiyaabaasa kuheza. Kandi ni mugabe ki, owaakuza kurwana n'ondi, atabanze kushutama, akeehanuuza ku araabe naabaasa kuhurura n'engabo ze kakumi, ngu abone kurwanisa ogwo oizire kumuteera n'engabo obukumi bubiri? Ku areeba atarikubaasa, atuma ahari oriya entumwa, akiri hare munonga amubuuza eki yaakumuhongyera, ngu bagire obusingye. N'ahabw'ekyo omuntu weena omuriimwe tarikubaasa kuba mwegi wangye, yaaba atatsigire bi aine byona. Omwonyo ni murungi; kwonka ku guraabe guhweirwemu ensha, muryagigaruramu muta? Niguba gutakishemererera musiri, n'obu rwakuba orubungo; bafa okugunaga. Oine amatu agarikuhurira, ahurire. Abahooza n'abasiisi bakaba nibamwirira haihi kumuhurira. Abafarisaayo n'abhandiiki baayetomboita nibagira bati: omushaija ogu ayakiira abasiisi, kandi arya nabo. Yesu nikwo kubacwera enfumu egi ati: Ni muntu ki omuriimwe, oine entaama igana, ku haakuburaho emwe, otakaatsigaho ziri makumi mwenda na mwenda omu ishwa, akakurata egyo ebuzire, okuhitsya ahu arigibonera? Ku agibona, agiheeka aha mabega ge, ashemereirwe. Ku ahika omuka, ayeta banywani be na bataahi be, naabagira ati: Mushemererwe naanye, ahabw'okuba mboine entaama yangye ebaire ebuzire. Nimbagambira nti: Nikwo n'omu iguru barishemerererwa batyo omusiisi omwe orikweteisa, okukira abahikiriire makumi mwenda na mwenda abatarikwetenga kweteisa. Nari shi ni mukazi ki, oine empiiha z'efeeza ikumi, ku haakuburaho rupiiha emwe, otakaakongyeza etabaaza, akeeyerera enju, akeezirika kusherura okuhitsya ahu arigibonera? Ku agibona, ayeta banywani be na bataahi be, naagira ati: Mushemererwe naanye, ahabw'okuba mboine rupiiha yangye ebaire ebuzire. Nimbagira nti: Nikwo hariho okushemererwa omu maisho ga baamaraika ba Ruhanga ahabw'omusiisi omwe orikweteisa. Kandi yaagira ati: Hakaba hariho omushaija owaabaire aine abatabani babiri. Omuto yaashaba ishe ati: Taata, mpa omugabo gw'ebintu ebi waakundagire. Ishe yaababaganisiza eitungo rye. Bwanyima y'ebiro bikye, omwana ogwo omuto yaateerana hamwe ebintu bye byona, yaagyenda, yaaza omu nsi endiijo eya hare. Ku yaahikireyo, yaashiishagurira ebintu bye omu micwe mibi. Ku yaabiherizeho, haabaho enjara nyingi omu nsi egyo; yaaconcoboza. Ahabw'ekyo yaagyenda, yaashumba aha muntu ow'omu nsi egyo; omushaija ogwo yaamwoherezaomu mariisizo ge kuriisa empunu. Yaayetenga kurya ebishushu ebi empunu zaabaire zirya, kandi tihariho waabaire amuha ekintu kyona. Ku yaayegarukiremu, yaayebuuza ati: Abapakasi ni bangahi abarikukorera tata, abarya eby'okurya bakaremwa; haza nyowe enjara neenyitira aha! Ka nyimukye, nze owa tata, mmugire nti: Taata, nkacumura aha W'omu iguru kandi n'omu maisho gaawe; tinshemereire kwetwa omwana waawe; ongire nk'omwe aha bapakasi baawe abakorera ebihembo. Yaimuka kuza owa ishe. Ku yaabaire akiri hare munonga, ishe yaamureeba, yaakwatwa embabazi, yairuka, yaamugwa omudna, yaamunywegyera. Omwana yaamugira ati: Taata, nkacumura aha W'omu iguru, kandi n'omu maisho gaawe, tinkiri w'okwetwa omwana waawe. Kwonka ishe yaaragiira abahuuku be ati: Mwehuute mureete ekijwaro ekirikukira oburungi, mukumujwekye, n'empeta omu rukumu, n'enkaito omu bigyere; mureete enyana y'ebishaju, mugiite, turye, tushemererwe; ahabw'okuba omwana wangye ogu akaba afiire, hati yaazooka; akaba azaahire, mbwenu yaazaahuuka. Baatandika kushemererwa. Obwo mukuru we akaba ari omu musiri; ku yaarugireyo, yairira haihi n'eka, yaahurira emikuri n'okuzina. Yaayeta omwe aha bahuuku, yaamubuuza ebyo oku biri. We yaamugarukamu ati: Murumuna waawe yaija; kandi sho yaamubaagira enyana y'ebishaju, ahabw'okumubona akihuriire. Onu yaaguubwa kubi, yaayanga kutaaha omuka. Ishe yaashohora, yaamweshengyereza; omwojo ogwo yaagarukamu ishe ati: Reeba, mmazire emyaka mingi ninkuheereza, tinkagomeraga kiragiro kyawe kyona; kwonka tokampaga kabuzi, ngu naanye nshemererwe n'abanywani bangye. Mbwenu omwana waawe ogu, owaamariire obutungi bwawe omuri baamaraaya, ku yaija, waamubaagira enyana y'ebishaju. Ishe yaamugira ati: Mwana wangye, otuura naanye ebiro byona, kandi ebyangye byona n'ebyawe. Kwonka eky'okwesiima n'okushemererwa kyaba kihikire; ahabw'okuba murumuna waawe ogu akaba afiire, hati yaazooka; akaba azaahire, mbwenu yaazaahuuka. Yesu yaagaruka yaagira abeegi be ati: Hakaba hariho omuntu omutungi, owaabaire aine omubiiki; baamumuregaho ku arikushiisha ebintu bye. Yaamweta, yaamubuuza ati: Eki, eki ndikukuhuriraho, n'enki? Nyoeka oku waatwarize eby'obubiiki bwawe; ahakuba tokishemerera kuba mubiiki wangye. Omubiiki yaayebuuza ati: Ngire nta, ahabw'okuba mukama wangye yaaza kumbinga omu tubiiki? Tiinyine maani g'okuhinga, kandi n'okushabiriza nikuunyitsa enshoni. Mbwenu naamanya eki ndaakore, kikantaasya omu maka g'abantu, ku ndaabingwe omu bubiiki. Yaayeta weena oine eibanja rya mukama we, yaabuuza ow'okubanza ati: Mukama wangye naakwihuza ki? Yaamugarukamu ati: Encuro z'amajuta igana. Omubiiki yaamugira ati: Kwata orupapura rwawe oru orikwihurizibwaho, orahukye kushutama, ohandiikyeho makumi ataano. Yaabuuza ondiijo ati: Iwe naakwihuza ki? Onu yaamugira ati: Ebitenga by'engano igana. Yaamugira ati: Kwata orupapura rwawe oru orikwihurizibwaho, ohandiikyeho makumi munaana. Mukama w'omubiiki otarikwesigwa yaamusiima ahabw'obwengye obu yaagizire; ahakuba abantu b'ensi egi omu busingye bwabo nibakiza abantu b'omushana obwengye. Kandi nimbagambira nti: Mwenywanire na Mamona etari y'okuhikiirira, nyentsya ku erihwaho, babaakiire omu maka agatahwaho. Oyesigwa omu bikye munonga, niwe ayesigwa n'omu bingi; kandi oteesigwa mu bikye munonga, niwe ateesigwa na mu bingi. Ku muraabe mubaire mutari beesigwa mu butungi obutari bw'okuhikiirira, n'oha oribakwatsa obutungi bw'amazima? Kandi ku muraabe mubaire mutari beesigwa mu by'abandi, n'oha oribaha ebyanyu eby'okwetegyekyera? Tihariho muhuuku orikubaasa kuheereza abakama babiri; ahakuba ku yaakukora atyo, akaayangaho omwe, akunda ondiijo; nari agumira ahari omwe, agaya ondiijo. Timurikubaasa kuheereza Ruhanga na Mamona. Abafarisaayo, abaabaire bari abakunzi b'empiiha, ku baahuriire ebyo byona, baamushekyerera. Yaabagira ati: Imwe muri abantu abeehindura abahikriire omu maisho g'abantu, kwonka Ruhanga naamanya emitima yaanyu; mumanye ngu ekirikuhimbisibwa omu bantu n'ekirikunugwa omu maisho ga Ruhanga. Ebiragiro na Baanabi bikaba biriho okuhitysa omu biro bya Yohaana; okuruga obwo enkuru nungi ey'obukama bwa Ruhanga ebuurirwa, kandi omuntu weena abutaahamu n'amaani. Nikirahuka eiguru n'ensi okuhwaho okukira akatoonyezi kamwe k'omu Biragiro okuhwaho. Omuntu weena orikushenda omukazi we akashwera ondiijo, naaba ashambaine; kandi orikushwera omukazi obingirwe iba, nawe naaba ashambaine. Hakaba hariho omutungi, owaabaire ajwara ebijwaro bya bujwa n'emyenda ya bafuta emirungi, kandi ebiro byona akaba asiiba ajarami, naarya gye. Kandi hakaba hariho n'omworo, owaabaire naayetwa Laazaaro, ou baabaire babyamya aha irembo ry'omutungi ogwo, omubiri gwe gwijwire ebironda. Akaba ayetenga kugaburirwa ebirikuragara ahansi y'emeeza y'ogwo mutungi; kandi n'embwa zikaba ziija, zirigatsa ebironda bye. Bwanyima omworo ogwo yaafa, yaatwarwa baamaraika omu kifuba kya Abrahamu. Omutungi ogwo nawe yaafa, yaaziikwa. Ku yaahikire okuzimu, yainamura amaisho ge naahururwa, yaareeba Abrahamu hare na Laazaaro ari omu kifuba kye. Yaayeta munonga naagira ati: Taata Abrahamu, nsaasira, otume Laazaaro akoze enshonga y'orukumu rwe omu maizi, afukiirize orurimi rwangye; ahabw'okuba nimpururwa omu muriro ogu. Kwonka Abrahamu yaagira ati: Mwana wangye, ijuka oku waahairwe ebirungi byawe okiri omu nsi, na Laazaaro nikwo yaahairwe ebibi; mbwenu hati ari aha, ari gye, iwe noohururwa. Kandi t'ekyo kyonka, ahagati yaitu naimwe hariho orusa ruhango orwataireho, ngu ruremese abarikwenda kuruga aha kuza ei muri, kandi ngu ruzibire omuntu weena kuruga okwo kwija ahu turi. Omutungi yaagira ati: Mbwenu ninkweshengyereza, Taata, omutume owa tata; ahakuba nyineyo barumuna bangye bataano, abahabure, nabo barekye kwija omu mwanya ogu ogurimu okuhururwa munonga. Abrahamu yaagira ati: Baine Musa na baanabi, babe nibo baahurira. Omutungi yaagira ati: Ngaaha, Taata Abrahamu; ku haraazeyo ozookire omu bafu, baryayeteisa. Yaamugarukamu ati: Ku baraabe banga kuhurira Musa na baanabi, tibarikirizisibwa muntu, n'obu yaakuba ozookire omu bafu. Yesu yaagira abeegi be ati: Ebirikugwisa tibiribura kwija; kwonka oribireeta aryakareeba. Haakiri ogwo okubohwa orubengo omu bitsya, kanagwa omu nyanja, okukira okureetera omwe ahari aba abato kukora ekibi. Mwerinde; mwene sho ku araashiishe, omuhane; ku araayeteise, omusaasire; ku araakukore kubi eizooba rimwe emirundi mushanju, yaakuhindukira emirundi mushanju naagira ati: Nyeteisize; omusaasire. Entumwa zaagira Mukama waitu ziti: Twongyereho okwikiriza? Mukama waitu yaagira ati: Kuri mwine okwikiriza okuri nk'akajuma ka sinaapi, mukaaragiire omusikamoori ogu muti, Higuka, obyarwe omu nyanja, gubahurira. N'oha omuriimwe oine omuhuuku orikuhinga, nari orikuriisa entaama, ou yaakugambira naakiruga aha murimo, ati: Rahuka oije, oshutame, orye? Omu mwanya gw'okumigira ati: Ihura eby'okurya, oyezirikye, ompeereze, okuhitsya obu ndaaheze kurya n'okunywa; bwanyima obone kurya n'okunywa? Nimugira ngu naasiima omuhuuku ogwo ahabw'okukora eki yaaragiirwa? Muutyo naimwe, ku muraagume mwaheza kukora byona ebi muragiirwe, mugire muti: Turi abahuuku abataine mugasho; ebi twakora nibyo ebyo ebi tushemereire kukora. Ku baabaire nibaza Yerusaalemu, yaaraba ahagati ya Samaria na Galilaaya. Ku yaataahire omu kirorero kimwe, yaabuganwa ababembe ikumi, baayemerera hangahari, baagamba n'eiraka rihango bati: Yesu Mmwegyesa, otugirire embabazi. Ku yaabareebire, yaabagira ati: Mwirooko mweyorekye aha banyamurwa. Ku baabaire nibagyenda, baashemezibwa. Omwe aharibo, ku yaareebire yaakira, yaakuba, yaagaruka naahimbisa Ruhanga n'eiraka rihango; yaajuumara aha bigyere bya Yesu, yaamusiima. Kandi ogwo akaba ari Omusamaria. Yesu yaabuuza ati: Abaashemezibwa t'ikumi? Omwenda barahi? Tihariho n'omwe owaagaruka kuhimbisa Ruhaga, kureka omunyaihanga ogu? Yaamugira ati: Imuka oyegyendere; okwikiriza kwawe nikwo kwakukiza. Ku yaabuuziibwe Abafarisaayo obunaku obu obukama bwa Ruhanga buriiziramu, yaabagarukamu ati: Obukama bwa Ruhanga tibwija nibureebwa butunu; kandi tibarigira ngu, Reeba mbubu! Nari, mburiya! Ahakuba obukama bwa Ruhanga buri omuriimwe. Yaagira abeegi be ati: Ebiro biryahika obu muryetenga kureeba ekiro kimwe aha biro by'Omwana w'omuntu, haza mutakireebe. Baryabagira bati: Reeba hariya, Reeba aha! Mutarizayo, kandi mutaribakuratira. Nk'oku omurabyo gurabiza aha rubaju rumwe rw'eiguru, okumurika kwagwo kukahika aha rundi, nikwo n'Omwana w'omuntu ariba aha kiro kye. Kwonka ashemereire kubanza kubonabonesibwa omuri bingi, n'okwangwa ab'obusingye obu. Nk'oku kyabaire omu biro bya Noa, nikwo kiriba kityo n'omu biro by'Omwana w'omuntu. Bakaba nibarya, nibanywa, nibashwera, nibahingirwa, okuhitsya aha kiro eki Noa yaataahiireho omu meeri, omwegyemure gw'amaizi gukaija, gukabacwekyereza boona. Kandi n'omu biro bya Looti nabyo kikaba kityo; bakaba nibarya, nibanywa, nibagura, nibatunda, nibahinga, nibombeka; kwonka aha kiro eki Looti yaarugiireho omuri Sodoma, omuriro n'ekibiriiti bikagwa okuruga omu iguru, byabacwekyereza boona. Nikwo kiriba kityo n'aha kiro eki Omwana w'omuntu arishuuruurirwaho. Aha kiro ekyo oriba ari aha mutwe gw'enju, ebintu bye biri omu nju, ataritemburuka kubiihamu; n'oriba ari omu musiri, nawe atarigaruka. Mwijukye muka Looti. Omuntu weena orikwenda kukiza amagara ge, aryagabuza; kandi orikubuza amagara ge, aryagakiza. Nimbagambira nti: Aha kiro ekyo abashaija babiri baryaba bari aha kitabo kimwe; omwe aryatwarwa, ondiijo atsigweho. Abakazi babiri baryaba nibasa kumwe; omwe aryatwarwa, ondiijo atsigweho. Abashaija babiri baryaba bari omu musiri, omwe aryatwarwa, ondiijo atsigweho. Baagarukamu nibamubuuza bati: Nkahi, Mukama waitu? Yaabagira ati: Ahu omutumbi guri, niho amahungu gateeranira. Yaabacwera enfumu y'okubeegyesa nk'oku bashemereire kushaba obutoosha okutaruha. Yaabagira ati: Omuri tauni emwe hakaba harimu omuramuzi owaabaire atatiina Ruhanga, n'obu kwakuba okweta aha bantu. Kandi omuri tauni egyo hakaba harimu omufaakazi owaabaire aija obutoosha naamugambira ati: Nshoboorora n'omuzigu wangye. Ogwo muramuzi yaamara omwanya ayangire; kwonka bwanyima yaagira omu mutima gwe ati: N'obu ndaabe ntatiina Ruhanga, nari okweta aha bantu, kwonka omufaakazi ogu ahabw'okundusya, naaza kumushoboorora, arekye kuguma naija obutoosha kundusya. Mukama waitu yaagira ati: Muhurire omuramuzi otahikiriire ei arikugamba. Nimugira ngu Ruhanga tarishoboorora entoore ze, ezimutakira nyomushana na nyekiro? Aryazituuzaho? Imbagambira nti: Aryarahuka kubashoboorora. Beitu Omwana w'omuntu ku ariija, ebyo aryashanga okwikiriza omu nsi? Kandi yaacwera enfumu egi abantu bamwe abaabaire nibeemanya ngu bahikiriire, haza nibagaya abandi. Ati: Abantu babiri bakainamuka omuri hekalu kushaba, omwe akaba ari Omufarisaayo n'ondiijo ari omuhooza. Omufarisaayo yaayemerera wenka, yaashaba ati: Ruhanga, ninkusiima, ahakuba tindi nk'abantu abandi, abanyagi, abatahikiriire, abashambani, nari nk'omuhooza oriya. Nyesiibyakwo kabiri omu saabiiti, mpeereza kimwe kya ikumi kya byona ebi ntunga. Kwonka omuhooza yaayemerera hangahari, nangwa tiyaayenda n'okwinamura amaisho ge kureeba ahaiguru, kwonka yaayeteerateera omu kifuba, naagira ati: Ruhanga, onsaasire nyowe omusiisi! Nimbagambira nti: Omushaija ogwo akashuuma, yaagaruka owe aihirweho orubanja okukira ori; ahakuba weena orikwetunguura aryagarurwa ahansi; kandi orikwegarura ahansi, aryatunguurwa. Kandi bakamureetera abaana baabo ngu abakoreho; abeegi be ku baabareebire, baabagambira kubi. Kwonka Yesu yaabeeta ah'ari, naagira ati: Murekye abaana bato baije ahariinye, mutabazibira, ahabw'okuba obukama bwa Ruhanga n'obw'abari nk'abo. Buzimazima nimbagabmira nti: Omuntu weena otarikwikiriza bukama bwa Ruhanga nk'omwana muto, taributaahamu. Omutegyeki omwe yaamubuuza ati: Mwegyesa omurungi, nkaakora ki okuhungura amagara agatahwaho? Yesu yaamugira ati: Noonyetera ki omurungi? Tihariho murungi, kureka omwe wenka, niwe Ruhanga. Noomanya ebiragiro, Otarishambana, Otariita, Otariiba, Otaribeiherera ondiijo, Otiine sho na nyoko. Yaagira ati: Ebyo byona nkabyerinda okuruga omu buto bwangye. Yesu ku yaakihuriire, yaamugira ati: Mbwenu nooburwaho kimwe; tunda ebi otungire byona, obihe abooro, oryatunga eitungo omu iguru; haza oije, onkuratire. Ku yaabihuriire, yaagira enaku nyingi, ahabw'okuba akaba ari omutungi munonga. Yesu ku yaamwetegyereize, yaagira ati: Ka nikiremeera abantungi kutaaha omu bukama bwa Ruhanga! Nikirahuka engamira kuraba omu nyindo y'empitirizo, okukira omutungi kutaaha omu bukama bwa Ruhanga. Abaakihuriire baagira bati: Mbwenu shi hoona, n'oha orikubaasa kujunwa? Yaabagira ati: Ekitarikubaasika ha bantu nikibaasika ahari Ruhanga. Petero yaamugira ati: Reeba, itwe tukatsiga ebyaitu, twakukuratira. Yesu yaabagira ati: Buzimazima nimbagambira ati: Buzimazima nimbagambira nti: Tihariho muntu owaatsigire enju, nari omukazi, nari beene ishe, nari abazaire be, nari abaana be, ahabw'okubukama bwa Ruhanga, otariheebwa bingi okukiraho omu biro ebi, kandi omu busingye oburiija akaheebwa amagara agatahwaho. Kandi Yesu yaayekiikana bari ikumi na babiri, yaabagira ati: Reeba, nitwinamuka Yerusaalemu, byona ebyahandiikirwe baanabi aha Mwana w'omuntu nibiija kuhikiirizibwa. Aryaheebwayo aha Banyamahanga, baryamushungisa, bamugire kubi, bamucwere amacwante; baryamwasha, baryamwita, kandi aha kiro kya kashatu aryazooka. Kwonka tibaashoborokyerwa kigambo na kimwe ahari ebyo, ahabw'okuba ekigambo ekyo kikaba kibasherekirwe, tibaamanya bi baagambirwa. Ku yairiire haihi na Yeriko, yaashanga empumi eshutami aha rubaju rw'omuhanda neesheega. Ku yaahuriire omutwe gw'abantu nigurabaho, egyo mpumi yaabuuza eti: N'enki ekyo? Baagigira bati: Yesu owa Nazareesi niwe arikuhingura. Yaayeta munonga ati: Yesu, Omwana wa Daudi, ngirira embabazi. Abaabaire beebembeire baagigambira kubi, nibagicureeza; kwonka yo yaakizaho kweta munonga eti: Iwe Mwana wa Daudi, ngirira embabazi! Yesu yaayemerera, yaaragiira ku bagimureetera; ku yaamuhikire, yaagibuuza ati: Nooyenda ngu nkukorere ki? Yaagira eti: Mukama wangye, niinyenda ngu mpumuukye. Yesu yaagigira ati: Humuuka; okwikiriza kwawe nikwo kwakukiza. Ahonaaho yaahumuuka, yaamukuratira naahimbisa Ruhanga; n'abantu boona ku baakireebire, baasiima Ruhanga. Yaataaha omuri Yeriko, yaagumizamu naahingura. Kandi hakaba hariho omushaija orikwetwa Zakaayo omuhooza mukuru, kandi omutungi. Yaayenda kureeba oku Yesu arikushusha; kwonka tiyaabaasa ahabw'omutwe gw'abantu, kandi n'ahabw'okuba mugufu. N'ahabw'ekyo yairuka, yaaza omumaisho, yaatemba omuri gw'omusikamoori, ngu amureebe; ahakuba akaba naija kuraba aho. Yesu ku yaahikire omu mwanya ogwo, yaareeba ahaigur, yaamugira ati: Zakaayo, rahuka, temburuka; ahabw'okuba erizooba nshemereire kusiiba omu nju yaawe. Yaarahuka kutemburuka, yaamutaasya owe ashemereirwe. Abantu boona ku baakireebire, baayetomboita, nibagira bati: Yaaza kuraarira omuntu omusiisi. Zakaayo yaayemerera, yaagambira Mukama ati: Reeba, Mukama wangye, ekicweka ky'ebintu byangye naaza kukigabira abooro; kandi ou naagobeize weena, nimmuriha kana. Yesu yaamugira ati: Eri izooba okujunwa kwataaha omu nju egi, ahakuba ogu nawe n'omwana wa Abrahamu; kandi Omwana w'omuntu akaija kusherura n'okujuna ekyabuzire. Ku baahuriire ebyo, yaagaruka yaacwa enfumu, ahabw'okuba akaba ari haihi na Yerusaalemu, kandi bakateekateeka ngu obukama bwa Ruhanga bwaza kureebwa omu bunaku obwo. Nikyo yaagiriire ati: Omunyiginya omwe akagyenda omu nsi ya hare kuheebwa obugabe ngu bwanyima agarukye. Yaayeta abambari be ikumi, ati: Muzishuuuze, okuhitsya obu ndigaruka. Kwonka abantu be bakaba nibamwanga; baamukuratsa entumwa, nibagira bati: Titurikwenda muntu ogwo ku atutegyeka. Ku yaagarukire, aheirwe obugabe, yaaragiira kumwetera abambari abo abu yaahaire empiiha, ngu amanye enshaagi ezi baihire omu kushuubura kwabo. Ow'okubanza yaija omu maisho ge, yaagira ati: Mukama wangye, miina yaawe eshaagizemu ezindi miina ikumi. Yaamugira ati: Okozire gye, mwambari wangye omurungi! Ahakuba oyesigirwe ahari bikye munonga, obe omutegyeki w'endembo ikumi. N'owa kabiri yaija, yaagira ati: Mukama wangye, miina yaawe eshaagizemu ezindi miina itaano. Yaamugira ati: Naiwe otegyekye endembo itaano. N'ondiijo yaija, yaagira ati: Mukama wangye, miina yaawe ngigi! Nkagibiika omu kiremu. Ahakuba nkakutiina, ahabw'okuba oba omuntu ogumire; oyaanura ebi otaanikire; ogyesha ebi otabibire. Yaamugira ati: Iwe mwambari 'we omubi, ninkucwera orubanja, niinyiha aha bi waagamba. Okamanya ku ndi omuntu ogumire, ku nyanura ebi ntaanikire, nkagyesha ebi ntabibire. Mbwenu n'enki ekyakuzibiire kuha empiiha zangye abazibiika kuzishuubuza, naanye ku naakugarukire, nkaaziihireyo n'enshaagi? Yaagambira abaabaire beemereire aho ati: Mumwakye miina egyo, mugihe oine miina ikumi. Baamugira bati: Mukama waitu, ka aine ezindi kumi! Nimbagambira nti: Oine niwe aryongyerwa; kwonka otaine aryayakwa n'eki aine. Kandi abo bazigu bangye abatarenzire ku mbategyeka, mubareete aha, mubaitire omu maisho gangye. Ku yaaherize kugamba ebyo, yaagumizamu kwinamuka Yerusaalemu. Ku yaahikire haihi na Besifaage na Besania aha kibungo ekirikwetwa Zeituuni, yaatuma babiri aha beegi be, yaagira ati: Mugyende omu kirorero ekibari omumaisho; ku muraabe nimutaahamu, nimwija kushanga omwana gw'endogoya gutisbikire, ogutakatembwahoga muntu; mugutsibure, mugureete aha. Omuntu weena, ku araababuuze ati: Nimugutsiburira ki? Mugarukyemu muti: Mukama waitu naagwenda. Abo abatumirwe baagyenda, baashanga kiri nk'oku yaabagambira. Ku baabaire nibatsibura omwana gw'endogoya, bakama baagwo baababuuza bati: Nimutsiburira ki omwana gw'endogoya? Baabagarukamu bati: Mukama waitu naagwenda. Baagureetera Yesu, baagutaho ebijwaro byabo, baagumushutamyaho. Ku yaabaire naagyenda, baayara ebijwaro byabo omu nguuto. KU yairiire haihi, yaahika aha kashuumo k'ekibungo kya Zituuni, omutwe gwona gw'abeegi be gwatandika kushemererwa n'okuhimbisa Ruhang n'eiraka rihango ahabw'eby'okutangaaza ebi baareebire, nibagira bati: Omugabe orikwija omu iziina rya Mukama asiimwe! Obusingye bube omu iguru, n'ekitiinisa kibe ahaiguru ya byona. Bamwe aha Bafarisaayo abaabaire bari omu mutwe ogwo, baamugira bati: Mwegyesa, hana abeegi baawe. Yaabagarukamu ati: Nimbagambira nti: Aba ku baakuhunama, amabaare gakaagamba munonga. Ku yairiire haihi, yaareeba orurembo, yaaruririra, naagira ati: Eri izooba, kuri noomanya ebyakukureetera obusingye! Kwonka shi hati bisherekirwe amaisho gaawe. Ahakuba ebiro biryakwizira, abazigu baawe bakuzitireho orugo, bakwehinguririze, bakutangatangye embaju zoona; bakuteere ahansi n'abaana baawe abakutwiremu; tibarikutsigamu ibaare eriri aha rindi, ahabw'okuba toramanyire biro eby'okutaayaayirwa kwawe. Yaataaha omuri hekalu, yaatandika kubingamu abaabaire nibatunda, yaabagira ati: Kikahandiikwa ngu, Enju yangye eryaba ey'okushabirwamu; mbwenu imwe mugihindwire enyanga y'abambuzi. Yaaguma naayegyesa obutoosha omuri hekalu. Kwonka abanyamurwa abakuru n'abahandiiki n'abakuru b'abantu baacwa obwengye oku baraamwite; baabura eki baraakore, ahakuba abantu boona bakata omutima munonga aha bigambo bye. Aha izooba rimwe, ku yaabaire naayegyesa abantu omuri hekalu, naabuurira engiri, abanyamurwa abakuru n'abahandiiki n'abakuru baija ah'ari, baamugira bati: tugambire, ni bushoboorozi ki oburikukukoresa ebi, kandi n'oha owaakuhaire obushoboorozi obu? Yaabagarukamu ati: Reka naanye mbabuuze ekigambo kimwe, haza mungarukyemu. Okubatiza kwa Yohaana kukaruga omu iguru nari omu bantu? Baahanuura bonka nibagira bati: Ku turaagire tuti, Kukaruga omu iguru, naatugarukamu ati, Kandi shi, n'enki ekyabazibiire kumwikiriza? Kandi ku turaagire tuti, Kukaruga omu bantu, abantu boona nibaija kututeera amabaare, ahakuba nibahamiza kimwe ngu Yohaana akaba ari nabi. Baagarukamu ngu tibarikumanya ei kwarugire. Yesu nikwo kubagira ati: Naanye tindikwija kubagambira bushoboorozi oburikunkoresa ebi. Yaatandika kucwera abantu enfumu egi, ati: Omuntu akabyara omusiri gw'emizaabibu, yaagutsigamu abahingi, yaagyenda omu nsi endiijo, yaamarayo ebiro bingi. Obunaku bw'okwera ku bwahikire, yaatuma omuhuuku we ahari abo bahingi, ngu bamutwekyere aha byana by'emizaabibu. Abahingi baamuteera, baamubinga, yaagarukayo engaro nsha. Yaagaruka yaabatumaho ondiijo muhuuku, nawe baamuteera, baamuhemangura, baamubinga, yaagarukayo engaro nsha. Nabwo yaagaruka yaabatumaho owa kashatu; ogwo baamuhutaaza, baamunaga aheeru. Mukama w'omusiri gw'emizaabiru yaagira ati: Ngire nta? Niinyija kutuma omwana wangye ou ndikukunda; shana baryamuha ekitiinisa. Kwonka abahingi abo ku baamureebire, baacuma enaama bonka, nibagira bati: Ogu niwe muhunguzi; murekye tumwite, obuhunguzi bube obwaitu. Baamubinga omu musiri gw'emizaabibu, baamwita. Mbwenu mukama w'ogwo musiri aryabagira ata? Aryaija, acwekyereze abo bahingi, n'ogwo musiri gw'emizaabibu aguhe abandi. Ku baakihuriire, baagira bati; Nikikabure! Yaabeetegyereza, yaagira ati: Ekyahandiikirwe eki nikishoboorora ki? Eibaare eri abombeki baayangire, Niryo ryahindukire erikuru ery'obuhamizo bw'enju. Omuntu weena origwa aha ibaare eryo aryahendagurika; kwonka weena ou ririgwera riryamucwa obusaasingo. Omu mwanya ogwo abhandiiki n'abanyamurwa abakuru baacwa obwengye kumukwata, kwonka baatiina abantu; ahabw'okuba bakamanya ngu nibo yaarengyeza. Baamugumyaho eriisho, baatuma abantu nk'entatsi, ezaayegizire nk'abahikiriire, ngu bamwiheho ekigambo, babone kumuhayo omu mikono y'Omutegyeki n'omu bushoboorozi bwe. Baamubuuza bati: Mwegyesa, nitumanya ngu ogamba kandi oyegyesa omuhanda gwa Ruhanga omu mazima. Ebiragiro nibiikiriza okuha Kaisaari omushoro, nari tikwo? Ku yaamanyire oburyarya bwabo, yaabagira ati: Muunyorekye edenaari. Ekishushani n'ebihandiikirweho n'eby'oha? Baagira bati: N'ebya Kaisaari. Yaabagira ati: Mbwenu nu ebya Kaisaari mubihe Kaisaari, n'ebya Ruhanga mubihe Ruhanga. Tibaabaasa kumwihaho kigambo omuri ebyo omu maisho g'abantu; baatangaarira okugarukamu kwe, baahunama. Bwanyima bamwe aha Basadukaayo, abahakana ku hatariho kuzooka, baija ah'ari; baamubuuza bati: Mwegyesa, Musa akatuhandiikira ngu, Mwene ishe w'omuntu, ku arishwera omukazi, yaafa atakazaire nawe, omurumuna ahungure omukazi ogwo, amumuzaarireho abaana. Mbwenu hakaba hariho enyineemwe mushanju; mukuru waabo yaashwera omukazi, yaafa atakamuzaireho mwana; n'owa kabiri nikwo; n'owa kashatu yaamuhungura, okuhitsya boona mushanju obu bahweireho batamuzaireho baana. Bwanyima omukazi nawe yaabakurata, yaafa. Mbwenu omu kuzooka aryaba muka oha? Ahabw'okuba boona mushanju bakamushwera. Yesu yaabagira ati: Abaana b'obusingye obu bashwera kandi bahingirwa; kwonka abarikuteekateekwa ku bashemereire kuhika omu busingye obwo n'aha kuzooka kw'abafu, tibarishwera, kandi tibarihingirwa. Tibaribaasa kufa bwa kabiri, ahakuba baryashusha nka baamaraika; kandi n'abaana ba Ruhanga, ahabw'okuba n'abaana b'okuzooka. Ebirikukwata aha by'okuzooka kw'abafu, na Musa akabyoreka omu byahandiikirwe aha byabaire aha Rushaka, ahu yaayeteire Mukama eiziina Ruhanga wa Abrahamu, Ruhanga wa Isaaka, kandi Ruhanga wa Yakobo. Ruhanga ti Ruhanga w'abafu, kureka ow'abahuriire; ahakuba omu maisho ge boona baba abahuriire. Bamwe aha bahandiiki baagarukamu bati: Mwegyesa, waagamba gye. Okuruga aho tihaine waagarukire kumuturukirira kumubuuza ekindi. Kandi yaababuuza ati: Nibabaasa bata kuhamya ngu Kristo n'Omwana wa Daudi? Ahakuba Daudi we omu kitabo kya Zaaburi naagira ati: Mukama akagambira Mukama wangye ati: Shutama aha rubaju rwangye rwa buryo, Okuhitsya obu ndigira abazigu baawe Akatebe k'ebigyere byawe. Ahabw'ekyo Daudi, ku araabe amweta Mukama we, naabaasa ata kuba omwana we? Kandi yaagambira abeegi be, abantu boona bahuriire, ati: Mwerinde abahandiiki, abakunda kugyenda bajwaire ebijwaro biraingwa, n'okutangarirwa omu katare, n'ebitege by'ekitiinisa omuri sinagogi, n'emyanya y'ekitiinisa omu magyenyi, abanyaga enju z'abafaakazi, kandi abarandagatana omu kushaba, haza nibaryarya; abo baryacwerwa orubanja orurikukira obuhango. Yainamura amaisho, yaareeba abatungi abaabaire nibata ebiconco byabo omu ibiikiro. Kandi yaareba n'omufaakazi omworo naatamu obusente bubiri. Yaagira ati: Buzimazima nimbagambira nti: Omufaakazi oriya omworo yaatamu bingi okukira bariya boona; ahakuba bo baatamu aha bibashaagire; kwonka omufaakazi oriya omu bworo bwe yaatamu ebi aine byona, kandi niryo itungo rye heza. Bamwe, ku baabaire nibagamba ahari hekalu, oku ecumirwe n'amabaare ag'obuguzi bwingi n'ebihairweyo, yaagira ati: Ebi byona ebi murikureeba, ebiro biryaija, tihariho ibaare eriritsigara riri aha rindi eritarinagwa hansi. Baamubuuza bati: Mwegyesa, beitu ebyo biryabaho ryari? Kandi ni kamanyiso ki akaryoreka obunaku obu ebyo byona biribeeraho? Yaagira ati: Mwerinde, mutarihabisibwa; ahabw'okuba baingi baryaija omu iziina ryangye, nibagira bati: Niinye Kristo! Kandi bati: Obunaku buri haihi! Mutaribakuratira. Kandi ku murihurira engamba n'okujagarara, mutaritiina; ahabw'okuba ebyo bishemereire kubanza kubaho; kwonka emperu terihika ahonaaho. Yaagaruka yaabagira ati: Eihanga riryateera erindi ihanga n'obugabe buryateera obundi; haryabaho emitsitsa y'amaani, n'enjara n'orufu omu myanya mingi; haryabaho ebirikutiinisa n'obumanyiso bukuru oburikuruga omu iguru. Kwonka ebyo byona ku biriba bitakabaireho, baryabakwata, babahiigye, babaheyo omuri sinagogi n'omu bihome, babatware omu maisho g'abagabe n'abategyeki, nibabatura eiziina ryangye. Obwo buryaba obunaku bwanyu bw'okuba abajurizi. N'ahabw'ekyo eki mukuhamye omu mitima yaanyu, ku mutariteekateeka by'okwetonganira, obunaku butakahikire; ahabw'okuba ndyabaha orurimi n'obwengye, ebi abazigu baanyu bataribaasa kurwanisa n'obu kwakuba okuhakanisa. Muryaheebwayo abazaire baanyu, na beene shoimwe, n'abanyaruganda, n'abanywani baanyu; baryabaitisa bamwe ahariimwe; muryayangwa abantu boona ahabw'eiziina ryangye. Kwonka n'akashokye k'aha mitwe yaanyu tikaribura. Omukwehangaana nimwo murijunira amagara gaanyu. Ku murireeba Yerusaalemu eyehinguririziibwe engabo, obwo muryamanya ngu okuhwerekyerera kwayo kuri haihi. Obwo abari Buyudaaya bahungire aha nshozi, n'abariba bari omu rurembo bashohore; n'abariba bari omu byaro batarirutaahamu. Ahakuba ebiro ebyo nibyo biriba eby'okuhooreramu enzigu, ngu Ebyahandiikirwe byona bihikiirire. Omu biro ebyo abariba baine enda n'abarikwontsya baryareeba enaku! Ahakuba omu nsi haryabamu obusaasi bwingi, kandi n'ekiniga aha ihanga eri. Abantu baryaitwa rurara, baryanyagwa batwarwe omu mahanga goona; na Yerusaalemu eryaguma neeribatiirirwa abanyamahanga, okuhitsya obu obusingye bw'Abanyamahanga burihwaho. Haryabaho obumanyiso aha izooba n'aha kwezi n'aha nyonyoozi, kandi aha nsi amahanga garyashaasha, gashobeirwe ahabw'okuhoorera kw'enyanja n'ebingonzi; abantu bahahaaze emitima ahabw'obwoba n'okutegyereza ekirikwenda kwija aha nsi; ahabw'okuba eby'amaani eby'omu iguru biryatengyetsibwa. Bwanyima y'ebyo baryareeba Omwana w'omuntu naizira omu kicu aine obushoboorozi n'ekitiinisa kingi. Kandi ebi ku biritandika kubaho, mureebe ahaiguru, mwimutsye emitwe yaanyu, ahakuba okucungurwa kwanyu kuryaba kuri haihi. Yaabacwera enfumu ati: Mwetegyereze omutiini n'emiti endiijo yoona; ku etooka amababi, mwagareeba, mumanya ku obunaku bw'okugyesha buri haihi. N'ahabw'ekyo naimwe ku murireeba ebyo nibibaho, mumanye ngu obukama bwa Ruhanga buri haihi. Buzimazima nimbagambira nti: Obusingye obu tiburihwaho, ebyo byona bitakabaireho. Eiguru n'ensi biryahwaho, kwonka ebigambo byangye tibirihwaho. Kwonka mwerinde, emitima yaanyu etakaaremesibwa omururu n'obusinzi n'amaganya g'amagara aga, ekiro ekyo kikabagwaho mutakimanyire, nk'orugogo; ahakuba kiryahika aha bantu boona abatwire omu nsi yoona. Mugume nimureeba obutwire bwona, nimushaba ngu mubaase kukira ebyo byona ebiribaho, n'okwemerera omu maisho g'Omwana w'omuntu. Kandi buri izooba akaba ayegyesa omuri hekalu; omu mwabazyo araara omu kibungo kya Zeituuni; omu kasheeshe munonga abantu boona bamushanga omuri hekalu kumuhurira. Kandi obugyenyi bw'Emigaati etatumbisiibwe oburikwetwa Okuhingurwaho bukaba nibwenda kuhika. Abanyamurwa abakuru n'abahandiiki baacwa obwengye oku baramwite, ahakuba bakaba nibatiina abantu, Sitaane yaataaha omuri Yuda, orikwetwa Iskaryota, owaabaire ari omwe ahari ikumi na babiri, Yaagyenda yaahanuura n'abanyamurwa abakuru n'abaserukare, oku araamubareebeze. Baahsemererwa, baaraganisa kumuha empiiha. Yaikiriza, yaasherura oburyo bw'okumubareebeza, ahu omutwe gw'abantu gutari. Kandi ekiro ky'Emigaati etatumbisiibwe kyahika; nikyo kiro ekyabaire kitambirwaho omwana gw'entaama gw'Okuhingurwaho. Yesu yaatuma Petero na Yohaana naagira ati: Mugyende, mututebeekanisize Okuhingurwaho, turye. Baamubuuza bati: Nooyenda ngu tukutebeekanisize nkahi? Yaabagira ati: Reeba, ku muraataahe omu rurembo, nimwija kubuganwa omushaija oyekoreire enjoga y'amaizi; mumukurate omu nju ei araataahemu. Mugire nyineeka muti: Omwegyesa yaakutumaho, naakubuuza ngu; Ekishengye ky'abagyenyi kirahi, omu araariire Okuhingurwaho n'abeegi be? Naija kubooreka ekishengye kihango eky'ahaiguru ekicumirwe; mutubonereze omwo. Baagyenda, baashanga biri nk'oku yaabambira; baatebeekanisa Okuhingurwaho. Eshaaha ku zaahikire, yaashutama aha by'okurya hamwe n'entumwa. Yaabagira ati: Nyetengire munonga kuriira hamwe naimwe Okuhingurwaho oku, ntakabonabonesiibwe; ahakuba nimbagambira nti: Tindirya Kuhingurwaho okundi, okuhitsya obu kurihikiirizibwa omu bukama bwa Ruhanga. Yaakwata ekikopo; yaaherize kusiima, yaagira ati: Mukwate eki, mukibagane, ahakuba nimbagambira nti: Tindinywa aha byana by'emizaabibu, okuruga hati okuhitsya obu obukama bwa Ruhanga buriija. Yaakwata omugaati; ku yaaherize kusiima yaagubega, yaagubaha, naagira ati; Ogu n'omubiri gwangye, ogwaheebwayo ahabwanyu; mugume mukore mutyo okuunyijukiraho. Ku baaherize kurya, yaakwata atyo n'ekikopo, yaagira ati: Ekikopo eki niyo ndagaano ensya ehamibwa eshagama yangye, esheesheka ahabwanyu. Reeba, omukono gw'orikundeebya guri hamwe naanye aha meeza; buzimazima Omwana w'omuntu naagyenda, nk'oku kyamuteekateekyeirwe; kwonka orikumureebya aryareeba enaku! Baatandika kubuuzana bonka ngu, N'oha aharibo orikwenda kukora ekyo. Kandi bakagira empaka, ngu n'oha omuribo orikuteekateekwaho kuba mukuru. Yaabagambira ati: Abagabe b'Abanyamahanga babategyeka; n'abaine obushoboorozi aharibo beetwa Abahwezi b'abantu. Kwonka imwe mutariba mutyo; omukuru omuriimwe abe nk'omuto; kandi orikutegyeka abe nk'orikuheereza. Beitu omukuru n'oha, oshutami aha by'okurya, nari orikuheereza? T'ogwo oshutami aha by'okurya? Kwonka nyowe ndi ahagati yaanyu nk'omuheereza. Kandi niimwe abaagumisiriize naanye omu bi naagyeziibwe; nk'oku Tata yambiikiire obukama, naanye mbubabiikiire, ngu muriire, kandi munywere aha meeza yangye omu bukama bwangye; kandi ngu mushutame aha bitebe by'obugabe, mucwere enganda za Israeli ikumi na ibiri emanja. Kandi Mukama waitu yaagira ati: Simooni, Simooni, Sitaane akashaba ngu abashungure nk'oburo; kwonka nyowe nkakushabira, ngu okwikiriza kwawe kutahwaho; kandi iwe, ku oriheza kuhinduka, ohamye ab'eishe-emwe. Yaamugarukamu ati: Mukama wangye, nyeteekateekire kugyenda naiwe omu kihome, n'omu kufa. Yesu yaagira ati: Ninkugambira iwe Petero, eri izooba enkoko terikwija kugamba, otakeehakanie kashatu ku otarikummanya. Yaababuuza ati: Ku naabatumire mutaine nshaho y'empiiha, nari efurebe, n'obu zaakuba enkaito, mweine eki mwabuzirwe? Baagarukamu ngu, Ngaaha. Yaabagira ati: Mbwenu hati, oine enshaho y'empiiha, agihagatire, n'oine efurebe atyo; kandi otabiine, atunde omunagiro gwe, agure rurara. Ahakuba nimbagambira nti: Ekyahandiikirwe eki kishemerire kuhikiirira ahariinye ngu, Akabarirwa ahmwe n'abasiisi, ahabw'okuba ebyampandiikirweho nibyenda kuhika. Baamugira bati: Mukama waitu, reeba zaarurara ibiri nzizi! Yaabagira ati: Ka bihwere aho! Yaashohora, yaatemba aha rushozi rwa Zeituuni, nk'omucwe gwe oku gwabaire guri; abeegi be baamukuratira. Ku yaahikire okwo, yaabagira ati: Mushabe murekye kuza omu kwohibwa. Yaabeeshorooramu hakye nk'aharikurekyerwa eibaare; yaatsimba amaju, yaashaba ati: Taata, ku oraabe noikiriza, onyiheho ekikopo eki; kwonka kirekye kuba nk'oku ndikwenda, kureka nka Iwe oku orikwenda. Maraika yaamweyoreka naaruga omu iguru, yaamugumya. Ku yaasaasire munonga, yaayezirika kushaba; etuutu ye yaashusha nk'amatondo mahango g'eshagama omu kuragarika ahansi. Ku yaaherize kushaba, yaimuka, yaija aha beegi be, yaashanga bagwejegyeire ahabw'okuganya; yaababuuza ati: Ahabw'enki mugwejegyeire? Mwimukye, mushabe, murekye kuza omu kwohibwa. Ku yaabaire naakigamba, haija omutwe gw'abantu, n'ogwo orikwetwa Yuda, omwe ahari ikumi na babiri, abeebembeire; yairira haihi Yesu kumnywegyera. Yesu yaamubuuza ati: Yuda, noorebya Omwana w'omuntu n'okunywegyera? Abaabaire bamuhereire, ku baareebire ebyaza kubaho, baabuuza bati: Mukama waitu, tubateme na zaarurara? Omwe aharibo yaatema omuhuuku w'omunyamurwa omukuru, yaamucwaho okutu kwa buryo. Yesu yaagira ati: Murekyere aho! Yaamukora aha kutu, yaamukiza. Yesu yaabuuza abanyamurwa abakuru n'abakuru b'abaserukare ba hekalu, n'abandi bakuru, abamuhururiire, ati: Mukampururiire nk'oku bahururira omwambuzi na zaarurara n'ebikoni? Obu naabaire ntuura naimwe omuri hekalu, timurantaireho ngaro kunkwata; kwonka obunaku obu n'obwanyu, kandi n'obw'obushoboorozi bw'omwirima. Baamukwata, baamutwara, baamutaasya omu nju y'omunyamurwa omukuru; kandi Petero yaamukuratira naamugyenda hare. Ku baaherize kuhemba omuriro omu kibuga ahagati, baashutama hamwe ahansi, na Petero yaashutama ahagati yaabo. Omuzaana yaamureeba ashutami aharikuhweza; ku yaamwetegyereize, yaagira ati: Omushaija ogu nawe abaire ari hamwe na Yesu. Petero yaayehakana naagira ati: Mukazi 'we, tindikumumanya. Ku hahingwireho akaanya kakye, ondiijo yaamureeba, yaagira ati: Naiwe ori owaabo. Petero yaagira ati: Mushaija 'we, tindi waabo. Kandi bwanyima y'eshaaha nk'emwe n'ondiijo yaamwomesereza ati: Buzima omushaija ogu yaaba ari hamwe nawe; ahabw'okuba n'Omunyagalilaya. Kwonka Petero yaagira ati: Mushaija 'we, tindikumanya ki orikugamba. Ahonaaho, ku yaabaire naakigamba, enkoko yaagamba. Mukama waitu yaahinduka, yaareeba Petero, Petero yaijuka ekigambo kya Mukama waitu, oku amugizire ati: Enkoko etakagambire, noija kuunyehankana kashatu. Yaashohora aheeru, yaarira munonga. Abashaija abaabaire bakwaitwe Yesu, baamuteerera enaku, baamuteera. Baamukoma aha maisho, baamugira bati: Gamba; owaakuteera n'oha? Baamugambaho n'ebindi bingi, nibamujuma. Ku bwaseesire, omutwe gw'abakuru b'eihanga eryo baateerana hamwe n'abanyamurwa abakuru n'abahandiiki; baamutwara omu ishengyero ryabo, nibagira bati: Ku oraabe ori Kristo, tugambire. Yaabagarukamu ati: N'obu ndaabagambire, timurikwija kwikiriza; kandi n'obu naakubabuuza, timukangarukamu. Kwonka okuruga hati Omwana w'omuntu aryashutama aha rubaju rwa buryo rw'Obushoboorozi bwa Ruhanga. Boona baamubuuza bati: Iwe shi, ori Omwana wa Ruhanga? Yaabagarukamu ati: Ndi We nk'oku mwagamba. Baagira bati: Kandi nitukyendera ki obwamushinja obundi? Ahabw'okuba itwe twayehuririra ebyaruga omu kanwa ke. Omutwe gwabo boona baimuka, baamutwara omu maisho ga Pilaato. Baatandika kumutabaariza, nibagira bati: omuntu ogu tukamureeba naahabisa eihanga ryaitu, naazibira abantu kushorera Kaisaari, naayehamya ku ari Kristo Omukama. Pilaato yaamubuuza ati: Weeza ori Omugabe w'Abayudaaya? Yaamugarukamu ati: Nikwo kiri nk'oku waagamba. Pilaato yaagira abanyamurwa abakuru n'omutwe gw'abantu ati: Tindikureeba rubanja aha mushaija ogu. Kwonka bo baayeyongyera kuhamisiriza, nibagira bati: Naagomesa abantu, naayegyesa omuri Buyudaaya yoona, okuruga Galilaaya nangwa n'okuhika omu mwanya ogu. Pilaato ku yaahuriire atyo, yaababuuza omushaija ogwo ku araabe ari owa Galilaaya. Ku yaamanyire ngu n'ow'omu butegyeki bwa Heroode, yaamutweka ahari Heroode, owaabaire ari Yerusaalemu omu biro ebyo. Heroode ku yaareebire Yesu, yaashemererwa munonga, ahabw'okuba okuruga kare akaba ayetenga kumureeba; ahakuba akaba yaamuhuriireho, yaaguma n'amatsiko g'okureeba naakora eky'okureeberaho. Yaamubuuza ebigambo bingi; kwonka We tiyaamugarukamu. Abanyamurwa abakuru n'abahandiiki baayemerera aho, nibamutabaariza n'amaani. Heroose n'abaserukare be baamugaya, baamuteerera enaku, baamujweka ebijwaro ebirikwengyengyeta, yaamugarurira Pilaato. Ahari ekyo kiro Heroode na Pilaato baihaho omukago, ahabw'okuba kare bakaba nibangana. Pilaato nikwo kuteerana abanyamurwa abakuru n'abategyeki n'abandi bantu, akabagira ati: Mwandeetera omushaija ogu, ngu ahabisa abantu; nyowe ahabwangye ku naamubuuriza munonga omu maisho gaanyu, tinaamureebaho rubanja omuri ebyo ebi mumutabaaririize; nangwa n'obu yaakuba Heroode, ahakuba nawe yaamutugarurira. Nimureeba ku atakozire ekishemereire kumwitsa. N'ahabw'ekyo naaza kumuteera, mmurekure. [ Ekyo akakigamba, ahabw'okuba akaba ashemereire kubabohoororera embohe emwe aha bugyenyi obwo.] Boona baayombera hamwe, bati: Ihaho omushaija ogu, oturekurire Barabba. (Niwe mushaija owaabaire atairwe omu kihome, atuzirwe obugomi obwabaire buri omu rurembo, kandi n'obwitsi) Pilaato, ahabw'okwenda kurekura Yesu, yaagaruka yaagamba nabo; kwonka baayomba munonga, nibagira bati: Mubambe, omubambe aha musharaba! Yaabagambira obwa kashatu, naabagira ati: Ahanki? Ni kicumuro ki omuntu ogu eki acumwire? Tinaamureebaho rubanja orushemereire kumwitsa; n'ahabw'ekyo naaza kumuteera, mmurekure. Baamugyemesereza nibayomba munonga, nibamushaba ngu abambwe; amaraka gaabo gaarugaho gaamuremesa. Pilaato nikwo kucwa orubanja ngu eki barikufa kibe nikyo kyakorwa. Yaarekura omushaija ou bamushabire, owaabaire atairwe omu kihome ahabw'obugomi n'obwitsi; kandi yaahayo Yesu, ku bamukora nk'oku barikwenda. Ku baabaire nibamutwara, baakwata omushaija orikwetwa Simooni owa Kureene, owaabaire naaruga omu byaro, baamukorera omusharaba, ngu agwekorere akuratiire Yesu. Kandi omutwe muhango gw'abantu gwamukuratira; gurimu n'abakazi nibamucurira, nibeemaamaata. Yesu yaabahindukira, yaagira ati: Imwe abaishiki ba Yerusaalemu, mutandirira, kureka mweririre n'abaana baanyu. Ahabw'okuba ebiro biryahika ebi barigiriramu bati: Baine omugisha abakazi engumba, n'enda ezitakazaarahoga, n'amabeere agatakontsyaga. Obwo baryatandika kweshengyereza enshozi nibagira bati: Mutugwere, n'ebibungo bati, Mutushwekyerere. Mbwenu ku baraabe nibagira bati omuti omubisi, ogwomire gwo baryagugira bata? Kandi hakaba hariho abandi babiri, abaabaire bari enkozi z'ebibi, abaatwairwe kwitwa nawe. Ku baahikire aha mwanya ogurikwetwa Empanga y'omutwe, aho niho baamubambire hamwe n'ezo nkozi z'ebibi, omwe aha rubaju rwe rwa buryo, n'ondiijo aha rwa bumosho. Yesu yaagira ati: Taata, obasaasire, ahakuba tibarikumanya ki barikukora. Baabagana ebijwaro bye, nibabiteerera enteenyu. Abantu baayemerera aho nibashamaara; n'abategyeki baamutsyorera nibagira bati: Akajuna abandi; ku araabe ari Kristo owa Ruhanga, ou yaatooraine, naayejune. N'abaserukare nabo baamutsyorera, baija, baamuheereza viinyo erikushaarira, nibagira bati: Ku oraabe ori Omugabe w'Abayudaaya, yejune. Kandi ahaiguru ye hakaba hariho ekirangiriro ekihandiikirwe kiti: OGU N'OMUGABE W'ABAYUDAAYA. Omwe aha nkozi z'ebibi ezaabambirwe yaamuteerera enaku naagira ati: Tiiwe Kristo? Yejune, naitwe otujune. Kwonka ondiijo yaagarukamu naamuteisa ati: Na Ruhanga torikumutiina, ahabw'okushushanisa nawe ekiheneso? Itwe tukishemereire, ahabw'okuba tutuzirwe ebi twakozire; kwonka ogu we taine ki acumwire. Yaagira ati: Yesu, ku oriija omu bukama bwawe, onyijukye. Yesu yaamugarukamu ati: Buzimazima ninkugambira nti: Eri izooba noija kuguma naanye omuri Paradiiso. Eshaaha ku zaabaire ziri nka mukaaga, omwirima mwingi gwashweka ensi yoona okuhitsya aha shaaha ya mwenda. Omukingo gw'omuri hekalu gwataagukira ahagati. Yesu yaagamba n'eiraka rihango naagira ati: Taata, naata omwoyo gwangye omu mikono yaawe. Ku yaaherize kugamba ekyo, yaahayo amagara ge. Omukuru w'abaserukare, ku yaareebire ekyabaho, yaahimbisa Ruhanga naagira ati: Buzima omushaija ogu yaaba ari omuntu ohikiriire. Kandi abantu boona, abaabaire bateeraniire aho kushamaara, ku baareebire ebyabaho, baagaruka nibeemamaata. Bagyenzi be boona n'abakazi abaamukuratiire okuruga Galilaaya, baayemerera hangahari, nibabireeba. Kandi hakaba hariho omushaija orikwetwa Yosefu, owaabaire ari omujwekyerwa omu ishengyero, omuntu murungi kandi ohikiriire. (We tarakwataniise nabo omu kuhanuura kwabo n'omuri ekyo eki bakozire.) Akaba ari owa Arimasaaya, tauni y'Abayudaaya, kandi akaba atuura ategyereize, obukama bwa Ruhanga. Omushaija ogwo yaaza owa Pilaato, yaashaba omutumbi gwa Yesu. Yaaguhanura, yaaguzinga omu mwenda gwa bafuta, yaagurambika omu kituuro, ekyarimirwe omu rukiri, ekitakaziikwamuga muntu. Ekiro ekyo kikaba kiri eky'Okweteguura; kandi Sabato ekaba neetandika. N'abakazi, abaarugire Galilaaya hamwe nawe, baabakuratira, baareeba ekituuro, n'omutumbi gwe oku gwateebwamu. Baagarukayo, baateekateeka eby'emigaju n'amajuta. Ahari Sabato baahuumura, nk'oku ekiragiro kiri. Aha kiro ky'okubanza omuri saabiiti, omushekye nigujuguta, abakazi baaza aha kituuro baine emigaju ei baateekateekire. Baashanga eibaare rikumbagaziibwe okuruga aha kituuro. Kwonka ku baatahiremu, tibaashangamu mutumbi gwa Mukama waitu Yesu. Ku baabaire bakishobeirwe ahabw'ekyo, reeba, abashaija babiri baayemerera haihi nabo, bajwaire ebijwaro birikumurinkana. Ku baayekangire, bainika emitwe n'amaisho gaabo ahansi, abashaija abo baababuuza bati: Ahabw'enki nimusherurira ohuriire omu bafu? Tari aha; azookire. Mwijukye ebi yaabagambiire akiri Galilaaya, naagira ati: Omwana w'omuntu ashemereire kuheebwayo omu mikono y'abantu abanyabibi, n'okubambwa aha musharaba, kandi aha kiro kya kashatu okuzooka. Baijuka ebigambo bye. Baaruga aha ktuuro, baagarukayo; ebyo byona baabigambira bari ikumi n'omwe n'abandi boona. Kandi abakazi abaabigambiire entumwa ni Mariamu Magadaleene, na Yoana, na Mariamu nyina wa Yakobo, n'abandi bakazi abaabaire bari hamwe nabo. Kwonka ebigambo ebyo byabasusira nk'eby'okugana ebitaine mugasho, tibaabiikiriza. Bwanyima Petero yaimuka, yairuka aha kituuro, yainama, yaaringuriza, yaareeba emyenda ya bafuta eri yonka; yaagaruka omuka, naatangaarira ebibaireho. Eryo izooba babiri aharibo bakaba nibagyenda, nibaza omu kirorero ekirikwetwa Emau, ekyabaire kiri nka mahiro mushanju okuruga Yerusaalemu; nibagaaniira ahari ebyo byona ebibaireho. Ku baabaire nibagaaniira, nibabuuzana, Yesu we wenka yairira haihi, yaagyenda nabo. Kwonka amaisho gaabo gaakingirwa ngu barekye kumumanya. Yaababuuza ati: Ni bigambo ki ebi murikugaaniira nimugyenda? Baayemerera, nibareebeka baine enaku. Omwe aharibo orikwetwa Kuleopa yaagarukamu naamubuuza ati: Omu bagyenyi boona abari omuri Yerusaalemu, niiwe wenka otarikumanya ebibaireho omu biro ebi? Yaabagarukamu ati: Ni bigambo ki? Baamugira bati: Ebya Yesu owa Nazareesi, owaabaire ari nabi w'amaani omu bi yaabaire akora n'ebi yaabaire agamba, omu maisho ga Ruhanga n'ag'abantu boona. Mbwenu abanyamurwa abakuru n'abategyeki baitu bamuhaireyo okucwerwa orubanja rw'okufa, baamubamba aha musharaba. Haza itwe tukaba twine amatsiko ngu niwe aricungura Abaisraeli; kandi hamwe n'ebi byona, hati n'ekiro kya kashatu okwiha ahi ebi bibeereireho. Kandi n'abakazi bamwe ab'owaitu abaaguruka kare munonga kuza aha kituuro, ku baija, baatutangaaza nibagira ngu baashanga omutumbi gwe gutarimu, kandi ngu, baabonekyerwa baamaraika abaabagira ngu ariho ahuriire. Na bagyenzi baitu abamwe baaza aha kituuro, baashanga biri nk'oku abakazi baagamba; kwonka We tibaamureeba. Yesu yaabagambira ati: Imwe bashema 'mwe, ab'emitima etarikurahuka kwikiriza byona ebi baanabi baagambire! Timurikumanya ngu Kristo kikamushemerera kubonabonesibwa ebi byona n'okutaaha omu kitiinisa kye? Yaatandikira ahari Musa na baanabi boona, yaabashobororera omu Byahandiikirwe byona ebyamuhandiikirweho. Batyo bairira haihi n'ekirorero, ei baabaire nibaza; We yaashusha nk'orikwenda kwogaho; kwonka bo baamugyemesereza nibagira bati: Guma naitwe, ahabw'okuba bwaza kwira, n'eizooba ryarengyire. Atyo yaataaha omu nju yaabo kuguma nabo. Ku yaabaire ashutami nabo aha by'okurya, yaakwata omugaati, yaagusiimira, yaagubega, yaagubaheereza. Amaisho gaabo gaiguka, baamumanya; yaaburira aho, tibaamureeba. Baagambirana bati: Emitima yaitu tiyaashashaanuka, obu yaaba naagamba naitwe omu muhanda, naatushuururira Ebyahandiikirwe? Omu shaaha egyo baimuka, baagaruka Yerusaalemu baashanga bari ikumi n'omwe bateeraine na bagyenzi baabo abandi: baahurira nibahamya bati: Mukama waitu Yesu yaazooka, kandi yaabonekyera na Simooni. N'abo ababiri baabatekyerereza eby'omu muhanda, kandi ku baamumanyira aha kubega omugaati. Ku baabaire nibagamba ebyo, Yesu we wenka yaayemerera ahagati yaabo, yaabaigira ati: Mugire obusingye! Baayekanga, baatiina, baateekateeka ngu baareeba omuzimu. Yaababuuza ati: N'enki ekyabeemereza emitima, kandi n'okubanganisa kwaizira ki omu migima yaanyu? Mureebe engaro zangye n'ebigyere byangye, mumanye ngu niinye buzima; munkoreho, mureebe, ahakuba omuzimu tigugira mubiri n'amagufa, nk'ebi mwandeeba nabyo. Ku yaaherize kugamba ebyo, yaabooreka engaro ze n'ebigyere bye. Ku baabaire batakaikiriize ahabw'okushemererwa n'okutangaara, yaabagira ati: Beitu aha mwineho eky'okurya? Baamuha ekicweka ky'eky'enyanja kitarikire; yaakyakiira, yaakiriira omu maisho gaabo. Yaabagira ati: Ebi nibyo bigambo byangye ebi naabagambiire nkiri hamwe naimwe, ngu byona bishemereire kuhikiirizibwa ebyampandiikirweho omu biragiro bya Musa n'omu bya baanabi n'omuri zaaburi. Atyo yaashuuruura obwengye bwabo, ngu bashoborokyerwe Ebyahandiikirwe; yaabagira ati: Oku nikwo kyahandiikirwe ngu Kristo ashemereire kubonabonesibwa, n'okuzooka omu bafu aha kiro kya kashatu; kandi ngu okweteisa n'okwihwaho ebibi bishemereire kubuurirwa omu iziina rye omu mahanga goona, okutandikira Yerusaalemu. Imwe muri baakareebi b'ebigambo ebyo. Kandi reeba, niinyija kubooherereza eki Tata yaaraganiise; kwonka mugume omu rurembo okuhitsya obu murijwekwa amaani agarikuruga omu iguru. Yaabeebembera, yaabahitsya haihi na Besania, yaimutsya emikono ye, yaabaha omugisha. Ku yaabaire naakibaha omugisha, yaabatsigaho, yaatwarwa omu iguru. Baamuramya, baagaruka Yerusaalemu n'okushemererwa kwingi; kandi obutoosha baaguma nibaija omuri hekalu, nibasiima Ruhanga. Bwa mbere na mbere hakaba hariho Kigambo; Kigambo ogwo akaba atuura na Ruhanga; kandi Kigambo akaba ari Ruhanga. Ogwo omu kutandika akaba ariho na Ruhanga; ebintu byona niwe yaabihangire, kandi omu byahangirwe byona tihariho kintu na kimwe eki atarahangire. Amagara gakaba gari Omushana gw'abantu. Omushana ogwo gujwa omu mwirima, kandi omwirima tigukaguraazaga. Hakaija omuntu owaatumirwe Ruhanga, orikwetwa Yohaana. Ogwo akaija kuba kareebi ngu ahamye eby'Omushana, abantu boona baikirize ahabwe. We akaba atari Mushana ogwo; kwonka akaija kuhamya eby'Omushana. Hakaba hariho Omushana ogw'amazima, ogujwera abantu boona, ogwabaire nigwija omu nsi. Akaba ari omu nsi, kandi ensi niwe yaagihangire, kwonka ensi teramumanyire. Akaija owe, abaabaire bari abe tibaamwakiira; kwonka boona abaamwakiire, nibo abaikiriize eiziina rye, akabaha obushoboorozi okuba abaana ba Ruhanga. Abo tibarazairwe shagama, n'obu kwakuba okukunda kw'omuntu; bakazaarwa Ruhanga. Kigambo ogwo yaaba omuntu, yaatuura naitwe, twareeba ekitiinisa kye, ekitiinisa ky'eky'Omwana omwe nyamunegyere, owaarugire ahari Isheboona, aijwire embabazi n'amazima. Yohaana yaamuhamya naagambira ahaiguru ati: Ogu niwe naagambireho nti: Orikwija enyima yangye niwe arikunkira, ahabw'okuba akaba ariho ntakabaireho. Kandi ebiri omuriwe byona nibyo twahairweho twena, n'embabazi ezongyererwa aha zindi. Ahakuba Ebiragiro bikareetwa Musa; embabazi n'amazima byo byareetwa Yesu Kristo. Okuruga iranaira tihariho orareebire Ruhanga; Omwana we omwe nyamunegyere, ori omu kifuba kya Ishe, niwe yaamumanyiise. Oku nikwo kuhamya kwa Yohaana, obu Abayudaaya baamutumaho abanyamurwa n'Abaleevi abaarugire Yerusaalemu kumubuuza bati: Ori oha? Yaabagambira butunu, atarikwehakana, naahamya ati: Nyowe tindi Kristo. Baamubuuza bati: Mbwenu shi ori Eliya? Yaabagarukamu ati: Tindi we. Bati, Ori nabi ori? Yaabagarukamu ati: Ngaaha! Nikyo baamubuuriize bati: Iwe shi, ori oha, tubone kugarukamu abatutumire? Nooyegamba ota? Yaagira ati: Ndi eiraka ery'orikugambira omu ihamba, naagira ati: Mugorore omuhanda gwa Mukama, nk'oku nabi Isaaya yaagambire. Abaatumirwe abo bakaba batumirwe Abafarisaayo. Baamubuuza bati: Ahabw'enki iwe noobatiza, ku oraabe otari Kristo, otari Eliya, nari shi nabi ori? Yohaana yaabagarukamu ati: Nyowe mbatiza n'amaizi; kwonka omuriimwe heemereiremu ou mutarikumanya; niwe arikwija enyima yangye; tinshemereire kuyuzya orukoba rw'enkaito ze. Ebyo bikabaho omuri Besania seeri ya Yorudani, ahu Yohaana yaabaire naabatiriza. Ku bwaseesire, yaareeeba Yesu naija ah'ari, yaagira ati: Reeba, Omwana gw'entaama wa Ruhanga, orikwihaho ekibi ky'ensi! Ogu niwe naagambireho nti: Enyima yangye nihaija omuntu orikunkira, ahabw'okuba akaba ariho ntakabaireho. Kandi nyowe ahabwangye tindamumanyire; kwonka nkaija nimbatiza n'amaizi, ngu abone kushuuruurirwa Abaisraeli. Kandi Yohaana yaahamya naagira ati: Nkareeba Omwoyo naashuuma okuruga omu iguru nk'enkombe, yaamugumaho. Nkaba ntamumanyire; kwonka Owantumire kubatiza n'amaizi, niwe yangambiire ati: Ou orireeba Omwoyo naashumaho, akamugumaho, Ogwo niwe abatiza n'Omwoyo Orikwera. Naanye naareeba, naahamya nti, Ogwo n'Omwana wa Ruhanga. Kandi ku bwaseesire, Yohaana akaba ayemereire n'abeegi be babiri, yaareeba Yesu naagyenda, yaagira ati: Reeba, Omwana gw'entaama wa Ruhanga! Abeegi abo bombi baamuhurira naagamba, baakuratira Yesu. Yesu yaahinduka, yaareeba bamukaratiire, yaababuuza ati: Nimwenda ki? Baamugarukamu bati: Rabi, (amakuru gaakyo ngu, Mwegyesa,) nooraara hi? Yaabagira ati: Mwije muhareebe. Baija, baareeba ahu yaabaire naaraara, baaguma nawe ekyo kiro, ahakuba eshaaha zikaba ziri nka ikumi. Omwe ahari abo abaahuriire Yohaana, bakakuratira Yesu, ni Anderea, murumuna wa Simooni Petero. Yaabanza kusherura mukuru we Simooni, yaamugira ati: Tureebire Mesia, (amakuru gaakyo ngu Kristo). Yaamureeba ahari Yesu. Yesu yaamureeba, yaagira ati: Ori Simooni mwene Yohaana; oryayetwa Keefa amakuru gaaryo ngu, Petero. Ku bwaseesire, Yesu yaayenda kurugayo kuza Galilaaya. Yaareeba Filipo, yaamugira ati: Nkurata. Kandi Filipo ogwo akaba ari owa Besesaida, tauni y'ow'aba Anderea na Petero. Filipo yaasherura Nasanaeli, yaamugira ati: Tureebire ou Musa yaahandiikireho omu Biragiro, kandi akahandiikwaho na baanabi, Yesu owa Nazareesi, omwana wa Yosefu. Nasanaeli yaamubuuza ati: Noogira ngu omuri Nazareesi nihabaasa kurugamu ekintu kirungi? Filipo yaamugira ati: Ija, oreebe. Yesu ku yaareebire Nasanaeli naija ah'ari, yaamugambaho ati: Reeba Omwisraeli kashushu, otaine buryarya! Nasanaeli yaamugira ati: Wammanyisibwa ki? Yesu yaamugarukamu ati: Filipo atakakwetsire, obu waaba ori ahansi y'omutiini, naakureeba. Nasanaeli yaamugira ati: Rabi, ori Omwana wa Ruhanga! Ori Omugabe wa Israeli! Yesu yaamugarukamu ati: Ahabw'okukugambira nti, Naakureeba ahansi y'omutiini, nikyo waikiririza? Oryareeba ebikuru ebirikukira ebyo. Yesu yaagaruka yaamugira ati: Buzimazima ninkugambira nti: Muryareeba eiguru rikinguukire, baamaraika ba Ruhanga nibatemba, kandi nibashuuma aha Mwana w'omuntu. Aha kiro kya kashatu hakabaho obugyenyi bw'okushwera omuri Kaana eya Galilaaya, na nyina wa Yesu akaba ariyo. Yesu nawe akeetwa aha bugyenyi n'abeegi be. Bwanyima, viinyo ku yaahweire, nyina wa Yesu yaamugira ati: Tibaine viinyo. Yesu yaamugira ati: Mukazi 'we, noofa ki naanye? Obunaku bwangye tibukahikire. Nyina yaagira abaheereza ati: Eki araabaragiire kyona, mukikore. Kandi hakaba hariho enyungu mpango mukaaga, ezibaizire omu mabaare, ezaabaire zihigikiirwe aho, zitairweho ahabw'okweyeza, nk'emigyenzo y'Abayudaaya oku eri; enyungu emwe ekaba ebamu enjoga ibiri nari ishatu. Yesu yaabaragiira ati: Mwijuze enyungu amaizi. Baaziijuriza kimwe. Yaabagira ati: Mbwenu mutahe, mutwarire omukuru w'obugyenyi. Baamutwarira. Omukuru w'obugyenyi, ku yaarorize aha maizi agaahinduka viinyo, atarikumanya i yaaruga, (kwonka abaheereza abatahire amaizi bo nibakimanya) yaayeta kishwera, yaamugira ati: Omuntu weena abanza kugabura viinyo enungi; bwanyima, abantu ku bahaaga, abaha viinyo etanuzire; kwonka iwe obiikire enungi okuhitsya hati. Aka niko kamanyiso k'okubanza aku Yesu yaakozire; akakakorera omuri Kaana eya Galilaaya, naayoreka ekitiinisa kye; n'abeegi be baamwikiriza. Bwanyima y'ekyo, yaashuuma, yaaza Kaperenaumu na nyina n'abarumuna n'abeegi be; baamarayo ebiro bikye. Okuhingurwaho kw'Abayudaaya kukaba kuri haihi kuhika; Yesu yainamuka Yerusaalemu. Ku yaataahire omuri hekalu, yaashangamu abarikutunda ente n'entaama n'enkombe, n'abarikuhingisa empiiha, bashutami nibazihingisa. Yaakwata emigoye, yaagigira nk'orukoba, yaababinga boona omuri hekalu, n'entaama n'ente zaabo; yaashuka ahansi empiiha z'abarikuhingisa, yaajuumika n'emeeza zaabo; n'abaabaire nibatunda enkombe yaabagira ati: Mwiheho ebi; enju ya Tata murekye kugigira enju y'abashuubuzi. Abeegi be baijuka ebyahandiikirwe ngu, Okusaasibwa enju yaawe kuryandya. Abayudaaya baagarukamu, baamubuuza bati: Ebyo wabikozire; mbwenu ni kamanyiso ki aku waakutworeka? Yesu yaabagarukamu ati: Musheenye hekalu egi; naanye ndyagiimutsya omu biro bishatu. Abayudaaya baagira bati: Hekalu egi ekamara emyaka makumi ana na mukaaga neeyombekwa; mbwenu iwe oryagiimutsya omu biro bishatu? Kwonka We akaba naagamba ahari hekalu ey'omubiri gwe. Bwanyima, ku yaazookire omu bafu, abeegi be baijuka ku yaagambire ekyo, baikiriza Ebyahandiikirwe, n'ekigambo eki Yesu yaagambire. Kandi ku yaabaire ari Yerusaalemu omu biro by'obugyenyi bw'Okuhingurwaho, baingi baikiriza eiziina rye, ku baareebire obumanyiso obu yaakozire. Kwonka Yesu tarabeesigire, ahakuba akaba naamanya abantu boona; n'ahabw'ekyo tarenzire muntu weena kumumanyisa eby'abantu; ahakuba We akaba naamanya ebiri omu muntu. Hakaba hariho omuntu ow'omu Bafarisaayo, orikwetwa Nikodemu, omwe aha bategyeki b'Abayudaaya. Omushaija ogwo akaija ahari Yesu nyekiro, yaamugira ati: Rabi, nitumanya ku ori omwegyesa owaarugire ahari Ruhanga; ahakuba tihariho muntu orikubaasa kukora obumanyiso obu orikukora, kureka Ruhanga yaaguma nawe. Yesu yaamugarukamu ati: Buzimazima ninkugambira nti: Omuntu, ku aba atazairwe bwa kabiri, tabaasa kureeba bukama bwa Ruhanga. Nikodemu yaamubuuza ati: Omuntu naabaasa ata kuzaarwa yaakuzire? Naabaasa kugaruka omu nda ya nyina, azaarwe? Yesu yaagarukamu ati: Buzimazima ninkugambira nti: Omuntu, ku aba atazairwe maizi na Mwoyo, tabaasa kutaaha omu bukama bwa Ruhanga. Ekizaarwa omubiri kiba omubiri, n'ekizaarwa Omwoyo kiba omwoyo. Otatangaarira eki naakugambira nti: Mushemereire kuzaarwa obwa kabiri. Omuyaga guhuuha nigugarura ei gurikwenda, iwe ohurira okuhuuha kwagwo, kwonka tomanya i gurikuruga, n'obu yaakuba ei gurikuza; n'ozairwe Omwoyo weena nikwo aba. Nikodemu yaamugarukamu ati: Ebyo nibibaasika bita? Yesu yaagarukamu, naagira ati: Ori omwegyesa w'Abaisraeli, kandi torikumanya bigambo ebyo? Buzimazima ninkugambira nti: Itwe tugamba eki turikumanya, tuhamya eki twareebire; kwonka imwe timwikiriza kuhamya kwaitu. Obu mbagambira eby'ensi, mutabiikirize, muryaikiriza muta, naabagambira eby'omu iguru? Tihariho oratembire omu iguru, kureka Ogwo owaashuumire okuruga omu iguru, niwe Mwana w'omuntu ori omu iguru. Kandi nk'oku Musa yaahanikire enjoka omu ihamba, nikwo n'Omwana w'omuntu ashemereire kuhanikwa, ngu omuntu weena orikumwikiriza aheebwe amagara agatahwaho. Ahakuba oku nikwo Ruhanga yaakunzire atyo ensi, akahayo Omwana we omwe nyamunegyere, ngu omuntu weena orikumwikiriza arekye kuhwerekyerera, kureka atungye amagara agatahwaho. Mumanye ngu Ruhanga taratumire Mwana we omu nsi kugicwera orubanja, kureka ngu ensi ejunwe ahabwe. Orikumwikiriza, tarikucwerwa rubanja; kwonka otarikumwikiriza, aherize kurucwerwa, ahabw'okuba taikiriize iziina ry'Omwana wa Ruhanga omwe nyamunegyere. Kandi oru nirwo rubanja, omushana gwizire omu nsi, abantu baakunda omwirima okukira omushana; ahakuba emicwe yaabo ekaba eri mibi. Omuntu weena okora ebibi ayanga omushana, kandi taija ha mushana, ngu emicwe ye erekye kuhanwa. Kwonka okora eby'amazima aija aha mushana, ngu emicwe ye ereebekye butunu ku yaakoreirwe omuri Ruhanga. Bwanyima y'ebyo Yesu n'abeegi be baataaha omu ishaza rya Buyudaaya; yaagumayo nabo, naabatiza. Kandi na Yohaana akaba naabatiriza Enoni haihi na Salimu, ahabw'okuba aho niho amaizi maingi gaabaire gari; abantu baingi baija, baabatizibwa. Kandi obwo Yohaana akaba atakatairwe mu kihome. Haabaho empaka ahagati y'abeegi ba Yohaana n'Omuyudaaya aha by'okweyeza. Baija ahari Yohaana, baamugira bati: Rabi, omushaija owaabaire ari hamwe naiwe seeri ya Yorudani, ou waabaire noohamya, reeba nawe naabatiza, abantu boona nibagyenda ah'ari. Yohaana yaagarukamu naagira ati: Omuntu tabaasa kweha kintu kyona, kureka biri akihairwe okuruga omu iguru. Imwe mwenka nimuhamya ku naagambire nti: Nyowe tindi Kristo, kwonka nkatumwa kumwebembera. Oine omugore niwe kishwera; omugambi w'obugyenyi, ku ayemerera aha rubaju rwa kishwera yaamuhurira, ashemererwa munonga ahabw'okuhurira eiraka rye; n'ahabw'ekyo okushemererwa kwangye oku kuhikire. We ashemereire kuguma naakura, naanye nkaguma ningaruka ahansi. Orugire omu iguru naakira boona; ow'ensi aba ari ow'ensi, kandi agamba eby'ensi. Orugire omu iguru naakira boona; eki yaareebire n'eki yaahuriire, nibyo ahamya; kwonka tihariho muntu oikiriza ebi ahamya. Oikiriza eby'okuhamya kwe, aba ahamize eki, ngu Ruhanga n'Ow'amazima. Ou Ruhanga yaatumire agamba ebigambo bya Ruhanga; ahakuba Ruhanga ku aza kuha Omwoyo, tamurenga. Ishe akunda Omwana, kandi amurekuriire byona. Orikwikiriza Omwana aine amagara agatahwaho; kwonka otarikworobera Mwana, taribona magara; kureka ekiniga kya Ruhanga kiguma ahariwe. Mukama waitu yaamanya ku Abafarisaayo bahuriire ngu naayegyesa kandi naabatiza abeegi baingi okukira Yohaana, (haza kunu Yesu We tarabatiize, kureka abeegi be nibo baabatiize.) Ahabw'ekyo yaaruga Buyudaaya, yaagaruka Galilaaya. Yaahurira ashemereire kuraba Samaria. Atyo yaahika omuri tauni ya Samaria, erikwetwa Sukaara, haihi n'ekibanja eki Yakobo yaahaire omutabani Yosefu. Kandi aho hakaba hariho eiziba rya Yakobo. Yesu ahabw'okuruhibwa orugyendo, yaashutama aha rubaju rw'eiziba; obwo eshaaha zikaba ziri nka mukaaga. Haija Omusamariakazi kutaaha amaizi; Yesu yaamushaba ati: Mpa eky'okunywa. Ahakuba abeegi be bakaba bagiire omuri tauni kugura eby'okurya. Omusamariakazi yaamubuuza ati: K'ori Omuyudaaya, kandi nyowe Omusamariakazi, noobasa ota kunshaba eky'okunywa? (Ahakuba Abayudaaya bakaba batakwatanisa n'Abasamaria.) Yesu yaamugarukamu ati: Kuri noomanya ekiconco kya Ruhanga, n'Ogu orikukushaba ati, Mpa eky'okunywa, naiwe okaamushabire, nawe akaakuhaire amaizi g'amagara. Omukazi yaamugira ati: Mukama wangye, toine ky'okutahisa, kandi n'eiziba ni riraingwa; mbwenu ago maizi g'amagara noogaiha hi? Iwe nookira tatenkuriitwe Yakobo, owaatuhaire eiziba eri, eri yaabaire anywaho n'abaana be, akeesheraho n'amasyo ge? Yesu yaamugarukamu ati: Omuntu weena orikunywa aha maizi aga, aryagaruka agire eiriho; kwonka weena orikunywa aha maizi agu ndimuha, tarigira iriho ebiro byona; ahakuba amaizi agu ndimuha garyahinduka enshuro y'amaizi, efumukye omuriwe, neereeta amagara agatahwaho. Omukazi yaamugira ati: Mukama wangye, mpa amaizi ago, ndekye kugira eiriho n'obu kwakuba okugaruka aha kutaha. Yesu yaamugira ati: Irooko oyete baro, ogarukye aha. Omukazi yaamugarukamu ati: Tiinyine mushaija. Yesu yaamugira ati: Waagamba gye okugira ngu, toine mushaija; ahabw'okuba okashwerwa abashaija bataano; n'ogwo ou oine hati ti baro; eki waagamba n'amazima. Omukazi yaamugira ati: Mukama wangye, naayetegyereza ku ori nabi. Baatatenkuriitwe bakaba baramiza aha rushozi oru, kwonka imwe nimugira ngu Yerusaalemu niyo abantu bashemereire kuramiza. Yesu yaamugira ati: Mukazi 'we, nyikiriza, obunaku nibwija kuhika, obu mutariramizamu Isheboona aha rushozi oru, n'obu haakuba omuri Yerusaalemu. Imwe muramya eki mutarikumanya; itwe turamya eki turikumanya, ahakuba okujunwa kuruga omu Bayudaaya. Kwonka obunaku nibwija, kandi bwahikire, obu abaramya ab'amazima bariramizamu Isheboona omu mwoyo n'omu mazima; ahakuba Isheboona asherura abari nk'abo kumuramya. Ruhanga n'Omwoyo; kandi abamuramya bashemereire kumuramiza omu Mwoyo n'omu mazima. Omukazi yaamugira ati: Nimmanya ngu Mesia orikwetwa Kristo aryaija; ku ariija, aryatushobororera byona. Yesu yaamugira ati: Manya, niinye orikugamba naiwe. Omu mwanya ogwo abeegi be baija; baatangaara ahabw'okuba yaaba naagaaniira n'omukazi; kwonka tihaine waamubuurize ati: Nooyenda ki? Nari shi, ati: Ahabw'enki noogaaniira nawe? Atyo omukazi yaatsiga aho enyungu ye, yaagaruka omuri tauni, yaagambira abantu ati: Mwije mureebe omuntu owangambira ebi naakozire byona. Yaaba niwe Kristo? Shinta. Baaruga omuri tauni, nibaza ei ari. Ku baabaire batakamuhikire, abeegi be baamweshengyereza bati: Rabi, eby'okurya mbibi, ryaho. Yaabagira ati: Nyine eby'okurya ebi mutarikumanya. Abeegi be nikwo kubuuzana bati: Beitu shi, hariho owaamureetera eby'okurya? Yesu yaabagira ati: Eby'okurya byangye nikwo kukora eki Owantumire akunda n'okuhikiiriza omurimo gwe. Imwe timurikugira ngu, hatsigaire ameezi ana okuhika aha igyesha? Nyowe nimbagambira nti: Munagye amaisho, mureebe emisiri ku eyezire, ku ehikire kugyeshwa. Omugyesi aheebwa ebihembo, ahsanguririza emyaka omu magara agatahwaho, ngu omubibi n'omugyesi bashemererwe hamwe. Ahakuba omuri ebi ekigambo eki nimwo kimanyirwa ku kiri eky'amazima, ngu: Habiba omwe, hagyesha ondiijo. Nkabatuma kugyesha ebi mutarahendekyeire; abandi bakahendeka n'emirimo, imwe mwaija, mwahikira omu bi baafeereire kubi. Abasamaria baingi ab'omuri tauni egyo baamwikiriza ahabw'ebigambo by'omukazi ebi yaagambire naahamya ati: Yangambira ebi naakozire byona. N'ahabw'ekyo Abasamaria, ku baamuhikire, baamushaba ngu agume nabo; nawe nikwo kumarayo kabiri. Haikiriza abandi baingi abarikukira ab'okubanza, ahabw'ekigambo kye. Baagambira omukazi bati: Mbwenu titurikwikiriza habw'ebigambo byawe byonka; ahakuba naitwe twayehuririra, twamanya ngu Ogu niwe Mujuni w'ensi buzima. Ebyo biro bibiri ku byahweire, yaarugayo, yaaza Galilaaya. Ahakuba Yesu akahamya ati: Nabi tagira kitiinisa omu nsi y'owaabo. Ku yaahikire Galilaaya, Abanyagalilaaya baamwakiira, ahabw'okuba bakareeba byona ebi yaakoreire Yerusaalemu aha bugyenyi; ahakuba nabo bakaba babutaahire. Kandi yaagaruka, yaataaha Kaana eya Galilaaya, ahu yaahinduriire amaizi viinyo. Omuri Kaperenaumu hakaba harimu omukungu w'omugabe, owaabaire arwarize omutabani. Ku yaahuriire ngu Yesu arugire Buyudaaya, yaaza Galilaaya, yaagyenda yaamushaba ngu ashuume akize omutabani, ahakuba akaba ari haihi kufa. Ahabw'ekyo Yesu yaamugira ati: Ku muba mutareebire bumanyiso n'eby'okutangaaza, timwikiriza na kakye. Omukungu yaamushaba ati: Mukama wangye, shuuma oije, omwana wangye atakafiire. Yesu yaamugira ati: Irooko otaahe; omwana waawe ahuriire. Omushaija ogwo yaikiriza ekigambo eki Yesu yaamugambira, yaagyenda. Ku yaabaire naashuuma, abahuuku be baamubugana, baamugira bati: Omwana waawe ahuriire. Yaababuuza eshaaha ei atandikiireho kubaho gye, baamugarukamu bati: Nyomwabazyo aha shaaha ya mushanju omushwija nibwo gumurugireho. Ishe yaamanya ku nibwo bunaku obu Yesu amugambiriiremu ati: Omwana waawe ahuriire. Omushaija ogwo yaikiriza n'eka ye yoona. Ako niko kamanyiso ka kabiri aku Yesu yaakozire, okwiha obu yaaruga Buyudaaya, naija Galilaaya. Bwanyima y'ebyo hakaba hariho obugyenyi bw'Abayudaaya; Yesu yainamuka Yerusaalemu. Kandi omuri Yerusaalemu haihi n'eirembo ry'entaama, hakaba hariho ekiyanja, ekirikwetwa omu Ruheburaayo Beseseda, kiriho ebiju bitaano. Omwo nimwo baabaire bata abarwaire baingi munonga, empumi, abarema, n'abazingazingirwe, nibategyereza amaizi kubira; ahakuba obundi n'obundi maraika akaba ashuuma aija omu kiyanja, abiza amaizi; owaabaire atangamu abandi, amaizi gaatandika kubira, akaba akira endwara yoona ei yaabaire aba arwaire. Aho hakaba hariho omushaija owaabaire amazire emyaka makumi ashatu na munaana arwaire. Yesu ku yaamureebire abyami, kandi yaamanya ngu amazire aho omwanya muhango, yaamubuuza ati: Nooyenda kukira? Omurwaire yaamugarukamu ati: Mukama wangye, tingira muntu w'okunta omu kuyanja, amaizi gaaba nigatandika kubira; nyowe ku mba ninkiija, ondiijo antangamu. Yesu yaamuragiira ati: Imuka, oyekorere ekirago kyawe, ogyende. Ahonaaho omushaija yaakira, yaagyenda. Kandi eizooba eryo ekaba eri Sabato. Abayudaaya baagambira owaatambirwa bati: Hati ni Sabato; ebiragiro tibirikukwikiriza kwekorera kirago kyawe. Yaabagarukamu ati: Omushaija owantambira niwe yandagiira ati: Yekorere ekirago kyawe, ogyende. Baamubuuza bati: Ogwo mushija n'oha owaakuragiira ati: Yekorere ekirago kyawe, ogyende? Kwonka owaatambiirwe tiyaamumanya, ahakuba Yesu akaba yaarugireho ahabw'omutwe muhango ogwabaire guriho. Bwanyima Yesu yaamushanga omuri hekalu, yaamugira ati: Reeba, waakira; otarigaruka kushiisha, nyentsya otarihikwaho akabi akarikukira ako. Omushaija yaagyenda, yaagambira Abayudaaya, ku Yesu niwe amukirize. Ekyo nikyo Abayudaaya baahiigiire Yesu, ahabw'okuba akakora ebyo ahari Sabato. Yesu yaabagarukamu ati: Tata naakikora na hati, kandi naanye ninkora. Nikyo kyakizire kureetera Abayudaaya kusherura oburyo bw'okumwita, ti habw'okushiisha Sabato yonka, kureka n'ahabw'okugira ati: Ruhanga ni Tata, akeeringanisa na Ruhanga. Yesu yaagarukamu naabagira ati: Buzimazima nimbagambira nti: Omwana tabaasa kukora kintu kyona ahabwe, kureka eki areeba Ishe naakora; mumanye ngu ebi Ruhanga akora byona, n'Omwana nawe nibyo akora; ahakuba Ishe akunda Omwana, kandi amworeka ebi akora byona; kandi aryamworeka ebirikukira ebi, ngu imwe mutangaare. Nk'oku Isheboona azoora abafu, akabaha amagara, nikwo n'Omwana aha amagara abu ayenda kugaha. Ahakuba na Ishe tacwera muntu weena orubanja, okucwa orubanja kwona akakurekurira Omwana, ngu boona bahe Omwana ekitiinisa, nk'oku bakiha Ishe. Otaha Mwana kitiinisa, takiha na Ishe owaamutumire. Buzimazima nimbagambira nti: Orikuhurira ekigambo kyangye, akaikiriza Owantumire, aine amagara agatahwaho, kandi tariza mu rubanja; ahabw'okuba aherize kuruga omu kufa, yaataaha omu magara. Buzimazima nimbagambira nti: Obunaku nibwija, kandi buriho na hati mbwenu, abafu obu barihurira eiraka ry'Omwana wa Ruhanga; n'abo abaririhurira baryaba abahuriire. Ahakuba nk'oku Ishe aine amagara omuriwe wenka, nikwo yaahaire n'Omwana kugagira omuriwe wenka; kandi akamuha obushoboorozi bw'okucwa emanja, ahabw'okuba niwe Mwana w'omuntu. Mutatangaarira eki; ahakuba obunaku nibwija, abari omu bituuro boona obu barihurira eiraka rye, bakarugamu, abo abaakozire gye, bakazookyera amagara; nabo abaakozire kubi, bakazookyera okucwerwa orubanja. Tindikubaasa kukora kintu kyona ahabwangye; oku mpurira, nikwo ncwa orubanja; n'emanja ezi ncwa, nzicwa omu mazima, ahabw'okuba tiinyenda kutwaza nk'oku ndikwenda ahabwangye, kureka nk'Owantumire oku arikwenda. Ku ndikwehamya nyenka, okwehamya kwangye nikuba kutari kw'amazima; hariho ondiijo orikumpamya, kandi nimmanya ngu okuhamya oku ampamya n'okw'amazima. Imwe mukatuma ahari Yohaana, nawe yaabahamiza amazima. Okuhamibwa, oku ndikwegamira, tikurikuruga ha muntu; kwonka ebi nimbigamba, ngu imwe mujunwe. Yohaana ogwo akaba ari etabaaza erikwaka, ekamurika; naimwe mukamara akaanya kakye nimwikiriza kushemerererwa okumurika kwe. Kwonka nyowe nyine ebirikumpamya ebikuru ebirikukira ebya Yohaana; ahakuba emirimo ei Tata yampaire kuhikiiriza, emirimo egyo ei ndikukora niyo erikumpamya ku Tata yantumire. Kandi Tata owantumire niwe ampamize. Imwe timukahuriraga iraka rye, n'obu kwakuba okureeba enshusha ye; kandi ekigambo kye tikituura muriimwe; ahabw'okuba timwikiriza u yaatumire. Musherura munonga omu Byahandiikirwe, ahakuba muteekateeka ngu omuribyo nimwo mwine amagara agatahwaho; haza kandi ebyo nibyo bimpamya. Kwonka mwanga kwija ahariinye, ngu muheebwe amagara. Tindikwikiriza kitiinisa eki ndikuheebwa abantu. Ahakuba nimmanya imwe ku mutarikukunda Ruhanga omu mitima yaanyu. Nyizire omu iziina rya Tata, timwanyakiira; ondiijo ku ariija omu iziina rye wenka, we muryamwakiira. Nimubaasa muta kwikiriza, imwe abahaana ekitiinisa, haza mutasherura kitiinisa ekiruga ahari Ruhanga omwe wenka? Murekye kugira ngu niinye ndibarega ahari Tata; hariho omwe obarega, niwe Musa, ou mwesiga. Kuri mwaikiriize Musa, naanye mukaanyikiriize, ahakuba niinye yaahandiikireho. Ku muraabe mutaikiriza bi yaahandiikire, muryabaasa muta kwikiriza ebigambo byangye? Bwanyima y'ebyo Yesu yaarugayo, yaayambuka seeri y'enyanja ya Galilaaya, niyo nyanja ya Tiberia. Omutwe muhango gw'abantu gwamukuratira, ahakuba bakareeba obumanyiso obu yaakozire aha barwaire. Yesu yaatemba omu bibungo, yaashutamayo n'abeegi be. Kandi obugyenyi bw'Abayudaaya obw'Okuhingurwaho bukaba buri haihi. Yesu ku yaanagire amaisho, yaareeba omutwe gw'abantu baingi nigwija ah'ari, yaabuuza Filipo ati: Nitwija kugura hi emigaati, ei aba bantu baraarye? Akamubuuza atyo kumugyeza, ahakuba We akaba naamanya eki araakore. Filipo yaamugarukamu ati: Emigaati erikugurwa edenaari magana abiri terikubahika, n'obu omuntu weena yaakuryaho kakye. Omwe aha beegi be, Anderea murumuna wa Simooni Petero, yaamugira ati: Aha hariho omwojo oine emigaati ya sayiri etaano n'eby'enyanja bibiri; kwonka ebyo nibigasira ki abantu abarikwinga bati? Yesu yaagira ati: Mushutamye abantu. Kandi aho hakaba hariho akacwamba kahango; abantu baashutama ahansi, bakaba bari nk'enkumi itaano. Atyo Yesu yaayakiira egyo migaati; ku yaaherize kusiima, yaagigaburira abantu abaabaire bashutami; yaabaha n'eby'enyanja, nk'oku baayenzire. Ku baahaagire, yaaragiira abeegi be ati: Mutorotoore oburagarika obwatsigaraho, hatagira akaaburaho. Baabutorotoora, baijuza ebitenga ikumi na bibiri oburagarika obwashaagire aha migaati etaano ya sayiri, ei baariire. Abantu ku baareebire akamanyiso aku yaakora, baagira bati: Buzima ogu niwe nabi ogwo orikwenda kwija omu nsi! Yesu, ku yaayetegyereize ngu nibenda kwija kumukwatsa amaani ngu bamugire omugabe, yaabarugamu mpora, yaagaruka omu bibungo wenka. Ku bwabaire omu mwabazyo, abeegi be baashuuma aha nyanja, baaragara omu bwato, baatandika kwambuka egyo nyanja, bagyemire Kaperenaumu. Bukaba bwaizire, kandi na Yesu akaba atakabahikire. Enyanja yaahinduriza ahabw'omuyaga mwingi ogwabaire niguhuuha. Ku baavugireho nka mahiro ishatu nari ina, baareeba Yesu naagyendera aha nyanja nairirira obwato, baatiina. We yaabahuumuriza naagira ati: Niinye; mutatiina. N'ahabw'ekyo baikiriza obwato bwahika aha nkungu, ahu baabaire nibaza. Ku bwaseesire, abantu abaabaire batsigaire seeri y'enyanja, baijuka ku haabaire hariho obwato bumwe bwonka, kandi Yesu ku atabugyenziremu n'abeegi be, kureka ku baagyenzire bonka. Agandi maato gaija nigaruga Tiberia, gaahika haihi n'omwanya, ahu baariiriire emigaati ei Mukama waitu Yesu yaasiimiire. Batyo abantu abo, ku baareebire ngu Yesu tariyo, n'obu baakuba abeegi be, bo baaragara omu maato ago, baaza Kaperenaumu, nibamusherura. Ku baamushangire seeri y'enyanja, baamubuuza bati: Rabi, aha oizireho ryari? Yesu yaabagarukamu ati: Buzimazima nimbagambira nti: Timurikunsherura ahabw'okuba mureebire obumanyiso, kureka ahabw'okuba muriire emigaati, mwaiguta. Nutarihendekyera eby'okurya ebirikuhwaho, kureka eby'okurya ebirikugumaho okuhitsya aha magara agatahwaho, agu Omwana w'omuntu aribaha; ahakuba Ruhanga Ishe akamutaho akamanyiso. Baamubuuza bati: Tushemereire kukora ki, tukabona kukora emirimo ya Ruhanga? Yesu yaabagarukamu ati: ogu nigwo murimo gwa Ruhanga, imwe okwikiriza Ogwo ou yaatumire. N'ahabw'ekyo baamubuuza bati: Mbwenu nookora kamanyiso ki, aku twakureeba, tukakwikiriza? Okora ki? Baatatenkuriitwe bakarya emaanu omu ihamba; nk'oku kyahandiikirwe ngu, Akabaha omugaati ogwarugire omu iguru. Yesu nikwo kubagira ati: Buzimazima nimbagambira nti: Musa tiwe yaabahaire omugaati ogwarugire omu iguru; kureka Tata niwe abaha omugaati gw'amazima oguruga omu iguru. Ahakuba omugaati gwa Ruhanga nigwo gushuuma niguruga omu iguru, gukaha ensi amagara. Baamushaba bati: Mukama waitu ogume otuhe ogwo mugaati obutoosha. Yesu yaabagira ati: Niinye mugaati gw'amagara; orikwija ahariinye, tarigira njara; n'orikuunyikiriza, tarikwatwa iriho na kakye. Kwonka nkabagambira nti: Mundeebire, kunu timwanyikiriza. Abu Tata ampa boona baryaija ahariinye; orikwija ahariinye tindimubinga na kakye. Ahakuba tindarugire mu iguru kukora ebi ndikweyendera, kureka okukora ebi Owantumire akunda; kandi eki nikyo Owantumire akunda, ngu ahari boona abu yampaire, harekye kuburaho n'omwe, kureka mbazoore aha kiro ky'aha mperu. Eki Tata akunda n'eki, ngu weena orikureeba Omwana, akamwikiriza, atungye amagara agatahwaho; naanye ndyamuzoora aha kiro ky'aha mperu. Ekyo nikyo kyareeteire Abayudaaya kumwetomboitera, ahabw'okuba akagira ati: Niinye mugaati ogwarugire omu iguru. Baagira bati: Ogu tiwe Yesu mwene Yosefu, ou turikumanya ishe na nyina? Mbwenu naabaasa ata kugira ngu akaruga omu iguru? Yesu yaabagarukamu ati: Muteetomboita mwenka. Tihariho orikubaasa kwija ahariinye, Tata owantumire yaaba atamwiriize haihi; naanye ndyamuzoora aha kiro ky'aha mperu. Kikahandiikwa omu bya Baanabi ngu, Boona baryayegyesibwa Ruhanga. Omuntu weena ohurira ebya Tata, akabyega, aija ahariinye. Mutagira ngu hariho orareebire Tata, kureka Ogwo owaarugire ahari Ruhanga; niwe yaamureebire. Buzimazima nimbagambira nti: Orikwikiriza aine amagara agatahwaho. Niinye mugaati gw'amagara. Bashwenkuriimwe bakarya emaanu omu ihamba, baafa. Ogu nigwo mugaati oguruga omu iguru buzima ogu omuntu aryaho, atafe. Niinye mugaati gw'amagara ogwarugire omu iguru; omuntu weena ku arikurya aha mugaati ogu, naagumaho ebiro byona; kandi omugaati, ogu ndiha ahabw'ab'omu nsi ngu batungye amagara, n'omubiri gwangye. N'ahabw'ekyo Abayudaaya baahakana bonka nibagira bati: Omushaija ogu naabaasa ata kutuha omubiri gwe kugurya? Yesu yaabagira ati: Buzimazima nimbagambira nti: Ku murikuba mutariire mubiri gw'Omwana w'omuntu, kandi mutanyweire shagama ye, timurikugira magara omuriimwe. Orikurya omubiri gwangye akanywa eshagama yangye, aine amagara agatahwaho, kandi ndyamuzoora aha kiro ky'aha mperu; ahakuba omubiri gwangye n'eky'okurya eky'amazima, kandi n'eshagama yangye n'eky'okunywa eky'amazima. Orya omubiri gwangye, akanywa eshagama yangye, aguma omuriinye, naanye omuriwe. Nka Tata ohuriire oku yantumire, naanye nk'oku ndi ohuriire ahabwa Tata, nikwo n'orikundya ariba ohuriire ahabwangye. Ogu nigwo mugaati ogwarugire omu iguru, ti nk'ogu bashwenkuriimwe baariire bakafa; orikurya omugaati ogu aryagumaho ebiro byona. Ebigambo ebyo akabigambira omuri sinagogi, naayegyesa omuri Kaperenaumu. Baingi aha beegi be, ku baahuriire ekyo, baagira bati: Ekigambo eki nikiremeera; n'oha orikukibaasa? Yesu, ku yaamanyire ngu abeegi be bakyetomboitera, yaababuuza ati: Ekyo nikyo kyabaremesa? Mbwenu shi, kiryaba kita, ku murireeba Omwana w'omuntu naatemba ei yaabaire ari bwambere? Omwoyo niwe aha amagara; omubiri tigwine mugasho; ebigambo ebi naabagambira n'omwoyo n'amagara. Kwonka omuriimwe harimu abatarikwikiriza. Ahakuba Yesu akaba naamanya okuruga karenakare abatarikumwikiriza, n'ogwo owaabaire naayenda kumureebya oku ari. Yaagira ati: Nikyo naabagambirira nti: Tihariho orikubaasa kwija ahariinye kureka biri yaakiheebwa Tata. Okuruga aho baingi aha beegi be baagaruka enyima, tibaagumizamu kugyenda nawe. Yesu nikwo kubuuza bari ikumi na babiri ati: Naimwe nimwenda kwegyendera? Simooni Petero yaamugarukamu ati: Mukama waitu, nituza ahari oha? Ka niiwe oine ebigambo by'amagara agatahwaho; naitwe tukaikiriza, twamanya ngu ori Orikwera wa Ruhanga. Yesu yaabagarukamu ati: Tiinye naabatooraine imwe ikumi na babiri? Kwonka omwe omuriimwe ni sitaane. Ekyo akakigamba ahari Yuda mwene Simooni Iskaryota, owaabaire naayenda kumureebya, omwe ahari ikumi na babiri. Bwanyima y'ebyo akagyendagyenda omuri Galilaaya; tiyaayenda kugyendagyenda omuri Buyudaaya, ahabw'okuba Abayudaaya bakaba nibenda kumwita. Kandi obugyenyi bw'Abayudaaya, oburikwetwa obugyenyi bw'Ensiisira, bukaba buri haihi n'okuhika. Abarumuna baamugira bati: Ruga aha, oze Buyudaaya, abeegi baawe babone kureeba emirimo ei orikukora. Ahakuba tihariho muntu oyenda kumanywa butunu, akakora omu mubonano. Ku oraabe nookora ebi, oyeyorekye ensi. Ahakuba na barumuna abo tibaramwikiriize. Yesu yaabagambira ati: obunaku bwangye tibukahikire; kwonka obwanyu n'obw'obutoosha. Ensi terikubaasa kubanga, kwonka nyowe neenyanga, ahabw'okuba nimpamya ku emirimo yaayo eri mibi. Imwe mwinamukye aha bugyenyi; nyowe tinkabaire kuza ahari obwo bugyenyi, ahakuba obunaku bwangye tibukahikire. Ku yaaherize kubagambira ebyo, yaaguma Galilaaya. Abarumuna ku baaherize kwinamuka aha bugyenyi, nawe yainamuka, kwonka tiyaagyenda naareebwa, kureka yaagyenda bwesherekye. Abayudaaya baamusherura aha bugyenyi, nibabuuririza bati: Ari nkahi? Haabaho okumuhakanaho munonga omu bantu: abamwe nibagira bati: N'omushaija murungi; abandi bati: Ngaaha, naahabisa abantu. Kwonka ahabw'okutiina Abayudaaya tihariho n'omwe owaamugambireho butunu. Obugyenyi ku bwahikire ahagati, Yetu yainamuka omuri hekalu, yaayegyesa. Abayudaaya baatangaara, nibagira bati: omushaija ogu akaiha hi obwengye obu, haza atakeegaga? N'ahabw'ekyo Yesu yaabagarukamu ati: Okwegyesa oku nyegyesa ti kwangye, n'okw'Ogwo owantumire. Omuntu weena, ku ayenda kukora ebi Ogwo akunda, niwe arimanya yaaba okwegyesa okwo kuruga ahari Ruhanga, nari shi ku nyegambira ahabwangye. Orikwegambira ahabwe, naaba naayesherurira ekitiinisa; kwonka orikusherurira Owaamutumire ekitiinisa, niwe w'amazima, kandi omuriwe tiharimu kutahikiirira kwona. Musa tarabahaire Ebiragiro? Kwonka omuriimwe tihariho ohitsya Ebiragiro. Nimwendera ki kuunyita? Abantu baamugarukamu bati: oriho daimoni. N'oha orikwenda kukwita? Yesu yaabagarukamu ati: Nkakora ekintu kimwe, mwena mwakitangaarira. Musa akabateeraho omugyenzo gw'okushara; (kwonka tikurarugire hari Musa, kureka ahari baashwenkuriimwe,) kandi mushara omuntu ahari Sabato. Mbwenu shi, omuntu ku araabe asharwa ahari Sabato, ngu ekiragiro kya Musa kitahendwa, nimungwererwa ki kubi ahabw'okukiriza kimwe omuntu ahari Sabato? Mutaricwa emanja nimwiha aha mireebekyere y'omuntu, mugume mucwe emanja z'oburyo. Kandi aha ba Yerusaalemu baagira bati: Omushaija ou barikusherura kwita tiwe ogu? Mbwenu ari aha, naagamba butunu, kandi tibaine ku baamugira! Ebyo, abakuru nibamanya buzima ku Ogu ari Kristo? Itwe nitumanya omushaija ogu ei arikuruga; kwonka Kristo we ku ariija, tihariho n'omwe orimanya ahi arikuruga. Nikyo Yesu yaagambiire n'eiraka rihango naayegyesa omuri hekalu ati: Nyowe nimummanya, kandi nimumanya n'ei naarugire. Tindaizire habwangye; Owantumire n'ow'amazima, kwonka We timurikumumanya. Kwonka nyowe nimmumanya, ahabw'okuba nkaruga ah'ari, kandi niwe yantumire. N'ahabw'ekyo baayenda kumukwata; kwonka tihariho n'omwe owaamutaireho emikono, ahakuba obunaku bwe bukaba butakahikire. Kwonka bantu baingi baamwikiriza, nibagira bati: kristo ku ariija, aryakora obumanyiso bwingi okukira obu omushaija ogu akozire? Abafarisaayo baahurira abantu nibamugambaho mpora batyo; abanyamurwa abakuru n'Abafarisaayo nikwo kutuma abakuru b'abaserukare kumukwata. Nikyo Yesu yaagiriire ati: Hatsigaire omwanya mukye, nyowe nkiri hamwe naimwe; bwanyima ngarukye ahari Ogwo owantumire; muryansherura, timurimbona; kandi ei ndi, timurikubaasa kwijayo. Abayudaaya baabuuzana bati: Omushaija ogu naayenda kuza hi, ei tutarimubona? Naayenda kuza omu baataataaniire omu Bagriika, ayegyese n'Abagriika? Eki eki yaagamba n'enki, ati: Muryansherura, timurimbona, kandi ati: Ei ndi, timurikubaasa kwijayo? Aha izooba ry'aha muheru ery'ekiro kikuru ky'obugyenyi, Yesu yaayemerera, yaagamba n'eiraka rihango ati: Omuntu weena, ku araagire eiriho, aije ahariinye, anywe. Orikuunyikiriza, emigyera y'amaizi g'amagara eryahimintuka omunda ye, nk'oku Ebyahandiikirwe bigamba. Ekyo akaba naakigamba aha Mwoyo, ou abarikumwikiriza bariija kuheebwa; ahakuba Omwoyo akaba atakahairwe, ahabw'okuba Yesu akaba atakahimbisiibwe. Abantu bamwe, ku baahuriire ebigambo ebyo, baagira bati: Buzima ogu ni nabi ori. Abandi baagira bati: Ogu ni Kristo. Kwonka abandi bati: Hoona Kristo n'ow'okuruga omuri Galilaaya? Timurikumanya ku Ebyahandiikirwe bihamya ngu Kristo aryakomooka omu ruganda rwa Daudi, omu Betelehemu, ekirorero eki Daudi yaabaire atwiremu? Okwo abantu nikwo baamuhakaineho batyo. Abamwe aharibo bakenda kumukwata; kwonka tihaine waamutaireho engaro. Abakuru b'abaserukare baagaruka aha banyamurwa abakuru n'Abafarisaayo; bo baababuuza bati: Ahanki mutaamureeta? Abakuru b'abaserukare baagarukamu bati: Tihakabahoga muntu orikugamba nk'ogu mushaija! Abafarisaayo baabagarukamu bati: Kandi shi naimwe yaabahabya? Hariho n'omwe omu bategyeki nari omu Bafarisaayo oramwikiriize? Kureka abo bantu, abatamanya Biragiro, n'abakeyeenirwe. Nikodemu, omwe aharibo, owaizire ahari Yesu ira, yaababuuza ati: Beitu ebiragiro byaitu nibiikiriza kucwera omuntu orubanja, batabandize kuhurira eki arikwetonganira, n'obu kyakuba eki akozire? Baamugarukamu bati: Hari naiwe ori owa Galilaaya? Sherura oreebe, ku hatariho nabi oruga Galilaaya. Baagyenda, buri muntu yaataaha owaabo. Yesu yainamuka ekibungo kya Zeituuni. Omu kasheeshe munonga yaagaruka omuri hekalu, abantu boona baija ah'ari; yaashutama, yaabeegyesa. Abahandiiki n'Abafarisaayo baareeta omukazi, okwatsirwe naashambana; baamuta ahagati, baamugira bati: Mwegyesa, omukazi ogu akwatsirwe butunu, naashambana. Kandi omu Biragiro Musa akaturagiira kuteera abarikukora batyo amabaare. Mbwenu iwe noomugambaho ki? Eki bakakigamba nibamutega, ngu babone eki baraamuregye. Kwonka Yesu yainama, yaahandiika n'orukumu aha itaka. Ku baagumiizemu nibamubuuza, yaajuumuuka, yaabagira ati: omuriimwe otakashiishaga, abe niwe yaabanza kumuteera eibaare. Yaagaruka, yainama, yaahandiika