Oro, ngomai Yesu Duichon ombu sakungnihon ma torop. Yesu yu Devithon morogono, Devit yu Abrahamphon morogono. Abraham yu Aisakhon fano, Aisak yu Jeköphon fano Jeköp yu Yuda yomot oröcma yuhon fano. Yuda yu Peres orin Serahon fano. Yuhon macno woi Tamar, Peres yu Hesrönthon fano, Hesrön yu Ramphon fano, Ram yu Aminadaphon fano, Aminadap yu Nasönthon fano, Nasön yu Salmonthon fano, Salmon yu Böashon fano, macnoi Rahap, Böas yu wömai Öbethon fano, macnoi Rut, Öbet yu Yesihon fano, Yesi yu King Devithon fano, Devit yu wömai Solomonthon fano. Solomonthon macno woi Uriahon oweno. Solomon yu Rehöböamphon fano, Rehöböam yu Abiyahon fano, Abiya yu Asahon fano, Asa yu Yehösafathon fano, Yehösafat yu Yöramphon fano, Yöram yu Usiahon fano, Usia yu Yötamphon fano, Yötam yu Ahashon fano, Ahas yu Hesekiahon fano, Hesekia yu Manasehon fano, Manase yu Amonthon fano, Amon yu Yösaiahon fano, Yösaia yu Yöyakin orin orugi yuhon fano. Bongono wocin wömai Babilön nano yu Israel nano yangato fonguya youp wabkarac böyo- mo idung. Ihoroc tongga idiya mongorec toctoc youp wo bödeuna wocin wömai Yöyakin yu Sealtielhon fano idoc. Sealtiel yu Serubabelhon fano, Serubabel yu Abiuthon fano, Abiut yu Eliakimpon fano, Eliakim yu Asörhon fano, Asör yu Sadökhon fano, Sadök yu Akimphon fano, Akim yu Eliuthon fano, Eliut yu Eleasarhon fano, Eleasar yu Matanthon fano, Matan yu Jeköphon fano, Jeköp yu Yösephon fano, Yösep yu woi Mariahon opno. Oro Maria yu wömai Yesu Duic bagoc. Duic wömai Kopotorocho‘ owi amna wontucmunodecma öcangyun muuya batip itnung’ yongo inong muuna eboc. Oro Abrahamdecma forosingga toropni 14 ihoroc öngkung tonguya worocho menon Devitho öngkuboc. O wönggon Devitdecma forosingga toropni 14 ihoroc öngkung tonguya bongono wocin wömai Babilön nanoho Israel nano inoin youp amna boyömoha yangato fonggung. O Israel nano Babilön sae idiya wönggon torop 14 ihorocho öngkung tonguya Duic öngkuboc. Oro, Yesu Duic öngkubocmahon fatno wömai ingoroc: Amna morömaho Maria urop Yösephon fat bogigung. Tuya yu abe kondong maidinya Kunkun Yaruho tuna Maria yu mana modip idoc. Oro opno Yösep yu amna nongnongo ididoc. Worocha tongga yu‘ Maria yangam fap tong imityit’ yongo suraroho yangamin mata youpdec tohong yucyucha makombigoc. Muno yu‘ owena öpgon fodingma ongoun’ yongo kombigoc. Ihoroc kombingga idina duc itudec Morömahon sum yaru auho öngkung imongo inogoc, “Yösep, Devithon morogono, goc Maria tong sicsicha botirocha. Muno Kunkun Yaruho toroc kiap au tuna mana modip wo itac. Yu woi managumboc amnano baangoc. Tuna gocho mano‘ Yesu’ ihoroc mambengoroc. Ma worochon foro wömai ingoroc: Yu owi amna wontucmunodecma öcangyun muuya batip itnahing.” Sum yaruho Yösep ihoroc inogoc. Oro, manomano ngo öngkubocmaha tongga Kopotorocho osucgon yong tuctuc amnaho ducdecma mata yogocma worocho boinno öngkuboc. Mata wömai ingoroc yogoc, “Kombiarut, kunkun owi berac au yu modip ito managumboc amnano baangoc. Yuhon mano wömai Emanuel ihoroc mambotnahing.” Emanuel ma worochon foro wömai‘ Kopotoroc nonot itac’ ihoroc. Oro Yösep yu duc itu ihoroc tongo wekongga Morömahon sum yaruho mata inogocma worochon toroc tanda Maria tong sigoc. Maria tong sigoc mahong yu yuot kondong abe maidinya yu managumboc amnano bagoc. Bauna yuhon mano Yesu ihoroc mambodoc. Oro, Maria yu Betlehem bucin Yudia distrikdec woce itmuna Yesu bagoc. Bongono wocin wömai King Heröt yu guroc wo angtorengga idoc. Tuna kombic kombic amna au yu Kantri sep ohonggongin wocenemaho Yerusalem ebung. Engmuya owi amna ingoroc inong ac tong tonggung: “Managumboc wego Yudananohon kingno engocma, yu nahenne itac? Nonu sep öngkup öngkupin wocene fitnungno agomon. Tongga nonu yu yong moröng yong imocimocha ebamon.” Ihoroc yuya King Heröt yu mata woroc kombingga soroc yogoc. O yuhogon muno, Yerusalemma owi amna ambaracho mata wo kombingga soroc yogung. Tuya Herötho öret socsoc amna dugohu o nongoru gendic fandat fandat amnahu yu ambarac inong yuna eng suran tuya ingoroc inong ac togoc, “Amna wo Duic, yu böcsa nahe sinom öngkuangoc?” Ihoroc inong ac tuna yu mata ingoroc ibanda inogung, “Yu woi Betlehem bucin Yudia Distrik woce öngkuangoc. Osucgon Kopotorochon yong tuctuc amnaho mata ingoroc irim togoc: ‘Son Betlehem nano, son ingoroc yoningyit: Nonthon toropdecma amna moröma au maöngkuic, nonthon ma noni Yudia gurocin maec yo. Muno son ihoroc yoninga, bonip sonidecma wömai amna moröma au öngkuangoc. Tongo yu nochon toropna Israel, yuhon dugo moröma itmuna yu tong batip tongga ogepmagon yangtoreangoc.’” Amna morömaho King Heröt mata ihoroc inogung. Tuya Heröt yu mata woroc kombingga kombic kombic amna sa korungonma ebungma yu öpgon inong yuna ehuya ingoroc inong ac togoc, “Fitnung worocho bongono yaödec sinom son öngkung kamogoc?” Ihoroc inuna yuho worochon yongburocno tuctugo inuya Herötho ingoroc inogoc, “Son ongmuya managumboc worocha yabic yabic youp orongi tonung. Ihoroc tongo wo au feunai wömai son karupgon ibaru fauna nocot engmuya sa nahenne itacno wohon fatno nanonung. Tuya nocho ihorocgon ongmaina yu yong moröng imangot.” Herötho yu mata ihoroc inongga inong muuna onggung. Oro King Herötho mata ihoroc inuna kombic kombic amna yu ongga uyapdec idiya fitnung osuc sep ohonggongin auya yangato febocma worocho wönggon osuc fat imongga yangat fongga managumbocho idocan sa woce nongnong yongga idoc. Kombic kombic amna yu fitnung woroc angga kombing borong moröma sinom togung. Tongo yu böc ganang öngmuya Maria yan macno woroc yangga goruc yemoc tongo managumboc yong moröng imogung. Tongo yocno öcangga irot ogep toctochon manomano fogida managumboc wo imogung. Irot ogepha wömai yu Gol orin wi boröcno tugo ogepmanima orin unac au mano mir woroc managumboc imogung. Ihoroc tuya mit wömai Kopotorocho yu duc itudec‘ son wönggon Herötot ongoninga’ yongo‘ muno’ inogoc. ‘Muno’ inuna yu uyap auhongon sindanmuya inoin böcsanon onggung. Oro kombic kombic amna yu ongidiya Morömahon sum yaru auho engmuna duc itudec Yösep ingoroc inogoc, “Heröt yu managumboc worocha yabingga wot omom toctocha kombihac. Worocha goc idongga managumboc yan macno Isip kantri woce karupgon öp yangat fongiya woce itnung. Son woce idiya nocho wönggon mata ganangot.” Sum yaruho Yösep ihoroc inuna yu woroc kombingga idongo kumbonggon managumboc yan macno yangauna Isip kantri sa woce onggung. Woce ongga idiya Heröt omboc. Oro, yapmu wo öngkupacma woi osuc Morömaho yong tuctuc amnahon ducdec yogocma worochon toroc öngkuboc. Yu wömai ingoroc yogoc: “Nochon manana yu Isip kantri woce idina nocho yu inong yoya yu sa wo imun fauna ehangoc.” Oro, mit wömai Heröt yu kombigoc, ‘Kombic kombic amnaho noc imanang nanogung, yu wönggon nocot maehing’ ihoroc kombingga irotno kombut uuna ec imocno sinom togoc. Tongo yu tawa amnani inong muuna yu Betlehem böc orin böcsa obugu ambehecgon idungma woce ongmuya managumboc amnano abe biruc yai manggiradungma woroc ambarac dong omom togung. Heröt yu wömai osuc kombic kombic amna managumboc worochon öngkup öngkup bongonoha inong ac togoc. Tongo yu kombigoc, ‘Managumbocho biruc yai abe manggirahac’. Ihoroc öngkubocmaha tongga Kopotorocho osuc yong tuctuc amna Yeremaia yuhon ducdec mata yogocma worocho boinno öngkuboc. Yu ingoroc yogoc: “Yong uroc moröma sinom Rama böcsadec öngkuboc. Woi owi Resel yuhon obigihon wabkaracni omongbödegung. Worocha tongga yu uroci morö kombingga ointogung. Yuhon managumbocni kömbaha ombungmaha owi amnaho yuhon irot tohoc tohocha tu matogoc.” Oro, mit wömai Heröt yu omong fadoc. Omong fauna Morömahon sum yaruho Isip wocin Yösep öngkung imongo duc itudec ingoroc inogoc, “Amna managumboc wotwotha togungma yu ino urop ombung. Worocha tongga goc idongmina managumboc yan macno yangada sa ngo imu fauna Israel Kantri woce fongoi.” Ihoroc inuna Yösep yu idongo managumboc yan macno yangada Yudia gurocin fonggonga kombigoc. Yu abe uyapdec ongga itmuya Yösep yu mata au ingoroc kombigoc: Yudia gurocin Heröthon manano Arkelaus yu wömai fanohon abam sogihac yo. Yösep yu ihoroc kombingga sa woce onggonga botogoc. Tuna Kopotorocho duc itudec‘ woce ongirocha’ inuna yu distrik Galili woce onggoc. Woce ongmuya böcsa au mano Nasaret wocin idung. Oro kiapmo ihorocnoho öngkubocmaha tongga Kopotorochon yong tuctuc amnaho mata yogocma worocho boinno öngkuboc. Yu ingoroc yogoc:“Owi amnaho yuha‘ Nasaret amna’ ihoroc yonahing.” Oro bongono wocin wömai Jön yamuc gung imocimoc amna yu sa amna maiyan wocegon itmuna forosingga owi amna ingoroc fandat inongidoc, “Kopotorochon mom toborucno woi urop eng fomtac. Worocha son turongo soni yangmuya uroci kombingga irot soni ibararut,” Jöntho owi amna irotno sakangga mata ihoroc inogoc. Kopotoroc yu wömai osucgon yong tuctuc amna Aisaia yuhon ducdec Jöntha ingoroc yogoc:“Sa moröpmodec amna auhon mambocno ingoroc öngkupac: Morömahon youp tong arangarang tongga yuhon uyapno tobiarut.” Oro, Jönthon tec tohomunmöcno woi bot kamelehon dimoho tobic tobicyi ihoroc idoc. Tuna yu wo bot godibdec akep tongo itongidoc. O nacno yoit wömai gucsim orin omong omong worocgon nongidoc. Oro Yerusalem nanohu o owi amna Yudia gurocin ididungmahu o owi amna böcno Yödan yamuc tan idtonggungmahu yu ambaracho Jönot ongbödengmuya turongono yong tabung. Ihoroc tuya Jöntho yu Yodan yamucdec yamuc gung imogoc. Ihoroc tuna Farisi orin Sadyusi koböcma yu ihorocgon Jön yamuc gupgup youp tongidocan woce ebung. Ehuya Jöntho yu yangga ingoroc inogoc, “Son goröm wontucmunohon morogoni! Kopotorocho turongo soniha ecego moröma kombihac. Worocha tongga sontho botongga‘ urago nimicyit’ yongo komanang sinom yamuc gupgup sogit sogitha yang yo. Son muyu wontucmuno soni imu fauna irot soni ibanda boinno ogepma fiarut. Son ingoroc kombininga: ‘Non Abrahamphon morogo idamonmaha tongga Kopotorocho nontha irot ogep kombihac.’ Muno sinom, nocho ingoroc kantiwa: Kopotoroc yu ogep yuna sop ngorocho Abrahamphon morogoni baun. Mata tepmo au sontha ingoroc itac: Kopotorochon duric urop ep foro faicfaicha tong arangarang tongga itac. Tuna ep auho boinno ogepma mafingitacma yu wömai duriho faingyun muuya epho dinahing.” Jöntho ihoroc yongo mata sakaun fiuna yogoc, “Nocu amna komanangno worocha wömai nocho yamucgon gung kamongitat mahong mit wömai amna moröma sinom ehangoc. Yuhon gesönoho wömai nochon gesöna anggirahac. Nocho yuhon mene darange matoctocno yu amna gendicma morö. O nocho youp tongitatma wömai yamucdecgon tongitat mahong amna mit ehangocma yu wömai owi amna yangsoworengga Kunkun Yaru orin ep aranggumot gung imangoc. Amna moröma wo yu wömai owi amna tong erac eracha ehangoc. Nonu‘ nacno ogep itachu o moinno itachu’ yongo yang soworengidamonma, worochon toroc wömai yuho non ning soworeangoc. O yu urop youp toctocha tong arangarang tongga itac. Nacno ogepma wömai yu ino bucin fong suran tangoc mahong nacno moinnoma wömai ogutho ep koingdec sangoc. Ep aranggum wo wömai amna auho tu omomno maec, muno woi iditnoho iditno engoc.” JönthoYesuha yong tuctuc mata ihoroc yogoc. Oro bongono wocin Yesu yu‘ Jöntho yamuc gung nampun’ yongo Galili guroc imun fauna Yödan yamucdec ohogoc. Ohuna Jöntho yu angga‘ muno’ yongo Yesu ingoroc inogoc, “Goc amna moröma worocha gocu noc yamuc gung namontarocma wömai angit in. Tingtinga gocho‘ noc yamuc gung gampiwa’ yongo nocot eparoc?” Ihoroc inuna Yesuho matano ökene ingoroc iban imogoc, “Goc mata boinno yaroc mahong notu Kopotorochon irot kombic kombic tandup toda. Worocha öngai gocho yamuc gung nampi.” Ihoroc inuna Jöntho yuhon matanogon tanda yamuc gung imogoc. Ihoroc tongbödeuna Yesu yamuc imun fauna tero öngga itmuna agocmai mompho fagariuna Kopotorochon Kunkun Yaruho yup kanaröm gan tongga ohongga yudec idoc. Tuna momdecma duc inggun auho öngkungga yogoc, “Goc nakain Manana batip sinom. Noc gocha toup kombingitat. Nocho goc erangga irotnaho gocha kömehat,” duc inggun wo ihoroc öngkuboc. Oro mit wömai Kunkun Yaruho Yesu yangato sa amna maiyan woce tonggoc. Sa woce wömai dogu kopotho Yesu tonguc imogoc. Woce ida Yesu yu nacno möpgon idina sep youp toctoc 40 bödegoc. Tuna mit worec imogung. Tuna tonguc imocimoc amna yu yuot engmuna inogoc, “Goc boinno Kopotorochon Manano itarocanu yia sop ngorocho nacno garun.” Yesuho mata woroc kombingga mata urago ingoroc iban imogoc, “Kopotorochon babiyadecu mata ingoroc irim toctocyi itac:‘Nacnohagon tongga owi amnaho itonggong boinno maun feic. Muno, Kopotorochon duc mata tungu tungu worochogon wömai amnahon itonggong boinno tun öngkung imongitac.’” Oro, ihoroc yuna mit dogu kopotho Yesu yangada Kopotorochon kunkun taun Yerusalem woce öret socsoc böc koroc onoce idocan woce tögoc. Töngo ingoroc inogoc, “Oro gocu boinno Kopotorochon Manano itarocanu ngocin ida bangmi muhun. Wömai yaha Kopotorochon babiyadec mata ingoroc irim toctocyi itacmaha:‘Yuho sum yaruni inuna yuho goc tong batip tongga obudec sogito tohong guuya sopho orunga gotgotno maic.’” Ihoroc inuna Yesuho mata urago ingoroc inogoc, “Kopotorochon bapiyadec wömai mata au ingoroc irim toctocyi itac:‘Gocho Kopotoroc Morömaya‘ mata boinno yachu munohu’ yongo tonguc yeirocha.’” Oro mit dogu kopotho Yesu yangauna sa urongo moröma sinom woce tögoc. Sa wocin itmunya dogu kopotho sa gurochon kantri ambarac orin yudec tong fatfatno manomano ogepma ogepma idangma wo indangdup togoc. Indangga yuho Yesu ingoroc inogoc, “Gocho goruc yemoc tong namongga yong moröng namiyai wömai nocho manomano yaharocma wo ambarac gocha boging gamontat.” Ihoroc inuna Yesuho mata ökene ingoroc inogoc, “Dogu kopot wontucmuno goc ongoi. Kopotorochon bapiyadec mata ingoroc irim toctocyi itac:‘Goc muyu Morömaya Kopotoroc yuhagon yong moröng imongga o yuhon matagon sumboda itongidiruc.’” Ihoroc inuna dogu kopotho yu imun fauna onguna Kopotorochon sum yaruho engo Yesu mongorec tong imogung. Oro mit Yesuho mata ingoroc kombigoc, ‘Jön yu yi bucin itac.’ Yesuho mata ihoroc kombingga ibarun fauna wönggon Galili gurocin onggoc. Woce ongmuna yu Nasaret taun imun fauna ongga Kaperneam böcsa wocin idoc. Kaperneam woi Galili yamuc öngköring terodec Sebulon orin Naptali guroc ambehecgon woce idoc. Yesuho woroc togocmaha tongga Kopotorocho yong tuctuc amna Aisaia yuhon ducdec mata yogocma worocho boinno öngkuboc. Yu ingoroc yogoc:“Owi amna Sebulon orin Naptalihon gurocin ididangmahu o owi amna guroc top uyap tan ididangmahu o owi amna Yödan yamuc ökene ididangmahu o son bumbumyi nano Galili gurocin idangma son ambaracho mata ngo kombiarut! Owi amna kumbong ididangma yu yaguno moröma aang. O owi amna omomphon ötang unenne ididangma yudec itonggongon yaguno öngkung impac.” Oro bongono wocin Yesuho forosingga owi amna ingoroc fandat inong tonggoc, “Mom sa toborucno urop engfom tac. Worocha tongga son turongo soni yong tauya irot soni ibarut,” ihoroc inongidoc. Oro, Yesu yu Galili yamuc öngkoring terodec itongmuna Saimon yan oröcma yauna umben topdec monda idomoroc. Auma wömai Saimon mano au Pita ihoroc yongidung. O auma mano Andru. Yan oröcma yu söng fogito bisnis youp tongidomoroc. Oro yu umben monda idinya Yesuho ingoroc inogoc, “Sot engga noc nararun. Narunya nocho owi amna fogit fogithon foro tong kindaantat.” Yesu yu Ihoroc inuna yaimaho wohogon umbenno youn fauna Yesu tan tonggomoroc. Ongmuya Yesuho yan oröcma au yagoc. Woi Sebedihon mananin Jems orin Jön. Yu wömai fano ot girang obugudec itmuya umben dogit dogityi woroc tong arangarang tongo idung. Ihoroc tongga idiya Yesuho yaima inong yuna yu wohogon girang orin fano youn fauya ongga Yesu tan tonggomoroc. Yesu yu Galili gurocin itongmuna Yuda nanohon fatmata yocyoc bucin öngo Kopotorochon sa toborucno worochon fatmata ogepma owi amna fandat inong tonggoc. O ihorocgon yu owi amna obukoc foro ihono ihono tong tonggungma yu ambarac youn orokogung. Tuna yuhon fatno morömaho Siria kantri ongbödeuna owi amnaho wo kombingga nucni obukocno foro ihono ihono togungma yu Yesuot yangat febung. Woi focfoc morö kombingidungmahu o au dogu boyömpho fogit fogityihu o omong möc tongidungmahu o amna orung oburo möng toctocyihu yu ambarac wömai Yesuho youn orokong-bödegung. Tuna owi amna torop moröma sinom Galili provins-decmahu o Dekapolis distrikdecmahu o Yerusalem taundecmahu o Yudia provinsdecmahu o owi amna Yödan yamuc gino öke idungmahu yu ambaracho engmuya Yesu tan tonggung. Oro, Yesu yu yagocmai owi amna torop moröma sinom yuot ebung. Ehuya yu sa urongodec öngo omoc idina owi amna yu tan sogit tongidungma ambaracho ehuya Yesuho forosingga fatmata ingoroc fandat inogoc, “Owi amna inoha kombingidangma‘ non Kopotorocho yangamin uroci idamon yo,’ yu yong borongdearut. Mom toboruc woi yuhon fat. “O owi amna tong uroc tongidangma yu yong borongdearut. Kopotorocho yu irot ogep tong imuna borongdetnahing. “O owi amna inoha kombiuya ohima yu ihorocgon borongdearut. Kopotorocho sa guroc ambarac yuha imuna yuho yangtorenahing. “O owi amna‘ toroc kiap nongnongogon bonip nonidec moröma öngkupun’ yongo toup kombingidangma, yu yong borongdearut. Kopotorocho nongnongo kiap tun öngkuuna irotno borongdetdetho foc tuna itnahing. “O owi amnaho nucni yangbanauya urago wontucmuno maiban imongidangma yu yong borongdearut. Kopotorocho ihorocgon yu urago wontucmuno maiban imic. “O owi amna irotno oweng owengo sinom ididangma yu yong borongdearut. Yu Kopotoroc anahing. “O owi amnaho ayamiot irot tungu singidangma yu yong borongdearut. Kopotorocho yu‘ nakain wenai mananai’ ihoroc inangoc. “O owi amna toroc kiap nongnongo tuyai amna auho wo yangga dongyu moin tonahing. Tuya owi amna nongnongo ihorocnoma yuho wömai yong borongdearut. Mom toboruc woi yuhon fat. “O ihorocgon guroc amnaho sonu noc kombing tobing namongidangmaha kang firic firic tongo koto yong moin moin yong kamonahing. Ihoroc tuyai sonu worocha yong borongdearut. Kopo-torocho son momphon irot ogep moröma sinom kamangoc. Worocha tongga sonu borongdetmuya irot ogep kombiarut. Toroc kiap wontucmuno worocotmagon wömai Israel nanoho osuc Kopotorochon yong tuctuc amna ididungma yu tong imongidung.” Yesuho yogoc, “Sonu guroc owi amnahon bonipnodec yiphon toroc simbang itongitnung. Yip woi yapmu ibibo sinom mahong worochon ibibono sum faunai wömai nonu tingting tonaya wönggon ibibo in? Yip ihorocnoho woi youpno angit matic. Muno, amnaho wo koringyu onguya yambenidang. “Oro sonu guroc owi amnahon bonipnodec yaguno simbang itongitnung. Böcsa au sa urongodec onoce itacma woi öp maic. O ihorocgon amnaho gop gango wagadec matau weditac. Muno, yu wömai gop gata abamodec singidang. Ihoroc tuna gopho böc ganang yaguno muuna amna ambaracho yagunodec entang. Oro worochon torocgon wömai sonthon yaguno soniho owi amnaho yangamin muhun. Ihoroc tuya toroc kiap ogepma soniho eran idina owi amnaho kangga Nandöng soni momdec itacma yuhon mano yong moröng imontang.” Yesu yu yip orin yagunohon mata tepmo ihoroc yogoc. Yesuho mata sakaun fiuna ingoroc yogoc, “Noc ebotma wömai‘ nongoru mata, orin Kopotorochon yong tuctuc amnaho mata kanogungma, woroc körengma ongoun’ yongo maebot. Muno, noc ebotma wömai‘ nongoru orin yong tuctuc amnahon mata wo ambaracho boinno öngkupun’ yongo ebot. Nocho boinno sinom kantiwa, mom orin gurochon bongono idina nongoruhon gesöno ihorocgon koing songga engoc. Nongoru matahon irim docno obmu obmu au magorong ongic. Muno sinom nongoru mata ambaracho koing songga boinno öngkungdup tonahing. “Worocha tongga amna auho nongoru obugu tungugon fodingmun onguna‘ nucni ihorocgon tongitnung’ yongo imanang fandat inontacanu wömai yu mom toborucdec madango sinom engoc. Wohong amna auho nongoru mata sumbotdup tongmuna nucni nongoruhon foro nongnongo fandat inongitacma yu wömai mom toborucdec amna moröma engoc. Nocho ingoroc kantiwa: Farisi orin nongoru gendic fandat fandat amna yu wömai nongoru angit masumbodidang. Worocha tongga yu mom toborucdec mangoning. Kombiarut, son muyu yuhon toroc kiap gendöngni wo yanggirada toroc kiap nongnongo tongitnung. Tongo son ogep mom toborucdec ongonahing,” Yesu yu nongoruhon mata ihoroc yogoc. Yesuho wönggon mata sakaun fiuna ingoroc yogoc, “Son urop kombiang, ombu sakungsoni yu osuc nongoru ingoroc sogidung: ‘Son nuc soni dong omom toninga. Amna au ihoroc tontacanu wömai yu mata youpdec engoc.’ Oro ombu sakungsoni yu nongoru ihoroc woi kombingidung mahong nocho nongoru worochon foro ingoroc kantiwa: Amna au yu orugoha ececgo kombiantacma yu woi ihorocgon mata youpdec entac. O amna auho orugo inong möpmöp tontacma yu wömai matano tobic tobicha amna dugohon surandec entac. O ihorocgon amna au yu nucno‘ goc amna bumbumyi’ ihoroc inontacma yu woi ep bohönghon fat entac. “Worocha wömai woroc, gocu Kopotorochon öret socsocha ececa yongga altadec tongmina wohogon kombiantaroc, ‘oröcnaot mata nodi itac yo’ oro ihoroc kombiantarocanu wömai gocu öreta karupgon sirocha. Muno, goc öreta wo alta tan siiya idina gocho oröcaot ongmina mata soti yongo tobiarun. Tobingbödenggai, wömai goc ogep ongmina Kopotorochon öret sontaroc. “Oro, ayama auho goc mata soti tobic tobicha mata youpdec tohong guunai wömai gocu uyapdecgon kiring imia mata soti wocegon yun bödehun. Mabödeunai wömai ayamaho goc gangat töngga mata yun bödec bödec amnaho oburodec siantac. Tuna amna worocho mata soti yun bödeuna tawa amnaho goc sogito yi bucin tohong guantac. Nocho boinno sinom kantiwa, gocho wocegon itmina ongga möneng butogo saringdup tontaroc.” Yesu yu amna wot omom toctochon nongoruha yong tuctuc mata ihoroc yogoc. Tongo Yesuho mata sakaun fiuna ingoroc yogoc, “Son osucgon nongoru mata ingoroc kombingidung: ‘Son owi göra toninga.’ Oro sonu nongoru ihorocgon kombingidung mahong nocho nongoru worochon foro ingoroc kantiwa: Amna auho owi auha angibip tontacma yu wömai irotnon urop owi göra kiap tac. Worocha wömai dara arocemaho gangauna wontucmuno tontarocmai wömai dara fonuntho tomi ongoun. Godip föbahon docno tungugon gorong ongontacma woi yapmu moröma muno. Wohong godip föba ambarac ep bohöng tomu ohontacma woi yapmu moröma. O ihorocgon obura arocnemaho tuna goc wontucmuno tontarocanu wömai gocho wo kondong tongo tomi ongoun. Godip föbahon docno tungugon gorong ongungocma woi yapmu moröma muno. Wohong godip föba ambarac ep bohöng tomu muantacma worocho wömai yapmu moröma,” Yesu yu owi göra toctochon nongoruha ihoroc yogoc. Tongo Yesuho mata sakaun fiuna ingoroc yogoc, “Son osucgon nongoru mata ingoroc kombingidung: ‘Amna au oweno fodingmun onggonga kombiantacma yu muyu oimna fodiun toctochon yong tuctuc bapiya irim tongo oweno impun. Tongo mit wömai yu ogep owi wo fodingyun ongontac.’ Oro son nongoru ihorocgon kombingidung mahong nocho worochon foro ingoroc kantiwa: Amna auhon oweno yu amna auot muyu muyu kondong itongunyai wömai opnoho owi wo ogep fodingmun ogoun. Wohong amna auho yu oweno forono muno fodingmun ongunai wömai amna worocho tuna owiho oimnahon nongoru gacmotac. Tuna amna auho owi au osuc opnoho fodingmun onggocma wo tong siantacma yu wömai ihorocgon oimnahon nongoru gacmotac.” Yesu yu oimnahon nongoruha ihoroc yogoc. Tongo Yesuho mata sakaun fiuna ingoroc yogoc, “Sonu urop kombiang, ombu sakung soni yu nongoru mata ingoroc sogidung: ‘Goc Kopotorocho yangamin yapmu auha yong koing yontarocanu wömai gocho mata yarocma wo fodirocha. Muno, goc muyu yong koing yarocma worochon torocgon tiruc.’ Oro sonu nongoru ihorocgon kombingidung mahong nocho worochon foro ingoroc kantiwa: Son muyu mata boinnogon yongitnung. Son mata yong koing yongmuya momdec tong koing toninga. Muno sinom, mom woi Kopotorochon omoc idit abam. O ihorocgon yapmu auha yong koing yongmuya sa gurocdec tongkoing toninga. Sa guroc woi Kopotorochon orung sicsic abamogon. O ihorocgon son mata au yong koing yongmuya Yerusalemdec tong koing toninga. Yerusalem woi King moröma Kopotoroc yuhon taun. O ihorocgon yapmu auha yong koing yongga bicadec tong koing tirocha. Yaha, goc bica sakemo kombutni wo tia föhöc entacnohon gesö maitkamoc. Worocha wömai sonu‘ öc’ ihorocgon yongga worochon torocgon tongitnung. O‘ muno’ ihorocgon yongga worochon torocgon tongitnung. Mata ngoroc sakau fiuna yapmu auha yong koing yocyocno woi dogu kopothon toroc kiap.” Yesu yu mata tong koing toctocha ihoroc yogoc. Tongo Yesuho mata sakaun fiuna ingoroc inogoc, “Son osuc nongoru mata ingoroc kombingidung: ‘Amna auho nucnohon daro tun obökunai wömai nucnoho urago tongga amna worochon daro tun obökoun. O ihorocgon amna auho nucnohon maro fariunai wömai nucnoho urago tongga amna worochon maro ihorocgon fariun.’ Son nongoru ihorocgon kombingidung mahong nocho worochon foro ingoroc kantiwa: Amna auho wontucmuno tong gamunai wömai gocu urago tirocha. Amna auho moguma arocne gunai wömai gocu ibanda ökema boging impi. O ihorocgon amna auho gochon tec tohomimöca sogit sogitha goc mata youpdec tohong gunai wömai gocu tec tohomimöca orin sum teca yait yait yu boging imiruc. O ihorocgon amna auho goc kiring gamongga ganontac, ‘Gocho nocot kilomita tunguhon toroc kondonggon uyapdec ongoda.’ ihoroc ganontacanu wömai gocho yuot kilomita yaihon toroc ongiruc. Oro amna auho‘ yapmu au nampi’ yongo ganong ac tunai wömai goc muyu imiruc. O amna auho yapmu auha‘ komong sogida oipmon wönggon gamangot’ ganunai wömai goc‘ muno’ inirocha, muyu imontaroc.” Yesu yu urago toctochon mata ihoroc yogoc. Tongo Yesuho wönggon owi amna mata ingoroc inogoc, “Son urop nongoru mata ingoroc kombingidung: ‘Goc nucaiha toup kombingidiruc. Wohong ayamaha wömai ayam tong imongidiruc.’ Oro son nongoru ihorocgon kombingidung mahong nocho worochon foro ingoroc kantiwa: Son muyu ayam soniha irot mongorec tong imongitnung. O amna auho son kang firic firic tontanganu wömai son muyu‘ Kopotoroc yu tongfat yehun’ yongo dönac youp tongitnung. Son kiap ihorocno tontanganu wömai sonu boinno sinom Nandöng soni momdec itacma yuhon weni manani entang. Wömai yaha, Nandöng soni yu sep yaguno kokorengmuna amna ogepmagon maimongitac. Muno yu tuna sepho foringga amna wontucmunohu o amna ogepmahu yu yaityait tongfat yengitac. O ihorocgon Nandöng soni yu komöc kokorengmuna amna nongnongo yuhagon maimongitac. Muno, yu tuna komöc möngga amna nongnongohu o amna gendöngnihu yu ambaracha tongfat yengitac. “Worochai oro sontho amna son ogep tong kamongidangma yuhagon toup kombiantangma woi yapmu moröma muno. Son kiap ihorocnoha wöngnac soni au masogitning. Muno, takis fogit fogit amna imanangni yu wömai toroc kiap worocotmagon tongidang. O ihorocgon gocho nip oröc yuhagon sep ogep inontarocma woi yapmu moröma muno. Owi amna ambaracho wömai orugi ogepmaha sep ogep inongidang. O bumbumyi nano yu kiap ihorocnogon tongidang. Wohong son muyu Nandöng soni momdec itacma yuhon toroc kiap ino yabitno worocgon tanitnung. Yu wömai owi amna ogepmahu o wontucmunohu yu ambarac tongfat yengitac.” Yesu yu ayam noniha irot tong fup imocimocha mata ihoroc yogoc. Tongo Yesuho mata sakaun fiuna ingoroc yogoc, “Son soni woho, son toroc kiap ogepma soni‘ owi amnaho niuya ma moröma sogitna’ yongo suraroho yangamin toninga. Muno sinom, son ihoroc tontanganu wömai Nandöng soni momdec itacma yu irot ogep soni makamic. O gocho amna urocima yapmu au imontarocanu wömai gocho‘ owi amna ambarac noc ihoroc tontatno kombiarut’ yongo amna au inia yu osuc fat gamongo baro busuya owi amnaho gangga idiya goc amna uroci yapmu au imontaroc. Toroc kiap ihorocno woi wontucmuno sinom. Imanang amna yu fatmata yocyoc bucinthu o uyapdechu kiap ihorocnogon tongidang. Ihoroc tuya owi amnaho‘ yu amna nongnongo ogepma sinom’ yongo ma morö imongidang mahong son soni woho, nocho boinno sinom kantiwa: Amna ihorocnomaho wömai wöngnacno urop guroc ngocin amnaho oburodec fogitdeang. Tuna Kopotorocho yu wönggon momphon irot ogep au maimic, muno sinom. Worochoi oro, gocu amna urocima tongfat yecyecha kombiantaroc-anu wömai goc öpgon tongfat yeiruc, suraroho yangamin muno. Ihoroc tiai wömai gochon toroc kiap ogepma wo guroc ngocin eran maic mahong Nandönga momdec itacma yu wömai manomano öp idangma wo yang tuctuc tongga worochon irot ogep gamangoc.” Yesu yu tong ogep toctochon yong tuctuc mata ihoroc yogoc. Tongo Yesuho wönggon ingoroc yogoc, “Dönac yocyocha wömai sonu imanang amnaho dönac youp tongidangma ihoroc tongitninga. Yu wömai fatmata yocyoc bucin amnaho yangamin idongga dönacno ubarago yong fandada toup kombingidang. O ihorocgon yu uyap macnodec idongmuya, ‘amnaho niarut’ yongo dönacno yongidang. Nocho boinno sinom kantiwa, amna ihoroc tongidangma yu urop guroc ngocin wöngnacno fogitdeang. Tongo mit yapmu ogepma au masogitning. Wohong gocu dönac yontarocanu wömai goc gakabut böc ganang öngga simbu songga Nandönga momdec öp itacma yu dönac inti. Yu wömai goc böc ganang itmina dönaca öpgon yontarocma wo gangga irot ogeba gamontac. “O son dönac yonggai, mata koböc koböc komanang yong fandaditninga. Muno bumbumyi nano yu wömai ihoroc tongidang. Yu‘ non mata koböc yonaya Kopotorocho kombing nimontac’ yongo mata koböc koböc yongidang. Sonu yuhon toroc kiap tanninga. Kombiarut, sonu abe dönac mayi idiya Nandöng soni yu urop son yaö manomanoha docmöangma wo kombingdehac. Worocha son dönac soni kiap ingorocnodec yongitnung:‘Sa Gapgap Nandöng noni, goc momdec iditaroc. Engga irot danong guroc danong moröm tong nimpi. Momdec gochon duc sumbot sumbot itac. O ihorocgongurocdec nondec öngkungbödeng tongoun. Goc önga nacno toroc nonidec nimpi. Goc turongo noni imi fat nimpun. O nonu ihorocgonamna wontucmuno tong nimongidangma yuhonturongno dongyana faarut. Goc tonguc yecyecdec fohong nuirocha. Muno gochonon wontucmuno morömo yuhon oburodecmaöcangyi möarut.’ Kombiang, amnaho wontucmuno tong kamuya sontho yuhon turongono dongyu faantanganu wömai Nandöng soni momdec itacma yuho sonthon turongo soni ihorocgon dongyun fat kamontang. Wohong sontho nuc sonihon turongono kokoreantanganu wömai woroc, Nandöng soni yu sonthon turongo soni ihorocgon kokoreantac,” Yesu yu dönac yocyocha ihoroc yogoc. Tongo Yesuho wönggon ingoroc yogoc, “Oro son Kopotorocha gending imongmuya nacno manai entanganu wömai son imanang amnaho tongidang ihoroc tongitninga. Yu wömai‘ owi amnaho niarut’ yongo yangam tong uroc uroc tongga itongidang. Tuya owi amnaho yu yangmuya kombingidang, ‘Amna wo yu nacno manai itac yo.’ Oro nocho boinno sinom kantiwa, amna ihorocno yu urop wöngnacno guroc ngocin fogitdeang. Wohong goc Kopotoroc gending imongmina nacno manai entarocanu wömai ingoroc toi: Bica sakemo sisorengga yangama sac woti. Ihoroc tia amnaho gangmuya goc nacno manai itarocma woroc makombining. Wohong Nandönga momdec öp itacma yu wömai manomano öp idangma wo ambarac tangtango yangitac. Tongo yu gangga irot ogep kamontac.” Yesu yu nacnoha gendic sicsicha ihoroc yogoc. Tongo Yesuho mata sakaun fiuna ingoroc yogoc, “Gurocdec ngocin yoctec manomano idangma woi gongontho nongidanghu o nogotno fatho obukong idanghu o usem amnaho böcsoni gumantho manomano usem fongidang. Worocha tongga sonu gurocdec ngocin yoctec, möneng, o manomano koböcma fengsuran toctocha youp moröma toninga. Muno, son muyu‘ ma noni momdec moröma itun’ yongo youp moröma wömai tongitnung. Ihoroc tongga gongontho nocnocnohu o nogotno fatfatnohu o usem amnaho wömai youp sonihon boinno madongyu obukoning. Kombic kombic soni yansawoha ding fingga entacma wömai irot soniho worochagon kombiantac. Momphon manomanohu o guroc ngorochon manomanohu,” Yesu yu yoctec möneng feng suran toctochon mata ihoroc yogoc. Yesuho mata sakaun fiuna ingoroc yogoc, “Dan soni woi godibhon gop yaguno. Dan soni ogepma idiyai wömai son angtangtang tongga irot soni yagunobarac entac. Wohong dan soni obökuyai wömai irot soni kumbongdiantac. Worocha son yaguno irot sonin itacma wo ogep angtorearut. Yaguno wo kumbong diicyit.” Yesuho yogoc, “Amna tungu au yu amna moröma yaihon unenne itmuna amna yaihon matano yait yait angit masumbic. Muno, yu woi amna moröma aumaha me imongga youpno angit matic. O amna aumaha wömai irot ogep kombingga youpno ogepgon tong imangoc. Worocha wömai sonu ihorocgon Kopotorochon mongorec youp orin mönengon mongorec youp wo yait yait angit matoning.” Yesuho mata sakaun fiuna ingoroc yogoc, “Nocho ingoroc kantiwa, son nacno yamuc yaöhong naantamon’ yongo itonggong soniha kombingbanac tongitninga. O ihorocgon‘ tecu yaöhong tong faantamon’ yongo godip föpsoniha kombingbanac tongitninga. Nacnohagon tongga non itonggong ogepma mau feic. O tec boruchogon godip föb noni matongfat yengidang. “Son yup yaarit. Yu wömai nacno öndec mamöngidang. O yu nacno tonongga bucin fongga fong suran matongidang mahong Nandöng soni momdec itacma yu nacno angitgon imongitac. Oro sonu wömai yup muno, sonu amna, sonu yup yanggiratno sinom tang. Worocha tongga Kopotorocho son ihorocgon angitgon kangtoreantac. Oro sondecma numaho sinom kombingbanac moröma tongmuna itonggongno obmugon sakaun fiun? Amna au ihoroc toctocno woi maec. “O tec boru soniha wömai sonu ihorocgon kombingbanac tongitninga. Son yoröc bömböpmo yaarut. Worochon tong fatfatno wömai ogepma sinom idimang mahong yu youp au matongidang, o yu tec bubup youp matongidang. O nocho boinno sinom kantiwa, King Solomon yuhon tec tong fatfatno ogepma ogepma sinom idimogoc mahong saröc bömböpmohon tong fatfatnoho wömai yuhon tong fatfatno anggiratbödehac. Oro, owen wo wömai önga muyunoho idiya kembotgon amnaho faingo epin fongyu möngidang mahong Kopotorocho yu tongfatfatno ogepma sinom imongitac. O sonu wömai saröchon toroc muno, sonu amna. Worocha tongga Kopotorocho son ogepma sinom kangtorengitac. Mayain, sonthon kombing tobic tobic soni woi obugu sinom yo! “Son‘ nacno yamuc nahema sogida naantamon, o tec boru noni nahema fogiantamon’ yongo kombingbanac toninga. Bumbumyi nano yu Kopotorochon foro makombing. Worocha tongga yu gurochon manomanoha yabic yabic youp morö tongga irot yicyic tongidang. Wohong sonu ihoroc toninga, muno, Nandöng soni momdec itacma yu urop son yaö manomanoha docmöangno kombingbödehac. Son muyu irot kombic kombic soni osuc Kopotorocdec ding fing akep tongitnung. Woi‘ Kopotorocho moröm tong nimpun’ yongo orin‘ Kopotorocho yangamin nongnongo itna’ yongo irot soni yuha bogiarut. Son ihoroc tontanganu wömai Kopotorocho gurochon manomano angitgon kamangoc. Worocha son kembothon manomanoha kombingbanac toninga. Muno, sep öngahon mepmo wömai sep öngahongon,” Yesuho kombingbanac toctochon matano ihoroc yogoc. Yesuho wönggon ingoroc yogoc, “Sontho nuc sonihon toroc kiapmo yangsoworeninga. Sontho nuc soni angsoworeantanganu wömai Kopotorocho ihorocgon sonthon toroc kiap soni angsoworengga yun bödeng kamangoc. Sontho nuc sonihon toroc kiapmo angsoworengidangma worochon torocgon wömai Kopotorocho sonthon toroc kiap soni soworengo yun bödeng kamangoc. Woi toroc kiap obingodechu o kiap koingodechu, sontho tongidangma worochon torocgon wömai mit Kopotorocho urago tongga son tong kamangoc. O goc yaha fön obugu oröcaho daron itacma wo wömai angitaroc mahong ep moröma gakain daran itacma woha wömai makombiroc. O gocu tingtinga oröca ingoroc inontaroc: ‘Oröc, noc fön daran itacma yop yopha kombihat.’ Ihoroc inontaroc mahong gakain daran wömai ep moröma itgon tac. Goc imanang amna, gocu osuc ep moröma gakain daran itacma wo tong dengmina, mit wömai oröcahon fön obugu daron itacma woroc tuctugo foringga yohantaroc. “Son manomano Kopotorochon kunkun fat yongo ficficyi wo sap imoninga. O decno sap korup tong fatfat ogepma wo botot fongyu ongoninga. Bot orungoho wo yambenda tong samborec tongo ibaru fauna soni tong moin moin tong gamoningyit,” Yesu yu mata ihoroc yogoc. Tongo Yesuho wönggon dönac yocyocha ingoroc yogoc, “Son Kopotorocha dönac inongo kiriuya Kopotorocho son kombing kamontac. O son‘ yapmu ogepma ana fehun’ yongo yabi yabi youp tuyai wömai Kopotorocho tongfat keuna sonu wo au feantac. O son simbudec wagauyai, wömai Kopotorocho simbu fagarit kamontac. Boinno sinom, amna Kopotorocha dönac inongitacma yu worochon boinno sogiantac. O amna yabi yabi youp tongitacma yu yapmu wo aun feantac. O amna simbudec wagaantacma, yu wömai Kopotorocho simbu fagarit imontac. “Sonu tingting kombiang? Managumboc soni batucha ganunai wömai sondecma numaho sopthong imun? O‘ söng nampi’ yongga kanunai wömai numaho goröm wöntucmuno imun? Muno sinom, sonu ihoroc matongidang. Oro, son wontucmuno toctoc amnahong managumboc soniha wömai yapmu ogepma imongidang. Worocha wömai Nandöng soni momdec itacma yu owi amna yapmu auha dönac inontangma yuha boinno sinom kombing imongo yapmu ogepma imontac. “Son muyu toroc kiap‘ nuc soniho non tong nimongitnung’ yongo kombingidangma, toroc kiap ihorocnogon wömai nuc soniha tong imongitnung. Sonu kiap ihorocno tontanganu wömai sonu Kopotorochon nongoru orin yong tuctuc matano wo ambarac sumbotbödeantang,” Yesu yu ihoroc yogoc. Yesuho mata tepmo au ingoroc yogoc, “Son muyu simbu gogocno obugudec ongurit. Gorong onggong sahon simbuno woi furango, o sa woce onggongon uyap woi moröma itac. Tongo owi amna koböcho uyap worocdec ongidang. Wohong itonggong sadec onggongon simbu, woi gogocno obugu itac. Worocha tongga owi amna tungu tunguhogon uyap wo angmuya ongidang,” Yesu yu itonggong sadec onggonga ihoroc yogoc. Yesuho mata sakaun fiuna ingoroc yogoc, “Son soni woho, son profet imanangniha yacyacho idarut. Godiboha wömai yu bot sipsip simbang ogepmagon yaantaroc mahong irotnon woi sap dunggit simbang amna dou moin toctochon toroc wontucmuno sinom ididang. Sontho yuhon youpnohon boinno yangmuya soworengga forono tuctugo kombiantang, yu woi profet imanangni. Tingting oro? Amnaho yi dirongonidec ongga yi koburo ibibo fogiuntha? O yu kökec ibibo wömai ep dirongonidecma bariuntha? Woi muno sinom. O ihorocgon ep ogepma ambarac yu boinno ogepmagon fingidang. O ep wontucmuno yu boinno wontucmunogon fingidang. Ep ogepmaho wömai boinno wontucmuno mafiic, o ep wontucmunoho wömai boinno ogepma mafiic. Oro ep auho boinno ogepma mafiantacanu wömai amnaho woroc faingyu muuya epho fongyu dingidang. Worochon toroc wömai sonu profet amnahon boinno yangsoworengitnung. Tongo sonu yuhon foro ogepmahu o wontucmunohu wo tuctugo kombiantang.” Yesuho imanang profetha yong tuctuc mata ihoroc yogoc. Tongo mit yu wönggon ingoroc yogoc, “Son ingoroc kombininga: Owi amna noc‘ Moröma Moröma’ nanongidangma, yu woi ambarac midim sabarac sadec ongonahing yo. Muno sinom, owi amna Nandöngna momdec itacma yuhon irot kombic kombic sindantho itongidangma yuhogon wömai woce ongonahing. Kombiarut, mata youpdec idit bongono wocin wömai owi amna koböcmaho ingoroc nanonahing, ‘Moröma, nontho gakain maya yongo yong tuctuc youp tongidomon. O gakain maya yongo non owi amnadecma dogu boyömo dong yanidomon. O ihorocgon gochon madecgon toroc kiap gesöbarac koböc tongidomon.’ Yu ihoroc nanonahing mahong nocho yu mata urago ingoroc inangot, ‘Noc son makombing kamoya sonu youp soni tongidung. Son wontucmuno toctoc amna, ohongo ongurit.’” Yesu yu inoin madec youp toctochon yong tuctuc mata ihoroc yogoc. Yesuho mata sakaun fiuna ingoroc yogoc, “Amna auho nochon mata ngo kombingga sindan tongontacma, yu woi böc toctoc amna kombic kombicno ogepma woroc simbang. Yu wömai böc orungo sopdec tong koing togoc. Ihoroc tuna komöc sum yamuc öngkorop morö tongga, böc wo‘ körengma muhun’ yongo köregoc mahong böc woi maköndet mögoc. Muno, böc worochon orungo guroc ganang omoce sinom ohongga sopdec gango tongkoing toctocyi idungmaha tongga maköndet mögoc. Worochoi oro, amna au yu nochon mata ngo kombingga fodingmun ongontacma yui amna bumbumyi sinom. Yu böcno sonorocdec togoc. Tuna komöc sum yamuc öngkorop tongo böc wo korengmun onguna iban mögoc.” Yesu yu sa urongdec itmuna mata moröma wo yongbödeuna owi amnaho kombigungmai Yesuho mata gesö orin forobarac yong fandadoc. Tuna yu nanga fatfat moröma togung. Nongoru gendic fandat fandat amna yu wömai mata ihoroc mayongidung. *** Oro, Yesu yu sa urongo wo imun fauna ohuna owi amna koböcma sinompho yu tan tonggung. Tan tongmuya amna au obukoc lepra toctocyi yu Yesuot engga goruc yemoc tong imongo inogoc, “Moröma, gocho kombia angit idinai goc ogep noc ti orokuna noc Kopotorocho yangamin sacsago em.” Ihoroc yuna Yesuho oburo yudec wot möngga yogoc, “Öc, noc kombihat, goc orokoti.” Ihoroc inuna wohogon amna worochon obukocno bödegoc. Tuna Yesuho mata koingo inongo yogoc, “Gocho yapmu ngo gocdec öngkucma worochon fatno amna au inirocha. Goc komong ongga godiba öret socsoc amna indahi. Tongo Möseho nongoru sigocma worochon toroc öreta tiruc. Ihoroc tia owi amnaho gangmuya kombiantang, boinno sinom obukoca bödeuna gocu Kopotorocho yangamin sacsago öngkungga itaroc,” Yesu ihoroc yogoc. Tongo mit Yesu yu Kaperneam böcsa onggoc. Woce ongga idina amihon ofisa au tawa amnani 100 yangtorengidocma yu‘ Yesuho tongfat nehun’ yongo Yesuot ongga ingoroc inogoc, “Moröma, nochon youp wabkarac yu orung oburo koing suya focfoc morö kombingmuna bucin bakatgon iditac.” Ihoroc inuna Yesuho inogoc, “Oro nocho ongmaina yu ta orokontac.” Ihoroc inuna ofisaho mata wo kombiuna angit maidina mata ökene ingoroc iban imogoc, “Moröma, noc amna ogepma muno, worocha goc nocho bucin ebepa woi angit maehim. Gocu ngocingon itmina mata yia youp wabkaracna orokotun. Kombihi, nocu wömai amna moröma auho unenne itmaina yuhon mata sumboditat. O tawa amna 100 yu nochon unenne itmuya nochon mata sumbodidang. Nocho amna au‘ goc ongoi’ inoya wömai yuho ongontac. O nocho auma‘ goc epi’ inoya wömai yu ehantac. O nocho youp wabkaracna‘ youp woroc toi’ inoya wömai yu youp wo tontac.” Ofisaho mata ihoroc inuna Yesuho wo kombingga nanga fatfat tongmuna owi amna ambehecgon idungma inogoc, “Mayain, nocho boinno sinom kantiwa, Israel nano sontho bonip sonidecma wömai nocho amna tungu au kombing tobic tobicno moröma ihorocno idimpacno magot. Worocha nocho ingoroc kantiwa: Sa guroc danongdecma owi amna koböcmaho engmuya Abraham, Aisak, Jeköp yuot midim sabarac sadec itmuya tong sonoc morödec inoin inoin abamo sogitmuya nacno nanahing. Wohong owi amna osuchagon midim sabarac sahon fat fingdetdetyima yu wömai Kopotorocho dong yaruna ongga sa kumbongnodec ida yong ointongo maro siu tomuya itnahing.” Yesuho ihoroc yongbödengga ibanda ofisa inogoc, “Goc ongoi. Gocho‘ ihoroc öngkupun’ yongo kombing tobiharocma worochon toroc sinom öngkuantac,” ihoroc yuna bongono wocingon sinom wömai ofisahon youp wabkaracno orokongga ogep idoc. Oro Yesu yu Pitaho bucin öngga agocmai Pitahon körano godip mönmön toup tongmuna abamodec bakatgon idoc. Ihoroc idina Yesuho owi worochon oburo sogiuna wohogon obukocno bödegoc. Bödeuna yu idongga Yesu mongorec tong imogoc. Oro dobocsisia owi amnaho nucni dogu wontucmunoho fogit fogityima koböcma yangada Yesuot febung. Yangat feuya Yesuho mata gesöbarac inuna dogu wontucmunoho owi amna you fauya onggung. Tongo owi amna obukocnima ambarac youn orokogung. Yesuho toroc kiap ihorocno togocmaha tongga Kopotorocho yong tuctuc amna Aisaiahon ducdec mata yogocma worocho boinno öngkuboc. Aisaia yu mata ingoroc yogoc,‘Yui obukoc noni doun bödegung. O yu focfoc noni sumboda youn orokogomon.’ Oro Yesu yu foringga yagocmai owi amna koböcma sinompho yuot engmuya angarenggumbec tongga idung. Tuya Yesuho youp amnani inogoc, “Non yamuc öngkoring gino ökene ongona.” Yu abe mangi idiya nongoru gendic fandat fandat amna auho Yesuot engmuna ingoroc inogoc, “Fandat fandat amna, goc sa nahenne ongontarocma, nocu gakagon gan tongungot.” Ihoroc inuna Yesuho inogoc, “Arap yu yingonoha kombingidang o yup yu ihorocgon yingono idimang mahong Amnahon Manano yuhon dupdup abam maec.” Ihoroc yuna wönggon inoin youp amna auho engmuna ingoroc inogoc, “Moröma, noc ongga nandöngna oring singdengga mit wömai nocho engmaina goc gan tongungot.” Ihoroc inuna Yesuho inogoc, “Goc nakagon nantepi. Amna omimaho wömai nucni omima wo oring fiarut,” Yesu yu ino tan tonggonga mata ihoroc yogoc. Oro mit Yesuot youp amnaniot yu ongga girang obugudec bangmu uuna yamuc bonipnodec onggung. Woce ongidiya wohogon sum morömaho forosingga toup busuna yamuc funfuro moröma sinom öngmuna girang wo taun wetwetha togoc. Tuna Yesu yu dungo idoc. Dungga idina youp amnaniho Yesu tu wekuna inogung, “Moröma, non urop yamuc tumoc ohonggonga tamon. Worocha gocho tongfat neya batip itna.” Ihoroc inuya Yesuho inogoc, “Kombing tobic tobic soni obugu sinom. Son yaha botodang oro?” Ihoroc inongga idongga sum orin yamuc funfuro inong fauna yamuc nongnong yuna o sum ihorocgon imun fadoc. Tuna youp amnani woroc angmuya nanga fatfat tongga yogung, “Mayain, amna ngoi numa sinom. Sum orin yamuc funfuro yu yuhon mata kombingo nongnong yamoroc!” Ihoroc yogung. Oro Yesu yu Galili yamuc öngkoring gino ökene ongga Gerasa nanoho gurocin woce idina amna yai dogu boyömpho fogit fogityima yu engmunya Yesu aun fedoc. Yu woi amna dong moin toctoc amna dunggit sinom. Yu amna fiiyan kumkumon sa woce itongidomoroc. Worocha tongga owi amnaho woce onggonga botongga uyap worochon mangidung. Oro yu Yesu aun feuna orongi sinom mamboda yogomoroc, “Ayöö, Kopotorochon Manano, gocu tingting sinom tong nimoc nimocha kombiharoc? Kopotorocho non dongyun moin toctochon bongono sigocma wo abe maehac mahong gocho urop non focfoc nimongo tong samborec toctocha eparochu yo!” Ihoroc mamboda inogomoroc. Oro bongono wocin wömai bot torop morömaho korungon bum itmuya nacano nongo idung. Tuna dogu boyömpho Yesu dönac ingoroc inogung, “Goc non ninminai ningbanaya botho irodintong ohona.” Inuya Yesuho inogoc, “Son woce ohurit!” Inuna dogu boyömpho amna you fauho ongga botho irotnon ohongo bot ambaracho bumbum yongmuya domdomgon sa bohöngnon ohongga yamuc öngkoring ganang ohongmuya omong fatbödegung. Ihoroc tuya amna bot wo yangtorengidungma yu yapmu woroc angbotongga domdomgon böcnon ongmuya bot ambarac omongbödegungma orin kiapmo amna yai yudec öngkubocma worochon fatno owi amna inongdup togung. Inuya böcsa worochon owi amna ambaracho Yesu ot ongga‘ guroc noni imi fahun’ yongo angfirigung. Oro Yesu yu girang obugu audec bangmun uuna yamuc öngkoring gino ökene ino böcsanon woce onggoc. Tuna amna auho nucno orung oburo möng toctocyi yu abam yorocdec sumboda Yesuot tebung. Tehuya Yesuho yagocmai, yu kombing tobic tobicnobaracho ebung. Woroc angmuna yu amna möng toctocyi inogoc, “Nakain manana, goc irot ogep kombihi. Gochon turongoya urop bödeang.” Yesu yu ihoroc inuna nongoru gendic fandat fandat amna auho mata wo kombingga inohogon inun ganun tongga yogung, “Amna ngorocho Kopotorocha yong samborec yac yo.” Ihoroc yongo idiya Yesuho yuhon irot kombic kombicno kombingdengmuna inogoc, “Son foro yaha irot sonin nocha wontucmuno kombiang? Nocu amna ngo yaö matahong inoya sonthon kombic kombicdec angit in? Mata ingorochu: Noc gochon turongo dongya fat gamang. O ingo yontatma wömai ogephu: Goc idongga ongoi. Kombiarut, Amnahon Manano yu guroc ngocin idina Kopotorocho yu boinno sinom turongo dongyun fatfathon gesö imogoc.” Yesu ihoroc inogoc. Tongo mit yu amna obukocnima inogoc, “Goc idongga abam yoroca sogida böcan ongoi.” Ihoroc inuna wohogon amna worocho itongo böcnon onggoc. Tuna owi amna yapmu fodibo wo angmuya nanga fatfat tongga Kopotoroc yong moröng imongo yogung, ‘Kopotorocho gesöno moröma sinom amnahon oburodec sing imogoc,’ ihoroc yong tonggung. Oro Yesu yu sa wo imun fauna ongga agocmai, amna au mano Matyu yui takis möneng fogit fogit bucin omoc idoc. Tuna Yesuho inogoc, “Goc engga noc nari.” Inuna Matyu yu wohogon idongga Yesu tan tonggoc. Tuna Yesu yu ongga Matyuho bucin nacno nongo idoc. Woce idina takis fogit fogit amna orin wontucmuno toctoc amna koböcho engmuya Yesuot youp amnaniot nacno kondonggon nagung. Yu nacno nongga idiya Farisiho woroc yangga Yesuhon youp amnani ingoroc inong yac togung, “Fandat fandat amna soni yu foro yaha sinom takis fogit fogit amna orin wontucmuno toctoc amna yuot idina nacno kondong naang?” Farisiho ihoroc yuya Yesuho mata woroc kombingga yogoc, “Amna obukocno muno yu‘ Doktaho tongfat nehun’ yongo makombingidang. Muno, obukocnimahogon wömai Doktaha kombingidang. Sonu ongga mata Kopotorochon bapiyadec itacma wo angmuya kombic kombic sogiarut. Kopotorocho ingoroc yogoc:‘Sonu öret socsoc youp moröma tongidang mahong nocu worocha makombit. Muno, nocho‘ son nucsoni toroc kiap ogepma tongimarut’ yongo kombihat.’” Yesuho wönggon yogoc, “Nocho amna‘ nongnongo’ inong yocyocha maebot. Muno, nocho‘ wontucmuno toctoc owi amna inong yowa’ yongo ebot. Yu wömai nochon mambocna kombingga turongono yangmuya irotno ibaruya nocot engidang,” Yesuho Farisi mata ihoroc inogoc. Oro mit Jönthon youp amnaniho engmuya Yesu inong ac tongga yogung, “Nonot Farisiot non nacnoha gendic singga manongidamon. Wohong gochon youp amnayai yu ihoroc matongidang.” Ihoroc yuya Yesuho mata tepmo au ingoroc iban imogoc, “Amna auho owi somonni mino song imocimocha tuna numa amnaho yong oin tongga muno yun? Muno, non ihoroc matongidamon. Owi min toctoc bongonodec wömai non muyu irot ogep kombingga nacno nana. Wohong bongono au urop ehangoc. Bongono wocin wömai amna minno togocma yu sa korungon idina tong sonoc toctocno maic. Tuna bongono wocin wömai yu uroci kombingmuya nacnoha gendic singga manai itnahing.” Oro Yesu mata tepmo au ingoroc yogoc, “Amna au yu tec tohomunmöcno osucno dogiantac. Tuna yu tec docno wego sogida tec osucno bubupno mabuun. Muno yu ihoroc tontacanu wömai tec wegomaho tec osucno wodiuna dogitbödeantac. O ihorocgon wain yamuc tobic tobic amna yu bot meme godibo osucnodec wain yamuc wego makoringidang. Ihoroc tuyai wömai wain yamuc wegoho ohongga out tuuna bot meme godibo osucno fuc tontac. Tuna wain yamuchu o bot meme godibo wo yait yait tong samborec tontamoroc. Worocha wömai yu wain yamuc wego bot meme godibo wegodecgon koringidang. Ihoroc tuya yait yait ogep entamoroc.” Yesu mata tepmo ihoroc yogoc. Yesu yu Jönthon youp amnaniot mata worocgon yongo idiya amna dugo au Yesuot engmuna orungo forodec goruc yemoc tongga inogoc, “Nochon wena öngahemgon omong fahac mahong gocho ongga obura yudec wotmuya yu wekotun.” Ihoroc inuna Yesuot youp amnaniot yu idongga amna dugo ot onggung. Tongo uyapdec ongidiya owi au yu woce idoc. Yu wömai nogotnoho wuna idina biruc 12 ihoroc bödegoc. Owi wo yu Yesuhon menon engmuna oburoho Yesuhon tec tohomunmöcno worochon mondopmo wot mögoc. Yu wömai ingoroc kombingga togoc, ‘noc obunaho tec tohomunmöcnodec wot mönggai orokontat,’ ihoroc kombigoc. Tuna Yesuho ibarun fauna owi wo angga inogoc, “Wena, irot guc kombihi! Goc noc kombing tobing namparocmaha tongga orokotaroc,” ihoroc inuna owi wo yu wohogon orokogoc. Tuna Yesu yu ongga amna dugoho bucin öngo yagocmai, owi amna koböcma woce itmuya auho yong oin tong idiya o amna auho koding busongo kekoröpno toup togung. Ihoroc tuya Yesuho yu inogoc, “Son ohongo ongurit, owi obugu wo yu mamec, yu komong dungo itac.” Yesuho ihoroc inuna owi amnaho mata wo kombingga angyonggudung. Tuya Yesu yu dong yaruya ongidiya böc ganang öngga owi obugu worochon oburo sogiuna yu wohogon wekogoc. Oro Yesuho youp ngo togocma worochon fantoho böcsa danong ongbödeuna owi amna ambaracho kombingbödegung. Yesu yu böc wo imun fauna ino bucin onggonga uyapdec ongidina amna yai daro kom toctocyi yu Yesu tan tongmunya ingoroc mambodomoroc, “Devithon Manano, goc ning banango notha uroci kombihi.” Ihoroc yunya Yesu yu böc ganang öngga idina amna yai yu ihorocgon öngga Yesuot ehunya Yesuho ingoroc inong yac togoc, “Sodu tingting kombiamoroc? Nocho sot ogep dongya orokotaruntha woha muno?” Ihoroc inuna yaimaho yogomoroc, “Öc Moröma, not kombing tobiamot, goc ogep.” Ihoroc inunya Yesuho oburoho amna yaimahon darodec fingmuna ingoroc inogoc, “Sodu kombing tobingidamorocmahon torocgon öngkung kampun.” Ihoroc inuna wohogon daro forigomoroc. Tunya Yesuho koingo sinom ingoroc inogoc, “Sodu fat ngo amna au inodimorocha, muno sinom.” Yesu yu ihoroc inogoc mahong amna yaima yu ongmunya fat wo yong morogic tunya böcsa danong ongbödegoc. Oro amna yaima yu Yesu imun fauna ongga idinya amna auho nucno dogu boyömpho sogit sogityi duc matano muno woroc Yesuot yangada tebung. Tuya Yesuho dogu boyömo wo dong yaruna onguna, amna duc matano muno yu wönggon duc matano yogoc. Tuna owi amnaho woroc angga nanga fatfat tongga yogung, “Israel gurocin toroc kiap ingorocno osuc au maöngkuboc, non ngo fodibo sinom aamon.” Owi amnaho ihoroc yogung mahong Farisiho wömai yogung, “Yesuho dogu boyömo dong yanitacma woi dogu boyömphon morömanoho gesö imuna tac yöc,” Farisiho Yesuha mata metec ihoroc yogung. Oro, Yesu yu böcsa obuguhu o taunthu woi ambarac itongdup togoc. Itongdup tongo yu Yuda nanohon fatmata yocyoc böc danong öngtongo momphon midim sabarac sahon fatmata ogepma owi amna fandat inong tonggoc. O ihorocgon owi amna obukoc foro ihono ihono tongidungma yu ambarac dongyun orokogung. Bongono wocin wömai owi amna koböcma sinompho Yesuot idung. Tuya Yesuho yauya yu bot sipsip morömo muno ihoroc simbang ididung. Worocha tongga Yesuho yuha uroc imogoc. Yong uroc yongo youp amnani ingoroc inogoc, “Öndec nacno koböcma sinom gomondingga idang mahong woroc tonong fepfephon youp amna koböcma maeng. Worocha son ön Morömoha dönac inuya yu youp amnani inongmuna engga nacno feng suran tontang,” ihoroc yogoc. Tongo Yesu yu youp amnani 12 inong yuna ehuya, owi amna decma dogu boyömo dong yan yanthon gesö orin obukoc foro ihono ihono you orokoc orokochon gesö imogoc. Yesuhon youp amnani 12 Aposel ma sogidungma worochon ma torop woi ingoroc: Saimon mano auma Pita, o orugo Andru, o Sebedihon mananin Jems orin Jön, o Filip, o Bartolomyu, o Tomas, o Matyu yu takis fogit fogit amna, o Alfiushon manano Jems, o Tadius, o Saimon yu wömai Selothon toropdecma, o Yudas Iskariot yu woi Yesu sogida ayamihon oburodec sigocma woroc. Oro Yesu yu youp amnani 12 woroc soworengo inong mutmuna youphon yong tuctuc mata ingoroc inogoc, “Son bumbumyi nano ot ongoninga. O ihorocgon Samaria nanohon böcsa audec ongoninga. Muno, son muyu Israel nano ot ongonung. Yui bot sipsip gorong ongima simbang. Son yuot ongmuya fatmata ingoroc yudec silip tong imongitnung: ‘Kopotorochon mom toborucno urop engfom tac.’ Ihoroc inongmuya owi amna obukocnima you orokonung, o amna omomyima you wekonung, o obukoc lepra toctocyi yu you orokuya sacsago itnung, o owi amna dogu boyömpho fogit fogityi yu dong yan imonung. Nocho youp woroc toctochon gesö wöngnacno muno kampat. Worocha son ihorocgon owi amna wöngnacno muno tongfat yengitnung. Son golhu o silwahu o möneng gomono fongoninga. O ihorocgon yoc moröma mendengga ongoninga. O tec fohongyumöc soni tungutnigon fogida ongurit. O orungtom sonihu o tut kandung sonihu wömai fogitninga. Muno, sonu Kopotorochon youp amnani idang, worocha tongga yu son ogepmagon kangtoreangoc. “Oro son böcsa wocintu wocintu ongmuya son muyu böc moröm yu yangsoworengga amna ogepma nongnongo yuho bucingon öngo idtongonung. Oro sonu amna auho bucin öngmuya owi amna ingoroc inonung: ‘Kopotorochon irot guc sonot itun.’ Ihoroc inuya böc morömpho son ogepgon kangtoreuyai wömai Kopotorocho yu irot gucno imangoc. Wohong böc morömpho sonthon mata makombiuyai wömai guram mata soni ibarun fauna wönggon soniot ehantac. “Amna auho son ino bucin makangat fonguyai, orin sonthon fatmata makombiuyai wömai son böchu o taun woroc imu fauna orung sonidecma guroc tong fönfön wo fororop tongyu mönung. Nocho boinno sinom kantiwa: Kopotorocho owi amna mata youpdec fohong yuangocan bongono wocin wömai böc worochon owi amnadec mepmo moröma sinom öngkuangoc. Mepmo Sodom orin Gomora nanodec öngkubocma woroc woi obugugon mahong yudec öngkuangocma woi moröma sinom.” Yesuho mata sakaun fiuna youp amnani aposel ma sogidungma ingoroc inogoc, “Nocho son kanongmuaya ongmuya bot sipsip sap dunggit ingingohon bonipnodec itongiima worochon toroc sonu itongitnahing. Worocha son goröm simbang arangarango sinom itongitnung. O ihorocgon son yup kanarömphon toroc irot gucot itongmuya amnahon irot dongyu mointoninga. Sonu amna wontucmunoha yacyacho itongitnung. Yu worocho wömai mata soni yu bödec bödecha son Yuda nanohon fatmata yocyoc bucin kangat fongga tosipdec kotnahing. O ihorocgon sonu nochon ma sogidungmaha tongga yuho son Gavman morömo othu o kingothu woce kangat fongonahing. Tuya sonu nochon fatmata ogepma inong tauya Yuda nanohu o bumbumyi nanohu yu ambarac wo kombinahing. “Worochoi oro, ayam soniho son mata youpdec kangat fonguyai wömai sontho‘ yaö mata urago iban imontamonthu o tingting sinom inontamonthu’ yongo kombingbanac toninga. Muno sinom, bongono wocin wömai Kopotorocho kombic kombic orogoma kamuna sontho mata urago angitgon iban imonahing. Son sonibut mata mayoning. Muno, Nandöng sonihon Kunkun Yaru worocho wömai duc soni tun yungan tuna sonu mata urago inonahing,” Yesu yu youp amnani yong fasun mata ihoroc inogoc. Tongo yu wönggon mata sakaun fiuna ingoroc inogoc, “Kombiarut, mit wömai yan orugo itmunya aumaho orugo mata youpdec tohong yuna matano yu bödeuna wot omom tonahing. O fano yu wömai toroc kiap worocotmagon managumbocni tong imonahing. O managumboc yu macni faniha ecego kombingmuya ayamiho oburodec fiuya dohuya omnahing. O sonu noc kombing tobing namongidangmaha tongga amna tobuno ayam ayam tong kamonahing. Wohong sondecma numariho koing songga itnahingma yu wömai Kopotorocho wontucmunodecma öcangmun muuya itonggong koing imangoc. Oro, son nochon youp toctocha böcsa auhon onguya böc morömpho son kang yangam tongo kamontanganu wömai son böcsa auhon ongonung. Nocho boinno sinom kantiwa. Son Israel böcsadec youp abe matongbödei idiya Amnahon Manano wönggon ehangoc. “Kombiarut, wabkaracho wömai fandat fandat amnano manggiradidang. O ihorocgon youp amnaho wömai morömano manggiradidang. Wabkarac yu fandat fandat amnanohon toroc entacma wömai angit in. O youp amnaho morömanohon toroc entacma wömai ihorocgon angit in. Oro owi amnaho amna morömaha dogu kopot Belsebul ihoroc inogung. Worocha tongga yu youp amnaniha tingting inonahing? Woi mata wontucmuno sinom inonahing. “Wohong sonu amna ihorocnoha botoninga. Manomano tomnobarac itacma woi ambarac eran öngkungbödeangoc. O kombic kombic öpma woi Kopotorocho ambarac tun eran engoc. Nocho son mata kumbong kantatma woroc sontho yagunodec yong tongonung. O mata onggim sonidecgon masang kanontangma woroc soniu böc taitdec suraro inong furang yong tonung. “Sonu guroc amnaha botoninga. Yu ogep godip föp sonigon tong omom tup mahong yaru soni tu moin toctochon gesö wömai yu maidimoc. Worocha son amnaha botoninga, muno son muyu Kopotoroc yu tunguhagon botodarut. Yu ogep godip föbhu o yaru sonihu wo yait yait dongyun mointuya ep bohöng fongyun munahing. “Kombiarut, non amna non yup obugu obuguha kombingidamon woi yapmu obugu sinom mahong Nandöng soni yu kombiuna angit maidinai wömai yup obugu tungu au mamic. O sontha tingting, Kopotorocho sontha maedet imic, muno yu wömai bic sakemsoni ambarac embatho kombingbödehac. Worocha sonu botoninga, sontho woi yup obugu obugu wo yanggiraang,” Yesuho ihoroc yogoc. Oro Yesuho wönggon mata sakaun fiuna ingoroc yogoc, “Amna auho nochon ma owi amnadec yong taantacanu wömai nocho amna worochon mano Nandöngna momdec itacma yuho yangamin ihorocgon yong taantat. Wohong amna auho nocha yangam fap tongmuna möp yontacanu wömai nocho ihorocgon Nandöngna momdec itacma yuho yangamin amna woroc möp yong imontat.” Yesuho yogoc, “Nocho‘ ayam ayam kiap ta bödehun’ yongo guroc ngocin maebot. O nocu irot tungu idit kiap temongma öc öcha maebot. Muno sinom, nocha tongga owi amna ayam ayam tonahing. Nocho ebotmaha tongga‘ mananoho fanoha ayam tangoc, o wenoho macnoha ayam tangoc, o yan obigoho ficfuc tongga ayam idtahamoroc. O amna auhon feno amna worocha ayam tong imonahing.’ Tongo amna au yu macnin fanintha toup kombiantac mahong nocha obmugon kombiantacanu wömai yu nochon amna maic. O ihorocgon amna auho weni mananiha toup kombiantac mahong nocha obmugon kombiantacanu wömai yu nochon amna maic. O amna au yu guroc ngorochon focfoc kombingmuna ep goröcno sumbotmuna noc menan maehicma, yu woi ihorocgon nochon amna muno. O amna au yu guroc ngorochon itonggong sogit akep tontacanu wömai yuhon itonggongno sinom momdec itacma wo gorong ongungoc. Wohong amna au yu‘ nocha’ yongo itonggongno guroc ngocin imun faantacanu wömai yu momdec itonggong koing aun feangoc,” Yesuho ino tantanthon yong tuctuc mata ihoroc yogoc. Yesu yu mata sakaun fiuna ingoroc yogoc, “Amna auho son böcnon kangat föngga tong ogep tong kamangocanu wömai yu nocha tong ogep tongnamangoc. Tuna nocho yuot engot. O nocu yuot engotanu wömai nakagon muno, Nandöngna nanöng muna ebotma yu ihorocgon amna worocot engoc. Kombiarut, amna auho Kopotorochon yong tuctuc amna au böcnon yangat töngga wöngnacno muno komanang sinom tong ogep tong imontacanu wömai mit Kopotorocho amna wo irot ogep wöngnacno moröma imangoc. Woi Kopotorochon yong tuctuc amnaho irot ogep sogididangma worochon toroc imangoc. O ihorocgon amna auho amna nongnongo au yu böcnon yangat töngga komanang sinom tong ogep tong imontacanu wömai mit Kopotorocho amna wo irot ogep wöngnacno imangoc. Woi amna nongnongo irot ogep sogididangma worochon toroc imangoc. O amna auho nochon youp amnani tong fat yecyecha yamuc sumo komong get imontacanu wömai amna worocho irot ogep wöngnacno boinno sinom sogiangoc,” Yesu yu ihoroc yogoc. Oro, Yesuho youp amnani 12 yong fasun mata ihorocno inongbödengga mit sa wo imun fauna Galili gurocin itongmuna böcsa woce idtonggungma woce owi amna fatmata ogepma fandat inong tonggoc. Oro bongono wocin wömai Jön yamuc gung imocimoc amna yu yi bucin idoc. Tongo yu Duicho manomano tongidocma worochon fatno kombigocmaha inoin youp wabkaracni au inong muuna yu Yesu inong ac toctocha onggung. Ongga yu Yesu ingoroc inong ac togung, “Kopotorocho amna siuna ebepha mata godingmun fadocma amna wo woi gakaha yogoc woha nonu amna auha torengga itna?” Yu ihoroc inuya Yesuho mata urago ingoroc iban imogoc, “Son wönggon ibaru fauna ongga manomano yaangma orin kombiangma worochon fatno Jön inarut. Kombiarut, amna dan komnima yu wönggon dan foric tang. O amna orungo omong fatfatyi yu wönggon uyap itongidang. O amna obukoc lepra toctocyi yu orokodang. O amna onggim tong tongni yu wönggon mata kombiang. O amna omong fadungma yu wönggon wekongga itongeyang. O owi amna uroci yuho wömai fatmata ogepma kombingidang. Tuna owi amna ambaracho nocha me ma-namingma yu borongdearut.” Yesuho ihoroc inuna Jönthon youp wabkaracni imu fauna onggung. Ongga idiya Yesu yu forosingga owi amna Jöntha inong tuctuc tongo ingoroc yogoc, “Sonu‘ tingting sinom ana’ yongo sa amna maiyan woce Jönot onggung? Sonu sumpho fondom tongi tepi togocma‘ woroc ana’ yongo yuot onggunghu nuhun? Woha yaö acacha kombingo onggung? Amna au tec tohomunmucno ogepma sinom tobic tobicyi worochu? Muno, amna ihorocnomaho wömai kinghon böc moröma wocingon ididang. Worochoi oro sonu‘ yaö fodibo sinom ana’ yongo Jönot onggung? Kopotorochon yong tuctuc amna auhu? Boinno sinom, Jön yu yong tuctuc amna osuc idungma yu ambarac yanggirahac. Amna ngorocha sinom wömai mata ingoroc irim toctocyi itac:‘Kopotorocho yac, nocho amna au siaya yu engmuna osuc fat gamongo owi amna nochon yongburoc mata inong tuctuc tangoc. Tongo yu gochon uyap tong arangarang tangoc.’ “Nocho boinno sinom kantiwa, Jön yui amna moröma sinom, yu wömai guroc amna au ambarac yanggiratbödehac. Wohong mom midim sabarachon owi amna komanangno sinom yu wömai Jön anggiraang.” “Oro, Kopotorochon yong tuctuc amnani orin nongoru mata yu wömai mom toboruchon mata yogung. Worocha tongga Jön yu owi amna yamuc gung imongidocan bongono wocin forosingga engga önga idamonan bongono worocho irotnon wömai owi amna mom toborudec onggonga youp morö gesöbarac tongidang. O amna koingo yu woce onggongon uyap angtorengidang. *** Kopotorochon yong tuctuc amna yu wömai osucgon‘ Elaiya ehangoc’ ihoroc yogung, Worocha wömai sonthon kombic kombic sonidec angit idinai wömai woroc, Jön yu Elaiya. Amna kombic kombicbaracma yu wömai mata woroc kombiup.” “Oro, nocho owi amna önga idangma yuhon foroha mata tepmo tingting sinom singo yowa? Wömai ingoroc, yu wabkarac maket taitdec ididangma woroc simbang. Wabkarac wo yu ingoroc mamboda yogung, ‘Non koding busogomon mahong sonu kömec matogung. O non yong uroc ap yogomon mahong sonu maointogung.’ “Mata tepmo worochon foro wömai ingoroc: Jön yu engmuna nacno gucsim omong omong orin yamuc sinom worocgon nongidina owi amnaho yu angmuya yongidang, ‘Dogu wontucmuno au yudec itacmaha ihoroc tac yo!’ O önga wömai Amnahon Manano yu engmuna nacno ogepma orin wain yamuc nongidina owi amnaho yu angga yongidang, ‘Yui amna nongmenni, yu wain yamuc nongga bumbum yongitac. O yu takis fogit fogit amna orin wontucmuno toctoc amna yuot oröc oröc tongitac.’ Owi amna ihoroc yongidang mahong yuhon matano woi kandöc sinom. Kombiarut, owi amna Kopotorochon kombic kombic ogepma sumbodidangma yu wömai Kopotorocho inoin uyap ogepma tong indauna tuctugo kombiantang.” Oro, Yesu yu böcsa audec itmuna toroc kiap inobarac sinom koböcma tongidoc mahong owi amna wocin idungma yu irotno maibanidung. Worocha tongga Yesuho böcsa worochon garac mata ingoroc yogoc, “Son Korazin orin Betsaida nano son soni woho! Nocho toroc kiap inobarac koböcma sinom sonthon bonip sonidec tongidot mahong sontho irot soni maibandung. Wohong nocho toroc kiap sonot togotma wömai böcsa Tairhu o Saidonthu wocin toyai wömai worochon owi amna yu inoin turongo yangga uroci morö sinom kombingga yong oin tongga ep ipmorop wagangga irotno ibandup tup. Worocha tongga Kopotorocho owi amna mata youpdec fohong yuangocan bongono wocin wömai sontho urago mepmo sinom au feangoc mahong Tair orin Saidon nano yu mepmo obmugon sogitnahing. “O son Kaperneam nano, son tingting kombiang? Son onoce sinom itmuya ma moröma sogitnahinghu? Muno sinom, son wömai omoce sinom omimaho ididangan woce ohonahing. Nocho toroc kiap moröma sonot tongidotma woroc Sodom böcsa woce toyai wömai Sodom nano wo angga irotno ibaruya böcsano maobökun. Muno woi ogepgon idtongga ongga önga in. Worocha wömai nocho ingoroc kantiwa: Kopotorocho owi amna mata youpdec fohong yuangocan bongono wocin wömai sontho urago inobarac sinom au feangoc mahong Sodom nano yu mepmo obugugon sogitnahing.” Oro bongono wocingon wömai Yesuho Fano ingoroc inogoc, “Nandöngna, goc mom orin guroc ngorochon Morömo. Gocu gakain ibiba orin kombic kombic ogepma worocgon tanda mom toboruchon foro youp amnayai komanangnoma wo indaya tuctugo kombiang. Yu woi managumboc simbang kombic kombicno moröma muno. Worochoi oro, kombic kombic amna moröma yuho gochon foro makombiing. Gocho yuhon daro dongyi sum fauya mom toboruchon foro kombing tangtang mating. Nandöngna boinno sinom, kiap ihorocnoho woi gochon irot kombic kombic ogepma.” Yesuho yong moröng ihoroc Fano inogoc. Tongo yu wönggon yogoc, “Nandöngnaho guroc ngorochon gesöno ambarac‘ nocho wo moröm tong impiwa’ yongo noc namogoc. O amna auho inoin kombic kombicdec wömai Mananohon foro makombiing. Muno, Nandöng yu tunguhogon wömai kombihac. O ihorocgon amna auho Nandönghon foro makombiing. Muno, Manano yu tunguhogon wömai Nandönghon foro kombihac. O Mananoho amna yangsoworengga yuho yangamin ogep ima yuha wömai yu Kopotorochon foro ihorocgon tuctugo indaangoc. “Son owi amna mepmo sumboda gapgap yongidangma son ambarac nocot ehuya nocho tongfat kengga tong yungan tong kamontat. Noc irotna ohonggongyi orin irot gucnabarac iditat. Worocha son ehuya nocho kötacna singkamoya foronakombingitnung. Tongo sontho nochon toroc kiapgon tanda nocot youphon mepmo kondonggon sumbotna. Ihoroc tongo irot soni gucno engoc. Nonu youphon mepmo kondonggon sumbentamonanu wömai youp angitgon tongitnaha-mon. O youphon mepmono yungan tangoc,” Yesu yu ihoroc yogoc. Oro, bongono wocin Sabat bongonodec Yesuot youp amnaniot yu wit öndec itonggung. Itongmuya youp amnani worec imuya yu wit yitno au fogito nong tonggung. Ihoroc tongo idiya Farisi amna auho wo yangga Yesu inogung, “Yahi, youp amnayai yu gendic mata noni yembodang. Sabat bongonodec wömai ihoroc toctocha bongbong morö itac.” Ihoroc yuya Yesuho mata ökene ingoroc iban imogoc, “Sonu Devitho osuc kiap togocma worochon fatno embatho makombingidanghu nuhun? Devithon toropniho o ino yu nacnoha worec imogung. Worec imuya Devit yu Kopotorochon sel böc ganang ongmuna nacno sowarango Kopotorochon fatha fong figungma woroc fogito feuna toropniot nagung. Nacno sowarango worocho wömai amna komanangnoho nocnocno muno, öret socsoc amnahogon nongidung. “O ihorocgon öret socsoc amna yu Sabat bongonodec youp toctocha öret socsoc bucin ongidang. Worocha tongga yu Sabathon nongoru gumanidang. Worochoi oro, yudecu tong bumbum au maec. Sonu nongoru mata embada aarut. “Nocho boinno sinom kantiwa, amna ngo itacma yui moröma sinom, yu öret socsoc böc anggirahac. Kopotorochon bapiyadec mata ingoroc itac:‘Noc nip oröc yang banac banachon toroc kiapha toup kombihat mahong son öret socsoc youp komanang tong-idangma wo noc kombiaya angit maec.’ Mata ihoroc itac mahong sontho worochon foro makombing. Worocha son amna ogepmaha möpmo wagang imongidang. Kombiarut, Amnahon Manano yu Sabat bongonohon Morömo,” Yesu yu Sabathon gendicha mata ihoroc yogoc. Yesu yu sa wo imun fauna Yuda nanohon fatmata yocyoc bucin ögoc. Uuna amna au oburo omong fatfatyi yu wocin idoc. Oro amna au yu Yesu mataha firing tantantha uyap dabigung. Worocha yu Yesu ingoroc inong ac togung, “Sabat bongonodec amna obukocni dongyu orokoc orokocno woi nongoru mataho yac angitha woha angit maec? Ihoroc yuya Yesuho mata ingoroc inogoc, “Sonotma amna auhon bot sipsipnoho Sabat bongonodec ongga gopmain muantacmai wömai numa amnaho matongfat yeic? Muno, non ambarac wömai tongfat yengidamon. Oro amnaho wömai bot sipsip yanggiratno sinom tang. Worocha tongga non ogep Sabat bongonodec amna tong ogep tong imontamon. Nongoruho worocha‘ muno’ mayoc.” Yesu ihoroc yongga amna oburo omong fatfatyi inogoc, “Goc obura tong nongnong toi.” Inuna amna wo oburo tong nongnong tuna wohogon oburo orokongdup togoc. Oburo okema idocma worochon toroc. Ihoroc tuna angga Farisi yu böc wo imu faunto inobarac suran tongmuya Yesu wotwothon matano yogung. Oro Farisiho Yesu wot omom toctochon matano yuya Yesu yu wo kombingmuna böcsa wo imun fauna onggoc. Onguna owi amna koböcho Yesu tan tonguya Yesuho owi amna obukocnima ambarac youn orokogung. Tongo Yesu yu owi amna inoin foro yong taptapha‘ muno sinom’ inogoc. Oro Kopotorochon yong tuctuc amna Aisaia yu osucgon‘ Yesuho toroc kiap ihoroc tangoc’ yongo yong tuctuc mata yogoc. Tuna mata worocho boinno ongkuboc. Aisaiaho ingoroc yogoc: “Kopotorocho yac, ngoi nakain youp amna, nakabut yu‘ youpha’ soworegot. Noc yuha toup sinom kombingitat. O irotnaho yuha yong kumengitat. Nocho Kunkun Yaruna yudec siaya yuho toroc kiap nongnongo gurocdec temongmun uuna owi amna ambarac nongnongogon yangtoreangoc. Tongo yu kararat yongo mataha emoc matic. O ihoroc-gon owi amna surandec wömai yuhon mata maöngkuic. Fondom yorong mucmucyi wömai yu kondong tongo ma-fongyun ongoning. O gop yaguno omoc omocha tacma wömai yu matun omic. Yu inoin youpnogon tongga idina ongga nongnongo kiapho koing sangoc. Guroc owi amna ambaracho‘ yuho tongfat nehun’ yongo yuhon torec itnahing.” Oro mit amna auho nucno dogu boyömoni yu Yesuot yangat tebung. Dogu boyömpho tuna amna worocho obukongga daro kom toctocyi orin o duc matano mayocyoc ihoroc idoc. Tuna Yesuho yu tun orokuna wönggon daro foringo duc mata yogoc. Ihoroc tuna owi amnaho woroc angga nangano fauna yogung, “Amna ngoi Devithon Mananohu?” Ihoroc yuya Farisiho mata woroc kombiuya angit maidina yogung, “Amna wo yu dogu boyömohon morömo mano Belsebul, yuhon gesö sogitmuna dogu wontucmuno dong yanitac yo.” Ihoroc yuya Yesuho Farisihon irot kombic kombicnohon foro angtangtang tongo yu ingoroc inogoc, “Kantri auho ficfuc tongo owi amna inohogon emoc tonggai wömai kantri worocho obukontac. O ihorocgon böcsa auhonthu o taun auhonthu yu ficfuc tongo inoha emoc tontanganu wömai yuhon gesöno ohongga makoing sic. Oro worochon torocgon wömai dogu kopothon toropni yu fuc tongga inoin nucni taruyai wömai yuhon gesöno ohongga koing socsocno main. “Worochai oro Belsebulho noc gesö namuna nocho dogu wontucmuno dong yarantatanu wömai numaho torop soni tong fat keuna dogu wontucmuno dong yanidang? Kombiarut, torop soni yu inobut wömai mata soni soworengga yu bödeangoc. Wohong nocu wömai Kopotorochon Kunkun Yaruhon gesödec dogu boyömo dong yanitat. Sonu woroc angmuya ingoroc kombiup, Kopotorochon mom toborucnoho urop soniot epac yo.” Yesuho mata wo yongbödengga mit mata tepmo au ingoroc yogoc, “Oro amna au yu ogep amna koingoho bucin öngmuna worochon manomanono usem fogito fonguntha woha muno? Muno sinom, osuc wömai yu amna koingo yidec feto singdengga mit wömai yu ogep yuhon manomanono usem fongontac. “Amnaho noc oröc matong namontacma yu ayam tong namontac. O amna auho suraro feng suran toctochon youpha noc matongfat neicma yu wömai suraro doun mointuya fuc tontang. Worocha wömai nocho kanoya kombiarut. Owi amnaho wontucmuno tontangmahu o Kopotorocha yong samborec yontangmahu worochon turongo ambarac Kopotorocho owi amna youn fat imangoc. Wohong amna auho Kunkun Yaruha yong saha yontacma worochon turongo wömai Kopotorocho maimun fat imic. Muno turongo worocho wömai tohong singimuna idtongungoc. Amna au yu Amnahon Mananoha mata metec yontacma worochon turongo wömai bödeangoc mahong amna auho Kunkun Yaruha yong samborec yontacma worochon turongo wömai öngahu o mithu iditnoho iditno yudec engoc.” Yesuho wönggon ingoroc yogoc, “Ep ogepma yu boinno ogepmagon fingidang. O ep wontucmuno wömai boinno wontuc-munogon fingidang. Nonu ephon boinno yaantamonanu wömai tuctugo kombingidamon, woi ep ogepmahu o ep wontucmunohu. Son amna wontucmuno, son goröm wontucmunohon morogoni, sonthon irot kombic kombic soni wontucmuno itacmaha duc mata soni ihorocgon wontucmunogon yongidang. Irot soni yansawoho foctacmaha worochon toroc wömai duc mata sonidec uuna yongidang. Amna ogepma yu irot kombic kombicno ogepma worocha yu mata ogepma yongidang. O amna wontucmuno yu irot kombic kombicno wontucmuno worocha yu mata wontucmuno yongidang. Worochai oro nocho ingoroc kantiwa: Kopotorocho owi amna mata youpdec yangat fohongocan bongono wocin wömai yu mata wontucmuno muyu muyu yongidungma wo ambarac yangsoworengga urago imangoc. Gakain mataha tongga gocu momphon fatha woha ep bohöngon fat engoroc.” Oro mit Farisi au orin nongoru gendic fandat fandat amna yu Yesuot engmuya ingoroc inogung, “Fandat fandat amna goc weran moröma au tia ana.” Ihoroc inuya Yesuho yogoc, “Son amna torop wontucmuno sinom göra toctocyi, son momphon weran inobarac au acacha yang. Wohong sonu weran au maaing. Weran tungugon wömai Kopotorocho son kindauna anahingmai woi yong tuctuc amna Yönaho togocma worochon werano. Yönaho yu sep youp toctoc anfi orin kumbong anfi ihoroc söng morömaho irotnon idoc. O worochon torocgon wömai Amnahon Manano yu sep youp toctoc anfi orin kumbong anfi gurochon modibon ida wekongga idongungoc. “Ninive nano yu wömai Yönahon mata kombingga irotno ibandung. O önga wömai amna moröma au Yöna anggirahacma yu sonot itac mahong sonu yuhon mata kombingga irot soni maibanidang. Worocha tongga Kopotorochon mata youpdec Ninive nano yu idongga owi amna önga idangma yuhon mata yu bödeuna wontucmunohon urago sogitnahing. “O ihorocgon Saut kantrihon Kwin owi yu‘ Salomonthon kombic kombic ogepma sogiwa’ yongo uyap ubarago sinom onggoc. O önga wömai amna au Salomon anggirahacma yu sonot itac mahong sontho yuhon mata kombic kombicha koroc koroc kamang. Worocha tongga Kwin owi worocho wömai Kopotorochon mata youpdec idongga owi amna önga idangma yuhon mata yun bödeuna wontucmunohon urago sogitnahing,” Yesuho mata ihoroc yogoc. Yesuho dogu boyömohon foroha mata ingoroc yogoc, “Dogu boyömpho ingoroc tongidang, yu amna au imun fauna‘ idit sa ogepma sogiwa’ yongo ongga sa moropmo wontucmuno woce itongontac. Woce itongmuna idit sa ogepma maun feuna yontac, ‘Noc ibara fauna böc ima fadocma woroc wönggon sogiwa.’ Ihoroc yongo ibarun fauna woce ongkungga aantacmai, böc woi sacsago sinom idina amna auho abe masogidoc. Worocha tongga yu ongga nucni wontucmuno sinom 7 yu inuna ehuya yu ambaracho böc woroc sogitnahing. Woroc tuyai wömai woroc, amna wo yu osuc obmukusuc obukoc bum idoc mahong mit wömai yu obukocno sinom tontac. Oro kiapmo worocho sinom wömai owi amna wontucmuno önga idangma yudec öngkuangoc,” Yesu yu ihoroc yogoc. Yesuho mata ihorocno owi amna inongga idina macno orugi yu‘ Yesuot mata yona’ yongo engga böc taitdec torengga idung. Woce idiya amna auho Yesu inogoc, “Kombiharoc, maca oröcai yu gocot mata yocyocha kombingga taitdec idang.” Ihoroc inuna Yesuho mata urago ingoroc iban imogoc, “Nochon macnai oröcnai woi numari?” Ihoroc yongga youp amnanidec oburo muto yogoc, “Ngorocho wömai nochon macnai oröcnai idang. Owi amna ambaracho Nandöngna momdec itacma yuhon irot kombic kombic tanidangma yu wömai nochon oröcnai, natnai, macnai sinom idang,” Yesu yu ihoroc yogoc. Oro sep bongono worocdecgon Yesu yu böc wo imun fauna sumon ongga yamuc öngkoring tero omoc idoc. Tuna owi amna koböcma sinompho yuot engmuya sing arenggumbe togung. Worocha tongga Yesu yu girang audec bangmun uuna woce omoc idoc. Tuna owi amna ebungma yu terodecgon idiya Yesuho forosingga mom toboruchon foroha mata tepmo ingoroc fandat inogoc, “Amna auho ongga wit yitno öndec antogoc. Antongina yitno au uyapdec muuya yupho engmuya nagung. Oro wit yitno auho wömai sop koroc guroc obmukusucgon iyan woce mögung. Tongo guroc obmugon idocmaha tongga yu karupgon dogo köbung. Dogo kuya sepho öngga yitnodec foring yagoc. Tuna yitno wo fonsirango omoce mahogocmaha tongga sepho diuna song gebung. Oro, wit yitno au yu yi dirongoni tumoc woce ohogung. Tuna yiho kungga wit yitno tombuya ombung. Oro, wit yitno auho guroc ogepmadec mögung. Woce ida dogo köngmuya boinno ogepma figung.thon, au 60hon o au wömai 30hon toroc. Oro amna auho onggimobarac idai wömai yu mata ngo kombiun.” Yesu yu mata tepmo ihoroc yogoc. Yesuhon youp amnani yu Yesuot engmuya inong ac tongga yogung, “Gocu foro yaha owi amna mata tepmogon inongitaroc?” Ihoroc inuya Yesuho mata ökene iban imongo yogoc, “Mom toborucnohon foro wömai eran maec. Tuna owi amna koböcmaho wo makombining. Wohong sonu wömai Kopotorocho kang banauna son worochon foro urop kombingdeang. Kombiarut, amna torop au yu mom toboruchon foro urop obmukusuc kombiang. Tuya Kopotorocho yuhon kombic kombicno obmukusuc wo sakaun fiuna yu worochon foro tuctugo sinom kombinahing. Wohong amna torop au yu mom toboruchon kombic kombic sogit sogitha koroc koroc imang. Tuya Kopotorocho amna worochon kombic kombic ambarac fuun deuna bumbum yongbödenahing. Oro foro worocha tongga nocho yu mata tepmogon inongitat. Ihoroc toya Aisayaho mata yogocma worocho boinno entac:‘Owi amnaho dan foric tontang mahong yapmu au angtangtang matoning. O ihorocgon yu duc mata kombiantang mahong mata worochon foro tuctugo makombining.’ “Oro, owi amna yu kombing tuctuc matongidungmaha tongga Aisaiahon yong tuctuc mata auho boinno öngkuboc. Yu ingoroc yogoc,‘Sonu mata koböcma kombingitnahing mahong worochon foro wömai makombining. O ihorocgon sonu manomano koböcma foringo yanahing mahong yapmu au angtangtang matoning. Owi amna torop worochon irotno woi foc tongbödegoc. Tuna onggimoho mata kombic kombicha koroc koroc imogoc. O yuhon daro dung gorop wodung. Ihorocnono munohai wömai yu daroho angtangtang tong-ga onggimoho mata tuctugo kombingga o irotnoho matahon foro sogit akep tongmuya irotno ibaruya wönggon nocot ehuya nocho yu dongya orokup.’” Yesuho mata sakaun fiuna youp amnani ingoroc inogoc, “Son dan soniho angtangtang tongidang orin onggim soniho kombing tuctuc tongidang. Worocha son borongdearut. Nocho boinno sinom kantiwa. Kopotorochon yong tuctuc amna orin amna nongnongo osuc idungma yu wömai son manomano önga yangidangma woroc yacyacha toup kombigung mahong yu woi mayagung. O sonu önga mata kombingidangma ngoroc kombic kombicha wömai yuho toup kombigung mahong yu wo makombigung.” Yesuho mata sakaun fiuna ingoroc yogoc, “Wit yitnohon mata tepmo worochon foro kombiarut. Wit yitno uyapdec mögungma worochon yong tuctucno wömai ingoroc: Owi amna au yu onggimphagon mom toborucnohon fatmata kombingidang mahong irotnoho tuctugo makombic. Tuna dogu kopotho karupgon engga Kopotorochon mata urop irodin itacma woroc ambarac fuun deantac. Oro, wit yitno sop koroc mögungma worochon yong tuctucno wömai ingoroc: Owi amna au yu Kopotorochon mata kombingga karupgon sogida borongdedidang. Wohong yitnoho fonsirangono guroc ganang angit mahogocmaha tongga yu bongono docutnogon ogep itnahing. Tuya mataha tongga mepmo au yudec öngkuunai wömai yu kombing tobic tobicno karupgon imu faantac. Oro, wit yitnoho yi dirongoni tumoc mögungma worochon yong tuctucno wömai ingoroc: Owi amna au yu Kopotorochon mata kombingidang mahong guroc ngorochon mepmoho orin möneng yoctec manomano worochon ibiboho wömai yu imanang tonguc yec imongga Kopotorochon mata tombuna boinno muno engoc. Worochoi oro wit yitno guroc ogepmadec mögungma worochon kiapmo wömai ingoroc: Owi amna au yu Kopotorochon mata tuctugo kombingidang. Tongo yu wömai boinno koböcma fiantac. Boinno au wömai 100thon, o au 60hon o au wömai 30hon toroc finahing.” Yesuho owi amna mata tepmo au ingoroc inogoc, “Mom toboruchon foro woi ingoroc: Amna au yu ongga öndec wit yitno ogepma antonggoc. Antongga idina kumbong owi amna dungo idiya ayampho engmuna wit bonipnodec owen wontucmuno antongga ibarun fauna onggoc. Tuna wit orin owen wontucmuno wo ambarac dogo kungga moröma idiya youp wabkaracho yagungmai au owen wontucmunoho wit bonipnodec öngkubung. Woroc yangga youp wabkaracho ongga önthon morömo inogung, ‘Amna moröma goc wit yitno ogepmagon araroc mahong ting tongga owen wontucmuno wo witot kondong kungga idang?’ Ihoroc inuya yuho inogoc, ‘Ayamna auho engga togoc.’ Ihoroc yuna youp amnaniho yu inong ac tongga yogung, ‘Goc kombia angit ina non ongga owen wontucmuno wo deantamon.’ Ihoroc inuya amna morömaho yogoc, ‘Muno, son‘ owen wontucmuno deamon’ yongo witot detningyit. Wohai son muyu wo yang banauya witot kondong kuya boinno fogit fogithon bongono engoc. Bongono wocin wömai nocho wit boinno fogit fogit amna ingoroc inangot: Son owen wontucmuno wo osuc mango ep socsocha yidec feno fetho fiarut. Tongo mit witgon suran tongo fengo böcnan fiarut.’” Yesuho owi amna mata tepmo au ingoroc inogoc, “Mom toboruc woi mastet yitno obugu woroc simbang. Amna au yu mastet yitno yongga öndec muuna moröma sinom macfigoc. Mastet yitno woi obugu sinomthong macfinggai wömai nacno au öndec ididangma woroc yanggirada ep moröma idina yupho engmuya betomodec yingo tongga ididang.” Yesuho wönggon yogoc, “Mom toboruc woi yis simbang, owi auho yis obmu sogito flaua koböcmaot yamucot wo ambarac mongörec tuna yisho woroc tumoc ohongga flaua ambarac fogito tun out togoc.” Oro Yesuho mata ambarac ngo owi amna inongidocma wo mata tepmogon yongidoc. Yu mata au eran mainogoc. Yu ihoroc togocmaha tongga Kopotorochon yong tuctuc amna auho mata osuc yogocma worocho boinno öngkuboc. Yu ingoroc yogoc:“Osuc Kopotoroc sa guroc gabocan bongono wocingon wömai yu manomanohon foro öp sigoc. Wohong önga wömai nocho worochon foro mata tepmodec yong fandat kanontat.” Oro, Yesu yu owi amna torop moröma wo youn fauya böc ganang ögoc. Öngga idina youp amnaniho yuot engmuya ingoroc inogung, “Goc owen wontucmunohon mata tepmohon foro ninia tuctugo kombiantamon.” Inuya Yesuho mata ökene ingoroc iban imogoc, “Amna wit yitno antonggocma yu woi Amnahon Manano. Ön woi sa guroc noni. O wit yitno ogepma woi mom toboruchon owi amna. Owen wontucmuno woi dogu kopothon owi amnani. O ayamo owen wontucmuno andocma yu woi dogu kopot. O nacno fogit fogithon bongono woi guroc ngorochon bödec bödecno. O youp amna nacno feng suran togungma yu woi Kopotorochon sum yaruni. O amnaho owen wontucmuno suran tongga epin fongyu ohogungma toroc kiap worochogon wömai guroc ngorochon bödec bödecane bongono wocin öngkuangoc. Amnahon Manano yu inoin sum yaruni inong muuna engmuya mom midim sabarac sadec manomano amnahon kombing tobic tobicno dongyu moin tongidangma woroc dong yan bödenahing. O ihorocgon amna toroc wontucmuno tongidangma yu ambarac feng suran tongga dong yannahing. Tongo ep bohöng fongyu mönahing. Ihoroc tuya yu woi epmoroc worocdec ida yong yaingo maro siu tomuya itnahing. Oro bongono wocin wömai owi amna nongnongoma yu fanohon mom sa midim sabarac sadec itmuya sep simbang yaguno möngga itnahing. Oro amna au yu onggimobarac idai wömai mata ngo kombihun.” Yesuho wönggon mata tepmo au ingoroc yogoc, “Mom toboruc woi gol orin silwa öndec öp idangma woroc simbang. Amna au yu inohogon ön youp tongga gol orin silwa wo aun fedoc. Aun feuna wohogon wönggon öp sigoc. Tongo yu borongdetno sinom tongmuna‘ ön woroc wöangot’ yongo inoin yoctecno manomano mönengha fingga ongga ön gol orin silwabaracma woroc wögoc.” Yesuho wönggon mata tepmo au ingoroc yogoc, “Mom toborucno woi bisnis amna au simbang. Bisnis amna wo yui goreng ogepmaha yabic yabic youp morö togoc. Tongida goreng tungu wöngnacno önggöngyi sinom agoc. Angga‘ noc woroc wöangot’ yongo wohogon ongga inoin yoctecno manomano ambarac mönengha fingga goreng woroc wögoc.” Yesuho wönggon mata tepmo au ingoroc yogoc, “Mom toboruc woi song fogit fogit umben simbang. Amnaho woroc sogida top ganang tomu muuna söng foro ihono ihono fogidoc. Tongo umben wo duc muuna wodiuya terodec ögoc. Tuna amnaho omoc itmuya söng ogepmagon soworengga waga audec suran togung. Wohong söng wontucmunoma yu fongyu onggung. Oro, guroc ngorochon bongono bödec bödecaneu wömai kiap ihorocnogon öngkuangoc. Sum yaruho wömai engmuya guroc amna yangsoworengga amna wontucmuno fogida ep bohöng aranggum mamong fatfatno woce fongyu mönahing. Tuya yong yaic moröma orin maro siu tomuya itnahing.” Yesu yu mata tepmo ihoroc yongbödengga youp amnani ingoroc inong ac togoc, “Son mata tobuno yotma worochon foro tuctugo kombianga woha muno?” Ihoroc inuna yui‘ öc’ yogung‘ tuctugo kombiamon’. Yuya Yesuho wönggon inogoc, “Nongoru gendic fandat fandat amna mom toboruchon foro kombiangma yu woi böc moröm simbang. Böc moröm yu bucin itmuna öngga manomano ogepma osucno ot wego ot wo fogida owi amna tong indangitac.” Oro Yesu yu mata tepmo wo ambarac yongbödengga sa woroc imun fauna Nasaret taun woce onggoc. Nasaret woi inoin böcsanon sinom. Tongo yu Yuda nanohon fatmata yocyoc bucin öngga Kopotorochon fatmata ogepma surarodec yong fandat inogoc. Inuna owi amna wo kombingga soroc yongga ingoroc yogung, “Amna ngo yu kombic kombic ogepma ihorocno nahe sinom sogidoc. O numa sinompho yu toroc kiap inobarac toctochon gesö imogoc? Nonu wömai amna ngorochon foro kombingidamon. Yu woi böc toctoc amnahon manano. O macno wömai Maria. O Jems, Yösep, Saimon, Yudas yu woi orugi. O yuhon natni yu ihorocgon bonip nonidec itongidang. Oro tingting sinom tongga yu ogep manomano wo tun?” Owi amna yu ihoroc yongga Yesuha irotno wodung mahong Yesu yu mata ingoroc inogoc, “Owi amna böcsa danong yu wömai Kopotorochon yong tuctuc amnaniha gending imongidang mahong inoin böcsanon sinomu o yuhon nip orugihu yuhogon wömai maang gendingidang.” Yesuho ihoroc yogoc. Oro Nasaret nano yu Yesu makombing tobing imogungmaha tongga yu sa woce toroc kiap inobarac tungu tungugon togoc. Oro, bongono wocin Gavmanthon morömo King Heröt yu Yesu youp orongi tongidocma worochon fatno kombigoc. Tongo yu youp amnani ingoroc inogoc, “Amna woi Jön, yamuc gung imocimoc amna woroc. Yu kumkumonma wekongga gesö orongi sogitmuna youp inobarac ihorocno tongitac.” Oro osuc wömai Herötho orugo Filip yuhon oweno usem tongo inoha tongsigoc. Tuna Jön yamuc gung imocimoc amna yu Heröt‘ muno’ inongga yogoc, “Nongoru mata noniho wömai gocho toroc kiap wo tarocmaha‘ muno’ yac.” Jöntho ihoroc inogocmaha tongga Heröt yu wot omom toctocha kombigoc mahong yu suraroha botogoc. Owi amna ambaracho wömai Jöntha kombigung, yui Kopotorochon yong tuctuc amna moröma au. Worocha tongga Heröt yu tawa amna inong muuna yu ongga Jön sogito sendec akep tongo yi bucin tohong yugung. *** *** Oro, bongono auho wömai King Herötho‘ nochon öngkup öngkup bongonoha kombina’ yongo tong sonoc moröma togoc. Tuna owi moröma au mano Herödias yuhon wenoho engmuna amna nacno nagungmahon yangamin tong kumec au togoc. Tuna Herötho owi berac wo angibip toup sinom togoc. Worocha tongga yu yong koing mata ingoroc inogoc, “Goc gakain ibiba tanda yansawoha kombingga nania nocho boinno sinom yapmu woroc gamontat.” Ihoroc inuna owi berachon macno Herödias, yu kombic kombic au weno imuna yu ongga Heröt ingoroc inogoc, “Noc wömai ingoroc kombihat: Jön yamuc gung imocimoc amna yuhon bigo mangga wagadec singga teng nam.” Ihoroc inuna King Heröt yu mata woroc kombingga soroc yogoc mahong ino amna koböcho yangamin mata yong koing yogocmaha tongga yu‘ yangam fap tityit’ yongo‘ öc’ yogoc. Tongo yuho tawa amna au inuna yu yi bucin ongmuna Jön bangaro magoc. Mangga waga audec singga tengga owi berac wo imogoc. Tuna yu wo sogitmuna macno ot tonggoc. Oro mit wömai Jönthon youp wabkaracniho engmuya Jönthon godip föbogon tongga oring sigung. Oring singga ongmuya King Herötho togocma worochon fatno Yesu inogung. Oro Yesu yu Jön wodungmahon fatno wo kombingga inohogon girang sogida böcsa woroc imun fauna sa au amna maiyan woce onggoc. Tuna owi amna yu Yesu woce ongeyacno wo kombingga böcsano dongyu fauya Yesu guroc uyap tan tonggung. Ihoroc tuya Yesu yu girang imun fauna terodec öngo yagocmai owi amna koböcma sinom woce itmuya yuha torengga idung. Idiya Yesuho yangga yuha uroc imuna obukocnima youn orokogung. Ihoroc tongo idina sa urop dobocsisicha tuna youp amnaniho yuot engmuya inogung, “Sa ngocinu amna maididang o sep urop ohoc ohocha tac. Worocha goc owi amna ngo yoi fauya ongmuya böcsa woce woce nacno wöarut.” Ihoroc inuya Yesuho inogoc, “Muno, yu mangoning, sonibut nacno imarut.” Ihoroc yuna youp amnani yogung, “Nonu nacno sowarango obukema orin söng yaihogon itnimang.” Yuya Yesuho yogoc, “Nacno sowarango orin söng wo noc namarut.” Tongo Yesuho‘ owi amna owendec omoc idarut’ yongo inogoc. Tongo nacno sowarango obukema orin söng yai wo fogito momdec foringmun uuna Kopotoroc ecec inongga nacno sowarango wo uboda youp amnani imogoc. Tuna yuho silip tongo owi amna imogung. Imuya owi amna ambarac yu nacno wo nangga modibo foc tuna nacno nong docno ambaracno wo youp amnaniho feng suran tongo dumbu 12 ihoroc oheuya foc togung. Nacno nagungma woi amna 5,000 ihorocho nagung. Owi wabkarac wömai maembadung. Oro, Yesu yu wohogon‘ youp amnanai osuc fat namarut’ yongo inong muuna yu girang sogida forosingga yamuc öngköring aramo öke onggonga togung. Onguya Yesuho owi amna inong muuna uyap onggung. Ongbödeuya yu inogon dönac yocyocha sa urongo audec ögoc. Tuna sep urop ohogoc. Sa urongo idina youp amnani yu girangdec yamuc bonip idiya sumpho girang tamarodec busuna yamuc funfuroho öngga girang wagang fodigoc. Tuna isoc isocanneu Yesu yamuc öngkoringdec sansantho ongga yuot eboc. Ehuna youp amnani yu angmuya toup botongga kudat konoc konoc tongo mamboda yogung, “Ayöö, dogu au epac yo.” Yuya Yesu yu karupgon inogoc, “Son koing songga idarut. Naka epat, son botoninga!” Ihoroc inuna Pitaho inogoc, “Moröma, gaka eparocanu goc naniya nocho yamucdec sansantho gocot ongowa.” Yuna Yesuho yogoc, “Epi!” Ihoroc yuna Pita yu girang imun fauna forosingga yamucdec sansantho Yesuot onggoc. Woce ongmuna agocmai sumpho orongi sinom busongga idoc. Tuna Pitaho wo angbotongga yamuc ganang ohonggonga togoc. Ohongmuna mambodoc, “Moröma, tongfat nehi!” Ihoroc yuna Yesuho karupgon oburo imonda Pita sogitmuna inogoc, “Kombing tobic tobica obmugon. Goc yaha irot yai taroc?” Ihoroc tongga girangdec bangyun öngunya wohogon sumpho bödegoc. Tuna amna girangdec idungma yu Yesu yong moröng imongga yogung, “Boinno sinom, goc Kopotorochon Manano.” Oro, Yesuot youp amnaniot yu yamuc öngköring kondong tongga Genesaret böcsa woce ongkubung. Woce ongkuya böc morömpho Yesu angga karupgon mata siuya böcsa ambehecgon idungma woce onguna owi amna mata wo kombingga nucni obukocnima yangada Yesuot febung. Fengmuya Yesu dönac orongi ingoroc inogung, “Goc owi amna obukocnima ngo yang banaya yu tec tohomamucnodec oburoho got möngga orokodarut.” Ihoroc inuya owi amna obukocniho Yesuhon tec tohomunmucno wot mungga ambarac orokogung. Oro, bongono wocingon nongoru gendic fandat fandat amna orin Farisi au yu Yerusalem taun imu fauna Yesuot engmuya ingoroc inong ac togung, “Gakain youp amnayai yu foro yaha oburo masacwi nacno nongidang? Yu ihoroc tongidangmaha tongga ombusakungnonihon gendicno gumanidang.” Ihoroc inuya Yesuho mata urago ingoroc iban imogoc, “O sonu foro yaha sinom soniin gendic sonigon tanidang mahong Kopotorochon nongoru wömai gumanidang? Kopotorocho wömai ingoroc ninogoc:‘Son muyu mac nandöngsoni gending imongitnung.’ O nongoru mata au ingoroc:‘Amna auho macnohu o fanohu mata wöntucmuno inontacanu wömai suraroho yu wuya ompun.’ “Nongoru ihoroc itac mahong sonthon gendic mata soni wömai ingoroc itac: ‘Amna au yu ogep mönenghu o yapmu au mac nandöng tongfat yecyecha sigocma wo sogida Kopotorochon ececha siantac.’ Oro amna au yu gendic woroc sumbentacanu wömai yu mac nandönga magending imic, muno sinom. Sonthon gendicsoni worocho wömai Kopotorochon nongoru sinom taun weuna gendic sonihogon moröma itac. Son imanang amna! Kopotorochon yong tuctuc amna Aisaia yu boinno sinom sontha kombingga mata ingoroc yogoc: ‘Kopotorocho yac, owi amna torop ngo yu duchogon gending namongidang mahong irot kombic kombicnoho wömai nocha korungon sinom itac. Yuhon yong moröng kiapmo woi yapmu boyömo sinom, o yuhon gendicno woi amnahon gendicgon, Kopotorochon muno.’” Oro Yesuho owi amna inong yuna engsuran tuya ingoroc inogoc, “Kombiarut, son mata ngo kombing tuctuc tarut! Yapmu auho sumonma amnahon dugo ganang ohontacma worocho wömai Kopotorocho yangamin amna matun bet faditac. Muno sinom, wohong yapmu amna irotdecma ducdec sumon öantacma worocho wömai amna tun bet faditac.” Yesuho mata tepmo ihoroc yogoc. Tuna mit youp amnani engmuya ingoroc inogung, “Goc mata ngo yarocmaha tongga Farisiho kombiuya obukotac. Goc wo kombiharocha woha muno?” Yuya Yesuho yogoc, “Yapmu au Nandöngna momdec itacma yu inobut mamögocma woroc wömai yu mit foro fonsirangobarac detmuna fongyun ongonahing. Worocha son Farisiha kombingbanac toninga. Muno yu wömai amna daro kom tima simbang amna au uyap indac indacha kombiang mahong amna daro kom toctocyiho nucno uyap indac indacha yangat tongontacanu wömai yu yait yaitgon bohöng öhontamoroc.” Ihoroc yuna Pitaho Yesu inogoc, “Goc mata tepmo worochon foro ninong tuctuc toi.” Yuna Yesuho yogoc, “Tingting oro, sonu abe matuctuc ying yo. Sonu ingoroc makombiinghu nuhun, manomano sumon idangma worocho wömai amna dugo ganang ohongga modibin ida sumon ohongitac. Wohong manomano amnahon irodin idangma worocho wömai ducdec öngga amna tun bet faditac. Wömai yaha, amnahon irot kombic kombicdec wömai manomano wontucmuno ingoroc öngkungidangmaha: Amna dong omom toctochon kiaphu o oimna tong samborec toctochon toroc kiaphu o owi göra toctoc kiaphu o usem toroc kiaphu o imanang mata yocyochu o kombing bunbun kiaphu. Oro kiap ihorocnoho wömai amnahon irodin dogo kungga ducdec uuna owi amna Kopotorocho yangamin dou bet fadidang. Wohong amna au yu oburo masacwi nacno naantacma toroc kiap worocho wömai amna Kopotorocho yangamin matun bec faic,” Yesu yu nacnohon gendicha ihoroc yogoc. Oro Yesu yu Israel sa guroc imun fauna bumbumyi nanohon gurocdec ongmuna Tair taun orin Saidonthon aramo ökene woce idoc. Woce idina Kenan owi au yu Yesuot engmuna dönac orongi ingoroc inogoc, “Moröma, Devithon morogono kombihi, dogu boyömo auho nochon wena sogito tun moin tocno sinom tac. Worocha goc nocha uroci kombingmina wena ti orokotun.” Owi wo ihoroc inogoc mahong Yesuho yuhon mata maiban imogoc. Muno yu öpgon idina youp amnaniho yuot engmuya kiring imongga yogung, “Owi ngo yu mambotgon tongo ninfepac. Worocha goc inongmuya ongoun.” Inuya Yesuho yogoc, “Kopotorocho noc Israelma bot sipsip gorong ongima yu tong fat yecyechongon nanong muuna ebot.” Ihoroc yuna owi wo yu Yesuot engmuna goruc yemoc tongga wönggon ingoroc inogoc, “Moröma, tongfat nehi.” Ihoroc yuna Yesuho inogoc, “Non managumbochon nacno fongga sap maimongidamon. Muno kiap ihorocno woi angit maic.” Yuna owiho kiringga wönggon inogoc, “Moröma goc mata boinno yaroc mahong sap yu wömai morömoho nacno nauya föro föro fadang unenne möngidangma wo nangidang.” Yesu yu mata woroc kombingga ingoroc inogoc, “Owi, kombing tobic tobica moröma sinom. Goc dönac nanorocma woi boinno öngkung gampun,” Ihoroc inuna bongono wocingon owi worochon weno orokogoc. Oro Yesu yu sa wo imun fauna uyap ongga Galili yamuc öngkoring tero sindan tonggoc. Tongo mit yu ibarun fauna sa urongo audec öngga omoc idoc. Woce idina owi amna koböcma sinompho yuot ebung. Yu wömai nucni obukocnima yangat feuya Yesuhon orungo forodec fohong yuya idung. Yu wömai orung oburo möng toctocyihu, o dan komnimahu, o kudatno gendöngnimahu, o duc matano munomahu o obukoc foro ihono ihono au. Yu ambarac Yesuot yangat fengo dongyun orokogung. Yesuho ihoroc tuya owi amna wo yangga nanga fatfat togung. Duc matano munomaho wömai mata yogung, o kudatno gendöngnimaho wömai nongnong yogung, o orungo möng toctocyimaho wömai uyap itonggung, o dan komnimaho wömai dan foric foric togung. Ihoroc tuya yangga owi amnaho Israel nanohon Kopotorocha yong moröng imogung. Oro, Yesu yu youp amnani inong yuna engsuran tuya ingoroc inogoc, “Noc owi amna ngorocha uroc nampac. Yu nocot idiyagon sep anfi bödeuna nacnoha docmöang. Yu nacnoha worec imong idiya nocho yu inong muayai wömai angit main. Yu uyapdec ongga yangam urip urip tongo muningyit.” Yesuho ihoroc yuna youp amnaniho yogung, “Sa ngo amnano munon! Non nacno koböcma nahema sinom fengmanaina owi amna torop ngo imonaya angit naup?” Yuya Yesuho inogoc, “Soniot nacno sowarango tingting idang?” Inuna yuho yogung, “Nacno sowarango 7 orin söng obugu obugu tungutnigon wömai itnimang.” Oro Yesu yu owi amna inuna gurocdec omöc idung. Omöc idiya Yesu yu nacno sowarango 7 orin söng woroc fogito Kopotoroc ecec inongga uboda youp amnani imuna yuho silip tongo owi amna imogung. Imuya owi amna ambarac nacno woroc nauya modibo foctongbödegoc. Tuna mit wömai youp amnani yu docno owi amna managungma woroc feng suran tongo dumbu 7 ihoroc oheuya foc togung. Oro amna nacno woroc nagungma worochon nambano wömai 4,000 ihorocho nagung. Owi wabkarac yuhon nambano wömai maembadung. Oro mit Yesu yu owi amna inong muuna onguya inoi girangdec bangmun uuna guroc au mano Magadan woce onggoc. Oro, Farisi orin Sadyusi amna au yu‘ Yesu boinno sinom Kopotorochon youp tachu’ yongo tonguc imoc imocha Yesuot ebung. Engmuya‘ toroc kiap au tuna ana’ yongo inuya Yesuho mata urago ingoroc iban imogoc, “Sa dobocsisicha tontacanu wömai mompho gomondingidang. Gomondiuna yangga sonu yongidang, ‘Kembot sa ogep engoc.’ O sa isoc isoc ane sonu yongidang, ‘Mompho sa tombuna komöc möantac.’ Boinno sinom, sontho momphon kiapmo angmuya ogepma sinom angsoworengidang mahong yapmu önga sontho yangam sonidec öngkung kampacma worochon foro wömai sonu angsoworengga tuctugo makombing. Mayain, owi amna önga idangma yu wontucmuno sinom, o yu oimna dongyu moin tongidang. Oro yu momphon toroc kiap au acacha yang mahong yu toroc kiap au maaing. Muno sinom, toroc kiap tungugon wömai yu anahing. Woi Kopotorochon yong tuctuc amna Yönaho kiap togocma worocgon wömai anahing,” Yesuho mata koingo worocgon inongga dongyun fauya onggoc. Oro, Yesuot youp amnaniot yu girang sogida yamuc öngköring gino ökene onggung. Tuna Yesuhon youp amnani yu agungmai nacno sowarango mayohi onggung. Tuna Yesu yu inogoc, “Son Farisi amna orin Sadyusihon yisha yacyacho idarut.” Ihoroc inuna youp amnaniho kombiu tuctuc mayuna inohogon mata inun ganun tongo yogung, “Yu mata yacma woi non nacno sowarango mafeamonmaha yachu nuhun?” Yu mata ihoroc yong tongo idiya Yesu yu woroc kombingga inogoc, “Mayain, sonthon kombing tobic tobic soni opmukusucgon sinom. Son foro yaha‘ nacno sowarango mafeamon’ yongo mata koböc koböc son bonip sonidec yongga idang? Son abe kombing tuctuc matingu? Kombiarut, nacno sowarango 5 ihorocgon idung mahong amna 5,000tho nauya sontho nacno nong docno feng suran tongga dumbu koböcma oheuya foc togung. O ihorocgon nacno sowarango 7 ihorocgon idung mahong amna 4,000tho nauya sonu nacno nong docno feng suran tuya dumbu tingting oheuya foc togung! Son foro yaha kombing tuctuc mating? Noc Farisihon yisha mata kanotma woi boinno muno, mata tepmogon yogot. Mata tepmo worochon boinno wömai ingoroc, son Farisi orin Sadyusi yuhon toroc kiapha yacyacho itongitnung.” Yesuho yong tuctuc mata woroc inogocmaha tongga youp amnani yu kombing tuctuc tongmuya ingoroc kombigung: ‘Yesuho owi nacno sowarango tobic tobicha yis sogididangma worocha mayoc. Yu wömai yogoc, son Farisi orin Sadyusi yuho mata fandat tongidangma worocha acacho idarut.’ Oro mit Yesu yu taun au mano Sisaria Filipai worochon gurocin öngkuboc. Tongo yu youp amnani ingoroc inong ac togoc, “Owi amna yu Amnahon Mananoha tingting yongidang?” Ihoroc yuna youp amnaniho yogung, “Auho yongidang, ‘Jön yamuc gung imocimoc amna’, o auho wömai yongidang, ‘Elaiya’, oro auho wömai yongidang, ‘Yeremaiahu o Kopotorochon yong tuctuc amna auhu yo.’” Ihoroc inuya Yesuho wönggon inong ac tongo yogoc, “Owi amna wömai ihoroc yongidang mahong sonu tingting kombingidang? Noc numa yo?” Ihoroc inuna Saimon Pitaho yogoc, “Gocu Duic, Kopotoroc Itonggong Morömo yuhon Manano.” Ihoroc yuna Yesu mata ingoroc iban imogoc, “Saimon, Yönahon manano, goc borongdehi. Gocho mata ngo yarocma wömai guroc amna auho gindauya mayaroc. Muno, Nandöngna momdec itacma worocho ngo gindauna yaroc. O nocho ingoroc gantiwa: Goc maya Pita oro nocho nakain suraro wömai sop ngoroc koroc gaangot. Tuna omochon gesönoho nochon suraro ngo angirada matun obökic. Oro nocho wömai mom toborucnohon ki gamangot. Gocho guroc ngocin guroc amnahon turongo akep tiai wömai momdec Kopotorocho wo ihorocgon akep tangoc. O gocho turongo au asariyai wömai momdec Kopotorocho wo ihorocgon asarangoc.” Ihoroc inongga mit Yesu yu youp amnani garac mata ingoroc inogoc, “Sonu owi amna au ingoroc inoninga, ‘noc Duic.’” Oro bongono wocin Yesu yu forosingga youp amnani fasun imongo ingoroc inogoc, “Noc muyu Yerusalem ongoya Israel nanohon amna dugohu o öret socsochon amna morömahu o nongoru gendic fandat fandat amnahu yu ambaracho focfoc moröma foro ihono ihono tong namongo nuya omengot. Tongga sep bongono anfi idina wönggon wekangot. Kopotorocho yong torop ihoroc woroc yongo singdegoc,” Yesuho yong tuctucno ihoroc inogoc. Tuna Pita yu mata woroc kombiuna angit maidina yu Yesu yangato tero tongmuna forosingga yu inong fato inogoc, “Muno sinom, yapmu ngo gocdec öngkuicha.” Tuna Yesu yu ibarun fauna Pita me imongmuna inong firi firi tongo inogoc, “Dogu kopot, goc menan ongoi! Goc amnahon kombic kombicgon tararoc. Kopotorochon kombic kombic wömai goc makombiroc. Gocu tonguc namongo gesöna tohoc tohocha taroc yo.” Yesuho Pita ihoroc inongga wönggon youp amnani mata ingoroc inogoc, “Amna au yu noc nan nantha kombinggai yu muyu inoin ibibo youn fat bödeuya ep goröcno sumbotmuna noc narun. Wömai yaha, amna au yu inoin itonggongno guroc ngocin sogit akep tontacanu wömai yu itonggong koing tun muuna gorong ongontac. Wohong amna au yu guroc ngorochon itonggongno‘ nochahu o fatmata ogepmahahu’ yongo imun faantacma yu wömai itonggong koing aun feangoc. Oro amna au yu gurochon möneng yoctec manomano ambarac fogida feng suran tunai wömai yapmu worocho tingtingno sinom tongfat yeuna magorong ongic? O amna worocho yaö wöngnacno sinom tongga itonggong koing aun feangoc. Woroc wömai maec. “Kombiarut, Amnahon Manano yu Fanohon yaguno gesö morömadec mitimni sinom engmuna sum yaruni yangada fehangoc. Tongo yu owi amnahon matano soworengga yun bödeuna yu toroc kiap togungmahon toroc urago ogepmaha woha wontucmunoha wo imangoc. Nocho boinno sinom kanoya kombiarut. Amna au ngocin idangma yu abe mami idiya Kopotorochon toborucno ehuna anahing.” Yesu yu mata ihoroc yogoc. Oro, sep youp toctoc 6 ihoroc bödeuna Yesuho Pita, o yan oröcma Jems orin Jön yu yangauna sa urongo au ubarago sinom wocin ögung. Öngga yu inogon sinom idiya amna au maidung. Woce itmuya agungmai Yesuho mongurac tongo foro au sinom öngkuboc. Yangamo wömai sep yaguno simbang möngga idoc. O tec tohomunmucnoho wömai föhöc sinom öngkungga yaguno möngga idoc. Yesu ihoroc idina wohogon Möse orin Elaiya yu engkungmunya Yesuot mata mata yongo idiya youp amnaniho yagung. Pita yu woroc angmuna Yesu ingoroc inogoc, “Moröma, non ngocin itnaya ogep sinom itac. Goc kombiiya noc sum böc anfi towa. Auma gochon, auma Mösehon, auma Elaiyahon.” Pita yu mata woroc yongidina mom muruc muruc auho föhöcno sinom ohongga yu tom togoc. Tuna momdecma duc mata au ingoroc öngkuboc, “Nochon Manana ngoroc. Noc yuha toup sinom kombingitat. O noc yuha borongdehat. Son yuhon mata sumboditnung.” Yesuhon youp amnani yu mata woroc kombingga nangano fauna gurocdec möngga yangamo imu tomuya toup sinom botogung. Tuya Yesuho yuot engmuna godibodec dong möngga ingoroc inogoc, “Son botoninga, idongurit.” Ihoroc inuna yu foring fadang öngo agungmai amna au maidoc, Yesu inogon idina agung. Tuna yu sa urongo wo imu fauna uyapdec ohong tohongmuya Yesuho ingoroc inogoc, “Son yapmu woroc aingma worochon fatno amna au fandat inirocha. Amnahon Mananoho omocdecma wekongga idongungocan bongono wocin wömai son ogep fat wo inonahing.” Tuna youp amnaniho Yesu ingoroc inong ac tongo inogung, “Foro yaha nongoru gendic fandat fandat amnaho ingoroc yongidang: Elaiya yu osuc epun, mit wömai Duic ehangoc.” Yuya Yesuho inogoc, “Mata ngo wömai yu boinno yongidang. Elaiya yu osuc engmuna manomano ambarac tobingga arangarang yongga engoc. Worochoi oro nocho ingoroc kantiwa, Elaiya yu urop eboc mahong amnaho yu makombing imogung. Muno, yu inoin kombic kombicgon tanmuya yu toroc kiap wontucmuno wohon wohon tong imongidung. O toroc kiap wontucmuno worocotmagon wömai yu Amnahon Manano tong imonahing.” Yesuho mata ihoroc inuna youp amnani tuctugo kombigung, Elaiya yui Jön yamuc gung imocimoc amna woroc. Oro Yesuot youp amnani anfiot yu sa urongodecma ohuya owi amna torop morömaho yu yau fedung. Yau feuya amna auho engmuna Yesu goruc yemoc tong imongo inogoc, “Amna moröma, goc nochon mananaha uroc gampun. Yu bongono bongono omong möngga kudat konoc konoc tongo ep moroc ohoi yamucdec ohoi ihoroc tongitac. Nocho yu gakain youp amnayaiot yangat tonggot mahong yu manana tu orokoc orocha makombigung,” yu Yesu dönac ihoroc inogoc. Inuna Yesuho yogoc, “Mayain, son owi amna torop gendöngni, sonthon kombing tobic tobic soni maec. Nocu urop sa ubarago sonot itmaina önggöngyi soni sumboditat mahong sonthon kombing tobic tobic soni abe maitkamoc. Karup, managumboc wo nocot yangat tebarut.” Ihoroc inuna wabkarac wo Yesuot yangat teuya yu dogu boyömo inong fauna onguna managumboc worochon obukocno wohogon bödegoc. Yesuho ihoroc tuna mit youp amnaniho yuot engmuya inong ac tongga yogung, “Foro yaha non dogu boyömo wo angit madong yandomon?” Ihoroc inuya Yesuho inogoc, “Sonthon kombing tobic tobic soni maec. Worocha tongga son dogu boyömo dong yanyanta tu matogoc. Nocho boinno sinom kanoya kombiarut. Sonthon kombing tobic tobic soni mastet yitno simbang obugu sinom entacanu wömai son ogep sa urongo ngoroc inontang, ‘Goc ongga okoce iti.’ Ihoroc inuya yu worochon torocgon tun. O son yaö yaö youp toctocha kombiangma woroc woi ambarac ogep tup. Oro dogu boyömo kiap ihorocno dong yan yantha wömai uyap tungugon ingoroc itac: Kopotorocha gending imongo nacno manai itmuya dönac youp tongo taruya ongoun.” Oro oipmonu Yesuot youp amnaniot yu Galili Distrik wocin suran tongga itmuya Yesuho ingoroc inogoc, “Guroc amna yu wömai Amnahon Mananoha me imongmuya ayamiho oburodec tohong yunahing. Tuna yuho wuya omengoc. Omuna sep youp toctoc anfi idina Kopotorocho yu wönggon omocdecma tun wekuna idongungoc,” youp amnaniho mata woroc kombiuya irot mep togung. Oro, oipmonu Yesuot youp amnaniot yu Kaperneam böcsa woce ongga idung. Idiya öret socsoc böchon takis fogit fogit amna yu engmuya Pita ingoroc inong ac tongo yogung, “Fandat fandat amna soni yu takis möneng sing itacha woha muno?” Inuya Pitaho inogoc, “Öc, yu wo singitac.” Ihoroc inongga yu böc ganang ongmuna mata au abe mayi idina Yesuho yu ingoroc inong ac togoc, “Saimon goc tingting kombiharoc? Guroc ngorochon Kinghu o amna moröma idangmahu yu takis möneng numaridecma fogididang. Yu inoin toropnidecma fogididanga woha torop audecma fogididang?” Inuna Pitaho yogoc, “Yu wömai torop audecma fogididang.” Yuna Yesuho yogoc, “Oro yu torop audecma fogididangmaha tongga inoin toropniho yu takis möneng au maimongidang. Oro nontho yu takis möneng maimontamonanu wömai yu nontha kombiuya obukontac. Worocha goc yamuc öngkoring tero ongmina yi moria söng osuchagon woding töantarocma worochon dugo öcangmina möneng docno au irotnon idina aantaroc. Möneng worocho wömai nodin takis butogo angit tombenthac. Tongo woroc sogida tongga takis sogit sogit amna impi,” Yesu yu Pita ihoroc inogoc. Oro, bongono worocho Yesuhon youp amnani yu Yesuot engmuya ingoroc inong ac togung, “Numaho wömai mom sa midim sadec amna moröma sinom engoc?” Ihoroc inuya Yesuho managumboc au inong yuna engmuna youp amnanihon bonipnodec idina Yesuho ingoroc yogoc, “Nocho boinno sinom kanoya kombiarut. Son irot soni mongurac mati managumboc ngoroc simbang maöngkuuyai wömai sonu mom midim sabarac sadec angit mangoning. O amna au yu inoha kombiuna managumboc ngorochon toroc entacma yu wömai mom midim sabarac sadec amna moröma sinom engoc. O amna au yu nocha kombingmuna managumboc au ngorochon toroc tong ogep tong imontacma yu wömai naka sinom tong ogep tong namontac.” Oro Yesu yu wönggon ingoroc yogoc, “Amna auho managumboc obugu noc kombing tobing namongidangma yu tonguc yeuna turongodec möantacma wömai amna worocho urago wontucmuno sinom aun feangoc. Sop moröma bangarodec tungmun muuna tongga top ganang tomun möantacma woi urago mepmo au mahong amna ihorocnoho urago au feangocma wömai mepmo woroc anggirada koingo sinom engoc.” Yesuho wönggon yogoc, “Öwec son guroc owi amna son ingoroc kombiningyit, wontucmuno toctochon bongono urop bödeantac. Muno, manomano wontucmunoho wömai amna tonguc yeuya turongodec möngidang. Wohong soni woho, amna toroc kiap wontucmuno ihoroc dongyu öngkungidangma yu wömai urago wontucmuno sinom sogitnahing. “Kombiarut, oburahu o orungaho goc turongodec gangat töngunai wömai gocho wo kondong tongo tomi ongoun. Ihoroc tongga gocho oburahu o orungahu tunguhagon itonggong koing ai feangoc. Gochuhun orunga obura yait yait ep bohöng tomun muirocyit. Wocin wömai ep moroc mami focfoc morö iditno itgamongo engoc. O ihorocgon daraho gangada turongo toctocha gangaunai wömai gocu dara ihorocgon fonunda tomi ongoun. Gocho dara tunguhagon wömai ogep idit koing ai feangoc mahong dara yait yait ito ep böhongnodec tomun muirocyit. Woce wömai ep moroc mamic. Son soni woho, son managumboc obugu idangma yu dou obukoninga. Nocho boinno sinom kantiwa, Kopotorochon sum yaruho managumboc obugu wo yangtorengidang. Tongo yu bongono muno momdec Nandöngnaho yangmin ididang.” *** Yesu yu mata tepmo au ingoroc yogoc, “Amna au yu bot sipsip 100 ihoroc idimogung. Tuna bot sipsip tungu au korungon ongga gorong onggoc. Oro sonu tingting kombiang? Amna wo yu bot sipsipno 99 woroc sa urongodec dongyun fauya ongga tungu gorong onggocma worocha yabiangocha woha muno? Nocho boinno sinom kantiwa, amna wo yu yabing tongga gorong onggocma angmuna irot ogep moröma sinom kombiantac. Yu wömai bot sipsip 99 magorong ongimaha irot ogep kombingitac mahong yu bot sipsip tungu woroc wönggon sogidocmaha toup sinom borongdeantac. Oro worochon torocgon wömai Nandöng soni momdec itacma yu managumboc obuguha toup kombingitac. Tongo yu tungu au gorong onggongontha makombic.” Yesu yu mata au ingoroc yogoc, “Oröca auho goc tong bumbum tong gamunai wömai goc yuot ongo turongono indaya sot yait yaitgon worochon mata yongo tobiarun. Tongo oröcaho gochon mata kombiantacanu wömai sot wönggon irot tungu entamoroc. Oro yu gochon mata makombiantacanu wömai gocho amna tunguhu yaihu iniya ehuya son ambarac mata wo yongo tobiarut. Ihoroc tongo amna worocho mata soni wönggon makombiantacanu wömai gocho ongmina Kopotorochon suraro ambarac inia suraro ambaracho mata wo tobiarut. Tuya amna worocho surarohon mata ihorocgon fodiantacanu wömai gocho yu aaya amna bumbumyihu o imanang amnahu worochon toroc entac. “Oro, nocho boinno sinom kantiwa, sontho amna auhon turongo gurocdec ngocin kokoreantanganu wömai Kopotorocho ihorocgon momdec amna worochon turongo kokoreantac. O sontho amna auhon turongo gurocdec ngocin imu faantacanu wömai Kopotorocho ihorocgon momdec turongo wo imun fat imontac. “Noc wönggon ingoroc kantiwa. Guroc ngocin amna yai yu irot tungu singmunya yapmu auha kombingga dönac yunya wömai Nandöngna momdec itacma yu worochon torocgon imangoc. Wömai yaha, amna yaihu anfihu yu nochon madec eng suran tuyai wömai noc naka yuhon bonipnodec engot.” Oro mit wömai Pita yu Yesuot engmuna ingoroc inong ac togoc, “Moröma, oröcnaho noc wontucmuno tongnamunai wömai nocho bongo tingting oröcnahon wontucmuno wo dongya fat imam, bongo 7tha woha tingting?” Pita ihoroc yuna Yesuho ingoroc inogoc, “Nocho ingoroc gantiwa, oröcahon turongo imi fat imocimocno woi bongo 7gon muno, goc muyu yuhon turongo bongono muno doi fat imonung. “Kombiarut, mom toborucnohon toroc kiap wömai ingoroc: Amna moröma au yu youp wabkaracnihon möneng butogo tobic tobicha kombigoc. Tongo yu youp wo forosiuna tawa amnaho youp wabkarac au amna morömaot yangat tebung. Youp wabkarac worochon möneng butogo wömai 10 milion kinahon toroc idoc. Tuna youp wabkarac wo yu butogo saric sarichon möneng maidimogung. Worocha yu möneng urago imocimocha tun matogoc. Tuna amna morömaho tawa amnani inogoc, ‘Sontho amna ngo orin yomot macnihu o yoctecno manomano ambarac imun gamunthon uyapdec fohong yuarut. Tuya möneng worocho wömai butogono saric sarichon uyap öngkung imangoc.’ Amna morömaho ihoroc yongbödeuna youp wabkaracho mata woroc kombingga soroc yongga amna morömahon orungo forodec goruc yemoc tongo dönac ingoroc inogoc, ‘Goc nang bangga opmukusucgon torengga iti. Noc karupgon möneng butogo wo saringbödeangot. Ihoroc inuna amna morömaho youp wabkaracha uroc imuna möneng butogo wo ambarac sac tongdup imongo youp wabkarac angbanauna onggoc. “Oro youp wabkarac wo yu böc amante ohongmuna nucno au aun fedoc. Nucno worochon möneng butogo wömai 10 kinahon toroc ihorocgon idoc. Tongo youp wabkarac yu nucno bangarodec sogitmuna inogoc, ‘Goc nochon möneng fogidorocma wo karupgon namongdup toi.’ Ihoroc inuna nucno mata woroc kombingmuna youp wabkarachon orungo forodec goruc yemyem tongo inogoc, ‘Goc nang bango obmukusucgon torengga iti. Nocho mönenga butogo wo saringdup tontat.’ Ihoroc inuna youp wabkaracho kombiuna angit maidina yu me imongo mata siuna tawa amnaho nucno wo sogida yi bucin tohong yugung. Tuna yu wocingon idina ongga möneng urago saringdup tangoc. “Oro youp wabkaracho nucno toroc kiap wontucmuno ihoroc tong imuna amna morömahon youp wabkaracni au yu wo angga kombiuya obukocno sinom togoc. Tongo yu ongmuya amna moröma yapmu öngkubocma worochon fatno inongburoc togung. Tuya amna moröma yu youp wabkarac wontucmuno wo inong yuna ehuna ingoroc inogoc, ‘Goc youp amna wontucmuno, goc osuc noc yaing naria noc gocha uroc namuna turongoya ambarac ima fatbödegoc. Worocha gocu yaha nuca toroc kiap ogepma matong imoroc? Nocho toroc kiap ogepma tong gamogotma ihoroc gocu nucaha uroci kombiiyai wömai ogep in.’ Amna moröma yu ihoroc inongga ecego moröma kombingga amna wo yi böc angtorec amnahon oburodec sigoc. Tuna yu youp wabkarac wontucmuno sogida focfoc youp moröma imuya ongga youp wabkarachon möneng butogo bödeangoc.” Yesuho mata tepmo woroc yun bödeuna worochon foroha wönggon ingoroc yogoc, “Kombiarut, sonu nip oröc sonihon turongono irot sonidec kokoreantanganu wömai Nandöngna momdec itacma yu toroc kiap amna morömaho youp wabkaracno imogocma worocgon sondec kamangoc.” Oro Yesu yu mata woroc yongbödengga Galili guroc imun fauna ongga Yudia guroc Yödan yamuc ökenne idoc. Woce idina owi amna koböcma sinompho yu tan tonguya Yesuho obukocnima doun orokogung. Tuna Farisi amna auho engmuya‘ Yesu tonguc imona’ yongo oimna ficfuc toctocha ingoroc inong ac togung, “Goc tingting kombiharoc, amna au yu oweno foro muno komanang sinom fodingmun ongontacanu wömai amna worocho nongoru gumarantacha woha muno?” Ihoroc inuya Yesuho mata ingoroc iban imogoc, “Kopotorochon bapiyadec mata itacma wo sonu makombinghu nuhun? Woce ingoroc itac: Osuc forosicsicdec wömai Kopotoroc Sa Gapgap Nandöng noni yu amna tobingga owino amnano yait yait dongyun öngkubung. Tongo Kopotorocho yogoc, Amna yu macnin fanin dongyun fauya oweno ot ding fiantac. Tuna yu Kopotorocho yangamin godip föp tungu entamoroc. Yu yaihong Kopotorocho tuna yu godip föp tungu entamoroc. Tuna Kopotorocho kondong figocmaha tongga amnaho wo guman gumanno angit maic.” Yesu yu ihoroc inuna Farisiho wönggon inogung, “Tingting oro, Möse yu foro yaha nongoru au ingoroc nimogoc: Amna au yu ogep oimna ficfuc toctochon bapiya irim tongo oweno imongga yu fodingmun ongontac.” Ihoroc inuya Yesuho mata urago ingoroc inogoc, “Sonthon irot soni koingo, son nuc soniha uroci makombingidang. Worocha tongga Möseho son kang banango nongoru wo kamogoc. Wohong osuc forosicsicnodec wömai oimna ficfuc toroc kiap maididoc. Nocho boinno sinom kantiwa, owi au yu amna göra matogoc mahong opnoho yu komanang sinom fodingmun onguna owi au tong siantacanu wömai amna worocho oimna gumanmuna owi göra tontac.” Oro Yesu yu ihoroc yuna youp amnaniho mata woroc kombingmuya ingoroc inogung, “Oro goc oimnahon mata yarocma worocho boinno entacanu wömai amnaho oweno muno ipma wömai angit in.” Ihoroc yuna Yesuho inogoc, “Boinno, mata ngoi mepmo, amna koböcmaho tuctucgo makombiing. Wohong Kopotorocho amna auhon irotno tun tumunahai wömai amna wo ogep kombiun. Kombiang, amna auho wömai owi foro ingorocnoha mayong fingidang: Auma wömai macnoho godibo obukoc obukocyi bagung. O auma wömai amnaho godibo macmacyi yu managumboc madongyu öngkup öngkuphon. O aumaho wömai‘ Kopotorochon toboruchon youpgon tona’ yongo owi mayong fingidang. Oro, amna au yu mata wo kombiuna angit idina yu wömai worochon toroc tun.” Oro mit owi amna au yu managumbocni yangada‘ Yesuho oburo bigodec out tohongga dönac youn’ yongo yuot febung. Ihoroc tuya Yesuhon youp amnaniho yu yangga inong fadung. Ihoroc tuya Yesuho yu ingoroc inogoc, “Son managumboc nocot ebepha bongbong sing imoninga. Muno, yu muyu nocot ebarut. Kopotorocho wömai mom toboruc owi amna managumboc simbang ima yuha bogigoc.” Yesuho ihoroc yongga oburo managumboc koroc figoc. Tongo mit sa wo imun fauna onggoc. Oro amna berac au yu Yesuot engmuna ingoroc inogoc, “Fandat fandat amna noc yaö youp ogepma tongga itonggong koing aa feangoc?” Ihoroc yuna Yesuho inogoc, “Goc yaha youp ogepmaha nanong ac taroc? Amna tunguhogon woi ogepma. Worocha goc amna worochon nongoru ambarac sumbotbödengga itonggong koing ai feangoc.” Ihoroc yuna amna worocho Yesu wönggon inong ac tongo yogoc, “Goc nongoru torop yanömaha yaroc?” Yuna Yesuho inogoc, “Noc nongoru torop ingorocnoha yat: Goc owi göra tirocha, goc amna wot omom tirocha, goc usem tirocha, goc mata youpdec amna auha mata imanang firing tarirocha, goc mac nandöng gending imiruc, o goc gakaha kombingitarocma worochon toroc nucaha kombingidiruc. Nongoruho wömai ihoroc itac.” Yesu ihoroc inuna amna beracho yogoc, “Nocu nongoru wo ambarac yandup tongga itongitat. Worochoi noc yapmu yaöha abe docmöhat?” Yuna Yesuho inogoc, “Goc ongmina yoctec manomanoya wo ambarac imun gamunthon uyapdec fingga möneng woroc fogida owi amna urocimaha silip tong imiruc. Ihoroc tontarocanu wömai momphon itonggong ogepma gochon fat entac. Oro mit wömai engga noc nari.” Amna berac yu mata woroc kombingmuna irotno toup mep tuna Yesu imun fauna onggoc. Wömai yaha, yu yoctecno möneng manomano koböcma idimogungmaha onggoc. Onguna Yesuho youp amnani ingoroc inogoc, “Nocho boinno sinom kanoya kombiarut, amna möneng yoctecno koböcma yu wömai mom midim sabarac sadec onggonga mep tongidang. Bot kamele yu somayang ganang onggongno woi maec. O worochon torocgon wömai amna yoctecno koböc idimangma yu Kopotorochon midim sabarac sadec onggonga tu matangoc.” Yesuho ihoroc yuna youp amnaniho mata woroc kombingmuya soroc yongo yogung, “Mayain, goc ihoroc yarocma wömai amna tungu au itonggong koing maun feic.” Ihoroc yuya Yesuho yangam dongdong foring yangmuna inogoc, “Amnaho matoctocno worochoi Kopotoroc yu ogep manomano ambarac tuna boinno engoc.” Yesuho ihoroc yuna Pitaho yu inogoc, “Kombiharoc, nonu manomano noni ambarac dongyana fauya goc gandomon. Worocha wömai nonu urago tingtingno fogitnahamon?” Ihoroc yuna Yesuho inogoc, “Nocho boinno sinom kantiwa, mit wömai Amnahon Manano yu ma moröma sogitmuna Kinghon abamodec idina Kopotorocho sa guroc manomano ambarac dongyun wego öngkuuya ino yabitno itnahing. Oro bongono wocin wömai sonu ihorocgon amna dugohon abamo 12 inoin inoin fogitmuya Israel nanohon torop 12 wo yuhon matano soworengga yu bödenahing. O amnaho nochon youp toctocha böcnohu, o orugihu, o natnihu, o fanihu, o macnihu, o mananihu, o mondocnohu wo dou fauya noc narantangma yu wömai manomano wo ambarac 100thon toroc urago fogitnahing. Tongo mit itonggong koing au feangoc. Kombiarut, amna koböcmaho önga osuc ididangma, yu wömai mit madango itnahing. O amna koböcmaho önga madango ididangma yu mit osuc itnahing,” Yesu yu ihoroc yogoc. Oro, Yesu yu mom midim sabarac sadec numaho morömahu o obuguhu engocma worochon mata tepmo au ingoroc sakaun figoc, “Mom midim sabarac sahon toroc kiap wömai ingoroc: Amna moröma au yuhon wain ön woi moröma sinom. Tongo yu kembotsum sinom idongga‘ youp wabkarac au wuaya wain öndec youp tarut’ yongo maket taitdec onggoc. Ongga youp wabkarac feng suran tuna sep youp toctoc tunguhon wöngnacnoha wömai kina tungu tungu ihoroc yongbödegung. Tongo youp wabkaracho ongmuya wain öndec youp togung. Ihoroc tongga idiya sep bongono 9 kilok wocin amna moröma yu wönggon maket taitdec ongga yagocmai amna torop au yu komong woce idung. Tuna amna morömaho yu ingoroc inogoc, ‘Son ihorocgon ongmuya nochon wain öndec youp tarut. Tuya nocho mit youphon wöngnac ogepma kamontat.’ Ihoroc inuna yu ihorocgon youpdec onggung. Oro amna moröma yu sep bongono 12 kilok orin dobocsisiha 3 kilok bongono wocin wönggon ongmuna youp wabkarac au‘ youp tarut’ yongo fogidoc. Oro mit dobocsisiha 5 kilok bongono wocin yu wönggon maket taitdec ongmuna yagocmai amna au yu ihorocgon komanang woce idung. Idiya yu inong yac tongga inogoc, ‘Son foro yaha komanang sinom idiya sep ibarac?’ Ihoroc inuna yu mata ökene ingoroc iban imogung, ‘Amna auho youp obmu au manimoc.’ Ihoroc yuya amna morömaho inogoc, ‘Son ihorocgon ongmuya nochon wain öndec youp tarut.’ Oro sa urop doboc singbödeuna amna morömaho youp wabkarachon yangtorecno ingoroc inogoc, ‘Goc youp wabkarac ambarac inongyia ehuya wöngnacno impi. Osuc wömai torop mit sinom youpdec ongingma yu wöngnacno impi. Tongo mit torop osuc ongingma yu wöngnacno impi ongga youp osuc sinom forosingma yu madango imontaroc.’ Ihoroc inuna oro youp wabkarac youp 5 kilok forosigungma yu osuc engmuna wöngnacno möneng wan kina wan kina ihoroc fogidung. Fogitbödeuya mit torop youp osuc forosigungma yu ambarac ebung. Yu wömai kombigung‘ nonu wöngnac noni moröma sogiantamon yo’ ihoroc kombigung mahong muno woi. Yu ihorocgon wan kina wan kina worocgon fogidung. Tongo yu amna morömaha mata metec yongo ingoroc inogung, ‘Amna torop ngo yu mit sinom engmuya youpno wan auahon torocgon ting mahong gocho wöngnacno nontho sogiamonma ihorocnogon imparoc. Kombihi, nonu kembot sum sinom forosingga youp moröma sinom tongga iditnaya engga sa dobocsihac. Tongo sepho focogo sinom dimon.’ Youp wabkaracho ihoroc inuya youp fano yu mata woroc kombingga youp wabkarac ingoroc inogoc, ‘Oröcna, nocho toroc wontucmuno matot. Non maket taitdec wöngnac soni wan kinadec urop tongkoing tomon. Worocha goc wöngnaca ngo sogida ongoi. Noc ihoroc toctocha kombihat, torop madango ehingma yu muyu torop osuc ehingma worocotma wöngnacno tunguhon torocgon fogiarut. Wöngnac imocimoc woi nakain manomanogon. Nocu amna silipnihong gocho worocha iroda ti obökicha.’ Amna morömaho youp wabkarac ihoroc inogoc.” Oro Yesu yu mata tepmo ngo yun bödeuna worochon foroha ingoroc yogoc, “Worochon toroc wömai amna önga madango idangma yu mit mom midim sabarac sadec osuc itnahing. O amna au önga osuc idangma yu wömai mit madango itnahing.” Oro, Yesu yu‘ Yerusalem taun ongowa’ yongo uyapdec ongga idoc. Tongo yu youp amnani 12 worocgon yangada sa aramo ökene fongo ingoroc inogoc, “Kombiarut, non urop Yerusalem taun öantamon. Öngga woce wömai ayampho Amnahon Manano sogida öret socsochon amna moröma orin nongoru gendic fandat fandat amna dugo yuhon oburodec sinahing. Tuya yuho‘ wuya ompun’ yongo matano yu bödeangoc. Tongo yu bumbumyi nanohon oburodec siuya amna torop worocho kömec toctocha yu inong saha tongmuya tosipdec woda ep goröcdec wuya omengoc. Oro yu omongga idina sep youp toctoc anfinodec wömai Kopotorocho yu tun wekongga idongungoc,” Yesuho yong tuctuc mata ihoroc yogoc. Oro, mit Sebedihon mananin worochon macno yu mananin yaima yangauna Yesuot ebung. Tongo macnoho‘ Yesu yapmu auha tongfat nehun’ yongo goruc yemoc tongmuna Yesu dönac inogoc. Inuna Yesuho inogoc, “Goc yaöha kombiharoc?” Ihoroc yuna owiho inogoc, “Gocho nakain mananain yai ngo kombing imia yu mom midim sabarac sadec gochon dongnodec idarun. Aumaho aroce o aumaho kandoce. Nocu ihoroc kombihat.” Yesuho mata woroc kombingga mata ökene iban imongga yogoc, “Son yapmu ngo naningma worochon foro tuctugo makombing. Sodu ogep focfoc moröma nocdec öngkuangocma woroc sumbotaha-morocha woha muno?” Yuna yaimaho inogomoroc, “Not ogep sumbotahamot.” Ihoroc inunya Yesuho inogoc, “Boinno sinom, focfoc youp nocho sumbengotma wo wömai sodu ihorocgon sumbotahamoroc. Wohong numaho sinom nochon arocnehu o kandocne engocma woi nocho angit mayit. Muno, Nandöngna yu urop amna wo erangga abamo tong arangarang tong fingdegoc.” Oro youp amna nucni 10 yu yan oröcmaho mata Yesu inogo-morocma woroc kombiuya angit maina inong fadung. Inong fauya Yesuho youp amnani inong yuna ehuya mata ingoroc inogoc, “Son bumbumyi nanohon kingnohu o amna dugohu yuhon toroc kiapmo urop kombiang. Yu wömai inoin manogon töngga suraro koingo sinom yangtorengidang. Oro, toroc kiap ihorocnoho wömai sonthon bonip sonidec icha. Muno sinom, amna au yu‘ amna moröma itiwa’ yongo kombiantacma yu muyu surarohon mongorec toctoc amna itun. O amna au yu dugo soni iditha kombiantacma yu muyu youp wabkarac soni itun. Kombiarut, Amnahon Manano yu‘ amnaho mongorec youp tong namarut’ yongo maeboc. Muno, yu wömai guroc owi amna tongfat yecyecha eboc. Tongo yu inoin itonggong imun fauna owi amna koböcma dogu kopothon oburodecma wuuna itonggong koing sogitnahing,” Yesu yu amna moröma idithon toroc kiapha ihoroc yogoc. Oro, Yesuot youp amnaniot yu Yerikö taun imu fauna onguya owi amna koböcma sinompho yu tan tonggung. Tuna amna dan komni yai yu uyap tero omoc itmunya kombigomoroc, ‘Yesu urop uyap ngoroc ehantac yo’. Ihoroc kombingga forosingga ecnang mamboc tongo yogomoroc, “Moröma, Devithon Morogo, gocu notha uroc gampun.” Amna yaimaho mamboc ecnang ihoroc tongga idinya owi amnaho‘ öpgon idarun’ yongo inong fadung mahong yu kiringga mamboc kararatgon yongo yogomoroc, “Moröma, Devithon Morogo, gocu notha uroci kombihi.” Ihoroc mambunya Yesuho wo kombingga inong yongo yogoc, “Sodu‘ nocho tingting tong kampiwa’ yongo yamoroc?” Inuna yaimaho yogomoroc, “Moröma, ‘gocho dan nodi ti dogihun’ yongo yamot.” Yunya Yesuho amna yaimaha uroci kombingmuna oburoho daro wot muuna wohogon yu forigomoroc. Tongo yaima yu Yesu tan tonggomoroc. Oro, Yesuot youp amnaniot yu Yerusalem taun ambehecgon ongkungga böcsa au mano Betfage woce idung. Böcsa wo wömai Oliv sa urongodec idoc. Tuna Yesuho youp amnanin yai ingoroc inongga inong mudoc, “Sodu böcsa wocin ongorun. Tongo woce wömai bot donki macno orin gumbogo kaning ficficyi idinya yaantamoroc. Tongo sot woroc asanmunya nocot yangat febarun. Oro amna auho‘ sot ting tamoroc yo’ kanuya wömai sot ingoroc inarun, ‘Morömaho youpno imocimocha yac.’ Ihoroc inunya wömai yu wohogon bot donki wo inong muuna sot yangada nocot ehantamoroc,” Yesuho amna yai ihoroc inuna onggomoroc. Oro, yapmu ngorocho öngkubocmaha tongga Kopotorocho yong tuctuc amnahon ducdec mata yogocma worocho boinno öngkuboc. Mata wömai ingoroc itac: “Yerusalem nano yongburoc mata ingorocno inarut: Aarut! Amna moröma king soni yu sonot epac. Yui amna obingno, yu bot donki beracno koroc itmuna epac.” Oro, youp amnanin yai yu ongmunya Yesuho inogocmahon toroc togomoroc. Yu bot donki yan macno yidecma asanmunya yangat febomoroc. Tongo inoin tecno ubarago fuun deuho donki yan macno koroc yon yun fauya Yesuho woroc koroc öngga idoc. Tuna owi amna koböcho yu ihorocgon tecnohu borunohu fuu deuya uyapdec yonyu fat tonggung. O owi amna au yu ep betomo ubotmuya uyapdec fing tonggung. Ihoroc tongga owi amna osucit mitit tuya Yesu yu bonipnodec ong tonggoc. Tongo owi amna ambaracho mamboc tong tongga ap inogoroc yogung:“Devithon Morogonoha yong moröng imona. Kopotorocho‘ nontha’ yongo yu siuna epac. Yui Moröma noni, Kopotorochon guram yudec itun. Yuha yong moröng imona.” Oro owi amnaho yong moröng ap ihoroc yongo idiya Yesuho Yerusalem taun öngkuna böc morömpho woroc yangmuya irotno fadang uuya yogung, “Amna ngo numa sinom?” Tuya owi amna Yesuot onggungma yu ingoroc yogung, “Amna ngoi Yesu. Yui Kopotorochon yong tuctuc amna au, Nasaret taun Galili gurocinma,” ihoroc yogung. Tuna Yesu yu öret socsoc böchon gombo ganang öngmuna amna woce bisnis youp tongidungma yu ambarac dong yandoc. Tongo amna möneng mongurac tongidungma worochon möneng abamo körengyun muya iric arac tongbödegung. Tongo amna öret socsochon ecec yup kanaröm figungma yuhon abamo ihorocgon koringyun mögung. Koringyun muuya ingoroc inogoc, “Kopotorochon babiyadec mata ingoroc irim toctocyi itac:‘Kopotorochon böc woi surarohon dönac yocyoc böc itun’ “Mata ihoroc irim toctocyi itac mahong sontho tuya kunkun böc ngorocho usem amnaho yoctecno öp ficfic böc simbang öngkungbödehac,” Yesu yu bisnis amna wo ihoroc inogoc. Oro Yesu yu öret socsoc bucin idina owi amna dan komni orin orungo oburo möng toctocyi koböcma yu Yesot ebung. Ehuya dongyun orokogung. Ihoroc tongo idina managumboc koböcma yu ihorocgon öret böchon gombo ganang itmuya Yesuha yong moröng ingoroc yong tonggung, “Devithon morogoha borongdeda yong moröng imona!” Ihoroc yong tongo idiya öret socsochon amna moröma orin nongoru gendic fandat fandat amna yu yagungmai Yesuho toroc kiap inobarac sinom tuna managumbocho yong moröng imogung. Woroc yangmuya irotno obukogoc. Tongo yu Yesu inogung, “Managumbocho ngo gocha mata yangma wo kombiharocha woha muno?” Ihoroc inuya Yesuho mata urago ingoroc iban imogoc, “Öc, noc tuctugo kombihat. Wohong sondec tingting, sonu Kopotorochon bapiyadec mata ngo maembadidangu? Woi ingoroc yac:‘Kopotorocho tuna managumboc obugu orin mumdecma yu gochon maya yong moröng gamonahing.’” Yesuho mata woroc inongga yu dongyun fauya taunthon gombo sumon ohongga Betani böcsa woce idoc. Tongo yu kumbong wocingon idoc. Oro, kembotsum sinom Yesu yu Betani böcsa imun fauna wönggon Yerusalem taundec onggonga uyapdec ongidina worec imogung. Worec imuya uyap tero wocin ep fik au idina angga‘ boinno baringga nawa’ yongo forodec öngo agocmai ep wo boinno mafi komong biruc tongga idoc. Yesu yu wo yaun matuya ep fik wo möpmo ingoroc inogoc, “Goc wönggon boinno au mafiiroc.” Ihoroc inuna wohogon ep worocho omong fadoc. Tuna Yesuhon youp amnani yu woroc angga nangano fauna yogung, “Mayain, tingtinga sinom tuna ep ngo karupgon omong fahac yo?” Ihoroc yuya Yesuho inogoc, “Nocho boinno sinom kantiwa, son kombing tobic tobic soni itkamuya o son irot yai matoninganu wömai son ogep nocho ep fik ngorocdec tatma sonibut toroc ihorocnogon tup. O worocgon muno, son ogep sa urongo wo inontang, ‘goc idongmina top koroc bangmi muhun’ ihoroc inuya sa urongo worochon torocgon tontac. Son yaö manomano sogit sogitha kombingmuya dönacsoni kombing tobic tobicbarac yontanganu wömai son worochon torocgon sogitnahing,” Yesu yu ihoroc yogoc. Oro, Yesu yu öret socsoc böchon gombo wocin öngga owi amna-dec fandat fandat youp tongo idina öret socsochon amna moröma orin Israel nanohon amna dugo yu Yesuot engmuya ingoroc inong ac togung, “Numaho‘ youp woroc toi’ yongo ganung muna eparoc? O youp toctochon gesö numaho gamuna tongitaroc?” Amna morömaho ihoroc inuya Yesuho mata ingoroc iban imogoc, “Nocu ihorocgon yapmu auha kanong ac towa. Sontho mata iban namuyai wömai nocho ihorocgon numahon gesö sogitmaina youpna tongitatno wo kanontat. Nanarut, Jöntho owi amna yamuc gung imongidocma wo woi momphon manomanoha woha yu amnahon kombic kombicgon sindanda togoc?” Yesu ihoroc inuna amna morömaho inohogon mata inun ganun tongga yogung, “Oro nontho yonaya woi momphon manomano yo, oro wömai yu ninontac, sonu yaha yu makombing tobing imogung yo? Worochoi oro non yonaya woi amnahon kombic kombicgon, wömai suraroho non ayam tong nimontang, yaha owi amna ambaracho Jöntha kombingidang, yui Kopotorochon yong tuctuc amna sinom.” Amna morömaho ihoroc inun ganun tongo tu matuna Yesu mata ingoroc iban imogung, “Non makombimon.” Ihoroc inuya Yesuho yogoc, “Oro son ma-naningmaha nocho ihorocgon numahon ma sogitmaina youpna tongitatno wo makanit.” Yesuho Israel nanohon amna dugo wönggon mata au ingoroc inogoc, “Nocho mata tepmo au kanoya kombiarut. Wömai ingoroc: Yomot fani anfi ididung. Itmuya fanoho manano borongomaot ongmuna inogoc, ‘Manana, önga goc ongmina wain öndec youp toi.’ Ihoroc inuna manano yu fanohon mata kombingga koroc koroc imuna‘ noc mangit’ ihoroc inogoc mahong mit wömai yu kombic kombicno mongurac tongo youpdec onggoc. “Oro mit fanoho manano mitmaot ongmuna mata worocgon inogoc. Inuna manano yu‘ öc nandöng, noc ongontat’ ihoroc inogoc mahong yu youpdec manggoc. Oro, managumboc numaho wömai fanohon duc sumbodoc?” Yesuho amna moröma ihoroc inong ac tuna yuho yogung, “Mana borongoma.”Ihoroc inuya Yesuho inogoc, “Nocho boinno sinom kantiwa, takis fogit fogit amna orin owi uyapdecma yuho osuc fat kamongo Kopotorochon midim sabarac sadec osuc ongonahing. Jön yamuc gung imocimoc amna yu sonot engmuna mom midim sabarac sadec onggongon uyap kindagoc mahong sonu makombing tobing imogung. Wohong takis fogit fogit amna imanangni orin owi uyapdecma yu wömai Jön kombing tobing imogung. O sonu yagungmai owi amna wontucmuno yu irotno ibandung mahong son sonibut wömai Jön makombing tobing imogung. O son turongo soni yong tangmuya irot soni maibandung.” Yesuho Israel nanohon amna dugo wönggon mata tepmo au ingoroc inogoc, “Kombiarut! Amna moröma au yu wain ön mögoc. Tongo yu ön gombo temongmun uuna o wain koburo dontot dondothon abamo tobingga o youp amnahon ön angtorec torechon böc ubarago au togoc. Ihoroc tongo yu‘ amna torop auho nakain ön ngo angtorehun’ yongo wain ön wo amna torop au imogoc. Tongo yu inoi böcsa korungon ongga sa ubarago woce idoc. “Woce idina wain koburo urop gomon dingga idina amna morömaho yogoc, ‘Nocho youp wabkarac au inong muaya yu ongmuya öndec wain koburo nochon fat ficficyi idangma woroc yongga febarut,’ ihoroc yogoc. Tuna youp wabkaracho onguya ön angtorec torec amnaho yu yangga fogit akep tongmuya tunguma wodung, o auma tu omboc, o auma sop monda wodung. Ihoroc tuya amna morömaho wönggon youp wabkarac torop au koböcma sinom inong muuna onggung mahong ön angtorec torec amna yu toroc kiap wontucmuno osuc torop au tong imogungma wo wönggon amna torop wo tong imogung. “Ihoroc tuya amna morömaho kombigoc, ‘Nocho manana batip sinom yu inong muaya ongoun. Ihoroc toya wain ön angtorec torec amna yu manana wo angga gending imonahing.’ Amna morömaho ihoroc yuna manano onguna ön angtorec torec amna yu woroc angga yogung, ‘Amna ngorocho wömai mit fanohon guroc öresac ambarac inohagon fogitdup tangoc. Worocha non amna ngo wot omom tontamonanu wömai ön manomano ngo ambarac kömbaha nonthon fat engoc.’ Ihoroc kombingbödengga manano wo sogitmuya ön gombo sumon tohongmuya wuya omboc.” Yesuho mata tepmo ihoroc yun bödeuna mit amna moröma ingoroc inong ac togoc, “Son tingting kombiang? Mit amna morömaho engmuna ön angtorec torec amna urago tingting sinom tong imangoc?” Yesuho ihoroc inong ac tuna amna dugoho yogung, “Yu wömai engmuna ön angtorec torec amna wontucmuno woroc dong omom tongo wain ön wo amna torop au imuna yu ön woroc ogepmagon angtorengmuya wain koburo baringga silip tongga amna moröma yuhon fat imonahing.” Ihoroc yuya Yesuho yogoc, “Son boinno sinom yang, worocha wömai Kopotorochon bapiyadec mata au ingoroc irim toctocyi itac:‘Sop auha wömai böc toctoc amnaho‘ sop wontucmuno’ yongo tomu onggoc mahong önga wömai Kopotorocho sop worocgon sogitmuna tong koing tong imuna sop worocho böchon forodongno sinom öngkupac. Nonu toroc kiap wo anaya ogepma sinom itac.’ “Worocha wömai nocho ingoroc kantiwa, Kopotoroc yu mom midim sabarac sa wo sonthon obu sonidecma fuun deuho owi amna torop au imangoc. Tuna torop worocho wömai boinno ogepma finahing. Oro amna au yu sop Kopotorocho tong koing togocma woroc koroc möantacma yu wömai obökangoc. O sop worocho möngga amna au wuna wömai yu obukongbödeangoc.” Oro Yesu yu mata tepmo woroc yongbödeuna öret socsoc amna dugo orin Farisi yu mata woroc kombingga tuctugo kombigung, ‘Yesu yu nontha yac yo’. Worocha tongga yu Yesu sogit akep toctocha kombigung mahong yu suraroha botogung. Suraro yu wömai Yesuha kombingidung, yui Kopotorochon yong tuctuc amna au. Oro, Yesu yu Yuda nanohon amna moröma wönggon mata tepmo au ingoroc inogoc, “Mom midim sabarac sahon kiap wömai ingoroc, amna moröma au yu mananoha owi tong sicsichon tong sonoc moröma tong arangarang togoc. Tongo Ihoroc tuya amna moröma yu wönggon youp wabkaracni torop au inong muto inogoc, ‘Son ongmuya amna torop nocho inong wodigotma yu wönggon inarut, nacno urop arangarang yongbödec. Bulmakau amnano orin bulmakau beracno moröma wo urop dong socsocyi idang. O tong sonochon manomano au woi ambarac tong arangarang yongga idang. Worocha son karupgon engmuya oimnahon tong sonoc ogepma woroc naarut.’ Oro amna moröma yu youp wabkaracni ihoroc inuna ongmuya mata woroc owi amna torop wo inong tonggung mahong yu wönggon ebepha makombigung. Oro amna au yu ön youpha onggoc o amna au yu bisnis youp toctocha onggoc. O amna torop au yu amna morömahon youp wabkaracni fogito toroc wontucmuno tong imongmuya dou ombung. Ihoroc tuya amna morömaho worochon fatno kombingga irot kombut tongo tawa amnani inong muuna ongmuya usem wabkarac torop wo dongbödengmuya yuhon böcsano suya dingbödegoc. Ihoroc tuya mit amna morömaho youp wabkaracni mata ingoroc inongo inong mudoc, ‘Oimna wegohon tong sonoc urop tong arangarang tongo itac mahong amna torop osuc inong yogotma yu amna wontucmuno, yui nacno nocnochon toroc muno. Worocha son wönggon ongmuya uyapdec amna morömahu o amna komanangnohu yu ambarac inong yuya engmuya tong sonocdec nacno naarut.’ Amna morömaho ihoroc inuna youp wabkaracniho uyap uyap ongmuya owi amna ogepmahu o wöntucmunohu wo ambarac inong yuya nacno nocnocha engmuya böc foc tocno sinom togung. “Böc foc tongo idiya amna moröma yu owi amna wo yacyacha böc ganang öngmuna agocmai amna au yu tec tohomumöcno sacsago oimna wego toctochon wo matongfai idoc. Tuna amna morömaho yu inogoc, “Oröc, goc tingtinga tec tohomumöca ogepma matongfai eparoc?” Inuna amna worocho mata uragoha yabiun matogoc. Tuna amna morömaho youp amnani inogoc, “Son amna woroc sogitmuya orung oburo song fetho tomu sumon kumbongnodec woce ohoun. Sa kumobongnodec woce wömai yong oin toctocno orin agem gigorot tongga idang.” Yesu yu mata tepmo ihoroc yongbödengga mata sakaun fiuna yogoc, “Kombiarut, Kopotoroc yu owi amna koböcma inong yongitac mahong amna tungu tunguhogon wömai matano kombingga yuot ongidang.” Oro Farisi yu Yesu mata youpdec tohong yucyuchon yong yabic yabic morö tongga yogung, ‘nonu tingting sinom tonaya Yesuho mata au kandöc yuna mata youpdec tohong yuantamon yo’. Oro yu ihoroc yongga ingoroc togung. Yu inoin toropdecma amna au soworeuya worocho ongga Heröthon toropdecma amna au worocot kondong singo Yesuot ongmuya tonguc yecyec mata ingoroc inogung, “Fandat fandat amna nonu gocha kombiamon, gocu yapmu auha kombiiya ogep idinai wömai gocu worochon torocgon tongitaroc. O gocu Kopotorochon toroc kiapmo nongnongogon fandat ninongitaroc. O gocu amna auha mabotongitaroc. Muno, goc mata tungu gocho kombiiya angit idina worocgon wömai amna morömahu o amna komanangnohu yu ambarac inongitaroc. Worocha wömai goc tingting kombiharoc, nontho ogep Sisa King yu takis möneng imontamontha woha muno?” Ihoroc inuya Yesuho yuhon imanang kiapmo urop angtangtang tongo mata urago ingoroc iban imogoc, “Son imanang amna, son foro yaha noc tonguc neang. Son takis möneng fing-idangma worochon möneng docno au nindauya awa.” Ihoroc inuna yu möneng docno au tengga imogung. Tuya Yesuho inong ac tongo yogoc, “Möneng ngodec doguno orin ma irim toctocyi itacma ngomai numahon?” Ihoroc inuna yuho yogung, “Woi Sisa King yuhon.” Yuya Yesuho inogoc, “Oro worocha sonu Sisahon fat wömai Sisaha imarut. Wohong Kopotorochon fat wömai Kopotorocha imarut.” Yesu ihoroc yuna yu mata woroc kombingmuya nangano fauna Yesu imu fauna onggung. Oro sep bongono worochogon Sadyusi amna auho Yesuot ebung. Amna torop Sadyusi yu wömai kombingidung, amna omomyi yu wönggon mawekoning. Oro yu Yesuot engmuya ingoroc inong ac togung, “Fandat fandat amna, osuc wömai Möseho ingoroc ninogoc, ‘Amna au yu managumbocno muno ida omunai wömai orugoho‘ oröcnahon morögo ta öngkupun’ yongo worochon oweno tong sihun. Oro nonthon bonip nonidecma yomot oröc 7 yu idung. Itmuya orugo borongoma yu owi au tong singga managumbocno muno ito omong fadoc. Tuna orugo mitmaho owi worocgon tong sigoc. Tongo orugo mitma yu ihorocgon managumbocno muno ito omong fadoc. Tuna orugo au yu ihorocgon togoc. Ihorocgon tong tongga idiya orugo madango yuho owi wo tong singga omboc. Tuna mit wömai owi ihorocgon omong fadoc. Oro worocha goc tingting kombiharoc? Yomot oröc 7 yu ambarac owi wo tong sigungmai. Worocha mit bongono morödec omimaho idongonahingan bongono wocin wömai owi wo numahon oweno sinom engoc?” Ihoroc inuya Yesuho mata urago ingoroc iban imogoc, “Son Kopotorochon bapiyadec mata idangma orin Kopotorochon gesö moröma wo makombing. Worocha tongga kombic kombic soni kandoc ongbödegoc. Owi amnaho omocdecma idongonahingan bongono wocin wömai yu owi wönggon mayongfining. Muno, yu wömai momphon sum yaru simbang itnahing. Oro Kopotorocho omimaho wönggon idongonahingmaha wömai mata au kanogoc. Sonu wo makombinghu nuhun? Yu ingoroc yogoc: ‘Nocu Abraham, Aisak, Jeköp yuhon Kopotoroc.’ Yu ihoroc yogocmaha non kombiamon, Kopotoroc yu amna omimahon Kopotoroc muno yu amna wecimahon Kopotoroc.” Yesuho mata woroc yuna owi amnaho kombingmuya nanga fatfat morö togung. Oro Yesuho Sadyusihon matano dogo ubodoc. Tuna Farisi yu mata woroc kombingga suran tongo Yesuot ebung. Engmuya yudecma amna tungu au yu wömai nongoruhon mata docno obugu obugu wo ambarac kombingdup togoc. Amna wo yu Yesu tonguc yengo ingoroc inong ac togoc, “Fandat fandat amna, Möseho nongoru nimogocma worocdecma yaö nongoruho moröma sinom itac?” Ihoroc inuna Yesuho inogoc, “Nongoru ngo woi moröma sinom:‘Son irot soni Kopotorocha boging imarut, yu woi Moröma noni. Son irot sonihu o yaru sonihu o kombic kombic sonihu wo ambarac yuha tong fup imongitnung.’ Nongoru ngorocho wömai nongoru au yanggiratdup tongga moröma sinom itac. O worochon torocgon wömai nongoru au ingoroc:‘Goc gakaha kombingitarocma worochon torocgon nucaha kombingidiruc.’ Nongoru yai ngorocho wömai nongoru au idangma orin Kopotorochon yong tuctuc amnaho mata yongidungma worochon forodongno sinom idamoroc,” Yesu yu nongoru morömaha ihoroc yogoc. Oro Farisi yu wocegon suran tongo idiya Yesu yu ingoroc inong ac tongo inogoc, “Son Duicha tingting kombiang? Yu numahon manano?” Ihoroc inuna Farisiho inogung, “Yu woi Devithon morogono.” Ihoroc yuya Yesu yu wönggon ingoroc inong ac togoc, “Worochai oro, foro tingtinga Devitho Kunkun Yaruhon gesödec Duicha yogoc, ‘yu Morömana’. Yu wömai ingoroc yogoc: ‘Kopotoroc yu nochon Morömana ingoroc inogoc, ‘Goc nochon arocne omoc idia ongga nocho gochon ayamaihon gesöno fohongga gochon unenne fohong yuangot.’ Oro Devit inobut Duicha yogoc‘ yu nochon Morömana.’ Worocha Duic yu tingting sinom Devithon morogono in?” Yesu yu Farisi mata orogoma ihoroc inuna yu mata urago yabiu matuna öpgon idung. Oro bongono wocin forosingga amna ambaracho Yesu yapmu auha inong ac toctocha botogung. Oro mit Yesu yu suraro orin youp amnani inogoc, “Boinno sinom, nongoru gendic fandat fandat amna orin Farisi yu wömai Mösehon abamo sogida surarodec fandat fandat youp tongidang. Worocha tongga sontho yuhon mata sumboditnung. O yu manomano kanongidangma worochon toroc itongitnung. Wohong son soni woho, sonu yuhon toroc kiap wontucmuno wo tanninga. Yu wömai mata ogepma fandat kanongidang mahong yu ino wömai worochon toroc maitongidang. Muno sinom, yu wömai suraro mepmo moröma sinom imuya suraroho wo sumbot sumbotha sorec tongidang mahong Farisi yu oburo sirago tungugon sinom mepmo woroc sumbot sumbotha matongfat yengidang. Muno sinom, yu youpno manomano ambarac‘ amnaho ningga fat tarut’ yongo ihorocnogon tongidang.“Yu wömai dönac yocyochon yino moröma tobingga‘ amnaho aarut’ yongo oburodec akep tongidang. O moru yupyupyi ubarago dönac yocyochon tec mondopmodec akep tongyu muuya wodi wodiho fogidtongidang. O tong sonocdec wömai yu amna morömahon omoc idit abam sogit sogitha toup kombingidang. O fatmata yocyoc bucin wömai yu amna morömahon abam ididangma woroc sogida omoc ididang. O ihorocgon maket taitdec‘ owi amnaho sep ogep orin fandat fandat amna moröma ninarut’ yongo toup kombingidang. “Oro Farisi orin nongoru gendic fandat fandat amna yu ihoroc tongidang mahong sonidecu wömai kiap ihorocno icha. Kopotoroc yu tungugon wömai Moröma soni itac. Worocha tongga owi amnaho son‘ moröma noni’ ihoroc kanoninga. Sonu wömai nip oröcgon, amna kiap tungu. O ihorocgon gurocdec ngocin wömai sonu amna auha‘ nandöng noni’ ihoroc inoninga. Muno sinom, Nandöng soni tungugon wömai momdec itac. O ihorocgon amna auho son‘ fandat fandat amna moröma’ ihoroc kanoninga. Wömai yaha sonthon fandat fandat amna moröma soni tungugon itac. Woi Duic, Kopotorocho yu owi amnani fogit fogitha soworegocma woroc. “Oro sondecma numaho amna moröma soni entacma yu wömai sonthon mongorec tong kamoc kamoc soni itun. Amna au yu inoin mano onoce töantacanu wömai mit Kopotorocho yu omocene sinom tohong yuangoc. Wohong amna au yu‘ amna auhon mongorec tong impiwa’ yongo kombiantacanu wömai mit Kopotorocho yu onoce töng yuangoc.” Yesu yu mata sakaun fiuna ingoroc yogoc, “Son nongoru gendic fandat fandat amna orin Farisi son soni woho. Mata soni orin toroc kiap soni woi yaitni, imanangni. Son mom midim sabarac sahon simbuno owi amna song imongidang. Son soni woce mangoning mahong sonu owi amnaho woce onggonga toup kombiangma yuha bongbong sing imuya yu ihorocgon sa woce mangoning.” “Son nongoru gendic fandat fandat amna orin Farisi son soni woho. Son amna imanangni. Sonu owi kapi unac mata inong yuuya yuho böc yoctec manomanono kamuya sonu wo soniha fogiuya yu uroci ididang. O son‘ owi amnaho niarut’ yongo dönac ubarago yongidang. Worocha wömai Kopotorocho son urago mepmo sinom kamangoc.” “Son nongoru gendic fandat fandat amna orin Farisi son soni woho. Son amna imanangni. Son mongmut tongo topdechu o guroc uyapdechu woce itongga‘ amna auho duc noni sumboda nonthon torop nonidec sakau fihun’ yongo itongidang. Tongo amna auho mata soni kombing tobinggai wömai worocho son simbang ep bohönghon fat engoc. O amna worocho wömai soni ambarac kanggiratdup tongmuna toroc kiap wöntucmuno toup sinom tong tongungoc.” “Son dan komni, son amna uyap indac indacha tongidang mahong sonian woi dan komni idang. Son soni woho! Son ingoroc yongidang: Amna au yu matano öret socsoc böcdec tong koing tontacma kiapmo woroc woi yapmu boyömo. Wohong amna au yu matano öret socsoc böchon goldecma tong koing tontacanu wömai matano boinno sinom koing sontac. Tuna yu muyu worochon torocgon toun. Mayain, son amna bumbumyi orin dan soni kom toctocyi. Kombiarut, yaö sinompho wömai Kopotorocho yangamin moröma itac? Öret socsoc böchon golhu o öret socsoc böc ino worochu. Kombiarut, gol woi yapmu boyömohong worocho öret socsoc bucin itacmaha tongga wo Kopotorochon fat itac. Wohong öret socsoc böc wo wömai Kopoto-rocho tuna kunkun itac. “O ihorocgon sontho yongidang, amna au yu matano altadec tong koing tontacma woi yapmu boyömo. Wohong amna au yu matano yapmu ecec alta koroc itacma worocdec tong koing tontacma amna worochon matano wömai koing sontac. Tuna yu muyu worochon torocgon toun. Mayain, son amna dankomni. Kombiarut, yaö sinompho wömai Kopotorocho yangamin moröma itac? Yapmu ecec alta koroc itacma worochu o alta inohu. Alta yu tuna ecec wo Kopotorochon fat entac. Worocha tongga alta ino woi yapmu moröma. Amna au yu matano altadec tong koing tontacma yu wömai altadecgon yong koing mayic. Muno, yu ihorocgon ecec alta korocdec itacma worocdec yontac. O amna au yu matano öret socsoc böcdec tong koing tontacma yu wömai öret socsoc böcdecgon yong koing mayic. Muno yu ihorocgon Kopotoroc öret socsoc bucin itacma yuhon madec yong koing yontac. O ihorocgon amna au yu matano momdecha tong koing tontacma yu wömai Kopotorochon abamodec yong koing yontac. O worocdecgon muno yu wömai Kopotoroc abam worocdec itacma yuhon madec yong koing yontac. “Son nongoru gendic fandat fandat amna orin Farisi son soni woho. Son amna imanangni. Sonu yapmu obuguha‘ moröma itac’ yongo ingoroc tongidang: Öndecma nacno obugu anianthu römbohu o kumhu woroc fengga silip tongo docno ten fingmuya docno tungu‘ Kopotorochon fat itun’ yongo tongidang. Worochoi oro yapmu moröma wömai edet kamongidang yo. Woi suraro toroc kiap nongnongo imocimoc kiap, o amna nucni yang banac banac kiap o nuc soni tong fat yecyec kiap. Son muyu nacno docno soni Kopotorocha imocimoc kiap orin owi amna tong ogep tong imocimoc kiap yait yait woroc tongitnung. “Son amna au uyap indac indacha yang yo, wohong son soniu dan kom toctocyi. Son kairong obugu tanac yamucdec itacma woroc angmuna tomu ongitac, mahong bot kamele moröma wo wömai sonu nango merongmun möngitac. “Son nongoru gendic fandat fandat amna orin Farisi son soni woho. Son mata soni yaitni o toroc kiap soni woi usemni. Son sonihagon kombingmuya suraro matongfat yengidang. Son kap feret betni woroc simbang. Kap godibo wömai song sac tuya sacsago sinom itac, mahong kap irotno masong sac tuya betni iditac. Mayain, goc Farisi dara komni. Kombihi, goc osuc kap irotno song sac ogepma sinom tia oro mit wömai godiboi ihorocgon sacsago engoc. “Son nongoru gendic fandat fandat amna orin Farisi, son soni woho. Son imanang amna. Kombiarut, amna fiiyan wömai owi amna simen gangga kala föhöcmaho wagango fiuya owi amna auho wo auya ogepma sinom iditac. Wohong kumkumon ganango wocin wömai amna omomyima worochon kudatnohu o manomano betnihu worocho foc tongga ididang. Oro son Farisi, sonthon toroc kiapsoni wömai ihorocnogon. Worocha tongga godip soniha wömai owi amnaho son kangga kombingidang son amna nongnongo sinom. Wohong irot sonidec wömai imanangon toroc kiap orin nongoru fodic fodichon kiap worocho foc tongga ididang. “Son nongoru gendic fandat fandat amna orin Farisi, son soni woho. Sonu Kopotorochon yong tuctuc amnahon kumkumon ganango ogepma sinom tobingidang. O ihorocgon sonu amna nongnongohon kumkumon simen tong fauya ogepma sinom ididang. O sonu ingoroc yongidang: Nonu ombu sakung nonihon bongonodec wocin yuot kondonggon itongonamma wömai nonu Kopotorochon yong tuctuc amna tongfat yenaya ombung sakung noniho yu madong omom tup. Oro, mata soni worocho wömai ingoroc nindahac. Son soni wömai Kopotorochon yong tuctuc amnani dopdop amna worochon morogoni. Worocha tongga son ombu sakung sonihon toroc wontucmuno woroc sakau fiuna moröma sinom engoc. “Son ibic wontucmuno, o son goromphon manani. Sonu ting tongga Kopotorocho son ep bohöng mafongyun möning? Kombiarut, noc amna torop au inong muaya sonot epnahing. Woi yong tuctuc amnahu o amna kombic kombicno ogepmahu o fandat fandat amna ogepmahu yu sonot epnahing. Ehuya sontho yuhon toropdecma au fogida douya omonahinghu o au ep goröcdec wotnahinghu o au wömai fatmata yocyoc böcsonin woce yangat föngga tosipdec fic uropnahinghu o au wömai son böcsa sonidecma yaruya botongga böcsa auhon ongonahing. Woce idiya sonu yu wönggon böcsa wodec yaruya böcsa auhon onguya ihoroc ihoroc tong imonahing. Worocha tongga ombu sakung soniho amna nongnongo douya ombungma yuhon nogotnoho wömai sonthon bic sonidec engoc o ombu sakung sonihon turongoho sondec itnahing. Forosingga amna nongnongo Abel yudecma engga Sakaraia Berekiahon manano yudec. Sakaraia yu wömai Kopotorochon böc orin alta worochon bonipnodec idina ombu sakung soniho yu wuya omboc. Nocho boinno sinom kanoya kombiarut. Tong bumbum ngorochon wöngnacno wömai owi amna önga idangma yudec öngkung imangoc.” Yesu yu mata sakaun fiuna yong uroc mata ingoroc yogoc, “Yerusalem Yerusalem, gochon owi amna yu Kopotorochon yong tuctuc amna dong omom tongidang. O amna Kopotorocho inong muuna gocot engidangma yudec wömai böc morömpho sop monda douya omongidang. Oro fup macnoho gumbogo fotno une fengsuran tongitac worochon toroc wömai nocho bongono bongono Yerusalem owi amna feng suran toctocha kombingidot mahong yu nochon mata makombingidung. Aarut, taun soni wo obukongga komanang engoc. Nocho boinno sinom kantiwa, sontho nochon yangamna wönggon manaigon itmuya ongga son ingoroc yonahing:‘Kopotorocho amna au inongmuna epac. Yuhagon wömai nonu yong moröng imona.’” Yesu yu öret socsoc böchon gombo imun fauna ongidina youp amnaniho‘ öret socsoc böchon kiapmo ogepma sinom tobic tobicyi woroc indana’ yongo yuot ebung. Tuya Yesuho mata ingoroc iban imogoc, “Aarut, böc ngo woi ogepma sinom. Wohong nocho boinno sinom kantiwa, mit wömai böc worochon sop au nucno koroc wönggon maitning. Muno, sop worocho ambarac dondot morop morop tongo fonyun woce woce ongbödenahing.” Oro Yesu yu Oliv sa urongodec idina youp amnanihogon yuot engmuya ingoroc inong ac togung, “Ninti, mata osuc yorocma worocho wömai yaö bongonodec boinno öngkuangoc? O ihorocgon toroc kiap tingtingno sinom engkuuya nonu wo yangmanaina ingoroc kombiantamon, gocu urop ehantaroc o ihorocgon guroc ngorochon bödec bödecno urop eng fomtac.” Youp amnaniho ihoroc yuya Yesuho mata urago ingoroc iban imogoc, “Kombiarut, imanang amna koböcmaho nochon ma sogida engmuya ingoroc kanonahing: ‘Nocu ngoroc, Kopotorocho inoin owi amnani fogit fogitha siuna ebotma woroc.’ Ihoroc yongo owi amna koböcma tonguc yenahing. Worocha son soniha kombic kombicho itongitnung. Amna auho tonguc keuya son gorong ongoningyit. *** “O sonu emoc dirung morömahon kikoröpno orin sum matano kombinahing. Wohong son worocha soroc yoninga. Muno, Kopotorocho‘ toroc kiap ihorocnoho öngkupnahing’ yongo yong torop singdegoc. Singdeuna manomano worocho engkungbödenahing mahong guroc ngorochon bödec bödecno woi abe maic. Muno, osuc wömai kantri auho öngkungmuya kantri auot emoc tonahing. O ihorocgon king auhon toropniho öngkungmuya king auhon toropniot emoc tonahing.“O ihorocgon sa woce woce wömai nacno möp öngkupnahing orin konoc fennahing. Kiap ihorocho wömai guroc ngorochon bödec bödecnohon forosicsicno. Woi owiho managumboc bacbacha focfoc kombingidangma woroc simbang. “Oro, mit wömai owi amnaho son fogida kuya omong fatnahing. O‘ nocha’ tongga guroc ngorochon owi amna ambaracho sontha ayam tong kamonahing. Bongono wocin wömai owi amna koböcmaho kombing tobic tobicno imu faangoc. Tongo yu nucnoha ayam tun tun tongo ino ayamphon oburodec fohong yun yun tonahing. “O ihorocgon profet imanangni koböcmaho öngkuya owi amna koböcma tonguc imuya sing kapnahing. Tongo toroc kiap wontucmunoho toup öngkung morogic tangocmaha tongga owi amna koböcmaho nucnoha irot imocimoc kiap wo imu faangoc. Wohong owi amna mepmo bongono wocin koing songga kombing tobic tobicno maimu faicma yu wömai Kopotorocho wontucmunodecma öcangyun muuya itonggong koing imangoc. “O mom toboruchon fatmata ogepma worocho wömai sa guroc danong ongbödeangoc. Tuna owi amna ambaracho Yesuhon fatmata ogepma kombinahing. Tuna mit wömai guroc ngorochon bödec bödecno engoc.” Oro son mata ngo kombic kombicbarac embaarut! “Kopotorochon yong tuctuc amna Daniel yu osuchagon yogoc, yapmu wontucmuno sinom worocho engkungmuna Kopotorochon öret socsoc böc tun mointuna yapmu boyömo engoc. Oro yapmu wontucmuno woroc engkuuna anahinganu wömai owi amna Yudia gurocin itnahingma yu wohogon sa wo ibaru fauna karupgon sa urongodec öngbödenung. O owi amna au böc amante itnahingma yu wohogon botongga sa korungon ongonung. Yu wömai‘ yoctec manomano fogitna’ yongo wönggon böcno ganang uninga. O owi amna öndec itnahingma yu ibaru fauna böcnon engga tecno fogit fogitha kombininga. Muno yu muyu wohogon sa korungon ongonung. “Öwec uroci morö, bongono wocin wömai owi mana modibnima orin managumbocno mum imongo itnahingma yu mepmo moröma sinom au feangoc. “Bongono wocin wömai mepmo inobarac moröma sinom öngkuangoc. Mepmo ihorocnoma wömai sa gurochon forosicsicnodec singga engga bongono önga idamonan abe maöngkungidoc. O ihorocgon mit wönggon maöngkuic. Worocha son‘ yapmu wontucmuno worocho sum bongonodechu o Sabat bongonodechu öngkuicyit’ yongo dönac youp tarut. *** Mepmo bongono worocho sa ubarago idinai wömai owi amna ambaracho omong faup. Wohong Kopotoroc yu owi amna inoha soworegocma yuha kombingga bongono wo tong docut tangoc. “Oro bongono wocin wömai imanang amna auho ingoroc kanonahing: ‘Kopotorochon Duic yu ngocin itac!’ O‘ ogocin itac yo!’ Ihoroc kanuyai sonu yuhon mata kombing tobininga. Amna auho engmuya imanang yongo kanonahing, ‘noc ngoroc Kopotorochon Duic!’ O auho ingoroc kanonahing: ‘Noc Kopotorochon yong tuctuc amna au yo!’ Ihoroc yongmuya youpno gesöbarac tongo orin toroc kiap inobarac sinom tuya yanahing. Yangga kombic kombicno gorong ongonahing. Wohong owi amna Kopotorocho inoha soworegocma yu wömai ihorocgon imanang amna wo yangmuya irot yai kombinahing mahong Kopotorocho yu irot tong koing tong imuna magorong ongoning. “Kombiarut! Yapmu wontucmuno wo abe maöngkui idina nocho worochon yong tuctucno urop önga kanongdehat. Worocha woroc, amna auho kanontac, ‘Duic yu sa amna munon ogocin itac yo.’ Ihoroc kanunai sonu woce ongoninga. O auho kanontang, ‘Yui böc ngorochon irotnon öp itac yo!’ Ihoroc kanuyai son matano kombing tobininga. Amnahon Mananohon ebepno wömai undip wari warihon toroc eran sinom engoc. Undip wari wari yu sep öngkup öngkupin wariantacma wömai yagunoho ongga sep ohonggongin ongun möngitac. Worochon torocgon wömai Amnahon Mananoho ehuna owi amna ambaracho tuctugo angbödenahing. Kombiarut, arap omimaha tongga koc-kocho engga ugodiian suran tongidang.” “Oro, mepmo bongono morö worocho bödeuna mit‘ sep daro kumbong diangoc. O yarop maforii ida yagunono mamuic. O fitnung yu wömai abamo imu fauna möngbödenahing. O ihorocgon mom muruc muruchon gesöno mongurac tongo fendup tonahing.’ Tuya bongono wocin wömai Amnahon Mananohon werano momdec öngkuuna guroc owi amnaho kantri wohon wohon idangma yu wo angmuya yong yaing tongonahing. Tongo yu anahingmai Amnahon Manano yu yaguno gesönobarac mitimoni sinom ihoroc mom muruc muruc korocma engkuangoc. Engkuna baro mano orongi sinom yongga idina Amnahon Manano yu sum yaruni inongmuna yu mom sa guroc danong ongmuya inoin owi amnani yango fogito fengsuran tonahing. “Oro, sonu ep fikhon toroc kiap angmuya kombic kombic ingoroc sogiarut: Betomo yamugoni idiya sakemo biruc tuya sontho wo angga kombiantang, sep bongono urop ehangoc. Oro worochon torocgon sontho manomano woroc yangmuya kombinahing, Amnahon Manano yu urop böc simbun ambehecgon itac yo. Nocho boinno sinom kantiwa, amna önga ngocin idangma yuhon morogoni abe mabödengidiya manomano yatma ngoi ambarac öngkungdup tonahing. Mom sa guroc yu wömai bödetahamoroc mahong nochon mataho koing songga iditnoho iditno edengoc,” Yesu yu inoin engkup engkup bongonoha mata ihoroc yogoc. Yesu yu mata sakaun fiuna ingoroc yogoc, “Manomano worochon öngkup öngkup bongono sinom wömai amna auhu o momphon sum yaru auhu o Mananohu, non ambarac makombimon. Nandöng noni ino tunguhogon wömai kombihac. Amnahon Mananoho ehangocan bongono wocin wömai owi amnaho toroc kiap Nöahon bongonodec tongidungma worochon torocgon tongga itnahing. Yamuc öngkorop morömaho abe maöngkui idina owi amna yu etno itmuya yamuc nacno nongo ididunghu o owi imun gamun tongo ididunghu. Yu ihoroc tongga idiya Nöa yu girang ganang ögoc. Uuna owi amna yu yapmu moröma ihorocno yudec öngkup öngkupha tacno woi makombigung. Muno, yui etno idiya komöc yamuc öngkoropho engo owi amna woroc yaun wetdup togoc. Toroc kiap worocotmagon wömai Amnahon Mananohon ebep bongonodec engoc. Bongono wocin wömai amna yai öndec idinya Amnahon Mananoho engmuna auma sogida auma imun faangoc. O owi yai yu wit yitno songdup songdup tongo idinya yu engmuna auma sogida auma imun faangoc. “Oro, sontho Moröma sonihon ebep bongono makombiingmaha tongga son muyu gön tongga acacho itongitnung. Kombiarut, böc morömpho usem amnahon ebep bongono tuctugo kombinggai wömai yu gön tongga idina usem amnaho böcno magumaric. O worochon toroc son ihorocgon bongono muno gön tongga arangarang yongga iditnung. Wömai yaha, sonu yontang, ‘yu maehic’ mahong bongono wocingon sinom wömai Amnahon Manano ehangoc,” Yesu yu ihoroc yogoc. Yesuho matano sakaun fiuna mata tepmo au ingoroc yogoc, “Oro, amna moröma yu inoin youp wabkaracni soworengga youp wabkarac kombic kombicno ogepma orin youpno gacigon tongitacma yugon wömai youp morömaha soworengga youp mata ingoroc inontac: ‘Gocu youp wabkaracnai ambarac yangtorengga idiruc. Gocho yu bongono muno yamuc nacno inoin inoin torocdec silip tong imiruc,’ amna morömaho youp wabkarac ogepma wo ihoroc inontac. Inong-ga sa korungon ongga wönggon ibarun fauna böcnon engmuna auna youp wabkaracnoho youpno ogepma sinom togoc. Tuna amna morömaho youp wabkarac ihorocnomaha irot ogep tong imuna borongdetno sinom tontac. Nocho boinno sinom kantiwa, amna moröma yu wömai böcnohu o yoctecnohu o manomano ambarac idimangma wo youp amna ogepma worochon oburodec fiuna yu wo ambarac yangtoreantac. “Wohong youp wabkarac worocho‘ amna morömaho karupgon maehic’ yongo forosingga toroc kiap wöntucmuno tongmuna youp wabkarac nucni dong mong kengga amna wöntucmuno ot itmuna nacno wain bia toup nangmuna in. Oro yu ihoroc tongga entacanu wömai amna morömaho bongono youp wabkaracno makombican wocin engmuna aantacmai youp wabkaracno etno itmuna tong bumbum tac. Tuna amna morömaho youp wabkaracno tun obukocno sinom tongo‘ imanang amnaot itun’ yongo dong yaruna sa woce ongontac. Sa woce wömai yong yaing tongmuya marabo siu tomentang.” Yesuho gön tongga arangarang yongga idithon mata tepmo ihoroc yogoc. Yesuho mata tepmo au ingoroc yogoc, “Amnahon Mananoho ehuna mom midim sabarac saho koing sangocan bongono wocin wömai kiapmo owi berac 10tho togungma worochon torocgon öngkuangoc. Woi ihoroc: Amna au yu owiop tongga owi fodip bucin yangat teptepha onggoc. Tuna owi berac 10 yu‘ amna wo uyap bonip ana fehun’ yongo gopno fogitmuya uyap onggung. yu wömai kombic kombic ogepma muno o owi 5 yu wömai kombic kombicbarac idung. Oro owi bumbumyima yu wömai gopno kudatnogon yamucno muno ihoroc febung. O owi kombic kombicnobaracma yu wömai gopnohon yamucno au urengdec koringyu muuya yongga febung. Ihoroc tongo idiya amna owi yangat teptepha onggocma yu karupgon maeboc. Worocha tongga owi 10 yu toreu matuna daro dupdup yuya dungo idung. Dungo idiya kumbong bongyomun sinom mamboc au ingoroc öngkuboc: ‘Amna oimna wego tocma wo urop ehantac. Son engga au feuna yangat teparut.’ Mamboc ihoroc öngkuna kombingga owi berac 10 yu ambarac idongdup tongo gopno tong arangarang togung. Tongmuya owi bumbumyima yu nucni kombic kombicbaracma ingoroc inogung, ‘Nonthon gop noni omompha tang. Worocha sontho tongfat nengga gop yamuc opmu nimarut yo.’ Yu ihoroc inogung mahong owi kombic kombic-baracmaho mata urago ingoroc inogung, ‘Gop yamucno ngorocho wömai non ambaracha angit maic. Muno, son muyu yip bucin ongmuya sonibarac wöarit.’ Ihoroc inuya owi bumbumyiho yip bucin ongidiya amna oimna wego togocma woroc engkuboc. Ehuna owi tong arangarang tongga idungma yu worocotgon ongo oimna wegohon tong sonoc toctoc bucin onggung. Böc ganang onguya wohogon amnaho böc simbu sobung. Tuya mit wömai owi berac torop auho engmuya ingoroc mamboc togung, ‘Amna moröma, amna moröma engga simbu fagarit nimpi.’ Yu ihoroc mambodung mahong amna moröma yu ingoroc inogoc, ‘Son numari, noc son makombing kamot.’” Yesuho mata tepmo wo yun bödeuna ingoroc yogoc, “Son nochon ebep bongono sinom makombingmaha tongga son bongono muno tong arangarang tongo itongitnung.” Yesu yu wönggon mata tepmo au ingoroc yogoc, “Mom midim sabarac sahon toroc kiap au wömai ingoroc engoc: Amna moröma au yu sa korungon woce onggonga togoc. Tongo yu youp wabkaracni anfi inong yuna ehuya yoctecno manomanono‘ yuho yangtorearut’ yongo ambarac yuho oburodec fingdup togoc. Yu wömai youp amnanihon toroc kiapmo woroc angsoworengmuna worochon toroc möneng imogoc. Youp wabkarac aumaha wömai yu 5,000 kina ihoroc imogoc. O aumaha wömai yu 2,000 kina ihoroc imogoc. O aumaha wömai yu 1,000 kina ihoroc imogoc. Möneng imongbödengga uyap forosigoc. Forosingga ongga sa korungon idina amna 5,000 kina sogidocma yu möneng worocdec youp tongmuna wönggon 5,000 kina au sakaun figoc. O amna 2,000 kina sogidocma yu ihorocgon möneng worocdec möneng youp tongmuna 2,000 kina au sakaun figoc. Worochoi oro amna 1,000 kina sogidocma yu wömai gopma gitmuna amna morömahon mönengno wo gopma ganang öp sigoc. “Oro, ihoroc tuya sa ubarago ongbödeuna amna moröma yu youp wabkaracni orin möneng imogocma woroc körec körecha eboc. Ehuna amna 5,000 kina sogidocma yu engmuna morömano ingoroc inogoc, ‘Amna moröma ahi, goc 5,000 kina ihoroc namogoroc mahong nocho möneng worocdec youp tongga wönggon 5,000 kina au sakaa fihac.’ Ihoroc inuna amna morömaho inogoc, ‘Goc youp ogepma sinom togoroc. Goc youp wabkarac ogepma nongnongo sinom. Gocu yapmu obugu ogepma sinom angtoregorocmaha worocha wömai nocho manomano koböcma gamoya yangtoreangoroc. Goc ehia nocot kumeda.’ Oro mit wömai youp wabkarac 2,000 kina sogidocma yu engmuna morömano ingoroc inogoc, ‘Amna moröma, goc osuc 2,000 kina namogoroc mahong nocu worocdec youp tongga wönggon 2,000 kina au sakaa fihac.’ Ihoroc inuna amna morömaho ingoroc inogoc, ‘Goc youp ogepma sinom togoroc. Goc youp wabkarac ogepma nongnongo sinom. Gocu yapmu obugu ogepma sinom angtoregorocmaha worocha wömai nocho manomano koböcma gamoya yangtoreangoroc. Goc ehiya nocot kumeda.’ Ihoroc inuna mit amna 1,000 kina sogidocma yu ihorocgon engmuna morömano ingoroc inogoc, ‘Amna moröma, noc gochon foro kombingbödehat. Goc amna ecego. Amna auho nacno mögocma woroc wömai gocho gakaha detho fonyi ongidang. O ihorocgon amna auho nacno koburo anyun ongidangma worochon boinno wömai gocho feng suran tongo gakaha fogiditaroc. Noc worocha kombingmaina botongga 1,000 kina namogorocma wo tongga guroc ganang öp oring sigot. Ngo, gakain mönenga wönggon sogihi.’ Ihoroc inuna amna morömaho mata wo kombingga ec imuna ingoroc inogoc, ‘Goc youp wabkarac wontucmuno koroc korogo. Boinno sinom, amna auho nacno mögocma woroc nocho fogiditat. O ihorocgon amna auho nacno yitno anidangmahon worochon boinno wömai nocho fogiditat. Oro goc nochon foro ihoroc kombingbödegoroc mahong goc mönengna bengdec masigoroc. Woce siiyai sakaun fiuna obmukusuc töngga sogiam.’ Amna morömaho ihoroc yongo mit torop au inogoc, ‘Son youp wabkarac koroc korogohon 1,000 kina sogida youp wabkarac ogepma 10,000 kina idimpacma woroc imarut. Wömai yaha, amna au yapmu koböcma idimpacma yu wömai nocho yapmu au imoya koböcma sinom idimangoc. Wohong amna au yu yapmu obmugon idimpacma yu wömai nocho yapmu obugu wo ihorocgon föa deuya uroci sinom engoc. Oro sontho youp wabkarac wöntucmuno ngo taruya sa kumbongnodec woce ohoun. Sa woce wömai yong yaingga marabo siu tomuya ididang.’” Yesuho wönggon mata au ingoroc yogoc, “Amnahon Manano yu mitimoni gesönobarac sinom ihoroc ehangoc. Engga Kopotorochon sum yaruni ambarac yangauna epnahing. Engmuya Amnahon Manano yu mata yun bödec bödec abamodec idina owi amna kantri wohon wohon idangma yu ambaracho engmuya yuho yangamin suran tonahing. Tuya Amnahon Mananoho yu yang soworengga silip tongga suraro yai fiangoc. Woi bot sipsip yangtorec amnaho bot sipsip orin bot meme torop inoin inoin fingidang. Worochon torocgon wömai Amnahon Mananoho owi amna silip tongga bot sipsip wömai arocne fiangoc, o bot meme wömai kandocne fiangoc. Tongo mata yun bödec bödec abamodec engocma yu owi amna arocne fohong yuangocma ingoroc inangoc: ‘Son Nandöngnahon guram sogidungma son nocot ebarut. Osucgon sinom sa guroc gabocan bongono wocin urop Kopotorocho inoin toboruc‘ sontha’ yongo tong arangarang tongo singdegoc. Worocha son engmuya mom midim sabarac sadec ongorut. Kombiarut, noc nacnoha worec namuya sontho nacno song namongidung. O noc yamucha kombiaya sontho yamuc namongidung. O noc böcna korungonma engga edeya sontho böc sonin nangat töngidung. O noc tec boruna muno edeya sontho tongfat nengidung. O noc obukoc tongga edeya sontho nangtorengidung. O noc yibucin edeya sontho engmuya nang kubingo ifat nungidung.’ Ihoroc inuna owi amna nongnongomaho mata ingoroc iban imonahing: ‘Moröma noni, bongono yaönomadec nontho ganaya nacayaha worec gamuya nacno song gamogomon? O bongono yaönomadec non ganaya goc yamucha kombiiya yamuc gamogomon? O bongono yaönomadec non ganaya böca korungonma ehiya non gangato böc nonin tögomon? O ihorocgon bongono yaönomadec non ganaya goc tec boruya muno idiya tec boru gamogomon? O bongono yaönomadec non ganaya goc obukocdechu o yibucin idiya nontho engga gang kubingga itfat gögomon?’ Yu ihoroc yuya Amna Moröma yu mata ingoroc iban imangoc: ‘Nocho boinno sinom kantiwa, sontho nochon oröcnai ngo mano muno yuha yapmu obmukusucgon tong imogungma woroc wömai sonu nocha tong namogung.’ Oro mit mata yun bödec bödec abamodec engocma yu amna torop au obu kandocne itnahingma ingoroc inangoc: ‘Son ongorut, Kopotorochon möpmo sondec itun. Son ep böhonghon fat idang. Son ep moroc bödec bödecno muno wocin idarut. Wo wömai Kopotorocho dogu kopotha orin yuhon toropniha tong arangarang togoc. Kombiarut, noc nacnoha worec namuya sontho nacno au masong namogung. O noc yamucha kombiaya sontho yamuc manamogung. O noc böcna korungonmaho ehaya sontho bucin manangat tonggung. O noc tec boruna docmöngga edeya sontho obmukusuc matongfat negung. O noc obukocdechu o yi bucin edeya sontho engga obmukusuc au manang kubingo maitfat nugung.’ Amna Morömaho ihoroc inuna torop wontucmunoho mata urago ingoroc iban imonahing: ‘Bongono yaönomadec non ganaya goc nacnoha worec gamuya o yamucaha kombiiya o böca korungonma engga idiya o tec boruya muno idiya o obukocdec o yi bucin idiya nontho matongfat gegomon?’ Ihoroc yuya Amna Morömaho yu inangoc: ‘Nocho boinno sinom kanoya kombiarut. Sontho nochon oröcnai ngo mano muno idangma yuha yapmu obmukusucgon matong imogungma woi woroc noc ihorocgon matong namogung.’ Ihoroc inuna mit wömai amna torop worocho ongga urago focfocnobarac bödec bödecno muno woroc sogitnahing. Wohong amna torop nongnongo yu wömai itonggong koing sogitnahing,” Yesu yu mata yun bödec bödec bongonoha yong tuctuc mata ihoroc yogoc. Oro, Yesu yu mata moröma wo yongbödengga youp amnani wönggon ingoroc inogoc, “Son urop kombiang, sep yaihogon bödeunya Israel nanohon bongono morö‘ Pasowa’ worocho engoc. Bongono wocin wömai amnaho Amnahon Manano ayamihon oburodec siuya ep goröcdec wuya omengoc.” Oro Yesuho mata wo yogocan bongono wocin sinom wömai öret socsoc böchon amna moröma orin surarohon amna dugo yu ambarac Kaiafasho bucin suran tongga idung. Kaiafas yu woi öret socsoc böchon dugo moröma idoc. Suran tongga ida yu‘ Yesu öpgon sogit akep tongmanaina wotnaya omengac’ yongo mata yong torop sigung. Tongo yu yogung, “Nonu Pasowa bongono morödec ihoroc tontamonanu wömai suraroho wo angga ecimuna emoc morö toningyit. Worocha bongono wocin ihoroc angit matonin,” ihoroc yogung. Oro Yesu yu Betani böcsadec ongga Saimontho bucin öngmuna nacno nocnoc abamdec omoc idoc. Saimon yu wömai osuc obukoc lepra togoc. Yesu yu woce idina owi au yu unac tugo ogepma sogida yuot engmuna unac woroc Yesuhon bigodec korigoc. Unac worochon wöngnacno woi önggöngyi sinom, wo kaya ureng ogepma sinom tobic tobicyi worocdec idoc. *** Oro owi yu unac koreuna Yesuhon youp amnaniho kiapmo woroc angmuya irotnoho kombiuya angit maidina yogung, “Owi wo yu unac komanang sinom tong samborec tac yo. Non woroc sinaya amna auho möneng morömadec wuup. Tuna non möneng woroc owi amna urocima tongfat yenam.” Yu ihoroc yongo idiya Yesuho mata woroc kombingmuna ingoroc inogoc, “Owi ngorocho noc toroc ogepma sinom tong nampac. Sonu yu inong saha toninga. Kombiarut, amna uroci yu bongono muno sonot iditnahing mahong nocu wömai bongono ubarago sonot mait. Owi ngorocho unac godibnadec wagang nampacma woi godip föbna oring sicsicha tong arangarang toctochon tac. Nocho boinno sinom kantiwa, mit wömai owi amnaho ongmuya nochon fatmata ogepma sa guroc danong woce woce yonahing. Tongo yu owi ngorocha kombingga yu kiapmo ngo tong nampacma worochon fatno ihorocgon yong tongonahing,” Yesu yu ihoroc yogoc. Oro mit amna au mano Yudas Iskariot yu woi Yesuhon youp amnani 12 yuhon toropdecma yu ongmuna öret socsoc böchon amna moröma ingoroc inong ac togoc, “Nocho Yesu sonthon obusonidec kamoyai wömai sonu möneng tingting namonahing.” Ihoroc inuna yu silwa möneng 30 ihoroc imuya fogidoc. Tuna Yudas yu forosingga Yesu ayamphon oburodec sicsichontha uyapha yabigoc. Oro urop nacno sowarango yisno muno, ‘Pasowa’, woroc nocnochon bongono idoc. Tuna bongono worochon forosicsicnodec wömai youp amnaniho Yesuot ongmuya ingoroc inong ac togung, “Non sa nahenne ongmanaina Pasowa nacno tong arangarang tona’ yongo kombiharoc?” Ihoroc yuya Yesuho inogoc, “Son Yerusalem taundec ongmuya amna tungu au feuna ingoroc inarut, ‘Fandat fandat amnaho yac, nochon bongono urop eng fomtacmaha tongga nocot youp amnanaiot gocho bucin engmanaina Kopotorocho Israel nano yang banauna ogep idungma worocha kombingmanaina Pasowa nacno naantamon.’” Ihoroc inuna youp amna yu Yesuho yogocmahon torocgon tongo Pasowa nacno tong arangarang togung. Oro sa dobocsiuna Yesu ehuna youp amnani 12ot nacno nocnoc abamdec woce omoc idung. Woce nacno nongo itmuya Yesuho ingoroc inogoc, “Nocho boinno sinom kantiwa, sonthon bonip sonidecma amna tungu yu noc ayamnaihon oburodec siantac.” Ihoroc inuna youp amnaniho mata woroc kombingga irotnoho kombing mep togung. Tongo yu forosingga amna tungu tunguho yu ingoroc inong ac togung, “Moröma, nocha yarochu?” Ihoroc yuya Yesuho mata ingoroc iban imogoc, “Amna nocot waga ngorocdec nacnoha obunodi soreamotma yu worocho wömai noc ayamnaihon oburodec siantac. Boinno sinom, Amnahon Manano yui Kopoto-rochon bapiyadec irim toctocyi itacma worochon torocgon tanda guroc ngo imun faantac. Wohong koukou sinom, amnaho noc tong tongun namongo noc ayamnaiho oburodec siantacma yu wömai urago mepmo moröma sinom aun feangoc. Macnoho yu mabagochai wömai yu ogep in.” Oro Yudas yu urop irotnon Yesu ayamphon oburodec sicsichontha kombing bödengga Yesu inong ac tongo yogoc, “Fandat fandat amna goc nocha yarochu?” Yuna Yesuho inogoc, “Öc gaka worocha yat.” Oro yu ambarac nacno nongo itmuya Yesu yu nacno sowarango sogitmuna Kopotoroc ecec inongga uboda youp amnani silip tong imongmuna ingoroc inogoc, “Sogida naarut. Ngoi nochon godip föbna.” Ihoroc inongga mit wain kap sogitmuna Kopotoroc ecec inongga youp amnani inogoc, “Son ambarac kap ngoroc sogida wain yamuc naarut. Wain yamuc ngo woi nochon nogotna. Woi Kopotorocho soniot botup botup sigocma worochon weranno. ‘Nochon nogotnaho koriuna owi amna koböcmahon turongono dongyun bödenung’ yongo yun bödec bödecyi. Nocho boinno sinom kantiwa, nocu wain yamuc manai edeya ongga non Nandöngnahon midim sabarac sadec wönggon kondong ida wain yamuc wego kondong nanahamon.” Yesuho youp amnani ihoroc inuna mit yu ambarac yong moröng ap yongga böc woroc imu fauna Oliv sa urongodec ögung. Oro mit Yesuho youp amnani ingoroc inogoc, “Kopotorochon bapiyadec mata ingoroc irim toctocyi itac:‘Nocho bot sipsip yangtorecno weya bot sipsipho botongga woce woce gorong ongbödenahing.’ Oro mata worocho wömai önga kumbongnodec boinno öngkuantac. Son mepmo manomano nocdec öngkuantacma woroc angga noc imu faantac. Tuna nocho omocdecma idongga son osuc fat kamoya Galili gurocin woce wönggon kondong itnahamon.” Yesu ihoroc yuna Pitaho inogoc, “Muno sinom, owi amna ambaracho goc me gamontang mahong nocu ihoroc matit.” Yuna Yesuho inogoc, “Nocho boinno sinom gantiwa, önga kumbong ngocin fup sigo abe mayi idina gocho nocha bongo anfi möp yong namontaroc.” Ihoroc yuna Pitaho yogoc, “Muno sinom, noc ogep gocot omentamot. Nocu gocha möp mayit.” Pita ihoroc yuna youp amna nucni yu ambarac mata ihorocnogon yogung. Oro mit Yesuot youp amnaniot sa au mano Getsemane woce onggung. Woce itmuya Yesuho ingoroc inogoc, “Son ngocin torengga idiya noc okoce ongmaina dönac yontat.” Ihoroc inongga yu Pita orin Sebedihon mananin yai yu yangauna onggung. Tongo Yesu irotnoho kombingbanac tongo kombing mep tongmuna amna anfima ingoroc inogoc, “Irotnaho toup sinom mep tuna omomno kombihat. Son ngocin itmuya nocot gön tongga idarut.” Yesu ihoroc inongo yu ino obmukusuc okoce ongga gurocdec möngga yangamo imong sogito itmuna dönac ingoroc yogoc, “Nandöngna, goc ogep focfoc morö nocdec öngkup öngkupha tacma wo tui dehun. Wohong nochon kombic kombic muno, gakain irotgon koing soun.” Yu dönac ihoroc yun bödeuna ibarun fauna youp amnani anfi fohong yugocan woce ongmuna yagocmai yu dungga idung. Tuna yu Pita inogoc, “Son nocot bongono docutnogon wec itmuya dönac youp angit matup? Son muyu gön tongga dönac youp tongga idarut. Tonguc yecyecho sondec öngkuuna sing kapningyit. Irot noniho wömai manomano toctocha kombihac mahong godip föpnoni woi singo.” Yesuho youp amnani ihoroc inongga wönggon obmukusuc oke ongga bongo yai dönac ingoroc yogoc, “Nandöngna, noc kombihat, focfoc youp wo muyu nocdec öngkupun mahong nocu imong dot matit. Muno, nocu‘ gakain irot kombic kombicgon koing soun’ yongo kombihat.” Yesu yu dönac ihoroc yongbödengga youp amnaniot engmuna yagocmai yu wönggon godibo mep tuya dungo idung. Ihoroc idiya yu wönggon dongyun fauya obmukusuc oke ongo dönac osuc yogocma worocotmagon yuna bongo anfi idoc. Yun bödeuna ibarun fauna engmuna youp amnani ingoroc inogoc, “Son dupninga, nochon bongono urop engtepac. Amnahon Manano yu urop wontucmuno toctoc amnahon oburodec entac. Son idonguya ongona. Noc ayamahon oburodec sicsic amna yu urop epac.” Yesu yu mata wo yongga idina urop Yudas yu ayamphon uyap bigo sing imuna ebung. Yudas yu Yesuhon youp amnani 12 yuhon toropdecma. Öret socsochon amna dugo orin surarohon amna dugo yu amna torop moröma sinom inongmuuya bainat, kandöc fogitmuya ebung. Oro Yesu ayamphon oburodec sicsic amna Yudas yu wömai amna torop wo mata ingoroc inogoc, “Nocho ongmaina amna au sogito ducin ducin tontat. Ihoroc toya angmuyai son kombiantang, amna woroc sogit akep tona.” Oro Yudas yu wo yogocmahon toroc karupgon Yesuot ongmuna, ‘kumbong ogep fandat fandat amna’ ihoroc inongo ducin ducin tong imogoc. Tuna Yesuho inogoc, “Oröcna, goc engmina yapmu ngo tarocmahon foro makombiroc, karupgon toi.” Ihoroc inuna amna torop engmuya Yesu bang sogito sogit akep togung. Ihoroc tongo idiya Yesuhon youp amna au yu gobit bainatno sogitmuna öret socsoc amna dugohon youp wabkaracno wotmuna bainatho onggimo saringmun mögoc. Ihoroc tuna Yesuho‘ muno’ inongo ingoroc inogoc, “Goc bainata böcno ganang sorengmi muhun. Kombihi, amna bainatdec emoc tongidangma yu wömai bainatho dongyun obukontang. Gocu makombirocmai, noc ogep Nandöngna inoya yu karupgon sum yaruhon ami torop 12 woroc inong muuna engga tongfat neup. Wohong nocu ihoroc matit. Muno Kopotorochon bapiyadec mata irim toctocyi itacma worocho ambarac nocdec boinno öngkung-bödehun.” Ihoroc inongga mit Yesuho amna torop yu sogit sgotha ebungma ingoroc inogoc, “Son ingoroc kombianghu, noc‘ gavman taraya ongoun’ yongo emoc toctocha kombihat. Worocha wömai son bainat kandöc sarup soni yongga fengga noc sogit sogitha tanghu nuhun? Woi muno sinom, noc bongono muno öret socsoc böchon gomboin itmaina owi amna fatmata ogepma inongidot. Wohong bongono wocin wömai sontho noc sogit akep toctocha makombigung. Oro manomano ngo nocdec öngkuhacmaha tongga Kopotorochon yong tuctuc amnaho mata irim togungma worocho boinno öngkupac.” Yesu yu mata ihoroc yongbödeuna inoin youp amnani ambaracho botongga Yesu angmu fauna ongbödegung. Oro, tawa amna yu Yesu yangada öret socsoc amna dugo Kaiafas yuho bucin tonggung. Tuna nongoru gendic fandat fandat amna orin surarohon amna dugo yu ambarac Kaiafasho bucin woce suran tongga idung. Oro Pita yu obmukusuc korungon bum itmuna Yesu tan tongmuna ongga Kaiafasho böc gombo ganang woce engkuboc. Engkungga yu tawa amnaot kondonggon woce itmuya‘ amna morömaho Yesu tingting sinom tong imuya ana’ yongga torengga idung. Kaiafasho bucin wömai öret socsoc amna dugo orin Yuda nanohon kaunsil yu Yesu wot omom toctochon uyapha dabingmuya amna au iniya yu Yesuha imanang mata ihono ihono firing tandung. Yu imanang mata koböcma yongo firing tandung mahong tong bumbum au Yesu wot omom toctochon toroc ihoroc wömai matu öngkuboc. Oro mit sinom amna yaiho engmunya amna moröma ingoroc inogomoroc, “Amna ngo yu ingoroc yogoc, ‘Noc ogep Kopotorochon öret socsoc böc wo gumanda sep anfihon irotnon wönggon tobingga temongma uun.’” Ihoroc inunya öret socsoc amna dugo yu idongga Yesu inogoc, “Mata ngo gocha firing garamorocma woi boinnoha woha muno. Goc mata urago yoi.” Ihoroc inogoc mahong Yesu yu öpgon itmuna mata au mayogoc. Tuna öret socsoc amna dugoho wönggon inogoc, “Noc Kopotoroc Itonggong Morömo yuhon madec ganongac toya goc boinno onoce yoi. Duic, Kopotorochon Manano woi gocha woha goc muno” Ihoroc inuna Yesuho matano ingoroc iban imogoc, “Öc, gaka yarocma woi boinno. Wohong nocho son ambarac kantiwa, mit wömai sonu anahingmai, Amnahon Manano yu Kopotoroc Gesö Morömo yuhon obu aroce itmuna mom muruc muruc koroc ida ehangoc.” Yesuho ihoroc yuna öret socsoc amna dugo yu mata woroc kombingga inoin tec tohomunmöcno wirangga yogoc, “Yu Kopotorocha yong samborec yac yo. Worocha non amna auhon matano makombining. Muno, non ambarac yuhon mata wontucmuno kombingdeamon. Worocha son amna ngorocha tingting kombiang?” Ihoroc yuna amna moröma aumaho yogung, “Yu woi omomphon fat.” Ihoroc yongmuya forosingga irubo Yesuho yamgamodec sunda orin oburoho wodung. Tongo auho wömai oburo faitnoho aramodec woda ingoroc inogung, “Goc boinno Kopotorochon Duic itarocanu wömai yoi, numaho gotac?” Amna morömaho Yesuha yong kumec ihoroc togung. Oro, Pita yu Kaiafashon gombo ganang idina mongorec toctoc owi au yu engmuna inogoc, “Goc ihorocgon Yesu Galilima yuot kondong itongidomoroc.” Ihoroc inuna Pita yu owi amna koböcmaho yangamin itmuna yogoc, “Gocho mata yarocma woi nocu makombit yo.” Ihoroc inongo idongga ongga böc gombo imun fauna simbu ambehecgon idoc. Woce idina owi auho yu angga owi amna ambehecgon idungma ingoroc inogoc, “Amna ngoroc yu osuc Yesu Nasaretmaot itongidoc.” Ihoroc yuna Pita yu wönggon möp orongi sinom yongo yogoc, “Boinno onoce sinom, noc amna wo makombing imot.” Tuna wönggon obmukusuc idina amna ambehecgon idungmaho engmuya Pita ingoroc inogung, “Boinno sinom, non gochon duc inggura kombiamon, gocu ihorocgon amna worochon toropdecma.” Ihoroc inuya Pita yu mata wontucmuno orongi sinom yongo yogoc, “Noc amna wo boinno sinom makombing imot. Noc imanang yatanu wömai Kopotorocho noc möpmo tong namuna obökam.” Yu mata woroc yongbödeuna wohogon fup amnanoho mano yogoc. Tuna Pita yu Yesuhon mataha kombigoc. ‘Fup mano abe mayi idina gocho nocha bongo anfi möp yong namangoroc.’ Pita yu woroc kombingmuna taitdec ohongga yong ointoc moröma sinom togoc. Oro sa isuna öret socsoc amna moröma orin surarohon amna dugo yu ambarac irot tungu singmuya Yesu wuya omomphon matano yu bödegoc. Yu bödeuna Yesu yidec kaning yungga Gavmanthon amna moröma Pailat yuho oburodec sigung. Oro Yesu ayamphon oburodec sicsic amna Yudas, yu agocmai amna dugoho‘ Yesu ompun’ yongo matano yu bödegoc. Tuna Yudasho irot mepmo sinom kombingga irotno ibanda silwa möneng 30 sogidocma woroc sogida tongga öret socsochon amna dugo orin surarohon amna dugo yu iban imogoc. Imongo ingoroc inogoc, “Nocho tong bumbum moröma sinom togot. Nocu amna nongnongo au ayamihon oburodec sigot.” Yudasho ihoroc inuna amna dugoho inogung, “Woi nonthon manomano muno. Gochogon togoroc.” Ihoroc inuya Yudas yu silwa möneng woroc öret socsoc böc ganang tomun ohuna ibarun fauna ongga ino töe töngga omong fadoc. Tuna öret socsochon amna moröma yu sop silwa woroc sogida yogung, “Möneng ngo woi amna wotwothon wöngnac. Oro nongoru noniho yac möneng ihorocno öret socsoc böchon fat icha.” Ihoroc yongga yu yong torop ingoroc sigung, ‘nonu sop worocdec wö tobic tobic amnahon gurocno docno wönahamon. Guroc worocho wömai amna sano korungonmaho omuya ficfichonta engoc.’ Ihoroc yu bödegoc. Oro foro worocha wömai owi amna guroc worochon mano‘ nogothon guroc’ ihoroc yongidung, o önga ihorocgon yongidang. Woroc öngkubocmaha tongga Kopotorochon yong tuctuc amna Yeremaia yu mata yogocma worocho boinno öngkuboc. Yu osuc mata ingoroc yogoc:“Silwa möneng wo wömai Israel nanoho amna worochon bigo wöcwöcha yu bödegoc. Israel nanohon amna dugo yu silwa möneng 30 wo sogida wö tobic tobic amnahon guroc docno wögung. Morömaho mata nanogocma worochon toroc togung.” *** Oro, Yudasho ino töe togocan bongono wocin wömai Yesuho gavmanthon amna moröma Pailat yuho yangamin idina Pailatho inong ac tongo ingoroc inogoc, “Goc Yuda nanohon king worochu?” Ihoroc inuna Yesuho yogoc, “Öc gaka yarocma woi boinno.” Ihoroc yuna öret socsoc amna dugo orin surarohon dugo yu mata koböcmaho fir-ing tandung mahong Yesu yu matano urago maiban imogoc. Tuna Pailatho Yesu kiring imongo inogoc, “Goc mata firing garangma woi makombirochu.” Ihoroc inogoc mahong Yesu yu mata tungu auhon ökenne maiban imogoc. Tuna Pailatho Yesuha kombic kombic youp morö togoc. Oro, gavmanthon morömahon toroc kiap au ingoroc ididoc: Biruc danong Yuda nanohon bongono morödec suraroho amna yi bucinma auhon mano yuya Pailatho amna woroc asan imuna orung ongidoc. Oro bongono worocho amna wöntucmuno sinom au mano Barabas yu yi bucin idoc. Pailat yu Yuda nanohon amna dugohon foro kombingbödegoc. Yu wömai Yesu suraroho yangamin ma moröma sogidocmaha ecego kombigung. Foro worocha tongga yu Yesu mata youpdec tohong yugung. Oro owi amnaho eng suran tongo idiya Pailatho yu inong yac tongo inogoc, “Nocho amna numa asan kampiwa? Amna ngoroc Barabasha woha Yesu mano‘ Duic’ yongidangma sonu worocha kombiang?” Pailatho ihoroc yogoc. *** Oro yu abe mata soworec soworec abamodec idina inoin owenoho mata ingoroc siuna yuot eboc: ‘Noc önga kumbong duc itu audec amna woroc angmaina toup botot. Noc kombihat, amna ngo yui nongnongogon, worocha goc yapmu wontucmuno au yu tong imirocha.’ Pailat oweno yu mata ihoroc opnoha sing imogoc mahong öret socsoc amna moröma orin surarohon amna dugo yu surarohon irotno toup sakang imuya owi amnaho‘ Barabashong asan nimpun Yesuhong wuya ompun’ yongo kombigung. Tuna Pailatho suraro inong yac tongo inogoc, “Nocho amna yai ngorocdecma numa asan kampiwa? Sonu‘ numaha’ yongo kombiang?” Ihoroc yuna suraroho mamboc moröma tongo yogung, “Barabas nimpi!” Ihoroc yuya Pailatho owi amna wönggon inogoc, “Oro nocho amna ngo Yesu Duic yongidangma yuha tingting sinom tong impiwa?” Yuna suraro ambarac sinom duc suran tongo mambodung, “Ep goröcdec wuya ompun.” Ihoroc yuya Pailatho wönggon inong yac tongo yogoc, “Nocho yuhon tong bumbum au maat, yu yaö tong bumbum togoc?” Ihoroc yogoc mahong suraro yu mamboc koreng orongi sinom tongo yogung, “Ep goröcdec wuya ompun!” Mamboc ihoroc toup tongo urop emoc tu öngkup öngkupha tuya Pailatho kiapmo wo angmuna ingoroc kombigoc, ‘Yui nochon mata makombining,’ ihoroc kombingga owi amnaho yangamin oburo yamuc sac tongmuna inogoc, “Amna ngo yu nochon tong bum-bumnaha mamic, muno sontho yangmaha tongga omentac.” Ihoroc yuna owi amna ambaracho duc suran tongo yogung, “Tong bumbum ngorochon urago wömai nondec orin managumboc nonidec engoc.” Ihoroc yuya Pailat yu Barabas asan imuna owi amnaot ohogoc. Tuna youp wabkaracho Yesu fihidec fic urobung. Tuna mit Pailatho‘ Yesu ep goröcdec wuya ompun’ yongo tawa amnahon oburodec imogoc. Oro mit gavmanthon morömahon tawa amnani yu Yesu yangada gavman böc moröma ganang woce tongo tawa amna nucni inong yuya ambaracho eng suran tongo Yesu sing arenggumbec togung. Tongo Yesuhon tecno tuu deuna tec tohomunmucno gomono temong imogung. Temong imongo yi dirongoni sogitmuya worocdecma amna kinghon tec kutkutno kiap tongo bigodec tohomu möngimogoc. Ihoroc tongo tut kandöng kingho sogididangmahon torocdec oburo aroce sing imogung. Ihoroc tongga goruc yemoc tongimongo imanang yongkumec ingoroc yong imogung, “Sep ogep Yuda nanohon king.” Ihoroc inongo singmuya irubo yudec sunmuya tut kandöng Yesu oburodecma wu deuna Yesu bigodec wotgon togung. Ihorocno tong imongbödengga wönggon tec gomono wo tuu deuna inoin tec tohomunmucno temong imongga ep goröcdec wotwotha yangat tonggung. Oro tawa amnaho Yesu uyapdec yangat tongmuya amna au mano Saimon yu au fedoc. Yu wömai böcsa Sairinima. Tongo tawa amnaho‘ yu ep goröc sumbotun’ yongo sogito woding tengga Yesuhon ep goröc imuya sumbodoc. Tuna yu ongga sa mano Golgata wocin ongkubung. Sa mano worochon foro woi‘ bic kudat’ ihoroc. Woce itmuya tawa amnaho Yesu wain yamuc marasin beci sinomot tobic tobicyi woroc imogung mahong Yesuho obmugon toroc tongo managoc. Tuna yu Yesu ep goröcdec wodung. Tongo‘ Yesuhon tec napno silip tona’ yongo tim kumec togung. Ihoroc tongbödengga omoc itmuya Yesuha gön tongga idung. Tongo Yesuhon bigo onocenne ep docno au irimnobarac sakau figoc. Irim wo wömai Yuda nanoho Yesuha duc orec mata yogungma woroc ingoroc irim toctocyi idoc: ‘Ngoi Yesu, Yuda nanohon king.’ Oro Yesuhon obu kandocne o arocne wocin wömai tawa amnaho usem amna yai ep goröcdec dobung. Owi amna sa woce itonggungma yui bic ubung ubung tongmuya Yesu inong saha tongo yogung, “Öhö, goc ngorocho öret socsoc böc gumanmina sep anfiho irodin wönggon tobic tobicha yogorocha. Oro goc boinno Kopotorochon Manano itarocanu wömai gocha tongfat yengmina ep goröc imi fauna ohoi.” Owi amna ihoroc inong saha tong imong idiya öret socsochon amna dugo orin nongoru gendic fandat fandat amna orin surarohon amna dugo yu ihorocgon inong saha tongo yogung, “Yu osuc owi amna wontucmunodecma öcangyun muuya itonggong koing imocimocha yongidoc mahong inoin itonggong tun öngkup öngkupha wömai makombic. O yu yogoc, ‘Noc Israel nanohon amna moröma kingno itat.’ Oro ihoroc yogocmaha yu ep goröc imun fauna ohoun. Ihoroc tuna wömai nonu kombing tobing imontamon. O yuho yogoc, ‘Noc Kopotorochon Manano, o tongfat necna woi Kopotoroc.’ Worochai oro Kopotorocho yuha kombihacanu wömai yu tong fatyehun.” Amna moröma yu ihoroc yogung. O worochon torocgon usem amna yai Yesuot ep goröc-dec dobungma yui ihorocgon Yesu inong saha toup togomoroc. Oro apmano forosingga sa kombung dingga idinagon ongga 3 kilok bödegoc. Tuna sep bongono 3 kilok idina Yesuho ecnang ingoroc mambodoc, “Eli, Eli, lama sabaktani!” Mata worochon foro wömai ingoroc: ‘Kopotorocna, Kopotorocna, goc foro yaha noc me namongga imi fahat!’ Ihoroc yuna amna au ambehegon idungma yu mata woroc kombingga yogung, “Yu Elaiya inong yac.” Ihoroc yuya wohogon amna auho karupgon ongmuna top yat au sogitmuna wain yamuc beci wodec tomun muuna öngfoc tuna‘ Yesuho nahun’ yongo bokotdec akep tongga Yesu dugodec sorengmun ögoc. Ihoroc tuna owi amna auho yu inogung, “Imi fauna ana. Elaiyaho engga tongfat yeantacha woha muno?” Tuna Yesu yu mamboc orongi sinom tongo yaruno onguna omong fadoc. Yesu omong fadocan bongono wocin sinom wömai boru moröma öret socsoc böc irodin idocma worocho onoce singga fuc tongga ohongga mondopmodec omoce bödeuna fugo yai idomoroc. O ihorocgon konoc feruna sop morömaho fuc togung. Tongo sop ganang amna omomyi fingidungma worocho fagariuya Kopotorochon kunkun owi amna osuc ombungma koböcma yu wekogung. Wekongga sop ganango dongyu fauya itonggung. Oro mit Yesuho omocdecma wekongga idonggocan bongono wocin wömai owi amna worocho Kopotorochon kunkun taun Yerusalem woce ongmuya owi amna koböcma öngkung imogung. Oro tawa amnahon ofisa orin tawa amnani Yesu angtorengga idungma yu konoc orin manomano ambarac öngkubocma woroc yangmuya toup sinom botongga yogung, “Boinno sinom, amna ngoroc yui Kopotorochon Manano,” ihoroc yong tabung. Oro owi koböcmaho korungonbum itmuya manomano öngkubocma wo agung. Yu wömai osuc Galili sa imu fauna Yesu mongorec tong imocimocha yuot itongidung. Owi worochon toropdecma au wömai Maria Makdala bucinma, o auma wömai Jems orin Yösephon macno mano Maria, o auma wömai Sebedi mananin yaima worochon macno. Oro, sa urop dobocsisicha tuna amna moröma au mano Yösep yu eboc. Yuhon böcsano Arimatea. O yu yoctec mönengno koböcma idimogung. Yu wömai Yesuhon youp amna idoc. Tongo yu‘ Yesuhon ep fambangno sogiwa’ yongo Pailatot ongga wo inuna Pailatho kombiun bödeuna‘ ep fambangno imarut’ yongo mata siuna tawa amnaho wo Yösep imogung. Imuya Yösep yu woroc sogida boru sacsagodec tombotmuna sumboda tongga amna ficfichon sop ganango au wocin sigoc. Sop ganango wo wömai Yösep‘ inoha’ yongo wego tobing siuya wögoc. Oro Yösep yu ep fambangno woce singga sop moröma ibaruna ongga sop momböngno foctangmun fauna onggoc. Tuna owi Maria Makdala bucinma orin Maria au yu sop ganango ambehecgon engmunya omoc idomoroc. Oro, Sabathon manomano tong arangarang toctochon sep youp toctoc bongono urop bödengina öret socsoc amna moröma orin Farisi yu Pailatot onggung. Ongmuya ingoroc inogung, “Amna moröma kombihi, imanang amna worocho abe wec idocan bongono wocin yu mata ingoroc yuna kombigomon, ‘Mit sep youp toctoc anfi bödeuna noc wönggon wekongga idongöngot,’ ihoroc yogoc. Worocha gocho tawa amna au inia yu ongmuya sop ganango woroc gön tongga idiya ongga sep anfi bödeangoc. Ihoroc tuya Yesuhon youp amnani engga ep fambangno usem matoning. Wo usem tonggai wömai yu mit imanang mata ingoroc yup: ‘Yesu yu urop wekongga idonggoc yo.’ Ihoroc inongga imanang mata worocho böcsa danong ongun. Tuna imanang worocho imanang mata osuc yongidungma wo anggiraicyit.” Ihoroc inuya Pailatho yogoc, “Oro, son tawa amna au inongga yangat fonguya yu amna fiima woroc gön orongi sinom tongga idarut.” Pailat ihoroc yuna yu ongmuya sop ganango worocdec gavmanthon weran akep tongga taunno sigung. Ihoroc tuya tawa amnaho woroc gön tongga idung. Oro Sabat sep bongono urop bödeuna Söndain kembotsum sinom bongono wocin Maria Makdalama woroc ot Maria auma yu sop ganango Yesu idocma woroc acacha ebomoroc. Engga idinya Morömahon sum yaru au yu mom imun fauna gurocdec ohogoc. Ohuna konoc moröma sinom fendoc. Tuna sum yaru yu sop moröma sop ganango foc togocma woroc ibaruna onguna momböngno eran idoc. Tuna inoi sop koroc omoc idoc. Yaru worochon godibo wömai mom muruc muruc simbang möngga idoc. O tecno wömai föhöc tiptip sinom ais kiap. Oro tawa amna yu yaru woroc angbotongga kudat konoc konoc toup sinom tongo amna omima simbang tongga idung. Tuna yaruho owi yaima ingoroc inogoc, “Sot botodimorocha. Noc kombihat sot‘ Yesu, ep goröcdec wodungma yu ada’ yongo ebamoroc. Wohong yu ngocin maec. Yu urop osuc kanongdegocmahon toroc wekongga idonggoc. Sot engmunya dupdup abamo aarun. Angga sot karupgon ongga Yesuhon youp amnani ingoroc inarun: Yu urop amna fiima imun fauna wekongga idonggoc. Tongo yu Galili guroc woce osuc fat kamuna sontho ihorocgon woce ongga anahing. Oro noc epatma wömai mata woroc kanoc kanocha epat,” Sum yaruho owi yai ihoroc inogoc. Tuna owi yaima yu botogomoroc mahong aramokene toup sinom borongdedomoroc. Tongo yu karupgon amna fiima woroc imun fauna‘ Yesuhon youp amnani fat woroc inoda’ yongo domdomgon onggomoroc. Uyapdec ongidinya wohogon Yesu yu yaun feuna inogoc, “Kembotsum ogep.” Ihoroc inuna owi yai yu ambehecgon engmunya orungo sogitmunya yong moröng imogomoroc. Tunya Yesuho inogoc, “Sot botodimorocha. Sot ongmunya nakain oröcnai inarun, ‘Son Galili gurocin ongorut. Tongo woce wömai noc nanahing.’” Oro owi yaima yu uyapdec ongidinya tawa amna sop ganango gön togungma au yu Yerusalem ongmuya manomano öngkubocmahon fatno öret socsoc amna moröma inongdup togung. Ihoroc tuya öret socsoc amna moröma yu onguya surarohon amna dugo ot suran tongmuya mata yong torop sigung. Tongo yu tawa amna möneng koböcma sinom imongmuya inogung, “Son owi amna ingoroc inarut: ‘Non kumbong dungo iditnaya Yesuhon youp amnaniho engmuya ep fambangno usem tongo tonging.’ Oro mata ngorocho Gavman morömahon onggimon ohuna kombingga yunai wömai nontho yuot matasoni woroc tobinahamon. Son worocha kombingbanac toninga.” Ihoroc inuya tawa amna yu möneng woroc sogida amna morömahon mata worocgon tanda yong fandat tonguya mata worocho Yuda nanohon bonipnodec furang kango onggoc. Tuna Yuda nano koböcmaho mata worocgon kombingidung, o ihorocgon önga kombing tobingidang. Oro mit wömai Yesuhon youp amnani 11 yu Galili gurocin ongga sa urongo audec ögung. Yesuho osucgon‘ woce ongorut’ yongo inogoc. Woce öngkungga Yesu au feuna yong moröng imogung. Wohong auho irot yai togung. Oro Yesu yu ambehegon engmuna ingoroc inogoc, “Kopotorocho‘ noc mom orin guroc manomano ambarachon Morömo itiwa’ yongo worochon gesö ambarac namogoc. Worocha sonu‘ owi amna nakain youp amnanai itnung’ yongo gurocno gurocno ongmuya Nandöng orin Manano orin Kunkun Yaru yuhon madec yamuc gung imongitnung. Tongo nocho fatmata fandat kanogotma woroc ambarac yu fandat inuya yu kombingo sumboditnung. Kombiarut, nocho bongono bongono sonot itong tongeyagon ongga guroc ngorochon bongono bödeangoc.” Oro ngomai Kopotorochon Manano Yesu Duic yuhon fatmata ogepma. Fatmata ogepma worocho wömai Kopotorochon yong tuctuc amna Aisaia yuho irim togocma worochon toroc forosigoc. Mata ingoroc irim toctocyi itac: “Kombiarut, nocho yong tuctuc amna au inongmuaya ehantac. Yu wömai osuc fat gamongo gochon uyap tobiangoc.” “Sa moröpmodec amna auhon mambocno öngkupac: ‘Moröma-hon uyap tong arangarang tongga yuhon uyapno tobiarut.’” Oro Aisaiaho yogocma worochon torocgon wömai Jöntho eboc. Yu sa moröpmodec itmuna owi amna Kopotorochon mata fandat inongga ingoroc yogoc, “Son muyu turongo soni yangmuya uroci kombingga irot soni ibararut. Ihoroc tuya nocho son yamuc gung kamoya Kopotorocho turongo soni dongyun fatnahing,” Jöntho owi amna ihoroc inongidoc. Tuna Yudia owi amna orin Yerusalem owi amna yu ambaracho Jönot ongbödengga turongono yong tahuya Jöntho yu Yodan yamucdec yamuc gung imongidoc. Oro Jönthon tec tohomunmöcno woi bot kamelehon dimodec tobic tobicyi ihoroc idina yu wo bot godibdec akep tongo itongidoc. O nacno yoit wömai gucsim orin omong omong worocgon nongidoc. Oro yu fatmata ingoroc yongidoc: “Amna au nochon menan eng tepacma, yuhon gesönoho wömai nochon gesöna anggirahac. Nocho yuhon mene darange matoctocno yu woi gendicma morö. Nocho youp tongitatma wömai yamucdecgon tongitat mahong mit wömai yu engmuna son Kunkun Yaruot gung kamangoc,” Jön yu Yesuha yong tuctuc mata ihoroc yogoc. Oro bongono wocin Yesu yu Nasaret taun Galili gurocin idocma wo imun fauna Jönot ehuna Jöntho Yodan yamuc gung imogoc. Ihoroc tongbödeuna Yesu yamuc imun fauna tero öngga ida agocmai mompho fagariuna Kopotorochon Kunkun Yaruho yup kanaröm gan tongga ohongga yudec idoc. Yudec idina momdecma duc inggun auho öngkungga ingoroc yogoc, “Goc nakain Manana batip sinom. Noc gocha toup kombingitat. Nocho goc erangga irotnaho gocha kömehat,” inggun wo ihoroc yogoc. Tuna Kunkun Yaruho Yesu inong muuna yu sa amna maiyan woce onggoc. Tongo yu sa wocegon idina ongga sep youp toctoc 40 ihoroc bödegoc. Bongono wocin wömai dogu kopotho yu tonguc imong tonggoc. Tuna Yesu yu sa amna maiyan arap ingingo ot idina Kopotorochon sum yaruho yu mongorec tong imogung. Oro mit King Heröt yu Jön yibucin tohong yugoc. Tuna worochon menon wömai Yesuho Galili gurocin engmuna youpno forosingga Kopotorochon fatmata ogepma owi amnadec yong silip tong imuna ingoroc yong tonggoc, “Kopotorochon bongono morö urop epac. Tuna Kopotorochon toborucno engfomtac. Wohai sonu turongo soni yong tangga irotsoni ibaruya fatmata ogepma kombing tobiarut,” ihoroc yong tonggoc. Oro, Yesu yu Galili yamuc öngkoring terodec itongga yagocmai Saimon yan oröcma yu umben topdec monda idomoroc. Saimon orugo worochon mano Andru. Yan oröcma yu wömai söng fogito bisnis youp tongidomoroc. Ihoroc tongga idinya Yesuho ingoroc inogoc, “Sot engga noc nararun. Narunya nocho amna fogit fogithon foro tong kindaantat.” Yesu yu ihoroc inuna wohogon yu umbenno doun fauya Yesu tan tonggomoroc. Tuna Yesu yu obmukusuc ongga yagocmai, Sebedihon mananin Jems orin Jön, yu girang obugudec itmunya umbenno tong arangarang tongga idomoroc. Ihoroc tongo idinya yangga wohogon Yesu yu inong yuna yu fano Sebedi orin youp wabkaracni girang obugudec idungma yu imun fauna engga Yesu tan tonggomoroc. Oro, Yesuho youp amnani woroc yauna Kaperneam taun woce onggung. Woce ongga idiya Sabat bongonodec yu Yuda nanohon fatmata yocyoc bucin öngmuna suraro fatmata ogepma fandat inogoc. Kopotorocho yu gesö imuna orongi sinom yogoc. Worocha tongga suraroho yuhon mata kombingmuya nanga fatfat togung. Yuda nanohon nongoru gendic fandat fandat amna yu wömai mata gesöno muno yongidung mahong Yesu yu iho matongidoc, yu gesönobarac yongidoc. Oro fatmata yocyoc böc wocin amna auho idoc. Yudec wömai dogu boyömo au itmuna ecnang sinom mamboda yogoc, “Yuuu Yesu Nasaretma goc nonot yaöhong tong nimoc nimocha eparoc? Goc non yoi obukoc obukocha eparochu? Noc goc kombing gampat, goc Kopotorochon Kunkun Amna woroc.” Dogu boyömpho ihoroc inuna Yesuho mata orongi ingoroc inogoc, “Goc öpgon ida amna wo imi fauna ongoi!” Ihoroc inuna dogu boyömpho amna wo sogitmuna toup sinom fenda korengmun onguna ecnang sinom mambotmuna amna wo imun faunto onggoc. Ihoroc tuna suraro wo angmuya toup soroc yongo mata inun ganun tongo Yesuha yogung, “Mayain ngomai tingtingno sinom oro? Kopotorocho yu gesö imuna mata gesönobarac yac. Yu dogu boyömo inuna matano sumbodidang,” suraro yu ihoroc yong tonggung. Oro mit wömai Yesuhon fatno morömaho guroc worochon böcsa danong ongbödeuna owi amna ambarac kombigung. Oro Yesu yu fatmata yocyoc böc wo imun fauna Jems orin Jön yuot kondonggon ongga Saimon orin Andruho bucin ögung. Tuna Saimonthon körano yu godip mönmön tongmuna abamdec dungo idoc. Ihoroc tuna‘ Yesu yu tun orokotun’ yongo inogung. Inuya Yesu owi worocot ongmuna oburo sogitmuna tun fadagoc. Ihoroc tuna wohogon godip mönmön obukocho owi wo imun fauna yu ongmuna nacno tong arangarang tongo imogoc. Oro, dobocsisia sep urop ohongina, owi amna yu nucni obukocnimahu o dogu boyömoho fogit fogityimahu yu ambarac yangato Yesuot febung. Ihoroc tuya böc moröm ambaracho engmuya Yesu idocan böc amante suran tongga idung. Tuya Yesu yu owi amna obukoc foro ihono ihononima koböcma youn orokogung. O ihorocgon yu dogu boyömo koböcma dong yandoc. Oro dogu boyömo yu wömai Yesu kombing imogung. Worocha tongga Yesu yu yuhon foro yong fandat tongoninga yongo‘ muno’ inuna yu öpgon idung. Oro, sa isuna Yesu yu böcsa wo imun fauna sa amna maiyan woce ongmuna dönac youp togoc. Tuna Saimonot nucniot yu Yesuha dabigung. Dabing tongmuya angga inogung, “Owi amna ambaracho goc gacgacha yang.” Ihoroc inuya Yesuho inogoc, “Non böcsa ambehecgon idtonggungma woce ongmanaina nocho yu fatmata ogepma fandat inontat. Nocho‘ youp woroc sinom towa’ yongo ebot,” ihoroc yogoc. Tongo yu Galili guroc danong itongdup tongo Yuda nanohon fatmata yocyoc bucin öngmuna fatmata ogepma surarodec yong silip tong impi dogu boyömo dongyan tongoi ihoroc tong tongga itonggoc. Oro, amna au obukoc lepra toctocyi yu Yesuot engmuna goruc yemoc tongo dönac ingoroc inogoc, “Moröma, goc kombiya angit idinai goc ogep noc ti orokuna noc Kopotorocho yangamin sacsago em.” Ihoroc inuna Yesu uroc imuna oburo yudec out tohongga inogoc, “Nocho‘ goc orokoti’ yongo kombihat. Goc Kopotorocho yangamin sacsago iti.” Ihoroc inuna wohogon obukoc lepra worocho amna imun fauna yu orokogoc. Tuna Yesu yu inong muto garac mata orongi ingoroc inogoc, “Goc yapmu ngo gocdec öngkucma worochon fatno amna au inirocha. Muno, goc ongga godiba öret socsoc amna indahi. Tongo Möseho nongoru sigocma worochon toroc öreta tiruc. Ihoroc tia owi amnaho gangmuya kombiantang, boinno sinom, obukoca bödeuna gocu Kopotorocho yangamin sacsago itaroc.” Yesu yu ihoroc inogoc mahong amna wo yu ongmuna muyu nucni woce woce orokogocmahon fatno yong fandat tonggoc. Yu ihoroc togocmaha tongga Yesu böcsa auhon eran onggongno wönggon maidoc. Muno yu sa amna maiyan wocegon ididoc mahong owi amna böcno wocema wocemaho toup kiringga yuot epgon togung. Oro, sep youp toctoc au ongbödeuna Yesu yu wönggon Kaperneam bucin ongga idina owi amna yu Yesuhon fatno ingoroc kombigung, ‘yu urop ino bucin itac yo’. Fatno ihoroc kombigungmaha tongga owi amna koböcmaho yuot engmuya suran tongga böcno wo foc tongga idiya bego au maidoc. O böc amante ihorocgon owi amnahogon foc dabang sinom tongga idung. Ihoroc tuya Yesuho yudec Kopotorochon fatmata ogepma yong silip tong imogoc. Tuna amna awanomuno yu nucno au orungo oburo mong toctocyi yu sumboda tebung. Tengga agungmai owi amnaho böc simbu foc tongga idiya Yesuot onggongon bego au maidoc. Tuna yu uyapha dabiu matuna böc bong koroc öngmuya böc bong girato nucno fadangdec idocma wo siuya Yesuot ohogoc. Ihoroc tuya Yesuho yagocmai yuhon kombing tobic tobicno moröma sinom. Woroc agocmaha yu amna wo inogoc, “Manana, turongoya urop bödehac.” Ihoroc inuna nongoru gendic fandat fandat amna au wocin idungma yu mata wo kombingga yogung, “Ei, mata ihorocnoma Kopotoroc-decgon itac. Amna auho nucnihon turongono imun fatfatno wömai maec. Yu Kopotorocha yong samborec yac yo.” Ihoroc yuya Yesuho amna worochon irot kombic kombic urop kombingdengga mata urago ingoroc inogoc, “Son foro yaha irot sonin nocha kombing moin moin tang? Nocu amna ngo yaö matahong inoya sonthon kombic kombicdec angit in? Mata ingorochu intiwa: Noc gochon turongo dongya fat gamang. O ingo yontatma wömai ogep inthu: Goc idongga abam yoroca sogitmina ongoi. Son ingoroc kombiarut, Amnahon Manano yu guroc ngocin itonguna Kopotorocho yu turongo dongyun fatfathon gesö imogoc.” Yesu ihoroc inongga amna obukocnima inogoc, “Nocho gantiwa, goc idongga abam yoroca sogitmina böcan ongoi.” Ihoroc inuna wohogon amna worocho idongga owi amnaho yangamin böc wo imun fadoc. Tuna owi amna yapmu fodibo wo angmuya nanga fatfat tongga Kopotoroc yong moröng imongo yogung, ‘Kiapmo ihorocno wömai nonu fodibo sinom aamon’ ihoroc yong tonggung. Oro, Yesu yu wönggon Galili yamuc öngkoring tan woce itongga idina owi amna koböcmaho yuot ebung. Ehuya yu Kopotorochon fatmata ogepma fandat inogoc. Ihoroc inongga wönggon obmuku-suc ongga agocmai Livai yu takis möneng fogit fogit bucin idoc. Livai yu Alfiushon manano. Yu woce idina Yesu yu inong yongga inogoc, “Goc engga noc nari!” Ihoroc inuna Livai yu möneng böc wohogon imun fauna Yesu tan tonggoc. Tuna Yesuho Livaiho bucin uuna takis möneng fogit fogit amnahu o wontucmuno toctoc amnahu o youp amnani yu ambarac kondonggon woce itmuya nacno nagung. Amna koböcma sinom wömai urop Yesu tan tongidung. Oro yu nacno nongga idiya Farisi amna au nongoru gendic fandat fandat youp tongidungma yu yagungmai Yesuho amna wontucmuno ot nacno nongga idoc. Woroc yangga yu Yesuhon youp amnani ingoroc inong ac togung, “Yesu yu foro yaha sinom wontucmuno toctoc amnahu o takis fogit fogit amnahu yuot kondong ida nacno nongga itac yo?’ Ihoroc inuya Yesuho matano wo kombingga ingoroc inogoc, “Amna obukocno muno yu‘ Doktaho tongfat nehun’ yongo makombingidang. Muno, obukocnimahogon wömai Doktaha kombingidang. Oro worochon toroc wömai nocu owi amna nongnongoha yongga maebot. Muno nocho ebotma woi wontucmuno toctoc owi amna inong yocyocha ebot,” Yesu yu mata urago ihoroc inogoc. Oro Jönthon youp amnanihu o Farisihu yu nacnoha gendic singga bongono au nacno manai ididung. Tuna owi amna au yu kiapmo worocha kombingga Yesuot engmuya ingoroc inong ac togung, “Jönthon youp amnanihu o Farisihon youp amnanihu yu nacnoha gendic singga manai ididang mahong gochon youp amnayai wömai ihoroc matongidang.” Ihoroc yuya Yesuho mata tepmo au ingoroc iban imogoc, “Amna auho owi somonni min song imocimocha tuna numa amnaho muno yun? Muno, non ihoroc matongidamon. Owi min toctoc bongonodec wömai non muyu irot ogep kombingga nacno nana. Wohong bongono au urop ehangoc. Bongono wocin wömai amna minno togocma yu sa korungon idina tong sonoc toctocno maic. Tuna bongono wocin wömai yu uroci kombingmuya nacnoha gendic singmuya nacno manai itnahing.” Oro Yesu mata tepmo au ingoroc inogoc, “Amna au yu tec tohomunmöcno osucno dogiantac. Tuna yu tec docno wego sogida tec osucno bubupno woi mabuhun. Ihoroc tunai wömai tec wegomaho tec osucno wodiuna dogitbödeantac. O ihorocgon wain yamuc tobic tobic amna yu bot meme godibo osucnodec wain yamuc wego makoringidang. Ihoroc tuyai wömai wain yamuc wegoho ohongga out tuuna bot meme godibo osucno fuc tontac. Tuna wain yamuchu o bot meme godibo wo yait yait tong samborec tontamoroc. Worocha wömai yu wain yamuc wego bot meme godibo wegodecgon koringidang,” Yesu yu mata tepmo ihoroc yogoc. Oro, oipmon Sabat bongonodec Yesuot youp amnaniot yu wit öndec itongmuya youp amnaniho forosingga wit yitno fogito nong tonggung. Ihoroc tuya Farisiho wo yangga Yesu inogung, “Yahi, youp amnayai yu gendic mata noni yembodang. Sabat bongonodec ihoroc toctocha wömai bongbong morö itac.” Ihoroc yuya Yesuho inogoc, “Oro, sonu Devitho osuc kiap togocma worochon fatno embatho makombingidanghu nuhun? Devithon toropni o ino yu manomanoha docmöngga nacnoha worec imogung. Tuna öret socsoc amna moröma Abiatar yu öret socsoc böc angtoregocan bongono wocin wömai Devitho öret socsoc böc ganang öngga nacno sowarango Kopotorochon fatha fong figungma wo fogida nagoc. Nacno sowarango worocho ungoma ididocmaha tongga öret socsoc youp amnahogon nongidung, amna komanangno muno. Wohong Devit yu wo fogitmuna nongga docno wömai silip tongga nucni imogoc.” Yesu yu ihoroc yongga mit mata sakaun fiuna yogoc, “Kopotoroc yu Sabat bongono amna tongfat yecyecha sigoc. Yu mepmo imocimocha wömai masigoc. Worocha tongga Amnahon Manano yu Sabat bongonohon morömo.” Oro oipmonu Yesu yu Yuda nanohon fatmata yocyoc bucin ögoc. Öngga agocmai amna au oburo omong fatfatyi yu wocin idoc. Tuna amna au yu Yesu mataho firing tantantha uyap dabigung. Yu‘ Yesu Sabat bongonodec amna wo tun orokontachu’ yongo igo dan togung. Ihoroc tongga idiya Yesuho amna oburo omong fatfatyi inogoc, “Goc suraroho yangamin idongga iti.” Ihoroc inuna idonguna Yesuho amna igo dan togungma inogoc, “Nongoruho tingting yac, non ogep Sabat bongonodec youp ogepma tontamontha woha youp wontucmuno tontamonthu? O ihorocgon non ogep Sabat bongonodec nucnoni tong ogep tong imontamontha woha non muyu yu dopnaya omaruthu nuhun?” Yesuho mata ihoroc inuna amna worocho mata mayi onggom songga idung. Ihoroc idiya Yesu yu foring yangmuna kombigocmai yuhon irotno sop simbang foctogoc. Worocha tongga yu ec imuna amna oburo omong fatfatyi inogoc, “Goc obura tong nongnong toi!” Ihoroc inuna amna wo oburo tong nongnong tuna oburoho orokongdup togoc. Tuna Farisi wo angga böc imu fauna king Heröthon toropniot suran tongga‘ Yesu yaö uyapdec wotnahamon’ yongo yong torop sigung. Yesuot youp amnaniot yu‘ nonigon itna’ yongo böcsa wo imu fauna yamuc öngkoring tero onggung mahong Galili owi amna koböcmaho yu yan fonggung. Yan fonggungma woi owi amna Yudia gurocinmahu o Yerusalem taundecmahu o Idumia gurocinmahu o owi amna guroc Yodan yamuc ökenne idocmahu o taun Tair orin Saidon worochon owi amna yu ambarac Yesuhon fatno moröma kombingga yuot ebung. Ihoroc tuya yangga Yesuho youp amnani inogoc, “Owi amna nucno köreun köreun toup sinom tuya nochon bego angit maec. Worocha son girang obugu au tong arangarang tuya nocho wocin öantat,” ihoroc inogoc. Yu owi amna koböcma sinom doun orokogungmaha owi amna obukocni yu‘ Yesu wotmöngga orokona’ yongo nucno köreun köreun toup sinom togung. O ihorocgon owi amna dogu boyömoni yu Yesu angga goruc yemoc tong imongo mamboc morö tongga yogung, “Yaiöö, Yesu goc Kopotorochon Manano.” Ihoroc yuya Yesuho‘ yu nochon foro yong fandat tongoninga’ yongo‘ muno’ orongi sinom inogoc. Oro, Yesu yu sa urongodec öngmuna amna soworengga ino kombigocma yu inong yuna ebung. Ehuya yu amna 12 ihoroc youpha soworengga aposel ma imogoc. Yesu yu‘ amna wo nocot kondonggon itongonahamon’ yongo o ihorocgon‘ nocho yu fiaya ongmuya fatmata ogepma owi amnadec yong silip tong imong tongonung’ yongo amna torop wo soworegoc. Soworengga yu dogu boyömo dong yanyanthon gesö sing imogoc. Oro amna 12 soworegocma yuhon ma torop wömai ingoroc: Saimon, yuhon mano auma wömai yu Pita ihoroc mambodoc. O Sebedihon mananin yai Jems orin Jön. Yuhon mano au wömai yu Boanesis ihoroc mambodoc. Ma worochon foro woi undiphon mananin. O amna au idungma manoi, Andru, Filip, Bartolomyu, Matyu, Tomas, o Alfiushon manano Jems, o ihorocgon Tadius, o Saimon yui Selothon toropdecma. O Yudas Iskariot, yu wömai mit Yesu ayamihon oburodec sigoc. Amna torop wo wömai Yesuho‘ nochon youp amnanai idarut’ yongo soworegoc. Oro, Yesu yu bucin öngga youp amnaniot nacno nocnocha kombigoc mahong owi amna koböcmaho engmuya böc foc tongdup tongga nacno nocnochon bego au maidoc. Ihoroc tuya Yesuhon nip orugiho fat wo kombingga yogung, “Yesu yu bumbum yongga tac yo.” Ihoroc yongga yu‘ Yesu böcnon yangat tongona’ yongo ebung. Tuna nongoru gendic fandat fandat amna au yu Yerusalem taundec engmuya Yesuha ingoroc yogung, “Dogu wontucmunohon morömo mano Belsebul yu amna ngorocdec idina dogu boyömo dong yanitac yo,” ihoroc yogung. Ihoroc yuya Yesu mata wo kombingga owi amna inuna ehuya mata tepmo au ingoroc inogoc, “Dogu kopot yu wömai dogu kopot nucni madong yanitac. O ihorocgon Kantri auho ficfuc tongga owi amna inohogon emoc tontanganu wömai kantri worocho obukontac. O ihorocgon böcsa au yu ficfuc tongga böc morömpho inoha emoc tontanganu wömai gesöno ohongga makoing sic. O worochon torocgon dogu kopotho inoin nucni ayam tontacanu wömai yu makoingsic, muno yuhon gesö bödeup. Kombiarut, amna au yu amna koingoho bucin öngmuna manomanono usem toctocno wömai maec. Osuc wömai yu böc morömphon orung oburo feto singga mit wömai yu ogep manomanono yongo usem fongontac. “Nocho boinno sinom kantiwa, Kopotoroc yu owi amnahon wontucmuno ambarac younfat imangoc. O owi amnaho Kopotorocha yong saha yongidangma worochon turongo ambarac younfat imangoc. Wohong amna au yu Kunkun Yaruhon youpha yong samborec yontacma yuhon turongono wömai Kopotorocho mit maimunfat imic. Muno sinom, turongo worocho wömai mabödec bödecno öngahontu o mithontu woi tohong singimuna idimangoc.” Oro Yesuho mata wo yogocma wömai nongoru gendic fandat fandat amnaho‘ dogu wontucmuno au yudec itac,’ ihoroc yongo yogungmaha yogoc. Oro Yesu mata ihoroc yongga idina urop macni orugi böcsa woce engkubung. Engkungga böc amante ida‘ Yesu epun’ yongo mata siuya bucin ögoc. Mata siuya owi amna bucin idungma yu Yesu inogung, “Macai, oröcai yu engmuya gocha yang.” Ihoroc inuya Yesuho mata ökene ingoroc iban imogoc, “Nochon macnai oröcnai woi numari?” Ihoroc yongmuna daroho owi amna yuot arenggumbec tongga idungma wo foring yangmuna yogoc, “Nochon macnai, oröcnai, woi woroc son ngo idangma. Owi amna ambaracho Kopotorochon irot kombic kombic tanidangma yu wömai nochon oröcnai, natnai, macnai sinom idang.” Yesu yu ihoroc yogoc. Oro, oipmonu Yesu yu wönggon Galili yamuc öngkoring tero wocin owi amnadec fandat fandat youp togoc. Ihoroc tongga idina owi amna koböcma sinom engmuya sing arenggumbec togung. Worocha tongga Yesu yu girang audec bangmun uuna obmukusuc yamucdec onguna owi amnaho yamuc terodecgon idung. Ihoroc idiya Yesuho forosingga manomanohon foroha mata tepmo fandat inongga ingoroc yogoc, “Kombiarut, amna auho ongga wit yitno öndec antogoc. Antongina yitno au uyapdec muuya yupho engmuya nagung. Oro wit yitno auho wömai sop koroc guroc obmukusucgon iyan woce mögung. Tongo guroc obmugon idocmaha tongga yu karupgon dogo köbung. Dogo kungga idiya sepho öngga yitnodec foring yagoc. Tuna yitno wo fonsirango omoce mahogungmaha tongga sepho diuna song gebung. Oro, wit yitno au yu yi dirongo tumoc woce ohuya yiho kungga wit yitno tombuya boinno muno ida ombung. Oro, wit yitno auho guroc ogepmadec mögung. Woce ida dogo köngmuya boinno ogepma figung.hon toroc, au 60hon toroc o au wömai 100thon toroc ihoroc boinno figung.” Yesu yu ihoroc yongbödengga mata sakaun fiuna yogoc, “Amna auho onggimobarac idai wömai yu mata ngo kombiun.” Oro, mit owi amna koböcmaho Yesu imu fauna Yesuhon youp amnani 12 yu orin owi amna au Yesu tanidungma yuhogon itmuya Yesu mata tepmo yogocma worochon foroha inong ac togung. Inuya Yesuho ingoroc inogoc, “Kopotorochon toborucnohon foro wömai eran maec. Wohong Kopotorocho son kang banagocmaha tongga sonu wo urop kombiang mahong owi amna auha wömai nocho mata tepmogon inongitat. Ihoroc toya Aisayaho mata yogocma worocho boinno entac: ‘Owi amnaho dan foric tontang mahong yapmu au angtangtang matoning. O ihorocgon yu matahon kekoröpno kombiantang mahong mata worochon foro tuctugo makombining. Kombing tangtang tonggahai wömai yu ibaru fauna Kopotorocho yuhon turongono imun fat imun.’” Oro mit Yesuho mata sakaun fiuna youp amnani inogoc, “O sonidec, sonu wit yitnohon mata tepmohon foro ihorocgon makombiinghu nuhun? Sonu mata tepmo ngo makombing tuctuc tanganu wömai sonu mata tepmo au ihorocgon makombining. Oro foro wömai ingoroc: Amna auho yitno öndec antonggoc. Antonguna yitno auho uyapdec mögung. Oro owi amna au yu wömai yitno woroc simbang. Yu wömai Kopotorochon mata kombingidang mahong dogu kopotho karupgon engmuna mata ogepma wo irodinma fuun deantac. Oro, owi amna au yu wömai yitno sop koroc mögungma woroc simbang. Yu wömai Kopotorochon mata kombingga sogida borongdedidang. Wohong yitnoho fonsirangono guroc ganang angit mahogocmaha tongga yu bongono docutnogon ogep itnahing. Tuna mataha tongga mepmo au yudec öngkuantacanu wömai yu kombing tobic tobicno karupgon imu faantac. Oro, owi amna au yu wömai yitnoho yi dirongo tumoc mögungma woroc simbang. Yu wömai Kopotorochon mata kombingidang mahong guroc ngorochon mepmoho orin möneng yoctec manomano worochon ibiboho wömai yu imanang tonguc yec imongga Kopotorochon mata tombuna boinno muno engoc. Oro, owi amna au yu wömai wit yitno guroc ogepmadec mögungma worochon toroc. Yu wömai fatmata ogepma kombingga irotnon sogit akep tongidang. Tongo yu boinno ogepma fingidang, auho wömai 30hon toroc, o auho wömai 60hon toroc, o auho wömai 100thon toroc ihoroc fingidang.” Yesuho withon mata tepmohon foro ihoroc yong tuctuc yogoc. Yesuho wönggon mata tepmo au ingoroc inogoc, “Amnaho gop gata wö gananghu o abam unehu woce masingidang. Muno sinom amnaho wömai gopno gato abam korocgon siuya yaguno möng imontac. Worochon toroc wömai manomano öp idangma worocho mit eran öngkupnahing. O ihorocgon manomano amnaho öp yau wedidangma worocho eran öngkungbödeuya amnaho yango tuctugo kombinahing. Amna au yu onggimobarac idai wömai yu mata ngo tuctugo kombiun.” Yesuho wönggon yogoc, “Son onggim soni nochon mataha ogepma siarut. Sonthon kombic kombic sonihon torocnodec wömai Kopotorocho kombic kombic soni sakaun fiuna kombic kombic wego kamuna moröma engoc. Kombiarut, amna au yu mom toboruchon foro urop obmukusuc kombiang. Tuna Kopotorocho yuhon kombic kombicno obugu wo sakaun fiuna yu worochon foro tuctugo sinom kombingbödenahing. Wohong amna au yu mom toboruchon kombic kombicha kombiuya sahano itacma yudec wömai Kopotorocho yuhon kombic kombicno ambarac fuun deuna bumbum yongbödenahing.” Yesuho mata sakaun fiuna ingoroc yogoc, “Kopotorochon mom toborucnohon foro wömai ingoroc: Amna au yu ongga yitno öndec antonggoc. Oro amna wo yu kumbong dungo entachu o yu sep bongonodec wec entachu yitno worocho wömai amna wo etno idina komong dogo köngga mac fiantang. Guroc inohogon wömai youp tongmuna yitno wo tong iban iban tuna yitnoho dogo köngga mac fingga sakem tangga boinnoho monyu öngidang. Ihoroc tuya amnaho auna boinno urop orokongga idiya yu‘ urop nacno tonoc tonoc bongono epac’ yongo nacno tonongga bucin feantac.” Yesuho mata sakaun fiuna yogoc, “Kopotorochon mom toborucno wo tingtingno sinom, o nocho yaö mata tepmo kanoya sonu worochon foro tuctugo kombiantang? Wömai ingoroc, mom toboruc woi mastet yitno simbang. Mastet yitno woi obugu sinom, manomano yitno au gurocdec möngidamonma wömai worochon toroc maeng. Mastet yitno woi obugu sinomthong gurocdec mönggai macfingga ep moröma ida nacno au öndec ididangma woroc yanggiraditac. Tuna yupho engmuya betomodec yingo tongga ididang.” Oro Yesu yu owi amnahon kombic kombic soworengga worochon toroc mata tepmo koböcma ihorocnogon yong fandat inongidoc. Yu wömai‘ owi amna Kopotorochon fatmata ogepma tuctugo kombiarut’ yongo ihoroc togoc. Oro surarodec wömai Yesuho mata tepmogon inongidoc mahong youp amnani wömai yu mata tepmo worochon foro ambarac inong tuctuc tongidoc. Oro, bongono wocingon dobocsisisa, Yesuho youp amnani inogoc, “Non yamuc öngkoring gino ökene ongona.” Ihoroc inuna youp amnaniho owi amna torop morö wo inong muya onggung. Onguya youp amnani girang Yesuho idocan wocin bangmu uuna yamuc bonipnodec onggung. Onguya owi amna torop au yu ihorocgon girang obugu audec öngga yu yan fonggung. Yamuc bonipnodec idiya karupgon sum moröma busuna yamuc funfuroho girang ganang ohuna girang wo foc toctocha togoc. Ihoroc tuna Yesu yui girang menon pilo audec dungga idoc. Dungo idina youp amnaniho Yesu tu wekuna inogung, “Fandat fandat amna, goc makombiroc, non urop yamuc tumoc ohonggonga tamon yo!” ihoroc inuya Yesuho idongga sum inong fato inogoc, “Sum, goc onggom songga imi fahun,” ihoroc inuna sum yu imun fauna yamuc nongnong yogoc. Tuna Yesuho youp amnani inogoc, “Sonu yaöha botodang oro? Sonu kombing tobic tobic soniu abe maechu nuhun, woha ihoroc yang?” Yesuho ihoroc inuna youp amnaniho toup sinom botongmuya inohogon mata inun ganun tongga yogung, “Mayain, amna ngoi numa sinom. Sum orin yamuc funfuro yu yuhon mata kombingo nongnong yamoroc,” ihoroc yogung. Oro mit Yesuot youp amnaniot yu Galili yamuc öngkoring gino okocene ongga Gerasa nanohon guroc woce ongkubung. Ong-kungmuya Yesu yu girangdecma bangmun möngina wohogon amna au dogu boyömnima yu domdomgon Yesuot eboc. Amna wo yu amna fiiyan kumkumon sa woce itongidoc. Yui amna dunggit sinom idocmaha amna auho yu sogida orung oburo yi koingodechu o sendechu feto akep toctocno woi maidoc. Suraroho wömai amna wo sendec akep tongo singidung mahong yu kudat tongga sen orin hankap doun dogiuya ongidoc. Worocha wömai amna auho yu sogit sogitno wömai maididoc. Muno yu amna orongi sinom. Yu wömai sepno sepno o kumbongno kumbongno amna kumkumonthu o sa urongodechu woce mata kararatgon yongmuna itongo sopdec inoin godip föbo mang tongidoc. Oro, amna worocho korungon ida Yesu angmuna domdomgon ohongmuna Yesuhon orungo forodec möngga idina Yesuho inogoc, “Goc dogu wontucmuno, goc amna ngo imi fauna ongoi!” Ihoroc inuna amna wo mata kararat sinom yongga yogoc, “Ayöö Yesu, gocu Kopotoroc onoce sinom yuhon Manano, goc yaö tong namnampha eparoc? Goc Kopotorochon madec yong koing yoi, goc focfoc namongga noc ti obökitha,” dogu wontucmuno amnadec idocma yu ihoroc mambodoc. *** Tuna Yesu inogoc, “Goc maya numa?” Ihoroc inuna dogu worocho yogoc, “Non toropnaiu koböc, worocha noc mana ami, ihoroc.” Ihoroc inongga yu‘ Yesu noc sa guroc audec nanong muicyit’ yongo Yesu dönacgon inong tohogoc. Oro, sa urongo woce wömai bot torop moröma sinom ambehecgon nacno nongga idung. Tuna dogu boyömpho Yesu mata orongi ingoroc inogung, “Gocho non ning banangga niria bot irotnon ohona.” Ihoroc inuna Yesu yu kombing imuna dogu boyömpho amna wo imu fauna bot irotnon ohongbödegung. Ohongbödeuya bot torop wo yu domdomgon ohongga sa bohöng yamuc öngkoring ganang ohongga omongbödegung. Bot worochon nambano wömai 2,000 ihoroc ombung. Ihoroc tuya amna bot wo yangtorengidungma yu yapmu woroc angbotongmuya domdomgon ongga worochon fatno inoin böcsanodechu o böc au ambehec idungma woce inong tonggung. Tuya böc moröm yu‘ tingting sinom öngkuboc’ yongo Yesuot ebung. Engga agungmai, amna dogu boyömonima yu boru temongga kombiun tuctuc yuna idoc. Ihoroc idina angmuya owi amnaho botogung. Tuna amna yapmu öngkubocma wo ino darodec agungma yu owi amna worochon fatno fandat inogung. Woi Yesuho dogu dong yandocma o ihorocgon botho yaö kiap togungma worochon fatno inongdup togung. Ihoroc inuya kombingga yu‘ Yesu sa guroc wo imun fauna sa auhon ongoun’ yongo mata orongi inogung. Tuna Yesu yu girangdec bangmun uuna amna dogu kopot boyömonima dong yan imogocma yu‘ Yesuot ongowa’ yongo Yesu dönac orongi inogoc mahong Yesuho‘ muno’ yongo ingoroc inogoc, “Goc böcan ongmina Morömaho goc gang banango ogepma sinom tongfat gegocma worochon fatno nip oröcai iniruc.” Yesuho ihoroc inuna amna wo ongga guroc au mano‘ ten taun’ woce itongmuna Yesuho ogepma sinom tongfat yegocma worochon fatno owi amnadec yong moröging tonguna owi amnaho fatno kombingga nanga fatfat togung. Oro, Yesu yu wönggon Galili yamuc öngkoring ökene ongga idina owi amna koböcma sinom Yesuot engmuya suran togung. Oro Yesu yu abe yamuc öngkoring tan idina Israel nanohon fatmata yocyoc böc angtorec amna au mano Yairus yu eboc. Yu engmuna Yesuhon orungo forodec goruc yemoc tongga Yesu dönac orongi ingoroc inogoc, “Nochon wena obugu yu omompha tac. Worocha goc engmina obura yudec siia orokongga itonggongno wönggon sogiun.” Yairusho ihoroc inuna Yesu yuot onggoc. Yu uyapdec ongga idinya owi amna koböcmaho yu yan fongga nucno köreun köreun toup tong tonggung. Tuya owi au yu owi amna bonipnodec ongtonggoc. Yu wömai nogotnoho wuna biruc 12 ihoroc idoc. Tuna dokta koböcmaho yu tu orokoc orokocha tu matuna focfoc morö kombingidoc. O yu doktahon wöngnacnoha mönengno ambarac komanang imun fadidoc mahong obukocnoho wömai mabödegoc. Muno sinom, obukocho yudec koingo sinom idoc. Oro owi wo yu Yesuhon fatno moröma kombigocmaha engga owi amna koböcmaho bonipnodec Yesuhon menon ongmuna oburoho Yesuhon tec tohomunmöcno wot mögoc. Yu wömai kombigoc, ‘Nocho Yesuhon tec tohomunmöcno wot muantatanu wömai orokontat.’ Ihoroc kombingga tecno wot möngmuuna wohogon nogotnoho manman yogoc. Tuna owi wo yu kombigoc, focfocho godip föbna urop imun fauna orokotat. Ihoroc tuna Yesu yu kombigocmai, gesö auho yu imun fadoc. Ihoroc kombingga ibarun faunto owi amna inong ac tongga yogoc, “Numaho nochon tecna wot möhac yo?” Ihoroc yuna youp amnaniho yogung, “Ahi, owi amna koböcma sinompho goc gang arenggumbec tongga nucno köreun köreun tongga ida goc got muang. Worocha goc tingtinga yaroc numaho noc not möhac yo?” Ihoroc inogung mahong Yesu yu kiringga‘ numaho toc’ yongo owi amna foring yang tonggoc. Ihoroc tuna owi wo yu kiapmo yudec öngkubocma woha kombingga botongga kudat konoc konoc tongga Yesuot engmuna orungo forodec goruc yemoc tong imongga fatno Yesu inong taboc. Inong tauna Yesuho inogoc, “Wena, goc kombing tobing namparocmaha tongga orokotaroc. Goc irot gucot ongoi. Obukoca wönggon maehic,” Yesuho owi wo ihoroc inogoc. Oro, Yesu yu abe mata yongo idina Yairusho bucinma amna auho engmuya Yairus inogung, “Weya urop omec, worocha goc fandat fandat amna ngo youp komanang imirocha.” Yu Yairus ihoroc inogung mahong Yesuho mata worocha onggim masii Yairus inogoc, “Goc botirocha, nocgon kombing tobing nampi,” Ihoroc inongga Yesuho‘ owi amna koböcma non ningat fongoninga’ yongo yu yang firigoc. Tuna Pita, orin yan oröcma Jems orin Jön, yuhogon wömai Yesuot onggung. Ongga Yairusho bucin ongkungmuya yagungmai owi amna koböcmaho woce itfat yongga itmuya yong yaingga yong uroc ap yongga idung. Tuya Yesu yu böc ganang öngmuna owi amna inogoc, “Son yaöha yong oin tongga yong uroc ap yongga idang? Managumboc yu mamec. Yui komanang dungga itac.” Yesuho ihoroc inuna owi amnaho angyogudung. Ihoroc tuya Yesuho owi amna ambarac dong yaruna taitdec ohogung. Tuna managumbochon macnin fanin, o youp amnani anfi worochogon wömai Yesuot böc irotnon managumbocho idocan wocin onggung. Ongmuya Yesuho managumbochon oburo sogitmuna inogoc, “Talita kum!” Mata worochon foroi ingoroc: ‘Owi obugu, nocho gantat, goc idongoi!’ Ihoroc inuna wohogon owi obugu wo idongga böc irotnon itonggoc. Tuna owi amna woce idungmaho woroc angmuya soroc yogung. Owi obugu yuhon birucno wömai 12 ihoroc idoc. Tuna Yesuho mata orongi inongga yogoc, “Son yapmu ngorochon fatno owi amna au fandat inoninga.” Ihoroc inongga yogoc, “Owi obugu nacno au imuya nahun.” Oro, Yesu yu böcsa wo imun fauna inoin böcsanon sinom Nasaret, woce onguna youp amnaniho yu tan tonggung. Woce itmuya Sabat bongono ehuna Yesuho Yuda nanohon fatmata yocyoc bucin öngga Kopotorochon fatmata ogepma surarodec yong fandat inogoc. Tuna owi amna koböcmaho fatmata wo kombingga soroc yongga yogung, “Mayain amna ngoi mata nahema sinom fengga yac? Numaho kombic kombic orongi ihorocno imuna yu momphon toroc irömbu ihono ihono tongitac yo? Non amna ngo kombing imamon, yu kapenda youp tongitac yo. O yuhon macno Maria, o orugi Jems, Yosis, Yudas, Saimon yu woroc nonu kombing imamon. O natniu ambarac nonot ididangmai.” Suraro yu Yesuha ihoroc yong tongga kombiuya obukogoc. Kombiuya obökuna Yesuho yu inogoc, “Owi amna böcsa danong yu wömai Kopotorochon yong tuctuc amnaniha gending imongidang mahong inoin böcsanon sinomu o nip orugihu yuhogon wömai maang gendingidang,” Yesu ihoroc inogoc. Tongo yu sa wocin momphon toroc kiap inobarac koböcma matogoc. Yu oburoho obukoc owi amna tungu tungudecgon siuna orokogung. Oro Nasaret nanoho Yesu makombing tobing imogungmaha tongga Yesuho kombingbanac togoc. Tongo yu youp amnani 12 yu inong yuna ehuya yu‘ inoin madec dogu boyömo dong yanitnung’ yongo worochon gesö imongga yaitnigon inongmudoc. Oro Yesu yu youp amnani youphon yong fasun fasun mata ingoroc inogoc, “Son uyaphon manomano fongitninga. Kandöng worocgon wömai ogep fogiarut. Wohong nacnohu o yochu o mönenghu manomano ihorocnoma wömai fogitninga. Son orung tom soni ogep fohongyu öantang mahong tec tohomunmöc soni wömai tungutnigon sogiarut. Oro son böcsa auhon ongkuya böc morömpho sonthon idit böc au kamuyai wömai sonu wocingon itmuya böc au mongurac toninga. Muno wocingon idtongga son böcsa wo imu faangoc. Oro son böcsa auhon onguya böc morömpho oröc matong kamonggai o mata soni makombiuyai wömai sonu yu me imongo guroc tong fönfön orung sonidecma fororop tongyu muuya böcsa wo imu fauna ongonung. Ihoroc tuya böc morömpho kiap wo angga kombinahing, ‘Ayöö, non toroc kiap wontucmuno tong imogomonmaha tang yo,’ ihoroc kombinahing.” Yesuho youp amnani yong fasun fasun mata ihoroc inuna yu böcsa wohon wohon itongmuya‘ owi amnaho irot ibararut’ yongo Kopotorochon fatmata ogepma fandat inong tonggung. O yu dogu boyömo koböcma owi amnadec dong yan tonggung. O ihorocgon yu owi amna obukocnima Kopotorochon madec unac wagang imongmuya you orokong tonggung. Oro Yesuhon fatno moröma böcsa danong öngbödeuna king Heröt yu Yesuhon fatno wo ihorocgon kombigoc. Tuna amna auho wömai Yesuha yongidung, “Jön yamuc gupgup forosicsic amna yu omocdecma wekongga idonggoc yo. Worocha tongga yu momphon toroc kiap ihono ihono toctochon gesö idimpac,” ihoroc yongidung. O auho wömai yongidung, “Yui Elaiya yo.” O auho yongidung, “Yu woi Kopotorochon yong tuctuc amna au yo. Kopotorochon yong tuctuc amnani osuc ididungma worocotma,” ihoroc yong tongidung. Oro king Heröt yu sum mata woroc kombingga botongga yogoc, “Ei Jönu, nocho osuc bangaro magotmai, oro yu omocdecma idongga tachu yo?” ihoroc yogoc. Osuc wömai king Herötho inoin orugo Filip worochon oweno tongsigoc. Owi worochon mano wömai Herödias. Ihoroc tuna Jön yu kiap ihorocnoha kombiuna angit maidina Heröt inong fato inogoc, “Goc oröcahon owi usem tong sigorocmaha nongoru noni yembotaroc.” Ihoroc inuna Herötho ec imuna tawa amna inuna yu Jön yi bucin tohong singga sendec akep togung. *** Oro owi Herödias yu ihorocgon Jöntha toup ec imuna yu wot omom toctocha kombigoc mahong king Heröt yu Jöntha kombigoc yu amna kunkun nongnongo au. Heröt yu wömai Jönthon mata kombic kombicha toup kombingidoc mahong ökenne Jönthon matanoho yu toup sakang imuna kombingbanac tongidoc. Worocha tongga yu Jöntha botongidoc mahong tong batip togoc. Worocha tongga owi Herödias yu Jön wot omompha tun matogoc. *** Oro oipmonu wömai owi Herödiasho Jön tun omomphon uyap au ingoroc kombiun öngkung imogoc. Heröt yu ino öngkup öngkup-nohon tong sonoc au toctocha kombigoc. Tongo yu gavmanthon amna morömahu o tawa amnahon amna morömahu o Galili distrikhon amna morömahu yu ambarac inong wodiuna ebung. Ehuya yu ambarac tong sonoc tongga idiya Herödiashon weno yu böc ganang öngo tong kumec au tuna Herödot amna moröma nucniot yu wo angmuya ibip imogung. Angibip tongmuya king Heröt yu owi berac ingoroc inogoc, “Goc gochon ibiba tanda yaöha kombingga nania nocho woroc ogep gamontat.” Heröt yu komanang mayogoc. Muno yu yong koing mata ingoroc sigoc, “Boinno onoce, goc yapmu auha ibip gamuna nania nocho worochon torocgon gamontat. O gocu nochon kantri ngorochon docnoha yontarocanu wömai nocho wo fuc tongga docno goc gamam.” King Herötho owi berac ihoroc inuna yu böc irotno wo imun fauna macno ot ongmuna ingoroc inong ac togoc, “Mac, nocu amna moröma yapmu yaöha intiwa?” Ihoroc inuna macnoho inogoc, “Goc ongmina Jön yamuc gupgup forosicsic amna yuhon bigoha inti.” Oro, macnoho ihoroc inuna owi berac wo karupgon ongmuna king Heröt inogoc, “Noc ingoroc kombihat, inga ningo sinom Jön yamuc gupgup worochon bangaro mangga bigo wagadec singga nampi.” Ihoroc inuna king Heröt yu mata woroc kombingga toup sinom soroc yogoc mahong yu urop amna morömaho yangamin yong koing mata yogocmaha tongga‘ yangam fap tityit’ yongo owi berachon mataha‘ öc’ yogoc. Tongo yu tawa amna au inongmuna ongga yi bucin Jönthon bangaro mangga wagadec singo teboc. Tengmuna owi berac imuna yu tongga macno Herödias imogoc. Oro Jönthon youp amnani yu fat woroc kombingga engmuya Jönthon ep fambangno tongo kumkumon tohong sigung. Oro mit Yesuhon youp amnani youpha itonggungma yu ibaru fauna wönggon engga Yesuot suran tongmuya owi amnadec youp tonggungma orin fatmata ogepma yong fandat tonggungma worochon fatno yogung. Yu fatno yongga idiya owi amna koböcmaho ongi epi toup tuya Yesuot youp amnaniot yuhon nacno nocnochon bego maidoc. Tuna Yesuho youp amnani inogoc, “Oro non nonigon sa amna maiyan woce ongmanaina sum sogitna.” Ihoroc inuna yu‘ nonigon itna’ yongo girangdec bangmu uunto sa amna maiyan woce onggung. Wohong muno woi, owi amna koböcmaho onggongno wo yagung. Tuya böcsa danong owi amna koböcmaho yu guroc uyapdec tan tongga sa Yesu onggonga kombigocan woce osuc ongkungmuya yuha torec idung. Ihoroc tuya Yesuho ihorocgon sa woce ongkungga owi amna torop moröma wo yangmuna uroc imogoc. Wömai yaha suraroho bot sipsip morömono muno ihoroc simbang idiya yagocmaha uroc imogoc. Uroc imuna yu forosingga Kopotorochon manomanohon foro fandat inogoc. Inongga idina urop sep ohong-gorop wuna youp amnaniho yuot engmuya inogung, “Sa ngocinu wömai amna maididang. O sep urop ibarac. Worocha goc muyu owi amna torop ngo inongmuiya yu böcsa ambehecgon idangma woce ongmuya nacnono wöngga naarut.” Ihoroc inuya Yesuho inogoc, “Son sonibut nacnoha tongfat yearut.” Inuna youp amnaniho yogung, “Mayain, nacno koböcma ihorocno wömai 200 Kinadec wönammai wömai ogep yo. Ihoroc tontamonthu nuhun?” Ihoroc yuya Yesuho inogoc, “Oro sonidec nacno sowarango tingting idang? Ongga yaarut.” Ihoroc inuna youp amnaniho ongga yangga inogung, “Non nacno sowarango obukema o söng yai ihorochogon idang.” Inuya Yesuho inogoc, “Son owi amna inuya yu fuc tongga tait ogepmadec dingno dingno idarut.” Ihoroc inuya owi amna yu fuc tongmuya 100thon torochu o 50hon torochu ihorocho dingno dingno idtonggung. Ihoroc idiya Yesu yu nacno sowarango obukema orin söng yai woroc fogito daro dedec foringo Kopotoroc ecec inongga nacno sowarango wo uboto youp amnani imuna yu suraro silip tong imogung. O söng yai wo ihorocgon silip tuna owi amna imogung. Ihoroc tuya owi amna ambaracho nacno nongga modibo foc togung. Tuya youp amnani yu nacno nong docno fogida dumbu 12 ihoroc oheuya foc togung. Oro, amna nacno wo nagungma worochon namba wömai 5,000 ihoroc idoc. Oro, Yesu yu wohogon‘ youp amnanai osuc fat namarut’ yongo yu inong muuna yu girang sogida forosingga yamuc öngköring aramo öke onggonga togung. Tuya Yesu ino wömai owi amna inong muuna uyap onggung. Ongbödeuya yu inogon dönac yocyocha sa urongo audec ögoc. Tuna sep urop ohongga idina youp amnaniho girangdec yamuc bonip sinom idung. Woce idiya Yesu inohogon yamuc tero ida agocmai sumpho koingo sinom girang tamarodec busuna yamuc funfuro toup uuna youp amnani girang fasun fasuntha tu matogoc. Tuna sa isoc isocane Yesuho yamuc öngkoring korocgon sansantho yuot woce onggoc. Tongo urop yu yanggirato onggonga tuna youp amnaniho yu auya yamucdec sansanto ongga idina kombigung, ‘Dogu auho yamuc korocdec epac yo.’ Ihoroc kombingga toup botongga yong yaigung. Ambaracho woroc angga toup sinom botuya Yesuho karupgon inogoc, “Son koing songga idarut. Naka epat yo son botoninga.” Ihoroc inongo girang ganang youp amnaniot uuna sum moröma urop imun fadoc. Tuna youp amnaniho soroc yongga nanga fatfat toup togung. Youp amna yu wömai Yesuho nacno sowarango tong guram togocma kiap inobaracma wo agung mahong yu abe Yesuhon foro kombing tangtang matogung. Muno, irotno abe koing songga idoc. Oro Yesuot youp amnaniot yu yamuc öngkoring kondong tongga Genesaret böcsa woce ongkungga girang kaning sigung. Kaning singga girang imu faunto gurocdec ongidiya urop böc morömpho Yesu kombing imogung. Tongo owi amna yu domdomgon böcsa danong ongmuya owi amna nucni obukoc tima wo fadang wöngga sumboda Yesu sa nahenne onggocan wocegon feng tonggung. Yesu yu böcsadechu o taundechu o sa amna maiyan wocehu idina owi amnaho woroc kombingga muyu nucni obukoc tima yu yuot yangat fengo maket taitdechu orin uyap tan wocin fing tongga Yesu dönac orongi ingoroc inong tonggung, “Goc ning banaiya non gochon tec tohomimöca sogito orokona.” Dönac ihoroc inongmuya owi amna tecno wot mögungma yu ambarac orokongbödegung. Oro, Farisi orin nongoru gendic fandat fandat amna au yu Yerusalem taun imu fauna Yesuot ebung. Engmuya yagungmai Yesuhon youp amnani yu oburo masacti nacno nagung. Yu ihoroc togungmaha tongga yu Yuda nanohon gendicno gumandung. Farisi orin Yudanano ambarac yu obu masati wömai nacno manongidung. Muno yu ombu sakungnihon gendic tanmuya oburo sac tonggagon nacno fogito nongidung. O ihorocgon yu maketdecma böcnon enggai wömai yu osuc ombu sakungnihon toroc kiapdec yamuc gungidung. Tongo mit wömai nacno nongidung. Yu wömai ombu sakungnihon gendicno koböcma tan tongidung. Gendic auma wömai ingoroc tongidung, wö, waga, ting feret, woroc ombu sakungnihon toroc kiapdec sac tongga mit wömai youp imongidung. Oro, Farisi orin nongoru gendic fandat fandat amna yu inoin gendicnoha kombingga Yesu ingoroc inong ac togung, “Gakain youp amnayai yu foro yaha ombu sakungnonihon gendicno gumanda oburo masacwi nacno nongidang?” Ihoroc yuya Yesuho mata ökene ingoroc iban imogoc, “Son imanang amna! Sonthon duc mata soni orin toroc kiap soni woi yaitni. Kopotorochon yong tuctuc amna Aisaia yu sontha kurömna sinom ingoroc yogoc: ‘Owi amna ngorocho wömai duchogon noc yong moröng namongidang mahong irot kombic kombicnoho nocha makombing namongidang. Ihoroc tongo yuhon yong moröng kiap woi yapmu boyömo. O yuhon gendicno woi amnahon gendicgon Kopotorochon muno.’ “Son urop Kopotorochon nongoru imu fauna amnahon gendic matagon kokorengidang. Boinno sinom sonu Kopotoroc tongu imongga yuhon nongoru kombic kombicbaracho dongyu fauya sonthon gendicsonigon tannidang. Möseho wömai Kopotorochon nongoru ingoroc kamogoc: ‘Son muyu mac nandöng soni gending imongitnung.’ O nongoru mata au ingoroc: ‘Amna auho macnohu o fanohu mata wöntucmuno inontacanu wömai suraroho yu wuya ompun.’ “Nongoru ihoroc itac mahong sonthon gendic soni wömai ingoroc itac, ‘Amna au yu ogep mönenghu o yapmu au mac nandöng tongfat yecyecha sigocma wo sogida Kopotorochon ececha siun.’ Oro amna au yu gendic woroc tarantacanu wömai yu macni faniha magending imic, muno sinom. Sonthon gendic soni worocho wömai Kopotorochon nongoru sinom wo taun weuna gendic sonihogon moröma itac. Son toroc kiap ihorocno koböcma tongidang.” Oro, Yesu yu wönggon owi amna inong yuna engsuran tuya ingoroc inogoc, “Kombiarut, son mata ngo kombing tuctuc tarut! Yapmu au sumonma amnahon irotnon ohontacma worocho wömai yu Kopotorocho yangamin matun bet faditac. Wohong yapmu amnahon irotdecma sumon öantacma worocho wömai amna Kopotorocho yangamin tun betfaditac,” Yesu yu ihoroc yogoc. *** Tongo mit yu owi amna doun fauya bucin önguna youp amnaniho‘ mata tepmo worochon foro kombina’ yongo Yesu inong ac togung. Inuya Yesuho inogoc, “Sonthon kombic kombic soni abe mepmo itachu nuhun. Worocha son mata worochon foro makombing. Kombiarut, manomano sumon idangma worocho wömai amna dugo ganang ohongga modibin ida sumon ohongitac. Manomano ihorocnoho wömai amnahon irot kombic kombicnodec mahic.” Oro Yesu mata wo yogocma worochon foro wömai ingoroc: Non ogep nacno ambarac nongidamon. Nacnoha tongga non Kopotorocho yangamin mabet fatnin. *** Oro Yesuho mata sakaun fiuna yogoc, “Manomano amnahon irot kombic kombicnodecma öantacma worocho wömai tuna yu Kopotorocho yangamin betni entac. Wömai yaha, amnahon irot kombic kombicdec wömai manomano wontucmuno ingoroc öngkungga ididang: Owi amna göra kiaphu o usem toctoc kiaphu o amna dong omom toctochon kiaphu o oimna tong samborec toctochon kiaphu o gipmo toroc kiaphu o wontucmuno toctoc kiaphu o nucno inong yucyuc kiaphu o kombing bunbun kiaphu o nucnohon manomanoha yang ibip toroc kiaphu o mata mene yocyoc kiaphu o inoin manogon töctöc kiaphu o önggöngyi toctoc kiaphu toroc kiap ihorocnoho wömai amnahon irot kombic kombicdecma öngkungga amna Kopotorocho yangamin tu bet faditac,” Yesu yu nacnohon gendic sicsicha mata ihoroc yogoc. Yesu yu böcsa wo imun fauna bumbumyi nanohon gurocin ongmuna Tair taundec böc auhon ögoc. Tongo yu owi amna yang useng öpgon woce idoc mahong böc morömpho karupgon Yesuho woce itacno kombigung. Ihoroc kombingmuya owi au yu ihorocgon Yesuhon fatno kombingga wohogon yuot engmuna orungo forodec goruc yemoc tongga idoc. Owi wo yu bumbuyi nanohon toropdecma Fonisia taun Siria kantridec woce öngkuboc. Yuhon weno wömai dogu boyömpho sogitsogityi idoc. Worocha tongga owi worocho engmuna‘ Yesuho dogu boyömo dong yarun’ yongo Yesu dönac orongi inogoc. *** Ihoroc inuna Yesuho inogoc, “Kombiharoc, osuc wömai managumbocho nacno nongbödeuya mit wömai sapho naarut. Non managumbochon nacno yongo sap imonaya yuho nocnocno woi angit maec.” Yesuho ihoroc yuna owiho mata urago ingoroc iban imogoc, “Moröma goc boinno yaroc mahong managumbocho wömai nacno föro docno docno dou muya sapho abam girarema nongidang.” Ihoroc yuna Yesuho inogoc, “Mayain goc mata urago ogepma sinom iban namparoc. Worocha goc ongga ahi, dogu boyömpho urop weya imun fahac.” Ihoroc inuna owi wo böcnon ongmuna agocmai dogu boyömpho wenoi imun fauna onggoc. Tuna weno yu abamdec dungga idoc. Oro mit Yesu yu Tair sa guroc wo imun fauna Saidon taun woce onggoc. Tongo uyapno sakaun fiuna guroc mano‘ ten taun’ Galili yamuc öngkoringdec woce ongga idoc. Woce idina owi amna auho amna au yangada Yesuot tebung. Amna wo onggimo tongo o dugo ihorocgon mep tuna mata mepmogon yongidoc. Tuna nucniho‘ Yesuho oburo yudec out tohun’ yongo Yesu dönac inogung. Inuya Yesuho amna wo yangada obmukusuc aram oke ongmunya yu oburo karamutno yait yait amna worochon onggimodec soregoc. O ihorocgon irubo oburodec sunmuna amna worochon monbirodec taboc. Ihoroc tongo daro onoce momdec foringmun uunto sum orongi wodingmuna amna ingoroc inogoc, “Efata”, Mata worochon foroi‘ onggimo dugo tumpun.’ Ihoroc yuna wohogon amna woroc-hon onggimo tumboc. O monbiroho yungan tuna mata tuctugo yogoc. Tongo Yesuho owi amna wocin idungma‘ son fat ngo muyu yong fandat tongoninga’ ihoroc inogoc. Wohong muno woi, owi amna yu Yesu‘ muno’ inogocma wo makombii yuhon fatno moröma sinom yong fandat tonggung. Wömai yaha, Yesu yu youpno inobarac sinom tuna owi amna wo yangga toup borongdedungmaha fatno moröma yong fandat tonggung. Yu wömai yogung, “Yuhon youpno ambarac ogepmagon. Yu youp moröma sinom tongitacmai amna onggimo tongtongniho onggimo tumang. O dugo mepmoho dugo doun yungan tang,” ihoroc yong tonggung. Oro bongono worochogon wönggon owi amna koböcmaho engsuran togung. Engsuran tongga ida nacno möp idung. Ihoroc idiya Yesuho yu yangmuna youp amnani inong yuna ehuya inogoc, “Noc owi amna ngorocha uroc nampac. Yu nocot idiyagon sep anfi bödeuna yu nacnoha docmöang. Owi amna au yu sa korungonma ebung. Worocha yu nacnoha möp idiya nocho yu inongmuaya uyapdec ongmuya yangam urip urip tongga muningyit.” Ihoroc yuna youp amnaniho inogung, “Sa ngo amnano munon! Non nacno koböcma nahema sinom fengmanaina owi amna torop ngo imonaya angit naup?” Ihoroc inuya Yesuho youp amnani inong ac tongo yogoc, “Soniot nacno sowarango tingting idang?” Inuna yuho yogung, “Nacno sowarango 7 ihoroc itnimang.” Yuya Yesuho owi amna inuna gurocdec omoc idung. Omoc idiya yu nacno sowarango 7 wo fogitmuna Kopotorocha ecec inongo uboto youp amnani imuna yu wo silip tongga owi amna imong tonggung. O ihorocgon söng obugu au idungma woroc Yesu imuya Yesuho fogitmuna Kopotoroc ecec inongo uboto youp amnani imuna yuho silip tongga owi amna imong tonggung. Tuna owi amna nacno wo nauya modibo foc togung. Nongbödeuya youp amnaniho nacno imuno idungma wo feng suran tongga dumbu 7 ihoroc oheuya foc togung. Oro amna nacno nagungma worochon nambano wömai 4,000 ihorocho nagung. Tuya mit Yesu yu inongmuna böcnon onggongon uyap forosigung. Tuya Yesuot youp amnaniot yu girangdec bangmu uuya sa au mano Dalmanuta woce onggung. Oro, Farisi amna au yu Yesuot engmuya‘ yu boinno Kopotorochon youp tacha woha muno’ yongo tonguc imocimocha manomanoha inong ac togung. Tongo yu inogung, ‘goc toroc kiap au tia nonu gochon foro angtangtang tona,’ ihoroc inogung. Tuya Yesuho yarunoha kombing mep tongga inogoc, “Owi amna torop ngo yu tingtinga tong weran au acacha yang yo? Nocho boinno sinom kantiwa, son momphon tong weran au maning, muno sinom.” Ihoroc inongga amna torop wo dongyun fauya girangdec bangmun uunto yamuc öngkoring tero aramo öke woce onggoc. Oro youp amnani yu nacno sowarango etet imuya mafogi ebung. Nacno sowarango tunguhogon wömai idoc. Tuna Yesuho garac mata ingoroc inogoc, “Son soni woho, son muyu Farisi amna orin Heröthon yisha yacyacho idarut.” Ihoroc inuna youp amnaniho kombiu tuctuc mayuna inohogon inun ganun tongo yogung, “Non nacno sowarango mafeamonmaha mata ngoroc yachu nuhun?” Ihoroc yongga idiya Yesu yu woroc kombingga inogoc, “Mayain, sonthon irot soniu abe foc tongga idina son kombing tuctuc mating. Worocha son‘ nacno sowarango mafeamon’ yongo mata koböc koböc yongga idang. Son dansonibarac idang mahong yapmu au angtangtang matongidang. O son onggimsonibarac idang mahong matahon foro tuctugo makombingidang. Kombiarut, nocho amna 5,000 ihoroc nacno sowarango 5 silip tong imoya sonu nacno nongdocno feng suran tongga dumbuno tingting sinom oheuya foc togung?” Ihoroc yuna youp amnaniho yogung, “ ihoroc tong foc togomon.” Yuya Yesuho inogoc, “O ihorocgon nocho amna 4,000 ihoroc nacno sowarango 7 silip tong imoya sonu nacno nongdocno feng suran tongga dumbuno tingting sinom oheuya foc togung?” Ihoroc yuna youp amnaniho yogung, “ ihoroc tong foc togomon.” Yuna Yesuho inogoc, “Oro sonu kiap moröma wo agung mahong kombing tuctuc abe matinghu nuhun?” Ihoroc inogoc. Oro, Yesuot youp amnaniot yu Betsaida bucin engköuya böc morömpho amna au daro kom toctocyi yu Yesuot yangat tebung. Yangat tengga‘ Yesuho oburo amna worocdec wot muhun’ yongo dönac inogung. Tuya Yesuho amna daro kom toctocyi wo yangauna böc tait imu fauna obmukusuc okoce ongmunya Yesuho irubo amnahon darodec sunto oburo yudec singga inogoc, “Goc yapmu au aharocha woha muno?” Ihoroc inuna amna wo daro foringmun tongga yogoc, “Nocu amna au yahat mahong ep simbang idiya yahat.” Ihoroc yuna Yesuho wönggon oburo darodec out tohuna wohogon amna worochon daroho orokuna yu manomano yaun tuctuc yogung. Tuna Yesuho amna wo inogoc, “Goc böcsa woce ongirocha. Muyu gaka bucin ongoi.” Ihoroc inongga amna wo inong muuna böcnon onggoc. Oro Yesuot youp amnaniot yu Sisaria Filipai worochon gurocin ongmuya böcsa danong woce itonggung. Yu uyapdec ongmuya Yesuho youp amnani inong ac tongga yogoc, “Owi amnaho nocha tingting yongidang, noc numa yo?” Ihoroc inuna youp amnaniho inogung, “Auho wömai gocha yongidang, ‘gocu Jön yamuc gung imocimoc amna’. O auho wömai yongidang, ‘gocu Elaiya’. O auho wömai yongidang, ‘goc Kopotorochon yong tuctuc amna au yo.’” Youp amnaniho ihoroc inuya Yesuho yogoc, “O soniu nocha numa yo kombiang?” Ihoroc inuna Pitaho yogoc, “Gocu Duic, Kopotorocho‘ inoin owi amnani batip itnung’ yongo siuna ebocma woroc.” Pitaho ihoroc yong tauna Yesuho youp amnani inogoc, “Son mata ngo owi amna au fandat inoninga” ihoroc inongga‘ muno sinom’ inogoc. Oro mit Yesu yu forosingga youp amnani ingoroc inogoc, “Amnahon Manano yu muyu focfoc foro ihono ihono kombiangoc. Tuna Israel nanohon amna dugohu o öret socsoc böchon amna dugohu o nongoru gendic fandat fandat amnahu yu ambaracho me imongga wuya omengoc. Omong fauna sep bongono anfi idina yu wönggon omocdecma wekongga idongungoc. Kopotorocho yong torop ihoroc woroc yongo singdegoc.” Yesu yu mata wo eran sinom youp amnani inogoc. Tuna Pita yu kombiuna angit maidina Yesu auna böc tero woce ongmunya Pitaho Yesu‘ ihoroc öngkuicha’ yongo inong fadoc. Ihoroc tuna Yesuho youp amnani menon idungma yu foringmun onguna Pita inong fato yogoc, “Dogu kopot goc menan ongoi. Gocu Kopotorochon irot matararoc. Muno sinom, goc amnahon kombic kombicgon tararoc,” ihoroc inong fadoc. Yesu ihoroc yongbödengga owi amna auot youp amnaniot yu inongyuna ehuya ingoroc inogoc, “Amna au yu noc nan nantha kombinggai yu muyu inoin ibibo youn fat bödengga ep goröcno sumbotmuna noc narun. Amna au yu inoin itonggongno guroc ngocin sogit akep toctocha tontacanu wömai yu itonggong koing tun muuna gorong ongontac. Wohong amna au yu guroc ngorochon itonggongno‘ nocha’ yongo imun faantacma yu wömai itonggong koing aun feangoc. Oro amna au yu gurochon möneng yoctec manomano ambarac fogida feng suran tunai wömai yapmu worocho tingtingno sinom tongfat yeuna magorong ongic? O amna worocho yaö wöngnacno sinom tongga itonggong koing sogiangoc? Woroc wömai maec. “Kombiarut, guroc ngorochon owi amna yu görani wontucmuno sinom. Amna auho nochahu o noc mata yogotmahu worocha yangam fap tuyai wömai mit Amnahon Manano wönggon ehangocan bongono wocin yu amna worocha ihorocgon yangam fap tongga me imangoc. Yu ehangocma wömai sum yaruni yangatmuna ino wömai Fanohon yaguno gesö mitimobarac ehuna epnahing.” Yesu ihoroc yongga mata sakaun fiuna yogoc, “Nocho boinno sinom kanoya kombiarut. Amna au ngocin idangma yu abe mami idiya Kopotorochon toborucno ehuna yu worochon gesö anahing.” Oro, sep youp toctoc 6 ihoroc bödeuna Yesuho Pita, orin yan oröcma Jems orin Jön yu yangauna sa urongo au ubarago sinom woce ögung. Öngga yu inogon sinom idiya amna au maidung. Woce itmuya yu agungmai Yesuho mongurac tongo foro au sinom öngkuboc. Tec tohomunmucnoho wömai sacsago föhöcno sinom föc narap öngkuboc. Guroc amnaho tec sac tuna sacsago ihoroc maöngkungitac. Ihoroc tuna Elaiya orin Möse yu youp amnaniho yangamin öngkungmunya Yesuot mata inun ganun tongga idung. Tuna Pitaho wo yangmuna Yesu inogoc, “Fandat fandat amna, nonu sa ngocin ogepma sinom idamonmaha böc anfi tona. Au wömai gochon o au Mösehon o au Elaiyahon ihoroc tona.” Pita yu wömai kiap foro au wo angmuna soroc yongga mata bumbumyi ihoroc yogoc. O Jems orin Jön yu ihorocgon soroc yongga botogomoroc. Ihoroc idiya mom muruc muruc auho engmuna yu tombuna mom ganang inggun auho öngkungga yogoc, “Nochon Manana woi ngoroc. Nocho yuha toup kombihat. Sonu yuhon mata kombingga sumboditnung.” Inggun worocho ihoroc yongbödeuna wohogon yapmu wo öngkubocma bödeuna youp amnaniho Yesu yu tungugon agung. Tongo yu saurongo wo imu fauna ohongmuya Yesuho youp amnani inogoc, “Son yapmu aingma worochon fatno amna au fandat inoninga. Amnahon Mananoho omocdecma wekongga idongungocan bongono wocin wömai son ogep fat wo eran yonaya owi amna ambarac kombinahing.” Ihoroc inuna youp amnani yu mata wo amna au mainogung. Yu inohogon inun ganun tongga yogung, “Yesuho mata osuc yocma, ‘kumkumondecma wekongga idongungot yo,’ mata worochon foroi tingting?” Ihoroc yongga Yesu inong ac tongga yogung, “Foro yaha nongoru gendic fandat fandat amnaho yongidang, Elaiyaho osuc epun.” Ihoroc yuya Yesuho inogoc, “Mata ngo wömai yu boinno yongidang. Elaiya yu osuc engmuna manomano ambarac tobiuna arangarang yongga engoc. Wohong mata au wömai ingoroc irim toctocyi itac, ‘Amnahon Manano yu engmuna focfoc morö kombiangoc. Tuna guroc amnaho yu me imonahing,’ mata ihoroc itac. Worochoi oro nocho ingoroc kantiwa, Elaiya yu urop eboc mahong guroc amnaho inoin kombic kombicgon tanmuya yu toroc kiap wontucmuno wohon wohon tong imongidung. Kopotorochon bapiyadec wömai‘ kiap ihorocnoho yudec öngkuangoc’ yongo irim toctocyi itac,” Yesu yu ihoroc yogoc. Oro, Yesuot youp amnani anfiot yu saurongodec ida ohongmuya youp amnani au yau fedung. Yau feuya yagungmai owi amna torop moröma sinom youp amnani wo yang arenggumbec tongga itmuya nongoru gendic fandat fandat amna auho yuot mata fuic fohoic tong imongo idung. Ihoroc tongga idiya Yesuho ambehecgon ehuna owi amna yu angga toup soroc yongga domdomgon yuot ebung. Ehuya Yesuho yu inong ac tongo yogoc, “Son yaha yong osut morö tongga idang?” Ihoroc yuna suraro bonipnodecma amna auho mata urago ingoroc imogoc, “Fandat fandat amna, nocho manana ngo yangat tepat. Dogu boyömpho au wömai manana ngo sogida dugo tun meptuna mata mayi iditac. O ihorocgon dogu boyömpho mananahon irotnon ohongmuna yu körengmun möuna irupho dugodecma funfuro ohongitac. Tuna yu maro siun tomuna kudatnoho koing songidang. Oro nocho‘ youp amnayai dogu wo taruya ongoun’ yongo inogot mahong yu tu matogoc.” Ihoroc yuna Yesuho mata wo kombingga yogoc, “Mayain, son owi amna torop bumbumyi, sonthon kombing tobic tobic soni maec. Nocu urop sa ubarago sonot itmaina önggöngyi soni sumboditat mahong sonthon kombing tobic tobic soni abe maitkamoc. Managumboc wo nocot yangat tebarut.” Yesuho ihoroc yuna yu managumboc yangada yuot tebung. Yangat teuya dogu boyömpho Yesu angga mayain, yu managumboc korengmun gurocdec muuna fep mon tonguna kudat konoc konoc tongga dugo irupho funfunto dugodecma ohogoc. Ihoroc tuna Yesuho woroc angga fano inong ac tongga yogoc, “Bongono tingnon sinom wo aun fedoc?” Ihoroc yuna fanoho yogoc, “Obuguingon ida forosingga tong teboc. Bongono koböcma wömai dogu boyömpho yu wot omom toctocha koreuna yamucdec ohoi ep moröc ohoi ihoroc tongitac. Worochai goc notha uroc gamuna ogep tongfat neimpha muno?” Ihoroc yuna Yesuho inogoc, “Goc irot yai tirocha. Kombihi, amna au kombing tobic tobicnobarac entacanu wömai yu ogep manomano ambarac tun.” Ihoroc yuna wohogon managumboc worochon fanoho yogoc, “Nocho boinno sinom kombing tobing gamoc gamocha kombihat mahong nocu angit matit. Worocha goc tongfat neia nocho irot yai tatma bödehun.” Yu ihoroc yongga agocmai owi amna koböcmaho domdomgon engiya Yesuho dogu boyömo wo inong fato inogoc, “Goc dogu duc mataya muno o onggima tongo, goc managumboc ngo imi fauna ongga wönggon yuot ehirocha.” Ihoroc inuna dogu worocho ecnang sinom yong yaingmuna managumboc wot wagang tongga köreuna omongmöc tuna imun fauna onggoc. Tuna wabkarac wo omomyi simbang idina owi amnaho yu angmuya auho yogung, “Urop omecmai.” Ihoroc yuya Yesu yuhon oburo sogida tun fadauna idongga idoc. Oro mit Yesu yu bucin önguna yuot youp amnaniotgon idung. Tongo yu Yesu ingoroc inong ac togung, “Foro yaha sinom nonu dogu boyömo wo tantantha tana matoc?” Ihoroc yuya Yesuho inogoc, “Dönachagon tongga dogu ihorocnoho amna imu faditac. Uyap au wömai maec,” Yesu yu ihoroc yogoc. Oro, Yesuot youp amnaniot yu sa wo imu fauna ongga Galili gurocin itonggung. Yesuho‘ owi amna komanangno yu sa nahenne itacno kombininga’ yongo yang usengga öpgon itonggung. Yu wömai youp amnanigon fandat inocinocha kombigoc. Tongga yu ingoroc inogoc, “Guroc amnaho wömai Amnahon Mananoha me imongmuya ayamihon oburodec tohong yunahing. Tohong yuya worocho wuya omuna sep anfi idina wönggon wekongga idongungoc.” Yesuho youp amnani mata ihoroc fandat inogoc mahong yu mata wo kombing tangtang matogung. O yu Yesu inong ac toctocha botogung. Tuna Yesuot youp amnaniot yu Kaperneam böcsadec ongkungga bucin ögung. Bucin itmuya Yesuho youp amnani inong ac tongga yogoc, “Non uyapdec itmanaina sonu yaö mata inun ganun ting oro?” Ihoroc inuna youp amnani yu‘ numaho amna morö itac,’ yongo matahogon emoc tingmaha tongga yu yangam fap tongmuya mata au mayogung. Tuya Yesu yu omoc ida youp amnani inong yuna ehuya ingoroc inogoc, “Amna au yu moröma iditha kombinggai wömai yu nucniho une itmuna yu mongorec tong impun.” Yesuho mata ihoroc inongga managumboc obugu au sogida teuna youp amnani tan idoc. Woce idina Yesuho yu bac yengmuna yogoc, “Amna auho nocha kombingga managumboc obugu ngorochon toroc yu tong ogep tong imontacma‘ yu tongimpat’ yongo nocha tong ogep tong namontac. O nocgon muno yu ihorocgon Nandöngna yu tong ogep tong imontac. Yu worocho noc nanong muuna ebot,” Yesu yu amna moröma idithon yong tuctuc mata ihoroc yogoc. Oro, Jön yu Yesu ingoroc inogoc, “Fandat fandat amna, nonu amna au anaya yu gochon madec dogu boyöm dong yandoc. Yu ihoroc tuna nonu yu‘ muno’ inogomon, yaha yui nonthon toropdec maecmaha.” Ihoroc yuna Yesuho mata urago ingoroc iban imogoc, “Muno, amna au yu nochon madec toroc kiap inobarac au tontacma yu wömai nocha yong moinmoin mayic. Amna au yu ayam matongnimicma yu woi nonthon oröc noni sinom. Nocho boinno sinom kantiwa, amna auho son Duichon youp amnani idangmaha yamuc get kamontacma yu wömai mit worochon wöngnacno ogepma sogiangoc,” Yesu yu ihoroc yogoc. Oro, Yesuho wönggon mata sakaun fiuna yogoc, “Amna auho managumboc obugu noc kombing tobing namongidangma yu tonguc yeuna turongodec möantacma wömai amna worocho urago wontucmuno sinom aun feangoc. Sop moröma bangarodec banganmun muuna tongga top ganang tomun möantacma woi urago mepmo au mahong amna ihorocnoho urago aun feangocma wömai mepmo woroc anggirada koingo sinom engoc. “Kombiarut, oburaho goc turongodec gangat tonguyai wömai gocho wo kondong tongo tomi ongoun. Ihoroc tongga gocho obura tunguhagon itongga itonggong koing ai feangoc. Gochuhun obura yait yait ito ep bohöng tomun muirocyit. Wocin wömai ep moroc mamic focfoc iditnoho iditno gamongo engoc. Sa wocinu focfoc wömai mabödec bödecno o ep wömai ihorocgon mamongitac. O ihoroc-gon orungaho goc turongodec gangat tongunai wömai gocho wo kondong tongo tomi ongoun. Ihoroc tongga goc orunga tunguhogon itonggong koing ai feangoc. Gochuhun orunga yait yait ito ep bohöng tomun muirocyit. Wocinu wömai focfoc moröma iditnoho iditno idina epmoroc mamongitac. O ihorocgon daraho gangada turongo toctocha gangaunai wömai gocu dara tunguma ihorocgon fonunda tomi ongoun. Tongo dara tunguhogon wömai ogep idit koing ai feangoc mahong dara yait yait ito ep böhongnodec tomun muirocyit. Woce wömai epmoroc mamic. Sa wocinu wömai focfoc moröma sinom bödec bödecno muno engoc. Epmoroc woce iditnoho iditno edengoc. “Oro, owi amna yu‘ öretno Kopotorocho yangamin sacsago itun’ yongo yipot fingidang. Worochon torocgon wömai Kopotorocho owi amna ambarac‘ oweng owengo idarut’ yongo ep aranggumot tong sac tong imongitac. “Yip woi yapmu ogepmahong non angit mangtorenaya ibibono sum faunai wömai ting tonaya wönggon ibibo in? Worochon uyap wömai maec. Worochon torocgon sonu itonggong soni ogepma angtoreuya nuc soniho yangamin amna ogepma idarut. Tongo sonu irot tungu singmuya irot gucot itnahing,” Yesu yu ihoroc yogoc. Oro mit Yesu yu sa wo imun fauna ongga Yudia guroc Yodan yamuc ökenne woce onggoc. Tuna wönggon owi amna koböcmaho yuot engsuran tuya Yesuho inoin toroc kiapmo tanda owi amna fatmata ogepma fandat inogoc. Tuna Farisi amna auho eng-muya‘ Yesu tonguc imona’ yongo ingoroc inong ac togung, “Goc tingting kombiharoc, amna au yu oweno fodingmun ongontacanu wömai amna worocho nongoru gumarantacha woha muno?” Ihoroc yuya Yesuho inogoc, “Möse yu worocha yaö nongoru kamogoc?” Iho-roc inuna Farisiho yogung, “Möse yu‘ öc’ yogoc, amna au yu ogep oimna ficfuc toctochon bapiya irim tongo oweno imongga yu fodingmun ongontac.” Ihoroc yuya Yesuho inogoc, “Sonthon irot soni koingo, son nuc soniha uroci makombingidang. Worocha tongga Möseho son kang banango oimna ficfuc toctochon nongoru wo kamogoc. Wohong osuc forosicsicnodec wömai oimna ficfuc maidoc. Muno, Kopotoroc yu amnaot owiot yait yait doun öngkubomoroc. Tuna amna auho macno fano imun fauna oweno ot idina yaimaho irot tungu godip tungu siantamoroc. Yui osuc yai idomoroc mahong mit yu oimna tungugon entamoroc. Kopotorocho‘ ihoroc idarun’ yongo owi amna tobigoc. Worocha Kopotorocho oimna iditha yongo sigocma wömai amnaho gumanitninga.” Oro Yesu yu mata ihoroc yun bödeuna bucin öngga idina youp amnaniho yu wönggon oimnaha inong ac tuya Yesuho mata urago ingoroc iban imogoc, “Amna auho oweno fodingmun onguna owi au tongsiantacma yu wömai owi göra tontac. O ihorocgon owi auho opno imun fauna amna au tongsiantacma yu wömai amna göra tontac.” Yesuho oimna ficfuc toctochon matano ihoroc yogoc. Oro mit owi amna yu managumbocni yangada‘ Yesuho oburo yudec out tohoun’ yongo yuot febung mahong Yesuhon youp amnaniho yu yangga inong fadung. Inong fauya Yesuho woroc kombingga irotno öbukuna inogoc, “Son managumboc nocot ebepha bongbong sing imoninga. Muno, yu muyu nocot ebarut. Kopotorocho wömai mom toboruc owi amna managumboc simbang ima yuha bogigoc. Nocho boinno sinom kantiwa amna au yu Kopotorochon toboruc managumboc simbang masogiicanu wömai yu woce mangic.” Yesuho ihoroc yongga managumboc ebungma yu bac yengga oburoho bigodec out fohongga guram fing imogoc. Oro, Yesu yu wönggon uyap forosingga ongga idina amna au yu domdomgon engmuna Yesuhon orungo forodec goruc yemoc tongga ingoroc inong ac togoc, “Fandat fandat amna ogepma, noc ting tongga itonggong koinghon fat em?” Ihoroc yuna Yesuho inogoc, “Gocu yaha noc amna ogepma ihoroc nantaroc? Non owi amna ambarac ogepma muno, Kopotoroc yu tunguhogon woi ogepma. Worocha gocu yuhon nongoru mata ngo sumbotmina worochon torocgon itongidiruc: Goc nucai dohirocha, goc oimna gumarirocha, goc usem tirocha, goc mata youpdec amna auha mata imanang firing tarirocha, goc mata gemdat yirocha, goc macai nandöngai yang gendingidiruc.” Yesuho ihoroc inuna, amna worocho yogoc, “Fandat fandat amna, nocu abe obugu ida forosingga nongoru mata wo ambarac tanmaina engga önga itat.” Ihoroc yuna Yesu yu foring angga yuha toup kombingmuna inogoc, “Goc abe yapmu tunguhagon wömai docmöharoc. Goc ongmina yoctec manomanoya ambarac imun gamunthon uyapdec fingga möneng fogida owi amna urociha silip tong imiruc. Goc ihoroc tontarocanu wömai momphon itonggong ogepma gochon fat entac. Oro mit wömai engga noc nari.” Yesuho mata ihoroc inuna amna worocho kombingga irotno toup mep togoc. Wömai yaha yu yoctecno koböcma idimogungmaha togoc. Tongga yu Yesu imun fauna onggoc. Onguna Yesuho youp amnani foring yangga ingoroc inogoc, “Amna möneng yoctecno koböcma yu wömai mom midim sabarac sadec onggonga mep tongidang.” Yesuho ihoroc yuna youp amnaniho mata wo kombingga soroc yogung. Soroc yuya Yesuho mata sakaun fiuna inogoc, “Mananai, owi amna yoctecno koböcma yu Kopotorochon midim sabarac sadec onggonga toup mep tongidang. Bot kamele yu somayang ganang onggongno woi maec. O worochon torocgon wömai amna yoctecno koböc idimangma yu Kopotorochon midim sabarac sadec onggonga tu matangoc.” Yesuho ihoroc yuna youp amnaniho wönggon toup soroc yongga inohogon inun ganun tongga yogung, “Mayain, ihorocanu wömai amna tungu au itonggong koing maun feic.” Ihoroc yuya Yesuho yu foring yangmuna inogoc, “Boinno, amnaho ihoroc matoctocnohong Kopotoroc yu ogep manomano ambarac tun boinno öngkuangoc.” Yesu ihoroc yuna Pitaho yu inogoc, “Kombiharoc, nonu‘ goc ganna’ yongo manomano noni ambarac dongyana fadung.” Ihoroc yuna Yesuho inogoc, “Nocho boinno sinom kantiwa, amna au yu‘ nocha’ yongo böcnohu o owi wabkaracnihu o niporugihu o macni fanihu woroc dongyun fauya fatmata ogepmahon youp tontacma yuha wömai Kopotorocho manomano dongyun fadungma worochon urago bongo 100 ihoroc urop guroc ngocin urago iban imontac. Woi böcnohu o niporugihu o macnohu o managumbochu o sa gurochu woroc uragoha iban imangoc mahong‘ nocha’ tongga wömai fatmata ogepmahon ayamiho yu tu obukuna focfoc imongitnahing. Wohong mit bongono morömadec wömai yu itonggong koing aun feangoc. Kombiarut, amna koböcmaho önga osuc ididangma, yu wömai mit madango itnahing. O amna koböcmaho önga madango ididangma yu mit osuc itnahing,” Yesu yu ihoroc yogoc. Oro, Yesu yu‘ Yerusalem ongona’ yongo youp amnani yangada fonggoc. Tuna youp amnani yu‘ tingting sinom nonidec öngkuangoc’ yongo kombingbanac tongmuya Yesu tan tonggung. O owi amna au yu ihorocgon botongmuya yu yan fonggung. Yan fongga uyapdec ongmuya Yesuho youp amnani 12 yugon feng suran tongga mit yaö sinom yudec öngkuangocma worochon yong tuctuc matano ingoroc inogoc, “Kombiarut, non urop Yerusalem taun öantamon. Öngga woce wömai ayampho Amnahon Manano sogida öret socsochon amna moröma orin nongoru gendic fandat fandat amna dugo yuhon oburodec sinahing. Tuya yuho‘ wuya ompun’ yongo matano yu bödeuna bumbuyi nanohon oburodec sinahing. Tuya amna torop worocho wömai kömec toctocha yu inong saha tongmuya irubo yudec sunda tosipdec woda wuya omengoc. Oro yu omongga idina sep youp toctoc anfinodec wönggon wekongga idongungoc,” Yesu yu ino omomphon yong tuctuc mata ihoroc yogoc. Oro, Sebedihon mananin yai Jems orin Jön, yu Yesuot engmunya ingoroc inogomoroc, “Fandat fandat amna, ‘goc muyu yapmu au nonthon irothon toroc tanto nimiruc’ yongo ebamot.” Ihoroc yunya Yesuho inogoc, “Oro yarun, nocho ting tong kampiwa’ yongo yamoroc?” Ihoroc yuna yaimaho yogomoroc, “Mit gocho idit yaguno koingon sa engorocan bongono wocin wömai gocho kombing nimia auma aroce o auma kandoce ihoroc idta’ yongo kombiamot.” Ihoroc yunya Yesuho inogoc, “Sot yapmu ngo nanamorocma worochon foro tuctugo makombimoroc. Sodu ogep focfoc moröma nocdec öngkuangocma woroc sumbotahamorocha woha muno? O sodu ogep itonggong soti nocho tangotma worochon toroc imun faangocha woha muno?” Yuna yaimaho inogomoroc, “Öc, not ogep.” Ihoroc yunya Yesuho inogoc, “Boinno sinom, focfoc youp nocho sumbengotma wo wömai sodi ihorocgon sumbotahamoroc. O nocho itonggongna ima faangocma worochon toroc sodu ihoroc itonggong sodu imun faangoc. Wohong numaho sinom wömai nochon obu arocne kandocne engocma woi nocho angit mayit. Muno, Nandöngna yu urop amna wo erangga abam yuha yongo tong arangarang tongo sigoc.” Oro youp amna nucni 10 yu yan oröcmaho mata Yesu inogo-morocma woroc kombiuya angit maina irotno fadang ögung. Worocha tongga Yesuho youp amnani inong yuna ehuya mata ingoroc inogoc, “Son bumbumyi nanohon Kingnohu o amna dugohu yuhon toroc kiapmo urop kombiang. Yu wömai inoin manogon töngga suraro koingo sinom yangtorengidang. Oro, toroc kiap ihorocnoho wömai sonthon bonip sonidec icha. Muno sinom, amna au yu‘ amna moröma itiwa’ yongo kombiantacma yu muyu surarohon mongorec toctoc amna itun. O amna au yu dugo soni iditha kombiantacma yu muyu youp wabkarac soni itun. Kombiarut, Amnahon Manano yu‘ amnaho mongorec youp tong namarut’ yongo maeboc. Muno, yu wömai guroc owi amna tongfat yecyecha eboc. Tongo yu inoin itonggongno imun fauna owi amna koböcma dogu kopothon oburodec wuuna itonggong koing sogitnahing,” Yesu yu amna moröma idithon toroc kiapha ihoroc yogoc. Oro mit Yesuot youp amnaniot yu ongga Yerikö taun wocin ongkungga idung. Tongo yu taun wo imu fauna owi amna koböcmaho yu yan fongidiya amna uroci au daro kom toctocyi yu uyap tan omoc itmuna‘ owi amnaho yapmu auha tongfat nearut’ yongo owi amna dönac inongo idoc. Yuhon mano Bartimeus, yu woi Timeushon manano. Yu woce ida kombigoc, Yesu Nasaretma yu uyap ngorochon epac. Wo kombingga wohogon forosingga ecnang mamboda yogoc, “Yesu, Devithon Morogo, gocu nocha uroc gampun,” ihoroc yongo idina owi amnaho‘ öpgon iti’ yongo inong fadung mahong yu muyu kiringga ecnang mamboto yogoc, “Devithon Morogo, gocu nocha uroci kombihi.” Ihoroc yuna Yesuho woroc kombingga onggom songga yogoc, “Amna wo nocot epun.” Ihoroc yuna owi amnaho Bartimeus inogung, “Iroda sum fauna idongoi, Yesuho gocha yac.” Ihoroc inuya yu idongga sum tecno tomun onguna Yesuot onguna Yesuho inogoc, “Nocho‘ ting tong gampiwa’ yongo yaroc?” Ihoroc yuna yu inogoc, “Fandat fandat amna, ‘gocho danna ti dogihun’ yongo kombihat.” Ihoroc yuna Yesuho inogoc, “Ongoi, kombing tobic tobicaho goc tun orokotaroc.” Ihoroc inuna wohogon daro orokuna foringga Yesu tan tonggoc. Oro, Yesuot youp amnaniot yu Yerusalem taun ambehecgon öngkungga böcsa au mano Betfage orin Betani woce idung. Böcsa wo wömai Oliv sa urongodec idoc. Tuna Yesuho youp amnanin yai ingoroc inongga inong mudoc, “Sodu böcsa wocin ongorun. Woce ongga bot donki macno orin gumbogo kaningyuuya idinya yaantamoroc. Bot donki woroc koroc wömai amna auho abe maitonggung. Sot woroc asanda nocot yangat febarun. Oro amna auho‘ sot ngo yaha asan imamoroc’ kanunai wömai sodu ingoroc inarun, ‘Morömaho youpno imocimocha yac. Youp bödeuna wömai yu donki siuna karupgon wönggon ehangoc.’” Yesuho amna yai ihoroc inuna onggomoroc. Ongga agomorocmai böc auho simbudec bot donki beracno yu wocin kaning yuuya idina yaimaho woroc asan imogomoroc. Asan imunya böc moröm au ambehecgon idungma yu wo yangga inogung, “Sot bot donki ngo yaha asan imamoroc?” Ihoroc inuya yaimaho‘ Yesu ihoroc yarun’ yongo inogocma worochon toroc mata urago imunya owi amnaho yu kombing imuya bot donki yangada Yesuot tebomoroc. Tengga sum tecno fuun deunya bot donki koroc fiuya Yesuho woroc koroc öngga idoc. Tuna owi amna koböcho yu ihorocgon tecnohu borunohu fuu deuya uyapdec yonyu fat tonggung. O owi amna au yu gosongon ongga ep betomo ubotmuya uyapdec fing tonggung. Ihoroc tongga owi amna osucit mitit tuya Yesu yu bonipnodec ong tongga idina owi amna ambaracho mamboda ap inogoroc yogung: “Kopotoroc yong moröng imona!” “Morömahon madec epacma yudec wömai Kopotorochon guram itac.” “O ombu sakung noni Devit yuhon midim sabarac saho urop ehantac. Worocha tongga non borongdetna!” “Kopotoroc onoce itacma yuha yong kumena.” Oro owi amnaho ihoroc yong kumeng tongmuya ongga Yerusalem ongkubung. Tuya Yesu yu öret socsoc bucin öngmuna manomano woce idungma woroc yangsic togoc mahong sep daro urop ibandocmaha tongga yu ibarun fauna youp amnani 12 yangauna Betani bucin onggung. Oro, kembotsum yu Betani böcsa imu fauna wönggon Yerusalem taundec onggonga tongga uyap bonip itmuya Yesu worec imo-gung. Worec imuya uyap tero wocin ep fik au idina angga‘ boinno baringga nawa’ yongo forodec öngo agocmai boinno ficfichon bongono maidocmaha ep wo boinno mafi komong biruc tongga idoc. Yaun matuya yu ep fik wo möpmo ingoroc inogoc, “Amna auho gochon boinno wönggon mananing,” ihoroc inuna youp amnaniho mata woroc kombigung. Oro mit Yesu yu ongga Yerusalem ongkungga öret socsoc bucin öngmuna forosingga amna wocin bisnis youp tongga idungma yu dong yandoc. Dong yanda amna möneng mongurac tongidungma worochon möneng abamo körengyun möngbödegung. O amna öret socsochon ecec yup kanaröm figungma yuhon abamo ihorocgon korengyun mögung. Tongo yu amna wöcwöchon manomano fongi fepi togungma yu‘ muno’ inogoc, “Son öret socsoc böchon gomboin ihoroc toninga!” Ihoroc inongga owi amnadec yong fandat inongga yogoc, “Kopotorochon bapiyadec mata ingoroc irim toctocyi itac: ‘Kopotorochon böc woi suraro ambarachon dönac yocyoc böc itun.’ Mata ihoroc irim toctocyi itac mahong sontho tuya kunkun böc ngorocho usem amnaho yoctecno öp ficfic böc simbang öngkungbödehac.” Oro Yesuho mata orongi ihoroc yuna öret socsoc böchon amna dugo orin nongoru gendic fandat fandat amna yu mata woroc kombingga forosingga Yesu wot omom toctochon uyapha yong yabigung. Wömai yaha suraro ambaracho Yesuhon mataha toup kombingga borongdedidungmaha tongga amna dugohon ma ohogoc. Worocha tongga amna dugoho Yesuha botongga yu wot omom toctochon yong torop sigung. Oro dobocsisia Yesuot youp amnaniot Yerusalem imu fauna onggung. Oro, sa isuna yu uyapdec ongga itmuya agungmai ep fik Yesuho möpmo wagang imogocma worocho dinengga oruc öngbödengga idoc. Ihoroc tuna angga Pitaho Yesu inogoc, “Fandat fandat amna ahi, ep möpmo inorocma ngorocho urop onggom sac.” Ihoroc yuna Yesuho mata urago ingoroc inogoc, “Son kombing tobic tobic soni Kopotoroc yudecgon siarut. Nocho boinno sinom kantiwa, amna au yu irot yaiot muno kombing tobic tobicnobarac sa urongo ngo inontac, ‘Goc ongga topdec mondihi!’ ihoroc inongga‘ matana koing soun’ yongo kombing tobiunai wömai woroc, Kopotorocho yuhon dönacnohon toroc tun öngkung imangoc. Kombiarut, son yaö manomano sogit sogitha kombingmuya dönac soni irot yaino muno kombing tobic tobicbarac yontanganu wömai sonu worochon torocgon sogitnahing. Oro, son dönac yocyocha kombinggahai son muyu oröc sonihon turongo dongyu fat imongitnung. Ihoroc tuya Nandöng soni momdec itacma yu sonthon turongo soni ihorocgon dongyun fat kamontac. Oro son oröc sonihon turongono madongyu fatninganu wömai Nandöng soni momdec itacma yu ihorocgon turongo soni madongyun fat kamoning.” Yesu yu dönac yocyochon yong tuctuc mata ihoroc yogoc. Oro Yesuot youp amnaniot yu wönggon Yerusalem engmuya Yesuho öret socsoc gomboin itongga idina öret socsochon amna dugo orin nongoru gendic fandat fandat amna orin surarohon amna dugo yu ambarac Yesuot engmuya ingoroc inong ac togung, “Numaho‘ youp woroc toi’ yongo ganung muna eboroc? O youp toctochon gesö numaho gamuna tongitaroc?” Ihoroc inuya Yesuho yogoc, “Nocu ihorocgon yapmu auha kanong ac towa. Sontho mata iban namuyai wömai nocho ihorocgon numahon gesö sogitmaina youpna tongitatno wo kanontat. Nanarut, Jöntho owi amna yamuc gung imongidocma wo woi momphon manomanoha woha yu amnahon kombic kombicgon sindanda togoc?” Ihoroc inuna amna moröma inohogon mata inun ganun tongga yogung, “Oro nontho yonaya woi momphon manomano wömai yu ninontac, sonu yaha yu makombing tobing imogung yo? Worochoi oro non yonaya woi amnahon kombic kombicgon, wömai suraroho non ayam tong nimontang, yaha owi amna ambaracho Jöntha kombingidang, yui Kopotorochon yong tuctuc amna sinom itacmaha.” Amna morömaho ihoroc inun ganun tongo tu matuna Yesu mata ingoroc iban imogung, “Non makombimon.” Ihoroc yuya Yesuho yogoc, “Oro son mananingmaha nocho ihorocgon noc numahon ma sogitmaina youpna tongitatno wo makanit,” Yesu yu ihoroc inogoc. Oro Yesu yu Yuda nanohon amna morömaha mata tepmo au ingoroc yogoc, “Amna moröma au yu wain ön mögoc. Möngga ön gombo temongmun uuna o wain koburo dontot dondothon abamo tobingga o youp wabkarachon ön angtorec torechon böc ubarago au togoc. Ihoroc tongo yu‘ amna torop auho nakain ön ngo angtorearut’ yongo wain ön wo amna torop au imongo sa korungon woce onggoc. “Sa korungon idina wain koburo urop gomon diuna amna morömaho yogoc, ‘nocho youp wabkarac au inong muaya yu ongga öndec wain koburo nochon fat ficficyi idangma woroc yongga feangoc,’ ihoroc yongo togoc. Worochoi muno, wain ön angtorec amna yu youp wabkarac wo ayam tong imongo woto taruya komong ibarun fauna onggoc. “Tuna amna morömaho wönggon youp wabkaracno au inong muuna onggoc mahong wain ön angtorec torec amnaho yu bigodec woda toroc kiap yangam fapfapni tong imuya yu komong ibarun fauna onggoc. Tuna amna morömaho wönggon youp wabkarac au inong muuna onggoc mahong wain angtorec torec amnaho yu wuya omboc. Ihoroc tuya amna morömaho wönggon youp wabkarac torop au koböcma inong muuna onggung mahong ön angtorec torec amna yu aumai dobung o aumai douya ombung. “Ihoroc tuya amna morömahon manano batip sinom yu tunguhogon idoc. Tuna amna morömaho kombigoc, ‘nocho yu inong muaya ongoun. Ihoroc toya wain ön angtorec torec amna yu manana anggendinahing.’ Amna morömaho ihoroc yongo manano inong mudoc. Wohong ön angtorec torec amna yu woroc angga yogung, “Amna ngorocho wömai mit fanohon guroc öresac ambarac inohagon fogitdup tangoc. Worocha non amna ngo wot omom tontamonanu wömai ön manomano ngo ambarac nonthon fat engoc.’ Ihoroc kombingbödengga manano wo sogida wuya omuna ön gombo sumon tomu onggoc.” Oro Yesuho mata tepmo ihoroc yun bödeuna mit amna moröma inogoc, “Sonu ting kombiang? Ön morömo yu engmuna amna wontucmuno urago tingting sinom tong imangoc? Yu wömai engmuna wain ön angtorec torec amna wontucmuno wo dong omom tongo wain ön amna torop au imangoc. Kombiarut, Kopotorochon bapiyadec wömai worochon yong tuctuc matano urop irim toctocyi itac, sonu wo makombinghu nuhun? Mata ingoroc irim toctocyi itac: ‘Sop auha wömai böc toctoc amnaho‘ sop wontucmuno’ yongo tomu onggoc mahong önga wömai Kopotorocho sop worocgon sogitmuna tong koing tong imuna sop worocho böchon forodongno sinom itac. Morömaho kiapmo ihoroc tuna non wo anaya ogepma sinom itac.’” Oro Yesuho mata ihoroc yun bödeuna amna dugoho kombigung, ‘mata ngo yacma wömai nontha kombingo yac yo’. Ihoroc kombingga irotnoho obökuna yu Yesu wot omom toctocha uyapha dabigung mahong yu suraroha botogungmaha uyap au abe makombiu öngkuboc. Tongo yu Yesu imu fauna onggung. Oro Irael nanohon amna dugo yu kombigung, ‘Yesuho mata wontucmuno au yunai wömai nontho yu gavmanthon oburodec tohong yunaya wuya ompun.’ Ihoroc kombingga yu Farisi amna au orin amna au Heröthon toropdecma yu inongmuya Yesuot ongmuya tonguc yecyecha mata ingoroc inogung, “Fandat fandat amna nonu kombiamon, gocu yapmu auha kombiiya ogep idinai wömai gocu worochon torocgon tongitaroc. O gocu amna auha mabotongitaroc. Muno, goc mata tungu gocho kombiiya angit idina worocgon wömai amna morömahu o amna komanangnohu yu ambarac inongitaroc. O gocu Kopotorochon toroc kiapmo boinno worocgon fandat ninongitaroc. Worocha goc nanti, nontho Sisa king yu takis möneng ogep imontamontha woha muno?” Ihoroc yuya Yesu yu inong yucyuchon matanohon foro kombing-dengga inogoc, “Son foro yaha noc tonguc neang. Son takis möneng docno au nindauya awa.” Ihoroc inuna yu möneng docno au imuya Yesuho wo angga inong ac tongo yogoc, “Möneng ngodec numahon doguno sicsicyi itac?” Ihoroc inuna yuho yogung, “Woi Sisa king yuhon.” Yuya Yesuho inogoc, “Oro worocha sonu Sisahon fat wömai Sisaha imarut. Wohong Kopotorochon fat wömai Kopotorocha imarut.” Yesu ihoroc yuna yu mata woroc kombingmuya nangano fauna kombic kombic youp morö togung. Oro mit Sadyusi amna auho Yesuot ebung. Amna torop Sadyusi yu wömai kombingidung, amna omomyi yu wönggon mawekoning. Oro yu Yesuot engmuya ingoroc inong ac togung, “Fandat fandat amna, osuc wömai Möseho ingoroc ninogoc, ‘Amna au yu managumbocno muno ida omunai wömai orugoho‘ oröcnahon morögo ta öngkupun’ yongo worochon oweno tong sihun. Oro yomot oröc 7 ihoroc idung. Tongo orugo borongoma yu owi au tong singga managumbocno muno ito omong fadoc. Tuna orugo mitmaho owi worocgon tong sigoc. Tongo yu ihorocgon managumbocno muno ito omong fadoc. Tuna orugo auma yu ihorocgon togoc. Ihorocgon tong tongga idiya orugo madango yuho owi wo tong singga omboc. Tuna mit wömai owi ihorocgon omong fadoc. “Oro worocha goc tingting kombiharoc? Yomot oröc 7 yu ambarac owi wo tong sigungmai. Worocha mit bongono morödec omimaho idongonahingan bongono wocin wömai owi wo numahon oweno sinom engoc?” Ihoroc inuya Yesuho mata urago ingoroc iban imogoc, “Son Kopotorochon bapiyadec mata idangma orin Kopotorochon gesö moröma wo makombingmaha tongga kombic kombic soni kandoc ongbödegoc. Owi amnaho omocdecma idongonahingan bongono wocin wömai yu owe op wönggon matoning. Muno, yu wömai momphon sum yaru simbang itnahing. “Oro omomyiho wönggon idongonahingmahon yong tuctucno wömai nocho ingoroc kantiwa, Mösehon bapiyadec wömai ep aranggumpho ohuna ep songmun digocma worochon fatno itac. Tuna wocin wömai Kopotorocho Möse ingoroc inogoc: ‘Nocu Abraham orin Aisak orin Jeköp yuhon Kopotoroc.’ Ihoroc inuna nonu ingoroc kombina, Kopotoroc yu omimahon Kopotoroc muno, yu wecima yuhon Kopotoroc. Sonthon mata soni woi kandoc sinom,” Yesu yu Sadyusi ihoroc inogoc. Oro nongoru gendic fandat fandat amna tungu yu engmuna kombigocmai Yesuho Sadyusiot mata inun ganun tongga mata urago orongi sinom imogoc. Worocha tongga yu ihorocgon Yesu inong ac tongga inogoc, “Möseho nongoru nimogocma worocdecma yaö nongoruho moröma sinom itac?” Ihoroc inuna Yesuho yogoc, “Nongoru ngo woi moröma sinom: ‘Son Israel nano son kombiarut! Moröma noni Kopotoroc yu tunguhogon woi Moröma noni. ‘Son irot soni Kopotorocha boging imarut, yu woi Moröma noni. Son irot sonihu o yaru sonihu o kombic kombic sonihu wo ambarac yuha tong fup imarut.’ Oro, nongoru worochon nucno woi ingoroc: ‘Goc gakaha kombingitarocma worochon torocgon nucaha kombingidiruc.’ “Nongoru auho wömai nongoru mata yai ngo mayanggirahac, muno, yaima ngoi moröma sinom.” Ihoroc yuna nongoru gendic fandat fandat amnaho inogoc, “Goc boinno sinom yaroc, Kopotoroc yu tunguhogon wömai Moröma itac, yu simbang au maec. Worocha nonu muyu irot nonihu o kombic kombic nonihu o gesö noni wo ambarac yuhagon tong fup tong imonahamon. O non muyu nuc noniha toup kombingitnahamon. Kiap ihorocnoho wömai öret socsoc kiap anggirahac.” Oro amna wo ihoroc yuna Yesuho matano kombiuna ogepma sinom idina yu inogoc, “Boinno sinom goc urop Kopotorochon toborucnohon foro obmukusuc kombiharoc.” Yesu ihoroc yongbödeuna mit owi amna ambaracho Yesu inong ac toctocha botongga mata au mainogung. Oro Yesu yu öret socsoc bucin owi amna fandat inongmuna ihoroc inogoc, “Foro tingtinga wömai nongoru gendic fandat fandat amnaho Duicha yongidang, yu woi Devithon manano. Devit inobut wömai Kunkun Yaruhon gesödec yong tuctuc ingoroc yogoc: ‘Kopotoroc yu nochon Morömana inogoc, Goc nochon arocne omoc idiya ongga nocho gochon ayamaihon gesöno fohongga gochon unenne fohong yuangot.’ “Oro, Devit inoho wömai Duicha‘ Morömana’ ihoroc yogoc. Worocha wömai Duic yu tingtinga Devithon manano in?” Yesuho ihoroc yuna suraroho yuhon mataha ibip imuna toup kombigung. Oro, Yesuho owi amna fandat inongga ingoroc yogoc, “Sonu nongoru gendic fandat fandat amnaha yacyacho itongitnung. Yu wömai inoha kombingidang‘ non amna moröma sinom idamon yo’ worocha tongga yu tec tohomumöcno ubarago fohongyu muya‘ owi amnaho niarut’ yongo uyap itonggonga toup kombingidang. O ihorocgon yu‘ owi amnaho maket taitdec sep ogep amna moröma ninarut’ yongo toup kombingidang. O fatmata yocyoc bucinthu o tong sonoc bongonodechu wömai yu amna morömahon abam ogepmagon woce iditha toup kombingidang. O ihorocgon yui owi kapi imanang inong yucyuc tongo böcno yoctecno manomano inoha usem fogididang. O yu‘ owi amnaho niarut’ yongo dönac ubarago yongidang. Boinno sinom, amna ihorocnoha wömai Kopotorocho urago wontucmuno sinom imangoc,” Yesu yu Farisihon garac mata ihoroc yogoc. Oro, Yesu yu ecec möneng ficfic waga ambehecgon omoc ida yauna owi amnaho öret socsoc böchon ecec möneng wagadec fingidung. Amna möneng yoctecno koböcma yu wömai möneng koböc fing tonggung. Ihoroc tuya owi kapi uroci sinom yu ihorocgon engmuna möneng docno gomono yai wagadec tomun mögoc. toea worochon torocgon tomun mögoc. Ihoroc tuna angga Yesuho youp amnani inong yuna ehuya inogoc, “Nocho boinno sinom kantiwa, owi uroci wo yu möneng sihacma woi yapmu moröma sinom. Worocho wömai owi amna auhon ececno yanggiratbödehac. Owi amna au yu möneng koböcma idimang mahong yu worochon docno obmugon fingidang. Wohong owi ngo yu tong urocdec itac mahong yu inoin nacno wöcwöchon mönengno ambarac sogida Kopotorochon ececha singbödec,” Yesuho ihoroc yogoc. Yesu yu öret socsoc böchon gombo imun fauna ongidina youp amna auho inogoc, “Fandat fandat amna ahi, öret socsoc böc woi moröma sinom, sop koingo ogepma sinom worocdec toctocyi.” Ihoroc yuna Yesuho inogoc, “Boinno, önga böc wo moröma ogepma sinom idina aharoc mahong mit wömai böc worochon sop au nucno koroc wönggon maitning. Muno, sop worocho ambarac dondot morop morop tongo fonyun woce woce ongbödenahing.” Oro mit Yesuot youp amnaniot yu sa urongo au mano Oliv woce itmuya öret socsoc böc saurongodec aramo ökenne idina foringmu uuna agung. Auya Pita, Jems, Jön, Andru yuhogon Yesu inong ac tongga yogung, “Ninti, manomano moröma worocho wömai yaö bongonodec boinno öngkupnahing? O ihorocgon toroc kiap tingtingno sinom engkuuya nonu wo yangmanaina kombiantamon, urop manomano worocho boinno öngkupnahing.” Ihoroc inuya Yesuho ingoroc inogoc, “Kombiarut, imanang amna koböcmaho nochon ma sogida engmuya ingoroc kanonahing, ‘Nocu ngoroc, Kopotorocho inoin owi amnani fogit fogitha siuna ebotma woroc.’ Ihoroc yongo owi amna koböcma tonguc yenahing. Worocha son soni woho yacyacho itongitnung. *** Sonu wömai emoc dirung morömahon kikoröpno orin sum matano kombinahing. Kombingga soroc yoninga. Muno, Kopotorocho‘ toroc kiap ihorocnoho öngkupnahing’ yongo yong torop singdegoc. Oro kiap nanga fatfatnobarac worocho engkuangoc mahong guroc ngorochon bödec bödecno woi abe maic. Muno, osuc wömai kantri auho öngkungmuya kantri auot emoc tonahing. O ihorocgon king auhon toropniho öngkungmuya king auhon toropniot emoc tonahing. O ihorocgon sa woce woce wömai konoc fennahing orin nacno möp morö engoc. Kiap ihorocnoho wömai guroc ngorochon bödec bödecnohon forosicsicno. Woi owiho managumboc bacbacha focfoc kombingidangma woroc simbang. “Son soniha yacyacho itongitnung. Owi amnaho son ayam tong kamongmuya son fogito mata youpdec fohong kunahinghu o Yuda nanohon fatmata yocyoc bucin fohong kungga kotnahing. O‘ nocha’ tongga sonu gavman amna morömaho yangaminthu o kingho yangaminthu nochon fatmata ogepma yu inong tauya kombinahing. “Kombiarut, fatmata ogepma worocho sa guroc danong ongböde-una owi amna ambaracho kombinahing. Oro mit wömai gurochon bödec bödecno ehangoc. Oro owi amnaho son mata youpdec fohong kunahinganu wömai sonu‘ yaö mata yontamon’ yongo kombingbanac toninga. Muno, bongono wocin wömai sonibut ma-yoning, Kunkun Yaruho mata masang tong kamuna sonu woroc kombingga yongitnung. “Oro bongono wocin wömai orugo aumaho orugo auma ayamiho oburodec siuna wuya omengoc. O faniho wömai managumbocni ayamiho oburodec finahing. O managumbocniho ihorocgon macni fani ayamphon oburodec fiuya dong omom tonahing. Kombiarut, ‘nocha’ tongga owi amna ambaracho ayam tong kamonahing. Tuya owi amna kombing tobic tobicno maimu faiima yu wömai Kopotorocho bongono bödec bödecnodec inoha fogiuna batip itnahing,” Yesu yu mepmo bongonoha yong tuctuc mata ihoroc yogoc. Oro son mata ngo kombic kombicbarac embaarut! “Yapmu wontucmuno sinom worocho engkungmuna Kopotorochon öret socsoc böc tun mointuna yapmu boyömo engoc. Yapmu worocho engkuuna anahinganu wömai owi amna Yudia gurocin itnahingma yu wohogon ibaru fauna karupgon sa urongodec öngbödenung. O owi amna au böc koroc itnahingma yu wohogon korungon ongitnung. Yu wömai‘ yoctec manomano fogitna’ yongo wönggon böcno ganang öngga tong unim toninga. O owi amna öndec itnahingma yu ibaru fauna böcnon engga tecno fogit fogitha kombiicha. Muno yu muyu karupgon korungon ongitnung. “Kou sinom, uroci morö, bongono wocin wömai owi mana modibnima orin managumbocno mum imongo itnahingma yu mepmo moröma sinom au feangoc. “Bongono wocin wömai mepmo inobarac moröma sinom öngkuangoc. Mepmo ihorocnoma wömai forosicsicnodec Kopotorocho sa guroc dongyun öngkubungan engga bongono önga idamonan abe maidoc. O ihorocgon mit wönggon maic. Worocha son‘ yapmu wontucmuno worocho sum bongonodec öngkuicyit’ yongo dönac youp tarut. *** Mepmo bongono worocho sa ubarago idinai wömai owi amna ambaracho omong faup. Wohong Kopotoroc yu owi amna inoha soworec soworecyi yuha kombingga mepmo bongono wo tong docut tangoc. “Oro bongono wocin wömai imanang amna auho ingoroc kanonahing, ‘Kopotorochon Duic yu ngocin itac!’ O‘ okocin itac yo!’ Ihoroc kanuyai sonu yuhon mata kombing tobininga. Muno, amna auho kanong yucyuc tongo ingoroc kanonahing, ‘Noc Duic woroc!’ Tongo yu‘ Kopotorochon owi amna tönguc yenaya gorong ongonung’ yongo weran moröma orin toroc kiapmo inobarac sinom tonahing. Wohong Kopotorochon owi amnani gorong onggongon uyapdec fohong yucyucno wömai maic. Oro son soni woho acacho itong-itnung, yapmu wontucmuno wo abe maöngkui idina nocho worochon yong tuctucno urop önga kanongdehat.” Yesuho mata sakaun fiuna yogoc, “Oro, mepmo bongono morö worocho bödeuna sep daro kumbong diangoc. O yarop maforii ida yagunono mamuic. O fitnung yu wömai abamo imu fauna möngbödenahing. O ihorocgon mom muruc muruchon gesöno mongurac tongo fendup tonahing. Oro bongono wocin wömai guroc owi amnaho anahingmai Amnahon Manano yu mom göragodecma gesöbarac mitimoni sinompho ehangoc. Engga yu sum yaruni inongmuna yu mom sa guroc mondopmodec forosingga ongga bödec bödecnodec owi amna inoha soworec soworecyi yu feng suran tonahing. “Oro, sonu ep fikhon toroc kiap angmuya kombic kombic ingoroc sogiarut: Betomo yamugoni idiya sakemo biruc tuya sontho wo angga kombiantang, sep bongono urop ehangoc. Oro worochon torocgon sontho manomano woroc yangmuya kombinahing, Amnahon Manano yu urop böc simbun ambehecgon itac yo. Nocho boinno sinom kantiwa, amna önga ngocin idangma yuhon morogoni abe mabödengidiya manomano yatma ngoi ambarac öngkungdup tonahing. Mom sa guroc yu bödetahamoroc mahong nochon mataho wömai koing songga iditnoho iditno edengoc.” Yesu yu inoin engkup engkup bongonoha mata ihoroc yogoc. Yesu yu mata sakaun fiuna ingoroc yogoc, “Manomano worochon öngkup öngkup bongono sinom wömai amna auhu o sum yaru auhu o Mananohu, non ambarac makombimon. Nandöng noni ino tunguho-gon wömai wo kombihac. Sonu makombing, yu bongono wocinthu wocinthu ehangoc. Worocha son yacyacho orin kombic kombicho itongitnung. “Ebepnohon mata tepmo au wömai ingoroc: Amna au yu böcno imun fauna sa auhon onggonga togoc. Tongo yu‘ böcna manomano youp wabkaracnai angtorenung’ yongo youp wabkarac inoin inoin youp soworeng imogoc. O youp wabkarac au wömai yu‘ böc simbudec gön tongga iti’ yongo youp imogoc. Youp ihoroc soworeng imongbödengga yu sa auhon onggoc. Oro sonu ihorocgon gön tong-ga arangarang yongga iditnung. Wömai yaha son böc morömphon ebep bongono makombiingmaha arangarang yongga iditnung. Dobocsisichahu o kumbong bonipnodechu o fup sigo yonginahu o kembotsumgontu bongono wocin ehangocno woi sonu makombiing. Yu karupgon ehuna sonu ducedet tongga itningyit. Oro nocho mata ngo kantatma woi owi amna ambaracha yongga yat, sonu arangarang yongga idarut.” Yesu yu ino ebep bongonoha yong tuctuc mata ihoroc yogoc. Oro urop nacno sowarango yisno muno nocnochon bongono morö‘ Pasowa’ worocho engfom togoc. Sep youp toctoc yaihogon idomoroc. Tuna öret socsoc böchon amna dugo orin nongoru gendic fandat fandat amna yu suran tongga‘ Yesu öpgon sogito wotnaya omengac’ yongo worochon uyapha yabigung. Tongo yu yogung, “Nonu bongono morödec ihoroc tontamonanu wömai suraroho wo angga ecimuna emoc morö tup. Worocha bongono wocinnu angit matonin,” ihoroc yogung. Oro Yesu yu Betani böcsa woce idoc. Tongo yu Saimontho bucin öngmuna nacno nocnoc abamdec omoc idoc. Saimon yu wömai osuc obukoc lepra togoc. Yesu yu woce idina owi au yu unac tugo ogepma sogitmuna yuot eboc. Unac worochon wöngnacno woi önggöngyi sinom, wo kaya ureng obugu au wocin idoc. Tuna owi worocho kaya ureng wo fuc tongga unac Yesuhon bigodec korigoc. Ihoroc tuna amna au wocin idungmaho wo angga yogung, “Owi wo yu unac komanang sinom tong samborec tac yo. Non woroc sinaya amna auho 300 Kinahon toroc wuuna non möneng woroc owi amna uroci imonam,” ihoroc yongga owi wo inong fadung. Tuna Yesuho inogoc, “Owi ngorocho noc toroc ogepma sinom tong namoc. Sonu yu inong saha toninga. Kombiarut, amna uroci yu bongono muno sonot itnahing. Tongo son ogep yu tongfat yeup mahong nocu wömai bongono ubarago sonot mait. Owi ngo yu yapmu ino toctocha kombihacma woroc ogepma sinom tongnamoc. Yu unac godibnadec wagang namocma woi godip föbna oring sicsicha tong arangarang toctochon toc. “Nocho boinno sinom kantiwa. Mit wömai owi amnaho ongmuya nochon fatmata ogepma sa guroc danong woce woce yonahing. Tongo yu owi ngorocha kombingmuya yu kiapmo ngo tong namocma wo ihorocgon yongo itnahing,” Yesu yu ihoroc yogoc. Oro mit amna au mano Yudas Iskariot yu woi Yesuhon youp amnani 12 yuhon toropdecma, yu‘ Yesu ayamihon oburodec siantat’ yongo öret socsoc böchon amna morömaot onggoc. Tuna amna dugoho woroc kombingga toup sinom borongdeda Yudas möneng imimpha yong koing yogung. Ihoroc tuya Yudas yu forosingga Yesu ayamphon oburodec sicsichontha uyapha yabigoc. Oro urop bongono morö nacno sowarango yisno muno nocnoc worocho idoc. Tuna bongono wocin wömai Israel nanoho Pasowa nacno nongidung. Tongo yu Kopotorocho yang banagocma worocha kombingmuya bot sipsip beracno dongga sonongidung. Oro bongono worochon forosicsicnodec wömai youp amnaniho Yesuot ongmuya ingoroc inong ac togung, “‘Non sa nahenne sinom ongmanaina Pasowa nacno tong arangarang tona’ yongo kombiharoc?” Ihoroc inuya Yesuho youp amna yai soworengga ingoroc inogoc, “Sot Yerusalem taun ongunya aantamorocmai amna au yamuc ureng sogida teantac. Teuna sot yu tan tongunya yuho kangato böc auhon fongontac. Tuna sot böc worochon morömo ingoroc inarun, ‘Fandat fandat amnaho ganong ac tac, nocot youp amnanaiot non böc irotno nahenne Pasowa nacno naantamon?’ Ihoroc inunya yu böc irotno moröma au kindaantac. Böc irotno worocho wömai nucno koroc itac. Wocin wömai nacno nocnochon abam manomano ambarac arangarang yongga idang. Tuna sodu woce ongmunya nacno noni tong arangarang tarun.” Yesuho ihoroc inuna youp amnanin yaima yu ongga aunya manomano Yesuho yogocma worochon toroc sinom idoc. Tuna yu nacno woce tong arangarang togomoroc. Oro, sa dobocsiuna Yesuot youp amnani 12 yu ambarac engga nacno nocnoc abamdec omoc itmuya Yesuho inogoc, “Nocho boinno sinom kantiwa, sonthon bonip sonidecma amna tungu auho ongga noc ayamnaihon oburodec siantac. Amna woroc yu nonot ngocin nacno nongga itac.” Ihoroc inuna youp amnaniho mata woroc kombingga irotnoho kombing mep tongmuya amna tungu tunguho Yesu inong ac tongga yogung, “Nocha yarochu?” Ihoroc inong tonguya Yesuho yogoc, “Woi amna au sonthon torop sonidecma, yu wömai nocot waga ngorocdec nacnoha obu nodi soreamot. Boinno sinom, Amnahon Manano yui Kopotorochon bapiyadec irim toctocyi itacma worochon torocgon tanto guroc ngo imun faantac. Wohong koukou sinom, amnaho noc ayamnaiho oburodec siantacma yu wömai urago mepmo moröma sinom aun feangoc. Macnoho yu mabaachai wömai yu ogep in.” Oro yu ambarac nacno nongo itmuya Yesuho nacno sowarango sogitmuna Kopotoroc ecec inongga uboda youp amnani silip tong imongga ingoroc inogoc, “Sogida naarut. Ngoi nochon godip föbna.” Ihoroc yongga wain kap sogitmuna Kopotoroc ecec inongga youp amnani wain imuna yu ambarac nagung. Nauya Yesuho ingoroc inogoc, “Wain yamuc ngoi nochon nogotna. Woi Kopotorocho soniot botup botup sigocma worochon weranno. ‘Nochon nogotnaho koriuna owi amna koböcmahon turongono dongyun bödenung’ yongo yun bödec bödecyi. Nocho boinno sinom kantiwa, nocu wain yamuc manai edeya ongga wönggon Nandöngnahon midim sabarac sadec wain wego naangot.” Yesuho youp amnani ihoroc inuna mit yu ambarac yong moröng ap yongga böc woroc imu fauna Oliv sa urongodec ögung. Oro, Yesuho youp amnani inogoc, “Son ambaracho botongga noc imu faangot. Wömai yaha Kopotorochon bapiyadec mata ingoroc irim toctocyi itacmaha: ‘Nocho bot sipsip yangtorecno weya bot sipsipho botongga woce woce gorong ongbödenahing.’ “Tongo nocho omocdecma idongga osuc fat kamongga Galili gurocin kaa feuya kondong itnahamon.” Yesu yu ihoroc yuna Pitaho inogoc, “Muno sinom, owi amna ambaracho goc me gamontang mahong nocu ihoroc matit.” Ihoroc yuna Yesuho inogoc, “Nocho boinno sinom gantiwa, önga kumbong ngocin fup sigo abe mayi idina goc gakabut nocha bongo anfi möp yong namontaroc.” Yuna Pitaho toup kiringga wönggon inogoc, “Muno sinom, noc ogep gocot omentamot mahong nocu gocha möp mayit.” Pita ihoroc yuna youp amna nucni yu ambarac mata ihorocnogon yogung. Oro mit Yesuot youp amnaniot yu sa au mano Getsemane woce onggung. Woce ongga itmuya Yesuho ingoroc inogoc, “Son ngocin omoc idiya nocu ongmaina dönac youp tontat.” Ihoroc inongga Pita, Jems, Jön yu yangat fongga ongga irotnoho kombingbanac tongo kombing mep tongmuna amna wo inogoc, “Irotnaho toup sinom mep tuna omomno kombihat. Son ngocin itmuya nocot gön tongga idarut.” Ihoroc inongo obmukusuc okoce ongga gurocdec möngga‘ Kopotorocho kombiuna angit idinai wömai mepmo bongono ngo karupgon bödehun’ yongo dönac ingoroc yogoc, “Nandöngna, goc ogep focfoc morö nocdec öngkup öngkupha tacma wo tui dehun. Wohong nochon kombic kombic muno, gakain irotho koing soun.” Yesu dönac ihoroc yun bödeuna ibarun fauna youp amnaniot ongmuna yagocmai yu dungga idung. Tuna yu Pita inogoc, “Goc dubarochu? Mayain, goc bongono docutnogon nocot wec ida dönac youp angit matim. Son muyu gön tongga itmuya dönac youp tarut. Tonguc yecyecho sondec öngkuuna sing kapningyit. Irot noniho wömai manomano toctocha kombihac mahong godip föpnoni woi singo.” Yesuho youp amnani ihoroc inongga wönggon obmukusuc ökenne ongga dönac osuc yogocma ihorocnogon wönggon yogoc. Ihoroc tongga youp amnaniot engmuna yagocmai yu wönggon godibo mep tuya dungo idung. Dungo idiya Yesuho inong yuna yu matano ökene iban imocimochon makombigung. Tuna Yesu wönggon bongo anfino dönac youpha onggoc. Tongo wönggon engmuna youp amnani inogoc, “Son dupninga! Nochon bongono urop engtepac. Amnahon Manano yu urop wontucmuno toctoc amnahon oburodec entac. Idonguya ongona, noc ayamahon oburodec sicsic amna yu urop ambehecgon epac.” Yesu yu mata wo yongga idina urop Yudasho sa woce engkuboc. Yudas yu Yesuhon youp amnani 12 yuhon toropdecma. Oro yuot wömai amna torop morömaho bainat, kando fogitmuya ebung. Amna torop wo wömai öret socsochon amna dugo orin nongoru gendic fandat fandat amna orin surarohon amna dugo yuho inong muuya ebung. Oro Yesu ayamphon oburodec sicsic amna Yudas yu amna torop wo mata ingoroc inogoc, “Nocho ongmaina amna au sogito ducin ducin tontat. Ihoroc toya angmuyai son kombiantang, amna woroc sogit akep tongga tongona.” Oro Yudas yu wo yogocmahon toroc karupgon Yesuot ongmuna, ‘fandat fandat amna’ ihoroc inongo ducin ducin tong imogoc. Woroc tuna angga tawa amnaho Yesu sogida akep togung. Woroc tuya amna au ambehecgon idocma yu gobitno woding tongga öret socsoc böchon amna dugohon youp wabkarac woda gobitho onggimo saringmun mögoc. Saringmun muuna Yesuho tawa amna inogoc, “Son ingoroc kombianghu, noc‘ gavman taraya ongoun’ yongo emoc toctocha kombihat. Worocha wömai son bainat kando fogida fengga noc sogit akep toctocha tanghu nuhun? Woi muno sinom, noc bongono muno öret socsoc böchon gomboin itmaina owi amna fandat inongidot mahong sontho noc sogit akep toctocha makombigung. Wohong yong tuctuc mata Kopotorochon bapiyadec itacmaha worocho ambarac boinno öngkungbödenung.” Yesuho ihoroc yongbödeuna youp amnani ambaracho botongga domdomgon ongbödegung. Oro, wabkarac berac au yu ihorocgon Yesu tan tonggoc. Yu wömai boru tungugon temongga eboc. Tuna tawa amnaho yu sogit akep toctocha tuya amna berac wo botongga boruno daruna muroc dom-domgon sa korungon onggoc. Oro, tawa amna yu Yesu yangada öret socsoc amna dugo yuho bucin tonggung. Tuna öret socsochon amna dugo orin surarohon amna dugo orin nongoru gendic fandat fandat amna yu ambarac böc wocin suran tongga idung. Oro Pita yu obmukusuc korungon bum ida Yesu tan tongmuna ongga böc gombo ganang woce engkuboc. Engkungga yuot tawa amnaot kondonggon ep songgonda idung. Oro, bucin wömai öret socsoc amna dugo orin Yuda nanohon kaunsil yu Yesu wot omom toctochon uyapha dabingmuya‘ yuhon wontucmuno au tana eran öngkupun’ yongo youp morö togung mahong Yesuhon wontucmuno au maidoc. Amna koböcmaho wömai Yesuha imanang mata ihono ihono firing tandung mahong yu mata tungu mayogungmaha tongga matano makoingsogoc. Oro mit amna auho idongga Yesuha imanang mata ingoroc fir-ing tanda yogung, “Amna ngo yu ingoroc yuna kombigomon, ‘Noc ogep öret socsoc böc wo gumanda sep anfihagon wego temongma öangoc. Öret socsoc böc osucno wömai amnaho togung mahong wego tangotma wömai amnaho tobic tobicyi muno.’” Yu mata gemdat ihoroc yogung mahong yuhon mata ihorocgon tungugon maöngkuboc. Tuna öret socsoc amna dugo yu idongga Yesu inogoc, “Mata ngo gocha firing garangma woi boinnoha woha muno. Goc mata urago au yoi.” Ihoroc inogoc mahong Yesuho öpgon ito mata au mayogoc. Tuna öret socsoc amna dugoho wönggon inogoc, “Yoi, gocu Duic, Kunkun amnahon Manano worochu nuhun?” Yuna Yesuho inogoc, “Öc, woi naka. Kombiarut, mit wömai sonu anahingmai, Amnahon Manano yu Kopotoroc Gesö Morömo yuhon obu aroce itmuna mom muruc muruc koroc ida ehangoc.” Ihoroc yuna öret socsoc amna dugo yu mata woroc kombingga inoin tec tohomunmöcno wirangga yogoc, “Urop, non amna auhon matano makombinin. Muno, non ambarac yu Kopotorocha yong samborec yacno kombingbödeamon yo. Worocha son tingting kombiang?” Ihoroc yuna amna dugo ambaracho yogung, ‘Wuya ompun.’ Ihoroc yongga auho forosingga irubo Yesudec sundung. Tongga yu techo daro foc tongga tom tongmuya woda inogung, “Goc yong tuctuc yoi, numaho gotac.” Ihoroc tuya tawa amnaho engga Yesu sogida tongga wodung. Oro Pita yu öret socsoc amna dugohon böc gombo ganang woce idina amna dugohon mongorec toctoc owi auho eboc. Ehuna Pita yu ep songgonto idina owi worocho yu among ficfic tongga inogoc, “Yesu Nasaretma yuhon toropdecma au woi gaka!” Ihoroc inogoc mahong Pita yu möp yongga yogoc, “Noc gochon matahon foro makombit.” Ihoroc yongo gombo sumonne onguna fup amnanoho mano yogoc. Pita woce idina mongorec toctoc owiho yu wönggon angga amna wocin idungma inogoc, “Amna ngoi ihorocgon Yesuhon toropdecma.” Ihoroc yuna Pitaho wönggon möp yongo‘ muno’ yogoc. Oro, opmukusuc ida amna wocin idungmaho Pita inogung, “Boinno sinom goc yuhon toropdecma, goc ihorocgon Galilima.” Ihoroc inuya Pitaho inoha möp yongo yong koing yongga yogoc, “Boinno sinom onoce, noc amna woroc makombing imot.” Ihoroc yong-bödeuna wohogon fup amnanoho mano yuna bongo yai idoc. Fupho mano yuna Pitaho Yesuhon mataha kombigoc. Yesuho wömai ingoroc inogoc, “Fup amnanoho abe bongo yai mayi idina gocho bongo anfi möp yong namangoroc.” Pita yu mata worocha kombingmuna ointogoc. Oro sa isuna öret socsoc amna moröma orin nongoru gendic fandat fandat amna orin surarohon amna dugo yu ambarac irot tungu singmuya Yesuhon matano yu bödegoc. Yu bödeuna yu Yesu yidec kaning yungmuya Gavman amna moröma Pailat yuot tohong yugung. Tuna Pailatho Yesu inong ac tongga inogoc, “Goc Yuda nanohon king worochu?” Ihoroc inuna Yesuho yogoc, “Öc gaka yarocma woi boinno.” Ihoroc yuna öret socsoc amna dugo yu mata koböcmaho firing tandung. Ihoroc tuya Pailatho wönggon Yesu inong ac tongga yogoc, “Kombiharoc, yu gocha mata koböc firing garang. Goc mata worochon urago mayirochu nuhun?” Ihoroc inogoc mahong Yesu yu öpgon idoc. Worocha tongga Pailatho nangano fadoc. Oro, gavmanthon morömahon toroc kiap au ingoroc ididoc: Biruc danong Yuda nanohon bongono morödec suraroho inobut yi bucinma amna auhon mano yuya Pailatho amna woroc asan imuna orung ongidoc. Oro, bongono wocin wömai amna torop au yu‘ gavman tanaya ongoun’ yongo tawa amnaot emoc tuya tawa amnaho yu yibucin fohong yugung. Tuya emoc amna au mano Barabas yu ihorocgon emoc tongga amna au wot sigocmaha yibucin idoc. Oro owi amna koböcma sinompho engmuya Pailat inogung, “Gocho toroc kiap biruc danong tongitarocma worochon toroc önga ihorocgon amna au angbanaya orung ongoun. Ihoroc inuya Pailatho mata urago ingoroc inogoc, “Son tingting kombiang oro, ‘nocho Yuda nanohon king yu woroc asan impiwa’ yongo kombianghu?” Pailat yu wömai surarohon foro ingoroc kombingbödegoc. Öret socsoc böchon amna dugo yu Yesuha ecego kombigung, yaha yu suraroho yangamin ma moröma sogidocmaha. Foro worocha tongga yu Yesu mata youpdec tohong yungga surarohon irotno sakangga ingoroc inogung, “Son Pailat kiring imuya yu Barabas asan nimpun” ihoroc inogungmaha suraroho Barabasha yogung. Ihoroc yuya Pailatho yogoc, “Oro, son Barabasha yangmaha nocho amna ngo son‘ Yuda nanohon king’ ihoroc yongidangma yu tingting tong imontat yo?” Pailatho ihoroc yuna suraroho ecnang sinom mambodung, “Ep goröcdec wuya ompun.” Ihoroc mambuya Pailatho yogoc, “Nocu yuhon wontucmuno maat, worocha foro yaha ompun yo?” Pailatho ihoroc yogoc mahong suraroho ecnang sinom mamboto yogung, “Ep goröcdec wuya ompun!” Ihoroc yuya, Pailatho‘ surarohon irot dongya guc maarut’ yongo Barabas asan imogoc. Tongo yu tawa amna inuna yu Yesu woda‘ ep goröcdec sina’ yongo tohong yugung. Oro tawa amnaho Yesu yangada gavmanthon böc moröma worochon gombo ganang tonggung. Tongga yu tawa amna nucni ambarac inong yuya engbödegung. Engga yu Yesu tec tohomunmucno yu temong imogung. Tongo yu yi dirongoni sogitmuya worocdecma amna kinghon tec kutkutno kiap tongo bigodec tohomu möngimogoc. Oro, ihoroc tongga yu forosingga imanang yongkumec yong imongga yogung, “Sep ogep Yuda nanohon king.” Tongo kandöng sogitmuya bigodec wotgon tongga irubo yudec sundung. Ihoroc tongga yu goruc yemoc tong imongga imanang yong moröng imogung. Yu toroc kiap wontucmuno ihorocno tong imongbödengga wönggon tec gomono tuu deuna inoin tec tohomunmucno temong imongga ep goröcdec wotwotha yangat tonggung. Oro, amna au mano Saimon Sairini taundecma, yui Aleksander orin Rufas yuhon fano. Yu öndecma engga taun onggonga tongidina tawa amnaho yu sogida woding tengga Yesuhon ep goröc imuya sumboda tonggoc. Tuna tawa amnaho Yesu yangada sa au mano Golgata wocin tögung. Sa mano‘ Golgata’ worochon foro, wömai‘ bic kudat’ ihoroc. Oro, wocin öngkungmuya tawa amnaho Yesu wain yamuc marasin beci sinom tobic tobicyi woroc imogung mahong Yesuho‘ muno’ yongo managoc. Tuna yu Yesu ep goröcdec wodung. Woroc tongga yu Yesuhon tec napno‘ silip tona’ yongo tim kumec togung. Oro, sep bongono 9 kilok kembotsumgon bongono wocin yu Yesu ep goröcdec woto sigung. O ep mondopmodec wömai yu irim au akep togung. Irim wo wömai Yesuhon matanohon yong tuctucno ingoroc, “Ngoi Israel nanohon king,” ihoroc tongo sigung. Oro Yesuhon obu kandocne o arocne wocin wömai tawa amnaho usem amna yai ep goröcdec dobung. Yu ihoroc togungmaha tongga Kopotorochon yong tuctuc mata au boinno öngkuboc. Mata woi ingoroc irim toctocyi itac: ‘Suraroho Yesuha kombigung, yu wontucmuno toctoc amna.’ Owi amna sa woce itonggungma yui bic ubung ubung tongmuya Yesu inong saha tongo yogung, “Öhö, goc ngorocho öret socsoc böc gumanmina sep anfiho irodin wönggon tobic tobicha yogorocha. Oro gocu gaka tongfat yengmina ep goröc imi fauna ohoi.” Owi amna ihoroc inong saha tong imong idiya öret socsochon amna dugo orin nongoru gendic fandat fandat amna yu ihorocgon inohogon mata inun ganun tongga yogung, “Yu osuc owi amna wontucmunodecma öcangyun muuya itonggong koing imocimocha yongidoc mahong inoin itonggong tun öngkup öngkupha wömai makombic. O yu inoha yogoc, ‘Noc Duic, o noc Israel nanohon amna morömano king itat.’ Oro yu boinno Duic itacanu wömai yu ep goröc imun fauna ohuna nonu wo angga yu kombing tobing imontamon.” O worochon torocgon wömai usem amna yai Yesuot ep goröcdec dobungma yui ihorocgon Yesu inong saha toup togomoroc. Oro, apmano 12 kilok forosingga sa guroc ambarac kumbong dingga idinagon ongga 3 kilok bödegoc. Tuna sep bongono 3 kilok idina Yesuho ecnang ingoroc mambodoc, “Eloi, Eloi, Lama Sabaktani!” Mata worochon foro wömai ingoroc: ‘Kopotorocna, Kopotorocna, goc foro yaha noc me namongga imi fahat.’ Ihoroc yuna amna au ambehegon idungma yu mata woroc kombingga yogung, “Kombiarut, yu Elaiya inong yac.” Ihoroc yuya wohogon amna auho karupgon ongmuna top yat au sogida wain beci yamucdec tomun muuna öngfoc tuna‘ Yesuho nahun’ yongo bokotdec akep tongga Yesu dugodec sorengmun uuna yogoc, “Imana fauna ana, Elaiyaho engga tongfat yeanthachu o munohu?” Ihoroc yuna Yesu yu ecnang sinom mamboda omong fadoc. Omong fauna wohogon boru moröma öret socsoc böc irodin idocma worocho onoce singga fuc tongga ohongga mondopmodec omoce bödeuna fugo yai idomoroc. Oro tawa amnahon ofisano yu Yesu tan itmuna Yesu yaö kiapdec ombocma wo angtangtang togoc. Tongo yu Yesuhon mambocno kombingga ingoroc yong taboc, “Boinno sinom amna ngoi Kopotoroc-hon Manano,” ihoroc yogoc. Oro owi au yu korungonbum itmuya manomano öngkubocma wo yangbödegung. Owi worochon bonipno-dec wömai Maria Makdala bucinma, o Jems mitma orin Yosishon macno, o owi au mano Salome yu woce idung. Owi wo yu wömai Yesu Galili gurocin itongidocan yuot itongmuya nacno manomanoha mongorec tong imongidung. Oro owi worocot wömai owi torop moröma auot yu Yesu tanda Yerusalem engmuya sa woce ida Yesu ombocma wo agung. Oro Sabathon manomano tong arangarang toctochon sep youp toctoc bongono idina dobocsisia amna au mano Yösep yu eboc. Yuhon böcsano woi Arimatea. Yu wömai Yuda nanohon kaunsil memba au idoc. O yu‘ Kopotorochon toborucno urop ehantac’ yongo worocha torengga ididoc. Oro amna wo yu Pailatha mabotogoc, muno yu koing songga‘ Yesuhon ep fambangno sogida oring siwa’ yongo Pailatot ongmuna inong ac togoc. Inuna Pailatho irot yai tongga yogoc, “Yesu urop omechu nuhun?” Tongo yu tawa amnahon ofisano inong yuna ehuna Pailatho inogoc, “Yesu yu urop omecha woha muno?” Ihoroc inuna ofisaho‘ urop ompac’ yuna Pailatho Yösep‘ öc’ inongo“ Yesuhon ep fambangno ogep sogiantaroc.” Ihoroc inuna Yösep yu ongga boru sacsago au wöngga Yesu ep fambangno ep goröcdecma tuhun deuna boru sacsagodec tombot-muna sumboda tongga amna ficfichon sop ganango au wocin sigoc. Tongo yu sop moröma ibaruna ongga sop momböngno foctongmun fauna onggoc. Ihoroc tuna Maria Makdala bucinma orin Yosishon macno Maria, yu wocin itmunya aunya Yesu ep fambangno sa nahenne sigocno wo agomoroc. Oro Sabat bongono urop bödeuna, Maria Makdala bucinma ot Maria auot Jemshon macno ot owi Salome ot yu‘ ep fambang-no unac tugo ogepmadec wagana’ yongo ongmuya unac tugo ogepmani wögung. Ihoroc tongga Sönda kembotsum sinom ongga amna kumkumon sop ganango woce onggung. Yu uyapdec itmuya mata ingoroc inun ganun togung, “Numaho non tongfat nengga sop moröma ganango köndet mun ongnimontac? Ihoroc yongga ongga agungmai sop moröma wo urop amna auho ibanmun onguna sop ganango fagarit fagarityi idoc. Ihoroc idina angga yu sop ganang ohongga agungmai amna berac tungu tec tohomunmöcno föhocno yu obu aroc tanne omoc idoc. Woce idina owiho angga soroc yogung. Soroc yongga idiya amna worocho inogoc, “Son botoninga, son Yesu Nasaretma yuha yabiang mahong yu ngocin maec. Yu ep goröcdec wuya omboc mahong yu urop idonggoc. Sonibut aarut, yu abamo ngocin idoc mahong maec. Worochai son domdomgon ongga Pita orin youp amnani yu ingoroc inarut, ‘Yesu yu ongga Galili gurocin osuc fat kampac. Son ongga guroc wocin anahing. Yesuho osucgon‘ ihoroc öngkuangoc’ yongo kanong tuctuc togoc.’” Amnaho ihoroc inuna owi yu kombingga kudat konoc konoc tongga botongga sop ganango wo imu fauna domdomgon onggung. Yui toup botogungmaha tongga amna au fatno wo mainogung. Oro Yesu yu Sönda kembotsum sinom idongga ongga osuchagon Maria Makdala bucinma öngkung imogoc. Owi worocdecma wömai Yesuho osuc dogu boyömo 7 dongyaruna onggung. Öngkung imuna Maria yu ongga worochon fatno owi amna Yesuot itongima yu inogoc. Owi amna torop wo yu wömai irot mepmep toup tongmuya yong oin tongga idung. Ihoroc tongga idiya Mariaho engmuna inogoc, “Nocho Yesu aat! Yu wec itac.” Ihoroc inogoc mahong yu mata wo makombing tobing imogung. Oro mit wömai Yesuho youp amnanin yaima öngkung imogoc. Yu Yerusalem imun fauna uyapdec ongidinya Yesu amna au simbang ganda yu öngkung imogoc. Ihoroc tuna angga amna yai yu ibaru fauna ongga fatno youp amnani fandat inogomoroc mahong yu yaimahon fatno ihorocgon makombing tobigung. Oro oipmon wömai Yesuhon youp amnani 11 yu nacno nongga idiya Yesu yu öngkung imogoc. Youp amnani yu abe kombing tobic tobicno muno idung. Tongo irotno foc tuna owi amna Yesu idonggocmahon fatno inogungma wo makombing tobigung. Worocha tongga Yesuho yu inong fadoc. Tongo mit yu ingoroc inogoc, “Son gurocno gurocno ongmuya nakain fatmata ogepma owi amna ambarac fandat inongitnung. Tuya owi amnaho noc kombing tobing namongga yamuc guantangma yu wömai Kopotorocho inoha fogiuna batip itnahing. Wohong owi amna noc makombing tobing namontangma yu wömai mata youpdec öngkungga gorong ongbödenahing. Oro kombing tobic tobic owi amna yu wömai toroc kiap ingorocno tongonahing: Nochon madec singga dogu boyömo dong yannahing. O yu mata ingguro auhondec yonahing. O yu gorom ingingo oburin sogitnahing. O ihorocgon yamuc ingingo nangga maobukoning. O yu oburo owi amna obukocnidec out fohuya orokonahing,” Yesuho youp amnani mata ihoroc inogoc. Oro Moröma Yesu yu mata ihoroc yongbödeuna Kopotorocho yu sogito momdec tögoc. Tuuna yu woce Kopotorochon oburo arocne iditac. Tuna mit youp amnaniho ongga fatmata ogepma böcsa danong yong morögiuya Morömaho yu tongfat yengga toroc kiap ihono ihono doun öngkuuya fatmatano tong koing togoc. Sep ogep amna moröma Tiofilas, osuc wömai amna koböcmaho obu toroc tongo Kopotorocho toroc kiap bonip nonidec dongyun boinno öngkubungma worochon fatno irim togung. Irim togungma wömai inoin kombic kombic matandung. Muno, amna auho manomano öngkubungma wo inoin dantho yango ninogungma worocgon wömai yu irim togung. Amna manomano yagungma yu wömai manomano ambarac öngkubungma forosicsicdecma tuctugo sinom yangga fatmata ogepma fandat tonggung. Amna moröma Tiofilas, nocu ihorocgon Yesuho youp tongidocma worochon foro sinom eran sicsicha yangsoworec soworec youp morö togot. Woroc tongo nocho Yesuhon fatno ambarac forosicsicdecma ongga bödec bödecnodec tuctugo sinom kombingbödehat. Kombingbödengmaina‘ gocha’ yongo Yesuhon fatmata ogepma nongnongo sinom irim toctocha tat. Irim toya gocu bapiya ngo embatmina ingoroc kombiantaroc: Fatmata ogepma osuc fandat ganogungma woi boinnogon, imanang muno. Oro, osuc amna moröma mano Heröt yu Yudia nanohon king idocan bongono wocin wömai öret socsoc amna au mano Sekaraia yu idoc. Yu wömai öret socsoc amna Abiya yuhon youp toropot öret socsoc youp tongidoc. Yuhon oweno mano Elisabet. Yu woi ihorocgon öret socsoc youp forosicsic amna Aron yuhon morogodecma. Oro, oimna wo yui Kopotorocho yangamin nongnongo idomoroc. Tongo yu Morömahon nongoru mata orin gendicno wo ambarac angitgon tanidomoroc. Oro owi Elisabet yu wömai gungac bacbachon gesö maidimogoc. Worocha tongga oimna yai yu kowon itmunya urop basi dedomoroc. Oro bongono au, Sekaraiahon youp torop yu öret socsoc bucin youp tongga itmuya Sekaraiaho Kopotorochon yangamin öret socsoc youp togoc. Youp torop wo yu wömai Yuda nanohon öret socsoc amnahon toroc kiap tanmuya‘ numaho Kopotorochon öret socsoc kunkun böc irotnon böruc tugo ogepma soun’ yongo sop tim mondung. Sop tim moruya Sekaraiahon sop tim koing sogoc. Koing suna Sekaraia yu boröc tugo ogepma socsocha öret socsoc bucin öngga idina owi amna koböcmaho böc worochon amante suran tongga dönac yongo idung. Suraroho suran tongga idiya Sekaraia yu böc ganang woce itmuna agocmai, Morömahon sum yaru auho öngkung imongo boröc tugoni socsoc alta worochon obu aroce idina agoc. Angga soroc yongga toup botogoc. Botongga idina sum yaruho inogoc, “Sekaraia, goc botirocha. Gocho managumbocha dönac yongitarocma wo wömai Kopotorocho kombing gamuna oweya Elisabet yu managumboc amnano baangoc. Bauna mano Jön ihoroc mambiruc. Yu wömai Morömaho yangamin ma moröma sogiangoc. O yu wain yamuc orin yamuc koingo au manaic. O yu abe macno modibin idina urop Kunkun Yaruho yudec foc tongga engoc. Worocha tongga gocho manama wo angmina irot ogep moröma kombingga borongdeangoroc. O ihorocgon owi amna koböcmaho manama worocha kombing borongdetnahing. *** Manama worocho tuna Israel nano koböcmaho irotno ibanda Kopotoroc Moröma noni yuhon uyap ogepma tannahing. Kombihi, osuc wömai Kopotorochon Kunkun Yaruho Elaiyadec idina Elaiyaho toroc kiap gesönobarac itongidoc. Oro worochon torocgon wömai gakain manamaho itongmuna Moröma osuc fat imangoc. Tuna surarodec nandöngho irotno ibaruya managumbocniot irot tungu sinahing. O nongoru fodic fodic amna yu ihorocgon ibaru fauna kombic kombic ogepma sogida amna nongnongo itnahing. Boinno sinom, gakain manama wo yu Morömahon nongnongo suraro dongyun arangarang yuya Morömaha torengga itnahing.” Oro sum yaruho ihoroc yongbödeuna Sekaraiaho yu ingoroc inong ac togoc, “Nocot owenaot not urop basi deamotmai, worocha goc mata yarocma tingtingno sinom boinno öngkuun?” Ihoroc yuna sum yaruho inogoc, “Noc mana Gebriel, nocu Kopotorocho yangamin itongitat. O Kopotoroc inoho‘ mata ngoroc gantiwa’ yongo nanong muuna epat. Mata ngorocho wömai inoin bongonodec boinno öngkuangoc. Wohong gocu nochon mataha makombing tobing namorocmaha tongga gochon duca meptuna duc mata mayongga idia ongga mata ganotma worocho boinno öngkuangoc.” Oro sum yaruho Sakaraiaot mata ihoroc yongga idina böc taitdec suraroho Sekaraiaha torengga idung. Yu wömai kombic kombic youp morö tongga yogung, ‘Sakaria yu foro yaha sinom tong unim tongga sa ubarago Kopotorocho bucin itac yo.’ Ihoroc kombingga idiya Sakaraia yu böc imun fauna taitdec ohogoc mahong duc mata yocyocno maidoc. Yu obu torocgon tongga idina owi amnaho wo angga kombigung, ‘Yapmu auho Kopotorochon böc irotnon woce öngkung imuna aac’. Oro Sekaraia yu duc matano muno youpno tongga idina ongga yuhon youp toctoc bongono bödeuna böcnon onggoc. Oro mit wömai oweno Elisabet yu modip idoc. Modip itmuna yu böcno maimun fauna bucingon idina yarop 5 ihoroc bödegoc. Elisabet yu yogoc, “Boinno sinom, Morömaho noc nang banauna toroc kiap ogepma sinom nocdec öngkupac. Worocha tongga nocho suraroho yangamin wönggon yangam fabfap matit,” ihoroc yogoc. Oro owi berac au mano Maria yu Nasaret taun Galili gurocin woce idoc. Yu wömai abe kunkun idoc mahong urop amna auhon fat sicsicyi idoc. Amna worochon mano Yösep, yu woi king Devit yuhon morogodecma. Oro Elisabet yu mana modip idina yarop 6 bödeuna bongono wocin Kopotorocho sum yaru mano Gebriel yu inong muuna owi Mariaot ohogoc. *** Yuot ohongga inogoc, “Sep ogep owi. Kopotorocho tong ogep tong gamongga guramno gocdec sicsicha tac.” Mariaho mata woroc kombingga soroc yongo kombigoc, ‘Mayain, mata ngoi tingting sinompha yac.’ Ihoroc kombingga idina sum yaruho wönggon inogoc, “Maria goc botirocha! Kopotorocho gocha irot ogep kombihac. Goc onggim singga mata ngo kombihi. Goc modip ida managumboc amnano bangga mano‘ Yesu’ ihoroc mambiruc. Yui amna moröma sinom engoc. Tuna owi amnaho yuha yonahing, ‘Yui Kopotoroc onoce sinom yuhon Manano’ ihoroc yonahing. Tuna Kopotorocho yu ombu sakungno Devit yuhon abamodec tohong yuna ma moröma sogiangoc. Tongo yu Jeköphon toropni moröm tong imongo yuhon gesöno iditnoho iditno ida inoin toropni ogepgon yangtoreangoc.” Mariaho mata wo kombingga ingoroc inong ac togoc, “Kiap ngo wömai tingtingno sinom öngkuun? Nocu abe amna au matongsitmai, ting tongga managumboc au bacbacha nantaroc.” Ihoroc yuna sum yaruho inogoc, “Kunkun Yaru yu gocot ehuna Kopotoroc kunkun sinom yuhon gesönoho goc tombengoc. Tuna gocho kunkun amna baangoroc. Amna worocha wömai mit owi amnaho‘ woi Kopotorochon Manano’ ihoroc inonahing. Kombiharoc, gochon niba Elisabet, yuha wömai owi amnaho yongidung, ‘yu managumboc angit mabaic.’ Ihoroc yongidung mahong yu modip idina urop yarop 6 bödehac. Yu urop owi basi dedoc mahong yu modip ida managumboc amnano baangoc. Boinno sinom, Kopotorocho yapmu au matoctocno woi maec. Muno sinom, yu ogep manomano ambarac boinno dongyun öngkuup.” Sum yaruho mata ihoroc yongbödeuna Mariaho inogoc, “Nocu Morömahon mongorec toctoc owigon. Gocho yarocma worochon torocgon nocdec öngkung nampun,” ihoroc yuna sum yaruho Maria imun fauna onggoc. Oro bongono wocin Maria yu idongga‘ Elisabet awa’ yongo karupgon yuhon böcsanodec onggoc. Böcsa wo wömai Yudia provinshon sa urongo bonip woce idoc. Wocin ongga Sekaraiahon bucin öngga Elisabet‘ sep ogep’ inogoc. Ihoroc inuna Elisabetho Mariahon‘ sep ogepno’ woroc kombiuna wohogon managumboc Elisabethon modibon idocma worocho borongdeda mong sakagoc. Woroc tuna Kunkun Yaruho Elisabethon irot tun yungan tuna Elisa-betho mamboda Maria inogoc, “Kopotorocho goc gangbanango owi bonipnodec erangga guram moröma sinom sing gamogoc. Tongo gocho modiban managumboc itacma yu wömai Kopotorocho ihorocgon guram moröma sing imogoc. Noc owi komanangno itat mahong nochon Morömanahon macnoho nocot epacmaha nocho toup borongdehat. Kombiharoc! Goc‘ sep ogep’ yia kombiaya mana modibnan itacma worocho borongdeda mong sakahac. Osuc wömai Kopotorocho‘ managumboc baangoroc’ ganogoc. Tuna gocho‘ mata wo boinno öngkuangoc’ yongo kombing tobigoroc. Worocha wömai Kopotorocho guramno sing gampun,” Elisabetho guram mata ihoroc Maria inogoc. Oro, Elisabetho mata ihoroc yongbödeuna Mariaho yong moröng ap ingoroc yogoc: “Noc irotnaho Morömaha yong moröng impat. O yarunaho Kopotorocha kombing borong tac. Yu wömai noc wontucmunodecma öcangyun muuya itonggong koingna tun öngkung namogoc. O yuho tuna noc ogepma sinom iditat. Nocu yuhon mongorec toctoc owi boyömo itat mahong yuho nocha kombingga nang banango tong ogep tong namogoc. Tuna owi amna önga idangmahu o mit itnahingmahu yu‘ nocha’ kombingga yonahing, ‘Kopotorocho noc guram moröma sinom sing namogoc’. Boinno sinom, Kopotorochon gesö woi moröma sinom. Yuho toroc kiap inobarac sinom noc tun öngkung namogoc. Yuhon mano kunkun sinom itun. Kopotoroc yu owi amna ambarac yu gending imong-idangma yu yang banauna ogep ididang. Woi öngahu o mithu yu bongono muno yu tongfat yengitac. Yuhon oburoho toroc kiap koingo tongitac. Amna au yu inoha kombingidang, ‘Non moröma sinom idamon yo’. Ihoroc kombingga inoha kombing borong tongidang mahong Kopotorocho amna ihorocno fogida fotingyun ongidang. Kopotoroc yu amna önggöngyi gesönobarac ididangma wo fohong fiuna gesöno bödengitac. Wohong amna inoha kombiuya ohongitacma yu wömai Kopotorocho doun fadang öngidang. O yuho owi amna nacnoha worec imuya ididangma yu nacno orin manomano ogepma imongitac. Wohong owi amna yoctec möneng manomanono koböcma idimangma yu wömai dong yaruna uroci itnahing. Kopotoroc yu ombu sakung noni Abraham orin yuhon morogoni‘ nocho son makangmurat tit’ yongo yong koing matano godingmun fat imogoc. Tongo yu worocha kombingga inoin toropni sinom Israel nano, yu ogepma sinom tongfat yengitac.” *** Oro Maria yu yong moröng apno ihoroc yongbödegoc. Tongo yu Elisabetot idina yarop anfihun bödeuna yu Elisabet imun fauna böcnon onggoc. Oro urop Elisabethon managumboc bacbac bongono fom tuna mana amnano bagoc. Ihoroc tuna yuhon nipni natniho Elisabethon fatno ingoroc kombigung, ‘Kopotorocho nat noni angbanagoc’. Fatno wo kombingga yuha kombing borong morö togung. Elisabetho Yu ihoroc kombigung mahong macnoho‘ muno’ yongga inogoc, “Muyu mano Jön ihoroc mambotna.” Ihoroc inuna yuho angit makombingga inogung, “Gochon toropdec amna mano ngomai maec.” Ihoroc yongga fano obu toroc tong imuya ehuna ingoroc inong ac togung, “Managumbochon mano numa mamben-taroc”. Inuya fanoho‘ irim toctoc tabe sogiwa’ yongo obu toroc tong imuna yu tabe au tengga imuya‘ mano Jön’ ihoroc irim togoc. Ihoroc tuna yu agungmai‘ ma fodibo sinom irim tac yo’. Tongo kombic kombic youp morö togung. Tuna bongono wocingon Sekaraiahon dugo mata yocyochon yungan tuna yu forosingga Kopotorocha yong moröng imogoc. Oro nip orugi yu toroc kiap wo angmuya nanga fatfat morö togung. Tuna worochon fatnoho Yudia gurocin sa urongodec ambarac ongbödeuna owi amnaho wo kombingga worochon matagon yong tonggung. Tongo yu ambaracho kombic kombic youp morö tongga yogung, “Mayain, Morömaho managumboc ngo toroc kiap inobarac sinom tong imogoc. Worocha yu mit amna moröma ida yaö youp sinom tangoc?” Ihoroc yogung. Oro kiap ihoroc öngkuuna Kunkun Yaruho managumboc worochon fano Sekaraia yuhon irot tong yungan tuna yu Kopotorochon yong tuctuc mata au ingoroc yogoc, “Yong moröng noni ambarac Kopotorocha imona. Yu woi Israel nanohon tongfat yecyec amna sinom. Yuho engmuna inoin owi amna ayamihon oburodecma asan imuna orung itnahing. Kopotoroc yu youp wabkaracno Devit yuhon morogo tungu au tun fadang uuna guram gesö moröma imogoc. Tuna amna worocho wömai non wontucmunodecma angyun muuya itonggong koing tun öngkung nimuna batip itnahamon. Kopotorocho osucgon yong tuctuc amna auho ducdec ingoroc yogoc: Amna wo yu wömai non tong batip tongga ayam nonihon oburodecma asan nimangoc. O yuho amna auho nontha kombing moin moin kombingidangma yuhon oburodecma non wönggon fogiangoc. Kopotoroc yu ombu sakung noni inoin banac banacno moröma indac indacha kombigoc. Tongo yu botup botup kunkun moröma sinom yuot togoc. Boinno sinom, Kopotoroc yu öranoni Abraham osucgon yong koing matano kömbaha sinom godingmun fat imogoc. Tongo yu mata worocha maedet imic. Muno sinom, Kopotoroc yu non ayam noniho oburodecma ningat fonguna orung itnahamon. Orung itmanaina nonu tong botoc botoc noni muno Morömahon youpgon tongo itnahamon. Tongo non yuhon kunkun owi amna nongnongo sinom itmanaina yuho yangam-in itnahamon. Woi öngahu o bongono muno, woi boinno.” Sekaraia yu yong tuctuc matano sakaun fiuna mananoha ingoroc yogoc, “Nakain manana, goc mac fingga Moröma osuc fat imon-go uyapno tong arangarang tangoroc. Worocha tongga owi amnaho gocha yonahing, ‘Yu woi Kopotoroc onoce sinom yuhon yong tuctuc amna itac yo.’ Kopotoroc yu inoin owi amnanihon turongono dongyun fauya itonggong koing imocimocha kombihac. Worocha tongga gocho Kopotorochon suraro batip idithon uyapno indaia tuctugo kombinahing. Yuhon banac banacno woi moröma sinom. Worocha tongga momphon yagunoho nonot ohungoc. Ohongga non owi amna kumbongdec idamonma nontha yaguno möng nimongga obing idithon uyap nindauna kombingmanaina irot gucot itnahamon. Tongo non omompha wönggon mabotonin.” Sekaraia yu yong moröng ap ihoroc yogoc. Oro mit managumboc Jön yu macfingga godip föbo orin yaruno koing sogoc. Tongo yu ongga amna maiyan woce ididoc. Woce ida mit yu forosingga youpno Israel nanoho yangamin eran tongidoc. Oro bongono wocin Röm nanohon amna moröma Sisa King Ogastus yu‘ owi amnahon namba sogiwa’ yongo nongoru ingoroc sigoc: Röm nanohon gurocin böcsa danong owi amna ambaracho ongga mano gavmanthon ma toropdec irim tonung. Toroc kiap wo wömai fodibhagon forosingga togung. Woi gavmanthon moröma au mano Kwirinius, yu woroc Siria kantri yangtoregocan bongono wocin forosigung. Oro kiap worocha tongga owi amna ambarac‘ gavmantho ma noni bapiyadec fihun’ yongo inoin inoin böcsanodec ongbödegung. Oro amna au mano Yösep yu Nasaret taun Galili gurocin woce ididoc. Yösep yu woi king Devithon morogono. Foro worocha tongga yu‘ mana bapiyadec siwa’ yongo Nasaret imun fauna Devithon böcsa Yudia gurocin woce onggoc. Böcsa worochon mano Betlehem. Bongono wocin wömai owi berac Maria yu abe inoin oweno sinom maidoc. Muno yu komong inoin fat yuya idoc mahong yu urop mana modip idoc. Tuna Yösep yu‘ gavmantho ma noti fihun’ yongo oweno Mariaot Betlehem böcsa onggomoroc. Ongga woce ongkungga idinya Mariahon managumboc bacbac bongono eng fomtogoc. Tuna yu kuin böc auha yabigomoroc mahong kuin böc foc tongo idocmaha yuhon bego au maöngkuboc. Tuna yu ongga bot bulmakauho bucin idmunya Mariaho managumboc amnano gatono woce bagoc. Bango boruho tomboto singga bot bulmakauho nacno nocnoc wagadec wocin siuna idoc. Oro kumbong dingina bot sipsip yangtorec amna au yu böcsa sumonne ida bot sipsip yangtorengo idung. Woce idiya karupgon Morömahon sum yaru tungu yuot wocin ohuna Morömahon yagunoho yang arenggumbec tongo yaguno muuna amna wo yu toup botogung. Botongga idiya sum yaruho inogoc, “Son botoninga! Nocho fatmata ogepma sinom kanoya borongdearut. Fatmata ogepma wo woi owi amna ambarac tongfat yecyechon. Önga kumbong ngo king Devithon böcsadec wömai owi auho managumboc bahac. Managumboc wo wömai Kopotorocho sontha yongo sigoc. Yuho wömai son wontucmunodecma öcangyun muuya ogep itnahing. Yu woi Moröma soni, Duic. Son woce ongga toroc kiap ingoroc aantang: Managumboc wo yu boruho tomboto bot bulmakauho nacno nocnochon wagadec siuna itac. Son woroc angga kombiantang, nocho managumbocha kanotma woi woroc.” Oro Kopotorochon sum yaruho yongburocno ihoroc inongbödeuna wohogon Kopotorochon sum yaruni koböcma sinompho momdecma ohongga yaru nucno ot sakau fiuna Kopotorocha yong moröng imongga ap ingoroc yogung: “Yong moröng noni ambarac Kopotorochagon yong moröng imona. Yu woi onoce sinom itac. Owi amna ambarac‘ Kopotorocho tongfat nehun’ yongo kombiangma yu irot gucot itongitnung.” Sum yaruho yong moröng ap ihoroc yongga ibaru fauna wönggon momdec ögung. Ihoroc tuya yangga bot sipsip yangtorec torec amna yu inohogon mata inun ganun tongga yogung, “Non karupgon Betlehem ongmanaina Morömaho ninongburoc tocma yapmu moröma wo ana.” Ihoroc yongo karupgon woce ongga yagungmai, Maria orin Yösep yu wocin idinya managumbocno bot bulmakauhon nacno nocnoc wagadec dungo idoc. Tuna bot sipsip yangtorec torec amna yu kiapmo wo angmuya sum yaruho managumbocha yongburoc mata inogocma fat wo owi amna woce suran togungma inogung. Inuya yu fat wo kombingga nanga fatfat morö togung. Tuna Maria yu toroc kiap öngkubocma wo angga kombigoc, ‘woi yapmu moröma sinom’. Tongo manomano wo inoin irodin kombiun koing suna idoc. Tuna bot sipsip yangtorec torec amna yu sa wo imu fauna inoin sanon onggonga manomano yagungmaha uyapdec Kopotoroc yong kumeng imong tonggung. O manomano yagungma wo wömai sum yaruho yongburoc inogocma worochon toroc sinom öngkuboc. Oro, Yesuho öngkuuna sep bongono 8dec managumbochon godibo macmac bongono idoc. Tuna yu mano Yesu woroc mambodung. Ma wo wömai osuc Maria abe mana modip maidocan bongono wocin sum yaruho urop inongdegocma woroc. Oro, Mösehon nongoruho managumboc bacbacha ingoroc yac: Owi au managumboc bang imonggai wömai yu Kopotorocho yangamin betni entac. Betni idina sep bongono 40 bödeuna owi wo yu muyu ongga öret socsoc youp tongga Kopotorocho yangamin wönggon sacsago entac. Mösehon nongoruho ihoroc itac. Oro Mariahon tong sac toctochon bongono wo bödeuna macnin fanintho‘ managumboc noti Morömahon fat itun’ yongo yangaunya Yerusalem öret socsoc bucin yangato tonggomoroc. Wömai yaha, Kopotorochon nongoru mataho ingoroc yac: ‘Managumboc borongoma amnano wömai Kopotorocha bogingitnung.’ Oro nongoru mata auho wömai ingoroc yac: ‘Morömahon ececnoha wömai yup kanaröm yaihu o yup itogoring beracno yaihu woroc wömai Kopotorochon öretnoha songitnung.’ Worocha tongga macnin fanintho manano sogida Kopotorochon öretno socsocha Yerusalem onggomoroc. Oro bongono wocin amna au mano Simeön yu Yerusalem wocin ididoc. Amna wo yu Kopotorocho yangamin nongnongo ida nongoru matano sumbotgon tongo itongidoc. Tuna Kopotorochon Kunkun Yaruho yuhon irotno foc tongga idoc. Foc tongga idina Simeön yu boinno sinom kombigoc, Kopotorocho urop Israel nanohon Tongfat Yecyec Amna siuna ehangoc. Ihoroc kombingmuna bongono muno amna worocha torengga ididoc. Kunkun Yaruho wömai yu osucgon yong tuctuc mata ingoroc inogoc, “Gocu karupgon mamiroc. Muno, gocu Morömahon Tongfat Yecyec Amna Duic, yu angdengga mit wömai omengoroc,” Kunkun Yaruho ihoroc inogoc. Tongo mit yu Simeönthon irotnon tun fadaunto inong muuna yu öret socsoc bucin ögoc. Öngga yagocmai, macnin fanintho nongoru mata tantantha Yesu yangada öret socsoc bucin tögomoroc. Yangat tongunya Simeöntho managumboc wo sogito bac imongga Kopotoroc yong moröng imongo ingoroc yogoc, “Öö Moröm Kopotoroc, goc gakain kombic kombicgon tanitaroc. Gocho mataho godingmi fadocma worocho önga nocho yangamin boinno öngkupac. Amna ngo wömai gocho‘ yu owi amnayai wömundecma öcangyun möarut’ yongo tong arangarang tongo sigoroc. Tuna nocho yu ngo angga borongdehat. Gocho tia guroc owi amna ambaracho yangamin yaguno au öngkuboc. Yu wömai Israel nano, gochon torop, yuhon tong fatfatno ogep-ma sinom engoc. Öö Moröma, noc woroc angmaina toup borongdehat. Tongo noc irot gucot omengot. Noc gochon youp amnaya.” *** *** *** Simeön yu Yesuha yong tuctuc mata ihoroc yuna Yesuhon macnin fanintho wo kombingga kombic kombic youp morö togomoroc. Woroc tongo Simeöntho Yesu managumboc guram sing imongga macno Maria yong tuctuc mata ingoroc inogoc, “Kombiharoc, managumboc ngorochon foro woi ingoroc: Yuho tuna Israel nano koböcma sinompho mönahing. O Kopotorocho yu temongmun uuna Israel nanohon weran engoc. Tuna owi amna koböcmaho yu angga ayam tong imonahing. Wohong auho wömai yuha borongdeda koing songga ogepgon itnahing. O yuho tuna owi amna koböcmahon irot kombic kombicnoho eran öngkung tangtang tonahing. Maria, gochon manama ngo yu mepmo moröma sinom aun feuna gocho wo angmina yuha kombingbanac moröma sinom tangoroc. Kombingbanac worocho wömai gun simbang gochon iroda sakang gamangoc,” Simeön yu Maria yong tuctuc mata ihoroc inogoc. Oro Kopotorochon yong tuctuc owi au mano Ana, yu ihorocgon wocin idoc. Yu woi Fanuel weno Asahon morogodecma. Osuc wömai yu opno tong siuna biruc bongono 7 ihoroc opno ot idomoroc. Ihoroc itmunya mit wömai opnoho omong fauna Ana yu bongono ubarago ino tungugon idoc. Yu woi owi basi sinom, birucno 84 ihoroc idoc. Yu wömai öret socsoc böc maimun fadidoc. Muno yu wocingon ida kumbonghu o apmanohu bongono muno Kopotorocha yong moröng youp tongidoc. Tongo yu nacnoha gendic iti dönac youp toi, kiap ihorocnogon tongo ididoc. Oro owi wo yu ihorocgon Yesu yomot macni fani yangmuna Kopotorocha ecec inongga engga managumboc worochon yong tuctuc matano owi amna fandat inogoc. Inuna owi amna‘ Kopotorocho engga Yerusalem ayam nonihon obudec sogiangoc’ yongo kombingidungma yu wömai Anahon matano wo kombingga borongdedung. Oro manomano ihoroc öngkuya mit Maria orin Yösep yu Morömahon nongoru mata tanda öret socsoc youpno tu bödeuna Yerusalem taun imu fauna Galili gurocin onggung. Tongo yu inoin böcsanon sinom Nasaret, wocegon ididung. Oro woce itmuya managumboc macfingo koing sogoc. Tuna Kopotorocho yu kombing imongo guramno yudec sing imuna momphon kombic kombic ino yabitno yudec idoc. Yesuhon macnin fanin yu biruc danong bongono morö mano Pasowa woroc acacha Yerusalem öngidung. Oro oipmon Yesu yu urop biruc bongo 12 ihoroc idina macni fani yu inoin toroc kiap tanto bongono morö acacha Yesu yangada Yerusalem woce önggung. Öngga idiya bongono morö bödeuna yu wönggon ibaru fauna böcnon onggonga kombigomoroc mahong manano Yesu yu inohogon Yerusalem idina macnin fanin yu mananoha makombii inogon onggomoroc. Yu wömai‘ mana noti nip orugiot itac’ yongo uyapdec ongidinya sep youp toctoc tungu bödegoc. Bödeuna macnin fanin yu forosingga owi amna nucniho bonip Yesuha yabigung. Yabiu matuna soroc yongga wönggon ibaru fauna Yerusalem ongga woce Yesuha yabing tonggomoroc. Yabing tongga tongga idinya urop sep youp toctoc yai bödeuna sep youp toctoc anfi idina yu manano öret socsoc bucin agomoroc. Yesu yu nongoru gendic fandat fandat amnahon bonipnon omoc ida amna morömahon mataha onggim singga orin yuot manomanoha mata inun ganun togoc. Ihoroc tongga idina owi amna ambaracho yuhon mata uragoha orin yuhon kombic kombicnoha nanga fatfat morö togung. Tuna macnin fanintho woroc angga soroc yongmunya macnoho inogoc, “Manana goc yaöha ihoroc tong nimparoc? Nocot nandöngaot not gocha irot nodi foc nimuna gocha yabic yabic youp morö sinom tamot.” Ihoroc yuna Yesuho inogoc, “Sodu yaha nocha sa woce woce yabiamoroc? Nandöngnahon böc woi ngoroc. Worocha nocu ngocin itiwa yo. Sodu wo makombimorochu nuhun.” Yesuho macnin fanin mata ihoroc inogoc mahong yu worochon foro tuctugo makombigomoroc. Oro mit yomot macni faniho ambarac ongga Nasaret idung. Tongo yu woce itmuya Yesuho macnin faninthon duc sumbotgon togoc. Macno yu manomano öngkubungma wo ambarac kombingo sogitho irotgon togoc. Yesu yu macfingga kombic kombicno ogepma sinom idoc. Tongo yu Kopotorocho yangamin orin owi amnaho yangamin amna ogepma sinom idina ambaracho yuha toup kombingidung. Oro, amna moröma Taiberius yu biruc bongono 15 ihoroc Römphon Sisa King itmuna Röm nano yangtorengidoc. Bongono wocin wömai yuhon youp amnani Israel kantrihon provins yangtorengidung. Youp amnanihon ma torop woi ingoroc: Amna moröma Pontius Pailat yu Yudia provinshon namba wan gavman abam sogida idoc. O amna moröma Heröt yu Galili provins angtorengo idoc. O orugo Filip yu wömai Ituria orin Trakonitis provins yangtorengidoc. O amna moröma Lisanias yu wömai Abilene provins angtorengidoc. O amna yai Anas orin Kaiafas yu öret socsoc böchon namba wan abam sogidomoroc. Oro bongono wocin wömai Sekaraiahon manano Jön yu sa amna maiyan wocegon idina Kopotorochon mataho yuot engga inong mudoc. Inong muuna Jön yu forosingga guroc Yodan yamuc tan itacma woce itongmuna owi amna Kopotorochon mata fandat inongo yogoc, “Son muyu turongo soni yangmuya uroci kombingga irot soni ibararut. Ibaruya nocho son yamuc gung kamoya Kopotorocho turongo soni dongyun fatnahing.” Jöntho owi amna ihoroc inogoc. Oro Jön kiapmo wo togocma worochon fatno wömai osuc sinom Kopotorochon yong tuctuc amna Aisaia yuho irim tongo ingoroc yogoc: “Sa moröpmodec amna auhon mambocno ingoroc öngkupac: ‘Morömahon youp tong arangarang tongga yuhon uyapno tobiarut.’ Kungo kango ngo guroc ohetho foctongo tong suruc tarut. O uyap gendöngni tong nongnong tongo, uyap wöntuc-muno tong ogep tarut. Tongo guroc owi amna ambaracho‘ Kopotorocho tingtingno sinom yu wontucmunodecma öcangyun muuya batip itnahing’, worochon foro anahing.’” Ihoroc inuna owi amna koböcma sinompho‘ Jöntho yamuc gung nimpun’ yongo yuot ebung. Yuot ehuya Jöntho ingoroc inogoc, “Son goröm wontucmunohon morogoni! Kopotorocho turongo soniha ecego moröma kombihac. Worocha tongga sontho‘ yu urago nimicyit’ yongo botongga komanang sinom yamuc gupgupha yang yo. Son muyu wontucmuno soni imu fauna irot soni ibanda boinno ogepma fiarut. Son ingoroc kombininga, ‘Non Abrahamphon morogo idamonmaha tongga Kopotorocho nontha irot ogep kombihac.’ Muno sinom, nocho ingoroc kantiwa, Kopotoroc yu ogep yuna sop ngorocho Abrahamphon morogoni baun. Mata tepmo au sontha ingo itac: Kopotorochon duricho urop ep foro faicfaicha tong arangarang tongga itac. Ep auho boinno ogepma mafiicanu wömai duriho yu faingyun muuya epho dinahing.” Jöntho mata koingo ihoroc owi amna inuna kombingga toup soroc yogung. Soroc yongga inong ac tongga yogung, “O nonu ting tonaya Kopotorocho urago manimic?” Ihoroc inuya Jöntho inogoc, “Amna au tec tohomumöcno yai idimpacma yu muyu nucno tecno maidimocma yuot silip tongga tungu au yu impun. O amna au nacno koböc idimpacma yu ihorocgon nucno nacno möp itacma yu nacnoha tongfat yehun.” Jöntho mata ihoroc inuna takis fogit fogit amna au yu ihorocgon‘ Jöntho yamuc gung nimpun’ yongo engmuya inong ac tongga yogung, “Fandat fandat amna nonu ting tona oro?” Ihoroc yuya Jöntho yu inogoc, “Son gavmantho kanocma worochon torocgon takis möneng fogiditnung. Son möneng au soniin irotha sakau fiuna fogiditninga.” Jöntho ihoroc inuna tawa amna auho yuot engmuya inong ac tongga yogung, “Oro nonu ting tongitnahamon?” Ihoroc yuya Jöntho yu inogoc, “Son amna dongyu obökuya mönengno usem fogitninga. O ihorocgon mata youpdec mata imanang firing tanitninga. Muno son muyu möneng gavmantho wöngnac soniha kamongitacma worocgon sogida möneng auha yang ibip toninga.” Oro, Jön yu yong tuctuc mata ihoroc owi amna inongidoc. Tuna owi amnaho woroc kombingga yogung, ‘Kopotorocho urop yapmu moröma tun öngkuangoc yo’. Tongo yu Jöntha kombigung, ‘Amna Jön yu woi Duichu nuhun? Kopotorocho guroc owi amna inoha fogit fogitha yogocma worochu nuhun.’ Ihoroc yuya Jöntho yu mata ingoroc iban imogoc, “Nocu amna komanangno worocha wömai nocho yamucgon gung kamongitat mahong mit wömai amna moröma ehangoc. Yuhon gesöho wömai nochon gesöna anggirahac. Nocho yuhon mene darange matoctocno, nocu amna wontucmuno yui amna gendicma morö. O nocho youp tongitatma woi yamucdecgon tongitat mahong amna mit ehangocma yu wömai owi amna yangsoworengga Kunkun Yaruhon kiapdechu o ep aranggumno ot gung imangoc. Amna moröma wo yu owi amna tong erac eracha ehangoc. Nonu wömai nacno noni‘ ogep idangha woha moinno idang’ yongo yangsoworengidamon. Oro worochon toroc wömai yuho non ning soworeangoc. O yu urop youp toctocha tong arangarang tongga itac. Nacno ogepma wömai yu ino bucin fong suran tangoc mahong nacno moinnoma wömai ogutho ep koingodec sangoc. Ep aranggum wo wömai amna auho tu omomno muno, iditnoho engoc.” Jön yu mata tepmo ihorocno koböcma sinom owi amna inongga yuhon irot sakangga fatmata ogepma inongidoc. Oro Jön yu owi amna komanangno mata ihoroc inongidoc. O mit wömai yu ihorocgon amna moröma Heröt yu inong fadoc. Heröt yu namba wan gavman morö ida toroc kiap wontucmuno koböcma tongidoc. Turongono au wömai yu ingoroc togoc. Yu domino Herödias yu tong sigoc. Yu woi Heröt orugohon oweno. Woroc togocmaha Jöntho Heröt nongoru mata koingo inogoc. Ihoroc inogocmaha Herötho ec imuna Jön yi bucin tohong yugoc. Oro Heröt kiap wo togocma woi wontucmuno sinom. Tongga turongo au yudec sakaun figoc. Oro Jön abe yi bucin maidocan bongono wocin owi amna koböcmaho‘ Jön yamuc gung nimpun’ yongo yuot ongidung. Tuya Yesu yu ihorocgon yamuc gupgupha Jönot onguna Jöntho yu yamuc gung imogoc. Tuna Yesuho dönac yongga idina mom fagariuna Kunkun Yaru kanaröm ganto yudec ohogoc. Ohuna momdecma inggun au öngkungga ingoroc yogoc, “Goc nakain manana batip sinom. Noc gocha toup kombingitat. Nocho goc erangga irotnaho gocha kömehat,” inggun ihoroc öngkungga yogoc. Oro Yesu yu birucno 30 worochon toroc idocan bongono wocin wömai yu youpno sinom forosigoc. Suraroho wömai Yesuha ingoroc kombigung: Yesu yu Yösephon manano, Yösep yu Helihon Heli yu Matathon, Matat yu Livaihon, Livai yu Melkihon, Melki yu Janaihon, Janai yu Yösephon manano, Yösep yu Matatiashon, Matatias yu Amoshon, Amos yu Nahumphon, Nahum yu Eslihon, Esli yu Nagaihon manano, Nagai yu Mathon, Mat yu Matatiashon, Matatias yu Sementhon, Semen yu Jösekhon, Jösek yu Jödahon manano, Jöda yu Joanamphon, Joanam yu Resahon, Resa yu Serubabelhon, Serubabel yu Sealtielhon, Sealtiel yu Nerihon manano, Neri yu Melkihon, Melki yu Adihon, Adi yu Kosamphon, Kosam yu Elmadamphon, Elmadam yu Erhon manano, Er yu Josuahon, Josua yu Elieserhon, Elieser yu Jorimphon, Jorim yu Matathon, Matat yu Livaihon manano, Livai yu Simeönthon, Simeön yu Yudahon, Yuda yu Yösephon, Yösep yu Jonamphon, Jonam yu Eliakimphon, Eliakim yu Meleahon, Melea yu Menahon, Mena yu Matatahon, Matata yu Natanthon, Natan yu Devithon manano, Devit yu Jesihon, Jesi yu Obethon, Obet yu Boashon, Boas yu Salmonthon, Salmon yu Nasönthon manano, Nasön yu Aminadaphon, Aminadap yu Atminthon, Atmin yu Arnihon, Arni yu Hesrönthon, Hesrön yu Pereshon, Peres yu Yudahon manano, Yuda yu Jeköphon, Jeköp yu Aisakhon, Aisak yu Abrahamphon, Abraham yu Terahon, Tera yu Nahorhon manano, Nahor yu Serukhon, Seruk yu Reuhon, Reu yu Perekhon, Perek yu Eberhon, Eber yu Selahon manano, Sela yu Kainanthon, Kainan yu Arpaksathon, Arpaksat yu Siemphon, Siem yu Nöahon, Nöa yu Lamekhon manano, Lamek yu Metuselahon, Metusela yu Enokhon, Enok yu Jarethon, Jaret yu Mahalalelhon, Mahalalel yu Kenathon, Kenan yu Enoshon, Enos yu Sethon, Set yu Adamphon, o Adam yu Kopotorochon manano. Oro, Kunkun Yaruho Yesuho irodin foc tongga idina Yesu yu Yödan yamuc imun fauna Kunkun Yaruho yu yangato sa amna maiyan woce tonggoc. Tuna Yesu yu sep youp toctoc 40 ihoroc wocegon idina dogu kopotho yu tonguc yecgon tong tonggoc. Bongono wocin wömai Yesuho nacno tungu au manongga idina bongono wo bödeuna worec imogung. Worec imuna dogu kopotho yuot engmuna inogoc, “Goc boinno Kopotorochon Manano itarocanu yia sop ngorocho nacno garun.” Yesuho mata woroc kombingga mata urago ingoroc iban imogoc, “Kopotorochon bapiyadecu mata ingoroc irim toctocyi itac: ‘Nacnohagon tongga owi amnaho itonggong boinno maun feic.’” Ihoroc yuna mit dogu kopotho Yesu sa urongo auhon yangato tögoc. Sa wocin itmunya dogu kopotho yu sa gurochon kantri ambarac tong indagoc. Tong indangga yu Yesu ingoroc inogoc, “Kantri worochon yoctecno mönengno ambarac wömai nocho gamoya goc amna moröma sinom engoroc. Manomano ambarac ngo woi nochon fat itbödeang. Worocha nocho amna au imimpha kombinggai, noc ogep yu imam. Gocho goruc yemoc tong namongga yong moröng namontarocanu wömai nocho manomano yaarocma wo ambarac gocha boging gamontat.” Ihoroc inuna Yesuho mata okene ingoroc inogoc, “Kopotorochon bapiyadec mata ingo irim toctocyi itac: ‘Goc muyu Morömaya Kopotoroc yuhagon yong moröng imongga o yuhon matagon sumboda itongidiruc.’” Ihoroc yuna mit dogu kopotho Yesu yangada Kopotorochon kunkun taun Yerusalem woce öret socsoc böc koroc onoce sinom itacma woce töngga ingoroc inogoc, “Goc boinno Kopotorochon Manano itarocanu ngocin ida bangmi muhun. Wömai yaha Kopotorochon bapiyadec mata ingoroc irim toctocyi itac: ‘Kopotorocho sum yaruni inuna yuho ogepma sinom gangtoreantang. Tongo yuho goc obura sogito tohong guuya sopho orunga gotgotno maic.’” Ihoroc yuna Yesuho mata urago ingoroc inogoc, “Kopotorochon bapiyadec wömai mata au ingoroc irim toctocyi itac: ‘Gocho Kopotoroc Morömaya‘ yu mata boinno yachu munohu’ yongo tonguc yeirocha.’” Oro, dogu kopot yu Yesu yapmu ihono ihonoha tonguc yeng imongbödengga yu imun fauna ongga‘ oipmonu bongono auho wönggon tonguc yeangat’ yongo Yesuha gön tongga idoc. Yesu yu sa amna maiyan imun fauna Kunkun Yaruhon gesö yudec foc tongga idina yu Galili provins onggoc. Tuna yuhon fatno urop böcsa danong ongbödeuna owi amna ambarac kombingbödegung. Tuna Yesu yu Galili gurocin itongmuna Yuda nanohon fatmata yocyoc bucin fatmata ogepma suraro yong silip tong imong tonggoc. Ihoroc tuna owi amnaho yuhon matano kombingga borongdetmuya yuhon fat morö yong tonggung. Oro Yesu yu Galili gurocin itongmuna Nasaret taun woce onggoc. Yesu managumboc idocan bongono wocin wömai yu taun wocin ito macfigoc. Oro woce ongga itmuna Sabat bongonodec yu inoin toroc kiap tando Yuda nanohon fatmata yocyoc bucin öngga idoc. Tongo yu Kopotorochon fatmata embat embatha idongga idina amna auho yu Kopotorochon yong tuctuc amna Aisaiahon bapiya imuna yu bapiya öcangga irimno angga ingoroc embadoc: “Morömaho noc youpha soworeng namongo Kunkun Yaru nocdec korigoc. Worocha tongga nocho owi amna uro-ci fatmata ogepma intiwa. Morömaho noc nanong muuna nocho yongburoc ingoroc kantiwa: Son owi amna dogu kopothon yidec idangma son orung itnahing. O son dan tomnima sonu wönggon dan foric tonahing. O önga amna auho son dou obukongidang mahong toroc kiap wo wömai urop bödeuna ogepgon itnahing. Kopotorocho inoin owi amnani tong batip tong imuna ogep idithon bongono wo urop eng fomtac. Fatmata ogepma woroc yocyocha wömai Kopotorocho noc nanong muuna epat.” Yesu yu mata wo embat bödengga bapiya akep tongga amna wönggon imongga omoc idoc. Woroc tuna owi amna fatmata yocyoc bucin idungma ambaracho‘ Yesu yaö mata sinom yontac’ yongo yu among fihic togung. Among fihic tongga idiya Yesu yu forosingga mata ingoroc inogoc, “Noc mata ngo embaatma worocho önga sontho yangamin boinno öngkungga itac,” ihoroc yogoc. Oro owi amna ambarac yu Yesuhon matano yamugoni kombingga yuha borongdedung. Wohong Yesuho mata fodibo sinom yogocmaha tongga suraroho kombic kombic youp morö tongga yogung, “Amna wo yui Yösephon manano. Worochai tingtinga mata ihorocnoma ogepma sinom yac yo?” Yesuho suraro ingoroc inogoc, “Kombiarut, nocho Kaperneam böcsa woce toroc kiap inobarac sinom togot. Worocha son ingoroc noc nanontanghu: Goc urop Kaperneam woce youp morö tiia fatno kombigomon oro. Worocha önga gakain böc moröin tia ana.’ Worochon mata tagaro au ingoroc itac: ‘Dokta goc muyu gakain godiba ti orokoun.’” Yesu ihoroc yongga matano sakaun fiuna wönggon yogoc, “Nocho boinno sinom kantiwa, Kopotorochon yong tuctuc amna au yu inoin bucinmaho oröc ogep matong imongidang. Sonu Elaiyahon fatno urop kombiang. Elaiya idocan bongono wocin wömai sepho morö sinom foringga biruc anfi yarop 6 ihoroc bödeuna guroc danong nacnoha möp morö öngkuboc. Oro bongono wocin wömai Israel gurocin owi kapi koböc idung mahong Kopotorocho‘ Israel owi au tongfat yewa’ yongo makombigoc. Muno, yu Elaiya inong muuna yu bumbumyi nanohon böcsa au mano Serafat woce korungon onggoc. Böc wo wömai Saidon gurocin idoc. Elaiya yu woce ongmuna bumbumyi nanohon owi kapi au tongfat yegoc. “O ihorocgon, son Kopotorochon yong tuctuc amna Elisa yuhon fatno urop kombiang. Yuho idocan bongono wocin wömai Israel gurocin amna obukoc lepra toctocyi koböcma ididung. Wohong yuho bonipnodec wömai amna au maorokogoc. Muno, amna tungugon wömai orokogoc. O yu woi Israel amna muno, yu bumbumyi nanohon kantri Siriadecma mano Naeman.” Yesuho mata koingo ihoroc yuna owi amna fatmata yocyoc bucin idungma yu ambaracho mata woroc kombingga irotno doun fadang uuya ec imuna mata kararat yogung. Ihoroc tongo idongga Yesu taruya böcsa sumonne onggoc. Böcsa wo wömai sa urongo audec idoc. Worocha yuho Yesu sogit akep tongga sa bohöng wocin körengmu möcmöcha yangat tögung. Wohong Yesu yu ibarun fauna yuhon bonipnodec kondong tongga dongyun fauya gorong onggoc. Oro Yesu yu Nasaret taun imun fauna ohongga urop Kaperneam böcsadec ongkuboc. Böcsa woi Galili provinsdec idoc. Yu woce itmuna Sabat bongonodec fatmata ogepma owi amna fandat inogoc. Yu fatmata yogocma woi komong muno, gesönobaracgon yongidoc. Worocha tongga suraroho matano kombingga nanga fatfat togung. Ihoroc tuya fatmata yocyoc böc wocin amna auho idoc. Yudec wömai dogu boyömo au itmuna ecnang sinom mamboda yogoc, “Yaiöö Yesu Nasaretma nocot nucnaiot non kombiamon, goc Kopotorochon Kunkun Amna itaroc. Goc yaö sinom tong nimnimpha eparoc? Gocho non dongyi obukoc obukocha eparochu nuhun?” Dogu boyömo ihoroc yuna Yesuho yu inong fato yogoc, “Goc öpgon iti! Amna wo imi fahun!” Ihoroc inuna dogu boyömpho suraroho yangamin amna wo korengmun ongga gurocdec omong möc tongga idina doguho imun fauna onggoc. Onggocma woi komanang, amna wo matun obukogoc. Ihoroc tuna owi amna woroc angga soroc yongga inohogon inun ganun tongga yogung, “Mayain, Yesuhon kombic kombicno ngoi yaö sinom? Yuho mata gesöbarac Kopotorochon madec yuna dogu boyömpho matano sumboda amna dongyu fauya ongidang.” Suraroho ihoroc yuya mit Yesuhon fatno morömaho guroc worochon böcsa danong ongbödeuna owi amna ambaracho kombigung. Oro Yesu yu idongga fatmata yocyoc böc wo imun fauna ongga Pitaho bucin ögoc. Öngga agocmai Saimon körano yu godip mönmön toup togoc. Ihoroc tuna owi amnaho‘ Yesu yu tun orokotun’ yongo inong ac togung. Inong ac tuya Yesuho körano tan ongga kotung möngga obukoc inong fauna obukocho owi wo imun fadoc. Tuna wohogon owi wo idongga nacno tong arangarang tongga mongorec tong imogoc. Oro urop sep daro ohoc ohocha tuna owi amnaho nip orugi obukoc focfocdec idungma yu dong yangato Yesuot febung. Fehuya Yesuho oburo yu ambaracdec fingo dongyun orokogung. Ihoroc tuna dogu boyömo koböcma owi amnadec idungma yu owi amna dongyu fauya ecnang mamboda yogung, “Gocu Kopotorochon Manano!” Ihoroc yogung. Dogu boyömo yu wömai Yesuha kombigung, Kopotorocho yu owi amnani fogit fogitha inong muuna eboc. Dogu boyömo ihoroc kombigungmaha tongga Yesuho yu‘ muno’ inogoc, ‘sonu nochon foro wönggon yoninga’. Oro sa isuna Yesu yu böcsa wo imun fauna sa amna maiyan woce onggoc. Ongga idina owi amnaho‘ Yesuho non dongyun fatningyit’ yongo yu tan tongga inogung, “Goc sa auhon ongirocha.” Ihoroc inuya Yesuho yogoc, “Kombiarut, Kopotorocho‘ goc nochon toborucnohon fatmata ogepma owi amna ambarac iniruc’ yongo noc nanong muuna ebot. Worocha tongga noc muyu ongmanaina fatmata wo böcsa auhon ihorocgon yong silip tong imangot.” Ihoroc inongga sa wo imun fauna Yudia provinsdec itongmuna Yuda nanohon fatmata yocyoc bucin Kopotorochon fatmata surarodec yong fandat inong tonggoc. Oro bongono auho Yesu yu Genesaret yamuc öngkoring tero woce idina owi amna koböcmaho Kopotorochon fatmata kombic kombicha Yesu angarenggumbec tongga idung. Idiya Yesuho yamuc terodec girang yai yagoc. Girang worochon morömo yu söng fogit fogit amna. Yu ambehecgon ito umbenno sac tongo idung. Woroc tuya Yesuho yuot ongga Saimonthon girangdec bangmun ögoc. Ihoroc tongo yu Saimon inong yuna girang wo köreuna yamuc öngkoring tero ambehecgon woce ongga idiya owi amna terodec idungmaho yu erangon auya Yesuho girang wocin omoc ito owi amna yong fandat inogoc. Oro Yesuho owi amna fandat inongbödengga Saimon inogoc, “Oro, yamuc öngkoring bonipnodec ongmadeina umben tomi muuna söng fogidta.” Ihoroc inuna Saimontho yogoc, “Amna moröma, nocot nucnaiot non kumbong youp morö tongga iditnaya isoc tac mahong söng au mafogimon. Wohong gocho yarocmaha nocho wönggon ongga umben moriwa.” Saimon ihoroc yongga onguna nucniot umben monmuya söng koböcma sinom fogiuya umbenno dogit dogitha togoc. Ihoroc tuna yu‘ nucni girang auhon idungmaho engga tongfat nearut’ yongo obu toroc tong imuya yu engga söng fogiuya girang yaihon öngfoc tongga urop yamuc ganang ohoc ohocha togomoroc. Tuna Saimon Pita yu woroc angga soroc yongga Yesu orungo forodec goruc yemoc tongga inogoc, “Moröma, nocu wontucmuno toctoc amna, worocha gocho noc imi fauna ongoi.” Amna girangdec idungma yu ambaracho söng koböcma wo yangga toup soroc yogung. O Sebedihon mananin Jems orin Jön yu wömai ihorocgon kiapmo wo angga botogomoroc. Yaima wömai Pitaot youp kondong tongidung. Tuna Yesuho Saimon inogoc, “Goc botirocha. Önga wömai gocu söng fogiditaroc mahong mit wömai gocho owi amna fogida nocot feangoroc.” Ihoroc tongga girang köreng tonguya tero onguna manomanono böc yoctecno owi wabkaracni wo ambarac dongyu fauya Yesu tan tonggung. Oro Yesu yu böcsa auhon ongkungga idina amna au obukoc lepra toctocyi yu Yesu angga eboc. Amna worochon wedecnoho wömai godibo foc tongbödegoc. Yu Yesuot engmuna yangamo gurocdec aring möngga Yesu inogoc, “Moröma, goc kombiiya angit idinai goc ogep noc ti orokuna noc Kopotorocho yangamin sacsago em.” Ihoroc inuna Yesuho oburo yudec out tohongga inogoc, “Öc, noc kombihat, goc orokoti.” Ihoroc inuna wohogon obukocno bödegoc. Tuna Yesuho mata koingo ingoroc inogoc, “Goc yapmu ngo gocdec öngkucma worochon fatno amna au inirocha. Muno, goc ongga godiba öret socsoc amna indahi. Tongo Möseho nongoru sigocma worochon toroc öreta tiruc. Ihoroc tia owi amnaho gangmuya kombiantang, boinno sinom, obukoca bödeuna gocu Kopotorocho yangamin sacsago itaroc.” Oro Yesu yu amna wo‘ fat wo owi amna au inirocha,’ yongo‘ muno’ inogoc mahong yuhon fatno moröma urop böcsa guroc danong ongbödengga furang kaboc. Worocha tongga owi amna koböcma sinompho yuhon mata kombic kombicha orin obukoc dongyun orokoc orokocha yuot ebung. Oro owi amna koböcma sinom yuot epgon togungmaha tongga bongono bongono Yesuho yu dongyun fauya dönac youp toctocha amna maiyan woce ongidoc. Yesu yu owi amna fatmata ogepma fandat inongidoc. Tuna bongono auho Farisi orin nongoru gendic fandat fandat amna yu ihorocgon‘ Yesuhon mata kombina’ yongo yuot ebung. Yu wömai Yerusalem taun o Galili orin Yudia provins böc danong wocema ebung. Ehuya Kopotorochon gesö morömaho Yesudec idina yu owi amna obukocni dongyun orokongidung. Ihoroc tongga idina amna auho nucno abam yorocdec sumboda tebung. Yu wömai orung oburo möng toctocyi idoc. Sumboda tengga böc ganang Yesu idocan woce tong sicsicha kombigung. Wohong owi amna koböcmaho böc ganang foc tongga idungmaha Yesuot tonggongon uyap maidoc. Worocha tongga yu nucno sumboda böc koroc töngga Yesu nahenne itacno wo kombingmuya böc wocegon gumandung. Gumanda abam yoroc ganangodec tuya ohuna owi amna bucin idungma yuhon bonipnodec Yesu tan ohongga idoc. Ihoroc tuya Yesuho yagocmai yu kombing tobic tobicnobarac ida togung. Ihoroc angmuna yu amna möng toctocyi inogoc, “Nochon amna, gochon turongoya urop bödehac.” Yesu ihoroc yuna Farisi orin nongoru gendic fandat fandat amnaho mata wo kombingga inohogon inun ganun tongga yogung, “Amna ngoi numa? Yu Kopotorocha yong samborec yac yo. Amnahon turongono sac toctocno wömai Kopotoroc yuhogon tongitac yo.” Ihoroc yongga idiya Yesuho yuhon irot kombic kombicno kombingdengmuna inogoc, “Son foro yaöha irot sonin ihoroc kombiang? Nocu yaö matahong yoya sonthon kombic kombicdec angit in? Mata ingorochu: Noc gochon turongoya dongya fat gamang. O ingo yontatma wömai ogephu: Goc idongga ongoi. Kombiarut, Amnahon Manano yu guroc ngocin itonguna Kopotorocho yu turongo dongyun fatfathon gesö imogoc.” Yesu ihoroc yongga amna obukocnima foring angga inogoc, “Noc gantat, goc idongga abam yoroca sogitmina böcan ongoi.” Ihoroc inuna amna worocho wohogon owi amnaho yangamin idongga abam yorocno sogitmuna Kopotorocha yong moröng inongmuna böcnon onggoc. Tuna owi amna yapmu fodibo wo agungmaha soroc yogung. Tongo irotnoho Kopotorochon gesö agungmaha fadang uuya Kopotorocha yong moröng imongga yogung, “Önga yapmu moröma sinom öngkuuna aamon,” ihoroc yogung. Oro woroc öngkungbödeuna mit Yesuho taitdec ohongga agocmai, takis fogit fogit amna au mano Levi, yu takis möneng bucin idoc. Tuna Yesuho yu inogoc, “Goc engga noc nari.” Ihoroc inuna Livai yu wohogon idongga manomanono ambarac dongyun fauya Yesu tan tonggoc. Mit wömai Livaiho Yesu böcnon yangat tongga Yesuha nacno tong sonoc moröma togoc. Tuna takis möneng fogit fogit amna nucnihu o amna koböcma auhu yu ambarac Yesuot nacno nongga idung. Nacno nongga idiya Farisi orin nongoru gendic fandat fandat amna Farisihon kombic kombic tanidungma yu yauya inoin kombic kombidec angit maidina Yesuhon youp amnani inong fada yogung, “Son foro yaöha takis fogit fogit amna orin wontucmuno toctoc amna yuot kondong itmuya nacno yamuc naang?” Ihoroc yuya Yesuho mata wo kombingga mata tepmo ingoroc iban imogoc, “Amna obukocno muno yu‘ Doktaho tongfat nehun’ yongo makombingidang. Muno, obukocnimahogon wömai Doktaha kombingidang. Woroc-hon torocgon wömai nocho amna‘ nongnongo’ inong yocyocha maebot. Muno, nocho wontucmuno toctoc amna inong yocyocha ebot. Yu wömai nochon mambocna kombingmuya wontucmunono yangga irotno ibaruya nocot engidang.” Oro Yesu yu mata wo yongbödeuna Farisiho Yesu wönggon ingoroc inogung, “Jönthon youp amnani yu bongo koböcma dönac youp toi orin nacnoha gendic singga manai ida itongidang. O amna Farisi tanidangma yu ihorocgon bongono bongono nacnoha gendic singga manongidang mahong gochon youp amnayai yu wömai nacno yamuc bongono muno nocgon tongidang.” Ihoroc yuya Yesuho mata tepmo au ingoroc inogoc, “Amna auho owi somonni mino song imocimocha tuna numa amnaho yong oin tongga muno yun? Muno, ihoroc matongidamon. Owi min toctoc bongonodec wömai non irot ogep kombingga nacno nongidamon. Wohong bongono au urop ehangoc. Bongono wocin wömai amna minno togocma yu sa korungon idina tong sonoc toctocno maic. Tuna bongono wocin wömai yu uroci kombingmuya nacnoha gendic singga manai itnahing.” Oro Yesu mata tepmo au ingoroc yogoc, “Amna au yuhon tec tohomunmöcno osucno dogiunai wömai yuho tec tohomunmöcno wego sogida wirangga tec osucno buantachu nuhun? Muno sinom, ihoroc tunai wömai tec tohomunmöcno wego tun obukontac. O tecno wegomaho wömai tec osucnohon kiap simbang main. O ihorocgon wain yamuc tobic tobic amna yu bot meme godibo osucnodec wain yamuc wego makoringidang. Ihoroc tuyai wömai wain yamuc wegoho ohongga out tuuna bot meme godibo osucno wo fuc tontac. Tuna wain yamuchu o bot meme godibo wo yait yait tong samborec tontamoroc. Worocha kombingga wain yamuc tobic tobic amnaho wömai wain yamuc wego bot godibo wegodecgon koringidang. “Oro amnaho wain yamuc osucno naantacma yu wömai wain yamuc wegoha mayic. Muno yu yontac, ‘Wain yamuc osucno woi ibibo sinom, worocho wegoma anggirahac.’ Oro worochon torocgon wömai owi amna koböcmaho toroc kiap osucnohagon kombingidang. Tongo yu nochon uyap wegoha‘ muno’ yongidang,” Yesu yu mata tepmo ihoroc yogoc. Oro, oipmon Yudananohon gendic sep Sabat bongonodec Yesuot youp amnaniot yu wit ön bonip itonggung. Woce itongmuya youp amnaniho wit yitno oburodec fogitmuya godibo song dupdup tuya wit sotno muuya yitno boinno nong tonggung. Ihoroc tongo idiya Farisi amna auho yangga inogung, “Son foro yaöha gendic mata noni yembodang. Sabat bongonodec ihoroc toctocha bongbong morö itac.” Ihoroc yuya Yesuho mata urago ingoroc iban imogoc, “Sonu Devitho osuc kiap togocma worochon fatno embatho makombingidanghu nuhun? Devithon toropni o ino yu nacnoha worec imogung. Worec imuya Devit yu Kopotorochon öret socsoc böc ganang öngga nacno sowarango Kopotorochon fatha fong figungma wo fogida nagoc. Nacno sowarango wo wömai ungoma ididoc. Worocha öret socsoc youp amnahogon nongidung, amna komanangno muno. Wohong Devit yu wo fogitmuna nongga docno wömai silip tongga nucni imogoc.” Yesuho mata ihoroc inongga mata docno sakaun fiuna yogoc, “Amnahon Manano yu Sabat bongono worochon Morömo itac.” Oro oipmonu Sabat bongono auho Yesu yu Yuda nanohon fatmata yocyoc bucin öngga owi amna fatmata ogepma fandat inogoc. Tuna amna au oburo arocne omong fatfatyi yu wocin idoc. Oro Farisi orin nongoru gendic fandat fandat amna yu ihorocgon woce ito‘ Yesuho Sabat bongono gendic noni gumarantachu’ yongo yu angsicgon togung. Yu wömai kombigung, ‘Yesuho Sabat bongonodec obukoc amna wo tun orokunai wömai nontho yu mata youpdec tohong yuantamon.’ Ihoroc kombigung mahong Yesuho yuhon irot kombic kombic wontucmuno kombingbödegoc. Tongo yu amna oburo omong fatfatyi inogoc, “Goc idongga suraroho yangamin eran iti.” Ihoroc inuna idongga idina Yesuho owi amna inogoc, “Nocho son ingo kanong ac towa: Nongoruho Sabat bongonodec toroc kiap ogepma toctocnoha yacha woha toroc kiap wontucmuno toctocnoha yac. O ihorocgon nonu amna dongyana orokodarut woha nonu amna dongyana omaruthu nuhun?” Ihoroc inongga Yesuho owi amna woce idungma foring yangtongga amna oburo obukocni inogoc, “Obura tong nongnong toi.” Inuna amna wo oburo tong nongnong togocmai wohogon orokogoc. Ihoroc tuna Farisiho wo angmuya irotno toup sinom ec imuna inohogon yogung, “Oro nonu Yesui ting tong imontamon.” Oro bongono worochogon Yesu yu dönac yocyocha sa urongo auhon öngga kumbong wocinu itmuna Kopotoroc dönac inogoc. Wocegon idina sa isong urang muuna Yesuho youp amnani inong yuna ebung. Ehuya worochon toropdecma amna 12 soworengga‘ Aposel’ ma mambot imogoc. Aposel ma sogidungma yuhon ma torop woi ingoroc: Saimon, yuha wömai Yesu mano Pita mambodoc. O Saimonthon orugo Andru, o Jems, Jön, Filip, Bartolomyu, Matyu, Tomas, Jems yu woi Alfiushon manano o Saimon yu woi Selotho toropdecma. O Yudas yu woi Jemshon manano o Yudas Iskariot. Yudas yu wömai mit Yesu ayamihon oburodec sigoc. Oro Yesuho Aposelni ihoroc yangsoworeuna yu ambarac sa föpmodec ohogung. Tuna sa woce urop owi amna koböcma sinom idung. Woi owi amna Yesuot itongidungma orin owi amna Yudia provinshon böcsa danongma orin owi amna Yerusalemmahu o Tair orin Saidonthon top tanmahu yu ambarac wocin idung. Yu amba-racho Yesuhon mata kombic kombicha orin‘ Yesuho obukoc noni dongyun orokona’ yongo ebung. Ehuya Yesuho owi amna dogu boyömpho dongyu mointogungma yu dongyun orokogung. Kopoto-rochon gesö moröma worocho Yesudec foc tongga idina Yesuho owi amna tongfat yegoc. Worocha tongga owi amna ambaracho oburo yudec wot möcmöcha toup tuya gesö worocho owi amna ambarac donyun orokongdup togung. Oro urop Yesuho owi amna yu tan tonggungma foring yangga ingoroc inogoc, “Son owi amna uroci son yong borongdearut. Kopotorochon toboruc woi sonthon. O son owi amna önga nacno manomanoha möp idangma son yong borongdearut. Mit wömai sonu yapmu auha madocmui ogepgon itnahing. O son owi amna önga mepmo kombingga yongoin tongo idangma son wömai mit irot guc kombingga yonggutnahing. Son Amnahon Mananoha kombing tobing imongidang-maha tongga amnaho son ayam ayam tong kamongga inoin surarodec kangato kanonahing. O ihorocgon yu sontha mata mene yongga dongyu obukonahing. Oro yu kiap ihoroc tong kamontanganu wömai sonu worocha kombing borongdearut. “Sonthon wöngnac soni moröma sinom worocho wömai Kopoto-rocot momdec sontha torengo itac. Worocha tongga amna auho son mepmo tong kamontangan bongono wocin son borongdearut. Osuc ombung sakung soni yu kiapmo wontucmuno ihorocnogon Kopotorochon yong tuctuc amnani inongidung. Worochoi oro, son möneng yoctec amna, son soni woho! Son yapmu ogepma urop guroc ngocin fogitdeang. Worocha son mit yapmu au masogitning. O son owi amna önga nacno koböcma nongga modip soni foc tongidangma son soni woho! Son wömai mit möp itnahing. O son amna önga irot ogep kombingga yonggud-idangma son soni woho! Sonu wömai mit mepmo kombingga ointongga itnahing. Ombu sakung soni yu wömai osuc imanang yong tuc tuc amnaha yong moröng imongidung. O önga suraro ambaracho ma soni yong moröng tong kamuyai wömai son soni woho!” Yesuho mata sakaun fiuna ingoroc yogoc, “Son numariho nochon mataha onggim singga kombingidangma son woroc nocho ingo kantiwa, sonu ayam soniha oröc tong imongitnung. O amnaho sontha ayam tong kamuyai wömai sonu yuha urago ogepma tong imongitnung. O ihorocgon amna auho son möpmo wagang kamuyai wömai sontho uragoha‘ Kopotorocho tong ogep tong kampun’ yongo mata urago inongitnung. O amna auho son dongyu obökuyai wömai sontho‘ Kopotorocho yu tongfat yehun’ yongo dönac yongitnung. O amna auho moguma aramo ökene guyai wömai moguma ökene boging impi. O amna auho gochon tec tohomunmuca usem tunai wömai gocho yu angbanangga sum teca boging impi. “Amna auho yapmu manomanoha‘ wo nampi’ yongga ganuya wömai gocho‘ muno’ inirocha, muyu imongidiruc. O ihorocgon amna auho gochon yoctec au yongga fonguyai wömai gocho yu inong fato‘ wo wönggon nampi’ inirocha. Son muyu toroc kiap‘ nuc soniho son tong kamongitnung’ yongo kombingidangma, toroc kiap ihorocnogon wömai sonu nuc soniha tong imongitnung. “Oro gocho amna gakaha toup kombingidangma yuhagon toup kombiantarocanu wömai gocu yapmu moröma matiroc. Kopotorocho worochon wöngnacno ogepma magamic. Wömai yaha wontucmuno toctoc amna yu toroc kiap worocotmagon tongidang. “O gocho amna gakaha tong ogep tong gamontangma yuhagon toroc kiap ogepma tong imontaroc. O amna toroc wontucmuno tong gamontangma yuha wömai ayam tong imontaroc. Oro toroc kiap ihorocno woi yapmu moröma muno. Kopotorocho worochon wöngnacno ogepma magamic. Wömai yaha wontucmuno toctoc amna yu toroc kiap worocotmagon tongidang. “O gocho amna auha kombiharoc yu möneng urago wönggon namontac, amna ihorocnohagon wömai möneng imontaroc. Wohong amna au, gocho yuha irot yai kombingga‘ möneng wönggon namontachu munohu’ yongo yuha wömai yapmu au maimiroc. Oro toroc kiap ihorocno woi yapmu moröma muno. Kopotorocho worochon wöngnacno ogepma magamic. Wömai yaha, wontucmuno toctoc amna yu ihorocgon nucni möneng koböc idimangma yuhagon möneng imongidang. Yu wömai kombiang, amna ihorocnoho möneng butogo ambarac saringidang. “Worochoi oro, son muyu ayam soniha toup kombingga tong ogep tong imongitnung. Tongo son yuha manomano boging imongga urago sogit sogitha kombininga. Son ihoroc tuyai wömai son Kopotoroc onoce sinom itacma yuhon weni manani itmuya wöngnac soni ogepma sinom sogitnahing. Yuho wömai amna wontucmuno orin amna urago matongidangma yuha tong ogep tong imongitac. Worocha wömai sontho ihorocgon Nandöng sonihon toroc kiap ogepma tanmuya nuc soni yang banangga tong ogep tong imongitnung.” Yesuho wönggon matano sakaun fiuna ingoroc yogoc, “Sontho nuc sonihon toroc kiapmo angsoworeninga. Tuna Kopotorocho sonthon toroc kiap soni ihorocgon maangsoworeic. O sontho nuc sonihon mata yu bödeuna urago wontucmuno imoninga. Tuna Kopotorocho mata soni ihorocgon mayun bödeuna urago wömun makamic. Sontho nuc sonihon turongono imu fat imongitnung. Tuna Kopotorocho sonthon turongo soni ihorocgon imun fat kamangoc. “Son muyu manomano soni amna auha silip tong imongitnung. Tuya Kopotorocho urago töngga son ihorocgon manomano iban kamangoc. O yuho wömai gipmohon toroc makamic. Muno yu oheta kureuna ohuna koring önggöngno kiap get kamangoc. Sontho silip tongga nuc soniha manomano imongidangma worochon torocgon wömai Kopotorocho son manomano iban kamangoc.” Oro Yesuho wönggon mata tepmo au ingoroc yogoc, “Amna au daro kom toctocyi yuho ogep amna au daro sumo yu uyap indauntha woha muno? Woi muno! Ihoroc tonggai wömai yaityaitgon gopmain ohun. O managumboc auho wömai fandat fandat amnanohon kombic kombic manggiraun. Wohong managumbocho kombic kombic ogepma sogitdup tontacanu wömai yu fandat fandat amnano simbanggon in. “O goc yaöha fön obugu oröcaho daron itacma wo wömai angitaroc mahong ep moröma gakain daran itacma woha wömai makombiroc. O gocu tingtinga oröca ingoroc inontaroc, ‘Oröc, noc fön daran itacma yopyopha kombihat.’ Ihoroc inongitaroc mahong gakain daran wömai ep moröma itacma worocha wömai etno itaroc. Goc imanang amna osuc ep moröma gochon daran itacma wo yongdengga mit wömai oröcahon fön obugu daron itacma woroc tuctugo foringga yohantaroc.” Yesuho wönggon mata sakaun fiuna mata tepmo au ingoroc yogoc, “Ep ogepma yu koburo wontucmuno mafingitac. O ihorocgon ep wontucmunoho wömai koburo ogepma mafingitac. Amnaho wömai ep koburo ango ephon foro ogepmahu o wontucmunohu kombiantac. Amnaho wömai fik koburo yi dirongo tumoc mabariic. O ihorocgon wain koburo wömai ep gosongonma woce mayaun fetning. Oro worochon torocgon wömai amna ogepmahon irotnon manomano ogepmahogon foc tongga ididang. Tuna amna worochon youpno boinnobarac engoc. Wohong amna wontucmuno yuhon irotnon wömai manomano wontucmunoho foc tongga idang. Tuna amna worocho duc matano orin toroc kiapmo wontucmunogon tontac. Amnahon duc matanoho wömai irot kombic kombicnohon kiapmo tarantac. Ogephu o wöntucmunohu yu duc matanoho worochon torocgon yongitac.” Yesuho wönggon ingoroc yogoc, “Tingting oro! Bongono muno sontho nocha‘ Moröma noni, Moröma noni’ ihoroc nanongidang mahong nochon mata sumbot sumbotha wömai sonu makombing. Worocha tongga nocho amna nochon mata sumbot tongontacma yuhon toroc kiapha mata tepmo ingoroc kantiwa. Amna wo yu böc toctocha tac. Tongo gopma giuna omoce sinom sop koroc ohogoc. Tuna böc orungo sop tumoc omoce akep sinom tongga idiya böcno temongmun öantac. Tuna mit yamuc öngkorop tongga böc wo koreantac mahong amna worocho böcno ogepma koingo sinom togocmaha tongga böcno maköndet ongic. Oro amna auho nochon mata kombingga masumbicma yuhon foro wömai ingoroc. Amna wo yu böcno toctocha togoc mahong yu böcno orungohon gopma imanang imananggon giuna böc orungo sop koroc mahogoc. Tuna yamuc öngkoropho engga böc wo koreuna kondet ongga obukogoc,” Yesuho yuhon mata sumbot sumbothon mata tepmo ihoroc yogoc. Yesuho mata woroc ambarac owi amna inongbödengga mit Kaperneam böcsa woce onggoc. Böcsa woce wömai tawa amnahon ofisa au idoc. Yu wömai tawa amna 100 yangtorengidoc. Oro ofisa worochon youp wabkaracno yu obukoc morö tongga omompha togoc. Ofisa yu wömai youp wabkaracnoha toup kombingidoc. Tongo yu Yesuho epacno kombingga Yuda nanohon amna dugo au inong yuna ehuya inogoc, “Son ongmuya Yesu inuya yu engga youp wabkaracna tun orokotun”, ihoroc inogoc. Inuna amna dugo worocho Yesuot ongmuya kiring imongga inogung, “Kombihi, ofisa wo yu amna ogepma. Yu wömai Yuda nano noniha toup kombingitac. Tongo yu fatmata yocyoc böc noni tong nimogoc. Worocha goc muyu ongga yu tong fat yehi,” *** ihoroc inuya Yesuho yuot onggoc. Tuna yu böc ambehecgon ongkungidiya ofisaho nucni au inong muuna Yesuot engga mata ingoroc inogung, “Ofisa noni yu ingoroc yongga ninong muuna ebamon: ‘Moröma, goc nocha youp morö tirocha. Noc amna ogepma muno worocha gocu nocho bucin öirocha. Noc kombiaya nakabut gocot ehantatma woi angit maec. Noc kombihat, gakain mataya woi gesöbarac. Worocha goc korungon itmina mata yia youp wabkaracna orokun. *** Noc wömai ihorocgon amna moröma auhon unenne itmaina yuhon matano sumboditat. O nochon unenne wömai ihorocgon tawa amnanai ida nochon mata sumbodidang. Nocho au inontat: ‘Goc ongoi!’ Wömai yu ongontac. O au inontat: ‘Goc epi!’ Wömai yu ehantac. O nocho youp wabkaracna inontat: ‘Goc youp woroc toi!’ wömai yuho youp woroc tontac.” Yesuho amna worochon mata kombingga soroc yongo irotno fadang uuna ibarun fauna owi amna yu tan tebungma inogoc, “Nocho ingo kantiwa: Israel nano sonin bonipsonidecma wömai amna au amna ngorochon kombing tobic tobic toroc kiap simbang magot.” Yesu ihoroc yuna amna morömaho inong muuna ebungma yu wönggon ibaru fauna böcnon onggung. Ongga agungmai ofisahon youp wabkarac yu urop orokogoc. Oro worochon menon wömai Yesuho böcsa auhon onggoc. Böcsa worochon mano wömai Nain ihoroc yongidung. Woce onguna youp amnani orin owi amna koböcmaho yuot ebung. Yu engga gombo morö böcsa wo arenggumbec togocma worochon simbun ambehecgon idiya yagungmai amna omomyi auhon ep fambangno wömai böcsa sumonne tongga tebung. Amna ombocma yu wömai owi kapi auhon manano tungu sinom idoc. Wo tengga böcsa worochon owi amna koböcma sinompho owi kapiot onggung. Yu ongga idiya Morömaho owi kapi woroc angmuna irotno meptuna uroci morö kombigoc. Tongo yu owi inogoc, “Goc ointirocha.” Ihoroc inuna amna fadang tebungmaho ehuya Yesu yu ongga fadang sogiuna amna fadang tebungma yu onggom suya Yesuho amna ombocma inogoc, “Amna berac noc ingo gantiwa, goc idongoi!” Ihoroc inuna amna omomyi wo idongga forosingga duc mata yogoc. Tuna Yesu yu owi kapi wo manano tungu wönggon imogoc. Owi amnaho toroc kiap wo angga irotno fadang öcno sinom tongo Kopotoroc yong moröng imongga yogung, “Mayain, Kopotorocho inoin owi amnani tongfat yecyecha yong tuctuc amna au moröma sinom yu inong muuna nonthon bonip nonidec ehac.” Yesuho toroc kiap ngo togocma worochon fatno wömai Yuda nanohon guroc orin sa guroc au ambehecgon idungma woce ongbödegoc. Oro, Jönthon youp wabkarac yu Yesuho youp inobarac togocma worochon fatno ambarac Jön inongbödegung. Inuya Jöntho youp wabkaracnin yai inong yogoc. Inong yuna ehunya Jöntho ingoroc inogoc, “Sodu Yesuot ongmunya ingoroc inong ac tarun, ‘Amna Kopotorocho siuna ebepha yong koing yogocma woroc woi gakaha woha non amna auha torengga itna?” Ihoroc inuna amna yaima yu Yesuot ongga agomorocmai, Yesuho owi amna obukocno foro ihono ihono koböcma sinom dongyun orokogung. O yu dogu wontucmuno koböcma owi amnadecma dongyandoc. O daro kom toctocyi dongyun orokuya daro wönggon forigung. Amna yaimaho wo angga Yesu inogomoroc, “Jön yamuc gung imocimoc amna yu ingo ganong ac toctocha ninong muuna ebamot: ‘Gocu amna Kopotorocho siuna ebepha yong koing yogocma worocha woha amna auha torengga itna?’” *** Ihoroc inunya Yesuho Jönthon youp amnanin mata urago ingoroc iban imogoc, “Sot ongga manomano yaamorocma orin kombiamorocma worochon fatno Jön inarun. Amna dan komnima yu wönggon dan foric tang. O amna orungo omong fatfatyi yu wönggon uyap itongidang. O amna obukoc lepra toctocyi yu orokodang. O amna onggim tong tongni yu wönggon mata kombiang. O amna omong fadungma yu wönggon wekongga itongeyang. O owi amna uroci yuho wömai fatmata ogepma kombingidang. Boinno sinom, owi amna ambaracho nocha me manamingma yu wömai borongdearut.” Yesuho Jönthon youp wabkaracnin yaima mata ihoroc inongbödeuna yu ibarun fauna ongunya Yesu yu forosingga owi amna Jöntha inong tuctuc tongo ingoroc yogoc, “Sonu tingting acacha‘ Jön ana’ yongo sa amna maiyan woce onggung? Sonu sumpho fondom tongi tepi togocma‘ woroc ana’ yongo yuot onggunghu nuhun? Woha tingting acacha kombingo onggung? Amna au tec tohomunmucno ogepma sinom tobic tobicyi worochu? Muno, amna tec tohomumucno ogepma orin yoctec möneng koböc idimangma yu wömai kinghon böc moröma wocingon ididang. Worochoi oro son tingting sinom acacha kombingo Jönot onggung? Kopotorochon yong tuctuc amna auhu? Boinno sinom, amna worocho wömai yong tuctuc amna osuc idungma yu ambarac yanggirahac. Amna ngorocha sinom wömai Kopotorochon bapiyadec mata ingoroc irim toctocyi itac: ‘Nocho amna au siaya yu engmuna osuc fat gamongo owi amna nochon yongburoc mata inong tuctuc tangoc. Tongo yu gochon uyap tong arangarang tangoc.’” Yesuho wönggon yogoc, “Nocho boinno sinom kantiwa, Jön yui amna moröma sinom, yu wömai guroc amna ambarac yanggiratbödehac. Wohong Kopotorochon toboruchon owi amna komanangno sinom yu wömai Jön anggiraang.” Owi amna ambarac yu Yesuhon mata wo kombingga yogung, “Boinno sinom, Kopotorochon toroc kiapmo woi nongnongogon,” ihoroc yogung. O takis fogit fogit amna yu mata ihorocnogon yogung. Yu wömai osuc Jönot onguya yamuc gungimogoc. Wohong Farisi orin amna moröma Yuda nanohon gendic nongoru angtorengidungma yu wömai Kopotorocho uyap ogepma tong indagocma wo me imongga Jönthon yamuc gupgup kiapha‘ muno’ yogung. Oro Farisiho uyap ogepmaha me imogungmaha tongga Yesuho wönggon ingoroc yogoc, “Oro nocho owi amna önga idangma yuhon foroha tingting sinom yowa? Yuhon toroc kiapmo woi tingting? Yu wömai wabkarac maket taitdec kömec tongidangma woroc simbang. Wabkaracho maket taitdec itmuya nucni ingo inogung, ‘Non uping mögomon mahong sonu ap mawodung. O non yong uroc ap yogomon mahong sonu maointogung.’ “Mata tepmo worochon foro wömai ingoroc: Jön yu engmuna nacno gucsim omong omong orin yamuc sinom worocgon nongo itongidina sontho yu angmuya yongidang: ‘Dogu wontucmunoho yudec itacmaha tac yo!’ O önga wömai Amnahon Manano yu engmuna nacno ogepma orin wain yamuc nongidina sontho yu angga yongidang: ‘Yui amna nongmenni, yu wain yamuc nongga bumbum yongitac. O yu takis fogit fogit amna orin wontucmuno toctoc amna yuot itmuya oröc oröc tongitac.’ Sonu ihoroc yongidang mahong mata soni woi kandöc sinom. Kombiarut, owi amna Kopotorochon kombic kombic ogepma sumbodidangma yuha wömai Kopotorocho inoin uyap ogepma tong indauna tuctugo kombiantang.” Oro, Farisi au mano Saimon yu Yesu nacno nocnocha inong yogoc. Inong yuna Yesuho yuho bucin öngga nacno nocnoc abam woce omoc idoc. Böcsa wocin wömai wontucmuno toctoc owi au idoc. Yu kombigoc, Yesuho Farisiho bucin nacno nongga itac. Woroc kombingga sanda unac tugo ogepma wo sogitmuna eboc. Engmuna Yesuho menon orungo foron woce yong ointongo idina daro yamugoho Yesuhon orungodec ohuna bom togoc. Ihoroc tuna owi inoin bigo sakemoho daro yamugo wo sac tongo Yesu gending imocimocha orungo ducin ducin tongo unac tugo ogepmani sogito Yesu orungodec wagang imogoc. Oro owi yu ihoroc tongga idina Saimontho kiapmo wo angmuna ingoroc kombigoc: ‘Owi ngoi wontucmuno toctoc owi. Worocha woroc, amna ngo boinno Kopotorochon yong tuctuc amna inai wömai yuho owi worochon forono kombiun.’ Ihoroc kombiuna Yesuho yuhon irot kombic kombicno angga inogoc, “Saimon noc mata au gantiwa.” Inuna Saimontho yogoc, “Oro fandat fandat amna yia kombiwa.” Inuna Yesuho mata tepmo ingoroc inogoc, “Amna yai idomoroc. Yuhon möneng butogo amna moröma audec idoc. Aumahon wömai 100 kina o aumahon wömai 10 kina möneng butogo ihoroc idoc. Tuna möneng butogo saric sarichon bongono urop eboc mahong yaima yu mönengha docmögomoroc. Tuna amna morömaho yu yang banango inogoc, ‘Sotin urago docno wömai nocho komanang ta bödeantac.’” Yesuho mata tepmo wo inongga Saimon ingoroc inong ac togoc, “Amna yaima numaho wömai amna morömaha toup kombiantac? Amna butogo moröma tun bödeng imogocmaha woha möneng butogo obugugon tun bödeng imogocma?” Yesuho ihoroc inuna Saimontho ingoroc yogoc, “Nocho wömai ingo kombihat, Amna möneng docnono morö imun fat imogocma yuho wömai amna morömaha toup kombiantac.” Ihoroc yuna Yesuho inogoc, “Goc boinno sinom yaroc.” Yesuho ihoroc yongga owiot ibarun fauna Saimon inogoc, “Owi ngo ahi. Nocu gocho bucin öhat mahong gocu toroc kiap ogepma tanda orungna sac toctochon yamuc au manamoroc. Wohong owi ngorocho wömai daro yamugoho orungna sac tong nampac. Woroc tongo bigo sakemoho tong manman tongnampac. O gocho Yuda nanohon toroc kiap ogepma tanda noc ducin ducin matongnamoroc mahong owi ngorocho wömai noc gending namongga orungnadec ducin ducin tong namocgon tongga itac. O gocho noc ma morö namoc namocha bicnadec unac au mawagang namoroc mahong owi ngorocho wömai unac tugo ogepma sinom wo orungnadec gungnamoc. Worocha nocho ingo gantiwa. Owi ngo yu osuc wontucmuno koböc tongidoc mahong yu irotno tong fup nampac. Worocha tongga wontucmunono urop bödehac. Wohong amna auho wontucmuno obmugon tong sac tongimogocma yu wömai nocha toup sinom makombic.” Yesuho Saimon ihoroc inongbödengga mit yu owi wo inogoc, “Owi, gochon wontucmuno urop bödehac.” Yesuho owi ihoroc inuna amna au woce idungma yu mata woroc kombiuya angit maidina forosingga mata inun ganun tongga yogung, “Amna ngo amna nucnihon turongo dongyun fat imongitacma woi numa sinom?” Ihoroc yuya Yesuho owi wo wönggon inogoc, “Kombing tobic tobicaho tuna goc Kopotorochon fat itmina batip itaroc. Goc irot gucot ongoi,” ihoroc inogoc. Oro worochon menon Yesuot youp amnani 12ot yu böcsa danong itongmuya Yesuho Kopotorochon toborucnohon fatmata ogepma owi amna fandat inong tonggoc. Tuna owi au yu ihorocgon Yesu tan tongidung. Yu wömai osuc dogu boyömoni o obukoc foro ihono ihononi ididung mahong Yesuho yu dongyun orokogung. Owi auhon mano wömai Maria, yui Makdala böcsadecma. Yudec wömai dogu boyömo 7 ihorocho idung mahong Yesuho yu dongyan imogoc. O owi au mano Jöana. Yu woi Kusahon oweno. Kusa yu wömai king Heröthon böc moröma wo angtorengidoc. O owi au mano Susana. Oro owi worocot owi koböcma auot yu inoin möneng fogitmuya Yesu orin youp amnani tan tongo manomanoha tongfat yengtonggung. Oro owi amna koböcmaho böcsa woce wocema Yesuot engmuya suran tongga idiya Yesuho forosingga mata tepmo ingoroc inogoc, “Amna auho ongga wit yitno antonggoc. Antongina yitno au wömai uyapdec möngga idiya amnaho ongi epi tongo yambendung. O au wömai yupho nagung. Oro wit yitno auho wömai sop koroc möngga dogo köbung mahong sop koroc woce yamugo maidocmaha tongga yitno wo manman yongmuya ombung. Oro yitno auho wömai yi dirongoni tumoc möngga dogo köngmuya yi dirongoniho ihorocgon kungga karupgon macfingga wit yitno tombuya ombung. Oro wit yitno auho wömai sa guroc ogepmadec möngga dogo köngmuya boinno ogepma figung. Yitno tungu tungu wömai koburo 100 worochon toroc figung.” Yesuho mata tepmo woroc yongbödengga ingoroc mambodoc, “Amna auho onggimobarac idai wömai yu mata ngo kombiun.” Oro Yesuho mata tepmo ihoroc inuna youp amnaniho makombing tuctuc tongo Yesu worochon foroha inong ac tuya Yesuho ingoroc inogoc, “Kopotorochon toborucnohon foro wömai eran maec. Wohong Kopotorocho son kang banauna sonu wo urop kombiang mahong owi amna auha wömai nocho mata tepmogon inongitat. Ihoroc toya Aisayaho mata yogocma worocho boinno entac: ‘Owi amnaho dan foric tontang mahong yapmu au angtangtang matoning. O yu matahon kekoröpno kombian-tang mahong mata worochon foro tuctugo makombining.’ Yesuho matano sakaun fiuna ingoroc yogoc, “Wit yitnohon mata tepmo worochon foro kombiarut. Wit yitno woi Kopotorochon matano. Oro wit yitno uyapdec mögungma worochon yong tuctucno wömai ingoroc: Owi amna au yu Kopotorochon mata onggimphagon kombingidang. Tuna dogu kopotho engmuna Kopotorochon mata urop irodin idangma wo ambarac fuun deantac. Woi‘ owi amna wo Kopotorochon fatmata kombing tobing imuya Kopotorocho yu wönggon inoha batip fogiicyit’ yongo fatmata tun deditac. Oro wit yitno sop koroc mögungma worochon yong tuctucno wömai ingoroc: Owi amna au yu fatmata ogepma kombingga karupgon sogida borongdedidang mahong wit yitnoho fonsirango guroc ganang angit mahogocmaha tongga yu tonguc yecyec bongonodec makoingsi karupgon mönahing. Oro, wit yitnoho yi dirongoni tumoc mögungma worochon yong tuctucno wömai ingoroc: Owi amna au yu Kopotorochon fatmata kombingidang mahong yu gurochon itonggongnoha kombingbanac morö tongidang. Tongo yu mönenghahu o gurochon ibibo manomanohahu borongdedidang. Tuna kiap worocho yitno ogepma tun mointuna boinno muno entang. Worochoi oro wit yitno guroc ogepmadec mögungma worochon kiapmo wömai ingoroc: Owi amna au yu Kopotorochon mata tuctugo kombingga irotnon sogit akep tongidang. Sogit akep tuya kombing tobic tobicnoho koing songga idina boinno koböcma finahing.” Yesuho wönggon mata tepmo au ingoroc yogoc, “Amnaho gop gata wö gananghu o abam unehu woce masingidang. Muno sinom, amnaho wömai gopno abam korocgon siuya amna auho böc ganang ehuya gopho yaguno möng imontac. Worochon toroc wömai manomano öp idangma worocho mit eran öngkupnahing. O ihorocgon manomano amnaho öp yau wedidangma worocho eran öngkungbödeuya amnaho yango tuctugo kombinahing. Worochai son soni woho. Son onggim soni nochon mataha ogepma sinom siarut. Wömai yaha, amna au yu mom toboruchon foro urop obmukusuc kombiang. Worocha tongga Kopotorocho yuhon kombic kombicno obugu wo sakaun fiuna yu worochon foro tuctugo sinom kombinahing. Wohong amna au yu mom toboruchon kombic kombicha kombiuya sahano itacma yudec wömai Kopotorocho kombic kombicno ambarac fuun deuna bumbum yongbödenahing.” Oro bongono wocingon Yesuhon macno orugi yu Yesu acacha ebung. Engga yagungmai owi amna koböcho Yesu idocan woce arenggumbec tongga idung. Worocha Yesuot onggongon uyapno maidoc. Ihoroc idiya amna auho woroc yangga Yesu inogoc, “Maca oröcai yu taitdec ida gacgacha yang.” Ihoroc inuna Yesuho mata ökene ingoroc iban imogoc, “Nochon macnai oröcnai sinom woi numari? Woi owi amna Kopotorochon fatmata kombingga worochon torocgon itongidangma yu woroc.” Oro oipmonu Yesuho youp amnani inogoc, “Yamuc öngkoring gino ökene woce ongona.” Ihoroc inuna yu girang audec bangmu uuna onggung. Ongidiya Yesuho dupdup imuna duboc. Dungo idina wohogon sum morömaho busuna yamuc toup öngmuna girang ganang ohuna yu yamuc ganang ohonggonga togung. Woroc tuna youp amnaho wo angbotongga Yesu inong yongga mambodung, “Moröma non urop yamuc tumoc ohonggonga tamon!” Ihoroc inuya Yesuho idongga sum moröma orin yamuc funfuro woroc inong fauna sumpho onggom suna yamucho nongnong yongga idoc. Ihoroc tunya Yesuho youp amnani inogoc, “Kombing tobic tobic soni nahe?” Ihoroc inuna youp amnani yu Yesu toroc kiap togocma wo angga soroc yongga botongga inohogon mata inun ganun tongga yogung, “Mayain, amna ngoi numa sinom. Yu mata orongi yuna yamuc funfuro orin sumpho yuhon matano sumbodamoroc,” ihoroc yogung. Oro mit Yesuot youp amnaniot yu wönggon girangdec ongga Gerasa nanohon guroc woce onggung. Sa wo wömai Galili böcsa yamuc öngkoring worochon tero ökene idoc. Wocin ongkungga Yesu yu girang imun fauna gurocdec bangmun muuna amna au dogu boyömpho sogit sogityima yu Yesu aun fedoc. Amna wo yu Gerasa böcsaema. O yu böcno muno o tec boruno muno muroc itongidina sa ubarago idoc. Dupdupha wömai yui guroc gopma amna fiiyan woce ongidoc. Oro amna worocho Yesu angga Yesuhon orungo forodec möngga ecnang sinom mamboda yogoc, “Ayöö Yesu, goc woi Kopotoroc onoce sinom yuhon Manano. Gocu yaö tong namnampha eparoc. Gocu noc focfoc namongga ti obökityit.” Yesu yu urop dogu wontucmuno wo‘ amna imun fahun’ yongo inong mudocmaha tongga yu ihoroc mambodoc. Oro Gerasa nano yu wömai osuc amna woroc sen orin hankapdec kaning yungidung mahong dogu wontucmunoho yuho irotnon ididungma yuho kudat kudat tongmuya sen orin hankap dong dogit dogit tongga bumbum yongo ongga sa guroc amna maian woce itongidoc. Oro Yesuho amna wo inong ac tongo inogoc, “Goc maya numa?” Ihoroc inuna amna worocdec dogu wontucmuno koböcma ididungmaha yu yogoc, ‘nochon mana woi ami’ ihoroc yogoc. Yuna dogu boyömpho ecnang sinom Yesu dönac inongo yogung, “Goc niria ongga dogu kopothon ganango forono muno woce ohonintha.” Oro bongono wocin wömai bot koböcma sinom sa urongo ambehecgon woce nacno nongo idung. Tuna dogu boyömpho Yesu dönac ingoroc inogung, “Goc ning banaia non botho irotnon ohona.” Ihoroc inuya Yesuho yu kombing imuna wocegon ohogung. Woroc tuya bot worocho bumbum yongmuya domdomgon sa bohöngnon ohongga yamuc ganang ohongmuya omong fatbödegung. Oro ihoroc tuya amna bot wo yangtorengidungma yu yapmu woroc angbotongmuya domdomgon ongga worochon fatno böcsa danong inong tonggung. Ihoroc tuya owi amna yu‘ yaö sinom tuna kiap wo öngkupac’ yongo Yesuot ebung. Engga agungmai dogu boyömpho amna wo urop imu fauna kombic kombicno ogep idina boru temongga Yesuhon orungo forodec omoc idoc. Tuna owi amnaho wo angga botogung. Tuna amna Yesuho togocma wo ino daroho agungma yu worochon fatno owi amna inong tonggung. Ihoroc inuya Gerasa nano ambaracho wo kombingga toup botongga‘ Yesu sa guroc noni imun fahun’ yongo Yesu dönac inogung. Ihoroc inuya Yesu yu girangdec bangmun uuna onggonga togoc mahong amna dogu wontucmuno dongyan imogocma yu‘ Yesuot itongowa’ yongo dönac inogoc mahong Yesuho‘ muno’ yongo ingoroc inogoc, “Goc ibari fauna böcan ongga Kopotorocho goc ogepma sinom tongfat gegocma worochon fatno owi amnadec yong morögiruc.” Ihoroc inuna amna wo ibarun fauna ongga böcsa danong Yesuho yuha ogepma sinom tongfat yegocma worochon fatno owi amna inong tonggoc. Oro, yamuc öngkoring gino ökene woce owi amna koböcmaho Yesuha torengga idung. Torengga idiya Yesuho ehuna angga borongdedung. Ihoroc tuya amna au mano Yairus yu Yesuot eboc. Yu wömai Yuda nanohon fatmata yocyoc böc angtorengidoc. Tongo yuhon weno tungu batip sinom worocho omompha togoc. Yuhon birucno wömai 12 ihoroc idoc. Worocha tongga Yairus yu engmuna Yesuhon orungo forodec goruc yemoc tongimongga‘ Yesuho wena tun orokotun’ yongo kiring imogoc. Ihoroc tuna Yesu urop‘ Yairusho bucin ongowa’ yongo uyapdec ongga idina owi amna koböcmaho foc akep tocno sinom tongga nucno köreun köreun tong tonggung. *** Ihoroc tuya owi auho wocin idoc. Yu wömai nogotnoho wuna idina biruc 12 ihoroc idoc. Amna auho yuhon obukocno tun orokoc orokocno wömai maidoc. Worocha tongga owi worocho Yesuhon menon ambehecgon sinom engmuna oburoho Yesuhon tec tohomunmöcno worochon mondopmo wot mögoc. Wot möngga wohogon nogot obukocno wo manman yongo bödegoc. Owiho Yesu wot muuna Yesuho woroc kombingga suraro inong ac tongga yogoc, “Numaho oburo nocdec not möhac?” Ihoroc yuna amna ambaracho‘ muno’ yogung, ‘non ihoroc matomon’. Ihoroc yuya Pitaho yogoc, “Moröma yahi, owi amna koböcma sinompho goc gang arenggumbec tongga nucno köreun köreun tongga goc got muang.” Pitaho ihoroc inogoc mahong Yesuho kiringga wönggon yogoc, “Amna auho oburo nocdec sihac. Noc kombihat, gesöna au noc nangmun fauna ongeyac.” Yesuho ihoroc yuna owi wo‘ noc angit öp mait’ yongga kudat konoc konoc tongga Yesuho yangamin engmuna orungo forodec goruc yemoc tongga oburo Yesudec sigocma o obukocno karupgon imun fadocma worochon fatno owi amna ambarac inong taboc. Ihoroc yong tauna Yesuho inogoc, “Wena, gocho kombing tobing namparocmaha tongga orokotaroc. Goc irot gucot onggoi.” Oro Yesuho abe mata yongo idina Yairusho bucinma amna auho engga Yairus inogoc, “Managumboca urop omec. Worocha goc fandat fandat amna ngo youp morö komanang imirocha.” Ihoroc yuna Yesuho mata woroc kombingga Yairus inogoc, “Goc botirocha, goc kombing tobing namia weya orokontac.” Ihoroc inongga Yesuho Yairusho bucin ongkungga böc ganang ögoc. Yu owi amna yang firiuna yu böc ganang maögung. Muno, Pita, Jön, Jems orin managumboc worochon macnin fanin yu worocgon yauna böc ganang ögung. Owi amna böc amante idungma yu managumboc worocha uroci kombingmuya yong ointongo idiya Yesuho inogoc, “Son ointoninga. Yu mamec, yu komanang dungo itac.” Inuna owi amnaho matano wo kombingga angyonggudung. Wömai yaha yu kombigung managumboc wo boinno sinom omecmaha angyonggudung. Wohong Yesu yu managumboc owino worochon oburo sogida ingoroc inong yogoc, “Wena goc idongoi.” Ihoroc inuna owi worochon yarunoho engmuna irotnon ohuna yu idonggoc. Idonguna Yesuho‘ nacno au imarut’ yongo inogoc. Woroc tuna macnin fanintho wo angga soroc yogomoroc. Tuna Yesuho mata orongi inongo yogoc, “Son yapmu ngo öngkupacma worochon fatno owi amna au inodimorocha.” Yesu yu ihoroc yongo‘ muno’ inogoc. Oro, Yesuho youp amnani 12 inong yuna ebung. Ehuya yuho owi amnadec dogu boyömo dong yanyanthon gesö orin obukoc foro ihono ihono dongyu orokoc orokochon gesö imogoc. Tongga yu inoin madec Kopotorochon toborucnohon fatmata owi amnadec yong fandat inoc inocha orin owi amna dongyu orokoc orokocha inong mudoc. Tongo yu youphon yong fasun fasun mata ingoroc inogoc, “Son uyaphon yapmu manomano au fogitninga. Woi uyaphon kandönghu o yochu o nacnohu o mönenghu yapmu ihorocno fogitninga. O tec tohomumuc soni wömai tungutnigon fogiarut. O son böcsa au woce ongkuya böc morömpho sonthon idit böc au kamuyai son böc wocingon itmuya böc au mongurac toninga. Muno son wocingon idtongga son böcsa wo imu faangoc. “Oro son böcsa auhon onguya böc morömpho oröc matong kamuyai wömai sonu yu me imongo guroc tong fönfön orung sonidecma fororop tongyu muuya böcsa wo imu fauna ongonung. Ihoroc tuya böc morömpho kiap wo angga kombinahing, ‘Ayöö, non toroc kiap wontucmuno tong imogomonmaha tang yo.’” Yesuho youp mata ihoroc inongga youp amnani inong muuna yu böcsa wohon wohon itongmuya fatmata ogepma owi amna yong fandat inong tonggung orin obukocnima dongyu orokogung. Oro, Galili provinshon gavman amna moröma king Heröt, yu Yesuho youp togocma worochon fatno kombigocmaha soroc yongga kombic kombic youp morö togoc. Amna auho wömai yongidung, ‘Kopotorocho Jön kumkumonma tun idonggoc yo’. O auho wömai yongidung, ‘Yong tuctuc amna Elaiya yu öngkung nimogoc yo.’ Oro auho yogung, ‘Kopotorochon yong tuctuc amna osuc itongidungma yudecma tungu auho omocdecma wekongga bonip nonidec itongeyac.’ Oro owi amnaho ihoroc yong tonguya Herötho mata wo kombiun gorong gorong yuna yogoc, “Noc urop Jönthon bangaro magot. Worocha amna ngo yu numa sinom? Yu youpno foro au sinom tuna owi amnaho yuya kombihat.” Herötho ihoroc yongga Yesu acacha toup kombigoc. Oro Yesuhon youp amnani yu youpno tu bödeuna ibaru fauna Yesuot engmuya youp togungmahon fatno inogung. Inongbödeuya Yesuho‘ nonigon itna’ yongo yu yangauna owi amna dongyu fauya böcsa au mano Betsaida woce onggung mahong owi amna koböcmaho Yesu sa woce itacno kombingga yu tanda ehuya yangga Yesuho yu Kopotorochon toborucnohon fatmata fandat inogoc. Tongo owi amna obukocnima dongyun orokogung. Yesu ihoroc tongga idina dobocsisi sepho urop ibaruna youp amnani 12 yu engmuya inogung, “Sa ngocinu wömai amna au maididang. Worocha goc muyu owi amna ngo inong muya yu böcsa woce woce ongmuya nacno nongga dubarut.” Youp amnaniho ihoroc inuya Yesuho yogoc, “Ihoroc muno, son sonibut nacno yangga tongfat yearut.” Inuna yuho yogung, “Non nacno sowarango obukema orin söng yai nacno worocgon itnimpac. Worochoi oro, gocho yia nontho ongga owi amna ambarachon nacno wöngga fepnam.” Sa wocin wömai amna 5,000 ihorocho idung. Oro ihoroc yuya Yesuho youp amnani inogoc, “Son owi amna wo soworeuya fuc tongga 50hon toroc dingno dingno idarut.” Inuna youp amnaniho owi amna worochon torocgon fuc tuya ambaracho omoc idung. Omoc idiya Yesu urop nacno sowarango obukema orin söng yai woroc fogitmuna momdec foringmun uuna Kopotoroc ecec inongo nacno uboda youp amnani imuna yuho silip tongga owi amna imong tonggung. Woroc tuya ambaracho nongga modibo foc tongga idung. Tuya youp amnani nacno nong docno feng suran tuya dumbu 12 ihoroc oheuya foc togung. Bongono auho Yesu yu inogon dönac yongo idoc. Youp amnani yuhogon wömai yuot idung. Tuna Yesuho yu inong ac tongo yogoc, “Owi amnaho nocha tingting yongidang, noc numa yo.” Ihoroc inuna yuho yogung, “Auho wömai gocha yongidang, ‘gocu Jön yamuc gung imocimoc amna’. O auho wömai yongidang, ‘gocu Elaiya’. O auho wömai gocha yongidang, ‘Kopotorochon yong tuctuc amna osuc idungma yudecma tungu au omocdecma wekongga itongeyac.’ Owi amnaho gocha ihoroc yongidang.” Ihoroc yuya Yesuho wönggon inong ac tongo yogoc, “Owi amna wömai ihoroc yongidang mahong sonu nocha tingting kombiang? Noc numa yo?” Ihoroc inuna Pitaho ingoroc inogoc, “Gocu Duic, Kopotoroc Itonggong Morömo yuhon Manano.” Pitaho ihoroc yuna Yesuho‘ mata wo owi amna au inoninga’ yongo‘ muno sinom’ yongga ingoroc inogoc, “Amnahon Manano yu muyu focfoc foro ihono ihono kombiangoc. Tuna Israel nanohon amna dugohu o öret socsoc böchon amna dugohu o nongoru gendic fandat fandat amnahu yu ambaracho me imongga wuya omengoc. Omong fauna sep bongono anfi idina yu wönggon omocdecma wekongga idongungoc. Kopotorocho yong torop ihoroc woroc yongo singdegoc,” Yesuho yong tuctucno ihoroc inogoc. Tongo yu wönggon mata sakaun fiuna yogoc, “Amna auho noc nanantha kombinggai yu muyu inoin ibibo youn fat tongmuna bongono bongono ep goröcno sumbotmuna noc narun. Kombiarut, amna auho inoin itonggongno guroc ngocin sogit akep toctocha tontacanu wömai yu itonggong koing tun muuna gorong ongontac. Wohong amna auho guroc ngorochon itonggongno‘ nocha’ yongo imun faantacma yu wömai itonggong koing aun feangoc. Oro amna au yu gurochon möneng yoctec manomano ambarac inoha fogida feng suran tunai wömai yapmu worocho itonggong koing sogit sogitha tingting sinom tongfat yeun? Muno sinom, kiap ihorocnoho wömai yu matongfat yeic. Amna worocho wömai gorong ongungoc. “Kombiarut, amna auho nochahu o noc mata yogotmahu worocha yangam fap tuyai wömai mit Amnahon Manano wönggon ehangocan bongono wocin yu amna worocha ihorocgon yangam fap tongga me imangoc. Yu ehangocma woi inoin yaguno morömadec orin Fanohon yaguno gesöbaracma o ihorocgon sum yaruhon yaguno gesöbaracma worocot mitimni sinom ehangoc. Nocho boinno sinom kantiwa, amna au ngocin idangma yu abe mami idiya Kopotorochon toborucno ehuna anahing,” Yesu yu mata ihoroc yogoc. Oro Yesuho mata woroc yongbödeuna sep youp toctoc bongono 8thun idina Yesuho Pita, Jön Jems yu yangauna dönac yocyocha sa urongo au woce ögung. Yu wocin öngmuya dönac yongo idiya Yesuhon yangamo mongura tongga kiapmo foro au idoc. O tec tohomunmucno worocho föc narap tongga idoc. Woroc tongga idina amna yai Möse orin Elaiya yu ihorocgon mitimoni sinom engkungga Yesuot mata yogung. Yu wömai Yesuho Yerusalem woce sa guroc ngoroc imun faangocma worochon matano yogung. *** Oro Pitaot nucnin yaimaot yu daro mep tuna dupdupha kombigung mahong yu wekongga yagungmai Yesu orin amna yai yu yaguno gesönobarac möngga idina wocin idung. Tuna amna yai yu urop Yesu imun fatfatha tunya Pitaho Yesu inogoc, “Moröma, non ngocin ogepma sinom idamonmaha nontho ngocin tac böc anfi tona. Auma wömai gochon, auma wömai Mösehon, o auma wömai Elaiya-hon.” Pitaho mata wo yogocma worochon forono wömai makombigoc. Pitaho mata wo abe yongga idina mom auho engmuna yu tombuna botogung. Tuna duc mata au mom tumocma ingoroc yogoc, “Ngoi nakain Manana. Nocho yu‘ nakain youp toun’ yongo soworegot. Sonu yuhon mata kombingga sumboditnung.” Mata woroc yongbödeuna wönggon Yesu inohogon idina agung. Oro Yesuhon youp amnani yu kiap öngkubocma worochon fatno amna au bongono wocin mainogung. Oipmon wömai fatno wo yong tonggung. Oro sa isuna Yesuot youp amnaniot yu sa urongo wo imu fauna ohongidiya owi amna koböcma sinompho yu yau fedung. Yau feuya yuho bonipnodec amna tunguho Yesu dönac inongo ingoroc mambodoc, “Fandat fandat amna goc engmina nochon manana ahi. Yui nochon manana tungu sinom. Dogu wontucmuno auho yuho irodin ohongitac. Ohuna mananaho yong yaingo kudat konoc konoc toup tongo irubo föhöcnoho öngo dugodec foc tongitac. Toroc kiap worocho wömai yu karupgon maimun faditac. Muno sinom, dogu wontucmuno worocho manana tun obukocno sinom tongitac. Ihoroc tongo idina nocho youp amnayai‘ dogu wontucmuno woroc tararut’ yongo dönac inogot mahong yu tu matogoc,” amna worocho Yesu dönac ihoroc inogoc. Tuna Yesuho yu inong fato yogoc, “Mayain, son owi amna torop gendöngni, son kombing tobic tobic soni maec. Nocu urop sa ubarago sonot itmaina önggöngyi soni sumboditat mahong sonthon kombing tobic tobic soni abe maitkamoc,” ihoroc yogoc. Tongo mit wabkarachon fano inogoc, “Manama yangat tepi.” Ihoroc inuna managumboc Yesuot onggonga kombigoc mahong dogu boyömpho yu toup tongi tepi tong imuna gurodec möngga konoc konoc toup tongga kudatno koing sogung. Ihoroc tuna Yesuho dogu wontucmuno woroc inong fauna onguna managumboc wo orokogoc. Orokuna Yesuho wabkarac wo fano imogoc. Tuna owi amnaho Kopotorochon gesö inobarac wo angmuya soroc yongga nanga fatfat morö togung. “Nocho mata au kanoya son onggim ogepma siarut: Guroc amnaho wömai Amnahon Mananoha me imongmuya ayamphon oburodec tohong yunahing.” Yesuho youp amnani ihoroc inogoc mahong mata worochon foro wömai öp idina youp amnaniho kombing tangtang matogung. Kombing tangtang matongga yu Yesu inong ac toctocha botongga öpgon idung. Oro oipmonu Yesuhon youp amnani yu‘ numaho mit moröma sinom engoc’ yongo mataho emoc togung. Ihoroc yongga idiya yangga Yesuho yuhon irot kombic kombicnohon foro yang tangtang tongga managumboc obugu au sogida tehuna ino tan idoc. Woce idina Yesuho youp amnani inogoc, “Amna auho nocha kombingga managumboc obugu ngorochon toroc yu tong ogep tong imontacma yu wömai noc tong ogep tong namontac. O nocgon muno yu ihorocgon Nandöngna yu tong ogep tong imontac. Yu worocho noc nanong muuna ebot. O amna au bonip sonidec madango sinom itacma yu worocho son ambarac kanggirada moröma sinom entac.” Oro Jöntho Yesu ingoroc inogoc, “Amna moröma, non amna au anaya yuho gochon mayadec dogu wontucmuno owi amnadec dong yandoc. Wohong yu nonthon toropdecma muno. Worocha non yuhon youpnoha bongbong sicsicha togomon.” Jöntho ihoroc yuna Yesuho yogoc, “Kombiarut, amna auho son ayam maticma yui oröcsoni. Worocha son amna worochon youpha bongbong sininga.” Oro Kopotorocho Yesu sogida momdec tönggongon bongono urop eng fom togoc. Worocha tongga Yesuho‘ Yerusalem ongowa’ yongo kombingdegoc. Tongo yu youp amnani au manomano tong arangarang toctocha inong muuna yu osuc fat imongga ongga Samaria nanohon böcsa au woce ongkungga Yesuhon manomano tong arangarang toctocha togung mahong muno woi, böc morömpho agungmai Yesuho Yerusalem onggonga togoc. Worochatongga yu Yesu ayam tong imongo yu yangada böcnon tonggonga‘ muno’ yogung. Youp amna yai Jems orin Jön yui Samaria nanohon toroc kiap wontucmuno wo angga Yesu inong ac tongga yogomoroc, “Moröma gocho kombiya wömai notho mom mambot inong yodaya ep aranggumpho ohuna torop ngo obukodarut.” Ihoroc inogomoroc mahong Yesuho yuhon mataha kombiuna angit maidina inong fadoc. Tuna yu böcsa auhon woce onggung. Oro Yesuot youp amnaniot yu uyapdec ongga idiya amna auho Yesuot engmuna inogoc, “Goc sa nahenne ongungorocma, nocu gocgon gan sogit tongungot.” Ihoroc yuna Yesuho inogoc, “Arap yu yingonoha kombingidang o yup yu ihorocgon yingono idimang mahong Amnahon Manano yuhon dupdup abam wömai maec.” Yesuho ihoroc yongga wönggon amna au inogoc, “Goc engga noc nari.” Ihoroc inogoc mahong amna worocho yogoc, “Amna moröma, goc kombing namia noc ongga nandöngna oring singdengga mit wömai ehangot.” Ihoroc inuna Yesuho inogoc, “Goc kombingbanac tirocha. Amna omimaho wömai nucni omima wo oring fiarut. Wohong gocu ongga Kopotorochon toborucnohon fatmata owi amnadec yong fandahi.” Oro Yesuho wönggon amna au inogoc, ‘Goc noc nari’. Ihoroc inuna amna worocho mata iban imongo yogoc, “Moröma noc goc gan tonggonga kombihat mahong goc kombing namia nocho ongga toropnai inongdengga mit wömai ehangot.” Ihoroc yuna Yesuho yogoc, “Amna au stia sogitmuna metec foringitacma yu wömai nongnongo mangic. Muno, yui kandoc ongontac. Amna ihorocnoma wömai Kopotorochon toborucnohon youp toctochon toroc muno.” Yesuho ino tan tonggongon mata ihoroc yogoc. Oro mit Morömaho amna wego au 72 ihoroc yangsoworengga inong mudoc. Inong mudocma woi‘ yu yai yai böcsa ino mit onggonga kombigocan woce osuc fat imonung’ yongo inong mudoc. Tongo yu youphon yong fasun mata ingoroc inogoc, “Kombiarut, nacno koböcma sinom öndec gomondingga idang mahong woroc tonong fepfephon youp amna koböcma maeng. Worocha sontho ön morömoha dönac inuya yu youp amnani inong muuna nacno feng suran tontang. Son ongorut! Nocho son youp yunganoha masit. Muno, fup gumbocho singhon bonipnodec itongidangma worochon toroc wömai nocho son kanoya ongontang. Sonu wömai mönenghu o yoc sonihu o orung tomsonihu woroc fogida fongoninga. O son owi amna uyapdec yangga mata ubarago inun ganun tongga bongono tong samborec toninga. “Oro amna auho son böcnon kangat fuunai sontho böc moröm guram mata ingoroc inonung, ‘Kopotorochon irot guc sonot itun’. Ihoroc inuya böc morömpho amna nongnongo idiyai wömai guram soniho yudec engoc. Wohong amna wo nongnongo maicanu wömai guram soniho ibarun fauna wönggon sonot engoc. Oro son böc tungu wocingon iditnung. Böc mongurac tongo ngoce iti woce iti tongitninga. O böc morömpho nacno yamuc yaönoma kamonahingma worocgon nong tongonung. Youp amnaho wömai youphon wöngnacno sogihun.’” Yesuho ihoroc yogoc. Tongo yu matano sakaun fiuna ingoroc yogoc, “Son böcsa auhon ongidiya böc morömpho engo böcnon kangat fongga nacno kamuya wömai sonu nacno wo nong tongonung. Woroc tongo son böcsa worochon owi amna obukocnima dongyu orokong tongonung. Tongo son fatmata ogepma ingoroc fandat inong tongonung: ‘Kopotorochon toboruc urop sonot engfom tac,’ ihoroc inonung. Oro son ongga böc auhon öngkuya böc morömpho son kangga böcnon makangat fuyai wömai sonu ongga böc worochon owi amnaho yangamin uyaphon tong fönfönno orung sonidec fakangyu muuya ingoroc inonung, ‘Böc sonihon guroc tong fönfön tungugon wömai önggöngyi soniha orung nonidec icha. Kombiarut, Kopotorochon toboruc boinno sinom urop ambecgon eng tepac,’ ihoroc inonung. Nocho boinno sinom kantiwa, Kopotorocho owi amna mata youpdec fohong yuangocan bongono wocin wömai böcsa ihorocnohon owi amna yu mepmo moröma sinom au feangoc. Mepmo worocho wömai Sodom böc mepmo sogidocma wo anggirada moröma sinom engoc,” Yesuho youp amnani ihoroc inogoc. Yesuho mata sakaun fiuna garac mata ingoroc yogoc, “Son Korazin orin Betsaida nano son soni woho! Nocho toroc kiap inobarac koböcma sinom sonthon bonip sonidec tongidot mahong sontho irot soni maibandung. Nocho toroc kiap sonot togotma wömai böcsa Tairhu o Saidonthu wocin toyai wömai worochon owi amnano inoin turongo yangga uroci morö sinom kombingga yong oin tongga ep ipmorop wagangga irotno ibandup tup. Worocha tongga Kopotorocho owi amna mata youpdec fohong yuangocan bongono wocin wömai sontho urago mepmo sinom au feangoc mahong Tair orin Saidon nano yuho mepmo obmugon sogitnahing. O son Kaperneam nano, son tingting kombiang? Son onoce sinom itmuya ma moröma sogitnahinghu? Muno sinom, sonu wömai omoce sinom omimaho ididangan woce mönahing,” Yesuho garac mata ihoroc yogoc. Tongo mit yu wönggon youp amnani inogoc, “Amna auho sonthon duc mata soni kombingga sumbentangma yu wömai nakain mata sinom sumbentang. O amnaho sontha me siantangma yu wömai nakaha me siantang. O ihorocgon amnaho nakaha me siantangma yu wömai Kopotorocha me siantang. Wömai yaha yu worocho noc nanong muuna ebotmaha,” Yesuho youp amnani youphon yong fasun mata ihoroc inongga inong muuna onggung. Oro amna 72 yu youpno tongbödengga ibaru fauna Yesuot ebung. Yuho wömai youp togungmaha irot ogep morö sinom kombingga borongdetmuya Yesu fat ingoroc inogung, “Moröma noni, osuc dogu wontucmuno yu nonthon mata masumbodidung mahong nonu gochon maya sogida inonaya yu nonthon duc noni sumboda onggung.” Ihoroc inuya Yesuho yu inogoc, “Boinno sinom, son youp wo tongga idiya nocho agotmai, dogu kopotho undip wari wari simbang momdecma ohongga gesöno bödegoc. Kombiang, nocho son urop gesö moröma kamogot. Worocha tongga sonu koing songmuya gorom ingingohu o sibat foronthu wo yamberuya kegung mahong sonu maobukogung. Sonu ayam noni dogu kopot yuhon gesöno urop anggiraang. Worocha tongga yapmu auho son dongyun obukoc obukocno woi maic. Worochoi oro, dogu wontucmuno yu ducsoni sumbodungma woi yapmu moröma muno. Wohong Kopotorocho masoni kombingga momdec irim toctocyi idangma worocho woi yapmu moröma sinom, sonu worochahong borongdearut,” Yesuho youp amnani ihoroc inogoc. Oro bongono worochogon Kunkun Yaruho Yesuhon irot tun yungan tuna Yesuho kombing borong morö tongga Fano ingoroc inogoc, “Nandöngna, goc mom orin guroc ngorochon Morömo. Gocu gakain ibiba orin kombic kombic ogepma worocgon tanda gakain gesöhon foro youp amnayai komanangnoma wo indaia tuctugo kombiang. Yu woi managumboc simbang kombic kombicno moröma muno. Worochoi oro, kombic kombic amna moröma yuho gochon foro makombiing. Gocho yuhon daro dongyi sum fauya kombing tangtang mating. Nandöngna boinno sinom kiap ihorocnoho woi gochon irot kombic kombic ogepma,” Yesuho Fano yong moröng ihoroc inogoc. Tongo yu wönggon yogoc, “Nandöngna yu wömai guroc ngorochon gesöno ambarac nocho une fohong fingbödegoc. Amna auho wömai inoin kombic kombicnodec wömai Mananohon foro makombiing. Muno Nandöngna yu tunguhogon wömai kombihac. O ihorocgon amna auho Nandöngnahon foro makombing imoc. Muno Manano yu tunguhogon wömai Nandönghon foro kombihac. O Mananoho amna yangsoworengga yuho yangamin ogep ima yuha wömai Kopotorochon foro tuctugo indaangoc.” Yesuho ihoroc yongga ibarun fauna youp amnani foring yangga yugon inogoc, “Kombiarut, osuc Kopotorochon yong tuctuc amnanihu o amna morömahu yu sontho önga manomano yaangma wo yacyacha toup kombigung mahong yu magung. Boinno sinom, sontho önga manomano yangma woi yapmu moröma sinom. Sonu wo yangga borongdearut. O ihorocgon sontho önga mata kombiangma woroc kombic kombicha osucno nanoho osuc toup kombigung mahong yu makombigung,” Yesuho youp amnani ihoroc inogoc. *** Oro oipmonu nongoru kombic kombic amna au yu idongga‘ Yesu toroc tonguc yeantat’ yongo ingoroc inong ac togoc, “Fandat fandat amna, nocu ting tongmaina itonggong koing aa feun?” Ihoroc inuna Yesuho yu inong ac tongo yogoc, “Nongoru mataho itonggong koing sogit sogitha ting yac? Gocu wo embada tingting kombingitaroc?” Ihoroc inuna Farisiho mata ökene ibanda yogoc, “Nongoru mataho ingoroc yac: ‘Son Moröma soni Kopotoroc, yuha toup kombingitnung. Son wömai irot sonihu o yaru sonihu o gesö sonihu o kombic kombic sonihu wo ambarac Kopotorocha bogiarut. O ihorocgon son soniha toroc kiap ogepmagon tong kamongidangma worochon toroc wömai son nucsoniha tong ogep tong imongitnung.’” Ihoroc yuna Yesuho inogoc, “Goc boinno sinom yaroc. Ongga worochon torocgon toi. Ihoroc tongminai itonggong koing ai feangoc.” Oro Farisi yu Yesuhon mata wo kombigoc mahong yuhon kombic kombicdec angit maidocmaha yu Yesu wönggon inong ac tongo yogoc, “Nongoruho‘ nuca’ yacma wömai numaha sinom kombingga yac?” Ihoroc yuna Yesuho mata fat au ingoroc iban imogoc, “Amna auho Yerusalem imun fauna Yerikö taun onggonga onggoc. Ongidina usem amnaho uyapdec gön tongga idiya amna wo ehuna sogida tec tohomunmucno orin manomanono ambarac fogitbödengga amna wuya gurocdec ohongga omompha tongo idoc. Ihoroc idina öret socsoc amna au yu uyap worochongon engga amna wo agoc mahong matongfat yegoc. Muno, yu angmun fauna uyap terodecgon ongga onggoc. “Woroc tuna mit amna au Levihon toropdecma yuho engga amna uroci wo agoc mahong ihorocgon matongfat yegoc. Yu uyap terodecgon ongga angmurat tongo onggoc. Tuna mit Samaria amna au yu ihorocgon uyap worochongon engga amna uroci wo angga irotnoho uroci morö sinom kombigoc. Uroci kombingga yuot ongmuna unacot wain yamuot wedecnodec koring tongo wedecno tom tong imogoc. Ihoroc tongo amna uroci tun fadang uuna bang töngo bot donkino koroc tohong yungo yangat tongga kuin böc auhon tohong yugoc. Tongga woce yu ogepma sinom angtoregoc. Tuna kembotsum idina Samaria amna wo onggonga tongga kuin böc angtorec torec amna silwa möneng yai imongga inogoc, ‘Goc amna ngo ogepmagon angtorehi. Möneng yai gamotma angit maidunai wömai nocho mit wönggon engmaina möneng docno ubot gamangot.” Oro Yesuho fatmata wo yongbödengga nongoru kombic kombic amna ingoroc inong ac togoc, “Gocu ting kombiharoc. Amna torop anfidecma numaho sinom wömai amna uroci wo oröc oröc kiap tong imogoc?” Ihoroc yuna yuho yogoc, “Wömai woroc, amna uroci tongfat yegocma, yu woroc.” Ihoroc yuna Yesuho yogoc, “Goc ongga toroc kiap worocotmagon tongidiruc.” Oro oipmonu Yesuot youp amnaniot yu uyapdec ongga böcsa auhon öngkubung. Böcsa woce wömai owi au mano Marta yu Yesu yangauna böcnon ögomoroc. Öngga idinya owi worochon dano mano Maria, worocho engmuna Morömahon orungo forodec omoc itmuna onggimo yuhon mataha sigoc. Onggimo singga idina dano Marta yuhogon wömai mongorec youp moröma togoc. Worocha tongga yu ec imuna Yesu inogoc, “Moröma, dana ngo yu noc nangmun fauna nakagon youp morö sinom tat. Goc wo makombirochu nuhun? Gocho inia yu noc tongfat nehun.” Yu ihoroc inogoc mahong Morömaho matanohon urago ingoroc iban imogoc, “Marta Marta, goc manomano koböcmaha kombingbanac tongitaroc mahong yapmu tunguhogon wömai moröma iditac. Ahi, daya ngo, yu manomano soworengga yapmu moröma urop kombingdehac. Worocha nocho yu mainong muit,” Yesuho Marta ihoroc inogoc. Oro oipmonu Yesu inohogon itmuna dönac youp togoc. Dönac yongbödeuna youp amna auho yu inogoc, “Moröma, Jön yu inoin youp amnani dönac yocyochon foro fandat inongidoc. Worocha goc ihorocgon non dönac yocyochon foro ninong tuctuc toi.” Ihoroc yuna Yesuho yogoc, “Son dönac soni kiap ingorocno yongitnung: ‘Sa Gapgap Nandöng noni, gochon maya nongnongo kunkun itun. Engga irot danong guroc danong moröm tong nimpi. Goc önga nacno noni toroc nonidec nimpi. O öngagon muno, bongono bongono. Goc wontucmuno noni imifat nimpun. Non ihorocgon amnaho wontucmuno tong nimingma yuhon wontucmuno imana fahun. Goc tonguc yecyecdec fohong nuirocha.’” Yesuho wönggon mata sakaun fiuna youp amnani inogoc, “Oro amna au yu uyap ubarago ongga kumbong bonip sinom nipnoho bucin ongkuboc. Tuna nipnoho yu acacha irot ogep kombingga nacno imocimocha kombigoc mahong nacno au maidoc. Worocha yu gop gada orugo ot ongmuna inogoc, ‘Oröc, nacno au nam. Nakain nipna urop epac mahong nocot nacno au maec.’ *** Ihoroc inuna nipno koroc koroc imuna ingoroc inogoc, ‘Goc youp morö namirocha. Non simbu urop soamon. Nakahu o owi wabkarachu urop dungga idamon. Noc idongga nacno au angit magamit,’ ihoroc inogoc mahong mit yu irot mongurac tongga nipno kombing imongo idongga nacno au imogoc.” Oro Yesuho yogoc, “Kombiarut, orugoho orugo nacno imogocma woi yu orugoha borongdedocmaha muno, wohong yu toup kiring imogocmaha tongga yu idongga nacno imogoc.” Yesuho wönggon yogoc, “Sonu mata tepmo wo kombingga worochon toroc Kopotorocha dönac inongo kiriuya Kopotorocho son kombing kamontac. O son‘ yapmu ogepma ana fehun’ yongo yabic yabic youp tuyai wömai Kopotorocho tongfat keuna sonu wo au feantac. O son simbudec wagauyai, wömai Kopotorocho son simbu fagarit kamontac. Boinno sinom, amna Kopotorocha dönac inontacma yu wömai worochon boinno sogiantac. O amna yabi yabi youp tongitacma yu wömai yapmu wo aun feantac. O amna simbudec wagaantacma, yu wömai Kopotorocho simbu fagarit imontac. “Son nandöng, sonu tingting kombiang? Managumboc soniho söngha kanunai wömai sondecma numaho gorom ingingo imontac? O fup modibha kanunai wömai sibat foron imontarochu? Woi muno sinom. Oro sonu wontucmuno toctoc amnahong managumboc soniha wömai yapmu ogepma imongidang. Worochoi oro, Nandöng soni momdec itacma yu ogepmagon. Worocha tongga owi amna au yu Kunkun Yaruha inong ac tontangma yuha wömai Kopotorocho Kunkun Yaru boinno sinom imontac,” Yesuho dönac yocyochon yong tuctuc mata ihoroc yogoc. Oro, dogu wontucmuno auho amna audec itmuna amna worochon dugo mep tuna duc matano muno itongidoc. Ihoroc idina Yesuho yu dogu wontucmuno tan imuna yu duc mata wönggon yogoc. Ihoroc tuna owi amnaho woroc angga soroc yongmuya amna auho yogung, “Dogu wontucmunohon morömo mano Belsebul yu Yesu gesö imuna dogu wontucmuno dong yanitac yo.” O amna auho wömai Yesu toroc toctocha inogung, “Goc momphon toroc au tia ana.” Ihoroc yuya Yesuho kombic kombicnohon foro angtangtang tongo ingoroc inogoc, “Kantri auho ficfuc tongo owi amna inohogon emoc tontanganu wömai kantri worocho obukontac. O ihorocgon böcsa au yu ficfuc tongga böc morömpho inoha emoc tontanganu wömai gesöno ohongga makoing sic. Oro, sonu nocha yang, nocho dogu kopot Belsebulhon gesödec dogu wontucmuno nucni dong yanitat. Wohong dogu kopothon toropni yu fuc tongga inoin nucni tarantanganu wömai yuhon gesöno ohongga koing socsocno main. “Worochai oro Belsebulho noc gesö namuna nocho dogu wontucmuno dong yanitatanu wömai numaho torop soni tong fat kengo dogu wontucmuno dong yanidang? Kombiarut, torop soni yu inobut wömai mata soni angsoworengga yu bödeangoc. Wohong nocu wömai dogu wontucmuno Kopotorochon gesödec dong yanitat. Sonu wo angga ingoroc kombiarut, Kopotorochon toborucno urop soniot epac yo.” Yesu ihoroc yongga mit mata tepmo au ingoroc yogoc, “Amna koingo au yu gun tawano sogitmuna böcno angtoreantacanu wömai yoctecno manomanono ogep entang. Wohong amna au gesöno koingo sinom yu engmuna yuot emoc tongga anggiraantacanu wömai yu böc morömphon gun tawa fogida yoctec manomanono ambarac yongo fongo nucni silip tong imontac. “Amna au yu noc oröc matongnamicma yu ayam tong namontac. O amna auho suraro feng suran toctochon youpha noc matongfat neicma yu wömai suraro doun mointuya fuc tontang,” Yesu yu ihoroc yogoc. Yesuho dogu wontucmunohon yong tuctuc mata ingoroc yogoc, “Dogu wontucmunoho ingoroc tongidang, yu amna au imun fauna‘ idit sa ogepma sogiwa’ yongo sa moropmo wontucmuno woce itongontac. Woce itongmuna idit sa ogepma maun feuna yontac, ‘Noc ibara fauna böc ima fadocma woroc wönggon sogiwa.’ Ihoroc yongga ibarun fauna ongga böc osuc ididocan woce engkungo aantacmai böc wo ogepma sinom ogut tangtang tuya itac. Woroc angga ongga dogu wontucmuno nucni 7 wontucmuno sinom yu yangada fengga böc wocingon entang. Woroc tuyai wömai woroc, amna wo yu osuc obmukusuc ogep bum idoc mahong mit wömai yu obukocno sinom tontac.” Oro Yesuho mata wo owi amna inongga idina owi auho suraro bonipnodec itmuna ingoroc mambodoc, “Owiho goc bangga mum gamogocma yu borongdehun.” Ihoroc mambuna Yesuho yogoc, “Nochon macna yu woi owi ogepmahong owi amna Kopotorochon mata kombingga sumbodidangma yuho wömai boinno sinom borongdearut,” ihoroc yogoc. Oro owi amna koböcho Yesuot epgon tongga idiya Yesuho yogoc, “Guroc ngorochon owi amna önga idangma yui wontucmuno sinom. Yuho momphon weran inobarac au acacha yang mahong yu weran au maaing. Weran tungugon wömai Kopotorocho yu indauna anahingmai woi yong tuctuc amna Yönaho togocma worochon werano. Osuc wömai Yönaho toroc kiap au tuna Ninive nanoho angga tuctugo kombigung, Yöna yui Kopotorochon amna. Oro worochon torocgon wömai Amnahon Manano yu toroc kiap au tuna owi amnaho wo angga ingoroc kombiup, yui boinno sinom Kopotorochon amna itac. “Oro, Saut kantrihon Kwin owi yu‘ Salomonthon kombic kombic ogepma sogiwa’ yongo uyap ubarago sinom onggoc. O önga wömai amna au Salomon angirahacma yu sonot itac mahong sontho yuhon mata kombic kombicha koroc koroc kamang. Worocha wömai Kwin owi worocho Kopotorochon mata youpdec idongga owi amna önga idangma yuhon mata yun bödeuna wontucmunohon urago sogitnahing. “Oro Ninive taun worochon owi amna yu wömai Yönahon mata kombingga irotno ibandung. O önga wömai amna au Yöna anggirahacma yu sonot itac mahong sonu irot soni maibanidang. Worocha wömai Kopotorochon mata youpdec Ninive nanoho idongga owi amna önga idangma sonthon mata yu bödeuna wontucmunohon urago sogitnahing,” Yesuho mata ihoroc yogoc. Yesuho mata wönggon sakaun fiuna yogoc, “Amnaho gop gata wö ganang öp masingidang. Muno sinom, yuho wömai gop gata fadangdec eran singidang. Tuna yagunoho owi amna böc ganang idangma yaguno möng imontac. Worochon toroc wömai dan soni woi godibhon gop yaguno. Dan soniho ogepma entacanu wömai son angtangtang tongga irot soni yagunobarac entac. Wohong dansoniho obökuyai wömai irot soni kumbongdiantac. Worocha son muyu yaguno irot sonin itacma wo ogep angtorearut. Yaguno wo kumbong diicyit. Oro, yagunoho irot sonin foctongga entacanu wömai godip föp sonihon docno tungu au kumbongdec maic. Tuna itonggong soniho gop simbang yagunobarac entac,” Yesu yu ihoroc yogoc. Oro Yesu mata wo yun bödeuna Farisi auho yuot engmuna‘ nacno nana’ yongo inong wodigoc. Inong wodiuna Yesuho yuot ongga böc ganang nacno nocnoc abamdec omoc idoc. Omoc idina Farisiho agocmai, Yesu yu Yuda nanohon toroc kiap matandoc. Muno, yu yamuc magui komong omoc idoc. Woroc tuna Farisiho‘ Yesuho gendic noni yembotac’ yongo soroc yogoc. Soroc yuna Morömaho ingoroc inogoc, “Kombihi, son Farisi amna son wömai kap godibodecgon sac toctocyi woroc simbang idang. Godip soni woi sacsago idang mahong irot sonidec wömai toroc kiap wontucmuno toup foc tongga idang. Son sonihagon kombingmuya suraro matongfat yengidang. Son amna bumbumyi. Kombiarut, Kopotorocho amnahon godibohu o irotnohu yait yait inohogon tobing figoc. Worocha son muyu irot soni amna urociha imongitnung. Ihoroc tuya wömai godip föp soni Kopotorocho yangamin ihorocgon sacsago entac. “Farisi son soni woho! Sonu nongoru tantantha öndecma nacno obmu obmu römbohu o anianthu woroc sogida docno 10 silip tongga docno tungu Kopotorocha erangidang. Wohong Kopotorochon toroc kiap moröma wömai sonu matongidang. Woi owi amna tong ogep tong imocimoc kiaphu o owi amna toroc kiap nongnongo tong imocimoc kiap. Kiap wo wömai sonu matongidang. Son muyu nacno docno soni Kopotorocha imocimoc kiap orin owi amna tong ogep tong imocimoc kiap yait yait woroc tongitnung. “Farisi soni woho. Sonu fatmata yocyoc bucin amna morömahon abamdec iditha wömai toup kombingidang. O maket taitdec owi amnaho‘ sep ogep sinom’ kanoc kanocha toup kombingidang. Son soni woho. Sonu kumkumon werano muno worochon toroc idang. Owi amna yu woce ongep tongga bet fadidang. Worochon toroc wömai sonthon kombic kombic soniho owi amna Kopotorocho yangamin dongyu bet fadidang,” Yesuho garac mata orongi ihoroc yogoc. Tuna nongoru kombic kombic amna auho mata wo kombingga Yesu ingoroc inogoc, “Fandat fandat amna, goc mata wo Farisihagon yarocha woha nontha ambarac ninong moin moin tongga yaroc.” Ihoroc yuna Yesuho yogoc, “Son gendic kombic kombic amna, son soni woho! Sontho owi amna mepmo moröma sinom imuya yuho wo sumbot sumbotha sorec tongidang mahong soniu obu soni sirago tungugon sinom mepmo woroc sumbot sumbotha matongfat yengidang. “Soni woho! Sontho wömai Kopotorochon yong tuctuc amnanihon kumkumon simen ogepma sinom tobingidang. Wohong kombiarut, yong tuctuc amna wo wömai ombu sakung soniho dou ombung. Sonthon öra soniho youp forosingga Kopotorochon yong tuctuc amnani dohuya omuya sontho wömai youpno sakau fiuna kumkumonno tongfada ogepma sinom tobingidang. Kiap worocdec wömai sonu toroc kiap wontucmuno ombu sakung soniho tongidungma woroc tong koing tongidang. Oro worochon mata wömai Kopotorocho kurömna sinom ingoroc yogoc: ‘Nocho wömai yong tuctuc amna orin aposel inoya onguya amnaho yangga auma fogida dongyu omuya o au wömai yanda toroc kiap wontucmuno tong imonahing.’ “Worocha tongga Kopotorocho yong tuctuc amnani dongyu ombungma worochon urago owi amna önga idangma son iban kamangoc. Woi yong tuctuc amna osuc sinom dongyun ombungma engga önga dongyun ombungma worochon urago sonidec engoc. Nocho boinno sinom kanoya kombiarut: Forosingga Abeldec engga Sakaraiya yong tuctuc amna ambarac worochon nogotno wömai sontho obu sonidec idina Kopotorocho urago tong kamangoc. Sakaraia wömai Kopotorochon öret socsoc böc wocin altadec ida ibarun fauna kunkun böc irotnon wocin onggonga tuna wot omom togung. “Son nongoru kombic kombic amna son soni woho. Sonu Kopoto-rochon kombic kombic ogepma sogit sogithon simbu songmuya kino tomu onggoc. Boinno, son sonibut Kopotorochon uyap ogepma makombiing. O sontho owi amna Kopotorocot onggonga kombing-idangma yu bongbong singimuya gorong ongidang. Worocha soni woho.” Yesuho Farisi orin nongoru gendic fandat fandat amna yuha garac mata orongi ihoroc inogoc. Yesu mata wo inongbödengga yu sa wo imun fauna onggoc. Tuna Farisi orin nongoru gendic fandat fandat amna yu bongono wocin forosingga Yesuha ayam toup tong imogung. Yu bongono muno Yesuot ongep tongga manomanoha toroc tong imocimocha inong ac tongidung. Yu‘ Yesu yapmu au kandöc yuna sogida mata youpdec tohong yuantamon’ yongo yuha gön togung. Oro Yesuho Farisiha garac mata orongi yongga idina owi amna koböcma tausen tausen worochon toroc yu engmuya suran togung. Suran tongmuya auho nucni yamben yambenno togung. Tuna Yesuho forosingga youp amnani mata ingoroc ingoc, “Son Farisihon toroc kiap imanangniha acacho itongitnung. Yuhon toroc kiap orin duc matano woi yaitni tungugon muno. Toroc kiapmo wontucmuno ihorocnoho wömai yis simbang owi amnadec ohongmuna yu dongyun mointontang. Manomano tomnobarac itacma woi ambarac eran öngkungbödeangoc. O kombic kombic öpma woi Kopotorocho ambarac tun eran engoc. O sontho mata kumbong inun ganun tongidangma wo wömai suraroho sepdec tuctugo kombing-bödenahing. O ihorocgon sontho böc ganang itmuya mata masang yogungma wo wömai mit auho böc taitdec suraro inong furang tuya tuctugo kombinahing,” Yesu yu ihoroc yogoc. Yesuho matano sakaun fiuna yogoc, “Oröcnai, nocho ingoroc kantiwa, sontho guroc amnaha botoninga. Yu ogep godip föp soni tong omom tup mahong yaru soni tu moin toctochon gesö wömai yu maidimoc. Worocha wömai son numaha sinom gending imongga botodarut? Woi Kopotoroc yu tunguhagon. Guroc amna yu wömai godip föp soni dong omom tontang mahong mit wömai Kopotorocho yaru soni ep bohöng woce tomun ongun. Boinno sinom, son Kopotoroc yu tunguhagon anggendingo botodarut. “Kombiarut, non amna non yup obugu obuguha kombingidamon woi yapmu obugu sinom mahong Kopotoroc yu wömai yup obugu obugu tungu auha maedet imic. O sontha tingting, sonu amna, son yup obugu wo yanggiraang. Worocha tongga Kopotorocho sontha maedet imic. Muno sinom, yu bic sakemsoni ambarac embat-bödehac. Worocha son botoninga.” Yesuho wönggon mata sakaun fiuna yogoc, “Nocho ingoroc kantiwa, amna auho nochon ma owi amnadec yong taantacanu wömai Amnahon Manano yu amna worochon mano Kopotorochon sum yaruho yangamin ihorocgon yong taantac. Wohong amna auho nakaha yangam fapfap tongmuna möp yontacanu wömai nocho ihorocgon Kopotorochon sum yaruho yangamin yuha inong möpmöp tangot. “Amna au yu Amnahon Mananoha mata metec yontacma worochon turongo wömai bödeangoc mahong amna au Kunkun Yaruha yong samborec yontacma worochon turongo wömai öngahu o mithu iditnoho iditno yudec engoc. “Oro ayam soniho kangato Yuda nanohon fatmata yocyoc bucinthu o gavmanothu o amna morömaho yangaminthu woce mata youpdec fohong kunahing. Ihoroc tuya sonu yuha botongmuya‘ yaö mata urago imontamonthu o tingting sinom inontamonthu’ yongo kombingbanac toninga. Bongono wocin wömai Kunkun Yaruho fasun kamongga‘ mata ihoroc ihoroc yarut’ yongo kanangoc.” Oro owi amna koböcma sinompho Yesuot suran tongmuya amna auho Yesu dönac ingoroc inogoc, “Fandat fandat amna, nochon nandöngna yu urop omboc mahong fim öresac wömai oröcnaho inohagon fogitdup togoc. Worocha gocho oröcna inia yuho silip tongga nochon fadu erangga noc nampun.” Ihoroc inuna Yesuho mata urago ingoroc iban imogoc, “Tingting oro. Numaho‘ nocho sonthon mata soni ya bödehun’ yongo tohong nugoc? Nocu youp ihorocnoha maebot.” Yesuho amna wo ihoroc inongga mit owi amna ambarac ingoroc inogoc, “Son soni woho, irot soniho yoctec möneng manomano worocdec ding fiicyit. Son manomano sonihagon fogit fogitha yang ibip toninga. Möneng yoctec manomano koböcma worocho wömai gakain itonggong ogepma matun öngkung gamic, muno sinom.” Yesu ihoroc yongga mit yoctec möneng feng suran toctochon mata tepmo au ingoroc yogoc, “Amna au mönengno koböc idimogungma yuhon öndec wömai nacno koböcma sinom öngkungga idung. Ihoroc idiya yangga amnaho kombic kombic youp morö tongo yogoc, ‘Oro nocu ting tontat? Nochon böcna obugu worocha nacno ambarac woce feng suran toctocno woi angit matit.’ Yu ihoroc kombingga wönggon yogoc, ‘Muyu, noc ingoroc tontat, noc nacno ficfic böcnai idangma wo ambarac gumanda böc moröma, moröma sinom temongma öhun. Temongma uuna nacno orin manomano yoctecna ambarac wo fogida wocin feng suran tangot. Ihoroc toya idiya nocho borongdetmaina yontat, ‘Mayain, nocu amna moröma sinom, noc biruc bongono koböchon toroc nacno manomano ogepma ogepmagon itnamang. Worocha wömai noc sum sogida komong itmaina bongono muno nacno tong sonocgon tongo borongdeda engot.’ “Oro yoctec amna yu ihoroc kombigoc mahong Kopotorocho yu inogoc, ‘Goc amna bumbumyi sinom. Önga kumbong ngorochagon wömai gocu omentaroc. Omentarocmaha manomano ambarac feng suran togorocma wo tingtingno sinom tongfat geantac? Muno woi gocho youp moröma sinom komanang togoroc’ Kopotorocho yu ihoroc inogoc.” Oro Yesuho mata tepmo woroc yongga mata worochon boinnoha wömai ingoroc yogoc, “Kiapmo worocho wömai owi amna gurochon manomano koböcma inohagon feng suran tongidangma yudec öngkuangoc. Yu wömai gurochon manomanogon idimang mahong Kopotorocho yangamin wömai yu uroci sinom itmuya yapmu orogoma au maidimic.” Oro mit Yesuho wönggon mata sakaun fiuna youp amnani ingoroc inogoc, “Nocho ingoroc kantiwa, son mata tepmo ono yatma worocha kombingmuya itonggong soniha kombingbanac tongga ingoroc yoninga: Oro yaöhong naantamon? O son godipföp soniha kombingbanac tongga ingoroc kombininga: Tec boru yaöhong tong faantamon. Kombiarut, nacnohagon tongga son itonggong ogepma mau feic. O tec boruchogon godip föb soni matongfat keic. “Son köec köec yupha kombiarut. Yu wömai nacno mamöngidang. O ihorocgon nacno oringga bucin fong suran matongitang mahong Kopotorocho yu nacno angitgon imongitac. O owi amna son wömai yup yanggiratno sinom tang. Worocha tongga Kopotorocho son ihorocgon angitgon kangtoreantac. Oro sondecma numaho sinom kombingbanac moröma tongmuna itonggongno obmugon sakaun fiun? Guroc amna non wömai ihoroc toctochon gesö maitnimic. Worocha son yapmu auha kombingbanac tongitninga! “Kombiarut, yoröc bömbopho kombingbanac matongidang. Yuho boru bubup worochon foro makombing mahong tong fatfatno wömai ogepma sinom idimpac. Osuc king Salomon yuhon tec tohomumöcno koböcma sinom idimogung mahong saröc bömbopmohon tong fatfatnoho wömai Salomonthon tec borucno anggiratbödehac. Oro, owen wo wömai önga muyunoho idiya kembotgon amnaho faingo epin fongyu möngidang mahong Kopotorocho yu tongfatfatno ogepma sinom imongitac. O sonu wömai saröchon toroc muno, sonu amna. Worocha tongga Kopotorocho ogepma sinom kangtorengitac. Mayain, sonthon kombing tobic tobic soni obugu sinom yo! “Son‘ nacno yamuc nahema sogida naantamon’ yongga kombingbanac toup tongitninga. Bumbumyi nano yu wömai Kopotorochon foro makombing. Worocha tongga yu kombingbanac morö tongmuya gurochon manomanoha yabic yabic youp morö tongidang. Wohong sonu ihoroc toninga, Kopotoroc Nandöng soni yu urop kombihac, son yaö manomanoha docmöang. Son muyu‘ Kopotorocho moröm tong nimpun’ yongo irot soni yuha bogiarut. Son ihoroc tontanganu wömai Kopotorocho gurochon manomano ihorocgon angitgon kamangoc,” Yesuho kombingbanac toctochon matano ihoroc yogoc. Yesuho mata sakaun fiuna ingoroc yogoc, “Nakain owi amna torop obugu, sonu botoninga. Nandöng soni yu urop‘ moröm tong kampiwa’ yongo mom toborucno‘ sontha’ yongo bogigoc. Son muyu yoctec manomano soni mönengha fiuya owi amnaho wuuya sonu wöngnacno amna uroci imarut. Ihoroc tuya wömai sonthon wöngnac soni momdec moröma engoc. Momphon wöngnacno wömai nogotno fatfatno muno o usem amnaho usem toctocno muno. Kombiarut, goc kombiiya yapmu au moröma ogepma sinom itac. Ihoroc kombinggai wömai irodaho yapmu worochagon ibibo kombingmuna worocdecgon sakai fiantac.” Yesuho wönggon matano sakaun fiuna ingoroc yogoc, “Son youp toctocha boru soni tong docut tongga bot godip akep tarut. Son gop gangga tong arangarang tongga iditnung. Sonu amna morömahon youp wabkaracni simbang idarut. Amna moröma auho oimnahon tong sonocdec ida dongyun fauya böcnon eboc. Engmuna simbu wagauna youp wabkaracniho tong arangarang tongga ida karupgon simbu fagarit imogung. Nocho boinno sinom kantiwa, amna morömaho engmuna yauna youp wabkaracni arangarang yongga entanganu wömai yu youp wabkarac yong moröng imuna borongdeantang. Tuya amna morömaho youphon boruno temongga youp wabkaracni‘ omoc idarut’ inongga nacno fengga imuna naantang. Oro amna moröma yu kumbong boniphu o fup sigo yongidinahu engmuna yaunai youp wabkaracni maduhi entanganu wömai woroc, amna morömaho youp wabkaracni inong borong tuna yu ogepma sinom entang. “Oro kombiarut, böc morömpho usem amnahon ebep bongono tuctugo kombinggai wömai yu gön tongga idina usem amnaho böcno magumaric. O worochon toroc son ihorocgon bongono muno gön tongga arangarang yongga iditnung. Wömai yaha, sonu yontang, ‘yu maehic’ mahong bongono wocingon sinom wömai Amnahon Manano ehangoc,” Yesuho arangarang yongga idithon mata tepmo ihoroc yogoc. Ihoroc yuna Pitaho Yesu inong ac tongga yogoc, “Moröma goc mata tepmo yarocma woi nonihagon yarocha woha‘ owi amna ambarac kombiarut’ yongo yaroc?” Woroc yuna Morömaho mata urago ingoroc iban imogoc, “Oro, amna moröma yu wömai inoin youp wabkaracni soworengga youp wabkarac kombic kombicno ogepma orin youpno gacigon tongitacma yugon wömai youp morömaha soworengga youp mata ingoroc inontac, ‘Gocu youp wabkaracnai ambarac yangtorengga iti. Gocho yu bongono bongonodec yamuc nacno inoin inoin torocdec silip tong imiruc,’ amna morömaho youp wabkaracno ihoroc inontac. Ihoroc inongga sa korungon ongga wönggon ibarun fauna böcnon engmuna auna youp wabkaracnoho youpno ogepma sinom togoc. Tuna amna morömaho youp wabkarac ihorocnomaha irot ogep tong imuna borongdetno sinom tontac.” Yesuho ihoroc yongo yogoc, “Nocho boinno sinom kantiwa, amna moröma yu wömai böcnohu o yoctecnohu o manomano ambarac idimangma wo youp amna ogepma worochon oburodec fiuna yu wo ambarac yangtoreantac. “Wohong youp wabkarac worocho‘ amna morömaho karup maehic’ yongo forosingga youp wabkarac nucni dong mongkengga obökuya yu inoho tong sonoc tongga wain yamuc nangga bumbum yontacanu wömai amna morömaho bongono youp wabkaracno makombican wocin engga aantacmai youp wabkaracho etno itmuna tong bumbum tac. Tuna amna morömaho youp wabkaracno tun obukocno sinom tongga owi amna kombing tobic tobicno muno yuot tomun ongontac. “Oro, youp wabkarac au yu amna morömahon youp mata kombihac mahong worochon toroc matichu o morömaha tong arangarang matichu wömai woroc, morömanoho engmuna ecego sinom toup wentac. Wohong youp wabkarac au yu amna morömahon irot kombic kombicno makombii toroc kiap wontucmuno tunai wömai amna morömaho yu obmugon wentac. “Wömai yaha, amna kombic kombic moröma idimangma yuho urago moröma tonung. Tuna Morömaho kombiantac, yui nochon youp amna ogepma. O ihorocgon amna manomano koböcma idimangma yuho urago youp moröma tonung. Ihoroc tuya Morömaho kombiantac, yui nochon youp amna ogepma,” Yesuho youp wabkarachon mata tepmo ihoroc yogoc. Yesuho yogoc, “Nocho ebotma woi‘ ep aranggum guroc ngocin öhun’ yongo ebot. O ep aranggum urop uunai wömai nocu borongdeam. Wohong osuc wömai nocho yamuc gupgup toroc kiap au inobarac sinom sogiwa. Önga noc wo abe masogii itmaina irotnaho toup mep tat. Sonu ingoroc kombininga: Nocho ayam ayam kiap ta bödec bödecha guroc ngocin ebot. Muno sinom, nocho owi amna suraro tong fuc toctocha ebot. Önga forosingga wömai yomot macni fani obukemaho fuc tongga anfiho wömai yaimahon ayam tongga itnahing. O yaimaho wömai anfimaha ayam tongga itnahing. O fanoho wömai mananoha ececgo angga engoc. O mananoho wömai fano ayam tong imongga engoc. O macnoho wömai wenoha ayam tongga engoc. O wenoho macnoha ayam tong imongga edengoc. O ihorocgon yan korama yu inohogon ayam ayam tongga idtahamoroc,” Yesuho inoin foroha ihoroc yogoc. Owi amna koböcma yu suran tongga idiya Yesuho inogoc, “Mompho sa tombuna sonu yongidang, ‘Urop komöc möantac.’ Ihoroc yunai komöcho boinno möantac. O ihorocgon sum morömaho busongga mom muropmo fongunai wömai sonu yongidang, ‘Önga sepho toup diantamon.’ Ihoroc yuyai sepho boinno toup foriantac. Oro, son owi amna imanangni, son guroc orin momphon weranno angga tuctugo kombingidang, iho iho engoc. Worochoi Kopotorocho weran kamongitacma woroc wömai sontho angit mangsoworengidang.” Yesuho yogoc, “Son sonibut toroc kiap yaönomaho wömai nongnong ogepma itacma, wo kombing soworearut. Oro amna auho goc mata youpdec tohong guuna yuot uyap ongmunyai goc‘ matana bödehun’ yongo kiring imia yun bödehun. Wömai yaha, mataya mayun bödeunai wömai yuho mata youpdec tohong guuna mata soworec soworec amnaho goc sogito tawa amnaho oburodec siantac. Woroc tuna tawa amnaho goc yi bucin tohong guantac. Nocho boinno sinom kantiwa, goc yi bucin itmina yuho möneng namba ganangma woroc wuya wömai asan gamuya ongontaroc mahong möneng au maidgamuyai wömai woroc, gocu yi bucingon edengoroc,” Yesuho ihoroc yogoc. Oro, bongono wocinu amna au yu Yesuot ongmuya Galili nanohon fat au ingoroc inogung, “Gavmanthon amna moröma Pailat yu tawa amnani inuna onguya Galili amna au öret socsoc bucin öretno songga idungma yu dong omom tuya nogotnoho ohongga öretnohon nogotno worocot mongurec togoc.” Amnaho Yesu fat ihoroc inuya yu mata urago ingoroc iban imogoc, “Sonu tingting kombiang? Galili amna wo tawa amnaho dou ombungma yuhon wontucmunoho Galili nucni auhon wontucmuno yanggiradocmaha tongga urago kiap wontucmuno ihorocno yudec öngkuboc. Son ihoroc kombianghu nuhun? Muno sinom, nocho ingoroc kanoya kombiarut, son soniin irotsoni maibaruyai wömai son ambarac amna worocot gorong ongonahing.” Yesuho garac mata ihoroc inongga worochon docno au ingoroc sakaun fiuna yogoc, “Yerusalem taun woce Siloam yamucdec wömai böc ubarago auho kodungga owi amna 18 ihoroc doun ombung. Oro sonu worocha tingting kombiang? Owi amna ombungma yuhon tong bumbumno moröma sinompho Yerusalem nano auhon tong bumbumno anggiradocmaha tongga böc worocho yu doun ombunghu nuhun? Muno sinom. Nocho boinno sinom kantiwa, son irotsoni maibaruyai wömai son ambarac amna worocot gorong ongbödenahing,” Yesuho irot iban ibantha mata ihoroc yogoc. Yesu yu mata tepmo au ingoroc yogoc, “Amna au yu ep fik worochon yitno öndec mögoc. Ihoroc tuna sa ubarago idina amna worocho‘ ep koburo bariwa’ yongo eboc. Engo agocmai ep wo boinno muno idoc. Ihoroc angga yu ön angtorec torec amna inogoc, ‘Kombiharoc, noc urop biruc anfi komanang ep ngorochon boinno baric baricha epat mahong ep ngoi boinno mafingitac. Worocha gocu ep ngo karupgon faingmi möhun. Yu guroc unacno komong wödicyit.’ Ihoroc inuna youp amnaho mata öke ingoroc inogoc, “Moröma, abe, biruc tungu au idina nocho ep worochon forodec guroc oringga usengmaina totnongec fengo fongfingo aangot, biruc onomaho boinno fiuya wömai ogep engoc. Wohong bongono worocho boinno mafiunai wömai nocho faingo toma ongungoc,” Yesuho boinno ficfichontha mata tepmo ihoroc yogoc. Oro Sabat bongono auho Yesu yu Yuda nanohon fatmata yocyoc bucin öngo owi amna fatmata ogepma fandat inogoc. Oro böc wocin wömai owi auho idoc. Yudec wömai dogu wontucmuno auho biruc 18 ihoroc itmuna yu tun obukocno sinom tuna owi worochon meno tun gendöng uuna kotung mönggagon itongidoc. Yesu yu owi woroc angga inong yuna ehuna inogoc, “Owi, obukoca urop bödeuna gocu orung itaroc.” Ihoroc inongga oburo bigodec wot muuna wohogon owi worocho nongnongo idongga Kopotorocha yong moröng imogoc. Yesuho ihoroc tuna fatmata yocyoc böc worochon morömoho wo angga ec imogoc. Woi Yesuho owi Sabat bongonodec tun orokogocmaha ecimogoc. Ecimuna owi amna woce idungma ingoroc inogoc, ‘Sep youp toctoc 6 ihoroc wömai youp toctochon idang. Worocha sonu bongono wocingon engmuya Yesuho doun orokong kamun. Wohong Sabat bongonodec wömai ihoroc toctocno angit maec.” Yu ihoroc yuna Moröma Yesu yu mata woroc kombingga ec imuna yogoc, “Son amna imanangni, mata soni orin toroc kiap soni woi tungugoni maec. Son ambaracho Sabat bongonodec wömai bot donkihu o bot bulmakauhu wo‘ nacno yamuc naarut’ yongga asanda taitdec yangato sumon fohongidang. Worochoi oro owi ngo yui Abrahamphon morogono. Tuna dogu kopotho yu sogit akep tuna biruc 18 ihoroc idoc. Worocha wömai nocho owi wo Sabat bongonodec ta orokuna dogu kopotohon yidec asan imogotma woi angit sinom.” Yesuho mata ihoroc yuna amna yu ayam tong imogungma yu ambaracho yangam fap togung. Tuna owi amna koböcmaho Yesuhon toroc kiap ogepma sinom wo yangga borongdedung. Oro mit Yesu ingoroc yogoc, “Kopotorochon mom toborucno wo tingtingno sinom, o nocho yaö mata tepmo kanoya sonu worochon foro kombiantang? Wömai ingoroc, amna auho mastet yitno öndec mögoc. Ihoroc tuna yitnoho morö fato epno moröma idina yupho engmuya betomodec yingo tongga ididang.” Yesuho wönggon yogoc, “Nocho yaö mata tepmo siaya sonu Kopotorochon mom toborucnohon foro kombiantang? Woi yis simbang. Owi auho yis obmukusuc sogito flaua koböcmaot yamucot wo ambarac mongörec tuna yisho woroc tumoc ohongga flaua ambarac fogito tun out togoc,” Yesuho mom toboruchon mata tepmo ihoroc yogoc. Oro Yesu yu Yerusalem uyap ongmuna böcsa danong fatmata ogepma fandat fandat youp tong tonggoc. Ihoroc itongga idina amna auho yuot engmuna inogoc, “Moröma, Kopotoroc yu itonggong koing owi amna tungutnigon imangocha woha amna koböcmaha imangoc?” Ihoroc inuna Yesuho owi amna ingoroc inogoc: “Kopotorochon midim sabarac sadec onggongon simbu wömai furango muno gogocnogon. Worocha wömai sonu sa woce onggonga toup kiringga youp morö tongitnung. Nocho boinno sinom kantiwa, owi amna koböcmaho woce onggonga toroc tongga tu matuna wocinu mangoning. “Oro mithu wömai böc morömpho idongmuna simbu soangoc. Ihoroc tuna son böc amante omoce itmuya simbu wagangga dönac yongga mambotnahing, ‘Moröma, simbu fagarit nimpi,’ ihoroc mambotnahing mahong yuho ingoroc kanangoc, ‘Nocho son makombing kamot. Sonu nahema?’ Yu ihoroc kanuna sontho inonahing, ‘Ei nonu gakaot nacno yamuc nongidomon yo. O gakabut nonthon böcsa nonidec itongmina fatmata fandat ninong tongidoroc.’ Sonu ihoroc inonahing mahong yuho kanangoc, ‘Nocho urop kanot, son numari o son nahe ida ebang? Son wontucmuno toctoc owi amna son ambarac korungon ongorut!’ “Yu ihoroc kanuna sontho yanahingmai, Abraham, Aisak, Jeköp o Kopotorochon yong tuctuc amna ambarac yu Kopotorochon midim sabarac sadec idiya yanahing mahong sonu wömai Kopotorocho karuna ongonahing. Ihoroc tuna sonu yong yaing tongga man soni siu tomuya itnahing. Bongono wocin wömai owi amna tobuno, böcno böcno, kantrino kantrino yu ambaracho ehuya Kopotorochon midim sabarac sadec abam inoin inoin sogitmuya tong sonoc morö tonahing. Boinno sinom, owi amna önga osuc idangma yu wömai mit madango itnahing. O önga madango idangma yuho mit wömai osuc itnahing,” Yesuho mom midim sabarac sadec onggongon mata ihoroc yogoc. Oro bongono worochogon Farisi amna auho engmuya Yesu inogung, “Gavmanthon moröma Heröt yu goc gotomom toctocha yac. Worocha goc böcsa ngo imi fauna korungon ongoi.” Ihoroc inuya Yesuho inogoc, “Heröt yui sap dunggit wontucmuno. Son yuot ongmuya ingoroc inarut: Nocho öngahu o kembothu owi amna dogu wontucmunonima o obukocnima yu woroc dongya orokonahing. O sep youp toctoc anfinodec wömai nocho youpna ta bödeangoc.’ Kopotorochon yong tuctuc amna ambarac ididungma yu wömai Yerusalem wocegon idiya böc morömpho yu douya omongidung. Worocha tongga nocu öngahu o kembothu o yenthu uyap ongga Yerusalem öngkoya nuya omengot. “Yerusalem, Yerusalem kou sinom! Gochon owi amna yu Kopotorochon yong tuctuc amna dong omom tongidang. O amna Kopotorocho inong muuna gocot engidangma yudec wömai Yerusalem nanoho sop monda dou omongidang. Oro fup macnoho gumbogoni fotno une feng suran tongitacma worochon toroc wömai nocho bongono bongono gochon managumbocai feng suran toctocha kombigot mahong yu ihorocha makombiing. “Kombiarut, taun soni ngorocho wömai obukongga komong engoc. O sonu sa ubarago noc manaigon itnahing. Ihoroc itmuya mit wömai sonu noc nangga yonahing: ‘Kopotorocho amna au inongmuna epac. Yuhagon wömai nonu yong moröng imona.’” Oro Sabat bongono auho Yesu yu nacno nocnocha Farisi amna moröma auho bucin ögoc. Woce wömai Farisi amna koböcma ida‘ Yesuho Sabat bongono yapmu au tuna aantamon’ yongo yu among fic togung. Tuya amna au godibo out toctocyi yu Yesuot ambehecgon idina Yesuho yu angmuna Farisi orin nongoru kombic kombic amna inogoc, “Nongoruho amna Sabat bongonodec tun orokoc orokocha tingting yac? Nonu ogep tonampha woha muno?” Yesu ihoroc yuna Farisiho mata mayi komong ang onggom songga idiya Yesu yu amna wo sogito tun orokuna inongmuna onggoc. Yu ongga idina Yesuho Farisi inogoc, “Son bonip sonidecma managumboc sonihu o bot bulmakau sonihu yu yamuc gopma ganang ohuna sonu tingting tontang? Sonu ingoroc tontanghu, ‘Sabat sep kunkun bongono noni itacmaha yu wocegon itun’ yongo matongfatyeninga woha sontho yuha uroci kombingga wodiuya öantac?” Yesu ihoroc yuna Farisiho öpgon itmuya mata uragoha dabigung. Oro, Yesu yu Farisiho bucin itmuna yagocmai, amna nacno nocnocha ebungma yu omoc idit abam yangsoworengga amna morömaha ficficyi woce iditha toup kombigung. Yesu woroc yangga mata ingoroc yogoc, “Amna auho owi op tong sonoc morö tontac. Ihoroc tongga yuho goc nacno nocnocha ganong wodiunai wömai goc ongga omoc idit abam amna morömaha ficficyi woroc karupgon sogirocha. Wömai yaha, amna moröma sinom au yu ehuna wömai tong sonochon morömoho gocot engmuna ingoroc ganicyit: ‘Goc abam ogepma ngo amna moröma ngorocha imia yu woce itun.’ Ihoroc ganuna wömai woroc, gocu abam wo amna moröma sinom yu imongo ongga amna komanang idangan woce itmina yangam fap morö tontaroc. “Worochai oro amna auho goc tong sonoc toctocha ganong wodiunai wömai goc ongmina amna komanang idangan woce omoc iti. Woce idia tong sonochon morömoho gangga engmuna ganontac, ‘Oröc, goc engga amna morömahon abam ngo sogida wocin omoc iti.’ Ihoroc tuna wömai woroc gocu amna au idangma yuho yangamin ma morö sogiantaroc. “Kombiarut, amna au yu inoha‘ noc amna moröma’ yongo kombiuna wömai Kopotorocho yu tohontac. O au yu inoha‘ noc amna auhon mongorec toctoc amna itiwa’ yongo kombiuna wömai Kopotorocho yu ma moröma imontac,” Yesuho ma moröma sogit sogitha mata ihoroc yogoc. Tuna mit Yesuho wönggon Farisi nacno nocnocha inong wodigocma yu ingoroc inogoc, “Tong sonoc toctocha wömai gocho gakain nucaihu o nip oröcaihu o amna morömahu yugon inong wodirocha. Muno, yu wömai worochon ökene urago tong gamo-nahing. Worocha tongga kiap ihorocno woi Kopotorocho yangamin yapmu moröma muno. “Wohong goc muyu amna urocimahu o amna obukocnihu o amna orungo wöntucmunohu o daro kom toctocyihu amna ihorocno wömai tong sonocha inong wodiruc. Yu wömai urago matoning mahong mit amna nongnongo idongonahingan bongono wocin wömai Kopotorocho worochon urago iban gamangoc.” Oro Yesuho ihoroc yuna amna au kondong wocin nacno nongo idocma yu Yesuhon mata kombingga inogoc, “Amnaho Kopotorochon midim sabarac sadec itmuya tong sonoc moröma tongga nanahingma yuho wömai borongdearut.” Ihoroc yuna Yesuho mata tepmo au ingoroc iban imogoc, “Amna moröma au yu tong sonoc moröma tong arangarang togoc. Tongga yu‘ amna koböcho engga naarut’ yongo kombigoc. Oro nacno nocnoc bongono eng fomtuna yuho youp wabkaracno inong muuna ongga amna inong wodiima yu inong tonggoc, ‘Son ebarut, manomano ambarac urop arangarang yongbödec.’ “Ihoroc inong tonguna amna torop wo yu tungyu möcmöc mata koböc yogung. Tungu auho wömai yogoc, ‘Öngahemgon nocho ön morö au wöt. Worocha tongga noc muyu ongga woroc angsiwa. Goc amna moröma ingoroc inti, nocu tong sonocdec woce mangit.’ O tungu auho wömai yogoc, ‘Öngahemgon noc bulmakau 10 ihoroc wöt. Worocha noc ongga toroc tongga aantat, bulmakau yu youp ogepma tontanga woha muno. Worocha noc gocho yarocan woce mangit.’ O amna auho wömai yogoc, ‘Noc öngahemgon owi tongsit. Worocha gocho yarocan woce mangit.’ “Ihoroc yong tonguya youp wabkarac yu ibarun fauna ongga amna moröma mata yogungma wo inogoc. Inuna yu wo kombingga ec imuna youp wabkaracno wönggon inong muda yogoc, ‘Goc karupgon ongmina taunthon uyap macnodechu o uyap obugudechu woce ongga amna urocimahu o godibo wontöcmunohu o daro kom toctocyihu o orungo oburo gesöno munomahu amna ihorocnoma yangato böcnan fepi.’ Amna morömaho youp wabkarac ihoroc inuna yu ongmuna ibarun fauna engo amna moröma inogoc, ‘Gocho yarocma worochon toroc tongmaina epat mahong gochon böc wo abe mafoc tongga idina amna auhon bego wömai idang.’ Ihoroc inuna amna morömaho youp wabkaracno wönggon inongmuto inogoc, ‘Goc taun ngo imi fauna uyap obugudec ongmina owi amna au yangmina yangato feia böcna foc tongga idarut.” Yesuho tong sonochon mata tepmo ihoroc yun bödeuna matano sakaun fiuna yogoc, “Nocho boinno sinom kantiwa, amna osuc inong yogotma yuho nacno tugo obmukusuc au makombining,’” Yesuho tong sonochon mata tepmo ihoroc yogoc. Owi amna koböcho Yesu tan tonguya ibarun fauna yangmuna inogoc, “Amna auho noc nan nantha kombinggai yu muyu irotno tong fup nocha bogihun. Non Mac nandöng noniha irot irot kombingidamonma worochon toroc muno. O non owi wabkarac nonihahu o nat oröcnonihahu yuha irot irot kombingidamonma ihoroc muno. O non itonggong noniha toup kombingidamonma worochon toroc muno. Amna au yu noc nan nantha kombinggai yu muyu wo ambarac ayam simbang yangmuna noc narun. Ihoroc maticanu wömai yu nochon youp amna sinom maic. O ihorocgon amna au yu guroc ngorochon focfoc kombingmuna ep goröcno sumbotmuna noc manaricanu wömai yu ihorocgon nochon youp amna maic.” Yesuho wönggon ino tantanhon mata au ingoroc yogoc, “Amna auho böcno wego toctochai wömai yu osuc‘ mönengno angit itacha muno’ yongo yang soworeantac. Yangsoworeuna angit idina wömai yu böcno tongga karupgon tun bödeantac. Wohong möneng angit maidimuna wömai yu böc forosiantac mahong mit yu mönengha döc möngga böcno matun bödeic. Tuna suraroho yu auya yangam fapfap tontac. Suraroho wömai yontang, ‘Ei amna ngo yu amna bumbumyi, yu böc toctocha togoc mahong angit matun bödec!’ “O ihorocgon king auho king auot emoc toctochai wömai yu osuc tawa amnani embatmuna kombiantac, ‘Nochon tawa amnanai 10tausen ihoroc idang mahong king aumahon tawa amnaniho wömai 20tausen ihoroc idang. Worocha noc ogep king aumaot emoc tongmaina yanggirampha woha muno’ yongo kombiantac. Tongo yu kombiuna angit matoctocno idinai wömai yu ayamo abe korungon entangan amna au inong muuna yu ongga king au inontang, ‘Emoc matonin.’ Worochon torocgon wömai amna au sondecma yu inoin manomano me imongdup matonggai wömai yu nochon youp amna angit maic,” Yesu yu ihoroc yogoc. Yesuho wönggon ingoroc yogoc, “Yip woi yapmu ibibo au mahong yiphon emocno bödeunai ting tonaya wönggon ibibo in? Nonu ihoroc angit matonin. Yip sumo wömai youp au imocimocno maec. Muno, wo tomi ongoun. “Amna au onggimobarac ida wömai yu mata ngoroc tuctugo kombihun.” Oro, Yesuho mata ihoroc yongbödeuna takis fogit fogit amna orin wontucmuno toctoc amna koböcmaho‘ Yesuhon mata tuctugo kombina’ yongo ambehecgon engmuya Yesu angareng-gumbec tongga idung. Ihoroc tuya Farisi orin nongoru gendic fandat fandat amna yu kombiuya obökuna inohogon yogung, “Ei amna ngomai wontucmuno toctoc amnaot oröc tongo nacno kondong nongitac.” Ihoroc yuya Yesuho mata tepmo ingoroc inogoc, “Sonotma amna auhon bot sipsipno 100 ihoroc idimang. Tuna bot sipsip tungu au korungon ongga gorong onggoc. Oro sonu tingting kombiang? Amna wo yu bot sipsipno 99 woroc sa ogepmadec dongyun fauya ongga tungu gorong onggocma worocha yabiuntha woha muno? Nocho boinno sinom kantiwa, amna wo yu yabing tongga ongga angmuna irot ogep moröma kombiantac. Tongo wo sogito yarugodec sumboda bucin tengmuna nip orugi o suraro ambarac yu inuna eng suran tuya ingoroc inontac, ‘Son ambarac nocot borongdetna. Nochon bot sipsip au gorong onggocma wo urop ango tehat.’” Yesu mata tepmo ihoroc yongo yogoc, “Nocho boinno sinom kantiwa, worochon torocgon wömai wontucmuno toctoc amna tungu auho inoin turongo yangga irotno ibarunai wömai momdec worocha borongdetdet moröma sinom öngkungitac. Wohong amna 99 yu inoha kombiuya‘ nongnongno idamon’ yongo yuha wömai borongdetdet maöngkuic, yaha yu irotno iban ibantha makombiingmaha.” Yesuho wönggon mata sakaun fiuna mata tepmo au ingoroc yogoc, “Oro, owi au yu möneng docno 10 ihoroc idimuna docno tungu au böc ganang gorong onggoc. Gorong onguna owi yu ingoroc tontac. Yu gop gatmuna böc ganang totnongec ogutho yabic yabic youp tongo mönengno wo aantac. Angmunai nip orugi o suraro ambarac inuna ehuya inontac, ‘Nochon mönengna gorong onggocma wo wönggon aa fehac. Worocha non ambarac borongdetna.’ Oro wontucmuno toctoc amna au yu irotno ibarunai wömai toroc kiap ihorocnogon onoce Kopotorochon sum yaruniot öngkungitac.” Yesu yu mata tepmo au ingoroc sakaun fiuna yogoc, “Amna auot mananin yaiot idung. Tuna manano mitma yu fano ingoroc inogoc, ‘Nandöng, goc möneng fim öresac manomano erangga nakain fat noc namiruc.’ Ihoroc inuna fanoho manomanono soworengmuna silip tongga mananin yai wo imogoc. “Ihoroc tuna maubaraki idina manano mitma yu möneng yoctecno fogitmuna kantri auhon korungon woce ongga idoc. Woce itmuna yu önggöngyi toroc kiap toup tongmuna mönengno manomano idimogocma wo tong samborec tongo bödeng sigoc. Ihoroc tuna mönengno bödengina kantri wocinmaho nacno möp morö öngkuuna amna wo urop manomanoha docmögoc. Worocha tongo yu ong-muna kantri worochon morömo auhon youp amna idoc. Tuna amna morömaho‘ bot yangtorehi’ inongo inong muuna botho bucin onggoc. Yu woce ida nacnoha toup docmögoc mahong amna auho yuha uroci kombingga nacno au maimongidung. Tuna yu bothon nacno wontucmuno nocnocha kombigoc. “Oro yui uroci sinom idocmaha tongga yu wontucmunono tuctugo sinom angmuna ingoroc kombigoc, ‘Nandöngnahon youp amnani yu nacno koböcma sinom nongidang. Wohong nocu wömai ngocin itmaina nacnoha tong uroc morö sinom tat. Worocha noc muyu sa ngo ima fauna nandöngnaot ongga nandöng ingoroc inontat, Nandöng, noc Kopotoroc orin gocho yangamin toroc kiap wontucmuno sinom togot. Worocha wömai gocho noc‘ manana ogepma’ ihoroc nanirocha muno sinom, nocho gochon youp amnagon entat.’ “Oro yui ihoroc kombingga idongo fano ot onggoc. Ongga abe korungon idina fanoho yu urop angga uroci morö kombingo domdomgon ongmuna manano bang sogito ducin ducin togoc. Ihoroc tuna manano fano inogoc, ‘Nandöngna, gocho yangamin orin Kopotorocho yangamin wömai nocho toroc kiap wontucmuno sinom togot. Worocha gocho noc‘ manana ogepma’ ihoroc wönggon manairoc.’ Mananoho fano ihoroc inogoc mahong fanoho youp amnani inong yuna ehuya inogoc, ‘Son karupgon nakain tec tohoma-möcna ogepma wo tengga manano ngo tohomumöng impun. O ihorocgon oburo siragodec ring au siarut. O orungodec orung tom au sing imarut. Ihoroc tongga mit ongga bot bulmakau beracno toup macfihacma wo woda tong sonoc moröma tona. Wömai yaha, manana ngo yu urop omong fadoc mahong itonggongno wönggon aun fehacmaha. O yu urop gorong onggoc mahong nocho yu wönggon aa fehac.’ Oro fano ihoroc yuna youp amnani worochon toroc tongmuya yu tong sonoc tongo kumec tongga idung. “Oro bongono worochoi orugo borongoma yu öndec ida youpno imun fauna engmuna böc ambehecgon ida kombigocmai fanohon youp amnani yu tong kumec tongo ap woda yong keröt karöt yogung. Ihoroc kombingga yu youp amna au inong yuna ehuna inogoc, ‘Son woi yaö tang?’ Ihoroc yuna youp amnaho inogoc, ‘Oröca yu ibarun fauna wönggon ehacmaha nandöngaho yuna non bot bulmakau beracno wot samon. Wömai yaha, oröca yu wönggon ibarun fauna engga batip itacmaha. Fansodiho wömai irot ogep morö kombihac.’ “Orugo borongoma yu mata woroc kombingga irotno kombut morö tongo bucin maögoc. Ihoroc tuna fanoho‘ irot ececno tohowa’ yongo taitdec ohongga mata inogoc mahong manano yu fanohon mata makombii ingoroc inogoc, ‘Tingting oro. Biruc koböcma sinom noc mongorec toctoc amna simbang gochon youp morö sinom tongmaina focfoc kombing tengga gochon duc mafodingidot. Worochoi oro gocu nocha nucnaiot tong sonoc toctochon bot meme gumboc au manamogoroc. Wohong manama wo yu owi uyap-decmaot itongmuna gochon möneng yocteca tong samborec tongmuna wönggon ehac. Tuna goc‘ yuha’ yongo bot bulmakau toup macfihacma woroc woda siya worochon tong kumecno tang.’ “Ihoroc inuna fanoho mata ökenne ingoroc iban inogoc, ‘Manana goc bongono muno nocot iditaroc. Worocha nochon manomano ambarac woi gochon fat itdup tang. Worochoi önga bongono ngo wömai non ambaracho borongdetna. Oröca wo yu urop omboc mahong itonggongno wönggon aun fehac. Yu gorong onggoc mahong wönggon engkupac,’” Yesuho yomot fani anfihon mata tepmo ihoroc yogoc. Oro, Yesu yu youp amnani mata tepmo au ingoroc inogoc, “Amna moröma au möneng manomano koböcma sinom idimogocma yuhon youp wabkaracno au idoc. Youp wabkarac wo yu amna morömahon böcnon manomano yangtorengidoc. Tuna oipmonu amna auho amna morömaot engmuya youp wabkaracha mata metec ingoroc inogung, ‘Youp wabkarac ngo yu wömai gochon manomano tong samborec tongitac yo’. Ihoroc inuya amna morömaho youp wabkaracno inong yuna ehuna inogoc, ‘Gocha mata wontucmuno au yuya kombihatma woi tingting? Gocu nochon youp wabkarac wönggon mairoc. Karupgon ongga gakain youphon yongburoc bapiya tong arangarang tongga teia nocho gochon youphon foro aantat.’ “Amna morömaho ihoroc inuna youp wabkaracho soroc yongga ingoroc kombigoc, ‘Mayain, amna morömaho noc youpdecma nan nantha yac. Worocha ting towa? Ön youp toctochon gesöno wömai angit maitnamoc. O nocho amna au‘ möneng komanang nampun’ yongo inong ac toctocha yangam fapfap tontat. Worochoi oro, nocho ingoroc tongga ogep entat: Nocho amna auhon möneng butogo wo saring imoya yu oröc tong namonahing. Ihoroc tuya mit amna morömaho narantacan wömai yuho ino bucin nangat tongonahing.’ Oro youp wabkarac ihoroc kombingga amna tungu tungu inuna ehuya amna morömahon möneng docno tingting abe urago maimogungmaha woha inong ac togoc. Ihoroc inong ac tuna amna osuc ebocmaho inogoc, ‘Noc oliv unac dram 100 ihoroc abe urago matogot.’ Ihoroc yuna youp wabkaracho inogoc, ‘Ahi, ngo gochon butogo bapiya. Wo sogitmina dram 100 iho irim toctocyi itacma wo sac woda 50 gon ihoroc irim toi.’ Ihoroc tuna mit amna auho ehuna youp wabkaracho inogoc, ‘Goc butogoya tingting itac? Ihoroc inuna amna worocho yogoc, ‘Nochon butogo wömai wit bek 100 ihoroc itac.’ Ihoroc yuna youp wabkaracho inogoc, ‘Karup, goc butogo bapiya ngo sogitmina wit bek 80 ihorocgon irim toi.’” Oro Yesuho mata tepmo wo yun bödeuna wönggon yogoc, “Youp wabkarac wo yu toroc kiap imanangni togoc mahong yu ino tongfat yecyechon foro ogepma sinom kombigoc. Boinno sinom owi amna guroc ngorochon toroc kiapdec itongidangma yu wömai nucniot toroc kiap kombic kombicbaracho tongidang. Yu wömai yagunohon owi amna yanggiradidang. Worocha nocho ingoroc kantiwa: Son guroc ngocin möneng soni youp imongga nuc soni tong ogep tong imongitnung. Tongo sonthon oröc soni koböc itnahing. Ihoroc tongga möneng youp toctochon bongono ngo bödeunai son momphon böc ogepma sogitnahing,” Yesuho möneng youpha ihoroc yogoc. Yesuho wönggon yogoc, “Oro amna au yu manomano obugu ogepma sinom yangtorengitacma, yuho wömai manomano moröma woi ihorocgon ogepgon yangtoreangoc. Wohong amna au yu yapmu obugu angit mangtorengitacma yuho wömai yapmu moröma ihorocgon angit mangtoreic. Worocha son guroc ngorochon möneng manomano angit mayangtoreningma wömai sonu momphon manomano tingting sinom yangtorenahing? O ihorocgon son amna auhon manomano tobingga angit mayangtorengidangma wömai Kopotorocho momphon manomano tingting sinom kamangoc? Woi angit matoning. “Youp wabkarac au yu amna moröma yaihon une itmuna matano yaityait kombingga youp angit toctocno wömai maec. Muno, youp wabkarac yu wömai amna moröma auha ayam tongga aumahagon irotno imangoc. O ihorocgon amna moröma auha wömai yu tongfat yeangoc mahong aumaha wömai yu me imangoc. Worochon toroc wömai sonu ihorocgon Kopotorocha orin mönengha yu yaityait mongorec tong imocimocno woi maec. Muno sinom, moröm soni wömai Kopotorochu o mönenghu tunguhogon entac,” Yesuho ihoroc yogoc. Oro, Farisi yu mönengha toup kombingidung. Worocha tongga yu Yesuho mönengha mata yogocma wo kombingga irotno ec imuna Yesuha mata metec yogung. Ihoroc yuya Yesuho inogoc, “Sonu toroc kiap ogepma tuya owi amnaho kangmuya kombingidang, son amna nongnongo sinom. Wohong Kopotorocho irot soni angsoworengga gendöngni itac. Manomano amnaho kombiuya ogepma sinom itac worocho wömai Kopotorocho yangamin wontucmuno sinom iditac.” Yesuho yogoc, “Mösehon nongoru mata orin Kopotorochon yong tuctuc amnaho mata yogungma worochogon wömai itonggong nonihon bongbongo ida ongga Jöntho eboc. Jöntho ebocan bongono wocin forosingga mom toboruchon fatmata ogepma böcsa danong fandat inong tonguya owi amna ambaracho mom midim sabarac sadec onggonga kiringga youp morö tongidang. Worochoi oro Kopotorochon nongoru mataho wömai mabödeic. Muno sinom, mom sa guroc gorong ongontahamoroc mahong Kopotorochon nongoru matahon irim docno tunguhogon wömai magorong ongic. Worocha amna auho oweno fodingmun onguna owi au tongsiantacma yu wömai Kopotorochon nongoru mata fodingga owi göra tontac. O ihorocgon amna auho owi au osuc opnoho imun fadocma yu tong siantacma woi ihorocgon Kopotorochon nongoru fodingga owi göra tontac,” Yesu yu ihoroc yogoc. Yesuho mata fat au ingoroc yogoc, “Oro möneng amna au idoc. Yu wömai bongono muno tec tohomunmöcno ogepmagon fohong yunmuuya itongidoc. Yuhon itonggong kiapnohu o böcnohu o nacno nongidocmahu wo ambarac ogepma ogepma sinomgon ididoc. “Oro yu ihoroc idina yuhon böc simbunodec amna uroci au mano Lasarus yu wocin ididoc. Yu wömai‘ möneng amna worochon nacno föro föro nawa’ yongo woce torengga ididoc. O yuhon orung oburo woi wedec nogot bomtahogon tongga idiya sapho engo erop tongga ongidung. *** “Oro mit amna uroci Lasarus yu omboc. Omuna sum yaruho yu sogito tongo Abrahamot wocin tohong yugung. Yu woce idina möneng amna yu ihorocgon omboc. Tuna oringsigung. Oring siuya yu sa wontucmuno ep bohöng woce itmuna focfoc moröma sinom kombingga idoc. Tongo yu foringmun uuna agocmai Abraham yu korungon onoce sinom idoc. O Lasarus yu Abrahamot kondong wocin idomoroc. “Tongo möneng amna yu mamboc tongo yogoc, ‘Nandöng Abraham! Goc nocha uroci kombingmina Lasarus inia oburo karamutnodec yamuc tangmuna tengo monbinnadec siuna sum fahun. Noc ep moroc ngocin itmaina focfoc morö sinom kombihat.’ Ihoroc yuna Abrahampho yogoc, ‘Manana, goc abe wec idorocan bongono wocin wömai gocho manomano ogepmagon fogididoroc. O Lasarus yu manomano wöntucmunogon fogididoc. Wohong önga wömai yuho sa ngocin ogepma sinom itac o gocu wömai focfoc inobarac sinom kombing idtongungoroc. O yapmu au wömai ingo. Non bonipnonidec Kopotorocho öngkorip moröma au tong sigoc. Worocha nonotma amna auho öngkorip wo gacmoto sonot onggongno wömai maec. O ihorocgon sonotmaho öngkorip wo gacmoto nonot ebepno woi maec.’ “Abrahampho ihoroc yuna möneng amnaho yogoc, ‘Abraham nandöng, noc oröcnai awanomuno idang. Worocha goc muyu Lasarus inongmuiya yu nandöngnaho bucin ongmuna oröcnai garac mata inuna yu itonggong kiapmo mongurac tonung. Mongurac tongga yu focfoc sa ngo au fetningyit.’ *** Ihoroc yuna Abrahampho yogoc, ‘Möse orin Kopotorochon yong tuctuc amnaho mata yogungma worocho wöami idang. Idiya oröcaiho mata wo embatmuya worochon toroc itongitnung.’ Ihoroc yuna möneng amnaho wönggon yogoc, ‘Abraham nandöng, ihoroc angit makombining. Wohong amna omimaho kumkumon imun fauna ongga inunai wömai yu ogep irotno ibanda kombing tobinahing.’ Ihoroc yuna Abrahampho yu inogoc, ‘Kombihi, oröcai yu Möse orin yong tuctuc amnahon mata makombinggai wömai yu omimahon matano ihorocgon makombing tobining,’” Yesuho Lasarushon mata fatno ihoroc yogoc. Yesu yu youp amnani wönggon garac mata ingoroc inogoc, “Son ingoroc kombiningyit, wontucmuno toctochon bongono urop bödeantac. Muno sinom, toroc kiap foro ihono ihono worocho öngkungmuya owi amna singo toroc tong imuya turongodec mönahing. Son soni woho, amnaho wontucmuno toctochon uyap owi amna fandat inontangma yu wömai mepmo moröma sinom au feangoc. Amna auho owi amna singo dongyu mönahingma yu wömai urago mepmo inobarac sinom au feangoc. Bangarodec sop mepmo akep tongga top ganang fonyu mönahingma woi yapmu mepmohong amna wo wömai urago inobarac sinom au feangoc. Foro worocha tongga son itonggong soni angsoworec soworecho itongitnung.” “Oro, oröcaho turongo au tunai wömai gocho‘ muno’ inti. Ihoroc inia yuho irotno ibarunai wömai gocho yuhon turongo wo imi fat impun. Oro oröcaho sep youp toctoc tungu wohon irotnon toroc wontucmuno bongo 7 ihoroc tong gamongga mit worocha uroci kombingga bongo 7 ihoroc ibarun fauna‘ turongo imi fat nampi’ yongo gocot ehantacma wömai woroc, gocho yu angbanango turongono dongyi fat imonung,” Yesuho turongo dongyun fatfatha ihoroc yogoc. Yesuhon youp amnaniho Yesu inogung, “Moröma noni, goc muyu nonthon kombing tobic tobic noni ti morö fahun.” Ihoroc yuya Yesuho inogoc, “Kombing tobic tobic soni obugu sinom, ep mastet worochon yitno simbang idkamontacanu wömai son ogep ep ngo iniya yuho mata soni sumboda foro fonsirango detmuna ongga top yamuc ganang woce entac.” Yesu yu wönggon youp wabkarachon foroha mata sakaun fiuna ingoroc yogoc, “Son tingting kombiang, amna au son bonip sonidecma yu youp amnano youpha inongmuna ongga ön bang toctochahu o bot sipsip yangtorec torechahu youp ihorocno tongga ibarun fauna wönggon bucin ehuna gocho ingoroc inontarocha: ‘Goc engo nocot omoc ito nacaya ngo nahi.’ Muno sinom, gocho youp wabkarac wömai ingoroc inontaroc: ‘Goc ongga nochon nacana tong arangarang tong fingga boru sacsago temongmina nacana geto yongo feng nampi. Nocho osuc nongdeaya mit wömai gaka nahi,’ ihoroc wömai inontaroc. “O ihorocgon, gochon youp wabkaracho gocho youp imogorocma wo ambarac tun bödeunai wömai gocho yu‘ ecec moröma’ ihoroc inontarocha woha muno? Woi muno sinom. Oro worochon toroc wömai sonu ihorocgon Kopotorocho youp mata kamogocma wo tongbödengga ingoroc yongitnung: ‘Nonu youp amna komanangno, manomano tamonma ngo wömai nonin youpgon tamon, woi yapmu moröma muno,’” Yesuho ihoroc yogoc. Oro Yesu yu Yerusalem onggonga uyap bonip ongga Samaria orin Galili distrik worochon taunnodec öngkungga sa woce itonggoc. Tongo yu böcsa auhon ongkungga idina amna 10 obukoc lepra toctocyi yu Yesu au fedoc. Yu obukoc lepra togungmaha Yesuot ambehecgon maebung, muno yu obmukusuc korungon bum idongmuya ecnang mambodung, “Yesu amna moröma, goc nontha uroci kombihi.” Ihoroc yuya Yesu yu yangmuna inogoc, “Son ongmuya godip soni öret socsoc amna indaarut.” Ihoroc inuna yu ibaru fauna ongidiya wohogon godibodec obukoc wo bödeuna sacsago idung. Ihoroc tongmuya amna torop wodecma amna tungu yu agocmai godibo orokogoc. Tongo yu ibarun fauna mambot tengo Kopotoroc yong moröng imogoc. Ihoroc tongo Yesuot engmuna orungo forodec goruc yemoc tongga ecec moröma inogoc. Amna wo yu Samaria sadecma. Oro Yesuho amna woroc angmuna yogoc, “Nocho amna 10 yu tong sac tong imot mahong amna ngo yu tunguhogon ibarun fauna epac yo. yu nahe onging? Yu ibaru fauna engmuya Kopotoroc yong moröng imocimocha makombing. Amna tungu ngo yuhogon wömai epac. O yu Israel amna muno, yui Samaria amna.” Ihoroc yongo Yesuho amna woroc inogoc, “Goc idongmina ongoi. Kombing tobic tobicaho goc tun orokotaroc,” ihoroc inogoc. Oro, Farisi yu Yesu ingoroc inong ac togung, “Bongono yaödec wömai Kopotorochon toborucno ehangoc?” Ihoroc inuya Yesuho mata ökene ingoroc iban imogoc, “Kopotorochon mom toboruc woi guroc ngorochon toroc muno. Woi inobarac sinom, dantho acacnohon toroc maehic. O owi amnaho ingoroc woi mayoning: ‘Ngo ahi, ngoce itac, o okoce itac’. Muno sinom, Kopotorochon toboruc wömai irot sonin orin bonip sonidec woce itac.” Yesu ihoroc yongo mit youp amnani inogoc, “Boinno sinom, oipmon wömai sonu Amnahon Manano acacha toup kombinahing mahong maning. O amnaho wömai imanang kanonahing‘ aarut yu okoce itac,’ o au yonahing‘ yu ngoce itac.’ Yu ihoroc yong tongonahing mahong sonu yuhon mata kombing tobininga. Kombiarut, Amnahon Mananohon ebep bongonoho wömai undip wari warihon toroc engoc. Momdec onoce forosingga ongga ökenne bödeuna yaguno wariuna owi amna ambaracho tangtango sinom angmuya kombinahing, urop bongono morö epac yo. “Worochoi oro, Amnahon Manano yu osuc focfoc morö foro ihono ihono kombiuna guroc amnaho yu me imuya mit wömai ehangoc. Amnahon Mananoho ehangocan bongono wocin wömai owi amnaho toroc kiap Nöahon bongonodec tongidungma worochon torocgon tongga itnahing. Nöahon bongonodec wömai owi amnaho etno idiya nacno yamuc nahi owi imun gamun toi ihoroc tongga idiya ongga Nöa yu girang ganang uuna yamuc öngkorop ohongo owi amna dongbödegoc. Kiap ihorocnohogon wömai Amnahon Mananohon ebep bongonodec engoc. “Oro Lothon bongonodec wömai toroc kiap worocotmagon idoc. Owi amna yu etno itmuya inoin inoin youpno tongga idung. Auho wömai nacno yamuc nango idiya o auho wömai manomanono tong wöngnac tongo idiya o auho wömai ön youp tongga idiya o auho böcno wego toctocha tongo idung. Ihoroc tongo idiya Lot yu Sodom taun wo imun fauna ongidina momdecma sop kobun au mano salfa worocho ep dicdicyi yamuc mönmön simbang ohongmuna owi amna dongyun bödegung. “Oro toroc kiap ihorocnogon woroc wömai Amnahon Mananoho engkup engkup bongonodec engoc. Bongono wocin wömai amnaho‘ yoctecna bucin idangma fogiwa’ yongo kombininga. O amna auho öndec engocma yu yapmu au sogit sogitha ibarun faicha. Sonu Lothon owenoha kombiarut, yu metec forigocmaha omong fadoc. “Worocha amna au yu guroc ngorochon itonggong sogit akep tontacmai yuhon itonggong sinom wömai momdec möng wengoc. Wohong amna au yu inoin itonggongno guroc ngocin imun faantacma yuho wömai itonggong koing aun feangoc. “Nocho ingoroc kantiwa: Amnahon Manano ehangocan kumbong wocin wömai amna yai yu abamdec dungo idinya tunguma wömai nocho sogiangot o tunguma engoc. O ihorocgon owi yaiho nacno sowarango socsocha tongo idinya tunguma wömai nocho sogiangot o tunguma engoc.” *** Yesuho mata ihoroc yuna youp amnaniho yu inong ac tongga yogung, “Moröma, manomano ngo nahe öngkuangoc?” Ihoroc yuya Yesuho yu inogoc, “Arap omimaho idangan sa wocegon wömai singho arenggumbec tongidang. Toroc kiap worocotma wömai yapmu wo eran sinom öngkuuna anahing.” Yesuho youp amnani inogoc, “Son bongono muno dönac yocgon yongga karup imu fadicha.” Ihoroc inongga worochon mata tepmo ingoroc inogoc, “Böcsa auhon woce mata soworec soworec amna au idoc. Yu wömai Kopotorochahu o amna auhahu yu magending imongidoc. Oro böcsa wocingon wömai owi kapi au idoc. Yu wömai amna morömaot epgon tongga ingoroc inongidoc: ‘Gocho mata youpdec tongfatnengga nochon mata nongnongo tobiia ayamnaho koing sicyit.’ Yuho bongono muno mata ihorocgon inong tohongidoc. Tuna amna morömaho osucha yu tongfat yecyecha makombigoc mahong mit wömai yu ingoroc kombigoc: ‘Noc Kopotorochahu o amna nucnaihahu yu magending imongitat mahong owi ngo yu bongono muno noc youp morö namongitac yo, worocha noc muyu yu tongfatyewa. Matongfat yeitma wömai yu nocot epgon tongo ina noc koroc koroc namontac.’” Yesuho mata tepmo ihoroc yongga youp amnani wönggon inogoc, “Son mata soworec soworec amna gendöngni yuhon mata wo kombingga tingting kombiang, owi amna Kopotorocho inoha soworec soworecyi yuho sepno sepno o kumbongno kumbongno Kopotorocha dönac orongi inuya Kopotorocho yuhon mata kombingga matongfatyeichu nuhun? Woi muno sinom. Yu woi karupgon sinom tongfat yeantac mahong mit Amnahon Mananoho wönggon ehangocan bongono wocin wömai owi amna yuha torengga itmuya kombing tobing imonahingha woha muno?” Yesu ihoroc yogoc. Oro, amna au yu nucniha kombiu saha yuna inohagon kombiuya, ‘Non amna nongnongo ogepma idamon yo.’ Yu ihoroc kombing-idungmaha Yesuho yuha mata tepmo au ingoroc yogoc, “Amna yai yu dönac yocyocha öret socsoc bucin ögomoroc. Amna tunguma woi Farisi o amna tunguma woi takis möneng fogit fogit amna. Öng-munya Farisi yu idongga dönacno ingoroc yogoc, ‘Kopotoroc, nocu amna nongnongo ogepma sinom. Worocha noc ecec gantat. Owi amna au yu wömai usem toroc kiaphu o wontucmuno toctoc toroc kiaphu o youp görac ihoroc tongidang mahong nocu ihorocno muno. O amna ngo yu takis möneng fogit fogit youp tongitac mahong nocu yu simbang muno. Nocu wömai sönda danong sep youp toctoc yai nacnoha gendic singmaina nacno möp iditat. O ihorocgon manomano au fogiditatma wo woi ihorocgon docno 10 fingmaina docno tungu Kopotoroc gocha bogingitat.’ “Oro Farisiho ihoroc yuna takis fogit fogit amna yu obmukusuc korungon bum idongmuna inoha kombigoc, ‘nocu amna wontucmuno’ ihoroc kombingga daro dedec mafori kunduro wagango dönacno ingoroc yogoc, ‘Kopotoroc, nocu wontucmuno toctoc amna worocha gocho noc nang banango irot guca nampi.’” Yesuho mata tepmo ihoroc yun bödeuna yogoc, “Noc amna yaimaha ingoroc kantiwa: Takis möneng fogit fogit amna yu Kopotorocho yangamin nongnongo itmuna böcnon onggoc mahong Farisi yu ihoroc muno. Amna koböcho inoha kombiuya öantacma yu wömai Kopotorocho tohontac. O au yu inoha kombiuna ohontacma yu wömai Kopotorocho töngga ma morö imangoc,” Yesu yu ihoroc yogoc. Oro owi amna au yu managumboc obugu yangato‘ Yesuho oburo yudec out fohoun’ yongo Yesuot febung. Ihoroc tuya Yesuhon youp amnani yu woroc yauya yuhon kombic kombicdec angit maina owi amna wo inong fadung. Wohong Yesu yu managumboc wo inong yuna yuot ehuya youp amnani inogoc, “Sontho managumboc nocot ebepha bongbong sing imoninga, muno yu muyu nocot ebarut. Kopotorocho wömai mom toboruc owi amna managumboc simbang ima yuha bogigoc. Nocho boinno sinom kantiwa amna au yu Kopotorochon toboruc managumboc simbang masogiicanu wömai yu midim sabarac sadec mangic,” Yesuho ihoroc yogoc. Oro amna dugo au yu Yesu ingoroc inong ac togoc, “Fandat fandat amna ogepma, nocu ting tongga mit itonggong koing aa feangoc?” Ihoroc yuna Yesuho inogoc, “Goc yaha noc amna ogepma ihoroc nantaroc? Kopotoroc yu tunguhogon woi ogepma. Worocha gocu yuhon nongoru mata ngo sumbotmina worochon torocgon itongidiruc: ‘Goc owi göra tirocha, goc amna wot omom tirocha, goc usem tirocha, goc mata youpdec amna auha mata imanang firing tarirocha, o goc mac nandönga gending imongidiruc. Nongoruho wömai ihoroc itac.” Yesuho ihoroc yuna amna dugoho yogoc, “Noc abe obugu itmaina forosingga nongoru mata wo ambarac tanmaina engga önga itat.” Yesuho mata woroc kombingmuna yu inogoc, “Goc abe yapmu tunguhagon wömai docmöharoc. Goc ongmina yoctec manomanoya ambarac imun gamunthon uyapdec fingga möneng woroc wömai owi amna urociha silip tong imiruc. Goc ihoroc tontarocanu wömai momphon itonggong ogepma gochon fat entac. Oro mit wömai engga noc nari.” Yesuho ihoroc yuna amna dugoho mata woroc kombingmuna irotno toup mep togoc. Yaha, yu yoctecno möneng manomano koböcma idimogungmaha togoc. Yesu yu amna dugo worochon kombingbanacno angmuna mata ingoroc yogoc, “Amna möneng yoc tecno koböcmaho wömai mom midim sabarac sadec onggonga mep tongidang. Boinno sinom, bot kamele yu somayang ganang onggongno woi maec. O worochon torocgon wömaiamna yoctecno koböc idimangma yu Kopotorochon toborucdec onggonga tu matangoc.” Yesuho ihoroc yuna amna mata woroc kombigungma yu soroc yongga yogung, “Mayain, goc ihoroc yarocma wömai amna tungu au itonggong koing maun feun.” Ihoroc yuya Yesuho yogoc, “Manomano amnaho matoctocno woroc wömai Kopotorocho ogep tuna boinno engoc.” Ihoroc yuna Pitaho Yesu inogoc, “Kombiharoc, nonu manomano noni ambarac dongyana fauya goc gandomon.” Ihoroc yuna Yesuho inogoc, “Nocho boinno sinom kantiwa, amna au yu böcnohu o owi wabkaracnihu o niporugihu o macni fanihu woroc dongyun fauya Kopotorochon toboruchon youp tontacma yuha wömai Kopotorocho manomano dongyun fadungma worochon urago bongo koböc urop guroc ngocin imontac. O mit bongono morömadec wömai yu itonggong koing sogiangoc,” ihoroc yogoc. Oro Yesu yu youp amnani 12 yugon yangada sa aramo ökene fongga ingoroc inogoc, “Kombiarut, non urop Yerusalem taun öantamon. Tuna Kopotorochon yong tuctuc amnaniho osucgon Amnahon Mananoha mata irim togungma wo ambaracho boinno öngkupnahing. Yerusalem taun woce wömai Yuda nanohon amna dugo yu Amnahon Manano sogit akep tongo bumbumyi nanohon oburodec siuya yu inong saha tongo, imanang yong kömec yongo, irubo yudec sunda, bokotdec wotmuya wuya omengoc. Omongga ida sep youp toctoc anfinodec wönggon wekongga idongungoc.” Yesuho yong tuctuc mata ihoroc youp amnani inogoc mahong yu mata wo kombing tuctuc matogung. Muno, mata worochon foro wömai öp sicsicyi idina yu tuctugo makombigung. Oro Yesu yu Yerikö taun ambehecgon ongidina amna daro kom toctocyi au yu uyap tan woce itmuna owi amna möneng yoctecmaha dönac inogoc. Ihoroc tongga itmuna onggim singga kombigocmai owi amna torop moröma epgon tongga idung. Ihoroc tuya amna daro kom toctocyiho‘ wo yaö tang’ yongo owi amna inong ac tuna inogung, “Yesu Nasaretma yuho epac yo.” Ihoroc inuya amna daro kom toctocyiho forosingga mamboda yogoc, “Yesu, Devithon Morogo, gocu nocha uroc gampun!” Yu ihoroc mamboda idina amna osuc ebungmaho‘ öpgon iti’ yongo inong fadung mahong muno, yui kiringga ecnang sinom mamboc tongo yogoc, “Devithon Morogo, gocu nocha uroci kombihi.” Ihoroc mambuna Yesuho wo kombingga onggom songga owi amna inogoc, ‘amna wo, yangat tebarut,’ ihoroc inuna amna daro kom toctocyiho yuot ehuna Yesuho inogoc, “Goc‘ nocho ting tong gampiwa’ yongo mambot nantaroc.” Ihoroc yuna yuho yogoc, “Moröma noc danna foric foricha kombihat.” Ihoroc yuna Yesuho inogoc, “Dara wo orokong gampun, kombing tobic tobicaho tuna orokotaroc.” Ihoroc inuna wohogon daro orokuna yu dan foric tongga Yesu tantongmuna Kopotorocha inong kumengo yong moröng imogoc. Tuna owi amna au yu ihorocgon Yesuho kiap togocma wo angga forosingga Kopotorocha yong moröng imogung. Oro, mit Yesuho Yerikö taun öngkungga woce itonggoc. Tuna amna au mano Sakius yu taun wocin idoc. Yu wömai taun Yerikö worochon takis möneng fogit fogit amna idungma yuhon morömano idoc. Tongo yu möneng yoctecno koböcma sinom idimogung. Oro Sakius yu Yesu acacha toup kombigoc mahong owi amna koböcma sinompho Yesu arenggumbec tongga toup focdabang togungmaha yu Yesu acacha tun matogoc. Yaha yu amna docutno ididocmaha. Tun matuna yu domdomgon ongga owi amna osuc fat imongo ep koroc öngga‘ Yesu urop ngorochon ehantac’ yongo woce torengga idoc. Tuna Yesu yu urop ep idocan wocin engkungga daroho ep koroc onoce foringmun uuna Sakius angga inogoc, “Sakius, goc karupgon ohoi! Noc önga gocho bucin öantat.” Ihoroc inuna Sakius yu matano kombingga irot ogep morö kombingmuna karupgon gurocdec ohongo Yesu yangauna ino bucin ögomoroc. Ihoroc tunya owi amna koböcho wo yangga mata metec yongga yogung, “Mayain, Yesu yu wontucmuno toctoc amnaho bucin öhac yo.” Owi amna ihoroc yongga idung mahong Sakius yu idongga Yesu inogoc, “Moröma, ngo ahi, noc öngai nakain möneng yoctec manomano ambarac erango fugo yai tongmaina, auma wömai amna urocima imontat o auma wömai nakain entac. O ihorocgon nocho osuc amna imanang inong yucyuc tongmaina yuhon manomanono usem fogididot. Worocha nocho manomano usem fogidotma wo bongo awanomunohon toroc urago iban imontat.” Ihoroc yuna Yesuho yogoc, “Boinno sinom, amna ngo yui ihorocgon Abrahamphon morogono. Worocha wömai önga Kopotorocho amna ngorochon feno inoha fogiuna batip idang. Amnahon Manano yu‘ owi amna gorong ongimaho batip itnung’ yongo yuha yabic yabicha guroc ngocin eboc.” Sakiushon fatno woroc. Oro amnaho Yesuhon mataha onggim singga idiya Yesuho matano sakaun fiuna Kopotorochon toborucnohon mata tepmo au inogoc. Foro wömai ingoroc, Yesu yu urop Yerusalem ambehecgon idina owi amnaho kombigung, Kopotorochon toborucnoho urop eran öngkuantac. Worocha tongga Yesuho mata tepmo au ingoroc inogoc, “Amna moröma au yu king ma sogit sogitha kantri auhon onggonga togoc. Yu wömai kombigoc, ‘nocho woce ongmaina king ma sogida ibara fauna böcnan ehangot’ ihoroc yongo kombigoc. Tongo yu youp wabkaracni 10 ihoroc inuna ehuya yu 1,000 Kina ihoroc fuc tongga youp amnani imongga ingoroc inogoc, ‘Son möneng ngo fogito bisnis youp tongo idiya ongga nocho wönggon ehangot.’ Yu youp mata ihoroc youp wabkaracni inongga mit king ma sogit sogitha kantri auhon onggoc. Yu ihoroc togoc mahong inoin suraro yu wömai kombigung, ‘Amna moröma ngo yui amna wontucmuno, yui king noni angit main.’ Ihoroc kombingmuya yu amna au inong muuya yu amna moröma onggocan woce ongmuya‘ muno’ yogung, ‘yu king noni icha’. Yu ihoroc bongbong sicsicha togung mahong amna moröma wo yu kiringga king ma sogida ibarun fauna wönggon ino böcsanon woce onggoc. “Tongo yu kombigoc, ‘Nochon youp wabkaracnai 10 yu bisnis youp tongga möneng tu morogigocha woha muno?’ Ihoroc kombingga inong yuna yuot ebung. Ehuya youp wabkarac osuc ebocma yuho yogoc, ‘Amna moröma noc gocho 1,000 kina namogorocma wo sogitmaina bisnis youp tongo tong morogiaya 10,000 kina ihoroc idang.’ Ihoroc yuna amna morömaho wo kombingga borongdeda yogoc, ‘Nakain youp wabkarac ogepma, gocu youp ogepma sinom togoroc. Goc yapmu obugu ngo ogepma sinom angtoregorocmaha nocho yapmu moröma gamontat. Goc ongoi, nochon böcsa 10 woroc gocho yangtorengmina moröm tong imiruc.’ “Amna morömaho ihoroc yuna oro urop youp wabkarac auho engmuna yogoc, ‘Amna moröma noc gocho 1,000 kina namogorocma wo sogitmaina bisnis youp tongo tong morogiaya 5,000 kina ihoroc idang.’ Ihoroc yuna amna morömaho yu inogoc, “Goc youp wabkarac ogepma worocha goc ongmina nochon böcsa 5 ihoroc gocho yangtorengmina moröm tong imiruc.” “Amna morömaho ihoroc yuna mit youp wabkarac auho engmuna yogoc, “Amna moröma goc amna botoc botogo sinom. Amna auho manomano figungma woroc wömai gocu gakaha fogiditaroc. O amna auho nacno mögungma woroc wömai gocu gakaha fogiditaroc. Worocha nocu gocha botongmaina 1,000 Kina ngo boru docnodec tom tongo öp singga bisnis youp matogot.” *** Ihoroc yuna amna morömaho mata wo kombingga ec imuna youp wabkarac inogoc, “Goc youp wabkarac wöntucmuno. Nocu gakain matagon sogida ibaraya matayaho gaka sakaantac. Gocu nocha ingoroc kombingitaroc, nocho amnahon manomano nakaha fong fingitat. O ihorocgon amnaho manomano öndec möngidangma wo noc nakaha fogiditat yo. Ihoroc kombiharocmaha gocu foro yaha möneng gamogotma wo bengdec masigoroc. Bengdec siya möneng worocho tong morogic morogic youp tuna nocho engga möneng koböcma wo sogiam.’ Amna morömaho youp wabkaracno ihoroc inong fato mit amna au wocin idungma inogoc, ‘Son amna ngorochon 1,000 Kina wo tu deuna amna 10,000 kina idimpacma wo imarut.’ “Ihoroc yuna amna worocho matano kombingga soroc yongo amna moröma inogung, ‘Moröma, yu urop 10,000 Kina idimongdehac, worocha tingtinga yu wönggon 1,000 Kina imontaroc.’ Ihoroc yuya amna morömaho yogoc, ‘Nocho boinno sinom kantiwa, amna au yu manomano koböcma idimangma yu wömai wodec sakaun fiuna koböcma sinom aun feangoc. Wohong amna au yu yapmu au maidimocma yu wömai manomano obugu obugu urop fogihacma wo yongo fongyun ongimuya uroci sinom engoc.’ Amna morömaho ihoroc yongo wönggon matano sakaun fiuna amna woce idungma yu inogoc, ‘Son karup ongga nochon ayamnai ngocin yangata fengga nocho yangamin dong omom tarut. Wömai yaha yuho yogung, nocho yuhon king maem, worocha sontho yu dou omarut.’” Oro Yesu yu mata tepmo wo yun bödeuna wönggon uyap forosingga ongga Yerusalem onggonga togoc. Yesu yu urop böcsa Betfage orin Betani Oliv sa urongodec wocin ambehecgon öngkungga youp amnanain yai ingoroc inogoc, “Sodu böcsa oko itacma wocin ongmunya aantamoroc, bot donki beracno au woce kaniuya itac. Bot donki woroc koroc wömai amna auho abe maitonggung. Oro sodu wo asanto tebarun. Woroc asanto tehunya amna auho kango‘ sodu yaha asan imamoroc’ kanunai wömai ingo inontamoroc: ‘Morömaho youp imocimocha yac.’” Yesuho ihoroc inuna amna yaiho ongga agomorocmai Yesuho yogocma worochon torocgon idoc. Ihoroc yangga yu bot donki wo asanto idinya bot donkihon morömoho yu inogung, “Ei sot bot donki ngo foro yaha asan imamoroc yo?” Ihoroc inuya amna yaimaho mata urago inogomoroc, “Morömaho youp imocimocha yac.” Ihoroc inongo bot donki wo asanto Yesuot yangato tongga tec tohomumöcno fuun deuya bot koroc figomoroc. Ihoroc tongga Yesu tong fatyeuya bot donki koroc ögoc. Woce itmuna yu Yerusalem uyap forosingga onguna owi amnaho tec tohomumöcno fuu deuya uyapdec toropgon fing tonggung. Ihoroc tongga yu ongga Oliv sa urongo öngkatingga Yerusalem taun eran angmuya owi amna Yesuot onggungma yu ambarac forosingga Kopotorocha yong moröng imogung. Yui Yesuho toroc kiap inobarac sinom tongidocma worocha kombingmuya irot ogep kombingga ingoroc yogung: “King moröma, yuha yong moröng imona. Yu Kopotorochon madec ehuna guroc owi amna irot gucot entang. Yong moröng noni ambarac Kopotorochagon yong kumena.” Owi amna Yesu tan tonggungma yu ihoroc yong moröngga idiya Farisi auho toroc kiapmo wo auya angit maidina Yesu inogung, “Fandat fandat amna, goc muyu youp amnayai wo inong fahi. Yu mata ihoroc yoninga.” Ihoroc yuya Yesuho yogoc, “Nocho boinno sinom kantiwa, owi amna ngo yu ihoroc mayuyai wömai sop ngorocho mamboda Kopotoroc yong moröng imontang,” ihoroc yogoc. Yesu yu Yerusalem ambehecgon engkungga taun wo angmuna irotno mep tuna ointogoc. Ointongmuna ingoroc yogoc, “Kou sinom, son Yerusalem nano, önga sinom tong ogep tong kamoc kamoc amna sonot ambehecgon epac mahong sonu yu makombing iming. Yuhon foro woi sondec öp sicsicyi idina sonu etno idang. Worocha tongga oipmon yapmu nanga fatfatnobarac sinom ingoroc sondec öngkuangoc: Ayam soniho engmuya kangaranggömbec tongmuya oke oke idiya son taun sonihon imu fatfathon uyap au maöngkuic. Tuna ayam soniho taun ngorochon gombono gumanda son ambarac dongyu obukonahing. Kopotorocho son tongfat keckecha amna au siuna eboc mahong sonu yu makombing iming. Worocha wömai taun ambarac orin owi amna taunthon gombo ganang idangma son ambarac obukonahing. Tuna sop auho nucno koroc maitning.” Oro mit Yesuho öret socsoc böchon gombo ganang ögoc. Öngga yagocmai amna au yu wocin bisnis youp tongga idung. Ihoroc tuya Yesuho forosingga yu dong yandoc. Dong yanmuna ingoroc inogoc, “Kopotorochon bapiyadec mata ingoroc irim toctocyi itac: ‘Nakain böc wömai dönac yocyochon böc engoc.’ Wohong sontho bisnis youp tongidangmaha‘ nochon böc usem amnahon böc öpma simbang tuya öngkungitac.’” Yesuho yu ihoroc inong fadoc. Tongo mit Yesuho sep danong öret socsoc böc gombo ganang öngmuna fandat fandat youp tongidoc. Ihoroc tongo idina öret socsoc böchon amna moröma o nongoru gendic fandat fandat o surarohon amna dugo, yu ambarac Yesu wu omomphon mata fadang togung. Ihoroc togung mahong owi amna komanangno yu ambaracho Yesuhon mata kombic kombicha toup kombigung. Worocha tongga Yesu wu omomphon uyap au maöngkuboc. Oro sep youp toctoc bongono auho Yesuho öret socsoc böchon gombo wocin owi amnadec fandat fandat youp tongo idina öret socsochon amna moröma o nongoru gendic fandat fandat amna o ihorocgon surarohon amna dugo worocho Yesuot engmuya ingoroc inong ac togung, “Gocho ninia kombina, numaho‘ youp woroc toi’ yongo ganung muna eboroc? O youp toctochon gesö numaho gamuna tongitaroc?” Amna morömaho ihoroc inuya Yesuho mata urago ingoroc iban imogoc, “Oro, nocho ihorocgon yapmu au kanonga ac toya nanarut. Jöntho owi amna yamuc gung imongidocma wo woi momphon manomano woha amnahon kombic kombicgon sindanda togoc?” Ihoroc inuna yu kombic kombic youp morö tongmuya inohogon inun ganun tongga yogung, “Oro nontho yonaya woi momphon manomano wömai yuho ninontac, sonu yaha yu makombing tobing imogung yo? O ihorocgon non yonaya wo woi amnahon manomanogon, wömai suraroho non sopdec nihuya omentamon. Wömai yaha owi amna yu boinno kombingidang, Jön yu woi Kopotorochon yong tuctuc amna sinom.” Oro amna moröma yu ihoroc kombing mep tongmuya inun ganun tongga tu matuna Yesu ingoroc inogung, “Jöntho youpno numahon gesödec tongidocma wo nonu makombimon.” Ihoroc yuya Yesuho yogoc, “Oro worocha wömai nocho numahon ma sogida youpna tongitatno wo ihorocgon makanit.” Yesu yu wönggon owi amna mata tepmo au ingoroc inogoc, “Amna moröma au yu wain ön au mögoc. Ihoroc tongo yu‘ amna torop auho nakain ön ngo angtorenung’ yongo wain ön wo amna torop au imogoc. Tongo yu inoi böcsa korungon ongga sa ubarago woce idoc. “Yu woce idina wain koburoho urop gomon dingga idina amna morömaho yogoc, ‘nocho youp wabkarac au inong muaya yu ongmuna wain koburo nochon fat ficficyi idangma woroc yongga fepun’, ihoroc yogoc. Worochoi muno, wain ön angtorec amna yu youp wabkarac wo ayam tong imongo woto taruya yu komong ibarun fauna onggoc. Tuna amna morömaho wönggon youp wabkaracno au inong muuna onggoc mahong wain ön angtorec torec amna yu osuc togungma worocotma wönggon toroc kiap yangam fapfapni tong imongo woto taruya komong onggoc. Tuna yu bongo anfi youp wabkarac au inong muuna onggoc mahong wain ön angtorec torec amnaho yu ihorocgon woto tu mointuna gombo sumone taruya onggoc. “Ihoroc tuya amna morömaho wo angmuna kombigoc‘ Nocu tingting sinom tontat yo?’ ihoroc kombingga yogoc, ‘Noc nakain manama batip sinom yu siaya ongoun. Worocho onguna wömai wain ön angtorec torec amnaho yu anggendingmuya wain koburo au imonahing.’ Yu ihoroc kombingga manano inong muuna onguna wain ön angtorec amnaho woroc angmuya yogung, ‘Aiö amna morömaho inoin manano sinom siuna epac. Fanoho omengocan wömai worocho sinom fim öresac ambarac inohagon fogitbödeangoc. Worocha non manano ngo wot omom tongo ön ngo kömbaha nonthon fat engoc.’ Yu ihoroc kombingmuya manano wo taruya gombo sumone ohuna wuya omboc.” Oro Yesuho mata tepmo ihoroc yun bödeuna mit amna moröma inogoc, “Sonu ting kombiang? Ön morömo yu engmuna amna wontucmuno urago tingting sinom tong imangoc? Yu wömai engmuna wain ön angtorec torec amna wontucmuno wo dong omom tongo wain ön amna torop au imangoc.” Yesuho ihoroc yuna amna auho mata woroc kombingga soroc yongga yogung, “Eei, ihoroc sinomu öngkuicha.” Ihoroc yuya Yesuho owi amna foring yangga inogoc, “Sonu worocha‘ muno’ yang mahong kombiarut, Kopotorochon bapiyadec wömai mata ingoroc irim toctocyi itac: ‘Sop auha wömai böc toctoc amnaho‘ sop wontucmuno’ yongo tomu onggoc mahong önga wömai Kopotorocho sop worocgon sogitmuna tong koing tong imuna sop worocho böchon forodongno sinom itac.’ Worocha wömai woroc, amna auho möngga sop woroc koroc ohontacma yu ino kubit tontac. O sop worocho möngga amna au wentacma wömai amna möp tontac.” Oro Yesuho mata ihoroc yun bödeuna nongoru gendic fandat fandat amna orin öret socsoc amna dugo yui kombigung, ‘mata ngo yacma wömai nontha yac yo’. Ihoroc kombingga irotnoho obökuna yu wohogon Yesu sogit akep toctocha kombigung mahong yu suraroha botogungmaha Yesu tu moin toctochon uyap au abe eran maöngkuboc. Oro Farisi orin amna moröma au yu ingoroc kombigung, ‘Yesuho mata wontucmuno au yunai wömai nontho yu sogit akep tongga gavmanthon moröma yuhon oburodec tohong yuantamon.’ Ihoroc yongga yu Yesuha gön tongga idung. Tongo yu amna au inongmuya worocho Yesuot ongmuya tonguc yecyecha mata ingoroc inogung, “Fandat fandat amna non gocha kombiamon, gocu amna auhon kombic kombic matanitaroc o ihorocgon goc Kopotorochon mata boinno worocgon owi amna fandat inongitaroc. Worocha wömai gocho ninia kombina: Non Sisa King yu takis möneng ogep imonta-montha woha muno?” Ihoroc inuya Yesu yuhon imanang kiapmo urop angtangtang tongo inogoc, “Möneng docno au tengga nindaarut. Möneng ngodec mano orin doguno irim toctocyi itacma ngomai numahon?” Ihoroc inuna yuho yogung, “Woi Sisahon.” Ihoroc yuya Yesuho yogoc, “Oro worocha wömai sonu Sisahon fat Sisaha imarut mahong Kopotorochon fat wömai Kopotorocha imarut.” Yesuho owi amnaho yangamin mata nongnongogon yuna tonguc imocimoc amnaho matano ngo kombingga soroc yongo mata ökenneha dabiu matuna öpgon idung. Oro Yuda nanohon amna moröma Sadyusihon toropdecma yu wömai yongidung, ‘amna omomyi yu wönggon maidongoning,’ ihoroc yongidung. Oro amna torop worocho Yesuot ongmuya ingoroc inong ac togung, “Fandat fandat amna, Möseho nongoru au ingoroc irim togocma wo ingoroc embadidamon: Amna au managumbocno muno yu omunai wömai amna worochon orugoho orugohon oweno wo tong siuna owi worocho managumboc au bang fiun. Ihoroc tuna wömai amna ombocmahon toropmo mabödeic. Möseho mata ihoroc irim tong nimogoc. Oro gocho mata worocha kombingmina nonthon fat noni ngo kombihi: Osuc wömai yomot oröc 7 ihoroc idung. Tuna orugo borongomaho wömai owi au tong singga ida managumboc au mayongfii omong fadoc. Ihoroc omuna orugo au owi worocgon tongsigoc mahong yu woi ihorocgon managumbocno muno ito omboc. Omuna mit orugo au yuho owi worocgon tong sigoc. Tong singo yu woi ihorocgon managumbocno muno ito omongfadoc. Yomot oröc tobuno 7 woi ambarac ihorocgon tongo ito managumbocno muno omongbödegung. Ihoroc tongo mit wömai owi wo yu ihorocgon omong fadoc. Oro mit amna omimaho idongonahingan bongono wocin wömai owi wo amna numahon fat engoc. Yaha yomot oröc 7 yu ambarac owi wo tong sigungmaha owi wömai numahon oweno engoc?” Ihoroc yuya Yesuho mata ingoroc iban imogoc, “Owi amna önga idangma yu wömai owi op tongidang mahong bongono mit ehangocma wocin wömai Kopotorocho owi amna yangsoworeuna yuho yangamin nongnongo ima yuho wömai amna omocdecma idongga Kopotorocot itmuya owi op wönggon matoning. Muno yu wömai sum yaru simbang itmuya wönggon mamning. Kopotorocho yu omocdecma doun wekuya yu Kopotorochon weni manani sinom itnahing. “Kombiang, Mösehon bongonodec wömai ep aranggumpho ohuna ep songmun digoc. Tuna bongono wocin wömai Möseho Kopotoroc ingoroc inogoc, ‘Moröma, gocu Abraham orin Aisak orin Jeköp yuhon Kopotorocno.’ Oro Möseho mata wo yogocmaha ingoroc kombiamon: Abraham orin Aisak orin Jeköp, yu ombung mahong mit idongga Kopotorocot wec idang. Kopotoroc yu omimahon Kopotoroc muno, yu wecima yuhon Kopotoroc.” Yesuho Sadyusi mata ihoroc iban imuna nongoru gendic fandat fandat amna auho wo kombingga yogung, “Fandat fandat amna mataya woi ogepma sinom yaroc.” Oro, mit wömai amna au Yesu inong ac toctocha botogung. Oro midu Yesuho owi amna ingoroc inong ac togoc, “Tingtinga wömai auho yongidang, ‘Duic yu woi Devithon manano?’ Kombiarut, ap bapiyadec wömai Devitho Duicha ingoroc yogoc, ‘Kopotoroc yu nochon Morömana inogoc, Gocho obuna aroce iti. Woce idia ongga nocho ayamai fogito fohong yuaya gocho une itnahing.’ “Oro, Devit inoho wömai Duicha‘ Morömana’ ihoroc yogoc. Worocha wömai Duic yu tingtinga Devithon manano in?” Yesuho Duicha ihoroc yogoc. Oro owi amna ambaracho Yesuhon mataha onggim singga idiya Yesuho youp amnani ingoroc inogoc, “Sonu nongoru gendic fandat fandat amnaha yacyacho itongitnung. Yu wömai inoha kombingidang‘ non amna moröma sinom idamon yo’ worocha tongga yu tec tohomumöcno ubarago fohong yumuya uyap itonggonga toup kombingidang. Ihoroc tuya owi amnaho yu maket taitdec‘ sep ogep amna moröma ninarut’ yongo toup kombingidang. O fatmata yocyoc bucinthu o tong sonoc bongonodechu wömai yu amna morömahon abam ogepmagon woce iditha toup kombingidang. O ihorocgon yui owi kapi imanang inong yucyuc tongo böcno yoctecno manomano inoha usem fogididang. O yu‘ owi amnaho non niarut’ yongo dönac ubarago yongidang. Boinno sinom, amna ihorocnoha wömai Kopotorocho urago wontucmuno sinom imangoc.” Oro Yesu yu öret socsoc bucin ito yagocmai owi amna mönengno koböcma yu öret socsoc böchon ecec möneng singga ongi epi tongidung. Ihoroc tongga idiya owi kapi uroci au yu ihorocgon engmuna möneng gomono yai woroc ececha figoc. Ihoroc tuna angga Yesuho yogoc, “Boinno sinom, owi uroci ngo yu ecec möneng sicma wo wömai owi amna au ecec möneng fingidangma yanggiratbödehac. Owi amna au yu mönengno koböcma idimang mahong yu worochon docno obmukusucgon sogida ececha fingidang. Worochoi owi ngo yu tong urocdec itac mahong yu nacno wöcwöchon mönengno ambarac sogida Kopotorochon ececha singbödehac,” Yesu yu ihoroc yogoc. Yesuhon youp amnani au yu öret socsoc böc moröma idocma wo auya ogepma sinom idina yogung, “Öret socsoc böc ngorochon sopno wömai ogepma sinom oripnobarac tobigung. O owi amnaho Kopotoroc irot ogep tong imimpha tongo tongfatfatno ogepma sinom fong figung.” Ihoroc yuya Yesuho yogoc, “Manomano yaangma ngo worocha wömai nocho boinno sinom kantiwa, mit bongono auho ehuna sopho nucno dedec dedec idangma worocho nucno wo otiun tongo ficfuc ararip tongo mönahing,” ihoroc yogoc. Tuna youp amnaniho Yesu inong ac tongo yogung, “Fandat fandat amna, yapmu ngo yarocma worocho bongono tingnon sinom öngkuangoc? O toroc kiapmo yaö sinompho osuc öngkuuna nonu woroc angmanaina kombinahamon urop woroc öngkuantac yo?” Ihoroc inuya Yesuho yogoc, “Son soni woho, imanang amnaho son tonguc keningyit. Amna koböcmaho wömai nochon ma sogitmuya imanang unac mata kanonahing. Aumaho wömai kanonahing, ‘Noc naka Duic ngoroc.’ O aumaho yonahing, ‘bongono urop bödeantac!’ Yu imanang ihoroc kanonahing mahong sonu yu kombing tobing imoninga. “Oro emoc dirungon koböcmaho öngkuuya sonu worochon fatno kombinahing. Wohong sonu worocha soroc yongo botoninga. Muno, Kopotorocho‘ toroc kiap ihorocnoho öngkupnahing’ yongo yong toropno singdegoc. Worocha tongga emoc dirung worocho osuc öngkuuna guroc ngorochon bödec bödecnoho wömai mit engoc.” Yesuho ihoroc yun bödeuna mit wönggon ingoroc yogoc, “Amna kantri auhonmaho kantri auhonmaot emoc tu fadang öangoc. O sa auhonmaho sa auot emoc dirung tongonahing. Ihoroc tuya sano sano konoc moröma fennahing. O nacno möp morö orin obukoc inobarac worocho owi amnadec öngkungbödeangoc. O momdec wömai yapmu botoc botogoho orin weran inobarac sinom worocho öngkung tongonahing. “Worochoi oro manomano wo abe maöngkui idina owi amnaho son ayam tong kamongmuya dongyu moin tonahing. O‘ nocha’ tongga yu son fogito Yuda nanohon mata youpdechu o yi bucinthu o kinghu o gavmanthon moröma yuho yangamin woce fohong kuuya mata soni yu bödeangoc. Mata youpdec fohong kupnahingmaha tongga sonu nochon fatmata ogepma yu inong tauya kombinahing. Oro son osuchagon kombingbanac tongga‘ mata youpdec tingting sinom inontamon’ yongo kombininga. Wömai yaha, noc nakabut wömai sonot itmaina duc soni ta yungan tuna mata soni koing sangoc. Koing suna ayam soniho mata uragoha dabiu matuna mata soni boinno engoc. “Bongono wocin wömai mac sonihu o fan sonihu o niboröc sonihu yu ayam tong kamuya ayam soniho oburodec fohong kunahing. Tuna ayam soniho sondecma au dong omom tonahing. Kombiarut, ‘nocha’ tongga owi amna tobunoho ayam tong kamonahing, mahong Kopotorocho son kangtoreuna bicsoni sakemo tungu au magorong ongic. Son tonguc yecyec bongonodec koing songga iditnung. Tongo sonu itonggong koing au feangoc,” Yesu yu ihoroc yogoc. Oro Yesuho wönggon mata sakaun fiuna yogoc, “Sontho yauya tawa amnaho engmuya Yerusalem taun angarenggumbec tonahing. Ihoroc tonahinganu wömai sonu kombinahing, Yerusalemphon obukoc obukochon bongono urop eng fomtac. Bongono worocho wömai owi amna Yudia distrikdec itnahingma yu botongga domdomgon sa urongodec önung. O owi amna Yerusalem itnahingma yu karupgon taun wo imu fauna korungon ongonung. O owi amna Yerusalem gombo sumon itnahingma yu ibaru fauna gombo ganang ongoninga. Muno sinom, Kopotorocho taun worocha irot ecego moröma kombingga bongono wocin wömai urago tong imangoc. Worochon yong tuctuc matano wömai osucgon Kopotorochon yong tuctuc amnaniho irim togung. Tuna bongono wocin wömai mata worocho boinno engoc. “Bongono worocho wömai Kopotorocho urago wontucmuno sinom tuna mepmo inobarac sinom kantri ngorochon owi amnadec öngkuangoc. Worocha tongga owi managumboc mum imongo itnahingma o mana modip itnahingma yu mepmo morö angmuya uroci sinom itnahing. O ayamo yu engmuya owi amna gobit bainatdec dong omom tonahing. O au wömai yu fogito kantri woce woce yongo fohong yuya torop auhon youp wabkarac itnahing. Bongono worocho woi‘ bumbumyi nanohon bongono’ yongo engoc. Yuho engmuya Yerusalem tu obökuna owi amna moröm tong imongga idiya ongga yuhon bongono bödeangoc.” Yesuho mata wönggon sakaun fiuna yogoc, “Bongono morö worocin wömai weran foro wohon wohon onoce sep yarop fitnungdec öngkupnahing. O gurocdec ngocin owi amnaho kombinahingmai top yamuc funfurohon kekoröp morö simbang öngkuuna tong botoc toup tongmuya irotho obökangoc. O sep yarop fitnung yuhon uyapno wömai mongurac tuya owi amnaho toroc kiap fodibo wo yang botongga‘ yaö sinom nonidec öngkuantac’ yongo kudat konoc konoc tongmuya botocno sinom tonahing. Owi amna ihoroc tongga ida anahingmai Amnahon Manano yu yaguno wairurunobarac mitimoni sinom ihoroc momdecma ohongga ehangoc. Oro, sonu anahingmai toroc kiap ihorocnoho forosingga boinno öngkuunai wömai sonu borongdetnung. Yaha Kopotorocho son inoha fogiuna batip idithon bongono morö worocho urop eng fomtacmaha borong detnung.” Oro Yesuho youp amnani inongga bongono moröma ebephon doguno au ingoroc sigoc, “Sonu ep fikhu o ep au idangma wo yaarut. Worocho biruc tuya yanggai ingoroc kombingidang, sep bongono urop ehantac. Oro worochon torocgon manomano yatma worocho boinno öngkuuyai wömai sonu wo yangmuya ingoroc kombinahing, Kopotorochon mom toborucno urop öngkungga eran entac. Nocho boinno sinom kantiwa, guroc amnaho abe mabödei idiya yapmu wo ambaracho öngkungbödenahing. Boinno sinom, mom saguroc worocho wömai bödeangoc mahong nochon matanaho wömai iditnoho iditno idtongungoc.” Yesuho wönggon mata sakaun fiuna youp amnani ingoroc inogoc, “Son soni woho, gurochon manomanoho itonggong soni tun obökuna irotsoniho mep toningyit. O son yamuc koingo toup nongo bumbum yongo itongitninga. Son ihoroc tongga etno idiya wohogon Amnahon Mananoho ehuna sonu arangarang mayi itningyit. Arapho gagadec ongga omongidangma worochon toroc wömai bongono morö karupgon ehangoc. Bongono worocho wömai owi amna gurocno gurocno ididangma yu ambarac ihorocnogon yaun weangoc. Worocha son bongono muno itonggong soni yacyacho itongga Kopotorocha dönac inongitnung. Tuya yuho koing socsoc kamuna mepmo worocho sondec maui kang yembengoc. Tuna sonu Amnahon Mananoho yangamin tong botoc botocsoni muno idongup.” Oro Yesuho ihoroc yun bödeuna sepno sepno öret socsoc bucin öngo owi amna fandat inongidoc. Kumbong wömai yu sa urongo mano Oliv woce öngidoc. Tongo kembotsum sinom wönggon öret socsoc bucin uuna owi amna koböcmaho yuhon mata kombic kombicha yuot engidung. Oro, nacno sowarango yisno muno nocnoc bongono‘ Pasowa’ yongidangma worocho urop engfomtogoc. Tuna öret socsoc böchon amna dugo orin nongoru gendic fandat fandat amna yu Yesu wot omom toctochon uyapha dabigung mahong suraroho Yesuha toup kombigungmaha tongga yu suraroha botogung. Tuna dogu kopotho Yudashon irotnon ohogoc. Yudashon mano au wömai Iskariot ihoroc yongidung. Yui Yesuhon youp amnani 12hon toropdecma. Dogu kopotho yuho irotnon ohuna Yudas yu öret socsoc böchon amna dugo orin öret socsoc böchon tawa amnahon ofisa yuot ongmuna‘ tingting sinom tongga Yesu yuhon oburodec siantat’ yongo worochon mata inun ganun togung. Tuna Yuda nanohon amna moröma yu Yudasha irot ogep morö kombingo wöngnacnoha‘ möneng au gamontamon’ yongo yong koing mata inogung. Ihoroc yuya Yudasho‘ öc’ yongo ingoroc kombigoc: ‘Yesu inogon idina wömai nocho ogep yu ayamphon oburodec tong siangot,’ ihoroc kombingga gön tongga idoc. Oro urop nacno sowarango yisno muno, ‘Pasowa’, woroc nocnochon bongono idoc. Bongono wocin wömai Israel nanoho bot sipsip beracno dongga sonongidung. Worocha tongga Yesuho Pita orin Jön youp imongga inogoc, “Sot ongmunya‘ Pasowa’ nacno noni tong arangarang tarun.” Ihoroc inuna amna yaimaho Yesu inogomoroc, “‘Nacno noni nahe sinom tong arangarang toda’ yongo kombiharoc?” Ihoroc yunya Yesuho inogoc, “Sot Yerusalem onguya amna auho yamuc urengno sumbotmuna engo uyapdec kaun feantac. Kaun feuna sot amna woroc tan tongunya yuho böc nahenne öantacan sot wocegon öarun. Öngga böc morömo ingoroc inarun: ‘Fandat fandat amnaho yac, Nocot youp amnanaiot non Pasowa nacno nahenne naantamon?’ Ihoroc inunya böc morömpho böc irotno moröma au kindaantac. Böc irotno worocho nucno koroc itac. Wocin wömai nacno nocnoc abam manomano ambarac idang. Tuna sodu woce ongmunya nacno noni tong arangarang tarun.” Yesuho Pita orin Jön ihoroc inuna yu ongga angmunya manomano Yesuho yogocma worochon torocgon idoc. Tuna yu nacno woce tong arangarang togomoroc. Oro urop nacno nocnoc bongono fomtongga idina Yesuot youp amnani 12ot yu ongga nacno nocnoc abamdec omoc idung. Tongo Yesuho youp amnani ingoroc inogoc, “Noc banac banac nacno Pasowa ngo sonot nocnocha toup kombihat. Mit wömai focfoc moröma nocdec öngkuantac. Kombiarut, nocho nacno ngo wönggon manai edeya ongga Kopotorochon mom toborucno engfauna nacno ngorochon boinno öngkung tangtang tangoc.” Yesuho ihoroc yongga wain kap sogitmuna Kopotorocha ecec inongo yogoc, “Soni ngo nongga docno nuc soniha imuya docno docno naarut. Kombiarut, nocho wain yamuc wönggon manai edeya ongga Kopotorochon mom toborucno engfaangoc.” Ihoroc inongga wönggon nacno sowarango au sogitmuna Kopotorocha ecec inongo uboto youp amnani silip tong imongga inogoc, “Ngoi nochon godip föbna. Nocho itonggongna son tongfat keckecha ima faantac. Mit wömai sonu nacno ngo nongmuya nocha kombiu fudöngengac.” Ihoroc yongo imuna nacno nongbödeuya Yesuho wönggon wain kap sogitmuna yogoc, “Wain yamuc ngo woi nochon nogotna. Worocho wömai son tong fat keckecha koringma möcmöcyi. Woi Kopotorocho sonot botup botup wego sigocma worochon weran. “Worochoi oro amna au ngocin itacmaho noc tongo ayamnaihon oburodec siantac. Yu woi nocot nacno nocnoc abamdec ngocin kondong idamot. Kopotorocho wömai osucgon‘ ayampho noc tu omentat’ yongo kombingdegoc mahong amna wo noc ayamnaihon oburodec siantacma yu wömai mepmo moröma inobarac sinom aun feangoc.” Yesuho ihoroc inuna youp amnani mata woroc kombingga soroc yongmuya nucno foring yaun tongo yogung, “Nonidecma numaho sinom wömai toroc kiap wontucmuno ihorocno tun?” Oro ihoroc yongga Yesuhon youp amnani yu‘ inoin toropdecma numaho amna moröma sinom itac’ yongo mataho emoc togung. Ihoroc tuya Yesuho inogoc, “Bumbumyi nanohon king yu suraro moröm tong imongmuya mepmo morö tong imongidang. O ihorocgon gavmanthon amna moröma yu inoha borongdeda yongidang: ‘Nonu suraro ogepma sinom tongfat yengidamon yo’. Wohong sonu toroc kiap ihoroc tongitninga. Muno sinom, sonotma amna auho amna moröma idita kombinggai wömai yu suraroho unenne itmuna yuhon mepmono sumboda edengac. O amna auho‘ nocu dugo soni itat’ yongo moröm tong kamoc kamocha tonggai wömai yu son mongorec tong kampun. “Tingting oro, numaho woi moröma? Amna nacno nongo itacmaha woha amna mongorec tong imongga nacno feng imongitacma yu worochu? Woi ingoroc, ‘amna nacno nongga itacma yu woi moröma’ ihoroc yongo kombingidamon mahong nocu ihoroc matongitat. Muno, nocho sonot itmaina youp amna soni iditat. “Oro mepmo koböcmaho nocdec öngkung namongidung mahong sonu nocot itongmuya noc maimu fadot. Worocha wömai woroc, nocho gesö kamoya sonu mom toboruchon owi amna entang. Nandöngnaho‘ noc mom midim sabarac sahon Morömo itiwa’ yongo gesö namogoc. Tuna nocho son worochon gesö kamoya son ambaracho woce itmuya nocot nacno kondong nanahamon. O ihorocgon sonu amna morömahon abam sogitmuya Israel nanohon toropmo 12 woroc yangtorenahing,” Yesuho youp amnani ihoroc inogoc. Oro mit Yesuho Pita yong tuctuc mata ingoroc inogoc, “Saimon Saimon! Kombiharoc, dogu kopot yu sonthon kombing tobic tobicsoni toroc toctocha Kopotoroc inong ac tuna Kopotorocho yu kombing imogoc. Wohong nocho‘ gocha’ yongo Kopotoroc dönac inoya gochon kombing tobic tobicaho koing songga mamong wic. Muno, oipmonu wömai gocho wönggon ibari fauna nocot engmina oröcai tong koing tong imangoroc.” Yesuho Pita ihoroc inuna Pitaho yogoc, “Moröma, noc gocot yi bucin onggongahu o gocot omomphahu imong dot matit.” Pitaho ihoroc yuna Yesuho inogoc, “Pita, nocho boinno sinom gantiwa, önga kumbong ngocin fup mano abe mayi idina gocu nocha bongo anfi möp yongga yontaroc, ‘Nocu yu makombing imot yo,’” Yesuho Pita yong tuctucno ihoroc inogoc. Oro mit Yesuho youp amnani ingoroc inong ac togoc, “Osuc wömai nocho son youp toctocha kanong muaya sontho mönenghu o yoctechu o orung tomsonihu muno komong sinom onggung. Oro bongono wocin sonu yapmu auha docmögunga woha muno?” Yesuho ihoroc inuna youp amnani mata wo kombingga‘ muno’ yogung, “yapmu auha madocmögomon”. Ihoroc yuya Yesuho inogoc, “Oro önga wömai nocho kiapmo au ingoroc kantiwa: Son muyu mönengsonihu o yoctecsonihu wo fogida ongorut. O son gobit bainatsoni maidkamuyai son muyu ongga sum tecsoni mönengha fingmuya urago gobit bainatsoni wöarut. Wömai yaha, Kopotorochon bapiyadec nocha yong tuctuc mata irim toctocyi itacma worocho boinno entacmaha: ‘Owi amnaho yuha kombiantang, yu wontucmuno toctoc amna.’ “Oro yong tuctuc mata ngorocho wömai urop nocdec boinno öngkup öngkupha tac.” Yesuho ihoroc yuna youp amnaniho inogung, “Moröma ngo ahi, gobit bainat yai idamoroc.” Ihoroc yuya Yesuho yogoc, “Oro, urop.” Oro mit Yesuho Yerusalem imun fauna Oliv sa urongodec ögoc. Osuc tongidocma worochon torocgon tongga uuna youp amnani yu tan tonggung. Sa urongodec öngkungmuya Yesuho youp amnani inogoc, “Sonu dönac youp tarut. Tonguc keckec sonidec öngkuicyit.” Ihoroc inongo inoi korungon bum amnaho sop monidangmahon toroc ihoroc ohongga ito goruc yemoc tongo Kopotorocha dönac ingoroc inogoc, “Nandöngna, goc ogep focfoc morö nocdec öngkuantacma wo tui dehun. Wohong nochon kombic kombic muno, gakain irotgon koing soun.” Yu dönac ihoroc yongo idina momdecma yaru auho yuot ohongga tongkoing tong imogoc. Tuna Yesuho irot mepmep toup tongmuna dönac youp orongi sinom tuna nepho nogot simbang oririp ohongo gurocdec ohogoc. Oro dönac yongbödengga idongga youp amnaniot ongga yagocmai yu ambarac kombingbanac toup togung-maha dungga idung. Dungga idiya Yesuho inogoc,” Son yaöha dubang yo. Son idongmuya dönac youp tarut. Tonguc keckecho soni sogiuna möng kahicyit.” Yesuho youp amnani mata ihoroc inongga idina urop amna torop morö engmuya amna mano Yudas worocho osuc fato uyap sing imogoc. Yudas yui youp amna 12hon toropdecma. Yu Yesuot engmuna Yesu ducin ducin tong imogoc. Ihoroc tuna Yesuho inogoc, “Yudas, goc Amnahon Manano ducin ducin tong weran tia ayamnaiho noc sogit akep tontanghu nuhun?” Ihoroc inuna Yesuhon youp amnaniho yagungmai tawa amnaho urop Yesu sogit sogita togung. Tongo yu Yesu inogung, “Moröma, gocho yia nontho gobitdec dopna.” Ihoroc yongmuya urop youp amna auho gobitno sogitmuna öret socsoc amna morömahon youp wabkarac au woto onggimo arocnema wo saringmun möng imogoc. Ihoroc tuna Yesuho woroc angga yogoc, “Urop, imi fahun!” Ihoroc yongga ongmuna youp wabkarachon onggimo tun orokogoc. Tongo yu amna ebungma ingoroc inogoc, “Tingting oro, nocu emoc amna muno. Worocha tingtinga sinom sonu gopit bainat orin kando yongga febang yo? Sepno sepno wömai nocho öret socsoc bucin soniot itongidot mahong sonu noc sogit akep matogung. Wohong sonu yagunohon fat muno, worocha woroc son kumbong ebangma,” Yesu yu ihoroc inogoc. Oro amna ebungma woi öret socsochon amna dugo orin öret socsoc böchon tawa amna worochon ofisa orin surarohon amna dugo yu ambarac‘ Yesu sogitna’ yongo ebung. *** Tuna tawa amnaho Yesu sogida öret socsoc amna morömaho bucin yangat tonggung. Yangat tonguya Pitaho obmukusuc korungon bum ida yu yan fonggoc. Yan fonguna tawa amnaho böc worochon gomboin ep tobing songga idiya Pitaho yuot onguna ambarac wocin idung. Tuna mongorec toctoc owi auho Pita among fihic tongo yogoc, “Amna ngo, yu ihorocgon Yesuot itongidoc.” Ihoroc yuna Pitaho‘ muno’ yongo inogoc, “Noc amna wo makombing imot.” Ihoroc yongo wönggon obmukusuc idina amna auho Pita angga yogoc, “Yesuhon toropdecma amna au woi goc ngoroc.” Ihoroc inuna Pitaho yogoc, “Muno, noc yuhon toropdecma muno.” Ihoroc yuna wönggon aua tungu ihoroc bödeuna amna auho Pitaha mata orongi yogoc, “Boinno sinom amna ngorocho Yesuot itongidoc. Yu Galili amna au.” Ihoroc yuna Pitaho yogoc, “Muno sinom, imanang yaroc.” Mata woroc yongo idina wohogon fup amnanoho mano yogoc. Woroc tuna Yesuho ibanda Pita foring auna Pitaho Morömaho mata osuc inogocma worocha kombingga irotno mep tuna böc gombo wo imun fauna taitdec ongga ointogoc. Morömaho wömai Pita osuc mata ingoroc inogoc, “Önga kumbong ngocin fup abe mano mayi idina goc nocha bongo anfi möp yong namontaroc.” *** Oro, tawa amna Yesuha gön tongga idungma yu forosingga Yesuha mata mene inongga wodung. Tongo yu Yesu daro borudec tom tongmuya woda möp mata ingoroc inogung, “Numaho gotac? Yong tuctuc yoi!” Ihoroc tongo mata wontucmuno koböcma au inogung. Oro kumbongbödeuna isoc isocane surarohon amna dugo yu engsuran togung. Woi öret socsochon amna dugo orin nongoru gendic fandat fandat amna yu engo wocingon suran tuya tawa amnaho Yesu yuho yangamin yangat tonggung. Yangat tuuya amna morömaho inong ac tongga yogung, “Duic, woi gaka woha muno? Wo tuctugo ninia kombina.” Ihoroc inuya Yesuho yu inogoc, “Nocho son tuctugo kanontatanu wömai son makombing tobing namoning. O ihorocgon nocho son kanong ac tontatanu wömai sonu urago mananoning. Worochoi oro, önga forosingga Amnahon Mananoho Gesö Morömo Kopotoroc yuhon obu aroce woce edengoc.” Ihoroc yuna amna ambaracho yogung, “Ihoroc yarocmaha gocu Kopotorochon Manano itarochu nuhun?” Ihoroc yuya Yesuho yogoc, “Son mata yangma woi boinno.” Ihoroc yuna yuho yogung, “Oro urop, amna auhon mata makombinin. Yu urop inobut yuna tuctugo kombiamon.” Oro amna moröma suran togungma yu ambaracho idongga Yesu Römphon gavman amna moröma Pailat yuot yangat tonggung. Yangat tongga Pailatho bucin itmuya amna morömaho forosingga Yesuha mata firing tanda Pailat ingoroc inogung, “Non anaya amna ngorocho kantri ngorochon suraro mata wontucmuno fandat inongga owi amnahon irotno tun fadang uuya yu gavmanthon nongoru yembodidang. Yu wömai namba wan king Sisa yuhon takis möneng sic sicha‘ muno’ ninongitac. O yu inoha yongitac, ‘Duic woi naka, noc amna moröma, king au’ ihoroc yong fandaditac.” Amna morömaho Yesuha mata ihoroc firing taruya Pailatho wo kombingga Yesu inong ac tongga yogoc, “Gocu boinno Yudananohon king itarocha woha muno?” Ihoroc yuna Yesuho yogoc, “Gaka yarocma woi boinno.” Yesuho ihoroc yuna Pailatho öret socsochon amna moröma orin owi amna au wocin idungma yu inogoc, “Noc amna ngorochon tong bumbumnohon foro au maat.” Pailatho ihoroc yuna owi amnaho yu kiringga imongga mata orongi inogung, “Amna ngo yui Yuda sa guroc danong itongmuna owi amnadec fandat fandat youp tongmuna irotno toup sakangga doun fadang öngidang. Yu wömai Galili provins woce forosingga fandat fandat youpno tong tongmuna urop noniin taundec ngocin öngkupac.” Amna morömaho mata ihoroc firing taruya Pailatho woroc kombingga owi amna inong ac tongo yogoc, “Amna ngo Galilimahu nuhun?” Ihoroc yuna owi amnaho‘ öc’ yuya Pailatho woroc kombingga tawa amnani inuna yuho Yesu sogida king Herötot yangat tonggung. Wömai yaha Heröt yu wömai Galili owi amna yangtorengga matano yun bödengidocmaha yuot yangat tonggung. Bongono worochoi wömai king Heröt Yerusalem taun wocin idoc. Oro tawa amnaho Yesu sogida Herötot tohong yugung. Heröt yu wömai Yesuho toroc kiap ihono ihono togocma worochon fatno kombingga‘ Yesuho toroc irömbu au tuna awa’ yongo Yesu acacha toup kombigoc. Tongo Heröt yu Yesu manomano koböcmaha inong ac togoc mahong Yesuho mata tungu au yu maiban imogoc. Ihoroc tuna öret socsochon amna moröma orin nongoru gendic fandat fandat amna yu wocingon itmuya Yesuha mata koböc firing tandung. Ihoroc tuya mit wömai Herötot tawa amnaniot yu Yesu inong möpmöp toup tongmuya tong kömec toctocha kinghon tec tohomunmöcno ogepma sinom au Yesu tohomu möngimogoc. Woroc tongga yu Yesu wönggon Pailatot yangat tonggung. Oro bongono worocho wömai Herötot Pailatot oröc oröc togomoroc. Osuc wömai yu irot tungudec maididomoroc. Oro Yesu yu wönggon Pailatot idina Pailatho öret socsochon amna moröma orin amna dugo orin suraro yu ambarac inong yuna engsuran tuya ingoroc inogoc, “Sonu amna ngo nocot tengga yuha naning, yuho owi amna mata wontucmuno inuna irotno aranggum uuna tong bumbum tongidang. Worochoi oro, non ambarac ngocin itmanaina nocho yuhon foroha inong ac tong imot mahong tong bumbumno au maat. O nakagon muno, king Heröt yu ihorocgon amna ngorochon tong bumbumno maacmaha yu wönggon siuna noniot ngoce epac. Worocha son kombiarut, amna ngo yu wot omom toctochon toroc tong bumbum au matogoc. Worocha tongga nocho yu komong tosipdec woda asan imoya ongoun,” Pailatho ihoroc yogoc. *** Ihoroc yun bödeuna owi amna ambaracho dugo tungu singo mata kararat ingoroc mambodung, “Amna wo wec icha, wuya ompun! Woroc woto o amna au mano Barabas yui asan nimpi!” Ihoroc mambodung. Barabas yu wömai owi amnahon irotno tun fadang uuna gavmanot emoc togung. O ihorocgon yu amna au wot omom togoc. Worocha tongga yu yi bucin idoc. Oro owi amna yu mata kararat yongga idiya Pailatho wönggon‘ Yesuho orung itun’ yongo surarohon irot tun sum fatfatha mata au inogoc mahong muno woi. Owi amna yu matano makombi köreng toup tongga mambodung, “Ep goröcdec wuya ompun! Ep goröcdec wuya ompun!” Ihoroc mamboda idiya Pailatho bongo anfi wönggon tun sum fatfathon mata ingoroc inogoc, “Yu yaö tong bumbum togoc? Noc yuhon matahon foro angsoworengga tong bumbumno au maat. Worocha ep goröcdec wotwotno angit maec. Nocho yu komong woda asan imoya ongoun,” ihoroc inogoc mahong owi amna yu‘ Yesu ep goröcdec wuya ompun’ yongo Pailat toup kiring imuya Pailathon matano tohogung. Tuna Pailat yu owi amnahon matagon tanto‘ Yesu ep goröcdec wuya ompun’ yongo matano yun bödegoc. Ihoroc tongo amna wontucmuno Barabas woroc Yesu mongurac tongo asan imogoc. Amna woi gavmanot emoc morö tongmuna amna au doun ombung. Oro tawa amna yu Yesu yangato tongga uyapdec ongga ida amna au au fedoc. Amna worochon mano Saimon yu woi Sairini böcsadecma. Yu Yerusalem onggonga tongina tawa amnaho yu sogito woding tengga Yesuhon ep goröc imuya yu wo sumbotmuna Yesu tan togoc. Tuna owi amna koböcho Yesu yan fongmuya owi au Yesuha kombingga yong uroc ap yong tonggung. Ihoroc tuya Yesu yu ibarun fauna owi wo inogoc, “Yerusalem owi, son nocha yaininga. Muno son muyu soniha o managumboc soniha kombingga yong ointarut. Kombiarut, mepmo bongono inobarac sinom worocho sonidec öngkuuna sonu tong uroc tongga yonahing, ‘Owi managumboc mabaima yu borongdearut, yu mepmo bongonodec yungano entang.’ O sonu yonahing: ‘Sa urongo, son ohongga non niu weuya öp fiiya focfoc noni bödehun.’ Worocha tongga sonu nocha yongo yaininga, muno son muyu soniha yong ointarut. Kombiarut, noc naka woi itonggongon ep koingo wohong mepmo ngo nocdec öngkuhac. O sonu woi ep onggomo simbang worocha sondec tingting öngkuangoc? Sondec mepmo moröma sinom öngkuangoc,” Yesuho owi wo ihoroc inogoc. Oro tawa amna yu Yesuot wöntucmuno toctoc amna yaiot yu kondonggon dopdopha fogito fongga sa au mano bic kudat wocin fohong yugung. Fohong yungga sa woce öngkungmuya Yesu ep goröcdec wodung. Tongo wontucmuno toctoc amna yai tungumaho Yesu oburo aroce o tungumaho wömai oburo kandoce dobung. Tuna Yesuho yogoc, “Nandöng, goc yuhon turongono imifat impun. Yu toroc kiap tangma worochon foro makombing.” Ihoroc yuna tawa amnaho‘ Yesuhon tec tohomumucno numaho sogiantac’ yongo tim kumec togung. Oro owi amna yu foring yango itmuya amna dugo au yu Yesuha mata mene yongo yogung, “Yu amna au wömai tongfat yengidoc, o yu inoha‘ noc Kopotorochon Duic’ ihoroc yongidoc. Worochoi oro, önga ino tongfat yecyechon gesöno wömai maidimoc.” Ihoroc yongo idiya tawa amna yu ihorocgon engmuya Yesuha mata mene inongmuya auho yamuc beci viniga wo imogung. Tongo yu inogung, “Goc Yuda nanohon king itarochu nuhun. Itarocanu wömai gakaho gaka tongfat gehi,” ihoroc inogung. Oro farang docno au wömai Yesuhon bigo mondopmodec wagang sic sicyi idoc. Irimno wömai ingoroc togung, ‘Amna ngo yu Yuda nanohon king.’ Oro wontucmuno toctoc amna au Yesuot ep görucdec idocma yu Yesuha yong samborec mata inongo yogoc, “Goc Kopotorochon Duic itarocanu wömai gocho gaka orin not tongfat neia orung entamon.” Yu ihoroc yogoc mahong nucno aumaho matano kombingga inongfato yogoc, “Notu omentamot yo. Worocha goc Kopotorocha kombingmina yuha botongga gending impi. Nodu wömai toroc wontucmuno koböcma tongidomot. Worocha not nibangma wömai forobarac tang. Wohong amna ngo yuhon tong bumbumno tungu au maec.” Yu ihoroc yongbödengga wönggon Yesu inogoc, “Yesu, goc gakain mom midim sabarac sayadec itmina nocha kombihi.” Ihoroc inuna Yesuho inogoc, “Nocho boinno sinom gantiwa. Öngagon gocot nocot onoce Kopotorochon sa ogepmadec entamot,” ihoroc inogoc. Oro apmano 12 kilok bongono wocin sep yaguno bödeuna sa kumbongdigoc. Sa kumbong dingga idina 3aua ihoroc bödeuna sepho wönggon forigoc. Tongo öret socsoc bucin boru moröma idocma worocho bonipnodec wirangga fugo yai idomoroc. *** Tuna Yesu yu ecnang sinom ingoroc mambodoc, “Nandöng, noc yaruna gochon oburadec sihat,” ihoroc yongga omboc. Omong fauna tawa amnahon ofisa yu wo angmuna nangano fauna Kopotoroc yong moröng imongga yogoc, “Boinno sinom amna ngo yui Kopotorocho yangamin nongnongo idoc.” Tuna owi amna engsuran tongga idungma yuho toroc kiap öngkubocma wo angmuya soroc yongo bangaro wicanmuya‘ kou’ yongo ibaru fauna onggung. Tuna owi amna Yesuha kombing imima orin owi Galili sa guroc imufaunto Yesu tan tebungma yu woi okoce korungonbum itmuya manomano öngkubocma wo foring ac togung. Oro amna ogepma nongnongo au mano Yösep yu‘ Yesuhon ep fambangno sogiwa’ yongo Pailatot onggoc. Yu woi Yuda nanohon böcsa mano Arimatea wocema. Yu wömai kombigoc, Kopotorochon mom toborucnoho urop ehantac. Tongo yu worocha torengga idoc. Yu woi Yudananohon kaunsil memba au idoc mahong kaunsilho‘ Yesu wuya ompun’ yongo matano yu bödegocma worocho wömai yuhon irot kombic kombicnodec angit maidoc. Oro amna worocho Pailat Yesuhon epfambangnoha inong ac tuna, Pailatho‘ öc’ inuna *** *** yu engo Yesu ep fambangno sogito tohongmuna boru audec tomboda tongo sop ganango auhon woce tongsigoc. Sop ganango worocho wömai amna omima au abe matongsicsicyi kunkun idoc. Yapmu wo ambaracho wömai Sabathon manomano tong arangarang toctochon sep bongono wocin öngkuboc. Sabat bongono urop engfom togoc. Oro owi au yu osuc Galili sa guroc imu fauna Yesuot kondong ebung. Yu wömai Yösep tan tonguya Yösepho Yesuhon ep fambangno sop ganang tohong siuna agung. Wo angdengga ibaru fauna böcnon ongmuya manomano unac tugo ogepmani wo ep fambang wagac wagacha tong arangarang fongo figung. Ihoroc tuna Yuda nanohon Sabat bongono urop ebocmaha tongga yu Sabathon gendic sumboda Yesuhon ep fambangno idocan woce wönggon manggung. Oro, Sabat bongono bödeuna Söndain kembotsum sinom bongono wocin owiho unac tugoni ogepma tong arangarang togungma wo fogida Yesuhon ep fambangno sigungan woce fonggung. Ongga agungmai sop morömaho ep fambangno sigocmahon simbuno foc togocma wo ibaruya aramo oke idina sop ganango fagarit fagarityi idoc. Tuna owi wo angga sop ganang ohongmuya agungmai Yesuhon ep fambangno wocin maidoc. Woroc angmuya soroc yongo idiya amna yai tec tohomumöcno föhöc yagunobarac yu wohogon engmunya owi tan idomoroc. Owiho woroc yangga botongga aringmöngga idiya amna yaiho yu inogomoroc, “Son yaha sinom Itonggong Morömoha amna omimahon sadec yabiang? Yu ngocin maec. Yu urop idongga onggoc. Son osuc Yesuot Galili sae itonggungan bongono wocin yuho worochon yong tuctuc matano urop kanongdegoc. Son edet kamogochu nuhun? Yu mata ingoroc kanogoc: ‘Wömuno toctoc amnaho Amnahon Manano sogito ep goröcdec wuya omengoc. Omuna sep youp toctoc anfinodec wömai Kopotorocho yu tun wekuna idongungoc.’” Oro amna yaiho owi ihoroc inunya owiho Yesuho mata inogocma worocha kombigung. Oro mit owi yu sa wo imu fauna böcnon ongga yapmu agungma worochon fatno Yesuhon youp amnani 11 orin owi amna au wocin idungma yu inogung. Oro owi yapmu wo öngkung imogocma woi woroc: Maria woroc böcsa Makdalama, o Yöana, o Jems macno Maria, o ihorocgon owi au ino ot itongidungma yu worocho fatno wo yogung. Worochoi owi amna yu fatno wo kombiuya boinno maidoc. Yui yogung, ‘Imanang yang yo.’ Wohong Pita yu idongga domdomgon kumkumon woce ongmuna aringmongo sop ganang omoce forigocmai ep fambangu wocin maidoc. Boru ep fambang tom togungma worochogon wömai idina agoc. Ihoroc angga ibarun fauna‘ ngoi tingting sinom öngkupac’ yongo kombic kombic youp morö tongmuna onggoc. Oro sep bongono worochogon Yesuhon youp amnanin yai yu böcnon Emaus woce onggomoroc. Emaus ida Yerusalem onggong woi 10 kilomitahon toroc ihoroc idoc. Amna yai yu uyapdec ongtohongmunya manomano öngkubungma worochon fatno inun ganun tongga ongidinya wohogon Yesu ino yuot engkungmuna kondonggon ongtonggung. Oro amna yai yui Yesu makombing imongo angtangtang matogomoroc. Ihoroc tongo Yesuho amna yai inong ac tongga yogoc, “Sot yaöhon mata fat yong tebamoroc?” Ihoroc yuna yaimaho tonguroc yangam tongmunya nucno auma mano Kliopas worocho Yesu inogoc, “Owi amna Yerusalem taun idangma yu ambaracho manomano öngahemgon öngkubungma wo kombingduptang mahong goc tunguhogon wömai makombiroc?” Ihoroc yuna Yesuho yogoc, “Yapmu öngkubocma woi yaö sinom yo?” Ihoroc yuna amna yaiho yogomoroc, “Nodu Yesu Nasaretma yudec manomano öngkubocma worochon fatno yongtebamot. Amna wo yu woi Kopotorochon yong tuctuc amna au idoc. Yu youp tongidocmahu o mata yongidocmahu woi Kopotorocho yangamin o owi amnaho yangamin orongi sinom tongidoc. Wohong öret socsoc amna moröma orin surarohon dugo yu amna wo sogito gavmanthon oburodec siuya gavmantho yu wot omom toctochon matano yun bödeuna ep goröcdec wuya omboc. O au wömai nonu kombigo-mon, Yesuho Israel nanohon ayamihon gesöno tohuna orung itnam, mahong muno woi, yu omong fauna urop sep youp toctoc yai bödeuna sep anfino itac. O önga wömai owi au nonthon toropdecma yu fat au ninuya soroc yomon. Yu kembotgon sinom kumkumon onging. Woce ongga aingmai Yesuhon ep fambangno wocin maec. Ihoroc angga ibaru fauna fatno ingoroc nining, ‘Yaru au öngkung nimongo ninogoc, ‘Yesu yu ngocin maec yö! Yu mamec wec itongeyac.’ Ihoroc ninuya nucnoni auho kumkumon woce ongmuya owiho yingma worochon torocgon aing. Worochoi oro Yesu ino boinno maing.” Amna yaima ihoroc yunya Yesuho inogoc, “Sodu irot kombic kombic sodiu maechu nuhun. Sodu Kopotorochon yong tuctuc amnaho mata yogungma wo makombing tobingidamorochu nuhun. Mata wo kombinggahai wömai sot ingoroc kombiun: Duic yu muyu focfoc kombingga idongga Kopotorochon yaguno sadec ongga ma morö sogihun.” Yesuho ihoroc inongga mit wömai Kopotorochon bapiya wocin inoha yaö mata sinom idangma, worochon foro fandat inogoc. Forosingga Möseho mata togocma o mit yong tuctuc amna yuhon mata irim toctocyi idangma wo ambarac fandat inogoc. Mata ihoroc yongmuya ong tongga urop Emaus böcsa ambehecgon ongkubung. Tuna Yesu yu amna yai wo dongyun fauya uyap auhon onggonga togoc, mahong amna yaimaho‘ muno’ yongga Yesu inogomoroc, “Sep urop ohuna kumbong dicdicha tacmaha goc nodot ngocin itna.” Yaimaho ihoroc inunya ino bucin woce öngo idung. Wocin itmuya nacno nocnocha tongga Yesuho nacno sowarango sogitmuna Kopotorocha ecec inongo uboto amna yaima imogoc. Ihoroc tongo idina wohogon amna yaiho aun tuctuc yogoc. Aun tuctuc yuna wohogon Yesu amna yai dongyun fauna gorong onggoc. Gorong onguna amna yai wo inohogon inun ganun tongo yogomoroc, “Boinno sinom not uyapdec engitdaya bonip nodidec öngkung nimongga Kopotorochon bapiyadec mata idangma fandatninong tehuna irotnodi fadaacma wo woi woroc.” Amna yai yu ihoroc yongga idongga karupgon Yerusalem onggomoroc. Ongga yagomorocmai Yesuhon youp amnani 11 yuot nucni auot yu suran tongga idung. Suran tongga idiya amna yaima ehunya yangga inogung, “Boinno sinom, Moröma noni yu urop idongga Saimon öngkung imoc.” Ihoroc inuya amna yaima yu ihorocgon yapmu uyapdec öngkung imocma worochon fatno inongo yogomoroc, “Yesu yu not ihorocgon öngkungnimoc mahong osuchai not yu mang tuctuc tomot. Not bumbum yongo itdaya mit wömai bucin öngo itmanaina yu nacno sowarango sogito uboto nimocan wocinthong angtuctuc tomot,” fat ihoroc yogomoroc. Oro youp amnaniho mata fat ihoroc yongo idiya urop Yesu inoho yuhon bonipnodec öngkungga inogoc, “Irot soni gucno idarut.” Ihoroc yuna youp amnaniho soroc yongmuya‘ ei ngo dogu auhu’ yongo kombigung. Ihoroc kombiuya Yesuho inogoc, “Son foro yaha soroc yongga‘ nocha dogu auhu’ yongo kombiang? Son orung obuna ngo yaarut. Noc nakaho sinom ngo itatma. Godibna wot möngga aarut. Dogu yui goumo kudatno muno.” Yu ihoroc yongga orung oburo indauna agung. Angmuya kombingbanac tongmuya borongdedung. Wohong yu abe irot yai tongga idungmaha Yesuho yu inogoc, “Son nacno au idanghu?” Ihoroc yuna söng au songo sicsicyi woroc imuya nauna agung. *** Yesuho ihoroc tongo inogoc, “Noc osuc sonot itmaina mata ingoroc kanogot: Nakaha mata irim toctocyi idangma woi ambarac boinno öngkungbödehun. Mösehon matadec itacmahu o Kopotorochon yong tuctuc amnahon bapiyadec itacmahu o ihorocgon ap bapiyadec nakaha irim toctocyi itacma woroc woi ambarac boinno öngkungbödehun.” Ihoroc inongo Yesuho‘ yu Kopotorochon bapiyadec mata idangma wo kombing tangtang tarut’ yongo ingoroc inogoc, “Kopotorochon bapiyadec mata ingoroc irim toctocyi itac: Kopotorochon Duic yu focfoc morö kombingga omongga mit sep youp toctoc anfidec omocdecma idongga ongungoc. Idonguna yuhon madec wömai fatmata ogepmaho sa guroc danong ongbödeuna owi amnaho kombingga irotno ibaruya Kopotorocho turongono doun fatnahing. O son fatmata ogepma fandat inoc inoc youp ngo wömai Yerusalem taun woce forosinung. Sonu nocho toroc kiap ihono ihono tongidotma wo ambarac dan soniho yangidung. Worocha wömai sontho ngorochon fatno yong fandatnahing. Kombiarut, osuc Nandöngnaho Kunkun Yaru siuna sonot ebepha yongo mataho godingmun fadoc. Ihoroc yogocma woi nocho ongmaina woroc siaya ehangoc. Nocho Nandöngot ongoya son Yerusalem taun ngocingon torengga idiya Kopotorocho gesöno siuna ehangoc,” Yesu yu ihoroc inogoc. Oro Yesu yu youp amnani dong yangauna böcsa au mano Betani woce onggung. Woce itmuya Yesuho oburo tun fadauna youp amnani guramno sing imogoc. Ihoroc tongga idina Kopotorocho Yesu sogito momdec tögoc. Tuna youp amnani wo angga wocingon goruc yemoc tong imongo yong moröng imogung. Ihoroc tongo kombing borong tongmuya ibaru fauna Yerusalem taun onggung. Yerusalem itmuya bongono muno öret socsoc bucin öngo Kopotoroc yong moröng imongidung. Oro, osucgon sinom, manomano ambarac abe maöngkui idiya, Kopotorochon mata itonggongnobarac, Duic, yu urop itdegoc. Yu Kopotorocot idoc. O Duic ino woi Kopotoroc. Yu woi osuc sinom forosicsicnodec urop Kopotorocot itdegoc. Oro yudec singga Kopotorocho sa guroc manomano ambarac doun öngkubung. Yapmu au komanang maöngkuboc. Muno, manomano ambarac öngkubungma woi Kopotorocho Duicdec singga doun öngkungbödegung. Duic yu woi itonggong koingbarac. Tongo yu nonot engmuna guroc amnahon yaguno idoc. Yu worocho wömai kumbong yaguno möngga iditac. Tuna kumbongo yuhon gesöno obmukusuc au matohogoc. Oro Kopotorocho amna au yaguno worochon foro yong tuctuc yocyocha inongmuuna eboc. Amna worochon mano Jön. Kopotoroc yu‘ owi amna ambaracho yuhon matano kombiuya yagunoha kombing tobing imongitnung’ yongo amna woroc inongmuna eboc. *** Wohong Jön ino woi yaguno maidoc. Muno, yu ebocma woi yagunohon foroha ninong tangtang toctocha eboc. Kopotorochon yaguno boinno woi Duic yu woroc. Yuho wömai owi amna ambarac yaguno möng imocimocha gurocdec noniot eboc. Yuho engmuna nonot itongidoc mahong guroc amnaho wömai yuhon forono kombing tuctuc matogung. Kopotorocho sa guroc manomano ambarac yudec singga doun öngkubung mahong guroc amnaho yu me imogung. Mom sa guroc woi yuhon fat itbödeang mahong guroc amnaho yu oröc matong imogung. Wohong owi amna yu oröc tong imongmuya kombing tobing imongidungma yu wömai Kopotorocho kombing imuna yuhon weni manani öngkubung. Kopo-torochon weni manani öngkubungma wömai mac nandöngon nogotha muno, o ihorocgon amna auhon kombic kombicha muno, o ihorocgon godip föbhon ibiboha muno. Kopotorocho‘ yu nakain wenai mananai sinom idarut’ yongo yu doun wego öngkubung. Oro Kopotorochon mata worocho amna öngkungmuna nonthon bonip nonidec bongono docutno itongidoc. Itongidina nontho yuhon toroc kiapmo yaguno wairurunobaracho wo angtangtang togomon. Kiapmo ihorocno wömai Kopotorocho inoin Manano batip sinom yuha-gon imongitac. O yuhagon tongga Kopotorocho non ningbangitac. O yu wömai Kopotorochon mata boinno ninuna kombigomon. Oro Jön yu Duichon yong tuctuc mata ninogoc. Yu mata orongi yongga yogoc, “Nocho amna ngorocha osucgon kanongdegot, ‘Amna noc menan engtepacma yu woi nochon öngitna. Noc abe maöngkung edeya yui urop idoc,’” ihoroc yogoc. Oro Duicdec wömai Kopoto-rochon banac banacno foc tongga idoc. Worocha tongga yu non ningbanauna bongono bongono guram foro ihono ihono nondec öngkung nimongidoc. Nongoru wömai Kopotorocho Möseho oburodec nimogoc. Wohong banac banachon uyap boinno wömai Kopotorocho‘ Yesu Duichon youpha’ yongo tun öngkung nimogoc. Non guroc amna non Kopotoroc mangidamon. Muno, Kopotorochon Manano batip sinom yuhogon wömai Kopotorochon foro kombingdehac. Tongo yu nonot engmuna Nandöngon foro nindauna nontho kombing tuctuc tongidamon. Oro Yuda nanohon amna moröma Yerusalem taun ididungma yu öret socsoc amna orin Livaihon toropdecma amna au inongmuya Jön yamuc gupgup forosicsic amna yuot onggung. Yuot ongmuya inong ac tongga yogung, “Gocu numa sinom, gocu Duic worochu nuhun?” Ihoroc inuya Jöntho inoin forono öp masii eran sinom inong tuctuc tongga yogoc, “Nocu amna Kopotorocho weran sing imogocma Duic, woroc muno.” Ihoroc yuna amna ebungma yu wönggon inong ac tongga yogung, “Tingting oro, gocu Elaiyahu nuhun?” Ihoroc inuya Jöntho‘ muno’ yogoc. ‘Muno’ yuna yuhoi kiringga wönggon inogung, “Oro, Möseho yogoc, Kopotorochon yong tuctuc amna moröma yu ehangoc. Gocu worochu nuhun?” Ihoroc inuya Jöntho wönggon‘ muno’ yongo yogoc, “Noc woroc muno.” Ihoroc yuna yu madango inong ac tongga inogung, “Worochoi oro, gocu numa sinom oro. Gocu gakaha tingting yongitaroc. Goc ninong tuctuc tia nonu ongmanaina amna moröma ninong mudungma yu inongburoc tonaya kombiarut.” Ihoroc inuya Jöntho yong tuctuc amna Aisaia yuhon mataha kombingmuna mata urago ingoroc inogoc, “Nocu sa moropmodec itmaina Kopotorochon mata ingoroc yong mamboditat: ‘Morömahon uyap tong nongnong tarut.’” Jön yu ihoroc yuna Farisi ebungma yu Jön ingoroc inong ac togung, “Oro gocu Duic muno, o gocu Elaiya muno, o ihorocgon gocu yong tuctuc amna moröma wo muno? Worochai oro, foro yaha gocu owi amna yamuc gung imongitaroc?” Ihoroc yuya Jöntho inogoc, “Nocu yamucgon gung kamongitat mahong amna moröma yu urop bonip sonidec itongeyac. Wohong sonu yu abe makombing iming. Nocu yu osuc fat imoya yuho menan ehangoc. Yu woi amna moröma sinom gendicma. Nocu yu simbang muno worocha woroc, noc yuhon mene darange angit matoctocno,” Jön yu ihoroc yogoc. Oro mata wo inun ganun togungma wömai Yödan yamuc ökene böcsa au mano Betani, wocin togung. Jöntho sa woce itmuna owi amna yamuc gungimongidoc. Oro kembotsum Jöntho agocmai Yesu ino yuot eboc. Wo angmuna yogoc, “Aarut! Kopotorochon bot sipsip beracno. Yu worocho guroc owi amnahon wontucmuno sumbotmuna dongyun bödenahing. Nocho amna worocha urop kanong tuctuc tongga yogot, ‘Amna noc menan engtepacma yui moröma, yu noc nanggirahac. Noc abe maöngkui edeya yu urop idoc.’ Nocho yu abe makombing imot. Wohong nocho engmaina‘ Israel nano Duicha tong arangarang tongga idarut’ yongo yu yamucdec gung imongitat.” Jön yu mata sakaun fiuna Duicha wönggon ingoroc yong tuctuc yogoc, “Kopotorocho‘ owi amna yamuc gung impi’ yongo noc nanong muuna ebot. Tongo yu nanogoc, ‘Weranno wömai ingoroc engoc: Kunkun Yaruho yudec ohongga yuot engoc. Amna worocho wömai owi amna Kunkun Yarudec gung imangoc.’ Ihoroc nanogocma worochon boinno noc urop angdet. Noc aaya Kunkun Yaruho yup kanaröm gan tongga mom imun fauna ohongga amna worocdec idoc. *** Oro nocu weran wo yudec angdegotmaha ingoroc kanong tuctuc towa: ‘Amna ngoi Kopotorochon Manano,’” Jön yu ihoroc yogoc. Oro kembotsum Jönot youp wabkaracnin yaiot yu ongmuya osuc youp togungan woce wönggon idung. Woce itmuya Jöntho agocmai, Yesu yu uyap ongga idoc. Tuna Jöntho yogoc, “Aarun! Yu woi Kopotorochon bot sipsip gumboc. Kopotorocho turongo noni tun bödec bödecha tong arangarang togocma woroc.” Ihoroc yuna youp wabkaracnin yaimaho mata woroc kombingga ongga Yesu tan tonggomoroc. Tunya Yesuho ibarun fauna yaima yangmuna inogoc, “Sothu yaöha nocot ebamoroc?” Ihoroc inuna yaimaho inogomoroc, “Rabai, gocu böcsa nahe sinom iditaroc?” (Ma‘ Rabai’ ngorochon foro wömai fandat fandat amna.) Ihoroc yunya Yesuho inogoc, “Sot engga aarun.” Ihoroc inuna yaimaho Yesuot ongmunya böcno wo angtangtang tongga Yesuot kondonggon woce idung. kilokdec ongga dobocsisi. Doboc siuna ibarun fauna onggomoroc. Oro amna tunguma woi Saimon Pita worochon orugo mano Andru. Yu Jöntho Yesuha mata yogocma wo kombingga Yesu tan tonggoc. Tongo mit yu domdomgon ongmuna orugo Pita aun feuna inogoc, “Non urop Mesaia ana fec.” (Ma‘ Mesaia’ worochon foro wömai ingoroc: Kopotorocho amna ngo‘ owi amnani wöntucmunodecma öcangyun möarut’ yongo weran togocma, woi Duic.) Oro Andru yu ihoroc tongga orugo Saimon yangada Yesuot tonggoc. Yangat tonguna Yesuho yu angmuna inogoc, “Gocu Saimon Jönthon manano. Nocho maya wego‘ Sepas’ ihoroc mambotiwa.” (Ma‘ Sepas’ woi‘ Pita’ worocgon. Worochon foro wömai grik matadec‘ sop’ ihoroc.) Oro kembotsum Yesu yu‘ Galili gurocin ongowa’ yongo uyap forosigoc. Uyap ongmuna Filip aun feuna inogoc, “Goc engga noc nari.” Filip, Andru orin Pita yu böcno tungu, mano Betsaida. Filip yu ongga amna au mano Nataniel yu aun feuna inogoc, “Kombihi, nonu amna moröma ana fec. Yuha wömai Möseho nongoru bapiyadec yongtuctuc mata singdegoc. O yong tuctuc amna osuc idungma yu ihorocgon yuhon yong tuctuc matano irim togung. Amna worochon mano Yesu, yu woi Yösephon manano, taun Nasaretma.” Filipho ihoroc inogoc mahong Nataniel yu yogoc, “Yapmu ogepma au Nasaretdecma maöngkuic.” Ihoroc yuna Filipho wönggon inogoc, “Gakabut engga ahi.” Ihoroc inuna ongunya Yesuho Nataniel angmuna yogoc, “Amna ngo epacma yui Israel amna boinno. Yudec imanang matahu o imanang toroc kiap au maec.” Ihoroc yuna Natanielho inong ac tongga yogoc, “Gocu noc tingting sinom kombing namparoc?” Ihoroc yuna Yesuho inogoc, “Kombiharoc, Filipho goc abe maganong yongidina noc gaaya ep fik worochon forodec eroc.” Ihoroc yuna Natanielho mata woroc kombingga inogoc, “Fandat fandat amna, gocu Kopotorochon Manano. Gocu Israel nanohon king.” Ihoroc yuna Yesuho inogoc, “Nocho ganot, ‘goc ep fik forodec idiya gaat’ ihoroc ganotmaha gocu urop noc kombing tobing namparochu. Woroc woi yapmu obugu. Worochoi oro, oipmon wömai goc aaya yapmu moröma öngkuangoc.” Ihoroc inongga mata au sakaun fiuna yogoc, “Nocho boinno sinom kantiwa, oipmon son auya mom simbu fagariuna Kopotorochon sum yaruho Amnahon Mananodec uhi ohoi tonahing.” Yesu ihoroc yogoc. Oro Yesuho Filip orin Nataniel inong yuna sep youp toctoc yai bödeuna böcsa au mano Kena, Galili distrik wocin amna au yu oweno obu fogit fogithon tong sonoc morö togoc. Tuna Yesuhon macno yu woce idoc. O Yesu orin youp amnani yu ihorocgon inong wodiuya yu ambarac woce onguya idung. Oro tong sonoc morö tongga idiya wain yamuc bödec bödec yuna Yesuhon macnoho Yesu inogoc, “Wain yamuc urop bödec bödecha tac.” Ihoroc inuna Yesuho inogoc, “Mac, ngomai nochon manomano muno, nochon bongono abe maehac.” Ihoroc yuna macnoho youp wabkarac inogoc, “Yuho yapmu au toctocha kanunai wömai son muyu matano sumbotmuya worochon torocgon tarut,” ihoroc inogoc. Oro bongono wocin yamuc ureng moröma 6 sopdec tobic tobicyi ihorocho böc wocin idung. Yuda nano yu wömai inoin toroc kiap sindanmuya yamuc ureng worocdec yamuc geda gungidung. Yamuc ureng worochon irotnon wömai yamuc 100 litahon toroc bego idoc. Oro Yesu yu youp wabkarac ingoroc inogoc, “Son yamuc koriuya ureng ngo foc tongga idarut.” Ihoroc inuna yu yamuc geda fengga ureng wo foc tocno sinom togung. Foc tongga idiya Yesuho youp wabkarac inogoc, “Son kap au sogitmuya yamuc au geda amna nacno angtorehacma yu teng imarut.” Ihoroc inuna wabkaracho worochon toroc tuya nacno angtorec torec amna yu wo sogida nangga kombigocmai, yamuc wo wain gandup tongga ibibo sinom idoc. Tongo yu wain wo nahema geda tebungma worochon foro makombigoc. Youp wabkarac yamuc ureng tong foc togungma yuhogon wömai kombigung. Tuna amna nacno angtoregocma yu tong sonochon morömo inong yongga inogoc, “Non ambarac wömai toroc kiap ihorocno tongidamon, non wain yamuc soworengga ibibo sinom itacma wo osuc owi amna imongidamon. Tuya owi amnaho yamuc koböcma nongga bumbum yongga idiyai oro mithu wömai wain yamuc sumoma wo geda owi amna imongidamon. Nonu ihoroc tongidamon mahong gocu ihoroc matoroc. Gocu osuc wain yamuc sumoma wo nimparoc. Wo nauya bödeuna oro mit wain yamuc ogepma mönengno önggöngyi feng nimparoc,” ihoroc inogoc. Oro Yesu yu Kana böcsa Galili gurocin itmuna toroc irömbu wo fodibo sinom togoc. Ihoroc tuna yuhon gesö moröma Kopotorocho imogocma worocho eran öngkuuna youp amnaniho woroc angga yuha kombing tobing imogung. Oro mit Yesuho macno ot Kaperneam bucin onggoc. Tuna yuot orugiot youp amnaniot yu ambarac sep youp toctoc au woce idung. Oro Yuda nanohon bongono moröma‘ Pasowa’ wo urop eng fom togoc. Woi bongono moröma Kopotorocho Israel nano yang banauna ogep idung worochon bongono. Tuna Yesu yu Yerusalem taun ögoc. Öngga yu öret socsoc böchon gombo ganang öngga yagocmai, bisnis amna yu wocin itmuya bot bulmakauhu o bot sipsiphu o yup kanarömphu wo fiuya owi amnaho wöngidung. O aumaho wömai inoin abamodec itmuya möneng imun gamun youp tongo idung. Ihoroc tongga idiya Yesuho wo yangga ec imuna yi sopsop au sogitmuna bot sipsip, bulmakau wo ambarac dong yandup togoc. Tongo yu amna möneng youp togungma worochon möneng docno tong samborec tongga abamnoi ibanda koringyun möng imogung. Tongo amna yup kanaröm figungma yu inong fata inogoc, “Son yup soni fogida fongurit. Son ihoroc tuya Nandöngnahon böc ngorocho maket tait simbang öngkupac,” ihoroc inogoc. Tuna Yesuhon youp amnani yu Yesuhon kiapmo wo angmuya Kopotorochon bapiyadec mata au itacma worocha kombigung. Mata wömai ingoroc itac: “Nocu gochon böcaha toup kombihatmaha irotna aranggum uuna‘ böc ngorocho kunkun itun’ yongo youp orongi tangot.” Ihoroc tuna Yuda nanohon amna dugo au yu wo auya angit maidina Yesu inong ac tongga yogung, “Gocu momphon toroc kiap au tia nontho woroc angga kombinam, ‘boinno gocu Kopotorochon madec engmina amna wo ogep dongyaria ongup.’” Amna dugo yu ihoroc yuya Yesuho mata ökene iban imongga inogoc, “Son öret socsoc böc ngo gumaruya nocho wönggon sep anfihagon temongma öangoc.” Ihoroc yuna amna dugoho yogung, “Mayain öret socsoc böc ngomai biruc 46 worochon irotnon temongmu öcöchon youpno togung. Worochoi oro gocu tingtinga sep youp toctoc anfihagon tongbödec bödecha yaroc yo?” Ihoroc inogung mahong Yesu yu öret socsoc böc sinompha mayogoc. Muno yu inoin godip föbohon mata tepmogon yogoc. Worocho wömai sep youp toctoc anfi omongga ida wönggon idongungoc. Kopotorocho Yesu kumkumondecma tun wekogocan bongono wocingon wömai youp amnaniho mata tepmo ngorochon forono kombing tangtang togung. Tongo yu mata Kopotorochon bapiyadec itacma orin Yesuhon mata wo ambarac‘ boinno itac’ yongo kombing tobigung. Oro bongono morö‘ Pasowa’ worocho engkuuna Yesu yu Yerusalem taun itmuna toroc kiap inobarac sinom ihono ihono tuna owi amna koböcmaho wo angga Yesu kombing tobing imogung. Yu kombing tobing imogung mahong Yesu yu inoin foro amna au eran maindagoc. Wömai yaha yu owi amnahon irot urop soworengdeuna arangarang mayogung. Yesu yu owi amna ambarachon foro kombingbödegoc. Amna auho inong tuctuc matogoc, muno yu inobut soworengga owi amnahon irot kombic kombic kombingbödegoc. Oro amna moröma au mano Nikodemus yu wocin idoc. Yu woi Yuda nanohon kaunsil memba o yu Farisihon toropdec sakaun ficficyi. Oro, amna worocho kumbong Yesuot engmuna ingoroc inogoc, “Fandat fandat amna gocu toroc kiap inobarac sinom tongitarocmaha nonu kombiamon, Kopotorocho goc‘ fandat fandat amna iti’ yongo ganong yuna eboroc. Kopotorocho amna au matongfat yeunai wömai yu toroc kiap gocho tongitarocma, iho angit matun.” Ihoroc inuna Yesuho mata ökene ingoroc iban imogoc, “Nocho boinno sinom gantiwa, Kopotorocho tuna amna au yu managumboc simbang wego maöngkuicmai wömai yu Kopotorochon mom toborucno maun feic.” Ihoroc yuna Nikodemusho kombiun matuctuc yuna wönggon inogoc, “Tingting oro, amna basi detdetyi yu ting tongga wönggon wego öngkupnahing? Yu wönggon macnoho modibon uuna macnoho wönggon bacbacnoha woha tingting?” Ihoroc yuna Yesuho inogoc, “Nocho boinno sinom gantiwa. Amna au yu irotno ibanda yamuc guantacanu wömai Kunkun Yaruho tuna yu Kopotorocho yangamin nongnongo itmuna Kopotorochon midim sabarac sa woce ongmuna itonggong koing aun feangoc. Ihoroc maticma wömai yu woce mangic. Godibhon toroc kiapdec öngkup öngkupyi woi godibhongon o Kunkun Yaruhon toroc kiapdec öngkup öngkupyi woi Kunkun Yaruhon. “Nocho wego öngkup öngkupha mata ganotma worocha soroc yirocha. Kiapmo worocho wömai sum tongitacma simbang, sum yu inoin ibibogon tanda woce woce busongitac. Tuna gocu kikoröpnogon kombingitaroc mahong nahe ida epacnohu o nahe ongeyacno wömai makombiroc. Oro, Kunkun Yaruho ting tuna amna au wego öngkuantacno worochon foro wömai gocu ihorocgon angit makombiroc mahong amna auho irotno ibarunai wömai gocu yuhon toroc kiapmo wego angmina kombiantaroc, amna wo yu boinno sinom wego öngkuboc.” Yesu ihoroc yuna Nikodemusho kombiun matuctuc yuna wönggon inong ac tongga yogoc, “Manomano ngo yarocma wo woi tingtingno sinom öngkuun?” Ihoroc yuna Yesuho inogoc, “Mayain, gocu Israel nanohon fandat fandat amna itaroc mahong ngorochon foroi kombing tangtangu matoroc. Nocho boinno sinom gantiwa, nonu manomano tuctugo kombiamonma worochon matagon yongidamon. O manomano yang tangtang togomonma worochon forogon wömai yong fandadidamon mahong son amna moröma sonu mata noni makombing tobingidang. “Nocho osuc gurochon manomanohagon fandat kanongidot mahong sonu nochon mata makombing tobigung. Worochai oro, nocho momphon manomanoha fandat kanoyai wömai tingtingno kombing tobing namontang? Woi muno. Amna auho momdec maögoc. Muno, Amnahon Manano yu tunguhogon wömai momdec ito guroc ngocin ohogoc. Osuc Möseho sa amna maiyan woce gorom tun fadauna suraroho wo angmuya orokogung. Oro worochon torocgon wömai Amnahon Manano ep goröcdec tuu fadauna owi amna ambaracho yuha kombing tobing imonahingma yu wömai orokongga itonggong koing sogitnahing. Wömai yaha, Kopotoroc irot basi sinom, yu guroc ngorochon owi amnaha toup kombingitac. Worocha tongga yu inoin Manano batip sinom‘ nontha’ yongo boging nimogoc. Tuna owi amna yuha kombing tobing imongidangma yu magorong ongoning. Muno, yui itonggong koing sogitnahing. “Kopotorocho Manano sigocma wömai owi amna mata youpdec fohong yucyucha muno. Mananohon youpha tongga Kopotorocho owi amna wontucmunodecma öcangyun muuya batip itnahing. Boinno sinom, owi amna yu kombing tobing imongidangma yu wömai mata youpdec gorong onggongon fat maitning. Wohong owi amna yu makombing tobing imingma yu urop guroc ngocin Kopotorocho yangamin amna omomyi simbang idtongga mata youpdec gorong ongbödenahing. Wömai yaha, yu Kopotorochon Manano batip sinom yuha makombing tobing imogungmaha. “Oro mata youpdec idithon foro wömai ingoroc: Yagunoho gurocdec engkuboc mahong guroc amnaho kumbongnodec itonggonga toup kombigung. Tongo yu toroc kiap wontucmuno toctocha kiringga yaguno me imongidung. Wontucmuno toctoc owi amna yu wömai‘ toroc kiap wontucmunononi eran öngkuicyit’ yongo yagunoha ayam tong imongidang. Wohong owi amna Kopotorochon toroc kiap boinno tanidangma yu wömai yagunodec eran itongidang. Ihoroc tuya suraroho yu yangmuya kombiantang, boinno sinom, Kopotorocho yu tongfat yeuna toroc kiap nongnongodecgon itongidang,” Yesu yu Nikodemus inong tuctuc ihoroc togoc. Oro mit Yesuot youp amnaniot yu Yudia gurocin ongga bongono au woce itmuya Yesuho owi amna yamuc gung imogoc. Oro Jön yamuc gupgup forosicsic amna yu ihorocgon owi amna yamuc gung imogoc. Yu wömai sa au mano Ainon woce idina owi amna koböcmaho epgon tuya yu yamuc gung imogoc. Ainon sa woi Salim böcsa ambehecgon. Woce wömai yamuc moröma idoc. Bongono wocin wömai Jön abe orung idoc. Herötho yu yi bucin abe matohong yugoc. Oro oipmon Jönthon youp amnaniho Yuda amna tunguot mataho emoc togung. Yu wömai‘ yamuc gupgup kiap tingtingno sindanda Kopotorocho yangamin sacsago öngkuantamon’ yongo yong osudung. Ihoroc tongga yu Jönot ongmuya inogung, “Fandat fandat amna kombihi, amna au osuc Yodan yamuc ökenne gocot idocma o goc yuhon yong tuctuc mata yogorocma, amna wo yu inobut owi amna yamuc gung imongga itac. Ihoroc tuna owi amna ambaracho yuot ongbödeang.” Ihoroc yuya Jöntho mata ökene iban imongga yogoc, “Oro Kopotorocho amna au youpno imuna amna yu worochon torocgon tun. Son sonibut nocho Duicha mata yogotma wo kombingdegung. Nocu Duic muno. Kopotorocho‘ goc Duichon uyap tong arangarang tongga osuc fat impi’ yongo nanong muuna ebot. Kombiarut, owi berac yu opnoho bucin öngga yuot kondong entac mahong amna worochon orugo yu orugo owi berac tong sihacmaha borongdeantac. Oro worochon torocgon wömai nocho ahatmai suraro moröma urop Yesuot ongidang. Nocho wo angga toup borongdehat. “Kombiarut, Kopotorocho noc youp namogocma urop bödeuna komong engot mahong Duic yu inoin youp forosingga ma moröma sogihun. Momphon amnaho non guroc amna ambarac ninggiratbödehac. Non guroc amna nonu gurochon manomanogon kombingmanaina worochon fatnogon yongidamon. Wohong amna momdecma yui manomano ambarachon öngitno. Yu momdec itmuna momphon manomano angbödegoc. Tongo yu worochon mata fat ninongitac mahong guroc amnaho yuhon fatno kombiuya angit maec. Wohong owi amna auho yuhon mata kombiuya angit idina sogit akep tongidang. Tuya nonu kiap ihorocno yangmanaina kombiamon, boinno sinom, Kopotorochon mata woi boinnogon. Kopotoroc yu Kunkun Yaru Duicdec siuna foctuna yu Kopotorochon matagon fandat ninongitac. Nandöng Kopotoroc yu Mananoha toup kombihac. Worocha tongga yu manomano ambarac yuhon oburodec fingbödegoc. “Tuna owi amna Kopotorochon Mananoha kombing tobing imongidangma yu wömai itonggong koing sogitdeang. Wohong owi amna Mananoha me imontangma yu wömai itonggong koing masogitning. Muno, Kopotorocho yuha ecego kombingga urago wontucmuno imangoc.” Jön yamuc gupgup forosicsic amna yu Yesuha yong tuctuc mata ihoroc yogoc. Oro Farisi amna yu Yesuhon fatno ingoroc kombigung, Yesuho urop Jön anggirahac, yu owi amna koböcma sinom yamuc gung imuna torop worocho yu tanidang. Wohong Yesu inobut wömai amna yamuc magung imongidoc. Youp amnanihogon wömai togung. Oro Farisiho fatno ihoroc kombiuya Yesuho urop yuhon irotnohon foro kombingga Yudia sa imun fauna wönggon Galili gurocin onggoc. Oro Galili onggongon uyap wo wömai Samaria nanohon guroc bonipnodec idoc. Worocha tongga Yesu yu Samaria nanohon böcsa auhon ongkuboc. Böcsa worochon manoi Sikar. Sikar woi Jeköphon manano Yösep sa guroc imogocma woce ambehecgon idoc. Wocin wömai Jeköpho osuc yamucha gopma gidoc. Oro Yesu yu uyap worochon engmuna foc imuna ongga yamuc gopma tan wocin omoc idoc. Sep bongono wömai 12 kilok ihoroc idoc. Yesu yu omoc idina youp amnani nacno wöcwöcha taun woce ongbödeuya Yesu inogon idoc. Tuna Samaria owi au yu yamuc getgetha ehuna Yesuho yu inogoc, “Owi, yamuc get nampi.” *** Ihoroc inuna Samaria owi yu mata wo kombiuna angit maidina mata ökenne iban imongga yogoc, “Tingting oro, gocu Yudia amna o nocu Samaria owi yo. Worocha goc‘ yamuc get nampi’ yarocma woi angit maec.” Yuda nano yu Samaria nano ot oröc oröc maididungmaha tongga owi worocho mata ökenne ihoroc iban imogoc. Ihoroc inuna Yesuho inogoc, “Owi, Kopotorocho goc irot ogep gamoc gamocha kombihac mahong gocu wo makombiroc, o ihoroc-gon goc nochon foro makombiroc. Kombiantarocanu wömai gocho noc‘ yamuc nam’ ihoroc nanim. Naniyai nocho yamuc itonggongno-barac gamam.” Yesuho ihoroc yuna owiho inogoc, “Amna moröma, gocu yamuc urenga muno o yamuc gopma ngoi ubarago sinom, worocha gocho yamuc itonggongnobaracma wo nahema sinom geda namontaroc? Kombihi, öranoni Jeköp yu inobut yamuc gopma ngomai gidoc. Tongo inohu o mananihu o bulmakaunihu o bot sipsipnihu yu ambarac yamuc ngorocgon nongidung. O gocho wömai Jeköp anggiraharochu nuhun?” Ihoroc yuna Yesuho matano ökene iban imongga yogoc, “Owi amnaho yamuc ngoroc nauya ingguroho karupgon wönggon manman yongitac. Wohong nocho amna au yamuc imeya yu woroc nanggai wömai ingguro wönggon manman mayic. Muno sinom, yamuc worocho wömai amna irotnon daro sunda ongocgon tongga itonggong koing tun öngkung imangoc.” Ihoroc yuna owiho Yesu inogoc, “Amna moröma, goc yamuc woroc namiya nawa. Namiyai wömai nocho yamuc getgetha ngocin wönggon mahit. Muno, ingguna wönggon yamucha ma-manman yic.” Oro ihoroc inuna Yesuho inogoc, “Goc ongmina oba inia eparun.” Ihoroc inuna owiho inogoc, “Noc obna muno.” Yuna Yesuho inogoc, “Gocu boinno sinom yaroc, ‘noc obna muno yo’. Noc urop kombing-dehat, goc osuc amna 5ot itongidoroc. O amna önga gocot iditacma yui gochon oba muno.” Yesu ihoroc yuna owiho mata wo kombingga soroc yongga inogoc, “Mayain, goc yong tuctuc amna au yo. Worocha nocho yapmu auha ganong ac towa, ombusakung noni yu sa urongo ngocin suran tongmuya Kopotorocha yong moröng imongidung mahong son Yuda nano sonu ihoroc matongidang. Muno, sonu yongidang, Kopotorocha yong moröng imocimoc wömai Yerusalem taun, wocegon tongitnahamon.’” Ihoroc yuna Yesuho inogoc, “Owi, önga wömai sonu sa urongo ngocingon yong moröngidang, o Yuda nano yu Yerusalem wocegon tongidang mahong nocho boinno sinom gantiwa, oipmonu wömai owi amnaho böcsa danong woce woce Nandöng Kopotoroc yong moröng imong tongonahing. Son Samaria nano sonu yapmu makombing imingma worocha yong moröng imongidang. Wohong Yuda nano nonu wömai yapmu kombiamonma worocha yong moröngidamon. Guroc owi amnahon itonggong koing doun öngkung imocimoc amna wömai Kopotorocho Yuda nanohon bonipnodec tun öngkuangoc. Oro bongono wego au öngkup öngkupha tac, o önga urop öngkupac. Bongono wocin wömai owi amnaho irothon kiapdec kombingmuya Nandöng Kopotoroc Kunkun Yaruhon gesödec yong moröng imong-itnahing. Kiap ihorocnoha wömai Nandöng noni Kopotoroc yu toup kombihac. Kopotoroc yui Yaru kiap. Worocha tongga owi amnaho yuhon mata boinno kombing tobingmuya Kunkun Yaruhon gesödec yong moröng imongitnung.” Yesu ihoroc yuna owiho yogoc, “Noc urop kombihat, Duic yu engmuna manomano ambarachon foro ninong tangtang tuna tuctugo kombinahamon.” Ihoroc yuna Yesuho inogoc, “Nocho goc mata gantatma, noc naka Duic woroc.” Yesuho mata ihoroc yongbödeuna wohogon youp amnaniho engga agungmai, Yesu yu owi auot mata yongo idomoroc. Woroc angga soroc yogung mahong yu‘ goc yaö sogit sogita taroc?’ o‘ gocu yaöha owi ngorocot mata yaroc?’ ihoroc Yesu mainong ac togung,” Oro owi yu yamuc urengno woce tong singga imun fauna böc macnon ongmuna owi amna inogoc, “Engga engga amna au aarut! Yu noc manomano ambarac osuc togotma nanongbödehac. Amna ngo yu Duichu nuhun?” Ihoroc inuna owi amna ambaracho böcsa imu fauna Yesuot ebung. Oro owi wo yu böcsa woce idina youp amnaho Yesu kiring imongga inogung, “Fandat fandat amna, muyu nacno au nahi.” Ihoroc inuya yuho yogoc, “Nocu nacno foro au nongitat mahong sonu wo abe makombing.” Ihoroc yuna youp amnaniho kombic kombic youp morö tongga yogung, “Amna auho nacno fengga imochu nuhun?” Ihoroc yuya Yesuho inogoc, “Nochon nacno boinno wömai woroc, noc muyu nanong muuna ebotma yuhon irot kombic kombicno tanto yuhon youpno ta bödehun, nacno boinnoi woroc. Oro sonu ingoroc yongidang: ‘ ihoroc bödeuna nacno tanac tanac bongono engoc.’ Worochoi oro nocho ingoroc kantiwa: Son ön yang findararut. Nacno urop orokongga arangarang yongga idang. Tuna youp wabkaracho urop itonggong koingon boinno tanangga youpnohon wöngnacno fogiang. Tuya amna torop nacno mögungma orin amna torop nacno tanac tanac youp tongidangma yu ambaracho youpnohon boinno yangmuya borongdeang. Worochon mata owi amnaho ingoroc yongidang: ‘Amna auho nacno möngidang o torop auho wömai worochon boinno tananahing.’ Oro osuc amna torop auho yitno möng tonguya mit nocho son nacno tanac tanacha kanongmuaya onggung. Yitno möcmöc youp focfocbaracma wömai sonu matogung. Muno amna torop auho wömai togung. Tuya sontho yuhon youpnohon boinno tanaang,” Yesu ihoroc yogoc. Oro owi wo yu Yesuha ingoroc yong taboc, ‘nocho osuc yaö manomano togotma wo ambarac yuho nindangbödehac.’ Yu ihoroc yong tabocmaha tongga Samaria nano böcsa wocema koböcmaho Yesuha kombing tobing imogung. Tongo yu Yesuot engmuya‘ yu karupgon ongirocha’ yongo kiring imogung. Tuya Yesu yu sep youp toctoc yai böcsa woce idoc. Woce idina owi amna koböcmaho Yesuhon mata kombingga kombing tobing imogung. Tongo yu owi wo inogung, “Nonu gocho fatno ninogorocmaha worochagon amna ngo makombing tobing imamon. Muno, non nonibut duc matano kombingga ingoroc kombiamon: Amna ngorocho yui boinno sinom guroc owi amna ambarac wontucmunodecma öcangyun muuya itonggong koing imocimoc amna,” ihoroc inogung. Oro sep youp toctoc yai bödeuna Yesu yu Samaria nano wo doun fauya Galili gurocin onggoc. Oro Yesu inobut wömai yogoc, ‘Kopotorochon yongtuctuc amna yu ino böcsanonu mano muno.’ Ihoroc yogoc mahong yu inoin böcsanon ongkuuna Galili nanoho yu angga borongdedung. Yu wömai bongono moröma‘ Pasowa’ wocin Yerusalem öngmuya yauya Yesuho manomano toroc kiap inobarac sinom togoc. Worocha tongga yu Yesuha borongdetmuya gending imogung. Oro Yesu yu ongga wönggon Galili gurochon böcsa au mano Kana woce idoc. Wocin wömai yu osuc tuna yamucho wain gandoc. Oro kinghon ofisa au yu Kaperneam bucin idoc. Yuhon manano wömai obukoc tongga idoc. Tuna ofisa yu kombigocmai, ‘Yesu yu urop Yudia sa imun fauna Galili gurocin epac.’ Yu mata wo kombingga Yesuot engmuna dönac inongga yogoc, “Manana urop omompha tac, worocha goc engmina nochon manana wo ti orokotun,” ihoroc inogoc. Tuna Yesuho mata urago inongga yogoc, “Nocu toroc kiap inobarac orin momphon weran au matoyai wömai sonu makombing tobing namoning yo.” Ihoroc inuna ofisaho kiring imongga wönggon ino-goc, “Moröma, goc karupgon epi, manana omicyit!” Ihoroc yuna Yesuho inogoc, “Goc ongoi, manama mamic, orokongga idtong-ungoc.” Ihoroc yuna ofisaho mata wo kombing tobingga onggoc. Yu abe uyapdec idina youp wabkaracni auho engga au feuna inogung, “manama wec itac.” Ihoroc inuya ofisaho yu inong ac tongga yogoc, “Bongono yaödec sinom manana ogep ec?” Ihoroc yuna yuho yogung, “ kilok dobocsisiha obukocnoho imun faac.” Yuya fanoho kombigoc, ‘Mayain, oip bongono worocdecgon wömai Yesuho yogoc, manama orokongga idtongungoc,’ ihoroc kombingga yu ino orin owi amna yuho bucin ididungma yu ambarac Yesuha kombing tobing imogung. Oro Yesuho Yudia sa imun fauna Galili gurocin ebocan bongono wocin yu toroc kiap moröma wo togoc. Tongo yu urop bongo yai inoin gesö moröma Galili owi amna indauna agung. Oro oipmon Yesu yu Yuda nanohon yong moröng bongono au acacha Yerusalem taun woce ögoc. Oro Yerusalem wocin wömai yamuc öngköring au idoc. Yamuc öngköring wo wömai taunthon simbu mano‘ bot sipsiphon simbu’ woce ambehecgon idoc. Yamuc worochon mano Hibru matadec‘ Betesda’ ihoroc yongidung. Yamuc worochon terodec wömai sum sogit sogit baranda moröma 5 tobing fiuya idung. Baranda wocin wömai owi amna obukocni koböcmaho ididung. Woi amna dan komnimahu o orungo wöntucmunohu o amna kudatno omong fatfatyihu yu ambaracho‘ yamuc funfuro uuna ana’ yongo woce torengga ididung. Bongono bongono wömai Morömahon sum yaru au yamuc ganang ohongga yamuc wot toroc tongidoc. Ihoroc tongo idinai wömai amna osuc yamucdec ohongidocma yuhon obukocno bödengidoc. Oro amna au yu obukoc tongga idinagon biruc 38 ihoroc idoc. Yu ihorocgon woce torengga idoc. Yu bakat woce idina Yesuho yu auna amna auho yuha fat tongga Yesu inogung, “Amna ngoi obukoc sa ubarago tongga iditac.” Ihoroc inuya Yesuho amna obukocni wo inogoc, “Goc godibaho orokotun yongga kombiharoc?” Ihoroc yuna amna mata ökene iban imongga yogoc, “Amna moröma, Morömahon sum yaruho yamuc öngköringdec ohuna yamuc funfuro öngitacan bongono wocin amna auho noc tongfat nengo mabacneng tohongitac. Woroc tuya ta matuna iditat.” Ihoroc yuna Yesuho inogoc, “Goc idongga abam yoroca sogitmina ongoi.” Ihoroc inuna wohogon obukocho amna wo imun fauna yu abamo sogitmuna uyap onggoc. Oro yapmu wo wömai Sabat bongonodec öngkuboc. Worocha tongga Yuda nanoho amna orokogocma angga inogung, “Öngai Sabat sep bongono yo. Goc abam yoroca sogida uyap tong-irocha, gendic noni worocha‘ muno’ yac.” Ihoroc inuya amna orokogocma mata ingoroc iban imogoc, “Amna wo noc tun orokotatma yuho nanoc, ‘Abam yoroca sogitmina itongoi.’” Ihoroc yuna yu inong ac tongga inogung, “Amna‘ abam yoroca sogitmina itongoi ganocma woi numa?’” Ihoroc inogung mahong Yesu yu urop owi amna bonipnodec gorong onggocmaha tongga amna orokogocmaho bumbum yongga amna numaho tun orokogocma makombigoc. Tuna mit Yesu yu öret socsoc böchon gombo ganang öngmuna amna wo wönggon aun feuna inogoc, “Kombiharoc, önga wömai goc orokotaroc. Worocha goc wontucmuno ambarac doi fauya wönggon tirocha. Mepmo morömaho wönggon gocdec öngkung gamicyit.” Ihoroc inuna amna worocho ongmuna Yuda amna moröma inong buroc tongo yogoc, “Amna noc tun orokotma woi woroc, Yesu,” ihoroc yogoc. Oro Yesu yu Sabat sep bongonodec owi amna doun orokogungmaha tongga Yuda nanohon amna dugo Yesu ayam tong imogung. Tuna Yesuho yu inogoc, “Nandöngna yu bongono muno youpno tongitac. Worocha nocu ihorocgon youpna bongono muno tongitat.” Oro Yesu ihoroc yogocmaha tongga Yuda nanoho toup sinom ec imuna yu wot omom toctocha youp orongi togung. Foro wömai ingoroc: Yesu yu Sabathon gendic gumandoc o ihorocgon yu yogoc, Kopotoroc woi yuhon Nandöng. Yu mata woroc yogocmaha tongga yu ino Kopotoroc simbang öngkuboc. Oro Yesu yu Yuda nanohon mata ökene ingoroc iban imogoc, “Nocho boinno sinom kantiwa, Nandöngho tongitacma worochon torocgon Mananoho tontac. Worocha tongga Kopotorochon Manano yu inoin gesödec yapmu au matic. Muno, yui auna fanoho tongitacma worochon torocgon tanitac. Nandöng yu Mananoha toup kombihac. Worocha wömai yui manomano ambarac ino tongitacma wo Mananoha tong indangbödengitac. Nocho önga owi amna dongya orokugungma woi yapmu moröma muno, mit wömai Nandöngho Manano toroc kiap moröma inobarac sinom indauna sonu wo yangga soroc yonahing. Nandöngnaho owi amna omomyima dongyun wekuya itonggong wönggon imongitac. Oro worochon torocgon wömai Manano yu ihorocgon owi amna omomyimahon itonggong wönggon imocimochon gesöno idimpac. “O ihorocgon Nandöngna yu amna au mata youpdec matohong yuic. Muno, mata yun bödec bödechon youp ambarac wömai yu‘ Mananaho toun’ yongo kombingdegoc. Worocha tongga owi amna ambaracho Nandöng anggendingga yuha yong moröng imongidangma yu wömai Mananoha ihorocgon yong moröng imonahing. Nandöng yu Manano inong muuna eboc. Worocha tongga amna au yu Mananoha yong moröng maimoningma yu wömai Nandönga ihorocgon mayong moröng imoning. “Nocho boinno sinom kantiwa, owi amnaho nochon mata sogit akep tongmuya Nandöngho noc siuna ebotno yongo yu kombing tobing imontangma yu wömai itonggong koingbarac idang. Yu wömai mata youpdec koing songga itnahing. Yu urop omomphon öngkurip ong katingga itonggongon fat itdeang. Nocho boinno sinom kantiwa, bongono auho ehangoc o urop önga epac, wocin wömai owi amna omomyimaho Kopotorochon Mananohon mata kombinahing. Tongo owi amna yuhon mata sogit akep tontangma yu wömai itonggongno sogitnahing. Wömai yaha Nandöng yui itonggong koing worochon Morömo itac. Tongo yu Manano kombing imuna yui ihorocgon itonggong koingbarac itac. O ihorocgon yu Amnahon Manano itacmaha tongga yu guroc amnahon matano yun bödec bödechon gesö Nandöngon oburodecma sogidoc. “Sonu mata worocha nanga fatfat toninga. Bongono au ehangoc, wocin wömai Amnahon Mananoho owi amna kumkumon idangma yu inong yuna kombingga kumkumon imu faangoc. Owi amna toroc kiap ogepma tongidungma yu wömai idongmuya itonggong koing sogitnahing. O owi amna toroc kiap wontucmuno tongidungma yu wömai idonguya Mananoho matano yun bödeuna möpmo inuna gorong ongonahing. Nocu nakain gesöhu o nakain kombic kombicdechu yapmu au matit. Muno, nocu Nandöngnahon irot kombic kombicgon sindanda owi amna yangsoworengitat. Worocha tongga nocho owi amna yangsoworengitatma woi nongnongogon. Yaha, nocu nakain irot kombic kombicna masindanitat. Muno, nocu‘ Nandöngon irot koing soun’ yongo owi amna yangsoworengitat. Ino worocho nanong muuna ebot.” Yesu yu ihoroc yogoc. Yesuho wönggon mata sakaun fiuna ingoroc yogoc, “Noc nakabut nakain foroha yong tangtang yontatanu wömai nochon matahu o youpnahu wo makoingsun. Worochoi oro noc kombihat, amna au yu ihorocgon nocha yong tuctuc yuna nochon matahu o youpnahu wo tong koing tac. Yuhon mata woi boinno. “Oro nocho ingoroc kombihat, guroc amnaho nocha yong tuctuc yuyai wömai nochon youp makoingsic. Wohong sontho nochon foro tuctugo kombic kombicha Jönot onggung. Tuna Jöntho nocha yong tuctuc mata kanogoc. Oro nocho‘ son yuhon mata kombing tobingga idit koing sogiarut’ yongo toup kombihat. Worocha tongga son muyu Jöntho nocha yong tuctuc yogocma wo kombing tobiarut. Yui guroc amnagon mahong yuhon mata woi boinnogon. *** Jön yu gop simbang amna yaguno möng imongidoc. Tuna sonu bongono docutnogon yuha borongdedung. Wohong yapmu au Jön anggira-hacma worocho wömai nochon foroha yong tuctuc yuna koing sac. Woi nocho Nandöngon madec youp tongitatma youp worocho wömai tuctugo sinom kindaang, Nandöng Kopotoroc yu inobut noc nanong muuna ebot. “O Nandöngna noc nanong muuna ebotma yu inobut wömai nocha yong tuctuc yogoc. Wohong sonu yuhon duc mata makombigung, o yuhon yangamo magung. O ihorocgon yuhon mataho irot sonidec maec. Yuhon mata irot sonin idinai wömai sonu amna yu inong muuna ebocma yuha kombing tobing imup. “Oro, sonu ingoroc kombingidang: Mata Kopotorochon bapiyadec itacma worocho wömai itonggong koing soni tun öngkung kamontac. Worocha tongga sonu embat embat youp moröma sinom tongga Kopotorochon matano soworec soworecha toup kombiang. Worochoi oro son soni wöhö, Kopotorochon bapiyaho wömai nakaha yong tuctuc yac. Wohong sonu nocot engmuya itonggong koing sogit sogitha makombiing. “Kombiarut, nocu sonthon forosoni urop kombingbödehat. Irotsoni wömai Kopotorocha ma borongdeditac, sonu yuha makombingidang. Worocha tongga nocho‘ guroc amnaho ma moröma namarut’ yongo makombit. *** “Nandöngnaho noc nanong muuna epat mahong sonu noc me namang. Wohong amna au yu inoin madec ehunai wömai sonu karupgon yu irot soni imonahing. Sonu amna nucsoniho yangamin ma moröma sogit sogithagon kombiang. Wohong Kopotorocho yangamin ma morö sogit sogitha wömai sonu makombing. Kopotoroc yu tungugon Moröm soni itac. Tuna sontho yuho yangamin ma morö sogit sogitha kombinggahai wömai sonu noc kombing tobing namup. “Nocho mata youpdec Nandöngnaho yangamin son mata mafiring karit. Muno, amna tunguhogon wömai son mataha firing karangoc, woi amna moröma soni Möse. Sonu kombingidang, yu bongbong noni orin tongfat necnec noni sinom. Wohong sonu yuhon mata kombic kombicha makombingidang. Möse yu wömai nocha yong tuctuc mata irim togoc. Tuna sonu mata wo kombing tobinggahai wömai sonu nochon mata ihorocgon kombing tobiup. Wohong sonu Mösehon mata makombing tobiantanganu wömai sonu nochon mata tingtinga kombing tobiup, woi maec.” Yesuho numa inoin youp tong koing tongitacmaha mata ihoroc yogoc. Oro oipmon Yesu yu Galili yamuc öngköring gino ökene onggoc. Galili yamuc worochon mano au wömai‘ Taiberias yamuc’ ihoroc yongidung. Yesu woce onguna owi amna koböcma sinompho yu angmuya tan tonggung. Yu wömai osuc Yesuho toroc kiap gesöbarac tongo owi amna obukocnima dongyun orokogungma wo agungmaha yu tan tonggung. Tuya Yesuot youp amnaniot yu sa urongo auhon öngga wocin idung. Oro bongono wocin wömai Yuda nanohon bongono moröma‘ Pasowa’ worocho urop engfom togoc. Oro Yesu yu sa urongo woce itmuna foringga yagocmai owi amna koböcma sinompho yuot ebung. Ihoroc tuya Yesuho Filip inong ac tongga yogoc, “Oro nonu nacno sowarango nahema wöngga owi amna ngo silip imonaya naup?” Yesuho mata wo yogocma woi Filiphon irot kombic kombic sogit sogitha inogoc. Inoi wömai urop owi amna nacno imocimochon uyap kombingdegoc. Tuna Filipho mata ökene iban imongga yogoc, “Uyap au maec, owi amna koböcma sinom idangmaha tongga nonu nacno sowarango 200 Kinahon toroc wönaya yu woi nacno angit manaup.” Filip yu ihoroc yuna Yesuhon youp amna au mano Andru woi Saimon Pitahon orugo, yu Yesu inogoc, “Wabkarac au ngocin itac. Yuot nacno sowarango 5 orin söng yai idang mahong nacno worocho owi amna koböcma tingtingno sinom tongfat yeun?” Ihoroc inuna Yesuho yogoc, “Son owi amna inuya omoc idarut.” Amna wocin omoc idungma worochon nambanoi 5,000 worochon toroc idung. Yu ambarac binsingdec woce omoc idung. Omoc idiya Yesuho nacno sowarango fogitmuna Kopotoroc ecec inongga uboto owi amna silip tong imogoc. O söng yai woi ihorocgon fogida toroc worocgon tuna owi amnaho inoin ibibohon toroc fogidung. Oro owi amna nacno nongga modibo foc tongga idiya Yesuho youp amnani inogoc, “Sonu nacno nongdocno feng suran tarut. Nacno au obukoningyit.” Ihoroc inuna yuho nacno sowarango 5 obmukusuc worochon nongdocno fogida dumbu 12 ihoroc oheuya foc togung. Oro Yesu yu momphon weran moröma wo tuna owi amnaho angga yogung, “Boinno sinom, amna ngo yui yong tuctuc amna Kopotorocho osuc gurocdec siuna ohoc ohocha yogocma woroc.” Ihoroc yuya Yesuho surarohon irot kombic kombic angbödengga kombigoc, “‘Yuhon kingno itiwa’ yongo engga noc sogit akep toctocha kombiang.” Ihoroc kombingmuna yu sa wo imun fauna ino tunguho-gon wönggon sa urongodec öngga öp idoc. Oro urop dobocsiuna Yesuhon youp amnani yu yamuc öngköring tan ohongga girang audec bangyu uuya Kaperneam onggonga yamuc kondong tongga onggung. Yamuc bonip idiya urop kumbong diuna Yesu yuot maidoc. Tuna sum orongi au busuna yamuc funfuro moröma ögoc. Tuna youp amnaniho girang wodic wodic youp morö tong tonguya 5hu o 6 kilomita worochon toroc idoc. Ihoroc tongga yu agungmai Yesu yu yamuc öngköringdec sansantho engmuna urop ino ot ambehecgon idoc. Woroc angmuya toup sinom botogung. Botuya Yesuho inogoc, “Son botoninga! Naka epat yo.” Ihoroc inuna youp amnaniho yu sogida girang ganang tong yucyucha togung mahong yu urop sa onggonga kombigungan woce ongkubung. Oro kumbongbödeuna sa isong urang möngidina owi amna yamuc öngköring gino ökene idungma yu agungmai, girang tungu oipno woce idocan wo urop onggoc mahong Yesu yu girang worocdec mabangmun öc. Muno, youp amnanihogon wömai girang worocdec bangyu uuya onging. Yu woroc angmuya‘ Yesu nahe itac’ yongo kombic kombic youp morö togung. Ihoroc tuya Taiberias nanohon girang au yu sa suraroho nacno sowarango nagungan woce engku-bung. Engkuuya owi amnaho yagungmai Yesuhu o youp amnanihu yu woce maidung. Worocha tongga yu ambarac girang worocdec bangyu öngga‘ Yesu ana fehun’ yongo Kaperneam onggung. Oro owi amna yu ongga yamuc öngköring gino ökene Yesu au fedoc. Au feuna ingoroc inogung, “Fandat fandat amna gocu ngocin bongono yaödec eboroc?” Ihoroc inuya Yesuho ingoroc inogoc, “Nocho boinno sinom kantiwa, sontho nocot ehingma woi nocho momphon toroc kiap au toya agungmaha muno. Sontho nocot ehingma woi noc nacno sowarango kamoya nauya modibsoni foc togocmaha worochagon tongga sontho noc nau fec. Kombiarut, godibhon nacno karupgon moin tongitac. Worocha sonu godibhon nacnohagon kombingbanac toninga. Muno, son muyu nacno boinno itonggongnobaracma worochong sogit sogitha kombingbanac tarut. Nacno wo wömai Amnahon Manano yuhogon kamangoc. Nandöng Kopotoroc yu Manano nacno wo kamoc kamochon gesö imogoc.” Yesuho ihoroc yuna owi amnaho inogung, “Nonu tingting tong-manaina Kopotorocho yangamin nongnongo öngkupnam?” Ihoroc yuya Yesuho inogoc, “Kopotorocho‘ son yapmu tungugon tarut’ yongo kombihac, woi son muyu amna yu inong muuna ebocma yuha kombing tobing imarut.” Ihoroc yuna owi amnaho wönggon inong ac tongga yogung, “Gocu momphon toroc kiap tingtingno tia nontho woroc angmanaina gochon mataha kombing tobiantamon. Ombu-sakungnoni yu osuc sa amna maiyan nacno mano‘ mana’ woroc nong tonggung. Worochon fatno wömai Kopotorochon bapiyadec ingoroc itac: ‘Yui momphon nacno sowarango suraro imuna nagung.’ “Worochai oro, gocu toroc kiap ihorocnogon tiai angga kombing tobing gamonam.” Ihoroc yuya Yesuho inogoc, “Nocho boinno sinom noc kantiwa, Möseho momphon nacno boinno makamogoc. Muno, Nandöngna yuhogon wömai momphon nacno boinno kamontac. Amna mom imun fauna ohogocma yu wömai guroc owi amna itonggong koing tun öngkung imocimocha ohogoc. O yu inoho wömai Kopotorochon nacno boinno.” Yesu ihoroc yuna owi amnaho inogung, “Amna moröma, goc muyu nacno wo bongono muno nimocgon tongidiruc.” Ihoroc yuya Yesuho inogoc, “Nacno itonggongnobarac wo woi noc naka. Owi amnaho nocot ehantangma yu wönggon nacnoha maworec imoning. O owi amna noc kombing tobing namontangma yu wömai yamuc nacnacha wönggon mamning. Wohong nocho urop kanogot, sonu noc nangidang mahong kombing tobing namoc namocha wömai makombiing. Nandöngna yu owi amnani noc namongitac. Tuna owi amna wo yu ambarac nocot ehuya nocho yu matarit, muno yu nocot idtongonahing. Nocho‘ nakain irot kombic kombicna sindariwa’ yongo mom ima fauna maohogot. Muno sinom, noc‘ Nandöngna nanong muuna ebotma yuhon irotgon koing soun’ yongo ebot. Oro Nandöngnaho ingoroc kombingga nanong muuna ebot: Nocho owi amnani yu namogocma yudecma tungu au maima faic. Muno sinom, bongono bödec bödecane wömai nocho yu kumkumonma dongya wekonahing. Nandöngnahon irot kombic kombic moröma wömai ingoroc: Owi amna ambarac Manano angmuya yuha kombing tobing imongidangma yu wömai itonggong koing sogitnahing. Tuya nocho yu bongono bödeangocan dongya wekonahing.” Oro Yuda nano yu Yesuhon mata ngo“ nacno momdec ebocma woi naka” woroc kombingga irotno ec imuna mata metec ingoroc yogung, “Amna ngomai Yesu, yu Yösephon manano. Nonu macnin faninu kombing imamon. Worocha yu tingtinga yac, ‘noc mom ima fauna ohogot’ yo?” Ihoroc yuya Yesuho inogoc, “Sonu bonipsonidec mata metec koböc koböc yoninga. Amna au yu inoin irot kombic kombicnoha nocot angit maehic. Muno, Nandöngnaho nanong muuna ebotma yu inobut amnahon irotno tun fadauna yangata nocot ehangoc. Tuna nocho yu bongono madango wocin kumkumonma ta wekangoc. Worochon mata woi yong tuctuc amnahon bapiyadec ingoroc itac: ‘Kopotorocho owi amna ambarac fandat inangoc.’ Fandat inuna owi amna yuhon mata sumbentangma yu wömai nocot epnahing. Amna auho osuc Nandöngna magoc. Muno, amna Kopotorocot itmuna ebocma yu worochogon wömai Nandöng agoc. Nocho boinno sinom kantiwa: Nacno itonggongnobarac woi noc naka. Worocha tongga owi amna noc kombing tobing namontangma yu wömai itonggong koingbarac itdeang. *** Ombusakung soni yui osuc sa amna maiyan nacno momdecma ohogocma mano‘ mana’ wo nong tonggung mahong yui omongfat bödegung. Oro önga wömai nacno boinnoho mom imun fauna ohogoc. Tuna owi amna wo nongga omoc koing mau feic. Nacno boinno woi noc naka. Nocu momdec Kopotorocot itmaina ohogot. Amna au yu nacno ngoroc naantacma yu iditno idtongungoc. Nacno boinno woi nakain goumna. Nocho‘ guroc amnaho itonggong koing sogitnung’ yongo godip föbna yuha bogingga omengot.” Yesuho ihoroc yongbödeuna Yuda nano amna morömaho kombingga inohogon mataho emoc tong tongga yogung, “Tingtinga sinom amna ngorocho inoin goumo non nimuna nacnacha yac?” Ihoroc yuya Yesuho inogoc, “Nocho boinno sinom kantiwa. Son Amnahon Mananohon goumo orin nogotno wo mananinganu wömai sonu itonggongsonibarac maitning. Wohong owi amna nochon goumna orin nogotna naantangma yu woi itonggong koingbarac idiya nocho yu bongono madangodec dongya wekuya idongonahing. Kombiarut, nacno boinno woi nochon goumna. O yamuc boinno woi nochon nogotna, owi amna nochon goumna orin nogotna naan-tangma yu wömai nocdec ding fingga entang, o nocho yuot edengot. Nochon Nandöngna yui itonggongkoing worochon Morömo, yu noc nanong muuna engmaina yuhon gesödec itongitat. Oro worochon torocgon wömai owi amna nochon goumna naantangma yu wömai nochon gesödec itongitnahing. “Nacno boinno mom imun fauna ohogocma woi woroc, nakain goumna nogotna. Ombusakung noni yu wömai nacno mano‘ manna’ momdecma ohogocma woroc nagung mahong omong fadidung. Wohong owi amna nacno boinno ngo naantangma yu wömai itonggong koing sogitdeang.” Oro Yesu yu Kaperneam taun Yuda nanohon fatmata yocyoc bucin itmuna mata ihoroc suraro fandat inogoc. Oro owi amna Yesu tan tonggungma koböcma yu Yesuho inoin goumo nocnochon mata yogocma wo kombiuya angit maidina mata metec yongga yogung, “Mata ngorocho woi angit maec, non mata ihorocnoha makombinin.” Ihoroc yuya Yesuho yuhon irot kombingbödengga ingoroc inogoc, “Nochon mata ngorocho irotsoni doun obukogunghu? Kombiarut mit wömai sonu anahingmai Amnahon Manano yu osuc idocan woce wönggon öangoc. Ihoroc tuna angga tingting sinom kombinahing? Oro, itonggong koing wömai Kunkun Yaru yuhogon nimongitac. Guroc amna yu inoin gesödec itonggong koing masogitning. Nochon mata woi Kunkun Yaruhon toroc worocha tongga nochon mata worocho itonggong koing tun öngkung kamun. Wohong amna au son bonipsonidecma yu makombing tobing namang.” Yesuho mata ihoroc yogoc. Yu wömai owi amna makombing tobing imingma yu osucgon kombingdegoc. O ihorocgon numaho sinom yu ayamiho oburodec siangocma wo urop osucgon kombingdegoc. Tongo Yesu mata sakaun fiuna yogoc, “Foro worocha tongga nocho urop kanongdegot, Nandöngnaho owi amna inong wodiunai wömai worocho ogep nocot ehantang mahong Nandöngnaho ihoroc matuna wömai yu nocot ebephon gesö maitiming.” Oro Yesuho mata woroc yongbödeuna owi amna osuc Yesu tan tonggungma yu Yesu me imongga imu fauna yuot wönggon maitonggung. Ihoroc tuya Yesuho youp amnani 12 inong yac tongo inogoc, “O sonidec tingting, son ihorocgon noc imu fauna onggonga kombianghu?” Ihoroc yuna Saimon Pitaho mata ökene ingoroc iban imongga yogoc, “Moröma, non boinno sinom kombiamon, Kopotorochon Kunkun Amna woi goc gaka. Gochon mata woi itonggong koing nimoc nimochon gesöbarac. Worocha tongga nonu goc imana fauna numaot ongonam? Amna au maec, muno sinom non gocot itongitnahamon.” *** Pitaho ihoroc yuna Yesuho yogoc, “Tingting oro, noc nakabut son nocot itonggonga kangsoworegot mahong sonthon toropdecma amna tungu yui dogu kopothon youp wabkarac.” (Yesu amna worocha yogocma woi Yudasha yogoc. Yudas woi Saimon Iskariot yuhon manano. Yu woi youp amnani 12 yuot itongidoc mahong oipmonu wömai yu Yesu ayamihon oburodec sigoc.) Oro Yuda nanohon amna dugo yu Yesu wot omom toctocha yong torop sigung. Worocha tongga Yesu yu Yudia gurocin manggoc. Muno, yui Galili gurocingon itonggoc. Woce itongga idina urop Yuda nanohon bongono morö eng teboc. Bongono wocin wömai Yuda nanoho Kopotoroc yu sa amna maiyan woce ogepgon yangtoregocma worocha kombingga tac böc tobingga wocin ididung. Oro bongono worocho eng teuna Yesuhon orugiho engmuya Yesu inogung, “Goc muyu sa ngo imi fauna Yudia sadec ongoi. Ongiya owi amna gocha kombiangma yu gochon youp foro au woroc aup. Amna au yu suraro ambarachon amna iditha kombinggai wömai yu youpno owi amna ambaracho yangamin eran tuna anung, öpgon muno. Worocha goc muyu eran idiya owi amna sa guroc danong yu gochon toroc kiap inobaracma wo yanahing.” Yesuhon orugi yu wömai Yesu ihoroc makombing tobing imogung. Worocha yu mata ihoroc yogung. Ihoroc yuya Yesuho mata ingoroc iban imogoc, “Nandöngnaho abe‘ woce ongoi’ mananogoc mahong sonu wömai soniin irot tanto bongono muno woce woce ongup. Kombiang, guroc owi amna yu son ayam matong kamoning. Worochoi nocu wömai toroc wöntuc-muno tongidangma wo eran tong indaaya ec imuya ayam tong namongidang. Son bongono moröma acacha Yerusalem ongurit. Nochon youp toctochon bongono abe maecmaha nocu woce mangit.” Yesu mata ihoroc inongga Galili torengga idoc. Worochoi oro orugiho ongdeng idiya Yesu yu‘ owi amnaho naningyit’ yongo ihorocgon öpgon bongono moröma acacha Yerusalem onggoc. Tuna Yuda nanohon amna dugo yu‘ Yesu sogitna’ yongo yuha gön tongga idung. Tongo yu owi amna inongo yac tongga inogung, “Amna wo nahe itac yo?” Ihoroc yuya owi amna komongno yui Yesuha mata koböc yong tonggung. Auho wömai yogung‘ yui amna ogepma’, o auho yogung‘ muno, yu suraro inong yungitac’. Yu ihoroc yong tonggung mahong suraroho amna dugoha botogungmaha yu eran mayogung, muno öpgon yogung. Oro bongono moröma worochon sep youp toctoc au bödeuna Yesu yu öret socsoc böchon gombo ganang öngmuna foro singga owi amna fatmata fandat inogoc. Ihoroc tuna Yuda nanoho matano kombingga soroc yongga yogung, “Mayain, amna ngomai osuc kombic kombic bucin bongono docutnogon ögoc. Yu kombic kombic ogepma sinom nahema sogidoc?” Ihoroc yuya Yesuho mata ökene ingoroc iban imogoc, “Nocu mata fandat kanongitatma woi nakain kombic kombicha muno. Amna noc nanong muuna ebotma yuhon kombic kombicgon wömai nocho sindanda fandat kanongitat. Amna au yu‘ Kopotorochon irot koing soun’ yongo kombihacma yu wömai tuctugo kombiantac, nocho Kopotorochon mata yong fandaditatha woha noc nakain kombic kombicnagon tanitat. “Amna au yu inoin kombic kombicdecma mata yontacma yu wömai inoin mano töctöcha yontac. Wohong amna au yu amna inongmuuna ebocma yuhon irot koing soun yongo kombihacma yu woi amna nongnongo. Yudec wömai imanang au maec. Kombiarut, Möse yu wömai nongoru mata kamogoc mahong son ambaracho nongoruhon toroc maitongidang. Worocha sonu foro yaöha noc not omompha yong torop siang?” Yesuho ihoroc inuna suraroho mamboda yogung, “Dogu boyömo au gocdec idina bumbum yarochu? Amna au goc got omompha maying.” Ihoroc yuya Yesuho inogoc, “Nocho Sabat bongonodec amna tungu ta orokuna irot soni obukogung. Kombiarut, son ihorocgon Sabat bongonodec managumbochon godibo mangidang. Ombusakung soni yu osucgon managumbochon godibo mangidung. Tuya Möse yu godip macmachon nongoru kamuna son Sabat bongo-nodechu o bongono munohu managumbochon godibo mangidang. Oro sonu Sabat bongonodec managumbochon godibo mauya Mösehon nongoru mayembodidang. Worocha tongga nocho ihorocgon Sabat bongonodec amnahon godip föp ambarac ta orokun. Sonu worocha nocha ececgo kombininga. Son nochon toroc kiap danthogon angsoworeninga, son muyu nochon toroc kiap irotho kiapmodec nongnongogon angsoworearut.” Yesu yu ihoroc yogoc. Oro Yesuho mata ihoroc yongbödeuna Yerusalem owi amna au yu Yesuha inohogon inun ganun tongga yogung, “Tingting sinom? Amna dugo noniho amna wot omom toctocha yogungma woi amna worochu? Yu suraroho yangamin eran idongga fatmata fandat inongitac mahong amna dugo yu‘ öpgon itun’ yongo maying. Amna dugo noni yu amna worocha kombiang yu Duic, ihorochu nuhun. Muno woi, Duic ino boinno ehunai wömai amna au yuhon böcsano makombining mahong nonu yuhon böcno sanoi tuctugo kombiamon.” Yerusalem owi amna yu mata mata ihoroc yongga idiya Yesu yu öret socsoc bucin itmuna ingoroc mambodoc: “Boinno, sonu nakahu o nochon böcna sana wömai kombiang mahong amna noc nanong muuna ebotma yu wömai makombing iming. Yuhon toroc kiapmo woi boinno orin nongnongogon. Sonu yu makombing iming mahong nocu yu kombing impat. Nocho yuot edeya yuho noc nanong muuna ebot.” Yesu mata woroc yongbödeuna owi amnaho kombingga ec imogung. Tongo yu Yesu sogit akep toctocha kombigung mahong Yesuhon bongono abe mafom togocmaha amnaho botongga sogit akep matogung. Wohong owi amna torop au yu wömai Yesu kombing tobing imongo yogung, “Duicho enggai wömai yu toroc kiap amna ngorocho tongitacma wo yanggiraangochu? Muno, amna ngorocho toroc kiap inobarac sinom tongitac, yu ino woi Duic.” Oro suraro au yu ihoroc yongga idiya Farisiho mata woroc kombingga‘ sogit akep tona’ yongo öret socsoc böchon amna dugo inongburoc togung. Tuya yu tawa amna inong muuya yu Yesu sogito akep toctocha onggung. Ihoroc tongga idiya Yesu yu abe suraroho yangamin itmuna yong fandat inongga yogoc, “Nocu bongono docutnogon sonot itmaina son dongya fauya Nandöngot ongöngot. Yu nanong muuna ebot. Sonu nocha yabinahing mahong mananing. O sa nocho engotan woce sonu angit mangoning.” Yesuho ihoroc yuna Yuda nanoho kombiu tuctuc mayuna inohogon inun ganun tongo yogung, “Yu sa nahenne onggonga yac yo, nontho yu woce maanin? Yu sa korungon ongga Grik nano yong fandat inoc inocha yachu nuhun? O tingtinga yu yogoc, ‘Sonu nocha yabinahing mahong mananing. O sa nocho engotan woce sonu angit mangoning’ mata ngorochon foro wömai nonu angit makombimon.” Oro bongono moröma ngorochon bödec bödecnodec wömai sep youp toctoc bongono madango moröma sinom ididoc. Sep bongono wocin Yesuho idongga ecnang ingoroc yogoc, “Amna au yu yamucha kombinggai wömai yu nocot engmuna yamuc nahun. Owi amna noc kombing tobing namonahingma worocho irotnon wömai yamuc itonggongnobarac sunda moröma fada ongontac. Kopotorochon bapiyadec worochon yong tuctuc mata irim toctocyi itac. Tuna mata worocho boinno engoc.” Yesuho mata tepmo ngo yogocma wömai Kopotorocho Kunkun Yaru kombing tobic tobic owi amna sing imangocma worocha yogoc. Bongono wocin wömai Yesu abe Kopotorocot mangi ida yaguno idit kiap abe masogidoc. Worocha tongga Kunkun Yaruho abe mahogoc. Oro suraro yu Yesuhon mata wo kombingmuya auho yogung, “Amna wo yu boinno sinom Kopotorochon yong tuctuc amna moröma.” Ihoroc yuya torop auho wömai yogung, “Muno, amna ngoi Duic woroc.” Ihoroc yuya auho yogung, “Muno, Duic yui Galili sadec maöngkuic. Kopotorochon bapiyaho yac, Duic yu king Devithon toropdec Betlehem bucin öngkuangoc. Taun wocin wömai Devitho osuc ididoc.” Oro suraroho Yesuha mata koböc koböc ihoroc yong tongmuya fuc tongga torop koböc idung. Tuna auho Yesu yi bucin sicsichontha yogung mahong yu ambarac botongga tu matogoc. Oro suraroho ihoroc yong tongga idiya tawa amnaho Yesu sogit akep toctocha ebungma yu tu matuna ibaru fauna öret socsoc böchon amna dugo orin Farisi yuot onggung. Onguya amna dugoho yu inong yac tongga yogung, “Sonu foro yaha Yesu mayangat tehing?” Ihoroc yuya tawa amnaho mata ökene iban imongga yogung, “Amna wo yui mata inobarac sinom ninongitac. Amna auho osuc mata ihoroc mayogung.” Ihoroc yuya Farisiho koroc koroc imuya inogung, “Mayain, yu son ihorocgon kanong yuhachu yo? Kombiarut, non amna dugohu o Farisihu nonthon torop nonidecma amna tungu au Yesuha makombing tobing imoc. Muno sinom owi amna bumbumyi yuhogon wömai kombing tobing imongidang. Yu wömai nongoru mata makombiing. Kopotorocho yu möpmo wagang imuna gorong ongonahing.” Amna moröma yu ihoroc yongga itmuya amna au mano Nikodemus yu ihorocgon woce idoc. Yu woi osuc Yesuot onguna mata yogomoroc. Yu woi ihorocgon Farisihon toropdecma. Amna wo yu idongga amna dugo inogoc, “Tingting oro, nongoru noniho ingoroc yachu: Non ogep amna au foro muno matano yana bödeuntha woha muno? Muno sinom, non muyu osuc yuhon duc mata kombingga youpnohon foro angsoworengga mit wömai matano yana bödehun.” Ihoroc yuna amna dugoho kombiuya angit maidina inogung, “Tingting oro, goc ihorocgon Galili amnahu? Goc Kopotorochon bapiya sogitmina embahi. Yong tuctuc amna au yu Galili sae maöngkuic.” Ihoroc yongbödengga mit amna moröma ambaracho inoin inoin böcnon onggung. Onguya Yesu yu Oliv sa urongo woce onggoc. Oro Yesu yu sa urongodec woce idina isong urang muuna yu öret socsoc böchon gombo ganang onggoc. Tuna owi amna ambaracho yuot eng suran tuya Yesu omoc ida fandat fandat youp togoc. Ihoroc tongo idina nongoru gendic fandat fandat amna orin Farisi yu owi au yangat tebung. Owi wo yui göra youp tongga idina Farisiho wo angga owi wo Yesuot yangat tengga owi amnaho yangamin tohong yuuya idongga idina Yesu ingoroc inong ac togung, “Fandat fandat amna, owi ngo yu amna auot usem itongga göra youp tongga idina yagung. Oro Möseho owi ihorocnoha nongoru ingoroc sigoc: ‘Yudec sop monda dopnaya omongitnung.’ Möse yu ihoroc yogoc, o goc owi ihorocnoha tingting kombiharoc?” Oro Farisi yu‘ Yesu mata youpdec yangat tongga mata firing tanna’ yongo mata ihoroc inongga tonguc yegung. Ihoroc inuya Yesu yu aring möngga forosingga oburo siragoho gurocdec irim togoc. Ihoroc tongo idina yu toup kiringga inong ac tuya Yesuho foring fadang öngga inogoc, “Sondecma numa amnaho wontucmuno au matongidocma yu wömai owi ngorocdec sop osuc morun.” Ihoroc yongga wönggon aring möngga gurocdec irim togoc. Tuna amnaho mata woroc kombingmuya amna tungu tungu ibaru fauna sa wo imu faunto ongbödegung. Amna mata firing tandungma yu osuc onguya amna au yu mit onggung. Ongbödeuya Yesuot owi worocot yuhogon idomoroc. Owi yu osuc yangat tengo tohong yugungan wocingon idongga idoc. Tuna Yesu yu fadang öngga owi inong ac tongga inogoc, “Amna goc mataho firing garingma yu ongbödengga auho gocdec sop mamoringhu nuhun?” Ihoroc inuna owiho inogoc, “Amna moröma, amna ambarac ongbödeang.” Ihoroc yuna Yesuho inogoc, “Worocha wömai nocho ihorocgon gang banaya ongoi. Goc itonggong kiapa görani woroc imi fauna nongnongo itongidiruc.” Yesuho owi ihoroc inogoc. Oro oipmon Yesu yu owi amna wönggon yong fandat inongo yogoc, “Noc naka woi gurochon yaguno. Owi amna noc narantangma yu wömai kumbong maitongoning. Muno, yudec wömai itonggonghon yagunoho möng imuna itongontang.” Ihoroc yuna Farisiho mata woroc kombingga Yesuot mataha emoc toctocha inogung, “Oro woi, gocu gakaha yong moröharoc. Worocha tongga gochon mata Kopotorocho yangamin makoing sic.” Ihoroc yuya Yesuho inogoc, “Nocu nakain foro tuctugo kombihat. Woi nahe ida ebotma o nahenne ongungotma woi kombing tangtang tat. Worocha tongga nochon mata koing soun. Wohong sonu wömai nochon foro makombing. Son gurochon kombic kombic tanmuya noc nangsoworengidang mahong noc nakagon amna au masoworengitat. Muno nocot Nandöngnaot not kondonggon idida-mot. Nandöngna noc siuna ebotma yu kombic kombic namuna nocho owi amna yangsoworengitat. Worocha tongga nocho owi amna boinnogon yangsoworengitat. Soniin nongoru sonidec wömai mata ingoroc itac. ‘Amna yai yu yapmu auha duc tungu siunyai wömai yuhon mata koing soun.’ Oro, worochon torocgon wömai nocu Nandöngna siuna ebotma yuot duc tungu sidaya mata noti koing soun.” Yesuho mata ihoroc inongyuna Farisiho yu inong ac tongo yogung, “Gochon Nandönga yu nahe itac?” Ihoroc yuya Yesuho inogoc, “Sonu nochon forohu o Nandöngnahon forohu wo makombing. Sontho nochon foro kombinggai wömai Nandöngnahon foro ihorocgon kombiup.” Oro Yesu yu öret socsoc böchon gombo ganang ida mata ihoroc surarodec yong fandat inogoc. Woi ecec möneng fiian wocenne ida togoc. Yu mata orongi sinom yogoc mahong yuhon bongono abe maidocmaha tongga amnaho yu sogit akep toctocha botongga abe tu matogoc. Oro Yesuho mata sakaun fiuna owi amna ingoroc inogoc, “Nocho sa auhon ongoya sontho nocha yabiu matuna wontucmuno sonibarac omong tongonahing. Sa nocho ongöngotan wocin sonu angit mangoning.” Ihoroc yuna Yuda nanoho mata woroc kombingga inohogon inun ganun tongga yogung, “Tingtinga yu yac, ‘Sa nocho ongöngotan wocin sonu angit mangoning’ yu ino kubit toctocha yachu?” Ihoroc yuya Yesuho matano sakaun fiuna yogoc, “Sonu guroc ngorochon fat idang mahong nocu onöcema momphon fat. Worocha tongga noc nakaha kanot, Kopotorocho noc nanong muuna ebot, sonu wo makombing tobininganu wömai son womunosonibarac itmuya omnahing.” Ihoroc inuna yu inong ac tongga inogung, “Tuctugo ninti, gocu numa?” Ihoroc yuya Yesuho inogoc, “Nocu nakain foro urop kanongdet. Nocho wontucmuno soniha mata koböcma firing karam mahong noc worocha mayit. Muno amna noc nanong muna ebotma yu mata nanongitacma worocgon wömai nocu fandat kanongitat. Yuhon mata woi boinnogon.” Yesuho mata wo inoin fanoha yogoc mahong owi amnaho tuctugo makombigung. Worocha tongga Yesuho yogoc, “Sontho Amnahon Manano tuu fadaangoc. Bongono wocin wömai sonu nakain foro tuctugo kombinahing, nocu nakain irot kombic kombic tanmaina yapmu au matongitat. Muno, Nandöngnaho mata nanongitacma worocgon wömai nocho fandat kanongitat. Amna nanongmuuna ebotma yu nocot iditac. Tuna nocho‘ yuhon irot kombic kombicgon koing soun’ yongo youp tongitat. Worocha tongga yuho noc maimun faditat.” Yesuho mata orongi ihoroc surarodec silip tong imuna owi amna koböcmaho yu kombing tobing imogung. Oro Yuda nano au yu Yesuha kombing tobing imogung. Tuya Yesu yu inogoc, “Son muyu nochon mata fogit akep tongga sumboditnung. Ihoroc tonggai wömai son nochon youp amnanai sinom itnahing. Tongo son nochon foro boinno kombingbödenahing. Tuna kombic kombic worocho son asan kamuna dogu kopothon yidec orung itnahing.” Ihoroc yuna Yuda nanoho inogung, “Goc tingtinga yaroc, non orung itnahamon?’ Nonu urop orung idamon, nonu Abrahamphon morogoni yo, non amna auhon youp wabkarac boyömo maididomon.” Ihoroc yuya Yesuho inogoc, “Nocho boinno sinom kantiwa, owi amna wöntucmuno tongidangma yu ambarac wontucmunohon youp wabkarac boyömo ididang. Youp wabkarac boyömo yu wömai böc morömphon fim öresac masogitning. Muno, böc morömphon manano yuhogon wömai fanohon manomano kömbaha inoha fogiangoc. Worocha tongga Mananoho son asan kamunai wömai sonu boinno sinom orung itnahing. Noc urop kombihat, sonu Abrahamphon morogoni idang mahong irot sonin wömai nochon matahon bego au maec. Worocha tongga sontho notomom toctocha kombiang. Kombiarut, nocho Nandöngnaot edeya yuho manomano nindagocma worochon matagon wömai nocho yong fandaditat. O sonu ihorocgon nandöng soniho mata fandat kanuna sonu worochon torocdec itongidang.” Yesuho ihoroc yuna Yuda nanoho kiringga wönggon yogung, “Nonthon nandöng noni woi Abraham.” Ihoroc yuya Yesuho inogoc, “Son boinno sinom Abrahamphon morogoni itmuyai wömai son Abrahamphon toroc kiap tup. Nocho Kopotorochon mata boinno kanongitat mahong sontho noc notomom toctocha yang. Abraham yu ihoroc matun. Abraham yu sonthon nandöng soni muno, amna auho wömai nandöng soni itac. Tuna sontho yuhon toroc kiap wömunogon tanidang.” Yesu ihoroc yuna owi amnahon irotno obukogoc. Tongo inogung, “Mac noni yu wontucmuno tongga non usem mabagoc. Muno, nonthon Nandöng noni tungugon woi Kopotoroc.” Ihoroc yuya Yesuho inogoc, “Sonthon Nandöng soni boinno Kopotoroc inai wömai sontho nocha toup kombiup. Yaha nocho Kopotorocot ida ebot. Nocu nakain irot kombic kombic tanda maebot. Muno, Kopotorocho noc nanongmuna ebot. Sontho nochon mata tuctugo makombing. Tongo koroc koroc kamongitac. Sonthon nandöng soni woi dogu kopot yu woroc. Tuna sonu yuhon ibibogon sindan tongidang. Yu wömai osucgon amna dong omom tongidoc o önga kiapmo ihorocnogon tongitac. Kopotorochon mata boinno wömai yudec maec. Worocha yu toroc kiap boinno au matongitac. Muno sinom yu wömai imanang yocyochon foro orin toroc kiap wontucmuno toctochon fano sinom itac. Worocha tongga sonu nochon mata boinno wo makombingidang. “Nocho wömuno au toya sondecma auho noc nagungha woha muno? Muno sinom, noc wömuno au matongitat. Nocho mata boinnogon yongitat mahong sonu makombing tobing namongidang. Kopotorochon owi amnani yu wömai Kopotorochon mataha onggimo singmuya tuctugo kombingidang mahong sonu Kopotorochon fat maeng, worocha sontho yuhon mata makombingidang.” Yesu yu ihoroc yogoc. Tuna Yuda nanoho ec imuya Yesu inogung, “Non kurömna sinom gocha yamon, goc Samariama amna o dogu wontucmunoho gocdec idang.” Ihoroc yuya Yesuho inogoc, “Dogu wontucmuno auho nocdec maec. Muno, nocho Nandöngna gending imongitat mahong sonu nocha yong samborec yong namang. Nocu‘ nakain mana onöce itun’ yongo mata au mayongitat. Amna tungu au itac, yu wömai‘ nochon ma onöce itun’ yongo toup kombihac. Amna worocho wömai son kangsoworeangoc. Nocho boinno sinom kantiwa, owi amna nochon mata sumbodidangma yu wömai omoc koing mau feic.” Yesuho ihoroc yuna Yuda nanoho Yesu mata kararat inongo yogung, “Boinno sinom, dogu boyömo au gocdec idina yaroc. Goc ingoroc yaroc: ‘Amna au nochon mata sumbentacma yu omom koing maun feic.’ Worochoi oro Abraham orin Kopotorochon yong tuctuc amna yu ambarac urop omongbödegung. Gocho yu yanggira-harochu? Öranoni Abraham orin Kopotorochon yong tuctuc amnani yu amna moröma idung mahong yu ambarac osucgon omong fatbödegung. Gocu gakaha tingting kombiharoc gakai numa yo?” Ihoroc yuya Yesuho inogoc, “Oro noc nakabut, nakain mana onoce töantatma woi yapmu boyömo in. Wohong nocho ihoroc matot, muno Nandöngnaho noc ma moröma nampac. Sontho yuha yongidang, yu Kopotoroc noni. Son ihoroc yongidang mahong sonu yuha makombing iming. Nocho wömai yu kombing impat. Tongo nocho ingoroc mayit: ‘Noc yu makombing imot’, ihoroc yonggai wömai nocho son simbang imanang amna em. Nocho yu kombing imongmaina yuhon mata sindanto sumboditat. Örasoni Abraham, yu osucgon kombigoc, nocho ehangot. Tongo yu worocha kombingmuna borongdegoc.” Yesu ihoroc yuna Yuda nanoho mata woroc kombingga ec imuya inogung, “Goc biruca 50 ihoroc abe maeroc worocha gocho Abraham tingtingno aim?” Ihoroc yuya Yesuho inogoc, “Nocho boinno sinom kantiwa, Abraham abe maöngkui idina nocho urop idot.” Yesuho ihoroc inuna Yuda nanoho toup sinom ec imuya sop sogita yuha monmontha togung mahong Yesu yu öp gorong ongga öret socsoc böchon gombo imun fauna sumon ohogoc. Oro Yesu yu uyap ong tongga auna amna dan komni yu wocin idoc. Macnoho bagocan wocin forosingga yapmu au mayangidoc. Oro yu woce idina youp amnaniho Yesu inong ac tongga yogung, “Fandat fandat amna, amna ngo macnoho dan komni bagocma woi inoin turongoha tongga woha macnin faninthon turongoha tongga yu daro komni öngkuboc.” Ihoroc yuya Yesuho inogoc, “Muno woi, amna inoin turongohahu o macnin faninthon turongoha ihoroc matogoc. ‘Kopotorochon gesö morömaho yudec eran öngkupun’ yongo foro worocha tongga ihorocma öngkuboc. Kombiarut, öngai abe yagunohon bongonodec idamon. Worocha tongga noc muyu Kopotoroc nanong mudocma yuhon youp towa. Mit wömai sa kumbong diuna amna au yu youp ihorocno angit matoning. Nocho guroc ngocin itongmaina gurochon yaguno iditat.” Yesu mata ihoroc yongga irubo gurocdec sunda irupo gurocot mongorec tongga nanggaram wo sogida amna dan komnihon darodec wagang imogoc. Ihoroc tongga amna wo inogoc, “Goc ongmina yamuc mano Siloam woce yamuc gupi.” Mano Siloam worochon mata forono woi‘ Kopotorocho inong muuna onggoc’. Inuna amna dan komtoctocni yu woce ongmuna yamuc gubocmai daro orokogoc. Tuna yu böcnon onggoc. Woce idina inoin toropnihu o owi amnaho osuc yu kombing imogungmahu yuho yogung, “Mayain, amna ngo yu osuc uroci sinom idoc. Yu daro kom toctocyi itmuna‘ owi amnaho möneng namarut’ yongo uyap tan ididoc. Yu amna worochu nuhun?” Ihoroc yongmuya auho wömai yogung, “Boinno woi amna woroc,” o auho wömai yogung, “Muno, ino sinom muno. Woi amna au yu simbanggon.” Mata ihoroc yongga idiya yu inobut kiringga yogoc, “Noc naka woi ngoroc.” Ihoroc yuna owi amnaho yu inong ac tongga yogung, “Tingting sinom tongga dara orokuna foriharoc?” Yuya yu mata ökene iban imongo yogoc, “Amna mano Yesu yongidangma yu gurocot yamucot mongorec tongga dannadec singga nanoc, ‘Goc Siloam yamuc öngkoringdec ongga yamuc gupi.’ Ihoroc nanuna noc woce ongga yamuc gungga danna orokogoc.” Ihoroc yuna owi amnaho inogung, “Amna wo yu nahe itac?” Yuya yuho yogoc, “Noc makombit.” Oro Yesuho guroc tong nanggaram tongmuna amna worochon daro tun orokogocma woi Sabat bongonodec togoc. Worocha tongga owi amnaho amna woroc yangada Farisiot tonggung. *** Tuya Farisi yu ihorocgon inong ac tongga yogung, “Ting tongga dara ogep foriharoc?” Inuya yu inogoc, “Yu guroc tong nanggaram tongga dannadec siuna yamuc guaya danna orokogoc.” Inuna Farisiho matano kombingga ficfuc tongmuya auho yogung, “Amna wo yu Sabat bongono maanggendingitac worocha tongga yu Kopotorochon madec maeboc.” Oro auho wömai yogung, “Wömuno toctoc amna yu toroc kiap moröma ihoroc matun.” Farisi yu mata koböc koböc ihoroc yong tongmuya soworengga torop yai idung. Tongo yu wönggon amna osuc dan komni idocma inong ac tongga inogung, “Amna wo gochon dara tun orokocma gocho yuha tingting kombiharoc? Yu amna tingtingno sinom?” Ihoroc inuya yu yogoc, “Yu woi Kopotorochon yong tuctuc amna au.” Yuna Yuda nanohon amna dugo yu amna worocha abe irot yai tongmuya yogung, “Yu imanang yac yo, yui daro komni maidoc.” Ihoroc yongga amna worochon macnin fanin inong yuya ebomoroc. Ehunya amna dugoho inongo yac tongga yogung, “Amna wo yu sothon manasotihu nuhun? Macnoho yu bauna dan komni idochu nuhun? Ihorocanu wömai ting tongga yu daro ogep forihac?” Ihoroc inuya macnin fanintho mata ökene ibanda yogomoroc, “Boinno sinom amna ngo yu nothon mananoti. Macnoho yu bauna dan komni idoc. Wo wömai notu boinno kombiamot. Wohong tingting tongga önga daro forihacma o numaho tongfat yeuna orokocmai wömai notu makombimot. Son muyu ino inong ac tarut. Yui ino amna moröma itac. Tongo yu ogep inoin fatno kanun,” ihoroc yogomoroc. Oro Yuda nanohon amna dugo yu urop mata ingoroc yu bödeuna nongoru ingoroc sigung: ‘Owi amna au yu Yesuha yuyai yu Kopotorochon Duic, yu wömai Yuda nanohon fatmata yocyoc bucin önggöngno wönggon maic. Muno surarohon dugoho wömai yu taruya ongonung.’ Yu nongoru ihoroc sigungmaha tongga amna dan komnihon macnin fanintho amna dugoha botongmunya mata woroc yogomoroc. Yu yogomoroc, “Mananoti yu urop amna moröma itac. Worocha not yuha mata au mayotin, son muyu yu inong ac tuya fatno kanun.” Oro Farisi yu wönggon bongo yai amna dan komni idocma yu inong yuya eboc. Ehuna amna morömaho kiringga inogung, “Non kombiamon, amna wo goc tong fat gehacma yu woi wömuno toctoc amna. Worocha goc Kopotorocho yangamin amna worochon foro boinno yong taya kombina.” Ihoroc yuya yu mata ibanda inogoc, “Yu woi wömuno toctoc amnahu o munohu, woi nocu makombit. Yapmu tungugon wömai nocu kombihat, noc osuc dan komni idot mahong öngai nocu danna ogep forihat.” Ihoroc yuna amna dugoho wönggon kiring imongo inogung, “Yuho ting tuna dara orokogoc?” Ihoroc yuya yu koroc koroc imuna inogoc, “Noc urop fatno kanongdet mahong sonu makombing. Sonu ihorocgon‘ yuhon youp wabkarac itna’ yongo bongo koböc nochon mata fat wo kombic kombicha yanga?” Ihoroc inuna amna dugo ec imuya yu inong saha tongo kararat inongga yogung, “Goc gakabut wömai yuhon youp wabkarac itaroc mahong nonu wömai Mösehon youp wabkaracni ididamon. Non boinno sinom kombiamon, Kopotorocho osuc Möse mata inongidoc mahong amna worocho nahe ida ebocno wo wömai nonu makombimon.” Ihoroc yuya amna dan komniho yu inogoc, “Mayain sonu mata foro au yang yo! Amna worocho nochon danna tun orokogoc mahong sonu yu nahe ida ebocno woi makombiing. Non ambarac ingoroc kombingidamon: Kopotoroc yu amna wontucmunohon dönac makombingitac. Muno yu amna nongnongohon matagon kombing-itac. Oro amna au yu macnoho modibin daro komni itmuna orokogocma yapmu ihorocno wömai nonu fodibo sinom aamon. Amna au yu inoin gesödec ihoroc matun. Muno Kopotorocho amna wo siuna ebocmaha tongga yu kiap moröma ihoroc tongitac.” Ihoroc yuna Farisiho mata woroc kombingga ec imuya inogung, “Tingting sinom oro, gocu wontucmuno toctoc amna, macaho goc uyapdec usem bagoc. Tingtinga fandat nintaroc yo.” Yu ihoroc yongga inong fato taruya onggoc. Oro Yesu yu ingoroc kombigoc: Farisiho amna dan komni idocma wo taruya onggoc. Wo kombingga ongmuna amna wo aun feuna inogoc, “Gocu Amnahon Manano kombing tobing imparocha muno?” Ihoroc inuna yu inogoc, “Amna moröma, Amnahon Manano woi numa? Goc naniya nocho yuha kombing tobing imontat.” Ihoroc yuna Yesuho inogoc, “Goc urop angderoc. Amna gocot mata yongga itacma woi woroc.” Ihoroc inuna amna worocho yogoc, “Moröma, noc kombing tobihat.” Ihoroc inongo goruc yemoc tongga Yesu yong moröng imogoc. Tuna Yesuho yogoc, “Nocho‘ owi amna yangsoworewa’ yongo guroc ngocin ebot. Amna dan komni idangmaho dan foric foric tonahing o dan foric foricniho wömai dan kom tonahing.” Ihoroc yuna Farisi au yu Yesu tan ambehecgon itmuya mata wo kombingga Yesu inogung, “Tingting oro, nonu ihorocgon dan komnihu?” Ihoroc yuya Yesuho inogoc, “Oro son dansoni kom tunai wömai turongo soni muno ip. Wohong sonu yongidang, ‘Nonu dannoni foriamon’, worocha tongga wöntucmunosoni wömai idtongungoc.” Oro Yesu yu mata ingoroc yogoc, “Nocho boinno sinom kantiwa, amna au yu bot sipsipot onggonga simbudecgon mangic mahong gombo öpgon öng katingga gombo ganang ongitacma yu woi usem amna. Bot sipsip yangtorec amna ogepmaho ihoroc matongidang. Muno, yu wömai gombohon simbugon tanda bot sipsipot ongidang. Simbu angtorec amnaho wömai yu simbu fagarit imuna yu bot sipsipot ongitac. Tuna bot sipsip yu wömai duc ingguro kombingidang. Tuya yu bot sipsipni inoin inoin manodec inong yongo yangato sumon fohongitac. Yu bot sipsipni ambarac yangada sumon fohongbödengga inoho osuc fat imuna bot sipsip yu duc ingguro kombingga yu menon tan tohongidang. Bot sipsip yu wömai amna fodibo au mayan fongidang. Muno, yui amna fodibohon duc ingguro makombiingmaha tongga yu angbotongga korungon ongga gorong ongontang.” Oro Yesu yu suraro mata tepmo ihoroc inogoc mahong yu mata worochon foro tuctugo makombigung. Tuna Yesuho wönggon ingoroc inogoc, “Nocho boinno sinom kantiwa, bot sipsipot onggongon simbu woi noc naka. Amna ambaracho son kangtorec torecha osuc fat namongo ebungma yu wömai usem amna. Tuna bot sipsipho yuhon duc ingguro makombigung. Kombiarut, nocu nakai simbu ogepma. Owi amna nocot engidangma yu wömai batip itnahing. Tuna yu gombo ganang ongi epi tongo nacno ogepma nong tongonahing. Oro usem amna yu engmuya bot sipsip usem tongidanghu o dong omom tongidangu o dou moin tongidang. Wohong nocho wömai‘ bot sipsipnai itonggong ogepma sogiarut’ yongo ebot. Tuna itonggong worocho maobökic, muno worocho wömai iditnoho iditno yuot edengoc. “Bot sipsip yangtorec torec amna ogepma woi noc naka. Bot sipsip yangtorec torec amna ogepma yu wömai bot sipsip tongfat yecyecha inoin itonggongno imun faditac. Youp wabkarac boyömo yu wömai bot sipsiphon morömo sinom muno. Worocha tongga yu auna sap dunggit ehunai wömai yu bot sipsip dongyun fauya botongga ongontac. Tuna sap dunggitho bot sipsip wo dong yaruna sa wocewoce gorong ongontang. Youp wabkarac boyömo yu wömai bot sipsip mönenghagon yangtorengidang. Yu bot sipsipha irot imocno sinom matongidang. Worocha tongga yu karupgon botongga korungon ongidang. “Bot sipsip yangtorec torec amna ogepma woi noc naka. Nocu bot sipsipnai ambarac kombingbödehat. O nochon bot sipsipnai yu noc kombing namang. Nandöngnaho noc kombing nampac, o ihorocgon nocho Nandöng kombing impat. Worochon torocgon wömai nocho bot sipsipnai kombing impat. O nocho bot sipsip tongfat yecyecha tongga itonggongna ima faangoc. “Oro nochon bot sipsip torop au idang. Yu wömai abe nochon gomboin maeng. Nocho ongmaina yu ihorocgon nochon gomboin yangat feangot. Nocho bot sipsip torop woroc inong yoya yu duc ingguna kombingmuya nocot ehuya suraro tungu itnahing. O yangtorec amnano tunguhogon engoc. Nocu nakain itonggongna ima fauna wönggon wego sogiangot. Foro worocha tongga Nandöngnaho nocha toup kombihac. O amna auho nochon itong-gongna tun bödec bödecno woi maic. Muno, noc nakain irot kombic kombic tanda itonggongna ima faangoc. Nandöngnaho noc youpha soworengga itonggongna ima fatfathon gesö namogoc. O ihorocgon itonggongna wönggon sogit sogithon gesö namogoc.” Yesu yu mata ihoroc yogoc. Tuna Yuda nanoho mata woroc kombingga inohogon mataho emoc tongmuya torop yai idung. Aumaho wömai yogung, “Dogu wontucmunoho yudec itac. Worocha tongga yu bumbum yac. Son yuhon mata kombininga,” ihoroc yogung mahong torop auho wömai yogung, “Dogu wömunoho amna au sogiuyai wömai amna worocho mata ogepma ihoroc mayun. O dogu wömunoho amna dan komni matun orokic,” ihoroc yogung. Oro Yerusalem taundec komöc sum bongono idina urop Israel nanohon yongmoröng bongono moröma öngkuboc. Bongono wocin wömai Israel nano yu osuc sinom öret socsoc böchon simbuno fagaridungma worocha kombingga eng suran tongidung. Yesu yu bongono wocin öret socsoc böchon gombo ganang itmuna Solomonthon sum sogit sogit baranda wocin itongga idoc. Tuna Yuda nano yu engmuya Yesu angarenggumbec tongga inong ac tongga yogung, “Nonu gocha irot yai tamon. Gocu gakain foro öp sirocha. Goc tuctugo ninti, Kopotorochon Duic woi goc gakaha woha goc muno?” Ihoroc yuya Yesuho matano ökene ingoroc iban imogoc, “Noc urop kanongdegot mahong sonu makombing tobiing. Nocho Nandöngnahon madec momphon toroc kiapmo inobarac sinom tongitat. Sonu woroc yangmuya nochon foro tuctugo kombiup. Wohong sonu nochon bot sipsip toropdecma muno. Worocha tongga sonu makombing tobing namongidang. Nochon bot sipsip yu wömai nochon duc ingguna kombingga noc nanidang. O nocho wömai yu ambarac kombing impat. Nocho yu itonggong koing imongo tong batip tongga magorong ongoning. Amna auho yu nochon obunadec usem matic. Muno, Nandöngna yui moröma sinom yui manomano ambarachon öngitno. Yuho bot sipsip‘ nocho yangtorewa’ yongo namogoc. Worocha tongga amna auho bot sipsipnai yuhon oburodec fuun detdetno wömai maic, muno sinom. Nandöngot nocot nodu tungugon.” Yesuho mata ihoroc yongbödeuna Yuda nanoho kombingga ec imuya‘ Yesu wotnaya ompun’ yongo sop fogida yudec monmontha togung. Ihoroc tuya Yesuho inogoc, “Nandöngnaho kombing namuna nocho momphon toroc kiap inobarac sinom koböcma toya sonu yagung. Oro nocho yaö kiap kandoc togotmaha sonu sopdec not notha tang?” Ihoroc yuna Yuda nanoho mata ökene inongga yogung, “Gocho toroc kiap au togorocmaha magotning. Muno, gocho Kopotorocha yong samborec yarocmaha nontho gotgotha tamon. Gocu amna komanangno, wohong gocu yaroc‘ nocu Kopotoroc’.” Ihoroc yuya Yesuho inogoc, “Soniin nongoru sonidec wömai Kopotorocho amna komanangnoha mata au ingoroc yogoc, ‘Sonu Kopotoroc simbang idang.’ “Oro, mata wo‘ son Kopotoroc simbang’ wömai numariha yogoc? Woi owi amna komanangno Kopotorochon mata sogidungma yuha wömai yogoc. O mata Kopotorochon bapiyadec itacma woroc guman gumanno wömai maec. Oro nocu amna komanangno muno. Nandöngnaho‘ nochon kunkun amna iti’ yongo noc inoin youpha soworengga nanongmuuna gurocdec ebot. Tongo nocho ogep ingoroc yontat, ‘noc Kopotorochon Manano’, noc Kopotorocha yong samborec mayot. Worocha sonu foro yaha nocha mata firing narang yo. Nocho Nandöngnahon youp matoyai wömai sonu nochon mata kombing tobininga. Wohong nocho Nandöngnahon youp tontatanu wömai sonu woroc yangmuya kombing tobing namarut. Nochon duc mataha muno, nochon youpha kombing tobing namarut. Tongo sonu boinno sinom kombinahing, Nandöngnaho nocot itac. Nocot Nandöngnaot not irot tungu idamot.” Yesu mata wo yongbödeuna Yuda nanoho yu wönggon sogit akep toctocha togung mahong Yesu yu öpgon gorong onggoc. Tongo mit Yesu yu ongga Yödan yamuc ökonda onguna Jöntho osuc owi amna yamuc gung imongidocan sa wocin idoc. Woce idina owi amna koböcmaho yuot engmuya yogung, “Boinno, Jön yu osuc momphon toroc kiap au matongidoc mahong yu Yesuha mata yogocma woi ambarac boinnogon yogoc.” Ihoroc yongmuya owi amna koböcmaho sa wocin Yesuha kombing tobing imogung. Oro Betani böcsa amna au mano Lasarus yu obukoc tongga idoc. Yuhon natnin yan dano Maria orin Marta yu ihorocgon böcsa wocin ididomoroc. Maria yu wömai osuc unac tugoni Morömahon orungodec koringmuna inoin bigo sakemoho tong manman togoc. Oro Lasarus obukoc tongga idina yan danomaho mata ingoroc siunya Yesuot onggoc: ‘Moröma, amna gocho yuha toup kombingitarocma yu obukoc tongga itac.” Mata ihoroc siunya Yesuot onguna yu wo kombingo yogoc, “Obukoc worocho omomphon muno. Kopotorochon Mananoho wo tun bödeangoc. Tongo yu ma moröma sogiangoc. O Kopotorochon gesö morömaho owi amnaho yangamin eran öngkuuna ango Kopotoroc yong moröng imonahing.” Yesu yu ihoroc yogoc. Yu wömai Maria Marta Lasarus yomot natni yuha toup sinom kombingidoc mahong yu Lasarusho obukoc togocmahon fatno kombingga karupgon yuot manggoc. Muno yu sep youp toctoc yai sa idocan wocegon torengga idoc. Sep yai bödeuna Yesuho youp amnani inogoc, “Non wönggon Yudia gurocin ongona” ihoroc inogoc. Tuna youp amnaniho kombiuya angit maidina inogung, “Fandat fandat amna, öngahemgon Yuda nanoho goc sopdec gotgotha togung worocha goc woce ongirocha.” Ihoroc yuya Yesuho mata tepmo au ingoroc iban imogoc, “Sep youp toctoc danong wömai sepho yaguno möng nimongitac. Tuna amna au yu sep bongonodec uyap itongitacma yu wömai acacho ogepgon itongmuna mamöngitac. Wohong amna au yu kumbong-nodec yagunono muno uyap itongitacma yu wömai möantac.” Yesu yu ihoroc yongo wönggon mata sakaun fiuna youp amnani inogoc, “Oröcnoni Lasarus yu komanang dungo itac mahong nocho yuot ongmaina ta wekangoc.” Yesuhon youp amnaniho mata woroc kombingga inogung, “Moröma, yui dungga idinai wömai obukocno bödeuna orokontac.” Youp amnani yu wömai kombigung, Lasarus komanang dungga idina yoc mahong Yesu yu Lasarus kömbaha ombocmaha yogoc. Worocha tongga Yesuho tuctugo inogoc, “Lasarus yu boinno omboc mahong‘ sontha’ yongo nocho yu ombocan yuot maidot. Ihoroc wömai sonu kombinahing yu boinno sinom omboc. Tuna sonu noc kombing tobing namonahing. Oro urop yuot ongona.” Ihoroc yuna, amna au mano Tomas yu youp amna nucni inogoc, “Non ambaracho Yesuot ongmanaina kondong omong fatnahamon,” ihoroc yogoc. Oro Tomashon mano au wömai nonin matadec‘ bambam bacbacyi’ ihoroc yongidung. Yesuot youp amnaniot yu ongga Betani böc ambehecgon öngkungmuya Yesu mata ingoroc kombigoc: Lasarus yu omongga urop sep youp toctoc awanomuno kumkumon itac. Betani böc woi Yerusalem ambehecgon idoc. kilomitahon toroc ihoroc. Worocha tongga Yuda nano koböcmaho engmuya Marta orin Mariahon natno ombocma worochon singguyano ito itfat yugung. Oro Marta yu kombigoc, Yesu urop ehantac. Ihoroc kombingga karupgon ongga Yesu uyapdec aun fedoc. Maria wömai bucin idoc. Martaho Yesu aun feuna inogoc, “Moröma, gocho nonot idiyai wömai natnodi mamong faun. Wohong nocho boinno sinom kombihat, gocho önga yapmu auha Kopotoroc dönac iniyai wömai yuho kombing gamontac.” Yuna Yesuho inogoc, “Boinno sinom, nada wönggon idongontac.” Ihoroc yuna Martaho inogoc, “Nocu kombihat, yu wömai mit bongono morömadec wekangoc. Bongono wocin wömai owi amna ambaracho wekongbödenahing.” Ihoroc yuna Yesuho inogoc, “Omocdecma wekoc wekoc worochon Morömo woi noc naka. O itonggongon Morömo woi ihorocgon noc nakagon. Owi amnaho noc kombing tobing namongidangma yu omnahing mahong mit itonggong koing au feangoc. Boinno sinom, owi amnaho wec itmuya noc kombing tobing namonahingma yu ambaracho omong koing mau feic. Gocu mata wo kombing tobiharocha woha muno?” Ihoroc yuna Martaho inogoc, “Öc Moröma, noc kombing tobing gampat. Goc Kopotorochon Manano Duic. Kopotorocho goc owi inoin amnani fogit fogitha ganong muuna gurocdec eboroc.” Oro Marta yu ihoroc yongo mit ongga dano Maria inong yuna ehuna inong masang tongo yogoc, “Fandat fandat amnaho urop epac. Yu gocha yac.” Maria yu woroc kombingga wohogon idongga Yesu acacha domdomgon onggoc. Onguna Yesu yu abe Betani bucin maeboc. Yu osuc Martaho aun fedocan wocingon torengga idoc. Oro Yuda nanoho Maria itfat yuya yuho bucin idungma yu agungmai Maria yu karupgon idongga taitdec ohogoc. Tuna angga Yuda nano‘ yu yong oin toctocha kumkumon ongeyac’ yongo yu tan tonggung. Tan tuya Maria yu Yesu aun feuna orungo forodec göruc yemoc tong imongga inogoc, “Moröma, gocho nonot idiyai wömai nochon natna mamong faun.” Ihoroc yuna Yesuho yagocmai Maria orin Yuda nano yuot ebungma yu ambarac yong ointongo idung. Ihoroc yangmuna yu irot mep tongo uroc imocno sinom tongmuna inogoc, “Son Lasarus sa nahenne oring sigung?” Ihoroc inuna owi amnaho inogung, “Moröma, goc engmina ahi.” Ihoroc yuya Yesu yu ihorocgon oin tongga idina Yuda nanoho yu angmuya yogung, “Aarut, yu amna worocha toup sinom kombingidoc.” Ihoroc yogung mahong auho wömai yogung, “Yu osuc amna dan komnima tun orokogoc. Yu yaha Lasarus matongfat yegoc! Tongfat yeunahai wömai mamun.” Oro Yesu yu irot mep sinom tongmuna ongga kumkumondec ongkuboc. Kumkumon woi amnaho sop ganango au tobiuya idoc. Böngo wömai sop moröma au foctongo siuya idoc. Ihoroc idina angga Yesuho inogoc, “Sop wo öcangmu ongoun.” Ihoroc inuna amna ombocmahon natno Marta yu soroc yongo inogoc, “Moröma, ep fambangno urop sep youp toctoc awanomuno ihoroc kumkumon itac. Worocha tongga tugo wöntucmuno öantac.” Ihoroc inuna Yesuho inogoc, “Nocho urop ganongdet. Goc kombing tobingminai wömai Kopotorochon gesö moröma aantaroc.” Ihoroc inuna amna auho sop wo öcangmu onggoc. Tuya Yesuho momdec foringmun uuna dönac yongo yogoc, “Nandöngna, gocu nochon dönac urop kombing namparoc, worocha nocho ecec gantat. Noc kombihat, goc bongono muno dönacna kombingitaroc mahong‘ owi amna ngocin idangma yu dönacna ngo kombiarut’ yongo eran gantat. Ihoroc toya yuho kombiantang, gocho boinno sinom noc nanongmuya ebot. Ihoroc woroc kombing tobiarut yongo dönac ngo gantat.” Yesu yu dönac ihoroc yun bödeuna ecnang mamboda yogoc, “Lasarus, goc idongga sumonon epi!” Ihoroc inuna Lasarus yu idongga sumonon eboc. Orungohu oburohu yangamohu wo boru tombarac sumon eboc. Ehuna Yesuho owi amna inogoc, “Son omomphon boru wo asan imuya ongoun,” Yesu yu ihoroc tuna Lasarusho wekongga idonggoc. Oro Yuda nano koböcma Mariaot ebungma yu Yesuho toroc kiap inobarac togocma wo angmuya kombing tobing imogung. Wohong auho wömai Farisiot ongmuya Yesuho kiap togocma worochon fatno inogung. Inuya Farisi orin öret socsochon amna dugo yu Yuda nanohon amna moröma inong yuya engsuran togung. Tongo ingoroc yogung, “Amna woroc yu toroc kiap inobarac koböcma sinom tongitac. Worocha nonu tingting tontamon? Nontho yu angbananaya suraro ambaracho yu kombing tobing imoningyit. Ihoroc tuyai wömai Röm nanohon tawa amnaho engmuya öret socsoc böc nonihu tu mointuna mepmo moröma sinom nimuya nontho yuhon youp wabkaracni itnam.” Oro amna dugo yu ihoroc yong tongga itmuya amna au mano Kaiyafas yu idonggoc. Yu wömai biruc worochon öret socsoc böchon amnahon dugo morömano idoc. Tongo yu idongga yogoc, “Sonu kombic kombic soni maec yo. Kombiarut, kiap tunguhogon wömai non tongfat neangoc. Amna tunguhogon suraro ambarachon abam sogida ompun. Omentacanu wömai non Yuda nano ambaracho magorong ongonin.” Kaiyafasho mata wo yogocma woi inoin kombic kombicdecma mayogoc. Muno, yu biruc worochon öret socsoc böchon amna dugo idocmaha tongga yu yong tuctuc mata ingoroc yogoc, Yesu yu Yuda nano tongfat yecyecha omengoc. O Yuda nanohagon muno, yu omengocmaha tongga Kopotorocho weni manani woce woce sa korungon idangma yu ambarac fengsuran tuna torop tungu itnahing. Oro bongono wocin forosingga Yuda nanohon amna morömaho Yesu wuya omomphon mata yong torop yongo sigung. Worocha tongga Yesu yu wönggon Yuda nanohon bonipnodec eran maitongidoc. Muno yu youp amnani yangauna böcsa au mano Efraim woce idung. Böcsa wo wömai sa amna maiyan woroc tan idoc. Oro Israel nanohon bongono morö‘ Pasowa’ yongidangma worocho urop eng fom togoc. Worocha tongga böc wohon wohonma owi amna koböcma yu Yerusalem ögung. Yu wömai‘ wöntucmuno noni tong sac tongga Kopotorocho yangamin sacsago itna’ yongo Yerusalem öngmuya bongono morömaha tong arangarang togung. Yerusalem öngmuya yu Yesuha yabiu matuna öret socsoc böchon gombo ganang öngmuya mata ingoroc inun ganun tongga yogung, “Son tingting kombiang oro, Yesu yu yong moröng bongono acacha ehantacha woha muno?” Ihoroc yong tongga idiya öret socsoc böchon amna moröma orin Farisi yu‘ Yesu sogit akep tona’ yongo nongoru ingoroc suraro imogung, Numariho Yesu nahe itacno wo kombinggai yu muyu worochon yongburoc mata amna moröma inarut. Oro Yuda nanohon yong moröng bongono‘ Pasowa’ worocho abe maöngkui idina sep youp toctoc 6 ihoroc idina Yesu yu böcsa Betani woce onggoc. Böcsa woi Lasarushon böcsano, yu wömai Yesuho kumkumonma tun wekogoc. Oro Yesu sa woce idina böc morömpho Yesuha tong sonoc au togung. Tuya Marta yu amna idungma nacno silip tong imogoc. Lasarus yu ihorocgon Yesuot nacno abamdec omoc idoc. Tuna Maria yu unac tugo ogepma sinom mano‘ nad’ woroc tengga Yesuhon orungo wagang imogoc. Wagang tongo inoin bigo sakemoho tong manman tong imogoc. Tuna unac tugo ogepma worocho böc ganang tugo mang busongga idoc. Unac worochon wöngnacno woi önggungyi sinom. Ihoroc tuna Yesuhon youp amna au mano Yudas Iskariot yu kombiuna angit maidoc. Yudas yu wömai mit Yesu ayamihon oburodec sigoc. Yu kombiuna angit maidina yogoc, “Unac tugo ogepma worochon wöngnacno moröma sinom. Amna auho wuuna 300 Kina ihoroc fogitmanaina amna uroci imonam. Owiho wo komanang sinom tong samborec tac yo.” Oro Yudas yu amna urocimaha kombingga mata wo mayogoc. Muno, yui usem amna. Yu wömai Yesu toropnihon möneng koding angtorengidoc. Tongo yu möneng au inoha usem tongidoc. Oro yu owi ihoroc inong fauna Yesuho inogoc, “Owi wo imi fahun. Owi ngorocho unac godibnadec wagang nampacma woi godip föbna oring sicsicha tong arangarang toctochon tac. Amna uroci yu wömai bongono muno sonot itnahing mahong nocu bongono docutnogon sonot engot,” ihoroc yogoc. Oro Yesu yu Betani bucin idina Yuda nano koböcmaho yu woce itacnohon fatno kombingga wocin ebung. Yu woi Yesu acachagon kombingga maebung. Muno, yu Yesuho Lasarus omocdecma tun wekogocmahon fatno wo kombigungmaha tongga yu“ Lasarus ana” yongo ebung. Engmuya agungmai Lasarus yu boinno wec idoc. Worocha tongga owi amna koböcma sinompho Yesu kombing tobing imogung. Ihoroc tuya öret socsoc böchon amna moröma yu kiapmo wo angga irotno obökuna yu“ Lasarus ihorocgon wotnaya omengac” yongo mata yong torop sigung. *** Oro kembotsum owi amna yong moröng bongono acacha ebungma yu Yesuhon fatno ingoroc kombigung: “Yu urop Yerusalem ebepha tac yo.” Ihoroc kombingga sibat sakemo fogitmuya Yesu au fetfetha ongmuya ingoroc mamboda yogung: “Kopotoroc yong moröng imona! Morömahon madec epacma yudec wömai Kopotorochon guram itun.” “Israel nanohon king moröma yuha yong kumena!” Owi amna yu ihoroc yong kumengga idiya Yesuho bot donki beracno aun feuna woroc koroc itmuna onggoc. Kopotorochon bapiyadec wömai worochon yong tuctuc matano ingoroc irim toctocyi itac: “Israel nano sonu nanga fatfat toninga. Aarut, sonthon king moröma soni yu bot donki beracno koroc itmuna epac.” Oro mata worocho bongono wocin boinno öngkuboc mahong youp amnani yu mata worochon foro abe kombing tangtang matogung. Yesuho omocdecma idonggocan bongono wocingon wömai yu kombigung, yong tuctuc worocho Yesuha yac. Tuna bongono wocin boinno öngkuboc, ihoroc kombigung. Oro Yesuho Lasarus omocdecma tun wekogocma worochon fatnoho toup wun morögigoc. Owi amna kiapmo wo agungma yu worochon fatno böcsa danong yong tonggung. Tuya owi amna koböcmaho worochon fatno kombingga ongga Yesu uyapdec au fedoc. Ihoroc tuya Farisiho wo yangmuya irotnoho obökuna yogung, “Yaarut sa guroc danong suraro ambaracho amna worocgon tan tongidang. Worocha non ting tontamon?” Ihoroc yogung. Oro Grik kantrima amna au yu ihorocgon bongono morö acacha Yerusalem ebung. Tongo yu Filipot engmuya inogung, “Amna moröma, nonu Yesu ac acha ebamon.” Filip yu Galili amna, yuhon böcsano woi Betsaida. Ihoroc inuya Filip yu Andruot ongo Grik amnahon matano inogoc. Inuna amna yaima yu kondonggon ongga Yesu inogomoroc. Tuna Yesu yu mata urago ingoroc iban imogoc, “Nochon bongono urop eng fomtac. Amnahon Manano yu urop youpno tun bödeuna ma moröma sogiangoc. Nocho boinno sinom kantiwa, wit yitno yu gurocdec ohongga mamong faicma, wömai yu boinno mafii ino tunguhogon engoc. Wohong worocho gurocdec ohongga omong faunai wömai yu dogo köngga boinno koböcma fiangoc. Worochon torocgon wömai amna au yu gurochon itonggongo ding fing akep tontacma yuhon itonggongno wömai gorong ongungoc. Wohong amna au yu guroc ngorochon itonggongnoha me imontacma yu wömai itonggong koing aun feangoc. Nochon youp amnanai yu muyu nakagon nan tongitnung. Ihoroc tongo naka engotan woce wömai youp amnanai yu ihorocgon itnahing. Tuya nochon Nandöngnaho yu ma moröma imangoc.” Yesu yu mata sakaun fiuna yogoc, “Nocu nanga fatfat toup tongga irotna mep tongga itac. Worocha nocu dönac ingoroc yontathu nuhun: ‘Nandöng gocho mepmo nocdec öngkup öngkupha tacma wo öcang nampi’, ihoroc yontathu? Woi muno sinom. Nocho mepmo wo sumbot sumbotha guroc ngocin ebot. Nandöngna, gakain irot kombic kombic guroc ngocin koing soun, o gakain ma moröma itun.” Yesu yu mata ihoroc yun bödeuna momdecma duc inggun auho ingoroc öngkuboc: “Nakain irot urop koing sac. O nocho wönggon kiapmo au toya nakain ma moröma engoc.” Duc ingguro ihoroc yuna owi amna woce idungma yu ginonogon kombingmuya auho yogung, “Undip mano yac,” o auho yogung, “Muno, sum yaru auho yu mata intac.” Owi amna ihoroc yuya Yesu yu inogoc, “Mata worocho wömai nakaha mayoc muno, woi sontha yac. Urop Kopotorochon irot kombic kombic koing songga yu guroc owi amnahon matano yun bödehac. Tongo yu gurochon amna moröma dogu kopot yu taruna ongungoc. Amnaho noc ep goröcdec tu fadang uuna nuya nocho owi amna ambarac wodiaya nocot epnahing.” Yesuho kiap tingtingno omong faangocma owi amna tong indac indacha mata wo yogoc. Ihoroc yuna owi amnaho kombiuya angit maidina mata urago ingoroc iban imogung, “Kopotorochon nongoru matadec ingoroc embadidamon: ‘Duic yui iditnoho iditno edengoc.’ Oro tingtinga gocu yaroc, ‘Amnahon Manano ep goröcdec tu fadang öangoc.’ Amnahon Manano woi numa sinom?” Ihoroc yuya Yesuho inogoc, “Yagunoho bongono docutnohagon sonot ida yaguno möng kamangoc. Worocha sonu yaguno möngga itacan itongonung. Kumbongo kaun weicyit. Amna kumbongnon itongontacma yu nahe ongungotno wömai makombic. Yagunoho sonot idina son muyu wo kombing tobing imarut. Tongga wömai sonu yagunohon weni manani öngkupnahing. Mit wömai kumbong engoc.” Yesu mata wo yongbödengga owi amna dongyun faunto wönggon eran maitonggoc. Oro Yesu yu momphon toroc kiap ihono ihono koböcma tuna owi amnaho wo yangbödegung mahong koböcmaho yu makombing tobing imogung. Worocha wömai Aisaiaho yong tuctuc mata yogocma worocho boinno ongkuböc. Aisaiaho wömai osuc ingoroc yogoc, “O Moröma, owi amnaho nonthon mata makombing tobigung. Yu momphon toroc kiap orongi yagung mahong me nimogung.” Oro Aisaiaho owi amna foro yaha Yesu makombing tobing imogungma worochon yong tuctuc mata au ingoroc irim togoc: “Kopotorocho tuna owi amna dan komni simbang öngkubung. O irot kombic kombicno woi foctongbödegoc. Worocha tongga yu dan foric tang mahong yapmu au angtangtang mating. O irotnoho matahon foro tuctugo makombing. Tuctugo kombinggai wömai yu irotno ibaruya nocho yu dongya orokup.” Aisaia yu Yesuhon toroc kiapmo inobarac wo osuchagon angdengga yong tuctuc mata ihoroc yogoc. Oro owi amna koböcma Yesuha me imogung mahong au wömai yu kombing tobing imogung. O ihorocgon amna dugo auho Yesuha kombing tobing imogung mahong yu Farisiha botongmuya kombing tobic tobicno eran mayong tangidung. Yu“ Farisiho non Yuda nanohon fatmata yocyoc bucin niruya ongoninyit” yongo kombic kombicno öp sigung. Yu wömai‘ amnaho fat tong nimarut’ yongo toup kombingidung worocha yu Kopotorocho yangamin ma moröma sogit sogitha youp morö matongidung. Yesu yu mata ecnang yongo yogoc, “Amna au yu nocha kombing tobing namontacma yu wömai Nandöng nanong muuna ebotma yu ihorocgon kombing tobing imontac. O ihorocgon amna au yu noc foring nahacma yu woi Nandöng nanongmuuna ebotma yu ahac. Nocho owi amna yaguno möng imoc imocha gurocdec ngocin ebot. Worocha tongga owi amna noc kombing tobing namontangma yu wömai kumbongnon maitning. Wohong owi amna au yu nochon mata kombingga masumbodidang. Yu wömai nocho mangsoworeit. Nocu guroc owi amna soworec soworecha maebot. Muno, nocho owi amna wömunodecma öcangya muuya Kopotorocha fogit fogitha ebot. Wohong owi amna noc me namongidangma yuhon mata yun bödec bödec amna wömai itac. Woi nocho mata kanogotma worocho wömai mit bongono bödec bödecane son kangsoworeuna gorong ongbödenahing. “Nocu nakain irot kombic kombicna tanmaina mata au makanong-idot. Muno sinom, Nandöngna nanongmuuna ebotma yu‘ mata woroc yoi’ o‘ mata kiap ihorocnodec yoi’ yongo fandat nanuna yongitat. Nocu kombihat, Nandöngnahon matanoho non idit itonggong koinghon sadec ningat fongungoc. Worocha tongga nocho Nandöng-naho mata nanogocma worocgon kanongitat,” Yesu yu ihoroc yogoc. Oro urop bongono morö‘ Pasowa’ worochon forosicsicno idina Yesu yu kombigoc, yu guroc ngo imun fauna Nandöngot onggongon bongono worocho urop engfom togoc, ihoroc kombigoc. Yesu yu guroc ngocin itmuna irot basi sinom tongmuna inoin owi amnaniha toup kombingidocmaho kombing idtohongitac. Oro kumbong diuna Yesuot youp amnaniot yu suran tongo nacno nongga idung. Bongono wocin wömai dogu kopotho urop Yudas Iskariot‘ Yesu ayampho oburodec sihi’ inongo irotno sakang imogoc. Tuna Yesu yu kombigoc, ‘Nandöngnaho manomano ambarac nochon obunadec fingdup togoc. Tuna nocu ibara fauna Kopotoroc nanong muuna ebotma yuot ongöngot.’ Ihoroc kombingmuna nacno doun fauya idongga tec tohomun-möcno ubarago wo asanto singo youp toctoc boru au sogitmuna temboc. Tongo waga girang audec yamuc koringmun muuna forosingga youp amnanihon orungo sac tong imongga boru tembocma worocdec tong manman tong imogoc. Ihoroc tong tongga Saimon Pitaot engkuuna Pitaho yu inongac tongo yogoc, “Moröma, gocho nochon orungna sac tarocma worocho angit maec!” Ihoroc inuna Yesuho inogoc, “Goc önga nocho kiap ngo tong kampatma worochon foro abe makombiroc mahong mit wömai kombing tangtangtangoroc.” Ihoroc inuna Pitaho yogoc, “Muno, gocho nochon orungna sac tirocha!” Ihoroc inuna Yesuho inogoc, “Nocho masac tong gamoyai wömai gocu nochon fat mairoc.” Ihoroc inuna Saimon Pitaho inogoc, “Moröma ihoroc yarocmahai orungnagonu sac tirocha. Goc muyu obunahu o bicnahu wo ambarac sac tongdup tong nampi.” Inuna Yesuho inogoc, “Amna au godip föbo ambarac yamuc gupgupyi yu wömai wönggon yamuc maguic. Muno yu orungogon sactontac, godip föbo ambaracno wömai urop sacsago itac. O sonu urop sacsago idang, amna tunguhogon wömai muno.” Yesu yu ino ayamihon oburodec sicsic amna urop kombingdegocmaha wömai yogoc, ‘Amna tungugon sacsago maec.’ Oro Yesu yu youp amnanihon orungo sac tongdup tongga wönggon tecno tohomunmucno ubarago tohomun muuna omoc itmuna youp amnani ingoroc inong ac tongo yogoc, “Sonu nocho kiap tong kampatma worochon foro kombianga woha muno? Sonu nocha fandat fandat amna orin Moröma noni ihoroc nanongidang. O son wo boinno nanongidang, nocho woroc itat. Oro nocu Moröma soni orin fandat fandat amna soni itat mahong nocho son mongorec tong kamongo orung soni sactong kampat. Worocha tongga sonu ihorocgon nuc sonihon orungo sac tun tun tong imongitnung. Noc‘ sontho kiap ihorocnogon tongitnung’ yongo mongorec tong imoc imochon toroc kiapmo ngo tong kindaat. “Nocho boinno sinom kantiwa, youp wabkaracho morömano manggiradidang, muno yui morömanohon unennegon ididang. O ihorocgon amna morömaho youp wabkaracno inong muuna ongontac. Tuna youp wabkaracho amna moröma wo manggiraic. Oro, nocho mongorec toctochon foro ngo tong kindahat. Toya sonu kiap ihoroc-nogon tongmuya itongitnung. Tuya Kopotorocho guramno sonidec sing kamangoc. “Oro nocho son ambaracha mayot. Muno nocu amna nakain fat soworegotma kombing impat, noc sonthagon yat. Kombiarut, Kopotorochon bapiyadec mata irim toctocyi idangma worocho ambarac boinno ongkupnahing. Auho wömai ingoroc yac: ‘Amna nocot nacno kondong nahacma yu ibanmuna ayam tong namontac.’ “Oro yapmu worocho abe maöngkui idina nocu osuchagon kanongdehat. Toya mit yapmu wömuno worocho boinno öngkuunai wömai sonu kombinahing, Amna Kopotorocho inong muuna ebocma woi noc naka itat. O au son ingoroc kombiarut, amna au yu nochon youp amnanaiha oröc tong imontacma yu wömai nocha oröc tong namontac. O nocha oröc tong namontacma wömai Nandöngna nanong muuna ebotma yu ihorocgon oröc tong imontac,” Yesu yu ihoroc yogoc. Yesu yu mata ihoroc yongbödengga irotnoho kombiun mep tuna ingoroc yogoc, “Nocho boinno sinom kantiwa, sonidecma tunguho wömai noc ayamnaihon oburodec siantac.” Yesuho ihoroc yuna youp amnaniho kombingga‘ numaha yac’ yongo nucno foring yaun tongmuya irot köboc köboc kombing tonggung. Ihoroc tongmuya youp amna au yu Yesu tan ambehecgon omoc idoc. Amna woi Yesuho yuha toup sinom kombingidocma woroc. Yu woce idina Saimon Pitaho bigoho toroc tong imongga inogoc, “Gocho Moröma inong ac toi, numaha sinom yac?” Ihoroc inuna youp amna worocho bigo Yesuhon kundurodec tongmuna inongac tongo yogoc, “Moröma goc numaha yaroc?” Inuna Yesuho inogoc, “Nocho nacno docno ngo sogitmaina yamucdec ta gac fiuna amna au imontatma yu worocha yat.” Ihoroc inongga nacno docno sogitmuna nacno yamucdec tun gac fiuna Saimonthon manano Yudas Iskariot yu imogoc. Imuna Yudas yu nacno docno woroc sogiuna wohogon dogu kopotho engga irotnon ohogoc. Tuna Yesuho Yudas inogoc, “Goc ongmina kiap toctocha kombiharocma woroc karupgon toi.” Yesuho Yudas mata ihoroc inogoc mahong youp amnaniho mata worochon foro kombing tangtang matogung. Auho wömai kombigung, Yudas yu möneng koding angtorengidocmaha Yesuho yu yong moröc bongonohon manomano wöcwöcha inong muhac. O auho kombigung, Yudasho owi amna urocima möneng imocimocha ongeyac, ihoroc kombigung. Oro Yudas yu nacno docno sogito wohogon idongga taitdec ohogoc. Tuna sa kumbong digoc. Yudas yu ongdengina, oro Yesuho youp amnani ingoroc inogoc, “Urop Kopotorocho Amnahon Mananohon youp tong koing tuna yu ma moröma ino yabitno sogitdehac. O Mananoha tongga Kopotorochon irot koing suna yuhon ma moröma onoce sinom itac. O Mananoha tongga Kopotorochon ma ino yabitno onoce entacanu wömai yu Mananohon ma ihorocgon tong koing tuna onoce sinom entac. Oro kiapmo worocho wömai urop öngkup öngkupha tac. “Nakain Managumbocnai, nocu sonot bongono docutnohagon itmaina ongontat. Ongoya sonu nocha yabinahing mahong nocho ongga entatanu woce wömai sonu angit mangoning. Nocu mata wo Yuda nano urop inogot. O önga wömai nocho mata worocgon son kantat. “Nocho nongoru wego ingoroc kantiwa: Nocho sontha toup kombingitat iho wömai sontho nuc soniha toup kombiun kombiun tongo itongitnung. Son toroc kiap ihorocnodec itonguyai wömai owi amna ambaracho sonthon toroc kiap soni wo angga kombinahing, boinno sinom sonu nochon youp amnanai sinom idang.” Yesu ihoroc yongbödeuna Saimon Pitaho yu inong ac tongga yogoc, “Moröma, goc nahe ongontaroc?” Yuna Yesuho matano ökene ingoroc iban imogoc, “Nocho ongontatan sa woce wömai gocu önga angit mangiroc. Wohong mit wömai gocu noc nan tongungoroc.” Ihoroc inuna Pitaho wönggon inogoc, “Moröma, foro yaöha sinom wömai nocho önga goc magan tongit? Nocho wömai‘ gocha’ yongo itonggongna ima faantac.” Ihoroc inuna Yesuho inogoc, “Goc itonggonga imi faantachu munohu? Nocho boinno sinom gantiwa, fup mano abe mayi idina gocu bongo anfi nocha möp yongga yontaroc, ‘Nocu yu makombing imot.’” Yesuho Pita ihoroc inogoc. Yesu yu mata sakaun fiuna wönggon youp amnani ingoroc inogoc, “Son irot mepmep tongga kombingbanac toninga. Son Kopotoroc kombing tobing imarut. O nocha woi ihorocgon kombing tobing namarut. Nandöngnaho bucin wömai böc irotno koböcma idang. Ihoroc maidinai noc mata ingoroc makanam. Nocho sa woce ongmaina sonthon idit böc soni tong arangarang tangot yo. Nocho ongmaina sonthon idit sa tong arangarang tangot. Tongo nocho wönggon ibara fauna engmaina son fogiaya non ambarac nocho iditatan wocegon kondong itnahamon. Sonu nocho sadec onggongon uyap urop kombingdeang.” Yesu ihoroc yuna Tomasho inogoc, “Moröma, gocu sa nahe ongontarocno woi nonu makombimon. Worocha wömai nonu tingting sinom woce onggonghon uyap kombingo ongonam?” Ihoroc yuna Yesuho inogoc, “Uyap ogepma orin toroc kiap boinno orin itonggong koing woroc woi noc naka. Nandöngot onggongon uyap au maec. Muno sinom, uyapu noc tungugon. Sontho noc boinno kombing namonggahai wömai son Nandöngna ihorocgon kombing imup. Wohong önga forosingga sonu Nandöng kombing imontang. O sonu Nandöng urop angdeang.” Ihoroc yuna Filipho Yesu inogoc, “Moröma, goc Nandöng nindaiya kombinaya irot noni bödehun.” Ihoroc inuna Yesuho inogoc, “Filip, nocu urop bongono ubarago sinom sonot iditat mahong gocu noc abe makombing namorochu yo? Amna au yu noc nahacma yu wömai Nandöngna ahac. Gocu tingtinga sinom‘ Nandöng nindahi’ yongga yaroc? Nandöngot nocot nodu irot tungu idamot. Nandöngnaho nocot iditac o nocu Nandöngnaot iditat. Gocu wo makombirochu nuhun? Nocho mata kanongitatma woi nakain kombic kombicha mayongitat. Muno, Nandöngnaho nocot itmuna youpno tuna nocho mata yongitat. “Son muyu kombing tobing namarut, nocot Nandöngnaot nodu irot tungu, nocho yuot iditat o Nandöngnaho nocot iditac. Oro mata woho sonthon irodin angit maidinai wömai sontho nochon youp tongitatma wo yaarut. Nocho momphon toroc kiap inobarac sinom tongidot. Sonu worocha kombingmuya kombing tobing namong-itnung. Nocho boinno sinom kantiwa, nocho momphon youp gesöbarac tongidot. Worocha tongga owi amna ambaracho nocha kombing tobing namontangma yu wömai youp ihorocnogon tongitnahing. O worocgon muno, nocho Nandöngnaot ongontatmaha tongga yu wömai nocho youp tongidotma wo yanggirada inobarac sinom tonahing. Boinno sinom, sonu yapmu manomanoha nochon madec dönac yuyai wömai nocho worochon torocgon tangot. Kiap ihorocnoha tongga Mananoho Fanohon ma tong koing tuna moröma engoc. Sonu manomano ambaracha nochon madec dönac nanuyai wömai nocho worochon toroc kamangot.” Yesu yu ihoroc yogoc. Oro Yesuho mata sakaun fiuna ingoroc yogoc, “Sonu nocha toup kombiantanganu wömai son nochon duc sumbentang. Tuya nocho Nandöngna dönac inoya yuho tongfat kec soni au kamangoc. Worocho wömai sonot engmuna iditnoho iditno soniot edengoc. Tongfat kec soni wo wömai Kopotorochon foro kanong tuctuc tongo mata boinnogon yong kamangoc. Yu woi Kunkun Yaru. Guroc owi amna yu wömai Kunkun Yaru daroho mangidang o irotnoho makombingidang. Worocha tongga yu wo masogitning. Wohong sonu yu urop kombing imang. Yu woi soniot iditac. O yuho wömai sontho irodin ohongga woce edengoc. “Nocho son dongya fauya sonu managumboc ungano simbang maitning. Muno nocu wönggon sonot ehangot. Nocho bongono docutnogon guroc ngocin edeya mit wömai owi amnaho noc wönggon mananing mahong sonu wömai noc nanahing. Nocho itonggongna wönggon sogitmaina idtongungot. Worocha tongga sonu ihorocgon itonggong soni au feuna itong tongonahing. Oro bongono wocin wömai sontho kombingbödenahing, Nocu Nandöngnadec iditat o sonu nocdec ididang o nocho sondec iditat. “Oro owi amna ambaracho nochon nongoru sogit akep tongmuya sumbodidangma yu wömai nocha toup kombingidang. O Nandöngnaho wömai owi amna nocha toup kombingidangma yuha ihorocgon toup kombingitac. O nocho wömai ihorocgon amna worocha toup kombingmaina inong tuctuc toya yu nochon forona tuctugo sinom kombingbödeangoc.” Yesuho ihoroc yongbödeuna, Yudas, woi Yudas Iskariot muno amna au, yu Yesu inong ac tongga inogoc, “Moröma, gocho gakain foro nonihagon tuctugo ninoc ninocha yaroc, foro yaha gocho foroya guroc owi amna ambaracha maindairoc?” Ihoroc yuna Yesuho matano ökene ingoroc iban imogoc, “Amna auho nocha toup kombinggai wömai yu nochon mata sumbengoc. Tuna Nandöngnaho amna worocha ihorocgon toup kombingga yuot nocot kondonggon engmadeina yuhon irotnon iditahamot. Wohong amna au yu nocha makombingitacma yu wömai nochon mata fodiangoc. Boinno sinom nocho mata ngo kantatma woi nakain mata muno, Nandöngna nanong muuna ebotma yuho nanuna kantat. “Nocho soniot itmaina manomano ngo fandat kanotma. Oro mit wömai tongfat kec soni Kunkun Yaru yu engmuna manomano ambarachon foro yong fandat kanangoc. O ihorocgon manomano nocho fandat kanongidotma wo tun fusun diuna maedet kamic. Kunkun Yaru wömai Nandöngnaho nochon madec siuna ehangoc. Nocu son dongya fauya ongontat mahong nocho irot gucna kamoya sonot edengoc. Irot gucna ngomai guroc owi amnaho borongdedidangma worochon toroc muno. Sonu kombingbanac toninga, o sonu botoninga. “Nocho ingoroc kanoya kombigung, nocu son dongya fauya ongungot. Tongo nocho wönggon ibara fauna ehangot. Oro son nocha toup kombinggai wömai sonu borongdeup. Yaha nocho Nandöngot ongöngot. Nandöngna yu wömai noc nanggirada moröma sinom itac. Oro manomano ngomai abe maöngkungidina nocho urop kantat. Mit boinno öngkuya sonu angmuya kombinahing, ‘yu boinno ninogoc’ ihoroc kombinahing. “Oro urop guroc ngorochon morömo dogu kopot yu epac. Worocha tongga nocho mata koböcma wönggon makanit. Yuho noc ayam tongnampac mahong noc tohoc tohochon gesöno maitimoc. Guroc owi amna ambaracho ingoroc kombinahing: Nocho Nandöngnaha toup kombingitat. Tongo noc yuho mata nanonitacma worochon torocgon youpna tongitat.” Yesuho ihoroc yongbödengga mit youp amnani inogoc, “Idongga sa ngo imana fauna ongona.” Yesuho youp amnani ingoroc inogoc, “Wain ephon foro boinno woi noc naka. O Nandöngna yui wain ön worochon morömo. Tuna betomoho boinno mafiunai wömai Nandöngo wo mangga fonyun ongidang. O betomoho boinno ogepma fingidangma wo wömai Nandönho tobiuna boinno koböcma sinom finahing. Oro sonu nochon mata sumbodidangmaha tongga sonu urop sacsago itbödeang. Ep betomoho epdec mading fiicma, yu wömai boinno mafiic. Worochon toroc wömai sontho nocdec mading fininganu wömai son ihorocgon boinno angit mafining. Son muyu nocot ding fingga idiya o nocho sonot ding fingga edengot. “Wain epu woinaka o wain ephon betomo woi son. Amna au nocot ding fiunai wömai nocho yuot ding fiaya boinnono koböcma fiangoc. Wohong sontho noc imu fauna soni sing yapmu au ogep matoning. Amna nocdec mading fiicma yu wömai betomo boinno muno woroc simbang. Nandöngnaho yu mangga fonyun onguya onggom suya epdec fongyu onguya sonahing. Wohong son nocdec ding fingmuya nochon mata sogida kokoreuya irot sonidec idinai wömai son yapmu auha kombingga dönac yuya worochon torocgon öngkung kamangoc. Öngkung kamuya sontho boinno soni koböcma fingmuya nakain youp amnanai sinom itnahing. Worocha tongga Nandöngnahon youp koing suna yuhon ma moröma engoc. “Nandöngna yu irot basi sinom. Yu irot tong fup tong namongitac. O worochon torocgon wömai nocho sontha irotna tong fup tong kamongitat. Worocha sonu nakaot ding fingga idarut. Nocho Nandöngnahon youp mata sumbot bödehatmaha tongga yuho nocha toup kombingitac. O worochon torocgon wömai sontho nochon nongoru sumentanganu wömai sontho nakaot ding fingo itnahing. Nandöngnaho irot ogep moröma sinom noc namuna borongdehat. O nocho sontha ihorocgon nakain irot ogep kamoya‘ borongdetno sinom tarut’ yongo mata ngo kantat. “Oro, nochon nongoru wömai ingoroc: Nocho sontha toup kombingitatma worochon torocgon sonu nuc soniha toup kombingitnung. Amna inoin itonggongno nucniha imun faantacma yu wömai irot basi sinom nucniha irot tong fup tong imontac. O sontho nochon duc sumbotmuyai wömai sonu nochon oröcnai sinom itnahing. Osuc nocho son youp amnanai ihoroc kanongidot mahong ihoroc wönggon makanit. Youp amna yu wömai morömanohon irot kombic kombic tuctugo makombingidang. Wohong Nandöngnaho mata nanogocma wo wömai nocho ambarac son kanongbödeaya kombingidang. Worocha nocu sontha oröcnai ihoroc kanontat. “Oro sontho noc masoworegung, muno noc wömai‘ sontho nochon youp tongmuya boinno fiarut’ yongo soworegot. Sonu boinno fiuya worocho bongono muno edengoc. Tongo sonu‘ Nandöng yapmu au nimpun’ yongo nochon madec dönac inuyai wömai yu worochon torocgon kamangoc. Oro, nochon nongoru ngomai ingoroc, son muyu irot tong fup nucno imun gamun tongga itongitnung.” Yesuho youp amnani ihoroc inogoc. Yesuho mata sakaun fiuna ingoroc yogoc, “Guroc owi amnaho son ayam tong kamuyai wömai son kombingitnung, osuc omocene yu nocha ayam tong namogung. Son guroc ngorochon toroc kiap taruyai wömai guroc ngorochon owi amnaho oröc tong kamup. Wohong sonu guroc ngorochon fat maeng. Muno, nocho‘ son nakain fat idarut’ yongo guroc owi amnahon bonipnodecma erangdegot. Worocha tongga guroc owi amnaho son ayam tong kamongidang. “Nocho urop kanogot, youp wabkaracho morömano maanggirat-ning. Guroc amnaho osuc noc wöntucmuno tong namogung. Worocha mit wömai yu sontha ihorocgon wöntucmuno tong kamonahing. O yu osuc nochon mata kombing tobigungan wömai mit yu sonthon mata ihorocgon kombing tobinahing. Sonu mata worocha edet kamicha. Guroc amnaho amna nanong muuna ebotma yu makombing iming. Worocha tongga yu nochon mana kombingga ayam tong kamonahing. “Oro nocho yuot engmaina fatmata ogepma mainoyai wömai yuhon tong bumbumnohon main. Wohong nocho yuot engmaina fatmata ogepma inogotmaha tongga yuhon turongono idimangoc. Amna au yu nocha ayam tong namontacma yu wömai Nandöngna ihorocgon ayam tong imontac. Nocho yuhon bonipnodec itmaina momphon toroc kiap inobarac sinom matoyai wömai yuhon tong bumbumno main. Wohong nocho yuhon bonipnodec itmaina momphon toroc kiap moröma sinom toya yu yangga nocha ayam tongnampi Nandöngna ayam tongimpi ihoroc tongidung. Yu kiap wo tong namogungmaha tongga Kopotorochon bapiyadec mata irim toctocyi itacma worocho boinno öngkupac. Ingoroc itac: ‘Yui noc foro muno ayam tong namogung.’ “Oro, nocho Nandöngnaot öngmaina sonthon tongfat kec soni siaya ehangoc. Yuho Nandöngot itmuna engga nochon foro son kanong tuctuc tangoc. Yui imanang mayongitac muno yui mata boinnohon fano. Oro, nocho youp forosigotan ongga bödec bödecnodec wömai sontho nocotgon ididung. Worocha tongga sontho owi amna nochon fatmata ogepma inong fandat tongitnung. “Oro noc‘ sontho gorong ongoningyit’ yongo mata wo kanot. Suraroho wömai son fatmata yocyoc bucinma karuya ongonahing. O mit bongono au öngkuuna owi amnaho‘ Kopotorochon youp tona’ yongo kot omom tonahing. Yui Nandöngnahu o nakahu makombing nimingmaha tongga yu toroc kiap wömuno ihorocno tong kamonahing. Oro noc osuc sonot kondonggon ididomonmaha nocho toroc kiap worochon yongburoc mata abe makanogot mahong nocho son urop dongya faantangmaha tongga nocho önga worochon garac mata ngo kantat. Tuna mit toroc kiap wontucmuno ihorocnoho sondec öngkung kamuyai wömai sonu kombinahing, ‘Yesuho osuc ninogocma worochon torocgon öngkung nimpac,’” ihoroc yogoc. “Noc urop Nandöng nanong muuna ebotma yuot ongontat mahong sondecma auho noc nanongac tongga ingoroc mananoc: ‘Gocu nahe ongon-taroc?’ Nocho önga mata mepmo ngo kanoya irot soniho toup mep tocno sinom tac. Wohong nocho boinno sinom kantiwa, nocho son tongfat keckecha son dongya fauya ongontat. Nocho mangoyai wömai tongfat kec soni yu sonot maehic. Worocha nocho öngga yu inong muaya yu sonot ehangoc. Yuho engmuna guroc owi amna inong tuctuc tong imuna yu kombinahing, ‘non turongobarac idamon,’ o yu kombinahing‘ Kopotorocho yaö youp tuna non nongnongo öngkupnam’ o ihorocgon yu Kopotorochon mata youpdec idithon foro wo tuctugo kombinahing. Guroc amnahon turongohon foro moröma wömai ingoroc: Yu nocha makombing tobing namongidang. O Kopotorochon nongnongo kiaphon foro wömai ingoroc: Kopotorocho nochon youp tong koing tuna nocho yuot ongontat. Ongoya sonu noc wönggon mananing. O Kopotorochon mata youpdec idithon foro wömai ingoroc: Kopotorocho urop guroc ngorochon morömo dogu kopot yuhon matano yun bödeuna möpmo yudec sigoc. “Oro, nocho son mata koböcma kanoc kanocha kombihat mahong sonu mata woroc kombic kombicha abe maarangarang ying. Wohong mit wömai Mata Boinnohon Kunkun Yaru engmuna fasun kamuna sonu manomano wo kombingbödenahing. Yu wömai inoin kombic kombic tanda mata au mayic. Muno, Kopotorocho yu mata inuna kombingga worocgon kanangoc. Yu wömai toroc kiap mit öngkupnahingma worochon yong tuctuc matano kanangoc. Yuho nochon mata sogito tengga yong tangtang kanuna tuctugo kombi-nahing. Worocha tongga nochon ma moröma engoc. Nandöngna-hon manomano woi ihorocgon nochon manomano. Worocha tongga nocho ingoroc kanot, yui nochon mata sogitho tengga yong tangtang kanangoc.” Yesu yu wönggon mata sakaun fiuna ingoroc yogoc, “Bongono docutnohagon idina sonu noc mananing. O mit wönggon bongono docutnohagon idina sonu nanahing.” Ihoroc yuna youp amnani auho inogon mata inun ganun tongo yogung, “Yesuhon matanohon foroi tingting oro. Yuho yac, ‘Bongono docutnohagon idina sonu wönggon noc mananing,’ o‘ mit bongono docutnohagon idina sonu wönggon noc nanahing.’ O ihorocgon yuho yac, ‘Noc Nandöngot ongöngot’ oro nonu mata worochon foroi tuctugo makombimon.” Youp amani yu mata koböc koböc ihoroc yong tongga wönggon yogung, “Bongono docutnoha yacma worochon foro tingting sinom? Nonu yuhon mata tuctugo makombimon.” Ihoroc yongga idiya Yesuho irotnon yangga ingoroc inogoc, “Sonu nochon matahon foroha mata koböc koböc yongöang. Nocu yot, ‘Bongono docutnohagon idina son noc mananing. O mit bongono docutnohagon idina sonu wönggon noc nanahing.’ Oro nocho boinno sinom kantiwa, guroc owi amna yu borongdeda itnahing mahong sonu yong ointoc tongga yong uroc yongga itnahing. Irot soniho wömai mep tangoc mahong irot mepmep soni worocho wömai ibaruna borongdetnahing. “Kombiarut, managumboc bacbachon bongono fom tuna wömai owiho focfoc kombingmuya irot mepmepdec ididang. Wohong managumboc urop öngkuunai wömai yu focfoc worocha wönggon makombining. Muno, yu managumboc angmuya borongdedidang. O worochon torocgon wömai son kombing tobic tobic owi amna sonu guroc ngocin ihorocgon irot mepmepdec ididang. Wohong nocho wönggon ehangotan bongono wocin wömai sonu kombing borong morö tonahing. O borongdetdet soni wömai amna auho maöcaic. Bongono wocinu wömai sontho noc yapmu auha nanong-ac matoning. “Nocho boinno sinom kantiwa, sonu nochon madec yapmu auha Nandöng dönac inuyai wömai yuho wo boinno sinom kamangoc. Osuc wömai sonu nochon madec yapmu auha dönac mayongidung. Worochoi mit sonu dönac yongo worochon toroc sogitnahing. Tongo borongdetdet soniho irot sonidec foc tongga engoc,” ihoroc yogoc. Yesuho mata sakaun fiuna wönggon ingoroc yogoc, “Nocho manomano mata tagarogon fandat kanongidot mahong mit nocho mata erangon kanoya sonu Nandöngnahon foro tuctugo kombingbödenahing. Bongono wocin wömai son sonibut nochon madec Nandöngha dönac inonahing. Nocho‘ Nandöngnaho tongfat kehun’ yongo sontha dönac yongitatma wömai bödeangoc. Sontho nocha toup kombingidang. O sonu kombing tobiang, Nandöngnaho noc nangmuuna ebot. Worocha tongga Nandöngnaho sontha ihorocgon toup kombihac. Nocho Nandöngot itmaina yu ima fauna gurocdec ohogot. Oro önga wömai nocho guroc ngo ima fauna wönggon Nandöngot öangot.” Yesuho ihoroc yongbödeuna youp amnaniho ingoroc inogung, “Oro urop, gocu mata tagarodec mayoroc. Goc yong tangtang sinom yongo nintaroc. Worocha nonu kombia-mon, gocu manomano ambarac kombingbödeharoc. Nontho abe goc yapmu auha ganong ac mati iditnaya gocu urop irot noni kombing-bödeharoc. Worocha non kombiamon, gocho boinno sinom Kopotorocot itmina eboroc.” Ihoroc yuya Yesuho mata ökene ingoroc iban imogoc, “Sonu öngai kombing tobing namang mahong urop mepmo bongono eng fom tac. Bongono worocho ehuna ayamoho son karuya möngga tangga woce woce böc sonin sonin ongbödenahing. Tongo sontho noc imu fauna naka tungugon engot. Wohong nocu nakagon sinomu mait. Muno Nandöngna yu bongono muno nocot iditac. “Oro sonu nocot ding fingga irot gucno idarut. Worocha nocho yong fasun mata ihoroc kantatma. Kombiarut, gurocdec ngocin wömai mepmo foro ihono ihono worocho sondec öngkung kamuya botongitnahing. Wohong son botoninga. Nocho guroc ngorochon gesö wontucmuno urop anggiratbödegot,” ihoroc yogoc. Oro Yesu yu youp amnani mata wo inongbödengga momdec foringmun uuna dönac ingoroc yogoc, “Nandöngna, nochon bongono urop engfom tac. Worocha gocu Manamahon youp tong koing tongga ma moröma impi. Ihoroc tia Manama yu gochon youp tun bödeuna gochon irot kombic kombic koing sontac. Goc‘ Manamaho owi amna ambarachon Morömo itun’ yongo yu gesö moröma imogoroc. Worocha tongga Manamaho owi amna gocho soworeng imogorocma yu itonggong koing ogep imangoc. “Oro idit itonggong koinghon foro wömai ingoroc: Goc tunguho Kopotoroc Moröm boinno itaroc. Gocho Manama Yesu Duic inong muya eboc. Oro owi amna mata wo kombing tobingidangma yu wömai itonggong koingbarac idang. Gocho‘ youpna tongidiruc’ yongo noc nanong muya nocho guroc ngocin engmaina youpa ta bödehac. Worocha tongga gochon irot kombic kombic ino yabitnoho guroc ngocin eran öngkupac. “O Nandöng, osuchagon mom saguroc abe maöngkui idina nocot gocot kondonggon gochon idit yaguno sadec ididomot. Oro önga gocho idit kiap wairurunobaracma woroc wönggon noc namiya sogiwa.” Yesuho dönacno sakaun fiuna yogoc, “Nandöng, nocho gochon foro gakain owi amna indaya kombiang. Yu wömai osuc guroc ngorochon fat idung mahong gocho yu inong yia yu nochon torop öngkubung. Gocho yu osuchagon‘ nakain torop itnahing’ yongo soworengdegoroc. Soworeng imia yu gochon mata sumbotmuya nakain torop öngkubung. Tuna gocho yong tuctuc mataya nania nocho wo ambarac yu inongbödehat. Ihoroc toya kombingga yu irot yai matogung. Muno yu gochon mata kombingga kombing tobing namogung. Worocha tongga yui kombiang, nocho osuc gocot edeya goc nanong muya ebot. Tongo youp ambarac nocho tongitatma wo wömai gocho namiya tongitat. *** “Oro nocho dönac ngo‘ yuhagon’ yongo gantat. Noc‘ guroc owi amna ambarac tongfat yeiruc’ yongo maganot. Muno, owi amna gocho soworeng namogorocma yuhagon wömai nocho dönac gantat. Yu woi gakain torop. Nochon toropnai ambarac woi ihorocgon gochon toropai idang. O gochon torop idangma ambaracho wömai ihorocgon nochon toropnai idang. Owi amna torop worocho noc kombing tobing namongidang. Worocha tongga nochon youpnaho boinno fiuna noc ma moröma sogihat. “Nocho guroc ngo urop ima faantac mahong torop wo yu gurocdec ngocin idtongonahing. Nocu urop gocot öantat. O Nandöng Kopotoroc kunkun iditarocma, gocho gakain maya nocdec sing namogoroc. Gakain maya woi gesöbarac, worocha tongga gocho torop wo tong batip tia wömunohon gesöho yu dongyun mointoninga. Tongo yuot nodiot irot tungu sinom iditnahamon. Nocho yuot itmaina gakain mayahon gesödec yangtoreaya ayamiho madongyu moin togung. Yudecma tungu auho magorong onging. Muno amna tunguhogon wömai gorong onggoc. Amna worochon yong tuctuc matano wömai gochon bapiyadec irim toctocyi itac. “Oro nocho urop gocot öantat mahong nocho abe guroc ngocin itmaina torop worocha dönac gantiwa. ‘Nochon borongdetdetho yuho irodin ducmoda itun’ yongo dönac gantat. Nocu guroc ngorochon fat maet. O nochon toropnai ngo yu ihorocgon gurochon fat muno. Worocha tongga nocho gochon fatmata ogepma yu inoya guroc amnaho yu ayam tong imongidang. Nocho dönac gantatma woi‘ gocho toropnai gurocdec öcangyi möarut’ yongo maganot, muno‘ yu guroc ngocin idiya gocho tong batip tong imongidiruc’ yongo dönac gantat. Dogu Kopotho yu doun moin toningyit. Nocu guroc ngoroc-hon fat muno worocha yu ihorocgon guroc ngorochon fat maeng. Gakain mata woi boinnogon. Tongo worocho yuho irotnon itmuna macfiuna yu gochon kunkun owi amna iditnung. Gocho noc guroc ngocin siiya ebot. Tuna worochon torocgon wömai nocho yu inong muaya saguroc danong ongbödenahing. Nocho‘ yu kunkun itnung’ yongo nakain itonggongna gocha bogihat. Tongo yu gochon torop itmuya inoin itonggongno ihorocgon gocha boginahing.” Yesuho dönac wönggon sakaun fiuna yogoc, “Nocho yuhagon dönacna ngo maganot. Muno, owi amna ambaracho yuhon fatmata kombingga noc kombing tobing namonahingma yu ambaracha wömai dönac ngo gantat. ‘Yu ambaracho irot tungu iditnung’ yongo kombihat. Gocho nocdec iditaroc o nocho gocdec iditatma, worochon toroc yuho ihorocgon nodiot idiya irot tungu iditnahamon. Ihoroc idiya guroc owi amnaho yu yangga ingoroc kombinahing: Boinno, gocho nanong muya ebot. Gocho gakain gesö moröma noc namogoroc. Tia nocho nakain gesö owi amnanai imogot. Worocha tongga yu irot tungudec itnahing. Gocot nocot irot tungu ididamotma worochon toroc yuho iditnung. Nocho yuot edeya o gocho nocot iditaroc. Toroc kiap worocdec wömai yuho irot tungudec itonguya guroc owi amnaho yuhon toroc kiapmo ogepma yangmuya kombinahing, boinno sinom, gocho noc nanong muya ebot, o gocho irot basi sinom tongmina yuha toup kombingitaroc, gocho nocha toup kombingitarocma worochon toroc. “O Nandöng Kopotoroc, gocho owi amna namogorocma yu wömai‘ nocot kondonggon nocho itongungotan itongonung’ yongo dönac ngo gantat. Yu nocot ida nochon yaguno wairuru irimnobarac woroc aarut yongga kombihat. Guroc abe maöngkui idina gocu nocha toup kombingga ma moröma namogoroc. “O Nongnongo Nandöng Kopotoroc, guroc owi amnaho goc makombing gaming. Wohong nocho wömai goc kombing gampat. O nochon toropnai yu kombiang, gocho noc nanong muya ebot. Tuya‘ yu gochon foro kombiarut’ yongo nocho yong tuctuc mata yong fandat inongidot. O‘ gocho irot tong fup tong namongitarocma kiapmo ihorocnogon yudec itun’ yongo nocho gochon foro inong tangtang tong tongungot. Tongo noc nakabut yuho irodin edengot. Woi boinno,” Yesu yu dönac ihoroc yogoc. Yesu yu dönac woroc yongbödengga, ino ot youp amnaniot sa wo imu fauna ohongmuya Kidron yamuc okonda gino ökenne ögung. Sa wocin wömai oliv ön au idoc. Tuna yu woce onggung. Oro, Yudas, Yesu ayamphon oburodec sicsic amna, yu kombigoc, Yesuot youp amnaniot yu ön wocegon suran tongidung. Worocha tongga yu Römphon tawa amna orin amna morömahon youp wabkarac au yu yangada sa woce fonggoc. Tawa amna woroc wömai öret socsoc böchon amna dugo orin Farisi yu inong muya Yudasot onggung. Tawa amna yu wömai lam orin gop o emochon manomano woroc fogitmuya ön woce onggung. Onguya Yesu yu osuchagon kombingdegoc, kiap ihoroc ihoroc nocdec öngkung namontac. Worocha tongga yu ongga tawa amna uyapdec yaun feuya inogoc, “Sonu numaha yabiang?” Inuna yu yogung, “Nonu Yesu Nasaretma worocha yabing tebamon.” Inuya Yesuho inogoc, “Nocu ngoroc.” Yudas yu wömai ihorocgon tawa amnaot wocin idoc. Yesuho‘ nocu ngoroc’ ihoroc inuna wohogon amna torop ebungma yu metecgon ongga gurocdec mögung. Tuya Yesu yu wönggon inongac tongo yogoc, “Sonu numaha yabiang?” Inuna yuho yogung, “Yesu Nasaretma.” Ihoroc yuya Yesuho inogoc, “Nocu urop kanotmai, nocu ngoroc yo. Sontho nochagon yabianganu wömai amna ngo yang banauya ongorut.” Oro Yesuho mata woroc yogocmaha tongga yu mata osuc yogocma worocho boinno öngkuboc. Yu wömai ingoroc yogoc, “Nocu yu ogepma sinom yangtoreaya yudecma tungu auho magorong onggoc.” Tuna Saimon Pita yui gopit bainat au sogit tonggoc. Tongo yu gobit woroc wodingmun uuna öret socsochon amna dugo yuhon youp wabkaracno wodoc. Wuna gobitho youp wabkarachon onggimo aroce saringmun mögoc. Youp wabkarac worochon manoi Malkus. Pita ihoroc tuna Yesuho inogoc, “Urop, gobit wo böcnodec ohetmi muhun. Tingting oro? Goc‘ Nandöngnaho focfoc youp namogocma wo nocho mata bödeic’ yongo kombiharochu?” Yesu Pita ihoroc inogoc. Oro mit tawa amna torop worocho Yesu sogitmuya yiho feto sigung. Tongo yu Anasot yangat tonggung. Anas yu wömai Kaiyafashon körano. Kaiyafasho wömai biruc worocho öret socsoc böchon amna dugo moröma idoc. O Kaiyafas yu wömai osuc Yuda nano amna morömahon surandec ingoroc yogoc, “Amna tunguhogon suraro ambarachon abam sogida ompun,” ihoroc yogoc. Oro tawa amnaho Yesu sogito tonguya Saimon Pita orin youp amna nucno auho yu tanto tonggomoroc. Tunya youp amna nucno wo yu öret socsoc böchon amna dugo kombing imongidoc. Worocha tongga owi simbu angtoregocma yu kombing imuna amna dugohon gombo ganang ögoc. Yu inohogon onguna Pita yu gombo sumonne simbu tan wocin torengga idoc. Tuna Pitahon nucno öret socsoc böchon amna dugo kombing imogocma yu bongono docutnogon gombo ganang itmuna ibarun fauna engga owi simbu angtoregocma yu mata au inuna angit idina Pita yangauna gombo ganang ögomoroc. Ihoroc tuna owi simbu angtoregocma yu Pita angmuna inogoc, “Gocu amna worochon youp amna au itarochu nuhun?” Ihoroc inuna Pitaho möp yongo yogoc, “Ei, nocu yuhon youp amna muno yo,” ihoroc yogoc. Tuna, sa sumfadocmaha tawa amna orin amna morömahon youp wabkarac yu ep tobing songga songgontho idiya Pita yu ihorocgon yuot kondonggon wocin ida ep songgondung. Oro yu ep songgonda idiya öret socsochon amna dugo yu Yesu inoin youpha orin youp amnaniha inong ac togoc. Inong ac tuna Yesuho mata ökene ingoroc iban imogoc, “Nocho owi amna erangon fandat inongidot. Bongono bongono nocu Yuda nanohon fatmata yocyoc bucinthu o öret socsoc bucinthu surarodec yong fandat inongidot. Toya suraro ambaracho nochon mata erangon kombingidung. Nocho mata au öp mayongidot. Worocha goc yaha noc nanong ac taroc? Goc muyu owi amna nochon mata kombigungma worochong inongac toi. Yuho wömai nochon mata kombingbödeang.” Yesuho ihoroc yuna tawa amna au ambehecgon idocma yu Yesu mogumodec woda inogoc, “Gocu öret socsochon amna dugoha gending imongo mata kiap ogepmagon inti.” Ihoroc yuna Yesuho inogoc, “Nocho mata kandoc mayot. Kandöc yoyai wömai tobing nampi. Wohong nocho mata boinno yatanu wömai yaha notaroc.” Ihoroc inuna mit Anasho yuna tawa amnaniho Yesu sogida öret socsochon amna dugo Kaiyafas yuot tonggung. Oburo yiho fedungma wömai maasan imogung. Oro Saimon Pita yu ep songgontho idina amna auho yu inong ac tongga yogung, “Yuhon youp amna au goc ngorochu?” Ihoroc inuya yui möp yongo yogoc, “Ei, nocu muno yo.” Ihoroc inogoc mahong amna morömahon youp wabkarac au Pitaho onggimo saringmun mögocma yuhon toropdecma yu Pita tonguc imongo yogoc, “Nocho gagotmai, gocu amna worocot öndec idomoroc.” Ihorocc inuna Pita yu wönggon möp yuna wohogon fup amnanoho mano yogoc. Oro sa isoc isocane Yuda nanoho Yesu yangada Kaiafashon böc imu fauna ongga Römphon gavman amna moröma Pailat yuho bucin tonggung mahong bucin wömai manggung, yaha Yuda nanohon gendicho wömai Pasowa bongonodec bumbumyi nanoho bucin önggönga muno yogoc. Worocha tongga yu‘ Pasowa nacno mananingyit’ yongo böc amantegon torengga idung. Woce idiya amna moröma Pailat yu böcno imun fauna yuot ohongmuna inong ac tongga inogoc, “Sonu foro yaha amna ngo mata youpdec tohong yucyucha tang?” Ihoroc inuna yuho inogung, “Komananga gocot mayangat tepnam, yu wöntucmuno toctoc amna.” Ihoroc inuya Pailatho inogoc, “Muyu son sonibut gendic soni tanmuya yuhon matano angsoworearut.” Inuna Yuda nanoho yogung, “Muno, nontho amna au wot omom toctochon bongbong itac,” ihoroc inogung. Ihoroc yogungmaha tongga Yesu inobut yaö kiapdec omengoc-mahon yong tuctuc mata yogocma worocho boinno öngkuboc. Oro Pailat yu wönggon gavmantho bucin öngmuna Yesu inong yuna uuna ingoroc inong ac togoc, “Goc boinno Yuda nanohon king itarocha woha muno?” Ihoroc inuna Yesuho inogoc, “Gakabut kombingga mata wo yarocha woha amna auho ganuya yaroc?” Yuna Pailatho inogoc, “Tingting oro, nocu Yuda amna muno. Gakain toropai orin öret socsochon amna dugo yu nocot gangat tebang. Worocha goc tuctugo nanti, gocu wontucmuno yaö sinom togoroc?” Yuna Yesuho mata ökene ingoroc inogoc, “Nocu mom midim sabarac sahon Morömo itat. O midim sabarac sana woi guroc ngorochon fat muno. Guroc ngorochon idinai wömai youp amnanai‘ Yuda nanoho noc sogit akep toninga’ yongo emoc tup mahong nochon idit sa woi guroc ngorochon fat maec.” Ihoroc inuna Pailatho kiringga wönggon inogoc, “Gochon saha yarocma wömai gocu worochon king itarocmaha yarochu?” Yuna Yesuho inogoc, “Boinno sinom yaroc, nocu king au. Macnaho noc bauna guroc ngocin ebotma worochon foro wömai ingoroc, noc muyu mata boinno yong tangtang yoya suraroho kombinung. Kopotorochon owi amna yu wömai mata boinno kombingga nocha kombing tobing namongidang.” Yesuho ihoroc yuna Pailatho yogoc, “Mata boinno wo yaö?” ihoroc yongo ibarun fauna wönggon Yuda nano ot taitdec ohogoc. Kombiarut, toroc kiap noni ingoroc itac: Biruc danong Pasowa bongonodec wömai sonibut yuya worochon toroc nocho yi bucinma amna au angbanaaya orung ongitac. Worocha son‘ numa asan ongoun’ yongo kombiang, Yuda nanohon king ngorochu nuhun?” Ihoroc inuna Yuda nanoho ecnang sinom yogung, “Yu muno, Barabas orung sing nimpi,” ihoroc mambodung. Barabas yu wömai Römphon gavman ayam tong imongo nucni yangauna gavmanot emoc togung. Oro Pailatho tawa amna inuna yu Yesu sogida tosipdec wodung. Woroc tongo yu yi dirongoni fogida banggem ekonda worocho kinghon tec kutkut simbang tongmuya Yesu bigodec tohomu möngimogoc. Tongga mit tec tohomunmöcno gomono kinghon toroc tohomumöng imogoc. Ihoroc tongga Yesuot ongmuya yong kumec imanang imanang inongga yogung, “Sep ogep Yuda nanohon king.” Ihoroc bongo koböc tongmuya yangamodec wodung. Tuya Pailat yu wönggon taitdec ohongga owi amna ingoroc inogoc, “Kombiarut, nocho yuhon tong bumbum au maat. Worocha nocho yu wönggon soniot taitdec yangat tohontat.” Ihoroc yuna Yesu yu yi dirongobarac orin tec tohomunmöcno gomono tohomu möng imocimocyi worocbarac taitdec ohogoc. Woroc tuna Pailatho owi amna inogoc, “Amna ngo, yu aarut.” Ihoroc yuna öret socsochon amna dugo orin youp wabkaracni yu Yesu angga wohogon ecnang mamboda yogung, “Ep goröcdec ompun! Ep goröcdec ompun!” Ihoroc mambuya Pailatho inogoc, “Sontho sonibut yu sogitmuya ep goröcdec wagango siarut. Nocho yuhon tong bumbum au maat.” Ihoroc yogoc mahong Yuda nano yu kiringga mata firing tanda inogung, “Yu nongoru noni yembodoc, yu inoha yogoc‘ nocu Kopoto-rochon Manano’ worocha tongga yu muyu ompun,” ihoroc yogung. Pailatho mata woroc kombingga toup botogoc. Botongmuna wönggon gavmantho bucin öngga Yesu inongac tongga yogoc, “Goc böca nahema?” Ihoroc inogoc mahong Yesu yu mata worochon ökene au mainogoc. Tuna Pailatho inogoc, “Kombiharoc, gang banac banachon gesöhu o ep goröcdec got omom toctochon gesö woi noc itnampac. Worocha goc mata urago iban nampi.” Ihoroc inuna Yesuho inogoc, “Kopoto-rocho gesö magamunahai wömai gocho noc not omom toctochon gesöya main. Worocha gochon turongo woi obugu mahong amna noc sogida gochon oburadec sigungma worochon turongo wömai moröma.” Pailatho mata woroc kombingga Yesu angbanac banacha kombigoc mahong Yuda nanoho toup kiring imongga mamboda inogung, “Amna wo yu inoha yogoc, ‘noc king’. Amna inoha ihoroc yongidangma yu wömai Sisa King worochon ayami. Worocha tongga gocu amna wo angbanaiya ongontacanu wömai gocu Sisahon amna muno.” Pailat yu mata woroc kombingga soroc yongo Yesu yangada teboc. Tongo inoho mata angsoworec soworec amnahon omoc idit abamdec omoc idoc. Böc tait worochon mano wömai‘ sop tait’ ihoroc yongidung, Hibru matadec wömai‘ Gabata’ ihoroc. Oro sep youp toctoc bongono wocin wömai Israel nanoho Pasowa nacnohon manomano tong arangarang tongidung. Tongo sep bongono 12 kilok ihoroc idina Pailatho Yuda nano inogoc, “King soni ngo aarut.” Ihoroc inuna yuda nano yu koreng tongga ecnang sinom mambodung, “Taruya ongoun! Taruya ongoun! Ep goröcdec ompun!” Ihoroc mambuya Pailatho yogoc, “Sonthon king soni yu ep goröcdec ompun? Son ihoroc kombiang?” Ihoroc yuna öret socsochon amna dugoho inogung, “Nonthon king woi Sisa yu tungugon, king noni au maec.” Yuho ihoroc toup kiriuya Pailat yu‘ Yesu ep goröcdec wagango siarut’ yongo yun bödeuna Yesu Yuda nanohon oburodec imogoc. yangat tongga ep goröc imuya Yesu inobut sumbuna taun imu fauna ongga guroc au mano bic kudat woce onggung. Sa mano‘ bic kudat’ woi Hibru matadec wömai‘ Golgata’ ihoroc yongidang. Sa wocin yangat tongmuya ep goröcdec wagango sigung. Woroc tongo wöntucmuno toctoc amna yai yu ihorocgon dongmuya öke sic öke sic tuya Yesu yu bonipnodec idoc. Ihoroc tuya Pailatho yuna yu yongburoc mata au irim tongga ep goröc mondopmodec wagangmu fadoc. Matai ingoroc irim tong sigung: Yesu Nasaretma, Yuda nanohon Kingno. Mata wo wömai Hibru mata orin Röm mata orin Grik mata ihorocho irim toctocyi idoc. Sa Yesu ep goröcdec wagango sigungma woi Yerusalem taun tan ambehecgon idoc. Worocha tongga Yuda nano koböcmaho ongi epi tongga mata wo embato ango ididung. Ihoroc tuya öret socsochon amna dugoho kombiuya angit maidina Pailatot ongmuya inogung, “Goc ingoroc irim tirocha‘ Yuda nanohon kingno’. Muno sinom yu nonthon king noni maec. Worocha goc mata ingoroc toi: Amna ngorocho inoha yogoc, nocho Yuda nanohon king itat.” Ihoroc inogung mahong Pailatho inogoc, “Muyu, matai urop irim tongdetmaha worochogon itun.” Oro tawa amna awanomuno yu Yesu ep goröcdec wagango singdengga Yesuhon boru tecno fogida docno awanomuno silip tongmuya inoin inoin fogidung. O tecno tohomunmöcno woi ihorocgon sogida agungmai boru docno tungugon idoc. Tawa amnaho wo angga inohogon yogung, “Nonu tec tohomunmöcno ngomai mawiranin. Muno, tim kumec tongmanaina koing sontacmaho wömai sogiantac.” Tawa amnaho kiap woroc togungmaha tongga yong tuctuc mata au Kopotorochon bapiyadec irim toctocyi itacma worocho boinno öngkuboc. Ingoroc itac: “Yu nochon boru tecna fogitmuya inoha silip togung. O tec tohomunmöcnaha wömai tim kumec togung.” Oro tawa amna yu worochon torocgon togung. Oro Yesuhon ep goröc tane wömai inoin macno o mamno o Klopashon oweno Maria o ihorocgon Maria Makdalama yu ambarac wocin idung. Woce idiya Yesu yu yagocmai youp amna inoha toup kombingidocma yu wocin macno ot idomoroc. Wo angga macno inogoc, “Owi, amna ngoi gochon manama.” Ihoroc inongga mit youp amnano wo inogoc, “Ahi, owi woi gochon maca.” Ihoroc inuna bongono worocho foro singga youp amna worocho Yesuhon macno angtorengidoc. Oro Yesuho kombigoc, ‘youpna ambarac bödehac’. Tongo yu‘ mata Kopotorochon bapiyadec mata irim toctocyi itacma worocho boinno öngkupun’ yongo ingoroc yogoc, “Ingguna manman yac.” Yesu ihoroc yuna tawa amnaho wain yamuc wö au ambehecgon wocin idocma worocdec top yat au wain yamucdec tohong siuya waintho yat worocdec foctuna tawa amna yu fondom au mano‘ hisop’ worocdec sakangga tun fadauna Yesuhon dugodec sigoc. Tuna Yesuho wain obmugon nongga yogoc, “Urop youpna ta bödehac.” Woroc yongga bigo aring möngo omong fadoc. Oro sep youp toctoc bongono worocho wömai Pasowa nacnohon manomano tong arangarang toctochon bongono idoc. Tuna kembotno wömai Sabat sep bongono gendicno moröma sinom idoc. Worocha tongga Yuda nano yu kombigung, bongono morödec amnahon ep fambangnoho ep goröcdec itninga. Ihoroc kombingga yu Pailatot ongga inogung, “Tawa amnaho amna ep goröcdec idangma yuhon orungo ubuya karupgon omong fauya ep fambangno fohongga oring fiarut” ihoroc inuya Pailatho‘ öc’ yuna tawa amnaho ongmuya osuc amna yai Yesuot kondong wagango figungma worochon orungo kudatno ubodung. Ihoroc tongo agungmai Yesu yu urop omboc. Worocha tongga yu Yesuhon orungo maubodung. Tawa amna auho sarupho Yesuhon tagarodec sakauna wohogon nogot orin yamucho kururuc yongidina ohogoc. Oro manomano ngomai imanang fatmata muno. Amna fat ngo irim togocma yu inoin daroho manomano wo ambarac yangbödegoc. Tongo‘ son ambaracho Yesuha kombing tobing imarut’ yongo mano-mano ngo irim togoc. Oro manomano wo öngkubocma woi‘ Kopotorochon bapiyadec mata irim toctocyi idangma worocho ambarac boinno öngkungdup tonung’ yongo foro worocha öngkubung. Mata au ingoroc irim toctocyi itac: “Yuhon kudatno au maubotning.” O mata au irim toctocyi itacma woi ingoroc: “Yu wömai amna sakang imogungma yudec dan foric tonahing.” Oro amna au mano Yösep yu Arimatea taunma. Yu woi ihorocgon Yesu kombing tobing imongidoc mahong yu Yuda nanohon amna morömaha botongidocmaha tongga yu kombing tobic tobicno öp singidoc. Oro Yösep yu‘ Yesuhon ep fambangno sogida tongowa’ yongo Pailat inong ac togoc. Inong ac tuna Pailatho‘ öc’ yuna yu ep fambang wo sogida tonggoc. Woroc tuna amna Nikodemus yu Yösepot kondonggon onggomoroc. Nikodemus yui osuc kumbong Yesuot ongmuna manomanoha inong ac togoc. Oro Nikodemus yu marasin tugo ogepma mano‘ mir’ orin marasin au mano‘ aloe’ woroc mongorec tongo tomboda sogida teboc. Tomno worochon mepmono wömai 30 kilogram worochon toroc idoc. Oro amna yai yu Yuda nanohon toroc kiap tanda Yesuhon ep fambangno sogitmunya marasin tugoni woroc wagang imongmunya boruho tombot imogomoroc. Ep goröc ambehecgon wömai ön au idoc. Tuna woce wömai‘ amna tohong sicsichon’ sop ganango au idoc. Sop ganango wocin wömai amna au abe matong sicsicyi kunkun idoc. Oro Yuda nanohon gendic sephon bongono urop engfom togocmaha tongga amna yai yu Yesuhon ep fambangno sumboda sop ganango ambehecgon idocmaha wocin tohong sigomoroc. Oro Sönda kembotsumgon sa abe maurang möngbödengidina Maria Makdala bucinma yu kumkumon ongga agocmai sop moröma ganango böngo foc togocma worocho urop ibanmun onguna ganango fagarida idoc. Woroc angga ibarun fauna dom-domgon Saimon Pita orin youp amna au Yesuho yuha toup kombigocma yuot ongmuna inogoc, “Kombiarut, yu Morömahon ep fambangno kumkumonma sogida tongga sawoce tonggung. Nocho yu tohong sian angtaa matac.” Mariaho ihoroc yuna wohogon Pita orin youp amna nucno yu böc wo imun fauna kumkumon onggomoroc. Yui yait yaitgon domdomgon onggomoroc mahong youp amna nucno worochogon Pita anggirada osuc kumkumon ongkuboc. Tongo yu sop ganangodec mangii komanang aring möngga foringga agocmai boru ep fambangno tomboto sigungma worochogon idoc. Wo angga idina Saimon Pita yu ihorocgon engkungmuna sop ganango ohongga auna boruhogon wömai idoc. Boru au Yesuhon bigo tomtongo sigungma worocho wömai mumbot mumbotyi aram ökenne worochogon idoc. Tuna youp amna osuchagon kumkumon engkubocma yu ihorocgon sop ganango ohongmuna manomano woroc yangmuna kombing tobigoc, ‘Yesu yu boinno sinom omocdecma idonggoc’, ihoroc kombigoc. Bongono wocin wömai youp amnani yu Yesuho kumkumonma wekongga idonggongon mata Kopotorochon bapiyadec idocma wo abe kombing tangtang matogung. Oro woroc yangbödengga amna yaima yu ibarun fauna böcnon onggomoroc. Oro, amna yai yu ongunya Maria yu inohogon sop ganango sumone itmuna yong ointogoc. Ointongo ito aring möngga ganango foringga yagocmai sum yaru yai tecno föhöcno worocho Yesuhon ep fambangno idocan abam wocin omoc idomoroc. Aumaho wömai bigo idocan woce idoc o aumaho orungo idocan woce idoc. Tongo yu Maria inogomoroc, “Owi, gocu yaha yong ointotaroc?” Yunya Mariaho inogoc, “Yu nochon Morömana sawo sogito tongingno woi noc makombit.” Yu ihoroc inongga ibarun fauna Yesu ino agoc mahong Maria yu‘ woi Yesu ino’ ihorocu makombigoc. Tuna Yesuho yu inong ac tongo inogoc, “Owi gocu yaha ointaroc? O numaha yabiharoc?” Ihoroc inuna Maria yu kombigoc, amna ngoi ön worochon morömo yo. Ihoroc kombingmuna inogoc, “Oro gocho ep fambang wo sogito sa nahenne tong sirocma wo nania nocho ongga sogiwa.” Ihoroc yuna Yesuho inogoc, “Maria.” Inuna Mariaho Yesu angtangtang tongmuna Hibru matadec inogoc, “Rabonai.” Mata worochon foro woi‘ Fandat fandat amna’ ihoroc inogoc. Ihoroc inuna Yesuho inogoc, “Noc Nandöngnaot abe maötmaha noc not muirocha. Goc ongga oröcnai ingoroc inti: ‘Nocho Nandöngnaot ongontat. Nochon Nandöngna woi ihorocgon sonthon Nandöng soni o nochon Kopotorocna woi ihorocgon sonthon Kopotoroc soni. Nocu yuot öangot.’” Ihoroc inuna Maria Makdala bucinma yu ibarun fauna youp amnaniot ongmuna inogoc, “Kombiarut, Moröma urop nocho aat.” Tongo yu Yesuho mata inogocma woroc ambarac inongbödegoc. Oro sep youp toctoc sönda worochon dobocsisicnodec sep daro urop ohong gorop wuna Yesuhon youp amnani yu suran togung. Yu wömai Yuda nanoha botongmuya buc simbu ambarac songo akep tongga idung. Ihoroc idiya Yesu yu bonipnodec öngkung imongga inogoc, “Irot soni gucno itun.” Yu ihoroc inongga oburo biringo wagagungma orin tagaro sarupho sakagungma wedec dipmo woroc indagoc. Tuna youp amna yu Morömo angmuya irotnoho toup borongdedung. Tuna Yesu yu wönggon inogoc, “Irot soni gucno itun. Nandöng-naho noc nanong muuna ebot. Tuna worochon torocgon nocho son kanong muaya son saguroc danong ongonahing.” Ihoroc inongga duc mönno busuna youp amnanidec onguya inogoc, “Son Kunkun Yaru sogiarut. Sontho owi amnahon turongono dongyu fatnahinganu wömai turongono bödeangoc. O sonu owi amnahon turongono madongyu fatninganu wömai yuhon turongono woi idimocgon tonahing.” Oro Yesuho youp amnani öngkung imogocan bongono wocin wömai Tomas yu yuot kondong maidoc. Tomas yu youp amnani 12decmahon torop tungu au. Yuhon mano auma Didimus, ihoroc yongidung. Oro youp amna nucniho fat tongga yu inogung, “Moröma yu öngkung nimuna aamon.” Ihoroc inuya Tomas yu irot yai tongo inogoc, “Nocu nakabut dannaho oburodec biring wagaima dipmo angga obunaho wot möngga o ihorocgon tagarodec sarupho sakaima dipmo wot möantatanu wömai noc kombing tobiantat. Maanggai wömai makombing tobiit,” ihoroc yogoc. Oro, sep youp toctoc 7 bödeuna Sönda idina Yesuhon youp amnani yu wönggon suran tongga böc ganang idung. O Tomas yu ihorocgon wocin idoc. Woce itmuya böc simbu ambarac sopsopyi idung mahong Yesu yu bonipnodec wocin öngkung imongo inogoc, “Irot soni gucno idarut.” Ihoroc yongga Tomas inogoc, “Goc engmina obura siragoho obuna dipmodec not möngga ahi, o ihorocgon taganadec not möngga kombihi. Goc irot yai tirocha. Goc muyu kombing tobing nampi.” Tuna Tomasho inogoc, “Nochon Morömana o nochon Kopotorocna woi gakagon.” Ihoroc yuna Yesuho wönggon inogoc, “Goc naharocmaha kombing tobing namparoc mahong owi amnaho noc manaihong kombing tobing namonahingma yu wömai boinno sinom borongdearut.” Yesu yu Tomas ihoroc inogoc. Yesu yu toroc kiap ihono ihono koböcma sinom tuya youp amnaniho yagung mahong nocu bapiya ngorocdec ambarac irim matongbödegot. Nocho mata ngo irim togotma wömai‘ sontho woroc embatmuya Yesuha kombing tobing imongitnung’ yongo irim togot. Yesu yu woi boinno sinom Kopotorochon Manano. Sonu yuha kombing tobing imongo yuhon madec itonggong koing au feangoc. Oro worochon menon wömai Yesuho youp amnani Galili yamuc öngköring tan woce wönggon öngkung imogoc. Worochon fatno wömai ingoroc: Saimon Pita, o Tomas mano au Didimus, o Nataniel Kana taun Galili distrikdecma, o Sebedihon mananin yai, o ihorocgon Yesuhon youp amnanin au yai yu ambarac kondong itmuya Saimon Pitaho yu inogoc, “Nocu söng yabic ongontat.” Ihoroc inuna amna auho yogung, “Oro nonu ambarac kondonggon ongontamon.” Ihoroc yongga girangdec bangmu uuntho ongidiya urop doboc sigoc. Tuna kumbong worocho söng tungu sahano yongo au masogidung, muno sinom. Ihoroc itongga idiya sa isuna yu agungmai amna au yamuc öngköring tero sonorocdec idoc. Amna wo woi Yesuho idoc mahong youp amnani yu angtangtang matogung. Tuna Yesuho mamboda inogoc, “Oröcnai, sonu söng au fogianga muno?” Ihoroc inuna youp amnaniho‘ muno yo’ inogung. ‘Muno’ inuya Yesuho inogoc, “Son umben girang arocne tömu muuna söng au fogiantang.” Ihoroc inuna youp amnani worochon toroc umben tömu muuna mayain, söng koböcma sinompho umben ganang ohongga idiya woding töctöcha tu matogoc. Tuya youp amna Yesuho inoha toup kombingidocma yu Pita inogoc, “Ngoi Moröma noni ino sinom!” Saimon Pita mata woroc kombingga wohogon tecno tohomunmöcno youpha asan sigocma wo tohomun muuna akep tongo yamucdec bangmun muuntho ongga terodec ögoc. Tuna youp amna au yu girangdecgon engga umben söngni wodic wodicho tebung. Yu woi korungon sinom maitonggung. Yamuc öngköring terodec 100 mitahon toroc ihoroc idung. Yu eng tengga tero öngmuya agungmai ep au dingga idina morocnodec wömai söng au orin nacno sowarango au idung. Ihoroc idiya angga Yesuho inogoc, “Son söng fogiangma woroc au febarut.” Ihoroc inuna Saimon Pitaho girangdec bangmun uuna umben woding tuna sonorocdec idoc. Umben ganang söngo foc tocno sinom togung. Woi söng morömagon 153 ihoroc idung mahong umbenu madogidoc. Tuna Yesuho inogoc, “Son engmuya nacno naarut.” Ihoroc inogoc mahong youp amnani yu nanga fatfat tongmuya‘ goc numa yo’ ihoroc inong ac toctocha botogung. Yu urop kombigung ngoi Moröma ino. Tuna Yesuho engmuna söng orin nacno sowarango wo fogida silip tongo imuna nagung. Oro, Yesu yu omoc-decma wekongga itongga youp amnani öngkung imuna bongo anfi idoc. Oro yu nacno nongbödeuya Yesuho Saimon Pita ingoroc inong ac togoc, “Saimon, Jönthon manano, kombihi, youp amnanai yu nocha kombingidang mahong gocdec tingting, gocu yu yangirada nocha toup sinom kombiharocha woha muno?” Ihoroc inuna Pitaho mata urago ingoroc iban imogoc, “Moröma gaka kombiharoc, nocu gocha toup kombingitat.” Ihoroc inuna Yesuho inogoc, “Gocu nochon bot sipsip gumbocnai nacno imongidiruc.” Tongo Yesuho yu wönggon inong ac tongo inogoc, “Saimon Jönthon manano, gocho nocha boinno sinom kombiharocha muno?” Yuna Pitaho inogoc, “Öc Moröma, nocho gocha toup kombihatno wömai gocu urop kombingdeharoc.” Ihoroc yuna Yesuho inogoc, “Goc nochon bot sipsipnai moröm tong imongmina yangtorehi.” Oro Yesuho wönggon inong ac tuna bongo anfi idina inogoc, “Saimon, Jönthon manano, gocu nocha toup kombiharocha woha muno?” Ihoroc inuna Pitaho irot mep togoc. Yaha Yesuho bongo anfi sinom‘ goc nocha toup kombiharocha muno’ ihoroc inogocmaha irotno mep tuna inogoc, “Moröma, gocu manomano ambarac kombingbödeharoc. Worocha gocu urop ingoroc kombiharoc, nocu gocha toup kombingitat.” Ihoroc yuna Yesuho inogoc, “Gocho nochon bot sipsipnai nacno imongidiruc. Nocho boinno sinom gantiwa, goc amna berac itmina gaka uyap onggonha tong arangarang tongga gakain ibiba tanmina sa nahe nahe itongidoroc. Wohong mit wömai goc basi deya obura ti fadang uuna amna auho tongfat geuna sa gocho onggonga makombirocan woce gangato tongöngoc.” Yesuho mata tepmo ihorocno inogocma woi‘ Pitaho Kopotoroc ma morö imocimocha yaö kiapdec omong faangoc’ yongo yogoc. Oro, mit Yesuho Pita inogoc, “Gocho noc nari.” Ihoroc inuna Pitaho metec foringga agocmai youp amna Yesuho toup kombingidocma yu menongon tan tonggoc. Osuc kumbong imu nacno nagungan bongono wocin wömai amna worocho bigo tongga Yesuhon kundurodec singga inongac tongo yogoc, “Moröma numa sinompho wömai goc ayampho oburodec siantac?” Oro youp amna worocho yu tan tonguna Pitaho angga Yesu inogoc, “Moröma amna ngorochai tingting oro?” Ihoroc yuna Yesuho inogoc, “Nocho kombiaya angit idnai wömai yu ogep guroc ngocin itong tongidina ongga nocho wönggon ehangot. Woi gochon manomano muno. Gocu noc nari.” Oro Yesu mata ihoroc yogocmaha tongga kombing tobic tobic surarodec sum mata ingoroc öngkuboc: “Youp amna worocho mamong faic.” Wohong Yesuho yuha mata ingorocu mayogoc‘ yu mamong faic’. Muno, yui ingohong yogoc, “Nocho kombiaya angit idinai wömai yu ogep guroc ngocin itong tohongidina ongga nocho wönggon ehangot. Woi gochon manomano muno,” ihoroc yogoc. Oro Yesuho youp amnaha mata wo yogocma amna worocho sinom wömai manomano Yesuho tongidocma wo angbödeuna boinno idiya irim togoc. Worocha tongga nonu kombiamon, yuho mata bapiya ngocin irim togocma woi ambarac boinnogon. Yesu yu guroc ngocin itongmuna manomano koböcma sinom tongidoc mahong worochon fatno ambarac wömai bapiya ngocin maeng. Amna auho Yesu manomano ambarac tongidocma worochon fatno ambarac irim tongdup tunai wömai bapiya koböcma sinom öngkuuya guroc ngocin bapiya worochon bego angit main. Sep ogep Tiofilus, nocho urop bapiya au irim tongo siaya gocot onggoc. Bapiya wocin wömai noc Yesuho youp tongidocma orin fatmata ogepma fandat ninongidocma worochon fatno ambarac irimtogot. Woi Yesu öngkubocan ongga Kopotorocho yu wönggon sogito momdec tögocma worochon fatno ambarac nocho irim tongdup togot. Oro, Yesu yu abe guroc ngocin idocan bongono wocin wömai Kunkun Yaruho yu fasun imuna yu inoin aposelni erangga‘ youp ihono ihono tongitnung’ yongo youp mata inogoc. Tongo mit ep goröcdec focfoc moröma kombingga omboc. Omongo wönggon wekongga aposelni öngkung imogoc. Tongo yu momphon toroc kiap koböcma tuna aposelho woroc yango tuctugo kombigung, ‘Yesu yu boinno sinom wekongga itongeyac yo.’ Oro Yesu yu sep youp toctoc 40 worochon irotnon aposelni öngkung imuna angidung. Auya Yesuho yu mom toborucnohon foro fandat inongidoc. Oro bongono au wömai Yesuho youp amnaniot itmuna youphon nongoru ingoroc inogoc, “Sonu Yerusalem karupgon imu faicha. Muno son wocegon torengga idiya ongga Kopotorocho Kunkun Yaru siuna sonot ehangoc. Kopotorocho osucgon son Kunkun Yaru kamoc kamocha mata godingmun fatdegoc. O noc ihorocgon yuhon yong tuctuc mata kanoya kombigung. Jön yu owi amna yamucdec gung imongidoc mahong sonu sep youp toctoc au torengga idiya Kopotorocho Kunkun Yarudec gung kamangoc.” Yesu yu youp amnani ihoroc inuna yu ingoroc inong ac togung, “Moröma, bongono ngocinu wömai gocho non Israel nano moröm tong nimongmina kantri noni ti koing sontacha woha muno?” Ihoroc inuya Yesuho mata ökene iban imongo ingoroc yogoc, “Nandöng Kopotoroc yu wömai worochon öngkup öngkup bongono urop singdegoc. Woi sonthon manomano muno. Sonthon manomano wömai woroc: Mit wömai Kunkun Yaruho sonot engmuna gesöno kamangoc. Kamuna sonu Yerusalem sae forosingga ongga Yudia gurocinthu o Samaria gurocinthu o sa guroc danong woce woce ongmuya nochon fatmata yong moröging tongonahing.” Yesu yu mata ihoroc yongbödengga youp amnaniho yangamin momdec uuna mom muruc murucho yu usec tuna youp amnaniho yu wönggon magung. Yu komanang wocin itmuya momdec onoce foringo idung. Ihoroc tuya wohogon amna yaiho yuot ebomoroc. Amna yai yu woi tec tohomumöcno föhöcno fongyun muuya engmunya inogomoroc, “Son Galili amna, son yaha komanang sinom ngocin itmuya momdec foriang? Kombiarut, önga Yesuho son dongyun fauya momdec öc mahong mit wömai yu inohogon wönggon ibarun fauna ehangoc. Woi toroc kiap önga aangma worochon toroc yu wönggon ehangoc.” Amna yaimaho Yesuhon youp amnani ihoroc inogomoroc. Oro mit Yesuhon youp amnani yu sa urongo mano oliv wo imu faunto ohongga Yerusalem taun engkubung. Oliv sa urongodec ida Yerusalem taun onggongon uyap woi 1 kilomitahon toroc. Woce engkungmuya ongga böc osuc suran tongidungan wocin idung. Amna wocin idungmahon ma torop woi ingoroc: Pita, Jön, Jems, Endru, Filip, Tomas, Bartolömyu, Matyu, Alfiushon manano Jems, o Saimon yu wömai Selothon toropdecma, o Jemshon manano Yudas. Amna torop ngorocho wömai suran tongga irot tungu singga dönac youp tongidung. O ihorocgon Yesuhon macno Maria o owi au o Yesuhon orugi yu wocingon suran tongga itmuya Yesuhon youp amnaniot dönac youp tongidung. Oro bongono wocin wömai owi amna torop obuguhogon Yesuha kombing tobing imongidung. Yuhon nambano wömai 120 ihorocgon idung. Yu suran tongga itmuya Pitaho yuhon bonipnodec idongga mata ingoroc inogoc, “Oro oröc ori kombiarut, osucgon sinom wömai Kunkun Yaruho Devithon duc tun yungan tuna yu Yudasha yong tuctuc mata au yongo yogoc, ‘Yu worocho ayami yangada Yesuot fongungoc.’ Oro mata worocho wömai boinno öngkuboc. Yudas yu wömai nonthon toropdec idoc. Tongga nontho youp sogidomonma worochon toroc yu ihorocgon sogidoc. Amna Yudas yu wömuno togocmahon wöngnac möneng sogida guroc docno au wögoc. Ihoroc tongga yu guroc wocin ongmuna möngga modibo taboc. Tongo omuro gurocdec sorung möngga wot gapgap togung. Ihoroc tuna Yerusalem nano ambaracho yuhon fatno kombingga sa guroc worochon mano‘ Akeldama’ ihoroc mambodung. Mata worochon foro wömai‘ nogot guroc’. Worochon mata wömai ap bapiyadec ingoroc yac: ‘Yuhon sa gurocno komong engoc. Amna au wocin iditninga.’ “O mata yu ingoroc irim toctocyi itac: ‘Amna auho yuhon youp docno sogihun.’ “Oro foro worocha tongga non muyu amna au erangga yu Yudashon abam sogihun. Amna wo wömai nonu Yesuot kondong itongima yuhon bonipnodecma soworeantamon. Forosingga Jöntho owi amna Yodan yamuc gungimong tehuna engga Yesuho non youn fauya momdec ögoc. Oro amna wo ambarac yangdegungma yuhon bonipnodec wömai nonu amna tungu soworenaya yu Yudashon abam sogihun. Tongo yu noniot youp kondong tongmanaina Yesuho omocdecma idonggongnohon fatmata yong moröginahamon,” Pita yu ihoroc yogoc. Yuna amna wocin idungma yu amna yai ino ot kondong itongidungma yu dongyu öngkubung. Tunguma wömai Yösep, yu mano au Barsabas yongidung. O ihorocgon mano au wömai Jastus yongidung. O amna au wömai Matias yu woroc soworegung. Sowo-rengga irot tungu singmuya dönac ingoroc yogung, “O Moröma, goc amna ambarachon irot kombingbödeharoc. Worocha gocho amna yai ngodecma numaha sinom kombiharoc, woroc nindahi. Nindaya amna worocho Yudashon abam sogida noniot aposel youp tangoc. Yudas yu youp ngo imun fauna önggöngyinohon urago sogida sa wontucmunodec onggoc.” Yu dönac ihoroc yongo sop tim moruya Matiasho koing sogoc. Ihoroc tuna Matias yu aposel 11 yudec sakaun fiuya 12 idung. Oro Yuda nanohon bongono moröma, Pentikos worocho ehuna kombing tobic tobic suraro yu ambaracho bucin suran tongga idung. Suran tongo idiya karupgon sum morömahon gino koingo sinom worocho momdecma engmuna böc woroc ducmodoc. Foc tuna yu agungmai yapmu au ep aranggum mönbiro simbang worocho engmuna fuc tongga owi amna tungu tungu fogiddup togoc. Ihoroc tuna Kunkun Yaruho owi amnahon irotnon ohongga foc tongo mönbiro sogito ibaruna owi amnaho forosingga mata duc inggun auhon auhon yong tonggung. Oro bongono wocin wömai Yuda nano koböcma sinompho kantri wohon wohondecma Kopotoroc yong moröng imoc imocha Yerusalem ebung. Yu wocin itmuya momdecma gino kekoröp moröma engkubocma woroc kombingga‘ worochon foro ana’ yongo engga woce engsuran togung. Engsuran tongo onggim singga kombigungmai kombing tobic tobic owi amna yu duc mata inoin inoin ingurodec yong tonggung. Ihoroc yuya kombingga soroc yocno sinom tongga yogung, “Ei owi amna ngo yu Galili nanohogon idang. Worocha foro tingtingnoha sinom yu duc mata nonin nonin inggundec yuya kombiamon? Nonu ngomai Partia, Midia, Elam kantridecma ebamon. O auho Mesopotemia, Yudia, Pontus o Esia provinsdecma ebamon. O au wömai Frigia o Pamfilia provinsdecma o ihorocgon Isip kantridecma ebamon. O au Libia guroc docno Sairini taun ambehecgon wocemaho ebamon. O au non Röm taundecma ebamon. O au non sa muropmo Krithu o distrik Arebiadecma ebamon. Nonu au Yuda nano sinom idamon o au nonu bumbumyi nanohon toropdecma Yudananohon kombic kombic tanidamon. Non ambarac duc inggun nonin nonin yongidamon mahong torop ngo yu Kopotorochon toroc kiap moröma sinom nonin nonin duc inggundec yong tonguya nonu tuctugo kombiamon.” Yu ihoroc yongo kombiu matuctuc yuna ingoroc yogung, “Yapmu ngo önga öngkupacma worochon foro yaö sinom?” Ihoroc yong tongmuya auho wömai mata metec yongo yogung, “Yui wain yamuc koböcma naangmaha bumbum yongga yang yo,” ihoroc yogung. Ihoroc yuya Pitaot aposel nucni 11ot yu idongmuya Pitaho owi amna orongi ingoroc fasun imongo inogoc, “Son Yuda nano o ihorocgon son owi amna torop auhonmaho engga Yerusalem idangma, son ambaracho onggim singga nochon mata kombiarut. Nocho kiapmo fodibo önga ngo öngkupacma worochon foro kanong tuctuc towa. Son ingoroc kombianghu nuhun, owi amna ngo yu wain yamuc nangga bumbum yang yo. Muno sinom, sep bongonoi kembotsum 9 kilokgon itac. Toroc kiap ngo önga öngkupacma woi Kopotorochon yong tuctuc amna mano Yoel yu osuchagon‘ ihoroc öngkuangoc’ yongo yong tuctuc mata ingoroc yongdegoc: ‘Kopotorocho ingoroc yac, Sa gurochon bödec bödecno eng fomtangocan bongono wocinu wömai nocho Kunkun Yaruna koriaya yu owi amna danong yudec ohongo ducmoto foc tong imangoc. Nocho ihoroc toya sonthon we soni mana soni yu Kopoto-rochon mata suraro inong tuctuc tonahing. O sonthon amna berac soni o amna basi soni yu duc itu tongga Kopotorochon manomano yanahing. Nocho Kunkun Yaruna siaya yu nochon mongorec toctoc owi amnadec ohuna yu Kopotorochon yong tuctuc mata yong tongonahing. O nocho toya momdec toroc kiap fodibo öngkuuya yanahing. O gurocdec wömai nocho weran inobarac dongya öngkupnahing. Weran worocho wömai nogotbarac o ep aranggumbarac öngkuuya boröc moröma öangoc. Ihoroc tuya sepho kumbong diangoc. O yaropho gomondingga nogot kiap engoc. Ihoroc öngkungbödeuya mit wömai Morömahon bongono moröma gesönobarac sinom ehangoc. Ehuna bongono wocin wömai Kopotorocho inoin owi amnani fogiuna batip itnahing. Woi owi amna‘ Morömaho tong fatnehun’ yongo inong yonahingma yu wömai Kopoto-rocho inoha fogiuna batip itnahing.’” Pita yu wönggon mata sakaun fiuna yogoc, “Son Israel amna, son onggim singga mata ngo kombiarut: Yesu yu sonthon bonip sonidec komanang maitongidoc. Muno sinom, Kopotorocho yuhon youp tong koing tuna yu momphon toroc kiap inobarac sinom orin weran moröma tongidoc. Kopotorocho‘ son wo yangga Yesu kombing tobing imarut’ yongo ihoroc togoc. Tuna son ambaracho Yesuhon toroc kiap inobaracma wo yangbödegung mahong sonu yu sogida amna wontucmunohon oburodec siuya yu ep goröcdec wuya omboc. Wohong Kopotoroc yu osucgon‘ ihoroc öngkuangoc’ yongo yong torop singdegoc. Sing dengo yu Yesu omocdecma tun wekongo idonggoc. Omocho yu sogido akep toctocno wömai maidoc, muno sinom. “Oro Devit yu Yesuha yong tuctuc mata ingoroc yogoc, ‘Nocho bongono muno Morömaha kombingitat. Yu nocot itmuna tong koing tong namongitac. Worocha nocu yapmu auha mabotongitat. Muno, irotnaho Morömaha yong kumehat. O ducnaho yuhon yong moröng ap yongitat. Nocho boinno sinom kombihat, godip föbna wömai omentat mahong Kopotorocho noc maimun faic. Muno sinom, yu itonggong koing tun öngkung namangoc. Kopotoroc yu inoin Kunkun Amna omochon oburodec maimun faic. *** Öö Kopotoroc, goc urop itonggong koinghon uyap nindaiya agot. Gocho noc nangbanaiya gocot itmaina irot ogep moröma sinom kombihat.’” Pitaho wönggon mata sakaun fiuna yogoc, “Oröcnai, nocho boinno sinom kantiwa, öranoni Devit yu osucgon omong fauna kumkumon oring sigung. Tuya yuhon kumkumon weran tongsigungma wo önga bonip nonidec idina angidamon. Wohong Devit yu wömai Kopotorochon yong tuctuc amna idoc. Worocha tongga Kopotorocho yong koing mata ingoroc godingmun fat imogoc, ‘Mit wömai gochon morogoya au amna moröma sinom engoc. Tongo yu Israel nano yangtoreangoc.’ Kopotorocho yu mata ihoroc inogocmaha tongga Devitho Kopotorochon irot kombigoc. “Tongo yu kombigoc, mata wo wömai‘ Duicha’ kombingga yogoc. Tuna Duic yu kumkumondec idoc mahong mabomtogoc. Muno, Kopotorocho yu angbanauna idonggoc. Idonguna dan noniho yu agomon. Agomonmaha non kombiamon fatmatano woi boinno. Yesu yu momdec öngo Kopotorochon oburo arocne itmuna ma moröma sogidoc. Tuna Nandöng Kopotorocho Kunkun Yaru yudec sing imogoc. Sing imuna yu nondec koringmun mugoc. Kunkun Yaruha wömai Kopotorocho osucgon non nimoc nimocha mata godingmun fatdegoc. Oro worochon torocgon wömai yu önga Kunkun Yaru nondec koringmun muuna kiapmo fodibo ngo öngkuuna sonu wo angmuya nanga fatfat tang. “Oro Yesu momdec ögocma worochon toroc wömai Devitho maögoc. Wohong yu ihoroc yogoc, ‘Kopotoroc yu nochon Morömana ingoroc inogoc, ‘Goc nochon arocne omoc idiya ongga nocho gochon ayamaihon gesöno fohongga gochon unenne fohong yuangot.’ “Worocha son Israel nano ambarac, son ingoroc kombiarut: Son osuc Yesu ep goröcdec wodungma yu woroc wömai Kopotorocho temongmun uuna yu mom sa guroc ambarachon Morömo Duic itac. Yuhon oburodec wömai Kopotorocho inoin owi amnani fogiuna batip itnahing,” Pita yu mata moröma ihoroc yogoc. Oro Pitahon mata worocho wömai owi amna irotno sakacno sinom tuna soroc yogung. Soroc yongo yu Pita orin aposel nucni inong ac tongo yogung, “Oröcnai tingting tontamon oro?” Ihoroc inuya Pitaho inogoc, “Son tungu tungu ambaracho irot soni ibaruna Yesu Duichon madec yamuc gubarut. Ihoroc tuya wömai Kopotorocho turongo soni tongsac tongbödengga guram sing kamuna Kunkun Yaru sogiantang. Kopotorocho osuc omocene Kunkun Yaru kamoc kamocha mata godingmun fadocma mata wo wömai yu sontha orin managumboc soniha yogoc. O owi amna abe korungon idiya Kopotorocho inong yangocma yu ambaracha wömai yogoc.” Oro Pita yu mata orongi koböcma sakaun fiuna owi amna kiring imongo garac mata ingoroc inogoc, “Son muyu guroc amnahon toroc kiap gendöngniha me imongga Yesuha kombing tobing imarut. Ihoroc tonggai wömai sonu batip itmuya magorong ongoning.” Pita yu ihoroc yuna matanoho owi amna koböcmahon irotno sakauna kombiuya angit idina yamuc gubung. Yamuc gubungma worochon namba woi 3,000 ihoroc idoc. Yu woi owi amna osuc Yesuha kombing tobing imogungma yuot sakau fiuna kondong ididung. Oro suraro wo yu bongono bongono amna aposel ma sogidungma yuhon yong fasun fasun mata kombingidung. O yu irot tungu singmuya oröc tongga ididung. O yu engsuran tongga kumbong imu nacno nahi dönac youp toi ihoroc tongo ididung. Tongo yu ambaracho irotno Kopotorocha bogingo yu anggendingidung. Tuya Kopotorocho aposelho oburodec toroc kiap inobarac manomano tongidoc. Kombing tobic tobic owi amna yu wömai irot tungu sinom sing-muya inoin yoctecno möneng manomano ambarac feng suran tongmuya‘ suraro ambarachon fat itun’ yongo soworeng fingidung. Tongo yu irot basi sinom inoin sa guroc yoctecno manomano maketdec fiuya mönengno fogida nucni urocima silip tong imongidung. Tongo yu sep danong öret socsoc bucin fatmata ogepma kombic kombicha suran tongidung. O yu irotno borongdetno sinom tongo ino bucin suran tongo imu nacno nongidung. Tongo yu yong kumengo Kopotorocha yong moröng imong tongidung. Tuya owi amna ambaracho yu yang gendingidung. O Kopotoroc yu sepno sepno owi amna au inong yuna yu Yesuhon surarodec sakau fingidung. Tuna surarohon nambano moröma sinom ögoc. Oro oipmonu Pita orin Jön yu dönac youp toctocha öret socsoc bucin ögomoroc. Woi dobocsisi 3kilok bongono wocin ögomoroc. Oro bongono wocingon wömai amna au yu nucno orungo wöntucmuno sumboda tengga öret socsochon böc simbu mano‘ orogoma sinom’ woce tohong sigung. Amna wo wömai macnoho ihorocma bagoc. Tuna yu bongono muno simbu wocegon itmuna owi amna ongi epi togungma möneng yoctecnoha dönac inongidoc. Oro Pita orin Jön yu öret socsoc bucin öcöcha ehunya amna worocho yu mönengha inogoc. Inuna Pita orin Jön yu amna wo foring angmunya Pitaho inogoc, “Goc not nihi.” Ihoroc inunya amna worocho‘ möneng au namontamoroc’ yongo yu yamong fihic togoc. Tuna Pitaho inogoc, “Möneng wömai maitnamoc mahong yapmu itnampacma worocthong gampiwa. Yesu Duic Nasaretma yuhon madec goc idongga itongoi.” Ihoroc inongga yu amna worochon oburo arocne sogito tun idonggoc. Tuna wohogon orung gorugo tong nongnong tongo idonggoc. Tongo yu foro singga itongga toup sinom borongdedoc. Tongo yu Pita orin Jön yanmuna öngmondic öngmondic tongo Kopotorocha yong kumeng imogoc. Ihoroc tongga idina owi amna öret socsoc bucin idungmaho yu angga kombigung, ‘Mayain, amna ino ngorocho wömai öret socsoc böc simbunodec ida‘ owi amnaho möneng namarut’ yongo inong yongidoc.’ Ihoroc kombingga yu orokogocmaha soroc yongo kombic kombic youp morö tongo nangano fadoc. Oro, owi amna koböcmaho Pitaho amna tun orokogocmahon fatno kombingga soroc yongo‘ woroc ana’ yongo domdomgon yuot ebung. Engmuya yagungmai amna orokogocma yu Pita orin Jönot öret socsoc böchon barandadec wocin idung. Baranda worochon mano wömai‘ Salomonthon baranda’ ihoroc yongidung. Oro Pita yu yagocmai owi amna koböcma ebung. Tongo yu forosingga mata ingoroc inogoc, “Son Israel amna, sonu foro yaha sinom yapmu ngo öngkupacmaha soroc yongo not nimong fihic tang? Son ingoroc kombininga, not nodin koing socsocdec amna ngo tada orokoc, o notu Kopotorocho yangamin nongnongo sinom idamotmaha tongga amna ngorochon orungo tada orokuna idongeyac, muno sinom. “Abraham, Aisak, Jeköp orin ombusakung noni yuhon Kopotoroc yu wömai‘ inoin youp amna Yesu yuhon ma onoce sinom itun’ yongo not gesö nimuna notu amna ngo tada orokoc. Amna mano Yesu wo wömai sontho sogida‘ ompun’ yongo ayamphon oburodec sigung. Tuna Pailat yu Yesu imun fauna ohonggonga yogoc mahong sontho kiringga yuha möp yongo mata toup fing tandung. Amna worocho wömai Kopotorocho yangamin nongnongo kunkun sinom itac. Yu toroc kiap ogepmagon tongidoc mahong sontho yuha möp yongo Pailat‘ usem amna wohong nimpi’ yongo inogung. Son ihoroc togungmaha tongga itonggong tung öngkung nimoc nimoc amna noni Yesu yu ep goröcdec wuya omboc. “Wohong Kopotorocho yu amna woroc kumkumonma tun idonggoc. Woroc wömai nodu dan nodiho agomot. Tongo nodu worochon yong tuctuc matano owi amnadec yong fandadidamot. Oro nodu Yesuha kombing tobing imongidamotmaha tongga Kopotorocho amna ngo son kombing imangma yu tun orokoc. Yesuhon mano woi gesönobarac. Amna worocho Yesuhon ma kombing tobingitacmaha tongga yu orokoc. Orokuna dan soniho agung. “Oro oröc ori noc kombihat, sonot amna moröma soni son Kopotorochon mata angit sinom makombiingmaha tongga sonu Yesu ayamihon oburodec sigung. Worochoi oro, Kopotoroc yu osucgon‘ Duic yu muyu focfoc kombiangoc’ yongo yong torop singdegoc. Tuna Kopotorochon yong tuctuc amnani ambarac yu worochon yong tuctuc mata ninogung. Tuya sonu Duic ep goröcdec wuya ombocmaha tongga yong tuctuc mata worocho boinno öngkupoc. Worocha son kombic kombic wöntucmuno soni mongurac tongga irot soni ibararut. Ihoroc tuyai wömai Kopotoroc Moröma noni yu turongo soni tongsac tongbödengo koing socsoc wego kamontac. Tongo yu Duic inong muuna ehangoc. Duic wömai Kopotorocho son tongfat keckecha soworegoc. Yesu yu abe momdec iditac mahong mit Kopotorocho mom sa guroc ambarac wego dongyun öngkuangocan bongono wocin wömai yu wönggon ehangoc. Kopotorocho osuc yong tuctuc amnaniho ducdec mata godingmun fadocma worochon toroc. Möse yu wömai Yesuha ingoroc yogoc, ‘Moröm soni Kopotoroc yu sonthon bonip sonidecma yong tuctuc amna moröma au noc simbang temongmun öangoc. Son muyu yuhon duc mata ambarac sumbotbödengitnung. Amna auho yuhon mata masumbiningma yu wömai Kopoto-rocho Israel nanohon bonipnodecma kondong tongga dong yarangoc.’” Pitaho mata sakaun fiuna yogoc, “Boinno sinom Kopotorochon yong tuctuc amnanihon yong tuctuc mata wömai önga bongono ngocin boinno öngkubang. Forosingga Samuel o ihorocgon worochon menon öngkubungma yuhon mata woi önga boinno öngkupac. Oro son wömai yong tuctuc amnani orin ombu sakung soni yuhon morogoni idang. Worocha tongga Kopotorocho yu mata godingmun fat imogocma worocho sondec ongeyac. Yu wömai Abraham ingoroc inogoc, ‘Gochon morögoyaha tongga nocho guramna owi amna ambaracdec sing imangot.’ “Kopotorocho Abraham ihoroc inogocmaha tongga yu youp amnano Yesu omocdecma tun idonggoc. Tongo yu osuc Israel nano sonot inongmuna eboc. Tuna sonu toroc kiap wontucmuno soni dou fauya irot ibarantanganu wömai Kopotorocho guramno sondec sing kamontac.” Pita yu owi amna ihoroc inogoc. Pita orin Jön yu owi amna mata ihoroc inongga idinya öret socsoc amna orin Sadyusi orin tawa amnahon ofisa yu Pitaot ebung. Yu wömai Pitahon mata kombingga toup soroc yogung. Wömai yaha Pitaho yogoc, ‘Yesuha tongga owi amna omocdecma idongonahing’. Pitaho ihoroc yuna amna morömahon irot tun obukogoc. Tongo yu engmuya Pita orin Jön fogit akep tongga mata youpdec fonggonga kombigung mahong sep urop ibandocmaha tongga yu komong yi bucin fohongyuya woce idomoroc. Wohong owi amna koböcma yu Pitahon fatmata kombingga Yesuha kombing tobing imongo kombing tobic tobic surarodec sakau figoc. Tuya surarohon nambano toup uuna owi amna 5,000 ihoroc idung. Oro Pita orin Jön yu yi bucin idinya kembotsum wömai öret socsoc amnahon dugo orin Yudananohon amna moröma orin nongoru gendic fandat fandat amna yu Yerusalem engmuya suran togung. Suran togungma woi öret socsoc böchon amna dugo mano Anas orin Kaiafas, Jön, Aleksander o ihorocgon öret socsoc amna dugohon toropni yu ambaracho engga suran togung. Suran tongga idiya tawa amnaho Pita orin Jön yangat fehuya amna morömaho yu ingoroc inong ac togung, “Numaho sot gesö kamuna sodu amna wo tun orokogoc. Sodu youp sodi numahon madec tongidamoroc?” Ihoroc inuya Kunkun Yaruho Pitaot ohongo dugo tun yungan tuna Pitaho mata urago ingoroc iban imogoc, “Son Israel nanohon amna dugo son kombiarut. Not amna orungo wöntucmuno tongfat yegomotmaha tongga not önga ngo mata youpdec itdaya sonu notha mata firing nirang. Sonu ingoroc ninong ac tang, sodu ting tunya amna wo orokogoc. Oro sonot Israel nano ambarac son ingoroc kombiarut: Yesu Duic Nasaretma yuhon manodec wömai nodu amna wo tada orokogoc. Tuna yu ngo sonthon yangam sonidec idonguna aang. Yesu woroc wömai sonu sogida ep goröcdec wuya omboc mahong Kopotorocho yu omocdecma tun idonggoc. Yesuha wömai mata ingoroc irim toctocyi itac: ‘Sop au wömai böc toctoc amnaho‘ sop wontucmuno’ yongo tomu onggoc mahong Kopotorocho sop worocgon sogitmuna tong koing tong imuna sop worocho böchon forodongno sinom öngkupac.’ “Yesu Duic yuhagon tongga Kopotorocho non wömunodecma öcangyun muuya batip itnahamon. Kopotoroc yu wömai‘ owi amnaho ma tungu worocgon kombing tobing imarut’ yongo ma wo nimogoc. Momdechu o gurocdechu wömai amna auho non itonggong koingdec mafohong nuic, muno sinom.” Pita yu mata ihoroc yogoc. Yuna amna dugo yu mata wo kombingga nanga fatfat togung. Wömai yaha yu kombigungmai, Pita orin Jön yu amna komongno, yu kombic kombic bucin maöngidomoroc mahong yu mata urago orongi sinom iban imogomoroc. O yu osuc yu Yesuot itongidomoroc. O ihorocgon amna dugo yu amna orokogocma auya yu Jön orin Pitaot kondong yuho yangamin idongga idoc. Worocha tongga yu mata ökenne yocyocha uyap yabiu matogoc. Tongo amna dugoho inogung, “Son taitdec ohongga torengga idarut.” Ihoroc inuya yu ohongga idiya amna dugoho inohogon mata inun ganun tongo yogung, “Nonu amna yai ngo tingting sinom tong imontamon? Yerusalem owi amna ambarac yu urop toroc kiap moröma togomorocmahon fatno kombingbödeang. Worocha nontho angit öp masinin. Wohong yuhon mata woi wömuno sinom, mata ngorocho owi amna ambaracho onggimin ohuna kombiningyit. Worocha non muyu amna yai‘ muno’ inongo‘ sot wönggon mata au Yesuhon madec owi amna inodimorocha’ ihoroc inontamon.” Oro amna dugo yu mata ihoroc yu bödeuna amna yai inong wodiuya ehunya nongoru ingoroc inogung, “Sot Yesuhon fatmatano amna au inodimorocha” ihoroc inongo‘ muno’ sinom inogung. Wohong Pita orin Jön yu mata woroc kombiunya angit maidina mata urago ingoroc iban imogomoroc, “Son sonibut soworengga yarut, yaö kiapmo ogepma in, nodu sonthon matahong sumbentamotha woha Kopotorochon matahong sumbentamot. Nodu ducnodi öp singga matomtodin. Muno sinom, nodu yapmu agomotmahu o yapmu kombigomotmahu worochon fatno muyu owi amna fandat inongdup tongitahamot.” Ihoroc inunya kombingga amna dugoho suraroha botogungmaha tongga yu komong tong botoc mata orongi inongo inongmuya ohogomoroc. Suraro ambaracho wömai Pitaho amna tun orokogocmaha kombigung, woi Kopotorochon werano. Worocha tongga yu borongdetmuya Kopotorochon mano tu fadauna yong kumeng imogung. Wömai yaha amna wo yu biruc 40 ihoroc obukoc tongga idina Pitaho tun orokogoc. Oro amna dugo yu Pita orin Jön inongmuuya ongga orung idomoroc. Tongo yu kombing tobic tobic suraro ot ongmunya amna dugoho mata inogungma worochon fatno suraro inogomoroc. Inun-ya suraro yu woroc kombingga irot tungu singmuya Kopotoroc dönac ingoroc inogung, “Öö Moröm noni Kopotoroc, mom sa guroc manomano ambarac wömai gocho tobing figoroc. Gochon youp amna Devit, woi öra noni, yu Kunkun Yaruhon gesödec gakain yong tuctuc mata ingoroc yogoc, ‘Bumbumyi nano yu komanang sinom irot kombut tongidang. O guroc owi amna yu komanang sinom toroc wöntucmuno toctocha yong torop singidang. Böcno böcno amna morömaho Morömaot emoc toctocha tong arangarang tang. O sa gurochon amna dugo yu suran tongga Duichon ma tong samborec toctocha yang.’ “Öö Kopotoroc, boinno sinom Heröt, o Pontius Pailat, o bumbumyi nanohon dugo, o Israel nanohon dugo, yu böcsa ngocin suran tongga gochon youp amna Yesu yuhon ma tong samborec toctocha mata yong torop sigung. Yesuha wömai gocho‘ nakain youp toun’ yongo ma moröma imogoroc. Yu Yesu ayam tong imongidang mahong gochon gesö woi moröma, o gochon irot kombic kombic woi ogepma sinom. Worocha gocho osucgon‘ ihoroc tonahing’ yongo kombingdegoroc. “Öö Moröma, goc kombiharoc, amna dugo yu‘ nonthon youp bödehun’ yongo yong botoc botoc mata ninang. Worocha goc muyu gochon youp amnayai tongfat yeia yu gochon fatmata ogepma tong botoc botocno muno orongi sinom yong tongonung. Gocho yu gesö imia yu Yesuhon madec obukoc owi amna dou orokonahing, o yu momphon toroc kiap inobarachu o weran moröma au tuya owi amna yanahing.” Yesuhon suraro yu dönac ihoroc yogung. Yongbödeuya wohogon sa wocin konoc fendoc. Tuna Kunkun Yaruho owi amnadec ohuna ducmoto Kopotorochon fatmata orongi sinom yong tonggung. Oro bongono wocin wömai kombing tobic tobic owi amna ambaracho oröc oröc tongmuya irot tungu sinom ididung. Amna auho inoin manomanoha makokorengidung. Muno, yu nucno tongfat yeun yeun tongmuya amna tunguhon manomano wömai amna ambarachon itbödegoc. Ihoroc tongmuya amna aposel ma sogidungma yu Moröma noni Yesu yuhon fatmata ogepma orongi sinom yong moröging tonggung. Yu yongidung, ‘Yesu yu boinno sinom omocdecma wekongga idonggoc.’ Ihoroc yong tongidiya Kopoto-rochon guram moröma sinom surarodec idoc. Bongono wocin wömai surarodec amna auho yapmu auha madocmögoc. Muno sinom, amna ambaracho gurochu o böcnohu idimogungma yu woroc mönengha fingga möneng wo suraroha bogingidung. Tuna aposelho möneng woroc sogida silip tongga owi amna docmö-gungma yu tongfat yengidung. Oro amna au mano Yösep. Yu ihorocgon gurocno docno au siuna amna auho mönengha wögoc. Wuuna Yösep yu möneng wo aposel imogoc. Oro Yösep yuhon mano au wömai Aposelho‘ Barnabas’ ihoroc mambodung. Ma worochon foro wömai‘ irotno tongkoing toctoc amna’ ihoroc. Barnabas yu ihorocgon Livaihon toropdecma. Yuhon böcno sano sinom wömai sa muropmo Saiprus woce idoc. *** Oro bongono wocin wömai oimna au yu suraro ot ididomoroc. Amna mano Ananaias o oweno mano Safaira. Ananaias yu ihorocgon gurocno docno mönengha siuna amna auho wögoc. Wöngo möneng imuna Ananaias yu au inoha öp singo o docnogon wömai aposel imogoc. Tuna owenoho toroc kiap wo togocma kombingbödegoc. Ihoroc tuna Pitaho ingoroc inogoc, “Ananaias, gocu yaha dogu kopot angbanaiya iroda foctogoc. Tuna goc gurocahon möneng docno öp singga Kunkun Yaru imanang inong yuharoc. Kombihi, guroc docno wo woi gakain fat idoc. O möneng sogidorocma woi ihorocgon gochon manomanogon. Worocha goc gakain ibiba tarim. Foro yaha goc wömuno ihoroc taroc? Goc amnahagon imanang mainoroc, muno gocu Kopotoroc inong yuharoc.” Pitaho ihoroc yuna Ananaiasho mata woroc kombingga wohogon möng fodop tongo omboc. Tuna suraro yu kiapmo woroc angmuya toup sinom botogung. Tongo amna berac wocin idungma yu engga ep fambangno tec tomtongga sumboda tongo tongga oringsigung. Oring siuya bongono 3 aua ihoroc bödeng idina Ananaiashon oweno yu ihorocgon böc ganang ögoc. Yu wömai toroc kiap opnodec öngkubocma makombii etno ögoc. Tuna Pitaho möneng indangga inogoc, “Gocho boinno yoi, sodu gurochon mönengno sogidomorocmai worocgonthu nuhun?” Yuna owiho yogoc, “Öc boinno, worocgon.” Ihoroc yuna Pitaho inogoc, “Sodu yaha sinom Morömahon Yaru imanang inong yucyucha irot tungu sigomoroc? Kombihi, amnaho oba tongo tongga oring siingma yu urop ibaru fauna ebang. Yuho wömai goc ihorocgon sumboto tongontang.” Ihoroc inuna wohogon owi wo Pitahon orungo forodec möng fotop tongo omboc. Tuna amna beracma yu böc ganang öngga agungmai owi wo yu omongga idoc. Tuna wohogon sumboto tongo opno oring sigungan wocegon oring sigung. Tuna kombing tobic tobic surarohu o owi amna ambarac fat wo kombigungma yu soroc yongga toup sinom botogung. Oro aposel yu owi amnaho yangamin momphon toroc kiap ihono ihono koböcma sinom tongidung. Kombing tobic tobic suraro yui irot tungu singga öret socsoc böchon gombo ganang Solomonthon barandadec woce bongono bongono suran tongidung. Ihoroc tuya owi amna komanangnoho yu yang gendingidung mahong yuot suran toctocha wömai botogung. Wohong owi amna koböcma sinom yu irotno ibaruna Morömaha kombing tobing imongidung. Tongo yu kombing tobic tobic surarodec sakau fiuya worochon nambano moröma ögoc. Tuna owi amna yu aposelhon gesö moröma angga nucni obukocnima sumboto fengga uyap tagarodec tecyoroc tongo fingyu dubung. Yu‘ Pitaho engo yuhon dogunodec sakauna doguno worocho obukoc owi amna wo yanggecmoto onguna orokontang’ yongo ihoroc togung. O owi amna böcsano Yerusalem taun ambehecgon idungma yu ihorocgon nucni obukocnimahu o dogu boyömonimahu yuot yangat febung. Yangat fehuya aposelho yu ambarac dou orokongbödegung. Oro öret socsoc böchon amna dugo orin amna dugo Sadyusi toropdecma yu aposelhon toroc kiapmo yangmuya irotno obukogoc. Tongo yu aposel fogito yibucin fohong yugung. Yi bucin fohong yuya idiya kumbong wömai Morömahon sum yaru auho engmuna yi böchon simbu fagarito aposel yangato sumon fohong yungo inogoc, “Son ongga wönggon öret socsoc böchon gombo ganang öngga itonggong koinghon fatmata ogepma owi amna inongdup tarut.” Ihoroc inuna aposelho mata woroc kombingo kembotsumgon öret socsoc bucin öngmuya owi amna fatmata ogepma fandat inogung. Tuna öret socsoc böchon amna dugo yu ehuya Israel nanohon amna dugo inong yuya suran togung. Yu woi Israel nanohon kaunsil. Tongo yu‘ aposel yangat feparut’ yongo tawa amna inong muuya yibucin onggung. Woce ongga yagungmai aposel yu woce maidung. Woroc angga ibaru fauna ongga amna dugo yongburoc inongo yogung, “Nonu ongga yi böchon simbu anaya orongi akep toctocyi idina tawa amnaho gön tongga idung. Ihoroc idiya nonu simbu fagarito agomonmai amna tungu au wocin maidoc.” Tawa amnaho yong-buroc mata ihoroc yuya öret socsoc böchon amna dugo orin tawa amnahon ofisa yu mata woroc kombingga irot koböc koböc kombingga yogung, “Mayain, önga aamonmahon menonu tingting sinom öngkuangoc?” Tuna amna mit amna auho engmuna inogoc, “Kombiang amna wo sonu yi bucin fohong yuingma yu öret socsoc böchon gombo ganang itmuya owi amna fatmata fandat inongga idang.” Ihoroc inuna ofisaot tawa amna auot yu ongmuya aposel fogida amna dugoho yangamin yangat febung. Yangat febungma wömai dopdopno muno obinggon febung. Yaha yu suraroha botogungmaha, yu wömai kombigung, ‘Doantamonanu wömai owi amnaho sopdec monda nipningyit.’ Oro tawa amnaho aposel fogida amna dugoho yangamin mata youpdec fohong yuuya idung. Idiya öret socsoc amna dugoho ingoroc inogoc, “Non osuc‘ muno sinom’ kanogomon. Son Yesuhon madec owi amna fandat inoninga. Wohong sonu mata noni fodingga Yesuhon fatmata yong tonguya Yerusalem owi amna ambaracho kombingbödeang. O sonu nontha mata metec yongo owi amna ingoroc inongöang, Yesu wömai nontho wotnaya omboc yo.” Ihoroc inuna Pita orin aposel au idungma yu mata ökene iban imongo yogung, “Non muyu Kopotorochon mata sumbotna. Amnahon mata muno. Sonu boinno sinom Yesu ep goröcdec wuya omboc mahong ombusakung nonihon Kopotorocnoho yu omocdecma tun wekogoc. Kopotorocho yu sogito töngo onoce sinom inoin oburo arocne singga ma moröma imogoc. Tuna yu Moröma noni itmuna non wontucmunodecma öcangyun muuya itonggong koing nimongitac. Yudec singga wömai Kopotorocho Israel nano tongfat yecyecha kombihac. Tuna yu irotno ibaruya turongono bödeup. Yesuhon youpno wömai nonu dan noniho agomon. Worocha tongga non yuhon fatmata ogepma yong fandadidamon. O Kunkun Yaru yu mata noni tong koing tongitac. Kunkun Yaru wömai Kopotorocho owi amna inoin mata sumbodidangma yu imongitac.” Oro Pitaho mata ihoroc yuna amna dugoho wo kombingga irotno toup sinom obokuna aposel dong omom toctocha yogung mahong amna dugo au mano Gamaliel yu kombiuna angit maidina idonggoc. Yu wömai Israel nanohon nongoru gendic fandat fandat amna au idoc. Yu farisihon toropdecma idina owi amna ambaracho yu gending imongidung. Oro yu idongga tawa amna inuna yu aposel yangat fohuya böc amante torengga idung. Woce idiya Gamalielho amna dugo suran ingoroc inogoc, “Son Israel amna, son soni woho, son amna torop wo yapmu wömuno komanang tong imoninga. Kombiarut, öngahemgon amna au mano Tiudas yu inoin mano töngga yogoc, ‘Noc amna moröma yo.’ Ihoroc yuna amna 400 ihorocho yu tan tonggung mahong tawa amnaho yu wuya omboc. Omuna amna yu tantonggungma ambaracho botongga sa woce woce gorong ongbödeuya Tiudashon youpno urop bödeuna boinno muno idoc. “Oro worochon menon wönggon amna au mano Yudas yu inoin mano tögoc. Gavmantho sensus togocan bongono wocin wömai yu‘ gavmanot emoc tona’ yongo amna torop au feng suran togoc. Tuna tawa amnaho yu wuya omuna amna yu tan tonggungma yu botongga woce woce ongbödegung. Tuna Yudashon youpno ihorocgon boinno muno idoc. “Worocha nocho önga garac mata ingoroc kantiwa: Sontho aposel ngo yapmu au tong imoninga. Muno, son yu yangbanauya ongorut. Yuhon youpno amnaho ino irodinmagon tanganu wömai youpnohon boinno maöngkuic. Wohong yu Kopotorochon youp boinno tanganu wömai son ogep foc matong imoning. Foc tong imonggahai wömai sonu Kopotorocha ayam tong imonahing.” Gamaliel yu mata orongi ihoroc yogoc. Yuna amna dugo yu wo kombiuya angit idoc. Tongo yu aposel inong yuya ehuya tawa amnaho yu dobung. Douya amna dugoho nongoru ingoroc inogung, “Sonu Yesuhon madec wönggon mata au yoninga.” Ihoroc inuya aposel yu amna dugo imu faunto sumon ohongga toup borongdedung. Wömai yaha Kopotorocho yu yangbanauna Yesuhon maha yangam fap togungmaha borongdedung. Tongo yu fatmata ogepma maimu fadoc. Muno sep danong yu öret socsoc bucinthu o owi amnaho bucinthu wocin öngmuya owi amna Yesuhon foro inong tuctuc tongidung. Yui yong tangtang ingoroc yongidung: “Yesu yui Duic. Kopotorocho inoin owi amnani fogit fogita weran togocma woroc.” Oro bongono wocin owi amna koböcma sinom kombing tobic tobic surarodec sakau fiuna yuhon nambano moröma sinom uuna ficfuc au ingoroc öngkuboc. Suraro au yu Grik mata kombigung. Tongo yu suraro au Aram mata kombigungma yuha ecego kombingga mata metec ingoroc yogung, “Sepno sepno yu nacno silip tongidang mahong Grikhon owi kapi yu nacno obmugon fogididang.” Yu mata metec ihoroc yuya aposel 12 yu wo kombingga suraro inong yuya eng suran tuya ingoroc inogung, “Oro oröc ori, non Kopotorochon fatmata ogepma surarodec yong silip toctoc youp wo imana fauna nacno silip youpgon tontamonma wömai angit maic. Worocha son bonip sonidecma amna 7 ihoroc soworeuya yu nacno silip toctoc youp angtorengitnung. Sontho amna Kunkun Yaruho irotno foc tongo ducmot ducmotyi o kombic kombicno ogepma amna ihorocnoma soworearut. Amna ihoroc soworeuyai wömai nonu irot noniho suraro fatmata inoc inocha orin dönac youpha worocha bogingitnahamon.” Aposel yu ihoroc yuya suraro ambaracho mata worocha kombiuya angit idoc. Tongo yu amna torop ngo soworegung: Stiven yu kombing tobic tobicno orongi o Kunkun Yaruho yudec toup ducmotoc. Au wömai Filip, o Prokorus, o Nikanor, o Timon, o Pamenas, o Nikolas. Nikolas yu wömai Antiokma, yu Yuda amna muno. Wohong yu osucgon Yuda nanohon yong morödec sakaun figoc. Oro suraroho amna torop woroc soworengga yangada aposelot febung. Yangat fehuya aposelho oburo yudec fingmuya dönac yogung. Oro Kopotorochon fatmata ogepmaho toup morögigoc. Tuna owi amna koböcma sinompho wo kombingga kombing tobic tobic surarodec sakau figung. Tuna Yerusalem surarohon namba moröma sinom ögoc. O öret socsoc youp amna au yu ihorocgon Kopotorochon fatmata sumboda irotno ibanda kombing tobigung. Oro amna au mano Stiven yu wömai Kopotorocho angbanango gesö inobarac sinom imuna yu momphon toroc kiap moröma tongidoc. Tuna suraro ambaracho yangidung. Wohong amna torop au yu Stiventhon youpno angmuya angit maidina ayam tong imogung. Yu woi Yuda nanohon fatmata yocyoc böc audecma worochon mano‘ friman’ ihoroc yongidung. Yu woi taun Sairini o taun Aleksandria-decma o ihorocgon auma provins Silisia o Esia wocema. Amna torop worocho wömai Stiven ayam tong imongo yuot mataho emoc togung. Wohong Kunkun Yaruho Stiven kombic kombic ogepma sinom imogocmaha tongga yu Stiventhon mata anggirat anggiratno tu matogoc. Tu matuna yu öp itmuya‘ Stiventha imanang mata firing tanna’ yongo amna au inong muto inogung, “Son Stiventha mata fir-ing tanto ingoroc yarut: ‘Non osuc kombinaya Stiventho Möseha orin Kopotorocha mata yong samborec yogoc.’” Ihoroc inuya amna torop worocho ongmuya imanang mata wo yong tonguya owi amnahon irotno ecego dongyu fadang ögung. O amna dugohu o nongoru gendic fandat fandat amnahu yu ihorocgon mata wo kombingga irotno obukogoc. Tongo yu Stiven sogit akep tongo yangato Yuda nanohon mata youpdec tonggung. Tongo yuho amna au yemongyu uuya worocho Stiventha mata imanang firing tanto yogung, “Non kombigomon, yu Kopotorochon kunkun böcha mata wömuno yong öhac. O gendic nongoruha wömai yu yong moin moin yongitac. Mata au ingoroc yuna kombigomon: Amna mano Yesu Nasaretma yu engmuna öret socsoc böc noni tun moin tangoc. O yu Möseho toroc kiap nimogocma wo mongurac toctocha yogoc.” Yu imanang mata ihoroc yuya mata angsoworec soworec amna ambaracho yu ecego dan foringo Stiven agungmai yuhon yangamoho sum yaru simbang yaguno möngga idoc. Tuna öret socsoc amna dugo yu Stiven inong ac tongo inogoc, “Amnaho gocha mata firing garangma woi boinnoha woha imanang yang?” Ihoroc yuna Stivento mata ökenne ingoroc iban imogoc, “Nandöng oröcnai son nochon mata ngo kombiarut, morogo noni Abraham yu Haran sae mangi abe Mesopotemia gurocin idocan bongono wocin wömai Kopotoroc gesö Morömo yu Abraham öngkung imongo inogoc, ‘Goc guroca o toropai dongyi fauya nocho guroc au gindaaya wocin ongiruc.’ Ihoroc inuna Abrahampho yuhon mata sumboda Kaldia nanohon guroc imun fauna Haran sae ongga idoc. Woce idina fano omong fauna Kopotorocho yu wönggon inong muuna ongga Israel guroc sontho önga ididangan ngocin idoc. Yu ngocin idoc mahong Kopotorocho yu guroc docno obmukusuc au maimogoc. Muno sinom, Kopotorocho yu mata godingmun fauna inogoc, ‘Oipmon wömai nocho sa guroc ngo gochon morögoyai kömbaha imangot.’ Abraham yu managumbocno muno idina Kopotorocho mata wo inogoc. “O mata au wömai Kopotorocho Abraham ingoroc inogoc, ‘Gochon morogoyai yu amna torop auhon gurocin kuin simbang itnahing. Woce idiya torop worocho yuhon gesöno tohuya yu sa ubarago biruc 400 ihoroc yuhon youp wabkaracni idiya dongyu obökuya mepmo moröma sogitnahing. Wohong mit wömai nocho torop woroc urago wömuno imoya gochon morogoyai yu saguroc wo imu fauna engga guroc ngoin noc yong moröng yong namonahing.’ Kopotorocho Abraham ihoroc inogoc. Tongo Kopotorocho Abraham inogoc, ‘Nocho mata godingma fadocma worochon weranno wömai godip macmac kiapmo worocho edengoc.’ Ihoroc inuna oipmon Abrahampho Aisakhon fano öngkuboc. Tongo sep youp toctoc 8 ihoroc idina godibo magoc. Tuna Aisak yu wömai Jeköphon fano idoc. O Jeköp yu wömai öranoni 12 yuhon fano idoc. “Oro öranoni 12 yu orugo Yösep yu angmuya ec imogung. Wömai yaha yu kombigung, ‘nandöng noniho yuhagon toup kombingitac’. Ihoroc kombingga ec imuya‘ gorong ongoun’ yongo yu mönengha Isip nanohon oburodec siuya wögung. Wuya Yösep yu Isip nanohon youp wabkarac idoc mahong Kopotorocho yuot idoc. Tongo Kopotorocho yu tongfat yengga mepmono ambarac doun bödeuya irot kombic kombicno tun yungan tuna Yösep yu amna ogepma sinom idoc. Yu amna ogepma idocmaha tongga Isip nanohon king yu angga yuha toup kombigoc. Tongo yu Yösep tun fadauna Yösepho amna moröma itmuna Isip nano yangtorengidoc. O ihorocgon yu kinghon böcno manomano wo ambarac yangtorengidoc. “Oro oipmon nacno möp moröma sinom önguuna Isip nano orin Kenan nano yu mepmo focfoc moröma kombigung. Tuna morogo noni yu nacnoha dabiu matuna möp idung. Ihoroc idiya Jeköpho kombigoc, ‘Isip gurocin nacno koböc idang’. Ihoroc kombingga‘ nacno yongo fepna’ yongo manani inongmuuna yu Isip sae onguya bongo tungu idoc. Oro mit wönggon bongo yai ongidiya Yösepho inoin forono orugi inong tangtang tongo inogoc, ‘Noc oröc soni Yösep!’ Ihoroc yong tangtang togoc. Tuna Isip nanohon king yu Yösephon toropni kombing imogoc. Tuna mit Yösepho‘ nochon nandöng o toropnai ambarac nocot epnung’ yongo mata sigoc. Tuna yomot macni fani yu ambarac yuot ebung. Yuhon namba wömai 75 ihoroc idoc. Oro Jeköp yu Isip sae wocin itmuna omboc. O öranoni yu ihorocgon Isip sae wocin ombung. Omuya ep fambangno sumboda fongo Sekem taun wocin oring figung. Guroc wo wömai osuc Abrahampho Hamorhon mananidec mönengha wögoc. “Oro Kopotorocho Abraham mata godingmun fadocma worocho boinno öngkup öngkup bongono engfom togoc. Bongono wocin wömai Israel nano yu Isip sae itmuya toup wu dedoc. Tuna Isip nanohon king au öngkuboc. Yu wömai Yösep makombing imogoc. King worocho wömai torop noni tonguc yengo mepmo moröma imongidoc. Yu wömai ombu sakung nonihon gesöno tohoc tohocha nongoru ingoroc inogoc, ‘Son managumboc soni fonyu onguya omonung.’ Oro bongono wocin wömai owi auho Möse bagoc. Yui managumboc komongno maidoc. Muno Kopotorocho yuha toup kombigoc. Tuna Möseho yarop anfi ihoroc fanoho bucin idina mit macnoho yu tongo sumon siuna idoc. Wocin idina kinghon wenoho yu aun feuna sogito inoin managumboc simbang angtoregoc. Tuna Isip nanoho Möse fandat inuya yu Isip nanohon kombic kombic ambarac fogitbödegoc. Tongo yu duc mata yocyocno o youp toctocno woi koingogon, yu amna orongi sinom idoc. “Oro Möse yu biruc 40 ihoroc idocan bongono wocin yu‘ nakain foro sinom kombiwa’ yongo Israel nano yacyacha onggoc. Ongga agocmai Isip amna auho Israel amna au forono muno wot omom toctocha togoc. Ihoroc tuna Möseho urago tongo Isip amna wot omom togoc. Yu wömai kombigoc: ‘Nocho ihoroc toya nip oröcnaiho kombinahing, Kopotorocho noc yu tongfat yecyecha nanong muuna epat.’ Möse yu ihoroc kombingga amna wot omom togoc mahong Israel nano yu ihoroc makombigung. Tuna Möse yu kembotsum wönggon ongga yagocmai, Israel amna yai yu inohogon emoc togomoroc. Tunya Möseho kombiuna angit maidina yu irot tungu sicsicha inogoc, ‘Mayain! Sodu oröc oröc yo. Sodihogon emocu totimorocha.’ Ihoroc inuna emoc forosicsic amna yu Möse korengmun onguna inogoc, ‘Numaho‘ goc dugo noni iti’ yongo tohonggugoc. O numaho‘ mata noni soworehi’ yongo youp gamogoc? Goc gakain irotgon tanda taroc yo. Noc kombihat, oip gocho Isip amna au wia omec. Worocha önga gocu noc ihorocgon not omom toctocha tarochu?’ Ihoroc inuna Möseho mata woroc kombingga toup botongo sa korungon ongga Midian nanoho gurocin kuin idoc. Wocin itmuna owi tong siuna mananin yai bangfigoc. “Möse yu wocegon idina biruc 40 ihoroc bödengidina sum yaru auho yu öngkung imogoc. Woi sa guroc moropmo sa urongo mano Sainai woce ambehecgon ep aranggumpho epdec uuna sum yaruho woroc ganang itmuna Möse öngkung imogoc. Möseho yapmu öngkubocma wo angmuna nanga fatfat tongga‘ woroc angsiwa’ yongo ambehecgon ongga idina Morömaho mata ingoroc inogoc, ‘Nocu örayaihon Kopotoroc. Nocu Abraham, Aisak, Jeköp yuhon Kopotoroc.’ “Ihoroc yuna Möseho soroc yongo kudat konoc konoc tongga foric foricha botogoc. Botuna Morömaho inogoc, ‘Guroc ngo gaka itarocma woi ungoma kunkun sinom. Worocha gocu orung toma asan sihi. Nocho urop angdehat, Isip nano yu nochon owi amnanai toroc kiap wontucmuno sinom tongimuya uroci idang. Nocho yuhon ointocno kombing-bödehat. Worocha tongga‘ yu orung itnung’ yongo nocho ngo ohoyatma. Nocho goc ganong muaya Isip sae ongoi.’ “Kopotorocho Möse ihoroc inuna yu Isip sadec onggoc. Osuc wömai Israel nanoho Möse me imongo inogung, ‘Numaho goc dugo noni iti yongo tohonggugoc. O numaho mata noni soworehi yongo youp gamogoc? Goc gakain irotgon tanda taroc yo.’ Ihoroc inogung mahong amna woroc sinom wömai Kopotorocho soworengga sum yaru inong muuna ep aranggumdec ingoroc inogoc, ‘Goc ongmina Israel nanohon dugo idiruc. Gocho yu Isip nanohon oburodec yangada fehia orung itnung,’ ihoroc inongo inong mudoc. Tuna Möse ongmuna Isip sae momphon toroc kiap ihono ihono koingo sinom tongidoc. Tongo yu Israel nano yangat fonguna Isip kantri imu fadoc. Imu fauna Möseho toroc kiap morömagon tongidoc. Auma wömai top yamuc mano‘ top gomon’ woce togoc. O auma sa guroc amna maiyan wocin biruc 40 ihoroc itonguya yu toroc kiap moröma tongidoc. “Amna Möse yu worocho Israel nano osuc ingoroc inogoc, ‘Kopotorocho sonthon torop sonidecma yong tuctuc amna moröma au noc simbang yu tun öngkuangoc.’ “Oro öranoni yu sa guroc amna maiyan woce itongga ongga sa urongo Sainai woce öngkubung. Woce öngkuuya amna Möse yu worocho sa urongodec uuna sum yaru auho Kopotorochon mata itonggongnobarac wo imuna yu sogida Israel nano imogoc. Wohong öranoni yu Mösehon mata sumbot sumbotha makobigung. Muno, yu matano körengmu onguna irotnoho wönggon Isip onggonga kombigung. Tongo yu mata metec yongo Aron inogung: ‘Non makombimon, amna non Isipma ningada febocma Möse, yu gorong onggochu o yaö sinom yudec öngkuboc. Worocha gocho oburadec kopotorochon doguno au tobing nimpi. Tobiya worocho osuc fat nimongo uyap ningato fongoun.’ “Israel suraroho Aron ihoroc inuya yu bongono wocin bot bulmakau gumbochon doguno tobigoc. Tuna worocho Israel nanohon imanang kopotoroc idoc. Tuna yu doguno worocha ecec tong imongidung. O yapmu inobut oburoho tobigungma worocha wömai yu ap woto yong kumeng imogung. Ihoroc tuya Kopotorocho yu me imuna kombic kombicno gorong ongbödegoc. Tongo yu sephu o yarophu o fitnunghu worochong yong moröng imongidung. Yu wömai Kopotorochon yong tuctuc amnaho irim togocma worochon toroc togung. “Matano ingoroc itac: ‘Israel nano, sonu biruc 40 ihoroc sa amna maiyan woce itonggung. Woce itongmuya sonu bot bulmakau o botsipsip dongo öret sogungma woi nocha ecec togunghu nuhun? Muno sinom. Sonu imanang kopotoroc Molek yuhon boru böcno sumboda tongga yuha yong moröng imongidung. O sonu imanang kopotoroc Refa yuhon fitnung doguno tobingga yuha yong moröng imongidung. Worocha tongga nocho toya torop auho son fogida yi bucin kangat fongonahing. Sa woroc wömai Babilön guroc ökenne korungon sinom itac.’ “Oro öranoniho sa amna maiyan woce itonggungan bongono wocin wömai yu Kopotorochon boru böc sumboda tongidung. Boru böc worochon doguno wömai Kopotorocho osuc Möse indauna yu angga worochon toroc tobigoc. Oro boru böc wo wömai öranonihon morogoniho sumboda tongmuya Yosuaho yu bumbumyi nanohon gurocin yangat feboc. Kopotorocho bumbumyi nano wo öranoniho yangamin dong yaruna onggung. Tuna boru böcho sa wocingon idina ongga king Devitho öngkuboc. King Devitha wömai Kopotorocho toup kombingidoc. Tuna Devitho‘ Israel nanohon Kopotorochon böc koingo ogepma towa’ yongo Kopotorocha dönac inogoc. Wohong Devit inoho böc wo matogoc. Muno manano Solomon yu wömai öret socsoc böc ogepma wo togoc. “Worochoi Kopotoroc onocema yu amnaho böc timadecu maiditac. Muno yong tuctuc amnaho osuc ingoroc yogoc, ‘Morömaho yac, nochon omoc idit abam woi mom muruc muruc, o orungna sicsic abam woi sa guroc. Worocha sonu nochon böc tingtingno sinom tobiup? O nochon sum sogit sogit abamna nahenne sinom tup? Woi sonu angit matoctocno. Nocu nakabut mom sa guroc ambarac tobingbödegot!’” Oro Stiventho mata sakaun fiuna amna dugo ingoroc inogoc, “Sonu amna önggöngyi, godip soni wömai macmacyi itac mahong irot soni woi foc toctocyi sinom. O onggim soniho Kopotorochon mata makombingidang. Boinno sinom, sonu orasoniho tongidungma worochon toroc Kunkun Yaruhon mata körengmu ongitac. Orasoni yu osuc Kopotorochon yong tuctuc amna ambarac dou obukongidung. Yong tuctuc amna au wömai yongidung, Kopotorochon Nongnongo Amna yu ehangoc. Ihoroc yuya örasoniho yu dou omongidung. Oro önga wömai amna nongnongo wo ehuna sontho yu ayampho oburodec siuya wuya omboc. Sonu Kopotorochon nongoru yaruhon dugodecma sogidung. Wohong sonu wo yemboda masumbodidang.” Stiven yu mata orongi ihoroc yogoc. Oro amna dugo yu Stiventhon mata kombingga irotno obukocno sinom tuna agem gicgorot togung. Ihoroc tuya Kunkun Yaruho Stivenot ducmoto foctuna yu momdec foringmun uuna agocmai momdec onoce Kopotorocho yaguno tumoc idina Yesuho oburo arocne idongga idoc. Stiventho woroc angga yogoc, “Kombiarut! Nocho aaya mom simbu fagariuna Amnahon Manano yu Kopotorochon oburo arocne itac.” Ihoroc yuna amna dugoho wo kombingga ec imuna oburoho onggimo foc tongga mata kararat yogung. Ihoroc tongmuya yu domdomgon ongga Stiven sogit akep tongga taun sumone tohong yugung. Ihoroc tongo‘ sopdec wotnaya ompun’ yongo sop yudec mondung. Ihoroc tuya amna osuc yuha mata firing tandungma yu tec tohomumöcno fuu deuya wabkarac berachon orungo foron fong figung. Fong fiuya wabkarac wo yangtoregoc. Wabkarac worochon mano Sol. Tuna yu sop Stivendec monda idiya Stiventho dönac yongo yogoc, “Moröma Yesu goc yaruna sogihi.” Ihoroc yongo goruc yemoc tongo orongi mamboda yogoc, “Moröma, goc yuhon wöntucmuno ngo kokorengga urago iban imirocha.” Stiventho mata ihoroc yongo omboc. Oro Sol yu woce itmuna Stiven wot omom togungma wo auna angit idoc. Oro Stiven wodungan bongono wocin forosingga yu kombing tobic tobic suraro Yerusalem idungma dongo dou obukocno sinom togung. Ihoroc tuya suraroho mongga tangga Yudia gurocinthu o Samaria gurocinthu sa woce woce ongbödegung. Aposelhogon wömai Yerusalem idung. Tuna Kopotorochon amna ogepma au yu Stiven oring singga yuha uroci moröma kombingga singguya idung. Oro Sol yu‘ suraro ambarac dongya mointonung’ yongo forosingga kombing tobic tobic owi amna dongyun moin toctochon youpno togoc. Yu wömai böc ganang öngga owi amna fogida dongga yibucin fohong yungidoc. Oro kombing tobic tobic owi amna yu botongga sa wocewoce ongbödengmuya böcsa danong fatmata ogepma yong moröging tonggung. Ihoroc tuya amna au mano Filip yu ongga Samaria nanohon taundec itmuna Duichon fatmata fandat inogoc. Ihoroc tuna owi amna yu agungmai Filipho momphon toroc kiap inobarac sinom tongidoc. Yu wo agungmaha tongga Filiphon mata kombic kombicha onggim ogep sigung. Tongo yauya Filip yu dogu kopot wöntucmuno koböcma owi amnadec idityi dong yaruna yu yong yaic morö tongmuya amna dongyu fauya onggung. O owi amna kudatno omong fatfatyihu o orungo wöntucmunohu yu ihorocgon doun orokogung. Filipho kiapmo ihoroc togocmaha Samaria nanoho toup sinom borongdedung. Oro amna au mano Saimon yu taun wocin ididoc. Yu wömai söcsong tobic youp orongi sinom tuna Samaria nanoho woroc yangga nangga fatfat tongidung. Tuya Saimon yu inoin mano töngga inoha‘ noc amna moröma sinom’ ihoroc yongidoc. Ihoroc tuna owi amna morömahu o owi amna komongnohu yu ambarac amna woroc anggendingmuya yongidung, “Kopotorochon gesöno moröma auho yudec itac yo,” ihoroc yongidung. Saimon yu bongono bongono toroc kiapmo nanga fatfatnobarac tongidocmaha tongga owi amna ambaracho yu anggendingmuya yuhon mata sumbodidung. Wohong mit wömai Filipho engmuna Kopotorochon toborucnohon fatno orin Yesu Duichon manohon foro wo owi amnadec yong fandat tonggoc. Tuna yu matano kombing tobing imongmuya yamuc gubung. O söcsong tobic amna Saimon yu ihorocgon Yesuha kombing tobing imongmuna yamuc guboc. Ihoroc tongo yu Filipot kondong itongmunya Filipho toroc kiap inobarac sinom ihono ihono tuna wo angmuna kombic kombic youp morö togoc. Oro Samaria nano Kopotorochon fatmata ogepma kombing tobigung. Tuna aposel Yerusalem idungma yu worochon fatno kombingga Pita orin Jön inong muuya yu Samaria nano ot onggomoroc. Woce itmunya agomorocmai Kunkun Yaruho yudec abe mahi idina yu woi komong Yesuhon madec yamuc gubung. Wo angga‘ Kopotorocho Samaria nano Kunkun Yaru impun’ yongo dönac yogomoroc. *** Dönac yongbödengga oburo bigodec out fohunya Kunkun Yaruho yudec ohogoc. Oro Saimon yu Aposel yaima foringga yagocmai, yu oburo owi amnadec fiunya Kunkun Yaru sogit tonggung. Ihoroc tunya yangga Saimon yu möneng sogitmuna yaima inogoc, “Sot gesö wo au noc namarun. Namunya nocho ihorocgon obuna owi amnadec siaya yu Kunkun Yaru sogiup.” Inuna Pitaho wo kombingga ec imuna Saimon inogoc, “Mönengaot gocot sotu yait yait obukodimoruc. Kunkun Yaru wömai mönengdec wöcwöcno maec, muno sinom Kopotorocho wo irot ogepha nimongitac. Gakain iroda woi Kopotorocho yangamin oweng owengo maec. Worocha gocho yuhon youp nonot kondong angit matiroc. Muno sinom, gakain irot kombic kombic woi wöntucmuno sinom. Goc muyu iroda ibanda wontucmuno wo me impi. Ihoroc tongga Moröma dönac inia yuho kombic kombic wöntucmuno irodan itacma wo sac tong gampun. Nocho gaaya wontucmunoho gocdec foc tongga itac. Gocu dogu kopothon yidec itaroc.” Ihoroc inuna Saimontho inogoc, “Sotu muyu tongfat nengo‘ nocha’ yongo Moröma dönac inarun. Ihoroc tunya manomano wontucmuno nanamorocma wo nocdec öngkuicha,” ihoroc inogoc. Oro Pita orin Jön yu sa wocin itmunya Morömahon fatmata owi amna inogomoroc. Woi Morömaho yaö toroc kiap tuna agomorocma worochon fatno fandat inong tonggomoroc. Ihoroc tongga mit ibarun fauna‘ Yerusalem ongoda’ yongo uyapdec Samaria nanohon böcsa obuguin itongmunya surarodec fatmata yong silip yong tonggomoroc. Oro mit Morömahon sum yaru auho Filipot engmuna inogoc, “Goc idongga saut tanne ongga Gasa uyap ai feantac. Uyap wo wömai Yerusalem ida sa amna maiyan wocegon ongga Gasa böcsa wocin itac. Uyap worochon ohoi.” Ihoroc inuna Filip yu idongo ongga uyapdec amna au Itiopiama yu aun fedoc. Amna wo yu wömai gavmanthon moröma au. Yui Itiopia nanohon Kwin owi yuhon möneng manomanono yangtorengidoc. Yu wömai Kopotorocha yong moröng imoc imocha Yerusalem onggoc. Ihoroc tongo ibarun fauna böcnon onggonga kare bot hosiho wodingga fogit tongidangma worocotmadec onggoc. Yu wocin itmuna Kopotorochon yong tuctuc amna Aisaiahon bapiya embadoc. Embada idina Kunkun Yaruho Filip inogoc, “Gocho kare ambehec-gon ongmina woroc tan tongoi.” Ihoroc inuna Filipho domdomgon kare ambehecgon ongmuna kombiuna amna morömaho Aisaiahon bapiya embato idoc. Embato idina Filipho yu inogoc, “Gocu mata ngorochon foro kombiharocha woha muno?” Inuna amna morömaho mata ökene iban imongo yogoc, “Amna auho mata ngorochon foro nanong tuctuc matoc. Worocha nocho tingting sinom worochon foro kombing tangtang tam yo? Goc engga karisdec nocot öngmina nanong tuctuc toi.” Ihoroc inuna Filipho agocmai amna morömaho bapiya embadocan mata docno ingoroc idoc: “Bot sipsip dopdopha yangat fongidangma worochon toroc yu duc mata au mayogoc. O Bot sipsip gumbogo duckom tuna amnaho dimo mangidangma worochon toroc yu duckom tongmuna mepmo ambarac sumodoc. Mata youpdec wömai yuhon mata nongnongo mangso-woregung. Muno yu inong fada yangam fap morö imongo wuya omboc. Tuna yuhon morogono guroc ngocin maeng.” Oro amna moröma yu mata ihoroc embatdup tongo Filip ingoroc inong ac togoc, “Yong tuctuc amna Aisaia yu numaha kombingga mata ngo yogoc? Yui inoha yogocha woha amna auha kombingga yogoc?” Ihoroc inuna Filipho forosingga mata worochon foro inong tuctuc tongga o mitu wömai Yesuhon fatmata ogepma ambarac inongdup togoc. Oro amna yaima yu uyap ongga itmunya yamuc audec öngkubomoroc. Öngkungmunya amna morömaho yogoc, “Ahi, yamuc ngo itac. Oro tingting yapmu auho uyap foctuna nocu yamuc maguit?” Ihoroc yuna Filipho inogoc, “Goc irodaho kombing tobiharocanu wömai ogep yamuc guantaroc.” Ihoroc inuna amna morömaho yogoc, “Nocho boinno sinom kombing tobihat, Yesu Duic yu woi Kopotorochon Manano.” Ihoroc yongga draiva mata inuna kare tun nongnong yogoc. Tuna Filipot amna morömaot yu yamucdec ohongmunya Filipho yamuc gung imogoc. Yamuc gung imuna yaimaho yamuc imun faunto öngga idinya wohogon Morömahon Kunkun Yaruho Filip sogito Asdot taun wocin tonggoc. Tuna amna morömaho Filip wönggon magoc. Tongo yu toup sinom borongdetmuna uyapno sindanto ongo onggoc. Onguna Filip yu Asdot taun wocin öngkungga forosingga böcsa danong wocewoce itongmuna Yesuhon fatmata ogepma yong moröging tonggoc. Ihoroc tongmuna ongga Sisaria taun woce ongkuboc. Oro Filip yu youp ihoroc tongga idina amna au mano Sol yu Morömahon youp amnani doun moin toctocha toup kiringga youp morö togoc. Tongo yu öret socsoc böchon amna moröma yuot ongga inogoc, “Sontho Yuda nanohon amna dugo Damaskas taun idangma yuha yongburoc bapiya au irim tongo namarut. Bapiyadec wömai mata ingoroc irim tarut: ‘Sol yu ogep ongga owihu o amnahu Yesuhon uyap sindarangma yu yabingga oburo fetmuna Yerusalem yangat fehangoc.’” Ihoroc inuna amna morömaho bapiya worochon toroc irim tongga imuna Sol yu wohogon Damaskas onggonga uyap forosigoc. Tongo yu Damaskas ong fom tongidina momdecma yaguno auho karupgon ohongga inodec tun waringmun mögoc. Waringmun muuna Sol yu gurocdec möngga idina duc mata auho ingoroc inogoc, “Sol Sol! Gocu yaha sinom noc ti moin toctocha taroc?” Ihoroc inuna Solho yogoc, “Moröma, goc numa?” Ihoroc yuna duc mataho yogoc, “Nocu Yesu, gocu noc ti mointocgon tongöharoc. Goc idongga Damaskas taun ongoi. Wocin wömai amna auho yongburoc ganuna gocho worochon toroc tiruc.” Oro mata ihoroc öngkuuna amna au Solot kondong itonggungma yu soroc yogung. Yu wömai gino au kombigung mahong amna inoi magung. Tuna Sol yu idongga‘ danna foriwa’ yongo togoc mahong tun matuna daroho kumbong dingga idoc. Woroc tuna nucniho oburo sogito yangada Damaskas tonggung. Yangada tonguya Sol yu sep youp toctoc anfi ihoroc daro kumbong dinggagon idoc. Tongo nacno yamuc manongidoc. Oro Damaskas taun wocin wömai Yesuhon youp amna au mano Ananaias yu idoc. Woce idina Morömaho itudec yudec öngkungo yongburoc mata ingoroc inogoc, “Ananaias!” Ihoroc inuna yuho yogoc, “Moröma noc itat.” Yuna Morömaho inogoc, “Goc idongga uyap mano‘ nongnongo’ wocin ongmina Yudasho bucin öhi. Böc wocin wömai Tarsusma amna au mano Sol yu wocin dönac yongga itac. Yu wömai duc itu tongga agoc, ‘Amna au mano Ananaias yu yuot engmuna oburo bigodec out tohuna orokuna daro forigoc,’ ihoroc agocmaha gocho yuot ongmina ihoroc toi.” Ihoroc yuna Ananaiasho mata ökenne ibanda yogoc, “Moröma, owi amna koböcmaho amna worochon fatno wömuno yuya kombingitat. Yu wömai Yerusalem sae gakain kunkun owi amna toup sinom doun obukongidang. Tongo yu öret socsoc amna morömahon madec epac. Worocha yu gakain owi amnayai fogida yi bucin fohong yucyucha epac.” Ihoroc yuna Morömaho mata wo kombingga Ananaias inogoc, “Goc botirocha ongoi. Nocho amna wo‘ nochon youp toun’ yongo eragot. Yu wömai ongmuna nochon ma sogito bumbumyi nanohu o kingnohu o Israel nanohu yudec yong fandat inangoc. Tongo nochon maha tongga yu focfoc mepmo moröma sinom yaun fetnahing.” Ihoroc inuna Ananaias yu mata woroc sumboda ongga böc ganang öngga oburoho Solhon bigodec out tohongga inogoc, “Oröcna Sol, Moröma Yesu yu uyapdec öngkung gamogoc. Tongo yu‘ gocho dara wönggon forihi o Kunkun Yaruho gocdec foctoun’ yongo noc nanong muuna ngo gocot epatma.” Ihoroc inuna wohogon yapmu sugic simbang worocho Solhon darodec öcang muuna daro wönggon forigoc. Foringga idongga onguna Yesuhon madec yamuc gung imogung. Yamuc gung imuya mit yu wönggon nacno nongga koing sogoc. Tongo yu forosingga Yuda nanohon fatmata yocyoc böc wocewoce öngmuna Yesuhon fatmata inong tongidoc. Yu wömai mata ingoroc fandat inongidoc, “Yesu yu woi Kopotorochon Manano.” Ihoroc yuna owi amnaho Solhon mata woroc kombingga yuha irot yai tongga yogung, “Amna ngo yu Yerusalem itmuna owi amna Yesuhon ma kombing tobing imogungma yu doun moin tongidung. O önga yu öret socsoc amna dugohon madec ngocin engmuna‘ kombing tobic tobic owi amna fogito yibucin fohong yuangot’ yongo eboc yo. Oro amna inoi ngorochu nuhun?” Owi amna Solha mata metec ihoroc yong tonggung mahong Sol yu koing songga Yuda nano Damaskas taun idungma yu tuctugo sinom ingoroc indagoc: Yesu yu woi Duic, amna Kopotorocho inong muuna ebocma woroc. Ihoroc indauna Yuda amnaho matano kombingga mata metec yocyocha wönggon makombigung. Oro sep youp toctoc koböcma bödengina Yuda nanohon amna dugo yu engsuran tongga‘ Sol wotnaya ompun’ yongo mata yong torop sigung. Ihoroc yuya Sol yu mata woroc kombingga korungon onggonga kombigoc mahong Yuda amnaho‘ yu sogit akep tona’ yongo taunthon simbu danong kumbong apmano gön tongga idung. Gön tongga idiya amna Solhon mata toup kombingidungma yu kumbonggon Sol yangato taunthon gombo koroc tögung. Tuna yu dumbu moröma audec omoc idina siuya yidec gombo sumonne unimgon tomu mögoc. Tuna Sol yu Yerusalem öngmuna‘ Yesuhon surarodec sakaa fihun’ yongo kombigoc mahong suraroho yuha botogung. Yu wömai kombigung, yu ayam noni, yu Yesuhon amna muno. Ihoroc kombingga botogung. Wohong Barnabas yu Sol tongfat yengo yangato aposelot tongo Solhon fatno moröma inongga yogoc, Solho uyapdec Moröma aun feuna Morömaho mata inogoc. Tuna Sol yu Damaskas ongmuna wocin Yesuhon madec fatmata ogepma orongi sinom owi amnadec yong fandat inogoc. Barnabas yu Solhon fatno ihoroc yogoc. Worocha tongga suraroho Sol angbanauya yu yuot kondonggon ididoc. Tongo Sol yu Yerusalem sae ihorocgon Morömahon madec fatmata ogepma orongi sinom inong tongidoc. Tongo yuho Yuda nano Grik mata yongidungma yuot matahogon emoc tongidoc mahong torop worocho yu wot omom toctocha kombigung. Tuya kombing tobic tobic suraroho woroc kombingga Sol yangato Sisaria tonggung. Tongga inong muuya Tarsus onggoc. Oro kombing tobic tobic suraro Yudia gurocinthu o Galili gurocinthu o Samaria gurocinthu yu mepmono muno ogepgon ididung. Tuna Kunkun Yaruho yu tongkoing tong imuna suraro ambaracho Moröma gending imongmuya yuhon mata sumbot tongidung. Tuya owi amna koböcmaho irotno ibaruya surarodec sakau figoc. Oro Pita yu sa wocewoce itongidoc. Tongo yu‘ kombing tobic tobic suraro Lida taundec idangma yu yawa’ yongo sa woce onggoc. Woce ongga itmuna yu amna au mano Ainias aun fedoc. Yu wömai kudatno ambarac sinom omong fatdup tongo biruc 8 ihoroc abamdecgon dungo ididoc. Ihoroc idina Pitaho angga inogoc, “Ainias, Yesu Duicho goc tun orokotaroc. Goc idongga abam yoroca tobihi.” Ihoroc inuna yu wohogon idonggoc. Idongga itonguna owi amna ambarac Lida orin Saron böcsa wocin idungmaho yu angmuya irotno ibanto Moröma kombing tobing imogung. Oro Yöpa böcsa wocin wömai Yesuhon youp owi au mano Tabita yu wocin ididoc. Grik matadec wömai mano au Dokas ihoroc yongidung. Yu wömai owi amna urocima tongfat yengo toroc kiap ogepmagon tong imongidoc. Oro bongono worocho yu obukoc tongga omong fadoc. Tuna owi amnaho ep fambangno yamuc gung imocimocha tongo böc ganang töng siuya woce idoc. Oro Lida taun wömai Yöpa böc tan ambehecgon idoc. Tuna kombing tobic tobic suraroho kombigungmai Pita yu Lida taun woce itac. Ihoroc kombingga yu amna yai inong muuya yu Pitaot ongmunya kiring imongo inogomoroc, “Goc inga ningo notot ehiya ongona.” Ihoroc inunya Pitaho yuot onguna Yöpa ongkuuya yangga böc irotnon owi omongga idocan woce Pita yangat tögung. Tuya Pita yu woce idina owi kapi urociho yu angarenggumbec tongmuya yong ointongo Dokasho abe wec idocan manomano tec tohomumöcno tobing imogocma woroc indagung. Ihoroc tuya Pitaho owi amna ambarac dong yaruna taitdec ohuya yu goruc yemoc tongo dönac yogoc. Tongo yu owi worochon ep fambangnodec foringga yogoc, “Tabita, goc idongoi.” Ihoroc inuna wohogon owi worocho wekongga daro foringga Pita angmuna idongga idoc. Tuna Pitaho oburodec sogito tuun fadauna idonggoc. Tuna Pitaho owi kapi orin kombing tobic tobic suraro ambarac inong yuna ehuya yu owi Dokas woroc indagoc. Oro Yöpa nano ambarac yu worochon fatno kombingmuya owi amna koböcmaho Moröma kombing tobing imogung. Tuya Pita yu sa ubarago Yöpa wocin amna au mano Saimon yuot idoc. Saimon yu bot bulmakau godibo tobic tobic amna idoc. Oro Römphon tawa amna au mano Konilias yu Sisaria taun wocin ididoc. Yu woi tawa amna torop 100 worochon dugo idi-doc. Tawa amna torop worochon mano woi‘ Italiahon’ ihoroc yongidung. Konilias yu bumbumyi nanohon toropdec mahong yu ino orin nip orugi yu Kopotoroc anggendingmuya yong moröng imongidung. Konilias yu amna gipmo muno, yu owi amna urocima manomanoha ogepma sinom tong fat yengidoc. O yu woi bongono bongono Kopotoroc dönac inongidoc. Oro bongono auho tri kilok dobocsisicha Koniliasho duc itu tongmuna tuctugo sinom Kopotorochon sum yaru agoc. Auna sum yaruho yuot engmuna inogoc, “Konilias!” Ihoroc yuna Konilias yu botongga among fihic tongo inogoc, “Moröma tingting sinom oro.” Ihoroc inuna sum yaruho inogoc, “Gochon dönac orongi o gocho owi amna urocima tong fat yengitarocmaha woroc wömai Kopotorocho yangmuna gocha irot ogep kombihac. Worocha goc amna au inong muya yu Yöpa taun ongmuya amna au mano Saimon woroc yangat tepnung. Saimonthon mano auma wömai Pita ihoroc yongidang. Yu wömai bot godibo tobic tobic amna Saimon yuho bucin itac. Böcno wömai top tan itac.” Sum yaruho Konilias mata ihoroc inongga ongina Konilias yu youp amnanin yai orin tawa amnano tungu yu inong yuna ebung. Tawa amna wo yu woi ihorocgon Kopotoroc yong moröng imongidoc. O yu Koniliasho bucin ididoc. Yu ehuya Koniliasho yapmu yudec öngkupacma worochon fatno inongo inong muuna Yöpa taun onggung. Oro Koniliashon youp amnaniho ongga uyapdec dungmuya kembotsumgon ongga ap mano Yöpa taun ongfom togung. Ong fom togungan bongono wocin sinomu wömai Pitaho dönac yocyocha böchon barandadec ögoc. Baranda wömai böc koroc woce idoc. Woce itmuna worec imuna nacno nocnocha kombigoc. Tuna nacno abiho tong arangarang tongidiya yu duc itu togoc. Duc itu tongga foringga agocmai mom ang tuna yapmu au boru moröma simbang worocho ohong tohogoc. Yapmu auho bungötno awano munodec sogito idiya ohong tohongga gurocdec ohogoc. Ohongga worocho irotnon wömai arap kiapmo ihono ihono orin yup orin gorom yocma worocho ambarac wocin wodörec tongga idung. Boru worocho ohuna duc inggun auho öngkongo Pita inogoc, “Pita, goc idongga wo dongga nahi.” Mata ihoroc öngkuuna Pitaho soroc yongga yogoc, “Moröma, nocu wo manait. Obuguingon ida nocu manomano bongbong sicsicyi betni ihorocno manongidot.” Ihoroc inuna duc inggun auho wönggon inuna bongo yai idoc, “Manomano wo wömai Kopotorocho tongsac togoc. Worocha gocu‘ woi betni’ yongo yirocha,” ihoroc inogoc. Oro yapmu worocho bongo anfi Pita ihoroc öngkung imongga wönggon momdec ögoc. Uuna Pita yu‘ itu worochon foro wo yaö’ yongo kombic kombic youp koböc tongga idina Koniliashon youp amnaniho Saimonthon böcha inongacgon tong tengga simbudec wocin engkubung. Woce engkungo mamboda yogung, “Saimon, mano auma Pita, yu ngocin itacha muno?” Ihoroc mambuya Pita yu abe itu togocmahon foroha kombic kombic youp tongo idina Yaruho inogoc, “Kombihi, amna anfi yu gakaha ebang. Worocha goc idongga ohongga yahi. Gocu yuot onggonga kombingbanac tirocha. Muno noc nakabuc yu inongmuaya ebang.” Ihoroc inuna Pita yu ohongga amna woroc yaun feuya inogoc, “Amna yabing tonggungma nocu ngo. Sonu foro yaha sinom ebang oro?” Ihoroc inuna yuho inogung, “Tawa amnahon dugo Konilias yu non ninong muuna ebamon. Yu woi bumbumyi nanohon toropdec mahong yui amna nongnongo ogepma. Yu Kopotorocha gending imongitac. Worocha tongga Yuda nano ambaracho yu anggending-idang. Oro yudec wömai sum yaru auho öngkung imongo‘ Pita inong wodingga yuhon mata kombihi’ yongo inogoc. Wo inogocmaha yu non ninong muuna ngo ebamonma.” Ihoroc inuya Pitaho amna wo inuna bucin öngmuya woce dubung. Duuya sa isuna Pitaot amna worocot yu onggung. O Yöpa sa wocinma kombing tobic tobic amna au yu worocot kondong onggung. Yu ongga kumbong diuna uyapdec dubung. Duuya sa isuna kembotsum uyap ongga Sisaria bucin ongkubung. Woce ongkuuya Konilias yu urop niporugi inuna ambaracho engsuran tongga yuha torengga idung. Tuya Pita yu bucin uuna Koniliasho engmuna Pitahon orungo forodec aring mögoc mahong Pitaho yu sogito tun idonguna inogoc, “Goc idongoi, nocu amna nucagon”. Ihoroc inuna Pitaho yu mata inun ganun toctocho böc ganang ögomoroc. Öngmunya Pitaho yagocmai owi amna koböcma sinompho suran tongga idung. Woce idiya Pitaho yu inogoc, “Sonu urop kombingdeang, Yuda amnaho bumbumyi nanoho bucin öcöchahu o yuot youp kondong toctocha wömai bongbong morö itac. Wohong Kopotorocho noc tuctugo sinom ingoroc nindagoc, nocu amna au betni yongo angsaha yitha. Worocha tongga nocho mamboc soni mafodiit. Muno, nocu domdomgon epat. Sonu nanuya kombiwa, sonu‘ nocho ting towa’ yongo nanong wodiang?” Ihoroc yuna Koniliasho inogoc, “Sep youp toctoc awanomuno urop bödengina tri kilok dobocsisi bongono wocin nocho böcnan itmaina dönac youp togot. Dönac youp tongo edeya karupgon amna auho yangamnadec öngkungga idoc. Böruno wömai yaguno möcmöcni sinom. Ihoroc öngkung namongo nanogoc, ‘Konilias, Kopotorocho gochon dönac urop kombigoc. O ihorocgon gocho amna urocima tongfat yengitarocma woi kombingbödehac. Worocha goc amna inong muiya Yöpa sae ongmuya Saimon inong yonung. Yuhon mano auma Pita. Yu woi bot godibo tobic tobic amna mano Saimon yuho bucin itac. Böcno top tan itac.’ Sum yaruho ihoroc nanogocmaha tongga nocu karupgon amna au inongmuaya gocot onggung. Tuya gocu kurömna sinom eparoc. Non ngo ambarac engga Kopotorocho yangamin itmanaina‘ Morömaho yaö mata ninoc ninochon ganogocma woroc kombina’ yongo ngo engsuran tamon,” Koniliasho Pita ihoroc inogoc. Pitaho Koniliashon mata wo kombingga ingoroc yogoc, “Boinno sinom, önga noc kombihat, Kopotoroc yu amna torop tunguhagon ma-kombingitac. Muno sinom, bumbumyi nanohu o Yuda nanohu, owi amna ambarac toroc kiap nongnongo tongidangma o yu anggending-idangma yu wömai Kopotorocho yang banangitac. Kopotorocho Israel nano irot guchon fatmata ogepma nimogocma wo sonu urop kombingdeang. Yesu Duic yu owi amna ambarachon Morömano. Yuha tongga non Kopotorocot irot tungu ididamon. O ihorocgon sonu urop kombiang, Jöntho Galili gurocin itmuna owi amna‘ irot soni ibararut’ yongo yamuc gupguphon mata yong fandat tonggoc. Tuna menon sa guroc danong toroc kiap inobaracgon öngkung tonguya Yudia gurocin bödegoc. Worochon fatno sonu urop kombingdup tang. O ihorocgon sonu urop kombiang, Kopotorocho Yesu Nasaretma guram tongo Kunkun Yaru orin gesö moröma sinom yudec sing imogoc. Sing imuna Yesu yu böcsa danong itongmuna owi amna ogepma sinom tongfat yengidoc. Kopotorocho yuot idocmaha tongga yu dogu kopothon gesö tohongga owi amna doun orokuya orung idung. Manomano wo wömai nontho yangbödegomon. Yesuho Yudia gurocinthu o Yerusalem taun woce youp inobarac tongidocma woroc ambarac nonu yangbödegomon. Yu youp inobarac sinom tongidoc mahong Yuda nanoho yu ep goröcdec wuya omboc. Omuna sep youp toctoc anfi idina Kopotorocho yu tun wekuna owi amna koböcmaho yu agung. Wohong owi amna ambaracho wömai yu magung. Muno, Kopotorocho amna torop eragocma nonihogon wömai Yesu agomon. Kopotorocho‘ nontho Yesuhon fatno yong morögi-nahamon’ yongo non eragoc. Tuna Yesuho omocdecma wekongga idonggocanu wömai nonu yuot itmanaina nacno yamuc kondonggon nagomon. Nacno nongmanaina Yesuho youp mata ingoroc ninogoc, ‘Son muyu ongmuya owi amna nochon foro inong tuctuc tongo ingoroc inongitnung. Kopotorocho nocgon soworeuna nocho owi amna omimahu o wecimahu yu ambarac mata youpdec fohong yungga matano angsoworengga ya bödeangoc.’ Yesuho youp mata ihoroc ninogoc. Kombiarut, Kopotorochon yong tuctuc amna ambaracho Yesuha ingoroc yong tuctuc yogung, Owi amna ambaracho yu kombing tobing imongidangma yu wömai Kopotorocho yang banangga turongono doun bödenahing.’ Pitaho ihoroc yogoc. Oro Pita yu fatmata ogepma yongga idina wohogon Kunkun Yaruho owi amna fatmata kombigungma yudec ohogoc. Ohuna Yuda amna Pitaot kondong ebungma yu kombigungmai, bumbumyi nanoho duc inggun foro au yongmuya Kopotoroc yong moröng imogung. Woroc angmuya soroc yongga yogung, “Mayain, Kopotorocho bumbumyi nano yangbanango Kunkun Yaru yudec sing imogoc,” ihoroc yogung. *** Yuya Pitaho yogoc, “Yaarut, non Yuda nanoho Kunkun Yaru osucgon sogidomonma worochon torocgon wömai owi amna ngo yu Kunkun Yaru önga sogiang. Worocha tongga nontho yu yamuc gupgupha bongbong masing imonin. Muno, yu muyu yamuc guarut.” Pitaho ihoroc yuna owi amna torop wo yu Yesu Duichon madec yamuc gubung. Tongo mit yu‘ Pita sep youp toctoc au noniot itun’ yongo yu inong ac togung. Tuya Pitaho yuot wocin idoc. Oro amna dugo aposel ma sogidungma orin kombing tobic tobic suraro ambarac Yudia provins woce idungma yu kombigungmai bumbumyi nano yu ihorocgon Kopotorochon fatmata sogidung. Ihoroc kombiuya Pita yu Yerusalem uuna kombing tobic tobic suraro Yuda nanohon toropdecma yu Pita inong fada inogung, “Goc youp masiroc, gocu bumbumyi nanoho bucin öngo yuot nacno kondong nagoroc. Woi angit maec.” Yu mata metec ihoroc yuya Pitaho mata urago iban imongga manomano öngkubocma worochon forono inong tangtang tongo ingoroc yogoc, “Oro nocu Yöpa taun wocin itmaina dönac youp togotan duc itu au ingoroc agot: Mom ang tuna yapmu au boru moröma simbang worocho ohong tohogoc. Yapmu auho bungötno awanomunodec sogito idiya ohong tohongga nocot gurocdec ohogoc. Ohuna nocho boru ganang foringga yagotmai arap kiapmo ihono ihono orin bot ingingo amna dopdopyi o gorom, yup yu ambarac boru ganang idiya yagot. Woroc yango edeya duc mata au öngkungo nanogoc, ‘Pita, goc yup arap wo dong nahi!’ Ihoroc nanuna nocho mata ökenne inogot, ‘Moröma, noc wo manait. Osuc singga engtengga nocu manomano bongbong sicsicyi au manongidot.’ Nocu ihoroc inogot mahong duc mata worocho wönggon bongo yai öngkungo nanogoc, ‘Manomano wo wömai Kopotorocho tongsac togoc. Worocha gocu woi betni yongo yirocha,’ ihoroc nanogoc. Kiapmo ihorocnohogon wömai bongo anfi öngkung namongo wönggon momdec ögoc. “Momdec ögocan bongono wocin sinom wömai amna anfiho nocho böc idotan wocin ebung. Amna au Sisariama yu‘ Pitaot ongorut’ yongo amna anfi wo inong muuna ebung. Ehuya Kunkun Yaruho nanogoc, ‘Goc muyu yuot ongoi, irot yai tirocha.’ Ihoroc nanogocmaha tongga nocho oröc noni 6 yu yaaya Sisaria ongmanaina amna worocho bucin ögomon. Bucin önaya amna wo yu fat tongo ingoroc nanogoc: ‘Nocu bucin edeya sum yaru auho öngkung namongo ingoroc nanogoc: Goc amna au inong muya yu Yöpa ongga Saimon inong yuya epun. Yu mano au Pita. Yu gocot engmuna mata au kanangoc. Mata worocha tongga Kopotorocho goc orin gocho bucin ididangma son ambarac fogiuna batip itnahing.’ Sum yaruho Sisaria amna ihoroc inogoc. “Tuna nocho yuot itmaina fatmata ogepma inongo edeya wohogon Kunkun Yaruho owi amna worocdec ohogoc. Woi yu osuchagon nonidec ohogocma worochon torocgon yu bumbumyi nano worocdec ohogoc. Ohuna nocho Morömaho osuc mata au ninogocma wo kombia tuctuc yogoc. Yu wömai ingoroc ninogoc, ‘Jöntho owi amna yamucgon gung imogoc mahong sonu wömai Kopotorocho Kunkun Yarudec gung kamangoc.’ Oro non Yuda nano non osuc Moröma Yesu Duic kombing tobing imonaya Kopotorocho Kunkun Yaru nimogoc. O önga wömai Kopotorocho bumbumyi nano yangbanango yu ihorocgon Kunkun Yaru imogoc. Worocha tongga nocho tingtingno sinom Kopotorochon youpha bongbong tam?” Oro Pita yu mata ihoroc yun bödeuna kombing tobic tobic suraroho woroc kombingmuya mata metec yogungma wo imu faunto Kopotoroc yong moröng imongga yogung, “Kurömna sinom, Kopotorocho bumbumyi nano ihorocgon yangbanango irot ibanibanthon uyap tun öngkung imongo itonggong koingon fat soworegoc,” ihoroc yogung. Oro torop Stiven wot sigungma yu Yesuhon suraro ayam tong imuya suraroho ficfuc tuya botongga sa wocewoce ongbödegung. Öngmuya auho wömai sa korungon Fönisiahu o Saiprushu o Antiokhu sa woce ongmuya fatmata ogepma yong tonggung mahong Yuda nanohagon inongidung, bumbumyi nano yuhai wömai muno. Wohong amna torop au Saiprus o Sairinima yu Antiok taun woce ongmuya forosingga bumbumyi nano ihorocgon Moröma noni Yesu yuhon fatmata ogepma fandat inogung. Ihoroc tuya Morömaho yu tongfat yeuna owi amna koböcmaho irotno ibanto Morömaha kombing tobing imogung. Irotno ibaruya worochon fatnoho onguna Yerusalem suraroho kombigung. Fat wo kombingga yu Barnabas inong muuya Antiok onggoc. Woce ongmuna yagocmai Kopotorocho bumbumyi nano wo yangbanango yuhon bonipnodec youp orongi togoc. Barnabas yu ihoroc yangmuna borongdedoc. Tongo yu‘ suraro irotno Morömaha tong fup imongo koing songga iditnung’ yongo irot tong koing toctochon mata inogoc. Barnabas yu amna ogepma sinom. Tuna Kunkun Yaruho yudec foc sinom tuna yuhon kombing tobic tobicno orongi idoc. Worocha tongga owi amna koböcmaho irotno ibanto Morömahon surarodec sakau figoc. Tuna mit Bananbasho‘ Sol awa’ yongo böcsa au mano Tarsus woce onggoc. Woce ongmuna Sol aun feuna yangauna Antiok ögomoroc. Yu Antiok suraro otgon itmunya Kopotorochon fatmata ogepma owi amna inong fasun fasun youp tunya owi amna koböcmaho kombigung. Antiok bucin wömai owi amnaho kombing tobic tobic suraroha fodibo sinom‘ Kristen’ ihoroc yongidung. Oro bongono worocho yong tuctuc amna au yu Yerusalem imu fauna Antiok ebung. Engmuya yuhon toropdecma tungu au mano Agabus yu idongga Kunkun Yaruhon gesödec yong tuctuc mata yongo yogoc, ‘Römphon sa guroc danong sano sano wömai nacno möp moröma sinom öngkuangoc’ ihoroc yogoc. Ihoroc yuna boinno sinom, Klodiasho Sisa King idocan bongono wocin nacno möp moröma öngkuboc. Nacno möp öngkuuna Antiok suraro yu worochon fatno kombingmuya‘ oröc noni Yudia sae tongfat yena’ yongo inoin inoin torocnodec ecec tongo wo Barnabas orin Sol imuya yu woroc fogida fongga Yudia surarohon amna dugo imogomoroc. Oro bongono wocin king Heröt yu Yesuhon suraro doun moin toctocha amna dugo au yi bucin fohong yugoc. Tongo yu tawa amnani inuna yuho Jems gobit bainatdec wot omom togung. Jems yu woi Jönthon orugo. Herötho ihoroc tongga yagocmai Yuda nanoho worocha kombing ibip togung. Worocha tongga yu Yuda nanohon bongono morö nacno sowarango yisno muno nocnoc wocin Pita ihorocgon sogida yi bucin tohong yugoc. Tohong yuna tawa amna torop 4 yu Pitaha gön tongga idung. Tawa amna torop tungu tungu woi tawa amna awanomuno ihoroc idung. Heröt yu‘ Pasowa bongono ngo bödeunai wömai nocho Pita owi amnaho yangamin mata youpdec tohong yungga matano ya bödehun’ yongo ihoroc togoc. Ihoroc tuna Pita yu yi bucin idoc mahong kombing tobic tobic suraro yu‘ Kopoto-rocho Pita tongfat yehun’ yongo dönac youp orongi sinom togung. Oro Heröt yu‘ kembot Pita mata youpdec tohong yuangot’ yongo kombigoc. Tuna abe kumbong idina Pita yu tawa amna yaihon bonipnodec dungga idoc. Orung oburo wömai sendec fetho akep tongo siuya idoc. Ihoroc idina tawa amna torop au yu yi böchon simbudec gön tongga idung. Tuna wohogon Morömahon sum yaru au yu Pita öngkung imuna yaguno auho yi böc ganang yaguno möngga idoc. Tuna sum yaruho Pitahon tagarodec woda tun wekuna inogoc, “Goc karupgon idongoi.” Ihoroc inuna wohogon orung oburo yiho fetho figungma wo yaityait asan mögomoroc. Asan muuna sum yaruho inogoc, “Bot godipa akep tongo orung toma tohomi uhun.” Inuna Pitaho woroc tuna sum yaruho wönggon inogoc, “Tec tohomunmuca tohomi muuna noc nari.” Ihoroc inuna Pita yu böc irotno wo imun faunto sum yaru tan tonggoc mahong yui wömai kombigoc, ‘Yaruho toroc kiap tacma woi duc itugon boinno muno yo.’ Ihoroc kombiuna ongmunya tawa amna simbu yangtoregungma torop au yang yemboto ongga wönggon tawa amna torop au yanggirada yi böchon ain simbudec ongkubomoroc. Ongkunya simbu worocho inobucgon öcang ong imuna yu yi böc imun fauna sumonnon ohogomoroc. Ihoroc tongo ongmunya uyap onggongo sum yaru yu wohogon Pita imun faunto onggoc. Yu onggocan bongono wocingon wömai Pitaho kombiun tuctuc yuna yogoc, “Mayain, noc urop kombihat, Morömaho boinno sinom sum yaruno inong muuna worocho engmuna noc tongfat nengo Heröthon oburodecma öcang mun möhat. O Yuda nano yu toroc kiap wontucmuno tong nimoc nimocha kombigung mahong noc orung itat.” Pitaho ihoroc kombingga Mariaho bucin onggoc. Maria yu woi Jönthon macno. Jönthon mano auma wömai Mak. Owi amna koböcma yu böc ganang wocin itmuya dönac youp togung. Dönac youp tuya Pita yu sumon omoce ida simbudec wagangga tengteng togoc. Ihoroc tuna mongorec toctoc owi au mano Roda yu‘ simbu fagarit impiwa’ yongo eboc. Yuho engga kombigocmai Pitahon duc ingguro sinom. Woroc kombingga irotno borongdetno sinom tuna simbu mafagarit imi domdomgon ongga suraro inogoc, “Kombiarut, Pita yu simbudec omoce itac yo.” Ihoroc inuna suraroho yu inogung, “Goc bumbum yarochu nuhun.” Ihoroc inogung mahong owi wo yu toup kiringga idina suraroho yogung, “Woi doguno, ino boinno muno,” ihoroc yogung. Ihoroc yuya Pita yu simbudec wagangga tengtenggon tongga idina suraroho yu simbu fagarit imongo yu ino angmuya soroc yongga mata koböc koböc yogung. Tuya Pitaho obu fongyop tong imuna onggom suya yu fatno inogoc. Woi Morömaho yi bucinma yangato sumonnon tohogocma worochon fatno inongdup yogoc. Yongo mata sakaun fiuna yogoc, “Sonu fatna ngo Jems orin oröc noni au inarut.” Pitaho suraro ihoroc inongga mit sa auhon onggoc. Tuna sa isuna tawa amnaho agungmai Pita yu maidoc. Woroc angga soroc yocno sinom tongo yogung, “Pita yu nahe sinom ong-goc?” Ihoroc tuya Heröt yu tawa amnani inong muuna Pitaha yabigung mahong magung. Worocha tongga Heröt yu tawa amna gön togungma woroc inong ac togoc mahong yu yapmu au makombigung. Tuya Herötho tawa amna nucni inuna yu woroc fogito wuya ombung. Woroc tongo Heröt yu Yudia sa imun faunto ohongga Sisaria sae idoc. Oro, Heröt yu Tair orin Saidon nano yuha ecego kombiuna irot ficfuc mata inun ganun tongidung. Tair orin Saidon nano yu wömai Heröthon kantridecma nacno wöngga fogididung. Worocha yu‘ mepmo tohona, nacno möp itninyit’ yongga komiti yemongyu uuya kingot fiuya onggung. Worochoi komong manggung. Muno, osuc yu kinghon tongfat yecno Blastas yuot onggmuya‘ yu mata noniha tongfat nehun’ yongo inong yamuc tuya Blastasho mata wo kombingga‘ öc, tongfat keangot’ yongga yogoc. Kingho wömai Blastashon yongburoc mata toup kombingidoc, o ihorocgon Blastas yu kinghon böcno angtorengidoc. Oro Herötho bongono sigocan bongono wocin yu tongfatfatno tongfat muuna kinghon abamodec omoc itmuna owi amna mata moröma sinom inogoc. Ihoroc inuna owi amnaho mata woroc kombingga king irot ogep imoc imocha tongga mambodung, “Ngomai Kopotorochon mata, amnahon mata muno.” Ihoroc inuya Herötho wo kombingga borongdetmuna inoha kombigoc, ‘noc Kopo-toroc simbang yo’. Ihoroc kombingga Kopotoroc sinom wömai mayong moröng imogoc. Worocha tongga Morömahon sum yaru auho engga Heröt wot siuna bin moroc obugu obuguho irotnon yiuya omboc. Heröt yu omboc mahong Kopotorochon fatmataho wömai toup wun deuna sanosano ongdup togoc. Oro Barnabas orin Sol yu Yerusalem wocin youpno tun bödeuna ongga Jön mano auma Mak woroc yangaunya Antiok sae onggung. Oro kombing tobic tobic suraro Antiok taun idungma yuot wömai Kopotorochon yong tuctuc amna orin fatmata ogepmahon fandat fandat amna au yu wocin idung. Amna torop worochon ma wömai ingoroc: Barnabas, Simion yuhon mano au wömai‘ Kombutni’, Lusias yu wömai Sairinima, Sol, o Manain. Manain yu woi Herödot kondong ida macfigomoroc. Oro suraro yu Morömaha yong moröng yong imongmuya nacnoha gendic singga idung. Ihoroc idiya Kunkun Yaruho yu inogoc, “Nocho osucgon Barnabas orin Sol yu nakain youpha eragot. Worocha sonu yu‘ youp woroc tarun’ yongo inong muuya ongorun.” Kunkun Yaruho ihoroc inuna suraroho wönggon nacnoha gendic singmuya dönac yongga idung. Woroc tu bödeuna yu oburo amna yaimadec out fohongo Kopotorochon youpha inong muuya onggomoroc. Oro Kunkun Yaruho amna yaima inong muuna ongmunya böcsa au mano Selusia woce ongkungga girang sogitmunya sa muropmo mano Saiprus wocin öngkubomoroc. Wocin ongkungga ongga böcsa mano Salamis woce ongga Yuda nanohon fatmata yocyoc bucin öngmunya woce owi amna Kopotorochon fatmata ogepma yong fandadomoroc. Oro amna au mano Jön yu wömai amna yaima tongfat yecyecha yuot idoc. Jönthon mano au wömai Mak ihoroc. Tongo yu ongmuya Saiprus sa muropmodec itongdup tongga ongga böcsa au mano Pafos wocin öngkubung. Woce itmuya yu Yuda amna au mano Bayesu yu au fedoc. Yu wömai söcsong tobic youp tongidoc. O yu imanang profet youp tongidoc. Yu wömai gavmanthon moröma Sergius-Pol yuhon nucno idoc. Oro Sergius yu wömai amna orogoma sinom, yuhon kombic kombicno woi yungano. Tongo yu‘ Kopotorochon fatmata kombiwa’ yongo Barnabas orin Sol inong wodiuna ebomoroc. Wohong söcsong tobic amna Bayesu yu‘ Sergiusho yaimahon matano kombing tobiicyit’ yongo Pol orin Sol yu ayam tong imogoc. Bayesuhon mano wömai Grik matadec ibanto Elimas ihoroc yongidung. Elimas ma worochon foro wömai ingoroc, söcsong tobic. Oro Elimasho yu ayam tong imuna Kunkun Yaruho Soldec foc tongga idina Solho Elimas angga among fiic togoc. Solhon mano au wömai grik matadec Pol ihoroc yongidung. Oro Polho Elimas foring angga ingoroc inogoc, “Gocu dogu kopothon manano sinom. Gocu toroc kiap nongnongo ambaracha ayam tong imongitaroc. Gochon irodanu wömai toroc kiap imanang orin owi amna tonguc imocimochon toroc kiap worocho foc tongga idang. Gocu muyu Morömahon uyap nongnongo wo ti gendöng toctochon kiapa imi fahun. Kombihi, Morömahon oburoho goc guna dara foc tontac. Foc tuna gocu bongono au sep daro maigon engoroc.” Polho ihoroc inuna wohogon Elimashon daro tun kumbong digoc. Tuna yu‘ amnaho uyap nindahun’ yongo muyu wocewoce ongmuna oburogon amnaha yabigoc. Tuna gavman moröma Sergius yu kiapmo woroc angmuna irot kombic kombicnoho fadang öcno sinom togoc. Tuna yu kombigoc‘ Morömahon fatmata woi gesönobarac.’ ihoroc kombingga irotno ibanda Yesuha kombing tobing imogoc. Oro Polot nucniot yu Pafos böc imu fauna girang sogitmuya ongga Pamfilia provins öngkubung. Woce öngkungga ongga böcsa au mano Pega woce idung. Pega itmuya wocin Jön yu youn fauya Yerusalem onggoc. Jöntho onguna Pol orin Barnabas yu Pega imun fauna ongga Antiok böcsa Pisidia provinsdec wocin ongkubomoroc. Wocin itmunya Sabat bongonodec Yuda nanohon fatmata yocyoc bucin öngga wocin omoc idomoroc. Idinya surarohon amna dugo yu Kopo torochon bapiya sogitmuna nongoru mata orin yong tuctuc mata woroc embadoc. Embatbödengga Pol orin Barnabas yangga inogoc, “Oröcnain, sodu suraro tong koing toctochon mata kombiamorocanu wömai yunya kombina.” Ihoroc inuna Polho idongga oburo anmun uuna suraro inogoc, “Son Israel nano o son bumbumyi owi amna Kopotorocha gending imongidangma son ambarac nochon mata ngo kombiarut. Israel nanohon Kopotoroc yu ombu sakungnoni bumbumyi nanohon bonipnodec inoha soworegoc. Tuna yu Isip kantri woce kuin itmuya toup wu dedoc. Wu deuna Kopotorocho toroc kiap gesönobarac tongo Israel nano yangat feuna yu Isip kantri imu fadoc. Imu fauna Kopoto-rocho yuhon önggöngyi toroc kiap biruc 40 ihoroc sumbodoc. Tongo yu bumbumyi nanohon torop 7 Kenan gurocin ididungma yu doun moin tuya sa gurocno inoin owi amnani kömbaha imogoc. Oro manomano woroc tuya biruc 450 ihoroc bödegoc. “Tuna worochon menon Kopotorocho yu mata soworec soworec amna au doun öngkung imogung. Yu youpno tongo idiya ongga yong tuctuc amna au mano Samuel yu öngkuboc. Samuel öngkuuna ombu sakung noni‘ King noni sogitna’ yongo kombigung. Tuna Kopotorocho Sol woroc temongmun uuna yu biruc 40 ihoroc Israel nanohon dugo idoc. Sol yu Benyaminthon toropdecma Kishon manano idoc. Sol yu tong bumbum tuna Kopotorocho yu körengmun onguna‘ Devitho Israel nanohon dugo itun’ yongo yu temongmun ögoc. Devitha wömai Kopotorocho yongburoc ingoroc yogoc, ‘Nocho Yesihon morögo Devit yu angsoworeaya yu amna ogepma sinom itac. Yu wömai nochon irot kombic kombic ambarac tanmuna nochon mata sumbengoc.’ “Oro Devithon morögodecma wömai Kopotorocho amna au tun öngkuboc. Tuna amna worocho wömai Israel nano wontucmunodecma öcangyun muuya batip itnahing. Kopotorocho osuc mata godingmun fadocma worochon toroc togoc. Oro Yesu yu inoin youp abe maforosingina bongono wocin Jöntho urop youpno tongga ida Israel nano mata ingoroc fandat inongidoc: ‘Son muyu irot soni ibanda yamuc gubarut.’ Jön yu ihoroc yongidoc. Tongo youpno urop tun bödec bödecane wömai yu yogoc, ‘Amna moröma Duic woi noc naka muno. Yu inoi menan engtepac. Nocu yu simbang muno worocha woroc, noc yuhon mene darange angit matoctocno,’ Jön yu ihoroc yongidoc. “Oro oröc ori, son Abrahamphon morogoni orin son bumbumyi nano Kopotoroc anggendingidangma son onggim siarut, Yesuhon fatmata ogepma wömai Kopotorocho‘ non batip itnahamon’ yongo noniha siuna epac. Yerusalem owi amna komongnohu o amna dugohu yu Yesuhon foro makombii wuya omboc. Yu ihoroc togungmaha tongga Kopotorochon yong tuctuc amnaniho mata yogungma worocho boinno öngkuboc. Tuna sonu yuhon matano Sabat danong embada kombingidang. Amna dugo yu wömai Yesuhon turongoha yabiu matuna muyu Pailat inong kiriuya matano yun bödeuna wuya omboc. “Tuna Kopotorochon bapiyadec yuha mata irim toctocyi idangma worocho ambarac boinno doun öngkuuya yu Yesuhon ep fambangno ep goröcdecma tuu deuna kumkumon tohong sigung. Tuya Kopoto-rocho yu omocdecma tun wekuna idonggoc. Idonguna owi amna Yesuot Galili singga Yerusalem onggungma yudec wömai Yesuho bongo koböc öngkung imogoc. Öngkung imuna yu wömai önga yuhon fatmata ogepma Israel nano yong fandat inongidang.” Polho mata sakaun fiuna yogoc, “Boinno sinom nonu ngo fatmata ogepma kanamon: Kopotorocho ombu sakung noni mata godingmun fat imogocma worocho wömai önga morögoni nondec boinno öngkung nimongo Yesu omocdecma tun wekogoc. Worochon yongburoc mata wömai ap bapiyadec ingoroc irim toctocyi itac: ‘Gocu nochon Manana. Nocho önga gochon Nandönga öngkupat.’ “Kopotorocho Yesu omocdecma tun wekogoc. Tuna Yesu yu wöng-gon mamic, o godip föbo mabomtic. Muno sinom, worochon yong tuctuc mata wömai Kopotorocho ingoroc yogoc, ‘Nakain kunkun guram Devitha yongo sigotma woroc wömai nocho son boinno sinom kamangot.’ “Worocha tongga Devitho mata au ingoroc yogoc, ‘Gocu Kunkun Amnaya imi fauna bomticha.’ “Oro Devitha wömai nonu ingoroc kombiamon. Yu Kopotorochon youp ambarac tun bödeuna omong fadoc. Tuna inoin toropniho yu ombu sakungniot oring siuya godip föbo bom togoc. Wohong amna Kopotorocho omocdecma tun wekogocma yu wömai mabom togoc. Oro oröcnai, nocho ingoroc kanoya kombiarut: Yesu omocdecma wekogocmaha tongga Kopotorocho turongo soni ambarac tongsac tongbödegoc. Mösehon nongoru worocho wömai turongo soni tong sac toctocha tun matogoc mahong Yesuha tongga Kopotorocho kombing tobictobic owi amna ambarachon turongo tong sac tuna nongnongo idang. Worocha son soni woho, Kopotorochon yong tuctuc amnaho mata yogungma worocho sondec öngkuicyit: ‘Son mata fodifodi amna sonu nanga fatfat tongo bisong ongorut. Nocho sonot youp foro au tangot. Toya sonu woroc-hon fatno kombinahing mahong makombing tobining.’” Oro Pol yu suraro fatmata ogepma ihoroc fandat inogoc. Tongo yuot Barnabasot fatmata yocyoc böc imun fauna sumon ohunya owi amnaho yuot engmuya inogung, “Sabat bongono onomadec wömai sotu mata ngo sakaun fiuna wönggon kombinahamon,” ihoroc inogung. Surandec ito ohongga Yuda nano koböcmaho Pol orin Barnabas yan fonggung. O bumbumyi nano Yudahon yong moröng toropdec sakau figocma yu ihorocgon Pol orin Barnabas yan fonguya yuot mata yogung. Mata yongmuya Polho yu kiring imongo inogoc, “Yesuha tongga Kopotorocho son kangbanagoc, worocha son kombic kombic worocdecgon kokorengga koing songitnung,” ihoroc inogoc. Oro Sabat bongono onomaho urop idina böcsa worochon owi amna koböcma sinompho Kopotorochon fatmata kombic kombicha engsuran togung. Ehuya Yuda nanohon amna dugo yu owi amna koböcma wo yangmuya kombiu obökuna Polhon mataha yong saha yogung. Ihoroc tuya Pol orin Barnabasho mata ökene orongi ingoroc iban imogomoroc, “Notu muyu fatmata ogepma osuc son Yuda nano kanomot mahong sonu wo fodingmu muuna itonggong koingon fat iditha makombiingmaha tongga notho son dongyada fauya bumbumyi nano ot ongotahamot. Wömai yaha, Morömaho youp mata ingoroc ninogocmaha: ‘Nocho toya goc bumbumyi nanohon yaguno itaroc. Gochon youpha tongga Kopotorocho owi amna sa guroc danong wömunodecma fogiuna batip itnahing.’” Ihoroc yunya bumbumyi nanoho mata woroc kombingga borongdetmuya Kopotorocha fatmata ogepmaha ecec inogung. Tuya Kopotorocho‘ owi amna itonggong koinghon fat idarut’ yongo eragocma yu wömai Yesuha kombing tobing imogung. Oro Morömahon fatmata ogepma worocho saguroc wocin furang kauna owi amna ambaracho kombigung. Wohong Yuda nanohon amna dugo yu surarohon owi mabaracno orin gavmanthon dugo yu Polha mata metec inongo irotno dongyu obökuya yu Pol orin Barnabas yaruya saguroc wo imun fauna korungon onggomoroc. Ongmunya yu owi amna mata makombigungmaha orungodecma tong fönfön dongyun muuya Aiköniam bucin onggomoroc. Tuna Kunkun Yaruho owi amna Yesuha kombing tobing imogungma yudec foc tuna irot ogep moröma sinom kombigung. Oro Pol orin Barnabas yu Aiköniam bucin itmunya inoin toroc kiap tanda Yuda nanohon fatmata yocyoc bucin ögomoroc. Öngmunya fatmata orongi sinom yogomorocmaha tongga Yuda nanohu o bumbumyi nanohu yu mata wo kombingga koböcmaho irotno ibanda Yesuha kombing tobing imogung. Wohong Yuda nano makombing tobigungma yu ec imuya ongga bumbumyi nano kombing tobic tobic suraroha mata metec inuya irotno obukogoc. Yu ihoroc togung mahong Pol orin Barnabas yu muyu sa ubarago böc wocin itmunya Morömahon matano orongi sinom yong tonggomoroc. Tunya Morömaho banac banachon mata wo tong koing tongo amna yaima gesö imuna yu momphon toroc kiap ihono ihono tongidomoroc. Ihoroc tunya böc morömpho fuc tongga torop yai idomoroc. Tunguma wömai Yuda nano ot ding fiuya o tunguma wömai Pol orin Barnabas yuot ding figung. Tuna Yuda nano au orin bumbumyi nano au yu amna dugo ot suran tongga‘ aposel yai dongyana moin tonung’ yongo yu sopdec dong omom toctocha mata yong torop sigung. Ihoroc togung mahong Pol orin Barnabas yu mata wo kombingga böcsa wo imun fauna ongga Likonia provins woce onggomoroc. Ongga böcsa au mano Listra orin Derbe wocin idomoroc. Tongo yu sa guroc wocin itongmunya fatmata ogepma owi amna fandat inong tonggomoroc. Oro Listra bucin amna au idoc. Yu woi orungo yaityait möng idityi. Macnoho yu ihorocnoma bauna uyap maitongidoc. Tuna Pol yu böcsa wocin fatmata ogepma yuna amna worocho onggim singga idina Polho yu angmuna forono ingoroc kombigoc: Amna ngorochon kombing tobic tobicno woi orongi sinom orokoc orokochon toroc ihoroc idimpac. Polho ihoroc angga yu inogoc, “Goc orungaho sanda idongoi!” Ihoroc inuna amna wo yu wohogon idongga foro-singga uyap itonggoc. Ihoroc tuna suraroho Polho toroc kiap togocma woroc angga Likoniam matadec mamboda yogung, “Ombu sakungo öngkungga amna ganto bonipnonidec itongomoroc.” Ihoroc yongga Barnabas ombu sakungnohon mano Sus woroc waup togung. O Polho mata soworengga yongidocmaha ombu sakung-nohon mano Hemis woroc waup togung. Ihoroc tongga Listra suraro orin ombu sakung Sushon öret socsoc amna yu Pol orin Barnabas‘ yong moröng imona’ yongo Sushon yong moröng böc woce ongga bot bulmakau o sisaröc tongfatfat manomano yongga böcsa gombohon simbu febung. Fengga bot bulmakau Pol orin Barnabasha öret song imocimocha togung. Ihoroc tuya aposel yaimaho‘ yu notha öret socsocha tang’ yongga nanga fatfat tongga tecno fuc tongga yogomoroc, “Owi amna son tingting sinom tang? Nodu Kopotoroc simbang muno, nodu sonthon amna nuc sonigon. Nonu Kopotorochon fatmata ogepma fandat kanongidamon. Son muyu bemfat imanang wo mesingmuya itonggong Morömo Kopotoroc yu yangam imarut. Yu wömai mom top saguroc manomano ambarac dongyun öngkungbödegung. Kombiarut, osuc wömai Kopotorocho bumbumyi nano makombing-imongidoc. Tuna yu inoin tong bumbumno tanmuya gorong ongidung. Wohong Kopotorocho son kömbaha mayoun fadung. Muno yuho tongfat kengo sep komöc angitgon kamuna nacno koböcma öngkung kamongidoc. Tuna sonu woroc yangmuya borongdedidang. Worocha tongga son osucgon kombiup, Kopotoroc yu boinno itac.” Polho ihoroc yogoc mahong owi amnahon irot karupgon masumfadoc. Muno Pol orin Barnabas yu wönggon toup kiring imunya öret socsocha kombigungma wo you fadung. Tuna mit Yuda amna au Antiok bucinma o Aiköniam bucinma yu engmuya owi amna inong yucyuc tuya yu Polha ayam togung. Ayam tong imongo‘ Pol wotnaya ompun’ yongo sopho wodung. Sopho woda godip fobö böc gombo sumonne wocin woding tonggung. Woding tonguya idina kombing tobic tobic suraroho engmuya Pol angarenggömbec tuya yu wekongmuna idongga böc macnodec ögoc. Öngo woce idina sa isunai yuot Barnabasot Listra böc wo imun fauna böcsa au mano Derbe woce onggomoroc. Oro yu Derbe sa woce itmunya fatmata ogepma owi amna fandat inogomoroc. Tunya owi amna koböcmaho wo kombingga Yesuha kombing tobigung. Tuya Pol orin Barnabas yu wönggon ibarun faunto engga Listra bucin iti Aiköniam bucin iti ihoroc tongga ongga Antiok bucin ebomoroc. Antiok bucin itmunya‘ Yesuhon suraro kombing tobic tobicno karupgon imu faicha’ yongo owi amna irot tong koing toctochon mata inong tonggomoroc. Tongo yu suraro ingoroc yong fasun imogomoroc, “Mepmo foro ihono ihonoho nondec öngkuuya mit wömai nonu Kopotorochon midim sabarac sadec ongonahamon,” ihoroc inogomoroc. Tongo yu suraro idtonggungma worochon dugo soworeng imogomoroc. Tongo yu‘ amna dugo wo Kopotorochon obudec sida’ yongo nacnoha gendic singmunya dönac youp togomoroc. Ihoroc tongo böcsa wo imun fauna ongga Pisidia provins anggirada ongga Pamfilia provinsdec ongkubomoroc. Woce öngkungga ongga böcsa mano Pega wocin fatmata ogepma inogomoroc. Tongo sa wo imun fauna ongga böcsa mano Atalia woce idomoroc. Wocin ida girang sogitmunya ongga Antiok ongkubomoroc. Böcsa wocin wömai osuc yamuc gupgupyi suraroho‘ Kopotorocho sot kangtorehun’ yongo dönac yongo Morömahon youpha inong mudung. Tuya amna yaimaho youp wo urop tun bödengga ibarun fauna ebomoroc. Engmunya yu suraro manomano öngkubocmahon fatno inongdup yongga ingoroc yogomoroc: “Kopotorocho nothon obunodidec youp moröma sinom tongga bumbumyi nano kombing tobic tobichon simbu fagarit imogoc,” fat ihoroc yogomoroc. Tongo yu sa ubarago Yesuhon suraro ot wocin idomoroc. Oro Yudia provinsdecma amna auho Antiok bucin ohongmuya kombing tobic tobic suraro tonguc imongo ingoroc fandat inogung, “Son muyu Mösehon nongoru tanda godip soni maarut. Son ihoroc matoninganu wömai Kopotorocho son mafogic.” Yu suraro ihoroc fandat inuya Pol orin Barnabas wo kombiunya angit maidina yuot mataho toup töhic tohoic togung. Ihoroc tuya suraroho‘ mata ngo tobiarut’ yongo Pol orin Barnabas orin amna auot inongmuya yu‘ mata tobic tobicha Yerusalem onguya aposel orin amna dugo yuot suran tonung’ yongo inong mudung. Inong muuya yu uyap forosingga ongga Fonisia orin Samaria provins woce itongmuya kombing tobic tobic suraro wocin idungma inongburoc tongga inogung, “bumbumyi nano yu ihorocgon irotno ibanda Kopotorochon fat idang,” ihoroc inong tonguya suraro ambaracho woroc kombingga borongdedung. Tuya amna torop Pol orin Barnabasot onggungma yu Yerusalem ongkungga aposel orin amna dugo wocin idungma yu yau fedung. Tongo Pol orin Barnabas yu Kopotorocho yuhon oburodec youp moröma togocma worochon fatno inogomoroc. Woroc inunya kombing tobic tobic amna au farisihon toropdecma yu idongga kiringga yogung, “Bumbumyi nano yu muyu Mösehon nongoru sumboda itongitnung. Tongo yu muyu godibo maarut,” ihoroc yogung. Ihoroc yuya aposel orin amna dugo yu mata woroc tobic tobicha suran togung. Suran tongga mata koböc koböc yongga itmuya Pitaho‘ mata ta bödehun’ yongo idongga ingoroc inogoc, “Oröcnai, son urop kombingdeang, Kopotorocho osucgon‘ goc bumbumyi nano fatmata ogepma inia Yesuha kombing tobing imonung’ yongo noc erangga nanong mudoc. Kopotoroc yu amnahon irot kombingbödengitac. Tongo yu Kunkun Yaru siuna bumbumyi nano ot ohuna nonu wo angmanaina tuctugo kombigomon, boinno sinom Kopotorocho Yuda nanoha kombihacma worochon toroc yu ihorocgon bumbumyi nanoha kombiuna yu yuhon torop idang. Yuda nanohu o bumbumyi nanohu yu ambarac wömai Kopotorocho irotno tongsac tong imuna yuho yangamin torop tungu idang. Worochai oro, sonu foro yaha sinom Kopotorochon toroc kiap anggiratmuya bumbumyi nano mepmo moröma imoc imocha yang. Mepmo wo wömai ombu sakungnonihu o nonihu non ambarac angit masumbodidomon. Muno, nonu ingoroc kombing tobingidamon: Kopotorocho non Yesuhon madec ningbanagocmaha tongga nonu Kopotorocho yangamin nongnongo idamon. Woi non Yuda nanohu o bumbumyi nano, non ambarac uyap worocdecgon ongidamon.” Pitaho ihoroc yogoc. Ihoroc yuna Pol orin Barnabas yu Kopotorocho yuhon oburodec youp moröma sinom bumbumyi nanodec togocma worochon fatno inunya suran togungma onggom songga mata worocha onggim sigung. Fat woroc inongbödeunya Jemsho idongga mata ingoroc yogoc, “Oröc ori nocho mata yoya kombiarut. Kopotorocho osuc bubumyi nanodecma owi amna au inoin fat eragocma worochon fatno wömai Saimontho yuna kombimon. Oro Kopotorochon yong tuctuc amnani yu osuchagon Saimontho yogocma worochon docno yogung. Auma ingoroc irim toctocyi itac: ‘Kopotorocho yac, ‘Devithon morogoni yui böc guman mögocma woroc simbang. Wohong mit nocho ibara fauna böc guman mögocma wo wönggon temongma uuna Devithon toropni koing sonahing. Nocho ihoroc toya owi amna abeiho wec idangma yu Morömaha yong yabinahing. O bumbumyi nano nocho era-gotma yu ihorocgon nakaha yabing tonahing. Kopotoroc yu osucgon‘ ihoroc tangot’ yongo mata yong torop singdegoc.’ “Worocha nocu ingoroc kombihat, nontho gendic nongoruhon mepmo bumbumyi nano Kopotorocha irot imongidangma yu imonintha. Muno non komong yongburoc bapiya au ingoroc irim tonaya yuot ongoun: Goumo dogu kopot boyömpha öret socsochon sigungma woroc wömai yu naninga. O yu owi göra toninga. O arap bangaro tuptupyi woroc naninga. O ihorocgon arap nogotno wo imu fauna naninga. Mösehon gendic ihorocnoho wömai osucgon sinom böcsa danong ongbödeuna owi amnaho kombingdeang. O Sabat danong wömai amna dugoho gendic wo fatmata yocyoc bucin embauya owi amna kombingbödeang.” Jems yu ihoroc yogoc. Oro aposel orin amna dugo orin suraro ambarac yu irot tungu singmuya‘ amna au yu Pol orin Barnabasot Antiok bucin ongorut’ yongo yuhon bonipnodec amna au soworegung. Amna soworegungma woi, Yudas mano au Barsabas orin Silas, amna yaima yu kombig tobic tobic surarohon amna dugo idomoroc. Suraroho amna torop woroc erangga mit bumbumyi nanohon yongburoc bapiya au ingoroc irim togung: ‘Sep ogep sinom, Non aposel orin surarohon dugo nonu bapiya ngo oröcnoni bumbumyi nanohon toropdecma sontha yongo irim tongo sinaya sonot Antiok o Siria o Silisia woce ongoun. Non fat ingoroc kombigomon, amna auho nonthon bonip nonidecma yu sonot engmuya mata kanuya irot soni obukogoc. Oro amna wo wömai inoin irotgon tanda togung, nonu yu mainong mudomon. Worocha tongga non ngo suran tongga‘ amna au sonot ongonung’ yongo irot tungu singmanaina amna au soworegomon. Ihoroc tonaya amna worocho oröcnoni Barnabas orin Pol yu sonot epnahing. Amna ngo yu inoin itonggongno makokoregung. Muno, Yesu Duichon youpha tongga yu foyop itonggongo imu fadoc. Nontho amna yai Yuda orin Sailas yu‘ yongburoc bapiya noni ngo inoin duc matadec tong koing totimoruc’ yongo inong munaya eptahamoroc. Oro Yuda nanohon gendic nongoruha wömai Kunkun Yaruot nonot irot tungu singmanaina mata ingoroc tong koing togomon: Nontho mepmo au makamonin. Muno, ‘yapmu ngorocgon wömai sonu toninga’ yongo yamon. Goumo dogu kopot boyömpha öret socsochon sigungma woroc wömai sonu naninga. O arap nogot naninga. O arap bangaro tuptupyi wömai naninga. O owi göra tongitninga. Oro sonu yapmu woroc matoninganu wömai sonu ogep itnahing. Mata docutno worocgon.’ Oro suraroho bapiya ihoroc irim tongga amna soworegungma imongo inong muuya tonggung. Tongga yu Antiok bucin ongkungga suraro feng suran tongo bapiya imogung. Imuya suraroho wo embato kombingga oröc mata yong imogungmaha irot ogep kombigung. Tuna amna yai Yudas orin Sailas yu Kopotorochon yong tuctuc mata yongidomoroc. Worocha tongga yu suraro inong fasun fasun youp tongga irotno tong koing togomoroc. Ihoroc tongga yu sep youp toctoc au suraro ot woce idung. Tuna mit suraroho Yuda orin Sailas guram tong imongo‘ Morömahon irot gucnoho sodot itun’ yongo yu inong muuya böcnon onggomoroc. *** Oro Pol orin Barnabas yui Antiokgon idinya amna orogoma auot Morömahon fatmata ogepma surarodec yong fandat inongidung. Oro oipmonu Polho Barnabas inogoc, “Notu osuc böcsa danong itongo Morömahon fatmata fandat fandat youp tonggomotma‘ woce oröcnodi tingting idang’ yongo wönggon itongmadaina yatahamot.” Ihoroc inuna Barnabas yu Jön mano auma Mak‘ yu yangada tongoda’ yongo kombigoc mahong Pol yu Makot onggonga kombiuna angit maidoc. Wömai yaha Mak yu osuc yuot Pamfilia sae itongga youn fauya youpno angit matun bödegocmaha. Worocha Polot Barnabasot yong osutmunya fuc tongga youp kondong wönggon matogomoroc. Tuna Barnabasho Mak yangauna ongga girang au sogida Saiprus woce onggomoroc. O Pol yu‘ Sailasot itongoda’ yongo yu soworegoc. Suraroho‘ Morömahon irot gucnoho sodot idina itongurin’ yongo inong muuna onggomoroc. Ongga yu Siria o Silisia gurocin itongmunya Yesuhon suraro woce idungma yu tongkoing tong imogomoroc. Pol yu ongga Derbe böcsa ongkungga wo imun fauna ongga Listra böcsa woce idoc. Sa wocin wömai Yesuhon youp amna au mano Timoti yu idoc. Macno woi Yuda owi yu wömai Yesuha kombing tobing imongidoc. Timotihon fano yu woi bumbumyi nanohon torop Grik kantrima. Oro Listra o Aiköniam suraro yu Timotiha kombingidung, yu amna ogepma sinom. Ihoroc yuna Polho Timotiha kombingga yuot itonggonga kombigoc. Sa guroc wocin wömai Yuda nano koböcma ididung. Tongo yu ambaracho Timotiha kombigung, yuhon fano woi bumbumyi nanohon toropdecma. Foro worocha tongga Polho Timotihon godibo magoc. Tongo yu böcsa danong itongmuya yongburoc mata osuc aposel orin amna dugoho Yerusalem sae tong koing togungma mata woroc‘ suraroho sumbotnung’ yongo inong tonggung. Ihoroc tuya surarohon kombing tobic tobicnoho koing songga idiya sep danong owi amna auho surarodec sakau fiuna koböcma sinom idung. Oro Polot nucniot yu Frigia orin Galesia provins wocin itonggung. Tongo yu‘ Esia provinsdec ongga fatmata sa woce yonahamon’ yongo kombigung mahong Kunkun Yaruho bongbong sing imuna Esiadec manggung. Tongo yu ongga Misia provinshon taunnodec öngkungga Bitinia provinsdec onggonga kombigung mahong Yesuhon Kunkun Yaruho wönggon bongbong sing imuna woce manggung. Tongo yu Misia provins anggirada böcsa au mano Troas woce ohogung. Ohongga woce itmuya kumbong Polho duc itu tongga kiapmo au ingoroc agoc: Masedoniama amna auho idongga Pol inogoc, ‘Goc muyu top yamuc kondong tongga engmina Masedonia nano non tongfat neiruc.” Pol yu duc itu ihoroc tuna non kombigomon, Kopotorocho‘ Masedonia nano fatmata ogepma inarut’ yongo ninong yac. Worocha non wohogon‘ Masedonia ongona’ yongo tong arangarang togomon. Ihoroc tongo non Troas wocin girangdec bangmana uuna worocho non nongnongo böcsa au mano Samotres woce fonggoc. Tuna non kumbong woce dubnaya kembotsum girangho non böcsa Neapolis woce fonggoc. Tuna nonu woce singga guroc uyap ongga Filipai böcsadec ongkubomon. Filipai woi Masedonia gurochon taun moröma au. Osuc wömai Röm nanoho wocin engga ididung. Oro nonu sep youp toctoc au wocingon idomon. Tongo Sabat sep bongono dec non taun gombo sumonne yamuc onggongno idocan woce onggomon. Non kombigomon, ‘Yamuc tan wömai dönac yocyochon tait au itac yo.’ Woce ongga yagomonmai owi au yu woce suran tongga idung. Idiya nonu yuot wocin omoc itmanaina fatmata inogomon. Owi au mano Lidia yu wocin ito mata noniha onggimo sigoc. Owi wo yu Taiataira böcsama, yu boru gomono mönengno önggöngyi worocdec bisnis youp tongidoc. Yu wömai Yuda nanohon yong moröng surarodec sakaun figoc. Tuna Morömaho owi worochon irotno tun tumuna yu Polhon matano kombingga irotno ibandoc. Ihoroc tuna owi amna yuho bucin ididungma yu ambaracho engmuya yamuc gubung. Yamuc gungbödeuya‘ Lidiaho non yuho bucin itna’ yongo ninong wodingga yogoc, “Sonu nocha kombinggai, noc boinno sinom Morömaha kombing tobing impatanu wömai son muyu engga nocho bucin idarut.” Ihoroc yongo toup kiriuna nonu yuot onggomon. Wocin ito oipmonoi nontho ongga‘ dönac youp tongidungan sa wocin ongona’ yongo uyapdec itnaya mongorec toctoc owi auho non niun fedung. Owi worocdec wömai dogu boyömo auho idina owiho yapmu mit öngkuangocmahon yong tuctuc mata yongidoc. Yu ihoroc tuna owi amnaho yuot engga‘ yapmu mit nocdec öngkuangocma worochon yong tuctucno ninti’ ihoroc inongga möneng imongidung. Tuya owi worochon morömoho möneng koböcma wodingidoc. Oro Polot nonot uyap ongga itnaya owi worocho non nin fongmuna ingoroc mambot teboc: “Amna ngo yui Kopotoroc onoce sinom itacma yuhon youp amnani. Yuho mata kanongidangma woi Kopotorocho ting tongga sonu yuhon fat itnahingma, worochon yongburoc mata yongidang.” Owi worocho mamboc ihorocnogon yong tongga idina sep youp toctoc au bödeuna Polho yuhon mambocha toup sinom koroc koroc imuna ibanda dogu boyöm ingoroc inogoc, “Nocho Yesu Duichon madec gantat, Goc owi ngo imi fauna ongoi.” Ihoroc inuna wohogon dogu boyömpho botongga owi wo imun fauna onggoc. Ihoroc tuna owi worochon morömoho ango kombigung, ‘möneng fogit fogithon uyap wönggon maic.’ Woroc kombingga Pol orin Sailas fogit akep tongga wodingga maket taitdec mata youpdec fonggung. Woce fongga mata angsoworec soworec amna dugo Polha mata ingoroc firing tandung: “Amna yai ngo yu Yuda amna. Yu ngocin engmunya owi amnahon irot sakangidamoroc. Yu toroc kiap fodibo non Röm nanoho matima woroc owi amna fandat inongidamoroc. Tongo yu Römphon nongoru gumanidamoroc.” Ihoroc inuya owi amna engsuran togungma yu ihorocgon Pol orin Sailasha mata toup firing yandung. Ihoroc tuya mata angsoworec soworec amnaho matano yun bödeuna tawa amna inogoc, “Yaimahon tec fohongyunmöcno fuu deuya tosipdec dobarut.” Ihoroc inuna tawa amnaho yu toup sinom dobung. Dongbödengga fogito yi bucin fohong yugung. Fohong yungga yi böc angtorec torec amna inogung, “Yaimaha ogepma sinom gön tongga iti”. Ihoroc inogungmaha tongga amna worocho yaima fongo yi böc irotno koingo sinom woce fohong yugoc. Tongo orungo ep facfagodec akep tongo figoc. Tuna Pol orin Sailas yu yi bucin itmunya kumbong bonipnodec Kopotorocha dönac inongo yong moröng ap yunya amna au yi bucin idungma yu woroc kombingidung. Ap yongga idinya wohogon konoc morö sinom feruna böchon foro sopdec toctocyi doun koruc fetdup togoc. Tuna böc simbu ambarac fagaritdup tuya o yi sen yocma wo ambarac asandup tuya amna orung idung. Ihoroc tuna yi böc angtorec torec amna yu wekongga forigocmai yi böc simbui fagarit ongdup tongga idung. Woroc angga kombigoc, ‘Amna yi bucin idangma yu urop ohongo ongbödeing yo.’ Ihoroc kombingmuna‘ naka kubit towa’ yongo gobitno sogidoc. Gobit sogida idina Polho angga mambodoc, “Gakabut godipa ti obökicha. Non ambarac idamon.” Ihoroc yuna yi böc angtorec torec amna yu amna au gopha inong yuna tengimuya yi böc ganang öngga Pol orin Sailasot ongga kudat konoc konoc tongmuna goruc yemongga idoc. Tongo mitu yu Pol orin Sailas yangauna taitdec ohongmuya ingoroc inong ac togoc, “Amna moröma, sodu nanunya kombiwa, nocho tingting sinom toya Kopotorocho noc wönggon sogiun?” Yuna yaimaho inogomoroc, “Goc muyu Moröma Yesu yuha kombing tobing imia Kopotorocho goc wönggon sogiuna gocot o owi amna gocho bucin ididangma yu ambarac batip itnahing.” Woroc tongga inohu o yuhon toropni idungma yu Yesuhon fatmata ogepma inogomoroc. Fatmata inunya mitu yi böc angtorec torec amna yu dobocnogon yaima tong ogep tong imongo wedecno sac tong imogoc. Ihoroc tongbödengga yuot inoin toropniot yu ambarac Yesuhon madec yamuc gung imogomoroc. Woroc tun bödeuna yi böc angtorec torec amnaho yu yangada böcnon fongga nacno song imogoc. Tuna yomot macni fani ambarac yu irotno ibanda Kopotorocha kombing tobing imangmaha toup sinom borongdedung. Tuna kembotsum mata kombing soworec soworec amna yu tawa amna inuna engga yi böc angtorec torec amna inogung, “Amna yaima ngo asaria ongurin.” Ihoroc inuya yi böc angtorec torec amnaho ongga Pol inogoc, “Mata soworec soworec amnaho ying, gocot Sailasot sot ogep ongorun. Worocha sot ogep yi böc ngo imun fauna ongurin. Sot irot gucot ongorun.” Yi böc angtorec torec amnaho ihoroc inogoc mahong Polho tawa amna mata tebung ingoroc iban inogoc, “Not ngoi Röm kantrihon amna idamot mahong mata soworec soworec amna yu wömai nothon mata wo angit mangsoworeng tobigung. Nodu osuc yapmu au kandoc matogomot mahong yuho not owi amnaho yangamin komanang sinom nibung. Tongo yi sendec akep tongga yi bucin fohong nugung. Oro önga yu tong bumbumno angmuya öpgon not asanyu onggonga yang? Woi angit muno. Worocha muyu yu inobuc engmuya notdu ningada sumon fongonung.” Polho ihoroc yuna tawa amnaho mata sogida ongga mata soworec soworec amna inogung. Inuya mata soworec soworec amna‘ Pol orin Sailas yaima woi Röm kantrihon amna yo’ mata wo kombingga soroc yongga botogung. Botongga karupgon yi bucin öngmuya amna yaima kou mata inongga yangato sumon fongga inogung, “Sodu böcsa ngo imun fauna ongodimoruc.” Ihoroc inuya yaimaho yi böc wo imun fauna Lidiaho bucin onggomoroc. Woce idinya Yesuhon suraro yangga irotno tong koing toctochon mata inogomoroc. Woroc tongga mit böcsa wo imun fauna onggomoroc. Pol orin Sailas yu ongga Amfipolis orin Apolonia böcsa wo yanggirada ongga Tesalonaika böcsa woce ongkubomoroc. Sa wocin wömai Yuda nanohon fatmata yocyoc böc au idoc. Tuna Pol yu inoin toroc kiap tanmuna fatmata yocyoc bucin öngga Kopotorochon bapiya embada worochon foro owi amna fandat inogoc. Yu wömai sabat sep bongono anfidec ihoroc togoc. Tongo yu suraro Kopotorochon mata inong tangtang tongga Duichon foro ingoroc indagoc: Kopotoroc yu‘ Duicho focfoc kombingga omongga omocdecma idongungoc’ yongo yu soworengdegoc. Pol yu suraro worochon foro inong tuctuc tongbödengga madango ingoroc yogoc, “Nocho Yesuhon fatmata ogepma yong fandaditat. Tongo Yesu ino woi amna ngo Kopotorocho inoin owi amnani fogit fogitha inongmudocma amna wo woi Duic.” Polho ihoroc yuna suraroho kombingmuya Yuda owi amna auho irotno ibanda Yesuha kombing tobing imogung mahong bumbumyi nano Yuda nanohon yong moröng toropdec sakau figocma yu koböcma sinompho irotno ibanda Pol orin Silas yan fonggung. Tuna owi moröma mabaracma koböcma yu ihorocgon togung. Oro owi amna koböcmaho irot ibaruya Yuda nanohon amna morömaho wo yangmuya irotno obukogoc. Irotno obökuna yu ongga maket taitdec amna moinno au fengsuran tongga‘ surarohon irot sakaarut’ yongo inong mudung. Inong muuya amna moinno worocho‘ emoc tona’ yongo ongga owi amna koböcma yuhon irotno sakangga‘ Pol orin Sailas fogida owi amnaho oburin imontamon’ yongo ongga Yasonthon böc simbu gumandung. Gumanda Pol orin Sailasha yabiu matuna Yason orin kombing tobic tobic amna au fogida mata youpdec amna dugo ot wodio wodio fonggung. Tongo yu mamboda köreng morö tongga mata firing yanda amna dugo ingoroc inogung, “Amna ngo yu böcsa danong itongga surarohon irot doun fadang uuya tong bumbum tongidang. Oro önga yu‘ suraro dongyana moin tarut’ yongo böcsa ngocin ebung. Ehuya Yasontho yu yangada böcnon fögoc. Amna torop wo yu Sisa Kinghon gendic nongoru yemboda ingoroc yongidang: ‘King moröma au itac, mano Yesu.’” Oro Yuda nanoho ihoroc yuya amna dugo orin owi amna yu mata woroc kombingga soroc yongga köreng morö togung. Tongo amna dugoho Yason orin nucni yu möneng namba imuya woroc wöngdeuya asang imuya onggung. Tuna kumbong diuna kombing tobic tobic suraroho Pol orin Sailas inong muuya Beria böcsa woce onggomoroc. Woce ongga itmunya Yuda nanohon fatmata yocyoc bucin öngmunya fatmata ogepma inogomoroc. Inunya Beria nano yu wömai Tesalonaika nanoho toroc kiap wömuno togungma ihoroc matogung. Muno yu wömai Polhon mataha onggim singmuya ibibo sinom kombigung. Tongo yu sepno sepno Kopotorochon fatmata bapiya embatmuya‘ Polhon mata wo boinnoha woha boinno muno’ yongo kombing soworengidung. Kombing soworengga auya ogep idina owi amna koböcho irotno ibanda kombing tobigung. Woi Yuda nano o ihorocgon bumbumyi owi amna koböcma mabaracma yu irotno ibanda kombing tobigung. Ihoroc tuya Yuda nano Tesalonaikama yu ingoroc kombigung: Polho Kopotorochon fatmata Beria nano fandat inuna kombigung. Ihoroc kombingga ec imuya Beria wocin ongmuya owi amnahon irotno tong gorong tongo Polha mata metec toup yogung. Mata metec yuya kombing tobic tobic suraroho wo kombingga botongga karupgon Pol inong muuya yu inogon top tero ohogoc. Ohuna Sailas orin Timoti yu Beria idomoroc. Tuna amna auho Pol yangada taun moröma mano Atens woce tonggung. Tuna Pol‘ Sailas orin Timoti yu muyu karupgon nocot eptimoruc’ yongo mata amna ebungma yu imuna ibaru fauna Beria onggung. Oro Pol yu Sailas orin Timotiha torengga Atens taun wocin itmuna yagocmai imanang kopotorochon doguno koböcmaho sa woce idung. Yu woroc yangga irotno obukocno sinom togoc. Tongo yu fatmata yocyoc bucin öngmuna Yuda nano ot orin bumbumyi nano Yuda nanohon yong moröng toropdec sakau figocma yuot mataho emoc tongidoc. O yu sepno sepno maket taitdec ongmuna owi amna woce idungma yu fatmata ogepma inongidoc. Tuna kombic kombic amna au Epikurian orin Stoik toropdecma yu ihoroc Polhon mata kombingga yuot mataho emoc togung. Mataho emoc tongmuya Polho yu Yesuhon fatmata ogepma inongga ingo yogoc, ‘Yesu yu boinno sinom omocdecma wekongga idonggoc’. Oro Polho ihoroc inogocmaha tongga auho Polha mata metec yongga yogung, “Amna ngo mata muyu muyu yongitac. Yuhon matanohon foro tingtingno sinom yo?” Ihoroc yuya auho wömai yogung, “Yu böcsa korungonthon kopotorochon fatno au ninoc ninocha tachu nuhun,” ihoroc yogung. Tongo yu Pol yangada sa urongo au mano Areopagus woce tönggung. Sa wocin wömai kombic kombic amnaho suran tongga inoin mata moröma yongidung. Kombic kombic amnaho Pol woce yangada tongga ingoroc inogung, “Gochon matai fodibo sinom. Nonu worochon foro tuctugo makombimon. Gocho ninong tuctuc tia kombina. Nonu gochon mata kombinaya foro au sinom itac. Worocha gocu ninong tuctuc toi,” ihoroc inogung. Atens böc moröm orin kuin amna wocin idungma yu wömai mata fodibo kombic kombicha toup sinom kombingidung. Tongo yu bongono muno‘ kombic kombic fodibo kombina’ yongo mata inun ganun tongmuya bongono tong samborec tongidung. Oro Pol yu kombic kombic amnaho bonipnodec idongga mata ingoroc inogoc, “Son Atens amna, nocho sonthon taundec itongga manomano sontho yong moröng imongidangma woroc yagot. Woroc yangga nocu kombihat, sonu yong moröng kiap koböcma tanidang. Oro nocho taun sonidec itongga agotmai, alta au idoc. Alta worocdec wömai mata ingoroc irim toctocyi: ‘Ngomai kopotoroc au non forono makombimonma worochon altano.’ Oro kopotoroc ngo sonu makombing imi komong yong moröng imongidangma worochon yongburoc matano wömai nocho kanong tuctuc toya kombiarut. *** “Kopotoroc yu mom saguroc manomano ambarac dongyun öngkubung. Yu wömai mom sagurochon Morömo itac. Worocha tongga yu böc amnaho togungma wocin maiditac muno sinom. O ihorocgon yu yapmu auha doc muuna amnaho obmukusuc matong fatyening, muno sinom. Yu inohogon wömai amna itonggongno orin sumno orin manomano ambarac imongitac. “Kopotoroc yu osuc amna tungugon gaboc. Tuna amna tungu worochon morögoniho ongkung morögingga saguroc ambarac foc tongga ididang. Tuya Kopotorocho amna gurocdec itnahingmahon bongono fing imogoc. O ihorocgon yu guroc silip tongga‘ sa woce woce iditnung’ yongo taunno fing imogoc. Yu‘ owi amnaho noc nanong moröngo nau fetfethon youp tarut’ yongo kombihac. Yu non ambarachon korungon maec. Yuho wömai itonggong noni orin koing socsoc nonihon forodongno sinom. Yuhagon tongga nonu itongidamon. Sonin kombic kombic amna auho wömai yogung, ‘nonu yuhon morögoni idamon.’ Oro nonu Kopotorochon morogoni idamonmaha nonu ingoroc kombininyit: ‘Kopotoroc yu doguno au goldechu o silwadechu o sopdechu tobictobicyi.’ Muno sinom amnaho Kopotorochon doguno oburodec tobic tobicno wömai maec. “Osuc wömai Kopotorocho owi amna bumbumyi yangbanauna yu doguno ihono ihono yong moröng imongidung mahong önga wömai kiapmo wo bödehun. Kopotoroc yu‘ owi amna ambarac irot ibanitnung’ yongo ninong tuctuc togoc. Yu urop owi amna ambarac mata youpdec fohong yucyuchon bongono singdegoc. Tongo yu amna tungu soworeuna amna worocho owi amna ambarachon matano yangsoworengga nongnongogon yun bödeangoc. Amna worochon weranu wömai ingoroc: Kopotorocho yu omocdecma tun idonggoc.” Polho mata ihoroc yongbödeuna kombic kombic amnaho omocdecma wekoc wekochon fatno woroc kombingmuya auho Polha yong saha yogung. O auho wömai inogung, “Oipmonu worochon fat docno wönggon niniruc.” Tuna Pol yu kaunsil wo dongyun fauya ohogoc. Ohuna kombic kombic amna auho yu tan tongmuya Yesuha kombing tobing imogung. Kombing tobing imogungma wömai amna au mano Dionisius yu Areopagus kombic kombic amna yuhon toropdecma. O owi au mano Damaris orin owi amna au yu ambarac Yesuha kombing tobing imogung. Oro mit Pol yu Atens imun fauna böcsa au mano Korin woce onggoc. Ongga Yuda amna au mano Akwila yu aun fedoc. Akwila yu öngahemgon oweno ot Itali kantri imun fauna Korin ebomoroc. Böcno sano sinom wömai Pontas. Owenohon mano woi Prisila. Röm nanohon Sisa King Klodias yu Yuda nano ayam tong imongga‘ Röm taun imu fahun’ yongo dongyanyun onggung. Tongo Yuda nano yu sa woce woce ongbödegung. Oro, Pol yu ongga Akwila orin Prisila yaun fedomoroc. Akwila yu sel böc tobic tobic youp tongidoc. O Pol yu ihorocgon sel böc tobic tobic youphon foro kombigocmaha tongga yu Akwilaot idina sel böc youp wo kondong tongidomoroc. Tongo sabat sep bongono danong Pol yu Yuda nanohon fatmata yocyoc bucin öngmuna‘ Yuda nanohu o bumbumyi nanohu yu Yesuha kombing tobing imarut’ yongo yuot mata inun ganun tongidoc. Oro mit Sailas orin Timoti yu Masedonia imun fauna Korin ebomoroc. Ehunya Pol yu youpno au ambarac imun fauna fatmata yong fandat youp worocgon tongidoc. Yu ingoroc fandat inongidoc, ‘Yesu yu amna woroc sinom Kopotorocho inoin owi amnani fogit fogitha soworegocma woroc’. Pol yu mata orongi sinom ihoroc Yuda nano inuna yu kombiuya angit maidina forosingga yuha mata mene yongga inong saha togung. Inong saha tuya Pol yu tecno tohomunmöcnodecma tong fönfön doun muuya ingoroc inogoc, “Sonin tong bumbum sonihagon tongga sonu gorong ongonahing. Worochon tong bumbum wömai nocdec maic. Yuda nano sonu nochon mata makombingmaha nocho muyu bumbumyi nano ot ongungot.” Pol yu ihoroc inongga fatmata yocyoc böc woroc imun fauna amna mano Tisias Jastus yuho bucin ögoc. Tisias yu bumbumyi nanohon toropdec mahong yu Yuda nanohon yong moröng toropdec sakaun figoc. Yuhon böcno woi Yuda nanohon fatmata yocyoc böc ambehecgon sinom ididoc. Oro Yuda nanohon fatmata yocyoc böc angtorec amna au mano Krispas. Yu ino ot owi amna ambarac yuho bucin ididungma yu Polhon mata kombingga irotno ibanda Morömaha kombing tobing imogung. O Korin owi amna koböcma yu ihorocgon Polhon mata kombingga Yesuha kombing tobing imongga yamuc gubung. Oro oipmonu kumbong Morömaho Pol duc itudec mata ingoroc inogoc, “Böcsa ngocin wömai nochon owi amna koböcma ngocin idang. Worocha goc muyu fatmata ogepma yocgon tiruc. Gocu botongga duca kom tirocha. Nocho gocot edeya amna auho goc matu obökiroc.” Morömaho Pol tong koing mata ihoroc inogoc. *** Tuna Pol yu Korin wocingon itmuna Kopotorochon mata fandat inongidina biruc tungu yarop 6 ihoroc bödegoc. Oro gavmanthon moröma Galio yu Akaia provins angtorengidocan bongono wocin Yuda nano ambaracho idongga Pol ayam tong imongga mata youpdec tohong yungga yuha mata ingoroc firing tandung: “Amna ngorocho owi amna toroc kiap wegodec Kopotoroc yong moröng imoc imochon mata fandat inongga gendic nongoru körengmun ongitac.” Ihoroc yuya Pol yu mata iban ibantha kombigoc mahong amna moröma Galio yu karupgon Yuda nano ingoroc inogoc, “Oro son Yuda nano kombiarut, amna ngorocho gavmanthon nongoru yembun woha toroc kiap wömuno au tunahai wömai noc ogep sonthon mata kombiam. Wohong sonu sonin nongoruhahu o sonthon gendichahu worochagon mata firing tarangmaha nocho mata soni matobit. Muyu sonibut tobiarut. Nocu yapmu ingorocnoma mangsoworengitat.” Ihoroc yuna tawa amnaho owi amna mata youp bucin idungma yu ambarac dong yaruya taitdec onggung. Taitdec ohongmuya yu amna Sostenis woroc sogida wodung. Wuya gavmanthon Galio yu woroc agoc mahong yu‘ muno’ mainogoc. Sostenis yu woi Yuda nano surarohon dugo. Pol yu sa ubarago Korin sae idoc. Tongo mit yu oimna Prisila orin Akwila yangada kombing tobic tobic suraro dongyun fauya girang sogitmuya Siria onggung. Oro Polho abe Senkria böcsa idocan bongono wocin yu mata au godingmun fadoc. Godingmun fadocmahon weranu wömai yu bigo sakemo magoc. Bigo sakemo mangga mit girang sogitmuya ongga Efesus böcsadec ongkubung. Woce ongkungmuya Pol yu oimna yaima youn faunya inogon Yuda nanohon fatmata yocyoc böc ganang öngmuna‘ Yuda nanoho irot ibararut’ yongo yuot mata inun ganun togoc. Tuna Yuda nanoho Polha kombingga inogung, “Goc muyu obmukusuc nonot iruc.” Ihoroc inogung mahong Polho‘ muno’ inogoc. Tongo onggonga kombiuna suraro obu fogit tongmuya Polho inogoc, “Kopotorocho kombiunai ogep ibara fauna wönggon sonot ehangot.” Ihoroc inongga girang sogitmuna Efesus böcsa imun fadoc. Imun fauna ongga Sisaria böcsadec ongkuboc. Tongo yu girang imun fauna Yerusalem öngmuna kombing tobic tobic suraro yagoc. Yangmuna wönggon dongyun fauya ongga Antiok böcsadec ohogoc. Ohongga yu bongono ubaragobum Antiok itmuna mit böcsa wo imun fauna guroc uyap ongga Galesia orin Frigia gurocin böc auhon auhon ongga Yesuhon owi amnani yangmuna irot tong koing toctochon mata inong tonggoc. Oro Aleksandriama Yuda amna tungu au mano Apolos, yu engmuna Efesus böcsadec idoc. Amna wo kombic kombicno moröma sinom. Yu wömai Kopotorochon bapiya kombingdup togoc. Tuna amna auho yu Moröma Yesu yuhon fatno fandat inogung. Tuya yu Yesuhon fatmata ogepma orongi sinom owi amna fandat inongidoc. Yu wömai Yesuhon foro tuctugo kombigoc mahong yu Jönthon yamuc gupgup kiap worocgon kombigoc. Tongo yu tong botoc botocno muno forosingga Yuda nanohon fatmata yocyoc bucin öngmuna fatmata orongi sinom fandat inong tonggoc. Ihoroc tongga idina Prisila orin Akwila yu Apoloshon mata kombigung. Kombingga yu yangada ino bucin tengmunya Kopotorochon uyap nongnongo sinom inong tuctuc togomoroc. Oro oipmonu wömai Apolosho Akaia gurocin onggonga kombigoc. Tuna Efesus kombing tobic tobic suraroho‘ öc woce ongiruc’ yongo inong mudung. Yu‘ Akaia suraroho Apolos angitgon angtorengitnung’ yongo yuhon irot ogep bapiya irim tongo Apolos imuya yu uyap forosingga ongga Akaia provinsdec engkuboc. Engkungga yu sa woce youpno orongi tongmuya kombing tobic tobic suraro ogepma sinom tongfat yegoc. Wömai yaha yu owi amnaho yangamin Yuda amnaot mataho emoc tongga yuhon gesöno tohongidoc. Yu Kopotorochon bapiyahon foro suraro inong tuctuc tongga ingoroc indagoc, ‘Yesu yui amna Kopotorocho inoin owi amnani fogit fogitha inong muuna ebocma Duic woroc’ ihoroc indagoc. Oro Apolos yu Korin idocan bongono wocin Polho sa aramökene urongo idocan woce itongga ongga Efesus böcsadec ongkuboc. Tongo wocin Yesuhon youp amnani au yaun fedung. Yaun feuya Polho inong ac tongo yogoc, “Son osuchagon Yesuha kombing tobing imogungan bongono wocin sonu Kunkun Yaru sogidungha woha muno?” Ihoroc inuna yuho yogung, “Kunkun Yaru, wo yaö sinom, nonu worochon foro makombimon.” Ihoroc yuya Polho inogoc, “Sonu yamuc gupgup kiapmo tingtingno gubung?” Ihoroc inuna yuho yogung, “Jöntho owi amna yamuc gungimongidocma worochon toroc gubomon.” Ihoroc yuya Polho inogoc, “Kombiarut, Jöntho wömai‘ owi amna wontucmunoha me imarut’ yongo yamuc gung imongidoc. Tongo ingoroc inongidoc: ‘Son muyu amna nocho menan epacma yu kombing tobing imarut.’ Oro, amna Jönthon menon ebocma woi Yesu.” Polho ihoroc inuna yu kombingga Moröma Yesu yuhon madec yamuc gubung. Ihoroc tuya Pol yu oburo owi amnaho bigodec out fohuna wohogon Kunkun Yaruho yudec ohogoc. Ohuna yuho mata inggun foro au yongmuya Kopotorochon yong tuctuc mata yong fandadung. Oro amna wo togungma yuhon nambano wömai 12hon toroc ihorocho togung. Oro Pol yu Efesus bucin itmuna bongono bongono Yuda nanohon fatmata yocyoc bucin öngmuna fatmata ogepma orongi sinom surarodec yong fandat inongidoc. Tongo yu Kopotorochon mom toboruchon foro tuctugo sinom inong tangtang tuna Yuda nanoho mata ökenne yabiu matogoc. Polho fasun fasun youp ihoroc tongga idina yarop anfi bödegoc. Tuna amna auho Polhon mata kombingga irotno foc tuna makombing tobigung. Tongo yu forosingga kombing tobic tobichon uyapha mata metec toup yogung. Ihoroc tuya Polho yu dongyun fauya owi amna yuhon mata kombing tobigungma yu yangauna Tiranas yuho bucin fonguna sepno sepno woce suran tongidung. Tiranas yu woi kombic kombic amna au. Yuho bucin wömai Polot owi amnaot kombing tobic tobichon mata inun ganun tongidung. Ihoroc tongga idiya biruc bongono yai ihoroc bödegoc. Tuna owi amna ambarac Esia provinsdec idungma yu Morömahon fatmata ogepma kombigung. Woi Yuda nanohu o bumbumyi nanohu yu ambarac kombingbödegung. Oro Kopotoroc yu Polhon oburodec momphon toroc kiap moröma orongi sinom tongidoc. Owi amna yu boruhu o techu wo fogitmuya Pol wotmöngmuya fongga obukoc owi amna imuya orokongidung. O dogu boyömpho owi amna dou fauya ongidung. Oro Yuda amna torop au yu sa woce woce itongmuya owi amnadec dogu boyömo dong yanyan youp tongidung. Ihoroc tongga yu‘ Moröma Yesuhon madec dogu boyömo owi amnadecma dong yanna’ yongo toroc youp togung. Toroc youp tongga amna dogu wömunoho fogit fogityima yu ingoroc inongidung: “Yesu ngoroc Polho matano yong fandaditacma yuhon madec sonu amna ngo imu fauna ongorut,” ihoroc yongo tongidung. Tuna bongono auho Yuda nanohon öret socsoc amna moröma au mano Skeva yuhon manani 7 yu‘ kiap ihorocnogon tona’ yongo toroc youp togung. Tongo yu dogu wömuno au mata ihorocnogon inuya dogu worocho mata urago ingoroc iban imogoc, “Yesu wömai nocu kombing impat. O Pol woi ihorocgon kombing impat mahong sontha wömai nocu makombit, sonu numa?” Ihoroc inuna amna dogu boyömoho irotdin idocma worocho Skevahon mananidec bangmun uuna dongga tecno wirangga yanggiratno sinom togoc. Tuna yu tecmuroc böc wo imu fauna nogot gupgup tongga domdomgon korungon onggung. Ihoroc tuya Yuda nanohu o bumbumyi nanohu Efesus nano ambarac yu worochon fatno kombingbödegung. Tongo yu botongmuya Moröma Yesu yuhon mano kombing gendingidung. Tuna kombing tobic tobic owi amna koböcmaho engmuya suraroho yangamin toroc wontucmuno tongidungma ambarac yong tangdup togung. Owi amna koböcho wömai söcsong tobic youp tongidung. Tongo yu söcsong tobichon yong tuctuc bapiyano fengga suraroho yangamin ep fongyu dingbödegung. Bapiya ambarac worochon wöngnacno embadungmai 50,000 silwa mönenghon toroc ihoroc idoc. Ihoroc tuya Morömahon fatmata ogepmaho sano sano ongbödengga owi amnadec youp orongi sinom tongmuna kombing tobic tobicno tong koing tong imogoc. Manomano kiap worocho öngkungbödeuya worochon menondec Polho‘ ingoroc tangot’ yongo mata yong torop ingoroc sigoc: “Nocho Masedonia orin Akaia guroc anggirada Yerusalem ongungot. Yerusalem obmukusuc itmaina ima fauna taun moröma Röm woce ongungot.” Ihoroc kombingga yu amna yaima Timoti orin Erastas yu inong muuna yu Pol osuc fat imongo Masedonia gurocin onggomoroc. Ongunya Pol ino wömai sa ubarago bum Esia gurocin woce idoc. Oro bongono wocin wömai kombing tobic tobichon uyapha tongga Efesus bucin emoc morö öngkuboc. Amna au mano Demitrias yuho silwadec manomano tobingidoc. Yu wömai imanang kopotoroc owi Atemis yuhon böcno silwadec tobingga maketdec fiuna owi amnaho wöngidung. Wuuya Demitriasot youp amnaniot yu möneng wodic wodic youp moröma sinom tongidung. Oro Demitrias yu doguno tobic tobic amna ambarac inong yuna feng suran tuya ingoroc inogoc, “Son youp kondongnai sonu kombiarut, nonu doguno youp tongmanaina möneng koböcma wodingidamon. Wohong önga wömai amna ngo mano Pol yu engmuna owi amna koböcma wodingga irotno tong gorong youp tongitac. Sonu ambarac yuhon youp moinno urop kombiang. Yu wömai youpno Efesus ngocingon matoc, muno yu urop Esia gurocin itongdup tongga owi amna ambarac tong gorong tong imoc imocha tac. Yu wömai nontha mata metec yongo yongitac, ‘doguno nontho obuho tobingidamonma woi imanang kopotorocgon, gesöno muno,’ ihoroc yongitac. Worocha tongga nocho garac mata ngo kantatma. Polho möneng wodic wodic youp noni tun obökicyit. “O worocgon muno yu kopotoroc owi moröma Atemis yuhon yong moröng böcno tun saha yicyit. Kombiarut, Atemis yu wömai moröma sinom, Esia owi amnahu o sa guroc owi amna danong yu Atemishon mano kombingga yong moröngidang. Tuya Polho yuhon mano tun mointicyit.” Demitriasho irot sakac sakac mata ihoroc yongbödeuna owi amnaho matano kombingga ec imocno sinom togung. Tongo yu forosingga ecnang mamboc morö tongo yogung, “Efesus nanohon Atemis yu moröma sinom.” Ihoroc mambot tongga koreng moröma sinom taun wocin öngkuboc. Tongo owi amna ambaracho domdomgon ongmuya Polhon nucnin Gaius orin Aristakas yu fogit akep tongmuya wodi wodiho fongga suran taitdec fonggung. Gaius orin Aristakas yu wömai Masedoniama yu Polot itongidomoroc. Tuna Pol yu owi amna koreng togungma yuho yangamin idongga mata inocinocha kombigoc mahong kombing tobic tobic suraroho yu‘ muno’ inogung. O ihorocgon gavmanthon au yu Polhon orugi ogepma yu‘ Polho owi amnaho yangamin idongirocha’ yongo garac mata siuya Polot onggoc. Tuna owi amna suran togungma yu koreng morö tongmuya mamboc muyu muyu yong tonggung. Ihoroc tongmuya koböcho engsuran togungmahon foro makombii komong mambodung. Ihoroc tuya Yuda nanoho Aleksander köreuya ongga irot doun sumfatfatmata yocyocha owi amnaho yangamin idongmuna‘ öpgon idarut’ yongo obu fongyop tong imogoc mahong suraroho Aleksander angmuya kombigungmai yu Yuda amna. Ihoroc kombingga owi amna ambaracho duc tungu singga koreng kuyam tongmuya mamboc ingoroc togung, “Efesus nanohon Atemis yui moröma sinom.” Yu mamboc worocgon tongga idiya ongga aua yaihon toroc bödegoc. Ihoroc tuya Efesus nanohon amna dugo au yu engmuna owi amna dongyun öp idiya ingoroc inogoc, “Efesus amna kombiarut, sa guroc danong owi amna ambaracho ingorocgon kombingidang: Efesus nano nontho wömai kopotoroc owi Atemis yuhon yong moröng böc orin yuhon doguno ungoma momdecma ohogocma wo yangtorengidamon. Amna auho mata ngo wot farat farat matic. Worocha son muyu öpgon idarut. Sonu karupgon tong bumbum au toninga. Sonu amna yai ngo komanang sinom yangat feing. Yuho yapmu au yong moröng bucinma usem masogidomoroc. “O ihorocgon yuho kopotoroc owi noni yuhon mano yong samborec mayogomoroc. Worocha tongga Demitriasot youp amnaniot yu amna auhon mata sogidai wömai mata woroc tobic tobichon uyap itac. Yu muyu matano gavmanthon moröma indaya yuho mata youpdec tobinahing. Oro son mepmo au kombinggai wömai worochon suran toctoc bongono itac. Tongo son woce tobiup. Kombiarut, provinsel gavmanthon dugoho koreng noni ngo tomonma ngorochon fatno kombinggai wömai yu ogep mata youpdec fohongnuup. Wömai yaha sonu komanang sinom tang. Yuho foro tingtinga suran tongga mamboc koreng muyu tongomonmahon yongburoc yuyai wömai nontho mata au maiban imonin.” Amna dugoho mata ihoroc inongga owi amna inongmuuna onggung. Oro owi amnaho mamboc koreng togungma wo bödeuna Polho kombing tobic tobic owi amna inong yuna ehuya suran togung. Suran tuya Polho yu irot tong koing toctochon mata inuna mit obu fogit tongmuya Polho Efesus böcsa imun fauna Masedonia gurocin onggoc. Masedonia ongga guroc wocin itongmuna kombing tobic tobic suraro woce idtonggungma irot tongkoing toctoc mata inong tonggoc. Ihoroc tongga ongga Grik kantri woce ongkuboc. Pol yu yarop anfi Grik sae itmuna mit girang sogitmuna Siria gurocin onggonga togoc mahong Yuda nanoho yu wot omomphon mata yong torop sigung. Tuya Polho wo kombingga irot mongurac tongga guroc uyap ongga Masedonia kondong tongga onggoc. Oro kombing tobic tobic suraroho amna 7 ihoroc inong muuya Polot onggung. Amna torop ingoroc: Bereama amna au mano Sopata yu woi Pirashon manano, o Tesalonaikama amna yai Aristakas orin Sekundus, o Debima amna au mano Gaius, o Timoti, o Esiama amna yai Tikikas orin Trofimas, amna torop worocho wömai osuc fat nimuya ongga Troas böcsadec nontha torengga idung. Woce idiya nonu Filipai itnaya nacno sowarango yisno muno nocnoc bongono bödeuna nonu girangdec bangmana uuna Filipai imana fauna ongga itnaya sep youp toctoc 4 ihoroc bödeuna sep youp toctoc 5 idina nonu amna torop nontha Troas torengga idungma yu yana fedung. Tuna sep youp toctoc 7 ihoroc Troas böcsadec idomon. Oro Troas bucin itmanaina söndain nonu‘ kumbong imu nacno nana’ yongo suran togomon. Suran tongmanaina Pol yu kembotno onggonga kombigocmaha owi amna fatmata ubarago sinom fandat inongga idina dobocno bongyomun idoc. Kumbong diuna gop koböcmaho dingga yaguno möngga idung. Böc irotno suran togomonma worocho wömai onoce nucno yai woroc koroc idoc. Oro amna berac au mano Yutikus yu sum sogit sogit simbudec omoc idoc. Woce idina Polho mata yocgon tuna Yutikusho daro mep tuna dupdup imuya duboc. Tongo tun socmuna möngga sa ubarago sinom gurocdec ohogoc. Tuna owi amna auho ohongga agungmai yu urop omong fadoc. Tuna Pol yu ihorocgon ohongga amna berac koroc aring möngga bac yengga owi amna inogoc, “Son soroc yoninga. Yu mamec wec itac.” Tongo Pol yu wönggon böc irotno onoce öngmuna nacno sowarango sogida silip tuna owi amnaot nagung. Nangmuya mata yongga idiya ongga sa isogoc. Sa isuna Polho suraro dongyun fauya onggoc Oro amna berac wo yu wönggon wekuna owi amnaho yangato böcnon tonggung. Tongo ambaracho toup borongdedung. Oro Polho non ninong muuna girangdec bangmana uuna ongga Asos taun öngkungga Polhon torec woce idomon. Pol yu wömai inobut guroc uyap onggonga kombigoc. Tongo Polho engga Asos wocin niun fedung. Niun feuya non ambarac girangdec bangmana uuna ongmanaina Mitilini sadec onggomon. Ongga kembotsumgon Mitilini imana fauna ongga sa muropmodec mano Kios wo ambehecgon öngkubomon. Woce ida kembotno ongga taun Samos wocin ongkubomon. Tongo kembotno wönggon ongga Miletus böcsadec öngkubomon. Pol yu‘ Pentikos bongono moröma wocin Yerusalem engot’ yongo Esia guroc anggirada karupgon onggomon. Worocha tongga non Efesus böcsadec manggomon. Muno nonu wo anggirada domdomgon Miletus onggomon. Oro non urop Miletus itmanaina Pol‘ Efesus surarohon amna dugo nocot epnung’ yongo mata siuna onggoc. Onguna amna dugoho Polot ehuya yu ingoroc inogoc, “Nocho osuchagon Esia gurocin engmaina sa ubarago soniot ididot. Worocha tongga sontho nochon idit toroc kiapna kombingbödeang. Sonu kombiang, Yuda nano yu toup sinom ayam tong namongo nochon gesöna tohoc tohocha youp morö tongidung mahong nocho kiringga nakain mana tohongo Morömahon youpgon tongidot. Tongo bongo au mepmo morömaho naun feuna danna yamugo ohogoc. O nocho‘ son tongfat kewa’ yongo mata ogepma kanoc kanocha imongdot matogot, muno sinom. Owi amna surandechu o sonin sonin bucinthu wömai nocho fatmata kanong tuctuc tongidot. Sonu wo urop kombingbödeang. Yuda nanohu o bumbumyi nanohu nocho yu ambarac kiring imongga ingoroc inongidot, ‘Son muyu irot ibanda Kopotorocot ongmuya Moröma noni Yesu yu kombing tobing imarut’ ihoroc inongidot. “Kombiarut, Kunkun Yaruho‘ Yerusalem ongoi’ yongo kiring namongitac. Worocha tongga nocho woce ongungot mahong Yerusalem bucin yaö sinompho nocdec öngkuangocma woi nocu makombit. Nocu yapmu tungugon wömai kombihat, böcsa danong Kunkun Yaruho garac mata ingoroc nanongitac: ‘Yerusalem bucin wömai mepmoho gaun feuna yi bucin gangat tongonahing.’ Ihoroc nanongitac mahong nocho itonggongna kokorec kokorecha makombit. Muno yapmu tunguhagon wömai nocho kombihat, woi noc muyu gasung morömadec koing songga Moröma Yesuho youp namogocma woroc ta bödehun. Youp woi Kopotorocho guroc owi amna ningbanagocma worochon fatmata ogepma yong morögic morögichon. “Oro oröc ori, osuc wömai nocho sonot itmaina Kopotorochon mom toborucnohon fatno kanongidot. Oro önga wömai nocho kombingdehat, sontho noc yangamna wönggon mananing. Worocha önga nocho yong tangtang yongo ingoroc kantiwa: Nocho Kopotorochon irot kombic kombic ambarac kindangdup togot. Worocha tongga nochon tong bumbumnaha owi amna auho magorong ongoning. Muno sinom, gorong onguyai wömai inoin tong bumbumnoha tangoc. *** “Oro Kunkun Yaruho tuna son surarohon dugo idang. Worocha son muyu soniha orin suraroha gön tongga ogepgon yangtorengitnung. Kopotorocho Mananohon nogotno koriuna worocho suraro wömunodecma wöngdegoc. Worocha son muyu suraro wo ogepgon yangtorengitnung. Nocho urop kombihat, nocho son kangya fauya ongga edeya amna wömunoho sap dunggit simbang sonot ehuya suraro dou moin toctocha tonahing. O ihorocgon sonthon bonip sonidec wömai amna wömunoho öngkungmuya‘ owi amnaho non nin fongorut’ yongo Kopotorochon mata nongnongo wo tong gendöng tonahing. Worocha son bongono muno gön tongga iditnung. Nocho biruc anfi sonot itmaina son tungu tungu uyap ogepma nongnongo kindac kindacha tong singsing matogot. Muno bongo au wömai danna yamugo ohuna tong fasun tong kamongidot. Worocha sonu nocho toroc kiap togotma wo edet kamicha. “Oro önga wömai nocho son Kopotorochon oburodec fohong köhat. Kopotorocho son kangbanagocma worochon matano wömai sonu kombingbödeang. Sonu mata woroc kokoreuya Kopotorochon banac banacnoho son tong koing tong kamangoc. Tongo soniot kunkun owi amna ambaracot sonu mom midim sabarac sadec abam soniin soniin fogitnahing. Oro nocho sonot itmaina amna auhon golhu o silwahu o yoctecnohahu danibip matogot. Muno sinom, sonu nochon foro kombingbödeang, nocho nakain obunadec youp tongo möneng sogida nacno manomanona wöngidot. O amna nocot youp kondonggon tongidungma yuhon nacno manomano ihorocgon nocho tongfat yengidot. “Son muyu nochon toroc kiap worocha kombingmuya tanitnung. Ihoroc tonggai wömai son ogep owi amna urocima tongfat yenahing. Nonu youp orongi ihoroc tongitnahamonanu wömai Yesu inobut yogocma mata worocho boinno engoc. Yu wömai ingoroc yogoc, “Amnaho nucno manomanoha tongfat yengitacma yu wömai borongdetno sinom tontac. Amna au yu manomano inohagon kokorengitacma yu wömai ihoroc matic.” Oro Pol yu mata woroc yongbödeuna yuot amna dugo ot ambarac goruc yemoc tongmuya Polho dönac yogoc. Dönac yongbödengga ambarac yong ointoc moröma tongo Pol bang sogitmuya obu yopyop togung. Yu Polho mata yogocma‘ nochon yangamna wönggon maning’ worocha kombingga uroci moröma sinom kombigung. Tongo yu Pol yangada girang idocan woce tonggung. Oro nontho Efesusma amna dugo dongyana fauya girangdec önaya girangho top muropmo au mano Kos woce nongnongo onggoc. Onguna wocin dungga kembotsum wönggon girangdec öngga Rodes önkubomon. Tongo kembotsumgon Rodes imana fauna Patara onggomon. Patara itmanaina Fonisia girang au angga wocin bangyana uuna onggomon. Ongmanaina top muropmo au mano Saiprus woroc angga wo anggirada saut wocenne ongmanaina Siria gurodec ongkungga girango böcsa au mano Tair wocin fohong nungga yoctecno wocin fohong figoc. Tuna non wocin ohongmanaina kombing tobic tobic suraro yana feuya sep youp toctoc 7 ihoroc yuot idomon. Wocin itnaya Kunkun Yaruho suraro inong tuctuc tuna yu Pol garac mata ingoroc inogung, ‘Goc Yerusalem uirocha’ ihoroc inogung. Tuna bongono bödeuna non böcsa wo imana fauna wönggon Yerusalem onggongon uyap foro sigomon. Tuna kombing tobic tobic suraro ambarac yomot macni fani yu ongmuya böcsa sumonne omocene top tan fohong nugung. Fohong nuuya non ambarac top tan woce goruc yemoc tongo dönac yogomon. Ihoroc tongga obu fogit tongmanaina nonu suraro wo dongyana fauya girangdec ögomon. Ihoroc tonaya suraroho ibaru fauna böcnon onggung. Oro non Tair imana fauna ongga böcsa au mano Tolemes wocin ongkubomon. Wocin ongkungmanaina kombing tobic tobic suraro yana feuya yuot wocin kumbong tungu idomon. Wocin dungga kembotno Tolemes wo imana fauna böcsa au mano Sisaria woce onggomon. Woce itmanaina Filipho bucin ögomon. Filip yu wömai Yesuhon fatmata owi amna fandat inongidoc. Yu wömai Yerusalem aposel youp tongfat yecyec 7thon toropdecma. Yuhon weni awanomuno yui amnano muno idung. Yu wömai Kopotorochon yong tuctuc mata yongidung. Oro nonu sep youp toctoc au wocin itnaya Kopotorochon yong tuctuc amna au mano Agabus yu Yudia guroc imun fauna nonot eboc. Engga ningmuna Polhon bot godip sogitmuna inoin orung oburo akep tongo yong tuctuc mata ingoroc yogoc, “Kunkun Yaruho ingoroc yac: ‘Yerusalem wocin wömai Yuda nanoho bot godip ngorochon fano sogit akep tongga bumbumyi nano oburodec tohong yunahing.” Agabusho yong tuctuc mata ihoroc yuna non ambarac wocin idomonma nonu wo kombingga‘ Pol Yerusalem ongirocha’ yongo kiring imogomon. Kiring imonaya Polho ninogoc, “Son yaha toup yong yaingmuya nochon irot tu obukotac. Nocu woce onggonga mabotit. Muno noc ogep Yerusalem ongmaina Yesuhon maha tongga yibucin ongumpha woha omem.” Ihoroc yuna non kombigomon, Polhon irot Yerusalem onggonga koing sogoc. Tuna nonu‘ Kopotorochon irot koing soun’ yongo wönggon makiring imogomon. Tuna mit non tong arangarang tongga Sisaria imana fauna Yerusalem ögomon. Sisaria kombing tobic tobic surarodecma amna auho non ningato amna au mano Nasön yuho bucin fohong nuuya wocin idomon. Nasön yu woi Saiprus amna. Yu wömai osuc sinom Yesuha kombing tobing imogoc. Non Yerusalem wocin öngkupnaya kombing tobic tobic suraroho non ningmuya borongdedung. Borongdetmuya non wocin dungga kembotsum Polot nonot ambarac Jems acacha onggomon. Ongga yanaya surarohon amna dugo yu ambarac wocin engsuran tongga idung. Suran tongga idiya yangga Polho yu‘ sep ogep’ inongga Kopotorocho ino oburodec bumbumyi nano ot manomano moröma togocma worochon fatno inongdup togoc. Inongdup tuna amna dugoho wo kombingga Kopotoroc yong kumeng imogung. Yong kumeng imongo Pol ingoroc inogung, “Oröc, goc kombihi, Yuda nano koböcma tausen tausenthon toroc yu urop irotno ibanda Yesu kombing tobing imongidang mahong yu abe Mösehon nongoru mata kokorengmuya worocha irotno toup aranggum ungitac. Tuya amna auho gocha mata metec yuya ingoroc kombigung: Polho sa korungon itongmuna Yuda nano wocewoce idangma yu ingoroc fandat inongitac: ‘Son muyu Mösehon nongoruha me imarut. O son managumbochon godibo macmac tong imong-itninga. O son muyu Yuda nanohon toroc kiapmo imu fahun.’ Yu gocha mata metec ihoroc yongidang. “Tongo yu goc eharocma wo urop kombiang. Worocha‘ yuho yapmu wömuno goc tong gamoningyit’ yongo nonu kombic kombic ihoroc yana bödegoc. Gocu kombic kombic noni ingoroc tari: Nonot amna awanomuno idang. Yuho youp au toctocha Kopotoroc mata godingmu fat imogung. Worocha gocho amna awanomuno yuot ongia son ambarac Kopotorocho yangamin itonggong kiap tong sac toctochon youp tarut. Ihorocgon tongmuya gocho yu tongfat yeia yu ogep ecec wöngga bigo sakemo manahing. Gocho ihoroc tontarocanu wömai Yuda nano ambaracho gangmuya kombinahing, goc ihorocgon gendic nongoru tanitaroc. O yu kombinahing gocha mata metec yong tonggungma woi imanang. “Oro, bumbumyi nano Yesuha kombing tobing imongidangma yuhon itonggong toroc kiapha wömai nonu urop yongburoc bapiya sinaya yuot onggoc. Nonu nongoru ingoroc imogomon: ‘Goumo dogu kopot boyömpha öret socsochon sigungma yu wo naninga. O arap bangaro tuptupyi wo ihorocgon naninga. O ihorocgon arap nogotno wo imu fauna wönggon naninga. O yu owi göra toninga.’” Amna dugoho Pol ihoroc inogung. Inuya kembotsum Polho‘ naningma worochon toroc towa’ yongo amna mata godingmu fadocma yu yangat fonguna yu ambaracho Kopotorocho yangamin tongsac toctoc youp togung. Woroc tu bödeuna Polho öret socsoc gombo ganang öngo öret socsoc amna yongburoc ingoroc inogoc, “Non urop Kopotorocho yangamin sacsago öngkubamon.” Ihoroc inuna yu yogung, “Sep youp toctoc 7 ihoroc bödeuna nontho son tungu tunguhon öret socsoc youp tonahamon.” Oro sep youp toctoc 7 ihoroc urop bödec bödecha tongina Yuda nano au Esia gurocinma yu Yerusalem engmuya öret socsoc bucin öngmuya Pol agung. Pol angmuya yuho mamboc morö tongga owi amna ambarac wocin idungma irotno sakauya yu ec imuya Pol sogit akep togung. Pol sogitmuya yuha mata firing tanda ingoroc mambodung: “Israel amna son muyu non tongfat nearut. Amna ngo yu böcsa danong guroc danong itongmuna Yuda nanoha o öret socsoc böcha mata metec toup yongga gendic nongoru noni doun obukogung. O ihorocgon yu bumbumyi nano au yangato öret socsoc bucin fönggoc. Ihoroc tongga yu öret socsoc böc ngo Kopotorocho yangamin tu bet fahac.” Oro yu Polha mata metec ihoroc firing tandungmahon foro wömai ingoroc: Osuc wömai Efesus amna Trofimas yu Polot idina yagung. O Trofimas yu bumbumyi toropdecma. Worocha tongga yui kombigung: Polho yu yangato öret socsoc bucin töhac. Oro owi amnaho mata woroc kombingmuya koreng morö tongmuya owi amna koböcmaho domdomgon engga suran togung. Suran tongmuya auho wömai Pol sogitmuya wodio wodio tongga öret socsoc böc imu fauna sumonne tohogung. Ihoroc tongmuya yu karupgon öret socsoc böchon simbu sobung. Ihoroc tongo owi amnaho Pol wot omom toctocha tuya Römma tawa amnahon namba wan ofisa yu fat ingoroc kombigoc: ‘Yerusalem nano yu kombut tongmuya emoc muyu muyu tang.’ Ihoroc kombingga yu karupgon tawa amna au yangauna owi amnaho koreng togungan woce ohogung. Ohuya Yuda nanoho yu yangga botongga Pol imu fauna wönggon mawodung. Ihoroc tuya namba wan ofisa yu ehuna tawa amna auho Pol sen yaiho orung oburo fetho togung. Ihoroc tuya ofisaho owi amna inong ac tongo yogoc, “Amna ngo numa? Yuho ting tac?” Ihoroc inuna owi amnaho kararat yong tongmuya mata foro wohon wohon yong tonggung. Ihoroc tuya wönggon koreng moröma sinom öngkuuna namba wan ofisa yu matahon foro angit makombigoc. Worocha tongga yu tawa amnani inuna yu Pol sogito yi bucin tonggung. Yangat tonguya urop tawa amnaho gombo ganang öngiya owi amnaho Pol wotwota toup yong tonguya tawa amnaho Pol sumboda tonggung. Sumboda tonguya owi amna koböcma sinompho tawa amna menongon ongmuya mambodung, “Wot omom tarut.” Tawa amnaho Pol gombo ganang tonggonga tongidiya Polho namba wan ofisa grik matadec inogoc, “Noc mata au ganoc ganocha kombihat.” Ihoroc inuna ofisaho inogoc, “Goc grik mata kombiharoc. Nocu kombihat gocu Isip amna au yo. Yu osuc gavmanot emoc tongmuna amna wömuno 4,000 woroc yangato sa guroc amna maiyan woce yongo fonggoc. Nocu kombihat goc amna woroc yo.” Ihoroc inuna Polho yogoc, “Muno sinom, nocu Yuda nanohon toropdecma. Böcsana woi Tarsus Silisia gurocin. Böcsa Tarsus woi mabarac. Worocha goc kombing namiya nocu owi amna ngo mata intiwa.” Ihoroc inuna ofisaho yu kombing imuna Polho dedec itmuna suraro oburoho toroc tuna owi amna yong gorong yong tonggungma imu fauna Polho Hibru matadec owi amna ingoroc inogoc, “Nandöng niporöcnai son kombiarut, nocho tong bumbum au matogotmaha worocha nocho nakain forona kanong tuctuc towa.” Ihoroc yuna owi amnaho Hibru mata kombigungmaha mata mayi öpgon idiya Polho mata sakaun fiuna ingoroc inogoc, “Noc ngoi Yuda amna au. Macnaho böcsa Tarsus Silisia gurocin woce noc bagoc mahong nocho Yerusalem ngocin itmaina macfigot. Kombic kombic amna moröma mano Gamaliel yu ombu sakung nonihon gendic nongoru noc fandat nanuna nocho kombingbödehat. Tongo nocho‘ Kopotorochon nongoru tandup towa’ yongo irotna aranggum toup uuna koing sogot. Soni ambarac toroc kiap önga tangma worocotma nocho tongidot. Irotna aranggum uuna nocho owi amna kombing tobic tobichon uyap tanidangma yu dongya ombungidung. Owihu o amnahu nocho yu fogit akep tongga yi bucin fohongidot. Öret socsoc böchon amna dugo o Yuda nanohon amna dugo yui ambarac nochon toroc kiap wo kombingbödeang. Tongo yu ogep worochon fatno kanup. Bongono au wömai nocho kombing tobic tobic suraro Damaskas bucin idungma yu fogida Yerusalem mata youpdec fohong yuangot’ yongo kombigot. Tongo nocho öret socsoc böchon amna dugo ot onguna yuho‘ öc, ogep tiruc’ yongo nucni Damaskas bucin idungma yuha yongburoc bapiya au irim tongo namogung. Namuya nocho uyap ongga urop Damaskas ambehecgon edeya apmanodec momdecma yaguno koingo wariwari simbang nocdec ohogoc. “Ohuna nocho gurocdec möngga edeya mata au ingoroc öngkuboc: ‘Sol, Sol, goc yaha noc ti obukoc obukocha taroc’ Ihoroc yuna nocho yogot, ‘Moröma, goc numa?’ ihoroc inoya yuho nanogoc, ‘Nocu Yesu Nasaretma gocho noc ti obukoc obukocha taroc.’ Yu ihoroc nanogoc mahong amna nocot idungma yu yagunogon agung, matano wömai tuctugo makombigung. Tuna nocho wönggon inogot, ‘Moröma nocu tingting sinom towa yongo kombiharoc?’ Ihoroc yoya Morömaho nanogoc, ‘Goc idongmina Damaskas bucsae ongoi. Wocin wömai amna auho gocot engmuna nocho youp soworengsitma woroc ganong tuctuc tangoc.’ Ihoroc nanuna nucnaiho obuna sogitmuya Damaskas nangat tonggung. Yagunho wömai koingo sinom danna sakang namuna danna sum fadoc. “Nocho Damaskas wocin edeya amna au mano Ananaias yu nocot eboc. Yu wömai Kopotorochon nongoru sumboda worochon toroc itongidoc. Worocha tongga Yuda nano wocin ididungma yu Ananias anggendingidung. “Oro yuho nocot ambehecgon engmuna ingoroc nanogoc: ‘Sol oröcna, dara wönggon forihi.’ Ihoroc nanuna wohogon danna orokuna nocho yu agot. Aayai yuho nanogoc, ‘Ombusakung nonihon Kopotoroc yu‘ gocho inoin irot kombic kombic tuctugo kombiangoroc’ yongo goc eragoc. O ihorocgon‘ gocho yuhon Nongnongo Amna wo angtangtang tongga yuhon duc matano kombihi’ yongo Kopotorocho goc soworegoc. Tongo gocho yuhon youp amna itmina manomano agorocma orin kombigorocma worochon yong tuctuc mata owi amna ambarac fandat inong tongungoroc. Oro goc tong unim tirocha. Goc idongga wömunoya Yesu indangga yuhon madec yamuc guiya yuho turongoya sac tongdup tong gamontac.’ Ananias yu ihoroc nanogoc. Tuna mit nocho Yerusalem ongmaina öret socsoc bucin dönac yongga itmaina duc itu togoc. Duc itu tongmaina Moröma aya yu ingoroc nanogoc: ‘Goc karupgon idongmina Yerusalem imi fauna ongoi. Yerusalem nano yu gochon ducdecma nochon fatmata makombing tobining.’ Morömaho ihoroc nanuna nocho inogot, ‘Moröma, Yerusalem nano yu nochon foro kombingbödeang. Yu wömai kombiang, nocho osuc itongmaina Yuda nanohon fatmata yocyoc bucin woce woce öngmaina kombing tobic tobic owi amna fogito tosipdec dongga yi bucin fohong yungidot. “Ihoroc toya yuho gochon youp amna Stiven wuya omboc. Tuya bongono wocinu wömai nocho ambehecgon itmaina Stiven wot omom togungma worochon tec tohomumöcno yangtoregot. Tongo nocho yuhon toroc kiap wömuno wo aaya ogep idoc.’ Nocho ihoroc inoya Morömaho nanogoc, ‘Goc Yerusalem imi fauna ongoi. Nocho goc ganong muaya goc korungon ongmina bumbumyi nano ot ongungoroc.’ Morömaho ihoroc nanogoc.” Polho bumbumyi nano ot onggongon mata yogocmaha tongga owi amnaho wo kombingga ec imuya ambaracho kararat yongmuya yogung, “Wuya ompun. Amna ihorocnoho guroc koroc ngocin wec itongicha.” Yu ihoroc kararat yongmuya tecno fuu deuya morop morop fogito dedec muyu woce woce moruya ögung. Ihoroc tuya namba wan ofisa yu tawa amnani inuna yu Pol sogito ino gombo ganang tonggung. Gombo ganang tohuya ofisaho tawa amnani inogoc, “Sonu amna ngo bokotdec ficurong imongmuya yuho owi amna yaha mambodungmahon foro ninuna kombina.” Ihoroc yuna tawa amnaho Pol sogida orung oburo fetho siuya Polho ofisa inogoc, “Kombihi, nocu Röm kantrihon morömo. Sontho noc mata youpdec abe matohongnui bokotdec notnotha woi angit itachu nuhun.” Ihoroc inuna tawa amnahon ofisanoho mata woroc kombingga soroc yongmuna namba wan ofisaot ongga inogoc, “Oro goc amna worocha ting tontaroc? Yu woi Röm kantrihon morömo au yo.” Ihoroc inuna namba wan ofisaho mata woroc kombingga Polot ongmuna inogoc, “Goc nanti, goc boinno Röm kantrihon morömo itarocha woha muno?” Yuna Polho yogoc, “Noc boinno sinom Röm kantrihon morömo.” Ihoroc yuna ofisaho inogoc, “Kombihi, noc‘ Röm kantrihon morömo itiwa’ yongo möneng koböcma sinom gavman imongga Römphon morömo itat.” Ihoroc yuna Polho yogoc, “Nocu ihoroc muno. Macnaho bauna nocho Römphon morömo idot.” Ihoroc yuna tawa amnaho yu bokotdec wotwotha togungma yu mata woroc kombingga Pol imu fauna onggung. Onguya namba wan ofisaho Pol sendec orung oburo fetho sigocmaha kombingbanac togoc. Yaha Pol yu Römphon morömo idocmaha. Oro kembotsum namba wan ofisaho ingoroc kombigoc, ‘Yuda nano yu foro yaha sinom Pol mata firing tarang’ ihoroc kombingga yu Pol asan imongga mata siuna öret socsoc böchon amna moröma orin Yuda nanohon amna dugo yu engsuran togung. Engsuran tuya ofisaho Pol yangato teuna amna morömaho yangamin idongga idoc. Woce itmuna Pol yu amna dugo daro nongnongo foring yangga inogoc, “Oröc ori nocho osucgon Kopotorochon youp tongga engga önga itat. Tongo nocu nochon tong bumbumna au makombit. Muno, nocu Kopotorocho yangamin sacsago itat.” Polho ihoroc yogocmaha öret socsoc böchon amna dugo Ananaias yu amna Pol tan idungma‘ dugodec wodarut’ yongo inogoc. Inuna Polho ec imuna Ananaias inogoc, “Ihoroc muno, Kopotorocho goc gentac. Godiba wömai goc amna moröma itaroc mahong irodan wöntucmunoho foc tac. Gocu gendic nongoru tanmina nochon mata yi bödec bödecha taroc mahong goc gaka gendic nongoru gumanmina noc komong notnothon mata yaroc.” Ihoroc inuna amna Pol tan idungma yu inogung, “Gocu Kopoto-rochon öret socsoc böc angtorec amna dugoha yong samborec mata inirocha!” Ihoroc yuya Polho yogoc, “Oröc ori, noc ingo makombit, amna wo yu öret socsoc böchon amna dugo. Iho kombinggahai wömai noc yong samborec mata mayam. Yaha Kopotorochon bapiyadec mata ingoroc itac: ‘Sonu amna moröma soniha yong samborec yongitninga.’” Pol yu kombigoc, amna dugo ngo suran togungma auma wömai Sadyusihon toropdecma o auma wömai Farisihon toropdecma. Worocha tongga yu‘ ficfuc yudec öngkupun’ yongo ingoroc mambodoc: “Oröc ori, nocu Farisihon toropdecma. O nandöngna yu ihorocgon Farisi amna idoc. Worocha tongga nocu ingoroc kombing tobihat: Omimaho wönggon wekongga idongonahing. Nocho ihoroc kombingitatmaha tongga sontho noc önga ngo mata youpdec tohong nuang.” Polho mata ihoroc yuna karupgon Farisi orin Sadyusiho ficfuc tongmuya yong osut morö togung. Wömai yaha, Sadyusiho wömai ingoroc kombingidung: Omimaho kumkumonma maidongoning. O sum yaruhu o dogu boyömohu yui maeng. Yui ihoroc kombingidung mahong Farisiho wömai‘ wo ambarac boinno idang’ yongo kombingidung Worocha yui Polhon mata kombingmuya koreng moröma togung. Ihoroc tongmuya Farisi auho idongga‘ Pol tongfat yena’ yongo mata koingo ingoroc yogung, “Nonu amna ngo anaya yudec tong bumbum au maec. Non makombimon, sum yaruhu o dogu auhu yu mata inuna yac yo.” Ihoroc yuya mata yong osut moröma sinom tongmuya Pol wo wodiun tuya namba wan ofisaho woroc yangmuna‘ Pol tuya omicyit’ yongo tawa amna inuna yu ongga Pol sogito tawa amnahon gomboin tonggung. Tuna kumbong wocin wömai Morömaho Polot engmuna inogoc, “Goc koing songga iti, botirocha. Goc urop Yerusalem ngocin nakain fatmata ogepma yong morögigoroc. Tongo oipmonu wömai gocho Röm taun woce ongmina nochon fatmata sa woce yong morögiangoroc.” Morömaho Pol tong koing toctoc mata ihoroc inogoc. Oro kembotsum wömai Yuda amna auho öpgon suran tongmuya‘ Pol wot omom tona’ yongo irot tungu singga mata godingmu fauna ingoroc yogung, “Nonu nacno yamuc manai itmanaina ongga Pol wot omom tontamon. Wot omom tongga mit wönggon nacno yamuc nanahamon.” Oro amna yong koing mata wo yogungma worochon nambano wömai 40 ihoroc idung. Tongo yu öret socsoc amna dugo orin surarohon dugo yuot ongmuya inogung, “Nonu Pol wotwotha irot tungu singo mata godingmana fadoc. Non nacno yamuc manai itmanaina ongga Pol wot omom tontamon. Wot omom tongga mit wönggon naantamon. Worocha son amna dugo son muyu non tongfat nengga mata siuya tawa amnahon namba wan ofisa yuot ongoun. Mata ingoroc singimarut: ‘Polho wönggon inoin foro tuctugo yuna kombina. Worocha gocho yu yangato noniot ngocin tepi.’ Oro son mata ihoroc siuya uuna wömai nontho Pol uyapdecgon gön tonaya ehuna wot omom tontamon.” Yuda amna worocho Pol wot omom toctochon mata yong torop ihoroc sigung. Tuna Polhon tipno yu mata woroc kombingga karupgon tawa amnaho gomboin öngga bapno angmuna worochon garacno inogoc. Inuna Pol yu tawa amnahon ofisa inong yongo inogoc, “Amna berac ngo namba wan ofisaot yangat tongoi. Yu yongburoc mata au inuna kombihun.” Ihoroc inuna ofisaho wabkarac wo yangato namba wan ofisaot tongga inogoc, “Amna yi bucin itacma Pol, yu‘ amna berac ngo morömaot yangato tia yu mata au intun’ yuna woroc nocho ngo gocot yangat tepatma.” Ihoroc inuna namba wan ofisa yu wabkarac wo oburo sogiuna obmukusuc aramo öke ongmunya inogoc, “Goc yaö mata nanoc nanocha kombiharoc?” Ihoroc inuna wabkaracho inogoc, “Yuda nano yu Pol wot omom toctochon mata yong torop sigung. Yu wömai goc ganong yucyucha mata ingoroc siuya gocot ehantac: ‘Kembot Pol wönggon nonot siya epun. Ehuna nonu wönggon yuhon foroha inong ac tongga tuctugo kombina.’ Yu wömai mata ingoroc godingmu fadoc: ‘Nonu nacno yamuc manai itmanaina ongga Pol wot omom tontamon.’ Wohai gocu yuhon duc wo kombirocha. Amna wo yingma worochon nambano wömai 40 ihoroc, yu urop‘ Pol wotna’ yongo uyapdec gön tongga idang.” Wabkaracho ofisa ihoroc inuna kombingga yu amna berac mata orongi ingoroc inogoc, “Gocho mata ngo nantarocma amna au inirocha, muno sinom.” Ihoroc inuna wabkarac wo onggoc. Oro namba wan ofisa yu ofisa yai inong yuna ehunya inogoc, “Sot tawa amna 200 ihoroc feng suran tarun. O ihorocgon tawa amna 70 bot hosidec itongidangma woroc feng suran tarun. O ihorocgon tawa amna 200 sarupdec emoc tongidangma yu feng suran tunya ambaracho tong arangarang tongga idarut. Tongo kumbong 9 kilokdec wömai sontho Pol yangato Sisaria tongorut. Tongo sot Pol ihorocgon bot hos au imunya worocdec ongontac. Ihoroc tongo sotu Pol ogepma sinom angtoreuya yapmu wömuno au yudec öngkuicha. Ihoroc tongga yangato gavmanthon moröma Feliks yuot tohong yuarut.” Yu youp mata ihoroc inongga mit gavmanthon Feliksha bapiya au ingoroc irim togoc: “Sep ogep sinom gavman amna moröma Feliks. Noc Klodias Lisias, nocho bapiya ngo siaya gocot ongeyac. Nochon yongburoc mata ingoroc, Yuda nano yu amna ngo sogito foyop wot omom togung. Ihoroc tuya nocho amna worocha kombitma yui Röm kantrihon morömo au. Ihoroc kombingga nocho tawa amna inoya ongmanaina yu tongfat yengga böc noniin yangat tebomon. Tongo nocu‘ yu foro yaöha sinom amna ngorocha mata firing tarang, worochon foro kombiwa’ yongo yu yangato Yuda nanohon surandec tohong yugot. Woce tohong yungga kombigotmai yu tong bumbum au matogoc. Worocha nonu yu yi bucin masinin, o wot omom matonin. Muno yu komong Yuda nanohon gendicno yamberuna yu toup sinom ec imogung. Ec imuya yu amna ngo wot omom toctochon yong torop sigung. Foro worocha tongga nocho yu karupgon siaya ngo gocot epacma. Tongo nocho amna mata firing tandungma ingoroc inogot, ‘son muyu gocot ongmuya mata sonihon foro goc ganong tuctuc tuya gocho angsoworeiruc,’ ihoroc inogot.” Namba wan ofisa yu yongburoc bapiya ihoroc irim togoc. Tuna sa kumbong diuna tawa amnaho ofisaho inogocma woroc-hon toroc Pol yangato böcsa au mano Antipatris woce tonggung. Woce tongmuya kembotsum wömai tawa amna auho yu ibaru fauna Yerusalem onggung. Onguya tawa amna bot hosidec itongidungma yuhogon Pol yangato böcsa Sisaria woce tonggung. Sisaria ongkungga ofisaho bapiya imogocma woroc gavmanthon moröma Feliks yu imogung. O Pol ihorocgon yuot yangat tonggung. Tuna Feliksho bapiya woroc embato Pol inogoc, “Goc saya nahema?” Ihoroc inuna Polho inogoc, “Noc Silisia gurocinma.” Ihoroc yuna Feliksho inogoc, “Amna gocha mata firing gandungma yu epnahingan bongono wocin wömai nocho gochon mata kombing soworeangot.” Ihoroc inongga tawa amnaho Pol sogito Heröthon gavman bucinyangato yi bucin tohogung. Oro sep youp toctoc 5 ihoroc bödeuna öret socsoc böchon amna dugo mano Ananaias yu Yuda nanohon amna dugo au orin Röm nanohon nongoru mata kombic kombic amna au mano Tertulus, yu ambarac yangada Sisaria fohogoc. Yangat fonguna yu gavmanthon moröma Feliks yuot ongmuya Polhon matahon foro inogung. Ihoroc inuya Feliksho Pol inong yuna ehuna Tertulusho forosingga Polha mata firing tanto ingoroc yogoc, “Amna moröma Feliks, gocho non Yuda nano ogepma sinom ning torengitarocmaha tongga non ogepgon itmanaina emoc au maöngkuboc. O goc gavman youp ogepma sinom tongmina mepmo noni dongyi bödegung. Non ambaracho gochon toroc kiap ogepma angmanaina irot ogep moröma sinom kombiamon. Yuda nano böcsa danong non kombiamon, goc amna moröma sinom itaroc. Worocha non gang gendingmanaina ecec sinom ganamon. Oro nonu‘ gochon bongono tongsamborec toninyit’ yongo mata ubarago mayonin. Muno nonu mata docutnogon yonaya gocu woroc kombing nimpi. “Nontho amna ngo anaya yu tong bumbum koböc tongitac. Yu wömai amna torop au mano‘ Nasaretma’ yuhon dugo itac. Tongo yu sa woce woce itongmuna Yuda nano irot sakang imuna yu koreng tongmuya emoc tongidang. Oro öngahemgonu yu öret socsoc bucin öngmuna wo Kopotorocho yangamin tong betbet toctocha togoc. Ihoroc tuna nontho yu karup sogit akep togomon. *** Wohai gakabut amna wo iniya yuna tuctugo kombiantaroc, nonthon mata noni woi boinnogon.” Tertulus yu ihoroc yongbödeuna Yuda amna yuot ebungma yu matano tong koing tongga yogung, “Mata ngoi boinno.” Ihoroc yuya gavman amna Feliks yu oburoho Pol toroc au tong-imuna Pol yu mata ingoroc yogoc, “Nocho kombihat, gocu biruc koböc Yuda nanohon mata yangsoworengitarocmaha nonthon foro kombingbödeharoc. Worocha noc borongdetmaina mata ökene ingoroc iban kampiwa. Sep youp toctoc 12 ihoroc idina noc Kopoto-roc yong kumeng imoc imocha Yerusalem öret socsoc bucin ögot. Nocho woce edeya owi amna koböcmaho nagung. Worocha goc ogep yu inong ac tia yu ganup, nocho mata boinno yatha woha muno. Oro amna wo nocha mata metec yingma yu wömai kombingbödeang, nocho öret socsoc bucin yong osut mata au mayogot. O ihorocgon nocho Yuda nanohon fatmata yocyoc bucinthu o sa auhonthu‘ emoc tarut’ yongo suraro irotno masakang imongidot muno sinom. Nocho yapmu wömuno matogot mahong yu önga nocha mata komanang sinom firing narang. Yui forono muno yang. “Oro mata tungugon wömai yu boinno ying, nocu Yesuhon uyap tanmaina ombusakung nonihon Kopotoroc yu yong moröng imongitat. Uyap ngorocha wömai yu‘ Uyap wontucmuno’ ihoroc yongidang. Nocho kombiaya gendic nongoru mata irim toctocyi idangma worocho ambarac boinno idang. O ihorocgon Kopotorochon yong tuctuc amnaho mata yogungma wo ambarac nocho kombing tobihat. Amna ngo nocha mata metec yingma yu ingoroc kombing tobingidang: Kopotorocho amna nongnongohu o amna wömunohu yu ambarac omocdecma doun wekonahing. Oro nocu wömai kiapmo worocgon kombing tobingitat. Worocha tongga nocu bongono muno Kopotorocho yangamin orin owi amnaho yangamin eran itongmaina tong bumbum matongitat. “Nocho sa ubarago sinom Yerusalem korungon itongedeya biruc koböc bödegoc. Korungon itongmaina öngahemgon nocho ibara fauna wönggon Yerusalem engmaina manomano owi amna uroci tongfat yecyechon fengga nakain suraro imogot. O ihorocgon nocho‘ öret socsoc bucin öret socsoc youp towa’ yongo ebot. Tongo nocho tong bumbumna muno Kopotorocho yangamin sacsago itmaina öret socsoc youp tongga edeya Yuda amna au Esia gurocinma yu engmuya nagung. Yuho nagungan bongono wocin wömai owi amna koböcmaho nocot maidung. O nocho owi amna irot sakac sakac mata au mainogot. Nocho tong bumbum au matogot mahong togotanu wömai amna Esiama yu gocho yangamin ngocin itmuya nocha mata firing nerup. Wohong yu ngocin maeng. Worocha amna ngocin idangma yu muyu nocho yaö tong bumbum togotma worochon foro tuctugo nanuya kombina. Nocho mata tungu yogotma worochong yu oröc matong imochu. Nocho yuhon mata youpdec itmaina ingoroc mambodot: ‘Noc boinno sinom kombing tobihat, owi amna ambaracho omocdecma wekongga idongonahing. Mata worocha son noc mata youpdec tohong nugung.’” Polho mata ihoroc yongbödeuna gavman amna Feliks yuho yogoc, “Mata youp ngocin bödehun. Namba wan ofisa Lisias yu ehangocan bongono wocin wömai nonu mata ngo sakana fiuna nocho ya böde-angoc.” Feliks yu wömai kombing tobic tobic surarohon foro urop kombingbödegoc. Tongo yu tawa amnahon ofisa ingoroc inogoc, “Pol sogito yi bucin tohong yuarut mahong sendec akep toninga. Muno son muyu nip orugi yu yang banauya yu ogep yi bucin engmuya Pol manomanoha tongfat yengitnung.” Oro sep youp toctoc auho bödeuna Feliks orin oweno mano Drusila yu yi bucin ebomoroc. Feliks oweno yu Yuda owi au. Yu ehunya tawa amnaho Pol sogito yuot teboc. Teuna Polho Feliks orin oweno Yesu Duic kombing tobing imoc imochon foro inong tuctuc tuna kombigomoroc. Kombiunya Polho Kopotorocho yangamin nong-nongo idithon mata orin‘ amnaho inoin idit itonggong angitgon angtorengitnung’ yongo worochon foro fandat inogoc. Tongo mit yu yogoc, Kopotorocho owi amna ambarac mata youpdec fohong yuangoc. Polho ihoroc fandat inuna Feliks woroc kombingga botongga yogoc, “Urop, imi fahun. Oipmonu nocot bego au idinai wömai nocho mata siaya wönggon ehiruc.” Feliks yu komong ducha Pol ihoroc inogoc mahong irotnon wömai yu‘ Polho möneng nampun’ yongo kombigoc. Worocha yu bongono bongono Pol inong yuna mata mata yongidomoroc. Ihoroc tongga idinya biruc yai ihoroc bödegoc. Tuna mit gavmanthon au mano Porsius Festus yuho Feliks mongurac togoc. Ihoroc tongo Feliks yu‘ Yuda nanoho nocha irot ogep kombiarut’ yongo Pol ma asan imogoc. Tuna Polho yi bucingon idoc. Oro Festus yu engmuna gavman youpno forosingga Yuda nanohon namba wan gavman idoc. Youpno forosiuna sep youp toctoc anfi bödeuna yu Sisaria imun fauna Yerusalem ögoc. Woce öngga idina Yuda nanohon öret socsoc böchon amna dugo orin surarohon amna moröma yu Festus ot ongmuya Polha mata firing tandung. Mata firing tanda‘ Festusho irot ogep au nimpun’ yongo ingoroc kiring imogung, “Goc muyu Pol inong muya yu wönggon Yerusalem ngocin epun.” Yu wömai‘ uyapdec Polha gön tongga wotnaya ompun’ yongo Festus ihoroc inogung. Ihoroc yuya Festusho inogoc, “Pol yu Sisaria böcsadec yi bucin itac. Bongono docutnogon wömai noc nakabuc Sisaria woce ongungot. Worocha son amna dugo auho nocot kondonggon ongonahamon. Woce ongmanaina nocho matano ansoworeaya anaya Polho tong bumbum au tunai wömai nocho yuhon mata ya bödeangoc,” ihoroc yogoc. Oro Festus yu sep youp toctoc 8hu o 10thu ihoroc Yerusalem itmuna mit Sisaria onggoc. Woce ongga itmuna kembotsum‘ Polhon mata angsoworewa’ yuna tawa amnaho Pol yuot yangat tebung. Yangat teuya Yuda amna dugo Yerusalemma ebungma yu Pol tong arenggumbec tongo Polha mata koböcma sinom firing tandung mahong matanohon foro wömai eran maöngkuboc, yu forono muno yogung. Yu ihoroc yongbödeuya Polho mata ökene ingoroc ibandoc: “Nocho tong bumbum au matogot. Nocho Yuda nanohon nongoru tungu au magumandot. O ihorocgon öret socsoc böc wocin yapmu wontucmuno au matogot. O nocho Röm nanohon Sisa King yuha mata metec au mayogot.” Pol yu ihoroc yuna Festus yu‘ Yuda nano irot ogep impiwa’ yongo Pol ingoroc inogoc, “Nocu gochon mata Yerusalem bucin angsoworec soworecha kombihat. Goc tingting kombiharoc, ogep Yerusalem ongonampha woha muno.” Ihoroc yuna Polho kombiuna angit maidina mata ökene ingoroc iban imogoc, “Suran ngo tamonma ngomai Sisahon mata youp toctoc suran. Worocha suran ngorocho nochon mata yu bödeun. Noc yapmu tong bumbum au Yuda nano matong imogot. Gakabuc wo urop ogepma sinom kombiharoc. Nocho tong bumbum au omomphon tamma, oro wömai ogep omem. Wohong Yuda nano ngo yu mata forono muno firing naranganu wömai amna auho noc sogito yuho oburodec sicsicno woi maec. Worocha nocho ingoroc kombihat: Römphon namba wan king Sisa yuho nochon matanahon foro angsoworengga yun bödehun!” Ihoroc yuna kombingga Festus yu tongfatyecno ot mata inun ganun tongmuya mit Pol ingoroc inogoc, “Gocu Sisaot onggonga yarocmaha Sisaot ongungoroc.” Oro sep youp toctoc au bödeuna king Agripa yu natno Bernaisiot Festus acacha Sisaria böcsadec ebomoroc. King yan natno yu sa ubarago wocin idomorocmaha bego öngkuuna Festusho Polhon mepmo king Agripa indagoc. Tongo yu ingoroc inogoc, “Feliksho gavmanthon moröma idocan bongono wocin yu amna au yi bucin tohong yuuna abeiho wocin itac. Woce idina nocho Yerusalem ongoya Yuda nanohon amna dugo yu amna worocha mata metec toup yongga‘ wuya ompun’ yongo ihoroc nanogung. Ihoroc yuya nocho yuhon mata ingoroc iban imogot: ‘Non Röm yongga idamonma nonu amna au komanang wot omom matongidamon. Muno osuc amna worocho ayami mata youpdec tohong yugungma yuhon mata kombingga mata urago inontac. Inuna mata soworec soworec amnaho yuhon foro angsoworengga matano yun bödengitac.’ Tongo nocot amna dugo ot non ambarac‘ yuhon mata kombina’ yongo Sisaria ngocin ebomon. Engmanaina tong unim matogomon. Muno kembot-sum non mata youpdec öngonaya tawa amnaho Pol yangat teuya idoc. Woce idina Yuda nanoho Polha mata firing tandung mahong nocho Polhon wontucmuno au magot. Muno, yui komanang inoin yong moröng kiapha yong osudung. O ihorocgon amna au osuc ombocma mano Yesu yuha mataho emoc togung. Polho wömai yogoc, ‘Yesu yu wec itongeyac.’ “Oro yu Yuda nanohon manomanohagon yong osudungmaha tongga nocu‘ mata ihorocno tingtingno sinom kombing soworeantat’ yongo makombigot. Worocha noc‘ Yerusalem ongmanaina Polhon mata woce soworenahamon’ yongo kombigot mahong Polho muno yogoc. Muno yongo kiringga yogoc, ‘Namba wan king Sisa yuho nochon mata angsoworehun’ ihoroc yuna nocho yu wönggon yi bucin tohong yuaya yu wocingon idina ongga uyap au öngkuuna Sisaot ongungoc.” Festus yu Agripa ihoroc inuna yuho yogoc, “Noc nakabuc amna worochon dugodec matano kombiwa.” Ihoroc yuna Festusho yogoc, “Oro kembot kombiruc.” Oro kembotno wömai king Agripa orin natno Bernaisi yu tongfatfatno fingga mitimoni sinom mata yocyoc bucin ögomoroc. Unya tawa amnahon ofisa orin Sisariahon amna dugo yu ambarac engsuran tongga wocingon idung. Eng suran tongga itmuya Festusho yuna tawa amnaho Pol yangat tebung. Yangat teuya Festusho idongga yogoc, “King Agripa, o amna au ngocin idangma son ambaracho amna ngo aarut. Yuha wömai Yuda nano Yerusalem idangmahu o ngocinmahu, yu ambarac toup kiring namongga‘ wuya ompun’ yongo koreng morö tongidung. Tuya nocho yuhon mata angsoworegot mahong tong bumbum au wot omomphon toroc wömai noc maat. Worocha yu orung in mahong Sisaot onggonga yogocmaha tongga nocho yu siaya Sisaot onguna yuho matano angsoworeangoc. Wohong nocho yuhon tong bumbumno maatmaha yaö mata irim tongga siaya Sisaot ongoun, woi makombit. Worocha tongga king Agripa, nocho amna ngo gocot orin amna moröma au ngocin idangma sonot yangat tepat. ‘Polho mata yuna son ambaracho kombing soworengga tong bumbumnohon foro noc nanarut’ yongo kombihat. Tong bumbumno eran idinai wömai nocho wo irim toya Sisaot ongoun. Nocu wömai ingoroc kombihat: Nonu amna au tong bumbum matogocma yu komanang Sisaot sinaya onggongno woi angit maic.” Oro Festus yu mata ihoroc yongbödeuna king Agripaho Pol inogoc, “Goc ogep gakain mata foroya yia kombina.” Ihoroc yuna Polho oburo tuun fadauna ingoroc yogoc, “King Agripa, nocu kombihat, gocho Yuda nano nonthon foro noni kombingbödeharoc. O non Yuda nano nonu gendic nongoru noniha yong osut tongidamonma woi goc ambarac kombingbödeharoc. Worocha tongga nocho önga nakain foro gindac gindacha borongdehat. Yuda nano ngo yu nocha mata metec toup yongidang. Worocha nocho önga ngo worochon mata ökenne ganoya kombingga angsoworehi. *** “Yuda nano ambaracho wömai nochon itonggong kiapna kombingdup tang. Forosingga nocho obugu itmaina nochon sae wocin ida ongga mit wömai woroc ongga Yerusalem idot. Nakain itonggongnahon kiapna woi eran sinom itac. Amna dugo ngo idangma yu sa ubarago sinom noc kombing namongöang. Yu urop kombingdeang, nocho osuc Farisihon toropdec sakaa fiuna gendic nongoru noni ambarac tandup tongidot. Nocho tungu au maima fadoc. Muno nocho gendic ambarac sumbotdup tongidot. Woroc wömai yuho ogep ganong tuctuc tup. “Oro önga wömai yuho noc ngocin mata youpdec tohong nuang. Tohong nuangmahon foro wömai ingoroc, Nocu‘ Kopotorocho ombusakung noni mata godingmun fat imogocma worocho boinno ongkupun’ yongo torengga itat. Israel nanohon feno 12 yu ihorocgon kumbongu o apmanohu Kopotorocha yong moröng imongidang. O yu Kopotorochon irotgon tantantha youp morö tang. Wömai yaha yu ihorocgon‘ Kopotorocho mata godingmun fadocma worochon boinno öngkuuna ana fehun’ yongo torengga idang. Mayain king Agripa, nocho yapmu worochagon torengga itat mahong Yuda nano ngo yu noc mata youpdec tohongnuang. Foro yaha sinom sonu ingoroc kombingidang, ‘Kopotoroc yu amna omima madoun wekoning.’ “Osuc wömai nocho ihorocgon kombing tobic tobic suraro toup sinom ayam tong imongo Yesu Nasaretmahon mano tong samborec tongidot. Öret socsoc amna dugo yuhon madec wömai nocho Yerusalem sae Yesuhon suraro dongya obökuya yi bucin fohong yungidot. Fohong yuya mata soworec soworec amnaho‘ wot omom tarut’ yongo matano yun bödengidocma wömai nocu woroc tong koing tongidot. Nocho fatmata yocyoc böc woce woce öngmaina Yesuhon owi amna mepmo moröma sinom imongidot. Nocho yu dongga‘ yuho Yesu imu fauna yuha yong samborec yarut’ yongo kiring imongidot. Tongo noc youp worocha wömai irotnaho aranggum toup uuna nocho böcsa korungon idtonggungma woce itongmaina yu dongya obukongidung. “Oro bongono auho öret socsoc amna dugoho noc nanong muuna nocho Yesuhon toropni dongya moin toctocha Damaskas woce onggot. Oro king goc onggim sihi. Sa apmanoha 12 kilok bongono ihorocnoha wömai nocho uyapdec ongtonggot. Ongtongga aaya yaguno auho karupgon ohongga nocdec tun waringmun mögoc. Yaguno worocho sephon yaguno anggiratno sinom tongo engmuna nakaot nucnaiot non ambarac yaguno möng nimogoc. “Tuna non ambarac möngga gurocdec ohongbödegomon. Tuna nocho kombigotmai duc mata auho Hibru matadec ingoroc nanogoc: ‘Sol Sol! Gocu yaha sinom noc ti moin toctocha taroc? Gocu‘ yapmu moröma gesönobarac wo woda gesöno tohowa yongo taroc mahong woi ti matontac.’ Ihoroc nanuna nocho inogot: ‘Moröma goc numa?’ Ihoroc yoya Morömaho nanogoc: ‘Nocu Yesu, gocu noc ti mointocgon tongöharoc. Goc idongga iti. ‘Goc wo nochon youp amna iti’ yongo temongma öcöcha öngkung gampat. Tongo goc ongmina yapmu önga öngkung gamocma orin manomano mit gindaangotma woroc yong fandat tongungoroc. Nocho gön tong gamoya Yuda nanohu o bumbumyi nanohu yu yapmu wöntucmuno matong gamoning. Nocho goc ganong muaya gocho yuot ongmina‘ dan foric tarut’ yongo fatmata ogepma inangoroc. Iniya yu kumbong imu fauna yagunodec itnahing. O yu dogu kopothon koing socsoc me imongga Kopotorochon owi amna itnahing. Ihoroc tuya Kopotorocho yuhon turongo dongyun fat imuya yu nakain kunkun toropot sakau fiangoc. Owi amna noc kombing tobing namontangma yu wömai nakain kunkun torop idang.’ Morömaho ihoroc nanogoc.” Polho matano sakaun fiuna wönggon yogoc, “King Agripa, duc mata wo momdecma öngkung namogocma woroc wömai nocho magumandot. Muno, noc Yesuhon fatmata osuc Damaskas nano forosingga fandat inogot. Tongo mitu noc Yerusalem öngmaina Yerusalem nano fandat inogot. Tongo mit nocho ongmaina Yudia guroc danong itongmaina yu fandat inogot. Tongo mit nocho sa korungon itongmaina bumbumyi nano inong tonggot. Fatmata ogepma wömai nocho ingoroc yong fandadidot: Son irotsoni ibanmuya Kopotoroc kombing tobing imarut. Tongo kombing tobic tobic sonihon werantha son muyu toroc kiap wöntucmuno soni dongyu fauya toroc kiap ogepmagon tongitnung. Ihoroc tuyai owi amna ambarac toroc kiap ogepma soni yangga ingoroc kombinahing: ‘Boinno sinom son irotsoni ibanmuya Kopotorochon owi amna idang.’ “Nocho mata ihorocno yong fandadidotmaha tongga Yuda nanoho noc öret socsoc bucin sogida foyop not omom togung. Wohong Kopotorocho tongfat neuna ogepgon idtepat. Tongga nocho önga ngoin itmaina amna komongnohu o amna morömahu ingoroc kanong tuctuc towa: Nocho Mösehon mata orin Kopotorochon yong tuctuc amnani mata yogungma woroc mayembotat. Muno sinom, yuho‘ ihoroc ihoroc öngkuangoc’ yongo irim togungma worocgon wömai nocho yong fandaditat. Yuho wömai ingoroc yogung, ‘Duic yu focfoc morö sumboda omongga owi amna omocdecma wekoc wekochon dugo siangoc. Tongo yuho yagunohon fatmata Yuda nano orin bumbumyi nano yu fandat inangoc.’” Polho mata ihoroc yuna Festus yu mata wo kombiuna angit maina Polhon mata gumanda kararat inongo yogoc, “Pol, goc bumbum yaroc. Goc kombic kombic morö sogidorömaha bumbum yaroc.” Ihoroc yuna Polho yogoc, “Amna moröma Festus, nocho mabumbum yot. Muno, nochon mata ngoi foronobarac yo. King Agripa yu mata ngo yatma kombingbödehac. Worocha nocho mata erangon kanogot. Yesuhon fatno woi öp maec. Worocha manomano öngkubocma woi yuhon daro orin onggimo mang yembodoc. King Agripa goc mata ngo yong tuctuc amnaho irim togungma wo kombing tobiharocha woha muno? Noc urop kombihat, goc kombing tobiharoc.” Polho ihoroc yuna king Agripa mata ökene ingoroc inogoc, “Tingting oro, gocu bongono docutnohagon Yesuhon fatno nantaroc mahong goc kombiharoc, noc urop irotna ibanda Yesuhon toropdec sakaa fihac yo, woi muno sinom.” Agripa yu ihoroc yuna Polho inogoc, “Bongono docutnohu o bongono ubaragohu noc Kopotorocha dönac ingoroc inontat. Gocot amna torop au ngocin idangma yu nochon mata kombingga noc simbang itbödearut. Worochoi oro, yi orongiho kaning könahingno woi noc makombit.” Ihoroc yuna king orin owi amna moröma ambarac idongmuya böc irotno wo imu fauya ongmuya inun ganun tongga yogung, “Amna ngoi tong bumbum au matogoc. Worocha yu yi bucin maic, o yu wot omom matonin.” Ihoroc yongmuya king Agripaho Festus inogoc, “Amna wo yu ogep orung in mahong yu‘ Sisaho nochon mata angsoworehun’ yongo kirigocmaha yu muyu Sisaot ongungoc.” Oro on amna morömaho‘ Pol Röm taun woce ongoun’ yongo yu bödegoc. Yu bödeuna tawa amnaho Polot yi bucinma amna auot fogito‘ ofisa au mano Yulias yuho yangtorehun’ yongo yuot yangat febung. Yulius yu wömai tawa amna torop‘ Sisahon’ ihoroc yong-idungma yudecma. Tuna non Adramitian böcsadec ida girang audec ögomon. Girang worocho wömai böcsa Esia guroc top tan woce idtonggungma woroc yacyacho onggonga togoc. Masedoniama amna au Tesalonaika taundecma mano Aristakas yu woi nonot idina non ambarac uyap forosingga onggomon. Uyap forosingga ongmanaina kembotsum Saidon böcsadec ongkubomon. Wocin itmanaina ofisa Yulias yu Pol oröc tong imongmuna kombing imuna Polho orugi auot onguna worocho yu nacno manomanoha tongfat yegung. Tuna non Saidon wo imana fauna ongitnaya sum morömaho girang tamarodec busogocmaha girangho sa muropmo au mano Saiprus worochon menegon onggomon. Ongmanaina Silisia orin Pamfilia guroc yanggirada top yamuc kondong tongga ongga Maira böcsadec öngkubomon. Maira woi Lisia gurocin idoc. Wocin ongkungmanaina ofisa Yulias yu non ningata girang audec fohong nugoc. Girang woi Aleksandria nanohon girang. Worocho Itali kantri woce onggonga togoc. Non Maira imana fauna girango unim unim onguna sep youp toctoc au bödegoc. Ihoroc tuna giranghon youp amnani yu sum muyu muyu busogocmaha youp morö tutuho ong tongmanaina Nidas böcsa ambehecgon ongkubomon. Woce ongkungga ongga sumpho youp morö nimuna sakana fiuna onggongon uyap maöngkuboc. Ihoroc tuna non wönggon ibanna fauna sa muropmo Krit worochon menon ongmanaina Salmone yanggirada onggomon. Giranghon youp amnani yu youp morö tong tonguya Krit nanohon top worocgon sindan tongga böc auhon ongkubomon. Böc worochon mano‘ giranghon idit abam ogepma’ wo wömai böc macno Lasia wo ambehecgon idoc. Sum orongi busogocmaha sa ubarago tong samborec togomon. Tongo urop Yuda nanohon yong moröng bongono bödeuna yabang sumphon bongono eboc. Bongono wocin wömai girangho top yamucdec maitongidung. Tuna Polho garac mata ingoroc yogoc, “Amna kombiarut, nocho urop kombingdehat, nonu önga uyap forosiantamonanu wömai nonu bongono wöntucmuno sinom ana feuna giranghu o yoctec nonihu wo ambarac gorong ongbödenahing. O itonggong noniho ihorocgon bödeantanghu.” Polho garac mata ihoroc yogoc mahong girangon kepten yu‘ muno’ yogoc, ‘ogep ongontamon yo’. Ihoroc yuna ofisa Yulius yu Polhon mata fodingmun onguna kepten orin giranghon morömo yuhon irotgon tantantha kombigoc. O girangho idocan sa wocin wömai sum bongonodec iditno angit maidoc. Worocha tongga amna girang ganang idungma yu koböcho‘ sa wo karup imana fauna Finiks sae ongga woce itmanaina ongga sum bongono bödeangoc’ yongo kombigung. Finiks wömai sa muropmo Krit woce saut tanne ididocmaha sumpho woce toup mabusongidoc. Worocha tongga böcsa worocho girangon idit abam ogepma sinom idoc. Oro sautma sum au engmuna obingogon busuna amna girangdec idungma yu woroc angmuya kombigung, ‘ogep ongontamon’. Ihoroc kombingga girangon angkano wodinaya uuna forosingga Krit nanohon top tangon onggomon. Top tan ambehecgon ongitnaya wohogon sum moröma sinompho sa muropmo Krit kondong tongga eboc. Sum mano‘ not wes sum’ ihoroc yongidung. Sum worocho engmuna girang köreuna top bonipnodec onggomon. Tongo non‘ girangon tamaro ibanaya sa muropmodec ongona’ yongo youp morö tongo tana matuna sumpho girang wo busong taruna ongtonggoc. Tongo sa muropmo obugu auhon mano Kauda woce ambehecgon ongkupnaya sa muropmoho sum obmukusuc tong sopsop tuna non‘ dinggi obugu wo girang morömadec wodinaya itun’ yongo youp moröma togomon. Tongo giranghon youp amnani yu dinggi obugu wo wodiuya girangdec uuna akep tongo sigung. Ihoroc tongo yi koingo sinom fogida girang föbo une omoce fongyu muuya girang wo tong koing tongo sigung. Woroc tongga‘ girang noniho ongga sonorocdec Afrika top tan ididocma worocdec önguna mointoninyit’ yongo angka kiapmo au woi sel simbang wo tomu muuna sumpho girang wagangga köreuna onggomon. Ongga kembotsum sum orin top funfuroho toup nibocmaha giranghon youp amnani yu botongga forosingga yoctec top ganang fongyu mugung. Woroc tuna sep youp toctoc anfinodec wömai yu kombingbanac morö tongmuya giranghon sel orin yi manomano wo ihorocgon fongyu muuya top ganang ohogung. Tuna sum orin top funfuroho toup tongga idina sep youp toctoc koböcmaho irotnon nonu sep orin fitnung yangamo mayagomon. Worocha tongga nonu‘ itonggong noni urop bödeantac’ yongo kombigomon. Oro, sep youp toctoc koböc amnaho nacno managung. Ihoroc tongga Pol yu woroc yango idongga inogoc, “Son amna kombiarut, nocho garac mata kanogotma worocgon tanto Krit sa muropmo wo maimana fadochai wömai mepmo ngo manam. O yoctec manomano gorong ongingma wo woi magorong ongup. Oro önga wömai nocho ingoroc kantiwa: Noniotma amna auho magorong ongic. Worocha irot ogepdec idarut. Giranghogon wömai obukontac. “Kombiarut, nocu Kopotorochon youp amna. Worocha önga kumbong ngocin wömai Kopotorocnaho sum yaru au inong muuna nocot engmuna ingoroc nanoc: ‘Pol goc botirocha. Goc ongmina Sisaho yangamin engoroc. Gocha tongga Kopotorocho amna ambarac girangdec idangma wo yang banauna ogepgon itnahing.’ Sum yaruho ihoroc nanoc. Worocha son ambaracho botoninga. Son muyu koing songga idarut. Nocho boinno sinom kombihat, Kopotoroc yu nanocmahon torocgon tong nimuna non batip itnahamon. Girang ngorocho wömai sa muropmo terodec öngmuna koing songga engoc.” Polho irot tong koing toctochon mata ihoroc yogoc. Oro sumpho toup busongga köreuna non top bonipnodec itongitnaya sep youp toctoc 14 ihoroc bödegoc. Ihoroc ongtongga kumbong bonip giranghon youp amnaniho guroc ambehecgon itacno woi urop kombigung. Ihoroc tongga girangon youp amnani yu yi ubarago tomu muuna top ganang ohuna mita namba embauya ubaragono 37 mita ihoroc idoc. Ihoroc anaya girangho wönggon obmukusuc onguna wönggon mita namba embauya 30 mita ihorocgon idoc. Ihoroc idina‘ girango sop koroc önguna sopho girang fuc ticyit’ yongo toup botogomon. Tongga yu angka 4 ihoroc girang menon fongyu muuya angkaho girang sogit akep togung. Tongo‘ sepho karupgon forihun’ yongo dönac youp orongi togomon. Tuna giranghon youp amnani yu‘ nonihogon öp dinggi sogitmanaina girang ngo karup imana fauna terodec ongona’ yongo amna au tongu yecyecha imanang girang tamaro angka au tomu mucmuchon kiap togung mahong boinno wömai yu dinggihon yino asaruya topdec ohogoc. Ihoroc tuya yangga Pol yu tawa amna orin ofisa inogoc, “Karup, amna wo fogiarut. Yu ongontanganu wömai nonigon ngocin ida gorong ongontamon.” Ihoroc inuna tawa amnaho matano sumboda dinggihon yino mauya komong onggoc. Tuna sa isoc isocha tuna Polho amna mata ingoroc inogoc, “Son sep youp toctoc 14 ihoroc mepmo moröma sumbotmuya nacno manai idang. Worocha son muyu nacno nongga koing socsoc sogiarut. Nocho boinno sinom kantiwa, son ambarac ngo idangma wo maobukoning.” Yu ihoroc yongga nacno sowarango sogito amnaho yangamin Kopotorocha ecec inongo uboto nagoc. Ihoroc tuna amna ambarac irot guc kombingmuya nacno fogida nagung. Amna girangdec idomonma worochon namba wömai 276 ihoroc idung. Yu nacno angit nongbödengga‘ girang mep ticyit’ yongo wit yitno girang irotnon idungma woroc ambarac moruya topdec ohogung. Tuna sep foriuna non sa muropmo fodibo au agomon. Sa worochon mano makom-bigomon. Ihoroc foringga ida top sonorocno ogepma okoce idina angmanaina keptentho yogoc, ‘toroc tongga girangho sonoroc woroc koroc ongoun.’ Ihoroc kombiuna angka orin stia worochon yino kondong tongga sel obugu wodiuya uuna sumpho sogida köreuna ongga urop guroc ambehecgon itnaya girangho sonoroc koroc öngo koing songga idoc. Tongo girang tamaro wo sonoroc ganang omoce sörengmun onguna top funfuroho engo girang menon wagacgon tongga gumanbödegoc. Ihoroc tuna tawa amnaho‘ yi bucinmaho domdomgon ongga korungon ongoningyit’ yongo yu dopdopha matano yogung mahong ofisa Yulius yu Pol oröc togocmaha‘ muno’ inuna madobung. Tuna ofisaho yogoc, “Son suwimphon foro kombiima son suwim tongo osuc top tero ongorut. Oro suwimphon foro makombiima yu wömai girang farang docno au fogitmuya top tero ongurit.” Ihoroc tongo amna ambarac top tero ongkungga batip idung. Non ambaracho top terodec öngga itmanaina kombingga sa muropmo worochon mano‘ Malta’ ihoroc yongidung. Wocin iditnaya komöc muuna sa toup sumfadoc. Ihoroc tongga böc moröm yu oröc tong nimongmuya ep tobing suya non ambarac ep songgonto idomon. Ep songgonto itmanaina Polho ep au yongo feuna gorom au ep ganang wocin idocma worocho ephon mönmöro kombingga sumon ohongmuna Polho oburodec yingmuna genggeng möngga idoc. Ihoroc tuna böc morömpho wo angmuya inohogon inun ganun tongo Polha yogung, “Aarut amna wo yu amna dong omom toctoc amna yu yo. Yu topdec magorong onggoc mahong ngo Kopotorocho yu wontucmunohon urago iban impacma.” Ihoroc yogung mahong Pol yu gorom wo anmun ong ebin ohogoc. Ohuna Pol yu ogepgon idoc, maobukogoc. Böc moröm yu‘ Polhon oburo out töantachu o omentachu’ yongo yu angsic tongga sa ubarago idung mahong yapmu wömuno Poldec maöngkuboc. Worocha yu irotno mongurac tongo yogung, “Yu woi kopotoroc au woha ihoroc tac yo.” Oro yu idungan ambehecgon wocin wömai sa muropmo worochon gavman dugo yuhon böc idoc. Amna worochon mano wömai Publius. Amna worocho non fogito böcnon ningat fonggoc. Ningat fongga oröc tong nimongmuna nacno o manomano auha ogepma sinom ningtoregoc. Ihoroc tuna sep youp toctoc anfi bödegoc. Oro Publius fano yu obukoc morö tongga godip mönmön orin omun depdep ihoroc tongga idoc. Ihoroc tuna Polho yuot ongmuna dönac yongga oburo yudec siungmuna tun orokogoc. Tun orokuna owi amna sa muropmodecma yu worochon fatno kombingmuya owi amna obukocnimaho ambarac Polot ehuya youn orokogung. Tuna böc morömpho non ning gendingga ogepma sinom ningtoregung. Tuna non yu yongyana fauya onggonga tonaya yu uyaphon manomanoha moröma sinom tongfat negung. Oro non yarop anfi sa muropmo Malta wocin idomon. Tongo mit non Aleksandria nanohon girang audec bangyana ögoc. Girang wo wömai sum bongonoha sa wocin torengga idoc. Girang worochon tamarodec wömai imanang kopotoroc Kasto orin Polux yuhon doguno tobingo fiuya idoc. Oro non girang wo sogitmanaina ongga böcsa mano Sirakus wocin ongkungga sep youp toctoc anfi ihoroc wocin idomon. Tongo wocinma imana fauna ongmanaina Regium böcsadec ongkubomon. Wocin itnaya kembotno sautdecma sumpho ehuna non Regium böcsa imana fauna ongmanaina kembotno Puteöli böcsadec ongkubomon. Böc wocin itmanaina kombing tobic tobic suraro yana fedung. Yana feuya yuho‘ sönda tungu nonot idarut’ yongo ninogung. Ihoroc ninuya nonu yuot itnaya sönda tungu bödeuna nontho suraro wo dongyana fauya‘ Röm ongona’ yongo guroc uyap forosingga onggomon. Oro kombing tobic tobic suraro Röm taun idungma yu urop non ebepnonihon fatno kombingga‘ uyapdec yanaya epna’ yongo engmuya sa au mano‘ Apiushon Maketdec’ woce niu fedung. O au wömai ehuya sa au mano‘ kuin böc anfi’ wocin yana fedung. Tongo Pol yu oröc noni woroc yangmuna irot ogep morö kombingo Kopotoroc ecec inogoc. Tongo non Röm ongkupnaya gavmantho Pol kombing imuna yi bucin mayangat tohogung. Muno yu inoin böc sogiuna tawa amna tunguhogon yuot itmuna gön togoc. Pol yu Röm idina sep youp toctoc anfi ihoroc bödeuna yu Yuda nanohon amna dugo inong wodiuna ebung. Yu engsuran tongga idiya Polho inogoc, “Oröc ori kombiarut, nocho osuc yapmu Yuda nanohon gesö fohoc fohocha au matogot. O ombusakung nonihon toroc kiap tong samborec matogot. Muno sinom, noc Yerusalem edeya yu forono muno noc sogida Röm gavmanthon oburodec tohong nuuya yi bucin tohong nugung. Tuna Röm gavmantho nochon mata angsoworengga agungmai nochon tong bumbum au not omomphon toroc iho maidoc. Worocha tongga yu‘ orung ongoun’ yongo kombigung mahong Yuda nanoho gavmanthon mata ngo körengmu onguna not omopha toup kirigung. Tuya uyap au maidocmaha nocu ihorocgon kiringga‘ Römphon namba wan king Sisa yuho matana angsoworengga yun bödeangoc’ yongo yogot. “Sonu ingoroc kombiningyit, Polho Sisaot ongmuna Yuda nano nontha mata metec yontac. Muno sinom, nocu ihoroc toctocha makombit. ‘Son ihoroc kombiarut’ yongo nocho son kanong wodiaya ebangma. Non Israel nano non ambaracho yapmu tunguhagon torengga idamon. O nocu yapmu worochagon torengga itatmaha tongga nocu ngo yibucin itat.” Polho ihoroc inuna amna dugoho inogung, “Yuda nanoho bapiya au singmuya gocha yong tuctuc yuya makombigomon. O ihorocgon oröc noni au Yudia gurocinma engmuya gocha mata metec au mayogung. Worocha non‘ gakabuc irotdahon foro yia kombina’ yongo kombiamon. Wömai yaha non kombinaya owi amna böcsa danong yu kombing tobic tobic suraroha mata metec yong tongöang.” Ihoroc yongga yu Polot mata mata yocyochon bongono au sigung. Tuna bongono wocinu owi amna koböcma sinom Polot ebung. Ehuya yu kembotgon forosingga Kopotorochon toborucnohon foro fandat inongga ina ongga dobocsigoc. Yu wömai owi amna Mösehon nongoru orin yong tuctuc amnaho mata yogungma worochon foro inong tangtang tongga‘ Yesuha kombing tobing imarut’ yongo ingoroc indagoc: Yesu yu amna woroc Kopotorocho siuna ebocma. Polho mata orongi ihoroc inongidoc. Tuna amna auho yuhon mata kombing tobigung mahong auho wömai‘ muno’ yongo makombing tobigung. Tongo yu inohogon Polhon mataha yong osut tongmuya auho Pol imu fadoc. Tuna Polho mata madango ingoroc inogoc, “Kunkun Yaruho kurömna sinom Aisaiahon ducdec ombu sakungnoni inogoroc inogoc, ‘Goc owi amna worocot ongmina ingoroc inti: ‘Son mata koböc koböc kombic kombicha yang mahong matahon foronoi kombing tuctuc matoning. O sonu manomano koböc foringo yanahing mahong yapmu au angtangtang matoning. Owi amna torop worochon irotnoho kumbong ding-bödegoc. Tongo onggimoho mata kombic kombicha koroc koroc imogoc. O daro urop dung gorop wodung. Ihoroc muno wömai daroho yapmu angtangtang tup. O onggimoho matahon foro kombing tuctuc tup. Tongo yu ogep ibaru fauna nocot ehuya nocho yu dongya orokup.’ “Worocha son kombiarut. Fatmata ogepmaho urop bumbumyi nano ot ongbödeuna yu wo kombingga kombing tobing imuya Kopotorocho yu inoha fogiuna batip itnahing.” Oro Polho ihoroc yuna Yuda amna woroc kombingga ec imuya onggung. Oro Pol yu biruc yai böc wocingon idina gavmantho yu angbanauna owi amna koböcmaho yuot engidung. Yuot ehuya Polho Kopotorochon mom toboruchon fatmata orongi sinom fandat inong tongidoc. O ihorocgon Moröma Yesu Duic yuhon fatmata ogepma owi amnadec fasun fasun youp tongidoc. *** Noc Pol, nocu Duic Yesu yuhon mongorec toctoc amna itat. Kopotorocho‘ aposel youp towa’ yongo nanong yogoc. O yu‘ fatmata ogepmano owi amna yong fandat iniruc’ yongo noc nangsoworegoc. Fatmata wo wömai Kopotorocho osucgon yong tuctuc amnaniho ducdecma non nimoc nimocha godingmun fatdegoc. Oro mata godingmun fadocma worocho önga Yesu Duicdec boinno öngkuboc. Yesu yui amna öngkungga king Devithon morogo idoc. Wohong yaru kiapdec wömai yui kunkun itac. Kopotorochon gesö morömaho yu kumkumonma tun wekogocmaha tongga non kombiamon, yu woi Kopotorochon Manano sinom, Moröm noni itac. Duicha tongga Kopotorocho non ning banango aposel youpdec fohong nögoc. Tuna nonu sa guroc danong owi amna ambarac fatmata ogepma inongidamon. Woi‘ yuho Yesu kombing tobing imongo matano sumbot bödengitnung’ yongo inongidamon. O son kombing tobic tobic suraro Röm taundec idangma, son wömai Kopotorocho ihorocgon kanong yuna Duicot ding fingga idang. Oro nocho bapiya ngo Röm kombing tobic tobic owi amna sontha irim tongo siaya ongeyac. Kopotoroc yu sontha toup kombingitac. Tongo yu‘ inoin kunkun feno idarut’ yongo kanong yogoc. Kopotoroc Nandöng noni orin Moröma noni Yesu Duic, yuhon banac banacno orin irot gucno worocho sonot itun. Oro, forosingga nocho mata ingoroc kantiwa: Owi amna guroc danong woce wocema yuho sonthon fat soni yongidang. Woi kombing tobic tobic soni orongi sinom itkamangma worochon fatno yongidang. Worocha tongga nocho son ambaracha Yesu Duichon madec Kopotoroc ecec inongitat. Nocho irotna Kopotoroc boging imongmaina Mananohon fatmata ogepma yocyoc youp orongigon tongitat. Tuna Kopotorocho boinno sinom kombingitac, nocho bong-ono muno sontha yongo dönac youp orongi ingoroc tongitat: Kopo-torocho kombiuna angit ina wömai yu ogep uyapna tun öngkuuna noc ogep sonot ehangot. Noc‘ Kunkun Yaruhon guram tong koing tong kampiwa’ yongo sonot onggonga toup kombihat. Tongo kombing tobic tobic noni nucno wo indaun tonaya kiap worocho non ambarac tong fat neangoc. Oro, oröc ori, noc‘ sontho ingoroc kombiarut’ yongo kombihat: Bongono bongono noc sonot onggonga kombingidot mahong youp foro wohon wohontho öngkungga noc sogit akep tuna sonot onggongon uyap au maöngkuboc. Worochoi oro, noc kantri wohon wohon itongoya owi amna koböcho nochon matana kombingmuya irotno ibannidung. O nocho kombiaya kiap ihorocnoho sonot önkuunai wömai ogepma sinom in. Kopotoroc yu‘ owi amna ambarac tongfat yehi’ yongo youp namogoc. Woi Grik nanohu o torop auhu o kombic kombic moröma idimangmahu o amna kombic kombicno moröma muno, yu ambarac‘ mongorec tong impiwa’ yongo Kopotorocho noc soworegoc. Worocha tongga irotnaho Röm nano son fatmata ogepma ihorocgon kanoc kanocha toup fadang öngo itac. Duichon fatmata ogepma woi Kopotorochon gesö moröma. Uyap worocdecgon wömai Kopotorocho kombing tobic tobic owi amna ambarac inoha fogida itonggong koing tun öngkung imuna batip idang. Kombing tobic tobic owi amna Yuda nanohon toropdecma yu wömai fatmata ogepma osuc kombigung. Tuna mit wömai fatmata ogepmaho bumbumyi nano sa woce woce idangma yudec ongbödegoc. Nocho fatmata ogepma yocyocha yangam fapfap matongitat. Muno sinom, fatmata ogepmaho wömai Kopotorocho ting tuna nonu yuho yangamin nongnongo owi amna öngkungidamon, worochon foro nindangitac. O foro woi ingoroc: Non Duicha kombing tobing imongidamonmahagon tongga nonu Kopotorochon owi amna nongnongo öngkungidamon, uyap au maec, muno sinom. Worochon mata wömai Kopotorochon bapiyadec ingoroc irim toctocyi itac: “Itonggong koing woi numaho sinom sogiangoc? Woi owi amna kombing tobic tobichon uyapdec ongidangma yuhogon wömai sogida Kopotorocho yangamin nongnongo itnahing.” Kopotorocho owi amna yuha me imongidangma yuha ecego moröma sinom kombingitac. Tongo yu wontucmuno toctoc owi amna ambarac urago mepmo sinom iban imongitac. Guroc amnahon wömunoho wömai mata boinno tohongga tau weditac. Kopoto-rochon youpnoho wömai gurocdec ngocin eran idina guroc amnaho angtangtang tup. Kopotorocho inobut woi tuctugo indauna kombiup. Boinno, guroc amnaho Kopotoroc dantho acacno maec. Wohong osuc forosicsicdec wömai Kopotorocho sa guroc gauna amnaho ogep youpno wo angtangtang tongmuya ingoroc kombiup: Boinno sinom, Kopotorochon gesö morömaho woi inoyabitno sinom bödec bödecno muno. Yu woi boinno sinom Kopotoroc Moröm noni itac. Oro worocha wömai amna auho ingoroc yocyocno maec: ‘Noc Kopotoroc makombing imot yo’. Muno sinom, guroc amna amba-racho Kopotoroc kombing imongidung mahong yu yong moröng imoc imocha wömai makombingidung. O yu ecec inoc inocha makombingidung. Worocha tongga irot kombic kombicno ogepma wo bisong onguna irotnoi bumbum yongo kumbong digoc. Yui inoha kombigung, ‘nonu kombic kombic noni ogepma sinom’, ihoroc yong-idung mahong Kopotorocho yangamin wömai yu bumbumyi sinom öngkubung. Yu wömai itonggong Morömo Kopotoroc yuhon yaguno kiapmoha me imongo ibaru fauna manomano boyömoha yong moröng imongidung. Woi guroc amnahon dogunohu o yup arap gorom worochon dogunohu wo tobing fingo‘ kopotoroc noni iti’ yongo yong moröng imongidung. Oro foro worocha tongga Kopotorocho tuna inoin ibibo wömunoho yu moröm tong imongo wodiuya toroc kiap betni foro ihono ihono tongidung. Woi göra kiap yangam fabfapni tongo inoin godiboho dongyu bet fadidang. Tongo yu wömai yapmu Kopotorocho dongun öngkubungma worochong yong moröng imongidung mahong Kopotoroc inoha wömai yu me imogung. Tongo yu Kopotorochon kombic kombic boinno wo imu fauna imanang kombic kombic mongurac togung. Wohong Kopotoroc yuhogon wömai onoce sinom idina nonu yugon yong moröng imongitnahamon. Oro, guroc amnaho toroc kiap wontucmuno ihoroc tongidungmaha tongga Kopotorocho yu yangmurat tuna inoin kiapmo yangam fabfabniho yu yangtorengidoc. Ihoroc tongmuya oweni yu ihorocgon opno ot idit kiap nongnongo imu fauna kiap wömuno tongidung. O worochon torocgon wömai amna yu owiot idit kiap nongnongo imu fauna ibibono amna nucniha yuya yuot toroc kiap yangam fabfabni tongidung. Amnaho toroc kiap nongnongo mongurac tongo kiap wömuno tanidungmaha tongga Kopotorocho yu kiap wömunohon toroc urago imogoc. O guroc amna yu wömai Kopotorocha kombiuya sahano idina imu fadoc. Tuna Kopotorocho yu yangmurat tuna yuho inoin kombic kombicno gendöngni tanmuya yapmu matoctocno worocgon tongidang. Tongo yuho irotnon wömai wömuno foro ihono ihono foc tongga idang. Woi wömuno toctoc kiaphu, o amna auhon manomanoha yang ibip kiaphu, o ayam ayamphon toroc kiaphu, o yu‘ nucnihon manomano fogitna’ yongo nucni dong omom tongidang, o emoc kiaphu, o tonguc imocimoc kiaphu, o yu nucniha wömunogon kombingga mata metec yongidang. O yu amna auhon mano dou obukoc obukochon imanang mata yongidanghu o Kopotoroc ayam tong imongidang. O yong saha yocyoc kiaphu o inoin mano töctöc kiaphu, o inohagon borongdetdet kiaphu ihoroc tongidang. Yu wömuno dongyu önkup önkuphon uyapmo koböc kombingidang. O yu mac nandöng unenne idit kiap makombingidang. Kombic kombic ogepma yuot maec. O yu inoin yong koing matano guman-idang. O yu nucniha uroci makombii matongfat yengidang. Oro, owi amna ihorocnoha wömai Kopotorocho mata youpdec urago imuna omongbödenahing. O guroc amna yu wömai kombiang, ‘Kopotorocho wömuno nonihon urago nimangoc’ mahong yu wömunono maimu faditac. Muno yu kiringga worocgon tongöang. O amna au yuhon kiapmo wömuno tanmuyai wömai yuho amna ihorocnoha borongdedidang. Oröc ori, sontho ingoroc yoninga‘ wömuno noni maec yo’. Wömai yaha, sontho nuc sonihon toroc kiap wömuno yangsoworengidang mahong sontho kiap soworengidangma worocotmagon soni woi tongidang. Tongga son sonibut mata soni yu bödeuna obukonahing. Nonu ingoroc kombiamon, Kopotorocho amna toroc kiap wömuno ihoroc tongidangma yu mata youpdec fohong yungga matano nongnongogon yun bödeuna obukonahing. O sonu amna komanangnohong sontho nuc sonihon toroc kiap wömuno yangsoworengidang. Wohong son sonibut woi kiap wömuno worocotmagon tongidanganu wömai Kopotorocho kurömna sinom mata soni yun bödeuna urago wömuno kamangoc. Kopotorocho non tong ogep moröma sinom tong nimongitac o yu non ning banango urago karupgon manimongitac. Kombiarut! Kopotorocho tong ogep tong nimongo irot iban ibanthon uyapdec ningat fonggonga kombihac. Worocha wömai sonu Kopotorochon toroc kiap ogepma ngorocha‘ woi yapmu boyömo’ yongo kombininga!’ Wohong sonthon irot soniho wömunodec koing songga iditac. O sontho irot soni iban ibantha koroc koroc kamang. Worocha tongga wömuno soniho Kopotorocho yangamin toup morögiuna Kopotorocho sontha irot ecego moröma sinom kombihac. Tongo yu non mata youpdec ningat fongungocan bongono wocin wömai yuho mata noni yun bödeuna yuhon soworec soworec kiapmo nongnongo worocho wömai nondec eran öngkung nimangoc. Tuna Kopotorocho owi amna ambarac inoin inoin youp tongidungma worochon toroc urago iban imangoc. Owi amna kiringga toroc kiap ogepmagon toctocha kombingidangma o‘ Kopotorochon irot kombic kombicgon tanitnahamon’ yongo kombingidangma o‘ Kopotorochon mahogon moröma itun’ yongo kombingidangma yu wömai Kopotorocho itonggong koing imangoc. Wohong owi amna au inohagon kombingidangma o mata boinno me imongidangma o wömuno toctochon uyapgon sindanidangma, owi amna ihorocnomaha wömai Kopotorochon irot aranggum uuna irot ececgo kombingga wöngnacno wontucmuno sinom iban imangoc. O owi amna wömuno tongidangma woi Yuda nanohu o torop auhu yu ambaracnodec wömai mepmo orin focfoc moröma sinompho öngkuangoc. Wohong owi amna ambarac toroc kiap ogepma tongidangma woi yuda nanohu o torop auhu yu wömai Kopotorocho inoin yaguno gesö wairurubarac orin ma moröma orin irot gucno woroc imangoc. Kopotorocho owi amna ambaracho toroc kiap tungudecgon yangsoworengitac. Oro, owi amna Kopotorochon nongoru makombiima yuho wömuno tuyai wömai yu nongoru makombi ida gorong ongonahing. O Yuda nano Kopotorochon nongoru kombiima yuho wömuno tuyai wömai nongoruho yuhon matano yun bödeuna gorong ongonahing. Wömai yaha, owi amnaho nongoru onggimphagon sogididangma yuho wömai Kopotorocho yangamin nongnongo maöngkuing. Muno, owi amnaho nongoru sumboda itongidangma yu wömai Kopotorocho‘ nochon nongnongo owi amna idarut’ yongo inangoc. Oro bum-bumyi nano yu Kopotorochon nongoru masogidung. Wohong auho wömai inoin irot kombic kombic tanda toroc kiapmo Kopotorocho yangamin angit idangma woroc tongidang. Yu wömai Kopotorochon nongoru sinomu makombing mahong yu inoin nongoru tu öngkuuna toroc kiap ogepma tongidang. Nongoruhon gendic matano woi yuhon irotnon irim toctocyi simbang itac. O inoin irot kombic kombicho wömai inoha mata fir-ing tanitac o ino tongfat yengitac. Kiapmo worocho wömai ingoroc nindahac: Kopotorochon nongoruho woi yuhon irodin itac. Oro, Kopotorocho Yesu Duichon oburodec owi amnahon irot kombic kombic öpma woroc yangsoworeangocan bongono wocin wömai amnahon irot eran öngkuangoc. Nocho fatmata ogepma kanongitatma worochon toroc. Oro, son Yuda nano, sonu tingting? Sonu ma soni onoce töngmuya yongidang, nonu Yuda nano idamon yo. O sonu kombingidang, nongoruho Kopotorochon mata youpdecu tongfat neangoc yo. O sontho yongidang, ‘nonu Kopotorochon toropni sinom idamon yo’. O sonu yongidang, Kopotorochon irot kombic kombic sinom woi nonu kombiamon yo. O sonu yongidang, “Nongoruho fasun nimuna nonu momphon kombic kombic ino yabitno kombingbödeamon yo.” O sonu soniha kombingidang, “Dan komnima wömai nontho uyap indangidamon yo, o owi amna kumbongnon idangma yuhon yaguno woi Yuda nano nontho sinom idamon yo.” O sonu kombingidang, “Amna bumbumyi wömai nontho fandat inongidamon yo. O mana-gumboc wömai nonu kombic kombic ogepma imongidamon yo.” O sonu kombingidang, “Nongoruho wömai Kopotorochon kombic kombic ambarac nindangdup tongnimongitac yo.” Worochoi oro, soniu owi amna au fandat inoc inocha toup kombiangma, son soniu fandat inongidanga woha muno? O soniu owi amna usem toninga fandat inongidangma, son soniu usem tongidanga woha muno? O soniu owi amna oimna gumanninga inongidangma, son soniu oimna gumanidanga woha muno? O soniu imanang kopotorocha kombingidang woi yapmu wömuno sinom mahong son soniu bumbumyi nanohon imanang kopotorochon yong moröng böchon manomano usem fogito fongidanga woha muno? O soniu Kopotorochon nongoru fogidungmaha ma soni önoce töngidang mahong son sonibut nongoru fodiuya Kopotorochon mano tu obukongitacha woha muno? Worochon matano wömai ingoroc irim toctocyi itac: “Son Yuda nano, son toroc wömuno tongidangmaha tongga bumbumyi nanoho Kopotoroc inong saha tongidang.” Kombiarut, sontho nongoru sumbotdup tuyai wömai godip macmac kiap soni ogep tongfat keun. Wohong sonu nongoru gumarantanganu wömai godip macmac kiap soni worocho son angit matongfat keic. Muno, sonu amna godibo ma-macmacyima simbang idang. O bumbumyi nano godibo ma-macmacyi idangma yuho nongoruhon toroc itongontanganu wömai yu Kopotorocho yangamin godip macmacyi simbang idang. Bumbumyi nanohon godibo woi ma-macmacyi idang mahong yuho nongoru sumbentanganu wömai yuho son Yuda nano nongoru gumanidangma sonthon mata soni yu bödeuna gorong ongonahing. Wömai yaha, sonthon godip soni woi macmacyi idang o son nongoru irim toctocyi itkamang mahong sonu nongoru gumanidang. Godibhagon tongga amna au yu Yuda amna sinom muno. O godip macmachon kiap worocho woi godibhon manomanogon muno. Amnahon irot kombic kombicnohagon tongga yui Yuda amna boinno entac. O godip macmachon kiap boinno woi Kunkun Yaruho irot nonin tun öngkungitac. Nongoru bapiya mata irim toctocyi itacma worocho wömai ihoroc angit matic. Amna ihorocnoma wömai Kopotorocho ma morö imongitac, amnaho muno. Oro amna auho ingoroc yun: Yuda nanoho bumbumyi nano tingtinga yanggiradidang? O godip macmac kiapho tingtingno sinom non tongfat nengitac? Oro nocho amna worochon matano ingoroc iban imam: Worocho wömai koböcma sinom tongfat yengitac. Tunguma wömai ingoroc: Kopotorocho inoin matano sinom‘ Yuda nanoho angtorearut’ yongo yu osuc imogoc. Oro, amna auho ingoroc yun: Yuda nanoho Kopotoroc korengmu ongitacmaha tongga Kopotorocho yu ihorocgon körengyun ongupha? Oro nocho amna worochon mata ingoroc iban imam: Muno sinom! Guroc amna ambaracho imanang yongidang mahong Kopotoroc tunguho ino mata yogocmahon torocgon tanitac. Worochon mata wömai Kopotorochon bapiyadec ingoroc irim toctocyi itac: “O Kopotoroc, goc mata yia worochon boinno nontho yangamin boinno öngkungitac. O mata youpdec wömai gak-ain mataho ayamaihon matano yanggirada koing sangoc.” Oro, amna auho ingoroc yun: Non toroc kiap wömuno tongidamonma worocho wömai Kopotorochon nongnongo kiap tun eran öngkuantac. Worocha wömai Kopotorocho wömuno noniha yongga irot ecego kombingmuna urago iban nimontacma wömai yuho kandöc tunthu? Oro, nocho amna worochon matano ingoroc iban imam: Muno sinom! Kopotorocho toroc kiap kandöc tonggai wömai yuho mit guroc owi amna tingtingno sinom nongnongogon yangsoworeun? O wönggon amna auho mata ingoroc yun: Nonthon toroc kiap imanangniho tuna Kopotorochon toroc kiap boinno eran öngkuantacanu o yuhon mano morörma entacanu wömai foro yaöha sinom Kopotorocho non wömuno toctoc owi amna urago wömuno nimuna gorong ongonahamon yo? Oro, nocho amna worochon matano ingoroc iban imam: Mata ihorocnoho boinnohai wömai non toroc kiap wömuno tongo itongitnaya worochon menon yapmu ogepma au öngkuun. Mayain, woi kandöc sinom. Amna au yu wömai noc nanong saha tongo nocha yongidang: ‘Pol yu mata worocotmagon yongitac yo!’ Oro amna nocha mata metec ihoroc yongidangma yu wömai Kopotorocho boinno sinom möpmo wagang imuna obukonahing. Worochai tingting oro? Non Yuda nano nontho bumbumyi nano yanggirada Kopotorocho yangamin nongnongo idamontha? Muno sinom. Noc urop kanongdet, Yuda nano orin bumbumyi nano non ambarac wömunoho unenne itbödeamon. Worochon matano Kopotorochon bapiyadec ingoroc irim toctocyi itac: “Amna tungu auho Kopotorocho yangamin nongnongo maec. Muno sinom. O amna auhon kombic kombicnoho orongi maec, muno sinom. O amna tungu auho‘ Kopotorochon irot kombiwa’ yongo dönac youp matongitac. Muno sinom, owi amna ambaracho Kopotoroc me imongo boyömo itbödeang. Tongo amna tungu auho toroc kiap ogepma matongitac, muno sinom. Duc ingguro woi gopma detno simbang furang kangga ididang. O mönbiroho nucni inong yungitac. O dugo ginoho amna dou obukoc obukochon mata yongitac. Woi gorom wömunohon marasin simbang. O dugo decma wömai möpmo orin ececgo ohuna amna dongyun obukongidang. O orungoho emochon mongorec tongimongo amna douya omomp-ha domdomgon ongidang. Tongo yuhon itonggong kiapmohon weranno woi dirung orin mepmo morö. O yu nucniot irot tungu idit worochon uyapmo makombingidang. O yui Kopotoroc magending imongidang, muno sinom.” Oro, nonu urop ingoroc kombiamon: Nongoru mataho wömai owi amna nongoruhon unenne ididangma yuha yac. Worocha tongga amna auho ingoroc yocyocno woi maec: ‘Noc amna nongnongo yo.’ Muno sinom, Kopotorocho yangamin wömai non guroc owi amna ambarac turongobarac itbödeamon. *** Worocha wömai non ambaracho nongoru sindan sindanthon uyapdec Kopotorocho yangamin nongnongo maöngkupnin. Muno sinom, nongoruhon youpnoha tongga wömuno noniho eran öngkuuna nonu wo angtangtang tontamon. Oro, önga wömai Kopotorocho yangamin nongnongo idithon uyap wego au öngkung nimogoc. Woi nongoruhon uyap muno. Nongoruho orin Kopotorochon yong tuctuc amnani yuho osucgon uyap worochon yong tuctuc mata ninogung. Nonu Yesu Duic kombing tobing imongidamonmaha foro worochagon tongga Kopotorocho non nongnongo idit kiap wo nimongitac. Owi amna ambarachon foronoi tungugon. Yu ambaracho wömuno tuya Kopotorocho yu yauna sahano idang. Wohong Duic Yesu yu‘ nontha’ yongo tong föhöc togocmaha tongga Kopotorocho non wömunodecma öcangyun muuya nongnongo idit kiap wo irot ogepha nimongitac. Kopotorocho‘ Yesu wömuno dongyun bödec bödechon öret noni itun’ yongo yu temongmun uuna Yesuho‘ nontha’ yongo omongo nogotno koring mögoc. Tuna owi amna ambarac yu kombing tobing imongidangma yuhon wömuno woi tong sac tongbödeng imongitac. Kiap ngorocdec wömai Kopotorocho uyap yaönomadec nonu nongnongo entamon wo nindagoc. Osuc wömai Kopotorocho wömuno noni makokorengidoc, o turongo nonihon urago karupgon maiban nimongidoc. Wohong önga wömai Kopotorocho wömuno imun fatfathon uyap tun öngkung nimogoc. Tongo yu inoin nongnongo kiap nindauna nonu ingoroc kombiamon: Kopotoroc inoi nongnongo o yuho tuna owi amna Yesu kombing tobing imongidangma yu ambaracho ihorocgon nongnongo idang. Worochai oro, nonu kiapmo ingoroc yangidamon, amna au inoin gesödec nongoru tanda Kopotorocho yangamin nongnongo maic. Muno sinom, nonu wömai uyap tungudecgon nongnongo öngkungidamon woi kombing tobic tobichon uyap worocdecgon. Worocha tongga amna auho inoin mano onoce töctöcno woi maec, muno sinom. Nonu mata tungugon yong fandadidamon, woi ingoroc: Kopotorocho yangamin nongnongo iditha wömai nongoru tantan kiapho non matongfatneic. Muno sinom, kombing tobic tobic nonihagon tongga Kopotorocho non inoha fogiuna nongnongo idamon. Worochai tingting oro? Kopotoroc yu woi Yuda nanohon Kopotorocgon itacha woha yui ihorocgon bumbumyi nanohon Kopotoroc itachu nuhun? Boinno sinom, yui owi amna ambarachon Kopotoroc itac. Kopotoroc yu ino tunguhogon itac. O yuho wömai amna godip macmacyihu o godip ma-macmacyihu yu ambarac kombing tobic tobicno worocgon yangga nongnongo ninongitac. Worochai nonu ingoroc yonaya woi angit intha? Kombing tobic tobic woi yapmu ogepma o nongoru woi yapmu boyömo? Muno sinom. Nonu nongoru tong koing tongo temongmana öhun. Worochai oro, nonu öranoni Abraham yuha yaö mata yontamon? Abraham yu kombing tobic tobicha tingting kombingidoc? Abraham yu toroc kiap ogepma sinom tongidoc. Worocha yu ogep guroc amnaho yangamin inoha borongdehun mahong Kopotorocho yangamin wömai inoin mano onoce töctöcno woi maec. Muno yu inoi nongnongo kiapha amna nongnongo maidoc. Kopotorochon bapiyaho ingoroc yac: “Abraham yu Kopotoroc kombing tobing imongidocmaha tongga Kopotorocho yu angbanango‘ nakain nongnongo amna iti’ yongo inogoc.” Oro, youp wabkarac yu wömai youphon wöngnacno irot ogep simbang masogididang. Muno, yuho wömai youp tongidangmahon urago sogididang. Wohong Kopotoroc yu kombing tobic tobic owi amna nongnongo idit kiap wo irot ogepha ino sing imongitac, woi youpnohon uragoha muno. Yu wömai amna gendöngni yangbanango‘ nongnongo’ inongitac. Devit yu kiap worochagon kombingmuna yogoc, Kopotorocho amna auhon toroc kiapmo körengmun onguna komanang angbanango‘ nongnongo iti’ yongo inong yontacanu wömai amna worocho irot ogep moröma sinom kombihun. Devit yu worochagon kombingo yogoc, “Kopotorocho amna auhon turongono imun fauna wömunono öcangyun möantanganu wömai amna worocho irot ogep moröma sinom kombihun. O Morömaho amna auhon wömunono makokoreicanu wömai amna worocho toup borongdehun.” Oro, Devitho irot ogepha mata yogocma wo wömai amna godibo macmacyi‘ yuhogon sogiditnung’ yongo yogochu nuhun? Muno sinom, yuho‘ amna godibo ma-macmacyi ambaracho irot ogep wo sogiarut’ yongo yogoc. Noc urop Abrahamphon matano kanot. Kopotorocho Abrahamphon kombing tobic tobic kiapmo angga yu angbanango‘ amna nongnongo iti’ yongo inogoc. Oro Kopotorocho‘ amna nongnongo iti’ yongo inong yogocan bongono wocin wömai yu urop godip mangdetdetyi idocha woha yu godibo ma-mai idoc? Wömai ingoroc, yu abe godibo ma-mai idina Kopotorocho amna nongnongo inongdegoc! Ihoroc inuna mit Abrahampho godibo magoc. Abraham godibo ma-mai itmuna yu Kopotoroc kombing tobing imogoc. Tuna Kopotorocho yu amna nongnongo ihoroc inogoc. Yu godibo magocma kiap worocho woi kombing tobic tobicnohon weranoha togoc. Oro Abraham kiap ihoroc togocmaha tongga yui kombing tobic tobic owi amna ambarachon fano öngkuboc. Kopotorocho Abraham angbanagocma worochon torocgon wömai yu ihorocgon amna ambarac godibo ma-macmacyi idangma yu yangbanauna nongnongo idang. O amna godibo macmacyi worochon fano woi ihorocgon Abraham itac mahong ambarachon muno. Abraham godibo abe mamacmacyi itmuna kombing tobic tobic kiapdec itongidocma owi amna kiap woroc tanidangma yuhon fanogon wömai Abraham itac. Osuc Kopotorocho sa guroc ambarac‘ Abraham orin morogoni imangot’ yongo Abraham mata godingmun fat imogoc. Oro yong koing mata ngo wömai Kopotorocho Abraham nongoru sumbotdup tongidocmaha maimogoc. Muno sinom, Abrahampho Kopotoroc kombing tobing imogocmaha tongga Kopotorocho yu angbanango mata wo godingmun fat imogoc. Wömai yaha, owi amna nongoru tanidangma yu yong koing mata worochon boinno sogitnahinganu wömai woroc, kombing tobic tobic noni woi yapmu boyömo in, o Kopotorocho mata godingmun fadocma woi ihorocgon forono muno in. Nongoru mainthai wömai fodic fodic kiap ihorocgon main. Wohong nongoru itacmaha tongga nonu wo yembodidamon. Ihoroc tonaya Kopotorocho nontha irot ececgo moröma sinom kombingitac. Worocha tongga nonu yong koing matahon boinno irot ogepha kombing tobic tobichon uyapdec sogitnahamon. Kopotoroc yu Abrahamphon kombing tobic tobic agocmaha tongga yong koing mata godingmun fat imogoc. Tongo Kopotorocho Abrahamphon morogoni ambarac yangbanango yong koing matanohon boinno imangoc. Woi Yuda nano nongorudec idangma yuhagon muno, owi amna ambarac kombing tobic tobicno Abrahamphon toroc idimangma yu ambarac imangoc. Abraham yu woi kombing tobic tobic owi amna ambarachon fano. Worochon matano ingoroc irim toctocyi itac: “Nocho toya gocu bumbumyi nano torop koböcmahon fano engoroc.” Abraham yu Kopotoroc kombing tobing imongidoc. Tongo yui Kopotorocho yangamin nandöng noni itac. Kopotoroc yu wömai amna omong faima itonggong koing tun öngkung imongitac. O yu mata yunai yapmu maianma woi öngkungidang. Kopotorocho Abraham mata ingoroc godingmun fat imogoc: “Gochon morogoyai koböcma sinompho öngkupnahing.” Kopotorocho mata ihoroc inuna Abraham yu‘ mata worochon boinno tingtingno sinom öngkuangoc’ yongo irot yai matogoc. Muno, Abraham yu boinno sinom kombing tobigoc, Kopotorochon mataho boinno öngkuangoc. Worocha tongga yu owi amna torop koböcmahon fano öngkuboc. Abraham yui urop birucno 100 worochon toroc itmuna godibo wotsing gapgap tongo omong faima simbang idoc. O oweno Sara yuhon godip föbo wömai managumboc bacbachon gesö maidimogoc. Wohong Abraham yu worocha kombingbanac matogoc. Muno, yuhon kombing tobic tobicno woi orongi sinom idoc. Tongo masing kaboc. Yui Kopotorocho mata godingmun fat imogocma worocha irot yai matogoc. Muno, yu Kopotorochon matano sogit akep tongmuna yu yong moröng imongidoc. Abraham yu ingoroc kombing tobigoc: Kopotorochon gesö woi moröma sinom worocha tongga yu ogep mata godingmun fadocma worochon toroc tanto tangoc. Oro Abraham ihoroc kombing tobigocmaha tongga Kopotorocho Abraham amna nongnongo ihoroc inogoc. O yu wömai Abrahamphagon amna nongnongo mainogoc. Muno Kopotorocho nontha ihorocgon owi amna nongnongo ninongitac. Wömai yaha, nonu yuhon mata kombing tobing-idamonmaha. Mata woi Amnaho Moröma noni Yesu omocdecma tun wekogocma yuhon. Yu wömai‘ nonthon turongo noni bödehun’ yongo Yesu omochon oburodec sigoc. O yu‘ non owi amna nongnongo itna’ yongo yu Yesu omocdecma tun wekogoc. Worochai oro, kombing tobic tobic noniha tongga nonu Kopotorochon nongnongo feno itmanaina yuot irot tungu idamon. Woi Moröma noni Yesu Duic yuhon youpha tongga kiap worocdec ididamon. Yesu yu wömai non Kopotorochon banac banacnohon simbu fagarit nimogoc. Tuna nonu yuha kombing tobing imong-manaina‘ mit momphon yaguno sadec itonggong koing ana feangoc’ yongo toup borongdetmanaina guroc ngocin itongidamon. Boinno, önga guroc ngocin wömai nonu mepmo ihono ihono yana fedidang mahong nonu worocha ihorocgon borongdetna. Wömai yaha, mepmoho wömai irot noni tongkoing tong nimongidangmaha tongga. O irot noni wo koing sontacanu wömai kombing tobic tobic noni mac fingitac. O kombing tobic tobic noni mac fiantacanu wömai nonu irot yai wönggon matonin. Muno nonu koing songga‘ itonggong koing boinno sinom ana feangoc’ yongo worocha torengga itnahamon. O nonu komanangtorengga maitnin. Muno, Kopotoroc yu irot basi sinom worocha tongga yu Kunkun Yaru irot nonin sing nimuna nonu boinno sinom kombiamon, Kopotorocho non madongyun fatnin. Kombiarut, nonu Kopotorochon ayami iditnaya wontucmunoho non ningtorengga ididoc. Tuna Kopotorocho bongono siuna Duicho‘ nontha’ yongo omboc. Boinno sinom amna auho amna nongnongo au tongfat yecyecha mamong faditac, o amna ogepma tongfat yecyecha wömai amna tungutnihogon omup. Wohong Kopotoroc yui irot basi sinom. Worocha tongga yu inosing Duic inong muuna engmuna‘ wömuno toctoc owi amna nontha’ yongo omboc. Kiap worocdec wömai Kopotorocho ingoroc nindahac, yu woi nontha toup sinom kombingitac. Duicho omong fauna nogotno koriuna nonu Kopotorocho yangamin oweng owengo idamon. Worocha tongga nonu boinno sinom kombiamon, Kopotorocho non ning banango irot ecegonohon urago manimic. Osuc wömai nonu Kopotorochon ayamo idomon mahong Manano Yesu yu omongga tong föhöc tuna non Kopotorocot irot tungu idamon. Oro Yesu ombocmaha tongga non Kopotorocot irot tungu idamon, o Yesuho itonggongno wönggon sogidocmaha tongga nonu Kopotorocot batip sinom itnahamon. Oro nonu mit momdec batip itnahamon mahong önga wömai Moröma noni Yesu Duic yuho tong föhöc tongo Kopotorocot ayam ayam kiap wo urop tun bödeuna nonu Kopotorocot irot tungu idamon. Worocha tongga nonu toup borongdedidamon. Oro, osuc forosicsicnodec amna tunguhogon wömuno togocmaha tongga wömuno toctoc kiap guroc ngocin öngkungga toup morögingo owi amna ambarac omomphon oburodec fohong yugoc. Oro worochon torocgon wömai amna tunguhogon non omocdecma asan nimongo idit koingdec ningat fonggoc. Amna tunguho wömuno togocmaha tongga wömuno toctoc kiapho guroc owi amna ambarac fogitdup tuna omongidang. Nongoru abe maöngkui idina, wömuno toctoc kiap urop guroc ngocin itdegoc mahong nongoru abe maidocmaha tongga Kopotorocho amnahon wömuno makokoregoc. Wohong Adamdec forosingga idtengga Mösehon bongono omocho urop guroc owi amna ambarac yangtorengidoc. Amna auho wömai Kopotorochon nongoru mafodigung, Adampho togoc iho, wohong muyu yu ambarac omong fadidung. Adam yu woi amna mit ebocma worochon doguno idoc. Wohong amna mit ebocma yuha tongga Kopotorocho non ningbanauna irot ogep moröma sinom nimongitac. Amna tungu Adam, yuho nongoru fodigocmaha tongga amna koböcmaho omong fat bödegung mahong amna mit ebocma yuha tongga Kopotorocho amna koböcma yang banango irot ogep imogoc. Boinno sinom, Yesu Duic yu Adamphon wömuno anggirat bödegoc. Noc wönggon kantiwa, Kopotorochon irot ogepno o amna tungu ngorochon wömuno yui kiapmo tungu muno. Amna tunguho wömuno togocmaha tongga Kopotorocho owi amna ambarac mata youpdec fohong yungo‘ wömunonohon urago fogiarut’ yongo kombigoc. Wohong Kopotorocho irot ogep nimongitacma worochon boinno wömai ingoroc: Kopotorocho owi amna wömuno togungma yu yangbanango‘ nakain nongnongo feno idarut’ yongo inogoc. Boinno sinom, amna tunguho Kopotorochon mata korengmun onggoc. O amna tungu worochon wömunoha tongga omocho koing songmuna owi amna ambarac fohongbödegoc. Wohong amna tungu Yesu Duic, yuhon youpnoho wömai omochon gesö anggiratdup tac. Tuna Kopotorocho banac banacno moröma orin yuho yangamin nongnongo idit kiap woroc irot ogepnoha tongga nimongitac. Tuna owi amna woroc sogididangma yuho wömai itonggong koing au feuna Duichon madec Kopotorocot idit itonggong koingon sa yangtorenahing. Oro worochai nonu ingoroc kombina: Amna tungu Adam yuho Kopotorochon mata fodigocmaha tongga Kopotoroc yu owi amna ambarac mata youpdec fohong yungo wömunohon urago imogoc. Wohong Duicho Kopotorochon irotno tun fökögocmaha tongga owi amna itonggong koing au feangoc. Amna tunguho Kopotorochon mata masumbodidocmaha tongga owi amnaho wömunoho unenne itbödegung. Oro worochon ökenne wömai amna tunguho Kopotorochon mata sumbotdup togocmaha tongga Kopotorocho owi amna koböcma dongyun nongnongo yonahing. Oro, Kopotorocho nongoru nimogocmahon foro wömai ingoroc: Nongoruho tuna wömuno toctoc kiap toup morögigoc. Wohong wömunoho morgigocanu wömai Kopotorochon banac banacnoho ihorocgon toup moröfato wömuno anggiradoc. Osuc wömai wontucmunoho toup koing songo guroc owi amna yangtoreuna yu omoc au fedidoc. Oro önga wömai Kopotorochon banac banacnoho koing songga idina non Kopotorocho yangamin owi amna nongnongo itmanaina Moröma noni Yesu Duic yuhon madec itonggong koing ana feangoc. Oro, non worocha yaö mata yonam? Ingoroc yonamphu nuhun? Nonu‘ Kopotorochon banac banacnoho toup morögihun’ yongo wömuno tocgon tongitnahamon. Ihoroc yonampha? Woi ihoroc muno, non omomyi simbang wömuno toroc kiap urop imana fadoc. Worocha nonu kiap ihorocnodec wönggon maitongonin. Sonu ingoroc makombinghu nuhun? Nonu yamuc gubomonan bongono wocin wömai nonu Duic Yesuot ding fingmanaina yuot omong fadomon. Yamuc gubomonmaha tongga non ambarac Duicot omongga kumkumon ohogomon. Tuna Nandöng Kopotoroc yu inoin yaguno gesö morömadec Duic kumkumonma tun wekogoc. Worocha tongga nonu ihorocgon önga itonggong wegodec itongitnahamon. Nonu Duicot ding fingmanaina ombomonanu wömai non ihoroc-gon yuot dingfingga wönggon wekongga yuot itonggong koing sogitnahamon. Boinno sinom, amna au yu Duicot omong faantac-anu wömai yu wömunohon gesö unenne maic. Muno yu asan imuna orung itac. Worocha tongga irot osucno noni yu urop ep goröcdec Duicot omongga wömuno godip föp nonidec youp tongitacma worochon gesöno tun bödegoc. Worocha nonu wömunohon mongorec wönggon matonin. *** Oro, non ingoroc kombing tobingidamon: Non Duicot ombomonmaha tongga mit yuot itonggong koing sogitnahamon. Kopotorocho Duic kumkumonma bongo tungugon tun wekogoc. Tuna yui wönggon bongo yai mamongfaic. Muno sinom, omocho yu wönggon matohic. Yui bongo tungugon omongga wömunohon gesöno tun bödecno sinom togoc. Tongo yu itonggongno wönggon sogida Kopotorocha bogigoc. Oro son soniha ihorocnogon kombingga itongitnung. Son ombungmaha tongga wömunohon gesöho son wönggon makangtoreic. Muno, Duic Yesuha tongga son itonggong soni sogida Kopotorocha bogingitnung. Worochai oro, sontho wömuno kombing imuya worocho omomphon godip soni ngo angtoreicyit. Tongo worocho son wodiuna godibhon ibibo wontucmuno wo tanninga. O ihorocgon son godip sonihon docno docno wömunoha bogininga. Wömunoho godip docno docnodec kiap wömuno ticyit. Muno sinom, Kopotorocho son omocdecma doun wekuya itonggong wego sogidungmaha tongga son muyu itonggong soni yuha boging imarut. Tongo yuho son youp kamuna sonu toroc kiap nongnongo tongmuya itongitnung. Son nongoruho unenne maeng. Muno, Kopotorocho asan kuuna yuhon banac banacnoho son kangtorengitac. Worocha tongga wömunoho wönggon son tong moröm tong kamicha. Worochai oro, nonu nongoruhon unenne maididamon. Muno, önga wömai Kopotorochon banac banacnoho nonu ningtorengitac. Worocha tongga nonu ogep wönggon toroc kiap wontucmuno tonampha woha tingting? Ihorocno woi muno sinom. Kombiarut, sonu irot soni amna au imongo yuhon mata sumbentanganu wömai woroc, son amna worochon youp wabkarac entang. Amna au yu wömai wontucmunohon youp wabkarac ididang. Tongo yu worochon uragoha omoc koing au feangoc. O amna auho wömai Kopotorochon youp wabkarac itmuya yuhon mata sumbodidang. Tongo yui amna nongnongo itnahing. Boinno, osucu son wömunohon mongorec youp tongidung mahong önga wömai sonu fatmata ogepma fandat kanogomonma woroc sumbodidang. Worocha tongga nonu Kopotoroc ecec moröma sinom inongidamon. Sonu osuc wömuno toctochon yidec ididung mahong önga wömai son orung itmuya nongnongo toroc kiaphon youp wabkarac idang. Oro, kombic kombic soni mepmo itacmaha tongga nocho ngo youp wabkarachon toroc mata kantat. Sonu osuc godip sonihon docnodec toroc kiap betni tongo wömunohon youp wabkarac ididung. Tongo itonggong kiap soni wontucmuno sinom idoc. Wohong öngai son muyu godip sonidec nongnongo kiaphon youp tongga worochon youp wabkarac iditnung. Tongo son Kopotorochon kunkun owi amna itnahing. Sonu wömunohon youp wabkarac ididungan bongono wocin wömai nongnongo kiapho itonggong soni abe mangtorengidoc. Oro bongono wocin wömai manomano wömuno tongidungma woho obmukusuc au matongfat kengidung. Muno sinom, önga wömai sonu kiap worocha yangam fap tongidang. Kiap ihorocnoha tongga amna omoc koing au feditac. Önga Kopotorocho son wömunohon yidecma asan kuuna orung idang. Tongo son Kopotorochon youp amnani idang. Worocha tongga sonu Kopotorochon kunkun feno itmuya itonggong koing au feangoc. Wömai yaha, Kopotorocho irot ogep nimongitacma woi itonggong koing. Itonggong koing wömai nonu Duic Yesu Moröma noni yuhon madec wöngnacno muno komanang sogiamon. Wohong wömuno toctochon urago woi omoc koing. Oro oröc ori, son nongoruhon foro kombingbödeang. Tongo son mata kanontatma ngo tuctugo kombiantang. Wömai ingoroc: Amna au wec idina wömai yu nongoruho unenne itongitac mahong yu omong fauna wömai nongoruho yu wönggon sogit akep matic. Nocho worochon tepmo ingoroc kantiwa: Owi amna yu oimna tongidamoroc. Tunya nongoruho oimna tong akep tongitac. Tuna opnoho omunai wömai owi wo orung entac, oimnahon nongoruho yu wönggon akep matic. Wohong opnoho abe wec idina owiho amna auot entacanu wömai woroc, owi wo yu göra kiapdec itac. Wohong opno omentacanu wömai nongoruho owi wo sogito akep matic. Muno, yu ogep amna au tong singga göra kiap matic. Oro oröcnai, kiap worochon torocgon wömai sonu ihorocgon Duichon godip föbodec ding fingga ombung. Tongo nongoruho son wönggon akep matic. Muno, sonu amna auhon toropni idang. Amna ngo wömai Kopotorocho omocdecma tun wekogoc. Tuna nonu yuot ding fingga itongmanaina itonggong noniho Kopotorochon kiap boinno ogepma dongyana öngkupnahing. Osuc wömai irot osucnoho non ningtorengidoc. Tuna nongoruho godip nonihon ibibo wömuno tun fadauna nonu woroc tanmanaina omoc koing aana fedoc. Wohong önga wömai nonu Duicot omong fadomonmaha tongga nonu manomano osucnoho non sogit akep togocma woroc dongyana fauya Kopotorocho non nongoruhon yidec asan nimuna orung idamon. Tongo nonu yaruhon kiap wegodec Kopotorochon youp tongidamon. Nongoru irim toctocyi itacma worochon unenne wönggon maitongonin. Worochai oro, non yaö mata yonam? Nongoruho ibibo wömuno noni tun macfingitacmaha tongga nongoru ino wömuno itacha? Woi muno sinom. Nongoruho wömunohon foro tun eran öngkuuna noc wömuno kombing tuctuc tongitat. Ihoroc maidinai wömai nocu wömunohon foro tingtingno sinom kombiam? Woi makombit! Nongoruho ingoroc yac: Goc amna auhon manomanoha yang irup öirocha. Oro, nongoruho mata ihoroc mayunahai wömai nocu yang irup öcöc kiap woi yapmu wömuno, ihoroc makombiam. Nongo-ruhon uyapdec wömai wontucmunoho nochon irodin yang irup öcöc kiap ihono ihono tun fadang öngitac. Nongoruho mainahai wömai wontucmunohon uyapno main. Tongo yu gesöno muno in. Osuc wömai nonu Kopotorochon nongoru makombii itongidomon. Wohong mit nongoruho engmuna wömuno tun wekuna non omong fadomon. Kopotorocho‘ owi amna itonggong sogiarut’ yongo nongoru nimogoc. Wohong nongoruho engmuna itonggong noni matun öngkung nimogoc. Muno, nongoruha tongga nonu omong fadidamon. Wömai yaha, wontucmunoho non nongoruhon uyapdec tonguc neuna nonu nongoru yembotnaya nongoruho non nihuna omong fadidamon. Worocha non ingoroc kombina: Nongoru orin gendic mata Kopotorocho nimogocma woi ambarac kunkun orin nongnongo orin ogepma sinom idang. Worochoi tingting oro? Nongoruho ogepma itacanu wömai worocho foro tingtinga niuna omong fadidamon? Oro mata worochon urago wömai ingoroc: Nongoru woi ogepmahong wontucmunoho nongoru ogepmadec anmun uuna non niuna ombomon. Kiap ihorocnoha tongga owi amnaho wontucmunohon foro tuctugo kombiup. Nongoruha tongga wontucmunohon foro moinno sinom worocho eran öngkuuna angtuctuc tamon. Boinno sinom, nongoru wömai Kopotorocho nimogoc. Wohong nonu amna singo, worocha tongga Kopotorochon nongoru tantanthon gesöho nondec maec. Muno, nonu wontucmunohon youp wabkarac idamon. Worocha tongga wontucmunoho non sogit akep tuna noni sing irot kombic kombic ogepma noni wo tantantha tana matuna wontucmuno tongidamon. O yapmu au nontho kombinaya wömuno iditacma, worocgon wömai tongidamon. O nonu ingo kombing-gahai, kiap non tongidamonma woi wömuno yo, ihoroc kombianta-monanu wömai kiap worocho ingoroc nindahac: Nonu urop kombi-amon, Kopotorochon nongoru woi ogepma sinom. Worochai oro, wontucmuno wömai non noni sing matongidamon, muno wontucmunoho irot nonin iditacma worochogon wontucmuno tun fadauna tongitac. Nonu tuctugo sinom kombiamon, yapmu ogepma tungu auho irot nonin maec. Oro nocho ngo irot osucno worocha yat. Wömai yaha, non toroc kiap ogepma toctocha toup kombiamon mahong woroc toctochon gesö noni maec. Tongo toroc kiap ogepma non toctocha kombiamonma wo wömai nonu matongidamon. Muno, toroc kiap wontucmuno non toctocha makombimon, worocgon wömai nonu tongidamon. Oro, non toroc kiap nontho kombinaya wömuno itacma worocgon tongidamonanu wömai woroc, non noni sing wömai matongidamon. Muno, wontucmunoho irot nonin itacma, worocho wömai tongitac. Worochai oro, nontho anaya toroc kiap ingorocnoho itonggong noni yangtorengitac: Non toroc kiap ogepma toctocha kombiamon mahong urop wömunoho engmuna woroc tong ibaruna wömuno iditac. Nonthon irot kombic kombic noniho wömai Kopotorochon nongoruha toup sinom kombingidamon. Wohong godip föbnonidec wömai nongoru auho youpno tongga idina angidamon. Worocho wömai nongoru ogepma kombic kombic nonidec itacma worocot emoc tongidamoroc. Tongo nongoru godip föbdec itacma worocho non yidec feuna orung maemon. Kou sinom, nonu amna uroci yo, numa sinompho non tongfat neuna omomphon godip föp ngo imana fahun? Boinno, Moröma noni Yesu Duic yuhon oburodec wömai Kopotorocho non tongfat neantac. Worocha tongga nonu yuha ecec moröma sinom inona. Oro, kombic kombic nonidec wömai nonu Kopotorochon nongoruhon youp wabkarac idamon mahong irot osucnoho wömai wontucmunohon mongorec youp tongidamon. Worochai oro, Duic Yesuha tongga Itonggong Tun Öngkup Öngkup Yaruhon nongoru worocho non wömuno toctochon nongorudecma asan nimuna orung itmanaina omoc koing maana feic. Muno sinom, mata youpdec wömai Kopotorocho Duichon owi amna wontucmunohon urago maiban imic. *** Irot osucno noni yu Kopotorochon nongoru tantanthon gesö maidi-mogoc. Worocha tongga nongoruho wömuno noni dongyun bödec bödecno woi tun matogoc. Wohong Kopotorocho‘ wontucmuno noni bödehun’ yongo inoin Manano batip sinom wo inongmuna eboc. Manano wo wömai wömuno toctoc amna nonthon godip föp sogitmuna wömuno noni tun bödec bödechon uragoha bogigoc. Tuna Kopotorocho Mananohon godip föbodec non wömuno toctoc amna nonthon wömuno dongyun bödegung. Tuna irot osucnoho itonggong noni wönggon mangtorengitac. Muno, önga wömai Kunkun Yaruho itonggong noni angtorengitac. Worocha tongga non ogep nongoruhon toroc kiap ogepmadec itongmanaina toroc kiap nongnongo tongitnahamon. Oro, owi amna irot osucnohon toroc kiapdec itongidangma, yuhon irot kombic kombicnoho wömai irot osucnohon ibibo woroc tantantha koing songga idang. Wohong owi amna Kunkun Yaruhon toroc kiapdec itongidangma, yuhon irotnoho wömai‘ Kunkun Yaruhon irotgon koing soun’ yongo wo tantantha kombingidang. Amna au irot osucnohon kombic kombic tarantacanu wömai yu omoc koing aun feangoc. Wohong Kunkun Yaruho amna auhon kombic kombic fasun imuna wömai yuho irot gucot itongmuna itonggong koing aun feangoc. Irot osucnoho Kopotorochon nongoru sumbot sumbotno wömai maec, muno yui Kopotorochon ayamo itac. Irot osucnoho amna au fasun imunai wömai amna worocho Kopotorochon irothon toroc kiapdec angit maitongic. Worochoi oro, Kopotorochon Yaruho irot sonin entacanu wömai yuho fasun kamuna irot osucnoho son wönggon makangtoreic. Duichon Yarunoho amna auhon irodin mainai wömai amna worocho Duichon amna maec. Wohong Duicho irot sonin entacanu wömai woroc: Wömunoha tongga godip föp soniho omong faditac mahong Kopotorocho son‘ nongnongo idarut’ yongo kanong yogocmaha tongga yaru soni itonggong koinghon fat idang. Kopotoroc yu Yesu Duic omocdecma tun wekogoc. Tuna yuhon Yaruho irot sonin itacanu wömai worocho tuna sonthon godip föp soni ihorocgon omocdecma wekonahing. Woi inoho osuc Duic omocdecma tun wekogocma worochon toroc doun wekonahing. Worochai oröc ori, non muyu itonggong noni Kunkun Yaruhon idit kiap wego worocha boging imongitnahamon. Tongo nonu irot osucnohon toroc kiapdec wönggon maitongonin, muno sinom. Wömai yaha, son irot osucnohon toroc kiapdec itonggahai wömai sonu omoc koing au feangoc. Wohong sonu Kunkun Yaruhon gesödec godip föbhon toroc kiap wömuno dongyu bödeuyai wömai sonu itonggong koing au feangoc. Wömai yaha, amnaho Kopotorochon Yaru kombing imuya yuho itonggongno fasun imongitacma, amna ihorocnoho wömai Kopotorochon managumbocni idang. Yaru ngo Kopotorocho son kamogocma yuho asan kamuna sonu wönggon botoc botochon mongorec toctoc amna maitning. Muno sinom, yuho tuna son Kopotorochon weni manani idang. O Kunkun Yaruhon gesödec wömai nontho Kopotorocha‘ Nandöng, Nandöng’ ihoroc mambodidamon. Kunkun Yaruho wömai Yaru noni inong masang tuna nonu tuctugo kombiamon, non Kopotorochon managumbocni idamon yo. Oro, nonu Kopotorochon managumbocni idamonanu wömai midu Nandöng Kopotoroc yu nonot Duicot momphon fim öresac manomano ino yabitno ogepmano nimangoc. O nonu önga Duichon mepmo docno au sumbentamonanu wömai mit nonu ihorocgon Duicot itonggong koing mitimobarac woroc sogitnahamon. Oro, önga wömai nonu guroc ngocin mepmo sumbodidamon mahong nocu kombihat woi yapmu obugu. Wömai yaha, mit wömai momphon idit koing mitimobaracma worocho non eran öngkung nimuna sogitnahamon. Itonggong worocho wömai mepmo guroc ngocin sumbodidamonma anggiratno sinom tangoc. Manomano ambarac Kopotorocho dongyun öngkubungma worocho‘ Kopotorocho inoin weni manani idit itonggong mitimobaracma woroc imuna yu eran öngkung nimonung’ yongo worocha torengga idang. Wömai yaha? Manomano ambarac Kopotorocho dongyun öngkubungma woi wontucmuno boyömo itbödeang. Woi inoin wontucmunoha tongga boyömo maeng. Muno, guroc amnahon turongoha tongga boyömo itbödeang. Wohong Kopotorocho‘ manomano wo dongya orokonahing’ yongo ingoroc kombingdegoc: Mit wömai manomano önga obukoc obukochon oburodec idangma worocho orung ida Kopotorochon weni mananiot idit koing mitimobarac woroc sogida ino yabitno ida idtongonahing. Nonu ingoroc kombiamon: Osucgon forosingga manomano ambarac Kopotorocho dongyun öngkubungma worocho focfocdec itmuya yong fapficficho itongidang. Owiho mana bacbachon focfoc kombingidangma worochon toroc. O yuhogon yong fapficficho matongidang, muno, non Kunkun Yaruhon guram osuc sogidomonma non ihorocgon irot nonin yong fapficficho ida‘ Kopotorocho non karupgon inoin weni mananiha fogihun’ yongo torengga idamon. Bongono wocin wömai godip föp noni ngo mitimobarac kiap wego öngkupnahing. Non ihoroc woroc kombing tobingidamonmaha tongga Kopotorocho non inoin kunkun fatha fogidoc. Wohong idit kiap wego woroc nonot abe maec. Urop nonot inahai wömai torengga idit kiap urop bödeun. Yaha, yapmu urop nonot epacma worocha matorengga itnin. Oro nonu idit kiap mitimobaracma woroc abe masogimonmaha tongga nonu irot noni tong koing tongmanaina worocha torengga itnahamon. O worochon torocgon wömai Kunkun Yaruho amna gapgapyi non dönac yocyocha tongfat nengitac. Nonu dönac yocyoc kiap ogepma makombingidamon. Tuna Kunkun Yaruho nontha yongo Kopotorocho yangamin dönacha tong fatnengitac. Dönacno woi yong fap ficfichon kiapmo inobarac amnahon duc matahon toroc muno. Kopotoroc yu amnahon irot angtangtang tongmuna Kunkun Yaruhon irot kombic kombicno kombingbödengitac. Yaha Kunkun Yaruho Kopotorochon irot tanto kunkun owi amnani tongfat yengo dönac noni Kopotoroc angitgon inongitac. O nonu ingoroc kombiamon: Kopotorocho inoin youp torop yongo sigocma woroc tanto ino sing owi amna inong yongitac. Tuna owi amna auho mambocno kombingga irotno Kopotoroc boging imuya Kopotorocho owi amna ihorocnoha yongo manomano ambarac yudec öngkungidangma woi ambarac ogepgon tongfat yengitac. Kopo-toroc yu osucgon inoin owi amnani wo kombingdegoc. Tongo osucgon yui‘ owi amna woroc Manana Yesu yu simbang itnahing’ yongo inoin fatha eragoc. Worocha tongga Kopotorochon weni manani koböcmaho öngkubung mahong Yesu yui Manano borongoma itac. Kopotorocho owi amna erangdegocma yu woroc wömai inong yogoc. O Kopotorocho owi amna inong yongdegocma yu nongnongo dongyun öngkubung. O owi amna nongnongo öngkubungma yu wömai Kopotorocho itonggong kiap mitimobarac imogoc. Oro, non manomano ogepma wo yangmanaina yaö mata yontamon? Wömai ingoroc, Kopotorocho non tongfat nengidinai wömai ayam noniho non maninggiratning. Kopotoroc yu inoin Manano makokoregoc. Muno yu‘ nontha’ yongo inoin Manano boging nimuna omboc. O yu inoin Manano nimogocanu wömai yu ihorocgon non ningbanangga inoin manomano ambarac nimongbödeangoc. Kopotoroc inobut tuna non nongnongo owi amnani itdeamon. Worocha tongga numa sinompho owi amna Kopotorocho inoha soworengo fogidocma yu mata youpdec fohong yungga yuha mata firing tarangoc? Woi amna auho ihoroc angit matic. Duic Yesu yu urop nontha yongo omboc. Tuna Kopotorocho yu wönggon tun wekuna itonggongno sogida Kopotorochon oburo arocne itmuna‘ Kopotorocho non tongfatnehun’ yongo dönac youp tongitac. Worocha wömai numaho‘ Kopotorochon owi amnani yu wömunonohon urago sogiarut’ yongo mata noni tun öngkuantac? Woi amna au ihoroc angit matic. Duic yu irot basi sinom. Worocha numa sinompho non yuhon oburodecma öcangyun mönam? Mepmo auhu o focfoc foro ihono ihonohu o amna non dou obukoc obukoc tangmahu o nacno möp idithu o uroci idithu o manomano wömunoho non doun obukoc obukocha tontacmahu o emochu woi muno sinom, yapmu ihorocno au wömai non Duichon oburodecma maöcangyun mönin. Worochon matano ingoroc irim toctocyi itac: “Yuhagon tongga bongono muno amnaho non ning omom toctocha tang. Ayam noniho nontha ingoroc kombingidang, Yui bot sipsip boyömo, dong omom tona yo.” Boinno sinom, toroc kiap wömuno ihorocno ambaracho nondec öngkungidang mahong Duic yu nontha toup kombingitac. Worocha tongga nonu mepmo wo ambarac yanggiratno sinom tongidamon. Nocho boinno sinom ingoroc kombihat: Kopotoroc yu nontha toup sinom kombingitac, worocha wömai yapmu auho non yuhon oburodecma maöcangyun mönin. Woi omochu, o itonggonghu, o sum yaru auhu, o dogu boyömo auhu, o yapmu au önga itacmahu, o yapmu mit öngkupnahingmahu, o gesö foro auhu o yapmu onoce itacmahu, o yapmu omoce itacmahu, o yapmu au Kopotorocho dongyun öngkubungma, manomano ambaracho non Kopotorochon oburodecma angit maöcangyun muning. Yaha Duic Yesu Moröma noniha tongga Kopotorocho nontha toup kombingitac. Boinno sinom, Duichon madec nocho mata boinno au kantiwa. Mata ngoi imanang muno. O Kunkun Yaruho irotnan itmuna mata ngo tong koing tongitac. Wömai ingoroc: Israel nano yu woi nakain oröcnai orin nakain nogot docno sinom. Nocu yuha bongono bongono uroci moröma sinom kombingitat. O irotnaho mep tuna noc irot koböc koböc kombingitat. Nocho yu tongfat yecyecha yuot mongurac tongga Duic ima fauna Kopotorochon möpmo nocdec uunma wömai noc kombiaya angit in. *** Israel nano yu woi Kopotorochon torop inoha soworec soworecyi. O Kopotorocho yu‘ nakain wenai mananai’ ihoroc inogoc. O yuho wömai Kopotorochon yaguno orin toroc kiap moröma tongidocma woroc yangidung. O yuha wömai Kopotorocho yong koing matano imogoc. O Kopotorochon nongoru wömai yui osucgon sogidung. O öret socsoc böc orin yong moröng yocyochon torop wo wömai Kopotorocho yuha imogoc. O yuha wömai Kopotorocho‘ nocho son ayam sonihon oburodec asan kamoya orung itnahing’ yongo mata godingmun fat imogoc. O Kopotorochon amna moröma Abraham, Aisak, Jeköp yu wömai Israel nanohon ombu sakungni idung. O Duic yu wömai yuhon toropdecma amna öngkuboc. Duic yui Kopotoroc, o yui manomano ambarachon bigo. Worocha tongo nontho bongono bongono yuhagon yong moröng imongitnahamon, woi boinno. Oro, Kopotorocho Israel nano mata godingmun fat imogocma worocho wömai yu makörengmun ongic. Muno sinom, Kopotorochon yong koing mataho wömai boinno sinom Israel nanodec öngkungbödeangoc. Wohong owi amna Israel nanohon nogot docno idangma yui ambaracho wömai Israel sinomu maeng. O ihorocgon Abrahamphon morogoni ambaracho wömai yuhon manani sinom maeng. Muno sinom, osuc Kopotorocho Abraham ingoroc inogoc, ‘Gakain morogoyai sinom yu wömai Aisakdec öngkupnahing.’ Mata ngorochon foro wömai ingoroc: Managumboc godibhon kiapdec öngkup öngkupyi, yui wömai Kopotorochon managumbocni sinom muno. Managumbocni sinomu wömai owi amna Kopotorocho mata godingmun fadocma woroc kombing tobingidangma yu worocho wömai Abrahamphon morogoni sinom idang. Kopotorocho mata ingoroc godingmun fadoc: “Nocho urop bongono au erangdegot. Bongono wocin wömai nocho ehaya Sara yu mananobarac engoc.” O ihorocgon, Rebekahon mananin yaima worochon fano woi öranoni Aisak yu tungugon. Wabkarac yai yu abe maöngkui yapmu ogepmahu o yapmu wömuno abe mati idinya Kopotorocho urop Rebeka yong tuctuc mata ingoroc inongdegoc: “Mana borongomaho wömai mana mitmahon youp wabkaracno engoc.” Oro, kiap worocho wömai ingoroc nindahac: Kopotoroc yu amna auhon toroc kiapmo angga maerangitac. Muno, yui inoin kombic kombicgon tanda managumboc mitma inong yongo eragoc. *** Worochon toroc wömai mata au ingoroc irim toctocyi itac: “Nocho Jeköpha toup kombigot mahong Isohai ayam tong imogot.” Oro, nonu mata woroc kombinaya amna auho ingoroc yun: Kopotorocho amna auha me imogocma woi kandoc togocha? Oro, nocu mata worochon urago ingoroc inontat: Muno sinom, Kopotoroc yu kandoc matogoc. Yu wömai osuc Möse ingoroc inogoc: “Nocu nakain kombic kombicgon tanmaina amna auha ang-banaya nochon fat entac. O ihorocgon nocu nakain kombic kombicgon tanmaina amna auha uroc namontac.” Worocha non ingoroc kombina: Kopotorocho amna au inoha soworeantachu o munohu woi amna auhon kombic kombichu o amna auhon youpha tongga matic. Muno sinom Kopotoroc yu inoin kombic kombicgon tanda amna yangbanangitac. Mösehon bapiyadec wömai Kopotorocho Isip nanohon king ingoroc inogoc: “Noc‘ owi amna ambaracho nakain gesö moröma auya nakain maho sa guroc danong ongbödengga moröma itun’ yongo goc temongma uuna king itaroc.” Worocha wömai woroc: Kopotoroc yu kombiuna angit inahai wömai yu amna au angbanauna inoin fat entac. O Kopotorocho kombiuna angit inai wömai yu amna au irotno foc tong akep imuna yu Kopotorocha me imontac. Oro, sondecma amna auho ingoroc nanun: Amna au Kopotorochon kombic kombicno körengmun onggongno woi maec. Worochai foro yaöha sinom Kopotorocho non wömuno noniha mata youpdec ningat fongontac? Oro nocho amna ihorocnoma mata urago ingoroc imontat: Gocu numa yo? Gocu tingtinga Kopotoroc inong faim? Yapmu tobic tobicyi worocho wömai amna ino tobigocma ingoroc mainun: Gocho foro yaöha noc ihorocno tobiroc yo? Wö tobic tobic amna yu guroc docno tungu sogitmuna inoin ibibono tanto wö yai tobiantac. Tungu auma wömai nacno socsocha ogepma tobiantac o auma totnongec gitgitha komong tobiantac. Oro Kopotoroc yu kiap worocotmagon tongitac. Yu woi ecegono orin gesöno moröma wömuno toctoc owi amna indac indacha kombihac. Wontucmuno toctoc owi amna yu urop gorong onggonga arangarang yongga idang mahong Kopotorocho yu abe yangbanango urago wömuno karupgon maimic. Muno, yui önggöngyino bongono ubarago sumboditac mahong mit wömai dongyun obukonahing. O Kopotoroc yu inoin yaguno wairuru kiap mitimobaracma wo owi amna inoha soworeiima indac indacha kombihac. Tongo yu torop wo osucgon erangga‘ idit itonggong koing sogitnahing’ yongo soworengdegoc. Oro torop wo wömai nonu Duichon suraro idamon. Kopotorocho non auma Yuda nanohon toropdecma ninong yogoc, o auma bumbumyi nanohon toropdecma ninong yuna yuot ebomon. Worochon matano wömai Kopotorocho yong tuctuc amna Hosea yuhon bapiyadec ingoroc yogoc: “Sonu osuc nakain torop maididung mahong nocho son kanong yoya sonu nakain owi amnanai itnahing, O osuc nocho sontha makombigot mahong wömai nocho sontha toup sinom kombingga nakain torop itnahing.” “Osuc nocho yu inogot, ‘sonu nochon toropnai muno!’ Oro mit wömai owi amnaho kanonahing, ‘sonu Kopotoroc Itonggong Morömo yuhon managumbocni.” Oro Aisaia yu Israel nanoha uroci kombingga ingoroc yogoc: “Israel nano yui torop moröma sinom, top sonorocnohon toroc ip mahong Kopotorocho torop obugugon soworeuna batip itnahing.” “Wömai yaöha, Kopotoroc Moröma yu wömai guroc owi amna ambarac mata youpdec fohong yungo urago wontuc-muno iban imangoc.” Aisai yu kurömna sinom ingoroc yogoc: “Gesö Morömo Kopotoroc yu non maningbanaicanu wömai morogo noni au maip. Tuna nonu ambarac obukong-bödenam. Woi taun Sodom orin taun Gomora obukongdup togomorocma worochon toroc nontho tonam.” Worocha non ingoroc kombina: Bumbumyi nano yu‘ Kopotorocho yangamin nongnongo itna’ yongo youp au matongidung mahong Kopotorocho yu yangbanauna yu Yesuha kombing tobing imongidang. Worocha tongga yui Kopotorocho yangamin nongnongo idang. Wohong Israel nano yu‘ nongnongo itna’ yongo nongoru gendichon mongorec youp moröma sinom tongidung mahong yui Kopotorocho yangamin nongnongo maeng. Wömai yaha? Yu Kopotorocha kombing tobing imongo‘ yuhogon tuna nonu nongnongo owi amna itnahamon’ yongo makombigung. Muno, yui kombingidung, ‘noniu youp noniha tongga nonu Kopotorocho yangamin nongnongo owi amna itnahamon.’ Kombic kombic ihorocnoha tongga yui dubogo‘ amna dongyun möcmöc sop’ worocdec möngkengga mögung. Worochon matano ingoroc irim toctocyi itac: “Aarut, nocho Saion sa urongodec‘ amna dongyun möcmöc sop’ au tong siantat. Tongo sop worocdec wömai amnaho dubogo möngkengga mut sorop sorop tongga mönahing. Wohong amna au yu kombing tobic tobicno yudec siantac-ma yuho wömai öngahu o mithu yangam fapfap matic, muno yu ogep engoc.” Oröc ori, noc‘ Kopotorocho Israel nano inoin fat fogihun’ yongo toup sinom kombihat. Worocha tongga noc Kopotorocha dönac orongi inongitat. Noc Israel nanohon foro kombicno sinom tatmaha ingoroc yong tangtang yowa: Yu‘ Kopotorochon youp tona’ yongo youp moröma sinom tongga irotno aranggum öhac mahong Kopotorochon irot sinom wömai yu makombingidang. Kopotorocho yu nongnongo idithon uyap indac indacha kombigoc mahong Israel nano yu uyap worocha kombiuya sahano idoc. Worocha tongga yu inoin gesödec‘ Kopotorocho yangamin nongnongo itnahamon’ yongo inoin kombic kombicgon tando tongidung. Tongo Kopotorochon nongnongo idit kiapu yudec maec. Duic yu nongoru angit sinom sindanbödengga nongoruhon uyap tun bödegoc. Worocha tongga owi amna yuha kombing tobing imongidangma yui ambarac Kopotorocho yangamin nongnongo itbödeang. Oro Möseho nongoruhon uyapdec Kopotorocho yangamin nongnongo öngkup önkupha yong tuctuc mata ingoroc sigoc: “Amna auho nongoruhon mata sumbotdup tangocanu wömai kiap worocho itonggongno tun öngkung imangoc.” Wohong kombing tobic tobichon uyapdec Kopotorocho yangamin nongnongo idit kiapha wömai mata ingoroc irim toctocyi itac: “Son irot soniho ingoroc yoninga: Amna auho momdec onoce öngmuna Duic nonot ambehecgon yangat tohoun. O son ingo yoninga: Amna auho omong fatfatyihon sae omoce ohongmuna Duic kumkumonma nonot ambehecgon yangat tuun yo.” Muno sinom, kombing tobic tobic owi amna yui ingoroc kombingidang: “Kopotorochon mataho urop nonot engmuna duc nonin orin irot nonin itdehac.” Kopotorochon mata ngoi woroc, kombing tobic tobichon fatmata ogepma, noni yong fandadidamonma woroc. Goc au‘ Yesu yu Moröma noni itac’ ihoroc yong tangtang yontarocanu o goc irodaho‘ Kopotorocho Yesu kumkumonma tun wekogoc’ ihoroc kombing tobiantarocanu, wömai Kopotorocho goc sogiuna batip entaroc. Wömai yaha, non irot noniho kombing tobingidamonmaha tongga Kopotorocho non nongnongo owi amna ninongitac. O duc noniho fatmata ogepma yong tangtang yongidamonmaha tongga Kopotorocho non fogiuna batip idamon. Kopotorochon bapiyaho yac: “Owi amna ambaracho kombing tobic tobicno yudec singidangma yu yangam fapfap mati batip itnahing.” Mata wo woi owi amna ambaracha yac. Yuda nanohu o bumbumyi nanohu yui ambarac kiap tungugon, o Morömo Kopotoroc yu tunguho ambarac yangtorengitac. Tuna owi amna‘ Morömaho tongfat nehun’ yongo dönac youp tongidangma yudec wömai Kopotorocho guram moröma sing imongitac. Woi Kopotorochon bapiyaho yacma ingoroc: “Owi amna ambarac‘ Morömaho tongfat nehun’ yongo dönac youp tongidangma yu wömai Moröma Kopotorocho fogiuna batip itnahing.” Worochoi oro, owi amna Morömaha makombing tobing imongidangma yuho wömai tingtingno‘ Morömaho tongfat nehun’ yongo dönac inup? O yu fatmata ogepmano makombiinganu wömai yuho tingtingno yuha kombing tobing imup? O amna auho fatmata ogepma inong tangtang maticma wömai yu tingtingno sinom woroc kombiup? O ihorocgon suraroho fatmata ogepma fandat fandat amna mainong muuyai wömai bumbumyi nanoho fatmata ogepma tingtingno sinom kombiup? Woi yu makombining. Kopotorochon bapiyaho worocha ingoroc yac: “Amna auho engmuna owi amna fatmata ogepma fandat inontacanu wömai borongdetdet moröma sinom engoc.” Wohong Israel nano ambaracho fatmata ogepma masogidung. Muno, Aisaia yu worocha Moröma kou mata ingoroc inogoc: “Moröma, gochon fatmata wömai owi amna tungutnigontho kombing tobingidang.” Worochai oro, nonu ingoroc kombiamon: Owi amna fatmata ogepma kombiantanganu wömai yu Yesuha kombing tobing imontang. O fatmata ogepmahon foro woi Duichon duc matano. Oro, Israel nano yui fatmata ogepma makombingidunghu nuhun? Muno, yu woi kombingbödegung. Kopotorochon bapiyaho worocha ingoroc yac: “Fatmata ogepmaho woi böcsa danong ongbödeuna owi amna ambaracho kombingbödegung.” O noc wönggon ingoroc kanong ac towa: Israel nano yuho fatmatahon foro tuctugo makombigunghu nuhun? Muno, yui kombigungmai, Möseho Israel nanoha mata irim togocma woroc kombiarut. Kopotorocho ingoroc yogoc: “Torop au yui nakain torop muno, o yuhon kombic kombic ogepma maec mahong nocho yu nakain toropha fogiangot. Tuna sonu toroc kiap wo angmuya sonthon irot soni obökuna kombut tonahing.” O Aisaia yu ihorocgon Kopotorochon matano orongi ingoroc yogoc: “Owi amna nocha makombigungma yuho noc nau fedoc. O owi amna‘ nochon foro kombina’ yongo matogungma yuot wömai nocho öngkung tangtang togot.” O Aisaiaho Israel nanoha kombingmuna mata ingoroc yogoc: “Nocho bongono muno‘ nakain torop fogiwa’ yongo obuna imondot mahong owi amna torop wo yui nochon matana körengmu önguna ayam tong namongidang.” Worocha nocho ingoroc kanong ac towa: Kopotoroc yu inoin torop urop körengyun onggungha woha muno? Woi muno sinom, noc naka woi Israel amna, Abrahamphon morogo. Nocu Benyaminthon toropdecma öngkubot. Osuc sinom wömai Kopotorocho Israel nano‘ nakain torop itnung’ yongo soworengdegoc. Worocha tongga yu makörengyun ongoning. Sonu Elaiyahon fatnoi Kopotorochon bapiyadec itacma woroc kombiarut. Elaiya yu Israel nano mata youpdec fohong yucyucha Kopotoroc dönac ingoroc inogoc: “Kopotoroc Moröma, yu woi gakain yong tuctuc amnayai dong omom togung. O yu woi gakain alta dong taptap togung. Tuya noc tungugon wec itat mahong yuho noc ihorocgon not omom toctocha tang.” Elaiya yu ihoroc yuna Kopotoroc yu mata ingoroc iban imogoc: “Yudecma owi amnanai 7,000 ihoroc yu wömai osuc imanang kopotoroc Bal yu goruc yemoc matongimogung o yu mayong moröng imogung. Worocha tongga nocho yu nakain fat soworegot.” O worochon toroc wömai önga ihorocgon Kopotorocho owi amna torop obmugon yangbanangga inoha soworegoc. Kopotorocho torop wo yang banagocma woi yuho youpno ogepma togungmaha mayang banagoc. Muno, Kopotorocho amna auhon youp yangmuna yang baantacma kiap ihorocno woi banac banac kiap sinom main. Worocha tingting oro? Israel nano yu Kopotorocho yangamin nongnongo iditha youp moröma sinom tongidung mahong yu nongnongo maidung. Muno, Kopotorocho irotno foc tong imuna gorong onggung. Wohong torop obmugon wömai Kopotorocho inoha soworeuna yu Kopotorochon nongnongo feno idang. Worochon matano wömai ingoroc irim toctocyi itac: “Kopotorocho tuna irotno kumbong digoc o daro sum fadoc o onggimoho tong usauna mata tuctugo makombigung. Tuna yu ihoroc ida idtengga önga ihorocgon idang.” O Devit yu ingoroc yogoc: “Tong sonoc bongono morödec Kopotorocho yu wömuno tong impun. Gagacho arap fogit akep tongitac iho. O yu inoin wömunoha möngga turongohon urago sogitnung. O daro sum fauna kumbong itongitnung. O mepmo moröma yudec öngkungga gesöno fohuna itongitnung.” Oro nocho wönggon ingoroc kanong ac towa: Israel nano yui wömunodec möngmuya obukocno sinom tongo ambarac gorong ongbödeupha woha muno? Woi muno sinom, yu nongoru fodigungmaha tongga Kopotorocho bumbumyi nano yangbanango inoha fogidoc. Woi‘ Israel nanoho bumbumyi toropdec kiap öngkubocma woroc angmuya kombing ibip tarut’ yongo ihoroc togoc. Israel nanohon tong bumbum togungmaha tongga bumbumyi nano ambaracho guram moröma sogidung. O Israel nano Duicha me imogungmaha tongga Kopotoroc yu bumbumyi nano tong fatyecno sinom togoc. Tongo mit wömai Israel nano ambaracho irotno ibanda wönggon Kopotorochon torop sinom itnahing. Tuna bongono wocin wömai momphon guram moröma inobarac sinom guroc ngocin engkuangoc. Oro, nocho bumbumyi nano sontha ingoroc kantiwa: Kopotoroc yu noc nanong muuna noc sonthon bonip sonidec aposel youp tongitat. Tongo nocu worocha tongga Kopotoroc ecec inongitat. Wö-mai yaha, nochon youpha tongga Israel nano au yu ogep son kang ibip tongo irotno fadang uuna irotno ibaruna Kopotorocho yu fogiuna batip ip. Nocu‘ kiap ihoroc öngkupun’ yongo toup kombihat. Kopo-torocho Israel nano körengyun onggungmaha tongga Kopotorocho bumbumyi nano ot irot tungu sigoc. Wohong mit Kopotorocho Israel nano wönggon inoha fogiangocan bongono wocin wömai kiap tingtingno sinom öngkuangoc? Wömai ingoroc, omomyi yu wönggon wekongga itonggong koing sogitnahing. Oro, nocho worochon mata tepmo ingoroc kantiwa: Amna auho nacno ön wegonma fengmuna docno obugu Kopotorochon ececnoha siantac. Ecec worocha tongga Kopotorochon gurampho nacno ambaracnodec ohongitac. O worochon torocgon wömai ep fonsirangoho kunkun idinai wömai ep worochon betomo ambaracho Kopotorochon fat itbödeantang. Oro, Israel nano yu woi ep oliv ogepma simbang, o son bumbumyi nano sonu ep oliv boyömo simbang. Tuna Kopotoroc yu ep ogepmahon betomo au ubotho fonyun onggung. Tongo yu ep boyömohon betomo au fogida ep ogepmahon boinnodec sakangyun figung. Tongo worocho oliv ep ogepmahon fonsirangodecma unac ogepma sogididang. Oro son ingoroc kombininga: Nontho wömai ep ogepmahon betomono boinno yanggiradamon. Kombiarut, betomoho wömai ep fonsirango masumbodidang. Muno, ep fonsi-rangoho wömai betomo sumboditac. Boinno sinom, Kopotoroc yu ep ogepmahon betomo au uboda fonyun onguya son bumbumyi nano yuhon abamodec sakau figoc. Wohong sonu worocha ma soni töngitninga. Muno, nocho garac mata ingoroc kantiwa: Kopotorocho wo ubodocma woi yu makombing tobigungmaha togoc. O sonu wömai kombing tobic tobic sonibarac idangmaha tongga ep ogepmadec sakau fiuna idang. Worocha soni acacho itongitnung. Yaha, Kopotoroc yu betomo sinom mayang-banagoc. O soni kombing tobic tobic soni muno iyai wömai yuho son ihorocgon makang banaic. Kombiarut, Kopotoroc yu irot gucnohon Morömo. Wohong yui ihorocgon amna itonggongno tobic tobichon Morömo. Tongo yu wömuno toctoc owi amna doun obukongidang mahong gocu Kopotorochon kiap obingno kokorengmina itongontarocanu wömai yuho gocot irot tungu idtahamoroc. Goc ihoroc matirocanu wömai Kopotorocho goc ihorocgon ep ogepmadec mangga tomun ongontaroc. O Kopotoroc yu ogep Israel nano wönggon oliv ep ogepmadec sakaun finahing. Osuc wömai yui kombing tobic tobic kiapha me imongo koing sogung mahong yui kiap woroc imu faunai wömai Kopotorocho yu wönggon ep ogepmadec sakangyun finahing. Kombiarut, oliv ep boyömo woi son bumbumyi nanoho idang mahong Kopotorocho son faingo fengo oliv ep ogepmadec sakaun figung. Worocha wömai non ingoroc kombina: Kopotorocho Israel nano wönggon fogida ep ogepmadec sakaun ficficno woi yapmu moröma muno, yaha yui ep ogepmahon betomo sinom. Oro oröc ori, nocho yong tuctuc mata au kantiwa. Mata woi osuc öp idoc mahong‘ son soniha borongdetningyit’ yongo mata wo kantiwa. Wömai ingoroc: Israel nano auhon irotno woi foc tongbödegoc. Wohong yu woi ihoroc bongono muno maitning. Muno, bumbumyi nano Kopotorocho inoha soworegocma yuho irotno ibandup tonahingan bongono wocin wömai Israel nanoho ihorocgon irotno ibannahing. Tuna Kopotorocho yu wönggon fogiuna batip itnahing. Worochon yong tuctuc mata wömai ingoroc irim toctocyi itac: “Kopotorocho yac, Israel nano tong ogep tong imocimoc amna yui Saion singga ehangoc. Yu engmuna Jeköphon morogonihon wömuno tong sac tongbödeangoc. Nocho yu mata ingoroc godingmun fat imangot: ‘Nocho yuhon turongo ambarac tong sac tongbödeng imangot’.” Oro, Israel nano yu fatmata ogepma makombing tobigung. Worocha yu Kopotorochon ayamo idang. Kiap worocho wömai son bumbumyi nano tongfat kengitac. Wohong Israel nano yu woi Kopotorochon feno osucgon soworec soworecyi. Worocha tongga Kopotorocho ombu sakungni yong koing matano godingmun fat imogoc worocho yu fogitbödeangoc. Kopotorocho yong koing matano mongurac matic. O yu owi amna inong yogocma yu madong-yun fatning muno sinom. Son bumbumyi nano, osuc sonu Kopoto-rochon mata körengmu ongidoc. Wohong Israel nanoho matano ihorocgon körengmu onggocmaha tongga Kopotorochon banac banacnoho son fogiuna batip idang. Oro worochon torocgon wömai önga Israel nanoho Kopotorochon mata körengmu ongeyac. Tuna Kopotorocho son kang banangitacmaha wömai yui mit Israel nano ihorocgon yang banaangoc. Kopotoroc yu‘ Israel nanohu o bum-bumyi nanohu yu ambarac banac banachon uyapdec wontucmunodec öcangya mönahing’ yongo yu yangmurat tuna wontucmunohon unenne itbödeang. Mayain, Kopotorochon toroc kiapmo woi ino yabitno sinom, o kombic kombicno woi inobarac, moröma sinom. Amna auho yuhon irot kombic kombicno tuc tugo makombic. O Kopotorocho owi amna soworengitacma woi non amna makombimon, muno sinom. “Numaho wömai Morömahon irot kombic kombic kombingdegoc? O numaho wömai yu kombic kombicha tongfat yegoc?” “Numaho wömai yapmu ogepma Kopotoroc imuna Kopotorocho urago iban imun?” Kopotoroc inohogon wömai manomano ambarac dongyun öngkubung. O yu ino woi manomano ambarachon forodongno. O manomano ambarac woi yuhon madecgon öngkubung. Worocha tongga yong moröc noni bongono bongono yugon inong moröngitnahamon. Woi boinno. Oröc ori, kombiarut, Kopotorocho non ning banango moröma sinom tongfat negoc. Worocha tongga nocho kiring kampiwa, son muyu itonggong soni yuha bogingitnung. O godip föp soni kunkun sinom ecec simbang Kopotoroc imongitnung. Yu kiap ihorocnoha toup kombingitac. O kiap ihorocno woi yong moröng soni sinom edengoc. Sonu guroc ngorochon itonggong kiapdec wönggon itongitninga. Muno, son muyu Kopotoroc kombing imuya yuho irot soni mongurac tong kamuna kombic kombic soni ambarac mongurac tongga wego sinom engoc. Tongo son ogep itonggong kiap soni angsoworengmuya Kopotorochon irot kombic kombichon toroc itongitnahing. Kopotorochon irot kombic kombic woi ogepma, angit sinom o yapmu auha madocmöic. Oro, Kopotorocho noc nang banango aposel youp ngo namogocmaha tongga nocho son ingoroc kantiwa: Son ma soni önoce töngmuya soniha borongdetninga. Muno, Kopotorocho son tungu tungu kombing tobic tobic soni sonin sonin torocdec soworeng kamogoc. Tuna son muyu worocha kombingga soniin toroc kiap soni soworecno sinom tongmuya itongitnung. Sonu urop kombiang, godip föp noni worochon docno docnono koböc idang o yui youpno inoin inoin tongidang. Oro worochon torocgon wömai nonu suraro koböcma idamon mahong Duicha tongga nonu godip föp tungu öngkubomon. Tongo non muyu nuc noni tongfat yeun yeun tongo oröc kiapdec itongitnahamon. Kopotorocho ning banango guram kiapmo nonin nonin sing nimogoc. Amna au yu Kopotorochon yong tuctuc yocyoc guram sogidung. Tongo yu muyu suraro yong tuctuc mata inongitnung. Woi kombing tobic tobic idimpacmahon toroc ihoroc yontac. O amna au yu Kopotorochon owi amna tongfat yecyechon guram sogidung. Tongo yu muyu suraro tongfat yengitnung. O amna yu fandat fandat youp toctochon guram sogidung. Tongo yu muyu surarodec yong fandat fandat youp tongitnung. O amna au yu nucnihon irot tongkoing tong imimphon guram sogidung. Tongo yu muyu youp wo tongitnung. O amna au nucni urocima yu manomano silip tong imocimochon youp sogidung. Tongo yu muyu youp woroc nongnongo tongitnung. O Amna au yu surarohon dugo idithon guram sogidung. Tongo yu muyu irotno youp worocha bogingitnung. O amna au yu nucni tong ogep tong imocimochon guram sogidung. Tongo yu muyu irot borongbarac kiap ihoroc tongitnung. Sonu nuc soni godibhogon öroc tong imongitninga. Muno, son muyu irot soni tong fup tong imongitnung. O son muyu kiap wömunoha ayam tong imongga toroc kiap ogepma kokorengitnung. Son muyu Kopotorochon owi amna irot soni boging imongitnung, yan oröcho tongidamorocma worochon toroc. O son muyu nuc soni yauya‘ onoce itac’ yongo gending imongitnung. Son muyu bongono muno Kopotorochon youpha irot sorocno sinom tongo Kunkun Yaruhon gesödec Moröma mongorec tong imongitnung. Son muyu‘ Kopotorocho tongfat neantac’ yongo borongdeditnung. O mepmo auho sondec öngkung kamunai wömai sonu koing songga itongitnung. O son dönac yocyocha karupgon gapgap yoninga. O son muyu sonthon manomano soni silip tongga Kopotorochon owi amna urocima yu tongfat yengitnung. O amna böc auhonma auho sonot idiyai, wömai son muyu yu böc sonin yangat föngga angitgon yangtorengitnung. Amna auho son dongyu obökuyai, wömai sonu‘ Kopotorocho yu tong ogep tong impun’ yongo dönac yongitnung. Sonu yu möpmo wagang imoninga. O nuc soniho borongdeantacanu wömai sonu yuot borongdeditnung. O nuc soniho irot mep tontacanu wömai sonu yuot uroci kombingmuya itfat yungitnung. Son muyu nuc soniot irot tungu singmuya itongitnung. O son ma soni onoce töngitninga. Muno, sonu muyu owi amna komongno ot oröc tongitnung, amna morömaotgon muno. O son kombic kombic soniha borongdetninga. Amna auho son toroc kiap wömuno tong kamuyai wömai sonu urago tong imoninga. Muno, son bongono muno owi amna ambaracho yangamin toroc kiap ogepmagon tongitnung. Sonu owi amna ambaracot irot tungu idithon uyapha yabingitnung. Oröcnai, son sonibuc ayam soni urago iban imoninga. Muno, son Kopotorocha torengga idiya yu inobuc urago iban imangoc. Worochon yong tuctuc mata wömai Moröma noni ingoroc yogoc: “Urago iban imocimoc woi nakain youp, o wömunohon wöngnacno wömai naka iban imangot.” Son sonibuc urago iban imoninga, ingorochong tongitnung: “Ayama worec imunai wömai nacno impi. O yu yamucha omong faunai wömai yamuc get impi. Gocho kiap ihoroc tong imontarocanu wömai yuho ayam tong gamogocmaha yangam fap morö tontac.” Sonu toroc kiap wömuno kombing imuya worocho kanggiraicyit. Son muyu toroc kiap ogepma tongga wömunohon gesö anggirad-itnung. Kombiarut, gavman yu inoin gesöha tongga makoing songitac. Muno, gavmanthon moröma ambarac wömai Kopotorocho yemongyun uuya youpno tongidang. Worocha tongga owi amna ambarac gavmanthon mata kombingga sumboditnung. Kopotorocho gavman auha‘ öc’ mayunahai wömai guroc ngocin gavman au main. Worchai oro, amna auho gavmantha ayam tong imunai wömai yu Kopotoroc temongmun ögocma worocha ayam tong imontac. Tongo yu worochon urago sogiangoc. Amna toroc kiap ogepma tong-idangma yui gavmanthon morömaha mabotoning mahong usem toctoc amna yu wömai gavmantha botongidang. Oro worocha goc gavmantha mabotoc botochai, wömai toroc kiap ogepmagon tong-idiruc. Tuna gavmanthon amna moröma yu gocha irot ogep kombinahing. Kopotoroc‘ gavmantho suraro ogepma yangtorengitnung yongo’ yu yemongyun uuya Kopotorochon youp amna idang. Son soni woho, gavman yui gesöno komanang masogidung. Muno, goc toroc kiap wömuno tontarocanu wömai goc gavmatha botontaroc. Yui Kopoto-rochon youp amna idangmaha tongga Kopotorochon ecego wömuno toctoc amna urago iban imongidang. Worocha non muyu gavmant-hon mata sumboditnahamon. Woi uragoha botoc botochagon muno, mahong non irot nonin kombiamon, gavman unenne idit kiap woi toroc kiap ogepma. Oro foro worochagon tongga sonu gavman takis möneng imongitnung. Wömai yaha, gavman woi Kopotorochon youp amna ida inoin gesö gavman youphagon bogingidang. Son möneng butogo soni ambarac saringdup tongga takis kiapmo manomano idangma woroc ambarac wöngitnung. O amna morömaha gending imongga mata metec yongitninga. Sonu butogo soni ambarac saringga dongyu bödenung. Yapmu tungugon wömai mabödeic woi nucni irot tong fup tong imocimoc kiap worocho mabödeic. Amna au nucnihagon kombingga irotno imongitacma yuho wömai Kopotorochon nongoru ambarac sumbotdup tontac. Nongoruho ingoroc yac: “Son oimna göra kiap tongitninga. Son nuc soni dong omong tongitninga. Son usem tongitninga. Son nuc sonihon manomanoha yang ibip tongitninga.” Oro nongoru woroc orin nongoru au idangma worochon bigo woi nongoru moröma ngoroc: “Goc gakaha kombingitarocma worochon torocgon nuca iroda boging imongidiruc.” Amna au nucnoha irot imontacma yuho wömai yapmu wömuno matic. Muno, irot imoc imoc kiap worocho wömai nongoru ambarac idangma worochon forodongno sinom. Kombiarut, nonu bongono inobarac sinomdec itongidamon. Yaha, non forosingga Yesuha kombing tobigomonan bongono wocin Kopotorochon bongono morö abe korungon idoc mahong önga wömai bongono worocho urop eng fomtac. Worocha son dan dupdup tongitninga. Muno, son wekongga irot soniho kombic kombicho itongitnung. Kumbong urop bödeuna sa isoc isocha tac. Worochai oro kumbongon toroc kiap wömuno imana fauna yagunodec itongga emoc ogepmahon manomano fohongyana muuya idongitnahamon. Tongo nonu yagunohon toroc kiapdec nongnong-ogon itongitnahamon. Kumbonghon toroc kiapdec muno, woi pati tongga kömec boyömohu o yamuc koingo toup nongo bumbum yocyochu o göra kiap toctochu o toroc kiap betni tongohu o emoc toctochu o amna auhon manomanoha yang ibip öcöchu, toroc kiap ihoroc tonintha. Muno, sonu muyu Moröma noni Yesu Duic yu tec soni simbang tohomu muuna irot osucnohon ibibo anggirada worochon toroc wönggon itongitninga. Amna auhon kombing tobic tobicno singo entacanu wömai sontho yu surarodec taruya ongoninga. Muno son muyu yu yangbanango yuot kondong itmuya mataho emoc toninga. Wömai yaha, kiap auha wömai amna au kombiuya‘ ogep tonam’, wohong amna au yu worochagon kombiuya‘ bongbong sicsicyi worocha angit matoctocno’. Amna au yu wömai manomano ambarac nongidang. Tongo kombing tobic tobicnoho ogepma koingogon entac mahong amna au yuhon kombing tobic tobicno singo worocha yui‘ kandöc toninyit’ yongo bot arap manongidang. Oro amna manomano ambarac nongitacma yuho inoha‘ noc aumahon öngitno itat’ yongo kombiicha. O ihorocgon amna bot arap manongitacma yu‘ wontucmuno tac’ yongo nucniha kombing moinmoin ticha. Muno sinom, Kopotoroc yu amna yaityait wo urop soworengga inoin fat fogitdegoc. Goc numa yo! Goc foro yaöha amna auhon youp wabkaracno soworeharoc yo? Worochon morömano yuhogon wömai youp wabkaracno‘ nongnongo itacha woha turongonobarac itachu’ yongo soworeantac. Woi gochon manomano muno. Wohong nocho kombihat, Moröma noni yu youp wabkaracno tong koing tong imuna nongnongo entac. Oro, amna au yui wömai sep bongono auha‘ gendina’ yongo kombingidang. Wohong amna au yu‘ sep bongono ambarac woi ihorocnogon’ yongo kombingidang. Worocha son amna tungu tungu son muyu irot soni soworengga sonthon kombic kombic sonidec angit itacma worochon toroc itongitnung. Amna sep bongono au anggen-dingidangma yu wömai Kopotoroc yong moröng imoc imocha ihoroc tongidang. O amna bot arap nongidangma yu nacnoha ecec inongo nongidang. Worocha yu ihorocgon Kopotorocha yong moröng imontang. O amna bot arap manongidangma yu inoin nacnoha ihorocgon ecec inongga Kopotorocha yong moröng imontang. Kombiarut, itonggong noni woi nonthon manomanogon muno. O omong faantamonma woi ihorocgon nonthon manomanogon muno. Itonggong noni woi‘ Morömaha’ yongo itongidamon. O omen-tamonma woi ihorocgon‘ Morömaha’ yongo omentamon. Worocha wömai nonu itongontamonthu o omong faantamonthu woi non Moröma Kopotoroc yuhon fatgon idamon. Duic yu omong fadoc mahong mit wönggon itonggongno sogidoc. Foro worochagon tongga yui omong fatfatyihon Morömo orin wec idangma yuhon Morömo itac. Worochai oro, sonu foro yaöha oröc sonihon toroc kiapno yangsoworengga mata metec yongidang? O foro yaöha gocu gakaha kombingitaroc, ‘noc oröcnahon öngitno sinom itat yo’? Kombiarut, non ambaracho Kopotorocho yangamin idongga itnaya yuho mata noni yangsoworengga yun bödeangoc. Worochon yong tuctuc matano ingoroc irim toctocyi itac: “Itonggong Morömo woi naka itat. Worocha owi amna ambarac yu boinno sinom nocot engmuya goruc yemoc tong namonahing. Tongo ambaracho ingoroc yong tapnahing. ‘Boinno, goc Kopotoroc Moröm noni sinom.’” Worocha woroc, non owi amna tungu tungu ambarac nonu Kopotorocho yangamin idongga toroc kiap nonihon foro inong tapnahamon. Worochai oro nonu oröc nonihon toroc kiapmo wönggon mangsoworenin. O nonu yuha mata metec wönggon mayonin. Muno, non muyu oröc nonihon kombing tobic tobicno tong koing tong imongitnahamon. O kombic kombicno tong gorong tong imonintha. Oro Moröma noni Yesu yu kombic kombic namuna nocho boinno sinom kombihat, nacno ambarac idangma woi Kopotorocho yangmin betni maeng. Muno non ogep ambarac naantamon mahong amna au yu inoin irodin kombiunai‘ noc nacno wo angit manait,’ ihoroc kombinggai wömai nacno wo inoin kombic kombicdec betni idina naicha. O goc nacno au naantarocmaha tongga oröcahon irot obukontac wömai goc kiap ngorocdecu oröca irot imocno sinom matiroc. Mayain, Duic yu‘ oröca woroc sogiwa’ yongo omboc. Worocha gocho nacnoha tongga oröca wo ti obökicha. Ihoroc tontarocanu wömai owi amna Duic makombing imingma yuho nacnoha tongga kombing tobic tobic kiap soniha yong moin moin yontang. Nacno yamucha tongga nonu Kopotorochon midim sabarac sadec mangonin. Muno sinom, nongnongo idit kiap orin irot gucdec idit kiap orin borongdetdet kiap worocha tongga nonu mom midim sabarac sa ana feangoc. Kiap woroc wömai Kunkun Yaruho irot nonin tun öngkung nimongitac. O amna auho toroc kiap woroc tanmuya Duichon youp tontacma yuha wömai Kopotorocho irot ogep kombiantac o owi amnaho ihorocgon‘ yui amna ogepma’ yongo kombinahing. Worochai oro, non ambaracho‘ irot tungu itna’ yongo nucno tongfat yeunyeun tongo itongitnahamon. Non muyu kiap ihorocnoha kokorengitnahamon. Tongo non ambarac ogepmagon itnahamon. Nacnoha tongga Kopotorochon youp tu obökicyit. Boinno sinom, nacno ambarac woi Kopotorocho yangamin sacsago idang mahong goc nacno au naiya worocho tuna oröcahon irotno obukontacanu wömai gocho kandoc tontaroc. Goc bot arap naantarochu o goc wain yamuc naantarochu o goc yapmu au tontarocmahu, kiap worocho tunai oröcahon irotno obukontacanu wömai gocho yapmu ihorocno nairocha o toroc kiap ihorocno wönggon tirocha. Oro sonu nacnohahu o toroc kiap auhahu worocha amna auot mataho emoc toninga. Gocu kombiiya angit itachu o angit maechu woi gocot Kopotorocot sothon manomanogon. O amna au yu ino nacno nongitacmahu o toroc kiap tongitacmahu worocha inoin irodin kombiuna‘ woi angit itac’ oro amna ihorocnoho wömai borongdehun. Wohong amna au yu nacno au nocnocha irot yai kombingmuna naantacma yu wömai Kopotorocho yangamin yapmu wömuno tontac. Wömai yaha, yuho kombigoc, ‘noc angit manait’ mahong nagoc. Oro yu yapmu auha irot yai kombingmuna tontacma wömai woroc, yui Kopotorocho yangamin wömuno tontac yaha yui yapmu kombing tobicgocma woroc matandoc. Oro, non kombing tobic tobic orongi itnimpacma, non muyu oröc noni kombing tobic tobicno singo yu tongfat yengga mepmono sumboditnahamon. Non‘ kombic kombic nonihogon koing soun’ yongo kombininta. Muno, non muyu nuc noni oröc tong imongo yuhon irotno tong koing tong imongitnahamon. Duic yu ihorocgon inoin ibibogon tantantha makombingidoc. Muno yui Kopotorochon bapiya mata irim toctocyi itacma worochon torocgon itongidoc. Mata wömai ingoroc yac: “Öö Kopotoroc, amnaho gocha ganong saha tongidang. Tuya mata worocho noc sogihac.” Mata ambarac osuc Kopotorochon bapiyadec irim tongidungma woi‘ non woroc embada kombic kombic ogepma sogitna’ yongo irim toctocyi itac. Tuna nonu woroc embatmanaina irot noni koing suna‘ manomano ino yabitno Kopotorocho nimoc nimocha yogocma woroc sogitnahamon’ yongo torengga ididamon. Kopotoroc irot gucno orin irot tong koing tong nimoc nimoc Morömo yu muyu irot soni tun yungan tuna sonu irot tungu singmuya Duic Yesuhon toroc kiapmogon tanitnahing. Tongga son ambaracho irot tungu duc tungu singmuya Kopotoroc yong moröng imongitnung. Yu woi Moröma noni Yesu Duic yuhon Kopotoroc orin Fano itac. Duic yu son yangam kamongo sonot irot tungu sigoc. Oro worochon torocgon wömai sonu ihorocgon nuc soni yangam imongo irot nucnodec siun siun tongo iditnung. Toroc kiap ihorocnoha tongga Kopotorochon ma guroc ngocin moröma engoc. Kombiarut, Duic yu‘ Kopotorochon mata koing soun’ yongo Yuda nanohon mongorec toctoc amna öngkuboc. Kiap worocha tongga Kopotorocho ombu sakungni yong koing matano godingmun fat imogocma worocho ambarac Duichon oburodec boinno öngkungbödegung. Tuna Kopotorochon banac banacnoho bumbumyi nano ihorocgon fogiuna yu Kopotoroc yong moröng imongidang. Worochon mata ingoroc irim toctocyi itac: “Worocha wömai nocho bumbumyi nanohon bonipnodec itmaina gochon maya onoce töa faduna yong moröng ap yong gampiwa.” O mata au ingoroc yac: “Son bumbumyi nano son Kopotorochon feno ot yong borongdearut.” O wönggon mata au ingoroc yac: “Son bumbumyi nano ambarac son Moröma yong moröng imarut. O son kantri ambarachon owi amna son yong moröng ap yong imarut.” O Aisaia, yu ingoroc yogoc: “Yesihon morogono au öngkuangoc. Tongo yuho bumbumyi nano ambarac yangtoreangoc. Tuna bumbumyi nano‘ yuho tongfat nehun’ yongo yuha kombing tobing imongitnahing.” Kombing tobic tobic nonihon Morömo Kopotoroc yu irot soni tun guc mauna borongdetdet soniho morö fahun. Tongo sonu‘ yuho tongfat neantac’ yongo yuha kombing tobing imongitnahing. Tuna Kunkun Yaruho inoin gesödec irot soni tong koing tong kamuna borongdetdet moröma sinompho irot sonin foc tontac. Oröcnai, nocho boinno sinom kombihat, son toroc kiap ogepma toctocha toup kombingidang. O sonu Kopotorochon irot kombic kombic tuctugo kombiang. Worocha son ogep suraro soni fasun imongidang. Wohong nocho‘ Kopotorochon mata ta fusa dihun’ yongo bapiya ngo irim togot. Mata au wömai nocho orongi sinom togot. Wömai yaha, Kopotorocho noc nang banango ‘bumbumyi nano fatmata ogepma fandat iniruc’ yongo noc temongmun uuna Duic Yesuhon youp amna iditat. Woi‘ Kunkun Yaruho tuna bumbumyi nanoho Kopotorocho yangamin ecec ogepma simbang kunkun iditnung’ yongo nocho fatmata ogepma yocyoc youp öret socsoc amna osuc tongidungma woroc simbang tongitat. Worocha tongga nocho Duic Yesuhon madec Kopotorochon youp ngo tongitatmaha borongdetno sinom tongitat. Nocho mata koböc koböc mayit, muno yapmu tunguhon fatgon yongitat, woi ingoroc: Nochon youpha tongga Duicho nochon obunadec bumbumyi nano koböcma Kopotorocot yangat feboc. Tuna yuho Kopotorochon matano sumbodidang. Nocho wömai Kunkun Yaruhon gesödec toroc kiap inobarac orin momphon weran moröma tongidot. Yerusalem foro singga eng tengga Ilirikum provinsdec böcsa danong nocho Duichon fatmata ogepma owi amnadec yong silip tongo inong tongidot. Osuchagon wömai nakain irot kombic kombic moröma ingoroc idoc: Nocu sa Duichon ma abe makombingidungan woce ongmaina fatmata ogepma inong tangtang youp tangot. Nocho amna auhon youp saka ficficha makombingitat. Muno, nocu mata ngo irim toctocyi itacma worochon torocgon toctocha kombihat. “Owi amna Duichon fatno abe mainoc inocyi yu wömai kombinahing. O owi amna yuhon fatno abe makombigungma yu wömai tuctugo kombinahing.” Oro, nocho bumbumyi nanohon sae itongmaina fatmata inocinoc youp moröma sinom tongidot. Worocha tongga sonot onggongon uyapna foc tong namuna nocho abe sonot maebot. Nocho biruc koböcma son kackacha toup kombingidot. Oro önga wömai sa guroc ngoce nochon youp urop bödehac. Worocha nocho youp torop ingoroc singdegot: Noc kantri Spen ongungotan bongono wocin wömai nocho osuc sonot engmaina kaaya nonu ambarac borongdeda irot ogepdec itnahamon. Ihoroc itmanaina mit wömai sonu noc Spen onggonga obmukusuc tongfat neuya nocho woce ongungot. Wohong öngai‘ noc Kopoto-rochon kunkun feno Yerusalem taun idangma yu tongfat yewa’ yongo woce onggonga uyapdec itat. Wömai yaha, kombing tobic tobic owi amna provins Masedonia orin Akaia idangma, yuho Yerusalem suraro uroci tongfat yecyecha ecec möneng suran togung. Tongo‘ nocho yu imangot’ yongo nakain obunadec sigung. Yu ihoroc toctocha irot ogep kombigung. O kiap worocdec wömai yui Yerusalem suraro butogo saringga urago imogung. Yaha, Yerusalem suraro yui Yuda owi amna. Tongo Yuda nano yui Kopotorochon guram osuc sogida bumbumyi nano ot silip togung. Worochon uragoha wömai önga bumbumyi nanoho Yuda nano godibhon manomanoha tongfat yeang. Oro, nocho möneng wo Yerusalem surarohon oburodec siaya sogitnung. Tongo mit Spen onggongon uyap forosiangot. Tongo uyap bonipnodec wömai nocho sonot engga kaangot. Noc boinno sinom kombihat, Duichon guram nocdec foc tongga idina nocho sonot ehangot. Nakain oröcnai, Moröma noni Yesu Duic yuhon madec orin Kunkun Yaruhon irot imocimoc kiapdec nocho‘ dönacha tongfat nearut’ yongo kiring kampiwa: Noc youp mepmo sinom tongitat, worocha son muyu nocot irot tungu singmanaina dönacha tongfat nearut. Yudia sae amna Kopotorochon mata körengmu ongitacma yuho wömuno tong namoc namocha kombiang. Worocha tongga‘ Kopotorocho noc yuhon oburodecma öcangmun muhun’ yongo dönac yarut. O ihorocgon‘ nocho Yerusalem suraro ot itmaina yu tongfat yecyecha youp tangotma worocho suraroho yangamin angit itun’ yongo dönac yarut. Son ihoroc tuya Kopotorocho kombiuna angit inai wömai nocho irot ogep kombingmaina sonot ehaya non ambarac kondong itmanaina irot noni tong koing tun tun tongo borongdetnahamon. Irot guchon Morömo Kopotoroc yu sonot itun, woi boinno. Nat noni Fibi, yui owi ogepma sinom. Yui Kenkria taun woce Duichon surarohon mongorec youp tongitac. Oro yu sonot ehunai wömai sontho Moröma nonihon madec yu anggendingga ogepgon angtorengitnung. Son Kopotorochon kunkun fenohon toroc kiap ogepma indanitnung. O yu yapmu auha docmöantacma wömai sonu worocha tongfat yengitnung. Yui owi amna koböcma ogepma sinom tongfat yengidoc. O noc ihorocgon tongfat negoc. Noc irot ogep matana siaya Prisila orin Akwila yuot ongoun. Oimna yu nocot Duichon youp ban tongidamon. Osuc wömai yui noc tongfat necnecha inoin itonggongno foyop dongyun fadomoroc. Worocha nakagon muno, wohong bumbumyi nanohon suraro ambaracho yu ecec moröma sinom inona. O irot ogep matana ihorocgon owi amna yuho bucin suran tongidangma yuot ongoun. O irot ogep matana Epainetasot ongoun. Yu woi nochon nucna sinom. Yuho wömai provins Esiadecma amna ambarac bigo sing imuna irotno ibanda Duicha kombing tobing imogoc. O irot ogep matana Mariaot ongoun. Yu woi sontha yongo youp orongi tongidoc. O irot ogep matana Andronikas orin Juniasot ongoun. Amna yaima yu nocot Yuda nanohon toropdec öngkubomon. Yu woi nocot kondong yi bucin idomon. Yuhon ma aposel bonipnodec moröma itac. O nocu Duic abe makombii edeya yuho wömai urop Yesu kombing tobing imongidomoroc. O irot ogep matana ihorocgon Ampliatasot ongoun. Moröma noniha tongga nocho yuha toup sinom kombingitat. O irot ogep matana Urbanasot ongoun. Yui nonot Duichon youp ban tongidamon. O Stakis yui ihorocgon nochon oröcna sinom. O irot ogep matana ihorocgon Apellesot ongoun. Duicha tongga yui mepmo moröma sinom aun fedoc. Wohong yui mepmodec masing kai koing sogoc. O irot ogep matana Aristobulushon toropniot ongoun. O irot ogep matana Herödionot ongoun. Yu woi nocot Yuda nanohon toropdecma öngkubomot. O irot ogep matana Duichon feno Narsisasho bucin idangma yuot ongoun. O irot ogep matana Trifina orin Trifosaot ongoun. Owi yaima yu woi Morömahon youp moröma sinom tongidamoroc. O irot ogep matana Persisot ongoun. Yu woi nochon nucna sinom. Owi ngo yui ihorocgon Morömahon youp moröma sinom tongidoc. O irot ogep matana Rufusot ongoun. Yu woi Morömahon amna sinom. O yuhon macnoho noc nakain macna simbang tongfat nengidoc. O irot ogep matana ihorocgon Asinkritas, Flegon, Hermes, Patrobas, o Hermas yuot ongoun. O ihorocgon oröc noni yuot kondonggon idangma. O irot ogep matana Filologus, Julia, Nereus orin natno, o Olimpas orin Duichon kunkun owi amna yuot ididangma, yuot ongoun. Son Kopotorochon owi amna ambarac obu yopyop tarut. Kopotorochon kunkun suraro ambaracho‘ irot ogepno sonot itun’ yongo kombiang. Oro oröc ori, nocho mata orongi ingoroc kantiwa: Amna au yu suraro soni fuc toctocha tang. Yui fatmata ogepma nongnongo kanogomonma woroc ibando kandöc fandadidang. Tongo worocho kombic kombic ogepma soni foc tong kamongitac. Son soni woho, son amna ihorocno kombing imiya yuho sonot itninga. Amna ihorocno yui Moröma noni Duic yuhon youp matongidang. Muno, yui inoin ibibonogon tanmuya owi amna etnoma tonguc yengo inong yamuc tuya kombic kombicno gorong ongidang. Boinno, sonu Kopotorochon fatmata ogepma sinom tanidang. Tuya worochon fatnoho böcsa danong ongbödegoc. Worocha nocho sontha irot ogep sinom kombihat. Son ingoroc tongitnung: Toroc kiap ogepma wömai kombicno sinom tongitnung mahong toroc kiap wömunohon kombic kombicu sonot icha. Oro, non bongono docutnogon iditnaya mit wömai irot guc Morömo Kopotoroc yu dogu kopot tamberuna orung sonihon unenne engoc. Moröm noni Yesu yuhon banac banacno sonot itun. Oro, nochon youp kondongna Timoti yuho sontha irot ogep mata sihac. O Lusius, Jeson, Sosipater, yu woi ihorocgon tang. Yuot nocot non ambarac Yuda nanohon toropdecma öngkubomon. O noc Tertias nocho Polhon dugodecma mata ngo sogida bapiya ngo irim totma nocho ihorocgon Morömahon madec irot ogep matana sihat. O Gaius yu ihorocgon sontha irot ogep matano sihac. Nocho yuho bucin iditat, o yu suraro ambarac ogepma sinom tongfat yengitac. O Erastas, yu woi taun ngorochon möneng yangtorectorec amna, yuot oröc noni Kwartasot yu ihorocgon irot ogep matano siunya sonot ongoun. Moröma noni Yesu Duic yuhon banac banacno sonot itun, woi boinno. Non Kopotoroc yong moröng imona. Yuho ogep kombing tobic tobic soni tong koing tong kamuna sonu koingo sonahing. Woi nocho Yesu Duichon fatmata ogepma fandat kanongitatma worocho irot soni tong koing tongitac. Fatmata ngoi osuc öp idoc mahong önga wömai eran öngkupac. Itonggongon Foro Kopotoroc yu yong tuctuc amnani inuna yuho yong tuctuc matano bapiyadec irim togung. Tuna nonu woroc embada fatmata ogepma tuctugo kombingidamon. Kopotoroc yu‘ sa guroc danong owi amna ambaracho yuhon matano kombing tobingmuya sumboditnung’ yongo kiap ihoroc togoc. Kopotoroc yu tunguho wömai kombic kombic ambarachon foro itac. Öngahu o mithu bongono muno nonu Yesu Duichon madec yong moröng noni yuhagon imongitnahamon, woi boinno. Noc Pol noc Duic Yesu yuhon aposelno. Kopotorocho‘ noc aposel youp woroc towa’ yongo soworegoc. Tuna nocot oröc noni Sostenesot notho Kopotorochon suraro Korin taun idangma sontha bapiya ngo irim tongo sidaya ongeyac. Kopotorocho‘ son inoin kunkun feno idarut’ yongo Duic Yesuhon madec inoha fogitdegoc. O songon muno, owi amna guroc danong sa woce woce itmuya Moröma noni Duic Yesu yuha yong moröng imongidangma yu ambaracho Kopotorochon kunkun fat idang. Tuna notho mata ngo son ambaracha sidaya ongeyac. Kopotoroc Nandöng noni orin Moröma noni Yesu Duic yuho kang banaunya irot soni gucno idarut. Kopotorocho son Duic Yesu yuhon madec kang banangmuna tong ogep tong kamogoc. Tuna nocho worocha kombingga bongono muno‘ sontha’ yongo Kopotoroc ecec inongitat. Nontho osuc Duichon fatmata ogepma fandat kanongidomonma worocho urop irot sonin koing songga itac. Worocha tongga sonthon kombic kombic soni yapmu auha madocmui idina sonu fatmata ogepma orongi yong fandat tongidang. *** Worocha tongga sonu Kunkun Yaruhon guram auha madocmuing. Muno, sonu‘ Moröma noni Yesu Duic yu öngkung tangtang tong nimpun’ yongo yuha torengga ididang. Yuho son ogepgon kangtoreuna kombing tobic tobic soni masingkaic. Tuna Moröma noni Yesu Duic yu wönggon ehangocan bongono wocin wömai sonu tong bumbum soni muno, nongnongo itnahing. Kopotorocho son kangmurat matic. Muno yu‘ sontho Manano Yesu Duicot irot tungu iditnung’ yongo kanong yongo sonot edengoc. Oro oröcori, noc Moröma noni Yesu Duic yuhon madec kiring kamongga ingoroc kantiwa: Son muyu kombic kombic soni o duc mata soni o irot soni wo tungugon singmuya ficfuc toninga. Tuna suraro soni koing songga ogepma sinom engoc. Oro oröcnai, Kloehon fenodecma amna auho ingoroc nanogung: Son bonip sonidec irot tungu maec. Muno sonu yong osut ihono ihono tongidang. Auho wömai ingoroc yongidang: “Noc Polhon yo.” O auho yongidang, “Noc Apoloshon yo.” O auho yongidang, “Noc Pita-hon yo.” O auho yongidang, “Noc Duichon.” Tingting oro? Duic yu fuc togocha woha noc Pol nocho‘ sontha’ yongo ep goröcdec ombotha woha sonu nochon madec yamuc gubunghu nuhun? Muno sinom, nocho wömai suraro sonidecma amna yaigon yamuc gung imogot. Auma woi Krispus o auma Gaius. Worocha tongga amna auho ingoroc yocyocno maec: ‘Non Polhon madec yamuc gubomon.’ Muno sinom, worocha noc Kopotoroc ecec inongitat. *** Oro nocho amna au yamuc gung imogotma woi Stefanas orin yuhon feno. Wohong nocho owi amna au ihorocgon yamuc gung imogothu munohu wo wömai edet nampac. Duicho‘ goc owi amna yamuc gung imongidiruc’ yongo mananong mudoc. Muno, yuho nanong mudocma wömai fatmata ogepma owi amnadec fandat inoc inocha nanong mudoc. Tuna nocu youp worocgon tongitat. Wohong nocu guroc amnahon kombic kombic tanmaina owi amna wodic wodicha inong yamuc matongitat. Muno, nocho Duic ep goröcdec ombocma worochon gesö taa weicyit. Boinno sinom, owi amna gorong onggongon fat idangma yui ingoroc yongidang: ‘Yesu ep goröcdec ombocma, mata woroc woi bumbumyi.’ Yu ihoroc yongidang mahong non owi amna Kopotorocho inoha fogidocma, nonu wömai ingoroc kombingidamon: Ep goröchon matano woi Kopotorochon gesö moröma. Kopotorochon bapiyadec wömai worochon yong tuctuc mata ingoroc irim toctocyi itac: “Kombic kombic guroc amnaho yangamin ogepma sinom ididangma woroc wömai nocho ta bumbum yangoc.” Kopotorocho tuna guroc ngorochon kombic kombic ambarac bumbum yongbödengitac. Worocha wömai kombic kombic amnaho tingting sinom yontang? O fandat fandat amnaho yaö mata ninontang? O ihorocgon amna matahogon emoc tongidangma yuho tingting yontang? Yuhon matano tungu au maic. Muno, yuhon mataho Kopotorocho yangamin bumbumyi sinom iditac. Kopotorochon kombic kombic woi ino yabitno sinom. Worocha yu osucgon kombigoc, guroc amna yu inoin kombic kombicdec Kopotorochon foro angit makombining. Wohong fatmata ogepma amnahon kombic kombidec bumbumyi itacma uyap worocdec wömai Kopotorocho kombing tobic tobic owi amna fogiuna batip idang. Yuda nano yu momphon toroc kiap moröma yacyacha kombiang. O Grik nano yu kombic kombic ogepma sogit sogitha yang. Wohong nonu fatmata tungu ingoroc yong fandadidamon. ‘Yesu Duic yu ep gorödec omboc.’ Mata worocho wömai Yuda nanoho kombiuya irotno obukongitac. O Grik nanoho mata wo kombiuya bumbumyi sinom itac. Wohong Yuda nanohu o bumbumyi nanohu, owi amna ambarac Kopotorochon mambocno kombingidangma yu wömai kombing-deang: Duic yu woi Kopotorochon gesö orin kombic kombic yabitno itac. Kopotoroc yu guroc amnahon kombic kombic matanitac. Muno, guroc amnahon kombic kombic ogepma woi Kopotorocho yangamin bumbumyi sinom. O guroc amnahon gesöno moröma woi Kopotorocho yangamin singo sinom. Oro oröc ori, son torop soni yaarut. Kopotorocho son kanong yogoc mahong guroc amnaho yangamin wömai sonidec kombic kombic ogepma maec. Muno sonu bumbumyi idang. O amna moröma sonidec tungutnigon idang. O amna tungu tunguhon feno woi manobarac. Kopotoroc yu‘ guroc ngorochon kombic kombic amna yangam fap tong impiwa’ yongo amna kombic kombicno moröma muno, yu woroc inoha soworegoc. O yu‘ amna mabarac yu yangam fap tong impiwa’ yongo amna mano muno yu woroc soworegoc. Owi amna guroc amnaho yangamin boyömo ididangma woroc sinom wömai Kopotorocho inoha soworengitac. Yu guroc ngorochon yapmu moröma ambarac dongyun mointuya yapmu boyömo itbödeang. Worocha tongga guroc amna auho Kopotorocho yangamin inoin mano töc töcno wömai maec. Muno sinom, Kopotorocho inoin kombic kombic ino yabitno tanitacmaha tongga sonu Duic Yesuhon madec itonggong koing sogidung. Duic yu Kopotorochon kombic kombic ino yabitno tuna boinno öngkuuna nonu wömunodecma öcangyana muuya Kopotorocho yangamin nongnongo kunkun idamon. Worocha wömai nonu Kopotorochon bapiyadec mata irim toctocyi itacma worochon torocgon tongitnahamon: “Amna auho inoha borongdetninga muno, non muyu Kopotorochagon borongdeditnahamon.” Oro oröc ori, nocho osuc sonot engmaina Kopotorochon fatmata ogepma fasun kamogotma woi kanong yamuc makanongidot. O amna morömaho mata ubarago fandat kanongidangma ihoroc nocu matogot. Muno, nocho mata komanang docutnogon kanongidot. Nocho‘ kombic kombic tungugon kantiwa’ yongo sonot ebot. Woi Yesu Duic‘ nontha’ yongo ep goröcdec wuya ombocma yuhon fatmatagon fandat kanogot. Nocho sonot engmaina gapgap yongo orin kudat konoc konoc tongo orin mata yocyocha botongga, toroc ihorocno tongo sonot ididot. Tongo nocho fatmata fandat kanongidotma woi‘ nakain kombic kombic morömaho irot soni mongurac toun’ yongo makombigot. O nocu unac mata ibibo makanongidot. Muno sinom, Kunkun Yaru yu wömai nochon mata imongtoc tuna worocho irot soni sakang kamogoc. Worocha tongga sonthon kombing tobic tobic soni amnahon kombic kombicha maöngkuboc. Muno, Kopotorochon gesö moröma worocho wömai kombing tobic tobic soni forosigoc. Kombiarut, amna kombing tobic tobicno koingo idimangma yuho kombiuya non fatmata ogepma fasun kamongidamonma woi ogepma sinom itac. Wohong guroc ngorochon morömo yui nochon mata kombiuya bumbumyi iditac. Yu woi gorong onggongon fat idang. Oro nontho wömai Kopotorochon irot kombic kombic ino yabitno woroc fandat kanongidamon. Kopotorocho sa guroc abe magabocanu bongono wocin wömai yu urop‘ non yuhon yaguno idit sadec itnahamon’ yongo yong torop singdegoc. Wohong kombic kombic wo wömai osuc öp idoc mahong önga nonu wo eran fandadidamon. Wohong guroc ngorochon morömo yu Kopotorochon kombic kombic wo tuctugo makombigung. Tuctugo kombinggahai wömai yu mom yagunohon Morömo sogito ep goröcdec mawup. Kopotorochon bapiyadec worochon mata ingoroc irim toctocyi itac: “Kopotoroc yu owi amna yuha toup kombingidangma yuha yapmu ogepma sinom tong arangarang tong sigoc mahong amna au yu daroho magoc, o amna auho onggimoho makombigoc, o‘ woroc boinno engoc’ yongo amna auho makombigoc.” Amna auho Kopotorochon kombic kombic öpma wo makombigung mahong nontha wömai Kopotorochon Kunkun Yaruho wo eran nindagoc. Kunkun Yaru yu manomano ambarac kombihac. Yu wömai Kopotorochon irot kombic kombic öpma wo angtangtang tongga kombingbödengitac. Non amna nonu wömai nuc nonihon irot kombic kombic angtangtang matongidamon. Amna worochon yaruno yuhogon wömai irot kombic kombicno kombingbödehac. O worochon torocgon wömai amna auho Kopotorochon irot kombic kombicno ango makombiic. Muno, Kopotorochon Yaru yuhogon wömai kombingbödehac. O nonu wömai guroc ngorochon dogu boyömo au masogidomon. Muno, nonu Kopotorochon Yaru sogidomon. Kopotorocho yu inong muuna noniot ebocmaha tongga nonu tuctugo kombiamon, Kopotorocho‘ nontha’ yongo yaö youp sinom togoc. Oro guroc amnaho fandat ninuya nonu fatmata ogepma mayongidamon. Muno sinom, Kunkun Yaruho Kopotorochon kombic kombic fandat ninongitacma worochong nonu owi amna Kunkun Yaru sogit sogityima yu fandat inongidamon. Owi amna Kunkun Yaru masogiima yu wömai Kunkun Yaruhon mata kombiu tuctuc mayic. Kunkun Yaru yu wömai Kopotorochon manomanoha fandat ninongitac. Worocha tongga owi amna Kopotorochon Yaru masogiima yu matano kombiuya bumbum yac. Owi amna Kunkun Yaru sogiima yu wömai manomano ambarac yangsoworengga tuctugo kombingidang. Wohong amna auho yu yangsoworec soworecno wömai maec. Worochon matano wömai Kopotorochon bapiyadec ingoroc irim toctocyi itac: “Amna auho Morömahon irotno makombic! Worocha amna auho Moröma fandat inontacno woi maec.” Worochoi oro, nonu wömai Morömahon Yaru sogidomon, worocha tongga nonu yuhon irot kombiamon. Oro oröc ori, sonu Kunkun Yaruhon toroc abe maitongidang. Muno sonu abe guroc ngorochon toroc kiapdec itongidang. Kombing tobic tobic soni woi abe singo. Son abe managumbochon toroc idang, amna orongihon toroc muno. Worocha tongga nocho mata orongi makanongidot. Muno nocho mata singo mum simbang kanongidot. Son nacno koingo nocnocha abe arangarang yongga maidungmaha. O önga wömai ihorocgon son arangarang yongga maeng. Sonu abe irot osucnohon toroc kiapdec itongidang. Sonu nucno yanggiraun yanggiraun tongga mata metec toup yongidang. Worocha nocho kombihat, sonu guroc ngorochon owi amnahon toroc kiapdec itongidang. Amna au ingoroc yongitac: ‘Noc Polhon.’ O auho wömai yongitac‘ nocu Apoloshon.’ Son ihoroc yong tongidangma woi tingting sinom? Woi guroc ngorochon toroc kiapgon tanda yongidang. Apolos woi numa? O ihorocgon noc Pol noc woi numa? Nodu yait yait Morömahon youp amnagon idamot. Morömaho‘ notho nodin nodin youp toda’ yongo ninong mudoc. Tuna youp nodiha tongga sonu Yesuha kombing tobing imongidang. Nocho wömai kombing tobic tobichon yitno mögot. O Apolos yu wömai yitnodec yamuc imong tonggoc. Wohong Kopotorocho youp nodi tong guram togocmaha tongga kombing tobic tobic soni dogo köngga macfigoc. Amna yitno mögocma orin amna yamuc korigocma yui youp amna komanang-nogon mahong Kopotorocho kombing tobic tobic soni tong koing togocma yu woi youphon Morömo. Amna yitno mögocma orin amna yamuc korigocma yu kiapmo tungugon idamoroc. Aumaho aumahon öngitno maec. Muno, yu inoin inoin youp tongga idinya Kopotorocho yuhon youp angsoworengga worochon toroc wöngnacno imangoc. Nodu wömai Kopotorochon youp ban tongidamot. O sontho wömai Kopotorochon ön orin böcno idang. Oro, sonu Kopotorochon böc idang. Kopotorocho noc nang banauna kombic kombic ogepma namuna nocho böc worochon forodongno sigot. Foro siaya amna auho woroc koroc böcno temongmu öngitac. Worochoi oro, soni woho, sonu böc tobic tobic youp tongidangma woi kombic kombicho tongitnung. Kombiarut, böchon forodongo woi Yesu Duic. Worocha amna auho böchon foro-dongno au sicsicno wömai maic. Oro amna auho wömai gol sogida forodongno woroc koroc böc youp tonahing. O auho wömai silwadec tonahing. O auho wömai sop wöngnacno önggöngyi sogida tonahing. O auho wömai epdec tonahing. O auho wömai gamdec tonahing. O auho wömai owen fogida tonahing. Yu böc youp ihoroc tong tongo idiya ongga Yesu yu wönggon ehangoc. Oro bongono wocin wömai epho amna tungu tunguhon böc toctoc kiapmo toroc tangoc. Amna auhon youpno koing songga idinai wömai amna worocho youpnohon wöngnacno sogiangoc. Wohong amna auhon youpno dingga bisong ongung-ocma wömai amna worocho youpnohon wöngnacno masogiic mahong amna ino wömai magorong ongic. Muno, epho wömai amna woroc diuna focfoc kombiangoc mahong yu ino wömai batip engoc. Sonu ingoroc makombiinghu nuhun? Kopotorochon kunkun böc woi soni. O Kopotorochon Kunkun Yaru yu irot sonin iditac. Kopo-torochon idit böc woi ungoma kunkun itac. O böc woroc woi soni. Worocha tongga amna au yu böc woroc tun obökunai wömai Kopotorocho amna wo urago imongo tun obukontac. Son soniin imanang mata kombing tobininga. Kombiarut, guroc ngorochon kombic kombic wömai Kopotorocho yangamin bumbumyi itac. Worocha wömai amna au bonip sonidecma yu‘ noc guroc ngorochon kombic kombic ambarac fogitdup tat’ yongo kombiantacanu wömai yu Kopotorocho yangamin amna bumbumyi entac. Tongo yu muyu irotno ibaruna guroc amnaho yangamin amna bumbumyi simbang öngkupun. Ihoroc entacanu wömai yu Kopo-torocho yangamin amna ogepma kombic kombicnobarac engoc. Kopotorochon bapiyadec wömai worochon mata ingoroc itac: “Kopotoroc yu guroc amnahon kombic kombic wömuno iban imuna wömunonoho ino wentac.” *** O mata au ingoroc itac: “Moröma noni yu kombihac, kombic kombic amnahon irot kombic kombicno woi boinno mafii boe engoc.” Worocha sonu amna auhon ma onoce töninga. Muno sinom, manomano ambarac woi soniingon. Woi noc Polhu o Apoloshu o Pitahu o sa guroc ngorochu o itonggonghu o omochu o manomano önga idangmahu o manomano mit itnahingmahu woi ambarac soniingon. Soni wömai Duichon fat o Duic yui Kopotorochon fat itac. Worochai oro, son muyu ma noni önoce tönginga. Muno son muyu nontha‘ Duichon youp amnani idamon’ yongo kombingitnung. Kopotorocho non inoin irot kombic kombic öp idocma woroc nindauna nonu wo angtorengidamon. Tongo yu‘ nontho yuhon youp angitgon tongitnahamon’ yongo kombihac. Oro nocho yuhon youp angit tongitatha woha muno woroc wömai sonu angit masoworening. O guroc amna au woi ihorocgon nakain youp mangsoworeic. O noc naka ihorocgon nakain youp masowo-rengitat. Nocu nakain tong bumbum au makombit. Wohong noc nakaha‘ noc amna nongnongo itat’ ihoroc mayit. Muno, amna tungu-hogon wömai noc soworeangoc woi Moröma noni yuhogon. Worocha sonu yapmu auhon matano karupgon soworengga yu bödeicha. Muno, son muyu mata yun bödec bödec Morömo yuhagon torec itnung. Yuho engmuna manomano öpma ambarac kumbongnodecma fogiuna yagunodec eran itnahing. O yuho amnahon irot kombic kombic öpma tuna eran idiya Kopotorocho wo yangsoworengga amna tungu tungu inoin inoin yong borong mata inangoc. Oröc ori, nocho son tongfat keckecha Apolos orin nochon idit kiap kindaat. Toya son muyu nothon toroc kiap nodi angmuya tanitnung. Tongo son mata Kopotorochon bapiyadec irim toctocyi idangma wo angyembotninga. Son soniha borongdetmuya amna auha yong moröng imongo o amna auha yong saha yong imongo kiap ihorocno tongitninga. Tingting oro, numaho‘ goc amna auhon yangtorecno iti’ yongo tohong gugoc? Manomano itkamangma woi ambarac Kopotorocho komanang kamogoc. O son manomano komanang sinom fogidunganu wömai ma soni onoce töctöcno maec. Mayain son soniha toup sinom borongdedidang. O son soniha kombiang, ‘non yapmu auha madöcmuamon yo, kombic kombic orongi ambarac noniot itbödeang yo, non ambarac amna moröma itmanaina aposel yanggirat bödeamon yo.’ Son soniha borongdeda ihoroc kombingidang. Wohong nocho ingoroc kantiwa, sonu boinno amna moröma ipma wömai nocho kombiaya ogepma sinom in. Tongo sonot nonot ambarac amna moröma itnam. Wohong kou sinom ihoroc muno. Nocu kiap au ingoroc angitat: Kopotoroc yu non aposel ma sogidomonma omocene sinom fohong nugoc. Nonthon ma noni maec, nonu omomphon fat itongidamon. Tongo amnahu o sum yaruhu yu ambarac ning fiuya uroci sinom ididamon. Duicha tongga nonu amna bumbumyi simbang itongidamon. Wohong sonu ihoroc muno, sonu wömai Duicha kombing tobing imongmuya amna kombic kombicbarac öngkubung. Nonu wömai gapgap yamon mahong sonu koing sogung. Owi amnaho son kang gendingidang mahong nonthai ninong saha tongidang. O nonu bongono muno nacno yamucha worec nimongidang. O tec nap noni woi wirac wiracyi fogidtongidamon. O amnaho ningo dou obukongidamon. O böc noni ogepma maitnimuya uyapgon itongidamon. Non noniin obudec youp morö tongga gapgap yongidamon. O amnaho möpmo tong nimontanganu wömai nonu‘ Kopotorocho yu ogep tong impun’ yongo dönac yongidamon. O amnaho toroc wömuno tong nimuyai wömai nonu mata mayi mepmo wo sumbodidamon. O amnaho yong saha mata ninuyai wömai nontho irot guc mata iban imongidamon. Nontho wömai amnaho yangamin idu fidang, totnongec morima simbang itongidamon. O amna ambaracho nontha kombiuya betni o urocni sinom idina ididamon. Osuc omoce singga idtengga engga önga ihorocnogon ididamon. Nocho‘ yangam fap tong kampiwa’ yongo mata wo matot. Muno sinom, sonu nochon gungacnai sinom idang. Worocha noc‘ uyap ogepma kindawa’ yongo garac mata wo ganotma. Amna koböcma sinompho son kangtorengga Duichon uyap ogepma kindac kindacha tang mahong nandöng soni sinom wömai noc tunguhogon itat. Nocho fatmata ogepma fandat kanoya sonu foro singga Duic Yesuha kombing tobing imogung. Worocha nocu nandöng soni itat. Tongo nocho mata orongi ingoroc kiring kampiwa: Son muyu nochon toroc kiapna tanitnung. Foro worocha tongga nocho Timoti inongmuaya sonot ehangoc. Yu woi nochon manana sinom, noc yuha toup kombingitat. Yu wömai itonggongno Moröma noniha bogigoc. Yu wömai nochon itonggong kiapna kombingbödehac. Yu kombihac, nocho Duichon toroc kiapdec itongitat. Tongo yu sonot engmuna woroc fandat kanangoc. Nochon mata orin itonggong kiapna woi tungugon, yaitni muno. Tongo noc mata worocgon böcsa danong kombing tobic tobic surarodec yong fandaditat. Oro soniotma amna auho‘ Pol nonot maehic’ yongo önggöngyi toup tongidang. Worochoi oro, Morömaho kombiunai wömai noc karupgon sonot ehangot. Ehangotma woi amna önggöngyi worochon duc mata kombic kombichagon muno. Nocho engmaina yuhon gesö toroc tangot. Wömai yaha, Kopotorochon mom toboruchon foro woi duc mata yocyocgon muno, worochon foro woi youp gesöbarac toctochon. Oro son tingting kombiang? Nocho‘ önggöngyi kiap soni tobiwa’ yongo farac sogito sonot eham? Woha‘ irot mongorec tong kampiwa’ yongo irot gucot eham? Oro, owi amnaho mata ingoroc yuya kombihat: Sonthon bonip sonidec amna au yu toroc kiap yangam fapfapni moröma sinom tongitac. Yu woi fanohon oweno sogida göra tongitac. Toroc kiap worocho woi wömuno sinom, bumbumyi nano yu worocha ihorocgon‘ angit maec’ yongo kombingidang. Wohong sonu worocha irot mep tongga yangam fapfap mating. Muno, son soniha kombiang, non suraro ogepma sinom idamon yo. Kombiarut, son amna worocot kondong itninga. Muno son muyu yu bonip sonidecma taruya ongoun. Boinno, nochon godip föpnaho wömai korungon itac mahong irot kombic kombicnaho soniot itac. Tongo nocho amna görani yuhon matano urop ya bödec. Non ingohong tona, son muyu suran tarut. Tuya nochon yarunaho orin Moröma noni Yesu yuhon gesöho worocho sonot idinya son amna wo dogu kopothon oburodec tohong siarut. Ihoroc tonaya wömai amna worochon godip föbo obökangoc mahong yaruno wömai Morömahon bongono morödec itonggong koing sogiangoc. Son soniha borongdedidangma woi angit maec. Mata tepmo au ingoroc itac: Yis docno obmugontho tuna nacno sowarango moröma out töngitac. Worocha son yis osucno yongo fongyu ongbödearut. Kopotoroc yu Pasowa öret noni urop tongbödegoc. Woi Duicho‘ nontha’ yongo ombocma. Worocha tongga nonu urop nacno sowarango wego yisno muno woroc simbang idamon. Worocha non toroc kiap wömuno imana fauna Pasowa nacno noni irot gucot yisno muno nana. Nacno yis osucno woroc wömai mananin. Yis osucno woi irot kombic kombic wömuno orin amna dou moin toctoc kiap worochon doguno. Wohong nacno sowarango yisno muno woi nucni irot imocimoc orin mata boinno yocyoc toroc kiap worochon doguno itac. Oro, bapiya osuc irim togotma wocin wömai nocho ingoroc kanogot: Son owi amna göra youp tongidangma yuot kondong itninga. Nocu guroc ngorochon owi amna wömunoha mayot. Muno, son amna ihorocnoma dou fatno sinom tonggai wömai son guroc ngo imu faun. Guroc ngorochon owi amna yu wömai youp göra tongidang, o yu inohagon kombingidang, o yu nucniot silip matongidang, o yu nucni tonguc yec imongo usem tongidang, o auho wömai imanang kopotorocha yong moröng imongidang. Nocho‘ son muyu yu dongyu fatnung’ yongo irim matogot. Muno, ‘amna au yu inoha yongidang, noc Yesuhon madec oröc soni itat yo’ mahong yu göra youp tongidang. Oro son muyu amna ihorocnoma dongyu faditnung. Yu owi göra tongitachu o nucnihon manomano yang irup möngitachu o imanang kopotorocha yong moröng imongitachu o amna auha mata metec yongitachu o yamuc koingo toup nongga bumbum yongitachu o nucni inong yungga manomanono usem fongitachu, oro son amna ihorocnomaot kondong iditninga o ihorocgon yuot nacno kondong nongitninga. Wohong owi amna Duichon surarodec masakau ficficyi idangma yu wömai nocho mayangsoworengitat. Muno woi nochon youp muno, yu wömai mit Kopotorocho yangsoworengga matano yun bödeangoc. Wohong owi amna suraro gombo ganang idangma yuhon toroc kiap soworec soworec woi sonthon youp soni. Kopotorochon babiyaho ingoroc yac: “Son wömuno toctoc amna bonip sonidecma dongyaruya ongorut.” *** Oro, son bonip sonidecma amna yai yu‘ mata noti tobida’ yongo bumbumyimahon mata youpdec ongontamorocma woi angit intha woha muno? Woi muno sinom, surarohon matano wo wömai kunkun suraro inobut tobingitnung. Toroc kiap ihorocnoho wömai angit entac. Sonu ingoroc makombinghu nuhun? Kopotorochon kunkun suraroho wömai mit mom sa guroc ambarachon matano yangsoworengga yu bödeangoc. Oro sonu mom sa guroc ambarac yangsoworenahinganu wömai sonu tingtinga mata bonip sonidec öngkungidangma woroc soworengga tobic tobicha makombing? O sonu ingoroc makom-binghu nuhun? Nontho mit sum yaru yang soworenahamon. Woi yapmu moröma. Worocha non öngahon itonggongon manomano obuguma wo ogep soworengitnahamon. Wohong sonu wömai mata soni amna kombing tobic tobic surarodec masakau fii idangma‘ yuho tobinung’ yongo kombingidang yo! Soniohong yangam fap tarut! Tingting oro? Son bonip sonidecma amna auho kombic kombicno ogepma maechu nuhun? Muno, noc kombihat, bonip sonidec wömai amna orogoma idang. Yu ogep surarohon mata soworengga yun bödeup. Wohong son soniin mata soni matobing idang. Muno, oröc auho örugo yangada bumbumyi nanohon mata youpdec töngitac. Mayain, kiap ihorocno woi angit maec! Oro, son bonip sonidec wömuno koböcma idiya woha tongga mata köboc dou fuduiya son nuc soni mata youpdec fohong yungidang. Tuna kiapmo worocho wömai ingoroc nindahac: Son urop tonguc yecyecdec sing kangbödegung. Kombiarut, amna auho toroc wömuno tong gamuyai wömai gocu urago wönggon iban imirocha. O amna auho önggönyi tong gamongo gochon manomano usem fongunai wömai gocho yu angbanaya fongoun. Wohong sonu ihoroc matongidang. Muno, sonibut oröc soni önggönyi tong imongga manomanono usem fongidang. Son toroc wömuno ihoroc nucno tong imun imun tongidang. Kombiarut, amna wontucmuno yu Kopotorochon midim sabarac sadec mangoning. Son soniin irot imanang inong yuning yit. Amna owi göra tongidangmahu o imanang kopotorocha gending imong-idangmahu, o owiop gumanidangmahu, o amnaho amna auot toroc kiap yangam fapfapni tongidangmahu, o usem tongidangmahu, o amna gipmohu, o amna yamuc koingo nongga bumbum yongidang-mahu, o amna nucniha möp yongo tongidangmahu, o amna au yang-girada manomanono usem fongidangmahu, oro amna ihorocnoma yu wömai Kopotorochon midim sabarac sa woce mangoning. Osuc wömai amna au sonthon toropdecma yu toroc kiap worocotmagon tongidung. Wohong Kopotorocho wömuno soni tong sac tong kamogoc. O yuho tuna sonu yuhon kunkun feno idang. O yuho tuna sonu nongnongo idang. Woi Moröma noni Yesu Duichon madec orin Kunkun Yaruhon gesödec ihoroc tong kamogoc. Oro, amna auho ingoroc yongidang: ‘Nocho orung itat, worocha noc ogep manomano ambarac tam. Bongbong maec.’ Mata woi boinno worochoi oro, manomano ambaracho wömai itonggong kiap ogepma matu öngkuic! Noc ogep manomano ambarac tontat mahong yapmu auho noc moröm tong namongo nangtoreicyit. O amna auho ingoroc yongidang: ‘nacno woi modiphon, o modip woi nacnohon yo.’ Mata worocho woi boinnohong Kopotoroc yu nacno orin modip yait yait doun bödetahamoroc. O godip föpnoniho wömai owi göra toctochon muno. Muno sinom, godip föpnoni wo woi Morömahon youp toctochon. O Morömaho wömai godip föpnonihon Morömo itac. Kopotorochon gesö moröma worocho Moröma noni Yesu omocdecma tun wekogoc. Tongo yu wömai non ihorocgon doun wekonahamon. Kombiarut, godip föpsoni woi Duichon godip docno. Worocha wömai nocho Duichon godibo sogida owi uyapdecmadec ding fingga göra tontatanu wömai nocho toroc kiap wömuno sinom tontat. Ihoroc öngkuicha. Kombiarut, amna au yu owi uyapdecmaot kondong entacanu wömai yu owi worocot godip föbo tungu entamoroc. Worochon matano wömai Kopotorochon bapiyadec ingoroc itac: “Yaima yu godip föbo tungugon entamoroc.” Wohong amna au yu Morömadec dingfic entacma yu wömai yuot irot tungu entamoroc. Son muyu owi göra toctochon toroc kiap imu fauna botongga korungon ongorut. Amnaho toroc kiap wömuno au tongidangma worocho wömai godibhon sumonne tongidang. Wohong amna au yu owi göra tontacma yuho wömai inoin godibo tun moin tontac. Kombiarut, ‘Kopotoroc yu Kunkun Yaru irot sonin sing kamogoc. Tuna yuho irot sonin iditac. Worocha tongga godip föpsoni woi Kunkun Yaruhon kunkun böcno. Godip föpsoni woi sonthon fat muno, yu woi Kopotorochon. Kopotoroc yu wöngnacno moröma sinom singo soni wögoc. Worocha sontho Kopotoroc yong moröng imongo godip föpsoni yuha boging imarut. Oro, sontho manomanoha tongga nanong ac toctochon bapiya siuya nocot eboc. Au wömai oimna toctochontha nanong ac tuya nocho worochon mata urago ingoroc iban kampiwa. Amna au yu owi matong sii komong entacma, kiap ihoroc woi ogep entac. Wohong owi göra toctoc toroc kiapho toup morogicno sinom tacmaha tongga nocho ingoroc kombihat, amna ambaracho inoin inoin owenobarac entangma orin owi ambaracho inoin inoin opnobarac entangma kiap worocho wömai ogep in. Opnohon godip föbo woi owenohon, worocha amna yu godibo kokoreicha. O worochon torocgon owihon godip föbo woi opnohon. Tongo owi ihorocgon godip föbo amnaha‘ muno’ yongo kokoreicha. Owi yu inoin godip föbohon morömo maec. Muno, opno ot ino ot yu yait yait wömai worochon morömo ididamoroc. O ihorocgon, amna yu inoin godip föbohon morömo maec. Muno, oweno ot amnaot yait yait wömai worochon morömo ididamoroc. Tungumaho aumaha me imongo godip föbo kokoreicha. Sotu‘ dönac youpgon toda’ yongo irot tungu singgai wömai son ogep bongono docutnogon ihoroc tontamoroc. Tongo mit wömai woroc godip föpsodi wönggon kondong siarun. Sonu godibhon ibibo angit mangtorengidangmaha tongga dogu kopotho son tonguc keicyit. Nocho mata ngo yatma, wömai son tong fatkec kecha yat. Nongoru‘ kantiwa’ yongo makombit. Amna ambaracho noc simbang oweno muno ipma wömai nocho kombiaya angit in. Wohong Kopotorocho wömai amna au kiap ihoroc tantanthon gesö imongitac o amna auma wömai youp auhon gesö imongitac. Oro, nocho owi amna oimna matima orin owi kapi, sontha wömai ingoroc kantiwa: Sonu nakain toroc kiap tanmuya owiop mati itnahing-anu wömai ogep ip. Wohong godibhon ibiboho son kanggirauna sonu wo angit mangtoreicanu wömai muyu, oimna tonung. Owiu amnaot idita toup kombingga irotno fadaicyit. Oro son owi amna oimna toctocyi, sontha wömai nocho nongoru mata ingoroc kantiwa. Woroc woi nochon nongoru mata muno, ngoi Moröma noni yuhon. Woi ingoroc: Owi au yu opno imun faicha. Wohong owi au yu opno imun faunai wömai owi worocho amna au wönggon tong siicha, yu muyu komong engoc. O yu kombiun matunai wömai yu wönggon ibarun fauna opno ot ongo irot tungu siarun. O ihorocgon amna son owe soni yaruya ongoninga. O son owi amna au, sontha wömai nocho ingoroc kantiwa. Woroc wömai nochon matagon, Moröma nonihon muno. Woi ingoroc: Oröc noni auhon oweno yu Yesuha makombing tobing imontacanu mahong yu oröc noniot iditha kombiunai wömai yuho owi wo taruna ongicha. O ihorocgon owi auhon opno yu Yesuha makombing tobing imontac mahong yu owi worocot iditha kombiunai wömai owi worocho amna wo imun faicha. Wömai yaha! Amna kombing tobic tobicno muno yu oweno ot edengocmaha tongga yu Kopotorochon kunkun fat entac. O worochon torocgon wömai owi kombing tobic tobicno muno yu amna kombing tobic tobicnobaracma yuot edengocmaha tongga owi worocho Kopotorocho yangamin nongnongo entac. Oro kiap ihorocnoha wömai managumboc soni yui ihorocgon Kopotorochon kunkun fat idang. Kiap ihorocno maicanu, wömai managumboc soni Kopotorocho yangamin betni ip. Worochoi oro, owihu o amnahu kombing tobic tobicno muno yu opnohu owenohu imun fatfatha yonggai wömai sontho yu yangmurat tuya ongorut. Worochon bongbong wömai maec. Muno, Kopotorocho‘ non irot gucot iditnahamon’ yongo non mambot ninogoc. Goc owi, obaho irotno ibaruna Yesuha kombing tobiangocha woha muno woroc wömai gocho makombiroc. O goc amna, goc oweya tongfat yeia yu irotno ibaruna Yesuha kombing tobiangocha woha muno woroc wömai gocho makombiroc. Oro, nocho nongoru mata ingorocno kombing tobic tobic suraro ambarac imongitat: Kopotorocho idit itonggong kiap nonin nonin soworeng nimongitac. Tuna non muyu worochon torocgon itongitnahamon. Kopotorocho kanong yogocan bongono wocin kiap ididungma worochon torocgon idtongonung. Kopotorocho amna au inong yuna yuho godibo macmacyi idina wömai yuho‘ noc wönggon godibo tobingga ma-macmacyi itiwa’ yongo ticha. O Kopotorocho amna au inong yuna yu godibo ma-macmacyi idina wömai yuho‘ godibna mawa’ yongo ticha. Woi godip macmacyi idithu o godip ma-macmacyi idit woi gurochon manomanogon. Wohong Kopoto-rochon nongoru mata tantanthon idit kiap, worochogon wömai yapmu boinno sinom itac. Kopotorocho kanong yogocan bongono wocin sonu yaö kiapdec ididungma worocdecgon itongitnung. Kopo-torocho ganong yuna gocu amna auhon youp wabkarac idorocanu wömai woroc, gocho kiap worocdegon itongidiruc, kombingbanac tirocha. Wohong orung idithon uyap öngkung gamunai wömai orung idiruc. Kopotorocho yangamin wömai kiap ingoroc iditac: Amna au yu amna auhon youp wabkarac idina Moröma noniho yu inong yunai wömai amna worocho Morömaho yangamin orung entac. O amna au yu orung idina Morömaho yu inong yunai wömai yu Duichon youp wabkarac entac. Kopotoroc yu sontha tongga wöngnac moröma togoc. Tuna sonu wönggon amna auhon youp wabkarac boyömo itninga. Oröc ori, Kopotorocho son kanong yogocan bongono wocin itonggong kiap tingtingno sinom ididungma son muyu worocgon sakau fiuna Kopotorocho yangamin ogepma itong tongitnung. Oro, nocho owi amna berachon yongtuctuc mata kantiwa. Nocu beracha Morömahon nongoru au masogidot mahong Kopotorocho noc nang banango kombic kombic ogepma namuna sontho nochon mata kombing tobiarut. Önga wömai mepmo foro ihono ihonoho nonot idang. Worocha nocho kombihat, owi amna beracho önga idangma kiap ihorocnogon idtongonung. Gocu owi au urop tong sigorocanu wömai oweya wo imi faicha. O goc owi au abe matong sirocanu, wömai goc owi tongsiirocha. Wohong goc owi au tong sicsicha kombinggai wömai ogep tong siantaroc, worochon bongbong maec. O ihorocgon owi berac au yu amna tongsiantacma worochon bongbong ihorocgon maec. Wohong owiop tiima yu wömai itonggong ngocin mepmo foro ihono ihono au fetnahing. Worocha nocho‘ kiap ihorocno sondec öngkuicyit’ yongo mata woroc kantat. Oröc ori, nochon matahon foro wömai ingoroc: Bongono urop docutmahac. Worocha tongga amna owenobarac idangma yu oweno muno simbang iditnung. O tong uroc tongga idangma yuho irot mep makombiima simbang iditnung. O borongdedidangma yuho maborongdeima simbang iditnung. O amna yapmu au wöangma yu woi‘ yapmu boyömo’ yongo kombingitnung. O amna guroc ngorochon manomano youp imongidangma yu‘ woi yapmu moröma’ yongo worocdec ding finingyit. Wömai yaha, guroc ngorochon manomano woi urop bödec bödecha tac. Tuna idit kiap wego öngkuangoc. O nocho‘ son guroc ngorochon manomanoha kombingbanac toningyit’ yongo tongfat keckecha yat. Amna au oweno muno yu wömai‘ Morömaho nocha irot ogep kombihun’ yongo Morömahon youphagon kombiantac. Wohong amna owenobaracma yu wömai‘ owena nocha toup kombihun’ yongo guroc ngorochon manomanoha kombingbanac morö tongitac. Tongo yu irot yai kombingga gesöno ohontac. Wohong owi opno munohu o owi berachu yu wömai irotno orin godip föbo Morömahagon boging imontac. Tongo yu Morömahon youphagon kombingga orongi tontac. Wohong owi wo yu opnobarac entacanu wömai woroc, yu‘ opna nocha toup kombihun’ yongo guroc ngorochon manomanoha kombingbanac morö tontac. Nocho mata ngo son tongfat keckecha yat. Nocho nongoru koböc koböc yaru sonidec tong akep toctocha mayot. Muno, ‘son irot kombic kombic soni Morömadecgon singmuya itonggong soni yuho yangamin nongnongo itun’ yongo yat. Oro amna au yu owi berac inoin fat sicsicyi yuha kombinggai‘ noc toroc kiap ogepma maindahat’. Tuna owi worocho yuha toup kombinggahai o amnaho uyap au makombiicanu wömai woroc, yu muyu inoin ibibogon tanto owi wo tongsihun. Worochon turongo maec. Wohong amna au yu inoin irot tong koing tongmuna ibibo ogepgon angtorengitacma yuho kombiunai‘ owi berac woroc matongsiit yo,’ oro amna worocho yu ihorocgon toroc kiap ogepmagon tontac. Worocha wömai ingoroc kombiamon: Amnaho owi berac tong siantacma yu kiap ogepma tontac mahong amnaho owi woroc matongsiicma yu wömai toroc kiap ogepma sinom tontac. Oro, owi auhon opno abe wec idinai wömai owi wo yu amna worocotgon itun. Yu amna au tong sicsicha orung maec. Wohong opno omunai wömai owi wo orung ito amna au ogep tong siun. Wohong yu amna au Duichon surarodec masakau fiima tong siicha, muno yu muyu amna au Morömaha kombing tobing imongitacma ihorocnogon tongsihun. Oro, nochon irot kombic kombic woi ingoroc: Yu opno muno engocma wömai borongdeda ogepgon engoc. O noc kombiaya Kopotorochon Kunkun Yaruho uyap ogepma nindangitac. Oro, sonu‘ bot arap imanang kopotorocha tong sobönga tongo ficficyi worochon yong tuctuc mata ninti’ yongo nanogung. Worocha nocho ngo worochon yong tuctuc mata kantiwa. Kombiarut, amna au yu yongidang, ‘Worochon foro non ambarac kombingbödeamon.’ Woi mata boinno yang mahong kombic kombic morömaho tuna amna au yu inoha kombiuna öngitac. Tongo yu surarohai ogepma matongfat yeic. Wohong amna au yu nucno irot tong fup tong imoc imochon toroc kiapdec itongontacanu wömai yu suraro ogepma sinom tongfat yeantac. Amna au yu inoha kombiuna uuna yontac‘ nochon kombic kombicna woi moröma sinom yo’. Oro amna ihorocno yu wömai kombic kombic boinno ogepma au abe makombic. Wohong amna yu Kopotorocha toup kombihacma yu wömai Kopotorocho yu kombing imocno sinom tac. Oro, nocho bot arap imanang kopotorocha tong sobönga toctocyimaha ingoroc kantiwa. Nonu kombiamon, imanang kopotoroc yu yapmu boinno muno. Kopotoroc boinnoi yu tunguhogon itac. Boinno, dogu boyömo yu momdechu o gurocdechu woce woce ididang. Tuya amna auho yuha‘ moröm noni’ orin‘ kopotoroc noni’ ihoroc yongidang. Worochoi oro, nonu Kopotoroc tungu yuhagon kombing imongidamon. Yu woi Kopotoroc Nandöng noni. Yuho mom saguroc manomano ambarac dongyun öngkubung. Tuna nonu itonggong noni yuha bogigomon. O ihorocgon Moröm noni yu tunguhogon itac. Woi Yesu Duic, yuho manomano ambarachon forodongno itac. O yuhogon tuna non itonggong koinghon fat idamon. Wohong amna au yu ihoroc abe makombing. Yu abe orung maeng. Muno yu abe imanang kopotorocha botongidang. Worocha tongga yu bot arap imanang kopotorocha tong sobönga tongo ficficyi naantanganu wömai yu irot yai tontang. Amna ihorocnohon irot kombic kombicno wömai abe tuctuc mayongbödec. Worocha tongga yu bot arap ihorocno irot yai tongo naantangmaha tongga irotnoho Kopotorocho yangamin bet faditac. Worochoi oro, nacno woi gurochon manomanogon worocho non fogito Kopotorocot ambehecgon maningat fongic. Naantamonthu o mananinthu woi yapmu matic. Worochoi oro, son soni woho, son irot soni tumimaho tuya oröc soni irotno matumimaho turongodec muningyit. Wömai yaha: Goc amna iroda tumima gocho imanang kopotorocho bucin öngmina nacno nongga idiai amna au kombic kombicno matumima yuho gauna irotno tun fadauna‘ nocho ongga ihorocgon towa’ yongo nacno wo naantacanu wömai irotno obukontac. Ihoroc tontarocanu goc orung itarocmaha tongga oröca ti moin tontac. Wohong goc kombihi, Duic yu amna worochon turongoha ihorocgon omboc. Goc oröcai toroc kiap wömuno sinom imontarocmaha tongga yuhon irot kombic kombic singo woroc dongyi obukontac. Kiap wömuno woroc wömai Yesuha wömuno tong imparocma simbang entac. Worocha ingo kombiarut, nocho nacno naaya oröcnaho tonguc yecyecdec möantacanu wömai noc‘ oröcna turongodec muicyit’ yongo bot arap wönggon manait. Oro, son nochon toroc kiapna angmuya woroc tanitnung. Yapmu auho noc akep matic. Muno, noc orung iditat. O nocu aposel youp tongitat. O nocho Moröm noni Yesu yu agot. O nocho Morömahon youp orongi tongitatmaha tongga son kombing tobic tobic suraro öngkubung. Oro, amna auho ayam tong namongo noc nauya amna wömuno itat, aposel muno. Wohong, nochon youphon boinno woi soni idang. Worocha tongga sonu noc nauya noc aposel sinom itat. Oro, amna auho wömai nochon toroc kiapna soworeuya angit maec. Worocha tongga nocho mata ökene ingoroc iban impiwa: Non aposel, non ogep youphon wöngnacnoha nacno yamuc komanang fogitnam. O ihorocgon non aposel non ogep owi noni Yesuha kombing tobing imongidangma woroc noniot kondong itongonam. Aposel au orin Morömahon orugi orin Pita yuho tongidang iho. Woha nocot Barnabasot nothogon wömai suraro youp wöngnacno muno tongmunya nacno manomano noti wöcwöcha möneng youp au todamphu? Muno sinom, tawa amna yu ihorocgon emoc youp wöngnacno muno matongidang. O wain yamuc tobic tobic amna yu ön möngmuya worochon wain koburo nongidang. O amnaho bot bulmakau yangtorengidangma yu worochon mumo nongidang. Oro, noc mata ngo nakain kombic kombicha makanot. Muno, Kopotorochon nongoruho woi mata ihorocnogon yac. Möse yu mata ingoroc irim togoc: “Bot bulmakauho youp soni tontacanu wömai sonu dugo kom toninga. Muno son muyu yu angbanauya nusoc tongo nacno nahun.” Oro, Kopotoroc yu bot bulmakauha kombingga mata wo mayogoc. Muno, mata woroc woi noniha kombingga yogoc. Woi kiap noni sinom sogihac. Amna bang wentacma orin amna nacno feng suran tontacma yu wömai‘ nacno worochon docno au nothon fat engoc’ yongo youpno tongidamoroc. Oro, worochon torocgon wömai nontho bonip sonidec itonggong koinghon yitno mögomon. Worocha son ogep godip föbhon wöngnac urago nimontang. Nocho kombihat, kiapmo ihoroc woi angit in. Sontho amna au godibhon manomanoha tongfat yengidang. Worocha son muyu non ihorocgon godibhon manomanoha moröma sinom tongfat nearut. Boinno, ‘sontho youp nonihon urago nimarut’ yongo kombingitat mahong nonu‘ yapmu au nimarut’ yongo makiring kamongidamon. Muno, nontho‘ Duichon fatmata ogepmahon uyap foc tong kamoninyit’ yongo manomanoha docmöngmanaina itongidamon. Kombiarut, amna Kopotorochon öret socsoc bucin youp tongidangma, yu wömai böc worochon nacno docno inoha sogitmuya nongidang. O amna altadec öret socsoc youp tongidangma, yu ihorocgon altadec arap songidangma worochon docno au inoha sogitmuya nongidang. O worochon torocgon wömai Morömaho nongoru mata ingoroc nimogoc: Fatmata ogepma yocyoc amna yu muyu youpnohon wöngnacnoha godibhon manomano sogiditnung. Oro, Morömaho‘ inoin youp amnani wöngnacno sogiditnung’ yongo kombihac mahong nocho‘ son wöngnacno namarut’ yongo makiring kamogot. O nocho mata wo‘ wöngnacno namarut’ yongo makanot. Muno sinom, noc ogep godibhon manomanoha docmöngga omem, woi yapmu matic mahong owi amna ingoroc yoningyit: ‘Pol yu wöngnacnohagon kombingga Morömahon youp tongitac.’ Oro fatmata yocyoc youp wömai Kopotorocho‘ youp woroc tongidiruc’ yongo kiring namogoc. Tuna nocu worocha nakain ma önoce töctöcha makombit. Muno, nocho fatmata ogepma mayonggahai wömai obökam. Nocu nakain ibibo tanmaina fatmata ogepma yocyoc youp matit. Muno, Kopotorocho ino youp woroc soworeng namogocmaha foro worochagon wömai tongitat. Nakasing nakain irot tandahai wömai nocho‘ wöngnacno namarut’ yongo kiring kamam. Oro nocu Morömahon youpha yaö wöngnacno sinom sogiditat? Woi ingoroc: Nocho owi amna fatmata ogepma wöngnacno muno komanang sinom inongitat. Ihoroc tongitatmaha tongga nocho irot ogep moröma sinom kombingitat. Woroc woi nakain wöngnacna sinom. Nocho‘ wöngnac namarut’ yongo kiring kamonggai wömai nocu ihoroc maborongdeam. Oro, nocu amna auhon youp wabkarac muno. Nocho orung itat mahong‘ owi amna koböcma sinom Yesuhon fat fogiwa’ yongo nocu naka owi amna auho unenne tohong singga ambarachon youp wabkarac itat. Tongo nocho Yuda nano ot entatanu wömai nocu‘ Yuda amna koböcma Yesuha fogiwa’ yongo Yuda nanohon toroc kiap tannitat. O ihorocgon nocho owi amna Mösehon nongoru sumbodidangma yuot entatanu wömai nocho‘ yu Yesuhon fat fogiwa’ yongo yuhon toroc kiapgon tannitat mahong naka wömai nongoruhon unenne wönggon mait. O nocho owi amna Kopotorochon nongoru makombiima yuhon bonipnodec entatanu wömai nocho‘ yu Yesuhon fat fogiwa’ yongo yuhon toroc kiap tannitat mahong nocho Kopotorochon nongoru maima faic. Muno nocu Duichon nongoru wego sumboditat. O nocho owi amna irotno singo yuot entatanu wömai nocho‘ yu Yesuhon fat fogiwa’ yongo naka ihorocgon irot singo simbang iditat. Nocho‘ owi amna ambarac itonggong koinghon fat idarut’ yongo amna ambarachon toroc kiap tannitat. Nocho uyap foro wohon wohon toroc tongo owi amna fatmata ogepma inoya auho wömai matana kombingga Kopotorochon fat öngkungidang. Nocho youp morö ngo‘ Yesuhon fatmata ogepma koing soun’ yongo tongitat. Tongo nakaho woi ihorocgon youp worochon guram docno sogiditat. Oro, sonu gasunghon toroc kiap urop kombingbödeang. Amna gasung tongidangma yuho‘ nucnai yanggirawa’ yongo youp moröma sinom tongidang mahong amna tunguhogon wömai koing songga gasunghon irot ogep sogiditac. Oro worochon toroc sonu ambarac‘ irot ogep sogitna’ yongo youp morö tongitnung. Gasung toctoc amna yu‘ nucnai yanggirawa’ yongo inoin godibohon ibibo tohongga godip tong koing toctochon youp morö tongidang. Tongo yu nucni yanggirada irot ogepha wömai bic kop au ep sakemodec tobic tobicyi woroc sogididang. Bic kop ihorocnomaho wömai karupgon dogida moin tongidang. Wohong non Duichon youp tongidamonma nontho wömai mit momphon irot ogep ino yabitno sinom sogitnahamon. Worocho wömai madogii iditnoho iditno engoc. Worocha nocu kandoc kandoc mangitat, muno nocho‘ momphon irot ogep sogiwa’ yongo nongnongogon ongitat. O ihorocgon emoc amna au yu oburo monda osung tongidang mahong nocu iho matit, muno nocho boinnogon dongitat. Nocho nakain‘ godip föbna koing soun’ yongo toroc youp moröma tongitat. Woi amna au fatmata ogepma ineya yuhogon irot ogep sogiuya‘ nocho komong ityit’ yongo ihoroc tongitat. Oro oröc ori, son Israel nano osuc kiap togungma worocha kombiarut. Mösehon bongonodec wömai öra noni yu ambaracho mom muruc muruchon ötangnodec itongmuya engo top yamuc mano gomono woroc kondong tongo onggung. Yu mom muruc muruc unenne itonggungma orin top yamuc kondong togungma woi yamuc gupgup kiap simbang togung. Kiap worocha tongga yui Mösehon torop idung. Tuya Kopotorocho yu nacno foro au doun öngkung imuya yu ambaracho nacno woroc nong tongidung. O Kopotorocho tuna sopdec yamuc daro sunda ohogoc. Tuna yu yamuc woroc nagung. O sop woroc woi Duic ino. Yu woi Israel nano ot itongidoc. Oro Israel nano yu ihoroc tongidung mahong Kopotorocho yu yauna owi amna koböcmaho toroc kiap wontucmuno tuya yu maborongdedoc. Worocha tongga owi amna koböcho sa amna maian itongmuya woce woce omong tonggung. Oro, Israel nanoho toroc kiapmo wo komanang matogung. Muno, woi garac noniha togung. Non muyu woroc yangmanaina toroc kiap wontucmuno yu togungma ihoroc tonintha. Yudecma auho wömai imanang kopotorocha yong moröng imongidung. Worocha nonthun ihoroc toninyit. Worochon mata wömai ingoroc irim toctocyi itac: “Owi amnaho tong sonoc tongga göra kiap tongmuya imanang kopotoroc yong moröng imogung.” Worocha wömai nonu owi göra toninyit. Ombu sakung noni auho ihoroc tongmuya sep bongono tungu owi amna 23,000 ihorocho omongbödegung. O ihorocgon nonu Kopotoroc Moröm noni yu toroc tongga tonguc imonintha. Ombu sakung noni auho kiap ihorocnogon tuya goröm ingingoho engmuya yiuya ombung. O ihorocgon son Kopotorocha mata mene yongo yong fandatninga. Ombu sakung noni auho kiap ihorocnogon tuya amna doun omom toctochon sum yaruho engmuna yu doun ombung. Oro, kiap ihorocnoho woi öra nonidec komanang maöngkubung. Muno‘ amnaho woroc yangga kombic kombic ogepma sogiarut’ yongo auho worochon fatno bapiyadec irim togung. Sa guroc ngorochon bödec bödechon bongono urop engfom tac. Worocha non muyu Israel nanohon fatno woroc embato garac wo kombingitnahamon. Worocha son soni woho. Amna au yu kombiunai‘ kiap ihoroc nocdec maöngkuic yo’, oro amna wo yu muyu acacho itongoun. Tongohun möng wicyit. Oro dogu kopot yu kombing tobic tobic soni abe toup sinom toroc matogoc. Muno, tonguc kec non owi amna ambarac kombing-idamonma worochogon wömai sondec öngkung kamogoc. Kombiarut, Kopotoroc yu kangmurat matic. Muno, yu gesö kamuna mepmo foro ihono ihono worocho son makanggiraun. Muno, dogu kopotho tonguc keunai wömai Kopotorocho sonthon uyap tobingo tongfat keangoc. Tuna son ogep mepmo woroc sumboda koing sonahing. Worochai oröc ori, soni woho, sonu imanang kopotoroc yong moröng imoc imoc toroc kiapa me imongga korungon ongurit. Son kombic kombic soni itkampac. Worocha son soni sing nochon mata ngo kombing soworearut. Kumbong imu bongonodec wömai nonu fait sogitmanaina Kopotoroc ecec inongga wain yamuc nongidamon. Oro kiap worocdec wömai Duichon nogotnoho non wagauna Duicdec anmana öngitac. O worochon torocgon wömai nonu nacno sowarango uboto nongidamon. Oro kiap worocdec wömai Duichon godip föboho non gauna yuhon fat idamon. Nonu owi amna koböcma idamon mahong nonu nacno sowarango tungu worocgon nongidamon. Worocha tongga non ambaracho godip föp tungugon idamon. Oro worochon torocgon wömai Israel nano yu öret socsoc bucin öngmuya Kopotorochon öretno songo fingo nongidang. Tongo öret socsoc youp worocho yu Kopotorocot fohong yungitac. Worochoi oro nocho ingoroc mayit: Imanang kopotorocha öret song imong-idangma woroc woi yapmo boinno. O imanang kopotoroc worochon gesö moröma itac, ihoroc mayit. Muno sinom, bumbumyi nanoho öret songidangma, woi dogu boyömoha song imongidang. Kopotoroc boinno momdec itacma yuha muno. O nocho kombiaya son dogu boyömo ot kondongu itninga. Sontho Morömahon fait orin dogu boyömohon fait yaityait worocdec angit mananing. O ihorocgon son Morömahon imu nocnoc orin dogu boyömohon nacno nocnoc wo yaityait angit mananing. Son soni woho, sonu‘ Moröma toroc tong imona’ yongo yu ayam tongimoninga. Yu anggirat anggiratnoi maec. Kombiarut, non kombing tobic tobic owi amna non ogep manomano ambarac tonam mahong manomano ambaracho wömai matongfat neun. O non yapmu au toctochon bongbong woi maec mahong yapmu ambaracho wömai irot noni angit tong koing matong nimic. Son sonihagon kombininga, muno son muyu nuc soniha kombingga yu tong ogep tong imongitnung. Oro, non urop kombiamon; ‘guroc ngoroc koroc manomano ambarac idangma woi Morömahongon.’ Worocha son ogep goumo maketdec wöngidangma woroc ambarac naantang. Sonu worocha kombingbanac tongo worochon matano wönggon yongitninga. *** Bumbumyi amna au yu tong sonoc toctocha ganunai gocho yuot onggonga kombiantarocanu wömai goc nacno ambarac gamon-tangma woroc ogep naantaroc. Goc kombingbanac tongo nacnoha mata yirocha. Wohong amna auho ingoroc ganunai: “Goumo ngorocho wömai imanang kopotorochon ececnoha sigung” Ihoroc ganunai wömai gocho‘ yuhon irotno obökicyit’ yongo amna worochon mata sumboda manairoc. Noc‘ irot obökicyit’ yatma woi sonthon irotha mayot, muno, noc amna mata kanocma worochon irotnoha yat. Nonu gendic auhon unenne itnintha. Worocha amna au abe gendic unenne itacma yu nochon irot soworec soworecno woi angit maic. Nocu tong sonocdec nacno ambaracha Kopotoroc ecec inongga naantatanu wömai amna auho nocha yong saha yocyocno woi angit maic. Worochai oro, son nacno yamuc naantangha woha youp au tontangha woroc woi ambarac‘ Kopotorocho ma moröma sogihun’ yongo tongitnung. Yuda nanohu o bumbumyi nanohu o kombing tobic tobic surarohu yu ambaracho sonthon toroc kiap soni yauya ogepmagon itun. Sonu yapmu au tuya irotno obökicyit. Sonu nochon itonggong kiapna angga tanitnung. Nocho wömai nakain ibibnagon tanto maitongitat. Muno, nocu‘ owi amna koböcma itonggong koing sogitnung’ yongo toroc kiap ogepmagon indangitat. Son muyu nakain toroc kiap tanto itongitnung. Nocho wömai Duichon toroc kiap tanto itongitat. Nocho kombihat, son bongono bongono nocha kombingmuya nocho yong fasun mata kanongidotma woroc kokorengga itongidang. Worocha tongga nocho sontha borongdeditat. Tongo nocho mata au ingoroc kantiwa: Amna ambarachon bigo woi Yesu Duic. O owihon bigo woi opno. O Duichon bigo woi Kopotoroc. Worocha tongga amna au yu bigo taun weuna dönachu o yong tuctuc mata yontacma yu wömai Duic yangam fap tong imoc imochon yontac. Wohong owiha wömai nonu ingoroc kombingidamon, owi uyapdecma yu bigo sakemo mangdup tongidang. Yu yangam fapfapno muno. Worocha tongga son kombing tobic tobic owi son dönac yontanganu o yong tuctuc mata yontanganu son muyu bic soni tau weuna yongitnung. Son bic soni matau wei yontanganu wömai sonu op soni yangam fap tong imontang. Owi au yu bigo mataun weicma, yu woi bigo sakemo mangdup toctocyi simbang entac. O nonu kombiamon kiap ihorocno woi yangam fapfapnobarac. Worocha owi yu muyu bigo tau weuna itongitnung. Wohong non amna nonu ihoroc muno. Kopotoroc yu amna ino simbang tobigoc. Tuna amna yu Kopotorochon obu irim itmuna yu anggendingitac. Worocha tongga amnaho bigo taun wetwetno maec. Oro owi yu wömai amna yang gendingidang. Kopotoroc yu amnahon sogida owi tobigoc. Yu owihon docno sogida amna matobigoc. O ihorocgon Kopotorocho amna tobingga‘ owihon tongfat yecno engoc’ yongo matobigoc. Muno, yu owi tobingga‘ amnahon tongfat yecno engoc’ yongo togoc. Oro, foro worocha owi yu muyu bigo tau weuna sum yaruho weran woroc angga ingoroc kombiantang: Owi worochon morömo itac. Yu worochon unennegon iditac. Worochoi oro, Morömaho yangamin wömai owihu o amnahu yui godip tungugon idamoroc. Tongo yu nucno tongfat yeun yeun tongga iditnung. Boinno, forosicsicnodec wömai Kopotorocho amnahon docno sogida owi tobigoc mahong önga wömai amnaho owihon godibodecma öngkungidang. Owihu o amnahu yu yaityait wömai Kopotorocho tobigoc. Oro son soni sing mata ngo angsoworearut: Owi au bigo mataun wei Kopotorocha dönac inontacma kiap woroc woi angithu o munohu? O son soni soworearut, amna au yu bigo sakemo ubarago entacma, woi toroc kiap ogepmaha woha muno. Nocho wömai kombihat, woi toroc kiap ogepma muno. Wohong owihon bigo sakemo ubarago wömai nocho aaya tongfatfatno ogepma. Woi taun wetwetno simbang idimpac. Oro amna au yu mata worocha kombiuna angit maidinai wömai nocho ingoroc inontat: Nonu toroc kiap au matanidamon. O ihorocgon Kopotorochon suraro woce woce idangma yuho toroc kiap ihorocnogon tannidang. Oro, suran soniho wömai irot tong koing toctochon muno, woi irot tong moin moin toctochon. Nocu woroc angmaina irot ogep makombit. Worocha tongga nocho‘ toroc kiap ingoroc tanto tongitnung’ yongo nongoru kampiwa. Amna auho ingoroc nanongidang: Son fatmata ogepma kombic kombicha suran tontanganu wömai bonip sonidec irot tungu maiditac. Muno, sonihogon ficfuc tongo torop koböc idang. Oro nocho kombihat, mata woi boinno naning, sum matagon muno. Nocu kombihat, son ficfuc tongidangmaha tongga amna nongnongo soniot idangma yuho eran öngkuuya yaantamon. Oro son‘ Morömahon kumbong imu nana’ yongo suran tongidangma woi Morömahon muno. Sonu amna auha matorengga ididang. Muno, amna tungu tungu inoin inoin nacno yamuc sogida karup karup nongidang. Tongo auho yamuc toup nongga bumbum yongidang. O amna auho nacno yamuc angit maidimuya worec imuya komong ididang. Son ihoroc tongitninga. Nacno yamuc boyömo nocnocha wömai soniin soniin bucin öngmuya nongitnung. Sonu Kopotorochon suraroha kombiuya yapmu boyömo icha. O son oröc soni nacnoha möp ididangma yuha yangam fap tong imoninga. Mayain nocho toroc kiap soniha tingting sinom kantiwa? Son suraro ogepma sinom ididang! Ihorochu kantiwa? Muno sinom, son suraro ogepma maeng. Moröma noni yu ihoroc nanuna kantiwa: Yudas yu Yesu Moröma noni ayamphon oburodec sigocan kumbong wocin wömai Yesuho nacno sowarango sogitmuna Kopotoroc ecec inongga uboda ingoroc yogoc: “Ngoi nochon godip föbna woi sontha tongga urago bogic bogicyi. Tongo son nacno ngoroc nocha kombiu fuduuntho nong tongitnung.” Oro nacno nongbödeuya yu worochon torocgon wain fait sogitmuna yogoc: “Wain yamuc ngo woi botup botup wegohon. Woi nochon nogotna sontha bogic bogicyi. Son nocha kombiu fuduuntho woroc nong tongitnung.” Oro mata worocho wömai ingoroc nindahac: Bongono bongono sonu nacno sowarango orin wain yamuc nongitnahinganu wömai sontho Morömaho boinno sinom omong fadocma worochon yong tuctucno tong koing tongidang. Sonu ihoroc tong tongo idiya ino wönggon ehangoc. Oro, amna auho tong bumbum tongga nacno sowarango orin wain yamuc woroc toroc kiap wontucmunodec naantacma yu wömai turongo moröma tongga Morömahon godip föp orin nogotno tuna sahano entac. Kombiarut, amna au yu kombiunai kumbong imu nacno orin yamuc woi yapmu sahano, Morömahon godip föbo muno, yuhon matano wömai Kopotorocho yun bödeuna obökangoc. Worocha tongga amna au nacno sowarango orin wain yamuc nocnocha kombinggai yu muyu osuc inoin irot angsoworehun. Angsoworeuna ogep idinai wömai nahun. *** Son kumbong imu etno nongidangmaha tongga son bonip sonidecma owi amna koböcmaho obukoc tongga gapgap yongidang. O auho wömai ombung. Non noniin irot noni angsoworeantamonanu wömai nonu Kopotorocho yangamin nongnongo iditnaya yu uragoha mepmo au manimun. Wohong Kopotoroc yu turongo noni angga‘ guroc owi amnaot ep böhong ohoningyit’ yongo itonggong noni tobic tobicha mepmo nimongitac. Worochai oröc ori, son kumbong imu nocnochon suran tontanganu wömai son‘ owi amna ambarac engsuran tongo kondonggon nana’ yongo tongitnung. Amna au worec imuyai wömai yu böcnon ida nacno nongga epun. Kopotorocho sonthon mata soni yun bödeuna urago kamicyit. Oro, mepmo au sonot idangma woroc wömai nocho sonot engmaina tobiangot. Oröc ori, noc‘ son Kunkun Yaruhon gurampha bumbum yoningyit’ yongo worochon foroha kanong tuctuc towa. Son Kopotorochon fatmata ogepma abe makombigungan bongono wocin wömai dogu kopotho son kangato imanang kopotoroc kombic kombicno muno yuot fohong kuna bumbum yongidung. Worocha nocho ingoroc kantiwa: Kopotorochon Kunkun Yaruho amna audec idinahai wömai yu Yesuha yong saha ingoroc mayic: ‘Yesuho mointoun.’ O amna au Kunkun Yaru masogiima yuho ingoroc mayic: ‘Yesu yu Morömana’. Oro, Kunkun Yaru yu wömai non Duichon suraro tong koing toctochon guram kiapmo inoin inoin nimongitac mahong Kunkun Yaru yu tunguhogon itac. O non Morömahon youp nonin nonin tongidamon mahong Moröma noni yu tunguhogon itac. O suraro tong koing toctochon youp woi kiapmo ihono ihono idang. Wohong Kopotoroc yu tunguho wömai youp toctochon guram irot nonin nonin sing nimongitac. Oro, Kunkun Yaru yu irot nonin itmuna youpno tongitac. Tuna youpnohon boinno worocho wömai itonggong noniin noniin eran öngkungga suraro ambarac tongfat nengitac. Amna audec wömai Kunkun Yaruho Kopotorochon kombic kombic ogepma surarodec yong silip toctochon guram sing imongitac. O Kunkun Yaru tungu worochogon wömai amna audec Duichon kombic kombic ogepma owi amna fandat inoc inochon guram imongitac. O Kunkun Yaru tungu worochogon wömai amna au kombing tobic tobicno orongi imongitac. O amna au obukoc owi amna youn orokoc orokochon guram imongitac. O amna au toroc kiap inobarac toctochon guram imongitac. O amna au wömai Kopotorochon yong tuctuc mata yocyochon guram imongitac. O amna au yaru ogepma orin dogu wömunohon foro angsoworec soworechon guram imongitac. O amna au wömai duc inggun foro audec mata yocyochon guram imongitac. O amna au wömai mata worochon foro yong tangtang yocyochon guram imongitac. Oro Kunkun Yaru tungu yuhogon wömai suraro guram foro ihono ihono imongitac. Yu inoin kombic kombic tanda owi amna yangsoworengga worochon toroc guram imongitac. Yesu Duichon suraro worochon doguno au woi amnahon godip föbo. Amnahon godip föbo woi föb tungugon. Wohong godip föbhon docno docnono koböc idang. O föb nonihon docno kiapmo ihono ihono ididang mahong woroc ambaracho godip föbo tungugon worocotma sakau ficficyi ididang. Wömai yaha, nontho yamuc gubomonan bongono wocin wömai Kunkun Yaruho kiap au tuna non ambarac godip föb tungu öngkubomon. Tuna Kopotorocho Kunkun Yaru tungu worocgon irot nonin sing nimogoc. Woi non Yuda nanohu o Grik nanohu o orung idamonmahu o amna auhon youp wabkarac idamonmahu non ambaracho Yaru tungu worocgon sogidomon. Oro, godip föbo woi docno tungugon muno. Docno docno koböcho sakau fiuna godip föb tungu itac. Tuna orungo ingoroc yontachu: ‘Nocho obu simbang muno, worocha nocu föbo worochon docno mait.’ Orungo ihoroc yunai wömai yu föbohon docno wönggon mainthu nuhun? Muno sinom, yu godip föbhon docno au itdehac. O ihorocgon onggimpho ingoroc yun: ‘Aa nocu dan simbang muno yo. Worocha nocho godip föbohon docno au muno.’ Ihoroc yunai wömai yu godibhon docno au wönggon mainthu nuhun? Muno sinom, yu godip föbhon docno au itdehac. Oro, godip föbo ambarac dan simbanggon inma, wömai nonu tingting tongga amna auhon duc mata kombinam? Wömai makombinin. O godip föbo ambarac onggim simbanggon inma, wömai nonu tingting tongga yapmu auhon tugo kombinam? Wömai makombinin. Worocha tongga Kopotorocho inoin kombic kombic ogepma tanmuna godip föb nonihon docno tobingga docno docno youp inoin inoin sing imogoc. Danthu, o onggimphu, o tamarohu yu youpno tungugon tupma wömai amnahon godip föbo tingting in. Worochoi oro, godip föbhon docno docno yu inoin inoin youp tongga idiya amna godip föb tungu woroc iditac. Oro dantho onggim mata ingoroc inoc inocno woi maec: ‘Noc nakagon itiwa, goc ongoi.’ O bicho orungo ingoroc mainic: ‘Noc nakagon itiwa, goc ongoi.’ Ihoroc muno. Non godip föb docno auha kombinaya‘ gesöno muno itac,’ mahong docno worocho mainma wömai amnahon godip föbo yu youpno angit matun. O ihorocgon non godip föb docno auha kombinaya‘ mano muno’ ihoroc kombinggahong ogepgon angtorengidamon. O nonu godip föb docno auha kombinaya‘ yangam fabfabni yo’ ihoroc kombinggai wo öp fingga fogit tongidamon. Kiap ihorocno wömai godip föb docno moröma ogepmaha matongidamon. Kopotoroc yu godip föb docno ambarac feng suran tuna godip föb docno mano muno ididangma, yuho wömai ma moröma sogiang. Oro worocha wömai godip föb inohogon ficfuc angit matun. Muno, godip föbhon docno yu nucno tongfat yeun yeun tongo itong tongidang. Godip föbhon docno aramo ökeho focfoc kombiunai, wömai godip föp ambaracho focfoc kombiun. O godip föb docno aramo ökeho ogep idinai wömai godip föp ambaracho yuot borongdehun. Oro, Duichon godip föbo woi sonu Duicha kombing tobing imongidangma. O son owi amna tungu tungu son godip föbo worochon docno idang. Tuna Kopotoroc yu‘ owi amna surarohon youp tongitnung’ yongo youp ingoroc nondec silip tongo nimogoc: Osuc wömai woroc aposel youp tongidangma, mit wömai Kopotorochon yong tuctuc mata yongidangma, mit fatmata ogepma fandat fandat youp tongidangma, mit toroc kiap inobarac tongidangma, mit obukoc owi amna you orokoc orokoc guram idimangma, mit owi amna nucni ogepma sinom tongfat yengidangma, mit youp moröma forosicsic orin yangtorectorec amna, o mit wömai owi amna duc inggun foro audec yongidangma. Kopotorocho youp ihoroc silip tongo nimogoc. Worochai tingting oro? Non suraro ambaracho aposel youpgon tongidamontha woha non ambaracho Kopotorochon yong tuctuc mata yongidamontha woha non ambaracho fandat fandat youpgon tongidamontha woha non ambaracho toroc kiap inobarac tongidamontha, woha nonu ambaracho obukoc owi amna dongyana orokoc orokoc youp tongidamontha, woha non ambaracho Kunkun Yaruhon duc inggundec mata yongidamontha, woha non ambaracho mata worochon foro yong tangtang yongidamonthu? Noniot kiapmo ihoroc itachu nuhun? Woi muno sinom. Kombiarut, son suraro ambarac son muyu‘ Kopotorochon suraro tong koing tona’ yongo youp toctochon guramno moröma sogit sogitha kiringitnung. Oro nocho worochon uyap ogepma sinom kindawa. Irot tong fup imocimoc kiap worocho wömai kiapmo au idangma ambarac yanggiratdup tac. Kombiarut, nocho amnahon inggundec singo yontathu o nocho sum yaruhon inggundec singo yontathu wohong nucno irot tong fup imocimoc kiap worocho nocot mainai wömai woroc, nocu uping gipmo uuna mano angit mayicma orin tamborin gino komanang yacma woroc simbang entat. Nucno irot tong fup imocimoc kiap worocho nocot maidinai wömai nocho Kopotorochon mata yong tuctuc yocyochon guram sogiam mahong worocho noc matongfat neic. O nocho manomano öp itacma orin kombic kombic ambarac woroc tuctugo kombingbödeam mahong worocho woi angit matongfat neic. O nochon kombing tobic tobicna koingo sinom idina nocho sa urongo au inoya yu sa au ongontac mahong nucno irot imocimoc kiapmo nocot mainai wömai woroc, nocu amna boyömo sinom entat. O nocho nakain yoctecnahu o mönenghu o manomanona ambarac silip tongga amna urocima imontat mahong nucno irot imocimoc kiapmo nocot mainai wömai worocho noc matongfat neic. O nocho godibna ep suya omentat mahong nucno irot tong fup maimitanu wömai nocu komanang sinom omentat. Amna irot tong fup imocimoc kiap tanitacma, yuho wömai kiap ingoroc tontac: Yu karupgon amna au urago maiban imic, o yu amna auha ececgo makombiic, o yu amna auhon manomanoha yang irup maöic, o yu inoha maborongdeic, o yu inoin mano onoce matöic. O yuho önggöngyi o fodifodi matic, o yu inoha toup makombiic, o yu irotno ecego karupgon maöic, o amna auho wömuno tong imunai wömai yu woroc makokoreic. O yu toroc wömunoha maborongdeic. Muno, yu wömai toroc kiap boinnohagon borongdeditac. O yu nucno irot imongo angmurat matic, o ihorocgon yu kombing tobic tobicno maimun faic, o yu bongono muno‘ Kopotorocho tongfat neangoc’ yongo yuha torengga iditac. O mepmo bongonodecu wömai yu koing songga entac. Oro, amna irot tong fup imocimoc kiap idimpacma yu wömai toroc kiap ihorocno tongitac. Nucno irot tong fup imocimoc kiap worocho wömai iditnoho iditno engoc. Wohong Kopotorochon yong tuctuc mata yocyoc kiap worocho wömai bödeangoc. O duc inggun foro au yocyoc kiap worocho ihorocgon bödeangoc. O amnahon kombic kombicno moröma woi ihorocgon bödeangoc. Wömai yaha, kombic kombic noni woi docutnogon o yong tuctuc mata noni woi docno docnogon. Yapmu ino yabitno engkuangocan bongono wocin wömai yapmu sahano idangma wo ambarac bisong ongbödenahing. Noc obugu idotan wömai duc inggunahu o kombic kombinahu o kombing soworec soworecnahu woroc woi ambarac managumbochon torocgon ididot. Ihoroc ida nocu macfingga moröma itmaina managumbochon toroc kiap ima fadoc. O worochon toroc wömai önga nonu Kopotorochon youpnohon foro tuctugo mangidamon. Muno non yamucdec dogu noni yangidamonma worochon torocgon angidamon. Wohong mit wömai dan noniho Kopotoroc tuctugo anahamon. O önga wömai kombic kombic noni docutnogon itac mahong mit wömai nonu Kopotoroc kombing imocno sinom tonahamon. Kopotorocho non urop kombingnimpacma worochon toroc nonu yu kombing imonahamon. Oro, önga wömai nonu toroc kiap anfi ingorocno kokoreng-itnahamon: Auma wömai nonu Duicha kombing tobing imong-itnahamon. O auma nonu‘ Yesu urop ehantac’ yongo yuha torengga iditnahamon. O auma nonu irot noni nucnoniha tong fup imongitnahamon. Toroc kiap anfi worocho wömai idang mahong nucnoniha irot imoc imoc kiap worocho wömai kiap au yanggiratdup tongga moröma sinom itac. Oro, son muyu irot tong fup imocimochon uyap worocgon tanitnung. O ihorocgon son muyu‘ Duichon suraro tong koing toctochon guram sogitna’ yongo kiringitnung. Guram wo wömai Kunkun Yaruho nimongitac. Oro guram moröma au woi Kopotorochon yong tuctuc mata suraro inocinoc woroc. Amnaho Kunkun Yaruhon duc inggundec mata yontacma yu wömai mata yuna suraroho tuctugo makombingidang. Muno, yui wömai Kopotorochagon yontac. Yuho wömai Kunkun Yaruhon gesödec kombic kombic öp itacma woroc yong taantac. Wohong amna au Kopotorochon yong tuctuc mata yontacma yu wömai mata yuna suraroho tuctugo kombingga gesönoho öantac, o kombing tobic tobicnoho koing sontac, o irotnoho guc faantac. Amna mata inggun foro au yontacma yu wömai inoin irotgon tong koing tontac mahong amna Kopotorochon yong tuctuc mata yontacma yu wömai suraro ambarac tong koing tong imontac. Nocho kombihat, sonu ambarac inggun foro au yupma woi ogep in mahong sonu Kopotorochon yong tuctuc mata yupma kiap worocho wömai ogepma sinom in. Amna yong tuctuc mata yongitacma yu wömai amna mata inggun foro au yongitacma woroc anggirahac. Wohong amna au yu mata inggun foro au woroc ibaruna suraroho tuctugo kombingga kombic kombicno öantacma kiapmo worocho wömai ihorocgon ogepma sinom entac. Oro oröc ori, nocho sonot engmaina mata inggun foro au kanoyai wömai kiapmo worocho son tingtingno sinom tongfat keun? Woi, matongfat keic. Wohong nocho mata au osuc öp idocmahu, o kombic kombic auhu tuctugo kanontatanu wömai worocho son ogepma sinom tongfat keantac. O nocho Kopotorochon yong tuctuc mata auhu, o mata au tuctugo fandat kanontatanu wömai worocho irot soni tong koing tong kamontac. Kombiarut, amna au yu upingu o gitahu woroc sogida kömec muyu muyu tontacanu wömai amna auho ap ingguro tuctugo makombiu ibip yic. O baro mano tuctugo mayunai wömai tawa amnaho emoc toctocha tong arangarang matoning. Oro worochon torocgon sonu duc mata tuctugo mayuyai wömai suraroho tingtingno kombiu tuctuc yun? Muno woi, mata soniho komanang onggim sonidec wagaantac. Boinno, guroc ngocin wömai owi amnaho mata inggun koböcma sinom yongidang. Yuya nip orugi matahon foro tuctugo kombingidang. Amna auho mata nanunai nocho mata worochon foro tuctugo makombiantatanu wömai yuho kombiantac, ‘noc amna sa korung-onma’. O nocho yuhon duc inggun kombingo kombiantat, yui kantri audecma. Worocha son muyu surarodec mata tuctugo inun ganun tongitnung. Sontho Kunkun Yaruhon guram ihono ihono koböcma sogit sogitha toup kombingidang. Woi ogepmagon mahong son muyu suraro tong koing toctochon guram woroc osuc sogit sogitha kombingitnung. Oro, foro worocha tongga amna Kunkun Yaruhon duc inggundec mata yongidangma yu muyu‘ Kopotoroc mata woroc iban ibanthon guram nampun’ yongo dönac yonung. Wömai yaöha? Nocho duc ingun foro audec dönac yoyai wömai yarunahogon youp tontac mahong kombic kombicnaho komanang entac. Worochai oro, tingting kombina? Ingoroc, dönac yocyoc orin ap yocyoc wo yaruna orin kombic kombicna yaityait tontamoroc. Goc yarudecma inggun foro au Kopotoroc yong moröng yong imontarocanu wömai suraroho inggura wo makombining. Tongo yu gochon mataha tingting sinom‘ woi boinno yac yo’ ihoroc yup? Suraroho gochon mata tuctugo makombiingmaha tongga gochon dönac tong koing toctocno wömai maic. Gocho dönaca ogepma yaroc mahong oröcahon irotu tong koing matong imoroc. Noc bongono muno dönac mata inggun foro audec yongitat. Nocho son toroc worocha kanggiratbödehat. Tongo noc worocha Kopotoroc ecec inongitat. Wohong fatmata ogepma yocyoc bucin wömai nocho‘ suraro tong koing towa’ yongo mata tuctugo fandat inongitat. Nocho Kunkun Yaruhon duc inggundec mata ubarago sinom wodiaya suraroho nochon matahon foro makombiingma, kiap ihoroc woi angit maec. Oröc ori, son kombic kombic soniho managumboc simbang icha. Wömuno toctocha wömai sonu managumboc simbang iditnung mahong irot kombic kombic soniho amna morömahon toroc iditnung. Kopotorochon nongoru bapiyadec wömai mata ingoroc irim toctocyi itac: “Morömaho ingoroc yac: Nocu nakain owi amna mata Kunkun Yaruhon duc inggundec fandat inangot. O nocho kantri auhon duc inggundec mata inangot mahong yu nochon mataha onggim masining.” Worocha non ingoroc kombiamon: Duc inggun foro audec mata yocyoc kiap wo wömai Kopotorocho‘ owi amna kombing tobic tobicno muno yuha’ yongo nimogoc. Owi amna kombing tobic tobicnobarac idangma yuha wömai manimogoc. Wohong, Kopotorochon yong tuctucno yocyoc kiap worocho wömai Kopotorocho suraro tongfat yecyecha nimogoc. Woi amna kombing tobic tobicno muno, ‘yuha’ yongo manimogoc. Kombiarut, suraro ambarac suran tongo itmuya amna tungu tunguho inoin inoin inggun foro au yongo idiyai amna sumonmahu o amna kombing tobic tobicno munohu, yu engga kaantacanu wömai yuho ingoroc yontac: Son yong bumbum yang yo! Wohong son ambaracho Kopotorochon yong tuctuc matano yongo idiya amna sumonmahu o amna kombing tobic tobicno muno yu sonot enggai wömai yu mata soni kombingga irotno sakauna ingoroc kombiantac: Noc wömuno toctoc amna yo. Ihoroc tongo yu manomano wömuno irotnon öp itacma worocho yong tangga irotno ibanda goruc yemoc tongo Kopotoroc yong moröng imongo yontac, ‘Boinno sinom, Kopotoroc yu son bonip sonidec itac.’ Oro oröc ori, yong moröng suran soniha wömai nocho ingoroc fasun kampiwa. Son suran tongga itmuyai amna auho ap au yontang, o auho wömai yapmu auhon forono fandat kanontang, o auho yapmu öp itacma worochon foro kanong tuctuc tontang, o auho wömai Kunkun Yaruhon duc inggundec mata yontang, o amna auho‘ suraro ambaracho mata worochon foro tuctugo kombiarut’ yongo mata wo ibarantang. Kiapmo ihorocno ambarac wömai suraro tong koing toctocha tongitnung. Oro amna auho Kunkun Yaruhon duc inggundec mata yocyochai wömai ambarac kondonggon yocyocno woi angit maec. Muno, amna yaihu anfihu yuhogon toropdec yongitnung. Tuya amna auho mata worochon foro ibaruya suraroho tuctugo kombinung. Mata iban iban amna au maidinai wömai amna Kunkun Yaruhon duc inggundec mata yocyocma yu öpgon itun. Yu ogep inoha o Kopotorochagon unimgon youn. Amna yaihu o anfihu yuhogon wömai Kopotorochon yong tuctuc matano suraro inongitnung. Inuya suraroho worochon matano kombingga ogepma soworengitnung. Ihoroc tongo idiya Kopoto-rocho amna au inong masang tunai wömai amna mata osuc yocma yu öpgon idina aumaho youn. Son ogep ambaracho yong tuctuc mata yup. Wohong son muyu torop singmuya amna tungutnigontho yarut. Tuna son ambarac fatmatahon forono kombing tangtang tongo irot soni koing sontang. Yong tuctuc amnahon yaruni yu wömai morömanoho unenne ididang. Worocha tongga yong tuctuc amnaho muyu muyu mayonin muno, yu ogep torop singga yontang. Kopotoroc yu youpno muyu muyu matongitac. Muno sinom, yui nongnongo kiap orin irot guchon Morömo itac. Oro, Duichon suraro ambarachon toroc kiapmo ingoroc itac: Surandec wömai owiho mata yocyocno angit maec. Muno yu muyu Mösehon nongoruhon toroc amnaho unenne ito öpgon iditnung. Owi au yu mata auhon forono angit makombinggai wömai yu ogep ino bucin öngo opno inong ac toun. Owiho surandec mata yocyocno, woi yangam fapfapni. Tingting oro! Kopotorochon fatmata ogepma woi soni tu öngkubocha woha Kopotorochon mata woi sonigon sogidungha woha muno? Muno sinom! Amna au yu inoha kombiuna‘ noc Kopotorochon yong tuctuc amna au yo, o Kunkun Yaru yuho nocho irodin youp orongi sinom tac yo’ ihoroc kombiunai wömai nocho ingoroc intiwa: Nocu mata ngo irim tatma woi Morömahon nongoru mata. O amna au yu mata ngoroc yembengocma wömai Morömaho mit ino angyembengoc. Worochai oröc ori, son irot soni Kopotorochon yong tuctuc mata yocyocha toup fadang öhun. O son Kunkun Yaruhon duc inggundec mata yocyocha muno yoninga. Son muyu fatmata kombic kombichon torop soni nongnongo ogepmagon tannitnung. Oro oröc ori, son urop fatmata ogepma osuc fandat kanogotma woroc sogito kokoreang. Tongo fatmata ogepma woi sonthon forodongno sinom itac. Wohong nocho mata wo wönggon ta fusun dihun. Kombiarut, son muyu fatmata ogepma nocho fandat kanogotma worocgon sinom kokorengitnung. Wömai yaha, fatmata ogepma worocho tuna Kopotorocho son fogiuna batip idang. Sonu fatmata ogepma nocho kanogotma wo körengmu onguna yapmu auha kombing tobing imuyai wömai kombing tobic tobic soni yapmu boyömo entac. Fatmata ogepma kanogotma wo wömai naka osuc sogidocma worocgon kanogot. Worochon mata moröma sinom wömai ingoroc: Duic yu turongo noni tun bödec bödecha omboc. Woi Kopotorochon bapiyadec yong tuctuc matano itacma worochon toroc tanto togoc. Omuna kumkumon tohong sigung. Tuya yu wocin ito sep youp toctoc anfidec wönggon wekongga idonggoc. Kopotorochon bapiyadec mata irim toctocyi itacma worochon torocgon tanto togoc. Wekongga ongga Pita öngkung imogoc. Tongo mit youp amnani 12 yu öngkung imogoc. Tongo mit wömai oröc noni koböcma öngkung imuna agung. Agungma worochon nambano wömai 500 anggirahac. Yudecma koböcmaho wömai abe wec idang, o auho wömai ombung. Tuna mit wömai yu Jems öngkung imuna agoc. Tuna mit aposel ambaracho yu agung. Tuna mit sinom wömai yu noc öngkung namuna agot. Worocha tongga nocu managumboc macnoho docnogon bacbacyi simbang itat. Boinno sinom nocu madango aposel nucnaiho une sinom iditat. Nocho osuc Kopotorochon suraro dongya obukongidung. Worocha tongga owi amnaho‘ aposel’ ihoroc nanoc nanocno woi angit main mahong Kopotorocho noc nang banagocmaha tongga nocho ihorocgon aposel ma sogihat. Tongo nocho youp moröma sinom tongga ida aposel au idangma ambarac yanggirahat. Wohong nocho youp wo nakain gesödec matongitat. Muno, Kopotorocho nangbanango gesö namuna youp tongitat. Worochoi oro, nakahu o aposel auhu non ambarac fatmata ogepma foro tungu worocgon fandat kanongidamon. O sontho mata worocgon kombing tobingidang. Oro, nonu mata ingoroc fandat kanongidamon: Kopotorocho Yesu omocdecma tun wekogoc. Fatmata ihoroc kanongidamon mahong foro tingtinga sinom amna auho son bonip sonidecma imanang mata ingoroc yongidang: Amna omomyiho wekoc wekocno woi maic yo! Amna worochon matano boinno inthai wömai woroc, Kopotoroc yu Duic ihorocgon omocdecma matun wekun. O Kopotoroc yu Duic matun wekunai wömai woroc, nonu fatmata ogepma komanang sinom fandato itnam. O kombing tobic tobic soni woi ihorocgon yapmu boyömo sinom in! Amna omocdecma wekoc wekocno mainahai wömai Kopotorocho Duic ihorocgon matun wekun. Tuna nonu Kopotorochon mata imanang kanonam. Yaha nonu yogomon, Kopotorocho Duic tun wekogoc yo. Kopotoroc yu amna omima madoun idonguyai wömai Kopotorocho Duic tingtingno tun wekun? O Kopotoroc yu Duic matun idonggocanu wömai kombing tobic tobic soniho yapmu boyömo ida wömuno soni madoun bödeup. O amna Duic kombing tobing imongmuya ombungma, yu woi omoc koinghon fat ip. O nonu‘ Duicho guroc ngocingon tongfat nehun’ yongo kombiantamonanu wömai kou sinom. Owi amna ambaracho niuya uroci sinom itnam. Worochoi oro, ihoroc muno! Kopotorocho boinno sinom Duic omocdecma tun wekogoc. Tuna Duic yu amna omomyima bigo sing imongo osuc fato omocdecma idonggoc. Amna tunguho tuna omochon kiap guroc ngocin öngkuboc. O wönggon amna tungu auho omocdecma wekoc wekoc kiap woroc tun öngkuboc. Adamphon morogoni yu ambaracho omochon fat itbödeang. Wohong non Yesuot ding fic idamonma nonu wömai Kopotorocho dongyun wekonahamon. Oro non muyu muyu maidongonin. Muno, Kopotorocho yong torop yongo sigocma worochon torocgon idongonahamon. Osuc wömai Duicho idonggoc. O yuho wönggon ehangocan bongono wocinu wömai non yuhon torop idamonma nontho idongonahamon. Idongo-naya mit guroc ngorochon bödec bödecno ehangoc. Tuna bongono wocin wömai Yesu yu dogu kopothon gesöhu o gavmanthon gesöhu o gesö foro au idangma woroc ambarac dongyun bödenahing. Ihoroc tongo mom toboruc Nandöng Kopotorochon oburodec siangoc. Wömai yaha, Duic yu onoce sinom ida sa guroc angtorengga idina ongga Kopotorocho ayamphon gesöno tohongga Duichon unenne fohong fiangoc. Tongo mit sinom wömai yu omochon gesöno tun bödeangoc. Kopotorochon bapiyaho ingoroc yac: “Manomano ambaracho Duicho orungo unenne engoc.” Oro manomano ambaracho Duic unenne engocma woi Kopotorocha mayoc. Muno Kopotoroc yu manomano ambarac Duichon unenne fohong figoc. O mit manomano ambaracho Duic unenne itbödengga idiyai wömai Kopotorocho inoin Manano ihorocgon ino unenne tohong yuangoc. Tongo Kopotoroc yu manomano ambarachon Morömo orin forodongno ida idtongungoc. Oro omima wönggon maidongoninganu wömai owi amna omima tongfat yecyecha yamuc gupgup sogidungma yuho ting tontang? Omong fatfatyimaho wönggon mawekoninganu wömai yu komanang sinom yuhon ma sogida yamuc gungidang. O nonu ihorocgon komanang sinom youp mepmo tongga worochon focfocno kombinam. Boinno sinom oröcnai! Noc imanang mayot. Noc bongono muno omochon yangamin itongga botongitat mahong‘ sontha’ yongo nocho toup borongdeditat. Yaha sonu ambarac Yesu Duichon fat idang. Nocho Efesus taun idotan bongono wocin wömai nocho youp orongi sinom tongga foyop ombot. Nocu nakain youp matogot. Muno nocu Duichon youp togot mahong omimaho wönggon mawekonahinganu wömai nocho kiap wo komanang sinom togot. Omimaho maweko-ninganu wömai nonu komong itmanaina nacno yamuc nongga spak tongo itnam. Son amna au kombing imuya yuho engga imanang kanong yuninga. Nonu mata tepmo ingoroc yongidamon: Amna wömuno ot kondong entarocanu wömai yu iroda tun moin tontac. Kombiarut, son muyu bumbumyi kiap soni imu fauna uyap ogepma tanitnung. Bonip sonidec wömai amna auho Kopotoroc makombing imii idang. Sonu worocha yangam fap tarut. Oro amna auho ingoroc nanong ac tontang: “Kopotorocho omomyima tingting sinom dongyun wekonahing? O yu idongga godip föbo kiap tingtingno sinom sogitnahing?” Oro mata ihoroc woi bumbumyi sinom. Kombiarut, nonu senggöm yitno möngidamon. Mönaya yitnoho omong fauna dogo kungga öngidang. Mamuyai wömai dogo makuic. Nonu wit yitnohu o senggöm yitnohu mönaya yitnoho mongurac tongidang. Mongurac tongo dogo kungga sakemo fihi kudatno fihi boinno fihi tongitac. Oro yitno kudatnohu o sakemohu o boinnohu wo inoin inoin kiapdec öngidang. Woi Kopotorocho osucgon kombing mundocma worochon toroc yitnoho inoin inoin kiapdec uuya yangidamon. Oro worochon torocgon wömai amnahon godibohu o araphon godibohu o yuphon godibohu o sönghon godibo woi kiapmo tungu muno, kiapmo inoin inoin ididang. O manomano au wömai momdec onoce ididang o manomano au wömai gurocdec ngocin ididang. O momdec ididangma worochon tong fatfatno wömai inobarac sinom o gurocdec ngocin ididangma worochon tong fatfatno wömai kiapmo au. Sephu o yarophu o fitnungu yu tong fatfatno inoin inoin idimang. O fitnung au wömai nucni simbang maic. Muno yu yaguno inoin inoin toroc möngidang. Oro, amnaho omocdecma wekoc wekochon foro, woi kiap worocotmagon engoc. Godip föp oring singidamonma worocho wömai sahano ida bom tongitac mahong godip föp idongungocma worocho wömai mongurac tongga ino yabitno engoc. O godip föp oring singidamonma worocho wömuno iditac mahong idongungocma wömai mitimoni sinom engoc. O oring singidamonma wömai singo itac mahong idongungocma wömai gesönobarac idongungoc. O godip föp oring singidamonma worocho gurochon fat itac mahong idongungocma wömai yaruhon kiap sogiangoc. Boinno sinom, gurochon godip föbo worochon uracno woi yaruhon godibo. Kopo-torochon bapiyadec wömai worochon mata ingoroc irim toctocyi itac: “Amna osuc idocma, Adam, yu wömai Kopotorocho sum imuna itonggongno sogidoc.” Wohong Adam mit öngkubocma, woi Duic, yuho yaruhon kiap itmuna itonggong koing nimongitac. Wohong amna yaruhon kiapdec yu osuc maöngkuboc. Muno, osuc wömai gurochon amna öngkungga idina oro, mit amna yaruhon kiapdec öngkuboc. Osuc öngkubocma yuhon godibo woi gurocdec tobic tobicyi. Wohong mit öngkubocma yuhon godibo woi momphon kiapdec tobic tobicyi. O owi amna gurochon fat idangma yui amna gurocdecma tobic tobicyihon toroc idang mahong owi amna momphon fat idangma yuho wömai momphon amnahon toroc kiap sogitdeang. Önga nonu ambarac guroc amnahon godip föbodec itongidamon mahong mit wömai non momphon amnahon godip föbo sogitnahamon. Oro oröc ori, nocho boinno sinom kantiwa, owi amna gurochon goumo orin nogotno ot Kopotorochon midim sabarac sadec angit mangoning. O yapmu omong fatfatyi worocho wömai itonggong koing angit masogic. Kombiarut, noc mata öpma au kantiwa: Nonu ambarac mamnin mahong nonu ambarac mongurac tongo foro au öngkupnahamon. Kiap worocho wömai unimgon maöngkuic. Muno, baro mano madango yangocan bongono wocin dan fongyop tongida-monma worochon toroc karupgon sinom mongurac tonahamon. Baro mano yongga idina Kopotorocho owi amna omima ambarac dongyun idongonahing. Tongo yu wönggon mamning. O nonu wec idamonma non wömai mongurac tongga idit itonggong koing sogitnahamon. Wömai yaha: Yapmu bom toctocno worocho muyu koing sangoc. O yapmu omong fatfatyi worocho muyu idit koing sogiangoc. O yapmu bom toctocnoho koing songga engocanu o yapmu omong fatfatyiho idit koing sogiangocanu wömai mata irim toctocyi itacma ngorocho boinno engoc: “Kopotoroc yu omochon gesö anggiratno sinom tongo tun bödegoc.” “Omochon gesö orin dirongono nahe itac? Woi maec, Kopotorocho tun bödegoc.” Omochon gunno woi wontucmuno noni. Nongoruho tuna wontucmuno noni eran öngkuuya omoc koing omnahamon. Wohong Moröm noni Yesu Duic, yuho youp togocmaha tongga Kopotorocho tongfat neuna nonu omochon gesö anggiratnahamon. Worocha wömai nonu yuha ecec moröma yong imona. Worochai oröc ori, son koing songga yapmu auha botongga metec ongoninga. Muno sinom, son bongono muno‘ Morömahon youp tona’ yongo itonggong soni yuha boging imarut. Kombiarut, sonu Morömahon youp komanang matongidang. Muno, sonu worochon boinno au feangoc. Oro, son Kopotorochon kunkun suraro Yerusalem idangma yu tongfat yecyecha möneng feng suran toctocha yang. Nocho möneng feng suran toctochon yong fasun mata suraro Galesia provins idangma yu urop inogot. Son muyu worochon torocgon tonung. Wömai ingoroc: Son owi amna tungu tungu Sönda danong möneng docno au Yerusalem suraroha siarut. Amna youpno tongitacmahon wöngnac morömahu o obmugon sogiditacma wömai inoin inoin torocdecgon singitnung. Ihoroc tongo idiya nocho ehaya sontho bongono wocinthagon forosingga möneng feng suran matoning. Muno, möneng wömai urop tong arangarang tongo fiuya noc ehangot. Ehaya sontho amna au‘ möneng Yerusalem fongonung’ yongo soworeuya nocho amna worochon yong tuctuc mata au bapiyadec siaya yuho sogida tongo mönengot Yerusalem suraro imuya yuho embada amna worochon foro tuctugo kombinahing. O nocho kombiaya angit ina, wömai nakaot yuot kondonggon Yerusalem ongonam. Oro, nocho Masedonia provins kondong tongga suraro woce idangma yu yangga mit sonot ehangot. Engmaina sonot bongono obmugon itmainahu o munohu wo wömai noc abe tuctugo makombit. O au wömai noc komöc sum bongono morö worocdec sonot engothu. Toya mit wömai sontho tongfat neuya nocho sa woce ongungot. Inga ningo wömai nocho sonot bongono docutnogon iditha makombit. Muno, Morömaho kombiuna angit idinai wömai nocho bongono ubarago sonot engot. Oro önga wömai Kopotorocho simbu fagarit namuna nocho Efesus taun ngocin suraro tongfat yecyec youp orongi sinom tongitat mahong amna koböcho ayam tong namongidang. Nocho ngocingon edeya ongga Pentikos bongono engoc. *** Oro Timotiho sonot ehunai wömai sontho yu ogepgon angtorearut. Tuya yu sonot irot gucot engoc. Yuho wömai Morömahon youp orongi sinom tongitac. Nocho tongitat iho. Worocha sonu yu ango angmurat toninga. Muno, son muyu yu tongfat yengo irot gucot inong muuya nocot ehangoc. Nocho yuha orin oröc noni auha ngocin torengga itat. Oro nocho‘ oröc noni Apolos yuot oröc noni auot sonot ongonung’ yongo Apolos irotno sakangitat mahong yu inga ningo sonot onggonga abe irot yai kombihac. Wohong mit uyap au öngkung imunai wömai yu sonot ehangoc. Oro son soni woho, soni acacho itongga kombing tobic tobic soni kokorengga imu fatninga. Son yapmu auha botoninga, muno koing songga iditnung. Irot tong fup imocimoc kiap worocho son kangtoreuna son manomano ambarac tongitnung. Sonu Stefanashon feno kombing imang. Yu wömai Achaia gurocin osuc sinom irotno ibandung. Tongo yu‘ Kopotorochon owi amna tongfat yena’ yongo irotno youp worocha bogigung. Worocha wömai nocho mata orongi ingoroc kantiwa: Son amna ihorocnomahon duc sumboditnung. O amna ambaracho yuot youp kondong tongidangma yuhon matano kombic kombicho itongitnung. Oro, son ambaracho nocot ebepno maec. Worocha wömai nocho Stefanas o Fortunatus o Akaikus yu nocot ebungmaha irot ogep morö kombigot. Yu nochon orin sonthon yaru noni imongtoc tuna nocho yuha borongdehat. Amna ihorocno woroc wömai sontho gending imongitnung. Oro, Kopotorochon suraro Esia gurocin idangma yuho‘ irot ogep matano sonot ongoun’ yongo kombiang. O Akwila orin Prisila orin suraro yuho bucin suran tongidangma worocho ihorocgon sontha toup kombingga irot ogep matano siuya sonot ongeyac. Oröc noni ambarac ngocin idangma yuho irot ogep matano siuya sonot ongeyac. Son Kopotorochon owi amna ambarac obu yopyop tarut. Oro irot ogep mata madango ngo wömai noc Pol, nakain obunaho irim tat. Amna au yu irotnoho Moröm noni maimongitacma yu wömai Kopotorocho möpmo impun. Öö Moröma noni, goc epi. Yesu Duic Moröma noni yuhon irot gucnoho sonot itun. Nochon irot kombic kombic ogepma sonot iditac. Yesu Duic yuhon mano woi boinno. Noc Pol, noc Duic Yesu yuhon aposelno. Kopotorocho‘ noc aposel youp woroc towa’ yongo soworegoc. Oro, nocot oröc noni Timotiot not bapiya ngo Kopotorochon kunkun suraro Korin taun orin Achaia provins woce idangma sontha sidaya ongeyac. Nandöng noni Kopotoroc orin Moröma noni Yesu Duic yuho kang banaunya irot soni gucno idarut. Nonu Kopotorocha yong moröng imona. Yu woi Yesu Duichon Fano orin Kopotorocno. Yui‘ nontha’ yongo uroci moröma sinom kombingitac. Yui Nandöng noni orin irot tong yungan tong nimoc nimochon foro noni itac. Nonu mepmo koböcma yana fedidang mahong yuho irot noni tong yungan tong nimongitac. Worocha tongga nonu nuc noni mepmodec idangma yu ogep tongfat yengidamon. Woi Kopotorocho irot guc nimongitacmaha nonu nuc noni tongfat yenaya yu ihorocgon irot gucdec entang. Oro Duic yu focfoc morö kombigoc. Tuna worochon focfoc docno au wömai nonu sumboda itongidamon. Kopotorocho Duic tongfat yengidocma worochon toroc wömai yu non ihorocgon tongfat nengitac. Boinno, nonu youphon focfoc toup kombingidamon mahong noc kombihat, mepmo worocho wömai son tongfat keckechon orin itonggong koing soni dongyun öngkup öngkuphon. O Kopotorocho irot noni tong gucguc tong nimontacanu wömai kiap worocho son ihorocgon tong fat keuna sonthon irot soni gucno entac. Tuna mepmo sondec öngkuunai wömai sonu koing songga focfoc woroc ogep sumbentang. Kombiarut, nonu sontha irot yai makombimon. Muno, noc kombihat, nontho mepmodec entamonanu wömai sonu ihorocgon worochon focfoc docno kombiuya nonu mepmo wo kondonggon sumbodidamon. O nonu irot gucdec entamonanu wömai sonu ihorocgon worochon docno sogida irot gucdec ididang. Oröc ori, nonu Esia provinsdec itmanaina mepmo foro koböcma sinom focfocnobarac nondec öngkubung. Nocu‘ son worochon foro tuctugo kombiarut’ yongo worochon yong tuctucno kantiwa. Mepmo inobarac sinom worocho nondec öngkuuna nonthon gesö noni anggiratno sinom togoc. Tuna nonu‘ itonggong noni urop imana fahun’ yongo kombigomon. Boinno sinom, irot nonin wömai nonu kombigomon, non urop omochon fat idamon, mahong kiapmo worocho wömai ingoroc nindagoc: Non noniin gesödec youp noni angit matonin. Muno sinom, Kopotorocho inoin gesö nimontacanu wömai nonu youp noni angit tontamon. Kopotoroc yu omomyi doun wekongidang, yuhon gesö woi moröma sinom. Nonu omochon oburodec idomon mahong yuho tongfat niuna mepmo worocho bödegoc. Nonu boinno sinom ingoroc kombing tobingidamon, öngahu o mithu Kopotorocho non bongono bongono tongfat ningo wömunodecma ningat fongungoc. Sonu wömai non dönacha tongfat nengidang. Tuya Kopotorocho dönac soni kombingmuna guramno sing nimangoc. Worocha tongga owi amna koböcmaho nauya‘ Kopotorocho ogepma sinom tongfat nehac’. Tongo yu Kopotoroc ecec moröma inonahing. Oro, Kopotorocho tongfat neuna nonu sontho yangaminthu o owi amna ambaracho yangaminthu imanang mayogomon. Muno, duc mata noni orin toroc kiap noni woi tungu nongnongogon tongidomon. Nonu kiap togomonma wömai guroc amna auhon kombic kombic ma sindanidamon. Muno, Kopotorocho ning banauna noni sing yuhon kombic kombic ogepma tanmanaina youp noni tongidamon. Worocha tongga irot noni sacsago idina nonu noniha borongdedidamon. Oro, nonu mata irim tongo sinaya sonot onggocma woroc wömai‘ sonu embada tuctugo kombiarut’ yongo tongidamon. Docnogon kombiantangma woi angit muno. Wohong önga wömai sonu mata noni abe tuctugo makombiing. Wohong oipmonu wömai sonu nonthon irot kombic kombic noni ambarac kombing tangtang tonahing. Noc worocha dönac yongitat. O Moröma noniho wönggon ehangocan bongono wocin wömai sonu nontha irot ogep moröma sinom kombinahing. Nontho sontha toup borongdedidamonma worochon toroc. *** Oro, osuc wömai noc sontha kombigot, sonu nochon irot kombic kombicna tuctugo kombigung. Foro worocha tongga nocu youp torop ingoroc yong koing yongo sigot: Nocho osuc ongga sonot itmaina kaa fauya ongga Masedonia provins ongungot. Tongo mit Masedonia ima fauna wönggon sonot ehangot. Tongo nocho irot soni tong koing tong kamoya sontho noc uyaphon manomanoha tongfat nengga nanong muuya nocho Yudia provins ongungot. Ihoroc yongo youpna torop kombing mundot. *** Oro nocho youp torop ihoroc sigotma wömai karup karup matogot. Muno sinom, nocho guroc amnahon toroc kiap tanda‘ öc’ yi‘ muno’ yi yongo matongitat. Kopo-toroc yu inoin mata ambarac tan bödengitac. O nocho ihorocgon mata godingma fat kamogotma worocgon tanitat. Kombiarut, Duicha tongga Kopotorocho mata godingmun fat nimogocma wo ambarac boinno doun öngkung nimongitac. Yu wömai‘ öc’ yongo wönggon mongurac tongo‘ muno’ yongo matic. Muno, Duicha tongga Kopotorocho nontha‘ öc’ gon yongitac. Worocha tongga nonu dönac noni tong koing tongga Duichon madec‘ woi boinno’ ihoroc yongidamon. Tongo kiap worocdec wömai Kopotorocho ma moröma sogiditac. Oro Kopotorochon Mananohon fatmata ogepma wo wömai nocot, Sailas orin Timotiot, nonu son fandat kanogomon. *** Nonu fandat kanogomon mahong Kopotoroc ino tuna kombing tobic tobic noni koing songga Duicdec ding fing akep tongitac. Kopotorocho non kombing nimuna ‘nochon owi amna idarit’ yongo inoin werano nonidec sing nimogoc. Tongo yu inoin Kunkun Yaruno irot nonidec sigoc. Kunkun Yaru yu woi Kopotorocho manomano mit nimangocma worochon tong koing toctocno. Oro, noc wönggon sonot Korin taun maebotma worochon foro wömai ingoroc: ‘Nocho son mepmo moröma au kamityit’ yongo wönggon sonot maebot. Mata wo wömai nocho Kopotorocho yangamin boinno sinom yat. Nonu wömai sonthon kombing tobic tobic soni mangsoworengidamon, nonu moröm soni maemon. Muno, non kombiamon, kombing tobic tobic soniho urop koing sac. Tongo nonu‘ son borongdearut’ yongo sonot youp kondong tongidamon. Worocha wömai woroc, nocho‘ irot soni öbukicyit’ yongo wönggon sonot maebot. Nocho soniha toup borongdeditat. Worocha tongga nocho önggöngyi soni tobingga irot soni ta obukontacanu wömai numa sinompho irotna tun fadauna borongdeam? Nocho sonot engmaina mepmo soni aaya irotna obukontacma wömai noc kombiaya angit main. Muno, ‘sontho nochon irotna tu borongdehun’ yongo kiap ihorocnoha wömai nocho toup kombihat. Nocho sontha irot ogep kombiayai wömai sonu nocha ihorocgon irot ogep kombiup. Worocha tongga nocho sonot maebot, komanang bapiyagon siaya sonot onggoc. Nocho sontha kombingbanac moröma tongga bapiya wo irim togot. Boinno sinom nocu dan yamuc tongo uroci morö kombingmaina irim togot. Irim wo wömai‘ irot soni dongya obukonung’ yongo matagot. Muno, ‘sonu wo embada ingoroc kombiarut’ yongo togot: Sonu nochon irotna koburo sinom idang. O nocho sontha toup sinom kombingitat. Oro, amna irotna tun obukogocma yuha wömai nocho ingoroc kantiwa: Yu nochon irotnagon matun obukogoc. Muno, yu woi sonthon irot soni ambarac dongyun obukogung. Woi son ambarac sinom muno auhongon. Nocu worocha mata orongi mayit. Suraro sonthon bonip sonidecma amna koböcho urop yuhon matano yu bödeuna amna woroc urago iban imogung. Tuya noc kombiaya urago woroc woi angit, au maimonin. Muno, son muyu amna worochon turongo imu fat imongo irotno tong gucguc tong imarut. Yu kombingbanac toup tongga gesöno ohongbödeicyit. Worocha nocho ingoroc tarut yongo kiring kampiwa, son muyu amna worochon irot imongtoc tongo yuha wönggon irot soni imarut. Noc bapiya osuc togotma woi‘ noc foro soni toroc tongo awa’ yongo togot. ‘Sonu nochon mata bongono muno sumbodidanga woha muno’ yongo toroc tong kamongo sigot. Oro, sontho amna worochon turongono imu faunai wömai nocho ihorocgon yuhon turongono ima faantac. O tong bumbum au idinahai wömai nocho‘ sontha’ yongo Duicho yangamin tong bumbum wo ima fat imontac. Dogu kopotho non tonguc nengo ninggiraicyit. Nonu yuhon kombic kombicno wontucmunono orin toroc kiapno urop kombingbödeamon. Oro, osuc wömai nocho Duichon fatmata ogepma fandat inoc inocha Troas taun woce onggot. Woce itmaina agotmai, Moröma yu youp toctochon simbu fagarit namogoc. Ihoroc tong namogoc mahong noc oröcna Taitus wocin maa fedocmaha tongga nocu irot mep togot. Tongo noc Troas suraro yaa fauya engga Masedonia provins idot. Kopotoroc yu Duic inoin ayamo tohoc tohochon gesö imogoc. Tuna nontho Duichon madec itongmanaina ayam noni yanggiradidamon. Worocha tongga böcsa danong owi amna koböcmaho Duichon foro kombingidang. Kombic kombic worocho woi tugo ibibo simbang morögida böcsa danong ongbödengitac. Worocha tongga wömai nonu Kopotoroc ecec moröma inona. Nonu Duichon tugo tana öngkuuna Kopotorocho kombiuna ibibo itac. Tuna owi amna itonggongon uyapdec ongidangmahu o owi amna omochon uyapdec ongidangmahu yu ambaracho Duichon tugo kombingidang. Kombingmuya amna auho wo kombiuya omochon tugo wömuno itac. O auho wo kombiuya itonggong koingon tugoi ogepma itac. Oro youp ihorocno woi moröma sinom, numa sinompho tun? Nonu wömai tongidamon. Kombiarut, amna koböcma yu‘ möneng wodina’ yongo suraro fatmata ogepma inongidang. O nonu ihoroc muno, Kopotorocho ninong mudocmaha tongga nonu yuho yangamin eran itmanaina Duichon madec fatmata ogepma boinnogon yongidamon. Oro, nonu mata ihoroc yamonmaha tongga sonu kombiang, nonu wönggon forosingga noniha borongdeda ma noni töamonthu nuhun? Muno sinom, nonu nonin godip noni töctöcha makombimon. Woha nonu amna auho tongidangma worochon toroc youp nonihon yong tuctuc bapiya auha yamonthu nuhun? Woi muno sinom, son Korin suraro sontho wömai nonthon yong tuctuc bapiya noni simbang. Owi amna auho son kangga youp nonihon foro tuctugo kombiup. Bapiya worochon matano woi irot nonin irim toctocyi iditac. Duichon matano wömai nonu tengga irot sonin mögomon. Tuna sonu Duichon yong tuctuc bapiya simbang idang. Woi pendec irim toctocyi muno, o Möseho osuc nongoru sopdec irim togocma woroc simbang muno. Sonidec wömai Itonggong Morömo Kopotoroc, yuhon Kunkun Yaruho nongoru wego irot sonin irim togoc. Oro mata ihorocno wömai nonu komanang mayamon. Muno, Kopotorocho youp noni tong koing togocmaha tongga nonu Duichon madec mata ihorocno yamon. Kombiarut, noniin gesödec wömai nonu Kopotorochon youp obmugon angit matonin. Muno sinom, Kopotorocho youphon gesö nimongitacmaha tongga nonu kombiamon, non ogep yuhon youpno tongidamon. Kopotorocho‘ botup botup wegohon youp amna ogepma idarut’ yongo koing socsoc nimongitac. Worocha nonu youp noniha irot yai matonin. Muno nonu botup botup wegohon yongbuorc matano yong tongidamon. Botup botup wego woi nongoru osucnohon kiap muno, woi Kunkun Yaruhon kiap wegohon. Nongoru kiap osucnoho wömai amna doun omongidang. Wohong Kunkun Yaruho wömai amna itonggong koing dongyun öngkung imongidang. Oro, Möseho nongoru sogidocan bongono wocin wömai Kopotorochon yagunoho obmukusuc eran öngkuboc. Nongoru worocho wömai sopdec irim toctocyi idoc mahong Möseho woroc sogida yangamo yaguno möngga idina Israel nanoho yangamo acacha botogung. Tuna mit wömai yagunohon gesöno ohongga bödegoc. Kombiarut, Möseho nongoru sogidocan bongono wocin wömai Kopotorochon yaguno obmukusuc eran öngkuboc, mahong nongoruhon youpnoha tongga owi amna omongidang. Wohong Kunkun Yaruhon youpnoha tongga owi amna itonggong koing sogididang. Kunkun Yaruhon youpha tongga Kopotorochon yaguno iditnoho iditno noniot engoc. Kunkun Yaruhon nongoruho wömai Mösehon nongoru anggirat bödehac. Mösehon nongoruho youpno tongitacmaha tongga owi amna ep bohönghon fat öngkungidang mahong youp ngorocho wömai osuc Israel nano Kopotorochon yaguno obmukusuc eran indagoc. Wohong Kunkun Yaruhon youpha wömai nontho Kopotorocho yangamin nongnongo owi amna öngkungidamon. Worocha wömai youp worocho non Kopotorochon yaguno gesö ino yabitno wo nindahac. Mösehon nongoru woi yagunobarac idoc mahong önga wömai worochon gesö ohuna Kunkun Yaruhon kiap öngkungga wo anggirada Kopotorochon yaguno gesö moröma sinom nindahac. O nongo-ruhon yagunoho wömai bongono docutnogon Möseot itmuna ohongga bödegoc mahong Kunkun Yaruhon youpha tongga itonggong koingon yaguno irot nonin möngga ida iditnoho iditno edengoc. Oro, mata wo woi boinno sinom. Nonu wo kombing tobingidamonmaha tongga nonu youp noni tong botocno muno orongi sinom tongidamon. Oro nonu wömai kiap Möseho togocma ihoroc matongidamon. Möse yu‘ Israel nano yangamo yagunobarac idocma woroc angbotoningyit’ yongo boru docnoho yangamo tombuna usec togoc. Ihoroc tongga idina ongga yagunohon gesö ohongga bödegoc. Möseho yaguno usec togocma worochon torocgon wömai Israel nanohon irotnoho ihorocgon usec toctocyi idocmaho önga woi iditac. Tongo kombic kombicno foc tongga idina yu nongoru mata embadidang mahong forono tuctugo makombiing. Oro amna auho boru wo tomun ongontacno woi angit matic. Muno, Duic yu tunguhogon wömai ogep boru wo öcango tomun ongun. Önga wömai ihorocgon, Israel nano yu Mösehon nongoru embadidang mahong boruho irot kombic kombicno taun weuna tuctugo makombingidang. Wohong amna au yu irotno ibaruna Morömaot ongunai wömai Morömaho boru wo irotnodecma öcangmun muuna kombiun tuctuc yuna orung entac. Morömaho youpno Yarudec tongitac. O Morömahon Yaruho amna audec idinai wömai nongoru auho yu akep matic. Muno yu orung entac. Moröma noni yu‘ non yuhon yaguno kiap sogitna’ yongo inoin Kunkun Yarudec nonthon irot nonin youp oröngi tongga ida wömuno kiap noni mongurac tongo Morömahon yaguno kiap wego nonidec morö fahac. Tuna Kopotorochon toroc kiap ogepma orin yuhon gesö ino yabitno worocho itonggong kiap noni fasurantac. Kopotoroc yu ning banango inoin youp wo nimogoc. Worocha tongga nonu youp wo toctocha magapgap yonin. Muno, nonu yang usengo toroc kiap yangam fabfabnobarac toctocha urop‘ muno’ yongo me sigomon. O nonu owi amna matonguc yengidamon. O nonu nonin ibip noni tanda Kopotorochon mata ibanda mongurac matongidamon. Muno sinom, nonu fatmata boinnogon yong fandadidamon. Worocha tongga nonu Kopotorocho yangaminthu o owi amnaho yangaminthu tong bumbum noni muno nongnongo ididamon. Nonu fatmata ogepma eran sinom yongidamon mahong owi amna gorong onggongon fat idangma yu wömai woroc kombingga kombiu tuctuc mayongitac. Guroc ngorochon morömo dogu kopot yu wömai owi amna worochon daro tombuna yuho fatmata ogepmahon yaguno mangidang. Fatmata ogepma woi Duichon yaguno gesö inoyabitno worochon matano. O Duic yu woi Kopotorochon toroc. Kombiarut, fatmata ogepma nonu yong fandadidamonma worocho wömai nonthon muno, woi Yesu Duic Moröma noni yuhon. Nonu wömai‘ Yesuhon ma tana morögihun’ yongo sonthon youp wabkarac soni idamon. Osuchagon sinom wömai Kopotorocho mata yuna kumbong yaguno mögoc. O worochon torocgon wömai önga Kopo-torocho yaguno irot nonin sing nimuna yaguno möngga itac. Yaguno möngga iditacmaha tongga nonu Duic angtangtang tongga Kopotorochon yaguno gesö inoyabitno angidamon. Godip föp noni woi wö simbang gurocdec tobic tobicyi sahano itac mahong Kopotorochon yaguno gesö inoyabitno worocho wömai irot nonin iditac. Worocha tongga owi amnaho non ningga ingoroc kombiantang, gesö moröma inoyabitno woroc wömai noni sing noni tana maöngkuboc, muno Kopotorocho irot nonin sing nimogoc. Bongono bongono mepmo morömaho nondec öngidang, mahong mepmo worocho wömai gesö noni matun bödeic. O nonu manomanoha nanga fatfat toup tong-idamon mahong irot noni obukocno sinom matic. O ayampho non dongyu obukoc obukocha tedang mahong Kopotorocho non maning-yun fadidamon. O amnaho non ning mongkengo körengyu möng-idamon mahong nonu maomongidamon. Yesu yu ep goröcdec omongga focfoc morö kombigoc. Worochon torocgon wömai nonu ihorocgon focfoc tumoc itongga yuhon omochon docno au godip föp nonidec iditac. Wohong Yesu yu itonggongno wönggon sogidocmaha tongga yuhon itonggongon gesöho itonggong nonidec ihorocgon eran öngkungitac. Yesuha tongga ayam noniho bongono muno ning omom toctocha tedang. Wohong kiap worocha tongga Yesuhon itonggongnoho omomphon godip föp nonidec eran öngkuuna owi amnaho angtangtang tontang. Boinno sinom, nonu bongono muno omochon fat itongidamon mahong sonu wömai itonggonghon fat idang. Oro, Kopotorochon bapiyadec mata ingoroc itac: “Noc Kopotoroc kombing tobing imongitatmaha tongga mata yongitat.” Oro, mata worochon torocgon wömai nonu ihorocgon Kopotoroc kombing tobing imongga fatmata ogepma yongidamon. Wömai yaha, nonu kombiamon, Kopotoroc yu boinno sinom Moröma noni Yesu yu omocdecma tun wekogoc. O worochon torocgon wömai yu non ihorocgon omocdecma dongyun wekuya idongonahamon. Idongonaya Kopotorocho nonot sonot fongo ino ot fohong nuangoc. Oro, mepmo foro ihono ihono wömai nonu son tongfat keckecha sumbodidamon. Woi‘ Kopotorochon banac banacnoho morö fada owi amna koböcma fogihun’ yongo youp noni tongidamon. Tuna owi amna koböcma sinompho Kopotoroc yong moröng imuya yuhon ma moröma onoce sinom edengoc. Worocha tongga nonu magapgap yonin. Boinno, godip föp noniho wömai obukongga gesö noni ohongitac mahong irot noniha wömai Kopotorocho sepno sepno gesö wego nimuna koingo songidamon. Mepmoho guroc ngocin nonidec öngidangma worocho woi yunganogon, o focfocnoho wömai bongono docutnohagon kombingidamon. Wohong worochon wöngnacnoha wömai nonu itonggong koing inoyabitno woroc sogitnahamon. Worocho wömai guroc ngorochon mepmo ambarac yanggiratbödengga ogepma sinom iditnoho iditno engoc. Worocha wömai nonu irot kombic kombic noni momphon itonggongdec ding fing akep tongitnahamon. Woroc wömai dan noniho mangidamon. Yapmu dan noniho yangidamonma worocho wömai karupgon nogotno fato moin tongo bisong ongidang mahong yapmu dan noniho mangidamonma worocho wömai iditnoho idtongungoc. Oro nonu kombiamon, godip föb noni woi boru böc singo simbang. Tongo böc worocho obökunai wömai böc noni au momdec‘ nontha’ yongo tong arangarang tongo sicsicyi itac. Böc wo wömai amna auho oburodec matogoc. Muno Kopotorocho‘ nontha’ yongo wo temongmun uuna itac. Böc worocho wömai maobökic, muno woi iditnoho iditno engoc. Wohong önga wömai nonu abe gurochon mepmo koroc yong fapficficho itongga böc noni momdec itacma woroc sogit sogitha toup kombiamon. Nonu momphon idit kiap tec simbang tohomana mucmucha kombiamon. Tec tohomana muantacanu wömai nonu wönggon muroc maitnin. Non gurochon godip föbin itmanaina omompha botongidamon. Nonu godip föp ngoroc imana fatfatha mep tongidamon. Tongo‘ momphon godip föboho omomphon godip föp ngo urang fihun’ yongo kombiamon. ‘Momphon itonggongnoho omomphon itonggong ngo tun bödehun’ yongo toup kombiamon. Kopotorocho urop non momphon godip föp sogit sogitha doun arangarang yuna idamon. Tongo worochon tong koing toctocnoha wömai yu Kunkun Yaruno sing nimogoc. Worocho irot nonin itacmaha tongga non mithon manomano boinno sinom sogitnahamon. Nonu worocha kombingga borongdedidamon. Non kombiamon, nonu abe omomphon godip föp ngocin idamon mahong mit wömai Morömaot itnahamon. Önga wömai nonu yapmu boinno abe mai kombing tobic tobicdecgon itongidamon mahong nonu Morömaha borong-dedamon. Tongo nontho godip föp ngoroc imana fauna Moröma ot ongga yuot böc tungu sogit sogitha kombiamon. Worochoi oro, nonu böc ngocin idamontha woha böc onoce idamon woi yapmu matic, nonu‘ Morömaho nontha irot ogep kombihun’ yongo yuhon youpgon tongidamon. Wömai yaöha, non ambaracho Duicho yangamin öngkupnaya yuho youp nonihu o itonggong kiap noni wo yang-soworeangoc. Tuna non tungu tunguho gurochon godip föp itmanaina youp ogepmahu o wömunohu togomonma worochon urago sogitnahamon. Foro noni woi ingoroc, nonu kombiamon, Kopotoroc yu toroc kiap noni orin itonggong kiap noni yangsoworecno sinom tangoc. Worocha tongga nonu Morömaha botongga yuho unenne itongga‘ owi amna koböcmaho Duicha kombing tobing imarut’ yongo yuhon irotno tong wekoc tong imoc imocha kombiamon. Foro noni woi ihoroc, o Kopotoroc yu foro noni wo kombingbödehac. O sontho nonthon foro noni ihorocgon kombingbödeuyai wömai nocho borongdeantat. Nocho mata ngo wönggon naka godibna töctöcha mayot. Muno, ‘sontho nocha kombing borong tong namarut’ yongo nakain forona wo tuctugo kanot. Sonu wo tuctugo kombiantanganu wömai son ogep ayamnaihon matano orongi iban imup. Ayamnai yu wömai irothon manomanoha maborongdedidang. Muno, yu yapmu dantho acacno worochagon tongga borongdedidang. Yu wömai nontha yongidang, ‘yu bumbum yang yo’. Matano wo boinno inahai wömai nonu Kopotorochon youpha bumbumyi amna simbang itnam. Wohong kombic kombic noni ogepma inai wömai worocho son tongfat keun. Kombiarut, Duic yu nontha toup kombingga inoin godip föbo bogingo omboc. Yu ombocmaha tongga non ambaracho yuot omong fada momphon fat öngkubomon. Oro nonu Duichon toroc kiap woroc anaya kiap worocho non toup körengo ninong muuna youp orongi tongidamon. Duic yu‘ guroc owi amnaho yu tanitnung’ yongo owi amna ambarac tongfat yecyecha omuna Kopotorocho yu wönggon tun wekogoc. Worocha tongga nonu nonin ibip noni wönggon matanin. Muno non muyu itonggong noni yuha bogingga itongitnahamon. Osuc wömai nonu guroc ngorochon toroc kiap tanmanaina Duic angsoworengidomon mahong önga wömai nonu kiap woroc urop imana fauna Duichu o amna auhu irot osucnohon toroc kiapdec wönggon mangsoworenin. Muno, amna au yu Duicot ding fingga entacanu wömai Kopotorocho tuna yu amna wego sinom entac. Tuna itonggong kiap osucno wo ongbödeuna itonggong kiap wegoho yu sogihac. Itonggong wego wo wömai Kopotorocho nimogoc. Osuc nonu yuhon ayamo ididomon mahong Duicho tong föhöc tuna Kopotorocho ayam ayam kiap wo tun bödeuna yangam nimogoc. Oro Duichon tong föhöc youpnohon fatno wömai Kopotorocho nonin obu nonidec sing nimuna nontho yong fandatidamon. Duicho tong föhöc togocmaha Kopotorocho guroc amna yangam nimuna non yuot irot tungu idamon. Tongo Kopotoroc yu owi amnahon turongono doun bödeuya worochon urago maimic. Oro Kopotorocho‘ irot tungu sigocmahon fatmata ogepma wo sa guroc danong ongbödehun’ yongo youp nimogoc. Worocha wömai nonu Duichon duc sogitmanaina fatmatano owi amnadec yong fandat tongidamon. Kopotoroc ino yu nonthon duc nonidec owi amna ingoroc kiring imongitac: Son muyu Duichon tong föhöc youpha kombingo‘ öc’ yongo Kopotorocot irot tungu iditnung. Duic yu nongnongogon itongidoc. Yudec wömai turongo tungu au maidoc mahong Kopotorocho noniin turongo noni ambarac fengsuran tongo Duic koroc fingdup tuna yuho non mongurac tongga omong fadoc. Worocha tongga non Kopotorocho yangamin nongnongo öngkubomon. Nonu Kopotorocot youp ban tongidamon. Worocha tongga nonu ingoroc kiring kamamon: Son Kopotorochon banac banacno komong sogitninga. Kopotorocho ingoroc yac: “Bongono au ehangoc, bongono wocin wömai nocho dönac soniha onggim singga kombing kamangot. Bongono wocin wömai nocho tongfat kengo wontucmunodecma öcangya muuya batip itnahing.” Oro nocho boinno sinom kantiwa, bongono woi önga ngoroc epacma. Önga wömai Kopotorocho dönac soniha onggim singga kombing kamongitac. O önga wömai Kopotorocho son womuno-decma öcangyun muuya batip idang. Oro owi amna auho youp noniha mata metec yongo tu mointicyit. Worocha nonu owi amna ambaracho yangamin nongnongogon itonggonga kombiamon. Non Kopotorochon youp amnani idamon-maha tongga nonu owi amna toroc kiap ogepma indanaya yuho nontha kombiuya youp amna ogepma idamon. Mepmo foro wohon wohon nondec uunai wömai nonu worocha magapgap yongidamon. O yapmu wontucmunohu o yapmu dongyu obukocno sinomphu worocho nondec öngkuuya wömai non muyu koing songga ididamon. Amnaho non ningga yibucin fohong nugung, o owi amna non fogit akep toctocha koreng toup togung, o youp noniho gesö noni anggiradoc, o non yamuc nacnoha worec nimogoc, o kumbong angit madungidomon, oro mepmo foro ihono ihono nonidec öngkungidung mahong nonu owi amna toroc kiap ogepmagon indangidamon. Nonu Kopotorochon youp amna idamonmaha tongga irot noni oweng owengogon iditac, o nonu Kopotorochon kombic kombic ogepma tanidamon, o nonu ecego karup makombingidamon, o nonu nuc noni toroc kiap obinggon imongidamon, o nonu Kunkun Yaruhon gesödec itongidamon, o nonu nuc noniha irot tong fup imongidamon, o non mata boinnogon yongidamon, o nonu Kopotorochon gesödec itongidamon, o nonu Kopotorochon emoc dirungon manomano aroc kandoc fogida itongidamon. Owi amnaho non yong moröng nimongidang, o auho nontha yong saha yongidang, o amna auho nonthon fat ogepma yongidang, o auho nonthon fat imanangni yongidang. O auho yongidang, ‘nonu Kopotorochon youp boinno tongidamon,’ o auho yongidang, ‘muno, non youp imanang tong-idamon.’ Owi amna ambaracho ma noni kombingidang mahong koböcmaho me nimongidang. Non omomyi simbang itongidamon mahong abe wecgon idamon. Amna auho non ningidang mahong yu ning omom sinomu angit matoning. Non irot noni mepmo itac mahong non bongono muno borongdedidamon. Non amna urocihong non owi amna tongfat yenaya yu yapmu orongi sogididang. O nonthon manomano noni maitniming mahong manomano ambaracho woi nonthon fatgon ididang. Oro Korin suraro son kombiarut, nontho irot nonihon simbu fagarit kamonaya sonu nonthon foro noni tuctugo kombiang. Non irot noni makokorengidamon. Muno, nonu irot noni tong fup kamongidamon mahong sonu ihoroc matongidang. Sonu irot soni non manimongidang. Sonu nochon mananai wenai idangmaha tongga nocho irotna tong fup kamonitat. Worocha son muyu urago tongo noc ihorocgon irot soni tong fup namongo irot sonihon simbu fagarit namarut. Kombiarut, toroc kiap nongnongoho toroc kiap wömuno ot irot tungu singga youp kondonggon tuntha woha muno? O yagunoho kumbongot oröc tuntha woha muno? Muno sinom! Worocha son ihorocgon owi amna Yesuha me imongidangma yuot irot tungu singmuya youp kondong tongitninga. O Duic yu dogu kopot ot irot tungu intha woha muno? O amna kombing tobic tobicnima yu kombing tobic tobicno munomaot irot tungu intha woha muno? O Kopotorochon kunkun böcno orin imanang kopotorochon yong moröng böc woi kiap tungu intha woha muno? Muno sinom! Itonggong Morömo Kopotoroc yuhon kunkun böc woi nonu ngoroc idamon. Worochon matano wömai Kopotorocho ingoroc yogoc: “Nocho yuhon bonipnodec itmaina yuot itongungot. Nocho yuhon Kopotorocno edengot o yuho nakain suraro itnahing.” “Worocha tongga son muyu owi amna wömuno you fauya sonibarac iditnung. Son yapmu au nocho yangamin betni idangma woroc dong muninga. Sonu ihoroc tontanganu wö-mai nocho kangbanaya sonu nakain suraro sinom itnahing.” “Tongo nocho Nandöng soni edengot, o sontho nakain mananai wenai itnahing. Gesö Morömo, Moröma noni yu ihoroc yac.” Oro oröc ori kombiarut, Kopotorocho nontha mata moröma ihorocno godingmun fadoc. Worocha tongga non toroc kiap wontucmuno godip nonidecmahu o yaru nonidecmahu wo ambarac öcangyana möngdup tongitnung. Tongo nonu Kopotorocho yangaminu sacsago itmanaina yu gending imongo yuhon unennegon itongitnahamon. Kombiarut, nonu amna au imanang mainong yugomon, o nonu amna au madongyana obökögung, o nonu amna au tonguc yengo manomanono usem mafogidomon. Worocha son irot sonihon simbu fagarit nimongo nontha irot yai kombininga. Nocho mata ngo‘ sonthon turongo soni kindawa’ yongo makanot. Muno, noc urop kanongdet, nocho wec entathu o omentathu nocho son ambaracha toup kombingitat. Nocho sontha kombiaya son Duichon suraro boinno idang yo. Tongo nocho sontha toup sinom borongdehat. O nocho sontha youp moröma tongidotma woi komanang matogot, noc kombihat, worochon boinno öngkuangoc. Worocha irotnaho gucno sinom itac. Boinno, mepmo koböcmaho gesöna tohonggonga tang mahong irotna guc mauna nocho sontha toup kombingitat. Nonu Masedonia gurocin Morömahon youp foro sigomonan bongono wocin wömai mepmo koböcmaho nonidec uuya godip föp noni inging yuya ididomon. Bongono muno amna auho ayam tong nimuya nonthon irot noniho kombingbanac toup sinom togomon. Wohong Kopotoroc yu owi amna irot mep tongidangma yuha irot tong gucguc tong imongitac. Tongo yuho Taitus inong muuna nonot ehuna angga irot noni yungano idoc. O worocgon muno, sontho Taitushon irotno tu guc magoc. Tuya nonu worochon fatno kombingga borongdeda irot noniho ihorocgon guc magoc. Taitusho sonthon fat soni ingoroc nanogoc: Sontho noc nacnacha toup kombigung. O sonu nochon mepmoha uroci toup kombingga noc tongfat necnecha kombigung. Taitusho fat ihoroc nanuna nocho wo kombingga sontha borongdedot. Noc kombihat, nocho bapiya osuc sigotma worocho tuna sonthon irot soniho mep togoc. Ihoroc tuya nocho sontha uroci kombigot mahong mit wömai nocu worocha borongdedot. Wömai yaha? Irot soni mep togungmaha tongga sonu turongo soni yangga irot soni ibandung. Tuya noc worocha toup borongdehat. Boinno irot soni mep togung mahong bongono docutnogon. Bapiya nocho sigotma worocho wömai irot soni madongyun obukogung. Muno, Kopotorocho tuna irot soni mep tuya irot ibandung. *** Kombiarut, Kopotorocho irot mep nimontacanu wömai kiap worocho tuna nontho wömuno noni tuctugo yangga irot noni ibannaya Kopotorocho non fogiuna batip itnahamon. Irot mep ihorocnoho wömai ogepma sinom tongfat nengitac mahong guroc ngorochon manomanoha irot mep tontamonanu wömai worocho angit matongfatneic, muno worocho niuna omong fadidamon. Aarut! Kopotorocho irot mep kamogocma worochon boinnoho sonidec ingoroc öngkubung: Son fodi fodi kiap soni urop imu fadoc, o son mepmo soni tobic tobicha yang, o wömuno soniho irot soni sakang kamuya uroci kombingidang, o sonu non ning gendingidang, o sonu non tongfat necnecha toup kombiang, o son toroc kiap nongnongo‘ temongmana öhun’ yongo kombiang. Boinno sinom, son amna tong bumbum togocma yuhon mepmo ogepma sinom tobigung. Nocho bapiya osuc sigotma wömai amna tong bumbum togocmahu o amna tong bumbumphon focfocno sogidocma yuha kombingga bapiya matogot. Muno, nocho wömai‘ sonu nocha toup kombianga woha muno’ yongo irot soni toroc togot. ‘Sonthon toroc kiap ogepma soni eran öngkuuna Kopotorocho sontha borongdehun’ yongo bapiya wo wömai togot. Ihoroc tongga nocho kaaya borongdehat. O Taitus yu sonot idina sontho irotno imongtoc tong imuya yaruno gesö wego sogida borongdedoc. Tuna nocho yu angga ihorocgon borongdedot. Nocho wömai sonthon ma soni toup töngga Taitusot sonthon fat morö togot. O boinno, sonu yu toroc kiap ogepmagon tong imogungmaha tongga nocu mata worochon yangam fapfapno masogidot. Non mata ambarac son kanongidamonma woroc woi ambarac boinnogon kanongidamon. O worochon torocgon non sonthon fat soni Taitus inogomonma woi ihorocgon boinno idoc. Sontho Taitushon matano sumbotgon tongo yuha gending imongidung. Tuya Taitus yu worocha kombing kuruc tongmuna irotnoho sontha toup kombingitac. Nocho boinno sinom kombihat, sonu suraro ogepma sinom idang. Worocha nocho sontha borongdehat. Oröc ori, Kopotoroc yu kombing tobic tobic suraro Masedonia provins idangma yu yang banauna manomano moröma yudec öngkubung. Tuna nocho worochon fatno kantiwa. Yudec wömai mepmo moröma sinom öngkungga kombing tobic tobicno toroc togoc. Ihoroc woroc yudec öngkuboc mahong yu mepmo woroc yanggirada toup sinom borongdedung. Tongo yu‘ amna uroci tongfat yena’ yongo möneng koböcma feng suran togung. Yu inoi amna uroci sinom mahong muyu toroc kiap ogepma sinom ihoroc togung. Nocho boinno sinom kantiwa: Yu yoctec möneng manomanono koböcma maidimogung mahong yu ino sing woroc anggirada moröma sinom togung. Yu‘ Kopotorochon kunkun feno Yudia sadec idangma yu tongfat yena’ yongo toup kiring namogung. Nonu wömai kombigomon, yu obmugon nimontang mahong muno woi. Yu osuc inoin itonggongno Morömaha bogigung. Tongo mit yu Kopotorochon irot kombic kombic tanda itonggongno nontha bogigung. Foro worocha tongga yu möneng manomano koböcma feng suran tongo nimogung. Oro Korin suraro kombiarut, son ihorocgon‘ Yerusalem suraro tongfat yena’ yongo manomano feng suran toctochon youp forosigung. Taitus yu osuc son ot itmuna youp wo forosigoc. Tuna non‘ yu irot mongorec youp woroc tun bödehun’ yongo kiring imogomon. Kombiarut, manomano ambarac sontho tongidangma woi ogepmagon tongidang. Kombing tobic tobic soni woi koingogon, mata soni woi orongigon, kombic kombic soni woi ogepma sinom, o youp soni woi nongnongogon, o sontho irot soni nontha tong fup nimongidang. Worocha tongga son muyu irot mongorechon youp wo ihorocgon ogepmagon tongga möneng manomano koböcma fengsuran tarut. Nocho‘ manomano koböcma feng suran tarut’ yongo makiring kamit. Muno, nocho foro soni acacha kombihat. Woi‘ sonu Moröma noniha toup kombingidanga woha muno’ yongo toroc tong kampat. Worocha tongga nocho Masedonia surarohon toroc kiap ogepma kindahat. Woi‘ yuhon toroc kiap ogepmaho irot soni sakang kamuna sontho kiap worocotmagon tarut’ yongo kombihat. Son muyu Moröma noni Yesu Duic yuhon toroc kiapmoha kombiarut. Yu wömai momdec idina manomano ambarachon Morömo idoc mahong yuho son tongfat keckecha inoin manomano ambarac dongyun fauya amna uroci öngkuboc. Oro yu amna uroci idocmaha tongga sonu momphon owi amna öngkubung. Oro, möneng manomano feng suran toctocha wömai nocho ingoroc kombihat. Osuc biruc mogiho wömai son youp woroc toctocha irot soroc sinom tongga youp wo urop forosigung. Tongo son muyu kiringga youp foro sigungma wo tu bödehun. Osuc son youp woroc forosicsicha irot soroc sinom togung. O önga wömai son worochon torocgon youp wo karupgon tu bödehun. Woi soniin manomano soni itkamangmahon toroc tongbödearut. Kopotorocho irot soni kombingbödehac. Amna au ecec imoc imocha irot ogep kombihac mahong mönengno obmugon itimuna yu ececha obmugon siantacma woi Kopotorocho yangamin angit entac. Amna tungu tungu ino idimangmahon toroc ecec siantangma kiap worocho woi angit in. Nocho‘ son mepmo kamongo sonthon möneng ambarac deda suraro au imoya yu koböcma sinom fogitnung’ yongo makombit. Muno, noc‘ suraro ambarac möneng torocdec angitgon itimarut’ yongo kombihat. Oro, önga wömai sonthon yoctec manomano koböcma itkamang. Tuna worocho suraro au docmöangma yu tongfat yeangoc. O oipmonu yuho manomanono koböcma itimuyai wömai yuho son tongfat kengo urago iban kamonahing. Kiap worocdec wömai son ambarac imun gamun tongo ogepgon iditnahing. Worochon mata au wömai ingoroc irim toctocyi itac: “Amna nacno koböcma tong febocma yuhon nacno torocnodec idimogung. O amna nacno obmugon tong febocma yu woi ihorocgon madoc muic.” Oro, Taitusho son tongfat keckecha irot fadac toup togoc. Woi nocho tongitatma worocotma. Noc worocha Kopotoroc ecec intat. Noc‘ yuho sonot woce ongoun’ yongo inong ac togot. Toya yu sonot onggonga toup kombingga‘ öc’ yogoc. Yu wömai inoin ibibogon tanmuna sonot ehangoc. O Taitusot wömai nonu oröc noni au inong mutnaya sonot ehangoc. Oröc noni woha wömai suraro ambaracho‘ yu amna ogepma sinom’ ihoroc yongidang. O boinno, yu fatmata yocyoc youp orongi sinom tongitac. O ihorocgon suraro ambaracho irot tungu singmuya‘ yu nonot itonguna möneng feng suran togungma woroc Yerusalem suraro imonahamon’ yongo yu temongmu ögoc. Nonu youp woroc tongidamonma wömai‘ Morömahon ma moröma itun’ yongo tongidamon. O ihorocgon‘ suraroho non ningga ingoroc kombinung’ yongo tongidamon, non suraro tongfat yecyecha toup kombingidamon. Oröc noni nonot ebocma woi‘ amna auho non möneng wo angtorengidamonma worocha nontha ninong saha yoningyit’ yongo kondonggon itongidamon. Non toroc kiap Kopotoroc orin owi amnaho yangamin ogepma itacma worocgon toctocha kombiamon. Tongo non worocha youp orongi tamon. O ihorocgon non oröc noni au inong mutnaya yuot ongungoc. Oröc noni wo yu bongono koböcma non youpha ogepma sinom tongfat nengidoc. Worocha non kombinaya yu oröc noni ogepma sinom itac. Yu wömai sontha ihorocgon toup kombingitac. O Taitusha wömai nocho ingoroc kantiwa: Yu woi nochon oröcna sinom. Yuot nocot sonthon mongorec youp ban tongidamot. O oröc noni yaiha wömai ingoroc kantiwa: Yu surarohon duc sogida ongontahamoroc. Yuho tunya Duichon mano toup tu morö faditac. Worocha wömai sonu amna torop ngoroc gending imongo ogepmagon yangtorengitnung. Son ihoroc tonahinganu wömai yu orin suraron ambaracho ingoroc kombinahing: Boinno, Pol yu Korin surarohon fatno imanang mayogoc, yu suraro ogepma sinom idang yo. Nocho son kunkun surarohon ecec ficfichontha wönggon mata au mayit. Noc kombihat, son oröc soni tongfat yecyechontha irot soroc sinom tang. Tuna nocho ma soni Masedonia suraroho yangamin onoce sinom töngga ingoroc inongitat: Korin nano kombing tobic tobic suraro yu biruc mogimaho urop youp woroc toctocha tong arangarang togung. Nocho sonthon fat ingoroc inogotmaha tongo Masedonia surarohon irotno tu fadacno sinom tuna yu ihorocgon suraro au tongfat yecyecha toup kombiang. Wohong nocho‘ sonthon ma soni forono muno töityit’ yongo oröc noni woroc inong muaya yu sonot ongmuya son manomano suraro au imoc imochontha tong arangarang toctocha tongfat yenung. Wömai yaha, nocot Masedonia amna auot sonot enpnaya sonu tong arangarang mati idiyai wömai nonu yangam fap morö tonam. O nonthogon muno, soni ihorocgon yangam fat morö tup. Wömai yaha nonu sontha kombinaya son suraro ogepma sinom. Worocha wömai nocho oröcnai wo inong muaya‘ yu osuc fat namongo sonot ongga tongfat kenung’ yongo kombigot. Sonu osucgon möneng manomano moröma feng suran toctocha mata godingmu fat nimogung. Worocha‘ son irot ececgobarac karup karup möneng wodic wodic youp toningyit’ yongo oröc noniho son tongfat keuya son manomano wo tong arangarang tongo finahing. Tong arangarang tongga idiya non epnaya sonu irot ogep soni wo nimongga borongdetnahing. Son mata ngo kombiarut! Amna auho nacno yitno obmugon möantacanu wömai yu nacno boinno obmugon tanaangoc. O amna auho nacno yitno koböcma möantacanu wömai yu boinno koböcma tanaangoc. Kombiarut, son amna tungu tungu inoin irotho kombiuya angit ina worochon torocgon ecec siarut. Gipmo kiapdec muno. O sonu amna au kiring imongo yu‘ möneng koböcma sihun’ yongo irotno sakang imoninga. Amna au yu ececno irot borongbarac siantacma wömai Kopotorocho yuha toup kombiantac. Worocha son ecec toctocha gip tongitninga. Kopotoroc yu ogep guramno sondec sing kamuna son yapmu auha madocmöning. O son yaö yaö sogit sogitha kombiuya wömai Kopotorocho koböcma kamuna sonibut yapmu auha madocmöning. O ihorocgon son yaö yaö youp ogepma toctocha kombiuyai wömai Kopotorocho tongfat keuna sonu wo ogepmagon tontang. Worochon matano wömai Kopotorochon bapiyadec ingoroc irim toctocyi itac: “Kopotorocho amna uroci manomano koböcma imongitac. Yuhon nongnongo toroc kiapmoho wömai iditnoho iditno edengoc.” Kopotoroc yu amna nacno yitno imongo tong guram tuna owi amnaho nacno koböcma nongidang. O worochon torocgon wömai Kopotorocho son tong guram tuna sonu macfingga toroc kiap soni nongnongo sinom engoc. Tongo sonu manomano soni suraro auot silip tongga worochon guram moröma sinom sogitnahing. Boinno sinom, Kopotoroc yu guramno moröma sinom sonidec siuna sonu yapmu auha madocmuning. Tongo son ogep bongono bongono manomano soni silip tongga suraro au tongfat yeup. Tuna nontho wömai ecec soni sogida suraro au imonaya yuho worocha Kopotoroc ecec inongga yong moröng imonahing. Kombiarut, son ecec soni Yerusalem suraro tongfat yecyechagon masining. Muno ecec sicsichon foro moröma sinom woi ingoroc: Owi amna yu ecec soni sogida Kopotorocha ecec inontang. Tuya Kopotorochon ma onoce sinom entac. Sonu Yerusalem suraro ogepma tongfat yenahingmaha tongga suraro wo Kopotorocha yong moröng imonahing. O nonu toroc kiap soni wo yangga ingoroc kombinahamon, sonu suraro ogepma sinom. Sonu Duichon fatmata ogepma duc sonihogon mayongidang. Muno sonthon toroc kiap soni woi ihorocgon fatmata ogepmahon toroc idina sonu owi amna ambarac morömagon tongfat yengidang. Tuna suraro wo yu irot ogep soni angga ingoroc kombinahing, Kopotorocho son kangbanauna sonu toroc kiap ogepma sinom togung. Tongo yu sontha toup sinom kombingga sontha dönac yonahing. Boinno sinom, Kopotoroc yu irot ogep moröma sinom nimongitac. Worocha nonu yuha ecec inona. Oro amna au yu nocha mata ingoroc firing nanidang: ‘Polho nonot entacanu wömai yu mata obingno yongmuna ino tohong unenne sinom singitac. Wohong yu korungon entacanu wömai yu inoin ma töngga mata orongi ninongitac.’ Yuho nocha mata metec ihoroc yongidang mahong nocho wömai Duichon kiapgon tanitat. Duic yu inoha kombiuna ohuna owi amna tong ogepgon tong imongidoc. Worocha tongga noc Pol, nocho Duichon kiap obingnodec mata orongi ingoroc kiring kampiwa. Son soni woho, nocho sonot engmaina son bonip sonidecma amna au focogo sinom inong faityit. Amna worocho nocha ingoroc yang, ‘yu guroc ngorochon kiap tanmuna youpno tongitac yo.’ Ihoroc yuya nocho mata urago ingoroc iban impiwa: Boinno, nonu abe guroc ngorocdec itongidamon mahong nonu Duichon emoc ogepma guroc amnahon toroc kiapdec matongidamon. O guroc amnaho emochon manomano woi nonthon manomano muno. Nonu wömai Kopotorochon gesödec emoc tongga ayam nonihon böc koingo gumanidamon. Nonu wömai kombic kombic wontucmuno orin imanang mata ihono ihono dongyana bödengidang. Imanang mata ihorocnoho wömai‘ owi amna Kopotorochon foro kombing tuctuc toningyit’ yongo kombic kombic ogepmahon gesöno tohoc tohocha tang. Wohong nonu wömai kombic kombic wömuno ihorocno dongyana mointuya Duicho unenne fohong fingidamon. Oro, nocho sontha torengga itat. Sontho nochon mata sumbotdup tonahinganu wömai nocho engmaina amna nochon mata fodingidangma yu tobingga urago iban imangot. Oro, son muyu yapmu eran itacma woroc tuctugo angsoworearut. Amna auho inoha kombiuna‘ noc Duichon amna sinom yo!’ Ihoroc kombiunai wömai nocho ingoroc inontat: Wönggon kombihi, nontho ihorocgon Duichon amna sinom idamon yo! Kombiarut, osuc wömai Morömaho noc inoin youpha soworegoc. Worocha tongga noc ogep yangam fapfapno muno nakaha borongdeam. Wohong youp sogidotma woi kombing tobic tobic soni tong koing toctochon, woi tong samborec toctochon muno. Sontho nocha ingoroc kombiningyit: Nocho‘ kanong botoc botoc towa’ yongo bapiya irim tongo siaya sonot ongeyang. Ihoroc muno. Amna auho nocha ingoroc yongidang: ‘Pol yu bapiya irim tongga mata mepmo botoc botogo tongitac mahong inoho ehantacanu wömai yu duc mata singogon yongitac. Yuna worochon boinno maöngkuic.’ Oro noc amna ihorocnoma ingoroc intiwa: Nocho korungon ida mata irim tongitatma worochon toroc sinom wömai nocho sonot engmaina toroc kiap kindaangot. Irimna orin toroc kiapna woi tungugon yaitni muno. Amna au yu inoha borongdeda kombiuya‘ non amna moröma idamon yo’. Oro nonu yu simbang muno. Yu wömai inoin kombic kombicdecgon moröma idang mahong boinno wömai yui amna bumbumyi, amna moröma muno. Wohong nonu wömai noniha toup sinom maborongdedidamon. Muno Kopotorocho youp nimogocma worochagon wömai nonu borongdedidamon. O youp noni worocho wömai son ambarac fogitdup tac. Nonu sonot engmanaina Duichon fatmata ogepma kanogomon. Nonu youp nonihon taunno mang yembodomon. Muno, non amna torop au dugo sing imongo osuc sinom son fatmata ogepma kanogomon. O nonu amna auho youp togungma wo noniha wotna muuntho matongidamon. Muno, nonu yapmu tunguhagon kombiamon, woi‘ kombing tobic tobic soniho koing soun’ yongo tongidamon. Tongo non youp noni sakana fiuna morögiangoc. Tuna nontho guroc soni anggirada kantri menon idangma woce ongmanaina fatmata ogepma fandat inonahamon. Nonu amna auho sa au youp togocma woroc‘ nonibut tamon’ yongo noniha fat komanang toctocha makombimon. Worochoi oro, Kopotorochon bapiyadec mata ingoroc itac: “Amna au yong borong yocyochai wömai yu Morömaho youp togocma worochagon yong borong youn.” Kombiarut, amna au yu inoin youpha yong borong yocyocno woi angit maec. Muno, Morömaho amna auhon youpha yong borong yontacma worochogon woi yapmu boinno. Son nochon bego obmu singo kombing namuya nocho obmukusuc mata bumbumyi yongga nakaha yong borong yowa. Kopotorocho tuna nochon irotnaho sontha toup fadang öhac. Tuna‘ nocho son Duicha bogiwa’ yongo Kopotorocha mata godingma fat imogoc. Woi owi au amna tunguha boging imongidangma worochon toroc wömai nocho son owi berac simbang kunkun sinom Duicot kangat fongowa’ yongo mata godingma fadoc. Wohong nocho sontha kombingbanac tongitat. Wömai yaha, osuc omocene wömai goröm wömunoho Iv tonguc yengo imanang matano inuna yu woroc kombing tobingga socmot mögoc. Oro‘ kombing tobic tobic soni worochon toroc socmot muicyit’ yongo nocho sontha kombingbanac tat. Sonu osuc irot kombic kombic soniho Duic yu tunguhagon boging imongidung. Sonu kiap wo imu faicha. Kombiarut, nocho kaaya sonu karupgon sinom Yesuhon foro nocho kanogotma wo imu fauna amna auhon imanang mata kombing tobingidang. O sonu osuc Kunkun Yaru sogidung mahong sonu karupgon sinom irot sonihon simbu fagarit singga yaru foro au sogididang. O amna auho fatmata ogepma kandöc kanunai wömai sonu karupgon sinom yu tanidang. Son amna wo yanggendingga yongidang, yu aposel moröma sinom yo. Oro nocho kombihat, aposel wo yu noc mananggiraing. Yuhon duc matano woi unacnihu o nocho duc matana mepmo yongitathu, woi noc makombit, mahong kombic kombicnaho wömai yapmu auha madocmöt. Muno, nocu mata kombic kombicnobaracgon kanongidot. Sonu wo kombingdeang. Oro nocho osuc sonot itmaina nakain ma onoce töctöcno makombigot. Muno, nocho‘ ma soni onoce itun’ yongo sonthon unengon itmaina Kopotorochon fatmata ogepma fandat kanongidot. Kanoya sonu youp worochon wöngnacno au manamongidung, muno nocho wöngnacno muno fatmata kanongidot. Noc kiap wo togotma wo kandöc togothu nuhun? Kopotorochon suraro au yu wömai noc möneg o manomano au tongfat nengidung. Tuna nocho wöngnac worocgon yudecma fogida sonot youp komanang tongidot. Noc sonot itmaina yapmu auha mepmo makamogot. Muno sinom, orocnai au yu Masedonia itmuya ebungma yuho yapmu auha döc mögotma woroc tongfat negung. Nocho son nacnohahu o manomano auhahu mepmo au makamogot. O mithu ihorocgon mepmo au makamit. Kombiarut, Duic yu mata boinnogon yongidoc, oro worochon torocgon wömai nocho ingoroc kantiwa: Nocho Akaia gurocin fatmata yocyoc youp wöngnacno muno tongidotmaha nakaha borongdeditat. O amna auho yongborongdetdethon simbu wo sopsopnoi maic. Oro nocho youpna soniot foro yaha wöngnacno muno tongitat? Nocu sontha koroc koroc namongidangmaha tathu nuhun? Woi muno sinom, Kopotorocho kombihac, nocho sontha toup sinom kombingitat. Wohong amna au yu inoha kombiuya uuna toup borongdeda non ninggirat ninggiratha tang. Yui inoha kombiang, nonu Pol simbang yo. O yui obu sonidec möneng wöngnacno fogididang. Worocha tongga nocho‘ yuhon uyapmo foc towa’ yongo sonidec youp wöngnacno muno tongitatmaho tong tongungot. Amna torop ihorocno yu imanang aposel orin youp amna boyömo. Owi amna yu amna worochon godibo yangga‘ Duichon aposelni ogepma idang yo’ yongo kombingidang mahong irotno woi imanangnigon. Yuhon Morömoi dogu kopot. Dogu kopot yui toroc kiap imanang tongga yagunohon yaru simbang ganitac. Worocha tongga yuhon youp wabkaracni yu toroc kiapno worocgon tanda‘ nongnongo Kopotorochon youp amnani idamon’ yongo imanang kanongidang. Wohong mit wömai yu imanang youpnohon urago wömuno sinom sogitnahing. Oro nocho wönggon kantiwa: Noc amna bumbumyi muno. Wohong sonu kombing namuya noc muyu obmukusuc nakaha yong borong yongo mata amna bumbumyi simbang kantiwa. Noc Moröm nonihon toroc kiap tanmaina mata ngo mayit. Muno, noc bumbumyi amnahon toroc kiap tanda nakain ma onoce töctöcha mata au kantiwa. Amna koböcmaho gurochon toroc kiapdec inoin manoha yong borong yongidang. Worocha tongga nocho ihorocgon obmukusuc nakaha yong borong yowa. Noc kombihat, sonthon kombic kombic soni woi moröma sinom, worocha tongga sonu amna bumbumyihon mata kombic kombicha toup ibip kamongitac yo. O amna auho son tonguc keuyai wömai sonu yuha toup kombingidang. Amna auho son inoin youp wabkaracha fogit akep tongidang, o möneng yoctec soni usem fogida mepmo kamongidang, o‘ non sonthon dugo soni itna’ yongo son omoce fohongidang, o mogum soni wagangmuya yangam fabfap morö tong kamongidang mahong sonu amna ihorocnoha kombing imongo yu tanidang. Kou kou sinom, nonu toroc kiap ihorocno sonidec toctochon gesö noni maitnimoc. Mayain, amna wo yui bumbumyi sinom. Yu inoin ma manomanoha töngga inoha toup borongdedidang. Worocha noc muyu obmukusuc yuhon toroc kiap tanda amna bumbumyi simbang naka yapmu manomanoha yong borong yowa. Woi ingoroc: Yuho Hibru nanohon toropdecmahu nuhun? Oro noc ihorocgon Hibru nanohon toropma. O yu Israel amnahu? Oro noc ihorocgon Israel nanohon toropdecmagon. O yu Abrahamphon morogonihu? Oro noc woi ihorocgon Abrahamphon morogono. O yu Duichon youp amnanihu? Oro noc woi ihorocgon Duichon youp orongi sinom tongga yu yanggiratbödehat. (Mayain, noc mata bumbumyi sinom yat yo!) Duichon youpha tongga noc bongono koböcma sinom yi bucin idina ayamoho noc nodung. O noc bongono bongono foyop omong fadidot. Yu ihoroc matogung. O bongo obukema Yuda nanohon amna morömaho bongo 39 toripdec arufic namogung. O bongo anfi wömai tosipdec nodung. O bongo tungu sopdec nodung. O bongo anfi nocho girangdec ongga edeya girango obökuna top ganang ohogot. Tongo bongono au wömai nocho sep tungu kumbong tungu top bonipnodec ida foyop ombot. O nocho bongono muno uyap itongga böcna muno idot. Tongo yamucho noc not tongidoc. O usem amnahu, o nakain toropnai sinomphu, o bumbumyi nanohu, o yamuc gupgupyi amna imanangnihu, yu ambaracho wömuno tong namoc namocha toup kombigung. O noc taun irotnon idotmahu o bop uyap itongidotmahu o top yamucdec idotmahu woi ambarac mepmo focfocbarac itongidot. Nocho youp moröma sinom tongo mepmono kombingidot mahong kumbong angit madungidot, o nacno, yamuc, dupdup böc, tec napna wo ambarac angit maitnamongidung. Nocho mepmo koböcma ihorocnogon yaa fedung mahong woroc koroc wömai nocho bongono muno Kopotorochon suraroha kombing-banac tongo worochon mepmo sumboditat. O amna auho gapgap yunai wömai nocho yuha uroci kombingitat. O amna auho turongodec muunai wömai nocho‘ tongfat yewa’ yongo irotna fadang öngitac. Oro noc muyu yapmu naka gesöna muno idotma woroc kindangga naka yong borong yowa. Yesu Möruma noni yuhon Fano Kopotoroc, yuho kombihac, noc mata boinno yat, imanang muno. Yuhon mano wömai yong moröging tongonahamon. Oro, noc Damaskus taun idotan bongono wocin wömai king Aretashon gavman amna moröma yu noc yi bucin sicsichonta tawa amnani inuna yu ongga taunthon simbudec gön tongga idung. Gön tongga idiya oröcnai auho noc tongfat nengo noc dumbu audec ohetmuya taun gombohon mombungnodec tomu muuna yi imu köng fet tohuna gurocdec ohogot. Toroc kiap worocdec wömai gavmanthonho noc sogit sogitha tun matuna noc korungon onggot. Oro, nocho wönggon nakain ma onoce sicsichon mata au kantiwa. Boinno, noc kombihat, mata ihorocno woi yapmu ogepma matun öngkuic. Wohong muyu, Kopotorocho noc yangam danna tun dogiuna nocho yapmu mitimoni sinom agotma worochon fatno kantiwa. Noc Duichon youp amna au kombing impat. itdengina Kopotorocho amna woroc sogito mom miticno anfinodec tögoc. Yu woce ögocno woi godip föpbarachu o godip föp imun fauna yaruhogon ögochu woi noc makombit. Kopotoroc tunguhogon kombihac. Wohong boinno sinom, Kopotorocho amna woroc sogida idit sa mitimobarac woce tuuna yu yapmu manomano inobarac sinom, amnaho duc mata yocyocno muno orin ungoma foro au sinom woroc yagoc. Woi godip föbobarac öngga agocha woha yarudecgon öngga agoc woi noc makombit. Kopotoroc tunguhogon kombihac. *** Oro, nocu amna worochagon yong moröng imoc imocha kombihat. Nakaha yong borong yocyocha wömai makombit. Muno, noc tong singsing tongitatma wohagon wömai yong borongdeditat. Noc kombihat, inoin maha yong moröng imoc imoc kiap woi angit maec mahong nocho ihoroc tamma wömai nocu mata bumbumyi mayam. Muno noc mata boinnogon yam. Wohong urop, noc nakaha yong borong au mayit. Owi amna yu muyu nocho toroc kiap orin mata yongitatma worocgon yangga nangsoworengitnung. Yu noc komanang yöng moröng namoningyit. Oro, momphon manomano mitimobarac orin öp itacma woroc nakagon yagotmaha tongga Kopotorocho‘ Polho inoin ma toup sinom tuicyit’ yongo dirongo au godip föpnadec sing namuna sakang namongitac. Dirongo wo woi dogu kopothon youp amna. Yuho focfoc morö namongitac. Nocho urop bongo anfi‘ Morömaho dirongo wo deto tomun ongoun’ yongo dönac orongi inogot, mahong yu mata urago ingoroc iban namogoc: “Nocho gang banagotma, worochogon wömai gochon fat itun. Amna au yu inoin gesöno muno entacanu wömai nochon gesönaho yudec ducmoda idina ino yabitno entac.” Morömaho ihoroc nanogoc. Worocha tongga nocho gesöna muno iditatma worochagon wömai yong borongdeditat. Woi‘ Duichon gesöno nocdec morö fahun’ yongo tongitat. Foro worocha tongga nocho nakain gesöna muno entatanu wömai nocho borongdeditat. O amnaho noc nanong saha tuyai wömai nocu borongdeditat. O mepmo foro wohon wohon nocdec öantanganu wömai nocho borongdeditat. O ayamnaiho noc tu obukontatanu wömai nocu woha borongdehat, o nocho tong bumbum ihono ihono yaa feantanganu wömai nocho worocha borongdeditat. Wömai yaha, noc gesöna muno edayai wömai Duichon gesönoho nocdec ducmoda idina inoyabitno entat. Oro, noc mata ngo yatma, woi bumbumyi sinom yat. Wohong sontho toup sinom tonguc negungmaha tongga nocho nakaha amna bumbumyi simbangu yong borong yat. Soni sing sontho nocha yong borong yupma wömai angit in mahong sonu ihoroc yocyocha makombingidang. Kombiarut, amna wo inoha‘ aposel moröma idamon’ yongo kombingidangma yu wömai nocho yanggiratbödehat, mahong Kopotorocho yangamin wömai nocu youp wabkarac gesöna muno ihoroc iditat. Aposel boinno yu wömai weranobarac ididang. Yu wömai momphon toroc kiap o toroc irömbu tongidang. Oro nocho sonot itmaina mepmo sumboda momphon weran ihono ihono tongidot. Ihoroc toya sonu nangga ingoroc kombiup, nocu aposel boinno. Oro nocho Duichon suraro ambarac toroc kiap tungugon tong imongitat. O sonidec wömai nocho toroc kiap ihorocnogon togot. Yapmu tunguhagon wömai nocho obmukusuc toroc kiap au tong kamogot. Woi‘ nacano manomanoha nangtorearut’ yongo nocho son mepmo makamongidot. Kiap ihoroc togotma woi nocho kandoc togothu nuhun? Kandoc togotanu wömai son muyu nochon tong bumbumna wo imu fat nampun. Oro, noc sonot bongo anfino onggonga tong arangarang tongga itat. Wohong‘ son muyu nangtorearut’ yongo mepmo au wömai makamit. Kombiarut, nocho nacno, yoctec, möneng soni fogitfogitha makombit. Muno sinom, nocho irot sonihong fogit fogitha kombihat. Managumboc yu nandöng matongfat yengidang. Muno, nandöng yu wömai managumbocni manomanoha tongfat yengidang. Worocha tongga nocho nakain manomano ambarac son boging kamangot. O yoctecnagon muno, noc nakain itonggongna son tongfat keckecha boging kamoc kamocha toup kombihat. Nocho sontha toup kombingitat. O sonidec tingting? Nocho sontha toup kombihatmaha tongga sonu noc me namoningyit. Boinno sinom, nocho mepmo au makamongidot. Woroc wömai sonu kombingdeanga woha sonu ingoroc kombianghu nuhun, ‘Pol yu amna tonguc yecyec amna sinom yo. Yu imanang ninongo möneng noni usem fogiditac.’ Sonu nocha ihoroc kombianghu nuhun? Woha tingting oro, sonu kombiang, nocho amna au‘ Korin nanohon manomano usem tongo fepnung’ yongo sonot inong muaya ebunghu nuhun? Woi muno sinom. Nocho Taitus kiring imoya yuho oröc noni auot sonot ebomoroc. Oro Taitus yu tonguc keuna manomano soni usem fonggochu nuhun? Muno sinom, yuot nocot kombic kombic tungudecgon ididamon. O nonu uyap ogepma tungugon tanidamon. Oro, sonu bapiya ngo embatmuya ingoroc kombiningyit: Pol yu kandöc togocmaha matano tobic tobicha yac yo. Ihoroc muno oröcnai, nonu Duichon youp amna idamon. Worocha tongga Kopotorochogon mata noni tobiangoc. Nonu yapmu tunguhagon kombingga mata yamon. Woi‘ sonthon kombing tobic tobic soni koing soun’ yongo yamon. Nocho sontha kombingbanac morö tongitat. Nocho‘ son suraro nongnongo iditnung’ yongo kombihat mahong nocho sonot engga kaaya sonu suraro gendöngni itningyit. Mata mene yocyoc kiaphu, o amna auhon manomanoha yang irup öcöc kiaphu, o irot kombut toctoc kiaphu, o suraro ficfuc kiaphu, o kombing bunbun kiaphu, o inoin mano töctöc kiaphu, o tong samborec toctoc kiap. Nocho‘ kiap ihorocno sonot itningyit’ yongo sontha kombingbanac tongitat. O ihorocgon sontho noc nango kombiuya‘ nocho sonthon irodin amna wömuno ityit’ yongo kombingbanac tat. Nocho sonot engmaina‘ kiap osuc öngkubocma worocho wönggon öngkuicyit’ yongo kombingbanac tat. Kopotoroc noniho tuna nocho sontha yangam fapfap tityit. Yaha sonthon bonip sonidecma amna koböcmaho kiap wömuno tuya nocho wo yangga irotna toup mep tongitat. Yu wömai toroc kiap Kopotorocho yangamin betni idangma orin owi göra youp orin inoin godibhon ibibogon tanidang. Toroc kiap ihorocno wömai yu osucgon tongidung mahong irotno iban ibantha kombiu matongidang. Oro, nocho bongo anfinodec sonot ehangot. Kopotorochon bapiyadec mata ingoroc yac: “Amna yaihu o anfihu auya amna auho tong bumbum tuna wömai son mata youpdec amna worochon matano ogep tobiup.” Noc bongo yaino sonot idotan bongono wocin wömai nocho urop garac mata orongi kanogot. O önga noc korungon itmaina wönggon ingoroc kantiwa: Nocho sonot ehangotan bongono wocin wömai nocho wömuno toctoc amna mayangbanait. Sonu nocha irot yai tongga ingoroc yongidang: Duic yu boinno Polhon ducdec mata yongitacha woha muno. Oro nocho sonot ehaya anahing, Duic yu mata soni tobic tobicha tong singsing matic. Muno, yu sonidec youp orongi tongitac. Boinno yu ep goröcdec wuya ombocan bongono wocin wömai yu gesöno muno idoc mahong önga wömai Kopotorocho yu gesö moröma imuna iditac. Oro worochon torocgon wömai nocu ihorocgon Duic ep görucdec idocma worochon toroc gesöna muno iditat. Mahong sonu noc nanahingmai, Kopotorochon gesöho nocot idina nocho sonot youp orongi tongga son tongfat keangot. Son soniin irot soni toroc tongga kombing soworengga aarut. Sonu kombing tobic tobic soni kokorengga itongidanga woha muno. Son sonibut toroc kiap soni toroc tongga aarut. Yesu Duic yu irot sonin itacha woha muno. Maicanu wömai sonu toroc youpdec mönahing. Mit nocho sonot ehaya sonu nangga kombinahing, Yesu yu irotnan itacmaha tongga nocho toroc youpdec koingsat. Oro, nontho‘ sondec toroc kiap kandöc toningyit’ yongo Kopotoroc dönac inongidamon. Woi‘ toroc kiap ogepma soni youp noni tong koing toun’ yongo dönac mayonidamon. Muno, ‘sontho toroc kiap wömuno toningyit’ yongo dönac youp tamon. Owi amnaho non niuya nonu amna ogepma idamontha woha muno woi yapmu matic. Kombiarut, non mata boinnohon gesö tohoc tohocha matonin. Muno, nonu‘ mata boinno temongmana öhun’ yongo worochon youpgon tongidamon. Nonu gesö noni muno entamonanu wömai nonu borongdedidamon. Wohong son muyu gesöbarac iditnung. Non‘ son Duichon suraro inoyabitno sinom öngkupnung’ yongo dönac youp tongidamon. Morömaho‘ nakain youp tiruc’ yongo gesö moröma namogoc. Yu wömai suraro dongya obukoc obukocha gesö manamogoc, muno yu suraro tong koing toctocha gesö namogoc. Wohong nocho sonot engmaina mepmo soni tobic tobicha mata koingo kanoc kanocha kombiaya angit main. Worocha tongga nocho korungon itmaina son tobic tobicha bapiya orongi ngo irim tat. Oro oröc ori, nocho matana ya bödeuna ingoroc kantiwa. Son‘ Duichon suraro nongnongo itna’ yongo kiringitnung. O son muyu nochon mata sumboditnung. O son ambarac irot tungu singmuya irot gucot iditnung. Tuna irot guc orin irot imoc imoc Morömo Kopotoroc yu sonot edengoc. Son Kopotorochon owi amna ambarac obu yop yop tarut. Kunkun owi amna ambarac yu‘ irot ogepno sonot itun’ yongo mata siang. Moröma noni Yesu Duic yuhon banac banacnoho orin Kopotorochon irot tong fup imoc imoc kiapho orin Kunkun Yaruhon irot tungu idit kiapho worocho sonot itun. Noc Pol, nocho bapiya ngo Kopotorochon suraro Galesia gurocin idangma‘ sontha’ yongo irim tat. Oro, amna auho noc soworengga‘ aposel youp toi’ yongo mananong mudung. Muno, Yesu Duic orin Nandöng Kopotoroc yu wömai noc soworengga aposel youp ngo namogomoroc. Kopotoroc yu Duic omocdecma tun idonggoc. Oro nocot oröc noni ngocin idangma non ambaracho son Galesia suraro sep ogep sinom kanamon. Nandöng noni Kopotoroc, orin Moröma noni Yesu Duic, yuho kang banaunya irot soni gucno idarut. Duic yu Nandöng noni Kopotoroc yuhon irot tanto‘ nonthon turongo noni ta bödehun’ yongo godip föbo‘ nontha’ yongo bogigoc. Worocha tongga yuho non guroc ngorochon wontucmunodec öcangyun muuya batip idamon. Worocha tongga non öngahu o bongono muno Kopotorocgon yong moröng imongitnahamon. Yuhon mahogon moröma itun. Woi boinno. Mayain, son karupgon sinom Kopotoroc imu fadoc. Yui Duichon youpha kombingmuna son kanong yogoc mahong son karupgon edet kamuya fatmata ogepma au sogit sogitha tang. Noc worocha kombingbanac tat. Fatmata ogepma tunguhogon itac, fatmata ogepma au maec, muno sinom. Wohong sondecma amna au yu Duichon fatmata ogepma mongurac tongidangmaha tongga sonthon kombic kombic soni tong gorong tang. Nonu osuc fatmata ogepmahon foro tuctugo sinom kanogomon. Tuna non nonihu o momdecma sum yaru auhu yu engga wönggon fatmata ogepma foro au kanuyai wömai Kopotorocho möpmono yudec wagang imangoc. Oro nocho urop kanongdet mahong wönggon kantiwa, amna au yu fatmata ogepma nontho son fandat kanogomonma woroc fodingmun onguna fatmata foro au kanuyai wömai Kopotorocho möpmono yudec wagang impun. Oro, nocho mata ngo‘ amnaho nocha kombiarut’ yongo kanong yamuc tathu nuhun? Muno sinom, ‘Kopotorochogon nocha kombihun’ yongo yat. O nocho‘ amnaho yangamin amna moröma itiwa’ yongo yathu nuhun? Muno sinom, nocho guroc amnahon amna moröma iditha kombinggai wömai nocho Duichon youp amna maem. Oröc ori, nocho‘ ingoroc kombiarut’ yongo mata ngo kantiwa: Nocho osuc fatmata ogepma fandat kanogotma woroc wömai amna auho inoin kombic kombicdec matun öngkuboc. O fatmata ogepma wo amna auho mananogoc, o amna auho mafandat nanogung. Muno sinom, Yesu Duic yu inobuc öngkung namongo fatmata ogepma wo fandat nanogoc. Nocho osuc yaö toroc kiapdec itongidotma worochon fatno sonu urop kombingbödeang. Nocho osuc Yuda nanohon gendicno kokorengmaina‘ Duichon suraro ambarac dongya mointonung’ yongo yu dongya moin toctocha youp moröma sinom tongidot. Nocho osuc Yuda nanohon gendic mata tantantha nucnai koböcma yanggiradidot. O nocho ombu sakungnaihon toroc kiap tantantha toup kiringga irotna fadang ögoc. Worochoi oro, macnaho noc abe mabagocan bongono wocin urop Kopotorocho noc nang banango inoin fata soworengga nanong yuna nocho yuhon youp amna öngkungga itat. Tongo Kopotorocho‘ noc Mananahon foro bumbumyi toropdec yong fandat inangot’ yongo Duichon foro noc nindauna tuctugo kombigot. Guroc amna auho wömai worochon foro mafandat nanogung. O ihorocgon nocu Yerusalem ongoya aposel woce idungma yuho mafandat nanogung. Yu wömai osucgon aposel idung mahong nocho yu Duicha inong ac matogot. Muno sinom, Duicho nocdec öngkung namuna nocho wohogon kantri Arebia woce onggot. Tongo mit wönggon ibara fauna Damaskus taun woce onggot. Woce edeya ongga biruc anfi bödeuna nocho‘ Pita awa’ yongo Yerusalem ögot. Öngga nocho Pitaot edeya sep youp toctoc 15 ihoroc bödegoc. Bongono wocin wömai nocho Moröma nonihon orugo Jems, yu worocgon agot. Aposel au wömai mayagot. Nocho Kopotorocho yangamin boinno sinom kantiwa, nocho mata ngo sontha irim tatma, woi imanang muno woi mata boinnogon. Oro, mit wömai nocho Siria orin Silisia guroc woce onggot. Bongono wocin wömai Duichon suraro distrik Yudia idangma yu noc makombing namogung. Muno yu nochon mata fatgon ingorocgon kombigung: ‘Amna wo yu osuc‘ kombing tobic tobic noni bödehun’ yongo non ning omom toctocha itongidoc, mahong önga wömai yu fatmata ogepma worocgon yong fandaditac’ ihoroc kombigung. Worocha tongga yu Kopotoroc yong moröng imogung, yaha noc urop irotna ibandotmaha tongga. Oro, mit biruc 14 ihoroc bödeuna nocot Barnabasot not kondonggon wönggon Yerusalem ögomot. Taitus wömai nocho ihorocgon yangat tebot. Kopotorocho inobut duc itudec‘ woce ongoi’ yongo nanogocmaha tongga nocu woce onggot. Woce edeya surarohon amna dugo ot suran tongmanaina nocho fatmata ogepma tingtingno sinom owi amna yong fandat inongidotmahon foro yu inong tangtang togot. Nocho‘ fatmata youp tongitatma wo amna morömaho yangamin angit itun’ yongo yuotgon suran tongo nakain youphon foro indagot. Nocho youp komanang toya socmot muicyit. Oro Taitus nocot idocma, yu woi Grik amna. Worocha tongga amna auho yuhon godip macmacha toup kirigung mahong amna morömaho yuhon godibo macmacha mata au maninogung. Amna godip macmacha kirigungma yu imanang oröc tongga‘ suraro Duichon madec orung idangma kiapmo tingting tongidang’ yongo worochon foro angsicsicha bonip nonidec idung. Yu wömai‘ suraro wönggon gendic nognoruhon mongorec toctoc suraro öngkubarut’ yongo kombigung. Ihoroc kombigung mahong nonu onggim noni obmukusuc yuhon mata au masigomon. Muno sinom, ‘fatmata ogepma kanogomonma worocho boinno itun’ yongo mongurac matogomon. Oro amna wo suraroho yuya yu dugo noni idang yu wömai nocho fatmata ogepma yong fandaditatma worocha kombiuya angit idina mata au masakau figoc. Yu amna morömahu o muyunohu, nocho mayit. Kopotorochogon amnahon irot soworengga ma moröma imongitac. Oro amna moröma wo yu nochon youpha bongbong masigung. Muno yu tuctugo kombigung, Kopotorocho noc bumbumyi nano fatmata ogepma inocinocha soworeng namogoc. Osuc Kopotorocho Pita soworeng imuna yu Yuda nano fatmata ogepma inogoc. Tuna worochon torocgon wömai Kopotorocho noc soworeng namuna nocho bumbumyi nano fatmata ogepma inongitat. Kopotoroc yu Pita gesö imuna Yuda nanohon bonipnodec aposel youp tongitac. O worochon torocgon wömai Kopotorocho noc ihorocgon gesö namuna nocho bumbumyi nanohon bonipnodec itmaina aposel youp tongitat. Oro Jems, Pita, Jön amna worocha wömai suraroho yongidang, yui gombo orin dugo noni idang. Yu worocho kombigungmai Kopotorocho noc youphon gesö orongi namogoc. Worocha tongga yuot nocot Barnabasot obu yopyop tongnimuya irot tungu idomon. Tongo nonu mata ingoroc yona bödegoc: Nocot nucnaiot non wömai bumbumyi nano ot ongmanaina fatmata ogepma inonahamon o yu wömai Yuda nanohon bonipnodec fatmata ogepma inoc inochon youp tonahing. Yapmu tunguhagon wömai yu non dönac ninogung. Woi‘ non muyu Yerusalem surarohon owi amna uroci tongfat yenung’ yongo ninogung. Wohong nocu youp ihorocnomaha osucgon toctocha kombingdegot. Oro, Pita yu Antiok taun ebocan bongono wocin yu tong bumbum kiap au togoc. Worocha tongga nocho yu suraroho yangamin‘ goc kandoc togoroc’ ihoroc inogot. Yu kiap ingoroc togoc, Osuc wömai yu oröc noni bumbumyi toropdecma yuot kondong itmuna nacno nongidung. Ihoroc tongga idina Jemshon nucni au ebung. Yu wömai Yuda amna godip macmachon kiapdec koing socsocyi. Yu ehuya Pitaho yu yang botongga wönggon oröc noni bumbumyi toropdecma yuot kondong maidoc. Pitaho kiap gendöngni ihoroc tongo idina Duichon surarodecma Yuda nano auho yuhon toroc kiap angga forosingga kiap ihorocnogon togung. Kiap worocho tuna Barnabashon kombic kombicno ihorocgon tong gorong gorong tong imuna yu kiapmo ihorocnogon togoc. Oro nocho yaaya yu fatmata ogepmahon uyap nongnongo imu fadocmaha tongga nocho Pita suraroho yangamin inong fada ingoroc inogot: ‘Gocu Yuda amna itaroc mahong gocu Duicha kombing tobing imongitarocmaha tongga gocu Yuda nanohon gendic nongoru urop imi fadoc. Worochai tingtinga gocu oröc noni bumbumyi nanohon toropdecma‘ yu Yuda nanohon kiap tararut’ yongo kiring imongitaroc yo?’ ihoroc inogot. Oro non Yuda nanohon toropdecma Duichon surarodec sakana figocma nonu wömai bumbumyihon toropdecma maöngkubomon. Muno nonu wömai Kopotorochon nongoru fogit fogityimahon toropdecma öngkubomon mahong nonu kombiamon, amna au yu gendic nongoru tantanthon kiapdec Kopotorocho yangamin nongnongo maöngkuic. Muno sinom, Yesu Duic kombing tobing imocimoc kiaphogon tuna nonu owi amna nongnongo öngkuantamon. Worocha tongga non Yuda nano non ihorocgon kombing tobictobic noni Yesu Duicdec ding fing akep tongo gendic nongoruhon yidecma orung idamon. Tongo nonu kombing tobic tobichon uyapgon tanmanaina Kopotorocho yangamin nongnongo ididamon. Gendic nongoruhon uyapdec wömai amna auho Kopotorocho yangamin nongnongno maöngkuun, muno sinom. Oro, non Yuda nano nonu‘ Kopotorocho yangmin nongnongo itna’ yongo Duicdec ding fingga entamonanu wömai non bumbumyi nano simbang entamon. Yaha non ihorocgon Kopotorochon nongoru angit matanidamonmaha tongga non Duicdec ding fingga idamon. Worocha tingting oro? Duicha tongga wömunoho toup wun morögihachu nuhun? Woi muno sinom. Nocho gendic nongoruhon uyap‘ bödehun’ yongo wo gumarantat mahong mit nocho‘ gendic nongoru koing soun’ yongo uyap wo wönggon tobiantatanu wömai nocho nongoru fodic fodic amna sinom em. Wohong ihoroc muno, gendic nongoruho wömai noc omom koinghon uyapdec tohong nugoc. Worocha tongga noc gendic nongoruha me imongo ibara fauna Kopotorochon itonggong koing kokorehat. Nocho Duicot ding fingmaina ep goröcdec ombot. Worocha tongga nochon itonggongna osucno wo urop omong fadoc mahong Duicho nakain irotnan itacmaha tongga nocho itonggong wego sogidot. Tongo guroc ngocin wömai nocho kombing tobic tobichon kiap kokorengmaina itongitat. Kopotorochon Manano yu irot basi sinom, worocha tongga yu‘ nocha’ yongo itonggongno imun fadoc. Oro, gendic nongoruho nongnongo idit kiap tun öngkuantacanu wömai Duicho komanang omong faun, mahong gendic nongoruho ihoroc angit matic. Worocha tongga nocu Kopotorochon banac banacnoha me maimit, muno sinom. Galesia suraro, sonu torop bumbumyi sinom. Wömai yaha, osuc nontho Yesu Duic ep goröcdec ombocma worochon forono tuctugo sinom kindanaya sonu agung. Numaho sinom sonthon kombic kombic soni wönggon tong gorong tong kamogoc? Son nanuya kombiwa, sonu yaö uyap sinom sindaruya Kunkun Yaruho irot sonin eboc? Sonu gendic nongoruhon uyap tanda sogidunghu nuhun? Muno sinom son fatmata ogepma kombingga kombing tobic tobichon uyapdec wömai Kunkun Yaru sogidung. Sonu bumbum yongbödeanghu nuhun? Kunkun Yaruho urop Kopotorochon youp ogepma irot sonin forosigoc mahong sonu wönggon soniin gesö sonidec youp wo tu bödec bödecha tang yo? Son ihoroc toninga! Muno, Kopotorochon gesö morömaho urop sonthon bonip sonidec öngkuuna agung. Worocho komanang sinom öngkung kamogochu nuhun? Muno woi, noc kombihat, worocho son tongfat kegoc. Kopotorocho foro yaha son Kunkun Yaru kamogoc? O yu foro yaha sonthon bonip sonidec momphon toroc kiap moröma tuna agung? Woi sontho gendic nongoru tanidangmaha togochu? Muno sinom sontho fatmata ogepma kombing tobing imongidangmaha Kopotorocho ihoroc togoc. Oro sonu Abrahamphon toroc kiap aarut! Kopotorochon bapiyaho yuha ingoroc yac: “Abrahampho Kopotorochon mata kombing tobing imogoc-maha tongga Kopotorocho yu amna nongnongo inogoc.” Oro mata worocho non ingoroc nindauna kombina: Kombing tobic tobic owi amna yu wömai Abrahamphon morogöni sinom idang. Irim wo wömai Kopotorocho‘ bumbumyi nano ambaracho kombing tobic tobichon uyapdecgon nongnongo öngkupnahing’ yongo irim tongo sigoc. Yu wömai osuchagon Abraham fatmata ogepma ingoroc inogoc, “Gocha tongga nocho guramna owi amna sa guroc danong idangma yudec sing imangot.” Oro, Abraham yu Kopotoroc kombing tobing imogocmaha tongga Kopotorocho yu guramno sing imogoc. O worochon torocgon wömai Kopotorocho kombing tobic tobic owi amna ambarac yu guramno sing imongitac. Wohong owi amna‘ gendic nongoru tanmanaina Kopotorocho yangamin nongnongo itna’ yongo kombingidangma yudec wömai Kopotorocho möpmo wagang imongo doun obukonahing. Worochon matano wömai Kopotorochon bapiyadec ingoroc irim toctocyi itac: “Owi amnaho gendic nongoru irim toctocyi idangma woroc ambarac angit matandup toninganu wömai Kopotorocho yu möpmo wagang imongo doun obukonahing.” Oro non mata wo embada tuctugo sinom kombiamon, amna au yu gendic nongoruhon uyap tarantacmaha tongga nongnongo maöngkuic. Muno sinom“ Kombing tobic tobic kiaphogon tuna amna au yu nongnongo öngkungga itonggong koing sogiangoc.” Gendic nongoru tantanthon kiap o kombing tobic tobic kiap yu foro tungu muno. Nongoruhon foro wömai ingoroc: ‘Amnaho gendic nongoru ambarac tandup tontacma yuhogon wömai itonggongno sogi angoc.’ Wohong Duic yu‘ nontha’ yongo ombocmaha tongga gendic nongoruhon möpmo nondec wönggon maic. Muno, non orung idamon. Kopotorochon bapiyadec worochon matano ingoroc itac: “Amna epdec tungyu möngidungma yudec Kopotorochon möpmo itac.” Duicho non nongoruhon möpmodecma orung fohong nugocmaha tongga Abrahamphon gurampho Duichon madec bumbumyi nano ambarac yudec öngkung bödegoc. Worocha tongga Kopotorocho osuc mata godingmun fadocma worocho boinno öngkuuna kombing tobic tobic noniha Kunkun Yaruho irot nonin sing nimogoc. Oro oröcnai non guroc amna wömai toroc kiap ingoroc tongidamon: Amna yai yu yapmu auha irot tungu singgai wömai yuho worochon yong koing matano bapiyadec irim tongo botup botup tongidamoroc. Ihoroc tunya wömai matano koing suna amna auho botup botup wo guman gumannohu o mata docno au sakaun ficficnohu wömai maic. Oro, Kopotorocho guramno Abraham orin morogono yudec sicsicha mata godingmun fadoc. Kopotorochon bapiyaho wömai Abrahamphon morogoni woi amna koböcmaha mayoc. Muno, morogono tungu ihoroc yacma woi amna tunguhagon yac. O amna tungu woroc woi Duic. Oro nochon matahon foro wömai ingoroc: Gendic nongoru worocho wömai mit öngkuboc. Osuc wömai Kopotorocho mata godingmun fauna Abrahamot botup botup togoc. Ihoroc tuna biruc 430 ihoroc idina mit wömai gendic nongoruho öngkuboc. Wohong gendic nongoruho wömai Kopotorocho botup botup osuc togocma wo magumaric. Muno sinom, Kopotorocho mata godingmun fadocma worocho boinno sinom öngkuangoc. Oro gendic nongoruho Kopotorochon guramno angtoreunai wömai Kopotorocho osuc guram nimoc nimocha mata godingmun fadocma worocho bödeun. Wohong ihoroc muno, Kopotoroc yu Abraham angbanango guram sogit sogitha mata godingmun fadocma worocho koing songga boinno öngkupac. Worochai oro, Kopotorocho gendic nongoru foro yaha sing nimogoc? Foro wömai ingoroc: Gendic nongoruho wömai wontucmuno noni eran dongyun öngkuuya nonu wömunohon foro angtangtang tonam. Gendic nongoruho youpno ihoroc tongo idiya ongga Abrahamphon morogono worocho öngkuboc. Öngkuuna gendic nongoruhon gesöno bödeuna Kopotorocho mata godingmun fadocma worocho boinno öngkuboc. Oro gendic nongoru wömai Kopotorochon sum yaruho tohongga amna bonipma imuya amna bonipmaho non nimogoc. Amna bonipma yu wömai amna auhon duc sogida amna au inongitac. Wohong amna tunguhogon youpno tunai wömai amna bonipmahon youpno main. O Kopotoroc yu tunguhogon ito mata godingmun fadoc. Worochai oro, gendic nongoruho Kopotorocho mata godingmun fadocma wo körengmun ongontachu nuhun? Woi muno sinom. Gendic nongoruho itonggong noni tun öngkung nimonggai wömai worocho Kopotorocho mata godingmun fadocma wo körengmun ongoun mahong gendic nongoruho wömai itonggong koing matun öngkung nimic. Muno sinom, Kopotorochon bapiyaho yac, ‘Guroc ngocin wömai wontucmunohon gesöho non ningtoreuna non ambaracho toroc kiap wömunogon tongidamon.’ Tongga non kombing tobic tobichon uyapdecgon orung iditnaya Kopotorocho yapmu nimoc nimocha mata godingmun fadocma woroc‘ Yesu Duicha’ yongo irot ogepha nimongitac. Oro kombing tobic tobichon uyapmo abe maöngkui idocan, bongono wocin wömai nongoru gendicho non fetho fiuna yi bucin simbang ididomon. Ihoroc iditnaya ongga Kopotorocho kombing tobic tobichon uyap eran tun öngkung nimuna Yesuho non asan fing nimogoc. Gendic nongoruho wömai muyom noni simbang ito non Duicot ningat feboc. Tuna kombing tobic tobic noniha tongga non Kopotorocho yangamin nongnongo owi amna öngkungidamon. Oro, önga wömai kombing tobic tobichon uyap itnimpac. Worocha tongga gendic nongoruho non wönggon maning toreic. Oro, son ambaracho Duic Yesuha kombing tobing imongidang-maha tongga son Kopotorochon managumbocni öngkungdeang. Son Duichon madec yamuc gungga Duicot kondong ding fingga idang. Kiap worocho wömai amnaho tec tohomumöcno wego tohomu-möngitacma woroc simbang. Sonu wömai Duic tohomumugoc. O Duicha tongga owi amna ambaracho torop tungu öngkungga idang. Woi Yuda nanohu o Grik nanohu o mongorec toctoc amnahu o amna morömahu o amnahu o owihu son ambaracho Duichon torop tungugon öngkungbödeang. Sonu Duichon toropdec sakau ficficyi entanganu wömai sonu Abrahamphon morogoni sinom idang. Tuna guram wo Kopotorocho Abraham imocimocha godingmun fadocma worocho son ambarac fogihac. Oro, nochon matahon foro wömai ingoroc: Amna auhon manano yu wömai fanohon fim öresac manomano ambarac inoha fogitdup tontac. Wohong manano abe obugu idina fano omentacanu wömai fanohon manomano abe yuhon fat maic. Muno yu abe youp wabkarac simbang entac. Ihoroc idina muyomohu o amna auho yuhon manomano yangtorengidiya ongga fanoho bongono sigocan wocin wömai fanohon fim öresac ambarac mananohon oburodec ongontang. Oro worochon torocgon wömai nonu managumboc simbang iditnaya guroc ngorochon toroc kiapho non ningtoreuna nonu worochon youp wabkarac ididomon. Nonu wömunohon youp wabkarac iditnaya ongga Nandöng Kopotorocho‘ yu orung itnung’ yongo bongono sigoc. Tuna bongono wocin wömai yu inoin Manano siuna eboc. Ebocma wömai owi auho yu bauna yu gendic nongoruhon unenne idoc. Tongo yu‘ owi amna gendic nongorudecma orung idarut’ yongo inoin godip föbo bogingo non inoha wögoc. Tuna nonu Kopotorochon weni manani idamon. Oro sonu Kopotorochon managumbocni idangmaha tongga Kopotorocho Mananohon Yaruno siuna nonthon irot nonin iditac. Wocin itmuna irot noni tun yungan tuna nonu Kopotoroc Nandöng noniha mambodidamon. Worocha wömai sonu gendic nongoruhon youp wabkarac maeng. Muno, sonu Kopotorochon weni manani sinom idang. Tuna mit wömai Nandöng Kopotorocho son fim öresano boging kamangoc. Osuc sonu Kopotoroc abe makombing imogungan bongono wocin wömai sonu manomano boyömoha gending imongo worochon youp wabkarac ididung. Yapmu boyömo wo woi Kopotoroc simbang muno. Worochoi oro önga wömai Kopotorocho son kombing kamongitac. O sondec tingting oro? Sonu Kopotoroc ihorocgon kombing imanghu nuhun. Kombing imanganu wömai sonu foro yaha sinom imong dot tongga ibaru fauna wönggon manomano boyömoha gending imongidang? Sonu‘ wönggon amnahon gendichon mongorec toctoc amna boyömo itna’ yongo tanghu nuhun? Sonu wönggon forosingga sep youp toctoc auhahu o yarop auhahu o biruc au worocha gending imongidang. Son ihoroc tuya kangga nocho sontha kombingbanac tat. Nocho sonot youp orongi komanang togotno icyit. Oröcnai, nocho dönac ingoroc kantiwa: Osuc wömai nocho son simbang idot. Worocha önga sonu noc simbang nongoru gendicdecma orung idarut. Oro sontho noc kiap wömuno tungu au matong namogung. Nocho sonot itmaina fatmata ogepma fodibo fandat kanogotan bongono wocin obukocho au noc sogidoc. Tuna nocho böcsa auhon au manggot. Muno nocho sonot edeya sonu nauya obukoc togotma worocho son tonguc keng kamogoc. Wohong sonu nocha makoroc koroc kamogoc. O sonu me manamogung. Muno sinom, sonu oröc kiap ogepma sinom tong namongo böc sonin nangat tögung. Noc Kopotorochon sum yaru ima simbanghu o noc Duic Yesu ino ima simbang, kiap ihoroc oröc tong namogung. Bongono wocin wömai sonu irot ogep moröma sinom kombingga irot soni toup borongdedoc mahong önga wömai borongdetdet soniu ohongbödehac. Nocho boinno sinom kantiwa, bongono wocin wömai sonu noc tong fat necnecha toup kombingidung. Son dan soni fonunyu uuya noc namup. Wohong önga ihoroc muno. Sonu yaha ayam tongnamang? Nocho mata boinno kanogotmaha tongga ayam tong namanghu nuhun? Kombiarut! Tonguc yecyec amna auho wömai‘ son inoin toropdec sakau fihun’ yongo youp morö tongidang mahong worocho wömai sonu matongfat keic. Muno yuho wömai‘ sonot nonot ficfuc ongkupun’ yongo kombiang. O yu‘ sonu irot soni yudecgon siarut’ yongo kombingidang. Oro irot soni yapmu orogomaha fadang öhacma kiap worocho woi ogep itac mahong son kiap woroc bongono muno tongitnung. Nocho sonot edeyagonu tongitninga. Nochon wenai mananai sinom, nocho wönggon sontha kombingbanac tongo focfoc morö kombihat. Woi owiho mana bacbachon focfoc kombiima simbang ihorocno kombihat. Nocho kaaya Duicho wönggon irot sonin macfingga idinai wömai nocho sontha kombingbanac matam. Nocho sonot iditha toup kombihat. Sonot idahai wömai nocho foro soni tuctugo angmaina irot sonihon toroc yong fasun fasun mata kanam. Mayain, noc sontha kombingbanac moröma sinom tongitat. Oro, sonu gendic nongoru une iditha toup kombiang mahong nocho kombihat sonu gendic nongoruhon foro tuctugo makombiing. Gendic nongoruha wömai Kopotorochon bapiyadec mata ingoroc irim toctocyi itac: Abrahamphon mananin yai idomoroc. Manano borongoma wömai Hagar yuho bang imogoc. Hagar yu wömai Abraham owenohon mongorec toctoc owi boyömo idoc. Wohong manano mitma wömai Abraham oweno sinom yuho bang imogoc. Owi worocho wömai orung ididoc, yu amna auhon mongorec youp matongidoc. Oro, mana borongoma wömai mongorec toctoc owi boyömo yuho komanang bang imogoc. Wohong mana mitmaha wömai Kopotorocho Abrahampha mata godingmun fat imogoc. Tongo mata worocho boinno öngkubocmaha tongga owi orung idocmaho wo bang imogoc. Oro fatmata wo wömai foronobarac. Owi yai wo yu botup botup yaimahon doguno idamoroc. Hagar yu wömai Kopotorocho sa urongo Sainai gendic nongoruhon botup botup togocma worochon doguno. Gendic nongoruhon managumbocni yu wömai orung maeng. Muno yu gendichon mongorec youpgon tongidang. Oro ma‘ Hagar’ worochon foro wömai Arebia matadec ingoroc‘ sa urongo Sainai’ ihoroc yongidang. Worocha mongorec toctoc owi Hagar yui worochon doguno o worochongon muno, yui wömai ihorocgon Yerusalem taun önga guroc ngocin itacma worochon doguno. Wömai yaha, Yerusalem owi amna yu ihorocgon gendic nongoruhon mongorec youp tongidang. Wohong Yerusalem boinno momdec onoce itacma worochon owi amna wömai orung idang. Taun worocho wömai nonthon mac noni itac. Worochon matano wömai Kopotorochon bapiyadec ingoroc irim toctocyi itac: “Goc owi mana mabangitarocma, goc borongdehi. O goc mana bacbachon focfoc makombingitarocma, goc irot ogep kombingmina ap yongo borongdehi. Wömai yaha, gocu kowon itaroc mahong Kopotorocho tuna managumbocai koböcma sinom öngkupnahing. Owi opnobarac iditacma yuhon managumbocni obmugon mahong gochon wömai koböcma wu deangoc.” Oro oröcnai, sonu Kopotorochon weni manani idang. Kopotorocho Abrahampha mata godingmun fat imogocma worochon boinnoho wömai manano Aisak yudec öngkuboc. Oro worochon torocgon wömai sonu mata godingmun fadocmahon managumbocni idang, gendic nongoruhon wömai muno. Oro Aisakhon bongonodec wömai manano boyömo öngkubocma worocho mana Kopotorochon Kunkun Yaruhon gesödec öngkubocma yu ayam tong imongidoc. O önga wömai toroc kiap ihorocnohogon wönggon öngkupac. Worochon matano wömai Kopotorochon bapiyadec ingoroc itac: “Owi boyömohon manano yu nandönghon fim öresa silip toctocha makombic. Muno yu ambarac inoha fogitdup toctocha kombihac. Tuna owi orung itacma worochon manano möp entac. Worocha goc owi boyömo orin manano yu dong yaria ongorun. Tuna owi orung itacma worochon mananoho fanohon fim öresac sogiantac.” Oro oröcnai, nonu wömai youp owi boyömo yuhon managumbocni muno. Nonu owi orung itacma yuhon managumbocni idamon. Duicho‘ gendic nongorudec orung idarut’ yongo non asan nimogoc. Worocha tongga son muyu kiringga orunggon ida iditnung. Imanang amna auho kanuya sonu wönggon gendic nongoruhon mongorec toctoc wabkarac boyömo öngkungga itninga. Oro son onggim siarut, godip macmacha wömai noc Pol, nocho ingoroc kantiwa. Sonu amna au kombing imuya yuho godip soni mauyai wömai woroc, Duichon youpnoho son obmu matongfat keic, muno sinom. Noc wönggon amna ambarac godip macmacha kombiangma sontha garac mata koingo ingoroc kantiwa: Son godip soni mauyai wömai son muyu gendic nongoru ambarac tandup tarut. Oro, sonu godip soni manggai gendic nongoruhon uyapdec Kopotorocho yangamin nongnongo iditha kombiantanganu wömai sonu Duichon fat maeng. Muno, son Kopotorochon banac banacnoha me imongga Duichon korungon entang. Wohong nontha wömai Kunkun Yaruho kombing tobic tobic noni imongtoc tong nimuna boinno sinom kombiamon, Kopotorocho non tongfat neuna nonu yuho yangamin nongnongo owi amna idamon. Wömai yaha, amna au Duichon fat entacanu wömai yuhon godibo macmacyi inmahu o munohu woi yapmu matic. Yapmu tunguhogon wömai Kopotorocho yangamin moröma itac. Woi kombing tobic tobic kiap noni. O kombing tobic tobichon weran woi nucno irot imoc imoc kiap. Worocho wömai yapmu boinno. Son osuc gasung nongnongo ogepma sinom ongidung. Worochoi numaho sinom son kang firiuna uyap nongnongo wo imu fauna mata boinno wönggon masumbodidang? Kopotorocho ihoroc makanong firingitac. Muno, yui son kanong yogoc. Oro son mata tepmo au ingoroc yongidang: ‘Yis obmugontho tuna nacno sowarango moröma out töantac.’ Noc kombihat, Morömaho son tongfat keuna sonu nochon kombic kombicna tannahing. Tongo sonot nocot irot tungu entamon. O numa amnaho kombic kombic soni tong gorong tong kamongitacma yu wömai tong bumbumnohon urago sogiangoc. Oro oröcnai nocho‘ amnahon godibo maarut’ yongo mafandat kanongitat. Ihoroc fandat kanamma wömai amnaho noc tu moin toctocha mayup. O amna auho ep goröchon matanoha irot kombut wönggon matup. Oro amna‘ godibo maarut’ yongo kiring kamongidangma amna ihorocnomaha wömai nocho ingoroc kombi-hat, yu muyu inoin godibo docnogon muno, ambarac mangdup tarut yo! Oro oröcnai, Kopotorocho‘ orung idarut’ yongo kanong yogoc. Tuna sonu boinno sinom orung idang. Wohong sontho worocha godip sonihon ibibo angbanango wontucmuno toninga. Muno sinom, son muyu nuc soniha toup kombingga irot soni boging imongitnung. Wömai yaha, gendic nongoru mata ambarac idangma worochon dongyun wetno woi mata woroc: “Goc muyu nucaiha toup kombingidiruc, gakaha kombingitaroc kiap ihoroc.” Wohong soni wömai sap dunggit ingingo simbang emoc tongo nucno yiun yiun tongidang. Son soni woho, son sonibut dongyu moin toningyit. Worocha tongga nocho ingoroc kantiwa: Son muyu Kunkun Yaru kombing imuya yuho sonthon itonggong soni fasun kamontac. Sontho ihoroc tuyai wömai godibhon ibiboho son makangtoreic. Tuna sonu wönggon irot osucnohon kiapdec maitongoning. Wömai yaha? Irot osucnoho Kunkun Yaruhon kiapmoha ayam tong imongitac. O Kunkun Yaruho ihorocgon irot osucnohon kiapmoha ayam tong imongitac. Worocha wömai sonu orung maeng. Muno irot osucnoho son kangtoreunai wömai sonu worochon ibibogon tarantang. Wohong Kunkun Yaruho itonggong soni fasun kamontacanu wömai sonu gendic nongoruhon unenne wönggon maitning. Oro, irot osucnohon toroc kiap wömai eran idiya ingoroc yangidamon: Owi amna göra youp toctochu, o toroc kiap betnihu, o godibhon ibibo angit mangtorei kiaphu, o imanang kopotoroc yong moröng imoc imoc kiaphu, o söcsong tobichu, o ayam ayam kiaphu, o emoc toctoc kiaphu, o amna auho youp ogepma togocmaha ecego kombic kombic kiaphu, o kombut tongga irot wotwot kiaphu, o inoha kombiuna önggöngyi, o suraro ficfuc tongmuya inoin inoin torop obugudec itmuya inoin inoin kombic kombicgon tantan kiaphu, o nucnohon manomanoha angirup öcöc kiaphu, o yamuc koingo toup nongga bumbum yocyoc kiaphu, o pati tongo owi muyu muyu kömec kiaphu. Oro kiap ihorocno wömai irot osucnoho dongyun öngkungidang. O nocho osuchagon kanongidot mahong wönggon kantiwa, amna kiap ihorocno tongidangma yu wömai Kopotorochon midim sabarac sadec mangoning, muno sinom. Wohong Kunkun Yaruho irot nonin youp tongitacma worochon boinno wömai ingoroc: Nucnoha irot mongorec tong imoc imoc kiaphu, o borongdetdet kiaphu, o irot gucdec idit kiaphu, o urago karupgon maimoc imoc kiaphu, o nucno tong ogep tong imocimoc kiaphu, o nucnoha uroci kombic kombic kiaphu, o nucno inong yucyuc mati itonggong kiaphu, o nucno gending imocimoc kiaphu, o godibohon ibibo angit angtorec torec kiap. Oro kiap ihorocno wömai Kunkun Yaruho irot nonin dongyun öngkungidang. Oro gendic nongoruho wömai kiap ogepma ihorocnomaha‘ muno’ mayic. Boinno sinom, Duic Yesuhon owi amnani yu wömai irot osucnohon toroc kiap wömuno orin godibohon ibibo wo ambarac ep goröcdec wuya omong fat bödegoc. Kunkun Yaruho non itonggong wego nimogoc. Worocha tongga nontho yu angbanaya yuho itonggong noni fasun nimpun. Tongo non nonin godip noni föngo nuc noniha kombinaya ohonggongyi icha. O nuc nonihon irotno wömuno toctocha dongyana obukoninga. O ihorocgon nuc nonihon manomanoha yang irup mönintha. Oröcnai, sontho kombiuya oröc soni auho wömuno togocanu, wömai woroc, amna Kunkun Yaruhon torocdec itongidangma yu‘ amna wo kiap wömuno imun fahun’ yongo kiap obingno tong imongo tongfat yengitnung. Wohong son soni woho, dogu kopotho son tonguc keuna sonu wömuno worocotmadecgon möningyit. Son muyu nuc soni irot mongorec tong imongo mepmo soni kondonggon sumboda itongitnung. Ihoroc tongitnahinganu wömai son Duicho nongoru moröma nimogocma woroc tan bödengitnahing. Oro, amna au yu forono muno inoin godibo töngmuna‘ noc amna ambarachon öngitno sinom itat’ yongo kombiantacma wömai yu inoi imanang inong yuantac. Mit wömai Kopotorocho amna tungu tunguhon youpno angsoworengga inoin inoin urago iban imangoc. Worocha tongga son nuc sonihon youpno angsoworengitninga. Muno son ambarac sonin sonin youpsoni worocgon soworengitnung. Tongo amna tungu tungu inoin youpha tongo borongdeditnung. *** Oro, son muyu fandat fandat amna soni ogep yangtorengitnung. Yu wömai Kopotorochon fatmata ogepma silip tong kamongidang. Tuna sonu worochon ökenneno manomano ogepma it kamangma woroc fandat fandat amnaha silip tong imongitnung. Son ingoroc kombininga: Kopotoroc ogep tonguc yeantamon yo. Woi muno sinom, amna auho toroc kiap guroc ngocin tongitacma, worochon urago wömai yu mit sogiangoc. Son sonihogon imanang yoningyit. Amna au yu inoin godibohon ibibodec manomano yitno anitacma worochon toroc wömai yu boinno wömuno tanauna itonggongno öbukangoc. Wohong amna au yu Kunkun Yaruhon kiapdec manomano yitno anitacma worochon toroc wömai yu boinno ogepma tonongo itonggong koing aun feangoc. Worocha wömai nonu kiap ogepma toctocha gapgap yonintha. Muno, non kiap ogepma kiringga koing songga itongitnahamonanu wömai non mit urago ogepma ana feangoc. Worocha wömai nuc noni tong ogep tong imocimochon uyap au öngkung nimuna non muyu worocdecgon ongitnahamon. Oröc noni noniot Yesuha kombing tobing imongidangma yuha wömai toup sinom kombingmanaina kiap ogepmagon tong imongitnahamon. Nocho mata madango ngo nakain obunadec irim tat. Aarut, nochon obu irim kiap woi moröma sinom tongitat. Oro, amna au yu sonthon godip soni macmacha toup kiringga irot soni sakang kamongidang. Wohong yu wömai‘ owi amnaho yangamin ma moröma sogitna’ yongo godibhon manomanohagon kombingidang. O yu Yuda nanohon amna morömaha botongga‘ yu non dongyu moin toningyit’ yongo Yesu nontha ep görudec ombocma worochon foro öp singidang. Amna godibo macmacyi idangma yui sonthon godip soni macmacha toup kiriang mahong yu ino wömai gendic nongoru fodingidang. Yu toup kiringidangma worochon foro wömai ingoroc: Yuhon nucni auyai son amna worochon mata sumboda godip soni maupma wömai kiap worocho yu ma moröma imun. Worochoi oro, noc Pol, ‘nocu yapmu tunguhagon ma moröma sogiwa’ yongo kombihat. Woi Moröma noni Yesu Duic, yu‘ nontha’ yongga ep goröcdec omboc. Worocha tongga gurochon ibibo nochon kombic kombicdec ihorocgon omboc. Tongo worocho noc wönggon manangtoreic. Oro, amna auho godibo macmacyi intha woha godibo ma-macmacyi inthu woi yapmu boinno muno. Kiap tunguhogon wömai yapmu boinno itac, woi Kopotorocho itonggong wego tun öngkung nimogocma worocgon wömai yapmu moröma sinom. Owi amna ambaracho kiap worocha kombiuya boinno itac, yu woi Kopotorochon Israel nano boinno idang, yuho irot gucot idarut. Oro nocho mata madango ingoroc kantiwa: Amna auho wönggon mepmo au namoninga. Muno, Yesuhon youpha tongga nocho urop mepmo moröma yaa fedidang. Worochon dipmo urop nochon godibnadec idang. Oro oröcnai, Moröma noni Yesu Duic yuhon banac banacnoho soniot itun. Woi boinno. Noc Pol, noc Duic Yesu yuhon aposelno itat. Kopotorocho‘ noc aposel youp woroc towa’ yongo soworegoc. Nocho Yesuhon suraro Efesus taundec wocin idangma‘ sontha’ yongo irim ngoroc tongo siaya ongeyac. Sonu irot soni Yesudec sakau fiuna kombing tobic tobic soni kokorengmuya idang. Sonu Kopotorochon kunkun suraro idang. Kopotoroc Nandöng noni orin Moröma noni Duic Yesu yuho kang banaunya son irot soni gucno idarut. Non Kopotoroc yong moröng imona. Yu woi Duic Yesuhon Kopotorocno orin fano. Duichon ogepmaha tongga yuho Kunkun Yaru nimuna tong guram tuna nonu momphon owi amna idamon. Osuc Kopotorocho mom saguroc abe matobii idocan bongono wocin wömai yuho urop non soworengdegoc. Woi‘ Duic Yesuhon youpha tongga nonu yuho yangamin tong bumbum noni muno kunkun sinom itnahamon’ yongo non erangdegoc. Osuchagon wömai Kopotorocho nontha toup kombingga inoin irot kombic kombic tanda non Yesuhon oburodec wömunodecma öcangyun muuya‘ yuhon managumbocni sinom itnahamon’ yongo yong torop singdegoc. Kopotorocho inoin Manano batip sinom‘ nontha’ yongo bogingo non ningbanagoc. Worocha tongga nonu Kopotorocha yong kumengga yuhagon yong moröng imongitnahamon. Yesuho ep goröcdec omongga nogotno koringga tong föhöc togocmaha tongga nonu wömunodecmaho öcangyun muuya orung idamon. Wontucmuno noni woi moröma sinom idoc mahong Kopo-torocho wo ambarac tongsac tong nimongo ningbanagoc. Kopo-torocho non ningbanango inoin irot kombic kombic ogepma wo nindagoc. Tongo yu irot noni tun yungan tuna nonu yuhon irot kombic kombic tuctugo kombiamon. Kopotoroc yu osuchagon irot basi tongga‘ Yesu Duic nonot siuna ehangoc’ yongo kombingdegoc mahong kombic kombicno worocho wömai öp idoc. Öp idina öngahemgon eran nindauna kombiamon. Tuna mom sagurochon bödec bödecno engfom tangocan bongono wocin wömai Kopotorocho mom orin gurochon manomano ambarac Duicot fong suran tuna orokongbödeangoc. Orokongbödeuna Duic ino wömai manomano ambarachon bigo orin forodongno engoc. Kopotoroc yu inoin ibibo orin irot kombic kombicgon tannitac. Tongo yu osuchagon‘ non mom toboruchon owi amna itnahamon’ yongo yong torop singdegoc. Tuna non osucgon Duicha kombing tobing imogomonma nonu yu ecec inongga toroc kiap inobarac sinom tongnimogocma worocha kombingmanaina yu yong moröng yong imongidamon. O ihorocgon son öngahemgon fatmata ogepma kombigungma sonu ihorocgon Duicdec sakau fihac. Fatmata ogepma woi Kopotorocho non inoha fogiuna batip idamonma worochon fatno. Sonu wo kombing tobigungmaha tongga Kopotorocho osuc mata godingmun fadocma worochon toroc Kunkun Yaru kamogoc. Kunkun Yaru yu woi son Kopotorochon torop idangma worochon weran. Mom toboruchon docno wömai Kunkun Yaruho urop irot nonin tun öngkung nimogoc. Tuna nonu boinno sinom kombiamon, mit wömai Kopotorocho non sagurochon munmurodecma asan nimuna orung itmanaina Kopotorochon fim öresac sogitbödenahamon. Woi Kopo-torocho bongono sigocan wocin yu inoin owi amnani ihoroc tun öngkungimangoc. Worocha tongga non yuhagon yong moröng moröma sinom yong imongitnahamon. Oro Efesus suraro, nocho sonthon fat ogepma sinom ingoroc kombigot. Sonu Moröma noni Yesu yuha kombing tobing imocno sinom tongidang. O ihorocgon sonu Kopotorochon kunkun owi amna irot tong fup tong imongidang. Worocha tongga nocho bongono muno‘ sontha’ yongo dönac youp tongo Kopotoroc ecec inongitat. Moröma noni Duic Yesu yuhon Kopotoroc yu woi Nandöng morö gesö orin yagunobarac iditac. ‘Yuho Kunkun Yaru sing kamuna worocho son kombic kombic ogepma kamongo irot soni tun guc mauna sonu Kopotorochon irot kombic kombic kombing tuctuc tongga yuhon forono kombing tangtang tarut’ yongo dönac youp tongitat. Tongo‘ yuho sonthon irot tun yaguno muuna sonu yapmu orogoma sinom Kopotorocho‘ sontha’ yongo tong arangarang tong sigocma worochon foro tuctugo kombingmuya‘ woroc sogitnahamon’ yongo torengga iditnung’ yongo dönac youp tongitat. Yapmu orogoma sinom woroc wömai Kopotorocho inoin kunkun owi amnaniha kömbaha imangoc. Nocho‘ ingoroc kombiarut’ yongo dönac youp tongitat: Kopoto-rochon gesö woi moröma inobarac sinom. Tongo yu kombing tobic tobic owi amna tongfat yengo tong koing tong imongitac. O inoin gesö morömadec wömai yu Duic omocdecma tun wekongga yangato tongga momdec ino oburo arocne tohong yugoc. Worocha tongga Duic yu dogu kopot o dogu boyömo o amna wömuno o manomano ambarachon gesöno wo yanggiratno sinom tongo ma moröma sogito öngahu o mithu onoce sinom edengoc. Tuna Kopotorocho yapmu manomano ambarac Duicho unennegon fingbödengo‘ yuho wo moröm tong impun’ yongo temongmun ögoc. Tongo yu kombing tobic tobic suraro yuhon bigo itac. Kombing tobic tobic suraro woi Duichon godip föbo. Duicho yudec ito ducmoda tong koing tong imongitac. Yu woi mom sagurochon Morömo orin forodongno. Oro osuc wömai sonu Kopotorochon mata fodingmu onguya wontucmuno tongidung. Worocha tongga sonu iditkoing soni muno Kopotorocho yangamin omongfatfatyi ididung. Son wömai guroc ngorochon toroc kiap tanmuya dogu kopothon irotgon sumbodidung. Yu woi guroc ngorochon morömo ida sumdec itongitac. Tongo yu owi amna Kopotorochon mata fodingmu ongitacma yu yangtoreuna önggungyi tongidang. Boinno sinom, osuc wömai non ambarac önggöngyi torop yuot itmanaina irot osucnohon ibibo tanto itongidomon. Tongo nonu godip föp nonihon ibibo tanto nonin kombic kombichagon itongidomon. Non ambarac ihoroc tongidomon-maha tongga nonu Kopotorochon ayamo itnaya yuho nontha ec imogoc. Wohong Kopotoroc yu irot basi sinom. Worocha tongga yuho ning banango Duicot itonggong koing nimogoc. Önggöngyi noniha tongga non osuc omoc koinghon fat idomon mahong Kopotorocho irot tong fup tong nimongo ning banagocmaha tongga non wontucmunodecma öcangyun muuya batip idamon. *** Tuna Kopotorocho non Duicot omocdecma doun wekonaya fogito Duicot mom midim sabarac sadec fohong nungo idit abam mitimoni nimongdegoc. Yesuho‘ nontha’ yongo ombocmaha tongga owi amna ambaracho önga idangmahu o mit itanahingma yu Kopotorochon banac banac kiapmo moröma sinom wo angtangtang tup. Yuhon banac banacnoho wömai kombic kombic noni anggiratdup tac. Boinno sinom, sonthon ogepmaha muno, wohong Kopotorocho son kangbanagocmaha tongga sonu kombing tobic tobic soni sogit akep tuya Kopotorocho itonggong koing irot ogepha kamogoc. Woi sontho yapmu ogepma au tuya worochon uragoha tongga matogoc. Worocha amna auho‘ noc amna ogepma itat’ yongo inoin ma önoce töctöcno woi maec, muno sinom. Nonu ambarac Kopotorochon obu irim idamon. Duic Yesuha tongga Kopotorocho tuna non owi amna wego öngkungga idamon. Tongo non ogep uyap ogepma Kopotorocho osucgon‘ nontha’ yongo tong arangarang togocma worocdec ongmanaina yuhon youp tongitnahamon. Kombiarut, sonu bumbumyi nanohon toropdecma worocha tongga Yuda nanoho sontha mata metec ingoroc yongidung, ‘Non torop godibo macmacyima yanggiratbödeamon yo.’ Yuda nano yu inoha kombingidang, ‘non torop ogepma sinom’ mahong yu kiap tongidangma woi godibohon manomanogon, yaruhon kiap muno. Oro osuc wömai sonu Duicho korungon itmuya Kopotorochon torophon gombo sumonne idung. Worocha tongga mata torop Kopotorocho godingmun fadocma worocho son mafogidoc. Muno, sonu wömai worochon sumonne itmuya Kopotoroc makombing imogung. Tongo sonu bumbumyi itmuya guroc ngocin gorong onggongon uyapdec itongidung. Osuc son korungon idung mahong önga wömai Duichon nogotnoho son kangato fengo Kopotorocot ambehecgon fohong kugoc. Duicho non irot gucdec fohong nugoc. Tongo yu gombo bongbongo koingo Yuda nano orin bumbumyi nano fuc togocma woroc gumanto ayam ayam idithon kiap tun bödegoc. Bongbong moröma woi Yuda nanohon gendic mata orin nongoru woroc. O Yesu yu wömai worochon gesöno gumandoc. Tongo yu‘ amna torop yaima wo feng suran tongga amna kiap wego öngkupun’ yongo inoin godip föbo‘ nontha’ yongo bogigoc. Yu ep goröcdec omongga Kopotoroc tong föhöc togoc. Tuna ayam ayam kiap wo bödeuna non ambarac Kopotorocot irot tungu idamon. Yesu yu engmuna irot gucdec idithon fatmata ogepma wo son korungon idungma fandat kanogoc, o ihorocgon Yuda nano ambehecgon idangma yu inogoc. Duichon youpha tongga non Yuda nano orin son bumbumyi nano non ambaracho Yaru tungugon sogitmanaina Nandöng Kopotoroc yuot ongidamon. Worochai oro sonu osuc amna kuin böcno maima ihoroc ididung mahong önga sonu ihoroc maeng. Muno, son urop Kopotorochon toropdec sakau fiuna yuot böc tungu sogitdeang. Böc wo woi Yesuhon suraro. Kopotorocho böc wo tobingga orungoha wömai yu amna aposelma sogidungma orin yong tuctuc amna yu temongmu ögung. O Duic Yesu yu woi böc worochon forodongno sinom itac. Böc worochon kudatno ambaracho wömai Duicdec sakau ficficyi idang. Tuna Morömaho docno docno sakaun fiuna kunkun böc moröma engoc. O sonu ihorocgon Duicdec sakau fiuna Kopoto-rochon kunkun böc idang. Kopotorochon Kunkun Yaruho sonidec itac. Oro noc Pol, nocho Duichon fatmata ogepma son bumbumyi nano kanongitat. Worocha tongga nocho ngo yi bucin itmaina‘ sontha’ yongo dönac youp tongitat. Kopotorocho noc nang banango‘ bumbumyi nano fatmata ogepma inongidiruc’ yongo youp namogoc. Sonu worochon fatno urop kombingdeanghu nuhun? Kopotorocho son Duicot feng suran tongga inoha fogidoc. Worochon kombic kombic wömai osuc öp idoc mahong Duicho noc öngkung namongo woroc nanong tuctuc togoc. Worochon fatno wömai nocho urop onocenne irim tong kamot. Sonu mata woroc embada ingoroc kombiantang, Duichon foro wömai nocho tuctugo sinom kombingbödehat. Osuc wömai Kopotorocho Duichon foro öp siuna amna torop osuc idungma yu makombigung. Wohong önga wömai Kunkun Yaruho aposel orin yong tuctuc amnani wo inong tangtang tuna yu kombingbödeang. Duichon foro wömai ingoroc: Yuha tongga bumbumyi nano Israel nano ot feng bambam tongo godip föp tungu idang. Tongo yu ambarac Kopotorochon mom toborucnohon owi amna idang. Tuna mata torop Kopotorocho Israel nanoha godingmun fat imogocma worocho wömai bumbumyi nano ihoroc fogihac. Fatmata ogepma woi woroc. O nocu wömai fatmata ogepma worochon youp amna itat. Kopotorocho noc kombing namuna‘ fatmata ogepma yong fandadidiruc’ yongo youp woroc toctochon gesö namogoc. Nocu wömai Yesuhon kunkun owi amna ambarachon unenne sinom itat mahong Kopotorocho noc nangbanango‘ Duichon foro moröma inobarac sinom wo bumbumyi nanodec yong morögic morögic youp tongidiruc’ yongo kombing namogoc. Tuna nochon youpha tongga Kopotorochon irot kombic kombic worocho eran öngkuuna owi amna ambarac tuctugo kombiang. Kopotoroc Sa Gapgap yu wömai inoin irot kombic kombicno osuc öp sigoc. Yu wömai‘ inoin kombic kombic ogepmaho önga kombing tobic tobic surarodec eran öngkupun’ yongo kombigoc. Tuna sum yaru koingo orin dogu ihono ihono momdec ididangma yu kombing tobic tobic suraro angmuya soroc yongga ingoroc kombiang, ‘Mayain, Kopotorochon kombic kombic woi inobarac moröma sinom.’ Osuchagon sinom wömai Kopotorocho‘ ihoroc öngkuangoc’ yongo youp torop singdegoc. Tuna Duic Yesuhon oburodec wömai yapmu kombingmundocma worocho boinno öngkungbödehac. Öngkungbödehacmaha tongga non ogep kombing tobic tobichon uyapdec tong botoc botocno muno Kopotorocot ongonam. Worocha nocho ingoroc kantiwa: Focfoc morö ngo nocho‘ sontha’ yongo sumboditatma sonu worocha irot soni mep ticha. Muno sinom, nochon focfoc youpha tongga sonu Kopotorochon kunkun fat idang. Tongo sonu borongdeditnung. Worochai oro nocho Nandöng noni goruc yemoc tong imongga yong moröng imongitat. Yuho wömai inoin toropni momdec idangmahu o gurocdec idangmahu yu ambarac itonggongno doun öngkung imongbödegoc. Yuhon gesö woi inobarac moröma sinom. Tongo‘ yuhon Kunkun Yaruho irot sonin ducmoda irot soni tong koing tong kampun’ yongo dönac youp tongitat. Tongo‘ kombing tobic tobic soniho koing songga Duicho irot sonidec moröma idina sonu nucsoni irot tong fup tong imongitnung’ yongo dönac youp tongitat. Ep fonsirango guroc ganang ohongga woroc sogit akep tongitacma worochon toroc irot tungu idit kiap soniho sondec koingo itun. Kiapmo worocho soniot koing songgai wömai sonu ingoroc kombiantang, Duic yu irot basi sinom. Yuho nontha toup sinom kombingga irot tong fup tong nimogoc. Yuhon irot nimoc nimoc kiapmo worocho wömai kombic kombic noni yanggiratdup tac. Oro toroc kiap ihorocnoho sonthon irot sonin itun. Tuna Kopotorochon toroc kiapmo ogepmaho irot sonidec ducmotno sinom tongga entac. Kopotorochon gesönoho irot nonidec youpno tongitac. Gesö worocho wömai nonthon irot kombic kombic noni anggiratdup tac. Worocha nontho yuha manomanoha dönac inonayai wömai yu wo anggiratdup tongo moröma sinom tongfat niun. Worocha öngahu o mithu kombing tobic tobic suraro ambaracho‘ Duic Yesuha’ tongo Kopotoroc yong moröng imongitnahamon. Woi boinno. Oro nocho Morömahon youp tongitatmaha tongga yi bucin itat. Worocha nocho ingoroc kiring kampiwa: Kopotorocho‘ son yuhon torop idarut’ yongo kanong yogoc. Worocha son muyu nongnongo kiap ogepmagon tanitnung. Son ma soni töngitninga. Muno son muyu nuc soni unenne itmuya kiap obingogon tong imongitnung. Son irot tungu singmuya nucno tongfat yeun yeun tongo mepmo kondonggon sumboditnung. Kunkun Yaruho wömai irot tungu idithon kiap nimongitac. Kiap worocho wömai yiho nucno kaniun tongga ima simbang itac. Worocha son youp morö tongga bonip soni irot gucguc kiap sogit koing tongitnung. Godip föbo tungugon itac. O ihorocgon Kunkun Yaru tungugon itac. Worocha tongga Kopotorocho yapmu tunguhagon kanong yogoc. Tuna nonu worochagon torengga ididamon. O ihorocgon Moröma noni tunguhogon itac. O kombing tobic tobic kiap woi tungugon. O yamuc gupgup kiap woi ihorocgon tungugon itac. O Kopotoroc Nandöng noni yu tungugon itac. Yuho wömai inoin surarohon yangtorecno iditac. O yuho inoin owi amnanihon oburodec youp tongo iditac. O yuho non ambarachon irodin iditac. Duicho wömai non irot ogepha nonin nonin youp toctochon gesö soworeng nimongitac. Yuha wömai Kopotorochon bapiyadec mata ingoroc irim toctocyi itac: “Yuho momdec öngga ayamihon gesöno fohongdup tongmu-na feda fohong yugoc. Tongo yu amna youp toctochon gesö irot ogepha imogoc.” Mata onoce yacma‘ yu wönggon onoce ögoc’ worochon foro wömai ingo: Duic yu osuc gurocdec noniot ohogoc. Ohongga mit wönggon mom ambarac anggirada onoce sinom ögoc. Ögocmaha tongga yuhon gesönoho mom sa guroc danong foc tongga itac. Tongo yuho amna torop au wömai aposel ma sogit sogitha soworeng imogoc. O torop au wömai inoin yong tuctuc mata yocyocha soworeng imogoc. O amna torop au wömai owi amnadec fatmata ogepma yong silip imoc imocha eragoc. O torop au wömai kombing tobic tobic suraro yangtorec torecha soworegoc. O torop au yu fandat fandat youp toctochon fohong yugoc. Oro Duic yu‘ torop worocho Kopotorochon suraro tongfat yeuya yu youpha tong arangarang yongga iditnung’ yongo youp ihoroc soworeng imogoc. Tongo suraroho koing songga Duichon godip föbo mac fiangoc. Yu wömai surarodec youp tongga idiya ongga nonthon kombing tobic tobic noniho koing suna non ambarac irot tungudec iditnahamon. Woroc tongga nonu Kopotorochon Mananohon foro kombingbödenaya Duichon gesö orin irot imocimoc kiap worocho irot nonin macfingga nonu suraro ino yabitno sinom itnahamon. Bongono wocin wömai nonu managumboc kombic kombicno obugu woroc simbang maitnin. Muno, nonu amna orongi itmanaina tonguc yecyecdec irot yai wönggon matonin. O unac mata yocyoc amnahu o imanang fandat fandat amnahu yuhon mataha onggim wönggon masinin. Yuhon imanang mata woi sum moröma orin yamuc funfuro simbang idang. Yuho girang obugu inoin ibiboha wodingga woce woce sogit tongidang. Nonu girang obugu simbang itninta. Muno sinom nonu Kopotorochon mata boinno kokorengmanaina oröc noniot irot tungudec iditnahamon. Ihoroc tongga non ambarac mac fingga Duicdec anmana uuna yuot ding fingga iditnahamon. Yu woi surarohon bigo itac. O suraro yu woi yuhon godip föbo idamon. Bigo woi godip föbohon docno ambarac yangtorengitac. Tongo yudec singga godip föbohon docno tobumodec sakau fiuna idang. Tongo docno ambaracho inoin inoin youpno tongga idiya godip föbo mac fingitac. Worochon torocgon suraro ambaracho inoin inoin youpno tongmuya nucno woha kombiun kombiun tongga idiyai wömai Duichon godip föbo macfingga koing sangoc. Oro Morömahon madec nocho mata ingoroc kiring kampiwa: Son wönggon bumbumyi nanohon toroc kiapmo boyömodec itongoninga. Yuhon irot kombic kombic woi bumbum yongbödehac. Yu wömai Kopotorochon kombic kombic ogepma makombing. Muno sinom, yu Kopotoroc ayam tong imongmuya irotnon yaguno maec. Worocha tongga yu itonggong koingon fat maeng. Yu wömuno toctocha yangam fapfap matongidang. Muno yu owi amna göra youphu o toroc kiap betni yangam fapfapni ihono ihono tongöang. Yu kiap ihorocnodec koing songga ida tocgon tongidang. Wohong sonu ihoroc tongitninga. Muno son urop kombingdeang, Yesuhon itonggong kiapno woi ihoroc muno. Sonu Yesuhon fatmata urop kombingbödeang. O Yesuho‘ kiap tingtingnodec itongitnahamon’ yongo fandat ninongidgocma wo sonu urop kombiang. Sonu osuc irot osucnohon kombic kombic tanidung. Worocho wömai son imanang kanong yucyuc tongo itonggong soni tun obukongidoc. Wohong önga wömai sonu toroc kiap osucno wo tec tohomumucno simbang fuu dedung. Fuu deuya irot soni orin kombic kombic soni wego öngkungbödegoc. Son muyu itonggong wego tec tohomu-mucno simbang tohomu muuna amna wego idarut. Amna wego wo wömai Kopotorocho inoin dogunohon toroc tun öngkuboc. Tuna idit itonggong wego woi Kopotorochon yangamin nongnongo kunkungon itac. Worochai son muyu imanang toroc kiap soni imu fauna nuc soniot mata boinnogon yongitnung. Wömai yaha non ambaracho godip föb tunguhon docno idamonmaha. Oro irot soniho kombut uunai wömai sonu wontucmuno toningyit. Muno, sep daro abe maohi idinai son muyu karupgon irot tungu siuya irot soni sum fahun. Ihoroc matoninanu wömai sonu dogu kopot simbu fagarit imiya yuho kangtoreicyit. Amna usem tongidungma yu muyu kiapmo wo imu fauna inobuc oburoho youp ogepma tongitnung. Ihoroc tonggai wömai yu ogep manomano koböcma fogitmuya owi amna uroci tongfat yeup. Oro sontho duc mata wömuno au angmurat tuya öngkuicha. Muno sinom, son muyu irot tong koing toctochon mata ogepmagon yongitnung. Mata ihorocnoho wömai nucsoni tongfat yengitac. Sonu Kopotorochon Kunkun Yaru irot mepmep tong imoninga. Kunkun Yaru yu woi idit itonggong koing sogit sogithon weran soniha itkampac. Worocha tongga Kopotorocho son bongono morömadec itonggong koingon sadec fohong kuangoc. Son wömai ececgohu o irot kombuthu o duc önggönghu o kombing bunbunhu o toroc kiap au ihorocno ambarac fohong fingbödearut. Tongo son toroc kiap obingodec itongmuya Yesuhon suraro tongfat yeun yeun tongo itongitnung. Son muyu nucsonihon turongono imu fat imongitnung. Wömai yaha Kopotorocho sonthon turongo soni Duichon madec ihorocgon imun fat kamogocmaha son kiap worocgon tanitnung. Oro sonu Kopotorochon managumboc irot koburo sinom idang. Worocha son muyu toroc kiap yu kindangitacma worocgon tan tongmuya nucnoha kombiun kombiun tongga iditnung. Duic yu ihorocgon nontha toup kombingga itonggongno non tongfat necnecha boging nimogoc. Kiap worocho woi Kopotorochon öretno tugo ogepma song imoc imocyi simbang. Oro sonidec wömai youp göra o toroc kiap betni au itninga. O son nuc sonihon manomanoha yang ibip toninga. Toroc kiap ihorocnoho sonthon bonip sonidec obmukusuc au icha. Muno sinom, Kopotorochon kunkun owi amna yu toroc kiap ihoroc toctocno woi angit maec. O ihorocgon son mata yangam fapfapni o mata wömuno bumbumyi ihoroc yongitninga. Muno sinom, sonu Kopotorochahong yong moröng imongo ecec inongitnung. Son ingoroc kombiarut: Owi amna göra youp tongidangmahu o toroc kiap tongbetbet tongidang-mahu o amna auhon manomanoha yang ibip tongidangma owi amna ihorocnohon bego wömai Duic orin Kopotorochon midim sabarac sadec maec. Kiap ihorocnoho woi dogu kopotha yong moröng imimphon. Soni woho, sonu amna au kombing imuya yu imanang mata boyömoho tonguc keuna wontucmuno toningyit. Toroc kiap wontucmunoha tongga Kopotorocho owi amnaha ec imuna urago wömuno imangoc. Worocha son amna wontucmuno ot oröc tongo kondong itongitninga. Osuc wömai son kumbongnodec itongidung. Wohong önga wömai Morömaho son fogito yagunodec fohong kugoc. Worocha son yagunohon owi amna yuhon toroc kiapdec itongitnung. Yagunoho wömai toroc kiap ogepma, nongnongo, boinno ihoroc doun öngkungidang. Son muyu toroc kiap ambarac yangsoworengga Morömaho yangamin angit idangma worocgon tongitnung. Sonu kumbongon toroc kiap tongitninga. Kiap worocho boinno ogepma maöngkungitac. Muno sinom, son muyu toroc kiap wömuno öp idangma wo dou eran idiya topingitnung. Mata fodic fodic owi amna yu toroc kiap wömuno öp tongidangma wo noc tuctugo mayit. Muno, noc mata ihorocno yocyocha yangam fap tongitat. Wohong yagunoho tuna manomano wo ambarac eran öngkuuya yangidamon. Eran idiya yagunoho wo doun yaguno möngidang. Worochon mata ingoroc itac: “Goc amna kumkumonma dungga itarocma goc wekongga urai muuna idongoi. Idongiyai Duicho yaguno möng gamontac.” Worochai soni woho, son muyu itonggong kiap soni soworengga kombic kombicho itongitnung. Son amna bumbumyi simbang etno itongitninga. Önga bongono ngocin wömai wontucmunoho toup sinom morögihac. Worocha son muyu youp ogepma tongo bongono tong samborec tongitninga. Son muyu toroc kiap soni yangsowo-rengga yapmu Morömaho ogep kombihacma worocgon tongitnung. Son bumbumyi simbang itongoningyit. Son yamuc koingo koböcma nongga bumbum yongitninga. Muno, kiapmo worocho wömai wontucmuno ihono ihono doun öngkungidang. Worocha son muyu Kunkun Yaru kombing imuya yuho sondec duc muna itongitnung. Tuna Kunkun Yaruho irot soni tun yungan tuna son surarodec yong moröng ap o ecec ap ihoroc yong kumengitnung. Woroc tongo irot sonidec morömaha yong kumengga yuhon yong moröng ap yong moröngitnung. Son bongono muno manomano ambaracha Kopotoroc Nandöng noni yuha ecec inongitnung. Woi Moröma noni Duic Yesu yuhon madec. Son muyu Duic anggendingmuya Kopotorochon owi amna au yuhon unenne iditnung. Oro owi, son Moröm soni Yesu yuho unenne ididang. Tongo worochon torocgon op soniho unenne iditnung. Duic yu wömai inoin suraro wömunodecma öcangyun muuya itonggong koing imogoc. Tongo yu woi surarohon bigo itac. O suraro yu woi Duichon godip föbo itac. Kiap worocotma wömai opnoho ihorocgon owenohon bigo itac. Oro suraro yu wömai Duichon unenne itacma kiap worocotma wömai owi son ihorocgon manomano ambaracha opsonihon unenne iditnung. Son amna, son muyu owe soniha toup kombingga irot tong fup tong imongitnung. Duicho togoc iho. Yu wömai inoin suraroha irot tong fup tong imongo itonggongno‘ yuha’ yongo bogigoc. Tongo yu inoin matanodec orin yamucdec suraro tongsac tong imuna yu nongnongo kunkun öngkubung. Yu‘ suraro inoyabitno mitimoni sinom itun’ yongo betnihu o sugicni kiap wo ambarac tong sac tong imuna suraroho yuho yangamin nongnongo kunkun itac. Oro worochon toroc wömai amnaho owenoha toup kombingitnung. Oimna sot woi godip föp tungu idamoroc. Worocha son muyu godip föp soni ogepma sinom yangtorengitnung. Amna au yu owenoha toup kombinggai yu wömai inoin godip föboha kombiantac. Nonu wömai noniin godip föbha ayam matongidamon. Woi muno, nonu nacno song imongo angitgon angtorengidamon. Duic yu inoin suraro worochon torocgon ogepmagon yangtorengitac. Oro non ambarac Duichon godip föbohon docno idamon. Kopotorochon bapiyaho ingo yac: “Amnaho macno fano imun fauna oweno ot onguna godip föbo tungu ididamoroc.” Kiapmo ngorochon foro woi moröma sinom. Nocu wömai kombihat, kiapmo worocho woi Duic orin suraro worochon doguno itac. Oro wohai amna tungu tungu son owe soniha toup kombingitnung. Son soniha toup kombingidang iho. O owi son muyu op soniho unenne itmuya yang gendingitnung. Oro wabkarac son muyu macsoni fansonihon mata sumboditnung. Kopotorocho‘ ihoroc tongitnung’ yongo kombihac. Kopotorochon nongoruho ingoroc yac: “Goc muyu macai fanaihon mata sumboda gending imongidiruc.” Nongoru worocho wömai yongburoc matanobarac. Ingo yac: “Goc ihoroc tiyai wömai gakain itonggonga ogepma engoc. Tongo goc gurocdec ngocin sa morö idtöangoroc.” Oro nandöng, sonu managumboc sonihon irotno dongyu obukoninga. Muno son muyu Morömahon fatmata orin nongoruno wo yu fandat inongitnung. Oro son youp wabkarac, son muyu amna moröma soni yu yang gendingga yuhon duc sumboditnung. Son toroc kiap wömuno tong imoninga. Muno son muyu bongono muno youp ogepmagon tongitnung. Sonu Duichon mata sumbodidangma worochon torocgon guroc ngocin moröm sonihon mata sumboditnung. Amna morömaho son foringga kaantacan bongono wocingon‘ yuho nangga nocha toup kombihun’ yongo youp ogepma tongitninga. Muno sinom, son irot soni Duicha boging imogungma worochon torocgon irot soni guroc ngocin amna morömaha imongo youpno ogepmagon tongitnung. Son ingo kombininga, ‘noc amnahon youpgon tat’ muno, son muyu youp ambarac Duichon youp tongidangma worochon toroc tongitnung. Wömai yaha, mit wömai Kopotorocho youp wabkarac boyömohu o amna morömahu yu toroc kiap ogepma tongidungmahon wöngnacno iban imangoc. Oro son amna moröma, son youp wabkarac soni toroc kiap ogepmagon tong imongitnung. Kombiarut, Moröma soni yu momdec itac. Tongo yu tunguhogon wömai sonthon orin youp wabkarac sonihon Morömo itac. Worocha tongga son muyu youp wabkarac tong botoc toctochon kiap wo imu fahun. Wömai yaha, Kopotorocho yangamin wömai amna morömahu o youp wabkarachu yu ambarac kiapmoi tungugon ididang. Oro mata madango wömai ingo kantiwa. Morömahon gesö woi moröma sinom. Worocha son muyu yudec ding fingga itmuya gesö sogida koing songga iditnung. Woroc tongo emochon mano mano ambarac Kopotorocho nimongitacma woroc tongfaarut. Ihoroc tontanganu wömai dogu kopotho son ayam tong kamongo tonguc keckecha tontac mahong sonu worocha mabotoning. Muno sonu koing songga ogep itnahing. Kombiarut, nonu guroc owi amnaot emoc matongidamon. Muno, nonu dogu kopot orin sum yaru boyömo yuot wömai emoc tongidamon. Yu wömai sumdec itmuya guroc ngo yangtorengidang. Guroc ngo woi kumbongon. O nonu kumbongon morömaot emoc tongidamon. Tuna Kopotoroc yu emochon manomano kamongitac. Kamuna son muyu wo ambarac fogida temongitnung Woroc tongo son bongono wömunodec mabotoning. Muno son ayam soniot emoc tongga yanggiratnahing. Oro worocha son emoc toctochon bot godip sogida akep tarut. Bot godip woi Kopotorochon mata boinno worochon doguno. O ihorocgon kundudarang soni tau weuna itongitnung. Kundudarang woi nongnongo kiap Kopotorocho son kamongitacma worochon doguno. Woroc tongo son orung tom soni fiarut. Orung tom woi Kopotorochon fatmata ogepma owi amnadec fandat inoc inochon doguno. Son sa woce woce itongmuya ingoroc inongitnung, Kopotorocho owi amnaot irot tungu sicsicha kombihac. O son tecmen banganda itongitnung. Tecmen woi kombing tobic tobichon doguno. Kombing tobic tobic soniho wömai dogu kopothon gunno ep dintutnobarac woroc wun omentac. O son tec kutkut tohomu muhun. Tec kutkut woi Kopotorocho son inoha fogiuna batip idangma worochon doguno. O son Kunkun Yaruhon gopit bainat sogiarut. Gobit bainat woi Kopotorochon duc mata worochon doguno. Oro son bongono muno Kunkun Yaruhon gesödec dönac youp tongitnung. Son muyu dönac foro ihonoihono yongitnung. O son etno itongoninga. Muno son muyu bongono muno‘ Kopotorocho kunkun owi amnani tong fatyehun’ yongo dönac youp tongitnung. O ihorocgon‘ Kopotorocho noc tongfat nehun’ yongo dönac yongitnung. ‘Kopotorocho irotna tun yungan tuna nocho tong botoc botocna muno Kopotorochon fatmatano ogepma owi amnadec yong fandat inangot’ yongo dönac youp tarut. Fatmata wo wömai osuc öp idoc mahong önga wömai owi amna ambaracho woroc kombinung. Kopotorocho‘ fatmata ogepma worochon youp amna iti’ yongo nanong mudoc. Foro worocha tongga woroc nocho ngo yi bucin itat. Worocha sontho‘ Kopotorocho tongkoing tong nampun’ yongo dönac youp tarut. Woroc tuya noc ogep botoc botoc fohong fingga fatmata owi amnadec orongigon inong yongedengat. Tikikasho wömai nocho tingting sinom itatno o yaö youp tongitatno worochon fatno kanangoc. Yu woi oröc noni sinom. O yu Morömahon youpha koing songmuna karupgon maimun faditac. Yu youp amna ogepma sinom iditac. Nocho‘ son nontho tingting sinom idamonma worochon fatno kombiarut’ yongo yu inong muaya sonot ehangoc. Tongo yu sonot engmuna irot soni imongtoc tongo tong koing tong kamangoc. Oro oröcnai, Kopotoroc Nandöng noni orin Moröma noni Duic Yesu yu irot soni tun guc mauna kombing tobic tobic soni koing soun. Tongo irot tong fup tong imoc imoc kiapmo sonidec moröma itun. Oro Kopotorocho owi amna ambarac Duic Yesuha toup kombing-idangma yu yang banangga idit itonggong koing imangoc. Noc Pol, nocot Timotiot nodu Duic Yesu yuhon youp amnano itmadaina Duic Yesuhon kunkun suraro Filipai taun idangma sontha irim ngoroc tongo sidaya ongeyac. O ihorocgon surarohon dugo orin surarohon tongfat yecyec amna son ambaracha yongo sidaya ongeyac. Nandöng noni Kopotoroc, orin Moröma noni Yesu Duic, yuho kang banaunya irot soni gucno idarut. Oro nocho sontha maedet namoc. Muno, nocho‘ sontha’ yongo Kopotorocnaha ecec inongitat. Nocho son fatmata ogepma fodip kanogotan engga önga ngocin, bongono muno sontho noc youp woroc toctocha ogepma sinom tongfat nengidung. Worocha tongo nocho son ambaracha borongdetno sinom tongmaina‘ Kopotorocho tongfat kehun’ yongo dönac yongitat. *** Kombiarut, Kopotoroc yu irot sonin youp ogepma forosigoc. Worocha tongga nocho boinno sinom kombihat, yu youpno wo sakaun fiuna ongidina Duic Yesu wönggon ehangocan bongono wocin tun bödeangoc. Boinno sinom, sonu nochon irotna koburo sinom idangmaha tongga nocho sontha irot yaiu matit. Muno noc sontha ingoroc kombihat: Nocho yibucin entathu o noc orung itmaina fatmata ogepma tong koing toctoc youp tontathu o Duichon ayamihon matahon gesö tohoc tohoc youp tontathu son ambaracho bongono muno noc tongfat nengga imongtocgon tong namongidang. Tuya Kopotorocho guramno‘ nontha’ yongo silip tong nimongitac. Noc Kopotorocho yangamin boinno sinom kantiwa, nocho sontha toup sinom kombingitat, Duic Yesuho sontha kombingitac iho. Nocho‘ sontha’ yongo dönac ingoroc yongitat: Nucno irot tong fup tong imoc imoc kiap worocho irot sonin toup sinom morögihun. O‘ irot kombic kombic soni orongi öngkungga idina son ogep manomano ambarachon foro tuctugo kombiarut’ yongo dönac yongitat. Ihoroc tongo son ogep manomano ambarac yangsoworengmuya yapmu ogepma worocgon fogitnahing. Ihoroc tonahinganu wömai Duicho wönggon ehangocan bongono wocin tong bumbum auho sondec maic. Muno, sonu oweng owengo sinom itnahing. Tongo Duic Yesuha tongga toroc kiap nongnongohon boinnoho sondec ducmotno sinom tuna owi amnaho Kopotoroc yong moröng imuya yuhon ma moröma sinom onoce engoc. Oro oröc ori, nocho‘ son ingoroc kombiarut’ yongo mata au kantiwa: Manomano wömuno nocdec öngkubungma worocho fatmata ogepma ogepma sinom tongfat yeuna morögigoc. Tuna tawa amna torop gavmanthon böc moröma ngo angtorengidangmahu o owi amna au ngocin idangmahu, yu ambarac nochon foroi kombingbödeang. Yui kombiang, Duicha tongga nocho ngo yi bucin itat. O ihorocgon, noc yi bucin itatmaha tongga oröc noni koböcmaho irotno Moröm nonidec singmuya koing songga Kopotorochon fatmata tong botocno muno yong fandat tongidang. Boinno woi, amna torop auho wömai fatmata inoin magon töctöcha yong fandadidang. O auho‘ noc nucnai yanggirawa’ yongo yong fandadidang mahong koböcmaho wömai inoha kombiuya ohuya fatmata ogepma owi amna inongidang. Yu wömai nocha toup kombiang. Yu kombiang, nocho fatmata ogepma tong koing toctochon youp togotmaha tongga ngo yibucin itat. Wo-hong amna torop au yui inohagon kombingmuya‘ ma morö sogitna’ yongo irotno Duichon fatmata yocyoc youpha imocno sinom matongidang. Muno, nocho yi bucin edeya yui mepmo namoc namocha toup tongidang. Wohong amnaho inohagon kombingga fatmata ogepma yong fandadidanga woha yuhon irotno nongnongo idina yong fandadidanganu woi yapmu matic. Yapmu tungugon wömai moröma itac, woi Duichon fatmata ogepma muyu morögihun. Yapmu worochagon wömai nocho borongdeditat. Boinno sinom, nocho borongdetno sinom tongitat. Wömai yaha, noc kombihat, sontho dönac yongidangmaha orin Yesu Duichon Yaruho noc tongfat nengitacmaha tongga nochon mepmo ngo bödeuna noc orung engot. Nochon irot kombic kombic moröma woi ingoroc: Nocu yi böc ngocin gapgap yongo ida yangam fap tityit. Kopotorocho tongfat neuna irotna koing songga idina nocho youpna angitgon ta bödehun. Tongo nocho wec ida itongungothu o omengothu woi yapmu matic. Yapmu tungugon woi moröma, woi nochon itonggong kiapnaha tongga Duichon ma onoce itun. Nochon itonggongnahon foro woi Duic. Worocha tongga omentatanu wömai worocho tongfat neuna ogepma sinom entat. Wohong, noc wec ida entatanu wömai noc ogep Duichon youp toya boinno koböcma fiangoc. Mayain, noc makombit, yaö uyap sinom sindariwa! Nocu irot yai tongmaina irotnaho wo wodiun tac. Noc godip ngoroc ima fauna Duicot kondong iditha toup sinom kombihat. Duicot idai wömai ogepma sinom entat mahong noc abe son tongfat keckecha guroc ngocin wec ida itongowa. Ihoroc woroc wömai nocho boinno sinom kombihat. Worocha tongga noc muyu wec ida tongfat kengga‘ sonthon kombing tobic tobic soni koing songga irot soni borongdetno sinom tarut’ yongo youpna tong tongungot. Oro worocha noc wönggon sonot ehaya sonu nangga toup borongdetmuya‘ nocha’ yongo Yesu Duic yong moröng imonahing. Kombiarut, mepmo foro ihono ihono sondec öngkuuyai wömai son muyu Duichon fatmata ogepmahon toroc nongnongogon itongitnung. Ihoroc tuyai nocho sonot engga kaangothu o korungon ida fat sonigon kombiangothu tongo nocho ingoroc kombiangot: Son irot tungu singmuya koing songidang. Tongo son‘ owi amna ambarac fatmata ogepma kombinung’ yongo youp ban orongi sinom tongidang. Ihoroc tuya amna auho ayam tong kamontang mahong sonu woha botoninga. Muno, son muyu koing songga idiya yuho kangga inoha kombiantang, Kopotorocho nonu dongyun mointonahing mahong sonu wömai Kopotorocho inoha fogiuna batip itnahing. Kombiarut, Duicha tongga Kopotorocho son kangbanango kombing tobic tobic soni kamogoc mahong worocgon muno, yui ihorocgon kangbanauna Duichon focfoc docno auho sonidec uuna sumboditnung. Sontho nauya noc youphon mepmo moröma aa fedidocmaho önga woi wönggon aa fehac. Tongo sonu nocot youphon mepmo kondonggon sumboditnahamon. Oro, son Duicot ding fingo irot soni koingo itac. O Duicho sontha toup kombingitacmaha tongga irot soni gucno itac. O Kunkun Yaruho tuna son irot tungu idang. O son nuc soniha uroci kombingga tong ogep tong imongidang. Nocho toroc kiap soni wo yangga borongdehat. Son muyu toroc kiap au ingoroc sakau fiarut: Irot kombic kombic tungugon siarut. O son muyu irot soni nuc soniha tong fup imongitnung. O yaru soni orin irot soni youp tunguhagon singitnung. Oro, sontho kiap ihorocno tontanganu wömai nocho kangga irot ogep moröma sinom kombiantat. Sonu sonihagon kombingo yapmu au toninga. O son ma soni komanang töctöchon youpnoi toninga. Muno, sonu muyu soniha kombiuya ohuya o nuc soniha kombiuya öngitno soni ina itongitnung. Son tungu tunguho sonin manomanohagon kombingitninga. Muno, son muyu nuc soniha tongfat yengo‘ yu ogep idarut’ yongo kombingitnung. Son muyu Duic Yesuha kombingga yuhon irot kombic kombic kiap sogiarut. Yui Kopotorocot toroc tungugon idomoroc mahong yui‘ Kopotoroc simbang itiwa’ yongo Kopotorochon kiap wo inoha kokorengo usem matogoc. Muno, yui momphon idit itonggongno ogepma wo imun fauna‘ youp wabkarac itiwa’ yongo guroc amnahon toroc sogida idoc. Ihoroc tuna guroc amnaho yu auya amna sinomphon toroc itongidoc. Yu inoha kombiuna ohogoc. O yu Kopoto-rochon matano tandup tongga omong fadoc. Woi ep goröcdec wuya omboc. Yu ihoroc togocmaha tongga Kopotorocho yu töngga onoce sinom sigoc. Tongo ma moröma sinom imuna yuhon maho manomano ambarac yanggiratno sinom tongga onoce itac. Onoce sinom idina yaruhu o amnahu yu ambarac goruc yemoc tong imonung. Woi momdec ididangmahu o gurocdec ididangmahu o omomyiho sadec ididangmahu yui ambaracho yuho une itbödengmuya matano sumbot-bödenahing. O yu ambaracho Nandöng Kopotoroc yong moröng imongga ingoroc yong tapnahing: ‘Yesu Duic yui Moröma noni itac.’ Worochai oro, oröcnai sinom, nocho osuc sonot edeya sonu nochon mata ogepgon sumbodidung. O önga nocho korungon itat mahong son muyu kiringga nochon mata kombingga sumboda ingo tarut. Son muyu irot soni Kopotorochagon bogingga nanga soni fauna itonggong koing soni tong akep tongitnung. Ihorocu wömai son ogep tontang. Wömai yaha, Kopotorocho irot soni tun fadang uuna inoin kombic kombic ogepma kamongitacmaha. O yuho gesö kamontacanu wömai son ogep inoin irot kombic kombic ogepmahon toroc kiapdec itongga itonggong koing sogitnahing. Son muyu manomano ambaracha tungmu wetwet mata soni mayi orin mata mene mayi itongitnung. Ihoroc tongo son Kopotorochon managumbocni tong bumbumno muno oweng owengo nongnongo sinom entang. Son muyu fitnung momdec ididangma, woroc simbang wömuno toctoc owi amna gendöngnihon bonipnodec yaguno möngga itongitnung. Ihoroc tongga itonggong tu öngkup öngkuphon mata wo owi amnadec yong fandaditnung. Son ihoroc tontanganu wömai nocho Duicho wönggon ehangocan bongono wocin sontha toup borongdeangot. Wömai yaha, nocho sonot ongep tongo youp orongi tongidotma woroc woi komanang matogot. Boinno, nocho ngo yibucin itmaina omem. Tongo nocho kombing tobic tobic soni temongma öcöc youp tongidotmaha nogotnaho ecec simbang Kopotorocha koringma ongun. Nocu worochahong borongdehat. O son muyu ihorocgon irot ogep kombingga nocot borongdearut. Oro, Moröma noni Yesu yuho kombiuna angit ina wömai nocho Timoti inong muaya sonot ongungoc. Ongga ibarun fauna engga sonthon fat soni nanuna kombingga borongdeam. Timoti yu‘ sontho ogep idarut’ yongo toup kombingitac. Amna au yuhon toroc wömai nocot maeng. Muno, amna ambaracho inoin manomanohagon kombingidang. Tongo Yesu Duichon youpha maibip imongitac. Wo-hong Timoti yuho wömai noc ogepma sinom tongfat neuna fatmata ogepmahon youpno kondong tongidamot. Woi yomot faniho nucno tongfat yeun yeun tongidangma worochon toroc notho tongidamot. Tuna son urop kombiang, yu amna orogoma sinom. Worocha tongga noc‘ yaöho sinom nocdec öngkuangoc’ yongo obmukusuc torengga ida mit wömai yu siaya soniot ongungoc. O naka wömai ingoroc kombihat, Morömaho uyap au tun öngkung namunai wömai naka ihorocgon engga kaangot. Oro, noc kombihat, noc muyu oröc noni Epafroditus yu siaya sonot ongoun. Yu woi nocot youp kondong tongo tawa amna simbang Duichon emoc ogepma kondong tongidamot. Osuc wömai sonu‘ yu noc godip föbhon manomanoha tongfat nehun’ yongo siuya nocot eboc. Yu woi sontha toup sinom kombingga son ambarac kackacha kombihac. Yu kombigoc, sonu yu obukoc togocmahon fatno kombigung. Worocha tongo yu kombiuna angit maidina irot mep togoc. Boinno sinom, yu obukoc tongga foyop omboc, mahong Kopotorocho yu angbanauna orokogoc. O noc woi ihorocgon nang banagoc. Yaha Epafrodituho omunai wömai wönggon mepmo auho nocdec uun. Worocha tongga nocho Epafroditus siaya‘ sonot ongoun’ yongo toup kombihat. Yu sonot onguna sonu yu angga borongdetnahing. Borongdeuya nochon mepmo ihorocgon obmukusuc ohoun. Yuho sonot onguna sonu Morömahon madec borongdeda oröc tong imonung. Boinno, son amna ihorocnomaha anggendingitnung. Yu woi inoin itonggongnoha makombigoc. Muno, yuho Duichon youp orongi sinom tongga noc tongfat necnecha tongga foyop omong fadoc. Sonu korungon idangmaha tongga noc tongfat necnecha tu matuna yuho son mongurac tongga foyop omboc. Oro oröc ori, nocho mata madango ingoroc kantiwa: Son Moröma noniha borongdearut! Nocho mata osucgon kanogotma woroc wönggon kantiwa. Nocu mata ngoroc bongo koböcma sontha irim toctocha makoroc koroc namoc. Muno sinom, mata worocho wömai son ogep sinom tongfat keangoc. Son soni woho soniha kombic kombicho itongitnung. Amna au yui sap dunggit wömuno simbang youpno tongidang. Amna wo yui godip macmacha toup kiringidang. Wohong godip macmac kiap boinno wömai nonu urop sogitdeamon. Worocha tongga nonu ogep Kunkun Yaruhon gesödec Kopotorocha yong moröng imongidamon. Nonu wömai Duic Yesu yuhagon borongdedidamon, godip föbhon manomanoha muno. Oro amna torop au yu godip föbhon manomanoha toup borongdedidang. Wohong godip föbhon manomanoho non yapmu auha tongfat neunahai wömai nocho worocha toup borongdeda amna torop wo yanggiratdup tam. Wömai yaha, macnaho noc bauna sep youp toctoc 8 idina godibna magung. Nocu Israel nanohon toropdecma Benjaminthon fenodec öngkubot. Nocu Hibruhon nogot docnodecma öngkungga Hibru amna sinom itat. Nocu wömai Yuda nanohon gendic nongoru kombingbödehat. Worocha tongga noc Farisi amna sinom. O noc irotna aranggum toup uuna Duichon kunkun feno dongya obukoc obukocha youp orongi sinom tongidot. O nongoru tantantha wömai suraroho yangamin tong bumbum tungu au nocdec maidoc. Oro osuc wömai nocho toroc kiap ihorocnoha toup kombingidot, mahong önga wömai nocho Duichon uyapgon tanitat. Tongo nocho kiap osuc tongidotma wo aaya kandöc sinom itac. Noc kombihat, gurochon manomano ambaracho noc matongfatneic. Muno sinom, yapmu tungugon woi moröma sinom, woi nocho Morömana Duic Yesu yuha kombing tobing imongitatma woroc. Duicha tongga nocho gurochon manomano ambarac dongya fadung. Nocho‘ Duic sogit akep towa’ yongo gurochon manomanoha kombiaya sahano itufidang simbang itac. Kopotorocho nauna nocu Duicot ding fingga nong-nongo itatno itatmaha yapmu worochagon wömai nocho toup borongdeditat. Noc naka sing‘ nongoru tanda nongnongo itiwa’ yongo wönggon makombiit. Muno sinom, noc Duichagon kombing tobing imoya Kopotorocho noc nongnongo nanontacma worochagon wömai noc ogep kombihat. Duichahong wömai kombicno sinom towa. Duic yu kumkumonma wekongga idonggocmaha gesöno orongi sinom idimpac. Tuna nocho‘ gesö woroc sogiwa’ yongohong kombihat. O noc yuot kondong ida‘ yuhon focfoc docno sogida omongga yuhon kiapmo sogiwa’ yongo worochahong wömai nocu toup kombihat. Ihoroc toya Kopotorocho noc kumkumonma tun wekuna noc ihorocgon yuhon itonggong kiap sogida engot. Boinno, noc abe Duichon idit kiapmo mitimobarac wo masogit-bödet. O noc amna ino yabitno sinom abe maet mahong Duic Yesu yu urop noc sogitdehac. Worocha tongga nocho kiringga‘ Duichon idit kiap ino yabitno woroc sogiwa’ yongo kombingbanacno muno nongnongo ongitat. Oröcnai, noc ingo makombit: Noc kiap wo urop sogitbödehat yo! Muno noc abe masogitbödet mahong nocu wömai kiap ingoroc tongitat: Noc osucnohon manomano dongya fauya metec mafori‘ mitnahon manomano sogiwa’ yongo domdomgon ongitat. Noc‘ karupgon taunnodec öngkungga irot ogep sogiwa’ yongo kiringga domdomgon ongitat. Irot ogep woi momphon itonggong koing woroc. Duic Yesuha tongga Kopotorocho‘ goc woroc sogihi’ yongo nanong yogoc. Oro, non Kunkun Yaruhon kiapdec macfiamonma nonu wömai irot ogep worochagon kombingmanaina itongitnahamon. Oro sondecma au kiap worocha kombiuya angit mainai wömai woroc, Kopotorocho sonthon kombic kombic soni tong nongnong tuna sonu ihorocnogon kombinahing. Non muyu kombic kombic ogepma urop sogitde-monma worochon torocgon tando itongitnahamon. Oro oröc ori, son ambaracho nochon itonggong kiapna angmuya woroc tanto itongitnung. Owi amna au yu urop nonu toroc kiap ogepma indagomonma worochon toroc itongidang. Son muyu yu yang gendiarut. Wömai yaha, owi amna koböcma yui toroc kiap wontucmunodec itongidang. Tuya nocho yu yaaya yui Duicho ep goröcdec ombocma worochon ayamo idang. Nocho mata wo osuc urop bongo koböcma kanongidot mahong önga ngo danna yamugo ohuna wönggon kantat. Owi amna ihorocnoma yui ep böhongon fat ida mit gorong ongonahing. Yuhon kopotoroc woi inoin godibohon ibibo. O yui kiapmo yangam fapfapnima toctocha borongdedidang. O kombic kombicno woi gurochon manomanodecgon ding fingitac. Wohong nonu ihorocno muno. Nonu urop momphon owi amna idamon. Tongo nonu‘ Moröma noni Yesu Duic yu momdecma engmuna itonggong koing tun öngkung nimontac’ yongo yuha torec idamon. Yuhon gesö woi inoyabitno sinom. Worocha tongga yu ogep mom sagurochon manomano ambarac yanggirada ino une fohong fiangoc. Fohong fingga nonthon godip föpnoni sahano woroc urang fiuna nonu Duichon godip föp mitimobaracma sogida ino yabitno itnahamon. Worochai oro, oröcnai, son imong dot toninga. Son muyu koing songga Moröma noniha kombing tobingitnung. Nakain oröcnai, nocho sontha toup sinom kombingga sonot iditha kombihat. Sonu nochon göcgöcnona ogepma idang. Oro, owi yai Yuodia orin Sintike, sodu nochon mata ingoroc kombiarun. Moröma noniha tongga sodu yan dano öngkungga idamoroc. Worocha wömai sodu irot tungu siarun. O goc, nochon youp kondongna sinom, noc ingoroc gantiwa: Goc owi yai ngoroc tongfat yehi. Yaima yui nocot fatmata ogepmahon youpno orongi tongidomon. O Klemen orin youp kondong nucnai au yu ihorocgon youp kondong tongidomon. Owi amna worochon manoi ambaracho wömai Kopotorochon itonggongon bapiyadec irim toctocyi idang. Son bongono muno Morömaha borongdeditnung. Nocho wönggon kantiwa, son borongdearut! Son muyu nuc soni kiap obingno tong imuya owi amna ambaracho kiap ogepma soni wo angitnung. Morömaho urop ehantac. Son yapmu auha kombingbanac toninga. Muno, son bongono muno mepmo soni Kopotoroc indauya‘ yuho tongfat nehun’ yongga yong moröng yong impi dönac yoi ihoroc tongitnung. Tuya Kopotorocho irot soni tun gucmaantac. Kopoto-rochon irot gucnoho wömai Duichon madec sonthon irot soni wansiröp tongga sonthon irot soni orin kombic kombic soniha gön tongga entac. Oro oröcnai, noc mata madango ingoroc kantiwa: Son yapmu ino yabitno orin Kopotorocho yangamin moröma itacma worochagon kombingmuya irot sonin kokorengga itongitnung. Woi yapmu boinnohu o yapmu morömahu o yapmu nongnongohu o oweng owengohu o yabitnohu o suraroho yangamin moröma itacmahu manomano worochagon kombingga itongitnung. O noc manomano fandat kanoya sonu irot sonin sogidungma orin nocho yongburoc kanoya onggim soniho kombigungma o nocho toroc kiap toya dan soniho angidungma sonu worochagon kombingga worochon boinnoho itonggong sonidec eran öngkupun. Ihoroc tuya irot guchon Morömo Kopotoroc yuho sonot edengoc. Ecec moröma sinom, sonu wönggon noc tongfat negung. Worocha tongga noc Morömahon madec toup borongdehat. Noc kombihat, sonu bongono muno noc tongfat necnecha kombingidang mahong tongfat necnechon uyapu maidoc. ‘Noc yapmu auha docmöngga tongfat nearut’ yongo mata ngo mayot. Muno, nocu yapmu auha kombingbanac matongitat. Noc obinggon iditat. Noc manomanoha döcmuantathu o manomano koböc itnamontanghu, woi noc ogepgon entat. Nocho wömai obing idithon foroi kombingbödehat. Worochon foro wömai eran maiditac mahong nocu worochon kombic kombic sogidot. Noc nacno koböcma itnamontanghu o nacno möp entathu o manomano foc tocno sinom tong namontangu woi yapmu matic, nocu obing itho irot ogepgon kombingitat. Duicho wömai gesö namongitac. Tuna yuhon gesödec wömai nocho mepmo manomano ambarac sumboditat. Wohong sonu kurömna sinom noc tongfat negung. Nocho mepmo tumoc edeya sonu tongfat neuya mepmo wo kondonggon sumbodomon. Boinno sinom son Filipai suraro kombiarut, nocho fatmata ogepma youp forosingga Masedonia provins ima fadocan wömai sonihogon fatmata kanogotmahon irot ogep au namogung. Suraro auho ihoroc matongidung, muno sinom. O ihorocgon noc Tesalonaika idotan bongono wocin wömai sonu bongono muno noc manomanoha döcmugotmaha tongfat nengidung. Noc sonthon manomano komanang sogit sogitha makombingitat. Muno, ‘toroc kiap ogepma soniho boinno fiuna Kopotorocho irot ogep wöngnac ogepma kampun’ yongo wömai kombihat. Nocu wömai wöngnacna moröma sinom sogidot. Woi sontho ecec möneng soni Epafroditasho oburodec siuya yuho nocot tengo namogocma woroc. Worocha tongga noc manomano ambarac angit koböcma itnamang. Ecec soni wo woi sonthon ecec tugo ogepma Kopotoroc imoc imocyi. Woi Kopotorocho yangamin angit idina yu worocha borongdehac. Boinno, Yesu Duichon madec wömai Kopotorocnaho manomanoha docmung-idangma woroc ambarac angitgon tun socmangbödecno sinom tontac. Nandöng noni Kopotoroc yuhon mahogon onoce sinom idina nonu yuhagon yong moröng imongitnahamon. Woi boinno. Nocho irot ogep matana siaya Duic Yesuhon kunkun owi amna ambarac sonot ongoun. O ihorocgon oröcnai nakaot idangma yui‘ irot ogep matano sonot ongoun’ yongo kombiang. O Kopotorochon kunkun feno Sisa King moröma yuho bucin idangma orin Kopotorochon kunkun feno ambarac idangma yuho irot ogep matano‘ sonot ongoun’ yongo kombiang. Yesu Duic Moröma noni yuho kang banango yaru soniot itun.\p Woi boinno. Noc Pol, noc Duic Yesu yuhon aposelno. Kopotorocho‘ noc aposel youp woroc towa’ yongo soworegoc. Nocot oröc noni Timoti notho bapiya ngo Kopotorochon kunkun suraro Kolosi taundec idangma sontha sidaya ongeyac. Son Duicha kombing tobing imongidangmaha tongga nat oröc noni idang. Nandöng noni Kopotoroc yuho kang banauna irot soni gucno idarut. *** Oro, nontho fat soni ingoroc kombigomon: Son Duic Yesuha kombing tobicno sinom tongidang. O sontho Kopotorochon kunkun feno ambarac irot tong fup imongidang. Nonu fat woroc kombingga borongdeda Kopotoroc ecec moröma sinom inongidamon. *** Kopoto-rochon mata boinno woi fatmata ogepma, worocho urop sonot ehuna sontho ingoroc kombiang: Kopotorocho sonthon yapmu ino yabitno soni momdec‘ sontha’ yongo tong arangarang tongo sigoc. Tuna sonu‘ woroc sogitna’ yongo torengga idangmaha tongga kombing tobic tobic soni orin nucno irot imoc imoc kiap soni worocho dogo kungga morö fahac. Oro, fatmata ogepma worocho wömai sa guroc danong ongmuna dogo kungga boinno fingitac. O soniotu wömai kiap woroc-otmagon itac. Sonu ihorocgon fatmata ogepma kombingmuya Kopoto-rochon banac banacnohon foro kombing tangtang sinom tongo boinno fiang. Fatmata ogepma wo wömai Epafrasho fodip sinom fandat kanogoc. Yu wömai nonot youp ban tongo‘ sontha’ yongo irotno Duicha bogigoc. Yuho sonot ida engmuna fat soni ninogoc. Woi Kunkun Yaruho irot sonin youp tuna sonu irot soni nucsoniha tong fup imocno sinom tongidangma, worochon fatno ninogoc. Foro worocha tongga nonu sonthon fatmata osuc kombigomonan bongono wocin forosingga nonu sontha dönac yongo ingoroc yong tebomon: Kunkun Yaruho kombic kombic orogoma kamuna worocho sondec ducmotno sinom tuna sontho Kopotorochon irot kombic kombicno tuctugo sinom kombingmuya worochon toroc itongitnung. Ihoroc tonggai wömai son ogep Morömahon toroc kiap ogepmadec itonguya yuho itonggong kiap soni ambarac soworengga kombiuna angit in. Tuna itonggong kiap soniho boinno ogepma fiuna sonu Kopotorochon foro tuctugo kombicno sinom tongga irot sonin mac fiun. O Kopotorochon gesö ino yabitno worocho tuna irot soni koingo sinom idina son ogep mepmo ihono ihono sumboda koing songga itnahing. O son irot ogep kombingmuya Kopotoroc ecec moröma inontang. Kopotorocho tuna sontho inoin kunkun feno öngkungga idang. Tuna manomano yabitno woi ambarac sonthon fat itdengga yagunoho sadec sontha torengga itac. Osucu wömai kumbongon gesöho non ningtoreuna itongidomon mahong Kopotorocho tongfat nengo ningat feuna nonu Mananohon midim sabarac sahon amnani öngkungga idamon. Mananoha wömai yu toup kombingitac. O Mananoha tongga Kopotorocho non dogu kopothon oburodecma asan nimongo turongo noni youn fadung. Kopotoroc ino wömai nonu mangidamon mahong Duic yui Kopotorocot toroc tungugon idina dan noniho agomon. O yui Kopotorochon Manano borongoma ida manomano ambarac dongyun öngkubungma worochon bigo itac. Yaha, yuhon oburodec wömai Kopotorocho manomano ambarac dongyun öngkubung. Woi momphon manomanohu o gurochon manomanohu o manomano dantho yacyacyihu o dantho yacyacno munohu o sum yaru mabarac-mahu o sum yaru manomano yangtorengidangmahu woroc woi ambarac Kopotorocho‘ Duicha’ yongo yuho oburodec dongyun öngkubung. O manomano ambarac abe maöngkui idungan bongono wocin wömai Duicho urop idoc. O yudec singga manomano ambaracho inoin inoin abamodec ida youpno angit tongga idang. Oro Duic yu woi Kopotorochon kunkun surarohon bigo, o kunkun suraro yu woi yuhon godip föbo idang. O Duic yu woi manomano ambarachon foro-sicsicno. O yu wömai owi amna omomyima yu bigo sing imongo wekogoc. Tongo ambarachon öngitno woi yu tunguhogon itac. Wömai yaha, Kopotorocho‘ gesö idit kiapno ino yabitno wo ambarac Duicdec itbödehun’ yongo kombiuna angit idocmaha. O Duicho tong föhöc togocmaha Kopotorocho yangam nimogoc. O Duicho ep goröcdec nogotno korigocmaha tongga ayam ayam kiap bödeuna gurochon manomanohu o momphon manomanohu woi ambarac wönggon Kopotorocot irot tungu idang. Osuc wömai sonthon irot kombic kombic orin toroc kiap soni wömuno idung. Worocha tongga sonu Kopotorocot korungon itmuya yuhon ayamo ididung. Wohong önga wömai Kopotorocho tong föhöc tongo sonot irot tungu sigoc. Duicho inoin godip föbo nontha bogingo omong fadocmaha tongga Kopotorocho ayam ayam kiap tun bödeuna sonu yuho yangamin tong bumbum soni muno, oweng owengo itmuya yuhon kunkun feno öngkungga idang. Kopotorocho mata soni tun socmagoc. Wohong son muyu kombing tobic tobic soni kokorengmuya itongitnung. Fatmata ogepmaho wömai momphon idit sa ogepmahon yong buroc mata ninongitac. Ninuna sonu woroc kombingga borongdetno sinom tongmuya irot soni gucno ididang. Worocha son soni woho, yapmu auho son wodiunahun sontho irot guc idit kiap wo imu faicyit. Oro, fatmata ogepma ngorocho wömai sonot orin sa guroc danong owi amna ambarac fandat inoc inocyi. O noc Pol, nocho wömai fatmata ogepma ngorochon youp amnano itat. Oro, nocho son tongfat keckecha mepmo sumboditat mahong nocu worocha borongdehat. Wömai yaha, sonu Kopotorochon kunkun suraro idang, woi Duichon godip föbo. O‘ sontha’ yongo wömai Duicho focfoc mepmo moröma sinom sumbodidoc. Tuna nocho worochon‘ focfoc docno sogida sumbodiwa’ yongo toup kombihat. Oro Kopotorocho noc soworeuna nocho inoin kunkun surarohon youp amna öngkungga itat. Tongo nocho suraro Kopotorochon mata ambarac inongbödengitat. Mata worochon foroi wömai osuc sa ubarago sinom öp idtengga engga öngamai eran öngkuuna non kunkun owi amnaho wo kombingidamon. Kunkun suraroha wömai Kopotorocho ingoroc kombingmundoc: Yapmu moröma mitimobarac osuc öp idocma worocho bumbumyi nanoho yangamin eran öngkupun. Yapmu öp idocma worochon boinno wömai Duic irot nonin itacma woroc. Yuho non inoin yaguno idit sa mitimobaracdec ningat fongungoc. Nonu woroc kombingmanaina irot noni bödehac. Yesu Duichon fatmata ogepma wo wömai nocho owi amna ambarac fandat inongitat. Kopotorocho kombic kombic orogoma namuna nocho garac mata orin yong fasun fasun mata orongi owi amnadec yong fandaditat. Nocho yu yangada Duicot fongga‘ yu yuot ding fingga ida koing songga ino yabitno iditnung’ yongo youpna wömai tongitat. Duicho wömai youp woroc toctochon gesö moröma namongo imongtoc tong namuna nocho youp wo tongo focfocno kombingitat. Wohong muyu noc kiringga youp gacigon tongitat. Kombiarut, nocho sontha yongo youp moröma sinom tongitat. O sonthagon muno, Duichon suraro Laodisia taun woce idangma orin owi amna au noc makombing namingma yu ambaracha yongga nocho youp focfocnobarac tongitat. Noc youp ihorocno komanang matongitat. Muno, ‘nocho sonthon irot soni tong koing tong kampiwa’ yongo orin‘ son irot tungu singmuya nuc soniha toup kombingitnung’ yongo woha youp moröma ihorocno woi tongitat. Kiap ihorocno sondec öngkuunai wömai son ogep Kopotorochon irot kombic kombic wo kombicno sinom tonahing. Tongo son Kopoto-rochon kombic kombic öp itacma wo kombingbödenahing. Öp itacma worochon foro woi Duic. Duichogon wömai Kopotorochon kombic kombic inobaracma wo eran tun öngkung nimongitac. Kombic kombic wo woi golhu o mönenghu yanggiratno sinom tac. Oro nocho mata ngo kanotma wömai‘ amna auho son kanong yamuc tongo tonguc keicyit’ yongo kantat. Boinno, nocho godip föbna sonot maec, mahong kombic kombinaho wömai soniot iditac. Tongo nocho sonthon toroc kiap ogepma soni orin kombing tobic tobic orogoma soniha irot ogep moröma sinom kombihat. Oro, sonu Duic Yesuha kombing tobing imuya yu Moröma soni itac. Worocha tongga son muyu yuot kondong itong tongitnung. Son muyu yudec anmu uuna koing songga idarut. Epho gurocdec köngga koing songga ididang iho. Duichon foro wömai nonu nongnongo fandat kanogomon. Kanogomonma wo son muyu woroc sogit akep tarut. Tongo imu faicha. Tongo sonthon kombing tobic tobic soni koingo idina son bongono muno Kopotoroc manomano ambaracha ecec inongitnung. Oro, son soni woho, acacho idarut. Amna auho engga imanang kombic kombic boyömono fandat kanuna worocho sonthon kombic kombic soni kaniuna sonu worochon mongorec tong imoningyit. Amna ihorocnomaho wömai ombu sakungnihon kombic kombic orin gurochon kombic kombic sogida fandat kanongidang. Yu wömai Duichon kombic kombic makombiing. Kombiarut, Duichon godip föbodec wömai Kopotorochon idit toroc kiap ino yabitnoho ducmotno sinom tongga iditac. Tuna sonu Duicdec anmu uuna Kopotorocho son itonggong ino yabitno wo kamongdegoc. Duic yui mom sagurochon gesö ambarac yanggirada worochon öngitno itac. Oro son yudec ding fing idangmaha tongga son godip macmachon kiap boinno sogidung. Godip macmac kiap boinno woi amnaho obudec tobic tobicyi muno. Woi Duicho inobuc irot sonin tong kamogocma woroc. Kiap worocha tongga irot osucnohon toroc kiap wömuno mangmun ongbödegoc. Sonu yamuc gubungan bongono wocin wömai Kopotorocho son Duicot kondonggon oring figoc. O sonthon kombing tobic tobic soniha tongga Kopotorocho son inoin gesödec Duicot omocdecma dongyun wekogung. Osuc wömai sonu wömuno tongidung. O irot soni godip macmac kiap boinno Duicho tong nimongitacma woroc abe masogidung. Worocha tongga yaru soni Kopotorocho yangamin omomyi idung. Wohong Kopotorocho non Duicot itonggong koing dongyun öngkung nimogoc. O tong bumbum noni wömai yuho ambarac fodiuna ongbödegung. Osuc wömai wömuno noniho mata noni tun öngkuuna mata youpdec fohong nungidoc. Wömuno noniho non fogit akep tongo ayam tong nimongidoc. Wohong Kopotorocho mata youpdec fohong nucnuchon mata wo ep goröcdec wagangga anyun onggung. Ep goröcdec wömai Duicho dogu kopot orin sum yaru nucni yu yanggiratno sinom tongo‘ yuho non moröm tong nimoninga’ yongo gesöno doun bödeuya yapmu boyömo öngkungga idang. Worochai oro, sonu amna au kombing imuya yuho wönggon gendic unenne fohong kungo kangsoworeninga. Woi nacno yamuchon gendichu o yong moröng bongono auhon gendichu o yarop wegohon gendichu o sabat bongonohon gendichu. Manomano ngorocho woi yapmu boinno mit öngkuangocma worochon dogunogon. Worochon boinno woi Duic inohogon itac. Oro, amna au yu imanang ohonggongyi kiapha kiringidangma orin sum yaru boyömo yong moröng imonidangma, son amna ihorocno kombing imuya yuho sonthon toroc kiap soniha kangsoworeninga. Amna ihorocnoho wömai duc itu yango worochon fat ubarago owi amnadec yong fandadidang. Yu abe irot osucnohon kombic kombicdec itmuya forono muno inoha borongdedidang. Yu wömai Duic sogit akep matogung. Duic yui godip foböhon bigo itmuna godip fobö ambarac angtorengga nacno imongitac. Yuho tuna siuficno o tobumo mano mano godip föpdec ding fingga kondong ididang. Ihoroc tuna godip fobö wo Kopotorocho yongo sigocmahon toroc macfingitac. Oro, son urop Duicot ding fingga omong fatdegung. Worocha tongga guroc ngorochon toroc kiapho son wönggon kangtoreicha. Muno, son urop orung idang. Worochai oro, son foro yaha sinom wönggon guroc amnahon gendic sumbot sumbotha tang? Yui yongidang: ‘Goc woroc sogirocha! Goc ngoroc nairocha! Goc woroc wot muirocha.’ Manomano wo wömai amnaho youp imuya bisong ongidang. O gendic ihorocno woi guroc amnahon kombic kombicgon, Kopotorochon muno. Noc kombihat, gendic ihorocno wömai amnahogon yauya yapmu moröma ididang. Wömai yaha, amna gendic tannidangma yuho yong moröng torop ubarago singga tanidang, o owi amnaho yangamin wömai yui yongidang‘ non amna uroci’ mahong boinno wömai yui inoha kombiuya moröma sinom idang. O gendicha tongga yui inoin godip fobö dou moin tongidang. Ihoroc tuya owi amnaho yu yangga ingoroc kombiantang: Mayain, amna wo yui kombic kombicbarac, yuhon gendicno woi yapmu orogoma sinom. Mahong muno woi, toroc kiap ihorocnoho wömai Kopotoroc yong moröng imoc imoc sinom muno amna gendic ihorocno tanidangma yui inoin magon onöce töctöcha tang. Son Duicot ding fingga idiya Kopotorocho son doun wekuya itonggong koing kamogoc. Worocha tongga son muyu irot soninu momphon manomanohagon kombingitnung. Woce wömai Duicho Kopotorochon obu aroce itac. Sonu gurochon manomanohagon kombingitninga. Muno, son muyu yapmu onöce itacma worochahong kombingitnung. Wömai yaha, sonu Duicot omong fadungmaha. Tuna itonggong boinno soniu Duicot öp itac. Itonggong soni önga öp itac mahong mit Duicho öngkung tangtang tangocan bongono wocin wömai sonu yuot kondonggon itonggong mitimobarac soni sogida Kopotorochon yagunodec öngkungga itnahing. Itonggong soni sinom wömai Duic yudec itac. Worochai oro, son guroc ngorochon kiapmo wömuno tu bödehun. Worocho wömai irot sonin youpno tongitac. Nocu kiapmo ingonomaha yat: göra kiaphu o toroc kiap betnihu o godibhon ibibo wömunohu o toroc kiap wömunohu o manomanoha yang irup öngo inohagon dou möcmöc kiap. Kiap worocho woi imanang kopotoroc yong moröng imoc imoc kiap simbang. Manomano kiap wömuno ihorocnoha tongga Kopotorochon irot aranggum uuna yu owi amna urago wömuno iban imangoc. Osuc wömai sonu kiap worocotmagon tando itongidung. Wohong öngai son kiap wömuno wo ambarac fodingyu ongurit. Woi irot ecec kiaphu, o irot kombut toctoc kiaphu, o nuca ti moin toctoc kiaphu, o kombing bunbun kiaphu. Sonthon ducdecma mata wömuno au öngkuicha. O son nuc soniha gemdat sakang itninga. Muno, sontho urop irot osucno orin toroc kiap wömuno irot osucnoho dongyun öngkungidangma wo tec simbang tu dedoc. Tu deuna irot wego tohomu muuna owi amna wego öngkungga idang. Son muyu Kopotoroc kombing imuya yuho soniin itonggong kiap soni mongurac tong kamuna sonu ino simbang ida yuhon toroc kiap ogepmadec itongitnung. Oro, Kopotoroc amna au itonggong wego imontacanu wömai woroc, Grik nanohu o Yuda nanohu yui kiap tungugon entang. O amna godip macmacyihu o godip ma-macmacyihu yui kiap tungugon entang. O bumbumyi nanohu o kantri wohon wohonthon owi amnahu o owi amna orung idangmahu o amna auhon mongorec youp tongidangmahu yui ambarac kiap tungugon öngkungga idang. Wömai yaha, Duic yu non ambarac feng suran togocmaha. Tongo yui non ambarac irot nonidec itac. Oro, nonu Kopotorochon kunkun owi amna inoha soworec soworecyi idamon. Yuho nontha toup kombihac. Worocha tongga son muyu kiap ingorocnohong fohongyu muarut: Nuc soniha uroci kombic kombic kiap, o tong ogep tong imoc imoc kiap, o nuc soni unenne idit kiap, o obing idit kiap, o ecego karupgon kombininga. Muno, son muyu nucno tongfat yeun yeun tongo itongitnung. O mata wohon wohon öngkuuyai wömai son woroc kokoreninga. Muno son muyu nuc sonihon turongo dongyu fat imongitnung. Morömaho turongo soni ihorocgon dongyun fat kamogocmaha son muyu kiap worocgon tannitnung. Wohong nucno irot tong fup imoc imoc kiap worocho wömai toroc kiap tobuno idangma wo yanggirada moröma sinom itac. Kiap worocho sonidec idinai wömai son ambarac irot tungu sinom entang. Oro, Duicho irot soni tun guc mangitac. Yuhon irot gucnoho sonthon kombic kombic soni orin itonggong soni fasun kamuna itongitnung. Yaha, Kopotorocho‘ irot gucno idarut’ yongo kanong yuna sonu godip föb tungu öngkungga idangmaha tongga sonu Kopotorocha irot ogep kombingitnung. Duichon fatmata ogepmaho sonthon irot sonin boinnobarac morö fahun. Tuna sonthon bonip sonidec fandat fandat youp soniho kombic kombicbarac engoc. O irot sonin Kopotoroc ecec inongmuya yong moröng ap orin Kunkun Yaruho irot sonin ap dongyun öngkung kamongitacma worocgon yongitnung. O ihorocgon son manomano ambarac tongidangma, o mata ambarac yongidangma, woi Moröma noni Yesu, yuhon madecgon tongitnung. O yuhon madec wömai sonu Nandöng Kopotoroc yu ecec inongitnung. Yomot macni fanihon nongoru Oro, son owi, son muyu op soniho anggendingitnung. Kiap ihorocnoho woi Duicho yangamin angit itac. Oro, son opni, son owe soniha irot tong fup imongitnung. Son yuhon irotno dongyu moin toninga. Oro, son managumboc, son muyu mac nandöng sonihon duc sumbotbödengitnung. Morömaho wömai kiapmo ihorocnomaha ogep kombingitac. Oro, son nandöng, sontho tuya managumboc soni irotno dou kombut öngitninga. Managumboc soniho‘ non youp tungu au angit matonin’ yongo kombiningyit. Oro, son youp wabkarac, son muyu moröma sonihon mata sumboda yapmu kanontangma wo ambarac tongitnung. O son‘ amna moröma nakaha ogep kombihun’ yongo yuho yangamingon youp ogepma toctocno woi angit maec. Muno, sontho Duicha gending imongidangma worochon torocgon amna moröma soni anggendingga youpno bongono muno ogepgon tongitnung. Son yaö youp tontang-ma son muyu youp wo ambarac gacigon tarut. Duichon youp simbang tarut, amnahon youpha muno. Kombiarut, sonu Moröma nonihon youp wabkarac yongga idang. Tuna yuho mit manomano ogepma inoin kunkun fenoha arangarang yongo figocma woroc wöngnac soni kamangoc. Wohong amna youp wömuno tongidangma yu wömai worochon urago wontucmuno sogitnahing. Kopotorocho owi amna ambarac kiap tungudecgon soworengitac. Oro, son amna moröma kombiarut! Sonthon Moröma soni yu momdec itac. Worocha tongga son guroc ngocin youp wabkarac soni kiap ogepma o nongnongo tong imarut. Son muyu irot soni dönacha bogiarut. O dönac soni woi kombic kombicbaracho orin Kopotoroc ecec inongga yongitnung. O ihorocgon sontho non dönacha tongfat nengitnung. Tuya Kopotorocho fatmata ogepma yocyochon simbu fagarit nimuna nontho Duichon mata osuc öp idocma woroc owi amna eran fandat inonam. Nocu wömai fatmata ogepma wo fandat inongitatmaha tongga yi bucin itat. Sontho nocha dönac orongi yuya nocho fatmata ogepma ngo tangtango sinom owi amna fandat inam. Kopotorocho youp namo-gocma worochon toroc. Oro sontho owi amna Duic makombing tobing imongidangma yuot kondong entanganu wömai son muyu kombic kombic ogepma tanda toroc kiap nongnongogon tong indanitnung. Son bongono tong samborec toninga, muno son bongono muno tong arangarang tongga Duichon mata yong tabarut. O son mata soni yuya owi amnaho kombiuya ibip youn. O son owi amna mata urago kombic kombicho nongnongo ibanda inongitnung. Oro, Tikikasho sonot engga nochon fatmata ambarac kanong buroc tangoc. Oröc noni Tikikas, yui nakain youp kondongna. Yui Morömahon youp nongnongogon tongitac. Nocho yu foro ingoroc-noha inong muaya sonot ehangoc. Yuho wömai nonthon fat noni kanuna sonu kombinahing nonu tingting idamon. O yuho sonthon irot soni tong koing tong kamangoc. Foro worocha tongga nocho yu siaya sonot ongungoc. Oro yuot wömai Onesimus ongungoc. Yuho wömai irotno youpha boging imongo oröc noni ogepma sinom itac. Yu wömai osuc sonthon surarodecma nonot eboc. Oro, yaimaho wömai ngocin kiap öngkubocma ambarac kanongdup totahamoroc. Oro, Aristarkus, yu nocot kondong yi bucin idamot. Yuho irot ogep matano siuna sonot ongeyac. Oro Mak, yu Barnabasihon nipno, yu ihorocgon sontha sep ogep kantac. Yuha wömai son urop yongburoc mata au sogidung. Worocha wömai yuho sonot ehunai wömai son böc sonin yangada tongga ogepgon angtorengitnung. Oro, Yesu mano au Jastas, yuho ihorocgon irot ogep matano‘ sonot ongoun’ yongo kombihac. Oro, yuda nanohon toropdecma wömai amna ngorochogon nocot mom toboruchon youp kondong tongidamon. Yu wömai ogepma sinom tongfat nengidung. Oro, Epafras yui sonthon surarodecma o yui Duic Yesuhon youp amna ogepma, yuho ihorocgon irot ogep matano siuna sonot ongeyac. Yuho bongono muno‘ son Kopotorochon irot kombic kombic sogitno sinom tongo kombing tobic tobic kiapdec koing songga irot yai kombininga’ yongo sontha dönac youp orongi tongitac. Yuha wömai nocho ingoroc kantiwa: Boinno sinom, yuho wömai son Duichon suraro Kolosi taundec idangma orin Duichon suraro Laodisia orin Hierapolis taundec idangma son tongfat keckecha youp orongi sinom tongitac. Oro, Dokta noni Luk, yuha wömai nonu toup kombingida-mon. Yu woroc orin Demas yaimaho ihorocgon son sep ogep kanamoroc. Oro, sontho oröc noni Laodisia taundec idangma yu nochon irot ogep mata inarut. O ihorocgon owi Nimfa orin owi amna yuho bucin suran tongidangma yu sep ogep inarut. Oro son bapiya ngo embat bödenggai wömai son woroc siuya Laodisiahon surarodec onguna yuho embatnung. O bapiya au nocho siaya Laodisia suraro ot onggocma worocho wömai soni sogida embatnung. Son Arkipus inarut, Morömaho youp imogocma woroc tun bödehun. Noc Pol, nocu nakabut irot ogep mata madango ngo nakain obudec irim tat. Sonu nocha edet kamicyit, noc ngo yi bucingon itat. Kopotorochon banac banacnoho sondec itun. Non amna anfi Pol, Sailas, Timoti, nontho Duichon suraro Tesalonaika taundec idangma sontha bapiya ngoroc tamon. Son wömai Nandöng Kopotoroc orin Yesu Duic Moröma noni yuhon owi amnani idang. Kopotorocho sontha uroci kombingo kang banango irot soni tun guc mauna ogep idarut. Nontho bongono muno sontha kombingga Kopotoroc ecec inongidamon. Boinno sinom, sonthon kombing tobic tobic sonihon boinno urop öngkubang. O sonu nuc soni irot tong fupgon imongo youp morö tongidang. O sonu irot soni Moröma Yesu Duic yudec singmuya‘ yu urop ehantac’ yongo yuha torec iditha koing songga ididang. Worocha tongga nonu borongdeda Kopotoroc Nandöng noni‘ sontha’ yongo dönac inongidamon. Oro oröc öri, Kopotorocho sontha toup kombihac. Nontho son fatmata ogepma fandat kanogomonan bongono wocin wömai nonu duc mata noni gesöno muno mayogomon. Muno, nonu mata gesöbarac kanonaya Kunkun Yaruho irot sonidec ohongo mata noni tong koing tuna sonu boinno sinom kombigung, fatmata ogepma wo woi boinno sinom. Worocha wömai nontho kombiamon, Kopotorocho son boinno sinom soworengo inoin fat figoc. Oro, nontho son tongfat keckecha bonip sonidec ididomon. Tuna sontho itonggong kiap noni tuctugo ningmuya kombingbödeang. *** Kombingbödengga sontho itonggong kiap noni orin Morömahon kiapmo sogida tannidang. Boinno, mepmo koböcmaho sonidec ebung mahong muyu, sontho fatmata ogepma karupgon kombing tobiuya Kunkun Yaruho irot soni tong yungan tuna borongdedidung. Ihoroc tuya Duichon suraro Masedonia orin Akaia provinsdec idangma yu sonthon toroc kiap ogepma sinom soni wo angmuya kiap ihorocnogon tantantha kombiang. Oro sondec forosingga Moröma-hon fatmataho wun morögingga sa guroc danong öngbödegoc. Woi Masedonia orin Korin provinsdecgon muno, sa guroc danong wömai owi amnaho sontho Kopotoroc kombing tobing imongidangma worochon fatno kombingbödeang. Worocha wömai nontho worochon mata wönggon mayonin. Muno, nontho sonot tingting ididomonma worochon fatno wömai yu inobut yong tongöang. Sonu imanang kopotoroc dou fauya Itonggong Morömo Kopotoroc boinno yu yangam imongo yuhon yong moröng youpgon tongidangma worochon fatno wömai yu yong tongöang. O ihorocgon sonu Kopotorochon Manano mom sa imun fauna ehangocma yuha torengga ididangma worochon mata fatno yongidang. Boinno, Kopotoroc yu Manano omocdecma tun wekuna idonggoc. Idongga noni wömunodecma fuun deuna tong föhöc tuna Kopotorochon irot ecego bödegoc. Tuna nontho bongono morömadec mata youpdec öngkungga ogep itnahamon. Oro oröc ori, son soni sing kombiang, nontho sonot itmanaina youp togomonma sung matogomon. Muno non woi boinno-baracgon tongidomon. O son urop kombiang, osuc wömai Filipai nanoho non ninong saha tongo godip noni dongyu moin togung. Ihoroc tuya nontho sonot epnaya woce wömai ihorocgon owi amnaho ayam toup tong nimogung mahong Kopotoroc noni yu irot noni tong koing tong nimongo gesö nimuna nontho ayam noniha tong botocno muno fatmata ogepma sonidec yong fandadidomon. Kombiarut, nontho‘ son Yesu kombing tobing imarut’ yongo kiring kamong-idamon. Wohong nonu son mata imanang kanoc kanochahu o yapmu wömuno au toctochahu o son tonguc keckechahu ihorocnoi wömai nonu makombigomon. Muno sinom, Kopotorocho non soworeuna ogep iditnaya yu‘ youp woroc tarut’ yongo ninongmudoc. Foro worocha tongga non youp wo tongidamon. Nonu amnahon irot tanda mayongidamon. Muno sinom, Kopotorocho irot noni angsowo-rengitac. Worocha wömai nonu‘ youp noni Kopotorocho yangamingon angit itun’ yongo youp tongidamon. Sonu urop wo kombingbödeang, nontho kanong yamuc matongidomon o ihorocgon sonthon manomanoha yang irup öcöc matogomon. Kopotorocho kombihac, noc mata ngo woi boinno yat. Nonu sonthu o amna auhu yuho yong borongdet nimarut yongo youp noni wömai matongidamon. Boinno sinom, non Duichon aposelno idamon. Worocha tongga non ogep‘ sontho youp nonihon wöngnacno nimarut’ yongo kiring kamonam. Worochoi oro nontho sonot itmanaina mepmo ihorocno au makamogomon. Muno, macho managumbocni mum imongo ogepgon yangtorengidangma worochon torocgon wömai nonu kiap obingnodec sonot ididomon. Nonu sonot itmanaina sontha toup kombingidomon. Worocha tongga non Kopotorochon fatmata yong silip tong kamoc kamocha borongdetno sinom togomon. O worocgon muno, sonu oröc noni sinom öngkubungmaha non noniin itonggong noni sontha bogigomon. Oröc ori son kombiang, non sonot itmanaina kumbonghu o sepdechu youp morömagon tongidomon. Nonu nacno yamucha toup makanongmut kanidomon. Muno non wömai obu noniho youp tongo nonibut manomano noni fogididomon. Ihoroc tongo non Kopotorochon fatmata ogepma fandat kanongidomon. Oro nonu kombing tobic tobic owi amnaho yangamin youp noni tong bumbumno muno nongnongo orin kunkungon tongidomon. Worocho wömai sontho auya boinno itac. O Kopotoroc yu ihorocgon kombihac non sonot ididomonma woi oweng owengogon. Sonu kombiang, nontho son tungu tungu toroc kiap ogepmagon tong kamongidomon. Woi nandöngo mananidec tongidangma ihorocnogon woroc wömai nontho sonidec tongidomon. Tongo nonu sonthon irot soni tong koing tongidomon. O irot mep tuyai wömai nontho irot soni tana guc fadidoc. O‘ son itonggong kiap soni tobingga Kopotorochon kiapdec itongitnung’ yongo kiring kamongidomon. Kopotoroc inobuc‘ son mom toboruchon owi amna idarut’ yongo kanong wodiuna son yaguno idit sa woce itnahing. Oro, nontho Kopotorochon mata fandat kanogomonan bongono wocin wömai sonu mata wo amnahon mata simbang masogidung. Muno, son kombigung woi Kopotorochon mata yo. O boinno sinom, fatmata ogepma woi Kopotorochon mata. Mata wo wömai sonthon irot sonin youp orongi tongitac. Tuna son kombing tobic tobic owi amna sinom öngkungga idang. Worocha wömai nonu Kopotoroc ecec moröma sinom inongidamon. Nakain oröcnai, son irot soni ibandungmaha tongga sonin torop soni sinom yu worocho ayam tong kamuya mepmodec ididung. Wohong kiap ihorocno sinom wömai Kopotorochon suraro Yudia provinsdec idangma yudec ihorocgon öngkuboc. Yu wömai ihorocgon irotno ibanda Duic Yesu kombing tobing imuya yuda nano nucniho yu ayam tong imogung. Yuda nano yu worocho osuc Kopotorochon yong tuctuc amnani orin Moröm noni Yesu yu wot omom togung. Tongo mit wömai yuho non ihorocgon niruya onggomon. Tuna Kopotorocho yuha makombingitac. Yu wömai owi amna ambarachon ayami idang. Wömai yaha, nontho bumbumyi nano fatmata ogepma fandat inonaya yu itonggongon fat öngkungidang mahong Yuda nano wo yu worocha‘ muno’ yongo bongbong sing nimoc nimocha tang. Yuhon wömunonoho wo taun wet taun wet tongga ducmotac. Tuna Kopotorochon irot ececgoho yu fogitbödehac. Oro oröc ori, Yuda nanoho non toroc kiap wömuno tong nimogungmaha nontho son bongono docutnogon dongyana fadung. Godip föpha wömai nonu korungon idamon mahong irotha wömai nonu sonot itmanaina sontha toup kombingidamon. Worocha wömai nonu son wönggon kackacha uyapha dabiamon. Tongo nontho uyap forosicsicha kombigomon mahong dogu kopotho uyap foc tong nimogoc. Boinno sinom, noc Pol, nocho bongo tungugon muno bongo koböcma toroc togot mahong abe uyapna foc tongga itac. Mayain, nonu Moröma noni Yesu yuhon ebep bongonoha torengga ida borongdedidamon. Yuho engga youp nonihon irot ogep nimangoc. O youp nonihon boinno woi numari sinom? O nonu numariha sinom borongdedidamon? Woi son Tesalonaika suraro idangma sontha borongdediamon. Boinno sinom, nonu sontha yongo borongdetno sinom tongidamon. O‘ sontha’ tongga wömai Yesu Duicho non ma moröma nimangoc. Oro, nonu sontha korungon ida kombing kuruc kurucgon tongo ingoroc kombingmundomon: Nocot Sailasot Aten taun ngoce iditaya Timotiho not youn fauya sonot ongoun. Ihoroc kombingdengo‘ Timotiho kombing tobic tobic soni tong koing tongo irot soni tun fadang uhun’ yongo yu sidaya sonot eboc. Timoti yu woi oröc noni sinom idina yuot nonot Kopotorochon youp ban tongga Duichon fatmata ogepma tana morögingitac. Oro Timotiho sonot engmuna tongfat keantacanu wömai woroc, mepmoha tongga sondecma amna auho kombingbanac tongga imongdot matup. Son soni sing urop kombingbödeang, Kopotoroc yu‘ non ambarac mepmo ihorocno sumbotnahamon’ yongo osucgon kombingdegoc. O ihorocgon, nonu osuc sonot itmanaina ingoroc kanongidomon: Amnahoi non dou obukonahamon. O boinno sinom, osuc kanogomonma worochon torocgon wömai önga sondec öngkungbödehac. Oro foro worochagon tongga nocho sontha toup kombingbanac togot. Kombingbanac toup tongga itmaina‘ sonthon kombing tobic tobic soni tingting itacno worochon yongburoc mata sogiwa’ yongo Timoti siaya woroc sonot ebocma. Tuna tonguc yecyec amnaho son toup tonguc kengo sonthon kombing tobic tobic soni tun moin tuna nonthon youp noni sonidec togomonma wo boinno muno icyit. Oro, Timoti yu son doun fauya öngahem sinom wönggon nonot ehac. Engmuna sonthon fat soni ogepma sinom ninogoc. Yuho yogoc, sonthon kombing tobic tobic soni orin nucni irot imoc imoc kiap soni woi sondec ida koing sac. O sonu nontha abe maedet kamic, nontha irot ogep kombingidang. O nontho son kackacha toup kombingidamonma worochon torocgon wömai sonu non nicnicha toup kombiang. Oro oröc ori, mepmo foro ihono ihono nondec idang mahong nonu sonthon mata fat ogepmagon kombigomon. Tuna sonthon kombing tobic tobic soni orongi idkamangma mata worocho wömai irot noni tong yungan tuna non mepmo wo yungano sumboditnahamon. Boinno sinom, itonggong nonihon boinno urop eran öngkupac. Woi sonu Moröma maimu fai yudec ding fingga idangma woroc. Worocha tongga nonu Kopotoroc noni ecec moröma sinom inongidamon. Yuho tuna irot noni sontha borongdetno sinom tongidamon. Kumbongu o apmanohu non‘ engo son kana’ yongo dönac youp orongi tongidamon. Non sonot idahai wömai woroc, kombing tobic tobic soni abe manomanoha docmuhacma wo wömai nonu sakana fiuna koingo sinom engoc. Oro, Kopotoroc Nandöng noni orin Moröma noni Yesu yuho kombiunya angit idina wömai yu ogep non sonot onggongon uyap sing nimunya non sonot epnam. Nontho sontha toup kombingidamonma worochon toroc wömai Kopotorocho irot soni tong yungan tuna sonthon bonip sonidec irot imoc imoc kiapmo toup wun dehun. Tongo sonu owi amna ambaracha toup kombiantang. Tuna Kopotoroc Nandöng noni yu irot soni tong koing tuna sonu yuho yangamin tong bumbum soni muno oweng owengo sinom entang. Ihoroc idiya ongga Moröma noni Yesu Duic yu inoin kunkun amnani yangauna epnahing. Oröc ori, osucgon wömai nonu itonggong kiapmo yanoma Kopotorocho yangamin angit idangma worochon yong fasun fasun mata fandat kanogomon. O boinno, sonu worochon torocgon itongidang. Oro önga wömai nonu Moröma Yesu yuhon madec wönggon kiring kamongo ingoroc kanamon: Toroc kiap ogepma ihorocno itonggong sonidec tu morögicno sinom toun. Oro non Yesuhon duc sogida yong fasun fasun mata kanogomonma woi son urop kombingbödeang. Wömai ingoroc: Kopotorocho‘ son kunkun idarut’ yongo kombihac. Tuna son youp göra tongitninga. Son amna, son owi soniot irot tungu singga obing idithon kombic kombic sogiarut. Ihoroc tongga sonu Kopotoroc orin amnaho yangamin amna nongnongo idiya kangga kang gendinahing. Godip föb sonihon ibiboho son kangtorengga wömuno toctocha wodiicyit. Son bumbumyi nano Kopotorocha makombiima yu simbang itningyit. Sondecma amna auho oröc auhon oweno sogida göra ticha. Ihoroc tontacanu wömai yu orugoha wömuno sinom tong imontac. Non osucgon garac mata orongi ingoroc kanongdegomon, Morömaho owi amna youp göra tongidangma yu urago wömuno sinom imangoc. Kopotorocho‘ kiap betni tarut’ yongo maninong wodigoc. Muno sinom, yu‘ kunkun idarut’ yongo non ninong wodigoc. Worochai oro, amna au yu yong fasun fasun mata ngo fodiangocma yu wömai amnahon duc mafodiic, muno, yu wömai Kopotorochon duc fodiantac. Kopotoroc yu woi woroc Kunkun Yaruno kamogocma. Oro, nucno irot tong fup imoc imochon foroha wömai Kopotoroc inoho fandat kanogoc. Ihoroc tuna sontho irot imoc imoc kiap sonin suraro sonidec toup tongidang. Worocha wömai nonu worochon matano irim wönggon matonin. O boinno sinom, son Duichon owi amna ambarac Masedonia provins idangma yuha toup kombingidang. Wohong son kiap wo wönggon sakau fiuna tocgon tongo idiya moröma sinom morögihun. ‘Son ihoroc tongitnung’ yongo wönggon ngo kiring kamamonma. Oro son owi amnaho yangamin itonggong kiap obingnogon tongitnung. Ihoroc itmuya son soniin manomanohagon kombing-itnung, nuc sonihon itonggongnohon kiap yangsoworengitninga. O son tong koroc koroc toninga, muno, son obu sonidec youp tongga iditnung. Nonu mata wo osuchagon kanongdegomon. Ihoroc tongmuya wömai son yapmu auha madocmöning. O owi amna Duichon surarodec masakaufiima yuho kang gendingitnahing. Oröc ori, owi amna omong fatfatyi yudec kiap tingtingno sinom öngkuangoc, ‘worochon foro sonu tuctugo kombiarut’ yongo nontho kanong buroc tona. Owi amna Duic makombingimiima yui itonggong koinga makombing tobiing. Worocha tongga yui nucni omong faimaha uroci kombingo sa ubarago ididang. Wohong sonu‘ Duic urop ehantac’ yongo torengga idangma sonu ihoroc matongidang. Muno, nonu ingoroc kombing tobingidamon, Yesu yu omongga wönggon wekogoc. Yu ihoroc togocmaha tongga non boinno sinom kombiamon, Yesuha tongga wömai Kopotorocho Yesuhon owi amnani ihorocgon omocdecma doun wekuya inoha fogiangoc. Oro nontho mata ngo yong fasun kamontamonma woi Moröma noni ino yogocma worochon torocgon tanto ingoroc kanona: Morömaho ebep bongonodec non abe wec itnahamonma nonu wömai owi amna osuc ombungma yu osuc mafat imonin. Muno, bongono wocin wömai Kopotorocho farang muuna sum yaru morömaho mambuna Kopotorochon baro mano yongga idina Moröma noni yu mom imun fauna ohöngoc. Ohuna owi amnaho Yesu kombing tobing imongmuya ombungma yu wömai wekongga osuc fato idongga önahing. Yu osuc idongga idiya mit wömai Kopotorocho non abe guroc ngocin itongidamonma non fogida mom göragodec fuuna wocin wömai osuc uiimaot Morömaot nonot ong suran tonahamon. Tongo non Morömaot woce bongono muno ida iditnoho iditno itnahamon. Oro, sonu yongburoc mata ngo kombingga surarodec yong silip yongo kombing koing sarut. *** Muno, son soni sing urop kombingbödeang, Morömahon ebepno wömai owi amna etno idiya usem amnaho kumbong engidang ihorocno engoc. Owi amna yu yonahing, ‘önga bongono ogepma sinomdec idamon, emoc dirung maec yo.’ Yu ihoroc kombingga idiya wohogon sinom mepmo morömaho yu ambaracdec öngkuangoc. Mana bacbachon focfocho karupgon owidec öngkungidangma worochon toroc wömai mepmo worocho ehangoc. Tuna worocho wömai amna au mang yembic, muno, worocho wömai ambarac fogitdup tangoc. Worochoi oröc ori, son kumbongnodec maeng. Muno sonu urop yagunodec idiya bongono moröma worocho usem amna simbang ehunai sonu masoroc yoning. Son ambaracho kumbongu urop imu fauna yaguno orin sephon owi amnani itbödeang. Worocha non owi amna au simbang dubnintha. Muno, non dan dupdupno muno irot soroc itongitnahamon. Non urop kombiamon, dan dupdup woi kombongon o yamuc koingo nongga bumbum yocyochon woi ihorocgon kumbong. Wohong nonu kumbong urop imana fauna sep yagunohon owi amna idamon. Worocha tongga non muyu itonggong noni ogepma sinom angtorengmanaina itongitnahamon. Tongo non Kopotoroc kombing tobing imocno sinom orin nuc noni irot imocno sinom tongitnahamon. Kiap worocho wömai emoc amnaho tec kundudarang banganyu möngidangma woroc simbang entac. O ihorocgon nonu‘ Kopotorocho engo noni fogiangoc’ yongo torengo iditnahamon. Kiap worocho wömai emoc amnaho tec kutkut aindec tobic tobicyi woroc bigodec tohomu möngitacma kiap woroc simbang entac. Kombiarut, Kopotorocho‘ irot ecegonohon urago wömuno nondec öngkupun’ yongo non masoworengo figoc. Muno sinom, Moröma noni Yesu Duicha tongga Kopotorocho non itonggong koingon fat soworengdengo figoc. Yesu yu‘ nontha’ yongo omboc. Tuna non wec imahu orin omimahu non ambaracho yuot itonggong koingdec idit-nahamon. Worocha tongga son soniho nucno tongfat yeun yeun tongga irot soni tu fadang uuna irot soroc tongo iditnung. Wohong noc kombihat, kiap ihorocnoi sondec urop itbödehac. Oro oröc ori, nontho son dönac ingoroc kanona: Oröc soni auho wömai youp morö tongga suraro ogepma sinom tongfat yengidang. Son muyu amna ihorocnoma yang gendiarut. Yuho wömai Duichon madec son kangtorengidang. O yuho wömai son ogepma fasun kamongidang. Yu youp ogepma ihoroc tongidangmaha sontho yuha toup kombingmuya yang gendingitnung. Oro son suraro ambaracho irot tungu singga oröc tongga idit kiapdec iditnung. Oröc ori, nontho ingoroc kanongga kiring kamona: Son muyu owi amna koroc koroc yongga ididangma yu inong muuya youp tongitnung. O son muyu owi amna imong dot toctocyi yu tongfat yeuya botocno muno iditnung. O son muyu owi amna singoma yu tongfat yeuya koing songitnung. O son muyu owi amna ambarac kiap obingnogon indangitnung. O son muyu suraro soni ogepgon yangtorengo iditnung. Amna auho nucno toroc wömuno tong imunai wömai amna worocho urago wömuno urago iban imicha. Muno, suraro sonidec wömai bongono muno kiap obingnogon itun. O surarodecgon muno, owi amna ambaracha kiapmo obingnogon indangitnung. Son bongono muno borongdeditnung. O son bongono muno Kopotoroc dönac inongitnung. O kiapmo yaö yaöho sondec öngkuuyai son muyu Moröma soni ecec inong tongitnung. Kopotorocho‘ Duichon owi amnani ihoroc tongitnung’ yongo toup kombingitac. O son Kunkun Yaruhon ep aranggum tu omicha. O amna auho Kopotorochon yong tuctuc mata son kanoc kanocha tuya wömai son kombiu obukongiticha. Son mata orin toroc kiap ambarac yangsoworengitnung. Soworengmuya ogepma worocgon wömai kokorengitnung. O sontho mata orin kiapmo wömunoha wömai you faditnung. Oro, irot guchon Morömo Kopotoroc yu ino son doun orokuya kunkun sinom idarut. O yuho tuna irot soni o yaru soni o godip föp soni wo ambarac tong bumbumno muno oweng owengo sinom idiya Moröma noni Yesu Duic yu wönggon ehangoc. Kopotoroc kanong wodigocma yu makangyun fatning. Muno yu son ogepgon kangtorengedengoc. Oröc ori, sonu‘ nontha’ yongo dönac youp tongitnung. Son nonthon duc sogida Kopotorochon owi amnani irot ogep mata noni inongga obu yopyop tarut. Oro Morömaho yangamin nocho ingoroc kiring kampiwa, son bapiya ngo suraro ambarac embat imuya kombingitnung. Moröma noni Yesu Duic yuhon banac banacnoho sonot itun. Non amna anfi Pol, Sailas, Timoti, nontho Duichon suraro Tesalonaika taundec idangma sontha bapiya ngoroc tamon. Son wömai Nandöng noni Kopotoroc orin Moröma Yesu Duic yuhon owi amnani idang. Kopotoroc Nandöng orin Moröma Yesu Duic yu sontha uroci kombingo kang banangmunya irot soni tun guc mauna ogep idarut. Oro oröc ori, nontho‘ sontha’ yongo bongono muno Kopotorocha ecec inona. Wömai yaha, sonthon kombing tobic tobic soni koing socno sinom tacmaha. O son owi amna tungu tunguho nuc soniha toup kombingga irot imocno sinom tongidang. Boinno sinom, kiap worocho wömai osucgon sonot idoc mahong önga toup wun morögiuna mac fihac. Oro mepmo koböcmaho sondec öngkungidang. O ayam soniho son doun obukoc obukocha youp morö tang mahong sonu imong dot matongidang. Muno, son kombing tobic tobic soni kokorengga koing songga idang. Foro worocha tongga nonu Kopotorochon suraro au idangma yudec‘ sontha’ yongo yongborong mata yong tongidamon. Oro, manomano wo sondec öngkungitacma woi ingoroc nindangitac: Kopotorocho wömai owi amna nongnongogon yangsoworengitac. Wömai yaha, son önga mom toboruchon youp tongidangmaha tongga son mepmo wo yau fedidang. Wohong wöngnacno wömai sonu boinno sinom yuhon mom midim sabarac sa au feangoc. Kopotoroc yu owi amna kiap nongnongodecgon yangsoworeangoc. Worocha wömai amnaho son dou obukong-idangma yu wömai Kopotorocho urago imongo doun obukonahing. O son önga mepmodec ididangma son wömai Kopotorocho mepmo soni öcangyun muuya ogep itnahing. O songon muno non woi ihorocgon. Kiap worocho wömai Moröma noni Yesu yu momdecma eran engkuangocan bongono wocin öngkuangoc. O Yesu momdecma ehangocma woi ep aranggum morongobarac orin sum yaru gesöno orongi yuot epnahing. Engga yui owi amna Kopotoroc makombing imongidangma orin Moröma noni Yesu yuhon fatmata ogepma matanidangma yu urago wömuno iban imangoc. Tuna yu wömai Morömaho yangamin maitning o yuhon yaguno gesö mitimonobarac wo maning. Muno yui urago wömuno sogida kömbaha sinom Morömaho korungon ida obukocno sinom tongga iditnoho iditno ihorocgon idtongonahing. Boinno, bongono worocho wömai ingoroc sinom engoc. Moröma Yesu yu ehuna inoin kunkun owi amnaniho yu yong moröng imongga yuha borongdetno sinom tonahing. Woi owi amna ambarac yu kombing tobing imogungma yuho ihoroc tonahing. O owi amna woroc tumoc wömai son ihorocgon wocin itnahing. Wömai yaha, sonu osuc fatmata ogepma nontho fandat kanong-idomonma wo kombing tobigungmaha tongga. Oro nontho manomano öngkup öngkupha tangma worocha kombingmanaina sontha dönac ingoroc yong tongidamon. Kopotorocho son tongfat keuna sonu Yesuhon owi amnani sinom itmuya itonggong kiap Kopotorocho‘ sontho tarut’ yongo kombihacma worochon toroc tanto itongitnung. O Kopotorocho inoin gesö kamuna son youp yaö yaö ogepma toctocha kombiantangma woroc ogep tup. O kombing tobic tobic soniho irot soni yaö youpha tun fadang uuna tontacma son worochon torocgon tup. Oro nontho sontha ihoroc dönac yongidamon. Wömai yaha, toroc kiap nongnongo ogepma sondec idinai wömai woroc, sontha tongga Moröma noni Yesu yuhon ma moröma onoce sinom engoc. O ihorocgon Yesuha tongga wömai sonu ma moröma sogitnahing. Kopotoroc noni orin Moröma noni Yesu yuho kang banaunya manomano worocho sondec boinno öngkupun. Oro oröc ori, Moröma noni Yesu Duic yuho engmuna non feng suran tuna yuot ongonahamon. Worochon yongburoc matano wömai nontho ingoroc kanona. Sonu Morömahon ebep bongonoha karupgon kombingbanac toninga orin kombic kombic soni tong gorong toninga. Imanang amna auho wömai kanontang, ‘Non Kopotorochon yong tuctuc mata kanona, Morömahon ebep bongono moru wo urop öngkungbödegoc.’ O auho wömai kanontang, ‘Polho mata ingoroc irim togoc. Morömahon ebep bongono urop bödehac.’ Oro amna auho ihoroc kanontang mahong sonu mata ihorocnoha onggim sininga. O sontho amna au kombing imuya yuho imanang kanong yuninga. Muno sinom, kombiarut, bongono moröma worocho wömai komong maöngkuic. Muno, osuc wömai owi amna koböcma sinompho Kopotoroc ayam tong imonahing. Tuna nongoru fodic fodichon morömoho eran öngkuangoc. Amna wo wömai Kopotorocho urop‘ obukangoc’ yongo weran togoc. Amna wo yu engmuna manomano ambarac owi amnaho yong moröng imongidangma wo ayam tong imongo orin owi amnaho manomanoha yongidangma‘ woi Kopotoroc noni,’ woroc wömai yuho fohongga inoin mano onoce töangoc. Tongo yu Kopotorochon kunkun bucin öngga woce itmuna owi amna ingoroc fandat inangoc: ‘Kopotoroc, woi noc nakahogon itat.’ Noc sonot ididotan bongono wocin wömai nocho mata wo urop kanongdengidot. Son urop edet kamogungun uhun? Oro önga wömai yapmu auho nongoru fodic fodichon morömo wo angfiriuna yu eran abe maöngkuc. Yu wömai Kopotorocho bongono sing imogocan wocin eran öngkuangoc. Oro yapmu yu angfirihacma wo wömai sonu kombingbödeang. Boinno sinom, nongoru fodic fodic kiapmoho wömai urop youpno wömuno öp tongitac mahong yapmu ogepmaho wömai kiapmo wo abe angfiringo itac. Ihoroc tongga idina ongga Kopotorocho yapmu ogepma wo öcangyun muuna wömunohon uyapmo furang kaangoc. Furang kaunai oro, bongono wocinu wömai nongoru fodic fodichon morömoho eran öngkuangoc. Eran öngkuuna Moröma Yesu yu kiap mitimobarac engmuna inoin duc mönnoho nongoru fodic fodichon morömo wo wuna obukongbödeangoc. Oro dogu kopotho wömai nongoru fodic fodichon morömo yu gesö imuna ehangoc. Engmuna yui toroc kiap imanangni moröma sinom orin youp wohon wohon nanga fatfatnobarac tongga idina owi amnaho anahing. O yu wömai toroc kiap wömuno sinom ihono ihono tongmuna owi amna obukoc obukochon fat idangma yu tonguc yeuna obukongbödenahing. Yu wömai fatmata boinno makombing tobigung o yu mata worocha irotno mabogigung. Tongo yu batip mai obukogung. Oro foro worocha tongga Kopotorocho inoin gesö morömadec owi amna worochon kombic kombicno dongyun bumbum yonahing. Ihoroc tuna yui mata orin toroc kiap imanangni worochong wömai kombing tobinahing. Worocha wömai woroc, owi amna ambaracho fatmata ogepma makombing tobigungma o wömuno toctocha borongdedidungma yui ambarac wömai Kopoto-rocho matano yun bödeuna obukonahing. Oro oröc ori, Kopotorocho sontha toup kombingitac. Osuchagon sinom wömai yuho son kangsoworengo‘ batip itnahing’ yongo erangdegoc. Erangdeuna Kunkun Yaruho tong föhöc tuna sonu momphon kunkun feno öngkungga idang. Tongo son fatmata ogepma kombing tobingidang. Oro, foro worocha tongga nonu sontha kombingmanaina bongono muno Kopotoroc ecec inongidamon. Nontho fatmata ogepma son fandat kanogomonan bongono wocin yuho son kanong wodiuna son yuhon owi amnani öngkungo idang. Tongo Moröma noni Yesu Duic yuhon itonggong kiap mitimni worochon docno au wömai sonthon fat itac. Worochai oröc ori, son muyu koing songga idarut. Tongo nontho yong fasun fasun mata kanongidomonma woroc wömai sontho sogit akep tongga kokoreng-muya iditnung. Yong fasun fasun mata auma wömai nonu bapiyadec irim tongo sigomon. O au wömai nonu ducho kanogomon. Oro Nandöng noni Kopotoroc yu nontha toup kombingmuna kiapmo ogepma sinom nimogoc. Toroc kiap ogepma sinom nimuna nonu boinno sinom kombiamon, non wömai Kopotorochon fat batip idamon. Ihoroc kombingga borongdetno sinom tongo youpno gacigon tongitnahamon. Oro Kopotoroc orin Moröma noni Yesu yu irot soni tong koing tunya sonu youp nongnongoha orin mata orogomaha madöcmuning. Oro oröc ori, nocho mata madango ingoroc kantiwa: Son‘ nontha’ yongo dönac youp tarut. Ihoroc tuya wömai Morömahon fatmata ogepmano karupgon gurocno gurocno ongbödeangoc. Tuna owi amnaho wo kombingo gendiup. Soni tongidang ihorocnogon. O ihorocgon owi amna koböcmaho Yesu makombing tobing imongidang worocha tongga son muyu Kopotoroc dönac inuya yuho non amna wömunohon oburodecma öcangyun möantamon. Sontha wömai Morömaho kombing kampacmaha madongyun fatning. Muno, yuho gesö kamongo sontha gön tongga edengoc. Tuna dogu kopotho son yapmu au matong kamic. Morömaha tongga nonu sontha irot yai matongidamon. Muno, non kombiamon, sonu nontho yong fasun fasun mata kanongidomonma worochon torocgon tanto itongidangmaho itongitnahing. Moröma noni yu irot soni fasun kamuna sonu itong-gong soni Kopotorocha bogingmuya Duicho mepmo sumbodidocma worochon toroc sonu ihorocgon mepmodec koing songga iditnahing. Oröc ori, Moröma noni Yesu Duic yuhon madec wömai nonu mata orongi ingoroc kanamon: Amna au yu nontho yong fasun fasun mata noni masumbi koroc korogo ida youp au matuyai wömai woroc, sonu amna wo dou fauya yuot kondongu itninga. Son urop kombiang, nontho sonot idomonan bongono wocin wömai non komanang maididomon, muno sinom. Worocha wömai sonu nonthon toroc kiap noni tanmuya youp tongga iditnung. Nontho sonot itmanaina nacno au komongu mafogididomon. Muno, nonu nacno wo mönengdec wöngidomon. Nontho wömai‘ amna au sondecma mepmo imoninyit’ yongo kumbongu o apmanohu obu nonidec youp morö tongidomon. Boinno, nontho ogep nacno manomano obusonidec komanang fogitnam mahong nonu‘ toroc kiap ogepma sontho ningo tarut’ yongo ihoroc togomon. Nontho sonot idomonan wömai non nongoru ingoroc kanogomon: ‘Amna au yu youpno mati idai wömai yui nacno manaun.’ Worochoi oro, nonu sonthon fat soni ingoroc kombiamon: Sondecma amna auho koroc koroc yongga ididang. Yui inoin itonggongno angit sinom mayangtorengidang mahong yu amna auhon manomanohai kombingmuya yong fandada mata toup yongöang. Oro amna ihorocnoha wömai nonu Moröma Yesu Duic yuhon madec nongoru ingo inona: Yu muyu inoin itonggongno tobingga inoin obudec youp tongmuya wocinma nacno nongitnung. Oro oröcnai, son toroc kiap ogepma gacigon tongitnung. Oro amna au yu nontho yong fasun fasun mata ngo irim tamonma wo matarunai wömai woroc, sonu amna worochon itonggongno acacho ida yuot kondonggon itninga. Son ihoroc tuya wömai yu yangam fap tup. Wohong sontho yu auya yu ayam soni simbang icha. Muno, yu woi oröc soni itac. Wohai sontho‘ yu irotno ibarun’ yongo garac mata inarut. Oro irot guchon Morömo yu irot soni tun guc mauna son yapmu auha kombingbanac matoning, öngahu o bongono muno, Morömaho sonot itun. Noc Pol, nakaho irot ogep mata ngo nakain obunadec irim tat. Tuna sonu wo angmuya kombiantang, boinno, bapiya ngo Pol ino sinompho togoc yo. Nakain obu irimnahon weranna ingoroc. Moröma noni Yesu Duic yuhon banac banacnoho sonot itun. Noc Pol, noc Duic Yesu yuhon aposelno. Kopotoroc orin Duic yuho wömai‘ nocho youp woroc towa’ yongo noc soworegomoroc. Kopotorocho non wömunodecma öcangyun muuya itonggong koing nimogoc. O Duic Yesu yu engmuna non itonggong sadec ningat fongungoc. Wohai nonu yuha torec ididamon. Timoti, kombing tobic tobic notiha tongga gocu nochon manana sinom itaroc. Tongo nocho bapiya ngo gocha yongo irim tat. Kopotoroc Nandöng noni orin Duic Yesu Moröma noni, yuho gocha uroci kombingga gang banangmuna iroda tun guc mauna ogep iti. Noc Masedonia provins onggonga togotan bongono wocin wömai nocho urop‘ Efesus taun wocegon iti’ yongo kiring gamogot. Woce wömai amna au fatmata ogepma kandoc fandadidang. Ihoroc tuya goc woce itmina amna wo‘ muno’ inongo bongbong sing imiruc. O ihorocgon‘ yu bem fat orin ombu sakungnihon ma torop embat embatha tongga bongono tong samborec tongitninga’ yongo‘ muno’ iniruc. Mata boyömo ihorocnoho wömai amnahon irotno komanang sakauna mataho emoc tongidang. Wohong Kopotorochon youp wömai öngkung tangtang matic. Kopotorochon youp woi kombing tobic tobichon manomano. Kopotorocho youp namogocma worochon foro wömai‘ nuc oröcha irot imoc imoc kiap öngkupun’ yongo namogoc. Oro irot noni Kopotorocho yangamin oweng owengo entacanu o ihorocgon non irot nonin nuc noniha kombing moin moin makombininanu o ihorocgon kombing tobic tobic noni boinno entacanu wömai woroc, nontho irot noni boinno sinom nuc noniha tong fup imontamon. Wohong amna au yu kiap ihorocno urop imu fauna mata böyömohagon kombingidang. Yu wömai Kopotorochon nongoru mata owi amna yong fandat fandatha toup kombiang mahong yu ino nongoruhon foro makombiing. Yu inoha wömai etno sinom itmuya mata orongi sinom fandadidang. Non urop kombiamon, amnaho Kopotorochon nongoru nongnongo fandaantanganu wömai nongoruho owi amna ogepma sinom tongfat yengitac. O ihorocgon Kopotorocho nongoru sigocma woi‘ amna ogepmahagon’ yongo masigoc. Muno, nongoru woi amna wömunoha bongbong sicsicyi itac. Woi nongoru fodic fodic amna orin emoc toctoc amna yuha tobingo sigoc. O owi amna wömuno Kopotoroc me imongidangma yuha woi ihorocgon sicsicyi itac. O owi amna kunkun maengma orin owi amna guroc ngorochon toroc kiapgon tanidangma yuha woi ihorocgon yongo sigoc. O amna inoin mac nandöng dongyu omongidangma orin amna sopma yuha woi ihorocgon yongo sigoc. O ihorocgon, nongoru woi owi amna göra youp orin nucniot toroc kiap yangam fapfapni tongidangma yuha woi sicsicyi itac. O ihorocgon amna auho amna nucno sogito akep tongo‘ yuhon fenoho möneng namarut’ yongo kiringidangma orin imanang amna orin owi amna yong koing matano gumanidangma yuha wömai nongoruho‘ muno’ yongitac. O ihorocgon owi amna ambarac kombing tobic tobic nonihon foro nongnongo wo tu gendöng tongidangma yuha wömai Kopotorocho‘ nongoruho yu tobihun’ yongo nongoru sing imogoc. Nonu mata yong fandadidamonma worocho wömai fatmata ogepma oröc tong imongo imongtoc tongitac. Fatmata ogepma wo wömai Kopotorocho nakain obunadec sing namogoc. Tuna worocho wömai Kopotorochon itonggong wairurubarac nindangitac. Boinno, yong moröng noni ambarac Kopotorocgon yong imongitnahamon. Moröma noni Duic Yesu yu inoin youphon gesö namogoc. Worocha tongga nocho ecec moröma inongitat. O yuho nocha ingoroc kombigoc: Noc irotna yuhon youpha bogingitat. Tongo yuho noc inoin youpha nanong mudoc. Boinno, osuc wömai nocho yuhon mano yong moin moin yong tongidot. O nocho amna ingingo sinom ida Duichon suraro ayam tong imongidot. Wohong bongono wocin wömai nocho abe etno ida Duic makombing tobing imogot. Worocha tongga Kopotorocho nocha uroci kombingga nangbanauna nocho yuhon amna öngkubot. Boinno, Kopotorocho Moröma nonihon banac banacno irotnan koriuna nocdec ducmotno sinom togoc. Tongo yuho noc nang banauna Duic Yesuhon madec irot imoc imoc kiap orin kombing tobic tobic kiap namogoc. Yesu Duic yu wömuno toctoc owi amna itonggong tun öngkung imoc imocha gurodec ohogoc. Mata wo woi boinno sinom non ambarac sogit akep tona. O wömuno toctochon morömo woi noc naka itat. Wohong Duic Yesu yu inoin toroc kiap obingo sinom owi amna tong indac indacha kombigoc. Foro worocha tongga yuho noc wömuno toctoc amna moinno sinom itatma nocha uroci kombingmuna nang banagoc. Yesu yu wömai‘ owi amna auho kiap nocdec öngku-bocma angitnung’ yongo togoc. Tuna owi amnaho wo angmuya Yesu kombing tobing imonggahai wömai yu itonggong koing sogiup. Boinno sinom, itonggong Morömo woi Kopotoroc yu tungugon itac. Nonu yu mangidamon mahong yu wömai iditnoho iditno edengoc. Yuhagon wömai nonu yong moröng imongitnahamon, öngahu o mithu o bongono muno, woi boinno. Timoti nakain manana sinom, nocho yong fasun fasun mata ngo gantatma woi Kopotorochon amna auho gocha yong tuctuc mata yogungma worochon toroc ganot. Goc mata woroc sumbentarocanu wömai gocu Duichon emoc ogepma angitgon tongga kombing tobic tobica kokorengga magapgap yiroc. O gochon iroda Kopotorocho yangamin eran itmuna oweng owengo itun. Amna auho tong bumbum tongo öp siuya irotno Kopotorocho yangamin bet fauna kombing tobic tobicno obukogoc. Top girango gigo koroc öngga obukongidangma worochon toroc. Amna yai Himeneus orin Aleksander yu ihorocgon togomoroc. Ihoroc tunya nocho‘ yu Kopotoroc wönggon inong saha totimorocha’ yongo dogu kopothon oburodec fohong yugot. Wocin ida mepmo aun feuna irotno ibararun. Oro nocho yapmu moröma ingoroc gantiwa. Goc muyu Duichon suraro kiring imiya yu owi amna ambaracha dönac youp tongo iditnung. Woi dogu kopothon gesöno tohongga‘ Kopotorocho owi amna tongfat yehun’ yongo dönac yarut. O manomano ambaracha ecec inongitnung. Yu muyu gavmantha orin surarohon dugo ambaracha‘ Kopotoroc yu tongfat yehun’ yongo dönac youp tongitnung. Ihoroc tuya yu non angit ningtoreuya non ambaracho irot gucdec ogep iditnahamon. Tongo non Kopotorochon toroc kiap ogepma tanmanaina ogepma iditnahamon. Dönac yocyoc kiapmo ihorocnoho wömai Kopotoroc, itonggong koing tun öngung nimoc nimoc amna noni, yuho yangamin angit sinom itac. Fatmata ogepma woi itonggongon mata boinno itac. Worocha tongga Kopotorocho‘ owi amna ambarac fatmata ogepma kombinung’ yongo itonggong koing imoc imocha kombihac. Boinno sinom, Kopotoroc yu tunguhogon itac. O yuot guroc amnaot amna bonipma tungugon itacma woi Yesu Duic, amna worocgon. Yu inoin itonggongno owi amna ambarac dogu kopothon oburodecma wöcwöcha imun fadoc. Bongono wocin wömai Kopotorocho ingoroc nindagoc, yu owi amnani inoha fogit fogitha kombingitac. Tongo Kopotorocho‘ noc yuhon duc orin aposel itiwa’ yongo soworeng namuna nocho bumbumyi nanonot ongga kombing tobic tobic kiap tungu boinno itacma wo yong fandat inong tongitat. Noc boinno yat, imanang mayot. Oro amnaha wömai nocho ingoroc kombihat. Amna suraro böcsa danong idangma yu muyu oburo tuu fadauna dönac youp tongitnung. Woi irot kombutot tongga nucnoha mataho emoc tongga muno, yu muyu Kopotorocho yangamin kunkun ida dönac youp tongitnung. Oro owiha wömai nocu ingoroc kombihat: Owi yu tec tohomumöcno ogepma fohongyu möngitnung. Wohong yui möneng moröma monda tec boru wöngnacno önggöngyi wöc wöcno woi angit maic. O yu önggöngyi tongmuya bigo sakemo imong echon echon tongo goreng wöngnacno önggöngyi orin golho bigodec tongfat itninga. Wohong owi Duichon ma sogit sogityi yu muyu toroc kiap ogepma tongitnung. Kiap ihorocnoho wömai yuhon tong fatfatno ogepma edengoc. O ihorocgon owi yu inoha kombiuya ohuna öpgon iditnung. Tongo‘ Kopotorochon mata tuctugo kombina’ yongo kombic kombic youp tongitnung. Owi auho suraro fatmata ogepma yong silip toctocha wömai nocho‘ muno sinom’ yat. O owi auho amna au moröm tong imontacma wömai angit maec. Muno, owiho öpgon ito amnaho unennegon iditnung. Wömai yaha, Kopotoroc yu Adam osuc tobingmuna, Iv wömai mit tobigoc. O ihorocgon dogu kopot yu wömai osuc Iv tonguc yeuna Ivho matano sumboda Kopotorochon nongoru yembodoc. Adampho wömai mit togoc. Worochoi oro, owi yu kombing tobic tobicno sogit akep tonggai o nucni irot tong fup tong imoc imoc tonggai o yu Kopotorocho yangamin kunkun itmuna inoha kombiuya ohonggongyi idinai wömai woroc, Kopotorocho yu wönggon tong fogiuna managumboc bacbachon uyapdec itonggong koing sogitnahing. Timoti, nocho mata boinno au ingoroc gantiwa: Amna auho pasto youp toctocha kombiantacanu wömai woroc, yuho youp moröma ogepma sinom sogit sogitha yac. Oro pasto yu suraroho yangamin tong bumbumno muno amna nongnongo sinom edengac. O Pasto yu owino tungugon tong siun. O kombic kombicno wömai orongi itun. O yu godibhon ibibo angitgon angtorengo edengac. O toroc kiapmono ogepgon itun. O kuin wömai yuho ogepgon yangtorengo edengac. O fandat fandat youpno wömai tuctugo tongo edengac. O yu wain yamuc koböcma nango bumbum yicha. O yu amna obingno ida emoc orin yong osutu tongiticha. O irotno mönengdec ding fingiticha. O yu muyu inoin feno angitgon yangtorengo edengac. Ihoroc tuna managumbocniho yu anggendingmuya matano sumboto itongitnung. Wömai yaha, amna auho inoin feno angit mayangtoreicma wömai yu Kopotorochon suraro tingtingno sinom yangtoreangoc? Woi yu angit mayangtoreic. O amna au öngahemgon irotno ibanda kombing tobic tobicno abe singo itacma yu suraro yangtorec torec youp ticha. Yu youp moröma sogito inoin mano onoce tuicyit. Yu ihoroc tontacmaha wömai Kopotorocho yuhon matano yun bödeuna urago wömuno imangoc. Woi yuho dogu kopot imogocma worochon toroc. Oro pastohon ma wömai owi amna Duichon surarodec ma sakau ficficyi yuho yangamin ihorocgon ogep itun. Ihoroc maicanu wömai yu tong bumbum au tuna dogu kopotho tonguc yeuna möantac. Oro worochon torocgon wömai suraro tongfat yecyec amna yu owi amnaho yangamin amna ogepma idiya suraroho yu yang gendingitnung. Yu mata nongnongogon yongo mata yaitniu yongitninga. O yu wain yamuc obmugon nongitnung. O ihorocgon yuho amna au tonguc yengo möneng inoha woding tongoninga. Muno, yuhon irot tong bumbumno muno Kopotorocho yangamin eran itun. Tongo yu kombing tobic tobichon foro moröma Kopotorocho tun öngkung nimogocma wo sogit akep tongo kokorengitnung. Suraroho osuc yuhon youpnohon toroc kiapmo toroc tong imongo angsiuya ogep inai wömai yuho suraro tongfat yecyec youp kömbaha tongitnahing. Oro suraro tongfat yecyec amnahon oweni yu ihorocgon owi amnaho yangamin ogepma idiya suraroho yang gendingitnung. Yu mata metec yongitninga. O yu ihorocgon wain yamuc koböc naninga. O youpno manomano nongnongogon tongitnung. Suraro tongfat yecyec amnaho owi tungutnigon yong fingitnung. Tongo inoin owi wabkarac orin youp manomanono ogepgon yangtorengitnung. Suraro tongfat yecyec amna auho youpno ogepgon tunai wömai yuho suraroho yangamin ma moröma ogepma sinom sogiangoc. Tuna yu Yesu Duic kombing tobing imongitacmahon foro owi amna orongigon yong fandat inangoc. Timoti, nocho urop gocot engga gacgacha kombihat mahong nocho osuc yong fasun fasun mata ngo siaya gocot ongontac. Tuna mepmo auho noc sogiuna noc gocot karupgon maehayai wömai gocu mata ngo embatmina tuctugo kombiantaroc, Kopotorochon fenoho kiapmo yanomahong tanitnung. Kopotorochon feno yu woi itonggong Morömo yuhon owi amna torop. Tongo yu woi mata boinnohon forodongno itmuna fatmata ogepma imongtoc tongitac. Mayain, kombing tobic tobic nonihon foro woi moröma sinom. Kopotorocho ingoroc nindagoc: Duic yu amna sinom nonot eran öngkuboc. Tuna Kunkun Yaruho‘ yu amna nongnongo itac’ yongo youpno tong koing togoc. Tuna sum yaruho yu agung. Tuna yuhon fatmata ogepma guroc danong fandat tonggongyi itac. Tuna guroc amnaho yu kombing tobing imogung. Tuna Kopotorocho yu inoin yaguno idit sadec yangat tögoc. Kunkun Yaruho ingoroc yong tangtang yac: Bongono madango wocin wömai owi amna au yu kombing tobic tobicno imu fauna dogu boyömohon imanang mata tannahing. Dogu wömunoho wömai mata boyömo ihono ihono fandat inuya yu woroc sumbotnahing. Dogu kopothon imanang mata wömai imanang amna auho duc-decma surarodec ongungoc. Imanang amna worochon kombic kombicno woi dogu kopothon werano sogidocmaha obukong-bödengitac. Amna ihorocnoho wömai‘ owi amna oimna toninga’ yongo muno inongidang. O ihorocgon yu nacnohon gendic tongo owi amna inongidang, son nacno ihono ihono nongitninga. Wohong Kopotorocho nacno ambarac‘ owi amnaho ecec nanongo naarut’ yongo dongyun öngkubung. Tuna kombing tobic tobic owi amna uyap boinno kombiangma yuho wömai nacno ambarac nongidang. Non urop kombiamon, manomano ambarac Kopotorocho dongyun öngku-bungma woi ogepmagon. Worocha non wo yanaya yapmu wömuno simbang itninga. Muno, non worocha Kopotoroc ecec inongo nongitnahamon. Kopotorocho mata yuna manomano ambarac öngkubungmaha orin dönac noniha tongga wömai manomano ambarac Kopotorocho yangamin angit itac. Oro Timoti, goc mata ngo ganotma surarodec oröcai yong fasun imontarocanu wömai gocu Duic Yesuhon youp amna ogepma edengoroc. Ihoroc tongmina gocu kombing tobic tobichon uyap boinnodecgon ongontaroc. Goc osucgon kiap ihorocnogon tanidoroc. Mata fat boyömo orin bem fatha wömai me imongga onggim sirocha. Wohong‘ Kopotorochon toroc kiap ogepma gakain itonggongadec eran öngkupun’ yongo worochon tong koing toctoc youp tongidiruc. Godip föp noni tong yungan toctochon youp wömai tongidamon mahong youp ihorocnoho obmukusucgon tongfat nengitac. Wohong itonggong noni Kopotorocho yangamin tong ogep toctochon youp worocho wömai manomano ambaracha ogepma sinom tongfat nengitac. Woi itonggong non önga idamonma worocha tongfat nengitac o ihorocgon itonggong koing mit sogitnahamonma worocha ihorocgon tongfat nengitac. Mata ngo woi boinno sinom. Worocha owi amna ambaracho mata wo kombingga worochon toroc itongitnung. Kopotoroc itonggong Morömo, yu owi amna ambarac wömuno-decma öcangyun muuya itonggong koing imoc imocha kombihac. O non kombing tobic tobic owi amna nonu itonggong ogepma wo boinno sinom sogitnahamon. Worocha tongga nonu Kopotorochon youp orongi sinom tongidamon. Tongo non‘ Yesu urop ehantac’ yongo yuha torec ididamon. Goc muyu mata wo suraro fasun imongo‘ yuho tarut’ yongo kiring imongidiruc. Goc abe amna berac itaroc mahong amna auho gango kombiuya goc amna orogoma muno yo, ihoroc kombininga. Worocha tongga gakain duc mataya o itonggong kiapa o nucai irot imoc imoc kiapa o kombing tobic tobic kiapa o sacsago idit kiapa woi ambarac ogepmagon suraro tong indaiya yu gang gendingga gakain toroc kiapgon tannahing. O gocho suraro Kopotorochon mata embat imongo worochon foro inong tangtang tongga o fatmata ogepma yong silip tong imongga idiya naka wömai ehangot. Oro, surarohon dugoho suran tongo oburo bicadec out tohogungan bongono wocin wömai amna auho gocha yongo Kopotorochon yong tuctuc mata au yuna Kopotorocho fatmata fandat inoc inochon guram gesö gamogoc. Tuna goc guram wo youp imongidiruc. Edet gamicha. Goc youp wo ambarac gacigon tongidiruc. Goc iroda youpha boging impi. Ihoroc tontarocanu wömai gakain toroc kiap managumboc simbang maic. Muno, amna orogoma simbang entac. Tuna owi amna ambaracho gauya goc amna ogepma sinom edengoroc. Goc gaka woho, gaka acacho itongoi. Gakain itonggong kiap woi nongnongo itun. O goc kombing tobic tobic nonihon foro suraro yong fasun inongitarocma woi nongnongogon inongidiruc. Goc kiap ihorocno sogito akep toi, imi faicha. Gocho ihoroc tontarocanu wömai gocho owi amna gakain mata sumbodi-dangma yu ogepmagon yangtoreia son ambaracho itonggong koing au feangoc. Goc amna basi inong fadirocha. Muno, gocho yu yangmina gakain nandöngai simbang idiya mata unimno inongo mepmono tobing imongidiruc. O amna beracma gocho yaiya yu oröcai simbang idiya worochon toroc tong imongidiruc. O owi basi yu ihorocgon gakain macai simbang yangidiruc. O owi berac yu gakain nadai simbang yangidiruc mahong yang irup uirocha, muno gochon kiapa oweng owengogon itun. Oro, owi kapi au inogon sinom, tongfat yecno muno idinai wömai woroc, goc owi ihorocnoma tongfat yengidiruc. Wohong owi kapi au yuhon weni manani o obigi örani idanganu wömai worochogon macno angtorengitnung. Toroc kiap ihorocno woi kombing tobic tobic nonihon foro sinom itac. Worocha weni manani obigi örani yu muyu inoin feno yangtorecno sinom tongitnung. Ihoroc tontanganu wömai yuho mac nandöng obi öra wöngnac urago ogepma imontang. Toroc kiap ihorocnoho wömai Kopotorocho yangamin ogepma sinom iditac. Oro owi kapi au tongfat yecno muno uroci sinom entacanu wömai woroc, yu Kopotoroc kombing tobing imongo yuhon tongfat yecnoha torec entac. Kumbonghu o sep bongonodechu bongono muno yu‘ Kopotorocho tongfat nehun’ yongo dönac youp tongo entac. Wohong owi kapi au godibohon ibibogon tarantacma yu wömai abe wec itacan urop Kopotorocho yangamin omomyi simbang entac. Oro Timoti, yong fasun fasun mata ngo ganotma gocho owi amnadec yong fasuri. Fasuriya yu toroc kiap ogepma ihorocnogon tuya amna auho yuha kombing moin moin matoning. Wohong amna au yu inoin mac nandöng o inoin nogot docnoni angit mayangtoreicma yu wömai kombing tobic tobic nonihon toroc matic. Bumbumyi nano yu inoin feno angit yangtorengidang. Worocha wömai yuhon toroc kiapmoho kombing tobic tobic amna ihorocnohon toroc kiapmo anggiraantac. Oro owi kapi kiap au wömai surarohon ma toropdec sihi, wömai ingoroc: Owi kapi urop basi detdetyi birucno 60hon toroc idangma, o opno tungugon tong sigungma o suraroho kombiuya yu toroc kiap ogepma tongidang. Noc wömai toroc kiap ogepma ingorocnoha yat: Inoin managumbocni ogepgon yangtorec torec kiap o amna korungonma ehuya oröc tong imongo nacno tong song imoc imoc kiap, o Kopotorochon suraro manomanoha mongorec tong imoc imoc kiap, o owi amna mepmodec idiya tongfat yecyec kiap, o nucni tong ogep tong imoc imocha irotno bogic bogic kiap. Oro, owi kapi ihorocnomaho wömai mano toropdec sakai fihun. Wohong owi kapi birucno koböc maengma yuhon ma wömai ma toropdec siirocha. Yu abe berac idangmaha tongga wönggon opno yong ficficha irotno fadang uuna Duichon youp imu faantac. Ihoroc tongo yu osuc‘ Duichon youpgon tona’ yongo yong koing yogungma wo gumaruya turongo yudec entac. O ihorocgon, owi auhon opno omuna wömai au yu forosingga tong koroc koroc tongmuya böc danong kubing tohongidang. O ihorocgon au yui duc yamuc tongo mata metec yongidang. O auho wömai yapmu au forono makom-bingma worochon mata yong fandadidang. Worochai oro nocho ingoroc kombihat, owi kapi abe beracbum ididangma yu wönggon opno yong fingo managumboc fogito böcno yangtorengitnung. Ihoroc tuyai wömai ayam noniho Duichon suraroha mata metec yocyocno maic. Boinno, owi kapi berac au yui urop dogu kopot tantantha ibaru fadoc. Oro, kombing tobic tobic owi au yuhon fenodec owi kapi au idinai wömai owi worocho yu yangtorehun. Ihoroc tuya wömai suraroho yu angtorec torecha kombiuya mameptic. Tongo suraroho wömai owi kapi tongfat yecno muno uroci sinom idangma yuhong yang-torengitnahing. Oro amna dugo au youpno angitgon tongidangma yu wömai suraroho yang gendingga wöngnacno angitgon imongitnung. O amna dugo fandat fandat youp orin suraro mata yong silip tong imoc imoc youp orongi tongidangma yu wömai suraroho gending imocno sinom tongmuya wöngnacno worochon toroc moröma imongitnung. Kopotorochon bapiyaho worocha mata ingoroc yac: “Bot bulmakauho gochon youp tunai dugo akep tia nacno möp icha.” O mata au ingoroc itac: “Youp amna au wömai youpnohon wöngnacno sogihun.” Oro amna auho surarohon dugoha mata metec au yun öngkuuna wömai goc mata worocha onggim siirocha. Worochoi oro amna yaihu anfihu mata wo imongtoc tuyai wömai mata wo koing sontac. Koing suna amna dugo wo suraroho yangamin eran idina sontho yu tobingitnung. Tuna dugo au idangma kiapmo woroc ango botong-itnahing. Timoti, nocho Kopotoroc orin Duic Yesu orin sum yaru yuho yangamin ingoroc kiring gampiwa: Yong fasun fasun mata noc ganongitatma wo nong nongogon sumbodidiruc. O goc oröc banac banac tirocha. Muno goc muyu owi amna ambarac toroc kiap tungugon tong imongidiruc. O gocho amna au karupgon obura bigodec out tohongo youphon guram sing imirocha. Amna worocho mit youpdec ongmuna turongo tun öngkuuna turongo worocho gocdec icyit. Gocu gakain itonggonga angsoworengo Kopotorocho yangmin sacsago oweng owengo itongidiruc. Timoti, goc obukoc koböcma tongitaroc. Worocha tongga goc yamuc sumogon nongidirocha. Muno, wain obmugon yamucot mongurac tongo naantarocma wömai worocho modiba tongfat geantac orin obukoc yitno tun bödeangoc. Oro, amna auhon turongonoho wömai eran ida amna dugo sing imuna mata youpdec osuc ididang. Wohong amna auhon wömuno wömai öp idina menan engtengga mit eran öngkupnahing. O worochon torocgon wömai toroc kiap ogepma auho eran idang. O toroc kiap ogepma abe öp idangma yu wömai mit eran öngkung-bödenahing. Oro amna ambaracho amna auhon youp wabkarac ididangma yu muyu morömo gending imongo youpno angitgon tongitnung. Ihoroc tuya wömai amna auho Kopotorochon manoha orin yong fasun fasun mata nonu yongidamonma worocha yong samborec mata mayic. O youp wabkarac auhon morömano yu ihorocgon Duicha kombing tobing imongitacanu wömai youp wabkaracho yu anggendicno sinom tongedengoc. Wömai yaha, yui Duichon madec yan oröc simbang entamorocmaha. Ihoroc tongo yu youpno ogepma sinom tongitnung. Yu ingoroc kombiicha, yu woi oröcnagon worocha noc yuhon mata ogep fodiantat. Muno sinom, yu muyu‘ morömaho youpnahon boinno ogepma sogiun’ yongo irotno tong fup tong imongitnung. Oro Timoti, goc yong fasun fasun mata nocho ganongitatma worocho wömai suraro inongo‘ ihoroc tarut’ yongo kiring imiruc. Oro Moröma noni Yesu Duic yu yong fasun fasun mata nongnongogon ninongidoc. Tuna amna auho yuhon matano imun fauna kombing tobic tobic nonihon foro tong gendöng tuna suraro kandöc fasunidang. Oro amna ihorocno wömai yapmu au tuctugo makombiing. Wohong inoha wömai yui kombingidang non amna orogoma sinom idamon yo. Amna ihorocnoho wömai mataho nucno yanggiraun toctoc orin yong osut taptapha toup kombingidang. Wohong kiap ihorocnoho wömai suraro tun mointongga amnahon irodin toroc kiap ingorocno dongyun öngkungidang: Nucni yanggiraun yanggiraun kiap o mataho emoc toctoc kiap inong moin moin toroc kiap o kombing bunbun kiap ihorocno wömai öngkungidang. Amna worochon irot kombic kombicno wömai gendöngni sinom. Yui bongono muno yong osutgon tongöang. O Kopotorochon mata boinno wömai yuot maec. Yu kombic kombic ogepmaha docmöang. Yu wömai kombingidang kombing tobic tobic woi möneng au fetfethon uyap. Boinno sinom, kombing tobic tobichon uyapdecu wömai nonu yapmu orogoma sinom sogitnaya worocho ogepma sinom tongfat neun. Woi irot guc orin irot ogepdec idit kiap. Mac noniho noni bauya nontho yoctec noni muno gurocdec ngocin öngkubomon. O worochon torocgon non yapmu au fogida guroc ngo maimana faic. Worochoi oro, nonu nacno orin tec nap noni toroc nonidec itnimangma wömai nonu worocha kombinaya angit edengac. Owi amna möneng yoctec koböcma fogit fogitha kombingidangma yu wömai dogu kopotho tonguc imontac. Tuna yu toroc kiap bumbumyi o wömuno tongmuya yoctec möneng manomanono ambarac gorong onguya o yu ino obukongbödenahing. Woi gagacho arap fogididangma worochon toroc wömai owi amna ihorocnoho obukocno sinom tonahing. Irot mönengdec ding fing akep toctoc kiapmo worocho woi manomano wömunohon forono sinom itac. Amna au yu wömai‘ möneng koböcma fogitna’ yongo kombingidang. Ihoroc tongo kombic kombic worocho yu inong wodiuna kombing tobic tobicno imu asan muuna mepmo morö yudec öngkungidang. Timoti, gocu Kopotorochon amna itaroc. Worocha tongga goc manomano wömuno ihorocno me imongo ibari fauna Kopotorochon toroc kiap ogepma fogit akep tongidiruc. Nocho wömai toroc kiap ingorocnoha yat: Kopotorocho yangamin nongnongo idit toroc kiap orin kombing tobic tobic kiap o nucno irot tong fup imoc imoc kiap o youp ogepmaha kiringga karup maimu fatfat toroc kiap o nucno toroc kiap obingno imoc imoc kiap. Gocu kiap ihorocno tongga kombing tobic tobichon gasungdec domdomgon sinom ongga irot ogeba itonggong koing sogiruc. Wömai yaha, gocho owi amna koböcmaho yangamin gakain kombing tobic tobicahon foro yong taborocan bongono wocin wömai Kopotorocho‘ goc itonggong koing sogihi’ yongo ganong wodigoc. Oro Kopotoroc Itonggong Morömo orin Duic Yesu yuho yangamin wömai nocho‘ ingoroc tongidiruc’ yongo kiring gampiwa: Kopotorocho youp gamogocma wo wömai gocho sogit akep tongo tong kandöc kandöcno muno nongnongogon tongo idiya ongga Moröma noni Duic Yesu yu wönggon ehangoc. Yesu yu ihorocgon koing songga itmuna Pontius Pailatho yangamin fatmata ogepma yong taboc. *** Oro Yesu yu wömai Kopotorocho bongono yongo sigocan wocin wönggon ehangoc. Kopotoroc yu tungugon Moröma itac, yu ino tunguhogon manomano yangtorengitac, yu manomano ambaracnohon kingno orin amna moröma ambarac idangmahon amna morömano itac. Yu tunguhagon wömai nonu yong moröng imongidamon. Yu tunguho wömai iditno itmuna mamic. O yuhon idit sadec yaguno wairurubaracma urang möngga itacan woce wömai amna auho ambehecgon mangic. O amna auho yu acacno wömai maidocmaho maec. Gesö ambarac yuotgon idina nontho yugon ang-gendingga yong moröng imongitnahamon, öngahu o mithu, bongono muno. Woi boinno. Oro, owi amna önga guroc ngocin itmuya möneng yoctecno koböcma idimangma yu wömai gocho ingoroc inong tobingidiruc: Yu önggöngyi tongga‘ owi amna au yangiratna’ yongo kombininga. Muno sinom, yu muyu Kopotoroc kombing tobing imongitnung, inoin yoctec mönengha muno. Möneng yoctecnoho wömai ambarac bisong ongonahing. Wohong Kopotoroc yu wömai non manomano ambarac angitgon nimongitac. Tuna nonu worocha borongdeditnahamon. Oro owi amna au yu wömai möneng koböcma idimang. Gocho yu nongoru ingoroc imiruc: Yu mönenggon munohong toroc kiap ogepma woroc wömai ihorocgon koböcma tongitnung. Yu gipmo itninga. Muno yuho manomano koböcma amna uroci silip tong imongitnung. Yuho ihoroc tuya wömai woroc, yu itonggong mithon manomano orogoma feng suran tonahing. Tuna worocho wömai ogepma sinom tongfat yeuna yu itonggong boinno sogitnahing. Timoti, gaka woho, acacho itongoi. Kopotorocho youp gamogocma wo nongnongogon tongidiruc. Tongo mata ihono ihono Kopotorocho irodinma muno, worocha onggim sirocha. Amna auho wömai fatmata ogepma ayam tong imongo mata kandöc yongidang. Tuna auho yuhon mataha onggim singga ingoroc yongidang: Woi kombic kombic moröma au yo. Wohong yu wömai kombing tobic tobicno urop imu fadoc. Tuna gocho amna ihorocnoma me imongo yuot korungon itongidiruc.\p Kopotorochon banac banacno gocot itun. *** Noc Pol, noc Duic Yesu yuhon aposelno. Kopotorocho‘ noc aposel youp woroc towa’ yongo soworegoc. Tuna nocho itonggong koinghon mata owi amna yong fandat inongitat. Itonggong koing wo wömai osuc Kopotorocho non Duic Yesu yuhon madec nimoc nimocha godingmun fadoc. Timoti nochon manana sinom, nocho bapiya ngo‘ gocha’ yongo irim tat. Kopotoroc Nandöng noni orin Duic Yesu Moröma noni, yuho gocha uroci kombingo gang banango iroda tun guc mauna ogep iti. Oro Timoti, nochon ombu sakungnai yu wömai irotnoho Kopotorocha bogingmuya yuho yangamin eran ito youpno tongidung. O nocho wömai Kopotorochon youp kiap ihorocnodecgon tongitat. Ihoroc tongo kumbongu o sepdechu noc gocha kombingmaina dönac youp tongitat. Noc gocot idotan bongono wocin goc dara yamugo ohogoc. Tuna noc worocha kombingmaina gochon yangampha sörec sörec namuya wönggon goc gacgacha toup kombihat. Tongo noc wönggon borongdeam. Nocu gochon kombing tobic tobicaha kombingitat. Gochon öbia Lois orin maca Yunis yuhon kombing tobic tobicno koingo sinom idimogoc. Worocha nocu boinno sinom kombihat, gocdec wömai kombing tobic tobic ihorocnogon iditac. Foro worocha tongga gocho youphon guram Kopotorocho gamogocma woroc ti koing soun. Noni ep busonaya aranggum öngitacma worochon toroc tongidiruc. Youp guram wo wömai nocho obunaho bicadec out tohoya gocdec ohogoc. Kopotorocho Kunkun Yaru nimogocma woi tong botoc botochon munohong koing socsochon orin irot tong fup imoc imochon orin noniin itonggong angit angtorec torechon Yaru nimogoc. Worochai oro, gocu Moröma nonihon fatmata owi amna inoc inocha yangam fapfap tirocha. O ihorocgon nocho yi bucin itatmaha gocu wo kombingga nocha yangam fapfap tirocha. Nocho yibucin itatma wömai noc Duichon youp tongitatmaha tongga itat. O gocu ihorocgon fatmata ogepma yocyochon youp tongmina worochon focfocno kombingga imong dotu tirocha. Kopotorocho wömai youp woroc toctochon gesö gamontac. Yuho wömai itonggong koing tun öngkung nimogoc. Tongo‘ non inoin kunkun feno itna’ yongo ninong wodigoc. Woi nontho toroc kiap ogepma au togomonmaha ihoroc matogoc. Muno yuho inoin kombic kombic torop sigocma wo tanmuna nontha uroci kombingga ning banagoc. Osucgon sinom sa guroc abe maidungan bongono wocin wömai yu urop inoin yong torop singdengga‘ nontho Duic Yesuhon youpha yuhon owi amna itna’ yongo non batip ning banagoc. Wohong öngahemgon wömai itonggong koing tun öngkung nimoc nimoc amna noni Duic Yesu, yu eran öngkuuna nonu Kopotorochon banac banacnohon foro tuc tugo kombiamon. Yesuhon youpha tongga omochon gesöno tohong-bödegoc. Tuna nonu fatmata ogepma kombiamonmaha tongga non itonggong koingon foro tangtango sinom kombingga itonggong koing sogitnam. Oro fatmata ogepma worochon aposel orin yong tuctuc amna orin fandat fandat amna wömai Kopotorocho‘ nocho itiwa’ yongo youp namogoc. O yu youp woroc namogocmaha tongga wömai woroc: nocho mepmo ngo önga sumbotöhat. Worochoi oro, nocho worocha yangam fapfapu matongitat. Muno, nocho boinno sinom kombihat, nocu Yesuhon amna itat yo. O Yesu yu ogep youp namogocma wo angtoreuna ogep idina ongga bongono morö ehangoc. Oro Timoti, nocho mata ganongitatma woi yong fasun fasun mata orogoma. Worocha goc mata wo kokorengga sindan tongga owi amna fandat inongidiruc. O iroda wömai Duic Yesu yu tong fup impi. O yuhagon wömai kombing tobing impi. O fatmata ogepma Kopoto-rocho‘ gocho angtoreiruc’ yongo gamogocma wo ogepma sinom angtorengidiruc. Kunkun Yaru gocdec iditacma yuho wömai tongfat geantac. Goc urop kombiharoc, Esia provinsdecma owi amna ambarac yu noc nagmu fatdup tang. O amna yai Figelus orin Hermogenes yu ihorocgon noc nangmun fadot. Oro Kopotorocho amna Onesiforus orin yuhon feno ambarac guram tong impun. Wömai yaha, Onesiforusho ogepma sinom tongfat nengo irotna tong yungan tong namongidoc. Nocho yi bucin idotma wömai yu worocha yangam fapfap matogoc. Muno yu Röm taun engmuna‘ Pol awa’ yongo nocha yabi yabi youp morö tongo naunfedoc. O goc wo urop kombiharoc. Nocho Efesus taun idotan bongono wocin wömai Onesiforusho noc manomanoha ogepma sinom tongfat nengidoc. Worocha wömai Moröma noniho yu yang banauna mata youp toctoc bongono morömadec batip itun. Timoti nakain manana, Duic Yesu yu gang banango ogepma sinom tongfat gegoc. Worocha gocu yuhon youp orongi tongidiruc. Oro, nocho wömai kombing tobic tobic nonihon foro amna koböcma inong fasunedeya gocho matana woroc kombing-idoroc. Tongo gocho yong fasun fasun mata woroc wönggon amna orogoma au fandat inongidiruc. Tuna yuho ogep mata woroc wönggon amna au fandat inongitnahing. Timoti, gocot nonot Yesu Duichon youp ban tongga worochon mepmo kondonggon sumboditnahamon. Gocu Duichon tawa amna ogepma iti. Tawa amna yu wömai Ofisaho yangamin‘ amna orogoma itna’ yongo emoc youp orongigon tongidang. Yu youp auha makombingidang. Muno yui irotno youp tungu worochagon bogingidang. O ihorocgon amnaho domdom ongo gasung tongidangma, yu wömai gasunghon nongoru tanidang. O yu wo matanidangma wömai woroc, yui irot ogep masogitning. O ihorocgon, amna auho öro youp moröma togocma yu wömai worochon nacno osuc fogito naantac. Oro nocho mata ngo gantatma goc muyu worochon kombic kombic youp tongidiruc. Tuna Morömaho iroda tun yungan tuna worochon foro tuctugo sinom kombiantaroc. Gocu bongono muno Devithon morogono Yesu Duic yuha kombingidiruc. Kopotorocho yu omocdecma tun idonggoc. Tuna worochon fatmata ogepma sinom wömai nocho fandaditat. Nocho fatmata ogepma wo yong fandaditatmaha tongga nocu mepmo yaa fedidang. Tuna amnaho noc sogida yi bucin tohong nungmuya sendec akep togung. Worochoi oro, Kopotorochon fatmata ogepma sendec akep toctocno wömai maec. Muno sinom worocho wömai böcsa danong ongbödehun. Worocha wömai nocho mepmo manomano ambarac sumbotmaina Duichon youp tocgon tongöhat. Nocho ihoroc toya owi amna Kopotorocho inoha soworecgocma yui ambarac fatmata ogepma kombing tobinahing. Tuna Duic Yesuho yu itonggong koing tun öngkung imangoc. Öngkung imuna yuho Kopotorochon yaguno itonggong sadec iditnoho iditno itong tongonahing. Oro mata orongi ngo woi boinno sinom: “Nonu yuot kondong ombomonanu wömai woroc, non yuot itonggong koing sogitnahamon. O nonu mepmo sumbotmanaina magapgap yoninanu wömai woroc, non ihorocgon yuot mom sa guroc tong moröm tonahamon. O nontho yu me imontamonanu wömai woroc, yuho non ihorocgon me nimontac. O non yu tan tantha yong koing yogomonma wo guma-rantamonanu wömai woroc, yui yong koing mata yogocma wo magumaric. Muno, yu ino mata yogocma worochon torocgon tanda tangoc.” Oro Timoti, gocho suraro mata wo ti fusi dihun. O gocu Kopotorocho yangamin suraro garac mata ingoroc inongidiruc: Yuho yong moröng imoc imochontha mataha yong osuditninga. Kiap ihorocnoho wömai suraro matongfat yeic. Muno, yong osut mata ihorocnoho wömai owi amna onggim siantangma yu dongyun obukonahing. Oro, gocu wömai youp orongi tongga idiya Kopotorocho gango kombiuna goc youp amna ogepma entaroc. O gocu Kopotorochon mata boinno suraro nongnongogon inong tongontarocanu wömai goc yapmu auha yangam fapfap matiroc. Oro gocho mata boyömo idangma woha onggim siirocha. Mata ihorocnoho wömai Kopotorocho kombic kombicno muno. Worocha wömai mata ihorocnoho owi amna wodiuna yu Kopotorochon korungon itnahing. Mata ihorocnoho wömai obukoc yitno simbang owi amna koböcma fogiuna obukontang. Amna yai Himeneus orin Filetus yu wömai mata boyömo ihorocno yongidamoroc. Amna yaima wo yu urop fatmata boinnohon uyap imun fadoc. Yu wömai mata imanang ingoroc fandat inongidamoroc: Duichon owi amna yu urop ambarac kumkumonma idongdegung. Worocha wömai nonu mit wönggon maidongonin. Yui imanang mata ihoroc yong fandad-idamorocmaha tongga owi amna auhon kombing tobic tobicno dongyun obukogung. Wohong Kopotoroc yu inoin surarohon forodongno tong koing tong imongo woroc koroc mata ingoroc irim togoc: “Morömaho wömai inoin owi amna kombingbödehac.” O mata au ingoroc: “Owi amna Morömahon mano yong tangidangma yu muyu toroc kiap wömuno ambaracha me siarut.” Oro mata tepmo au wömai ingoroc: Böc auho irotnon wömai waga feret kiap ihono ihono ididang. Au wömai goldechu o silwadechu tobic tobicyi ididang. O au wömai epdechu o gurocdec tobic tobicyi ididang. Auma wömai amnaho yangamin ogepma sinom idiya yu youp morömagon imongidang. O au wömai waga komanangno idiya youp komanangnogon imongidang. Oro amna auho toroc kiap wömuno imun fauna Kopotorocho yangamin oweng owengo idinai wömai woroc, yu feret goldec tobic tobicyi simbang ogepma sinom idina Morömahon youp toctocha arang arang yongga entac. Tuna Kopotorocho yuhon oburodec youp ogepma morömagon tontac. Timoti, gocho amna berachon ibibo ambarac yoi fatdup tongga ibari fauna toroc kiap ogepma sogit akep toi. Gocot orin owi amna oweng owengo son ambarac kiap ingoroc tongitnung: nongnongo idit kiap o kombing tobic tobichon kiap o nucno irot imoc imochon toroc kiap o irot gucdec idithon toroc kiap. Kiap ihorocno wömai owi amna‘ Kopotorocho tongfat nehun’ yongo kombingidangma yu ambaracho ihoroc tongitnung. Oro, amna auho wömai kombic kombic boyömo fogit tongmuya yong osut mata bumbumyi sinom yongidang. Gocu yuot ongga onggim siirocha. Gocu urop kombingbödeharoc, mata ihorocnoho wömai yong ayam ayam kiap dou öngkungidang. Wohong Morömahon youp amnaho wömai yong ayam ayam kiapmo youn faditnung. Yuho wömai owi amna ambarac kiap obingno imongedengac. O yuho wömai surarodec fandat fandat youp toctochon foro ogepmagon kombihun. O yu irot ecego karup kombiicha. Oro amna auho yu ayam tong imuyai wömai yuho mata urago unimno imongo uyap ogepma indahun. Tuna Kopotorocho ogep ayamo wo tongfat yengo irotno tun tumuna fatmata ogepma kombing tuctuc tup. Tongo yui dogu kopothon yi böc imu fauna orung ip. Dogu kopotho wömai fatmata ogepmahon ayami fogit akep tongo‘ inoin kombic kombicgon tararut’ yongo yidec feditac. Kombihi, sa gurochon bödec bödec bongono wömai wömuno sinom idina mepmo moröma sinompho owi amnadec öngkuangoc. Bongono wocin wömai owi amna inohagon kombing-itnahing. O irotno wömai yuho mönengdecgon ding fing akep tongitnahing. O yu‘ inoin manogon onoce itun’ yongo nucno wo yanggiraun yanggiraun tongo itnahing. Tongo nucni inong saha tongo itnahing. O macni fanihon matano fodinahing. Tongo yui yapmu ogepmaha tongga ecec mayoning. O yui Kopotoroc magending imoning. Muno yui gurochon manomanohagon kombinahing. Tongo yui nucni irot imoc imoc kiap imu faangoc. O yui nucnihon turongo kokorengga maimu faic. O yui mata metec koböcma yonahing. O yui godibohon ibibo angit mangtorening. O yui nucniha uroci makombii dongitnahing. O yui toroc kiap ogepmaha ayam tong imonahing. O yu inoin nucni fongo ayamphon oburodec finahing. O yu amna auhon mata makombining. O yui inoha kombiuya non amna moröma yo. O yui gurochon ibibogon tannahing mahong Kopotorocha wömai makombining. O godibohagon wömai yui Kopotorochon amna simbang itnahing mahong Kopotorochon gesö wömai yudec maec. Oro Timoti, gocho amna ihorocnoma yang botongga korungon idiruc. Amna kiapmo ihorocnoho wömai uyap yabingmuya owi kombing soworec soworecno muno yuho bucin öngga unac mata inuya owi wo yuhon mata kombingga worochon torocgon tangoc. Owi ihorocno wömai wömunohon ibiboho yu yangtorengo koreuna wömuno tongidang. Tuna turongo koböcma yudec ididang. Yu wömai bongono muno kombic kombic wego sogit sogitha toup kombing-idang mahong Kopotorochon mata boinno wömai makombining. Owi amna ihorocnoho wömai söcsong tobic amna Jannes orin Jambreshon toroc kiap tannidang. Amna yaimaho wömai osuc Möse ayam tong imogomoroc. Tuna imanang amna wo yui Kopotorochon mata boinno ayam tong imongidang. Yuhon kombic kombicno wömai obukocno sinom togoc. Yuhon kombing tobic tobicno woi yapmu boyömo. Wo-rochoi oro yui bongono ubarago ihoroc matoning. Muno, yuhon tong bumbumno wömai owi amna ambaracho yangamin eran öngkung-muna bödeangoc. Amna yai Jannes orin Jambres kiap yudec öngku-bocma worocho sinom wömai yudec engoc. Oro gocu wömai osuc nocot itmina nakain toroc kiapna kombingbödeharoc. Woi nocho yong fasun fasun mata owi amnadec fandaditatma orin nakain itonggong toroc kiapna orin nakain itonggongnahon foro wo goc kombingbödeharoc. O ihorocgon nakain kombing tobic tobic kiapna orin irot obingna orin irot imoc imoc kiapna wo ambarac gocu kombingbödeharoc. O gocu kombiharoc, mepmo koböcmaho nocdec öngkungitac mahong nocho youpna tong gapgapno muno tocgon tongitat. O ihorocgon, amnaho noc tu mointuna focfoc kombingidotma wo kombiharoc. O Antiok, Aikoniam o Listra, taun woce kiapmo yaönomaho nocdec öngkubungma woi goc ambarac kombingbödeharoc. Amnaho noc nodung mahong noc magapgap yogot. Muno, Moröma noniho noc mepmo ambaracdecma öcangyun muuho ogep itat. Boinno sinom, owi amna ambaracho irotno Yesu Duicdec singmuya Kopotorochon toroc kiapgon tantantha kombiantangma yu wömai ayamiho wömuno tong imong tongonahing. Ihoroc tong imongmuya amna wömuno orin fandat fandat amna imanangni yuho irodin wömai wömunoho toup mac fingga idina nucni tonguc yeuya o dogu kopotho wömai yu ino inong tonguc yeangoc. Worochoi oro, gocu wömai yong fasun fasun mata osuc sogi-dorocma worochong sogit akep tongga iti. Nocot amna auot mata wo fandat ganogomonma goc woi non kombing nimparoc. Worocha goc kombiharoc, mata wo woi boinno sinom. Gocho abe obugu itmina forosingga Kopotorochon bapiyadec kombic kombic ogepma sogit tongidoroc. Kopotorochon bapiya worocho wömai tongfat geuna goc Duic Yesu orongi kombing tobing imontaroc. Tuna Kopotorocho itonggong koing gamangoc. Boinno sinom, mata ambarac Kopoto-rochon bapiyadec idangma woi Kopotorocho amnahon irotnon masang tong imuna irim togung. Mata worocho wömai suraro fasurantac. O ihorocgon owi amna kombic kombicno gendöngni yu tobiantac. O ihorocgon itonggong noni angit maidinai wömai mata worocho non tong nongnong tong nimontac. O mata worocho wömai Kopotorochon uyap nongnongo non nindaantac. Mata wo youpno ihoroc tongitacmaha tongga Kopotorochon owi amna yu manomano youp ogepma toctochon arangarang yongga entang. Oro Timoti, Kopotoroc orin Yesu Duicho yangamin nocho ingoroc kiring gampiwa: Goc fatmata ogepma owi amna inong tongoi. Yesu Duic yu wömai owi amna wec idangmahu o omimahu yuhon itonggongno yangsoworengmuna matano yun bödeangoc. O yu urop engmuna inoin mom midim sabarac sano guroc ngocin tun öngkuuna Moröm tangoc. Worocha goc bongono ogepmadechu woha bongono wömunodechu bongono muno fatmata ogepma owi amnadec silip tong imoc imocha tong arangarang tongo itongidiruc. Ihoroc tongo irotno sakaiya yu irotno ibararut. O gocu itonggongnohon inong tobiiya kombiarut. O gocu yu tongfat yeiya irot guc kombiarut. Gocho youp ihorocno tocgon tongga ida karupgon imi faicha. Muno goc owi amna kiap obingno indangga mata orogoma fandat inongidiruc. *** Kombihi, mit wömai owi amna kombing tobic tobichon fasun mata nongnongo worocha koroc koroc imangoc. Yui inoin ibibo tanmuya‘ fat fodibogon kombina’ yongo fandat fandat amna mata boyömo yuot feng suran tonahing. Wömai yaha, amna wo wömai yuhon ibibohon toroc fasun imonahing. Ihoroc tongo yu onggimoho fatmata ogepmaha wönggon masining. Muno yui ibaru fauna bem fat boyömo worocgon kombinahing. Ihoroc tongo gakain kombic kombica tong gorong tong gamoningyit. Gocho bongono muno kombing tangtang tongo mepmodec imong dot tirocha. Muno gocu focfoc woroc sumbodidiruc. Tongo fatmata ogepma owi amna yong fandat youp tongidiruc. Ihoroc tongo Kopotorocho youp gamogocma worochong tong tobicno sinom tongidiruc. Timoti, nochon itonggongna urop bödeangoc. Nochon nogotnaho wömai Kopotorochon öret simbang koring möangoc, woi wain yamuc tobingo Kopotorocha ecec fingidang iho. Nocho urop guroc ngo ima faangoc. Nocho urop itonggongon gasung morömadec domdomgon sinom onggot. Ongga noc urop taunnodec öngkupat. Tongo nocu kombing tobic tobicna kokorengga maima fadoc. Worocha wömai woroc, Kopotorocho urop irot ogepna‘ nocha’ yongo tong arangarang tongo sigoc. Tuna Morömaho irot ogep wo mata yun bödec bödec bongono morömadec noc namangoc. O nakagon muno, owi amna ambarac‘ Moröma noni karupgon epun’ yongo yuha torengga ididangma yu ambarac irot ogep wo sogitnahing. Irot ogep wo wömai woroc: Kopotorocho yu‘ nakain owi amna nongnongo’ inangoc. Oro bego au öngkung gamuna goc karupgon nocot ehiruc. Kombihi, Demas yu guroc ngorochon toroc kiapha toup kombing-muna noc nangmun faunto Tesalonaika taun woce onggoc. O Kresens yui Galesia provinsdec woce onggoc. O Taitus yui Dalmesia distrik woce onggoc. Luk yu tunguhogon wömai nocot ngocin itac. Worocha goc Mak aaya gakaot kondonggon epdimoruc. Mak wömai noc youpha ogepma sinom tongfat nengitac. Nocho Tikikus urop siaya Efesus taun woce onggoc. Goc nocot ebepai, Troas taun ongmina nochon sum tec ubarago amna Kapus yuho bucin tong sigotma orin nakain bapiya au woroc fogitmina fehiruc. Kombihi, bapiya arap godibodec tobic tobicyi wo fogida fehiruc, edet gamicha. Amna au mano Aleksander, yu manomano aiandecma tobingitac, yu worocho wömai toroc kiap moinno sinom tong namogoc. Mit wömai Morömaho wömuno togocmahon urago imangoc. Goc ihorocgon amna worocha acacho itongoi. Yu wömai fatmata ogepma nonu fandadidamonma wo ayam toup tong imogoc. Oro, nocho osuchagon mata youpdec idotma wömai amna auho noc mataha matongfat negoc. Muno, ambaracho noc nangmu fauna nakagon idot. ‘Kopotorocho yuhon tong bumbumno wo imun fat impun’ yongo nocho dönac inogot. Amnaho wömai noc nangmurat tongidang mahong Moröma yu inobuc noc imongtoc tongo koing socsoc namuna nocho bumbumyi nano woce idungma yu fatmata ogepma tuctugo sinom inoya yu ambarac kombigung. Tuna Kopoto-rocho noc tongfat neuna mata yun bödec bödec amnaho noc nang banauna‘ Laiöntho notun’ yongo mayogoc. Toroc ihorocnodecgon wömai Morömaho noc bongono muno tongfat neuna wömunodecma öcangyun muuna noc nangato mom midim sabarac sadec tonguna idit koingdec edengot. Tongo nocho yuhon magon yong moröngo engot. Woi boinno. Goc nochon sep ogepna oimna Prisila orin Akwila inti. O ihorocgon Onesiforus orin yuho bucin ididangma sep ogep iniruc. Amna Erastus yui Korin taun wocin itac. Tuna Trofimus yui obukoc tuna nocho yu Miletus taun ima fauna ebot. Goc bego au angmina karupgon nocot ehiruc. Bongono tong samborec tongo idiya komöc sum bongonoho engmuna gochon uyap sohicyit. Amna ngo, Yubulus, Pudens, Linus o Klodias orin oröc noni suraro ambaracho sep ogepno gocot siang. Morömaho gocot itun. O Kopotorochon banac banacno son amba-racot itun. Noc Pol, noc Kopotorochon youp amna o Yesu Duic yuhon aposelno itat. Yu worocho noc nanong muuna engmaina nocho Kopotorochon owi amnani inoha soworec soworecyi yuhon kombing tobic tobicno tong koing tongitat. ‘Yu muyu mata boinnohon kombic kombic sogida Kopotorochon toroc kiap ogepma tanitnung’ yongo youp wo tongitat. Kopotorochon owi amnani yu boinno sinom ingoroc kombiarut: Itonggong koing woi yuhon fat itac. Kombic kombic ihorocnoho woi kombing tobic tobic nonihon forodongno sinom idina nonu worocha borongdetmanaina‘ boinno öngkupun’ yongo torengga ididamon. Osucgon sinom wömai Kopotorocho itonggong koing nimoc nimocha mata godingmun fadoc. O yu wömai imanang mayongitac. Muno sinom, Kopotorocho non wömunodecma öcangyun muuya itonggong koing nimogoc. Tongo yu ino bongono yong sigocan wocin fatmata ogepma nakain obunadec sing namuna nocho worochon foro owi amna eran sinom fandat inongitat. Oro Taitus, nocho bapiya ngoroc‘ gocha’ yongo irim tat. Nothon kombing tobic tobic noti woi tungugon, worocha gocu nakain manana sinom itaroc. Kopotoroc Nandöng noni orin Duic Yesu itonggong koing tun öngkup öngkup amna noni yu gakaha uroci kombingga gang banango iroda tun guc mauna ogep iti. Oro, not Krit sa muropmodec suraro fasun fasun youp kondonggon forosigomot mahong youp docno au abe itac. Worocha wömai nocho‘ goc youp noti ti bödehun’ yongo Krit sa muropmo woce tohong gugot. O ihorocgon nocho youp mata ingoroc gamogot: Goc böcsa danong ongmina Yesuhon surarohon amna dugo doi öngkuuya‘ youp tarut’ yongo guram fing imiruc. Surarohon dugo yuhon itonggong toroc kiapmo wömai suraroho yangamin tong bumbumno muno ogepgon iditnung. O yu owi tungugon yong fingitnung. O yuhon wabkaracni wömai Yesu Duic kombing tobing imongo macni fani önggöngyi matong imi dugo sumbotgon tongo itongitnung. Ihoroc itongitnahinganu wömai owi amna auho managumbocniha mata mene mayoning. Boinno sinom, Kopotoroc yu inoin youp Pastoho oburodec imogoc. Worocha tongga yu amna nongnongo sinom tong bumbumno muno itongitnung. Yuho wömai‘ nochogon ma morö sogiwa’ yongo kombininga. O irot ececgo karupgon kombininga. O ihorocgon wain yamuc koböcma nongitninga. O emoc tongitninga. O ihorocgon yu kombic kombicno mönengdecgon singitninga. Pasto yu wömai toroc kiap ogpema ingoroc tongitnung: Kuin amnaho ino bucin ehuyai wömai yu ep nacno manomanoha ogepgon yangtorengitnung. O yu toroc kiap ogepmahagon kombingitnung. O yu inoin godibhon ibibo ogepgon angtorengitnung. O yu suraroho yangamin eran itmuya itonggong kiap nongnongogon indanitnung. O yu youpha karupgon koroc koroc imoninga. Ihoroc tongo yui fatmata ogepma mongurac toninga. Muno sinom yu woroc osuc fandat iniima worochon torocgon sogit akep tongo imu fatninga. Fatmata wo woi boinno sinom imanang muno. Oro yu toroc kiap nongnongo ihorocgon tanmuyai wömai woroc, yuho ogep suraro yong fasun fasun mata orogoma imuya yuhon kombing tobic tobicno koing songga engoc. O ihorocgon yuho ogep amna fatmata ogepmaha ayam tong imongidangma yu inong tobingitnung. Boinno sinom, Krit sa muropmodec wömai amna koböcmaho fatmata ogepmahon uyap nongnongo matanidang. Yu owi amna inong yamuc tongo imanang inong yungidang. Amna Yuda nanohon toropdecma Duichon surarodec sakau fiima yu koböcmaho wömai kiap ihorocno tongidang. Yu wömai Yesuhon fatmata ogepma ibaruya kandoc onguna owi amna fandadidang. Kandoc fandat inuya feno auhon kombic kombicno dou obukongidang. Toroc wontucmuno wo wömai yui komanang matongidang. Muno, yui‘ owi amnahon mönengno fogitna’ yongo wömai tongidang. Worocha wömai gocho toroc kiap ihorocno yang banairocha. Gocho yuhon dugo foc tia öpgon itnung. Osuc Krit nanohon kombic kombic amna auho inoha kombingmuna ingoroc yogoc, ‘Krit nano yu imanang matagon yongidang. Yui bot dunggit simbang wömuno ingingo sinom. Yui nacno yamuchagon kombingmuya koroc koroc yongo ididang.’ Oro mata wo yogocma woi boinno sinom. Worocha tongga gocho yuhon imanang mata tohongga mata okene orongi sinom inongo inong tobiiruc. Ihoroc tiai wömai yu kombing tobic tobichon foro tuctugo kombiup. Tuctugo kombiantanganu wömai woroc, yui Yuda nanohon bem fatha onggim wönggon masining. O ihorocgon yui fatmata ogepmahon ayamphon gendic wönggon masumbotning. Boinno sinom, owi amna Kopotorocho yangamin eran idangma yu wömai nacnohu o yamuchu o manomano auhahu gendicno muno ididang. Tuna Kopotorocho yuhon irotno tun guc maantac. Worochoi oro torop au yuho Yesuha makombing tobing imii Kopotorocho yangamin gendöngni idang. Tongo yu wömai nacnohu o yamuchu o manomano auha gendic nongoru fingmuya yapmu au irot gucnobarac matoning. Muno, yuhon irot kombic kombicnoho obökuna yu Kopotorocho yangamin betni idang. Dugoho wömai ingoroc yongidang: ‘Non Kopotorochon amna idamon yö’ mahong yuhon toroc kiapmo wömai ingoroc nindangitac: Yui urop Kopotoroc me imogung. Amna torop ihorocno wömai möcmögo simbang idang. O yui fatmata ogepma guman guman amna idang. Tongo yu ogep yapmu ogepma au matongidang. Oro Taitus, gocu wömai kombing tobic tobic nonihon foro nongnongo orin boinnogon suraro yong fasun imongidiruc. Amna basi wömai nongoru ingoroc iniruc: Yu yamuc koing toup nongga bumbum yongitninga. O yu toroc kiap ogepmagon tuya suraroho gending imonahing. O yu godibohon ibibo orin irotnohon kombut wömai angit yangtorengitnung. O kombing tobic tobicno wömai koingo itun. O yu oröc toctochon toroc kiapmo dou öngkung-itnung. O yu youp ogepmaha kiringga karup imu faicha. Oro owi basi wömai nongoru ingoroc iniruc: Itonggongno wömai toroc kiap ogepmagon tanitnung, owi amna nongnongohon toroc. O yuho nucniha mata metec yongitninga. O ihorocgon wain yamucho yuhon kombic kombic angtoreicha. Muno yuho owi beracmadec toroc kiap ogepmaha yong fandat fandat youp tongitnung. Ihoroc tuyai wömai owi beracmaho opni managumbocni irot imongmuya ogepma sinom yangtorengitnahing. O yu inoin ibibo wömai angit yangtoreuya Kopotorocho yangamin sacsago oweng owengo iditnahing. O inoin böcno ganang manomano angitgon yangtorengitnahing. O toroc kiap obingnodecgon iditnung. O opniha gending imongitnung. Oro yuho toroc kiap ihoroc tuyai wömai woroc, owi amna auho Kopotorochon fatmataha mata wontucmuno mayoning. Oro Taitus, goc amna beracma irotno doi fadang uuya yu ihorocgon itonggongno tobingga ibibono angitgon yangtorengitnung. Manomano ambaracha wömai gocu amna berac toroc kiap ogepma indaya yu gangga gocho tarocma worocgon tanda tonahing. O gocho yong fandat fandat mata inongitarocma wömai forobarac orin boinnogon yongidiruc. Irot yaiot o imanangot yirocha. O gakain itonggongaho wömai mata inontarocma wo tong imongtoc toun. Ihoroc tiai wömai gochon mata koingo idina ayamaiho matayahon gesöno tohoc tohocno wömai maic. Muno, ayamaihon matano forono muno engocmaha tongga yui yangam fapfap tonahing. Oro gocho youp wabkarac nongoru ingoroc iniruc: Yu morömanohon unennegon iditnung. Morömanohon unenne itmuya youpno manomano ambarac ogepgon tongga idiya morömaniho yu yauya youp wabkarac ogepma sinom iditnung. O ihorocgon yuho morömaniha mata wömuno öke iban imongitninga. O ihorocgon yu morömanihon yoctecno manomano usem tongitninga. Muno yu morömanihon manomano yang gendingga ogepma sinom yang-torengitnung. Ihoroc tongga idiya wömai woroc, morömani yu Kopotoroc ihorocgon anggendingga yuhon fatmata ogepma kombing tobiantang. Kopotoroc yu non wömunodecma öcangyun muuya itonggong koing nimongitac. Oro Taitus, gocho manomano ganotma wo ambarac tongidiruc. Wömai yaha, Kopotorocho nontha uroci kombingmuna ningbanango itonggong koing nimuna batip idamon. Oro, banac banac kiap worocho wömai owi amna ambaracdec eran öngkung tangtang togoc. Tuna nonu Kopotorochon banac banacno wo angmanaina irot noni Kopotoroc imongmanaina guroc ngorochon ibibo ambarac dongyana fauya‘ muno’ yongidamon. Tongo nonu guroc ngorochon owi amnaho yangamin itonggong noni ogepmagon angtorengga Kopotorochon toroc kiap ogepma worocgon tanitnahamon. Ihoroc itongmanaina borongdengo‘ Duic urop ehantac’ yongo yuha torengga itongitnahamon. Duic yu wömai yaguno gesönobarac ehangoc. Yu woi Kopotoroc Moröma noni. O yu wömai non wömunodecma öcangyun muuya itonggong koing nimoc nimoc amna noni itac. Yu wömai inoin itonggongno‘ nontha’ yongo bogingo omboc. Worocha tongga yu wömuno noni ambarac dongyun fauya nonu oweng owengo sinom öngkungmanaina yuhon feno sinom idamon. Tongo non toroc kiap ogepmagon toctocha toup kombingidamon. Oro Taitus, gocu mata worocgon suraro fasun imongidiruc. O ihorocgon owi amnahon irot tong koing tongidiruc. O amna auho tong bumbum au tunai wömai gocho yu inong tobihi. Kombihi, gocu Yesu Duichon youp amna sinom itaroc. Worocha wömai goc amna au angbanaiya yuho gocha yong möpmöp yoninga. Gocho owi amna ingoroc iniruc: Yu amna dugo orin gavmanthon une ito yuhon dugo sumboto itongitnung. Ihoroc tongo yu bongono muno youp ogepma toctocha tong arangarang tongo iditnung. O yu amna auha mata meteu yongitninga. Muno yu obing itmuya owi amna auhon mepmoha kombingmuya toroc kiap ogepmagon owi amna ambarac imongiditnung. Osuc wömai nonu ihorocgon amna bumbumyi idomon. Tongo nonu Kopotorochon matahu o amna auhon matahu fodingidomon. Tuna wömuno wohon wohon ibiboho non fogit akep tongo imanang ninong yucyuc tuna Kopotorochon uyap matanidomon. Tongo non wömai nip oröc noniha irot moin moin o ececgo kombingidomon. O oröc oröc kiapdec maididomon, muno oröc auho non ayam tongnimuya wömai nontho karupgon oröc noniha urago ayam tong imongidomon. Oro nonu kiap wömuno ihorocnodec itongidomon mahong Kopotoroc irot basi sinom. Worocha tongga yu nontha uroci kombingo yangam nimongo non wömunodecma öcangyun muuya itonggong koing nimogoc. Itonggong koing nimogocma woi nontho kiap nongnongo tongidamonmaha muno. Wohong yu nontha uroci kombingo ning banagocmaha worocha wömai yu tong sac tong nimuna non yuhon weni manani öngkubomon. O Kunkun Yaruho wömai itonggong wego nimogoc. Yesu Duic itonggong Moröm noni yuhon youpha tongga Kopotorocho Kunkun Yaruhon gesö moröma sinom irot nonin koring nimogoc. Worocha wömai woroc, nonu Kopotorochon kunkun feno öngkubomon. Woi yuho non ning banagocmaha worocha sinom ihoroc öngkubomon. Tongo non mom toboruchon owi amna itmanaina‘ itonggong koing ana feangoc’ yongo borongdeda worocha torengga ididamon. Oro, mata wo woi moröma orin boinno sinom itac. Worocha wömai gocho mata wo orongi sinom owi amna Kopotoroc kombing tobing imongidangma yu fandat iniruc. Ihoroc tia yu mata wo kombingmuya irotno toroc kiap ogepma toctocha boginahing. Toroc kiap worocotmaho wömai non ambarac ogepma sinom tongfat neangoc. Kombihi, gocho ombu sakungon ma toropha woha nongoruha amna bumbumyiot mataha emoc tongo yong osut tongitninga. Mata ihorocnoho wömai komanang sinom yongidang. Tuna worochon boinno ogepmai maöngkuic. Oro amna auho gendöngni ongga suraro tong ficfuc tontacma wömai gocho yuot ongga inong tobiiruc. Ihoroc tia yuho gochon mata makombiunai wömai wönggon bongo yai inong tobiantaroc. Oro ihoroc tia yu wönggon makombiunai wömai gocho yu imi fauna kömbaha me imiruc. Kombihi, amna ihorocnoho wömai boinno sinom uyap ogepma urop imun fauna gendöng ongbödegoc. Woroc tuna inoin turongonoho ino mata youpdec tohong yuuna urago wömuno aun feangoc. Oro Taitus, nocho Artemashu woha Tikikushu inong muaya gocot wocin ehangoc. Ehuna wömai woroc, gocho bego au öngkung gamuna wömai sot karupgon nocot taun Nikopolis ngocin eptimoruc. Noc komöc sum bongonodec wömai woce engot. O ihorocgon gocho amna yai Apolos orin Senas yu uyap onggonghon manomanoha tongfat yengga yangtoreiruc. Yu yapmu auha docmödimorocyit. Amna Senas yu woi loia youp tongitac. Yesuhon owi amnani yu nucni tongfat yecyechon foro abe tuctugo makombi ididang. Worocha tongga gocho ingoroc fandat iniruc: Yesuhon suraro komong itningyit. Muno yu muyu youp tongga manomano ogepma dou öngkupnung. Ihoroc tuya wömai woroc, yu ogep ino o owi amna au tongfat yenahing. Oro, nat oröc noni nocot idangma yu ambaracho duc suran tongo‘ irot ogep matano gocot ongoun’ yongo kombiang. Gocho irot ogep mata wo owi amna Yesu kombing tobing imongidangma orin nontha toup kombingidangma woroc inti.\p Kopotorochon banac banacno son ambaracot itun. Noc Pol, nocho Duic Yesuha tongga ngo yi bucin itat. Oro nocot oröc noni Timoti, notho bapiya ngo irim tongo sidaya goc Filemon youp kondong nucnoti orin oröc noti gocot ongeyac. O ihorocgon owi amna gocho bucin suran tongidangma orin nat nodi Apia orin Arkipus yu ambaracha bapiya ngo sidaya ongeyac. Arkipus yu emoc amna simbang Duichon youp orongi sinom tongitac. Kopotoroc Nandöng noni, orin Yesu Duic, yuho kang banaunya irot gucno sonot itun. Filemon, nocho gochon fat ingoroc kombingitat: Goc Moröm noni Yesu yuha toup sinom kombing tobing imongitaroc. O gocu Kopotorochon owi amna irot tong fup imongitaroc. Worocha tongga nocu dönac yongo gakain toroc kiap ogepmaha kombingmaina Kopotoroc ecec moröma sinom inongitat. *** Nocu wömai dönac ingoroc yongitat: Nontho gocot kondong itmanaina kombing tobic tobic nonihon matano inun ganun tongo Duichon manomano ogepma fogitdegomonma woroc kombicno sinom tonahamon. Oröcna, gocho Kopotorochon owi amna irot boging imongitaroc. Tongo nocho kiap worochon fatno kombingmaina borongdeda gocha irot ogep moröma sinom kombihat. Boinno, gochon toroc kiap ogepmaho tuna kunkun owi amnaho gesö wego sogitmuya irotno borongdetno sinom tang. Worochai oro, yapmu tungu au wömai nocho‘ goc muyu tiruc’ yongo kiring gampiwa. Duicha tongga gocho nochon manana öngkuboroc. Worocha tongga noc ogep‘ ihoroc toi’ yongo nongoru ganam mahong nocho gocha toup kombihatmaha kiring gamoc gamocha makombit. Muno nocu komanang mata obingo gantiwa. Noc Pol, noc amna basi, o Duicha tongga nocho ngo yi bucin itatma, nocho manana Onesimus‘ yuha’ yongo dönac gantiwa. Noc yi bucin edeya yuho irotno ibaruna nocho Duichon madec yuhon fano öngkubot. Osuc wömai yu gakain youp wabkarac etno itmuna angit matongfat gengidoc mahong önga wömai yui mongurac tongga gocot nocot tongfatnec noti ogepma sinom itac. Oro önga wömai yu nakain irotna koburo sinom itac mahong muyu, nocho yu wönggon gocot inong muhat. Fatmata ogepmaha tongga noc ngo yi bucin itat. Tongo‘ yu gakain abam sogida nocot ngocin ida mongorec tong namun’ yongo toup kombihat mahong noc nakabut mayam. Muno, goc gakain irot tanda kiap ihorocnoha tongfat necnecha kombiyai wömai kiap ihorocno angit entac. Noc worocha mata orongi maganit. Noc ingoroc kombihat: Onesimus yu wömai bongono docutno-hagon gocha korungon idoc. Worocha tongga gocho yu wönggon sogida kömbaha gakaot engochu nuhun? Osuc wömai yui gochon youp wabkarac boyömo idoc mahong önga wömai yui gakain oröca öngkuboc. Mayain nocu yuha toup kombingitat. Yui gochon youp wabkarac ogepma sinom orin Moröma noniha tongga gochon oröca sinom öngkubocmaha tongga yuho gocot ehuna gocho yuha ihorocgon toup sinom kombiangoroc. Oro, gocu nocha kombiiya noc gochon youp kondong nuca itatanu wömai goc muyu Onesimus gocho bucin yangat töngga toroc kiap ogepma indairuc, kiapmo noc nindarimma worocotma yu indairuc. Oro yu toroc kiap wömuno tong gamogochu o yapmu au usem togocmahu wömai naniya nocho tong bumbum worochon urago wuangot. Noc Pol, noc mata ngo nakain obunadec irim tat: “Nocho urago wuangot.” Wohong kombihi, gakain itonggong woi nakain youpha öngkuboc. Worocha wömai gochon butogo idina gocho noc urago namim. Wohong nocu worochon mata mayit. Oröcna, nocho dönac ganotma worochon toroc toi. Ihoroc tontarocanu wömai ogepma sinom tongfat neia irotna gucno in. Noc mata ngo irim tongmaina boinno sinom kombihat, goc nakain mata sumboda noc dönac ganotma worochon toroc tangoroc. O worocgon muno ogepma sinom tongfat neangoroc. Oro, mata au ingoroc gantiwa: Noc kombihat, Kopotorocho gochon dönac kombingmuna worochon toroc noc tongfat neuna noc orung ida gocot ehangot. Worocha tongga gocu‘ nocha’ yongga gakain böc irotno au tong arangarang tia itun. Oro, Epapras yui ihorocgon Duic Yesuha tongga nocot yi böc ngocin idamot. Yui irot ogep matano siuna gocot epac. O youp kondongna Mak, Aristarkus, Demas o Luk, yui ihorocgon gocha yongo irot ogep matano siuya ongeyac. Moröm noni Yesu Duic yuhon banac banacno soniot itun. Oro osuc wömai Kopotorocho yongburoc matano inoin yong tuctuc amnanihon ducdecma ombu sakungnoni inongidoc. Woi bongono bongono orin toroc kiap ihono ihonodec inongidoc. Wo-hong önga, guroc ngorochon bödec bödecno urop eng fomtacan, bongono ngocin wömai Kopotorocho yongburoc matano inoin Mananohon ducdec ninogoc. Manano wömai Kopotorocho‘ manomano ambarachon Morömo engoc’ yongo soworegoc. O Mananoho oburodecgon wömai Kopotorocho mom saguroc ambarac dongyun öngkubung. Oro Manano yu woi Kopotorochon yaguno mitimobaracnodec worochon toroc itac. O yu wömai Kopotorochon idit orin toroc kiapmo nindauna nonu yudec agomon. O Mananohon matano woi inoyabitno gesöbarac sinom itmuna mom sa guroc manomano ambarac imongtoc tong imuna worocho youpno angitgon tongidang. O Mananoho ep goröcdec wömuno noni dongyun bödegocmaha tongga nonu sacsago idamon. Ihoroc tongo yu öngga Kopotorochon obu arocne wocin abamo sogitmuna iditac. O Kopotoroc yu woi manomano ambarachon öngitno sinom itac. Worocha tongga Nandöng Kopotoroc yu Manano ma morö sinom imuna yuho sum yaru idangma wo ambarac yanggiratno sinom tac. Foro wömai ingoroc: Osuc Kopotorocho Yesu mata ingoroc inogoc: “Goc nachain Manana sinom. Önga nocho gochon Nandönga öngkupat.” Oro, mata ihorocno wömai yu sum yaru auha mainogoc. Muno, Mananohagon wömai inogoc. O mata au ingoroc: “Noc naka wömai yuhon fano engot. O yuho wömai nochon Manana engoc.” Oro Kopotorocho Manano borongoma guroc ngocin siuna ebocan, bongono wocin wömai yu ingoroc yogoc: “Kopotorochon sum yaruni ambaracho yuha yong moröng imarut.” Worochoi oro sum yaruniha wömai Kopotorocho mata ingoroc yogoc: “Kopotorochon sum yaruni yui youp wabkaracni. Yui sum koingohu o ep aranggum simbang ihorocno idang.” Wohong Mananoha wömai mata au ingoroc irim toctocyi itac: “Kopotoroc, gakain mom toboruca woi iditnoho iditno engoc. O gocu owi amnayai nongnongo kiapdecgon yangtoreangoroc. O gocu nongnongo idit kiapha toup kombingitaroc mahong wömuno toctoc kiapha ayam tong imongitaroc. Worocha Kopotoroc, gakain Kopotorocaho‘ nucaihon morömano iti’ yongo gangsoworengga irot ogep moröma sinom gamogoc.” Oro Mananoha wömai Kopotorocho wönggon mata au ingoroc inogoc: “Moröma, osuc sinom gocu guroc ngorochon forodongno ito gaboroc. O gakain oburaho wömai mom tobingo onoce sigoroc. Mom orin guroc yu bisong ongontahamoroc mahong gakai iditnoho iditno idtongungoroc. Mom orin guroc yu woi tec osucno simbang genggeng yongga youpno muno idtahamoroc. Woi amnaho auyai abam yoroc moin tuna fongyu ongidangma worochon toroc wömai gocho mom orin guroc fongyi ongonahing. Woi amnaho tec tohomumöc-no mongurac tong idangma worochon toroc gocho mom orin guroc mongurac tangoroc. Wohong gocu wömai mongurac matongitaroc. Muno, gakai bödec bödeca muno, gocu iditnoho idtongungoroc.” Oro sum yaru auha wömai Kopotorocho mata ingoroc mainogoc: “Goc nochon obu arocne idiya ongga nocho gakain ayamai gaka unenne fohong yuangot.” Oro, sum yaru yu woi sum simbang itmuya Kopotorochon mongorec youp tong idang. Tuna Kopotorocho yu inong muuna ongga owi amna inoha soworec soworecyi yu tongfat yengidang. Oro, worocha tongga non muyu Mananohon fatmata ogepma fandat ninoc ninocyi worocha onggim singga wo sogit akep tocno sinom tongo itongitnahamon. Nonu osung tongo socmot möningyit. Osuc ombu sakung noniho togung iho. Yuha wömai osuc Kopo-torocho sum yarunihon dugodec nongoru mata inogoc. Tuna nongoru wo guman gumanno wömai maidoc. Muno sinom, numa amnaho nongoru wo körengmun möngidocmahu o angit masumbodidocmahu yu wömai worochon urago sogididoc. Wohong önga wömai Kopotorocho‘ non batip itna’ yongo wömunodecma öcangyun möcmöcha youp inobarac moröma sinom togoc. Ihoroc togocmaha nonu tingtingno sinom fatmata ogepma wo me siantamon oro? Woi muno sinom. Me sinayai wömai kurömna Kopotorocho non urago wömuno nimangoc. Fatmata ogepma wo wömai Morömaho osuc ninong buroc togoc. Tuna mit wömai owi amna yuhon ducdecma fatmatano kombigungma yuho nonot engga fatmata wo tong koing togung. O Kopotoroc yu‘ fatmata ogepma koing soun’ yongo toroc irömbu orin momphon toroc kiap ihono ihono dongyun öngkuuya yagomon. O yu inoin kombic kombic tanmuna Kunkun Yaruhon guram gesö Duichon suraro silip tong imogoc. Tuna nonu kiapmo woroc yagomonmaha ingoroc kombiamon: Fatmata ogepma woi boinnogon. Oro, nonu saguroc wegohon yongburoc mata yongidamon. O saguroc wego wo wömai Kopotorocho‘ sum yaruho wo angtorearut’ yongo masigoc, muno sinom. Wohong Kopotorochon bapiya docno audec wömai amna auho mata ingoroc irim togoc: “Öö Kopotoroc, non guroc amna nonu boyömo sinom mahong gocu nontha edet magamongitac. O gocu amnahon mananoha gön tongga tongfat yengitaroc. O gocho yu tobingga bongono docutnohagon sum yaruho une fohong yugoroc. O gocho yu doi fadang uuho inoyabitno öngkungo ma moröma sogidung. O manomano ambarac wömai gocho‘ yuho yangtorehun’ yongo yuho unene fohong figoroc.” Oro, Kopotorocho‘ manomano tobuno ambarac Mananoho yangtoreangoc’ yongo sigocmaha tongga yuho ambarac wo moröm tong imangoc. Tongo yu yapmu tungu au edet imuna komanang maic. Wohong, kiap ihorocno wömai nonu önga abe mangidamon. Muno önga nonu kiapmo ingorochong wömai angidamon: Kopotoroc yu Yesu sogida bongono docutnohagon sum yaruho une tohong sigoc. Tuna Yesu yu non mongurac tongga abam noni sogida‘ nonthon turongo noniha’ yongo omboc. Omuna Kopotorocho yu tun fadang uuntho inoyabitno sinom mitimobarac öngkungga itac. Oro, Yesu yu focfoc moröma kombingidocmaha tongga Kopotorocho tuna yu inoyabitno sinom öngkuboc. Kiap ihorocno woi angit sinom, yaha, kiap worocha tongga Yesuho Kopotorochon weni manani koböcma sinom itonggongon sadec yangada fonguna yu yagunohon fat idang. O Kopotoroc sa gagap yui manomano tobunohon forodongno iditac. Yesuho tuna guroc amnaho Kopotorochon kunkun fat öngkungidang. Kiap worocha tongga Yesuot kunkun owi amnaot yu ambarac yu fano tungu. Foro worocha tongga Yesuho owi amnani‘ nakain natnai oröcnai’ inoc inocha yangam fapfap matongitac. Muno, yuho Kopotoroc mata ingoroc inogoc: “Nocu gochon maya oröcnaiot yong fandaangot. O gakain suraroho yangamin nocho yong moröng ap yongmaina gochon maya yong morögiangot.” Oro yu wönggon yogoc: “Noc irot kombic kombicna Kopotorochon oburodec singmaina yuha torengo entat.” Oro yu wönggon yogoc: “Nakaot managumbocnai Kopotorocho namogocma non ngo idamon.” Oro, non Yesuhon managumbocni idamonma, nonthon godip föp noni woi guroc ngorochon kiapdec itac. Worocha tongga Yesu yu ihorocgon guroc amnahon toroc kiap sogito omong fadoc. Oro yu kiap ihoroc togocmaha tongga yu omomphon morömo dogu kopot, worochon gesöno tun sum fadoc. Tun sum fauna non owi amna osuc omompha botongidomonma nonu orung idamon. Non botoc botocho itong idomonmaha tongga nonu dogu kopothon youp wabkarac ididomon. Kombiarut, Yesu yu youpno sum yaru tongfat yecyecha matogoc. Muno, yuho‘ Abrahamphon morogoni tongfat yewa’ yongo youpno togoc. Oro, foro worocha tongga Kopotorocho Yesu tohuna yu orugihon toroc guroc amnahon kiap sogidoc. Tongo Yesu yu öret socsoc youphon Morömo öngkungga orugiha uroci kombingmuna Kopotorochon mata sumbotdup tongo owi amnahon turongo fuun detdethon youpno togoc. Wömai yaha, Yesu inodec toroc tonguc yecyec öngkuuna focfoc morö kombigocmaha tongga yuho owi amna toroc tonguc yecyecdec idangma yuha ogep tongfat yengitac. Oro oröc ori, Kopotorocho son kanong yuna sonu momphon kunkun fat idang. Worocha tongga son muyu irot kombic kombic soniho Yesudecgon sakau fihun. Yu wömai Kopotorocho inong muuna yu öret socsoc youphon Moröma noni öngkuboc. Tuna nonu yuhon ma owi amnadec yong fandadidamon. Oro, Möse yu wömai Israel nano madongyun fadung. Muno yu ogepgon yangtorengidoc. O Möseho togocma worochon torocgon wömai Yesuho ihorocgon Kopo-torocho youp imogocma wo maimun fadoc. Muno woi nongnongogon tanto tun bödegoc. Wohong Yesu yu Möse anggirahac. Wömai yaha, böc Morömo yu böchon youp amna anggirahac. O böc ambarac idangma woi morömobarac mahong mom sa guroc manomano ambarachon Morömo woi Kopotoroc yu tungugon itac. Oro, Möse yu Kopotorochon youp amna ogepma sinom ida matano sumbotgon tongga Kopotorochon böc, woi Israel suraro, yu ogepgon yangtorengidoc. Möseho manomano togocma woi dogunogon togoc. Worochon boinno wömai Kopotorocho mit Yesudec nindagoc. Möse yu böchon youp amnagon idoc mahong Duic yu woi Kopotorochon Manano ida matano sumbotgon tongga Kopotorochon böc ogepma sinom angtorengitac. Oro nonu irot noni Yesu yudecgon singga koing songga entamonanu wömai woroc, nonu Kopotorochon böc sinom entamon. Worochoi oro, Kunkun Yaruho ingoroc yac: “Önga son Kopotoroc nochon duc mata kombinggai son irot soni foc akep tongitninga, osuc ombu sakung soniho togung iho. Yuho sa moropmodec itmuya‘ Kopotoroc toroc tonguc yena’ yongo noc ayam tong namogung. *** Yu sa moropmodec idungan bongono wocin wömai nocho yuhon bonipnodec youp orongi toya biruc 40 ihoroc idina yangga tonguc negung. Worocha tongga nocho owi amna torop worocha ec namocno sinom tuna ingoroc kombigot: ‘Nocho uyap nong-nongo yu indac indacha kombingidot mahong yuhon irotno-ho bumbum yuna nochon uyap ogepma imu faditac.’ Ihoroc tuya noc ec namuna mata ingoroc godingma fadoc: ‘Boinno sinom, yuho nochon maengga idit sadec woc-in mangoning.’” Oro oröc ori, son maengga idit sadec onggonga irot sonihon gön ogep tongga iditnung. Sonthon bonip sonidecma amna auho kombing tobic tobicno imun fauna wömunoho irotnon macfiunai yu itonggong foro noni Kopotoroc itacma yuha me imicyit. Wohong önga wömai Kopotorochon fatmata sonot itac. Tuna son muyu nucno irot tong koing tong imun imun tongo iditnung. Tuna wömunoho amna au tonguc yeuna irotno foc tong akep matic. Kombiarut, osuc wömai nonu Duicha toup sinom kombingidomon. Tongo nonu kiap woroc sogit akep tongo entamonanu wömai nonu Duicot oröc kondongma sinom entamon. Kopotorochon mata ingoroc yac: “Önga son Kopotorochon duc mata kombinggai son irot soni foc akep tongitninga, osuc ombu sakung soniho togung iho. Yuho wömai‘ Kopotoroc tonguc yena’ yongo Kopotoroc ayam tong imogung.” Osuc wömai numariho Kopotorochon duc mata kombigung mahong fodingmu möng imogoc? Woi owi amna Möseho yangato fonguna Isip kantri imu fadocma yu worocho woroc togung. O Kopotorocho numariha tongga biruc 40 ec imogoc? Woi owi amna wömuno tongidungma yu worocha ec imogoc. Yu wömai omuya godip föbo sa moropmodec fong fing tonggung. Oro Kopotorocho torop numariha sinom kombingmuna mata ingoroc godingmun fadoc: ‘Boinno sinom, yu nocho maengga idit sa sigotmadec wocin mangoning.’ Woi Kopotorochon mata foding yu mögungma, torop worocha wömai yu ihoroc yogoc. Oro nonu kiap woroc angmanaina ingoroc kombiamon: Owi amnaho Kopotorochon mata makombing tobing imongidungmaha tongga yu maengga idit sa woce manggung. Oro, Kopotoroc yu non ningata maengga idit sa ogepmadec fonggonga mata godingmun fadoc. Worocha tongga non muyu itonggong noni acacho itongitnahamon. Kopotorocho son kang-soworeuna sondecma amna auho maengga idit sadec onggongontha osung ticyit. Wömai yaha, Israel nano yu osuc Kopotorochon mata kombigung mahong yu wo makombing tobing imogungmaha tongga mata worocho yu obmukusuc au matongfat yeuna yu maengga idit sa angyembodung. O nonu ihorocgon Kopotorochon fatmata ogepma urop kombingdegomon. Wohong nonu fatmata ogepma wo kombing tobingidamonmaha tongga nonu urop sum sogida maengga idit sahon owi amna öngkungdegomon. Wohong owi amna kombing tobic tobicno muno yuha wömai Kopotorocho ingoroc yogoc: “Nocho ecego toup kombingmaina mata ingoroc godingma fadoc: ‘Boinno sinom, öngahu o mithu, yui nochon maengga idit sa ogepmadec mangoning.’” Kopotorocho mata ihoroc yogoc mahong osuchagon sinom wömai Kopotorocho inoin youpno ambarac doun bödegung. O maengga idit sa woi ihorocgon urop itdegoc. Kopotorochon bapiyadec wömai maengga idithon mata ingoroc irim toctocyi itac: “Sep youp toctoc namba 7dec Kopotorocho youpno ambarac dongyun bödeuya maengga idoc.” Wohong onoce wömai Kopotorocho mata ingoroc godingmun fadoc. “Öngahu o mithu, yui nochon maengga idit sa ogepmadec mangoning.” Oro worocha non ingoroc kombiamon: Owi amna torop au yu maengga idit sadec ongonahing. Israel nano yu wömai Kopotorochon mata osuc kombigung mahong masumbodung. Worocha tongga yu sa woce manggung. Wohong owi amna torop au yu wömai Kopotorocho yangbanauna sa woce ongonahing. Worocha tongga Kopotorocho wönggon bongono au weran tongo sigoc. Tongo bongono worochon ma woi‘ önga, ihoroc itun’ yongo sigoc. Bongono‘ önga’ yacma worochon matano wömai yu mit Devithon ducdec ingoroc yogoc: “Önga, son Kopotorochon duc mata kombinggai wömai son irot soni foc tongga akep toninga.” Kombiarut, Yosua yu osuc Israel nano yangada fonggoc mahong yu maengga idit sa ogepma wo mau fedoc. Boinno au feunthai wömai Kopotorocho mit wönggon maengga idithon bongono auha mayun. Wohong yu maengga idit kiap ogepma abe masogidungmaha tongga Kopotorocho wönggon bongono au sigoc. Tuna inoin owi amnani yu bongono wocin maengga idit kiap ogepma sogitnahing. Woi Kopotorocho sep bongono 7dec maengga idocma worochon torocgon. Owi amna Kopotorochon maengga idit kiap sogidungma yu wömai youpno tu bödeuna maengga ididang. Kopotorocho osuc inoin youpno tun bödeuna maengga idocma kiap worocotma. Worocha non muyu‘ maengga idit kiap woroc sogitna’ yongo kiring-itnahamon. Nonu Israel nanohon kiap tanninyit. Yu wömai Kopo-torochon mata makombing tobigungmaha maengga idit sa wo mau fedoc. Kopotorochon mata woi itonggongnobarac, youpno orongi tongitac. Yu woi bitsocno sinom tongga bainat bitno yai wo anggirahac. Tongo yu amnahon irotno sakacno sinom tongo dogu orin yaruno, o kudat siuficnodec orin yarapmodec fuc tongo irot kombic kombic noni orin toroc kiap noni yangsoworengitac. Manomano ambarac Kopotorocho dongyun öngkubungma woi Kopotorocho yangamin öp maeng. O irot kombic kombic noni woi ihorocgon taun wet wetno muno Kopotorocho yangamin eran itac. Tuna non ambaracho Kopotorochon mata youpdec öngkungga itonggong kiap nonihon mata urago inonahamon. Worochoi oro, nonthon öret socsoc youphon Moröma noni itac. Yu wömai momdec öngo Kopotorocot itac. Yu woi Yesu, Kopotorochon Manano. Worocha tongga nontho kombing tobic tobic noni duchogon yonintha. Muno non muyu wo kokorengga irot nonin sogit akep tongitnahamon. Non guroc amna, non gesö noni muno singo idamon mahong öret socsoc youphon Moröma noni Yesu, yu nontha uroci kombingitac. Yu gurocdec itonggocan bongono wocin wömai toroc tonguc yec kiap ambarac nonidec öngkungidangma worocotmaho yudec öngkungidung. Wohong yu koing songmuna turongo au matogoc. Worocha tongga non ogep tong botocno muno Kopotorocot ongonaya yuho ningbanango turongo noni öcangyun möngidang. O mepmo bongonodec wömai yuho tongfat nengitac. Öret socsoc böchon amna dugo yu wömai Kopotorocho amna nucni bonipnodecma tungutnigon soworengidoc. Tuna amna worocho amna nucnihon mepmo Kopotorocho yangamin fengmuna‘ yuha’ yongo dönac youp tongidoc. O ihorocgon yui amna nucnihon turongo youn fatfathon öret socsoc youp tongidoc. Yu ino guroc amna gesöno muno idocmaha tongga yu ogep amna nucni Kopotorochon uyap imu fadocma yuha uroci kombingga kiap obingno tong imontac. Yu wömai osuc inoin turongonoha tongga öretno songidoc. Tongo mit wömai yu suraro ambarachon turongoha tongga öretno songidoc. Amna au yu inoin irot tanda‘ öret socsochon amna dugo itiwa’ yongo youp moröma wo matongidoc. Muno, Kopotorocho Aron inong yogoc-ma worochon toroc wömai Kopotoroc inosing amna au inong yuna youp wo tongidoc. Oro, worochon toroc wömai Duic yu ihorocgon‘ ma moröma sogiwa’ yongo inosing öret socsoc youphon Morömo maöngkuboc. Muno sinom, Kopotorocho yu soworengo‘ youp woroc toi’ yongo mata ingoroc inogoc: “Goc nochon Manana sinom. Noc önga gochon Nandönga öngkupat.” Oro sa audec wömai Kopotorocho ingoroc yogoc: “Gocu amna bonipma Melkisedek yuhon toroc kiapdec öret socsoc amna iditnoho iditno edengoroc.” Yesuho guroc ngorocdec itongidocan bongono wocin wömai yu ingoroc kombigoc: ‘Kopotorocho ogep noc omocdecma tun wekontat’. Ihoroc kombingga dönacno ecnang yong yaingo daro yamugo ohogoc. Tuna Kopotorocho dönacnohon toroc kombing imogoc. Wömai yaha, Yesu yu inoin irot kombic kombicno tohongmuna Kopotorochon matagon sumbodidocmaha. Boinno, Yesu yu Kopotorochon Manano idoc mahong yu guroc ngocin focfoc morö kombingidoc. Tuna mepmo worocho Kopotorochon mata sumbot sumbothon foro indandoc. Tongo yu amna inoyabitno sinom öngkungmuna owi amna yuhon matano sumbodidangma itonggong koing imuna batip ida iditnoho iditno idtongonahing. Tuna Kopoto-rocho Manano‘ goc Melkisedekhon toroc öret socsoc youphon Morömo iti’ inongo youpha soworegoc. Oro, nonu worochon matano koböcma sakana fiun mahong kombic kombic soni unimno sinom iditacmaha tongga yongga sorec tontamon. Mayain, fatmata ogepma urop sa ubarago soniot iditac. Worocha son sonibut nuc soni fandat inup mahong woi muno woi, son soniha fatmatahon foro abe tuctugo makombiing. Worocha amna auho forosingga Kopotorochon fatmatahon foro wönggon fusu diuna fandat kantun. Sonu mumgon nongo ida nacno koingo nocnochon abe arangarang mayi idang. Oro amna auho mumgon nongo entacanu wömai yuhon kombic kombicno managumbochon toroc idina yuho Kopotorocho yangamin nongnongo idithon foro abe tuctugo makombiic. Wohong nacno koingo wömai amna orogoma yuhon. Amna ihorocno wömai wontucmuno orin ogepmahon foro kombingbödeang. Yaha yui bongono muno worochon kombing soworec soworec youp tongidang. Worochai oro, nonu Duichon fatmatahon foro wönggon masinin. Muno, non muyu mata osuc fandaima yanggirada sakana fiuna amna orogomahon toroc kiapdec mata moröma kombingitnahamon. Irot ibanda omoc koinghon itonggong kiap wömuno dongyana fatfathon mata wo wönggon mayonin. O ihorocgon Kopotorocha kombing tobing imoc imochon mata wönggon mayonin. O ihorocgon yamuc gupguphon matahu, o obuho amna bigodec out fohoc fohochon matahu, o amna omomyi wekoc wekochon matahu, o Kopotorochon mata youpdec idithonthu o omoc koingbödec bödecno muno au fetfethon mata wo wömai wönggon mayonin. Muno sinom, Kopotorocho tongfat neunai wömai nonu mata osucno fandaima wo yanggirada mata au sakana fiuna yong fandaditnahamon. Wömai yaha amna au yu kombing tobic tobicno imu faantacma yu wömai wönggon irotno iban ibanthon uyap maec, muno sinom. Yu urop Kopotorochon yagunodec itonggung, o yu urop momphon guram sogidung, o yu urop Kunkun Yaruhon fat idung, o yu urop kombigung, Kopotorochon mata woi ogepma sinom, o yu urop sa guroc wego mit engocma worochon gesö kombigung. Oro amna ihorocnoho Kopotoroc me imongga kombing tobic tobicno imu faunai wömai amna auho yu wönggon irot iban ibanthon uyapdec yangat fonggongno woi maec, muno sinom. Yu kiap wontucmuno sinom togoc. Kiap worocdec wömai yu Kopotorochon Manano wönggon bongo yai ep goröcdec wuya owi amnaho Yesu wönggon inong saha tongo mata mene yang. Amna au yui ön ogepma simbang. Ön ogepma yu wömai komöc yamuc angitgon sogida boinno ogepma fingga ön morömo nacno wo fogida borongdeantac. Tuna Kopotorocho ön worocdec guramno sing imontac. Wohong amna au yui ön moinno simbang. Ön moinno yu wömai yi dirongoni o owen moinnogon fiantac. Tuna ön morömoho nacno möp entac. Ön worocdec wömai Kopotorocho möpmono sicsicha tunai epho dingdup tun. Oro, oröc ori, nontho garac mata ihorocno orongi sinom kanamon mahong nonu sontha irot yai makombimon. Muno non kombiamon sonu kombing tobic tobic soni maimu faic. Sonu Kopotorochon fat idang. Worocha tongga yuho guramno sonidec siuna sonu boinno ogepma fiantang. Kopotorocho son nongnongogon kangsoworeng-itac. Yu wömai sonthon youp soni ogepma woha maedet imic. Muno yu kombihac, sonu yuha toup kombingidang. Worocha tongga sonu Kopotorochon owi amna ogepma sinom tongfat yengidung o önga tongfat yengidang. Son muyu kiap ogepma ihorocnoha kiringga tocgon tongga idiya ongga itonggong soni bödeuna momphon itonggong au feangoc. Son koroc koroc yongo gapgap yoninga. Muno, son muyu amna kombing tobic tobicno orongi yu yangga yuhon toroc kiap ogepma tanitnung. Yu wömai momphon manomanoha torengga iditha magapgap yongidang. Tongo yu Kopotorocho mata godingmun fadocma worochon boinno sogitnahing. Oro, osuc Kopotorocho matano inoin madec Abraham godingmun fat imogoc. Tuna Kopotorochon mata wo tong koing toctocno woi amna audec maec. Worocha tongga Kopotorocho inoin madec mata godingmun fadocma wo tong koing tongga ingoroc yogoc: “Boinno sinom, nocho guram moröma gamoya gochon morogoyai koböcma sinom öngkupnahing.” Kopotorocho ihoroc yuna Abraham yu sa ubarago torengga idina mit wömai mata godingmun fadocma worocho boinno öngkuboc. Guroc amnaho wömai yapmu moröma au ino anggirahacma worochon madec yong koing matano yuya koing songitac. Tuna yu worochon matano wönggon mayoning. Oro, Kopotorocho momphon owi amna tuctugo sinom ingoroc indagoc: Yu yapmu au toctochon yong koing torop sigocma wömai mit wönggon mongurac matic, muno sinom. Worocha tongga yu mata godingmun fadocma wo inoin madec tong koing togoc. Kiapmo yaiho wömai matano tong koing togomoroc. Tunguma woi Kopotorocho mata godingmun fadocma o tunguma woi mata inoin madec tong koing togocma woroc. Kiap yai ngo togocmaha tongga yong koing matano mongurac matic. Muno sinom, Kopotoroc yu imanang mayongitac. Worocha tongga nonu Kopotorocot ambehecgon ongga boinno sinom kombiamon, Kopotorocho non itonggong koing nimangoc. Oro kombic kombic ihorocnoho wömai irot noni tong koing tong nimongitac. Kombing tobic tobic kiap ihorocno woi yaru nonihon gingat koingo sinom madogit dogitno itac. Worocho ongga öret socsoc bucin boru moröma tungmu mögocma worochon menon öngo böc irotnon ungo kunkun sinom woce itonggong noni kuingo kongi togoc. Yesu yu wömai non osuc fat nimongo non tongfat necnecha böc irotno kunkun woce ögoc. Tongo yu Melkisedekhon toroc kiapdec öret socsoc youphon Morömo iditnoho iditno öngkuboc. Oro Melkisedek yu taun au mano‘ Salem’ worochon kingno idoc. O yu woi ihorocgon Kopotoroc onoce sinom itacma yuhon öret socsoc amna idoc. Oro, bongono au wömai Abrahampho emoc tongo king au dong fingbödengga ibarun fauna böcnon onggonga uyapdec ida Melkisedek aun fedoc. Aun feuna Melkisedekho Abraham guram sing imogoc. Tuna Abraham yu emoc tongga mano-mano fogidocma wo silip tongga docno 10idiya docno tungu erangga Melkisedek imogoc. Oro, ma Melkisedek, worochon foro wömai ingoroc: Nongnong-ohon toroc kiaphon morömo. O ma‘ Salemphon king’ worochon foro wömai ingoroc: ‘Irot guchon morömo.’ Melkisedek yui macno fano muno ididoc. O yuhon morogonihon ma torop woi Kopotorochon bapiyadec irim matoctocyi. O yuhon forosicsicnono muno o bödec bödecnono muno. Yu woi Kopotorochon Manano simbang öret socsoc amna iditnoho ito idtongeyac. Kombiarut, Melkisedek yui amna inobarac sinom. Öranoni Abraham yu amna moröma idoc mahong yuho Melkisedek anggendingga ayamphon manomano fogidocma worocdecma docno tungu erango imogoc. Oro, worochon nongorui wömai Möseho ingoroc sigoc: ‘Livaihon morogoni öret socsoc amna idangma, yuho ogep Israel nanohon manomano docno 10decma docno tungu inoha sogiditnung.’ Oro Livaihon toropni yu wömai Israel nanohon orugi idang. Yu ambaracho woi Abrahamdecmagon öngkubung. Oro Melkisedek yui Livaihon toropdecma muno. Wohong yu docno tungu wo Abrahamphon oburodecma sogida guram yudec singimogoc. O Abraham yu woi Kopotorochon yong koing mata sogidocma woroc. Oro nonu ingoroc kombingidamon: Guram sing imoc imoc amna yu wömai amna guram sogihacma wo anggiraditac. Oro öret socsoc amna Livaihon toropdecma yui guroc amna komanangno woha omong fadidung mahong yu wömai Israel nanohon manomanohon docno tungu fogididung. Wohong Melkisedekha wömai nonu kombiamon, yuho iditnoho iditno iditac. Tongo yu Abrahamphon manomanohon docno tungu sogidoc. Worocha wömai nonu ingoroc kombina: Livai yu Israel nanohon docno tungu sogiditac mahong yu Abrahamdecma öngkubocmaha tongga yu Abrahamphon oburodec Melkisedek manomanohon docno tungu imogoc. Wömai yaha, Livai yu abe Abrahamphon godip föbin idocmaha Abrahampho Melkisedek uyapdec aun feuna Livaiho docno tungu wo Abrahamphon oburodec Melkisedek imogoc. Oro, Mösehon nongoru orin Livai toropnihon öret socsoc kiap woi youp ban tongidamoroc. Livaihon toropni yu Mösehon nongoru tanda öret socsoc youp tongidung. Yuhon öret socsoc kiapmo angit idinahai wömai nonu ogep youp worocha tongga owi amna nongnongo öngkupnam. Ihoroc inanu wömai öret socsoc youp Arontho tong-idocma worocho angit in. Tuna öret socsoc amna kiap au Melki-sedekhon toroc maönkuun. Wömai yaha, öret socsochon toroc kiap mongurac tunai wömai nongoruho ihorocgon mongurac toun. Oro mata ngo wömai nontho Moröma noni Yesu yuha kombingga yamon. Yaha yu woi Levihon toropdecma muno, yui Yudahon toropdecma öngkuboc. O Yudahon toropdecma wömai osuc öret socsoc amna au maöngkungidung, Möseho ihoroc maninogoc. *** Oro, öret socsoc amna wego Melkisedekhon toroc öngkuboc-maha tongga nonu tuctugo sinom ingoroc kombiamon: Levihon öret socsoc kiap osucno worocho bödeuna kiapmo wego öngkupac. Öret socsoc amna kiapmo wego, yu wömai morogonoha tonggahu o amna auhon gendicha tonggahu öret socsoc amna maönkuboc. Muno, yu itonggong koingon gesö idimpacmaha tongga öret socsoc amna öngkuboc. Yuha wömai Kopotorocho ingoroc yogoc: “Goc öret socsoc amna iditnoho iditno, Melkisedekhon toroc itarocmaho edengoroc.” Mata worocho wömai ingoroc nindahac: Toroc kiap osucnoho wömai gesöno muno ida youpno angit matongidoc. Worocha tongga Kopotorocho wo gumanmun mögoc. Wömai yaha, Mösehon nongoruhon youpha tongga nonu amna nongnongo maöngkupnin. Wohong Kopotorocho non nongnongo öngkup öngkup uyap ogepma sinom au tun öngkung nimogocma nonu woha kombinaya ogepma sinom itac. Uyap worocdec wömai nonu Kopotorocot ongidamon. Worocha wömai Kopotorocho matano godingmun fat nimogoc mahong kiap osucnohon öret socsoc amnaha wömai Kopotorocho mata au magodingmun fat imogoc. Wohong Yesuha wömai Kopoto-rocho mata ingoroc godingmun fat imuna yu öret socsoc amna öngkuboc: “Morömaho inoin madec yong koing mata ingoroc yogoc: ‘Gocu öret socsoc amna iditnoho iditno edengoroc.’ Ihoroc yogocmaha yu mata ngo mongurac matic.” Oro, Kopotorocho mata ihoroc godingmun fat imogocmaha tongga Yesuho botup botup wegohon tong koing toctoc amna öngkuboc. Yuha tongga nonu worochon boinnono boinno sinom sogitnahamon. Yaha botup botup wego wömai nongoru osucno yanggirat bödehacmaha tongga. Oro osuc wömai amna koböcmaho öret socsoc youp tongidung. Wömai yaha, yu omong fauya youpnoi bongono docutnogon tongidung. Wohong Yesuho itonggong koingbarac itacmaha tongga yuho youpno iditnoho iditno tong tongungoc. Foro worocha tongga yu ogep owi amna tongfat yengga Kopotorocot yangat fonguna owi amna worocho kömbaha Kopotorocot ida batip iditnahing. Yaha, Duic yu iditnoho iditno itongmuna‘ owi amnani ogep itnung’ yongo Kopotoroc dönac inong tohongitac. Oro, öret socsochon Morömo kiap ihorocno yu wömai non ogepma sinom tongfat nengitac. Yuho wömai Kopotorocho yangamin kunkun, wömunono muno, sacsago sinom iditac. Tongo Kopotorocho yu sogida momdec onoce sinom tuuna yu wömuno toctoc amnaot kondong maec. Öret socsoc amna osuc idungma yu wömai bongono muno wömuno sac toctochon öretno socgon tongidung. Osucha wömai inoin wömunoha o mitu wönggon surarohon wömunoha öretno songidung. Wohong Yesu yu kiap ihorocno matongitac. Muno yu‘ owi amnahon wömuno dongya bödenung’ yongo inoin itonggongno Kopotorocha bogingo godip föbodec öret bongo tungugon tongdedoc. Mösehon nongoruho wömai amna komanangno gesöno muno yu yemongyun uuya öret socsoc youphon Morömo öngkungidung. Wohong Kopotorocho mata godingmun fadocma worocho wömai Mösehon nongoru mongurac togoc. Tuna Kopotorochon Manano tungu worocho öret socsoc youphon Morömo inoyabitno iditnoho iditno öngkubocmaho itac. Oro mata ngo yamonma worochon foro wömai ingoroc: Öret socsoc youphon Moröma noni yu wömai momdec Gesö Morömo Kopotoroc yuhon obu arocne itac. Yu wömai Kopotorochon kunkun bucin ida‘ nontha’ yongo youpno tongitac. Kunkun böc wo wömai Kopotorocho togoc, amnaho muno. Oro öret socsoc amna dugo yu ambarac youp ingoroc tongidung. Yui ecec Kopotorocho yangamin fongoi orin öret socsoc youp toi ihoroc tongidung. Worocha tongga öret socsoc amna moröma noni Yesu, yu ihorocgon yapmu au Kopotorocha öret songimpun. Yu guroc ngocin intai wömai yu öret socsoc youp matun. Yaha guroc ngocin urop öret socsoc amna auho Mösehon nongoruhon toroc tanto öret socsoc youp tongidang. Wohong guroc ngocin öret socsoc youp tongidangma worocho wömai yapmu boinno momdec itacma worochon dogunogon itac. Möseho boru böc toctocha togocan bongono wocin wömai Kopotorocho yu garac mata ingoroc inogoc: “Gocho böc orin böchon manomano ambarac sa urongodec gindagotma worochon toroc sinom nongnongogon tiruc.” Wohong Kopotorocho Yesu youp imogocma worocho wömai guroc amnahon öret socsoc youpno anggirat bödehac. Yesu yu botup botup wegohon tong koing toctoc amna itac. Worocha tongga botup botup wegoho botup botup osucno anggirat bödehac. Botup botup wegoha tongga nonu itonggong inoyabitno woroc sogitnahamon. Botup botup osucnoha wömai nonu yapmu ihorocno angit masogitnin. Boinno sinom, botup botup osucno angit tongfat neantacanu wömai Kopotorocho botup botup wego matun. Wohong Kopotorocho owi amnahon tong bumbumno yangmuna ingoroc yogoc: “Morömaho yac, ‘Nocho urop bongono au sigot. Bongono wocin wömai nocho Israel orin Yuda nano yuot botup botup wego tangot. Botup botup wego wo wömai botup botup osucnohon toroc kiapdec maic, muno sinom. Botup botup osucno wö-mai nocho Israel nano Isip sadec yangat febotan bongono wocin togot, mahong yuho botup botup worochon toroc mai-tongidung. Tuna nocho yu me imogot. Oro, mit wömai nocho botup botup kiap ingorocno Israel nano ot tangot: Nakain nongoru wömai nocho yuhon kombic kombicdec siangot, o yuhon irotnon irim tangot. Nocho yuhon Kopotoroc engot o yuho nakain feno sinom itnahing. Bongono wocin wömai owi amna ambaracho noc kombing namonahing. Amna morömahu o komanangnohu yu ambarac nakain foro kombingbödenahing. Worocha tongga amna auho nucno yong fandat inoc inocno wönggon maic. O amna auho‘ oröcnaho Moröma kombing impun’ yongo wönggon mafasun imic. Muno, nocho wömai yuhon wömuno ambarac dongya fauya turongonoha wönggon makombiit.’” Oro, Kopotorocho botup botup wego tun öngkuboc. O yapmu wego öngkuunai wömai yapmu osucnohon youpno bödeantac. Worocha tongga botup botup osucnohon youpno bödehac. O yapmu youpno muno wömai bisong ongoun. Oro botup botup osucnohon yong moröng torop woi gendicnobarac idoc. O botup botup osucnohon youpno wömai amnaho böc au amnaho toctocyidec wocin tongidung. Böc wo woi Israel nano boru böc temongmu öngidocma woroc. Böc worochon irotno wömai yai ididoc. Böc irotno tungumahon wömai kunkun ihoroc yongidung. Wocin wömai gop abam, orin nacno sowarango Kopotorocha bogic bogicyi worochon abamoho ididomoroc. Böc irotno worochon menon wömai boru moröma auho gönno tongo tungmu möcmöcyi ididoc. Boru worochon menonu wömai böc irotno au idoc. Worochon wömai ungo kunkun sinom ihoroc yongidung. Wocin wömai boröc tugoni socsoc alta goldec tobic tobicyi woroc ididoc. O botup botuphon bokis goldec tobic tobicyi woi ihorocgon wocin ididoc. Bokis worocho irotnonu wömai wö goldec tobic tobicyi nacno au mano‘ mana’ oheto siuya worocho idoc. O ihorocgon Aronthon tutno dogo köpköpyi orin botup botuphon sop Kopotorocho nongoru irim togocma wo ambarac bokis worochon irotnon fiuya idung. Tuna sum yaru yai fotnobarac worochon doguno tobingo bokis woroc koroc fiuya idomoroc. Yu woi Kopotorochon yaguno gesö wairurubarac woroc gön tongga ididomoroc. Yaimahon fotno ubaragoho wömai wömuno imun fatfathon abamo taun weuna öp idoc. Worochoi oro, nontho önga worochon yongburoc mata ubarago mayonin. Oro boru böchon manomano ambarac ihoroc tobingo fiuya ididung. Tuna bongono bongono öret socsoc amna yu böc irotno kunkun yongidungma wocin ongga youpno tongidung. Wohong böc irotno ungo kunkun sinom yongidungma wocin wömai öret socsochon amna dugo yuhogon biruc tunguhon irotnon bongo tungu ongidoc. O yui komanang mangidoc. Muno, yu wömuno sac toctochon nogot sogida böc irotnon tongmuna osuc inoin wömuno tong sac tongdengga mit wömai suraroho etno ida wömuno togungma woroc sac toctochon youp tongo nogot sogida Kopotorocha tong föhöc tongidoc. Oro, kiap worocdecu wömai Kunkun Yaruho ingoroc nindahac: Boru böc osucno idocan bongono wocin wömai Kopotorochon kunkun sa sinomdec onggongon uyap abe foc tongga idoc. Boru böc osucno worocho wömai mata tepmo simbang non önga idamonma ingoroc nindahac: Öret socsoc kiap osuc tongidungma worocho wömai owi amna kiap woroc tanidungma worochon irot kombic kombic wömuno angit masac wotimongidoc. Muno, toroc kiap worocho woi godip-hon manomanogon. Woi nacno yamuchon gendic orin amnaho Kopotorocho yangamin nongnongo idithon sac toctochon gendicno-gon idoc. Godibohon gendic ihorocnoho wömai osuc gesönobarac idung mahong Kopotorochon toroc kiap wego öngkubocan bongono wocin wömai gesöno bödegoc. Oro, Duic yu toroc kiap wego worochon Morömo itac. Yuho engmuna Kopotorocho mata godingmun fadocma woroc ambarac yuho tuna boinno öngkungbödegung. Yu youpno boru böc osucnodec wocin matongitac. Muno yuhon youpno böc au amnaho oburodec tobic tobicyi muno, o guroc ngorochon fat muno, böc wocinthong wö-mai tongitac. Worocho wömai böc osucno anggiratbödehac. O Duic yu bot meme orin bot bulmakau gumbochon nogotno sogida sa ungo kunkun sinom woce bongo koböc maöngidoc. Muno sinom, yu inoin nogotno sinom koringga bongo tungugon sa ungo kunkun itacan woce ögoc. Tongo yu wömuno noni kömbaha tong sac tongbödeuna nonu wontucmunodecma orung sinom idamon. Oro, osuc kiap ingoroc tongidung. Öret socsoc amna yu bot memehon nogotno orin bulmakau amnahon nogotno o bulmakau owino epin batingidungma worochon oguacno sogida owi amna Kopotorocho yangamin betni idungma yudec anyu onguya owi amnaho Kopotorocho yangamin sacsago ididung. Wohong yu godibo-hagon sacsago idung, irotnoha muno. Oro önga wömai Duichon nogotnoho kiap worocho anggiratbödehac. Wömai yaha, Duicdec tong bumbum au maidoc. Muno yuho kunkun itmuna Kunkun Yaruhon gesödec inoin godip föbo Kopotorocha bogingmuna öret togoc. Tuna yuhon nogotnoho omom koingon itonggong kiap wömuno irot nonin itacma woroc tun bödeuna tong sac tong nimongitac. Worocha tongga non ogep itonggong koinghon Morömo Kopotoroc, yuhon mongorec tongitnahamon. Oro osuc wömai owi amnaho botup botup osucnohon une ida wömuno tongidung. Ihoroc tongga idiya Duic yu omongga itong-gongno yuhon wömunohon uragoha imun fauna yuhon owi amnani orung idang. Foro worocha tongga Duic yu botup botup wegohon tong koing toctoc amna öngkuboc. Tuna owi amna Kopotorocho inong yogocma yu ogep momphon itonggong iditnoho iditno sogitnahing. Oro botup botup tong koing toctocha wömai amnaho ingoroc tongidang. Amna auho omompha tontacan bongono wocin wömai yu‘ yoctecna o fim öresac silip towa’ yongo botup botup tongga mata bapiyadec irim tontac. Tongo yu abe wec idinai wömai manani yapmu au mafogitning. Wömai yaha, bapiya worochon morömo abe wec itacmaha tongga bapiya worochon boinno abe maöngkuic. Wohong yu omunai wömai manani worochon boinno fogida fim öresano silip tonahing. Toroc kiap ihorocno wömai itac. Oro, worochon torocgon wömai osuc bot bulmakau omuya worochon nogotnoho botup botup osucno tong koing tongidoc. Möse yu nongoruhon gendic mata ambarac suraro inuna kombingbödegungan bongono wocin wömai yu nongoru wo tong koing toctocha ep mano au hisop worochon betomo sogitmuna moru gomono worocho hisopdec akep tongo bot bulmakau gumbochon nogotno orin yamuc wo tangga gendic nongoru bapiya orin owi amna yudec anyun ongidung. Möseho ihoroc tongo yogoc: “Nogot ngomai botup botup worochon tong koing toctocno. Botup botup worocha wömai Kopotorocho kanogoc, ‘Son muyu botup botup worochon gendic mata ambarac sumbotdup tongo itongitnung’.” Oro worochon torocgon wömai Möseho boru böc orin yong morönghon kap feret manomano böc worochon irotnon idungma ambarac nogot anyun ongidung. Boinno sinom, nongoru mataho yac, manomano ambarac nogotdecgon tong sac tongitnung. O nogotno koringo sac toctocno mainahai wömai wömuno sac toctocno ihorocgon main. Oro, boru böc orin manomano irotnon idangma worocho wömai yapmu boinno momdec itacma worochon dogunogon itac. Oro manomano wo wömai öret socsoc amnaho bot bulmakauhon nogotnodec tong sac tongidung. Wohong yapmu boinno momdec idangma worochon tong sac toctocno wömai bot bulmakauhon nogotnodec maec. Muno yapmu orogoma sinom worochogon wömai wo sac tontac. Duic yu kunkun sa amnaho obudec togungma wocin manggoc. Muno, amnaho togungma wo woi momdec itacma worochon dogunogon mahong Duic yu wömai mom midim sabarac sa ganang sinom ögoc. Yu wocin öngo‘ nontha’ yongo Kopotorocho yangamin öngkungga itac. Öret socsochon amna dugo yu biruc danong örethon nogotno sogito böc irotno ungo kunkun sinom woce öng ohong tongidung. O nogot sogididungma woi inoin nogot muno. Wohong Duic yu momdec öngo itonggongno bongo koböcma maimun fadoc. Ihoroc tunthai wömai yuho Kopotorocho saguroc tobigocan foro singga engga önga ngocin bongo koböcma sinom focfoc kombicgon tongo ida omun. Worochoi oro, ihoroc muno. Yu bongono bödec bödecane bongo tungugon öngkungga öret tongo inoin godip föbo wömunohon uragoha bogingo wömuno noni ambarac fuun dedung. Amna ambaracho bongo tungugon omongidang. Tongo mit wömai mata youpdec öngkuuya Kopotorocho matano yun bödeangoc. Worochon torocgon wömai Kopotorocho‘ Duic bongo tungugon omuna owi amna koböcmahon wömuno dongyun bödenung’ yongo togoc. Wohong yu woi bongo yainodec wönggon ehangoc. Bongono wocin wömai wömuno fuun detdetha maehic. Muno, bongono wocin wömai yu engmuna owi amna yuha torengga idangma wo fogida Kopotorocot yangat fonguna itonggong koing sogitnahing. Oro, Mösehon nongoru mata woi yapmu boinno mit ehangocma worochon dogunogon itac. Nongoru inoho wömai yapmu boinno abe tuctugo manindagoc. Öret socsoc amna yu wömai nongoru tanmuya kiap tungudecgon biruc danong öret socgon tong tebung. Kiap ihorocnoha tongga owi amna yong moröng toroc kiap woroc tanidungma yu Kopotorocho yangamin nongnongo maöngkungidung. Öret socsoc kiap ihorocnoho yong möruc owi amna boinno sinom dongyun sacsac yuyahai wömai owi amna worocho wömunohon mepmo wönggon makombii urop nongnongo öngkungdeup. Tuya öret socsoc kiap wo bödeun. Wohong ihoroc muno. Öret socsoc youp worocho wömai biruc tungu tungu wömuno noni‘ edet nimicyit’ yongo wo wönggon nindangitac. Bot bulmakau orin meme yuhon nogotnoho wömuno noni fuun det detno wömai maec, muno sinom. Worocha tongga Duicho guroc ngocin ebocan bongono wocin yu mata ingoroc yogoc: “Öö Kopotoroc, gocho‘ owi amna bot bulmakau dongga worocdec öret tonung’ yongo makombingitaroc. Worocha tongga gocho tia noc godip föb au sogidot. O gocho öret epdec socsocyi orin wömuno fuu detdethon öret yangmina maborongdeditaroc. Worocha tongga nocho ingoroc ganogot: Nocho urop gochon irot tantantha epat. Nochon fatmata urop nongoru bapiyadec irim toctocyi itac.” Isrel nanoho öret socsoc youp tongidungma wömai Mösehon nongorugon tanto tongidung mahong Yesuho kiap worocha kombiuna angit maidina ingoroc yogoc: “Gocho öret epdec socsocyi orin wömuno fuu detdethon öretha kombingga maborongdeditaroc.” Worochon menonu yu wönggon yogoc: “Noc urop gochon irot tantantha epat.” Ihoroc yogocmaha tongga nonu ingoroc kombiamon: Öret socsoc kiap osucno urop fodingmun muuna kiap wegoho koing songga itac. Yesu Duic yu Kopotorochon irot tanda bongo tungugon inoin godip föbo bogingo öret togoc. Yu kiap ihoroc togocmaha tongga nonu kömbaha sinom Kopotorochon kunkun feno öngkungga idamon. Öret socsoc amna ambarac yu sep danong youpno tocgon tongidung. Yui sepno sepno öret socsoc kiap ihorocnogon tongidung mahong youp worocho wömuno angit mafuun dedidung. Wohong Duic, yu bongo tungugon öret tongo wömuno noni kömbaha fuun deuna öngo Kopotorochon obu arocne omoc itac. Yu woce torengga idina ongga Kopotorocho ayami ino unenne fong yungo dongyun bödenahing. Yui bongo tungugon öret tuna inoin owi amnani Kopoto-rocho yangamin nongnongo öngkungbödegung. Tuna Kopotorocho owi amnahon wömuno tong sac tong imogocmaha tongga yui yuhon kunkun owi amna iditnoho iditno itnahing. Kunkun Yaru yu ihorocgon mata woroc tong koing tongga ingoroc yogoc: “Morömaho ingoroc yac: ‘Oipmon wömai nocho Israel nano ot botup botup kiap ingoroc tangot: Nocho nongoru mata ambarac yuhon irotnodec ding fing akep tongo orin irot kombic kombicnodec irim tangot.” Oro mit wönggon mata sakaun fiuna ingoroc yogoc: “Nocho yuhon turongoha orin toroc kiap wömunoha wönggon makombiit.” Oro, wömuno ambarac dongyun fat bödeantanganu wömai wömuno dongyun fatfathon öret socsochon youp ihorocgon bödeic. Oro oröc ori, Duicho‘ nontha’ yongo omongga nogotnoho turongo noni dongyun bödegungmaha tongga nonu orung idamon. Tongo non ogep tong botocno muno Kopotorochon sa ungo kunkun sinom woce ongitnahamon. Duicho non uyap wego itonggongnobarac tun öngkung nimogoc. Osuc wömai boru moröma öret socsoc bucin idocma worocho uyap foc tong nimogoc mahong Yesuho godip föbo boging nimogocmaha tongga uyap wo fagarit sing nimogoc. Yu woi noniin öret socsoc amna dugo moröma sinom ito tongfat nengitac. Yui Kopotorochon böc, woi inoin kunkun suraro, yu yangtorengitac. Yuho inoin nogotno irot nonidec anyun onguya tong föhoc tuna irot kombic kombic noni sacsago iditac. Tuna nonu boinno sinom kombiamon, wömuno noni ambarac ongbödegoc. O yuho godip föp noni yamuc betnono muno worocdec sac wodoc. Tuna non muyu kombing tobic tobic noni sogit akep tongo irot yaino muno Kopotorocot ambehecgon ongona. Kopotoroc yu itonggong koing nimoc nimocha mata godingmun fat nimogoc. Tongo yu yong koing matano wönggon mongurac matic, muno sinom. Worocha tongga non muyu kombing tobic tobic noni duchogon mayonin. Muno non muyu kiringga wo irodin kokorengitnahamon. O non muyu Kopotorochon owi amna tong ogep tong imoc imochon uyapha yabingitnahamon. O‘ ting tongga nuc noni irot imoc imoc kiap morö faun’ yongo kombic kombic youp tongitnahamon. O nontho yong moröng suran toctochon toroc kiap imana faicha, amna auho tongidang iho. Son kombiang, Kopotorochon bongono morö urop engfomtac. Worocha tongga non muyu nuc noni yong imongtoc tun tun tongitnahamon. Nocho garac mata au ingoroc kantiwa: Amna au yu Kopotorochon fatmata boinno wo sogida kombicno sinom tontac mahong mit yu wo imun fauna inoin irot tanda toroc kiap wömunodec koing songga entacanu wömai woroc, yuhon wömuno sac toctochon öretno au maec, muno sinom. Yu wömai guroc ngocin yapmu tunguhagon torengga entac, woi Kopotorocho yu mata youpdec urago imongo tomun muuna ep aranggumpho yu diuna obökangoc. Yapmu worochagon wömai yu torengga entac. Epho wömai Kopotorochon ayami ambarac dingdup tuna obukongbödenahing. Osuc wömai Israel nanoho toroc kiap ingoroc tongidung. Amna auho Mösehon nongoruha me imongo wontucmuno tunai amna yaihu o anfihu toroc kiap wömuno wo angmuya mata youpdec worochon yongburoc mata yuyai wömai mata soworec soworec amnaho amna nongoruha me imogocma wo mangbanaic. Tuna suraroho yu wuya omentac. Oro osuc ihoroc tongidung, worocha sonu tingting kombiang, önga amna auho Duicha kombiun saha yuna botup botup wegohon nogotno yu sac tong imogocma worocha kombiuna totnongec simbang idina, orin Kunkun Yaru Kopotorochon ning banac banac kiapmo nindangitacma yu inong saha tontacma, amna ihorocnoho uragoi yaö sinom aun feangoc? Yu wömai mepmo inobarac moröma sinom aun feangoc. Non urop kombiamon, Kopo-torocho amna ihorocnoha mata ingoroc yogoc: “Wömunohon urago iban imoc imoc amna woi nakagon. Wöngnacno wömuno wömai naka yu imangot.” O yu wönggon mata au ingoroc yogoc: “Morömaho inobut wömai inoin owi amnani mata youpdec fohong yungo urago imangoc.” Boinno sinom, gocho Itonggong Morömo Kopotoroc yuhon oburodecma möantaracanu wömai gocu yapmu nanga fatfatno sinom ai feangoc. Kombiarut, son Kopotorochon yaguno fodiphagon sogidungan bongono wocin wömai mepmo moröma sinompho sonidec öngkung-idung mahong worocha tongga sonu magapgap yogung. Muno sonu kiringga emoc dirungdec koing songga ididung. Bongono auho wömai amna auho son suraroho yangamin fongkungo kanong saha tongidung. O sonu nuc soni mepmodec idungma yu duingga tongfat yengidung. O sontho owi amna yi bucin idungma yuot ida itfat yongidung. O gavmantho tongo sonthon böc soni orin yoctec soni usem fonggungan bongono wocin wömai sonu worocha kombing-banac matongidung. Muno sonu wömai kombigung, nonthon itong-gong orogoma worocho momdec itac, guroc ngocin muno. Itonggong worocho wömai maobökic, muno woi iditnoho iditno engoc. Oro, önga sonu gapgap yongo kombing tobic tobic soni tomu ongicha. Muno sinom, sonu worochon wöngnacno ogepma sinom sogitnahing. Son muyu mepmodec koing songga kiringga Kopo-torochon irot tandup tongitnung. Tuya Kopotorocho mata godingmun fadocma worocho sonidec öngkungbödeangoc. Kombiarut, bongo-no obmukusuc sinom iditnaya Kopotorochon bapiyaho yacmahon kiap ingoroc öngkuangoc: “Amna ebepha yogocma yu tong unim matic, muno yui urop ehantac. Ehuna owi amna nongnongo yu wömai ko-mbing tobic tobicnoha tongga itonggong koing au feangoc. Wohong amna botongga imong dot tontangma yuha wömai Kopotorocho maborongdeic.” Oro, nonu imongdot tongo gorong ongoc ongochon amna muno. Nonu kombing tobingga itonggong koing sogit sogithon owi amna idamon. Amna kombing tobic tobicnobarac entacma yu wömai yapmu dantho acacno muno worocha kombiuna boinno sinom itac. O amna au yu‘ momphon idit kiap ogepma boinno sinom sogiangot’ yongo irot yaino muno worocha torengga entacma, yu wömai kombing tobic tobicnobarac sinom itac. Osucno nano au yu kiap worocgon kokoreuya Kopotorocho yu yangmuna irot ogep moröma kombing-idoc. Kombing tobic tobic noniha tongga non ingoroc kombinam: Boinno sinom, Kopotorocho mata yuna mom sa guroc manomano ambarac öngkubung. Manomano dan noniho yangidamonma woroc wömai Kopotorocho yapmu dantho acacno muno worocdecma dongyun öngkubung. Oro, Abel yu Kopotoroc kombing tobing imongidocmaha tongga yu öretno suna Kopotorocho yangamin angit idoc mahong Kaingon öretno wömai angit maidoc. O yu Kopotoroc kombing tobing imogoc-maha tongga Kopotorocho öretno auna ogep idina Abel amna nong-nongo inogoc. Abel yu osucgon omongfadoc mahong önga wömai nontho yuhon kombing tobic tobic kiapmo anaya worocho fasun fasun ogepma itac. Oro, Enok yu Kopotoroc kombing tobing imongidocmaha tongga Kopotorocho‘ yu guroc ngocin omicha’ yongo sogida momdec tögoc. Tuna amnaho yabiu matuna yu wönggon magung. Wömai yaha Kopotorocho yu urop sogitdegocmaha. Enok yu abe guroc ngocin itongmuna urop kombing tobic tobicnobarac idina Kopotorocho yuha irot ogep kombigoc. Kombiarut, amna au yu Kopotorocot ambehecgon onggonga kombinggai yu muyu ingoroc kombing tobihun: Kopotoroc yu boinno sinom itac. O Kopotorocho amna au inoha yabing idangma yu wöngnac urago ogepma iban imangoc. Wohong owi amna kombing tobic tobicno muno yuha wömai Kopotorocho irot ogep makombic, muno sinom. Oro, Nöa yu Kopotoroc kombing tobing imongidocmaha tongga yu Kopotorochon mata anggendingga sumbodidoc. Kopotorocho Nöa garac mata ingoroc inogoc, Mit mepmo moröma öngkuangoc. Ihoroc inuna mepmo wo abe maöngkui idina yu urop girang au tobigoc. Tobingo owi wabkaracni yangauna girang ganang uuya mepmo öngkuuna yui ogep idung. Yu kiap ihoroc togocmaha tongga guroc owi amna auhon wömuno eran öngkuuna obukogung. Nöaho Kopotoroc kombing tobing imogocmaha tongga Kopotorocho yu amna nongnongo inogoc. Oro, Abrahampho Kopotoroc kombing tobing imongidocmaha tongga yu Kopotorochon mata sumboda inoin böcsano imun fadoc. Kopotorocho‘ Abraham kantri au kömbaha imangot’ yongo mata godingmun fat imongo yogoc, ‘Gakain saya imi fauna ongoi.’ Yu ihoroc inong yuna Abrahampho‘ nahe sinom ongungot’ yongo kombingbanac matogoc. Muno yu muyu Kopotorochon matano sumboda onggoc. Ongga kantri Kopotorocho yu imoc imocha mata godingmun fadocma woce kuin ida boru böc tongga wocin ididoc. O Aisak orin Jeköp yu ihorocgon boru böc wocingon ididomoroc. Yuha wömai Kopotorocho ihorocgon matano godingmun fat imogoc. Abraham yu wömai ingoroc kombigoc, ‘nocho böc au iditnoho iditno engocma worochon morömo engot’ yongo worocha torengga idoc. Böc wo wömai Kopotorocho tangoc. Abrahampho Kopotoroc kombing tobing imogocmaha tongga owenoho manano au bagoc. Oweno Sara yu urop basi deda godibo sing kango idoc. O Abraham ino ihorocgon amna basi sinom idoc mahong yu ingoroc kombing tobigoc, Kopotoroc yu ogep mata godingmun fat namogocma worochon toroc manana au tun öngkung namangoc. Amna wo yu urop omompha togoc mahong yu kombing tobic tobicno ihoroc kokoregocmaha tongga amna tungu yudecma morogoni köng muno koböcma sinom öngkubung. Woi fitnung orin top sonoroc köbocma idangma worochon toroc öngkubung. Amnaho wo embat embatno muno. Oro owi amna ngo yu ambarac Kopotoroc kombing tobing imongmuya ombung. Yu wömai Kopotorocho manomano ogepma imoc imocha mata godingmun fadocma worochon boinno guroc ngocin abe masogidung. Muno, yu yapmu mit önkuangocma woroc osucgon foringga yangga borongdedung. Yu kombingidung, guroc ngocin wömai nonu kuin simbang fim öresac noni muno idamon yo. Oro owi amna kombic kombic ihorocnoma yu ingoroc nindaang: Yui inoin böcsa gurocno ogepma sogit sogitha toup kombiang. Yu sa guroc imu fadocma worocha uroci makombigung. Uroci kombiuyai wömai yu ogep ibaru fauna osuc idungan woce wönggon ongup. Wohong yu sa guroc osucnoha makombigung. Muno, yui momphon idit sa ogepma inobarac sinom‘ woroc sogitna’ yongo kombigung. Owi amna ihorocno yu wömai yongidung, Kopotoroc woi nonthon Kopotoroc noni. Ihoroc yuya Kopotorocho worocha yangam fap matic. Muno, yu momphon idit sa ogepma‘ yuha’ yongo tong arangarang tuna itac. Oro Abraham yu Kopotoroc kombing tobing imogocmaha tongga yu Aisak Kopotorocha öret song imoc imocha togoc. Kopotorocho osuc Abraham mata godingmun fat imongo ingoroc inogoc, Aisakdecmagon gochon morogoyai öngkupnahing. Yu ihoroc inogoc mahong mit wömai yu‘ Abrahamphon kombing tobic tobicno toroc towa’ yongo togoc. Wohong Abraham yu Kopotoroc kombing tobing imongidocmaha tongga yu öret songga manano batip sinom Aisak yu Kopotoroc boging imoc imocha imong dot matogoc. *** Wömai yaha, Abraham yu kombigoc, Kopotorocho ogep amna omomyi dongyun wekontang. O boinno woi, yuho manano Aisak omocdecma simbang wönggon sogidoc. Oro Aisak yu Kopotoroc kombing tobing imongidocmaha tongga yu Jeköp orin Iso‘ ogep idarun’ yongo guramno yudec fing imogoc. Oro Jeköp yu Kopotoroc kombing tobing imongidocmaha tongga yu omompha togocan bongono wocin Yösephon mananin yaidec guram fing imogoc. Yu kandung sogito aring möngo Kopotoroc yong moröng imogoc. Oro Yösep yu Kopotoroc kombing tobing imongidocmaha tongga yu omompha togocan bongono wocin yong tuctuc mata ingoroc yogoc, Mit Israel nano yu Isip kantri imu fauna sa auhon ongonahing. O ihorocgon yu‘ kutatna sogito kiap ihoroc ihoroc tonung’ yongo toropni youp mata inogoc. Oro Mösehon macnin fanintho Kopotoroc kombing tobing imongidomorocmaha tongga macnoho Möse bauna angmunya yu gungac orogoma sinom idina yarop anfi öp siunya idoc. Möse macnin fanin yu kingho kiap worocha muno yogocmaha mabotogomoroc. Oro Möse macfiuna owi amnaho yuha kombingidung, ‘yu Isip king wenohon manano itac yo’ ihoroc kombingidung. Wohong Möseho Kopotoroc kombing tobing imongidocmaha tongga yu‘ muno’ yogoc, ‘noc kinghon manano muno yo’. ‘Muno’ yongo yu‘ Kopotorochon owi amnaot mepmo sumbotiwa’ yongo kombiuna angit idoc. Möse yu wömai Isip nano ot bongono docutnohagon wömuno toctoc kiaphon ibibo kombic kombicha maborongdedoc. Duicha tongga Isip nanoho Möse yangam fapfap tong imogung mahong yuho worocha kombingbanac matogoc. Muno yuho mithon manomanoha kombingidoc. Yu wömai‘ Kopotoroc wöngnac ogepma sinom namang-oc’ yongo Isip nanohon gol orin yoctecno manomanoha kombiuna yapmu boyömo idoc. Oro Möseho Kopotoroc kombing tobing imongidocmaha tongga yu Isip sae imun fauna onggoc. Tuna Isip nanohon kingho yuha ec imogoc mahong Möse yu worocha mabotogoc. Yu wömai Kopotoroc amna dantho acacno muno yu angmuna koing songga idoc. Yu imong dot matogoc. Oro Möseho Kopotoroc kombing tobing imongidocmaha tongga yu bongono morö Pasowa yongidangma woroc forosigoc. Tuna Israel nanoho bot sipsip dongga nogotno simbunodec anyu onggung. Anyu onguya manani borongoma dopdophon yaruho engga Israel nanohon manani borongoma madoboc. Oro Israel nano yu Kopotoroc kombing tobing imogungmaha tongga top yamuc gomono fuc tongo dogito manman yogoc. Tuna yu worochon kondong tongga onggung. Tuya Isip nanoho‘ kiap ihorocnogon tona’ yongo onguya yamucho yu yaun weuya ombung. Oro Israel nanoho Kopotoroc kombing tobing imogungmaha tongo yu Yerikö taunthon gombo angarenggumbec tongga idiya sep bongo 7 bödeuna taunthon gombo wo guman mögoc. Oro göra youp toctoc owi Rahap yu Kopotorocha kombing tobing imogocmaha tongga amna yai taun usem dan foric foricha ebomoroc-ma yu tongfat yegoc. Tongo yui ogep ida owi amna Kopotorochon mata fodingmu mögocma yuot mamong fadoc. Oro noc wönggon numarihon mata saka fiuna kantiwa? Gideonthon woha Barakhon woha Samsonthon woha Jeptahon woha Devithon woha Samuelhon woha Kopotorochon yong tuctuc amna auhon? Muno woi, worochon fatno yocyochon bego ngocin maec. Boinno sinom, owi amna ihorocnoho Kopotoroc kombing tobing imongidungmaha tongga yu kantri wohon wohon emoc tongga yanggiradidung. O yui toroc kiap nongnongo tu öngkuuna Kopo-torocho yapmu ogepma imoc imocha mata godingmun fadocma woroc fogididung. O bot ingingo amna yicyic mano‘ laiön’ worochon dugo tu sumfadoc. O ihorocgon yui ep moröma dingga idocma wo tu omboc. O amna wömunoho yu bainatdec dou omompha tu matogung. O yu gesöno muno idung mahong Kopotorocho dongyun koing suya kantri auhon amiot emoc tongga yanggirada dou obukogung. Oro kombing tobic tobicnoha tongga owi auho inoin fenoni obungma wo omocdecma wönggon fogidung. O owi amna auho yi bucin idiya ayamiho yu dongo focfoc morö imogung mahong yu guroc ngocin orung iditha makombigung. Wömai yaha yui ingoroc kombigung, ‘mit wömai Kopotorocho non dongyun wekuho itonggong koing sogitnahamon.’ Oro au wömai owi amnaho inong saha tongo bokotdec dobung. O au wömai tawa amnaho sendec akep tongo yi bucin fohong yugung. Oro au wömai owi amnaho sop monda dohuya ombung. O au wömai segedec godip föbo mauya kondongo yai idung. O au wömai gobitdec dong omom togung. Kombing tobic tobic owi amna ihorocno yu amna uroci simbang bot sipsip orin memehon godibo temongga itongmuya manomanoha docmöngga idiya owi amnaho yu yaruya onguya wömuno tong imongidung. Tuna yu sa urongo amna maian itongga guroc ganang dungidung. Boinno, owi amna ihorocno yui ogepma sinom, yu wömai guroc ngorochon toroc kiap angiratno sinom tang. Oro, owi amna ngo yui ambarac Kopotoroc kombing tobing imongidung. Tuna Kopotorocho yuha kombiuna nongnongo idung. Wohong yui guroc ngocin itongidungan bongono wocin yuho Kopotorocho mata godingmun fadocmahon boinno abe mau fedoc. Wömai yaha, osuchagon Kopotorocho‘ nontha’ yongo itonggong inoyabitno wo tong arangarang tongo yong torop ingoroc singdegoc: Kombing tobic tobic owi amna osuc idungma yuot kombing tobic tobic owi amna önga idangma nonu ambarac bongo tungudecgon momp-hon itonggong koing sogitnahamon. Boinno sinom, kombing tobic tobic owi amna ihorocnoho koböcma sinom ididung. Tuya nonu yuhon fatno kombing-idamon. Worocha tongga non muyu yuhon toroc kiap tanmanaina manomano itonggong noni tong mep tong nimoc nimocha tangma orin turongo non fogit akep toctocha tacma woroc ambarac dongyanna ongorut. Tuna non ogep tong gapgapno muno gasung moröma Kopotorocho‘ nontha’ yongo sigocma worocdec kiringga domdomgon ongga irot ogep sogitnahamon. Non muyu dan noniho Yesu angsicsicho ongitnahamon. Yu woi kombing tobic tobic nonihon forosicsic amna orin tun koing socsoc amna, foro noni itac. Yuho wömai borongdetdet moröma sinom mit sogidocma worocha kombingmuna ep görucdec öngga focfoc moröma sinom kombigoc. Tuna owi amnaho yu angmuya inong saha togung mahong yu yangam fapfap tongo imong dot matogoc. Muno yu kiringga öngga Kopotorochon kinghon abamdec obu arocne omoc itac. Oro, mepmoho sonidec uuyai wömai sonu Yesuha kombingitnung. Wömuno toctoc owi amnaho yu toup sinom ayam tong imogung mahong yu muyu kiringga imong dot matogoc. Worocha wömai sonu yuhon toroc kiapmo angmuya mepmodec koing songga ida gapgap yongitninga. Boinno, son‘ wömuno yanggiratna’ yongo emoc youp orongi tongidang mahong emoc worocdec wömai nogot soni abe makoring mögoc. Kopotorocho sonthon irot soni tong koing toctochon mata yogocma wo urop edet kamogochu nuhun. Mata wodec wömai Kopotorocho son‘ managumbocnai’ kanongga ingoroc yac: “Manana, Morömaho itonggong kiapa tobing gamunai wömai gocho‘ woi yapmu boyömo’ yongo kombirocha. O yuho gakain youp matong koing tunai wömai gocu worocha kombingbanac tirocha. Yaha Morömaho inoin owi amnani inoha toup kombing-itacma yu worocgon tobingitac. O yuho owi amna wenai mananai inongitacma yuha wömai‘ nongnongo itnung’ yongo tobingitac.” Oro, mepmoho sonidec uuyai wömai ingoroc kombiarut: Son Kopotorochon weni manani idangmaha tongga Kopotorocho itonggong soni tobing kampac. Faniho managumbocni tobingidangma worochon toroc. Kopotorocho weni manani ambarac tobingitac. Tuna gocdec kiap ihorocno maöngkuunai wömai goc yuhon managumboc sinom muno, gocu managumboc uyapdecma. Nonu wömai nandöng noni yang gendingidamon. Yaha yuho non tobingidungmaha. Worocha non muyu Kopotoroc yu ihorocgon gending imongitnahamon. Yu woi yaru orin itonggong nonihon Fano. Nandöng noni yu bongono docutnohagon itonggong noni tobingidung. Woi ino kombiuya angit idina worochon torocgon tobing nimongidung. Wohong Kopotoroc yu wömai‘ non yuhon kunkun kiapdec sogitnahamon’ yongo itonggong noni tobingitac. Tuna kiapmo worocho non ogepma sinom tongfat nengitac. Boinno, mepmo au nondec öngkuunai wömai nonu worochon focfoc kombingmanaina maborongdedidamon. Wohong mit wömai mepmo ihorocnoho itonggong noni tobingga boinno ogepma doun öngkupnahing. Amna mepmo ihoroc fogidungma yu wömai irot gucno kombingmuya itonggong kiap ogepma nongnongodec itongitnahing. Worocha son obu orung soni komanang idangma dou koing suya youp imarut. “Son idongga uyap nongnongogon tararut.” Ihoroc tuyai wömai itonggong soni maobökic. Muno, wo woi orokongga ogep sinom engoc. Son muyu kiringga owi amna ambaracot irot tungu singga itongitnung. O ihorocgon son kiap nongnongo tongmuya Kopotorocho yangamin kunkun itongitnung. Amna au kunkun maicma yu wömai Kopotoroc maun feic. Son soni woho, soniha wo acacho idarut. Sondecma amna auho Kopotorochon banac banacnoha osung ticyit. O sonthon bonip sonidec wömunohon yitno au dogo kungga morö fauna mepmo öngkungga ficfuc ticyit. Son acacho idarut. Sondecma amna auho youp göra ticyit. O sondecma amna auho Kopotoroc me imicyit, osuc Isöho togoc iho. Yui manano borongoma idocmaha fanohon guram moröma sogiun mahong yu worocha‘ muno’ yongo nacno tungu nocnochon mongurac togoc. Tongo mit yu‘ nandöngon guram sogiwa’ yongo kombigoc mahong fanoho yu me imongo‘ muno’ yogoc. Tuna Isö toup kiringga oin togoc mahong guram sogit sogithon bongono urop bödegoc. Oro, sonu sa urongo gurocdec tobic tobicyi wocinma maöngkubung, Israel nanoho togung iho. Yu ongga sa urongo mano Sainai woce öngkubung. Öngkuuya sa kumbong dicno sinom tuna ep aranggum morömaho uuna sum koingo busogoc. Ihoroc tuna baro mano koingo sinom yuna mata orongi kararatno öngkuboc. Woroc öngkuuna Israel nanoho wo kombingga botongga Möse dönac ingoroc inogung, ‘Non mata ihorocno tungu au kombinintha.’ Wömai yaha yu Kopotorochon nongoru mata wo kombingga toup sinom botogung. Nongoru mata woi ingoroc: “Araphu o amnahu yu Sainai sa urongo ambehecgon ongo obudec wotmunai wömai sontho amnahu araphu wo sopdec wuya ompun.” Israel nano sa urongo wo ango toup sinom botoc botoc imogoc. Tuna Möseho yogoc: “Noc wo angmaina botongga kudat konoc konoc sinom tat.” Worochoi oro, sonu urop sa urongo Saion orin Yerusalem taun momdec itacma woce öngkungdegung. Yerusalem wo woi Kopotoroc itonggong Morömo yuhon taun. O sonu sum yaru tausen tausen yuot feng suran tongo borongdeang. O sonu Kopotorochon manani borongoma yau feuya suran tongga idang. Yuhon manoi momdec irim toctocyi idang. O sonu urop Kopotorocot idang. Yu wömai owi amna ambarac mata youpdec yangat fongga matano soworengga yun bödeangoc. O sonu urop amna ogepmahon yaruni au feang. Kopotorocho tuna yu inoyabitno öngkubung. O sonu urop Yesuot öngkungdeang. Yu woi botup botup wego tong koing toctoc amna. O sonu Yesuhon nogotnoho anyun onggungma woroc au fehac. Nogot worocho ogepma sinom tongfat keuna sonu yapmu orogoma sinom au fehac. Abelhon nogotnoho wömai matongfat kegoc. Son soni woho. Onggim soni foc tongga Kopotorochon mata fodingmu muicyit. Osuc wömai Kopotorocho guroc ngocin owi amna garac mata inogoc mahong owi amna yu matano kombic kombicha muno yogung. Tongo mit yu botongga korungon onggonga tu matuna wömunohon urago au fedoc. O önga wömai Kopotorocho momdecma garac mata au nintac. Tuna nonu mata wo körengmana ongontacanu wömai non boinno sinom urago wömuno ana feangoc. Osuc wömai Kopotorocho mata yuna guroc gonggong köboc. Wohong öngaha wömai yu mata ingoroc godingmun fadoc: “Nocho wönggon bongo tungu au toya guroc gonggong kuangoc. Wohong gurocgon muno noc mom orin guroc yait yait toya gonggong kuptahamoroc.” Kopotorocho yogoc, ‘nocho wönggon bongo tungu guroc feraya gonggong kuangoc’. Mata worochon foro wömai ingoroc: Kopotorocho yapmu tong koruc tuna bubot ongga bisong ongungoc, woi mom sa guroc. Wohong yapmu orongi worochogon wömai iditno engoc. Yapmu orongi woi mom toboruc. Tongo woroc wömai Kopotorocho noni nimogoc. Worocha tongga non muyu yu ecec moröma orin kiap yu ibibo kombingitacmadec yong moröng imona. Tongo non yu gending imongo yuho unennegon itongitnahamon. Wömai yaha, “Kopotoroc noni yui ep aranggum mönmöro sinom manomano ambarac dingga bisong ongungoc.” Oro, Duicha tongga son feno tungu nat oröc idang. Worocha tongga son muyu irot tong fup nucno imun imun tongitnung. O ihorocgon kuin amna ogepgon yangtorengitnung. Osuc wömai amna au yu‘ kuin amna komanang yangtoreamon’ yongo kombigung mahong muno woi. Kuin amna woi Kopotorochon sum yaruho amna ganto ehuya yangtoregung. Son owi amna yi bucin idangma yuha edet kamicyit. Sonibut yi bucin idangma worochon toroc kombingga tongfat yengitnung. O son owi amna ayamiho dou mointuya focfocdec idangma yuha kombiarut. Sonidec kiap worocotma öngkung kamuna ihoroc kombingga tongfat yengitnung. Owiop woi toroc kiap ogepma sinom. Son ambaracho owiop togungma son sacsago ida göra youp tongitninga. Kopotorocho owi amna göra kiaphu o toroc kiap betni muyu muyu tongidangma yu soworengga urago wömuno imangoc. Irot soni mönengdec ding fing akep toningyit. Son manomano soni itkamangma‘ woi angit itac’ yongo kombingitnung. Kopotorocho ingoroc yogoc: “Nocho goc gangmurat matit. O goc gakagon ida uroci mairoc.” Worocha non boinno sinom ingoroc yontamon: “Morömaho tongfat necna inai wömai nocu yapmu auha mabotit. Amnaho noc matu mointit.” Oro, sonu amna dugo soniho Kopotorochon fatmata osuc kanongidungma yuha kombingitnung. Yuhon itonggong kiap wömai ogepgon idiya ongga omong fadung. Sonu worochon torocgon itongitnung. Yesu Duic yu mongurac matic. Muno, yu woi osuchu o öngahu o oipmontu kiap tungugon idocmaho edengoc. Wohai sonu amna mata boyömo mata ihono ihono fandat kanontangma yuha onggim soni sininga. Kombic kombic soni gorong ongicyit. Nacnohon gendicho wömai amna woroc tanidangma matongfat yengidang. Muno, yapmu tunguhogon wömai irot soni tong koing tong kamongitac, woi Kopotorochon banac banacnoho. Oro, alta noni au ogepma sinom idnimpac. Tuna osuc öret socsoc amna boru bucin youp tongidungma yu alta worocdecma nacno angit mananing. Bot sipsip orin bulmakauhon nogotno wömai öret socsoc youphon amna dugoho sogito boru böc irotnon ungo kunkun sinom woce töngga wömuno tongsac toctochon ecec tongidung mahong arap worochon godip föbo wömai amna auho böc tait sumonne woce tongga song dobörengidung. Oro worochon torocgon wömai Yesu yu ihorocgon taunthon gombo simbu sumonne focfoc kombingo omboc. Tuna inoin nogot-noho tuna owi amna Kopotorocho yangamin sacsago kunkun sinom öngkubung. Wohai nonu ihorocgon taunthon sumonne yuot ongona. Tongo Yesuho owi amnaho yangamin yapmu boyömo öngkubocma worochon toroc non ihorocgon guroc owi amnaho yangamin yapmu boyömo öngkupnam. Guroc ngorocdec wömai nonthon böc noni iditnoho iditno maec. Muno, nonu wömai böc noni mit sogitnaha-monma worocha torengga idamon. Worocha tongga non bongono muno Yesuhon madec Kopotoroc ecec inong tongitnahamon. Kiap worocho woi öret noni simbang entac. Woi duc noniho yuhon manogon yong moröng imontac. O son owi amna au tong ogep tong imongo manomano silip tong imongo itongitnung. Kiap ihorocnoha wömai Kopotorocho irot ogep kombingitac. Son etno itongoningyit. Oro, son amna dugo soni orin gavman sonihon matano sumboditnung. Yu sontha gön tongidang. Tuna mit wömai Kopotorocho yuhon youpno ogepmahu o wömunohu angsoworengga worochon toroc urago imangoc. Son muyu yuhon duc sumbodarut. Ihoroc tuyai wömai yuho borongdetno sinom tongga youpno ogepgon tongitnahing. Sonu önggöngyi tuya mepmo kombinggai wömai yuho son angit matongfat kening. Oro, son nontha dönac yarut. Boinno sinom, irot noni woi Kopo-torocho yangamin nongnongo itac. O nonu yuho yangamin nongnong-ogon itonggonga kombiamon. Noc wönggon sonot onggonga toup kombihat. Son worocha Kopotoroc dönac inuya yuho tongfat neun. Irot guchon Morömo Kopotoroc yu Moröma noni Yesu omocdecma tun wekogoc. O Yesuho nogotno korigocmaha tongga botup botup wego iditnoho iditno engocma worocho koing sogoc. Tongo yu bot sipsiphon yangtorec amna moröma itac. Kopotoroc yu ogep guram gesö kamuna son ogep yuhon irot kombic kombic tannahing. O Yesu Duichon madec wömai yuho irot nonin nonin inoin youpno ogepma tun öngkuuna angga borongdeangoc. Yuha wömai non bongono bongono yong moröng imongitnahamon. Woi boinno. Oro oröcnai, nocho mata ngo docutnogon siaya sonot ongeyac. Tuna son muyu onggim soni irot tong koing toctochon mata ngorocha ogep onggim siarut. Kombiarut, öroc noni Timoti yu yibucin idoc mahong urop orung itac. Yu karupgon nocot ehunai wömai not kondonggon engga son katam. Son amna dugo soni orin Kopotorochon owi amna ambarac nonthon irot ogep mata inarut. Kopotorochon owi amna kantri Italidecma yu ihorocgon‘ irot ogep matano sonot ongoun’ yongo kombiang. Kopotorochon banac banacnoho son ambaracot itun. Noc Jems, noc Kopotoroc orin Yesu Duic yuhon youp amna itat. Nocho bapiya ngoroc Yuda nanohon torop 12 sontha yongo sihat. Son wömai böcsa guroc soni imu fauna ongga kuin simbang sa guroc auhon woce woce idtongung. Oro nocho son sep ogep sinom kantat. Oro oröc ori, mepmo foro ihono ihono sondec öngkungmuya son tonguc keantanganu wömai sonu worocha borongdetno sinom tongitnung. Wömai yaha, son urop kombiang, mepmo ihorocnoho wömai kombing tobic tobic soni toroc tongidang. Toroc tong kamuya son kombing tobic tobic soni kokoreantanganu wömai woroc, mepmodec koing songga idit kiapho sondec mac fiuna moröma engoc. Moröma idina son koingsongga mepmo sumboda itongon-tang. Tongo son owi amna orogoma tong bumbum soni muno entang. O son toroc kiap ogepmaha madocmui Kopotorochon owi amna ino yabitno sinom entang. Oro, amna au son bonip sonidecmaho kombic kombic ogepmaha docmönggai yu muyu Kopotoroc dönac inuna Kopotorocho wo imontac. Kopotoroc yu kombic kombic ogepma inoha makokoreng-itac, o yu amna auho dönac yongidangmaha mayong faditac. Muno yu owi amna ambarac kombic kombic ogepma imoc imocha toup kombingitac. Wohong gocho dönaca irot yaiot yongidirocha. Muno goc‘ boinno öngkung namangoc’ kombing tobingmina dönac youp tongidiruc. Amna au irot yaidec entacma yu wömai sumpho top yamuc köreuna siho muyu muyu ongi epi tongitacmahon toroc. Amna ihorocnomaha wömai Morömaho yapmu au maimic. Muno sinom. Amna ihorocnohon irot kombic kombicno woi yaitni, worocha tongga yu youpno ambarac gendöng gandöngnigon tongitac. Oröc noni au yu yoctecno koböcma maitimii uroci ididangma yuho borongdearut. Yu woi Kopotorocho yangamin amna moröma idang. Wohong amna möneng yoctecno koböcma idimangma yu wömai ingoroc kombiarut, gurochon yoctec manomano woi Kopotorocho yangamin yapmu boyömo iditac. Saröc boyömo bisong ongidangma worochon toroc wömai yoctecno manomano ambarac bisong ongbödenahing. Non kombiamon, sep yu öngga saröc foring yauna dingo onggom songidang. Onggom songga saröc bömböpmoho fökon muuya tong fatfatno ogepma bödengitac. Oro worochon torocgon wömai amna yoctecno koböcmaho bödenahing. O yuhon fim öresac ambarac bisong ongonahing. Oro amna au mepmo toroc tonguc yecyec bongonodec koing songga entacma yu wömai irot ogepha itonggong koing sogiangoc. Kopotorocho itonggong koing owi amna yuha toup kombiangma imoc imocha mata godingmun fadoc. Worocha tongga amna au tonguc yecyecdec koing songga entacma yu borongdehun. Oro amna auhon irotno wömuno toctocha fadang uunai wömai yu ihoroc kombiicha: ‘Kopotorocho noc tonguc nehac yo.’ Muno sinom, yu‘ amna wömuno toun’ yongo amna au matonguc yeic. O amnahu o dogu kopothu yu Kopotoroc tonguc imuna wömuno toctocno woi maec. Muno sinom, tonguc yecyec wömai kiap ingorocnodec öngkungidang: Noniin ibibo noni worocho wömai non wodingga ninong yuuna non sogit akep tongitac. Sogit akep tongmuna wömuno yitno irot nonin sing nimuna mac fiuna turongo baantac. Turongo bauna macfiuna moröma itmuna omoc koing öngkung nimongitac. Worochai oröc ori sinom, sonin ibibo soniho son tonguc keuna wömuno toningyit. Kombiarut, irot ogep orin guram ogepma manomano ambaracho wömai Kopotorocho momdecma nimongitac. Nandöng Kopotoroc yu sep yarop fitnung worochon Morömo itac. Yuhon toroc kiapmo wömai mongurac matongitac. Muno, yapmu auhon doguno sepho foring auna ubarakoti o docutmuhi tongitacma ihoroc yu matic. Yu wömai inoin irot kombic kombicno tanda kombiun bödeuna fatmata ogepma siuna nonot eboc. Ehuna non wo kombing tobingga itonggong wego sogidomon. Oro itonggong wego sogidomonmaha tongga non manomano au dongyun öngkubungma wo yanggirada Kopotorochon fat osuc fat imongo öngkubomon. Nakain oröcnai sinom, son ingoroc kombiarut: Son ambarac nuc sonihon mata kombic kombicha arangarang yongga iditnung. Wohong mata yong fandatha wömai kombic kombicho tongitnung. O irot kombut son karupgon tongitninga. Muno, irot kombut noniho wömai non toroc kiap nongnongodec itonggonga yongo matongfat nengitac. Kopotorocho kombihac iho. Sonu wömai abe toroc kiap wömuno orin göra kiap toup tongidang. Worocha son wo ambarac dongyu fauya sonthon kombic kombic soni tohongga fatmata ogepma Kopotorocho irot sonin möng kamogocma worocgon kombing tobiarut. Fatmata ogepma worocho wömai itonggong koing tun öngkung kamuna batip itnahing. Oro son fatmata ogepma onggimphagon kombininga. Muno, son muyu wo kombingga worochon toroc itongitnung. Son fatmata komanang kombiantanganu wömai woroc, son soni imanang inong yuantang. Oro amna Kopotorochon fatmata kombingga worochon toroc maitongicma yu wömai amna ino yangamo glasidec angitacma woroc simbang entac. Yu woi inoin yangamo glasidec angtongga ibarun fauna ongga yangamo kiap tingtingno itacno wo karupgon edet imontac. Wohong Kopotorochon nongoru wego worocho wömai non turongodec asanyun onguya orung ididamon. Tuna amna au yu nongo-ru wego wo angsoworecno sinom tongmuna matano nongnongo sindarantacma yu wömai fatmata onggimphagon makombiic. Muno yu wömai worochon toroc itongungoc. Tuna Kopotorocho guramno amna worocdec sing imuna yuhon youpno ambarac boinnobarac öngkung tongungoc. Oro, amna au yu inoha kombiantacma‘ nochon yong moröng toroc kiap woi ogepma sinom yo’. Yu ihoroc kombihac mahong inoin duc matano wömai yu angit maangsoworeunai wömai woroc, amna worochon yong moröngno woi yapmu boyömo entac. Kopotorocha yong moröng imoc imoc kiap boinno auma wömai ingoroc: Managumboc ungano orin owi kapi mepmodec idangma yu tongfat yecyec kiap. O auma wömai, non itonggong noni ogepma sinom angtorengga guroc ngorochon wömunoha me imonaya worocho non matun betfatnin. Oro, non kiap ihorocno tontamonanu wömai non Kopotorocha yong moröng boinno yong imontamon. Kiap ihorocno wömai yuho yangamin ogepma sinom ididang. Oro oröc ori, son Moröma noni Yesu Duic woi momphon amna mitimni sinom yu kombing tobing imongidang. Worocha wömai sonu oröc banac banac tongitninga. Muno, son muyu owi amna ambarac toroc kiap tungugon tong imongitnung. Oro nocho toroc mata ingoroc siwa: Son yong moröng suran tongga idiyai oro amna au yu tec tohomunmucno ogepma sinom tohomun muuna oburo siragodec gol ring singmuna engga sonthon suran sonidec sakaun fiantac. Yu wocin engga sakaun fiuna idina oro mit amna uroci au tec tohomun mucno gengo dogit dogityi yu woi ihorocgon suran sonidec ehantac. Oro amna yai wo sonot engga idinya sonu wömai amna tong fatfatno ogepma woroc oröc tongo omoc idit abam ogepma tengga singgai inontang, “Goc abam ogepma ngorocdec omoc iti.” Wohong amna urocima wömai son inontang, “Goc ongga okoce korungon idongga iti” o au inontang, “Goc nonthon orung noni forodec gurocdec omoc iti.” Oro son toroc kiap ihoroc tontanganu wömai tingting? Son soniin irot kombic kombic wömuno tanda amna yangsoworengga oröc banac banac tontang. Son amna ambarac toroc kiapmo tungugon matongimogung. Nakain oröcnai sinom, kombiarut: Owi amna guroc ngocin uroci ididangma yuha wömai Kopotorocho kombing tobic tobicno orongi imogoc. Tongo‘ mom toborucho wömai yuhon fat engoc’ yongo yu eragoc. Mom toborucha wömai Kopotorocho mata godingmun fauna ingoroc yogoc, ‘Amna nocha toup kombingidangma yuho wömai sogitnahing.’ Wohong sonu wömai amna urocima yangam fapfap tong imongidang. Son mata ngo kombingga soworearut: Numari sinompho wömai mepmo soni koroc fingga kangada mata youpdec fohong kungidang? Woi amna möneng yoctecno koböcma idimangma worocho tongidang! O numariho Moröm sonihon ma morömaha yong saha yongidang? Woi möneng yoctec amnaho yongidang! Oro, mom toboruchon nongoru moröma ingoroc itac: “Goc gakaha kombingitarocma worochon torocgon nucaiha kombingidiruc.” son nongoru wo boinno sinom sindarantanganu wömai itonggong toroc kiap soni ogepma entac. Wohong sontho amna auha oröc tong imongga o auha me imontanganu wömai woroc, son turongo soni tu öngkupac. O son nongoru mata gumanda nongoru fodic fodic amna entang. Amna au yu nongoruhon docno tungugon gumarantacma yu wömai nongoru macno ambarac gumandup tongga worochon urago sogiangoc. Wömai yaha, Kopotoroc tungugon yu nongoru mata yai ingoroc nimogoc: “Son oimna, son nuc soni göra toninga.” O auma, “Son nuc soni wot omom toninga.” Oro goc wo göra matiroc mahong goc ongga amna au wot omom tontarocma wömai woroc, goc nongoru guman guman amna entaroc. Oro, sonu wömai nongoru wegohon owi amna idang. Nongoru wego worocho wömai son turongodecma asanyun onguya orung idang. Worocha tongga duc mata soni orin itonggong kiap soni nongoru wegohon toroc iditnung. Wömai yaha, amnaho nucniha uroci makombingidangma yu wömai Kopotorocho ihorocgon uroci makombingga matano yun bödeuna obukonahing. Wohong amna au nucniha uroci kombingidangma yu wömai mata youpdec ogep itnahing. Oro oröc ori, amna auho ingoroc yun: “Noc Yesuha kombing tobing impat yo.” Yu ihoroc yontac mahong yu toroc kiapmo wömunogon tongitac. Oro kombing tobic tobic kiap ihorocnoho wömai yu itonggong koing tun öngkung imontachu? Muno sinom. Kombiarut, oröc soni auhu o nat soni auhu yu tec tohomun mucno gengo dogit dogityi o nacno möp idinai sondecma amna auho yu nacnoha o tecnoha matong fatyei komanang inontac, “Goc irot gucdec iti. Goc ongga teca temongmina godiba mönmön yuna o nacno naiya modiba foc toun.” Oro amna worochon matano oröc nat soni wo tingtingno tongfat yeantac? Muno sinom, matongfat yeic. Oro, worochon torocgon wömai kombing tobic tobic soni boinno muno ida toroc kiap ogepma amnahon itonggongnodec matun öngkuunai wömai woroc, kombing tobic tobicno woi yapmu boyömo sinom entac. Worochoi oro amna auho ingoroc yun, “Amna au yu wömai kombing tobingidang. O amna au yu wömai toroc kiap ogepma tongidang.” Oro amna worochon matano wömai nocho ingoroc iban imontat, “Gocho toroc kiap ogepma matongitarocmaha nocho tingtinga kombiantat, goc boinno Yesuha kombing tobiharoc? Muno, noc tuctugo makombit. Wohong goc ogep nochon toroc kiap ogepma angmina tuctugo kombiantaroc, noc boinno Yesuha kombing tobingitat.” Goc ingoroc kombing tobingitaroc: Kopotoroc tunguhogon itac. Woi boinno sinom kombiharoc mahong dogu boyömo yu woi worocgon kombing tobingmuya botongga kudat konoc konoc tongidang. Goc amna bumbumyi, goc ingoroc makombirochu nuhun? Kombing tobic tobicho toroc kiap ogepma matun öngkuicma woi yapmu sahano sinom itac. Goc öra noni Abraham yuha kombihi. Yu wömai manano Aisak woto Kopotoroc öret song imoc imocha togoc. Oro yu toroc kiap ogepma wo togocmaha tongga Kopotorocho yu angga amna nongnongo inogoc. Oro goc yuhon kiap wo angmina ingoroc kombihi: Abrahamphon kombing tobic tobicno orin yuhon toroc kiapmo woi youp ban togomoroc. Abrahamphon toroc kiap ogepmaho kombing tobic tobicno tun koing songga ino yabitno idoc. Kombing tobic tobicno ino yabitno idocmaha Kopotorochon bapiyaho mata au itacma worocho boinno öngkuboc. Mata wo ingoroc yac: “Abraham yu Kopotoroc kombing tobing imogocmaha tongga Kopotorocho yu amna nongnongo inogoc.” Tongo Kopotorocho Abraham‘ nakain amna’ ihoroc inogoc. Worocha son ingoroc kombiarut: Amna au yu kombing tobic tobichagon Kopotorocho yangamin nongnongo maic. Muno, amnahon toroc kiapmo ogepma orin kombing tobic tobicno worocho youpno ban tontamorocanu wömai yu amna nongnongo entac. Göra kiap toctoc owi mano Rahap, yu wömai kiapmo ihorocnogon nindahac. Kopotorocho yu toroc kiap ogepma togocmaha owi nongnongo inogoc. Yu wömai amna yai Yosuaho taun angsicsicha inongmudocma wo böcnon yangada fögoc. Yangada föngo mit uyap ogepma indauna ongga ogep idomoroc. Kombiarut, godip föp noni yaruno muno idinai wömai yu omong fatfatyi kiap entac. O worochon torocgon amna auhon kombing tobic tobicnoho toroc kiap ogepma matun öngkuunai wömai woroc, kombing tobic tobicnoho ihorocgon omong fatfatyi kiap entac. Oro oröc ori, non amna fandat fandat youp tongidamonma nonthon itonggong kiap noni wömai Kopotorocho mata youpdec orongi sinom angsoworeangoc. Worocha wömai sondecma amna koböcmaho fandat fandat youp toctocha kombiningyit. Non ambarac-ho wömai manomano kandöc tongidamon. Amna au yu yapmu au kandöc maticma yu wömai amna ino yabitno sinom entac. Tongo yu inoin godip föbo angitgon angtoreantac. Worochon mata tepmo wömai ingoroc: Non bot hos fasun imoc imochon ain docno au dugodec singidamon. Ihoroc tongga non bot hos wo fasunaya yu nontho kombiamonan wocegon ongontang. Nonu yuhon dugogon yangtorenaya dugoho hosihon föbo moröma fasurantac. Oro nocho mata tepmo au top giranghon siwa. Top girang woi moröma sinom ididang. Tuna sum koingoho busuna girang ongidang. Wohong girangon farang docno obugu worochogon wömai girang fasurantac. Kepten sa nahenne onggonga kombihacma yu farang docno wo ibaruna top girang moröma ambarac ibaruna wocegon ongontac. Oro worochon torocgon wömai duc noni ngoi godip föp nonihon docno obugu sinom itac mahong yu worocho wömai önggöngyi toup tongo inoin mano yong morögicno sinom tongitac. Kombiarut, ep dindut obugu sinom worocho dingga ugo dorong morö dingitac. O duc noni woi ihorocgon ep aranggumphon toroc obugu dingga toup firat tongitac. Yu woi godip föp nonihon docno obuguhong, ducho mata orin toroc moinno koböc dongyun öngkuuya godip föpnoni ambarac dongyun betmangidang. Tuna worocho wömai itonggong noni ep aranggum simbang songmun diuna kandöc ongo obukongidamon. Ep aranggum wo woi ep bohöngon fat. Oro, non amna, non ogep bot yup arap goröm orin arap top tumoc idangma wo fogida angit yangtorengidamon. Wohong amna auho inoin duc matano angit angtorehacno wömai maec. Muno sinom, duc noniho bongono muno mata wömuno yongidang. Duc nonidec wömai amna dopdophon song tobicho ducmoda iditac. Duc noniho wömai non Kopotoroc Nandöng noni yong moröng imongidamon. O duc tungu worochogon wömai amna nuc noni möpmo wagang imongidamon. O nucnoni woi Kopotorocho ino simbang dongyun öngkubung. Duc tungu worochogon wömai Kopotoroc yong moröng imongitac o amna nucni möpmo wagang imongitac. Mayain oröcnai, toroc kiap ihorocno woi angit maec. Yamuc daro tunguhogon sunda yamuc sumo epi, top yamuc epi woi maec. Oröcnai, ep fikho wömai oliv koburo mafiic. O ep waintho wömai fik koburo mafiic. O ihorocgon yamuc daro beci wömai yamuc sumo masuric. Oro sonthon bonip sonidecma numaho irot kombic kombic ino yabitno idimuna yu manomanohon foro tuctugo kombiun? Ihoroc kombiantacanu wömai amna worocho toroc kiapmo ogepma nindauna anam. Woi idit kiapmo nongnongo orin inoha kombiuna ohonggongyi itmuna toroc kiapmo ogepma toctoc. Momphon kombic kombic ino yabitnoho wömai toroc kiap ihorocno doun öngkungidang. Worochoi oro, son irot sonin sonihagon kombingmuya nuc soni yanggiraun yanggiraun tontanganu wömai woroc, son‘ kombic kombic ogepma nonot itac’ yongo borongdetninga. Ihoroc tontarocanu wömai goc imanang yongo fatmata boinno wo ayam tong imontaroc. Imanang kombic kombic ihorocnoho wömai momdecma mahogoc. Muno, wo woi guroc ngorochon manomanogon, woi irot osucnoho tun öngkungitac. O worochon fano woi dogu kopot yuho itac. Kombiarut, son irot soni sonihagon kombingga nucno yanggiraun yanggiraun tontanganu wömai suraro soni irot tungudec maitning. Muno, toroc kiap wömuno foro ihono ihono ambaracho sonot öngkupnahing. Worochai oro, amna au yu momphon irot kombic kombic ino yabitno sogiantacma yu wömai amna oweng owengo entac. O yu nucni ot irot tungu sic sicha toup kombiantac. O yu nucni kiap obingo imontac. O yu wömai nucnihon matano sumbentac. O yu nucniha uroci kombiantac. O itonggongno wömai boinno ogepma fiantac. O yu wömai oröc banac banac matic. O yu mata orogomagon yontac. Kopotorochon irot kombic kombic ino yabitno woi yitno simbang amna obingnohon irotnon dogo kungga mac fiuna boinno ogepma fingitac. Foro yaha sinom wömai sonidec emoc orin yong osut kiap ididang? Worochon foro wömai ingoroc: Godip föp sonihon ibiboho wömai irot sonin emoc tongidang. Irot aranggum soniho yapmu manomano fogit fogitha toup öngitac mahong mafogididang. Worocha tongga sontho nuc sonihon manomanoha yang irup öngga nuc soni dopdopha arangarang yongga ida tu matuna son yong osut yongga emoc tongidang. Son ihoroc toup tongidang mahong Kopotoroc yapmu auha dönac wömai mainongidang. Foro worocha tongga son manomanoha möp ididang. O sonu dönac yongidangma wömai irot oweng owengo ot muno, son wömunogon yongidang. Worocha wömai Kopotorocho yapmu au makamongitac. Sonu soniin ibibo sonihagon kombingmuya‘ yoctec manomano koböcma fogitna’ yongo dönac yongidang. Son owi amna görani, son ingoroc makombiinghu nuhun? Amna au yu guroc ngorochon manomano ot öroc tontacma yu wömai Kopotorochon ayamo entac. Kombiarut, son irot soni guroc ngorochon manomanodec ding fingga entangma wömai woroc, son Kopotoroc me imontang. Kopotorochon bapiyaho yac, ‘Yaru ngo Kopotorocho irot nonin sing nimogocma worocho Kopotorocot iditha toup kombihac.’ Oro mata ngo woi komanang irim toctocyi maec. Worochoi oro, Kopotorochon banac banacno woi moröma sinom. Worocha tongga Kopotorochon bapiyaho wönggon ingo yac: “Kopotoroc yu amna inoha kombiuya öngidangma yu ayam tong imongitac. Wohong amna inoha kombiuya ohuna itongidangma yu wömai yang banauna ogep itnahing.” Worochai son irot soni Kopotorocha bogiarut. O son dogu kopot ayam tong imongo körengmu ongo son imun fauna korungon ongoun. Son muyu Kopotorocot ambehecgon ongorut. Ihoroc tuya wömai yu sonot ambehecgon ehantac. Son wömuno toctoc owi amna son turongo toctochon obu soni sac tarut. O son owi amna irot yai kom-bingidangma son irot soni tong sac tongga oweng owengo idarut. Son soniha irot mepmep tongga yong ointongga idarut. Son yonguang mahong son muyu mongurac tongga uroci kombiarut. O borongdetdet soni mongurac tongga irot soniho nanga fatfat toun. Son Kopotorocho yangamin ma soni tohorut. Tuna Kopotorocho son föun fadauya onoce sinom entang. Oro oröc ori, son Kopotorochon owi amnaniha yong saha yongitninga. Amna au orugo soworengga‘ wömuno itac’ yongo mata metec yontacma yu wömai nongoru soworengga yong saha yontac. Gocho nongoru soworeantarocanu wömai goc nongoruhon unenne mairoc. Muno, goc wömai nongoru soworec soworec amna simbang entaroc. Kopotoroc yu tunguhogon wömai nongoru tun öngkuboc. Tongo inohogon wömai owi amna yangsoworengitac. O yu ino tunguhogon wömai owi amna au itonggong koing dongyun öngkung imonahing o au wömai dongyun obukonahing. Worochai tingting oro, goc numa? Goc nucai yangsoworeirocha. Kombiarut, son amna au son ingoroc yongidang: “Öngahu o kembothu wömai nonu taun audec ongga biruc tungu woce itmanaina bisnis youp tongitnahamon. Bisnis youp tongmanaina möneng koböcma dongyana öngkupnahing.” Oro son mata ihoroc yong-idang mahong kembot kiapmo yaönomaho sondec öngkuangocma woroc wömai sonu makombiing. Itonggong soni woi guroc mönnohon toroc. Guroc möntho wömai öngga obmukusuc itmuna wohogon bisong ongitac. Worochai sonu ingoroc yuyai wömai ogep in: “Morömaho kombiuna angit idinai wömai non abe mamongfai ida youp noni ihono ihono tonahamon.” Worochoi sonu soniin ma soni töngga duc furang tongga youp morö toctocha yongidang. Toroc kiap önggöngyi ihorocno wömai toroc wömuno sinom. Oro, goc kombiiya toroc kiap au ogepma idinai wömai goc muyu woroc tongidiruc. Matirocanu wömai woroc, turongo wo gocdec edengoc. Oro son owi amna möneng yoctec koböc itkamangma sontho kombiarut. Sondec wömai mepmo inobarac sinom öngkup öngkupha tac. Sonu worocha kombingmuya yong ointongga idarut. Kopotorocho yangamin wömai yoctec möneng soni ambarac urop bom tongo moin tongbödegung. O boru tec tohomumucno soni wo siga kososingogon urop nongbödegung. O gol orin silwa soni woi nogotno fat bödenahing. Nogotno faima ngorocho wömai mata youpdec turongo soni doun eran öngkung tangtang tonahing. Tuna godip föp soni ep simbang dinahing. Boinno sinom, bongono madango urop eng fom tac mahong sonu yoctec möneng soni komanang sinom feng suran tongidang. Kombiarut, youp wabkarac soni öndec nacno soni tanangidangma yuhon wöngnacno sontho kokorengidang. Kokoreuya worocho mamboda son firing karang. O youp wabkarac soni nacno feng suran tongidangma yuhon mambocnoho wömai urop Kopotoroc Gesö Morömo yuhon onggimodec öngkupac. Son wömai guroc ngocin möneng koböcma monmuya manomano ambarac ibip sonihon toroc wöngidang. Son nacno koböcma nongidang. Tongo modip soni toup macfingga idiya son kot omom toctochon bongono urop eng fom tac. Sonu wömai amna nongnongoma mata youpdec fohong yungga komanang sinom dong omom tongidang. Amna worocho wömai ayam matong kamogung. Worochai oröc ori, son muyu irotsoni tongkoing tongga mepmo sumboda idiya ongga Morömaho ehangoc. Oro, amna örobaracma yu wömai‘ nacno boinno öngkupun’ yongo woha torengga ididang. Yu wömai irotno tongkoing tongga komöc orin sephon torec idiya yuho youpno tunya nacno boinno öngköuya sogito nongidang. Oro sonu worochon torocgon irotsoni tongkoing tongga Morömaha torengga iditnung. Yaha, yuhon ebep bongono urop engfom tac. Oro oröcnai, son Kopotorochon owi amnaha mata metec yongitinga. Kombiarut, mata yun bödec bödec amna yu urop simbu göphon mene arangarang yongga itac. Tongo yuho son kang-soworengga urago wömuno kamicyit. Oro oröc ori, Kopotorochon yong tuctuc amnani osuc idungma yudec wömai mepmo moröma öngkungidung mahong yu muyu irotno tongkoing tongga ida mepmo wo sumbodidung. Oro son yuha kombingmuya yuhon toroc kiapmo wo tanda worochon toroc itongitnung. Amna worocho magapgap yogungmaha tongga Kopotorocho yu borongdetno moröma sinom yu imuna yudec edengoc. Sonu amna au mano Jop, yuhon fatno urop kombingidang. Yu ihorocgon mepmo moröma yudec öngkubocma woroc sumbodoc. Sumbot tongga idina mit Morömaho mepmo wo tun bödeuna ogepma sinom idoc. Boinno sinom, Moröma noni yu nontha uroci moröma sinom kombingmuna ning banauna ogepma sinom ididamon. Oro oröc ori, yapmu moröma sinom wömai ingoroc kantiwa: Son yong koing mata soni momdechu o gurocdechu o yapmu audechu tong koing tongitninga. Muno sinom, mata soni woi nongnongogon yongitnung. “Öc” yontarocanu wömai boinno tontaroc. O“ muno” yontarocanu wömai matiroc. Son mata imanangni yuya Kopotorocho urago wömuno kamicyit. Oro sondecma amna auho mepmodec idangma yu wömai‘ Kopotorocho tongfat nehun’ yongo dönac inarut. Oro amna au irotnoho kömengmuya idangma yu wömai Kopotorocha yong moröng ap yarut. Oro sondecma amna obukongga idangma yu wömai surarohon amna dugo inong yuna ehuya dönac yontang. Dönac yongga Kopotorochon madec godibodec unac wagang imontang. Oro yu dönac wo kombing tobic tobicnobarac yontanganu wömai Morömaho amna wo tun orokontac. O yu turongo togocanu wömai Morömaho yuhon turongono imun faantac. Worochai oro, son Kopotorochon owi amna, son turongo soni oröc soniot nucno wo inong taun taun tongitnung. O son‘ Kopotorocho non doun orokona’ yongo dönac yongitnung. Oro amna nongnongohon dönacno woi gesönobarac ogepma sinom tongfat nengitac. Kopotorochon yong tuctuc amna mano Elaiya yu woi noni simbang guroc amna au idoc. Wohong yu‘ komöc muicha’ yongo dönac youp orongi tuna komöc mamuigon idina biruc anfi o yarop six bödegoc. Oro bongono wo bödeuna mit yu wönggon dönac yuna mom simbu fagariuna komöc möngga öndecma nacno tanac wönggon doun biruc togung. Oro oröc ori, sondecma amna auho Kopotorochon mata boinno imun fauna kandöc ongontacma wömai woroc, son muyu yu uyap ogepma indanda yangada tebarut. Amna auho wömuno toctoc amna au tongfat yengo inong tobiuna amna wo uyap wömuno imun fauna ibarantacma wömai woroc, Kopotorocho amna worochon turongo koböcma yaun weuna omoc koing maun feic. Mata ngo son edet kamicha. Noc Pita, noc Yesu Duic yuhon aposelno itat. Nocho bapiya ngo Kopotorochon owi amna inoha soworec soworeyi sontha yongo irim tongo siaya ongeyac. Son wömai provins Pontusiahu o Galesiahu o Kapadosiahu o Esiahu o Bitiniahu wocin ididangma. Sonu wömai guroc ngorochon fat maeng, muno osuchagon sinom wömai Kopotorocho sontha kombing soworengga‘ inoin owi amna idarut’ yongo weran tongdegoc. Weran tong kamuna Kunkun Yaruho son duiuna Kopotorochon kunkun feno öngkungga idang. Tongo son ogep Yesu Duichon mata tanda angit sumboto itongonahing. Yesuhon nogotnoho irot sonidec anyun onguya tong föhoc tuna oweng owengo ididang. Worocha tongga sonu owi amna Kopotoroc makombiingma yuhon bonipnodec kuin simbang ididang. Kopotorocho sontha uroci kombingga kang banangmuna irot soni tun guc mauna ogepma sinom idarut. *** Nonu Kopotorocha yong kumena. Yu woi Moröma noni Yesu Duic yuhon Fano. Yu nontha uroci moröma sinom kombingmuna ningbanagoc. Oro yuho Yesu Duic omocdecma tun wekogocmaha tongga nonu itonggong wego sogidomon. Tuna itonggong wego worocho wömai non tong koing tong nimuna nonu boinno sinom ingoroc kombiamon: Mit wömai nonu ihorocgon omocdecma wekongga Kopotorocot itnahamon. Tongo wocin wömai nonu momphon idit koing sogitnahamon. Worocho wömai ino yabitno sinom ida nongnongogon nonot idtongga mabisong ongic. Woroc wömai Kopotorocho sontha yongo momdec tong arangarang tongo siuna itac. Oro, kombing tobic tobic soniha tongga Kopotorocho inoin gesö morömadec sontha gön tongga ito wömuno öcangyun möngidang. Yuho son ihoroc tongfat keuna idiya ongga yuho son fogiuna son yuot momdec batip sinom itnahing. Kiap worocho wömai bongono madango wocin öngkuangoc. Oro sontho toroc kiap ogepma ihorocnoha kombingmuya borongdeditnung. Wohong önga wömai abe tonguc yec orin mepmo foro ihono ihono sondec öngkungga idiya sontho worochon focfocno kombingga ididang. Mepmo worocdec wömai Kopotorocho‘ kombing tobic tobic soni koingohu o singo itachu’ yongo toroc tong kamongitac. Oro non kombingidamon, gol woi yapmu ogepma sinom. Wohong amnaho gol wo epdec fonyu diuya ephogon dingga soworengitac. Tuna gol sinompho wömai betnono muno sacsago sinom ididang. Oro gol woi yapmu ogepmahong mit wömai bisong ongungoc. Wohong kombing tobic tobic soniho wömai gol anggirada iditnoho iditno engoc. Oro kombing tobic tobic soni boinno idkamunai wömai mit Yesu Duic eran engkuangocan bongono wocin wömai yuho sontha borongdeda ma moröma orin yaguno idit kiap mitimoni woroc kamangoc. Dan soniho wömai Yesu magung mahong son yuha toup kombingidang. O önga ihorocgon, sonu Yesu mangidang mahong son yu kombing tobing imongmuya yuha toup sinom borongdedidang. Borongdetdet kiap worocho wömai irot sonin duc muna irot sonin yuha yong kumengidang. Borongdetdet kiap wo woi momphon toroc kiap inobarac sinom, duc mata yocyocno muno. Boinno sinom sonu kombing tobic tobic sonihon boinno urop sogit tongöang. Woi Kopotorocho yaru soni fogida momphon fat batip figocma woroc. Oro, Kopotorochon banac banacnoha wömai osucgon Kopotorochon yong tuctuc amnaniho‘ tingting tongga momphon fat batip wocin öngkupnam’ yongo kombic kombic youp moröma sinom tongo worochon uyapha yabingidung. Tongo yuho Kopotorochon banac banacnohon mata yong tuctuc yongidung. Banac banac wo wömai sontho önga urop sogitdeang. Duichon Yaruho wömai yong tuctuc amna worochon irodin itmuna Duicha yongburoc mata ingoroc masang inongidoc: ‘Duic yu godibhon focfoc morö kombiangoc. Tongo mit yu amna ino yabitno öngkungga engoc.’ Yaruho ihoroc inuna yong tuctuc amnaho ingoroc kombigung, ‘Amna wo yu bongono tingnon sinom ehangoc? O toroc kiap tingtingno sinomdec ehangoc?’ Yu ihoroc kombingga itmuya‘ worochon foro tuctugo kombina’ yongo yabic yabic youp moröma sinom tongidung. Ihoroc tongga idiya Kopotorocho ingoroc indagoc: Yuho yongburoc mata yongidungma worochon boinno wömai yuhon bongonodec abe maöngkuboc. Muno, öngahem wömai sonu worochon boinno sogidung. Woi Kunkun Yaruho momdecma ohongga Aposel gesö imuna yuho fatmata ogepma fandat kanogungma woroc. Fatmata ogepma woi Kopotoroc son wönggon inoha fogiangocma worochon matano. Mata wo woi moröma sinom. Worocha wömai woroc, Kopotorochon sum yaruni yu mata woroc kombic kombicha ihorocgon toup kombiang. Worocha tongo sonu Duichon youp toctocha arangarang yongga iditnung. Tongo son itonggong kiap soni ogepgon angtorearut. Yesu Duic ehangocan bongono wocin wömai Kopotorocho kang banango momphon itonggong koing kamangoc. Sonu worochagon torengga itmuya kombic kombic soni worocdecgon ding fing akep tongo itongitnung. Oro osuc wömai sonu etno itonguya ibibo wömunoho son kangtorengidung mahong önga wömai sonu Kopotorochon managumbocni itmuya yuhon matagon sumbodidang. Tongo sonu osucnohon kiap wo wönggon sindanto itongoninga. Muno sinom, Kopotorocho kanong wodigocma yu woi kunkun sinom itac. Worocha sonu ihorocgon toroc kiap nongnongogon tongmuya owi amna oweng owengo sinom idarut. Kopotorochon bapiyadec mata ingoroc irim toctocyi itac: “Nocho kunkungon itatmaha tongga sonu ihorocgon kunkungon itongitnung.” Oro, sontho wömai‘ Nandöng noni’ yongga Kopotoroc dönac inongidang. Nandöng noni yu owi amnahon youp yangmuna ambarac toroc kiap tungudecgon yangsoworengitac. Worocha tongga sontho guroc ngocin kuin owi amna simbang itmuya yu anggendingga toroc kiap nongnongogon tongitnung. Wömai yaha, sontho osuc ombu sakung sonihon toroc kiap boyömo tanto itongidung mahong Kopotorocho‘ sontha’ yongo wöngnacno moröma siuna son orung idangmaha tongga. O yu wöngnacno sigocma woi yapmu boyömo gol orin silwa gorong ongidangma woroc simbang muno. Muno sinom, yuho Duic siuna ehuna yuhon kunkun nogotno iditnoho iditno engocma worocho soni wugoc. Duic yu bot sipsip gumbogohon toroc godibodec wegöran dipmono muno kunkun idoc. Koporocho sa guroc abe magabocan bongono wocin wömai yu urop Duic youp ngorocha soworengdegoc. Wohong bongono madango önga idamonan ngocingon wömai Kopotorocho son tongfat keckecha yu siuna eran öngkung nimogoc. Duicha tongga son ogep Kopotoroc kombing tobing imongidang. Kopotorocho Duic kumkum-onma tun wekuna momdec öngo itonggong koing mitimoni woroc sogidoc. Worocha tongga wömai sonu kombing tobic tobic soni yudec singidang. O sonu‘ Duic urop ehantac’ yongo yuhon torec ididang. Oro, sontho wömai Kopotorochon mata boinno woroc sumbodidang. Worocha tongga sonu Kopotorocho yangamin oweng owengo ida irot soniho oröc soniha toup kombingidang. Worochoi oro, son muyu irot soni oröc soniha tong fup imongo nuc soniha toup kombiun kombiun tongo itongitnung. Wömai yaha, Kopotorochon mata ino yabitnoho tuna son managumboc wego simbang öngkubungmaha. O Moröma soni yu woi omomphon fat muno, yu woi idit koingon forodongno sinom itac. Kopotorochon fatmataho ingoroc yac: “Guroc amna yu woi owen simbang karupgon omong fadidang. O saröc bumbupmo simbang fökon möngidang. Wohong Morömahon duc mata wömai bongono muno iditnoho iditno ito itongtongungoc.” Oro, Morömahon mata woi fatmata ogepma son fandat kanuya kombigungma woroc. Oro, son Kopotorochon manani öngkungga idang. Worocha tongga son toroc kiap wömuno ambarac öcangyu muarut. Woi nucno tonguc imoc imoc kiaphu o imanang yocyoc kiaphu o nuc sonihon manomanoha yang irup öcöc kiaphu o mata metec yocyoc kiaphu woroc ambarac dongyu faarut. Oro, Managumboc obugu yu wömai mumpha toup kombingidang. O sonu wömai worochon toroc-gon Kopotorochon matahahong toup kombingitnung. Kopotorochon mata woi yaru nonihon mum simbang itac. Son woroc nongga mac fiuya irot soniho koing songga idit koinghon foro tuctugo kombinahing. Son sonibut urop toroc tongga agungmai, Morömaho toroc kiap ogepma tong kamongitac. Son Moröma noniot ebarut. Yu woi sop moröma simbang itonggong nonihon forodongno itac. Guroc amnaho yuha me imogung mahong Kopotorocho yangamin wömai yui yapmu moröma ino yabitno sinom itac. O sonu ihorocgon sop itonggongnobarac simbang idarut. Ihorocno entanganu wömai Kopotorocho son fogida worocdec inoin kunkun idit böcno gaantac. Sonu Kopotorochon kunkun owi amna itmuya Yesu Duichon madec itonggong soni yuha öret simbang bogiarut. Tuna Kopotorocho son kauna ogepma sinom entang. Kopotorochon bapiyadec wömai worochon mata ingoroc irim toctocyi itac: “Aarut, nocho Saion taun woce sop moröma ino yabitno au sihat. Sop worocho wömai taunthon forodongno sinom itac. Tuna owi amnaho kombing tobic tobicno yudec sinahingma yu wömai öngahu o mithu yangam fapfap matoning.” Oro, sop worocho wömai son kombing tobic tobic owi amna ogepma sinom tongfat keangoc mahong owi amna kombing tobic tobicno muno yuha wömai mata ingoroc irim toctocyi itac: “Sop auha wömai böc toctoc amnaho‘ sop wömuno’ yongo tomu onggoc mahong önga Kopotorocho sop worocgon sogida tong koing tong imongo sop wo böchon forodongnoha sigoc.” O wönggon mata auho ingoroc yac: “Sop auho tuna amnaho dubogo monkengga mut sorop sorop tongga möantang.” Oro amna möantangma yu wömai Kopotorochon fatmata ogepma fodingidangmaha möantang. Wohong osucgon wömai Kopotorocho‘ amna worocho mönahing’ yongo erang fingdegoc. Wohong sonu yuhon toroc muno. Sonu wömai Kopotorochon feno inoha soworec soworecyi idang. O sonu kinghon feno ida Kopotoroc öret tong imongidang. O sonu mom toboruchon kunkun feno idang. O sonu Kopotorochon owi amnani sinom idang. Oro son kiap ihorocnodec ididangmaha tongga sontho Kopotorochon toroc kiap yabitno sinom worochon fatno yong morögingo owi amnadec yong fandaditnung. Sonu osuc kumbongnodec ididung mahong yuho kanong wodiuna sonu engmuya Kopotorochon idit kiap mitimobarac worocdec öngkungdegung. Osuc son owi amna boyömo ididung mahong önga son Kopotorochon owi amnani idang. Osuc wömai Kopotorocho sontha irotno ecego kombigoc mahong önga wömai yuho sontha uroci kombingga kang banauna son yuot irot tungu idang. Oro oröc ori, son guroc ngocin kuin simbang orin amna böcsano muno simbang iditnung. Worocha tongga nocho ingoroc kiring kampiwa: Son irot osucnohon ibibo wömuno angbanauya soniot ida kangtoreicha. Kiap ihorocnoho wömai irot wego ot emoc tongidang. Son muyu bumbumyi nano toroc kiap ogepmagon tong indauya kaarut. Toroc kiap ogepma tuya yu muyu kiringga son mata firing karantang mahong toroc kiap ogepma soniho wömai yu tobiun. Tobing imuna mit Kopotoroc mata noni yun bödec bödecha ehangocan bongono wocin wömai bumbumyi nanoho yu yöng moröng imonahing. Oro, Moröma noniha tongga son muyu gavman ambarac guroc ngocin idangma worochon duc sumboditnung. Woi gavman ambarachon dugo moröma itacma yuhon mata sumboti o provinsel gavman yuhon duc ihorocgon sumboditnung. Provinsel gavmanthon dugo wömai gavman ambarachon dugoho siuna eboc. Engga yuho wömuno toctoc amna urago iban imontac, o amna ogepmaha wömai yu ma moröma imontac. Son muyu toroc kiap ogepmagon tongitnung. Toroc kiap ihorocnoha tongga wömai amna bumbumyi etno itongidangma yuhon gesöno ohuna öpgon itnahing. Kiap ihorocnoha wömai Kopotorocho toup kombingitac. Oro, sonu orung idang mahong son ingoroc kombiningyit: Non orung idamon, worocha non ogep toroc kiap wömuno tontamon yo. Woi muno sinom, son muyu Kopotorochon youp wabkarachon torocgon itongitnung. Sontho owi amna ambarac yang gending-itnung. O Kopotorochon kombing tobic tobic fenoha wömai sonu irot mongorec tong imongitnung. O Kopotorochai kombing botoc tong-itnung. O gavmanthon morömaha wömai yang gendingitnung. Oro, son youp wabkarac, son moröma sonihon unenne itong-itnung. Tongo yu yang gendingga duc matano angitgon sumbod-itnung. Nocho amna ogepma obingno worochagon mayot. Muno, son muyu amna koingo ihorocgon yang gendingitnung. Wömai yaha, Kopotorocho itonggong soni fasun kamuna moröma soniho forono muno wömuno tong kamuna sontho worochon focfocno sumben-tangma wömai woroc, sonu kiap ogepma sinom tontang. Wohong sontho toroc kiap wömuno tuya moröm soniho kangga kentacma wömai yu kurömna sinom kentac. Wohong sonu toroc kiap ogepmagon taruya moröma soniho komanang sinom kuna sontho worochon focfoc sumbentanganu wömai woroc, kiap ihorocnoha wömai Kopotorocho kombiuna ogepma sinom itac. Osuc wömai Duicho‘ sontha’ yongo focfoc moröma kombigoc. Worocha son yuhon toroc kiap wo angmuya sindan tongitnung. Kopotorocho wömai‘ son kiap worocotmagon tongitnung’ yongo kanong wodigoc. Worochon mata ingoroc itac: “Yuho turongo tungu au matogoc. O yu imanang mata tungu au mayogoc.” Oro owi amnaho Yesuha toup inong saha tongidung mahong yu mata urago wöntucmuno maiban imongidoc. O yu focfoc moröma sinom sumbodoc mahong dongyun moin toctocha mayogoc. Muno, Yesu yu inoin matano Kopotorochon oburodecgon sigoc. Kopotoroc yu wömai mata yun bödec bödec amna nongnongo sinom ida ino sing urago iban imangoc. Duic inoho nonthon wömuno noni sumboda inoin godip föbodec ep görucdec tungyun mögung. Yu ihoroc togocmaha tongga non omongga wömuno ambarac öcangyana mugung. Tongo non itonggong noni toroc kiap nongnongoha boginahamon. Boinno sinom Duichon focfocnoho non dongyun orokogomon. Osuc wömai sonu bot sipsip gorong ongima worochon toroc itongidung mahong önga wömai sonu urop ibaru fauna kangtorec soniot ebung. Ehuya yuho yaru sonihon Morömo itac. Oro owi son kombiarut, son muyu op sonihon matano sumboditnung. Ihoroc tuya op soni Kopotorochon mata masindanidangma yuho sonthon toroc kiap ogepma kauya sontho yu duc mata au maini idiya kangga yuho irotno ibarup. Wömai yaha, yuho sonthon toroc kiapmo oweng owengo orin son Kopotoroc gending imoc imoc kiapmo kaantangmaha tongga yui irotno ibarup. Oro owi, sontho godip sonigon tong fatninga. Woi bic soni sisorec sisorec tongga onggim sonidec gol ring singga tec tohomumöc wöngnacno önggöngyi ihonoma fininga. Muno, son muyu irot sonihong tong fatfat tonung. Irothon tong fatfatno ogepma woi nucni kiap obingno tong imocimoc orin duc önggöng mayocyoc. Tong fatfat ihorocnoho wömai iditnoho iditno ogepmagon engoc. O Kopotorocho kiap ihorocnomaha kombiuna yapmu moröma iditac. Kopotorochon owi au osuc idungma yu woi kiap ihorocnogon tongidung. Yui irotno Kopotorocha imocno sinom tongmuya opnohon matano sumbotgon tongidung. Owi ihorocnoma au mano Sara yu wömai opno Abraham yuhon matanogon sumbodidoc. O yuho opnoha‘ nakain morömna’ inongidoc. Oro sontho Sarahon toroc kiapmo tarantanganu wömai sonu yuhon weni entang. Sonu‘ op noniho wömuno tong nimontang’ yongo botoninga. Oro, son amna kombiarut, owe sonihon godip föbo wömai koingo sinom maeng. O owi yu wömai son amnaot kondonggon itonggong koing sogitnahing. Worocha son muyu yu yang gendingmuya irot tungudec yuot itong-itnung. Oro sontho toroc kiap ogepma ihoroc taruyai wömai yapmu auho sonthon dönac soni magumaric. Oro, nocho mata madango ingoroc kantiwa: Son ambaracho irot kombic kombic tungugon singmuya itongitnung. Duicha tongga son ambarac nat nip oröc idang. Worocha son oröc sonihon mepmoha kombingmuya tong ogep tong imongitnung. O son soniin ma soni töctöc kiap imu fauna oröc soni yang gendingitnung. Oro amna auho wömuno tong kamuyai wömai sonu yu urago wömuno iban imoninga. O amna auho kanong saha tuyai wömai sonu urago inong saha toninga. Muno son amna ihorocnoha‘ Kopotorocho guramno yudec sing impun’ yongo dönac yongitnung. Kopotorocho wömai‘ ihoroc tarut’ yongo kanong wodigoc. Tongo yuhon guramno sondec edengoc. Worochon matano ingoroc irim toctocyi itac: “Amna auho mata wömuno mayi orin nucno imanang mainong yuicma yu wömai itonggong ogepma aun feangoc, o yu sa orogomadec engoc. Amna ihorocnoho wömai wömuno me imongo toroc kiap ogepma tongitnung. O yu‘ ayam ayam kiapmo bödehun’ yongo nucniot irot tungu idit kiapa kiringga itongitnung. Wömai yaha, Moröma yu owi amna nongnongomaha tongga wömai borongdeditac. O yuho amna ihorocnohon dönacnoha onggim singitac. Wohong wömuno toctoc amna wömai yu me imongitac.” Oro, son toroc kiap ogepmahagon youp orongi tuyai wömai numariho son dongyu mointonahing? Amna au ihoroc matoning. Wohong bongo auho wömai nontho toroc kiap ogepma tonaya amna auho worochon urago wömuno iban nimongidang. Wohong sonu amna ihorocnomaha botoninga. O son kiap worocha kombingbanac toninga. Muno, son focfoc woroc sumboda borongdearut. O irot soniu Duic tunguhagon bogiarut. Yu tunguhogon wömai moröm tong kampun. Oro, amna auho sonthon kombing tobic tobic sonihon foroha kanong ac tuyahun wömai sonu worochon mata urago iban imoc imocha doc-möningyit. Son muyu bongono muno kombing tobic tobic sonihon foro amna au inoc inocha arangarang yongdengga itongitnung. Mata urago iban imoc imochai wömai sontho amna anggendingmuya mata obing inongitnung. O irot kombic kombic soniho Kopotorocho yangamin oweng owengo idina sonu Duichon toroc kiap ogepma tan tongitnung. Sonu ihoroc tuya ayam soniho sontha mata mene yuyai wömai yuhon matano forono muno idina yu inoin mata metecnoha yangam fap tontang. Kopotorocho kombiuna angit inai wömai yu amna wömuno kombing imuna yuho sonthon toroc kiapmo ogep-mahon urago wömuno kamonahing. Tuya sonu worochon focfoc sumbotnahing. Kiap ihorocno wömai ogepma in. Wohong son sonibut toroc kiap wömuno tuya amnaho worochon urago wömuno iban kamontangma kiap ihorocno wömai angit maic. Sonu Duichon toroc kiapmoha kombiarut. Yu amna nongnongo sinom idoc mahong yu‘ amna gendöngnihon wömunoha’ yongo omboc. Woi yuho son Kopotorocot kangat fonggonga bongo tungugon omboc. Amnaho godip fobö ep goröcdec tu omboc mahong mit yu wekongga itonggongno yaruhon kiapdec sogidoc. Tongo yuho yaru yi bucin idangma yuot ohongga fatmata ogepma fandat inogoc. Yaru ngorocho wömai Nöahon bongonodec Kopotorochon dugo fodigung. Nöahon bongonodec wömai toroc kiap wömunoho toup macfigoc mahong Kopotorocho owi amna wo yang banango urago karupgon maiban imogoc. Muno, Kopotorocho torengga idina Nöaho girang tobingbödegocan bongono wocinu yamucho owi amna wo dongyun bödegung. Tuna owi amna 8 yuhogon wömai girang ganang uuya Kopotorocho yamucdec yangtoreuna ogep idung. Oro yamuc wo woi yamuc gupgup önga tongidamonma worochon doguno itac. Yesu Duic omocdecma wekogocmaha tongga nonu yamuc gupnaya Kopotorocho non inoha fogiditac. Yamuc gupgup kiap woi godip betno tong sac toctochon muno. Wohong nonu‘ Kopotorocho wömuno irot nonin itacma tong sac tong nimpun’ yongo ihoroc tongidamon. Duic yu momdec öngga Kopotorochon oburo arocne iditac. Woce idina momphon sum yaru orin yaru gesöbaracma au idangma yu ambaracho Duichon unenne ididang. Oro, Duic yu inoin godip föbodec focfoc moröma kombigoc. Worocha tongga sontho yuhon kombic kombic tanitnung. Kiap worocho wömai irot soni tong koing tong kamontac. Yaha, amna godip föbhon focfocno sumboditacma yu wömai wömuno toctochon uyap urop imun fadoc. Worocha wömai sonu abe guroc ngorochon godip föbdec itongidangma sontho irot osucnohon ibibo wömuno wönggon tanningha. Muno son muyu Kopotorochon irot kombic kombic tanitnung. Sonu osuc irot osucnohon toroc kiap tanda soniin bongono soni koböcma tong samborec tongidung. Woi bumbumyi nanoho kiap toctocha toup kombingidangma worochon toroc sontho tongidung. Woi owi muyu muyu toroc kiaphu o godibhon ibibo betni tantanthon toroc kiaphu o yamuc toup nongga bumbum yocyochon toroc kiaphu o kömec boyömo toctochon kiaphu o padi tongo yamuc toup nongga kiap yangam fapfapni toctochon toroc kiaphu o ihorocgon imanang kopotorocha yong moröng imoc imoc kiaphu. Oro bumbumyi nanoho ihoroc toctocha toup kombingidang mahong sonu yuhon kömec boyömo orin toroc kiap yangam fapfapni wo urop imu fauna yuot kondong maididang. Worocha wömai yuho kombiuya sonu kandöc tangno iditac. Tuya yuho toup kanong saha tongidang. Wohong Kopotoroc yu wömai amna wec idangma orin omong fatfatyi yu ambarac mata youpdec yangat fonggonga urop arangarang yongga itac. Tuna woce wömai amna ihorocnoho inoin toroc kiap wömunoha mata tingtingno sinom iban imonahing? Mata urago yocyocno wömai maic! Foro worocha tongga wömai owi amna omimaho fatmata ogepma ihorocgon kombigung. Boinno, turongoha tongga yuhon godip föbo omong fadoc, owi amna ambarac omongidangma worochon toroc mahong yuhon yaruno wömai Kopotorocho yangamin wec idang. Oro, sa guroc manomano ambarachon bödec bödecno urop eng-fomtac. Worocha tongga son soni woho, son etno itongitinga. Muno son muyu itonggong soni angitgon angtorearut. Ihoroc tongmuya wömai son dönac youp ogep tontang. O son Kopotorochon owi amnaha toup kombingitnung. Kiapmo worocho wömai turongo koböcma tom tongitac. Worocha wömai kiapmo worocho yapmu moröma sinom itac. O Kopotorochon owi amnaho engga sonot idiyai wömai sontho yu angitgon yangtorearut. Sonu yu yang yangam tong imoninga. Oro, Kopotorocho son kang banango suraro tong koing toctochon guram sonin sonin kamongitac. Tuna sonu guram wo öp sininga, muno son muyu guram wo youp imongo Kopotorochon suraro tongfat yecno sinom tong imongitnung. Amnaho Kopotorochon fatmata suraro yong silip tong imoc imochon guram sogidungma yu muyu youp woroc tongitnung. O amna au nucni mongorec ogepma tong imoc imochon guram sogidungma yu muyu youp woroc Kopotorochon gesödec tongitnung. Sonu ihoroc tontanganu wömai son ambaracho Duichon madec youp soni ogepma tuya owi amna auho kangga Kopotoroc yong moröng imontang. Yu wömai gesö ambarachon Morömo itacmaho idtongungoc. Woi boinno. Oro oröcnai noc kombihat, önga sonu mepmodec itmuya tonguc yec orin focfoc moröma sondec öngkungo iditac. Wohong sonu‘ yapmu fodibo nondec öngkupac’ yongo soroc yoninga. Muno sinom, tonguc yec orin focfoc ihorocnoho wömai osuc Duicdec öngkuuya yuho sumbodoc. Worocha sonu yuhon focfoc docno sumbot sumbotha imong dot toninga. Muno son muyu borongdeditnung. Tongo mit Duichon yaguno itonggong kiap mitimoni woroc eran öngkung kamangocan bongono wocin wömai sonu borongdet moröma sinom tonahing. Oro owi amnaho son Duicha tongga kanong saha tontanganu wömai sonu worocha borongdearut. Yaha itonggong mitimonihon Kunkun Yaruho sonot itacmaha tongga. Yu woi Kopotorochon Yaru. Oro son soni woho, son kiap wömuno au tongohun mit mepmodec ida worochon focfoc sogitningyit. Woi amna dopdophahu o usem toctochahu o amna au önggöngyi tong imimphahu o mata gemdat yocyochahu son kiap ihoroc tongo mepmodec itningyit. Wohong Duicha tongga focfoc kombiuyai wömai ogep in. Worochon yangam fapfapno wömai maic. Muno, son Duichon ma sogiangmaha Kopoto-roc yong moröng imarut. Oro Kopotorocho owi amnahon mata yun bödec bödec bongono urop engtepac. Tuna Kopotorocho forosingga osuc wömai inoin fenohon matano yun bödeangoc. Tongo mit wömai owi amna Kopotorochon fatmata körengmu ongitacma worochon matano yun bödeuna urago wömuno sinom iban imangoc. Kopotorochon bapiyaho worocha ingoroc yac: “Kopotorocho amna nongnongoma fogit fogitha youp moröma sinom tongitac. Worochai owi amna Kopotorocha me imiima yu tingtingno sinom mom midim sabarac sadec ongonahing?” Kombiarut, Kopotoroc ino sinompho wömai non gaboc. O yu mata godingmun fadocma wömai boinno sinom tun öngkung nimongitac. Worocha tongga owi amna Kopotorochon irot kombic kombic tanto mepmo yau fedidangma yu wömai itonggongno Kopotorocho oburodec singga kiringga toroc kiap ogepmagon tong tongitnung. Oro, nocho Kopotorochon surarohon amna dugo iditat. Osuc dannaho Duic focfoc sumbodocma wo agot. O mit Kopotorochon yaguno idit kiap mitimoni worocho eran öngkuangocan bongono wocin wömai nocho worochon fat engot. Oro nocho son surarohon dugo au idangma son mata orongi ingoroc kantiwa: Son muyu Kopotorochon suraro angitgon yangtorengitnung. Yu bot sipsip simbang sontho obu sonidec idang. Oro youp ngo wömai amna auho son kiring kamuya toninga. Muno, sonu muyu soniin irot soni worocgon tanto youp wo tongitnung. Kopotorocho kiap ihorocnoha irot ogep kombihac. O son mongengagon kombingga youp wo toninga. Muno son muyu irot soni youp worocha bogingga suraro mongorec tong imongitnung. O sontho suraro mepmo imongo gesöno fohoninga. Muno, suraro wo wömai Kopotorocho‘ sontho woroc yangtorearut’ yongo kamogoc. Worocha son muyu yu toroc kiap ogepma indauya yuho kango worocgon tanto itongitnung. Sontho suraro kiap ihorocnodec yangtorengga idiya Surarohon Dugo Moröma yu ino ehangoc. Engmuna yuho son momphon irot ogep moröma sinom kamangoc. Wöngnacno worocho wömai mamoin-toctocno iditnoho iditno engoc. Oro nocho son amna berac ingoroc kantiwa: Sonu amna dugo sonihon matano sumboditnung. Tongo önggöngyi kiap soni dongyu fauya soniha kombiuya ohuna nuc soni gending imongitnung. Kopotorochon mataho worocha ingoroc yac: “Kopotorocho amna önggöngyi ayam tong imongitac ma-hong amna inoha kombiuya ohonggongyi idangma yu wömai Kopotorocho yang banauna ogep itnahing.” Worochai oro, son muyu sonin ibip soni tohongga Kopotorochon unenne iditnung. Kopotoroc gesö Morömo yuho ino bongono sigocmadec wömai son doun fadang önahing. Son mepmo auha kombingbanac toninga. Muno son muyu irot mepmep soni ambarac Kopotorochon oburodec fingitnung. Sonu etno itongoninga. Muno son muyu itonggong soni acacho itongorut. Wömai yaha, ayam soni dogu kopot yu laiön simbang owi amna dongyun moin toctocha koc sakangga itongitac. Kombiarut, sa guroc danong wömai Kopotorochon owi amna ambaracho mepmo ihorocnogon yau feuya worochon focfocno kombingidang. Worocha tongga son muyu kombing tobic tobic soni sogit akep tongmuya imong dotu toninga. Boinno guroc ngocin wömai sonu mepmodec ididang mahong mepmo woho wömai bongono docutnohagon engoc. Duichon madec wömai Kopotorocho son kanong wodiuna sonu inoin itonggong yaguno sa mitimonobarac woce iditnoho iditno itong tongonahing. Kopotoroc, yu kang banango dongyun orokuya sonthon kombing tobic tobic soni tong koing tong kamuna son mepmodec masingkapning. Yuhogon wömai gesö orin koing socsochon Morömo itacmaho itong tongungoc. Woi boinno. Oro Sailasho noc bapiya docutno ngo irim toctocha tongfat neuna togomot. Sailas yu woi nakain oröcna sinom. Yui noc nangmurat matongitac. Oro nocho mata ngo sigotma woi‘ nocho son yong imong-toc tong kampiwa’ yongo togot. Kombiarut, Kopotorochon banac banacnohon forono sinom wömai nonu mepmodec ida tuctugo kombingidamon. Sonu yuhon banac banacno wo imu faicha. Oro Kopotorochon owi amna Babilön taun idangma yu irot ogep matano‘ sontha’ yongo siuya ongeyac. Yuot sonot wömai Kopotorochon owi amna inoha soworec soworecyi idang. Oro nochon manana Mak yu ihorocgon sep ogep son kantac. Son suraro ambarac Yesuhon madec obu yopyop tarut.\p Kopotorocho Duichon owi amna ambarachon irotno dongyun gucmauya ogepgon idarut. Noc Saimon Pita, noc Yesu Duichon youp amna orin aposelno itat. Yesu Duic yu woi Kopotoroc noni. Yu wömai non wömunodecma öcangyun muuya itonggong koing tun öngkung nimogoc. Yui toroc kiapmo nongnongogon tongitacmaha tongga yu kombing tobic tobic irot sonin sing kamogoc. Tuna sonthon kombing tobic tobic soni woi non aposelho sogidomonma ihorocnogon ogepma sinom idkampac. Oro nocho bapiya ngo sontha yongo irim tat. Sontho Kopotoroc orin Moröma noni Yesu yu kombing imongidang. Worocha tongga yuho sontha uroci kombingga kang banangmuna irot soni doun guc mauya ogepma idarut. Oro, nonu Yesuhon foro kombiamonmaha tongga Kopotorocho inoin gesö morömadec non manomano ambarac angitgon nimuna non ogep Yesuhon itonggong kiapmo nongnongodec itongitnam. Yuhon gesö woi moröma sinom o yuhon toroc kiapmo woi mitimoni sinom. Tongo yuho ninong wodiuna nonu yuhon kunkun feno öngkungga idamon. Kiap ihorocnoha tongga yuho inoin guram ino yabitno sinom osuc nimoc nimocha godingmun fadocma woroc nondec silip tong nimogoc. Silip tong nimogocmaha tongga sonu worochon gesödec Kopotorochon kunkun fat öngkubung. Sonu yuhon kunkun fat öngku-bungmaha tongga son ogep guroc ngorochon toroc kiap wömuno imu faantac. Toroc kiap wömuno wo wömai irot osucnoho dongyun öngkungidang. Oro sonu urop Kopotorochon kunkun idit kiap sogiangmaha tongga son muyu toup kiringga toroc kiap nongnongo kombing tobic tobic sonidec sakau fiarut. Tongo wönggon toroc kiap nongnongo sakau fiuna Kopotorochon kombic kombic ogepma sogiditnung. Tongo wönggon kombic kombic ogepma sakau fiuna godip sonihon ibibo angitgon angtorengitnung. O kiap woroc wönggon sakau fiuna irot soni tong koing tongitnung. O kiap woroc wönggon sakau fiuna Kopotorochon idit kiapdec itongitnung. O kiap woroc wönggon sakau fiuna oröc soni irot mongorec tong imongitnung. O kiap woroc wönggon sakau fiuna Kopotorocho irot nimongitacma worochon toroc son nuc soniha irot tong fup imongitnung. Oro, toroc kiap ihorocno sonidec macfingga koing sangocanu wömai woroc, sonu Moröma noni Yesu Duic yuha komanang makombing iming. Muno sonu yuhon youp tongmuya boinno ogepma fing tongitnahing. Wohong amna auho toroc kiap ogepma ihorocno maticanu wömai yui dan kom toctocyi simbang itmuna etno nongot itongontac. Kopotorocho urop sonthon wömuno osuc tongidungma wo tong sac tong kamogoc mahong amna ihorocnoho wömai kiap worocha karupgon edet imongidang. Worochoi oröc ori, Kopotorocho son soworengga kanong wodingga momphon idit kiap kamongbödegoc. Tuna son muyu mambocno iban imuya momphon idit kiap soni kokorengga ida boinno fingitnung. Son toroc kiap ogepma onoce kanotma woroc tanmuyai wömai sonu mamning. Muno, Kopotoroc yu simbu fagarit kamuna sonu Moröma noni Yesu Duichon midim sabarac sadec ongga woce iditnoho iditno idtongonahing. Yesu Duic yu non wömunodecma öcangyun muuya itonggong koing tun öngkung nimogoc. Noc kombihat, sonu Kopotorochon mata boinno urop kombingga kokorengbödeang. Wohong muyu nocho bongono muno worochon yong tuctuc mata kanocgon tong tongedengot. Noc abe guroc ngorochon godip föbodec entatanu wömai nocho‘ Duichon owi amna ogepmahon itonggong kiaphon foro maedet kamic’ yongo irot soni ta fadang uunto entat. Noc kombiaya kiap ihorocno woi angit itac. Moröma noni Yesu Duic yu urop ingoroc nanong buroc tongdegoc: Nocho guroc ngocin obmukusucgon ida godip föp ngo ima faangoc. Worocha tongga nocho mata worochon foro kanoc kanocha kiringga youp morö tong tongungot. Nocho ihoroc tong tongo omong faaya sonu mata wo tuctugo sinom kombingga maedet kamic. Oro, nontho Moröma noni Yesu Duic yuhon gesö moröma orin yuhon ebepnohon yongburoc mata kanogomonma woi boinnogon kanogomon. Bem fat boyömo amnaho inoin kombic kombicdec dou öngkuima ihorocno wömai nonu makanogomon. Muno sinom, nonibut dan noniho Kopotorochon yaguno kiapmo wairurunobarac Yesudec ohuna agomonma worochon fatnohong kanongidamon. Boinno sinom, nonu yuot iditnaya Kopotoroc Nandöng noni yu ma moröma orin yaguno kiapmo ino yabitno sinom yudec sing imogoc. Sing imongo Yaguno Morömoho mata ingoroc inogoc, “Nochon Manana ngoroc. Noc yuha toup sinom kombingitat. O noc yuha borongdehat.” Non noniho kunkun sa wocin itnaya momdecma mata au ihoroc öngkuuna kombigomon. Oro non kiapmo woroc agomonmaha tongga non boinno sinom ingoroc kombiamon: Kopotorochon yong tuctuc amnaniho osuc mata yogungma woi imanang muno, boinno yogung. O sonu ihorocgon yuhon mata wo kombingga sogit akep tongitnung. Matano woi gop yaguno simbang sa kumbongnodec yaguno möngga idina ongga sa isuna fitnung yombonggiri irot sonin yaguno möngga entac. Kombiarut, Kunkun Yaruho amna au matongfat yeunai wömai yu inoin kombic kombicdecgon yong tuctuc mata Kopotorochon bapiyadec idangma wo angit makombining, muno sinom. Wömai yaha, yong tuctuc amnaho inoin kombic kombic tanda Kopotorochon mata mayongidung. Muno, Kunkun Yaruho amna worocdec ducmota Kopotorochon matano yuhon irotnon masang inuna yongidung. Imanang yong tuctuc amnaho wömai osuchagon Israel nanoho bonipnodec öngkungidung. O sonot wömai ihorocgon sonthon bonip sonidec imanang fandat fandat amna öngkupnahing. Tongo yuho son tonguc kengga Duichon foroha mata imanangni fandat kanuya sonu obukongga gorong ongup. Moröma noniho wömai imanang amna wo inoin nogotnodec wöngdegoc mahong yu Duicha möp yongidang. Yu ihoroc tongga bongono docutnogon ida obuko-nahing. Surarohon owi amna koböcmaho wömai yuhon toroc kiap yangam fapfapni yango tannahing. Kiap ihorocnoha tongga wömai owi amna koböcmaho Yesuhon uyap ogepmaha yong saha yontang. Oro fandat fandat amna imanangni worocho wömai sonthon manomanoha yang irup öngidang. Tongo yuho imanang mata kanongga tonguc kengga sonthon manomano usem fongonahing. Wohong Kopotorocho osucgon amna worochon matano yun bödeuna urago wömuno imoc imocha tong arangarang tongga itac. Yu madungitac, muno bongono obmukusucgon yu yang banauna mit wömai obukonahing. Kombiarut, osuc wömai Kopotorocho sum yaru wömuno kiap tongidungma yu ihorocgon mayang banangidoc. Muno yu sendec feto ep bohöng fongyun muuya kumbongnodec woce ida Kopotorochon mata youp moröma worocha torengga ididang. O Kopotoroc yu wömai osucno nano ihorocgon mayang banangidoc. Muno, osucno nanoho Kopotoroc me imuya yuho tuna yamuc öngkoring moröma sinom öngkungga owi amna wo ambarac dongbödegoc. Nöa orin owi amna 7 yugon wömai Kopotorocho yang banauna ogep idung. Nöa yu wömai Kopotorochon toroc kiap nongnongo owi amna fandat inongidoc. O Kopotorocho taun yai Sodom orin Gomora worochon owi amna möpmo wagang imongo epho fongyun diuya ep morocnohogon idoc. Oro nonu kiapmo wo angmanaina ingoroc kombiamon: Mit wömai kiapmo ihorocnogon owi amna Kopotoroc me imongidangma yudec öngkuangoc. O Kopotorocho amna nongnongo Lot yu angbanauna ogep idoc. Lot yu wömai Sodom taun wocin itmuna böc morömphon toroc kiap betni orin wömuno yangmuna irotno toup mep togoc. Amna nongnongo Lot yu Sodom nanohon bonipnodec itmuna sep bongono danong yuhon mata wömuno kombingmuna orin nongoru fodic fodic kiapmo yang tongidoc. Yu ihoroc itmuna irotno kombiuna angit maina kombing mep tongidoc. Oro nonu kiapmo Kopotorocho tongidocma wo yangmanaina ingoroc kombiantamon: Kopotorocho boinno sinom inoin owi amna mepmodec tongfat yeuna ogep itnahing. Wohong owi amna wömunoha wömai Kopotorocho urop matano yun bödeuna yu komong idiya ongga bongono morömadec wömai yu wöngnacno wömuno woroc sogitnahing. Oro amna au yu wömai Kopotorochon matahu o gavmanthon matahu‘ woi yapmu boyömo’ yongo fodingidang. Tongo yu irot osucnohon ibibo tanto toroc kiap yangam fapfapni orin göra youp tongidang. Amna ihorocno yu wömai mepmo inobarac moröma sinom au feangoc. Oro fandat fandat amna imanangni yu inoha kombiuya uuna irot önggöng tongga itongidang. Tongo yuho yaru mitimobarac momdec idangma inong saha toctocha mabotongidang. Sum yaru au idang-ma yu koingo sinom ida imanang amna wo yanggiradidang mahong yu Kopotorocho yangamin yaru mitimobaracmaha inong moin moin matongidang. Wohong imanang amna worocho wömai yapmu au tuctugo makombiingma worochon mataha emoc tongga inong moin moin orin inong saha tongidang. Yu woi bot dunggit simbang inoin ibibogon tannidang. O amnaho bot arap dohuya omongidangma worochon torocgon wömai yuho omnahing. Yuho owi amna dongyu mointongidangma worochon torocgon wömai Kopotorocho yu urago imongga dongyun mointonahing. O ihorocgon sep bonip idina yu paty tongga yamuc koingo nongga bumbum yocyocha kombing borongdetno sinom tongidang. O yuho sonot engmuya tong sonoc tongga toroc kiap wömuno tanmuya yangam fap tong kamoc kamocha borongdedidang. Yu bongono muno owi yang irup öngga göra youp toctocha kombingidang. Yu wömai wömuno toctocha masingkangidang. O ihorocgon yuho owi amna kombing tobic tobicno singo idimangma yu dongyun singkauya wömuno toctochon uyapdec tong indangidang. O yuhon irotnoho wömai möneng fogit fogithagon kombingidang. Boinno sinom, Kopotorochon möpmo yu yudec itac. Amna ihorocno yu uyap nongnongo urop imu fauna gorong onggung. Yu urop Beorhon manano Balam worochon toroc kiap wömuno sogito tannidang. Balam yu wömai mönengha toup kombingidoc. Tongo yu wo fogit fogitha toroc kiap wömuno tongidoc. Wohong yui wömunohon urago sogidoc. Bongono au wömai bot donki auho‘ yu wömuno tirocha’ yongo inong firi firi tongo muno inogoc. Bot donki yu amna simbang mata inuna profet amna worocho tong bumbum toctocha kombigocma imun fadoc. Oro imanang fandat fandat amna ihorocno yu woi yamuc dokököpnohon öngköringo simbang. O yu mom sumpho woce woce pusongitacma woroc simbang. Ep bohöng kumbongno sinom woroc wömai yuhon fat engoc. Amna ihorocno wömai inoha kombiuya‘ kombic kombic noni moröma sinom itnimpac yo’. Ihoroc kombingo yu mata bumbumyi ubarago sinom owi amna fandat inongidang. O yuho owi amna inong yamuc tongo irotno dou bumbum yuya irot osucnohon ibibo tu fadang uunto woroc wönggon tantanta kombingidang. Kiap worocdec wömai yu owi amna öngahemgon bumbumyi nanohon toroc kiap wömuno imu fatfatha tingma yu wodiuya yu imanang amna woroc tarantang. Imanang fandat fandat amna worocho wömai owi amna ingoroc inongidang: ‘Son muyu non ninmuya wömai son orung entang!’ Ihoroc inongidang mahong inoi orung mai abe irot osucnohon mongorec toctoc youp wabkarac idang. Wömai yaha, yapmu auho moröm tong kamontacma worochon youp wabkaracgon entaroc. Boinno, amna wo yu osuc Moröma noni Yesu Duic, yu kombing imongidung. Yesu yu wömai non wömunodecma öcangyun muuya orung ididamon. Tuna yu gurochon wömuno yanggirada orung idung mahong mit wömai gurochon wömunoho yu wönggon fogit akep tongo yanggiradoc. Amna ihorocnoho wömai osuc ogep bum idung mahong yu mit ibaru fauna Yesu imu fadungmaha tongga yu wömuno sinom öngkungbödeang. Oro amna au Kopotorochon foro makom-biima yu wömai urago wömuno sogiangoc mahong amna au nongnongo idithon uyap urop kombigung mahong mit wönggon Kopotorochon nongoru wego wo me sing imongo imu faantacma yu wömai obukocno sinom tonahing. Kiapmo yuho togungma worochon matano Kopotorochon bapiyadec ingoroc itac: “Sapho möcno möngga ongga ibarun fauna möcno wönggon naantac.” “O bot yu yamuc gungga sacsago itac mahong yu wöng-gon ibarun fauna ongga nanggaram gungmuna bet faantac.” Oro oröc ori, nocho urop bongo yaino‘ sontha’ yongo ngo irim tat. Nocho‘ sonu etno itningyit’ yongga irot soni ta fadang öcöcha kombihat. Son muyu kombic kombic ogepma nongnongo worocgon kokorearut. Sonu yongburoc mata Kopotorochon yong tuctuc amnaho osuc yogungma worochahong kombingmuya itongitnung. O ihorocgon, son Yesuhon nongoruha kombiarut. Nongoru wego wo wömai Moröma noni Yesu, yu aposelni inuna yuho sonot engmuya wo fandat kanogung. Yesu yu non wömunodecma öcangyun muuya itonggong koing nimongitac. Oro yapmu moröma au wömai ingoroc kombiarut: Bongono madangodec wömai amna wömuno sonot engmuya kombing tobic tobic soniha kanong saha tonahing. Yu ihoroc tongga inoin godibhon ibibo wömuno tanto itongitnahing. O yuho tonguc kengo ingoroc kanonahing: “Yesuho mata ingoroc godingmun fadoc: ‘noc wönggon ehangot.’ Yu ihoroc yogoc mahong yu nahe itac yo? Yu wönggon maehic. Kombiarut, mac nandöng noni yu urop omong fadung mahong mongurac au maöngkuboc. Osuc mom sa guroc manomano öngkubungan bongono wocin forosingga engga önga idamonan, bongono wocin wömai manomano ambarac ihorocnogon iditac.” Yu ihoroc kanonahing mahong Kopotorochon bapiyadec kombic kombic ogepma sogit sogitha wömai yu‘ muno’ yongidang. Wohong Kopotorochon bapiyaho wömai tuctugo sinom ingoroc nindahac: Osuc sinom Kopotorocho mata yongo mom tun öngkuboc. Öngkuuna mit Kopotorocho yamucdec sa guroc tobing siuna yamuc bonip idoc. Ihoroc idina mit yamuc öngkoring moröma sinom engmuna sa guroc usongmun ögoc. Oro önga woi ihorocgon Kopotorochon mataho sa guroc imongtoc tong imongitac. Tuna mit ep mönbiroho yu songmun diuna bisong ongungoc. Bongono wocin wömai Kopotorocho owi amna yu me imongidungma yu ambarac mata youpdec fohong yungga matano yun bödeuna obukonahing. Oro oröcnai, sonu mata ingorocnoha edet kamicyit: Morömaho yangamin wömai sep bongono tunguha wömai biruc tausen worocot-magon iditac. O biruc tausen woi sep bongono tungu simbanggon iditac. Amna auho yongidang, Morömaho mata godingmun fadocma wo boinno tun öngkup öngkupha tong unim tac yo. Yu ihoroc yongidang mahong muno woi. Morömaho wömai‘ owi amna amba-racho irotno ibanitnung’ yongo karupgon maehic. Yu wömai‘ amna auho gorong ongoningyit’ yongo torengga itac. Oro, Morömahon bongono morö wömai ingoroc ehangoc. Owi amnaho etno idiya wohogon usem amna simbang ehangoc. Bongono wocin wömai mompho undip mano ecnang yuna gorong ongungoc. O sep yarop fitnung wömai epho songmun diuna mointonahing. O sa guroc manomano yudec idangma wo ambarac bisong ongonahing. Mayain, Kopotorocho manomano ambarac dongyun bödenahing. O sonu tingting? Son muyu itonggong soni Kopotoroc boging imongo owi amna nongnongo sinom iditnung. Ihoroc itmuya sonu Kopoto-rochon bongono morömaha torengga idarut. O sonu‘ bongono wo karupgon epun’ yongo Morömahon youp orongi tongitnung. Bongono wocin wömai epho mom songmun diuna worochon munmuroho tuna sep yarop fitnung ambarac dacdac yongbödenahing. Wohong nonu wömai boinno sinom kombiamon, Kopotorocho mata godingmun fadocma worochon toroc wömai yu mom sa guroc wego dongyun öngkupnahing. Woce wömai nongnongo owi amnaho böcsa wego au feuna ogep itnahing. Oro nonu‘ woroc sogitnahamon’ yongo torengga itmanaina borongdedidamon. Oro nip oröc ori sinom, sonu‘ yapmu orogoma wo boinno öngkupun’ yongga torengga ididang. Worochai oro sonu youp morö tongga turongo soni muno Kopotorocho yangamin oweng owengo idina irot soni guc mauna iditnung. Son ingoroc kombiarut: Morömaho karupgon maehicmaha tongga sonu bego itkamuna son ogep irot soni ibaruya itonggongon fat öngkuup. Worochon mata wömai oröc noni Pol, yu urop irim tongo siuna sonot eboc. Kopo-torocho wömai yu kombic kombic ogepma imuna irim togoc. Yu bapiya tobuno irim togocma woi mata worocgon yongteboc. O mata au togocma wömai mepmo sinom sigoc. Tuna amna etno bumbumyi yu mata wo embada ibanda tong kandoc kandoc tongidang. Yuhon kombic kombicno woi bumbumyi itac. Tongo yu Kopotorochon mata au idangma kiapmo ihorocnogon tongidang. Tuna Kopotorocho yu dongyun obukonahing. Oro oröcnai, sonu mata yatma urop kombingbödeang. Worocha son yacyacho iditnung. Imanang fandat fandat amna auho sonot ehuya kombing tobic tobic soni sing kauya uyap ogepma imu faicyit. Amna worocho wömai nongoru fodingidang, o kombic kombicno woi kandöc idimang. Son muyu Yesu Duic yuha kombingitnung. Ihoroc tuya wömai kombing tobic tobic soni koing sangoc, o sonu yuhon banac banachon foro tuctugo sinom kombinahing. Yesu Duic Moröma noni yu wömai non wömunodecma öcangyun muuya itonggong tun öngkung nimogoc. Yuhon mano onoce sinom itun. O nonu yong moröng noni yuhagon imongidamon öngahu o bongono muno. Woi boinno. Forosicsicnodec sinom wömai Mata Itonggongnobaracho urop itdegoc. Tuna onggim noniho yuhon matano kombingdegomon. O dan noniho yu angdegomon. O obu noniho yudec wot mögomon. Oro, yuhon yong tuctuc mata wömai nonu yong fandadidamon. Itong-gongon Foro woi eran öngkung tangtang togoc. Tuna nonu wo angdengo worochon yong tuctuc mata yongidamon. Itonggong Koing worocho wömai osuc Nandöngot idoc mahong mit nonidec eran öngkung tangtang togoc. Tuna nonu worochon fatmatano son fandat kanongidamon. Nonu‘ sonot nonot irot tungu kombic kombic tungu itnahamon’ yongo dan noniho agomonma orin onggim noniho kombigomonma worochon fatmatano son fandat kanongidamon. O nonu wömai Nandöng orin Manano Yesu Duic yuot irot tungu kombic kombic tungu ididamon. Oro nontho mata ngo irim tamonma, wömai‘ borongdetdet noniho ducmotno sinom toun’ yongo tamon. Oro, Yesu yu non yongburoc mata ingoroc ninuna kombingga fandat kanongidamon: Kopotoroc yu woi yagunogon, yudec wömai kumbong docno obmukusuc au maec. Worocha wömai nonu yontamon, “Non Kopotorocot irot tungu idamon yo,” wohong itong-gong noniho kumbong entacanu wömai woroc, mata noni woi imanang entac. O nonthon itonggong kiap noni woi mata boinnohon toroc maic. Worochoi oro, Kopotoroc yagunodec iditacma worochon toroc nonu yagunodec itongontamonanu, wömai woroc, non suraro ambarac irot tungu kombic kombic tungu entamon. Ihoroc iditnaya Kopotorochon Manano Yesu yuhon nogotnoho nonthon wömuno noni ambarac tong sac tong nimuna non oweng owengo sinom entamon. Oro nonu ingoroc yonam: “Nonthon turongo noni maec yo,” ihoroc yontamonanu wömai woroc, nontho nonibut noni imanang inong yuantamon. Ihoroc tonaya wömai mata boinnoho nonthon irot nonidec maic. Worochoi oro, nonu turongo noni yong taantamonanu wömai Kopotoroc yu non ningmurat matic. Muno sinom, yu wömai inoin toroc kiap nongnongo tanmuna turongo noni dongyun fauya wömuno noni ambarac tong sac tong nimuna nonu owi amna oweng owengo sinom entamon. Oro nonu ingo yonam: “Wömuno au nondec maec yo.” Ihoroc yontamonanu wömai nonu Kopotoroc imanang amna simbang inong yuantamon. Ihoroc yonaya Kopotorochon matahon bego nonthon itonggong nonidec maic. Nakain managumbocnai, nocho mata ngo sontha irim tatma wömai‘ son wömuno toninga’ yongo tat. Wohong amna auho wömuno tontacmai wömai woroc, tongfatnec noni itac. Yu woi amna nongnongo ino yabitno Yesu Duic woroc. Yu wömai Kopotorocot itmuna mata youpdec tongfat nengitac. Yu worocho inoin godip föbo‘ nontha’ yongo bogingga Kopotorochon irotno tun fökogoc. Tongo yuho turongo noni fuun detdup togoc. O wo togocma woi nonthon turongo nonihagon matogoc, muno woi owi amna guroc danong idangma yu ambarac tongfat yecyecha wömai togoc. Oro, nontho Kopotorochon nongoru mata sumbot tongontamonanu wömai non boinno sinom kombiamon, irot noniho yu kombicno sinom tac. Oro amna auho ingoroc yun: “Noc Kopotoroc kombing impat.” Oro yu ihoroc yontac mahong yu Kopotorochon nongoru mataricanu wömai woroc, amna woi imanang amna entac. Tongo Kopotorochon mata boinnoho yuhon irodinu maic. Wohong amna auho yuhon nongoru matano sumbentacma wömai woroc, Kopotorocho yu irot imogocma kiapmo worocho irotnon dogo kungga mac fiuna ino yabitno entac. Kiap ihorocnoha wömai nonu kombiantamon, boinno sinom, non Kopotorochon owi amna idamon yo. Oro amna au ingoroc yun: “Nocu Kopotorochon amna sinom itat yo.” Ihoroc yonggai wömai yu muyu Yesuho itongidocma worochon torocgon itongoun. Oröc ori, nocho nongoru mata fodibo makanot. Muno, nocho nongoru kantatma woi osucgon soniot itdegoc. Woi yongburoc mata son forosicsicnodec kombigungma woroc. Wohong boinno woi, nongoru ngo woi ihorocgon nongoru wego. Nontho Duichon itonggong kiap orin sonthon itonggong kiap soni yangmanaina ingoroc kombiantamon: Nongoru wego wo woi boinno. Wömai yaha, kumbongu urop bödec bödecha tac. O yaguno boinno wo urop yaguno möngdengga itac. Oro amna auho ingoroc yun: “Noc yagunodec itat yo.” Yu ihoroc yontac mahong yu orugo ayam tong imontacanu wömai woroc, yu abe kumbongnodec itac. Amna au orugoha toup kombingitacma yu wömai yagunodec itac. O yagunodec wömai yapmu au amna dou möcmöchon toroc maec. Wohong amna au orugo ayam tong impacma yu wömai kumbongnodec itac. Tuna kumbongo daro tun kumbong diuna yu uyap yaönoma sindanto ongeyacno wo makombic. Muno, yui kumbongnodecgon itongontac. Nakain managumbocnai sinom, Duichon madec Kopotorocho turongo soni imun fadoc. Worocha noc bapiya ngo‘ sontha’ yongo irim tat. Son nandöng, son amna forosicsicnodec idocmaho önga itacma yu kombingdeang. Worocha noc bapiya ngo‘ sontha’ yongo irim tat. Son amna berac, son urop dogu kopot anggirat bödegung. Worocha noc bapiya ngo‘ sontha’ yongo irim tat. Nakain managumbocnai sinom, son Nandöng kombicno sinom tang. Worocha noc bapiya ngo‘ sontha’ yongo irim tat. Son nandöng, son amna foro sicsicnodec idocmaho önga itacma yu kombingdeang. Worocha noc bapiya ngo‘ sontha’ yongo irim tat. Son amna berac, son koing socsoc itkampac. Tongo Kopotorochon mataho irot sonidec itac. Tuna son urop dogu kopot anggirat bödegung. Worocha noc bapiya ngo‘ sontha’ yongo irim tat. Son gurochon toroc kiapa orin gurochon ibibo manomano wo kombingitninga. Amna au yu irotno gurochon manomanodec ding fing akep tontacma yudec wömai Nandönghon irot imocimoc kiapu maic. Wömai yaha, guroc amnahon toroc kiap wömuno woi ambarac Nandöngdecma muno, woi gurochon fatgon idang. Noc kiap ingorocnoha yat: Turongo toctoc amnahon ibibo wömuno, o dantho yang irup öcöc kiap, o inoin yoctec manomanoha orin inoin youpha tongga inoin ma töc töc kiap. Guroc ngo orin yuhon ibibo ambarac woi bisong ongbödenahing mahong amna yu Kopotorochon irot kombic kombic tanitacma, yu wömai iditnoho iditno engoc. Nakain managumbocnai sinom, bongono madango urop engkupac. Son mata ngo urop kombigung: Duichon ayamo yu ehangoc. O boinno önga urop Duichon ayami koböc öngkung-bödeang. Worocha nonu kombiamon, bongono madango urop engkupac. Duichon ayami yu osuc Duichon suraro nonot kondong ididung mahong yui nonthon torop sinom maidung. Worocha yu non dongyu fadung. Yu nonthon torop sinom idahai wömai yu nonot iditno ip. Wohong yu non dongyu fadungma wömai ingoroc nindahac, yui ambarac nonthon toropdecma muno. Worochoi oro, son wömai Duicho guram sing kamuna Kunkun Yaru sonidec itdehac. Worocha tongga son ambarac mata boinnohon foro kombingbödeang. Nocho bapiya ngo son mata boinnohon foro makombingmaha irim matot. Muno, noc irim tatma woi son mata boinno urop kombingbödeangmaha tat. Mata boinnoho wömai mata imanang tungu au matun öngkuic. Muno sinom, imanang amna woi numa? Woi amna ingoroc yongitacma, ‘Yesuho non itonggong koing matun öngkung nimic yo’. Oro amna ihorocno wömai imanang amna orin Duichon ayamo itac. Yu wömai Nandöng Kopotoroc orin Manano yu yait yait me imogoc. Amna auho Mananoha me imontacma, yu wömai Nandöng Kopotorocot irot tungu maec. Wohong amna auho Mananoha kombing tobing imontacma, yu wömai Nandöng Kopo-torocot irot tungu itac. Oro, son kombic kombicho itongmuya fatmata ogepma osuc kombigungma worocgon kokoreuya irot sonin itun. Worocho sonot idinai wömai son ihorocgon Manano orin Nandöng Kopotoroc yuot kondong idtongonahing. Idit koingha wömai Duicho‘ son wo sogit-nahing’ yongo mata godingmun fadoc. Oro, amna auho wömai son gorong onggongon uyapdec kangat fonggonga kombiang. Worocha tongga nocho sontha garac mata ngo irim tat. Wohong Duic yu guramno sing kamuna Kunkun Yaruho son madongyun fatning. Muno, yu wömai sonot itmuna son manomano ambaracha fandat kanongitac. Kunkun Yaruhon matano woi boinno, imanang muno. Worocha wömai woroc, son onggim soni fandat fandat amna boyömoha sininga. Muno son muyu Kunkun Yaruhon matano sindanda kombing tobic tobic soni Duicdec singmuya itongitnung. Nakain managumbocnai, son Duic imu faicha. Muno, son yuot kondonggon itong tongitnung. Son ihoroc tonahinganu wömai woroc, yuho wönggon ehangocan bongono wocin sonu tong bumbum soni muno yuho yangamin iditha yangam fapfapu matoning. Son urop kombiang, Duic yu toroc kiap nong nongodecgon itongidoc. Worocha wömai son ihorocgon kombiang, owi amna ambaracho toroc kiap nongnongodec itongidangma yui ambaracho Kopotorochon weni manani öngkungbödegung. Mayain, Kopotoroc Nandöng noni yu non weni manani ninongitac. Woi boinno sinom, nonu yuhon managumbocni sinom idamon. Worocha non ingoroc kombina: Nandöng noni yu irot basi sinom. Tongo yu irot tong fup tong nimongitac. Oro guroc amna yu Kopotorochon foro makombingidang. Worocha wömai yui nonthon foro noni ihorocgon makombing niming. Oröc ori, önga wömai nonu Kopotorochon managumbocni idamon mahong mit nonu kiap tingtingno sinom sogitnahamonma woroc wömai abe eran maöngkung nimoc. Wohong non kombiamon, Duicho eran engkuangocan bongono wocin wömai nonu yuhon idit kiapmo sinom wo angtangtang tonahamon. Worocha tongga nonu yu simbang öngkupnahamon. Oro owi amna ambarac‘ Duicho ehuna non yuhon kiap sogitnahamon’ yongo yuha torengga idangma yu wömai inoin irotno tong föhöc tongga Kopotorocho yangamin oweng owengo ididang. Duicho oweng owengo itacma worochon toroc yuho ididang. Oro, owi amna wömuno tongidangma yu wömai Kopotorochon nongoru fodingidang. Wömuno toctoc kiap woi nongoru fodic fodichon kiapmo worocgon. Worochoi oro, son urop kombing-bödeang, Duic yu wömuno noni öcangmun möcmöcha eboc. Yudec wömai turongo tungu au maec. Owi amna kombing tobic tobicno yudec singmuya yuot kondonggon itongidangma yu muyu wömuno toctochon toroc kiapmo imu fauna kokoreninga. Oro amna au yu wömunoha kiringga tocgon tangocma yu wömai Duic magoc, o yu Duichon foro kombing tuctuc matic. Nakain managumbocnai sinom, son soni woho, son amna au kombing imuya yu son gorong onggongon uyapdec kangat fongoningyit. Amna kiapmo nongnongo tongitacma, yu wömai amna nongnongo itac. Duicho nongnongo itacma worochon toroc. Wohong amna wömuno tongitacma yu wömai dogu kopothon amna itac. Dogu kopot yu osuc sinom forosingga wömunogon tong teboc. Oro Kopotorochon Manano ebocmahon foro woi ingoroc: Yui dogu kopothon youp tun obököc obököcha eboc. Owi amna Kopotorochon managumbocni öngkubungma yu ambaracho wömuno wönggon matoning. Wömai yaha, Kopotoroc yu itonggong koingon yitno kömbaha yuhon irotnon möng imogoc. Yu woi Kopotorochon managumbocni idang. Worocha tongga yu turongo toctocha wönggon makombiic. Oro, kiap ingorocnomaha wömai nonu Kopotorochon managumbocni orin dogu kopothon mana-gumbocni yang eraantamon: Owi amna toroc kiapmo nongnongo matongidangma orin amna orugiha ayam tong imongidangma yu wömai Kopotorochon managumbocni muno. Oro, yong fasun fasun mata ngo wömai son osucgon kombing-idung: Non muyu irot noni oröc noniha tong fup imongo nuc noniha toup kombiun kombiun tongo itongitnahamon. Non amna mano Kein yu simbang itnintha. Yu wömai dogu kopothon amna itmuna orugo wuna omboc. Oro yu orugo wot omom togocmahon foro wömai ingoroc: Inoin toroc kiapmo woi wömuno ididoc mahong orugohon toroc kiapmo wömai nongnongo idoc. Oro oröc ori, guroc amnaho son ayam tong kamuyai, wömai son worocha soroc yoninga. Muno, non muyu oröc noniha irot tong fup imongitnahamon. Ihoroc tontamonanu wömai nonu boinno sinom kombiamon, non urop omoc koingon gesö imana fauna itonggong koingon owi amna öngkubomon. Amna au yu nucni irot tong fup imoc imochon kiap matongidangma yu wömai abe omoc koingon fat idang. Amna au yu orugiha ayam tong imongidangma yu wömai orugo wot omompha tima simbang tontang. O amna dopdop amna yu wömai itonggong koingon fat maeng. Wo son urop kombiang. Oro, nucni irot tong fup imoc imoc kiap worochon foro wömai Yesu Duicho ingoroc nindagoc: Yu irot basi sinom. Worocha tongga yu non tongfat necnecha kombingga inoin itonggongno imun fadoc. Worocha wömai nonu ihorocgon oröc noni tongfat yecyecha itonggong noni imana fatfatha arangarang yongga iditnahamon. Tingting oro, amna au gurochon yoctec manomano koböcma idimangma yuho aunai orugo manomanoha docmöngga itac mahong yu orugoha uroci makombiicanu wömai woroc, Kopotorochon irot imoc imoc kiap yudec maic, muno sinom. Nakain managumbocnai sinom, nontho duc matahagon nuc noniha kombinintha. Muno, non muyu irot noni sinom yuha tong fup imongo toroc kiap ogepma tong imong-itnahamon. Amna au nucni irot tong fup imongitacma yu irot gucno ot entac Oro, non irot noni nuc noniha tong fup tong imontamonanu wömai non boinno sinom kombiantamon, nonu Kopotorochon owi amna sinom idamon. Worocha wömai gakain irodaho yapmu auha goc tönguc gengga ingoroc masang ganontac: ‘Goc Kopotorochon amna muno, goc amna wömuno sinom,’ oro ihoroc ganontacanu wömai muyu iroda abamodec itun. Wömai yaha, Kopotoroc yu irot nonihon kombic kombic anggiratdup tac. Yu wömai manomano ambarac kombingbödehac. *** Oro oröc ori, irot noniho non ninong moin moin toctocno wömai wönggon maic. Worocha wömai nonu Kopotorocho yangamin yangam fapfap noni muno, koing songga ididamon. O non yuhon nongoru tanmanaina yuho toroc kiap toup kombingitacma worocgon tongidamonmaha tongga non yu manomanoha dönac inongidamonma wo yuho ambarac nimongitac. Oro yuhon nongoru wömai ingoroc: Non muyu Manano Yesu Duic yuhon mano kombing tobing imongitnahamon. O non irot noni nuc noniha tong fup tong imongitnahamon. Yesuho nongoru nimogocma woi worochon toroc. Owi amna yu Kopotorochon nongoru ngo tarantangma yu wömai boinno sinom Kopotorochon owi amna idang. O Kopotorocho yuho irotnon itac. Kopotorocho non Kunkun Yaru nimogocma worocho ninong masang tuna non boinno sinom kombiantamon, Kopotoroc noniot itac yo. Oro oröc ori, son soni woho, yong tuctuc amna imanangni koböcma gurocdec ngocin itongidang. Worocha amna koböcmaho sonot engmuya yontang, ‘Kopotorochon Kunkun Yaruho noc mata ihono ihono nampac.’ Oro amna auho ihoroc kanuyai wömai sonu yuhon matano karupgon kombing tobininga. Muno, son muyu yaru amna ihorocnodec idangma wo ambarac toroc tongga yangitnung, yui boinno Kopotorocdecma woha muno. Oro Kopotorochon Yaru amna audec idina wömai amna worocho yontac, ‘Yesu Duic yu boinno sinom amna öngkuboc’. Amna ihonomadec wömai boinno sinom Kopotorochon Yaru itac. Wohong amna auho yontac, ‘Yesu yu Kopotorocdecma maeboc.’ Oro amna ihonomadec wömai Duichon ayamphon yaruho itac. O yuha wömai son osucgon kombigung, yu ehangoc yo. Oro önga wömai yu urop engdengga guroc ngocin itac. Nakain managumboc sinom, sonu Kopotorochon fat idang. O Yaru sondec itacma woi Kopotorochon Yaru. Yuho wömai gurochon yaru boyömo idangma ambarac yanggirat bödegoc. Worocha wömai sonu ihorocgon yong tuctuc amna imanangni yanggirada yuhon gesöno fohongbödegung. Amna worocho wömai guroc ngorochon fat idang. Worocha tongga yuho gurochon kombic kombic sogitmuya yong tuctuc matano yongidang. Ihoroc yuya guroc amnaho onggimo yuhon mataha singga ibibo kombingidang. Wohong nonu wömai Kopoto-rochon fat idamon. Worocha tongga owi amna Kopotorocha kom-biangma, yuho wömai onggimo nonthon mataha singga ibibo kombingidang. Worochoi owi amna Kopotorochon fat maengma, yu wömai nonthon mata kombiuya boyömo itac. Oro kiap ihorocnoha wömai non yaruhon foro tuctugo kombiantamon. Woi mata boinnohon Yaruha woha yaru boyömo imanangni auhu. Oro oröc ori, Kopotoroc yu irot basi sinom. Worocha nonu ihorocgon nuc noniha irot tong fup tong imongitnahamon. Oro amna auho nucniha toup sinom kombiantacma, yu woi Kopotorochon managumboc. O yu wömai Kopotoroc kombicno sinom tac. Kopoto-roc yu irot basi sinom. Worocha wömai amna nucniha me imong-itacma yu woi Kopotorocha makombiic. Kopotoroc yu inoin Manano batip tungu sinom wo siuna gurocdec ohogoc. Tuna nonu yudecma itonggong koing ogep sogitnam. Oro Kopotorocho non kiap worocdecma ingoroc nindahac: Yuho non irot tong fup nimongo nontha toup sinom kombingitac. Non osuc Kopotorocha makombi-gomon. Muno sinom, Kopotoroc yu osuc nontha kombigoc. Tongo yu inoin Manano batip sinom siuna yu engmuna inoin godip föbo Kopo-torochon irot tun fökoc fökocha bogiuna turongo noni doun bödegung. Oröc ori, Kopotorocho nontha toup sinom kombihac. Worocha tongga non muyu nuc noniha ihorocgon toup kombingitnahamon. Non guroc amna ambarac non Kopotoroc mangidamon. Worochoi oro non irot noni nuc noniha tong fup imontamonanu wömai woroc, Kopotorocho irot nonin entac. Tongo yuhon irot imoc imoc kiapmo worocho yitno simbang irot nonin dogo kungga mac fiuna ino yabitno sinom entac. Oro Kopotorocho inoin Kunkun Yaru irot nonin sing nimogoc. Worocha wömai nonu boinno sinom kombiamon, non Kopotorochon owi amna itdeamon. O Kopotorocho irot nonin kömbaha edengoc. Nontho dan noniho ingoroc angdegomon: Kopotoroc Nandöng noni yu guroc owi amna ambarac wömunodecma öcangyun muuya itonggong koing tun öngkung imoc imocha inoin Manano siuna ohogoc. Worochon yong tuctuc matano wömai nonu owi amna fandat inongidamon. Oro owi amna ingoroc yong tangidangma: Yesu yu woi Kopotorochon Manano. Oro owi amna worochon irotnon wömai Kopotorocho iditnoho edengoc. O yui wömai Kopotorochon owi amna sinom itdeang. Oro nonu boinno sinom ingoroc kombing tobing-idamon: Kopotoroc yu nontha toup sinom kombingitac. Kopotoroc yu irot basi sinom. Worocha wömai owi amna nucni irot tong fup imongmuya itongidangma yu woi Kopotorochon owi amnani boinno idang. Tuna Kopotorocho yuho irotnon edengoc. Irot imoc imoc kiap wo wömai Kopotorocho irot nonin tong koing tuna ino yabitno sinom engoc. Worocha tongga non Kopotorochon mata youp morömaha mabotonin. Wömai yaha, urop guroc ngocin nontho Duic itongidocma worochon toroc nonu itongidamon. Boinno sinom, amna au yu nucni irot tong fup imongitacma yu wömai yapmu auha mabotic. Muno, irot tong fup imoc imoc kiap worocho amnaho irodin ino yabitno entacanu wömai kiap worocho botoc botoc kiap taruna ongontac. Oro amna au yu‘ mata youpdec ityit’ yongo urago wömunoha botongitacma yudec wömai irot imoc imoc kiap abe koing socno sinom matoc. Worocha tongga yu amna ino yabitno abe maec. Oro Kopotoroc irot basi sinom. Yu osucgon nontha toup kombing-idoc. Worocha tongga nonu ihorocgon irot noni Kopotorocha boging-manaina yuha toup kombingitnahamon. Oro amna auho ingoroc yun: “Noc Kopotorocha toup sinom kombingitat.” Yu ihoroc yontac mahong mit wömai yu ongga orugi ayam tong imontacanu wömai woroc, yu imanang amna entac. Wömai yaha, yuho orugo daroho angitacma yuha makombicanu wömai yu Kopotoroc öp itacma yuha tingtingno sinom toup kombiantac? Woi muno. Duicho wömai nongoru ingoroc nimogoc: Amna irotno Kopotorocha bogingitacma yu muyu irotno ihorocgon orugiha bogihun. Oro, Yesu yu woi itonggong koing tun öngkung nimoc nimoc amna noni itac. Tuna owi amna ambaracho wo kombing tobingidangma yu woi Kopotorochon weni manani idang. O owi amna Nandöngha toup kombingidangma yui wömai yuhon Mananoha ihorocgon toup kombingidang. Oro nonu kiap yaönomaha kombi-antamon, nonu Kopotorochon managumbocniha boinno sinom toup kombiamon? Wömai kiap ingorocnoha: nonu Kopotorocha toup kombingmanaina yuhon nongoru sumbentamonanu wömai woroc, non yuhon managumbocniha ihorocgon toup kombiamon. Oro, nonu Kopotorochon nongoru sumbentamonanu wömai woroc, non irot noni boinno sinom Kopotorocha bogingga itongidamon. O yuhon nongoru sumbot sumbot woi mepmo muno. Owi amna Kopotorochon mana-gumbocni idangma yui ambarac ogep guroc ngorochon gesö anggiraup. Boinno sinom, kombing tobic tobic noniha tongga non urop guroc ngorochon gesö anggiradomon. Numari sinompho guroc ngorochon gesö anggiraup? Woi owi amnaho Yesuha kombing tobingidangma, yu woi Kopotorochon Manano sinom. Yuhogon wömai gurochon gesö anggiraup. Oro, Yesu Duic nonot ebocma wömai yamucdec eboc, woi yamuc gubocma. O yu ihorocgon nogotnodec eboc, woi yu nogotno ep goröcdec korigocma. Yu wömai yamuchon kiapdecgon maeboc. Muno, yu woi yamuc orin nogothon kiapdec eboc. Oro Kunkun Yaru yu wömai Duichon foroha ninong tuctuc tongo yuhon youpno tong koing tongitac. Kunkun Yaru yu woi mata boinnohon foro. Oro Duichon foroha wömai Kunkun Yaru orin yamuc orin nogot yapmu anfi worocho ninong tuctuc tongga Duichon youpno tong koing tuna boinno iditac. Yapmu anfi worocho nucnohon mata imongtoc tuntun tongga Duichon youpno tong koing tongidang. *** Oro, amna auho‘ Duichon youpno boinno itac’ yongo worochon yong tuctuc mata ninongidangma wo wömai nonu kombing tobingidamon. Wohong Kopotorochon toroc kiapmoho wömai amnahon yong tuctuc mata yanggirahac. Kopotoroc yu inobut Mananohon youp tong koing togoc. Worocha tongga yuhon tong koing toctoc kiapmo wömai amnahon yong tuctuc mata anggirahac. Oro owi amna Kopotorochon Mananoha kombing tobing imongidangma yuho irotnon wömai Kopotorocho Mananohon ma tong koing tongitac. Wohong owi amna Kopotorochon toroc kiapmo makombing tobiingma, yu wömai Kopotorocha kombiantang, yu woi imanang amna yo. Yaha yui Kopotorocho Mananohon youp tong koing toctochon toroc kiapmoha kombiuya imanang itac. Oro Kopotorocho Duichon youp tong koing togocmahon boinno woi woroc: Kopotorocho idit itonggong koing nimogoc. O itonggong koing wo wömai nonu Mananohon youpha sogidomon. Worocha wömai woroc: Owi amna Mananoha kombing tobing imongidangma yu wömai itonggong-nobarac idang. Wohong owi amna Kopotorochon Mananoha makom-bing tobing imongidangma yu wömai itonggong koingon fat maeng. Oro, noc kombihat, son Kopotorochon Mananohon manoha kombing tobing imongidang. Worocha nocho bapiya ngo irim tatma. Woi son boinno sinom kombiarut, son itonggong koingbarac idang. Oro, Kopotoroc dönac inoc inocha wömai nonu boinno sinom kombiamon, non Kopotorochon irot kombic kombic tanmanaina yu yapmu auha dönac inontamonanu wömai yuho nonthon dönac noni boinno sinom kombingitac. O yu dönac noni kombingitacmaha tongga nonu boinno sinom kombiamon, non yapmu inong ac togo-monma wo urop sogitdeamon. Oro, amna au yu auna orugoho wömuno tac. Oro, ihoroc yongo auna wömuno wo tacma woi omomp-hon toroc maidinai wömai yu Kopotoroc dönac inuna Kopotorocho orugo wo itonggong tun öngkung imontac. Oro nocho wömai amna wömuno omomphon toroc matingmaha yat. Oro, turongo tungu au wömai omomphon torocho itac. Amna auho turongo woroc tontacma wömai noc‘ sontho worocha dönac yarut’ yongo mayot. Wömuno ambarac woi moinnogon idang. Wohong wömuno auho wömai omomphon toroc maeng. Non urop kombiamon, owi amna Kopotorochon managumbocni öngkubungma yu wömuno toctocha makiringidang. Muno, Kopoto-rochon Mananoho yu yangtorengga idina batip ididang. Tuna dogu kopotho yu yapmu wömuno au maimic. Non urop kombiamon, non Kopotorochon managumboc idamon mahong sa guroc danong amba-rac woi dogu kopotho unennegon idina yuho yangtorengitac. O non ihorocgon kombiamon, Kopotorochon Manano yu nonot engmuna kombic kombic ogepma nimogoc. Worocha tongga non ogep Kopotoroc tungu boinno itacma yu kombing imongidamon. O yuhon Manano Yesu Duicha tongga nonu yu tungu boinno itacma yuhon owi amnani idamon. Yu woi Kopotoroc tungu boinno itacma orin itonggong koingon Morömo. Nakain managumbocnai sinom, sonu imanang kopotoroc yong moröng imoninga. Muno, son muyu yu korungon iditnung. Noc amna dugo, nocho bapiya ngo Duichon surarohon managum-bocni sontha yongo irim tat. Kopotorocho son inoha erang figoc. Noc sontha toup sinom kombihat. O nakagon muno, owi amna ambarac Kopotorochon mata boinno kombingidangma yu ambaracho sontha toup kombingidang. Kopotorochon mata boinnoho wömai nonidec iditacmaho bongono muno nonot edengoc. Worocha tongga non sontha toup kombingidamon. Kopotoroc Nandöng noni orin yuhon Manano Yesu Duic yuho nontha uroci kombingga ning banangmunya irot noni tu guc mauna ogepgon itnahamon. Tongo non Kopotorochon irot imoc imoc kiapdec irot tungu singmanaina mata boinno kokorengga iditnahamon. Noc kaya sonthon suraro sonidecma owi amna au yu Kopotorochon mata boinno kokorengmuya itongidang. Nandöng noni yu‘ ihoroc tongitnahamon’ yongo nongoru nimogoc. Worocha wömai nocho son kangmaina irot ogep moröma sinom kombihat. Nakain suraro sinom, nocho nongoru wego au makanit. Muno, nongoru osucgon sogidomonma worocgon kantiwa. Woi ingoroc: Non muyu irot noni oröc noniha tong fup imongo nucnoha toup kombiun kombiun tongo itongitnahamon. Irot imoc imoc kiap boinno wömai ingoroc: Non Kopotorochon nongoru sumbotmanaina itongitnahamon. Oro yuhon nongoru woi woroc, son nuc soniha toup kombingmuya itongitnung. Nongoru wo wömai sonu osucgon kombigung. Boinno sinom, tonguc yecyec amna koböcmaho guroc ngocin itongidang. Yuho wömai yongidang, Yesu Duic yu guroc amna sinom maöngkuboc. Oro amna ihorocno yui Duichon ayamo idang, yui mata imanang yongga son tonguc keckecha kombiang. Son soni woho, Duicha tongga son yapmu ogepma sogidung. Tongo son acacho itongitnung. Yapmu ogepma wo gorong ongicyit. Son muyu acacho itonguya Kopotorocho soniin youp sonihon wöngnacno ambarac kamongdup tangoc. Amna au yu mata Duicho fandat nimogocma wo fodiantacma yu wömai Kopotorochon amna maec. Wohong amna au yu Duichon nongoru kokorengmuna itongitacma yu wömai Nandöng orin Manano yuhon amna sinom itac. Oro, amna au yu sonot engmuna Duicho mata fandadidocma worocotma yu mafandat kanunai wömai sonu amna wo soni bucin yangat töninga, o yuot oröc toninga. Amna auho amna ihorocnot oröc tontacma yu wömai yuhon youp wömuno imongtoc tuna worochon turongo yudec entac. Oro, nocho mata koböcma son kanoc kanocha kombihat mahong noc ngo bapiyadec irim toctocha kombiaya angit maec. Muno, noc sonot engga yangam soni yangmaina mata wo kanoc kanocha kombihat. Ihoroc tongo non ambaracho borongdetno sinom tonahamon. Suraro au yu Kopotorocho inoha erang figocma yui irot ogep matano sontha siuya ongeyac. Worocgon. Noc amna dugo, nocho bapiya ngo Gaius‘ gocha’ yongo irim tat. Goc nakain oröcna sinom, noc gocha toup kombingitat. Nakain oröcna sinom, noc‘ Kopotorocho goc tongfat geuna mepmo au gocdec mai ogepgon idiruc’ yongo dönac yongitat. Noc kombihat, gochon yaruya woi ihorocgon ogepgon iditac. Oröc noni au yu nocot engmuya gochon mata fat ingoroc nanogung: Goc Kopotorochon mata boinno maimi fadoc. Muno goc wo bongono muno kokorengmina worochon torocgon itongitaroc. Oro, nocu gochon mata fat ihoroc kombingmaina toup borongdedot. Boinno sinom, nocho kombiaya nakain managumbocnai mata boinno tanmuya nongnongogon itonguyai wömai noc worocha toup sinom borongdeditat. Nakain oröcna sinom, goc oröc noni fandat fandat youp tongidangma yu ogepma sinom tongfat yengitaroc. Oröc noni au wömai gocu osuc makombing imongidoroc mahong gocho yu ambarac ogepma sinom tongfat yengitaroc. Goc yu ihoroc tongfat yeiya yuho gochon irot imoc imoc kiaphon mata fat Duichon suraro inogung. Oro yu Duichon youp wönggon sakau fiuna sa audec ong-gonga kombiang. Worocha tongga gocho yu uyaphon manomano tongfat yeiya yu irot gucot ongonahing. Gocho Kopotorocho yangamin angit iditacmahon toroc tongfat yehiruc. Yu wömai‘ Yesuhon youp tona’ yongo itongidang. Tongo yu bumbumyi nanoho oburodecma tongfat yecno sogit sogitha kombiuya angit maec. Worocha non muyu amna ihorocnoma oröc tong imongmanaina tongfat yengitnahamon. Kiap ihorocnodec wömai non Duichon owi amna ambaracho youp ban tongmanaina Kopotorochon mata boinnohon youp tongkoing tongitnahamon. Nocho urop surarohon yong tuctuc mata au irim tongo siaya sonthon suraro soniot onggoc. Wohong amna au mano Diotrefes yu surarohon dugo iditha toup kombingitac mahong yui nonthon mata noni makombingitac. Worocha tongga nocho sonot ehangotan bongono wocinu nocho yuhon toroc kiap ta eran engoc. Yu wömai nontha mata metec toup yongitac. O worocgon muno, yui oröc noni Duichon youp toctocha itongidangma yui oröc tongga böcnon mayangat fongitac. O owi amna au oröc noni wo tongfat yecyecha kombingidangma yuha wömai yu‘ ihoroc toninga’ yongo bongbong tong imongo surarodecma dong yanitac. Nakain oröcna sinom, goc amna worochon toroc kiap wömuno tarirocha. Muno, goc muyu kiap ogepmagon tanmina itongidiruc. Owi amna toroc kiap ogepma tongidanga yu woi Kopotorochon owi amna sinom. Wohong owi amna kiap wömuno tongidangma yu woi Kopotoroc makombing imang. Amna au mano Demetrius yuhon fatno wömai suraro ambaracho ogepgon yongidang. O Kopotorochon matano boinno yu wömai ihorochon yuhon itonggong kiapmo imongtoc tongitac. Tuna nonu ihorocgon yuhon fatno ogepmagon yongidamon. O goc kombiharoc, nonthon mata noni woi boinnogon yongidamon. Oro, nocho mata koböcma goc ganoc ganocha kombihat mahong noc ngo bapiyadec irim toctocha kombiaya angit maec. Muno, noc gocot engmaina gacgacha kombihat. Gochon yangama aaya mata mata yotahamot. Kopotorocho iroda tun guc mauna ogep idiruc. Gochon oröcai nocot idangma yu irot ogep mata siuya‘ gocot ongoun’ yongo kombiang. O gocu duc noni sogitmina oröc noni gocot idangma ambarac sep ogep inti. Worocgon. Noc Yuda, noc Yesu Duichon youp amna orin Jems yuhon orugo itat. Oro, nocho bapiya ngo owi amna Kopotorocho inong wodigocma‘ sontha’ yongo irim tat. Nandöng Kopotoroc yu sontha toup kombing-itac. O Yesu Duic yu gön tongga ida son kangtorengitac. Kopotorocho sontha uroci kombingga kang banangmuna irot soni tun guc mauna irot imoc imoc kiap sonot toup macfihun. Son nakain nucnai sinom, nocho osuc Kopotorocho yaö youp tuna non ambarac yuhon kunkun feno öngkubomon, worochon mata irim toctocha toup kombigot. Noc ihoroc toctocha kombigot mahong mit wömai nocho irotna mongurac tongo‘ mata moröma au irim towa’ yongo kiring kamoc kamocha tat. Mata wömai ingoroc: Kombing tobic tobic kiap wömai Kopotorocho inoin owi amnani imuna kömbaha edengoc. Tuna son muyu gön tongga kombing tobic tobic soni wo angtorecno sinom tongmuya itongitnung. Wömai yaha, amna wömuno au yu suraro sonidec sakau figoc. Yuhon foro wömai eran mai öp itac. Yu wömai Kopotoroc makombing iming. O yu banac banachon fatmata ogepma tu gendöng onguna worocho inoin itonggong kiap yangam fapfapni imongtoc tontac. O yuho Moröm noni Duic woi bigo noni tungu, yuha möp yongo yu urop imu fadoc. Worocha tongga osucgon Kopotorocho yu‘ ep bohöngon fat itnung’ yongo weran togoc. Son Israel nanohon mata fat urop kombiang mahong nocho worochon matano ta fusun dihun. Osuc wömai Kopotorocho Israel nano Isip nanohon oburodec öcangyun muuya orung idung. Ihoroc togoc mahong mit wömai yu Israel nano kombing tobic tobicno muno dongyun obukogung. O ihorocgon, sum yaru au yu youp Kopoto-rocho imogocma me imongo önggöngyi tongo inoin sano imu fadoc. Tuna Kopotorocho yu wömai sa kumbongnodec yi bucin fohong yungo sendec fet figoc. Sen wo wömai iditnoho iditno itnahing. Tuna yu woce torengga itmuya ongga bongono morömadec Kopotorochon mata youpdec itnahing. O worochon torocgon wömai taun yai Sodom orin Gomora, orin taun au ambehecgon idungma yu ambarac sum yaruho boyömoma tongidungma ihorocnogon youp göra orin toroc kiap yangam fapfapni tong tongidung. Tuna Kopotorocho yu urago wömuno imuna ep aranggum iditnoho iditno engocma worocho yu dongyun obukogung. Oro toroc kiap ihorocno owi amna osucnodec öngku-bungma wömai nontho yanaya worocho wömai nonthon garac noni itun. Oro, worochon torocgon wömai imanang amna sonot idangma yu duc itu tongga inoin godip föbo dongyu bet fadidang. Tongo yu amna auhon duc masumbodidang. O yu momphon sum yaru inong saha tongidang. Oro sum yaruhon dugo mano Maikel, yu ihoroc matongidoc, muno sinom. Maikel yu dogu kopotot Mösehon ep fambangnoha mataho emoc togomorocan bongono wocin wömai yu dogu kopot inong saha mati urago maimogoc. Muno yu mata tungu ingorocgon inogoc, ‘Kopotorocho wömai urago gampun!’ Yu ihoroc togoc mahong imanang amna worocho wömai yapmu tuctugo makombiingma worocha wömai yong moin moin yongidang. Yu toroc kiap tungugon wömai tuctugo kombingidang woi arap kombic kombicno muno woroc simbang inoin godip föbhon ibibo tantan kiap. Tuna kiap worochogon sinom wömai yu dongyu obukongidang. Yu wo woi Kainthon uyap tanidang. O yuho Balamphon toroc kiap tanmuya mönengha tongga kombic kombicno obukongitac. O yu Korahon toroc kiap sogida Kopotoroc ayam tong imongidang. O Koraho obukogocma worochon torocgon yui obukongidang. Oro, son irot tungu singmuya nacno nocnocha suran tongidangan bongono wocin wömai amna worocho sonot ida toroc kiap yangam fapfapni tuya suran soniho Kopotorocho yangamin bet faditac. Amna wo yu inohagon kombingidang. O yu mom simbang sumpho busuna woce woce ongtongo guroc yamuc ogepma maimongidang. O yu ep simbang boinno muno birucgon tongöang. O yu fonsirango muno amnaho det fiuya obukogung. Mayain, yu boinno sinom omoc koinghon fat idang. O yu toroc kiap yangam fapfapni tongidangma woi yamuc funfuro simbang toup öngidang. O yu fitnung momdec uyapno imu fadocma woroc simbang gorong ongidang. Ihoroc tuya Kopotorocho urop sa kumbongno sinom yuha yongo tong arangarang tongo sigoc. Tuna yu yi bucin woce iditnoho iditno idtongonahing. Amna worocha wömai Adamphon morogo namba 7 mano Enoch, yu yong tuctuc mata ingoroc sigoc: ‘Aarut, Morömaho sum yaruni tausen tausen yangauna epnahing. Engmuya yuho owi amna ambarachon matano yun bödeangoc. O yuho owi amna Kopotorocha me imongmuya toroc kiap wömuno tongidungma orin yu inong moin moin tongidungma worochon urago wömuno imangoc.’ Imanang amna wo yu wömai manomano ambaracha yong moin moin yongo mata metec yongidang. O yu nucniha mata metec yongidang. Yu inoin godibohon ibibogon tanidang. O yu inoin ma toup töngöang. O yu owi amna inong yamuc tong imuya yu inoin kombic kombicgon tarantang. Nakain nucnai sinom, Moröma noni Yesu Duic yuhon aposelniho son osucgon mata kanogungma worocha kombingitnung. Yu ingoroc kanogung: ‘Bongono madango wocin wömai amna au öngkungga fatmata ogepmaha yong moin moin yong tongonahing. O yu Kopotoroc makombing iming. Muno, yu inoin irot kombic kombichon ibibogon tannahing.’ Amna ihorocnoho wömai suraro soni tong ficfuc tongidang. Kunkun Yaruho yudecu maec. Muno, yu wömai guroc ngorochon kombic kombicgon tannidang. Oro nucnai son ihorocno muno, sonthon kombing tobic tobic soni woi yapmu kunkun ogepma sinom. Worocha tongga son muyu woroc kokorengmuya irot soni koing songga mac fingitnung. Ihoroc tuna Kunkun Yaruho son tongfat keuna dönac youp tongitnung. Kopo-torocho sontha toup kombingitac. Tuna son yu imu faicha. Muno, son muyu Moröma noni Yesu Duic yuha torengga iditnung. Yuho ehangocan bongono wocin wömai yuhon banac banacno koing suna itonggong koing sogitnahing. Oro sondecma amna auho wömai irot yai tongidang. Tuna son muyu yu yang banango toroc kiap ogepma indaarut. O auho ep bohöng onggongon uyapdec idang. Tuna son muyu yu tongfat yeuya uyap ogepmadec yangat fongorut. O au wömai godip föbohon toroc kiap betniho yu yangtoreuna worochon toroc itongidang. Sonu yu yacyacho idarut. Wohong son muyu yu yang-banangmuya tongfat yearut. Kopotoroc yu ogep son kangtoreuna son mamuning. O yu ogep son kangat fonguna yuho yangamin wairuru yagunobarac woce itnahing. Tongo sonu tong bumbum soni muno irot borongdetno sinom tuna woce idtongonahing. Kopotoroc yu tungugon itac. Yu wömai non wömunodecma öcangyun muuya itonggong tun öngkung nimogoc. Yuhagon wömai nonu Yesu Duichon madec yong moröng imongitnahamon. Yuhogon wömai onoce sinom itun, o yuhogon manomano ambarachon bigo itun, o gesö ambarac wo yuhon fatgon itun. Woi öngahu o mithu o bongono muno! Woi boinno. Bapiya ngorocdec wömai Duic Yesu yu yapmu öp idocma wo Jön eran indagoc. Woi Kopotorocho‘ youp amnani yapmu urop öngkup öngkupha tacma tuctugo kombinung’ yongo Duic indagoc. Tuna Duicho sum yaru au inong muuna yu youp amnano ot engmuna manomano wo ambarac indangbödegoc. Duichon youp amna wo woi noc Jön, naka itat. Nocho manomano ngo yagotma worocha boinno sinom kantiwa: Woi Kopotorochon mata orin Yesu Duichon yong tuctuc mata. Mata bapiya ngocin irim toctocyi idangma woi urop engkup engkupha tang. Worocha tongga amna yong tuctuc mata ngo embaantacma yu irot ogep kombihun. O owi amna mata ngorocha onggim singmuya irotnon sogit akep tontangma yui borongdearut. Noc Jön, noc mata ngo Duichon suraro 7 provins Asia idangma sontha irim tongo siaya ongeyac. Kopotoroc, önga itacmaho osucgon idocma o mit ehangocma orin yaru 7 Kopotorochon abamphon yangamin ididangma, yuhon banac banacno orin irot gucguc sonot itun. O Yesu Duic, yu ihorocgon son kang banango irot soni tun guc mauna ogepgon idarut. Yui fatmata ogepma ninong tuctuc amna. O yu wömai Kopotorocho omocdecma tun wekongo owi amna omomyima bigo sing imongo Kopotorochon manano borongoma itac. Tongo yui gurocdec king idangma yuhon Morömo itac. Yuho nontha yongo irotno tong fup tong nimongo inoin nogotno koriuna worocho turongo noni ambarac öcangyun muya orung idamon. Yuho tuna nonu öret socsoc amna kinghon toropdecma öngkungo Duichon fano orin Kopotorocno yuhon mongorec youp tong imongidamon. Yong moröng noni ambarac woi Yesu Duic yuhongon itun, öngahu o mithu bongono bongono. Woi boinno. Aarut! Yu mom muruc murucho bonipnodec ida epac. Ehuna amna orungo oburo sakang imogungmahu o owi amna auhu yu ambaracho auya ehangoc. Yuha tongga guroc ngorochon owi amna ambaracho yong uroc yong tongonahing. Ihoroc woroc boinno sinom öngkuangoc. Woi boinno. Kopotoroc, önga itacmaho osucgon idocma o mit ehangocma, Gesö Morömo yu ingoroc yac: “Manomano ambarachon forosicsicno orin bödec bödecno woi noc nakagon itat.” Noc Jön, noc sonthon oröc soni. Non ambarac mom toboruchon owi amnani idamon. Worocha tongga non ambaracho kondonggon Yesuhon focfoc docno sumbotmanaina koing songga‘ mom toboruchon boinno öngkupun’ yongo worocha torengga idamon. Oro, nocho Kopotorochon mata orin Yesuhon fatmata ogepma yong tabotmaha tongga ayamnaiho noc nanda top muropmo mano Patmos ngocin tohong nuuya itat. Ngocin edeya Morömaho bongono sigocan wocin wömai Kunkun Yaruho nocdec ohongo noc duingmuna sogitno sinom togoc. Ihoroc tongga edeya wohogon menan mata orongi baro simbang ecnang sinom öngkuboc. Öngkungo ingoroc yogoc, “Yapmu manomano yaarocma woroc bapiyadec irim tongga Kopotorochon suraro 7 yuha fiiya ongorut. woi Kopotorochon owi amna Efesus taun orin Smerna taun orin Pergamum taun orin Taiataira taun orin Sardis taun orin Filadelfia taun orin Laodisia taun woce idangma yuha fiiya onguya embatnung.” Oro, mata ihoroc öngkuna nocho‘ mata yacma awa’ yongo ibanda yagotmai, yaguno 7 inoin inoin abamo goldec tobic tobicyi fiuya idung. Ihoroc idiya worochon bonipnodec amna mitimoni sinom au amnahon doguno simbang idina agot. Yu woi tec tohomumöcno ubarago orungo taun wetwetyi tohomun mögoc. Oro kundurodec wömai yi au goldec tobic tobicyiho areng fut toctocyi idoc. Bigo sakemo woi föhöc sinom, bot sipsip dimohu o mom simbang. O daroho wömai ep aranggum morongobarac simbang dingga idoc. Orungo wömai yaguno möngga idoc. Bras ep morömadec suya dingga ididang ihoroc. O duc matano wömai yamuc buno simbang ecnang sinom yongo idoc. Oro oburo arocho wömai fitnung 7 ihoroc fogida idoc. O dugodecma wömai gobit bainat bitno yai ingingo sinom ohogoc. O yangamohon yaguno wömai sep simbang yaguno orongi sinom mögoc. Oro, nocho woroc angga wohogon orungo forodec omong mögot. Toya yuho oburo aroc nocdec singmuna ingoroc nanogoc: “Goc botirocha. Osuc idocmaho madango engocma woi noc naka. O itonggong Morömo woi ihorocgon naka. Nocho omong fadot mahong nocho idongga itonggongna wönggon sogidot. Tongo nocho iditnoho iditno idtongungot. Omoc orin omomyihon böcsano worochon ki wömai noc itnamuna angtorengitat. Worochai oro, gocho manomano yaharocma worochon mata fatno irim toi. Woi yapmu önga itacma o ihorocgon yapmu manomano mit öngkuangocma. Oro fitnung 7 nochon obunadec idiya yaarocma orin yagunohon abamo 7 goldec tobic tobicyi, worochon foro öpma wömai ingoroc: yu woi Kopotorochon suraro 7 yuhon yangtorecnoi idang. O yaguno abamo 7 yu woi Kopotorochon suraro 7 woroc.” Oro, amna mitimoniho matano sakaun fiuna ingoroc nanogoc: “Kopotorochon suraro Efesus taundec idangma worochon dugoha mata ingoroc irim toi: Mata ngo wömai amna fitnung 7 obu arocne fogihacma orin yaguno abam 7 goldec tobic tobicyi worochon bonipnodec itongitacma noc nakaho ingoroc yat: ‘Nocho sonthon toroc kiap ambarac kombing-bödehat. Woi sonthon toroc kiap ogepma orin sontho youp gacigon tongidangma wo kombingbödehat. O noc kombihat, fatmata ogepma-hon ayamoho son mepmo komongidang mahong sonu worocha magapgap yongidang. O sonu amna wömuno mayang banangidang. O imanang amna au yu sonot itmuya inoha yongidang, ‘non aposel idamon yo’. Yu ihoroc yongidang mahong sontho yu toroc tong imongo yagungmai yui imanang amna idang. Oro sonthon toroc kiap soni wo wömai nocho kombingbödehat. Oro‘ nakain maha’ tongga amnaho wömuno tong kamogung mahong sonu koing songga itmuya magap-gap yogung. Worochoi oro, nocho toroc kiap soni tungu aaya angit maec, woi ingoroc: Osuc wömai sonu nocha toup sinom kombingidung mahong önga wömai sonu kiap wo urop imu fadoc. Kombiarut, suraro soni woi osuc onoce sinom idoc mahong önga wömai omoce sinom mögoc. Worocha son muyu irot soni ibaruna toroc kiap ogepma osuc tongidungma woroc wönggon tongitnung. Oro sonu irot soni maibaruyai wömai nocho sonot engmaina yaguno abam soni sogida inoin sanodec öcangma muuna suraro soni bödeun. Oro toroc kiap soni au wömai noc aaya ogepma sinom itac, woi ingoroc: Sontho Nikolaihon torophon toroc kiapha ayam tong imonidang. Nocho yu ayam tong imongitatma worochon torocgon wömai soni tongidang. Mata ngo wömai Kunkun Yaruho Kopotorochon suraro intac. Tuna amna au onggimobarac idai wömai yu Kunkun Yaruho suraro mata intacma woroc kombiun. O amna guroc ngorochon gesö anggira-antacma yu wömai nocho kombing imoya yu itonggong koingon ep koburo nangmuna itonggongon fat entac. Ep wo wömai Kopotorochon idit sa ogepma woce itac.” Amna mitimoniho Efesus suraroha ihoroc yogoc. Oro amna mitimoniho wönggon matano sakaun fiuna ingoroc nanogoc: “Kopotorochon suraro Smerna taundec idangma worochon dugoha mata ingoroc irim toi: Mata ngo wömai amna osuc idocmaho madango engocma noc nakaho yat. Noc wömai omong fadot mahong mit wönggon idongga itonggongna sogidot. Nocho mepmo orin focfoc sondec idangma kombingbödehat. O noc kombihat, son gurochon manomanoha docmöngga uroci ididang mahong momphon manomano wömai son koböcma itkamang. O noc kombihat, torop au wömai kanong saha tongidang. Torop wo yu inoha yongidang‘ non Yuda amna idamon’ mahong irothon kiapha wömai yui Yuda amna sinom maeng. Muno, yui dogu kopothon suraro idang. Oro, focfoc youp auho sondec öngkup öngkupha tac mahong sonu worocha botoninga. Nocho boinno sinom kantiwa, sondecma au yu wömai dogu kopotho toroc tonguc kamoc kamocha ayam sonihon oburodec fiuna yu yi bucin fohong kunahing. Tongo mepmo focfoc sep bongono 10 sondec itmuna bödeangoc. Tuna sonu kombing tobic tobic soni imu faicha. Muno, son muyu wo kokorengmuya koing songga iditnung. Auho wömai mepmodec omong fatnahing mahong nocho yu irot ogepha itonggong koing imangot. Mata ngo wömai Kunkun Yaruho Kopotorochon suraro intac. Tuna amna au onggimobarac idai wömai yu ogep mata wo kombiun. Amna kombing tobic tobicno maimun faicma yu wömai omoc koingho matun obökic.” Amna mitimoniho Smerna suraroha ihoroc yogoc. Oro, amna mitimoniho matano wönggon sakaun fiuna ingoroc nanogoc: “Kopotorochon suraro Pergamum taundec idangma worochon dugoha mata ingoroc irim toi: Mata ngo wömai amna bainat bitno yai itnampacma noc nakaho yat. Noc kombihat, taun suraro soni itacma worochon morömo woi dogu kopot ino sinom itac. Yu taun wo moröm tong imongitac mahong sonu nochon ma sogit akep tongga itmuya kombing tobic tobic soni öp masigung. Oro, nakain yong tuctuc amna ogepma sinom Antipas, yui sonthon taun sonidec idina böc morömpho yu wuya omboc mahong sonu worocha kombing tobic tobic soniu maimu fadoc. Boinno, taun soni woi dogu kopothon idit sa sinom. Worochoi oro, nocu sonthon toroc kiap au yaaya angit maeng, woi ingoroc: Sonthon suraro soni-decma owi amna au yui Balamphon kombic kombic tanidang. Balam yui osuc amna au mano Balak yu fandat inuna worocho ongga Israel nano tonguc yeuna turongodec mögung. Yu wömai Israel nano irotno doun fadang uuna nacno dogu kopotha öretno sima woroc nongga orin owi amna göra muyu muyu toup tongidung. Oro wömuno soni au wömai ingoroc: Sonthon surarodecma owi amna au yu Nikolaihon toropnihon kombic kombic tanidang. Wo-rochai oro, son irot soni ibararut! Son irot soni maibaruyai wömai nocho urop sonot engmaina bainat gobit ducnadecma ohongitacma worocdec owi amna worocot emoc tontamon. Oro amna au onggimobarac idai wömai yu Kunkun Yaruho suraroha mata yacma woroc kombiun. Amnaho emochon munmuro anggiraangocma yuha wömai nocho momphon nacno mano‘ manna’ önga öp itacma woroc imoya naangoc. O ihorocgon nocho yu sop föhöcno au imangot. Sop worocdec wömai nocho yuhon ma wego irim toya sogiangoc. Ma wo wömai amna sop sogiangocma yuhogon kombiangoc.” Amna mitimoniho Pergamum suraroha ihoroc yogoc. Oro, amna mitimoniho wönggon matano sakaun fiuna ingoroc nanogoc: “Kopotorochon suraro Taiataira taundec idangma worochon dugoha mata ingoroc irim toi: Mata ngo wömai Kopotorochon Manano noc nakaho yat. Nakain danna woi ep aranggum morongobarac simbang, o orungnaho woi bras ep suya aranggum öngitacma worochon toroc. Nocho sonthon toroc kiap soni ambarac kombingbödehat. Noc kombihat, sonu nuc soniha toup kombingidang. O kombing tobic tobic soni woi koingo itkampac. O sonu suraro tong koing toctochon youp orongi tongidang. O mepmodecu wömai sonu koing songidang. Osuc wömai sonu kiap ihorocno obmugon tongidung mahong önga wömai kiap wo sonot koingo itac. Wo ambarac wömai nocho kombihat. Wohong yapmu tungu au wömai noc aaya angit maec, woi ingoroc: Son owi au mano Jesebel yu angbanauya sonot iditac. Yu inoha yongitac, ‘noc Kopoto-rochon yong tuctuc owi yo’ wohong yuho wömai nakain youp amnanai imanang inong yuna yu owi amna göra toctochon kiap tongidang. O yu nacno imanang kopotorochon öretno siima wo nongidang. Oro, nocho owi wo angbanangga‘ toroc kiapmo göra wo imun fahun’ yongo irot iban ibanthon bego yu imogot mahong yu ihoroc toctocha makombingitac. Worocha tongga nocho owi wo ta obökuna focfoc morö kombiangoc. O amnaho owi worocot göra tongidangma yu toroc kiapmo wömuno au imu fauna irotno maibanninganu wömai nocho yu ihorocgon dongya obökuya focfoc morö inobarac sinom kombinahing. O owi worochon managumbocni woi nocho ihorocgon dongya omnahing. Noc ihoroc tangotmaha tongga Kopotorochon suraro ambaracho ingoroc kombinahing: Owi amna ambarachon irot orin kombic kombic angsoworec soworec amna woi noc naka itat. Tongga nocho son tungu tungu wöngnac soni toroc kiap sonihon torocnodec iban kamangot. Oro son Taiataira suraro au, sonu owi worochon kombic kombic matanidang. O ihorocgon sonu kombic kombic au masogidung. Kombic kombic worocha wömai amna auho yongidang woi dogu kopothon kombic kombic öpma. Oro worocha noc mepmo au son makamit. Nocho nongoru tungugon ingoroc kantiwa: Son muyu yapmu urop itkampacma woroc sogit akep tongga idiya ongga nocho ehangot. Oro amnaho emochon munmuro anggirada koing songga engocma yuha wömai nocho gesö imoya yuho kantrino kantrinohon owi amna moröm tong imangoc. ‘Yuho owi amna moröm tong imangocma woi orongi orin nongnongo sinom. Woi amnaho bokotdec wö wagauya tang-ga iric arac tongidangma, worochon toroc yuho yangtore-angoc.’ Nocho yu gesö imangotma, woi Nandöngnaho noc gesö namogocma worochon toroc. O ihorocgon nocho yombonggiri yu imangot. Oro amna au onggimobarac idai wömai yu Kunkun Yaruho suraroha mata yacma woroc kombiun.” Amna mitimoniho Taiataira suraroha ihoroc yogoc. Oro amna mitimoniho wönggon matano sakaun fiuna ingoroc nanogoc: “Kopotorochon suraro Sardis taundec idangma worochon dugoha mata ingoroc irim toi: Mata ngo wömai amna Kopotorochon yaru 7 orin fitnung 7 itnamang-ma noc nakaho ingoroc yat: Noc sonthon toroc kiap soni ambarac kombingbödehat. Noc kombihat, owi amna yu sontha kombingidang sonu itonggong koingbarac idang mahong muno woi, sonu urop ombung. Mayain, son soni wekodarut! Nocho sonthon toroc kiap soni toroc tongga agotmai, woi nakain Kopotorocnaho yangamin ino yabitno maec. Worocha sonu wekongga soniin manomano omompha tangma wo tong koing tuya ogep itun. Worochai oro, sontho fatmata ogepma osuc sogidungma worocha kombingmuya tu fusun dihun. Tongo son mata wo sumbotmuya wömuno soni yong tangga irot soni ibararut. Oro son dupdup sonidec mawekoninganu wömai sonu etno iduya nocho usem amna simbang ehangot. Sonu wömai nochon ebepnahon bongono makombiing. Worochoi oro, Sardis suraro sondecma owi amna au yui tec tomumöcno matu betmagoc. Yu woi nakain owi amna ogepma sinom idang. Tongga yui tec tohomumöcno föhöc tongfada nocot itongitnahing. Owi amna numariho emochon munmuro anggirada koing songga itnahingma yuha wömai nocho tec tohomumöcno föhöcno fohongya möng imonahing. Tongga nocho yuhon ma itonggong koinghon bapiyadec öngahu o bongono mit ehangocan masactit. Muno, nocho yuhon ma Nandöngnaho yangamin orin sum yaruho yangmin yong taaya yu kombing imonahing. Oro amna au onggimobarac idai wömai yu Kunkun Yaruho suraroha mata yacma woroc kombiun.” Amna mitimoniho Sardis suraroha ihoroc yogoc. Oro, amna mitimoniho wönggon matano sakaun fiuna ingoroc nanogoc: “Kopotorochon suraro Filadelfia taundec idangma worochon dugoha mata ingoroc irim toi: Mata ngo wömai amna kunkun sinom itacma o mata boinnogon yongitacma noc nakaho yat. Noc wömai Devithon ki sogit sogityi itat. Tongo nocho simbu au fagariantatma wömai amna auho wo sopsopno maic. O nocho simbu au soantatma wömai amna auho wo fagarit fagaritno maic. Nocho sonthon toroc kiap soni ambarac kombingbödehat. Aarut, nocho simbu au fagarit kamogot. Tuna amna auho wo angit masohic. Noc kombihat, sonthon gesö soni woi obugugon itkamang mahong sontho nakain mata sogit akep tongmuya nakain maha möp mayogung. Nocho toya dogu kopothon suraroho sonot engmuya orung sonihon forodec goruc yemoc tong kamongmuya ingoroc yong tapnahing: ‘Boinno sinom, Duic yu sontha toup sinom kombingitac.’ Oro, dogu kopothon suraro yu wömai inoha yongidang, ‘nonu Yuda nano idamon yo’ wohong yui imanang yongidang, yui irothon kiapha Yuda nano sinom maeng. Oro nocho son nongoru au ingoroc kanogot, son muyu mepmo ihono ihono sondec öngkupnahingma wo ambarac sumbotgon tongitnung. Tuna sonu nongoru wo angitgon tandungmaha wömai nocho son gön toya tonguc yecyec bongono morö sa guroc danong öngkuangocma sonu worocdec mamöning. Tonguc yecyec bongono worocho wömai owi amna ambarac toroc tong imangoc. Noc urop ehantat. Worocha son yapmu urop sogitdeangma wo sogit akep tocno sinom tongmuya itongitnung. Amna auho sonthon irot ogep soni fuun detningyit. Oro amna auho emochon munmuro anggirahacma yu wömai nocho temongma uuna yui böc tandingno orongi simbang Kopotorocnahon öret socsoc böc sumbot tongungoc. Tongga yu bongono muno wocin idtongungoc. O nocho Kopoto-rocnahon ma orin Kopotorocnahon taun Yerusalem worochon ma yudec irim tangot. Yerusalem wego wo wömai Kopotorocna yudecma mom imun fauna ohungoc. O ihorocgon noc yudec nakain mana wego irim tangot. Oro amna au onggimobarac idai wömai yu Kunkun Yaruho suraroha mata yacma woroc kombiun.” Oro amna mitimoniho wönggon matano sakaun fiuna ingoroc nanogoc: “Kopotorochon suraro Laodisia taundec idangma worochon dugoha mata ingoroc irim toi: Mata ngo wömai amna mano‘ woi boinno’ idnampacma noc nakaho yat. Nocho Kopotorochon matano nongnongo orin boinnogon owi amna inong tuctuc tongitat. O nocu sa guroc manomano ambarac Kopotorocho dongyun öngkubungma woroc moröm tong imongitat. Nocho sonthon toroc kiap soni ambarac kombingbödehat. Sonu woi sumo maeng o munmuro maeng. Sonu sumo entanganu wömai ogep o sonu munmuro entanganu woi ihorocgon ogep in mahong sonu umumo idang. Sumo sinom muno, o munmuro sinom muno. Worocha tongga nocho son ducnadecma sunya möantang. Son soniha yong-idang, ‘suraro nonu möneng koböc itnimang. Nonu manomano koböcma feng suran tongga yapmu auha madocmumon yo.’ Son ihoroc yongidang mahong son etno itmuya wömuno soni makombing-idang. Son suraro gendöngni sinom, sonu uroci, sonu yapmu orogoma au maitkaming, son owi amna dan kom toctocyi o son muroc idang. Worocha nocho ingoroc fasun kampiwa: Sonu nocot engmuya gol wöarut. Nakain gol woi epho diuna kunkun sinom itac. Tuna sonu gol wo feng suran tongga yapmu auha madocmuing. O ihorocgon sonu nochon boru föhöcno wöngga godibföp soni tongfaarut. Tongo son muroc soni tau weuna yangam fapfap soni bödeun. O ihorocgon sonu nakain unac wöngga dan sonidec wagauya dan soniho yaguno forihun. Oro nocho owi amna nakaha toup kombingitatma yu inong tobingga toroc kiapno tong nongnong tongitat. Worocha son tong bumbum toninga, son boinno sinom irotsoni ibararut. Aarut, nocho simbudec itmaina simbu wagangga tat. Amna auho nochon mata kombingga noc simbu fagarit namunai wömai nocho böc ganang öngga yuot itfat yungga edeya nacno kondonggon naantamot. Oro, osuc nocho emochon munmuro anggiraya Nandöngnaho noc kombing namuna nocot yuot kinghon omoc idit abamdec idamot. Oro worochon torocgon wömai sondecma amna auho emochon munmuro anggiraantacma wömai nocho yu kombing imoya yuot nocot nochon kinghon omoc idit abamdec idtahamot. Oro amna au onggimobarac idai wömai yu Kunkun Yaruho suraroha mata yacma woroc kombiun.” Amna mitimoniho Laodisia suraroha ihoroc yogoc. Oro, amna mitimoniho matano yun bödeuna nocho momdec foringga agotmai, simbu au fagaritmuna idoc. Ihoroc idina mamboc au osuc kombigotma worocho baro mano simbang öngkungga wönggon nanogoc, “Goc ngocin uhi. Uiya nocho yapmu mit öngkuangocma woroc gindaantat.” Ihoroc yuna nocho yaruhon kiapdec itmaina agotmai, nocho yangamin kinghon abam au momdec idoc. Idina worocdec amna au omoc idoc. Amna worochon yaguno sop jaspa orin sop gomono konilian wo simbang möngga idoc. Ihoroc idina wairuru auho idit abam wo angarenggumbec tongga idoc. Wairuru worochon yaguno woi sop gingni mano emeral simbang möngga idina agot. Oro, kinghon abam wo wömai abam 24 auho angarenggumbec tongga idung. Tuna amna dugo 24 yu abam worocdec omoc idung. Amna dugo woi tec tohomumöcno föhöc tong fadung. O bigodec wömai bic kop goldec tobic tobicyi fingga idung. Oro kinghon abamodecma wömai mom göragohon yaguno miringo morongo möngo idoc. O ihorocgon kekoröp au orin undipho mano yongga idomoroc. King abamohon yangamodec wömai gop 7tho morongobarac möngga idung. Gop wo woi Kopotorochon yaru 7 woroc. O kinghon abamo tanne wömai ihorocgon yapmu au top yamuc simbang glasihon toroc sacsago sinom fada idoc. Oro manomano worochon bonipnodec wömai yaru itonggong-nobarac awanomuno yuho kinghon abam angarenggumbec tongga idung. Yuhon mene darange wömai daro daro ding tongga idung. Oro yaru itonggongnobarac tungu aumaho woi bot ingingo mano laiön yu simbang idina agot. Oro tungu aumaho woi bot bulmakau simbang idina agot. Oro tungu aumaho worochon yangamo woi amna simbang idina agot. Oro tungu aumaho woi yup borum simbang fotno usun yorongmun onguna idina agot. Oro yaru itonggongnobarac ambarac yu fotno 6 itimogung. Godip föbo woi daro daro dingga idung. O fotno unenne woi daro ihorocnogon dingga idung. Yu ihoroc ida sep bongonohu o kumbonghu bongono muno yong moröng ingoroc yong tongga ididang: “Kopotoroc Gesö Morömo, yu woi kunkun, yu woi kunkun, yu woi kunkun. Yu osuc idocmaho önga itac o mit edengoc.” Yaru itonggongnobarac awanomuno yu yong moröng orin ma moröma orin ecec Kopotoroc kinghon abamdec itacma yuhagon yong moröng yong imong tongidang. Kopotoroc yui iditnoho iditno edengoc. Oro yu yong moröng tontangan bongono wocingon wömai amna dugo 24 yu Kopotoroc kinghon abamdec itacmaha aring möng imong tongidang. O iditnoho iditno edengocma yu yong moröng imongidang. Tongga yui bic kopno goldec tobic tobicyi kinghon omoc idit abamon orungo forodec fohong fingga ingoroc yongidang: “Kopotoroc Moröma noni, goc gakahogon manomano ambarac dongyi öngkubung. Boinno sinom, gocho gakain irot kombic kombic tanmina manomano ambarac tobiya öngkubung. Tuna manomano ambaracho inoin inoin abamodec itmuya inoin inoin youpno tongidang. Worocha yong moröng gakahagon yong ganamon. O gochon magon moröma itun. O owi amna ambarac gochon gesö unennegon iditnung.” Oro mit nocho wönggon foringga agotmai, amna kinghon abamdec itacma yuho oburo arocne bapiya ubarago orop oropyi au idoc. Bapiya wo woi irim oke oke toctocyi idoc. O ihorocgon Kopotorochon orongbön 7 worocho bapiya wo akep tongga idung. Tuna nocho wönggon agotmai, sum yaru gesöno orongi au yu woce itmuna mata kararat ingo yogoc, “Numaho nongnongo sinom itac? Numaho ogep Kopotorochon orongbön wo asanda bapiya wo öcaun?” Sum yaruho mata ihoroc yogoc mahong gurocdecmahu o momdecmahu amna auho bapiya wo öcangga irimno acachon toroc maidoc. Worocha tongga nocho ointogot. Yaha amna au bapiya wo öcangga irimno acachon toroc maöngkubocmaha. Oro nocho ointongga edeya amna dugo auho nocot engmuna nanogoc, “Goc ointirocha! Ahi, bot laiön ngo yu woi Yudahon toropdecma öngkuboc. Yu woi king Devithon morogono ino yabitno. Yu worocho emocdec koing songga ayami ambarac yanggiradoc. Worocha tongga yu ogep Kopotorochon orongbön asanda bapiya öcaantac.” Oro, mit nocho wönggon foringga agotmai, Bot Sipsip Gumboc au idoc. Bot Sipsip Gumboc wo wuya omboc mahong wönggon idongga wedec dipmobarac idongga idina agot. Yu worocho kinghon abam tanne idina yaru itonggongnobarac awanomuno orin amna dugo yu angarenggumbec tongga idiya bonipnodec idoc. Yu woi girango 7 orin daro 7 idimogung. woi Kopotorochon yaru 7 Kopotorocho inong muuna sa guroc danong ongbödegungma woroc. Oro, Bot Sipsip Gumboc worocho ongga amna kinghon abamodec idocma worochon oburo arocecma bapiya orop oropyi woroc sogidoc. Bapiya wo sogiuna wohogon yaru itonggongnobarac awanomuno orin amna dugo 24 yu Sipsip Gumboc goruc yemoc tong imogung. Amna dugo ambarac yu gita orin fait goldec tobic tobicyi fogitmuya idung. Fait wodecma wömai boru tugo ogepmani ögoc. Boru wo woi kunkun owi amnahon dönac yongidangma worochon doguno itac. Oro yu ihoroc itmuya yong moröng ap wego au Bot Sipsip Gumbo-goha ingoroc yogung: “Goc gakagon wömai bapiya orop oropyi sogit sogithon toroc nongnongo sinom itaroc. Goc gakahogon ogep orong-böntho akep toctocyi idangma wo asanda bapiya öcaan-taroc. Wömai yaha amnaho goc guya omboroc. Tuna gochon nogotaho owi amna torop au Kopotorocha wögoroc. Woi owi amna suraro wohon wohonma o owi amna duc mata foro wohon wohon o ihorocgon godibo foro wohon wohon o kantri wohon wohon yudecma owi amna auho gocho wuiya Kopotorochon fat öngkungga idang. Gocho tia yui öret socsoc amna kinghon toropdecma öngkungo Kopotoroc mongorec tong imongidang. O yu worocho mit sa gurochon owi amna moröm tong imongitnahing.” Oro, mit nocho wönggon foringga kombigotmai, sum yaru koböcma sinompho duc suran tongga yong moröng ap au yogung. Yuhon nambano wömai tausen tausen orin handet milion moröma sinom idoc. Tuna yu woi kinghon abam orin yaru itonggongnobarac orin amna dugo wo ambarac angareng gumbec tongga ida ecnang sinom yong moröng ap au ingoroc yogung: “Bot Sipsip Gumboc amnaho wuya ombocma yu worocho-gon nongnongo kunkun ogepma sinom itac. Worocha tongga gesö ambarac orin yapmu orogoma ambarac yuhogon sogi-hun. O kombic kombic ogepma orin koing socsoc ambarac-ho yuotgon ongoun. O ma moröma orin yaguno wairu-rubaracma wo yuhogon sogihun. O yong moröng noni woi ambarac yuhagon imamon.” Oro sum yaruho ihoroc yongga idiya nocho kombigotmai, amna orin yup arap söng manomano ambarac Kopotorocho dongyun öngkubungma worocho yong moröng ap yogung. Woi momdec idangmahu o gurocdec idangmahu o guroc ganang idangmahu o topdec idangmahu yu ambaracho yong moröng ap ingoroc yogung: “Kinghon abamodec itacma orin Bot Sipsip Gumboc yuhagon wömai nonu yong moröng orin ma moru imamon. Tuna yaguno wairurubaracma orin gesö ambarac woi yuhon fatgon itun, öngahu o bongono muno.” Yu ihoroc yuya yaru itonggongnobarac awanomuno yu‘ woi boinno’ yogung. O amna dugo 24 yu yaima wo goruc yemoc tong imongo yong moröng imogung. Oro nocho foringga agotmai, Bot Sipsip Gumboc yu Kopotorochon orongbön 7tho bapiya akep tongga idungma worochon orongbön namba wan asandoc. Asaruna nocho kombigotmai, yaru itonggongnobarac awanomuno yudecma tungu auho nanogoc, “Goc epi!” Yuhon duc ingguro woi undipho tangga yongitacma worochon toroc yogoc. Yu ihoroc nanuna nocho foringma onguna agotmai, bot hos föhöcno auho nocho yangamin öngkuboc. Tuna amna auho tawa sogitmuna bot hos woroc koroc idoc. Yu wömai emocdec koing socsochon bickop imoc imocyi. Tongo yuho amna emocdec koing siima worochon toroc ongga ayami yanggirat tongungoc. Oro, urop Bot Sipsip Gumboc yu orongbön namba 2 asandoc. Asaruna nocho kombigotmai, yaru itonggongnobarac yainoho noc nanogoc, “Goc epi!” Ihoroc nanuna nocho foringga agotmai, bot hos au öngkuboc. Bot hos wo woi ep aranggum kiap gomono sinom idoc. Tuna amna bot hos woroc koroc idocma yu gesö au imoc imocyi. Gesö worocho tuna owi amna gurocdec idangma yuhon idit kiap ogepma bödehun. Bödeuna owi amnaho emoc tongmuya inobut ino kubit tonahing. Oro amna bot hos koroc idocma yu gobit bainat ubarago imoc imocyi. Oro urop Bot Sipsip Gumboc yu orongbön namba 3 asandoc. Asaruna nocho kombigotmai, yaru itonggongnobarac anfimano yu nanogoc, “Goc epi!” Ihoroc nanuna nocho foringga agotmai, bot hos kombutni auho nocho yangamin öngkuboc. Öngkuna amna bot hos woroc koroc idocma yuho skel au oburodec sogida idoc. Oro nocho wo angga kombigotmai, yaru itonggongnobarac awanomuno yuho bonipnodecma duc ingguro au amnahon inggun simbang öngkungga amna bot hosdec idocma ingoroc inogoc, “Goc ongga gurocdec nacno möp ti öngkupun. Tuna sep youp toctoc tunguhon wöngnacnoho wömai wit waga tungugon wöangoc. O bali waga anfi worocgon wöangoc. Wohong gocho ep oliv orin ep wain doi obökuninga. Worochon wöngnacno wömai osuc idocma worochon torocgon entac.” Oro urop Bot Sipsip Gumboc yu orongbön namba 4 asandoc. Asaruna nocho kombigotmai, yaru itonggongnobarac awano-munomano yu nanogoc, “Goc epi.” Ihoroc nanuna nocho foringga agotmai, bot hos amna omomyihon gumong tima simbang nocho yangamin öngkuboc. Tuna amna bot hos woroc koroc idocma yuhon mano woi‘ omoc koing’ ihoroc idoc. Yu öngkungga idina wohogon amna au mano‘ omomyihon böcsano’ worocho menan tan tonggoc. Amna yaima yu gesö au orongi sinom imoc imocyi. Gesö worocdec wömai yuho owi amna ambarac fuc tongga torop awanomuno idiya worocdecma torop tungu dongbödenahing. Auma wömai yuho gobit bainatdec dongbödenahing. O auma wömai yuho nacno möp tun öngkuuna omonahing. O auma wömai yuho obukoc tun öngkung imunya omonahing. O auma wömai yu arap ingingo inong munya engga dongbödenahing. Oro urop Bot Sipsip Gumboc yu orongbön namba 5 asandoc. Asaruna nocho agotmai, owi amna torop au omong fatfatyi yuhon dogunoho Kopotorochon öret socsoc alta unenne idung. Owi amna omomyi yu wömai osuc Kopotorochon mata sogit akep tocno sinom tongmuya yuhon fatmata ogepma guroc owi amnadec yong tabung. Worocha tongga ayamiho yu dobung. Oro dogu worocho ecnang sinom ingoroc mambodung, “O Kopotoroc Gesö Morömo, goc kunkun itaroc o gakain toroc kiap woi boinnogon. Non kombiamon, gocu guroc owi amna mata youpdec fohong yuangoroc. Fohong yungga yuho non ning omom togungmahon urago wömuno imangoroc. Goc yaö bongono sinomdecu ihoroc tangoroc? Nonu ngo worocha torengga idamon.” Oro dogu wo yu ihoroc yongbödeuya Kopoto-rocho yu ambarac inoin inoin tec tohomu möcno föhöcno sinom imongga ingoroc inogoc, “Son obmukusuc torengga idarut. Amna son dou ombungma worocho wönggon Kopotorochon youp amna au orin oröc soni au dongyu omonahing. Omonahingma worochon nambano wömai Kopotoroc urop kombingdegoc. Tuna worochon namba foc tongga idina wömai Kopotorocho guroc owi amna mata youpdec fohong yuangoc. Oro urop Bot Sipsip Gumboc yu orongbön namba 6 asandoc. Asaruna nocho foringga agotmai, konoc moröma sinom fendoc. Tuna sep yui tec osucno simbang kombut ögoc. O yarop yui mongurac tongga gomon dingga nogot kiap öngkungga idoc. O fitnung yu momdecma ohongga gurocdec mögung. Woi sumpho busuna fik koburo magomondii idangma fökon möngidang kiap ihorocno fitnungo muya yagot. Tuna mom yu woi ihorocgon socmot öngo bisong onggoc. Woi non bapiya orongidamonma worochon toroc. Tuna sa urongohu o top muropmohu yu ambaracho koröc fetmuya inoin sano imu faunto socmot ong tonggung. Oro manomano ihoroc öngkuuna owi amna ambaracho toup botongga ongga sop gananghu woha sop moröma sa urongodec idangma worocho menonne ösec idung. Woi gurochon kinghu o amna morömahu o amihon keptenhu o möneng yoctec amnahu o amna gesönobaracmahu o youp wabkarac komanangnohu o amna orung idungmahu yu ambaracho botongga öp idung. Tongga yu sa urongo orin sopha mambodung, “Sontho non niu wearut. O sontho amna moröma kinghon abamdec itacma yuho yangamin öp fohong nuarut. Bot Sipsip Gumboc yu nontha irot kombut tongga non urago wömuno nimoc nimocha tac. Yaimaho irot kombut tongga urago nimoc nimochon bongono morö woi önga epacma. Tuna amna auho yuho yangamin idongmuna koing sangocma woi maec, muno sinom.” Oro manomano wo öngkungbödeuna nocho wönggon foringga agotmai, sum yaru awanomuno yu sa gurochon bungotno awanomuno wocin idongga idung. Wocin itmuya sa gurochon sum awanomuno wo yang firiuya sumpho gurodechu o topdechu o epdechu mabusongyu onggung. Oro mit nocho wönggon agotmai, sum yaru au yu sep öngkup öngkupdecma öngkungga Kopotoroc Itonggong Moröm yuhon weran sogitmuna eboc. Engmuna yu sum yaru awanomuno sa guroc orin top yamuc tun obukoc obukochon gesö idimogungma yu ecnang sinom ingoroc inogoc, “Son sa gurochu o top yamuchu o ephu wo abe dongyu obukoninga. Son torengga idiya nonu Kopotoroc nonihon weranu youp amnanihon daigodec fong fina. Fong fingbödeunai wömai woroc, sontho wo dongyu obukodarut.” Oro mit noc wönggon kombigotmai, owi amna Kopotorochon weran sogidungma worochon namba ingoroc sicsicyi idoc: Israel nanohon torop ambaracdema owi amna 144,000 yu worocho weran sogitmuya Kopotorochon fat öngkubung. Woi Yudaho toropdecma owi amna 12,000 werano sogidung, o Rubentho toropdecma 12,000, o Gathon toropdecma 12,000, o Aserho toropdecma 12,000, o Naptaliho toropdecma 12,000, o Manaseho toropdecma 12,000, o Simeön toropdecma 12,000, o Livaiho toropdecma 12,000, o Isakarhon toropdecma 12,000, o Sebulonthon toropdecma 12,000, o Yösepho toropdecma 12,000, o Benyamintho toropdecma 12,000. Oro owi amna torop worocho wömai Kopotorochon weran sogidung. Oro mit nocho wönggon foringga agotmai, nocho yangamin owi amna koböcma sinompho suran tongga idung. Yuhon nambano wömai amna auho maembat embatno. O yu woi owi amna suraro wohon wohonthu o owi amna duc mata foro wohon wohonthu o godibo foro wohon wohonthu o kantri wohon wohonthu yudecma owi amna auhogon engmuya kinghon abam orin Bot Sipsip Gumbocho yangamin idongga idung. Yu woi tec tohomumöcno föhöc tongfada o oburodec sibat sakemo fogitmuya woce idung. Woce itmuya ecnang sinom ingoroc yong morögung: “Kopotoroc noni kinghon abamdec iditacma orin Bot Sipsip Gumboc yu yaima worocho non tong fogiunya batip idamon.” Oro owi amna torop wo yu ihoroc yongga idiya sum yaru ambaracho kinghon abam orin amna dugo orin yaru itonggong-nobarac awanomuno woroc yang arenggumbec tongga ida kinghon abamdec foringmu onguna goruc yemoc tongo yangamo gurocdec out sogitho Kopotoroc yong moröng imogung. Yong moröng imong-muya ingoroc yogung: “Boinno sinom, yong moröng noni woi ambarac Kopotorochon itun. Yu woi yaguno wairurubarac itac. O yuhon kombic kombic ambarac orogoma sinom idimpac. Worocha nontho yuha ecec inongmanaina yuhon magon onoce töctöcno itun. Yuhon gesöno woi orongi sinom itac. Yu woi koing socsoc ambarachon Morömo itac. Yapmu orogoma ambarac woi yuhongon itacmaho edengoc, öngahu o bongono muno. Woi boinno.” Oro, sum yaruho ihoroc yuya amna dugo idungma yudecma tungu auho noc nanong ac togoc, “Owi amna tec tohomumöcno föhöcno tong faangma woi numari? O yui nahema ebung?” Yu ihoroc nanuna noc inogot, “Amna moröma, goc gaka wömai kombingdeharoc.” Nocho ihoroc inoya yu nanogoc, “Owi amna ngo yu woi emoc dirung morömadecma öngkubung. Yu wömai tec tohomumöcno Bot Sipsip Gumbochon nogotnodec sac woda föhöcno sinom idang. Worocha wömai woroc: “Yui Kopotorochon king abampho yangamin idongga ididang. Tongo sepdechu o kumbongu yu yong moröng bucin Kopotoroc mongorec tong imongidang. Tuna Kopotorocho kinghon abamdec iditacma yu wömai inoin gesöno yudec taun weuna batip sinom idtongonahing. Tuna yu wönggon maworec imoning. O ingguroho wönggon manman mayoning. O sepho godibo wönggon madining. O yapmu munmuroho yu wönggon madoun obökic. Wömai yaha, Bot Sipsip Gumboc kinghon abamo bonipnodec iditacma yu kangtorecno sinom tong tongungoc. Yuho wömai yangato fonguna yamuc itonggongnobaracma nanahing. Tuna Kopotorocho yuhon daro yamugo youn manman yuya focfoc au wönggon makombining.” Oro Bot Sipsip Gumboc yu orongbön bapiya akep togocma namba 7 asandoc. Asaruna wohogon momdec matahu o keko-röphu worocho ohongga ohongga nongdic sinom idoc. Ihoroc idina ongga bongono hap aua bödegoc. Bongono wo bödeuna nocho yagotmai, sum yaru 7 yu Kopotorocho yangamin idongga ida baro 7 inoin inoin fogidung. Tuna sum yaru auho engmuna öret socsoc altadec idongga idoc. Yuho wömai boröc tugo ogepma socsoc waga goldec tobic tobicyi wo sogitmuna idoc. Yu woce idina Kopotorocho‘ yu boröc tugoni ogepmaot kunkun owi amnahon dönacno ot öret socsoc alta goldec tobic tobicyi worocdec öretha soun’ yongo boröc socsoc wi tugo koböcma imogoc. Öret socsoc alta woi kinghon abampho yangamin idoc. Wi tugo imuna sum yaruho wo songmun diuna boröc tugo ogepma worocot kunkun owi amnahon dönacno ot Kopotorocho yangamin ögung. Ihoroc tuna mit sum yaruho altadec ep dindut fogida waga goldec tobic tobicyi wocin oheda waga wo moruna gurocdec ohogoc. Waga wo tomun muuna wohogon undip mano yuna kekoröp morö öngkuboc. Tongo undip wariwariho tangga gurocho konoc fendoc. Oro, sum yaru 7tho baro 7 fogidungma yu busoc busocha tong arangarang tongga idung. Tuna sum yaru namba 1 yu baro busuna mano yogoc. Baro mano yongga idina wohogon sum yau auho fön koburo gurocdec fongyun mögung. O ep aranggum nogotbarac worocho ihorocgon möngga guroc orin ep fuc tongga docno anfi idiya worochon docno tunguma wömai epho songmun digoc. O owen samaruc wo ambarac dingdup togoc. Oro urop sum yaru namba 2 yu baro busuna mano yogoc. Baro mano yongga idina wohogon sum yaru auho yapmu au sa urongo kiap ep morongo dicdicyi woroc top yamucdec tomun mögoc. Möngga top yamuc fuc tongga docno anfi idiya worochon docno tungu wömai nogot gandoc. Nogot garuna top arap manomano wocin idungma yu omongdup togung. O girang wocin itongiima yu ihorocgon obukongbödegung. Oro urop sum yaru namba 3 yu baro busuna mano yogoc. Baro mano yongga idina wohogon fitnung moröma au worocho ep gop simbang dingmuna momdecma ohongga yamuc ebepno orin yamuc daro wo ambarac fuc tongga docno anfi idiya wodecma docno tungu worocdec mögoc. Fitnung worochon mano woi‘ beci’. Oro worocho yamucdec muuna yamuc wo bec fadung. Tuna amna koböcmaho yamuc beci woroc nongmuya ombung. Oro urop sum yaru namba 4 yu baro busuna mano yogoc. Baro mano yongga idina wohogon sep orin yarop worochon docno anfinoma obukogoc. O ihorocgon fitnungon docno anfinoma kumbong dingbödegung. Worocha tongga sep bongono orin kumbong worochon docno anfinoho yaguno muno idoc. Oro nocho wo foringga ida kombigotmai, borum moröma auho dedec onoce yorongga mano ecnang mamboto ingoroc yogoc, “Öwec, öwec öwec, son owi amna gurocdec idangma, son uroci sinom. Yaru anfi auma yu baro busuya mepmo inobarac moröma sinom sonidec öngkuangoc.” Oro urop sum yaru namba 5 yu baro busuna mano yogoc. Mano yongga idina nocho agotmai, fitnung au momdecma gurocdec möngga idoc. Idina Kopotorocho yu ganango forono muno bindu worochon simbu fagarit fagarithon ki imogoc. Imuna fitnung worocho ongga gopma ganango woroc fagarit sigoc. Fagarit siuna ganango-decma boröc moröma sinom kamboröc öngidangma worochon toroc öngga sep orin mom tombuna kumbong dingbödegoc. Ihoroc tuna boröc tumoc tum doup koböcma sinompho gurocdec ohogung. Tum wo wömai girang tomtom gurocdec itongidangma worochon gesö idimogung. Tum woroc ehuya Kopotorocho yu nongoru ingoroc inogoc, “Son gurochon owen samaruc o ephu o saröchu wo dongyu obukoninga. Muno, owi amna Kopotorochon weranu daigodec masogit sogityi worocgon wömai sontho dongyu obukongitnung.” Oro Kopotorocho tum wo wömai owi amna dou omomphon gesö maimogoc. Muno yu gesö sogidungma woi owi amna yarop 5hon toroc focfoc imoc imochon gesö worocgon wömai sogidung. Oro tum worocho amna au yiuyai wömai worochon focfocno girang tomtompho amna yiuya focfoc imongidangma worochon toroc. Bongono wocin wömai owi amna omompha uyap yabingga tu matuna wec ida focfoc morö kombinahing. Focfoc moröma kombingmuya omompha kombi-nahing mahong omoc yu yang botongga korungon ongungoc. Oro tum yagotma worochon doguno wömai bot hosiho emempha tong arangarang tongga ididangma simbang yagot. Bigodec wömai bic kop goldec tobic tobicyi simbang idung. O yangamo wömai amna yangam simbang idina yagot. Oro bic sakemo woi ubarago föhöc owihon bigo sakemo simbang. O marabo wömai bot laiönthon marabo simbang idimogung. Oro kundudarang wömai yu aiandec tobic tobicyi simbang bang-anyu muuya idung. O fotnoho wömai mano ecnang sinom yongga idung. Woi bot hosiho karis wodiuya domdomgon emocha ong-idangma worochon toroc köreng moröma togung. O tum worochon uyango wömai girang tomtomphon uyango simbang focfochon marasin wömuno idimogung. Uyango worochon gesö woi owi amna yarop 5 focfoc imimphon toroc idimogoc. Oro tum worochon morömo woi sum yaru au mano‘ dongyun moin toctoc amna’. Hibru matadec wömai ma wo‘ Abadon’ yongidang. O Grik matadec wömai‘ Apolion’ yongidang. Sum yaru wo yu wömai gopma ganango bindu forono muno wo yangtorengidoc. Oro mepmo tunguma wo urop bödehac mahong mepmo auma yai worocho wömai mit öngkuptahamoroc. Oro sum yaru namba 6 yu urop baro busuna mano yogoc. Tuna nocho kombigotmai, alta goldec tobic tobicyi Kopotorocho yangamin iditacma worochon girango awanomunodecma amna mano au öng-kuboc. Mano worocho sum yaru namba 6 baro sogidocma woroc inogoc, “Goc ongga sum yaru awanomuno yamuc onggongno morö Yufretis worocdec yiho feto sicsicyi idangma yu asariya orung idarut.” Ihoroc inuna sum yaru awanomuno worocho orung ida ongga guroc owi amna silip tongga torop anfi idiya torop tunguma erangdengga dou ombung. Sum yaru awanomuno wo wömai Kopotorocho osucgon sinom youp wo toctocha erauna arangarang yongga ididung. Arangarang yongga iduya Kopotorocho yu youp toctochon auahu o sephu o yarophu o birucnohu wo tuctugo sinom imuna yu youpno bongono wocingon togung. Oro, sum yaru worochon tawa amnani au wömai bot hosdec ida emoc tongidung. Yuhon nambano wömai 200 milion worochon namba nanuya kombigot. Oro, nocho duc itudec bot hos orin tawa amna yudec idungma worochon doguno ingoroc yagot: Amnaho wömai kundudarang aiandecma tobic tobicyi banganyu mugung. Worochon irimno wömai gomono ep aranggumphon kiap, orin kombutni, orin gingni sop salfahon kiapdec wagac wagacyi idung. Oro bot hosihon bigo wömai bot ingingo laiönthon bigo simbang. O bot hosihon dugo ganango-decma ep aranggum orin boröc orin sop salfano wo mon imogoc. Tuna tawa amna worocho ongmuya guroc owi amna silip tongga torop anfi idiya torop tunguma wömai yapmu wömunoho dugo ganangma öngkubungma worocho dongyu ombung. Woi ep aranggum orin boröc orin sop salfa worocho yu dobung. Bot hos worochon gesöno wömai dugo orin uyangodec idung. Uyango woi goröm ingingo simbang bigobarac ida owi amna yiuya obukongidung. Oro owi amna torop au yapmu wömuno worocho madongyu ombungma yu wömai irotno iban ibantha makombigung. Muno yu kiringga yapmu inoin oburodec tobigungma woroc yöng moröng imocgon togung. Yu dogu boyömpha me maimogung. Muno, yu imanang kopotoroc goldec tobic tobicyihu o silwadechu o brasdechu o sopdechu o epdec tobictobic wo yong moröng imocgon tong tong-gung. Imanang kopotoroc dan foric foricno muno o onggimpho mata kombic kombicno muno o itonggongno muno, woha yong moröng imoc imocha kiring tonggung. O ihorocgon yu nucni dongyu omong-idung. O yu söcsong tobic tongidung. O yu owi amna göra tongidung. O yu usem tongidung. Yu kiap wömuno wo ambarac tocgon tongidung mahong yu irotno ibaruna toroc kiapmo wömuno worocha me maimongidung. Oro mit nocho wönggon foringga agotmai, sum yaru orongi au momdecma ohogoc. Yuhon tec tohomunmucno woi mom görago. O bigo wömai wairuru auho tongfada idoc. O yangamo woi sep simbang yaguno möngga idoc. O orungo woi böc tandingno ep aranggumni woroc simbang. O yuhon oburodec wömai bapiya orop oropyi obugu au öcangga idoc. Oro sum yaru wo yu ohongga orungo aroce topdec sanda o orungo kandöcma wömai gurocdec sanda idoc. Ihoroc itmuna yu bot laiöntho mambodidangma worochon toroc ecnang sinom mano kararat yogoc. Mano yuna wohogon undip mano 7 yu tangga mata urago yogung. Undip manoho matano yun bödeuna nocho wo irim toctocha kombigot mahong momdecma mamboc au öngkungmuna nanogoc, “Goc undipho mata yingma wo öp sihi, irim tirocha,” ihoroc nanogoc. Oro mit wömai sum yaru yu topdec sari gurocdec sari tongga idoc-ma worocho oburo arocne wo tuun fadauna momdec ögoc. Woroc tongo yu Kopotoroc sa gagap yuho yangamin yong koing yogoc. Woi Kopotoroc itongitacmaho itongungocma yu manomano ambarac momdec ididangmahu o gurocdec ididangmahu o topdec ididang-mahu wo ambarac yuho dongyun öngkubung. Tuna sum yaruho yuho yangamin yong koing ingoroc yogoc, “Bongono urop bödehac. Kopotorocho wönggon matoreic. Muno, sum yaru namba 7 yu baro busangocan bongono wocin wömai Kopotorocho inoin kombic kombic öp itacma wo boinno tun öngkuangoc. Kopotoroc yu osucgon inoin youp amnani orin yong tuctuc amnaniho ducdecma‘ ihoroc ta öngkuangoc’ yongo ninong buroc togoc.” Oro sum yaruho ihoroc yun bödeuna mit duc inggun noc osuc kombigotma worocho wönggon momdecma öngkungo ingoroc nanogoc, “Goc ongga sum yaruho topdec san gurocdec san tongga itacma yuho oburodec bapiya öcangga itacma woroc sogihi.” Ihoroc nanuna nocho sum yaruot ongga inogot, “Goc bapiya obugu wo nampi.” Ihoroc inoya yuho nanogoc, “Ngo sogida nahi. Naiya worocho wömai modibadec geng gimbaantac. Wohong ducadec wömai omong omongon ibibo simbang entac.” Yuho ihoroc nanuna nocho bapiya obugu wo sum yaruho oburodecma sogida nagot. Nagotmai, worocho ducnan omong omongon ibibo simbang idoc mahong modibnadecu wömai neng gimbadoc. Ihoroc tuna Kopotorocho noc nanogoc, “Goc kiapmo yaönomaho owi amnadec öngkuangocma worochon yong tuctuc matano wönggon owi amnadec yong fandairuc. Woi owi amna surarohon yong tuctuc matano o toropni duc mata inoin inoin yongidangma yuhon yong tuctuc matano, o kantri ambarac o king ambarac yuhon yong tuctuc matano fandat inangoroc.” Oro mit wömai Kopotorocho noc fondom au namogoc. Fondom wo woi tep mita kiap. Wo namongo yogoc, “Goc mita wo sogida nakain öret socsoc böc orin alta worochon namba embahi. Wo embadai mit owi amna woce itmuya Kopotoroc yong moröng imongidangma, worochon nambano yangga embahi. Oro tait au öret socsoc böchon gombo amante itacma worocho woi bumbumyi nano imoc imocyi. Worocha goc worochon mita namba embairocha. Bumbumyi nano yu engmuya Kopotorochon kunkun taun tambenda tu bet faangoc. Ihoroc tongga idiya yarop 42 bongono ihoroc bödeangoc. Tuna nocho wömai nakain yong tuctuc amna yai inong muaya eptahamoroc. Engmunya yu yong urochon tec fonyu muunya nakain yong tuctuc mata yong fandatahamoroc. Ihoroc tongga idinya sep bongono 1,260 ihoroc bödeangoc.” Kopotorochon yong tuctuc amna yai yu woi ep oliv yai orin gop abamo yai sa gurochon Morömo-ho yangamin ididangma woroc. Worocha tongga amna auho amna yaima wo dongyu obukoc obukocha tontangmai wömai woroc, yuho ducdecma ep aranggum ohuna ayami fongyu diantang. Oro kiap ihorocnoho wömai amna yu dongyu obukoc obukocha kombiangma yu ambaracdec öngkuuna omnahing. Yong tuctuc amna yaima yu gesö inobarac moröma sinom idimoc imocyi. Yu Kopotorochon yong tuctuc mata yongga entamorocanu bongono wocinu wömai yu ogep yunya momphon simbu souna komöc mamuic. O yuho yunyai wömai yamuc nogot garantachu o mepmo foro ihono ihono guroc owi amnadec öngkuhun. Yu mepmo ihono ihono dongyu öngkup öngkupha kombinggai wömai yu ogep bongono muno ihoroc tun. Oro amna yaimaho Kopotorochon yong tuctuc mata yun bödeunai wömai woroc, gopma bindu ganango forono muno wodecma wömai arap dunggit wömuno worocho öngmuna amna yaimaot emoc tongga yanggirada doun omtahamoroc. Tuna amna yaimahon ep fambango wömai taun moröma worochon uyap macnodec eran idtahamoroc. Taun worochon mano woi Sodom orin Isip. Wohong ma wo woi mano boinno muno woi mata tepmogon. Taun wocingon wömai osuc amna yaimahon morömano ep goröcdec wuya omboc. Oro sep bongo anfiot docno ot worochon irotnon wömai owi amna ambaracho amna yaimahon ep fambango yamong fihic tongmuya oring ficficha‘ muno’ yonahing. Woi owi amna suraro wohon wohon o owi amna godibo foro wohon wohon o duc mata foro wohon wohon o ihorocgon o kantri wohon wohon yu ambarac woce itmuya yanahing. Kopotorochon yong tuctuc amna yai worocho wömai guroc owi amna focfoc morö sinom imongidomoroc. Worocha tongga owi amna guroc danong idangma yu ambaracho amna yai ombomorocmaha borongdetno sinom tongmuya ap yongga kumec morö tonahing. Tongga yu nucni irot ogep imun gamun tongitnahing. Oro yu ihoroc tongga idiya sep bongono anfiot docno ot bödeunai wömai woroc, Kopotorocho itonggongon sumno siuna amna yaimahon irotnon ohogoc. Ohuna yaima yu wohogon idongga idomoroc. Idong-ga idinya owi amna yu yangmuya toup sinom botogung. Botongga idiya momdecma mamboc orongi sinom au öngkungga inogoc, “Sot ngoce öarun!” Ihoroc inuna yaima yu mom muruc murucbarac öngga idinya ayamiho yu foringga yagungmai yu onoce ögomoroc. Yu öngga idinya wohogon konoc moröma sinom feruna taun wo fuc tongga docno 10 idiya docno tungu obukongbödegoc. Konoc worocho wömai owi amna 7,000 doun ombung. Tuna owi amna au ogep idung-ma yu toup sinom botongga Kopotoroc momdec itacma yu yong moröng imogung. Oro mepmo moröma yaimano wo bödeuna urop mepmo moröma anfino öngkup öngkupha tac. Oro urop sum yaru namba 7 yu baro busuna mano yogoc. Tuna momdec ingguro orongi auho öngkungga ingoroc yogung: “Moröma noni orin Duicno yu sa guroc ngorochon Moröm öngkungbödeamoroc. Tongga yu sa guroc ngo angtorengmuna moröm tong imong tongungoc, woi öngahu mithu o bongono muno.” Tuna amna dugo 24 Kopotorocho yangamin inoin inoin abamodec ididangma yu worocho aring möngga yangamo gurocdec otingga Kopotorocha yong moröng imongga ingoroc yogung: “Öö Kopotoroc Gesö Morömo, goc gaka osuc idorocmaho önga iditaroc. Gakain gesö woi ino yabitno sinom. Tongga gocu forosingga sa guroc moröm tong imongitaroc. Worocha nonu ecec moröma ganamon. Bumbumyi nano yu ayam tong kamogung. Tuna goc worocha irot ecego kombiharoc. Tuna urago imoc imochon bongono woi urop epac. Worocha tongga gocho omomyima mata youpdec fohong yungga matano yi bödeantac. Wohong gakain youp amnayai orin yong tuctuc amnayai yuha wömai goc irot ogep imontaroc. O gakain kunkun owi amnayai orin owi amna gakain ma anggendingidangma woi mabarac-mahu o mano munomahu yu ambaracha wömai gocho wöngnacno ogepma imontaroc. Wohong owi amna sa guroc tu obukongidangma yu ambarac wömai gocho ihorocgon dongyi obukonahing.” Oro amna dugo 24 yu ihoroc yuya mit wömai Kopotorocho öret socsoc böc momdec itacma woroc fagaridoc. Fagariuna Kopotorocho botup botup owi amnaot togocma worochon kataba eran öngkuuna agomon. Tuna mom goragohon yagunoho miring morong tuna kekoröp orin undip mano worocho yongga idomoroc. Tuna gurocdec konoc feruna fön sop kiap worocho koingo sinom möngmuna guroc wodoc. Oro mit wömai weran au mitimobaracma worocho momdec onoce öngkuuna nocho agotmai, owi au yu tec tohomun-möcnoha wömai sep yembot sicsicyi worocho öngkungmuna idoc. Yuhon orungo forodec wömai yaropu wo sicsicyi idoc. O bic yockopha wömai fitnung 12 ihorocho ficficyi idung. Yu woi mana modip itmuna urop managumboc bacbacha togoc. Bacbacha tuna worochon focfocnoho yudec öngkuuna yu ecnang yong yaingga idoc. Yu ihoroc tongga idina wönggon weran au momdec öngkuuna nocho agotmai, goröm moröma sinom gomonoma au worocho öngkungmuna idoc. Yu wömai bigo 7 idimogung. O bigo tungu tungudec wömai amna morömahon bic kop au ficficyi idung. O yu wömai girango 10 ihoroc idimogung. Oro yu ihoroc itmuna uyangoho wotmuna momdecma fitnung idangma wo fuc tongga torop anfi idiya torop tungma ogutdup tongo gurocdec fongyun mögung. Tongo goröm worocho‘ owiho managumboc bauna nocho wo nawa’ yongo owi wo tan itmuna yu igo dan togoc. Ihoroc idina owi wo yu managumboc amnano bagoc. Managumboc worocho wömai mit owi amna kantri danong idangma yu moröm tong imongo koingo sinom yangtoreangoc. Oro managumboc wo öngkuuna wohogon sum yaru auho yu sogida Kopotoroc kinghon abamdec itacma yuot yangada tonggung. Tuna owi ino wömai botongga ongga sa amna maiyan woce onggoc. Sa wo wömai Kopotorocho‘ yu batip itun’ yongo tong arangarang tong sigoc. Tongo Kopotorocho yu angtorengga idina ongga sep bongono 1,260 ihoroc bödegoc. Bödeuna mit wömai emoc dirung moröma momdec onoce öngkuboc. Sum yaruhon dugo au mano Maikel yuot sum yaruniot yu ongga goröm wömuno ot emoc togung. Woroc tuya goröm wömuno ot sum yaruniot yu urago tongga yuot emoc togung. Emoc tongga itmuya Maikelho goröm moröma anggiradoc. Anggirauna goröm morömahon momdec idit bego wönggon maidoc. Tuna Maikelho goröm orin sum yaruni wo fogito gurodec fongyu mögung. Goröm woroc woi osucno sinom. Yuhon mano woi dogu kopot orin seten. Yu ngorocho wömai guroc owi amna ambarac tongu yeuna gorong ongbödengidang. Oro woroc öngkungbödeuna nocho kombigotmai, momdec mamboc au orongi öngkungga yogoc, “Önga sinom wömai Kopotorocho non inoha fogiuna batip idamon. O önga sinom wömai yuhon gesöno inoyabitno eran öngkung tangtang tac. O önga sinom wömai yuhon toboruc öngkungbödehac. O Duic yu koing songga imanang mata firing tantan amna dogu kopot wo anggirauna möngböde-goc. Yu wömai kumbonghu o sep bongonodechu oröc noni Kopotorocho yangamin mata firing tanidoc. Wohong Bot Sipsip Gumbochon nogotho korigocmaha tongga oröc noni firing tantan amna wo anggiradung. O yu Kopotorochon fatmata sogit akep tongmuya yong tabungma-ha yui dogu kopothon gesöno tohogung. Yu wömai gurochon itonggong makokoregung. O yu omompha imong dot matogung. Worochai oro, son momdec idangma son ambaracho borongdetdet moröma sinom tarut. Wohong son guroc orin top yamucdec idangma son soni woho. Dogu kopotho urop soniot ohogoc. Yu wömai kombihac, yuhon bongono urop docut möhac. Worocha yui irot ecego moröma sinom kombihac.” Oro, goröm moröma yu kombigocmai, yu gurocdec mögoc. Worocha tongga yu owi mana amnano bagocma woroc tantantha onggoc. Onguna Kopotorocho‘ owi wo sa amna maiyan yuha tong arangarang tongo sicsicyi itacma woce ongoun’ yongo borum morömahon fotno yai owi wo imogoc. Tuna owi yorongga woce ongmuna batip idoc. Tuna goröm yu tun moin toctocno maidoc. Muno, Kopotorocho yu biruc anfi orin docno tungu ogepgon angtoregoc. Ihoroc tuna mit wömai goröm worocho yamuc dugodecma möngmun muuna yamuc worocho öngköring fada owi tanda tonggoc. Goröm yu‘ yamucho owi wot tonguna gorong ongoun’ yongo kombi-goc. Goröm yu ihoroc kombigoc mahong gurocho owi tongfat yecyecha dugo aang tongga gorömpho dugodec yamuc möngmun mögocma wo nongbödegoc. Nongbödeuna goröm yu owiha toup ec imogoc. Ec imuna yu owi worochon morogoni au idangma yuot emoc toctocha onggoc. Owi worochon morogoni woi owi amna Kopotorochon nongoru sumbodidangma orin Yesuhon fatmata ogepma sogit akep tongidangma woroc. Oro goröm wömuno yu ongga top yamuc tero idongga idoc. Oro mit nocho agotmai, arap dunggit au top yamucdecma öngkungga eboc. Yuhon girango wömai 10 idimogung, o bigo wömai 7 ihoroc idimogung. worocdec wömai amna morömahon bic kop 10 idung. O bigo 7 worocdec wömai Kopotoroc inong saha saha toctochon ma auho irim toctocyi idung. Oro arap dunggit nocho agotma worochon doguno woi bot dunggit mano‘ lepat’ woroc simbang. O orungo wömai bot dunggit mano‘ bea’ yuhon orungo simbang. O dugo wömai bot dunggit mano‘ laiön’ yuhon dugo simbang idina agot. Oro goröm wömuno yu arap dunggit inoin gesö morömahon docno imogoc. O ihorocgon yu arap dunggit yangada inoin king abamo imongga owi amna moröm tong imoc imochon koing socsoc moröma imogoc. Oro arap dunggit worochon bigo tungu au woi wedecni idoc. Wedec wo woi koingo sinom omomphon toroc idimogoc mahong wo urop dip songga orokogoc. Orokuna owi amnaho kiapmo wo angmuya soroc yocno sinom tongmuya arap dunggit wo tan tonggung. Owi amna yu agungmai, goröm wömunoho arap dunggitha owi amna moröm tong imoc imochon gesö moröma imogoc. Worocha tongga yu goröm wömuno yong moröng imogung. O arap dunggitha wömai yu ihorocgon yong moröng imongmuya yogung, “Mayain, arap dunggit yuhon gesöno woi inobarac sinom, amna au yuot emoc toctocno woi maec, muno sinom,” ihoroc yogung. Oro Kopotorocho arap dunggit wo kombing imuna worocho inoin mano töngmuna Kopotoroc yong samborec yong tongidoc. Tongga yu guroc owi amna moröm tong imongga idinagon yarop 42 bödeangoc. Yu wömai dugo tun yungan tuna Kopotorocha inong moin moin yongo o yuhon ma orin yuho idit sa orin Kopotorochon torop momdec idangma yu ambaracha inong saha tongo yong samborec yongidoc. Ihoroc tongga itmuna wönggon gesö au sogitmuna ongga Kopotorochon kunkun owi amnaot emoc tongga yu yanggiradoc. Yanggirada yu owi amna ambarac moröm tong imongidoc. Woi owi amna suraro wohon wohon o owi amna duc mata foro wohon wohon o ihorocgon godibo foro wohon wohon o kantri wohon wohon yu ambarac arap dunggitho moröm tong imongidoc. Tuna guroc owi amna ambarac yuhon mano itonggong koingon bapiyadec mairim toctocyi idangma yu ambaracho wömai arap dunggit wo yong moröng imonahing. Kopotorochon surarohon ma torop woi osuc sinom sa guroc abe maöngkui idina bongono wocin urop itonggong koingon bapiyadec irim toctocyi idung. Itonggong koingon bapiya wo woi Bot Sipsip Gumboc amnaho wuya ombocma yu idimogoc. Amna onggimobarac idai yu wömai mata ngoroc kombiun: Kopotorocho‘ amna au yi bucin itun’ yongo eraantacma wömai woroc, amna wo boinno yi bucin engoc. O ihorocgon Kopotorocho‘ gobitho amna au wotun yongo eraantacma wömai woroc, gobitho yu boinno wuna omengoc. Oro mata wo woi mepmo sinom. Worocha wömai kiap ihorocno Kopotorochon kunkun owi amnadec öngköunai wömai yu mata worocha kombingmuya kombing tobic tobicno sogit akep tongga mepmo wo sumbotnung. Oro mit nocho wönggon agotmai, arap dunggit au yu guroc ganangodecma öngkungga eboc. Yuhon bigodec wömai girango yai öngkubomoroc. Girango wo woi Sipsip Gumbochon girango simbang bitno muno ihoroc agot mahong duc matano woi goröm wömunohon toroc yuna kombigot. Oro, arap dunggit gurocdecma yuhon gesö woi arap dunggit topdecma worochon torocgon idimogoc. Tongo yuho nucno topdecmahon matano sumbotmuna yu tongfat yegoc. Yuho tuna owi amna gurocdec idungma ambaracho arap dunggit topdecma yong moröng imogung. Woi arap wedecno moröma sogida manman yogocma yuha yong moröng imogung. Oro arap dunggit guroc-decma yu wömai toroc irömbu moröma nanga fatfatnobarac tongidoc. Auma wömai yuho tuna owi amnaho yangmin ep aranggum mom imun fauna gurocdec ohogoc. Oro Kopotorocho arap gurocdecma kombing imuna yu arap topdecma tongfat yecyecha toroc kiap nanga fatfatnobarac ihono ihono ogep tongidoc. O yu kiap moröma ihono ihono tongidocmaha tongga yu guroc owi amna ambarac tonguc yegoc. Tonguc yengga yu‘ owi amna ambaracho arap dunggit topdecma worochon doguno tobingga yong moröng imarut’ yongo owi amna youp imuna yu arap dunggit topdecma osuc gobitho wuna orokogocma worochon doguno tobigung. Tuna Kopotorocho arap gurocdecma kombing imuna yu arap topdecmahon doguno sum imuna doguno worocho duc mata yocyochon gesö idimogoc. O ihorocgon yu owi amna doguno wo yong moröng maimogungma yuhon doun omomphon gesö idimogoc. Oro arap dunggit gurocdecma yu tuna owi amna ambaracho weran au obu arocnehu o daigodechu woce sogidung. Woi owi amna komanangnohu o morömahu, o owi amna yoctecnobarachu o urocihu, o owi amna orung idungmahu o amna auhon youp wabkarac idungma yu ambaracho weran wo sogitbödegung. Weran wo woi arap dunggithon mano orin yuhon manohon nambano woroc. Oro amna au weran wo masogit sogitno yu wömai yapmu au mönengo wöcwöcno maidoc. O ihorocgon yu yapmu au siuna amna auho wo wöcwöcno wömai maidoc. Muno owi amna weran sogit sogityi yuhogon wömai yapmu au wöcwöcno idoc. Kiapmo worochon foro woi mepmo moröma itac. Wohong amna kombic kombicno yungano idimpacma yu ogep arap dunggithon nambano embatmuna worochon foro kombiantac. Namba wo woi amna auhon nambano. Amna worochon namba wömai woroc 666. Nocho wönggon foriaya uuna agotmai, Bot Sipsip Gumboc yu Saion sa urongodec idongga idoc. Tuna amna 144,000 yu worocho yuot woce idung. Amna worochon daigodec wömai Bot Sipsip Gumbochon mano orin Nandöngon mano wo irim toctocyi idomoroc. Nocho woroc yangga wönggon kombigotmai, kekoröp foro au modecma eboc. Kekoröp woi yamuc buno gino moröma simbang, o undip mano ecnang tangga yima woroc simbang yuna kombigot. O kekoröp wo woi ihorocgon amnaho gita wagauya mano moröma öngkungitacma woroc simbang yuna kombigot. Oro, torop wo yui kinghon abam orin yaru itonggongnobarac awanomuno orin amna dugo yuho yangamin itmuya ap wego wo subung. Owi amna au yu ap wego wo sucsucno maidoc. Muno, amna 144,000 Kopotorocho guroc owi anma yuho bonipnodecma erangga wögocma yu worochogon wömai ap wego wo ogep subung. Amna torop wo yu woi owi göra matongidung. Tongo yu mabetfadung. Muno yu woi kunkun sinom itmuya Bot Sipsip Gumbo yu worocgon tan tongidung. Yu sa nahenne ongitacan wocegon yu tan tongga ongidung. Torop wo woi Kopotorocho guroc owi amna yuho bonipnodecma erangga wögoc. Tuna yu woi Kopotorochon orin Bot Sipsip Gumbochon fat osuc wöcwöcyi idang. Kopotorocho yu yauna mata imananghu o yapmu wömuno auhu yudec maidoc, yu woi kunkun sinom. Oro mit nocho wönggon foringga agotmai, sum yaru auho momdec onoce sinom yorongga itmuna Kopotorochon yongburoc mata iditnoho iditno engocma woroc guroc owi amna fandat inogoc. Woi owi amna kantri wohon wohon, o suraro wohon wohon, o duc mata wohon wohon, o godibo kiap wohon wohon yu ambaracha Kopotorochon yongburoc mata wo inong tonggoc. Inong tongga ecnang sinom ingoroc mambodoc: “Kopotorocho owi amnahon mata yun bödec bödec bongono wo urop eng fom tac. Worocha tongga son Kopotorocha gending imongmuya yuhagon yong moröng imongitnung. Yu worocho wömai mom sa guroc o top yamuc, o yamuc sunsun ganango wo ambarac yuho dongyun öngkubung.” Oro yuho menan wönggon sum yaru auho öngkungmuna ingoroc mambodoc, “Öwec, Babilön taun wo obukongbödegoc. Taun worochon ma woi moröma sinom idoc mahong urop möngbödegoc. Babilön taun worocho tuna owi amna kantri wohon wohon yu ambaracho yuhon göra youp toctochon wain yamuc nongmuya bumbum yongbödegung,” sum yaruho ihoroc yogoc. Oro yuho menan wönggon sum yaru auho öngkungmuna ecnang mambodoc, “Owi amna numariho arap dunggit inohahu o yuhon dogunohahu wo yong moröng imongga yuhon werano daigodechu o oburodechu sogiantangma, yu ambarac wömai Kopotorocho yuha irot kombut tongmuna ecegonohon wain yamuc urago faitdec koringmun muuna yu muyu nanung. Woi Kopotorochon ecegono docnono muno ambaracno inobarac moröma sinom yudec öngkungbödeangoc. Owi amna torop wo wömai Kopotorocho sop salfa ep aranggum dicdicyi worocdec focfoc inobarac sinom imong tongungoc. Tuna sum yaru ambarac orin Bot Sipsip Gumboc yu woce itmuya yanahing. Focfoc worochon boröcho wömai bongono muno öngga öngut öngutgon tongga idtongungoc. Owi amna arap dunggit orin dogunoha yong moröng imongidangmahu o owi amna yuhon manohon werano sogiantangma yu wömai kumbonghu o sepdechu bongono muno focfocgon kombingitnahing. Yuhon sum sogit sogit bego maic.” Oro kiap woroc öngköunai Kopotorochon owi amna yu muyu koing songga itnung. Woi owi amna Kopotorochon nongoru mata sumbotmuya Yesuha me maimoningma. Oro mit nocho kombigotmai, mamboc auho momdecma ingoroc öngkuboc, “Goc mata ngo irim toi, önga forosingga owi amna Morömahon youp tongga omentangma, yui borongdearut.” Oro, mamboc ihoroc öngkuuna Kunkun Yaru yu mata wo tong koing tongga yogoc, “Boinno sinom, Morömahon youp amnani yui youp moröma togungma wo imu fauna sum sogitnung. Tuna yu toroc kiap ogepma tongidungma worocho yuot engmuya mata youpdec tongfat yena-hing,” mamboc ihoroc öngkuboc. Oro nocho wönggon foringga agotmai, mom görago föhöcno au idina worocdec wömai yaru au amna simbang idina agot. Yuhon bigodec wömai bic kop au goldec tobic tobicyi idoc. O oburodec wömai nacno macmac gobit au ingingo sinom sogitmuna idoc. Yu ihoroc idina sum yaru auho Kopotorochon öret socsoc böc imun fauna yaru mom göragodec idocma yuha ecnang ingoroc mambodoc, “Gurocdecma nacno ambarac orokongga gomondiang. Tuna nacno tanac tanac bongono urop epac. Worocha goc gobita sogitmina ongga nacno tanahi.” Yu ihoroc inuna nucno mom göragodec idocma worocho gobitno gurocdec tomun muuna nacno ambarac tanagoc. Tuna wönggon sum yaru auho Kopotorochon öret socsoc böc momdec itacma wo imun fadoc. Yu wömai ihorocgon nacno macmac gobit ingingo idimogoc. Tuna wönggon sum yaru au altadecma eboc. Yu wömai ep altadec dingitacma woroc angtorengidoc. Yu worocho engmuna sum yaru nacno tanac tanac gobit sogidocma yu ecnang ingoroc inogoc, “Gurocdec wain koburo urop gomondiang. Worocha goc gobit ingingo wo sogitmina ongga wain koburo mangga feng suran toi.” Ihoroc inuna sum yaru worocho gobitno sogit-muna gurocdec tomun muuna wain koburo mangdup tongo feng suran togoc. Feng suran tonggai fogito taun sumonon fongga moruna wain yamuc yanden yandenthon ganango woce fongyun mugung. Wain yamuc yanden yandenthon ganango moröma sinom woi Kopo-torochon irot ececgono worochon doguno. Woce fohongyun muya yanderuya nogotnoho ganangodec uuna sumon ongmuna sa guroc ambarac 300 kilomitahon toroc foc tongga bot hosihon dugodec worochon toroc ögoc. *** Oro, nocho foringga agotmai, onoce momdec wönggon weran moröma nanga fatfatnobarac sinom au öngkuboc. Nocho yagotmai, sum yaru 7 focfoc dongyu öngkup öngkuphon gesö imoc imocyi yu idongga idung. Focfoc youp 7 worocho wömai madango engoc. Worocho guroc owi amnadec öngkungbödeunai wömai Kopotorochon irot ecegono sum fatbödeangoc. Oro nocho foringga agotmai, yapmu au top simbang fada idoc. Woi glasi simbang iti o ep morongo kiap iti ihoroc idina agot. Tuna top worochon terodec wömai owi amnaho arap dunggit orin doguno worochon gesöno anggiradungma orin yuhon mahon nambano masogidungma yu worocho top tero woce idongga idung. Idiya Kopotorocho yu gita imuna fogida idung. Tongo yu woi Kopotorochon youp amna Möseho ap subocma woroc yongga idung. O ihorocgon Bot Sipsip Gumboc yuhon apno yogung. Woi ingoroc: “Kopotoroc Gesö Morömo, gocu manomano ambarac orongi mitimonobaracgon tongitaroc. Goc owi amna amba-rachon Morömo itaroc. O gakain toroc kiapa woi nongnongo boinnogon. O Moröm noni, goc gakagon moröma kunkun itaroc. Worocha wömai owi amna ambaracho goc gang botong-muya gakain maha gending gamong itnahing. Gakain toroc kiap nongnongo wo eran öngkung tangtang togoc. Worocha tongga owi amna kantri wohon wohon yu ambarac gocho yangamin engmuya yong moröng gamonahing.” Oro wo öngkungbödeuna nocho wönggon foringga agotmai, momdec Kopotorochon öret socsoc böc woi boru böc Möseho togocma wo fagarit siuya idoc. Tuna sum yaru 7 focfoc dongyu öngkup öngkuphon gesö 7 idimogungma yu worocho böc wo imu fauna ebung. Yu woi tecno föhöcno sacsago yagunobarac tongfada idung. O kundurodec wömai yi au goldec tobic tobicyiho areng fut toctocyi idung. Yu ehuya yaru itonggongnobarac awanomuno yuho bonipnodecma tungu auho waga goldec tobic tobicyi 7 woroc fogida sum yaru 7 woroc imogoc. Waga worocdec wömai Kopotoroc iditnoho iditno engocma yuhon irot ececgonoho öngfoc tongga idoc. Tuna Kopotorochon gesö orin idit kiapmo wairurubaracma worocho boröc simbang öngmuna öret socsoc böc wo foc togoc. Foc tongga idina amnahu o yaruhu woce onggongno maidina ongga sum yaru 7 yu focfoc youpno dou bödenahingan bongono wocin wömai woce onggongon uyap wönggon öngkuangoc. Oro mit nocho kombigotmai, Kopotorochon öret socsoc böcdecma mamboc au ecnang sinom öngkungga sum yaru 7 ingoroc inogoc, “Son ongga Kopotorochon ecegonohon waga 7 wo gurocdec koringyu möarut.” Ihoroc yuna sum yaru namba 1 worocho ongga wagano gurocdec koringmun mögoc. Koringmun muuna wohogon wedec wömuno focfocno moröma sinom worocho owi amna arap dunggithon weran sogidungma orin yuhon doguno yong moröng imogungma yudec öngkubung. Oro urop sum yaru namba 2 yu ongga wagano top yamucdec koringmun mögoc. Koringmun muuna wohogon top yamucho amna omimahon nogotno simbang gandoc. Tuna top arap manomano itonggongnobarac idungma wo ambarac omong fat bödegung. Oro urop sum yaru namba 3 yu ongga wagano yamuc onggongno orin yamuc daro worocdec koringmun mögoc. Koringmun muuna yu wohogon nogot gandung. Woroc tuna nocho kombigotmai, sum yaru yamuc angtorengidocma worocho ingoroc yogoc: “O Kopotoroc, goc önga itarocmaho osuc sinom idoroc. Gocu kunkun sinom itaroc. Goc guroc owi amnahon kiapmo yangsoworengga kombii bödeuna mepmo moröma ngo siiya gurocdec ohogung. Gakain soworec soworec kiap ngo woi nongnongo kurömna sinom togoroc. Wömai yaha, owi amna wo yu gakain kunkun amnayai orin gakain yong tuctuc amnayai yu dong omom tongo nogotno koringmu mögoc. Ihoroc tuya gocho‘ yu uragoha nogot naarut’ yongo nogot imogoroc. Boinno, gocho yu urago kurömna sinom iban imogoroc.” Yu ihoroc yuna nocho kombigotmai, altaho mata urago ingoroc iban imogoc: “O Moröm Kopotoroc, Gesö Morömo, boinno sinom, gocho owi amna worochon matano yi bödeuna urago imogorocma woi kurömna nongnongo sinom togoroc.” Oro, urop sum yaru namba 4 yu ongga wagano koringmun muuna sepdec ohogoc. Ohongga sep gesö au imuna sepho guroc owi amna songyun digung. Sephon munmuroho toup sinom möngga idina owi amnaho focfoc morö kombingga ömon fingmuya Kopotorochon ma yong moin moin yogung. Yaha, Kopotorocho mepmo wo tun öngkubocmaha tongga yuhon ma yong moinmoin yogung. Wohong yu irot ibanda Kopotoroc yong moröng imoc imocha muno yogung. Oro urop sum yaru namba 5 yu ongga wagano koringmun muuna arap dunggithon king abamodec ohogoc. Ohuna wohogon owi amna arap dunggithon duc sumbodidangma yudec kumbong morö öngkuboc. Öngkuuna owi amna wo toup sinom botongmuya focfoc morö kombingga monbiro yiufiuya idung. Tongo yu focfoc moröma kombigungmaha orin wedec koingo godip föbdec öngkubungmaha tongga yu Kopotoroc momdec iditacma yuha inong moin moin togung. Wohong irotno ibanda wömunoha mene sicsicha wömai yui muno yogung. Oro urop sum yaru namba 6 yu ongga wagano koringmun muuna yamuc onggongno moröma Yufredis wodec ohogoc. Ohuna wohogon yamuc wo dogitdup togoc. Woroc togocmaha tongga king auho sa guroc sep öngkup öngkupinne idungma worochon uyapmo eran öngkung imogoc. Woroc tuna nocho yagotmai, yaru wömuno anfi yu macnogut ganto goröm wömunohon dugodecma o arap dunggit o imanang profet yuho dugodecma sumon ohogung. Macnogut wo yui boinno dogu wömunohon yaru idung mahong macnogut gandung. Yu wömai toroc kiap moröma nanga fatfatnobarac tongidung. Tongo yu worocho sa guroc danong ongbödengmuya kantri ambarachon kingot tawa amnaniot emoc moröma toctocha feng suran togung. Emoc moröma worocho wömai Gesö Moröm Kopotoroc, yuhon bongono morömadec öngkuangoc. Morömaho ingoroc yogoc, “Kombiarut, sonu etno idiya nocho usem amna simbang ehangot! Tuna amna maduhi itmuya tec tohomumöcno ambehecgon tong arangarang tongo fong fingga entangma yui bongono morömadec muroc maitning. Tongo yu fapfap matoning. Worocha yui borongdearut,” Morömaho ihoroc yogoc. Oro dogu wömuno worocho ongga kingot tawa amnaniot yangada feuna sa au mano Armagedon woce suran togung. Sa mano‘ Armage-don’ woi Hibru matadec yongidung. Oro sum yaru namba 7 yu ongga wagano koringmun muuna sumdec ohogoc. Sumdec ohuna wohogon öret socsoc böc ganango-decma mamboc au Kopotorochon abamdec öngkungga ecnang yogoc, “Urop bödehac.” Ihoroc yuna mit mom goragohon yagunoho miring morong tongga orin kekoröp orin undip mano yogoc. Tuna konoc au moröma koingo sinom fendoc. Konoc ihorocno wömai owi amna gurocdec itongidangan bongono wocin osuc au mafenidoc. Muno konoc wo woi koingo inobarac sinom fendoc. Feruna taun moröma mabaracma wo fuc tongga docno anfi idoc. O guroc amna-hon taun ambarac yu obukongbödegung. Tuna Kopotorocho Babilön taun mabaracma woha kombingga‘ irot ecegonohon wain fait wo nahun’ yongo fait wo imogoc. Wain wo woi Kopotorochon ececgono moröma sinom worochon doguno. Tuna top muropmo ambarac yu botongga ongbödegung. O sa urongo yu bisong ongbödegung. Tuna momdecma fön koburo moröma sinom owi amnadec möng tonggung. Fön koburo tungu tungu woi 50 kilogramphon toroc ida owi amnadec möngga focfoc toup sinom imogung. Mepmo moröma inobaracma ihorocnoho öngkubocmaha tongga owi amna yu Kopotoroc inong moin moin togung. Oro, mit sum yaru 7 wagano sogidungma yudecma tunguho nocot engmuna nanogoc, “Goc epi. Noc kiapmo au gindawa, woi Kopotorocho göra toctoc owi mabaracma yu urago wömuno imontacma kiapmo wo gindawa. Owi wo yui taun moröma au. Taun wo woi yamuc onggongo koböcma worochon tanne itac. King sa guroc danong idangma yu owi worocot göra youp tongidung. Owi worochon göra kiapmo woi wain yamuc simbang. Tuna guroc owi amna ambaracho wo nongga bumbum yongidung. Oro, nocho yaru kiapdec edeya sum yaru auho noc nangada sa amna maiyan woce tonggoc. Tuna nocho agotmai, owi au yu arap dunggit gomono woroc koroc omoc idoc. Arap dunggit gomono worochon godibodec wömai Kopotoroc inong moin moin ma koböcho foc tongga idung. O yu woi bigo 7 orin girango 10 ihoroc idimogung. Oro owi worocho wömai tec tohomumöcno tongfatfatno kiapmo yai tongfada idoc. Kiapmo auma woi gomono o auma boruc borugo. Yuhon tong fatfatno woi gol orin sop wöngnacno önggöngyi orin goreng ogepma sinom worocho yu tong fada idoc. Oburodec wömai yu fait au goldec tobic tobicyi sogida idoc. Fait wodec wömai yuhon toroc kiapmo wömuno yangam fapfapni orin yuhon göra youphon betno worocho fait wo öng foc tongga idung. Owi worochon daigodec wömai mano au irim toctocyi idoc. Ma worochon foro wömai öp idoc. Ma wömai ingoroc: ‘Babilön taun ma morömabaracma woi noc naka itat. Göra youphon macno sinom woi noc naka itat. O sa guroc ngorochon toroc kiap yangam fapfapni ambarac worochon foro woi noc naka itat.’ Irim wo wömai owi worochon daigodec irim toctocyi idoc. Mit nocho agotmai, owi worocho Kopotorochon kunkun owi amnahon nogotno nongmuna bumbum yogoc. Nogot nagocma woi owi amna Yesuhon ma sogit akep tuya ayamiho yu dohuya ombungma worochon nogotno yuho nongmuna bumbum yongga idoc. Mayain, nocho woroc angga nanga fatfat morö togot. Nanga fatfat tongga edeya sum yaru worocho nanogoc, “Gocu nanga fatfat tirocha. Owi wo orin arap dunggit bigo 7 o girango 10 idimangma worochon foro öp itac mahong nocho eran gindawa. Arap dunggit ngo aarocma worochon foro woi ingoroc: Yu woi osuc idoc mahong önga maec, o mit wömai yu gopma ganango bindu forono muno wo imun fauna öngga obukontac. Oro guroc owi amna yuhon mani sa guroc abe maöngkui idocan bongono wocin itonggong koingon bapiyadec irim matoctocyi idungma yu wömai arap dunggit wo angmuya nangfatfat tonahing. Wömai yaha, arap wo yu osuc idoc mahong önga maec o mit wönggon öngkuangoc. Oro, yapmu ngo wömai amna irot kombic kombic yungano idimangma yuhogon kombing tuctuc tup. Arap dunggit worochon bigo 7 wo woi sa urongo 7 worochon doguno idang. O göra owi yu sa urongo 7 worocdec iditac. O ihorocgon, bigo 7 yu woi king 7 worochon doguno idang. yudecma wömai 5 urop möngböde-gung, o king tunguma yu wömai önga itac. King tungu au yu wömai abe maöngkuc mahong yu worocho öngkuangocanu wömai yu bongono docutnogon engoc. Oro arap dunggit osuc idocmaho önga maecma yu woi king namba 8 itac. Yu woi king 7 au idangma yuhon nucno itac. O yu wömai engmuna obökangoc. Oro, arap dunggit worochon girango 10 yagorocma worocho wömai king 10 yuhon doguno idang. Yu wömai king youp toctochon gesö abe masogidung. Wohong mit wömai yuot arap dunggitot yu gesö sogitmuya sa guroc moröm tong imonahing. Wohong yu gesö sogitnahingma woi aua tunguhon torocgon. yu ambaracho irot tungu singmuya inoin gesö orin ma moröma arap dunggit yu imonahing. Ihoroc tongga yuot arap dunggitot yu ongga Bot Sipsip Gumbocot emoc tonahing. Emoc tongmuya Bot Sipsip Gumbocho yu yanggirat bödeangoc. Wömai yaha yu woi amna morömahon Morömo o kinghon King itac. Worocha tongga yuot inoin owi amnaniot yu emocdec koing sonahing. Woi owi amna yuho inong yogocma o yuho inoha soworengga erangdegocma o owi amna yuhon mata sumbodi-dangma yu worocho emocdec koing sonahing. Oro, mit sum yaruho wönggon mata ingoroc nanogoc, “Yamuc onggongno koböcma göra owi iditacan yamuc wo yagoröma woi owi amnahon doguno. Woi kantri wohon wohon o suraro wohon wohon o godibo kiap wohon wohon o duc mata wohon wohon yu worochon doguno. Oro girango 10 orin arap dunggit yagoröma yu wömai göra toctoc owi ayam tong imonahing. Tongga yu owi wo tu obukocno sinom tongo tec tohomumöcno yoctecno manomano ambarac wo fuudeuya muroc sinom engoc. Muroc idina yu godibodecma goumo nongga ep songmu diangoc. Oro Kopotoroc inobut‘ king 10 yu nakain irot kombic kombic tu boinno öngkupun’ yongo yu kombic kombic wo imuna yu irot tungu singmuya inoin gesö arap dunggit imongdup togung. Tuna arap dunggit yu sa guroc moröm tong imongo idinagon ongga Kopotorocho mata yongo sigocma wo boinno öngkuuna bödeangoc. Oro goc göra owi agoröma yu woi taun mabaracma worochon doguno. Taun worocho wömai king sa guroc danong idangma yu ambarac moröm tong imongitac.” Oro, worochon menon nocho agotmai, sum yaru au momdecma ohogoc. Yuhon gesöno woi moröma sinom o tong fatfatno woi yagunobarac idimogoc. Yaguno worocho tuna gurocdec yaguno mögoc. Sum yaru wo yu ohongga ecnang sinom ingoroc mambodoc: “Öwec, Babilön taun wo obukongbödegoc. Taun worochon ma woi moröma sinom idoc mahong urop möngbödegoc. Möngbödengga yu dogo wömunohon idit sa öngkuboc. O dogu kopothon sum yaruni yu woce itongidang. O yup betni wömuno yuhon böcno woi taun worocho itac. Wömai yaha, owi amna kantri wohon wohon yu amba-racho yuhon göra kiap toctochon wain yamuc nongmuya bumbum yongbödegung. O guroc ngorochon king amba-racho yuot göra youp tong tongidung. O taun worocho wömai yoctec manomano wöngnacno önggöngyi wöcwöcha ibibo moröma sinom kombingidoc. Tuna gurochon bisnis amna yu yuot bisnis tongmuya profit moröma sinom tongga möneng koböcma sinom fogididung.” Oro mit nocho kombigotmai, momdecma wönggon mamboc au öngkungga ingoroc yogoc: “Nakain owi amnanai, son taun wo imu fauna korungon ongorut. Taun worochon wömuno docno au sondec icyit. O mepmo focfocbaracma yudec öngkuantangma worochon focfoc docno sonidec öngkuicyit. Wömai yaha, yuhon turongono koböcma sinom wo tau wet tau wet öngga öngga momdec ögoc. Tuna Kopotorocho yuhon usem kiapa maedet imogoc. Yuho wömuno togocma worochon toroc son yu urago wömuno iban imarut. O bongo tungugon muno, bongo yai yuhon wömunohon urago iban imarut. O wömuno toctochon fait yu amna auha tong arangarang tongo sigocma, sonu worocgon sogida bongo yai yu imuya inobut nahun. Yu wömai inoin mano onoce sinom töngidoc. O yu yoctec manomano wöngnacno önggöngyi koböcma sinom inoha feng suran tongidoc. Worocha sontho yu worochon torocgon mepmo orin focfochon wöngnacno wömuno iban imarut. Yu inoin irodin ingoroc kombingitac, ‘Nocu kwin owi moröma. Noc owi kapi muno. Owi kapihon mepmoho nocdec maöngkuic. Muno sinom, noc uroci makombiit.’ Yu inoha ihoroc kombingitac mahong mepmo focfoc-nobaracma worocho sep bongono tunguhon irotnon wohogon yudec öngkuuna omoc orin yong uroc orin nacno möp worocho yuot itnahing. Tuna epho yu songmun diangoc. Boinno sinom, Moröma noni Kopotoroc yu woi gesöno orongi sinom. Yuho taun worochon matano yun bödeuna urago imogoc.” “Oro, sa gurochon king yu taun worocot göra youp tuya yuot yoctec manomano wöngnacno önggöngyi worocha yang irup tongidung. Oro king worocho anahingmai, taun wo epho songmun diuna boröc öangoc. Woroc angmuya yu worocha ointongga yong uroc moröma yonahing. Yu focfoc morö yudec öngkubocma wo angmuya tong botoc morö tongga korungon idongmuya ointongga ingoroc yonahing: ‘Babilön, goc taun moröma mayabarachong, kou kou sinom! Gakain gesö woi moröma sinom idoc mahong wohogon, karupgon sinom mepmo moröma gocdec öngkuuna goc obukongböderoc.’ “Oro, king yu ihoroc yonahing o sa gurochon bisnis toctoc amna yu wömai ihorocgon Babilön tauntha yong yai tongo yong uroc toup yongo guyano itnahing. Wömai yaha, taun worochu o amna auhu yu yoctecno manomano wönggon mawuicmaha yu guyano itnahing. Yuhon yoctecno wömai woroc: Gol orin silwa, sop wöngnacno önggöngyi, goreng ogepma sinom, o boru föhöcno orin gomono, o boru gomono au mano silk, o ep tugoni ogepma foro ihono ihono. O ihorocgon manomano ogepma bot mano elefan worochon marodec tobic tobicyi, o manomano ep wöngnacno önggöngyidec tobic tobicyihu o brashu o aianhu o sop ogepma mano mabol, worocdec tobictobicyi woroc. O bisnis amnahon yoctecno au woi ingoroc: Wi tugo au mano sinamon, o nacnodec sicsichon buyang, o ihorocgon unac au mano mir, o boröc socsochon sanda tugo ogepmani, o ihorocgon wain, o unac oliv koburodec tobic tobicyi, o wit orin plaua. Oro au wömai ingoroc: Bot bulmakau, bot sipsip, bot hosi orin karis woroc. O yu ihorocgon youp toctochon owi amna fiuya taun Babilöntho wöngidoc. “Oro, bisnis toctoc amna yu taun wo inonahing, ‘gochon irodaho manomano ogepma wo fogit fogitha toup fadang ögoc mahong wo ambaracho goc imu fadoroc. Gakain möneng yocteca orin gochon tong fatfata ogepma woi ambarac gorong ongbödegung. Tuna manomano wo wönggon fogit fogitno woi maic, muno sinom.’ Oro bisnis amna yu ihoroc yonahing. Tongo yu korungon idongmuya taun worochon focfocno moröma angmuya tong botoc morö tonahing. Yu wömai taun worocot bisnis youp tuya yuho yoctecno manomano wo wuna bisnis amnaho möneng koböcma sinom yudecma fogididung. Worocha tongga yu ointongga yong uroc moröma sinom kombinahing. Ihoroc kombingmuya yong uroc ap ingoroc yonahing: ‘Taun moröma mabaracma kou kou sinom, osuc wömai yuho tec tohomumöcno ogepma sinom tong fadidoc. O ihorocgon boru gomono wöngnacno önggöngyi sinom orin goldec orin sop wöngnacno önggöngyi sinom o göreng ogepma woroc-ho yu tongfada mitimoni sinom idina angidomon. Wohong möneng yoctecno ambarac woi karupgon sinom wohogon obukongbödegung!’ “Oro top girangon kepten orin boskru orin owi amna girangdec itongidangma orin amna girangdec möneng youp tongidangma yu ambaracho korungon idongmuya boröc taun worocdec öngitacma wo angmuya yonahing, ‘Mayain, taun wo woi inobarac sinom idoc. Taun au worochon toroc maec, muno sinom.’ Yu ihoroc yongmuya guroc morop morop fogida bigodec fongyu uuya yong ointoc tongmuya irot mepmep tongga ingoroc mambotnahing: ‘Taun moröma mabaracma worocha kou kou sinom! Yuhon möneng yoctecno koböcma sinom idimogung. Worocha tongga top girang worochon morömo yu ambaracho yuot bisnis youp tongga profit moröma sinom tongga möneng koböcma sinom fogididung. Wohong yu karupgon sinom wohogon obukongbödegoc!’ ‘Son momdec idangma son ambaracho borongdearut. Babilön taun wo yu wömai Kopotorochon kunkun owi amnani orin yong tuctuc amnani orin aposelni yu wömuno tong imongidoc mahong Kopotoroc yu urop taun worochon matano yun bödeuna urago wömuno imogoc. Worocha son borongdearut!’” Oro, sum yaruho mata woroc yun bödeuna mit sum yaru koingo sinom au yu sop moröma sinom sogitmuna tuun fadauna topdec monmun muuna ingoroc yogoc: “Kiap ngorocotmagon wömai Kopotorocho taun moröma Babilön sogitmuna monmun muuna bisong ongbödeangoc. Boinno sinom Babilön taun, gocho gomboin wömai gita manohu o uping manohu o ap au wönggon maöngkuic. O ihorocgon amnaho youp foro ihono ihono kombingidangma yui gocho gomboin wönggon maitning. O ihorocgon wit koburo songdup songdup worochon kekoröpno wömai goc-ho gomboin wönggon maöngkuic. O gop yagunoho gocho gomboin wönggon yaguno mamuic. O ihorocgon owi amna oimna toctochon yong bo-rong mambocno worocho gocho gomboin wönggon maöngkuic. Gochon bisnis amnayai, yuhon ma woi sa guroc danong moröma sinom ididoc mahong önga urop bödehac. O gocho söcsong tobic tongidorocmaha gurochon owi amna ambarac gorong ongbödegung. Kopotoroc yu taun worochon foro angmuna turongo ingoroc agoc: Taun worocho wömai Kopotorochon yong tuc-tuc amnani orin kunkun amnani doun ombung. O ihorocgon guroc owi amna ambarac ayamiho dong figungma worochon turongo wömai taun worochon fat itbödegoc.” Oro, worochon menodec nocho kombigotmai, kekoröp au owi amna torop morömahon köreng kekoröp simbang worocho momdec öngkuboc. Öngkuuna ingoroc yogung: “Kopotoroc yong moröng imona! Kopotoroc noni yu dogu kopothon gesöno tohongbödengmuna inoin toborucno temongmun ögoc. Yaguno gesö ambarac worochon Morömo woi Kopotoroc yuhogon itac. Yuhon owi amnahon mata yun bödec bödec kiapmo woi boinno nongnongogon. O yuho göra toctoc owi mabaracma wo tun obukogoc. Owi worochon göra toctoc kiapmoho wömai guroc owi amna ambarac dongyun mointogung. O yu ihorocgon Kopotorochon youp amnani dongyun ombung. Worocha tongga Kopotorocho yu kurömna sinom urago wömuno iban imogoc.” Ihoroc yongo owi amna torop wo mambocno sakau fiuna wönggon yogung: “O Kopotoroc, goc moröma sinom! Gocho tia epho taun moröma wo songmun diuna worochon boröcnoho öngahu o bongono muno öngga öngut öngutgon tong tongungoc.” Ihoroc yuya amna dugo 24 orin yaru itonggongnobaracma awanomuno yu aring möngmuya Kopotoroc kinghon abamdec itacma yuha yong moröng imogung. Yong moröng imongmuya ingoroc mambodung: “O Kopotoroc, goc moröma sinom, woi boinno!” Ihoroc yuya mit Kopotorochon king abamodec duc inggun au ingoroc öngkungga yogoc: “Son Kopotorochon youp amnani son ambaracho Kopotoroc yong moröng imarut. O son owi amna Kopotoroc Oro mit nocho kombigotmai, kekoröp au owi amna torop morömahon mamboc köreng simbanghu o yamuc bunohon gino simbanghu o ihorocgon undipho ecnang tangga yongidangma worocho mano yongga ingoroc yogoc, “Kopotoroc yong moröng imona! Kopotoroc Moröma noni yui önoce sinom itmuna mom sa guroc moröm tong imongitac. Bot Sipsip Gumboc yuhon owiop toctochon bongono urop engfomtac. O yuhon oweno yu tong arangarang tongga itac. Worocha nonu borongdeda irot nonin yong kumeng-manaina Kopotorochon magon yong moröng imona! Kopotorocho Bot Sipsiphon oweno wo kombing imuna yui tec tohomumöcno föhöcno sacsago sinom sogidoc.” Oro tec föhöcno wo woi kunkun owi amnahon toroc kiap nongnongo tongidungma worochon doguno. Oro, mit sum yaru worocho noc wönggon nanogoc, “Goc mata ngo irim toi. Owi amna Kopotorocho Bot Sipsip Gumbochon oimnahon tong sonocha inong yangocma yu worocho boinno sinom borongdearut.” Ihoroc yongo wönggon matano sakaun fiuna yogoc, “Yongburoc mata wo woi Kopotorochon mata boinno.” Oro sum yaru yu ihoroc nanuna nocho mata wo kombingga yuhon orungo forodec goruc yemoc tong imongga yuha yong moröng imimpha kombigot mahong yuho‘ muno’ yongga nanogoc, “Noc yong moröng namirocha! Nocot gocot not Kopotorochon youp amnagon idamot. Nocu woi gochon orin oröcai Yesuhon fatmata ogepma sogit akep tongidangma sonthon nuc sonigon itat. Worochoi oro, goc Kopotoroc yuhagon yong moröng impi. Yesuho fatmata ogepma nimogocma worocho wömai yong tuctuc amnani gesö imuna yuho worochon yong tuctuc matano orongi yong fandadidang.” Oro, mit nocho agotmai, mom öcauna nocho yangamin bot hos föhöcno au idongga idoc. Amnaho bot hos koroc idocma worochon mano wömai ingoroc: ‘Kopotorochon youp amna boinno orin nongnongo.’ Yuho wömai owi amnahon matano nongnongogon yun bödengitac. O yui‘ toroc kiap nongnongo’ öngkupun yongo emoc tongitac. O daroho woi ep aranggum morongobarac simbang dingga idoc. O bigodec wömai kinghon yockop koböc idung. Oro godibodec wömai ma au irim toctocyi idoc. Ma wo wömai yuhogon kombigoc, amna auho wömai makombigung. O yuhon tec tohomun-möcnodec wömai nogot waga wagayi idoc. Amna worochon mano woi‘ Kopotorochon mata’ woroc. Oro amna worocho ongga idina momphon tawa amnani yu ambaracho bot hos föhöcno inoin inoindec itmuya yu tan tebung. Tawa amnani yu ihorocgon tec tohomumöcno föhöcno sacsago sinom woroc tong fadung. Oro amna osuc onggocma yuhon dugodecma gobit bainat ingingo sinom ohogoc. Bainat worocho wömai kantri wohon wohon amnaot emoc tongga yanggiraangoc. Tongo amna worocho yu moröm tong imongmuna koingo sinom yangtoreangoc. Tongo yu owi amna wain koburo simbang wain yamuc yamben yambenthon ganangodec fongyun muuya yambenda dongyun sit yonahing. Wain yamuc yanden yandenthon ganango woi Kopotorochon irot ececgono worochon doguno. Oro amna worochon tec tohomunmöcnodec orin bakurodec wömai yuhon mano ingoroc irim toctocyi idoc: ‘Kinghon King, amna morömahon Morömo.’ Oro nocho wönggon foringga agotmai, sum yaru au sepdec idongga idoc. Woce itmuna ecnang sinom yup sa bonip yorongga itonggungma ingoroc mambot inogoc, “Son Kopotorochon tong sonoc moröma nocnocha engsuran tarut. Son wömai kinghon godibohu o tawa amnahon keptenthon godibohu o amna moröma yuhon godibohu wo naantang. O ihorocgon bot hos godibohu orin tawa amna yudec idangma yuhon godibo wo ambarac naantang. O ihorocgon owi amna orung idangmahu o amna auho unenne idangmahu o amna urocihu o amna mabaracmahu yu ambarachon goumo wömai sonu naantang.” Oro mit nocho agotmai, arap dunggit orin gurochon kingot tawa amnaniot yu ambaracho amna bot hosdec idocma orin worochon tawa amnaniot emoc toctocha eng suran togung. Wohong amna bot hosdec idocma yu wömai arap dunggit orin profet imanangni yu fogit akep tongo feto figoc. Tuna yaima abe wec idinya yuho wo fogida ganango moröma sop salfaho munmuro sinom dingga itacan woce yang körengyun mögomoroc. Profet imanangni yu wömai osuc arap dunggit tongfat yecyecha toroc kiap moröma foro au tongidoc. Tuna owi amna arap dunggithon weran sogitmuya doguno yong moröng imongidungma yu toroc kiap foro au wo yangga kombing tobing imongmuya gorong ongbödegung. Oro amna bot hosdec idocma yu wömai gobit bainat dugodecma ohogocma worocdec tawa amna au idungma yu ambarac dongbödegoc. Ihoroc tuna yupho ambarac engmuya worochon goumo merongmu muuna modibo foc togung. Oro nocho wönggon agotmai, Kopotorochon sum yaru au yu mom imun fauna gurocdec ohogoc. Yu wömai oburodec ganango bindu forono muno worochon ki orin sen moröma au wo fogitmuna ohogoc. Ohongmuna yu goröm osucno sogit akep tongo sendec feto sigoc. Goröm osucno worochon manoi woi‘ dogu kopot’ orin‘ seten’ ihoroc. Yu woroc feto siuna‘ biruc bongono 1,000 yi bucin itun’ yongo yu ganango bindu forono muno wocin tomun muuna ganango worochon simbu songo akep tongo Kopotorochon weran woce tong sigoc. Ihoroc tuna dogu kopotho guroc owi amna kantri wohon wohonma yu wönggon matongu yeii idina ongga biruc 1,000 bödeangoc. Biruc bongono 1,000 ihoroc bödeunai wömai Kopoto-rocho dogu kopot asan imuna yu yi böc imun fauna bongono docutnohagon orung engoc. Oro mit nocho yagotmai, amna morömahon abamo koböcma idongga idung. Abam worocdec wömai amna au mata yun bödec bödechon gesö imoc imocyi worocho idung. Tuna nocho wönggon yagotmai, owi amna torop moröma worochon yaruni idongga idung. Owi amna torop wo yui Yesuhon foroha yong tangtang yongidung. O yui Kopotorochon mata sogit akep tongidung. O yui arap dunggithon weranu daigodechu o oburodechu masogidung. Oro yu kiap ihoroc tongidungmaha tongga ayamiho yu dou ombung. Dou ombung mahong yu itonggongno wönggon au feuna Duicot biruc bongono 1,000 ihoroc sa guroc moröm tong imogung. Oro torop wo yu wömai osuc idongiima, owi amna au ombungma yu wömai bongono wocin itonggongno abe mau fedoc. Biruc bongono 1,000 woroc bödeunai wömai yu worocho ihorocgon itonggongno sogitnahing. Boinno sinom, owi amna torop osuchagon idongiima yui borongdearut. Yui omoc koing mau feic. Muno sinom, yu wömai Kopotoroc orin Duic yuhon kunkun feno itmuya yuhon mongorec youp tongo itnahing. Tongo yuot Duicot biruc bongono 1,000 sa guroc moröm tong imonahing. Oro biruc bongono 1,000 ihoroc bödeunai wömai Kopotorocho dogu kopot asan imuna yu ganango bindu forono muno wo imun fauna gurocdec öangoc. Öngmuna yu kantri wohon wohon sa guroc danong idangma yu wönggon toroc tongu imongo‘ emoc morö öngkupun’ yongo yu yaun feuya suran tonahing. Kantri wohon wohon worochon mano au wömai ingoroc, ‘Gok’ orin‘ Magok’. O tawa amna suran tonahingma worochon nambano woi top sonorochon toroc moröma sinom. Oro yu worocho sa guroc danongdecma engmuya‘ Kopotorochon kunkun fenohon taun tana mointoun’ yongo wo angareng gumbec tonahing. Taun wo wömai Kopotorochon taun batip sinom. Tawa amna yu taun wo angareng gumbec tongga idiya wohogon momdecma ep aranggumpho ohongmuna tawa amna wo ambarac fongyun diuna omongbödegung. Tuna dogu kopotho yu tongu yegocma yu wömai Kopotorocho sogida tomun muuna ganango ep morö sop salfa munmuro sinom dingga itacan woce ohogoc. Arap dunggit orin imanang profet yu urop ganango wocin itdeamoroc. Yu ambaracho wocegon itmuya sepdechu o kumbonghu bongono muno focfoc inobarac moröma sinom kombicgon tongga itnahing. Oro mit nocho foringga agotmai, kinghon abam moröma föhöcno au orin amna worocdec iditacma yu idomoroc. Tuna mom sa gurocho yu angbotongga bisong onggomoroc. Tuna nocho yagotmai, owi amna omomyi yu ambaracho kinghon abamphon yangamin idongga idung. Woi owi amna mabaracmahu o owi amna komanangnohu yu ambarac woce idongga idiya Kopotorocho bapiya koböcma öcangga figoc. Öcangga fingga mit wönggon bapiya tungu au sogida öcagoc. Bapiya tungu wo woi itonggong koingon bapiya. Tuna mit Kopotorocho owi amnahon toroc kiapmo bapiya wocin irim toctocyi idangma woroc yang fingmuna worochon toroc owi amna inoin inoin matano yun bödegoc. Oro, omomyi yu top tumoc idungma wo asan imuna mata youpdec öngbödegung. O omoc orin omomyihon böcsano yu owi amna omomyi woce idungma asan imuna mata youpdec öngkung-bödegung. Yu ambarac mata youpdec öngkungbödeuya Kopotorocho inoin inoin toroc kiapmo yangmuna worochon toroc urago imogoc. Urago imongbödenggai mit ihorocgon omoc orin omomyihon böcsano wo fogida ep aranggum gopmain fongyun mugomoroc. Ep aranggum gopma wo woi omoc koing woroc. Oro, owi amna mano itonggong koingon bapiyadec mairim toctocyi idungma yu ambarac wömai Kopotorocho fogito ep aranggum gopmain fongyun mögung. Oro mit nocho wönggon foringga yagotmai, mom saguroc wego öngkungga idomoroc. Mom saguroc osucno worocho wömai bisong ongbödeunya, o top woi ihorocgon maidoc. Tuna nocho agotmai, Kopotoroc yu kunkun taun wego siuna momdecma ohogoc. Taun wo woi Yerusalem wego. Worocho wömai tong fatfatno ogepma sinom tongfada idoc. Woi owi berac auho opno ot obu fogit toctocha tong arangarang tongga tong fatfat tongitacma worochon toroc wömai Yerusalem taun wego momdecma ohogoc. Ohuna nocho kombigotmai, mamboc au kinghon abamodecma öngkungga yogoc, “Oro urop, Kopotorochon idit böc urop amnaot itac. Tuna yu owi amna bonipnodec edengoc. Owi amna yu wömai yuhon feno itnahing. O Kopotoroc inobut woi yuhon Kopotoroc itmuna yuot edengoc. Tongo yu owi amnanihon daro yamugo wo ambarac doun manman yongbödenahing. Sa gurochon toroc kiap osucno woi bisong ongbödeangoc. Worocha tongga owi amna yu wönggon mamning, o yui uroci wönggon makombining, o yu wönggon maointoning o focfoc woi ambarac bödeangoc.” Oro Kopotoroc kinghon abamodec iditacma yuho yogoc, “Nocho manomano ambarac dongya wego öngkupnahing.” Ihoroc yongo wönggon noc nanogoc, “Goc mata ngoroc irim toi, mata ngoi boinno sinom, owi amna ambarac kombing tobiarut.” Ihoroc yongo wönggon noc nanogoc, “Oro, urop öngkungbödehac. Manomano ambarachon forosicsicno orin bödec bödecno woi noc nakagon itat. O manomano ambarachon forodongno orin ötangno woi noc nakagon itat. Owi amna yamucha omentangma yu wömai nocho itonggong koingon yamuc daro sunsunyidecma yamuc getimoya yu wöngnacno muno naantang. Oro amnaho gurochon gesö anggiraangma yu wömai guram wo sogiantang. Tuya nocho yuhon Kopotorocno entat o yuho nakain mananai entang. Wohong amna wömuno yui ep bohöngon fat entang. Woi owi amna wömuno angga imong dot tongidangma o owi amna kombing tobic tobicno munohu o owi amna irotno betnihu o owi amna nucni dong omom tongidangmahu o göra youp tongidangmahu o söcsong tobic tongidangmahu o imanang kopotoroc yong moröng imongidangmahu o owi amna imanang yongidangma yu woroc ambaracho omoc koing au feuna ep aranggum gopmain möngga wocegon itnahing. Woce wömai sop salfaho munmuro sinom dingidang. Oro sum yaru 7 focfoc dongu öngkup öngkup waga fogidungma yuhon bonipnodec sum yaru tungu auho nocot engmuna nanogoc, “Epi, nocho owi berac au gindawa. Owi berac woroc wömai Kopoto-rocho weran tongo‘ Bot Sipsip Gumbocho tong sihun’ yongo sigoc.” Oro sum yaruho ihoroc nanuna nocho yaruhon kiapdec itmaina yuho noc nangada sa urongo moröma sinom woce nangat tögoc. Woce itmadeina sum yaruho noc nindagocmai, Kopotorochon kunkun taun Yerusalem worocho momdecma ohogoc. Ohongga Kopotorochon yaguno wairurunobarac worocho taun wodec mitimonobarac sinom möngga idoc. Yaguno woi sop wöngnacno önggöngyi sinom worochon toroc miringo morongo möngga idoc. Woi sop au mano Jaspa worochon toroc glasi simbang ningningo sinom mögoc. Oro taun worochon gombono woi ubarago onoce sinom. O gombodec wömai simbuno 12 idung. Sum yaru 12 yu wömai simbu worocdec gön tongga idung. Tuna simbu 12 worocdec wömai Israel nano torop 12 worochon manoi simbu inoin inoin irim toctocyi idung. Oro simbu anfimaho wömai gombo sep öngkup öngkupin tanne wocenne idung. O simbu anfima auho wömai gombo aramo not tanne wocenne idung. O simbu anfima auho wömai gombo aramo saut wocenne idung. O simbu anfi auho wömai gombo sep ohonggongin tanne wocenne idung. Oro gombo worochon forodongno wömai sop moröma 12 worocho gombo forodec out sogida tong koing tongga idang. Sop worocdec wömai Bot Sipsip Gumbochon aposelni 12 yuhon manoi irim toctocyi idung. Oro sum yaru nocot mata mata yogocma, yu woi bokot au goldec tobic tobicyi woroc sogitmuna worocdec taun o simbuno o gombono worochon mita namba embat embatha togoc. Oro taun worochon gombono awanomuno worochon ubaragocno woi torocno tungu ihorocnogon. Sum yaru yu bokotno sogitmuna taun worochon ubaragocno embauna 2,200 kilomita worochon toroc idoc. O docut-nono orin tungtungno woi kiapmo tungo ihorocnogon idina embadoc. Oro mit sum yaruho gombohon gesöno toroc tongga auna 65 mitahon toroc idoc. Sum yaruho mita namba sogidocma woi amnahon toroc 144 kubit. Kubit ma woi guroc amna yuhon weran idoc. Oro taun worochon gombo woi sop au mano Jaspa worocdec tobic tobicyi idoc. O taun ino woi goldecgon tobic tobicyi idoc. Tuna taun woi glas simbang waringga idoc. Oro taun gombo worochon foro dongo wömai sop ogepma foro ihono ihono wöngnacno önggöngyi worocho wo tongfada idung. Forodongno namba 1 woi sop Jaspa worocdec tobic tobicyi idoc. Oro forodongno namba 2 woi sop gingni au mano sapaia worocdec tobic tobicyi idoc. Oro forodongno namba 3 woi sop aget o forodongno namba 4 woi sop emeral worocdec tobic tobicyi idoc. Oro forodongno namba 5 woi sop sadonikis, o forodongno namba 6 woi sop gomono konilian o forodongno namba 7 woi sop krisolait o forodongno namba 8 woi sop beril o forodongno namba 9 woi sop topas, o forodongno namba 10 woi sop krisopres, o forodongno namba 11 woi sop haiasin o forodongno namba 12 woi sop ametis worocdec tobic tobicyi idoc. Oro taun worochon simbu 12 woi goreng föhöcno ogepma sinom worocdec tobic tobicyi idung. Simbu tungu tungu woi goreng moröma tungu worocdecma tobic tobicyi idung. O taun worochon uyap macno woi goldecgon tobic tobicyi, o gol woi nengnengo sinom glasi simbang idoc. Oro nocho taun wocin öret socsoc böc au magot. Muno woi, gesö Morömo Kopotoroc yuot Bot Sipsip Gumbocot yu bongono muno woce idtahamorocmaha tongga öret socsoc böchon youpno bödegoc. O Kopotorochon yaguno wairurubaracma worocho taun wo yaguno möng imongitac. O Bot Sipsip Gumboc woi gop simbang taun wo tun yaguno möngitac. Worocha tongga sep orin yarop yuhon youpno ihorocgon bödeangoc. Tuna kantri wohon wohon owi amna yu wömai taun worochon yagunodecgon itongonahing. O gurochon king yu manomano ogepma ogepmano fengmuya taun wocin fong finahing. Oro kumbongu woi sa wocin ihorocgon bödeangoc. Worocha tongga taun worochon simbuno masopning. Muno, taun worochon simbu wömai bongono muno fagarit siuya itnahing. Tuna owi amna yu kantri wohon wohonthon yoctecno ogepma ogepma orin tong fatfatno mitimoni wo fengga taun wocin fong fiuya itnahing. Oro yapmu betni wömai woce mangic. O owi amna toroc kiapmo yangam fapfapnihu o imanangnihu yu taun worochon gombo ganang mangoning. Muno sinom, owi amna numarihon mano Bot Sipsip Gumbochon itonggongon bapiyadec irim toctocyi idangma yuhogon wömai taun worochon gombo ganang ongonahing. Oro mit sum yaru worocho noc yamuc onggongno au nindagoc. Yamuc wo woi itonggong koingon yamuc. Yamuc worocho Kopotoroc orin Bot Sipsip Gumboc yuhon abamodec sunda nengnengo sinom glasi simbang ongitac. Woi taun worochon uyap macno fuc tongga bonipnodec ongeyac. Yamuc worochon tero öke öke wömai itonggong koingon ep idongga idoc. Ep worocho wömai boinnono yarop danong fing tongitac. Woi biruc tunguhon irotnon bongo 12 ihoroc boinno fing tongitac. Oro ep worochon sakemo worocho wömai kantri wohon wohonthon owi amna dongyun orokoc orokochon. Oro yapmu manomano ambarac Kopotorocho möpmo wagang imogocma wo ambarac taun worochon gomboin maitning. Muno, Kopotoroc orin Bot Sipsip Gumboc yuhon abamo wömai taun worochon gomboin idina yuhon youp owi amnaniho yu yong moröng imongitnahing. Yong moröng imongmuya Kopotorochon yangamo eran anahing. Tongo Kopotorochon mano yuho daigodec engoc. Oro sa woce wömai kumbong wönggon maic. O owi amna wocin idangma yu gop wönggon magatning. O sepho wönggon yaguno mamuic. Yaha Moröma Kopotoroc yu inoin owi amnani yaguno möng imangoc. Tuna yuho mom sa guroc bongono bongono moröm tong imongo itnahing. Oro sum yaru yu noc nanogoc, “Mata ngo woi boinno sinom. Owi amna ambaracho wo kombing tobiarut. Kopotoroc Moröma yu inoin yaru siuna worocho yong tuctuc amnani fasun imongitac. Kopotoroc yu‘ youp amnanai manomano urop öngkup öngkupha tacma woroc tuctugo kombiarut’ yongo inoin sum yaru inong muuna engmuna manomano wo indangbödegoc.” Oro Yesuho ingoroc yac: “Kombiarut, noc urop ehantat! Owi amna Kopotorochon yong tuctuc mata bapiya ngocin idangma wo sumbodidangma yu wömai borongdearut.” Oro manomano bapiya ngocin irim toctocyi idangma woroc wömai noc Jön, nocho boinno sinom onggimnaho kombingmaina dannaho yagot. Yangbödenggai nocho sum yaru manomano ngo nindagocma yuho orungo forodec guroc yemong tongmaina yu yong moröng imimpha togot. Wohong yuho‘ muno’ yongga nanogoc, “Goc ihoroc tirocha. Nocot gocot not Kopotorochon youp amnagon idamot. Woi gocot orin oröcai Kopotorochon yong tuctuc youp tongidangma o ihorocgon owi amna ambarac mata bapiya ngocin irim toctocyi itacma wo sumbodidangma son ambaracho Kopotorocgon yong moröng imarut.” Yu ihoroc nanongga wönggon matano sakaun fiuna nano-goc, “Manomano ngorochon boinno öngkup öngkup bongono urop eng fom tac. Worocha goc yong tuctuc mata bapiya ngocin idangma öp siirocha. Owi amna toroc kiap wömuno tongidangma yu muyu kiringga kiap wömunogon tong tongitnung. O owi amna kiap yangam fapfapni tongidangma yu muyu kiap worocgon tong tongitnung. O owi amna toroc kiap ogepma tongidangma yu muyu kiringga toroc kiap ogepma tong tongitnung. O owi amna kunkun idangma yu muyu kiringga kunkun iditnung,” sum yaruho ihoroc nanogoc. Oro, Yesuho ingoroc yac: “Kombiarut, noc urop ehantat! Nocho engmaina owi amnahon wöngnacno fengga imangot. Tongo nocho owi amna tungu tungu toroc kiapmono tingtingno togungma worochon toroc wöngnacno iban imangot. Manomano ambarachon forosicsicno orin bödec bödecno woi noc nakagon itat. Nocho osuc idotmaho madango engot. O manomano ambarachon forodongno orin ötangno woi noc nakahogon itat. “Owi amna yu tec tohomumöcno sac woda sacsago idangma yui borongdearut. Kopotorocho yu kombing imuna yu ogep itonggong koingon ep koburo nangmuya ongga Kopotorochon taun worochon gomboin ongonahing. Taun amante woce wömai owi amna saphon toroc kiap wömuno tongidangma worocho itnahing. Woi söcsong tobic tobic amnahu o göra youp tongidangmahu o nucni dong omom tongidangmahu o owi amna imanang kopotoroc yong moröng imong-idangmahu o owi amna ambarac toroc kiap imanangniha kiringidangma yu ambaracho taun sumonne itnahing. “Noc Yesu, noc‘ nakain suraro ambaracho yong tuctuc mata ngo kombiarut’ yongo sum yaruna au inong muaya sonot eboc. Oro noc naka king Devithon morogono orin forono itat. O nocu fitnung yombonggiri yaguno koingo möng kamongitacma woroc.” Oro Kunkun Yaru orin Bot Sipsip Gumbochon oweno yu yamoroc, “Epi!” O owi amna ambaracho mata wo kombiangma yu muyu ihorocgon yarut, “Epi!” Owi amna ambarac yamucha kombiangma yu muyu ebarut. Engmuya itonggong koingon yamuc naarut. Yamuc wo wömai Kopotorocho wöngnacno muno owi amna ambarac irot ogepha imongitac. Oro owi amna yong tuctuc mata bapiya ngocin idangma ngo kombinahingma nocho sontha garac mata ingoroc kantiwa: Amna au yu mata docno tungu inoin kombic kombidecma sakaun fiantacma oro yu wömai Kopotorocho mepmo ambarac bapiya ngocin irim toctocyi idangma wo yudec tun öngkung imangoc. O ihorocgon amna au yu yong tuctuc mata bapiya ngocin irim toctocyi idangma wo tungu au tun deantacma wömai woroc, Kopotorocho yuhon itonggong koingon ephon fat tun deuna yu Kopotorochon taun woce mangic. Ep orin taun worochon fatno wömai bapiya ngocin irim toctocyi idang. Oro, bapiya ngorochon mata tong koing toctoc amna yuho yac, “Boinno sinom, noc urop ehantat.” Boinno, Moröm noni Yesu, epi. Oro Moröma noni Yesu yuhon banac banacnoho Kopotorochon owi amnaot itun.\p Woi boinno.