n'orukumu aha itaka. Bo ku baakihuriire, baashinjwa omu mitima yaabo, baashoobooka nibashohora omwe omwe, haabanza abakuru, haahereeruka abato; Yesu yaatsigara wenka n'ogwo mukazi, ahu yaabaire ari. Yesu yaajuumuuka, yaamubuuza ati: Iwe mukazi 'we, bari nkahi? Tihariho n'omwe owaakucwera orubanja? Nawe yaagarukamu ati: Tariho, Mukama wangye. Yesu yaagira ati: Naanye tindikukucwera rubanja. Kwonka irooko okuruga hati otarigaruka kushiisha. Yesu yaagaruka yaabagira ati: Niinye mushana gw'ensi; orikunkuratira, tarigyendera mu mwirima, kwonka aryagira omushana gw'amagara. Abafarisaayo baamugira bati: Iwe nooyehamya; kwonka okwehamya kwawe ti kw'amazima. Yesu yaagarukamu, yaabagira ati: N'obu ndaabe niinyehamya, okwehamya kwangye n'okw'amazima; ahakuba nimmanya ei naarugire, kandi n'ei ndikuza; kwonka imwe timurikumanya i naarugire, nari shi ei ndikuza. Imwe mucwa orubanja nk'abantu-buntu; nyowe tihariho n'omwe ou nducwera. Kandi nangwa n'obu naakurucwa, okucwa okwangye n'okw'amazima, ahabw'okuba nyowe tincwa nyenka, kureka nkwatanisa na Tata owantumire. Omu biragiro byanyu kikahandiikwa ngu obwakareebi bw'abantu babiri n'obw'amazima; nyowe nyehamya, kandi Tata owantumire nawe ampamya. Nabo baamubuuza bati: Sho arahi? Yesu yaagarukamu ati: Timurikummanya n'obu yaakuba Tata; kuri nimummanya, na Tata mukaamumanyire. Ebigambo ebyo akabigambira omu ibiikiro, naayegyesa omuri hekalu; kandi tihaabaho n'omwe owaamukwata, ahakuba obunaku bwe bukaba butakahikire. Yaagaruka yaabagira ati: Nyowe ningyenda; imwe muryansherura, kandi muryafeera omu kibi kyanyu; ei ndikuza, timurikubaasa kwijayo. Abayudaaya baayebuuza bati: Beitu shi naayenda kwehanika? Ahakuba naagira ati: Ei ndikuza, timurikubaasa kwijayo. Yaabagambira ati: Imwe muri ab'omu nsi, nyowe ndi ow'omu iguru; imwe muri ab'ensi egi, nyowe tindi w'ensi egi. Nikyo naabagambirira nti: Muryafeera omu bibi byanyu; kandi buzima muryafeera omu bibi byanyu, ku muriba mutaikiriize ku ndi We. Baamubuuza bati: Beitu oba oha? Yesu yaabagarukamu ati: Nk'oku naabagambiire okuruga ira ryona. Nyine bingi eby'okubagambaho, n'okubacwera orubanja; kwonka Ogwo owantumire n'ow'amazima, kandi ebi naahuriire ahariwe, nibyo ngambira ensi. Kwonka bo tibaramanyire ku arikubagambira Ishe. Yesu yaabagira ati: Ku muriheza kuhanika Omwana w'omuntu, obwo nibwo murimanya ku ndi We, kandi ngu ebi nkora tiinyeragiira, kureka ngamba nk'oku Tata yaanyegyeise. Ogwo owantumire turi hamwe; takantsigahoga nyenka, ahabw'okuba obutoosha nkora ebimushemeza. Ku yaagambire ebigambo ebyo, baingi baamwikiriza. Bwanyima Yesu yaagambira Abayudaaya abaamwikiriize ati: Ku muraahamire aha kigambo kyangye, nimuba muri abeegi bangye buzima; kandi muryamanya maazima, n'amazima garyabahindura ab'obusingye. Baamugarukamu bati: Itwe turi baijukuru ba Abrahamu; titukahakwaga muntu weena. Aho noogiriraho ota oti, Turyahinduka ab'obusingye? Yesu yaabagarukamu ati: Buzimazima nimbagambira nti: Omuntu weena okora ekibi, aba omuhuuku w'ekibi. Kandi omuhuuku taguma muka ebiro byona, kureka Omwana. N'ahabw'ekyo Omwana ku aribahindura ab'obusingye, muryaba ab'obusingye buzima. Nimmanya ku muri baijukuru ba Abrahamu; haza kunu nimwenda kuunyita, ahakuba ekigambo kyangye tikiine mwanya omuriimwe. Nyowe ngamba ebi naareebire ahari Tata; naimwe mukora ebi mwahuriire ahari shoimwe. Baagarukamu nibamugira bati: Abrahamu niwe tataitwe. Yesu yaabagira ati: Kuri muri abaana ba Abrahamu, mukaatwarize nk'oku Abrahamu yaatwarize. Kwonka mbwenu nimwenda kuunyita, nyowe omuntu owaabagambira eby'amazima, ebi naahuriire ahari Ruhanga; haza kunu Abrahamu tarakozire atyo. Imwe nimukora emirimo ya shoimwe. Baamugira bati: Tituri baana b'obushambani; twine Tataitwe omwe, ni Ruhanga. Yesu yaabagira ati: Kuri noogira ngu Ruhanga ni Shoimwe, mukaankunzire, ahakuba omu kwija nkaruga ahari Ruhanga; tindaizire habwangye, kureka Ogwo niwe yantumire. N'enki ekirikubazibira kushoborokyerwa eki ndikugamba? N'ahabwokuba timurikubaasa kworobera kigambo kyangye. Muri aba shoimwe Sitaane, kandi mukunda kukora ebi shoimwe ayetenga. We n'omwitsi okuruga iranaira, taragumiire mu mazima, ahakuba amazima tigamubamu. Ku abeiha, aba naagamba ebye, ahakuba n'omubeihi, ishe w'ebishuba. Kwonka nyowe ahabw'okugamba amazima, imwe timuunyikiriza. N'oha ahariimwe orikunyomesereza ekibi? Ku ndaabe ningamba amazima, n'enki ekirikubazibira kuunyikiriza? Owa Ruhanga ahurira ebigambo bya Ruhanga; imwe eki mutabihuririra n'ahabw'okuba timuri ba Ruhanga. Abayudaaya baamugarukamu bati: Tituhikire kukweta Omusamaria, kandi oriho daimoni? Yesu yaagarukamu ati: Tindiho daimoni; nimpa Tata ekitiinisa; kwonka imwe nimungaya. Haza nyowe tiinyesherurira kitiinisa; hariho Omwe okinsherurira, kandi niwe Mucwi w'emanja. Buzimazima nimbagambira nti: Omuntu ku ayorobera ekigambo kyangye, tarifa ebiro byona. Abayudaaya baamugira bati: Mbwenu ho twamanya ku oriho daimoni. Abrahamu akafa, na baanabi baafa; haza ogira oti: Omuntu ku ayorobera ekigambo kyangye, tariroza ha kufa ebiro byona! Iwe shi, nookira tatenkuriitwe Abrahamu owaafiire, kandi na baanabi? Nooyeyeta oha? Yesu yaagarukamu ati: Ku ndaabe niinyeha ekitiinisa, ekitiinisa kyangye ni busha. Tata, imwe ou mweta Ruhanga waanyu, niwe ampa ekitiinisa. Imwe timukamumanyaga; kwonka nyowe nimmumanya; ku naakugira nti, Tindikumumanya, nkaaba omubeihi nkaimwe; kwonka nimmumanya, kandi nyorobera ekigambo kye. Shoimwe Abrahamu akashemererwa aine ekihika ky'okureeba ekiro kyangye; ku yaakireebire, yaayesiima munonga. Abayudaaya nikwo kumugarukamu bati: Tokahikize myaka makumi ataano, haza oti, nkareeba Abrahamu? Yesu yaabagira ati: Buzimazima nimbagambira nti: Abrahamu atakazairwe, nyowe Ndiho. Okuruga aho baatorotoora amabaare kugamuteera; kwonka Yesu yaayeshereka, yaashohora omuri hekalu. Ku yaabaire naahingura, yaareeba omushaija owaazairwe ari empumi. Abeegi be baamubuuza bati: Rabi, owaasiisire n'oha, n'omushaija ogu, nari n'abaamuzaire, nikyo yaazaariirwe ari empumi? Yesu yaagarukamu ati: Tarahumisiibwe kushiisha kwe nari okw'abazaire be, kureka kikabaho ngu emirimo ya Ruhanga eyorekyerwe ahariwe. Tushemereire kukora emiromo y'Ogwo owantumire, bukiri nyomushana; ekiro nikiija, eki omuntu ataribaasa kukoreramu. Obu nkiri omu nsi, ndi Omushana gw'ensi. Ku yaaherize kugamba atyo, yaacwera amacwante aha itaka, yaagaritobesa, yaarimusiiga omu maisho, yaamuragiira ati: Gyenda onaabe omu kiyanja kya Siloamu, (amakuru gaakyo ngu Otumirwe.) Yaagyenda, yaanaaba, yaagaruka naahweza. Bataahi be n'abaabaire bamureeba ira naasheega, baagira bati: Ogu t'omushaija owaabaire atuura naasheega? Abamwe baagira ntu, Niwe; abandi ngu, Ngaaha, kwonka nibashushana. We yaagira ati: Niinye. Baamubuuza bati: Beitu shi, amaisho gaawe gaahumuuka gata? Yaagarukamu ati: Omushaija orikwetwa Yesu yaatoba eitaka, yaarinsiiga omu maisho, yangira ati: Gyenda aha kiyanja Siloamu, onaabe; naanye naagyenda, naanaaba, naahweza. Baamubuuza bati: Mbwenu we arahi? Yaagira ati: Tindikumanya. Owaabaire ari empumi baamutwara, baamuhitsya Abafarisaayo. Kandi eizooba eri Yesu yaatobeireho eitaka, akahumuura amaisho ge, rikaba riri erya Sabato. Abafarisaayo nabo baamubuuza oku yaahumuuka. Yaabaigira ati: Yansiiga eitaka omu maisho, naanaaba, naahweza. Abamwe aha Bafarisaayo baagira bati: Ti wa Ruhanga, ahakuba tarinda Sabato. Kwonka abandi baagira bati: Omuntu omusiisi naabaasa ata kukora obumanyiso bukuru nk'obu? Okuruga aho tibaikirizana. Baagaruka baabuuza owaabaire ari empumi bati: Weeza iwe, nk'oku yaakuhumuura, noomugambaho ki? Yaagira ati: Ni nabi. Abayudaaya baayanga kwikiriza ku yaabaire ari empumi, akahumuuka, okuhitsya obu baayetsire abazaire be, bakababuuza nibagira bati: ogu ni mutabani waanyu, ou mugira ngu akazaarwa ari empumi? Mbwenu yaahumuuka ata? Abazaire be baagarukamu bati: Nitumanya ngu ogu n'omwana waitu, kandi akazaarwa ahumire; kwonka oku yaahumuuka hati, titurikukumanya, kandi n'owaamuhumuura, titurikumumanya. Naimwe mumwebuurize; ni mukuru, ayegambire. Abazaire be eki baagambiire ebyo n'ahabw'okutiina Abayudaaya; ahabw'okuba Abayudaaya bakaba baragaine ngu omuntu weena origamba Yesu ku ari Kristo, abingwe omuri sinagogi. Abazaire be nikyo baagiriire bati, Ni mukuru; mumwebuurize. Omushaija ogwo owaabaire ari empumi, baamweta obwa kabiri, baamugira bati: Himbisa Ruhanga; itwe nitumanya ngu omushaija ogwo n'omusiisi. Yaagarukamu ati: Ku araabe ari omusiisi, tindikumanya; eki ndikumanya ni kimwe; mbaire ndi empumi, mbwenu nimpweza. Baamubuuza bati: Yaakugira ata? Amaisho gaawe yaagahumuuza ki? Yaabagarukamu ati: Naaheza kubagambira, kwonka mwayanga kuhurira. Ahabw'enki nimwenda ngu nkigarukyemu? Naimwe nimwenda kuhinduka abeegi be? Baamujuma nibagira bati: Niiwe mwegi we, itwe turi aba Musa. Nitumanya ngu Ruhanga akagamba na Musa; kwonka omushaija ogwo titurikumanya i yaarugire. Omushaija yaagarukamu naabagira ati: Ka n'eihano, imwe okutamanya i yaarugire, haza ahumwire amaisho gangye! Nitumanya ngu Ruhanga tahurira basiisi, kwonka omuntu weena ku amuramya, yaakora ebi akunda, ogwo Ruhanga amuhurira. Okuruga aha kuhangwa kw'ensi tikikahurirwaga ngu hariho orahumwire amaisho g'omuntu owaazairwe ari empumi. Omushaija ogwo ku akubaire atari wa Ruhanga, taine ki yaakubaasize kukora. Baamugarukamu bati: Iwe okazaarirwa omu bibi bisha; mbwenu naiwe nooyenda kutwegyesa? Baamubinga. Yesu yaahurira ku baamubinga; yaamusherura; ku yaamuboine, yaamubuuza ati: Noikiriza Omwana wa Ruhanga? Yaamugarukamu ati: N'oha, Mukama wangye, nkamwikiriza? Yesu yaamugira ati: Waamureeba, niwe ogu orikugamba naiwe. Yaamugira ati: Mukama wangye, niinyikiriza. Yaamuramya. Yesu yaagira ati: Okucwa emanja nikwo kwandeetsire omu nsi egi, ngu abatarikureeba bareebe, kandi abarikureeba bahindukye empumi. Abamwe aha Bafarisaayo abaabaire bamuri haihi baahurira ebyo bigambo, baamubuuza bati: Naitwe turi empumi? Yesu yaabagarukamu ati: Kuri noogira ngu muri empumi, timwakugizire kibi; kwonka mbwenu ahabw'okugira muti, Nitureeba, nikyo ekibi kyanyu kirikugumiraho. Buzimazima nimbagambira nti: Orikutaaha omu itsibikiro ry'entaama atareetsirwe mu irembo, kureka akatembera ahandi, ogwo n'omushuma kandi omwambuzi; kwonka orikureetwa omu irembo niwe muriisa w'entaama. We omurinzi w'eirembo amwiguriraho; n'entaama zijurira eiraka rye, ayetamu eze amaziina, azishohoza aheeru. Ku aheza kushohoza eze zoona, azeebembera, nazo zimukuratira; ahakuba zimanya eiraka rye. Ou zitarikumanya tizimukuratira, zimuhunga; ahakuba tizirikumanya maraka g'abandi. Yesu akabacwera enfumu egyo, kwonka tibaamanya bi yaabaire naabagambira. Yesu yaagaruka yaabagira ati: Buzimazima nimbagambira nti: Niinye irembo ry'entaama. Abambandiize boona bakaba bari abashuma kandi abambuzi, n'entaama tizirabahuriire. Niinye irembo; omuntu weena orikutaaha naaraba omuriinye, naajunwa; naataaha, naashohora, naabona eiriisizo. Omushuma tareetwa kindi kureka okwiba n'okwita n'okucwekyereza; nyowe nkaija ngu zigire amagara, kandi ngu zigire maingi munonga. Niinye muriisa omurungi. Omuriisa omurungi ahayo amagara ge ahabw'entaama ze. Oriisiza ebihembo, atari muriisa buzima, kandi n'entaama zitari ze, ku areeba omushega nigwija, atsigaho entaama, ahunga; omushenga guzishahuramu, ezindi guzitaataanisa. Naahunga, ahabw'okuba n'oguriirwe, entaama tarikuzeetaho. Niinye muriisa omurungi; nimmanya ezangye, kandi n'ezangye nizimmanya; nk'oku Tata arikummanya, naanye nkamanya Tata; kandi mpayo amagara gangye ahabw'ezo ntaama. Nyine entaama ezindi, ezitari z'omu itsibikiro eri; nazo nshemereire kuzireeta, zihurire eiraka ryangye, zibe obusyo bumwe, n'omuriisa abe omwe. Tata nikyo ankundira, ahabw'okuba mpayo amagara gangye, ngu mbone kugeegarurira. Tihariho orikugaanyaka, ningahayo ahabwangye. Nyine obushoboorozi bw'okugahayo, kandi n'obw'okugeegarurira. Ekiragiro eki nkakiheebwa Tata. Kandi Abayudaaya baagaruka kwebaganisamu ahabw'ebigambo ebyo. Baingi aharibo baagira bati: Ariho daimoni, agwire eiraro; nimumuhuririra ki? Abandi bati: Ebigambo ebi ti by'omuntu oriho daimoni. Nimugira ngu daimoni naabaasa kuhumuura amaisho g'empumi? Obwo bukaba buri obugyenyi bw'Okweza hekalu omuri Yerusaalemu; ebiro ebyo bikaba biri eby'embeho. Yesu yaagyendagyenda omuri hekalu omu kisasi kya Sulemaani. Abayudaaya baamwehinguririza, baamubuuza bati: Oryahitsya hi okutubanganisisa? Ku oraabe ori Kristo, otugambirire kimwe. Yesu yaabagarukamu ati: Nkabagambira, kwonka timurikwikiriza. Emirimo ei ndikukora omu iziina rya Tata, niyo erikumpamya; kwonka timurikwikiriza, ahakuba timuri b'omu ntaama zangye. Entaama zangye zihurira eiraka ryangye, naanye nzimanya, nazo zinkuratira; nziha amagara agatahwaho, tizirikhwerekyerera ebiro byona, kandi tihaine orizishahura omu mikono yangye. Tata, owaazimpaire, naakira boona, kandi tihaine orikubaasa kuzishahura mu mikono ye. Nyowe na Tata tuba omwe. Abayudaaya baagaruka baatorotoora amabaare kugamuteera. Yaabagarukamu ati: Nkabooreka emirimo mingi kandi mirungi eyaarugire ahari Tata; ni guuha omuriiyo ogurikubanteeresa amabaare? Abayudaaya baamugarukamu bati: Titurikukuteera mabaare ahabw'omurimo murungi, kureka ahabw'okurogota, okeegira Ruhanga, haza kunu ori omuntu. Yesu yaabagarukamu ati: Tikirahandiikirwe omu biragiro byanyu ngu, Nkagira nti: Muri baaruhanga? Abo abaziirwe ekigambo kya Ruhanga, ku araabe yaabeetsire baaruhanga, (kandi Ebyahandiikirwe tibibaasa kwihwaho,) ogwo Isheboona ou yaayerize akatuma omu nsi, mumubarira okurogota, ahabw'okuba ngizire nti, Ndi Omwana wa Ruhanga? Ku ndaabe ntakora mirimo ya Tata, murekye kuunyikiriza; kwonka ku ndaabe ngikora, n'obu muraabe mutarikuunyikiriza, mwikirize emirimo, obwo mukaashoborokyerwa, mumanya ku Tata ari omuriinye, naanye omuriwe. Baateeraho kugaruka kumukwata, yaabooga omu mikono. Yaagaruka yaayambuka Yorudani, ahu Yohaana yaabaire naabatiriza okubanza, yaagumayo. Baingi baija ah'ari; baagira bati: Yohaana tarakozire ky'okureeberaho, kwonka byona ebi yaagambire aha muntu ogu bikaba biri eby'amazima. Baingi baamwikiririza okwo. Kandi hakaba hariho omushaija owaabaire arwaire, eiziina rye Laazaaro owa Besania, ekirorero eki Mariamu na mukuru we Mariza baabaire batwiremu. Mariamu ogwo niwe yaasiigire Mukama waitu amajuta, akamusiisirira ebigyere n'eishokye rye; kandi Laazaaro owaabaire arwaire akaba ari munyaanyabo. Banyaanya abo bakatuma ahari Yesu, nibagira bati: Mukama waitu, ou okunda arwaire. Yesu ku yaakihuriire, yaagira ati: Endwara egi ti y'okumwita, kureka n'ey'okuhimbisisa Ruhanga, ngu Omwana wa Ruhanga nawe ahimbisibwe ahabwayo. Kandi Yesu akaba akunda Mariza n'omurumuna na Laazaaro. Ku yaahuriire ngu arwaire, yaamara kabiri ei yaabaire ari. Bwanyima y'ebyo biro yaagira abeegi be ati: Ka tugarukye Buyudaaya. Abeegi be baamugira bati: Rabi, ebiro ebi Abayudaaya babaire nibenda kukuteera amabaare, kandi ogarukyeyo? Yesu yaagarukamu ati: Omu izooba tiharimu eshaaha ikumi na ibiri? Omuntu ku agyenda nyomushana, tateera ntsibo, ahakuba areeba omushana gw'ensi egi. Kwonka omuntu ku agyenda nyekiro, ateera entsibo, ahakuba omushana guba gutari muriwe. Okwo nikwo yaagambire; bwanyima yaabagira ati: Munywani waitu Laazaaro agwejegyeire; ninza kumusisiimura omu turo. Abeegi nikwo kumugira bati: Mukama waitu, ku araabe agwejegyeire, naija kukira. Kwonka Yesu akaba naagama aha kufa kwe; haza bo baateekateeka ngu naagamba aha kugwejegyera okw'oturo. Yesu yaabagambirira kimwe ati: Laazaaro afiire; ahabwanyu nyowe niinyesiima okutabayo, mukaabona kwikiriza. Mbwenu ka tugyende ei ari. Tomasi, orikwetwa Didumo, yaagambira abeegi bagyenzi be ati: Naitwe ka tugyende, tufe nawe. Yesu ku yaahikireyo, yaashanga Laazaaro amazire kana omu kituuro. Kandi Besania ekaba eri haihi na Yerusaalemu nka mahiro ibiri. Abayudaaya baingi bakaba baizire kuyaagira Mariza na Mariamu ahabwa munyaanyabo. Mariza ku yaahuriire ngu Yesu naija, yaagyenda, yaamubugana; Mariamu we yaaguma ashutami omu nju. Mariza yaagambira Yesu ati: Mukama wangye, kuri obaire ori aha, munyaanyazi takufiire. Hoona na hati nimmanya ngu eki oraashabe Ruhanga kyona, niaja kukikuha. Yesu yaamugira ati: Munyaanyoko naija kuzooka. Mariza yaamugira ati: Nimmanya ku arizooka aha kuzooka okw'aha mperu. Yesu yaamugira ati: Niinye kuzooka n'amagara; orikuunyikiriza, n'obu yaakufa, aryaba ohuriire; n'omuntu weena oriho ohuriire, kandi orikuunyikiriza, tarifa ebiro byona. Noikiriza ekyo? Yaamugarakamu ati: Eego, Mukama wangye, naikiriza ku ori Kristo, Omwana wa Ruhanga, otuura ari ow'okwija omu nsi. Ku yaaherize kugamba atyo, yaagyenda, yaayeta Mariamu omurumuna, yaamugambira mpora ati: Omwegyesa ari aha, naakweta. Onu ku yaakihuriire, ahonaaho yaimuka, yaagyenda ah'ari. Kandi Yesu akaba atakahikire mu kirorero, akiri omu mwanya ahu Mariza yaamushangire. Abayudaaya abaabaire bari omu nju nibamuyaagira, ku baareebire Mariamu yaarahuka kwimuka yaashohora, baamukuratira nibateekateeka ngu naaza kuririra aha kituuro. Mariamu ku yaahikire ahu Yesu ari, yaamureeba, yaamukwata amaguru, yaamugira ati: Mukama wangye, kuri obaire ori aha, munyaanyazi takufiire. Yesu ku yaamureebire naarira, n'Abayudaaya abaizire nawe nabo nibarira, yaatsinda omu mutima gwe, yaagira obusaasi. Yaababuuza ati: Mumuziikire hi? Baamugira bati: Mukama waitu, ija oreebe. Yesu yaarira. Abayudaaya baagira bati: Eshi abaire naamukunda! Kwonka bamwe aharibo baagira bati: Beitu omushaija ogu, owaahumwire empumi, taakubaasize kuzibira n'omuntu ogwo kufa? Yesu yaagaruka yaatsinda, yaahika aha kituuro; (kikaba kiri enyanga, ekingirweho eibaare.) Yesu yaaragiira ati: Mwiheho eibaare. Mariza munyaanya w'ogwo nyakufa yaamugira ati: Mukama wangye, hati yaanuukire, ahabw'okuba amazire kana afiire. Yesu yaamugira ati: Tinaakugira nti, Ku oraikirize, noija kureeba ekitiinisa kya Ruhanga? Batyo baihaho eibaare. Yesu yaimutsya amaisho ge, yaareeba ahaiguru, yaagira ati: Taata, ninkusiima, ahabw'okuba wampurira. Kandi naamanya ku ompurira obutoosha; kwonka eki naakigamba ahabw'abantu aba abanyehinguririize, ngu baikirize ku niiwe wantumire. Ku yaaherize kugamba ekyo, yaagamba n'eiraka rihango ati: Laazaaro, shohora, oije. Nyakufa yaashohora, azingazingirwe omu myenda emikono n'amaguru, n'omutanda gukomire aha maisho ge. Yesu yaabaragiira ati: Mumukomorore, mumurekye agyende. Abayudaaya baingi, abaizire owa Mariamu, ku baareebire ebi Yesu yaakora, baamwikiriza; kwonka abandi baagyenda aha Bafarisaayo, baabagambira ebi Yesu yaakora. Abanyamurwa abakuru n'Abafarisaayo baateerana eishengyero, baagira bati: Tugire tuta? Ahakuba omushaija ogwo naakora obumanyiso bwingi. Ku turaamurekye yaagumizamu atyo, boona nibaija kumwikiriza, kandi Abarooma baryaija batwakye omwanya gwaitu ogurikwera, batware n'eihanga ryaitu. Omwe aharibo, Kayaafa, owaabaire ari omunyamurwa omukuru omu mwaka ogwo, yaabagambira ati: Timweine ki murikumanya; timurikwetegyereza ku kiri kirungi ahabwanyu omuntu omwe kufeera abantu, okukira eihanga ryona okuhwerekyerera. Ekigambo ekyo tarakigambiise bwengye bwe wenka, kwonka ahabw'okuba omunyamurwa omukuru omu mwaka ogwo, karagura ku Yesu ashemereire kufeera eihanga eryo: kandi ti ihanga eryo ryonka, kureka okuteeranira hamwe abaana ba Ruhanga abaataataine. Okuruga aha izooba eryo baaguma nibahanuura hamwe oku baraite Yesu. Nikyo Yesu yaarekyeire kugyendagyenda naareebwa omu Bayudaaya; akarugayo akaza omu mwanya oguri haihi n'eihamba, omuri tauni erikwetwa Efuraimu; akaguma okwo n'abeegi be. Kandi Okuhingurwaho kw'Abayudaaya kukaba kuri haihi; abantu baingi baaruga omu byaro, bainamuka yerusaalemu kweyeza, Okuhingurwaho kutakahikire. Ku baahikireyo, baatandika kusherura Yesu, nibagambirana beemereire omuri hekalu bati: Nimuteekateeka muta? Nimugira ngu tarikwija aha bugyenyi? Kandi abanyamurwa abakuru n'Abafarisaayo bakaba bataireho ekiragiro ngu omuntu weena ku araamanye ei ari, aije abagambire, bamukwate. Ku haabaire hatsigaireyo ebiro mukaaga okuhika aha Kuhingurwaho, Yesu yaija Besania, ahu Laazaaro, ou yaazoire omu bafu, yaabaire ari. Okwo baamuteekyerayo eby'okurya bya nyekiro; Mariza yaaheereza, Laazaaro akaba ari omwe aha baabaire bashutami na Yesu aha by'okurya. Mariamu yaakwata eraatiri y'amajuta g'omugaju ag'obuguzi bwingi munonga; yaagasiiga aha bigyere bya Yesu, yaabisiisiriza eishokye rye, enju yoona yaataamirana emigaju. Kwonka Yuda Iskaryota, omwe aha beegi be, owaabaire naayenda kumureebya, yaagira ati: Ahabw'enki amajuta aga gataatundwa gakarugamu edenaari magana ashatu, zikagabirwa abooro? Taragambire atyo habw'okusaasira abooro; kureka akaba ari omushuma, kandi ahabw'okuba niwe yaabaire ahagatira enshaho, akaba atuura naakora aha byabaire biteebwamu. Yesu yaagira ati: Mumurekye, agabiikire ekiro ky'okuziikwa kwangye. Abooro mutuura nabo obutoosha, kwonka nyowe timuriguma naanye obutoosha. Abantu baingi omu Bayudaaya ku baamanyire ngu ari okwo, bajayo, ti habwa Yesu wenka, kureka ngu bareebe na Laazaaro, ou yaazoire omu bafu. Abanyamurwa abakuru baahanuura kwita na Laazaaro; ahabw'okuba ahabwe baingi aha Bayudaaya bakabarugamu, baikiriza Yesu. Ku bwaseesire, omutwe muhango gw'abantu, abaabaire baizire aha bugyenyi, ku baahuriire ngu Yesu naija Yerusaalemu, baatwara amataagi g'enkindo, baaza kumubugana, nibeeshongora bati: Hosana! Orikwija omu iziina rya Mukama asiimwe, niwe Mugabe wa Israeli! Yesu, ku yaareebire omwana gw'endogoya, yaagutembaho, nk'oku kyahandiikirwe ngu, Otatiina, iwe Saayuuni, reeba Mukama waawe naija, atembire omwana gw'endogoya. Okubanza abeegi be tibarashoborokyeirwe ebyo; kwonka Yesu, ku yaaherize kuhimbisibwa, baabona kwijuka ngu ebyo byona bikamuhandiikwaho, kandi byamukorerwa. Kandi omutwe gw'abantu abaabaire bariho obu yaayeta Laazaaro okuruga omu kituuro, akamuzoora omu bafu, baabihamya. N'ahabw'ekyo omutwe gw'abantu gwaza kumubugana, ahakuba bakaba bahuriire ku akozire akamanyiso ako. Abafarisaayo nikwo kugambirana bati: Mureebe ku mutakiine ky'okukora; reeba, ensi yoona yaamukuratira. Kandi omuri abo abaizire aha bugyenyi kuramya, hakaba harimu Abagriika. Abo baija ahari Filipo owa Besesaida ey'omuri Galilaaya, baamushaba nibagira bati: Taata, nitwenda kureeba Yesu. Filipo yaija yaabigambira Anderea. Anderea yaija na Filipo, baabigambira Yesu. Yesu yaabagarukamu ati: Obunaku bwahika Omwana w'omuntu kuhimbisibwa. Buzimazima nimbagambira nti: Akajuma k'engano, ku kaba katagwire mu itaka, kakafa, kagumaho konka; kwonka ku kafa, kaana ebyana bingi. Orikukunda amagara ge, ryagabuza; kandi ogwo orikwanga amagara ge omu nsi egi, aryagarinda okuhitsya aha magara agatahwaho. Omuntu weena ku araabe nampeereza, ankuratire; kandi ahi ndi, n'omuheereza wangye niho ariba; omuntu weena ku ampeereza, Tata aryamuha ekitiinisa. Mbwenu omutima gwangye gwine obusaasi; kandi ngambe ki? Ngire nti, Taata, njuna ntahika aha bunaku obu? Ngaaha, ahakuba eki naiziire n'okubuhikaho. Taata, himbisa eiziina ryawe. Omu mwanya ogwo eiraka ryayema omu iguru, nirigira riti: Naarihimbisa, kandi ndyagaruka ndihimbise. Abantu abaabaire beemereire aho, baarihurira, baagira bati, Eiguru ryahinda. Abandi bati: Ni maraika owaagamba nawe. Yesu yaagarukamu naagira ati: Eiraka eri ryaija ahabwanyu, ti habwangye. Hati ensi egi yaacwerwa orubanja; hati omutegyeki w'ensi egi naija kubingwa; naanye ku ndiihwa aha nsi naahanikwa, ndyairiza abantu boona ahariinye. Ekyo akakigamba kworeka okufa oku yaabaire naija kufa. Abantu baamugarukamu bati: Omu Biragiro tukahurira ngu Kristo agumaho ebiro byona. Kandi noobaasa ota kugamba ngu Omwana w'omuntu ashemereire kuhanikwa? Omwana w'omuntu ogwo n'oha? Yesu yaabagira ati: Hatsigaire omwanya mukye ogu mukiiniiremu omushana; mugyende mukiine omushana, obwire butakaabairirira omu muhanda; ogyendera omu mwirima, tamanya i arikuza. Obu mukiine omushana, mwikirize omushana, mubone kuba abaana b'omushana. Yesu ku yaaherize kugamba ekyo, yaarugayo, yaabeeshereka. Kwonka n'obu araabe yaakozire obumanyiso bwingi omu maisho gaabo, hoona nabwo tibaramwikiriize, ngu ekigambo kya nabi Isaaya kihikiirire, eki yaagambire ati: Mukama, n'oha oikiriize ebigambo byaitu, Kandi omukono gwa Mukama gukashuuruurirwa oha? Nikyo baremeirwe okwikiriza, ahakuba Isaaya akagaruka yaagira ati: Akabahumya amaisho, yaagangaaza emitima yaabo, Ngu barekye kureeba n'amaisho, n'okwetegyereza n'emitima yaabo, N'okuhinduka, ngu mbakize. Isaaya akagamba ekyo, ahakuba akareeba ekitiinisa kye, yaamugambaho. Baingi nangwa n'abakuru baamwikiriza; kwonka ahabw'okutiina Abafarisaayo tibaakigamba, ngu batabingwa omuri sinagogi; ahabw'okuba bakenda kusiimwa abantu okukira okusiimwa Ruhanga. Yesu yaagamba n'eiraka rihangao ati: Orikuunyikiriza, tiinye arikuba aikiriize, kureka Ogwo owantumire. Kandi orikundeeba, naaba areebire Owantumire. Nyowe nyizire omu nsi kuba omushana, ngu omuntu weena orikuunyikiriza arekye kuguma omu mwirima. Omuntu weena ku ahurira ebi ngamba, ataabyorobera, nyowe timmucwera rubanja; ahakuba tindaizire kucwera nsi rubanja, kureka okugijuna. Orikuunyanga, kanga n'ebigambo byangye, aine orikumucwera orubanja; ekigambo eki naagambire, nikyo kirimucwera orubanja aha kiro ky'aha mperu. Ahakuba tindagambire habwangye; Tata owantumire niwe yandagiire eky'okugamba, n'oku ndaakigambe. Nimmanya ngu ekiragiro kye n'amagara agatahwaho; n'ahabw'ekyo ebi ngamba, mbigamba nk'oku Tata yaabingambiire. Obugyenyi bw'Okuhingurwaho butakahikire, Yesu akamanya ku obunaku bwe buhikire okuruga omu nsi egi kugaruka ahari Ishe. Ku yaakunzire abe ab'omu nsi, yaagumizamu naabakunda okuhitsya aha muheru. Ku baabaire nibarya eby'okurya bya nyekiro, Sitaane yaaherize kwosya omutima gwa Yuda Iskaryota, mwene Simooni, kumureebya; na Yesu yaamanyire ngu Ishe amurekuriire byona, kandi ngu akaruga ahari Ruhanga, kandi naagaruka ahari Ruhanga, yaaruga aha by'okurya, yaajuura eby'okujwara bye, yaakwata ekitambaara, yaakyezirika omunda. Yaashuka amaizi aha kinaabiro, yaatandika kunaabisa abeegi be ebigyere n'okubiragarisa ekitambaara eki yaabaire ayezirikiise. Atyo yaahika ahari Simooni Petero. Petero yaamubuuza ati: Mukama wangye, hoona Iwe kunnabisa ebigyere! Yesu yaagarukamu naamugira ati: Eki ndikukora torikukimanya; kwonka oryakimanya bwanyima. Petero yaamugira ati: Reka! Torommabosa bogyere ebiro byona. Yesu yaamugarukamu ati: Ku ndaabe ntakunaabiise, nituba tutakikwatanisa. Simooni Petero yaamugira ati: Mukama wangye, kyabaire kityo, otannaabisa ebigyere byonka, kureka n'emikono n'omu mutwe. Yesu yaamugira ati: Owaayogire, tashemereire kindi kureka okunaaba aha bigyere byonka; ahabw'okuba aba naayera weena; kandi imwe nimwera, kwonka ti mwena. Ahakuba akaba naamanya oraamureebye; nikyo yaagiriire ati: Mwena timurikwera. Ku yaaherize kubanaabisa ebigyere, yaajwara ebijwaro bye, yaagaruka omu mwanya gwe, yaababuuza ati: Nimumanya eki naabakorera? Muunyeta Omwegyesa kandi Mukama waanyu; kandi eki murikugamba nikyo, ahabw'okuba nikwo ndi. Mbwenu ku ndaabe naabanaabisa ebigyere, haza ndi Mukama waanyu kandi Omwegyesa waanyu, naimwe kibashemereire kunaabisana ebigyere; ahakuba naabaha eky'okureeberaho, ngu naimwe mukore nk'oku naabakorera. Buzimazima nimbagambira nti: Omuhuuku takira mukama we; kandi n'entumwa tekira ogitumire. Ku muraabe nimumanya ebyo, muhiiriirwe mwaba nimubikora. Tindikubagambaho mwena; nimmanya abu naatooraine; kwonka Ekyahandiikirwe kihikiirire ngu, Owaarya aha by'okurya byangye, niwe ambangiire omugyere. Nimbagambira eki hati, kitakabaireho, ngu ku kiriba kyabaireho, mwikirize ngu ndi Ogwo. Buzimazima nimbagambira nti: Oyakiira omuntu weena ou ntuma, biri niinye ayakiire; kandi onyakiira, biri ayakiire Ogwo owantumire. Yesu ku yaaherize kugamba atyo, yaashoberwa omu mutima, yaahamya ati: Buzimazima nimbagambira nti: Omwe ahariimwe naija kundeebya. Abeegi baareebana, nibabanganisa aha u yaagambaho. Kandi omwe aha beegi be ou Yesu yaabaire akunda, akaba amwegamiire omu kifuba, bari aha by'okurya. Simooni Petero yaamwitira eriisho, yaamugira ati: Tugambire ou yaagambaho. Ogwo, nk'oku yaabaire ayegamiire Yesu omu kifuba, yaamubuuza ati: Mukama wangye, n'oha? Yesu yaagarukamu ati: Ou ndaakoreze ekitongye, nkakimuha, niwe ogwo. Ku yaakorize ekitongye, yaakiha Yuda mwene Simooni Iskaryota. Ku yaaherize kuheebwa ekitongye, Sitaane yaamutaahamu. Nikyo Yesu yaamugiriire ati: Eki orikwenda kukora, kirahutsye. Omuri abo abaabaire bashutami aha by'okurya, tihariho n'omwe owaamanyire eki yaamugambiriire ekyo. Ahabw'okuba Yuda niwe yaabaire arinda enshaho y'empiiha, abamwe baateekateeka ngu Yesu yaamuragiira kugura ebirikwetengwa aha bugyenyi, nari shi kugira eki yaaha abooro. Yuda, ku yaaherize kwakiira ekitongye, ahonaaho yaashohora; kandi bukaba bwaizire. Ku yaaherize kushohora, Yesu yaagira ati: Hati mbwenu Omwana w'omuntu yaahimbisibwa, na Ruhanga yaahimbisizibwa omuriwe; kandi Ruhanga ku araabe yaahimbisizibwa omu Mwana we, naija kuhimbisa Omwana we omuriwe, amuhimbise ahonaaho. Baana bato 'mwe, nkiri naimwe omwanya mukye; muryansherura; kandi nk'oku naagambiire Abayudaaya, naimwe nikwo ndikubagambira nti: Ei ndikuza, timurikubaasa kwijayo. Nimbaha ekiragiro kisya nti: Mukundane; nk'oku naabakunzire, naimwe mube nikwo mwakundana. Ku muriguma nimukundana, nibwo abantu boona baribamanya ku muri abeegi bangye. Simooni Petero yaamubuuza ati: Mukama wangye, nooza hi? Yesu yaagarukamu ati: Ei ndikuza, torikubaasa kunkuratayo hati; kwonka oryankurata bwanyima. Petero yaamugambira ati: Mukama wangye, n'enki ekirikunzibira kukukuratayo hati? Niinyija kuhayo amagara gangye ahabwawe. Yesu yaamugarukamu ati: Noija kuhayo amagara gaawe ahabwangye? Buzimazima ninkugambira nti: Enkoko terikwija kugamba, otakanyehakaine kashatu. Emitima yaanyu etarishoberwa; mwikirize Ruhanga, naanye muunyikirize. Omu nju ya Tata harimu emyanya mingi ey'okutuuramu; kuri kitari kityo, nkaabagambiire; hati ninza kubashemereza omwanya. Kandi ku ndaabe ninza kubashemereza omwanya, ndyagaruka aha, mbatware ei ndi; okwo ei ndi, naimwe mube niyo mwatuura. Kandi ei ndikuza, omuhanda nimugumanya. Tomasi yaamubuuza ati: Mukama wangye, ka tutarikumanya i orikuza, omuhanda nitugumanya tuta? Yesu yaamugambira ati: Niinye muhanda, n'amazima, n'amagara; tihariho oija ahari Isheboona, atarabire muriinye. Kuri mwammanyire, na Tata nawe mukaamumanyire. Okuruga hati nimumamanya, kandi mwamureeba. Filipo yaamugira ati: Mukama wangye, tworekye Isheboona; ekyo nikitumara. Yesu yaamubuuza ati: Filipo, ahi nakatuurira naimwe, tokammanyaga? Ondeebire, biri areebire Isheboona; n'enki ekirikukushabisa oti, Otworekye Isheboona? Torikwikiriza ku ndi omuri Tata, kandi na Tata ku ari omuriinye? Ebigambo ebi mbagambira timbyetuma, kureka Tata ori omuriinye niwe akora emirimo ye. Muunyikirize ku ndi omuri Tata, na Tata ku ari omuriinye; nari shi muunyikirize ahabw'emirimo yonka. Buzimazima nimbagambira nti: Orikuunyikiriza, emirimo ei nkora erikukira eyangye obuhango, ahabw'okuba nyowe ningyenda ahari Tata. Kandi kyona eki murishaba omu iziina ryangye, ndyakikora, Isheboona abone kuhimbisibwa omu Mwana. Ku murishaba ekintu kyona omu iziina ryangye, ndyakikora. Ku muraabe nimunkunda, nimwija kukwata ebiragiro byangye. Naanye ndyashaba Tata, nawe aryabaha Omuhwezi ondiijo, agume naimwe obutwire bwona. Omuhwezi ogwo n'Omwoyo ow'amazima, ou ensi etarikubaasa kwakiira, ahakuba temureeba n'obu kwakuba okumumanya; kwonka imwe mumumanya; ahakuba aguma naimwe, kandi aryatuura omuriimwe. Tindibatsiga muri efuuzi; ndyaija ahi muri. Hatsigaire omwanya mukye, ensi okutandeeba bundi; kwonka imwe muryandeeba; ahabw'okuba ndi ohuriire, naimwe muryaba abahuriire. Aha kiro ekyo muryamanya ku ndi omuri Tata, naimwe ku muri omuriinye, naanye omuriimwe. Oine ebiragiro byangye akabyorobera niwe arikunkunda; kandi orikunkunda, aryakundwa Tata, naanye ndyamukunda, mmweyorekye. Yuda, otari Iskaryota, yaamubuuza ati: Mukama wangye, kibaire kita iwe okutweyoreka, oteeyorekye nsi? Yesu yaamugarukamu ati: Omuntu ku arikunkunda, aryarinda ekigambo kyangye, na Tata aryamukunda; kandi turyaija ahariwe, tutuure nawe. Otarikunkunda, tarinda bigambo byangye; kandi ekigambo eki muhurira ti kyangye; n'ekya Tata owantumire. Ebigambo ebi naabibagambira nkibaine. Kwonka Omuhwezi, Omwoyo Orikwera, ou Isheboona aryohereza omu iziina ryangye, niwe aribeegyesa byona, akabaijutsya byona ebi naabagambiire. Nimbatsigira obusingye; obusingye bwangye nimbubaha; tindikubaha nk'oku ensi eha. Emitima yaanyu etarishoberwa, n'obu kwakuba okutiina. Mwahurira ku naabagambira nti, Ningyenda, kandi ndyagaruka ahu muri. Kuri nimunkunda, mukaashemereirwe, ahabw'okuba ninza ahari Tata; kandi Tata nankira. Hati naakibagambira kitakabaireho, ngu ku kiriba kyahikire, mukiikirize. Tinkigamba bingi naimwe, ahabw'okuba omutegyeki w'ensi egi naija, kwonka taanyineho bushoboorozi. Nyowe nkora nk'oku Tata yandagiire, ngu ensi emanye ku mmukunda. Mwimukye, turugye aha. Nyowe ndi omuzaabibu gw'amazima, na Tata niwe muhingi. Buri itaagi eriri omuriinye, eritaana byana, aritemaho; kandi buri itaagi eryana ebyana, arisharira ngu rikizeho kwana. Hati mwaheza kushemezibwa ahabw'ekigambo eki naabagambira. Mugume omuriinye, naanye omuriimwe. Nk'oku eitaagi ritabaasa kwana byana ryonka, ryaba ritagumire ha muzaabibu, nikwo naimwe mutarikubaasa, mwaba mutagumire muriinye. Niinye muzaabibu, naimwe muri amataagi. Oguma omuriinye, naanye omuriwe, ogwo niwe ayana ebyana bingi; ahakuba nyowe ahu ntari, timwine ki murikubaasa kukora. Omuntu ku aba atagumire muriinye, anagwa nk'eitaagi, kandi ayoma; ago mataagi gashangurizibwa, ganagwa omu muriro, gasya. Ku muraagume omuriinye, n'ebigambo byangye byaguma omuriimwe, mushabe kyona eki murikwenda, kiryabakorerwa. Ekihimbisisa Tata, kikahamya ku muri abeegi bangye, niimwe okwana ebyana bingi. Nk'oku Tata yankunzire, naanye nikwo naabakunzire; mugume omu kukunda kwangye. Ku muriguma nimworobera ebiragiro byangye, muryaguma omu kukunda kwangye, nkaanye oku ntuura niinyorobera ebiragiro bya Tata, nkaguma omu kukunda kwe. Ebi naabibagambira, ngu okushemererwa kwangye kube omuriimwe, kandi ngu okushemererwa kwanyu kube okuhikire. Eki nikyo kiragiro kyangye, mukundane nk'oku naabakunzire. Tihariho rukundo erikukira egi, omuntu okufeera banywani be. Imwe muri banywani bangye, ku muraabe nimukora ebi ndikubaragiira. Tinkibeeta bahuuku, ahakuba omuhuuku tamanya ki mukama we akora; kureka mbeetsire banywani bangye, ahakuba byona ebi naagambiirwe Tata, mbibamanyiise. Timwe mwantooraine; niinye naabatooraine, nkabataho ngu mugyende mwane ebyana, kandi ngu ebyana byanyu bigumeho; n'ahabw'ekyo kyona eki murishaba Isheboona omu iziina ryangye, aryakibaha. Ebi nimbibaragiira ngu mukundane. Ensi ku eribanga, mumanye ngu ekabanza kuunyanga etakabangire. Kuri muri ab'ensi, ensi ekaabakunzire, ahabw'okuba abaayo; kwonka ahabw'okuba timuri b'ensi, kandi nkabatoorana kubaiha omu b'ensi, nikyo ensi erikubangira. Mwijukye ekigambo eki naabagambiire nti: Omuhuuku takira mukama we. Ku baraabe bampiigire, naimwe baryabahiiga; ku baraabe baarinzire ekigambo kyangye, n'ekyanyu baryakirinda. Ebyo byona baryabibakora nibabatura eiziina ryangye, ahabw'okuba tibarikumanya Owantumire. Kuri ntaraizire, nkagamba nabo, tibaakugizire kibi; kwonka hati tibaine ky'okwetonganira ahabw'ekibi kyabo. Orikuunyanga, naaba ayangire na Tata. Kuri ntarakozire muribo emirimo etakakorwaga ondiijo, tibaakugizire kibi; kwonka hati bagireebire, baayogaho baanyanga na Tata. Byona bibaireho ngu ekigambo ekyahandiikirwe kihikiirire, ekirikugira kiti: Bakanyangira busha. Kwonka Omuhwezi ku ariija, ou ndibooherereza okuruga ahari Isheboona, Omwoyo ow'amazima orikuruga ahari Tata, ogwo aryahamya ebyangye; naimwe muri baakareebi, ahabw'okuba okuruga aha kutandika mukaba muri hamwe naanye. Ebi naabibagambira ngu mutarishoberwa. Baryababinga omuri sinagogi; kandi obunaku buryahika, omuntu weena oribaita aryateekateeka ngu naakorera Ruhanga. Ekyo baryakikora, ahabw'okuba tibaramanyire Isheboona n'obu yaakuba nyowe. Ebi naabibagambira, ngu obunaku bwabyo ku buriba bwahikire, mwijukye ku naabibagambiire. Ebigambo ebyo tindabibagambiire ha kutandika, ahabw'okuba nkaba nkibaine. Mbwenu hati ningyenda ahari Ogwo owantumire; kwonka tihaine n'omwe omuriimwe orikumbuuza ati: Nooza hi? Emitima yaanyu eijwire obusaasi, ahakuba naabagambira ebigambo ebi. Kwonka nimbagambira amazima; nigyenda; ahakuba nyowe ku ndiba ntagyenzire, Omuhwezi taribaizira; kwonka ku ndigyenda, ndyamubooherereza. We ku ariija aryayomesereza ensi ekibi, n'okuhikiirira, n'orubanja; ekibi, ahabw'okutaanyikiriza; okuhikiirira, ahakuba ningyenda ahari Tata, kandi nimuba mutakindeeba; n'orubanja, ahakuba omutegyeki w'ensi egi aherize kucwerwa orubanja. Nkiine bingi kubagambira, kwonka timurikubaasa kubyemera hati. Kureka Omwoyo ow'amazima ku ariija, aryabeebembera omu mazima goona, ahakuba taryetuma; kwonka byona ebi arihurira, nibyo arigamba, kandi aryabamanyisa ebiriija kubaho. Aryampimbisa, ahakuba aryaiha aha byangye, abibamanyise. Ebi Tata aine byona n'ebyangye; nikyo naabagirira nti, Aryaiha aha byangye, abibamanyise. Hatsigaire omwanya mukye kutandeeba; kandi ogundi mukye, muryandeeba. Bamwe aha beegi be baagambirana bati: Eki arikutugambira n'enki ati, Hatsigaire omwanya mukye kutandeeba; kandi ati, Ogundi mukye, muryandeeba; kandi ati: Ahakuba ningyenda ahari Isheboona? Baagaruka baagira bati: Eki arikugamba n'enki ati, Hatsigaire omwanya mukye? Titurikumanya ki arikugamba. Yesu yaamanya ku barikwenda kumubuuza, yaabagira ati: Nimubuuzana aha ki naabagira nti, Hatsigaire omwanya mukye, kutandeeba; kandi nti, Ogundi mukye, muryandeeba? Buzimazima nimbagambira nti: Muryarira mucure, kwonka ensi eryashemererwa; muryagira obusaasi, kwonka obusaasi bwanyu buryahinduka okushemererwa. Omukazi, ku arumwa kuzaara, agira obusaasi, ahakuba obunaku bwe buba buhikire; kwonka ku aheza kuzaara, aba atakiijuka buri busaasi ahabw'okushemerererwa omwana ozairwe omu nsi. N'ahabw'ekyo imwe mwine obusaasi hati; kwonka ndyagaruka mbareebe, emitima yaanyu eshemererwe; kandi okushemererwa kwanyu tihaine orikubaaka. Aha kiro ekyo tihariho bi murimbuuza. Buzimazima nimbagambira nti: Ku murishaba Isheboona ekintu kyona omu iziina ryangye, aryakibaha. Okuhitsya hati tihariho ki mwashabire omu iziina ryangye; mushabe, muryaheebwa, okushemererwa kwanyu kubone kuhikiirira. Ebyo naabibagambira omu nfumu; obunaku nibwija, obu ndiba ntakibagambira mu nfumu, kureka ndyabagambira ebya Tata bwerure. Aha kiro ekyo muryashaba omu iziina ryangye; kandi tindikubagambira ku ndibashabira ahari Isheboona; ahakuba Isheboona nawe abakunda, ahabw'okuba mukankunda, mwaikiriza ku naarugire ahari isheboona. Nkaruga ahri Isheboona, naija omu nsi; mbwenu ensi ningirugamu, ningaruka ahari isheboona. Abeegi be baagira bati: Mbwenu hati noogamba bwerure, tokigamba mu nfumu. Hati twamanya ku omanya byona, kandi torikwetenga muntu weena kugira eki yaakubuuza; n'ahabw'ekyo nitwikiriza ku waarugire ahari Ruhanga. Yesu yaabagarukamu ati: Hati nimwikiriza? Reeba obunaku nibwija, kandi bwahikire, obu muritaataanisizibwamu, buri muntu omu ka ye, mukantsiga nyenka; kwonka tindi nyenka, ahabw'okuba Tata ari hamwe naanye. Ebi naabibagambira ngu mugire obusingye omuriinye. Omu nsi mwine obusaasi; kwonka muhuumure, nyowe nsingwire ensi. Yesu ku yaaherize kugamba ebigambo ebyo, yainamura amaisho, yaareeba ahaiguru, yaagira ati: Taata, obunaku bwahika; himbisa Omwana waawe, n'Omwana abone kukuhimbisa, nk'oku waamuhaire obushoboorozi aha bantu boona, ngu abone kuha abu waamuhaire boona amagara agatahwaho. Aga nigo magara agatahwaho, okumanya iwe Ruhanga omwe ow'amazima, n'Ogwo ou waatumire, Yesu Kristo. Nkuhaisize ekitiinisa omu nsi, ahabw'okuba omurimo ogu wampaire kukora nguhikiriize. Mbwenu, Tata, mpimbisa omu maisho gaawe n'ekitiinisa ekyo eki naabaire nyine naiwe, ensi etakahangirwe. Abashaija, abu wampaire omu nsi, nkabooreka eiziina ryawe; bakaba bari abaawe, waabampa, kandi barinzire ekigambo kyawe. Hati bamanyire ngu byona ebi wampaire biruga ah'ori; ahakuba ebigambo ebi wampaire mbibahaire, baabiikiriza, baamanya omu mazima ku naarugire ah'ori, kandi baikiriza ngu niiwe wantumire. Abo nibo ndikushabira; tindikushabira b'ensi, kureka abo abu wampaire, ahakuba n'abaawe; abangye boona n'abaawe, n'abaawe n'abangye, kandi nimpimbisibwa omuribo. Mbwenu hati tinkiri mu nsi, kwonka bo bari omu nsi, kandi niinyija ah'ori. Taata orikwera, obarindire omu iziina ryawe eri wampaire, babe bamwe nkaitwe oku turi bamwe. Obu naabaire nkibaine, nkabarindira omu iziina ryawe eri wampaire; nkabarinda, tihaine n'omwe owaabuzire, kureka omwana ow'okuhwerekyerera, ngu Ebyahandiikirwe bihikiirizibwe. Mbwenu niinyija ah'ori; ebi nimbigamba nkiri omu nsi, ngu okushemererwa kwangye kuhikiirizibwa omuribo. Mbahaire ekigambo kyawe; ensi yaabanga, ahabw'okuba ti b'ensi, nk'oku naanye ntari w'ensi. Tindikukushaba ngu obaihe omu nsi, kureka ngu obarinde Omubi. Ti b'ensi, nk'oku naanye ntari w'ensi. Obeeze omu mazima; ekigambo kyawe nigo mazima. Nk'oku wantumire omu nsi, naanye nikwo mbatumire omu nsi. Nyowe niinyeyeza ahabwabo, ngu nabo beezibwe omu mazima. Tindikushabira abo bonka, kureka n'abandi abariinyikiriza ahabw'ekigambo kyabo, ngu boona babe bamwe, nkaiwe Taata, oku ori omuriinye, naanye omuriiwe, nabo babe omuriitwe, ab'ensi babone kwikiriza ku niiwe wantumire. Ekitiinisa eki wampaire nkibahaire, ngu babe bamwe nkaitwe oku turi bamwe, nyowe omuribo, naiwe omuriinye, babeere kimwe bamwe, ab'ensi bamanye ku niiwe wantumire, okabakunda nk'oku wankunzire. Taata, niinyenda ngu abu wampaire nabo bagume naanye ahi ndi, babone kureeba ekitiinisa kyangye eki wampaire; ahakuba okankunda, ensi etakahangirwe. Taata ohikiriire, ensi terakumanyire; kwonka nyowe nkakumanya; kandi n'aba nibamanya ku niiwe wantumire. Nkabamanyisa eiziina ryawe, kandi ndyarimanyisa, ngu okukunda, oku wankunzire, kube omuribo, naanye mbe omuribo. Yesu ku yaaherize kugamba ebigambo ebyo, yaashohora n'abeegi be, baayambuka akagyera Kederoni, baaza omu musiri ogwabaire guri aho. Kandi Yuda, owaamureebize, akaba naamanya ogwo mwanya; ahakuba Yesu kaingi akaba ateeranirayo n'abeegi be. Mpaho Yuda, ku yaaherize kutunga omutwe gw'abaserukare n'abakuru baabo, abu yaahairwe abanyamurwa abakuru n'Abafarisaayo, baazayo baine etabaaza n'emuri n'eby'okurwanisa. Yesu, ku yaamanyire byona ebyaza kumubaho, yaarugayo yaababuuza ati: Nimusherura oha? Baamugarukamu bati: Yesu owa Nazareesi. Yesu yaabagira ati: Niinye. Yuda owaamureebize akaba ayemereire nabo. Ku yaabagizire ati, Niinye, baagarura ebigyere enyima, baagwa ahansi. Yaagaruka yaababuuza ati: Nimusherura oha? Baamugarukamu bati: Yesu owa Nazareesi. Yesu yaagira ati: Manya, naabagira nti: Niinye; n'ahabw'ekyo, ku muraabe nimunsherura, murekye aba bagyende. Akagira atyo ngu ekigambo eki yaagambire kibekwo, eki yaagizire ati: Ahari abo abu wampaire, tihariho n'omwe orambuzireho. Simooni Petero, owaabaire aine rurara, yaagisyorayo, yaatema omuhuuku w'omunyamurwa omukuru, yaamucwaho okutu kwa buryo. Eiziina ry'omuhuuku ogwo akaba ari Maliko. Yesu yaaragiira Petero ati: Garura rurara yaawe omu kyobati kyayo. Ekikopo eki Tata ampaire tindikukinywa? Okuruga aho omutwe gw'abaserukare n'omukuru waabo n'abambari b'Abayudaaya baakwata Yesu, baamuboha. Baabanza kumutwara ahari Aana; ahakuba akaba ari ishe-zaara wa Kayaafa, owaabaire ari omunyamurwa omukuru omu mwaka ogwo. Kandi Kayaafa ogwo niwe yaahaire Abayudaaya obwengye ati, Ni kirungi omuntu omwe kufeera abantu. Simooni Petero n'omwegi ondiijo baakurata Yesu. Kandi omwegi ogwo ahabw'okumanywa omunyamurwa omukuru yaataaha hamwe na Yesu omu kibuga ky'omunyamurwa omukuru; kwonka Petero yaaguma ayemereire aheeru aha irembo. Omwegi ogwo, owaabaire naamanywa omunyamurwa omukuru, yaashohora, yaagamba n'omwishiki owaabaire naakumiirira, yaataasya Petero. Omwishiki ogwo omukumiirizi yaabuuza Petero ati: Naiwe tori omwe aha beegi b'omushaija ogu? Yaagira ati: Ngaaha, tindi mwegi we. Kandi abahuuku n'abambari bakaba niboota omuriro gw'amakara, ahakuba hakaba hariho embeho; beemereire aho, niboota; na Petero ayemereire nabo naayota. Omunyamurwa omukuru yaabuuza Yesu aha beegi be, n'eby'okwegyesa kwe. Yesu yaamugarukamu ati: Nkaba ngambira abantu butunu; nyegyesa obutosha omuri sinagogi n'omuri hekalu, ahi Abayudaaya boona bateeranira; tinkagambaga mu mubonano. Mbwenu nombuuriza ki? Abo abaabaire bampurira, obe nibo waabuuza ebi naabagambiire; bo nibamanya ebi naagambire. Yesu ku yaagambire ekyo, omwe aha bambari, owaabaire ayemereire aho, yaamuteerera oruhi, yaagira ati: Haza ogarukamu otyo omunyamurwa omukuru? Yesu yaamugarukamu ati: Ku ndaabe naagamba kubi, nyomesereza ekibi; mbwenu ku ndaabe naagamba gye, wanteerera ki? Bwanyima Aana yaamutwekyera Kayaafa omunyamurwa omukuru, abohirwe. Kandi Simooni Petero akaba ayemereire naayota. Baamubuuza bati: Naiwe tori omwe aha beegi be? Yaayehakana ati: Ngaaha; tindi mwegi we. Omwe aha bahuuku b'omunyamurwa omukuru, ow'omu ruganda rw'ogwo ou Petero yacwireho okutu, yaabuuza ati: Tinkureebire nawe omu musiri? Petero yaagaruka yaakyehakana; ahonaaho enkoko yaagamba. Bwanyima baamwiha owa Kayaafa, baamutwara omuri Puratorio kare nibutaagurikana. Bo tibaataaha muri Puratorio, ngu bateeshiisha, babone kurya Okuhingurwaho. Pilaato yaashohora, yaabashanga aheeru, yaababuuza ati: Omushaija ogu nimumutabaaririza ki? Baamugarukamu bati: Omushaija ogu, kuri atari nkozi y'ebibi, titwakumukuhaire. Pilaato yaabagira ati: Mumwetwarire, mumucwere orubanja nk'ebiragiro byanyu oku biri. Abayudaaya baamugira bati: Ebiragiro tibitwikiriza kwita muntu. Ekyo kikahikiiriza ekigambo eki Yesu yaagambire okworeka okufa oku arifa. Pilaato yaagaruka yaataaha omuri Puratorio, yaayeta Yesu, yaamubuuza ati: Weeza ori Omugabe w'Abayudaaya? Yesu yaamubuuza ati: Ekigambo ekyo nookigamba ahabwawe, nari shi okugambiirwe abandi? Pilaato yaagarukamu ati: Noogira ngu nyowe ndi Omuyudaaya? Manya ab'eihanga ryawe n'abanyamurwa abakuru nibo baakundeetera. Ocumwire ki? Yesu yaagarukamu ati: Obugabe bwangye ti bw'ensi egi: kuri obugabe bwangye bwaba buri obw'ensi egi, engabo zangye zikaarwaine, ndeka kuheebwayo omu Bayudaaya; kwonka obugabe bwangye ti bw'ensi egi. Pilaato yaamugira ati: Biri shi naiwe ori Omugabe? Yesu yaagarukamu ati: Eki waagamba nikyo, ndi Omugabe. Ahakuba nikyo naiziire omu nsi, ngu mpamye amazima. Omuntu weena ow'amazima ahurira eiraka ryangye. Pilaato yaamubuuza ati: Amazima n'enki? Ku yaaherize kukigamba, yaashohora, yaagaruka aha Bayudaaya, yaabagira ati: Tindikumureebaho rubanja. Kwonka mugira omucwe ngu nshemereire kubarekurira omuntu omwe aha Kuhingurwaho; mbwenu nimwenda ngu mbarekurire Omugabe w'Abayudaaya? Baagaruka baayomba, nibagira bati: T'ogu, kureka Barabba! Kandi Barabba ogwo akaba ari omwambuzi. Bwanyima Pilaato yaatwara Yesu, baamwasha. Ku baaherize, abaserukare baaruka ekirunga ky'amahwa, baakimujweka omu mutwe, baamujweka n'omwenda gwa bujwa; baija ah'ari, baamutangirira nibagira bati: Osingire, Mugabe w'Abayudaaya! Baamuteera empi. Pilaato yaagaruka yaashohora, yaabagira ati: Reeba, naaza kumubareetera, mumanye ku ntaamureebaho rubanja. Atyo Yesu yaashohora, ajwaire ekirunga ky'amahwa, n'omwenda gwa bujwa. Pilaato yaabagira ati: Reeba omuntu ogu! Abanyamurwa abakuru n'abambari, ku baamureebire, baayomba munonga, bati: Mubambe, mubambe aha musharaba! Pilaato yaabagarukamu ati: Mumutware, mumwebambire, ahakuba tindikumureebaho rubanja. Abayudaaya baamugarukamu bati: Twine ekiragiro; n'ahabw'ekiragiro ekyo ashemereire kufa, ahabw'okuba ayegizire Omwana wa Ruhanga. Pilaato ku yaahuriire ebigambo ebyo, yaayeyongyera kutiina; yaagaruka omuri Puratorio, yaabuuza Yesu ati: Ori owa nkahi? Kwonka Yesu tiyaamugarukamu. Pilaato nikwo kumugambira ati: Torikungarukamu? Torikumanya ku nyine obushoboorozi bw'okukurekura nari kukubamba? Yesu yaamugarukamu ati: Tokungizireho bushoboorozi, kuri otarabuhairwe okuruga omu iguru; n'habw'ekyo owaakumpa niwe aine ekibi ekirikukira ekyawe. Okuruga aho Pilaato yaasherura oburyo bw'okumurekura; kwonka Abayudaaya baayomba munonga bati: ku oraarekure omushaija ogu, nooba otari munywani wa Kaisaari; omuntu oyegira Omugabe, aba acumwire ahari Kaisaari. Pilaato ku yaahuriire ebigambo ebyo, yaashohoza Yesu, yaashutama aha kitebe ky'eiramuriro omu mwanya ogurikwetwa Amabaare agaariire, omu Ruheburaayo, Gabasa. Eizooba eryo rikaba riri ery'Okweteguurira Okuhingurwaho, ziri nk'eshaaha mukaaga. Pilaato yaagambira Abayudaaya ati: Reeba Omugabe waanyu! Baayomba munonga nibagira bati: Mwiheho! Mwiheho! Omubambe. Pilaato yaababuuza ati: Mbambe omugabe waanyu? Abanyamurwa abakuru baamugarukamu bati; Titwine mugabe kureka Kaisaari. Okuruga aho yaamubaha kubambwa aha musharaba. Baatwara Yesu, yaagyenda ayekoreire omusharaba gwe, baahika aha mwanya ogurikwetwa Empanga y'omutwe, omu Ruheburaayo Gologosa. Aho niho baamubambire, n'abandi babiri, omwe aha rubaju rumwe, n'ondi aha rundi, na Yesu ahagati. Pilaato yaahandiika ekihandiiko; yaakita aha musharaba, nikigira kiti: YESU OWA NAZAREESI, OMUGABE W'ABAYUDAAYA. Ekihandiiko ekyo kikashomwa Abayudaaya baingi; ahabw'okuba omwanya ogu Yesu yaabambirwemu gukaba guri haihi n'orurembo; kandi kikaba kihandiikirwe omu Ruheburaayo n'omu Rulatini n'omu Rugriika. Abanyamurwa abakuru b'Abayudaaya baagambira Pilaato bati: otahandiika oti, Omugabe w'Abayudaaya, kureka oti, Akagira ati: Ndi Omugabe w'Abayudaaya. Pilaato yaagarukamu ati: Eki naahandiikire, naakihandiikire. Abaserukare ku baaherize kubamba Yesu, baatwara ebijwaro bye, baabibaganisa omu miteeko ena, buri muserukare yaatwara omuteeko gwe. Kwonka ekanzu ye ekaba etaine mubaziiro, ekaba erukirwe okuruga omu bitsya okuhika ahansi. N'ahabw'ekyo baahanuura bati: Tutagitaagura, kureka tugiteerere enteenyu, tureebe oraagitware. Eki kikabaho ngu Ekyahandiikirwe kihikiirire ekirikugira kiti: Bakabagana ebijwaro byangye, baateerera ekanzu yangye enteenyu. Ebyo nibyo abaserukare baakozire. Kandi haihi n'omusharaba gwa Yesu hakaba heemereireho nyina na nyinento, na Mariamu muka Kuleopa, na Mariamu Magadaleene. Yesu ku yaareebire nyina, kandi n'omwegi ou yaabaire akunda ayemereire haihi, yaagambira nyina ati: Mukaikuru, reeba omwana waawe! Kandi yaagambira omwegi ogwo ati: Reeba omukaikuru waawe! Okuruga aho omwegi ogwo yaamutwara omu ka ye. Bwanyima Yesu, ku yaamanyire ngu byona byahwa, yaagira ati: Naagira eiriho! Ngu abone kuhikiiriza Ebyahandiikirwe. Kandi hakaba haateekirweho enjoga eijwire viinyo erikushaarira; baagijabikamu ekyangu, baakita aha kibingo, baakimukwatira aha munwa. Yesu ku yaaherize kukiheebwa, yaagira ati: Kyahwa! Yainika omutwe gwe, yaahayo amagara ge. Eizooba eryo rikaba riri ery'Okweteguura, kandi Abayudaaya bakaba batakunda mitumbi kuguma aha misharaba ahari Sabato; kandi Sabato egyo ekaba eri nkuru; Abayudaaya nikwo kushaba Pilaato kubahenda amaguru, ngu babone kuhanurwa. Abaserukare baija, baahenda amaguru g'ow'okubanza, n'ag'owa kabiri, abaabaire babambirwe nawe; kwonka ku baahikire ahari Yesu, baashanga yaakabire; tibaamuhenda maguru. Kwonka omwe aha baserukare yaamucumita eicumu omu rubaju, ahonaaho haarugamu eshagama n'amaizi. Owaakireebire, niwe yaakihamize, n'okuhamya kwe n'okw'amazima; kandi naamanya ku agamba amazima, ngu naimwe mwikirize. Ebyo bikabaho, ngu Ekyahandiikirwe kihikiirire ekirikugira kiti: Tarihendwa igufa; kandi Ekyahandiikirwe ekindi nikigira kiti: Baryareeba ogwo ou baacumitsire. Bwanyima y'ebyo Yosefu owa Arimasaaya, owaabaire ari omwegi wa Yesu, kwonka omu mubonano ahabw'okutiina Abayudaaya, yaashaba Pilaato kumwikiriza kutwara omutumbi gwa Yesu; Pilaato yaamwikiriza. Atyo yaija, yaatwara omutumbi gwe. Na Nikodemu, owaabandize kwija ahari Yesu nyekiro, nawe yaija, areetsire eby'omugaju ebirimu sumuruna n'enkaka, oburemeezi bwabyo nk'eraatiri igana. Baatwara omutumbi gwa Yesu, baaguzinga omu myenda ya kitaani ei baatairemu eby'emigaju, nk'emicwe y'Abayudaaya ey'okuziika oku yaabaire eri. Kandi omu mwanya ogu yaabaire abambirwemu hakaba harimu omusiri; n'omu musiri omwo hakaba harimu ekituuro kisya ekitakazikwamuga muntu. Omwo nimwo baaziikire Yesu, ahabw'okuba rikaba riri eizooba ry'Okweteguura kw'Abayudaaya, kandi ekituuro ekyo kikaba kiri haihi. Aha kiro ky'okubanza omu saabiiti Mariamu Magadaleene yaija aha kituuro kare, butakaseesire; yaareeba eibaare riihirwe aha kutuuro. N'ahabw'ekyo yairuka, yaahika Simooni Petero n'omwegi ondiijo, ou Yesu yaabaire akunda, yaabagira ati: Baihire Mukama waitu omu kituuro, kandi titurikumanya hu bamutaire. Petero yaashohora n'omwegi ogwo ondiijo kuza aha kituuro. Bombi bairuka; kwonka omwegi ogwo ondiijo yaatsiga Petero, yaamutanga aha kituuro; yainama, yaaringurizamu, yaareeba emyenda ya kitaani etairwe aho, kwonka tiyaatahamu. Bwanyima Simooni Petero yaija amukuratiire, yaataaha omu kituuro; yaareeba emyenda ya kitaani etairwe aho, n'omutanda, ogwabaire guri aha mutwe gwe, gutatairwe ha myenda egyo ya kitaani, kureka gukubirwe, gutairwe aha kwagwo gwonka. Omwegi ogwo ondiijo, owaabandize aha kituuro, nawe yaataahamu, yaareeba, yaikiriza; obwo bakaba batakeetegyereize Ekyahandiikirwe ngu ashemereire kuzooka omu bafu. Bwanyima abeegi abo baagaruka omu maka gaabo. Kwonka Mariamu Magadaleene yaaguma ayemereire aha kutuuro naarira; ku yaabaire naarira, yainama yaaringuriza omu kituuro; yaareeba baamaraika babiri bajwaire ebirikwera, bashutami ahu omutumbi gwa Yesu gubaire gutairwe, omwe aha mushego, n'ondiijo aha mirambikirizo. Baamubuuza bati: Mukazi 'we, noorizibwa ki? Yaabagarukamu ati: Ahabw'eokuba batwaire Mukama wangye, kandi tindikumanya i bamutaire. Ku yaaherize kugamba atyo, yaahinduka, yaareeba Yesu ayemereire; kwonka tiyaamanya ku ari Yesu. Yesu yaamubuuza ati: Mukazi 'we, noorizibwa ki? Noosherura oha? Mariamu yaateekateeka ngu n'omuhingi w'ogwo musiri, yaamugira ati: Mukama wangye, ku oraabe niiwe omutwaire, ngambira ei omutaire, nze kumwihayo. Yesu yaamugira ati: Mariamu. Yaahinduka, yaamugarukamu omu Ruheburaayo ati: Rabooni! (Amakuru gaakyo ngu Omwegyesa), Yesu yaamugira ati: Otankwata, ahakuba tinkatembire mu iguru ahari Tata; kwonka irooko ogyende aha b'eishe-emwe, obagire oti: Naatemba omu iguru ahari Ishe kandi Shoimwe, ahari Ruhanga we kandi Ruhanga waanyu. Mariamu Magadaleene yaagyenda, yaagambira abeegi ati: Naareeba Mukama waitu. Yaabateekyerereza n'ebi yaamugambira. Eryo izooba omu mwabazyo, aha kiro ky'okubanza omu saabiiti, abeegi be bakaba beekingiraine omu nju ahabw'okutiina Abayudaaya; Yesu yaija yaabeemerera ahagati, yaabagira ati: Mugire obusingye! Ku yaaherize kugamba atyo, yaabooreka engaro ze n'orubaju rwe. Abeegi, ku baareebire Mukama waabo, baashemererwa. Yesu yaagaruka yaabagira ati: Mugire obusingye! Nk'oku Tata yantumire, naanye nikwo ndikubatuma. Ku yaagambire keyo, yaabaikiza omwitsyo, ati: Mwakiire Omwoyo Orikwera. Boona abu murisaasira ebibi, baryabisaasirwa; kandi abu murigumyaho ebibi, biryabagumaho. Kwonka Tomasi, omwe ahari ikumi na babiri, orikwetwa Didumo, akaba atariho, obu Yesu yaija. Abeegi abandi baamugira bati: Twareeba Mukama waitu. Kwonka we yaabagira ati: Ku ndaabe ntareebire nkojo z'emisumaari mu biganja bye, nkazitamu orukumu rwangye, nkata n'ekiganja kyangye omu rubaju rwe, tindiikiriza. Ku haahingwireho ebiro munaana, nabwo abeegi be bari omu nju, kandi na Tomasi ari hamwe nabo. Yesu yaija enyigi zikingirwe, yaabeemerera ahagati, yaagira ati: Mugire obusingye. Yaagambira Tomasi ati: Reeta orukumu rwawe, n'ekiganja kyawe, okite omu rubaju rwangye; orekye kuba otaine kwikiriza, kureka oine okwikiriza. Tomasi yaagarukamu yaamugira ati: Mukama wangye! Kandi Ruhanga wangye! Yesu yaamugira ati: Waikiriza ahabw'okundeeba. Baine omugisha abaikiriza, bataine ki bareebire. Hariho n'eby'okureeberaho ebindi bingi, ebi Yesu yaakoreire omu maisho g'abeegi be, ebitahandiikirwe omu kitabo eki; kwonka ebi bihandiikirwe ngu mwikirize ku Yesu ari Kristo Omwana wa Ruhanga, kandi ngu, ku muraikirize, mugire amagara omu iziina rye. Bwanyima y'ebyo Yesu yaagaruka yaayeyoreka abeegi be aha nyanja ya Tiberia; kandi oku nikwo yaabeeyorekire. Simooni Petero, na Tomasi orikwetwa Didumo, na Nasanaeli owa Kaana eya Galilaaya, na beene Zebedaayo, n'abeegi be abandi babiri, bakaba bari hamwe. Simooni Petero yaabagira ati: Ninza kujuba eby'enyanja. Baamugira bati: Naitwe nitugyenda naiwe. Baagyenda baaza omu bwato; kwonka ekiro ekyo tibaagira ki baakwata. Ku bwabaire nibusheesha, Yesu yaayemerera aha nkungu; kwonka abeegi tibaamanya ku ariwe. Yesu yaababuuza ati: Boojo, mwine eby'okurya? Baamugarukamu bati: Ngaaha! Yaabaragiira ati: Mutegye akatimba aha rubaju rwa buryo rw'obwato; nimwija kubikwata. Batyo baakatega, tibaabaasa kukaiha mu maizi ahabw'eby'enyanja kuba bingi. Omwegi ogwo, ou Yesu yaabaire akunda, yaagambira Petero ati: Ni Mukama waitu. Simooni Petero, ku yaahuriire ngu ni Mukama waitu, yaajwara omwenda, ahakuba akaba ajwaire busha, yaayetuura omu nyanja. Abeegi abandi baija omu bwato, nibakurura akatimba kaijwire eby'enyanja; ahakuba bakaba batari hare na nkungu, nk'entambwe igana. Ku baahikire aha nkungu, baareebaho omuriro gw'amakara, guriho eby'enyanja, n'omugaati guri aha rubaju. Yesu yaabagira ati: Mureete aha eby'enyanja aha bi mwakwata hati. Simooni Petero yaaguruka omu bwato, yaakurura akatimba, yaakahitsya aha nkungu kaijwire eby'enyanja bihango igana na makumi ataano na bishatu; kwonka n'obu biraabe byabaire biri bingi bityo, akatimba tikaracwekire. Yesu yaabeeta ati: Mwije murye. Kandi tihariho n'omwe aha beegi be owaateireho kumubuuza ati: Ori oha? Ahakuba bakamanya ku ari Mukama waabo. Yesu yaija, yaakwata omugaati, yaagubaha, kandi n'eby'enyanja atyo. Ogwo nigwo murundi gwa kashatu ogu Yesu yaareebekyeire abeegi be, aherize kuzooka omu bafu. Ku baaherize kurya, Yesu yaabuuza Simooni Petero ati: Simooni mwene Yohaana, onkunda okukira aba? Yaamugarukamu ati: Eego, Mukama wangye; noomanya ku nkukunda. Yesu yaamugira ati: Riisa abaana b'entaama zangye. Yesu yaamubuuza obwa kabiri ati: Simooni mwene Yohaana, onkunda? Yaamugarukamu ati: Eego, Mukama wangye; noomanya ku nkukunda. Yesu ati: Riisa entaama zangye. Yaamubuuza obwa kashatu ati: Simooni, mwene Yohaana, onkunda? Petero yaashaasha ahabw'okumubuuza obwa kashatu ati: Onkunda? Yaamugira ati: Mukama wangye, iwe noomanya byona; noomanya ku nkukunda. Yesu yaamugira ati: Riisa entaama zangye. Buzimazima ninkugambira nti: obu waabaire ori omutsigazi, okaba oyezirika, oza ei orikwenda yoona; kwonka ku oriba omugurusi, oryagorora emikono yaawe, ondiijo akuzirikye, akutware ei otarikwenda. Ekyo akakigamba kworeka omuringo ogu arifamu oku gurihimbisisa Ruhanga. Bwanyima y'ekyo yaamugira ati: Nkurata. Petero, ku yaahindukire yaareeba omwegi ogwo, ou Yesu yaabaire akunda, abakuratiire; niwe owaabiare ayegamirie Yesu omu kufuba nibarya, obu yaamubuuza ati: Mukama wangye, n'oha orikuza kukureebya? Petero, ku yaamureebire, yaabuuza Yesu ati: Mukama wangye, ogu aryaba ata? Yesu yaamugarukamu ati: Ku naakwenda ngu agumeho okuhitsya ahu ndiizira, noofa ki? Iwe nkuratira! Ekigambo ekyo kyabuga omu b'eishe-emwe, ku omwegi ogwo atarifa; kwonka Yesu taramugambiire ku atarifa, kureka ati: Ku naakwenda ngu agumeho okuhitsya ahu ndiizira, noofa ki? Ogwo niwe mwegi orikuhamya ebyo, kandi niwe yaabihandiikire; kandi nitumanya ngu okuhamya kwe n'okw'amazima. Kandi hariho n'ebindi bingi ebi Yesu yaakozire; kuri noogira ngu byona bikahandiikwa buri kimwe, ninteekateeka nti, ebitabo ebyakuhandiikirwe bikaashaagire omu nsi. Omu kitabo ky'okubanza kei naakuhandiikiire, Teofilo, nkahandiika byona ebi Yesu yaabandize kukora n'okwegyesa, okuhitsya aha izooba eri yaatwariirweho omu igur, aherize kuragiira entumwa ezi yaatooraine, naazitumaho Omwoyo Orikwera. Ku yaaherize kubonabonesibwa, yaabeeyoreka ahuriire, yaakihamisa obumanyiso bwingi, yaamara ebiro makumi ana naabeeyoreka, naabagambira eby'obukama bwa Ruhanga. Ku yaabaire ateeraine nabo, yaabeehanangiriza kutaruga omuri Yerusaalemu, ati: Kureka mutegyereze eki Isheboona yaaraganiise, eki naabagambiire; ahakuba Yohaana akabatiza n'amaizi, kwonka imwe nimwija kubatizibwa n'Omwoyo Orikwera omu biro bikye. Ku baabaire bateeraniire hamwe, baamubuuza bati: Mukama waitu, obu nibwo bunaku obu orikwenda kugaruriramu obugabe bwa Israeli? Yaabagarukamu ati: Imwe, ti kyanyu kumanya ebiro nari obunaku ebi Isheboona yaataireho kuba omu bushoboorozi bwe wenka; kwonka muryaheebwa amaani, Omwoyo Orikwera ku ariheza kubaijaho, kandi muryaba baakareebi bangye omuri Yerusaalemu, n'omuri Buyudaaya yoona, n'omuri Samaria, n'okuhitsya aha muheru gw'ensi. Ku yaaherize kugamba atyo, yaatwarwa ahaiguru nibamureeba, ekicu kyamubakingira. Ku baabaire bakihangire eiguru amaisho, We naakigyenda, reeba abashaija babiri baabeemerera haihi, bajwaire ebirikwera; baabagira bati: Imwe bashaija ba Galilaaya 'mwe, muhangiire ki amaisho ahaiguru? Yesu ogwo owaabaihwaho akatwarwa omu igur, nikwo arigaruka nk'oku mwamureeba naatemba omu iguru. Batyo baagaruka Yerusaalemu nibaruga omu kibungo kya Zeituuni, ekyabaire kiri ahihi na Yerusaalemu orugyendo orutarikuzira kugyendwa ahari Sabato. Ku baahikireyo, baatemba, baaza omu kishengye kya kanyinaibiri, omu aba boona baagumire, Petero, Yohaana, Yakobo, Anderea, Filipo, Tomasi, Batolomayo, Matayo, Yakobo mwene Alifaayo, Simooni Zeloote na Yuda mwene Yakobo. Abo boona hamwe n'abakazi na Mariamu nyina wa Yesu n'abarumuna, baayezirika kuguma nibashaba n'omutima gumwe. Omu biro ebyo Petero akeemerera ahagati y'ab'eishe-emwe, abaabaire bateeraine, bari nka igana na makumi abiri, yaabagira ati: B'eishe-emwe, Ebyahandiikirwe bishemereire kuhikiirizibwa ebi Omwoyo Orikwera yaarangiire omu kanwa ka Daudi ahari Yuda, owaayebembeire abaizire kukwata Yesu. Ahabw'okuba akaba naabarirwa hamwe naitwe, yaaheebwa omugabo gw'obuheereza obu. Omushaija ogwo akagura omusiri n'empiiha ezi yaahairwe ahabw'ekibi eki yaakozire; yaagwa ajuumaire, yaabaruka enda, amagara ge goona gaayohoka. Ekyo kyamanywa boona abaabaire batwire Yerusaalemu, n'ahabw'ekyo omusiri ogwo gukeetwa Akeludaama omu rurimi rwabo, amakuru ngu, omusiri gw'eshagama. Ahakuba kikahandiikwa omu kitabo kya Zaaburi ngu, Eka ye ehindukye eitongo; Hatarigira omuntu owaarituuramu. Kandi ngu, Obureeberezi bwe butwarwe ondiijo. Mwenu omu bashaija abaabaire bagyenda naitwe ebiro byona ebi Mukama waitu Yesu yaamazire naitwe, okuruga aha kubatiza kwa Yohaana okuhitsya aha izooba eri yaatwihiirweho okutwarwa omu iguru, omuri abo omwe ashemereire kuba kareebi hamwe naitwe ow'okuhamya okuzooka kwe. Baatoorana babiri, Yosefu orikwetwa Barusaba, ou baayetsire Yusito, n'ondiijo Matiya. Baashaba nibagira bati: Mukama waitu, Iwe orikumanya emitima y'abantu boona omuri aba bombi otworekyemu omwe ou waatoorana, atware omwanya gw'obuheereza obu n'obutumwa, obu Yuda yaarugiremu akeegyendera. Baabateerera enteenyu, enteenyu yaakwata Matiya; yaabarirwa hamwe n'entumwa ikumi n'emwe. Eizooba rya Pentekoote obu ryahika, boona bakaba bateeraniire omu mwanya gumwe. Ahonaaho okuhoorera kwaruga omu iguru, nk'omuyaga oku guhoorera n'amaani, kwaijuriza kimwe enju omu baabaire bashutami. Haareebeka endimi nk'ez'omuriro, zeebaganiisemu, nizaakira ahari buri omwe omuribo. Boona baijura Omwoyo Orikwera, baatandika kugamba endimi ezindi, nk'oku Omwoyo yaabahaire kuzigamba. Omu biro ebyo omuri Yerusaalemu hakaba harimu Abayudaaya, abashaija abanyadiini abaarugire omu mahanga goona agari ahansi y'eiguru. Omutwe muhango gw'abantu, ku baahuriire okuhoorera okwo, baateeranira hamwe bashobeirwe ahabw'okuba buri muntu akahurira entumwa nizigamba omu rurimi rw'owaabo. Boona baatangaara nibagira bati: Beitu aba boona abarikugamba t'Abagalilaaya? Mbwenu kyaruga hi itwe twena okuhurira nibagamba endimi z'owaitu ei twazaariirwe? Haza turi Abapaazi, Abameedi, Abelamiti n'abatuura Mesopotamia, omuri Buyudaaya, omuri Kapadokia, omuri Ponto, omuri Asia, omuri Furugia na Pamfulia, omuri Misri n'omu mashaza ga Libya agahereraine na Kureene, n'abagyenyi abarugire Rooma, by'Abayudaaya n'abahindukire bakataaha omu diini yaabo, n'Abakureete n'Abaharabu; nitubahurira nibagamba omu ndimi ziatu eby'amaani ebikozirwe Ruhanga. Boona baatangaara nibabanganisa, nibabuuzana bati: Eki n'enki? Kwonka abandi baabashekyerera, nibagira bati: Basinzire viinyo y'omutahe. Bwanyima Petero yaayemerera hamwe na bari ikumi n'omwe, yaagamba n'eiraka rihango naabagira ati: Imwe bashaija ba Buyudaaya 'mwe n'abari Yerusaalemu mwena, mumanye eki, kandi mutegye amatu, muhurire ebigambo byangye. Mumanye ku aba batasinzire, nk'oku murikuteekateeka, ahakuba hati n'eshaaha ishatu za nyomushana; kureka eki nikyo kyaragwirwe nabi Yoeli ati: Ruhanga akagira ati: Omu biro by'aha muheru Ndyashuka Omwoyo wangye aha bantu boona; Batabani baanyu na bahara baanyu baryaragura; Abatsigazi baanyu baryayorekwa, N'abagurusi baanyu baryaroota ebirooto; Kandi omu biro ebyo ndyashuka Omwoyo wangye Aha bahuuku bangye n'abazaana bangye, baragure. Ndyayoreka eby'okutangaaza omu iguru ahaiguru, N'obumanyiso omu nsi ahansi, Eshagama n'omuriro n'okucumba kw'omwika; Eizooba riryahinduka omwirima, N'okwezi kuhindukye eshagama, Ekiro ekyo ekikuru ekya Mukama eky'okutangaaza kutakahikire. Kandi omuntu weena oritakira eiziina rya Mukama aryajunwa. Imwe bashaija ba Israeli 'mwe, muhurire ebigambo ebi. Yesu owa Nazareesi, omushaija ou Ruhanga yaabahamiize n'emirimo mikuru n'eby'okutangaaza n'obumanyiso, ebi yaamukoreise ahagati yaanyu, nk'oku mwabyereebeire, Yesu ogwo, ku yaaherize kuheebwayo nk'oku Ruhanga yaakiteekateekire, akakimanya kitakahikire, mwamubamba aha musharaba, mwamwitsa emikono y'Abanyamahanga abatategyekwa Biragiro. Kwonka Ruhanga akamuzoora, aherize kubohoororwa omu kuhururwa kw'okufa, ahabw'okuba tikurabaasize kumuhamiza kimwe. Kandi Daudi akamugambaho ati: Nkaba ndeeba Mukama omu maisho gangye obutoosha, Ahakuba atuura aha rubaju rwangye rwa buryo, ngu ntanyiganyiga; Nikyo omutima gwangye gwashemerereirwe, n'orurimi rwangye rukeesiiam; Kandi n'omubiri gwangye guryahuumura gwine amatsiko; Ahakuba toritsiga magara gangye kuzimu, N'obu kwakuba okureka Orikwera waawe kujunda. Okampabura emihanda y'amagara; Kandi oryanyijuza okushemererwa ahabw'okuba omu maisho gaawe. B'eishe-emwe, ka mbagambire n'obumanzi ebya tatenkuriitwe Daudi, ku yaafiire, yaaziikwa, n'ekituuro kye kiri aha owaitu n'okuhitsya hati. Nka nabi akamanya ku Ruhanga yaamurahiriire endahiro, ku arita owme aha baijukuru aha ngoma. Ku yaamanyire ekyo kitakabaireho, yaagamba aha kuzooka kwa Kristo, ku ataratsigirwe kuzimu, kandi n'omubiri gwe ku gutarajunzire. Yesu ogwo Ruhanga akamuzoora, itwe twena turi baakareebi baakyo. N'ahabw'ekyo, ku yaaherize kutunguurwa omukono gwa buryo gwa Ruhanga, n'okuheebwa Omwoyo Orikwera, ou Isheboona yaaraganiise, yaashuka eki, eki murikureeba, kandi eki murikuhurira. Nimumanya ku Daudi we ataratembire mu iguru; kwonka akeegambaho ati: Mukama akagambira Muakam wangye ati: Shutama aha rubaju rwangye rwa buryo, Okuhitsya obu ndigira abazigu baawe Akatebe k'ebigyere byawe. N'ahabw'ekyo ab'enju ya Israeli boona bamanye buzima ngu, Yesu ogwo, ou mwabambire, Ruhanga akamuhindura Omukama kandi Kristo. Abantu abo ku baakihuriire, baacumitwa omu mitima, baabuuza Petero n'ezindi ntumwa bati: B'eishe-emwe, tugire tuta? Petero yaabagarukamu ati: Mweteise, mwena mubatizibwe omu iziina rya Yesu Kristo, mubone kusaasirwa ebibi byanyu; kandi nimwija kuheebwa ekiconco ky'Omwoyo Orikwera. Ahakuba okuraganisibwa oku n'okwanyu n'okw'abaana baanyu, n'okwa boona abari hare, omuntu weena oryetwa Mukama Ruhanga waitu. Yaagaruka yaabamanyisa ebigambo ebindi bingi, naabeehanangiriza ati: Mujunwe, murugye omu bantu b'obusingye obu obutegami. Kandi abaikiriize ekigambo kye baabatizibwa; eryo izooba haayongyerwaho abantu nk'enkumi ishatu. Baaguma nibeezirikira okwegyesa kw'entumwa, n'okukwatanisa nazo omu kubega omugaati n'omu kushaba. Abantu boona baagira obwoba; eby'okutangaaza n'obumanyiso bingi byakorwa entumwa. Kandi abaikiriize boona bakaguma hamwe, nibakwatanisa omu bintu byabo byona; nibatunda amatungo gaabo n'ebintu byabo, nibabigabira boona nk'okukyena kw'omuntu oku kwabaire kuri. Obutoosha baaguma nibeezirika kuteeranira omuri hekalu n'omutima gumwe, kandi n'okubega omugaati omu maka gaabo; kandi nibarya eby'okurya baine okushemererwa n'emitima etaine buryarya, nibahimbisa Ruhanga, kandi nibasiimwa abantu boona. Obutoosha Mukama yaaguma naabongyeraho abarikujunwa. Petero na Yohaana bakaba nibainamuka omuri hekalu omu shaaha ey'okushaba, niyo ya mwenda. Kandi hakaba hariho omuntu owaazairwe aremaire ebigyere; ebiro byona bakaba bamuheeka, bamubyamya aha irembo rya hekalu eririkwetwa Erirungi, okushabiriza abarikutaaha omuri hekalu. Ku yaareebire Petero na Yohana nibataaha omuri hekalu, yaabashaba empiiha. Petero yaamutaho amaisho, hamwe na Yohaana, yaamugira ati: Tuteho amaisho! Onu yaagabataho, aine amatsiko ngu baza kugira eki baamuha. Petero yaagira ati: Efeeza n'ezaabu tinziine; kwonka eki nyine, nikyo ndikukuha. Omu iziina rya Yesu Kristo owa Nazareesi, imuka ogyende. Yaamukwata omukono gwa buryo, yaamwimutsya; ahonaaho ebigyere bye n'obugomba-mburi bwe byatunga amaani. Yaabandatuka, yaayemerera, yaatandika kugyenda; yaataaha nabo omuri hekalu, naagyenda, naagaruka, naahimbisa Ruhanga. Abantu boona baamureeba naagyenda naahimbisa Ruhanga; bamanya ku ari ogwo owaabaire atuura aha irembo erirungi rya hekalu, naashabiriza; baashoberwa munonga, batangaarira ekyo ekyamubaho. Ku yaabaire akwaitwe Petero na Yohaana, abantu boona bairukira ahu baabaire bari omu ksiasi ekirikwetwa ekya Sulemaani, nibatangaara munonga. Petero ku yaabareebire, yaabagambira ati: Imwe bashaija ba Israeli 'mwe, ahabw'enki nimutangaarira omushaija ogu? Nari nimutushamaaririra ki nk'abarikuteekateeka ngu amaani gaitu nari shi okutiina Ruhanga kwaitu nibyo byagyendesa omushaija ogu? Ruhanga owa Abrahamu, owa Isaaka, kandi owa Yakobo, we yaahaisize ekitiinisa omuheereza we Yesu, ou mwahaireyo mukeehakanira omu maisho ga Pilaato, obu yaabaire amaririire kumurekura. Kwonka imwe mwayehakana Orikwera kandi Ohikiriire, mwashaba kuheebwa omwitsi; kandi Mukama w'amagara mwamwita; kwonka Ruhanga yaamuzoora omu bafu; naitwe turi baakareebi ab'okukihamya. Kandi omushaija ogu, ou murikureeba, kandi ou murikumanya, ahabw'okwikiriza eiziina rya Yesu, eiziina eryo niryo ryamuha amaani; kandi okwikiriza kimwe omu maisho gaanyu mwena. Mbwenu, B'eishe-emwe, nimmanya ngu mukakikora omu butamanya, kandi n'abategyeki baanyu nikwo baakozire. Kwonka Ruhanga, ebi yaaraguriire omu kanwa ka baanabi boona, ngu Kristo we aryabonabonesibwa, nikwo yaakihikiriize atyo. N'ahabw'ekyo mweteise, muhindukye, ebibi byanyu biragazibwe, ebiro eby'okugaruka obusya bibone kwija okuruga ahari Mukama; atume Kristo owaabateereirweho, niwe Yesu, ou eiguru rihsemereire kwakiira, okuhitsya obunaku bw'okugaruramu ebintu byona obusya, obu Ruhanga yaabaire agambira omu kanwa ka baanabi be abarikwera abaabire bariho okuruga aha kuhangwa kw'ensi. Buzima kwo Musa akagira ati: Mukama Ruhanga aryabaimukiza nabi nkaanye okuruga omuri beene waanyu; ogwo ebi aribagambira byona, mubyorobere. Nabi ogwo, ku ariija, omuntu weena otarimworobera aryahwerekyerezibwa, aihwe omu bantu. Kandi na baanabi boona abaaragwire okuruga ahari Samueli n'abaamukuratiire, nabo nikwo baagambire aha biro ebi. Imwe muri batabani ba baanabi, kandi ab'endagaano ei Ruhanga yaaraganiise baashwenkuriimwe, obu yaagambira Abrahamu ati: Kandi omuri mwijukuru waawe nimwo enganda zoona ez'ensi ziriheerwa omugisha. Niimwe Ruhanga yaabandize kutumaho Omugaragwa we, aherize kumuzoora, ngu abahe omugisha naabahindura, omuntu weena omuriimwe arugye omu bibi bye. Ku baabaire nibakigamba n'abantu, baayecura abanyamurwa n'omurinzi omukuru wa hekalu n'Abasadukaayo, babagwereirwe kubi, ahabw'okwegyesa abantu, nibabagambira ngu omuri Yesu nimwo okuzooka omu bafu kubonekyeire. Baabakwata, baabata omu kihome okuhitsya omu kasheeshe, ahakuba bukaba buri omu mwabazyo. Kwonka baingi ahari abo abaahuriire ekigambo ekyo bakaikiriza; n'omubaro gw'abashaija gwayeyongyera, twahika nk'enkumi itaano. Ku bwaseesire, abategyeki baabo n'abakuru b'abantu na'bahandiiki baateeranira Yerusaalemu, na Aana omunyamurwa omukuru na Kayaafa na Yohaana na Alegizanda, n'abandi boona ab'omuryango gw'omunyamurwa omukuru. Ku baaherize kubeemereza ahagati, baababuuza bati: Ni bushoboorozi ki, nari n'iziina ki, ebyabakoresa eki? Petero, aijwire Omwoyo Orikwera, yaabagarukamu ati: Imwe abategyeki b'abantu n'abakuru, ku turaabe nitubuuzibwa hati ahabw'ekirungi eki tukoreire omuntu ogwo ekirema, n'ekimukirize, imwe mwena n'abantu boona Abaisraeli mumanye ngu omu iziina rya Yesu Kristo owa Nazareesi, ou mwabambire aha musharaba, kandi ou Ruhanga yaazoire omu bafu, ahabw'Ogwo omushaija ogu ayemereire omu maisho gaanyu akizire. Yesu ogwo niwe ibaare imwe abombeki eri mwayangire, eryahindukire obuhamizo bw'enju. Kandi tihariho ondiijo ou twakuboneramu okujunwa, ahakuba tihariho rindi iziina ahansi y'eiguru eryahairwe abantu, erishemereire kutujuna. Ku baareebire obumanzi bwa Petero na Yohaana, haza nibamanya ku bari abantu babisi abateegyesiibwe, baatangaara; bwanyima baijuka ku baabaire batuura na Yesu. Kandi ku baareebire omushaija ogwo okizire ayemereire hamwe nabo, baabura oku baraabahakanise. Ku baaherize kubaragiira kushohora aheeru y'eishengyero, baahanuura bonka, nibagira bati: Abashaija aba tubagire tuta? Abantu boona abatwore Yerusaalemu nibamanya ku bakozire eky'okutangaaza ekirangainwe, kandi naitwe titurikubaasa kukyehakana. Mbwenu okukizibira kubuga omu bantu, murekye tubakangise, okuruga hati batagira omuntu ou baagaruka kugambira omu iziina eryo. Nikwo kubeeta, bakabeehanangiriza kutagaruka kuteeza n'obu kwakuba owkegyesa omu iziina rya Yesu. Kwonka Petero na Yohaana baagarukamu, nibabaigira bati: Ku kiraabe kihikire omu maisho ga Ruhanga kuhurira imwe okukira Ruhanga, naimwe mukireebe; kwonka itwe titurikubaasa kuhunama kutagamba ebi twareebire, n'ebi twahuriire. Ku baaherize kugaruka kubakangisa, baabarekura, ahabw'okuba bakabura oku baraabahane ahabw'okutiina abantu; ahakuba boona bakaba nibahimbisa Ruhanga ahabw'ekyo ekikozirwe. Kandi omushaija ogwo, owaakoreirwe eky'okutangaaza ekyo eky'okukizibwa, akaba ahingwize emyaka makumi ana. Ku baarekwirwe, baagyenda baashanga bagyenzi baabo, baabatekyerereza byona ebi abanyamurwa abakuru n'abakuru b'abantu baabagambira. Ku baabihuriire, baimutsya amaraka gaabo ahari Ruhanga n'omutima gumwe, nibagira bati: Mukama waitu, niiwe owaahangire eiguru n'ensi n'enyanja n'ebirimu byona; kandi okagambira omu kanwa ka tatenkuriitwe Daudi, omugaragwa waawe, naagambisibwa Omwoyo Orikwera ati: N'enki ekyajagaraize Abanyamahanga, N'amahanga nigateekateekyera ki ebitaine mugasho? Abagabe b'ensi bakatenga orugamba, N'abategyeki bakeeteerana hamwe Kurwanisa Mukama na Kristo we. N'eky'amazima omu rurembo oru Heroode na Pontio Pilaato hamwe n'abanyamahanga n'enganda za Israeli bakeeteerana kurwanisa Omuheereza waawe orikwera Yesu, ou waashukireho amajuta, ngu bahikiirize bi waamaririire ira omu bwengye bwawe kukora n'omukono gwawe. Hati mbwenu, Mukama waitu, reeba okukangisa kwabo, obaasise abahuuku baawe kugamba ekigambo kyawe n'obumanzi bwona, iwe ogoroire omukono gwawe kukiza, haza obumanyiso n'eby'okutangaaza bikorwe omu iziina ry'Omuheereza waawe orikwera Yesu. Ku baaherize kushaba, omwanya ogu baabaire bateeraniiremu gwatengyeta; boona baijura Omwoyo Orikwera, baagamba ekigambo kya Ruhanga n'obumanzi. Abo boona baikiriize bakaba baine omutima gumwe n'enaama emwe; omuribo tihariho owaabaire aine obunyakantu aha bintu bye, bakaba nibakwatirana omu bintu byabo byona. Kandi entumwa zikagira amaani maingi g'okuhamya okuzooka kwa Mukama waitu Yesu; n'embabazi nyingi zaabagumaho boona. Omuribo tihaine owaabaire aine eki akyenire, ahabw'okuba abaabaire baine ebibanja nari amaju bakabitunda, baareeta empiiha ezaabirugiremu, baazita aha bigyere by'entumwa; baazibabaganisiza nk'okwetunga kwa buri muntu oku kwabaire kuri. Na Yosefu, ou entumwa zaayetsire Barunaba, amakuru ngu, Omwana w'Okwezirikisa, Omuleevi enzaarwa ya Kupuro, akaba aine omusiri, yaagutunda, yaareeta empiiha, yaazita aha bigyere by'entumwa. Kwonka omushaija orikwetwa Anania n'omukazi we Safira baatunda ekibanja; yaayetsigariza ekicweka ky'obuguzi bwakyo, n'omukazi we naakimanya, yaareeta ekyatsigaireho, yaakita aha bigyere by'entumwa. Petero yaagira ati: Beitu Anania, ahabw'enki Sitaane aijwire omutima gwawe okubeiha Omwoyo Orikwera, okeetsigariza ekicweka ky'obuguzi bw'ekibanja? Otakakitundize, kikaba kitari kyawe? Hoona na waaherize kukitunda, obuguzi bwakyo tiburagumire omu bushoboorozi bwawe? N'enki ekikuteekateekyeise omu mutima gwawe okukora otyo? Tobeihire bantu, obeihire Ruhanga. Anania, ku yaahuriire ebigambo ebyo, yaagwa ahansi, yaafa. Boona abaakihuriire baakwatwa obwoba bwingi. Abatsigazi baimuka, baamuzinga, baamutwara, baamuziika. Ku haahingwireho omwanya gw'eshaaha nka ishatu, omukazi we yaija ataine ki arikumanya. Petero yaamubuuza ati: Ngambira; obuguzi obu nibwo mwatunzire omu kibanja? Yaamugarukamu ati: Eego, nibwo obwo. Petero yaamugira ati: Ahabw'enki mwaikirizaine kugyeza Omwoyo wa Mukama? Hurira emitsindo y'abarikuruga kuziika baro, bari aha rwigi, naiwe bakushohoze. Ahonaaho yaagwa ahansi aha bigyere bye, yaakinuka. Abatsigazi abo, ku baataahiremu, baashanga yaafiire, baamushohoza aheeru, baamuziika aha rubaju rwa iba. Obwoba bwingi bwakwata ekanisa yoona, na boona abaabihuriire. Omu biro ebyo obumanyiso n'eby'okutangaaza bingi bikakorwa emikono y'entumwa omu bantu; kandi boona bakaba bateeranira omu kisasi kya Sulemaani n'omutima gumwe. Aha bandi tihariho n'omwe owaayehangire kuteerana nabo; kwonka abantu boona bakaba babahimbisa munonga; n'abaikiriize baingi, abashaija n'abakazi, baayeyongyera munonga kukanya, nibeehongyera Mukama; n'okutwara batwara abarwaire baabo, babarambika omu nguuto aha bitanda n'omu ngozi, ngu abamwe aharibo bakaahikwaho ekinyimanyimi kya Petero yaaba naahingura. Kandi abantu baaruga omuri tauni eziri haihi na Yerusaalemu, baateeranira aho, bareetsire abarwaire n'abariho baadaimoni; boona baatambirwa. Bwanyima omunyamurwa omukuru yaimuka n'abo abu yaabaire aine, ab'omu kicweka ky'Abasadukaayo, baijwire eihari; baakwata entumwa, baazita omu kihome zoona. Kwonka nyekiro, maraika wa Mukama yaigura enyigi z'ekihome, yaabashohoza aheeru, yaagira ati: Mugyende mwemerere omuri hekalu, mugambire abantu ebigambo byona eby'Amagara aga. Ku baakihuriire, baataaha omuri hekalu omu kasheeshe, baayegyesa. Ku baabaire bakiriyo, omunyamurwa omukuru yaija hamwe n'abo abu yaabaire aine, yaateerana eishengyero n'abakuru boona b'Abaisraeli, yaatuma omu kihome kubareeta. Abakuru b'abaserukare ku baahikireyo, tibaabashangamu, baagaruka, baabamanyisa, bati: Ekihome twashanga kikingirwe gye buzima, n'abarinzi beemereire aha nyigi; kwonka ku twaiguraho, titwashangamu muntu. Omurinzi wa hekalu n'abanyamurwa abakuru ku baahuriire ebigambo ebyo, baashoberwa munonga, baayebuuza ahu biraagarukire. Omu mwanya ogwo haija omuntu yaabagambira ati: Reeba, abashaija abo abu mutaire omu kihome, beemereire omuri hekalu nibeegyesa abantu. Omurinzi ogwo hamwe n'abakuru b'abaserukare nikwo kugyenda bakabareeta, batarikubaita kubi, ahakuba bakaba nibatiina abantu ngu batabateera amabaare. Ku baabahikize aho, baabeemereza omu maisho g'eishengyero, omunyamurwa omukuru yaababuuza ati: Titurabeehanangiririize kimwe kutagaruka kwegyesa omu iziina eryo? Mbwenu reeba mwijwize Yerusaalemu okwegyesa kwanyu. Nimwenda ngu eshagama y'ogwo mushaija etutukurire? Petero n'ezindi ntumwa baagarukamu bati: Tushemereire kworobera Ruhanga okukira abantu. Ruhanga wa baatatenkuriitwe akazoora Yesu ou mwaitsire muhanikire aha muti. Ogwo Ruhanga akamutembya, yaamuta aha rubaju rwe rwa buryo, ngu abe Omwebembezi mukuru kandi Omujuni, okuhaisa Abaisraeli okweteisa n'okusaasirwa ebibi. Itwe turi baakareebi b'ebyo hamwe n'Omwoyo Orikwera ou Ruhanga yaahaire abarikumworobera. Ku baahuriire ebyo, baakwatwa ekiniga munonga, baayenda kubaita. Kwonka omu ishengyero hakaba harimu Omufarisaayo orikwetwa Gamalieli omwegyesa w'Ebiragiro, owaabaire ari ow'ekitiinisa omu bantu boona; yaayemerera, yaaragiira kushohoza entumwa omwanya mukye. Yaabagira ati: Imwe bashaija ba Israeli 'mwe, mwerinde; ebi murikwenda kukora aba bantu, mubigyendeho mpora. Nimumanya ngu omu biro bihingwire, hakaimuka omushaija orikwetwa Teuda, yaayegambaho ku ari omuntu mukuru; kandi abantu nka magana ana baakwatanisa nawe; kwonka omushaija ogwo akaitwa, n'abaamukuratiire boona baataataana, baahwaho. Bwanyima y'ogwo omu biro by'okwehandiikisa, hakaimuka Yuda owa Galilaaya, yaagomesa abantu baingi, baamukuratira; kwonka nawe yaitwa, n'abaamukuratiire boona baataataana. Mbwenu hati nimbagambira nti: Eby'aba bantu mubyetantare, mubarekye; ahakuba enaama egi nari omurimo ogu ku biraabe biri eby'abantu, biryahwerekyerera; kwonka ku biraabe biri ebya Ruhanga, timuribaasa kubihwerekyereza; mwerinde mutakaareebeka nimurwanisa Ruhanga. Batyo baikiriza obwengye obu yaabaha; baayeta entumwa, baaziteera; baazeehanangiriza kutagaruka kugamba omu iziina rya Yesu, baazirekura. Zityo zaaruga omu maisho g'eishengyero, nizishemererwa ahabw'okuheebwa ekitiinisa eky'okuhemurwa niziturwa eiziina rya Yesu. Kandi ebiro byona, omuri hekalu n'omu maka gaabo tibararekire kwegyesa bya Yesu n'okubuurira abantu ku ari Kristo. Omu biro ebyo abeegi ku baayeyongyeire kukanya, Abayudaaya abaarugire Bugriika baayetomboitera Abaheburaayo, ahabw'okuba abafaakazi baabo bakaba abahugirweho omu kugaburirwa kw'obutoosha. Bari ikumi na babiri baayeta omutwe gwona ogw'abeegi, baagira bati: tikihikire itwe kurereera kugamba ekigambo kya Ruhanga ahabw'okugabura. N'ahabw'ekyo, B'eishe-emwe, mutoorane omuriimwe abashaija mushanju abarikusiimwa, abaijwire Omwoyo n'obwengye, abu turaahe omurimo ogu. Reero itwe nitwija kwezirikira okushaba n'okuheereza ekigambo kya Ruhanga. Ekigambo ekyo kyasiimwa omutwe gwona; baatoorana Stefano, omushaija oijwire okwikiriza n'Omwoyo Orikwera, na Filipo, na Porokoro, na Nikanoori, na Timoni, na Pamena, na Nikola owa Antiokia, owaahindukiire omu diini y'Abayudaaya. Baabeemereza omu maisho g'entumwa; ku baaherize kushaba, baabataho engaro. Ekigambo kya Ruhanga kyayeyongyera kubuga; omubaro gw'abeegi gwakanya munonga omuri Yerusaalemu; kandi abanyamurwa baingi baayorobera okwikiriza. Kandi Stefano, aijwire embabazi n'obushoboorozi, yaakora eby'okutangaaza n'obumanyiso bikuru omu bantu. Kwonka bamwe ab'omuri sinagogi y'Abaliberitiino n'Abanyakureene n'aba Alegizanderia, n'ey'aba Kilikia n'aba Asia, baimuka baahakanisa Stefano. Kwonka tibaabaasa kusinga obwengye n'Omwoyo ebyabaire nibumugambisa. Nikwo kuguriirira abantu, abaagizire bati: Tukahurira naagamba ebigambo by'okurogota ahari Musa n'ahari Ruhanga Baayosya abantu n'abakuru baabo n'abahandiiki, baamugurukira, baamukwata, baamutwara omu maisho g'eishengyero. Baataho baakareebi ab'ebishuba, abaagizire bati: Omushaija ogu tayosha kugamba kubi aha mwanya ogu ogurikwera n'aha Biragiro; ahakuba tukahurira naagira ati: Yesu ogwo owa Nazareesi aryahwerekyereza omwanya ogu, ahindure emigyenzo ei Musa yaatuhaire. Boona abaabaire bashutami omu ishengyero, ku baamutaireho amaisho, baareeba ahamaisho ge nihashusha aha maraika. Omunyamurwa omukuru yaamubuuza ati: Ebyo nikwo biri bityo? Stefano yaagira ati: Beene waitu kandi baataata, muhurire. Ruhanga ow'ekitiinsia akabonekyera tatenkuriitwe Abrahamu, akiri Mesopotamia, atakatwire Harani; yaamuragiira ati: Ruga omu nsi y'owaanyu n'omuri beene waanyu, oze omu nsi ei ndikworeka. Nawe nikwo kuruga omu nsi y'Abakaludaaya, akatuura Harani. Bwanyima ishe ku yaafiire, Ruhanga yaamwihayo, yaamutaasya omu nsi egi, ei mutwiremu na hati mbwenu. Kwonka taragimuhairemu butaka, nangwa n'obu haakuba ah'okuta ekigyere; kureka akaraganisa kugimuha okuba obutaka bwe n'obw'abaana be bwanyima ye, n'obu araabe yaabaire ataine mwana. Kandi Ruhanga yaagira ati: Oruzaaro rwe ruryashuhuukira omu nsi y'abandi; abo baryabagira abahuuku, bamare emyaka magana ana nibabategyeka kubi. Eihanga eryo eriribahindura abahuuku, nyowe Ruhanga ndyaricwera orubanja; bwanyima y'ebyo baryarugayo, bandamize omu mwanya ogu. Atyo yaamuha endagaano y'okusharwa; n'ahabw'ekyo Abrahamu ku yaazaire Isaaka, yaamushara aha kiro kya munaana; na Isaaka yaazaara Yakobo, na Yakobo yaazaara baatatenkuriitwe ikumi na babiri. Baatatenkuriitwe abo baagirira Yosefu eihari, baamutunda omu nsi ya Misri; kwonka Ruhanga yaaguma nawe, yaamwiha omu kubonabona kwe kwona, yaamuha okukundwa Faraho omugabe wa Misri n'okuba omunyabwengye omu maisho ge; Faraho ogwo yaamuhindura omutegyeki wa Misri n'ekikaari kye kyona. Bwanyima enjara yaataaha omu nsi yoona eya Misri n'eya Kanaani, haabaho obusaasi bwingi; baatatenkuriitwe baabura eby'okurya. Kwonka Yakobo, ku yaahuriire ngu Misri hariyo engano, yaatumayo baatatenkuriitwe omurindi gw'okubanza. Aha murundi gwa kabiri Yosefu yaayemanyisa bakuru be; na Faraho yaamanyira aho oruganda rwa Yosefu. Yosefu nikwo kutuma ahari Yakobo ishe, akamweta na beene waabo boona, abantu makumi mushanju na bataano. Yakobo yaashuuma, yaaza Misri; okwo niyo yaagwire, na baatatenkuriitwe; emitumbi yaabo yaatwarwa Shekemu, yaaziikwa omu kituuro eki Abrahamu yaaguzire n'efeeza ahari batabani ba Hamori owa Shekemu. Kwonka obunaku bw'endagaano ei Ruhanga yaaraganiise Abrahamu ku bwahikire, Abaisraeli baakanya, baaba baingi omuri Misri, okuhitsya obu haayemire omugabe ondiijo, owaabaire atarikumanya Yosefu. Ogwo yaacwa obwengye bw'okuteera aha mutwe eihanga ryaitu, yaagyema baatatenkuriitwe kunaga abaana baabo, ngu batagumaho. Omu bunaku obwo Musa yaazaarwa, kandi akaba ari murungi munonga; yaarererwa omu nju ya ishe okumara ameezi ashatu. Ku yaanagirwe, muhara wa Faraho yaamutwara, yaamworora nk'omwana we. Musa yaayegyesibwa obwengye bwona obw'Abanyamisri; yaaba ow'amaani omu bigambo bye n'omu bi yaabaire naakora. Ku yaahikize emyaka makumi ana, yaizirwa ekitekateeko ky'okutaayaayira beene ishe Abaisraeli. Ku yaareebire omwe aharibo naaturwa busha, yaamurwanaho, yaamuhoorera, yaita Omunyamisri. Yaagira ngu beene ishe bakaayetegyereza ku Ruhanga arikwenda kubajunisa omukono gwe; kwonka bo tibaakimanya. Ku bwaseesire, yaashanga babiri nibarwana, yaayenda ngu abaramure abateerane, yaabagira ati: Bashaija 'mwe, ahabw'enki nimukorana kubi, haza muri ab'oruganda rumwe? Ogwo owaabaire naashaagiza mugyenzi we, yaatsindika Musa naagira ati: N'oha owaakugizire omutegyeki kandi omuramuzi waitu? Nooyenda kuunyita, nk'oku oitsire Omunyamisri nyomwabazyo? Ahabw'ekigambo ekyo Musa yaahunga, yaatuura omu nsi ya Midiani nk'omugyenyi, ei yaazaariire abatabani babiri. Bwanyima y'emyaka makumi ana, maraika yaamweyorekyera omu rurimi rw'omuriro nigwaka omu rushaka, omu ihamba ry'orushozi Sinai. Musa ku yaagureebire, yaagutangaarira; ku yairiire haihi kureeba, eiraka rya Mukama ryamugira riti: Ndi Ruhanga wa baashwenkuru, Ruhanga wa Abrahamu, owa Isaaka, kandi owa Yakobo. Musa yaatetema, yaatiina kugumyayo amaisho. Mukama yaamugira ati: Iha enkaito omu bigyere, ahakuba omwanya ogu oyemereiremu n'ogurikwera. Buzimazima ndeebire okubonabonesibwa kw'abantu bangye abari omuri Misri, naahurira okutsinda kwabo; mbwenu nshuumire kubajuna. N'ahabw'ekyo ija hati, nkutume Misri. Musa ogwo ou baayangire, nibagira ngu, N'oha owaakugizire omutegyeki kandi omuramuzi, ogwo niwe Ruhanga yaatumire kuba omutegyeki n'omujuni, kubajuna n'omukono gwa maraika owaamubonekyeire aha Rushaka. Ku yaaherize kukora eby'okutangaaza n'obumanyiso omuri Misri, yaabaihayo, yaagumizamu naabikora aha Nyanja erikutukura, n'omu ihamba omu myaka makumi ana. Kandi Musa ogwo niwe yaaraguriire Abaisraeli ati: Ruhanga aryabaimukiza nabi omuri beene waanyu, nk'oku yaanyimukize. Hoona niwe yaabaire ari ahagati y'omutwe gw'abantu omu ihamba, ari hamwe na maraika owaamugambiriire aha rushozi Sinai, kandi ari hamwe na baatatenkuriitwe; niwe yaahairwe ebigambo by'amagara ngu abituhe. Baatatenkuriitwe baayanga kumworobera, baamutsindika kuriya, kandi omu mitima yaabo baahinduka, baagaruka Misri baagambira Arooni bati: Otukorere baaruhanga, batwebembere; ahakuba Musa ogwo owaatwihire omu nsi ya Misri, titurikumanya oku abaire. Omu biro ebyo baaheesha ekishushani ky'enyana, baakihongyera ekitambo, baashemerererwa emirimo y'emikono yaabo. Ruhanga nikwo kuhinduka, akabareka ngu baramye eihe ry'omu iguru, nk'oku kyahandiikirwe omu kitabo kya baanabi, ngu: Imwe ab'oruganda rwa Israeli, amatungo n'ebitambo ebi mwatambiire omu ihamba emyaka egyo makumi ana, nimugira ngu niinye mwabitambiire? Ngaaha; omu mazima ebi mwabaire nimuheeka n'eihema rya Moloki, n'enyonyoozi ya ruhanga Refani, ebishushani ebi mwayekoreire kuramya. Naanye ndyabatwara, mbarengyeze Babulooni. Baatatenkuriitwe bakaba baine eihema ry'Ebirikuhamya omu ihamba, nk'Owaagambiire Musa oku yaamuragiire kurikora naarishushanisa n'ekishushani eki yaareebire. Eihema eryo niryo baatatenkuriitwe baahairwe baishebo, bakaritaasya omu nsi egi, obu baija na Yoshua, bakakubuura ensi y'Abanyamahanga abu Ruhanga yaabingire omu maisho gaabo okuhitsya aha busingye bwa Daudi. Daudi ogwo, ku yaatungire obuganzi omu maisho ga Ruhanga, yaashaba kwikirizibwa kusherurira Ruhanga wa Yakobo ah'okutuura. Kwonka Sulemaani niwe yaamwombekyeire enju. Haza Rukira-boona atatuura mu maju agombekirwe emikono, nk'oku nabi yaagizire ati: Eiguru nikyo kitebe kyangye ky'obukama, N'ensi n'akatebe k'ebigyere byangye. Ni nju ki ei muriinyombekyera? Nikwo Mukama arikubuuza. Nari shi ni mwanya ki ogu ndihuumuriramu? Omukono gwangye tigwo gwahangire ebyo byona? Imwe ab'ebitsya bigangaire, abatashazirwe mu mitima n'omu matu, murwanisa obutoosha Omwoyo Orikwera! Nk'oku bashwekuriimwe baakozire, naimwe nikwo mukora. Ni nabi ki ou baashwenkuriimwe batarahiigire? Bakaita abo abaarangire okwija kw'Ogwo ohikiriire; mbwenu naimwe mukamureebya, mwamwita, imwe abaahairwe Ebiragiro nk'oku byaragiirwe baamaraika, haza mutabyorobere. Ku baahuriire ebyo, baagira ekiniga kingi, baamunenera amaino. Kwonka we, aijwire Omwoyo Orikwera, yaagumya amaisho ge ahaiguru, yaareeba ekitiinisa kya Ruhanga, na Yesu ayemereire aha rubaju rwa buryo rwa Ruhanga; yaagira ati: Reeba, nindeeba eiguru rikinguukire, n'Omwana w'omuntu ayemereire aha rubaju rwa buryo rwa Ruhanga. Baayomba munonga, baayekwata aha matu, baamweshukaho; baamutsindika aheeru y'orurembo, baamuteera amabaare; akndi baamushinja baatambika ebijwaro byabo aha bigyere by'omutsigazi orikwetwa Saulo. Okwo nikwo baateire Stefano amabaare, naashaba naagira ati: Mukama wangye Yesu, yakiira omwoyo gwangye. Yaatsimba amaju, yaagamba n'eiraka rihango ati: Mukama wangye, otabatura ekibi eki. Ku yaaherize kugamba atyo, yaagwejegyera. Kandi Saulo akasiima okwitwa kwe. Aha izooba eryo baatandika kuhiiga munonga ekanisa y'omuri Yerusaalemu; boona baataataanira omu byanga bya Buyudaaya na Samaria, okwihaho entumwa zonka. Abashaija abarikutiina Ruhanga baaziika Stefano, baamucurira munonga. Kwonka Saulo we yaaguma naashiisha ekanisa, naataaha omuri buri nju, naakwata abashaija n'abakazi, naabata omu kihome. N'ahabw'ekyo abaataataine baagyenda boona nibabuurira ekigambo. Filipo yaashuuma, yaaza omu rurembo rwa Samaria, yaababuurira Kristo. Emitwe mingi y'abantu, ku baabaire bahurira ebi Filipo arikugamba, baareeba obumanyiso obu arikukora, baabiikiriza n'omutima gumwe. Ahabw'okuba baingi aharibo abaabaire bariho baadaimoni, baadaimoni bakaba babarugaho nibaamuza munonga; kandi baingu abaabaire bazingazingirwe, n'abaremaire, bakizibwa. Haabaho okushemererwa kwingi omu rurembo orwo. Kandi hakaba hariho omushaija orikwetwa Simooni, owaabaire akora eby'obufumu omu rurembo orwo, naatangaaza eihanga ry'Abasamaria, naayeyeta omuntu mukuru. Abantu boona, okuruga aha muto okuhika aha mukuru, bakaba bamutiina, nibagira bati: Omushaija ogu niwe naani ga Ruhanga ageetwa Rugambwa. Bakaba bamutiina, ahabw'okuba akaba amazire omwanya muhango naabatangaaza n'obufumu bwe. Kwonka ku baikiriize Filipo owaababuuriire ebigambo birungi eby'obukama bwa Ruhanga n'eiziina rya Yesu Kristo, baabatizibwa, abashija n'abakazi. Kandi Simooni nawe yaikiriza; ku yaaherize kubatizibwa, yaaguma na Filipo; ku yaareebire naakora obumanyiso n'eby'okutangaaza bikuru, yaatangaara munonga. Kandi entumwa ezaabaire ziri Yerusaalemu, ku zaahuriire ngu aba Samaria baikiriize ekigambo kya Ruhanga, zaabatumaho Petero na Yohaana. Nabo, ku baahikireyo, baabashabira ngu baheebwe Omwoyo Orikwera; ahakuba Omwoyo akaba atakaizire aha muntu weena omuribo, kureka bakaba babatiziibwe omu iziina rya Mukama waitu Yesu. Ahonaaho Petero na Yohaana baabataho engaro, baaheebwa Omwoyo Orikwera. Simooni, ku yaareebire baaheebwa Omwoyo Orikwera ahabw'okuteebwaho engaro z'entumwa, yaazireetera empiiha, naagira ati: Naanye mumpe amaani aga, weena ou ndaateho engaro aheebwe Omwoyo Orikwera. Kwonka Petero yaamugarukamu ati: Efeeza yaawe ebure naiwe, ahabw'okuba waateekateeka kugura ekiconco kya Ruhanga n'empiiha. Toine mugabo n'obu kwakuba okukwatanisa naitwe omu kigambo eki; ahabw'okuba omutima gwawe tiguri gye mu maisho ga Ruhanga. N'ahabw'ekyo oyeteise obubi bwawe obu, oshabe Mukama, shana akaakusaasira ekiteekateeko ky'omu mutima gwawe. Nindeeba ku ori omu ndurwe erikushaarira n'omu nkomo z'obubi. Simooni yaagarukamu naagira ati: Munshabire ahari Mukama, byona ebi mwagamba bitampikaho. Bwanyima entumwa, ku zaaherize kuhamya ekigambo kya Mukama n'okukigamba, zaagaruka Yerusaalemu, nizibuurira engiri omu birorero bingi eby'Abasamaria. Maraika wa Mukama yaagambira Filipo ati: Imuka ogyende, otoore omuhanda gw'eihamba ogw'obukiizi-bwa-buryo ogurikushuuma, okuruga Yerusaalemu okuhika Gaaza. Yaimuka, yaagyenda. Kandi hakaba hariho omushaija omukonwa owa Esiopia, ow'obushoboorozi bwingi, obu yaahairwe Kandake, omugabekazi wa Esiopia, owaabaire ari omubiiki w'ebintu bye byona; ogwo akaba agiire Yerusaalemu kuramya. Ku yaabaire naagaruka owaabo, ashutami omu kigaari kye, naashoma ekitabo kya nabi Isaaya, Omwoyo yaagambira Filipo, ati: Hika ekigaari kiriya, ogyende nakyo. Filipo yairuka, yaamuhika, yaahurira naashoma omu kitabo kya nabi Isaaya, yaamubuuza ati: Nooshoborokyerwa ebi orikushoma? Yaamugarukamu ati: Nimbaasa nta, ntaine w'okunshobororera? Yaashaba Filipo ngu atembe omu kigaari, ashutame nawe. Kandi ekicweka eky'omu Byahandiikirwe eki yaabaire naashoma, kikaba kiri eki ngu: Akatwarwa kwitwa nk'entaama, Kandi nk'omwana gw'entaama oku gucureera omu maisho g'omukyemuzi waagwo, Nikwo ataraashamize kanwa ke. Omu kugarurwa ahansi kwe bakamwitira orubanja; Oruganda rwe n'oha orirushoboorora? Ahakuba amagara ge gakaihwa omu nsi. Omukonwa yaabuuza Filipo naagira ati: Ninkushaba onshobororere, nabi ogwo akagamba ahari oha? Akeegambaho, nari akagamba aha muntu ondiijo? Filipo yaatandika kugamba naihirira aha Byahandiikirwe ebyo, yaamugambira ebya Yesu. Ku baabaire nibakigyenda, baahika aha maizi; omukonwa yaagira ati: Reeba, amaizi ngaga! Ekirikunzibira kubatizibwa niki? Filipo yaamugira ati: Ku oraabe waikiriza n'omutima gwawe gwona, nikibaasika. Yaagarukamu ati: Niinyikiriza ku Yesu Kristo ari Omwana wa Ruhanga. Atyo yaaragiira ku beemereza ekigaari; bombi Filipo n'omukonwa baashuuma omu maizi; yaamubatiza. Ku baarugire omu maizi, Omwoyo wa Mukama yaatwara Filipo, omukonwa tiyaagaruka kumureeba; kureka yaagumizamu, yaagyenda ashemereirwe. Kwonka Filipo we yaashangwa Azooto; bwanyima yaagyenda naabuurira engiri omuri tauni zoona okuhitsya obu yaahikire Kaisarea. Kwonka Saulo, ku yaabaire naakigamba eby'okukangisa n'eby'okwita abeegi ba Mukama, yaaza aha munyamurwa omukuru, yaamushaba kuhandiikira sinagogi za Damasiko ebaruha ngu, ku araashangyeyo abarikwikiriza eby'Omuhanda ogwo, yaaba abashaija nari abakazi, abatware Yerusaalemu babohirwe. Ku yaabaire naakigyenda, yaahika haihi na Damaisko, omushana ogurikuruga omu iguru gwamujwera gumwehinguririize, yaagwa ahansi, yaahurira eiraka nirimugira riti: Saulo, Saulo, nompiigira ki? Yaagarukamu ati: Ori oha, Mukama wangye? We ati: Niinye Yesu ou orikuhiiga. Taatetema ashobeirwe, yaabuuza ati: Mukama wangye, nooyenda ngu ngire nta? Mukama yaamugarukamu ati: Imuka, otaahe omu rurembo, noija kugambirwa ebi oshemereire kukora. Abashaija abaabire nibagyenda nawe baayemerera bahunami, nibahurira eiraka, kwonka batarikureeba muntu. Saulo yaimuka ahansi; ku yaabuurwire amaisho, tiyaahweza kintu; baamukwata omukono, baamutwara Damasiko. Yaamarayo ebiro bishatu atarikuhweza, kandi atarikurya n'obu kwakuba okunywa. Kandi Damasiko hakaba hariyo omwegi orikwetwa Anania. Mukama waitu yaamugambira omu kworekwa ati: Anania! Yaamugarukamu ati: Ndi aha, Mukama wangye. Mukama waitu yaamugira ati: Imuka oze omu muhanda ogurikwetwa Ogugororokire, obuuze omu nju ya Yuda omuntu orikwetwa Saulo owa Taruso; ahakuba hati naashaba. Kandi areebire omu kworekwa omushaija orikwetwa Anania naija kumutaho engaro ngu ahumuukye. Kwonka Anania yaagarukamu ati: Mukama wangye, nkahurira baingi nibagamba aha mushaija ogwo, ku yaakozire kubi munonga abarikwera baawe omuri Yerusaalemu; na mbwenu aha aine obushoboorozi, obu aihire aha banyamurwa abakuru, kuboha boona abarikwikiriza eiziina ryawe. Kwonka Mukama yaamugira ati: Irooko ogyende; ahakuba omushaija ogwo n'ekintu kyangye eki ntooraine okutwara eiziina ryangye omu maisho g'Abanyamahanga n'abagabe n'Abaisraeli; naanye ndyamworeka obusaasi bwingi obu ashemereire kwemera ahabw'eiziina ryangye. Anania nikwo kugyenda, akataaha omu nju egyo; akmutaho engaro, akamugira ati: Ow'eishe-emwe Saulo, Mukama waitu Yesu, okweyorekyeire omu muhanda ogu oreetsirwemu, yantuma ngu ohumuukye, oijure Omwoyo Orikwera. Ahonaaho ebintu ebiri nk'ebikoko byamuruga aha maisho, yaahumuuka; yaayemerera, yaabatizibwa. Ku yaaherize kurya eby'okurya, yaagarukwamu amaani. Bwanyima yaamara ebiro bikye n'abeegi Damasiko. Ahonaaho yaatandika kugamba Yesu omuri sinagogi, ku ari Omwana wa Ruhanga. Boona abaamuhuriire baatangaara nibagira bati: ogu t'omushaija owaabaire anyangaraza aba Yerusaalemu abaabaire batakira eiziina eryo? Kandi ekyo nikyo kibaire kimureetsire n'aha, ngu abatware babohirwe omu maisho g'abanyamurwa abakuru. Kwonka Saulo yaayeyongyera kutunga amaani, yaakwatsa enshoni Abayudaaya abaabaire batwire Damasiko, naahamiza kimwe ku Yesu ari Kristo. Ebiro bingi ku byahingwireho, Abayudaaya baacuma enaama y'okumwita; kwonka enaama yaabo Saulo yaagimanya. Baamugwera aha marembo nyomushana na nyekiro, ngu bamwite; kwonka abeegi be baamucwisa nyekiro, baamurengyeza aha rugo rw'amabaare, baamushuumiza omu kitukuru. Ku yaahikire Yerusaalemu, yaateeraho kwehitsya abeegi; kwonka boona baamutiina, tibaikiriza ku ari omwegi. Kwonka Barunaba yaamutwara, yaamuhitsya entumwa, yaabashobororera oku yaareebire Mukama akiri omu muhanda, Mukama akagamba nawe, kandi n'oku yaabuuriire n'obumanzi omu iziina rya Yesu omuri Damasiko. Yaaguma naataayaayira ab'omuri Yerusaalemu, naabuurira n'obumanzi omu iziina rya Mukama. Kandi yaahakanisa Abahelenesti; nabo baasherura oku baraamwite. Ab'eishe-emwe ku baakimanyire, baamutwara Kaisarea, baamwohereza Taruso. N'ahabw'ekyo ekanisa y'omuri Buyudaaya yoona na Galilaaya na Samaria yaagira obusingye yahamibwa; abantu baayeyongyera kukanya nibagyendera omu kutiina Mukama, bahangainwe Omwoyo Orikwera. Omu biro ebyo Petero, ku yaabaire naataayaayira hoona, yaashuuma, yaataayaayira n'abarikwera abaabaire batwire Luuda. Yaashangayo omushaija orikwetwa Ainea, owaabaire amazire emyaka munaana abyami aha kitanda ahabw'okuzingazingwa. Petero yaamugira ati: Ainea, Yesu Kristo yaakutambira; imuka, oyeyarire. Ahonaaho yaimuka. Abaabaire batwire Luuda na Sharooni boona ku baamureebire, baahndukira Mukama. Omuri Yoopa hakaba harimu omwegi orikwetwa Tabisa, amakuru gaaryo ni Doruka, nari Esirabo; omukazi ogwo akaba akora emirimo mingi mirungi n'eby'embabazi eby'okuhwera abooro. Omu biro ebyo akarwara, yaafa. Ku baaherize kwozya omutumbi gwe, baagubyamya omuri kanyinaibiri. Kandi ahabwa Luuda kuba haihi na Yoopa, abeegi ku baahuriire ngu Petero niyo ari, baamutumaho abashaija babiri, baamweshengyereza nibagira bati: Orahukye, oije otureebe. Petero yaimuka, yaagyenda nabo. Ku yaahikireyo, baamutembya omuri kanyinaibiri; n'abafaakazi boona baija, baamwemerera haihi nibarira, nibooreka amakanzu n'ebijwaro ebi Doruka yaakozire akiriho. Petero yaabashohoza, yaatsimba amaju, yaashaba; yaahindukira omutumbi, yaagira ati: Tabisa, imuka. Yaabuuruura amaisho; ku yaareebire Petero yaashutama. Petero yaamuha omukono, yaamwimutsya, yaayeta abarikwera n'abafaakazi, yaamubooreka ahuriire. Ekyo kyamanywa omuri Yoopa yoona; baingi baikiriza Mukama. Bwanyima yaamara ebiro bingi omuri Yoopa omu nju ya Simooni omuhazi w'empu. Omuri Kaisarea hakaba harimu omushaija orikwetwa Koruneelio, omukuru w'abaserukare b'omu mutwe ogurikwetwa Italiano; akaba ari omunyadiini, orikutiina Ruhanga hamwe n'ab'omu ka ye boona, owaabaire ahwera abooro n'ebintu bye bingi, kandi naashaba Ruhanga obutoosha. Eizooba rimwe aha shaaha nk'eya mwenda akareeba maraika wa Ruhanga omu kworekwa naija ah'ari, yaamugira ati: Koruneelio. We yaamuhanga amaisho aine obwoba, yaamubuuza ati: N'enki, Mukama wangye? Yaamugarukamu ati: Okushaba kwawe n'obuhwezi bwawe bitembire okuba ekiijutsyo ahari Ruhanga. Mbwenu tuma abashaija Yoopa, beeteyo omuntu Simooni orikwetwa Petero, orikuraara owa Simooni omuhazi w'empu, enju ye eri aha rubaju rw'enyanja. Maraika owaabarize nawe ku yaagyenzire, Koruneelio yaatuma abambari be babiri, n'omuserukare omunyadiini w'omuri abo abaabaire bamuheereza obutoosha; ku yaaherize kubateekyerereza byona, yaabatuma Yoopa. Omu kasheeshe, abo abaatumirwe ku baabaire bahika haihi na tauni egyo, bakiri omu rugyendo rwabo, Petero yaatembas aha utwe gw'enju kushaba aha shaaha nk'eya muakaga; yaagira enjara, yaayenda kurya; ku baabaire nibaihura, yaaba nk'orikuroota; yaareeba eiguru rikinguukire, n'ekintu ekirikushusha nk'omwenda muhango munonga, ogukwatsirwe aha nshonda ina, nikishuuma ahansi, kirimu enganda zoona z'enyamaishwa n'ebirikugyendesa enda n'ebirikuguruka omu mwanya. Yaahurira eiraka nirimugira riti: Petero, imuka, oite orye. Kwonka Petero yaagira ati: Ngaaha, Mukama wangye; ahabw'okuba tinkaryaga kintu kyona ekirikuzira nari ekitashemeire. Eiraka ryagaruka ryamugambira obwa kabiri riti: Eki Ruhanga yashemeize, otarikihindura ekirikuzira. Ebyo byabaho bityo kashatu; ahonaaho ekintu ekyo kyagarurwa omu iguru. Petero ku yaabaire arimbagiriirwe, akishobeirwe amakuru g'okworekwa okwo oku yaareeba, abashaija abo, abatumirwe Koruneelio, ku baaherize kuhabuza enju ya Simooni, baija, baayemerera aha irembo, baayeta nibabuuza bati: Simooni orikwetwa Petero naaraara aha? Petero ku yaabaire naakiteekateeka aha kworekwa, Omwoyo yaamugira ati: Reeba, abashaija bashatu nibakusherura; imuka oshuume, ogyende nabo otarikubanganisa; ahakuba niinye naabatuma. Petero nikwo kushuuma, akabahika, akabagira ati: Niinye ou murikusherura. Muhuutsirwe ki? Baamugira bati: Koruneelio, omukuru w'abaserukare, omushaija ohikiriire, orikutiina Ruhanga, kandi orikusiimwa eihanga ry'Abayudaaya ryona, aragiirwe maraika orikwera kukweta kwija omu ka ye, ngu ahurire ebi oraamugambire. Yaabataasya omu nju, yaabaraaza. Ku bwaseesire, Petero yaimuka, yaagyenda nabo hamwe n'ab'eishe-emwe bamwe aba Yoopa. Aha kiro ekindi baataaha Kaisarea. Baashanga Koruneelio abategyereize n'abanywani be buzima. Petero ku yaabaire naakitaaha, Koruneelio yaamubugana, yaamugwa aha bigyere, yaamuramya. Kwonka Petero yaamwimutsya, naagira ati: Imuka; naanye ndi omuntu nkaiwe. Ku yaabaire naakigamba nawe, yaataahamu, yaashanga baingi bateeraine; yaabagira ati: Imwe nimumanya ku kizira Omuyudaaya okukwatanisa n'omuntu w'eihanga erindi, n'obu kwakuba kumutaayaayira; kwonka nyowe Ruhanga akaanyoreka ku ntashemereire kunuga muntu weena nari shi okumweta otashemeire. N'ahabw'ekyo, ku nyetsirwe, tinaayanga kwija. Nikyo ndikubuuriza eki muunyeteire. Koruneelio yaagira ati: Ebiro bina ebihingwire mbaire ninshabira omu nju yangye aha shaaha y'okushaba eya mwnea; ku mbaire ninshaba, naareeba omushaija anyemereire omumaisho, ajwaire ebijwaro ebirikwengyengyeta, yaagira ati: Koruneelio, okushaba kwawe kuhuriirwe, n'obuhwezi bwawe bwijukirwe ahari Ruhanga. N'ahabw'ekyo tuma Yoopa, oyeteyo Simooni orikwetwa Petero; hati naaraara omu nju ya Simooni omuhazi w'empu aha rubaju rw'enyanja. Ahonaaho naakutumaho; kandi naiwe waakora gye kwija. Mbwenu hati turi aha twena omu maisho ga Ruhanga okuhurira byona ebi oragiirwe Mukama. Petero yaatandika kugamba, naagira ati: Buzimazima naayetegyereza ku Ruhanga atashoroora mu bantu; kureka omu mahanga goona orikumutiina, akakora eby'okuhikiirira, ogwo niwe arikusiimwa. Ekigambo ky'engiri y'obusingye obu tuhairwe ahabwa Yesu Kristo, (niwe Mukama wa boona,) Ruhanga akakyoherereza Abaisraeli. Ekigambo ekyo naimwe nimukimanya, nikyo kyagambirwe omuri Buyudaaya yoona, okutandikira Galilaaya, bwanyima y'okubuurira kwa Yohaana okw'okubatiza; nikigamba ebya Yesu owa Nazareesi, oku Ruhanga yaamushukireho Omwoyo Orikwera n'amaani, akagyendagyenda naakora ebirungi, naakiza boona abaabaire nibaitwa kubi Sitaane; ahabw'okuba Ruhanga akaba ari hamwe nawe. Naitwe turi baakareebi by'ebyo byona ebi yaakozire omu nsi y'Abayudaaya n'omuri Yerusaalemu. Yesu ogwo bakamwita, bamuhanikire aha muti; kwonka Ruhanga yaamuzoora aha kiro kya kashatu yaamworeka butunu, ti mu bantu boona, kureka ahari baakareebi, abaatoorainwe Ruhanga ira, nibo itwe abaariire kandi abaanyweire nawe aherize kuzooka omu bafu. Bwanyima yaaturagiira kubuurira abantu, n'okuhamya ngu niwe ogwo ou Ruhanga yaataireho kuba Omucwi w'emanja z'abahuriire n'abafiire. Ogwo niwe baanabi boona baahamize, ngu ahabw'eiziina rye omuntu weena orikumwikiriza naihwaho ebibi. Petero ku yaabaire naakigamba ebigambo ebyo, Omwoyo Orikwera yaashuuma ahari boona abaabaire nibahurira ekigambo. Abaikiriize ab'omu bashazirwe, abaizire na Petero boona, baatangaara ahabw'Abanyamahanga nabo kushukwaho ekiconco ky'Omwoyo Orikwera. Ahakuba bakabahurira nibagamba “omu ndimi”, nibahimbisa Ruhanga. Petero nikwo kubuuza ati: Abantu aba abaaheebwa Omwoyo Orikwera nkaitwe, hariho orikubaasa kubaima amaizi ngu batabatizibwa? Yaaragiira ngu babatizibwe omu iziina rya Yesu Kristo. Bwanyima baamweshengyereza kumarayo ebiro bikye. Entumwa n'ab'eishe-emwe abaabaire bari Buyudaaya bakahurira ngu Abanyamahanga nabo baikiriize ekigambo kya Ruhanga. Petero ku yaagarukire Yerusaalemu, ab'omu kigombe ky'abashazirwe baahakana nawe, nibagira bati: Okataaha omu bantu abatashazirwe, kandi waarya nabo. Petero yaatandika kubashobororera byona oku byakurataine, naagira ati: Nyowe nkaba ndi omuri tauni Yoopa, ninshaba; naashusha nk'orikuroota, naayorekwa ekintu, ekirikushusha nk'omwenda muhango munonga ogukwatsirwe aha nshonda ina, nikishuuma okuruga omu iguru; kyampikaho. Ku naakigumizeho amaisho, naayetegyereza, naareeba enyamaishwa z'omu nsi z'amaguru ana, n'endi z'abantu, n'ebirikugyendesa enda, n'ebirikuguruka omu mwanya. Kandi naahurira n'eiraka eririkungambira riti: Petero, imuka oite orye. Kwonka nyowe naagira nti: Ngaaha, Mukama wangye! Ahabw'okuba ekintu ekirikuzira nari ekitashemeire tikikahikaga mu kanwa kangye. Kwonka eiraka ryangarukamu obwa kabiri, niriruga omu iguru riti: Eki Ruhanga yashemeize, otarikihindura ekirikuzira. Ekyo kyabaho kashatu; bwanyima byona byagarurwa omu iguru. Omu shaaha egyo abashaija bashatu baayemerera omu maisho g'enju, ei twabaire turimu, batumirwe ahariinye nibaruga Kaisarea. Omwoyo yandagiira kugyenda nabo ntarikubanganisa. Nikwo kugyenda n'ab'eishe-emwe mukaaga, tukataaha omu nju y'omushaija ogwo. Nawe akatuteekyerereza oku yaareebire maraika ayemereire omu nju ye, naagira ati: Tuma Yoopa, oyeteyo Simooni orikwetwa Petero; ogwo aryakugambira ebigambo ebirikujunisa n'ab'omu ka yaawe boona. Ku naatandikire kugamba, Omwoyo Orikwera yaabashuumaho, nk'oku yaizire ahariitwe bwa mbere. Ahonaaho naijuka ekigambo kya Mukama, eki yaagambire ati: Buzimazima Yohaana akabatiza n'amaizi; kwonka imwe muryabatizibwa n'Omwoyo Orikwera. Mbwenu, Ruhanga ku araabe yaabahaire ekiconco nk'eki yaatuhaire obu twaikiriza Mukama waitu Yesu Kristo, nyowe nkaba ndi oha okurwanisa Ruhanga? Ku baahuriire ebyo, baacureera, baahimbisa Ruhanga nibagira bati: Mbwenu Ruhanga ahaire n'Abanyamahanga okweteisa ngu baheebwe amagara agatahwaho. Kandi abaataataanisiibwe okuhiigwa okwabaireho ahabw'ebya Stefano, baagyenda baahika Foiniike na Kupuro n'omuri Antiokia, bataine u barikugambira ekigambo kureka Abayudaaya bonka. Kwonka hakaba hariho bamwe aharibo, abashaija ba Kupuro na Kureene; abo ku baahikire Antiokia, baagambira n'Abagriika, nibababuurira ebya Mukama waitu Yesu. Omukono gwa Mukama gukaba guri aharibo, omutwe mwingi gw'abantu abaikiriize baahindukira Mukama. Enkuru zaabyo zaahurirwa ekanisa ey'omuri Yerusaalemu, baatuma Barunaba Antiokia. Ku yaahikireyo, yaareeba embabazi za Ruhanga, yaashemererwa; yaabeehanangiriza boona kuguma ahari Mukama n'omutima oguhamire. Barunaba ogwo akaba ari omushaija murungi, oijwire Omwoyo Orikwera n'okwikiriza; kandi abantu baingi baija, baayehongyera Mukama. Bwanyima yaarugayo, yaaza Taruso kusherura Saulo; ku yaamureebire, yaamureeta Antiokia. Okuruga aho baamarayo omwaka gwona, nibakwatanisa n'ekanisa yaayo, nibeegyesa abantu baingi. Kandi Antiokia okwo abeegi niyo batandikiire kwetwa Abakristaayo. Omu biro ebyo baanabi aba Yerusaalemu baija Antiokia. Omwe aharibo orikwetwa Agabo yaayemerera, yaaragurira omu Mwoyo ku haribaho enjara nyingi munonga omu nsi yoona; niyo njara eyaabaireho omu biro bya Kulaudio. Abeegi baayo baamariirira, buri muntu nk'oku yaabaasize, kwohereza eby'okuhwera ab'eishe-emwe abaabaire batwire Buyudaaya. Baakora batyo, baabyoherereza abakuru, byatwarwa Barunaba na Saulo. Omu biro ebyo omugabe Heroode akakwata bamwe aha b'omu kanisa okubakora kubi. Yakobo mukuru wa Yohaana yaamwitsa rurara. Ku yaareebire Abayudaaya baakisiima, yaagaruka yaakwata na Petero. (Ebiro ebyo bikaba biri eby'Emigaati etatumbisiibwe.) Ku yaaherize kumukwata, yaamuta omu kihome, yaamutaho abaserukare ikumi na mukaaga kumurinda bana-bana, amaririire kumureeta omu maisho g'abantu bwanyima y'Okuhingurwaho. Petero nikwo yaarinzirwe atyo omu kihome. Kwonka ekanisa yaayezirika kumushabira ahari Ruhanga. Heroode ku yaabaire naayenda kumubareetera omu kasheeshe, ekiro ekyo Petero akaba agwejegyeire ari ahagati y'abaserukare babiri, n'abarinzi bari aha rwigi barinzire ekihome. Maraika wa Mukama yaamwemerera aha rubaju, omushana gwajwa omu kishengye; yaateerateera Petero omu mbaju, yaamusisiimura, yaagira ati: Rahuka kwimuka. Enjegyere zaamuruga aha mikono. Maraika yaamugira ati: Yezirikye, ojware enkaito zaawe. Yaakora atyo. Kandi ati: Jwara omunagiro gwawe, onkurate. Yaashohora, yaamukuratira; kwonka tiyaamanya ekyakorwa maraika yaaba kiri eky'amazima, kureka yaateekateeka ngu n'okworekwa. Ku baahingwire aha barinzi b'okubanza n'aba kabiri, baahika aha rwigi rw'ekyoma, orurikuza omu irembo. Orwigi orwo rwabaigukira rwonka; baashohora, baahingura omu muhanda gumwe; ahonaaho maraika yaamutsigaho. Petero ku yaagarukirwe omutima omunda, yaagira ati: Mbwenu naamanyira kimwe ku Mukama yaatuma maraika we kunjuna omu mikono ya Heroode, n'okunkiza omuri byona ebi Abayudaaya baabaire baineho amatsiko. Ku yaabyetegyereize, yaaza owa Mariamu nyina wa Yohaana orikwetwa Mako; okwo niyo baabaire bateeraniire baingi nibashaba. Ku yaakongootsire aha rwigi rw'eirembo, omwishiki orikwetwa Rooda yaija kwetaba. Ku yaamanyire eiraka rya petero, okushemererwa kwamuzibira kwiguraho orwigi, yaagaruka omu nju nairuka, yaabagira ati: Petero ayemereire aha irembo. Baamugira bati: Ogwire eiraro. Omwihsiki yaahamiza kimwe ku nikwo kiri. Baagira bati: Ni maraika we. Kwonka Petero yaagumizamu naakongoota; ku baigwireho, baamureeba, baatangaara munonga. Yaabacureeza n'omukono, yaabateekyerereza oku Mukama yaamwiha omu kihome. Kandi yaagira ati: Mubigambire Yakobo n'ab'eishe-emwe. Atyo yaarugayo, yaaza ahandi. Ku bwaseesire, haabaho okujagarara kwingi omu baserukare ahabw'okushoberwa oku Petero abaire. Heroode ku yaatumire kumweta, yaashanga abuzire, yaabuuza munonga abarinzi; atyo yaaragiira ku babaita. Bwanyima yaaruga Buyudaaya, yaaza Kaisarea, yaagumayo. Heroose akaba agwereirwe kubi munonga aba Tuuro na Sidoni. Nabo baija ah'ari n'omutima gumwe; ku baaherize kunywana na Bulasto omukuru w'abambari b'omugabe, baashaba obusingye, ahakuba ensi yaabo ekaba neeshaka omu nsi y'omugabe. Aha kiro eki yaataireho, Heroode yaajwara ebijwaro by'obugabe, yaashutama aha kitebe kye, yaabagambira ebigambo bye. Abantu baagamba n'eiraka rihango bati: Eiraka eri n'erya ruhanga, ti ry'omuntu. Ahonaaho maraika wa Mukama yaamuteera, ahakuba tarahaire Ruhanga kitiinisa; yaariibwa enyogori, yaafa. Kwonka ekigambo kya Ruhang akyayeyongyera, kandi kyakanya. Barunaba na Saulo, ku baaherize omurimo gwabo gw'okuheereza, baaruga Yerusaalemu, baagarukayo, nibatwara Yohaana orikwetwa Mako. Omu kanisa eyaabaire eri Antiokia hakaba harimu baanabi n'abeegyesa, Barunaba na Simeoni orikwetwa Niga na Lukio owa Kureene na Manaeni owaarezirwe hamwe n'Oweishaza Heroode, na Saulo. Ku baabaire nibaheereza Mukama nibeesiibyakwo, Omwoyo Orikwera yaagira ati: Muntooranire Barunaba na Saulo, bakore omurimo ogu mbeeteire. Ku baaherize kwesiibyakwo n'okushaba, baabataho engaro, baaboohereza. Ku baatumirwe Omwoyo Orikwera, baashuuma Selukia; okwo baaragarirayo omu meeri, baayambuka Kupuro. Ku baabaire bari Salami, baabuurira ekigambo kya Ruhanga omuri sinagogi z'Abayudaaya; kandi bakaba baine Yohaana nk'omuhereza waabo. Ku baaherize kuraba omuri ekyo kirwa kyona, baahika Paafo; okwo baashangayo omushaija omurogi, nabi w'ebishuba, Omuyudaaya, orikwetwa Bayesu; kandi akaba atwire n'Oweishaza Omutegyeki, orikwetwa Serugiro Paulo, omushaija w'omunyabwengye. Ogwo yaayeta Barunaba na Saulo, naayenda kuhurira ekigambo kya Ruhanga. Kwonka Eluma omurogi (ahakuba nigo makuru g'eiziina rye) yaabahakanisa, ngu abone kuhabisa Oweishaza ataikiriza. Kwonka Saulo, niwe Paulo, aijwire Omwoyo Orikwera, yaamutaho amaisho, naagira ati: Iwe oijwire obugobya bwona n'obubi bwona, iwe mwana wa Sitaane 'we, omuzigu w'okuhikiirira kwona, torireka kukiikamya emihanda ya Mukama egororokire? Mbwenu hati omukono gwa Mukama nigukuhana, noija kuhuma, noomara omwanya otarikureeba mushana. Ahonaaho oruho n'omwirima byamushweka; yaabandagira, naasherura ow'okumwebembera amukwaitse omukono. Okuruga aho oweishaza, ku yaareebire ebyakorwa, yaikiriza, ahabw'okuba akatangaarira okwegyesa kwa Mukama. Bwanyima Paulo n'abagyenzi be baaruga Paafo omu meeri, baayambuka, baahika Peruga ey'omuri Pamfulia. Yohaana yaabatsigayo, yaagaruka Yerusaalemu; kwonka bo ku baahingwire nibaruga Peruga, baahika Antiokia ey'omuri Pisidia. Baataaha omuri sinagogi aha izooba rya Sabato, baashutama. Bwanyima y'okushoma Ebiragiro n'ebya Baanabi, abakuru ba sinagogi baabeeta, baabagira bati: B'eishe-emwe, ku muraabe mwine ekigambo ky'okugumya abantu, mukigambe. Paulo nikwo kwimuka, akaimutsya omukono, naagira ati: Imwe bashaija ba Israeli 'mwe, naimwe abarikutiina Ruhanga, muhurire. Ruhanga ow'eihanga eri ry'Israeli akatoorana baatatenkuriitwe, yaakuza abantu abo obu baabaire batwire omu nsi ya Misri; bwanyima yaabaihisayo omukono gw'amaani. Yaamara emyaka nka makumi ana abagumisiririize omu ihamba. Ku yaaherize kuhwerekyereza amahanga mushanju omu nsi ya Kanaani, yaabaha ensi yaabo kuba obuhunguzi, baamarayo emyaka nka magana ana na makumi ataano; bwanyima y'ebyo yaabaha abaramuzi okuhitsya ahari nabi Samueli. Bwanyima baashaba omugabe; Ruhanga yaabaha Saulo mutabani wa Kiishi, ow'omuruganda rwa Benyamiini, yaabategyekyera emyaka makumi ana. Ogwo ku yaamwihireho, yaayemeka Daudi kuba omugabe waabo, ou yaahamize, naagira ati: Mboine Daudi mutabani wa Yese, omuntu ori nk'omutima gwangye oku gurikwenda; aryakora byona ebi ndikukunda. Omu ruzaaro rw'omushaija ogwo, nimwo Ruhanga yaihiire Israeli Omujuni, Yesu, nk'oku yaaraganiise. Yesu ogwo atakaizire, Yohaana kabuurira Abaisraeli boona okubatizibwa okw'okweteisa. Kandi Yohaana ku yaabaire naamariiriza orugyendo rwe, yaagira ati: Nimugira ngu, mba oha? Nyowe tindi We. Kwonka hariho orikwija enyima yangye, ou ntashemereire kuyuzya enkaito ze. B'eishe-emwe, abaana b'oruganda rwa Abrahamu, n'abari omuriimwe abarikutiina Ruhanga, ekigambo ky'okujunwa oku niitwe kyatumirweho. Mumanye ngu abaabaire batwire Yerusaalemu n'abategyeki baabo, ahabw'okutamumanya, n'obu kwakuba okushoborokyerwa ebyagambirwe baanabi, ebirikushomwa buri Sabato, bakabihikiiriza, obu baamusingisa orubanja. Kandi n'obu baraabe baabuzire orubanja rw'okumwitsa, bakashaba Pilaato ngu aitwe. Ku baaherize kuhikiiriza byona ebyamuhandiikirweho, baamuhanura aha muti, baamuziika omu kituuro. Kwonka Ruhanga yaamuzoora omu bafu; yaamara ebiro bingi naareebwa abo abaarugire nawe Galilaaya nibaza Yerusaalemu; nibo baakareebi abarikumuhamya hati omu bantu. Naitwe tubareeteire ebigambo birungi eby'endagaano, ei Ruhanga yaaraganiise baatatenkuriitwe, kandi endagaano egyo akagihikiiriza ahariitwe, abaana baabo, obu yaazoora Yesu; nk'oku kyahandiikirwe omuri zaaburi eya kabiri ngu, Ori Omwana wangye, eri izooba naakuzaara. Nk'oku yaamuzoire omu bafu okutagaruka mu kujunda, akagira ati: Ndyabaha emigisha erikwera kandi etahwaho eya Daudi. Kandi akagambira n'omuri zaburi endiijo ati: Toriikiriza Orikwera waawe kujunda. Nimumanya Daudi ku yaaherize kuhikiiriza enaama ya Ruhanga omu biro bye, yaagwejegyera, yaaziikwa na baishenkuru, yaajunda; kwonka Ogwo ou Ruhanga yaazoire tarajunzire. N'ahabw'ekyo, B'eishe-emwe, mumanye ngu ahabw'Omushaija ogwo okwihwaho ebibi nikubagambirwa; kandi ahabw'Ogwo orikwikiriza weena naihwaho orubanja rw'ebibi byona, ebi mutaakubaasize kwihwaho Bragiro bya Musa. Mbwenu mwerinde, mutakaahikwaho ekyagambirwe baanabi, nibagira bati: Imwe abagaya, mureebe, mutangaare, muhweho; ahakuba ninkora omurimo omu biro byanyu, omurimo ogu mutariikiriza na kakye, n'obu omuntu yaakuba naagubashobororera. Ku baabaire nibashohora, abantu baayeshengyereza ngu ebigambo ebyo bagarukye babigambirwe ahari Sabato erikwija. Ku baaherize kushohora, Abayudaaya baingi n'abahindukiire omu diini yaabo baakuratira Paulo na Barunaba; bo baabeehanangiriza nibabagambira kugumizamu omu mbabazi za Ruhanga. Ahari Sabato egyo ab'omu rurembo haihi boona baateerana kuhurira ekigambo kya Ruhanga. Kwonka Abayudaaya ku baareebire emitwe y'abantu, baagira eihari ringi, baahakanisa ebigambo ebyagambirwe Paulo, baamujuma. Paulo na Barunaba baagamba n'obumanzi, bati: Kikaba kishemereire kuba niimwe mwabanza kugambirwa ekigambo kya Ruhanga; mbwenu obu mwakyanga, mukeeyoreka ku mutashemereire magara agatahwaho, reeba twahindukira Abanyamahanga. Ahakuba Mukama waitu nikwo yaaturagiira ati: Nkutaireho kuba Omushana gw'Abanyamahanga Ngu otware okujunwa, okuhitsya aha muheru gw'ensi. Abanyamahanga ku baakihuriire, baashemererwa, baahimbisa ekigambo kya Ruhanga; boona abatooraniirwe amagara agatahwaho baikiriza. Ekigambo kya Mukama kyabuga omu nsi egyo yoona. Kwonka Abayudaaya baayosya abakazi abanyadiini ab'ekitiinisa n'abashaija bakuru ab'omu rurembo, baahiiga Paulo na Barunaba, baababinga omu ishaza ryabo. Kwonka bo baabakunkumurira omucuucu gw'omu bigyere byabo, baaza Ikonio. Abeegi baijura okushemererwa n'Omwoyo Orikwera. Ku baahikire Ikonio, baataaha omuri sinagogi y'Abayudaaya, baagamba ebigambo birungi ebyareeteire omutwe gw'Abayudaaya n'Abagriika baingi okwikiriza. Kwonka Abayudaaya, abaayangire kuhurira, baayosya Abanyamahanga, baashiisha emitima yaabo ngu bangye ab'eishe-emwe. Okuruga aho baamarayo ebiro bingi, nibagamba n'obumanzi, beegamiire Mukama, owaahamize ekigambo ky'embabazi ze n'obumanyiso n'eby'okutangaaza ebi yaabahaire kukora n'emikono yaabo. Kwonka ab'omu rurembo baayebaganisamu; abamwe baaza aha rubaju rw'Abayudaaya, abandi aha rw'entumwa. Bwanyima Abanyamahanga n'Abayudaaya baacuma enaama y'okubakora kubi n'okubaitsa amabaare; entumwa ku zaakimanyire, zaahungire Lusitura na Derube, tauni za Lukaonia, n'ebyanga ebihikaine n'aho; okwo baaruurirayo engiri. Omuri Lusitura hakaba harimu omushaija, owaabaire atarikubaasa kugyendesa maguru, owaazairwe ari ekirema, otakagyendahoga. Ogwo yaahurira Paulo naagamba. Paulo, ku yaamwetegyereize, yaareeba ku aine okwesiga ngu naabaasa kutambirwa, yaagamba n'eiraka rihango, ati: Imuka, oyemerere n'ebigyere byawe. Yaabandatuka, yaagyenda. Ab'emitwe ku baareebire eki Paulo yaakora, baayombera ahaiguru, nibagamba omu rurimi rwa Lukaonia, bati: Baaruhanga baatushuumamu omu nshusha y'abantu. Barunaba baamweta Zeu, na Paulo baamweta Herume, ahabw'okuba niwe yaabaire ari mukuru omu kugamba. Omunyamurwa wa hekalu ya Zeu, eyaabaire eri omu maisho g'orurembo, yaareeta ente n'ebishaba by'ebirabyo aha irembo, yaija n'abantu kutamba ekitambo. Kwonka entumwa, Barunaba na Paulo, ku baahuriire ekyo, baataagura ebijwaro byabo, baayeshuka omu bantu, nibagamba n'eiraka rihango bati: Bashaija 'mwe, n'enki ekirikubakoresa ebyo? Naitwe turi abantu-buntu nkaimwe, twabareetera ebigambo ebirungi, ngu murekye ebi ebitaine mugasho, muhindukire Ruhanga ohuriire, owaahangire eiguru n'ensi n'enyanja n'ebintu byona ebirimu. Omu busingye bwa ira akareka amahanga goona kugyendera omu muhanda yaago. Kwonka tararekyeire aho kubura eky'okumuhamya, ahakuba akaguma naabakora gye, naabagwisiza enjura okuruga omu iguru, naabeereza emyaka omu bunaku bwayo, naabahaazya eby'okurya, naijuza emitima yaanyu okushemererwa. Batyo baazibira abantu kubatambira ebitambo n'ebigambo ebyo, kwonka kyabarusya munonga. Bwanyima haija Abayudaaya abaarugire Antiokia na Ikonio; ku baaherize kwosya abantu, baateera Paulo amabaare, baamukurura nibamushohoza aheeru y'orurembo, nibagira ngu afiire. Kwonka abeegi ku baayemereire bamwehinguririize, yaimuka, yaagaruka omu rurembo; ku bwaseesire, yaashohora na Barunaba, baaza Derube. Ku baaherize kubuurira engiri ah'omuri tauni egyo n'okuhindura abeegi baingi, baagaruka Lusitura na Ikonio na Antiokia nibagumya emitima y'abeegi, nibabeehanangiriza kuguma omu kwikiriza, kandi bati: Tushemeriere kutaaha omu bukama bwa Ruhanga, nituraba omu busaasi bwingi. Kandi ku baaherize kubateeraho abakuru omuri buri kanisa, nibashaba nibeesiibyakwo, baabatsigira Mukama ou baikiriize. Bwanyima baaraba omuri Pisidia, baahika Pamufulia. Ku baaherize kugamba ekigambo omuri Peruga, baashuuma, baataaha Atalia. Omu kurugayo baaza omu meeri, baahika Antiokia, ahu baatsigiriirwe embabazi za Ruhanga ahabw'omurimo, ogu baaheza kuhikiiriza. Ku baahikireyo, baateerana ekanisa yoona, baabateekyerereza byona ebi Ruhanga yaakozire hamwe nabo, kandi n'oku yaiguriire Abanyamahanga orwigi rw'okwikiriza. Baagumayo n'abeegi ebiro bitari bikye. Bwanyima haija abashaija bamwe abaarugire Buyudaaya, baayegyesa ab'eishe-emwe bati: Ku muraabe mutashazirwe nk'omugyenzo gwa Musa oku guri, timurikubaasa kujunwa. Paulo na Barunaba baahakanisa abantu abo munonga, baahika n'aha kutongana; ab'eishe-emwe nikwo kwohereza Paulo na Barunaba n'abandi bamwe aharibo kwinamuka Yerusaalemu aha ntumwa n'abakuru, ngu babamare empaka ahari ekyo. N'ahabw'ekyo abo, ku baaherize kushendekyerezibwa ab'ekanisa, baaraba omuri Foiniike na Samaria, nibagambira ab'eishe-emwe eby'okuhinduka kw'Abanyamahanga, byareetera boona okushemererwa kwingi. Ku baahikire Yerusaalemu, baayakiirwa ab'ekanisa n'entumwa n'abakuru, baabateekyerereza byona ebi Ruhanga yaakozire hamwe nabo. Kwonka haayemerera bamwe ab'omu kigombe ky'Abafarisaayo abaikiriize, baagira bati: Ekirikwetengwa n'okubashara, kandi n'okubaragiira okuhitsya Ebiragiro bya Musa. Entumwa n'abakuru baateerana hamwe kuteekateeka aha kigambo ekyo. Ku baaherize omwanya muhango nibahanuura, Petero yaayemerera, yaabagira ati: B'eishe-emwe, nimumanya ngu omu biro byahweire Ruhanga akantoorana omuriimwe kuba niinye naagambira Abanyamahanga ekigambo ky'engiri, ngu bakihurire, baikirize. Kandi Ruhanga orikumanya emitima yaabahamya, naabaha Omwoyo Orikwera nk'oku yaamutuhaire; tiyaatutaansia nabo, yaashemeze emitima yaabo ahabw'okwikiriza. Mbwenu nimugyereza ki Ruhanga okwekoreza abeegi emitwaro ei baatatenkuriitwe batarabaasize kwekorera, n'obu baakuba itwe? Kwonka itwe nitwikiriza ngu turyajunwa ahabw'embabazi za Mukama waitu Yesu, nk'abo oku barikunwa. Abantu boona baamucureera, baahurira Barunaba na Paulo nibabateekyerereza obumanyiso n'eby'okutangaaza ebi Ruhanga yaabakoreise omu Banyamahanga. Ku baaherize kugamba, Yakobo yaagira ati: B'eishe-emwe, mumpurire! Simooni yaaheza kubateekyerereza oku Ruhanga yaatandikire kutaayaayira Abanyamahanga okutoorana abantu omuribo kuba eihanga eririkwetererwa eiziina rye. Kandi ebigambo bya baanabi nibiikirizana nabyo, nk'oku kyahandiikirwe ngu Bwanyima y'ebyo ndyagaruka, Nyimutsye enju ya Daudi eyaagwire; Ahu yaasheenyukire ndyahashemeza, mpaimutsye, Ngu abantu abaahonokireho basherure Mukama, Hamwe n'Abanyamahanga boona abarikwetererwa eiziina ryangye; Nikwo Mukama arikugira, okora ebyo byona Ebyamanyirwe okuruga iranaira. N'ahabw'ekyo nindagiira nti: Turekye kurusya abarikuruga omu Banyamahanga bakahindukira Ruhanga; kwonka tubahandiikire, barekye kweshiisha n'okuramya ebishushani, n'eshagama. Ahakuba okuruga ira Musa aine omu ndembo zoona abarikumugambaho, kandi buri Sabato ebitabo bye bishomerwa omuri sinagogi. Bwanyima entumwa n'abakuru hamwe n'ekanisa yoona baasiima kutoorana omuribo abashaija ab'okutuma na Paulo na Barunaba omuri Antiokia. Baatuma Yuda orikwetwa Barusaba na Siila, abantu bakuru omu b'eishe-emwe; baahandiika ebaruha, baagibaha, ehandiikirwe eti: Itwe entumwa n'ab'eishe-emwe abakuru nitubahandiikira imwe ab'eishe-emwe ab'omu Banyamahanga abari Antiokia na Siria na Kilikia, nitubaramutysa. Tukahurirangu bamwe abaarugire omuriitwe bakabagambira ebigambo by'okubeemereza emitima n'okubabanganisisa, haza tutarabaragiire. N'ahabw'ekyo ku twateeraine, twasiimira hamwe kutoorana abashaija n'okubabatumaho hamwe na Barunaba na Paulo, abu turikukunda, abashaija abaayogire amagara gaabo ahabw'eiziina rya Mukama waitu Yesu Kristo. Mbwenu abu twatuma ni Yuda na Siila, nibo baraabashobororere ebigambo ebyo n'akanwa. Mumanye ngu Omwoyo Orikwera naitwe twasiima kutabakorera gundi mutwaro oguremeire kureka okwikiriza ebi ebibashemereire, okureka kurya ebihongyeirwe ebishushani, n'eshagama, n'ebinigirwe, n'obushambani; ku muraayerinde ebyo, muryaguma muri gye. Mugumeho. Ku baaherize kuragwa, baashuuma, baaza Antiokia. Ku baahikireyo, baateerana ab'omutwe boona, baabaha ebaruha. Ku baagishomire, baashemererwa ahabw'okuhuumurizibwa okwo. Kandi Yuda na Siila, ahabw'okuba nabo bakaba bari baanabi, baayehanangiriza ab'eishe-emwe n'ebigambo bingi, baabagumya. Ku baamazireyo ebiro ebitari bikye, baaragwa n'obusingye ab'eishe-emwe kugaruka ahari abo abaabatumire. Kwonka Siila we yaasiima kutsigarayo. Kandi Paulo na Barunaba nabo baajuma Antiokia, nibeegyesa, nibabuurira ekigambo kya Ruhanga hamwe n'abandi baingi. Ebiro ku byahingwireho, Paulo yaagira Barunaba ati: Ka tugarukyeyo hati, tutaayaayire ab'eishe-emwe ab'omu ndembo zoona, ei twagambire ekigambo kya Mukama, tureebe oku bari. Barunaba akaba naakunda ngu bagyende na Yohaana orikwetwa Mako; kwonka Paulo tiyaasiima kugyenda n'omuntu owaataaniire nabo Pamfulia, obu yaayanga kugyendanabo aha murimo. Haabaho empaka nyingi, ahabw'ekyo baataana; Barunaba yaatwara Mako, baaza omu meeri, baayambuka Kupuro. Paulo we yaatoorana Siila; ab'eishe-emwe ku baaherize kumutsigira embabazi za Mukama, yaagyenda. Yaaraba omuri Siria na Kilikia, naagumya amakanisa. Bwanyima yaahika Derube na Lusitura; okwo hakaba hariyo omwegi orikwetwa Timoseo, mutabani w'Omuyudaayakazi owaikiriize, kwonka ishe akaba ari Omugriika. Timoseo ogwo akaba asiimwa ab'eishe-emwe aba Lusitura na Ikonio. Pauli yaayenda ngu bagyendane; yaamutwara, yaamushara ahabw'Abayudaaya abaabaire bari omu myanya egyo; ahakuba boona bakaba nibamanya ngu ishe n'Omugriika. Ku baabaire nibaraba omuri tauni ezo, baabaha ebiragiro ebyatairweho entumwa n'abakuru abaabaire bateeraniire Yerusaalemu, ngu babikwate. N'ahabw'ekyo amakanisa gaagumibwa omu kwikiriza, abantu baayeyongyera kukanya obutoosha. Ku baazibiirwe Omwoyo Orikwera kugamba ekigambo omuri Asia, baaraba omu byanga bya Furugia na Galatia; ku baahikire haihi na Musia, baayenda ngu baze Bisunia; kwonka Omwoyo wa Yesu tiyaabaikiriza. Batyo baaraba Musia, baashuuma baahika Troa. Nyekiro Paulo yaayorekwa, yaareeba omushaija owa Makedonia, ayemereire, naamweshengyereza ati: Yambuka, oije Makedonia, otuhwere. Ku yaareebire okworekwa okwo, ahonaaho twayenda kuza Makedonia, twahamiza kimwe ngu Ruhanga atwetsire kubabuurira engiri. N'ahabw'ekyo twaruga Troa omu meeri, twagyema ogurikwambuka Samoserakia; aha izooba erindi twahika Neapooli; ku twarugireyo, twahika Filipi, orurembo orukuru orwa Makedonia, orwayombekirwe Abarooma abaafurukiireyo; twamara ebiro omu rurembo orwo. Aha izooba rya Sabato twashohora twaraba omu irembo ryarwo, twaza aha rubaju rw'omugyera, ahu twateekateekire ngu hariho omwanya gw'okushabiramu; twahsutama ahansi, twagamba n'abakazi abaateeraniireyo. Omuri abo hakaba harimu omukazi orikwetwa Ludia, omushuubuzi w'emyenda ya bujwa, ow'omuri tauni eya Suatira, owaabaire atiina Ruhanga; ku yaatuhuriire, Mukama yaigura omutima gwe okweta aha bigambo ebyagambwa Paulo. Ku yaaherize kubatizibwa n'ab'omu ka ye, yaatweshengyereza, naagira ati: Ku muraabe mwansiima ngu ndi omwesigwa ahari Mukama, mwije omu nju yangye, mucumbikyemu. Yaatugyemesereza. Ku twabaire nituza omuri ogwo mwanya gw'okushabiramu, twabuganwa omuzaana oriho daimoni orikuragura, owaabaire atungisa bakama be munonga n'emikimbo ei yaabaire akimbirwa. Omuzaana ogwo yaakuratira Paulo naitwe, naayamuza n'eiraka rihango ati: Abashaija aba n'abahuuku ba Ruhanga Rukira-boona; nibabamanyisa omuhanda gw'okujunwa. Yaaguma naakora atyo ebiro bingi. Paulo, ku yaatamirwe, yaahinduka, yaagira daimoni ati: Ninkuragiira omu iziina rya Yesu Kristo, murugyeho. Daimoni yaamurugaho omuri ako kaanya. Bakama be ku baareebire baahwa amatsiko g'okumutungaho ebintu, baakwata Paulo na Siila, baabakurura, baabatwara omu katare omu maisho g'abategyeki; ku baabahikize abaramuzi, baagiba bati: Abashaija aba n'Abayudaaya, nibarabanisamu orurembo rwaitu. Nibeegyesa emicwe ei ebiragiro bituzibira kwikiriza n'obu kwakuba okukora, ahakuba turi Abarooma. N'abaabaire bateeraniire aho baabaimukiririra hamwe; n'abaramuzi baabataagurira ebijwaro aha mibiri, baaragiira kubateeza enkoni. Ku baaherize kubateera enkoni nyingi, baabaroha omu kihome, baaragiira omurinzi w'embohe kubarinda munonga. Ku yaaragiirwe atyo, yaabatsindika omu kishengye kya hagati eky'omu kihome, yaaboha amaguru gaabo omu nkomo. Nyekiro nk'omu itumbi Paulo na Siila bakaba nibashaba, nibeeshongorera Ruhanga, n'embohe zibategire amatu; omu mwanya ogwo haabaho omutistsa mwingi, omusingu gw'ekihome gwatengyetsibwa; ahonaaho enyigi zoona zaiguka, n'emihama ya buri muntu yaakomoroka. Omurinzi w'ekihome ku yaasisiimukire, yaareeba enyigi ziigukire, yaasyorayo rurara ye, yaayenda kwerezya, ahabw'okuba akateekateeka ngu embohe zicwire. Kwonka Paulo yaagamba n'eiraka rihango, naagira ati: Oteekora kubi, ahakuba twena turi aha. Yaatuma amatabaaza, yaayetuura omu nju, yaajuumara omu maisho ga Paulo na Siila, naatetema aine obwoba; yaabashohoza aheeru, yaababuuza ati: Baataata, nshemereire kukora ki, nkajunwa? Baagarukamu bati: Ikiriza Mukama waitu Yesu, noija kujunwa, iwe n'eka yaawe. Kandi baamugambira ekigambo kya Mukama hamwe na boona abaabaire bari omu ka ye. Yaabatwara omu shaaha egyo nyekiro, yaabanaabisa emihiriirizi; ahonaaho yaabatizibwa n'abomu ka ye boona. Bwanyima yaabatwara omu nju ye, yaabareetera eby'okurya, ashemereirwe munonga n'ab'omu nju ye ahabw'okwikiriza Ruhanga. Ku bwaseesire, abaramuzi baatuma abaserukare, nibagira bati: Murekure abashaija abo. Omurinzi w'embohe yaagambira Paulo ebigambo ebyo, ati: Abaramuzi baatuma ngu tubarekure; mbwenu hati mushohore, mugyende n'obusingye. Kwonka Paulo yaabagira ati: Batuteereire omu maisho g'abantu tutakacwereirwe rubanja, haza turi Abarooma; kandi baaturoha omu kihome; mbwenu nibenda kutwihamu kitamanyirwe? Ngaaha! Reka, babe nibo baija, batweshohoreze. Abo baserukare baagambira abaramuzi ebigambo ebyo; ku baahuriire ngu n'Abarooma, baatiina. Baija, baabeehohoora; ku baabashohoize, baabashaba kuruga omu rurembo. Batyo baaruga omu kihome, baataaha omu nju ya Ludia; ku baareebaine n'ab'eishe-emwe, baabagumya, baarugayo. Ku baarabire omuri Amfipooli na Apolonia, baahika Tesalonika; aho hakaba hariho sinagogi y'Abayudaaya. Paulo, nk'omucwe gwe oku gwabaire guri, yaabataahamu, yaabahakanisa omu Byahandiikirwe okumara amazooba ashatu ga Sabato, naashoboorora, kandi naahamya ku Kristo yaashemereire kubonabonesibwa, n'okuzooka omu bafu; kandi ati: Yesu ogwo, ou ndikubagambira, niwe Kristo buzima. Abamwe aharibo baikiriza, baakwatanisa na Paulo na Siila; kandi haikiriza omutwe muhango gw'Abagriika abanyadiini, n'abakazi bw'ekitiinisa abatari bakye. Kwonka Abayudaaya bo baakwatwa eihari, baatwara abashaija babi b'ebizengyerezi, baateerana omutwe muhango, baateerera orwari omu rurembo; baakuba enju ya Yasooni, nibenda kushohoza Paulo na Siila, ngu babareete omu maisho g'abantu. Ku baababuriire, baakurura Yasooni n'abamwe aha b'eishe-emwe, baabatwara omu maisho g'abategyeki b'orurembo, nibagamba n'eiraka rihango bati: Abashaija aba abajuumikire ensi, mbwenu baizire n'aha; na Yasooni yaabaakiira; haza boona nibagomera ebiragiro bya Kaisaari, nibagira ngu hariho omugabe ondiijo, Yesu. Omutwe gw'abantu n'abategyeki b'orurembo, ku baabihuriire, baayemereza emitima. Ku baaherize kwiha ahari Yasooni n'abandi omusingo, baabarekura. Ahonaaho ab'eishe-emwe baayohereza Paulo na Siila nyekiro ngu bataahe Beroya. Ku baahikireyo, baaza omuri sinagogi y'Abayudaaya. Kwonka abo bo bakaba batwaza gye okukira aba Tesalonika, ahabw'okuba bakaakiira ekigambo n'emitima erikukundira kiwme, nibashwijuma omu Byahandiikirwe obutoosha, kureeba ebigambo ebyo ku biraabe nikwo biri. N'ahabw'ekyo baingi aharibo baikiriza, n'Abagriikakazi ab'ekitiinisa n'abashaija abatari bakye. Kwonka Abayudaaya ba Tesalonika ku baamanyire ngu Paulo agambire ekigambo kya Ruhanga n'omuri Beroya, nayo baazayo, baayosya abantu, baabajagaraza emitima. Ahonaaho ab'eishe-emwe baayohereza Paulo kugyenda ngu ahikye aha nyanja; Siila na Timoseo baatsigarayo. Abaashendekyereize Paulo baamuhitsya Aseene; ku yaaherize kubaragiira kugambira Siila na Timoseo ngu beehuute bamushangyeyo, baagyenda. Paulo ku yaabaire akibategyerereize Aseene, omutima gwe gwashaasha munonga ahabw'okureeba orurembo rwijwire ebishushani ebirikuramibwa. Atyo yaahakanisa Abayudaaya n'abanyadiini omuri sinagogi, kandi n'omu katare yaahakana n'abu yaabaire ashangamu obutoosha. Kandi bamwe aha banyabwengye Abaepikureyo n'Abastoyiko baamubugana. Abamwe baagira bati: Mbwenu reero naayenda kugamba ki, egi ngambi y'amaingi? Abandi bati: Naashusha nk'orikugamba ebya baaruhanga abasya; ahakuba akaba naagamba ebya Yesu n'eby'okuzooka. Baamukwata, baamutwara Areopaago, nibagira bati: Nitwenda kumanya eby'okwegyesa oku okusya, oku orikugamba, oku kuri. Ahakuba oreetsire ebigambo bisya omu matu gaitu; nikyo turikwendera kumanya amakuru gaabyo. Kandi aba Aseene boona n'abagyenyi abaabaire bariyo bakaba batakiine kindi eki barikukora kureka okugamba, n'okuhurira ebigambo bisya ebihangire. Paulo nikwo kwemerera ahagati ya Areopaago, akagira ati: Imwe abashaija ba Aseene, ndeebire omuri byona ku murengyesereize okuba abanyadiini. Ahakuba ku mbaire nimpungura, naareeba ebi murikuramya, naashanga eitambiro erihandiikirweho ngu, N'ERYA RUHANGA OTARIKUMANYWA. Haza mbwenu eki muramya nk'ekitarikumanya, nikyo ndikwenda kubagambira. Ruhanga owaahangire ensi n'ebintu byona ebirimu, ahabw'okuba Mukama w'eiguru n'ensi, tatuura muri hekalu ezombekirwe n'emikono, n'obu kwakuba okuheerezibwa emikono y'abantu, nk'one eki akyenire; ahakuba niwe wenka aha abantu boona amagara n'omwitsyo na buri kintu kyona; kandi akahanga amahanga goona ag'abantu, naabakomoora aha muntu omwe, ngu batuure omu nsi yoona. Niwe yaataireho obunaku bw'emyaka okwihaihana, akataho emyatano y'ahu abantu batwire; ngu babone kusherura Ruhanga, nibabandagira baine amatsiko g'okumugwaho, n'obu araabe atare hare n'omuntu weena omuriitwe; ahakuba omuriwe tuba abahuriire, tugyenda, kandi tugumaho; nk'abamwe aha bahimbi baanyu b'ebyoshongoro oku baagambire nibagira bati: Ahakuba naitwe turi oruzaaro rwe. N'ahabw'ekyo ku turaabe turi oruzaaro rwa Ruhanga, tutushemereire kuteekateeka ngu Ruhanga naashusha ezaabu nari efeeza, nari amabaare agasharwire omu buringaringo n'obwengye bw'abantu. Ebiro ebyo eby'okutamanya, Ruhanga akabirenzya amaisho, kwonka hati naaragiira abantu boona abari hoona kweteisa, ahakuba akataho ekiro eki aricweraho emanja z'ensi yoona omu kuhikiirira, naazicwisa Omuntu ou yaatooraine; kandi ebyo akabihamiza abantu boona, obu yaamuzoora omu bafu. Ku baahuriire aha by'okuzooka omu bafu, abamwe baabishekyerera, abandi baagira bati: Turyakuhurira obundi, obutugambire. Atyo Paulo yaabarugaho. Kwonka abashaija bamwe baaguma nawe, baikiriza; omuribo hakaba harimu Dionisio ow'omu ba Areopaago, n'omukazi orikweta Damari, hamwe n'abandi. Bwanyima y'ebyo yaaruga Aseene yaaza Korinso. Yaashangayo Omuyudaaya orikwetwa Akula, enzarwa ya Pontio, nibwo yaabaire arugire Italia n'omukazi we Priskila, ahabw'okuba Kulaudio akaba aragiire Abayudaaya boona kuruga Rooma. Paulo yaaza owaabo kubareeba; kandi, ahabw'okushangwa ari ow'omwoga gumwe n'ogwabo, yaaguma nabo, nibakora hamwe; ahakuba omwoga gwabo gukaba guri okubaziira amahema. Buri Sabato yaaguma naahakanisa Abayudaaya n'Abagriika omuri sinagogi, naabaikiririsa. Siila na Timoseo ku baarugire Makedonisa, Paulo yaagyemwa ekigambo kya Ruhanga, naahamiza Abayudaaya ku Yesu ari Kristo. Ku baamuhakaniise munonga, baarogota, yaakunkumura ebijwaro bye, yaabagira ati: Eshagama yaanyu ebe niimwe yaatukururira; nyowe ndi mwere; okuruga hati niinyija kuza omu Banyamahanga. Yaarugayo, yaataaha omu nju y'omuntu orikwetwa Tito Yusto, owaabaire aramya Ruhanga, enju ye ekaba eri haihi na sinagogi. Kandi Krispo omukuru wa sinagogi yaikiriza Mukama n'eka ye yoona; n'aba Korisno baingi, ku baahuriire, baikiriza, baabatizibwa. Mukama waitu yaagambira Paulo nyekiro omu kworekwa ati: Otatiina, ogume ogambe, orekye kuhunama; ahabw'okuba ndi hamwe naiwe, kandi tihariho muntu oraakutaahirire kukukora kubi; ahakuba nyine abantu baingi omu rurembo oru. Bwanyima yaamarayo omwaka n'ameezi mukaaga, naabeegyesamu ekigambo kya Ruhanga. Galio ku yaabaire ari omutegyeki wa Akaya, Abayudaaya baimukirira Paulo n'omutima gumwe, baamutwara omu maisho g'ekitebe ky'eiramuriro; nibagira bati: Omushaija ogu naikiririsa abantu kuramya Ruhanga omu buryo oburikuhakanisa Ebiragiro. Kwonka Paulo ku yaabaire naayenda kwashamya akanwa ke kwetonganira, Galio yaagambira Abayudaaya ati: Imwe Bayudaaya 'mwe, kuri ruri orubanja rw'ekibi nari shi ekihagaro, nkaagizire oburyo bw'okubagumisiririza, mbahurira; kwonka obu ziri empaka z'ebigambo n'amazima n'ebiragiro byanyu mwenka, mubyemarire; tindikwenda kucwa orubanja rw'ebigambo nk'ebyo. Yaababinga omu maisho g'ekitebe ky'eiramuriro. Boona baakwata Soseene, omukuru wa sinagogi, baamuteerera omu maisho g'ekyo kitebe. Kwonak ebyo byona Galio tiyaabyetaho. Bwanyima y'ebyo Paulo yaamarayo ebindi biro bingi; ku byahweire, yaaraga ab'eishe-emwe, yaaza omu meeri na Priskila na Akula, baayambuka Siria; ku yaahikire Kenkereya, yaamweisa eishokye, ahakuba nikwo yaabaire arahiire. Ku baahikire Efeso, yaabatsigayo; yaataaha omuri sinagogi wenka, yaahakansia Abayudaaya. Ku baamushabire kuguma nabo ebiro ebindi, tiyaabaikiriza; kwonka yaabaraga naagira ati: Ruhanga ku arikunda, ndyagaruka. Atyo yaaza omu meeri, yaaruga Efeso. Ku yaayambukire Kaisarea, yainamuka, yaaramutsya ekanisa; bwanyima yaaza Antiokia. Ku yaamazireyo ebiro, yaarugayo, yaaraba omu mashaza ga Galatia na Furugia, naareeba emyanya yaamwo nk'oku yaabaire ekurataine, naagumya abeegi boona. Kandi hakaba hariho Omuyudaaya orikweta Apolo, enzaarwa ya Alegizanderia, omushaija orikumanya kugamba, kandi owaabaire ari omunyabwengye omu Byahandiikirwe; yaija Efeso. Omushaija ogwo akaba ayegyesiibwe omuhanda gwa Mukama; kandi ahabw'okwezirika omu Mwoyo, yaagamba ebya Yesu, naabeegyesa gye, n'obu araabe yaabaire naamanya okubatiza kwa Yohaana kwonka. Yaatandika kubuurira n'obumanzi omuri sinagogi. Kwonka Priskila na Akula, ku baamuhuriire, baamutwara owaabo, baayongyera kumushobororera gye omuhanda gwa Ruhanga. Ku yaateekateekire kwambuka Akaya, ab'eishe-emwe baamugumya, baahandiikira abeegi kumwakiira; ku yaahikireyo, embabazi za Ruhanga zaamubaasisa kuhwera abo abaabaire baikiriize; ahakuba akaba ahakanisa Abayudaaya n'amaani omu maisho ga boona, abasinga, naabahamiza omu Byahandiikirwe ku Yesu ari Kristo. Apolo ku yaabaire akiri Korinso, Paulo yaaraba omu kyanga kya ruguru, yaahika Efeso, yaashangayo abeegi bamwe; yaababuuza ati: Obu mwaikiriza, mukaheebwa Omwyoyo Orikwera? Baamugarukamu bati: Ngaaha, n'okuhurira titukahuriraga, yaaba habaho Omwoyo Orikwera. Yaagira ati: Mukabatizibwa omu kubatizibwa ki? Bati: Omu kubatuza kwa Yohaana. Paulo yaagira ati: Yohaana akabatiza okubatiza kw'okweteisa, naagambira abantu kwikiriza Ogwo orikwenda kwija enyima ye, niwe Yesu. Ku baahuriire ekyo, baabatizibwa omu iziina rya Mukama waitu Yesu. Paulo ku yaabataireho engaro, Omwoyo Orikwera yaabaijaho; baagamba endimi ezindi, baaragura. Boona bakaba bari ikumi na babiri. Yaataaha omuri sinagogi, yaamara ameezi ashatu naagamba n'obumanzi, naahakanisa abantu, kandi naabaikiririsa eby'obukama bwa Ruhanga. Kwonka bamwe ku baagangaize emitima, baayanga kuhurira nibajuma Omuhanda ogwo omu maisho g'abantu, yaabarugaho, yaashorooramu abeegi, yaaguma naahakanira omu ishomero rya Turaano. Yaagumizamu naakora atyo okumara emyaka ebiri; n'ahabw'ekyo boona abaabaire batwire Asia, Abayudaaya n'Abagriika, baahurira ekigambo kya Mukama. Ruhanga yaakoresa emikono ya Paulo eby'okutangaaza ebitari by'obutoosha; kandi ebitambaara n'emyenda ebyarugire aha mubiri gwe baabitwarira abarwaire, baakira endwara zaabo, n'abariho baadaimoni baabarugaho. Hakaba hariho ebizengyerezi by'Abayudaaya, abatiriki b'emizimu, baayehanga kutsirika baadaimoni omu iziina rya Mukama waitu Yesu, nibagira bati: Ninkwitsa Yesu ou Paulo agamba. Hakaba hariho abashaija mushanju, batabani ba Skewa Omuyudaaya, omunyamurwa omukuru, abaabaire nibakora batyo. Daimoni yaabagarukamu ati: Yesu nimmumanya, na Paulo nimmumanya; beitu imwe muri baahi? Omushaija owaabaire ariho daimoni yaabagurukira boona, yaabakiza amaani, yaababinga, baahunga omu nju egyo bajwaire busha, bahutaire. Kandi ekyo kyamanywa boona, Abayudaaya n'Abagriika, abaabire batwiire Efeso; boona baatiina munonga, kandi eiziina rya Mukama waitu Yesu ryahimbisibwa. Kandi baingi ahari abo abaikiriize baija, baayatura ebibi byabo, baagamba n'ebi baakozire. Baingi ahari abo, abaabaire bakora eby'obufumu baateeranira hamwe ebitabo byabo eby'okuragura, baabyokeza omu maisho g'abantu boona; baabariirira obuguzi bwabyo, baashanga nibuhika ebicweka by'efeeza obukumi butaano. Okwo nikwo ekigambo kya Mukama kyayeyongyeire kityo amaani, kikasingura. Kandi ebyo ku byahweire, Paulo yaamariirira omu mutima gwe kubanza kuraba Makedonia na Akaya, ngu abone kuza Yerusaalemu, naagira ati: Ku ndiba naahikireyo, nshemereire kuza kureeba Rooma nayo. Ku yaaherize kutuma Makedonia babiri aha bahwezi be, Timoseo na Erasto, we yaaguma Asia ebiro bikye. Omu biro ebyo hakabaho okujagarara kwingi ahabw'eby'Omuhanda ogwo. Ahakuba omushaija orikwetwa Demeterio, omuheesi w'efeeza, owaabaire aheesha ebishushani bya hekalu ya Atemi omu feeza, naatungisa abaheesi be munonga; akabateerana hamwe n'abandi abaabaire bakora omwoga ogwo, yaabagira ati: Bashaija 'mwe, nimumanya omwoga ogu ku nigwo gubaire nigututungisa. Mbwenu nimureeba, kandi nimuhurira ku kitari muri Efeso yonka, kureka n'omuri Asia haihi yoona, Paulo ogwo ayohize abantu baingi, naabahindura, naagira ati: Baaruhanga abakozirwe n'emikono, ti baaruhanga b'amazima. Mbwenu nu hariho akabi, ti habw'omwoga gwaitu kugaywa kwonka, kureka n'ahabwa hekalu na ruhangakazi rugambwa Atemi kuhindurwa busha; kandi na ruhanga-kazi ogwo, orikuramibwa ab'omu nsi zoona, kwihwaho ekitiinisa kye. Ku baahuriire ekyo, baakwatwa ekiniga kingi, baayomba munonga bati: Atemi wa Efeso ni mukuru! Orurembo rwona rwayoogoorekana; abantu baakwata Gaayo na Aristariiko aba Makedonia, abaabaire bagyenda na Paulo omu ngyendo ze, boona baashutuka, baaza omu izaaniro. Paulo yaayenda kubataahamu, kwonka abeegi be tibaamwikiriza; kandi bamwe aha bakungu bakuru ba Asia, abaabaire bari banywani be, baamutumaho, baamweshengyereza ngu arekye kweroha omu iteeraniro. Ab'omu mutwe ogwo abamwe baayomba okwabo, n'abandi okwabo, ahakuba boona bakaba nibayoogoorekana, kandi abaingi batamanyire ekyabateerana. Baiha Alegizanda omu mutwe, Abayudaaya baaba nibo baamwebembeza. Alegizanda yaabacureeza n'omukono, ngu abone kwetonganira aha bantu. Kwonka ku baamanyire ku ari Omuyudaaya, boona baayombera hamwe okumara nk'eshaaha ibiri nibagira bati: Atemi wa Efeso ni mukuru! Bwanyima omuhandiiki omukuru ow'omu rurembo yaacureeza abantu naagira ati: Imwe bashaija ba Efeso 'mwe, ni muntu ki otarikumanya ngu orurembo rwa Efeso nirwo rurinda hekalu ya Atemi omukuru, n'ekishushabni ekyarugire omu iguru? Mbwenu, nk'oku hatariho orikubaasa kubyehakana, mushemereire kuhunama, mutakora ekintu kyona nimurahukiriza. Ahakuba abashaija abo tibaibire by'omuri hekalu zaitu, n'obu kwakuba okurogota ahari ruhanga-kazi waitu; mbwenu mwabareeta aha. N'ahabw'ekyo Demeterio n'abaheesi bagyenzi be, ku baraabe baine eki barikutabaariza omuntu weena, amaramuriro gariho, n'abategyeki barihp; babe niyo baatabaarizana. Kwonka ku muraabe mwine ekindi eki murikushobooroza, biryamarirwa omu ishengyero ry'obutoosha. Mumanye ku turi omu kabi k'okuregwa ahabw'okuyoogoorekana kw'eri izooba; ahakuba tihariho buryo obu turaayetonganire bukashoboorora okuteerana oku. Ku yaaherize kugamba ekyo, yaagambira abantu, baayabuuka. Okurabanamu ku kwahweireho, Paulo yaatuma abeegi; ku yaaherize kubagumya, yaabaraga, yaarugayo kuza Makedonia. Ku yaaherize kuraba omu bicweka ebyo, n'okubagumya omuri bingi, yaahika Bugriika. Okwo yaamarayo ameezi ashatu; ku yaabaire naayenda kugyendera omu meeri kuza Siria, Abayudaaya baacuma enaama y'okumwita; n'ahabw'ekyo yaamariirira kugaruka ogwa Makedonia. Abaagyenzire nawe kumuhitsya Asia ni Sopateera owa Beroya, mwene Puuro, Aristariiko na Sekundo aba Tesalonika, Gaayo owa Derube, na Timoseo, Tukiko na Trofimo aba Asia. Abo baatwebembera, baatutegyerereza Troa; kwonka itwe, bwanyima y'ebiro by'Emigaati etatumbisiibwe, twaruga Filipi, twaza omu meeri, twabashanga Troa, tumazire ebiro bitaano; okwo twamarayo ebiro mushanju. Aha kiro ky'okubanza omu saabiiti, ku twabaire tuteeraine hamwe kubega omugaati, Paulo yaabagaaniirira, naayenda kurugayo omu kasheeshe; yaagumizamu naagamba okuhitsya omu itumbi. Omuri kanyinaishatu omu twabaire tuteeraniire, hakaba harimu amatabaaza maingi; kandi omutsigazi orikwetwa Yutuko akaba ashutami omu dirisa; yaagira oturo twingi; Paulo ku yaagumiizemu naagamba, Yutuko ogwo yaarembibwa oturo, yaahanantuka omuri kanyinaishatu, yaagwa ahansi, baamwihaho akabire. Paulo yaashuuma, yaamwinamaho, yaamubumbatira, naagira ati: Mutacura, ahakuba akihuriire. Paulo yaagaruka yaatemba, yaabega omugaati, yaarya, bwanyima yaagumizamu naagaaniira nabo omwanya muhango okuhitsya omu kasheeshe; atyo yaagyenda. Omutsigazi ogwo baamwihayo ahuriire, baagarukwa emitima omunda. Itwe twayebembera kuza aha meeri, twagizamu, twayambuka Asosi, ei twayenzire ngu twakiirire Paulo; ahakuba akaba aturagiire atyo, ngu we arabe ogw'ebigyere. Ku yaatubugaine Asosi, twamutaasya omu meeri, twaija Mituleene. Ku twarugireyo, omu kasheeshe twahika aharikureeba Kio; aha kiro kya kashatu twahika Samo; aha kiro kya kana twahika Mileeto. Paulo akaba amaririire kuhingura Efeso ari omu meeri, ngu atakyerererwa Asia; ahabw'okuba akaba naayehuuta ngu, ku kiraabe nikibaasika, ekiro kya Pentekoote kimushangye Yerusaalemu. Ku yaabaire ari Mileeto, yaatuma omuri Efeso kwetayo abakuru b'ekanisa. Ku baamuhikireho, yaabagira ati: Imwe nimumanya oku naatwire naimwe ebiro byona okuruga aha izooba eri naahikiireho omuri Asia; nkaba nkorera Mukama n'obucureezi bwingi nindira, omu by'okugyezibwa ebyambaireho ahabw'enaama mbi z'Abayudaaya. Nimumanya ku ntaratiinire kubagambira kigambo kyona eky'omugasho, nimbeegyeseza omu maisho ga boona, kandi n'omu maju gaanyu emwe-emwe, nimpamiza Abayudaaya n'Abagriika okweteisiza Ruhanga, n'okwikiriza Mukama waitu Yesu Kristo. Kandi mbwenu, reeba niinyinamuka Yerusaalemu, ngyemirwe Omwoyo, ntarikumanya birambeho naahikayo; kureka Omwoyo Orikwera nammanyisiza omuri buri tauni ku okubohwa n'okubonabonesibwa bintegyerereizeyo. Tindikuteekateeka ha magara gangye nk'ekintu kikuru eky'obuguzi; eki ndikwenda ni kimwe, n'okuheza orugyendo rwangy en'obuheereza obu naahairwe Mukama waitu Yesu, bw'okuhamya engiri y'embabazi za Ruhanga. Hati mbwenu nimmanya ngu imwe mwena abu naabaire ndabamu nimbuurira eby'obukama, timurindeeba bundi. Nikyo ndikuhamiza omu maisho gaanyu mwena nti: Ndi mwere aha by'eshagama y'abantu boona; ahakuba tindatiinire kubagambira naama yoona eya Ruhanga. Imwe mwerinde, kandi murinde n'obusyo bwona obu Omwoyo Orikwera yaabakwatsize kuba abareeberezi baabwo, okuriisa ekanisa ya Ruhanga ei yaayeguriire n'eshagama ye. Nimmanya ngu, ku ndiheza kubarugaho, emishega eshuugire eryabataahirira, terisaasira busyo; kandi n'omuriimwe haryarugamu abantu, abarikugamba eby'obuhabe, niboosya abeegi ngu babakurate. N'ahabw'ekyo mugume nimureeba, kandi mwijukye ku ntararekire kuhana muntu weena n'amarira, okumara emyaka eshatu nyomushana na nyekiro. Kandi na hati mbwenu, B'eishe-emwe, nimbatsigira Ruhanga n'ekigambo ky'embabazi ze, ekirikubaasa kubombeka n'okubaha obuhunguzi hamwe na boona abeeziibwe. Tindeetengire feeza y'omuntu weena, n'obu eraabe ezaabu, n'obu kyakuba eky'okujwara. Imwe mwena nimumanya ngu emikono yangye egi nimwo naabaire nyiha eby'okuntunga n'abu naabaire nyine. Omuri byona mbabeereire eky'okureeberaho, ngu mubone kukora mutyo emirimo, kuhwera abataine maani, n'okwijuka ebigambo ebi Mukama waitu Yesu yaagambire naagira ati: Okugaba kuhaisa omugisha okukira okuheebwa. Ku yaaherize kugamba atyo, yaatsimba amaju, yaashaba hamwe nabo boona. Boona baarira munonga, baagwa Paulo omu bitsya, baamunywegyera, nibashaasha, n'okukira byona ahabw'ekigambo eki yaabaragisa, ati: Amaisho n'aga. Baamushendekyereza okuhika aha meeri. Ku twataine nabo, twaza omu meeri, twagyema ogurikuza Koosi; ku bwaseesire, twahika Roodo; twarugayo twahika Patara. Ku twashangire emeeri neeyenda kuza Foiniike, twagizamu, twagyenda. Ku twarangiza Kupuro, twagitsiga aha rubaju rwa bumosho, twaza Siria, twahika aha nkungu ya Tuuro, ahakuba niho baabaire nibaza kuteekururira ebintu omu meeri. Ku twareebire abeegi, twamarayo ebiro mushanju. Abo baateisa Paulo nibagambisibwa Omwoyo, kutaza Yerusaalemu. Ku twamazireyo ebyo biro, twarugayo, twahamya orugyendo rwaitu; boona hamwe n'abakazi baabo n'abaan baatushendekyereza, okuhitsya obu baatwogize omu rurembo; ku twahikire aha nyanja, twatsimba amaju, twashaba, twaragana. Ku twataahire omu meeri, baagaruka owaabo. Ku twaherize orugyendo rw'okuruga Tuuro, twahika Potolemai; twaramutsya ab'eishe-emwe, twaraarayo nabo. Ku bwaseesire, twarugayo, twahika Kaisarea; twataaha omu nju ya Filipo omubuurizi w'engiri, owaabaire ari omwe ahari bari badiikoni mushanju, twaguma owe. Kandi akaba aine abaishiki bana b'empangare, abaabaire baragura. Ku twagumireyo ebiro bingi, haija omushaija nabi, orikwetwa Agabo, naaruga Buyudaaya. Ku yaatuhikire, yaakwata orukoba rwa Paulo, yaarwekomesa ebigyere n'emikono, yaagira ati: Oku nikwo Omwoyo Orikwera arikugira ati: Abayudaaya ba Yerusaalemu nikwo barikoma mukama w'orukoba oru, bakamuhayo omu mikono y'Abanyamahanga. Ku twahuriire ekyo, itwe n'abantu baayo twamweshengyereza ngu arekye kwinamuka Yerusaalemu. Paulo yaagarukamu ati: Nimukora ki okurira n'okuncwa omutima? Mumanye ngu tiinyeteekateekire kuboherwa Yerusaalemu kwonka, kureka n'okufeerayo ahabw'eiziina rya Mukama waitu Yesu. Ku yaayangire kutuhurira, twarereera, twagira tuti: Eki Mukama arikwenda kibe nikyo kyakorwa. Bwanyima y'ebiro ebyo twakoma ebyaitu, twainamuka Yerusaalemu; n'abeegi bamwe aba Kaisarea baagyenda naitwe, baija n'omwegi owa ira orikwetwa Munasooni owa Kupuro, owaabaire naayenda kuturaaza. Ku twahikire Yerusaalemu, ab'eishe-emwe baatwakiira n'okushemererwa. Ku bwaseesire, Paulo yaagyenda naitwe owa Yakobo; kandi abakuru boona bakaba bari aho. Ku yaaherize kubaramutsya, yaabateekyerereza byona buri kimwe, ebi Ruhanga yaakozire omu Banyamahanga omu kuheereza kwe. Nabo ku baabihuriire, baahimbisa Ruhanga. Bwanyima baamugira bati: Ow'eishe-emwe, oreebire omu Bayudaaya ku harimu abantu enkumi n'enkumi abaikiriize; boona baine obweziriki ahabw'Ebiragiro; kandi boona bakagambirwa ebyawe ngu oyegyesa Abayudaaya boona abaatwire omu Banyamahanga kureka ebya Musa, kandi obagambira ngu barekye kushara abaana baabo, n'okukwata emigyenzo y'ediini yaabo. Mbwenu tigure tuta? Ahakuba tibaribura kuhurira ku oizire. N'ahabw'ekyo kora eki turikukugambira. Aha twineho abashaija bana abaayerahiriire endahiro; obatware, oyeyeze hamwe nabo, obaihurire ebi bacwereirwe, babone kumwa eishokye aha mitwe yaabo. Mbwenu boona nibaija kumanya ngu ebi baagambiirwe ahariiwe n'ebishuba, ahakuba naiwe wenak oyerinda, kandi oyorobera Ebiragiro. Kandi eby'Abanyamahanga abaikiriize, tukabahandiikira ebaruha, nitubaragiira kwerinda ebihongyirwe ebishushani ebirikuramibwa, n'eshagama, n'ebinigirwe, n'obushambani. Atyo Paulo yaatwara abashaija abo; ku bwaseesire, yaayeyeza nabo, yaataaha nabo omuri hekalu, yaaranga ahu ebiro by'okwezibwa birihwera, ku nibwo ekitambo kya buri omwe kiriheebwayo. Ebiro ebyo mushanju ku byabaire biri haihi kuhwa, Abayudaaya abaarugire Asia, ku baamureebire omuri hekalu, baajagaraza omutwe gwona ogw'abantu, baamuyookyera, baamukwata, baayomba nibagira bati: Imwe bashaija Baisraeli 'mwe, nimutuhwere! Omushaija ogu niwe ayegyesa abantu boona hoonahoona kugaya eihanga ryaitu, n'Ebiragiro, n'omwanya ogu; kandi areetsire Abagriika omuri hekalu, yaashiisha omwanya ogu ogurikwera. Ahakuba bakaba bahereerukire kumureeba omu rurembo na Trofimo owa Efeso, baateekateeka ngu Paulo amureetsire omuri hekalu. Orurembo rwona rwatengatenga, abantu baayooka, baakwata Paulo, baamukurura omuri hekalu; ahonaaho enyigi zaakingwa. Ku baabaire nibenda kumwita, enkuru yaahika aha mukuru w'engabo, ngu Yerusaalemu yoona neerabanamu. Ahonaaho yaahurura n'abaserukare n'abakuru baabo, yaabashuumira nairuka; bo, ku baamureebire n'abaserukare, baarekyeraho kuteera Paulo. Omukuru w'engabo yairira haihi, yaakwata Paulo, yaaragiira kumukomesa enjegyere ibiri; bwanyima yaamubuuza eiziina rye, n'eki akozire. Abamwe aha b'omu mutwe baayomba okwabo, n'abandi okwabo; ku yaareebire ataabaasa kushoborokyerwa amazima ahabw'okuyomba, yaaragiira kumutwara omu kigo ky'abaserukare. Ku yaahikire aha matembero, abaserukare baamukiriza ahabw'ekiniga ky'abantu; ahabw'okuba omutwe gw'abantu gukamukuratira niguyomba munonga nigugira guti: Mumwiheho! Paulo, ku yaabaire ari haihi kutaaha omu kigo, yaashaba omukuru w'engabo ati: Nkaagira eki naagamba? Yaamubuuza ati: Noomanya Orugriika? Tori Omunyamisri ori owaagomeise abantu omu biro bihingwire, akatwara omu ihamba abashaija enkumi ina abaitsi b'abantu? Paulo yaamugarukamu ati: Ndi Omuyudaaya owa Taruso ey'omuri Kilikia, ow'omu rurembo orutarikugaywa; ninkweshengyereza, onyikirize ngambire aba bantu. Ku yaamwikiriize, Paulo yaayemerera aha matembero, yaacureeza abantu n'omukono; ku haabaireho okucureera kwingi yaabagambira omu Ruheburaayo ati: Beene waitu kandi Baataata, muhurire ebigambo ebi ndikwetonganira omu maisho gaanyu. Ku baahuriire yaabagambira omu Ruheburaayo, baayeyongyera kucureera. Yaagira ati: Nyowe ndi Omuyudaaya; nkazaarirwa Taruso ey'omuri Kilikia, kwonka naakurira omu rurembo oru, nintendekwa Gamalieli, niinyegyesibwa munonga kukuratira emigyenzo y'ebiragiro bya baatatenkuriitwe, nyine obweziriki ahari Ruhanga, nkaimwe oku mubwine hati; kandi nkaba mpiiga ab'Omuhanda ogu ngu baitwe, nimboha abashaija n'abakazi, nimbataisa omu kihome. N'omunyamurwa omukuru niwe kareebi wangye, hamwe n'abakuru b'eishengyero boona; nibo bampaire ebaruha ezi baahandikiire beene waitu aba Damasiko, ntwairweyo okukwata abaayo n'okubareeta Yerusaalemu babohirwe, ngu baheebwe ekiheneso. Ku naabaire ningyenda, naahika haihi na Damasiko, nk'omu ihangwe ahonaaho naayakirwa omushana mwingi niguruga omu iguru gwanyehinguririza. Naagwa ahansi, naahurira eiraka niringira riti: Saulo, Saulo, ompiigira ki? Naagarukamu nti: Ori oha, Mukama wangye? Yangira ati: Niinye Yesu owa Nazareesi, ou orikuhiiga. Abu naabaire ngyenzire nabo baareeba omushana ogwo, kwonka tibaahurira iraka ry'ogwo owaabaire naagamba naanye. Naabuuza nti: Ngire nta, Mukama wangye? Mukama yangarukamu ati: Imuka oze Damasiko; niyo oraagambirirwe byona ebi oragiirwe kukora. Okumurinkana kw'omushana ogwo kwampumya; n'ahabw'ekyo naakwatirirwa abo abu naabaire nyine, naahika Damasiko. Omushaija orikwetwa Anania, omunyadiini omu Biragiro, orikusiimwa Abayudaaya boona abaabaire batwire okwo, yaija, yaanyemerera aha rubaju, yangambira ati: ow'eishe-emwe Saulo, humuuka. Omu kaanya ako naahumuuka, naamureeba. Yaagira ati: Ruhanga wa baatatenkuriitwe akutooraine ngu omanye ebi akunda, oreebe Ogwo Ohikiriire, kandi ohurire eiraka eririkuruga omu kanwa ke. Ahakuba oryaba kareebi we ow'okuhamiza abantu boona ebi oreebire n'ebi ohuriire. Mbwenu otegyereize ki? Imuka, obatizibwe, oyogye ebibi byawe, otakire eiziina rye. Naagaruka Yerusaalemu; ku naabaire ndi omuri hekalu ninshaba, naashusha nk'orikuroota, naamureeba yangira ati: Otakyerererwa; rahuka orugye Yerusaalemu, ahabw'okuba tibarikwija kwikiriza okuhamya oku orikumpamya. Naanye naagira nti: Mukama wangye, bo bonka nibamanya ngu nkaba nkwata abarikukwikiriza, mbata omu bihome, kandi mbateerera omuri sinagogi zoona; kandi obu baajwisa eshagama ya Stefano kareebi waawe, nkaba nyemereireho nimbisiima, ndinzire n'ebijwaro byabo abaamwitsire. Yangambira ati: Irooko, ahakuba niinyija kukutuma hare omu Banyamahanga. Baaguma bamuhurikiize okuhitsya obu yaagambire ekigambo ekyo; okuruga aho baayomba munonga nibagira bati: Mwihe omu nsi ekishaija ekyo; tikishemereire kugumaho. Ku baabaire nibayomba munonga, nibatambika emyenda yaabo, kandi nibanaga n'omucuucu ahaiguru, omukuru w'engabo yaaragiira kumutaasya omu kigo, n'okumwasha nibamutatsya, ngu abone kwetegyereza eki baamuteererera enduuru. Ku baaherize kumubohesa enkoba, Paulo yaabuuza omukuru w'abaserukare owaabaire ayemereire haihi, ati: Ebiragiro nibibaikiriza kwasha omuntu Omurooma, atakacwereirwe rubanja? Omukuru ogwo, ku yaakihuriire, yaaza aha mukuru w'engabo, yaamugira ati: Nooyenda kukora ki? Ahakuba omushaija ogu n'Omurooma. Omukuru w'engabo yaija, yaamubuuza ati: Ngambira; ori Omurooma? Paulo ati: Eego. Omukuru w'engabo yaagira ati: Nyowe nkatunga Oburooma obu n'empiiha nyingi. Paulo ati: Kwonka nyowe nibwo naazairwemu. Ahonaaho abo abaabaire nibenda kumutatsya baamurugaho; kandi omukuru w'engabo nawe yaatiina, ahabw'okumanya ku Paulo ari Omurooma, kandi yaamubohire. Ku bwaseesire, yaayenda kumanya amazima g'ekigambo eki Abayudaaya bamutabaaririize, yaamubohoorora, yaaragiira abanyamurwa abakuru n'ab'eishengyero boona kuteeranira hamwe, yaashuumya Paulo, yaamuta omu maisho gaabo. Paulo yaahamya amaisho ab'eishengyero, yaagira ati: Beene waitu, ntuura nyine omutima ogutarikunshinja kibi omu maisho ga Ruhanga n'okuhitsya eri izooba. Omunyamurw aomukuru orikwetwa Anania yaaragiira abamwemereire ahihi kumuteera omunwa. Paulo yaamugira ati: Ruhanga aryakuteera naiwe, iwe kisiika ekisiigirwe einoni 'we! Waashutama kuncwera orubanja nk'Ebiragiro oku biri; kandi waaragiira kunteera omu buryo oburikubihenda? Abeemereire haihi baagira bati: Okaajumire omunyamurwa wa Ruhanga omukuru? Paulo yaagira ati: Beene waitu, naaba ntamanyire ku ari omunyamurwa omukuru; ahakuba kikahandiikwa ngu: Otarijuma omutegyeki w'eihanga ryanyu. Paulo ku yaayetegyereize ngu ekicweka ekimwe n'eky'Abasadukaayo, ekindi n'eky'Abafarisaayo, yaagamba n'eiraka rihango omu ishengyero ati: Beene waitu, ndi Omufarisaayo, kandi omwana w'Abafarisaayo; nincwerwa orubanja ababw'okuturwa amatsiko agu nyine aha kuzooka kw'abafu. Ku yaaherize kugamba atyo, haabaho okutongana kw'Abafarisaayo n'Abasadukaayo; eishengyero ryayebaganisamu habiri. Ahakuba Abasadukaayo bagira ngu tihariho kuzooka, n'obu yaakuba maraika, n'obu gwakuba omuzimu; kwonka Abafarisaayo bo babiikiriza byona. Haabaho okuyoogoorekana kwingi; abamwe ab'omu kigombe ky'abahandiiki b'Abafarisaayo baayemerera, baahakana nibagira bati: Tihariho kibi eki twareeba aha mushaija ogu. Shana omwoyo nari maraika akaaba amugambiire? Empaka zaabo ku zaabire ez'amaani maingi munonga, omukuru w'engabo yaatiina ngu baaza kutaanyagura Paulo, nikwo kuragiira abaserukare kushuuma kumubaihamu n'amaani, n'okumureeta omu kigo. Eryo izooba nyekiro Mukama yaamwemerera aha rubaju, yaamugira ati: Guma omutima ahakuba, nk'oku wampamize ori Yerusaalemu, nikwo oshemereire kumpamya n'omuri Rooma. Ku bwaseesire, Abayudaaya baateeranira hamwe, baahiga nibarahira okutarya n'obu kwakuba okunywa okuhitsya obu baraite Paulo. Abaacumire egyo naama bakaba nibakira makumi ana. Baaza aha banyamurwa abakuru n'abakuru b'abantu, baabagira bati: Turahiire endahiro mpango munonga kutaroza ha by'okurya, okuhitsya obu turaite Paulo. N'habw'ekyo imwe n'ab'eishengyero mugambire omukuru w'engabo hati, amubashuumize, nk'abarikwenda kwongyera kwetegyerereza kimwe eby'orubanja rwe; itwe tweteekateekire kumwita, atakabahikire. Kwonka mwihwa wa Paulo yaahurira enaama yaabo ey'okumugwera, yaagyenda yaataaha omu kigo, yaakigambira Paulo. Paulo nikwo kweta omwe aha bakuru b'abaserukare, akagira ati: Twara omutsigazi ogu, omuhitsye omukuru w'engabo; ahakuba aine eki arikwenda kumugambira. Yaamutwara, yaamuhitsya omukuru w'engabo, yaagira ati: Paulo embohe yaanyeta, yanshaba kukureetera omutsigazi ogu, ngu aine eki arikwenda kukugambira. Omukuru w'engabo yaamukwata omukono, yaamukiika aha rubaju, yaamubuuza omu mubonano ati: Nooyenda kungambira ki? Onu yaagira ati: Abayudaaya bacumire enaama emwe kukushaba, ngu nyencakare oshuumye Paulo omu ishengyero, nk'abarikwenda kwongyera kubuuza ebye. Kwonka otabaikiriza; ahabw'okuba abashaija baabo abarikukira ahari makumi ana bamugwereire, kandi barahiire endahiro okutarya n'obu kwakuba okunywa batakamwitsire; mbwenu beeteekateekire, bategyereize ekigambo kyawe. Omukuru w'engabo yaaraga omutsigazi, naamwehanangiriza ati: Otagira ou waamanyisa ku waabingambira. Atyo yaayeta abakuru b'abaserukare babiri, yaabaragiira ati: Muteekateekye abaserukare magana abiri n'ab'embaraasi makumi mushanju n'ab'amacumu magana abiri, baimukye eshaaha ishatu za nyekiro baze Kaisarea; kandi yaabaragiira kusherura enyamaishwa ezirikuheeka kuheeka Paulo, babone kumuhitsya gye Felikisi omutegyeki. Yaahandiika n'ebaruha erikugira eti: Ow'ekitiinisa Felikisi Omutegyeki, nyowe Kulaudio Lusia ninkuramutsya munonga. Omushaija ogu akakwatwa Abayudaaya, baayenda kumwita; ku naamanyire ku ari Omurooma, naabaizira n'abaserukare, naamujuna. Kandi ku naayenzire kwetegyereza ebi barikumutabaariza, naamureeta omu ishengyero ryabo. Naahsanga atabaariziibwe ahabw'ebigambo by'omu biragiro byabo, kwonka rutari rubanja orw'okumwitsa n'obu kwakuba okumubohesa. Ku naagambiirwe ku hariho enaama y'okumwita, ahonaaho naamukwoherereza, naaragiira n'abaamutabaariize okugambira omu maisho gaawe eki barikufa nawe. Batyo abaserukare batwara Paulo, nk'oku baaragiirwe, baamuhitsya Antipatiri nyekiro. Ju bwaseesire, abaserukare baamutsigira ab'embaraasi kugumizamu nawe, bo baagaruka omu kigo. Kandi abo, ku baahikire Kaisarea, baahereza Omutegyeki ebaruha, baamumurikira na Paulo, Ku yaaherize kugishoma, yaabuuza eishaza eri yaarugiremu; ku yaamanyire ngu n'owa Kilikia, yaagira ati: Abaakutabaariize ku baraije, niinyija kuhurira orubanja rwawe. Yaaragiira kumurindira omu kikaari kya Heroode. Ku haahingwireho ebiro bitaano, omunyamurwa omukuru Anania yaashuma n'abakuru b'abantu bamwe n'omushija orikwetwa Terituulo ow'okubatonganira. Batyo baatabaariza Paulo aha Mutegyeki. Ku baamwetsire, Terituulo yaatandika kumutabaariza, naagira ati: Ow'ekitiinisa Felikisi, noomanya ngu obusingye obu bwona, obu turikwesiimiramu, niiwe burikurugaho, kandi n'ebindi ebi orikwezirika kukora kushemeza eihanga eri. Ebyo nitubiikiriza omu buryo bwona n'omu myanya yoona, kandi nitubikusiimira munonga. Kwonka, ka ndekye kwongyera kukurusya, ninkushaba ahabw'embabazi zaawe kutuhurira omu bigambo bikye. Tukareeba omushaija ogu ku ari mubi munonga, naagomesa Abayudaaya baingi abari omu nsi zoona, kandi niwe mukuru omu kigombe ky'Abanazaraayo. Ekindi akateeraho kushiisha hekalu, twamukwata, twayenda ngu tumucwere orubanja nk'ebiragiro byaitu oku biri; kwonka omukuru w'engabo Lusia yaija, yaamutwakisa amaani maingi, yaaragiira abaamutabaariize kwija ah'ori. Na mbwenu ku oraamubuuze, noija kumanya ebi byona ebi turikumutabaaririza. Abayudaaya nabo baakwatanisa nawe omuribyo, baahamya ku byona nikwo biri. Omutegyeki ku yaamwikiriize kugamba, Paulo yaagarukamu ati: Nimmanya ngu omazire emyaka mingi ori omuramuzi w'eihanga eri; n'ahabw'ekyo naaza kwetonganira nshemereirwe. Ku oraabuuze, noija kumanya ku mmazire ebiro ikumi na bibiri nyinamukire Yerusaalemu kuramya. Tibaranshangire nimpakana n'omuntu weena, nari shi ninjagaraza abantu omuri hekalu nari omuri sinagogi nari omu rurembo. Kandi tibakaabaasa kukuhamiza ebi barikuntabaaririza hati. Kwonka eki ndikwemera omu maisho gaawe n'eki: Omuhanda ogwo, ogu aba barikweta ekigombe, nigwo ngyederamu nimpeereza Ruhanga wa baatatenkuriitwe, niinyikiriza ebyahandiikirwe omu Biragiro n'omu bya Baanabi byona; kandi nyine amatsiko ahari Ruhanga, nk'oku nabo barikwikiriza, ngu haryabaho okuzooka kw'abahikiriire n'abatahikiriire. Omuri ebyo nyezirika obutoosha kuguma n'omutima ogutariho rubanja ahari Ruhanga n'aha bantu. Bwanyima y'emyaka mingi, nkaija ndeetsire empiiha z'okuhwera eihanga ryaitu n'eby'okuhonga. Nkiri omuri ebyo, banshanga omuri hekalu nyeziibwe, ntaine mutwe gw'abantu abu nteeraine, n'obu rwakuba orwari. Kwonka hakaba hariho Abayudaaya bamwe abaarugire omuri Asia; nangwa kuri nibo baizire omu maisho gaawe kuntabaariza, ku baraabe baine ekigambo ahariinye. Nari shi reka abantu aba bagambe ekibi eki bandeebireho, obu naayemerera omu maisho g'eishengyero, okwihaho ekigambo kimwe eki naagambire butunu nyemereire ahagati yaabo nti: Okuzooka kw'abafu nikwo kuunyemereize omu rubanja omu maisho gaanyu eri izooba. Kwonka Felikisi, ahabw'okushoborokyerwa gye eby'Omuhanda ogwo, yaabooshesa, naagira ati: Lusia omukuru w'engabo ku ariija, nibwo ndicwa orubanja rwanyu. Yaaragiira omukuru w'abaserukare kumurinda n'okumuha obusingye, n'okutazibira banywani be kumuhwera. Ku haahingwireho ebiro, Felikisi yaija n'omukazi we Durusila Omuyudaayakazi; yaayeta Paulo, yaahurira ebi arikugamba aha by'okwikiriza Kristo Yesu. Ku yaabaire naagamba aha by'okuhikiirira n'eby'okwerinda n'eby'orubanja oruriija, Felikisi yaatiina munonga, yaagira ati: Hati rekera aho! Ku ndibona omwanya, ndyakweta. Kandi akaba aine amatsiko ngu Paulo aryamuha enguzi. Nikyo yaabaire amwetera kaingi kugaaniira nawe. Kwonka ku haahingwireho emyaka ebiri, Felikisi yaahungurirwa Porokio Festo; kandi Felikisi, ahabw'okwenda kusiimwa Abayudaaya, yaatsiga Paulo omu kihome. Festo ku yaahikire omu butegyeki bwe, bwanyima y'ebiro bishatu yaaruga Kaisarea, yainamuka Yerusaalemu. Abanyamurwa abakuru n'abakuru b'Abayudaaya baamuregyera Paulo; baamweshengyereza nibamushaba ngu abakorere gye, amwete aije Yerusaalemu, babone kumugwera kumwitira omu muhanda. Kwonka Festo yaagarukamu ati: Paulo arindiirwe Kaisarea, kandi niinyenda kugarukayo juba. Yaagaruka yaagira ati: N'ahabw'ekyo abakuru omuriimwe bashuume tugyendane; omushaija ogwo ku araabe aine ekibi eki yaakozire, bamutabaarize. Ku yaamazire owaabo ebiro ebitarikukira ahari munaana nari ikumi, yaashuuma Kaisarea; ku bwaseesire, yaashutama aha kitebe ky'eiramuriro, yaaragiira kureeta Paulo. Ku yaizire, Abayudaaya abarugire Yerusaalemu baayemerera bamwehinguririize, nibamutabaariza emanja nyingi ez'eihano, ezi batarabaasize kuhamya mu mazima. Paulo yaayetonganira ati: Tihariho kibi eki naakozire okushobya ebiragiro by'Abayudaaya, nari okushiisha hekalu, nari okugomera Kaisaari. Kwonka Festo, ku yaayenzire kusiimwa Abayudaaya, yaamubuuza ati: Nooyenda kwinamuka Yerusaalemu, ngu obe niyo waacwererwa emanja ezi omu maisho gangye? Paulo yaagarukamu ati: Nyemereire omu maisho g'ekitebe ky'eiramuriro ekya Kaisaari; niho nshemereire kucwererwa orubanja. Aha Bayudaaya tihariho kibi eki naakozire, kandi naiwe nookimanya gye. Ku ndaabe nkozire kubi, nari shi nkozire ekishemereire kuunyitsa, tindikwanga kufa; kwonka omuri ebyo ebi barikuntabaariza, ku haraabe hatarimu na kimwe ekihikire, tihariho muntu orikubaasa kubampa. Ninjurira ahari Kaisaari. Festo, ku yaaherize kuhanuura n'ab'eishengyeo rye, yaagira ati: Waajurira ahari Kaisaari; owa Kaisaari obe niyo waaza. Bwanyima ku haahingwireho ebiro, Aguripa omugabe na Bereniike baahika Kaisarea, baaramutsya Festo. Ku baamazireyo ebiro bingi, Festo yaateekyerereza omugabe orubanja rwa Paulo, naagira ati: Hariho omushaija ou Felikisi yaatsigire omu kihome. Ku naabaire ndi Yerusaalemu, abanyamurwa abakuru n'abakuru b'Abayudaaya banteekyerereza ebye, nibanshaba kumucwera orubanja. Naabagarukamu nti: Timucwe gw'Abarooma kuhayo omuntu oregirwe, atakeemereire n'abarikumurega, akaheebwa omwanya gw'okwetonganira ebi bamuregire. N'ahabw'ekyo ku baateeraniire aha, tinaabiraariza; ku bwaseesire, naashutama aha kitebe ky'eiramuriro, naaragiira kureeta ogwo mushaija. Baakitabaaza ku baayemereire, tibaareeta rubanja rw'ebigambo bibi, nk'oku naabaire ninteekateeka; kureka baamutabaaririza empaka zimwe z'ediini yaabo, n'eby'omuntu orikwetwa Yesu owaafiire, ou Paulo arikuhamya ngu ariho ahuriire. Ku naashobeirwe, naabura kwetegyereza empaka ezo, naamubuuza ku araabe naayenda kwinamuka Yerusaalemu, n'okucwererwayo orubanja rw'ezo mpaka. Kwonka Paulo ku yaashabire kwemereza orubanja okuhitsya obu ruricuubwa Augusto, naaragiira ngu bamurinde, okuhitsya obu ndimwoherereza Kaisaari. Aguripa yaagambira Festo ati: Naanye nkaayenzire kuhurira omuntu ogwo. Festo yaagira ati: Omu kasheeshe noija kumuhurira. Ku bwaseesire, Aguripa na Bereniike baija n'ekitiinisa kingi, baataaha omu iramuriro n'abakuru b'engabo n'abakungu b'orurembo. Festo yaaragiira ku bareeta Paulo. Festo yaagira ati: Nyakusinga Aguripa naimwe mwena abari aha, omutwe gwona gw'Abayudaaya gwanshabiire Yerusaalemu n'aha, nibayomba munonga ngu tashemereire kugumaho. Kwonka nkareeba atakozire kibi ekishemereire kumwitsa; kandi nawe ku yaajuriire ahari Augusto, naamariirira kumumutwekyera. Mbwenu mbuzire ekigambo kihikire ahariwe eky'okuhandiikira mukama wangye. Nikyo naamureetera omu maisho gaanyu, n'okukira munonga omu maisho gaawe, Nyakusinga Aguripa, ngu ku turaaheze kumutonganisa, mbone eky'okuhandiika. Ahakuba ninteekateeka ngu n'eky'obushema kwohereza embohe, haza ntoorekye rubanja rwe. Aguripa yaagambira Paulo ati: Noikirizibwa kwetonganira. Paulo yaimutsya omukono, yaayetonganira naagira ati: Nyakusinga Aguripa, naahiirwa ahakuba ebi naatabaariziibwe Abayudaaya byona niiwe naaza kubitonganaho; kandi okukira munonga ahabw'okuba noomanyira kimwe emicwe yoona n'empaka zoona eby'Abayudaaya; n'ahabw'ekyo ninkweshengyereza ogumisirize ompurire. Okwiha omu buto bwangye emicwe yangye, ei naakuriiremu omu ihanga ryaitu na Yerusaalemu, Abayudaaya boona nibagimanya. Okuruga ira nibammanya, ku baakuba nibaikiriza kugamba, bakaahamya ku naabaire ndi Omufarisaayo ow'omu kicweka ekirikukira ebindi okuhitsya emigyenzo y'ediini yaitu. Mbwenu nyemereire aha kucwerwa orubanja ahabw'amatsiko ag'eki Ruhanga yaaraganiise baatatenkuriitwe; kandi n'enganda zaitu ikumi na ibiri, ezirikwezirika kuheereza Ruhanga nyomushana na nyekiro, nazo nikyo zitegyereize kuhikaho. Kandi naanye, ahabw'amatsiko ago, nikyo ntabaaririziibwe Abayudaaya, Nyakusinga Aguripa! N'enki ekirikubateekateekyesa ekigambo eki ku kitarikubaasika Ruhanga kuzoora abafiire? Naanye nkaba ninteekateeka buzima ku nshemereire kukora bingi kurwanisa eiziina rya Yesu owa Nazareesi. N'okukora nkabikora Yerusaalemu; naata abarikwera baingi omu bihome, mpairwe obushoboorozi abanyamurwa abakuru; t'ekyo kyonka, kandi n'abaabaire baitwa, nkaba nsiima ngu baitwe. Kaingi omuri sinagogi zoona nkaba mbaha ebiheneso, mbagyemesereza kurogota; kandi ku naabaire mbagirira ekiniga kunshaza, mbahiiga nangwa n'okuhika mpika omu ndembo z'Abanyamahanga. Mbwenu ku naabaire ninza Damasiko nyine obushoboorozi n'obutumwa bw'abanyamurwa abakuru, Nyakusinga Omugabe, nkiri omu muhanda omu ihangwe, naareeba omushana niguruga omu iguru, nigumurinkana okukira eizooba, gwanjwera guunyehinguririize n'abo abu twagyendaine. Ku twagwire ahansi twena, naahurira eiraka niringambira omu Ruheburaayo riti: Saulo, Saulo, ompiigira ki? Nooyerusya kuteera emigyere aha mihunda. Naamubuuza nti: Ori oha, Mukama wangye? Mukama waitu yaagira ati: Ndi Yesu ou orikuhiiga. Kwonka imuka, oyemerere; ahakuba nikyo naakubonekyerera, ngu nkutoorane nkugire omuheereza na kareebi w'okuhamya ebi ebi wandeeberamu, n'ebindi ebi ndikweyorekyeramu; kandi ngu nkujune omu ihanga eri n'omu Banyamahanga abu ndikutumamu, okuhumuura amaisho gaabo, ngu bahindukye barugye omu mwirima, baze omu mushana, barugye omu bushoboorozi bwa Sitaane, bahindukire Ruhanga; babone kwihwaho ebibi, n'okuheebwa obuhunguzi hamwe n'abarikwezibwa ahabw'okuunyikiriza. N'ahabw'ekyo, Nyakusinga Aguripa, tindagomeire kworekwa okwo okw'omu iguru; naatandikira aho kugambira aba Damasiko, bwanyima aba Yerusaalemu n'ab'omu ishaza ryona erya Buyudaaya, kandi n'Abanyamahanga, ngu beeteise, bahindukire Ruhanga, bakore ebishemereire okweteisa kwabo. Nikyo Abayudaaya bankwatiire ndi omuri hekalu, bakenda kuunyita. Kwonka ahabw'okuhwera kwa Ruhanga nkyemereire n'okuhitsya eri izooba, nimpamiza abato n'abakuru, ntaine kindi eki ndikugamba kureka ebi baanabi na Musa baaragwire ku biribaho; bati: Kristo ashemereire kubonabonesibwa; kandi ahabw'okuba ow'okubanza kuzooka omu bafu, amanyise eihanga eri n'Abanyamahanga eby'omushana. Ku yaabaire naakyetonganira, Festo yaagamba n'eiraka rihango ati: Paulo oshazire; obwengye bwawe bwingi bwaza kukugwisa eiraro. Kwonka Paulo yaagira ati: Ow'ekitiinisa Festo, tinshazire, kureka ningamba ebigambo by'amazima, ntarikurengyesereza. Ahakuba n'omugabe naamanya ebigambo ebi; kandi nimbimugambira ntaine ki ndikwekyenga; nimmanyira kimwe ngu tihariho kigambo na kimwe omuri ebi eki atarikumanya; ahakuba tibirakozirwe bwesherekye. Nyakusinga Omugabe Aguripa, noikiriza baanabi? Nimmanya ku orikwikiriza. Aguripa yaamugarukamu ati: Iwe oyenzire kukirahutsya kumpindura, ngu mbe omukristaayo. Paulo yaagira ati: Ninshaba Ruhanga, yaaba mu kaanya kakye, nari shi kahango, tiiwe wenka, kureka na boona abampurira eri izooba bahindukye nkaanye, okwihaho eby'ezi njegyere. Omugabe yaimuka n'Omutegyeki na Bereniike n'abo abaabaire bashutami nabo; ku baashohoire, baagambirana bati: Omuntu ogu takozire kibi ekishemereire kumwitsa nari okumubohesa. Aguripa yaagira Festo ati: Omushaija ogu akaareekwirwe, kuri atarajuriire hari Kaisaari. Ku baaherize kuturagiira kwambuka omu meeri kuza Italia, baahayo Paulo n'ezindi mbohe, baabakwatsa omukuru w'omutwe gw'abaserukare ogurikwetwa Omutwe gwa Augusto, eiziina rye Yulio. Twaza omu meeri ya Aduramutio, eyaabaire neeyenda kuraba aha nyambukiro za Asia, twagyenda omu nyanja, tushendekyereziibwe Aristariiko, Omunyamakedonia owa Tesalonika. Aha kiro kya kabiri twahika Sidoni; okwo Yulio yaagirirayo gye Paulo, yaamwikiriza kutaayaayira banywani be n'okuruhuukaho. Twarugayo, twaraba ahansi y'ekirwa kya Kupuro kwekingayo omuyaga, ahakuba gukaba gututurukire omumaisho. Ku twayambukire enyanja eri haihi na Kilikia na Pamufulia, twahika Mura, tauni ya Likia. Okwo omukuru w'abaserukare niyo yaashangire emeeri ya Alegizanderia, neeza Italia, akagitutamu. Twamara ebiro bingi nitugyenda mpora, twahika haihi na Kunido twaruhire; omuyaga ku gwatuzibiire kugumizamu, nikwo kugaruka ahansi y'ekirwa kya Kureete omu maisho ga Salumooni kugwekingaho. Twakyekiikuura twaruhire, twahika aharikwetwa Nyambukiro-nungi haihi n'orurembo Lasea. Tutyo twakyerererwa omu rugyendo ebiro bingi, kandi n'akabi k'okuraba omu nyanja kaaba kaingi, ahakuba obwo ebiro by'Okwesiibyakwo bikaba byahingwire. Paulo yaabahabura naagira ati: Baataata, nindeeba ngu orugyendo oru nirwija kubamu okusiisikarirwa n'okufeerwa kwingi, ti kwa bintu n'emeeri byonka, kureka kandi n'amagara gaitu. Kwonka omukuru w'abaserukare yaayeta aha bigambo by'omuvugi n'omukuru w'emeeri okukira ebya Paulo. Ahabw'enyambukiro kutaba nungi kumariramu ebiro by'embeho, abaingi babahabura ngu ekirungi n'okurugayo bakagumizamu aha nyanja, ngu shana bakaahika Foinike enyamubukiro y'omuri Kureete erikureeba ahagati y'obukiizi-bwa-bumosho n'oburugwa-izooba, n'ahagati y'obukiizi-bwa-buryo n'oburugwa-izooba, bamarirayo ebiro by'embeho. Omuyaga ku gwahuuhire mpora nigwiha omu bukiizi-bwa-buryo, baateekateeka ngu baabona eki baaba nibenda; baakuura ekitsibo, baagyena bakiikuuka Kureete haihi n'enkungu. Kwonka ku haahingwireho omwanya mukye, haija eihunga ry'amaani eririkwetwa Yurakuulo niriruga aha kirwa. Emeeri yaayemerera, yaaremawa kugyema omu muyaga, nikwo kugireka, gukatutwara gwonka. Twaraba ahansi y'akarwa akarikwetwa Kulauda, twayekingaho omuyaga, twabona kukomera akaato ak'enyima omu meeri, kwonka kyaturusya munonga. Ku baaherize kukahitsya omu meeri, baihayo emirunga, baagirabya ahansi y'emeeri, baagikoma, baagigumya. Bwanyima ku baatiinire kunagwa aha musheenyi ogurikwetwa Siruti, baahanura amatanga, baatwarwa batyo omuyaga. Ku twacurangiibwe eihunga munonga, aha kiro kya kabiri baatandika kunaga ebintu omu nyanja. Aha kiro kya kashatu baanaga ebirikugyendesa emeeri n'emikono yaabo. Ku twamazire ebiro bingi tutakireeba izooba n'obu zaakuba enyonyoozi, kandi eihunga ringi nirikituteera, amatsiko goona ag'okukira twagahwa. Ku baamazire omwanya muhango batarikurya, Paulo yaayemerera ahagati yaabo, yaagira ati: Baataata, mukaba mushemereire kumpurira kutaruga Kureete, kureeba okusiisiikarirwa oku, n'okufeerwa. Mbwenu nimbagambira nti: Mugume emitima, ahabw'okuba tiharikwija kufa muntu n'omwe omuriimwe, kureka emeeri yonka. Ahakuba eki kiro haizire maraika wa Ruhanga, naanye ou ndi owe, kandi ou mpeereza, yaanyemerera aha rubaju; yaagira ati: Paulo, otatiina; oshemereire kwemerera omu maisho ga Kaisaari; kandi reeba, Ruhanga akuhaire abo boona abarikugyenda naiwe. Mbwenu, mugume emitima, bashaija 'mwe; ahakuba niinyesiga Ruhanga, ku kirikwija kuba nk'oku ngambiirwe. Kwonka tushemereire kugira ekirwa eki twanagwaho. Ekiro kya ikumi na bina kyahika nitucurangibwa omuyaga omu nyanja ya Aduria; omu itumbi abarimbi baateekateeka ngu bairiire haihi n'enkungu. Baagyera oburaingwa bw'amaizi, baashanga ziri yaadi makumi ana; ku bairiire kakye omumaisho, baagaruka baagyera, baashanga ziri yaadi makumi ashatu. Ahabw'okutiina kweshekura aha nkiri, baashuumya ebitsibo bina enyima y'emeeri, nibenda ngu bubanze busheeshe. Abarimbi baateeraho kuruga omu meeri ngu bahungye, baashuumya akaato omu nyanja, nibeeshushanisa nk'abarikwenda kushuumya ebitsibo omu maisho g'emeeri; Paulo yaagambira omukuru w'abaserukare n'abaserukare ati: Abo ku baraabe batagumire mu meeri, timurikubaasa kukira. Abaserukare nikwo kushara emirunga y'akaato, bakakareka, kakagyenda. Ku bwabaire nibutaagurikana, Paulo yaabeeshengyereza boona kurya aha by'okurya, naagira ati: Eri izooba n'ekiro kya ikumi na bina nimusiibakwo, mutariire kantu. Nikyo ndikubeeshengyerereza kurya aha by'okurya; nibyo biraija kubaha amaani, kandi tiharikwija kugira kashokye na kamwe akaabura aha mitwe yaanyu mwena. Ku yaaherize kugamba atyo, yaakwata omugaati, yaasiima Ruhanga omu maisho ga boona, yaagubega, yaatandika kurya. Boona baiha aho baaguma emitima, baarya aha by'okurya. Twena abaabaire bari omu meeri tukaba turi abantu magana abiri na makumi mushanju na mukaaga. Ku baaherize kuhaaga, baanaga engano omu nyanja, ngu emeeri eyanguhirwe. Ku bwaseesire, tibaamanya nsi ei baareebire; kwonka baareeba omukono gw'enyanja oguriho enyambukiro y'omusheenyi, baahanuura kureeba yaaba nibabaasa kuhitsyayo emeeri. Baacwaho ebitsibo, baabitsiga omu nyanya; ku baabaire nibakikora ebyo, baakomorora emirunga eyaabaire ekwatisre ebirikubogora emeeri; baahanika eitanga ery'omumaisho ngu babone kutwarw aomuyaga nibagyema enyambukiro. Kwonka ku baahikire ahu amaizi gaabugaabuganira, omutwe gw'emeeri gwashaaya, emeeri yaaguma aho, kandi ekibunu kyayo kyasheenyagurwa amaani g'ebingozi. Abaserukare baacwa obwengye kwita embohe, ngu zitaziha, zikacwa; kwonka omukuru waabo, ahabw'okwenda kukiza Paulo, yaabazibira kubaita; yaaragiira ngu, abakumanya kuziha beetuure omu nyanja, bazihe bahikye aha nkungu, kandi ngu abandi bagyendere aha mbaaho nari aha bicweka by'emeeri. Batyo boona baakira, baahika aha nkungu. Ku twaherize kukira, twabona kumanya ngu ekirwa ekyo nikyetwa. Enzaarwa zaakyo zaatugirira embabazi ezitagirwa bantu boona; ahakuba zikatuhembera omuriro, zaatwakiira twena, ahabw'enjura eyaabaire neegwa, kandi hariho n'embeho. Paulo ku yaateeraine omuganda gw'enku, yaazita omu muriro; ahonaaho ahabw'ekibabo ky'omuriro haarugamu empiri, emuri aha mukono neereereeta. Abazaarwa b'ekyo kirwa, ku baareebire egyo mpiri emwezingire aha mukono, baagambirana bati: Buzima omuntu ogu n'omwitsi; n'obu araabe yaakira enyanja, ruhanga otasingisiriza tayenzire ku agumaho. Kwonka Paulo yaakunkumurira egyo mpiri omu muriro, tiyaagira ku yaaba. Abashaija abo baateekateeka ngu naija kuzimba, nari shi agwe aho, afeereho; kwonka ku baamazire omwanya muhango bategyereize, baareeba hataine kabi akaamubaho, baahindura ebiteekateeko, baagira ngu, Ni ruhanga. Haihi n'omwanya ogwo hakaba hariho emisiri y'omutegyeki mukuru w'ekirwa ekyo orikwetwa Pubulio, yaatwakiira, yaatukunira gye ebiro bishatu. Kandi ishe wa Pubulio akaba arwaire omushwija n'esheshe. Paulo yaataaha omu nju ye, yaamushabira, yaamutaho engaro, yaamukiza. Ekyo ku kyakozirwe, n'abandi barwaire ab'omu kirwa ekyo baija, baatambirwa. Baatuha ekitiinisa kingi; kandi ku twabaire niturugayo, baatureetera omu meeri ebi twabaire nitwetenga byona. Ku hahingwireho ameezi ashatu, twarugayo omu meeri eya Alegizanderia, eyaamazire ebiro by'embeho omu kirwa ekyo, akamanyiso kaayo bari Baaruhanga b'Empasha. Twahika Surakuusa, twamarayo kashatu. Omukurugayo twayekiikuura, twahika Regio; ku haahingwireho ekiro kimwe, haija omuyaga gw'obukiizi-bwa-buryo; aha kiro kya kabiri twahika Puteoli. Okwo twashangayo ab'eishe-emwe, baatweshengyereza kumara nabo ebiro mushanju. Okwo nikwo twahikire Rooma. Ab'eishe-emwe ab'omuri Rooma, ku baatuhuriire, baija, baatubugana aha Katare ka Apio, n'aha Maduuka Ashatu. Paulo, ku yaabareebire, yaasima Ruhanga, yaaguma omutima. Ku twataahire omuri Rooma, omukuru w'abaserukare yaamurikira embohe omukuru w'abaserukare abaabaire nibarinda Kaisaari; kwonka baikiriza Paulo kweraaza naarindwa omuserukare. Ku haahingwireho ebiro bishatu, yaayeta abakuru b'Abayudaaya; ku baateeraine hamwe, yaabagira ati: Beene waitu, nyowe n'obu ndaabe ntaine kibi eki naakozire aha ihanga ryaitu, nari okushobya emigyenzo ya baatatenkuriitwe, kwonka bakampayo aha Barooma ndi embohe, nibaanyiha Yerusaalemu. Abarooma bo, ku baaherize kuntonganisa, baayenda kudnekura, ahabw'okuba bakareeba ntaine rubanja rw'okuunyitsa. Bwanyima Abayudaaya ku baabyangire, naagyemwa kujurira ahari Kaisaari; kwonka ntaine ki ndikurega eihanga ryaitu. Ebyo nibyo mbatumiire ngu tureebane, tugaaniire; ahabw'okuba eki naatuzirwe, kandi ekimboheise omu rujegyere oru, n'amatsiko agu Abaisraeli batuura bategyereize. Nabo baamugarukamu bati: Itwe titukatungaga mabaruha agarikuruga Buyudaaya kutumanyisa ebyawe, kandi tihariho n'omwe omuri beene waitu oraizire aha, akatugambira enkuru mbi ahariiwe, n'obu kwakuba okukugambaho kubi. Mbwenu ka tuhurire eki orikuteekateeka; ahakuba ekigombe eki nikijumwa hoonahoona. Baamuraganisa erindi izooba; baija baingi omu nju ei yaabaire acumbikiremu. Yaabashobororera okuruga omu kasheeshe okuhitsya omu mwabazyo, naabahamiza eby'obukama bwa Ruhanga, naateeraho, kubaikiririsa ebya Yesu, naiha omu Biragiro bya Musa n'omu bya Baanabi. Abamwe baikiriza ebi yaabagambira, abandi tibaabiikiriza. Ku baabire nibenda kurugayo bataikirizaine, Paulo yaayongyera kubagambira ekigambo kimwe ati: Ebi Omwoyo Orikwera yaagambiire baashwenkuriimwe omu kanwa ka nabi Isaaya, akabigamba gye ati: Gyenda aha b'eihanga eri, obagire oti: Okuhurira kwo muryahurira, kwonka timurishoborokyerwa; Okureeba kwo muryareeba, kwonka timuryetegyereza; Ahakuba emitima y'abantu aba ehindukire ebitsire, N'amatu gaabo nigahurira kubi, N'amaisho gaabo bagahumiize, Ngu batakaareebesa amaisho gaabo, N'okuhuriza amatu gaabo, N'okwetegyereza n'emitima yaabo, N'okuhinduka, ngu mbakize. Imwe mumanye ngu oku kujuna kwa Ruhanga kukatwekyerwa Abanyamahanga; kandi bo baryakworobera. Ku yaagambire ebigambo ebyo, Abayudaaya baagyenda nibahakana munonga bonka na bonka. Bwanyima Paulo yaamarayo emyaka ebiri yoona, nayeihurira empiiha z'enju ei yaabaire naaraaramu; naayakiira boona abaabaire bamutaayaayira, naabuurira eby'obukama bwa Ruhanga, naayegyesa ebya Mukama waitu Yesu n'obumanzi bwona, ataine orikumuzibira. Nyowe Paulo, omuhuuku wa Yesu Kristo, nkeetwa kuba entumwa, naashoroorerwa engiri ya Ruhanga, ei yaaraganiise ira omu kanwa ka baanabi be omu Byahandiikirwe ebirikweta; engiri egyo niyo emanyisa eby'Omwana we owaazairwe omuri baijukuru ba Daudi omu mubiri, kandi akaoorekwa n'amaani ku ari Omwana wa Ruhanga ahabw'okuzooka omu bafu, nk'oku Omwoyo Orikwera yaaragwire, Ogwo niwe Yesu Kristo Mukama waitu. Niwe yaatuhaisize embabazi n'okuba entumwa ez'okureetera ab'omu mahanga goona okworobera owkeikiriza ahabw'eiziina rye; kandi naimwe muri omuri abo abaayetsirwe kuba aba Yesu Kristo. Mbwenu iwme ab'omuri Rooma, abarikukundwa Ruhanga, kandi abaayetsirwe kuba abarikwera, naabahandiikira. Nimbendeza embabazi n'obusingye ebirikuruga ahari Ruhanga Tataitwe, na Mukama waitu Yesu Kristo. Okubanza ninsiima Ruhanga wangye omuri Yesu Kristo ahabwanyu mwena, ahabw'okuba okwikiriza kwanyu nikugambwa omu nsi zoona. Ruhanga, ou mpeereza omu mutima gwangye omu ngiri n'Omwana we, niwe kareebi wangye orikuhamya ku mbaijuka obutoosha omu kushaba kwangye, ngu, ku kiraabe nikibaasika hati ahabw'okukunda kwa Ruhanga, aha muheru gwa byona aikirize kundeeta n'obusingye, ampitsye owaanyu, ahakuba mbainiire orushusho ngu mbone kubaha omugisha gw'Omwoyo, gubagumye; nikwo kugira ngu tugumyane, nyowe ngumibwe okwikiriza kwanyu, naimwe okwangye. B'eishe-emwe, niinyenda ku mumanya ngu kaingi nkenda kwija owaanyu, ngu ndeebe n'omuriimwe ebyana, nk'oku naabireebire omu Banyamahanga abandi; kwonka hariho ebyanzibiire n'okuhitsya hati. Abagriika n'ab'amahanga agandi, abanyabwengye n'abatabwine, mbaineho eibanja; n'ahabw'ekyo nyowe ahabwangye ninkunda munonga kubabuurira engiri naimwe ab'omuri Rooma. Ahakuba engiri terikunkwatsa nshoni, ahabw'okuba nigo maani ga Ruhanga, agahaisa orikwikiriza weena okujunwa, okubandiza aha Bayudaaya, kandi n'aha Bagriika. Ahakuba omu ngiri egyo okuhikiirira okurikuruga ahari Ruhanga nimwo kushuuruurirwa okuheebwa ahabw'okwikiriza, kukagumizamu omu kwikiriza, nk'oku kyahandiikirwe ngu: Ohikiriire aryaba ohuriire ahabw'okwikiriza. Mumanye ngu ekiniga kya Ruhanga nikishuuruurwa okuruga omu iguru, nikiija kurwanisa okutatiina Ruhanga kwona n'okutahikiirira kw'abantu, abazindisa amazima okutahikiirirakwabo; ahakuba ebirikubaasikira abantu kumanya ahari Ruhanga babishoborokyerwa, ahabw'okuba Ruhanga akabibashuuruurira. Okuruga aha kuhangwa kw'ensi ebya Ruhanga ebitareebwa eby'obushoboorozi bwe obutahwaho, n'obwaruhanga bwe, bikareebekyera kimwe, nibimanyirwa aha bi yaahangire; n'ahabw'ekyo tibaine ky'okwekwatsa; ahakuba, n'obu baraabe baamanyire Ruhanga, kwonka tibaramuhimbiise nka Ruhanga, n'obu kwakuba okumusiima, bakahabisibwa ebiteekateeko byabo, n'emitima yaabo y'emishema yaashwekwa omwirima. Ku baayeyetsire abanyabwengye, baahinduka ebifa-mutima; omu mwanya gw'ekitiinisa kya Ruhanga otafa baatamu ebishushani by'abantu abafa, n'eby'ebirikuguruka, n'eby'enyamaishwa, n'eby'ebirikugyendesa enda. Nikyo Ruhanga yaabarekyeire kukurata ebi emitima yaabo erikwetenga, bakakora ebihagaro, bakashiisha oburungi bw'emibiri yaabo bonka na bonka; ahakuba amazima ga Ruhanga bakagahindura ebishuba, baaramya ebyahangirwe, baabiheereza okukira Omuhangi orikusiimwa ebiro byona Amiina. N'ahabw'ekyo Ruhanga akabareka, ngu bategyekwe emize erikwitsa enshoni; abakazi baabo baareka eki emibiri yaabo yaahangiirwe, baagikoresa ekitari ky'obuhangwa; kandi n'abashaija nabo baareka kukorera abakazi eby'obuhangwa, baabugumwamu okurigira okubi, abashaija baakora eby'obuhemu aha bandi bashaija, baihurwa omu mibiri yaabo ebishemereire obuhabe bwabo. Kandi nk'oku baayangire kumanya Ruhanga omu mitima yaabo, Ruhanga nikyo yaabarekyeire kugira emitima etarikusiimwa, n'okukora ebitashemeire; baijuriire kimwe okutahikiirira kwona, obubi, omururu, n'okwangana; baijwire n'eihari, obwitsi, n'entongane, obugobya, n'eitima; n'abantu abahwihwitsa, n'abagambuura nibabeiha, abanga Ruhanga, abanyamaryo, abeemanya, abeekuza, abeecwera ebibi, abagomera abaabazaire, abateetegyereza, abaita endagaano, abatakunda bantu, abatasaasira. Abo, n'obu bamanya orubanja oru Ruhanga acwera abakora nk'ebyo, ngu bashemereire kufa, tibabikora kwonka, kandi basiima n'ababikora. Nikyo otainiire ky'okwetonganira, iwe omuntu weena ocwera ondiijo orubanja; ahakuba omu kurumucwera, oba noorwesingisa; haza iwe orumucwera, ebi okora nibyo bimwe n'ebi akora. Kandi nitumanya ngu orubanja, oru Ruhanga acwera abakora nk'ebyo, n'orw'amazima. Iwe omuntu, ocwera abakora nk'ebyo orubanja, haza naiwe noobikora, nooteekateeka ngu oryakira orubanja rwa Ruhanga? Nari noogaya obutungi bw'embabazi ze, n'obw'okugumisiriza kwe, n'obw'okwetwara kwe? Torikumanya ngu embabazi za Ruhanga ziba ez'okukuhitsya aha kweteisa? Kwonka ahabw'omutima gwawe ogugangaire, oguteeteisa, oyebiikira ekiniga ekiribaho aha kiro ky'ekiniga, ahu Ruhanga arishuuruurira orubanja oruhikire; ahakuba ayaihura omuntu weena ebishemereire ebi yaakozire. Abasherura ekitiinisa n'okusiimwa n'okutafa, nibabisheruza okukora gye batarikuruha, aryabaihura amagara agatahwaho; kwonka abaine emitima y'empaka n'abatoorobera mazima, kureka aboorobera okutahikiirira, aryabaihura okuguubwa kubi n'ekiniga kingi, n'okubonabonesibwa n'obusaasi; ebyo nibyo biriba aha muntu weena okora kubi, okubandiza aha Muyudaaya okuhika aha Mugriika; kwonka oburungi n'ekitiinisa n'obusingye biryaba aha muntu weena okora gye, okubandiza aha Muyudaaya okuhika aha Mugriika; ahakuba Ruhanga tashoroora mu bantu. Abaakozire ebibi batarikumanya Biragiro, baryahwerekyerezibwa batarikuturwa Biragiro; kandi boona abaakozire ebibi nibamanya Ebiragiro, baryacwerwa orubanja omu Biragiro; ahakuba abahurira buhurizi Ebiragiro tibo bahikiriire omu maisho ga Ruhanga; kureka ababyorobera nibo baihwaho orubanja. Abanyamahanga abataine Biragiro, ku baraabe bakora ebi ebiragiro biragiira ahabw'obuhangwa, biri baba beehindukiire ebiragiro, n'obu baraabe bataine Biragiro. Booreka ngu eki Ebiragiro byetenga kihandiikirwe omu mitima yaabo, kihamibwa eiraka ry'omwoyo erituura omuribo, kandi kikwatanisa n'ebiteekateeko byabo kubashinja, nari kubatonganira; kandi nikwo kiriba aha kiro eki Ruhanga aricweraho emanja z'ebi abantu baakozire omu mubonano, naazicwisa Yesu Kristo, nk'engiri ei naahwairwe oku egira. Kwonka iwe oyeyeta Omuyudaaya, okeegamira Ebiragiro, okeehimbisiza omuri Ruhanga, okamanya ebi akunda, okasiima ebirikukira oburungi ahabw'okwegyesibwa eby'omu Biragiro, kandi okeehamya ku ori omwebembezi w'empumi, n'omushana gw'abari omu mwirima, n'omuhabuzi w'abataine bwengye, n'omwegyesa w'abaana abato, ahabw'okuba omu Biragiro oine ebirikumanyisa obwengye n'amazima; mbwenu iwe oyegyesa abandi, toyeyegeysa? Iwe obuurira abandi okutaiba, oiba? Iwe ogira ngu omuntu tashemereire kushambana, oshambana? Iwe onuga ebishushani by'abacwezi, oiba eby'omuri hekalu zaabo? Iwe oyehimbisiza omu Biragiro, kandi niiwe ogayisa Ruhanga omu kubishobya? Nk'oku kyahandiikirwe ngu: Eiziina rya Ruhanga nirijumwa omu Banyamahanga ahabwanyu. N'eky'amazima, okusharwa nikugasha, waaba noohitsya Ebiragiro; kwonka ku orikuba noobishobya, okusharwa kwawe nikuhinduka okutasharwa. Omuntu otashazirwe, ku araabe naahitsya ebi Ebiragiro biragiira, okutasharwa kwe tikuribarwa nk'okusharwa? Otashazirwe mu mubiri, ku araabe naahitsya eby'omu Biragiro, tarikusingisa orubanja iwe orikushobya Ebiragiro, haza oine Ebyahandiikirwe kandi oshazirwe omu mubiri? Ahakuba Omuyudaaya ow'aharuguru kwonka tiwe Muyudaaya w'amazima, kandi okusharwa okw'aharuguru okw'omubiri tikwo kusharwa kw'amazima; kwonka Omuyudaaya ow'omu mutima niwe Muyudaaya, kandi okusharwa okw'omu mutima okw'omu mwoyo, kutari kw'omu bihandiiko, nikwo kusharwa; okusiimwa kw'omuntu ogwo tikuruga ha bantu, kureka ahari Ruhanga. Omuyudaaya naakiza ki abandi? Nari shi okusharwa nikugasha ki? Nibigasha munonga omu miringo yoona. Eky'okubanza, Abayudaaya nibo baakwatsiibwe ebyagambirwe Ruhanga. Mbwenu shi tugambe ki? N'obu abamwe bataraikiriize, okutaikiriza kwabo nikubaasa kuhindura okwesigwa kwa Ruhanga okuba busha? Rubuuza! Ka tuhamye Ruhanga ku aba ow'amazima, n'obu omuntu weena yaakuba omunyabishuba, nk'oku kyahandiikirwe ngu: Obe ohikiriire omu bigambo byawe; Osingye, ku oraacwerwe orubanja. Okutahikiirira kwaitu ku kuraabe nikuhamya okuhikiirira kwa Ruhanga, tugambe ki? Tugire tuti: Ruhanga ku ahanisa ekiniga, aba atahikiriire? (Naagamba nk'oku abantu bagamba.) Rubuuza! Ku kiraabe kiri kityo, Ruhanga aryacwera ata ensi orubanja? Ebishuba byangye ku biraabe nibimanyisa amazima ga Ruhanga, bikamuhaisa ekitiinisa, ahanki nyowe nicwerwa orubanja nk'omusiisi? Kandi n'enki ekirikutuzibira kukora ekibi, ngu ebirungi bibone kwoja? Nk'oku abamze batubeiherera, bakahamya ngu nikwo tugamba. Abarikugira batyo baryacwerwa orubanja orubashemereire. Mbwenu tugire tuta? Tuti, itwe Abayudaaya twine eki turikukiza abandi? Ngaaha, na kakye; ahakuba mperize kuhamya ngu abantu boona, Abayudaaya n'Abagriika, bategyekwa ekibi, nk'oku kyahandiikirwe ngu: Tihariho ohikiriire, tihariho n'omwe; Tihariho orikushoborokyerwa, tihariho orikusherura Ruhanga. Boona bakahaba, boona hamwe baahinduka entakimazire; Tihariho orikukora gye, tihariho n'omwe. Emimiro yaabo n'ekituuro ekirangaire, Bagobya n'endimi zaabo, Obushegu bw'encwera buri omu minwa yaabo; Akanwa kaabo kaijwire okukyeena n'obushaarizi; Amaguru gaabo garahukira okusheesha eshagama; Okuhwerekyereza n'enaku biri omu mihanda yaabo, N'omuhanda gw'obusingye tibarikugumanya; Tibata mutima aha kutiina Ruhanga. Kandi nitumanya ngu byona ebi Ebiragiro bigamba, bibigambira abo abu bitegyeka, ngu buri kanwa kabumbwe, kandi ab'ensi boona basingwe orubanja omu maisho ga Ruhanga; ahakuba omu maisho ge tihariho muntu n'omwe orisinga orubanja ahabw'okukora emirimo erikuragiirwa Ebiragiro; ahabw'okuba Ebiragiro nibyo bimanyisa ekibi. Kwonka hati hariho okuhikiirira okushuurwirwe okuruga ahari Ruhanga, kutari kw'ebiragiro, haza Ebiragiro n'ebya baanabi nibikuhamya, nikwo kuhikiirira kwa Ruhanga, oku abarikwikiriza boona baheebwa ahabw'okwikiriza Yesu Kristo. Mumanye ngu tihariho mutaano; ahakuba boona bakashiisha, kandi tibarikuhika ha kitiinisa kya Ruhanga. Kureka baihirwaho busha orubanja ahabw'embabazi ze, naabacunguza okucungurwa okuri omuri Yesu Kristo. Niwe Ruhanga yaataireho okuba ekarabo y'abarikwikiriza eshagama ye, ngu abone kworeka okuhikiirira kwe, okwamureeteire okwetsiza ebibi ebyakozirwe ira, ebi yaagumisiririize; kandi ngu omu biro ebi ayorekye okuhikiirira kwe, abe Ohikiriire, kandi Oiha orubanja aha muntu weena orikwikiriza Yesu. Mbwenu aho okwehimbisa kurahi? Tikuriho. Nikuzibirwa ki? Ahabw'emirimo? Ngaaha; kureka n'ahabw'okwikiriza. Ahakuba nituhamya ngu omuntu aihwaho orubanja ahabw'okwikiriza, tarwihwaho habw'okukora emirimo y'Ebiragiro. Nari shi Ruhanga n'ow'Abayudaaya bonka? Ti Ruhanga w'Abanyamahanga nabo? Eego, n'ow'Abanyamahanga nabo; ahakuba Ruhanga aba omwe; kandi niwe ariiha aha bashazirwe orubanja ahabw'okwikiriza, n'aha batashazirwe ahabw'okwikiriza. Mbwenu shi Ebiragiro nitubihindura busha ahabw'okwikiriza? Ngaaha! Tikwo kiri; nituhamya Ebiragiro. Ku biraabe biri bityo, tugambe ki ahari Abrahamu, tatenkuriitwe omu mubiri, eki yaareebire? Ahabw'okuba Abrahamu, kuri yaihirweho orubanja ahabw'emirimo, akaagizire eky'okwehimbisizaho, kwonka takiine ahari Ruhanga. Ebyahandiikirwe nibigira bita? Biti: Abrahamu akaikiriza Ruhanga, kyamubarirwa okuba okuhikiirira. Nimumanya ngu, okora omurimo, ebihembo bye tibibarwa nk'ekiconco kureka nk'enyihurano. Kwonka otakora mirimo, akaikiriza Ogwo oiha orubanja aha batatiina Ruhanga, okwikiriza kwe kumubarirwa okuba okuhikiirira. Nk'oku Daudi nawe yaagambire aha mugisha oguheebwa omuntu ou Ruhanga abarira okuhikiirira, okutari habw'okukora emirimo, ati: Baine omugisha abasaasiirwe eby'okushiisha byabo, N'ebibi byabo bikashwekwa. Aine omugisha omuntu ou Mukama ataribarira kibi. Mbwemu omugisha ogu gugambwa ahabashazirwe bonka, nari n'aha batashazirwe? Ahakuba twagira tuti: Okwikiriza kwa Abrahamu kukamubarirwa okuba okuhikiirira. Kukamubarirwa ryari: Yaashazirwe, nari atakashazirwe? Tikuramubariirwe yaashazirwe, kureka atakashazirwe. Bwanyima yaaheebwa okusharwa okuba akamanyiso k'okuhamya okuhikiirira kwe kw'okwikiriza, oku yaabaire aine atakashazirwe, ngu abone kuba ishenkuru wa boona abaikiriza batashazirwe, ngu nabo babarirwe okuhikiirira; kandi abe na ishenkuru w'abashazirwe, batari abafiire kusharwa kwonka, kureka abagyendera omu kwikiriza kwa tatenkuriitwe Abrahamu, oku yaabaire aine atakashazirwe. Ahakuba endagaano ei Abrahamu n'abaijukuru baaraganisiibwe ku barihungura ensi, terarugire mu Biragiro, kureka omu kuhikiirira ahabw'okwikiriza. Abeesiga Ebiragiro kuri nibo bahunguzi, okwikiriza kukaabaire okwa busha, n'ebyaraganisiibwe bikaabaire bifiire; ahakuba Ebiragiro bireeta ekiniga; kwonka ahu Ebiragiro bitari tihariho kushobya. N'ahabw'ekyo okuhikiirira kuruga omu kwikiriza, ngu ebyaraganisiibwe ebyo bibone kwegamira embabazi, kandi bihamibwe aha baijukuru boona, t'abarikwesiga Biragiro bonka, kureka nabo abarikugyendera omu kwikiriza kwa Abrahamu; ahabw'okuba niwe tatenkuriitwe twena; nk'oku kyahandiikirwe ngu: Nkakugira ishenkuru w'amahanga maingi omu maisho g'Ogwo ou yaikiriize, niwe Ruhanga ozoora abafu, kandi oyeta ebitariho nk'ebiriho. Abrahamu ogwo akaikiriza, yaagira amatsiko omu bunaku obu yaakugahwereiremu, ngu aryaba ishenkuru w'amahanga maingi, nk'oku kyagambirwe ngu: Abaijukuru nikwo bariba batyo. Kandi n'obu araabe yaareebire omubiri gwe nigushusha nk'ogufiire ahabw'okumara emyaka y'obukuru nka igana, akareeba na Saara yaabaire ekicura atakibaasa kuzaara, okwikiriza kwe tikuratentebukire; kureka, ku yaataire amaisho aha bi Ruhanga yaaraganiise, tiyaabanganisisibwa kutaikiriza, kureka yaagumibwa okwikiriza, yaahimbisa Ruhanga; kandi yaamanyira kimwe ngu eki Ruhanga yaaraganiise, naabaasa kukikora. Nikyo okwikiriza kwe kwamubariirwe okuba okuhikiirira. Tikiramuhandiikiirwe wenka, ngu kikamubarirwa okuba okuhikiirira, kureka ahabwaitu naitwe abaribarirwa okuhikiirira, itwe abarikwikiriza Ogwo owaazoire Yesu Mukama waitu omu bafu; niwe yaahairweyo ahabw'eby'okushiisha byaitu, kandi akazoorwa kutwihaho orubanja. N'ahabw'ekyo, twihirweho orubanja ahabw'okwikiriza, twine obusingye ahari Ruhanga ahabwa Mukama waitu Yesu Kristo; kandi ahabw'Ogwo tureebire oburyo bw'okutaaha omu mbabazi ezi, ezi tuhamiiremu ahabw'okwikiriza, kandi nitwesiima twine amatsiko g'okureeba ekitiinisa kya Ruhanga. Kandi t'ekyo kyonka; kureka nitwesiimira n'omu busaasi, ahabw'okuba nitumanya ngu omu busaasi harugamu okugumisiriza, omu kugumisiriza harugamu okuhamibwa, n'omu kuhamibwa harugamu amatsiko; kandi amatsiko tigakwatsa nshoni, ahabw'okuba okukunda kwa Ruhanga kushukirwe omu mitima yaitu Omwoyo Orikwera ou twahairwe. Ku twabaire tukiri enshoberwa, omu bunaku buhikire Kristo yaafeera abatatiina Ruhanga. Nimumanya ku kigumire omuntu kufeera ohikiriire; nangwa shana akaayemera kufeera ow'emicwe mirungi; kwonka Ruhanga ayoreka okukunda kwe oku atukunda, ahakuba ku twabaire tukiri abanyabibi, Kristo yaatufeera. Mbwenu okukira munonga, nk'oku tuherize kwihwaho orubanja ahabw'eshagama ye, turyakira ekiniga kya Ruhanga ahabwe. Ahakuba ku turaabe twagarukaine na Ruhanga ahabw'okufa kw'Omwana we tukiri abazigu be, mbwenu okukira munonga, nk'oku tuherize kugarukana nawe, amagara ge garyatukiza; kandi t'ekyo kyonka, kureka nitushemerererwa omuri Ruhanga ahabwa Mukama waitu Yesu Kristo, otuhaisize hati okugarukana oku. N'ahabw'ekyo, nk'oku ekibi kyaizire omu nsi ahabw'okushiisha kw'omuntu omwe, kandi kikarugamu okufa, nikwo n'okufa kwabugire omu bantu boona, ahakuba boona bakashiisha. Nimumanya ngu Ebiragiro bitakatairweho, ekibi kikaba kiri omu nsi; kwonka ekibi tikibarirwa muntu ahu Ebiragiro bitari. Okuruga ahari Adamu okuhika ahari Musa, okufa kukaba kutegyeka abantu, nangwa n'abatarasiisire nk'oku Adamu yaacumwire, kandi niwe kishushani ky'Ogwo owaabaire naayenda kwija. Kwonka ekiconco ky'embabazi tikiine kakwate n'ekicumuro ekyo; ahakuba ekicumuro ky'omuntu omwe ku kiraabe kyareeteire abantu baingi okufa, okukira munonga embabazi za Ruhanga n'ekiconco ky'embabazi z'omuntu omwe Yesu Kristo nikwo byakanyire ahari baingi. Kandi ekiconco ekyo eky'embabazi tikirikushushana n'ebyarugire aha kicumuro ky'omuntu ogwo omwe; ahakuba orubanja orwarugire aha kicumuro ekyo eky'omwe rukareeta okusingwa; kwonka ekiconco ky'embabazi, ekyaizire ahanyima y'ebicumuro bingi, kikareeta okurwihwaho. Ekicumuro ky'omuntu omwe ku kiraabe kyareeteire rufu okwema ahabw'ogwo, okukira munonga abaakiira ezo embabazi nyingi munonga n'ekiconco ky'okuhikiirira, baryayemekwa omu magara masya ahabw'omwe niwe Yesu Kristo. Nk'oku ekicumuro ky'omuntu omwe kyasingiise abantu boona orubanja, nikwo n'eky'okuhikiirira, eki omuntu omwe yaakozire, kyahikire kityo aha bantu boona, ngu baihweho orubanja, baheebwe amagara. Ahakuba nk'oku baingi baahindukire abasiisi ahabw'okutahurira kw'omuntu omwe, nikwo baingi barihinduka abahikiriire ahabw'okuhurira kw'omwe. Kandi Ebiragiro nabyo bikaija, ngu ebicumuro bikanye; kwonka ei ekibi kyagarukiire kukanya, embabazi zikakiraho kukanya munonga, ngu, nk'oku ekibi kyategyekire kikareeta okufa, embabazi zibe nikwo zaategyekyesa okuhikiirira okuhitsya omu magara agatahwaho ahabwa Yesu Kristo Mukama waitu. Mbwenu tugambe ki? Tugume omu kibi, ngu embabazi zibone kukanya? Nikikabure! Itwe abaaherize kufa aha kibi, nitubaasa tuta kukigaruakmu, tukakigumamu? Timurikumanya ngu itwe twena abaabatiziibwe kutaaha omuri Kristo Yesu, tukabatizibwa kutaaha omu kufa kwe? N'ahabw'ekyo ahabw'okutatizibwa tukaziikwa nawe kutaaha omu kufa, nk'oku Kristo yaazookire omu bafu ahabw'amaani g'ekitiinisa kya Isheboona, naitwe tube nikwo twagyendera tutyo omu magara masya. Ku turaaba twateeraine nawe ahabw'okushushanisibwa nawe omu kufa kwe, turyateerana nawe tutyo omu kuzooka nk'okwe. Nitumanya ngu omuntu waitu owa ira akabambwa nawe, ngu omubiri gw'ekibi guhindurwe busha, itwe turekye kuguma nitutegyekwa ekibi; ahakuba ofiire aba atakitegyekwa kibi. Kwonka ku turaabe twafiire hamwe na Kristo, nitwikiriza ngu turyamereera nawe; ahabw'okuba nitumanya ngu, Krito nk'oku yaazookire omu bafu, takigaruka kufa; okufa tikwakimutegyeka. Okufa oku yaafiire, akafa rimwe aha kibi yaaheza; mbwenu amagara agu aine, againe ahari Ruhanga. Naimwe mwebare mutyo, ku mufiire aha kibi, kwonka ku muri abahuriire ahari Ruhanga omuri Kristo Yesu. N'ahabw'ekyo mutaikiriza ekibi kutegyeka omu mibiri yaanyu ey'okufa, mukoorobera okurigira kwayo okubi; kandi mutaha ekibi engingo zaanyu kuzikoresa eby'okutahikiirira, kureka mweheereze Ruhanga nk'abahuriire abazoirwe kuruga omu bafu, kandi n'engingo zaanyu muzimuhe kuzikoresa eby'okuhikiirira. Ekibi tikiribategyeka, ahabw'okuba timurikutegyekwa Biragiro kureka embabazi. Mbwenu shi, tukore ekibi, ngu ahabw'okuba titurikutegyekwa Biragiro kureka embabazi? Rubuuza! Timurikumanya ngu ogwo ou mweha nk'abahuuku kumuhurira, muba muri abahuuku b'ogwo ou muhurira, yaaba kibi ekireeta okufa, nari okuhurira okureeta okuhikiirira? Kwonka Ruhanga asiimwe, ahakuba imwe abaabaire muri abahuuku b'ekibi, mbwenu muhindukire abarikutegyekwa enyegyesa ei mwahairwe, mukagyorobera omu mitima yaanyu; kandi nk'oku mwacungwirwe okuruga omu butegyeki bw'ekibi, muhindukire abahuuku b'okuhikiirira. Naagamba nk'omuntu ahabw'amaani makye ag'obuntu bwanyu; kwonka nk'oku mwabaire muhayo engingo zaanyu nk'abahuuku kukora ebihagaro n'eby'okushiisha ebirengyesereize, hati mube nikwo mwahayo engingo zaanyu nk'abahuuku kukora eby'okuhikiirira, mubone kwezibwa. Obu mwabaire mukiri abahuuku b'ekibi, mukaba mutategyekwa kuhikiirira. Mbwenu ni mugasho ki ogu mwatungire omu bunaku obwo omuri ebyo ebirikubakwatsa enshoni hati? Ahabw'okuba omuheru gwabyo n'okufa. Kwonka hati nk'oku mucungwirwe kuruga omu butegyeki bw'ekibi, mukahinduka abahuuku ba Ruhanga, ebyana ebi murikwana n'okwezibwa; kandi omuheru gwabyo n'amagara agatahwaho. Ahakuba ebihembo by'ekibi n'okufa; kwonka ekiconco kya Ruhanga n'amagara agatahwaho omuri Kristo Yesu Mukama waitu. B'eishe-emwe, timurikumanya ku Ebiragiro bitegyeka omuntu, akiriho? (Ningambira abarikumanya Ebiragiro.) Nimumanya ngu omukazi oine iba, ekiragiro kimutegyeka kuguma na iba, akiriho; kandi iba ku afa, aba atakitegyekwa kiragiro kya iba. Kwonka ku ashwerwa ondiijo mushaija, iba akiriho, ayetwa omushambani; kwonka iba ku afa, aba atakitegyekwa ekyo kiragiro; n'ahabw'ekyo ku ashwerwa omushaija ondiijo, tayetwa mushambani. Nikyo kimwe, B'eishe-emwe, mukafa aha Biragiro ahabw'okufeera hamwe na Kristo omu mubiri gwe, ngu mubone kuba ab'ondiijo owaazoirwe omu bafu, ngu twanire Ruhanga ebyana. Ku twabaire tukiri omu buzaarwa bw'omubiri, okwetenga ebibi kwaitu, okwaimukiibwe Ebiragiro, kukakorera omu ngingo zaitu ngu twanire okufa ebyana. Kwonka hati tukomoroirwe, titwakitegyekwa Biragiro ahabw'okufa ahari ekyo ekyabaire kitukwatsire, ngu tubone kuheereza omu buhuuku busya obw'Omwoyo, butari bwa ira obw'ebihandiiko. Mbwenu tugambe ki? Tuti: Ebiragiro nikyo kibi? Ngaaha! Tinkumanyire kibi, kuri ntarakimanyisiibwe Biragiro; ahakuba tinkumanyire kwetenga, kuri Ebiragiro bitaragizire biti: Otaryetenga. Kwonka ekibi, ku kyaboine obwiho omu Biragiro, kyaimutsya omuriinye emiringo yoona ey'okwetenga; ahakuba ahatari Biragiro, ekibi kiba kifiire. Naanye ira nkaba ndi ohuriire ahatari Biragiro; kwonka Ekiragiro, ku kyaizire, ekibi kyahimbuuka, nyowe naafa. Ekiragiro, ekyakubaire eky'okumpa amagara, nkashanga kindugiiremu okufa; ahakuba ekibi, ku kyaboine obwiho omu kiragiro, kyangobeza, kyanyita nikyema omuri ekyo kiragiro. Mbwenu Ebiragiro nibyera, n'ekiragiro nikyera, kihikire, kandi ni kirungi. Nimugira ngu ekirungi nikyo kyandeeteire okufa? Ngaaha! Ekyakundeeteire n'ekibi; kikaanyitsa ekirungi, ngu ekibi kimanywe ku kiri kibi, kandi ahabw'Ebiragiro kihindukye kibi buzima ekirengyesereize. Kwonka nitumanya ngu Ebiragiro n'eby'Omwoyo; kwonka nyowe ndi ow'obuzaarwa bw'obuntu, nkagurwa kutegyekwa ekibi; eki nkora, tinkimanya; ahabw'okuba eki nkunda kukora tikyo nkora; kureka eki nyanga nikyo nkora. Mbwenu ku ndaabe nkora eki ntenda, biri niinyikiriza ngu Ebiragiro ni birungi. N'ahabw'ekyo tiinye nkikora, kureka ekibi ekituura omuriinye. Nimmanya ngu omuriinye omu buntu bwangye tihabamu karungi koona; ahakuba obutoosha nkunda kukora ekirungi, kwonka okukikora kundema. Ekirungi eki nkunda kukora tikyo nkora; kureka ekibi eki nyanga nikyo nkora. N'ahabw'ekyo ku ndaabe nkora eki ntenda, tiinye nkikora, kureka ekibi ekintuuramu. N'ahabw'ekyo nshangire ebiragiro biri biti, nyowe ku mba niinyenda kukora ekirungi, ekibi kimba haihi. Omu mutima gwangye nsiima ebiragiro bya Ruhanga; kwonka omu ngingo zangye nshangamu ekindi kiragiro ekirwanisa ekiragiro eky'omu bwengye bwangye, kimpindura omuhuuku w'ebiragiro by'ekibi ebiri omu ngingo zangye. Ai bambe, ka ndi omuntu enshoberwa! N'oha orinjuna omu mubiri ogu ogw'okufa? Ruhanga asiimwe, ahabwa Yesu Kristo Mukama waitu. Mbwenu omu bwengye bwangye nyorobera Ebiragiro bya Ruhanga, kwonka omu mubiri gwangye nyorobera ebiragiro by'ekibi. N'ahabw'ekyo abari omuri Kristo Yesu tibakiine rubanja; hakuba ekiragiro ky'Omwoyo gw'amagara agari omuri Kristo Yesu kikankomoorora kutategyekwa kiragiro eky'ekibi n'okufa. Ruhanga yaakora eki Ebiragiro bitarabaasize kukora ahabw'okuremesibwa amaani makye g'obuntu; yaatuma Omwana we omu kishushani ky'omubiri gw'ekibi, kandi ahabw'ekibi, yaacwera ekibi orubanja omu mubiri, ngu ebi Ebiragiro birikutwihuza bibone kuhikiirira omuriitwe abatakuratira by'omubiri, kureka eby'Omwoyo. Ahabw'okuba abakuratira eby'omubiri bata omutima aha by'omubiri; kwonka abakuratira Omwoyo bata omutima aha by'Omwoyo. Mumanye ngu okuta omutima aha by'omubiri n'okufa; kwonka okuta omutima aha by'Omwoyo n'amagara n'obusingye; ahabw'okuba okuta omutima aha by'omubiri n'obuzigu ahari Ruhanga; ahakuba tikworobera biragiro bya Ruhanga, kandi buzima tikubaasa kubyorobera; n'ahabw'ekyo abarikutegyekwa omubiri tibabaasa kugwisa gye Ruhanga. Kwonka imwe timuri mu buryo bw'omubiri, kureka omu Mwoyo, Omwoyo wa Ruhanga ku araabe atuura omuriimwe buzima. Mumanye ngu omuntu weena otaine Mwoyo wa Kristo, ti muntu we na kakye. Kandi Kristo ku araabe ari omuriimwe, biri omubiri gufiire ahabw'ekibi, kwonka omwoyo guhuriire ahabw'okuhikiirira. Ku muraabe mutuurwamu Omwoyo w'Ogwo owaazoire Yusu omu bafu, Ogwo owaazoire Kristo Yesu omu bafu aryahindura n'emibiri yaanyu ey'okufa okuba ehuriire ahabw'Omwoyo we otuura omuriimwe. B'eishe-emwe, twine eibanja, ti ry'omubiri ngu tukuratire ebyagwo; ahakuba ku muraakuratire eby'omubiri, nimwija kufa; kwonka ku muraitse Omwyo emicwe yaanyu ey'omubiri, muryaba abahuriire. Manya, boona abeebemberwa Omwoyo wa Ruhanga, nibo baana ba Ruhanga; ahakuba timurahairwe mwoyo gw'obuhuuku kugaruka kutiina, kureka mukaheebwa Omwoyo owaabahindwire abaana ba Ruhanga, otugambisa tukagira tuti: Abba, Taata! Omwoyo ogwo niwe ahamya n'emyoyo yaitu ku turi abaana ba Ruhanga; kandi ku turaabe turi abaana, turi abahunguzi, abahunguzi ba Ruhanga, kandi ab'okuhungura hamwe na Kristo, ku turaabe nitushaasha hamwe nawe, ngu tubone kuheebwa ekitiinisa hamwe nawe. Kandi ninteekateeka ngu obusaasi obu twine omu biro ebi, tibushemereire kugyeranisibwa n'ekitiinisa eki turishuuruurirwa. Mumanye ngu ebyahangirwe byona bituura bitegyereize n'ekihika okushuuruurwa kw'abaana ba Ruhanga; ahakuba ebihangirwe bikaragiirwa kutegyekwa ebitaine mugahso, ti habw'okweyendera, kureka kikakorwa Ogwo owaaragiire ku bitegyekwa bityo biine amatsiko; ahabw'okuba ebihangirwe ebyo nabyo biryacungurwa, birekye kuba eby'okujunda, kureka biheebwe obusingye bw'abaana ba Ruhanga obw'ekitiinisa. Nitumanya ngu ebihangirwe byona bituura nibitsinda, nibisaasira hamwe n'okuhitsya hati; kandi tibyo byonka, kureka naitwe abaine ebyana by'omujigaijo eby'Omwoyo, nitutsinda omu mitima yaitu, nitutegyereza kuhindurwa abaana ba Ruhanga, nikwo kucungurwa kw'emibiri yaitu; ahakuba tukajunwa twine amatsiko ago. Manya, eki omuntu aineho amatsiko, ku aheza kukireeba, gaba gatakiri matsiko. Mbwenu n'oha ogira amatsiko aha ki arikureeba? Kwonka ku tugira amatsiko aha ki tutakareebire, tukitegyereza n'okugumisiriza. Oku nikwo Omwoyo atuhwera omu bweremwa bwaitu; ahakuba titumanya kushaba nk'oku kitushemereire, kwonka Omwoyo we wenka atutonganira n'okutsinda oku omuntu atakaabaasa kugamba. Kandi Ogwo, ocaaka emitima y'abantu, amanya ebi Omwoyo ateekateeka, ku atonganira abarikwera, nk'oku Ruhanga akunda. Nitumanya ngu, aha barikukunda Ruhanga, bakeetwa nk'enaama ye oku eri, byona ebibabaho bikwatanisiza hamwe kubareetera oburungi. Ahakuba abu yaamanyire ira, nibo yaashoroire batakabaireho kushushanisibwa n'Omwana we, ngu abone kuba omujigaijo omu b'eishe-emwe baingi. Abu yaashoroire batakabaireho, nibo yaayetsire; n'abu yaayetsire, nibo yaihireho orubanja; kandi n'abu yaihireho orubanja, nibo yaahaire ekitiinisa. Mbwenu tugambe ki ahari ebyo? Ruhanga ku araabe ari aha rubaju rwaitu, oritubaasa n'oha? Otaratwimire Mwana we ahabwe, kureka akamuhayo ahabwaitu twena, aryazibirwa ki kutuha byona hamwe nawe? N'oha orirega entoore za Ruhanga? Ni Ruhanga, haza kandi obaihaho orubanja? N'oha oribacwera orubanja rw'okubasinga? Ni Kristo Yesu owaabafeereire, kandi okukira owaazookire omu bafu, ori aha rubaju rwa buryo rwa Ruhanga okututonganira? N'oha oritutaanisa n'okukunda kwa Kristo? N'obusaasi, okwitwa kubi, okuhiigwa, enjara, okujwara busha, akabi, nari shi rurara? Nk'oku kyahandiikirwe ngu: Ahabwawe nitwitwa eizooba ryona, Nituteekateekwa nk'entaama z'okubaagwa. Kwonka omuri ebyo byona tusingwire nangwa n'okukiraho ahabw'Ogwo owaatukunzire. Ahakuba nimmanyira kimwe ngu okufa, n'obu gaakuba amagara, nari baamaraika, nari abarikutegyeka, nari ebiriho, nari ebiribaho, nari ab'obushoboorozi, nari oburaingwa obwa bwemi nari oburaingwa obw'okuzimu, n'obu kyakuba ekindi kintu kyona ekihangirwe, tihaine kiribaasa kututaanisa n'okukunda kwa Ruhanga okuri omuri Kristo Yesu Mukama waitu. Ningamba amazima omuri Kristo, tindikubeiha; nimpamya n'omutima gwangye omu Mwoyo Orikwera, ku nyine enaku nyingi n'obusaasi obutarikutuuza omu mutima gwangye. Ahakuba nkaayenzire ngu nyowe ahabwangye nkyeenwe, kandi ncuubwe ahari Krito ahabwa beene waitu ab'oruganda rwangye omu mubiri, nibo Baisraeli, abaahairwe omugabo gw'okuba abaana ba Ruhanga, n'ekitiinisa kye, n'endagaano ze, n'Ebiragiro n'emigyenzo y'okuramya Ruhanga, n'ebyaraganisiibwe; nibo baakomookire ahari baatatenkuriitwe; kandi na Kristo nibo yaakomookiremu omu mubiri, otegyeka byona, kandi niwe Ruhanga ohimbisibwa ebiro byona. Amiina. Ku ndikugamba ntyo, tindikugira nti: Ekigambo kya Ruhanga tikirahikire; ahabw'okuba ti kugira ngu abaakomookire omuri Israeli boona n'Abaisraeli buzima; kandi okuba oruzaaro rwa Abrahamu tikyo kihindura boona abaana be buzima; kwonka nikigira kiti: Baijukuru baawe baryayetererwa Isaaka. Nikwo kugira ngu, abazairwe omu mubiri tibo baana ba Ruhanga, kureka abazairwe omu ndagaano nibo babarwa kuba abaijukuru. Nimumanya ku ekigambo ekyaraganisiibwe kyagizire kiti: Omu bunaku nk'obu ndyagaruka, kandi Saara aryazaara omwana w'omwojo. Kandi t'ekyo kyonka, kureka na Rebeka, ku yaabaire abakire enda y'empasha z'omushaija tatenkuriitwe Isaaka, Mbwenu tugambe ki? Tuti, omu mitwarize ya Ruhanga habamu okutainganisa? Rubuuza! Ahakuba akagambira Musa ati: Ndyasaasira ou ndisaasira, kandi ndyagirira embabazi ou ndizigirira. N'ahabw'ekyo tikirikwegamira kweyendera kw'omuntu, nari obweziriki bwe, kureka okusaasira kwa Ruhanga. Nimumanya ngu, omu Byahandiikirwe Ruhanga akagira Faraho ati: Eki naakwemekyeire n'okukworekyeraho amaani gangye, ngu eiziina ryangye rigambwe omu nsi zoona. Nikwo asaasira ou ayenda kusasira, kandi agangaaza omutima gw'ogwo ou ayenda ngu gugangaare. Mbwenu noija kumbuuza oti: Ahanki naakibarira abantu ebishobyo? Kandi n'oha owaakubaasa kuzibira ebi arikwenda? Beitu shi, iwe omuntu, niiwe oha orikuhakanisa Ruhanga? Ekibumbirwe nikibaasa kubuuza owaakibumbire kiti, Ahabw'enki okambumba oti? Omubumbi taine obushoboorozi aha ibumba omu mugoma gumwe kubumbamu orwabya rumwe rw'okukoresa eby'ekitiinisa, n'orundi rw'okukoresa ebirikwitsa enshoni? Mbwenu Ruhanga, ku araabe yaayenzire kworeka ekiniga kye, n'okumanyisa obushoboorozi bwe, nikiita ki We okugumisiririza n'embabazi ze nyingi enyabya ez'ekiniga ezaateekateekyeirwe okuhwerekyerera; ngu abone kworeka obutungi bw'ekitiinisa kye aha nyabya ez'okusaasirwa ezi yaateekateekyeire ekitiinisa okuruga ira, niitwe abu yaayetsire, ti mu Bayudaaya bonka, kureka n'omu Banyamahanga? Nk'oku yaagambire naaraba omuri nabi Hosea ati: Abantu abatari b'eihanga ryangye Ndyabeeta eihanga ryangye; Kandi owaabaire ari enyangwakazi Ndyamweta enkundwakazi. Kandi omu mwanya ogwo ahu baagambiriirwe ngu timuri ihanga ryangye. Niho baryeterwa abaana ba Ruhanga ohuriire. Kandi Isaaya nawe akagamba aha Baisraeli ati: Omubaro gw'Abaisraeli n'obu guriba nk'omusheenyi gw'aha nyanja, abarihonokaho bonka nibo barijunwa; ahakuba Mukama aryahikiiriza orubanja oru yaacwereire ensi, aruheze atarusiibizeho. Kandi nk'oku Isaaya yaagizire ira ati: Kuri Mukama ow'amahe ataratutsigiireho baijukuru, Tukaabaire nka Sodoma, tushushana na Gomora. Mbwenu tugambe ki? Tuti: Abanyamahanga, abatarakuratiire kuhikiirira, bakakuhikaho, nikwo kuhikiirira okuruga omu kwikiriza; kwonka Abaisraeli, abaakuratiire Ebiragiro by'okuhikiirira, tibarahikize biragiro byakwo. Bakazibirwa ki? Ahabw'okuba tibareezirikire kukuhikaho ahabw'okwikiriza, kureka ahabw'emirimo. Baateera entsibo aha ibaare ry'okuteerwaho entsibo, nk'oku kyahandiikirwe ngu, Reeba, ninta omuri Saayuuni Eibaare eririkuteeza entsibo n'orukiri orurikugwisa, Kandi orikumwikiriza tarikwatwa nshoni. B'eishe-emwe, ekyakunanura omutima gwangye, kandi eki nshabira Abaisraeli ahari Ruhanga nikyo eki, ngu bajunwe. Ahakuba nimpamya nti: Baine obweziriki ahari Ruhanga, kwonka tiburimu kushoborokyerwa; ahabw'okutamanya kuhikiirira okurikuruga ahari Ruhanga, bakeesherurira oku baakuhamya okuhikiirira kwabo ahabwabo, tibaroorobeire kuhikiirira okurikuruga ahari Ruhanga. Ahakuba omuri Kristo nimwo Ebiragiro bihikiiririzibwa, ngu abone kuhaisa okuhikiirira omuntu weena orikwikiriza. Nimumanya ngu Musa akahandiika eby'okuhikiirira okuheebwa ahabw'okuhitsya Ebiragiro ati: Orikubihitsya aryagira amagara ahabwabyo. Kwonka okuhikiirira okwegamiire okwikiriza nikugira kuti: Otagamba omu mutima gwawe oti: N'oha oritemba omu iguru? (amakuru ngu, okushuumya Kristo ahansi,) nari shi oti: N'oha orishuuma okuzimu? (amakuru ngu, okwiha Kristo omu bafu.) Beitu kugira kuta? Kugira kuti, Ekigambo kikuri haihi, omu kanwa kaawe n'omu mutima gwawe, nikyo kigambo ky'okwikiriza eki tubuurira; tuti: Ku oryatura n'akanwa kaawe oti, Yesu niwe Mukama, waikiriza n'omutima gwawe ku Ruhanga yaamuzoire omu bafu, oryajunwa; ahakuba omutima nigwo omuntu aikiririsa akaheebwa okuhikiirira, kandi akanwa niko ayatuza akaheebwa okujunwa. Ebyahandiikirwe nibigira biti: Omuntu weena orikumwikiriza tarikwatwa nshoni. Tihariho mutaano gw'Omuyudaaya n'Omugriika; ahakuba Mukama omwe niwe Mukama wa boona, kandi n'omutungi ahari boona abamutakira; ahabw'okuba omuntu weena oritakira eiziina rya Mukama aryajunwa. Mbwenu shi, abantu baryatakira bata, ou batakaikiriize? Kandi bayaikiriza bata ou batakahuriraga? Kandi baryahurira bata ahatari mubuurizi? Kandi baryabuurira bata batatumirwe? Nk'oku kyahandiikirwe ngu: Ebigyere by'ababuurizi ka ni birungi munonga, abo ababuurira engiri y'ebigambo ebirungi! Kwonka abaayorobiere engiri ti boona; ahakuba Isaaya akagira ati: Mukama n'oha oikiriize ebi twarangire? Manya, okwikiriza kuruga omu bi tuhurira, kandi ebi tuhurira biruga omu kigambo kya Kristo. Beitu nimbuuza nti: Tibarahuriire? Eego, buzima bakahurira; ahakuba Eiraka ryabyo rikabuga omu nsi zoona, N'ebigambo byabyo byahika aha muheru gw'ensi. Kandi nimbuuza nti: Abaisraeli tibarabimanyire? Musa niwe yaabandize kugira ati: Ndyabaitsa eihari aha ihanga eritari ihanga buzima, Ndyabakwatsa ekiniga n'eihanga eritaine bwengye. Kandi Isaaya akagamba n'obumanzi ati: Nkabonwa abataransherwire, Naayeyoreka abatarambuuririize. Kwonka aha Baisraeli yaagira ati: Eizooba ryona nsiiba ntegire emikono eihanga eritahurira kandi erigomi. Mbwenu nimbuuza nti: Ruhanga akacwera kimwe abantu be? Ngaaha! Ahakuba naanye ndi Omwisraeli ow'omu nda ya Abrahamu omu ruganda rwa Benyamiini. Ruhanga taracwire bantu be abu yaamanyire batakabaireho. Timurikumanya ebi Ebyahandiikirwe bigamba ahari Eliya, oku yaaregire Abaisraeli ahari Ruhanga? Ati: Mukama baitsire baanabi baawe, basheenyire amatambiro gaawe; niinye ntsigaireho nyenka, kandi naanye nibenda kuunyita. Beitu Ruhanga akamuagarukamu ata? Ati: Nyetsigariize abantu enkumi mushanu abatakatsimbiraga Baali maju. Na mbwenu omu bunaku obu nikwo biri; hariho abantu bakye abatsigaireho abaatoorainwe embabazi. Kwonka, ku biraabe biri ahabw'embabazi, tibikiri habw'emirimo; ahakuba ku kyakubaire kitari kityo, embabazi tizaakubaire mbabazi. Mbwenu tugambe ki? Tuti: Abaisraeli tibaraboine ki baasherwire; kureka abatoorainwe nibo baakiboine; kwonka abandi bakagangaazibwa, nk'oku kyahandiirwe ngu: Ruhanga akabaha omutima gw'okuhungira, n'amaisho ngu batareeba, n'amatu ngu batahurira n'okuhitsya eri izooba. Kandi Daudi akagira ati: Emeeza yaabo ebahinduukire omutego n'orugogo, N'enkongi, n'eky'okubaihura. Amaisho gaabo gashwekwe omwirima, ngu batahweza, Emigongo yaabo ogiinikye ebiro byona. Nikyo ndikubuuriza nti: Bakateera entsibo, ngu bagwe? Ngaaha! Kureka ahabw'okucumura kwabo, okujunwa kwizire aha Banyamahanga kubaitsa eihari. Mbwenu okucumura kwabo ku kuraabe kwatungiise ab'ensi zoona, kandi n'okuremwa kwabo kukatungisa Abanyamahanga, kaashwa okugarurwa kwabo! Kwonka ningambira imwe Abanyamahanga. Nk'oku ndi entumwa aha Banyamahanga, nimpimbisa obutumwa bwangye, ngu nkaakwatsa beene waitu Abayudaaya eihari, abamwe omuribo bajunwa. Okucuubwa kwabo ku kuraabe nikureetera ab'ensi zoona kugarukana na Ruhanga, okugarurwa kwabo kuryareeta ki? Tikurireeta okuzooka omu bafu? Esaano y'omuganuro ku eba eri erikwera, n'ekiihuro kyona nikwo kiba; kandi ekitsitsa ku kiba kiri ekirikwera, n'amataagi nikwo gaba. Kwonka amataagi agamwe ku garaabe gaahangwirweho, kandi iwe owaabaire ori omuzeituuni ogwo, oteehimbisiza aha mataagi. Ku oraabe nooyehimbisa, oikukye ngu tiiwe ekitsitsa kimezireho, kureka niiwe omezire aha kitsitsa. Obundi okaagira oti: Amataagi gakahagurwa ngu nyowe mbyarwemu. N'eky'amazima; gakahagurwa ahabw'okutaikiriza kwago; haza naiwe okwikiriza kwawe nikwo kukwemereize. Oteemanya, kureka otiine; ahakuba Ruhanga ku araabe atarasaasiire mataagi agahangiirweho, naiwe tarikusaasira. Yetegyereze embabazi za Ruhanga, kandi n'okutasaasira kwe; ahari abo abaagwire, n'okutasaasira kwe; kwonka ahariiwe n'embabazi ze, ku oraabe n'ozigumamu; ku oriba otazigumiremu, naiwe oryahagurwaho. Kandi nabo, ku bariba batagumiire mu butaikiriza bwabo, baryabyarwmau, ahakuba Ruhanga aine obushoboorozi kugaruka kubabyaramu. Omanyenngu ku oraabe waahagwirwe aha muzeituuni ogw'omu ishwa omu buhangwa, okabyarwa omu muzeituuni omurungi, ogu waabaire otaine buzaare nagwo, amataagi gari agaabaire gari ag'obuhangwa tigarikira munonga kugaruka kubyarwa aha muzeituuni gwago? B'eishe-emwe, niinyenda ngu mushoborokyerwe enaama egi, murekye kweyeta abanyabwengye. Mumanye ku ekicweka ky'Abaisraeli kyagizire obugangaazi, okuhitsya obu Abanyamahanga baritaaha omu kanisa, bakahika omubaro oguhikire; obwo Abaisraeli boona baryajunwa, nk'oku kyahandiikirwe ngu: Omujuni aryaruga omuri Saayuuni, Aihe omuri Yakobo okutatiina Ruhanga; Kandi egyo niyo ndagaanao yangye nabo, Ku ndibaihaho ebibi byabo. Omu by'engiri bo n'abazigu ba Ruhanga ahabwanyu; kwonka omu by'okutooranwa Ruhanga n'abarikukundwa ahabwa baishenkurubo. Mumanye ngu ebi Ruhanga agaba n'okweta kwe tabyefuuza. Nk'oku ira mwabaire mugomeire Ruhanga, kwonka hati musaasiirwe ahabw'obugomi bwabo, nikwo nabo hati bagomire, ngu embabazi ezi mwagiriirwe zibareetere okusaasirwa; ahakuba Ruhanga akabarira hamwe abantu boona omu bugomi, ngu abone kusaasira boona. Yeimwe! Obutungi bwa Ruhanga, obwengye bwe n'okumanya kwe ka bitaine bugarukiro! Emicwere ye n'emitwarize ye tibirikubaasa kumanywa. N'oha oramanyire obwengye bwa Mukama, Nari n'oha orabaire omuhanuuzi we? Nari n'oha orabandize kumuha ekintu Ngu amuzimuurire? Ahakuba byona niwe bikomookaho, kandi bibaho ahabwe, kandi niwe mukama waabyo; aheebwe ekitiinisa ebiro byona. Amiina. N'ahabw'ekyo, B'eishe-emwe, nimbeeshengyereza ahabw'embabazi za Ruhanga, ku muhayo embiri yaanyu kuba ebitambo ebihuriire, ebirikwera, kandi ebirikusiima Ruhanga, nikwo kuheereza kwanyu oku mushemereire kumuha. Kandi mutashushanisibwa n'ab'obusingye obu, kureka muhindurwe basya ahabw'okugarurwa obusya omu biteekateeko byanyu, mubone kumanya gye ebi Ruhanga akunda, oku biri birungi, ebirikusiimwa, kandi ebihikire buzima. Ahabw'embabazi ezi naahairwe, ningambira buri muntu weena omuriimwe, ngu arekye kweteekateekaho okukira oku ari, kureka ateekateekye okutarenzya oku ari, nk'oku Ruhanga yaagyereire omuntu weena okwikiriza. Mumanye ngu, nk'oku twine engingo nyingi omu mubiri, kandi nk'oku zoona zikora emirimo etari emwe, naitwe nikwo turi; turi baingi, kwonka omuri Kristo turi omubiri gumwe, kandi omuntu weena n'orugingo rwa mugyenzi we. Nk'oku twine ebiconco ebitari bimwe, nk'embabazi ezi twahairwe oku ziine omutaano, tubikorese; ku kuraabe kuri okubuurira, tubuurire nk'oku tugyereirwe okwikiriza; nari okuheereza, twezirikye kuheereza; nari orikwegyesa, ayezirikye kwegyesa; orikuhabura, ayezirikye kuhabura; orikugaba, agabe n'obufura; orikutegyeka, ategyekye n'obweziriki; n'orikugira embabazi, azigire ashemereirwe. Okukunda kwanyu kutabamu oburyarya. Mwangire kimwe ekibi, muhamire aha kirungi; omu kukunda ab'eishe-emwe, mukundane buzima; omu kuhaana ekitiinisa, buri muntu ateekateekye ahari mugyenzi we okumweshumba; omu bweziriki mutaba abeeremwa; emyoyo yaanyu etagate, muheereze Mukama. Mushemererwe mwine amatsiko; mugumisirize omu busaasi; mugumizemu kushaba muhamire. Muhe aha byanyu okuhwera abarikwera omu bukyene bwabo; mwezirikye kukunira abagyenyi. Mushabire omugisha abarikubahiiga; mubashabire omugisha, mutabakyeena. Mushemererwe hamwe n'abarikushemererwa; murire hamwe n'abarikurira. Mugire omutima gumwe omu bi murikuteekateekanaho; mutata omutima aha by'ekitiinisa, kureka mugyende hamwe n'abataine kitiinisa. Muteemanya ku muri abanyabwengye. Mutaihura omuntu weena ekibi ahabw'ekibi; mwerinde, ebi murikukora bireebekye bihikire omu maisho g'abantu boona. Ku kiraabe nikibaasika aha rubaju rwanyu, mutuurane n'abantu boona n'obusingye. Imwe abarikukundwa, muteehoorera enzigu, mukurekyere ekiniga kya Ruhanga, nk'oku kyahandiikirwe ngu: Okuhoora enzigu n'okwangye; niinye ndizimuura, nikwo Mukama arikugira. N'ahabw'ekyo omuzigu waawe ku araagire enjara, omugaburire; ku araakwatwe eiriho, omuhe eky'okunywa; ahabw'okuba omu kukora otyo nooba omurunzire amakara g'omuriro aha mutwe. Otasingurwa ekibi, kureka ekibi okisinguze ekirungi. Omuntu weena ayorobere abakama abarikutegyeka; ahakuba tihariho butegyeki obutaruga ahari Ruhanga; kandi abategyeki abariho bateebwaho Ruhanga. N'ahabw'ekyo orikugomera obutegyeki, naaba agomeire eki Ruhanga yaataireho; kandi abarikugoma beereetera orubanja. Nimumanya ngu abategyeki tibatiinwa barikukora gye, kureka abarikukora kubi. Mbwenu nooyena kutatiina mutegyeki? Kora ebirungi, haza aryakusiima; ahabw'okuba we n'omuheereza wa Ruhanga ow'okukuhaisa ebirungi. Kwonka ku oraabe nookora kubi, otiine; ahakuba takwatira busha rurara; kureka n'omuheereza wa Ruhanga, ohoora enzigu aha muntu okora kubi. N'ahabw'ekyo mushemereire kuboorobera, ti habw'okutiina kiniga ekyo kwonka, kureka n'ahabw'eiraka ry'omwoyo. Kandi nikyo muheera omushoro, ahakuba abakama abo n'abaheereza ba Ruhanga abeezirika kukora omurimo ogwo obutoosha. Mwihure boona ebi barikubaihuza; abarikushoza mubahe omushoro; abarikuhooza mubahoorere; ab'okutiinwa mubatiine; ab'ekitiinisa mubahe ekitiinisa. Mutarigira eibanja ryona aha muntu, kureka ery'okukundana; ahakuba okunda mutaahi we, aba ahikize Ebiragiro. Ahabw'okuba ebi ngu, Otarishambana, otariita, Otariiba, Otaryetenga eby'abandi, n'ebindi biragiro byona, biteeranira omu kigambo eki ngu: Kunda mutaahi waawe nk'oku oyekunda. Oine okukunda tagirira mutaahi we kubi; n'ahabw'ekyo okukunda nikwo kuhitsya Ebiragiro. Kandi mugume mukore mutyo, ahakuba nimumanya ngu obunaku buhikire imwe kusisiimuka omu turo; ahabw'okuba okujunwa kutwiriire haihi okukira obu twatandika kwikiriza. Ekiro kyahweire; buri haihi kusheesha; n'ahabw'ekyo ka tujuure emicwe y'omwirima, tujware eby'okurwanisa eby'omushana; tugyende tushemeire, nk'abarikugyenda nyomushana, tutarikujagarara, tutarikusinda, tutarikushambana, tutarikukora birikwitsa enshoni, tutarikutongana, tutarikugirirana ihari. Kureka mujware Mukama waitu Yesu Kristo, kandi mutaha omubiri orwekwatso kukora ebi gurikwetenga. Otaine maani omu kwikiriza kwe, mumwakiire, kwonka mutamucwera orubanja omu bi arikubanganisa. Omuntu omwe aine okwikiriza okurikumubaasisa kurya byona; kwonka otaine maani, arya emboga zonka. Orikurya byona arekye kugaya otarikubirya; kandi otarikubirya arekye kucwera orikubirya orubanja; ahabw'okuba Ruhanga akamwakiira. Niiwe oha orikucwera omuhuuku w'ondiijo orubanja? Mukama we niwe orikumanya ku ayemereire, nari ku agwire. Kandi buzima, aryayemerezibwa, ahabw'okuba Mukama waitu aine amaani kumwemereza. Omuntu omwe ateekateeka ekiro kimwe kuba kikuru okukira ebindi; ondiijo ateekateeka ebiro byona kwingana. Omuntu weena amanyire kimwe atarikubanganisa omu mutima gwe. Orinda ekiro akirinda ahabwa Mukama; n'orya byona, nawe abirya ahabwa Mukama, ahabw'okuba asiima Ruhanga; kandi obyanga abyanga ahabwa Mukama, kandi nawe asiima Ruhanga. Ahakuba omuriitwe tihariho obaho ahabwe wenka, kandi tihariho ofa ahabwe wenka. Ku tubaho, tubaho ahabwa Mukama; kandi ku tufa, tufa ahabwa Mukama; n'ahabw'ekyo, yaaba twabaho, yaaba twafa, turi aba Mukama. Ekyo nikyo Kristo yaafeereire kandi akazooka, ngu abone kuba Mukama w'abafiire n'abahuriire. Mbwenu shi iwe, ahabw'enki noocwera mwene Sho orubanja? Nari shi noogayira ki mwene Sho? Ahakuba twena turyayemerera omu maisho g'ekitebe ky'eiramuriro ekya Ruhanga; nk'oku kyahandiikirwe ngu: Mukama naayerahira ati: Nk'oku ndi ohuriire, Abantu boona baryantsimbira amaju, N'orurimi rwona ruryahimbisa Ruhanga. Nikwo buri omwe omuriitwe aryagambira, naayetonganira ahari Ruhanga. N'ahabw'ekyo okuruga hati turekye kucwererana emanja; kureka buri muntu omuriitwe ahamize kimwe okutateeza mwene Ishe ntsibo, nari okukora ekirikumugwisa. Nimmanya, kandi niinyikiririza kimwe omuri Mukama waitu Yesu ntu: Tihariho kintu kyona ekyahangirwe nikizira ahabwakyo; kwonka omuntu ku ateekateeka ngu nikizira, ahariwe kizira. Mwene Sho ku araabe naakorwa kubi ebi orikurya, nooba otakigyendera mu kukunda. Otahwerekyereza n'eby'okurya byawe ogwo ou Kristo yaafeereire. N'ahabw'ekyo otajumisa ekirungi kyawe. Manya, obukama bwa Ruhanga ti by'okurya, nari eby'okunywa, kureka okuhikiirira n'obusingye n'okushemererwa omu Mwoyo Orikwera. Ahakuba oheereza atyo Kristo, niwe ashemeza Ruhanga, kandi asiimwe n'abantu. N'ahabw'ekyo tukuratire ebirikureeta obusingye n'okwombekana. Mutashiisha omurimo gwa Ruhanga ahabw'eby'okurya. Omu mazima byona bishemeire; kwonka ni kibi omuntu kugwisa abandi ahabw'ebi arikurya. Ni kirungi okutarya nyama, nari okunywa viinyo, nari okukora ekintu kyona ekirikuteeza mwene Sho entsibo, nari okumugwisa nari okumumaramu amaani. Okwikiriza oku oine, ogume nakwo omu mutima gwawe omu maisho ga Ruhanga. Otarikwecwera rubanja omu bi arikwikiriza ahiiriirwe. Kwonka ogwo orikubanganisa, ku arya, asingwa orubanja, ahabw'okuba tiyaarya aikiriize; kandi kyona ekitaruga mu kwikiriza, kiba kibi. Itwe abaine amaani tushemereire kwekorera obweremwa bw'abatagaine, tureky kweshemeza twenka. Omuntu weena omuriitwe ashemeze mutaahi we, amukwatse omu birungi eby'okumukuza; ahakuba na Kristo tareeshemeize wenka; kwonka nk'oku kyahandiikirwe ngu: Ebijumo ebi baakujumire niinye byagwereire. Mumanye ngu Ebyahandiikirwe ira byona bikahandiikwa kutwegyesa, ngu tubone kugira amatsiko ahabw'okugumisiriza, n'ahabw'okuhuumuzibwa Ebyahandiikirwe ebyo. Mbwenu, Ruhanga mukama w'okugumisiriza n'okuhuumuza abahe okukwatanisa omu biteekateeko byanyu, nk'oku Kristo Yesu akunda, mubone kuhimbisa Ruhanga Ishe wa Mukama waitu Yesu Kristo n'omutima gumwe n'akanwa kamwe. N'habw'ekyo mwakiirane, nk'oku Kristo yaabaakiire, Ruhanga abone kuhimbisibwa. Eki ndikugamba n'eki nti: Kristo akahinduka omuheereza w'abashazirwe ow'okubooreka amazima ga Ruhanga, ngu abone kuhamya ebi baishenkurubo baaraganisiibwe, kandi ngu Abanyamahanga bahimbise Ruhanga ahabw'okusaasira kwe, nk'oku kyahandiikirwe ngu: Nikyo ndikuhimbisiza omu Banyamahanga, Kandi nkeeshongorera eiziina ryawe. Kandi ngu: Imwe Abanyamahanga, mushemererwe hamwe n'eihanga rye. Kandi ahandi ngu: Muhimbise Mukama, imwe mwena Abanyamahanga, Kandi n'amahanga goona gamuhimbise. Kandi Isaaya nawe akagira ati: Haryabaho ekitsitsa kya Yese, Niwe ariimuka kutegyeka Abanyamahanga, Kandi niwe Abanyamahanga barigiramu amatsiko. Ruhanga mukama w'amatsiko abaijuze okushemererwa kwona n'obusingye omu kwikiriza, amatsiko gaanyu gakanyisibwe amaani g'Omwoyo Orikwera. Beene Tata, nimmanya gye ebyanyu ntarikubanganisa, ku mwijwire emicwe mirungi n'okwetegyereza kwona, kandi ku murikubaasa kuhuguurana. Kwonka ebimwe omu baruha egi naabibahandiikira n'obumanzi, nimbaijutsya, oku Ruhanga yaangiriire embabazi, akantaho kuba omuheereza wa Yesu Kristo aha Banyamahanga ow'okukora omurimo gw'engiri ya Ruhanga nk'omunyamurwa, ngu Abanyamahanga babe empongano erikusiimwa, eyeziibwe Omwoyo Orikwera. N'ahabw'ekyo, omuri Kristo Yesu nyine eby'okwehimbisizaho omu murimo ogu nkoreire Ruhanga. Tinkaayehanga kugamba aha bindi kureka aha bi naakoresiibwe Kristo kworobya Abanyamahanga, omu kugamba n'omu kukora, ahabw'amaani g'obumanyiso n'eby'okutangaaza, nimbukoresibwa Omwoyo Orikwera; okuruga Yerusaalemu, okwehinguririza okuhika Iluriko, nkabuurira hoona engiri ya Kristo. Kandi nkeezirika kubuurira engiri ahi eiziina rya Kristo ritakamanywaga, ngu ndekye kwombeka aha musingi ogwatairweho abandi; kibone kuba nk'oku kyahandiikirwe ngu: Abatakagambirwaga ebye baryareeba, Kandi abatakahuriraga baryashoborokyerwa. Nikyo naagiriire ebirikunzibira kaingi kwija owaanyu; kwonka hati, nk'oku ntakiine hatsigaire omu mahanga aga, kandi mmazire emyaka mingi niinyetenga kwija owaanyu, ku ndiba ninza Spania, nyine amatsiko kubarabaho nkabareeba; kandi ku ndimara naimwe ebiro bikye, naabahwa orushusho, mubone kunshendekyereza omu rugyendo rwangye. Kwonka hati ninza Yerusaalemu nintwara eby'okuhwera abarikwera; ahabw'okuba aba Makedonia n'aba Akaya bakasiima kuteerana eby'okuhwera abooro ab'omu barikwera abari Yerusaalemu. Bakasiima kukikora, kandi buzima nibahurira baine eibanja aharibo, ahabw'okuba Abanyamahanga ku baraabe baakwataniise nabo omu by'Omwoyo, nibaihuzibwa kubahwera omu by'omubiri. N'ahabw'ekyo, ku ndiheza kubahitsya ebiconco ebyo, ndyabarabaho ninza Spania. Kandi nimmanya ngu, ku ndiija owaanyu, ndyaija nyijwire omugisha gwa Kristo. Mbwenu nimbeeshengyereza, B'eishe-emwe, ahabwa Mukama waitu Yesu Kristo n'ahabw'okukunda kw'Omwoyo, ku mwezirikira hamwe naanye kunshabira ahari Ruhanga, mbone kukira ab'omu Bayudaaya abatarikwikiriza, kandi n'eby'obuhwezi ebi ndikutwara Yerusaalemu bisiimwe abarikwera; ntyo naanye Ruhanga ku araasiime, mbone kwija owaanyu nshemereirwe, turuhuukire hamwe. Ruhanga mukama w'obusingye agume naimwe mwena. Amiina. Nimbasiimira munyaanyaitwe Foibe omudiikonikazi w'ekanisa ya Kenkerea; mumwakiire omuri Mukama waitu, nk'oku kishemereire abarikwera, kandi mumuhwere omuri byona ebi aryatenga ahariimwe; ahabw'okuba abaire naahwera baingi, naanye ntababuziremu. Mundamukize Priska na Akula, abakozi bagyenzi bangye omuri Kristo Yesu, abaabaire beehaireyo kucuubwaho ebitsya ahabw'amagara gangye. Tiinye nyenka orikubasiima, kureka n'amakanisa goona ag'Abanyamahanga; kandi muramutsye ekanisa ey'omu ka yaabo. Muramutsye na munywani wangye Epaineeto, owaabandize kuhindukira Kristo omuri Asia. Muramutsye Mariamu owaabakoreire munonga. Muramutsye Anderoniiko na Yuniasi, ab'omuryango gwangye, abu naabohirwe nabo, abashaija rugambwa omu ntumwa, kandi abambandiize omuri Kristo. Muramutsye Ampuliato, munywani wangye omuri Mukama. Muramutsye Urubano, omukozi mugyenzi waitu omuri Kristo hamwe na Staako munywani wangye. Muramutsye Apele, orikusiimwa omuri Kristo. Muramutsye n'ab'omuka ya Aristobulo. Muramutsye Herodioni ow'omuryango gwangye. Muramutsye abo abari omuri Mukama ab'omu ka ya Nakiso. Muramutsye Trufaina na Trufoosa abarikukorera omuri Mukama. Muramutsye Peresi orikukundwa, owaayezirikire kukorera omuri Mukama. Muramutsye Rufo owaatoorainwe omuri Mukama, kandi na nyina naanye ou nyeta maawe. Muramutwey Asunkuriito, Fulegoni, Herume, Patiroba, Heruma n'ab'eishe-emwe abatwire nabo. Muramutsye Filologo, Yulia, Nereu na munyaanya, na Olumpa n'abarikwera boona abatwire nabo. Muramukansie okunywegyerana okurikwera. Amakanisa ga Kristo goona gaabaramutsya. Kandi nimbeeshengyereza, B'eishe-emwe, mwetegyereze abo abarikureeta eby'okubataanisa n'eby'okubateeza entsibo, ebitaanuukaine n'enyegyesa ei mwayegire; mubeetantare; ahakuba abari nk'abo tibaheereza Mukama waitu Kristo, kureka enda zaabo bonka; kandi emitima y'abataine bugobya bagibeihabeihesa okugamba gye n'ebigambo by'okuteera ekimama. Ahakuba okworoba kwanyu nikumanywa omu bantu boona; nikyo ndikwesiimira ahabwanyu; kwonka niinyenda ngu mube abanyabwengye aha kirungi, kandi abataine buryarya aha kibi; kandi Ruhanga mukama w'obusingye aryasingyeera Sitaane juba ahansi y'ebigyere byanyu. Embabazi za Mukama waitu Yesu Kristo zigume naimwe. Timoseo, omukozi mugyenzi wangye, yaabaramutsya; kandi Lukio, Yasooni na Sosipateeri ab'omuryango gwangye nabo baabaramutsya. Nyowe Teretio, omuhandiiki w'ebaruha egi, nimbaramutsya omuri Mukama. Gaayo orikundaaza, n'ekanisa yoona baabaramutsya. Erasto, omubiiki w'empiiha z'orurembo, n'ow'eishe-emwe Kwato, baabaramutsya. Embabazi za Mukama waitu Yesu Kristo zigume naimwe mwena. Amiina. Mbwenu nimbatsigira Ruhanga orikubaasa kubagumya, nk'engiri yangye n'okubuurira ebya Yesu Kristo oku biri, ebirikwikirizana n'enaama eyaashuurwirwe; enaama egyo ekaba esherekirwe okuruga iranaira, kwonka hati eshuurwirwe, kandi yaamanyisibwa aha mahanga goona omu byahandiikirwe baanabi, nka Ruhanga otahwaho oku yaaragiire, ngu amahanga ago gabone kumwikiriza n'okumworobera. Ruhanga ow'obwengye omwe wenka aheebwe ekitiinisa ebiro byona ahabwa Yesu Kristo. Amiina. Paulo owaayetsirwe kuba entumwa ya Yesu Kristo, nk'oku Ruhanga yaakunzire, na Soseene ow'eishe-emwe, twabahandiikira imwe ab'omu kansia ya Ruhanga eri Korinso, abaayeziibwe omuri Kristo Yesu, bakeetwa kuba abarikwera hamwe na boona abari hoonahoona abatakira eiziina rya Mukama waitu Yesu Kristo, Mukama waabo kandi owaitu. Nitubendeza embabazi n'obusingye ebirikuruga ahari Ruhanga Tataitwe na Mukama waitu Yesu Kristo. Obutoosha nsiima Ruhanga wangye ahabwanyu, nimmusiimira embabazi ze ezi mwahairwe omuri Kristo Yesu, ahabw'okuba omu miringo yoona mukahinduka abatungi omuriwe, omuri byona ebi mugamba kandi n'ebi mumanya, nk'okuhamya Kristo kwaitu oku kwahamiibwe omuriimwe. N'ahabw'ekyo tihariho kiconco kyona eky'Omwoyo eki mutaine, nimutegyereza okushuuruurwa kwa Mukama waitu Yesu Kristo; niwe aribagumya okuhitsya aha muheru, mukashangwa mutaine ky'okuhanwa aha kiro kya Mukama waitu Yesu Kristo. Ruhanga n'omwesigwa owaabeetsire kutaaha omu kukwatanisa hamwe n'Omwana we Yesu Kristo Mukama waitu. Kwonka nimbeeshengyereza, B'eishe-emwe, omu iziina rya Mukama waitu Yesu Kristo, mukaikirizaine, mureka kwebaganisamu, mukwatanisa hamwe buzima omu biteekateeko byanyu n'omu bi murikuhamya. Ahakuba mperize kumanyisibwa ab'owa Keloe ngu mwine empaka, B'eishe-emwe. Eki ndikugamba nikyo eki ngu, buri omwe omuriimwe naagira ati: Nyowe ndi owa Paulo; kandi ondi ati: Ndi owa Apolo; ondi ati: Ndi owa Keefa; n'ondiijo ati: Ndi owa Kristo. Nimugira ngu Kristo abagansiibwemu? Paulo akababambirwa? Nari mukabatizibwa omu iziina rya Paulo? Ninsiima Ruhanga ahabw'okuba tindabatiize muntu omuriimwe, kureka Krispo na Gaayo, ahu mwakwekwatsize ngu mukabatizibwa omu iziina ryangye. (Kureka nkabatiza ab'omu ka ya Stefana; tindikwijuka yaaba hariho ondiijo weena ou naabatiize). Ahabw'okuba Kristo tarantumire kubatiza, kureka okubuurira engiri, ntarikugigambisa bigambo by'obwengye, ngu omusharaba gwa Kristo gurekye kuhinduka ogwa busha. Ahakuba ekigambo ky'omusharaba aha barikuhwerekyerera n'obushema, kwonka ahariitwe abarikujunwa n'amaani ga Ruhanga; ahabw'okuba kikahandiikwa ngu: Ndyacwekyereza obwengye bw'abanyabwengye, N'okwetegyereza kw'abarikwetegyereza ndyakuhindura busha. Omunyabwengye arahi? Omuhandiiki arahi? Omunyampaka ow'obusingye obu arahi? Timurikumanya ngu Ruhanga akahindura obwengye bw'ensi obushema? Ahakuba omu bwengye bwa Ruhanga ku atarasiimire obwengye bw'ensi kuba nibwo bwareetera abantu kumumanya, yaasiima kujuna abarikwikiriza, naabajunisa obushema bw'okubuurira kwaitu. Abayudaaya bashaba obumanyiso, n'Abagriika basherura obwengye, kwonka itwe tubuurira Kristo owaabambirwe aha musharaba; kandi ogwo aha Bayudaaya n'enkongi, n'aha Banyamahanga n'obushema, kwonka ahari abo abarikwetwa Abayudaaya n'Abagriika, ni Kristo, amaani ga Ruhanga kandi obwengye bwa Ruhanga. Mumanye ngu obushema bwa Ruhanga n'obw'obwengye okukira obwengye bw'abantu, kandi n'obweremwa bwa Ruhanga n'obw'amaani okukira amaani g'abantu. B'eishe-emwe, mwetegyereze okwetwa kwanyu; abaine obwengye bw'ensi egi omuriimwe ti baingi, n'obu baakuba bakama, n'obu baakuba ab'ekitiinisa; kwonka Ruhanga katoorana abashema b'ensi ngu akwatse enshoni abanyabwengye; kandi Ruhanga akatoorana eitaine maani ngu akwatse enshoni ebiine amaani; n'eby'ahansi eby'ensi n'ebirikugaywa Ruhanga akabitoorana, kandi n'ebitariho, abone kuhindura busha ebiriho, ngu hatakaagira omuntu weena owaayehimbisa omu maisho ga Ruhanga. Kandi ahabwe muri omuri Kristo Yesu, ou Ruhanga yaahindwire obwengye bwaitu, n'okuhikiirira, n'okwera, n'obucunguzi; n'ahabw'ekyo orikwehimbisa, ayehimbise ahabwa Mukama, nk'oku kihandiikirwe. B'eishe-emwe, obu naija owaanyu, tindaizire nimbagambira enaama ya Ruhanga nk'omugambi murungi nari omunyabwengye; ahakuba nkamariirira kutagira kindi kyona eki naamanya omuriimwe, kureka Yesu Kristo, ogwo owaabambirwe. Nkaba ntuura naimwe, nyine obweremwa, n'obwoba bwingi, nintetema. Emigambire yangye n'obutumwa bwangye bikaba bitari bigambo by'obwengye eby'okwikiririsa abantu, kureka eby'okubooreka Omwoyo n'amaani, ngu okwikiriza kwanyu kuteegamira obwengye bw'abantu kureka amaani ga Ruhanga. Kwonka obwengye tubugamba n'abo abahikiriire, kwonka buba butari bwa nsi egi, n'obu bwakuba obw'abategyeki b'ensi egi ab'okuhwaho. Itwe tugamba obwengye bwa Ruhanga, obwasherekirwe omu naama, ei Ruhanga yaataireho, ensi zoona zitakahangirwe, okutuhaisa ekitiinisa. Tihariho n'omwe omu bategyeki b'ensi egi owaabumanyire; ahakuba, kuri baabumanyire, tibaakubambire Mukama ow'ekitiinisa; kwonka nk'oku kyahandiikirwe ngu: Ebi eriisho ritakareebaga, n'okutu ebi kutakahuriraga, Ebitakataahaga mu mutima gw'omuntu, Byona ebi Ruhanga yaacumiire abamukunda, Ruhanga akabitushuuruurira, naabitumanyisisa Omwoyo we; ahabw'okuba arondoora byona, nangwa n'ebitarikumanywa bya Ruhanga. N'oha omu bantu orikumanya ebi omuntu ateekateeka, kureka omwoyo ogu omuntu aine. Na mbwenu tihariho orikumanya ebya Ruhanga kureka Omwoyo wa Ruhanga. Kandi itwe omwoyo ou twahairwe ti w'ensi egi, kureka n'Omwoyo oruga ahari Ruhanga, ngu tubone kwetegyereza ebi Ruhanga atuheera busha. Nibyo tugamba, tutarikubigambisa bigambo ebyegyesibwa n'obwengye bw'abantu, kureka ebyegyesiibwe Omwoyo, nitushobororera abaine Omwoyo eby'Omwoyo. Omuntu ow'obuzaarwa bw'obuntu taikiriza by'Omwoyo wa Ruhanga, ahabw'okuba bimubeera eby'obushema, kandi tabaasa kubyetegyereza, ahakuba byetegyerezibwa omu buryo bw'Omwoyo. Ow'Omwoyo ayetegyereza byona, kwonka we tayetegyerezibwa muntu weena. N'oha oramanyire ebi Mukama ateekateeka, haza akaija kumwegyesa? Kwonka itwe twine okuteekateeka kwa Kristo. Kwonka, B'eishe-emwe, tindabaasize kubagambira nk'ab'Omwoyo, kureka nk'ab'omubiri, nk'abeereere omuri Kristo. Nkabagaburira amate, tindabahaire by'okurya bigumire; ahabw'okuba mukaba mutakabibaasize. Kandi na hati hoona timukabibaasize, ahakuba mukiri ab'omu mubiri kwonka. Omuriimwe ku haraabe harimu eihari n'empaka, timuri omu buryo bw'omubiri, abarikutwaza nk'abantu-buntu? Omwe ku araabe naagira ati, Nyowe ndi owa Paulo; n'ondiijo ati, Nyowe ndi owa Apolo, obwo nimuba mutari abantu-buntu? Mbwenu Apolo n'enki? Nari Paulo n'enki? N'abakozi abaabaikiririise, nka buri omwe oku Mukama yaamuhaire. Nyowe nkabyara, Apolo yaitirira amaizi, kwonka Ruhanga niwe yaabikurize. N'ahabw'ekyo orikubyara ti kintu, n'obu yaakuba orikwitirira amaizi, kureka Ruhanga okuza. Orikubyara n'orikwitirira amaizi nibaingana, kandi buri omwe aryaheebwa ebihembo nk'omurimo gwe oku guriba guri; ahakuba turi abakozi abakora kumwe, nitukorera Ruhanga; imwe muri omusiri gwa Ruhanga, n'enju erikwombekwa Ruhanga. Nk'embabazi za Ruhanga ezi naahairwe oku ziri, nyowe nkombeka omusingi nka mukama w'abombeki ow'obwengye; ondiijo yaagwobekyeraho. Kwonka omuntu weena ayerinde oku arikugwombekyeraho. Mumanye ngu tihariho gundi musingi ogu omuntu weena yaakubaasa kutaho, kureka ogwo ogwatairweho, niwe Yesu Kristo. Omuntu weena ku ayombeka aha musingi ogu n'ezaabu, n'efeeza, n'amabaare ag'obuguzi bwingi, n'emiganda, n'obunyaatsi n'ebikonko, omurimo gw'omuntu weena guryamanyisibwa; ahakuba Ekiro ekyo kiryagworeka, ahabw'okuba guryashuuruurwa omuriro; kandi omuriro nigwo gurihamya omurimo gw'omuntu weena oku guri. Omurimo ogu omuntu weena yaayombekire aha musingi ogu, ku gurigumaho, aryaheebwa ebihembo. Kandi omurimo gw'omuntu weena ku gurisya, aryafeerwa; kwonka we wenka aryajunwa, kwonka nk'orabire omu muriro. Timurikumanya ku muri hekalu ya Ruhanga, kandi n'Omwoyo wa Ruhanga ku atuura omuriimwe? Omuntu weena ku arihwerekyereza hekalu ya Ruhanga, nawe Ruhanga aryamuhwerekyereza, ahakuba hekalu ya Ruhanga n'erikwera, kandi hekalu egyo niimwe. Omuntu weena arekye kwebeiha. Omuriimwe ku haraabe harimu orikweteekateeka kuba ow'obwengye bw'obusingye obu, ahindukye omushema, abone kuba ow'obwengye. Ahakuba obwengye bw'ensi egi n'obushema ahari Ruhanga; nk'oku kyahandiikirwe ngu: Akwatira abanyabwengye omu bugobya bwabo. Kandi ngu: Mukama naamanya ebiteekateeko by'abanyabwengye ku biba busha. N'ahabw'ekyo omuntu weena arekye kwehimbisa ahabw'abantu; ahakuba byona n'ebyanyu, yaaba Paulo, yaaba Apolo, yaaba Keefa, nari ensi, nari amagara, nari rufu, nari ebiriho, nari ebiribaho; byona n'ebyanyu; naimwe muri aba Kristo, na Kristo n'owa Ruhanga. Oku nikwo omuntu weena ashemereire kututeekateekaho, ku turi abaheereza ba Kristo n'ababiiki b'enaama za Ruhanga. Kandi buzima ekyetengwa aha babiiki n'okuba abeesigwa. Kwonka orubanja oru muncwera, nari oru ncwerwa abandi bantu, ahariinye n'akantu kakye munonga; kandi naanye nyenka tiinyine ru nyecwera. Mumanye ngu tiinyine ki ndikwemanyaho; kwonka ekyo tikyo kiinyihaho rubanja, kureka Mukama niwe ancwera orubanja. N'ahabw'ekyo mutaricwa orubanja rw'ekintu kyona, obunaku butakahikire, okuhitsya obu Mukama waitu ariija; niwe arimurika ebyasherekirwe omu mwirima, akooreka enaama ez'omu mitima. Obwo omuntu weena Ruhanga aryamusiima, nk'oku ashemereire. Mbwenu B'eishe-emwe, ebi naabyegambaho na Aplo ahabwanyu, nk'orikubacwera enfumu, ngu mutwegyereho okutarenga ha Byahandiikirwe, hatagira n'omwe omuriimwe owaayehimbisa ahabw'omuntu omwe okukira ondiijo. Beitu n'oha orikukuhindura ow'omutaano aha bandi? Kandi oine ki eki otarahairwe? Mbwenu ku oraabe waakihaire, ahabw'enki oyehimbisa nk'otarakihairwe? Muherize kwiguta; muherize kutunga; muhindukire nk'abagabe ahu tutari; ku mwakuhinduka abagabe, tukaashemererwa, nangwa naitwe tutegyeka hamwe naimwe. Ahakuba ninteekateeka ngu: Itwe entumwa, Ruhanga akatumurika aha muheru gw'abandi boona, nk'abacwereirwe orubanja rw'okufa; ahakuba tuhindukire ab'okushungwa ensi na baamaraika n'abantu. Itwe turi abashema ahabwa Kristo, kwonka imwe muri abanyabwengye omuri Kristo. Itwe turi abeeremwa, kwonka imwe muri ab'amaani. Imwe muri ab'ekitiinisa, kwonka itwe turi abarikugaywa. Na hati hoona twine enjara n'eiriho, tujwaire busha, nituterwa entomi, titwine maka, nitufa kubi, nitukora emirimo n'emikono yaitu. Ku batukyeena, tubashabira omugisha; ku batuhiiga, tugumisiriza; ku tubeihererwa, tugarukamu gye; tuhindwirwe ekumbwe omu nsi, nk'ebiragazibwa aha bintu byona, n'okuhitsya hati. Ebi tinaabihandiika kubakwatsa enshoni, kureka okubahuguura nk'abaana bangye abarikukundwa. Ahakuba n'obu muraabe mwine ababahabura kakumi omuri Kristo, kwonka timwine baashoimwe baingi; nimumanya ngu niinye naabazaire omuri Kristo Yesu ahabw'engiri. N'ahabw'ekyo nimbeeshengyereza kukuratira emitwarize yangye. Nikyo naatumira Timoseo ahariimwe, niwe mwana wangye omuri Mukama, ou ndikukunda, omwesigwa; aryabaijutsya emitwarize yangye ey'omuri Kristo, nk'oku nyegyesa hoonahoona omu makanisa goona. Abamwe nibeehimbisa, nibagira ngu tindiija waanyu. Kwonka ndyaija owaanyu juba, Mukama ku arikudna; obwo nibwo ndimanya amaani g'abo abarikwehimbisa, bitari bigambo byabo byonka. Ahakuba obukama bwa Ruhanga tiburi mu kigambo bugambo, kureka omu maani. Nimwenda ki? Nyije n'ekoni, nari omu kukunda n'omu mwoyo gw'obucureezi? Enkuru ebugire hoona ngu omuriimwe harimu obushambani, kandi obushambani obutarikushangwa n'omu Banyamahanga, omuntu okuraara na muka ishe. Kandi nimwehimbisa! Timushemereire kushaasha, mukaiha omuriimwe ogwo okozire ekyo? N'obu ndaabe ntari naimwe omu mubiri, kwonka ndi naimwe omu mwoyo; nk'ori naimwe buzima, omu iziina rya Mukama waitu Yesu mperize kucwa orubanja rw'omuntu ogwo okozire ekibi ekyo. Ku muriba muteeraine, naanye ndi hamwe naimwe omu mwoyo n'amaani ga Mukama waitu Yesu, mushemereire kuhayo omuntu ogwo ahari Sitaane, ahwerekyerere omu mubiri, omwoyo gwe gubone kujunwa aha kiro kya Mukama waitu Yesu Kristo. Okwehimbisa kwanyu ti kurungi. Timurikumanya ngu akatumbisa kakye katumbisa ekiihuro kyona? Mwihemu ekitumbisa ekya ira, mubone kuba ekiihuro kisya, mutarimu kitumbisa. Ahakuba Kristo Omwana gw'entaama ogw'Okuhingurwaho kwaitu akatambwa ahabwaitu. N'ahabw'ekyo ka tugume turinde ekiro ky'Obugyenyi obwo, tutaine kitumbisa ekya ira n'obu kyakuba eky'eitima n'obubi, kureka omugaati ogutarimu kitumbisa ogushemeire, kandi ogw'amazima. Omu baruha ei naabahandiikiire nkabaragiira kutakwatanisa na bashambani; kwonka tindagambire kutaanira kimwe n'abashambani b'ensi egi, nari abeetengi, nari abambuzi, nari abarikuramya ebishushani; ahabw'okuba ku kyakubaire kityo, mukaabaire mushemereire kuruga omu nsi. Kwonka eki naabahandiikiire, n'okutakwatanisa na muntu orikwetwa ow'eishe-emwe, ku araabe ari omushambani, nari omwetengi, nari orikuramya ebishushani, nari omujumi, nari omusinzi, nari omwambuzi; orikushusha atyo, n'okurya mutarirya nawe. Nyowe ninfa ki okucwera ab'aheeru orubanja? Ab'omu kanisa ti bo mushemereire kucwera orubanja? Kwonka ab'aheeru Ruhanga niwe arirubacwera. Mwihe omuriimwe omuntu ogwo omubi. Omuntu weena omuriimwe, ku araabe aine eki arikufa na mutaahi we, tikirikumukwatsa enshoni kumutabaariza omu maisho g'abatahikiriire, omu mwanya gw'okumutabaariza omu maisho g'abarikwera? Timurikumanya ngu abarikwer nibo baricwera ensi orubanja? Kandi ku muraabe niimwe muricwera ensi orubanja, timurikubaasa kucwa emanja nkye nk'ezo? Timurikumanya ku turicwera baamaraika emanja? Reero kaashwa eby'amagara aga? Mbwenu shi, ku muraabe nimugira emanja nk'ezo, ahabw'enki mutoorana abarikugaywa ekanisa kuba nibo baazicwa? Ebi naabigamba kubakwatsa enshoni. Omuriimwe tiharimu n'omwe oine obwengye owaakubaasa kucwera beene ishe orubanja? Ahakuba ab'eishe-emwe nibatabaariza ab'eishe-emwe abandi, kandi batabaarizana aha batarikwikiriza! Mbwenu muherize kureebwaho ekishobyo buzima, ahabw'okutongatongana mwenka. Ahabw'enki mutarikufa kwemera okukorwa kubi? Ahabw'enki mutaikiriza kugobezibwa mukafeerwa? Mbwenu omu mwanya gw'ebyo niimwe mukora kubi abandi, mukabagobeza, kandi abu mugobeza n'abeishe-emwe. Timurikumanya ngu abatahikiriire tibarihungura bukama bwa Ruhanga? Mutaribeihwa; abashambani, nari abarikuramya ebishushani, nari abeegira abakazi, nari ebitingwa, nari abashuma, nari abeetengi, nari abasinzi, nari abajumi, n'obu baakuba abanyagi, abo boona tibarihundura bukama bwa Ruhanga. Kandi bamwe omuriimwe mukaba muri nka bo; kwonka mukoogibwa, mwayezibwa, mwaihwaho orubanja omu iziina rya Mukama waitu Yesu Kristo n'omu Mwoyo wa Ruhanga. Byona nimbiikirizibwa, kwonka ti byona ebirikungasira. Byona nimbiikirizibwa, kwonka tinditegyekwa kintu kyona. Eby'okurya n'eby'enda, kandi enda nayo n'ey'eby'okurya; kwonka Ruhanga aryabiihaho byombi. Omubiri tigurahangiirwe bushambani, kureka gukahangirwa Mukama waitu, na Mukama waitu niwe Mukama w'omubiri; kandi Ruhanga akazoora Mukama waitu, naitwe aryatuzoora n'amaani ge. Timurikumanya ngu emibiri yaanyu eba engingo za Kristo? Mbwenu nimbaasa nta kutwara engingo za Kristo, nkazihindura engingo za maraaya? Rubuuza! Nari shi, timurikumanya ngu orikuteerana na maraaya nibaba omubiri gumwe? Ahakuba kikahandiikwa ngu: Abo bombi baryaba omubiri gumwe. Kwonka oteeraine na Mukama nibaba omwoyo gumwe. Mwetantare obushambani. Ekibi ekindi kyona eki omuntu akora kiba aheeru y'omubiri gwe; kwonka orikushambana naaba akozire ekibi ky'okushiisha omubiri gwe wenka. Timurikumanya ngu omubiri gwanyu niyo hekalu y'Omwoyo Orikwera ori omuriimwe, ou mwahairwe Ruhanga? Imwe timurikwetegyeka; ahabw'okuba mukagurwa n'obuguzi bwingi. N'ahabw'ekyo muhaise Ruhanga ekitiinisa omu mibiri yaanyu. Ebirikukwata aha bi mwampandiikiire, ekirungi n'omushaija kutakora ha mukazi. Kwonka ahabw'okwerinda obushambani, omushaija weena agire omukazi we; kandi omukazi weena agire omushaija we. Omushaija ahe omukazi we ekimushemereire, kandi omukazi nawe ahe iba ekimushemereire. Ahakuba omukazi tategyeka mubiri gwe, kureka gutegyekwa iba; kandi n'omushaija tategyeka mubiri gwe, kureka gutegyekwa omukazi we. Murekye kwimana, kureka mwaba muragaine omwanya, ngu mubone kwehayo omu kushaba, bwanyima mugarukye kuba hamwe, Sitaane arekye kubategyesa okuteezibira kwanyu. Ebi naabigamba kubaha obusingye, ti kiragiro ngu nimbaragiira; kureka nkaayenzire abantu boona kuba nkaanye. Kwonka omuntu weena aine ekiconco kye eki yaahairwe Ruhanga, omwe okwe, n'ondiijo okwe. Kwonka abatakashweire, n'abatakashweirwe, n'abafaakazi nimbagambira nti: Ekyakubaire kirungi aharibo n'okuba nkaanye. Kwonka ku baraabe batarikubaasa kwezibira, bashwere, nari bashwerwe; ahakuba haakiri okushwera nari okushwerwa okukira okubuguma. Kandi abashweire n'abashweirwe nimbaragiira, kwonka tiinye kureka Mukama waitu, omukazi arekye kutaana na iba; kandi ku araabe yaataine nawe, agumire aho ataashwerwa ondiijo, nari shi agarukane na iba, kandi omushaija atarishenda omukazi we. Abandi niinye ndikubagambira, ti Mukama nti: Ow'eishe-emwe weena, ku araabe aine omukazi otarikwikiriza, omukazi ogwo yaakunda kuguma nawe, arekye kumushenda. Kandi omukazi weena, oine iba otarikwikiriza, iba yaakunda kuguma nawe, omukazi ogwo ataritaana n'omushaija we. Ahakuba omushaija otarikwikiriza ayezibwa ahabw'omukazi we; n'omukazi otarikwikiriza ayezibwa ahabw'ow'eishe-emwe ogwo. Kuri kitari kityo, abaana baanyu bakaabaire abatashemeziibwe, kwonka hati n'abarikwera. Kwonka otarikwikiriza, ku araabe naayenda kutaana, ataane. Ku birikuba bityo, ow'eishe-emwe omushaija nari omukazi naaba atakibohwa. Ahakuba Ruhanga akatwetera obusingye. Iwe mukazi 'we, noomanya ota ku otarijuna baro? Nari shi, iwe mushaija 'we, noomanya ota ku otarijuna mukazi waawe? Kwonka, nk'oku Mukama waitu yaahaire omuntu weena, kandi nk'oku Ruhanga yaayetsire buri muntu, abe niwko yaatwaza. Naanye nikwo ndagiire omu makanisa goona. Hariho omuntu owaayetsirwe ashazirwe? Arekye kuhinduka nk'otashazirwe. Nari shi hariho owaayetsirwe atashazirwe? Arekye kusharwa. Okusharwa tikwine mugasho, n'obu kwakuba okutasharwa, kureka okworobera ebiragiro bya Ruhanga. Omuntu weena agume nk'oku yaabaire ari, obu yaayetwa. Okeetwa ori omuhuuku? Kirekye kukusaasa; kandi n'obu waakuba noobaasa kuburugamu, haakiri obugumemu. Mumanye ngu owaayetsirwe omuri Mukama ari omuhuuku, aheebwa obusingye Mukama; kandi n'ogwo owaayetsirwe aine obusingye, aba omuhuuku wa kristo. Mukagurwa obuguzi bwingi; murekye kuhinduka abahuuku b'abantu. N'ahabw'ekyo, B'eishe-emwe, omuntu weena agume omuri Ruhanga ari nk'oku yaabaire ari, obu yaayetwa. Eby'abatakashweire n'abatakashweirwe, tiinyine kiragiro kya Mukama aharibyo. Kwonka ningamba eki ndikubiteekateekaho, nk'omuntu omwesigwa ahabw'embabazi za Mukama. Kandi ninteekateeka ngu, ahabw'obusaasi oburiho omu biro ebi, ni kirungi buri muntu okuguma nk'oku ari. Okateeranwa n'omukazi? Oteetenga kutaanisibwa. Okataanisibwa n'omukazi? Otashwera ondiijo. Kwonka ku oraashwere, nooba otasiisire; n'omwishiki ku araashwerwe, naaba atasiisire. Kwonka abarikushwerana baryagira obusaasi omu mubiri; kandi eki naakwenzire n'okububakiza. Ekyo nikyo ndikugambira nti: B'eishe-emwe, hatsigaire ebiro bikye; okuruga hati abaine abakazi babe nk'abatabaine; abarikurira babe nk'abatarikurira; abarikushemererwa babe nk'abatarikushemererwa; abarikugura babe nk'abataine ki baine; n'abarikukoresa eby'ensi barekye kurengyesereza, ahabw'okuba omuhango gw'ensi egi niguhwaho. Niinyenda ngu muteemereza omutima. Otaine mukazi ota omutima aha bya Mukama oku araagwise gye Mukama; kwonka oine omukazi ata omutima aha by'ensi, oku araagwise gye omukazi we. Kandi hariho omutaano gw'oine omushaija, n'otamwine. Otaine mushaija ata omutima aha bya Mukama, ngu abone kuguma ayeziibwe omu mubiri n'omu mwoyo; kwonka oine omushaija ata omutima aha by'ensi, oku araagwise gye iba. Ebyo naabigamba ahabw'okubahwera, ti kubatega mutego, kureka kubooreka ebishemeire, ngu mubone kukorera Mukama mutaine mitima ebiri. Omuntu weena ku araateekateekye ngu tarikukora gye mwishiki ou arikugamba obugyenyi, kandi atarikubaasa kutegyeka mubiri gwe, akore eki arikusiima, ku kiraabe kiri kityo; amushwere; naaba atasiisire. Kwonka ohamire omu mutima gwe, otaine kirikumugyema, kandi orikubaasa kutegyeka omubiri gwe, akamariirira kumureka akaguma ari omwishiki, naaba akozire gye. N'ahabw'ekyo orikushwera omwishiki ou arikugamba obugyenyi, naaba akozire gye; kwonka orikureka kumushwera, naaba amweshumbize kukora gye. Omukazi akwatwa iba, yaaba akiriho; kwonka iba ku afa, aba aine obusingye okushwerwa ou arikwenda, kwonka omuri Mukama. Kwonka ku yaakuguma aho nk'oku ari, obwo nibwo yaakukiraho kuba gye, nyowe nikwo ndikuteekateeka; kandi ningira ngu nyine Omwoyo wa Ruhanga. Ebirikukwata aha bitambiirwe ebishushani ebirikuramibwa, nitumanya ngu twena twine obwengye. Obwengye bureeta okwetunguura, kwonka okukunda kwo kwombeka. Omuntu weena ku nteekateeka ngu aine eki arikumanya, aba atakakimanyire, nk'oku ashemereire kukimanya. Kwonka omuntu ku akunda Ruhanga, niwe amanywa Ruhanga. Mbwenu, aha by'okurya ebitambiirwe ebishushani, nitumanya ngu ekishushani kyona omu nsi ni busha, kandi ngu tihariho Ruhanga ondiijo, kureka omwe wenka. N'obu haraabe hariho abarikwetwa baaruhanga, ahaiguru n'ahansi, nk'oku hariho baaruhanga baingi n'abakama baingi; kwonka ahariitwe hariho Ruhanga omwe Isheboona, ou ebintu byona bikomookaho, naitwe turi abahuriire ahabw'okuba abe; kandi hariho Mukama omwe, niwe Yesu Kristo, obaisaho ebintu byona, naitwe akatubaisaho. Kwonka okwetegyereza oku tikuri mu bantu boona. Abandi ahabw'okumanyiira kukorera ebishushani, n'okuhitsya ahati ku barya enyama z'ebibitambiirwe, bateekateeka ngu abu babitambiire ni baaruhanga buzima, emitima yaabo etahamire esiisikara. Kwonka eby'okurya tibyo bitusiimisa ahari Ruhanga. Ku tuba tutabiriire, tihariho ki tufeerwa; kandi ku tubirya, titwine ki twongyerwaho. Kwonka mwerinde, obundi obusingye bwanyu obu butakaateeza abatahamire entsibo. Mbwenu omuntu, ku yaakukureeba, ori omuntu oyetegyereize, oshutami nooriira omuri hekalu y'ekishushani ekirikuramibwa, yaaba ataine maani, omutima gwe tigukaatiinuuka, akarya ebitambiirwe ebishushani ebirikuramibwa? N'ahabw'ekyo ogwo otaine maani naahwerekyerera naazira okwetegyereza kwawe, kandi ari ow'eishe-emwe ou Kristo yaafeereire. Ku mukora ekibi aha b'eishe-emwe, mwahutaaza emitima yaabo etahamire, muba mukozire ekibi ahari Kristo. N'ahabw'ekyo eby'okurya ku biraabe nibigwisa ow'eishe-emwe, tindirya nyama ebiro byona, ngu ndekye kugwisa ow'eishe-emwe. Tindi ow'obusingye? Tindi entumwa? Tindareebire Yesu Mukama waitu? Timuri omurimo gwangye omuri Mukama? N'obu ndaabe ntari ntumwa aha bandi, kwonka ahariimwe ndi entumwa; ahabw'okuba imwe muri akamanyiso omuri Mukama k'okuhamya ku ndi entumwa buzima. Eki nikyo ndikwetonganira ahari abo abarikumpakanisa. Titurikwikirizibwa kuheebwa eby'okurya n'eby'okunywa? Titurikwikirizibwa kutwara abakazi baitu, baaba bari ab'eishe-emwe, n'okugyenda nabo, nk'entumwa ezindi, na barumuna ba Mukama waitu, na Keefa? Nari nyowe na Barunaba niitwe twenka abatarikwikirizibwa kureka kukora eby'okwehwera? Ni muserukare ki oza aha rugamba, haza akeegurira eby'okukoresa? N'oha obyara omusiri gw'emizaabibu, atarye ha bijuma byayo? N'oha oriisa amasyo atanywe mate gaago? Ebi nimbigamba nk'oku abantu bagamba? Nari Ebiragiro byo tikwo bigamba? Nimumanya ku kyahandiikirwe omu biragiro bya Musa ngu: Otariboha akanwa k'ente, yaaba neejunga oburo. Noogira ngu ente nizo Ruhanga asaasibwa zonka? Nari shi tarakigambire buzima ahabwaitu? Eego, kikahandiikwa ahabwaitu, ahabw'okuba omuhingi ashemereire kuhinga aine amatsiko; kandi omuhuuzi ashemereire kuhuura aine amatsiko g'okutwara aha bi yaahuura. Itwe ku turaabe twababibiremu eby'Omwoyo, nimugira ngu nikiremeera munonga kubagyeshamu eby'okuhwera omubiri? Abandi ku baraabe baine obwo bushoboorozi obu; kureka tukeemera byona, ngu turekye kuzibira engiri ya Ruhanga kubuga. Timurikumanya ngu abakora emirimo y'omuri hekalu, batungwa ebya hekalu? N'abaheereza aha itambiro, batunga omugabo aha birikutambwaho? Na Mukama waitu nikwo yaaragiire ati: Ababuurizi b'engiri batungwe engiri. Kwonka nyowe ahari ebyo tindakoreiseho na kimwe; kandi tinaahandiika ebi ngu mbone kukorerwa ntyo; ahakuba haakiri nyowe okufa, okukira omuntu weena kuhindura busha okwehimbisa kwangye oku. Ku ndaabe nimbuurira engiri, tiinyine ki ndikwehimbisizaho, ahabw'okuba nimbuurira ngyemesereziibwe; kandi ku naakuba ntabuuriire engiri, nkaareeba enaku. Ahakuba ku ndaabe nimbuurira engiri nyeyendeire, nyine ebihembo; kwonka ku ndaabe ningibuurira ngyemirwe, na mbwenu nshemereire kubuurira ahabw'okukwatsibwa engiri egyo. Mbwenu ebihembo byangye niki? Nibyo ebi ngu, ku ndaabe nimbuurira engiri, ngibuurire ahabw'embabazi, ndekye kukoresa obushoboorozi bwangye bwona obu nyine omu murimo gw'engiri. N'obu ndaabe ntarikutegyekwa muntu weena, nkeehindura omuhuuku wa boona, ngu nkireho kubona baingi. Aha Bayudaaya nkatwaza nk'Omuyudaaya, ngu mbone Abayudaaya; aha barikutegyekwa Ebiragiro nkatwaza nk'orikutegyekwa Ebiragiro, (n'obu biraabe bitarikuntegyeka) ngu mbone abarikutegyekwa Ebiragiro; n'aha bataine Biragiro, nkaba nk'otabiine, ngu mbone abataine Biragiro; (ti nk'otaine biragiro ahari Ruhaga, kureka nk'orikutegyekwa ebiragiro bya Kristo). Aha bataine maani, nkahinduka otaine maani, ngu mbone kutunga abataine maani. Ahari boona mpindukire byona, ngu omu miringo yoona mbone kukiza bamwe. Kandi ebyo byona mbikora ahabw'engiri, ngu ntungye aha migisha yaayo. Timurikumanya ngu omu mpaka z'okwiruka boona bairuka, kwonka oheebwa ebihembo aba omwe? Naimwe mube nikwo mwairuka, mubone kuheebwa ekihembo. Omuntu oyezirika omu mizaano egyo ayerinda omuri byona. Kandi abo babikora ahabw'okuheebwa ekirunga ekirikusiisikara, kwonka itwe ahabw'ekitarikusiisikara. Nikyo nyirukira ntyo, ti nk'otarikumanya i arikuza; nteera entomi, ti nk'orikuteera busha; kureka nteera omubiri gwangye ogu ngutegyekye, bwanyima ku ndiheza kubuurira abandi, nyowe ahabwangye ntarishangwa ndi otarikwikirizibwa. B'eishe-emwe, tindikwenda ngu mutamanya oku baatatenkuriitwe boona baabaire ahansi y'Ekicu, kandi boona ku baarabire omu Nyanja; kandi boona ku baabatiziibwe omu Kicu n'omu Nyanja okukwatanisa na Musa; kandi boona ku baariire eky'okurya kimwe eky'Omwoyo, boona bakanywa eky'okunyw akimwe eky'Omwoyo; ahakuba bakaba banywa aha rukiri orw'Omwoyo orwabaire rubakurata. Orukiri orwo akaba ari Kristo. Kwonka abarikukira obwingi omuribo Ruhanga tarabasiimire, ahakuba bakahwerekyererezibwa omu ihamba. Ebyo bikaba eby'okutuhabura, ngu turekye kwetenga ebibi nk'oku baabyetengire. Kandi murekye kuba abarikuramya ebishushani, nka bamwe omuribo oku baabaire bari, nk'oku kyahandiikirwe ngu: Abantu bakashutama ahansi kurya n'okunywa, baimuka kuzina. Kandi tutashambana, nka bamwe omuribo oku baashambaine, hakafa abantu obukumi bubiri n'enkumi ishatu eizooba rimwe. Turekye kugyeza Mukama, nka bamwe omuribo oku baamugyerize, bakamarwaho enjoka. Kandi muteetomboita nka bamwe omuribo oku baayetomboitsire, bakamarwaho Omuhwerekyerezi. Ebyo bikabahikaho kuba eby'okureeberaho, kandi bikahandiikwa kutuhuguura, itwe abariho omu biro by'aha muheru gw'ensi. N'ahabw'ekyo orikuteekateeka ngu ayemereire ayerinde atagwa. Tihariho kigyezo ekirababaireho ekitari kya bantu boona. Kwonka Ruhanga n'ow'okwesigwa; taribaikiriza kugyezibwa kigyezo eki mutarikubaasa; kureka omu kigyezo ekyo aryabateeraho oburyo bw'okuhunga, ngu mubaase kukigumisiririza. N'ahabw'ekyo, abarikukundwa, mwetantare, okuramya ebishushani. Nimbagambira nk'abantu abaine obwengye; mwetegyereze eki ndikugamba. Okukwatana ekikopo ky'omugisha, eki tushabira omugisha, tikwo kukwatanisa omu shagama ya Kristo? Okubagana omugaati ogu tucwamu, tikwo kukwatanisa omu mubiri gwa Kristo? Nk'oku omugaati guri gumwe, nikwo naitwe, n'obu turi baingi, turi omubiri gumwe, ahabw'okuba twena tubagana omugaati gumwe. Mureebe Abaisraeli omu buzaare bw'omubiri, abarya aha bitambo tibateeranwa eitambiro? Mbwenu ngambe ki? Nti: Ekihongyeirwe ekishushani n'ekintu? Nari ekishushani kyo n'ekintu? Kwonka eki ndikugamba n'eki nti: Abanyamahanga ebi batamba, babitambira baadaimoni, ti Ruhanga; kandi tindikwenda imwe kukwatanisa na baadaimoni. Timurikubaasa kunywa ha kikopo kya Mukama, kandi n'aha kya baadaimoni. Timurikubaasa kuriira ha meeza ya Mukama waitu n'aha ya baadaimoni. Mbwenu nitukwatwa Mukama waitu eihari? Nari shi nitumukiza amaani? Byona nibiikirizibwa, kwonka ti byona ebiine omugasho. Byona nibiikirizibwa, kwonka ti byona ebirikwombeka. Omuntu weena arekye kwesherurira ebye ahabwe, kureka asherure eby'okuhwera mutaahi we. Ekirikugurwa omu itundiro ry'enyama kyona mukirye, mutaine ki mubuurize ahabw'okwiha okubanganisa omu mutima; ahakuba ensi n'ebirimu byona n'ebya Mukama. Omwe aha batarikwikiriza ku ariba yaabeetsire aha bugyenyi, mwasiima kuzayo, murye ebi babata omumaisho, mutaine ki mubuurize ahabw'okwiha okubanganisa omu mutima. Kwonka ku harigira omuntu owaabagambira ati: Eki kitambiirwe baadaimoni, murekye kukirya ahabw'ogwo owaabamanyisa, n'ahabw'eiraka ry'omwoyo eriri omuriimwe; (eiraka eri ndikugamba ti ryawe, n'ery'omuntu ogwo). Ahabw'enki obusingye bwangye nibucwerwa orubanja eiraka ry'omwoyo gw'ondiijo muntu? Ku ndaabe ndya n'okusiima, ahabw'enki njumwa ahabw'ekyo eki naasiimira? N'ahabw'ekyo ku muraabe nimurya nari nimunywa nari nimukora ekintu kyona, mukore byona okuhimbisisa Ruhanga. Mutagwisa kubi Abayudaaya nari Abagriika nari ekanisa ya Ruhanga; naanye nk'oku nteeraho kushemeza abantu boona omuri byona ebi nkora, ntarikusherura by'okungasira nyenka, kureka eby'okugasira baingi, ngu bajunwe. Mukuratire emitwarize yangye, nk'oku naanye nkuratira Kristo. Nimbasiima ahabw'okuunyijuka omuri byona, n'okugumizamu omu migyenzo nk'oku naagibeegyeise. Kwonka niinyenda ngu imwe mumanye ku omutwe gw'omushaija ari Kristo, n'omutwe gw'omukazi ku ari iba, kandi omutwe gwa Kristo ku ari Ruhanga. Omushaija weena orikushaba nari orikubuurira ayetwekyereire, naaba ahemwire omutwe gwe; kwonka omukazi weena orikushaba nari orikubuurira ateetwekyereire, naaba ahemwire omutwe gwe; ahakuba ni nk'omweire enkomborora. Omukazi ku araabe atarikwenda kwetwekyerera, bamutegye eishokye; kwonka ku kiraabe kiri eky'enshoni omukazi okusharwa eishokye nari okutegwa, ayeetwekyerere. Mumanye ngu omushaija tashemereire kwetwekyerera, ahakuba n'ekishushani kya Ruhanga n'ekitiinisa kye; kwonka omukazi n'ekitiinisa ky'omushaija. Ahakuba omushaija tarahangirwe kuruga omu mukazi, kureka omukazi niwe yaarugire omu mushaija. Kandi omushaija tarahangiirwe mukazi, kureka omukazi niwe yaahangiirwe omushaija. N'ahabw'ekyo omukazi ahsemereire kugira eky'okwetwekyerera ahabwa baamaraika. Kwonka omuri Mukama omukazi tabaho hatari mushaija, n'omushaija tabaho hatari mukazi; ahakuba nk'oku omukazi yaarugire omu mushaija, nikwo n'omushaija azaarwa omukazi; kandi byona biruga ahari Ruhanga. Naimwe mubiteekateekyeho. Ni kirungi omukazi kushaba Ruhanga ateetwekyereire? Nangwa n'emicwe y'obuntu tebeegyesa ngu omushaija okureka eishokye rye rikakura nikimuhemura? Kwonka omukazi ku areka eishokye rye ryakura, kiba eky'ekitiinisa ahariwe; ahabw'okuba akaheebwa eishokye kumutwekyerera. Kwonka ku haraabe hariho orikwenda kureeta empaka, amanye ngu omugyenzo nk'ogwo titugwine, kandi n'omu makanisa ga Ruhanga tigurimu. Omu bi ndikwenda kubaragiira, tindikubasiima, ahakuba ku mweteerana, tiharugamu kugyenda mumaisho, kureka okugaruka enyima. Eky'okubanza, nimpurira ngu, ku muba mweteeraine nk'ekanisa, habaho okutaikirizana omuriimwe, kandi ebimwe niinyikiriza ngu nikwo biri. Mumanye ngu okutaana kushemereire kubaho omuriimwe, abarikusiimwa omuriimwe babone kureebwa. Ku muba muteeraine, ti kuba kurya By'okurya bya Mukama waitu; ahakuba omu kurya okwo omuntu weena abanza kurya eby'okurya bye ahabwe, omwe aguma aine enjara, ondiijo asinzire. Imwe! Timugira amaju g'okuriiramu n'okunyweramu? Nari mugaya ekanisa ya Ruhanga, mukwatsa enshoni abataine kantu? Mbagambire ki? Mbasiime ahabw'ekyo? Ngaaha, tindikubasiima. Ahakuba eki naahairwe Mukama, nikyo naabahaire naimwe, ngu Mukama waitu Yesu, aha kiro eki baamureebeizeho, akakwata omugaati; ku yaaherize kusiima, yaagubega, yaagira ati: Ogu nigwo mubiri gwangye oguheebwayo ahabwanyu; mugume mukore muti okuunyijukiraho. Ku baaherize kurya, yaakwata atyo n'ekikopo, yaagira ati: Ekikopo eki niyo ndagaano nsya omu shagama yangye. Mugume mukore muti, mwaba nimuginywa, okuunyijukiraho. Ahakuba ku murya aha mugaati ogu, kandi mwanywa n'aha kikopo eki, muba nimworeka okufa kwa Mukama waitu, okuhitsya obu ariija. N'ahabw'ekyo omuntu weena orikurya aha mugaati gwa Mukama waitu, akanywa aha kikopo kye nk'oku kitashemereire, aryagira orubaja rw'okucumura aha mubiri n'eshagama ebya Mukama. N'ahabw'ekyo omuntu ayeshwijume, abone kurya aha mugaati ogwo n'okunywa aha kikopo ekyo. Ahakuba omuntu ku arya yaanywa, ateetaire ha mubiri gwa Mukama, aba naayeriira kandi naayenywera orubanja. Nikyo kireeteire baingi omuriimwe kugira amagara mabi n'okurwara; kandi n'abagwejegyeire ti bakye. Kuri twecwera orubanja twenka, titwakurucwereirwe. Kwonka nka ku turucwerwa Mukama waitu, atuhana ngu turekye kucwerwa orubanja hamwe n'ab'ensi. N'ahabw'ekyo, B'eishe-emwe, ku muraagume mwateerana kurya, mugume murindane, (omuntu weena ku araabe aine enjara, arya omuka) murekye kweteerana mukeereetera orubanja. Ebindi ndyabibahabura naija. Ebirikukwata aha biconco by'Omwoyo, B'eishe-emwe, tindikwenda ngu mutabimanya. Nimumanya ngu, obu mwabaire mukiri abakafiiri, mukaba muhabisibwa muhabira omu bishushani ebitarikubaasa kugamba, nk'oku mwabaire muhabisibwa hoona. N'ahabw'ekyo nimbamanyisa nti: Tihariho muntu ogambire omu Mwoyo wa Ruhanga owaakugira ati: Yesu akyeenwe; kandi tihariho owaakubaasa kugira ati: Yesu niwe Mukama, atagambisiibwe Mwoyo Orikwera. Mumanye ngu hariho ebiconco by'emiringo mingi, kwonka Omwoyo n'omwe; hariho n'okuheereza kw'emiringo mingi, kwonka Mukama n'omwe; kandi hariho okukora kw'emiringo mingi, kwonka Ruhanga okoresa byona omuri boona n'omwe. Kandi buri muntu ashuuruurirwa eby'Omwoyo kugasira boona. Ahakuba omwe aheebwa Omwoyo ekigambo ky'obwengye, ondiijo aheebwa ekigambo ky'okwetegyereza omu buryo bw'Omwoyo ogwo; ondiijo aheebwa Omwoyo ogwo okwikiriza, ondiijo aheebwa Omwoyo ogwo omwe ebiconco eby'okutamba endwara, ondiijo okukora eby'okutangaaza, ondiijo okubuurira, ondiijo obwengye obw'okutaanisa omu myoyo, ondiijo ekiconco “eky'okugamba endimi” ezitari zimwe, ondiijo eky'okushoboorora “endimi”. Kandi ebyo byona bikorwa Omwoyo ogwo omwe, niwe agabira buri muntu, nk'oku ayenda. Mumanye ngu, nk'oku omubiri guba gumwe, gukagira engingo nyingi, kandi engingo ezo zoona ez'omubiri, n'obu ziraabe ziri nyingi, guba omubiri gumwe; na Kristo nikwo ari. Ahakuba omu Mwoyo omwe twena tukabatizibwa kuba omubi gumwe, n'obu turaabe turi Abayudaaya nari Abagriika, abahuuku nari ab'obusingye; twena tukanyweisibwa aha Mwoyo omwe. Ahakuba omubiri tiguba rugingo rumwe, kureka nyingi. Ekigyere ku kyakugira kiti: Obu ntari mukono, tindi rugingo rw'omubiri, ekyo tikikaakihindura kutaba ky'omubiri. N'okutu ku kwakugira kuti: Obu ntari riisho, tindi rugingo rw'omubiri, ekyo tikikaakuhindura kutaba kw'omubiri. Omubiri gwona kuri gwabaire eriisho, gukaahuriire guta? Kandi kuri gwabaire okutu, gukaakagiise ki? Kwonka Ruhanga akataho engingo zoona omu mubiri, buri rugingo nk'oku yaasiimire. Engingo zoona kuri zaabaire orugingo rumwe, omubiri gukaabaire gurahi? Kwonka, nk'oku kiri, engingo ni nyingi, kwonka omubiri ni gumwe. Eriisho tiririkubaasa kugira omukono riti: Tonyiniire mugasho; nari shi omutwe kugira ebigyere guti: Timunyiniire mugasho. Nangwa n'ekindi, engingo z'omubiri ezi tuteekateekaho ngu tiziine maani, nizo ziba ezirikwetengwa; n'engingo z'omubiri ezi tuteekateekaho ngu tiziine kitiinisa, nizo tuha ekitiinisa okukira ezindi; kandi engingo ziatu eziitsa enshoni nizo tujwarira, kwonka ezitaitsa nshoni tizeetenga kujwekwa. Nikwo Ruhanga yaateeraine omubiri, orugingo orutaine kitiinisa yaaba nirwo yaaha ekitiinisa okukira ezindi, ngu omu mubiri harekye kubamu okutaikirizana, kureka engingo zoona zisaasibwane. Orugingo rumwe ku rushaasha, engingo zoona zisaasira hamwe; orugingo rumwe ku ruheebwa ekitiinisa, engingo zoona zishemerererwa hamwe. Mbwenu naimwe muri omubiri gwa Kristo, kandi n'engingo zaagwo buri omwe. Kandi Ruhanga akataho abantu omu kanisa, ab'okubanza entumwa, aba kabiri baanabi, aba kashatu abeegyesa, bwanyima abakora eby'okutangaaza; bwanyima yaataho ab'okutamba endwara, n'abahwezi, n'abategyeki, n'ab'okugmba “endimi” zitari zimwe. Nimugira ngu boona n'entumwa? Boona ni baanabi? Boona n'abeegyesa? boona bakora eby'okutangaaza? Boona baine ekiconco eky'okutamba endwara? Boona bagamba “endimi”? Boona bazishoboorora? Kwonka mute omutima aha kusherura ebiconco ebirikukira oburungi. Kandi niinyija kubooreka omuhanda ogurikukira oburungi. N'obu naakugamba endimi z'abantu n'eza baamaraika, kwonka ntaine kukunda, nkaaba ndi nk'omuringa ogurikurangira n'ekyoma ekirikugamba. Kandi n'obu naakugira ekiconco eky'obunabi, nkamanya enaama zoona n'obwengye bwona, kandi n'obu naakugira okwikiriza kwona, okwakumbaasisa kwihaho enshozi, kwonka ntaine kukunda, nkaaba ntari kintu. Kandi n'obu naakugaba ebintu byangye byona kuriisa abooro, kandi n'obu naakuhayo omubiri gwangye kwokibwa, kwonka ntaine kukunda, tikiine ki kyakungasira. Okukunda kugumisiriza, kugira embabazi; okukunda tikugira ihari; okukunda tikwehimbisa, tikwetunguura; tikukora birikwitsa enshoni, tikwesherurira byakwo; tikurahuka kuguubwa kubi, tikuteekateeka kibi aha muntu; tikushemerererwa kutahikiirira, kureka kushemerererwa amazima. Okukunda kwemera byona, kwikiriza byona, kugira amatsiko ahari byona, kugimisiririza byona. Okukunda tikuhwaho ebiro byona; obunabi bwo buryaihwaho, okugamba “endimi” kuryahwaho; n'obwengye buryaihwaho; ahakuba nitumanyaho kakye; nituragura kakye; kwonka ebihikire ku biriija, ebitahikire biryaihwaho. Obu naabaire ndi muto, nkaba ngamba nk'omuto, nyetegyereza nk'omuto, nteekateeka nk'omuto; ku naakuzire, naareka eby'obuto. Nimumanya ngu hati nitureebera omu ndeeberwamu tutarikuhweza gye; kwonka omu biro ebyo turyareebana butunu. Hati nimmanyaho kakye; kwonka omu biro ebyo ndyamanyira kimwe nk'oku naamanyiirwe kimwe. Mbwenu ebirikugumaho ni bishatu, okwikiriza, amatsiko n'okukunda; kwonka ekirikukira byona n'okukunda. Mwezirikire okukunda; kandi mwetengyere kimwe ebiconco by'Omwoyo, kwonka okukira mwetengye okubuurira. Orikugamba “orurimi” naaba atarikugambira bantu, kureka Ruhanga; ahabw'okuba tihaine orikubishoborokyerwa; kwonka we Omwoyo naaba naamugambisa enaama. Kwonka orikubuurira naaba naagambira abantu eby'okubombeka n'okubeezirikisa n'okubahuumuriza. Orikugamba “orurimi” naaba naayeyombeka wenka; kwonka orikubuurira naaba naayombeka ekanisa. Mumanye ngu niinyenda ku mwena mugamba “endimi”, kwonka okukira ku mubuurira. Ahakuba obuurira akira ogamba “endimi”, kureka haagira owaazishoboorora, ngu ekanisa ebone kwombekwa. Mbwenu, B'eishe-emwe, ku ndiija owaanyu ningamba “endimi”, ndyabagasira ki, ku ndiba ntagambire ki naashuuruurirwa, nari eky'okumanya, nari eky'okubuurira, nari eky'okubeegyesa? Nangwa n'ebintu ebigamba, ebitaine magara, nk'emikuri nari enanga, ku birikuba bitataaniise maraka gaabyo, baryamanya bata eki birikugamba? Enzamba ku egamba eiraka eritarikwetegyerezibwa, n'oha oyeteekateeka kuza aha rugamba? Mbwenu imwe, ku muraabe mutarikugamba mu “ndimi” ebigambo ebirikushobooroka, baryamanya bata ebirikugambwa? Ahakuba muryaba nimushusha nk'abarikugambira omuyaga. Omu nsi yoona n'obu harimu endimi nyingi zita, tihariho na rumwe orutaine oku rushoboororwa. Ku mba ntashoborokyeirwe rurimi, mba nk'omunyamahanga ahari ogwo orikugamba, nawe ambeera atyo. Naimwe nk'oku mwine obweziriki aha biconco by'Omwoyo, mweshumbyeho okwezirika kwombeka ekanisa. N'ahabw'ekyo orikugamba “orurimi”, ashabe kuheebwa okurushoboorora. Ahakuba ku mba ninshaba omu “rurimi”, omwoyo gwangye gushaba, kwonka obwengye bwangye tibugira ki bukora. Mbwenu ngire nta? Niinyija kushabisa Omwoyo, kandi nshabise n'obwengye; niinyija kwehsongoza Omwoyo, kandi nyenshongoze n'obwengye. Ku oriba otatwarize otyo, haza waashabira omugisha omu Mwoyo wenka, omuntu ori aha rubaju rw'abatarikwetegyereza, aryaikiriza ara ati: Amiina, waaheza kusiima, haza we ataamanya ki waagamba? N'amazima, ahabwawe nooba osiimire gye: kwonka ogwo we tarikuhwerwa. Ninsiima Ruhanga, ahakuba mwena nimbakiza kugamba “endimi”; kwonka omu kanisa omu mwanya gw'okugamba ebigambo kakumi “omu rurimi”, nkaayenzire kugamba ebigambo bitaano n'obwengye bwangye, ngu nyegyese abandi. B'eishe-emwe, mutaba abaana bato omu bwengye; kureka omu bibi mube abeereere, kwonka omu bwengye mube bakuru. Omu Biragiro kikahandiikwa ngu: ndyagamba n'eihanga eri omu kanwa k'abantu abarikugamba endimi ezindi n'omu kanwa k'abanyamahanga; kwonka, n'obu ndigamba ntyo, tibarimpurira, nikwo Mukama arikugira. N'ahabw'ekyo “endimi” n'akamanyiso aha batarikwikiriza, ti ha barikwikiriza; kwonka okubuurira n'akamanyiso aha barikwikiriza, ti ha batarikwikiriza. Ekanisa yoona ku yakauba eteeraine, boona baagamba “endimi”, ku haakutaahamu abatarikushoborokyerwa nari abatarikwikiriza? tibakaagira ngu mugwire eiraro? Kwonka boona ku baakuba nibabuurira, kandi omuntu otarikwikiriza nari otarikushoborokyerwa ku yaakutaahamu, akaahanwa boona, kandi acwerwa boona orubanja; enaama z'omu mutima gwe zishuuruurwa, abona kujuumara ahansi n'okuramya Ruhanga naahamya ati: Buzima kwo Ruhanga ari omuriimwe. Mbwenu, B'eishe-emwe, biri bita? Ku muteerana, buri muntu areeta ekye, omwe areeta zaaburi, ondiijo eky'okwegyesa, ondiijo eki ashuuruuriirwe, ondiijo “orurimi”, n'ondiijo eky'okushoboorora. Byona bigume bikorwe ahabw'okwombeka abantu. Ku haraabe haabaireho abarikugamba “endimi”, hagambe babiri, kutarenga ahari bashatu, kandi bagambe omu mbu; habeho n'ow'okubishoboorora. Kwonka ku haraabe hatariho ow'okushoboorora, orikugamba “orurimi” ahuname omu kanisa, abigambe n'omutima gwe, kandi abigambire Ruhanga. Kandi ababuurizi bagambe babiri nari bashatu, abandi babyetegyereze. Kwonka ku haraabe hariho oshutami, yaashuuruurirwa ekigambo, owaaba naagamba ahuname. Ahakuba mwena nimubaasa kubuurira omwe omwe, ngu boona babone kwega, n'okwezirikisana. Emyoyo ya baanabi etegyekwa baanabi; ahakuba Ruhanga ti Ruhanga w'okujagarara, kureka n'ow'obusingye. Nk'oku biri omu makanisa goona ag'abarikwera, abakazi bahuname omu makanisa; ahakuba tibarikwikirizibwa kugamba, kureka okworoba, nk'oku Ebiragiro nabyo biragiira. Kandi baaba nibenda kushoborokyerwa ekigambo, bakibuurize abashaija baabo omuka, ahabw'okuba n'eky'enshoni omukazi kugamba omu kanisa. Mbwenu, nimugira ngu niimwe ekigambo kya Ruhanga kyakomookiremu? Nari niimwe mwenka abu kyaiziire? Omuntu weena orikweteekateekaho ngu ni nabi, nari ow'Omwoyo, amanye ngu eki mbahandiikiire n'ekiragiro kya Mukama. Kandi weena otarikukiikiriza tarikwikirizibwa. N'ahabw'ekyo, Beene Tata, mwetengye munonga okubuurira, kandi mutazibira okugamba “endimi”; kwonka byona bikorwe gye, bitebeekanisiibwe. B'eishe-emwe, ningaruka kubamanyisa engiri, ei naababuuriire, mukaikiriza, kandi ei muhamiiremu, niyo erikubajuna, ku muraabe nimugigumya, nk'oku naagibabuuriire, kureka okwikiriza kwanyu kube kwabaire kuri okwa busha. Nimumanya ngu ekikuru eki naabandize kubaha, eki naahairwe, n'eki ngu, Kristo akafa ahabw'ebibi byaitu, nk'oku Ebyahandiikirwe bigira, kandi ngu akaziikwa, yaazooka aha izooba rya kashatu, nk'oku Ebyahandiikirwe bigira, yaayeyoreka Keefa, bwanyima yaayeyoreka eikumi na babiri. Kandi bwanyima yaayeyorekyera hamwe ab'eishe-emwe okukira ahari magana ataano; abaingi aharibo baikiriho na hati, n'obu abamwe baraabe bagwejegyeire. Bwanyima yaayeyoreka Yakobo, na bwanyima entumwa zoona. Aha muheru gwa boona naanye yaanyeyoreka ndi nk'omwana orengize amazaariro. Ahakuba ndi muto aha ntumwa ezindi, otashemereire kwetwa ntumwa, ahabw'okuba nkahiiga ekanisa ya Ruhanga. Kwonka ahabw'embabazi za Ruhanda ndi nk'oku ndi; kandi embabazi ze ahariinye tizirabaire za busha, ahakuba nkakora munonga okukira entumwa zoona, kwonka tiinye, kureka embabazi za Ruhanga ezaabaire zimpwera. Mbwenu yaaba nyowe, nari ezo ntumwa, okwo nikwo tubuurira, kandi nikwo mwaikiriize. Mbwenu Kristo ku araabe naagambwa ngu akazooka omu bafu, abamwe omuriimwe nibahamya bata ngu tihariho kuzooka kw'abafu? Ku haraabe hatariho kuzooka kw'abafu, na Kristo tarazookire. Kandi Kristo ku araabe atarazoirwe, biri okubuurira kwaitu n'okwa busha, n'okwikiriza kwanyu nakwo n'okwa busha. Nangwa naitwe nituba tuhindukire baakareebi ba Ruhanga ab'ebishuba, ahabw'okuba tukahamya ngu Ruhanga akazoora Kristo, ou atarazoire, ku kiraabe kiri eky'amazima ngu abafu tibazooka. Ahakuba abafu, ku baraabe batazooka, na Kristo tarazoirwe. Kandi Kristo ku araabe atarazoirwe, okwikiriza kwanyu n'okwa busha; nimuba mukiri omu bibi byanyu. Kandi n'abo abaagwejegyereire omuri Kristo nibaba bacwekyereire. Ku turaabe twine amatsiko omuri Kristo omu biro by'amagara aga gonka, nituba turi ab'okusaasirwa okukira abandi boona. Kwonka omu mazima Kristo akazoorwa omu bafu, niwe muganuro gw'abagwejegyeire. Ahakuba nk'oku okufa kwareetsirwe omuntu, nikwo n'okuzooka kw'abafu kwareetsirwe omuntu. Nk'oku boona bafa omuri Adamu, nikwo n'omuri Kristo boona barihindurwa abahuriire. Kwonka buri muntu omu rubu rwe, Kristo niwe muganuro; bwanyima hakurateho abe ku ariija. Ku ariheza kukwatsa Ruhanga Isheboona obukama, yaaheza kumaraho obutegyeki bwona n'obushoboorizi bwona n'amaani goona, obwo emperu eryahika. Ahakuba ahsmereire kutegyeka okuhitsya obu arita abazigu be boona ahansi y'ebigyere bye. Omuzigu orihereeruka kwihwaho ni rufu. Ahakuba kikahandiikwa ngu; Akamuha kutegyeka byona, abitaire ahandi y'ebigyere bye. Kwonka, ku kiraabe nikigira kityo, ngu byona bitairwe omu butegyeki bwe, nikimanywa ngu Ogwo owaamuhaire kutegyeka byona tabirimu. Kandi ebintu byona ku biriheza kuteebwa omu butegyeki bwe, obwo Omwana nawe aryateebwa omu butegyeki bw'Ogwo owaataire byona ahansi ye, Ruhanga abone kuba byona ahari boona. Ku kiraabe kitari kityo, ababatizibwa ahabw'abaafiire baryaba bata? Abafiire ku baraabe batazooka buzima, n'enki ekibabatirisa ahabw'abaafiire? Kandi ahabw'enki tweta omu kabi buri kaanya? Nindahira nti, buri izooba mba ow'okufa, nimbirahira ahabw'okwehimbisa oku nyine ahabwanyu, B'eishe-emwe, omuri Kristo Yesu Mukama waitu. Ku ndaabe naarwaine n'enyamaishwa omuri Efeso omu muringo gw'abantu, nkaagasirwa ki? Abafu ku baraabe batazooka, reka tweriire, twenywere, ahakuba nyencakare turi ab'okufa. Mutabeihwebeihwe; ekigombe kibi kishiisha emicwe mirungi. Musinduukye, mube abahikiriire, murekye kushiisha; ahakuba abamwe tibarikumanya Ruhanga. Ebi naabigamba kubakwatsa enshoni. Shana omwe akaabuuza ati: Abafu bazoorwa bata? Kandi baryazooka na mubiri ki? Iwe mushema 'we, embibo ei obiba temera kureka yaaheza kufa. Kandi n'ei obyara tobyara mubiri ogu erigira, kureka enjuma kwonka, yaaba y'engano nari ey'enjuma ezindi. Kwonka Ruhanga agiha omubiri, nk'oku akunda, kandi buri njuma agiha omubiri ogwayo yonka. Nimumanya ngu emibiri yoona teshushana; hariho omuringo gumwe ogw'abantu, ogundi gw'enyamaishwa, ogundi gw'enyonyi, n'ogundi ogw'eby'enyanja. Hariho eby'omu iguru, kandi n'eby'omu nsi; kwonka ekitiinisa ky'eby'omu iguru kiri okwakyo, n'ekitiinisa ky'eby'omu nsi nakyo kiri okwakyo. Hariho ekitiinisa ky'eizooba, n'eky'okwezi, n'ekindi ky'enyonyoozi; kandi enyonyoozi nazo zikizakizana ekitiinisa. N'okuzooka kw'abafu nikwo kuri. Omubiri gubibwa guri ogw'okujunda, guzoorwa guri ogw'okutajunda. Gubibwa gutaine kitiinisa, guzoorwa gwine ekitiinisa. Gubibwa gutaine maani, guzoorwa gwine amaani. Gubibwa guri omubiri gw'obuntu, guzoorw aguri ogw'omwoyo. Ku haraabe hariho omubiri gw'obungu, hariho n'ogw'omwoyo. Kandi kukahandiikwa ngu: Omuntu ow'okubanza, Adamu, akahinduka omuntu oine amagara; Adamu owa bwanyima yaahinduka Omwoyo orikureeta amagara. Kwonka Ow'omwoyo tiwe yaabandize, kureka ow'omubiri ogw'obuntu, bwanyima haakurataho Ow'omwoyo. Omuntu ow'okubanza karuga omu itaka, n'omuntu w'omucuucu; Omuntu owa kabiri akaruga omu iguru. Nk'ow'omu itaka oku yaabaire ari, nikwo n'ab'omu itaka bari; kandi nk'Ow'omu iguru oku ari, n'ab'omu iguru nikwo bari, Kandi nk'oku twashushaine n'ow'omu itaka, nikwo turishushana n'Ow'omu iguru. Mbwenu, B'eishe-emwe, eki ndikugamba nikyo eki nti: Omubiri n'eshagama tibirikubaasa kuhungura bukama bwa Ruhanga, kandi n'ebijunda tibirihungura butajunda. Reeba, nimbaatira enaama nti: Twena titurigwejegyera, kwonka twena turyahindurwa, omu kaanya kakye, nk'ak'okuhumbya eriisho, aha nzamba ey'aha mperu. Ahakuba enzamba eryagamba, kandi abaafiire baryazoorwa obutagaruka kujunda, naitwe turyahindurwa. Mumanye ngu omubiri ogu ogujunda gushemereire kujwara okutajunda, kandi omubiri ogu ogufa gushemereire kujwara okutafa. Ogujunda ogu kandi n'ogufa ogu ku guriba gwajwaire okutafa, obwo ekigambo ekyahandiikirwe kiryahikiirira ekirikugira kiti: Okufa kumiziirwe okusingura. Iwe Rufu, okusingura kwawe kurahi? Iwe Rufu, oruburi rwawe rurahi? Oruburi rwa rufu n'ekibi, kandi n'amaani g'ekibi n'Ebiragiro. Kwonka Ruhanga asiimwe, otuha okusingura ahabwa Mukama waitu Yesu Kristo. N'ahabw'ekyo, beene Tata abarikukundwa, muhame, murekye kunyiganyigibwa, mweyongyere obutoosha kukora omurimo gwa Mukama, ahabw'okuba nimumanya ngu okukora kwanyu ti kwa busha omuri Mukama. Ebirikukwata aha kuteeranira abarikwera empiiha, nk'oku naaragiire amakanisa ag'omuri Galatia, naimwe mube nikwo mwagira. Aha kiro ky'okubanza omu saabiiti, buri muntu omuriimwe agume abiikye omu ka ye ebi arikubaasa aha bi atungire, ku ndiba naizire, harekye kubaho okuteerana empiiha. Ku ndihika okwo, abu muriha ebaruha z'okubasiima, nibo ndyohereza kutwara ebiconco byanyu Yerusaalemu. Kandi naanye ku kiriba kinshemereire kugyenda, turyagyendana. Kwonka ndyabataayaayira ninduga Makedeonia; ahabw'okuba ndyarabayo; kandi shana ndyaguma naimwe, obundi nkaamarirayo n'ebiro by'embeho, mubone kunshendekyereza ahi ndiza hoona. Ahakuba tindikwenda kubarabyaho amaguru hati; ahabw'okuba nyine amatsiko g'okumara naimwe ebiro, Mukama ku arikunda. Kwonka ndyaguma omuri Efeso okuhitysa aha kiro kya Pentekoote; ahakuba nyiguriirwe orwigi ruhango kuza omu mirimo ey'omugasho; kwonka abarikundwanisa ni baingi. Timoseo ku ariija owaanyu, mumwakiire abone kugma naimwe ataine bwoba, ahakuba naakora omurimo gwa Mukama nkaanye; n'ahabw'ekyo hatarigira owaamugaya; mumushendekyereze n'obusingye, abone kugaruka ahi ndi; ahabw'okuba mmutegyereize kwija hamwe n'ab'eishe-emwe. Eby'ow'eishe-emwe Apolo nkamweshengyereza munonga kubataayaayira n'ab'eishe-emwe; kwonka Ruhanga tasiimire ku aija hati; kureka aryaija yaabona omwanya. Mugume nimureeba, muhamire omu kwikiriza, murwane mashaija, mugume n'amaani. Byona ebi murikukora, mubikorese rukundo. Kandi, B'eishe-emwe, nimumanya ab'omu ka ya Stefana, ku nibo baabandize kuhinduka omuri Akaya, bakeehayo kuheereza abarikwera. Nimbeehanangiriza kworobera abari nk'abo, n'ondiijo weena orikukwatanisa n'abandi omu mirimo n'obweziriki. Kandi nyine okushemererwa ahabw'okwija kwa Stefana na Forutunaato na Akaiko; ahabw'okuba bammazire orushusho oru naabaire mbainiire; ahakuba bakaruhuura omwoyo gwangye n'ogwanyu. N'ahabw'ekyo abari nk'abo mubamanye. Amakanisa g'omuri Asia gabaramutsya. Akula na Pruskila n'ekanisa eteeranira omu ka yaabo baabaramutsya munonga omuri Mukama. Ab'eishe-emwe boona baabaramutsya. Muramukanise okunywegyerana okurikwera. Oku nikwo kuramutsya kwangye, Paulo, oku naahandiika n'omukono gwangye nyenka. Ku haraabe hariho omuntu otarikukunda Mukama, akyeenwe. Mukama waitu naija. Embabazi zigume naimwe. Okukunda kwangye kugume naimwe mwena omuri Kristo Yesu. Amiina. Paulo, entumwa ya Kristo Yesu nk'oku Ruhanga yaakunzire, na Timoseo ow'eishe-emwe, twabahandiikira imwe abari omu kanisa ya Ruhanga ey'omuri Korinso, hamwe n'abarikwera boona abari omuri Akaya yoona; nitubendeza embabazi n'obusingye ebirikuruga ahari Ruhanga Tataitwe, na Mukama waitu Yesu Kristo. Ruhanga asiimwe, Ishe wa Mukama waitu Yesu Kristo, Tataitwe ow'okusaasira, kandi Ruhanga ow'okuhuumuza kwona, otuhuumuza omu busaasi bwaitu bwona, ngu naitwe tubone kubaasa kuhuumuza abo abari omu busaasi bwona, nitubahuumuza n'obuhuumure obu tihuumuzibwa Ruhanga. Ahakuba, nk'okubonabonesibwa kwa Kristo oku kwakanyire munonga omuriitwe, nikwo n'obuhuumure bwaitu omuri Kristo bwakanyire butyo. Ku tureeba enaku, tuzireeba ngu imwe muhuumuzibwe, kandi mujunwe; ku tuhuumuzibwa, tuhuumura ngu mugire obuhuumure oburikureetwa okugumisiriza okubonabonesibwa, nkaitwe oku tubonabonesibwa. Kandi tubainemu amatsiko tutarikubanganisa; ahakuba nitumanya ngu, nk'oku mukwatanisa naitwe omu kubonabonesibwa, nikwo mukwatanisa naitwe n'omu buhuumure. B'eishe-emwe, titurikwenda ngu mutamanya okubonabona okwatubaireho omuri Asia; ahakuba tukaremeerwa munonga okukira oku twakubaasize kwemera, kyatureetera kwehwa amatsiko ku tutakikira; twateekateeka omu mitima yaitu ku tucwereirwe orubanja rw'okufa, ngu turekye kwesiga amaani gaitu twenka, kureka twesigye Ruhanga ozoora abafu. Niwe yaatujunire omu kufa kwingi kutyo, kandi aryatujuna; niwe twinemu amatsiko ngu aryaguma naatujuna. Naimwe mushemereire kukwatanisa kutuhwera omu kushaba kwanyu; ngu omugisha ogu twahairwe ahabw'okushaba kwa baingi, baingi bagusiimire Ruhanga ahabwaitu. Okwehimbisa kwaitu nikwo oku, kandi n'eiraka ry'omwoyo gwaitu nirikuhamya, ngu emitwarize yaitu omu nsi, kandi okukira munonga omuriimwe, ekaba eri omu kwera n'omu mazima ga Ruhanga, etari mu bwengye bw'ensi, kureka omu mbabazi za Ruhanga. Titurikubahandiikira bindi kureka ebyo ebi murikuhsoma, mukashoborokyerwa; kandi nyine amatisko ngu nimwija kubishoborokyerwa byona, nk'oku mushoborokyeirwe ekicweka, ngu aha kiro kya Mukama waitu Yesu muryayehimbisa ahabwaitu, nk'oku naitwe turyehimbisa ahabwanyu. Omu matsiko ago nkaba niinyenda kuba niimwe naabanza kutaayaayira, ngu muheebwe omugisha kabiri, ndabe owaanyu ninza Makedonia, kandi omu kurugayo ngarukye ndabe owaanyu, mubone kunshendekyereza ninza Buyudaaya. Ku naateekateekire kukora ntyo, nkaba nk'orikugambira habiri? Nari ebi nteekateeka kukora, mbiteekateeka omu bwengye bw'abantu, ngu mbe orikwikiririza eryo, nti, Eego, Eego, nari Ngaaha, Ngaaha? Nk'oku Ruhanga ari omwesigwa, ekigambo eki tubagambira tikiri Eego, kandi na Ngaaha; ahakuba Omwana wa Ruhanga Yesu Kristo, ou twabarangiire, nyowe na Siluwaano na Timoseo, akaba atari Eego kandi no Ngaaha, kureka omuriwe obutoosha ni Eego. Ahakuba byona ebi Ruhanga yaaraganiise biba Eego omuriwe; kandi nikyo tugirira omuriwe tuti, Amiina, ngu Ruhanga ahimbisibwe omuriitwe. Kwonka Ruhanga niwe atuhamya naimwe omuri Kristo, kandi akatushukaho amajuta; niwe yaatutaireho akamanyiso, akatuha omukwato gw'Omwoyo Orikwera omu mitima yaitu. Kwonka Ruhanga niwe kareebi wangye, orikumanya omutima gwangye, ngu ekyanzibiire kwija Korinso n'ahabw'okubasaasira; ti habw'okubategyeka omu kwikiriza kwanyu, kureka nitukorera ahamwe naimwe ahabw'okubareetera okushemererwa; ahabw'okuba mwemereziibwe okwikiriza. N'ahabw'ekyo nkamariirira kimwe omu mutima gwangye kutagaruka waanyu nyine obusaasi. Mbwenu, ku ndaabagwise kubi, n'oha orangwise gye? T'ogwo ou ngwisize kubi? Ekyo nkakihandiika ngu, ku ndiba naizire, ndekye kugwisibwa kubi abaakunshemeize, ahakuba nimbeesiga mwena ngu okushemererwa kwangye kukaabaire okwanyu mwena. Mumanye ngu nkabahandiikira nyine enaku n'obusaasi bwingi omu mutima, kandi n'amarira maingi, ti habw'okwenda ngu muguubwe kubi, kureka okubamanyisa okukunda kwingi oku ndikubakunda. Ku haraabe hariho owaareetsire okushaasha, tiinye yaasaasize, kureka haihi mwena, ntakaarengyesereza nti, kasaasa mwena. Ekiheneso omushaija ogwo eki yaahairwe abarikukira obwingi nikimara; nikyo kibashemerereire kumusaasira n'okumuhuumuza, ngu shana atakaarengwa obusaasi. N'ahabw'ekyo nimbeeshengyereza ngu mugarukye muhamye ku murikumukunda. Ekindi ekindeeteire kuhandiika n'okubagyeza, ngu mmanye ku muraabe nimworoba omuri byona. Omuntu weena ou musaasira, naanye mmusaasira; naanye eki naasaasiire, ku kiraabe kiriho, nkakimusaasira ahabwanyu omu maisho ga Kristo, Sitaane arekye kutugobeza, ahabw'okuba tituri batarikumanya bwengye bwe obu arikutucwera. Ku naizire Troa kubuurirayo engiri ya Kristo, naashanga Mukama anyiguriireho orwingi; kwonka tindagizire kuhuumura omu mutima gwangye ahabw'okutashangayo ow'eishe-emwe Tito. Nikwo kubaraga, nkagumizamu kutaaha Makedonia. Ruhanga asiimwe, otutabaarura obutoosha, turi abasinguzi omuri Kristo, kandi otuha okubuzya hoona eby'okumumanya, ngu bibe nk'okutaamirana kw'omugaju. Ahakuba itwe turi omugaju gwa Kristo ahari Ruhanga omu bantu abarikujunwa n'omu barikuhwerekyerera; aha barikuhwerekyerera, turi omugaju gw'okufa ogureeta okufa, kwonka aha barikujunwa turi omugaju ogw'amagara ogureeta amagara. Mbwenu ebyo n'oha orikubibaasa? Ahakuba tituri nk'abandi baingi abashuubuza Ekigambo kya Ruhanga kukiihamu enshaagi; kureka itwe turi ab'amazima, tutumwa Ruhanga, kandi tugambira omuri Kristo omu maisho ga Ruhanga. Nimugira ngu twatandika kugaruka kwehimbisa? Nari shi, nitwetenga ebaruha z'okutusiimisa, ezi muhandiikiirwe, nari ezi muhandiikire, nk'oku abandi beetenga? Imwe mwenak niimwe baruha y'okutusiimisa, ehandiikirwe omu mitima yaanyu, erikumanywa kandi ekashomwa abantu boona; kandi nimureebeka muri ebaruha ya Kristo ei yaatuhandiikise, etahandiikirwe na bwino, kureka n'Omwoyo wa Ruhanga ohuriire, hatari ha bishate by'amabaare, kureka aha mbari z'emitima y'abantu. Obu nibwo bwesigye obu twesiga Ruhanga ahabwa Kristo; ahakuba itwe titwine ki turikwebaasiza twenka, kuteekateeka ekintu kyona ngu niitwe kirugireho; kureka okubaasa kwaitu kuruga ahari Ruhanga, niwe yaatubaasiise kuba abaheereza b'endagaano nsya, etari y'ebihandiiko, kureka ey'Omwoyo; ahakuba ey'ebihandiiko eita, kwonka Omwoyo areeta amagara. Nimumanya ngu obuheereza oburikureeta okufa okw'omu bihandiiko ebyatonirwe aha bishate by'amabaare, bukaija n'ekitiinisa kingi, n'okuzibira kyazibira Abaisraeli kureeba ahamaisho ga Musa ahabw'okumurinkana kwago, okwabaire kuri okw'okuhwaho; nimugira ngu obuheereza obw'Omwoyo tiburiija n'ekitiinisa ekirikukiraho? N'ahabw'ekyo obuheereza oburikusingisa orubanja ku buraabe bwagizire ekitiinisa, obuheereza oburikuhaisa okuhikiirira buryagira ekitiinisa ekirikukiraho. Mbwenu obuheereza, obwabaire bwine ekitiinisa, tibukikiine, ahabw'okuba ekitiinisa kyabwo kikamarwaho eky'obwo oburikubukira. Oburikuhwaho ku buraabe bwagizire ekitiinisa, obutahwaho buryagira ekitiinisa ekirikukiraho. Nk'oku twine amatsiko agarikwingana gatyo, nitugamba n'obumanzi bwingi; ti nka Musa oku yaataire key'okwetwekyerera ahamaisho ge, ngu Abaisraeli batareeba omuheru gw'ekitiinisa ekyabaire nikihwaho. Kwonka emitima yaabo ekagangaazibwa; ahakuba n'okuhitsya eri izooba ku bashoma endagaano eya ira, hoona eky'okwetwekyerera ekyo kigumaho kitashuurwirwe; ahabw'okuba omuri Kristo wenka nimwo kiihirwaho; ahakuba obutoosha ku bashoma ebya Musa, eky'okwetwekyerera ekyo kiguma aha mitima yaabo n'okuhitsya hati. Kwonka omuntu ku ahindukira Mukama, eky'okwetwekyerera ekyo kiihwaho. Mbenu Mukama waitu niwe Mwoyo; kandi ahu Omwoyo wa Mukama ari, niho obusingye buri. Itwe twena ku turaabe nitworeka ekitiinisa kya Mukama ahamaisho gaitu, twaba nk'endeeberwamu, obwo ahamaisho gaitu ahatatwekyereire, tuguma nituhindurwa okushushana nawe, nituruga omu kitiinisa kuza omu kitiinisa ekindi ekirikukiraho; ebyo nibirunga ahari Mukama niwe Mwoyo. N'ahabw'ekyo, nk'oku tuhairwe obuheereza obu ahabw'embabazi za Ruhanga, titurikuhwa matsiko. Tukanga eby'enshoni ebirikukorerwa omu mwirima, titurikugyendera omu bugobya, n'obu kwakuba okuhindura okundi ekigambo kya Ruhanga; kureka tworeka amazima, ngu omuntu weena atusiimise omutima omu maisho ga Ruhanga. Kwonka engiri ei tugamba ku eraabe etwekyereirwe, etwekyereirwe aha barikuhwerekyerera; nibo batarikwikiriza, abu ruhanga ow'ensi egi yaahumize emitima, ngu omushana gw'engiri y'ekitiinisa kya Kristo, niwe kishushani kya Ruhanga, gutabaakira. Mumanye ngu titurikwegambaho nk'abakama, kureka nitugamba Yesu Kristo ku niwe Mukama, kandi itwe turi abahuuku baanyu ahabwa Yesu. Ahakuba Ruhanga, owaaragiire ati: Omushana gujwe omu mwirima, Ogwo niwe yaajwire omu mitima yaitu kutuha okuhsoborokyerwa ekitiinisa kya Ruhanga ekirikureeberwa omuri Yesu Kristo. Kwonka obutungi obu tubwine omu nyabya z'eibumba, okworeka ngu amaani agarikukirira kimwe n'aga Ruhanga, ti gaitu. Tukubirwe embaju zoona, kwonka titufunziibwe; nitushoberwa, kwonka titurikuhwa matsiko; nituhiigwa, kwonka titurikutsigwaho; twikarirwa, kwonka titugwaho; obutoosha tugyenda twine okufa kwa Yesu omu mibiri yaitu, ngu amagara ge gareebekyere omu mibiri yaitu. Ahakuba itwe abahuriire tuheebwayo obutoosha okufa ahabwa Yesu, ngu amagara ga Yesu goorekwe omu mibiri yaitu erikufa. N'ahabw'ekyo okufa kukorera omuriitwe, kwonka amagara gakorera omuriimwe. Nk'oku twine omwoyo gw'okwikiriza nk'ogw'ogwo owaahandiikire ati: Nkaikiriza, nikyo naagambiire, naitwe nitwikiriza, nikyo turikugambira; ahakuba nitumanya ngu Owaazoire Mukama waitu Yesu aryatuzoora hamwe nawe, atuhitsye omu maisho ge hamwe naimwe. Ahakuba byona biri ahabwanyu, ngu, nk'oku emababazi zibugire omu bantu abarikweyongyera kuba baingi, zibe nikwo zaakanyisa okusiima, Ruhanga abone kuhimbisibwa. N'ahabw'ekyo titurikuhwa matsiko. N'obu omuntu waitu w'aharuguru ahwaho, kwonka omuntu waitu ow'omunda ahindurwa musya obutoosha. Mumanye ngu obusaasi bwaitu bukye, obw'omwanya mukye ogu, bweyongyera obutoohsa kututeekateekyera ekitiinisa kingi munonga ekitahwaho, itwe ku tuba tutahangire maisho ebirikureebwa, kureka ebitarikureebwa; ahakuba ebirikureebwa n'eby'okuhwaho juba, kwonka ebitarikureebwa n'eby'ebiro byona. Nitumanya ngu enju yaitu ey'orusiisira, ei tutuuramu omu nsi egi, ku erisheenywa, twine ekyombeko ekirikuruga ahari Ruhaga, enju ey'omu iguru, etombekirwe mikono, ey'ebiro n'ebiro. N'ekya buzima omuri egi nitutsinda, nitwetenga kujwara eyaitu ey'omu iguru, ku turiba nitugijwekwa, turekye kushangwa tujwaire busha. Ahakuba itwe abakiri omu nju egi ey'orusiisira nitutsinda turemeirwe, ti habw'okwenda kujuurwa, kureka okwongyera kujwekwa, ngu eky'okufa kimirwe amagara. Kandi owaatuteekateekyeire ekyo ni Ruhanga, kandi niwe yaatuhaire omukwato gw'Omwoyo. Ekyo nikyo kitugumya omutima obutoosha; nitumanya ngu ku tuba tukiri owaitu omu mubiri, tuba turi hare na Mukama waitu; (ahakuba tugyenda ahabw'okwikiriza, ti habw'okureeba.) Tuguma omutima; kwonka eki turikukira kukunda n'eki, okutaana n'omubiri, tukataaha omuka owa Mukama waitu. Nikyo twezirikira kumushemeza, yaaba turi owaitu omuka, yaaba tutariyo. Mumanye ngu twena tushemereire kwemerera omu maisho g'ekitebe kya Kristo eky'okucweraho emanja, ngu omuntu weena abone kuheebwa ekishemereire ebi yaakozire omu mubiri, yaaba kirungi nari kibi. Ahabw'okumanya ku Mukama aba ow'okutiinwa, twikiririsa abantu; kwonka Ruhanga niwe amanya oku turi; kandi nyine amatsiko ngu naimwe nimumanya oku turi omu mitima yaanyu. Titurikugaruka kwehimbisa ahariimwe, kureka nitubaha oburyo bw'okwehimbisa ahabwaitu, ngu mubaase kugarukamu abarikwehimbisiza aha birikureebwa kwonka, bitari by'omu mutima. Ku turaabe tugwire eiraro, turigwire ahabwa Ruhanga; ku turaabe tuhuriire, tuhuriire ahabwanyu. Ahakuba okukunda kwa Kristo nikwo kutugyema, nitumanyira kimwe ngu Omwe akafeera boona; nahabw'ekyo boona bakafa. Kandi eki yaafeereire ahabwa boona n'eki; akafa ngu abariho barekye kuguma bariho ahabwabo bonka, kureka ahabw'Ogwo owaabafeereire akabazookyera. Mbwenu okuruga hati titukimanya muntu weena omu buzaare bw'omubiri. N'obu turaabe twamanyire Kristo, nk'oku abantu baamumanyire, mbwenu titukimumanya tutyo. N'ahabw'ekyo omuntu weena, ku aba ari omuri Kristo, aba ari ekihangirwe kisya; ebya kare biba bihweire, reeba byona biba bihindukire bisya. Kwonka byona biruga ahari Ruhanga, owaatwegaruririire omuri Kristo, akatuha omurimo gw'okugarukanisa abantu na Ruhanga; ekirikushoboororwa ngu Ruhanga akaba ari omuri Kristo naayegarurira abari omu nsi, atakibabarira by'okushiisha byabo, kandi naitwe yaatukwatsa ekigambo ky'okugarukanisa okwo. Mbwenu turi entumwa omu mwanya gwa Kristo, Ruhanga naashusha nk'orikweshengyereza abantu omuriitwe. Naitwe nitubeeshengyereza omu iziina rya Kristo, mugarukane na Ruhanga; ahakuba Ogwo otaramanyire kibi Ruhanga akamuhindura ekibi ahabwaitu, ngu omuriwe tuhindukye okuhikiirira kwa Ruhanga. Naitwe, nk'oku turi abarikukora nawe, nitubeeshengyereza, murekye kufiisa busha embabazi za Ruhanga; ahakuba We agira ati: Omu bunaku bw'okwikiririzibwamu nkakuhurira; Kandi aha izooba ry'okujunirwaho naakuhwera. Reeba, hati nibwo bunaku bw'okwikiririzibwamu buzima; Reeba, hati niryo izooba ry'okujunirwaho. Nikyo twerindira kutateeza omuntu weena ntsibo, ngu obuheereza bwaitu burekye kugaywa, kureka omuri byona nitweyoreka nk'abashemereire kuba abaheereza ba Ruhanga, nitugumisiriza munonga omu kubonabona, omu bworo, omu busaasi, omu kuteerwa enkoba, omu kuteebwa omu bihome, omu kujagarara, omu kufa kubi, omu kuraara aha kiro, n'omu kwesiibyakwo; nitumuheereza omu kwera, omu bwengye, omu kugumisiriza, omu mbabazi, omu Mwoyo Orikwera, omu kukunda okutarimu buryarya, omu kigambo ky'amazima, n'omu maani ga Ruhanga; tukwaitse eby'okurwanisa by'okuhikiirira omu mukono gwa buryo n'ogwa bumohso; omu kitiinisa n'omu kugaywa, omu kagambwaho kubi n'omu kugambwaho gye; nituteekyerezibwaho nk'abanyabishuba, kunu turi ab'amazima; nk'abatarikumanywa, haza nitumanywa; nk'abarikufa, haza turi abahuriire; nka'abarikubonabonesibwa, kwonka tutaitsirwe; nk'abaine obusaasi, kwonka nitushemererwa obutoosha; nk'abooro, haza nitutungisa baingi; nk'abataine kantu, haza twine byona. Imwe Bakorinso 'mwe, akanwa kaitu kaabamarirayo, twabashashaanurira emitima yaitu. Timufunzire muriitwe, kureka mufunzire omu mitima yaanyu. Nimbagambira nk'abaana bangye, naimwe mushashaanukye, mukore nk'oku mwagiriirwe. Mutakwatanisa n'abatarikwikiriza, abu mutaine nabo kakwate. Okuhikiirira n'okutahikiirira biine kakwate ki? Nari omushana n'omwirima nibikwatanisa bita? Nari Kristo naakwatanisa ata na Beliali? Orikwikiriza aine mugabo ki n'otarikwikiriza? Hekalu ya Ruhanga neikirizana eta n'ebishushani ebiramibwa? Ahakuba itwe turi hekalu ya Ruhanga ohuriire, nk'oku yaagizire ati: Ndyabatuuramu, mbagyendagyendemu; Ndyaba Ruhanga waabo, Nabo babe abantu bangye. N'ahabw'ekyo mubarugyemu, Mubeetaaniseho; nikwo Mukama arikugira; Mutarikora aha kintu kyona ekitashemeire; Obwo naanye ndyabaakiira, Kandi ndyaba Shoimwe, Naimwe mube batabani bangye na bahara bangye, Nikwo Mukama ow'obushoboorozi bwona arikugira. Nk'oku twine ebyaraganisiibwe ebyo, abarikukundwa, tweyozyeho oburofa bwona obw'aha mubiri n'obw'omu mwoyo, nituhikiiriza okwera omu kutiina Ruhanga. Mmutwakiire omu mitima yaanyu; tihariho muntu weena ou twakozire kubi, tihariho ou twasiisire, tihariho ou twagobeize. Tindikugamba ekyo kubacwera orubanja; ahakuba nkabagambira kare, ku muri omu mitima yaitu okufa hamwe naitwe, kandi n'okuguma naitwe turi abahuriire. Nimbeesiga buzima; niinyehimbisa munonga ahabwanyu; nyijwire obuhuumure; nangwa n'omu busaasi bwaitu bwona nyine okushemererwa okushaagire. N'obu twahikire Makedonia, emibiri yaitu teraboine kuhuumura na kakye, kureka tukagira obusaasi embaju zoona; aheeru hakaba hariyo engamba, omunda harimu obwoba. Kwonka Ruhanga, ohuumuza enshoberwa, akatuhuumuza ahabw'okwija kwa Tito; kandi ti kwija kwe kwonka, kureka n'okuhuumuzibwa oku yaahuumuziibwe omuriimwe, ku yaatuteekyerereize orushusho rwanyu oru munyiniire, n'okurira kwanyu n'obweziriki bwanyu ahabwangye; nikyo kyandeeteire kweyongyera kushemererwa. N'obu ndaabe naabareeteire obusaasi ahabw'ebaruha ei naabahandiikiire, tindikwefuuza, (n'obu ndaabe naabandize kwefuuza); ekyanyefuuriise n'okureeba ngu ebaruha egyo ekabasaasa, n'obu muraabe mwasaasire omwanya mukye. Kwonka hati ninshemererwa, ti habw'okushaasha kwanyu, kureka ahabw'okushaasha oku mwagizire kukabareetera okweteisa; ahakuba mukashaasha omu buryo bwa Ruhanga, ngu mutagira eki mwafeerwa ahabwaitu. Mumanye ngu okwefuuza okurimu kutiina Ruhanga kureeta okweteisa okutarikwefuuzibwa, okurikuhitsya aha kujunwa; kwonka okwefuuza okw'ensi kureeta okufa. Mbwenu mureebe okwefuuza oku okw'omu buryo bwa Ruhanga oku kwabareeteire okutaho munonga omutima, kukabareetera okwetonganira, n'okutamwa, n'obwoba, n'okwetenga, n'obweziriki, n'okuhana abarikushobya! Omuri byona mukeeyoreka ku mutaine rubanja omu kigambo ekyo. N'obu naabahandiikiire, tindabahandiikiire ahabw'ogwo owaasiisire, nari shi ahabw'ogwo owaasiisirwe, kureka ngu mushuuruurirwe obweziriki bwanyu oku buri ahabwaitu omu maisho ga Ruhanga. N'ahabw'ekyo tukahuumuzibwa; kandi omu buhuumure obwo twayeyongyera kushemererwa munonga ahabw'okushemererwa kwa Tito, ahakuba mwena mukaruhuura omwoyo gwe. Ku ndaabe naamugambiire ekigambo kyona eky'okwehimbisa ahabwanyu, tindakwatsirwe nshoni; kwonka nk'oku twabagambiire byona omu mazima, nikwo n'okwehimbisa kwaitu ahari Tito kwashangirwe kuri okw'amazima. Ku aijuka oku mwamworobeire mwena, mukamwakiira mwine obwoba n'okutetema, omutima gwe gweyongyera kubakunda. Naanye ninshemererwa, ahabw'okuba omuri byona ngumire omutima ahabwanyu. B'eishe-emwe, nitubamanyisa embabazi za Ruhanga ezaayorekirwe omu makanisa ag'omuri Makedonia. Ku baabaire nibakigyezibwa okubonabonesibwa kwingi, okushemererwa kwabo okuhinguraine, n'obworo bwabo bwingi, bikakanya, byabareetera okugaba bingi munonga nk'abatungi. Ahakuba nimpamya ngu, bakagaba beekundiire nk'oku baabaasize, nangwa n'okukiraho, nibatushaba n'okweshengyereza kwingi okwikirizibwa kukwatanisa n'abarikuhwera abarikwera. Kandi tibarakozire nk'oku twabaire nituteekateeka, kureka bakabanza kwehayo ahari Mukama n'ahariitwe, nk'oku Ruhanga yaakunzire. Nikyo twayehanangiririize Tito ngu, nk'oku yaatandikire ira, abe nikwo yaahikiiriza omuriimwe omurimo ogu ogw'embabazi. Kwonka, nk'oku murikuhingurana omuri byona, omu kwikiriza, omu kugamba, omu bwengye, omu bweziriki bwona, n'omu kukunda oku murikutukunda, mube nikwo mwahingurana n'omu murimo ogu ogw'embabazi. Ekyo tindikukigamba nk'orikuragiira, kureka niinyenda kuhamya okukunda kwanyu ku kuraabe kuri okw'amazima, niinyihirira aha bweziriki bw'abandi. Ahakuba nimumanya embabazi za Mukama waitu Yesu Kristo; n'obu yaabaire ari omutungi, kwonka akahinduka omworo ahabwanyu, ngu obworo bwe bubatungise. Omuri eki nimbagambira eki ndikuteekateeka; imwe abaabandiize abandi kutandika, hahingwire omwaka, kibashemereire kukora; kandi ti kukora kwonka, kureka okukora n'okukunda. Kwonka hati mbwenu mwongyereho kuhikiiriza okukora okwo; nk'oku mwayeteekateekire kukikunda, mube nikwo mwakihikiiriza n'ei mwine. Ahakuba ahu okukunda kuri, nikwikirizibwa nk'oku omuntu aine, ti nk'oku ataine. Tindikugamba ntyo kwanguhiza abandi, ngu imwe muremeerwe; kureka ngu mwingaingane; ebi mushaagize omu biro ebi bimare obworo bwabo, kandi nabo ebi barishaazya biije bimare obworo bwanyu, mubone kwingaingana; nk'oku kyahandiikirwe ngu: Owaashangurwize bingi, taine ki yaashaagizeho; n'owaashangurwize bikye, taine ki yaakyenire. Kwonka Ruhanga asiimwe, owaataire omu mutima gwa Tito obweziriki nk'obu nyine ahabwanyu. Ahakuba taraikiriize kwija ahabw'okushaba kwaitu kwonka, kureka ahabw'obweziriki obu aine ahabwe naija kwija owaanyu ahabw'okwekundira. Kandi nitwija kumutuma hamwe n'ow'eishe-emwe, orikusiimwa omu makanisa goona ahabw'okubuurira engiri kwe. T'ekyo kyonka; kandi hoona akatooranwa amakanisa kugyenda naitwe omu murimo ogu ogw'embabazi, itwe ogu turikukora kuhaisa Mukama ekitiinisa, kandi n'okworeka okukunda kwaitu. Nitwerinda ngu hatagira owaatubeiherera ahabw'ekiconco eki ekihango, eki turikuheereza; ahakuba eki turikugyenderera n'okukora ebirikusiimwa, ti mu maisho ga Mukama kwonka, kureka n'omu maisho g'abantu. Kandi hamwe nabo nitutuma ow'eishe-emwe ondiijo ou tugyerize kaingi, tukashanga ari omweziriki omuri bingi, kandi hati n'omweziriki okukira oku yaabaire ari, ahabw'okuba naabeesiga munonga. Ebya Tito mumanye ngu ni mugyenzi wangye ou turikukora hamwe, kandi ou tukwataniise kubaheereza; kandi eby'ab'eishe-emwe abo n'entumwa z'amakanisa ezihimbisisa Kristo. N'ahabw'ekyo muboorekye ebirikuhamya okukunda kwanyu, kandi n'okwehimbisa kwaitu ahabwanyu omu maisho g'amakanisa. Aha by'okuhwera abarikwera tindikureeba ki ndikubahandiikirira; ahakuba nimmanya okukunda kwanyu, oku ndikweraata ahabwanyu omu Bamakedonia, ningira nti: Abaakaya bamazire omwaka beeteekateekire; kandi obweziriki bwanyu bwezirikiise baingi munonga aharibo. Kwonka nintuma ab'eishe-emwe abo ngu okwehimbisa kwaitu ahabwanyu omu kigambo ekyo kutaba kwa busha, kureka babashangye mweteekateekire, nk'oku naagambire; ahakuba tindikwenda itwe, (tutagizire imwe) kukwatwa nshoni z'ebyo ebi tubainemu matsiko, Abamakedonia bamwe batakaija naanye, bakashanga muteeteekateekire. Nikyo naateekateekyeire ngu kishemereire kweshengyereza ab'eishe-emwe abo kumbandiza okwo, ngu bateekateekye kare ekiconco kyanyu eki mwaraganiise, ira, ngu kishangwe kyatebeekanisiibwe, kiri eky'embabazi, kitari ky'okugyemwa. Eki ndikugamba n'eki, ngu, Orikubiba nkye, aryagyesha bikye; kandi orikubiba nyingi, aryagyesha bingi. Omuntu weena akore, nk'oku amaririire omu mutima gwe, atarikunyoomwa nari akugyemwa; ahakuba Ruhanga akunda efura. Ruhanga naabaasa kubakanyisiza emigisha yoona, ngu imwe, ku muraatungye obutoosha ebirikubamara, mubone kugira bingi eby'okuhwera omurimo gwona omurungi. Nk'oku kyahandiikirwe ngu: Akateera hoona embibo, yaagabira abooro; Okuhikiirira kwe nikugumaho ebiro byona. Kandi Ogwo orikuha omubibi embibo, akamuha eby'okurya, aryabaha embibo z'okubiba, azikanyise, kandi akanyise n'ebyana by'okuhikiirira kwanyu. Naimwe omuri byona muryatungisibwa munonga, mubone kugira obufura oburisiimisa Ruhanga ahabwaitu; ahakuba okuheereza eby'okuhwera ebyo tikurikumara bworo bw'abarikwera kwonka, beitu kandi nikureetera baingi okukiraho kusiima Ruhanga; ahabw'okuba omu kugyezibwa okw'okuheereza oku, Ruhanga naija kuhimbisibwa ahabw'okworoba kwanyu oku mwayorobeire engiri ya Kristo, kandi n'obufura bwanyu omu bintu ebi mwahaire ahabw'abo n'ahabw'abandi boona; kandi baryabagirira orushusho, nibabashabira ahabw'embabazi za Ruhanga ezihinguraine omuriimwe. Ruhanga asiimwe ahabw'ekiconco kye ekitarikubaasa kushoboororwa. Nyowe Paulo nimbeeshengyereza ahabw'obucureezi n'okutwaza gye ebya Kristo, oku mungambaho muti: Ku aba ari omu maisho gatiu, aba omucureezi; ku aba aturi hare, aba emanzi. Nimbeeshengyereza nti: Ku ndiija owaanyu, ndekye kugyemwa kukoresa obumanzi, nk'oku nshemereire kubukoresa aha bantu bamwe abarikututeekateekaho ngu tutwaza nk'abantu nyabuntu. Ahakuba n'obu turaabe ntigyenda, turi abantu abaine omubiri, kwonka titurikurwana nitutwaza nk'abanyamubiri; mumanye ngu eby'okurwanisa by'orugamba rwaitu ti by'abantu, kureka n'eby'amaani ga Ruhanga okusheenya ebigo, nitumaraho tutyo empaka n'ekintu kyona ekirikwetunguura kurwanisa okumanya Ruhanga, kandi nitugomoora ekiteekateeko kyona, ngu kyorobere Kristo; kandi nikwo tweteekateekire kuhana okutahurira kwona, okworoba kwanyu ku kuraabe kuhikire. Mureebe ebiri omu maisho gaanyu. Omuntu weena ku araabe naayesiga ngu n'owa Kristo, aikukye ngu, nk'oku we ari owa Kristo, naitwe nikwo turi. N'obu naakurenzya aha kwehimbisa ahabw'obushoboorozi obu Mukama yampaire kubombeka, kutari kubasheenya, tinkaakwatwa nshoni. Nyowe tinkwenzire kushusha nk'orikubatiinisa n'ebaruha zangye. Ahakuba nibagira bati: Ebaruha ze zigumire kandi n'ez'amaani; kwonka ku aba ariho, areebeka ari omweremwa, n'ebigambo bye biri ebirikugaywa. Abarikugamba batyo bamanye ngu, eki tuhandiika omu baruha tutariho, hoona nikyo tukora twaba turiho. Itwe titurikwehanga kwebarira omu bantu bamwe abarikwehimbisa, nari okweringaaniza nabo; bo ku beegyera aha rugyero rwabo bonka, kandi bayegyeranisa bonka, baba bataine ki barikumanya. Kwonka itwe titurikwija kwehimbisa okukira oku turi, kureka okugumira aha rugyero oru Ruhanga yaatuhaire, ngu tubone kuhika ahariimwe. Titurikukununkirira okurenga orugyero orwo, nk'abatarabahikire; ahakuba niitwe twabandize kuhika ahariimwe, tubareeteire engiri ya Kristo. Titurikwehimbisiza ha mirimo y'abandi okukira oku turi; kureka twine amatsiko ngu, okwikiriza kwanyu ku kuryeyongyera, itwe turyahimbisibwa omuriimwe aha rugyero oru twagyereirwe, ngu tweyongyere, tubone kubuurira engiri omu mahanga agari seeri y'owaanyu, tutarikwenda kwehimbisa ahabw'ebi twashangire bitebeekanisiibwe omu myanya ehairwe ondiijo. Mbwenu orikwehimbisa ayehimbisize omuri Mukama; ahakuba orikwehimbisa ti we aikirizibwa, kureka orikusiimwa Mukama. Nkaayenzire ngu mungumisiririze kakye omu bushema bwangye; na mbwenu mungumisiririze! ahakuba nimbagirira eihato rya Ruhanga, ahabw'okuba nkabahingira Kristo, ngu mbareete omu maisho ge nk'omwishiki oshugaine oku ahingirwa omushaija omwe. Kwonka nyine obwoba nti: Nk'oku enjoka yaategire Haawa n'obugobya bwayo, ebiteekateeko byanyu bikaahabisibwa, muruga omu muhanda ogurikurahuka kandi ogurikwera oguri omuri Kristo. Ahakuba omuntu ku arikwija yaababuurira Yesu ondiijo, ou tutarababuuriire, nari mwayakiira omwoyo ogundi, ogu mutaraakiire, nari mwaikiriza engiri ey'omuringo ogundi, etari i mwaikiriize, mumwikiriza ahonaaho mutarikubanganisa. Nyowe ningira ngu ezo ntumwa nkuru munonga tiziine ki zirikunkiza na kakye. N'obu ndaabe ndi omushema omu kugamba, kwonka tindi mushema mu bwengye; ahakuba omuri byona tukabubooreka butunu omu maisho g'abantu boona. Nimugira ngu nkakora kubi okwecureeza, ngu imwe mubone kuhimbisibwa ahabw'okubabuurira engiri ya Ruhanga ntarikuheebwa bihembo? Nkanyaga amakansia agandi ningatungaho ebihembo, ngu mbone kubaheereza. Ku naabaire ndi owaanyu nkyenire, tindaruhize muntu weena omuriimwe, ahakuba ab'eishe-emwe abaarugire Makedonia nibo bampaire ebi naabaire nkyenire. N'ahabw'ekyo nkeerinda kutabarusya omu muringo gwona; na mbwenu niinyija kuguma niinyerinda. Nk'amazima ga Kristo oku gari omuriinye, tihariho muntu w'omu byanga bya Akaya orinzibira kwehimbisa ahabw'ekyo. Ahabw'enki? N'ahabw'okutabakunda? Ruhanga naabimanya. Kandi oku nkora, nikwo ndigumizamu ninkora, ngu mbone kwiha orwekwatso ahari abo abarikwenda kuhamya ngu batwaza nkaitwe omu murimo gwabo ogu barikwehimbisizamu. Mumanye ngu abantu nk'abo n'entumwa z'ebishuba, n'abakozi engobya, abeehindura nk'entumwa za Kristo. Kwonka ekyo ti ky'okutangaaza; ahakuba na Sitaane ayehindura nka maraika w'omushana. N'ahabw'ekyo ti ky'okutangaaza abaheereza be kwehindura nk'abaheereza b'okuhikiirira; emperu yaabo eryashemerera ebi baakozire. Ningaruka kugira nti: Hatagira omuntu omuriimwe orikunteekateekaho ngu ndi omushema; kwonka, ku muraabe nimunteekateekaho mutyo, muunyikirize nk'omushema, mbone kwehimbisaho kakye. Eki naaza kugamba, tindikukigamba nk'ekigambo kya Mukama, kureka ninkigamba nk'omushema, niinyesiga ngu nyine eki ndikwehimbisiza. Nk'oku baingi beehimbisa omu by'obuntu nyabuntu, naanye ka nyehimbise. Ahakuba imwe nk'abanyabwengye mugumisiririza abashema n'okushemererwa! Mugumisiririza omuntu ku abagira abahuuku, yaabanyaga, yaabakwata n'amaani, yaabeekuzaho, yaabateera empi z'emishaya. Ebi naabigamba nyine enshoni, ahakuba itwe tukabibaho abeeremwa. Mumanye ngu ekirikureetera omuntu weena obumanzi bw'okwehimbisa, naanye nikibundeetera, ningamba nk'omushema. Bo n'Abaheburaayo? Naanye ndi omuheburaayo. Bo n'Abaisraeli? Naanye ndi Omwisraeli. Bo ni baijukuru ba Abrahamu? Naanye ndi omwijukuru. Bo n'abaheereza ba Kristo? Ningamba nk'omushazi, nyowe nimbakira; nimbakira omu kukora munonga, omu kubohwa kaingi omu kihome, omu kuteerwa enkoba okutarikubarwa, omu kabi k'okufa emirundi mingi. Abayudaaya bakanteera kataano enkoba makumi ashatu na mwenda. Nkateerwa enkoni kashatu; nkateerwa rimwe amabaare. Emeeri ezi naabaire ngyendamu zikacweka kashatu, nindaara omu nyanja, ninsiibamu; omu ngyendo nyingi nkareeba akabi omu migyera, omu bambuzi, omu b'eihanga ryaitu, omu Banyamahanga, omu rurembo, omu ihamba, omu nyanja, omu b'eishe-emwe ab'ebishuba; omu kuruha n'omu kufa kubi, omu kuraara aha kiro kaingi, omu njara n'eiriho, omu kubura eby'okurya kaingi, omu mbeho n'okubura eky'okujwara. Kandi n'obu ndaabe ntagambire bindi, hariho ektuura kindemereire n'okwemereza omutima habw'amakanisa goona. N'oha obura amaani, naanye ntabure maani? N'oha ogwisibwa, kitangwise kubi? Ku ndaabe nshemereire kwehimbisa, ka nyehimbise ahabw'eby'obweremwa bwangye. Ruhanga, Ishe wa Mukama waitu Yesu, orikusiimwa ebiro byona, naamanya ku ntarikubeiha. Omuri Damasiko, omutegyeki w'omugabe Areta akarinda orurembo orwo, ngu ankwate; kwonka banta omu kitukuru, bandengyeza omu dirisa ey'omu rugo rw'amabaare, naamwoga omu mikono. Kinshemereire kwehimbisa, n'obu kuraabe kutaine mugasho; kwonka niinyija kugamba eby'okworekwa n'ebi Mukama yanshuururiire. Nimmanya omuntu ow'omuri Kristo, owaakwatsire akatwarwa omu iguru rya kashatu, emyaka ikumi n'ena ehingwire; (yaaba yaabaire ari omu mubiri, nari atari mu mubiri, tindikukimanya; nikimanywa Ruhanga.) Kandi nimmanya ngu omuntu ogwo akakwatwa yaatwarwa omuri Paradiso, (yaaba yaabaire ari omu mubiri nari atari mu mubiri, tindikumanya; nikimanywa Ruhanga) yaahurira ebigambo ebitagambwa, ebi omuntu atashemereire kushohoza. Ka nyehimbise ahabw'omuntu ogwo; kwonka ahabwangye tindikwija kwehimbisa, kureka ahabw'obweremwa bwangye. Ku naakwenda kwehimbisa, tinkaaba mushema, ahakuba nkaaba ningamba amazima. Kwonka tinkikora, ngu hatagira omuntu owanteekateekaho okukira ebi arikundeebamu n'ebi arikumpuriraho. Kandi ngu ndekye kwehimbisa ahabw'okushuuruurirwa kwingi, okukira oku nshemereire, nkacumitwa eihwa omu mubiri, entumwa ya Sitaane ey'okunteera entomi, ngu ndekye kwehimbisa okukira oku nshemereire. Nkeeshengyereza Mukama kashatu ahabw'ekintu ekyo, ngu kindugyeho. Yangarukamu ati: Embabazi zangye nizikumara, ahabw'okuba amaani gangye gahikiiririzibwa omu bweremwa. N'ahabw'ekyo niinyija kwehimbisa n'okuhsmererwa kwingi ahabw'obweremwa bwangye, ngu amaani ga Kristo gabone kungumaho. Mbwenu ahabwa Kristo ninshemererwa ahabw'obweremwa, omu kujumwa, n'omu bworo, omu kuhiigwa, n'omu busaasi; ahakuba ku mba omweremwa, nibwo ngira amaani. Mbaire omushema, kwonka niimwe mwakingyemire; ahabw'okuba niimwe mwabaire mushemereire kumpimbisa. Mumanye ngu, n'obu ndaabe ntari kintu, ezo ntumwa nkuru munonga tiziine ki zankirize na kakye. Buzimazima ebirikuhamya entumwa nkabikorera omuriimwe omu kugumisiriza kwingi, ninkora obumanyiso n'eby'okutangaaza n'eby'amaani. Amakanisa agandi gakabakiza ki? kureka nyowe okutabarusya. Munsaasire ekishobyo ekyo! Mbwenu nyeteekateekire kwija owaanyu omurundi gwa kashatu; kwonka tindibarusya, ahakuba tindikwenda byanyu, kureka niimwe ndikwenda; nimumanya ngu abaana tibo bashemereire kubiikira abazire baabo, kureka abazaire nibo babiikira abaana. Ahabwangye ndyashemererwa munonga kuhayo ebyangye, kandi n'okwehayo nyeheyo ahabw'amagara gaanyu. Obu mbakunzire munonga, nibwo nkunzirwe kakye. Imwe nimugira ngu okubarusya tindabaruhize; ngu kwonka nkabaitsa obwengye, naabagobeza. Beitu shi, omuri abo abu naabatumireho hariho oine eki yaabaanyihiireho? Nkeeshengyereza Tito kwija owaanyu, naamutuma n'ow'eishe-emwe ogwo. Mbwenu Tito aine eki yaabaihireho? Tituratoire ekirari kimwe? Okuruga ira n'okuhitsya hati muteekateeka ngu nitwerwanaho ahariimwe? Mumanye ngu ebi tugamba tubigambira omuri Kristo omu maisho ga Ruhanga, kandi byona, abarikukundwa munonga, tubigamba ahabw'okubombeka. Kwonka eki ndikutiina shana nikwo kwija, nkashanga mutari nk'oku ndikwenda, kandi naimwe mukandeeba ndi oku mutarikwenda; kandi shana mwine entongane, eihari, ekiniga, empaka, okugambuurana, okuhwihwitsa, okwekuza, n'omurabanamu; kandi ngu, ku ndiija, Ruhanga wangye aryancureeza omu maisho gaanyu, naanye nsaasibwe baingi abaasiisire kare, bateeteise bihagaro n'obushambani n'okurigirana okubi, ebi baakozire. Hati ngu n'omurundi gwa kashatu ogu ndikwenda kwija owaanyu. Buri kigambo kishemereire kuhamibwa baakareebi babiri nari bashatu. Obu naabaire ndi owaanyu obwa kabiri, nkabateisa; na mbwenu n'obu ntari okwo, nimbateisa ntakaizire, nti: Abo abaasiisire n'abandi boona, ku ndiba naizire, tindibasaasira; ahakuba musherura ekirikuhamya ngu Kristo niwe angambisa. We ti mweremwa ahariimwe, kureka n'Ow'amaani omuriimwe, ahabw'okuba akabambirwa omu bweremwa, kwonka ariho ahuriire ahabw'amaani ga Ruhaga. Naitwe turi abeeremwa omuriwe, kwonka turyaba abahuriire nawe omu bi turibakorera ahabw'amaani ga Ruhanga. Mweshwijume, mureebe ku muraabe muri omu kwikiriza; kandi mwegyeze mwenka. Nari ahabwanyu timurikwemanya mwenka, ku Yesu Kristo ari omuriimwe kureka biri muri abatarikwikirizibwa? Kwonka nyine amatsiko ngu nimwija kumanya ku tutari batarikwikirizibwa. Kandi nitushaba Ruhanga ngu murekye kukora ekibi, ti habwe okugira ngu itwe tureebekye nitusiimwa, kureka n'okubendeza ngu mukore ebihikire, n'obu twakureebeka nk'abatarikwikirizibwa. Mumanye ngu titurikubaasa kurwanisa amazima, kureka okugarwanirira. Nikitushemeza itwe kuba abeeremwa, imwe mukaba ab'amaani; eki turikubashabira n'eki, ngu mube abarikuhikiririzibwa kimwe. Nikyo naahandiikira ebi ntakaizire, ngu ku ndiba naizire, ndekye kutwaza amaani n'obushoboorozi obu naahairwe Mukama obw'okubombeka, butari bw'okubasheenya. Eky'aha muheru, B'eishe-emwe, mugumeho. Muhikiririzibwe kimwe, muhuguurane, mugire omutima gumwe, mugume n'obusingye; obwo nibwo Ruhanga ow'okukunda n'obusingye ariguma naimwe. Muramukanise okunywegyera okurikwera. Abarikwera boona baabaramutsya. Embabazi za Mukama waitu Yesu Kristo, n'okukunda kwa Ruhanga, n'okukwatanisa kw'Omwoyo Orikwera bigume naimwe mwena. Paulo entumwa, etaratumirwe bantu, kandi etareetsirwe muntu, kureka eyaatumirwe Yesu Kristo na Ruhanga Ishe owaamuzoire omu bafu, nyowe n'ab'eishe-emwe boona abu nyine twabahandiikire imwe ab'amakanisa g'omuri Galatia. Nimbendeza embabazi n'obusingye ebirikuruga ahari Ruhanga Isheboona na Mukama waitu Yesu Kristo, owaayehaireyo ahabw'ebibi byaitu, ngu atujune omu busingye obubi oburiho, nka Ruhanga waitu kandi Tataitwe oku asiima; aheebwe ekitiinisa ebiro n'ebiro. Amiina. Ntangaariire oku murahukire kuruga ahari Ogwo owaabeetsire ahabw'embabazi za Kristo, mukaikiriza engiri etari nka i mwabandize kwikiriza; ti habw'okugira ngu hariho endiijo ngiri; kureka hariho abantu abarikubarabanisamu, nibenda kuhindura engiri ya Kristo okundi. Kwonka ku haakugira owaababuurira engiri etari nka i twababuuriire, yaaba itwe n'obu yaakuba maraika orugire omu iguru, akyeenwe. Nk'oku twagambire ira, na hati nikwo ndikugamba nti: Omuntu weena orikubabuurira endiijo ngiri etari i mwaikiriize, akyeenwe. Nimugira ngu niinyenda kusiimwa abantu nari okusiimwa Ruhanga? Nari shi, ninteeraho kushemeza abantu? Kuri noogira ngu ninkishemeza abantu, tinkubaire muhuuku wa Kristo. B'eishe-emwe, nimbamanyisa nti, engiri ei naabuuriire ti y'abantu; ahakuba tindagihairwe muntu, kandi tindagyegyesiibwe, kureka nkagishuuruurirwa Yesu Kristo. Nimpamya ngu mukahurira aha by'emitwarize yangye eya ira omu diini ey'Abayudaaya, oku naarengyesereize kuhiiga ekanisa ya Ruhanga, ngu ngiihireho kimwe; kandi nkahingurana omu diini y'Abayudaaya, n'okukira naakira baingi abu naanyetsire nabo omu ihanga ryangye, nyine obweziriki bwingi munonga bw'okugumya emigyenzo ya baatatenkuru. Kwonka Ruhanga owaantooraine nkiri omu nda ya maawe, akanyeta ahabw'embabazi ze, ku yaasiimire kunshuuruurira Omwana we ngu mmurangye omu Banyamahanga, ahonaaho tindeehanwize ha bantu nyabuntu, n'obu kwakuba okwinamuka Yerusaalemu kwehanuuza aha ntumwa ezambandiize, kureka nkaza omuri Buharabu; bwanyima naagaruka Damasiko. Ku haahingwireho emyaka eshatu, nainamuka Yerusaalemu kureeba Keefa, naamara nawe ebiro ikumi na bitaano. Kwonka omu zindi ntumwa tiinyine i naareebire kureka Yakobo murumuna wa Mukama waitu. Ebyo ebi naabahandiikira, nindahira omu maisho ga Ruhanga, tindikubeiha. Bwanyima naaza omu mashaza ga Siria na Kilikia. Kandi omu biro ebyo amakanisa ga Kristo ag'omuri Buyudaaya gakaba gatakandeebire; kwonka bakaba nibahurira buhurizi abarikugira bati: Omuntu ogwo owaabaire naatuhiiga ira, hati naabuurira eby'ediini ei yaabaire ayenda kuhwerekyereza. Baahimbisa Ruhanga ahabwangye. Bwanyima ku haahingwireho emyaka ikumi n'ena, naagaruka nainamuka Yerusaalemu na Barunaba, naatwara na Tito. Nainamukayo ahabw'ebi naashuururiirwe; naabashobororera engiri ei mbuurira omu Banyamahanga, kwonka omu mubonano aha baabaire nibasiimwa ahabw'obukuru, ngu ndekye kushusha nk'orikwirukira busha, nari nk'owairukiire busha. Nangwa na Tito ou twagyendaine, n'obu araabe ari Omugriika, taragyemirwe kusharwa. Kwonka hakaba hariho ab'eishe-emwe ab'ebishuba, abaataahire omuriitwe bwesherekye kutata obusingye bwaitu obu twine omuri Kristo Yesu, ngu batugarure omu buhuuku. Abo tituraboorobeire nangwa n'akaingana busha, ngu amazima g'engiri gabone kurindwa ahabwanyu. Kandi abo abaabaire nibasiimwa ngu ni bakuru oku baabaire bari ira, ebyo timbyetaireho; Ruhanga tashoroora mu bantu ahabw'obuganzi abakuru abo tibaine ki baanyongyeireho, kureka bakeetegyereza ku naakwatsiibwe engiri kugibuurira Abanyamahanga, nk'oku Petero yaagikwatsiibwe kugibuurira abashazirwe. (Mumanye ngu Oawabaasize Petero kuba entumwa aha bashazirwe, naanye niwe yambaasize kuba entumwa aha Banyamahanga.) Ku baayetegyereize omugisha ogu naahairwe, Yakobo na Keefa na Yohaana, abaabire nibasiimwe kuba enyomyo, baatuha omukono gwa buryo, nyowe na Barunaba, okworeka ku bakwataniise naitwe, ngu itwe tugyenda omu Banyamahanga, nabo omu bashazirwe; kureka eki baatushabire ni kimwe, n'okwijuka abooro; kandi ekyo naanye nkaba nkyezirikiire kukikora. Kwonka Keefa ku yaahikire Antiokia, naamuhakanisiza kimwe nitureebana, ahakuba akaba ashobize butunu. Ahabw'okuba abaatumirwe Yakobo batakaizire, akaba naarya n'Abanyamahanga; kwonka ku baizire, yaayehinya, yaabeecwaho ahabw'okutiina abashazirwe. Kandi n'Abayudaaya abandi baamutooreza, baakwatanisa nawe omu buryarya, nangwa na Barunaba nawe yaatwarwa obwo buryarya bwabo. Kwonka ku naareebire bataakuratira mazima g'engiri, naagambira Petero omu maisho ga boona nti: Iwe ku oraabe nootwaza nk'Abanyamahanga, etari mitwarize y'ekiyudaaya, haza ori Omuyudaaya, ahabw'enki noogyema Abanyamahanga kutwaza nk'Abayudaaya? Itwe n'obu turaabe turi Abayudaaya enzaarwa, tutari basiisi b'Abanyamahanga, nitumanya ngu omuntu taihwaho rubanja habw'okuhikiiriza Ebiragiro, kureka ahabw'okwikiriza Yesu Kristo; kandi naitwe tukaikiriza Kristo Yesu, ngu tubone kwihwaho orubanja ahabw'okwikiriza Kristo, kunu ti habw'okuhikiiriza Ebiragiro; ahabw'okuba tihariho muntu weena oihwaho orubanja ahabw'okuhikiiriza Ebiragiro. Kwonka, ku turaabe twayenzire kwihwaho orubanja omuri Kristo, kandi tukashangwa turi abasiisi, mbwenu shi nimugira ngu Kristo naakwatsiza ekibi? Rubuuza! Ahakuba ku ngaruka kwombeka ebi naasheenyire, mba nyeyorekire ku ndi omusiisi. Ahakuba nyowe ahabw'Ebiragiro nkafa aha Biragiro, ngu mbone kuba ohuriire ahari Ruhanga. Nkabambwa na Kristo; tinkiri nyowe ori, kureka Kristo niwe ari omuriinye; kandi amagara agu nyine omu mubiri ngaine ahabw'okwikiriza Omwana wa Ruhanga, owankunzire akeehayo ahabwangye. Tindikuhindura busha mbabazi za Ruhanga; ahakuba kuri okwihwaho orubanja kuheebwa ahabw'okuhikiiriza Ebiragiro, Kristo akaabaire afeereire busha. Imwe Bagalatia b'abashema 'mwe, n'oha owaabarogire, imwe abaayorekirwe butunu Yesu Kristo abambirwe? Reka mbabuuze eki kyonka. Mukaheebwa Omwoyo ahabw'okuhikiiriza Ebiragiro, nari ahabw'okuhurira mukaikiriza? Nikwo muri abashema mutyo? Mukatandikira omu by'Omwoyo, mbwenu mwahereerukana eby'omubiri? Obwo busaasi bwingi butyo obu mwagumisiririize, omu mazima bukaba buri obwa busha? Mbwenu Ogwo obaha Omwoyo, akakora eby'okutangaaza omuriimwe, abikora ahabw'okuba muhitsya Ebiragiro, nari ahabw'okuhurira mukaikiriza? Nk'oku Abrahamu yaikiriize Ruhanga, okwikiriza okwo kukamubarirwa kuba okuhikiirira; n'ahabw'ekyo mumanye ngu abaine okwikiriza nibo baana ba Abrahamu. Ebyahandiikirwe, ahabw'okumanya ira ngu Ruhanga aryaiha aha Banyamahanga orubanja ahabw'okwikiriza, bikarangira Abrahamu enkuru nungi, ebyo bitakabaireho, biti: Omuriiwe amahanga goona nimwo gariheerwa omugisha. N'ahabw'ekyo abaine okwikiriza baheebwa omugisha na Abrahamu owaikiriize. Mumanye ngu boona abeegamira okuhikiiriza Ebiragiro bakiri omu mukyeeno; ahakuba kikahandiikwa ngu: Omuntu weena otarikugumizamu kuhitsya byona ebyahandiikirwe omu kitabo ky'Ebiragiro, akyeenwe. Kandi nikimanywa ngu tihariho muntu oihwaho orubanja omu maisho ga Ruhanga ahabw'Ebiragiro, ahakuba kihandiikwa ngu: Ohikiriire aryagira amagara ahabw'okwikiriza; kwonka Ebiragiro tibyegamira kwikiriza, ahakuba kikahandiikwa ngu: orikubihitsya biryamuhaisa amagara. Kristo akatucungura omu mukyeeno gw'Ebiragiro, obu yaakyeenwa ahabwaitu, ahakuba kikahandiikwa ngu: Omuntu weena orikuhanikwa aha muti akyeenwe: ngu ahabwa Kristo Yesu omugisha ogwahairwe Abrahamu guhikye n'aha Banyamahanga, okwikiriza kubone kutuhaisa Omwoyo owaaraganisiibwe. B'eishe-emwe, ka ngambe nk'oku abantu bagamba. Endagaano, nangwa n'obu yaakuba ey'omuntu, ku eheza kuhamibwa, tihariho ondiijo ogiita nari ogyongyeraho. Nimumanya ngu endagaano Ruhanga akaziragaanisa Abrahamu n'omwijukuru. Taragizire ati, abaijukuru nka baingi; kureka akagamba omwe, ati, mwijukuru waawe, niwe Kristo. Ka mbashobororere eki ndikugamba. Endagaano ei Ruhanga yaaraganiise ira, Ebiragiro ebyahairwe bwanyima hahingwireho emyaka magana ana na makumi ashatu tibirikubaasa kugiita, nari okuhindura busha ekyaraganisiibwe. Ahakuba obuhunguzi, kuri bwahairwe ahabw'Ebiragiro, bukaabaire butakiri bw'okuraganisibwa; kwonka Ruhanga akabuha Abrahamu naamuraganisa. Mbwenu shi, Ebiragiro bikabaho ahabw'enki? Bikongyerwaho ahabw'okushiisha, okuhitsya aha kwija kw'Omwijukuru owaaraganisiibwe omu ndagaano; byakwatsibwa baamaraika, ngu babihe omuteerani. Kandi omuteerani taba w'omwe, kwonka Ruhanga n'omwe. Mbwenu ku kiraabe kiri kityo, nimugira ngu Ebiragiro nibihakanisa ebi Ruhanga yaaraganiise? Rubuuza! ahakuba kuri haabaireho ekiragiro eky'okuhaisa amagara, okuhikiirira kukaatungirwe ahabw'Ebiragiro. Kwonka Ebyahandiikirwe bikatwarira hamwe byona kutegyekwa ekibi, ngu abarikwikiriza baheebwe ebyaraganisiibwe ahabw'okwikiriza Yesu Kristo. Kwonka okwikiriza kutakaizire, tukaba turindirwa omu butegyeki bw'Ebiragiro, tutegyereze okwikiriza okwabaire nikwenda kushuuruurwa. N'ahabw'ekyo Ebiragiro bikatubeera omwegyesa w'okutuhitsya ahari Kristo, ngu tubone kwihwaho orubanja ahabw'okwikiriza. Kwonka mbwenu, nk'oku okwikiriza kwizire, titwakiri mu butegyeki bw'omurezi; ahakuba omuri Kristo Yesu mwena muri abaana ba Ruhanga ahabw'okwikiriza. Mwena abaabatiziibwe kutaaha omuri Kristo, mukajwara Kristo. Tihaakiriho Muyudaaya nari Omugriika, n'obu yaakuba omuhuuku nari ow'obusingye, n'obu yaakuba omushaija nari omukazi; ahakuba mwena muri bamwe omuri Kristo Yesu. Kandi ku muraabe muri aba Kristo, biri muri abahunguzi, nk'oku kyaraganisiibwe. Kwonka ningira nti: Omuhunguzi, ku aba akiri omwana muto, taine ki akiza omuhuuku, n'obu araabe ari mukama wa byona; kureka ategyekwa abarezi n'ababiiki okuhitsya aha bunaku obwaragiirwe ishe. Nikwo naitwe; obu twabaire tukiri abaana bato, tukaba tutegyekwa nk'abahuuku eby'okubandizaho eby'omu nsi egi. Kwonka obunaku ku bwahikiire kimwe, Ruhanga yaatuma Omwana we, owaazairwe omukazi omu butegyeki bw'Ebiragiro, ngu acungure abaabaire nibategyekwa Ebiragiro, tuheebwe okuhindurwa abaana. Kandi imwe, ahabw'okuhinduka abaana, Ruhanga akatuma Omwoyo w'Omwana we omu mitima yaitu, otugambisa ati: Abba, Taata! Mbwenu tokiri muhuuku, kureka ori omwana; kandi ku oraabe ori omwana, ori omuhunguzi ahabw'embabazi za Ruhanga. Haza omu bunaku obwo, obu mwabaire mutarikumanya Ruhanga, mukaba muri abahuuku b'abo, abatari baaruhanga buzima omu buhangwa bwabo; kwonka hati nk'oku muherize kumanya Ruhanga, nari okukira We nk'oku abamanyire, mugarukire muta enyima omu migyenzo ei mwabandiizeho, etaine maani n'obu gwakuba omugasho, okwenda ngu egarukye ebategyekye? Nimugyenza ebiro n'ameezi n'obunaku n'emyaka! Nintiina nti, shana byona ebi naabakoreire, nkahendekyera busha. Nimbeeshengyereza, B'eishe-emwe, mube nkaanye, ahakuba naanye mbaire nkaimwe. Timurankozire kubi; nimumanya ngu endwara y'omu mubiri niyo yandeeteire kubabuurira engiri aha murundi ogw'okubanza; kandi endwara egyo, n'obu eraabe yaabaruhize, timurangayire, n'obu kwakuba okunnuga; kureka mukanyakiira nka maraika wa Ruhanga, nari nka Kristo Yesu. Mbwenu okwesiima kwanyu oku mwabaire mwine, hati kuri nkahi? Ahakuba nimpamya ngu, kuri kyabaire nikibaasika, mukaabaire mwihiremu amaisho gaanyu, mugampa. Mbwenu mpindukire omuzigu waanyu ahabw'okubagambira amazima? Abo nibabeekundisa, kwonka ti habw'okubendeza ebirungi; kureka nibenda kubakingirana aheeru, ngu mube nibo mwahakwaho. Mumanye ngu obutoosha bwona ni kirungi okukundwa, kwonka mukundirwe ebirungi, t'obu ndi naimwe bwonka. Baana bangye abato, abu ndikugaruka kusaasibwa nk'omukazi orikurumwa, okuhitsya obu Kristo arihangwa omuriimwe! Nkaayenzire kuguma naimwe, n'okworobya aha migambire yangye; ahakuba ebyanyu binshobeire. Imwe abarikwenda kutegyekwa Ebiragiro, nimungambire. Timuhurira Ebiragiro? Nimumanya ku kyahandiikirwe ngu: Abrahamu akaba aine abatabani babiri, omwe akaba ari ow'omuzaana, ondiijo ari ow'omukazi nyeiteeka. Kandi owmana ow'omuzaana akazaarwa ahabw'okwetenga kw'omubiri, ow'omuazi yaazaarwa ahabw'endagaano. Ebyo biri nk'enfumu, ahakuba abakazi abo nibamanyisa endagaano ibiri, emwe ekaruga aha rushozi Sinai, eyaazaire abaana ab'obuhuuku, niwe Hagari; mbwenu Hagari ogwo naashushanisibwa nk'orushozi Sinai orw'omuri Buharabu, orurikugyeranisibwa na Yerusaalemu ekiriho na hati; ahakuba ari omu buhuuku hamwe n'abaana be. Kwonka Yerusaalemu ey'omu iguru niwe mukazi nyeiteeka, kandi niwe maaweitwe. Ahakuba kikahandiikwa ngu: Shemererwa, iwe engumba etazaara! Imutsya eiraka, oteere akaari, iwe otarumwa kuzaara; Ahakuba abaana b'enyangwakazi nibakira ab'enkundwakazi. Mbwenu itwe, B'eishe-emwe, turi abaana b'endagaano nka Isaaka. Kandi nk'owaazairwe ahabw'okwetenga kw'omubiri omu biro ebyo oku yaahiigire owaazairwe ahabw'Omwoyo, nikwo kiri na hati. Beitu Ebyahandiikirwe bigira bita? Biti: Binga omuzaana n'omwana we; ahakuba omwana w'omuzaana tarihungura n'ow'omukazi nyeiteeka. Mbwenu, B'eishe-emwe, tituri baana b'omuzaana, kureka ab'omukazi nyeiteeka. Kristo akatubohoorora ngu tugire obusingye; n'ahabw'ekyo mwemerere muhamire, mutagaruka mu nkomo y'obuhuuku. Reeba, nyowe Paulo nimbagambira nti: Ku muraikirize kusharwa, Kristo naaba atakibainiire mugasho. Ningaruka kuhamiza omuntu weena orisharwa, nti: Aine eibanja ry'okuhitsya ebiragiro byona. Imwe abarikwenda kwihwaho orubanja ahabw'Ebiragiro, mwecwire ahari Kristo, mwagwa mwaruga omu mbabazi. Kwonka itwe, ahabw'Omwoyo n'ahabw'okwikiriza kwaitu tutegyereize, kandi twine amatsiko g'okuheebwa okuhikiirira. Mumanye ngu omuri Kristo Yesu okusharwa tikwine mugasho, n'obu kwakuba okutasharwa; ekiine omugasho buzima n'okwikiriza okurikukoresibwa okukunda. Ka mwabaire nimugyenda gye; n'oha owaabazibiire kworobera amazima? Okwohibwa oku tikurarugire ahari Ogwo owaabeetsire. Ekitumbisa kikye kitumbya ekiihuro kyona. Nyowe nimbeesiga omuri Mukama ku mutariikiriza bindi ebitari byangye; kwonka ogwo orikubarabanisamu aryagyibwaho orubanja. Beitu B'eishe-emwe, ku ndaabe ninkibuurira eby'okusharwa, ahabw'enki ninkihiigwa? Obwo enkongi y'omusharaba neeba eihirweho. Nkaayenzire ngu abo abarikubarabanisamu babarugyemu. B'eishe-emwe, mukeetwa ngu mugire obusingye; kwonka obusingye obu mutabuhindura orwekwatso rw'okukora eby'okwetenga kw'omubiri, kureka okukunda kubagyeme kuheerezana. Ahakuba Ebiragiro bihikiirizibwa omu kigambo kimwe eki ngu: Kunda mutaahi waawe, nk'oku oyekunda. Kwonka ku muraabe nimurumana, mwaryana, mwerinde mutamaranaho. Kwonka nyowe ningira nti: Mugume mugyendere omu Mwoyo; obwo nibwo mutarihikiiriza eby'okwetenga kw'omubiri; ahakuba omubiri gurwanisa Omwoyo, kandi n'Omwoyo arwanisa omubiri; ahabw'okuba ebyo byombi birwanisana; n'ahabw'ekyo timurikubaasa kukora ki murikwenda. Kwonka ku mwebemberwa Omwoyo, muba mutakitegyekwa Biragiro. Mbwenu emirimo y'obuzaarwa bw'omubiri neemanywa, niyo egi: obushambani, ebirikwitsa enshoni, okurigira okubi, okuramya ebishushani, okuroga, obuzigu, okurwana, eihari, ekiniga, empaka, okwebaganisamu, okurwanira orubanju, okweangirana, obusinzi, okuraara enkyera, n'ebindi nk'ebyo. Nimbateisa, nk'oku naabateisize ira, nti: Abarikukora nk'ebyo tibarihungura bukama bwa Ruhanga. Kwonka ebyana by'Omwoyo nibyo ebi: okukunda, okushemererwa, obusingye, okugumisiriza, embabazi, oburungi, obwesigwa, obucureezi, n'okwerinda; ebiri nk'ebyo tihariho kiragiro ekirikubizibira. Kandi abo aba Kristo Yesu bakabamba aha musharaba omubiri n'emize yaagwo n'okwetenga kwagwo. Ku turaabe turiho ahabw'Omwoyo, ka tugyendere omu Mwoyo. Turekye kwehimbisiza ahari busha, n'obu kwakuba okugwisana kubi, nari okugirirana amahari. B'eishe-emwe, omuntu ku araagwe omu kibi kyona, imwe ab'Omwoyo mumugarure n'omutima gw'obucureezi; omuntu weena omuriimwe ayerinde atategwa nkawe. Muhwerahwerane emitwaro yaanyu, mubone kuhikiiriza mutyo ekiragiro kya Kristo. Ahakuba omuntu orikweteekateekaho ngu n'ekintu, haza kunu ataine ku ari, naaba naayebeiha. Ekirungi nikwo omuntu weena kugyeza omurimo gwe, akaba nigwo yaayehimbisizamu, kutari kwehimbisiza mu gwa mutaahi we. Ahabw'okuba omuntu weena aryayekorera omutwaro gwe wenka. Orikwegyesibwa ekigambo ahe orikumwegyesa aha birungi byona, bakwataniise. Mutabeihwebeihwa; Ruhanga tagaaniizibwa; ahakuba ebi omuntu abiba nibyo agyesha. Orikubibira omubiri gwe, omuri ogwo mubiri nimwo arigyesha okujunda; kwonka orikubibira Omwoyo, omu Mwoyo ogwo nimwo arigyesha amagara agatahwaho. Mbwenu nu turekye kuruha omu kukora gye; ahakuba obunaku ku burihika, turyagyesha, ku turiba tutarikuhwa matsiko. N'ahabw'ekyo, obu tukiine omwanya, tukore gye abantu boona, kwonka okukira munonga abari omu nju y'okwikiriza. Mureebe enyuguta oku ziri mpango, ezi naabahandiikira n'omukono gwangye nyenka. Boona abarikwenda kweyoreka ku bari gye omu by'omubiri, nibo babagyema kusharwa; babikunda ngu barekye kuhiigwa ahabw'omusharaba gwa Kristo. Kandi hoona n'abasharwa tibahitsya Biragiro; kwonka benda ngu musharwe, babone kwehimbisa ahabw'emibiri yaanyu. Kwonka nyowe tindikwenda kwehimbisa habw'ekintu kyona, kureka ahabw'omusharaba gwa Mukama waitu Yesu Kristo, ogwareeteire ensi ahariinye kuba ebambirwe, kandi naanye ahariyo kuba obambirwe. Ahakuba okusharwa ti kintu, n'obu kwakuba okutasharwa, kureka okuhinduka ekihangirwe kisya. Kandi boona abarikukuratira okuhabura oku, nibo Baisraeli ba Ruhanga, bagire obusingye n'okusaasirwa. Okuruga hati hatarigira owaagaruka kundusya, ahabw'okuba nyine enkojo za Yesu aha mubiri gwangye. B'eishe-emwe, embabazi za Mukama waitu Yesu Kristo zigume n'emyoyo yaanyu. Amiina. Paulo, entumwa ya Kristo Yesu ahabw'okukunda kwa Ruhanga, naabahandiikira imwe abarikwera abari omuri Efeso, kandi abeesigwa omur Kristo Yesu. Nimbendeza embabazi n'obusingye ebirikuruga ahari Ruhanga Tataitwe, na Mukama waitu Yesu Kristo. Ruhanga asiimwe, Ishe wa Mukama waitu Yesu Kristo, owaatuhaire emigisha yoona ey'Omwoyo omu myanya y'omu iguru omuri Kristo, nk'oku yaatutooraniire omuriwe ahabwa rukundo, ensi etakahangirwe, ngu tube abarikwera abataine kamogo omu maisho ge. Akatutoorana tutakabaireho, ngu tuhindurwe abaana be ahabwa Yesu Kristo, nk'oku yaasiimire omu kukunda kwe, ngu embabazi ze ez'ekitiinisa zisiimwe, ezi yaatuheereire busha omuri Ogwo ou akunda. Omuri Ogwo tuheebwa okucungurwa ahabw'eshagama ye, okusaasirwa eby'okushiisha byaitu, nk'obutungi bw'embabazi ze oku buri, ezi yaatusheeshekaizeho. Ahakuba akatumanyisa enaama y'okukunda kwe omu bwengye bwona n'okwetegyereza kwona, nk'ebi yaagendereire kworeka omuri Kristo oku biri, ngu atebeekanise ebintu, kandi obunaku ku burihika, abone kuteeranira atyo byona omuriwe nk'Omutwe, eby'omu iguru n'eby'omu nsi. Omuriwe naitwe nimwo twahindukiire obuhunguzi, obu twatooranwa tutakabaireho, ahabw'okukunda kw'Ogwo ohikiiriza byona, nk'oku yaasiimire omu naama ye, ngu tube ab'okuhimbisisa ekitiinisa kye, itwe abaabandize kwesiga Kristo. Kandi naimwe, ku mwaherize kuhurira ekigmbo ky'amazima, niyo ngiri y'okujunwa kwanyu, mukaikiriza Yesu, mwahamibwa omuriwe n'akamanyiso k'Omoyo Orikwera owaaraganisiibwe; nigwo mukwato gw'obuhunguzi bwaitu, okuhitysa obu tuributunga, ekitiinisa kye kikasiimwa. N'ahabw'ekyo naanye, ku naahuriire aha kwikiriza Mukama waitu Yesu okuri omuriimwe, n'okukunda oku murikukunda abarikwera boona, tinkarekaga kubasiimira Ruhanga, n'okubaijuka omu kushaba kwangye, nimbashabira ngu: Ruhanga wa Mukama waitu Yesu Kristo, Tataitwe ow'ekitiinisa, abahe omwoyo gw'obwengye n'okushuuruurirwa, mumanye; amaisho g'emitima yaanyu gamurikirwe, mubone kushoborokyerwa eki mugiraho amatsiko, eki mwayeteirwe, mumanye n'obutungi bw'obuhunguzi bwe obw'ekitiinisa, obu aine omu barikwera, mumanye n'amaani ge agu aine ahariitwe abarikwikiriza, oku gari maingi munonga, nk'okukora kw'amaani g'obushoboorozi bwe oku kuri, oku yaahikiririize omuri Kristo, obu yaamuzoora omu bafu, akamushutamya aha rubaju rwe rwa buryo omu iguru, ahaiguru munonga y'obutegyeki bwona n'obushoboorozi bwona n'amaani goona n'obugabe bwona, kandi ahaiguru y'eiziina ryona erigambwa ti mu busingye obu bwonka, kureka n'omu busingye oburiija; kandi yaamuha okutegyeka byona, yaabita ahansi y'ebigyere bye, yaamuhindura Omutwe gwa byona omu kanisa, nigwo mubiri gwe oguhikiirizibwa Ogwo ohikiiriza byona omuri boona. Kandi naimwe akabahindura abahuriire, obu mwabaire mufeereire omu bibi n'omu by'okushiisha byanyu, ebi mwabaire mugyenderamu ira nimukuratira emitwarize y'ensi egi, kandi n'okukuratira omukama w'obushoboorozi bw'omu mwanya gw'ahaiguru, nigwo mwoyo ogurikukorera hati omu batarikuhurira. Kandi naitwe twena tukaba tubarimu, nitukuratira okurigira okubi kw'emibiri yaitu, nitukora ebi emibiri yaitu n'ebiteekateeko byaitu byetenga; kandi ahabw'obuhangwa bwaitu tukaba turi ab'okugirirwa ekiniga nk'abandi boona. Kwonka Ruhanga ahabw'okuba omutungi w'embabazi, omu kukunda kwe kwingi oku yaatukunzire, n'obu twabaire turi abafu omu by'okushiisha byaitu, akatuhindura abahuriire hamwe na Kristo, (mukajunwa ahabw'embabazi), yaatuzoora hamwe nawe, yaatushutamya nawe omu myanya y'omu iguru omuri Kristo yesu, ngu omu busingye oburiija ayorekye obutungi bw'embabazi ze obutarikugyerwa omu birungi ebi yaatukoreire omuri Kristo Yesu. Mumanye ngu embabazi ze nizo zaabajunire ahabw'okwikiriza; ti habw'okukora kwanyu, kureka n'ekiconco kya Ruhanga, ekitararugire mu mibimo, ngu hatagira omuntu weena owaayehimbisa. Ahakuba turi ebihangirwe bye, ebi yaahangiire omuri Kristo Yesu okukora emirimo emirungi, ei Ruhanga yaateekateekire ira, ngu tube niyo twagyenderamu. N'ahabw'ekyo hariho eki ndikubaijutsya, imwe Abanyamahanga omu buzaare, abu abashazirwe n'engaro emibiri yaabo beeta abatashazirwe; mwijukye ngu omu biro ebyo mukaba mutaine Kristo, mutaanisiibwe n'oruganda rwa Israeli, mutaine kakwate aha ndagaano y'ebyaraganisiibwe, mutaine matsiko, kandi muri omu nsi mutaine Ruhanga. Kwonka hati omuri Kristo Yesu imwe abaabaire bari hare munonga ira, mwiriziibwe haihi ahabw'eshagama ya Kristo. Ahabw'okuba Ogwo niwe busingye bwaitu, owaatuhindwire, itwe ababiri, kuba omwe, akasheenya ekisiika ekyabaire nikitutaanisa, nibwo buzigu, ahabw'okuhayo omubiri gwe kwihaho ebiragiro ebyaragiirwe n'ebyatairweho, ngu abaabaire bari babiri abahangyemu omuntu omwe omusya, abone kureeta atyo obusingye; kandi atuteerane twembi na Ruhanga omu mubiri gumwe ahabw'omusharaba, ogu yaitsize obuzigu. Yaija, yaabuurira engiri y'obusingye imwe abaabaire bari hare; n'abaabaire bari haihi, nabo yaabagambira obwo busingye; ahakuba ahabw'Ogwo twembi twiriziibwe haihi na Isheboona omu Mwoyo omwe. N'ahabw'ekyo timukiri banyamahanga nari abahinguzi, kureka muri abanyarurembo hamwe n'abarikwera, kandi ab'omu kikaari kya Ruhanga, mwombekirwe aha musingi gw'entumwa na baanabi, kandi Kristo Yesu niwe ibaare ery'obuhamizo; omuriwe ekyombeko kyona nikiteeranwa gye, kikura kiba hekalu erikwera omuri Mukama; naimwe mwombekirwe hamwe omuriwe kuba omwanya gwa Ruhanga ogw'okutuuramu omu Mwoyo. N'ahabw'ekyo nyowe Paulo, embohe ahabwa Kristo Yesu, eyaabohirwe ahabwanyu Abanyamahanga, ku muraabe mwahuriire oku naakwatsiibwe embabazi za Ruhanga ezi naahairwe ahabwanyu, oku naamanyisiibwe enaama egyo omu kushuuruurirwa, nk'oku naabandize kubahandiikira omu bigambo bikye, naimwe, ku muraabishome, nimwija kwetegyereza oku naamanyire enaama ya Kristo, etaramanyirwe bantu ira ryona, nk'oku hati eshuuruuriirwe entumwa ze ezirikwera na baanabi omu Mwoyo; oku Abanyamahanga nabo bari abahunguzi hamwe naitwe, n'engingo z'omubiri gumwe naitwe, kandi abakwataniise naitwe omu byaraganisiibwe omuri Kristo Yesu ahabw'engiri. Engiri egyo nkahindurwa omuheereza waayo, nk'ekiconco ky'embabazi za Ruhanga oku kiri, eki naahairwe nk'amaani ge oku gakora. Nyowe, n'obu ndaabe ndi muto okukira orikukira obuto omu barikwera boona, nkaheebwa omugsiaha ogu okubuurira Abanyamahanga obutungi bwa Kristo obutarikwetegyerezibwa, n'okumanyisa abantu boona, bakashoborokyerwa enaama eyaasherekirwe ira ryona omuri Ruhanga owaahangire byona, ngu omu biro ebi ab'obutegyeki n'obushoboorozi obw'omu iguru babone kumanyisibwa ekanisa obwengye bwa Ruhanga obw'emiringo mingi, nk'oku yaateekateekire ira ryona, akabihikiiriza omuri Kristo Yesu Mukama waitu. Omuri Ogwo twine obumanzi n'obwesigye okuhika ahari Ruhanga ahabw'okwikiriza Yesu. Nikyo ndikubashabira ngu mutahwa amatsiko ahabw'okubonabonesibwa kwangye ahabwanyu, okwo nikyo kitiinisa kyanyu. N'ahabw'ekyo ntsimba amaju omu maisho ga Isheboona, ou enganda zoona ez'omu iguru n'ez'omu nsi zeetererwa, nimmushaba ku abaha okugumibwa n'amaani ahabw'Omwoyo we omu muntu ow'omunda, nk'obutungi bw'ekitiinisa kye oku buri; ngu Kristo abone kutuura omu mitima yaanyu ahabw'okwikiriza; ku muraaheze kutsimba emizi omuri rukundo, mwahamiramu, mugire amaani ag'okugishoborokyerwa hamwe n'abarikwera boona, mumanye oburaingwa bwayo obw'obukiika, n'obw'oburaingwa, n'obwa bwemi, n'obwa bucuzi, n'okumanyira kimwe okukunda kwa Kristo okurengire munonga okumanya kw'abantu, mubone kwijuzibwa n'okwijura kwona okwa Ruhanga. Ogwo orikubaasa kukora ebirikukirira kimwe ebi tushaba nari ebi tuteekateeka, ahabw'amaani agakorera omuriitwe, ekitiinisa kibe ekye omu kanisa n'omuri Kristo Yesu okuhitsya obusingye bwona ebiro n'ebiro. Amiina. N'ahabw'ekyo nyowe, embohe ahabwa Mukama, nimbeeshengereza mugyendere omu buryo obushemereire okwetwa oku mwayetsirwe, mwebundaarize n'obucureezi bwona, nimwetwara, nimugumiriririzana omuri rukundo, nimwezirika kurinda obumwe bw'Omwoyo, muteerainwe omurunga gw'obusingye. Hariho omubiri gumwe, n'Omwoyo omwe, nk'oku mwayeteirwe amatsiko gamwe omu kwetwa kwanyu, Omukama omwe, okwikiriza kumwe, okubatizibwa kumwe, Ruhanga omwe, Tataitwe twena, orikukira boona, okoresa boona, kandi ori omuri boona. Kwonka omuntu weena omuriitwe akaheebwa embabazi nk'ekigyero ky'ekiconco kya Kristo oku kiri. Nikyo kyagambiirwe ngu: Ku yaatembire omu iguru, akatwara eminyago, Yaagabira abantu ebiconco. (Beitu ekigambo eki ngu, Akatemba, nikishoboororwa kita? Tikirikumanyisa ngu, Akabanza kushuuma okuzimu? Ogwo owaashuumire niwe yaatembire, akaza ahaiguru munonga aharikweshumba eiguru ryona, ngu abone kuhikiiriza byona.) Kandi akaha abamwe kuba entumwa, abandi baanabi, abandi ababuurizi b'engiri, abandi kuba abariisa n'abeegyesa, ngu abarikwera bateekateekyerwe omurimo gw'okuheereza, babone kwombeka omubiri gwa Kristo, okuhitsya obu twena turihika aha kugira obumwe bw'okwikiriza, n'okuhika aha kumanya Omwana wa Ruhanga, okuhitsya obu turiba abantu bakuru, tukahika aha bukuru obw'orugyero rwa Kristo oruhikire, ngu turekye kuguma turi abaana, nituza oku n'oku, nitutwarwa buri muyaga gw'enyegyesa n'oburyarya bw'abantu n'obugobya bwabo n'obwengye bwona bw'okutuhabisa. Kureka tugambe amazima omu kukunda, omuri byona tukurire omuri Yesu, niwe Mutwe; omu Mutwe ogwo nimwo omubiri gwona guteeranirwa gye, gukahamibwa hamwe emitsi y'engingo zoona, nk'oku zihwerana, buri rugingo rwaba nirukora eki rwahangiirwe; okwo nikwo omubiri gwona gukura, gukeeyombeka omuri rukundo. N'ahabw'ekyo eki ndikugamba kandi nkahamya omuri Mukama waitu n'eki; murekye kugyenda nk'oku Abanyamahanga bagyenda, nibakuratira ebiteekateeko byabo ebitaine mugasho; obwengye bwabo buri omu mwirima, obutamanya oburi omuribo n'obugangaazi bw'omu mitima yaabo bibataaniise n'amagara agarikuruga ahari Ruhanga; kandi bari nk'ebiti, beetaahize omu by'okurigira okubi, n'omu murur gw'okukora ebihagaro eby'emiringo yoona. Kwonka imwe tikwo mwayegire Kristo mutyo, ku muraabe niwe mwahuriire, mukeegyesibwa omuriwe nk'oku amazima gaba omuri Yesu. Ebyo nibibeegyesa aha by'emicwe yaanyu eya ira, ngu mujuure omuntu waanyu owa ira, orikujunzibwa okwetenga okurikuhabisa, muhindurwe basya omu mwoyo gw'obwengye bwanyu, mujware omuntu ondiijo omusya, owaahangirwe omu nshusha ya Ruhanga omu kuhikiirira n'okwera okw'amazima. N'ahabw'ekyo mujuure ebishuba, omuntu weena agambe amazima na mutaahi we; ahabw'okuba turi engingo za bagyenzi baitu. Mugire ekiniga, kwonka murekye kushiisha; eizooba rirekye kurenga mukikiine; murekye kuha Sitaane omwanya. Omushuma arekye kugaruka kwiba, kureka akore n'amaani, naakoresa emikono ye emirimo mirungi, abone kutunga eby'okuha abooro. Omu kanwa baanyu hatarirugamu ekigambo kyona ekibi; kureka mugambe ebirungi ebirikubaasa kukuza abantu ahu bishemereire kugambirwa, bibone kuhaisa abarikubihurira omugisha. Kandi mutarigwisa kubi Omwoyo Orikwera wa Ruhanga, owaabateereirweho kuba akamanyiso okuhitsya aha kiro ky'okucungurirwaho. Obushaarizi bwona n'ekiniga n'okuguubwa kubi n'oruyombo n'okujumiirana, hamwe n'eihari ryona biihwe omuriimwe. Mukorerane gye, mugirirane embabazi, kandi musaasirane, nk'oku Ruhanga yaabasaasiire omuri Kristo. N'ahabw'ekyo mukuratire Ruhanga nk'abaana abarikukundwa. Kandi mugyendere omu kukunda nk'oku Kristo yaatukunzire, akeehayo ahabwaitu okuba empongano n'ekitambo ahari Ruhanga, omugaju ogurikutaamirana. Kwonka obushambani n'ekihagaro kyona n'okwetenga kwona bitarigambwaho omuriimwe, mube nk'oku abarikwera bashemereire kuba. Omu kugamba kwanyu murekye kugamba ebirikwitsa enshoni n'eby'obushema n'eby'okushetsya ebitahikire; kureka musiima Ruhanga. Kwonka eki mukumanyire kimwe, ngu tihariho mushambani n'obu yaakuba okora ebihagaro n'obu yaakuba omwetengi, niwe oramya ebishushani, oriheebwa omugabo omu bukama bwa Kristo na Ruhanga. Hatagira omuntu owaababeihabeihesa ebigambo ebitaine mugahso; ahabw'okuba ebibi ebyo nibyo bireeta ekiniga kya Ruhanga aha batarikuhurira. N'ahabw'ekyo mutarikwatanisa nabo; ahakuba ira mukaba muri omwirima, kwonka hati muri omushana omuri Mukama; mugume mugyende nk'abaana b'omushana; ahabw'okuba ebyana by'omushana bireeberwa omu burungi bwona n'omu kuhikiirira n'omu mazima; kandi mwetegyereze ebirikusiimwa Mukama. Mutarikwatanisa n'emirimo y'omwirima etarikwana; kureka mugihane. Ahakuba ebi abo bakorera omu mubonano, nangwa n'okubigambaho kwonka, n'eky'enshoni. Kwonka byona, ku byakirwa omushana, bireebwa; ahakuba kyona ekyakirwa omushana kikareebwa, kiba omushana; nikyo kirikugambirwa ngu: Sisiimuka, iwe ogwejegyeire, ozookye omu bafu, Kristo akwakire. N'ahabw'ekyo mwerinde, mumanye oku murikugyenda, mutagyenda nk'abataine bwengye, kureka nk'abanyabwengye, mutafiisa busha omwanya, ahakuba ebiro ebi ni bibi. N'ahabw'ekyo mutaba abashema, kureka mumanye buzima ebi Mukama waitu arikwenda. Mutarisinda viinyo erimu okujagarara, kureka mwijure Omwoyo. Mugambirane zaaburi n'ebyeshongoro n'ebyevugo eby'Omwoyo, nimweshongorera Mukama n'emitima yaanyu yoona, nimuteera enanga, nimusiima Ruhanga Isheboona obutoosha ahabwa byona omu iziina rya Mukama waitu Yesu Kristo, nimworoberana ahabw'okutiina Kristo. Imwe abakazi, mworobere baabaroimwe nk'oku mworobera Mukama. Ahakuba omushaija niwe mutwe gw'omukazi, nk'oku Kristo ari Omutwe gw'ekanisa, omubiri gwe; kandi niwe Mujuni waayo. Nk'oku ekanisa eyorobera Kristo, n'abakazi babe nikwo baayorobera abashaija baabo omuri byona. Kandi imwe abashaija, mukunde abakazi baanyu, nk'oku Kristo yaakunzire ekanisa, akeehayo ahabwayo, ngu agyeeze, aherize kugishemeza ahabw'okugyogyesa amaizi n'Ekigambo kye; ngu ekanisa egyo ebone kumurikwa omu maisho ge eri ey'ekitiinisa, etaine ibara n'obu gwakuba omufunya, nari ekintu kyona ekirikushusha kityo, kureka ebe erikwera etaine kamogo. Nikwo n'abashaija bashemereire kukunda abakazi baabo nke'mibiri yaabo bonka. Okunda omukazi we, biri ayekunzire; ahakuba tihariho muntu oyanga omubiri gwe, kureka aguriisa, agucuma, nk'oku Kristo agira ekanisa; ahabw'okuba turi engingo z'omubiri gwe. Nikyo omushaija atsigiraho ishe na nyina, akateeranwa n'omukazi we, bombi bakaba omubiri gumwe. Egi n'enaama nkuru; kwonka nyowe ningigyeranisa ahari Kristo n'ekanisa. N'obu kiraabe kiri kityo, omuntu weena omuriimwe akunde omukazi we, nk'oku ayekunda; n'omukazi nawe ashemereire kutiina iba. Abaana, mworobere abazaire baanyu omuri Mukama, ahakuba nikyo kihikire. Tiina sho na nyoko; (ekyo nikyo kiragiro ky'okubanza ekirimu okuraganisibwa) obone kuba gye, okahangaara omu nsi. Naimwe baishebo, murekye kugwisa kubi abaana baanyu, kureka mubarere, nimubategyeka gye, kandi nimubeegyeseza omuri Mukama. Imwe abahuuku, mworobere bakama baanyu ab'omu nsi, nk'abarikworobera Kristo, mubatiine nimutetema n'omutima ogutaine buryarya. Mutabakorera ahabw'okureebwa, nk'abarikwenda kusiimwa abantu, kureka nk'abahuuku ba Kristo abakora ebi Ruhanga akunda, nimukora mwihire aha mutima. Mubakorere n'omutima murungi, nk'abarikukorera Mukama, ti nk'abarikukorera abantu, nimumanya ngu ekirungi kyona eki omuntu akora, aryakiihurwa Mukama, yaaba muhuuku nari ow'obusingye. Kandi imwe bakama baabo, naimwe mube nikwo mwabatwaza, murekye kubatiinisa, nimumanya ngu Mukama waanyu mwembi ari omu iguru, kandi tashoroora mu bantu. Eky'aha muheru, mube abahamire omuri Mukama n'omubushoboorozi bw'amaani ge. Mujware eby'okurwanisa byona ebya Ruhanga, mubone kwemerera mutasingwirwe bugobya bwa Sitaane. Ahabw'okuba titurikufukaana n'abaine omubiri n'eshagama, kureka niturwana n'ebirikutegyeka n'ebiine obushoboorozi n'ebirikutwara ensi egi omu busingye obu obw'omwirima, kandi niturwana n'amahe g'emyoyo emibi ey'omu myanya y'omu iguru. N'ahabw'ekyo mukwate eby'okurwanisa byona ebya Ruhanga, mubone kuguma aha izooba ribi; kandi, ku muriheza kukora byona, mwemerere muhamire. Ahabw'ekyo mwemerere, mwezirikire amazima omu nda nk'orukoba, mujwaire eky'okuhikiirira nk'ekyoma ky'okwekingiza omu kifuba, mujwaire enkaito ez'okweteekateeka kugamba engiri y'obusingye; kandi ahari ebyo byona mukwatireho engabo y'okwikiriza, ei murikubaasa kuraarisa emyambi y'omuriro yoona ey'Omubi. Kandi mujware enkofiira ey'okujunwa, na rurara y'Omwoyo, nikyo kigambo kya Ruhanga; mushabire omu Mwoyo obutoosha omu kushaba kw'emiringo yoona n'okweshengyereza, nimubyezirikia n'okugumisiriza kwona, nimushabira abarikwera boona; kandi naanye munshabire, mbone kuheebwa okugamba n'obumanzi, hoona ahi ndyashamiza akanwa kangye okumanyisa enaama y'engiri, ei ndi entumwa yaayo omu nkomo, ngigambe n'obumanzi, nk'oku kinshemereire. Kandi Tukiko, ow'eishe-emwe orikukundwa, omuheereza omwesigwa omuri Mukama, aryabateekyerereza byona, mubone kumanya ebyangye n'ebi ndikukora. Nikyo naamubatumiraho ku mumanya nk'oku turi, kandi ngu agumye emitima yaanyu. Obusingye bugume n'ab'eishe-emwe, n'okukunda hamwe n'okwikiriza ebirikuruga ahari Ruhanga Isheboona na Mukama waitu Yesu Kristo. Embabazi zibe ahari boona abarikukunda Mukama waitu Yesu Kristo okukunda okutahwaho. Nyowe Paulo na Timoseo, abahuuku ba Kristo Yesu, twabahandiikira, imwe abarikwera boona omuri Kristo Yesu, abatwire Filipi hamwe n'abareeberezi n'abadiikoni; nitubendeza ahari Ruhanga Tataitwe na Mukama waitu Yesu Kristo. Nsiima Ruhanga wangye ahu mbaijukira hoona, kandi omu kushaba kwangye kwona okw'obutoosha mbashabira mwena n'okushemererwa, ahabw'okuba mukakwatanisa naanye omu kubuzya engiri okwiha ahu mwatandikiire n'okuhitsya hati. Kandi hoona nimpamiza kimwe ngu: Ogwo owaatandikire omurimo murungi omuriimwe aryaguhikiiriza aha kiro kya Yesu Kristo. Kandi kinshemereire kubateekateekaho ntyo mwena, ahakuba muntuura aha mutima, kandi mwena mukwataniise naanye omu mbabazi za Ruhanga, omu kubohwa kandi n'omu kurwanirira engiri kwangye n'okugihamya. Ruhanga niwe kareebi wangye, naamanya ku mbainiire orushusho mwena omu mbabazi za Kristo Yesu. Kandi eki ndikubashabira n'eki, ngu okukunda kwanyu kugume kweyongyere kikanya omu kumanya n'okwetegyereza kwona, mubone kusiima ebirikukira oburungi, mushangwe mutaine buryarya nari akamogo aha kiro kya Kristo, mwijwire ebyana by'okuhikiirira ebi Yesu Kristo arikwanira omuriimwe, mubone kuhaisa Ruhanga ekitiinisa n'okumuhimbisa. Niinyenda kubamanyisa, B'eishe-emwe, ngu ebyambaireho bikaija kwongyera kubuzya engiri, ahabw'okuba kikamanywa abaserukare boona abarikurinda Kaisari n'abandi boona, ku naabohirwe ahabwa Kristo; kandi ab'eishe-emwe abarikukira obwingi kyabareetera kuhama omuri Mukama ahabw'okubohwa kwangye, baayeyongyera kugira obumanzi bw'okugamba ekigambo kya Ruhanga bataine bwoba. N'ekya buzima abamwe nibagamba Kristo ahabw'eihari n'empaka, kwonka abandi nibamugamba n'omutima murungi; abo babuurira Kristo ahabw'okukunda, nibamanya ngu ndi aha ahabw'okurwana aha ngiri: kwonka abandi tibarikumugamba mu mazima, kureka okurwanira orubaju rwabo, nibagira ngu nibaija kuunyongyera obusaasi omu kubohwa kwangye. Mbwenu ninfa ki? Kizima omu buryo bwona, yaaba mu buryarya, yaaba omu mazima, Kristo naagambwa; ekyo nikyo ndikushemerererwa, kandi ndyakishemerererwa. Ahakuba nimmanya ngu, ahabw'okushaba kwanyu n'okuhwerwa Omwoyo wa Yesu Kristo ekyo kiryandugiramu okujunwa, nk'oku ntegyereize kimwe n'amatsiko, ngu tihariho kyona ekirnkwatsa enshoni, kureka nk'oku kyabaire kiri kare, hoona na hati mbwenu Kristo aryaguma ahimbisibwe n'obumanzi bwingi omu mubiri gwangye, yaaba ndiho nari nfiire; ahakuba ahariinye okugumaho ni Kristo, n'okufa n'enshaagi; kwonka ebyangye yaaba kugumaho omu mubiri, nikyo kirikanyisa ebyana omu murimo gwangye. Nyowe tindikumanya ki nshemereire kutooranaho. Ndi embaju zombi; nkaayenzire kugyenda kuguma na Kristo, ahabw'okuba ekyo nikyo kirikukirira kimwe oburungi. Kwonka shi ahabwanyu okugumaho omu mubiri nikyo kirikwetengwa. Ahabw'okwetegyereza ekyo, nimmanya ngu niinyija kugumaho, ntuure naimwe mwena, mubone kweyongyera omumaisho omu kwikiriza kandi n'okukushemerererwamu, okwehimbisa kwanyu kubone kukanya omuri Kristo Yesu ahabwangye, ku ndiba naagarukire owaanyu. Kwonka emitwarize yaanyu ebe eshemereire engiri ya Kristo; ku ndiba naizire nari ntaizire kubareeba, mpurire ebyanyu ngu muhamire mwine omwoyo gumwe, nimurwana aha kwikiriza kw'engiri n'omutima gumwe, kandi mutarikutiinisibwa bazigu omu kigambo kyona; ekyo n'akamanyiso k'okuhwerekyerera aharibo akarikumanywa, kwonka ahariimwe n'ak'okujunwa kwanyu akarikuruga ahari Ruhanga. Ahakuba timurahairwe kwikiriza Kristo kwonka, kureka n'okubonabonesibwa ahabwe, nimurwana orugamba, nk'oku mwandeebire, kandi oru murikumpuriraho na hati. Ku haraabe hariho okugumibwa omuri Kristo, nari lihuumurizana okurikuruga omuri rukundo, nari okukwatanisa omu Mwoyo, nari embabazi n'esaasi, muhikiirize okushemererwa kwangye ahabw'okugira omutima gumwe omu kukundana, nimwikirizana n'omutima gumwe. Mutarikora ekintu kyona ahabw'okurwanira orubaju nari okwekuza, kureka omu bucureezi omuntu weena asiime mugyenzi we okukira oku arikwesiima. Omuntu weena omuriimwe arekye kweta aha bye wenka, kureka ayete n'aha by'abandi. Mugire omutima guri ogwabaire guri omuri Kristo Yesu. Ogwo, n'obu araabe yaabaire ari omu muringo gwa Ruhanga, tarateekateekire okwingana na Ruhanga ku kiri ekintu eki ahsmereire kugumya; kureka akeeyihaho ekitiinisa, yaikiriza kuhinduka nk'omuhuuku, yaazaarwa omu muringo gw'abantu; ku yaareebirwe ari omu muringo gw'omuntu, yaayecureeza, yaayoroba okuhika aha kufa, kandi okufa okw'aha musharaba. Nikyo Ruhanga yaamukuriize munonga, akamuha eiziina eririkukira amaziina goona, ngu boona abari omu iguru n'omu nsi n'okuzimu batsimbire amaju eiziina rya Yesu, kandi endimi zoona zaature ku Yesu Kristo ari Mukama, Ruhanga Tataitwe ahimbisibwe. N'ahabw'ekyo, abarikukundwa, nk'oku mwabaire mworoba obutoosha, na mbwenu mube nikwo mwahikiiriza okujunwa kwanyu mwine obwoba n'okutetema, t'obu ndiho bwonka, kureka okukira munonga n'obu ntariho; ahakuba Ruhanga niwe akorera omuriimwe, akabaha okukunda ebi asiima n'okubikora. Mukore byona mutarikwetomboita, mutaine mpaka, mubone kuba abataine ky'okuhanwa nari oburyarya, muri abaana ba Ruhanga abataine kamogo, ahagati y'ab'obusingye obu obukiikami, oburikwehabagiza, abu mwakiramu nk'etabaaza omu nsi, nimworeka ekigambo ky'amagara, naanye ngire eki ndyehimbisizaho aha izooba rya Kristo, ku ntarairukiire busha, nari ku ntarakoreire busha. Kandi n'obu eshagama yangye yaakuba nk'empongano y'eby'okunywa eshukwa aha kitambo ky'okuheereza Ruhanga ky'okwikiriza kwanyu, nkaananuka, nshemererwa hamwe naimwe mwena. Kandi naimwe mukaananuka mutyo, mushemererwa hamwe naanye. Nyine amatsiko omuri Mukama waitu Yesu kubatumaho juba Timoseo, naanye nkaagarukwa omutima omunda, naamanya eby'owaanyu. Ahakuba tiinyine ondiijo nkawe, orita omutima munonga aha byanyu. Abandi boona nibasherura ebyabo bonka, ti bya Yesu Kristo; kwonka omugasho gwa Timoseo nimugumanya; nk'oku omwana akorera ishe, nikwo yaakozire naanye omu kubuzya engiri. N'ahabw'ekyo ogwo niwe nyine amatsiko kwohereza ahonaaho, naaheza kureeba ebyangye oku byaba; kandi niinyesiga Mukama ngu naanye niinyija kwija juba. Kandi nkateekateeka ku nshemereire kubatumaho Epafurodiito, mwene waitu, ou tukwataniise omurimo n'orugamba, kandi entumwa ei mwanyoherereize kumpwera omu bi ndikwetenga; ahabw'okuba kabagirira orushusho mwena; kandi yaashaasha ahabw'okuba mukahurira ku yaabaire arwaire. Kandi n'ekya buzima akaba arwaire, ari haihi kufa. Kwonka Ruhanga akamugirira embabazi, kandi tiwe yaazigiriire wenka, naanye akazingirira, ngu obusaasi burekye kuntembekyeranaho. Nikyo nteereireho omutima kumubooherereza, ngu mushemererwe ahabw'okugaruka kumureeba, kandi naanye obusaasi bwangye butuube. N'ahabw'ekyo mumwakiire omuri Mukama n'okushemererwa kwingi; kandi abantu nk'abo mubahe ekitiinisa, ahakuba kaba ari haihi kufa ahabw'omurimo gwa Kristo, ayogire amagara ge, ngu abone kuhikiiriza eby'okumpwera kwanyu. Eky'aha muheru, B'eishe-emwe, mushemererwe omuri Mukama. Okugaruka kubahandiikira ebyo, ahabwangye tikirikundusya, kandi ahabwanyu nikibareetera obusingye. Mwerinde ezo mbwa, mwerinde ezo nkozi z'ebibi, mwerinde abo abafa okushara kwonka. Ahabw'okuba abashazirwe omu mazima niitwe, abaramya Ruhanga omu Mwoyo, abeehimbisiza omuri Kristo Yesu, kandi abateesiga mubiri; nyowe n'obu ndaabe nyine ekirikuunyesigisa omubiri. Omuntu ondiijo ku yaakuteekateeka kwesiga omubiri, nkaaba nimmukira. Nkasharwa aha kiro kya munaana, ndi ow'omu ihanga rya Israeli, ow'omu ruganda rwa Benyamiini, Omuheburaayo enzaarwa, omu by'Ebiragiro ndi Omufarisaayo; omu by'obweziriki nkahiiga ekanisa; omu kuhikiirira okw'okukwata Ebiragiro nkaba ntaine ki ndikugaywaho. Kwonka ebyo ebyabaire biri nk'enshaagi ahariinye, nkabibara nk'ebifiire ahabwa Kristo; kandi buzima byona nimbibara nke'bifiire, ahabw'okuba okumanya Kristo Yesu Mukama wangye nikubikira munonga. Ahabw'Ogwo nkafeerwa byona, naabibara nk'eshaabo, ngu mbone kutunga Kristo, kandi ndeebwe ndi omuriwe, ntaine kuhikiirira okwengye ahabwangye okw'okuhitsya Ebiragiro, kureka okuri omu kwikiriza Kristo, nikwo kuhikiirira okuruga ahari Ruhanga ahabw'okwikiriza; ngu mmumanye, kandi mmanye n'amaani ag'okuzooka kwe, nkwatanise nawe omu kubonabonesibwa kwe, nshushane nawe omu kufa kwe, naanye, ku kiribaasika, mbone kuhika aha kuzooka omu bafu. Tindikugira ngu mperize kukitunga, nari shi ngu mperize kuhikiirizibwa; kwonka ningumizamu, ngu naanye nkwate ekyo eki Kristo Yesu yankwatiire. B'eishe-emwe, tindikweteekateekaho ngu naaherize kukikwata; kureka eki ndikukora ni kimwe; niinyebwa eby'enyima, ninkununkirira eby'omumaisho, niinyezirika kuhika aharikuhakanirwa ngu mpeebwe ekihembo eky'okweta kwa Ruhanga omuri Kristo Yesu okw'okuba omu iguru. N'ahabw'ekyo itwe abahikiriire twena oku turikwingana, tuteekateekye tutyo; kandi ku muraateekateekye okundi aha kintu kyona, nakyo Ruhanga aryakibashuuruurira. Kwonka amazima agu tuhikiremu, tube nigo twagyenderamu. B'eishe-emwe, mukwatanise mutooreze emitwarize yangye, kandi mwetegyerereze ahari abo abarikugyenda batyo, nk'oku turi eky'okureeberaho ahariimwe. Ahakuba hariho baingi, abu naabagambiireho kaingi, na mbwenu ningaruka kubagambira nindira, nti, batuura bari abazigu b'omusharaba gwa Kristo; emperu yaabo n'okuhwerekyerera, ruhanga waabo n'enda yaabo, nibeehimbisiza omu birikuhemura, emitima yaabo bagitaire aha by'ensi. Kwonka itwe owaitu n'omu iguru, ei tutegyereza Omujuni kuruga, Mukama waitu Yesu Kristo, orihindura emibiri yaitu emyeremwa kuba nk'omubiri gwe ogw'ekitiinisa n'amaani agamubaasisa kwegomoorera byona. N'ahabw'ekyo, B'eishe-emwe, kushemererwa kwangye kandi kirunga kyangye, abu nkunda nkagirira orushusho, mwemerere mutyo muhamire omri Mukama, abarikukundwa. Ninteisa Eodia, kandi ninteisa na Suntuke, ngu baikirizane omuri Mukama. Kandi naiwe, mugyenzi wangye ou tukwataniise buzima, ninkweshengyereza kuhwera abakazi abo; ahakuba bakakwatanisa naanye omu murimo gw'engiri, hamwe na Kelementi n'abandi bakozi bagyenzi bangye, abu amaziina gaabo gari omu kitabo ky'amagara. Mushemererwe obutoosha omuri Mukama; kandi ningaruka kugira nti: Mugume mushemererwe. Okworoberana kwanyu kumanywe abantu boona. Mukama waitu ari haihi. Muteemereza omutima aha kintu kyona, kureka omuri byona mumanyise Ruhanga ebi murikwetenga omu kushaba n'okweshengyereza, kandi musiime. Kandi obusingye bwa Ruhanga, oburengire okwetegyereza kw'omuntu weena, buryaguma burinde emitima yaanyu n'obwengye bwanyu omuri Kristo Yesu. Eky'aha muheru, B'eishe-emwe, byona eby'amazima, byona ebishemereire kuheebwa ekitiinisa, byona eby'oburyo, byona ebishemeire, byona ebirikushemeza, byona ebirikusiimwa, ku haraabe hariho oburungi, ku haraabe hariho ebishemereire kuhimbisibwa, mube nibyo mwateekateekaho. Ebi muunyegyeireho, ebi mwahairwe, ebi mwampuriireho, n'ebi mwandeebireho, mube nibyo mwakora; obwo nibwo Ruhanga mukama w'obusingye ariguma naimwe. Ninshemererwa munonga omuri Mukama, ahakuba mbwenu aha muheru gwa byona mugarukire kuunyijuka; kandi n'ekya buzima mukaba nimuunyijuka, kwonka mukabura omwanya. Ekyo tindikukigambisibwa kwetenga; ahakuba nkeega kumarwa omu muringo gwona ogu mba ndimu. Nimmanya okugarurwa ahansi, nimmanya n'okugira ebishaagire; omu kintu kyona n'omu miringo yoona nkeega oburyo bw'okumarwa, omu kwiguta n'omu njara, omu kugira ebishaagire kandi n'omu bworo. Nimbaasa kukora byona omuri Kristo ompa amaani. Kwonka mukakora gye kukwatanisa naanye omu busaasi bwangye. Kandi, imwe Abafilipi, nimumanya omu kutandika kw'engiri, obu naaruga Makedonia, tihariho kanisa eyaakwataniise naanye omu kigambo ky'okuha n'okuheebwa, kureka imwe mwenka. Ahakuba n'omuri Tesalonika mukantwekyera eby'okumpwera, kandi ti rimwe, ni kabiri. Ti kugira ngu ninkunda ebiconco, kureka niinyenda ngu ebyana byanyu byeyongyere, kandi bibabariwe. Ahabwangye nyine ebi ndikwetenga byona, nangwa n'okushaaga nibishaaga; mpaagire, ahabw'okuheebwa ebiconco ebi mwatwekire Epafurodito, ebyambeereire nk'omugaju, ekitambo ekiikirizibwa kandi ekirikusiimwa Ruhanga. Kandi Ruhanga wangye aryamara obukyene bwanyu bwona, nk'obutungi bw'ekitiinisa kye omuri Kristo Yesu oku buri. Ruhanga waitu Tataitwe aheebwe ekitiinisa ebiro n'ebiro. Amiina. Muramutsye orikwera weena omuri Kristo Yesu. Ab'eishe-emwe abari kunu baabaramutsya. Abarikwera boona, okukira munonga ab'omu kikaari kya Kaisaari, baabaramutsya. Embabazi za Mukama waitu Yesu Kristo zigume n'emyoyo yaanyu. Nyowe Paulo, entumwa ya Kristo Yesu, nk'oku Ruhanga yaakunzire, na Timoseo ow'eishe-emwe, twabahandiikira, imwe abarikwera n'ab'eishe-emwe abarikwesigwa omuri Kristo abari omuri Kolosai. Nitubendeza embabazi n'obusingye ebirikuruga ahari Ruhanga Tataitwe. Obutoosha ku tuba nitubashabira, tusiima Ruhanga, Ishe wa Mukama waitu Yesu Kristo, ahabw'okuhurira eby'okwiriza kwanyu oku murikwikiriza Kristo Yesu, n'okukunda oku mwine aha barikwera boona, n'ahabw'ebi mubiikiirwe omu iguru ebi mwineho amatsiko. Amatsiko ago mukagahuriraho ira omu kigambo ky'amazima g'engiri, eyaizire omuriimwe, nk'oku yaahikire omu nsi zoona, ekaana ebyana, ekeeyongyera, nk'oku kiri omuriimwe okuruga aha kiro eki mwahuririireho embabazi za Ruhanga, mukazeetegyereza omu mazima, n'oku mwayegyesiibwe Epafufa, omuhuuku mugyenzi waitu orikukundwa. N'omuheereza omwesigwa wa Kristo ahabwaitu, kandi niwe yaatugambiire okukunda kwanyu oku mwine omu Mwoyo. N'ahabw'ekyo naitwe, okuruga aha kiro eki twakihuririireho, titukarekaga kubashabira, nitweshengyereza ngu mwijuzibwe okumanya ebi akunda omu bwengye bwona obw'omwoyo n'okwetegyereza, mugyende nk'oku aba Mukama bashemereire, nimumushemeza omuri byona, nimwana ebyana omu mirimo yoona emirungi, kandi nimweyongyera omu kumanya Ruhanga. Mugumibwe n'obushoboorozi bwona, nk'amaani g'ekitiinisa kye oku gari, mubone kugumisiriza omuri byona n'okutaruha, mwine okushmererwa, nimusiima Isheboona, owaatuhindwire abashemereire kubagana n'abarikwera omugabo gw'obuhunguzi omu mushana. Niwe yaatwihire omu butegyeki bw'omwirima, akatutaasya omu bukama bw'Omwana we ou akunda, ou twatungiiremu okucungurwa, nikwo kusaasirwa ebibi byaitu. Yesu ogwo niwe kishushani kya Ruhanga otarikureebwa, omujigaijo omu byahangirwe byona; ahakuba omuri Ogwo nimwo ebintu byona byahangiirwe, eby'omu iguru n'eby'ahansi, ebirikureebwa n'ebitarikureebwa, yaaba bitebe by'obugabe, nari obukama, nari obutegyeki, nari obushoboorozi byona niwe yaabihangire, kandi byahangwa kuba ebye. Niwe yaabandiize ebintu byona, kandi omuriwe byona nimwo biteeranira. Niwe Mutwe gw'omubiri, niyo kanisa; niwe butandikiro, niwe mujigaijo gw'okuruga omu bafu, ngu abone kuba ow'okubanza omuri byona. Ahakuba Ruhanga akasiima ngu obwaruhanga bwe bwona bube omuriwe, kandi ku yaaherize kureeta obusingye ahabw'eshagama ya Yesu aha musharaba, yaasiima ngu omuriwe ayegarurire byona, yaaba by'ahansi nari eby'omu iguru. Naimwe abaabaire bataanisiibwe ira na Ruhanga, kandi abazigu omu biteekateeko byanyu nimukora ebibi, mbwenu Yesu abagarukaniise na Ruhanga omu mubiri gwe ogw'obuntu ahabw'okufa kwe, ngu abone kubamurika omu maisho ga Ruhanga, muri abarikwera abataine kamogo, kandi abatarikugaywa, mwaba mugumire omu kiwikiriza, mwombekirwe gye muhamire, mutarikutengyetsibwa, mutarikwihwa omu matsiko g'engiri, ei mwahuriire, kandi eyaagambiirwe ebihangirwe byona eby'ahansi y'eiguru, ei nyowe Paulo naagizirwe omuheereza waayo. Mbwenu ninshemerererwa omu kubonabonesibwa kwangye ahabwanyu, kandi ebyatsigaire aha by'okubonabonesibwa kwa Kristo nibyo ndikuhikiiriza ahabw'omubiri gwe, niyo kanisa; ei naagizirwe omuheereza waayo, nk'obukuru obu Ruhanga yampaire ahabwanyu oku buri, okumanyisiza kimwe ekigambo kya Ruhanga, niyo naama eyaasherekirwe okwiha ira ryona n'obusingye bwona, kwonka hati emanyirwe abarikwera be. nibo Ruhanga yaasiimire kumanyisa obutungi bw'ekitiinisa ky'enaama egi oku eri omu Banyamahanga; enaama egyo ni Kristo okuba omuriimwe, niwe matsiko g'ekitiinisa. Ogwo niwe tugamba, nituhana omuntu weena omu bwengye bwona, ngu tumurikye omuntu weena akihire omuri Kristo. Kandi nikyo nyezirikira kukora, nindwana nk'obushoboorozi bwe oku buri, oburikunkoresa n'amaani. Ahakuba niinyenda ku mumanya oku ndikubarwanirira munonga imwe n'aba Laodikea, n'abandi boona abatakandeebaga, ngu emitima yaabo egumibwe, nk'oku barikuteerana hamwe omuri rukundo, baheebwe obutungi bw'okwetegyereza n'okumanyira kimwe enaama ya Ruhanga; n'enaama egyo niwe Kristo; kandi omuri Ogwo nimwo obutungi bwona obw'obwengye n'okumanya busherekirwe. Eki ninkigamba ngu hatagira omuntu owaabahabya n'ebigambo by'okubabeihabeiha; ahakuba, n'obu ndaabe ntari naimwe omu mubiri, kwonka ndi naimwe omu mwoyo, ninshemerererwa kureeba obuteeka bwanyu oburungi n'okuhama kw'okwikiriza kwanyu omuri Kristo. N'ahabw'ekyo, nk'oku mwayakiire Kristo Yesu Mukama, mube nikwo mwagyendera mutyo omuriwe, mutsimbire emizi omuriwe, mwombekirwe omuriwe, kandi muhamiibwe omu kwikiriza, nk'oku mwayegyesiibwe, kandi muhingurane omu kusiima. Mwerinde, hatagira omuntu owaabanyagisa obwengye bw'abantu n'oburyarya obutaine mugasho, omu kukuratira emigyenzo y'abantu, n'okukuratira eby'okubanza eby'omu nsi egi, okutakuratira Kristo. Ahakuba omuriwe harimu Obwaruhanga bwona obureeberwa omu mubiri gwe; kandi naimwe mwine amagara agahikire omuriwe, niwe Mutwe gw'obutegyeki bwona n'obushoboorozi bwona. Kandi omuriwe mukasharwa okusharwa okutari kw'abantu, obu mwajuura omubiri gw'obuntu omu kusharwa kwa Kristo; kandi mukaziikwa nawe omu kubatizibwa, oku mwazookyeiremu nawe ahabw'okwikiriza okukora kwa Ruhanga owaamuzoire omu bafu. Naimwe, abaabaire bafeereire omu by'okushiisha byanyu n'omu kutasharwa kw'emibiri yaanyu, Ruhanga kabahindura abahuriire hamwe nawe, ku yaaherize kutusaasira eby'okushiisha byaitu byona, yaaragaza ebihandiikirwe aha rupapura, ebyabaire nibitwomesereza nibiturega, yaarwihaho, yaarubamba aha musharaba; kandi ku yaaherize kujuura eby'obutegyeki n'obushoboorozi, yaabihemura butunu, yaabisinguza ogwo musharaba. N'ahabw'ekyo hatarigira omuntu owaabacwera orubanja ahabw'eby'okurya nari eby'okunywa, nari eby'obugyenyi, nari eby'okuboneka kw'okwezi, nari sabato. Ebyo n'ekishushani ky'ebiriija, kwonka amazima gaabyo gari omuri Kristo. Hatarigira owaanyaga ebihembo byanyu ahabw'okubendeza okwecwendeeka nk'okwe n'okuramya baamaraika, ayegamiire ebi ayorekirwe, naayehimbisiza aha bwengye bwe bw'obuntu obutaine mugasho; haza atahamiire ha Mutwe, omu omubiri gwona guriisibwa, gukahamibwa hamwe emitsi y'engingo zaagwo, kandi gukakura omu kukura okurikuruga ahari Ruhanga. Ku muraabe mwafiire na Kristo, mukareka eby'okubanza eby'omu nsi egi, ahabw'enki nimworobera emigyenzo nk'abakiri ab'ensi, ngu, Otarikwataho, Otarirozaho, Otarikoraho; (haza ebyo byona n'ebihwaho byaheza kuriibwa), mukakurata ebyaragiirwe abantu n'enyegyesa yaabo? N'amazima, ebyo nibishusha nk'eby'obwengye ahabw'okukundisa abantu emigyenzo y'ediini ei beegunziire, n'okwecwendeeka, n'okwesaasa omubiri; kwonka tibiine mugasho na kakye kuzibira okwetenga kw'omubiri. Mbwenu nu ku muraabe mwazoirwe na Kristo, musherure ebiri omu iguru, ei Kristo atuura, ashutami aha rubaju rwa buryo rwa Ruhanga. Mute omutima aha by'omu iguru, murekye eby'omu nsi; ahakuba mukafa, kandi amagara gaanyu gasherekirwe na Kristo omuri Ruhanga. Kristo amagara gaitu ku ariboneka, naimwe muryareebwa muri hamwe nawe omu kitiinisa. N'ahabw'ekyo mwite eby'ensi ebiri omu ngingo zaanyu, obushambani, ebihagaro, okurigira okubi, okwetenga okubi, kandi n'okwetenga, nikwo kuramya ebishushani. Ebyo nibyo bireeta ekiniga kya Ruhanga aha batarikuhurira, kandi naimwe mukaba mubigyenderamu, obu mwabaire mukibirimu. Kwonka hati mbwenu murekye n'ebi byona, okuguubwa kubi, ekiniga, eitima, n'okujumiirana, kandi omu kanwa kaanyu hatarirugamu ebigambo ebirikwitsa enshoni. Mutaribeihana, ahakuba mukajuura omuntu owa ira n'emitwarize ye, mwajwara omuntu omusya, ohindurwa musya obutoosha omu bwengye kushushanisibwa n'Owamuhangire. Aho tihariho Mugiriika n'obuyaakuba n'Omuyudaaya, oshazirwe n'otashazirwe, omunyamahanga, n'Omusikuusi, omuhuuku n'ow'obusingye, kureka Kristo ni byona, kandi ari omuri boona. N'ahabw'ekyo nk'oku muri abaatoorainwe Ruhanga, abarikwera kandi abarikukundwa, mujware omutima gw'esaasi, embabazi, okutwaza gye, obucureezi, n'okugumisiriza, nimugumisiririzana; kandi ku haraabe hariho oine eki arikufa na mugyenzi we, musaasirane; nk'oku Mukama yaabasaasiire, mube nikwo mwatwaza. Kandi okwongyera ahari ebyo byona mujware okukunda, nikwo kukomerana byona bikakwatanisiza kimwe. Kandi obusingye bwa Kristo obu mwayeteirwe nk'engingo z'omubiri gumwe, butegyekye omu mitima yaanyu. Kandi mube abarikusiima. Ekigambo kya Kristo kigume omuriimwe kikanye, mwegyesane, muhanane omu bwengye burungi bwona, nimweshongorera Ruhanga zaaburi n'ebyeshongoro n'eibyevugo by'Omwoyo, nimumuhimbisa omu mitima yaanyu. Kandi eki muraagambe kyona, n'eki muraakore kyona, byona mubikore omu iziina rya Mukama waitu Yesu, nimusiima Ruhanga Isheboona omuriwe. Imwe abakazi, mworobere baabaroimwe nk'oku kishemereire omuri Mukama. Imwe abashaija, mukunde abakazi baanyu, murekye kubaitsa omwaga. Imwe abaana, mworobere abazaire baanyu omuri byona; ahakuba ekyo nikyo kishemeza Mukama. Imwe baishebo, mutagwisa kubi abaana baanyu, barekye kuhahaara emitima. Imwe abahuuku, omuri byona mworobere bakama baanyu ab'omu nsi, mutabakorera ahabw'okureebwa nk'abarikwenda kusiimwa abantu, kureka mubakorere n'omutima ogutaine buryarya, nimutiina Mukama. Kyona eki muraakore, mukikore mwihere aha mutima, nk'abarikukorera Mukama, kunu ti bantu; nimumanya ngu Mukama niwe aribaha obuhunguzi, nibyo bihembo byanyu; ahakuba nimukorera Mukama waitu Kristo; ahakuba orikukora kubi aryaihurwa ahabw'ekibi eki yaakozire; kandi Mukama tashoroora mu bantu. Imwe abakama, muhe abahuuku baanyu ebihikire n'ebishemereire emirimo yaabo, nimumanya ngu naimwe mwine Mukama waanyu omu iguru. Mwezirikire okushaba; omu kushaba kwanyu mugume nimureeba hamwe n'okusiima; kandi naitwe mutushabire Ruhanga atwigurire orwigi, tubone kugamba ekigambo ky'okumanyisa enaama ya Kristo, eki mboheirwe, nkimanyise nk'oku nshemereire kugamba. Ab'aheeru mubagyendemu n'obwengye, murekye kufiisa busha omwanya. Ebigambo byanyu bigume biri eby'embabazi, nk'ebirimu omwonyo, mubone kumanya oku mushemereire kugarukamu omuntu weena. Ebyangye byona muryabigambirwa Tukiko, ow'eishe-emwe orikukundwa, omuheereza orikwesigwa, kandi mugyenzi wangye omu murimo gwa Mukama. Eki naamubatumiraho n'okubamanyisa oku turi, kandi ngu agumye emitima yaanyu; naamutuma na Onesimo, ow'eishe-emwe omwesigwa orikukundwa, kandi mwene waanyu. Baryabateekyerereza byona ebiri kunu. Aristariiko ou mbohirwe nawe yaabaramutysa, na Mako mwihwa wa Barunaba, (ou mwaragiirwe, ngu ku ariija, mumwakiire); na Yesu orikwetwa Yusto yaabaramutsya. Omu bakozi bagyenzi bangye abu nkora nabo omurimo gw'obukama bwa Ruhanga, abo nibo bonka abaarugire omu bashazirwe, kandi bakampuumuza. Epafura, mwene waanyu, yaabaramutsya; nawe n'omuhuuku wa Kristo Yesu, oyezirika obutoosha kubaijuka omu kushaba kwe, ngu mugume muri abahikire, kandi abarikumanyira kimwe byona ebi Ruhanga akunda. Ahakuba nimmuhamya ku akozire omurimo muhango munonga ahabwanyu n'ahabw'aba Laodikea, n'aba Hierapooli. Luka omufumu orikukundwa na Deema baabaramutsya. Mundamukize ab'eishe-emwe ab'omuri Laodikea, kandi muramutsye na Numfa n'ekanisa y'omu nju ye. Ebaruha egi ku eriheza kubashomerwa, eshomerwe n'omu kanisa eya Laodikea, kandi naimwe mushome egyo eriruga Laodikea. Mugambire Arakipo muti: Oyezirikye ohitsye obuheereza obu waahairwe omuri Mukama. Nyowe Paulo naahandiika okuramutsya oku n'omukono gwangye. Mwijukye ku ndi omu kihome. Embabazi zigume naimwe. Paulo na Siluwaano na Timoseo twabahandiikira imwe ab'ekanisa y'aba Tesalonika, abari omuri Ruhanga Isheboona na Mukama waitu Yesu Kristo; nitubendeza embabazi n'obusingye. Ebiro byona tusiima Ruhanga ahabwanyu mwena, nitugamba aha maziina gaanyu omu kushaba kwaitu, nitwijuka obutoosha omu maisho ga Ruhanga Tataitwe emirimo yaanyu erikuruga omu kwikiriza, n'okukora okurikuruga omu kukunda, n'okugumisiriza okurikuruga omu matsiko agu mwine omuri Mukama waitu Yesu Kristo. B'eishe-emwe abarikukundwa Ruhanga, nitumanya ku yaabatooraine, ahakuba engiri yaitu terabaiziire mu bigambo byonka, kureka omu maani n'omu Mwoyo Orikwera n'omu kwikiririza kimwe mutarikubanganisa. Naimwe nimumanya oku twabaire turi omuriimwe ahabw'okubahwera; kandi obu mwayakiira ekigambo omu busaasi bwingi mwine okushemererwa okurikuruga omu Mwoyo Orikwera, mukatooreza emitwarize yaitu n'eya Mukama; n'ahabw'ekyo mukahinduka eky'okureeberaho aha barikwikiriza boona ab'omuri Makedonia na Akaya. Ahakuba ekigambo kya Mukama nimwo kyarugire nikigambwa, ti muri Makedonia na Akaya zonka, kureka hoonahoona okwikiriza Ruhanga kwanyu kurangainwe; n'ahabw'ekyo titwine kindi eki tushemereire kubigambaho. Ahakuba nabo bonka nibagamba ebyaitu, oku mwatwakiire, n'oku mwarekire ebishushani ebirikuramibwa, mukahindukira Ruhanga, okuheereza Ruhanga ogwo ohuriire, ow'amazima, n'okutegyereza Omwana we kuruga omu iguru, ou yaazoire omu bafu, Yesu otujuna ekiniga ekirikwenda kwija. Ahakuba naimwe, B'eishe-emwe, nimumanya ngu okubataayaayira kwaitu tikurabaire kwa busha; kwonka, n'obu turaabe twabonabonesiibwe tukahemangurwa munonga omuri Filipi, nk'oku murikumanya, tukagira obumanzi omuri Ruhanga waitu kubabuurira engiri ye omu kuhakanisibwa kwingi. Mumanye ngu okubuurira kwaitu ti kw'okuhabya, ti kw'ebihagaro, kandi tikurimu bugobya; kureka, nk'oku twasiimirwe Ruhanga kukwatsibwa engiri, nikwo tugamba, ti habw'okushemeza bantu, kureka okushemeza Ruhanga ocaaka emitima yaitu. Nimumanya ngu titukakoresaga bigambo by'okushunga, n'obu byakuba eby'okushwekyerera okwetenga okubi, Ruhanga niwe kareebi; kandi titukendaga bantu kutuha ekitiinisa, yaaba imwe, nari abandi, n'obu turaabe twabaire tushemereire kubarusya nk'entumwa za Kristo. Kwonka tukatwaza gye omuriimwe, nk'oku omurezi arera abaana be. N'ahabw'ekyo, ahabw'okubasaasibwa munonga, tukashemerererwa okubaha, ti ngiri ya Ruhanga yonka, kureka n'okuhayo amagara gaitu, ahabw'okuba mukahinduka abaitu ab'aha mara. B'eshe-emwe, nimwijuka okukora kwaitu n'okufa kubi kwaitu; tukaba tukora nyomushana na nyekiro, ngu tutagira ou twarusya omuriimwe, nitubabuurira engiri ya Ruhanga. Imwe muri baakareebi, hamwe na Ruhanga, abarikuhamya emitwarize yaitu ahariimwe abarikwikiriza, ku yaabaire eri erikwera, ey'okuhikiirira, kandi etarikugaywa; ahakuba nimumanya oku twabaire twehnangiriza omuntu weena omuriimwe nitubagumya, kandi nitubaragiira, nk'oku omushaija ahana abaana be, ngu mutwaze nk'oku kishemereire aba Ruhanga orikubeeta kutaaha omu bukama bwe n'ekitinisa kye. Kandi hoona eki tusiimira Ruhanga obutoosha n'eki; ahakuba, ku mwahuriire ekigambo ky'engiri ya Ruhanga eki twabagambiire, mwakyakiira; kandi timwakyakiira nk'ekigambo ky'abantu, kureka nk'ekigambo kya Ruhanga ekirikukora omuriimwe abarikwikiriza; kandi omu mazima nikwo kiri. Kandi, B'eishe-emwe, mukakuratira amakanisa ga Ruhanga aga Buyudaaya agari omuri Kristo Yesu; ahakuba ebi mwabonabonesiibwe beene waanyu bikashusha nk'ebi ab'ago makanisa baabonabonesiibwe Abayudaaya, abaitsire Mukama waitu Yesu na baanabi, naitwe bakatubinga, bakagwisa kubi Ruhanga, bakaba abazigu b'abantu boona, nibatuzibira kubuurira Abanyamahanga eby'okujunwa, ngu babone kuhikiiriza batyo obutoosha orugyero rw'ebibi byabo. Kwonka ekiniga kya Ruhanga kiizire kubamariraho kimwe. Kwonka itwe, B'eishe-emwe, ku twabaihirweho okumara omwanya mukye, omu mubiri ti mu mutima, twayeyongyera munonga kugira orushusho rw'okwenda kureebana naimwe; ahakuba tukamariirira kwija owaanyu, nangwa nyowe Paulo nkenda kwija, ti rimwe ni kabiri; kwonka Sitaane yaatuzibira. Mbwenu amatsiko gaitu niki, nari okushemererwa kwaitu nari ekirunga kyaitu eky'okwesiimiraho? Tiimwe, omu maisho ga Mukama waitu Yesu ku ariija? Ahakuba niimwe kitiinisa kyaitu n'okushemererwa kwaitu. N'ahabw'ekyo, ku twaremirwe kugumisiriza, twasiima kutsigara twenka omuri Aseene, twatuma ow'eishe-emwe Timoseo, omuheereza wa Ruhanga omu ngiri ya Kristo, kubagumya n'okubeezirikisa omu kwikiriza kwanyu, ngu hatagira owaashoberwa ahabw'okubonabonesibwa okwo. Naimwe ahabwanyu nimumanya ku nikyo twateereirweho. Ahakuba tukabamanyisa kare tukiri owaanyu, ku turi ab'okubonabonesibwa; kandi nikwo kyabaire, nk'oku murikumanya. N'ahabw'ekyo, ku naaremirwe kugumisiriza, naabatumaho kumanya okwikiriza kwanyu oku kuri, twine obwoba, ngu shana obundi omutegi akaaba yaabategire, naitwe okukora kwaitu kufa busha. Kwonka mbwenu Timoseo ku aizire naaruga okwo, yaatureetera amakuru marungi ag'okwikiriza kwanyu n'okukunda kwanyu, kandi ngu nimutwijuka obutoosha n'embabazi, mutwiniire orushusho, nkaitwe oku turubainiire. N'ahabw'ekyo, B'eishe-emwe, tuhuumwire ahabwanyu omu kushoberwa n'omu kubonabona kwaitu ahabw'okwikiriza kwanyu; mbwenu hati turiyo gye, ahabw'okuba mwemereire muhamiire omuri Mukama. Ni kusiima ki oku turaabasiimire Ruhanga ahabw'okushemererwa kwona oku twine ahabwanyu omu maisho ga Ruhanga waitu, tukashaba n'obweziriki nyomushana na nyekiro, ngu tureebane, kandi tuhikiirize ekibuzire omu kwikiriza kwanyu? Mbwenu Ruhanga Tataitwe ahabwe na Mukama waitu Yesu atuhe oburyo bw'okwija owaanyu; Mukama abongyere kandi abakanyisize okukunda oku murikukundana, kandi oku murikukunda abantu boona, nk'oku turikubakunda imwe, abone kuhamya emitima yaanyu, eshangwe etaine ki erikugaywa omu kwera omu maisho ga Ruhanga Tataitwe aha kiro ky'okwija kwa Mukama waitu Yesu n'abarikwera be boona. Eky'aha muheru, B'eishe-emwe, nitubeeshengyereza omuri Mukama waitu Yesu, kandi nitubeehanangiriza ngu, nk'oku mwayegire ahariitwe oku mushemereire kutwaza n'okushemeza Ruhanga, kandi nk'oku murikukora hati, mugume mweyongyere mutyo n'okukiraho. Ahakuba nimumanya ebiragiro ebi twbahaire omu iziina rya Mukama waitu Yesu. Mumanye ngu eki nikyo Ruhanga arikubendeza, okwezibwa, mukeerinda obushambani, omuntu weena omuriimwe amanye kutegyeka omubiri gwe omu kwera n'omu kitiinisa, ti mu mururu gw'okurigira okubi nk'abanyamahanga abatarikumanya Ruhanga, omuntu weena arekye kushiisha akashaagiza mugyenzi we omu kigambo ekyo, ahakuba Mukama niwe muhoozi w'enzigu ow'ebyo byona, nk'oku twabaire twabahabwire nitubahamiiriza. Ahakuba Ruhanga taratweteire kukora bihagaro, kureka akatwetera okuba abarikwera. N'ahabw'ekyo omuntu orikugaya ebyo, naaba atagayire muntu kureka Ruhanga obaha Omwoyo we Orikwera. Kwonka ebirikukwata aha kukundana kw'ab'eishe-emwe, timuri b'okubihandiikirwa; ahabw'okuba imwe ahabwanyu mukeegyesibwa Ruhanga okukundana; kandi buzima nimukunda ab'eishe-emwe boona ab'omuri Makedonia yoona. Kwonka nitubeehanangiriza, B'eishe-emwe, mugume mweyongyere kukundana, mwezirikire okucureera, mukore emirimo yaanyu, kandi mukorese emikono yaanyu, nk'oku twabaragiire, mugire emicwe mirungi aha b'aheeru, kandi murekye kutungwa eby'abandi. Kwonka, B'eishe-emwe, titwakwenzire ngu mutamanya eby'abo abagwejegyeire, murekye kuganya nk'abandi abataine matsiko. Ahakuba ku turaabe nitwikiriza ngu Yesu akafa yaazooka, n'abaagwejegyereire omuri Yesu nikwo Ruhanga aribareeta atyo hamwe nawe. Kandi nitubagambira eki, tukigambiirwe Mukama waitu, ngu itwe abahuriire abarishangwa bakiriho aha kiro ky'okwija kwa Mukama, tituribandiza abo abaagwejegyeire. Ahakuba Mukama aryayeimukira ashuume naaruga omu iguru agambe munonga n'eiraka rya maraika omukuru n'enzamba ya Ruhanga; kandi abaafeereire omuri Kristo nibo baribanza kuzooka; bwanyima naitwe abahuriire abariba bakiriho turyatwarwa nabo omu bicu kubugana Mukama waitu omu kaabunga; tutyo tugume na Mukama ebiro byona. N'ahabw'ekyo muhuumurizane n'ebigambo ebyo. Kwonka aha by'ebiro n'obunaku, B'eishe-emwe, timuri b'okuhandiikirwa; ahabw'okuba imwe ahabwanyu nimumanya gye ngu ekiro kya Mukama kiryaija nk'omushuma wa nyekiro. Ku bariba nibagira ngu, n'obusingye, tihariho kabi, obwo nibwo okucwekyerera kuribagwaho, nk'oku ebisha bikwata omukazi orikurumwa kuzaara, kandi tibarikira na kakye. Kwonka imwe, B'eishe-emwe, timuri omu mwirima, ekiro ekyo kubagwaho nk'omushuma; ahabw'okuba imwe mwena muri abaana b'omushana, kandi abaana ba nyomushana; itwe tituri ba nyekiro n'obu baakuba ab'omwirima. N'ahabw'ekyo turekye kugwejegyera nk'abandi; kureka tugume nitureeba, tutasina; ahakuba abagwejegyera bagwejegyera nyekiro, n'abasinda basinda nyekiro; kwonka itwe, nk'oku turi aba nyomushana, twerinde ebirikusinza, tujware okwikiriza na rukundo nk'eky'okwekingiza omu kufuba, kandi n'amatsiko g'okujunwa nk'enkofiira. Mumanye ngu Ruhanga taratuteereireho kiniga kureka okutunga okujunwa ahabwa Mukama waitu Yesu Kristo, owaatufeereire ngu tugume nawe, yaaba tuhuriire nari tugwejegyeire. N'ahabw'ekyo mugumyane, kandi mwombekane, nk'oku murikukora. Kwonka, nitubeeshengyereza, B'eishe-emwe, ku mumanya abo abarikubakoramu, abarikubategyeka omuri Mukama, bakabahabura, mubahe ekitiinisa munonga omuri rukundo ahabw'omurimo gwabo. Mugume mwine obusingye, omuntu na mugyenzi we. Ahabw'okuba nitubeeshengyereza, B'eishe-emwe, muteise entahurira, mugumye abahahaire emitima, muramire abataine maani, mugumisiririze boona. Mwerinde hatagira omuntu weena omuriimwe owaihura ondiijo ekibi ahabw'kibi, kureka obutoosha mwezirikire okukorerana gye, n'okukorera gye abandi boona. Mugume mushemererwe ebiro byona, mushabe obutoosha, kandi omuri byona musiime; ahakuba nikyo Ruhanga arikubendeza omuri Kristo Yesu. Mutaraaza Omwoyo; mutagaya ebya baanabi; mugyeze byona; muhamire aha kirungi; mwetantare kyona ekirikushusha ekibi. Ruhanga mukama w'obusingye we wenka abeereza kimwe; kandi emyoyo yaanyu n'amagara gaanyu n'emibiri yaanyu birindwe gye, bishangwe bitaine ki birikuhanwa aha kiro ky'okwija kwa Mukama waitu Yesu Kristo. Ogwo orikubeeta n'omwesigwa, kandi n'okukora niwe arikikora. B'eishe-emwe, mutushabire. Muramutsye ab'eishe-emwe boona n'okunywegyera okurikwera. Nimbarahiza Mukama mushomere ab'eishe-emwe boona ebaruha egi. Embabazi za Mukama waitu Yesu Kristo zigume naimwe. Paulo na Siluwaano na Timoseo twabahandiikira imwe ab'ekanisa y'Abatesalonika abari omuri Ruhanga Isheboona na Mukama waitu Yesu Kristo; nitubendeza embabazi n'obusingye ebirikuruga ahari Ruhanga Tataitwe na Mukama waitu Yesu Kristo. Kitushemereire kusiima Ruhanga obutoosha, ahabwanyu, B'eishe-emwe, nk'oku kishemereire, ahabw'okuba okwikiriza kwanyu nikweyongyera munonga, kandi n'okukunda kwa buri omwe omuriimwe oku murikukundana ni kwingi buzima. N'ahabw'ekyo naitwe nitwehimbisa ahabwanyu omu makanisa ga Ruhanga, nitusiima okugumisiriza kwanyu n'okwikiriza kwanyu omu kuhiigwa n'omu kubonabona ebi mwemeire; (ebyo nibyoreka ku Ruhanga acwa emanja z'oburyo,) ngu mubone kuteekateekwa kuba abashemereire obukama bwa Ruhanga, obu murikubonabonera; ahabw'okuba Ruhanga naateekateeka ngu kihikire okwihura obusaasi abarikubasaasa, n'okuha imwe abarikushaasha okuhuumura naitwe, Mukama waitu Yesu ku arishuuruurwa naaruga omu iguru na baamaraika be ab'amaani, ari omu muriro ogurikwaka, okuhoora enzigu abatarikumanya Ruhanga n'abarikwanga kworobera engiri ya Mukama waitu Yesu. Abo baryaheebwa ekifubiro eky'okuhwerekyerera okw'ebiro n'ebiro, babingwe omu maisho ga Mukama n'omu kitiinisa ky'obushoboorozi bwe, ku ariija aha izooba eryo kuhimbisibwa omu barikwera be, n'okutangaarirwa ahabw'abaamwikiriize boona, ahakuba obujurizi bwaitu obu twabahaire bukaikirizibwa. Nikyo tubashabirira obutoosha, ngu Ruhanga waitu abaikirize okuba abashemereire okweta kwe, kandi ahikiirize n'amaani ge ebirungi byona ebi murikwetenga n'emirimo y'okwikiriza, eiziina rya Mukama waitu Yesu ribone kuhimbisibwa omuriimwe, naimwe omuriwe, nk'embabazi za Ruhanga waitu na Mukama waitu Yesu Kristo oku ziri. Ebirkukwata aha by'ikwija kwa Mukama waitu Yesu Kristo n'okuteerana kwaitu okumubugana, nitubeeshengyereza, B'eishe-emwe, mutarahuka kuhahaaza emitima mukabura obwengye, mutajagarazibwa yaaba mwoyo nari ekigambo nari ebaruha, ei barikugira ngu ekahandiikwa itwe, ebirikuranga ngu ekiro kya Mukama kiiriire haihi. Hatagira omuntu owaababeihabeiha omu muringo gwona; ahakuba ekiro ekyo tikiriija, hatakabandize kubaho okutaana na Ruhanga, omuntu ogwo omugomi akashuuruurwa, niwe mwana w'okuhwerekyerera, kandi omuzigu oyetunguura, akarwanisa ekintu kyona ekyetwa Ruhanga nari ekiramibwa, akashutama omuri hekalu ya Ruhanga, naayeyeta Ruhanga. Timurikwijuka ku naabagambiire ebyo, nkiri owaanyu? Kandi nimumanya ekirikumuzibira hati n'eki, ngu arekye kushuuruurwa obunaku bwe butakahikire. Ahakuba enaama y'obugomi na mbwenu etandikire kukora; kwonka orikuzibira hati naija kugumizamu okuhitsya obu ariihwaho. Obwo, omugomi ogwo aryashuuruurwa, kandi Mukama waitu Yesu araymwitsa orwoya rw'omu kanwa ke, amuhwerekyereze n'okumurinkana kw'ekitiinisa ky'okwija kwe. Omugomi ogwo oriija ahabw'amaani ga Sitaane, aryaija n'obushoboorozi bwona, n'obumanyiso n'eby'okutangaaza by'ebishuba, n'obugobya bwona obubi obw'okuhabya ab'okuhwerekyerera, ahabw'okuba bakanga kukunda amazima ngu bajumwe. Nikyo Ruhanga arikubooherereza ekirikuhabya eky'amaani kubaikiririsa eby'ebishuba, ngu boona abatarikiriize mazima, bakashemerererwa okutahikiirira, basingwe orubanja. Kwonka kitushemereire kusiima Ruhanga obutoosha ahabwanyu, B'eishe-emwe abarikukundwa Mukama, ahakuba Ruhanga akabatooranira okujunwa iranaira ahabw'okwezibwa Omwoyo n'okwikiriza amazima. Nikyo yaabeeteire n'engiri yaitu, ngu mutungye ekitiinisa kya Mukama waitu Yesu Kristo. N'ahabw'ekyo, B'eishe-emwe, mwemerere muhamire, mugumye emitwarize ei twabeegyeise, yaaba mu bigambo, nari omu baruha zaitu. Kandi Mukama waitu Yesu Kristo na Ruhanga Tataitwe, owaatukunzire akatuha okuhuumura okutahwaho n'amatsiko marungi ahabw'embabazi ze, ahuumuze emitima yaanyu, agigumye gye omu mirimo yoona emirungi n'ebigambo byona ebirungi. Eky'aha muheru, B'eishe-emwe, mutushabire, ekigambo kya Mukama kirahukye kubuga, nikiheebwa ekitiinisa, nk'oku kyabaire omuriimwe, kandi naitwe tukire abantu babi abahabire; ahakuba abaine okwikiriza ti boona. Kwonka Mukama waitu n'ow'okwesigwa; aryabagumya, kandi abarinde Omubi. Kandi hoona twine obwesigye omuri Mukama ahabwanyu, ngu nimukora ebi turikubaragiira, kandi nimwija kugumizamu nimubikora. Mukama waitu atebeekanise emitima yaanyu omu kukunda kwa Ruhanga n'omu kugumisiriza kwa Kristo. Mbwenu nitubaragiira, B'eishe-emwe, omu iziina rya Mukama waitu Yesu Kristo, mwetantare ow'eishe-emwe weena omweremwa, otarikukuratira mitwarize ei mwatwegireho. Ahakuba naimwe ahabwanyu nimumanya oku mushemereire kutooreza emitwarize yaitu; obu twabaire turi owaanyu, tituragyendeire mu bweremwa, titurariiriire busha by'okurya by'omuntu weena, kureka tukaba tukora munonga twecurenga nyomushana na nyekiro, ngu tutagira ou twarusya omuriimwe; ti habw'okugira ngu tukaba tutashemereire kubikorerwa, kwonka tukenda ngu tube eky'okureeberaho, mubone kutooreza emitwarize yaitu. Nangwa n'obu twabaire tukiri owaanyu, tukabaragiira tuti: Omuntu weena ku araabe atarikwenda kukora, arekye n'okurya. Ahakuba tuhuriire ngu omuriimwe harimu abeeremwa abatarikukora na kakye, kureka okwetaasya omu by'abandi. Abantu nk'abo nitubaragiira, kandi nitubeehanangiriza omuri Mukama waitu Yesu Kristo kukora emirimo yaabo batuurize, babone kugira eby'okubatunga. Kwonka imwe, B'eishe-emwe, murekye kuruha omu kikora gye. Omuntu weena otarikuhurira eki turikugamba omu baruha egi, mumumanye, mutakwatanisa nawe, abone kukwatwa enshoni. Kwonka mutamuteekateekaho nk'omuzigu, kureka mumuhabure nk'ow'eishe-emwe. Kandi Mukama w'obusingye we wenka agume abahe obusingye ebiro byona n'omu miringo yoona. Mukama agume naimwe mwena. Nyowe Paulo, naahandiika endamutsyo egi n'omukono gwangye nyenka. Niko kamanyiso omu baruha yangye yoona; okwo nikwo mpandiika. Embabazi za Mukama waitu Yesu Kristo zigume naimwe mwena. Nyowe Paulo, entumwa ya Kristo Yesu ahabw'okuragiirwa Ruhanga Omujuni waitu, na Kristo Yesu amatsiko gaitu, naakuhandiikira, Timoseo omwana wangye buzima omu kwikiriza; ninkwendeza embabazi n'okusaasirwa n'obusingye ebirikuruga ahari Ruhanga Isheboona na Kristo Yesu Mukama waitu. Ku naabaire ninza Makedonia, nkatsiga naakwehanangiriza ku oguma Efeso, ngu obone kuhana abantu bamwe barekye kwegyesa endiijo nyegyesa, n'okuhugira aha nfumu z'ebigunjano, n'okutondoora obukomooko bwa baishenkurubo obutaine bugarukiro, ebirikuzaarukwamu empaka, bitarikugasira murimo gwa Ruhanga oguri omu kwikiriza; haza ekigyendererwa omu kwegyesa kwaitu n'okukunda okurikuruga aha mutima ogushemeire n'omwoyo ogutarikweshinja n'okwikiriza okutarimu buryarya. Hariho abantu bamwe abateishukire ebyo, bakahabira omu mpaka ezitaine mugasho, nibenda kuba abeegyesa b'Ebiragiro, haza batarikwetegyereza ki barikugamba, n'obu byakuba ebi barikuhamya. Kwonka itwe nitumanya ngu Ebiragiro ni birungi, omuntu yaaba naabikoresa nk'oku bishemereire, naashoborokyerwa ngu Ebiragiro tibiratairweho habw'abahikiriire, kureka ahabw'abagomi n'abatarikuhurira, ahabw'abatatiina Ruhanga n'abasiisi, ahabw'abatarikwera n'abateeta ha bya Ruhanga, ahabw'abaita baishebo na baanyinabo, n'abaitsi b'abandi, n'abashambani, n'abashaija abakorana eby'enshoni, n'abanyaga abantu bakabatunda, n'ababeihi, n'abarahira ebishuba, n'ebindi byona ebirikurwanisa enyegyesa ehikire, erikukuratira engiri y'ekitiinisa eya Ruhanga orikusiimwa, ei naakwatsiibwe. Ninsiima Kristo Yesu Mukama waitu owampaire amaani, ahabw'okuba akanteekateekaho kuba omwesigwa, yampa omurimo gw'okumuheereza, n'obu ndaabe obunyakare naamurogotsireho, nkamujuma, ndi omuntu enshaarizi; kwonka nkasaasirwa ahabw'okubikorera omu butamanya n'omu butaikiriza; kandi embabazi za Mukama waitu zikaba nyingi munonga hariinye hamwe n'okwikiriza n'okukunda okuri omuri Kristo Yesu. Ekigambo eki n'eky'okwesigwa, kishemereire kwikiririzibwa kimwe, ngu Kristo Yesu akaija omu nsi kujuna abasiisi; kandi omuri abo niinye w'okubanza; kwonka eki naasaasiriirwe, Yesu Kristo akenda kworekyera omuriinye, omusiisi w'okubanza, eky'okureeberaho ahari abo abarimwikiriza kutunga amagara agatahwaho. Mukama otahwaho, otafa, otareebwa, Ruhanga Nyamuhanga, aheebwe ekitiinisa, ahimbisibwe ebiro n'ebiro. Amiina. Omurimo ogwo naagukukwatsa, Timoseo mwana wangye, nk'ebi baanabi baabire bakugambireho, ngu bikwezirikise kurwana okurwana okurungi, noohamya okwikiriza n'omutima murungi ogutarikweshinja, ogu abamwe baanagire hare, bakasiisikarirwa okwikiriza kwabo nk'obwato oku bufeera omu nyanja. Omuri abo ni Humenaayo na Alegizanda, abu naarekyeire Sitaane, ngu bakaayega okutarogota. Eky'okubanza, nimbeehanangiriza kushabira abantu boona, n'okubeeshengyerereza, n'okubatonganira, n'okubasiimira Ruhanga; mushabire abagabe n'abategyeki boona tubone kugira obusingye tutebeekane, nitutiina Ruhanga kandi nitwerinda omu buryo bwona. Eki nikyo kirungi kandi ekishemeire omu maisho ga Ruhanga Omujuni waitu, oyenda ngu abantu boona bajunwe, bamanyire kimwe amazima; ahakuba hariho Ruhanga omwe, kandi n'Omuteerani omwe owa Ruhanga n'abantu, ogwo muntu ni Kristo Yesu, owaayehaireyo kuba ow'okucungura abantu boona. Ebyo bikahamibwa omu bunaku bwabyo; nyowe nkateebwaho kuba omubuurizi waabyo kandi entumwa, (ningamba amazima, tindikubeiha), n'omwegyesa w'Abanyahanga kubeegyesa okwikiriza n'amazima. N'ahabw'ekyo niinyenda ngu abashaija babe nibo baashaba omu myanya yoona, nibaimutsya emikono erikwera bataine kiniga nari empaka. Kandi abakazi bo bagume beecume, bajware ebijwaro ebibashemereire, baine obucureezi n'okwerinda, barekye kutisba eishokye, n'obu kwakuba okujwara ezaabu nari eruuru nari ebijwaro by'obuguzi bwingi, kureka bakore emirimo miringu eshemereire abakazi abeeyeta abarikutiina Ruhanga. Omukazi agume ayegye ahunami omu kworoba kwona. Ahakuba tindikwikiriza mukazi kubuurira nari kutegyeka abashaija; kureka agume ahunami. Ahakuba Adamu niwe yaabandize kuhangwa, haakurataho Haawa; kandi Adamu tiwe yaabeihabeihirwe, kureka omukazi niwe yaabeihabeihirwe, akahinduka omusiisi. Kwonka omukazi ku ariguma omu kwikiriza, omu kukunda, omu kwera, hamwe n'omu kwerinda, aryaguma atabaarukye gye omu kuzaara abaana. Ekigambo eki n'eky'amazima. Omuntu ku ayenda omurimo gw'omureeberezi, aba akunzire omurimo murungi. Mumanye ngu omureeberezi ashemereire kutagira ki arikugaywaho, omushaija oine omukazi omwe, omwerinzi, omunyabwengye, omukwata mpora, orikukunira abagyenyi, orikurahukirwa kwegyesa, otarikusinda, otarikurwana, kureka orikutwaza gye, otarikutongana, otarikukunda mpiiha, orikutegyeka gye eka ye, ou abaana be barikworobera bakamuha ekitiinisa omu miringo yoona; (omuntu otarikumanya kutegyeka ab'omu ka ye, naabaasa ata kutegyeka ekanisa ya Ruhanga?) tashemereire kuba Mukristaayo musya, obundi atakaayetunguura, akagwa, akacwerwa orubanja nk'oru Sitaane yaacwereirwe; kandi ashemereire kuba orikusiimwa ab'aheeru, arekye kujumwa n'okugwa omu mutego gwa Sitaane. Kandi abadiikoni nabo bashemereire kuba abeerinzi abatarikugambira habiri, abatarikunywa viinyo nyingi, abatarikwetenga nshaagi, abarikurinda enaama y'okwikiriza, abaine omutima ogutarikweshinja. Kandi abo babanze bagyezibwe; ku baraashangwe bataine ki barikugaywaho, babone kukora omurimo gw'obudiikoni. Abadiikoni nabo bashemereire kuba abeerinzi, abatarikubeiherera bandi, abatarikukunda birikusinza, kandi abeesigwa omuri byona. Abadiikoni babe abashaija abaine omukazi omwe, abarikutegyeka gye abaana baabo n'abamaka gaabo; ahakuba abaheereza gye omu murimo gw'obudiikono beetungira eiziina rirungi n'obumanzi bwingi omu kwikiriza okuri omuri Kristo Yesu. Nyine amatsiko g'okwija okwo juba; kwonka naakuhandiikira ebyo, ngu, ku ndiba ntarahukire kwija, omanye oku abantu bashemereire kutwaza omu nju ya Ruhanga, niyo kanisa ya Ruhanga ohuriire, enyomyo kandi obuhamizo bw'amazima. Kandi tihariho kubanganisa, enaama y'ediini yaitu ku eri nkuru buzima, erikugira eti: Akoorekwa aine omubiri, yaahamibwa Omwoyo, yaareebwa baamaraika, yaabuurirwa omu mahanga, yaikirizibwa ab'omu nsi, yaatwarwa omu iguru kutaaha omu kitiinisa. Kwonka Omwoyo naagamba butunu ati: Omu biro ebya bwanyima bamwe baryareka okwikiriza ahabw'okuhurira emyoyo erikuhabya n'okwegyesa kwa baadaimoni, bahabisibwe oburyarya bw'abantu abarikubeiha ebishuba, abaine emitima etakihuriira, nk'esiriiziibwe ekyoma ekirukwotsya, abaziza okushwera, kandi eby'okurya ebi Ruhanga yaahangiire abarikwikiriza bakamanya amazima ngu babyakiire n'okusiima. Ahakuba eki Ruhanga yaahangire kyona ni kirungi; kandi tihariho kirikuzira, ku kiba kyakiirwe n'okusiima; ahakuba nikiba kyeziibwe ekigambo kya Ruhanga n'okushaba. Ku orishobororera ab'eishe-emwe ebigambo ebyo, oryaguma ori omuheereza murungi wa Kristo Yesu, orikutungwa ebigambo by'okwikiriza n'eby'enyegyesa nungi ei waakuratiire. Ebiteekyerezo by'ebigunjano eby'abakaikuru, ebitari bya Ruhanga, otaribiikiriza. Yemanyiize okutiina Ruhanga; ahakuba okwemanyiiza eby'omubiri nikugasha kakye, kwonka okwemanyiiza okutiina Ruhanga nikugasha omu muringo gwona, ahakuba kwine eki kuturaganisa aha magara g'ebiro ebi n'ag'ebiro ebiriija. Ekigambo ekyo n'eky'okwesigwa, kandi kishemereire kwikiririzibwa kimwe. Nikyo tufeera kubi, kandi nikyo twezirikira, ahakuba twesiga Ruhanga ohuriire, Omujuni w'abantu boona, na buzima ow'abarikwikiriza. Ebyo obiragiire kandi obyegyese. Hatagira owaagaya obutsigazi bwawe, kureka obe eky'okureeberaho aha barikwikiriza omu kugamba n'omu mitwarize, omu kukunda, omu kwikiriza n'omu kugira omutima ogushemeire. Oyezirikye kushomera abantu Ebyahandiikirwe, n'okubuurira, n'okwegyesa, okuhitsya obu ndiija. Otarireka kukoresa ekiconco eki oine, eki waahairwe ahabw'ebi waagambirweho baanabi, obu abakuru baakutaho engaro. Ebyo obyezirikire, obe nibyo waataho omutima, boona bareebe oku orikweyongyera kugyenda omumaisho. Oyerinde iwe wenka, kandi n'omu bi orikwegyesa. Ogumizemu n'ebyo; ahakuba omu kukora otyo, noija kwejuna, kandi ojune n'abarikukuhurira. Otariteisa omushaija mukuru n'amaani, kureka omuhuguure nka sho; abatsigazi obatwaze nka barumuna baawe, abakazi bakuru nka nyoko, abakazi bato n'abaishiki nka banyaanyoko, obaineho omutima ogushemeire. Abafaakazi enshoberwa buzima obahe ekitiinisa. Omufaakazi, ku araabe aine abaana nari abaijukuru, babanze beegye kworeka okutiina Ruhanga kwabo omu bi barikukorera ab'omu maka gaabo, nibaihura ebi abazaire baabo baabakoreire, ahabw'okuba ekyo nikyo kishemeire omu maisho ga Ruhanga. Omufaakazi enshoberwa ata amatsiko ahari Ruhanga, aguma naashaba naayeshengyereza nyomushana na nyekiro; kwonka oyehayo kweshemeza, aba afiire n'obu aba ahuriire. Obaragiire otyo, barekye kugira eki barikugaywaho. Kwonka omuntu weena, otarikuhwera banyabuzaare, n'okukira munonga ab'omu ka ye, biri ayehakaine okwikiriza, kandi naaba ari mubi okukira otarikwikiriza. Hatarigira omufaakazi owaabarirwa omu b'okuhwerwa atakahikize myaka makumi mukaaga ey'obukuru, kandi ashemereire kuba omukazi owaashweirwe omushaija omwe, kandi orikusiimwa ahabw'emirimo mirungi, owaakurize gye abaana be, owaabaire akunira abagyenyi, akanaabisa ebigyere by'abarikwera, akahwera abarikushaasha, kandi owaayehaireyo kukora ebirungi omu muringo gwona. Kwonka abafaakazi abakiri bato otariikiriza kubataasya omu mutwe gw'abafaakzi, ahakuba ku barema kwerinda n'okworobera Kristo, benda kushwerwa; batyo basingwa orubanja, ahabw'okwita endagaano yaabo ey'okubanza. N'ekindi beega obweremwa, basiiba nibabungeera omu maka; kandi ti bweremwa bwonka, kureka baba ab'okubuzya orukuru, beetaasya omu bitari byabo, nibagamba ebitabashemereire. N'ahabw'ekyo ninkunda ngu abafaakazi abakiri bato bashwerwe, bazaare abaana, bombekye amaka gaabo, barekye kuha abazigu obwiho bw'okutujuma. Ahakuba na hati hariho bamwe abahabire bakakuratira Sitaane. Omukazi weena orikwikiriza ku araabe aine abafaakazi abanyabuzaare, abe niwe yaabahwera, barekye kurusya ekanisa, ebone kuhwera abafaakazi enshoberwa. Abakuru abarikutegyeka gye bateekateekweho kuba abashemereire kuheebwa ekitiinisa kingi okukira abandi, na buzima abarikukora omurimo gw'okubuurira n'okwegyesa; ahabw'okuba Ebyahandiikirwe biragiira biti: Otariboha akanwa k'ente erikujunga engano. Kandi biti: Omukozi ashemereire ebihembo bye. Otariikiriza ekirego kyona aha mukuru, kureka kyahamibwe baamushinja babiri nari bashatu. Abo abakozire ekibi ogume obateisize omu maisho ga boona, n'abandi babone kutiina. Ninkwehanangiriza omu maisho ga Ruhanga na Kristo Yesu na baamaraika abaatoorainwe, oyerinde ebyo biragiro, okutagira rubaju ru waagwera, n'obu kwakuba okukorera omuntu weena ekintu ahabw'obuganzi. Otarirahukiriza kuta engaro aha muntu weena, n'obu kwakuba okukwatanisa n'abandi omu bibi; oyerinde ogume ori oshemeire. Okuruga hati otarinywa amaizi gonka; kureka onywe viinyo nkye ahabw'enda yaawe, n'ahabw'okurwararwara kwawwe. Ebibi by'abantu abamwe nibireebwa butunu, biri eby'okureeta orubanja; kwonka eby'abandi bireebwa bwanyima. Okwo nikwo n'emirimo mirungi ereebwa butunu; kwonka n'obu biba bitari bityo, tibibaasa kuguma bisherekirwe. Abahuuku boona abarikutegyekwa bamanye bakama baabo ku bashemereire kuheebwa ekitiinisa, buzima, eiziina rya Ruhanga n'enyegyesa yaitu birekye kujumwa. Abaine bakama baabo abarikwikiriza bataribagaya ngu niho bari ab'eishe-emwe; kureka bakizeho okubakorera gye, ahabw'okuba abaine omugisha gw'okuheerezibwa okwo n'abantu abarikwikiriza kandi abarikukundwa. Ebyo guma obyegyese kandi obyehanangirize abantu. Omuntu weena oyegyesa okundi, akahakanisa ebigambo by'amazima ebya Mukama waitu Yesu Kristo n'enyegyesa erikwikirizana n'okutiina Ruhanga, aba ayekurize, kandi ataine ki arikumanya; arwaire endwara y'empaka n'okuhakana aha bigambo, ezriugwamu eihari n'okutongana n'okugambuurana n'okurengyerera, n'empaka z'abantu abasiisikaire obwengye, abaihiirweho amazima, nibateekateeka ngu okutiina Ruhanga n'oburyo bw'okutunga enshaagi. Haza kunu okutiina Ruhanga, okurimu okumarwa, kurimu enshaagi nyingi; ahakuba titurareetsire kintu mu nsi, kandi titurikubaasa kwihamu kintu; ku turaabe twine eby'okurya n'eby'okujwara, ebyo bigume bitumare. Kwonka abeetenga kuba abatungi bagwa omu kwohibwa n'omu mutego n'omu kwetenga kwingi kw'obushema okurikushiisha, kukaroha abantu omu kuconcoboza n'okuhwerekyerera. Ahakuba okwetenga empiiha n'omuzi gw'ebibi byona; hariho bamwe abaagiriire ebyo omururu, bakahaba, bakaruga omu kwikiriza, bakeecumitira kimwe n'enaku nyingi. Kwonka iwe omuntu wa Ruhanga, oyetantare ebyo; okuratire okuhikiirira n'okutiina Ruhanga, okwikiriza, okukunda, okugumisiriza, n'obucureezi. Rwana okurwana okurungi okw'okwikiriza, ohamize kimwe amagara agatahwaho, agu waayeteirwe, obu waagamba butunu okuhamya okurungi omu maisho ga baakareebi baingi. Ninkwehanangiriza omu maisho ga Ruhanga oha ebintu byona amagara, na Kristo Yesu, owaahamize okuhamya okurungi omu maisho ga Pontio Pilaato, oyorobere ekiragiro otaine kamogo, kandi otaine ki orikugaywaho okuhitsya aha kworekwa kwa Mukama waitu Yesu Kristo, okuryorekwa omu bunaku bwakwo, Omutegyeki ogwo orikusiimwa omwe wenka, Omugabe w'abagabe, Omukama w'abakama, niwe wenka oine okutafa, otuura omu mushana ogutahikwaho, otakareebwaga muntu weena, kandi otabaasa kureebwa. Ekitiinisa n'obutegyeki obutahwaho bibe ebye. Amiina. Ebirikukwata aha batungi b'ensi egi, obeehanangirize barekye kwemanya, nari kwegamiza amatsiko gaabo aha butungi obutarikwesigwa, kureka bagagire ahari Ruhanga, otuha byona atarikubariirira, ngu tubishemerererwe. Kandi bakore ebirungi, babe abatungi omu micwe mirungi, babe efura omu kugaba, bagire omutima gw'okukwatanisa n'abandi; batyo beebiikire obutungi obu baryegamira omu biro ebiriija, babone kutunga amagara aga buzima. Nyabura 'we Timoseo, rinda eki waakwatsiibwe, oyetantare ebigambo by'okuregyeta eby'okutatiina Ruhanga, n'empaka z'ebigambo by'ebi beeta obwengye, haza butari bwo; ahakuba bamwe ahabw'okwegira ngu babwine, bakahaba baaruga omu kwikiriza. Embabazi zigume naimwe. Amiina. Paulo, entumwa ya Kriso Yesu, nk'oku Ruhanga yaayenzire, eyaatumirwe kugamba eby'amagara agaraganisiibwe omuri Kristo Yesu, naakuhandiikira, Timoseo omwana wangye orikukundwa; ninkwendeza embabazi n'okusaasirwa n'obusingye ebirikuruga ahari Ruhanga Isheboona, na Kristo Yesu Mukama waitu. Nsiima Ruhanga ou mpeereza n'omutima ogutarikweshinja, nk'oku baatatenkuru baakozire, ku mba ninkwijuka obutoosha omu kushaba kwangye nyomushana na nyekiro. Ku nyijuka okurira kwawe, ngira orushusho kukureeba ngu nyijure okushemererwa. Biinyijutsya okwikiriza kwawe okutarimu buryarya, okwabandize kuba omuri nyokwenkuru Loisi, na nyoko Yunike, na hati nimpamya ngu kuri n'omuriiwe. Nikyo ndikukwijukiza kwenegyeza ekiconco kya Ruhanga ekiri omuriiwe, eki waahairwe ahabw'okuteebwaho engaro zangye; ahakuba Ruhanga taratuhaire mutima gw'obwoba, kureka omutima ogw'amaani n'okukunda n'okwerinda. N'ahabw'ekyo otarikwatwa enshoni z'okuhamya ebya Mukama waitu, nari okuzigira ahabwangye embohe ye; kureka okwatanise naanye omu kubonabonesibwa ahabw'engiri omu maani ga Ruhanga, owaatujunire akatwetesa okweta okurikwera, ti habw'emirimo yaitu, kureka ahabw'eki yaagyendereire, n'ahabw'embabazi ezi yaatuhaire ira ryona omuri Kristo Yesu; kandi hati ebyo abyorekyeire omu kwija kw'omujuni waitu Kristo Yesu, owaahindwire okufa akakucwa busha, akooreka amagara n'okutafa omu mushana gw'engiri. Engiri egyo niyo naateereirweho kuba omubuurizi waayo, n'okuba entumwa kandi omwegyesa; kandi ahabwayo ninshaasha, nk'oku ndikushaasha hati; kwonka tindikwitwa nshoni; ahabw'okuba nimmanya ou naikiriize, kandi nimpamiza kimwe ngu naabaasa kurinda meki yankwatsize okuhitsya aha kiro ekyo. Eky'okureeberaho ky'ebigambo by'amazima ebi waahuriire ningamba, okikuratire omu kwikiriza n'okukunda ebiri omuri Kristo Yesu; orinde ekyo kirungi eki waakwatsiibwe Omwoyo Orikwera otuura omuriitwe. Noomanya ku ab'omuri Asia boona bampemukireho; abamwe ahari abo ni Figelo na Herumogene. Mukama agirire embabazi ab'omuka ya Onesifooro, ahabw'okuba kaingi akaba angarura omutima omunda; kandi taraitsirwe nshoni ahabw'enjegyere zangye. Ku yaahikire Rooma, yaataho omutima kunsherura, yambona. Mukama amuhe okusaasirwa omu maisho ge aha kiro ekyo. Kandi noomanya gye ebi yankoreire byona omuri Efeso. Mbwenu nu, mwana wangye, guma ori ow'amaani omu mbabazi eziri omuri Kristo Yesu; kandi ebi waahuriire ningamba omu maisho ga baakareebi baingi, obikwatse abantu abarikwesigwa, abaribaasa kubyegyesa abandi. Okwatanise naanye omu kwemera obusaasi nk'omuserukare murungi owa Kristo Yesu. Tihariho muserukare oza kurwana, akeetaasya omu mirabanamu ey'amagara aga, ngu asiimwe owaamuhandiikiire obuserukare. Kandi omuzaani orikuhakana omu mpaka taheebwa kirunga kureka yaazaana nk'ebiragiro by'okuzaana oku biri. Omuntu empingi niwe ashemereire kuba ow'okubanza omu kutogyera ebi ahingire. Ta omutima aha bi ndikugamba; ahakuba Mukama naija kukuha okushoborokyerwa byona. Guma oijukye Yesu Kristo owaazookire omu bafu, mwijukuru wa Daudi, nk'engiri ei naahairwe oku egamba; niyo ngiri ei barikumbonaboneseza, kandi ei mboheirwe nk'enkozi y'bibi. Kwonka ekigambo kya Ruhanga kyo tikibohirwe. N'ahabw'ekyo ningumisiririza byona ahabw'abatoorainwe, ngu nabo batungye okujunwa n'ekitiinisa ekitahwaho ebiri omuri Kristo Yesu. Ekigambo eki n'eky'okwesigwa ngu, Ku turaabe twafiire hamwe nawe, turyaba abahuriire hamwe nawe; Ku turigumisiriza, turyayema tutegyekye nawe; Ku turimwehakana, nawe aryatwehakana; N'obu tutamwesiga, We aguma ari omwesigwa, Ahakuba We tabaasa kuhinduka. Ebyo ogume obibaijutsye, noobeehanangiriza omu maisho ga Mukama kwetantara okuhakana aha bigambo okutaine mugasho, kureka okurikugwisa abarikukuhurira. Oyezirikye kweyoreka ahari Ruhanga nk'orikusiimwa, omukozi otashemereire kukwatwa nshoni, orikushoboorora gye ekigambo ky'amazima. Oyetantare okuregyeta okutarimu kutiina Ruhanga, ahakuba nikwongyera kureetera abantu kutamutiina; kandi ebigambo byabo biryarima nk'ekishebe ekirikutana. Omuri abo ni Himenaayo na Fileeto, abaateishukire amazima, nibahamya ngu okuzooka kukaheza kuhwaho, bakajuumikirira kimwe okwikiriza kw'abamwe. Kwonka omusingi gwa Ruhanga oguhamire guriho, gwine akamanyiso aka ngu, Mukama naamanya abe; kandi ngu, Omuntu weena orikugamba eiziina rya Mukama arugye omu bubi. Omuri nyaruju tihabamu bintu by'ezaabu n'efeeza byonka, kureka n'eby'ebiti n'eby'eibumba; ebimwe bikoresibwa emirimo y'ekitiinisa, ebindi erikugaywa. Omuntu weena ku arikweshemeza yaatetaanisa n'ebyo, aryaba orwabya rw'okukoresa omurimo gw'ekitiinisa, orweziibwe, orutebeekanisiibwe ahabw'omurimo gwona omurungi. N'ahabw'ekyo oyetantare okwetenga okubi kw'obutsigazi, okuratire okuhikiirira, okwikiriza, okukunda n'obusingye hamwe na boona abatakira Mukama n'omutima ogushemeire. Kwonka empaka z'obushema ezitaine buryo ozeetantare, noomanya ku zizaarukwamu okutongana. Kandi omuhuuku wa Mukama tashemereire kuba entongani, kureka orikutwaza gye ahari boona, orikurahukirwa kwegyesa, orikugumisiriza, orikuhana n'obucureezi abarikumuhakanisa, ngu ku kiraabe nikibaasika, Ruhanga abahe okweteisa, bamanyire kiwme amazima, basinduukye barugye omu mutego gwa Sitaane, owaabaire abakwatsire, babone kukora ebi Ruhanga akunda. Kwonka omanye eki ngu, omu biro by'aha mperu, haryabaho ebiro by'akabi kaingi, ahakuba abantu baryaba abarikwekunda, abakunzi b'empiiha, abanyamaryo, abarikwemanya, abarikujumiirana, abarikugomera abazaire baabo, entasiima, abatarikwera, abatarikukunda baabo, abatarikwenda kugarukana n'abandi, abarikubeihererana, abatarikweyangisa, enshaarizi, abarikwanga ebirungi, abarikureebyana, engangaazi, abarikwekuza, abarikukunda kweshemeza bonka okukira Ruhanga, abarikuhamya emigyenzo y'ediini, bakahakanisa obushoboorozi bwayo. Abantu nk'abo obeetantare; ahakuba omuri abo harimu abashoobookyera omu maju, bakahamba abakazi abataine mutima, abaremereirwe ebibi, kandi abarikutwarwa okurigira okubi kw'emiringo mingi, abeega obutoosha, kwonka batahikye ha kumanyira kimwe amazima. Nka Yane na Yambere oku baahakaniise Musa, nikwo n'abashaija abo bahakanisa amazima; n'abasiisikaire obwengye, abatarikusiimwa omu kwikiriza. Kwonka tibaribaasa kurengaho, ahakuba obushema bwabo buryareebwa butunu abantu boona, nk'obw'abashaija abo bombi oku bumanyirwe. Kwonka iwe, okakuratira enyegyesa yangye, emitwarize yangye, eki ndikugyenderera, okwikiriza kwangye, okugumisiriza kwangye, okukunda kwangye, okuhamya kwangye, n'okuhiigwa n'obusaasi ebyambaireho omuri Antiokea na Ikonio na Lusitura; okuhiigwa kwo nkahiigwa munonga, naagumisiriza; kwonka Mukama waitu yaabinkizamu byona. Kandi buzima abamaririire kumara ebiro by'amagara gaabo byona omuri Yesu nibatiina Ruhanga baryahiigwa. Kwonka abantu babi, abarikwegira oku batari, baryayeyongyera kuba babi nibabeihabeiha, kandi nabo nibabeihwabeihwa. Kwonka iwe, ogumizemu omu bi waayegire okamanyira kimwe, ahakuba noomanya abaabikwegyeise, kandi noijuka ngu okuruga omu buto bwawe okamanya Ebyahandiikirwe ebirikwera ebirikubaasa kukuhaisa obwengye bw'okukuhabura omuhanda gw'okujunwa ahabw'okwikiriza Kristo Yesu. Ebyahandiikirwe byona, ebihandiikisiibwe Omwoyo wa Ruhanga, biine omugasho gw'okwegyesa omuntu, n'okumuhana, n'okumuhabura, n'okumutendeka omu by'okuhikiirira, ngu omuntu wa Ruhanga abone kuba ohikire buzima, oine byona ebishemereire omurimo gwona omurungi. Ninkwehanangiriza omu maisho ga Ruhanga na Kristo, oricwera abahuriire n'abafiire orubanja, kandi ahabw'okugaruka kwe n'obukama bwe, ogume obuurire ekigambo kya Ruhanga, ogambe n'obweziriki omu bunaku oburagiirwe n'butaragiirwe, ohane, oteise, oyehanangirize n'okugumisiriza kandi n'okwegyesa. Ahakuba ebiro biryaija, obu abantu baryanga kuhurira enyegyesa y'amazima; kwonka ahabw'okugira amatu agarikubarya baryayekanyisiza abeegyesa abarikwegyesa nk'okwetenga kwabo oku kuri, beigare amatu ngu batahurira amazima, bahabe, bakuratire ebiteekyerezo by'ebigunjano. Kwonka iwe, oyerinde omuri byona, ogumisiririze obusaasi, okore omurimo gw'omubuurizi w'engiri, ohikize kimwe okuheereza kwawe. Ahakuba na mbwenu nyowe ndi haihi kutambwa nk'empongano y'eby'okunywa eshukwa aha itambiro, kandi obunaku bwangye bw'okuruga omu nsi bwiriire haihi. Ndwaine okurwana okurungi, mperize orugyendo rwangye, ndinzire okwikiriza. Ekitsigaire mbiikiirwe ekirunga ky'okuhikiiria, eki Mukama omucwi w'emanja ohikiriire arimpa aha kiro ekyo, kandi tiinye nyenka, kureka na boona abarikukunda okugaruka kwe. Oteereho, nk'oku orikubaasa, kwija kundeeba juba; ahakuba Deema, ahabw'okukunda eby'ensi eby'ebiro ebi, akantsigaho, yaataaha Tesalonika; Kreskeene yaaza Galatia, na Tito yaaza Dalumatia. Luka wenka niwe ntsigaire nawe. Reeba Mako, mwijane; ahakuba nangasira munonga omu kuheereza. Tukiko nkamutuma Efeso. Omu kwija ondeetere eky'okwefubika eki naatsigire Troa owa Kaapo, n'ebitabo, kandi okukira munonga oreete eby'empu. Alegizanda omuheesi w'emiringa akankora kubi munonga; Mukama waitu aryamwihura ebi yaakozire. Naiwe omwerinde; ahakuba akarwanisa munonga ebigambo byaitu. Omu kwetonganira kwangye okw'okubanza tihaine waanyemereireho, boona bakantsigaho. Ninshaba ngu batarikiturwa. Kwonka Mukama waitu akanyemerera haihi, yangumya, ngu mbone kugambira kimwe ekigambo kya Ruhanga, Abanyamahanga boona bakihurire. Kandi nkashahurwa omu kanwa k'entare. Mukama waitu aryaguma ankize omu kabi koon, anjune okuhitsya obu nditaaha omu bukama bwe bw'omu iguru. Aheebwe ekitiinisa ebiro byona. Amiina. Ondamukize Priska na Akula kandi n'ab'omu ka ya Onesifooro. Erasto akaguma Korinso; kandi Trofimo nkamutsiga Mileeto arwaire. Oteho omutima munonga, oije ebiro by'embeho bitakahikire. Yubulo, Pudenti, Liino, Kulaudio n'ab'eishe-emwe boona baabaramutsya. Mukama agume n'omwoyo gwawe. Embabazi zibe naimwe. Nyowe Paulo, omuhuuku wa Ruhanga kandi entumwa ya Yesu Kristo, owaatumirwe aha baatooraimwe Ruhanga ngu beeyongyere omu kwikiriza n'okumanya amazima agarimu okutiina Ruhanga, baine amatsiko g'amagara agatahwaho, agu Ruhana otabaasa kubeiha yaaraganiise iranaira; kandi obunaku obu yaatooraine ku bwahikire, yaayoreka ekigambo kye omu butumwa obu naakwatsiibwe nka Ruhanga Omujuni waitu oku yandagiire; naakuhandiikira, Tito mwana wangye buzima omu kwikiriza oku tukwataniise; ninkwendeza embabazi n'obusingye ebirikuruga ahari Ruhanga Isheboona na Kristo Yesu Omujuni waitu. Eki naakutsigiire Kureeeta n'okushemeza ebyatsigariire kandi n'okutaho abakuru omuri tauni zoona, nk'oku naakuragiire; omuntu weena omuribo abe otaine ki arikugaywaho, oine omukazi omwe, kandi oine abaana abarikwikiriza, abatarikwetwa birare nari abagomi. Ahakuba omureeberezi ashemereire kutagira ki arikugaywaho, nk'omubiiki wa Ruhanga; kandi tashemereire kuba otarikuteisibwa nari orikurahuka kubiihirwa nari omusinzi nari omuteezi w'abantu nari oine omururu gw'enshaagi, kureka abe orikukunira abagyenyi, orikukunda oburungi, oine omutima murungi, ohikiriire, orikwera, omwerinzi, orikuhamira aha kigambo ky'okwesigwa ekiri nk'okwegyesa kwaitu oku kuri, abone kushobororera abantu enyegyesa y'amazima, n'okusinga abarikugihakanisa. Ahakuba hariho abagomi baingi, abagamba busha kandi engobya, okukira munonga ab'omu kigombe ky'abashazirwe; abo bashemereire kuzibirwa kugamba; n'abantu abarikusheenya amaka, nibeegyesa ebitashemeire ahabw'okwetungira enshaagi. Omwe omuribo, nabi waabo, akagira ati: Aba Kureete obutoosha bashangwa baba abanyabishuba, enyamaishwa mbi, abeeremwa, endiirakukinduka. Okuhamya oku n'okw'amazima. N'ahabw'ekyo obahane n'amaani, babone kuhamira omu kwikiriza; omu mwanya gw'okweta aha biteekerezo by'ebigunjano by'Abayudaaya n'ebiragiro by'abantu abarikuteishuka bakaruga omu mazima. Aha bashemeire byona bishemeire, kwonka aha basiisikaire n'abatarikwikiriza tihariho kishemeire; ahakuba obwengye bwabo n'emitima yaabo bisiisikaire. Beegamba ku barikumanya Ruhanga, kwonka omu micwe yaabo bamwehakana; n'ab'okunugwa, entahurira, kandi abatarikugasha mu murimo gwona omurungi. Kwonka iwe ogume oyegyese ebishemereire enyegyesa y'amazima, ogambire abagurusi barekye kusinda, babe abeerinzi, abaine omutima ogurikweyangisa, kandi babe abahikire omu kwikiriza n'omu kukunda kandi n'omu kugumisiriza; abakaikuru nabo batwaze nk'oku kishemereire abarikwera, abatarikubeiherera bandi, abatari bahuuku b'ebirikusinza; beegyese ebirungi, babone kutendeka abakazi bato kukunda baibabo n'abaana baabo, bagire omutima murungi, beerinde obushambani, bakore emirimo yaabo omu maka, bagire embabazi, boorobere baibabo, ekigambo kya Ruhanga kirekye kujumwa; kandi oragiire abatsigazi nabo bagire omutima ogurikweyangisa; naiwe omuri byona oyeyorekye nk'eky'okureeberaho omu kukora gye; omu kwegyesa kwawe oyeyorekye ku otari ndyarya, kureka ku ori omwerinzi, orikugamba ebigambo by'amazima ebitarikugaywa, haza ogwo orikuturwanisa akwatwe enshoni ahabw'okubura ekibi ky'okutwomesereza. Gambira abahuuku boorobere bakama baabo, babone kusiimwa omuri byona; barekye kwetomboita, nari okwiba; kureka beeyorekye bari abeesigwa buzima, babone kusiimisa enyegyesa ya Ruhanga Omujuni waitu omuri byona. Ahakuba embabazi za Ruhanga zireebekire nizireetera abantu boona okujunwa, nizituhabura kwanga okutatiina Ruhanga n'okwetenga eby'ensi, ngu tubone kugumaho omu busingye obu obwa hati, nitwerinda, turi abahikiriire, abarikutiina Ruhanga, tutegyereize eki twineho amatsiko agarimu omugisha, nikwo kworekwa kw'ekitiinisa okwa Ruhanga waitu, Yesu Kristo, owaayehaireyo ahabwaitu, kutucungura omu bugomi bwona, n'okutweza ahabwe, ngu tubone kuba eihanga rye eritoorainwe, eririkwezirikira kukora emirimo emirungi. Ebyo obe nibyo waagamba, obibahabure, obahane n'obushoboorozi bwingi. Hatagira omuntu weena owaakugaya. Obaijutsye kworobera abategyeki n'abaine obushoboorozi, n'okubahurira, n'okweteekateekyera omurimo gwona omurungi, okutagira ou bagambaho kubi, okutatongana kureka okutwaza gye, nibooreka obucureezi bwingi aha bantu boona. Ahakuba naitwe ira tukaba turi abashema, entahurira, abahabisiibwe, abahuuku b'okwetenga okubi n'okweshemeza okw'emiringo mingi, nitumarira omwanya gwaitu omu itima n'eihari, nitwangwa, kandi nitwangana. Kwonka embabazi za Ruhanga Omujuni waitu n'okukunda oku yaakunzire abantu ku byareebekire, yaatujuna, ti habw'eby'okuhikiirira ebi twakozire, kureka ahabw'okusaasira kwe, akatujunisa okwogibwa okw'okuzaarwa obwa kabiri n'okuhindurwa abasya omu Mwoyo Orikwera, ou yaatushukireho atarikubariirira, naamurabya omuri Yesu Kristo Omujuni waitu, ngu tubone kwihwaho orubanja ahabw'embabazi ze, tuhindukye abahunguze abaine amatsiko g'amagara agatahwaho. Ekigambo eki n'eky'okwesigwa; kandi niinyenda ngu ebyo obihamye otarikubanganisa, abaikiriize Ruhanga babone kuguma nibata omutima aha kukora ebirungi. Ebigambo ebi ni birungi, kandi nibigasira abantu. Kwonka oyetantare ebibuuzo by'obushema n'eby'okutondoora obukomooko bwa baishenkurubo n'entongane n'okuhakana aha Biragiro; ahakuba ebyo tibiine mugasho kandi n'ebya busha. Orikureeta okwecwamu ebicweka omu kanisa, ku orimuteisa rimwe nari kabiri, yaayanga, omurekye; noomanya ku omuntu nk'ogwo ahabire, kandi ku ari enkozi y'ebibi, orikwesingisa orubanja. Ku ndikutumaho Arutema nari Tukiko, oteereho nk'oku orikubaasa, kunshanga Nikopooli; ahakuba okwo niyo mmaririire kumarira ebiro by'embeho. Kandi oteereho n'okushendekyereza Zeena, omwegyesa w'Ebiragiro, na Apolo; oreebe ngu tibaine ki babuzire. Kandi abantu baitu b'okwo beegye kuguma nibakora ebirungi, babone kuhwera abashemereire kuhwerwa buzima, barekye kuba abatarikwana byana. Boona abari hamwe naanye baakuramutsya. Naiwe ondamukize abarikutukunda omu kwikiriza. Embabazi zigume naimwe mwena. Nyowe Paulo, embohe ahabwa Kristo Yesu na Timoseo ow'eishe-emwe, twakuhandiikira, iwe Filemooni omukozi mugyenzi waitu orikukundwa, na Apofia munyaanyaitwe, na Arakipo ou tukwataniise orugamba, n'ekanisa ey'omu nju yaawe, nitubendeza embabazi n'obusingye ebirikuruga ahari Ruhanga Tataitwe na Mukama waitu Yesu Kristo. Obutoosha nsiima Ruhanga wangye, ku nkwijuka omu kushaba kwangye, ahabw'okuhurira okukunda kwawe oku oine aha barikwera boona, n'okwikiriza oku oine ahari Mukama waitu Yesu, kandi nkushabira ngu okukwatanisa n'abandi eby'okwikiriza kwawe kwongyere omuribo okuhsoborokyerwa ebirungi byona ebi twine omuri Kristo. Ow'eishe-emwe, okukunda kwawe kukanshemeza munonga, kwangarura omutima omunda, ahabw'okuba okaruhuura emitima y'abarikwera. N'ahabw'ekyo, n'obu ndaabe nyine obumanzi bwingi omuri Kristo kukuragiira kukora ekihikire, kwonka ahabwa rukundo naihamu kukweshengyereza, nyowe Paulo omugurusi kandi hati embohe ahabwa Kristo Yesu. Ninkweshengyereza ahabw'omwana wangye, Onesimo, ou naazaariire omu kihome. Ira akaba atakwiniire mugasho, kwonka hati n'ow'omugasho buzima ahariiwe n'ahariinye. Naamukugarurira, nk'owaakugarurira orura rwangye buzima. Nkaayenzire kuguma nawe, ngu ampeereze omu mwanya gwawe omu kubohwa kwangye ahabw'engiri; kwonka tiinyenzire kukora kintu kyona otaanyikiriize, ngu ekirungi kyawe kirekye kuba eki ogyemirwe, kureka eki oyekundiire. Shana akaaba yaakurugireho omwanya mukye, ngu abone kugaruka kuguma naiwe ebiro byona, atakiri muhuuku kureka orikukira omuhuuku, ow'eishe-emwe orikukundwa na buzima ahariinye, kwonka okukira munonga ahariiwe, omu by'obuntu n'omu bya Mukama. N'ahabw'ekyo ku oraabe noonyenta mugyenzi waawe, omwakiire nk'oku waakuunyakiire. Kandi ku araabe yaakushaagiize, nari aine eibanja ryawe, obe niinye waihuza. Nyowe, Paulo, niinye naahandiika ebi n'omukono gwangye, nti, Ndyariihura; ndekye kusiiba ninkugambira nti, naiwe oine eibanja ryangye; eibanja ryangye eryo n'amagara gaawe. Eego Ow'eishe-emwe, ka ntungye okushemererwa ahariiwe omuri Mukama. Oruhuure omutima gwangye omuri Kristo. Naakuhandiikira nyesigire okworoba kwawe, kandi nimmanya ngu nangwa oryakora ebirikukira ebi naagamba. Kandi ekindi onteguurire aha'okuraara, ahabw'okuba nyine amatsiko ngu nimwija kundeeba ahabw'okushaba kwanyu. Epafura, embohe mugyenzi wangye omuri Kristo Yesu, yaabaramutysa, kandi na Mako, Aristariiko, Deema na Luka, abakozi bagyenzi bangye. Embabazi za Mukama waitu Yesu Kristo zigume n'emyoyo yaanyu. Ira Ruhanga akatuma baanabi ahari baatatenkuriitwe kubagambira omu miringo mingi etari emwe; kwonka omu biro ebi ebya bwanyima itwe akatutumaho Omwana we kuba niwe yaatugambira, ou yaataireho kuba omuhunguzi w'ebintu byona, kandi ou yaahangiise ensi. Ogwo niwe kumurinkana kw'ekitiinisa kya Ruhanga kandi ekishushani kye buzima, kandi niwe ahigika byona n'ekigambo kye eky'obushoboorozi. Ku yaaherize kuhikiiriza eky'okwozyaho ebibi, yaashutama aha rubaju rwa buryo orw'Ow'ekitiinisa omu iguru, yaakiza atyo baamaraika obukuru, nk'oku eiziina eri yaatungire ryahitsire agaabo. Mbwenu n'oha ahari baamaraika ou Ruhanga aragizire ati: Ori Omwana wangye, Eri izooba naakuzaara? m Nari ahandi ati: Nyowe ndyamubeera Omuzaire, Nawe ambeere Omwana? Kandi ahandi, ku yaareetsire omwana w'omujigaijo omu nsi, yaagira ati: Baamaraika boona aba Ruhanga bamuramye. Kandi baamaraika akabagambaho ati: Ohindura baamaraika be emiyaga, N'abaheereza be endimi z'omuriro. Kwonka eby'Omwana we akagira ati: Ekitebe kyawe ky'obukama, ai Ruhanga, n'eky'ebiro n'ebiro, Enkoni yaawe y'obukama n'ey'okuhikiirira. Okakunda okuhikiirira, waayanga obugomi; Nikyo Ruhanga, Ruhanga waawe, yaakushukiireho amajuta G'okushemererwa okukira bagyenzi baawe. Kandi ati: Iwe, Mukama, omu kutandika okataho omusingi gw'ensi, N'eiguru rikahangwa emikono yaawe; Ebyo biryahwaho, kwonka Iwe oryagumaho; Ebyo byona biryakura nk'ekijwaro; Kandi oryabizinga nk'omunagiro, Bihindurwe okundi; Kwonka Iwe tohinduka, N'emyaka yaawe terihwaho. Kandi n'oha ahari baamaraika ou aragizire ati; Shutama aha rubaju rwangye rwa buryo, Okuhitsya obu ndihindura abazigu baawe Akatebe k'ebigyere byawe? Baamaraika boona t'emyoyo erikuheereza, etumwa kukora omurimo gw'okuhwera abarihungura okujunwa? Nikyo tushemerereire kuta omutima aha bi twahuriire, ngu tutahaba tukabirugaho. Mbwenu ekigambo ekyagambirwe baamaraika, ku kiraabe kyahamire, kandi n'okushiisha kwona n'okutahurira kwona ku biraabe byahairwe ekifubiro ekibishemereire, itwe turyakira tuta, ku turiba tuteetaire ha kujunwa okukuru okurikwingana kuti? Okujunwa okwo kukabanza kugambwa Mukama, twakuhamizibwa abaamuhuriire; kandi na Ruhanga yaakuhamya n'obumanyiso n'eby'okutangaaza n'eby'amahano by'emiringo mingi n'ebiconco by'Omwoyo Orikwera, ebi Ruhanga yaagabire nk'oku yaasiimire. Ahakuba baamaraika ti bo Ruhanga yaahaire kutegyeka ensi eribaho, ei turikugambaho. Kandi hariho owaahamize ahandi ati: Omuntu ni kintu ki, Iwe kumwijuka, Nari Omwana w'omuntu, Iwe kumwetaho? Omu mwanya mukye waamugarura ahansi okukira baamaraika, Waamujweka ekirunga ky'ekitiinisa n'okuhimbisibwa, Waamutegyekyesa emirimo y'emikono yaawe, Waata ebintu byona ahansi y'ebigyere bye. Ruhanga omu kumugomoorera byona taine ki yaatsigire kitari mu butegyeki bwe. Mbwenu hati titurikureeba bintu byona bimugomookyeire. Kureka owaagarwirwe ahansi omwanya mukye okukira baamaraika, niwe Yesu, nitumureeba ajwekirwe ekirunga ky'ekitiinisa n'okuhimbisibwa ahabw'okwemera obusaasi bw'okufa, ngu aroze aha kufa omu mwanya gw'abantu boona ahabw'embabazi za Ruhanga. Ahakuba Ruhanga, Omuhangi wa byona, ou ebintu byona byahangiirwe, ku yaayenzire kutaasya abaana baingi omu kitiinisa, kikamushemerera kuhindura Omwebembezi w'okujunwa kwabo kuba ohikire ahabw'obusaasi. Ahakuba Orikweza n'abarikwezibwa boona bakakomooka ahari Omwe. Nikyo atakwatirwa nshoni kubeeta beene Ishe, naagira ati: Ndyagamba eiziina ryawe omuri beene Tata, Ndyayeshongora eby'okukuhimbisa omu kanisa. Kandi ahandi ati: Ndyamwesiga. Kandi ahandi ati: Reeba ndi aha n'abaana abu Ruhanga yampaire. N'ahabw'ekyo nk'oku abaana baine omubiri n'eshagama, nikwo nawe yaabigizire, ngu ahabw'okufa kwe ahindure busha ogwo oine obushoboorozi bwa rufu, niwe Sitaane, kandi ajune boona abatuura omu buhuuku ebiro byona eby'amagara gaabo ahabw'okutiina okufa. Ahakuba nitumanyira kimwe ngu baamaraika tibo ahwera, kureka baijukuru ba Abrahamu. N'ahabw'ekyo kikamushemerera kushushanisibwa na beene Ishe omuri byona, ngu abone kuba Omunyamurwa omukuru ow'embabazi kandi ow'ekwesigwa omu murimo gwa Ruhanga, ahongyerere ebibi by'abantu; ahabw'okuba We, nk'oku yaabonabonesiibwe atyo, kandi akoohibwa, naabaasa kuhwera abarikwohibwa. N'ahabw'ekyo, B'eishe-emwe abarikwera abakwataniise omu kwetwa okw'omu iguru, muteekateekye munonga ahari Yesu, Entumwa kandi Omunyamurwa omukuru ow'ediini ei turikwikiriza. Akaba ari owmesigwa ahari Ogwo owaamutooraine, nk'oku Musa yaabaire ari omwesigwa omu nju ya Ruhanga; kwonka Yesu ogwo akateekateekwaho ku ashemereire kuheebwa ekitiinisa ekirikukira ekya Musa, nk'omwombeki w'enju oku agira ekitiinisa okukira egyo nju. (Ahakuba enju yoona eyombekwa omuntu nanka, kwonka Omwombeki w'ebinti byona ni Ruhanga.) Buzima kwo Musa akaba ari omwesigwa omu nju ya Ruhanga yoona, kwonka shi nk'omugaragwa ow'okuhamya ebyabaire nibiija kugambwa bwanyima; kwonka Kristo akaba ari omwesigwa orikutegyeka enju ya Ruhanga nk'omwana we. Kandi enju ye niitwe, ku turaabe nitugumiza kimwe obumanzi bwaitu n'okwesiimira ebi twineho amatsiko tuhamire okuhitsya aha muheru. N'ahabw'ekyo nk'oku Omwoyo Orikwera arikugira ati: Eri izooba, ku muraahurire eiraka rye, Mutagangaaza, emitima yaanyu, nk'oku mwagigangaize omu bunaku obu mwangomeiremu, aha kro eky'okugyezibwa omu ihamba, Baashwenkuriimwe ei bantegyeire nibangyeza, Bakamara emyaka makumi ana nibareeba emirimo yangye. Nikyo naagwerirwe kubi ab'obusingye obwo, Ningira nti: Emitima yaabo ehaba obutoosha; Kandi tibakamanyire mihanda yangye. Nikyo naagiriire ekiniga nkarahira nti: Tibaritaaha mu buruhuukiro bwangye. B'eishe-emwe, mwerinde, omuntu weena omuriimwe atagira omutima mubi ogutarikwikiriza, gukamuhabya kuruga ahari Ruhanga ohuriire. Kureka muhaburane obutoosha, obunaku butakarengire; hatagira n'omwe omuriimwe owaagangaazibwa obugobya bw'ekibi. Ahakuba tuhindukire abakwataniise omuri Kristo, ku turaabe nitugumiza kimwe ebi twabandize kwikiriza tutarikubanganisa okuhitsya aha muheru; nk'oku kyagambirwe ngu: Eri izooba ku muraahurire eiraka rye, mutagangaaza emitima yaanyu, nk'oku mwagigangaize omu bunaku obu mwangomeiremu. Nimugira ngu ni baahi abaahuriire, haza bakagoma? T'abo abaarugire Misri, beebembeirwe Musa? Kandi ni baahi abaamazire emyaka makumi ana nibamugwisa kubi? T'abo abaasiisire, abu emitumbi yaabo yaagwire omu ihamba? Kandi ni baahi abu yaarahiriire okutataaha mu buruhuukiro bwe? T'abo abatarahuriire? N'ahabw'ekyo nitureeba ngu bakaremwa kutaahamu ahabw'okutaikiriza. N'ahabw'ekyo nk'oku endagaano y'okutaaha omu buruhuukiro bwe ekiriho, ka tutiine, omuntu weena omuriimwe atashusha nk'owaaremwa kubuhikaho. Ahakuba buzima naitwe tukagambirwa ebigambo birungi nka bo, kwonka ekigambo eki baahuriire tikirabagasiire, ahabw'okuba tikirashangire kwikiriza omuribo. Mumanye ngu itwe abaikiriize tutaaha omu buruhuukiro obwo, nk'oku yaagizire ati: Nikyo naagiriire ekiniga nkarahira nti, Tibaritaaha mu buruhuukiro bwangye; n'obu emirimo ye eraabe yaahweire, okuruga aha kuhangwa kw'ensi. Ahakuba hariho ahandi ahu yaagambire aha by'ekiro kya mushanju ati: Ruhanga akahuumura emirimo ye yoona aha kiro kya mushanju. Kandi hoona omu mwanya ogwo yaagira ati: Tibaritaaha mu buruhuukiro bwangye. N'ahabw'ekyo nk'oku hakiriho bamwe ab'okubutaahamu, kandi abaagambiirwe ira obutumwa burungi baaremirwe kubutaahamu ahabw'okutahurira, nikyo Ruhanga yaateereireho ekindi kiro, eki yaayetsire “Eri izooba”, naakigambira omuri Daudi bwanyima y'ebiro bingi, (nk'oku kyaheza kugambwa eruguru,) ati: Eri izooba ku muraahurire eiraka rye, mutagangaaza emitima yaanyu. Ahakuba kuri noogira ngu Yoshua akabaha oburuhuukiro, Ruhanga takugambire ha kiro ekindi bwanyima. N'ahabw'ekyo hakiriho sabato y'okuhuumuriraho ebiikiirwe abantu ba Ruhanga; ahakuba omuntu weena otaahire omu buruhuukiro bwa Ruhanga, biri ahuumwire emirimo ye, nk'oku Ruhanga yaahuumwire eye. N'ahabw'ekyo ka twezirikye kutaaha omu buruhuukiro obwo, hatagira omuntu weena owaagwisibwa okutahurira okw'omuringo nk'ogwo. Ahakuba ekigambo kya Ruhanga kiine amagara n'amaani, kiine obwogi bwingi okukira rurara yoona ey'amoogi abiri, nikicumita kihika ahu kitaanisiza amagara n'omwoyo, ngingo n'omushokooro, kandi kirahuka kucaaka ebi omuntu arikuteekateeka n'ebi amaririire omu mutima gwe kukora. Kandi omu maisho ge tihariho kihangirwe ekisherekirwe; kureka ebintu byona bishuurwirwe nibireebwa butunu omu maisho g'Ogwo oshoboorora ebyaitu. Mbwenu nk'oku twine Omunyamurwa omukuru rugambwa, owaarabire omu myanya y'omu iguru, Yesu Omwana wa Ruhanga, ka tuhamize kimwe okwikiriza kwaitu; ahakuba titwine munyamurwa omukuru otarikubaasa kusaasira hamwe naitwe omu bweremwa bwaitu, kureka twine owaayohiibwe omu miringo yoona nkaitwe, kwonka We atashiishe. N'ahabw'ekyo ka twirire haihi n'ekitebe ky'embabazi tutaine bwoba, tubone kuheebwa okusaasirwa, n'okugirirwa embabazi z'okutuhwera ahu turaazeetengyere hoona. Nimumanya ngu omunyamurwa omukuru weena, otoorainwe omu bantu, aba atairweho kukora ebya Ruhanga ahabw'abantu, okuhonga empongano n'okutamba ebitambo ahabw'ebibi. Naabaasa kutwaza gye abataine bwengye n'abahabire, ahabw'okuba nawe ayehinguririziibwe obweremwa. N'ahabw'ekyo ashemereire kwetambirira ebitambo ahabw'ebibi bye, nk'oku abitambirira abandi. Kandi tihariho oyeha obukuru obwo, kureka yaaba ayetsirwe Ruhanga, nk'oku Arooni yaayetsirwe. Na mbwenu Kristo nawe tareekurize ngu aheebwe obunyamurwa obukuru, kureka akabuteebwaho Ogwo owaamugizire ati: Ori Omwana wangye, Eri izooba naakuzaara; nk'oku yaagizire ahandi ati: Ori Omunyamurwa w'ebiro byona, Omu muringo gwa Melikizedeki. Kristo, omu biro ebi yaabaire akiriho omu mubiri, akashaba yaayeshengyereza munonga naarira, yaatakira Ogwo owaabaasize kumukiza okufa; yaahurirwa ahabw'okutiina Ruhanga; n'obu araabe yaabaire ari Omwana, akeega kworoba omu bi yaabonabonesiibwemu. Kandi ku yaaherize kuhikiirizibwa, yaahinduka obukomooko bw'okujunwa okutahwaho ahari boona abamworobera, ou Ruhanga yaayetsire Omunyamurwa omukuru omu muringo gwa Melikizedeki. Ogwo twine bingi by'okumugambaho, kandi ebigumire eishoborora, ahakuba muhindukire abarikuhurira kubi. N'obu muraabe mwabaire mushemereire kuba abeegyesa ahabw'okumara omwanya muhango nimwega, kwonka nimwetenga omuntu w'okugaruka kubeegyesa eby'okubandizaho ebyorobi omu byagambirwe Ruhanga. Kandi muhindukire abarikwetenga amate, bitari by'okurya ebigumire. Mumanye ngu omuntu weena otungwa amate aba atakamanyiire kukoresa kigambo ky'okuhikiirira, ahakuba n'omwana; kureka eby'okurya ebigumire bishemereire abakuru, abu emitima yaabo eherize kumanyiira kutaanisa ekirungi n'ekibi. N'ahabw'ekyo ka turekye kwegyesa eby'okubandizaho ebya Kristo, tugumizemu tuhikye aha by'obukuru, tutagaruka kwombeka omusingi, nikwo kweteisa emirimo efiire, n'okwikiriza Ruhanga, n'okwegyesa eby'okubatiza n'eby'okutaho engaro n'eby'okuzooka kw'abafu n'orubanja orwe'ebiro n'ebiro. Kandi ekyo turyakikora, Ruhanga ku arisiima. Mumanye ngu abaabaire bajwereirwe omushana, bakaroza aha kiconco eky'omu iguru, bakahinduka abakwataniise omu Mwoyo Orikwera, kandi bakaroza aha burungi bw'ekigambo kya Ruhanga n'aha maani ag'obusingye oburiija, abo, ku bagwa baabirugamu, kiba kitakibaasika kubagarura bwa kabiri omu kweteisa, ahabw'okuba baba bagarukire kwebambira Omwana wa Ruhanga aha musharaba, n'okumukwatsa enshoni butunu. Eitaka ku rihaaga enjura erigwireho kaingi, ryamera emboga ezishemereire abu rihingiirwe, Ruhanga ariha omugisha; kwonka ku rimera amahwa n'amatojo, riba ritakiine mugasho, riri haihi n'okukyeenwa; n'omuheru gwaryo kuri okwokibwa. Kwonka, abarikukundwa, n'obu turaabe twagamba tutyo, nituteekateeka tutarikubanganisa ngu ebyanyu biri gye okukira ebyabo, kandi birimu okujunwa. Ahakuba Ruhanga t'otahikiriire kwebwa emirimo yaanyu n'okukunda oku mwayorekire aha iziina rye, obu mwaheereza abarikwera, abu mukirikuheereza na hati. Naitwe nitwetenga ngu omuntu weena omuriimwe ayorekye obweziriki, abone kugira amatsiko atarikubanganisa okuhitsya aha muheru; murekye kuba abarikweganda, kureka mutooreze abo abahungura ebyaraganisiibwe ahabw'okwikiriza n'okugumisiriza. Ahakuba Ruhanga, obu yaaraganisa Abrahamu, akeerahira, ahabw'okutagira w'okurahira orikumukira, naagira ati: Buzima okukuha ndyakuha omugisha, kandi n'okukukanyisa ndyakukanyisa. Nikwo Abrahamu yaahairwe atyo eki yaaraganisiibwe, ku yaaherize kugumisiriza obutaruha. Nimumanya ngu abantu barahira orikubakira, kandi omu mpaka zaabo zoona ekizimara n'okurahira. N'ahabw'ekyo Ruhanga ku yaayenzire kworekyera kimwe abahunguzi b'ebi yaaraganiise, ku enaama ye etahinduka, yaagihamya n'okurahira; ngu ebintu bibiri ebitabaasa kuhinduka, ebi Ruhanga atabaasa kubeiheramu, bigumye emitima yaitu buzima, itwe abaamuhungiireho, tubone kuhamya eki twiineho amatsiko ekyatairwe omu maisho gaitu. Amatsiko aga tugaine nk'ekitsibo ky'amagara, n'amatsiko agahamire kandi agatarikunyiganyigibwa, agataaha Aharikwera munonga omunda y'omukingo, ahu Yesu yaabandize kuza ahabwaitu obu yaahinduka Omunyamurwa omukuru ow'ebiro byona omu muringo gwa Melikezedeki. Ahakuba Melekizedeki ogwo, omugabe wa Salemu, omunyamurwa wa Ruhanga Rukira-boona, akabugana Abrahamu, naatabaaruka omu rugamba kwita abagabe, yaamuha omugisha; kandi niwe Abrahamu yaahaire kimwe kya ikumi ekya byona. Melikizedeki ogwo okubanza n'omugabe w'okuhiikirira, nk'eiziina rye oku ririkushoboororwa, ekya kabiri n'omugabe wa Salemu, ekirikushoboororwa ngu omugabe w'obusingye. Taine ishe, taine nyina, n'obu baakuba baishenkuru; taine butandikiro bw'amagara ge, kandi taine bugarukiro, kureka naashushanisibwa nk'Omwana wa Ruhanga, atuura ari omunyamurwa ebiro byona. Muteekateekye aha muntu ogwo, mureebe ku ari mukuru munonga, ou Abrahamu tatenkuriitwe yaahaire kimwe kya ikumi eky'eminyago erikukira oburungi. Nimumanya ku Ebiragiro biragiira ab'omuri baijukuru ba Leevi, abaheebwa obunyamurwa, kutwara kimwe kya ikumi ky'eby'abantu beene waabo, n'obu baraabe bakomookire ahari Abrahamu; kwonka omushaija ogwo, otari w'omu ruganda rwabo, katoijerwa Abrahamu kimwe kya ikumi, yaashabira omugisha ogwo owaabaire araganisiibwe. Tihariho kubanganisa ku omuto niwe ashabirwa omukuru omugisha. Kandi nk'oku biri hati, kimwe kya ikumi kiheebwa abantu abafa; kwonka omu bunaku obwo kikaheebwa ogwo orikuhamibwa ku ariho. Nangwa nitubaasa kugamba ngu na Leevi orikuheebwa kimwe kya ikumi akabitoijera omuri Abrahmu ishenkuru; ahakuba akaba akiri omunda ye, obu Melikizedeki yaamubugana. Kuri noogira ngu okuhikiirizibwa kukatungwa ahabw'obunyamurwa bw'ekileevi, (ahakuba omu butegyek obwo nimwo abantu baaheereirwe Ebiragiro) n'enki ekyakwetengyeise ondiijo munyamurwa kwimuka ow'omuringo gwa Melikizedeki, ateetsirwe omu muringo gwa Arooni? Ahakuba, ku haraabe hariho okuhinduka omu bunyamurwa, hashemereire kubaho okuhinduka n'omu Biragiro. Kwonka Ogwo owaagambirweho ebyo n'ow'omu ruganda orundi, orutakarugwamuga muntu w'okuheereza aha itambiro. Ahakuba nikimanywa ngu Mukama waitu akakomooka omuri Yuda; kandi oruganda orwo Musa tararugambireho by'obunyamurwa. Kandi ekyo kikakira kumanywa gye, obu haimuka ondiijo munyamurwa orikushusha Melikizedeki, otaratooraniirwe bunaymurwa nk'ekiragiro ky'abantu nyabuntu oku kiragiira, kureka owaabuhairwe ahabw'okugira amaani g'amagara agatarikuhwerekyerezibwa. Ahakuba bakamuhamya bati: Ori omunyamurwa w'ebiro byona omu muringo gwa Melekizedeki. Ahakuba ekiragiro eky'okubanza kikaihwaho ahabw'okutagira maani n'okubura omugasho; (mumanye ngu ekiragiro tikiine ki kyahikize buzima), haagarurwaho amatsiko agarikukira oburungi, agarikutwiriza haihi na Ruhanga. Kandi ekyo tikirabaireho hatari ndahiro. Abalevi bo bakaheebwa obunyamurwa, hatariho ndahiro; kwonka Owaabuhaire Ogwo akarahira, yaamugira ati: Mukama akarahira, kandi taryefuuza Yaagira ati: Ori omunyamurwa ow'ebiro byona. Okwo nikwo Yesu yaabaire omwema ow'endagaano erikukira oburungi. Kandi abanyamurwa aba ira bakaba bakuratana baingi, ahakuba rufu ekaba ebazibira kugumaho; kwonka Ogwo, ahabw'okugumaho ebiro byona, aguma ari omunyamurwa otarikurugaho. N'ahabw'ekyo naabaasa kujunira kimwe abairirira Ruhanga nibaraba omuriwe, ahakuba atuura obutoosha bwona naabeeshengyerereza. Kikaba kihikire itwe kugira omunyamurwa omukuru nk'Ogwo, orikwera, otaine ki arikuganywa, otaine kamogo, otaanisiibwe n'abasiisi, owaakuziibwe okuba ahaiguru munonga harikweshumba eiguru ryona. Tarikushusha banyamurwa abakuru abandi, abeetenga kutamba ebitambo obutoosha, okubanza ahabw'ebibi byabo, bwanyima ahabw'ebibi by'abandi. Ahakuba ekyo We akakikora rimwe yaaheza, obu yaayehayo kuba ekitambo. Mumanye ngu Ebiragiro bikataho abantu b'amaani makye kuba abanyamurwa abakuru; kwonka ekigambo ky'egyo ndahiro, kikataho Omwana wa Ruhanga owaahikiririziibwe kimwe okuhitsya ebiro byona. Omuri ebyo ebi twagamba, ekirikukira obukuru nikyo eki. Twine Omunyamurwa omukuru nk'ogwo, oshutami aha rubaju rwa buryo orw'ekitebe ky'obukama obw'Ow'ekitiinisa omu iguru, orikuheerereza Aharikwera omu Ihema ery'amazima, eritarateirwe bantu, kureka eryateirwe Mukama. Nimumanya ngu omunyamurwa omukuru weena ateebwaho okuhonga empongano n'okutamba ebitambo; n'ahabw'ekyo nawe ashemereiree kugira eky'okuhonga. Kuri yaabaire ari omu nsi, takubaire munyamurwa na kakye, ahakuba hariho abanyamurwa abashangwa bahonga empongano, nk'oku kiragiirwa. Kandi ebyo ebi bakora n'enshusha kandi n'ebishushani by'eby'omu iguru; ahakuba Musa ku yaabaire naayenda kuteera eihema, akahaburwa Ruhanga owaamugizire ati: Oteho omutima, okore byona, noobishushanisa nk'ebi waareebire aha rushozi. Kwonka hati Kristo ahairwe obuheereza oburikukira obwa ira oburungi, ahabw'okuba We n'omuteerani w'endagaano erikukira oburungi, ahakuba neehamibwa ebyaraganisiibwe ebirikukira ebya ira. Endagaano ey'okubanza kuri yaabaire etaine kishobiremu, tihaakwetengirwe ndiijo; ahakuba Mukama akabahana naagira ati: Reeba, ebiro biryaija, nikwo Mukama arikugira, Obu ndiragaana endagaano nsya N'ab'enju ya Israeli n'eya Yuda, Etarikushusha ndagaano ei naaragaine na baishenkurubo Aha kiro eki naabakwatiire aha mukono Kubaiha omu nsi ya Misri; Ahakuba tibaragumire mu ndagaano yangye. Nikyo naarekyeire kubataho omutima, nikwo Mukama arikugira. Kwonka egi niyo ndagaano ei ndiragaana n'enju ya Israeli Bwanyima y'ebiro ebyo, nikwo Mukama arikugira; Ndyata ebiragiro byangye omu bwengye bwabo, Kandi aha mitima yaabo niho ndibihandiika; Nyowe ndyaba Ruhanga waabo, Nabo babe abantu bangye. Kandi tibaryegyesana buri muntu na mutaahi we, Nari shi omuntu weena na mwene ishe bati: Manya Mukama! Ahakuba boona baryammanya Okuruga aha muto okuhika aha mukuru; Ahabw'okuba ndyabasaasira eby'okushiisha byabo, N'ebibi byabo tindibiijuka bundi. Mukama ku araabe naagamba atyo aha ndagaano nsya, biri aitsire ey'okubanza. Ahakuba ekirikukura, kikahanguura, kiba kiri haihi kuhwaho. Nimumanya ngu endagaano ey'okubanza ekaba eine emigyenzo eyaaragiirwe ey'okuramya Ruhanga, n'omwanya ogurikwera ogw'omu nsi egi; ahakuba hakaba hariho Eihema eryakozirwe; omu mwanya gw'okubandizaho omuriryo hakaba harimu etabaaza n'emeeza n'emigaati y'okumurikwe; aho niho haabaire heetwa Aharikwera. Kandi omunda y'omukingo ogwa kabiri hakaba heebwa Aharikwera munonga, harimu eky'okwotereraho obubaane ekiheesirwe omu zaabu, n'eshanduukye y'endagaano eshwekirwe ezaabu embaju zoona, eyaabaire erimu orwabya rw'ezaabu orwabiare rubiikirwemu emaanu, n'enkoni ya Arooni eyaatookire, kandi n'ebishate by'amabaare g'endagaano; ahaiguru yaayo hakaba hariho Baakerubi b'ekitiinisa basangiire ekitebe ky'okusaasira. Ebyo titurikubaasa kubitondoora buri kimwe. Ku baaherize kutebeekanisa ebyo byona, okuruga aho abanyamurwa baguma nibataaha omu mwanya ogw'okubanza kuhikiiriza emirimo y'okuheereza; kwonka omu mwanya ogwa kabiri hakaba hazamu omunyamurwa omukuru wenka rimwe omu mwaka, akaba atazayo ataine shagama y'okwetambirira n'okutambirira ebibi by'abantu ebi baakoreire omu butamanya, Omwoyo Orikwera naamanyisa atyo, ngu omuhanda gw'okutaaha omu mwanya ogurikwera munonga tigurkabonekire, eihema ery'okubanza rikiriho, (eririkutushobororera eby'obusingye obu.) N'omu biro ebyo bakaba bahonga empongano, batamba n'ebitambo ebitarikubaasa kushemeza buzima mutima gw'ogwo orikuramya Ruhanga, kureka bikwata aha by'okurya n'eby'okunywa n'eby'okwoga okw'emiringo etari emwe, niyo migyenzo eyaatairweho ahabw'omubiri okuhitsya aha biro by'okuhindurwa obusya. Kwonka Kristo ku yaizire kuba omunyamurwa omukuru ow'ebirungi ebyabaire nibyenda kwija, yaaraba omu Ihema eririkukira obukuru n'okuhikiirira, (eritakozirwe bantu, amakuru ngu eritari ry'ebihangirwe by'omu nsi); tarataahire mu Mwanya ogurikwera, aine eshagama y'embuzi nari ey'ente, kureka akataahayo rimwe yaaheza, aine eye; atyo yaatutungira okucungurwa okutahwaho. Mbwenu eshangama y'embuzi n'ente n'eiju ry'enyana y'eruutsi ebimiisiirwa aha bantu abasiisikaire ku biraabe nibyeza emibiri ekashemera, eshagama ya Kristo, owaayehaireyo ahari Ruhanga ahabw'Omwoyo Orikwera kuba ekitambo ekitaine kamogo, terikira munonga kushemeza emitima yaanyu kureka emirimo efiire, mukabona kuheereza Ruhanga ohuriire? N'ahabw'ekyo Kristo n'omuteerani w'endagaano ensya, ngu abaayetsirwe baheebwe obuhuunguzi obutahwaho obwaraganisiibwe ahabw'okufa kw'Ogwo owaafiire kucungura abaasiisire, abarikutegyekwa endagaano ey'okubanza. Nimumanya ngu, ahi endagaano ey'okuraga eri, hashemereire kubaho ekirikuhamya okufa kwa nyakuraga; ahakuba endagaano ey'okuraga ehama, nyakuraga yaaheza kufa; ahabw'okuba tekora nyakuraga akiriho. N'ahabw'ekyo n'endagaano ey'okubanza terahamiibwe ahatari shagama. Ahakuba Musa ku yaaherize kugambira abantu boona buri kiragiro ekyaragiirwe omu Biragiro, yaatwara eshagama y'enyana n'embuzi hamwe n'amaizi n'obwoya bw'entaama oburikutukura n'enyaweera, yaamiisiira ekitambo kye'biragiro n'abantu boona; naagira ati: Eshagama egi n'ey'endagaano ei Ruhanga yaabaragiire. Bwanyima egyo shagama yaagimiisiira atyo Eihema n'ebintu byona ebyabaire nibikoresibwa emirimo y'obuheereza. Buzima omu Biragiro haihi buri kintu kyezibwa eshagama; kandi ahatari kuhseesha shagama, tihariho kwihwaho bibi. N'ahabw'ekyo kikaba kihikire ebishushani by'eby'omu iguru kwezibwa ebyo; kwonka eby'omu iguru byo byezibwa ebitambo ebirikukira ebyo. Ahakuba Kristo tarataahire mu mwanya ogurikwera ogwakozirwe abantu, ogurikushushanisibwa nk'ogwo ogw'amazima, kureka akataaha omu iguru buzima ngu ayeyorekye hati omu maisho ga Ruhanga ahabwaitu. Taragiireyo kwehayo kaingi, nk'omunyamurwa omukuru oku yaabaire ataaha omu mwanya ogurikwera buri mwaka, aine eshagama etari ye ahabwe. Kuri kyabaire kityo, akaabaire ashemereire kubonabonesibwa kaingi okwiha aha kuhangwa kw'ensi; kwonka hati mbwenu aha muheru gw'obusingye obwo akareebeka rimwe yaaheza, ngu abone kwihaho ebibi ahabw'okwehayo kuba ekitambo. Kandi nk'oku abantu bateereirweho okufa rimwe, bwanyima yaakwo bakacwerwa orubanja, nikwo na Kristo, ku yaaherize kuheebwayo rimwe kwekorera ebibi bya baingi, aryareebeka omurindi gwa kabiri, ti habw'ebibi, kureka ahabw'okujuna abariba bamutegyereize. Ebiragiro ahabw'okushusha ebirungi ebyabaire nibyenda kwija, bitari byo buzima, tibibaasa kuhikiiriza abantu abarikwirira haihi ahabw'ebitambo ebyo ebyabaire biheebwayo obutoosha buri mwaka. Kuri kyabaire nikibaasika, tibyakurekirwe kutambwa? Ahakuba abarikuramya, ku baakuherize kushemezibwa rimwe buzima, tibaakugarukire kwemanyaho bibi. Kwonka ebitambo ebyo bikaba bibaijutsya ebibi byabo buri mwaka; ahakuba eshagama y'enimi n'ey'embuzi tebaasa kwihaho bibi. N'ahabw'ekyo Kristo, ku yaabaire naija omu nsi, yaagira ati: Ebitambo n'empongano torabikunzire, Kureka okanteekateekyera omubiri; Ebitambo ebyokiibwe ebitambwa ahabw'ebibi ti byo waasiimire. Nyowe nikwo kugira nti: Ai Ruhanga reeba, naija kukora ebi okunda, Nk'oku kyahandiikirwe ahariinye omu muzingo gw'ekitabo. Omu bi arikugamba aharuguru, ku yaaherize kugira ati: Ebitambo n'empongano n'ebitambo ebyokiibwe ebiheebwayo ahabw'ebibi torabisiimire n'obu kwakuba okubishemerererwa, (ebyo nibyo biheebwayo nk'oku Ebiragiro biragiira) yaagaruka yaagira ati: Reeba, naija kukora ebi okunda. Atyo yaihaho eby'okubanza, ngu ahamye ekya kabiri. Kandi omuri ekyo eki akunda itwe tukeezibwa ahabw'okuheebwayo kw'omubiri gwa Yesu Kristo rimwe akaheza. Nimumanya ngu omunyamurwa weena ayemerera obutoosha omu rubu rwe, naatamba ebitambo kaingi ebitahainduka ebitarikubaasa kwihaho bibi ebiro byona; kwonka Kristo we, ku yaaherize kutamba ekitambo kimwe eky'ebiro byona ahabw'ebibi, yaashutama aha rubaju rwa buryo rwa Ruhanga; okwiha obwo atuura ategyereize, okuhitsya obu abazigu be barihindurwa akatebek'ebigyre bye. Ahakuba abarikwezibwa akabahikiiriza ahabw'ekitambo kimwe yaaheza okumara ebiro byona. Kandi Omwoyo orikwera nawe naabituhamiza; ahakuba ku yaaherize kugamba ati: Egi niyo ndagaano ei ndiragaana nabo Bwanyima y'ebiro ebyo, nikwo Mukama arikugira, Ndyata ebiragiro byangye omu mitima yaabo, Kandi mbihandiikye omu bwengye bwabo. Yaagaruka yaagira ati: Ebibi byabo n'eby'okushiisha byabo tindibiijuka bundi. Kandi ahi ebibi bisaasiirwe, haba hatakiriho kutamba kitambo ahabw'ekibi. N'ahabw'ekyo, B'eishe-emwe, nk'oku twine obumanzi kutaaha Aharikwera munonga ahabw'eshagama ya Yesu, nituraba omu muhanda musya ogw'amagara, ogu yaatucwereire omu mukingo, nigwo mubiri gwe, kandi nk'oku twine omunyamurwa omukuru orikutegyeka enju ya Ruhanga, katwirire haihi n'omutima gw'amazima nitwikiririza kkimwe tutarikubanganisa, twine emitima emiisiirwe okwihwaho ebibi ebi emyoyo yaitu erikutushinja, kandi n'emibiri yaitu eyogiibwe amaizi amarungi. Ka tugumizemu kuhamya amatsiko gaitu tutarikunyiganyiga, ahabw'okuba Owaaraganiise n'omwesigwa. Kandi ka tuteekateekye oku twakwezirikisana kukundana n'okukora ebirungi, tutarikureka kuteeranira hamwe, nk'oku abamwe bagira, kureka tugumyane, kandi nk'oku murikureeba ngu ekiro ekyo kiri haihi n'okuhika, mweyongyere kutwaza mutyo. Ahakuba itwe abaaherize kuheebwa okumanya amazima, kutugaruka twashiisha nkana, haba hatakiriho kitambo ahabw'ebibi, kureka hatsigara kutegyereza n'obwoba okucwerwa orubanja, n'omuriro gw'ekibabo oguryokeza kimwe abazigu ba Ruhanga. Omuntu ku agomera ekiragiro kya Musa, yaashinjwa abantu bashatu nari babiri, tasaasirwa, aitwa. Mbwenu owaateire Omwana wa Ruhanga omugyere, akateekateeka aha shagama y'endagaano ei yaayeziibwemu okuba etaine mugasho, akarogota aha Mwoyo ow'embabazi, nimuteekateeka ngu tashemereire kifubiro kihango ekirikukira ekyabo? Ahakuba nitumanya Ogwo owaagizire ati: Okuhoora enzigu n'okwangye; niinye ndiihura. Kandi ati: Mukama aryacwera abantu be orubanja. Ka n'eihano omuntu okugwa omu mikono ya Ruhanga ohuriire! Kwonka mwijukye ebiro ebyahingwire, muherize kujwerwa omushana, oku mwagumisiririize engamba nyingi n'obusaasi; obundi mukahinduka ab'okushungwa nibabajuma nibababonabonesa; obundi mukakwatanisa n'abarikugirwa batyo. Ahakuba mukagirira embohe esaasi, kandi imwe ahabwanyu mwaikiriza n'okuhsemererwa kunyagwa ebi mutungire, ahabw'okumanya ngu imwe mwine eitungo eririkukira oburungi, kandi eritahwaho. N'ahabw'ekyo mutarinaga okugumisiriza kwanyu okwine ebihembo bingi; ahakuba nimwetenga kugumisiriza, ku muriheza kukora ebi Ruhanga akunda, mubone kuheebwa ebyaraganisiibwe. Hatsigaire akaanya kakye, Orikwija aryaija, tariikarayo; Kwonka owangye ohikiriire aryaba ohuriire ahabw'okwikiriza; Kandi ku agaruka enyima, omutima gwangye tigumushemerererwa. Kwonka itwe tituri muuri abo abarikugaruka enyima, bakahwerekyerera, kureka turi omuri abo abarikwikiriza, bakajuna amagara gaabo. Okwikiriza nikwo kuhamiza kimwe ebi twineho amatsiko, kandi nikwo kutumanyisiza kimwe ebitarikureebwa; abakuru aba ira bakasiimwa Ruhanga ahabw'okukugira. Okwikiriza nikwo kutumanyisa ku ensi yaahangirwe ekigambo kya Ruhanga, kandi n'ebirikureebwa kubitarahangirwe mu bintu ebiriho. Ahabw'okwikiriza Abeeli akahayo ekitambo ekirikusiimwa ahari Ruhanga okukira ekya Kaini; nikyo kyamuhamize ku ahikiriire, kandi Ruhanga yaabihamya naayakiira ebi yaamutoijeire, kandi ahabw'okwikiriza okwo n'obu araabe yaafiire, naakigamba. Ahabw'okwikiriza Enoka akatwarwa omu iguru ngu arekye kufa; tiyaagaruka kureebwa, ahakuba Ruhanga, akamutwara. Kandi ku yaabaire atakatwairwe, akahamibwa ku ashemeize Ruhanga. Kandi otarikwikiriza tarikubaasa kumushemeza; ahakuba omuntu weena orikwija ahari Ruhanga, ashemereire kwikiriza ku ariho, kandi ku aha ebihembo abamusherura. Ahabw'okwikiriza, Noa ku yaahabwirwe Ruhanga aha byabaire bitakabaireho, akamworobera, yaakora emeeri ey'okukiza ab'omu nju ye; n'ahabw'ekyo akasingisa ensi orubanja, yaahinduka omuhunguzi w'okuhikiirira okurikuruga omu kwikiriza. Ahabw'okwikiriza, Abrahamu ku yaayetsirwe kuruga owaabo kuza omu nsi ei yaabaire naaza kuheebwa kuba obuhunguzi, akooroba, yaarugayo, atarikumanya ei arikuza. Ahabw'okwikiriza akatuura nk'omwaijaija omu nsi ei yaaraganisiibwe, nk'etari yaabo, yaaguma omu mahema na Isaaka na Yakobo, abahunguzi b'ebyaraganisiibwe hamwe nawe. Ahakuba akaba aine amatsiko g'okutaaha omu rurembo orwine emisingi, oru Ruhanga yaagyezire, kandi akarwombeka. Ahabw'okwikiriza, na Saara akaheebwa amaani kugira enda, n'obu araabe yaabaire akakwire, ahakuba akateekateeka ahari Ogwo owaamuraganiise ku ari omwesigwa. N'ahabw'ekyo omuntu omwe, kandi owaabaire ari nk'ofiire, yaakomookwaho abaijukuru baingi nk'enyonyoozi z'omu iguru, kandi nk'omusheenyi gw'aha rubaju rw'enyanja ogutarikubarwa. Abo boona bakafa bakiri omu kwikiriza, batakahairwe bi baaraganisiibwe, kwonka bakaba babireebera hare, baabyesiimira, baahamya ku bari abagyenyi kandi abagyenzi omu nsi egi. Ahakuba abarikugamba batyo baba nibamanyisa ku barikusherura ensi yaabo buzima. Kuri baajuzire ensi egyo ei baarugiremu, bakaabaasize kugarukayo. Kwonka hati nibeetenga ensi erikukira oburungi, niyo y'omu iguru; nikyo Ruhanga atakwatirwa nshoni kwetwa Ruhanga waabo, ahakuba akabateekateekyera orurembo. Ahabw'okwikiriza, Abrahamu ku yaagyeziibwe, yaahayo Isaaka; kandi owaahairwe ebyaraganisiibwe yaikiriza kuhayo omwana we omwe nyamunegyere, owaabaire agambirweho ngu: Omuri Isaaka nimwo baijukuru baawe baryetererwa; ahakuba akateekateeka ngu Ruhanga naabaasa kuzoora abafu: nikyo yaamugaruriirwe nk'owaaruga omu bafu. Ahabw'okwikiriza, Isaaka akashabira Yakobo na Esau omugisha ogw'ebiribaho bwanyima. Ahabw'okwikiriza, Yakobo ku yaabaira ari haihi kufa, yaashabira abaana ba Yosefu bombi omugisha, naaramya Ruhanga ayehigikire eifundo ry'nkoni ye. Ahabw'okwikiriza, Yosefu ku yaabaire ari haihi kufa, yaagamba ha by'okuruga Misri kw'Abaisraeli, kandi yaabaragiira n'eby'okuziikwa kwe. Ahabw'okwikiriza, abazaire ba Musa ku baamuzaire, baamushereka ameezi ashatu, ahakuba bakareeba ku ari omwana murungi; kandi tibaatiina kiragiro ky'omugabe. Ahabw'okwikiriza, Musa ku yaakuzire, yaayanga kwetwa mutabani wa muhara wa Faraho, yaihamu okukorwa kubi hamwe n'abantu ba Ruhanga, yaayanga kuguma omu by'okweshemeza by'ekibi ebirikuhwaho juba. Yaateekateeka okujumwa naaturwa Kristo ku kuri eitungo ringi okukira obutungi bwa Misri; ahakuba akaba ategyereize ekihembo eki ariheebwa. Ahabw'okwikiriza, akaruga Misri atatiinire kiniga ky'omugabe; ahakuba akagumisiriza, amaisho agataire ahari Ogwo otareebwa. Ahabw'okwikiriza akataho Okuhingurwaho, kandi yaamiisiira eshagama, ngu ogwo owaabaire naacwekyereza emijigaijo atakaabakoraho. Ahabw'okwikiriza, Abaisraeli bakaraba omu Nyanja erikutukura nk'abarikuraba ahoomire; kwonka Abanyamisri ku baateireho kurabamu, baamirwa amaizi. Ahabw'okwikiriza, orugo rw'amabaare rwe Yeriko rukagwa bwanyima y'okurweziguruka amazooba mushanju. Ahabw'okwikiriza, Rahabu maraaya taracwekyereire hamwe n'abandi abaabaire bari abagomi, ahakuba aka kunira gye entatsi. Mbwenu ngambe mpitsye hi? Ahakuba omwanya gukaampwaho, ku naakuza kugamba ebya Gideoni, Baraki, Samusooni, Yefusa, Daudi na Samueli na baanabi: abaasingwire obundi bugabe ahabw'okwikiriza, abaakozire eby'okuhikiirira, abaahairwe ebyaraganisiibwe, abaabumbire eminwa y'entare, abaaraize ekibabo ky'omuriro, abaakizire obwogi bwa rurara, abaarugire omu bweremwa, bakatunga amaani, abaahindukire amamanzi omu ngamba, abaabingire engabo z'amahanga agandi. Abakazi bakagarurirwa abafu baabo abaazoirwe. Abamwe bakateerwa ez'okubaita, batarikwenda kurekurwa, ngu nyentsya babone kuheebwa okuzooka okurikukira oburungi. Abandi bakashekyererwa, abandi bakaashwa, abandi bakabohwa n'enjegyere, baatebwa omu bihome; abandi bakateerwa amabaare, baasharwamu habiri n'emisimeeno, abandi bakarengwa buzima, baitwa zaarurara, abandi bakazengyerera bajwaire empu z'entaama n'ez'embuzi, baconcoboize, nibabonabonesibwa, nibaitwa kubi; abu ensi etarashemereire ngu bagituuremu; nibazengyerera omu mahamba n'omu nshozi, nibaraara omu maaya n'omu biina omu itaka. Abo boona, n'obu baraabe bahamiibwe ahabw'okwikiriza kwabo, tibaratungire bi baaraganisiibwe, ahakuba Ruhanga akatuteekateekyera ira ekirikukira oburungi, ngu barekye kuhikiirizibwa, itwe tutariho. N'ahabw'ekyo nk'oku twine omutwe muhango gwa baakareebi abatwehinguririize, tujuure ebirikuturemeera byona n'ekibi ekitwezingiriire, twirukye okwiruka okw'empaka oku tuteereirweho n'okugumisiriza, amaisho tugahangire Yesu wenka, owaatandikire okwikiriza kwaitu kandi omuhikiiriza waakwo; owaayemeire omusharaba ahabw'okushemererwa okwatairweho omu maisho ge, akagaya enshoni zaagwo, kandi hati ashutami aha rubaju rwa buryo rw'ekitebe ky'obukama bwa Ruhanga. Muteekateekye ahari Ogwo, owaagumisiririize okwangwa kutyo oku abasiisi baamwangire, murekye kuruha n'okugwa enshazi omu mirima yaanyu. Imwe timukahikire ha kujwisibwa eshagama nimurwana n'ekibi. Mwebirwe ekigambo ekirikubeehanangiriza nk'abaana kiti? Mwana wangye, otagaya okuhana kwa Mukama, Kandi otagwa enshazi ku araakuhane. Ahakuba ou Mukama akunda niwe ahana, Kandi ateera omwana weena ou aikiriza. Mugumisiririze okuhanwa; ahakuba Ruhanga naabatwaza nk'abaana; mbwenu ni mwana ki ou ishe atahana? Kwonka ku muraabe mutarikuhanwa nk'abandi boona nimuba mutari baana, kureka ebizaarwa. Kandi hoona tukaba twine baatataitwe ab'omu nsi abaabaire batuhana, naitwe tukaba tuboorobera. Mbwenu titushemereire kukizaho kworobera Ishe w'emyoyo yaitu, tukagira amagara? Ahakuba abo bakaba batuhana ebiro bikye nk'oku baabaire basiima; kwonka We atuhana ngu tugasirwe, kandi tukwatanise nawe omu kuhikiirira kwe. Omuntu ku aba naakihanwa, tashemererwa kureka ashaasha; kwonka abamanyiziibwe okuhanwa, bwanyima kubarugiramu ebyana by'okuhikiirira ebirikureeta obusingye. N'ahabw'ekyo mwimutsye emikono yaanyu enoganogokire, munanuure amaju gaanyu agazingazingirwe, mucwere ebigyere byanyu emihanda eshororokire, abarikucumbagira barekye kugiremerwamu, kureka bakire. Mwezirikye okugira obusingye n'abantu boona, kandi n'okwezibwa; ahakuba ahatari kwezibwa tihariho orireeba Mukama. Mwerinde hatagira omuntu owaagwa akaruga omu mbabazi za Ruhanga, haza omuzi ogurikushaarira ogwabameramu, gukabatuntuza emitima, n'abaingi bakasiisikara; kandi hatabaho omushambani weena, nari otarikweta ha bya Ruhanga nka Esau owaagurize obuhunguzi bwe bw'omujigaijo akaihuro k'eby'okurya. Ahakuba nimumanya ngu, bwanyima ku yaayenzire kuragwa omugisha ogwo, akangirwa, tiyaabona buryo bw'okweteisa, n'obu araabe yaagushabire naarira. Kandi imwe timwizire ha rushozi orurikuhikwaho, orurikubugumwaho omuriro, n'obu haakuba harikwiririmba n'omu mwirima ndindindi, n'eihunga ry'amaani, n'okugamba kw'enzamba, n'eiraka ry'ebigambo; abaarihuriire bakeeshengyereza ngu batagambirwa ebindi. Ahabw'okuba tibareemeire kyaragiirwe ngu, Ekirihika aha rushozi orwo kyona, n'obu kyakuba ekitungirwe, kiteerwe amabaare. Kandi n'ebyareebirwe bikaba nibitiinisa; nikyo Musa yaagiriire ati: Nyine obwoba bwingi nintetema. Kureka mwizire aha rushozi Saayuuni, omu rurembo rwa Ruhanga ohuriire, Yerusaalemu orw'omu iguru, n'ahari baamaraika abateeraine omu mitwe etarikubarwa, n'omu iteraniro ry'emijigaijo ehandiikirwe omu iguru, kandi mwizire n'ahari Ruhanga omucwi w'emanja za boona, n'emyoyo y'abahikiriire abaahikiriziibwe, n'ahari Yesu omuteerani w'endagaano ensya, n'eshagama erikumiisiirwa, erikugamba ebirungi okukira eya Abeeli. Mwerinde, mutanga kuhurira Ogwo orikugamba. Ahakuba abaayangire kworobera owaabahaniire omu nsi, ku baraabe batarakizire, itwe turyakira tuta ku turyanga kworobera Ogwo otuhana naayema omu iguru. Obwo eiraka rye rikatengyetsa ensi; kwonka hati araganiise ati: Niinyija kugaruka kutengyetsa ensi rimwe, kandi ti nsi yonka kureka n'eiguru. Ekigambo eki ngu, Hatsigaire rimwe, nikimanyisa okwihwaho okw'ebiritengyetsibwa, nibyo byahangirwe, ngu ebyo ebitarikutengyetsibwa bibone kugumaho. N'ahabw'ekyo nk'oku twine obukama obutarikubaasa kutengyetsibwa, ka tusiime Ruhanga, tumuheereze nk'oku akunda, nitumuha ekitiinisa nitutiina; ahakuba Ruhanga waitu n'omuriro ogurikurya busha. Okukundana kugumeho. Mutarireka kukunira abagyenyi; ahakuba omu muringo nk'ogwo hariho abaakuniire baamaraika batakimanyire. Mwijukye abari omu bihome, nk'ababohirwe nabo; kandi mwijukye n'abarikwitwa kubi, ahakuba naimwe mwine emibiri. Obushwere mwena mubuhe ekitiinisa; kandi ekitabo ky'obushwere kirekye kushiishwa, ahakuba abashambani Ruhanga aryabacwera orubanja. Mutarigira omutima ogurikukunda empiiha, ebi mwine bibe nibyo byabamara; ahakuba We akagira ati: Tindikutsigaho, kandi tindikuhemukaho na kakye. Nikyo turikugambira, tutarikubanganisa, tuti: Mukama niwe muhwezi wangye, Tinditiina; Omuntu naabaasa kungira ata? Mwijukye abeebembezi baanyu, abaabagambiire ekigambo kya Ruhanga; mwetegyereze omuheru gw'amagara gaabo, mutooreze okwikiriza kwabo. Yesu Kristo tahinduka; oku abaire ari nyomwabazyo, n'eri izooba nikwo ari, kandi nikwo ariguma ebiro byona. Mutahabisibwa enyegyesa ezihangire ez'emiringo mingi; ahakuba ni kirungi omutima kuhamibwa embabazi za Ruhanga, kunu ti migyenzo y'eby'okurya etaragasiire baagiikiriize. Twine eitambiro eri abaheereza b'omu Ihema bataikirizibwa kurya ebiritambiirweho. Ahakuba enyamaishwa, ezi omunyamurwa omukuru atwara eshagama yaazo omu Mwanya ogurikwera okuba ebitambo by'ebibi, emitumbi yaazo bagyokyeza aheeru y'orusiisira. Nikwo na Yesu yaabonaboneire aheeru y'eirembo, ngu abone kweza abantu n'eshagama ye. N'ahabw'ekyo naitwe ka tushohore, tumushangye aheeru y'orusiisira, twekoreire ekijumo ahabwe. Ahabw'okuba aha titwineho rurembo orurikugumaho, kureka nitusherura orundi oruriija. Mbwenu ahabw'Ogwo ka tugume tutambe ekitambo ky'okusiima Ruhanga, nikyo kyana ky'eminwa erikuhimbisa eiziina rye. Mutarireka kukorera abantu ebirungi, n'okukwatanisa omu bi mwine; ahakuba ebhitambo nk'ebyo nibyo bishemeza Ruhanga. Muhurire abeebembezi baanyu, muboorobere; ahakuba nibo barinda amagara gaanyu, nk'abarikumanya ngu baryagabuuzibwa. Nabo babone kukora ekyo bashemereirwe, batagwirwe kubi; ahabw'okuba ekyo naimwe tikikaabagasira. Mutushabire, ahakuba nituhamya ngu twine omutima ogutarikweshinja, nitwetenga kutwaza gye omuri byona. Kandi nimbeeshengyereza munonga, mwezirikye kutushabira, mbone kurahuka kubagarurirwa juba. Kandi Ruhanga ow'obusingye, owaagarwire Mukama waitu Yesu Kristo okuruga omu bafu, Omuriisa w'entaama omukuru, ahabw'eshagama y'endagaano etahwaho, abahe ebirungi byona, mubone kukora ebi akunda, naakorera omuriimwe ebirikusiimwa omu maisho ge, ahabwa Yesu Kristo; aheebwe ekitiinisa ebiro byona. Amiina. B'eshe-emwe, nimbeeshengyereza, mwikirize ekigambo eki naabahabura, ahakuba naabahandiikira nincwera hagufu. Mumanye ngu ow'eishe-emwe Timoseo akarekurwa; ku ariija juba, turyabareebera hamwe. Mundamukize abeebembezi baanyu boona n'abarikwera boona. Aba Italia baabaramutsya. Embabazi zigume naimwe mwena. Amiina. Yakobo, omuhuuku wa Ruhanga na Mukama waitu Yesu Kristo, naabahandiikira nimbaramutsya, imwe enganda ikumi na ibiri ezaataataine. Beishe-emwe, ku muraagume mwahikwaho okugyezibwa kw'emiringo etari emwe, mukutwara nk'okushemererwa buzima; ahakuba nimumanya ngu okugyezibwa omu kwikiriza kwanyu kurugamu okugumisiriza. Kandi murekye okugumisiriza kuhitsye omurimo gwakwo, naimwe mubone kuba abahikire omuri byona, mutaine ki mubuzirweho. Kwonka omuriimwe ku haraabe harimu obuzirwe obwengye, abushabe Ruhanga, oha boona n'omutima ogutarikwima, n'obu kwakuba okweshaamya, kandi aryabuheebwa. Kwonka ashabe aine okwikiriza, atarikubanganisa, ahakuba orikubanganisa naashusha nk'ekingonzi ky'enyanja ekirikutwarwa omuyaga oku n'oku. Kandi omuntu ogwo arekye kuteekateeka ngu Mukama naija kumuha ekintu kyona; ahakuba aine emitima ebiri, kandi omu mihanda ye taine hu ahamiire. Ow'eishe-emwe omworo ayehimbise. Ahabw'okutunguurwa kwe; kandi n'omutungi ayehimbise ahabw'okugarurwa ahansi, ahakuba aryahunduuka nk'orurabyo rw'obunyaatsi. Nimumanya ngu omu kasheeshe eizooba riija n'omushana gurigwotsya, guhonzya obunyaatsi, orurabyo rwabwo ruragara, n'oburungi bwabwo buhwaho. Nikwo n'omuntungi arihunduuka omu mihanda ye. Omuntu orikugumisiriza omu kugyezibwa aine omugisha; ahakuba ku arisingura, aryaheebwa ekirunga ky'amagara, eki Ruhanga yaaraganiise abarikumukunda. Omuntu weena ku araayohibwe, arekye kugira ati: Naayohibwa Ruhanga; ahakuba Ruhanga tabaasa kwohibwa kibi, kandi nawe tayosya muntu; kwonka omuntu weena ayohibwa, yaabeihwabeihwa okwetenga kwe, kwamwosyosya. Bwanyima okwetenga okwo, ku kuheza kutwara enda, kuzaara ekibi; n'ekibi ku kikura, kizaara okufa. B'eishe-emwe abarikukundwa, mutabeihwabeihwa; engabirano yoona enungi n'ekiconco kyona ekihikire biruga omu iguru, nibishuuma okuruga ahari Isheboona, Omuhangi w'ebirikwaka, otahindahinduka na kakye, n'obu kwakuba okugira ekicuucu ekireetwa okuhinduka. Ahabw'okukunda kwe akatuzaaza ekigambo ky'amazima, ngu tube nk'emijigaijo y'ebi yaahangire. Eki nimukimanya, B'eishe-emwe abarikukundwa; omuntu weena arahukye kuhurira, kwonka atarahukiiriza kugamba, n'okugira ekiniga; ahakuba ekiniga ky'omuntu tikikora by'okuhikiirira kwa Ruhanga. N'ahabw'ekyo mwiheho ekihagaro kyona n'obubi oburengyesereize; mwakiire n'obucureezi ekigambo ekibyairwe omuriimwe, ekirikubaasa kujuna amagara gaanyu. Kandi mube abarikworobera Ekigambo, beitu ti kukihurira kwonka, mukeebeiha. Ahakuba omuntu weena ku aba omuhurizi w'Ekigambo, ataakyorobera, ashusha nk'omuntu orikwereebera omu ndeeberwamu oku arikushusha ahamaisho; akiheza kwereeba, yaagyenda, ahonaaho akeebwa oku arikushusha. Kwonka ogwo orikwetegyereza ebiragiro ebihikire eby'obusingye, akabyezirikira, atari orikubihurira kaeebwa, kureka ari omukozi orikubyorobera, omuntu ogo aryaheebwa omugisha omu kukora kwe. Omuntu weena ku ayeteekateekaho kuba omunyadiini, ataarinda rurimi rwe, yaayebeiha omu mutima gwe, ediini y'omuntu ogwo n'eya busha. Ediini eshemeire, etaine kamogo omu maisho ga Ruhanga Isheboona niyo egi: okutaayaayira efuuzi n'abafaakazi omu busaasi bwabo, n'okwerinda okugira amabara g'ensi. B'eishe-emwe, mutariikiriza Mukama waitu ow'ekitiinisa, Yesu Kristo, kandi mukashoroora omu bantu. Mbwenu omuntu ku yaakwija ahu muteeraniire, ajwaire empeta z'ezaabu n'ebijwaro ebirikwengyengyeta, kandi haija omworo ojwaire emyenda y'obutaanyagurika, mwata omutima ahari ogwo ojwaire gye, muti; Ija oshutame aha aharungi; kandi mwagira omworo ogwo muti, Iwe! yemerera kuriya! nari shi, Shutama ahansi aha bigyere byangye; obwo nimuba muteetaaniisemu, mukaba abaramuzi abaine ebiteekateeko bibi? Muhurire, B'eishe-emwe abarikukundwa. Abooro omu nsi egi, Ruhanga tarabatooraine kuba abatungi omu kwikiriza, n'okuba abahunguzi b'obukama obu yaaraganiise abarikumukunda? Kwonka nimwanga mugaya ogwo mworo. Abatungi tibo babatwaza eikama, bakababindirana nibabata omu maramuriro? Tibo barogota aha Iziina ry'ekitiinisa eri mweta? Ku muraabe nimuhitsya ekiragiro kya Mukama, ekyahandiikirwe ngu: Okunde mutaahi waawe nk'oku oyekunda, nimukora gye. Kwonka ku murikushoroora omu bantu, nimuba musiisire, nimwomeserezibwa Ebiragiro nk'abasiisi. Ahakuba omuntu weena orikuhitsya Ebiragiro byona, akashobyaho kimwe, naaba ashobize byona. Ahabw'okuba Owaagizire ati: otarishambana, niwe yaagizire ati: Otariita. N'ahabw'ekyo n'obu orikuba otashambaine, kwonka okaita, nooba oshobize Ebiragiro. Ahabw'ekyo mugambe kandi mukore, nk'abantu abaricwerwa orubanja Ebiragiro by'obusingye. Otasaasira aryacwerwa orubanja atarikusaasirwa; kwonka embabazi zeehimbisiza aha rubanja. B'eishe-emwe, nikigasha ki omuntu kugira ngu aine okwikiriza, haza ataine kukora? Okwikiriza okwo nikubaasa kumujuna? Mbwenu ku haakubaho ow'eishe-emwe, omushaija nari omukazi, otaine by'okujwara nari eby'okurya, omwe ahariimwe yaabagira ati: Mugyende n'obusingye, mutagate, muhaagye, haza atabahaire by'okuhwera emibiri yaabo, kikaabagasira ki? N'okwikiriza kwonka, ku kuba kutaine kukora, kuba kufiire. Shana omuntu akaagira ati: Iwe oine okwikiriza, nyow enyine okukora. Mbwenu nyoreka okwikiriza kwawe okutaine kukora; naanye nkworekye okwikiriza kwangye okurikureeberwa omu bi ndikukora. Iwe oikiriza ngu Ruhanga n'omwe; ekyo ni kirungi. Nangwa na baadaimoni bakiikiriza, nibatetema. Iwe mushema 'we, nooyenda kworekwa okwikiriza okutaine kukora ku kuri okufiire? Torikumanya ngu Abrahamu tatenkuriitwe akaihwaho orubanja ahabw'okukora, obu yaahayo omutabani Isaaka aha itambiro? Waareeba oku okwikiriza kwe kwagyendeire hamwe n'okukora, kandi ahabw'okukora, okwikiriza kwe kukahika; kandi Ekyahandiikirwe kikahikiirizibwa ekirikugira ngu: Abrahamu akaikiriza Ruhanga, kyamubarirwa kuba okuhikiirira; kandi yaayetwa munywani wa Ruhanga. Mwareeba omuntu oku aihwaho orubanja ahabw'okukora, kutari kwikiriza kwonka. Kandi na Rahabu maraaya taraihirweho orubanja ahabw'okukora, obu yaakunira entumwa, akazigarura omuhanda ogundi? Ahakuba nk'omubiri ogutarimu mwoyo oku guba gufiire, nikwo n'okwikiriza okutaine kukora kuba kufiire. B'eishe-emwe, mutariikiriza baingi omuriimwe kuhinduka abeegyesa; ahakuba nimumanya ngu itwe abeegyesa turyacwerwa orubanja orurikukira ez'abandi. Ahabw'okuba twena tushobya omuri bingi; omuntu weena otashobya mu kugamba, ogwo n'omuntu ohikire, naabaasa kutegyeka n'omubiri gwona. Nimumanya ngu, ku tuta ebyoma omu kanwa k'embaraasi, ngu zitworobere, tuhindura emibiri yaazo yoona. Kandi mureebe n'emeeri; n'obu ziraabe ziri mpango munonga, kandi nizitwarwa omuyaga gw'amaani, kwonka zihindurwa kabaho kakye munonga, kuza ei omuvugi arikwenda yoona. N'orurimi narwo nikwo ruri; n'akagingo kakye, akeehimbisa omu bintu bikuru. Mureebe ekibira n'obu kiraabe kiri kihango kita, kitwekwa akariro kakye! N'orurimi ruba omuriro. Orurimi n'ensi mbi etuura omu ngingo zaitu, rushiisha omubiri gwona, rwotsya obuzaarwa bw'obuntu bwaitu bwaona, kandi narwo rwokibwa Gehana. Nimumanya ngu emiringo yoona ey'enyamaishwa n'ebirikuguruka, ebirikwekurura n'eby'omu nyanja, nibibaasa kutegyekwa kandi bikaba bitegyekwa abantu; kwonka tihariho muntu orikubaasa kutegyeka orurimi; n'obubi obutatuuza, rwijwire obushegu oburikwita. Nirwo tuhimbisisa Mukama Isheboona, kandi nirwo tukyeenesa abantu, abahangirwe omu kishushani kya Ruhanga. Omu kanwa kamwe harugamu okuhimbisa n'okukyeena. B'eishe-emwe, ebyo tibishemerire kuba bityo. Enshuro neebaasa kurugwamu amaizi amarungi n'agarikushaarira? B'eishe-emwe, omutiini nigubaasa kwana emizeituuni, nari omuzaabibu kwana emitiini? Nikwo n'amaizi g'omwonyo gatabaasa kurugwamu amarungi. Omuriimwe n'oha oine obwengye, orikwetegyereza? Ahabw'emitwarize ye mirungi ayorekye emirimo ye n'obwengye oburimi obucureezi. Kwonka ku muraabe mwine eihari ry'obushaarizi n'okweyendeza omu mitima yaanyu, murekye kwehimbiwsa n'okubeiha, mukarwanisa amazima. Obwengye obwo ti bwengye oburikuruga omu iguru, kureka n'obw'ensi, n'obw'abantu-buntu, n'obwa baadaimoni. Ahakuba ahu eihari n'okweyendeza biri, niho haba okurabanamu n'okukora kubi kwona. Kwonka obwengye oburikuruga omu iguru, okubanza buba obushemeire, kandi obw'obusingye, obw'okutwaza gye, obwikiriza okuteisibwa, obwijwire embabazi n'ebyana ebirungi, obutarimu kugambira habiri n'obu bwakuba obugobya. Abareeta obusingye babiba embibo omu busingye ezireeta ebyana by'okuhikiirira. Engamba n'endwano eziri omuriimwe niziruga hi? Tizirikuruga omu kwetenga okubi okurikurwanira omu ngingo zaanyu? Mwetenga, timuheebwa; n'ekirugamu mwita; kandi mukwatwa eihari, timubaasa kutunga; n'ekirugamu murwana, kandi muhurura. Ekibazibira kuheebwa n'okutashaba. Mushaba, timuheebwa, ahakuba mushaba kubi kubikoresa okwetenga kwanyu. Imwe bashambani 'mwe, timurikumanya ngu omukago gw'ensi n'obuzigu ahari Ruhanga? N'ahabw'ekyo omuntu okunda kuba munywani w'ensi, aba ayehindwire omuzigu wa Ruhanga. Nari nimugira ngu Ebyahandiikirwe bigambira busha obu bigira biti: Omwoyo ogu yaatuhaire kutuura omuriitwe tagugirira bwiko? Kwonka akanyisa omugisha. Nikyo bigirira biti: Ruhanga arwanisa abaine amaryo, kwonka abacureezi abaha omugisha. N'ahabw'ekyo mworobere Ruhanga. Murwanise Sitaane, aryabahunga. Mwirire haihi Ruhanga, nawe abone kubairira haihi. Munaab3e engaro zaanyu, imwe abasiisi; mushemeze emitima yaanyu imwe abaine emitima ebiri. Mushaashe, mucure, murire; okusheka kwanyu kuhindukye okucura, n'okushemererwa kwanyu kuhindukye okuganya. Mwecureeze omu maisho ga Mukama, nawe aryabatunguura. B'eishe-emwe, mutarigambuurana. Orikugambuura mwene ishe, nari orikumucwera orubanja, naaba agambire kubi aha Biragiro, kandi abicwereire orubanja. Kwonka ku orikucwera Ebiragiro orubanja, nooba otarikworobera Biragiro, kureka ori omucwi w'emanja. Hariho Omwe owaataireho Ebiragiro, kandi omucwi w'emanja; niwe arikubaasa kujuna kandi n'okucwekyereza. Mbwenu iwe niiwe oha orikucwera mutaahi waawe orubanja? Muhurire, imwe abarikugira muti: Eri izooba nari nyencakare nitwija kuza omuri tauni nanka nari nanka, tumareyo omwaka gumwe nitushuubuza, tutungye enshaagi; haza mutarikumanya ekiraabeho nyencakare. Amagara gaanyu ni ki? Muri nk'oruhu orureebwa akaanya kakye, bwanyima rukaamuuka. Kureka mukaagizire muti: Mukama waitu ku arikunda, turyagumaho tukore eki na kiriya. Kwonka hati nimwesiimira omu kwehimbisa kwanyu; haza okwesiima kwona nk'okwo ni kubi. N'ahabw'ekyo omuntu orikumanya kukora ebirungi, atabikore, ahariwe kiba kibi. Mbwenu naimwe abatungi, murire, muboroogye ahabw'enaku ezi mwaza kureeba. Obutungi bwanyu bujunzire, n'ebijwaro byanyu biriirwe ebiyenje. Ezaabu zaanyu n'efeeza zikyereenyire, n'omukyereenyo gwazo guryabashinja, kandi gurye emibiri yaanyu nk'omuriro. Mukeebiikira eitungo ahabw'ebiro by'aha muheru. Reeba, ebihembo byabagyesi b'emisiri yaanyu, ebi mwabaimire ahabw'obugobya, nibibarega; kandi n'okurira kw'abashaaruuzi kuhikire omu matu ga Mukama ow'amahe. Mukatuura omu nsi omu kwegira gye n'omu kweshemeza; mukahaazya emitima yaanyu aha kiro ky'okwitwa. Mukacwera ohikiriire orubanja, mwamwita, tiyaabangira. N'ahabw'ekyo B'eishe-emwe, mugumisirize okuhitsya ahu Mukama waitu ariizira. Reeba, omuhingi ategyereza emyaka ei yaahingire ey'obuguzi bwingi, agigumisiririza okuhitsya obu etunga enjura ey'eibiba n'eya katumba. Naimwe mugumisirize. Mugumye emitima yaanyu; ahabw'okuba okwija kwa Mukama wiatu kuru haihi. B'eishe-emwe, mutaryetomboiterana, nyentsya mutaricwerwa orubanja; reeba, Omucwi w'emanja ayemereire aha rwigi. B'eishe-emwe, baanabi abaabagambiire omu iziina rya Mukama, mubatware nk'eky'okureeberaho eky'okubonabona n'okugumisiriza. Mumanye ngu abagumisiriza tubeeta abahiiriirwe. Mukahurira aha kugumisiriza kwa Yobu, kandi mwareeba eki Mukama yaagyendereire, oku aine embabazi nyingi n'okusaasira. Kwonka ekirikukira byona, B'eishe-emwe, mutarirahira eiguru n'obu yaakuba ensi nari okundi kurahira kwona, kureka ekigambo kyanyu kibe Eego, Eego, nari Ngaaha, Ngaaha; mutakaagyibwaho orubanja. Omuriimwe harimu orikushaasha? Ashabe. Harimu oshemereirwe? Ayeshongore eby'okuhimbisa. Omuriimwe harimu orwaire? Atume aha bakuru b'ekanisa, bamushabire, bamusiigye amajuta omu iziina rya Mukama; n'okushaba okurimu okwikiriza kuryakiza ogwo orwaire, Mukama amwimutsye; kandi ku araabe aine ebibi ebi akozire, aryabisaasirwa. N'ahabw'ekyo mweteisizane ebibi byanyu, kandi mushabirane, mubone kukira. Okushaba kw'ohikiriire kugira amaani maingi omu kukora kwakwo. Eliya akaba ari omuntu nkaitwe; yaashaba munonga ngu enjura erekye kugwa; n'enjura yaamara emyaka eshatu n'ameezi mukaaga etarikugwa ha nsi. Yaagaruka yaashaba, eiguru ryagwisa enjura, eitaka ryameza emyaka yaaryo. B'eishe-emwe, omuntu weena omuriimwe ku araahabe, yaaruga omu mzima, ondiijo yaamugarura, mumanye ngu orikuhindura omusiisi akamwiha omu muhanda ogu yaahabiiremu, aryaba akirize amagara ge okufa, kandi aryaba ashwekire ebibi bingi munonga. Nyowe Petero, entumwa ya Yesu Kristo, naabahandiikira imwe abaanyagirwe, mukataataanira omuri Ponto, Galatia, Kapadokia, Asia na Bitunia, abaatoorainwe Ruhanga Isheboona, nk'oku yaabamanyire ira, mukeezibwa Omwoyo, ngu mworobere Yesu Kristo, kandi ngu mumiisiirwe eshagama ye. Embabazi n'obusingye bikanye omuriimwe. Ruhanga, Ishe wa Mukama waitu Yesu Kristo, asiimwe! Ahabw'embabazi ze nyingi akatuzaara obwa kabiri ngu tugire amatsiko agatahwaho ahabw'okuzooka omu bafu kwa Yesu Kristo; ngu tutungye obuhunguzi obutarikubaasa kuhwerekyerera, obutarikusiisikara, kandi obutarikuhunduuka, obwababiikiirwe omu iguru, imwe abarindwa amaani ga Ruhanga ahabw'okwikiriza, murindiirwe okujunwa okurishuuruurwa aha kiro ky'aha mperu. Ebyo nimubishemerererwa, n'obu muraabe hati mushemereire kumara akaanya kakye nimushaasha ahabw'okugyezibwa okw'emiringo mingi, ku kiraabe nikyetengwa, ngu okwikiriza kwanyu kuhamibwe ku kuri okw'amazima, kandi ku kurikukiza ezaabu obuguzi bwingi (mumanye ngu ezaabu, n'obu eraabe eri erikuhwaho, ehamibwa yaagyezibwa omu muriro) kandi okugyezibwa kw'okwikiriza kwanyu kubareetere okusiimwa n'ekitiinisa n'okuhimbusibwa aha kushuuruurwa kwa Yesu Kristo. Ogwo mumukunda, mutakamureebaga; kandi n'obu muraabe mutarikumureeba hati, nimumwikiriza, mumushemerererwa n'okwesiima okutarikubaasa kushoboororwa okwine ekitiinisa kingi, nimuheebwa okujunwa kw'amagara gaanyu, nk'ebihembo by'okwikiriza kwanyu. Eby'okujunwa okwo baanabi abaaragwire eby'embabazi ezi mwabaire nimwija kuheebwa, bakeezirika kubisherura n'okubishobooroza, nibabuuza obunaku n'obumanyiso bwabwo oku buri, obu baayorekirwe Omwoyo wa Kristo owaabaire ari omuribo, naabamanyisa obusaasi bwa Kristo butakabaireho, n'ekitiinisa ekiribaho bwanyima y'ebyo. Kandi nabo bakashuuruurirwa, baamanya ngu ti habw'abo bonka, kureka n'ahabwanyu, baaragura ebigambo, ebi mugambiirwe omu biro ebi abantu abaababuuriire ebigambo birungi ahabw'Omwoyo Orikwera owaatumirwe naaruga omu iguru; kandi ebigambo ebyo na baamaraika nibeetenga kubyetegyereza. N'ahabw'ekyo mwezirikye mugume emitima, mwerinde, mute amatsiko gaanyu aha mbabazi eziribareeterwa aha kiro ky'Okushuuruurwa kwa Yesu Kristo. Mube nk'abaana abarikuhurira, mutashushanisibwa nk'oku mwabaire muri, nimukurata okwetenga okubi omu butamanya bwanyu obwa ira; kureka nk'Ogwo owaabeetsire oku ari orikwera, naimwe mube nikwo mwaba abarikwera omu micwe yaanyu yoona; ahakuba kikahandiikwa ngu: Muryaba abarikwera, ahabw'okuba nyowe ndi orikwera. Kandi ku muraatakire Ogwo nka Shoimwe, ocwera omuntu weena orubanja orushemereire ebi yaakozire, atarikweta aha kitiinisa kye, mumare ebiro by'obushuhuuki bwanyu nimutiina. Nimumanya ku mutaracunguziibwe bintu ebihwaho nk'efeeza n'ezaabu okuruga omu micwe yaanyu etaine mugasho ei mwahungwire ahari baashwenkuriimwe, kureka Kristo kabacungura n'eshagama ye ey'obuguzi bwingi, nk'ey'omwana gw'entaama ogutaine kamogo n'obu ryakuba eibara; owaamanyirwe ira ensi etakahangirwe, kwonka akoorekwa omu bunaku bw'aha mperu ahabwanyu, imwe abu yaahaire okwikiriza Ruhanga, owaamuzoire omu bafu, akamuha ekitiinisa, ngu okwikiriza kwanyu n'amatisko gaanyu bibe omuri Ruhanga. Mbwenu nk'oku muherize kweza amagara gaanyu omu kworobera amazima, ngu mubone kukunda ab'eishe-emwe mutarikuryarya, mukundane munonga mwihire aha mutima. Ahakuba mukaheza kuzaarwa obwa kabiri, mutazairwe mbibo erikujunda, kureka etarikujunda, nikyo kigambo kya Ruhanga ekihuriire kandi ekigumaho; ahakuba Emibiri yoona eba nk'obunyaatsi N'oburungi bwayo buba nk'orurabyo rw'obunyaatsi; Obunyaatsi buhonga, n'orurabyo ruhunduura, Kwonka ekigambo kya Ruhanga kigumaho ebiro byona. Kandi ekigambo ekyo nibwo butumwa burungi obu mwagambiirwe. N'ahabw'ekyo mujuure eitima ryona n'obugobya bwona n'oburyarya bwona n'eihari ryona n'okubeiherera abandi kwona. Mube nk'abaana abeereere, mwetengye amate g'Omwoyo agatafungwire, gabakuze, gabahitsye aha kujunwa, ku muraabe mwarorize aha mbabazi za Mukama waitu. Mwije ahariwe, niwe ibaare erihuriire, eryayangirwe abantu, kwonka ahari Ruhanga eritoorainwe, ery'obuguzi bwingi; kandi naimwe nk'amabaare agahuriire mwombekirwe okuba enju y'omwoyo, n'oruganda rw'abanyamurwa abarikwera ab'okutamba ebitambo by'omwyo ebirikusiimwa Ruhanga ahabwa Yesu Kristo. Ahakuba omu Byahandiikirwe kikahandiikwa ngu: Reeba, ninta omuri Saayuuni eibaare ry'obuhamizo bw'enju, Eritoorainwe ery'obuguzi bwingi; Kandi orikumwikiriza tarikwatwa nshoni. N'ahabw'ekyo ahariimwe abarikwikiriza n'Ow'obuguzi bwingi, kwonka aha batarikwikiriza kikahandiikwa ngu, Eibaare eri abombeki baayangire Niryo ryahindukire ery'obuhamizo bw'enju; kandi ngu, N'eibaare eriteeza abantu entsibo, N'orukiri orubagwisa, bateera entsibo, ahabw'okuba tiboorobera kigambo, nk'oku baakiteereirweho ira. Kwonka imwe muri oruganda orutoorainwe, n'abanyamurwa b'obukama, eihanga eririkwera, abantu abu Ruhanga yaayetooraniire, ngu mubone kworeka oburungi bw'Owaabeetsire okuru omu mwirima, okutaaha omu mushana gwe ogurikutangaaza. Ira mukaba mutari ihanga, kwonka hati muri eihanga rya Ruhanga; ira mukaba mutasaasiirwe, mbwenu hati musaasiirwe. Abarikukundwa, nimbeeshengyereza nk'abagyenyi kandi abagyenzi, mwerinde okwetenga okubi okw'omubiri okutuura nikurwanisa amagara gaanyu, mugire emicwe mirungi omu Banyamahanga, kandi ku baraaze kubagambuura nibabeeta enkozi z'ebibi, bareebe ebirungi ebi murikukora, bahimbise Ruhanga omu bunaku bw'okutaayaayirwa. Ahabwa Mukama mworobere obutegyeki bwona obw'abantu, yaaba buri obw'omugabe nk'omutwe gwa boona, nari obw'abategyeki nk'abatairweho Ogwo kuhana enkozi z'ebibi, n'okusiima abarikukora gye. Ahakuba eki Ruhanga akunda n'eki ngu okukora gye kwanyu kubumbe akanwa k'abashema babure eky'okubagambaho omu butamanya bwabo. Mugire obusingye, kwonka obusingye bwanyu mutabukoresa nk'eky'okushwekyerera obubi, kureka mube abahuuku ba Ruhanga. Muhe abantu boona ekitiinisa. Mukunde ab'eishe-emwe. Mutiine Ruhanga. Muhe omugabe ekitiinisa. Imwe abahuuku, mworobere bakama baanyu nimubaha ekitiinisa kyona, ti barungi n'abarikutwaza gye bonka, kureka n'abanyamwaga nabo. Ahakuba omuntu asiimwe, yaagumisiririza obusaasi naaturwa busha, ahabw'okugira omutima murungi ahari Ruhanga. Mbwenu nimusiimwa ki, ku muraabe nimuteerwa ahabw'okukora kubi mukagumisiriza? Kwonka ku murikukora gye, mwabonabonesibwa, mukagumisiriza, ekyo nikyo kirikusiimwa ahari Ruhanga. Kandi nikyo mwayeteirwe, ahakuba na Kristo akabonabonesibwa ahabwanyu, yaabatsigira eky'okureeberaho, ngu mutoore omuhanda ogu yaarabiremu. We tarakozire kibi; n'omu kanwa ke tihararugiremu bugobya. Ku yaajumirwe, tiyaabagarurira; ku yaabonabonesiibwe, tiyaabahayira, kureka kaeehayo ahari Ogwo ocwa emanja z'amazima. Niwe yaayekoreire ebibi byaitu omu mubiri gwe aha muti, ngu itwe abaherize kufa aha bibi, tugire amagara omu kuhikiirira. Ahakuba mukaba nimuhaba nk'entaama, kwonka hati mugarukire aha Muriisa kandi Omureeberezi w'amagara gaanyu. Naimwe abakazi, mworobere mutyo baabaroimwe; ku haraabe harih abatarikworobera kigambo kya Ruhanga, bahindurwe emitwarize y'abakazi baabo, bataine kigambo kyona eki babagambiire, ahabw'okureeba emitwarize yaanyu mirungi ey'okutiina Ruhanga. Okwecuma kwanyu kurekye kuba okw'aharuguru, okw'okutisba eishokye, n'okujwara eby'ezaabu, n'okujwara ebijwaro ebiragaize aha bigyere, kureka okwecuma kwanyu kube okw'omunda omu mutima, okw'ekijwaro ekitasiisikara eky'omwoyo omucureezi ogutuurize ogw'obuguzi bwingi omu maisho ga Ruhanga. N'abakazi abarikwera aba ira, abaabaire baine amatsiko ahari Ruhanga, nikwo baabaire beecuma, niboorobera baibabo; nk'oku Saara yaabaire ayorobera Abrahamu, naamweta mukama we. Naimwe hati muri bahara be, ku muraabe nimukora gye, mutaine kirikubatiinisa. Naimwe abashaija, mugume mutyo n'abakazi baanyu, nk'abarikwetegyereza ebishemeire, nimubaha ekitiinisa, ahakuba ni nk'enyabya zitagumire, kandi n'abahunguzi abakwataniise naimwe omu magara agu mwahereirwe busha, okushaba kwanyu kurekye kugira ekyakuzibira. Eky'aha muheru mwena mukwatanise omu mwoyo, musaasirane, mukundane nk'eishe-emwe, mugirirane embabazi n'omutima omucureezi. Murekye kwihurana ebibi, nari okugarurirana ebijumo; kureka omu mwanya gw'ebyo mushabirane omugisha; manya nikyo mwayeteirwe ngu muhungure omugisha. Ahakuba Orikwenda kukunda amagara ge, N'okugira obusingye omu biro bye, Ashemereire kuzibira orurimi rwe kugamba kubi, N'eminwa ye kugamba eby'obugobya; Kandi ahindukye arugye omu bubi, akore ebirungi; Asherure obusingye, kandi abukuratire. Ahakuba amaisho ga Mukama agata aha bahikiriire, N'amatu ge agatega okushaba kwabo, Kwonka abarikukora kubi abateera ekitsyori. Mbwenu n'oha oribakora kubi, ku muraabe nimwezirika kukora ebirungi? Kwonka ku muraabe nimuhiigwa ahabw'okuhikiirira, muhiiriirwe. Mutaritiina okukangisa kwabo, kandi mutaryemereza omutima; kureka muhe Kristo ekitiinisa nka Mukama omu mitima yaanyu. Mugume mweteekateekire kushobororera omuntu weena orikubashobooroza eby'amatsiko agu mwine, kwonka mubashobororere n'obucureezi n'okutiina Ruhanga, n'omutima ogutarikweshinja, ngu omuri ebyo ebi murikugambwaho kubi, abarikujuma emitwarize yaanyu mirungi ey'omuri Kristo bakwatwe enshoni. Ahakuba ni kirungi okubonabonesibwa ahabw'okukora gye, Ruhanga ku araabe naakisiima, okukira okubonabonesibwa ahabw'okukora kubi. Ahabw'okuba na Kristo akabonabonesibwa rimwe ahabw'ebibi yaaheza, Ohikiriire ahabw'abatahikiriire, ngu atureete ahari Ruhanga, yaitwa omu mubiri, kwonka yaahindurwa ohuriire omu mwoyo, ou yaagyendeiremu okubuurira emyoyo ey'omu kihome, ey'abantu abatarahuriire Ruhanga ira, obu yaagumisiriza omu biro bya Noa, nibakikora emeeri, ei abantu bakye munaana bakiriiremu amaizi. Amaizi ago nikyo kishushani ky'ago agabakiza omu kubatizibwa, ti kwihaho nziro z'omubiri, kureka n'endagaano y'omutima ogutarikweshinja ahari Ruhanga, kandi ebajuna ahabw'okuzooka kwa Yesu Kristo, owaagiire omu iguru, ari aha rubaju rwa buryo rwa Ruhanga, naategyeka baamaraika n'abategyeki n'ab'obushoboorozi. N'ahabw'ekyo nk'oku Kristo yaabonabonesiibwe omu mubiri, naimwe muhagatire eby'okurwanisa, nigwo mutima nk'ogwe; ahakuba oherize kubonabonesibwa omu mubiri, biri aherize kureka ebibi, mubone kumara ebiro ebi mutsigaize omu magara g'omubiri, mutarikukora by'okurigira okubi kw'abantu, kureka ebi Ruhanga akunda. Murekye ebiro ebyahingwire bimare, ebi mwakoreiremu ebi Abanyamahanga bakunda, okugyendera omu micwe mibi ey'obushambani, n'okwetenga okubi, n'obusinzi, n'okuraara enkyera, n'okunywa amaarwa maingi, n'emizizo mibi ey'okuramya ebishushani. Ekirikubatangaaza n'okureeba mutarikurahuka kukwatanisa nabo omu burare obuhinguraine; nikyo barikubajumira. Kwonka baryatonganisibwa Ogwo oyeteekateekire kucwa orubanja rw'abahuriire n'abafiire. Nikyo engiri yaagambiriirwe n'abaafiire, ngu bacwerwe orubanja nk'abantu oku barucwerwa, babone kugira amagara omu mwoyo nka Ruhanga. Emperu ya byona eri haihi; n'ahabw'ekyo mwerinde, muhuguukye, mwezirikire kushaba. Okukira byona mukundane munonga; ahabw'okuba okukunda kushweka ebibi bingi. Mukunirane mutarikunyomwa; nk'oku omuntu weena yaahairwe ekiconco, mube nikwo mwabihweresana, nk'ababiiki barungi ab'embabazi za Ruhanga ez'emiringo yoona; orikugamba agambe nk'orikugamba ebi ashuururiirwe Ruhanga; orikuheereza aheereze n'amani agu Ruhanga amuhaire, Ruhanga abone kuhimbisibwa omuri byona ahabwa Yesu Kristo; aheebwe ekitiinisa n'obutegyeki ebiro byona Amiina. Abarikukundwa, mutatangaazibwa omuriro ogwizire kubagyeza, nk'abahikwaho eihano; kureka mushemererwe ahabw'okukwatanisa na Kristo omu busaasi bwe; kandi ekitiinisa kye ku kirishuuruurwa, nabwo mushemererwe n'okwesiima kwingi. Ku muraabe nimujumwa ahabw'okuturwa eiziina rya Kristo, muhiiriirwe, ahabw'okuba Omwoyo ow'ekitiinisa kandi owa Ruhanga atuura ahariimwe. Kwonka hatarigira omuntu omuriimwe owaabonabonesibwa ahabw'okwita, nari okwiba, nari okukora kubi, nari okweta omu by'abandi; kwonka omuntu ku araabonabonesibwe nk'omukristaayo, arekye kukwatwa enshoni, kureka ahimbise Ruhanga ahabw'eiziina eryo. Ahakuba obunaku buhikire orubanja okutandikira aha b'omu nju ya Ruhanga; mbwenu ku ruraabe nirubandiza ahariitwe, omuheru gw'abatoorobera ngiri ya Ruhanga guryaba guta? Kqandi abahikiriire ku baraagumirwe okujunwa, abatatiina Ruhanga n'abasiisi baryaba bata? N'ahabw'ekyo abarikubonabona nk'oku Ruhanga akunda, bagume nibakora gye, kandi bakwatse amagara gaabo Omuhangi orikwesigwa. Mbwenu niinyehanangiriza abakuru omuriimwe, nk'omukuru mugyenzi waanyu, kareebi w'okubonabona kwa Kristo, kandi okwataniise naimwe ekitiinisa ekirishuuruurwa; Muriise gye obusyo bwa Ruhanga, obu mwakwatsiibwe, mutaburiisa nk'abagyemirwe, kureka muburiise mweyendeire nk'oku Ruhanga arikukunda; ti habw'omururu mubi gw'okutunga ebintu, jureka mwine omutima ogurikukunda, murekye kutegyekyesa eikama obusyo obu mwakwatsiibwe, kureka mube eky'okureeberaho aharibwo. Bwanyima Omuriisa omukuru ku aryorekwa, muryaheebwa ekirunga ky'ekitiinisa ekitarikuhunduuka. Nikwo naimwe abato mworobere abakuru. Mwena mwezirikye obucureezi, mubone kuheerezana; ahakuba Ruhanga arwanisa ab'amaryo, kwonka abacureezi abaha omugisha. N'ahabw'ekyo mwecureeze ahansi y'omukono gwa Ruhanga ogw'amaani, obunaku ku burihika abatunguure. Mumwegyekyerere okushoberwa kwanyu kwona, ahabw'okuba naabataho omutima. Mwerinde; mugume nimureeba. Sitaane omuzigu waanyu naashooba nk'entare erikutsinda, naasherura ou araarye. Mumurwanise, muhamire omu kwikiriza kwanyu, nimumanya ngu ab'eishe-emwe abari omu nsi yoona nabo bahikwaho obusaasi nk'obwanyu. Kandi Ruhanga ow'embabazi zoona, owaabeeteire ekitiinisa kye ekitahwaho omuri Kristo, ku muriheza kubonabonesibwa akaanya kakye, aryabagarura busya, abagumye, abahe amaani. Aheebwe obutegyeki ebiro n'ebiro. Amiina. Naabahandiikira nincwera ahagufu, nimpandiikisa Siluwano, ow'eishe-emwe orikwesigwa, nk'oku ndikuteekateeka; nimbeehanangiriza, kandi nimpamya ngu ezi nizo mbabazi za Ruhanga ez'amazima; mube nizo mwahamiramu. Ekanisa ya Babulooni eyaatooraimwe nkaimwe yaabaramutsya; kandi na Mako omwana wangye yaabaramutsya. Muramukanise okunywegyera kw'okukunda. Mugume n'obusingye, imwe mwena abari omuri Kristo. Nyowe Simooni Petero, omuhuuku kandi entumwa ya Yesu Kristo, naabahandiikira imwe, abaahairwe okwikiriza kw'obuguzi bwingi nk'okwaitu, omu kuhikiirira kwa Ruhanga waitu kandi Omujuni waitu Yesu Kristo; embabazi n'obusingye byongyerwe omuriimwe omu kumanya Ruhanga na Yesu Mukama waitu. Ahakuba tureebire ngu amaani g'obwaruhanga bwe gakatuha ebintu byona ebishemereire amagara n'okutiina Ruhanga ahabw'okumanya Ogwo owaatweteire ekitiinisa kye n'oburungi bwe, ebyamureeteire kuturaganisa eby'obuguzi bwingi kandi ebikuru munonga, ngu ahabw'ebyo murugye omu kujunda okw'omu nsi okurikureetwa okwetenga okubi, mubone kukwatanisa na Ruhanga omu buteeka bwe. N'ahabw'ekyo mugire obweziriki bwingi; aha kwikiriza kwanyu mwongyereho emicwe emirungi; aha micwe emirungi yaanyu mwongyereho okwetegyereza; aha kwetegyereza mwongyereho kwerinda; aha kwerinda mwongyreho okugumisiriza; aha kugumisiriza mwongyereho okutiina Ruhanga; aha kutiina Ruhanga mwongyereho okukunda ab'eishe-emwe mwongyereho okukunda. Kandi ebyo ku muraabe mubiine, byayongyera kuba bingi munonga, nibibazibira kuba abeeremwa nari abatarikwana byana omu by'okumanya Mukama waitu Yesu Kristo. Ahakuba obuzirweho ebyo aba afiire amaisho, naareeba ebiri haihi, kandi aba ayebirwe ku yaashemeziibweho ebibi bye ebya ira. N'ahabw'ekyo, B'eishe-emwe, mwongyere kwezirika kuhamya okwetwa kwanyu n'okutooranwa kwanyu; ahakuba ku muraatwaze mutyo, timurigwa biro byona; kureka muryaheerwa kimwe okutaaha omu bukama obutahwaho bwa Mukama waitu kandi Omujuni waitu Yesu Kristo. Nikyo nyendera kubaijutsya obutoosha ebigambo ebyo, n'obu muraabe nimubimanya, kandi muhamiire omu mazima agu mwine. Kandi ninteekateeka nti, obu nkiri omu rusiisira oru, nshemereire kubeezirikisa ahabw'okubaijutsya, nimmanya ngu okwihwaho okw'orusiisira rwangye kuri haihi, nka Mukama waitu Yesu Kristo oku yammanyiise. Kandi niinyija kwezirika ngu, ku ndiheza kufa, mubaase kuguma nimweyijutsya ebyo buri mwanya gwona. Mumanye ngu titurakuratiire nfumu ezaagunzirwe n'obwengye, obu twabamanyisa obushoboorozi bwa Mukama waitu Yesu Kristo n'okwija kwe, kureka tukaba turi baakareebi b'ekitiinisa ky'obukama bwe. Ahakuba Ruhanga Isheboona akamuha ekitiinisa n'okuhimbisibwa, obu eiraka ryamwizira niriruga omu kitiinisa ekirikukira byona, nirigira riti: Ogu n'Omwana wangye orikukundwa, ou nshemerererwa munonga; kandi eryo iraka tukarihurira niriruga omu iguru, obu twabaire turi hamwe nawe aha rushozi orwo orurikwera. Kandi twine ekigambo ky'obunabi ekirikukira kuhamibwa. Ku murikyetaho, muryaba mukozire gye, ahakuba kiri nk'etabaaza erikwaka omu mwirima, okuhitsya obu buritaagurikana, n'enyonyoozi ey'omu kasheeshe ekaaka omu mitima yaanyu. Mubanze mumanye eki ngu tihariho kigambo ky'obunabi eky'omu Byahandiikirwe ekirikubaasa kushoboororwa omuntu nk'oku arikweyendera; ahakuba tihariho kigambo kya baanabi ekyabaire kireetwa okukunda kw'omuntu, kureka abantu bakaba bagamba ebyaruga ahari Ruhanga, nibakoresibwa Omwoyo Orikwera. Kwonka hakaba haimuka na baanabi ab'ebishuba omu ihanga (rya israeli), nk'oku omuriimwe haribamu abeegyesa ab'ebishuba, abaritaasya omu mubonano enyegyesa erikuhabisa, ekahwerekyereza, nangwa bakeehakana Mukama waabo owaabacungwire, bakeereetaho okucwekyerera kw'ahonaaho. Kandi baingi baryakuratira emicwe yaabo ey'obushambani; abo baryajumisa omuhanda gw'amazima. Omu kwetenga kwabo baryabaihamu enshaagi, nibababihabeiha n'ebigambo by'ebishuba; kwonka orubanja oru baacwereirwe ira tiruriikarayo, n'okucwekyerera kwabo tikurihungira. Ahakuba Ruhanga ku araabe atarasaasiire baamaraika obu baashiisha, akabanaga okuzimu, akabata omu biina eby'omwirima okurindirwayo okuhitsya aha kiro ky'orubanja; kandi ku araabe atarasaasiire nsi eya ira, akakiza Noa omurangi w'okuhikiirira n'abandi mushanju, obu yaareeta omwegyemure gw'amaizi aha nsi ey'abatarikumutiina; kandi ku araabe yaacwereire endembo za Sodoma na Gomora orubanja, akazihindura eiju, kazigira eky'okureeberaho aha barikugyendera omu kutamutiina; akakiza looti ohikiriire, owaabaire ashobeirwe ahabw'emicwe mibi y'abashambani; (ahakuba omushaija ogwo ohikiriire akaba atwire nabo, naareeba kandi naahurira ebi baabaire bakora, kwonka agira enaku ebiro byona omu mutima gwe oguhikiriire ahabw'eby'obugomi ebi baabaire nibakora) n'ahabw'ekyo Mukama naamanya kukiza abarikumutiina omu kugyezibwa, kandi n'okugumya abatahikiriire omu kifubiro okuhitsya aha kiro ky'orubanja, okukira abo abatwarwa omubiri n'okwetenga kwagwo okurikubashiisha, n'abarikugaya obutegyeki. N'abantu abatagira ki batiina, ebyegyengye abatatiina kujuma b'ekitiinisa, kunu baamaraika, n'obu baraabe babakiza amaani n'obushoboorozi, tibacwera b'ekitiinisa abo rubanja omu maisho ga Mukama, nibabajuma. Kwonka abo bashusha nk'enyamaishwa ezitaine bwengye, ezaahangiirwe kutegwa n'okwitwa, kandi basheka ebi batarikumanya; aha muheru okuherekyerera kwabo nabo kuryabahwerekyereza, bakorwe kubi, nibaihurwa ebihembo by'okukora kubi kwabo. Beesiimira ebinoomo nyomushana; n'abantu b'amabara mabi n'obumogo, bazaana kubi omu magyenyi gaabo, nibariira hamwe naimwe; baine amaisho agaijwire obushambani, kandi agataruha kushiisha; niboosya ab'emitima etahamire, baine omutima ogumanyiire okwetenga okubi; n'abaana bakyeenirwe; abaateishukire omuhanda oguhikire, bakahaba, bakatoora omuhanda gwa Balamu mutabani wa Beori, owaakunzire ebihembo by'okutahikiirira; kwonka akahanwa ahabw'okushiisha kwe, obu endogoya etagamba yaagamba nk'omuntu, ekazibira eiraro rya nabi ogwo. Abo ni nk'amaziba agatarimu maizi, kandi ebicu ebitwarwa omuyaga; barindiirwe okunagwa omu mwirima ndindindi. bagamba ebigambo ebikuru eby'okwetunguura ebitaine mugasho; boosya abantu ababa bahungire abatuura omu buhabe, nibababeihabeihesa okwetenga okubi okw'omubiri. Babaraganisa obusingye, haza bo bari abahuuku b'okujunda; ahakuba ekisingura omuntu, nikyo aba omuhuuku waakyo. Ahabw'okuba abaaherize kukira ebihagaro eby'ensi ahabw'okumanya Mukama n'Omujuni waitu Yesu Kristo, ku baagaruka kubyetaasyamu, byabasingura, ebya bwanyima byabo biba bibi okukira eby'okubanza. Mumanye ngu ekyakubaire gye aharibo, kuri bataramanyire muhanda gw'okuhikiirira, okukira obu baherize kugumanya, bakateishuka, bakareka ekiragiro ekirikwera eki baahairwe. Ekyo kibahikireho nk'enfumu y'amazima erikugira eti: Embwa neegarukira ebitanaki byayo, n'empunu eyoogiibwe egaruka kwekuringa omu shaabo. Abarikukundwa, egi n'ebaruha ya kabiri ei naabahandiikira; omu baruha ezo zombi eki naagyendereire n'okusisiimura emitima yaanyu etarimu buryarya nimbaijutsya; ngu mwijukye ebigambo ebyagambirwe ira baanabi abarikwera, n'ekiragiro kya Mukama kandi Omujuni waitu eki mwagambiirwe entumwa ezaabatumirweho. Mubanze mumanye eki ngu, omu biro by'aha mperu haryaija abagaaniizi abarikugaaniiza, nibakuratira okwetenga kwabo okubi, nibagira bati: Ku yaaraganiise kwija! Mbwenu arahi? Ahakuba okwiha obu baatatenkuriitwe baagwejegyera, byona bituura nk'oku byabaire biri aha kutandika kw'okuhangwa kw'ensi. Ahakuba nibabyeyebesa nkana, nibamanya ngu hakaba hariho eiguru okuruga ira, n'ensi eyaahangirwe ekigambo kya Ruhanga okuruga omu maizi, kandi ekaguma eri ahagati yaago; kandi ahabw'ekigambo kya Ruhanga ensi eyaabaire eriho ekagaruka yaashwekwa amaizi g'omwegyemure, yaamirwa; kwonka eiguru n'ensi ebiriho hati, ahabw'ekigambo ekyo, bibiikiirwe omuriro, nibirindwa okuhitsya aha kiro ky'orubanja eki abantu abatatiina Ruhanga baricwekyererezibwaho. Kwonka, B'eishe-emwe, mutaryebwa ekigambo eki, ngu ekiro kimwe ahari Mukama ni nk'emyaka rukumi, kandi n'emyaka rukumi ni nk'ekiro kimwe. Mukama tatuuzayo ki yaaraganiise, nk'abamwe oku barikuteekateeka, kureka agumisiriza ahabwanyu, atarikwenda muntu weena kuhwerekyerera, kureka naayenda ngu boona bahikye aha kweteisa. Kwonka ekiro kya Mukama kiryaija nk'omushuma; obwo eiguru riryarugaho n'okuhinda kuhango, n'ebintu by'obuhangwa biryayagibwa omuriro, kandi ensi n'ebigirimu biryayokibwa. Ebyo byona ku biraabe biri eby'okuyaga bityo, mureebe oku mushemereire kuba abarikwera kandi abarikutiina Ruhanga omu mitwarize yaanyu, nimutegyereza ekiro kya Mukama, kandi nimukora eby'okukirahutsya; ahabw'ekyo kiro eiguru riryayokibwa rihweho, kandi eby'obuhangwa biryayagibwa omuriro mwingi. Kwonka itwe nitutegyereza eiguru eritsya n'ensi ensya ebituurwamu okuhikiirira, nk'oku yaaraganiise. N'ahabw'ekyo, abarikukundwa, nk'oku mutegyereize ebyo, mwezirikye abashangye mwine obusingye, mutaine ibara ribi n'obu kaakuba akamogo omu maisho ge. Mumanye ngu okugumisiriza kwa Mukama waitu okwo nikwo kujunwa; nka mugyenzi waitu orikukundwa paulo oku yaabahandiikiire nk'obwengye obu yaahairwe oku buri, naagamba atyo omu baruha ze zoona. Omuri ezo harimu ebigambo bimwe ebigumire kwetegyerezibwa, ebi abatarikwetegyereza n'abatahamire bakiikamya, nk'oku bagira ebyahandiikirwe ebindi, bakeereetaho okuhwerekyerera. N'ahabw'ekyo naimwe, abarikukundwa, nk'oku mushangirwe nimumanya ebyo, mwerinde mutahabisibwa obuhabe bw'abantu babi, mukaruga omu kuhama kwanyu. Kureka mukurire omu mbabazi za Mukama waitu kandi Omujuni Yesu Kristo, n'omu kumumanya. Aheebwe ekitiinisa hati n'ebiro byona. Amiina. Ekyabaire kiriho iranaire, eki twahuriire, eki twareebire n'amaisho gaitu, eki twayetegyereize kandi tukakwataho n'engaro zaitu, ekya kigambo ow'amagara (kandi amagara ago gakoorekwa, twagareeba, twagahamua, kandi nitubagambira amagara ago agatahwaho agaabaire gari na Isheboona gakatworekwa) eki twareebire kandi eki twahuriire, nikyo turikubagambira ngu naimwe mukwatainse naitwe; kandi naitwe tukwataniise na isheboona n'Omwana we Yesu Kristo; kandi nitubahandiikira ebyo ngu okushemererwa kwaitu kube okuhikire. Obu nibwo butumwa obu yaatugambiire, kandi obu turikubagambira, ngu Ruhanga n'omushana, kandi omuriwe tiharimu mwirima na kakye. Ku turaabe nitugira ngu nitukwatanisa nawe, haza kunu nitugyendera omu mwirima, biri nitubeiha kandi titurikukora by'amazima; kwonka ku tugyendera omu mushana, nka We oku ari omu mushana, tukwatanisa hamwe, kandi eshagama ya yesu Kristo Omwana we eguma neetwozyaho ebibi byona. Ku tugira ngu titwine kibi, tuba nitwebeiha, kandi tuba tutaine mazima. Ku twatura ebibi byaitu, niwe w'okwesigwa kandi ohikiriire kutusaasira ebibi n'okutwozyaho eby'okutahikiirira byona. Ku tugira ngu titukashiishaga, tumuhindura omubeihi, kandi ekigambo kye kiba kitari muriitwe. Baana bangye abato, naabahandiikira ebigambo ebyo, ngu murekye kushiisha; kwonka omuntu weena ku araashiishe, twine Omutonganizi ahari Isheboona, niwe Yesu Kristo ohikiriire; kandi Ogwo niwe karabo ahabw'ebibi byaitu, kandi ti byaitu twenka, kureka n'ebibi by'ensi yoona. Ahari eki niho turikuhamiza ngu nitumumanya, ku turaabe nitukora ebi aturagiira. Orikugira ati, Nimmumanya, atarikworobera biragiro bye, n'omubeihi, kandi naaba ataine mazima; kwonka orikworobera ekigambo kye, okukunda oku akunda Ruhanga kuba kuhikiriziibwe buzima omuriwe. Aho niho tumanyira ku turi omuriwe; orikugira ngu atuura omuriwe, ashemereire kutwaza nka We oku yaabaire atwaza. Abarikukundwa, tindikubahandiikira kiragiro kisya, kureka ekya ira, eki mwabaire mwine okwiha iranaira; ekiragiro ekyo ekya ira nikyo kigambo eki mwahuriire. Kwonka kandi nimbahandiikira ekiragiro kisya, kandi eky'amazima omuriwe n'omuriimwe, ahakuba omwirima niguhwaho, kandi n'omushana ogw'amazima gwajwire. Orikugira ngu ari omu mushana, akanga mwene ishe, biri akiri omu mwirima na hati. Orikukunda mwene ishe, naaba ari omu mushana, kandi omuriwe tiharimu kirikuteeza ntsibo. Kwonka orikwanga mwene ishe, naaba ari omu mwirima, kandi naaba atarikumanya i arikuza, ahabw'okuba omwirima niguba gumuhumize amaisho. Nimgahandiikira, imwe abaana bato, ahakuba ebibi byanyu bibasaasiirwe ahabw'eiziina rye. Nimbahandiikira, imwe baishebo, ahakuba nimumanya Ogwo owaabaire ariho okwiha iranaira. Nimbahandiikira, imwe abatsigazi, ahakuba musingwire Omubi. Naabahandiikira, imwe abaana bato, ahakuba nimumanya Isheboona. Naabahandiikira, imwe baishebo, ahakuba nimumanya Ogwo owaabaire ariho okwiha iranaira. Naabahandiikira, imwe abatsigazi, ahakuba mwine amaani, n'ekigambo kya Ruhanga kituura omuriimwe, kandi musingwire Omubi. Mutarikunda ensi n'obu byakuba ebintu ebigirimu. Omuntu weena ku akunda ensi, okukunda Isheboona kuba kutamurimu. Ahakuba byona eby'omu nsi, ebi omubiri gwetegna, n'ebi amaisho geetenga, n'okwehimbisa ahabw'eby'amagara aga, tibiruga hari Isheboona, kureka biruga omu nsi egi. Kandi ensi egi neehwaho n'okwetenga kwayo; kwonka okora ebi Ruhanga akunda, agumaho ebiro byona. Imwe abaana bato, ogu nigwo mwanya gw'aha muheru; nk'oku mwahuriire ngu nihenda kwija Antikristo, na mbwenu haizire baantikristo baingi; aho niho turikumanyira omwanya ogu ku guri ogw'aha muheru. Bakataana naitwe, baaturugamu; kwonka bakaba batari baitu; ahakuba kuru baabaire bari abaitu, bakaagumire naitwe; kwonka bakeegyendera, ngu kimanyirwe kimwe ku boona batari baitu. Kwonka imwe mukashukwaho amajuta Ogwo Orikwera, kandi mwena nimukimanya. Tinaabahandiikira nk'abatarikumanya mazima, kureka nk'abarikugamanya, kandi nimumanya ngu tihariho kishuba ekiruga omu mazima. Omubeihi n'oha? T'ogwo ohakana ku Yesu atari Kristo? Antikristo n'ogwo oyehakana Isheboona n'Omwana. Tihariho oyehakana Omwana akagira Isheboona. Ogwo oikiriza Omwana niwe aine na Isheboona. N'ahabw'ekyo eki mwahuriire okwiha iranaira kibe nikyo kyaguma omuriimwe. Eki mwahuriire okwiha iranaira ku kiriguma omuriimwe, naimwe muryaguma omu Mwana n'omuri Isheboona. Kandi endagaano ei yaaturaganiise n'egi, okuheebwa amagara agatahwaho. Ebi naabibahandiikira kubamanyisa eby'abarikwenda kubahabisa; naimwe okushukwaho amajuta, oku yaabahaire, nikuguma omuriimwe, kandi timurikwetenga w'okubeegyesa; nk'okushukaho amajuta kwe oku kubeegyesa ahari byona, kandi oku kuri okw'amazima, kutari kw'ebishuba, nk'oku kwabeegyeise, mube nikwo mwaguma omuriwe. Na mwenu, baana bangye abato, mugume omuriwe, bwanyima ku arireebeka, tubone kwija omu maisho ge twine obumanzi, tutarikukwatwa nshoni tukeenyonya aha kwija kwe. Ku muraabe nimumanya ngu ahikriire, mumanye ngu omuntu weena okora eby'okuhikiirira bibi azairwe Ruhanga. Mureebe okukunda oku Isheboona yaatukunzire oku kuri, itwe okwetwa abaana ba Ruhanga; kandi nikwo turi. Nikyo ensi etatumanyira, ahakuba teramumanyire. Abarikukundwa, hati turi abaana ba Ruhanga; oku turiba, tikukamanyirwe; kwonka nitumanya, ngu ku arishuuruurwa, turyashushana nawe, ahabw'okuba turyamureeba nk'oku ari. Kandi omuntu weena omwineho amatsiko ago, ayeshemeze nka We oku ari oshemeire. Omuntu weena okora ekibi akora eby'obugomi; kandi ekibi nibwo bugomi. Nimumanya ngu Ogwo akoorekwa kwihaho ebibi, kandi omuriwe tiharimu kibi. Weena oguma omuriwe tashiisha; weena oshiishs takamureebaga, n'obu kwakuba okumumanya. Imwe abaana bato, hatagira omuntu weena owaabahabya. Okora eby'okuhikiirira niwe ahikiriire, nka We oku ahikiriire. Okora ekibi n'owa Sitaane; ahakuba okwiha iranaira Sitaane ashiisha. Nikyo Omwana wa Ruhanga yaayorekyeirwe kuhwerekyereza emirimo ya Sitaane. Weena ozairwe Ruhanga takora kibi; ahabw'okuba embibo ye eguma omuriwe; kandi tabaasa kukora kibi, ahakuba akazaarwa Ruhanga. Ekyo nikyo kimanyisa abaana ba Ruhanga n'abaana ba Sitaane; weena otakora eby'okuhikiirira ti wa Ruhanga, n'obu yaakuba otakunda mwene ishe. Ahakuba obu nibwo butumwa obu mwahuriire okwiha iranaira, ngu tukundane, turekye kuba nka Kaini owaabaire ari ow'Omubi, akaita omurumuna. Mbwenu akamwitira ki? ahabw'okuba emicwe ye ekaba eri mibi, kandi ey'omurumuna ekaba eri ey'ohikiriire. B'eishe-emwe, mutatangaara ngu ensi neebanga. Itwe nitumanya ngu tukaruga omu kufa, twataaha omu magara, ahabw'okuba tukunda ab'eishe-emwe. Otaine rukundo aguma omu kufa. Weeana orikwanga mwene ishe n'omwitsi; kandi nimumanya ngu tihariho mwitsi oine amagara agatahwaho omuriwe. Aha niho tumanyira rukundo, ahakuba Yesu akahayo amagara ge ahabwaitu; naitwe tushemereire kuhayo amagara gatu ahabwa beene waitu. Mbwenu omuntu weena otungire ebintu by'ensi egi, ku yaakureeba mugyenzi we abikyenire, yaamwehuzya, okukunda kwa Ruhanga kukaaguma kuta omuriwe? Baana bato, turekye kukundana omu bigambo nari aha rurimi, kureka tukundane omu bi turikukora n'omu mazima. Aha niho turikumanyira ko turi ab'amazima, tukagarukwamu emitima omu maisho ge, omuri byona ebi etushinja; ahakuba Ruhanga ni mukuru okukira emitima yaitu, kandi naamanya byona. Abarikukundwa, emitima yaitu ku eraabe etarikutushinja, twine obumanzi omu maisho ga Ruhanga; kandi eki tushaba kyona akituha, ahakuba tworobera ebiragiro bye, kandi tukora ebishemeire omu maisho ge. Kandi eki nikyo kiragiro kye, ngu twikirize eiziina ry'Omwana we Yesu Kristo, kandi tukundane nk'oku yaaturagiire. Boona aboorobera ebiragiro bye baguma omuriwe, nawe aguma omuribo. Kandi aha niho tumanyira ngu aguma omuriitwe, ahabw'Omwoyo ou yaatuhaire. Abarikukundwa, mutaikiriza buri mwoyo gwona, kureka mubanze mwetegyereze emyoyo ku eraabe eri eya Ruhanga; ahakuba baanabi baingi ab'ebishuba baizire omu nsi. Aha niho tumanyira Omwoyo wa Ruhanga; buri mwoyo gwona ogugamba ku Yesu Kristo yaiziire omu mubiri, guba niguruga ahari Ruhanga; kandi omwoyo gwona ogutagamba Yesu gutyo, guba gutari gwa Ruhanga. Ogwo n'omwoyo gwa antikristo ogu mwahuriire ngu nigwija, kandi na hati gwahikire omu nsi. Imwe abaana bato, muri aba Ruhanga, kandi mubasingwire, ahakuba Ori omuriimwe ni mukuru okukira ori omu nsi. Bo n'ab'ensi; n'ahabw'ekyo nibagamba eby'ensi kandi n'ensi neebahurira. Itwe turi aba Ruhanga. Omuntu weena omanya Ruhanga atuhurira; kandi otari wa Ruhanga tatuhurira. Aho niho tumanyira omwoyo ogw'amazima, n'omwoyo ogurikuhabya. Abarikukundwa, tukundane, ahakuba okukunda kuruga ahari Ruhanga, kandi omuntu weena ogira rukundo aba azairwe Ruhanga. Otagira rukundo tamanya Ruhanga; ahakuba Ruhanga aba rukundo. Omuri eki nimwo okukunda kwa Ruhanga kwayorekyeirwe ahariitwe, obu yaatuma Omwana we omwe nyamunegyere, ngu tube abahuriire ahabwe. Omuri eki nimwo okukunda kuri, tiitwe twakunzire Ruhanga, kureka niwe yaatukunzire, akatuma Omwana we kuba ekarabo ahabw'ebibi byaitu. Abarikukundwa, Ruhanga ku araabe yaatukunzire atyo, naitwe tushemereire kukundana. Tihariho muntu orareebire Ruhanga; ku tukundana, Ruhanga aguma omuriitwe, n'okukunda kwe kuhikiirizibw aomuriitwe. Aha niho tumanyira ngu tuguma omuriwe, nawe omuriitwe, ahabw'okuba akatuha aha Mwoyo we. Itwe tukareeba kandi twahamya ku Isheboona yaatumire Omwana we kuba Omujuni w'ensi. Omuntu weena orikumanya ku Yesu ari Omwana wa Ruhanga, Ruhanga naaguma omuriwe, kandi nawe naaguma omuri Ruhanga. Itwe nitumanya, kandi nitwikiriza okukunda oku Ruhanga atukunda. Ruhanga ni rukundo; kandi oguma omuri rukundo niwe aguma omuri Ruhanga, na Ruhanga akaguma omuriwe. Omuri eki nimwo okukunda kuhikiirizibwa omuriitwe, ngu tugire obumanzi tutaritiina aha kiro ky'orubanja, ahakuba nk'oku ari nikwo naitwe turi omu nsi egi. Omu kukunda tihabamu bwoba, okukunda okuhikire kubingira aheeru obwoba; ahakuba obwoba bugyenda n'ekiheneso, kandi oine obwoba aba ataine kukunda okuhikire. Itwe nitukunda, ahakuba We akabanza kutukunda. Omuntu weena ku agira ati, Ninkunda Ruhanga, haza naayanga mugyenzi we, n'omubeihi; ahakuba otakunda mugyenzi we ou arareebire, tabaasa kukunda Ruhanga ou atakareebaga. Kandi twine ekiragiro eki ekyarugire ahariwe ngu, Orikukunda Ruhanga akunda na mugyenzi we. Omuntu weena oikiriza ngu Yesu ni Kristo aba azairwe Ruhanga; kandi weena okunda omuzaire aba naakunda n'ou yaazaire. Aha niho turikumanyira ngu tukunda abaana ba Ruhanga, ku tukunda Ruhanga, twayorobera ebiragiro bye. Ahakuba oku nikwo kukunda Ruhanga, itwe okworobera ebiragiro bye; kandi ebiragiro bye tibirusya. Ahabw'okuba kyona ekizairwe Ruhanga kisingura ensi; kandi obu nibwo businguzi obusingura ensi, nikwo kwikiriza kwaitu. Mbwenu n'oha osingura ensi? T'ogwo oikiriza ngu Yesu n'Omwana wa Ruhanga? Ogwo niwe yaizire, akaraba omu maizi n'eshagama, Yesu Kristo, ti mu maizi gonka, kureka omu maizi n'eshagama; kandi Omwoyo niwe abihamya, ahabw'okuba Omwoyo nigo mazima. Hariho ebirikuhamya bishatu, Omwoyo n'amaizi n'eshagama; kandi ebishatu ebyo biikirizana. Ku turaabe nitwikiriza okuhamya kw'abantu, okuhamya kwa Ruhanga nikukira okwabo; ahakuba okuhamya kwa Ruhanga nikwo oku, ngu akahamya eby'Omwana we. Oikiriza Omwana wa Ruhanga aine okuhamya okwo omuriwe. Otaikiriza Ruhanga aba amuhindwire omubeihi, ahabw'okuba aba ataikiriize kuhamya oku Ruhanga yaahamize aha Mwana we. Kandi oku nikwo kuhamya okwo, ngu Ruhanga akatuha amagara agatahwaho, kandi amagara ago gari omu Mwana we. Omuntu oine ogwo Mwana niwe aine amagara; otaine Mwana wa Ruhanga taine magara. Ebi naabihandiikira imwe abaikiriza eiziina ry'Omwana wa Ruhanga, ngu mubone kumanya ku mwine amagara agatahwaho. Kandi obu nibwo bumanzi obu twine omuriwe, ngu kutushaba ekintu kyona nk'oku akunda, atuhurira. Kandi ku turaabe nitumanya ngu atuhurira omuri byona ebi tushaba, nitumanya ngu tutungire ebi twamushabire. Omuntu weena ku araareebe mugyenzi we naakora ekibi ekitari ky'okumwitsa, ashabe, kandi Ruhanga aryamuha amagara ahabw'abo abakozire ekibi ekitari ky'okubaitsa. Hariho ekibi ekirikwitsa; ekyo tindikugira ngu, aryakyeshengyerereza. Ekitari ky'okuhikiirira kyona kiba ekibi; kwonka hariho ekibi ekitari ky'okwitsa. Nitumanya ngu omuntu weena ozairwe Ruhanga takora kibi; ahakuba Ogwo owaazairwe Ruhanga niwe amurinda, kandi Omubi tamukoraho. Itwe nitumanya ku turi aba Ruhanga, kandi ensi yoona ku eri omu butegyeki bw'Omubi ogwo. Kandi nitumanya ngu Omwana wa Ruhanga akaija, yaatuha okwetegyereza, ngu tumanye Ow'amazima; naitwe turi omuri Ogwo ow'amazima, niwe Yesu Kristo Omwana we. Ogwo niwe Ruhanga ow'amazima, n'amagara, agatahwaho. Imwe baana bato 'mwe, mwerinde ebishushani ebirikuramibwa. Nyowe nk'omukuru naakuhandiikira, iwe Omuzaire owaatoorainwe n'abaana baawe, abu ndikukunda omu mazima, kandi tiinye nyenka kureka n'abandi boona abarikumanya amazima, ahabw'amazima agatuura omuriitwe, kandi agariguma naitwe ebiro byona; embabazi n'okusaasira n'obusingye ebirikuruga ahari Ruhanga Isheboona na Yesu Kristo Omwana we, biryaguma naitwe omu mazima n'okukunda. Nkashemererwa munonga ahakuba nkashanga abamwe aha baana baawe nibagyendera omu mazima nk'oku twaragiirwe Isheboona. Mbwenu ninkweshengyereza, Muzaire, ntari nk'orikukuhandiikira ekiragiro kisya, kureka ekyo eki tushangirwe twine okwiha iranaira, ekituragiira ngu tukundane. Kandi oku nikwo kukunda, itwe okugyendera omu biragiro bye. Eki nikyo kiragiro, nk'oku mwahuriire okuruga iranaira, ngu mube nikyo mwagyenderamu. Ahakuba hariho abarikuhabisa baingi abaizire omu nsi, abatarikwikiriza ngu Yesu Kristo akaija aine omubiri. Orikugamba atyo n'omuntu orikuhabya abandi, kandi ni antikristo. Mwerisne, mutafeerwa eki mwakoreire, kureka muheebwe ekihembo ekihikire. Omuntu weena orikurenzya aha nyengyesa ya Kristo atagigumiremu, naaba ataine Ruhanga; orikugumira omu nyegyesa egyo, ogwo naaba aine Isheboona kandi n'Omwana. Omuntu weena ku ariija ahi muri, ataine nyegyesa egyo mutarimutaasya omu nju, n'obu kwakuba okumuramutsya; ahakuba orimuramutsya, aryaba akwataniise nawe omu micwe ye emibi. N'obu ndaabe nyine bingi kubahandiikira, kwonka tindikusiima kubihandiikisa bwino aha rupapura; ahakuba nyine amatsiko kwija okwo kugaaniira naimwe nitureebana, tubone kuhitsya okushemererwa kwaitu. Abaana ba murumuna waawe baakuramutsya. Nyowe nk'omukuru naakuhandiikira, iwe Gaayo orikukundwa, ou nkunda omu mazima. Orikukundwa, ninshaba ngu obe gye omuri byona, kandi ngu ogire amagara omu mubiri, nk'oku ori gye omu mwoyo. Ahakuba nkashemererwa munonga obu abamwe aha b'eishe-emwe baija, nibahamya amazima gaawe, kandi n'oku orikugagyenderamu. Tihariho ki ndikushemerererwa okukira eki, okuhurira ngu abaana bangye nibagyendera omu mazima. Orikukundwa, nookora omurimo gw'obwesigwa omuri byona ebi orikukorera ab'eishe-emwe, haza kandi bari abagyenyi abu otarikumanya, abahamize okukunda kwawe omu maisho g'ekanisa. Kandi ku oribaraga gye omu rugyendo rwabo omu muringo ogurikusiimisa Ruhanga, oryaba okozire gye. Ahabw'okuba bakaruga owaabo ahabw'Eiziina eryo, bataine ki baihire aha Banyamahanga. N'ahabw'ekyo naitwe tushemereire kwakiira abari nk'abo, tube abarikukwatanisa nabo kuhwerana omu mazima. Hariho eki naahandiikiire ekanisa; kwonka Diotorefe, okunda kwekuza, tarikutwikiriza. N'ahabw'ekyo, ku ndiija, ndyabaijutsya ebi arikukora, naatujuma, kandi naatugambaho ebigambo bibi. Kandi tagarukira hari ebyo byonka, kureka ataho n'okwanga kwakiira ab'eishe-emwe, n'abarikwenda kubaakiira abazibira, agaruka abacwa omu kanisa. Orikukundwa, otaritooreza orikukora ekibi, kureka orikukora ekirungi. Orikukora gye n'owa Ruhanga; orikukora kubi, takareebaga Ruhanga. Demeterio naasiimwa boona, kandi n'amazima nigakihamya; naitwe noomanya ngu okuhamya kwaitu n'okw'amazima. Nkaba nyine bingi kukuhandiikira; kwonka tindikusiima kubihandiikisa akacumu na bwino. Kwonka nyine amatsiko kukureeba juba; obwo turyagaaniira nitureebana. Obusingye bugume naiwe. Banywani baitu baakuramutsya. Ndamukiza banywani baitu buri omwe. Nyowe Yuda, omuhuuku wa Yesu Kristo, kandi murumuna wa Yakobo, naabahandiikira imwe abaayetsirwe, abarikukundwa omuri Ruhanga Isheboona, kandi abarindiirwe Yesu Kristo; embabazi n'obusingye n'okukunda byeyongyere omuriimwe. Abarikukundwa, ku naabaire niinyezirika munonga kubahandiikira eby'okujunwa kwaitu twena, nkagyemwa kubahandiikira nimbeehanangiriza kurwanira munonga okwikiriza oku abarikwera baahairwe rimwe kikahwa. Ahakuba hariho abantu bamwe abashensheire omuriitwe batamanyirwe, abaarangirwe ira ku baricwerwa orubanja oru; n'abantu abatatiina Ruhanga, abahindura embabazi za Ruhanga orwekwatso ngu bashambane, bakeehakana Omutegyeki waitu omwe wenka kandi Omujuni waitu Yesu Kristo. Mbwenu n'obu muraabe mwamanyiire kimwe byona, niinyenda kubaijutsya nti, Mukama owaajunire eihanga ry'Israeli okuruga omu nsi ya Misri, bwanyima akahwerekyereza abataraikiriize; kandi na baamaraika, abatararinzire bukuru bwabo, bakaruga omu mwanya gwabo ogu baabaire batuuramu, akibarindiire omu mwirima omu njegyere ezitarugwamu, okuhitsya aha kiro kikuru eky'orubanja; kandi n'aba Sodoma na Gomora n'ab'omu ndembo ezaabaire zihereraine nazo, abaayehaireyo omu bushambani n'okukoranaho eby'enshoni ebitari by'obuhangwa, bakaheebwa ekifubiro ky'omuriro ogutaraara, baaba eky'okureeberaho. Kandi omu muringo ogwo abashaija abo bashiisha emibiri yaabo omu birooto, bagaya obutegyeki, kandi bajuma ab'ekitiinisa. Kwonka Mikaeli maraika omukuru, ku yaarwaniise Sitaane, naahakana nawe nibafa omubiri gwa Musa, tareehangire kumucwera rubanja naamujuma, kureka akagira ati: Mukama akuhane. Kwonka abashaija abo bajuma ebi batarikumanya; kandi ebi barikumanya, babimanyisibwa obuntu bwabo nk'enyamaishwa ezitaine bwengye, nibyo bakoresa okweshiisha. Baryakareeba! Ahakuba batoora omuhanda gwa Kaini, boohokyera omu buhabe bwa Balamu ahabw'okutunga enshaagi, kandi bacwekyererera omu bugomi bwa Koora. Abo, ku baba nibarya naimwe, ni nk'amabara agarikushiisha amagyenyi gaanyu ag'okukundana; n'abariisa b'entaama abariisa enda zaabo batarikutiina; n'ebicu ebitarimu njura ebitwarwa omuyaga; n'ebiti ebitariho byana omu bunaku bw'ekyanda ebifiire kabiri, ebirimbwirwe n'emizi; ni nk'ebingonzi by'enyanja eby'amaani, babira eifuro ry'enshoni zaabo; kandi ni nk'enyonyoozi ezitahamiire hamwe, abarindiirwe omwirima ndindindi ebiro byona. Kandi abo nibo Enoka, owa mushanju okuruga ahari Adamu, yaaragwireho ati: Reeba, Mukama akaija n'abarikwera be obukumi n'obukumi, okucwera boona orubanja, n'okurusingisa boona abatatiina Ruhanga ahabw'eby'okutamutiina ebi baakozire bakamucumuraho, kandi n'ebigambo ebigumire byona ebi abasiisi abatatiina Ruhanga baamugambireho nibamurwanisa. Abo n'abeetomboita, abatuura nibatonzya, abakurata okwetenga kwabo okubi, abeehimbisa n'ebigambo ebirengyesereize, kandi abaha abantu ekitiinisa nibabendamu enshaagi. Kwonka imwe, abarikukundwa, mwijukye ebigambo ebyagambirwe ira entumwa za Mukama waitu Yesu Kristo, oku zaabagambiire, nizigira ziti: Omu biro by'aha mperu haryabaho abashekyerezi, abarikukurata okwetenga kwabo okw'okutatiina Ruhanga. Abo nibo bareeta okwetaanisamu, abantu-buntu abataine Mwoyo. Kwonka imwe, abarikukundwa, mweyombekye aha musingi gw'okwikiriza kwanyu okurikwera munonga; mushabe omu Mwoyo Orikwera. Mwerindire omu kukunda kwa Ruhanga; mutegyereze okusaasira kwa Mukama waitu Yesu Kristo, okuribahitsya omu maara agatahwaho. Kandi abamwe abarikubanganisa mubaikiririse; abandi mubakize nimubashahura omu muriro; n'abandi mubasaasire nimutiina, nangwa mwangye n'ekijwaro ekiine amabara agateirweho omubiri. Ogwo orikubaasa kubarinda kutagwa kandi n'okubamurika omu maisho g'ekitiinisa kya Ruhanga nimushemererwa munonga mutaine kamogo, Ruhanga ogwo omwe wenka, Omujuni waitu owaatujunire ahabwa Yesu Kristo Mukama waitu, aheebwe ekitiinisa eky'obukama bwe n'obutegyeki n'obushoboorozi, ebi yaabaire aine ira ryona, hati n'ebiro byona. Amiina. Ebyashuurwirwe Yesu Kristo, ebi Ruhanga yaamuhaire kworeka abahuuku be ebyabaire nibyenda kubaho juba, nawe akatuma maraika we kubimanyisa omuhuuku we Yohaana, owaahamize ebi yaareebire byona eby'ekigambo kya Ruhanga n'eby'okuhamya oku Yesu Kristo yaahamize. Orikushoma ebigambo by'obunabi obu aine omugisha, kandi baine omugisha abarikubihurira, bakata omutima aha bihandiikirwemu; ahabw'okuba obunaku buri haihi. Nyowe Yohaana naabahandiikira imwe amakanisa mushanju ag'omuri Asia; nimbendeza embabazi n'obusingye ebirikuruga ahari Ogwo oriho, kandi owaabaire ariho, kandi oribaho, kandi ebirikuruga aha myoyo mushanju eri omu maisho g'ekitebe kye eky'obukama, kandi ebirikuruga ahari Yesu Kristo kareebi omwesigwa, omujigaijo omu kuzooka, kandi omutegyeki w'abagabe b'ensi. Ogwo otukunda, kandi owaatukomoroire omu bibi byaitu n'eshagama ye, akatuhindura obukama n'abanyamurwa ahari Ruhanga we kandi Ishe, aheebwe ekitiinisa n'obutegyeki ebiro byona. Amiina. Reeba, naija n'ebicu, kandi eriisho ryona riryamureeba, n'abo abaamucumitsire; n'enganda zoona ez'omu nsi ziryaborooga ahabw'okwija kwe. Eego, Amiina. Niinye Alufa na Omega; nikwo Mukama Ruhanga arikugira, oriho, kandi owaabaire ariho, kandi oribaho, Ow'obushoboorozi bwona. Nyowe Yohaana mwene waanyu, okwataniise naimwe omuri Yesu omu busaasi n'omu bukama n'omu kugumisiriza, nkaba ndi aha kirwa Patumo, ntuzirwe ekigambo kya Ruhanga n'okuhamya ebya Yesu. Aha izooba rya Mukama nkaba ndi omu Mwoyo, naahurira eiraka rihango nk'ery'enzamba enyima yangye, nirigira riti: Ebi oraareebe obihandiikye omu kitabo, okyoherereze amakanisa aga mushanju, eya Efeso, Sumuruna, Perugamo, Suatira, Saadi, Filudelafia na Laodikia. Ahonaaho naahinduka kureeba owaabaire naagamba naanye; ku naahindukire, naareeba ebikondo by'etabaaza mushanju eby'ezaabu, kandi ahagati y'ebyo bikondo hakaba hariho Orikushusha Omwana w'omuntu, ojwaire ekijwaro ekihikire aha bigyere, kandi ayezirikire orukoba rw'ezaabu omu kifuba; omutwe gwe n'eishokye rye bikaba nibyera nk'ebyoya by'entaama, nibyerera kimwe nk'orubaare; amaisho ge gakaba gari nk'endimi z'omuriro, ebigyere bye bikaba nibyengyengyeta nk'omuringa ogushemereziibwe omu iziiko, kandi eiraka rye rikaba nirihoorera nk'amaizi maingi; omu mukono gwe gwa buryo akwaitsemu enyonyoozi mushanju, omu kanwa ke haarugamu rurara ey'amoogi abiri, kandi ahamaisho ge hakaba ninamurinkana nk'eizooba eririkujwisa amaani. Ku naamureebire, naagwa aha bigyere bye nk'ofiire. Kwonka yantaho omukono gwe gwa buryo naagira ati: Otatiina; niinye w'okubanza kandi ow'aha muheru, mbwenu ohuriire. Nkaba nfiire, mbwenu ndi ohuriire ebiro byona; kandi nyine ebishumuruzo bya Rufu n'Okuzimu. Mbwenu handiika ebi waareeba, ebiriho kandi ebiribaho bwanyima. Amakuru g'enyonyoozi mushanju ezi waareeba omu mukono gwangye gwa buryo, kandi n'ebikondo by'etabaaza mushanju eby'ezaabu, ezo nyonyoozi mushanju nibo baamaraika b'ago makanisa mushanju, kandi ebyo bikondo by'etabaaza mushanju nigo makanisa mushanju. Handiikira maraika w'ekanisa ey'omuri Efeso, oti: Ebi nibyo bigambo by'Ogwo okwaitse enyonyoozi mushanju omu mukono gwe gwa buryo, kandi ogyenda naataayaayira ebikondo by'etabaaza mushanju eby'ezaabu. Ati: Nimmanya ebi orikukora, okwezirika kwawe, n'okugumisiriza kwawe; kandi nimmanya ku otabaasa kugumisiririza abantu babi, kandi ku waayetegyereize abeeyeta entumwa, haza batari bo, okashanga bari ab'ebishuba. Nimmanya ku ogumisiriza, kandi ku oyemera bingi ahabw'eiziina ryangye, kandi ku otakaruhaga. Kwonka nyine eki ndikufa naiwe; okareka okukunda kwawe okw'okubanza. N'ahabw'ekyo oijukye ahu waihire waaza kugwa, oyeteise, ogarukye okore nk'oku waabaire nookora okubanza. Ku oraabe otakozire otyo, ndyaija ahariiwe, nyihe ekikondo ky'etabaaza yaawe omu mwanya gwakyo, ku oriba oteeteisize. Kwonka eki oine, oyanga ebi Abanikolaiti bakora, naanye ebi nyanga. Oine amatu ahurire eki Omwoyo arikugambira amakanisa. Orikusingura ndyamwikiriza kurya aha muti gw'amagara, oguri omuri Paradiiso ya Ruhanga. Handiikira maraika w'ekanisa ey'omuri Sumuruna, oti: Ebi nibyo bigambo by'Ow'okubanza kandi Ow'aha muheru, owaabaire afiire, mbwenu ahuriire. Naagira ati: Nimmanya obusaasi bwawe, n'obworo bwawe (kwonka ori omutungi), kandi nimmanya ngu ojumwa abeeyeta Abayudaaya, haza batari bo, bari sinagogi ya Sitaane. Otatiina ebi orikwija kubonabonesibwamu. Reeba, Sitaane naija kuta bamwe omuriimwe omu kihome, ngu mugyezibwe, kandi mumare ebiro ikumi nimubonabonesibwa. Guma ori omwesigwa okuhitsya aha kufa; naanye ndyakuha ekirunga ky'amagara. Oine amatu ahurire eki Omwoyo arikugambira amakanisa. Orikusingura, okufa okwa kabiri tikwine ki kurimwitsa. Handiikira maraika w'ekanisa ey'omuri Perugamo oti: Ebi nibyo bigambo by'Ogwo oine rurara y'amoogi abiri arikugamba, naagira ati: Nimmanya ahu otuura ku niho ekitebe ky'obukama bwa Sitaane kiba; ku ogumiza kimwe eiziina ryangye, kandi ku otareehakaine ku orikuunyikiriza, nangwa n'omu biryo bya Antipa, kareebi wangye omwesigwa, owaitiirwe owaanyu, ahu Sitaane atuura. Kwonka nyine ebigambo bikye ebi ndikufa naiwe; okwo oineyo abarikwikiriza enyegyesa ya Balamu, owaayegyeise Balaki kuta enkongi omu maisho g'Abaisraeli, ngu barye ebitambiirwe ebishushani ebirikuramibwa, kandi bashambane. Kandi hoona oine n'abandi abarikwikiriza enyegyesa ey'Abanikolaiti. N'ahabw'ekyo oyeteise; ku oraabe oteeteisize, niinyija kwija juba ahariiwe, mbarwanise na rurara ey'omu kanwa kangye. Oine amatu, ahurire eki Omwoyo arikugambira amakanisa. Orikusingura ndyamuha omugabo aha maanu esherekirwe, kandi ndyamuha eibaare eririkwera, erihandiikirweho eiziina risya, eritarikumanywa muntu weena kureka ogwo owaariheebwa. Handiikira maraika w'ekanisa ey'omuri Suatira, oti: Ebi nibyo bigambo by'Omwana wa Ruhanga, oine amaisho agari nk'endimi z'omuriro, n'ebigyere bye biri nk'omuringa ogurikwengyengyeta. Naagira ati: Nimmanya emirimo yaawe, n'okukunda kwawe n'okwikiriza n'okuheereza n'okugumisiriza kwawe, kandi nimmanya ngu emirimo yaawe eya bwanyima neekira ey'okubanza. Kwonka nyine eki ndikufa naiwe; ogumisiririza omukazi Yezebeeli, orikweyeta nabikazi, kandi oyegyesa abahuuku bangye, akabahabya ngu bashambane, kandi ngu barye ebitambiirwe ebishushani. Nkamuha omwanya gw'okweteisa; kwonka yaayanga kweteisa obushambani bwe. Reeba, niinyija kumunaga aha kitabo n'abashambane be omu kubonabona kwingi, ku baraabe bateeteisize by'emicwe ye; kandi n'abaana be ndyabaitsa rufu; amakanisa goona garyamanya ngu niinye ocaaka emitima n'emyoyo; kandi ndyazimuurira omuntu weena omuriimwe ebishemereire ebi yaakozire. Kwonka imwe ab'omuri Suatira abatsigaire mutaikiriize nyegyesa egyo, abatarikumanya bi abandi beeta enaama za Sitaane, nimbagambira ku ntarikubakorera gundi mutwaro; kwonka muhamye eki mwine okuhitsya obu ndiija. Orikusingura, akaguma naakora emirimo yangye okuhitsya aha muheru, ndyamuha obutegyeki aha mahanga goona, kandi aryabategyeka n'enkoni y'ekyoma, nk'oku omuntu ayatagura enyabya z'eibumba, nkaanye oku naahairwe Tata obutegyeki; kandi ndyamuha Enyonyoozi ey'obusheeshe. Oine amatu, ahurire ebi Omwoyo arikugambira amakanisa. Handiikira maraika w'ekanisa y'omuri Saadi, oti: Ebi nibyo bigambo by'Ogwo oine emyoyo mushanju ya Ruhanga, kandi n'ezonyonyoozi mushanju. Naagira ati: Nimmanya ebi okora; oine eiziina ry'okuba ohuriire, kwonka ori ofiire. Sisiimuka, ogume nooreeba, ogumye ebikiriho ebiri haihi kufa; ahakuba nshangire omuri byona ebi okora hatarimu kihikire omu maisho ga Ruhanga wangye. N'ahabw'ekyo oijukye ebi waahairwe kandi n'ebi waahuriire; obihamye, oyeteise. Ahabw'okuba ku oraabe otasisiimukire, okareeba, ndyaija nk'omushuma; torimanya bunaku obu ndikuhikiraho. Kwonka oine amaziina makye g'abantu b'omuri Saadi, abatarasiisire bijwaro byabo; abo baryagenda naanye bajwaire ebirikwera, ahakuba babishemereire. Orikusingura aryajwekwa atyo ebijwaro birikwera, kandi tindiiha iziina rye mu kitabo ky'amagara, kureka ndyarihamya omu maisho ga Tata n'omu maisho ga baamaraika be. Oine amatu, ahurire eki Omwoyo arikugambira amakanisa. Handiikira maraika w'ekanisa y'omuri Filadelufia oti: Ebi nibyo bigambo by'Ogwo orikwera, ow'amazima, oine ekishumuruzo kya Daudi, oigura hatagire owaakinga, kandi okinga hatagire, owaigura. Naagira ati: Nimmanya emirimo yaawe. Reeba, ntaire omu maisho gaawe orwigi orwigwire, oru omuntu weena atarikubaasa kukinga. Nimmanya ngu oine amaani makye, kwonka okeerinda ekigambo kyangye, tiwaayehakana iziina ryangye. Mbwenu reeba, naakuha ab'omuri sinagogi ya Sitaane, abeeyeta Abayudaaya, haza batari bo, nibabeiha; ndyabagyema baije bainame omu maisho gaawe, babone kumanya ku naakukunzire. Iwe okarinda ekigambo eki waagambiirwe aha by'okugumisiriza kwangye; naanye nikyo ndikurindira omu bunaku bw'okutegwa okuriija omu nsi yoona, okugyeza boona abagituuramu. Niinyija juba; gumiza kimwe eki oine, hatagira owaakwaka ekirunga kyawe. Orikusingura ndyamugira enyomyo omuri hekalu ya Ruhanga wangye; nawe tarigirugamu ebiro byona; kandi ndyamuhandiikaho eiziina rya Ruhanga wangye, n'eiziina ry'orurembo rwa Ruhanga wangye, nirwo rurembo Yerusaalemu orusya orurikushuuma okuruga omu iguru ahari Ruhanga wangye, kandi n'eiziina ryangye erisya. Oine amatu, ahurire eki Omwoyo arikugambira amakanisa. Handiikira maraika w'ekanisa ey'omuri Laodikea, oti: Ebi nibyo bigambo by'Ogwo orikwetwa Amiina, kareebi omwesigwa kandi ow'amazima, obukomooko bw'ebihangirwe bya Ruhanga. Ati: Nimmanya emirimo yaawe, ku otarikufuka kandi ku otarikwotsya; nangwa kuri noofuka, nari nooyotsya! Mbwenu ahabw'okutagata kooyakooya, otarikufuka kandi otarikwotsya, niinyija kukutanaka. Noogira oti: Ndi omutungi, ntungire bingi, tiinyine ki nkyenire; kunu torikumanya ku ori enshoberwa, ow'okusaasirwa, omworo, empumi kandi ojwaire busha. N'ahabw'ekyo ninkuhabura ku onguraho ezaabu eshemeziibwe omu muriro obone kuba omutungi, n'ebijwaro ebirikwera obone kujwara, orekye kukwatwa enshoni ahabw'okureebwa ojwaire busha, ogure n'omubazi gw'okuta omu maisho, obone kuhweza. Boona abu nkunda mbateisa kandi mbahana; n'ahabw'ekyo oyezirikye, oyeteise. Reeba, nyemereire aha rwigi, nindukongoota niinyiguza; omuntu weena, ku araahurire eiraka ryangye yaanyigurira, niinyija kutaaha omu nju ye, ndye nawe, nawe arye naanye. Orikusingura, ndyamwikiriza kushutama aha kitebe kyangye ky'obukama, nkaanye oku naasingwiere, nkashutama hamwe na Tata aha kitebe ky'obukama bwe. Oine amatu, ahurire eki Omwoyo arikugambira amakanisa. Bwanyima y'ebyo, ku naimukize amaisho, naareeba orwigi rwigwire omu iguru, kandi naahurira eiraka eri naabandize kuhurira nk'ery'enzamba, nirigira riti: Inamuka oije kunu, nkworekye ebishemereire kubaho bwanyima. Ahonaaho naashanga ndi omu Mwoyo, naareeba ekitebe ky'obukama kitairwe omu iguru, naareeba n'Owaabaire akishutamiho; kandi Ogwo owaabaire ashutami akaba naashusha nk'eibaare rya yasipi n'erya sarudi, kandi ekyo kitebe ky'obukama kikaba kyehinguririziibwe omuhanganzima, ogwabaire nigushusha simaragido. Kandi kikaba kyehinguririziibwe ebindi bitebe makumi abiri na bina; aha bitebe ebyo hakaba hashutamiho abakuru makumi abiri na bana, bajwaire ebijwaro birikwera n'ebirunga by'ezaabu aha mitwe yaabo. Ahansi y'ekyo kitebe ky'obukama haarugaho emirabyo n'amaraka n'okuhinda kw'enkuba; kandi omu maisho gaakyo haayakamu amatabaaza g'omuriro mushanju, niyo myoyo mushanju eya Ruhanga; kandi omu maisho g'ekyo kitebe hakaba hariho ekirikushusha nk'enyanja y'endeeberwamu, erikushusha kristalo. Okwehinguririza ekyo kitebe embanju zoona, hakaba hariho ebihangirwe ebiine amagara bina, ebiijwire amaisho omumaisho n'enyima. Ekihangirwe eky'okubanza kikaba nikishusha entare, ekya kabiri nikishusha enimi, ekya kashatu kikaba kiine ahamaisho aharikushusha ah'omuntu, n'ekya kana nikishusha empungu erikuguruka. Ebyo bihangirwe ebina buri kimwe kiine amapapa mukaaga, biijwire amaisho embaju zoona n'omunda; kandi nibyeshongora obutaremura nyomushana na nyekiro, biti: Mukama Ruhanga ow'obushoboorozi bwona Owaabaire ariho, oriho, kandi oribaho, Niwe Arikwera, Arikwera, Arikwera. Ebihangirwe ebyo ebiine amagara bikiha ekitiinisa Oshutami aha kitebe ky'obukama, kandi oriho ebiro n'ebiro, byamuhimbisa, kandi byamusiima, abakuru abo makumi abiri na bana bagwa ahansi, bajuumara omu maisho g'Ogwo oriho ebiro n'ebiro, kandi banaga ahansi ebirunga byabo omu maisho g'ekitebe ky'obukama, nibagira bati: Mukama Ruhanga waitu, oshemereire Kuhimbisibwa n'okuheebwa ekitiinisa n'obushoboorozi, Ahabw'okuba niiwe waahangire byona; Ahabw'okukunda kwawe bikahangwa kandi byabaho. Kandi omu mukono gwa buryo gw'Ogwo oshutami aha kitebe ky'obukama naareebamu omuzingo gw'ekitabo ekihandiikirwe omunda n'enyima, kandi kikomirwe n'obumanyiso mushanju. Bwanyima naareeba maraika w'amaani, naagamba n'eiraka rihango, ati: N'oha oshemereire kushuuruura ekitambo n'okubambuura obumanyiso bwakyo? Kwonka tihaabaho n'omwe omu iguru n'omu nsi n'obu haakuba ahansi y'ensi, owaabaasa kushuuruura ekyo kitabo, n'obu kwakuba okukireebamu; naarira munonga ahabw'okutabaho waareebeka ashemereire kushuuruura ekyo kitabo n'okukireebamu. Omwe ahari abo bakuru yangira ati: Otarira! Reeba, Entare y'omu ruganda rwa Yuda, ekitsitsa kya Daudi, akasingura; n'ahabw'ekyo naabaasa kushuuruura ekyo kitabo n'okubambuura obumanyiso bwakyo mushanju. Kandi ahagati y'ekitebe ky'obukama n'ebihangirwe ebyo ebiine amagara ebina n'abo bakuru, naareebaho Omwana gw'entaama ayemereire, naashusha owaitsirwe, aine amahembe mushanju n'amaisho mushanju, niyo myoyo mushanju ya Ruhanga etumwa omu nsi zoona. Yaija, yaiha ekitabo omu mikono gwa buryo gw'Ogwo oshutami aha kitebe ky'obukama. Ku yaatwaire ekitabo, ebihangirwe ebyo ebina n'abakuru abo makumi abiri na bana baagwa ahansi, baajuumara omu maisho g'Omwana gw'entaama, buri omwe aine enanga n'orwabya rw'ezaabu orwijwire obubaane bw'omugaju, nibyo by'okushaba by'abarikwera; baayeshongora ekyeshongoro kisya nibagira bati: Oshemereire kutwara ekitabo n'okubambuura obumanyiso bwakyo, Ahabw'okuba okaitwa, waacungurira Ruhanga abantu n'eshagama yaawe Ab'enganda zoona n'endimi zoona n'abantu boona n'amahanga goona, Waabahindura obukama n'abanyamurwa ahari Ruhanga waitu; Kandi baryaba abategyeki omu nsi. Ku naareebire, naahurira amaraka ga baamaraika baingi abeehinguririize ekitebe ky'obukama n'ebihangirwe ebyo ebiine amagara n'abakuru abo; omuhendo gwabo bakaba bari kakumi emirundi kakumi n'enkumi emirundi rukumi, nibagamba n'eiraka rihango bati: Omwana gw'entaama owaitsirwe ashemereire kuheebwa obushoboorozi n'obutungi n'obwengye n'amaani n'ekitiinisa n'okuhimbisibwa n'omugisha! Kandi naahurira buri kihangirwe kyona ekiri omu iguru n'omu nsi n'ahansi y'ensi n'omu nyanja n'ebirimu byona, nibigira biti: Oshutami aha kitebe ky'obukama n'Omwana gw'entaama baheebwe omugisha n'ekitiinisa n'okuhimbisibwa n'obushoboorozi ebiro n'ebiro! Ebihangirwe ebyo ebiine amagara ebina byaikiriza biti: Amiina! n'abakuru abo baagwa ahansi, baaramya. Bwanyima naareeba Omwana gw'entaama naabambuura akamanyiso kamwe ahari obwo mushanju, naahurira ekihangirwe kimwe ahari ebyo ebiine amagara ebina nikigamba n'eiraka nk'ery'okuhinda kw'enkuba, kiti: Ija! Ku naimukize amaisho, naareeba embaraasi erikwera, kandi owaabaire agishutamiho akaba aine obuta; yaaheebwa ekirunga, yaagyenda naasingura omu kurwana ngu abone kusingurira kimwe. Ku yaabambwire akamanyiso ka kabiri, naahurira ekihangirwe ekya kabiri nikigira kiti: Ija! Haarugayo embaraasi endiijo erikutukura; owaabaire agishutamiho yaikirizibwa kwiha obusingye omu nsi, ngu abantu baitane; kandi yaaheebwa rurara mpango. Ku yaabambwire akamanyiso ka kashatu, haahurira ekihangirwe ekya kashatu nikigira kiti: Ija! Ku naimukize amaisho, naareeba embaraasi erikwiragura; kandi owaabaire agishutamiho akaba aine eminzaani omu ngaro ze; naahurira nk'eiraka ahagati y'ebihangirwe ebiine amagara ebina, nirigira riti: Endengo y'engano y'edenaari, n'endengo ishatu za sayiri z'edenaari; kwonka amajuta na viinyo otabishiisha. Ku yaabambwire akamanyiso ka kana, naahurira eiraka ry'ekihangirwe ekya kana nikigira kiti: Ija! Ku naimukize amaisho, naareeba embaraasi kisa, n'owaabaire agishutamiho akaba naayetwa Rufu, Okuzimu yaamukuratira, baaheebwa obushoboorozi aha kicweka kimwe kya kana eky'ensi okwitsa abantu rurara n'enjara na rufu n'enyamaishwa mbi z'omu nsi. Ku yaabambwire akamanyiso ka kataano, naareeba ahansi y'eitambiro emyoyo y'abaitsirwe ahabw'ekigambo kya Ruhanga n'ahabw'obujurizi obu baahaire; baataka n'eiraka rihango, nibagira bati: Ai bambe, Mukama waitu orikwera kandi ow'amazima, oryahitsya hi okutacwera rubanja abatuura omu nsi n'okubahoora enzigu ahabw'eshagama yaitu? Bwanyima buri omwe yaaheebwa ekijwaro ekirikwera, kandi baaragiirwa kumara ogundi mwanya mukye bahuumwire, okuhitsya omuhendo gw'abaheereza bagyenzi baabo na beene waabo, abarikwija kwitwa nkabo, obu gurihika. Ku yaabambwire akamanyiso aka mukaga, naareeba omutsitsa mwingi; eizooba ryairagura nk'ekiguniya ky'obwoya oburikwiragura, n'okwezi kwahinduka nk'eshagama, n'enyonyoozi z'ahaiguru zaagwa aha nsi, nk'oku omutiini guragaza ebijuma byagwo bitakahiisize, gwatengyetsibwa omuyaga mwingi; n'eiguru ryaihwaho nk'oku omuzingo gw'ekitabo guzingwa, kandi enshozi zoona n'ebirwa byona byaihwa omu myanya yaabyo. Kandi n'abagabe b'ensi, n'abakungu, n'abakuru b'engabo, n'abatungi, n'ab'obushoboorozi n'abantu boona, abahuuku n'ab'obusingye, baayeshereka omu nyanga n'omu nkiri z'omu nshozi, nibatakira enshozi n'enkiri, bati: Mutugwere, mutusherekye amaisho g'Ogwo oshutami aha kitebe ky'obukama, n'ekiniga ky'Omwana gw'entaama; ahakuba ekiro kikuru ky'ekiniga kyabo kyahika; n'oha orikubaasa kukyemera? Bwanyima y'ebyo nkareeba baamaraika bana beemereire aha nshonda ina z'ensi, bakingiire emiyaga ena y'ensi, ngu hatagira omuyaga ogwahuuha aha nsi nari aha nyanja n'obu haakuba aha kiti kyona. Kandi naareeba maraika ondiijo nainamuka naaruga oburugwa-izooba, aine akamanyiso ka Ruhanga ohuriire; yaayeta n'eiraka rihango baamaraika abo abana abaahairwe obushoboorozi kushiisha ensi n'enyanja, naagira ati: Mutashiisha ensi nari enyanja n'obu byakuba ebiti, okuhitsya obu turiheza kuta akamanyiso aha buso bw'abahuuku ba Ruhanga waitu. Naahurira omubaro gw'abaatairweho akamanyiso, ogwabaire guri akasiriira n'obukumi buna n'enkumi ina, abaarugire omu nganda zoona ez'abaana ba Israeli; ab'omu ruganda rwa Yuda abaatairweho akamanyiso bakaba bari kakumi n'enkumi ibiri, ab'omu ruganda rwa Reubeeni kakumi n'enkumi ibiri, ab'omu ruganda rwa Gaadi kakumi n'enkumi ibiri, ab'omu ruganda rwa Asheeri kakumi n'enkumi ibiri, ab'omu ruganda rwa Nafutaali kakumi n'enkumi ibiri, ab'omu ruganda rwa Manaase kakumi n'enkumi ibiri, ab'omu ruganda rwa Simeoni kakumi n'enkumi ibiri, ab'omu ruganda rwa Leevi kakumi n'enkumi ibiri, ab'omu ruganda rwa Isakaari kakumi n'enkumi ibiri, ab'omu ruganda rwa Zebuluuni kakumi n'enkumi ibiri, ab'omu ruganda rwa Yosefu kakumi n'enkumi ibiri, n'ab'omu ruganda rwa Benyamiini abaatairweho akamanyiso nabo kakumi n'enkumi ibiri. Bwanyima y'ebyo ku naimukize amaisho, naareeba omutwe muhango gw'abantu ogu omuntu atarikubaasa kubara, abaarugire omu mahanga goona n'enganda zoona n'abantu boona n'endimi zoona, beemereire omu maisho g'ekitebe ky'obukama n'omu maisho g'Omwana gw'entaama, bajwaire ebijwaro birukwera, baine amataagi g'enkindo omu ngaro zaabo, nibagamba n'eiraka rihango bati: Okujuna n'okwa Ruhanga waitu, oshutami aha kitebe ky'obukama, kandi n'okw'Omwana gw'entaama. Kandi baamaraika boona abaabaire beemereire, beehinguririize ekitebe ky'obukama n'abakuru n'ebihangirwe ebiine amagara ebina, baagwa ahansi, baajuumara omu maisho g'ekitebe, baaramya Ruhanga, nibagira bati: Amiina! Ruhanga waitu aheebwe omugisha n'ekitiinisa n'obwengye n'okusiimwa n'okuhimbisibwa n'obushoboorozi n'amaani ebiro n'ebiro, Amiina. Kandi omwe aha bakuru abo yambuuza, naagira ati: Aba abajwaire ebijwaro birikwera ni baahi, kandi nibaruga hi? Naanye naamugarukamu nti: Mukama wangye, niiwe orikumanya. Yangira ati: Aba nibo baarugire omu kubonabona kwingi, bakoozya ebijwaro byabo omu shagama y'Omwana gw'entaama, bikeera. Nikyo bagumira omu maisho g'ekitebe kya Ruhanga eky'obukama nibamuheereza omuri hekalu ye nyomushana na nyekiro; kandi Ogwo oshutami aha kitebe ky'obukama aryabasangira n'eihema rye. Tibarigira njara bundi, n'obu ryakuba eiriho; tibariitwa mushana, n'obu kyakuba ekibabo kyagwo; ahabw'okuba Omwana gw'entaama ori aha kitebe ky'obukama aryaba omuriisa waabo; aryabeebembera abahitsye aha nshuro z'amaizi g'amagara; kandi Ruhanga aryaragaza amarira goona aha maisho gaabo. Omwana gw'entaama ku yaabambwire akamanyiso ka mushanju, haabaho akaceceko omu iguru okumara nk'ekicweka ky'eshaaha. Bwanyima naareeba baamaraika mushanju abeemerera omu maisho ga Ruhanga, kandi baaheebwa enzamba mushanju. Haija maraika ondiijo, yaayemerera aha itambiro, aine ekyoterero ky'ezaabu; yaaheebwa obubaane bwingi bw'okwotera eby'okushaba by'abarikwera boona, ngu abyoterere aha itambiro ry'ezaabu omu maisho g'ekitebe ky'obukama; omwika gw'obubaane gwainamuka n'eby'okushaba by'abarikwera omu maisho ga Ruhanga, niguruga omu mukono gwa maraika. Maraika yaakwata ekyoterero, yaakiijuza omuriro gw'aha itambiro, yaakinaga aha nsi; haabaho okuhinda n'amaraka n'emirabyo n'omutsitsa. Baamaraika mushanju, abaabaire baine enzamba mushanju, baayeteekateeka kuziteera. Maraika ow'okubanza yaateera enzamba ye: haabaho orubaare n'omuriro birimu eshagama, byagwa aha nsi; ekicweka kya kashatu eky'ensi kyasya, n'ekicweka kya kashatu ky'ebiti kyasya, n'obunyaatsi bwona obubisi bwasya. Maraika owa kabiri yaateera eye; ekintu ekirikushusha orushozi ruhango orurikwaka omuriro kyanagwa omu nyanja; ekicweka kya kashatu ky'enyanja kyahinduka eshagama; n'ekicweka kya kashatu ky'ebihangirwe eby'omu nyanja ebiine amagara kyafa; kandi n'ekicweka kya kashatu ky'emeeri zoona kyacwekyerezibwa. Na maraika owa kashatu yaateera; enyonyoozi mpango, erikwaka nk'orumuri, yaagwa neeruga omu iguru; yaagwa ahari kimwe kya kashatu ky'emigyera n'aha nshuro z'amaizi. Kandi eiziina ry'enyonyoozi egyo ni Apusinto. Ekicweka kya kashatu ky'amaizi kyahinduka omurura; abantu baingi baafa, baitwa amaizi ago, ahakuba gakaba nigashaarira. Kandi maraika owa kana nawe yaateera eye nzamba, ekicweka kya kashatu ky'eizooba n'ekicweka kya kashatu ky'okwezi n'ekicweka kya kashatu ky'enyonyoozi byateerwa; n'ahabw'ekyo ekicweka kya kashatu ky'okwaka kwabyo kyaba omwirima; eizooba ryarereera kwaka ekicweka kya kashatu kya nyomushana, kandi na nyekiro byaba bityo. Ku naimukize amaisho naareeba eishamba nirizeereera omu mwanya, naahurira nirigamba n'eiraka rihango riti: Ai mbambe! Ai bambe! abatuura omu nsi baryareeba enaku, ku barihurira amaraka g'enzamba ezi baamaraika abashatu barikwenda kuteera. Maraika owa kataano yaateera enzamba, naareba enyonyoozi egwire aha nsi okuruga omu iguru, maraika ogwo yaaheebwa ekishumuruzo ky'ekiina ekitaine bugarukiro; yaigura ekyo kiina ekitaine bugarukiro, kyarugwamu omwika nk'ogw'ekikoomi kihango, eizooba n'akaabunga byaba omwirima ahabw'omwika ogwaruga omuri ekyo kiina. Kandi omu mwika ogwo haarugamu enzigye, zaija aha nsi, zaaheebwa obushoboorozi nka skorupio ez'omu nsi. Zaaragiirwa kutashiisha bunyaatsi bw'omu nsi, n'obu kyakuba ekintu kyona ekibisi, nari ekiti kyona, kureka abantu bonka abataine kamanyiso ka Ruhanga aha buso bwabo; zaikirizibwa kubabonabonesa ameezi ataano, wkonka okutabaitira kimwe; kandi okusaasa kwazo kukaba kuri nk'okwa skorupio yaatonera omuntu. Omu biro ebyo abantu baryasherura okufa, tibarikubona; baryayetenga rufu, eryabahunga. Enzigye ezo zikaba nizishusha nk'embaraasi eziteekateekyeirwe orugamba; aha mitwe yaazo hakaba hariho ebintu ebirikushusha nk'ebirunga by'ezaabu; kandi ahamaisho gaazo hakaba nihashusha ah'abantu; obwoya bwazo bukaba nibushusha eishokye ry'abakazi, n'amaino gaazo nigashusha ag'entare; ziine eby'okwekingiza aha kifuba ebigumire nk'ebyoma, n'okuhoorera kw'amababa gaazo kukaba kuri nk'okw'ebigaari ebirikukururwa embaraasi ezaasyoka niziza aha rugamba; ziine emikira n'emburi ez'obushegu nka skorupio, kandi amaani gaazo g'okubonabonesa abantu ameezi ataano gakaba gari omu mikira yaazo; kandi ziine omukama waazo maraika w'ekiina ekitaine bugarukiro, eiziina rye omu Ruheburaayo ni Abadooni, kandi n'omu Rugriika naayetwa Apolyoni. Ekibonaboneso eky'okubanza kyahwa; reeba nihaija kukurataho ebindi bibiri. Maraika owa mukaaga yaateera enzamba, naahurira eiraka niriruga omu mahembe ana g'eitambiro ry'ezaabu eriri omu maisho ga Ruhanga, nirigambira maraika owa mukaaga owaabaire aine enzamba, riti: Komorora baamaraika bana ababoheirwe aha mugyera Furaati. Baamaraika abo abana baakomororwa, abaabaire bateekateekyeirwe eshaaha n'ekiro n'okwezi n'omwaka ngu baite ekicweka kya kashatu eky'abantu. Omubaro gw'abarikurwanira aha mbaraasi gukaba guri kakumi emirundi kakumi emirundi ebiri; naahurira omubaro gwabo. Oku nikwo naareebire omu kworekwa, nkareeba embaraasi n'abaabaire bazishutamiho. Abo abazishutamiho bakaba bajwaire ebyoma eby'okwekingiza aha kifuba ebirikushusha omuriro na huakinto n'ekibiriiti; n'emitwe y'embaraasi neeshusha ey'entare; omu kanwa kaazo haarugamu omuriro n'omwika n'obuganga bw'ekibiriiti. Ekicweka kya kashatu ky'abantu kyaitwa ebibonaboneso ebyo byonshatu, omuriro n'omwika n'obuganga bw'ekibiriiti, ebyaruga omu kanwa kaazo. Ahakuba amaani g'embaraasi gaba omu kanwa kaazo n'omu mikira yaazo; emikira yaazo ehsusha enjoka, eine emitwe; kandi niyo zirumisa. Abantu abaahonokireho bataitsirwe bibonaboneso ebyo, baayanga kweteisa ebi baakozire n'emikono yaabo, n'okurereera kuramya baadaimoni n'ebishushani by'ezaabu n'eby'efeeza n'eby'emiringa n'eby'amabaare n'eby'ebiti, ebitarikubaasa kureeba nari okuhurira, n'obu kwakuba okugyenda, kandi baayanga n'okweteisa obwitsi bwabo, oburogo bwabo, obushambani bwabo n'obushuma bwabo. Kandi nkareeba maraika ondiijo ow'amaani naashuma naaruga omu iguru, ayefubikire ekicu, n'omuhangazima guri ahaiguru y'omutwe gwe; ah'amaisho ge nihaaka nk'eizooba, n'amaguru ge nk'enyomyo z'omuriro. Akaba aine omuzingo gw'akatabo kashuurwirwe omu ngaro ze. Yaata ekigyere kye kya buryo aha nyanja n'ekya bumusho aha nsi; yaagamba n'eiraka rihango nk'oku entare etsinda; kandi ku yaagambire, ebirikuhinda mushanju byagamba. Ku byaherize kugamba, naayenda kuhandiika; kwonka naahurira eiraka niriruga omu iguru, nirigira riti: koma n'akamanyiso ebyo bigambo ebyagambwa ebirikuhinda mushanju; otabihandiika. Maraika ogwo, ou naareebire ayemereire aha nyanja n'aha nsi; yaimutsya ahaiguru omukono gwe gwa buryo, yaarahira Ogwo obaho ebiro byona, owaahangire eiguru n'ensi n'enyanja n'ebirimu byona, ku hataribaho kutuuraho bundi; kwonka omu biro ebi maraika owa mushanju ariteereramu enzamba ye, enaama ya Ruhanga eryahikiirizibwa, nk'ebigambo ebirungi oku biri ebi yaagambiire abaheereza be baanabi. Eiraka eryo eri naahuriire niriruga omu iguru ryagaruka ryagira riti: Gyenda, otware omuzingo gw'akatabo akashuurwirwe akari omu mukono gwa maraika oyemereire aha nyanja n'aha nsi. Ntyo naaza ahari maraika, naamugambira kumpa ako katabo; yangarukamu ati: Nkako, katware, okarye, nikaija kunura nk'obwoki omu kanwa kaawe, kwonka omunda yaawe kashaarire. Nikwo kukaiha omu mukono gwa maraika, nkakarya; omu kanwa kangye kakanura nk'obwoki; kwonka ku naaherize kukarya, omu nda kaashaarira. Naagambirwa ku nshemereire kugaruka kuranga eby'abantu b'enganda nyingi, n'amahanga, n'endimi, n'eby'abagabe. Bwanyima naaheebwa ekibingo ekyemi nk'orubango; omwe yangira ati: Imuka, ogyere hekalu ya Ruhanga n'eitambiro n'abarikugiramizamu; kwonka otagyera ekibuga kyayo; okirekye, ahabw'okuba kikaheebwayo omu mikono y'Abanyamahanga, kandi baryaribatiirira orurembo orurikwera okumara ameezi makumi ana n'abiri. Kandi abajurizi bangye babiri ndyabaha obushoboorozi bw'okumara ebiro rukumi na magana abiri na makumi mukaaga nibaranga bajwaire ebiguniya. Abo niyo mizeituuni ebiri, kandi ebikondo by'etabaaza bibiri, abeemerera omu maisho g'Omukama w'ensi yoona. Omuntu weena ku ayenda kubakora kubi, omuriro guruga omu kanwa kaabo, gumaraho abazigu baabo; kandi okwo nikwo omuntu weena orikwenda kubakora kubi, ashemereire kwitwa. Abo baine obushoboorozi kuzibira eiguru kugwisa enjura omu biro by'okuranga kwabo; kandi baine obushoboorozi okuhindura amaizi eshagama, n'okubonabonesa ensi n'ekibonaboneso kyona, ahu bayendera hoona. Kandi ku bariheza obujurizi bwabo, enyamaishwa eryaruga okuzimu omu kiina ekitaine bugarukiro, ebarwanise, ebasingure, ebaite; n'emitumbi yaabo eryaguma erambiire omu nguuto y'orurembo oruhango, orurikwetwa omu migambire y'omwoyo Sodoma na Misri, ahu Mukama waabo yaabambirwe. Kandi abantu b'emiringo mingi n'enganda n'endimi n'amahanga baryamara ebiro bishatu n'ekicweka nibashamaarira emitumbi yaabo, tibariikiriza ku eziikwa omu kituuro; n'abatwire omu nsi yoona baryayesiima ahabw'okufa kwabo, bashemererwe; kandi baryatwekyerana ebiconco; ahabw'okuba baanabi abo ababiri bakaba babonabonesa abatuura omu nsi. Kwonka bwanyima, ebiro ebyo bishatu n'ekicweka bihingwireho, omwitsyo gw'amagara ogurikuruga ahari Ruhanga gwabataahamu, baayemerera; abaabareebire baakwatwa obwoba bwingi; kandi baahurira eiraka rihango eririkuruga omu iguru niribagira riti: Mwinamukye mwije kunu! Baatemba omu iguru omu kicu, abazigu baabo nibabareeba. Omu shaaha egyo haabaho omutsitsa mwingi, ekicweka kya ikumi ky'orurembo kyagwa; abantu enkumi mushanju baitwa omutsitsa; kandi abaatsigaireho baakwatwa obwoba; baahimbisa Ruhanga ow'omu iguru. Ekibonaboneso kya kabiri kyahwaho; reeba, ekibonaboneso kya kashatu kiri haihi kwija. Maraika owa mushanju yaateera enzamba; haabaho amaraka mahango omu iguru nigagira gati: Obukama bw'ensi bwahinduka obwa Mukama waitu n'obwa Kristo we, kandi aryaguma aha ngoma ebiro n'ebiro. Abakuru abo makumi abiri na bana, abashutama aha bitebe byabo omu maisho ga Ruhanga, baagwa, baajuumara, baaramya Ruhanga, nibagira bati: Nitukusiima, Mukama Ruhanga ow'obushoboorozi bwona, oriho kandi owaabaireho, ahakuba otwaire obushoboorozi bwawe obukuru, kandi oyemire, Amahanga gakaba gaguubwa kubi, mbwenu ekiniga kyawe kyaija, obunaku bwahika bw'okucwera abafiire orubanja, n'obw'okuha abaheereza baawe ebihembo, nibo baanabi n'abarikwera, kandi n'abandi abato n'abakuru abarikutiina eiziina ryawe, n'okuhwerekyereza abahwerekyereza b'ensi. Kandi hekalu ya Ruhanga ey'omu iguru yaigurwa, n'eshanduukye y'endagaano yaareebeka omuri hekalu ye; haabaho emirabyo n'amaraka mahango n'okuhinda n'omutsitsa n'orubaare rwingi. Eky'okutangaaza kihango munonga kikareebwa omu iguru, omukazi ajwaire eizooba, n'okwezi kuri ahansi y'ebigyere bye, n'aha mutwe gwe hariho ekirunga ky'enyonyoozi ikumi na ibiri. Omukazi ogwo akaba aine enda; yaarumwa, yaatakibwa ebisha by'okuzaara. Kandi eky'okutangaaza ekindi kyareebwa omu iguru, ekijoka kihango ekirikutukura, ekiine emitwe mushanju n'amahembe ikumi, kandi kiine ebirunga mushanju aha mitwe yaakyo. Omukira gwakyo gwayeyerera ekicweka kya kashatu ky'enyonyoozi z'omu iguru, gwazinaga aha nsi. Ekyo kijoka kyayemerera omu maisho g'omukazi owaabaire naayenda kuzaara ngu, ku araaheze ati kuzaara, kishonshomere omwana we. Yaazaara omwana w'omwojo oritegyekyesa amahanga goona enkoni y'ekyoma; kwonka omwana ogwo yaashahurwa, yaatwarwa ahari Ruhanga n'aha kitebe ky'obukama bwe; kandi omukazi yaahungira omu ihamba ei Ruhanga yaamuteekateekyeire omwanya, ngu babone kumuriisizayo okumara ebiro rukumi na magana abiri na makumi mukaaga. Hakabaho orugamba omu iguru, Mikaeli na baamaraika be nibarwanisa ekijoka; kandi ekijoka na baamaraika baakyo baabarwanisa; baabingwa, kandi okuruga obwo tibaratungire mwanya omu iguru obundi. Ekijoka ekyo ekihango ekya ira, ekirikwetwa Omuregi kandi Sitaane, orikugobeza ensi yoona, yaanagwa aha nsi hamwe na baamaraika be. Kandi naahurira eiraka rihango omu iguru nirigira riti: Hati mbwenu okujuna kwa Ruhanga waitu n'amaani ge n'obukama bwe n'obushoboorozi bwa Kristo we biizire, ahakuba omuregi w'ab'eishe-emwe anagirwe ahansi, obarega nyomushana na nyekiro omu maisho ga Ruhanga waitu. Bakamusingura ahabw'eshagama y'Omwana gw'entaama n'ahabw'ekigambo ky'obujurizi bwabo, nangwa n'okufa bakakwemera. N'ahabw'ekyo, iwe eiguru naimwe abarituuramu, naiwe enyanja, muryareeba enaku ahabw'okuba omuregi yaabaizira n'ekiniga kingi, ahakuba naamanya ku aine omwanya mukye. Ekijoka ku kyareebire kyanagwa aha nsi, kyahiiga omukazi owaazaire omwana w'omwojo. Kwonka omukazi yaaheebwa amapapa abiri g'eishemba rihango, ngu agurukye ahungire ekyo kijoka omu ihamba, omu mwanya ogu aririisizibwamu okumara omwanya n'emyanya n'ekicweka ky'omwanya. Ekijoka kyacwera amaizi agarikwingana omwegyemure enyima y'ogwo mukazi, ngu gamutware; kwonka ensi yaahwera omukazi, yaayashama, yaamira omwegyemure, ogu ekyo kijoka cyacweire. Ekijoka nikwo kugirira ogwo mukazi ekiniga, kikaza kurwanisa oruzaaro rwe orutsigaireho, orurikworobera ebiragiro bya Ruhanga, rukahamya ebya Yesu; kikeemerera aha musheenyi gw'enyanja. Kandi naareeba enyamaishwa neetuuhuuka omu nyanja eine amahembe ikumi n'emitwe mushanju; aha mahembe gaayo hariho ebirunga ikumi, n'aha mitwe yaayo hariho eiziina ry'okurogota. Ebyo nyamaishwa ei naareebire keaba neeshusha engwe, ebiganja byayo nibishusha eby'edubu, n'akanwa kaayo nikashusha ak'entare. Ekijoka kyagiha amaani gaakyo n'ekitebe ky'obukama bwakyo n'obushoboorozi bwingi. Ogumwe aha mitwe yaayo nooshusha oti gukaba gwine obuhuta obw'okugiita; kwonka obuhuta obwo bukakira; ab'ensi yoona baagikurata nibagitangaarira. Kandi baaramya ekijoka ahabw'okuba kikaha egyo nyamaishwa obushoboorozi bwakyo; baaramya enyamaishwa egyo nibagira bati: N'oha orikushusha enyamaishwa egi? Kandi n'oha owaakubaasa kugirwanisa? Egyo nyamaishwa yaaheebwa akanwa akarikugamba ebigambo by'amaryo n'eby'okurogota; kandi yaikirizibwa kukoresa obushoboorozi bwayo okumara ameezi makumi ana n'abiri. Yaayashamya akanwa kaayo, yaagamba eby'okurogota ahari Ruhanga, neerogota aha iziina rye n'aha ihema rye, nibo abatuura omu iguru. Kandi yaikirizibwa kurwanisa abarikwera n'okubasingura; yaaheebwa n'obushoboorozi aha nganda zoona n'abantu n'endimi n'amahanga; boona abatuura omu nsi baryagiramya, abu amaziina gaabo gatahandiikirwe omu kitabo ky'amagara eky'Omwana gw'entaama owaitsirwe okuruga aha kuhangwa kw'ensi. Weena oine okutu ahurire. Omuntu weena ow'okunyagwa aryanyagwa; weena ow'okwitwa na rurara, ashemereire kwitwa na rurara. Aho niho okugumisiriza n'okwikiriza kw'abarikwera kumanyirwa. Kandi naareeba enyamaishwa endiijo neeruga okuzimu omu itaka, eine amahembe abiri nk'ag'omwana gw'entaama, neegamba nk'ekijoka. Neetegyekyesa obushoboorozi bwona obw'enyamaishwa ey'okubanza omu maisho gaayo, neegyema ensi n'abagituuramu kuramya enyamaishwa ey'okubanza, eyaakizire obuhuta bw'okugiita. Neekora obumanyiso obukuru, nangwa n'okwiha omuriro omu iguru gukagwa aha nsi omu maisho g'abantu; ahabw'obumanyiso obwo obu yaahairwe kukorera omu maisho g'egyo nyamaishwa, yaabeihabeiha abatuura omu nsi, ngu bakore ekishushani ahabw'enyamaishwa egyo eyaahutaaziibwe na rurara, ekanga ekagumaho. Yaikirizibwa kuha ekyo kishushani ky'enyamaishwa omwitsyo, ngu kigambe, kandi kiitise abantu boona abangire kukiramya. Kandi abantu boona, abato n'abakuru, abatungi n'abooro, ab'obusingye n'abahuuku, yaabaragiira kuteebwa akamanyiso aha mukono gwa buryo, nari aha buso, ngu hatabaho owaagura nari owaatunda, kureka ogwo oine ako kamanyiso, niryo iziina ry'enyamaishwa, nari enamba y'eiziina ryayo. Okukishoborokyerwa nikwetenga obwengye. Orikwetegyereza abare enamba y'enyamaishwa; ahakuba n'enamba y'omuntu; enamba egyo ni magana mukaaga na makumi mukaaga na mukaaga. Ku naimukize amaisho, naareeba Omwana gw'entaama ayemereire aha rushozi Saayuuni hamwe n'abantu akasiriira n'obukumi buna n'enkumi ina, aha buso bwabo hahandiikirweho eiziina rye n'eiziina rya Ishe. Naahurira eiraka eririkuhoorera nk'amaizi maingi kandi nk'eiraka ery'okuhinda kuhango niriruga omu iguru; kandi eiraka eryo eri naahuriire rikaba riri nk'ery'enanga ezirikuteerwa abateezi baazo; nibeeshongorera ekyeshongoro kisya omu maisho g'ekitebe ky'obukama n'omu maisho g'ebihangirwe ebiine amagara ebina n'ag'abo bakuru. Kandi tihariho owaabaasize kwega ekyeshongoro ekyo, kureka abo akasiriira n'obukumi buna n'enkumi ina, abaacungwirwe okuruga omu nsi. Abo nibo abatareesiisire na bakazi, ahakuba bakaba nibabyerinda; kandi abo nibo bakuratira Omwana gw'entaama ei aza yoona. Abo bakacungurwa omu bantu okuba omuganuro ahari Ruhanga n'aha Mwana gw'entaama; kandi omu kanwa kaabo hakaba hatabamu bishuba, ahakuba bakaba batagira kamogo. Kandi naareeba ondiijo maraika naagyendera ahaiguru hagati omu mwanya, aine engiri ey'ebiro n'ebiro okubuurira abatuura omu nsi amahanga goona n'enganda zoona n'endimi n'abantu; yaagamba n'eiraka rihango ati: Mutiine Ruhanga, mumuhe ekitiinisa, ahakuba obunaku bwe bw'okucweramu orubanja buhikire; muramye Ogwo owaahangire eiguru n'ensi n'enyanja n'enshuro z'amaizi. Haakurataho maraika owa kabiri, naagira ati: Orurembo orukuru Babulooni rugwire, rugwire, orwanyweisize amahanga goona amarwa g'ekiniga ky'obushambani bwarwo. Maraika ondiijo owa kashatu yaakurataho, naagamba n'eiraka rihango ati: omuntu weena, orikuramya enyamaishwa n'ekishushani kyayo, akateebwa akamanyiso kaayo aha buso bwe nari aha mukono gwe, ogwo nawe aryanywa aha amarwa g'ekiniga kya Ruhanga, agaashukirwe omu kikopo ky'okubiihirwa kwe agatafungwire, kandi aryabonabonesibwa n'omuriro n'obuganga bw'ekibiriiti omu maisho ga baamaraika abarikwera n'omu maisho g'Omwana gw'entaama. Omwika gw'okubonabonesibwa kwabo gucumbuuka ebiro n'ebiro; abo abaramya enyamaishwa n'ekishushani kyayo, n'omuntu weena oteebwaho akamanyiso k'eiziina ryayo tibahuumura nyomushana na nyekiro. Aho niho okugumiriza kw'abarikwera kumanyirwa, aboorobera ebiragiro bya Ruhanga, bakaikiriza Yesu. Kandi naahurira eiraka eririkuruga omu iguru niringira riti: Handiika. Okwiha hati baine omugisha abafu abafeera omuri Mukama; eego, nikwo Omwoyo arikugira, ngu babone kuhuumurira kimwe emirabanamu yaabo; ahakuba ebi baakozire bigyenda nabo. Bwanyima ku naimukize amaisho, naareeba ekicu kirikwera, kandi aha kicu ekyo hashutamiho orikushusha Omwana w'omuntu ajwaire ekirunga ky'ezaabu aha mutwe, kandi omu ngaro ze ainemu omuhoro gw'obwogi. Maraika ondiijo yaaruga omuri hekalu, yaagamba n'eiraka rihango, naagira Ogwo owaabaire ashutami aha kicu ati: Kiika omuhoro gwawe oteme, ahabw'okuba obunaku bw'okutema buhikire; kandi eby'okushaaruurwa by'ensi byereire kimwe. Atyo owaabaire ashutami aha kicu yaanaga omuhoro gwe aha nsi, ensi yaashaaruurwa. Maraika ondiijo yaaruga omuri hekalu ey'omu iguru, kandi nawe aine omuhoro gw'obwogi. Na maraika ondiijo, oine obushoboorozi aha muriro, yaaruga ha aitambiro, yaagamba n'eiraka rihango, naagira ogwo owaabaire aine omuhoro gw'obwogi ati: Kiika omuhoro gwawe gw'obwogi, ogucwise ebijuma by'omuzaabibu gw'ensi; ahakuba bihiisiize kimwe. Atyo maraika yaanaga omuhoro gwe aha nsi, yaacwa ebijuma by'omuzaabibu gw'ensi, yaabishuka omu inyuukiro rihango ery'ekiniga kya Ruhanga. Byanyuukirwa omu inyuukiryo eryo n'ebigyere aheeru y'orurembo, eshagama yaaruga omu inyuukiro, yaijura okuhika ahaiguru aha nkoba z'embaraasi, kandi ahansi yaahitsya mahiro magana abiri. Naagaruka naareeba omu iguru eky'okureeberaho ekindi, ekikuru kandi eky'okutangaaza, baamaraika mushanju baine ebibonaboneso mushanju eby'aha mperu; ahabw'okuba omuribyo nimwo ekiniga kya Ruhanga kyabaire nikihwera. Naareeba ekirikushusha nk'enyanja y'endeeberwamu ejwangize n'omuriro, kandi n'abaatabaarukire omu rugamba rw'enyamaishwa n'ekishushani kyayo n'enamba y'eiziina ryayo basingwire, beemereire aha rubaju rw'egyo nyanja, baine enanga za Ruhanga omu ngaro zaabo. Nibeeshongora ekyeshongoro kya Musa omugaragwa wa Ruhanga, n'ekyeshongoro ky'Omwana gw'entaama nibagira bati: Mukama Ruhanga ow'obushoboorozi bwona, Ebi waakozire ni bikuru kandi n'eby'okutangaaza; Emihanda yaawe ehikiriire kandi n'ey'amazima, Nyakusinga Mukama w'amahanga. Mukama waitu, n'oha otaritiina, akahimbisa eiziina ryawe? Ahakuba niiwe wenka orikwera; Amahanga goona garyaija gakuramye, Ahakuba emitwarize yaawe y'oburyo eyorekirwe. Bwanyima y'ebyo naareeba hekalu ey'eihema ry'obujurizi omu iguru eigwire; omuri hekalu egyo haarugamu baamaraika mushanju abaabaire baine ebibonaboneso mushanju, bajwaire emyenda mirungi erikwengyengyeta, beezirikire emyeko y'ezaabu omu kifuba. Kimwe aha bihangirwe ebiine amagara ebina kyaha baamaraika mushanju enyabya z'ezaabu ziijwire ekiniga kya Ruhanga otuuraho ebiro n'ebiro. Hekalu yaijura omwika ogurikuruga omu kitiinisa kya Ruhanga n'omu bushoboorozi bwe; kandi tihariho muntu weena owaabaasize kutaaha omuri egyo hekalu, ebibonaboneso mushanju bya baamaraika mushanju bitakahweireyo. Bwanyima naahurira eiraka rihango eririkuruga omuri hekalu nirigambira baamaraika mushanju riti: Mugyende, mushukye aha nsi enyabya mushanju z'ekiniga kya Ruhanga. Maraika ow'okubanza yaagyenda, yaashuka orwabya rwe aha nsi; abantu abaabaire baine akamanyiso k'egyo nyamaishwa nibaramya ekishushani kyayo baakwatwa ebironda bibi ebirikunuuka. Maraika owa kabiri yaashuka orwabya rwe omu nyanja, enyanja yaahinduka, yaashusha eshagama y'omufu, kandi ekintu kyona ekihuriire ekyabaire kiri omu nyanja kyafa. Maraika owa kashatu yaashuka orwabya rwe omu migyera n'omu nshuro z'amaizi, byahinduka eshagama. Naahurira maraika naagira ati: Iwe Orikwera, oriho, kandi owaabaireho, Ori ohikiriire, ahabw'okucwa otyo emanja; Ahakuba bakasheesha eshagama y'abarikwera n'eya baanabi; Mbwenu obahaire eshagama kuginywa; Kandi nikyo kibashemereire. Kandi naahurira eitambiro nirigira riti: Eego, kibe kityo, Mukama Ruhanga ow'obushoboorozi bwona, Emicwere yaawe n'ey'amazima kandi n'ey'oburyo. Maraika owa kana yaashuka orwabya rwe aha izooba, ryaikirizibwa kubabura abantu n'omuriro; abantu baayokibwa ekibabo kingi; baajuma eiziina rya Ruhanga, oine obushoboorozi aha bibonaboneso ebyo; tibaayeteisa ngu bamuhe ekitiinisa. Maraika owa kataano yaashuka orwabya rwe aha kitebe ky'obukama ky'egyo nyamaishwa, obukama bwayo bwashwekwa omwirima; baayeruma endimi ahabw'obusaasi bwingi, baajuma Ruhanga ow'omu iguru ahabw'okuhururwa n'ahabw'ebironda byabo, kandi nabwo tibaayeteisa bi baakozire. Maraika owa mukaaga yaashuka orwabya rwe aha mugyera muhango, Furaati; amaizi gaagwo gaayoma, ngu omuhanda gushemezibwe ahabw'abagabe abarikuruga oburugwa-izooba. Kandi naareeba omu kanwa k'ekijoka n'omu kanwa k'enyamaishwa n'omu kanwa ka nabi ow'ebishuba niharugamu emyoyo mibi eshatu erikushusha ebikyere; niyo myoyo ya baadaimoni erikukora obumanyiso, erikuza oku n'oku omu bagabe b'ensi zoona, okubateeranira hamwe kuza omu rugamba orw'ekiro kikuru kya Ruhanga ow'obushoboorozi bwona. (Reeba, niinyija nk'omushuma! Aine omugisha orikuguma naareeba, akarinda ebijwaro bye, ngu arekye kugyenda ajwaire busha, bakareeba enshoni ze.) Emyoyo egyo yaabateeranira omu mwanya ogurikwetwa Haramagedoni omu Ruheburaayo. Maraika owa mushanju yaashuka orwabya rwe ahaiguru omu mwanya, eiraka rihango ryaruga omuri hekalu aha kitebe ky'obukama, nirigira riti: Kyahwa. Haabaho emirabyo n'amaraka mahango n'okuhinda n'omutsitsa muhango; omutsitsa muhango kandi ogw'amaani gutyo tigukabahoga okwiha obu abantu baabaho omu nsi. Orurembo rukuru rwabaganukamu ebicweka bishatu: endembo z'amahanga zaagwa; kandi Ruhanga yaijuka Babulooni, orurembo orukuru, okuruha ekikopo kya viinyo ey'obushaarizi bw'ekiniga kye. Ebirwa byona byahunga, kandi ebibungo byona byabura. Orubaare rwingi rwateera abantu niruruga omu iguru, buri rubaare rwine oburemeezi bw'eraatiri igana; abantu baajuma Ruhanga ahabw'ekibonaboneso ky'orubaare orwo; ahakuba kikaba kiri kihango munonga. Bwanyima omwe ahari baamaraika mushanju abaabaire baine enyabya mushanju yaija, yangira ati: Ija nkworekye orubanja oruricwerwa maraaya omukuru oshutami aha maizi maingi, owaashambaine n'abagabe b'ensi, n'abatuura omu nsi bakasinda viinyo, nibwo bushambani bwe. Yantwara omu ihamba ndi omu Mwoyo, naareeba omukazi ashutami aha nyamaishwa erikutukura, eijwire amaziina g'okurogota, kandi eine emitwe mushanju n'amahembe ikumi. Omukazi ogwo akaba ajwaire emyenda ya bujwa n'erikutukura, ayehunzire eby'ezaabu n'amabaare ag'obuguzi bwingi n'eruuru, aine ekikopo ky'ezaabu omu ngaro ze ekiijwire ebihagaro n'okusiisikara kw'obushambani bwe; kandi aha buso bwe hahandiikirweho eiziina erisherekirwe, BABULOONI ORUREMBO ORUKURU, NYINA WA BAAMARAAYA N'EBIHAGARO BY'ENSI. Naareeba omukazi ogwo asinzire eshagama y'abarikwera n'ey'abaitsirwe ahabwa Yesu. Ku naamureebire, naatangaara munonga. Maraika yambuuza ati: Waatangaazibwa ki? Niinyija kukugambira eky'omubonano ky'ogwo mukazi n'eky'enyamaishwa ei arikugyenderaho, eine emitwe mushanju n'amahembe ikumi. Enyamaishwa ei waareeba ekaba eriho, hati teriho, neeyenda kuruga omu kiina ekitaine bugarukiro, eze omu kuhwerekyerera; kandi abatuura omu nsi, abu amaziina gaabo gatakahandiikwaga mu kitabo ky'amagara okuruga aha kuhangwa kw'ensi, baryatangaara ahabw'okureeba enyamaishwa egyo, ahakuba ekaba eriho, mbwenu teriho, haza kandi n'eija kubaho. Eki nikyetenga omutima ogwine obwengye. Emitwe mushanju nibwo bubungo mushanju, ahu ogwo mukazi ashutami; kandi nibo bagabe mushanju; aharibo bataano bakagwa, omwe ariho, ondiijo takaizire; ku ariija, ashemereire kugumaho omwanya mukye. Enyamaishwa eyaabaire eriho, bwenu etariho, niwe mugabe owa munaana, kwonka n'omwe ahari abo mushanju, kandi nawe naija kuhwerekyerera. Kandi amahembe ikumi agu waareeba n'abagabe ikumi abatakeemire; kwonka nibaija kuheebwa obushoboorozi nka'bagabe okumara eshaaha emwe hamwe n'egyo nyamaishwa. Abo nibakwatanisa hamwe kuha egyo nyamaishwa amaani gaabo n'obushoboorozi bwabo; baryarwanisa Omwana gw'entaama, kwonka Omwana gw'entaama aryabasingura, ahakuba ni Mukama w'abakama kandi Omugabe w'abagabe, kandi abo abu aine n'abaayetsirwe, abaatoorainwe kandi abeesigwa. Yaagaruka yangira ati: Amaizi agu waareeba ahi maraaya ogwo yaaba ashutami, n'abantu b'emiringo mingi n'emitwe mingi n'amahanga n'endimi. Kandi amahembe ikumi agu waareeba hamwe n'enyamaishwa baryayanga maraaya ogwo, atsigare wenka ajwaire busha; baryarya enyama ye, bamwokyeze kimwe n'omuriro; ahakuba Ruhanga akakita omu mitima yaabo ngu bahikiirize enaama ye, ahabw'okugira omutima gumwe okuha enyamaishwa egyo obushoboorozi bw'okutegyeka obugabe bwabo, okuhitsya obu ebigambo bya Ruhanga birihikiirizibwa. Kandi omukazi ogwo, ou waareeba, nirwo rurembo orukuru orurikutegyeka abagabe b'ensi. Bwanyima y'ebyo naareeba maraika ondiijo naashuuma okuruga omu iguru, aine obushoboorozi bwingi. Ensi yaajwerwa omushana gw'ekitiinisa kye. Yaagamba n'eiraka rihango ati: Orurembo orukuru Babulooni rugwire, rugwire! Ruhindukire obutaaho bwa baadaimoni, n'obweshereko bw'emyoyo yoona emibi n'obw'amahungu goona amabi agarikunugwa; ahakuba amahanga goona ganyweire viinyo y'okurigira okubi kw'orurembo orwo, n'abagabe b'eisni bashambaine narwo, kandi n'abashuubuzi b'ensi batungisiibwe ebintu byarwo n'okwegira gye kwarwo okurengyesereize. Kandi naahurira eiraka erindi niriruga omu iguru nirigira riti: Mururugyemu, imwe bantu bangye 'mwe, mutakaakwatanisa narwo omu bibi byarwo, mukaheebwa ekifubiro ky'ebirikwija kurubonabonesa; ahakuba ebibi byarwo bituumire byahika ahaiguru munonga, kandi Ruhanga aijukire eby'okushiisha byarwo. Murugire, nk'oku rwagizire abandi; murwihure kabiri ahabw'ebi rwakozire; omu kikopo eki rwabaijuriizemu ebijwangire, murujwangizemu ebijwangire, murujwangizemu kabiri. Nk'oku rwayehimbiise, rukarengyesereza omu kwegira gye, mube nikwo mwarwihura okubonabona n'amaganya; ahakuba nirugira omu mutima gwarwo ruti: Nshutami nk'omugabekazi; tindi mufaakazi; tindigira maganya na kakye. N'ahabw'ekyo ebibonaboneso ebyo biryarugwaho omu izooba rimwe, rufu n'amaganya n'enjara, rwokibwe n'omuriro; ahabw'okuba Mukama Ruhanga orikurucwera orubanja n'ow'amaani. Abagabe b'ensi abaashambaine narwo n'abaakunire narwo, ku barireeba okucumbuuka kw'omwika gwarwo nirusya, baryarucurira, baruborogyere; baryayemerera hangahari ahabw'okutiina okubonabonesibwa kwarwo nibagira bati: Ai bambe! Ai bambe! Babulooni orurembo orukuru orw'amaani! Okucwerwa orubanja kwawe kwaizira omu shaaha emwe. Abashuubuzi b'ensi nibarira nibarucurira, ahabw'okuba tihakiriho b'okugura eby'obushuubuzi byabo, eby'ezaabu n'efeeza, amabaare ag'obuguzi bwingi n'eruuru, emyenda emirungi ya kitaani n'eya bujwa n'eya riiri n'erikutukura, ebiti eby'emigaju eby'emiringo yoona, ebintu by'emiino, n'ebintu byona ebibaizirwe omu mbaaho z'obuguzi bwingi, n'eby'emiringa n'eby'ebyoma, n'ebibaizirwe omu ibaare eririkwetwa maruburo, omudarasiini n'ebinzaari n'omugaju na sumuruna n'obubaane, viinyo n'amajuta n'esaano y'obunono n'engano, ente n'entaama, embaraasi n'ebigaari, n'abahuuku, niyo mibiri y'abantu n'emyoyo yaabo. Ebyana ebi omutima gwawe gwayetengire bikurugireho, n'ebintu byona ebinuzire, n'ebirungi byawe, bikuhweireho; tibirigaruka kureebwa na kakye. Abashuubuzi b'ebintu ebyo, abu rwatungiise, baryayemerera hangahari ahabw'okutiina okubonabonesibwa kwarwo nibarira, nibaborooga, nibagira bati: Ai bambe! Ai bambe! Orurembo orukuru orwabaire rujwara emyenda mirungi ya kitaani n'eya bujwa n'erikutukura, rwehunzire eby'ezaabu n'amabaare ag'obuguzi bwingi n'eruuru! Omu shaaha emwe obutungi obu bwona bwacwekyerezibwa. Bakama b'emeeri boona, n'abarikuzigyenderamu, abavugi baazo na boona abarikukora omu nyanja, baayemerera hangahari; baateera enduuru nibareeba omwika gw'okusya kwarwo, nibagira bati: Ebyo harabaireho orurembo orurikwingana n'orurembo oru orukuru! Baayeshuka omucuucu omu mitwe, nibarira nibaborooga, nibagira bati: Ai bambe! Ai bambe! orurembo orukuru, orwatungiise boona abaabaire baine emeeri aha nyanja! Omu shaaha emwe rwacwekyerezibwa. Nurwehimbisizeho, iwe eiguru, naimwe abarikwera n'entumwa na baanabi, ahakuba Ruhanga arucwereire orubanja ahabwanyu. Bwanyima maraika ow'amaani yaiha ahansi eibaare eririkwingana n'orubengo ruhango, yaarirekyera omu nyanja, naagira ati: Oku nikwo orurembo orukuru Babulooni rurinagwa aha nsi n'amaani maingi, kandi tirurireebwa bundi. Amaraka g'abateezi b'enanga n'abeeshongozi, n'ag'abateezi b'esheegu n'enzamba, tigarigaruka kuhurirwa bundi omuriiwe; n'emengo tizirigaruka kuhurirwa obundi omuriiwe; omuriiwe tiharyakiramu tabaaza obundi; kandi eiraka rya kishwera n'erya kishwerwa tigarigaruka kuhurirwa omuriiwe, ahakuba abashuubuzi baawe bakaba bari bakuru omu nsi, kandi oburogo bwawe bukagobeza amahanga goona. N'eshagama ya baanabi n'abarikwera n'eya boona abaitsirwe omu nsi ekashangwa omuri orwo rurembo. Bwanyima y'ebyo naahurira eiraka rihango nk'ery'omutwe muhango g'wabantu omu iguru, nirigira riti: Haleluya! Okujuna n'ekibiinisa n'obushoboorozi n'ebya Ruhanga waitu. Ahabw'okuba emanja ezi acwa n'ez'amazima kandi n'ez'oburyo; ahakuba akacwera orubanja maraaya omukuru owaasiisire ensi n'obushambani bwe; kandi yaamuhoora enzigu ahabw'eshagama y'abaheereza be. Baagaruka baagamba n'eiraka rihango bati: Haleluya! Kandi omwika gwe gwaguma nigucumbuuka ebiro n'ebiro. Kandi abakuru makumi abiri na bana n'ebihangirwe ebiine amagara ebina baagwa ahansi, baaramya Ruhanga oshutami aha kitebe ky'obukama, nibagira bati: Amiina, Haleluya! Eiraka ryaruga omuri ekyo kitebe ky'obukama, nirigira riti: Musiime Ruhanga waitu, imwe abaheereza be abarikumutiina, abato n'abakuru. Bwanyima naahurira eiraka nk'ery'omutwe muhango gw'abantu eriri nk'eiraka ry'amaizi maingi, kandi nk'ery'okuhinda kw'amaani, nirigira riti: Haleluya! Ahakuba Mukama Ruhanga waitu ow'obushoboorozi bwona ari aha ngoma. Tushemererwe, tunanukye, tumuhe ekitiinisa; ahakuba obugyenyi bw'Omwana gw'entaama buhikire, kandi Omugore we ayeteekateekire; yaikirizibwa kujwara emyenda mirungi eya kitaani erikwengyengyeta kandi erikwera; egyo myenda ya kitaani nibyo by'okuhikiirira by'abarikwera. Maraika yangira ati: Handiika oti: Baine omugisha abarikwetwa aha bugyenyi bw'Omwana gw'entaama. Kandi yangira ati: Buzimazima ebi n'ebigambo by'amazima ebya Ruhanga. Ahonaaho naagwa ahansi aha bigyere bye kumuramya, yangira ati: Reeba! otakikora. Ndi omuheereza mugyenzi waawe n'owa beene sho abarikuhamya amazima ga Yesu. Ramya Ruhanga. Ahakuba okuhamya amazima ga Yesu nigwo mwoyo gw'obunabi. Ku naimukize amaisho, naareeba iguru rikinguukire n'embaraasi kisa. Ogishutamiho naayetwa Mwesigwa, kandi Mazima. Niwe acwa emanja kandi niwe arwana engamba omu kuhikiirira. Amaisho ge nigashusha nk'endimi z'omuriro; kandi ajwaire ebirunga bingi aha mutwe; aine eiziina erihandiikirwe, eirtarikumanywa muntu weena kureka We wenka. Ajwaire ekijwaro ekimiisiirwe eshagama, kandi eiziina rye ni Kigambo kya Ruhanga. Amahe ag'omu iguru gaamukurata gatembire embaraasi zirikwera, bajwaire emyenda ya kitaani erikwera kandi emirungi munonga. Omu kanwa ke haarugamu rurara y'obwogi ey'okutemesa amahanga; kandi aryabategyekyesa enkoni y'ekyoma, abaribatiirire omu inyuukiro ry'obushaarizi bw'ekiniga kya Ruhanga ow'obushoboorozi bwona; kandi aha kijwaro kye n'aha kibero kye hahandiikirweho eiziina eri, Omugabe w'abagabe, kandi Omukama w'abakama. Bwanyima naareeba maraika ondiijo ayemereire omu izooba, yaayeta n'eiraka rihango, naagambira amahungu goona agarikuzereera ahaiguru omu mwanya, ati: Mwije, muteeranire aha bugyenyi bukuru obwa Ruhanga, murye enyama z'abagabe n'ez'abakuru b'amahe n'ez'amamanzi, ez'embaraasi n'ez'abazigyenderaho n'ez'abantu boona, ab'obusingye n'abahuuku, abato n'abakuru. Kandi naareeba egyo nyamaishwa n'abagabe b'ensi n'amahe gaabo biteeraniire hamwe kurwanisa Ogwo oshutami aha mbaraasi n'eihe rye. Enyamaishwa egyo yaakwatwa hamwe na nabi w'ebishuba, owaabaire akora obumanyiso omu maisho gaayo, naabibeihabeihesa abo abaine akamanyiso k'enyamaishwa n'abarikuramya ekishushani kyayo. Abo bombi baanagwa omu nyanja erikwakamu omuriro n'obuganga bw'ekibiriiti bahuriire. Abaatsigaireho baitwa rurara y'Ogwo oshutami aha mbaraasi, eyaarugire omu kanwa ke; n'amahungu goona gaigutira kimwe enyama z'emitumbi yaabo. Bwanyima naareeba maraika ondiijo naashuuma, naaruga omu iguru aine omu ngaro ekishumuruzo ky'ekiina ekitaine bugarukiro n'orujegyere ruhango. Yaakwata ekyo kijoka ekya ira niwe Muregi kandi Sitaane, yaamuboha okumara emyaka rukumi, yaamunaga omu kiina ekitaine bugarukiro, yaakinga, yaataho akamanyiso, ngu arekye kurugamu kubeihabeiha amahanga obundi, okuhitsya ahi emyaka rukumi erihwera. Bwanyima y'egyo myaka ashemereire kubohororwa okumara omwanya mukye. Kandi naareeba ebitebe by'obukama; abaabaire babishutamiho baaheebwa obushoboorozi bw'okucwa emanja. Kandi naareeba emyoyo y'abo abaatemirweho emitwe nibaturwa okuba abajurizi ba yesu n'ekigambo kya Ruhanga, kandi abatararamize nyamaishwa n'ekishushani kyayo, n'obu kwakuba okwikiriza kuteebwa akamanyiso kaayo aha buso bwabo nari aha mikono yaabo. Baagaruka baaba abahuriire, baayema na kristo okumara emyaka rukumi. Kwonka abafu abandi abaatsigaireho bo tibaragarukire kuba abahuriire, okuhitsya ahi emyaka rukumi yaahwereire. Oku nikwo kuzooka kw'okubanza. Omuntu owaatungire omugabo omu kuzooka okwo okw'okubanza aine omugisha kandi n'orikwera. Abari nk'ogwo okufa kwa kabiri tikubaineho bushoboorozi; kureka baryaba abanyamurwa ba Ruhanga na Kristo, bategyekye nawe okumara emyaka rukumi. Egyo myaka rukumi ku erihwa, Sitaane aryakomororwa arugye omu kihome, aryashohora aze kubeihabeiha amahanga agari aha mbaju ina ez'ensi, Googi na Magoogi, okubateerana hamwe kurwana. Obwingi bwabo buryaba nk'omusheenyi ogw'aha rubaju rw'enyanja. Baahurura nibareetwa embaju zoona ez'ensi, baayehinguririza orusiisira rw'abarikwera n'orurembo orurikukundwa; kwonka omuriro gwaruga omu iguru, gwabamaraho; na Sitaane, owaababeihabeihire, yaanagwa omu nyanja y'omuriro n'obuganga bw'ekibiriiti, ahu enyamaishwa na nabi ow'ebishuba baabaire bari. Baryabonabonesibwa nyomushana na nyekiro ebiro n'ebiro. Bwanyima naareeba ekitebe ky'obukama kihango ekirikwera n'Ogwo owaabaire akishutamiho; ensi n'eiguru byahunga nibiruga omu maisho ge; byabura obuhamizo. Naareeba abafu, abakuru n'abato, beemereire omu maisho g'ekitebe ky'obukama, ebitabo byashuuruurwa. N'ekitabo ekindi kyashuuruurwa, nikyo eky'amagara. Abafu baacwerwa emanja z'ebyahandiikirwe omu bitabo nk'ebi baakozire oku biri. Enyanja yaagarura abafu abaabaire bagirimu, na Rufu n'Okuzimu byagarura abafu abaabaire bariyo; boona baacwerwa emanja ez'ebi baakozire. Rufu n'Okuzimu byanagwa omu nyanja y'omuriro. Egyo nyanja y'omuriro nikwo kufa okwa kabiri. Kandi omuntu weena, ou eiziina rye ryabaire ritahandiikirwe omu kitabo ky'amagara, yaanagwa omu nyanja y'omuriro. Bwanyima naareeba eiguru erisya n'ensi ensya; ahakuba eiguru ery'okubanza n'ensi ey'okubanza bikaba bihweireho, n'enyanja etakiriho. Kandi naareeba orurembo orurikwera Yerusaleemu orusya, nirushuuma okuruga omu iguru ahari Ruhanga, ruteekateekirwe nk'omugore ocumiirwe iba; naahurira eiraka rihango niriruga omu kitebe ky'obukama nirigira riti: Reeba, eihema rya Ruhanga riri omu bantu. Ruhanga aryatuura nabo; baryaba abantu be, kandi We wenka aryaguma nabo, ari Ruhanga waabo; aryaragaza amarira goona ahamaisho gaabo; tiharibaho kufa bundi, n'obu kwakuba okucura nari okurira nari obusaasi, ahakuba ebya ira biryaba bihweireho. Ogwo owaabaire ashutami aha kitebe ky'obukama yaagira ati: Reeba nimpindura byona bisya. Kandi yangira ati: Handiika, ahakuba ebigambo ebi n'eby'okwesigwa kandi eby'amazima. Yangira ati: Kyahwa. Niinye Alufa na Omega, obutandikiro n'obugarukiro. Oine eiriho ndyamuhera busha amaizi agarikuruga aha nshuro y'amaizi g'amagara. Orikusingura aryahungura ebi, ndyaba Ruhanga we, nawe abe omwana wangye. Kwonka abatiini, abatarikwikiriza, abakora ebihagaro, abaitsi, abashambani, abarogi, abaramya ebishushani, n'ababeihi, boona omugabo gwabo guryaba omu nyanja erikwaka omuriro n'obuganga bw'ekibiriiti, nikwo kufa kwa kabiri. Bwanyima haija omwe ahari baamaraika mushanju abaabaire baine enyabya mushanju eziijwire ebibonaboneso mushanju eby'aha mperu, yangira ati: Ija nkworekye omugore muka Omwana gw'entaama. Yantwara aha rushozi ruhango kandi ruraingwa ndi omu Mwoyo, yaanyoreka orurembo orurikwera Yerusaalemu, nirushuuma okuruga omu iguru ahari Ruhanga, rwine ekitiinisa kya Ruhanga; okumurinkana kwarwo nikushusha nk'okw'eibaare ry'obuguzi bwingi, eririkwetwa yasipi, eririkwengyengyeta nka kristalo. Rukaba rwine orugo ruhango kandi ruraingwa n'amarembo ikumi n'abari; aha marembo ago hariho baamaraika ikumi na babiri, kandi hahandiikirweho amaziina g'enganda ikumi na ibiri z'abaana ba Israeli. Aha rubaju rw'oburugwa-izooba amarembo ashatu, aha bukiizi-bwa-bumohso ashatu, aha bukiizi-bwa-buryo ashatu, n'aha rubaju rw'oburengyerwa-izooba amarembo ashatu. Kandi orugo rw'orwo rurembo rukaba rwine emisingi ikumi n'ebiri, ehandiikirweho amaziina g'entumwa ikumi na ibiri ez'Omwana gw'entaama. Ogwo owaagambire naanye akaba aine orubango rw'okugyeresa rw'ezaabu kugyeresa orurembo n'amarembo gaarwo n'orugo rwarwo. Kandi orurembo rukaingaingana embaju zoona; oburaingwa bwarwo bwingana n'obukiika bwarwo; yaagaruka yaagyera orurembo n'orubango rwe, yaashanga ziri mahiro rukumi na magana ataano; oburaingwa bwarwo n'obukiika bwarwo n'obwemi bwarwo byona nibiingana. Kandi yaagyera orugo rwarwo, yaashanga rurimu mikono igana na makumi ana n'ena omu migyerere y'abantu, nikyo kimwe n'eya maraika. Orugo rw'orurembo rukaba rwombekirwe n'amabaare ga yasipi, haza orurembo rwo ruri orw'ezaabu nungi nirwengyengyeta nk'endeeberwamu. Emisingi y'orugo rw'orurembo ekaba etonire n'amabaare g'emiringo yoona ag'obuguzi bwingi. Omusingi gw'okubanza gukaba gutonire yasipi, ogwa kabiri safiro, ogwa kashatu kalukedoni, ogwa kana simaragido, ogwa kataano sarudoniksi, ogwa mukaga sarudio, ogwa mushanju krosoliito, ogwa munaana berulo, ogwa mwenda topazi, ogwa ikumi krusopuraso, ogwa ikumi na gumwe huwakinto, ogwa ikumi n'ebiri amesuusito, Amarembo ikumi n'abiri n'eruuru ikumi na ibiri, buri irembo rikozirwe n'eruuru emwe, kandi enguuto y'orwo rurembo ekozirwe n'ezaabu nungi erikwengyengyeta nk'endeeberwamu. Kandi omu rurembo orwo tindareebiremu hekalu, ahakuba Mukama Ruhanga ow'obushoboorozi bwona n'Omwana gw'entaama nibo hekalu yaarwo. Orurembo orwo tirwetenga izooba nari okwezi kurwakira, ahakuba ekitiinisa kya Ruhanga nigwo mushana gwarwo, kandi Omwana gw'entaama niwe tabaaza yarwo. Amahanga garyagyendera omu mushana gwarwo, n'abagabe b'ensi baryarureetamu ekitiinisa kyabo; amarembo gaarwo tigarikingwa nyomushana, kandi tiharibayo kiro. Baryarureetamu ekitiinisa ky'amahanga n'okuhimbisibwa kwago. Kwonka tiharitaahamu kintu kyona ekitashemeire, n'obu yaakuba weena okora ebihagaro nari omubeihi, kureka abo bonka abahandiikirwe omu kitabo ky'amagara eky'Omwana gw'entaama. Bwanyima yaanyoreka omugyera gw'amaizi g'amagara, agarikwengyengyeta nka kristalo, niguruga omu kitebe kya Ruhanga eky'obukama n'eky'Omwana gw'entaama, niguraba ahagati y'enguuto y'orwo rurembo; seeri na seenu y'ogwo mugyera hariyo omuti gw'amagara ogwana ebyana by'emiringo ikumi n'ebiri, nigwana buri kwezi, kandi amababi gaagwo gari ag'okutambira amahanga. Tiharibayo mukyeeno obundi, ekitebe kya Ruhanga eky'obukama n'eky'Omwana gw'entaama nibyo biriba omuri orwo rurembo, n'abaheereza be baryamuramya; baryareeba amaisho ge, n'eiziina rye riryahandiikwa aha buso bwabo. Tiburigaruka kwira, kandi tibaryetenga kwakirwa tabaaza n'obu ryakuba eizooba, ahakuba Mukama Ruhanga aryaba omushana gwabo, kandi baryategyeka ebiro n'ebiro. Kandi yangira ati: Ebigambo ebi n'eby'okwesiga kandi eby'amazima. Mukama Ruhanga w'emyoyo ya baanabi akatuma maraika we kworeka abaheereza be ebishemereire kubaho juba. Reeba, niinyija juba. Aine omugisha orikuta omutima aha bigambo by'obunabi eby'omu kitabo eki. Nyowe Yohaana niinye naahuriire ebi, kandi nkabireeba. Ku naabihuriire, naabireeba, naagwa ahansi aha bigyere bya maraika owaabinyorekire kumuramya; kwonka yangira ati: Reka! otakikora; ndi omuheereza mugyenzi waawe n'owa beene sho baanabi, hamwe n'abo abata omutima aha bigambo by'omu kitabo eki. Ramya Ruhanga. Kandi yangira ati: Otakoma ebigambo by'obunabi eby'omu kitabo eki n'akamanyiso, ahakuba obunaku buri haihi. K'enkozi y'ebibi egume ebikore; osiisikaire agume ari osiisikaire; ohikiriire agume akore eby'okuhikiirira; orikwera agume ari orikwera. Reeba, niinyija juba n'ebihembo byangye kuzimuurira omuntu weeena nk'ebi yaakozire oku biri. Niinye Alufa na Omega, ow'okubanza kandi ow'aha muheru, obutandikiro kandi obugarukiro. Baine omugisha abarikwozya ebijwaro byabo, ngu babone kwikirizibwa kurya aha muti gw'amagara, kandi bataahe omu rurembo nibaraba omu marembo. Aheeru hariyo embwa, abarogi, abashambani, n'abarikuramya ebishushani, kandi n'omuntu weena okunda ebishuba akabikora. Nyowe Yesu mbatumireho maraika wangye kumanyisa amakanisa ebigambo ebi. Niinye kitsitsa kya Daudi, kandi omwijukuru, Enyonyoozi y'omu kasheeshe erikumurinkana. Omwoyo n'Omugore nibagira bati: Ija! Orikuhurira agire ati: Ija! Oine eiriho aije; kandi weena orikwenda atwarire busha amaizi g'amagara. Niinyehanangiriza omuntu weena orikuhurira ebigambo by'omu kitabo eki, nti: Omuntu weena ku aribyongyeraho, Ruhanga aryamwongyeraho ebibonaboneso ebihandiikirwe omu kitabo eki; kandi omuntu weena ku aricwa aha bigambo eby'omu kitabo ky'obunabi obu, Ruhanga aryamwaka omugabo gwe ogw'aha muti gw'amagara n'ogw'omu rurembo orurikwera, ebihandiikirwe omu kitabo eki. Orikuhamya ebi naagira ati: Buzimazima niinyija juba. Amiina. Ija, Mukama waitu Yesu. Embabazi za Mukama waitu Yesu zigume n'abarikwera boona. Amiina.